________________
: ૧૬૪ :
અસર ન થઈ. કેટલીકવાર દુઃખેા પણ વૈરાગ્યનુ કારણ અને છે. અહીં પણ સુખને નહિ પામનાર પ્રશાંચિત્તવાળા મહાસત્ત્વશાળી રાજકુમારના આત્મામાંથી અપૂર્વ નાદ ઉછળ્યેા. તેથી જાગૃતિ પામી, વિચારણા પર વિચારણા કરતાં તેને ખરૂ' રહસ્ય સમજાયુ.. અહા પૂર્વકૃત દુષ્કમના ઉદય છે. તેને ભાગવ્યા વિના મુક્તિ નથી. રે જીવ તું શા માટે સંતાપને કરે છે! સ્વકૃત કર્માંની અનુભૂતિ પાતે જ કરવાની છે.
શુભ વિચારમાં મગ્ન બનેલા રાજકુમાર સમક્ષ અચાનક એક વિદ્યાધર-મહાવૈદ્ય આયેા. જેણે ઘણા લેાકાના દ મિટાવ્યા હતા. તેણે રાગની ઉત્પત્તિ સંબધી પૃચ્છા કર્યો ખાદ્ય ઉપચારના આરંભ કર્યાં. કહ્યું કે – હે રાજન્! આ રાગની શાંતિ પ્રાણીના વધ વિના સ`ભવિત નથી. ત્યારે વિદ્યાધરપતિએ કહ્યું: વૈદ્યરાજ ! પ્રાણીવધથી સુખ પ્રાપ્તિ થતી હાય તા એવા સુખની મારે જરૂર નથી, તેના કરતાં તા મૃત્યુને આલિંગન આપવુ. હિતાવહ છે. કાઈ ભવમાં મે' પ્રાણીવધ કર્યાં હશે, તેના કટુ વિપાકના ઉદયને ભાગવવા જ જોઈ એ. એ વિના છૂટકારા નથી. એમ નિશ્ચય કરી રાજાએ વૈદ્યરાજને વિદાય આપી. રાગથી ઉત્પન્ન થયેલ દુઃખને તે સમ્યક્ પ્રકારે સહન કરવા લાગ્યા.
એકવાર રાત્રિએ અત્યંતરાગની પીડાથી પીડિત થયેલા તે મહાવેગ રાજાએ ચિંતવ્યુ: જો થાડી પણ વ્યાધિજન્ય પીડા શાંત થાય તેા રાજ્ય-લક્ષ્મીને ત્યજીને પ્રત્રજ્યાના સ્વીકાર કરૂં. વ્યાધિમાંથી ઉદ્ભવેલી ઉપાધિમાંથી નિરૂપાધિકપણુ પ્રાપ્ત કરવાના માર્ગની સ્વીકૃતિ કરવાના સંકલ્પપૂર્ણાંક રાજા
