________________
* ૨૨૧ *
મસ્ત બનેલા છે, પણ દિવસને અંતે જાણવા મળ્યું કે, પ્રણયપૂર્વક કહેવા છતાં પુત્રવધુ ખાતી ન હતી. રંગમાં ભંગ પડે. બધાના મનમાં અનેક તર્કવિતર્કો ઉત્પન્ન થયા.
હવે અમાયે પિતાની પુત્રીને આહારપાણ ગ્રહણ કરવા ખૂબ આગ્રહ કર્યો. તેની સમજાવટ પણ નિષ્ફળ ગઈ કાંઈ જ પ્રત્યુત્તર દેતી નથી. ત્યારે ઘરના સર્વ લોકે આકુળ-વ્યાકુળ થયા. શું કરવું ! તેની સમજ પડતી નથી. સેનાપતિ હેમદત્ત પણ શકાતુર થયે. ત્યારે અમાત્યે કહ્યું : વત્સ ! બેલ તારી શી ઇચ્છા છે? મારે તો આ ગૃહવાસથી સર્યું ! હું તાપસ દીક્ષા અંગીકાર કરીશ. એ પિતાને નિશ્ચય જણાવ્યું,
પતિવ્રતા નારી કદીયે એકવાર પરણ્યા પછી બીજો પતિ વછે નહીં. પ્રાણ આપવા તત્પર બને, પણ કદી પ્રણયનું જોડાણ અન્ય સાથે કરે નહીં. જ્યારે આજે તે ઉલટી પરિસ્થિતિ સજાઈ છે. સાવ જ ઉલટી બની છે! વાસનાની તૃપ્તિને માટે એકને છેડી બીજાને વરવા પણ તૈયાર થઈ જાય !
તેના નિશ્ચયને જાણ રજા આપી. અને તેણે તાપસ-દીક્ષા ગ્રહણ કરી. હેમદત્તની સ્થિતિ વધુ કફેડી થઈ. “બેબીને કૂતરો ન ઘરને, ન ઘાટને” એવી પરિસ્થિતિ થઈ. મિત્રો પણ મજાક કરવા લાગ્યા. ત્યારે તેમને પોતાની જિંદગી ઉપર તિરરકાર જાગે. આ પાપી ! દુષ્ટશીલા! જેણે મને છેડી દીધે. તે માટે પણ ઉગ્ર તપશ્ચર્યા વિગેરે કરવું યોગ્ય છે. એમ વિચારી માતા-પિતાને સર્વ હકીક્ત જણાવી દુખ ગર્ભિત વૈરાગ્યવાન હેમદત્તે ગૃહવાસ છોડ. તાપસ વ્રતને
