________________
: ૧૪૪
સુખપૂર્વક કાળ નિર્ગમન કરતાં તેઓ આનંદની અનુભૂતિ કરી રહ્યા હતા, પણ રાજ ધર્મથી વિમુખ બનતે જતો હતે. કેમકે મહાપાપી જીની દિન-પ્રતિદિન વધતી સુખસંપત્તિ પુત્રાદિ પરિવાર નિહાળી તથા ઘમજની ઘટતી જતી સુખસંપત્તિની સામગ્રી માન, ધન, આરોગ્ય, પુત્રાદિની હીનતા જોઈ વિપરીત ચિત્તવાળે રાજા ધર્મધર્મ પક્ષની અવગણના કરવા લાગ્યા. ધર્મથી વિમુખ થયેલા તે રાજવીને લાગ જોઈ પ્રિયદર્શના રાણીએ કહ્યું:
દેવ ! સર્વ લોકોને માન્ય ધર્માધર્મના સ્વરૂપને તથા ભેદભાવને કેમ સમજતા નથી ! વળી રાજન ! રાજ્યાદિની પ્રાપ્તિ એ ધર્મનું પ્રત્યક્ષ ફળ છે. ધનનાશ, રેગ-શેકાદિની પ્રાપ્તિ એ પાપનું ફળ છે. જો એમ ન હત, તે સર્વ જીવો સુખી હોત, અથવા દુઃખી હોત. પણ એમ નથી. કોઈ રંક તે કેઈ રાજા બને છે. આવું સૃષ્ટિમાં જોવા ન મળત. વળી કારણ વિના કાર્યની પેદાશ-ઉત્પત્તિ થતી નથી. માટી વિના ઘટ બનતું નથી. એમાં પણ કુંભાર જુદા જુદા ઘાટે બનાવે છે. કળશ-ઘટ વગેરે અનેક ભાવમાં માટીનું પરાવર્તન થાય છે. તેમ જીવ પણ પાપ પુણ્ય દ્વારા અનેક પ્રકારના ભાવને ધારણ કરે છે.
સર્વજ્ઞ ભગવંતના શાસનને અનુલક્ષીને આસિતકતાને સ્થાપન કરનારા રાણીના આવા વચનેને સાંભળી અત્યંત ક્રોધાયમાન થયેલા રાજાએ કહ્યું: સ્વમતિરચિત ઘણા સૂત્રના પ્રપંચથી કઈક ધૂતારાએ તને ઠગી લાગે છે. તેથી જ