Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtR caMdrasUrigranthamALA. 50 thI 53. samAcArI samAzrita zrIsaptapadIzAstra saMpAdaka:AcAryadevazrIsAgaracaMdravarIzvarajI. For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tukA gAcAryadevazrIbhrAtRcaMdrasUrIzvarajI granthamALA. pustaka 50, 51, 52, 53. yugapradhAna zrI pArzvacandrasUrIzvarajI praNIta sAmAcArI samAzritazrIsaptapadIzAstra. mUla-artha Adigrantha 4 - saMpAdaka tathA anuvAdakaAcAryadevazrIsAgaracandrasUrIzvarajI sAheba. prakAzaka-mAMDala saMgha taraphathIvhorA-mohanalAla jIvarAja-mAMDala. amadAvAda-dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presamAM parIkha zurezacaMdra popaTalAle chApyaM. vi. saM. 1996 sane 1940 AvRtti 1 lI prataH 101 kiMmata 1 rupIo TapAlakharca 6 AnA alaga. - For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu prArthanAOMkAradhyeyarUpA pratharmAjanapatiH zAntikara zrImAna zrIneminAtho yadakulatilakaH pApahattoM janAnAm // mAyAvIjAtmarUpaH sakalasukhakaraH paarshvdevaadhidevo| deyAcchIvarddhamAno grahagaNadharayuga varddhamAna padaM me // 1 // zrutavI smaraNa jinapatiprathitAkhilavAGmayI, gaNadharAnanamaNDapanatako / gurumukhAmbujakhelanahaMsikA, vijayate jagati zrutadevatA // 1 // zrI sarasvatI stuti (anuSTapaleka-aSTapadI) " zvetapadmAsanA devI, shvetpdmopshobhitaa| zvetAmbaradharA devI, zvetagandhAnulepanA / / aciMtA munibhiH sarvai,-RSibhiH stUyate sadA / evaM dhyAtvA sadA devI, vAJchitaM labhate naraH" // 1 // // zrIparamagurudeva-stutiH // ( sragdharA-vRttam ) zrImatpArdhandusUriH sakalamunijanararyapAdAravindo, bhaktebhyassatprabodhaM sapadi bhavagadacchedazaktiM dadAnaH / so'yaM gacchAdhinAtho jayati jinamate bhavyasaubhAgyakIrti,staM bhaktyA bho pumAMso! namata natiguNazreNipaM tattvadhIzam // 1 // arthaH-samasta munijanothI sevavAyogya caraNakamaLavALA, bhaktone uttama upadeza ApanArA, tatkALa saMsArarupa rogane chedavAnI zakti utpannakaranArA, vizALa saubhAgya tathA kIrtine dharAvanArA, te A nAgapurIyatapAgacchanA adhipati zrImAna pArthacandrasUri janazAsanamAM jaya pAme che. he puruSo! namaskAra karavAyogya guNonI paMktine dhAraNakaranArA ane tasva. jJAnamAM bRhaspati jevA teozrIne bhaktithI namaskAra karo.1 For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jagatzreSTiguru zrIharSacaMdrasUrIzvaracaraNAnucarapaMDitapravara maharSi zrImukticaMdragaNisuziSya zrImanAgapurIyavRhattapAgajAdhirAjazrIvAsacandramapisaharumyonamaH yugapravara bhaTTArakottama bha0 pUjyapAda jainAcAryavaryazrIbhAtRcaMdrasUrIzvarajI mahArAja. For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdara-samarpaNa. tatvajJaM zrIbhrAtRcaMdra, dIvyaM syAdvAdavAdinam / padasthaM nayaniSNAtaM, vaMde zrImuktinaMdanam // 1 // paramapUjya prAtaHsmaraNIya jagatazeThaguru zrIvaDatapagacchanA. yaka zrIpArzvacaMdrasUrIzvara saMtAnIya zrIjainazvetAmbarAcAryavarya zrIharSacaMdrasUrIzvarajI mahArAjasAhebanA ziSya paMDita pravara maharSizrImukticaMdragaNInA dharmaputra suziSya prAtaHsmaraNIya paramopakArI saMvegaraMgaraMgitAtmA vi0 saM0 1937mAM kriyodvArakAraka paramakRpAlu zAntarasapayonidhi cAritrapAtracUDAmaNi svanAmadhanya zrImannAgapurIyavRhattapAgacchAdhirAja AcAryadeva zrI 1008 zrIbhrAtRcaMdrasUrIzvarajImahArAjasAheba ! ApazrIjI! gacchanA nAyaka lAyaka hatA,yugapravarajainAcArya hatA ane komalavidyAvaMta saMtamahaMtahatA. ApazrIjIe ! pavitra zrI jinAgamanIvANIthI vidvattAbharI zAntimaya upadezakaravAnI paddhatithI ane munijanane zobhetevA ameka dhArmika zubhakAryo karavAthI ghaNAbhavyAtmAone mokSamArgasanmukha banAvyAche. ApazrI pUjyajI: uttama jovanajIvI anyadhanyAtmAone uttamajIvana jIvavAnI chApapADI svargavAsIthayA. pavA aneka uttamaguNone dhAraNakaranArA ApazrIjItarapha AkarSAyIne anevalI ApazrIjI ! paramagurudevazrIpArzvacaMdrasUrIzvarajImahArAja sAhebanA vacanAmRtopara paramazraddhAne dhAraNa karanArAhatA, tethI temanA racelA " saptapadI" tathA " vicArapaTTa" nAmaka Agrantho ApazrIjI sAhebane sAdara samarpaNakarI huM mhArA AtmAne kRtArtha mAnuM chu. lI. ApazrIjIno paziSyamuniddhicaMdra. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nivedana. " prabale'pi kalikAle smRtamapi yannAma harati duritAni / kAmitaphalAni kurute, sa jayati jIrAvalipArzvaH " // 1 // A ' samAcArI samAzrita- saptapadIzAstra AdigranthaH paramapUjya parama gurudeva zrInAgapurIya bRhattapAgacchAdhirAja yugapradhAna zrIpArzva caMdrasUrIzvarajI mahArAje racela che. te granthanI hastalikhita pratiyo - nakalo bahuochI jovAmAM AvavAnA kAraNe A granthane chapAvI prasiddha karavAmAM Ave to ghaNAne vacavAno anukulatA thAya, tethI paramopakArI prAtaHsmaraNIya AcAryadevazrI bhrAtRcaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA suziSya pU0 AcAryavarya zrI sAgara caMdrasUrIzvarajImahArAje potAnI dekharekhanIce potAnAziSya munirAja zrIvRddhicaMdrajImahArAjapA se presakopI taiyArakarAvI ane te ozrInAja upadezadhI mAMDala gAma nivAsI zrIpArzvacaMdrasUri sadgurucaraNakamalopAsaka zrIsaMghe Apela dravyasahAyatAthI Agrantha prasiddha karavAmAM Avelache. A granthanA prupha sudhAravA vigerenI kAlajI paNa uparokta AcAryazrI tathA munirAje saMpUrNa rAkhela che chatAM paNa mudrAyaMtranA doSathI bIbAo uDI javAthI ke TUTI javAthI, dRSTidoSathI athavA bhrAMtithI je kAM azuddhi rahIgaela hoya tene sudhArI levA samaju guNagrAhI vidvAna vargane vinati che. A granthanA saMpAdaka guru-ziSyane bhUviMdanakarI ane sahAkono upakAramAnI hUM viramuM kuM. lI0 prakAzaka. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhanyavAda. paramapUjya AcArya mahArAja zrIsAgaracaMdrasUrIzvarajI mahArAjane mAMDalagAmanA zrIsaMghanI cAturmAsa mATe atyanta Agraha bharI vinatI thavAtho vi. saM. 1993 nA ASADha mudimAM atra padhAryA, ane ahiMnA zrAvakone comAsAmAM zrIbhagavatojI sUtra paMcamAMga vaMcAya to bahu sAraM Avo utsAha thavAthI zA. cunilAla malukacaMda tathA vhorA mohanalAla jIvarAja taraphathI ane comAsA bAda panara divasa sudhI zA. malukacaMda khemacaMda taraphathI vaMcAvAmAM Avela ane vi.saM. 1994 nI sAlanA comAsAmA gAMdhI mohanalAla nathubhAi taraphathI caMcAvAmAM Avela, te nimitte je kAMi jJAnadravyanI Avaka thai te paramagurudeva yugapradhAna zrIpArthacaMdrasUrIzvarajI mahArAja viracita grantha chapAvAmAM vAparavI. epramANe zrIpArzvacaMdragacchanA AgevAnonI icchAthavAthI te rakama A grantha chapAvAmAM pela che. tethI paramagurudevanA viracita A granthone prasiddha karavAmAM utsAha dhAraNa karI dravyasahAya ApanArA mAMDalagAmanivAsI zrIpAzcaMdamUrigacchanA anuyAyIzrAkone dhanyavAda ApavAmAM Aveche temaja khaMbhAtabaMdara nivAsI prAgabATavaMzIya zeTha dalasukhabhAi vIracaMda taraphathI saprema A granthamA ru. 25 nI sahAya Avela che temane tathA presakAma saMbaMdhI nA. vADIlAla lallubhAie madada sArI karIche. tethI temane paNa dhanyavAda ApavAmAM Ave che. iti zama. saMvat 1995 jJAnapaMcamI, lI. saMtacaraNaraja - mu. mAMDala. munivRddhicaMdra. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA. zrIpArzvacaMdrasUrIndrAH, kalau kalpadrumopamAH / sadAcArA guNaiAptA, bhavaMtu zAMtidAyakAH // 1 // A apAra saMsAramA janma-maraNanA duHkhothI bacavAno zreSTha upAya zrIvItarAga-paramAtmAnI pavitravANInI upAsanAsevanA che. te sadgurunA kathanathI prApta thai zakele. zrI vItarAganI ANA pramANe kathana karanAra ane pote zrIvItarAganI ANAnA anusAre yathAzakti samyakacAritramArgamA pravRtti karanAra hoya te sadguru kahevAya che, sadguru dharmAcAryoM pote uttama cAritravALA hoyache ane potAnA anuyAyione uttama cAritravAn banAvavAsAru sUtrAnusAre aneka racanAo karanArA hoyache, tethIja te paramopakArI kahevAya che. paramopakArI paramagurudeva yugapravara AcAryavarya svanAmadhanya prAtaH smaraNIya yugapradhAna zrIpAzvacaMdrasUrIzvarajI mahArAje jenI ArAdhanA sevanA karavAthI jIvanuM kalyANa thAya evI samAcArI Azrita A "saptapadIzAstra" racela che. jemAM mukhya sAta bInAonuM varNana karavAmAM Avela che. (1) prathama gacchasthiti-gacchanI maryAdA, gaccha kone kahevAya te saMbaMdhi svarupa varNavelaM che. (2) bIjI bInA saMbhogAsaMbhogavidhinI che. kevA munio-cAritriyAo maMbhogI-eka bojAnI sAthe AhAra For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pANI vigereno vyavahAra rAkhI zake ? ane kyAM sudhI saMbhogI paNuM cAlyu? ane kyAre saMbhoga asaMbhogIpaNuMthayu ? e vigerenuM varNana jemAM karavAmAM Avela cha, (3) rojI bInA rAtridivasamAM munirAjoe kevI pravRtti karavI, rAtrisaMbaMdhI kriyAo, divasasaMbaMdhI kriyAo-AcaravAnI vidhio sUtrAnusAre batAvavAmAM Avela cha (4) cothI bInA pAMce pratikramaNanI vidhio sUtrapaMcAMgInA AdhAre batAvavAmAM Avela che, (5) pAMcamI bonA udayatithInuM svarupa sUtravRttionA anusAre batAvela che. (6) chaThI bInA zrAvakonA upadhAnano vidhi AgamAnusAre batAvavAmAM Avela che. (7) sAtamI. bInA upadezavidhi munirAjoe kevA prakArano upadeza Apayo? te sUtrAnusAre batAyAmAM Avela che. A granthamA mukhya bInAo je A upara batAvI te sAta che. te sivAya peTAbhede ghaNI bInAo batAvela che. zrI samAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstranI ekapata paramapUjya AcAryadeva zrIbhrAtRcaMdrasUrIzvarajI Azrita amadAvAda sAmaLAnI poLanA moTA upAzrayanA jJAna bhaMDAramAthI prAptathai. te prAyaH zuddha traNasovarSa pahelAnI lakhela 26 patravALI hatI ane bIjI,prata mArIpAse hatI, tenA patra 27 che. te prata poNA baze varSa pahelAnI lakhela jaNAya che ane te paNa ghaNA bhAge zuddha che. e banne pratonA AdhAre mAMDala gAmamAM munizrIvRddhicaMdranIe potAnA avakAzanA samayamAM mhArI dekharekha nIce lagabhaga ATha ma For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hinAmAM presakopI taiyAra karI hatI. te malagranthamA je je siddhAnta-sUtronA mUlapATho AvyA. te te mUlapAThone - gamanI prato bhaMDAramAthI kADhI, tenI sAthe melavI lakhyA che. te sUtra-AgamanA mUlapATho sukhethI samajAya eTalA mATe tenI TokA-vRtti paNa jyAM jyAM mUlagranthamAM na hatI tyAM tyAM nAnA TAipanI aMdara kauMsamAM lIdhela che. 27 pAnAvALI pratamA keTalIka jagAe paMktio pAnAnI kAMbImAM bArIka akSarothI TippaNIrupe lakhela hatI, te paNa nAnA TAipamA lIdhela che, jyA jyAM lIdhela che, tyAM tyAM A pramANe sUcana karavAmAM Avelache ke A bInA lakhela pAnAnI kAMbImAM che. e TippaNIo pAchalanA thapalA AcAryonI karelI jaNAya che. A grantha AcAryadeve vi. saM. 1591nA kArtika sudI pUrNimAnA divase racI saMpUrNa karela che, te bInA sUrijIe granthanA aMtamA poteja A prakAre jaNAvela che"sasinaMdati hipamANe, vikamasaMbacharAu parisaMmi / kattiyanimadivase, lihiyamiNaM pAsacaMdeNa // 285 / " bIjo grantha " utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa" jemA sUtra-siddhAntanA anusAre munirAjono upadeza kevA prakArano hoya? zuM zuM AcarI zake ? ane zuM zaM na AcarI zake ? ityAdi ghaNA vicAro jaNAnyA che. te vAcavAthI vAcakane anubhava thai zake tema che, tethI e saMbaMdhi vizeSa jANa For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAnI icchAbALAe vicArapaTa vAMcI jovo "utsUtratiraskAra nAmA-vicArapaTa " nI nakala ekaja paramapUjya AcAryadeva zrIbhrAtRcaMdrasUrIzvarajIsAheba Azrita mAMDala gAmamA rahela jJAnabhaMDAramAthI prApta thai tenA AdhAre presakopI munizrI vRddhicaMdrajIe taiyAra karI che. te vicArapaTa paNa traNaze varSa uparAMtano lakhela mAlama paDe. te vicArapaTanA pahelA ke chellA bhAgamAM saMvata ke lekhakanuM nAma nathI. vastrapara lakhela che lagabhaga poNo phuTa paholo ane prAye panara phuTa lAMboche. eka iMca pramANanA zAskhilIpInA paDimAtrAvAlA akSarothI lakhAela che, ane te jIrNatAne pAmyo nathI paNa sArI sthitimA che. lakhANa paNa temAM pAye karI zuddha che. A 'utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa' bhaTTAraka yugapradhAnazrIpAcacaMdrasarivare vi. saM. 1575 nA kArtika sudI bojanA divase pATaNamadhye lakhela che. tebInA vicArapaTanI AdimAMja yugapradhAna AcAryadeve A prakAre jaNAvela che:__ " svastizrIsaMvat 1575 varSe kArtikazukla dvitIyAyAM maMgale vihita maMgale maitrIpavitra maitrInakSatre zrIpattane suratrANazrImad phurasAhirAjye vijayini nijanijanizrittagurunodita saMjAtaniHkAraNamatsararaNaraNakahAjIvikAnucaro kezavaMzaja loka katipayadivasasthAyipurogatA'madamattapakSarahita bhikSukoparipakaTitagADhamabalabalazAli sA0 vatsarAja sAMrAja devacandraiH prasabhaprArabdhasvApAyopAyaH zrIvItarAgapraNItadayArasamayazrI For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samayaprarupaNAtiraskaraNa samAlokya zrIjinAjJApAlanavitandreNa zrIaSTApadatIrthAdhipatizrIjinanAmasmaraNasaMjAtabhadreNa sari pArzvacandreNa patramidamalekhi, yAtrikAnekadezAyAtavivekilokaH zrIpattananagaranivAsibhijinAjJAvAsitacittairjanazca vAcyamAnaM ciraM nandyAt // " trIjo grantha " zrI sthApanApazcAzikAprakaraNa' jemAM sthApanA saMbaMdhI vinA sUtra--siddhAntanA purAvA batAvavA pUrvaka jaNAvela che, " zrI jinapratimA jina sArakhI" e vastu zAstrAnusAre siddha karo loMkAnA matane anusaranArAone zuddha zraddhAvALA karavA yuktipuraHsara samajAvavA mATe AcArya vayeM A granthanI racanA karI che. A "zrIsthApanApaMcAzikA prakaraNa" bArIka akSarathI lakhAela ekaja patramA saMpUrNa hato, tenuM lakhANa zuddha paNa akSaro keTalIka lenomAM ghasAi gaelA ane bahujINA hatA. patra paNa jIrNa-vizIrNa jevo thar3a gaela hato. banatA prayatne vicArapUrvaka te parathI sudhAro presakopI karavAmAM Avela hatI. tenA antabhAgamA puSpikA A pramANe lakhelache. "iti zrIsthApanApaMcAzikA saMpUrNA // saMvat 1574 varSe jyeSThamAse caturthI tithau zanivAsare likhitA mUri pArzvacandreNa sA0 nADuputra sA0 sadhAraNa paThanArtham / / shriiH||" A sthApanApaMcAzikAprakaraNa AcAryazrIe vi0 saM0 1574 mAM banAvela che teja bInA prakaraNanA antamA AprakAre jaNAvela hai: For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " vedamuNitihisuvarise, paMDiyasirisAhurayaNasIseNa / pAsacaMdeNa vihiyA, ThavaNA paMcAsiyA esA / / 53 // " A grantho racavAno prayojana-te vakhate jainomAM vAtAvaraNa ghaNoja kaluSita thaela paraspara dveSa, irSyA, satya vastune DhAMkanArA, sAdhu-munione na chAje tevI bAhyadhamAdhamaADaMbarane sevanArA veSadhArIonI prabalatA vadhi gaela hatI, temaja satyavastune olavanArA pragaTa thayA hatA. kAraNake soLasenIsadImAM jaina veSadhArIonI aMdara zIthilatA, kvacit kriyAjaDatA, keTalAekanI sAvadhakriyAomAM pravRtti, ane keTalAekanI AgamapratipAdita vastusvarUpamA anAdaratA phelAela hatI. eja TAimamAM sUtra ANA olaMghI svacchaMdapaNe lokAmatI, vijayAmatI ane kaDavAmatI vigere pragaTa thai potAnI mAnyatA phelAvI rahyA hatA. tevA samayamAM sUtra-AgamanI vANInA vicAraka saMpUrNavairAgI, zuddhacAritra pAlana karavAmAM mahAn utsAhI, potAnA gacchanI maryAdAmAM rahIne siddhAntatatvanA vivekapuraHsara gaveSaka AtmArthI A paramapUjyaAcArya mahArAje munimArganI zuddha dezanA nirbhayapaNe karavA mAMDI, tene joi ghaNA zithilAcArI-svacchaMdIone irSyA pedA thai, yadvA tadvA phAye tema bolavA mAMDyA "emaNe to nako mata kADhayoche, potAno gaccha calAvayAno Agraha che, tetho utkRSTakriyA karI lokone raMjana kareche. zithilAcAra kAMi AjakALano thoDojache, eto cAlatoja For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ave che. emanA bolavApara ApaNe dhyAna Apaq nahI, ApaNe je karatA hoie te karatA rahIye" A prakAre samajaNa vinAnA ajJAnIlokonA AcAryazrI upara vacananA (vAcikalekhita) humalA thayA paNa samartha AtmAo AvA kAkAravatho DaratA nathI. pratipakSIo phAve tema kahe temanI teone tamA hotI nathI, temane bhaya mAtra jinezvara-paramAtmAnI ANAnoja rahyA kareche, te vItarAganI ANA koi rote paNa virAdhAya nahI ane kema ArAdhAya enAmATeja sadA sAvadhAna-ujamAlatAne dhAraNakaranArA hoya che. loko taratamAM emane athavA emanA vacanone mAno yA na mAno paNa temanA kAne sUtrAnusAre sva-paranA hitanI khAtara temanu kartavya zuMche ? te jaNAvaqja joie, Avo nizcaya e mahApuruSonA aMta:karaNamA rahela hoyache, tethI zrIvItarAgadevanI AjJA zI rIte ArAdhAya ? zuddha deva-guru ane dharmanI sevanA zI rote thai zake ? zrIjinezvaranI pratimAne kevA vidhie vaMdana pUjana karavU ? ArAdhavA yogya parvatithIo Agama-siddhAntamAM kA kai batAvela che ? sUtra-paMcAMgImA pratikramaNa karabAno vidhi zoche ? ane hAla je karAyache te vidhi AgamAnusArI che ke kAMi pheraphAra cha ? sAdhunI karaNI kevI hoya? tema mAdhu-munirAjano upadeza kevo hoya ? sarvaviratimuni sAvadhano upadeza karo zake ke nahI ? hAlamAM keTalAeka AgamamaryAdA samajyA vinA upadeza kareche te niravadyaupa For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir deza kahevAya ke kema ? upadhAna zenA vahevA ? koNa vyavarAve ? teno vidhi kevo ? sAdhune strIonA paricayamA rahevAtho kevA doSa lAge? teno paricaya karavo ke choDavo? pratiSThA aMjanazalAkA koNa karAve ? e karaNI konI che ? tyAgIne kalpe ? potapotAnA gacchanI mamatA dhAraNa karavI ke vItarAgadevanI ANA ArAdhavI ? ityAdi bInAo saMbhalAvanArane zuM judo mata-paMtha kADhyo ema kahI zakAya kharaM ? gaDDaropravAha ke aMdhaparaMparA jene calAyavI hoya tene bhale ema lAge ke A judo paMtha che, paraMtu sUtra-AgamanA anusAre upadezakaranAra ane pote cAlanAra je hoya te vItarAgapraNIta mArga cAlanAra gaNAya che, tene judA paMthe cAlanAra na kahevAya. "teja sAcuM ane zaMkA vinAnuM je jinezvaroe kahela hoya" Age zraddhA jyAre thAya tyAreja samyakatvasanmukha jIva thayo gaNAya. A darzanamA potapotAnI marajI mujaba svIkArela mata-paMtha ke gaccho koi kAMDa kAma AvatA nathI. hAM, je vItarAganI ANAnA anusAre-sUtra-siddhAntamA batAvela maryAdA pramANe cAlanAra gaccha hoya te to traNe kALa vaMdanIya-sevanIya ane ArAdhyache, te sivAya hoya to saMsAranI AlapaMpAlanI mAphaka e paNa eka jIvane AlapaMpAla che, kAraNake vItarAganI ANA vinA jIvanI kAMi paNa kAryasiddhi thai zakti nathI. jo kevala khoTo gacchakadAgrahaja poSAya to tethI saMsAranI vRddhi thAya che, mATe sUtra-siddhAMtamA jaNAvela vIta For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAgavANIpate parepUro Adara dhAraNa karavo joDA. panA A. dhAreja jyAre tyAre A jIvanuM kalyANa thaze, saMsAranA sarva duHkhono nAza karI paramasukhone AtmA tyAreja pAmaze. AprakAre samajAvanAra AcArya bhagavAna vaMdanIya-pUjanIya che. sadguru vinA sAco mArga bIjo koNa batAve ? je vItarAga prarupita mokSamArga batAve teja sadguru, tethoja sadguru ArAdhanIya che. te mahApuruSe potAnA nAme navo gaccha ke paMtha calAvela nathI, je gacchamAM hatA teja gacchane vItarAganI AjJAnusAre ajavAlyo che je je temaNe grantho karyA che, tenI samAptimA je potAno gaccha hato teja jaNAvela cha paNa navIna potAnA nAme gaccha jaNAvela nathI. juo temaNeja racela ajitazAMtistavano bAlAvabodha, vikrama saM. 1601 mAM karela che tenI prazastimAM A pramANe jaNAvela cha:" zazikharasadharaNisaMkhye, tapobhidhe mAsi zitau caturdazyAm / vAre savituH pUrvA,-pADhaH harSaNe yoge // 1 // zrImad bRhattapAgacche,-'jitazAMtistavasya ca / zrIsAdhuratnaziSyeNa, pArzacaMdreNa vArtikam // 2 // cakre bAlAvabodhAya, vAcanAya ca harSadam / / vAcyamAnamidaM nanyAta , tAvad yaavjjinaagmH||3||" vaLI temaNe je je AgamonA bAlAvabodha karelA che, tenI prazastiomAM paNa koi jagAe potAnA nAme navIna gaccha batAvela nathI. juo temaNe racela zrItaMdulaveyAlIya For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 pannAnA bAlAvabodhanI AdimAM A pramANe jaNAvela che:"kalyANavallIta tivArivAhaM, zrIsiddhidurga pratisArthavAham / sakevalaM lokadinezatulyaM, zrIvarddhamAnaM prayataH praNamya // 1 // zrImattapAgacchasaromarAlaH, zrI sAdhu ratnAbhivadharme ziSyaH // prakIrNakasyAsya karoti vArtA - rUpaM prabandhaM kila pArzva caMdraH // 2 // yAvattadulabhojI-varSazatAyurnarastadvicArAn / khyAtaM prakIrNakamidaM tandulavicArikaM nAmnA // 3 // " " A bInA lakhatI vakhate je je teozrInI kRtio hAjara hatI ane jovAmAM AvI temAMthI lakhI jaNAvela che. kahevAnuM tAtparya e che ke mahApuruSe potAnA nAmano lobha khela nathI, ane Agamavastu prasiddha karavAmAM koi jAtano saMkoca dhAraNa karela nathI, nirbhayapaNe satyavastu jaNAvela che. temanAmAM vidvattA - prAkRta, saMskRta ane gurjarabhASAmAM kavitvazakti, lekhanakaLA ane tenI zuddhatA, sUtronA bAlAvodha sarala bhASAmA karavAnI zakti apUrvaM hatI. temaja jinavacana para zraddhA, jJAnanI jAgRti- tIkSNatA tene aMge aratacArazakti ane cAritranI nirmalatA vageremAM alaukika hatA. emanA granthono abhyAsa, manana citavana jemaNe karela hoya ane pote vicArazIla vivekI hoya to temane uparanI attro Apo Apa mAlama paDIAve ema che, tethI e viSayamA vizeSa lakhavAnI jarura jaNAtI nathI. sajjana daze te sAra grahaNa karI leze. kaM che ke: For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 guNAnagRhasvajano na nirvRtiM prayAti doSAnavadanna durjanaH / ciraMtanAbhyAsa nibaMdhaneritA, guNeSu doSeSu ca jAyate matiH // 1 // khalaH sarsapamAtrANi, paracchidrANi pazyati / 44 Atmano vilvamAtrANi pazyamapi na pazyati // 2 // " arthAt - sajjana guNa grahaNa karyA vinA ane durjana doSa bolyA vinA tRpti pAmato nathI kAraNake lAMbA kALanA abhyAsanA saMbaMdhe merAelI mati guNomAM ane doSomAM utpanna thAya che. 1 temAM paNa durjana puruSa sarasava jevaDA paranA nAnA doSone jue che ane potAnA moTA moTA bilInA phala jevaDA doSo jovA chatAM joi zakato nathI. evo durjanano svabhAva che. 2 tethI potapotAnA svabhAvanA anusAre pravRtti kare che. mATe emAM vizeSa jaNAvA jarura nathI. yugapradhAna zrIpArzva caMdrasUrijIne jJAnIonA vacanapara saMpUrNa AstA hatI, tene lai paMDitavIryanI jAgRtinA aMge saMsAramAyAjAlapara utpanna thaela tIvra jJAnagarbhita vairAgyanA yoge utkRSTa cAritravaMta, vacanagupti ane bhASA samitithI te sevAela hatA. yugapradhAna zrIpArzva caMdrasUrijInI TuMkI jIvanarekhA janma - zrI AbutIrthanA pavitra pahADanA nIce lagolaga pazcima dizAmA rAyahamIre vasAvela hamIrapura nAmanA zaheramA jemA hAla paNa pAMca pavitra jinAlayo jIrNa avasthAmA rahelA jonArane najare paDe che. tyAM vosA poravADa jJAtIya zrAvakakulamAM ziromaNI dharmiSTapuruSomAM agresara For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 velagasAha nAme dhAvaka hatA, tenI dharmasahacAriNI pativratA zIlAlaMkAradhAriNI vimalAde nAmanI strI hatI. tenI kUkhathI vi. saM. 1537mAM A ApaNA pUjya mahApuruSano janma thayo. temanA janmathI sau saMbaMdhiyone AnaMda thayo. temanuM nAma pArzvakumAra ApavAmAM Avyu. anukrame vRddhi pAmatAM ATha varasanI samajaNavALI vayane pAmyA. suguru samAgama-pUrva puNyanA udaye sadgurumahArAjano samAgama thayo, te dvArAe paramAtmAnI pavitra vANInuM zravaNa thayu, tethI AtmAnI jAgrata dazA pragaTa thaI. mohajAla gai ane vairAgya pragaTa thayo. dIkSA-mAtA-pitA saMbaMdhionI anujJA lai zrImannAgapurIyabRhattapAgacchamAM paMDitaziromaNI tarIke paMkAtA zrIsAdhu ratnajI dharmAcAryanI pAse vi. saM. 1546 mA potAnI navavarasanI nAnI vayamA occhavapUrvaka mAtA-pitAnA hAthe dIkSA grahaNa karI. gururAje temanuM nAma zrIpArzvacaMdramuni sthApana kayu. zrIsadgurunI sAnidhyamA rahetAM vinayapUrvaka vidyAbhyAsa karatAM sarva zAstronA pAragAmI thayA. upAdhyAyapada-tIvrabuddhizAlI pavitra vartaNukavAlA zrIpArzvacaMdra munine jANI atyaMta premathI gacchAdhipatie lemane upAdhyAyapade vi0 saM0 1554 mAM vibhUSita karyA. syAravAda siddhAnta-Agamano abhyAsa karAvatA potAne vizeSa jAgratadazA prApta thaI. kriyAuddhAra-jainaveSadhAriomAM rahela zithIlatA dUra For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karavAno utsAha jAgrata thayo. guruAjJA-guruziSyano paraspara atyaMta prema hato, tethI gururAjane potAnI vicAraNA jaNAvI. gururAje paNa temano utsAha vadhAravA kayu ke-"zUravIra puruSono e mArga cha, mATe khuzIthI kriyAuddhAra karI pavitra mArgane dIpAvo ane te dvArAe bhavyAtmAono uddhAra karI jaya vijayane pAmo" A prakAre gururAjanA AzirvAdathI vi. saM. 1564mAM upAdhyAya zrIpAcacaMdrajIe kriyA uddhAra karyo. zuddha upadezane ApatA sAdhumArgamAM vicaranArA thayA. ____ AcAryapadaH-sarvatra temano mahimA vRddhi pAmavA lAgyo. vi0 saM0 1565 mAM vicaratA jodhapura nagaramAM padhAryA dezanAzaktine dhAraNa karanAra, atyaMta manohara mUrtimAn ane pavitra cAritradharmathI zobhatA gururAjane dekhI tyAMnA mahArAjA paNa atyaMta premI banyA. zrIsaMghane paNa AnaMdano pAra rahyo nahi. zrIsaMghanI vinatI ane AgrahathI vi0 saM0 1565 mAM AcAryapada dhAraNa kayu. dinapratidina zuddha prarupakapaNAne lai ane zuddha AcaraNAne lai temanI khyAti vadhavA lAgI ane potAnA hRdayamAM bhavyono uddhAra karavAnI lAgaNIo paNa vadhavA lAgI. zrIsiddhAnta-AgamonA gurjarabhASAmAM bAlAvabodha artha karyA vinA sarvatra bhavyAtmAone AgamavANI zravaNano lAma nahi thai zake tethI sUtra-siddhAntonA artha TIkA-vRttine anusAre karavA prayatna AdoM ane ochI buddhivALAthI na samajAya evA AgamonA bAlAvabodha karyA, For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 ke jethI sAmAnya buddhivALA sAdhu munirAjo paNa te vAMcI bhavyAtmAone saMbhaLAvA samartha thayA, ane zrAvako paNa keTalAka sAMbhaLI AgamavANInA jANakAra thavA lAgyA ke jethI AgamamAM sAdhumArga zuM batAvela che ane hAlamAM sAdhuo ema kema cAle che, e bInA jANavAmAM AvI, tethI zithilAcAryoM parathI dharmapremanI vRttio teonI ochI thavA lAgI ane zithilAcArine zuddha rUpaka tarapha dveSa utpanna thayo. A pavitra AcAryane joi bIjA gacchomAM paNa jAgRti AtrI, sUtramArganI pravRtti tarapha AkarSAyA ane keTalAkoe kriyA uddhAra karI zithilAcArane choDyo joke sAta peDhI sarakhI to koinI cAlatI nathI topaNa taratamAM A moTAmAM moTo lAbha AcAryazrI pArzva caMdrasUrijIe ne samayamAM meLavela he te samayamA sarvane jAgrata karanAra A pavitra AtmA hatA. aft and bhavyAtmAonA uddhArane mATe aneka grantha, prakaraNa, kulaka, sajjhAya, stavana, carcAo, paTo ane vicAro vagerenI racanA karI lakhyA che. mAravADa jodhapura paTTImAM vasanArA muNotagotrIya rajaputAne mahArAjA mAladenI saMmatithI jaina dharmI zrAvako banAvyA. je muNotagotrIya zrAvako hAlamAM paNa mAravADamAM vidyamAna che. rajaputone jainadharmI zrAvaka banAvanArA A chellA AcArya thayA che. mAlavAmAM ghaNA zrAvakone zuddha dharmamAM joDyA. navase caMDALone samajAvI caMDAlakarmathI mukta karAvyA. unAvA gAmamAM mahesarI vANIAone upadeza ApI For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 500 ghara jainadharmI karyA. amadAvAdamAM marakInA rogane aTakAvI zAMti phailAvI. khaMbhAtamAM gauvadha baMdhakarAvyo. viramagAmamAM dharmacarcAnI aMdara u0 vidyAsAgaranA abhimAnane utarI zrAvakone zuddhamArge caDAvyA. kAThIyAvADamAM kapAsI gotrIyane zuddhajainadharmI karyA. mursidAbAda, kalakattA, burAnapura vigere aneka sthaloe potAnA tapa-saMyamanA prabhAvathI zrIjainadharmane dIpAvyo. mAravADa, mevADa, mAlavA, pUrva, dakSiNa, gujarAta ane kAThIyAvADa vigere aneka dezomAM vicaryA. vi. saM. 1599 varase salakSaNapura madhye caturvidha zrIsaMghe AcArya zrI pArzva caMdrasUrIzvarajIne yugapradhAna pade sthApana karyA ane temanA vidvAna ziSya munirAja zrIsamaracaMdrajIne upAdhyAyapade sthApana karyA. have yugapradhAna zrIpArzva caMdrasUrIzvarajI potAnA ziSya samudAya sahita gAmAnugAma vicarakhA lAgyA. vi. saM. 1604 nI sAlamA potAnA ziSya upAdhyAya zrI samaracaMdrajIne AcAryapade sthApyA. ema aneka zubha kAryo potAne karavA yogya temaNe karyA che, potAnI jIMdagImAM chevaTa sudhI zubha prayatnapUrvaka sva Atma uddhAra karavA sAru aneka tapo karyA che. dhyAnAvasthAmA AtmasmaraNa karato aneka rAtrio sAvadhAnIpaNAmAM gujArI che. svargagamana - nikhAlazahRdayathI satyadharmano mahimA vadhAratA gAmAnugAma vicaratA mAravADa dezamAM jodhapura nagare padhAryA. bhAvuka AtmAone AnaMdano pAra rahyo nahI. guru For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjanA darzana karI, teozrInA mukhakamalathI prakAza pAmatI pavitra siddhAMtanI vANI sAMbhaLI potAnA AtmAne bhAgyazAlI mAnavA lAgyA. zrIgurudevanI pAse vrata-niyama grahaNa karI pAlana karavA tatpara thayA. AcArya bhagavAna pote paMDitavIrya AtmaramaNatAmAM talAlona thayA. tyArapachI bAdha zarIranI ceSTAothI, zrutajJAnanI prabalatAthI ane potAnA jAta anubhavathI svaAyuSya alpa jANI potAnA Azrita caturvidha zrIsaMghane zAMtino upadeza Apyo, pota-potAnA AtmakalyANa mATe sAvadhAna rahevA sUcanA karI ane sarvane maitrI pramoda bhAvanA dhAraNa karI premapUrvaka vartavAnI bhalAmaNa karI. zrIcaturvidhasaMghasamakSa sarva jIvone khamAvI, aDhAre pApa sthAnone AlovI paMcamahAvrata, paMcAcAra, aSTapravacanamAtA, dazavidhayatidharma, sattara prakAre saMyama ane zIlAMgarathanA svarupane citavI dhAraNa karI bhattapaccakhkhANa nAmanA aNasaNane uccaravA zakrastavAdike devavaMdana karI, potAnA paramopakArI gurudevane namaskAra karI aNasaNa grahaNa kayu. suzrAvakoe zrIjinAlayomAM pUjA-prabhAvanAo zaru karI, dIna, duHkhI, ane anAthone dAna apAyA, bhAvuka AtmAo zrI AcArya bhagavAnanA chellA darzanane mATe deza-paradezathI khabara malatAM jaldI tyAM AvyA cAra zaraNane grahaNa karI paMca parameSTInA dhyAnamA talAlIna thayA thakA vi. saM. 1612 nA mAgasara sudI trIja ravivAranI madhya rAtre 75 varSanuM sarva For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AyuSya pUrNa karI samAdhipUrvaka A audArika zarIrane choDI svargavAsI thayA. paramagurudevanA virahathI anuyAyIvargane ghaNo AghAta thayo. pavitra bhUmimAM caMdanAdi uttama padArthothI AcAryadevanA zarIrano raDatA hRdaye suzrAvako taraphathI agni saMskAra karavAmAM Avyo ane teja sthAnake eka zikharabaMdhI deharI karavAmAM AvI, temAM sUrIzvaradevanI pAdukAnI sthApanA pratiSThA vidhipUrvaka karavAmAM AdhI. ahAi mahotsava, zAMtisnAtra vigere bahu dhAmadhumathI thayA. bIjA gAma-nagaromAM paNa aDhAi mahotsavo gurudevanI caraNapAdukAnI sthApanAo, gurudevanI mUrtinI sthApanAo vidhipUrvaka karavAmAM AvI. te hAla paNa ghaNe sthAne pAdukAo vidyamAna cha ane pUjAya paNa che temaja paramagurudevanI mUrtio paNa keTalAka sthAneche ane keTalAka sthAne sugurudevanA pavitra nAmAkSaronA yaMtro makarANAnA Arasa pattharamAM kotarAelA paNa pUjAya che. A TuMka bInA jaNAvela che, vizeSa jANavAnI icchAvALA-mahAnubhAvoe teozrInA jIvanacaritrathI bInA jANavI. ___ cotho grantha zrIsaptapadIzAstra-gujarAtI bhASAnuvAda - A saptapadIzAstra sarva-sAdhu-sAdhvIone eka sarakho rote upayogI tathA svapara Atmahita karatA thaze ema jANI temaja sAdhvIcaMdanazrI vagairenI khAsa preraNAthI meM potAno buddhinA anusAre sugama artha (bhASAnuvAda) taiyAra karela che temAM koI paNa jagyAe sUtrathI viruddha ke mUla granthakAranA Azaya viruddha For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 23 lakhANa thayuM hoya to tenuM mithyAduSkRta ApuM huM ane uparokta cAre grantho sudhAravA chatAM temAM draSTidoSathI athavA sadoSa saMbaMdhI koi paNa bhUlo rahI gayela hoya, tene sudhArI vAMcavAnI bhalAmaNa karI viramuM chaM. le. - paramapUjya AcAryavarya zrI bhrAtRcaMdra sUrIzvarajInA ziSya - sAgaracaMdrasUri. dhrAMgadhrA. vi0 0 saM0 1995 } nAnI bajAra, moTo upAzraya / dvitIya zrAvaNa suda 3 guruvAra. --: anukramaNikA 1 zrIsaptapadIzAstra 2 utsUtra tiraskAranAmA vicArapaTa 3 zrI sthApanA paJcAzikA ... 4 zrI saptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda yugapradhAna zrI pArzva caMdrasUrIzvara dAdAno chaMda zuddhipatraka pAnu lITI azuddha 12 6 sakkaMti 16 18 sadbhi 16 21 gaMtu 35 16 19 41 24 zAvatta 50 13 AcAryA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 21 pUrvA 54 21 zrata 56 1 stAkaM 597 ma ( sa ) rai 59 15 mukka gaMtuM 18 zuddha sakkaMti suddhi ... pUrvo zAvartta AcArya zruta stokaM samarai mukka *** *** pAnu lITI azuddha 60 2 pamAi 60 2 yArati 64 22 dyape 65 5 mAda pRSTha 1-135 pRSTha 136-178 pRSTha 179 - 183 184-263 264 *** zuddha pamAI yAreti pe mAdA dukhe 65 19 duk 67 11 bhosaNo bhIsaNo For Private And Personal Use Only 70 3 'sayaMjae' 'jayaMsae' 72 19 sarva sarve 73 7 tassavihI 0 73 15 akka 75 14 baca akka vaca
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa ganu lITI azuddha zuddha pAnu lITo azuddha zuddha 769 paDika paDika 894 paDika paDika 76 12 saka saka 91 24 ezca pazca 76 17 paDika paDika 93 19 paJca paJcadaza 794 paNu 96 14 paDika paDika 80 9 khAma khAmi | 96 16 sututtaM suttuttaM 82 2 pADhaM pAThaM 96 19 jaMbUsari jaMbU-sUra 823 kAro kAro 96 22 yAi yA 83 7 yAu yAU 97 17 havara havaupacchA 83 7 suyaM ssuyaM 983 annaMca . 838 sAhu sAhU | 98 11 sAhuvva saahuvv| 83 18 khkhitta khitta | 102 23 aNaMgapaviThThassavi uddeso jAvapavattai ?, 0 104 21 vAu vAo 853 paDikka paDika | 104 22 uvaesA uvaeso 86 3 bhaNiu bhaNio | 1051 ussago ussagge 863 sesA leso 2066 vAdaraM bAdaraM 86 10 causu cautthaM 109 3 zabdA zabdo 86 13 pucchai putthayaM 106 20 dharmA dharmoM 86 18 rAunaho sAhuvaMdaNI 129 4 nAva nAnava 87 12 skaMdha khaMdha 131 12 muNINaM muNINaMnAyavyo 87 12 suyA sue| 132 1 miccha micchA 13 suddhaM | 132 1 avirai aviraI 87 22 sIu soU 134 11 sUtrArthA sUtrArthI ,, ,, ththAu ththAU 1280 18 taMva taMca 88 4 kihavi kayAvi 280 19 ahayaM ahiyaM 88 17 paDikka paDika |180 21 vitanAveNa cittabhAveNa 88 20 bhaNiya bhaNiyaM 1977 pUvaka pUrvaka 894 jaththe hoi jaththe | 197 7 azA AzA siddhaM For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdramari granthamALA pustaka 50 muM. paramagurudeva zrIpArzvacandrasUrIzvara viracitaM zrI sAmAcArI samAzritaM zrI saptapadI zAstram. mUla-vIrajiNaM namiUNaM, amariMdanariMdapaNayapayajuyalaM / sAhUNa sAmAyAriM, suyANusAreNa vucchAmi // 1 // gacchaThiI saMbhogA-saMbhogavihi muNINa diNacariyaM / paMcapaDikkamaNavihi', udayatihIe sakhvaM ca // 2 // saTTANuvahANavihiM,' uvaesavihi muyANusAreNa / sugurUNa vayaNavayaNaM, soUNamahaM pakkakhAmi // 3 // iti dAragAhAdugaM // (atha gacchasthiti:-) gaNaharaikkArasagaM, gaNanavagaM Asi vIranAhassa | sattaNDaM ca gaNANaM, sattagaNI vAyaNaM diti // 4 // do do egegassa ya, gaNassa gaNahAriNo jugappavarA / ditiya vAyaNamevaM, gaNagaNaharasaMkhamANati // 5 // bheeNa vAyaNAe, gaNabheu tesimiksNbhogo|| bhaNiu dasAmu paDhamo, nisIhacuNNIu taha bIu // 6 // For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram . zrI dazAgtaskaMdhe'STamAdhyayane- "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa navagaNA ikArasagaNaharA dudhyA se keNaNaM bhaMte ! evaM buvati - samaNassa bhagavao mahAvIrassa navagaNA ikkArasagaNaharA huthyA? samaNassa bhagavaomahAvIrassa jeThThe iMdabhUI aNagAre goyamagutteNaM paMcasamaNasayAI vAei, majjhimae agbhUI aNagAre goyamagutteNaM paMcasamaNa sayAI bAei, kaNIyase aNagAre vAjabhUI goyamagutteNaM paMcasamaNasayAI vAei, there ajjaviyatte bhAraddAegutte paMcasamaNasayAI vAei, there ajjasuhumme aggaveAyagutte paMcasamaNasayAI vAei, there maMDiyaputtevAsiguNaM adhuTTAI samaNasayAI vAei, there moriyaputte kAsavagutteNaM adhdhudvAIM samaNasayAI vAei, there akaMpie goyamagutteM there ayalabhAyA hAriyAyaNe gutteNaM patteyaM ete duni vi therA tini 2 samaNasayAI vAeMti, there ajja mehajje-there ajja bhAse ete dunni therA koDinnAguNaM tinni 2 samaNa sayAI vAeMti se teNadveNaM ajjo evaM bucaMti samaNassa bhagava - o mahAvIrassa navagaNA ikkArasagaNaharA huthyA savve ete samaree bhagavao mahAvIrassa ikArasavi gaNaharA duvAlasaMgiNI caudasa puviNo sammattagaNipiDagadhAragA rAyagihe nagare mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM kAlagayA jAva saGghadukkhappahINA | * yere iMdabhUI there ajja sahummeya siddhigae mahAvIre pacchA dunivi therA parinivyA, je ime ajjattAe samaNA nigaMdhA biharaMti eeNaM savve ajjahumma aNagArassa AvaJcijjA, aba For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 3 sesA gaNaharA niravacA vucchinnA." ayaM vAcanAbhedAgaNabhedavicAraH mUlasUtroktaH kacivRttau samAcArIbhedAdgaNabhedastataH keciditi prarUpayaMti gaNe 2 bhinna 2 sAmAcAryo'bhUvana bhinnasAmAcAryA parasparamasaMbhogitvaM ceti / (atha saMbhogAsaMbhogavidhi:-) tatra zrInizIthacUya'kSasaNi likhyate-"sirigharasivapAhuDeyasaMbhutte" iti vacanAt-" sIso pucchati kati purisayuge ekasaMbhogo AsI kami vA purisajuge asaMbhogo payaTTo keNa vA kAraNeNa tato bhaNaMti baddhamANasAmissa sIso sudhammo tassa jaMbuNAmA tassa vi ppabhavo tassa sijjabhavo tassa sIso jasamaddo jasabhahassa sIsI saMbhUo saMbhUyassa thUlabhaddo thUlabhadaM jAva savvesi ikkasaMbhogo AsI thUlabhaddassa do sIsA ajjamahAgirI ajjamuhaththIya pItivaseNa ekao viharati" ityAdi jAva ajjamahAgirIsirigharAthayaNe AvAsio,ajjamuhaththI sivaghare AvAsio,tato rAyA saMpaI ajjasuthi pajjuvAseti, pavayaNabhattIe appaNo visae aNi piMDiUNa bhaNati tummai sAhUNaM AhAra pAuggaM deha ahaMmollaM dAhAmi ajjha suhaththI sIsANurAyeNa sAhU ginhamANe sAtijjhati, nopaDisehati taM ajjhamahAgirI jANijjhA ajha muhathitha bhaNati, ajjho kIsa rAyapiDaM paDisevaha / tato ajjha muhathiyaNA bhaNiya, jahA rAyA tahA payANa esa rAyapiMDo telliyA tillaM ghayagoliyAu ghayaM dosiyAu vacchAI pUiyA bhakkha For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . bhojjhaM evaM sAhUNaM ajjha mahAgirivaro ajjhasuhaththi bhaNati, ajhappabhitaM tuma mama asaMbhogio, evaM pAhuDaM jAyaM ityarthaH / ethya purise asaMbhogo uppno||" evaM zrIvIre vijayamAne navagaNeSvapi eka saMbhogitvAt sAmAcArIbhedo nAvabudhyate punargItArthA madhyasthA vadaMti tadeva pramANaM / sAMpratIna sAdhUnAmekagaNatvaM vizeSato darzayatimUla-saMpai viharaMta muNI, savve sIsA suhammasAmissa / __ avasesA niravaccA, vucchinnA gaNaharA dasavi // 7 // sUtrAkSarANi pUrve likhitAnyavagaMtavyAni / mUla-eeNa kAraNeNaM suhamma sAmissa gacchamaNulaggA / annunnamasaMbhogA bhinnAyArA kahaM huMti / / 8 // asaMbhoginaH sUtroktinyAyenAcArahInA evocyate, natu suddhAcArAH sAmAcArIbhedenevAsaMbhoginaH / yaduktaM-zrI sthAnAMge dvitIyAdhyayanasya prathamoddezakasya prAnte "dodisAo abhigijjha kappati niggaMthANa vA niggatthINa vA paJcAvittae / pAdINaM ceva udINaM ceva,evaM muMDAvittae,sikkhAvittae,uvahAvittae, saMbhuMjjhittae," iti vacanAt / atra saMbhogaH zrIsUtrakRdaMge trayoviMzatyadhyayanepi vartate, saMbhoginaH suddhaacaaraaH| anyasaMbhogino yathA-zrIpArthavIrApatyasAdhavaH parasparaM zrIA For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdramhari granthamALA pustaka 50 muM. 5 cArAMgavacanAta sAmAcArI bhedataH suddhA asaMbhogino na bhavaMti, ye hInAcArA jJAnadarzanacAritrasta eva asaMbhoginaH ityarthaH / athAsaMbhogaH-zrIsthAnAMge tRtIyasthAnasya tRtIyohezake-" tihi ThANehi samaNe niggaMthe sAhammiyaM saMbhogiyaM visaMbhogiya karemANe NAtikamati, taM0-sayaM vA daTuM 'saDhassa vA nisamma, tacaM mosaM AuTTati cautthaM no AuTTati" (atra vRttilezaH- sAhamiyaM' ti samAnena dharmeNa caratIti sAdharmikastaM sam-ekatra bhogo-bhojanaM sambhogaHsAdhUnAM samAna sAmAcArIkatayA parasparasupadhyAdidAnagrahaNasaMvyavahAralakSaNaH sa vidyate yasya sa sAmbhogikaH taM, Sisa. mbhogo-dAnAdibhirasaMvyavahAraH sa yasyAsti sa visambhogikastaM kurvan nAtikAmati-na laGghayatyAjJAM sAmAyikaM vA vihitakAritvAditi, svayamAtmanA sAkSAt dRSTvA sambhogikena kriyamANAmasaMbhogikadAnagrahaNAdikAmasamAcArI,tathA 'saDhassa' ti zraddhA zraddhAnaM yasmina asti sa zrAddhaH-zraddheyavacanaH ko'pyanyaH sAdhustasya vacana miti gamyate 'nizamya' abadhArya, tathA 'tacaM' ti eka dvitIyaM yAvat tRtIyaM 'mosaM' ti mRSApAdaM akalpagrahaNapArzvasthadAnAdinA sAvadha viSayapratijJAbhaGgalakSaNamAzrityeti gamyate, 'Avartate' nivartate tamAlocayatItyarthaH, anAbhogatastasya bhAvAtU prAyazcittaM cAsyocitaM dIyate, caturtha tvAzritya prAyo no Avartate-taM nA locayati, tasya darpata eva bhASAditi, Alocane'pi prAya. zcittasyAdAnamasyeti, anazcaturthAsambhogakAraNakAriNaM visambhogikaM kunniAtikAmatIti prakRtam , ukaMca For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . "pagaM va do gha tinni va, AudRtassa hoi pacchittaM // AuTTate'vi tao, pariNe tiNDaM visaMbhogo // 1" iti ___ etaccUrNiH--"sa saMbhoio asuddhaM giNhato cauDao bhaNai-saMtA paDicoyaNA, micchAmi dukkaDaM, Na puNo evaM karissAmo, pavamAuTTo jamAyano taM pAyacchittaM dAu saMbhogo / evaM bIyavArApavi, evaM taiyadhArAeghi, taiyavArAo parao cautthadhArAe tamevAiyAraM seviUNa AuTuMtasplaSi visaMbhogo" iti, // ) punastatraiva paMcamAdhyayane "paMcahi ThANehi samaNe NiggaMthe sAhammitaM saMbhotitaM visaMbhotita karemANe NAtikamati, taM0-sakiritaThANaM paDi. sevittA bhavati 1 paDisevittA No Aloei 2 AloittA jo paveti 3 paTTavettA No Nivisati 4 jAI imAI therANaM ThitipakappAiM bhavaMti tAI atiyaM ciya 2 paDiseveti se haMda'haM paDisevAmi kiM maM therA karisaMti ?" 5 / (vRttiH-sAmbhogikaM ekabhojanamaNDalIkAdikaM visAmbhogikaM-maNDalIbAdhaM kuryannAtikAmati AzAmiti gamyate, ucitatvAditi, sakriya-prastAvAdazubhakarmavandhayuktaM sthAnaMakRtyavizeSalakSaNaM pratiSevitA bhavatItyekaM, pratiSevya gurave nAlocayati-na nivedayatIti vittIyaM, Alocya gurUpadiTaprAyazcittaM na prasthApayati karnu nArabhata iti tRtIyaM, prasthApya na nirvizati na samastaM pravezayatyathavA 'nivezaH paribhoga' iti vacanAna paribhuGkte-nAsevata ityarthaH iti caturtha, yAnI. mAni suprasiddhatayA pratyakSANi sthivirANAM' sthaviraka For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 7 spikAnAM sthitau ' samAcAre' prakalpyAni prakalpanIyAni yogyAni vizuddhapiNDazayyAdIni sthitiprakalpyAni athavA sthitizca-mAsakalpAdikA prakalpyAni ca-piNDAdIni sthitiprakalpayAni tAni 'AiyaMciya AyaMciya' ti ati. kamyAtikramyetyarthaH, pratiSevate tadanyAnIti gamyate, atha saGghATakAdiH sAdhurevaM paryAlocayati-yathA naitatpratiSevitumucitaM gurunau bAhyau kariSyati, tatretara Aha-'se' iti tada. kalpyajAtaM 'haMde' tti komalAmantraNaM vacanaM hamityakAraprarahaSAdahaM pratiSedhAmi kiM mama 'sthavirAH' guravaH kariSyanti, ? na kizcitai ruSTairapi me kattuM zakyate iti balopadarzana pazcamamiti // ) punastatraiva navamAdhyayane " nahiM ThANehi samaNe NiggaMthe saMbhotitaM visaMbhotitaM pharemANe NAtikamati, taM0-AyariyapaDiNIyaM uvajjhAyapaDiNIyaM therapaDiNoyaM kula0 gaNa saMgha0 nANa0 desaNa caritapaDiNIyaM." (vRttiH-' nahiM ThANehiM samaNe' ityAdi, asya ca pUrvastreNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvasUtre pudgalA varNitAstahi. zeSodayAca kacicchamaNabhASamupagato'pidharmAcAryAdInAMpratyanIkatAM karoti, taM ca SisambhogikaM kurvannaparaH suzramaNo nAjJAmatikrAmatItIhAbhidhIyata ityevaM sambandhasyAsya vyA. myA, sA ca sambandhata evokteti.) ebhirakSarairAcAravaiparItyenAsaMbhogitvaM pratipAditaM natu muddhasAdhUnAM sAmAcArIbhedenAsaMbhogitvaM saMbhavati // atha sAdhUnAM gaNanizrAM vinA dharmoM na pravartate For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . ww mUla-paNanissAThANAI, samaNANaM jiNavareNa bhnniyaaii| ___ThANage gaNanissA, cAriNo sAhuNo teNaM // 9 // zrIThANAMge paMcamajjhayaNe "dhamma caramANassa paMca NissAThANA paM0 20-chakkAe gaNe rAyA gihavatI sarIraM" / (vRtti:-'dhamma' mityAdi, dharma-zrutacAritrarUpaM, NamityalaGkAre. carataH-sevamAnasya paMca mizrAsthAnAni-AlambanasthA. nAmi upagrahahetaSa ityarthaH, SaTakAyAH-pRthivyAdayaH, teSAM ca saMyamopakAritA''gamaprasiddhA, tathAhi-pRthiyokAyamAzrisyoktam" ThANanisIyatuyaTTaNa, uccArAINa gahaNa nikkheve // ghaTTagaDagalagalevo, emAi paoyaNaM bahuhA // 1 // apkAyamAzrityapariseyapiyaNahatthAi, dhoyaNe cIradhoyaNe ceSa / / AyamaNabhANadhuvaNe, emAha paoyaNaM bahuhA // 2 // [sthAnaM niSIdanaM tvagdhartanaM uccArAdInAM grahaNe nikSepe ghaTTake Dagale lepo bahudhaiva mAdiprayogamaM pRthavyAH // 1 // pariSekaH pAnaM hastAvidhAyanaM cIradhAvanaM caiva AcamanaM bhAMDadhApanaM bahudhaivamAdiprayojanamadbhiH // 2 // ] tejaHkArya pratioyaNa vaMjaNapANaga, AyAmusiNodagaM ca kummAso // DagalagarakkhasUiya, pippalamAI ya uvaogo // 3 // vAyukAyamadhikRtyadApaNa batthiNA vA, paoyaNaM hojna pAuNA muNiNo / gelannammivi hojjA, sacittamIse pariharejjA // 4 // For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 mu. 9 [odanaM vyaMjana pAnakaM AcAmaM uSNodakaM ca kulmASAdiH DagalakAH bhasma sUcizca pipalakamAdi upayogaH // 3 // dRtikena bhatrayA prayojanaM bhavevAyunA mune: glAnatve'pi bhavet sacitta mizrI pariharet // 4 // ] vanaspati pratisaMthArapAyadaMDaga, khomiyakappA ya pIThaphalagAi // osahabhesajjANi ya, ebhAi paoyaNaM tarusu // 5 // prasakAye paJcandriyatirazca AzrityoktaM-- cammaSTi daMtanaharoma, siMga amilAichagaNagomutte / / khIradahimAiyANaM, paMceMdiyatiriyaparioge // 6 // saMstArakapAtradaNDaka kSaumikakAsapIThaphalakAdi auSadhabhaiSajyAni caivamAdi taruSu prayojanaM / / 5 // carmAsthidantanakharomazrRMgAmlAna (avyAdi) gomayagomUtraiH kSIradadhyAdikaiH paMcendriyatiryakparibhogaH // 6 // ] evaM vikalendriyamanuSya devAnAmadhyupagrahakAritA vAcyA, tathA gaNo-gacchaH tasya copagrAhitA-' ekassa ko dhammo' ityAdi gAthApUgAdavaseyA, tathA"guruparivArI gaccho, tattha vasaMtANa nijarA viulA / / viNayAu tahA sAraNa,-mAIhiM na dosapaDipattI // 1 // annonnAvekvAe, jogami tahiM tahiM payasa'to // niyameNa gacchazAsI asaMgapayasAhago neo // 2 // " iti, guruparivAro gacchastatra vasatAM milA nirjarA vinayAttathA sAraNAdibhirna doSapralipattiH // 1 // anyo'myApekSayA yoge tatra tatra pravarttamAnaH / gacchavAsI niyamenAsaMgapadasAdhako zeyaH // 2 // ] For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . tathA rAjA narapatistasya dharmasahAyakatvaM duSTebhyaH sAdhurakSaNAda , uktaM ca lokikaiH"kSudralokAkule loke, dharma kuyuH kathaM hi te / kSAntA dAntA ahaMtAra,-zcedrAjA tAnna rakSati // 1 // tathA 'arAjake hi loke'smin , maryato vidrute bhayAt / rakSArthamasya sarvasya, rAjAnamasRjat prabhuH // 2 // " iti tathA gRhapatiH-zayyAdAtA, so'pi nizrAsthAnaM, sthAnadAnena saMyamopakAritvAt , taduktam - " dhRtistena dattA matistena dattA, gatistena dattA sukhaM tena dattam // guNazrIsamAliGgitebhyo parebhyo, munibhyo mudA yena datto niSAsaH" // 1 // tathA "jo deha udharalayaM jaivarANa, tapaniyama jogajuttANaM / / teNaM dinnA patthannapANa, sayaNAsaNavigappA // 1 // " iti [yo dadAtyupAzrayaM yativarebhyastaponiyamayogayuktebhyaH // tena dattA vastrAnapAnazayanAsanavikalpAH // 1 // ] tathA zarIraM-kAyaH, asya ca dharmopaprAhitA sphuTaiSa, yato'vAci"zarIraM dharmasaMyuktaM, rakSaNIyaM prayatnataH // zarIrAcyate dharmaH, parvatAt salilaM yathA // 1 // " iti bhavati cAtrAryA"dharmaM carataH sAdho-loke nizrApadAni paJcava // rAmA gRhapatiraparaH, SaTakAyA gaNazarIre ca // 2 // " iti zeSa sugamaM, zramaNasya nizrAsthAnAmyuktAni.) / ebhirakSarairgaNaH pramANaM / gaNagacchayorekAthikatvaM prasiddhaM / For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 11 mUla-ThANAMge vahAre, gaNahi dhammavayaNa vayaNaM / cabhaMge supasathyaM, gaNahiI dhammaNujjhaNayaM // 10 // yataH - sthAnAMge caturthAdhyayane " cattAri purisajAyA para taM0-dhammaM nAmamege jahati no gaNasaMThiti 4. " . [vRttiH- dharma tyajatyeko jinAjJArUpaM na gaNasaMsthitiM svagacchatAM maryAdAM, iha kaizcidAcAryaiH tIrthakarAnupadezena saMsthitiH kRtA yathA nAsmAbhirmahAkalpAdyatizayazrutamanyagaNa sarakAya deyamiti, evaM ca yo'nyagaNasatkAya na taddadAviti sa dharma tyajati na gaNasthiti, jinAjJAnanupAlanAt tIrthakaropadezo zeSa - sarvebhyo yogyebhyaH zrutaM dAtavyamiti prathamo yastu dadAti sadvitIyaH yastvayogyebhyaH taddadAti sa tRtIyaH, yastu zrutAdhyavacchedArthe tadavyavacchedasamarthasya para ziSyasya svakIryAdigbandhaM kRtvA zrutaM dadAti tena na dhamma nApi gaNasaMsthitistyakteti sa caturtha iti // ] evaM vyavahArasUtrepi / / 5 mUla- ahavA dhamma viruddhaM, gaNahiti ujjhiUNa dhammassa / aNusaraNe je muNiNo, varhati na te garahaNijjA // 11 // yaduktaM - zrIgacchAcAra prakIrNake " atthege goyamA pANI, je ummApaihie / gacchaMmi saMvasittANaM, bhramai bhavaparaMparaM // 2 // tamhA niuNaM nihAleDaM, gacchaM sammaggapaTThiyaM / vasijja tattha AjammaM, goyamA ! saMjae muNI ||7|| " For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . [santyeke gautama ! prANinI ye unmArgapratiSThitAH / gacche samuSya bhrAmyanti bhavaparamparAm // 2 // tasmAnipuNaM nibhAlya sammArgaprasthittaM gacchaM / tatrAjanma baset gautama ! saMyato muniH / / 7 / / ] iti vacanAt mUla-je puNa puvAinna, gaNaThiti chaDiUM na sakaMti / naU niditi sudhammaM, jiNaANArAhagA tevi // 12 // yaduktaM-vyavahAravRttau "ja jIyamasohikara, na teNa jIeNa hoi vvhaaro| jaMjIyaM sohikara, teNau jIeNa vavahAro // 1 // jaMjIyamasohikara, pAsathya pamatta saMjayAinna / jaivi mahANA inna, na teNa jIeNa vavahAro // 2 // jaMjIyaM soikara, saMvega parAyaNeNa daMteNa / egeNavi yAina,teNau jIeNa vavahAro // 3 // " itivacanAda sarva patrANi 511 tanmadhye patre 500 pramite punaH"jA jassa ThiI jA jasma, saMThii pucapurisakayamerA // so ta aikamaMto, aNaMta saMsArio hoi // 1 // jA jiNavarehi bhaNiyA, goyamamAIhi dhorapurisehiM / sA sacca ciya merA, pAleyavyA payatteNaM // 2 // " iti pUrvAcAryavacanAt mUla-jiNa bhaNiyagacchamerA, goyamamAIhiM sammamAinnA / sA nollaMghayacA, mahAniptIhaMmi bhaNiyamiNam // 13 // For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdramari granthamALA pustaka 50 muM. 13 yata:-zrImahAnizIthe-"duppasahaM jAva gaccha merA nAikameyavA-" iti vacanAt / / atha sAdhUnAmAcAra:mUla-sammaiMsaNarattA, ujjhuttA caraNa karaNa guNa gahaNe / Agama maggaNulaggA, bhava bhaya bhIyA muNI dhannA // 14 // sirivIrajiNideNaM, goyamapamuhANa evamAiI / / bArasavAsa saehi, gaehi pannAsa ahihehi // 15 // sAhUNaM anunnaM, bheu hohI na ithya saMdeho / maha sAsaNaMmi jANaha,mahAnisIhami bhaNiyamiNaM // 16 // yaduktaM-zrImahAnizIthe "se bhayavaM kevaieNaM kAleNaM pa(he) yaDe kugurU hohaMti ? ___ goyamA ! iuya addhaterasaNDaM vAsasayANaM sAiregANaM samaikaMtANaM parau bhavissaMti / se bhayavaM keNaM aTeNaM ? goyamA ! takAlaM iDDIrasa sAyagAravasaMgae mamIkAra ahaMkAraggIe aMto saMpajjhalitaboMdI ahamahaMti kayamANase amuNiya samaya sambhAve gaNI bhaviheti / eeNaM aTeNaM so evaM vihe takAlaM gaNI bhavissaMti, goyamA ! egate NaM no savve !! " iti vacanAt // mUla-teNaM saMpai dIsai, pihu pihu gacchesu bhinna AyAro / tathyavi jaM jiNavayaNANu,-sArau taM pamANaMti // 17 // kiljhai gacchAyAro, bhannai niyaniya gurUhi Ainno / nahu sutaM dUsijjhai, bhUsijjhai tehi jiNadhammo / / 18 / / For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 zrIsAmAcArI samAdhitaM-zrIsaptapadI zAstram . yaduktaM-zrIgacchAcAra prakIrNake"vihiNA jou coei, suttaM atthaM ca gaahe| so dhaNNo so ya puNNo ya, sa baMdhU mukkhadAyago // 1 // 25 // sa eva bhavvasattANaM, cakkhue vihie / daMsei jo jiNuddiTTa, aNuDhANaM jahahi // 2 // 26 // titthayarasamo sUrI, sammaM jo jiNamayaM payAsei / ANaM aikkamaMto, so kApuriso na sappuriso // 3 // 27 // jaivi na sakkaM kAuM, sammaM jiNa bhAsija aNuTThANaM / to samma bhAsijjA, jaha bhaNi khINarAgehiM" // 4 // 33 // iti vacanAt // [vidhinA yastu prerayati sUtramartha vAvagAhayati / sa dhanyaH sa va puNyazca sa bandhumokSadAyakaH // 25 // sa eva bhavyasatyAnAM cakSurbhUto vyAkhyAtaH / darzayati yo ninoddiSTamanuSThAnaM yathAsthitam // 26 // tIrthakarasamaH sUriyoM jinamataM prakAzayati / AjJAmatikAmyan sa kApuruSo na satpuruSaH // 27 // yadyapi na zakyaM kartuM samyag jinabhASitamanuSThAnam / tathA'pi samyag bhASeta yathA bhaNitaM kSINarAgaiH // 33 // ] mUla-je puNa gacchAyAraM, maniya hIlaMti sutta AyAraM / te hIlaMti jiNANaM, niyagacchaM caiva mannaMti // 19 // muttattha gaMtha nijjutti saMgahaNI pakyaNassa pNcNgii| eyANusAriNo savve, gaMthA athyA pamANaM me // 20 // For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 15 yaduktaM - zrI samavAyAMge, naMdI sUtre ca pAkSikasUtre ca " sa sute sa atye sAMdhe sa nijyuttie sa saMgahiNIe " iti vacanAt // mUla- aMgANaM vittI, ThANe ThANe parUviyaM eyaM / muttANuvAi savvaM, taM savvaM putrasUrIhiM // 21 // yaduktaM - zrI bhagavatI vRttau - "yadevamatamAgamAnupAti tadeva grAhyamitaratpunarupekSaNIyamiti" vacanAt // anyavRttiSvapi " sUtrAnugato yohyarthaH sosmAdgrAhyo na cetaraH " // ityAdi navAMgIvRttikAraka zrI abhayadevasUrIMdravacanAt // sAMprataM vartamAnasAdhUnAM sarveSAM sudharmasvAmyanugato nvayastatastaduktA sAmAcArI prarUpyate mUla - sirivIratiththanAhassa, payabhatto paMcamoya gaNahArI / jA teNa samAiTThA, sAmAyArIya sA suddhA ||22|| yaduktaM - zrI uttarAdhyayane Cadas "sAmAyAriM pavvakkhAmi savvadukkhavimokkhaNiM / jaM carittANaM nimgaMthA, tinA saMsArasAgaraM // 1 // padamA AvassiyA nAma, biiyA ya nisIhiyA / ApucchaNA ya taiyA, cautthI paDipucchaNA ||2|| paMcamA chedaNA nAma, icchAkAroya chaDhao / sattamo micchAro ya, tahakArI ya ahamo ||3|| abhudvANaM navamaM, dasamA uvasaMpayA / esA dasaMgA sAhUNaM, sAmAyArI paveiyA ||4|| " iti vacanAt // w For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . mUla-bAhiM ubassayAu, avagAhAuva bhaNai AvassiyaM / nikkhamamANoya sayA, nisIhiyaM kuNai pvisNto||23|| kAusaggaM ca tavaM, sajjhAyaM kiMci kajjhamannaM vA / ___ kuNamANo Apucchai, guruti ApucchaNA taiyA // 24 // ciMtiya kajhaMtarae, annaM vA kiMci kajjhamukvanna / tassa ya karaNe puNaravi, pucchai paDipucchaNA esA // 25 // AhAra vatthamAI, davvehi jahakkama nimaMtijjhA / guru sAhammiyavaragaM, viNaeNaM chaMdaNA esA // 26 // kaththavi kiMcivi kkhaliyaM,sIsANaM jANiUNa suhgurunno| dhammiyacoyaNapuvvaM, sAraMti puNo nivAraMti // 27|| icchAmo hiyasikkha, sAraNakaraNeNa guggaho amheM / vihiu evaM bhaNaNe, icchAkAro bhave eso // 28 // hA duhakayaM eyaM, nirditA appaNo aNAyAraM / micchAkAro ya bhave, bhaNaMti jaM dukaDaM micchA // 29 // sajjhAyami niuttA, veyAvaJcami tahaya annaMmi / kajjhe gurUhi sIsA, tahatti evaM pavamaMtti // 30 // daNabhuTANaM, aMjalikaraNaM ca abhimuhaM gamaNa / rayaharaNeNaM saddhi, pAyANa pamajjhaNaM vihiNA // 31 // kaMbali daMDaggahaNaM, AsaNarayaNaM ca viNayakammaM ca / navamA sAmAyArI, gurupUA nAmao bhaNiyA // 32 // gacchaMtaraMmi gaMtu, nANahAyariyapAyamUlaMmi / evatiyaM kAlamahaM, cihissaM aMtie tumheM // 33 // For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari pranthamALA pustaka 50 muM. 17 iya bhaNiUNaM cihai, esA upasaMpayA smaayaarii| dasahA jiNidabhaNiyA, saddahiyavvA payatteNaM // 34 // evaM sAmAyAri, vihiNA gacchaMmi jo pavattei / so Ayariyo sugurU, sayaM tarai tArae annaM // 35 // jou ppamAya doseNaM, AlasseNaM bhaeNa ya / sIsavagaM na coei, teNa ANA virAhiyA // 36 // ( atha munInAM dinacaryA-) aha divasarayaNicariyaM, sAhUNaM jiNasuyANusAreNaM / bucchAmi guruvaesA, jahA suyaM puba AyariyaM // 37 // saviyAse kamalavaNe, pasariya sUrappahA pabhAvaNaM / viddhathye timira bhare, tAragaNe naha teyami // 38 // dIsaMti jaththa suhumA, kararehA usahAya samayaMmi ! tami khamAsamaNa durga, dAuM paDilehaNaM kujhA // 39 // saMdissAvemi tahA karemmi, iya bhaNiya puttiyaM vihiNA / paDilehaNAu vIsaM, paNa ahiyAtIi kAyadA // 40 // paNavIsa dehassa ya, kujjhA paDilehaNAu pucchaNayaM / rayaharaNaM ca nisijjhA, khomIiya paDhama Aese // 4 // pacchA dAUNa puNo, dukkhamAsamaNe gurUNa vihi pucvaM / taNu paDilehaNaM kareI, paNavIsaM colapaTTami // 42 // puNa ega khamAsamaNaM, dAUM guruNo ya bhattiaTTAe / bhaNaiya bhayavaM tA me paDilehaNaM paDilihAveha // 43 // For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 zrIsAmAcArI samAbhitaM-zrIsaptapadI zAstram . muNimaMDalIe jiTTho,-ThavaNAyariyaM jayaM pamajjei / sesA aNukrameNaM, gurUNa viNayaM paujati // 44 // pacchA dukkhamAsamaNe, dAUM uvahiM ca daMDa(ma)pajjataM / paDilehiUNa savvaM, dAUNa puNo khamAsamaNaM // 45 // bhayavaM ca pamajjimiya ksahiM, iya bhaNiya suddha jayaNAe / __ miudaMDa pucchaNeNaM, bhaNieNaM taiya aMgami // 46 // paMcaTThANe paMcaNha,-maNaMtareNaM ca puttiyaM vayaNe / dAuM rayarakkhahA, muNiNo vasahi pamanjiti // 47 // sohiya kajaM jIve, uddhariUNaM ca chappayAuya / sAhaNaM ca samappiya, vibhajiUNaM muguru bayaNo // 48 // sesaM parihavittA, visuddha bhUmIi jaMturahiyAe / iriyaM paDikamittA, AloeyaMti guru purao // 49 // ApucchiUNa guruNo, vasahi samatAu jAva hatthasayaM / ___ avaloiUNa nAUM, vasahI suddhA iya bhaNati // 50 // kAle paveUNaM, sajjhAyaM paThaviti vihipuvvaM / paMcavihaM sajjhAyaM, guruNumAyA pakuvaMti // 51 // tA jAva hou UNo, cauttha bhAgeNa porisiikaalo| gurulahukameNa lahuo, sIso uThittu iya bhaNai // 52 // bhayabugghADA porisi, iriyApaDikamaNa puSvagaM viNayA / ika khamAsamaNeNaM, havaMti savvevi uvauttA // 53 // udvitta AsaNAu, pihu pihu bhaNaMti kayakhamAsamaNA / saMdisiya bhaMDagAi, bIe bhaMDaM paDilehemi // 54 // For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 19 yaduktaM - zrIuttarAdhyayane, 26 adhyayane "porisIe caunbhAge, vaMdittA Na tao guruM / tfsafettA kAlassa bhAvaNaM paDilehae ||22|| " mUla- eyaM bhaNitu vayaNaM, bhaMDayapaDilehaNaM taha kuNati / bhAyaNa nissiyayANaM, uvagaraNANaM ca sattAhaM // 55 // yataH - " pattaM pattAbaMdho, pAyaThavaNaM ca pAyakesariyA | paDalAI rattANaM, gucchau pAyanijjogo // 1 // " yaduktaM - zrIuttarAdhyayane, 26 adhyayane"muhapotti paDile hittA, paDilehijja gocchayaM / gocchgalayaMgulio, vatthAI paDilehae ||23|| uDhaM thiraM aturiyaM, puvvaM tA vatthameva paDile he / to biiyaM paraphoDe, taiyaM ca puNo pamajjijjA ||24|| aNaccAviyaM avaliyaM, aNANubaMdhiM amosaliM caiva / chappuramA nava khoDA, pANIpANivisohaNaM ||25|| ArabhaDA saMmaddA, vajjeyatvA ya mosalI taiyA / paphoDaNA cautthI, vikkhittA veiyA chaTTI ||26|| pasiDhila - paLaMba-lolA, egA mosA aNegarUvadhuNA / kuNa pamANi pamAyaM, saMkie gaNaNovarga kujjA // 27 // aNUNAirittapaDilehA, avivaccAsA taheva ya / paDhamaM payaM patthaM, sesANi u appasatthANi // 28 // paDilehaNaM kuNato, miho kaI kuNai jaNavayaka vA / deha va paJcakkhANaM, vAi sayaM paDiccha vA // 29 // For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 zrIsAmAcArI samAzritaM zrIsaptapadI zAstram . puDhavI AukAe, teU - vAU - vaNassai-tasANaM / paDilehaNApamatto, chaM pi virAhago hor3a ||30|| puDhavI AjakAe, teU vAU vaNassai tasANaM / paDilehaNA Autto, chahaM pi ArAhao hoi // 31 // " itizrI uttarAdhyayanavacanAt -- A (atra vRttileza : - pratilekhanAvidhime bAha- 'mukhavatrikAM' pratItAmeSa 'pratilekhya' pratilekhayet 'gocchakaM' pAtrakoparivaryupakaraNaM, tatazca ' gocchagala aMguliGa' ti prAkRtaramAdagulibhirlAto- gRhIto gocchako yena so'yamaGgulilAtagocchakaH 'vastrANi' paTalakarUpANi 'pratilekhayet' prastAvAspramArjayedityarthaH // 23 // , itthaM tathA'vasthitAnyeva paTalAni gocchakena pramRjya punaryatkuryAtadAha- 'U' kAyato bacatazca tatra kAyata utkuTukasvena sthitatvAt, vastratazca tiryakprasAritabakhatvAt, 'sthira' dRDhagrahaNena 'atvaritam' adbhutaM stimitaM yathAbhavasyevaM 'pUrva' prathamaM 'tA' iti tAvad 'baraM' paTalakarUpaM, jAtAaarai, paTalakaprakrame'pi sAmAnyavAcaka zabdAbhidhAnaM varSAkalpAdipratyupekSaNAyAmavyayameva vidhiriti khyApanArthama, evazabdo bhinnakramastataH 'paDilehi'tti 'pratyupekSetaiva' ArataH paratazca nirIkSetaiva na tu prasphoTayet, athavA bindulopAda 'evam' amunA UrdhvAdiprakAreNa pratyupekSeta na tvanyatheti bhASaH, tatra ca yadi jantUn pazyati tato yatanayA' bhyatra saGkramayati, tadadarzane ca 'to' iti 'tataH' pratyupekSanAdanantaraM dvitIyamidaM kuryAt yaduta parizuddhaM sat prasphoTayet tatprasphoTanAM kuryAdityarthaH, tRtIyaM ca punaridaM kuryAt For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 21 yaduta pramRjyAt , ko'rthaH ?-pratyupekSya prasphoTaya ca hastagatAn prANinaH pramRjyAdityarthaH, // 24 // kathaM punaH prasphoTayetpramRjyAvatyAha-'anattita' prasphoTanaM pramAnanaM vA kuSato palaM vapurvA yathA nartitaM na bhavati 'avalitaM' yathA''tmano vanasya ca balitamiti moTamaM na bhavati 'aNANubaMdhimti 'ananubandhi' anubandhena-nairantaryalakSaNena yuktamanuvandhi na tathA, ko'rthaH ?-alakSyamANa vibhAgaM vathA na bhavati, 'Amosa linti sUtratvAdAmarzavattiryagUrvamayo thA kukhyAdiparAmarzavapathA na bhavati, tathA kimityAha'chappurimati SaTpRrSA; pUrva kriyamANatayA tiryakakRtaSanapra. sphoTanAtmakAH kriyAvizeSA yeSu te ghaTpUrSAH, 'navakhoDa'ti khoTakAH samayaprasiddhAH sphoTanAtmakAH kartavyA iti zeSa: 'pANoM' pANitale 'prANinAM' kuzvAdisattvAnAM vizodhana pAThAntaratazca-'pramArjana' prasphoTanaM trikatrikottarakAlaM trikatrikasAyaM pANiprANivizodhanaM pANiprANipramArjanaM vA kartavyaM // 25 // pratilekhanAdoSaparihArArthamAha ArabhaTA viparItakaraNamucyate tvaritaM cA'nyAnyavanagrahaNenAso bhavati, saMmardanaM samardA rUDhityAstrIliGgatA vastrAntaH koNasaMcalanamupadhervA upari niSadanam, varjayita. vyeti sarvatra saMbadhyate, 'vaH' paraNe 'mosali'tti tiryagRvaM. mayo thA ghaTTamA tRtIyA, 'prasphoTanA' prakarSeNa reNuguNDitasyeSa vastrasya jhATanA caturthI, vikSepaNaM vikSiptA pazcamIti gamyate, rUDhityAca zrIliGgatA, sA ca pratyupekSitavastrasyAnyatrApratyupekSite kSepaNaM, pratyupekSamANo yA patrAcalaM yadUrva kSipati, vedikA 'chaTTatti SaSThI, paramete SaDdoSAH pratilebanAyAM parihartavyAH // 26 / / For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . tathA prazithilaM nAma doSo yadaDhamanirAyantaM vA va gRpate, pralambo- yajiSamagrahaNena pratyupekSyamANavastrakoNAnAM lambanaM lolo yabhUmau kare vA pratyupekSyamANavanasya lolanamamISAM vandaH, ekAmarzanaM ekAmarzA prAgmat trIliGgatA, madhye gRhItvA grahaNadezaM yASadubhayato vanasya yadekakAlaM saMgharSaNamAkarSaNam , 'aNegarUSadhuNe'tti anekarUpA cAso saGkhyAtrayAtikramaNako yugapadanekavastragrahaNato vA dhUmanA ca prakampanArimakA anekarUpadhUnanA, paThyate ca 'aNegarUSadhUya' tti tatra na dhutaM kampanamanyatprAgbat , tathA yatkaroti pramANeprasphoTAdisaGkhyAlakSaNe pramAdam-anaSadhAnaM yacca zaGkite - pramAdata: tamANaM prati zaGkotpattau gaNanAM karAGgulirekhAsparzanAdinai kadhivisaGkhyAtmikAmupagacchati-upayAti gaNanopagaM yathAbhavatyeyaM gamyamAnatvAtprasphoTanAdi kuryAta, sambhAbane liGga, so'pi doSaH, sarvatra pUrvasUtrAdanupartya varjanakriyA yojanIyA, evaM sAnantaroktadoSairapitA sadoSA pratyupekSaNA, viyuktA tu nirdoSetyarthata uktam // 27 // sAmprataM tvenAmeva bhaGgaka nidarzanadvAreNa sAkSAtsadoSAM nirdoSAM ca kizcidvizeSato vaktumAha-'agRNAharita'ti UnA cAsAyatiriktA UnAtiriktA na tathA anUnAtiriktA prati lekhA, iha ca nyUnatAdhikye sphoTanApramArjane belAM cAzritya ghAcye, 'aviSaccAsa'tti vividho vyatyAso-viparyAso yasyAM sA divyatyAsA na tathA adhivyatyAsA- puruSopadhiviparyAsarahitA kartavyeti zeSaH, anna ra vibhivizeSaNapadairaSTau bhaGgAH sUcitA bhavanti, eteSu ca kaH zuddhaH ko vA'zudraH ityAha-'prathamapadam' ihaivopadarzitAcabhaGgarUpaM 'prazastaM' nirdopatayA zlAghyaM zuddhamiti yAvata, zeSANi tu prakramAtpadAni dvitIyAdi bhaGgAtmakAnyaprazastAni, teSu nyUnatApanyatamadoSa For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI mAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 23 sambhavAt , tataH prathamabhaGgAnupAtinyeSa pratilekhanA vidheye. syuktaM bhavati // 28 // evaMvidhAmapyenAM kurvatA yatparihartavyaM tat kAkkopadePTumAha-pratilekhanAM kurvana 'mithaH kathAM' parasparasaMbhASaNAtmikAM karoti, janapanakathAM thA, jyAdikathopalakSaNametat , dadAti bA pratyAkhyAnamanyasmai, pAcayati -aparaM pAThayati, svayaM pratichati vA AlApAdikaM gRhNAti, ya iti gamyate, // 29 // sa kiminyAha, 'puDhavI'tti spaSTaM, navaraM 'puDhavI AukkAya' ti pRthivyapkAyayoH 'pratilekhanApramatto' mithaH kathAdinA tatrAnavahitaH san SaNNAmapi, AstAmevaikAdInAmityapizabdArthaH, virAdhakazcaivaM pramatto hi kumbhakArazAlAdau sthito nalabhRtaghaTAdikamapi praloThayet , tAstamalena mRdagnipIjakunthvAdayaH slAvyante, plASanAta virAdhyante, yatra cAgnistatrAvazyaM sAyuriti SaNNAmapi dravyato virAdhakatvaM, bhASa. tastu pramattatayA'nyathA'pi pirAdhakatvameva, tadanena nIvarakSArthatvAtpratilekhanAyAstatakAle ca pramAdajanakatvena hiMsAhetutvAgmithaH kayAdInAM parihAryatvamuktam // 30 // ) iya AgamavayaNAu krei| mUla-paDilehaNAra vihi risi,-mabhinAUNaM ca kAlavelAe / vaMdijjha ceiyAI, bhattIi vihAra ThANami // 56 // tayabhAve puvvuttara, disimmi hoU Thavittu ThavaNaM ca / aNuogadAramutte, bhaNiyANa dasaNha-mabhayaraM / / 57|| yataH-zrIanuyogadvArasUtre___"se kiM taM ThavaNAvassayaM ?, 2 jaNNaM kaThakamme vA polthakamme vA cittakamme vA leppakamme vA gaMthime vA veDhime vA For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . pUrime vA saMghAime vA akkhe vA varADae vA ego vA aNego vA sambhAvaThavaNA vA asambhAvaThavaNA vA Avassaetti ThavaNA Thavijae se taM ThavaNAvassayaM" (pRtti:-atha kiM tat sthApanAvazyakamiti prAne satyAha-'ThaSaNAvassayaM jaNNa' mityAdi, tatra sthApyate amu. ko'yamityabhiprAyeNa kriyate nirvaya'ta iti sthApanA-kASThakarmAdigatAvazyakavat sAdhyAdirUpA sA cAsau Avazyaka. tatorabhedopacArAdAvazyakaM ca sthApanAvazyakaM, sthApanAlakSaNaM ca sAmAnyata idam-" yattu tadartha SiyuktaM tadabhiprAyeNa yazca ttkrnni| lepyAdi karma tatsthApaneti kriyate'lpakAlaM ca // 1 // " iti, vineyAnugrahAryamatrApi vyAkhyA-tu zabdo nAmalakSaNAta sthApanAlakSaNasya bhedasUcakaH sa cAsAvarthava tazyoM-bhASendrabhAvApazyakAdilakSaNastena SiyuktaM-rahitaM yaha stu tadabhiprAyeNa' bhAvendrAyabhiprAyeNa 'kriyate' sthApyate tat sthApaneti sambandhaH, kiMSiziSTaM yavisyAha-'yazca tatkaraNi' tena-bhASendrAdinA saha karaNiH-sAhazyaM yasya (tat) tatka. raNi-tatsadazamityarthaH, ca zabdAtadakaraNi cAkSAdi vastu gaDate, asazamityarthaH, kiM punastadevaMbhUtaM pastvityAha'lepyAdikarmati lepya puttalikAdItyarthaH, AdizabdAt kASTaputtalikAdi prapate, akSAdi pA'nAkAraM, kiyantaM kAlaM tat kriyata ityAha aspaH kAlo yasya tadalpakAlamisvarakAlamityarthaH, va zabdApASarakathikaM ca zAzvatapratimAdi, yatpunarbhAdhendrAdhartharahitaM sAkAramanAkAraM pA tadarthAbhiprAyeNa kriyate tat sthApaneti tAtparyamityAyarthiH ||1idaaniiN prakRtamucyate-'jaM 'si 'Na'miti vAkyAlavAre, yatkASThakarmaNi vA citrakarmaNi vA dharATake vA eko For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 25 yA aneko vA sadbhAvasthApanayA vA asadbhAvasthApanayA yA 'Avassapatti' mAvazyakata torabhedopacArAsadAniha gRyate, tatadhaiko vA aneko cA, kathaMbhUtAH? ata ucyate-AvazyakakriyAvAnAvazyakakriyAvanto vA 'ThaSaNA ThaSijaiti' sthApanArUpaM sthApyate-kriyate, AvRtyA bahuvacanAntatve sthApamA. rUpAH sthApyante-kriyante, tat sthApanAvazyakamityAdipadena sambandha iti samudAyArthaH / kASThakarmAdipyAvazyakakriyAM kurvanto yat sthApanArUpAH sAdhvAdayaH sthApyante tata sthApamAvazyakamiti tAtparyam / adhunA avayavArtha ucyate-tatra kriyata iti karma kASThe karma kASThakarma-kASThanikuTTitaM rUpakamityarthaH, 'citrakarma' citralikhitaM rUpakaM 'potthakammeva'ti atra potthaM-potaM vastramityarthaH, tatra karma-tatpallavanimparka dhIullikArUpakamityarthaH, athavA potthaM pustakaM tacceha saMpuTakarUpaM gRhyate,tatra karma tanmadhye dhartikAlikhita rUpakamityarthaH, mathavA potthaM-tADapatrAdi tatra karma-taccheda niSpannaM rUpakaM, 'lepyakarma' lepya rUpakaM, 'pranthimaM' kauzalAtizayAd agthisamudAya niSpAditaM rUpakaM, 'veSTima' puSpaveSTamakrameNa niSpanamAnandapurAdi pratItarUpam , athavA ekaM dhyAdIni bA vakhANi veSTayana kazcit rUpakaM utthApayati tadveSTimaM, 'pUrimaM bharimaM' pittalAdimayapratimAvat 'saMghAtimaM' bahuvastrAdikhaNDa saMghAta. niSpanna kaJcukavata , 'akSaH' candanako 'varATakaH' kapardakaH, atra vAcanAntare anyAnyapi dantakA dipadAni dRzyante tAmyapyuktAnusArato bhAvanIyAni, vAzabdAH pakSAntarasUcakAH, yathAsambhavamevamanyatrApi, eteSu kASTakarmAdiSu AvazyakakiyAM kurvantaH ekAdisAdhyAdayaH sadbhAvasthApanayA asadbhAvasthApanayA vA sthApyamAnAH sthApanAvazyakaM tatra kASThakarmAdiyAkAravatI sadbhAvasthApanA, sAdhAyAkArasya tatra sadbhASAta, For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . akSAdiSu tvanAkAravato asadbhAvasthApanA, sAdhyApAkArasya tatrAsadbhAvAditi, nigamayannAha-'setamityAdi' tadetat sthApanAvazyakamityarthaH // 31 // ) ebhirakSaHsthApanArhataH saMsthApya vaMdate tadvidhimAhamUla-kAvyaM-chedaggaMtha mahAnisIhapavare tikAlie ceie vaMdijjA bhaNiyaM thavaM thuivihi kAUNa bhaavujjuo| nAyAdhammakahAu bIyatai uvaMgami pannattie jaMbuddIva vivAhanAma purau utaM jahA Agame // 5 // uktaM ca-zrI rAyapaseNo upAMge jIvAbhigame ca-- ___ "asayavimuddhaganyajuttehi asthajuttehiM apugaruttehiM mahAvittehiM saMthumai 2 tA sattaTTa payAI paccIsakkai 2 tA vA jANuM aMcei 2 ttA dAhiNaM jANu dharaNitalaMsi nidR tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivADei 2 tAIsiM paccuNNamai 2 tAkarayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaha evaM vayAsInamotthuNaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, vaMdai namasai 2 ttaa||" ( atra vRttile zo yathA 'aThThasayavisuddhagaMthajuttehi'nti vizuddho nirmalo lakSaNadoSarahita iti bhAvaH yo granthaHzabdasaMdarbhastena yuktAni, aSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca taiH arthayuktaiH arthasArairapunaruktairmahAvRttaH, tathAvidhadevalabdhiprabhAva eSaH, saMstauti saMstutya vAmaM jAnu azcati ityAdinA vidhinA praNAmaM kurvana praNipAtadaNDakaM paThati // ) iti vacanAta // evaM jJAtAdharmakathAMge bhagavatyaMge jaMbudvIpaprajJaptau ca sUryAbhopamayA pUjA caityavaMdanAdi sarvaM jJAtavyam // For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari pranthamALA pustaka 50 muM. 27 www mUla-uddhaThiehi thuiu, sakkathaya tahaya uvaniviTehiM / bhaNiUNa kAussaggAMtara. thui logAi thui rahiyaM // 59 // evaM muyANusArA, vihiNA ciyavaMdaNaM ca kAyavvaM / jaM annahAvi dIsai, gacchAyaraNAi taM neyaM 60 // aTTathui paMca sakathara, kAussaggaloga svvaaii| siddhaMto thui pADho, sutte cii vaMdaNaM na imaM // 61 // nANA'virayasuresu, ceiya saddo na saMmau samae / nANasa surasurINaM. nahu arihattaMpi saMbhavai / / 2 / / ceiya baMdaNa samae, parasiM iththa naththi ahigAro / paDhamovaMge aMge, taie taha paMcagaMgaMmi // 6 // bhaNirDa kAunsaggo, pacchittaM dasavihami pacchitte / pacchittiya khayaTThANe, kimAgaya ittha pacchittaM // 6 // yata:-zrI auSapAtikopAMge, 1 sthAnAMge. 2 bhagavatyaMge. 3 ca__ "se ki taM pacchitte pacchitte dasavihe pannatta taMjahA-AloyaNArihe paDikkamaNArihe tadubhayArihe vivegArihe viussaggArihe tavArihe chedArihe mUlArihe aNavaThThappArihe pAraMciyArihe" iti // paMcamaM prAyazcittaM kAyotsargaH sa tu devavaMdanAdhikAre kathaM syAditi punargItArthA nirIhA vadaMti tadeva pramANaM / mUla-muttuttaM mulUNaM, puvAyariyehiM eyamAyariyaM / keNAvi kAraNeNaM, tattaM tu ta eva jANaMti // 65 // je puNa AgamavihiNA, deve vaMdaMti bhAvasuddhIe / tesiM ca hIlaNA jA, sA ki juttatti taM bhaNaha // 66 // For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 28 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram . vaMdita cehayAI, majjhanhe porisIe taiyAe / pattAi bhattapANaM, gavesae dosarahiyaM tu // 67 // goyara cariyA kAle, kAussagaM karitta uvaogaM / bhaya bhe kahiUNa, bhattaM pANaM gahissAmi // 68 // yataH - zrI vyavahAravRttau gocarIkAle upayogavidhiruktostimUla- Avassaitti bhaNie, guruNo viya AisaMti tesi imaM / Au gahiyavvaM, jaha gahiyaM puva sAhUhiM // 69 // yaduktaM - " taiyAe porisIe, bhattaM pANaM gavesae / chaha aNNayarAgaMmi, kAraNaMmi samuTThie // 32 // veyaNaveyAvacce iriyaTTAe ya saMjamaTThAe / taha pANavattiyAe chaTTai puNa dhammaciMtAe ||33|| 19 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( vRttiH - 'tapa' ityAdi sugamaM, navaramautsargikametat, abhyathA hi sthavirakalpikAnAM yathAkAlameva bhaktAdigaveSaNaM, tathA cAha - 'sarakAle care bhikkhU'ti, (smRtikAle caredra bhikSuH ) SaNNAM kAraNAnAm 'annayarAyaM mi'tti anyatarasmin kAraNe 'samutthite' saMjAte, na tu kAraNotpatiM vineti bhAvaH, bhojanopalakSaNaM ceha bhaktapAnagaveSaNaM, guruglAnAcaryamanyathA'pi tasya sambhavAt tathA cAnyatra bhojana evaitAni kAraNAnyuktAni tAnyeva SaT kAraNAnyAha - 'veyaNa veyAvazce' si suvyatyayAd vedanAzabdasya copalakSaNatvAtkSutpipAsAnanitavedanopazamanAya tathA kSutpipAsAbhyAM (parigato) na gurvAdivaiyAvRtyakaraNakSama iti vaiyAvRttyAya, tathA 'I' ti IryAsamitiH laiba nirjarArthibhirarthyamAnatayA'rthastasmai, 'caH ' samucaye, kathaM nAmAsau bhavatviti ?, itarathA hi kSutpipA } " " For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 29 sAbhyAM pIDitasya cakSuAmapazyataH kathamivAsau syAditi ? tathA saMyamArthAya kathaM nAmAsau pAlayituM zakyatAmiti ?, Akulitasya hi tAbhyAM sacittAhAre tadvighAta eva syAt , tathA 'pANavattiyApatti prANapratyayaM jIvitanimittam , avibinA dhAtmano'pi prANopakramaNe hiMsA syAda, ata eSotam"bhAviya niNavayaNANaM mamatarahiyANa naritha hu viseso| appANaMmi paraMmi ya to bajje pIDamubhao'vi" // 1 // SaSThaM punaridaM kAraNam-yaduta dharmacintAyai ca, bhaktapAnaM gaveSayediti sarvatrAnuvartate, atra ca dharmacintA-dharmadhyAnacintA zrutadharmacintA vA, iyaM zubhayarUpA'pi tadAkulitacetato na spAta , ArtadhyAnasambhavAt . ) iti-zrI uttarAdhyayana vacanAt // yadyapi tRtIyapauruSyAM bhaktapAnagrahaNamuktaM tanmagadhadezApekSayA jJAtavyaM gItArthAH kSetrakAlAdyapekSayAnyatrApi pravartate tatra na doSaH // mUla-AhAraM ginhijjA, uggama upAyaNesaNAsuddhaM / AdAya sahabhaMDaM, jAvaddhaM joyaNaM gacche // 70 / / atha bhojanavidhimAha yataH-zrIdazavaikAlikapaMcamapiNDeSaNAdhyayane"siA a goyaraggagao, icchijjA paribhuttoM (muNjiuN)| kuTTagaM bhittimUlaM vA, paDilehitANa phAsuaM 182 // aNunavitu mehAvI, paDicchannami saMbuDe / hatyagaM saMpamajjittA, tattha a~jinja saMjae / / 83 // tattha se bhuMjamANassa, aThiaM kaMTao siaa| taNakaThasakara vApi, ana vAvi tahAvihaM // 84 // For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAnam . taM ukkhivittu na nikkhive, AsaeNa na chddddue| hattheNa taM gaheUNa, egaMtamavakkame // 45 // egaMtamavakkamittA, acittaM pddilehiaa| jayaM pariThavijjA, pariThappa paDikkame / / 86 // " (vRttiH-ebamanapAnagrahaNavidhimabhidhAya bhonanavidhimAla'siAati sUtraM, 'syAt' kadAcida 'gocarAgragato' nAmAntaraM bhikSA praSiSTa icchetparibhoktuM pAnAdi pipAsAcabhibhUtaH san , tatra sAdhuSasatyabhAdhe 'kolaka' zUnyacaTTamaThAdi 'bhittimUlaM SA' kuDyekadezAdi, pratyupekSya cakSuSA pramRjya ca rajoharaNena 'prAsuka' bIjAdirahitaM ceti sUtrArthaH // 82 // tatra 'aNunnavi' tti sUtraM, 'anuzApya' sAgArikaparihArato vizramaNavyAjena tatsvAminamavagrahaM 'medhAvI' sAdhuH 'praticchanne' tatra koSThakAdau 'saMvRtta' upayuktaH san sAdhuroryAptatikramaNaM kRtvA tadanu'hastaka' mukhavasrikArUpam , Adayeti vAkyazeSaH, saMpramRtya vidhinA tena kAyaM tatra bhuJjIta 'saMyato' rAgaLeSAvapAkRtye ti sUtrArthaH // 83 // tasya'tti sUtraM, 'tatra' koSThakAdau 'se' tasya sAdhorbhunAnasya asthi kaNTako vA syAt , kathaMcigRhiNAM pramAdadoSAt , kAraNagRhIte pudgala evetyanye, tRNakASThazarkarAdi cApi syAt , ucitabhojane'nyatrApi tathAvidhaM badarakarkaTakAdIti sUtrArthaH // 8 // 'taM ukkhivittu' iti sUtraM, 'tad' asthyAdi urikSapya hastena yatra kvacinna nikSipet , tathA 'Asyena' mukhena nojhet , mA bhUnirAdhaneti, apitu hastena gRhItvA 'tad' asthyAdi ekAntamavakrAme diti sUtrArthaH // 85 // egaMta'tti sUtra, ekAntamacakramya acittaM pratyupekSya yata pratiSThApayet , pratiSThApya pratikrAmediti, bhAvArthaH pUrvavadeveti suutraarthH||86||) For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 31 "siA ya bhikhkhU icchijjA, sinjamAgamma bhuttu| sapiMDapAyamAgamma, uMDuaM paDilehiA // 87 // viNaeNaM pavisittA, sagAse guruNo munnii| iriyAvahiyamAdAya, Agaoa paDikame // 8 // AbhoittANa nIsesa, aIAraM jahakamaM / gamaNAgamaNe ceva, bhattapANe va saMjae // 89 // ujjuppanno aNuviggo, avakvitteNa ceasA / Aloe gurusagAse, jaM jahA gahiaM bhave // 10 // na sammamAloiaM hunjA, puci pacchA va jaM kaDaM / puNo paDikame tassa, vosaTTho ciMtae imaM // 11 // aho jiNehiM asAvajjA, vittI sAhUNa desiaa| mukkhasAhaNa heussa, sAhudehassa dhAraNA / / 12 / / NamukkAreNa pArittA, karitA jiNasaMthavaM / sajjhAyaM pahavittANaM, vIsamenja khaNaM muNI // 93 // vIsamaMto imaM ciMte, hiyamaI laabhmssio| jai me aNuggahaM kujjA, sAhU hunjAmi tArio // 14 // sAhavo to ciatteNa, nimaMtija jahakamaM / jai tattha kei icchijjA, tehiM saddhiM tu bhuMjae // 9 // aha koi na icchijjA, tao bhuMjina ekko| Aloe bhAyaNe sAhU, jayaM apparisADiyaM 196 // " (vRttiH-vasatimadhikRtya bhojanavidhimAha-siAya'ti sUtra, 'syAt' kadAcit tadAyakAraNAbhAve sati bhikSuricchet For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 zrIsAmAcArI samAbhitaM-zrIsaptapadI zAstram . 'zayyAM' SasatimAgamya paribhoktuM, tatrAyaM vidhiH-saha piNDaNAtena-vizuddhasamudAnenAgamya, vasatimiti gamyate, tatra bahirevondukaM-sthAnaM pratyupekSya vidhinA tatrasthaH piNDapAtaM vizoSayediti sUtrArtha: / / 87 // tata Udha 'viNaeNa'tti sUtraM, vizodhya piNDaM bahiH 'vinayena' neSedhiko namaH kSamAzramaNebhyo'ali karaNalakSaNena pravizya vasatimiti gamyate, sakAze guroH muniH, gurusamIpa ityarthaH, IryApathikAmAdAya' "icchAmi paDikkamiDaM iriyAvahiyAe" ityAdi paThitvA sUtraM, Agatazca gurusamIpaM pra. tikAmet-kAyotsarga kuryAditi sUtrArthaH // 88|| 'AbhottApati sUtra, tatra kAyotsarge 'AbhogayitvA' jJAtvA niHzeSamaticAraM 'yathAkrama' paripATyA, ketyAha-gamanAgamanayozcaiva' gamane gacchata Agamana Agacchato yo'ticAra tathA 'bhaktapAnayodha bhakta pAne ca yo'ticAraH taM 'saMyataH' sAdhuH kAyotsargastho hRdaye sthApayediti sUtrArthaH // 89 // vidhinotsArite caitasmin 'ujjuppanna'tti sUtraM, 'RjuprajJa:' akuTilamatiH sarvatra 'anuvimaH' kSudAdi jayAtprazAntaH avyAkSiptena cetasA, anyatropayogamagacchatetyarthaH, AlocayedgurusakAze, guronivedayediti bhAvaH, 'yada' azanAdi 'yathA' yena prakAreNa hastadA (dhAva) nAdinA gRhItaM bhavediti sUtrArthaH // 90 // tadanu ca 'na saMmatti sUtraM, na samyagAlocitaM bhavet sUkSmam ajJAnAtUanAbhogenAnanusmaraNAdvA, pUrva pazcAtA yatkRtaM, puraHkarma pazcAkarma vetyarthaH, 'punaH' AlocanottarakAlaM pratikAmet 'tasya' sUkSmAticArasya 'icchAmi paDikamiuM goaracariAe, ityAdi sUtraM, paThitvA 'vyutsRSTaH' kAyotsargasthacintayedidaMvakSyamANalakSaNamiti strArthaH // 91 // 'aho' jiNe hiM' sUtra, 'aho' vismaye 'jinaH' tIrthakaraiH 'asAvadyA' apApA 'vRttiH' partanA sAdhUnAM darzitA dezitA vA 'mokSasAdhanahetoH' samyag. For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 33 1 darzanajJAnacAritrasAdhanasya sAdhudehasya 'dhAraNAya' saMdhAraNArthamiti sUtrArthaH ||12|| tatazca- ' NamokkAreNa' tti sUtraM, namaskAreNa pArayitvA 'namo arihaMtANa' mityanena kRtvA jinasaMstavaM "logassuGajoagare" ityAdirUpaM tato na yadi pUrva prasthApitastataH svAdhyAyaM prasthApya maNDalyupajIvakasta meSa kuryAt yAvadanya Agacchanti yaH punastadanyaH kSapakAdiH so'pi prasthApya vizrAmyet 'kSaNaM' stokakAlaM muniriti sUtrArthaH // 93 // ' bIsamaMta ' ti sUtraM, vizrAmyannidaM cintayet pari Nasena cetasA,-' hitaM' kalyANaprApakamartha - pakSyamANaM, kiMSiziSTaH san ? - bhAtralAbhena - nirjarAdinA'rtho'syeti lAbhArthikaH, yadi 'me' mama anugrahaM kuryuH sAdhavaH prAtukapiNDagrahaNena tataH syAmahaM tArito bhavasamudrAditi sUtrArtha: // 94 // evaM saMcintyocitavelAyAmAcArya mAmantrayeda, yadi gRhNAti zobhanaM noce vaktavyo'sau bhagavan ! dehi kebhyo'pyato yaddAtavyaM, tato yadi dadAti sundaram atha bhaNati svameSa prayaccha, atrAntare - 'sAho' ti sUtraM sAdhaistato gurSanujJAtaH san 'cimaNaM' ti manaH praNidhAnena nimantrayet 'yathAkramaM ' yathA ratnAdhikatayA mahaNaucityApekSayA vAlAdikrameNetyanye, yadi tatra 'kecana' dharmavAndhavAH 'iccheyuH' abhyupagaccheyustatastaiH sArdhaM bhuJjIta ucittasaMvibhAgadAneneti sUtrArtha ||15|| aha koiti sUtraM, atha kazcinnecchet sAdhustato bhuJjIta 'ekako' rAgAdirahita iti kathaM bhuJjItetyAha'Aloke bhAjane' pakSikAca pohAya prakAzapradhAne bhAjana ityarthaH 'sAdhuH' pravrajitaH 'yataM' prayatnena tatropayukta: 'apari zArTa' hastamukhAbhyAmanujjhan iti sUtrArthaH // 96 // tittagaM va kaDuaM va kasAyaM, aMbilaM va mahuraM lavaNaM vA ! ealaddhamannattha pattaM mahughayaM va bhuMjijja saMjae // 97 // 1 6 3 , For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . (vRtti:-bhojyamadhikRtya vizeSamAha-'tittagaM pati sUtraM, titakaM vA palukadhAlukAdi, kaTuka vA AkatImanAdi, kaSAyaM pallAdi, amlaM takrAranAlAdi, madhuraM kSIramadhyAdi, lavaNaM SA prakRtikSAraM tathAvidhaM zAkAdi lavaNoskaTaM ghA'nyat, etattiktAdi labdham' Agamoktena vidhimA prAptam 'anyA. rtham ' akSopAGgamyAyena paramArthato mokSArtha prayuktaM tatsAdhakamitikRtvA madhughRtamiva ca bhuJjIta saMyataH, na varNAdhartham , athavA madhughRtamiSa 'No vAmAo haNuAo dAhiNaM haNuaM saMcArela'tti sUtrArthaH // 99 // ) mUla-saMjoiNAI maMDali, dosehiM paMcahiM tu jo rahiyaM / bhujijjA suddhamaNo, so samaNo hoi nAyavyo 70 // yataH-(zrI uttarAdhyayana 26 sAmAcArI adhyayane)"niggaMyo dhiimaMto niggaMdhIvi na karijja chahiM ceva / ThANehiM tu imehiM aNaikkamaNA ya se hoi // 33 // Aryake uvasagge titikkhayA baMbhaceraguttIse / pANidayAtabahe sarIravuccheyaNahAe 34 // " (vRttiH-'nirgranthaH' yatiH dhRtimAn dharmacaraNaM prati 'nirgranthA' tapasvinI sA'pi na kuryAdbhaktapAnagaveSaNamiti prakramaH, Sabhizcaiya sthAnaH 'tuH' punararthe 'ebhiH' anantaraM bakSyamANaiH, kimityevamata Aha-'aNaikkamaNaitti sUtratvAd 'anatikramaNaM' saMyamayogAnAmanullaJcanaM, cazaSdo yasmAdarthe, yasmAt 'seti tasya nirgranthasya tasyA yA nirgranthatAyAH (sthyAH ) 'bhavati' jAyate, anyathA tadatikramaNasambhaSAt / SaT sthAnAnyevAha-AtaGko-udharAdirogastasmin , 'upasarga miti For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir miti gamyate, anacaryagupti, jidayAhato toca, tatha AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 35 svajanAdiH kazcidupasargamuniSkramaNArtha karoti, vimAdihaito; devAdiH, tatastasmin sati, ubhayatra tannivAraNArthamiti gamyate, tathA titikSA sahanaM tayA hetubhUtayA, ka viSaye ityAha brahmacaryaguptiSu, tA hi nAnyathA soDhuM zakyA, tathA 'pANidayAtabaheu'ti 'prANidayAheto. varSAdau nipatatya. kAyAdijIvarakSAyai tapaH-caturthAdirUpaM taddhetoya, tathA zarIrasya vyavacchedaH-parihArastadartha ca ucitakAle saMlekhanAmanazamaM thA kurvana , bhaktapAnagaveSaNaM na kuryAditi sarvatra yojyaM, kAraNatyabhAvanA cAmoSAM prAgvat , ) mUla-kAuNa thaMDilAe, suddhiM siddhaMta bhAsiyaM tu puNo / taNaDagalauggaheNaM, uccArAI pariThavaI // 7 // yataH-(zrI uttarAdhyayane 24 adhyayane)"aNAvAyamasaMloe, parassa'NuvaghAie / same ajhusire vAvi, acirakAlakayaMmi ya // 17 // vicchinne dUramogADe, NAsanne bilavajjie / tasapANavIyarahie, uccArAINi bosire // 19 // " (vRttiH-zavizeSaNapadajJAnArtha, tAni yAdRze sthaNDile vyutsRjettadAha anApAte asaMloke, kasya punarayamA. pAtaH saMlokazcetyAha- parasya' svapakSAdeH, gamakatvAcobhayatra sApekSarave'pi samAsaH, upadhAtaH-saMyamAtmapravacanabAdhAtmako vidyate yatra tadupadhAtikaM na tathA'nupaghAtikaM tasmin , tathA 'same' nimnonnatatvajite 'azuSire vA'pi' tRNaparNAdhamAkoNe 'bhacirakAlakRte ca' dAhAdinA svalpakAlanirvatite, cirakAlakRte hi punaH saMmUchantyeva pRthvIkAyAdayaH, 'vistINe' nadhanyato'pi hastapramANe 'dUramagAde' jaghanyato'pyadhastA For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 36 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram . caturaGgalamacittIbhUtte 'nAsanne' grAmArAmAderdUravarttini 'vilavarjite ' mUSakAdiramdharahite vasaprANAzca dvIndriyAdayo bIjAni ca zAlyAdIni sakale kendriyopalakSaNametat taistatrasthairAgantukaizca rahitaM SarjitaM trasaprANavIjarahitaM tasmim, sthaNDila iti zeSaH, 'uccArAdIni' uttarUpANi 'vyutsRjeta' pariSThApayet / ) 2 iti zrI uttarAdhyayanavacanAt / ayaM bhAvaH zrI AvazyakavRttau // mUla-udINAbhimuo hoUM, divase rattIi dAhiNAbhiho / uccAraM pAsavaNaM, pariThavijjA jayaM sAhU ||72 || pattAI porisIe, turiyAI samuTThiUNa vaMditA / dAUNa khamAsagaNaM, paDipunnA porisI bhaNai // 73 // evaM mRNittu savve dukhamAsamaNe dihI dAUNaM / saMdisaha nikkhivAmi, kuNaMti sa sabhaMDa nikkhevaM // 94 // vaMdittu viNayaputra, pacchA sAhU kuNaMti sajjhAyaM / bAhira saMgapavi, kAliyamukkA liyai vAvi // 75 // yataH (zrI uttarAdhyayana 26 adhyayane ) - "utthIe porisIe, nikkhivittANa bhASaNaM / sajjhAyaM ca tao kujjA, savabhAvavibhAvaNaM // 36 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 9 ( vRttiH - itthaM bihRtyopAzrayaM cAgatya gurvAlocanAdipurassaraM bhojanAdi kRtvA yatkuryAttadAha- caturthyAM pauruSyAM nikSipya pratyupekSaNApUrvakaM badhvA bhAjanaM' pAtraM svAdhyAyaM tataH kuryAt sarvabhASA-jIvAdayasteSAM vibhAvanaM (kaM) - prakAzakaM sarvabhASa vibhASakaM paThyate ca sandukkhatrimokkhaNaM 'ti prAgvat, ) 37 For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 37 iti uttarAdhyayanavacanAtmUla-ghaDiyA dugeNa UNA, porisI jAva tAva kAUNaM, sajjhAyaM gurupurao, paDikkabhittA tao pacchA / / 76 / / kAlaM paDikkamittA, kuNaMti paDilehaNaM viNayapuvvaM / puttidehaM pAuM,-cchaNaM ca tatto rayaharaNaM / / 77 / / dutthobhavaMdaNehiM, aMgappaDilehaNaM to kujA / tatya ya taNusaMbaddhaM, paDilehittA pamajjatti // 78 // dAuM ca khamAsamaNaM, basahI pamajjaNaM tao kujA / pAbhAieNa vihiNA, jAvaya iriyApaDikkamaNaM / / 79 // yataH (zrI uttarAdhyayana 26 adhyayane)"porisIe caunmAe, vaMdittANa tao guruN| paDikkamittA kAlassa, sijjaM tu paDilehae / / 37 // " (vRtti:--pauruSyAH prakramAccaturthyA: caturbhAge-caturthAze zeSa iti gamyate, panditvA 'tataH' iti svAdhyAyakaraNAdanantaraM 'gurum' AcAryAdi pratikramya kAlasya 'zayyAM' vasati 'tuH' pUraNe pratilekhayet ,) iti uttarAdhyayane / / mUla-dAUNa chomavaMdaNa,-gati bhaNati iccha kAreNaM / saMdisaha majjha bhayavaM, paDilehaNayaM paDilehemi // 8 // ThavaNAyariyassa to, viNayaM kujjA pamajjaNA pamuhaM / paMcanamukAreNaM, ThArittA taM jahAhANe // 81 // For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . guruNo ThavaNAyariu, gurUya sesANa jANa so ceva / tassa ya purao savvaM, pamANamAhU aNuTTANaM // 82 // yataH-"guru virahamiya udaNA, gurUvaeso va daMsaNatthaM ca / jiNavirahamiya jibiMba, sevaNA maMtaNa sahalaM // 2 // " iti pUrvAcAryavacanAt // mUla-tatto paJcakhkhANaM, karati dAUNa bArasAvataM / vaMdaNayaM suyabhaNiya, nAUNa vihiM suguruvayaNA // 83 // yataH-(zrI samavAyAMge)-"duvAlasAvatte kitikamme pa. taM duoNayaM jahAjAya, kitikammaM bArasAvayaM / causiraM tigutaM ca, dupayesa eganikrasamaNaM // 1 // " (vRttiH-'duvAlasAvate kiiphamme'tti vAdazAvarta kRti. karma-dhandhanakaM prajJAptaM, dvAdazAvarttatAmevAsyAnuSadan zeSAMca taddharmAnabhidhitsuH rUpakamAha-'duoNaye' tyAdi, avanatiravanatam-uttamAGgapradhAnapraNamanamityarthaH, dve adhanate yasmistadadvayavanataM, tatrakaM yadA prathamameva 'icchAmi khamAsamaNo vaMdiuM jAdhaNijApa nisIhiyApati abhiyAgrahAnujJApanAyAvanamatIti, dvitIya punaryadA'vagrahAnujJApanAcaivAvanamatIti, yathA jAtaM-zramapatya bhavanalakSaNaM jamA pratya zobhiniSkramaNalakSaNaM ca, tatra rajohara mukhabakhizAbolapaTTamAtrayA amaNo jAto racitakarayuTastu yonyA nirgata evaMbhUta eka bandate tadavyati. rekAdvA yathAjAtaM bhaNyate, kRtikarma-vandanakaM 'bArasAvayaMti dvAdazAvartAH-sUtrAbhidhAnagarbhA: kAyavyApAravizeSAH yatijagaprasiddhA yasmistad dvAdazAvarta, tathA 'causirati catvAri zirAMsi yasmistacatuHziraH prathamapraviSTasya kSAmaNA. For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri pranthamALA pustaka 50 muM. 39 kAle ziSyAcAryazirodvayaM punarapi niSkramya praviSTasya dvayameveti bhAvanA, tathA 'tiguttaM ti tisRbhirguptibhirguptaH pAThAntare'pi tisRbhiH (zraddhAbhiH) guptibhireveti, tathA 'dupadhetaM' ti dvau pravezau yasmiMstada dvipravezaM tatra prathamo'vagrahamanujJApya pravizato dvitIyaH punarnirgatya pravizata iti, 'eganikkhamaNaM' ti ekaM niSkramaNamavagrahAdAba riyakyA nirgacchataH, dvitIyavelAyAM zravagrahAnna nirgacchati, pAdapatita patra sUtraM samApayatIti, ) - iti sUtravacanAt // "dvitIyaM vaMdanakaM pAdapatita eva samApayati" iti zrI abhayadevasUrikRtavRttivacanAt / Avazyakaniyukta - "bAhirakhittaMmi hiu, aNunnavittANa uggahaM pavise / uggahaM khittaM pavise, jAva sireNaM phuse pAe // 1 // " iti vacanAt mUla- uggahamajjhe ciTThA, gurupayaphAsaM viNAvi udghaviu / jo sAhU tassa bhave, gurUNa AsAyaNA nRNaM ||84|| bhaNiyAya vidhyareNaM, tittIsaM tAU mUla suttami / dasa va k, annathavi nAma patte || 85 || AvassayaMmi taie, ajjhayaNamiya puNo tahA caudhyaMmi / aMgaMmi taiya turie, dasamaMmi samAsao evaM // 86 // pavayaNabhaNiyakameNaM, pAyapaDieNa vIyavaMdaNayaM / dAyacvaM jaM annaM, gacchAyaraNAi taM neyaM // 87 // uttapamajjato, uggahabAhiMmi nikkhamaMtoya / Avasiya bhaNato, kiriyAesaM ca maggei // 88 // For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram. kayapaJcakkhANa kiriu, baMdaNapuvvaM tu saMdisAvittA / uhovaggaha uvahi, to paDilehaMti avase / / 8 / / Ayarie vaMdittA, vasahiM paveemi thaMDilAI puNo / paDilehemutti bhaNittA, kuNati sohiM tu vasahIe // 10 // vArasa bArasa ciya, pAsavaNuccArakAlagahaNANaM / tIsaM ca maMDalAI, paDilehittA pamajjati // 91 // ( yadyapi upadezamAlAdau triNi kAlamaMDalAni krssi| tAni saMti tathApi pratyakSataH sadhaipi sAdhavaH SaT maMDalAni kurvANA dRzyate prAdoSikArddharAtrikayodakSiNottarayovairAtrika prAbhAtikayo: pUrvapazcimayomaDalatrikatrikaraNAt / atha paTa likhitAni saMti) // A kozanI binA lakhela pAnAnI kAMbImA cha / mUla-iriyaM paDikkamittA, puvvuttavihIi kaalvelaae| vaMdittu ceiyAI, goyaracariyAi (jho) ghosaMti // 12 // Ayariya uvajjhAe, sAhU vaMdati chobhvNdnnyaa| egakhamAsaNeNaM, to devasiyaM paDikamaNaM // 13 // ThAvemitti bhaNittA, uddhaThiyA htthghiyryhrnnaa| paDivanajogamuddA, bhaNati ussaggamuttAI // 9 // // atha pratikramaNavidhiH-sUtra-niyukti-pramukhagraMthabhASito likhyate, zrIuttarAdhyayane-26 adhya0 " pAsavaNuccArabhUmi ca, paDilehijja jayaM jii| kAussaggaM tao kujjA, savvadukkhavimukkhaNaM // 38 // For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 41 desiyaM ca aIyAraM, ciMtijja aNupuvvaso / nANaMmi daMsaNe ceva, caritaMmi taheva ya // 39 // pAriyakAussaggo, vaMdittA ya tao guruM / desiyaM tu aIyAraM, Aloija jahakamaM // 40 // paDikkamittANa nissallo, vaMdittANa tao guruM / kAussagaM to kujjA, savvadukkha vimukkhaNaM // 41 // pAriya kAussaggo, baMdittANa tao guruM / thui maMgalaM kAuNaM, kAlaM saMpaDilehae // 42 // " (vRttiH---'pAsavaNuccArabhUmi ca'ti, bhUmizabdasya pratye. kamabhisambandhAt prazrayaNabhUmiM uccArabhUmi ca pratyekaM bAdaza. sthaNDilAtmikAM ca zabdAtkAlabhUmi ca sthaNDilatrayAtmikA pratilekhayet 'jaya'ti 'yalam' ArambhAduparataM yathA bhavati yatamAno vA yatiH, evaM ca saptaviMzatisthaNDilapratyupekSaNA. nantaramAdityo'stameti,kAyotsarga 'tataH'prazravaNAdibhUmiprati. lekhanAda nantaraM kuryAtsarvaduHkhavimokSaNaM, tathAtvaM cAsya karmApacayahetutvAt // 28 // uktaM hi-"kAussagge jaha suThiyassa bhanjaMti aNgmNgaaii| taha bhiMdaMti suvihiA aTThavihaM kamma. saMghAyaM // 1 // " ti tatra ca sthito yatkuryAttadAha-'desiyaMti prAkRtasyAdvakArasya lope devasikaM 'ca:' pUraNe 'aticAram' atikramaM cintayet' dhyAyet 'aNupuSaso tti AnupUAkrameNa, prabhAtamukhavatrikApratyupekSaNAto yAvadayameva kAyopasargaH, kiM viSayamatIcAraM cintayedityAha-'jJAne' jJAnaviSayamevaM darzane caiva cAritraM tathaiva ca // 29 // pArita:-samApitaH kAyotsargo yena sa tathA vanditvA prastAvAda dvAdazAvattacandanena 'tata' ityatIcAracintanAdanantaraM 'gurum' AcAryA For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . di 'desiya'ti prAgvad daivasika 'tuH' pUraNe'tIcAram 'Alocayet' prakAzayed gurUNAmegha 'yathAkramam' AlocanaseSanA. nyatarAnulomyakramAnatikrameNa // 4 // 'pratikramya' pratIpamaparAdhasthAnebhyo nivRtya, pratikramaNaM ca manasA bhAvazuddhito yAcA tatsatrapAThataH kAyenottamAGganamanAditaH, 'niHzalyaH' mAyAdizalyarahitaH, sUcakatvAtsUtrasya vandanakapUrva kSamayisvA ca panditvA dvAdazAcatavanahanena 'tataH' inyuktaSidheranantaraM 'gurum' AcAryAdikaM 'kAyotsarga' cAritradarzanazrutajJAnazuddhinimittavyutsargatrayalakSaNaM, jAtAyekavacanaM, 'tataH' gurucandanAdanantaraM kuryAtsarvaduHkha dhimokSaNam // 41 // 'pAriye' tyAdi pUrvArddha vyAkhyAtameSa, stuti maGgalaM ca siddhastaSarUpaM kRtvA pAThAntaraM ghA-siddhANaM saMthavaM kiJca'tti sugama, 'kAlam' AgamapratotaM 'saMpaDilehae'tti saMpratyupekSate, ko'rthaH ?pratijAgati, upalakSaNatvAd gRhNAti ca, eladgalazca vidhirAgamAdaSaseyaH // 42 // ) vRttAvayamevArthaH // punaH zrIbhadrabAhusvAmikRtAvazyakaniyuktau paMcamAdhyayane"te puNa sa mUriecciya, pAsavaNucArakAlabhUmIu / pehittA atthamae, vaMtussaggaM saeThANe // 1 // jA devariyaM duguNaM, ciMtei gurU ahiMDhauciTaM / bahuvA vArA iyare, egaguNatA viciMtati // 2 // pavaiyANavaciTTha, nAUNa gurUbahuM bahu vihIyaM / kAleNa taducieNaM, pArei yathovaciTThovi // 3 // namukAracauvIsaga,-kiikammAlocaNaM paDikamaNaM / kiikammaM durAloiya, duppaDikaMteya ussaggo // 4 // For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 43 esa caritrasago, vaMdaNasuddhIya taiyau ho / suyanANassa cattho, siddhANa thui ya kiikam ||5 // sukayaM ANati pica, loe kAuNa sukayakiikammA | vati tathA thui u, guruthui gahaNe kae tini ||6|| " iti AvazyakavRhadvRttau AvazyakacUrNo ca vistaratoyagevArthaH!! atha zrIharibhadrasUrikRta paMcavastukagraMthe vistareNa vidhiH ( zrI uttarAdhyayane Avazyakamiryuktau ca kAlamaMDalAnAM trikamiti saMkhyA nAsti atra vartate prarUpaNA karaNayoraMtaraMeg vicAraNA ) ( A bInA lakhela pAnAnI kAMbomAM che ) gAthA - emeva ya pAsavaNe, bArasa caDavIsayaM tu pehinA / kAlassa ya tini bhave, aha sUro atyamudavAI | 442 // ( vRti: - evameSa va 'prazravaNa' iti prazravaNaviSayA dvAdaza, itthaM caturviMzatiM tu pratyupekSya bhuSAM iti gamyate, kAlasya ca tisro bhavanti pratyupekSaNIyAH, athAtrAntare sUryaH astamupayatIti gAthArtha: ||42 // ) gAthA - ittheva patthavaMmI, gIo gacchaMmi ghosaNaM kuNai / sajjhAyAdu uttANa, jANaNaTTA susAhUNaM : 443 // ( vRttiH - apraiSa prastAve 'gIta' iti gItArthaH gacche ghoSaNAM karoti svAdhyAyAyupayuktAnAM satAM jJApanArtha sunAdhUnAmiti, gAthArthaH // 43 // ) kathamityAha gAthA - kAlo goaracariaM thaMDillA vatthapattapaDilehA / saMbharau so sAhU jassa va jaM kiMci NAttaM // 444 // thaMDillattidAraM gayaM // - For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . (vRttiH-kAlo gocaracaryA sthaNDilAni vanapAtrapratyupekSaNA, sarvANyuktasvarUpANi saMsmaratu sa sAdhuH, yasya vA yatkiJcidanapayuktaM punaH kAlo'tyetIsi gAthArthaH // 44 // ) sambandhamabhidhAya Avazyaka vidhimAhagAthA-jai puNa nivAghAo AvAsaM to kariti savve'vi / saDDhAi kahaNa vAghAyayAe pacchA gurU ThaMti // 445 // (vRttiH-atrAntare yadi punaH nirvyAghAtaH' prakAntakiyA vighnAmAvaH 'Avazyaka pratikramaNaM tata: kurvanti sarve'pi saha guruNA, 'zrAvakAdikathanavyAghAtatayA' zrAvakavidhidharmapadArthazayana vighnabhAvena pazcAd gurapastiSThanti Avazyaka iti gAthArthaH // 45 // ) gAthA-setA u jahAsati ApacchitANa ThaMti saTTANe / suttatyasaraNaheuM Ayaria ThiaMmi devsi||446|| (vRttiH-zeSAstu sAdhana: 'yathAzaktyA' yathAsAmarthenApRcchaya praznAItvAd gurumiti gamyate tiSThanti svasthAne yathAratnAdhikatayA, kAyotsargeNeti bhAvaH, kimarthamityAha'sUtrArthasmaraNaheto riti sUtrArthAnusmaraNAya, AcArya sthite vyAkSepottarakAlaM kAyotsargeNa 'devasika'-miti divasena niSpannamaticAraM cintayantIti gAthArthaH // 46 // utsargApadhAdamAha-) gAthA-jo hujau asamattho bAlo buDho va rogio vAvi so Akssayajutto acchijjA NijarApehI // 447 // (vRttiH-yo bhavedasamarthaH-azakto bAlo vRddho pA rogito vApi so'pyAvazyakayuktaH san yathAzaktyaiva tiSTheta nirjarApekSI tatraivetti gAthArthaH // 47 // ) For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 45 gAthA-ettha u kayasAmaiyA puvvaM guruNo a tayavasANaMmi / aiAraM ciMtaMtI teNeva samaM bhaNaMtta'NNe // 48 // pUrvAcAryaiH kutrApi kAyotsargAdhikArepi vaMdanamuktaM vartate tadatra nAsti tena vaMdanakAyamatra pramANikRtaM // A kAMbImA che. (vRttiH--'atra punaH' AvazyakAdhikAre ayaM vidhiH, yaduta-kRtasAmAyikAH pUrva-kAyotsargASasthAnakAle, gurozca 'tadavasAne' sAmAyikocAraNAvasAne, aticAraM cintayanti devasikaM tenaiva guruNA sama-sAI, sAmAyikamapi uccArayantIti bhaNagti anye AcAryadezIyA iti gAthArthaH // 18 // te caivaM bhaNantItyAha-) gAthA-Ayario sAmAiyaM kahA jAe tahaTiyA te'ci / tAhe aNupehaMtI guruNA saha pacchA devasi // 449 // (vRttiH--AcAryaH sAmAyikamAkarSati-paThati uccAraya. tItyarthaH yadA 'tathAsthitAH' kAyotsargasthitA eSa te'pi sAdhavaH tadA 'anuprekSante' cintayanti sAmAyikameva guruNA saha, pazcAddevasika cintayantIti gAthArthaH // 49 // ) gAthA-jA devasijhaM duguNaM ciMtei gurU ahiMDio cihU~ / bahuvAvArA iare egaguNaM tAva ciMtiti // 350 // ___ dRSTipratilekhanA prati lekhanA ucyate aparaM bhUpramArjanA iti vaMdanake vAradvayaM sA kartavyA kAyapramArjanAvat / A kAMbImAMche. (vRttiH-yAvad devasikI dviguNAM cintayati gururahiNDita itikRtvA ceSTAM, bahuvyApArA 'itare' sAmAnyasAdhayaH ekaguNAM tAccintayantIti gAthArthaH // 50 // gAthA-muhaNaMtagapaDilehaNamAIaM tattha je aIArA / kaMTakavagguvamAe dharaMti te Navari cittaMmi // 451 / / For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram * ( vRtti : - mukhayastrikApratyupekSaNAdyAM ceSTAM 'tatra' ceSTAyAM yesticArAH kaNTakamArgopamayopayuktasyApi jAtA dhArayanti ala navaraM cetasIti gAthArthaH // 51 // kiMviziSTAH santa ityAha- ) gAthA - saMvega samAvaNNA visuddha cittA carittapariNAmA / cArittasohaNaTTA pacchAvi kuNati te eaM ||452 || ( vRtti: - 'saMvegasamApannA' mokSasukhAbhilASamevAnugatAH 'vizuddha cittA' rAgAdirahitacittAH 'cAritrapariNAmAditi cAritrapariNAmAt kAraNAt 'cAritrazodhanArtha' cAritranirmalIkaraNAya 'pazcAttu' doSacittadhAraNAnantaraM kurvanti 'te' sAdhavaH etad vakSyamANamiti gAthArthaH // 52 // ) gAthA-namukAra caubIsaga kitikammA''loaNaM paDikamaNaM / kikamma durAloia dupaDikkate ya usagA ||453 || ( agAhA ) w ( vRtti: - namaskAragrahaNAt 'namo'rahaMtANaM'ti bhaNati, caturvizatigrahaNAllokasyodyotakaraM paThanti kRtikarmagrahaNAdvandanaM kurvanti, AlocanagrahaNAdAlocayanti, pratikramaNagrahaNAtpratikrAmanti, tadanukRtikarma kurvanti, durAlocitaduSpratikrAntaviSayaM kAyotsarge ca kurvanti, sUcA gAthA samAsArthaH ||23|| vyAsArtha svAha - ) gAthA - ussaggasamattIe navakAreNamaha te u pAriti / cavIsati daMDe pacchA kar3adaMti uvauttA ||454 || ( vRttiH -- adhikRtotsargasamAptau satyAM 'namaskAreNa ' 'namo'rahaMtANa' misyetAvatA 'artha' anantaraM 'te' sAdhavaH For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 47 pArayanti, caturvizatiriti daNDaM pazcAt paThansyupayuktAH santa iti gAthArthaH // 54 // ) gAthA-saMDaMsaM paDilehia uvavisi to NavaraM muhapotti / paDilehiu~ pama jiya kArya samve'vi uvauttA // 455 // (vRttiH - saMdaMzaM pratyupekSya pramRjyopavizya tatastu navaraM 'muhapotti' mukhayastrikA pratyupekSya pramRjya ca kArya sarve'pyupayuktAH santa iti gAthArtha: // 55 // ) tataH kimityAhagAthA-kiikammaM vaMdaNagaM pareNa viNaeNa to pati / savappagArasuddhaM jaha bhaNioM vIarAgehiM / / 456 // (ttiH-kRtikarma vandanaM pareNa vinayena 'tataH tadanantaraM prayuJjate, kathamityAha-sarvaprakArazuddhaM upAdhizuddhamityarthaH, yathA bhaNitaM 'vItarAgaiH' arhadbhiriti gAthArthaH // 56 / / prasaGgato bandanasthAnAnyAha-) gAthA-AloyaNa vAgaraNassa pucchaNe pUaNami sajjhAe / avarAhe a gurUNaM viNaomUlaM ca vaMdaNayaM // 457 / / (vRtti:-AlocanAyAM tathA vyAkaraNasya prazne tathA pUjAyAM tathA sthAdhyAye tathA'parAdhe ca kvacidguropinayamUlaM tu dhandanamiti gAthArthaH / / 57 // ) gAthA-vaMditta to pacchA addhAvaNayA jahakameNa tu / ubhayakaradhariyaliMgA te AloaMti uvauttA // 458 // (vRttiH-dhanditvA tataH pazcAdadhinatAH santo yathAkrameNava ubhayakaradhRtaliGgA iti, liGga-rajoharaNaM, 'te' sAdhavaH Alocayanti upayuktA iti gAthArthaH / / 58 // kiM tadityAha-) gAthA-pariciMtie'iAre muhame'vi bhavaNNavAu ubiggA / aha appasuddhi heuM visuddhabhAvA jo bhaNiyaM // 459 / / For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ammernamrwwwmararman 48 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . (vRttiH-paricintitAna ticArAna 'sUkSmAnapi' pRthi. vyAdisacaTTanAdIna, kazcidApatitAna bAdarAnapi, bhavArNavAdudvignAH santaH athAtmazuddhinimittamAlocayantIti vartate vizuddhabhASAH santaH, yato bhaNitamarhadbhiriti gAthArthaH // 29 // kiM tadityAha-) gAthA-viNaeNa viNayamUlaM gaMtUNAyariapAyamUlaMmi / jANAvijja suvihio jaha appANaM taha paraMpi // 46 // (vRttiH-vinIyate'nena kmmeti dhinayaH- punastakSakaraNapariNAmaH tena 'vinayamUlaM' saMvegaM 'gattrA' prApya 'AcAyaMpAdamUle' AcAryAntika eva jJApayet suvihitaH sAdhuryathA''tmAnaM tathA paramapi vismRtaM samAnadhAmmikamiti gAthArthaH ||60|aalocnaagunnmaah-) gAthA-kayapAvo'vi maNUso Aloianidio gurusagAse / hoi airegalahuo ohariabharova bhAravaho // 461 / / (vRttiH-kRtapApo'pi san manuSyaH Alocitanindito 'guroH sakAze' AcAryAntika eva bhavati atirekalaghuH, kAGgIkRsya, apahRtabhara igha bhAravahaH kazciditi gAthArthaH // 61 / / kathametadevamiti, atropapattimAha--) gAthA-duppaNihiyajogehi bajhai pAvaM tu jo ute joge / muppaNihie kareI jhijaittaM tassa sesaMpi // 462 // ( vRttiH-duSpraNihitayogaiH manoSAkAyalakSaNabadhyate pApameSa, yastu mahAsatvastAna yogAn manaHprabhRtIna supraNihitAn karoti kSIyate 'tat' duSpraNihitayogopAttaM pApaM 'tasya' supraNihitayogakartuH, zeSamapi bhavAntaropAttaM kSIyate praNidhAnaprakarSAditi gAthArthaH / / 6 / / ) For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 49 gAthA - jo jatto uppajjai vAhI so vajjieNa teNeva / as kammavAvi navaramevaM muNeavvaM // 463|| ( vRtti: - yo yata utpadyate vyAdhistailAdeH sa vajji - tena tenaiva kSayameti, karmmavyAdhirapi navaramevaM mamtavyo midAnavarjaneneti gAthArthaH ||63 || tatazca - ) gAthA - uppaNNA uppaNNA mAyA aNumaggao nihaMtavA | Aloa niMdaNagarahaNAhiM na puNo a bIaM ca // 464 // ( vRttiH - utpannotpannA mAyA akuzalakarmodayena anumArgato nihantavyA svakuzalavIryeNa kathamityAha-Alocana nindAgabhiH, na punazca dvitIyaM pAraM tadeva kuryAditi gAthArthaH ||6|| ) gAthA - tassa ya pAyacchittaM jaM maggavika gurU uvaisaMti / taM taha aNucariaM aNavatthapa saMgabhIraNaM // 465 || ( vRtti: - 'tasya ca ' AseSitasya prAyazcittaM yanmArgavidvAMso gurava upadizanti sUtrAnusArataH tattathA anucari tavyamanavasthAprasaGgabhItena, prasaGgadha pakkeNa kayamakaja mityAdinA prakAreNeti gAthArtha: ||65 || prakRtamAha - ) gAthA - AloiUNa dose guruNo paDivannapAyachittAo / sAmAiapuvaaM te kaDhiti tao paDikamaNaM // 466 || ( vRttiH -- Alocya doSAn guroH tataH pratipannaprAyacittA paSa kimityAha- sAmAyika pUrvakaM 'te' sAdhavaH 'paThanti' 1 anusmaranti pratikramaNamiti gAthArthaH // 66 // ) gAthA - taM puNa paraMparaNaM suttatthehiM ca dhaNiamuvauttA | samasagAi kAe agaNintA dhiivalasameA ||467 // 4 For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . (vRttiH-tatpunaH-pratikramaNaM padaM padena paThanti sUtrA. rthayozca tatpratibaddhayoratyantamupayuktAH bhAvapraNidhAnena daMzamazakAdIna kAye lagato'pyagaNayantaH santo dhRtibalasametA iti gAthArthaH // 67 // ) gAthA-parikaDhiUNa pacchA kikamma kAu navari khAmati / AyariAI savve bhAveNa sue tahA bhaNioM / / 468|| (vRttiH-paryAkRSya pratikramaNaM pazcAt kRtikarma- vandanaM kRtvA navaraM 'kSamayanti' marSayanti, kAn ! ityAha-AcAryAdIna , guNadhantaH sadhai sAdhavaH 'bhAvena' samyak pariNatyA, zrute tathA bhaNitametaditi gAthArthaH // 68 // ) gAthA--Ayaria uvajjhAe sIse sAhammie kulagaNe a| je me kei kasAyA savye tiviheNa khAmemi ! 469 // (vRttiH-AcAryApAdhyAye ziSye samAnadhArmike kule gaNe ca tatpariNAmavazAt ye mama kecana kaSAyA Asana sAnividhena kSamayAmi tAnAcAryAdIniti gAthArthaH // 69 // ) gAthA-savassa samaNasaMghassa bhagavao aMjaliM sire kAuM / savvaM khamAvaittA khamAmi sabassa ayaMpi // 470 / / (vRttiH-sarvasya zramaNasaGghasya bhagavataH sAmAnya rUpasya aJjaliM sirasikRtyA sarva kSamayitvA kSame sarvasya saGghasyAhamapIta gAthArthaH // 70|| tathA-) gAthA-savassa jIvarAsissa bhAvao dhmmnihianiacitto| savvaM khamAvaittA khamAmi sabassa ahayaMpi // 47 // (vRttiH-sarvasya jISarAzermahAsAmAnyarUpasya 'bhAvataH' For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdramUri granthamALA pustaka 50 muM. 51 praNidhAnena dharma-nihitanicittaH san sarva kSamayitvA kSame sarvajIvarAzerahamapIti gAthArthaH / / 7 / / ) gAthA-evaMvihapariNAmA bhAveNaM tattha navaramAyariyaM / khAmaMti sabasAhU jai jiTho annahA jeheM // 472 / / (vRttiH-- evaMvidhapariNAmAH santaH 'bhAvena' paramArthana tatra nabaramAcArya prathamaM kSamayanti sarve sAdhavaH yadi jyeSTho'sau paryAyeNa, anyathA' jyeSThe asati jyeSThamasAvapi kSamayati, tribhASetyanye, ziSyakAdizraddhAbhaGganivAraNArtha kadA. cidAcArya meveti gAthArthaH // 72 // ) gAthA-Ayariya uvajjhAe kAUNaM se sagANa kAyavyaM / uparivADIkaraNe dosA sammaM tahA'karaNe / / 473 / / (vRttiH-AcAryopAdhyAyayoH kRtvA kSamaNamiti gamyate, zeSANAM sAdhUnAM yathAratnAdhikatayA kartavyaM, utparipATIkaraNe, viparyayakaraNa ityarthaH, 'doSAH' AjJAdayaH samyak tathA akaraNe vikalakaraNe ca doSA iti gAthArthaH // 73 // ) gAthA-jA ducarimotti tA hoi khAmaNaM tIrie paDikamaNe / AiNNaM puNa tiNhaM gurussa doNhaM ca devasie // 474 // ( vRttiH-yAvat 'vicarama' iti dvitIyazca sa caramaJca kSamaNApekSayA, etAvato bhavati kSamaNaM, 'tIrite pratikramaNe' paThite pratikramaNe ityarthaH AcaritaM punastrayANAM guroyoca zeSayordaiSasika pati gaathaarthH||74|| AcaritakalpapravRttimAha-) gAthA-dhiisaMghayaNAINaM merAhANi ca jANi theraa| sehaagIasthANaM ThavaNA AiNNakappassa // 475 // For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 52 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram , (vRttiH-dhRtisaMhananAdInAM hAni maryAdAhAni ca jJAtvA 'sthavirA' gItArthAH ziSyakAgItArthayovipariNAmanivRttyartha sthApanAM kurvantIti sthApanA Acaritakalpasyeti gAthArthaH // 79 // ahavA-) gAthA-asaheNa samAiNNaM jaM katthai keNaI asAvajja / na nivAriamaNNehi a bahumaNumayameamAiNNaM // 476 / / (vRttiH - azaThena samAcaritaM 'yat' kizcid kvacit dravyAdau kenacit pramANasthena asAdhA prakRtyA na nidhAri. tam anyaizca gItAzcArutvAdeva,itthaM bahanumatametadAcaritamiti gAthArthaH // 76 // ) gAthA khAmittu tao evaM kariti savve'vi navaramaNavajja / resimmi durAloia duppaDikaMtassa ussagaM / 478 // (vRttiH-kSamayitvA 'tataH tadanantaraM 'evam' uktena prakAreNa kurvanti sarve'pi sAdhavaH, navaramanadhA-samyagityarthaH, rekhe durAlocitaduSpratikrAntayoH, tannimittamiti bhAvaH, kAyotsargamiti gAthArthaH / / 78!! atrApi kAyotsargakaraNe prayojanamAha-) gAthA-jIvo pamAyabahulo tabbhAvaNabhAvio a saMsAre / tatthavi saMbhAvijjai muhamo so teNa uslaggo // 479 // ( vRttiH nISaH pramAdabahulaH 'tadbhAvanAbhAvita eva' pramAdabhASanAbhAvitastu saMsAre, yatazcaivamato'bhyAsapATavAta 'tatrApi' AlocanAdau sambhAvyate sUkSmaH 'asau' pramAdaH tatazca doSa iti, tena kAraNena tajayAya kAyotsarga iti gAthArtha: // 79 // ) For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 53 gAthA-coei haMdi evaM ussagaMmivi sa hoi aNavasthA / bhaNNai tajjayakaraNe kA aNavasthA jie tammi ? // 480 // (vRttiH- coda yati zikSakaH- hanta yadyevaM kAyotsarge'pi sa:-sUkSmaH pramAdo bhavati, satazcApi doSaH, tajjayAyAparakaraNaM, tatrApyeSa eva vRttAnta ityanavasthA, patAzakanyAhabhaNyate pratipacana tajjayakaraNe' adhikRtasakSamapramAdajayakaraNe prastute kA'navasthA jite tasmina' samapramAda iti gaathaarthH||80||) gAthA-tatthavi ajo taovi hujI bhaiteNeva Na ya sayA krnnN| sandovi sAhujogo jaM khalu tappacaNIotti !!481 // (vRttiH--'tatrApi ca' itarakAyotsarge yaH pUrvoktayuktyA patitaH sUkSmaH pramAdaH 'tako'pi' asAyapi 'jIyate' tiraskriyate yaditareNa taduttarakAlabhAvinA kAyotsargeNa tatrApi yaH asAvapItareNa, syAdeta , evaM sadA kAyotsargakaraNApattirityAzaGkayAha na ca sadA karaNaM, kAyotsargasyeti gamyate, kuta ityAha-sarvo'pi 'sAdhuyogaH' sUtroktaH zramaNavyApAraH yasmAt , khaluzabdo vizeSaNArthaH bhAvapradhAna ityarthaH 'tatpratyanIka' iti sUkSmapramAdapratyanIkaH, ata eSa bhagavaduktAnu. pUA vihitAnuSThAnadhanto vinirjitya pramAdaM vItarAgA bhavanti, itthaM jeyatAyA pava tasya bhagavadbhiH jJAtatatvA (jJApitatvA)t, atra bahu vaktavyam , ityalaM prasaGgena iti gAthArthaH / / 8 / / ) gAthA-esa carittussaggo desaNasuddhIe taiao hoi / suanANassa cauttho siddhANa thuI ya kiikammaM // 482 // // suucaagaahaa|| (vRttiH-eSa cAritrakAyotsargaH, tadA (thA) darzana For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . zuddhinimittaM tRtIyo bhati, prArambhakAyotsargApekSayA tasya tRtIyatvam , zrutajJAnasya caturthaH, evameva siddhebhyaH stutizca tadanu 'kRtikarma' bandamamiti sUcAgAthAsamAsArthaH / 82 // avayavArthamAha-) gAthA-sAmAiaputvagaM taM kariti cArittasohaNanimittaM / piadhammavajjabhIrU paNNAsussAsagapamANaM // 483 // (vRttiH- sAmAyikapUrvakaM 'ta' pratikramaNottarakAlabhAvinaM kAyotsaMga kurvanti cAritrazodhana nimittaM, kiviziSTAH santa ityAha-priyadhavidhabhIravaH paJcAzaducchAsapramANamiti gAthArthaH // 83 // ) gAthA-UsAreUNa vihiNA suddhacarittA thayaM pkddiddhttaa| kaDhati tao ceiavaMdaNadaMDaM taussaggaM / / 484 // (vRttiH-utsArya 'vidhinA' 'Namo'rahatANa' mityabhi dhAnalakSaNena zuddhacAritrAH santa: 'stavaM lokasyodyotakararUpaM prakRSya, paThitvetyarthaH, 'karSanti' paThantItyarthaH, 'tataH' tadanantaraM caityavandanadaNDakaM karSanti, tataH kAyotsarga kurvantIti gAthArthaH // 84 // kimarthamityAha-) gAthA-daMsaNasuddhinimittaM kareMti paNavIsagaM pamANeNaM / ussAriUNa vihiNA kaiMDhati suatthayaM tAhe // 485 / / (vRttiH-darzanazuddhinimittaM kurvanti paJcaviMzatyucchAsaM pramANena, utsArya vidhinA pUkteina karSanti atastavaM tataH 'pukkharavaretyAdilakSaNamiti gAthArtha: / / 85 / / ) gAthA-suanANassussaggaM kariti paNavIsagaM pamANeNaM / muttaiyAravisohaNanimittamaha pAriuM vihiNA // 486 // For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 55 (vRttiH-zrutajJAnasya kAyotsarga kurvanti paJcaviMzatyunavAsameva pramANena sUtrAticAra vizodhananimittam , 'artha' anantaraM pArayitvA vidhinA pUrvokteneti gAthArthaH // 86 // ) gAthA-caraNaM sAro dasaNanANa aMga tu tassa nicchayo / sArammi a jaiavvaM muddhI pacchANupubIe // 487 // ( vyaakhyaa-knntthyaa| kimi yAha-) gAthA suddhasayalAiArA siddhANathayaM paDhaMti to pcchaa| puvaNieNa vihiNA kiikammaM diti guruNo u // 488 // (vRttiH - zuddhasakalAticArAH siddhAnAM sambandhinaM stavaM paThanti 'siddhANa' mityAdilakSaNaM, tataH pazcAt pUrva. bhaNitena vidhinA 'kRtikarma' bandanaM dadati, 'gurave'pi' (gurostu) AcAryAyaiveti gAthArthaH // 88 / / kimarthamityetadAha-) gAthA-mukayaM ANattipiva loe kAUNa sukayakiikammA / vaDaMDhatio thuIo guruthuigahaNe kae tiNNi // 489 // (vRtti:-sukRtAmAjJAmiva loke kRtvA kazcidvinItaH sukRtakRtikarmAsannivedayati, evametadapi draSTavyaM, tadanu kAyapramArjanottarakAlaM, barddhamAnAH stutayo rUpataH zabdataca, gurustutigrahaNe kRte sati 'tisraH' tisro bhaSantoti gAthArtha: // 89 // etadevAha-) gAthA-yuimaMgalammi guruNA uccarie sesagA thuI viti / ciTuMti to thevaM kAlaM gurupAyamUlammi / / 490 // (vRttiH-stutimaGgale 'guruNA' AcAryeNoccArite sati tataH zeSAH sAdhavaH stutIH bruvate, dadattItyarthaH, tiSThanti For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . 'tataH' pratikrAntAnantaraM stAkaM kAlama , kvetyAha-gurupAda mUle' AcAryAntike iti gAthArthaH // 90 / / / itivacanAt / / mula-Avassaya cuNNIe, haribhaddehi kayAi vittIe ! paDikamaNavihI eso. bhaNiu bhaNiu samAseNaM // 15 // vaMdaNatiyaM bhaNiyaM, iha desiya rAiyaMmi paDikamaNA / paMcama ajjhayaNamiya, turie cattAri bhaNiyANi / / 96 // tatravicAraNA-muttaM gaNahararaiyaM, taheva patteyabuddharaiyaM ca / suyakevaliNA raiyaM, abhinnadasapuviNA raiyaM // 1 // itimaladhArizrI hemamUrINAM ziSyeNa viracitAyAM saMgrahiNyAM // zrI AcArAMge caturthAdhyayane-" nANIvayaMtI aduvAvi ege ege vayaMtI aduvAvi nANI" iti vacanAt kevalicaturdazapUrvavidAM vacanAni samAnAni tathA naMdIsUtre-" tauviparaM bhinnesu bhayaNA" iti vacanAt // mUla-evaM suyavayaNeNaM, caudazapUvINa kevalINaM ca / bhaNiyaM muttaM bhannai, taM annunnaM ca aviruddhaM // 97|| (AvazyakalaghuvRttau bRhadvRttau ca tathA jorNaniyuktipustakepi prakSepagAthA bahulA uktA paraHzatAH ata iyamapi tAhageSa saMbhAvyate parasparaviruddhatvAt / punargItArthA vadaMti tadeva pramANaM ) A bInA pAnAnI kAMbImAM che. yaduktaM-zrIAvazyake-UpapAtike ca-"iNameva niggaMthaM pAvayaNaM sacaM aNuttaraM kevaliyaM paDipunaM neyAuyaM saMsuddhaM sallagattaNaM siddhi For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 57 maggaM muttibhaggaM nivvANayaggaM avitahamavisaMdhi saccadukkhapahINamaragaM" itivacanAt avisaMdhIti pUrvAparaviruddhasUtramityarthaH / mUla- dIsai iyaM viruddhaM, tamhA egassa bhAsiya neyaM / duhaM mayaMtaraMmiya, suyANu taM ciya pramANaM // 98 // atra bhagavatI yatpUrvoktaM tadeva jJAtavyaM kevalinAM matamekamevetyarthaH // gAthA - "cattAri paDikamaNe, kiikammA tini hUMti sajjhAe / punna aparahe, kikamNA ca havaMti // 23 " iti zrIAvazyaka niryukticaturthAdhyayane (yena caturdaza vaMdanAnyutAni tena trayastriMzadanakA anAzI na gheti vicAraNIyaM ) ( bInA kI kAMbIma che ) mUla - pAusiya aDDharattaM, kAladugaM hoi aDDharataMmi / verattiyaM ca taiyaM ca, taiya pAbhAiyamiccha turiyaM ca // 99 // kAlacakami jau, patteyaM tinni 2 kikammA | patte patte kii - kammA sajjhAe ittiyA caiva // 100 // paDikamaNaduge aTTaya, paccakakhAmi hoi sAyamigaM / ttittIsa kikammA, miliyA savve iya havaMti // 101 // kattha yatittIsa ciya, katthaya caudasa dirNami rAie / iya aMtaraM gurutaraM, dosara paccakakhamiNameva // 102 // taM caiva mahappamANaM, jaM gIyatthA nirIhabhAveNa / suviyArikaNa sammaM, pavayaNasuddhaM paruvaMti ||103 // For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapado zAstram . vaMdaNayatigaM bhaNiyaM, bahusu muttesu vitticunnIsu / kahamapamANaM kijjai, vArijai keNa taM bhaNaha // 104 / / athavA-pacchAuttaM baliyaM, puci cattAri tini pacchAya / eeNa kAraNeNaM, pacchAuttaM pamANaMti / / 105 // yata:-pUrvoktaparoktayoH parokto vidhibalavAn / / tathA puna:-sAmAnyazAstrato nUnaM vizeSo balavAn bhavet / pareNa pUrvabAdho vA, prAyazo dRzyatAmiha // 1 // itivacanAt // tathA prathamapadAd dvitIyapadaM zreSTamiti vacanAt iti pUrvAcAryapraNItAkSaraiH catvAri vaMdanakAni prati pratikramaNe ityukatvA punavedanakatrayavidhirdarzita itihetoH pratikramaNadvaya vaMdanakatrikatrikameva pramANaM punargItArthA vadaMti tadeva satyaM / / mUla-evaM paDikkamittA, kAlaM pAusiyaM pagiNaMti / suyabhAsiyeNa vihiNA, vasahi kAlaM paveyaMti / / 106 // pacchA te uvauttA, sajjhAyaM paDhavittu sajjhAyaM / kuvvaMti jAva pattaM, jANaMti ya porisaM paDhamaM // 107 // aha udvittA ego, bahupaDi punnAya porisI bhayavaM / iya bhaNiya guruM vaMdiya, kuNaMti ciya vaMdaNaM muNiNo // 108 // paDikamiya puvakAlaM, sajjhAya ceva aTTharattaM tu / kAlaM giNiya vihiNA, suttasatthaM vicitaMti // 109 / / dhammajjhANovagayA, uvauttA sababhAva bhaavnniyaa| hiyae dharati atthaM, jahagahiyaM gurusamIvaMmi // 110 // For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 59 aha Agami taie, jAme taiyAi porisIe ya / ThANagaMmi nidiTuM, kuNaMti te dhammajAgariyaM / / 11 / / cauMpi uttaraguNe, niddAmukhati taiyabhArgami / uttaraajjhayaNamiya, bhaNiyamiNa sAhakaraNijjaM // 112 // niddAmukkhassatthaM, niddAvakhANiUNa vittIe / muttaNa paDhamajAmaM. karaNinaM nattha sA bhaNiyA 113 / / jaM suttamiya bhaNiyaM, tassatthaM caiva jantha vA ma(sa)rai / vittikarotaM vitti, samvevi tahatti mannati // 114|| puvvAvaravivarIyaM, suttaM na hu hoi kipi kaiyAvi / eeNa kAraNeNaM, niddAkaraNami na tattha vihI // 115 / / uttaraguNo ya bhaNio, niddAmukkho ya dhammajAgariyA / tinapi suyapayANaM, atyo niddA na saMbhavai // 116 // taiyAi niddamukkhaM, jaha taha niiMti ithya hujja payaM / tA kovi na saMdeho, mukkhatti payaMmi bhayaNA ya / / 117|| mukalakaraNaM parivajja ca, anne bahUya mukvaththA / suttaMmiya vittIe, saIjjaMtIha juttIhiM / / 118 // egassavi sahasmaya, bahavo adhyAya saMbhavaMtIha / samayociyamevaththa, samayavika saMpAuMjaMti // 119 / / prastutaM prastUyatenidaM ca akuvvaMtA, rAIe porisIe taiyAe / siDhilAyAratti jaNe, muNiNo keNa vi na bhannati // 120 // For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 60 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram. annaM ca vRttaporisi bhaNiyaM, kiccaM ca je na kuvNti| te bhannati emAi, siDhilAyAra ti loevi / 121 // jiNavara uvaesa vihI, nidAe naththi akaraNe tiise| tA nahu doso'naththa vi suyami niddAi paDiseho // 122 / / pravacane niSedhAkSarANi likhyate, zrIuttarAdhyayane 26adhyayanegAthA-"zyapIe caurobhAe, kujA bhikkhu viyakvaNo / tau uttaraguNe kujjA, rayaNI bhAgesu causu vi // 1 // " uttaraguNastRtIyayAme kartavya ityuktatvAnnidrA na bhavatyuttaraguNakaraNatvAbhidrA nottaraguNa iti hetoH / / puna:-zrIuttarAdhyayane "mutte suAvI paDibuddhajodhI" itivacanAt / supteSu dravyataH zayAneSu bhAvatastu mohanidrayA mupteSu pratibuddhajIvI pratibuddha evAste tathA dazamAdhyayane pade pade " samayaM goyama mA pamAyae" samayamAtraM mA pramAdIH tathAca zrIAcArAMge lokavijayAdhyayane prathamoddezake-" imaM saMpehAe dhIre muhattamavi No pamAyae" (vRtti :-'imamityanene damAha dineyastapaHsaMyamAdAbarasIdan pratyakSamAvApanamAryakSetrAdikamantaramavasaramupada ryAbhidhIyate-tavAyamevambhU visaro'nAdau saMsAre punaratIva sudurlabha eveti, atastamayasaraM saMprekSya ' paryAlocya dhIraH sanmuharttamapyekaM no 'pramAdayet ' pramAdavazago bhUyAditi, samprekSyetyatra anusvAralopazchAndasatvAditi, anyadapyalA. kSaNikamevaM jAtIyamazmAdeya hetoravagantavyamiti, AntamauM For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 61 hUrtikatvAcca chAnasthikopayogasya muhUrtamityuktam , anyathA samayamapyekaM na pramAdayediti dhAcyaM, taduktam-" samprApya mAnuSatvaM saMsArAsAratAM ca vijJAya / he jodha! kiM pramAdAna ceSTase zAntaye satatam ? // 1 // nanu punaridamatidurlabhamagA. ghasaMsAra jaladhivibhraSTam / mAnuSyaM khadyotakataDillatAdhila. sitapratimam // 2 // ityAdi,) puna:-zrI AcArAMge lokavijayAdhyayane caturthoddezake " alaM kusalassa pamAeNaM, saMtimaraNaM saMpehAe bheuradhamma saMpehAe. nAlaM pAsa alaM te eehi " (sU. 85) vRttiH -- ( * alam' ityAdi, 'alaM' paryAptaM, kasya ?'kuzalasya' nipuNasya sUkSmekSiNaH, kenAlaM?-mathaviSayakaSAya. nidrAvikathArUpeNa paJcavidhenApi pramAdena, yataH pramAdo duHkhAthabhigamanAyokta iti / ) zrI AcArAMge lokavijayAdhyayane SaSThoddezake "saeNa vippamAeNa puDho vayaM pakuvvai," (vRttiH-punarapi mUDhasyAnarthaparamparAM darzayitumAha'saeNa' ityAdi, svakIyenAtmanA kRtena pramAdena-madyAdinA 'vidhidha' miti madyaviSayakaSAyaSikathAnidrANAM svabhedagrahaNaM tena pRthag-vibhinnaM vrataM karoti, yadivA pRthu vistIrNa 'vaya' miti vayanti-paryaTanti prANina: svakIyena karmaNA yasmin sa dhayaH-saMsArastaM prakaroti, ekaikasmin kAye dIrgha kAlamaSasthAnAda, yadivA kAraNe kAryopacArAt svakIyena nAnAvidhapramAdakRtena karmaNA dhayaH-avasthAvizeSastame ke. ndriyAdikalalArbudAditadaharjAtabAlAdivyAdhigRhItadAridya. daurbhAgya vyasanopanipAtAdirUpaM prakarSaNa karoti-vidhatta iti / ) For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 62 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram , zrI AcArAMge tRtIyAdhyayane"suttA amuNI, sayA muNiNo jAgaraMti" (sU 106) (atra vRttiH- "asya cAnantarasUtreNa sambandho vAcyaH, sa cAyam iha duHkhI duHkhAnAmevAvarttamanuparivarttatta ityuktaM, tadihApi bhAvasuptA ajJAnino duHkhino duHkhAnAme yAvartama. nuparivartante iti, uktaM ca-" nAtaH paramahaM manye, jagato duHkhakAraNam / yathA'jJAnamahArogo, durantaH sarvadehinAm // 1" ityAdi, iha luptA dvidhA dravyato bhAvatazca, tA nidrApramAdaranto dravyasuptA, bhAvasuptAstu mizatvAjJAnamayamahAnidrAvyAmohinAH, tato ye 'amunayaH' mithyAdRSTayaH satataM bhAvasutAH, savijJAnAnuSThAnarahitatvAt , nidrayA tu bhajanIyAH, munayastu sadbodhopetA mokSamArgAdacalanamaste santam anava. rataM 'jAgrati ' hitAhitaprAptiparihAraM kurvate / ) "jAgaraha NarA NicaM jAgaramANassa vaDhae buddhI / jo suai na sodhaNNo jo jaggai so sayA dhano // 1 // suai muaMtassa suaM saMkiyaliyaM bhave pamattassa / jAgaramANassa muaM thirapariciamappamattamsa // 2 // nAlasseNa samaM sukkhaM, na vinjA saha niddayA / na veramgaM pamAeNaM, nAraMbheNa dayAluyA // 3 // jAgariA dhammINaM AhammINaM tu suttayA seaa| vacchAhivabhagiNIe ahiMsu jiNo jayaMtIe // 4 // suyai ya ayagarabhUo suaMpi se nAsaI amayabhRzaM / hohii goNabbhUo naTThami sue amayabhUe // 5 // " For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 63 tadevaM darzanAvaraNIya karmmavipAkodayena kacitsvapannapi yaH saMvino yatanAvAMzca sa darzanamohanIyamahAnidrApagamAjjAgradavastha eveti // atra nidrA darzanAvaraNIya karmavipAkodayenoktA tatkarma svata eva natUpadezAditi bhAvaH // --- zrI AcArAMge tRtIyAdhyayane caturthoddeza ke"sao pattassa bhayaM, sabao appamattassa natthi bhayaM. " " F * ( vRttiH - sarvataH sarvaprakAreNa dravyAdinA yadbhayakAri kammapAdIyate tataH pramattasya' madyAdipramAdavato bhayaM ' bhItiH, tadyathA pramatto hi kamrmopacinoti dravyataH savairAtmapradezaH kSetrataH padigavyavasthitaM kAlato'nusamayaM bhAvato hiMsAdibhiH, yadivA ' sarvatra' sarvato bhayamihAmutra ca etadviparItasya ca nAsti bhayamiti, Aha ca savvao ityAdi, 'sarvataH ' aihikAmuSmikApAyAda 'apramattasya' AtmahiteSu jAgrato nArita bhayaM saMsArApasadAtsakAzAt karmaNo vA, apramattatA ca kaSAyAbhAvAdbhavati, tadabhAvAccAzeSamohanIyAbhAva:, " itivacanAt // " kaSAyavata eva pramAdo nAkapAyasyeti // ) 1 zrI AcArAMge paMcamAdhyayane dvitIyodeza ke - 66 patte bahiyA pAsa, appamatto parivvae, " ( vRttiH - pamatte' ityAdi, pramattAn viSayAdibhiH pramAdairbahirdhamadya sthitAn pazya gRhasthatIrthikAdIn / dRSTvA ca kiM kuryAditi darzayati - apramattaH san saMyamAnuSThAne parivrajediti // zrI AcArAMge navamAdhyayane dvitIyodezake For Private And Personal Use Only GAM
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . "eehi muNI sayaNehi samaNe Asi paterasavAse / rAI divapi jayamANe apamatte samAhie jhAi // 6 // " (vRttiH-'eteSu' pUrvokteSu zayaneSu' vasatiSu sa 'muniH' jagattrayavettA nAtubaddheSu varSAsu bA 'zramaNaH' tapa. syudyuktaH samanA bA''sIt nizcalamanA ityarthaH, kiyantaM kAlaM yAvaditi darzayati-patelasAse'-tti prakarSaNa trayodaza varSa yAvatsamastAM rAtri dinamapi yatamAnaH saMyamAnuSThAna udyuktavAn tathA'pramatto nidrAdipramAdarahitaH samAhitamanA:' visrotasikArahito dharmadhyAnaM zulkadhyAnaM bA dhyAyatIti / ) kiMca-"Nipi no pagAmAe, sevai bhagavaM uDhAe / jaggAvai ya apANaM IsiM sAI ya apaDinne / 69 // " (vRtti:--nidrAmapyatAparapramAdarahitA na prakAmataH sevate, tathA ca kila bhagavato dvAdazasu saMvatsareSu madhye' sthikagrAme vyAropasargAnte kAyotsargavyasthitasyaivAntamuharta yAvatsvapnadarzanAdhyAsanaH sakRnnidrA pramAda AsIt . tato'pi cotthAyAtmAnaM 'jAgarayati' kuzalAnuSThAne pravarta yati, yatrApISacchayyA''sIt tatrApyapratijJaH-pratijJArahito, na tatrApi svApAbhyupagamapUrvakaM zayita ityarthaH // ) zrI sUtrakRdaMge 14 adhyayane-'saddANi socA adu meravANi, aNAsaye tesu privejaa| niI ca bhikkhU na payAya kujjA, kaI kahaM vA vitigiccha tinne // 6 // " (ttiH -- IryAsamityAdyupetena yadvidheyaM taddarzayitumAha'zabdAna' veNuSINAdikAn madhurAna zrutipezalAna 'zrutvA' samAkAthavA 'bhairavAna' bhayAvahAna karNakaddanAkarNya zamdAna For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri pranthamALA pustaka 50 muM. 65 Azravati tAn zobhanatvenAzobhanatvena vA gRhNAtItyAyo nAzraSo'nAzrayaH, teSvanukUleSu pratikUleSu zravaNapathamupagateSu zabdeSvanAzrayo-madhyastho rAgadveSarahito bhUtvA pari-samantAda prajet parivrajet -saMyamAnuSThAyI bhavet , tathA 'nivAM ca' nidrApramAdaM ca 'bhikSuH' satsAdhuH pramAdaGgatvAnna kuryAt , pataduktaM bhavati-zabdAzravanirodhena viSayapramAdo niSiddho nidrAnirodhena ca nidrApramAdaH, ca zabdAdanyamapi pramAdaM dhikathAkaSAyAdikaM na vidadhyAt / tadevaM gurukulavAsAt sthAnazayanAsanasamitiguptidhvAgataprakSaH pratiSiddhasarvapramAdaH san gurorupadezAdeva kathaM kathamapi vicikitsA-cittaviplutirUpAM [vi tIrNaH-atikrAnto bhavati, yadivA madgRhIto'yaM paJcamahAvratamAro'tidurvahaH kathaM kathamapyantaM gaccheda ? itye. bhUtAM vicikitsAM guruprasAdAhitIoM bhavati, athavA yAM kAzciJcittapipluti dezasarvagatAM tAM kRtsnAM gurvantike vasan vitIrNo bhavati anyeSAmapi tadapanayanasamarthaH syAditi" 6). zrI ThANAMge tRtIyAdhyayane 2 uddezake " ajjotti samaNe bhagavaM mahAvIre goyamAtI samaNe niggaMthe AmaMtettA evaM bayAsI-kiM bhayA pANA ? dukkhamayApANA samaNAuso! 1, se NaM bhaMte ! duNe keNa kaDe ?, jIveNaM kaDe pamAdeNa 2, se NaM bhaMte ! dukkhe kahaM veijjati ?, appamAeNaM 3" (sU. 166) (vRttiH--' ajoti'tti ArAt pApakarmabhyo yAtA AryAstadAmantraNaM he AryA ! 'itiH' pavamabhilApenAmadhyetisambandhaH, zramaNo bhagavAna mahAvIraH gautamAdIna zramaNAn nirmanthAneva-vakSyamANanyAyenAvAdIditi, 'dukkhamaya 'tti For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 66 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . duHkhAt maraNAdirUpAt bhayameSAmiti duHkhabhayA, 'seNaM' ti tad duHkha 'jIveNaM kaDe'tti duHkhakAraNakarmakaraNAt jIvena kRtamityucyate, kathamityAha-'pamAeNaM'ti pramAdenAzAnAdinA bandhahetunA karaNabhUteneti, uktaM ca-"pamAo ya muNidehi, bhaNio aThabheyao / annANaM saMsao ceva, micchANANaM taheva ya // 1 // rAgo doso mahabbhaMso, dhammamiya annaayro| jogANaM duppaNIhANaM, achahA vajjiyaghao // 2 // " iti / taJca vedyate-kSipyate apramAdena, bandhahetupratipakSabhUtatvAditi / asya ca sUtrasya duHkhabhayA pANA 1 jIveNaM kaDe dukkhe pamAeNaM 2 apamAeNaM gheijjaI 3 tyevaMrUpapraznottaratrayopetatvAt tristhAnakAvatAro draSTavya iti ) zrI sthAnAGge caturthAdhyayane 2 uddezake " cAhiM ThANehiM niggaMthANa vA niggaMthoNa vA assi samayaMsi atisese NANadaMsaNe samuppajiukAme samuppajjejjA, taM0-itthIkahaM bhattakahaM desakahaM rAyakahaM no kahettA bhavati 1, vivegeNa viusaggeNaM sammamappANaM bhAvetA bhavati 2, puvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaratitA bhavati 3. phAsuyassa esaNijjassa uMchassa sAmudANiyassa samma gavesiyA bhavati 4, i.ehi carahiM ThANehiM niggaMthANa vA niggaMthINa vA jAva samuppajjejA" (vRttiH-'asminniti asmin pratyakSa dayAnantarapratyAsanne samaye aisese'tti zeSANi-matyAdicakSurdarzanAdIni ati krAntaM sarvAdhayodhAdiguNairyattadatizeSamatizayapatkevalamityarthaH samutpatsukAmamapItIhaivAoM draSTavyaH, jJAnAderabhilASAbhAvAt , For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 67 kathayiteti zolArthikastRn tena dvitIyA na viruddheti, 'vivekeneti azuddhAdityAgena 'biussaggeNaM' ti kAyavyutsargeNa pUrvarAtrazca - rAtreH pUrvo bhAgo apararAtrazca - rAtreraparo bhAgaH tAveva kAlaH sa eva samaya: - avasaro jAgarikAyAH pUrvarA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pararAtrakAlasamayastasmina kuTumba jAgarikAvyavacchedena dharmapradhAnA jAgarikA nidrAkSayeNa bodho dharmajAgarikA, bhArpratyupekSetyarthI, yathA-" kiM kathaM kiM yA sesaM kiM kara NijjaM tavaM ca na karemi / puvvAvarattakAle jAgarao bhAvapaDilehA // 1 // " iti athavA " ko mama kAlo ? kimeyassa uciyaM ! asArA visayA niyamagAmiNo virasAvasANA bhosaNo macca // 1 // " ityAdirUpA vibhaktipariNAmAt tayA jAgaritA jAgarako bhavati, athavA dharmmajAgarikAM jAgaritAkartteti draSTavyamiti tathA pragatA asavaH ucchrAsAdayaH prANA yasmAt sa prAsuko nijjIvastasya eSyate - gaveSyate ugamAdidoSarahitayetyeSaNIyaH- kalpyastasya uJchayate - alpAlpatayA gRhyata ityuJcho bhaktapAnAdistasya samudAne bhikSaNe yAzcAyAM bhavaH sAmudAnikaH tasya no samyaggaveSayitA-anveSTA bhavati, ityevaMprakAraiH- etairanantaroditairityAdi nigamanam etadvipa 1 2 - sUtraM kaNThyaM / ) zrI sthAnAMge 5 adhyayana0 2 uddezake GRAMS , " saMjatamaNussANaM muttANaM paMca jAgarA paM0 taM0- saddA jAva phAsA, saMjatamaNussANaM jAgarANaM paMca sattA paM0 taM0saddA jAva phAsA / " For Private And Personal Use Only ? ( vRtti: - saMjaye 'tyAdi 'saMyatamanuSyANAM ' sAdhUnAM 'suptAnAM' nidrAvatAM jAgratIti jAgarAH - asuptA jAgarA itra
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 68 zrIsAmAcArI samAbhita-zrIsaptapadI zAstram . nAgarAH iyamatra bhASanA zabdAdayo hi suptAnAM saMyatAnAM nAprabahiSadapratihatazaktayo bhavanti, karmabandhAbhAvakAraNasyApramAdasya tadAnIM teSAmabhAvAt , karmabandhakAraNaM bhavantItyarthaH / dvitIyasUtrabhAvanA tu jAgarANAM zabdAdayaH suptA iSa suptAH bhasmacchannAmiSat pratihatazaktayo bhavanti, karmabandhakAraNasya pramAdasya tadAnIM teSAmabhAvAta , karmabandhakAraNaM na bhvntiityrthH|) zrI bhagavatIsUtre 5 zatake 4 uddezake "chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse nihAejja vA payalAeja vA!, haMtA nidAeja vA payalAejja vA." (vRttiH-'chaumatthe' tyAdi, 'NihApajavatti nidrAsukhapratibodhalakSaNAM kuryAta nidrAyeta 'payalAejjaya'tti pracalAm-UrddhasthitanidrAkaraNalakSaNAM kuryAt pracalAyet // ) zrI bhagavatyA 12 zatake 2 uddezake-jayantI zrAvikA praznAdhikAre uttaradAnaM " atthegatiyANaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU, se keNaheNa bhaMte ! evaM buccai atthegaiyANaM jAva sAhU ?, jayaMtI ! je ime jIvA dhammiyA dhammANuyA jAva dhammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti eesi NaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU, eeNaM jIvA jAgarA samANA bahUNaM pANANaM jAva sattANaM adukkhaNayAe jAva apariyAvaNiyAe baTuMti, teNaM jIvA jAgaramANA appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA bahUhi dhammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoecAro bhavaMti, eeNaM jIvA jAgaramANA dhammajAgariyAe appANaM jAgarahattAro bhavaMti, eesiNaM jIvANaM . For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 69 jAgariyataM sAha, se teNaTheNaM jayaMtI ! evaM vuccai atthegaiyANaM jIvANaM jAgariyataM sAhU // ' atravRttileza: ('jAgari yatta'ti jAgaraNaM jAgaraH so'syAstIti jAgarikastabhASo jAgarikatvam 'dhammiyA' dharmeNa-zrutacAritrarUpeNa carantIti dhArmikAH kuta etadevamityata Aha-'dhammA. NuyA' dharma-zrutarUpamanugacchantIti dharmAnugAH kuta etadevamityata Aha-'dhammiTThA' dharma:-zrutarUpa, paveSTo vallabhaH pUjito thA yeSAM te dharmeSTAH dharmiNAM ceSTA dharmISTAH atizayena vA dhammiNo dharmiSTA: ata eSa 'dhammakkhAI' dharmamAkhyAntItyevaM. zIlA dharmAkhyAyina: athavA dharmAta khyAtiyeSAM te dharmakhyA. tayaH 'dhammapaloI' dharmamupAdeyatayA pralokayanti ye te dharmapralokinaH 'dhammapalajjaNa'tti dharma prarajyante-Asajanti ye te dharmapraraJjanAH, evaM ca 'dhammasamudAcAra'tti dharmarUpaH-cAritrAsmakaH samudAcAraH-samAcAraH sapramodo vA''cAro yeSAM te tathA, ata patra 'dhammeNa ceSa' ityAdi dharmeNa-cAritrazruta. rUpeNa vRtti-nIdhikAM kalpayanta:-kurSANA iti // ) ityAdivacanAt / / zrI dazavakAlike caturthAdhyayane"jayaM care jayaM ciTTe, jayamAse jayaM sae / jayaM bhujato bhAsato, pAvakammaM na baMdhai // " (vRttiH-'jayaM care' ityAdi, yataM caret-sUtropadezeneryAsamitaH, yataM tiSTheta-samAhito hastapAdAdhavikSepeNa, yatamAsIta-upayukta AkuzcanAdhakaraNena, yataM svapet-samAhito rAtrau prakAmazayyAdiparihAreNa, yataM bhunAnaH-saprayojanamapraNItaM pratarasiMha bhakSitAdinA, evaM yataM bhASamANaH-sAdhubhA. SayA mRdu kAlaprAptaM ca 'pApaM karma' kliSTamakuzalAnubandhi For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . jhAnAdharaNIyAdi 'na badhnAti' mAdatte, nirAzravatvAta vihitAnuSThAnaparatvAditi // 8 // ) ___ atra 'sayaMjae'-asyAoM yatanayA yatamAnaH sAdhuH zayIta atra kazciditi badati zrIjinena zayanakathanAnnidropadezo dattaH, ityukte satyucyate zayanaM naikAMtato nidrA pracalAyAM vyabhicArAdupaviSTasyApi nidretyarthaH / nidrAyAM saptAnAmaSTAnAM vA karmaNAM baMdhaH, zayane bhajanA, yataH zayane ipithikI kriyA dvisamaya sthitikApi bhavati, nidrAyAmekAMtataHsAMparAyikSa,na tatra sNshyH| suptA anaMtA muktiM gatAH punaranantAstAmApsyati saMkhyAtAH prApnuvaMti na kazcinnidrANo muktiMgataH na kopi yAti na kopiyAsyati "AuttaM tuyadRmANassa" ityAdi sUtrakRdaMga ityaadi| tathA zrIbhagavatyAmapi "AuttaM tuyahamANassa iriyAvahiyAkiriyAkajjhati" evaM nidrAyAM nAsti, zayane yatanA zAstroktA jJAyate, paraM nidrAyAM yatanA nAvabudhyate,yatazcaturthapade "pAvakammaM na baMdhai" yatanayA zayAnaH pApakarma na banAti, nidrAyAM saptASTakamabaMdhaH sUtrokta eva nAnyathA / yadi sAdhUnAM nidrA pramAdaH kartavyatayopadizyate, tarhi madyaviSayakaSAyavikathA api kartavyatayA kathaM na bhavatyatra vicAraNA bahI vartate punarapi gItArthA nirIhatayA mUtroktanItyA vadaMti tadeva pramANaM nAtra vicAraNA // tathA punaH sUtrakRdaMge puMDarokAdhyayane-"se bhikkhu jaMpiya imaM saMparAiyaM kammaM kajjai, No ta sayaM kareti No aNNANaM kAraveti annapi kareM samaNujANai iti," / For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 71 (vRttiH--sAmprataM sAmAnyataH sAmparAyikakarmopAdAnaniSedhamadhikRtyAha-yadapIdaM saMparyeti tAsu tAsu gatibbanena karmaNeti sAMparAyikaM, taJca tatpadveSanihnavamAtsaryAntarAyAzAtanopaghAtairbadhyate, tatkarma tatkAraNaM vA na kRtakAritAnumatibhiH karoti sa bhikSurabhidhIyata iti // ) iti sUtravacanAt // -sAMparAyikakarmaniSedhaH sAdhanAmupadiSTaH nidrAyAM tu sAMparAyika kammaiva bhavati, zayane tasya bhajanA tathA zrImahAnizIthe-"Na divA tuyahijA duvAlasaM' atra divAzayanamapi niSiddhaM nidrAyAM ki vaktavyaM, rAtrau tu kAraNe saMstArakakaraNavidhirasti, tatra zayanayatanA atra gItArthA eva sAkSiNI bhUtvA yadvadaMti tadeva pramANaM / / mUla-niddAvihi ubaesA, itiyamittAsu suttavittIm / nahu aththi jiNavarANaM,chaumasthANaM kuto bhnnio||123|| chaumasthANaM dasaNa,-AvaraNassodayA jaivi niddA / hoi tahAvi jiNutta,-vihIi nahu saddaheyavA // 124 // rayaNIi taiya jAme, paDiseho kevalassa jai hujaa| tA manijai jamhA, nidAe kevalaM nathyi / / 12 / / chaumatthassa pamAo, pamAyalesovi naththi kevlinno| duNhaM ko ANAe, koya aNANAi ANAe // 126 / / jassaya iriyAvahiyA, rIyattihA muttameva so ceva / jassaviya saMparAI, so yavo aNANAe // 127 // upasaMtakasAyassa ya, khINakasAyassa ya thaariyaavhiyaa| iyarassa saMparAiya, iya bhaNiyaM paMcamaMgami // 128 // For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAkham . sattamadasamasayaMmiya, aTThArasame saMyaMmi iya ncaa| jiNavaravANI saJcA, taM succA saddaheyadhvaM // 129 // zrI bhagavatIsUtra 7 / 10 / 18 / zatakeSu-" jassaNaM kohamANamAyAlomA avucchinnA jassaNaM saMparAIyA kiriyA kajaMti se gaM usmuttameva rIyati" // iti vacanAt / atravRttiH-utsUtramanAjJayaiva iti vyAkhyAtaM // " jassa kohamANamAyAlomA avucchinnA tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajati se NaM ahAmuttameva riiyti"| iti vacanAt / iti nidrAdhikAre kiJcillekhitam / / atra rahasyamidam-atItakAle'nantachadmasthasAdhUnAM nidrAkaraNamabhUt , AgAmini kAle anantAnAM chadmasthasAdhUnAM nidrAkaraNaM bhaviSyati, vartamAnakAle'pi chadmasthAnAM nidrA'pyasti paraM svataH karmodayenaiva, natu jinopadezAd vidhirUpAt / ye itthaM vadanti vItarAgopadezavidhi vinA nidrAM kurvANA yathAcchandA iti, tAna prati gotAthai riti vaktavyam-rAtrestRtIyayAmAdArAtparato vA kAraNamantareNa nidrAM kurvANA yathAcchandA eva, iti pramANaM kurvantu / anyacca yaH ko'pi chadmasthaH sAdhurekayAmAdhikaM samayamAtramapi ahorAtramadhye nidrAM na kurvIta tamekaM darzayantu kadAcideko darzitastato'nye sarva'pi sAdhavo yathAcchandatvAda virAdhakA eva, iti vicArya yadacitaM tadeva kAryam , gItAthai rityAlibaMdhanena vijJatividhAnaM mama phalegrahi karttavyam / / For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 73 mUla-uddhadviu uvaviTThassa mavAraNa kAraNe smuppnne| samaNo tuyahiumaNo, jo so saMthAragaM kujjA // 130 // saMthAruttarapaTTo bhaNiu jeNuggahaMmi uvhiie| naha uhioya eso, jANijai teNa kaarnnio||13|| saMthArassaya karaNaM chaThe aMgaMmi sAhuvaggassa / paDhamajjhayaNe bhaNiyaM jANaha cariovaeseNaM // 132 // tassa vihI bhUmi pauMjiuNaM, vaththANa pamajaNAu cauvI / kAuNaM diTThIe, na hoi paDilehaNA egA // 133 // tattoya pattharittA saMthAraM saDDha haththa dugamittaM / __ saMkoDiyasaMDAso jayaM sae jathya uvautto // 134 // iriyaM paDikkamittA tappachA vaMdiuNa AyariyaM / dAuM du khamAsamaNe saMdisaNaM vAyaNaM kunjA // 135 // uvavisiUNukkuDuo rayaharaNeNaM ca ahava puttIe / dehaM ca pamajjittA sIsAIpAyapajjaMtaM // 136 // ukkuDuaThieNaM ciya, saMthAraM akamittu pAeNaM / vAmeNaM uvaiTTo, guruNAya vihI muNeyavA // 137|| aNujANaha jidvijA 2 nisihI namo khamAsamaNANaM mahAmuNINaM navakAra0 karemibhatte sAmAiyaM* arihaMtomahadevo0 vArattayaM bharNati to pacchA, "aNujANaha paramagurU, guNagaNa rayaNehi maMDiya sriiraa| bahupaDipunnAporasi rAI saMthArayaMThAmi" 1" imaM gAI bhaNittA saMthArassovari jayaNAe uvavisiUNa For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram. egaM pAyeM palaMbaM kAuNa bhaNiyavvaM // aNujANaha saMthAraM bAhuvahANeNa vAmapAseNa / kukkuDapAyapasAraNa aMtaraMtu pamajjae bhUmiM // 2 // saMkoDiyasaMDAsA ubateya kAyapaDilehA | davAI uvaogA, usAsaniraMbhaNA loe 3 jar3a me hujja pamAu, imassa dehissimAi ramaNIe / AhAramuvahidehaM caramUsAsehiM vosire ||4|| cattAri maMgalaM0 aTThArasapAvadvANAI vosariyavAI culasI lakkha jIvajoNIu khAmeyavAu bArasa bhAvaNAu bhAvevAo || egohaM naththi me koi, nAhamannassa kassai / evaM adINamaNaso, appANamaNusAsae // 1 // ego vacca jIvo, ego caiva uvajjai / egassa hoi maraNaM, ego sijjhai nIra || 2 || ego me sAsao appA, nANadaMsaNa saMjuo / sesA me bAhirA bhAvA, savve saMjogalakkhaNA ||3|| saMjoga - mUlA jIveNa, pattA dukkhaparaMparA / tamhA saMjogasaMbaMdhaM, savvaM bhAveNa vosire || 4 || mUla-laddhaM aladdhaputraM, jiNavayaNaM subhAsiyaM amiyabhUyaM / gahiu suggaramaggo, nAhaM maraNassa bohemi || 138 || eyaM saccuvaesa, jiNadiTThe saddaddAmi tiviheNaM / tasthAvarakhemakaraM pAraM nivANamagassa || 139|| ityAdi / esa saMthAragavihI || zrI AcArAMge sijjaNAdhyayane tRtIyodezake - " se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahuphAsurya sijjAsaMthAragaM saMtharittA abhikaMkhijjA bahuphAsue sijjAsaMthArae duruhittae / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahuphAsue sijjA For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 75 saMthArae durUhamANe putvAmeva sasIsovariya kArya pAe ya pamajjiya 2 tao saMjayAmeva bahu0 durUhittA tao saMjayAmeva bahu0 saijjA se bhikkhU vA0 bahu0 sayamANe no annamannassa hattheNa hatthaM pAeNa pArya kAraNa kArya AsAijA, se aNAsAyamANe tao saMjayAmeva bahu0 saijjA // se bhikkhU vA0 ussAsamANe vA nIsAsamANe vA kAsamANe vA chIyamANe vA jaMbhAyamANe vA uDDoe vA vAyaryAnasaga vA karemANe puvyAmeva AsayaM vA posayaM vA pANiNA paripehittA tao saMjayAmeva UsasijjA vA jAva vAyanisaga vA krejaa||" (vRttiH--se ityAdi spaSTam / idAnIM supta vidhimadhikRtyAha nigada siddham, iyamatra bhAvanA-sthapadbhihastamAtravya. vahitasaMstArakaH svaptavyamiti // evaM suptasya niHzvasitA. diSidhisUtramuttAnArtha, navaram 'Asaya va' ti Asya posayaM vA' ityadhiSThAna miti / / ) iti bacanAta // "iyaM yatanA" anayA nidrAkaraNaM zayAnasya kathaM bhavet // mUla-evaM tuyamANo, jAgaramANo ya dhamma jAgariyaM / samma jiNovaesa, jayaM sae saddahaMtotti // 140 / / uvautto biyakammo,-dayeNa niddAnimIlayatthoya / ___ appaM pamAyachaliyaM, nAuNa viciMtae evaM / / 141 je buddhA uvauttA, kevalajuttA subuddhajAgariyaM / jaggaMti jiNavariMdA, dhannA teha paNivayAmi // 142 // hoUNa caudalapubbI, nidAdoseNa bahubhavaM bhmio| ahiMsu bhavagabhANU, parisAe puvaniyacariyaM // 143 // 1 4 / For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . yata:-"jai caudasa puvvadharo, vasai nigoeya aNatayaM kAlaM / niddAipamAraNaM tA taM kaha hohisire jIva! // 1 // itivcnaat|| mUla-diNaciMtayathya karaNI, niddA thINaddhiyA bhave jassa / gacchai sa duggaimaho, niddapamAo mahAsattU // 144 // karivara daMtukkhaNaNaM, kayaM ca niddappamAyadoseNaM / muNiNA suvvai eso, diTuMto bahusu saththesu // 145 // eeNa kAraNeNaM, niddA nahu hoi jiNuvaeseNaM / tIeciya pari haraNaM, vihIe bhaNiyaM jiNaMdehi // 146 // ii udvittA iriyaM, paDikkamittA kareti ussaggaM / nisipacchittavisohaNa,-kusumiNauhaDAvaNaDhAe // 147 // UsAsasayapamANaM, aDaahiyaM kAraNaM muNeUNaM / sakaththavaM bhaNittA, giNNai verattiyaM kAlaM // 148|| paTTaviUNa vihiNA, sajjhAyaM tA kuNaMti sajjhAyaM / saMvegasamAvanno, asaMjayA jaha na jaggaMti // 149 // avasesanisimuhatte, giNNai pAbhAiyaM muNI kAlaM / tithyobhavaMdaNehi, AyariyAIya vaMdittA // 15 // ThAvati paDikamaNaM, cauthyaeNaM ca vaMdaNeNaMti / rAIe jaha bhaNiya, muttanijjuttivittIm // 15 // Avassa yacuNNIe, puvAyariyehiM vihiyagatthesu / kevalivayaNANugayaM, jaha bhaNiyaM taha ya vakkhAmi // 152 // zrIuttarAdhyayane 26 adhyayane-"Agae kAyavussagge, savvadukkhavimukkhaNe / kAussaggaM to kujA, savvadukkhavimu For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI prAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 77 kkhaNaM // 46 // rAiyaM ca aIyAraM, ciMtinja annupuvvso| nANaMmi daMsaNaMmi, caritami tavami ya // 47 // pAriyakAussaggo, vaMdittANa taoguruM / rAIyaM tu aIyAraM, Aloija jahakarma // 48 // paDikkamittu nissallo, vaMdittA Na tao guruM / kAussaggaM tao kujjA, sabadukkhavimukkhaNaM // 49 / / kiM tavaM paDivajAmi ?, evaM tattha viciMtae / kAussagaM tu pArittA, karijA jiNasaMthavaM // 50 // pAriyakAussaggo, vaMdittANa tao guruM / tavaM saMpaDivajittA, karija siddhANa saMthavaM // 5 // " (vRtti:-'Agate' prApte' 'kAyavyutsarga' ityupacArAt kAyavyutsargamamaye sarvaduHkhAnAM vimokSaNamarthAt kAyotsargadvAreNa yasmin sa tathA tasmin , zeSaM prAgvat , yaha sarva duHkhavimokSaNavizeSaNaM punaH punarucyate tadasyAtyAtanirA. hetutvakhyApanArtha, tatheha kAyotsargagrahaNena cAritradarzanazruta. jJAnavizudhdhyartha kAyotsargatraya gRghate, tatra ca tRtoye rAtri. ko'tIcArazcintyate, yata uktam-" tattha paDhamo caritte, dasaNasuddhIya bIyao hoi / suyaNANassa ya tatiyo NavaraM ciMteha tattha imaM // 1 // tApa nisAiyAraM, ti rAtriko'. ticArazca yathA yahiSayazca cintanIyastathA''ha-rAtrau bhavaM rAtrika 'caH' pUraNe atIcAraM cintayet 'aNupuSdhaso' tti AnupA-krameNa jJAne darzane cAritre tapasi ca zabdAvIya ca, zeSakAyotsargeSu caturviMzatistavaH pratItazcintyatayA sAdhA. raNazceti noktaH / tatazca pAritetyAdisUtravayaM vyAkhyAtameva, kAyotsargasthitaca kiM kuryAdityAha -'ki'miti kirUpaM tapo' namaskArasahitAdi pratipadye'hama, evaM tatra vicintayetabarddhamAnohi bhagavAn SaNmAsaM yApannirazano vihatadhAna , For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . tatkimahamapi nirazanaH zaknomyetAvatkAlaM sthAtumuta neti ?, evaM paJcamAsAyapi yAvannamaskArasahitaM tAvatparibhAvayeta, uktaM hi "ciMte carame u kiM tavaM kAhaM ? / chammAsAmekadiNAdihANi jA porisi namo vA // 2 // '' uttarArddha spaSTam , etaduktArthAnuvAdataH sAmAcArIzeSamAha-'pArie' tyAdi prAgbat , nadharaM 'tapaH' yathAzakti cintitamupavAsAdi 'saMpratipadya' aGgIkRtya kuryAt siddhAnAM 'saMstavaM' ). rAIpaDikkamaNavihI-zrIAvazyakaniyuktimadhye paMcamAdhyayane-"niddAmatto na sarai, aiyAraM mAyaghaDaNaM tunnaM / kii akaraNadosA vA, gosAI tini ussaggo // 1 // tathya paDhamo caritte, dasaNasuddhiya bIyau hoi| suyanANassa taiu, navaraM ciMtei tathya imaM // 2 // taie nisAiyAraM, ciMtai carimaMmi kiM tavaM kAhaM / chammAsA ikkadiNAi, hANI jA porisi namo bA // 3 // " zrIharibhadrasUrikRte paMcavastukagraMthe" pAusiAI savvaM, visesamuttAo ettha jANijjA / paccUsapaDikamaNaM, ahakamaM kittaissAmi // 493 // (vRttiH-'prAdoSikAdi sarva' kAlagrahaNasvAdhyAyAdi 'vizeSasUtrAt' nizIthA''vazyakAderavagantavyam, pratyUSapratikramaNaM 'yathAkramam' anupUrtyA kIrtayiSyAmi ata Urdhvamiti gAthArthaH / / 93 / / ) sAmaiyaM kaDDittA carittasuddhathapaDhamameveha / paNavIsussAsaM cia dhIrA u kariti ussaggaM // 494 // (vRttiH-sAmAyikamAkRSya pUrvakrameNa cAritradhizaddhayarthaM For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 79 prathamamevedda paJcaviMzatyucchrAsameva pUrvaSaddhIrAH kurvanti kAyotsargamiti gAthArtha: // 94 // ) ussAriUNa vihiNA, suddhacarittA thayaM pakaDUDhittA / daMsaNasuddhinimittaM kariti paNuvIsaussagaM ||495 // ( vRtti: - ( utsArya vidhinA - 'namo'rhadabhyaH' iti vacanalakSaNena zuddhacAritrAH stavaM lokasyodyotaka retyAdilakSaNaM prakRSya darzanazuddhinimittaM kurvanti paJcatriMzatyucchvAsamutsargamiti gAthArtha: // 965 // ) UsArikaNa vihiNA kaDUditi suyatthavaM tao pacchA / kAusaragamaNiya iha kareMtI u uvattA // 496 // ( vRttiH - - utsArya vidhinA karSanti zrutastavaM ' pukkharavare' tyAdilakSaNaM, tataH pazcAt kAryotsargama niyatamAnamiti, aticArANAmaniyatatvAt, 'iha' atra prastAve kurvantyupayuktA iti - asyantopayuktA iti gAthArtha : || 16 | | ) atra yaccintayati tadAha pAusa thuimAI ahigayaussaggaciThapajjate / fifafare sammaM aiyAre rAie savve ||497 || ( vRtti: - 'prAdoSikastutiprabhRtInAM' prAdoSikapratikramaNAntastu terArabhya adhikRtakAyotsargaceSTAparyante, prastutakAyotsargavyApArAvasAna iti bhAvaH, atrAntare cintayati, 'tatra' kriyAkalApe 'samyag ' upayoga pUrvakama ticArAn svalitaprakA rAn rAtrikAn 'sarvAn' sUkSmAdibhedabhinnAniti gAthArthaH ||97 // etadeva vyAcaSTe. ) For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 80 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . taie nisAiAraM ciMtia ussAriUNa vihiNA u! siddhatthayaM paDhittA paDikkamaMte jahAputviM // 500 // (vRttiH- tRtIye kAyotsarga nizAticAraM cintayitvA tadanantaramutsArya vidhinA pUrvoktena 'siddhastavaM' 'siddhANa' mityAdilakSaNaM paThitvA pratikAmanti, 'yathApUrva' padaM pade. neti gAthArthaH / / 500 // ) sAmAiassa bahuhA karaNaM tappubagA samaNa jogaa| saisaraNAo a imaM pAeNa nidarisaNaparaM tu // 501 // uktArthA // khAmittu kariti to sAmAiapuvagaM tu ussagaM / tatthaya cititi imaM kattha niuttA vayaM guruNA ? // 502 / / (vRttiH-kSamayitvA guruM kurvanti tataH sAmAyikapUrvamevaM kAyotsarga tatra ca kAyotsarge cintayatyetat-kutra niyuktA Saya guruNA ?, glAnapratijAgaraNAdau iti gAthArthaH // 2 // ) jaha tassa na hoicciya hANI kajassa taha jayaMtevaM / chammAsAi kameNaM jA sakaM asaDhabhAvANaM // 50 // (vRttiH-- yathA tasya na bhavatyeva hAniH kAryasya gurvAdiSTasya tathA 'yatante' udyama kurvanti, evaM-SaNmAsAdikrameNa, yAvacchakyaM pauruSyAdi asaThabhAvAnAmiti gAthArthaH // 3 // ) taM hiyae kAUNaM kiikammaM kAu gurusamIvammi / giNhaMti tao taM cia samagaM nvkaarmaaiiaN||504||" (vRttiH- 'tat' zakyaM hRdaye kRtvA samyak kRtikarma kRtvA gurusamIpe gRhNanti 'tata:' tadanantaraM 'tadeSa' cintita 'samaka' miti yugapat namaskArasahitAdIti gAthArthaH // 4aa) For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 81 mUla-jAriso paDikamaNavihI ittiyamittesu gaMthesu / bhaNio tAriso ceva AvassayajihavittIe // 15 // tahA AvassayacunIe vakkhANio // tathA paMcavastukagraMthe zrIharibhadrasUrikRte-"AyaraNA suadevayamAINaM hoi ussago" // 491 // (gAthAdhaH) (vRttiH-AcaraNayA zrutadevatAdInAM bhavati kAyotsargaH, AdizabdAt kSetrabhavanadevatAparigraha iti gAthArtha : // 9 // ) cAummAsiya varise ussaggo khittadevayAe u / pakkhiA sijjamurAe kariti caumAsie vege // 492 // (vRttiH-cAturmAsike dhArSike ca, pratikramaNa iti gamyate, kAyotsargaH kSetradevatAyA iti, pAkSike zayyAsurAyAH, bhavanadeSatAyA ityarthaH, kurvanti, cAturmAsike'pyeke munaya ityarthaH // 92 // iti gAthArtha: ) // iti vacanAtamUla-devasie paDikkamaNe, AyaraNAevi nathi ussggo| mukhitta devayAe, sutte vittIicunnIe // 154 // pakkhiya cAummAsiya, saMvaccharievi devivussgo| egesiM ciya bhaNio, vihivAyA na uNa savvesi // 15 // AyaraNAi kayAe, akayAi na ANabhaMgao doso| AyaraNaM annunnaM, karaMti keI nahu karaMti // 156|| niyaniya gacchAyaraNA, savvesiM bhinnabhinabhASeNa / tahavi karaMtA pihu pihu, nidijaMtI na keNAvi // 157 // kei tini thuIu, kei catvAri devayANaM tu / ussaggaMmi bhaNaMti ya. sAviha savvesi na pamANaM // 158 // For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 82 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . devINaM thui karaNe, iha logaho ya dIsai pyddo|| pabhaNati jao pAhaM, nahu vaMdaNavattiyAetti // 159 // tavamajjhaThi ussago, bhunno ciMtijae nmukaaro| arihaMtAI paMca ya, jiNasamae vaMdaNijjAya // 16 // dasaveyAliyamutte, iha logahA tavaM ca paDisiddhaM / navamaMmiya ajjhayaNe, neyavvaM tathya payaDathyaM // 161 // Avassaya ThANAMge, samavAyaMgami paNNavAgaraNe / uttaraajjhayaNamiya, ihalogahA tava niseho // 162 / / yataH-zrIdazavaikAlike:-" caranvihA khalu tavasamAhI bhavaDa, taMjahA no ihalogaTTayAe tavamahidvijA 1 no paralogaTTayAe tavamahidvijA 2, no kittivaNNasahasilogaTTayAe tavamahihijA 3, nannatya nijaraTTayAe tavamahidvijA 4, cautthaM payaM bhavai // " (vRtti:-tapaH-samAdhimAha-caturvidhaH khalu tapAsamAdhi. bhavati, 'tapathe' syudAharaNopanyAsArthaH, na 'ihalokArtham ' ihalokanimittaM labdhyAdivAJchayA 'tapa' anazanAdirUpam 'adhitiSThet ' na kuryAdammilavat 1, tathA na 'paralokArtha' janmAntarabhoganimittaM tapo'dhitiSThed brahmavattavat , evaM na 'kIrtivarNazabdazlAghArtha' miti sarvadigvyApI sAdhuvAdaH kIrti: ekadigavyApI varNaH arddhadigvyApI zabdaH tatsthAna eSa zlAghA, naitadartha tapo'dhitiSTheta , api tu 'nAnyatra nirjarArtha' miti na karmanirjarAmekAM vihAya tapo'dhitiSThet , akAmaH san yathA karmanirjareva phalaM bhavati tathA'dhitiSThedityarthaH caturtha padaM bhavati) For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 83 itivacanAt // "Avazyake-battIsAe jogsNgehiN|" "AloyaNa 1 niravalAve 2 AIsudiDhadhammAya 3 / anissiuvahANeya 4 sikkhA 5 nippaDikammayA 6 // 1 // " itivacanAt / atra caturthoM yogasaMgrahaH anizritopadhAnaM aihikaphalAnapekSatapAkAritA ityarthaH / evaM sthAnAMge, samavAyAMge, praznavyAkaraNe, uttarAdhyayane / mUla-iga-vAsara-pariyAu, vAsasaya-dikkhiyaM bahusuryapi / vaMdijjA nahu ajjaM,sAhu bAlo agI(attha) uvi||163|| viraidharaM guNanilayaM, nahu vaMdai sAviyaMpi vavahArA / __ tA aviraya devIu, kaheha sAhU kaha vaMde / / 164 / / devIthui AyaraNA, eeNa ya kAraNeNa nahu suddhA / AyaraNa lakkhaNeNavi,nahu jujjai jeNa bhaNiyamiNaM // 16 // yata:--"asaDheNa samAinnaM, ja keNa ya kathyaI asAvajja / na nivAriyamannehiM, AyaraNA sA pamANaM me // 1 // " itivacanAt // mUla-tathya ya jiNapaDisiddhaM, paDisiddha-vihANameva saavjj| lakkhaNa-viruddhameyaM AyaraNaM kahamiha pamANaM // 166 / / kkhittAvangahakajje, khittasurI-saMthavaM karaMtANaM / sAhUNa vasahidoso, uppAyaNae igArasamo // 167 // iha jA suttaviruddhA sacchaMdamaIi-kappiyA jo ya / gIyaththehiM kahijjhai, sA nahu kinjai mae nUNaM // 168 // For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . aha pakkhiya cAummAsiya saMvacchariya paDikamaNavihI bhaNaI // zrIAvazyakaniyuktau paMcamAdhyayane" devasiya-rAiya-pakkhiya,-cAummAse taheya variseya / ikike tini gamA, nAyabA paMcase (su) tesu // 1 // AimakAussagge, paDikamaMtAU kAu sAmAiyaM / tA kiM kareha bitiyaM, taiyaM ca puNovi ussago // 2 // samabhAvaMmi ThiyappA, ussagaM kariya to paDikkamai / emeva ya samabhAve, (bi)viyassa tiyaM samussago // 3 // " paMcasveteSu devasikAdiSu ekaikasmin pratikramaNe trayakhayo gamA jnyaatvyaaH|| sAmAyikamuccArya pratikramaNAya kAyotsargakaraNamaticAraciMtanarUpaM punaH sAmAyikamuccArya pratikramaNasUtrabhaNanaM sAmAyikAdhyayanamuccArya cAritrasuddhikAyotsargakaraNaM ete trayo gmaaH| atrAha paraH pratikrAmaMtaH AdhakAyotsargAdau sAmAyikaM kRtvA uccArya tataH kathaM dvitIya pratikramaNa-mUtrAdau taduccaran tRtIyaM ca punarapi cAritra-suddhikAyotsargAdau ityukte gururAha samabhAve sthitAtmA ucaritasAmAyikaH prathamaM kAyotsarga kRtvA evameva dvitIyavelAmuccaritasAmAyikaH pratikrAmati, pratikramaNasUtraM bhaNati, tRtIyavAramapi samabhAvasthitasya uccaritasAmAyikasya cAritrasuddhikAyotsargaH samabhAvasthitasya ca tAvat pratikramaNaM nAnyathA, atastri sAmAyikamuccAryate,athavA "sajjhAya-jANa-tava-usahesu, uvaesa-thui-payANesu / saMtaguNa-kittaNesu ya na huMti For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 85 rrrrrrrrrr punaruttadosAU // 1 // " itivacanAt / paMcamu pratikramaNesu aticAraciMtanamastyeva // mUla-iya nijjutti baleNa, pkkh-cummaas-vris-pddikmnnN| devasiyaM ca karijai, ussaggA jIyakappAo // 169 // divase sayamUsAsA, rAIe teya huMti pannAsaM / pakromiya tibhisayA, cAummAsaMpi paMcasayA // 17 // a(hAhi)haDiya sahassa megaM, UsAsA tahaya varisae ceva / Avassayassa evaM, nijjuttIe ya nAyavvaM / / 171 / / navi anno koi vihI, pakkhiyamAINa dIsaI sa vittIsu ya jo bhaNio,sovi na gacchesu savvesu // 172 / / niyaniyagacchAyaraNA, savvesi athyi pubsuurikyaa| sAyaraNAvi ya ANA, jA pavayaNamaggamaNulaggA // 173 // atha pAkSikAdhikArAcittasamAhoThANA, dasa ya dsaakhNdhmuttpnnttaa| pakkhiya-posahiemu ya samAhipattANa sAhaNaM // 174 // atracUrNi:-"pakkhiyameva pakkhiyaM pakkhie posaho ahami cauddasIsu samAhipattANaM samAhI-nANa-dasaNa-caraNarUvA bhAvasamAhI tathya pattA" / ityAdivacanAt / / mUla-aththaya pakkhiya-saddo, cauddasI-vAyago muNeyayo / jaM pakviya pariyAo, eso nahu punnimA bhnniyaa||175|| bhujo bhagavai-aMge, paDhamuddese ya bArasa-sayaMmi / pakviyaposaha-sadde, cauddasI-saMbhavo athi / / 176 // For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 86 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram. jamhA paDhame divase, bINa (ya)puNa posaho ya no ghio| tamhA egadiNassa ya, ArAhaNameva iha payaDa // 177 / / vittIe no bhaNiu, cauddasI-punimAi-suvisesA / eeNa kAraNeNaM, cauddasI-pakkhiyaM hoi // 178 / / yaduktaM pUrvAcAryai:" aTTama-cha?-cauththaM, saMvaccharacAummAsa-pakkhe ya / posahe ya tave bhaNie, vitiyaM asahUM gilANeyaM // 1 // " nizIthabhASye-pAkSike caturtha pUrNimAmAvAsyA gaNane caturtha kathaM jAyate / iti hetozcaturdazyAmeva pAkSikaM / vyavahAravRttI"aTThamIe causu pakkhie,cauththaM cAummAsie chaTuM / saMvaccharie aTThamaM,na kareti tassa pcchitt||13." AvazyakacUNau~ - "aTThami cauddasIsa arihaMtA sAhuNo ya vaidiyavA iti. punastatraiva "soya sAvau ahamicauddasIsu uvavAsaM karei pucchai vAei tao sAgaracaMdo aTThami cauddasIsu sunnagharesu susANesu vA egarAiyaM paDi(ka)maM tthvei| caMpAe sudaMsaNo siTTiputto aTThamI cauddasIsu caccaresu uvAsaga-paDimaM paDibajai udAyarAyA ahami cauddasIsu posahaM karei" / itiAvazyakacUrNivacanAt / "aTThamIcauddasIzu ya pabhAvatI bhattirAeNa satatameva rAunaddovayAraM krei|" itinizIthacUrNivacanAt / bahuSu sthAneSu pAkSika-kRtyAni pratikramaNa-pauSadha-caityaparipATI-sAdhuvaMdanakAdIni catudazyAmeva dRzyamAnAni saMti,iti hetoH pAkSikazabdena caturdazI For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 87 (tathA ca zrI mahAnizIthe "saMte balabIriya-purisakAraparakame aTThamI-cauddasI-nANapaMcamI-pajosaSaNA-cAummAsipa cauththa-chaTThamaTTameNaM karejA khaSaNamiti / atra cAturmAsikAparA na kAryAmASasI pUrNimA vA gRhItAyadi tayo-grahaNa mabhaviSyattadA caturdazyAM caturtha-bhaktopadezo nAbhaviSyaditi) ( A bInA pAnAnI kAMbImAM che) mUla-kattiya amAvasAe, nivANaM vIrajiNa-variMdassa / saMjAyaM teNa tayA, paTTaviyaM posahaM suddhaM // 179 / / kAsIkosala-jaNavaya,-nivehi aTThArasehiM miliUNaM / gaNarAyehi pakkhiya,-mamAvAsAe kau tatto // 180 // bhaNiyamiNaM suhavayaNaM, dasAmuyaskaMdha-aTThamajjhayaNe / ___ puNaravi taththeva suyA, pakkhiyArovaNA bhaNiyA // 18 // taggahaNaM paDisuddhaM, amAvasAe na pakkhiyaM hoi / teNa ya amAvasAe, na punimAevi neyavvaM // 182 // jamhA paMcama-aMge, panarasamasayaMmi vIranAhassa / paDikyadivasa-vihAro, cAummAso ya pddhmdinne||183|| tinneva ya caummAsA, nAyavyA punimAi tatto y| pakkhiya-cAummAsA, na egadivasaMmi jAyaMti / / 184 // aMgaMmi uvaMgaMmiya, cauddasI ahamI ya uddivA / taha punimA ya evaM, caupavvatihINa nAmAI // 185 // bIyasUyagaDaMge, vittI tevIsamee ajjhayaNe / aTThami-cauddasIu, payaDathyAu ya nAyavvA // 186 // For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 88 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . mahakallANatihIu, uhihAutti jiNavariMdANaM / tinneva punimAo, caummAsatihou bhnniyminnN||187|| eeNa kAraNeNaM, cauddasi pakkhiyaM viyANeha / jamhA caummAsa tihI, na pakkhiyaM punnimA kihavi // 188 / / aha pakkhiyaM cauddasi,-digaMmi puvvaM ca tathya devasiyaM / iya jogasattaaththe, bhaNiyaM sirihemasUrIhi // 189 // yaduktaM pUrvAcAyaH-"annAmuvi vittImuM,sUrIhi abhayadevapamuhehiM / uddiTTA nihiTTA, amAvasA tahaya cunnIsu // 1 // evaM kallANa-tihI, na labhbhaie jiNamayaMmi supasiddhA / sA kahamArAhijai, abhAsiyA sutta-aththesu // 2 // annesi kiriyAu, nAgAI acaNA jalahivuDDhI / selaga-jakkhuvayAre,amAvasA tathya uddiTTA // 3 // ii uddipaeNaM, amAvasA bhAsiyApavayaNami / jathya a seso logaDii, viseso samudiTTo // 4 // kAyavvo ya vivego, parassa tithyINa dhammakiriyAsu / kallANatihI muttuM, jiNamayamanno kahaM lahai // 5 // " itihetoH svatIrthe uddiSTA kalyANakatithiH jagatsvarUpe'mAvasyA / mUla-caummAsa-paDikkamaNaM,pakkhiya-divasaMmi caubihe saMghe / saMdehavisosahie, bhaNiyaM jiNavallahehiM ca // 190 // pakkhassa aTThamI khalu, mAsassa ya pakkhiyaM muNeyav / tathya ya cauddasI-tiya, bhaNiyasiripuvvasUrIhi // 191 // annaM ca jaMbuddIva,-ppannattI cNdsuur-pnnttii| bhagavai-aNuogesu ya,annathya vi aththi bhnniyminn||192|| For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 89 panarasa-diNehi pakkho, dopakkhA mAsa bAramAsaho / eyaM kAlapamANaM, na pacamANaM imaM hoi // 193 // eyAe gaNaNAe, na huMti pavvAI tini guru pakkho caummAso variso, jaththeva paDikkamaNaM // 194 // sAvaNamAse bahula,-paDikyAe taha abhIi-nakkhatte / saMvaccharapAraMbho, eso bhaNio jiNavarehiM / / 195 / / jai evaM ca gaNijjai, AsADhI-punimAi-tA vriso| bhaddavaya-muddha-paMcamidiNami eso kahaM hujjA // 196 / / bIe pakvami tahA, mAsaTThANe kahaM cummaaso| aTThasu mAsesu puNo, duvAlasesu ya viruddha sacce(ve)ya // 197 // evaM soUNa suyaM, diNANa gaNaNAi-pavva-karaNijja / naha saMbhavai vayaMtiha, gIyaththA taM ciya pamANaM // 198 // iti paakssikaadhikaarH|| yataH-zrIAvazyaka-caturthAdhyayane"paDikamAmi cAukAlaM sajjhAyassa akaraNayApa" ityAdau / tathA "akAle kao sajjhAo kAle na kI sAjhAo asajjhAe sajjhAcaM sajjhAe jaM na sajjhAyaM tassa micchAmi dukkaDaM" itisscnaat| jehana u micchAdukkaDa dIjai te akAla kima kIjai) A pATha pAnAnI kAMbomAM TIpaNI rUpe che. atha udayikatitheradhikAra:mUla-caMdapatti mutte, sUriyapannattinAmuvaMgaMmi / udayatihIya pamANaM, vivAhapannatti aMgaMmi / / 199 / / For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 90 zrIsAmAcArI samAzrita-zrosaptapadI zAstram . atra sUtraM jaMbUddIvapannatti-mUlasUtre-"egamegassa NaM bhante ! mAsassa kati pakkhA paNNattA ?, goamA! do pakkhA paNNattA, taM. bahulapakkhe a muktapakkhe a| egamegassa NaM bhante ! pakkhassa kai divasA paNNatA ?, goamA! paNNarasa divasA paNNatA, taM0-paDivAdivase bitiAdivase jAva paNNarasIdivase, etesiNaM bhaMte ! paNNarasaNhaM divasANaM kai NAmadhejA paNNatA ?, goamA! paNNarasa nAmadhejA paNNattA, taM0-puvaMge siddhamaNorame a tatto maNorahe ceva / jasabhadde a jasaghare chaTe sabakAmasamiddhe a||2|| iMdamuddhAbhisitte a somaNasa dhaNaMjae aboddhavve / / atthasiddha abhijAe accasaNe sayaMjae ceva // 2 // aggivese uvasame divasANaM hoti NAmadhejA // etesi NaM bhaMte ! paNNarasaNhaM divasANaM kati tihI paNattA ?, go0 ! paNNarasa tihI paNNattA,taM0-naMde bhadde jae tucche puNNe pakkhassa paMcamI / puNaravi gaMde bhadda jae tucche puNNe pakkhassa dsmii| puNaravi gaMde bhadde jae tucche puNNe pakkhassa paNNarasI, evaM te tiguNA tihIo savvesi divasAgati / egamegassa gaM bhatte! pakkhassa kai rAIo SaNNatAo ?, goamA ! paNNassa rAIo paNNattAo, taM:-paDivArAI jAva paNNarasIrAI, eAsiNaM bhaMte ! paNNarasaNhaM rAINaM kai NAmadhejA paNNattA ?, go0 ! paNNarasa nAmadhejA paNNattA, taMjahA- uttamA ya muNakkhattA, elAvacA jasoharA / somaNasA ceva tahA, sirisaMbhUA ya boddhavA // 1 // vijayA ya vejayanti jayaMti aparAjiA ya For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 91 icchA ya / samAhArA caiva tahA teA ya tahA aIte ||2|| devAnaMda | riI rayaNINaM NAmadhijjAI || eyAsi NaM bhaMte ! paNNarasahaM rAINaM kar3a tihI paM0 ?, go0 ! paNNarasa tihI paM0 taM0 - ugavaI bhogavaI jasavaI saba siddhA muhaNAmA, puNaravi uggavaI bhogavaI jasavaI sabasiddhA suhaNAmA, puNaravi ugavaI bhogavaI jasabAI savasiddhA suhaNAmA / evaM tiguNA ete tihIo savvesiM rAI : " ( vRttiH - 'pagamegassa' ityAdi, ekaikasya bhadanta ! mAsasya kati pakSAH prajJaptAH ?, gautama dau pakSau prajJaptau, tadyathA - kRSNapakSI yatra dhruvarASTraH svaSimAnena candravimAnamAvRNoti tena yo'ndhakArabahulaH pakSaH sa bahulapakSaH zuklapakSo yatra sa eSa candravimAnamAvRttaM muJcati tena jyotsnAdhavalitatayA zuklaH pakSaH sa zuklapakSaH, dvau cakArau tulyatAcotanArthaM tena dvApi pakSau sadRzatithinAmako sadRzasaGkhyAkau bhavata iti / athAnayodivasasaGkhyAM pRcchannAcaSTe - 'pagamegassa Na' mityAdi, ekaikasya pakSasya kRSNazuklAnyatarasya bhadanta ! kati divasAH prajJaptAH ?, yadyapi divasazabdo'dorArUDhastathApi sUryaprakAzavataH kAlavizeSasyAtra grahaNaM, rAtri vibhAgapraznasUtrasyAgre vidhAsyamAnatvAt / gautama paJcadaza divasAH prajJaptAH, patazca karmamA sApekSayA draSTavyaM tatraiva pUrNAnAM pazcadazAnAmahorAtrANAM sambhavAttadyathA pratipaddivasaH pratipadyate pakSasyAthatayA iti pratipat prathamo divasa ityarthaH, tathA dvitIyA dvitIyo divaso yAvatkaraNAt tRtIyA tRtIyo divasa ityAdigrahaH ante paJcadazI paJcadazo divasaH pateSAM bhadanta ! pazcadazAnAM divasAnAM kati ! nAmadheyAni prajJa For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 92 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . plAni?, gautama! pazcadaza nAmadheyAni prajJaptAni, tapathAprathamaH pUrvAGgo vitIyaH siddhamanoramastRtIyaH manohara: caturtho yazobhadraH paJcamo yazodharaH SaSThaH sarvakAmasamRddhaH saptama indramUrdhAbhiSikto'STamaH saumanaso naSamo dhanaJjayaH dazamo' rthasiddhaH ekAdazo'bhijAto dvAdazo'tyazanaH trayodazaH zataJjayaH caturdazo'gnivezma paJcadaza upazama iti diSasAnAM bhavanti nAmadheyAni iti / sampratyeSAM divasAnAM paJcadaza tithIH pipRcchiSurAha-etesi 'mityAdi, eteSAM-anantaroktAnAM paJcadazAnAM divasAnAM bhadanta ! kati tithayaH prAptAH1, gautama ! paJcadaza tithayaH prajJaptAH. tadyathA-nando bhadro jayastuccho'nyatra riktaH pUrNaH, atra tithizabdasya pusi nirdiSTatayA nandAdizabdAnAmapi puMsi nirdezaH, jyotiSka raNDakasUryaprajJaptivRtyAdau tu nandA bhadrA jayA ityAdikhIliGganirdezena saMskAro dRzyate, sa ca pUrNaH paJcadaza tithyA. tmakasya pakSasya pazcamI iti rUDhaH, patena paJcamotaH pareSAM SaSTayAditithInAM nandAdikrameNaiva punarAvRttidarzitA, tathaiva sUtre Aha-punarapi nandaH bhadraH jaya; tucchaH pUrNaH, sa ca pakSasya dazamI, anena dvitIyA AvRttiH paryavasitA, punarapi nandaH bhadraH jayaH tucchaH pUrNaH, sa ca pakSasya pazcadazI, ukta. martha nigamayati-evamuktarItyA AvRttitrayarUpayA ete anantaroktA nandAcAH paMca triguNAH paJcadazasaMkhyAkAstithayaH sarveSAM-pazcadazAnAmapi divasAnAM bhavanti, etAzca divasa. tithaya ucyante, Aha-divasatithyoH kaH pratiSizeSo yena tithipraznasUtrasya pRthagvidhAnaM ?, ucyate, sUryacArakRto divasa: sa ca pratyakSasiddha eva, candracArakRtA tithiH, kathamiti cet ?, ucyate pUrvapUrNimAparyavasAnaM prArabhya dvASaSTi-bhAgIkRtasya candramaNDalasya sadAnAvaraNIyau drau bhAgau varjayitvA For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 93 zeSasya SaSTibhAgAtmakasya caturbhAgAtmakaH paMcadazo bhAgo yAvatA kAlena dhruvarAhuvimAnena AvRto bhavati amAvAsyAnte ca sa para prakaTito bhavati tAvAn kaalvishessstithiH| atha rAtrivaktavyapranamAha-'egamegassa' ityAdi, pakaikasya bhadanta ! pakSasya katirAtrayo'nantaroktaviSasAnAmeva caramAMzarUpAH prajJaptAH ?, gautama! paJcadazarAtrayaH prAptAH, tapathApratipadrAtriH yAvatkaraNAd dvitIyAdirAtriparigrahaH, evaM paMcadazIrAviriti / 'eAsiNa' mityAdi, praznasUtraM sugama, uttarasUtre gautama! paJcadaza nAmadheyAni prajJaptAni, tapathA-uttamA pratipadrASiH sunakSatrA dvitIyArAtriH palApatyA tRtIyA yazodharA caturthI saumanasA pazcamI zrIsambhUtA SaSThI vijayA saptamI paijayantI aSTamI jayantI navamI aparAjitA dazamI icchA ekAdazI samAhArA dvAdazI tejA. khayodazI atitenAcaturdazI devAnandA paMcadazI niratyapi paMcadazyA nAmAntaraM, imAnI rajanInAM naamdheyaani| yathA ahorAtrANAM divasarAtrivibhAgena saMjJAntarANi kathitAni tathA divasatithisaMjJAntarANi prAguktAni, atha rAtritithi. saMjJAntarANi prazrayannAha-etApti NaM' ityAdi, etAsAM bhadanta ! pazcadazAnAM kati tithayaH prAptAH ? gautama ! pazcatithaya: prajJaptAH, tadyathA-prathamA ugravatI nandAtithi rAtriH, dvitIyA bhogavatI bhadrAtithirAtriH tRtIyA yazomatI jayAtithirAtriH 4, sarvasiddhA tucchAtithirAtriH, 5, zubhanAmA pUrNatithi. rAtriH, punarapi 6, ugravatI nandAtithirAtriH, bhogavatI bhadrAtithi:, 7, rAtri: yazomatI jayAtithi, 8, rAtriH sarva. siddhA tucchAtithirnaghamIrAtriH, zubhanAmA pUrNatithidazamI rAtriH, punarapi ugravatI nandAtithirekAdazI rAtriH, bhogavatI bhadrAtithirvAdazI rAtriH, yazomatI jayAtithistrayodazI For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 94 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram , rAtriH, sarvasiddhA tucchA tithizcaturdazI rAtriH, zubhanAmA pUrNAtithiH pazcadazI rAtririti, yathA nandAdipaJcatithInAM trirAvRttyA paMcadaza (dina) tithayo bhavanti tathogravatIprabhRtInAM trirAvRtyA paMcadaza rAtritithayo bhavantIti) iti vacanAt / / evaM sarapannattI mUlasUtrepi-dazamasya prAbhRtasya caturdaza paMcadaza prAbhRta prAbhRtayoH sadRzatvAnna likhyate / atravRttiH ekaikasya pakSasya pazcadaza paJcadaza rAtrayaH prajJaptAH, tadyathA-pratipat patipatsambandhinI prathamA rAtriH dvitIyadivaptasambandhinI dvitIyA rAtriH, evaM paJcadazadivasasambandhinI paJcadazI rAtriH, itivacanAt / yo divasaH sA caiva rAtriH divasAnuSaMgikIrAtrirityarthaH // zrIkalpasUtre "uvasame divase devAgaMdA sA rayaNI" itivacanAt / vRttiH-nanu divasebhyastithInAM kaH prativizeSo yenaitAH pRthaka kathyate ucyate iha sUryaniSpAditA ahorAtrAzcaMdraniSpAditAstithayaH, tathA punaH ayaM ca pUrvAcAryaparaMparAyAta upnissdupdeshH| ahorAtrasya dvApaSThibhAgapavibhaktasya ye ekaSaSThibhAgastAvat pramANA tithi:, ahorAtrastrizanmuhUrtapramANaH sumatItaH // audayikatithivicAraH // zrIbhagavatI sUtre 12 zatake 6 uddesake-"se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai-sUre Aine sUre0 21, goyamA ! sUrAdiyANaM samayAi vA AvaliyAi vA jAva ussappiNIi vA avasappiNIi vA se teNaTeNaM jAva aaicce02|" vRttiH-athAdityazabdasyAnvarthAbhidhAnAyAha-'se keNa' mityAdi, 'sarAIya' tisaraH AdiH For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 95 prathamo yeSAM te surAdikAH, ke ? ityAha-'samayAiva' tti samayAH-ahorAtrAdikAla bhedAnAM nivibhAgA aMzAH, tathAhisUryodayamavadhiM kRtvA'horAtrArambhakA samayo gaNyate AvalikA muhUrtAdayazceti 'se teNa' mityAdi, atha tenArthena sUra Aditya ityucyate, Adau ahorAtrasamayAdInAM bhava Aditya iti vyutpatteH // evaM sUryaprajJaptisUtre "tA kahaM te sUre Aicce Ahitetti ghadejA tA murAdiyA samayAtivA AvaliyAtivA ANApANUttivA thovetivA jAva ussappiNIti vA evaM khalu sUre Aicce Ahitetti vdejaa|" evaM caMdraprajJaptimUlasUtrepi / atha vRttiH-tA iti pUrvavata kathaM kena prakAreNa kenAnvarthaneti bhAvaH sUraHsUrya Aditya ityAkhyAyate itivadet ? bhagavAnAha sUrya Adi prathamo yeSAM te sUrAdikAH ke ityAha samayAtivA samayA ahorAtrAdikAlasya nirvibhAgAH bhAgAste sUrAdikAH sUrakAraNA tathAhi sUryodayamavadhi kRtvA ahorAtrAraMbhakaH samayo gaNyate nAnyathA, evamAvalikAdayopi sUrAdikA bhaavniiyaaH| navaramasaMkhyeya-samayasamudayAtmikA AvalikAH, saMkhyeyA AvalikA eka AnamANaH, dvipaMcAzadadhikatricatvAriMzacchata-saMkhyAvalikA pramANa eka AnaprANa iti vRddhasaMpradAyastathA coktaM / " ego ANApANU, tayAlIsaM syaaubaavnnaa| Avaliya pamANANaM, aNaMta nANIhiM nidiho // 1 // " saptAnaprANa-pramANastokaH, yAvacchabdAnmuhUrtAdayo draSTavyA te ca sugamatvAt svayaM bhaavniiyaaH| evaMkhala For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 96 zrIsAmAcArI samAzritaM zrIsaptapadI zAkham. ityAdi evamanena prakAreNa khalu nizcitaH sUra Aditya ityAkhyAta itivadet, Adau bhava AdityaH bahuvacanAtya pratyayaH itivyutpatteH, ityakSarairudayatithiH pramANaM / abhyeSvapi zAstreSu - udayaMmi jA tihI, sA pamANamiyarA na kAyavA / iharA ANAbhaMgo, ANAbhaMgeNa micchataM // 1 // paccakkhANaM pUA, paDikamaNaM posaho aNuTThANaM / jIe udei saro, tIi tihIe ya kAya || 2 || " ityAdi // mUla- appatameNa tameNaM, ujjala paDivAya buccai kasiNA / appujjoeNaM ciya, kasipi siyaMti bhAti // 200 // evaM udayatihI viya, nAyavA kasiNa ujjala tihiva / Avasya velAe, tihigahaNaM kaththavi na diTThe // 201 // puNaravi jai gIyaththA, dAvaMti ya akkharANi eyANi / tA tANi me pamANaM tattaM tu ta eva jANaMti // 202 // Avasya velAe, pacatihI hujja tIi paDikamaNaM / taM punne jAyeM, avaranne vAvi ciMteha // 203 // avaranne taM juttaM, no puvvanne tahAvi sututtaM / seyaM vA kasiNaM vA taM taM savvaM maha pamANaM // 204 // paDhamaM ciya hoi diNaM, tassa ya rayaNitti tayaNugA / pacchA jaMbUsUriya, - caMdapannattIsu ya imaM bhaNiyaM // 205 // tatpUrvvalikhitamevAvagaMtavyaM // tamhA diNAvasANe, paDikamaNaM juttameva iya maggo / tamhA pavayaNa bhaNiyAra, udayatihIe abhiramejjA // 206 // 66 For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 97 iti audayikatithyadhikAraH // samaNANa sAvayANa ya, desiya pazuhANa jANa paMca heM | paDakamaNANaM kiriyA, sarisA suttANusAreNa || 207|| zrAvakANAM pratikramaNe yo vizeSaH sa ucyateiriyaM paDikabhittA, paDilehittANa dhamma uvagaraNaM / puttI dehapamuhaM puNovi iriyApaDikamaNaM || 208 || samma jayaNA karaNe, tatto dAUNa dokhamAsamaNe / bhayavaM sAmAiyavarya, saMdissAvemi ThAvemi // 209 // navakAra - bhaNaNa- purva, sAmAiya- daMDagaM samuccarai / Avasya kiriyAe, velaM jANitta saMpattaM // 220 // kiriyaMtarAla kAle, paDikkarma - tANa naththi uvavasiNaM / tatto AsaNaNunnA, eyaNa meyaM tu nira(ve ) kkhaM // 211 // kALaMmi kijjagANI, sajjhAu jiNamayaMmi suvisuddho / sajhAyarasa aNunA, nadhya akAle jiNaMdANaM // 212 // AsaNa sajjhAyANaM, pacchA kiriyAI saMbhavo adhi / jar3a gIyathyA bhAvaM. eyaM mannaMti tA savvaM (caM) | 213 // hujjA suttaviruddhaM, tA micchAdukarDa hava / majyaM eeNa kAraNeNaM, duvAlasAvatta-vaMdaNayaM // 214 // daccA paccakkhANaM, kiccA to gheiyAi vaMdittA / AyariyAI sAhU, DhAviya pakuNaMti ussagaM // 215 // sesa sAhu - sarithyaM, emeva ya rAiyaMmi nAyavvaM / vayamuccaritu pacchA, rAIpacchita - ussagaM // 216 // For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 98 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . kAUNaM ciya-caMdaNa,-puvvaM ThAvaMti to paDikamaNaM / evaM desiya-rAiya,-paDikkamaNaM sAvayANaM ca // 217 // annaM ca putti-paDilehaNAe, duvAlasAvatta-vaMdaNami durga / vAradugaM ca sIso, variyaM kArya pamajijjA // 21 // evaM devasiya mi ya, sa paJcakkhANAu avaaraao| puttipaDilehaNAu, kAyassa pamajjaNAo vi // 219 // chavAraM rAIe, appaDilehittu puttiyaM dei / vaMdaNayaM pacchittaM, tasmuttaM punvasUrIhi // 220 // vAraM vAraM kujjA, dichIini(ya)rakkhaNeNa paDilehaM / paNavIsaM paNavIsaM, puttI-dehANubhayakAlaM // 221 // sesAI tinni AvassayAI, kAyabvAiM sAhunya niy| niyavayaaiyArA, jahakama ceva ciMtejjhA // 222 // AloiUNa sammaM, paDikkamittA tao visohijjhA / savvapaDikamaNANa, paramarahassaM muNeyavvaM / / 223 // atra gItArthA madhyasthA yadvadati tadeva pramANIkriyate sUtrAnusAreNa nirIhatayA prasAdamAdhAya vaktavyam / / athopadhAnAdhikAra:--- mUla-aMgapaviThaM suyamaMga,-bAhiraM tahaya ceva AvassayaM / AvassayavitaritaM, kAliyamukkAliyaM ceva / 224 // ThANAMge naMdIe, aNuomaMmi ya suyassa chabbheyA / pae jiNehi bhaNiyA, auparaM naththi kiMci suyaM // 22 // pucchemi paMcamaMgala,-nAmeNaM jo bhave mhaasuykkhNdho| For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri anyamALA pustaka 50 muM. 99 so nahu labbhai kaththavi, paMcajjhayaNega-cUlAya // 22 // paDikamaNa-suyakkhaMdho, bIo sakatthavAbhihANaM tu / ___ taiyamarihaMtace (the) iya,-thava-ajjhayaNaM cauththaM tu // 227 // paMcamagaM nAmathayaM, chaThaM suya-saMthavaM taha ceva / evaM ajjhayaNANi ya cattAri ya do suyakkhaMdhA // 228 // bhaNiyaM duvAlasaMga, gaNipiDagaM tathya kaththa eyaaii| mannAmi ahaM bhayavaM, gIyathyA taM samAisaha // 229 // evaM kuNaha pasAyaM, caitta savvaM maNogayaM kasAyaM / jeNaM uttamapurisA, paNayANaM vacchalA hu~ti / / 230 // etersi upahANa, mahAnisIhaMmi sAvayANaM jN| bhaNiyaM teNa na kappai, Avassaya-sutta-bhaNaNaMpi // 23 // ( zrImahAnisIthe-"paMcamaMgala-mahAsuyakkhaMdhasma paMcama. jjJayaNega-cUlAparikkhittassa pavara-vayaNa-devayAhiTiyassa" pahanau upadhAla pahilau dudhAlasama-vicAlai AMbila 8 prAMti aSTama e paMcamaMgala-mahAsuyakkhaMdhano UpadhAna | " se bhayavaM kayarAe bihIe tamiriyAvahIyamahIe goyamA jahANaM paMcamaMgalamahA-suyakkhaMdha se bhayavaM iriyAvahiyamahijittANaM tao kimahijjhai go0 sakthyayAiya cehayavaM. daNa tihiM NadharaM sakvatthayaM egaTThama-battIsAe AyaMbilehi / arihaMtathayaM ega-cauththapahiM tihiM AyaMbilehi, NANaththaya ege cauththeNaM paMcadhi AyaMbilehiM arahaMtaththayaM ege cauththeNaM paMcaAyaMbilehi" | e upadhAnavidhiH / 1 navakAra dina 18 2 iriyApahI dina 18 / 3 namotthuNaM dina 35 // 4 savvaloe ariha0 dina / 5 cauvIsaththayaM dina 28 / 6 jJAnastaSa For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . dina 6 = evaM sarvamilI dina 109 etAvatA tapasA ekamAvazyakaM zuddhaM paMcAvazyaka tapaH kuto labhyate anupadhAnAvazyakAdhyayane jJAnAcAravirAdhanA iti mahAnIzIthe / zrImahAni. zIthe-"tahA sAhu sAhuNIsamaNovAsaga-samaNoSAsagAhiM saddhiM sattasAhammiya jaNacaudhiheNaMpi samaNasaMgheNaM niththAragapArago bhdhijaa| dhannosi punnalakkhaNosi tumaM uccAramANeNaM gaMdhamuThThIo to jagagurUNaM jiNaMdANaM egadesAo gaMdhaDDhAmi. lANa-siyamalla-dAmaM gahAya sahattheNobhayakkhaMdhesu samArovayamANeNaM guruNA No saMdehamevaM bhaNiyayo jahAto bho jammaMtarasaMcayagurupunnapabhArasuladra-saMghiduttamasahalaM maNuyaM devANuppiyANaMpi iyaM narayatirayagaidAramujjhaMti '' ayaM vidhirasti sAdhUnAM kartavyA vAkartavyA iti|) A pATha pAnAnI kAMbomAMche // mUla tA kila ki battavyaM, kiriyAe tassa aNuvahANassa / nANAyAra-virAhaNa,-mAvajjai taM pakuvvaMnA // 232 // vivarIya saddahANaM, saddayamANAya daMsaNAyAraM / __ sa kalusa-kiriyA- karaNe, caraNAyAraM virAhei // 233 / / eeNa kAraNeNaM, Avassaya-sutta-suddhajvahANaM / kAyavvaM jamavassaM, kAyavyaM samaNasaDDhe hi // 234 // yaduktaM-zrIanuyogadvArasUtre-" samaNeNaM sAvaeNaM ya avassa kAyavvaM havai jamhA / aMto ahonisassa ya tamhA AvassayaM nAma // 2 // " (pattiH-'samaNeNa' gAhA, zramaNAdinA ahorAtrasya madhye yasmAdayazyaM kriyate tasmAdAvazyakam, etramevAvazyakaraNIyAdipadAnAmapi vyutpattirdraSTavyA) For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 101 punaH sUtra--"jaNNaM ime samaNo vA samaNI vA sAvao vA sAviAdhA tacitte tammaNe tallese tadajjhavasie tattivyajjhavasANe tadachovautte tadappikaraNe tabbhAvaNAbhAvie aNNatva kathai maNaM akaremAge ubhaokAlaM AvasmayaM kareMti se taM loguttariyaM bhAvAvassayaM," (vRtti:---'jaM gaMti pamiti pAkyAlaGkAre, yadidaM amaNAdayastazittAdivizeSaNaviziSTA ubhayakAlaM pratikamaNA. pAvazyakaM kurvanti tallokottarika bhAvAvazyakamiti saNTaGkA, tatra zrAmyatIti zramaNaH-sAdhuH, zramaNI-sAdhvI, zRNoti sAdhusamIpe jinapraNItAM sAmAcArI miti zrAvaka-zramaNopAsakaH, zrAdhikA-zramaNopAsikA, vAzabdAH samuccayAH , tasminnevA''vazyake cittaM sAmAnyopayogarUpaM yasyeti sa taccitA, tasminneSa mano-vizeSopayogarUpaM yasya sa tanmanAH, tatraiva lezyA zubhapariNAmarUpA yasyeti sa tallezyaH, tathA tadadhyavasitaH-ihAdhyavasAyo'dhyavasitaM, tatazca tazcittAdibhASayunasya satastasminnevA''vazyake'dhyavasitaM kriyAsampAdanaviSayamasyeti tadadhyavasitaH, tathA tattIvrAdhyavasAya:tasminneyA''vazyake tIvra prArambhakAlAdArabhya pratikSaNaM prakarSayAyi prayatnavizeSalakSaNamadhyavasAnaM yasya sa tathA tathA 'tadarthopayukta:' tasya-AvazyakatyArthastadarthastasminnupayuktastadarthopayuktaH prazastatarasaMvegavizuddhayamAnaH, tasminneSa pratisUtraM pratikriyaM cArthapayukta ityarthaH, tathA 'tadarpitakaraNaH' karaNAni-tatsAdhakatamAni deharajoharaNamukhavastrikAdIni tasmin-Avazyake yathocita-vyApAraniyogenArpitAniniyuktAni tAni yena sa tathA, samyagyathAsthAnanyastopakaraNa ityarthaH, tathA 'tazASanAbhAvitaH' tasya-Avazyakasya For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . bhAvanA-avyavacchinnapUrvapUrvatarasaMskArasya punaH punastadanuSThAnarUpA tayA bhAvito'GgAGgibhAvena pariNatAvazyakAnuSThAnapariNAmastadbhAvanAbhAvitaH, tadevaM yathoktaprakAreNa prastuta. vyatirekato'nyatra kutracinmano'kurvana upalakSaNasvAhAcaM kArya cAnyatrAkurghana, ekAthikAni yA vizeSaNAnyetAni prastutopayogaprakarSapratipAdana parANi, amUni ca liGgAdhipariNAmataH zramaNIyAyiyorapi yojyAni, tasmAt tazcittAdivizeSaNaviziSTAH zramaNAdayaH 'ubhaya kAlam' ubhayasandhyaM yadAvazyaka kurvanti tallokottarikaM, bhAvamAzritya bhAvazcAsAcAvazyaka ceti yA bhAvAvazyakama,) iti vacanAt / / sAdhu-sAdhvI-zrAvaka zrAvikANAM cArazyakaM karttavyamupadiSTaM tat karaNaM sUtra-pAThamaMtareNa na saMvobhavIti sa pATho guruvAcanAnugatonuyogadvAre prasiddhaH sA vAcanA samuddezAhate na saMghaTTate samuddeza uddezapUrvaka iti dRzyate, zrI anuyogadvAre-" nANaM paMcavihaM paNNattaM, taMjahA-AbhiNibohiyanANaM muyanANaM ohinANaM maNapajjavanANaM kevalanANaM tathya cattAri nANAI ThappAI vaNijjAI No uddisaMti No samudisaMti No aNuNNavijjati, suyanANassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo ya pavattai, jai suganANassa uddeso samuheso aNuNNA aNuogo ya pavattai, tA ki aMgapaviTassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo ya pavattai ?, ki aMgabAhirassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo ya pavattai ?, aMgapaviSThassavi uddeso jAva pavattai, aNaMgapaviThassavi uddeso jAva pavattai ?, aMgabAhirassavi uddeso 4 pavattai, jai aMgabAhirassa uddeso For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 103 4 pavattai, tAki Avassagassa uddeso0 pavattai Avassagavairittassa uddeso 4 pavattai, Avassagassavi uddeso 4 pavattai, Avassagassa vairittassavi uddeso0 pavattai, jai Avassagassa uddeso 4 pabattai tAki sAmAiyassa cauvIsaththayassa baMdaNassa paDikamaNassa kAussaggassa paJcakkhANassa savvesipi eesiM uddeso samuddeso aNunnA aNuogo pavattai / '' itivacanAt / Avazyakasyoddeza-samuddazAnujJAH // mUla-iya muttANusAreNa samaNANaM sAvayANa tullatti / Avassayassa kiriyA, upahANaM tassavi sariththaM // 235 // bhaNiyaM mahAnisIhe, na hoi Avassayassa uvahANaM / ___ bhaNaNaM kiriyA karaNaM, taM ca viNA tassa nahu juggaM // 236 // AvassayaMmi ego, suyakkhaMdho dhammarAya karikhaMdho / chaccevajjhayaNAI, tAi puNo ika saragAiM // 237 // tesiM chahiM diNehiM, uddesAI bhave aNuhANaM / suyakravaMdha-samuddeso, kAyavyo sattamadiNami // 238 // ahamadiNe aNunnA, evaM ahiM diNehi uvahANaM / Avassayassa sariyaM, samaNANaM sAvayANaM ca // 239 // jamhA aMtevAsI, jiNAgame jiNavarehi pannaviyA / uggA uggavihArI, samaNA taha sAvayA ceva // 24 // pAsathyAIvi duve, sattama-aMgami paMcamaMgami / AyAraMge vasuvA, aNuvasuvA itti ciMteha // 241 // ajjo imiNA AmaMtaNeNa, AmaMtiyA duve gurunnaa| For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 104 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram . desa jayaNAya tamhA, jANaha samagANugA sadRDhA ||242 // sAvaya uvahANavihI, mahAnisIma athitha jA bhaNiyA / taM keI mannaMtiya, keI bahuA na mannaMti // 243 // Avassaga ahadiNo, vahANa kiriyA jaINa savvesiM / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paDhama-carittadharANaM, supamANaM gacchavAsINaM // 244 // Avassassa anno, uvahANa - vihI na dIsaI kovi / jaM AyariyA tu sadA, kuNaMti sikkhaM niraiyAraM // 245 // yataH - "kAle viNae bahumANe, uvahANe taha aNinavaNe / 7 vaMjaNa athya tadubhae, ahaviho nANa - mAyAro // 1 // " itivacanAt // zrAvakANAmapi upadhAnavidhAnamaMtareNAticAro jJAnAcArasya punaH pratikramaNasUtre zrAvakAdhikAre "vaMdaNa vaya sikkhAgAravesu, sannA kasAya daMDe | guttIsuya samiIsuya, jo aiyAro ya taM niMde || 1||" iti vacanAt / yadi zrAvakANAmupadhAnamaMtareNAvazyaka sUtrAdhyayanaM gItArthAH sthApayetyathavopadhAnavidhinA zuddhAmAvazyaka kriyAM sthAparyaMti tathA pramANIkriyate // athopadezavidhiH - mUla- pAINaM paDiNaM vAvi, dAhiNodINamevaya / suddhasuNI viharato, suddhaM dhammaM viyAgare // 246 // ahiMsA lakkhaNo dhammo, jiNaMdehiM paveio / vavahAra - nicchara hiM, ussaggA avavAyao || 247 || vihivAcarsaMmi, nathyi sAvajjamAgame / raare fast afthya, uvaesA jahaDio || 248 // For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 105 ussago afor fahI, aIyaNaM tANajiNavariMdANaM || taha AgamissANa puNo, saMkkhANaM vaTTamANANaM // 249 // atItAnAgatAnAmatAnAM saMkhyeyAnAM vartamAnAnAM jinAnAmupadezavidhirvarNikA likhyate - zrI Avazyake " karemi bhaMte sAmAiyaM savvaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi jAvajjIvAe tivi tiviheNaM maNeNa vAyAe kAryaNaM na karemi na kAravema karataMpi annaM na samajjANAmi tassa bhaMte paDikamAmi niMdAmi gara hAmi appANaM vasarAma" tathA zrIzavaikAlike-4 adhyayane"paDhage bhaMte! mahadara pANAinAyAo veramaNaM, savvaM bhaMte! pANAivAyaM pacakakhAmi, se suhumaM vA vAyaraM vA tasaM vA thAvaraM vA, neva sayaM pANe aivAijA neva'nnehiM pANe aivAyAvijjA pANe aivAyaMte'vi anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM0 " ( atra vRttileza:--' paDhame bhaMte' ityAdi, sUtrakramaprAmANyAt prANAtipAtaviramaNaM prathamaM tasmina, bhadanteti gurorAmantraNaM, 'mahAvrata' iti mahacca tadUvrataM ca mahAvrataM, mahattvaM cAsya zrAkasaMbandhyaNuvratApekSayeti / tasmin mahAtrate 'prANAtipAtAdviramaNa' miti prANA- indriyAdaya: teSAmatipAtaH prANAtipAtaH jIvasya mahAduHkhotpAdanaM, na tu jIvAtipAta eva, tasmAt prANAtipAtAdviramaNaM, viramaNaM nAma samyagjJAna- zraddhAnapUrvakaM sarvathA nivartanaM, bhagadhatoktamiti vAkyazeSaH, yatazcaivamata upAdeyametaditi vinizcitya 'sarva bhadanta ! prANAtiNataM pratyAkhyAmI'ti sarvamiti - niravazeSaM, na tu paristhUrameva, bhadanteti gurkhAmantraNaM, prANAtipAtamiti For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram. - pUrvavat , pratyAkhyAmIti pratizabdaH pratiSedhe ADAbhimukhye khyA prakathane, pratIpamabhimukhaM khyApanaM prANAtipAtasya karomi pratyAkhyAmIti, athavA-pratyAcakSe-saMvRtAnmA sAmpratamanA. gatapratiSedhasya AdareNAbhidhAnaM karomItyarthaH, ' se suhamaM ve' tyAdi, sezabdo mAgadhadezIprasiddhaH atha zabdArthaH, sa copanyAse, tathathA-'zubhamaM vA vAraM yA asaM vA sthAvaraM vA' anna sUkSmo'lpaH parigRhyate na tu sUkSmanAmakarmodayAtsUkSmaH, tasya kAyena vyApAdanAsaMbhavAta, tadetavizeSato'bhidhitsu. rAha-'bAdaro'pi' sthUraH, sa cakaiko dvidhA prasaH sthAvarazca, sukSma-prasa: kunthvAdiH sthAvaro banaspatyAdiH, bAdarakhaso gavAdiH sthAyaraH pRthivyAdiH, patAn , 'Nedha sayaM pANe ahavAejatti naiva svayaM prANinaH atipAtayAmi, naivAnyaiH prANino'tipAtayAmi, prANino'tipAtayato'pyanyAnna samanujAnAmi, yAtrajIvamityAdi pUrvavat / ) / evamAcArAMgepi / punaH zrIdazavakAlike'STamAdhyayane"puDhavidagaagaNimArua,-taNarukkhassa biiygaa| tasA apANA jIvatti, ii vuttaM mahesiNA // 2 // tesiM acchaNajoeNa, niccaM hoavvayaM siA / maNasA kAyavakeNaM, evaM havai saMjae // 3 // " (vRttiH-'puDhavitti sUtraM, pRthivyudakAnighAyaSastRNavRkSasavIjA ete paJcaikendriyakAyAH pUrvavat , prasAzca prANino hIndriyAdayo joSA ityuktaM 'maharSiNA' vardhamAnena gautamena gheti sUtrArthaH // 2 // yatazcaivamataH 'tesiM ti sUtraM asya vyAkhyA'teSAM' pRthivyAdInAma 'akSaNayogena' ahiMsAvyApAreNa nityaM 'bhavitavya' syAt bhikSuNA manasA kAyena vAkyena pabhiH karaNairityarthaH, evaM vartamAno'hiMsakaH san bhavati saMyato, nAnyatheti sUtrArthaH // 3 // )| For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 107 -- pAkSikasUtre - " se pANAivAe caDavvihe patte - davtrao vittao kAlao bhAvao davvaoNaM pANAivAe chasu jIvanikAsu khittaoNaM pANAivAe savvaloe kAlaoNaM pANAivAe diyAvA ovA bhAvaoNaM pANAivAe rAgeNavA doseNavA // " itivacanAt / zrIuttarAdhyayane adhyayana 8 - " jaga nissiehi bhUpahiM, tasanAmehiM thAvarehiM ca / no tesimArabhe daMDa, maNasA vayasA kAyasA caiva // 1 // " ( vyAkhyA - jagat-lokastasmin nizritAni-AzritAni nagannizritAni teSu 'bhUteSu' jantuSu 'tasanAmeti prasanAmakamrmodayatsu vondriyAdiSu 'sthAvareSu' tannAmakammadiyaSarniSu pRthivyAdiSu vaH samuccaye, 'no' naiSa 'tesiti teSu rakSaNIyatvena pratIteSu 'Arabheta' kuryAt daNDanaM daNDaH sa cehAtipAtAtmakastaM, 'maNasA vayasA kAyasA caiva'tti ArSitvAt manasA vacasA kAyena, cazabdaH zeSabhaGgopalakSakaH, tatazcayathA manasA vacasA kAyena ca daNDaM nArabhate tathA nA''rambhayet na cArabhamANAnapyanyAnanumanyeta 'patra' atradhAraNe bhinnakramazca ) tathA zrI uttarAdhyayane 24 adhyayane- " saMraMbha - samAraMbhe, AraMbhaMmi tavaya / vayaM pavattamANaM tu, miyattejja jayaM jai // 1 // " ( bRhatvRttiH -- tathA vAcikaH saMrambhaH- paravyApAdanakSamakSudrazriyAdiparAvarttanAsaGkalpasUcako dhvaniredhopacArAtsaGkalpazabdavAcyaH san samArambhaH - para paritApakaramantrAdi parAvarttanam 'Arambha:' tathAvidhasaMklezataH prANinAM prANavyaparopaNakSamamantrAdijapanamiti ) For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . zrIaupapAtikopAMge sthAnAMge vivAhaprajJaptyaMge ca"sattavihe viNae paM0 20-NANaviNae daMsaNaviNae carittaviNae maNaviNae kyaviNae kAyaviNae logozyAraviNae "tatrApi"se ki taM vayaviNae vayaviNae duvihe paM0 taM0 pasaththavayaviNae apamaththavayaviNae, se kitaM apasadhyavayaviNae jeya vae sAvajje sa kirie kakase kaDue niThure pharase aNhayakare chedakare bhedakare paritAvaNakare uddavaNakare ovaghAie tahappagAraM vayaM dhArejjhA se taM apasaththavayaviNae, se kiM taM pasaththavayaviNae evaM ceva pasathyaM NeyavyaM se / psththkyvinne|" zrIAcArAMge-prathamAdhyayana-sanaparijJAyAH prathamoddezake "tattha khalu bhagavatA pariNA paveiA imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAI-maraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheuM eyAvaMti savvAvaMti logasi kammasamAraMbhA parijANiyavyA bhavati jassete logaMsi kammasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme tibemi // (vRttileza:-'tatra' karmaNi vyApAre akArSamahaM karomi kariSyAmItyAtmapariNatistrabhASatayA manozavAya vyApAra rUpe 'bhagavatA' vora-barddhamAna -svAminA parijJAnaM parijJA sA prakarSeNa prazastA''dau vA veditA praveditA, pataJca sudharmasvAmI jambUsvAminAmne kathayati, sA ca vidhA-jJaparijJA pratyAkhyAnaparikSA ca, tatra parikSayA sAvadha vyApAreNa bandho bhavatItyevaM bhagavatA parijJA praveditA, pratyAkhyAnaparikSayA ca sAvadhayogA bandhahetavaH pratyAkhyeyA ityevaMrUpA ceti / For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 109 * tatra jIvitamiti - jIvantyanenAyuH karmaNeti jIvitaM prANadhAraNam, tacca pratiprANi svasaMviditamiti kRtvA pratyakSAnAcinedamanirdizati ca zabdA vakSyamANajAtyAdisamuzcayArthaH evakAro'vadhAraNe, asyaiSa jIvitasyArthe pariphalgusArasya DillatAvilasita-caJcalasya bahupAyasya dIrghasukhArtha kriyAsu pravarttate tathAhi jISiSyAmyahamarogaH, sukhena bhogAn bhokSye, tato vyAdhyapanayanArtha snehApAna lAgakapizitabhakSaNAdiSu kriyAsu pravarttate tathA'lpasya sukhasya kRte abhimAnagrahAkulitacetA bahArambhaparigrahAdU bahuzubhaM karmAdatte, uktaM ca - " dve vAsasI pravarayovidapAyazuddhA, zayyAsssanaM karivarasturago ratho vA / kAle bhiSag niyamitAzana pAnamAtrA, rAjJaH parAkya mizra (parAko rogaH ) sarvamavehi zeSam // 1 // puSTyarthamannami yat praNidhiprayogaH, saMtrAsadoSako nRpatistu bhuke / yad nirbhayaH prazamasaukhyaratizca bhaikSaM, tat svAdutAM bhRzamupaiti na pArthivAnnam || 2 || bhRtyeSu mantriSu suteSu manorameSu, kAntAsu vA madhumadAGkuritekSaNAsu / vizvambhameti na kadAcidapi kSitIzaH, sarvAbhizaGkitamateH kataratu saukhyam 1 ||3||" tadeSamana babuddha taruNa kizalaya palAzacazcalajIvitaratayaH karmAzrayeSu jIvitopamardAdirUpeSu pravartante, tathAstre jIvitasya paribandanamAnana pUjanAyeM hiMsAdiSu pravartante, tatra' pariSandanaM saMstaSaH prazaMsA tadarthamAceSTate, tathAhiahaM mayUrAdipizitAzanAdvalI tejasA dedIpyamAno devakumAra iSa lokAnAM prazaMsAspadaM bhaviSyAmIti, 'mAnanam' abhyu sthAnAsanadAnAJjalipragrahAdirUpaM tadarthaM vA ceSTamAnaH karmAci noti tathA pUjanaM pUjA- draviNavatrAnnapAna satkArapraNAma se vAvizeSarUpaM tadarthaM ca pravartamAnaH kriyAsu karmAzravairAtmAnaM sambhAvayati, tathAhi--'vIrabhogyA vasundhare' ti matvA parA , www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir , For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 110 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrI saptapadI zAstram . kramate, daNDabhayAzca sardhA prajA vibhyatIti daNDayati, ityevaM rAjJAmanyeSAmapi yathA sambhavamAyojanIyam atra ca bandanAdInAM isamAsa ( pakavadbhAvaM ca ) kRtvA tAdayeM caturthI vidheyA, parivandanamAnana pUjanAya jIvitasya karmAbhaveSu pravartanta iti samudAyArthaH / na kevalaM parivandanAtharthameva karmAdatte, anyArthamapyAdatta iti darzayati-jAtizva maraNaM va mocanaM ca jAtimaraNamocanamiti samAhAradvandvAttAdayeM caturthI patadarthaM ca prANinaH kriyAsu pravartamAnAH karmAdadate, tatra jAtyartha kauzcAri (kArtikeya) vandanAdikAH kriyA vidhatte, tathA yAn yAn kAmAn brAhmaNAdibhyo dadAti tAMstAnanyajanmani punarjAto bhokSyate, tathA manunA'pyuktam- "vAridastRptimApnoti, sukhamakSayamannadaH / tilapradaH prajAmiSTAmAyukamabhayapradaH // 1" atra caikameva subhASitam- 'abhayapradAna' miti tupamadhye kaNikAvaditi eSamAdikumArgopadezAda hiMsAdau pravRttiM vidadhAti / tathA maraNArthamapi pitRpiNDadAnAdiSu kriyAsu pravartate, yadi vA mamAnena sambandhI vyApAditastasya bairaniryAtanArthaM badhabandhAdau pravarttate, yadi SA maraNanivRttyarthamAtmano durgAdyupayAcitamajAdinA bali viSatte yazodhara iva piSTamayakukkuTena, tathA muktyarthamajJAnAghRtacetasaH paJcAgnitapo'nuSThAnAdikeSu prANyupamaI kAriSu pravarttamAnAH karmAdadate, yadi vA jAtimaraNayovimocanAya hiMsAdikAH kriyAH kurvate, 'jAimaraNabhoyaNApatti vA pAThAntaraM tatra bhojanArthaM kRSyAdikarmasu pravarttamAnA vasudhAjalajvalana pavana vanaspatidvitricatuSpaJcendriyavyApattaye vyApriyanta iti / tathA duHkhapratighAtamurarIkRtyAtmaparitrANArthamArambhAnAsevante tathAhi vyAdhivedanArttA lAyakapizitama. dirAdi Asevante, tathA vanaspatimUlatvakpatraniryAsAdi , www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir , - For Private And Personal Use Only 2
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 111 siddhazatapAkAditailArthamagnyAdisamArambheNa pApaM kurvanti svataH kArayanyanyaiH kurvato'nyAn samanujAnata ityevamatItA. nAgatakAlayorapi manovAkAyayoga: karmAdAnaM vidadhatItyA. yonanIyam / tathA duHkhapratighAtArthameSa sukhotpattyarthaM ca kalaaputragRhopaskarAdhAdadate, tallAbhapAlanArtha ca tAsu tAsu kriyAsu pravarttamAnAH pApakarmAsevanta iti,) zrI AcArAMge prathamAdhyayane saptamoddezake " etthaMpi jANe uvAdIyamANA, je AyAre Na ramaMti, AraMbhamANA viNayaM vayaMti, chaMdovaNIyA ajjhovavaNNA, AraM. bhasattA pakaraMti saMgaM, se vasumaM savvasamaNNAgayapaNANeNaM appAgeNaM akaraNijja pAvaM kamma No aNNesi, taM pariNAya mehAcI Neva sayaM chajjIvanikAyasatthaM samAraMbhAvejjA Neva'NNe chajjIvanikAyasatthaM samAraMbhAvejjA Neva'Ne chajIvanikAyasatthaM samA raMbhate samaNujANejjA, jasse te chajIvanikAyasatthasamAraMbha pariNAyA bhavati se hu muNI pariNNAyakammetibemi // (vRttiH-etasminnapi-prastute ghAyukAye, apizabdAt pRthivyAdiSu ca samAzritamArambhaM ye kurvanti te upAdIyante, karmaNA badhyanta ityarthaH, ekasmin jodhanikAye adhapravRtta: zeSanikAyavakSajanitena karmaNA badhyate, kimiti ?-yato na hyekajIvanikAyaviSaya ArambhaH zeSajIvanikAyopamardamantareNa kartuM zakyata ityatastvamevaM jAnIhi, zroturanena parAmarzaH, atra ca dvitIyArthe prathamA, tatazcaivamandhayo lagayitavya:-pRthi. vyApArambhiNa: zeSakAyArambhakarmaNA upAdIyamAnAna jAnIhi, ke punaH pRthivyAdhArambhiNaH zeSakAyArambhakarmaNopAdIyante ? For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . iti, Aha 'je AyAre Na ramaMti' ye hyavidita paramArthA jJAnadarzanacaraNatapovIryAkhye pazcaprakArAcAre 'na ramante' na dhRtiM kurvanti, tadadhRtyA ca pRthivyAdhArambhiNa:, tAn karmabhirupAdIyamAnAn jAnIhi, ke punarAcAre na ramante ?, zAkyadigambarapAvasthAdayaH, kimiti ?, yata Aha 'AraM. bhamANA viNayaM vayaMti' ArambhamANA api pRthivyAdIn jIvAn vinayaM saMyamameva bhASante, karmASTaka-trinayanAbinayaH saMyamaH, zAkyAdayo hi vayamapi pinayavyavasthitA ityevaM bhASante, na ca pRthivyAdijIvAbhyupagamaM kurvanti, tadabhyupagame ghA tadAzritArambhitvAt jJAnAdhAcAraSikalatvena naSTazIlA iti / kiM punaH kAraNaM ? yenaivaM te duSTazIlA api vinaya. vyavasthitamAtmAnaM bhASante ityata Aha-'chandoSaNIyA ajjhobavaNNA' chandaH-svAbhiprAya: icchAmAtramanAlocitapUrdhAparaM viSayAbhilASI vA, tena chandasA upanItAH-prApitA Ara. mbhamArgamadhinItA api vinayaM bhASante, adhikamatyarthamupapannA tacittAstadAtmakAH adhyupapannAH viSayaparibhogAyattajIvitA ityarthaH, ya evaM viSayAzAkarSitacetasaste kiM kuryurityAha'AraMbhasattA pakaraMdi saMgaM' ArambhaNamArambhaH rasAyadyAnuSThAnaM tasmin saktAH-tatparAH prakarSaNa kurvanti, sajyante yena saMsAre jIvAH sasaGgaH-aSTavidhaM karmaviSayasaGgo vA taM saGgaM prakurvanti, saGgAJca punarapi saMsAraH, Aja jayIbhAvarUpaH, evaM prakAramapAyamadhApnoti SaDjIvanikAyaghAtakAroti // atha yo nivRttastadArambhAt sa kiMSiziSTo bhavatItyata Aha'se' iti pRthivyuddezakAbhihita nivRttiguNabhAk SaDjIvanikAyahanana nivRtto 'vasumAna' vasUni dravyabhAvabhedAda dvidhA, dravya. vasUni marakatendranIlavanAdIni bhAvavasUni-samyaktyAdIni tAni yasya yasmin vA santi sa vasumAna , dravyayAnityarthaH, For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 113 iha ca bhASavasubhirvasumattvamaGgI kriyate, prajJAyante yaistAni prajJAnAni-yathAvasthitaviSayagrAhINi jJAnAni sarvANi samagvAgatAni prajJAnAni yasyAtmana: sa sarvasamanvAgataprajJAna:-- sarvASadhodhavizeSAnugataH sarvendriyajJAnaH paTubhiryathAvasthita viSayapAhibhiraviparItairanugata itiyAvat, tena sarvasamanyAgataprajJAnenAtmanA, athavA sarveSu dravyaparyAyeSu samyaganugataM prajJAnaM yasyAtmanaH sa sarvasamanvAgataprajJAna AtmA, bhagavata. canaprAmANyAdevametata dravyaparyAya jAtaM nAnyatheti sAmAnyadhi zeSaparicchedAnnizcitAzeSajJeyaprapaJcasvarUpaH sarvasamanvAgataprajJAna Atmetyucyate, athavA-zubhAzubhaphalasakalakalApaparijJAnAnnarakatiryaganarAmaramokSasukhamvarUpaparikSAnAccAparitu. dhyannanaikAntikAdiguNayukta saMsArasukhe mokSAnuSThAnamAviSku. urdhana sarvasamandhAgataprajJAna AtmA'bhidhIyate,tenaivaMvidhenAtmanA "zrakaraNIyam' akartavya miha paralokaviruddhavAda kAryamiti matyA nAndheSayet , na tadupAdAnAya yatnaM kuryAdityarthaH, kiM punaH tadakaraNIyaM nAnveSaNIyamiti ?, ucyate, 'pApaM karma' adhaHpatanakAritvAtpApaM, kriyata iti karma, taJcASTAdaza vidhaM prANAtipAtamRSAvAdAdattAdAnamaithunapariyahakrodhamAnamAyAlobhapremadveSakalahAbhyAkhyAnapaizUnyaparapariSAdaratyaratimAyAmRSA. mithyAdarzanazasyAkhyamiti, evametat pApamaSTAdazabhedaM nA. dheSayet-na kuryAt svayaM, na cAnyaM kArayeta, na kurvANamanya. manumodeta / etadevAha-taM pariNAya mehAvI ' tyAdi 'tata' pApamaSTAdazaprakAraM pariH-samantAt jJAtvA medhAvI-maryAdApAna naiSa svayaM SaDjIvanikAyazavaM sthakAyaparakAyAdibhedaM samArabheta naivAnya: samArambhayet na cAnyAn samArabhamANAn samanunAnIyAta, evaM yasyaite suparIkSyakAriNaH SaDnIya nikAyazastrasamArambhAH taviSayAH pApakarmavizeSAH parikSAtA For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . jhAparikSayA pratyAkhyAnaparijJayA ca ta eva muniH, pratyAkhyAtakarmatvAt-pratyAkhyAtAzeSapApAgamatvAt , tadanyaivaMvidhapuraSaSaditi / iti zabdo'dhyayanaparisamAptipradarzanAya, avI. mIti sudharmasthAmyAha svamanISikAvyAvRttaye,) zrI AcArAMge dvitIyAdhyayane dvitIyoddezake__ "se Ayabale se nAibale se mittabale se piJcabale se devabale se rAyabale se corabale se atihibale se kiviNavale se samaNabale, icceehiM virUvarUvehi kajjehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjai, pAvamukkhutti mantramANe, aduvA AsaMsAe taM pariNNAya mehAvI neva sayaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhijA neva annaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhijA neva annaM eehi kajjehiM daMDa samAraMbhAvijjA eehi kajjehiM daMDaM samAraMbhaMtaMpi anaM na samaNujANijjA, esa magge AriehiM paveie," (vRtti:-kiM ca 'se Ayabale' Atmano balaM zaktyu. pacaya AtmabalaM tanme bhASItikRtvA nAnAvidharupAyairAtmapuSTaye tAstAH kriyAH aihikAmuSmikopaghAtakAriNoSidhatte, tathAhi-mAMsena puSyate mAMsa' mitikRtvA paJcendriyaghAtAdAvapi pravartate, aparAdha lumpanAdikAH sUtreNaivAbhihitAH, evaM ca jJAtibalaM-svajanabalaM me bhAvIti, tathA tanmitrapalaM me bhaviSyati yenAhamApadaM sukhenaiva nistariSyAmi, tatpretyabalaM bhaviSyatIti bastAdikamupahanti, tavA devabalaM bhAvIti pacanapAcanAdikAH kriyA vidhatte, rAjabalaM SA me bhaviSyatIti rAjAnamupacarati, cauragrAme vA vasati, caurabhAgaM vA prApsyAmIti caurAnupacarati, atithibalaM vA me bhaviSyatI. tyatithInupacarati, atithihi ni:spRho'bhidhIyate iti, uktaM For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 115 ca-"tithiparbotsavAH sarve, tyaktA yena mhaatmnaa| atithi taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM viduH // 1 // " etaduktaM bhavati. tadvalArthamapi prANiSu daNDo na nikSeptavya iti, pavaM kRpaNazramaNArthamapi pAcyamiti, evaM pUrvoktaiH 'virUparUpaiH' nAnAprakAraiH piNDadAnAdibhiH kArya: 'daNDasamAdAna' miti daNDa. yante-vyApAdyante prANino yena sa daNDastasya samyagAdAnaMgrahaNaM samAdAnaM, tadAtmabalAdikaM mama nAbhaSiSyat yadyahametannAkariSyamitvevaM 'saMprekSayA' paryAlocanayA evaM saMprekSya vA bhayAt kriyate, evaM tAvadiha bhavamAzritya daNDasamAdAnakAraNamupanyastam, AmuSmikArthamapi paramArthamajAnAnairdaNDa. samAdAnaM kriyata iti darzayati-pAyamokkho'tti ityAdi, pAtayati pAsayatIti SA pApaM tasmAnmokSaH, 'iti' hetau, yasmAtsa mama bhaviSyatIti manyamAnaH daNDasamAdAnAya pravartata iti, tathAhi-hutabhuji SaDjIvopaghAtakAriNi zane nAnAvidhopAyaprANyupaghAtAttapApavidhvaMsanAya pippalazamIsamittilAjyAdikaM zaThavyugrAhitamatayo juhati, tathA pitR piNDadAnAdau bastAdimAMsopaskRtabhojanAdikaM dvijAtibhya upakalpayanti, tadbhaktazeSAnujJAtaM svato'pi bhunate, tadevaM nAnAvidhairupAyarajJAnopahatabuddhayaH pApamokSArtha daNDopAdAnena tAstAH kriyAH prANyupaghAtakAriNIH samArabhamANAH anekabhaSazatakoTIdumrmocamaghameSopAdadata iti / kiJca-'aduvA' ityAdi, pApamokSa iti manyamAno daNDamAdatta ityuktam , athavA AzaMsanam AzaMsA-aprAptaprApaNAbhilASastadartha daNDasamAdAnamAdatte, tathAhi-mamaitata parutparAri vA pretya bopasthAsyate ityAzaMsayA kriyAsu pravartate, rAjAnaM SA'rthAzAvimohitamanA abalagati, uktaM ca " ArAdhya bhUpatimavApya tato dhanAni, bhokSyAmahe kila dhayaM satataM sukhAni / ityA For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 116 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsatapadI zAkham . zayA dhanavimohitamAnasAnAM, kAlaH prayAti maraNAvadhireSa puMsAma ||1|| ehi gaccha patottiSTha, vada maunaM samAcara / ityAdyAzAgrahagrastaiH krIDanti dhanino'rthibhiH // 2 // " ityAdi / tadevaM jJAtvA kiM karttavyamityAha taditi sarva nAma prakAntaparAmarza, 'tat' zakhaparikSoktaM svakAyaparakAyAdibhedabhinnaM zastram, iha yA yaduktam aprazasta guNamUlasthAnaM - viSayakaSAyamAtApitrAdikaM, tathA kAlAkAlasamutthAnakSaNaparijJAna zrotrAdivijJAnaprahANAdikaM tathA''tmabalAdhAnAthaye ca daNDasamAdAnaM jJaparijJayA jJAtvA pratyAkhyAnaparijJayA pariharet 'medhAvI' maryAdAvarttI, jJAtaddeyopAdeyaH san kiM kuryAdityAha - nevarya' ityAdi, naiva svayam' AtmanA pateH AtmabalAdhAnAdikaiH kAryaiH kartavyaiH samupasthitaH sadbhiH 'daNDaM' sastropaghAtaM samArabhet, nApyanyam - aparamebhiH kArye - hiMsAvRtAdikaM daNDaM samArambhayet, tathA samArabhamANamapyaparaM yogatrikeNa na samanujJApayed / eSa copadeza stIrthakRdbhirabhidita ityetat sudharmasvAmI jambUsvAminamAheti darzayati'esa' ityAdi, 'eSa' iti jJAnAdiyukto bhAvamArgo yogatrikakaraNa trikeNa daNDa samAdAna parihAralakSaNo bA Ayai: ' ArAdhAtAH sarvadeyadhamrmebhya ityAryAH - saMsArArNavataTavarttinaH kSINaghAtikamIzAH saMsArodara vivaravartibhASavidaH tIrthakRtastai: 'prakarSeNa' sadevamanujAyAM parSadi sarvasvabhAvAnugAminyA bAcA yaugapadyAzeSasaMzIticchetUcyA prakarSeNa veditaH kathitaH pratipAdita itiyAvat ) " For Private And Personal Use Only dqHs, zrI AcArAMge SaSThAdhyayane paMcamoddezake-" oe samiyadaMsaNe, dayaM logassa jANittA pAINaM paDINaM dAhiNaM udIrNa Aikkhe, vibhae kiTTe veyavI, se uTThiesa vA aNuTTiesa vA
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdramari granthamALA pustaka 50 muM. 117 susmusamANesu paveyae saMti viraI uvasamaM nivANaM soyaM ajaviyaM maddaviyaM lAghaviyaM aNaivattiya savvesi pANANaM samvesi bhUyANaM savyesi jIvANaM savvesi sattANaM aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhijjA aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhamANe no attANaM AsAijA no paraM AsAijjA no annAI pANAI bhUyAI jIvAI sattAi AsAijA, se aNAsAyae aNAsAyamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM jahA se dIve asaMdoNe evaM se bhavai saraNaM mahAmuNI," (vRtti:---'ojaH' eko rAgAdivirahAt samyag itaMgataM darzanamasyeti samitidarzanaH, samyagdRSTirityarthaH, yadivA 'zamitam upazamaM notaM 'darzana' dRSTinimasyeti zamitadarzanaH, upazAntAdhyavasAya ityarthaH, athavA samatAmita-gataM darzana-dRSTirasyeti samitadarzanaH, samadRSTirityarthaH, evambhUtaH sparzAnadhisaheta, yadidhA dharmamAcakSItetyuttarakriyayA saha sambandhaH, kimabhisandhAya dharmamAcakSIteti darzayati-'dayAM' kRpAM 'lokasya' jantulokasyoparidravyato jJAtvA kSetrataH prAcInaM pratIcInaM dakSiNamudIcInamaparAnapi digvibhAgAnabhisamIkSya sarvatradayAM kurvan dharmamAcakSIta, kAlato yAtrajIvaM, bhAva to'rakto'dviSTaH, kathamAcakSIta ?- tapathA sarve jantayo duHkha dviSaH sukhalipasavaH AtmaupamayA sadA draSTavyA iti, uktaM ca " na tatparasya saMdadhyAt , pratikUlaM yadAtmanaH / eSa sagrAhiko dharmaH, kAmAdanyaH pravartate // 1 // " ityAdi, tathA dharmamAcakSANo 'vibhajet' dravyakSetrakAlabhAvabhedairAkSepaNyAdikathAvizeSairvA prANAtipAtamRSAvAdAdattAdAnamaithunaparigraharAtrIbhojana dhirati vizeSairvA dharma vibhajet , yadizA For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . ko'yaM puruSaH ke nato devatAvizeSa abhigRhIto'na bhigR. hoto pA? evaM vibhajeta, tathA kIrtayed vratAnuSThAnaphalaM, koDa sau kIrtayeda ?-vedaSid, AgamaSiditi / nAgArjunIyAstu paThanti-" je khalu samaNe bahussue bamjhAgame AharaNaheukusale dhammakahAladdhisampanne khetaM kAlaM purisaM samAsajja keyaM purise kaM vA parisaNamabhisampanno ? evaM guNajAie pabhU dhammassa Aghavittae" iti, kaNTyaM / sa puna: keSu nimittabhUteSu kIrtayedityAha 'sa' Agamavit svasamayaparasama yajJaH 'usthiteSu vA' bhAvotthAnena yatiSu, vAzabda: uttarA. pekSayA pakSAntaradyotakaH, pArzvanAthaziSyeSu caturyAmotthi. teSveva dhAnatIrthAcAryAdiH paJcayAmaM dharma pradhedayediti, spaziSyeSu vA sadosthite'dhajJAtajJApanAya dharma pravedayediti, 'anutthiteSu SA' zrAvakAdiSu 'zuzrUSamANeSu' dharma zrotumicchatsu gurvAdeH paryupAsti kurvatsu vA saMsArottAraNAya dhammai pravedayet / kimbhUtaM pravedayedityAha-zamanaM zAntiH, ahiMse. tyarthaH, tAmAcakSIta, tathA viratim, anena ca mRpAvAdAdi. zeSavratasaGgrahaH, tathA upazamaM krodhajayAda, anena cottaraguNasaGgrahaH, tathA nirvRttiH nirvANaM mUlaguNottaraguNayorahikAmu. mikaphalabhUtamAcakSIta, tathA 'zaucaM soMpAdhizucitvaM nirvAcyavratadhAraNaM, tathA ArjavaM mAyAvakratAparityAgAt , mArdavaM mAnastabdhatAparityAgAna , tathA lAghavaM savAdhAbhyantaragranthaparityAgAt , kathamAcakSIte ti darzayati-'anatipatya' yathAvasthitaM vastvAgamAbhihitaM tathA'natikramyetyarthaH, keSAM kathayati ?- sarveSAM prANinAM dazavidhAH prANA vidyante yeSAM te prANinasteSAM sAmAnyataH saMkSipaJcendriyANAM, tathA 'sarveSAM bhUtAnAM' muktigamanayogyena bhavyatvena bhUtAnAM-vyava. sthitAnAM, tathA 'sarveSAM jIvAnAM' saMyamajIvitena jIvatAM For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUra granthamALA pustaka 50 muM. 119 nijIviSNAM ca, tathA 'sarveSAM sattvAnAM' tiryaGjarAmarANAM saMsAre klizyamAnatayA karuNAspadAnAM, ekArthikAni vaitAni prANAdIni vacanAni ityatasteSAM kSAntyAdikaM daza vidhaM dhammai yathAyogaM prAgupanyastaM zAntyAdipadAbhihitam 'anuvicintya' svaparopakArAya bhikSaNazIlo bhikSurdharmakathA. labdhimAna 'AcakSIta' pratipAdayediti ! yathA ca dharma kathayettathA''ha-sa bhikSurmumukSuranuvicintya-pUrvApareNa dharma puruSaM vA''locya yo yasya kathanayogyastaM dharmamAcakSANaH AGiti maryAdayA yathA'nuSThAnaM samyagdarzanAdeH zAtanA A zAtanA tayA AtmAnaM no AzAtayet , tathA dharmamAcakSIta yathA''tmana AzAtanA na bhavet , yadivA''smana AzAtanA vidhA dravyato bhAvatazca, dravyato yathA''hAropakaraNAdevyasya kAlAtipAtAdikRtA''zAtanA-bAdhA na bhavati tathA kathayeda, AhArAdidravyabAdhayA ca zarIrasyApi pIDA bhAvAzAtanArUpA syAt , kathayato vA yathA gAtrabhaGgarUpA bhAvAzAtanA na syAt tathA kathayediti, tathA no paraM zuzrUSU AzAtayedholayed, yata: paro hIlanayA kupitaH sannAhAropakaraNazarIrA nyatarapIDAyai pravartete ti, atastadAzAtanAM varjayana dharma brUyAditi, tathA'nyAna vA sAmAnyena prANino bhUtAna jIvAn satyAnno AzAtayeda-bAdhayet , tadevaM sa muniH svato'nAzAtakaH parairanAzAtayan tathA'parAnAzAtayato'nanumanyamAno'pareSAM vadhyamAnAnAM prANinAM bhUtAnAM jIvAnAM satyAnAM yathA poDA notpadyate tathA dhammai kathayediti, tadyathAyadi laukikakuprAvanikapArzvasthAdidAnAni prazaMsati abaTataTAgAdIni vA tataH pRthivIkAyAdayo vyApAditA bhaveyuH, atha dUSayati tato'pareSAM antarAyApAdanena taskRto bandhavipAkAnubhavaH syAt , uktaM ca-"je u dANaM pasaMsaMti, For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . ghahamicchati pANiNaM / je uNaM paDisehiti, vitticche aM kariti te // 1 // " tasmAttadAnAvaTataDAgAdividhipratiSedhaH vyudAsena yathAvasthitaM dAnaM zuddhaM parUpayet sAyadyAnuSThAna ceni, evaM ca brudhannubhayadoSaparihArI jantUnAmAzvAsabhUmirbhavatIti,etadadRSTAntadvAreNa darzayati yathA'sau dvIpo'sandIna: zaraNaM bhavatyevamasAvapi mahAmuniH ) zrI AcArAMge saptamAdhyayane prathamoisake-" ihamegesi AyAragoyare no sunisaMte bhavati te iha AraMbhaTThI aNukyamANA haNa pANe ghAyamANA haNao yAvi samagujANamANA" (vRttiH-'iha' asminmanuSyaloke 'ekeSAM' puraskRta tAzubhakarmavipAkAnAmAcaraNamAcAro-mokSArthamanuSThAnavizeSa stasya gocaro-viSayaH no suSTunizAntaH-paricito bhavati, te cApariNatAcAragocarA yathAbhUtAH syuH tathA darzayitumAha'te' anadhItAcAragocarA bhikSAcaryA'snAnasvedamalaparISahatarjitAH sukhavihAribhiH zAkyAdibhirAtmasAtpariNAmitAH 'iha' manuSyaloke ArambhArthino bhavanti, te vA zAkyAda. yo'nye vA kuzIlAH sAdhArambhArthina:, tathA vihArArAmataDAgakUpakaraNaudezikabhojanAdibhidharma badanto'nuvadantaH, tathA jahi prANinaH ityevamaparairghAtayanto natazcApi samanujAnanta:,) zrI AcArAMge dvitIyazrutaskaMdhe caturthAdhyayane-" se bhikkhU vA. se jaM puNa jANijjA jAya bhAsA saccA 1 jAya bhAsA mosA 2 jA ya bhAsA saccAmosA 3 jA ya bhAsA asacA'mosA 4, tahappagAraM bhAsaM sAvajaM sakiriyaM kakasaM For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 121 kaDuyaM niraM pharusaM aNDayariM cheyaNakariM bheyaNakariM pariyAvaNakari bhUiyaM abhikakha no bhAsijjA " ( vRttiH - idAnoM catasRNAM bhASANAmabhASaNIyAmAha-sa bhikSu punarevaM jAnIyAt tadyathA-satyAM 1 mRSAM 2 satyAmRSAm 3 asatyAmRSAM 4, tatra mRSA satyAmRSA ca sAdhUnAM tAvanna vAcyA, satyA'pi yA karkazAdiguNopetA sA na bAcyA tAM ca darzayati sahAyena varttata iti sAvadhAM satyAmapi na bhASeta, tathA saha kriyayA anarthadaNDa pravRttilakSaNayA varttata iti sakriyA tAmiti tathA 'karkaza' carvitAkSarAM, tathA 'kaTukAM' cittodvegakAriNIM, tathA ' niSThurAM' taaraarti 'paruSa' mamadaghATanaparAm ' aNDayakarikti karmAzravakarIm evaM chedanabhedanakaroM yAvadapadrAvaNakaromityemAdikAM 'bhUtopaghAtina' prANyupatApakAriNIm, 'abhikAGkaya' manasA paryAlocya satyAmapi na bhASeteti // ! www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir + zrI sUyaMgaDAMge- dhammapannavaNA jA sA taM nusaMti mUDhayA / AraMbhAI na saMkati, aviyattA akoviyA // / 11 // ahAvaraM purakhAyaM kiriyAvA darisiNaM / kammaciMtA paNaTThANaM, saMsArassa paDaNaM || 24 / ete jiyA bho na saraNaM, jaththa bAlo ca sIyai | hiceNa putra saMjogaM, siyA kiccovadelagA // 1 // tathimA tatiyA bhAtA, jaM vadittANutappaI / jaM chaNnaM taM na vattavvaM, esA ANA niyaMDiyA ||26|| " > 2 * ( vRtti: -- dharmasya - kSAntyAdidazalakSaNopetasya yA prajJApanA prarUpaNA, 'tAM tu' iti tAmeva 'zaGkante' asaddharmaprarUpaNeyamityevamadhyavasyanti ye punaH pApopAdAnabhUtAH samArabhAratAnnAzaGkante kimiti ?, yataH 'avyaktA' mugdhAH - lahaja - For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 122 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram . sadvivekavikalAH, tathA 'akovidA' apaNDitAH- sacchAlA. vabodharahitA iti // 19 // athe' tyAnantarya, ajJAnadhAdimatAnantaramidamanyat 'purA' pUrvam AkhyAtaM' kathitaM, kiM punastadityAha-'kriyAvAdidarzanaM' kriye va-caityakarmAdikA pradhAnaM mokSAmityevaM badituM zIlaM yeSAM te kriyAvAdinasteSAM darzanam AgamaH kriyAvAdidarzanaM, kiMbhUtAste kriyAvAdina ityAha karmaNi-jJAnAdharaNAdike cintA-paryAlocanaM karmaci. ntA tasyAH praNaSTA-apagatAH karmacintAmaNaSTAH, yataste adhi. jJAnAdyupacitaM caturvidhaM karmabandha necchanti ata: karmacintApraNaSTAH, teSAM cedaM darzanaM 'duHkhaskandhasya' asAtodayaparamparAyA vivardhanaM bhavati, kvacitsaMsAravardhanamiti pAThaH, te hyevaM pratipadyamAnAH saMsArasya vRddhimeSa kurvanti nocchedamiti // 24 // asya cAnantarasUtreNa sahAyaM saMbandhastadyathA, anantarasUtre'bhihitaM-'torthikA asurasthAneSu kilbiSA jAyanta' iti, kimiti ? yata ete jitAH parISahopasargaH, paramparasUtrasaMbandhastvayam AdAvidamabhihitaM 'budhyeta troTa. yeJca' tatazcaitadapi budhyeta-yathaite paJcabhUtAdivAdino gozA. lakamatAnusAriNadha jitAH paroSahopasargaH kAmakrodhalobhamAnamohamadAkhyenAriSadargeNa ceti, eSamanyairapi sUtraiH saMbandha utprekSyaH / tadevaM kRtasaMbandhasyAsya zUtrasyedAnI vyAkhyA pratanyate-'pata' iti paJcabhUtakAtmatajobataccharIrAdizAdinaH kRtapAdinaca gozAlakamatAnusAriNaspairAzikAca 'jitA' abhibhUtA rAgadveSAdibhiH zabdAdiviSayazca tathA prabalamahA. mohotthAjJAnena ca 'bho' iti vineyAmantraNam evaM tvaM gRhANa yathaite tIrthakA asamyagupadezapravRttatvAnna kasyaciccharaNaM bhavitumarhanti na kazcit pAtuM samarthA ityarthaH, kimityevaM ?, yataste bAlA iva bAlA:, yathA zizavaH sadasadvivekavaika For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 123 lyAdhAkizcanakAriNo bhASiNaca, tathaite'pi svayamajJAH santaH parAnapi mohayanti, parambhUtA api ca santaH paNDitamAnina iti, kacitpATho 'jattha bAle'vasIyaiti yatra' akSAne 'bAla!' ajJo lagnaH sannavasIdati, tatra te vyavasthitAH yataste na kasyacit trANAyeti / yazca tairvirUpamAcaritaM taduttarArddhana darzayati-hitvA' tyaktvA, Namiti pAkyAlaGkAre, pUrvasaMyogo dhanadhAnyasvajanAdibhiH saMyogastaM tyaktvA kila ayaM niHsaGgA prajitA ityutthAya punaH sitA-baddhAH parigrahArambheSvAsatAste gRhasthAH teSAM kRtyaM-karaNIyaM pacanapAcanakaNDanapeSa. NAdiko bhUtopamardakArI vyApArastasyopadezastaM gacchantIti kRtyopadezagAH kRtyopadezakA vA, yadivA-'siyA' iti ArSatvAdvahuvacanena vyAkhyAyate syuH' bhaveyuH kRtya-kartavyaM sAvadhAnuSThAnaM tatpradhAnAH kRtyA-gRhasthAsteSAmupadeza:-saMrambhasamArambhArambharUpaH sa vidyate yeSAM te kRtyopadezikAH, pravrajitA api santaH kartavya gRhasthebhyo na bhidhante, gRhasthA iva te'pi sarvAvasthAH pazcasUnAvyApAropetA ityartha: // 1 // api ca-satyA asatyA satyAmRSA asatyAmRSetyevaMrUpAsu catasRSu bhASAsu madhye tatreyaM satyAmRSetyetadabhidhAnA tRtIyA bhASA, sA ca kizcinmRSA kizcitsatyA ityevaMrUpA, tathathAdazadArakA asminnagare jAtA mRtA vA, tadatra nyUnAdhikasambhave sati saGkhyAyA vyabhicArAtsatyAmRSAtvamiti, yAM rUpAM bhASAmuditvA anu-pazcAdbhASaNAjanmAntare vA tajjanitena doSeNa 'tapyate' pIDyate klezabhAgbhavati, yadivAanutapyate kiM mamaivambhUtena bhASitenetyevaM pazcAttApaM vidhatte, tatazcedamuktaM bhavati-mizrApi bhASA doSAya kiM punarasatyA dvitIyA bhASA samastArthavisaMvAdinI ?, tathA prathamApi bhASA satyA yA prANyupatApena doSAnuSaGgiNI sA na vAcyA, catu. For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram. ryapyasatyAmRSA bhASA yA budhairanAcIrNA lA na vaktavyeti, satyAyA api doSAnusaGgitvamadhikRtyAha-yadvacaH 'channati 'kSaNu hiMsAyAM' hiMsAmadhAnaM, tathathA-badhyatAM cauro'yaM lUyantAM kedArA: damyantAM gorathakA ityAdi, yadivA-'channa'nti pracchannaM yallokairapi yatnataH pracchAdhate tatsatyamapi na vakta. vyamiti, 'eSA''jJA' ayamupadezo nirgrantho bhagavAMstasyeti // 26 // ) ityupadezAdhikAraH zrI AcArAMge caturthAdhyayane dvitIyoddezake-"se diTuM caNe sucaNe mayaM caNe viNNAyaM caNe uDDhaM ahaM tiriyaM disAsu sAo supaDilehiyaM caNe savve pANA savve jIvA savve bhUyA savve sattA hantavyA ajAveyayA pariyAveyanyA parighettavyA uddaveyavyA, itthavi jANai natthittha doso, aNAriyavayaNameyaM, tattha je AriA te evaM vayAsI se duddiSTaM ca bhe dussuyaM ca me dummayaM ca me duviNNAyaM ca bhe uDDhe ahaM tiriyaM disAsu sabao duppaDilehiyaM ca bhe, jaMNaM tumme evaM Aikkhaha evaM bhAsaha evaM parUveha evaM paNNaveha-savve pANA 4 haMtavyA 5, itthavi jANaha nathistha doso, aNAriyavayaNameyaM, vayaM puNa evamAikkhAmo evaM bhAsAmo evaM parUvemo evaM paNNavemo-savve pANA 4 na haMtavvA ? na anjAve yavA 2 na paricittavyA 3 na pariyAveyanyA 4 na uddaveyayA 5, itthavi jANaha nasthittha doso, AyariyavayaNameyaM," (vRttiH-'se diThaM ca Ne' ityAdi yAvat 'nathistha doso'tti, 'se'tti tacchabdArthe yadahaM vakSye tat 'dRSTam' upa For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 125 labdhaM divyajJAnenAsmAbhiH, asmAkaM vA sambandhinA tIrthakRtA AgamapraNAyakena, ca zabda uttarApekSayA samuccayArthaH, zrutaM cAsmAbhiguvAdeH sakAzAta , asmadaguruziSyairvA tadantevAptibhirdhA, matam-abhimataM yuktiyuktatvAdasmAkamasmattIrthakarANAM vA, vijJAtaM ca tatvabhedaparyAyairasmAbhirasmattIrthakareNa ghA, sthato na paropadezadAnena, etacodhistiryakSu dazasvapi vikSu sarvata:- sarvaiH pratyakSAnumAnopamAnAgamArthApattyAdibhiH prakAraiH suSTu pratyupekSitaM ca paryAlocitaM ca, manaHpraNidhAnA. dinA asmAbhirasmattIrthakareNa SA, kiM tadityAha-sarva prANAH sarve jIvAH sarve bhUtAH sarve sattA hastavyA AjJApayitavyAH parigrahItavyAH paritApayitavyA apadrApayitavyAH, 'atrApi' dharmacintAyAmapyevaM jAnItha, yathA nAstyatra yAgArtha devatopa yAcitakatayA vA prANihananAdau ' doSaH' pApAnusandha iti, evaM zAyantaH kecana pASaNDikA auddezikabhojino brAhmaNA bA dharmaviruddhaM paralokaviruddhaM vAdaM bhASante / ayaM ca jI ze. pamardakatvAt pApAnubandhI anAryapraNIta iti, Aha ca-ArA yAtAH sarvaheyadhammabhyaH ityAryAstadviparyAsAdanAryAH-pharaka rmANamteSAM prANyupadhAtakArodaM vacanaM, ye tu tathA bhUtA na te kimbhUtaM prajJApayantItyAha-tattha' ityAdi. 'to' ti vAkyopanyAsAthai nirdhAraNe ghA, ye te AryA dezabhASA cA ritrAryAsta pavamadhAdiSuH, yathA yattadanantaroktaM durdRSTametad , duSTaM dRSTaM durdRSTaM 'bhe' yusmAbhiryuSmattIrthakareNa SA, evaM yASadduSpratyupekSitamiti / tadevaM durdRSTAdikaM pratipAtha duSprajJApanAnuvAdadvAreNa tadabhyupagame doSAdhikaraNamAha-'jaMNa' mityAdi, Namiti vAkyAlaGkAre, yadetadrakSyamANaM yUyameSamAcadhvamityAdi yAvadatrApi yAgopahArAdau jAnItha yUyaM yathA nAstyevAtra prANyupamardAnuSThAne doSaH- pApAnubandha iti, tadevaM For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . paraghAde doSAvirbhAvanena dharmaviruddhatAmAvirbhAvya svamatavA. damAryA AvirbhAvayanti-'vaya' mityAdi, punaH zabdaH pUrvasmAdvizeSamAha, vayaM punaryathA dharmaviruddhavAdo na bhavati tathA prajJApayAma iti, tAnyeva padAni sapratiSedhAni hantavyAdIni yAcana kevalamatra-asmadIye bacanenAsti doSaH, atrApi-adhikAre jAnItha yUyaM yathA 'atra' hananAdipratiSedhavidhau nAsti doSaH-pApAnubandhaH, sAvadhAraNatyAvAzyasya nAstyeSa doSaH, prANyupaghAtapratiSedhAcAryaSacanametat , zrI sUtrakRtAGge saptamAdhyayane-"jAtiM ca buDhi ca viNAsayaMte, bIyAi assaMjaya AyadaMDe / ahAhu se loe aNajjadhamme, bIyAi je hiMsati AyasA te // 9 // " (vRttiH-phiJca-'jAtim' utpatti tathA aGkarapatramUla skandhazAkhAprazAkhAbhedena vRddhiM ca vinAzayana bIjAni ca tatphalAni vinAzayan haritAni chinattIti, 'asaMyata:' gRhastha: pravrajito vA tatkarmakArI gRhastha eva, sa ca haritacche. davidhAyyAtmAnaM daNDayatItyAtmadaNDaH, sa hi paramArthataH paropaghAtenAtmAnamevopahanti,athazabdo vAkyAlaGkAre 'AhuH' evamuktavantaH, kimuktavanta iti darzayati-yo haritAdicche. dako niranukozaH 'saH ' asmin loke 'anAryadharmA' karakarmakArI bhavatItyarthaH, sa ca ka pavambhUto yo dharmApadeze nAtmasukhArtha vA bIjAni asya copalakSaNArthatvAt vanaspatikAyaM hinasti sa pApaNDikaloko'nyo vA'nAryadharmA bhava. tIti sambandhaH // 9 // ) zrI sUtrakRtAGge ekAdazAdhyayane-"haNataM NANujANejjA, Ayagutte jiiMdie / ThANAI saMti saDDhINaM, gAmesu nagaresu For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 127 vA // 16 // tahA giraM samArabbha, asthi puNNaMti No vae / ahavA Natthi puSNaMti, evameyaM mahabmayaM // 17 // dANayA ya je pANA, hammati tasathAvarA / tesiM sArakkhaNaTTAe, tamhA asthiti No vae // 18 // jesi taM upakappaMti, annapANaM tahAvihaM / tesiM lAmaMtarAyaMti, tamhA Nasthitti No vae // 19 // je ya dANaM pasaMsaMti, vahamicchaMti pANiNaM / je ya NaM paDisehati, vitticcheyaM karaMti te // 20 // duhaovi te Na bhAsaMti, asthi vA natthi vA punno| AyaM rayassa heccA NaM, nivvANaM pAuNaMti te 21" (vRttiH--kizcAnyat-dharmazraddhAvatAM grAmeSu nagareSu vA kheTakarbaTAdiSu vA sthAnAni ' AzrayAH santi ' vidyante, tatra tatsthAnAzritaH kazciddharmopadezena kila dharmazraddhAlutayA prANyupamardakAriNI dharmabuddhayA kRpataDAgakhananaprapAsatrAdikAM kriyAM kuryAt tena ca tathAbhUta kriyAyAH kartA kimatra dharmo'. sti nAstItyevaM pRSTo'pRSTo vA taduparodhAdbhayAvA taM prANino ghnantaM nAnujAnIyAt , kiMbhUtaH san ?' AtmanA' manodhAkA yarUpeNa gupta AtmagumaH tathA * jitendriyo' vazyendriyaH sAvadhAnuSThAnaM nAnumanyeta // 16 / / sAvadhAnuSThAnAnumatiM parihartukAma Aha-kena cidrAjAdinA kUpakhananasatradAnAdipravRttana pRSTaH sAdhuH-kimasmadanuSThAne asti puNyamAhosvinnAstIti !, evaMbhUtAM giraM 'samArabhya ' mizamyAzritya asti puNyaM nAsti vetyevamubhayathApi mahAbhayamiti matvA doSahetutvena nAnumanyeta // 17 // kimartha nAnumanyeta ityAha-annapAnadAnArthamAhAramudakaM ca pacanapAcanAdikayA kriyayA kUpakhananAdikayA copakarupayet , tatra yasmAd 'hanyante' vyApAdhante prasAH sthAya For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 128 zrIsAmAcArI samAzritaM - zrIsaptapadI zAstram . rAzca jantavaH tasmAtteSAM rakSaNArtha' rakSAnimittaM sAdhurAtmagupto jitendriyo'tra bhavadIyAnuSThAne puNyamityevaM no badediti // 18 // yadyevaM nAsti puNyamiti brUyAt, tadetadapi na brUyAdityAha yeSAM' jantUnAM kRte 'tad' annapAnAdika kila dharmabuddhayA 'upakalpayanti tathAvidhaM prANyupamardadoSaduSTaM niSpAdayanti tanniSedhe ca yasmAt 'teSAm' AhArapAnArthinAM tat 'lAbhAntarAyo' bighno bhavet, tadabhAvena tu te pIDayeran tasmAtkUpakhananasatrAdike karmaNi nAsti puNya mityetadapi no vadediti ||19|| enamevArthe punarapi samAsataH spaSTataraM vibhaNiSurAha ye kecana prapAsanAdikaM dAnaM bahUnAM jantUnAmupakArI tikRtvA 'prazaMsanti' zlAghante 'te' paramArthA nabhijJAH prabhUtataraprANinAM tatprazaMsAdvAreNa 'vardha' prANAtipAtamicchanti, taddAnasya prANAtipAtamantareNAnupapatteH, ye'pi ca kila sUkSmadhiyo vayamityevaM manyamAnA AgamasadbhAvAnabhijJA: 'pratiSedhanti' niSedhayanti te'pyagItArthAH prANinAM 'vRtticcheda' vartanopAyavighnaM kurvantIti ||20|| tadevaM rAjJA anyena vezvareNa kUpataDAgayAgasatradAnAdyathatena puNyasadbhAvaM pRSTairmumukSubhidheyaM taddarzayitumAha-yathasti puNyamityevamUcustato'nantAnAM satyAnAM sUkSmavAdarANAM sarvadA prANatyAga eva syAt prINanamAtraM tu punaH svalpAnAM svalpakAlIyamato'stIti na vaktavyaM nAsti puNyamityevaM pratiSedhe'pi tadarthinAmantarAyaH syAdityato 'dvidhApi' asti nAsti vA puNyamityevaM 'te' mumukSavaH sAdhavaH punarja bhASante, kiMtu pRSTaiH sadbhirmonaM samAzrayaNIyaM nirbandhe tvasmAkaM dvicatvAriMzadoSavarjita AhAra : kalpate, pavaMvidhaviSaye mumukSUNAmadhikAra eva nAstIti uktaM ca- " satyaM vapreSu zItaM zazikaradhavalaM ghAripItvA prakAmaM, vyucchinnAzeSatRSNAH pramuditamanasaH prANi " www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 1 4 For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 129 sArthA bhavanti / zoSaM nIte jalaughe dinakarakiraNairyAntyanantA vinAza, tenodAsInabhAvaM vrajati munigaNaH kUpavaprAdikArya // 1 // " tadevamubhayathApi bhASite 'rajasaH' karmaNa 'Ayo' lAbho bhavatItyatamtamAyaM rajaso maunenAvadhabhASaNena thA 'hityA' tyaktvA 'te' anavadyabhASiNo 'nirvANaM' mokSaM prApnuvantIti // 21 // zrI praznavyAkaraNe saMvaradvitIyAdhyayane-"soUNaM saMvarada paramaha muThu jANiUNa na vegiyaM na turiyaM na cavalaM na kaDuyaM na pharusaM na sAhasaM na ya parassa pIlAkaraM asAvajja saJcaM ca hiyaM ca miyaM ca mAhagaM ca suddhaM saMgagamakAhalaM ca samikkhitaM saMjateNa kAlaMmi ya vattavyaM," itivacanAt (vRtti-zrutvA-AkarNya sadagurusamIpe 'saMgharaTThati saMvarasya-prastAvena mRSAvAdavitilakSaNasya artha:-prayojana mokSalakSaNaM prastunasaMgharAdhyayanasya vA'rthaH- abhidheyamsaMbarA. rthastaM, zravaNAJca 'paramaTTha suThThajANiUNaM'ti paramArtha heyopAdeyavacanaidamparya suSTu samyaka jJAtvA na naiva vegitaM vegavat vikalpavyAkulatayetyarthaH vaktavyamiti yogaH, na tvarita - vacanacApalyataH na kaTukamarthata: na paruSaM dharNataH na sAhasaMsAhasapradhAnamaniM vA na ca parasya janto: pIDAkaraM sApadyaM -sa-pApaM yat , vacana vidhi niSedhato'bhidhAya sAmprataM vidhita Aha sanyaM ca-sadbhatArtha hitaM ca-pathyaM mitaM parimitAkSaraM grAhakaM ca-pratipAdyasya vidhakSitArthapratItijanaka zuddha-pUrvojavanadoSarahitaM saGgata upapattibhirabAdhitaM akA. halaM ca amanmanAkSaraM samIkSitaM pUrva buddhayA paryAlocitaM saMyatena-saMyamavatA kAle ca avasare vaktavyaM nAnyathA,) For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram. zrI sUtrakRtAGge ekAdazAdhyayane-"eyaM khu NANiNo sAraM, jaM na hiMsati kaMcaNaM / ahiMsA samayaM ceva, etAvata viyANiyA // 10 // " itivacanAt (vRttiH-- etadeva samarthayannAha-khuzabdo vAkyAlaGkAre'vadhAraNe thA, 'etadeva' anantaroktaM prANAtipAtanivartanaM 'jJAnino' jIvasvarUpatadvadharmabandhavedinaH 'sAra' paramArthataH pradhAna, punarapyAdarakhyApanArthametadevAha-yatkaJcana prANinamaniSTaduHkhaM sukhaiSiNaM na hinasti, prabhUtavedino'pi jJAnina patadeva sArataraM jJAnaM yatprANAtipAtanidhartana miti, jJAnamapi tadeva paramArthato yatparapIDAto nivartanaM, tathA coktam-"ki tAe paDhiyAe ? payakoDIe plaalbhuuyaae| jasthittiyaM Na NAyaM parasla pIDA na kAyavyA // 1 // " tadevamahilApradhAnaH samaya-AgamaH saMketo yopadezarUpastamevaMbhUtamahimAsamayametAvantameva vijJAya kimanyena bahunA parijJAnena ?, etAva. taiva parijJAnena mumukSorvivakSitakAryaparisamApterato na hiMsyAtkaJcaneti // 10 // ) zrIrAjamaznIyopAMge sUryAbhasya nATakapraznAdhikAre-" taM icchAmiNaM devANupiyANaM bhattipuvagaM goyamAniyANaM samaNANaM niggaMthANaM divvaM deviTTi divvaM devajuiM divvaM devANubhAvaM divvaM battIsati baddhaM naTTavihiM ubadasittae / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbheNaM deveNaM evaM vutte samANe mUriyAbhasma devassa eyamaI No ADhAti No pariyANAti tusiNoe saMciti // " itivacanAt // metAnAgamaH saMketa kAyayA // For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM. 131 (vRttiH-'icchAmiNamityAdi, icchAmi Namiti. pUrvavat devAnAM priyANAM purato bhaktipUrvakaM-bahumAnapurassaraM gautamAdInAM zramaNAnAM nirgranthAnAM divyAM devardvi divyAM devadyuti divyaM devAnubhAvamupadarzayituM dvAtriMza dvidhaM-dvAtriMza. tprakAraM nATyavidhi-nATya vidhaanmupdrshyitumiti| 'tae NamityAdi, tataH zramaNo bhagavAna mahAporaH sUryAbheNa devena evamuktaHsan mUryAbhasya devasyainam-anantaroditamartha nAdriyatena tadarthakaraNAyAdaraparo bhavati, nApi parijAnAti-anumanyate, svato vItarAgatvAt gautamAdInAM ca nATyavidhe: svAdhyAyAdivighAtakAritvAt , kevalaM tUSNIko'vatiSThate,) mUla-eso jiNauvaeso, vihivAeNaM muNINaM / so ceva muNivarehi, saddahiyaco payatteNaM // 250 // bIyaMge sUyagaDe, bIyakhaMdhami bIyaajjhayaNe / pakkhA tinniya bhaNiyA, dhammA'dhammAya mIsAya // 251 // pakvANa tinni domuM, avayAro dhamma'dhamma pakkhesu / sammadichI paDhame, micchadiThIya boyami // 252 // aviraya micchadihI, egaMteNaM ahammapakvaMmi / suyadhamma carittANaM, tesipiya naththi ikkovi // 253 // sammadichI virayA, duhaviya huMti dhammapakkhaMmi / avizya sammadichI, samma paNihAya dhammami // 254 // minchAdiThI riyA, carittamuddissa teya mosaMmi / sammadiTo virayA,-virayA puNa hu~ti tathyeva / / 255 // For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 zrIsAmAcArI samAzritaM-zrIsaptapadI zAstram . je puNa micchadiTThI, avirai viraI i te adhammami / jamhA tesi kiMcivi, na sanbahA aththi suydhmmo||256|| je puNa sammadiThI, savvavirayAya avirayA ceva / / virayA'virayAya tahA, sace te dhamma pakvami // 257 // carittadhamma paNihAyamIso, jo nicchaeNaM vavahArao vaa| taM pakkhamAyAya muNI visuddho, na saMdhae nohu nirA __ karejA // 25 // adhamma paDisehei, dhammapakkhaM ca saMdhae // tiNha dhamma pakkhANaM, esA ya viyAraNA sutte / / 259 / / eeNa kAraNeNaM, sAvajjalavovi nathyi ussgo| avavAe vihu karaNe, sAvajasseha nathyi vihI // 26 // chaumatthANaM kaththavi, avavAu daMsiu jiNaMdehiM / kahamavi sayamuppajjai, jahaThiu joya jArisao // 26 // taththaya jo niravajjo, so jiNa vayaNANusArao neo| vihiuvaeso tassa ya, iyaro ya jaTiu hoi // 262 // jo ya cariyANuvAu, sovi tihA'dhamma dhamma moso y| taththavi sAhuvaeso, pudi bhaNio tahA neU // 26 // chaThaM ca paMcamaMge, vittIe abhayadevasUrIhiM / dohi saMhigAre, bhaNiyaM taM ceva nAyavvaM // 264 // evaM tinnuvaesA, vihicariya jaThiyA smkkhaayaa| vavahAra nicchaehiM, AdeyaneyaheyA ya / .265 // For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 50 muM 133 dhamAdhammavi mIsA, tinniya pakkhA viyAhiyA evaM / ekArasa ThANAI, sugurumuhAu a nAyAI || 266 // pavayaNa aNusAreNaM, jahA ya lihiyAi saMti taha caitra / gIyathA aNuhiha, kAUNa pasAyameyAI || 267 || jai jANaha aviruddhaM, tA supamANa kareha kAreha | itthavi kiMci viruddhe, micchA me dukaDaM tassa | | 268 // annaM ca kiMcitri paDi sevato, jiNuttamussAmeva mannato / niyakAraNaM kahato, virAhago hoi nahu sAhU || 269 // Auto cattArivi, bhAsAu tahaya bhAsamANo ya / ArAhaoya bhaNio, pannatraNAe uvaMgaMmi // 270 // - eyAe vanniyAe, dasAThANaMga - pamuha-sutte / taarayer bhaNiyA, jahahiu tathya uvaeso // 271 // jamhA neva pavatta, eesa vihI jiNehiM niddiho / araMto eyAI, virAhago no muNI hoi || 272 || tathA ca- naiuttaraNuvaeso, jahaGghiu tavbihI vihivAo / uttAro sAvajjo, uttara- vihIi niravajjo || 273 // jai naisalile na kuNai, egaM pAyaM tahAvi nahu doso | aha jaithalaMmi na kuNai, pavisaMto tA mahAdoso // 274 // evaM viyArikaNaM, goyathyA jaM kahaMti taM sacce / itthaM jANAmi ahaM, jahadviu esa uvaeso // 275 // tullAe kiriyAe, chaumaththo kevalIya nai salilaM / jai uttaraMti tahavihu, usmuttaM taha ahAsutaM // 276 || For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 zrIsAmAcArI samAzrita-zrIsaptapadI zAstram , royati imaM bhaNiya, bhagavaisuttami bahusu ThANesu / sattamadasamahArasa,-saemu artha a NANAe // 277 // jai vihi jiNa uvaeso, tA ittiyamaMtaraM kahaM eyaM / eeNa kAraNeNaM, jiNovaeso ya nivajo // 278 // tathA ca-zrIbhagavatIsUtre saptamazate dazamazate aSTAdazazate ca sadRzodaMDakA-"jassaNaM kohamANa-mAyAlomA avocchinnA tassaNaM saMparAiyAkiriyA kajati seNaM usmuttameva rIyati tathA ca jassaNaM koha-mANa-mAyA-lobhA vucchinnA tassaNaM iriyA vahiyA kiriyA kajati seNa ahAsuttameva riiyti"|| iti sUtra vacanAt / asya vRttau usmuttameva rIyati asya padasya vyAkhyAnaM anAjJayA iti vihitamasti gItArthaiH sUtrArthI vicAraNIyau ahAmuttamasya padasya vyAkhyAnaM sugamameva utsUtramanAjJA tadA sUtramAva jnyaatvyetyrthH| mUla-eso uvaesavihI, bhaNio ya samAsao nivajo / sirisAhurayaNaguruNo, supasAeNaM mae nAu // 279 // varakharataratavagaccho,-vaesu vimuddhagaccha uueso| koraMTacittagacchA, malahAriya pavaravaDagacchA // 280 // aMcalagaccho taha nANagaccha, sNdderpllipurgcchaa| AgamapunimaAI, dhammaghosAbhihANAya // 281 / / annevi gacchavAsI, je je vaTTati saMpaI kAle / te te savve niya niya, paraMparAe uvAsaMti // 282 // For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 50 muM. 135 tathya ya jiNa ANAe, aNusAreNaM pavattae jaM jaM / taM taM maha pamANaM, niyaAyariehi bhaNiyapi // 283 / / jaM pavayaNa-paDisiddhaM, mae lihateNa hoi iha lihiyaM / tassa ya saMghasamakkhaM, micchA me dukkaDaM hoU // 28 // sasi naMda tihi pamANe, vikama-saMvaccharAu parisaMmi / kattiya-punnima-divase. lihiyamiNaM pAsacaMdeNa / 285 // juggaM susAhu-veraggiyANaM, siddhatamaggalaggANaM / sAhUNa sAhuNINaM, sAvaya sussAviyANaM ca // 286 / / te dhaNNA tANa Namo, jigamaya-sarapavara-rAyahaMsANaM / je saddahati suddhaM, dhammaM siddhaM parUbaMti // 287 / / iti zrIsAmAcArIsamAzcitaM saptapadozAstraM saMpUrNam // zreyo bhUyAt / zrIrastu // puSTERRAHATANEPRAZZEREBETTERTALE O // itizrImannAgapurIyavRhattapAgacchAdhirAjaparamapUjga-prAtaHsmaraNIya-svanAmadhanya-paramagItArthayugapravarAcAryavaryabhaTTAraka zrIzrI 1008 zrIpArzvacandrasUrIzvara-viracitA zrIsatapadI samAtA // arSTREETIZERE ARTISEMETARATRAINER For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdramari granthamAlA pustaka 51 muM. aparamagurudeva zrIpAzcacaMdrasUrIzvaralikhitaH ||utsuutrtirskaarnaamaa-vicaarpttH|| ||shriiviitraagaaynmH|| // zrIjagannAtha-zrIcaMdraprabhasvAmine namaH // zrItapAgacchanAyaka-bhaTTArakazrIjayazekharasari-zrIratnAdhyakSa zrIvajrasenasUri-zrIhematilakasari-zrIratnazekharasUri paTTakumudavanavibodhana-pUrNacaMdra-zrIpUrNacaMdramUripaTTAvataMsazrIhemahaMsasUri paTTaprabhAvakAnekaguNaratnasamudrazrIhemasamudramUri-paTTAlaMkArazrIhemaratnasUripaTTapUrvAcalaprabhAkaravijayamAna- zrIzrIsomaratnasUri-puraMdaraparikaramaNDalI-maNDana paM0-zrIpuNyaratnaziSyaziromaNi paM0 zrIsAdhuratnaguNamAnasahaMsarAjebhyo namaH / // shriiH|| nimmala nANapahANo, dasaNajutto crittgunnvNto| tiththayarANa ya pujjo, buccai eyAriso saMgho // 1 // tasmai zrIsaMghabhaTTArakAya nmH| svastizrI / saMvat 1575 varSe kArtika zukladvitIyAyAM maMgale vihitamaMgale maitrIpavitre maitrInakSatre zrIpattane suratrANa zrImada(ppha)phurasAhirAjye vijayini nijanija-nizrita gurunodita-saMjAtani:kAraNa--matsara-raNaraNakahAnIvikAnu For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 51 muM 137 carokezavaMzaja-loka-katipadivasasthAyi purogatAmadamattapakSarahitabhikSukopari prakaTita-gADha-prabala-balazAli sA. vatsarAja sAMrAja devacaMdraiH prasabhaprArabdhasvApAyopAyaH zrIvItarAgamaNItadayArasamayazrIsamayaprarUpaNAtiraskaraNaM samAlokya zrIjinAjJApAlanavitaMdreNa zrIaSTApadatIrthAdhipati-zrIjinanAmasmaraNasaMjAtabhadreNa pArzvacaMdreNa patramidamalekhi yAtrikAnekadezAyAtavivekilokaiH zrIpattananagaranivAsibhijinAjJAvAsitacittairjanazca vAcyamAnaM ciraM naMdyAt / / utsUtratiraskArAbhidhAno'yaM paTo lekhitaH paramezvareNa !! // zrIgurubhyo nmH|| jagannAtha jagattrAtaH, kRpAkara kRpApada / zaraNyabhaktasAdhAra, bhRNu vijJaptikAM mama // 1 // nAtho'si tvamanAthAnAM, jaMtUnAM bhavatArakaH / mamoddhartA kiledAnI,-mekastvamasi nAparaH // 2 // yadahaM kiMcidajJAnA,-dviparItaM tavAgamAt / bravImi madhye lokAnAM, tatra tvaM mama sAkSikaH // 3 // vattaH paraM na devaM, manasA dhyAyAmi sarvathA nAtha / vasApi na stavImi, praNamAmi na mstkenaaii||4|| bhAvavizuddhiM svAmi,-nmama vijJAtA tvameva sarvajJaH / kiMbahUnA gaditena, prabhureko me tvamevAsi // 5 // // atha sAdhanAM dharmopadezAdhikAre-prathamaM tIrthAdhipatizrIvIramataM // zrIprathamopAMge For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 utsUtratiraskAranAmA vicArapaTa: "tateNaM samaNe bhagavaM mahAvIre kUNiyassa rano bhaMbhAsAraputtassa subhaddApamuhANaya devINaM tIseya mahatimahAliyAe parisAe, isi parisAe muNiparisAe, jaiparisAe, devaparisAe, aNegasayAe aNegasayara vaMdA aNegasayasahassa baMdaparivArAe, ohabale aibale mahabbale aparimiyabalabIriyateyamAhappakaMtijutte, sAradanavaththaNiyamaharagaMbhorakoMcanigghosaduMdubhissare ure vithyaDAe kaMThe vaTTayAe sire samAipaNAe agaralAe amammaNAe, savvakkharasannivAiyAe apuNarunAe sababhAsANugAmiNIyAe sarassaIe joyaNaNIhAriNA sareNaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsati arahA dhamma parikaheti, tesiM, savvesiM AriyamaNAriyANaM agilAe dhammamAikkhati, sA viyaNaM, addhamAgahA bhAsA tesi savyesiM AriyamaNAriyANaM apaNo bhAsAe pariNAmeNaM pariNamati, taMjahAaththiloe, athyialoe, evaM jIvAajIvA baMdhe mokkhe punne pAve Asave saMvare vedaNA gijarA, arahaMtA cakavaTTI baladevA vAsudevA naragA neraiyA, tirikkha joNiyA, tirikkha joNiNIo, mAyA piyA risiNo, devA devaloyA, siddhiM siddhA parinivANe parinivvuyA, athi pANAivAe, musAvAe, adattAdANe, mehUNe,pariggahe, adhyi kohe mANe mAyA lobhe, athyi jAva micchAdasaNasalle, athyi pANAivAyaveramaNe musAvAyaveramaNe adattAdANaveramaNe mehuNaveramaNe parigahaveramaNe / athyi kohavivege, jAvamicchAdasaNasallavivege, savvaM athyi For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdramari granthamAlA pustaka 51 muM 139 bhAvaM athitti vayati, savvaM pathibhAvaM naththitti vayati, suciNNA kammA suciNNaphalA bhavaMti, duciNNA kammA duciNNaphalA bhavati, phusai puNNapAve, pacchAyati jIvA saphale kallANapAvae, dhammamAikkhati / iNameva niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kelie saMsuddhe paDipuNe NeyAue sallagattaNe siddhimagge muttimagge nivANamagge NijANamagge avitahamasaMdiddha sabadukkhapahINamagge, ithyaM ThiyA jIvA sijhaMti, bujhaMti, muccaMti. parinivvAyaMti, sambadukkhANamaMtaM karaMti, egaccA puNa ege bhavAMtare puvakammAvaseseNaM aNNuttaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti / mahiDdiesu jAva mahAsukkhesu dUraMgatiema ciraThitiesu teNaM tathya devA bhavaMti, mahiDiDhayA jAvacirahitiyA hAravirAiyavacchA jAva pabhAsemANA kappovaNNA gatikallANA Agamemi bhaddA jAva paDirUvA, tamAikkhati / evaM khalu cauhi ThANehiM jIvA neraiyattAe kammaM pakaraMti neraiyattAe kamma pakarettA, neraiesu uvavajjati taM0 mahAraMbhayAe mahApariggahAe paMcidiyavaheNaM kuNimAhAreNaM, evaM eteNaM abhilAveNaM tirikkhajoNiesu, mAillayAe, niyaDillayAe, aliyavayaNeNaM, ukkacaNayAe, caMcaNayAe, maNussesu pagatibhaddayAe pagativiNIyayAe sAnukosayAe amacchariyAe, devesu sarAgasaMjameNaM, saMjamAsaMjameNaM, akAmaNijjarAe, bAlatavo kammeNaM, tamAikkhati / gAthA-jaha NaragA gammato, jaha garagA jAtavedaNA nnre| For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 240 utsutratiraskAranAmA-vicArapaTa: sArIramANasAI, dukkhAI tirikkhajoNIe // 1 // mANussaM ca aNicaM, vAhi jarAmaraNavedaNApauraM / deve ya devaloe, deviDhi devasukhkhAI // 2 // naragaM tirikkhanoNi, mANussabhavaM ca devalogaM ca / siddheya siddhivasahi, chajjIvaNiyaM parikaheti // 3 // jaha jIvA bajhaMtI, mucaMtI jaha ya kilessaMti / jaha dukkhANaM aMtaM, karaMti kei apaDibaddhA // 4 // aTTahaTTiya cittA, jaha jIva-dukhkhasAgaramurviti / jaha veraggamuvagayA, kammasamuggaM vihADaM ti // 5 // jaha rAgeNa kaDANaM, kammANaM pAvato phlvivaago| jaha ya parihoNakammA, siddhA siddhAlayamurviti // 6 // tameva dhamma duvihaM Aikkhati taM jahA-agAradhamma aNagAradhammaM ca / aNagAradhammo nAva iha khalu sabato savvattAe muMDe bhavittA agArAu aNagAriyaM pabai tassa savvato pANAivAyAo veramaNaM, musAbAya-adattAdANamehuNa-pariggaha-rAIbhoyaNAo veramaNaM, ayamAuso aNagArasAmAie dhamme paNate, eyassa dhammassa sikkhAe uTie NigaMthe vA NiggaMthI vA viharamANe ANAe ArAhae bhavati / agAradhamma duvAlasavihaM Aikkhati, saMjahA paMca aNubbayAI, tini guNavyayAI. cattAri sikkhAbvayAI, paMca aNuvbayAI, taMjahA-thUlAu pANAivAyAo veramaNaM, thUlAu For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 51 , 141 musAvAyAo veramaNaM, thUlAo adinAdANAo veramaNaM,sadArasaMtose, icchAparimANe, tini guNavyayAI. taMjahA -aNathyadaMDaveramaNaM disivvayaM, uvabhogaparibhogaparimANaM, cattAri sikkhAvayAI, taMjahA-sAmAiyaM, desAvagAsiyaM, popahovavAso, atihisaMvibhAgo, apacchimamAraNaMtiyA saMlehaNA jUmaNArAiNA, ayamAuso AgArasAmAie dhamme paNNatte, eyasma dhammassa sikkhAe uvahie, samaNovAsie vA samaNovAsiyA vA viharamANA ANAe ArAhayA bhvNti| tateNaM sA mahati mahAlayA maNUsaparisA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhamma socA nisamma haTTa jAva hiyayA uDhAe udveti, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AdAhiNapadAhiNaM kareti vaMdati NamaMmati, vaMdittA NamaMsittA, aththe gatiyA muDe bhavittA agArAu aNagAriyaM pavaiyA, aththe gaiyANaM paMcANuvatiyaM sattasikkhAvatiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivaNNA, avase sANaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM caMdati vaMdittA, evaM kyAsI-suakkhAe bhaMte niggaMthe pAvayaNe evaM supaNNatte subhAsie, suviNIe, aNuttare te bhaMce niggaMthe pAvayaNe, dhammeNaM AikkhamANA upasama Aikkhaha, upasamaM AikkhamANA vivegaM Aikkhae vivegaM AikkhamANA veramaNaM Aikkhaha veramaNaM AikkhamANA akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhaha NathiyaNaM aNNe kei samaNe vA mAhaNe vA je erisaM dhamma Aikkhie. kimaMgapuNa itto uttaruttaraM evaM vaMdittA,jAmeva disaMpAupabhUyA tAmeva disaM paDigayA" / / e dharma For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa: kathA zrImahAvIranI bhaakhii| ji e sAMbhalI ti e dharma sarvavirati athavA dezaviratirUpa Adarya u / bIje sAMbhalI dharmanauM mala upazama vivega virati-pApakammanau akaraNa,etala saddahyauM // e dharmakathAnau udAharaNa ThAmi ThAmi mUtramAhi phalAvyo ch| ehane anusAri sAdhubhASA jANavI / tathA atotAnAgatavatamAna tIrthakarANAM mataM // ___ zrI AcArAMge-caturthAdhyayane-prathamoddezake-" se bemi je aIyA je ya paDuppannA jeya AgamissA arahaMtA bhagavato te savve evamAikkhanti evaM bhAsaMti evaM paNNaviti evaM parUvinisavve pANA savve bhUyA savve jIvA savve sattA na haMtavA na anjAveyavA na paricittanvA na pariyAveyavA na uddaveyavA, esa dhamme suddhe niie sAsae samiJca lAya kheyaNNehiM paveie, taMjahA-uTThiesu vA aNuTiema vA uvaDhiemu vA aNuhiema vA uvarayadaMDesu vA aNuvarayadaMDesu vA mohiemu vA aNopahiesu vA saMjogaraemu vA asaMjAgaraemu vA, nacaM yaM tahA ceyaM assi ceyaM pavuccai" // iti zrI tIrthakaranau sAdhu-gRhastha pratiiM upadeza jANivau // punaH zrI AcArAMge-caturthAdhyayane-2 udezake "AvaMni keyAvaMtI loyaMsi samaNA ya mahaNA ya puDho kviAyaM vani, se diTuM ca Ne suyaM caNe mayaM caNe viNNAyaM caNe ur3adaM ahaM tiriyaM disAsu sambao supaDilehiyaM caNe-savye pANA samve jIvA savve bhUyA savve sattA hantahA ajAvecyA pariyAva For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri pranthamAlA pustaka 51 muM 143 yanvA parighettavyA uddaveyavA, itthavi jANaha natthitthadoso, aNAriyavayaNameya, tattha je AriA te evaM vayAsI-se dudiI ca me dussuyaM ca me dummayaM ca me duviNNAyaM ca me uDDhe ahaM tiriyaM disAsu savvao duppaDilehiyaM ca bhe, ja NaM tumbhe evaM Aikkhaha evaM bhAsaha evaM parUveha evaM paNNaveha-savve pANA 4 iMtavvA 5, itthavi jANaha natthittha doso, aNAriyavayaNameyaM, vayaM puNa evamAikkhAmo evaM bhAsAmo evaM parUvemo evaM paNNavemo-savve pANA 4 na hatacyA 1 na ajjAveyavvA 2 na parighittavvA 3 na pariyAveyavyA 4 na uddaveyavyA 5, itthavi jANaha natthittha doso, AyariyavayaNameyaM, puvvaM nikAya samayaM patteyaM patteyaM pucchimsAmi, haM bho pavaiyA ! kiM bhe sAyaM dukkhaM asAyaM ?, samiyA paDivaNNe yAvi evaM bUyA-savvesi pANANaM savvesiM bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesiM sattANaM asAyaM aparinivvANaM mahabmayaM dukkhaM tibemi // " tathA zrI zastraparijJAyAM prathamAdhyayane paMcamoddesake-"tatya khalu bhagavayA pariNNA paveditA, imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAe jAtimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaherDa se sayameva vaNassaisatthaM samAraMbhai aNNehiM vA vaNassai satthaM samAraMbhAvei aNNe vA vaNassaisatthaM samAraMbhamANe samaNujANai, taM se ahiyAe, taM se abohIe, se taM saMbujjJamANe AyANIyaM samuTThAe socA bhagavao aNagArANaM vA aMtie ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe esa khalu mohe esa khalu For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 utsUtratiraskAranAmA- vicArapaTaH mAre esa khalu Narae, icatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vaNassaikammasamAraMbheNaM vaNassaisatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsaMti, se bemi imapi jAidhammayaM ipi vuddhidhammayaM eyaMpi buddhidhammayaM imapi cittamaMtayaM imapi cittamaMtaya imapi chiNNaM milAi eyaMpi chi milAi imapi AhAragaM eyaMpi AhAragaM ipi aNiccaryaM epi aNicayaM ipi asAsayaM eyapi asAsayaM imapi caovacaiyaM epi cavacaiyaM imapi vipariNAmadhammayaM epi vipariNAmadhammayaM / ettha satyaM samArabhamANassa iccete AraMbhA apariNNAtA bhavati, entha satthaM asamArabhamANassa icete AraMbhA pariNNAyA bhavati, taM pariNNAya mehAvI Netra sayaM vaNassaitthaM samAraMbhejjA ThevaNNehiM vaNassaitthaM samAraMbhAvejA NevaNe vaNassaisatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jasse te vaNasatisatya samAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakammettibemi // " e vItarAganau upadeza || iNi pariI chahayakAya samAraMbha trikaraNasuddhiI sAdhuTAlai, virAdhanAnI choDo sUtramati utsarge nai vyavahAri natho dIsatI / bIjI pAMca kAyana vivara graMthavAdhivAnA meli natho likhya, varNikAmAtra likhya chai / punaH - zrI AcArAMge SaSThAdhyayane caturthoddezake - "oe samidaM ge. dayaM logassa jANittA pAINaM paDINaM dAhiNaM rati Aikkhe, vibhae kiTTe veyavI, se uTThiesa vA aNuTThi For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 51 muM. 145 emu vA sassasamANesu paveyae saMti viraI uvasamaM nivvANaM soyaM ajaviyaM maddaviyaM lApaviyaM aNaivattiyaM savvesi pANANaM savvesiM bhUyANaM savvesiM jIvANaM savvesiM sattANaM aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhijjA, aNuvIi bhikkhU dhammamAikkhamANe no attANaM AsAijA no paraM AsAijA no annAI pANAI bhUyAI jIvAiM sattAI AsAijA, se aNAsAyae aNAsAyamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM jahA se dIve asaMdINe evaM se bhavai saraNaM mhaamunnii"|| asya vRttauzrIzIlAMkAcAryamataM,-sAdhuniravadyAnuSThAnaM prarUpayedityarthaH / punaH-AcArAMge zrIsaptamAdhyayane-" ihamegesiM AyAragoyare no munisaMte bhavati te iha AraMbhaTThI aNuvayamANA haNa pANe ghAyamANA haNao yAvi samaNujANamANA" ityAdi asyArthaH-vihArArAmataDAgAdibhirdharma vadaMto'nuvadaMtaH kuzIlA ityarthaH / tathA zrIrAjapraznIyopAMge // 2 // sariyAbhadevanA AbhiogI devatA zrImahAvIranaI vAMdI UbhA chatA prati zrImahAvIra bolyA // "devAya samaNe bhagavaM mahAvIre deve evaM vayAsI-porANameyaM devA ! jIyameyaM devA ! kiccameyaM devA ! karaNijameyaM devA ! AinnameyaM devA ! abbhagunnAyameyaM devA! jaNaM bhavaNavai vANamaMtarajoisiya vemANiyA devA araIte bhagavate vadaMti namasaMti / tao sAI sAI nAmagottAI sAhati // " etalI prarUpaNA dIsai chai / paraM ima na kAuM "ja devA joyaNaparimaMDalaM karaMti / pupphapagara bharaMti For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa. dhUvaghaDIo karaMti / " tiNi kAraNi jANiyai chai sAdhunau upadeza niravadya chai // tathA phUlapagarAdi sarva ApaNai harSi kIghau prarUpya sUtramAhi dIsai chai // tathA sUriyAma Agali puNa prarUpaNA etalIjachai / "paraM nADayaM karaMti," ima prarUpyauM nathI / anaI sUriyAbhi nATakakIghauM dIsai chai / / nATaka karivAnai pani "no ADhai no pariANai tusiNIe saMciTaI" ehavA akSara chai / niSedhai natho prarUpaNA puNa nathI / sathA-zrIkezIkumArazramaNa pradezIrAjA sabhAI baisivA bhaNI prazni kIdhai-" esA ujANabhUmI esa tumaM caiva jaannsi"| paraM pratibodhanau lAbha jANI baisi ima kAM na kAuM / athavA "ahAsuI" e bhASA kAMI na bolI // tathA dAnanai adhikAri " puci ramaNijje bhavittA pacchA aramaNijje mA bhvijjaasi"| ehavau vacana cihaM dRSTAMta sahita kAUM vima ughADauM ima myai na kAuM / zrAvaka dAnazAlA maMDAvI dAnadyai tao ramaNIya thAi / tathA zrI AgamamAhi ThAmi ThAmi dAnanA bhAvanA kathaka vacana "avaguttaduvArA UsiyaphalihA" ehavA zrAvakanaI adhikAri ch||| tau ima jANijyo sAdhu bolatau sAvadha thatu bIhai / tathA caritAnuvAdi sUtramAhi ThAmi ThAmi zrIjinAgamani sAMbhalyai prItidAna sADhAbAralAkha, pahilauM ekalAkha AThasahasa e prItidAna / tathA vAMdivAnai kAji aneka mahotsava zrIprathama upAMgi-kUNikanai adhikAri / evaM For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 51 muM 147 hAmi ThAmi rAjAdhikAri gRhasthanaI adhikAri zrAvakanai adhikAri vAMdivA bhaNI mahotsava zrI bhagavatimAhi rAjAzrI Starfant apAra mahotsava tathA tIrthaMkaranaI adhikAri devatA manuSyanA kIdhA dIkSAmahotsava apara sAmAnyasAdhu meghakumAra, thAvaccA gayasukumAla jamAli prabhRtinA aneka gADhA savistaradIkSAmahotsava | tathA zrImad jJAtAdharmmakathAMgi-zrImalinau saMvatsarIdAna, zrIAcArAMga - zrImahAvIranau saMvatsarIdAna tathA zrIdazAzrutaskaMvi zrImahAvIra zrIpArzva zrInemi zrI AdIzvaranara vArSika dAna tathA chaTTar3a aMgi zrI mallinI dAnazAlA, pohilAnI dAnazAlA, zrImalliI 6 mitra pratibodhakAji mohaNaghara jAlavara suvarNamaya pratimAkaraNa siddhAnaparizATanA tathA subuddhi maMtrIzvari pharihodaka nirmalIkaraNa, bIja upAMgi citrasArathII pradezIrAyanaI azvadamana nimaMRNa tathA zrIsUriyAbhAdikanA aneka vaMdana mahotsava hiyAna ullAsi dIsaha chai, paraM vidhivAdi sAdhunai upadeza jANIta nathI. naritAnuvAdi dIsai chai || anaI e AraMbha artha heti kAma heti jANIva nathI, etalAmAhi mithyAdRSTI puNa nathI jANayau, paraM sAdhunaI bhASAnau vizeSa parochayau joI | teha Upara valI likhIyai chai || zrIsUyagaDAMge dvitIyataskaMdhe- "tattha khalu bhagavatA chajjIvanikAyaheU pannattA, taMjahA- puDhavikAi jAtra tasakAie, se jahA nAmae mama assAye daMDeNa vA aGghINa vA muTTINa vA lelUNa vA kavAleNa For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 utsutratiraskAranAmA-vicArapaTa: vA AuDijjamANassa vA hammamANassa vA tajijjamANassa vA tADijjamANassa vA pariyAvijamANassa vA kilijjamANassa vA uddavijamANassa vA jAva lomukkhaNaNamAyamadi hiMsAkAragaM dukkhaM bhayaM paDisaMveemi, icchevaM jANa savve pANA savve bhayA savve jIvA savve sattA daMDeNa vA jAva kavAleNa vA.. AuDijamANA vA hammamANA vA tajjijamANA vA tADijamANA vA pariyAvijamANA vA kilAmijjamANA vA uddavijjamANA vA jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAragaM dukkhaM bhayaM paDisaMvedeti // " zrIbhagavaMta tIrthakare sarva jIvanaI AtmasamAna dukkha kaauN| paraM kihAMI kiNihI arthiM duHkha na Upajai anai ehanI virAdhanA doSa nathI, ima na kAuM // tathA zrIdazavakAlike-"puDhavIcittamaMttamakkhAyA aNega jIvA puDhosattA annathya sathyapariNaeNaM / AUcittamaMtamakkhAyA aNega0 // 2 // teU cittamaMtamakkhAyA aNega jiivaa0||3|| vAU cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA0 // 4 // vaNassaI cittamaMtamakkhAyA, aNegajIvA0 // 5 // " ityAdi sthAvara 5 mAMhi vanaspati vinA anerAmAMhi asaMkhyAtA jIva bolyA / / gAthA-" egassa dunha tinha va, saMkhijANaM na pAsiuM skaa| dIsaMti sarIrAI, puDhavijiANaM asaMkhijjA // 1 // egaMmi dagabidumi0 " ityAdi vanaspati mAhi saMkhyAtA asaMkhyAtA anaMtA puNa lAbhai / sAdhAraNa vanaspati anaMtakAya For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 51, muM 149 jaannivii| sarva kaMdAdika bheda 32 tathA zrIpannavaNA upAMgamAhi phUlanau vizeSa bolyau chai // tathA ca gAthA-"pupphA jalayA thalayA, biTa baddhAya naalbddhaay| saMkhijjamasaMkhijjA, bodhavvANatajIvA ya // 1 // je kei nAliyAbaddhA, puSpA saMkhijjajIviyA bhnniyaa| nihayA aNaMta jIvA, jeyA vaNNA tahAvihA // 2 // " ehavA sthAvara jIkkayA, ehanai saMghaTTi kehavI vedanA thAi te kahai chai / / gAthA-"vuDadaM jajjara theraM, jo ghAyai jamala muThiNA trunno| jArisI tassa viyaNA, igidi saMghaTaNe tArisI"|| isauM jANI sAdhu chakkAya rAkhai / yataH-zrIdazavakAlikegAthA-" puDhavI daga agaNi mAruya, taNarukkhassa bIyagA / tasAya pANA jIvatti, ii vuttaM mahesiNA // 1 // tesiM atthaNa joeNa, nicaM hoavvayaMsiyA / maNasA kAyavakeNaM, evaM havai saMjae" // 2 // itivacanAt sAdhu jihAM sAdhunai vacani sAvadha lAgai te bhASA na bolai / sAdhunau vacana te jehanI vidhi tathA jehanA phala sAdhu kahai te vidhivAda upadeza, te sAdhu karai karAvai anumodai // bIjA caritAnuvAda yathAsthitopadeza siddhAMta mAhi ghaNAI chai, te teNai mArgi jANivA / iNi kAraNi cAritriyai sAvadha bhASA na bolivI / / yataH-zrImahAnizIthe "sAvajjaNavajjANaM, vayaNANaM jo na jANai visesaM / vuttuMpi tassa na khamaM, kimaMgapuNa desaNaM kAuM // 1 // " tathA For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH zrIsUyagaDAMge'dhyayani 11 me "haNaM taM nANujANijjA Ayagutte jiiNdie|" ityAdi gAthA-tehanau bhAva, je zatrA gArAdi karaNahAra sAdhunaI dhamAdhama vizeSa pUchai, tivArI sAdhu asti nAsti bihUM mAhi ekai na kahai, madhyastha bhASi rahai / e bhASA sAdhunI chai / tathA-valI zrIsUyagaDAMgamAhi "dhammapannavaNA jA sA, taM tu saMkaMti mUDhayA / AraMbhAiM na saMketi, a viyattA akoviyA " // 1 // tathA-puna:-"dayAvaraM dhamma duguMchamANA vahAva dhamma pasaMsamANA / " ityAdi aneka akSara chai // tathA-zrI ThANAMge- "doya ThANAI apariyANittA / AyA kevali pannattaM dhamma no labhejja savaNayAe / taMjahA-AraMbhe ceva pariggahe ce " ityAdi / AraMbha anaiM parigraha je anartha ima na jANai te kevalI praNIta dharma sAMbhalivAna lahai / anaI je AraMbhanau paJcakkhANa na karai te jIva narakAyu bAMdhai, te zrI AgamamAhi ThAmiThAmi bolyauM chi|| " mahAraMbhayAe mhaapriggyaae|" ityAdi sthAnaka 4 zrI upavAI upAMgi, zrIThANAMgi, zrIvivAhapatti pramukha sUtramA. hi chai // iNi kAraNi jihAM AraMbha tihAM sAvadha, tihAM sAdhu mani vani kAyAI pravartai nahI // tathA-zrIdazabaikAlike'dhyayani 7 megAthA-" asaca mosaM saccaM ca, annvjjmkksN| samuppeha-masaMdi, giraM bhAsijja pannavaM // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 51 muM 151 tathA-taheva sAvajjaM jogaM, parassahAya nihiyaM / / kIramANaMti vA nacA, sAvajja na lave muNI // 2 // mukaDitti supakitti, mucchinne muhaDe maDe / muniTie mulahitti, sAvaja vajjae muNI // 3 // " tathA-zrIsUyagaDAMge-" te savve pAvAuyA AdigarA dhammANaM NANApannA NANAchaMdA NANAsIlA NANAdiTThI NANAruI NANAraMbhA NANAjhavasANasaMjuttA egaM mahaM maMDalibaMdha kicA savve ego ciTThati // purise ya sANiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDi pugnaM aomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya te savve pAvAue Aigare dhammANaM gANApanne jAva NANAjhavasANasaMjutte evaM vayAso haMbho! pAvAuyA ? AigarA dhammANaM NANApannA jAva NANA ajjhavasANasaMjuttA ? imaM tAva tubbhe sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDipugnaM gahAya muhuttayaM muhuttagaM pANiNA dhareha, No bahusaMDArUgaM saMsAriyaM kujjA No bahuaggithaM bhaNiyaM kujjA No bahu sAhammiyaveyAvaDiyaM kujjA No bahuparadhammiyaveyAvaDiyaM kujjA ujjuyA NiyAgapaDivanA amAyaM kubamANA pANiM pasAreha, iti vucA se purise tesiM pAvAduyANaM taM sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDipunnaM aomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya pANiMsu Nisirati, tae NaM te pAvAduyA AigarA dhammANaM NANApannA jAva NANAjhavasANasaMjuttA pANiM paDisAharaMti, tae NaM se purise te savve pAvAue Adigare dhammANaM jAtra NANAjjhavasANa saMjutte evaM bayAsI-haMbho ! pAvAdayA AigarA For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 utsRtra tiraskAranAmA- vicArapaTaH dhammANaM NANApannA jAva NANAjjhavasANasaMjuttA ! kamhA NaM tumbhe pANi paDisAharaha ? pANi no DahijjA, daDDhe kiM bhavisai ?, dukkhaM dukkhati mannamANA paDisAharaha, esa tulA esa pamANe esa samosaraNe, patteyaM tulA patteyaM pamANe patteyaM samosaraNe, tattha NaM je te samaNA mAhaNA evamAtikkhati jAva parUveti- savve pANA jAva savve sattA tavA ajjAveyavA parighetA paratAvA kilAmetavA udavetavA. te AgaMtuLeyAe te AgaMtubheyAe jAva te AgaMtujAijarAmaraNajoNijammaNasaMsArapuNabbhavagabbhavAsabhavaparvacakalaMkalIbhAgiNo bhavissaMti, te bahUNaM daMDaNANaM bahUNaM muMDaNANaM tajjaNANaM tAlaNANaM aMdubaMdhaNANaM jAva gholaNANaM mAimaraNANaM piimaraNANaM bhAimaraNANaM bhagiNI maraNANaM bhajjAputtadhUtasuNhAmaraNANaM dAriddANaM dohaggANaM apiyasaMvAsANaM piyatriSpaogANaM bahUNaM dukkhadombha sANa AbhAgiNI bhavissaMti, aNAdiyaM ca maM aNavayagaM dohama cAuraMta saMsArakaM tAraM bhujjo bhujjo aNupariyadvissaMti, te No sijjhiti No vujhisati jAva No sahadukkhANaM aMta karissaMti, esa tulA esa pamANe esa samosaraNe patteyaM tulA patteyaM pamANe patteyaM samosaraNe / tattha NaM je te samaNA mAhaNA evamAikkheti jAba parUrveti savve pANA savve bhUyA savve jIvA savve sattA tANa ajjAveyavA Na parighetavvA Na uddavevA te No AgaMtuLeyAe te No AgaMtubheyAe jAva jAi jarAmaraNajoNijammaNa saMsArapuNanbhavaganbhavAsabhavaparvacakalaMka - For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM. 153 lobhAgiNo bhavissaMti, te No bahaNaM daMDaNANaM jAva No bahUNaM muMDaNANaM jAva bahUNaM dukkhadommaNassANaM No bhAgiNo bhavismati, aNAdiyaM ca NaM aNavayaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM bhujjo mujjo No aNupariyaTissaMti, te sijjhissaMti jAva savvadukkhANaM aMtaM karissaMti / " itivacanAta / / tathAzrIdazavaikAlike-" tahevasAvajaNumoiNIgirA, ohAriNI jAva parobadhAiNo / se koha loha bhayasA va mANavo, na hAsamANo vi giraM vaijjA // 1 // suvakkamuddhiM samupeDiA muNI, giraM ca duTuM parivajjae syaa| mizra aduTuM aNuvIi bhAsae, sayANavajje lahaI pasaMsaNaM // 2 // bhAsAi dose aguNe a jANiA, tose a duDhe parivajae sayA / chamu saMjae sAmaNie sayA jae, vaijja buddhe hi amANulomiaM // 3 // " ityAdi sAdhunI bhASAnI vidhi jANivI / tathA-zrI sUyagaDAMge adhyayana 20 me-ziSyaH pRcchati-" se kiM kuvvaM kiM kAravaM kaI saMjaya -virayappaDihayapaJcakkhAyapAvakamme bhavai ?, AcArya Aha tattha khalu bhagavayA chajIvaNi kAyaheU paNNattA, taMjahA-puDhavIkAiyA jAva tasakAiyA. se jahANAmae mama assAtaM DaMDeNa vA" ityAdi / AlAvau pahilau likhyau cha / tihaDaja jANivara / "jAva dakkhaM bhayaM paDisaMvedeti, evaM gaccA savve pANA jAva savve sattA na tavvA jAva Na uddaveyavvA, esa dhamme dhuve Niie sAsae samiJca loga kheyannehiM pavedie, evaM se bhikkhU0" ityAdi saadhuupdeshH|| For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 utsUtiraskAranAmA-vicArapaTaH tathA-zrIuttarAdhyayanesaMraMbha samAraMbhe, AraMbhami taheva ya / maNaM pavattamANaM tu, niyaTeja jayaM jaI // 1 // saMraMbha samAraMbhe, AraMbhaMmi taheva ya / vayaM pavattamANaM tu, niyatveja jayaM jaI // 2 // saMraMbha samAraMbhe, AraMbhaMmi taheva y| kAyaM pavattamANaM tu, niyattejja jayaM jaI // 3 // ityAdi / tathA-zrIpraznavyAkaraNe saptamAdhyayane-- " saJcapiya saMjamassa uvarohakAragaM kiMci na vattavvaM hiMsAsAvajjhasaMpauttaM " tathA " bitiyassa vayassa aliyavayapassa veramaNaparirakkhaNaTThayAe paDhamaM soUNaM saMvaradaM paramahaM mukha jANiUNa na vegiyaM na turiyaM na cavalaM na kaDuyaM na pharusaM na sAhasaM na ya paramsa pIlAkaraM sAvajja sacaM ca hiyaM ca miyaM ca gAhagaM ca suddhaM saMgayamakAhalaM ca samikkhitaM saMjateNa kAlaMmi ya vattavvaM."tathA-zrIupadezamAlAyAM-'chajjIva kaayvhgaa||1|| chajjIvakAyamaharayANa paripAlaNAi jaidhammo / jai puNa tAI na rakkhA bhaNai ko nAma so dhammo // 2 // chajjIvanikAyadayA0 // 3 // savvAuge0 // 4 // taha chakkAya mahavyaya0 // 5 // jaiyANeNaM catta0 // 6 // chakAyariUNa // 7 // " ityAdi sAdhunau mAgi chakAya pAlivI kahI / / sAdhunau vacana niravadya For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM. 155 ija thAi // tathA koI ima kahisyai / vItarAganai vacani sAdhu nadI utarai / tathA meha varasatai gocarI jAi / tathA mehavarasatai upAzrayi Avai / ekAdi vInai saMyogi varasatai nosri| tau ihAM akAya saMghaTTi sAvadyalAgai / e upadeza kima dodhalaM, tihAM ima jANiyai chai / ekatau sAdhunai kAu, paraM gRhasthanaI nathI kAu / tathA nadIja bahU 2 UtarivI nahI khii| nadI UtaryA mAhi dharmapuNa nathI bolyauM / jai bIjau mArga jAivAnau hui tau nadIjamAhi jAivau kAu nathI / ima karatAM jJAna darzana cAritrarAkhivAnaI kAji nadI utaratAM jayaNAnI vidhi zrIvInarAgi bolI, paraM e sarvadA sadA kartavyanau upadeza nthii| tathA alpavRSTimAhi sthavirakalpInaI jAibau kAuM / tau ghaNai varasatai jAibau syai na kAu / paraM jANiyai kAraNi jayaNA hetu kaauN| anaI jinakalpInai na kAuM / athavA je barasatai viharavA na jAi te virAdhaka ima puNa nathI kAuM / / tathA-strInai saMyogi jai ekAMta hui tau nIsarivau kAu, anyathA natho puNa kAu, tihAM brahmacarya rAkhivAnau kAraNa chai / varasatai upAzrayai AvivAnI AjJA chai / te kAraNa gItArtha jANai, paraM je virAdhanA lAgI te karikhAnau upadeza nathI jANiu, te paDikkamivA yogya jANiyai chai, paraM gRhasthanai ehavau kihAMi na kAuM, tiNi kAraNi sAdhunaiM sAdhuI kahatAM sAvadhabhASA na bolAi / paraM gRhasthanau je karttavya subhAnubaMdha chai tihAM je For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH AraMbha dIsai tihAM sAdhunau yathAsthita upadeza athavA caritAnuvAdi upadeza sUtramAhi jANiyai chai / ane je niravadyAnuThAna subhAnubaMdha tihAM vidhivAdaI upadeza dIsai chai / valI sUtramAhi paJcakkhANanI vidhi ehavI dIsai chai // zrIbhagavatIsUtre-saptamazate-dvitIyoddezake-"se nRNaM bhaMte ! savvapANehiM savvabhUehiM sabajIvehi savvasattehi paJcakkhAyamiti badamANassa mupacakkhAyaM bhavati dupaJcakkhAyaM bhavati !, goyamA ! sancapANehiM jAba savvasattehiM paccakavAyamiti vadamANassa siya supaccakkhAyaM bhavati siya dupaJcakkhAyaM bhavati, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucai sabapANehiM jAva siya dupaJcakvAyaM bhavati ?, goyamA ! jassa gaM sannapANehi jAva sanasattehiM paccakkhAyamiti vadamANassa No evaM abhisamannAgayaM bhavati ime jIvA ime ajIvA ime tasA ime thAvarA tassa sabapANehiM jAva savvasattehiM paJcakkhAyamiti badamANassa no supaJcakkhAyaM bhavati dupaJcakkhAyaM bhavati, evaM khalu se dupaccakkhAI savvapANehi jAva savvasattehi paJcakavAyamiti vadamANo no sacaM bhAsaM bhAsai mosaM bhAsaM bhAsai, evaM khalu se zusA. vAI sabapANehiM jAva sabasattehiM tivihiM tiviheNaM asaMjayavirayapaDihayapaJcakkhAyapAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtavAle yAvi bhavati, jassa NaM sabapANehiM jAva savyasattehiM paJcakravAyamiti badamANassa evaM abhisamannAgayaM bhavai ime jIvA ime ajIvA ime tasA ime thAvarA, tassa NaM sanca For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 51 muM 157 pANehiM jAva savvasattehi paccakkhAyamiti vadamANassa supatra - kkhAyaM bhavati no dupacakkhAyaM bhavati, evaM khalu se supaccakkhAI savvapANehiM jAva savvasattehiM paJcakkhAyamiti vayamANe sacca bhAsaM bhAsai no mosaM bhAsaM bhAsai, evaM khalu se saccaarat Hoards ara savvasatehiM tivihaM tiviheNaM saMjayavizyapaDiyapaccakkhAyapAvakamme akirie saMbuDe egaMta paMDie - yAvi bhavati, " ( se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vRccai jAva siya dupaJcakrakhAyaM bhavati) iti zrIjinavacanAt // jai jIvAjIva jANai tehanau paJcakkhANa pramANa / tathA jANInaI pAlai nahIM tehanau ANapaNa apramANa yaduktaM - zrIuttarAdhyayane(SaSThe kSullaka nigranthoyAdhyayanamadhye) " ihamege u mannaMti, apaccakrakhAya pAvagaM / AyAriyaM viyattANaM savvadukkhA vicaI || 1 || bhaNatA akaratAya, baMdhamukkhapaiNNiNo / vAyA vIriyametteNaM, samAsAsaMti appayaM ||2|| na cittA tA bhAsA, kuo vijjANusAsaNaM / visannA pAvakammehi, bAlA paMDiyamANiNo // 3 // " itivacanAt / tathA zrIupadezamAlAyAM - 66 succA te jiyaloe, jiNavayaNaM je narA na yANaMti / succA Navi te succA, je nAuNaM navi karaMti // 1 // " itivacanAt / tathA hiva jinapratimAdhikAri upadeza svarUpa likhii chai || zrIanuyogadvAra mUla sUtri sUtranu upadeza ehavau For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH nAma chai / hivaM te sUtrasAdhu vAMcatau upadezadAtA bolaai| paraM te upadezanA bhAva bheda parIchayA joiyai / vidhivAda 1, caritAnuvAda 2, yathAsthitavAda 3, e upadeza te heya 1 jJeya 2 upAdeya 3 chai, etalAmAhi sarva zAstranau rahasya guruprasAdi jANiyai // zrIAgamamAhi ThAmi ThAmi sAkhi chai, paraM vizeSiI zrIrAyapaseNI tathA zrIjIvAbhigamamAhi zrIjinapatimAdhikAri-" hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissati / " jinanI dADha anai zrIjinapratimAvaMdana pUjananA ehavA phala bolyaa| tathA zrIbhagavatImAhi khaMdhaka parivrAjakanaI patrajyAdhikAri dhanakADhivAnau phala, " hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissati" ehavau bolyau chai // tathA zrIrAyappaseNImAhi, zrIbhagavatImAhi, zrItIrthakara vAMdivAnau phala-" hiyAe suhAe" ityAdi bolyauM chai // tathA zrI AcArAMgAdi sUtramAhi ThAmi 2 paMcamahAvratapAlivAnAM phala "hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAra" athavA / "esa khalu pANAivAyaveramaNe hie suhe khame nisseyasie ANugAmie " ityAdi chahai vratanayaM phala bolyauM / hiva e satra vacana sUtramAhi bolyA bhaNI sAdhunau upadeza kahavAi, paraM je DAhara husii te ehamAhi heya upAdeya jANisyai / etalAmAhi jinapratimAnau je upadeza phala te sAmAnikadevatAnau bhASya jANiyai chai / sAdhunai e yathAsthitopadeza; paraM samyagRdRSTInA For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM. 159 karttavyamaNI zrIvItarAga kiris niSedhyau nahI, tiNi kAraNi e upadeza heya na kahiyai || tathA dhananau phala dhanalubdhanau bhASya anai valI zrIvItarAge ThAmi ThAmi niSedhyauM / uttarAdhyayane 4 adhyayane - " vitteNa tANaM na labhe pamatto " ityAdi vacanAt e heya dharmana adhikAri kahiya / tathA zrIvItarAga vAMdivAna phala samyagdRSTIdevatA, manuSya tathA zrAvakanA bhASita bhaNI tathA " tahArUvassa NaM samaNassa vA mAhaNassa vA pajjuvAsaNA kiM phalA?" ityAdi prazna savaNa nANa vinANa paccakakhANa ityAdi uttara vacana zrIvItarAganA kalA bhaNI upAdeya upadeza jANiyai chai / tathA paMcamahAvratapAlivAna u zrIvItarAgajina bhASita bhaNI vidhivAda upadeza jANiya chai || hivaM je samyag prakAri vidhivAdi upadeza chaha, tihAM jANijyo sAdhunau karaNa kAraNa anumodana cha / ihAM saMdehanathI / je caritAnuvAda anaI yathAsthitaija cha, tihAM trikaraNana nizcaya nathI jANyau : valI gItArtha kahai te pramANa / hivaI zrIjinapratimA caritAnuvAdi samyagdRSTI devatA manuSyana adhikAri vAMdI pUjI dIsai chai, paraM te jinanA rAga bhaNI yathAyogya upAdeya jANiyai chai / ehanI sAkhi sUtramAhi ThAmi ThAmi chaha tathA zrIrAyapaseNIsUtre - " teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM suriyAme deve ahuNovavaNNamittie ceva samANe paMcavihAra pajjatIe pajjattIbhAvaM gacchai, taMjahAAhArapajjattIe sarIrapajjattIe iMdiyapajjattIe ANapANapa For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 uttra tiraskAra nAbhA - vicArapaTa : jjattIe bhAsAmaNapajjattIe, tara NaM tassa sUriyAbhassa devassa paMcavihAe pajjatIe pajjattIbhAvaM gayassa samANassa imeyArUve anbhathie citie patthie maNogae saMkappe samupajjitthA - kiM me puvi karaNijjaM ? ki me pacchA karaNijjaM ? kiM me puvviseyaM ? kiM me pacchA seyaM ? kiM me puvvivi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe NisteyasAe ANugAmiyattAe bhavissara ?, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovanagA devA sUriyAbhassa devassa imeyAkhvambhatthiyaM jAva samupanaM samabhijANittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgaccheti sariyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaNaM vijapaNaM vaddhAvinti vRddhAvittA evaM kyAsI - evaM khalu devANuppiyANaM suriyAbhe vimANe siddhAyataNaMsi jiNapaDimANaM jiNussehapamANamittANaM aTThasayaM saMnikhittaM ciTThati, sabhAe NaM suhammAe mANavara ceie khaMbhe vairAmaesa gola vasaggae bahUo jiNasakahAo saMnikhittAo ciTTheti, tAo NaM devANuSpivANaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiyANa devANa ya devINa ya accaNijjAo jAtra pajjuvAsaNijjAo, taM eyaM NaM devANuppiyANaM putri karaNijjaM taM eyaM NaM devANuppiyANaM pacchA karaNijjaM taM eyaM NaM devANuppiyANa puvvi seyaM taM eyaM NaM devANupiyANaM pacchA seyaM taM evaM NaM devANuppiyANaM puvvipi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissati / tae NaM se sUriyAbhe deve tesiM For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM. 161 sAmANiyaparisovavanagANaM devANaM aMtie eyamadaM socA nisamma iha tuha jAva hayahiyae sayaNijjAo abbhuTeti // " ima devatA sAmAnikanau bhASita devatAnai adhikAri jinapratimA vaMdanIya pUjanIya ehavau vidhivAda jANivau // jehavau phala zrIvIravaMdanAnau sariyAbhi kAu, tehavau phala zrIjinapratimA vaMdana pUjananau kAu, samyagvAdInA bhASyAbhaNI bevai pramANa jANiyai chai // zrIjIvAbhigame-"tate NaM se vijae deve cauhi sAmANiya sAhassIhiM jAva aNNehi ya bahU hi vANamaMtarehiM devehi ya devIhi yasaddhiM saMparibuDe saviDDhIe sabajuttIe jAva NigyosaNAiyaraveNaM jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchati 2 tA siddhAyataNaM aNuppayAhiNI karemANe 2 purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati aNupavisittA jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchati 2ttA Aloe jiNapaDimANa paNAmaM kareti 2 ttA lomahasthagaM geNhati lomahatthagaM geNhittA jiNapaDimAo lomahatthaeNaM pamajati 2 tA surabhiNA gaMdhodaeNaM hANeti 2 ttA divAe surabhigaMdhakAsAie gAtAI lUheti 2 tA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAtANi aNuliMpai aNuliMpettA jiNapaDimANaM ahayAI setAI divAI devadUsajuyalAI NiyaMsei niyaMsettA aggehi varehi ya gaMdhehi ya mallehi ya acceti 2 tA pupphAruhaNaM gaMdhAruhaNaM mallAruhaNaM vaNNAhaNaM cugNAhaNaM AbharaNAruhaNaM kareti karettA AsattosattaviulavaTTampAritamalladAma0 kareti 2 tA acchehi saNhe hiM [seehiM] rayayAmaehiM acchara For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH sAtaMdulehiM jiNapaDimANaM purato aTThamaMgalae Alihati sotthiyasirivaccha jAva dappaNa aTThamaMgalage Alihati AlihittA kayaggAhammahitakaratalapabhaTThavippamukeNaM dasaddhavanne kusumeNaM mukapupphapuMjokyArakalitaM kareti 2 ttA caMdappabhavai veruliyavimaladaMDa kaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkadhUvagaMdhuttamANuviddhaM dhUmavaTi viNimmuyaMta veruliyAmayaM kaDucchuyaM paggahittu payatteNa dhruvaM dAUNa jiNavarANa aTThasayavisuddhagaMthajuttehiM mahAvittehiM atthajuttehiM apuNaruttehi saMthuNai 2 tA sattakRpayAI osarati sattahapayAI osarittA vAmaM jANuM aMcei 2 tA dAhiNaM jANu dharaNitalaMsi NivADei tikkhUtto muddhANaM dharaNiyalaMsi Namei namittA Isi paccuNNamati 2 tA kaDayatuDiyathaMbhiyAo bhuyAo paDisAharati 2 ttA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-Namo'tthuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpattANaM tikaTTha vaMdati NamaMsati // " isIpari sUriyAbhanau puNa AlAvau chai // evaM vaijayaMta jayaMta aparAjita e AlAvA sarISA jANivA / samyagadRSTI thui maMgalAdi karaNI karai, te zrAvaka sAdhu puNa karai, ihAM saMdeha na karivau kAMI, jeha bhaNI ehanauM phala vItarAge kArDa tehabhaNI anaI je puSpAdi chai te upadeza mAhi nathI jaanniuN|| tathA zrAvakanai adhikAri zrIupAsakadazAMgi jima ANaMdanau adhikAra tima tadAdi zrAvaka dazanau adhikAra jANi For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 51, muM 163 vau / iNipari ekalAkha uguNasahi sahasra zrAvakanai adhikAri samyaktvoccAra caritAnuvAdi upadeza sarISau jANivau / tathA zrIuvavAI upAMgi aMbaDaparivrAjaka tathA tehanA ziSya 700 parivrAjakanau samyaktvanai uccAri zrImahAvIranau bhASita aMbaDa zramaNopAsakanai vidhivAdi upadeza chai / tau ima jANiyai zrIvItarAgi parivrAjakAnuSTAna sarvabIjAM parivAjakA sarISAM kahyAM / tihAM jANIi chai aMbaDanaI e paribrAjakAnuSTAnavidhi chai / paraM je ima kAuM "aMbaDassaNaM nokappati ajappamiti annauthie vA, annauththiya devayANi vA, annauthiyaparigrahiyAI ceiyANi vA, vaMdittae vA namaMsittae vA, pajjubAsittae vA, nanathya arihaMte vA arihaMtaceiyANi vA // " e anuSzana bIjAparivrAjakathakI viparIta dIsai chai / / tathA 12 vrata e puNa anerAparivrAkanau karttavya na bolyau / tiNi kAraNi jANijyo (ju) arihaMtacaitya kahatAM zrIarihaMtanI pratimA tehanau vaMdanAdika adhikAra zramaNopAsakanau karttavya ch||| yadyapi aMbaDanA nAma lIdhAbhaNI caritAnuvAda kivArai manamAhi Avai, paraM zrIvIra bhASita bhaNI vidhivAda sarISau chai / tathA valI chedagraMthamAhigAthA-puNovi vIyarAgANaM, paDimAu ceiyAlae / patteyaM saMthuNe vaMde, egaggo bhattinipbharaM // 1 // tathA valI upadhAna vahyA anaMtara guru zrAvakanaI kAji trikAlacaityavAMdivA upadeza devAnA akSara cheda graMthamAhi ch|| For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 utsUtra tiraskAranAmA - vicArapaTa : etale ThAme mUlasUtramAhi zrAvakanaI arihaMta caityavadivAnA akSara chai / paraM pUjivAnA akSara vivarAsudha mUla sUtramAhi dIsatA nathI // tathA zrI AvazyakamUla sUtramAhi "saba loe arihaMtaceiyANaM, vaMdaNavattiAe pUaNavattiAe, " ityAdi akSara kAusaggana adhikAri chai paraM te sAdhu zrAvakanaI sarISA chai / tathA caDavI sadhyayanai mUlapAThi / kittiyA baMdi - yA mae, ehavau chai, te puNa sAdhu zrAvakanaI tulya chai / tathA pAThAMtare mahiyA ima kahI vyAkhyA kIdhI chan, mahitAH pUjitAH puSpAdibhiriti / paraM e pATha kahatAM sAdhuna viparIta dIsara, tathA sAmAikaghara zrAvakanaI puNa milatau dIsatau nathI, pachas valI jima gItArtha kahai tima pramANa / tathA sUtramAhi jihAM pUjAnau zabda Avyau chai tihAM sarvatra puSpAdibhiH, ima vakhANyau chai, paraM e samuccayapadi jANiyai chai, eha Upari sAdhuna upadesi phUlaija ekAMti sahI na thAi / ana niSedhAi puNa nahIM / jima rAyapaseNImAhi kesIkumAra zramaNa vaMdanAdhikAri, uvavAha upAMga zrIvIravaMdanAdhikAri evaM ThAmi 2 apegatiyA vaMdaNavattiyAe / appegatiyA pUyaNavattiyAe / ehavA akSara cha / tihAMpuNa puSpAdibhiH ima ija vakhANi chatu ihAM ima jANiyai chai ju tIrthakara vijaya anai sAdhu tehanI koTi DAhau zrAvaka phUlanI mAla caDAvatara saMbhAviyaha nahI / pachar3a gItArtha kahai tima pramANa / tathAvalI upAsaka dazAMga zrIvIra nai varNani "teluka viddiyamahie" For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 utsUtra tiraskAranAmA- vicAra paTaH pratimA dekhI samavasaraNasthita zrIvItarAganIpari ulhAsa UpajivAnau ThAma || yaduktaM - zrI Avazyakaniyukta - " titthayaraguNA paDimAsu, naththi nissaMsayaM viyANaMto / titthayaratti namato, so pAvai nijjaraM viulaM // 1 // " iti vacanAt // " svAmI padmAsanavirAjamAna chantratrayI cAmarazobhita nAzAgranyastadRSTi cidAnaMda svarUpa nirvikAra" ehavo vItarAgana dhyAna ANatAM ghaNI nirjarA chai / ta ras zrAvaka arihaMta vidyamAnanai jiNi bhAvi vaMdana pUjana karatA, tiNi vidhi arihaMtanI pratimAnI bhakti hivaDI saMbhAviyai cha / sAdhuna upadisyau DAhA zrAvakanau karttavya sUtrAnusArie jANIyai chai / anaI valI jihAM satarabhedapUjA chaha, devatA manuSyanI kIdhI, tihAM jinapratimA ehavau nAma dIsaha chai / paraM RSabha ajitAdi tIrthaMkaranA nAma nathI / riasi pratimAnA nAma tIrthakaranA thApyA dIsai cha / anar3a jihAM zrAvaka sAdhuna adhikAri sUtramAhi jinapratimAnai nAmi caitya arihaMtacaitya ehavA zabda chaI / te vizeSa gItArtha kahai tima pramANa | sUriyAbha draupadI vijaya devatA dikanai | adhikAri paMcAbhigama nathI bolyA, anaI zrAvakanaI jinabhuvana paMcAbhigama bolyA | pachar3a jima hui tima pramANa / ana jai koi ima kahisya vidyamAna tIrthakaranI bhakti anerI / tinI sthApanAnI bhakti anerI / jai ima tau sthApanAcAryanaI puSpAdi pUjA snAtra niraMtara nathI kIjatau / For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 51 muM. 167 paraMparAi puNa nathI dIsata, te kisa vizeSa / jima zrI gItArtha kai tima pramANa kariyai / vi zrI jinapratimAnI vaMdanA pUjanA cha, tima" suyassa bhagavaDa karemi kAussaggaM / vaMdaNa vatiyAe pUyaNa battiyAe / " ima kAuM / te jetalA pustaka sAdhu zrAvaka sadaiva vAMcei chaI, tehanaI snAtra puSpAdi pUjA nathI thAtI, apUja rASai chai, tehanI AzAtanAnau kima chai, jima guru kahai, tima kariyai / hivaM je karttavya jinazAsanamAhi char3a, tihAM jayaNA jANiyai chai / yaduktaM SaSTizatake - " kiJcapi dhammakicaM, pUyApamuhaM jiNaMda ANAe / bhUyamaNuharahiyaM, ANAbhaMgAra duhadAI || 1 || " ke lAeka ima kahaI cha, je pUjA karatAM pRthvI pANI ani vanaspatInI virAdhanA lAgai chaDa, tihA asaMyama AraMbha doSa na kahiyai, te dharmmaija / ima sAMbhalI mani saMdeha Upajai / zAstramAhi asaMyama bolyau / yataH 66 davadhyajya bhAvadhyajya, davadhyau bahuguNoti buddhisiyA / ani maivayaNamiNaM, chajjIvahiyaM jiNA biMti // 1 // " iti vacanAt // edravyastavakahai chai, sAdhu anumodara, te sUtrasi kimi milai | tathA " "chajjIvakAyasaMjama, davaththae so virujhae kasiNo / to kasiNa saMjamaviU, pupphAIyaM na icchati ||1|| dravyastavi saMpUrNa chajjIvakAya saMyama virAdhAi / tiNi kAraNi sAdhu puSpAdika na Ichai / ima kahatAM Ichivau~ mani, For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 168 uttratiraskAranAmA- vicArapaTa : anumodivaDe puNa mani cha / tara sAdhu kima anumodai / tathA kuzalAnubaMdhi- adhyayane "( sAhUNa sAhucariyaM. desavirayaM ca sAvayajaNANaM / aNumanne savvesiM, sammattaM sammaddiTThINaM // 1 // "" Fri zrAvakanI dezavirati anumodivI kahI / anaI ja e puSpAdi pUjA karatAM zrAvakanaI virati pramANa thAi ta e karttavya sAdhu sahI anumodai / sAvadhAnuSThAna viratimA hi nathI jANyau | anai jihAM chakkAyanau AraMbha, tihAM sAvadha bolAi | anaI kadAci pUjAnai arthi sAvadya nayI tara sAdhu tathA sAmAikadhara zrAvaka sthaI na karaI / tathA valI paraMparAi ima sAMbhalya je pratimA ketalI eka vahI pUThi zrAvaka puSpAdika pUjA na karai / tara sAvabasahI cha / tathA zrI Avazyaka niryuktimAhi: - -------- 66 ceiya kulagaNasaMgha, annaM vA kicikAu nissANaM / ahavA vi ajjavayaraM, to sevaMtI akaraNijjaM // 1 // " sri aursvAminAM ANyAM phUla akaraNIya bolyAM / tara jANijyo sAvadha sahI thayau / paraM je chakkAyanai AraMbhi sAvadya na jANai, e mati zrI jinazAsanamAhi nathI / anaI je AraMbhanai AraMbha jANI kiNahI lAbha heti hiyAnaI ulhAsi dharmakarttavya karai tehanI mati samI chai / jai ima na hui ta paradarzana anaI svadarzana aMtara kisau / yaduktaM - zrI uttarAdhyayane - (12) "kurUM ca jUvaM taNakaTTamariMga, sAyaMca pAyaM For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 51 muM. 169 udagaM phusaMtA / pANAI bhyAI viheDayaMtA, bhujjo vi maMdA pakareha pAvaM // 1 // " iti zrI sAdhuvacanAt / paraM jai ehavau bhAva jinazAsanamAhi hauta tau paradarzanInaI ima kima kahai / tathA zrIjJAtAdharmakathAMgi-thAvaccAnau vacana sudarzananaI "ruhirakayaM vatthaM, ruhireNa ceva dhovijjA" ityAdi chai, te iNi upadezi kima milai / iNi kAraNi sAvadha bhASA sAdhu na bolai, tathA jai puSpAdi pUjA sAvadha nathI tau cAritriyAnai syai kAji niSedhI / puSpAdi dravyapUjA karatau sAdhu anaMtasaMsAra vadhArai, ehavA sUtramAhi akSara chai / tathA je kariyai nahI, te karAviyai anumodiyai kima / anaI gRhastha hiyAnai harSi jinapUjA puSpAdikaI karai, te niSedha nahI, jinabhaktirAgatvAt // jima pUrviI dazANabhadra, udAyana, deva, koNika, zreNika, pradezI, pramukha aneka rAjA mahotsava karatA niSedhyA nathI / anaI upadesa puNa jANItau nathI, jihA upadeza tihAM niravadya ija dIsai chai / " kiM bahUktena stokAdahu jJAsyaMti medhAvinaH " ityarthaH / tathA hivaDAM je arihaMta 24 nI pratimA Agali janmAbhiSekanI pari balAtkAri bAlakA-vacchA ANI janmasnAtakarai chai, te kahA sAdhunau updesh| tathA-"loNaM jiNassa bhAmiya khippai jalaNe jalaMtami / phuTTai loNaM naDayaDassa, tA kaNayakalasa bharikuMDigayaMdamai nhAvau nemikumAra // tathA jayamaMgalasUri bolai mahAvIra bhiseu / " "tA kaNaya kalasihi, nhavau bhaviyA ihaja pujjau For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa: deu"| e kehA sAdhunA upadeza naI milai / e upadeza kiMvA Adeza kahiyai, DAhau hoi te vicArI leyo / tathA e snAtranA graMtha thoDA dIhADAnA nIpanA chai / e pahilI sUtramAhi athavA paMcAMgImAhi janma snAtra jinapratimAnaI karivAnA graMtha kehA huMtA te vicArivA yogya chai / tathA-je lokamAhi maMgala pradIpa kahavAi chai / te suzrAvaka bAravratadhAraka paramezvaranA biMba Agali mUMkI tehanaI pUjai lUNapANI karai, phUla mUMkA / moTarDa ToDara toDI eka khaMDa DAvai hAthi bAMdhai bIjau jimaNau hAthi trIjau koTi ghAtI dIvAnaI namaskAra karai / agni vaMdanIya jANai / e kehA sAdhunau upadeza, kehA muutrniisaakhi| tathA asamaMjasapaNau ghaNA gItArtha kahai chi| te likhiyai ch|| gAthA-"gaddari pavAhao jo, pai nayaraM dIsae bahuviho ya / __ jinagiha kAravaNAI, sutta viruddho asuddho ya // 1 // pAe aNaMta deula, jiNapaDimA kAriyA annNtaao| asamaMjasa vittIe, naya siddho dasaNa lavovi // 2 // " tathA-"paidiNa gamaNeNa tassa pacchit / pacatihIse ca kAraNe gmnnN|" tathA "sannANa caraNa dasaNa pamukka sAhU hiN0|| ityAdi saMketa mAtraM // "protsarpad bhazmarAzi grahasakha dazamAzcarya sAmrAjyapuSya mithyAtvadhvAMtaruddhe jagati viralatAM yAti jaineMdramArge / For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM 171 - - - - - saMkliSTadviSTamUDhamakhalajaDajanAmnAyaraktaijinokti pratyarthIsAdhuverviSayibhirabhitaH soyamamAthipaMthAH // 1 // atroddezikabhojanaM jinagRhe vAso vasatyakSamA svIkArodhagRhasthacaityasadaneSvaprekSitAdhAsanam / sAyadyAcaritAdaraH zrutapathAvajJA jaDadveSadhI dharmaH karmaharotra caityadhibhavenmerustadA'bdhau taret // 2 // tathAca-gRhI niyatagacchabhAjinagRhe'dhikAro yateH pradeza(ya)mazanAdisAdhuSu yathA tathA bhibhiH / vratAdividhidhAraNaM suvihitAMtike'gAriNAM / gatAnugatikairadaH kathamasaMstutaM prastutam / / 3 / / tathA-iSTAvAptituSTaviTanaTabhaTaceTakapeTakAkulaM nidhuvana vidhinibaddhadohadanaranArI nikarasaMkulam / rAgadveSamatsarevinamaghapaMke nimajanaM janayatyeva mUDhajanavihitamavidhinA jainamanjanam // 4 // jinagRhajainabijinapUjanajinayAtrAdividhikRtAM dAnatapIvratAdigurubhaktizrutapaThanAdicAhatam / syAdiha kumatakugurukugrahakubodhakudezanAMzataH sphuTamanabhimatakAribhojanamiva viSalavanivezitaH // 6 // AkraSTuM mugdhamInAviDizapizitavadvibamAdarzajainaM tannAmnA ramyarUpAnupavarakamaThAnasveSTasiddhaividhApya / yAtrAsnAtrAthupAyainamatrAtakanizA jAgarAdicchalaizca zraddhAlu majainezchalita iva zava'cyate hA jano'yaM // 6 // For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTa: kiMdigmohamitAH kimaMdhavadhirAH kiMyogacUrNIkRtAH kiMdaivopahatAH kimaMgaThagitAH kiMcAgrahAvezitAH / kRtvA mUni padaM zrutasya yadamI dRSTorudoSA api vyAvRttiM kupathAjjaDA na dadhate'sUyaMti caitat kRte // 7 // " zrIsaMghapaTTa zrIjinAjJAtatparayathArthAbhidhakharatarazrIjinavallabhamUrivacanAt / / tiNi gItArthiI kAMI asamaMjasa dIThau~tau ima kAuM // tathA-ketalaDaM eka sUtra viruddha asamaMjasa dIsai chai // gacche gacche puNa paraspara viruddha eka mAnaI eka na mAnaI / te keTalAeka bola likhiyei chai / gItArtha kahai tima pramANa || pUchI 2 karavau // chaH // chaH // shriiH|| 1-tIrthakara sauM gRhasthanaI joDAvau melivau / / 2-gRhe vIra nemi malli pArzvapatimA apUjanIya kathanaM // 3-svasvagacchanizrAnAmalikhanena parigrahaNaM pratimAyAH // 4108 kUpodaka 108 pAtrI sAdhu kathana mIlanaM ||5-ptimaanaaN vivAha vadhUpacAra karaNaM / mIDahala javAlI maulI baMdhanaM // 6-rAtrau jinagRhamadhye pratiSTAthai sAdhunivAsaH // 7asnAtasAdhubhiH zalAkAsaMcAraNAya sparzakaraNaM / kare kaMkaNamudrikA paridhAna, javAraka karaNaM, vedikAyAnaveSTakAbhiH kRtiH| svahastena darbhaveSTitazalAkAbhiH scittjlaavgaahnloddnN|| navagrahasthApana, dikpAlAnAM ca // svahastena tilakuTTIkda phUlAdi vikiraNaM, lAMgalIphalasukhAzikAdInAM grahaNaM, AdhA For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 51 muM 173 karmikAdivakhAnapAna grahaNaM / pratimAnAM varNapUra kaMkaNacchonAdi sarva vivAhavidhi karaNaM. aneka dADima sadAphalekSudaka komalaphala komalaphalikA pakkAnaM sarvvadhAnyasarva temana jemana pUpAghRtAdi samastavastuDhaukanaM zrI arhatAM puraH kasyopadezAt // anekatapasA mudyApanAni // taMdulaiH parvvataprAsAdAkArakaraNaM tadupari kalazadhvajAropaH / pArzva pArzva aneka navIna ghaTita kalaza varttulikA tathA sacittaphalAdi mocanaM kasya sAdhorupadezAt, caMdanabAlA tapaH kAraNena suvarNa rUpyamaya sUpa kulmASakAraNa pAdayoH paTTa sUtrAdikakSepaNa pAyasena pAtra bharaNaM / dugdha bhRta bhAjane rUpyamaya beDAtAraNaM / caitrAzvayugamAsatapasi sarvAMgINa suvarNa rUpyamaya tarukaraNa DhaukanaM ca mAghamAse ghRtamaya meru cUlikA prAsAdAkArakaraNaM tatkSaNavibhaMgaca || snAtrapaMcAzake dinadvayaM yAvat pradIpAkhaMDajvAlanaM kasyopadezAt // sthAnAt 2 lekha prati preSaNena zrAvakANAmAcAmlASTAhikAbhogadIpakaraNAdezaH kasya sAdhoranusArI || sAdhubhiH samIpe jinapratimArakSaNaM / puTAdInAM ca karpUra vAsakSepa dhUpAdi karaNena dravyAcaina vidhAnaM mugvalokaraMjanArthe smaraNamiSeNa tadaMtikAt karpUra - mRgamadAgurvAdInAM grahaNaM / pratyahaM pratikramaNAvasare pAdaprakSAlanaM tadvidhisthApanaM ca / svasvabhAvaka nizrAkaraNaM svasvanizrayA nityapiMDagrahaNaM / ityAdikutaH // cha // svasva - gacchanizrita - prAsAde mamakaraNaM // mRte nare'nekavastuDhaukanaM pUjAnAmakaraNaM mRtasya ca SaTU For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH trisaMkhyayAmaMgalakaraNaM ca / / zAlAmadhye sAdhujinapratimAnAM sthitiH // sAdhubhistasya saMbhAlAdividhAnaM // cAturmAsakaprAraMbhe prasabhaM paMcAzatsnAtralekhanaM sAdhubhiH zrAvakANAM // paryuSaNAparvaNi svahastena pustakadAnaM jAgaraNa karaNaM ca / / caitrazuklatrayodazIjAtasya zrIvIrasya bhAdrapada-suklapatipadaparAhne jnmotsvkaarnn| aneka godhUma cUrNamupadAlidhRtaguDa jIrakasuMThIpramukha veSavArajugamuzalAdivastu samAnayanaM / taddhividhApanaM c|| ajita zAMtistava kathane tailasya vRddhi kAraNaM / / mAlAropaNe suvarNarUpyapravAla muktAphalasUtra paTTa mUtramAlA kAraNaM kasyopadezAt // kSutkaraNe parvaNi tAlakakuTTanaM pAdaprahAradAnaM / yaH karoti sa lipyate ityAdi durvacanakathanaM prAyazcittadAnaM / devagRhe dhRpadIpadAnaM kasyAyamupadezaH // samyaktvamodaka kAraNe pratiSThA vAsakSepazca vastrAdigrahaNaM koyamupadezaH kasmin sUtre milati // aSTottarIsnAtrakAraNenopadravopazAMtiparUpaNaM // guruNA svayaM maMtrAdijApe zrAvakANAM samIpAt pRthaka phalAdInAM pratimApurato mocanaM // mAsajAtasya bAlasya tilakakaraNaM vAsakSepanAmasthApanaM // pustikAveSTana dravyAdigrahaNaM // paMcamyAditapasAmudyApane paMcAdivastumocanaM // parvAdi divaseSu gurUNAM purataH kuMkumena gRhalikAkaraNaM upari dravyamocanaM strIbhiH sva. hastaistaMdulagurUNAM nyuchanakaraNaM taMdulocchAlanaM sparzazca / atrArthe kasya sAdhorupadeza ityAdi bahasti paraM varNikAmAtraM likhitamasti ||ye sAdhUnAM vihitapratiSTAM na manyate te keSAM For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdramari granthamAlA pustaka 51 muM 175 cita 2 graMthAnAmamAnayitAraH // tathA ca kaizcitstrINAM pUjAniSedhaH kriyate / kaizcit zrAddhAnAM pratikramaNaM niSiddhamastiA kaizcit caturthastutipAThaH zrutadevatA kSetradevatA stutipAThaH / AsyapotikAgrahaNamAstikAnAmityAdi bahu 2 niSiddhaM vartate // tathA ca dvitIyavaMdanakaM pAdapatita eva samApayatItyAdivRtyuktaM // prathamaM sAmAyikagrahaNaM tata IpithikIpatikramaNaM kApi 2 dRzyate // pAkSikaM cAtumAsikaM sAMvatsarikaM ca bhinnaM 2 kriyate ityAdi viruddhatA parasparaM gacche 2 teSAM madhye ke satyavAdinaH sUtrAnusAriNaH ke'satyavAdina utsUtrAnusAriNa iti nirNayaH kAryoM yadi pattananivAsinaH saMghamukhyA dharmArthinaH saMti / noced dRSTirAgiNo mithyAtvopahatAH pakSarahitadveSiNaH sapakSabhIravaH zAstrajJairne pramANI karttavyAH // yataH"prApya pramANapadavIM, kaH khalu mugdhe tule vivekaste / nayasi gariSThamadhastAta , taditaramuccastara kuruSe // 1 // muhasIlAu sacchaMdacAriNo, veriNo sivapahassa / ANAbhahA bahu jANaha, mA bhaNaha saMghutti // 1 // ego sAhU egA ya sAhuNI, sAvago ya saDDhI vA / __ ANAjutto saMgho, seso puNa ahi saMghAu // 2 // " itivacanAta // AjJArahitorAjJAsahitasya tiraskaraNaM na pramANakoTImATIkate // hivaM je sAdhuveSadhara jinAjJA bAhiri bolyA chai, te liSiyaI chaI / / atra zrIjineMdrANAM tadAjJApAlakasAdhusAdhvIzrAvaka zrAvikAbhidhAnazrIsaMghasya ca mataM ||ch|| For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 utsUtratiraskAranAmA-vicArapaTaH "bhujai AhAkamma, samma naya jo paDikamai luddho // sabajiNANA vimuhassa, tassa ArAhaNA naththi // 1 // " je AdhAkammika AhAra lyai / samyakaprakAri paDikamI paJcakkhANa na karai / te vItarAganA darzana bAhiri / / "goyaraggapaviTThassa, nisijjA jassa kappai // imevi samaNAyAraM, Avajhai abohiyaM // 1 // " je cAritriyau viharavA jAI gRhasthanai ghari vAjavaTa maMDAvI baisai e anAcAra, bodhivIjana nAza thAi ||shriisuuygddaaNge___ "aMjU ete aNuvarayA aNuTiyA puNaravi tArisamA ceva" " aMjU" kahatAM e vAta spaSTa gRhastha sAvadyAnuSTAnathakau anuparata-nivartyA nthii| jiNi kAraNi sAraMbha saparigraha / tathA jake cAritra leInai sAvadyAnuSTAni pravartai AdhArmikAdi AhAra lyai / te piNa tehavAIja gRhastha sarISA jANivA // zrIuttarAdhyayane" sayaM gehaM paricanja, paragehaMsi vAvaDe / NimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNitti vucaI // 1 // Ayariya paricAI, parapAsaMDasevae / gANaM gaNie dubbhUe, pAvasamaNitti vuccaI // 2 // " ityAdivacanAt / / ApApaNA AcArya choDI gaccha paraMparA chAMDo juA 2 gaccha thayA krodhAdivazathakI / te kimapramANa kariyai // zrIupadezamAlAyAM For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 51 muM. 177 "je ghara saraNapasattA, chakAyariU sa kiM caNA ajyaa| navara muttaNagharaM gharasaMkamaNaM kayaM tehiM // 1 // " tathA-paSTizatake "so na gurU jugapavaro, jassa ya vayaNami vaTTae bheu / cii bhavaNa saDDhagANaM, sAhAraNa davvamAINaM // 1 // guruNo bhaTTA jAyA, saDDhe thuNiUNa liMti daannaaii| dunnivi amuNiyasArA, dUsama samayaMmi buDaMti // 1 // " zrIAvazyakaniyuktau-- " je baMbhacera bhaTTA, pAe pADaMti baMbhayArINaM / te huti TuMTamuMTA, bohI ya sudullahA tesi // 1 // " zrIgacchAcAraprakIrNake"atthege goyamA pANI, je ummaggapaiTie / gacchaMmi saMvasittANaM, bhamaI bhavaparaMparaM // 11 // kulanAi nagararajaM, payahiya jo tesu kuNai mamattaM / so navari liMgadhArI, saMjamasAreNa nissAro // 1 // ittoNAgayakAle, keI hohaMti goyamA suurii| jesiM nAmaggahaNevi, hunja niyameNa pacchittaM // 1 // " te sUri kehA // zrIvItarAga bhASai te anyathA nahIM // sUtramAhi bolyauM chai, bisahasra varasasIma sAdhunau udaya pUjAsatkAranahI / / anaI e ghaNA dIhADAnA mArganA bolaNahAra udaya pUjA lahaiM chai / tehanai je gRhastha sAdhukarI jANai chai / tau ima jANiyai chai, te vItarAganA vacanamAhi nthii|| For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 utsutratiraskAranAmA-vicArapaTaH "jathya ya goyama paMcanha, kahavi sUNANa ikkamavi hunjaa| taM gacchaM tiviheNaM, vosiriya vaijja annaththa // 1 // sUNAraMbhaevittaM, gacchaM vesujalaM na vAsijjA / jaM cAritta guNehiM / ujjalaM taM tu vAsijjA // 2 // " khaMDaNI 1 pIsaNI 2 culhI 3 jalakuMbha 4 vuhArI 5 e pAMcamUnA kahiyai / / etalAmAhi pANInA ghaDA mAtra jihAM dIsai te gaccha vosirAvI muMkivau // e vItarAganI AjJA // tathA Ujala vesiI gaccha na vAsivau / / e jinAjJA je na mAnai te darzana bAhiri / puDhavidaga-agaNimAruya, vaNassaI NaM tasANavivihANaM maraNaMtevi na pIDA,kIrai maNasA tayaM gcchN||1|| "jaththa ya muNiNo kayavikayAI, kuvvaMti nicmbhutttthaa| taM gacchaM guNasAyara, visaMva dUraM parivajjae // 1 // AraMbhesu pasatte, siddhaMtaparamuhe visayagiddhe / muttaM muNiNo goyama, vasijja majjhe suvihiyANaM // 2 // " / e zrI vItarAganI AjJA chaH // "itizrIsugRhitanAmadheyazrIsiddhAntarahasyapAragAmIparamagurudeva prAtaHsmaraNIyabRhattapAgacchAdhirAjayugapravarazrIjainAcAryazrIpAcacaMdrasUrIzvareNa likhito'yamutsUtra tiraskAranAmA-vicArapaTaH // zrIrastu // vAcyamAMnazciraM nancAt // zAsanAdhIza zrIvIraparamAtmane namo namaH // " B aat For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 52 muM. paramagurudevazrIpArzvacaMdrasUrIzvaraviracitAzrIsthApanA pnycaashikaa|| jayai jiyAjiyavaggo, smgglggovdNsiysmggo| saMpAviyalogaggo, vIrajiNo jaNiyasuhasaggo // 1 // nANabharakiraNavidaliya,-annANatamassa sugurudiNamaNiNo, / udaeNaM maha vihasau, niccaM maNakamalavaNasaMDaM // 2 // jiNavarapaDimANaM jo, baMdaNa ArAhaNA visNvaayN| jaMpai saMpai taM. pai. bhattisarUvaM parUvemi // 3 // jiNaANA bhaMgabhayaM, jai vi na hohi taM tassa ki bhaNimo / aththi tumhANaM tabbhau, taovi tumhe taM samaM suNaha / / 4 / / uddesa samuddesA,-NunnA pugyo suyaMmi aNuogo / muttuNa tinni turiyaM, kassAesA kuNaha kahaha // 5 // " zrIgurunA bhASyA vinA sUtrArtha ApaNe chaMde kahetAM hita nathI. yaduktaM-niyagamai-vigappiya,-ciMtieNa sacchaMdabuddhiraieNa / katto pArattahiyaM, kIrai guruaNuvaeseNa // 1 // " iya saccaM jANaMtA, viyakhkhaNA kei samaigAraviyA / naMdisue pannattaM, mahAnisIhaM na mannati // 6 // kavi lehagakulihiya,-dosaviruddhaM payaM puro kaauN| jiNavayaNANugayaM pi hu, payaM na mannaMti kiM bhaNimo // 7 // yataH zrImahAnizothe"puNovi vIyarAgANaM, paDimAu ceiyAlae / patteyaM saMthuNe For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180 zrIsthApanA pshcaashikaa| vaMde, egaggo bhattininbharaM // 1 // " ainihosa eyaM, na hu manijjhai parassa doseNaM / kaNNe puDhe kaDi cAlaNava, viusANa nahu juttaM // 8 // annaMmi pae saMke, dRsijjhai dosadANao annaM / caraNAmaoya karahe, gayavaradahaNaM kimeyaMti // 9 // niuNo jaththa sasaMko, sahasA kAreNa taM na dRsijjhaa| jaM jaM jiNaANAe, taM taM savvaM pamANijjhA // 10 // ahavA cihau evaM, je saccaM tassa sakhkhiyA bahave / tANatANa ya siDhilo, loe bhaNio suhasahAvo // 11 // aha jANitta parinnaM, parassa jiNapaDimahIlaNAsannaM / tabAvattikaeI, kiMpi parUvemi neheNa // 12 // aMgANi ubaMgANi ya, mahApubbanisIhavajjhiyA cheyaa| naMdiaNuogadArA, iyAya gaMthA pamANaM bhe // 13 // ee ya jai pamANa, esiM kattA tumANa sammaviU / jai sammaviU to me, pamANamamhANavi tauttaM // 14 // jaM nAe suya jiNahara,-bhaNaNaM taM taha viUNa juttayaraM / jai juttayaraM to jiNa,-paDimAi jiNANa tullattaM // 15 // bhaNiyAu aMguvaMge, chattAiNaM gharANa pddimaao| jAoya jiNaM bhattI, paMjaliuDa-sevamANIo // 16 // devacchaMditti tahA, dhRvaM dAUNa jiNavarANaM ca / jiNaussehatti payaM, kimajuttaM taM va juttayaraM // 17 // jai juttaM tA manne, jiNapaDimA jiNavarANa tullattaM / ayaMca sutta kAraya, cittA-bhippAya bhaNieNa / / 18 / / jiNapaDimANaM virahe, jiNANa saDhINa vitanAveNa / jANava asarisabhAvaM, jassuvaeseNa taM kahaha // 19 // tathAca-sakkaththavAi bhaNaNaM, annesiM ceiyANa For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrari granthamALA pustaka 52 muM 181 nahu aththi / arihaMtaceiyANaM, jiNavva thui maMgalaM tullaM / / 20 / / jaM to tihiM jiNANaM, hiyamuhanissehasANugAmittaM / jANijjhai bhAsijjhai, taheva taccejhyANapi / / 21 / / iTTI suraloyaMmiya, jiNapaDimANa jiNehiM jA bhnniyaa| sA ceva jiNavarANaM, ceiyarUkhA hi nANAi / / 22 // utpannakevalANaM, kIrai devehi sattibhattIhiM / ceiyajiNANa evaM, jiNabhalANaM samo rAgo // 23 // tathAca cariyANuvAyaThANA, puci mahiyA murehiM battIsa / vihivAyA namaNijjhA, puvvaM pacchA duve tathya // 24 // sammadiThimurANaM, micchA nANaM na jujjhae vuttuM / jiNabhattimayA NaMtA, thuNaMti thuttehiM kahamenaM // 25 // jai puga iha logaho, jiNapaDimA saMthavaM ca mannaMti / muttasannA amutte, kuNaMti thuimaMgalaM kesi // 26 // hiyasuhapaehiM sarisaM, dhaNa jiNapaDimANa je phalaM viti / bhAsaga micchA samma-nANapahaM te na ciMtati / / 27 / / jaM micchA tassa sue, pae pae aththi payaDapaDiseho / jaM sammaM jiNadiSTa, vihivAyA sevaNaM tassa // 28 // veyAvaJca thuimaMgalaM ca, dunnivi bhaNitu vihivAyA / jai jiNapaDimA nivvui.-pahau nivAraNaM bhaNiyA // 29 / / tA esa sacaM kijjhai, tehiM nAyaM jagati vikhkhAyaM / appA ruDhA sAhA, moDijjhai kimiha kusalehi // 30 // tathA casakahA-sahAsiyANa, devANaM jiNavarANa bhattIe / no visayasevaM vuttA, vivAhapannatti aMgaMmi / / 31 // jiNasakahA jiNapaDimA, jiNavaranAmANurAga namaNijjhA / jANAmi teNa tesiM, For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 zrIsthApanA paJcAzikA / sammattaM suguruvayaNeNaM // 32 // tathA - aNuogadAra bhaNiyA, satta samAsA samatta saddANaM / duti ca paMcAI paya, saMjuttA te hi kijjaiti // 33 // arihaMtA bhagavaMto, tesiM jaM ceiyANi samayami / arihaMta ceiyANi ya, esa samAso ya tappuriso // 34 // paMcama aMge bhaNie, bhinne iha arihaceiyANitti / sadde suNittu suNiyA, paDimA jiNamaya mahaNijjhA || 35 // ceivaidaNasaddo, athitha uvaMgaMmi ( zrI jIvAbhigamaupAMge ) jassa ahigAre / tathyeva cehayAI, cAraNasamaNA paNivayaMti // 36 // naMdaNavarNami paMDagavaNaMmi, taha cehayAI vaMdati / paMcama aMge eyaM, sattA paDimANuvaMgaMmi (jaMbUdIvapannati upAMge ) // 37 // vaMdati ceiyAI, iha jaM bhaNiyaM jiNehiM tathyeva / tassuttaraM uvaMge, ( uvAi upAMge ) caMpApura vannage jANa / / 38 / tathAarihaMta ceiyANaM, vaMdaNayaM aMbaDassa vihivAyA / uvavAie uvaMge, nAyaM jiNavIra bhaNiyaMti || 39 || ceiya veyAvacaM, dasame aMge jiNehiM pannattaM / vihivAyA tA jANaha, guNANa uTaMbhaNaM eyaM // 40 // tathAca - guruNoya aNApucchA, puvvaM na hu kiMpi kappar3a jar3aNaM / evaM bhaNiyaM sutte, asaddahaMtANa micchataM // 41 // AvassiyA nisIhI, aNujANaNa muggahassa taha kAuM / nikhkhamaNaM ca pavese, bhaMtetti bhaNittu jaM karaNaM // 42 // niMdaNa garihaNa AloyaNAi, taha vaMdaNaM paDikamaNaM / iccAi appa - mANaM dIes virahe viNA ThevaNaM // 43 // Avassayassa karaNe, je puNa kijjhati bArasAvattA / tattha ya kAyaSphAso, guruM viNA For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 52 muM 183 puttiyAiNaM // 44 // jai puttiyAi phAso, so khamaNijjho kahijjhae kassa / jai khamaNijjho Thahiu~, to guruThavaNAvi nibhaMtaM // 45 // vAyaNapamaho bhaNio, jiNehi maNiNA abassa karaNijjho / paMcaviho sajjhAo, kammANaM nijjharAe // 46 // tathyavi puththayapurao, kinjhai sikhkhiya ThiyAi guruvajhaM / evaMpi kIramANe, bhAvAvassayamiNaM muNaha // 47 // thui maMgala baMdaNa vAyaNAu, Avassayatti manneha / dunhaM ThavagAyaraNaM, taiyassa kahaM tu paDiseho // 48 // ThaviuNa uttarijhaM, sanAmamuI taheva samaNassa / jiNavIrassa samIve, paDivajjhiya dhammapannatiM // 49 // viharai egaggamaNo, nAmeNaM kuMDakolio evaM / sattamaaMge dissai, kiriyA guru ThavaNa ahinANaM // 50 // jai naNu na hoi ThavaNA, tA kIsa sureNa dhammavigdhakae / sA ceva jhatti gahiyA, vIrayabalanirahilAseNa // 51 // vihie nipipasiNe, taththeva Thavittu taM gao amaro / eeNaM saMbhaveNaM, jiNaguruThavaNA pamANaM me // 52 / / veda muNi tihi15 suvarise, (1574 ) paMDiyasirisAhurayaNasIseNa / pAsacaMdeNa vihiyA, ThavaNA paMcAsiyA esA // 53 // iti sthApanA paMcAzikA saMpUrNA // saMvat 1574 varSe / jyeSTamAse caturthI tithau zanivAre likhitA pArzvacaMdreNa sA. nADUputra sA. sadhAraNapaThanAtha // shriiH|| For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 53 muM, paramagurudevazrI pArzvacaMdrasUrIzvaraviracitazrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. anu. ka. pa. pU, A. zrIsAgaracaMdrasUrIzvarajI mahArAja [zrI sAmAcArI samAzrita-saptapadIzAstranI aMdara badhI thaine 287 prAkRta gAthAo che, ane 70 mI gAthA be che. te gAthAono viSaya jANavAnI khAtara saMkSepathI gujarAtI bhASAmA anuvAda-artharUpe prAkRta-saMskRta bhASAnA ajANa paNa A granthano kAMika lAbha lai zake e hetuthI ane keTalAeka bhAvuka AtmAonI preraNA thavAthI pU.A. zrIsAgaracaMdra sUrijoe gujarAtI bhASAnuvAda karela che. te A chApavAmAM Ave che.] // aham / / prathama ipradevane namaskAra karI granthakAra vastanirdeza kare cha:-amarendra ane narendrathI sevAelA che caraNayugala jemanA evA zrIvIrajinendrane namaskAra karI sAdhunI samAcArI sUtrAnusAre kahIza. sAta dvAranA nAma : 1-gacchanI maryAdA, 2-saMbhoga-asaMbhogano vidhi, 3-muniyonI dinacaryA, 4-pAMce pratikramaNano vidhi, 5udayatithirnu svarUpa, 6-zrAvakanA upadhAnano vidhi, 7-ane For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 53 muM 185 upadezano vidhi, sUtrAnusAre sugurunA mukhavacana sAMbhaLIne hu~ kaI cha. gAthA 1 thI 3. prathama gacchamaryAdA hAraH-zrIvIrasvAmInA agiyAra gaNadhara ane nava gaccha hatA. gaNano artha gaccha thAya che. gaNa ane gaccha e banneno ekaja artha che. sAta gaNadharo sAta gaNane vAcanA ApatA ane pAchalA be gaNanI aMdara eka eka gaNane bebe yugapradhAna gaNadhara vAcanA ApatA. ema gaNadhara ane gacchanI saMkhyA jANavI. A bInA zrIkalpasUtramA jaNAvela che. 4-5 vAcanA bhede gaNabheda chatAM eka saMbhoga, e prathama bheda zrIdazAzrutaskaMdhana AThaptuM adhyayana zrIkalpasUtra, temAM ane eka gaNa chatAM samAcArI bhedathI asaMbhoga e bIjo bheda zrInizItha cUrNimAM batAvela che. 6 ___ hAla vicaratAM sarvasAdhuo eka gaNanA che, te jaNAve chaH-hAlamAM vicaratAM sarva munio zrIsudharmasvAmInA ziSyo che, bAkonA daze gaNadharo ziSyasaMtati vinAnA mokSe gayA che.7 e kAraNe zrIsudharmA svAminA gacchanA thaine paraspara asaMbhogI ane judA AcAravALA kema thAya? te saMbaMdhInuM svarUpa batAvela che. 8 gaNanizrAvinA sAdhuono dharma na pravarte te jaNAve che:-jinezvaroe munionA pAMca nizrAsthAna-AlaMbana kahyAche. zrIThANAMga sUtranA pAMcamAM ThANe, tethI sAdhuo gaNanizrAmA vartanArA hoya che. 9 zrIThANAMgasUtranA cothATANAmAM tathA zrIvyavahArasUtramA zrIjinAjJArUpadharma ane potAnA gaccha For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 186 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. nI maryAdA, tenI cobhaMgI batAvela che, temAM jinAjJA sahita gacchamaryAdA rUpa cotho bhAMgo vakhANela che. 10 athavA jinAjJAviruddha gaccha maryAdAne choDI zrIjinAjJAne anusaranArA je munio va che, te munio nindavA lAyaka nathI, ema zrIgacchAcAra payannAmAM batAvela che. 11 vaLI je pUrve sevelI gacchamaryAdA choDavA samartha nathI ane sudharmane niMdatA nathI, te paNa jinAjJA ArAdhaka jANavA. e bInA vyavahAra sUtranI vRttimA pUrvAcAryoe jaNAvela che. 12 je gaccha maryAdA zrIjinezvaradeve kahela ane zrIgautamAdi dhIrapuruSoe samyaka prakAre sevela, te gacchamaryAdA olaMghavI na joie. e prakAre zrImahAnizItha sUtramA kahela che. 13 samyak darzanamAM rakta, caraNa sattarI ane karaNa sattarI saMbaMdhi guNa grahaNa karavAmAM ujamALa, Agama maryAdA sekvAmAM talAlIna ane saMsAranA bhayathI DaranArA muniyo bhAgyazALI jANavA. 14 zrIvIrajinezvare gautama svAmI pramukhone A prakAre kartuM che-he gautama ! mArA zAsanamAM bAraso pacAsa kAMika adhika varSa gae chate sAdhuomAM paraspara bheda pedA thaze, ghaNA kuguruo thaze. ahaMkArI mamakArI riddhigAravI rasagAravI sAtAgAravI thaze,ghaNA kaSAyI 'ame sAcA' ema bolanArA thaze. nathI jANyo siddhAnta sadbhAva jemaNe evA AcAryoM thaze, he gotama! kaoNikaja sanmArgI thaze; e prakAre jANo, ema zrI mahAnizIyasUtramA kartuM che. 15-16 tethI hAla judA judA gacchomAM For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 187 judo judo AcAra dekhAya che, temAM paNa je jinezvaranAM vacanAnusAre hoya te pramANa ke, ema zraddhA rAkhavI. gacchAcAra kare che ane potapotAnA gurue Acarela che ema bole che, teo sUtra ne dUSita karatA nathI ane jinadharmane zobhAve che. ema zrI gacchAcArapayannAmAM kahela che. 17-18 je vaLI gacchAcArane mAnIne sUtrAcAranI hIlanA kare che, teo jinezvaronI hIlanA kare che, ane potAnA gacchaneja mAne che. 19 sUtra, artha, grantha, niryUkti ane saMgrahaNI, e pravacana- siddhAntanI paMcAgI jANavI. enA anusAre sarvagrantho ane arthoM mane pramANa che. A bInA zrIsamavAyAMga sUtramAM, zrInaMdImU mAM ne zrIpAkSikasUtramAM kahela che. 20 pUrvAcAryAe agyAra aMgasUtranI vRttiyomAM ThekANe ThekANe sUtrAnusArI je artha hoya teja grAhya-svIkArya che, ema kahela che. baLI navAMgI vRttikAraka zrI abhayadeva sUrIzvare paNa zrIbhagavatI sUtra vRttine viSe 'je mata Agamane anusAri hoya teja svIkArakhaM ane te sivAyanAne upekSA karavI ' ema pharamAvela hai. 21 hAlamAM vicaratAM sarvasAdhuo zrIsudharmasvAminA vaMzaparaMparAnA che, tethI zrIsudharma svAminI kahela samAcArI jaNAve che - zrIvIratIrthanAthanA caraNa bhakta pAMcamAM gaNadhara, temaNe je samAcArI batAvI te zuddha jANavI. zrI uttarAdhyayana sUtramAM sAdhuonI daza prakAranI samAcArI sarvaduHkhonuM nAza karanArI saMsArasAgarathI tAranArI batAvI che ? - AvassiyA, 2- nisIhiyA, 3 - For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. ApucchaNA, 4-paDipucchaNA, 5-chaMdaNA, 6-icchAkAra, 7micchAkAra, 6-tahakAra, 9-abhyusthAna, 10-upasaMpadA. 22 prathama samAcArI Avassai-avazya kAraNe upAzrayathI bAhAra nikalatAM 'AvassaI' kahevI; ane upAzrayanI aMdara praveza karatI vakhate sadAe 'nisIhi' ema kahevaM te bIjI samAcArI jANavI. 23 kAusagga, tapa ane sajjhAya athavA bIjaM kaMi paNa kArya karatAM gurune pucchIne pachI kare, te trIjI ApucchaNA nAmanI samAcArI jANavI. 24 cintavela kArya karatAM temAM kaMi paNa bIjaM kArya utpanna thayuM te karavA sAruM phera gurune pucche, te cothI paDipucchaNA samAcArI jANavI. 25 AhAra tathA vastrAdi dravyothI anukrame guru tathA sArmika vargane vinayavaDe nimaMtraNA karavI. te pAMcamI chaMdaNA nAmanI samAcArI jANavI. 26 kyAMya paNa kaMi paNa ziSyonI thatI bhUla jANIne suguruo dhArmika preraNApUrvaka yAda karAvI phera nahiM karavA sUcana kare tyAre ziSyo khuzI thayAthakA kahe ke ApanI hitazikSAne ame icchie choe, amane sAraNA karavAthI Ape amArApara anugraha ko ema bole, te chaThI icchAkAra nAmanI samAcArI jANavI. 27-28 / hA! A meM khoTuM karyu, ema potAnA anAcArane nindato je micchAmi dukkaDaM Ape che, te sAtamI micchAkAra nAmanI samAcArI jANavI. 29 sajjhAyamAM athavA vaiyAvacamAM ke koi paNa kAryamAM guruoe ziSyone hukama karyo, tyAre For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 189 'tahatti' karI svIkArI le, te AThamI tahatti nAmanI samAcArI jANavI. 30 gurudevane joi ubhA thayuM, aMjalI karavI, sanmukha javaM, rajoharaNe karI caraNanI zuddhi, vidhipUrvaka gurupAda pramArjavA, kAMbala ane daMDa grahaNa karavu, AsananI racanA karavI ane vinayathI vartatuM, te navamI gurupUjA nAmanI samAcArI jANavI. 31-32. jJAna grahaNa karavA sAruM bIjA gacchanA AcArya pAse jahane ATalo kALa hUM ApanI pAse rahIza, ema kahIne rahenuM, te dazamI upasaMpadA nAmanI samAcArI jANavI. A daze prakAranI jinendre kahelI samAcArI AdarapUrvaka sahahavA yogya che. 33-34. A samAcArIne vidhipUrvaka gacchamAM je pravartAve, te AcArya suguru, pote tare ane bIjAone tAre. 35 je AcArya guru pramAda doSe karIAlasye karI ke bhayathI ziSya vargane preraNA na kare, teNe ANA virAdhI, ema jANavu. 36. have munionI dina - rAtri caryA batAve che:- atha sAdhuonI divasa tathA rAtri saMbaMdhi karavAnI kriyA zrI jinevaranA sUtrAnusAre pUrva mahApuruSAe Acarela ane guru upadezathI jema sAMbhaLela che, tene huM kahIza. 37 phailAela sUryaprabhA - kAntinA prabhAve karI kamalavana vikasita thae thake. aMdhakAra samUha nAza thae thake, naSTa tejavALo tArAno gaNa tha thake ane sUkSma hAtharekhAo dekhAe thake evA prabhAtanA samayamA be khamAsamaNa ApI paDilehaNA kare. 38-39 For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. khamAsamaNa deine "icchAkAreNa saMdissaha bhagavan paDilehaNaM saMdissAvemi, icchaM." tathA phera khamAsamaNo deine " ijchAkAreNa saMdissaha bhagavan paDilehaNaM karemi" ema bolI vidhipUrvaka muhapattinI 25 paDilehaNA honAdhika vinA karavI ane paccIsa paDilehaNA zarIranI karavI. pAdapoMcchana, rajoharaNa, nisidyA ane khomIiya eTalAvAnAnI paDilehaNA prathama Adeze karavI. 40-41 pachI baLI guruonI pAse be khamAsaNa dai vidhipUrvaka aMga paDilehaNa kare, temAM colapaTTAnI pacIsa kare. 42 baLI guruonI bhakti athai eka khamAsamaNa dai bole " icchA kAreNa saMdissaha bhagavan paDilehaNA paDileDAvAjI" ema Adeza mAgI muni maMDalImA moTA hoya te sthApanAcAryanI yatanApUrvaka paDilehaNA kare ane bIjA anukrame guruonA vinayane kare eTale nAnA moTAnA vastranI paDilehaNA kare. 43-44 pachI bekhamAsamaNa ApIne daMDaparyanta sarva upadhine paDilehone phera eka khamAsamaNa ApIne " icchAkAreNa saMdissaha bhagavan ! vasahiM pamajami" ema bolI zuddha yatanA pUrvaka komala daMDAsaNathI vasatinI pramArjanA kare, kAjo le, trIjo aMga zrI ThANAMga, tenA pAMcamAM ThANAmAM kAjo levAnA pucchaNA pAMca prakAranA batAvelA che, temAMnAM koIthI muhapattithI mukhaDhAMkIne, raja uDI nAka ane mukhamAM na pese evI rIte munio vasatine puMje. 45 thI 47 kAjAne tapAsI, SaTpadI vigere jIvone uddharI, sugurunA vacanatho For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 191 judA pADI, sAdhuone samarpaNa karI, sesa bAkI rahela kAjo jaMtu rahita vizuddha bhUmimAM paraThavIne guru Agala AvI iriyAvahiyaM paDikkamI AloyaNA kare. 48-49 gurune pucchI vasatinI cAre bAju yAvat zo hAtha sudhI joi jANIne 'zuddhAvasa' ema kahe. 50 tyArabAda kAlagrahaNa karI vidhipUrvaka sajjhAyane paThAvI guruthI anujJA karAelA pA~ca prakAranI sajjhAyane kare. 59 tyAM sudhI ke yAvat divasano cotho bhAga porasI kALamAM kAMika nyUna thAya ( rahe ) tyAre moTA nAnAnAM krame karIne je nAnA ziSya hoya, te uThIne ema bole " he bhagavan ! ughADA porasI" tyAre sarva sAdhuo paNa upayoga vALA thAya, pachI vinayapUrvaka potapotAnA AsanathI uThIne guru pAse AvI eka khamAsamaNa ApIne iriyA vahI paDika, khamAsamaNa dai muhapatti paDilehaNa kare, pachI khamAsamaNa dai badhAe bole 'icchA kAreNa saMdisaha bhagavan ! bhaMDovagaraNa paDilehaNaM saMdesAvemi, boje khasAsamaNe bhaMDovagaraNaM paDilehemi. A bInA zrI uttarAdhyayananA chaatani adhyayananI bAvIsamI gAthAmAM che. e prakAre vacana bolIne bhAjana nizrita sAta upakaraNonI bhaMDaka paDilehaNA tathA prakAre kare. 1 - pAtra, 2- pAtrabaMdhana, 3 - pAtrane sthApana karavAnuM vastra, 4- poMjaNI, 5 - paDalA, 6 - pAtrane DhAMkanAnuM vastra, ane 7 - gucchA. e saMbaMdhI zrI uttarAdhyayana sUtranA chavIzamAM adhyayananI gAthA 23 thI 31 sudhImAM vistAre For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 zrIsaptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. vidhi batAvela che. e Agama vacano pramANe paDilehaNA kare. 52 thI 55. paDilehaNa karyA pachI kALavelA jANIne darzana karavA mATe jinAlayamA jai bhaktipUrvaka zrI jinapratimAne vaMdana kare. 56 jinAlayanA abhAve pUrva athavA uttaradizI sanmukha rahI sthApanA rAkhI zrI jina pratimAonuM vaMdana kare. zrI anuyogadvAra sUtramAM daza prakAranI sthApanA batAvela che, te mAMhethI koinI paNa sthApanA kare. 57 A AgamasiddhAntanA akSaro hovAthI sthApanA arihaMtane sthApI vaMdana kare, teno vidhi je je AgamomAM batAvela che, te kahe che cheda grantha pravarazrI mahAnizItha sUtramAM kahela che ke stava, stuti vidhie karIne bhAvanAyukta thayo thako trikALa zrI jinendra pratimAne vaMdana kare tathA zrI jJAtAdharmakathAMga sUtramAM temaja bIjA trijA upAMgamAM, zrI jaMbUdvIpa prajJaptimAM ane zrI vivAhapannati AgamomAM jema kahela che tema kareM. zrI rAyapaseNI upAMgamAM tathA zrI jIvAbhigama upAMgamAM arthayukta, punarukta doSe rahita evI 108 stutie karI zrI jina pratimAnI stuti karI vidhipUrvaka 'namotthu thI vaMdanA kare. evI rIte jJAtAdharmakathAMga, zrI bhagavatIjI, zrI jaMbudvIpaprajJaptimAM tathA zrI rAyapaseNI sUtramAM sUryAbhadevanI upamAe pUjA tathA caityavaMdanAdi sarva jANavu. 58 thoio Ubhe bIlIne ane zakrastava vidhithI besIne bolavu kAusamgano aMtara karI rts bolavI nahI, ane lokika devadevInI thor3a bolavI nahI, For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 53 muM. 193 evI rIte satramA batAvela vidhie caityavaMdana karavaM. je kAraNa mATe gacchAcaraNAe judI rIte paNa dekhAya che, te jANavU joie. 59-60. ATha thor3a, pAMca zakrastava, kAussagga ane sAthe lokika devadevIonI thoiono pATha karavo e prakAre, caityavaMdana sUtra-siddhAntamA nathI. 61. jJAna ane avirata devomA caitya zabda sUtranI aMdara saMmata nathI, temano vAcaka nathI ane jJAnane ke deva-devIone arihaMtapaNuM saMbhavatuM nathIja. 62. tethI caityavaMdananA samayamAM eono ahi adhikAra nathI. prathama upAMga zrI ubavAi sUtra, trIjo aMga zrI ThANAMga sUtra ane pAMcamo aMga zrI bhagavatIjIsUtra, temAM daza prakAranA prAyazcitta batAvelA che, tenA nAma 1-AloyaNArihe, 2paDikkamaNArihe, 3- tadubhayArihe, 4-vivegArihe, 5-viussaggArihe, 6-tavArihe, 7-chedArihe, 8-mUlArihe, 9-aNavaThTha pArihe ane 10-pAraMciyArihe. tihAM kAussaggane prAyazcittaM pAMcamo kahela che, ane prAyazcitta kSaya sthAnamAM (eTale dopane dUra karavAmAM) Ave, ihAM (devavaMdananA adhikAramAM) zuM mAyazcitta Ave ? arthAt na Ave. to pachI kAussagga devavaMdananA adhikAramA kema thAya ? arthAt na thAya. pachI Agraha rahita gItArtho-sUtra arthanA jANakAra je kahe teja pramANa. 63-64 sutramA kahela tene choDIne pUrvAcAryoe koi paNa kAraNe e Acarela che,zuM kAraNe e Acarela che,tenuM tatva to teoja jANe. 65.paNa je bhAvazuddhie AgamamAM batAvela vidhipUrvaka devavaMdana For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 zrIsaptapadIzAna-gujarAtIbhASAnuvAda. kare che, teonI je hIlaNA kare che, te hIlaNAzuM yukta cha ? te tamo kaho. 66. zrIjineMdra pratimAonuM vaMdana karI, madhyAkALe trIjI porasI prApta thae thake doSarahita bhAta-pANInI gaveSaNA kare. 67. vaLI gocarI javAnA kALe upayogarnu kAu. ssagga karIne bole (zrIvyavahArasUtranI vRttimA gocarInA kALe upayoga karavAno vidhi batAvela che.) he bhagavan ! bhAta-pANI huM grahaNa karIza, ema kahIne Avassai ema bole, tyAre guruo paNa teone A prakAre Adeza kare ke jema pUrvanA sAdhuoe grahaNa karela cha, tema sUtravidhinA upayoge grahaNa karajo. zrI uttarAdhyayana sUtranA 26 mA adhyayananI 32-33 mI gAthAmAM gocarI grahaNa karavAno vidhi batAvela che. joke trIjI porasIe bhAta-pANI grahaNa karavAnuM kA, paNa te magadha dezanI apekSAe jANavu. gItArthoM kSetra kALanI apekSAe bIjI rIte paNa pravRtti kare che, temA doSa nathI. 68-69. udgamadoSa rahita, utpAdanA doSarahita ane eSaNAzuddha evaM AhAra grahaNa kare. sarva upagaraNane lai aDadhA yojana paryanta gocarI mATe jAva Ava karI zake. 70 have bhojananA vidhine kahe che-zrIdazavakAlika sUtranA pAMcamAM piMDeSaNA adhyayananI gAthA 82 thI 97 sudhImA je vidhi batAvela che te pramANe jANavu. je saMyojanAdi pAMca mAMDalInA doSothI rahita zuddha manavALo thayo thako AhArane kare, te zramaNa kahevAya che, ema jANavU. 70. For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 195 zrI uttarAdhyayana sUtranA chavIsamAM adhyayanamAM batAvela che kesAdhu-sAdhvIo cha kAraNe AhAra pANInI gaveSaNA na kare, e bInAne jANato. vaLI zrIsiddhAMta ( zrI uttarAdhyayana sUtranA covIsamAM adhyayananI gAthA 17-18 mI) mAM batAvela (anApAta, asaMloka vigere ruDA daza guNavALI ) tfse saMbaMdhI zuddhi karIne ane tRNa, dagala vigere grahaNa karI uccArAdine parave. eja bhAva zrI Avazyaka vRttimAM che. 71. divase uttara tarapha ane rAtre dakSiNa tarapha mukha rAkhI jatanApUrvaka besI sAdhu vaDInIta tathA laghunItanI vAghAne TAle. 72. cothI porasI prApta thaye uThIne vaMdana karo khamAsamaNa ApI bole paDipunnA porasI ! e prakAre sAMbhaLI sarve ve khamAsamaNa vidhipUrvaka ApIne "bhaMDanirUkhevaM saMdisaha bhaMDanikhevaM nikhikhavAmi " ema bolI potapotAnA bhAMDa upakaraNAne sthAne mUke. 73-74 pachI vinayapUrvaka vaMdana karIne sAdhuo aMgabAhya, aMgamaviSTa athavA kAlikabhuta, utkAlika zrutanI svAdhyAyane kare. yataH - zrouttarAdhyayanasUtranA chavIsamAM adhyayananI chatrIsamI gAthAmAM kahela hovAthI. 75. jyAM sudhI ve ghaDI nyUna porasI thAya tyAM sudhI guru sanmukha svAdhyAya karIne tyAra pachI paDilehaNa kALa jANI vinayapUrvaka iriyAvahi pakkimine paDilehaNA kare, temAM muhapatti, deha, pAyapuMchana ane tyAra bAda rajoharaNanI paDilehaNA kare. tyAra pachI ve sthobha vaMdaNe karI aMgapaDilehaNA kare, For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 196 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. temAM zarIra saMbaMdhI vastronI paDilehaNA karIne tyArabAda eka khamAsamaNa ApIne he bhagavan ! vasati pramArjanA karUM "vasahi pamajjemi ema bolIne vasatInI pramArjanA kare. pachI kAjo lai. ekaTho karI jo, vigereno vidhi savAranA vidhinI mAphaka iriyAvahi paDikkamavA sudhI jANavo. 76 thI 79. A bInA zrIuttarAdhyayana mUtranA chavIsamAM adhyayananI sADa trIsamI gAthAmAM batAvela che. tyAra bAda eka khamAsamaNo ApIne bole " icchAkAreNa saMdisaha bhagavan paDilehaNayaM paDilehemi" mane paDilehaNA paDilehAvojI, tyAra bAda sthApanAcAryanI pramArjanA pramukha vinaya kare, pachI pAMca namaskAre karI sthApanAcAryane yathAsthAne sthApIne. 80-81.gurunA guru sthApanAcArya ane zeSabAkInAnAM guru je vidyamAna dharmAcArya hoya teja jANavA, tenI Agala sarva anuSThAna karavaM, te pramANabhUta kahela che. kAraNake pUrvAcAryono Avo vacana hovAthI,-"A upadeza darzana zuddhinA mATe che. guru virahamAM sthApanA guru jANavA, jema zrIjinavirahamAM jinabiMba sevanAnI vicAraNA saphala thAya che." 82. tyAra pachI suguru mahArAjanA mukhathI sUtramA kahela vidhine jANIne dvAdazAvarttavaMdanaka daine paccakhkhANane kare.83. dvAdazAvataM kRtikarma zrIsamavAyAMgasUtranA bAramA samavAyanI aMdara batAvela che, tyAM zrIabhayadevamUrikRta vRttimA bIrju vAMdaNuM " pAdapatita eva samApayati" caraNamAM paDayo thako samApta kare, ema jaNAvela che. ane zrI For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 197 www.rrrrrrrrrrr Avazyaka niyuktimAM kahela cha ke-bAhera kSetramA rahela AjJA lai avagrahamA praveza kare, praveza karI jyAM sughI avagraha khetramA rahe tyAMsudhI mastake karI caraNa pharase, AvaM vacana hovAthI, bIje bAMdaNe ubhu thaq nahI. guru caraNa sparzavinA avagrahamAM paNa je sAdhu ubho rahe, te sAdhune nizce gurunI AzAtanA thAya. 84. zrIdazAzrutaskaMdha mUlasUtramA vistArapUrvaka tetrIsa guru azAtanA kahelI che. bIjA sUtromAM paNa batAvela che. te darekanA nAma A pramANe-zrI Avazyaka sUcanA trijA adhyayanamA temaja vaLI tenAja cothA adhyayanamAM, tathA trijA zrIThANAMgasUtra, cothA zrIsamavAyAMgasUtra ane dazamAM zrIpraznavyAkaraNa aMgasUtramA saMkSepathI upara pramANe kahela che. 85, 86. pravacanamA batAvela vidhi krama pramANe bIjaM vAMdaNuM guru caraNamAM paDyA thakAM Apa. je bIjA anyathA kare che, te gacchAcaraNAthI kare che, ema jANavU. 87. pachI uThIne pramArjanA karato, avagrahamAMthI bAhera nikalato 'Avassai' ema bolato ane je kriyA karavAnI hoya teno Adeza mAge. 88. vaLI vaMdana pUrvaka kareLa che paJcakhkhANa kriyA jeNe evo tyArapachI bAkI rahela audhika ane aupagrahika upadhInI paDilehaNA kare. 89. pachI AcAyene vAMdine "vasahi paveemi, thaMDilAiM paDilehemi" ema Adeza mAgIne vasati saMbaMdhI zuddhine kare. 90. bAra pAsavaNanA, bAra uccAranA ane cha kALa grahaNanA ema trIsa mAMDa For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198 zrI saptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuSAda. lAne dRSTithI jo pramArjanA kare. 91. jo ke upadeza mAlAdikamAMtraNa kAla mAMDalA lakhelA hai, ane hAla sarvasAdhuo te cha karatA dekhAya le. prAdoSika- arddharAtrika dakSiNa- uttaramAM ane vairAtrika- prAbhAtika pUrva-pazcimamAM ema traNa traNa mAMDalA lakhelA hovAthI cha thAya che. pachI kALavelAe pUrvokta vidhi pramANe iriyAvahi paDikkamIne zrIjinapratimAone vaMdana karI gocara cariyAdino vosa kare. 92. tyArapachI eka eka mAsamaNa ApIne AcArya, upAdhyAya ane sAdhuone thobhavaMdanAe vaMdana kare. tyArapachI " devasiyaM paDikkamaNaM ThAvemi " ema bolIne ubhA thakA hAthamAM grahaNa karela che rajoharaNa jemaNe ane svIkArela he yogamudrA jemaNe evA utsarga - kAyotsargasUtrone bole. 93, 94. have pratikramaNano vidhi sUtra, niyukti pramukha granthomAM kahela che te lakhie chIezrI uttarAdhyayana sUtranA chavIsamAM adhyayananI gAthA 38 thI 42 sudhImAM vidhi batAvela che. vaLI zrI bhadrabAhu svAmikRta Avazyaka niyuktiyAM pAMcamAM adhyayananI cha gAthAomAM paNa eja vidhi batAvela che. vaLI zrI Avazyaka sUtranI bRhad vRttimAM tathA Avazyaka cUrNimAM vistArathI eja vidhi batA - vela che. vaLI zrI haribhadrasUrikRta 'paMca vastuka granthanI aMdara A prakAre vidhi batAvela che:- gAthA- 442 thI 490 paryanta lakhela che ane temAM vistArathI eja vidhi batAvela che. vistAranA bhayathI teno artha karela nathI. jovAnI icchA For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 199 vALAe mUlagranthathI joi levuM. Avazyaka cUrNimAM ane zrI haribhadra sUrie rakhela Avazyaka vRttimAM upara batAvela je pratikramaNa vidhi ko che te ase saMkSepathI ko. 95. ahiM devasiya-rAiya pratikramaNamAM pAMcamA adhyayanamAM traNa vAMdaNA kahelA che ane cothA adhyayanamA cAra cAMdaNA kahelA che. 96. tyAM vicAraNA che -sUtra kone kahevAya - gaNadhara racita hoya tathA pratyeka buddha racita hoya temaja zrutakevaLI racita hoya ane saMpUrNa dazapUrvadhara racita hoya tene sUtra kahevAya che. ema maladhAri zrI hemacaMdra sUrinA ziSye racela saMghayaNImAM kahela che. tathA zrIAcArAMga sUtranA cothA adhyayanamAM hamatar ne kevalInA vacana samAna kahelA che. tema zrInaMdI sUtra saMpUrNa daza pUrvI vinAnA vacanamAM sUtranI bhajanA batAvela che. e prakAre sUtranA vacanathI cauda pUrvI ane kevalInuM kala sUtra kahevAya ane te sUtra anyonya aviruddha hoya che. 97. Avazyaka laghu vRttimAM tathA bRhad vRttimAM temaja jIrNaniryukti pustakamAM paNa seMkaDo prakSepa gAthAo kahelI che, tethI A gAthA paNa tevIja haze ? ema saMbhAvanA thAya che, kAraNa ke paraspara viruddha hovAthI, pachI to jema gItArthI kahe teja pramANa. zrI AvazyakasUtramAM tathA zrIpAasaani kaM che ke Aja nirgrantha pravacana satya che, pradhAna che, kevalI kathita che, saMpUrNa che, mokSane ApanAra che, yAvatparaspara aviruddha che, AvA For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 zrI saptapadIzAstra-gujarAtI bhASAnuSAda. vacana hovAthI. A vacanayo viruddha dekhAya che. tethI be matAMtara mAM zrutAnusArI ekanuMja vacana hoya, ema jANavu, ane teja vacana pramANa jANavuM. 98. ahiM zrIbhagavatI sUtranI vRttimAM je prathama kahela che ke je mata AgamAnusArI hoya teja pramANa kAraNa ke kevalI bhagavAnonuM mata ekaja hoya che. zrI Avazyaka niryuktinA cothA adhyayanamAM eka gAthA Apela che, temAM jaNAve che ke cAra vAMdaNA pratikramaNamAM ane traNa vAMdaNA sajjhAyamA ema pUrvAhna ane aparAhnanA malI cauuda vAMdaNA thAya che. jeNe cauuda vAMdaNA kathA teNe taMtrIsa vAMdaNAne sUcana karanArA grantho amAnya rAkhyA ke nahiM ? te vicA khuM joie. pAusiya ane aDharata e ve kALa adRrattamAM che ane veratiya e trijo athavA prAbhAtika vijo, ane ahiM prAbhAtika cotho, ema cAra kALane viSe jo darekanA traNa aNa vAMdA ane dareka sajjhAyanA eTalAja RNa RNa vAMdaNA ane be pratikramaNanA ATha ane sAMjanA paccakhkhANa karatI veLA eka vAMdaNuM, e sarva melavIe tyAre taMtrIsa vAMdaNA ahiM thAya che. have kyAM teMtrIsa ane kyAM divasa - rAtrimAM cauuda, A moDuM AMta pratyakSa ahiM A prakAre dekhAya ke. pachI to je pakSapAtarahitapaNeM gItArthI sArI rote vicArIne pravacanekarI zuddha samyak prakAre prarUpe teja nizzrethI mane pramANa che. 99 thI 103. vaNA sUtromAM temaja ghaNI vRtti ane cUrNiomAM praNavadA kahelAM che, tene apramANa kema karAya ? For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 201 ane karatAMne koNa nivAre ? te kaho ? 104. athavA to pacchIthI kahela hoya te balavAna jANavU, pahelA cAra vAMdaNA kayAM ane pacchI traNa kahyAM e kAraNe, pacchIthI je kahela hoya te pramANa che. 105. kAraNake pUrvokta ane paroktamA parokta vidhi balavAna hoya che. vaLI kA che keH-' sAmAnyazAstrathI kharekhara vizeSazAstra balavAna hoya che, ahiM prAyekarI juo parazAstrathI pUrvazAstrano bAdha thAya che. ' A vacanathI, tathA vaLI 'prathama padathI dvitIya pada zreSTa' e vacanathI, e prakAre pUrvAcArya kathita akSarothI cAra vAMdaNA dareka pratikramaNamAM ema kahIne phera traNa vAMdaNA devAno vidhi batAvyo cha. e kAraNe banne pratikramaNamA traNa vAMdaNAja pramANa che. pachI to je gItArthI kahe teja satya jANavU. e prakAre pratikramaNa karIne zrutabhASitavidhithI pAusiya kALane grahaNa kare ane vasati tathA kALanI paveyaNA kare. pachI upayogavAlA thayA thakA te sAdhuo sajjhAyane paThAvine sajjhAyane kare prathama porasI sudhI, prathama porasI pUrNa thai ema jANIne pachI eka sAdhu uThIne he bhagavan ! bahu paDipunnA porasI' ema kahe, ema kahIne gurune vAMdIne munio caityavaMdana kare. pUrvakALane paDikamI vaLI vidhi pUrvaka aTTarattakALa grahaNakarI sUtrArtha sajjhAyanIja cintavaNA kare. dharmadhyAnamA rahelA, upayogavALA ane guru samipamA jema artha grahaNa karela hoya, tene tema sarvajJa bhASita bhAvatA thakA munio hRdayamA dhAraNa For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 202 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. kare. 106 thI 110. have rAtrino trijo pahora Avye chate trijI porasImAM zrIThANAMga sUtramA batAvela dharmajAgarikAne sAdhuo kare. 111. munione rAtrinA cAre bhAga--pahora uttaraguNane karanArA che. zrI uttarAdhyayana sUtranA chavIsamA adhyayanamA ebha kA che ke:-" rAtrinA trIjA bhAgamA nidrAnuM mokSa sAdhuoe karavU joie," e temanI karaNI che. 112. tenI vRttimA niddAmukhkho' zabdano artha nidrA karIne eTale pahelA pahorane mukIne bIjA pahoromAM te nidrA karavI ema kahela che, 113.je sUtramA kahela hoya tenA arthaneja vRttikAra jyAM smaraNa karAve, athavA jaNAve te vRttine sarva koi tahata karIne mAne che. 114. nizcezI kyAre paNa lezamAtra pUrvApara viparIta sUtra na hoya, e kAraNathI nidrA karavAmAM tyAM sUtramA vidhi nathI. 115. uttara guNa kahela che nidrA mokSa ane dharmajAgarikA, etraNe mUtranA pado che teono artha nidrA na saMbhave. 116. jo vijA pahoramAM nidrA karavI ema artha hoya to tihAM 'niddA' e pada hoya, to koi paNa saMdeha na thAra, paNa 'mukhkho' e pada chate nidrAnI bhajanA jANavI. 117. 'mukhkha' padanA artho:-mokalaM karavU-choDavU ane tyAga karavU ityAdi bIjA paNa ghaNA thAya che. ihAM sUtromAM tathA vRttiomA yuktipUrvaka sUcana karAelAM che.118. atre eka zabdanA paNa ghaNA arthoM saMbhave che. siddhAntanA jANakAra siddhAntanA ucita-yogyaja arthano samyak prakAre prayoga For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 203 kare che. 119. cAlatI bonAne jaNAve che:-rAtrinA trijA porasAM - trijI porasImAM nidrAne nahi karanArA munio, teone lokamAM e zithilAcArI che, ema koi paNa kaheto nathI. 120. ane vaLI bIjuM sUtramAM porasI saMbaMdhI kaheluM kArya je na karatA hoya te pramAdI, zithilAcArI ema lokamAM paNa kahevAya che. 121. jinezvarono upadezavidhi nidrA karavA saMbaMdhI nathI. tethI te nidrA na karavAthI doSa nathI. bIjA siddhAMtomAM paNa nidrA karavAno pratiSedha batAvela che. 122. pravacana - siddhAntamAM rahelA nidrAniSedhanA akSaro lakhie chIe: - zrIuttarAdhyayana sUtranA chavIsamAM adhyayanamAM jaNAvela che ke:-" vicakSaNa sAdhu rAtrimA cAra bhAga kare ane rAtrinA cAre bhAgane viSe uttaraguNanI ramaNatA kare ? " have vicAravAnuM ke vijA porasAM uttaraguNa karavAnuM batAvela hovAthI nidrA uttaraguNa nathI, je uttaraguNa, te karttavya hoya mATe, vaLI zrI uttarAdhyayana sUtranA cothA adhyayanamAM jaNAvela che ke:- " dravyathI nidrAyAM sutelA ane bhAvadhI mohanidrAmAM paDelA loko hoya tyAre sAdhu sAvadhAna rahe." tathA zrIutarAdhyayananA dazamAM adhyayanamAM sthAne sthAne " he gautama! samayamAtra pramAda na karIza !" e pramANe batAvela che. tathA vaLI zrIAcArAMgasUtranA lokavijaya adhyayananA prathama uddezAmAM jaNAvela che ke:- " he muni ! anAdi saMsAramAM durlabha A avasara pAmI - vicArIne dhIrapuruSa thayo thako tuM eka For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. muhartamAtra paNa pramAda na karIza." vaLo zrIAcArAMgasUtranA lokavijaya adhyayananA cothA uddezAne viSe jaNAvela che ke:"bArIka buddhivALA vidvAn sAdhune pAMce pramAda karavAthI sayu, kAraNake pramAdathIja jIve anaMtA maraNo karyA," ityAdi. vaLI teja sUtranA teja adhyayananA chaThA uddezAmA jaNAvela che ke:-"pote jAte karela madyAdi pramAda baDe jIva vratothI rahIta thAya che, athavA pramAda sevana karavAthI phera saMsAranI vRddhi karanAra thAya che." baLI zrIAcArAMgamUtranA trijA adhyayanamA jaNAvela che ke:-"ajJAnI hoya te mRtelA jANavA ane jJAnI munio sadA-niraMtara jAgatA rahe che. he naro ! sadA jAgatA raho, jAgatA rahenAranI buddhi vRddhi pAme che, je sUe che, te bhAgyazALo na jANayo, ane je jAge cha te sadA bhAgyazALI jANavo. 1. pramAdInuM zrutajJAna sUi jAya, athavA tenuM zrutajJAna zaMkAbALaM ane skhalanA pAmanAeM thAya che, ane apramAdI temaja jAgatAnu zrutajJAna sthira ane asvalita thAya che. 2. jyAM Alasa hoya tyAM sukha na hoya, jyAM nidrA hoya tyAM vidyA na hoya, jyAM pAMce pramAda hoya tyAM vairAgya na hoya ane jyAM AraMbha hoya tyAM dayAlutA na hoya. 3. dharmi puruSonI jAgarikA zreyaskArI che ane adhammi puruSonI to nidrAlutA sArI che, e pramANe zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra deve vaccha dezanA mahArAjAnI bahena jayantIne kahela che. 4. ajagara bhUta thaine je sue che, te amRtabhUta zruta For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 2055 jJAnane nAza kare che, amRtabhUta zrutajJAna nAza thae chate jIva AkhalA jevo athavA chAMNa jevo bane che. 5" Ama che, tethI darzanAvaraNIya karmanA vipAkodayathI kadAcit ughI jAya topaNa je AtmArthI yatanAvALo che, te darzanamohanIya mahAnidrAnAM nAzathI jAgrat avasthAbALoja jANavo, ema kahela che. ahiM nidrA darzanAvaraNIya karma vipAkodayathI Ave che ema kahyu, te karma potAnI meleja udaya thAya che paNa koinA upadezathI udaya thatuM nathI, ahiM e tAtparya samajavU. vaLI zrIAcArAMgasUtranA trijA adhyayananA cothA uddezAne viSe jaNAvela che ke:-" sarvatra-A bhavamAM tathA parabhavamA pramAdIne bhaya che paNa apramAdIne sarvatra bhaya nathI." vaLI eja sUtranA pAMcamAM adhyananA bIjA uddezAne viSe kahela che ke:-" viSayAdi pramAdomAM paDelAo te dharmathI bahAra ke ema samajo: samajIne apramAdi thayA thakA saMyama anuSTAnamA sAvadhAna raho." vaLI paNa eja sUtranAM navamAM adhyayananA bojA uddezAne viSe kahela che ke:-"e prakAranI pUrva kahela vastimAM traNe jagatane jANanArA, tapasyAmAM ujamAla, nizcala manavALA utkRSTa tera varSa sudhI saMpUrNa rAta-divasa saMyama-anudhAnamA prayatna karatAM nidAdi pramAda rahita ane niHzaMkapaNe dharmadhyAna-zukla dhyAna dhyAvatA vazI rahyA che. 68" vaLI bhagavAn nidrAne paNa ghaNI sevatA nathI, "bAra varSenI aMdara asthika gAmamA vyantare karela upasarganA cheDe kAyotsargamAM For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. rahyA thakAja antarmuhUrttamAtra eka vakhataja nidrA pramAda thaela hato." teTalAmAtra nidrA pramAdathI sAvadhAna thaine AtmAne jagADe che-mokSamArgamAM pravRtti karAve che. jyAM thoDI paNa nidrA thai tyAM paNa nidrAnI pratijJA na hatI. matalaba ke sUvAnI buddhithI sUtA na hatA. 69. vaLI zrI suyagaDAMgasUtranA caudamAM adhyayanamA jaNAvela cha ke-" kAnane mIThA lAge evA zabdo sAMbhaLIne athavA kAnane bhayaMkara lAge ekA zabdo sAMbhaLIne, te zabdomAM rAga-dveSa rahitatA vALo thayo thako samitivAna sAdhu saMyama-anuSThAnamAM ramanAra thAya, tathA uttama sAdhu nidrA pramAdane pramAdarnu aMga hodAthI na kare, ane 'ca' zabdathI bIjA pramAdo ne paNa na kare, gurukulavAsamAM rahyo thako A pAMca mahAvrato meM lIdhelA che tene kevI rIte pAra pamADe ? AvA saMzayano gurukRpAthI pAra pAmanAra thAya. 6" tathA baLI zrITANAMga sUtranA vinA adhyayananA bIjA uddezAmAM kahela che ke:-"zramaNa bhagavAna zrImahAvIra svAmIe gautamAdi zramaNanirgranthone " he Aryo" e prakAre saMbodhine Ama bolyA-zAthI prANIo bhayavALA ? he zramaNa ciraMjIvIo ! maraNAdi duHkhathI bhayavALA prANio che. he bhagavan ! te duHkho keNe karyA ? pramAdathI jIve karyA, he bhagavana ! te duHkho kema nAza thAya? apramAdane sevana karavAthI te duHkho nAza thAya." temaja vaLI zrI ThANAMgasUtranA cothA adhyayananA bIjA uddezAne viSe kahela cha ke-"cAra For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 53 muM 207 sthAne karo nimrantha ane nigranthIone saMpUrNa kevalajJAna ane kevaladarzana utpanna thavA- hoya to utpanna thAya che. te A prakAre-strIkathA. bhaktakathA, dezakathA ane rAjakathAne karanArA na hoya 1, viveke karI ane kAyotsarge karI samyak prakAre AtmAne bhAvanArA hoya 2, madhyAhna rAtrinA samaya-avasaramA dharmajAgarikAvaDe jAganArA nidrAno kSaya karanArA hoya 3, phAsunirjIva ane kalpe tevo te paNa uccha-thoDo thoDo ane yAMcAthI prApta thaela evA AhAra-pANInI samyaka prakAre gaveSaNA karanAra hoya 4, A cAra kAraNe sAdhu-sAdhvIone kevalajJAna-kevaladarzananI prApti thAya." vaLI Aja sUcanA pAMcamA adhyayananA bIjA uddezAmA jaNAvela che keH-"mUtelA sAdhuonAM zabda, rUpa, rasa, gandha ane sparza jAgatA agninI mAphaka zaktivALA hoya che, kemake karmabandhanA abhAvaY kAraNa apramAda-sAvadhAnapaNu teone te vakhate na hovAthI zabdAdika karma baMdhananAM kAraNo thAya che. ane jAgatA sAdhuonA zabdAdika sUtelAnI mAphaka sUtelA hovAthI rAkhathI DhaMkAela agninI mAphaka haNAi gaela zaktivAlA thAya che, kemake karmabandhana- kAraNa pramAda tenuM te vakhate teomAM na hovApaNuM hovAthI, zabdAdi karmabandhananA kAraNa thatA nathI." vaLI zrI bhagavatI sUtranA pAMcamAM zatakanA cothA uddezAmAM kahela che ke:-" he bhagavana ! chadmastha manuSya sukhethI jAge evI nidrAne ane ubhA tathA beThA nidrA kare te pracalA, tene kare ? hA, he gotama ! kare." For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 zrIsaptapadIzAstra - gujarAtIbhASAnuvAda. vaLI zrIbhagavatIsUtranA bAramAM zatakanA bIjA uddezAne viSe jayantI zrAvikAe pUcchelA praznanA adhikAramA uttara A pramANe Apela cha:-keTalAka jIvonuM jAgavApaNuM sAru, he bhagavan ! te zA abhiprAyathI ema kaho cho ke keTalAka jIvona jAgavApaNuM sAraM ? he jayantI ! je A jIvo zrutacAritra rUpa dharme karI dhArmika che, zruta rUpa dharmanA anusAre cAlanArA che, zruta rUpa dharma jemane vallabha che athavA dhamiAtmAone je vallabha che. dharmane kahenArA athavA dharmathI prasiddhi pAmelA che, A lokamAM grahaNa karavA lAyaka dharmaja cha ema jonArA, dharmamA premane dhAraNa karanArA, samyakacAritra rUpa dharmane sevanArA ane zruta-cAritrarUpa dharmathI potAnI AjIvikA calAvanArA vicarI rahyA che, evA jIvona jAgavApaNuM sAraM che. e jIvo jAgatA chatAM ghaNA prANa, bhRta, jIva ane satvone duHkha nahiM ApanArA ane paritApa nahiM karanArA evI rIte vartanArA hoya che. te jIvo jAgatA potAne athavA parane athavA banene ghaNI dhArmika sArI yojanAekarI saMyojanArA thAya che, e jIvo jAgatA chatA dharmajAgarikAe karI potAnA AtmAne jAgRta karanArA thAya che. e jIvonuM jAgRtapaNuM sAraM che. te kAraNane lai he jayantI ! ema kahevAya che ke keTalAka jIvonuM jAgavApaNuM sArUMche." ityAdi zrI siddhAntanA vacana hovAthI. tathA zrIdazavakAlikasUtranA cothA adhyayanamA jaNAvela che ke:-" sUtramA batAvela iryA For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri pranthamALA pustaka 53 muM. 209 samiti pUrvaka yatanAe cAlato, hAtha, paga vigereno vikSepa na karato yatanAthI ubhI rahe, hAtha, paga lAMbA, huMkA na karato yatanA pUrvaka bese, rAtrimAM sAvadhAna, atinidrA vigerene dUra karato yatanA pUrvaka sUe, sa prayojana ane praNIta AhAranuM tyAga karato yatanA pUrvaka khAto ane kAlocita, komala sAdhuyogya bhASAe yatanA pUrvaka bolato sAdhu mAThA evA jJAnAvaraNAdi pApakarma bAMdhe nahIM. 8" ahiM ' jayaM sae ' eno artha yatanApUrvaka prayatna karato sAdhu zayana kare. ahiM koi ema kahe che ke - zrIjinezvare zayananuM kathana karela hovAthI nidrAno upadeza Apela che. ema kahe chate kahenArAne kahie chIe: - zayana zabde ekAnte nidrA artha na thAya, pracalAmA vyabhicAra AvavAthI, beThelAne paNa nidrA Ave che. nidrAmAM sAta athavA ATha karmono bandha che, ane zayanamAM bhajanA che. yatanAthI zayanamAM iryApathikI kriyA ve samaya sthitivAlI paNa hoya che, ane nidrAmAM to ekAnte sAMparAyikIja kriyA hoya che, temAM saMzaya nathI. sUtA- zayana karatA thakA anantA muktie gayA, anantA jase ane saMkhyAtA muktine pAme le paNa nidrA karato koi muktie gayo nathI, jato nathI ane jase paNa nahi. vaLI zrIsuyagaDAMgasUtramAM tathA zrI bhagavatI sUtrAM paNa kala che ke:-" upayoge vartanAra, zayana karanArane iriyAvahiyA kiriyA lAge che. " ema nidrAmAM nathI, zayanamAM yatanA zAstrokta jaNAya che, paraMtu nidrAmAM nathI ka For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 210 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtI bhASAnuSAda. je kAraNe gAthAnA cothA padamAM kahela ke ke: - yatanA pUrvaka zayana karato pApakarma bAndhato nathI. nidrAmAM sAta athavA ATha karmano baMdha che, sUtramAM kahela khoDhuM na hoya. jo sAdhuone nidrA pramAda karavA yogyapaNAthI upadeza karAze ? to madya, viSaya, kaSAya ane vikathA paNa karavA yogyapaNe kema nahi thAya ? ahiM vaNI vicAraNA che, chatAM paNa gItArtho madhyasthapaNAe sUtramAM kahela nItie je kahe teja pramANa che, temAM saMzaya ke vicAraNA nathI. tathA vaLI zrIsuyagaDAMgasUtranA puMDarIkAdhyayanamAM kahela ke ke:- " je kaMi A saMparAr3aka karma karAya che, je karme karIne cAre gatimAM jIva rakhaDe, te sAMparAyika karma kahevAya, te karmane pote karato nathI, bIjAonI pAse karAkto nathI ane bIjA karatAM hoya tene sAruM jANato nathI, te sAdhu jANavo. " AvuM sUtra vacana hovAthI, sAMparAyika karmano niSedha sAdhuone upadezela che. nidrAmAM to sAMparAyika karmaja thAya che, ane zayanamAM tenI bhajanA che. tathA zrI mahAnizIthasUtramAM kahela le ke :- " divase zayana kara nahIM, kare to 'duvAlasa' prAyazcitta Ave." ahiM divase suvAno paNa niSedha karela che, to nidrAnA mATe zuM kahetuM ? rAte to kAraNe saMthArA karavAno vidhi che, tyAM sUvAnI yatanA batAvela che. ahiM gItArthoja sAkSIo thai je kahe teja pramANa che. nidrA vidhino upadeza jinezvara tathA chadmasthonA kathita upara batAve sUtra tathA teonI vRttiomAM nathI. to nidrA For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAyazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 211 karavAno vidhi kyAthI kahevANo ?. 123. chadmasthone darzanAvaraNIyakarmanA udayathI jI ke nidrA hoya che, topaNa jinezvare kahela vidhithI nidrA che, e kathana saddahavA yogya nathI. 124. rAtrinA trIjA pahore kevala jJAnanI utpattino pratiSedha jo hoya to e vastu mAnavA yogya che. kAraNake nidrAmA kevalajJAnanI utpatti hoti nathI. 125. chadmasthane pramAda hoya, ane kevalIne pramAdano leza paNa na hoya: e bannemAMthI ANAmAM koNa? ane koNa ANAmAM nahIM ?jenI pravRtti mUtra pramANe che ane kevala iriyAvahi kiriyA jene lAge che te ANAmAMche, ane baLI jene saMparAiya kriyA lAge che, te ANAmAM nathI ema jANavU. 126, 127. upazAMtakaSAyIne tathA kSINakaSAyIne iriyAvahinI kriyA hoya che, ane te sivAya bIjAne saMparAiya kriyA hoya che. A bInA zrIbhagavatIjI mUtramA kahela che. tenA 7 mA 10mAM ane 18 mAM zatakane vise rahela A bInA jANo sAcI zrIjinezvarano vANI tene sAMbhaLIne saddahavI joie. 128.129. zrIbhagavatIjI mUtranA 7 mA 10 mAM ane 18 mAM zatakane viSe kahela cha ke-"jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha nAza nathI pAmyA ane je saMparAiyAkriyA karanArA che. te utsUtreja cAle che" Abu mRtra vacana hovAthI. ahiM vRttikAre ' utsUtramanAjaiva' utsUtra te anAjJAja e prakAre vyAkhyAna karela che. ane "jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha nAza pAmelA che, tene For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIsaptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. iriyAvahinI kriyA hoya che ane te sUtra pramANeja pravRttikare che. " AvAM sUtra vacana hovAthI nidrAnA adhikAramAM upara batAvela thoDuM lakhyuM che. ahiM rahasya A che:- gayA kAmAM anantAchadmastha sAdhuonuM nidrA karavApaNuM thayuM, AvatA kALamAM anantA chadmastha sAdhuonuM nidrA karavApaNuM thaze ane cAlatA kALamAM paNa chadmastha sAdhuone nidrApaNuM che. paraMtu svAbhAvika karmanA udayathIja hoya che, temAM vidhirUpa jinavaranuM upadeza hotuM nathI. baLI je AprakAre kahe che ke:zrIvItarAganA upadezavidhi vinA nidrAne karatA sAdhuo svacchaMdI gaNAya iti. te pate gItArthoMe Ama kahetuM joie:rAtrinA trijA pora pahelA athavA pachI kAraNa vinA nidrAne karatA sAdhuo svacchandIja che, to ema pramANa karo. ane bIjuM je koi paNa chadmastha sAdhu eka pahorathI adhika samayamAtra paNa ahorAtra madhye nidrAne na karato hoya tevA ekane batAvo kadAcit eka batAvAse, paNa tenAthI anya bIjA badhA sAdhuo tema na karatA svacchanda paNAthI virAdhakoja thaze. ema vicArIne je yogya hoya teja kara joie eprakAre hAtha joDI karAtuM mArI vinatinuM vidhAna tene gItArthoe saphala karavuM joie. ubhA rahetA ke beThe chate nivAraNa nathAya te kAraNa utpanna thae chate, je sAdhu suvAnI icchAvALo thA, te sAdhu saMthArAne kare. 130. je kAraNe saMthAro ane uttarapaTTo aupagrahika upadhimAM kahela che, e audhika upadhi For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 213 mAM nathI. tethI jANavuM joie ke e kAraNika che. 131. sAdhuvargane saMthArAnuM kara zrIjJAtAsUtra chaTTA aMganA prathama adhyayanamAM caritopadeze - caritAnuvAde kahela che ema jANo. 132. saMthAro karavAnat vidhi:-bhUmine pramArjanA karIne vastronI pramArjanA to covIsa na thAya paNa eka dRSTi paDilehaNA karIne. 133. tyAra pachI aDhI hAtha mApavALo saMthAro pAtharIne jaMghAone saMkocI upayoga vALo thai yatanApUrvaka tenApara sUra. 134. iriyAvahi paDikkamIne tyAra pachI AcAryane aira a khamAsamaNa ApIne 'vAyaNA saMdisAemi ane vAyaNA karemi kahI vAcanA kare. 135. ukkuDAsane besIne rajoharaNa vaDe athavA muhapattie karIne mastakathI lai paga paryanta zarIranI pramArjanA karIne. 136. jakkuDAsane rahela ane DAbA pagavaDe saMthArAne dabAvIne beTho thako, tyArapachI guru batAvela vidhi jANavo. 137. he jyeSTha Aryo ! he jyeSTha Aryo ! anujJA Apo, anyakAryane niSedhuM huM kSamAguNamAM ramaNa karanAra mahAmunione namaskAra thAo, ema kahI navakAra. kare mibhaMte sAmAiyaM ane arihaMto mahadevo0 traNa vAra kahe, tyArapachI guNagaNa ratne karI zobhita zarIravALA he paramaguru ! Apa anujJA Apo to huM bahu paDipunnAporasI rAtri saMthArAne sthApana karUM. 1. A gAthA bolIne saMthArAnA upara yatanApUrvaka besIne eka paga uMco athavA lAMbo karIne bolavu joie. saMthArAnI anujJA Apo ! bAhurUpa osike , For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuvAda karI, DAbA paDakhe kukaDInI mAphaka paga pasArato antaramadhyanI bhUmine puMje. 2. jaMghAne saMkocatA ane pAzA pheravAmAM zarIrane paDileve, dravyAdi upayogavAlo uzvAsane rokI vicAre. 3. jo A mArA zarIrano rAtrimA pramAde-nAza thAya to AhAra, upadhi ane A dehane chellA zAsozvAse vosarAvaM chu. 4. ema bolI pachI cattAri maMgalaM. ahAra pApasthAnone vosarAvadhA, corAsIkhAla jIvAjonIone khamAvanI ane bAra bhAvanAo bhAvavI joie. huM ekalo chu, mAruM koi nathI, bIjA koino paNa huM nathI, evI rIte adIna manavALo thayo thako potAnA AtmAne zikhAmaNa Ape. 1. jIva ekalo che, ane ekaloja utpanna thAya che, ekalAno maraNa thAya che, karma-raja rahita thayo thako ekalo siddhine vareche. 2. jJAnadarzanaguNe sahita, zAzvato mAro AtmA ekalo che. bAkInA sarva bhAva padArthoM saMyoga saMbaMdhathI ekaThA thaelA che, te mArAthI jUdA che. 3. saMyogane laineja jIve duHkhaparaMparA prApta karela che, mATe sarva saMyoga saMbandhone bhAvathI hu~ tyAga karuM chu. 4. pahelA nahIM pAmela evA subhASita amRta sarakhA zrIjinavacanone pAmIne svIkArela che muktimArga jeNe evo hu~ have maraNathI bIhito nathI. 138. basa-thAvara jIvone sukha ApanAra ane nirvANamArgano rasto dekhADanAra evA zrIjinezvare darzAvela e satya upadezane trividhe huM saddahaNA karuM chu. 139. ityAdi, e saMthArAno vidhi jANavo. zrIAcArAMgasUtranA sijaNA For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 215 adhyayananA trijA uddezAmAM jaNAvela che ke:-" te sAdhu athavA sAdhvI nirdoSa evA sijjA- saMthArAne pAtharIne nirdoSa sijjA - saMthArApara besavAnI vAMchA kare. te sAdhu athavA sAdhvI nirdoSa sijjA - saMthArA para besavA palAja mastakathI paga paryanta kAyAne puMje puMjIne tyAra pachI samyak yatanA pUrvakaja nirdoSa sijjA - saMthArA para bese besIne tyArapachI samyakUyatanApUrvaka nirdoSa sijjA - saMthArApara sUe, te sAdhu-sAdhvI nirdoSa sijjA - saMthArA para sUte chate eka bIjAne hAthe karI hAthane, page karI pagane, kAyAe karI kAyAne sparza na kare, evI rIte sparza karyA vinA samyak yatanApUrvaka nirdoSa sijjA- saMthArA para sUe. te sAdhu-sAdhvI zvAsa letA, zvAsa mUkatA, khAMsI karatA, chIMkatA, bagAsA khAtA, oDakAra khAtA ane vA saMcAra karatAM palAja mukha ke adhiSThAnane hAthe karI DhAMke, DhAMkyA pachI samyakU yatanApUrvaka zvAsa le yAvat vA saMcAra kare. " AvA siddhAntanA vacana hovAthI, AvI yatanA batAvela ke. AvI yatanAthI sutelAne nidrA karavI kema bane ! evI rIte to ane samyak dharma jAgarikAvaDe jAgato jinezvaranA upadezane saddahaNA karato thako yatanAthI sue. 140. upayogavALo chatAM paNa darzanAvaraNIya karmanA udaye karI nidrAthI vyApta thaelA netravALo, mAro AtmA pramAdathI chalAyo, ema jANI A prakAre vicAraNA kare. 141. je buddha upayogavALA, kevalajJAnayukta evA jinavarendro subuddhi jAgarikAe jAge che, te For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 216 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuSAda. dhanya cha, huM teone namaskAra karuM chu. 142. caudapUrvI thaine nidrAnA doSe karI ghaNA bhava huM bhamyo, ema bhuvanabhAne sabhAmAM pUrvabhavanA nija caritrane kahetA kahela che. 143. kayu cha ke-"jo cauda pUrvadhara nidrAdi pramAde karI nigodamAM anantakALa vase, to he jIva ! tAruM zuM thaze ?" AvAM vacana hovAthI. vaLI divasamAM cintavela kAryane karavAvALI ' thIddhiyA' nidrA jene hoya, te durgatimAM jAya che, mATe aho ! nidrA pramAda mahA zatru che. 144. nidrA pramAda doSe karI sAdhue hAthInA dAnta ukheDI nAkhyA, A dRSTAnta ghaNA zAstromAM saMbhaLAya che. 145. AvA kAraNe jinezvaranA upadezamA nidrAkaraNanA Adeza na hoya, paNa teja nidrAnuM tyAga vidhipUrvaka jinezvaroe batAvela che, 146. nidrA tyAga karI, uThIne iriyAvahiyaM paDikamine rAtri prAyazcitta vizodhanArtha-kusumiNa dusumiNa uDDAvaNArtha kAussagga kare, zo zAsozvAsa pramANa-ane kAraNa hoya to eka navakAra-ATha zAsozvAsa adhika cAra logasano kare, pachI zakastava bhaNIne vairAtrika kALane grahaNa kare. vidhipUrvaka sajjhAyane paThAvIne pachI saMvegane pAmelo asaMyati-aviratiyo jema na jAge tema sajjhAyane kare. 147 thI 149. be ghaDI avazeSa rAtri bAkI rahe tyAre muni prAbhAtika kALa grahaNa kare. pachI traNa thoma vaMdanAe AcAryoMdikane vAMdIne. 150. pachI cothe khamAsamaNe rAi pratikramaNane ThAve. have sUtra, niyukti, vRttiyomAM, tathA For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 53 muM. 217 Avazyaka cUrNimAM ane pUrvAcAryoe karelA granthomAM jema vidhi kahela che, temAM paNa kevalInA vacanAnusAre jema kahela che tema huM kahuM chu. 151, 152, zrIuttarAdhyayananA chavIsamAM adhyayanamAM kA che ke:-" sarva duHkhone nAza karanAra kAu. ssagga kare. 46. ane rAtri saMbaMdhI aticAra jJAnamAM, darzanamAM, cAritramA ane tapamA je lAgyA hoya, tene anukrame cintavana kare. 47. pachI kAussagga pALI tyArabAda gurune vaMdana karI vaLI rAtrinA aticArone anukrame AlocanA kare. 48. pachI paDikamI nizalya thaelo evo gurune vaMdana kare, karIne tyArapachI sarva duHkhono nAza karanAra kAussagga kare. 49. te kAussaggamA ' huM Aje zuM tapa svIkAra ? ' e prakAre cintavaNA kare, pachI kAussaggane pALIne zrI jinezvaronuM stavana kare. 50. pachI pArela che kAussagga jeNe evo gurune vAMdIne, je tapa dhArela hoya tenuM pacakhkhANa karIne siddhonuM stavana kare. 51 " valI rAipratikramaNano vidhi zrI Avazyaka niyukti madhye pAMcAM adhyayanamA batAvela cha:" mAyA karaNathI, vegapUrvaka karavAthI, karavAnuM na karavAthI doSo athavA aticArone nidrAthI pramAdathI smaraNa na karI zake tethI prabhAtanA pratikramaNamA pahelA traNa kAusagga. 1. temA prathama cAritrAcAravizuddhino, bIjo darzanAcAra vizuddhino ane trIjo zrutajJAnano paNa temAM aticArone ciMtave. 2 trIjAmA rAtrinA aticArone ciMtave ane chellAmA For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 218 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. zuM tapa karUM ? zramaNa bhagavAn zrImahAvIrasvAmIe chamAsI tapa kayu he jIva ! tuM karI zake ? na zakuM, ema eka eka divasa uNuM karatAM karatAM jAva porasI athavA navakArasI sudhI ciMtave. 3" vaLI zrIharibhadrasarikRta paMcavastuka granthamAM jaNAvela che ke:-" prAdoSikAdi sarva-kAlagrahaNa ane svAdhyAyAdi te vizeSa sUtrathI ahiM jANI levU. have hu~ rAipratikramaNa anukrame kahIza. 1. sAmAyika lai pahelAja ihAM cAritrAcAra vizuddhi mATe pacIsa zAsavAsa pramANa dhora puruSo kAussagga kare. 2. vidhipUrvaka 'namo arihaMtANaM' kahIne zuddha cAritriyA 'logassa ujjoagare' bolIne darzanazuddhi nimitte eka logassano kAussagga 'caMdesu nimmalayarA' mudhI kare. 3. pachI vidhipUrvaka 'namo arihaMtAgaM' kahIne 'pukhkharavaradIva 0. zrutastava bolIne tyAra pachI upayoga vALA thayA thakA aticAra cintavanarUpa kAussagga kare. 4. have je citavana kare, te batAve che:-sAMjhanA pratikramaNanA anantara stutithI laine A cAlatA kAussagga vyApAra paryanta rAtri saMbandhI sarva aticArone ruDI rIte cintave. 5. trIjA kAussaggamAM rAtrinA aticAro cintavIne vidhipUrvaka 'siddhANa buddhANaM' kahIne vidhipUrvaka pratikramaNa kare. 6. sAmAyikanuM bahudhA karaNa, te pUrvaka zramaNanA vyApAra cha; ane A smaraNa karAvavAmAM prAye te kAraNabhUta che. 7. pachI gurune khamAvIne sAmAyika uccArapUrvaka kAussaggane kare, temAM AvaM cintavana kare, gurue For Private And Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 219 ApaNane kyA joDyA che. 8, gurue batAvela kAryanI jema hAni na thAya tema udyama kare, tapa karavAmAM cha mAsathI lai yAvat porasI navakAraso sudhI sarala bhAvanAe cintave. 9. pachI ATalaM tapa karavAne huM samartha chu ema hRdayamAM nizcaya karIne gurune vAMdaNA daine guru samIpe je cintavela teja navakArasI. porasI vigere grahaNa kare. 10" jevo pratikramaNano vidhi upara batAvela granthomAM kahela che tevoja Avazyaka bRhad vRttimAM jaNAvela che. 153. tevoja Avazyaka cUNimAM vakhANela che. tathA zrI haribhadramarikRta paMca vastuka granthamA:-" AcaraNAe zrutadevI vigereno kAusamma che, vaLI koika comAsImAM, saMvaccharImA kSetra devatAno kAussagga ane pakhkhImAM zayyAmurI-bhavanadevIno ane koika comAsImAM paNa kAussagga kare che. 492" Aq vacana temAM hovAthI. paraMtu AcaraNAe paNa devasia pratikramaNamAM zrutadevI tathA khetradevIno kAussagga sUtra, vRtti ane cUrNimA batAvela nathI. 154. pakhkhImAM, comAsImAM ane saMvaccharImAM devIno kAussagga koikaja kare che, ema kahela che. AvA vidhivAdo sarvane mAnya che ema kahela nathI. 155. AcaraNAe karela hoya, tene na karavAthI ANAbhaMgano doSa nathI, AcaraNAne anyonya-dekhAdekhI koi kare ane koi na kare. 156. sarvAMnI potapotAnI gacchAcaraNA bhinna bhinna hovA chatAM paNa ane judI judI rIte karAtI chatAM koithI For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 zrIsaptapadIzAba-gujarAtIbhASAnuvAda. paNa nindAtI nathI. 157. keTalAka traNa thoi kahe cha, vaLI keTalAka cAra thoi kahe cha, kAussaggamA devIonI thoi kahe che, te devIonI thoi paNa sarvene pramANa nathI. 158. devIonI stuti karavAmAM prayojana Alokanoja hoya che ane te pragaTa dekhAya che, kAraNa ke 'vaMdaNa vattiyAe' e pATha tyAM bolatA nathI. 159. kAussagga abhiMtara tapamAM che, vaLI navakAranu cintavana karAya che, ane jainasiddhAntomAM vaMdanIya arihaMtAdi pAMca che. 160. zrIdazavakAlikasUtranA navamAM adhyayanamA 'A lokanA athai tapa na karavU' ema tihAM khullI rIte niSedha karela che, te jANavU joie. 161. vaLI zrI Avazyaka sUtramAM, zrI ThANAMga mUtramAM, zrI samavAyAMga sUtramA, zrI prazna vyAkaraNa mUtramA ane zrI uttarAdhyayana sUtramA A lokanA arthe tapa karavAna niSedha batAvela che. 162. zrI dazakAlikasUtramA kA che ke:-" nizthI tapasamAdhi cAra prakAranI che te A prakAre A lokanA mATe-A lokanA nimitte labdhi AdinI vAMchAdhI tapa-anasanAdirUpa na kara, dhammilanI mAphaka 1, tathA paralokanA mATe-janmAntaranA bhoga nimitte tapa na karavU, brahmadattanI mAphaka 2, vaLI kIrti, varNa, zabda ane zlAghAnA mATe tapa na karavU 3, paraMtu karmanirjarAne mATeja tapa karavU, tene choDI bIjI koi paNa vAMchAthI tapa karavU nahI. 4" A prakAre siddhAntanAM vacana hobAthI. baLI zrIAvazyakasUtramA batrIsa yogasaMgraha batA For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM 221 velA che, tenAM nAma: - " Alocana 1, niravalApa 2, Apadi sudRDhadharma 3, anizritopadhAna 4, zikSA 5, ane niSpatikarma 6 " ityAdi nAma batAvelAM che, temAM cotho yogasaMgraha - anizritopadhAna che, teno artha 'AlokanA phalanI vAMchA karyA vinA tapanuM karavApaNuM' ema batAvela che. " eja pramANe zrI ThANAMgasUtramA, zrIsamavAyAMgasUtramAM, zrIpraznavyAkaraNasUtramA ane zrIuttarAdhyayana sUtramAM batAvela che. eka divasanA paryAyavALo - Ajano dIkSita, bAla ane ajJa evo paNa sAdhu zo varSanI dIkSita ane bahuzrutavALI paNa sAdhvIne vaMdana kare nahI. 163. viratine dhAraNa karanArI, guNanA sthAnabhUta evI paNa sAdhvI vaMdAti nathI, evo vyavahAra che, to avirati devIone sAdhu kema vAMde ?, te kaho ? 164. devInI thoi AcaraNAe che, e kAraNe te zuddha nathI, AcaraNAnA lakSaNe karIne paNa yogya nathI, kAraNake AcaraNAnuM lakSaNa tyAM lAgU paDatuM nathI. 165. AcaraNAnuM lakSaNa pUrvAcA e A pramANe batAvela che:- "koi paNa azaTha puruSe koi sthAne je kaMr3a nirdoSa- pAparahita AcaraNa karyu hoya, ane tenuM bIjAoe nivAraNa karyu na hoya, te AcaraNa kahevAya, tevI AcaraNA amane pramANa che. 1" AvuM pUrvAcAryanuM vacana hovAthI temAM je jinezvare niSedhela ane te niSedhelanaMja vidhAna kara eja sAvadha - pApakArI che, lakSaNa viruddha evaM A AcaraNa ahiM kema pramANabhUta mAnI zakAya ? For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. 166. kSetranA avagraha kAryamAM kSetradevInuM saMstava-stuti karatA mAdhuone vasati doSa che, te utpAdananA zoladoSa mAMhelo agyArako 'puvvApacchaca saMthava' nAmano jANavo. 167. A AcaraNa je sUtra viruddha ane je svacchaMdamatie kalpAelI golAe kahevAtI, te AcaraNA nizcethI mArAkDe nahI thAya. 268. hane pakhkhI saMbaMdhI, comAsI tathA saMvaccharI saMbaMdhI pratikramaNano vidhi kahe cha:-zrIAvazyaka niyuktinA pAMcamA adhyayanamA jaNAye ke ke:-" devasiya, rAiya, parikhaya, caumAsiya ane saMvaccharIya e pAMce pratikramaNamAM, eka eka pratikramaNamA traNa traNa gamA jANavA. 1. prathama sAmAyika uccAra karI kAussagganI pahelA, pharI bIjIvAra paDikamatAM ane trijIvAra kAussaga karatAM pahelA sAmAyikano uccAra zA mATe karAya che ? guru uttara Ape cha ke-samabhAvamA rahI kAussagga kare, evIja rIte samabhAvamA rahI pratikramaNa kare ane samabhAvamAM sthitAtmA kAussaga kare, e mATe traNa vakhata sAmAyikano uccAra batAvela che. 2-3. A pAMce devasiya vigere pratikramaNomAM eka eka pratikramaNanI aMdara traNa traNa gamA jANavA. sAmAyikalo uccAra karI paDikamaNane mATe aticAra cintavanarUpa kAussaga karavU te prathamagamo, phera sAmAyikano uccAra karI pratikramaNasUtranu kahevaM, te bIjo gamo ane sAmAyika adhyayana uccAraNa karIne cAritra zuddhi karavA kAussagganuM karavu e trijo gamo, ema traNa gamA nA For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasari granthamAlA pustaka 53 muM 223 NavA. ahiM bIjo koi prazna kare ch| pratikramaNanA mATe prathama kAussagganA AdimAM sAmAyikano uccAra karIne phera kema bIjI vAra pratikramaNasUtranI AdimAM teno uccAra karavAmAM Ave che ? ane baLI trijI vAra cAritra zuddhinI AdimAM te sAmAyika sUtrano uccAra karavAmAM Ave che ? ema ko chate guru kahe che:-samabhAvamA rahela AtmA prathama uccAraNa karela cha sAmAyika jeNe evo te kAussagga karIne ane evIja rIte bIjI vakhata uccAraNa karela che sAmAyika jeNe, te patikamaNasUtra bhaNe ane trijI vAra paNa samabhAvamAM rahela, uccarita sAmAyikavALo cAritranI zuddhi mATe kAussagga kare. prathama samabhAvamA rahelaneja pratikramaNa kayu gaNAya, te zivAya na gaNAya. eTalA mATe traNavAra karemibhaMte kahevAya che. athavA "sajjhAya, dhyAna, tapa, kAussagga, upadeza, stuti, pradAna ane saMtaguNa kIrtana eTalAmAM punaruktadoSa nathI gaNatAM. 1" Aq vacana hovAthI. pAMce pratikramaNamAM aticAra cintavana rahelaja che. upara batAvela niyuktinA bale pakhkhI, comAsI ane saMvaccharIpatikramaNa devasI pratikramaNanI sAthe karAya che, ane temAM kAussaga je je Ave che te te jotakalpathI che. 169. devasiyapratikramaNamAM zo zAsozvAsa, ane rAipratikramaNamAM te pacAsa hoya che, parikhamAM traNazo, comAsImAM pAMcazo. 170. temaja eka hajArane ATha zAsozvAsa saMvaccharI pratikramaNamAM jANavA. ema zrIAvazyakaniyuktimAM For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuSAda. kahela che. 171. pakhkhiya, comAsI ane saMvaccharIpatikramaNano bIjo koi vidhi sUtramA dekhAto nathI. vRttiyomA je vidhi kahela che, te paNa sarvagacchomAM thato nathI. 172. sarvAMnI pUrva sarioe karela potapotAnAM gacchanI AcaraNA che, temAM je pravacanamArganA anusAre AcaraNA, te AcaraNA paNa ANA sarakhI che. 173. have pakhkhiya kyAra karavaM tenuM adhikAra jaNAve che:-pakhkhiya ane poSadhamAM samAdhine prApta thaelA sAdhuonAM citta samAdhisthAna zrIdazAzrutaskaMdha sUtrane viSe daza kahyAM che. 174. ahiM cUrNimAM jaNAvela che ke:"parikhamA parikhakArya ane pakhkhimAM poSadhopavAsa AThama ane caudazamAM, samAdhi eTale jJAna, darzana ane cAritrarUpa bhAvasamAdhimAM prApta thaelA" ityAdi bacana hovAthI, ahiM zrIdazAzrutaskaMdhasUtrane viSe pakhviya zabda che te caudazIne kahanAra jANavo, je kAraNe pakhkhino paryAya caudaza zabda kahela che paNa pakhkhiya zabde pUrNimA kahela nathI. 175. vaLI zrIbhagavatIsUtranA bAramA zatakanAM pahelA uddezAmAM pakhkhiya-posaha zabda caturdazIno saMbhava che. 176. je kAraNa mATe prathama divasa vinA poSadha paNa grahaNa karyu nathI, tethI eka divasaceMja ArAdhana ihAM khullu jaNAya che. 177. tenI ' zrIbhagavatIsUtranI' vRttimAM caudaza ke pUnama Adi levAnuM vizeSa kAMi jaNAvela nathI; e kAraNe caudazImAMja pakhkhiya thAya. 178. je mATe pUrvAcAryoe kahela che ke:-"ahama, chaTTa For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 225 ane cautthabhatta-eka upavAsa saMvaccharI, comAsI ane pakhkhimAM poSadha tathA tapa kahela che, asamartha ane gilAnane mATe mAphI che ?" temaja kaLI zrInizIthabhASyamAM kahela che ke-" pakhkhimAM cothamatta-eka upavAsa karavU " have pUrNimA ane amAvAsyA gaNavAmAM Aveto cothabhatta-eka upavAsa kema thai zake ? AvA kAraNathI caudazamAMja pAkSika jANavu. vaLI zrIvyavahArasUtranIvRttimAM kahelacheke:-"AThamatithI tathA parikhamA cautthabhatta ane comAsImAM chaha tathA saMvaccharImAM ahama tapa na kare tene prAyazcitta Ave ?" tathA AvazyakacUrNimAM kahelache ke:-" AThama ane caudazamAM arihaMta ane sAdhuo bAMdavA" ema jaNAvela che. vaLI phera tyAMja-"vaLI te zrAvaka AThama, caudazamAM upavAsa kare, pustaka vAMce, tyAre sAgaracaMdanAmA zrAvaka AThama caudazane viSe zUnya gharomAM athavA smazAnamAM eka rAtri saMbaMdhI paDimA-abhigraha vizeSane sthApe.caMpAnagarImA sudarzana zreSTiputra AThama ane caudazamAM cauTAne viSe zrAvaka pratimAne svIkAre. udAyanarAjA AThama ane caudazamAM poSadha kare." AvA AvazyakacUrNinA vacana hovAthI tathA vaLI-'AThama, caudazamAM prabhAvatI zrAvikA bhaktirAge karIne niraMtara avazya sAdhuvaMdanAdi upacArane kare" ema nizIthacUNinA vacana hovAthI ghaNA sthAnone viSe pAkSika-kRtyo pauSadha, caityaparipATI, sAdhuvaMdana vigere caturdazImAMja dekhAya che. e kAraNe pAkSika zabde karI For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuSAda. caturdazI jANavI. kArtika amAvAsyAe zrIvIrajinavarendranu nirvANa thayu, te kAraNe tyAre zuddha poSadha-upavAsa sthApyuM. 179. kAzI, kozala dezanA rAjA vigere aDhAra gaNarAjAo malIne pakhkhiya tathA amAvAsyAmAM tyAre karyu. 180. A suvacanazrIdazAzrutaskaMghasUtranAM AThamAM adhyayanamAM kahela che. phera vaLI, teja sUtramA pakhkhinI AropaNa athavA AlovaNA kahela che. 181. te AlovaNAnuM grahaNa karavU amAvAsyAe niSedhela che, mATe amAvAsyAmAM pakhkhi na hoya; jyAre amAvAsyAnu niSedha kayu. tyAre pUnamarnu paNa pakhkhi na thAya ema jANavU. 182. je kAraNathI paMcamAMga zrIbhagavatIsUtranA panaramAMzatakamA zrIvIranAthano vihAra paDavAnA divase ane tenA pahelA divase comAsI ema kahela che. 183. tethI traNa comAsI pUnamanA divase jANavI. vaLI pakhkhi tathA comAsI eka divasamAM na thAya. 184. aMgasUtromA tathA upAMgasUtromAM caturdazI, aSTamI, uddiSTA-jinakalyANika tithI tathA traNa pUrNimA e rIte cAra parvatithIonAM nAmo kayAM che. 185. bIjoaMga zrIsuyagaDAMgasUtra, tenAM trevIsamAM adhyayananIvRttimA coparvI saMbaMdhI khullA artha rahelA che, ema jANavU, te A prakAreH-AThama tathA caudaza. 186. temaja uddiSTA zabde karI zrIjinavarendronI mahAkalyANakatithio ane comAsInI traNapUrNimA tithIoja che, ema jaNAvela che. 187. e kAraNe caudasanA divase pakhkhiya jANavU, je For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvAryazrIbhrAtRcaMdragi granthamAlA pustaka 53 muM 227 kAraNa mATe pUrNimAM comAsInItithI kahela che, temAM koI prakAre paNa pakhkhi thAya nahI. 188. have parikya caudazanA divase thAya, temAM pahelA devasiya thAya, ema yogazAstranA arthamAM zrIhemacaMdrasUrIzvare kahela che. 189. je kAraNa mATe pUrvAcAryoe kahela che ke:-" bojI paNa vRttiyomA temaja cUrNiyomA ane baLI zrIabhayadevari pramukhoe uddiSTA zabde amAvAsyA nirdeza karela che. 1. ema uddiSTAno artha amAvAsyA jo mAnIe to zrIjainazAsanamA supasiddha kalyANaka tithIo prApta thai zake nahi, ane jyAre sUtra ke arthamA kahela na hoya to te kevI rIte ArAdhi zakAya ? 2. bIjI kriyAomAM nAga vigerenI pUjA, samudanA jalanI vRddhi ane zailaka yakSanA upacAramA tyA uddiSTAno artha amAvasyA jANavo. 3. ema uddiSTApade karI pravacana-siddhAntamAM amAvAsyA kahela che, jyAM zeSa lokasthiti ema vizeSa jaNAvela hoya. 4. tyAM viveka karako joie, para tIrthIona ke svatIrthIona ArAdhana che. dharmakriyAmAM kalyANikatithIone mUkI jinamatano jANakAra bojo artha kema grahaNa kare. 5." e kAraNe svatIrthe uddiSTA zabde kalyANika tithI jANavI ane jagatsvarupe uddiSTA zabde amAvAsyA jANavI. paLo saMdeha viSauSadhImAM jinavallabhamUrie paNa kA che keH-comAsI pratikramaNa pakhkhiyadivasamAM caturvidhasaMghe (11 190. nizvethI pakSanI AThama ane mAsanI pazikhaya jANavI, ane tyAM For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. pakhkhiya zabde cartudazI ema zrIpUrvAcAryoe kahela che. 191. vaLI bIjaM zrIjaMbudvIpaprajJaptI, zrIcaMdaprajJaptI, zrIsUryaprajJaptI, zrIbhagavatI ane zrIanuyogadArasUtromAM ane bIjI jagoe paNa ejapramANe kahela che. 192. panaradivaseM pakSathAya, be pakSano mAsathAya, bAramAsano varSa thAya, e kALa pramANa che, e parvapramANa na hoya. 193. je tithIomAMja pratikramaNa thAya evA moTA traNapaNe pakhkhI, comAsI ane saMvaccharI te AvA kALa pramANanI gaNanAe na thAya. 194. zrAvaNa vada paDavAe tathA abhIcanakSatre saMvaccharano prAraMbha thAya che, ema jinavaroe kahela che. 195. ane jo evIrIte gaNie to ASADhIpUnimeM varasathAya, paNa bhAdarakhAsudapAMcamanAdivase e varasa kevIrIte thAya ? 196. tema bIjApakSamA mAsa thAya to mAsasthAnamAM comAsI kema thAya? vaLI ATha mAsane viSe ane bAramAsaneviSe zuM karavu ? ema karIe to ebadhuM viruddhajevU thAya. 197. e pramANe zrutane sAMbhaLIne divasonI gaNanA karI parvatuM karavU saMbhavatuM nathI, ahiM gotArthoM je kahe teja pramANa. 198. e pramANe pakhkhIsaMbaMdhI adhikAra jANavo. have udayikatithIno adhikAra batAye che:-zrIcaMdapannatisUtra tathA zrIsUrapannattisUtra e be upAMgasUtramA tathA paMcamaaMga zrIvivAhapannattisUtramA udayatithInuM pramANa batAvela che. 199. ahiM sUtranAM purAvA batAve che. zrIjaMbUdvIpasUtra mUlamAM jaNAve che ke:-" he bhagavan ! For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM 229 ekamAsanA pakSa keTalA kahyA che ? he gautama ! be pakSa kA he. te ApramANe, eka vadipakSa ane bIjo sudipakSa, he bhagavan ! ekapakSanAM keTalA divasa kahyA che ? he gautama ! pannaradivasa kahyA che, te A pramANe- pratipadA divasa, dvitIyA divasa yAvat paMcadazI pannaramo divasa. he bhagavan A pannara divasonA keTalA nAma kA che ? he gautama! pannara nAma kalA ke, te ApramANeH - prathama pUrvIga, 2. siddhamanorama, 3. manoratha, 4. yazobhadra, 50 yazodhara, 6 sarvakAmasamRddha, 7. indramUrddhAbhiSikta, 8. saumanasa, 9. dhanaMjaya, 10. arthasiddha, 11. abhijAta, 12 atyazana, 13. zataMjaya, 14. agnivezma, 15. upazama. edivasonA nAma jANavA. he bhagavana ! ApannaradivasonI keTalI tithI kahela che ? he gautama ! pannaratithI kahela che, te AprakAre-naMdA, bhadrA, jayA, tucchA - riktA ane pUrNA emane traNavakhata Avarttana karIe eTale pannaradivasanI pannaratithIo thAya. jema ke 1-6-11 naMdA, 2-7-12 bhadrA, 3-8-13 jayA, 4-9-14 tucchA. 5-10-15 pUrNA he bhagavana! ekapakSanI rAtrio keTalI kahI che ? he gautama! pannararAtrio kahela che, te ApramANe - paDivArAtri yAvat pannaramIrAtri he bhagavana ! A pannara rAtrionA keTalA nAma kalA che ? he gautama! panara nAma kA che, te A pramANe - uttamA paDavenI rAtri, sunakSatrA bIjanI rAtri, elApatyA trIjanI. yazodharA cothI, For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. saumanasA pAMcamI, zrIsaMbhUtA chaThI, vijayAsAtamI, vaijayantI AThamI, jayantI navamI, aparAjitA dazamI, icchA agyAramI, samAhArA bAramI, tejA teramI, atitejA caudamI, devAnandA pannaramI, Arnu bIjunAma nirati paNa che. A rAtrionA nAma jANavA. he bhagavan ! A panara rAtrionI keTalI tithIo kahela che ? he gautama ! panaratithIo kahela che, te A pramANe:--1. ugravatI, 2. bhogavatI, 3. yazomatI, 4. sarvasiddhA, 5. zubhanAmA, 6. ugravatI, 7. bhogavatI, 8. yazomatI, 9. sarvasiddhA, 10. zubhanAmA, 11. ugravatI, 12. bhogavatI, 13. yazomatI, 14. sarvasiddhA, 15. zubhanAmA, A pannararAtrionA nAma jANavA. AvAM sUtravacana hovAthI. upara pramANe sUrapannattImUlasUtramA paNa dazamAM bhAbhRtanA caudamAM ane pannaramAM pAbhRtaprAbhRtane viSe sarakho pATha hovAthI lakhela nathI. A sthAne enIttimAM Ama jaNAveLa cha:-" ekeka pakSanI pannara panara rAtrio kahelI che. te A prakAre-paDave paDavA saMbaMdhInI prathamA rAtri, bIjA divasa saMbaMdhInI bIjI rAtri, evI rote pannaramA divasa saMbaMdhInI panaramI rAtri" AvA vacana hovAyI. je divasa, teja rAtri eTale divasanA saMbaMdhavALI rAtri jANavI. zrIkalpasUtramA jaNAvela che ke:-"upazama nAmA divase devAnaMdA te rAtri" ema kahela hovAthI vRttimA jaNAvela che ke:-"koi zaMkA kare ? ke-divasothI tithIomAM zuM vizeSatA cha ? ke For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 231 jethI eone jUdI kevAya che. guru uttara Ape che-ahiM sUrye niSpAdana karela eTale sUryathI niSpAdana thaelA ahorAtra che ane caMdrathI niSpAdana thaela tithIo che. tathA vaLI A pUrvAcAryAMnI paraMparAthI Avela rahasyabhUta upadeza ke. bAsa bhAge pravibhakta thala ahorAtrAnA je ekasaTha bhAgo telA pramANavALI titho jANavI. ane trIsa muhUrtta pramANa ahorAtra te to suprasiddha che. vaLI zrIbhagavatI sUtrAnAM bAramA aasti chaTTA uddezamAM Ama kahela che: " he bhagavana ! zA prayojane ema kahevAya che ke sUrya Aditya che ? he ! gautama sUrya jenI AdimAM ke evA samayAdi athavA AvalikAdi athavA yAvat utsarpiNI, avasarpiNI kAla che, te kAraNathI sUrya Aditya kahevAya che. " teno vRtti A pramANe che - " have Aditya zabdano anvartha-sArthakatA jaNAvatA jaNAve ke sUrya he Adi prathama jeono madhye te sUryAdika kahevAya, koNa kahevAya ? batAve ke samayo- ahorAtrAdi kALa bhedomAM jeonAM bIjo vibhAga na thai zake evA aMzo. te samayo kahevAya, te A prakAre sUryodayanI avadhine karIne ahorAtrAno AraMbhaka samaya gaNAya che, temaja AvalikA, muhUrttAdiko paNa gaNAya che, te kAraNa mATe sUryane Aditya ema kahevAya che. ahorAtra, samayAdionI AdimAM thaela te Aditya kahevAya. A pramANe vyutpatti karela hovAthI. " evIja rote zrIsUryaprajJapti sUtramAM jaNAvela che ke: - he bhagavan zAthI sUrya Aditya ema For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 zrIsaptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. kahevAya che ? uttara Ape che ke:- sUrya jemanI AdimAM che evA samayo, Avaliyo, zAsozvAsa, stoka yAvat utsarpiNI kAla ema nithI jANa sUrya Aditya, ema kahevAya che, ema bolAya. " evIjarIte zrIcaMdapana timUlasUtramAM paNa jaNAvela che. have temanI vRtti jaNAve che :- " he bhagavan ! zAkAraNathI sUrya Aditya ema kahevAya che, ema bolAya ? bhagavAna kahe che, sUrya Adi prathama he jeone te sUryAdika kahevAya. te koNa ? samayo. samaya eTale ahorAtrAdi kALa jenA bIjA vibhAgo na thai zake te samaya, sUrya jenI Adi che, sUrya jemanuM kAraNa che, evA jANavA. te A pramANe- sUryanA udayanI maryAdAkarI ahorAtrAno AraMbhaka samaya gaNAya che, bIjIrIte na gaNAya evIrIte AvalikAdi paNa jemanI AdimAM che, evA jANavA. vizeSa asaMkhyAtA samaya samudAya rupane AvalikA kahie. saMkhyAti AvalikAono eka zAsozvAsa eTale 4352 AvalikAonI eka zAsozvAsa, ema vRddhasaMpradAya che, tathA kahela paNa che ke:-" eka zAsozvAsa 4352 AvalikA pramANa anaMtajJAnIoe kaTTela che ? " sAta zAsozvAsano ekastoka ityAdi yAvat zabde muhUrttAdika jANI levA, te sugama hovAthI jaNAvyA nathI. evI rIte nizreyathI sUrya Aditya ema prasiddhithI bolI zakAya. AdimAM je thaela hoya te Aditya AvI vyutpatti hovAthI. " AvA akSaro jovAya che, tethI udayatithI pramANa For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 233 che. anya zAstroneviSe paNa kahela che ke:- "udayamAM je tithI hoya teja pramANa, bIjI svIkAravI nahI bIjI svIkAratA ANAbhaMga yAya, ANAbhaMgathI midhyAtva lAge ?" je tithImAM sUrya udaya thAya te tithImA paccakhANa, pUjA, pratikramaNa ane pauSadha anuSThAna kara joie 2" ityAdi batAvela che. atyanta thoDA aMdhArAvALI mATeja ajavALI chatAM aMdhArIpaDave kahevAya che, alpa jemAM udyota - ajavALu che kharekhara saMpUrNa jemAM aMdhAruM che, chatAM paNa ajavALI paDave kahevAya che. 200. evIrIte udayatithI paNa jANavI. saMpUrNa aMdhArI evI ujvalatithInI mAphaka Avazyaka velAe tithInuM grahaNa koi jagAe paNa dekhavAmAM Avela nathI. 201. chatAM paNa e sabaMdhInA akSaro jo gItArtho batAve to te akSaro mane pramANa che, tatvato teja gItArthe jANe. 202. AvazyakaveLA parvatithI hoya temAM pratikramaNa, te parvatithI pUrvAhna utpannathalI hoya ke aparAhnamAM paNa utpanna thaelI hoya, te vicAra karo. 203. te parvatithI aparAhnamAM jo utpanna thalI hoya temAM pratikramaNa kara te vyAjavI che, paNa pUrvA * mAM utpanna thalI hoya temAM pratikramaNa karavuM te vyAjabI nathI, te paNa jo sUtramAM kahela hoya, pachI bhale te ajavALIyA pakSI hoya ke aMdhArIyA pakSanI hoya, te te sarva mane pramANa che. 204. nithethI pahelo divasahoya ane te divasanI rAtri te divasanA pAchala AvanArI jANavI, ebInA zrIjaMbudvIpapanatti, sUryapannatti tathA caMdana ttisUtroma kahela che. 205. For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 zrIsaptapadozAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. te sUtrapATha pahelA lakhelaja che, tyAMcI jANI levu. te kAraNa mATe divasanA aMtamAM-samAptimA pratikramaNa karavaM, e mArga vyAjabIja che. mATe pravacana-siddhAntamA kahela udayatithImAM parvatithI ArAdhavAnI ramaNatA karavI. 206. e prakAre udayatithI ArAdhavAno adhikAra samApta thayo. atha sAdhu ane zrAvaka pramukhonA devasiya vigere pAMcapatikramaNanI kriyA sUtrAnusAre sarakhI jANavI, 207. have zrAvakonA pratikramaNamA je vizeSa che, te kahevAya cha:-iriyAvahI paDikamIne dharmanA upagaraNa, muhapatto, zarIra pramukhanI paDilehaNA karIne vaLo paNa iriyAvahI paDikkamavI. 208. samyakaprakAranI jayaNA karavA sAru, tyArabAda be khamAsamaNa ApIne 'icchAkAraNa saMdissaha bhagavaM sAmAiyavayaM saMdissAvemi, icchAkAreNa saMdi saha bhagavaM sAmAiyavayaM ThAvemi' 209. eka navakAra gaNavA pUrvaka sAmAyikadaMDaga karemibhaMte uccAraNa kare, pachI Avasyaka kriyAnI veLA prApta thaela ke ema jANIne. 210. Avazyaka kriyA karavAno kALa prApta thae chate atikramaNa karanArAone besavAnuM hotuM nathI, tethI najIkamA prApta thaela Avazyaka kALathI prerAelA besavAno Adeza nirarthaka ahiM mAge nahI. 211. kALe karAto svAdhyAya zrIjinamatamAMsuvizuddha kahela cha, svAdhyAyakaravAno anujJA zrIjinezvaradevoe akALe karela nathI. 212. besaNe tathA sajjhAyanA khamAsamaNa ApyA pachI kriyAnuM saMbhava che, e bhAva jo gItArtho mAnatAhoya to For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 235 sAcaM. 213. e e kAraNe jo mArI mAnyatA zrIsUtraviruddha hoya to mAruM micchAmi dukarDa thAo, pachI dvAdazAvartta vaMdana 214. ApIne paJcakhANa karIne tyAra pachI caitya- devavAMdIne pachI AcArya, upAdhyAya ane sarvasAdhuvAdIne pratikramaNa DhAine anukrame kAussaggane kare. 215. bAkIno vidhi devasiyapatikramaNa saMbaMdhI sAdhu sarakho jANavo, ane eja pramANe rAipratikramaNanovidhi jANavo. vratonuM uccArakarIne pachI anukrame rAiprAyazcittasaMbaMdhI kAusaggane kara. 216. prathama caityavaMdanakarIne pachI matikramaNaThAve. e pramANe zrAvakonuM devasiya tathA rAiyapratikramaNa jANavu. 217. ane vaLI bIjuM muhapattI paDilehaNA karyApachI be bakhata dvAdazAvarttavaMdana harni a air mastaka ane uparanI kAyAnI pramArjanA karavI. 218. evIrIte AkhAdivasamAM paJcakhkhANathI mAMDIne ATha vAra muhapattInI paDilehaNA ane zarIranI mamArjanA paNa ATha vAra. 219. ane cha vAra rAtrimAM jANavI. muhapattI paDilehyAvinA jo vAMdaNA Ape to pUrvasUrioe tenuM prAyazcica batAvela che. 220. dRSTinirikSaNa paDiledaNA vAraMvAra karabI, ane banne kALa pacIza pacIza muhapattInI tathA zarIranI pahilehaNA karavI. 221. bAkInA traNa Avazyaka sAdhunI mAphaka karavA, ane potapotAnA vratanA aticAro anukrame karIneja cintavA, 222. ruDIrIte AlovIne tyArapachI paDikamIne vizuddhi kare, sarvapratikramaNonuM paramarahasya e ke. ema For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 236 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda jANavu 223. ahiM gItArtho madhyastho sUtrAnusAre dRSTirAga rahitapaNe maherabAnI dhAraNakarIne je kahe teja pramANa kara. athavA ahiM madhyastha gItArtho je kahe, teja pramANa karavU. mATe sUtrAnusAre dRSTirAga rahitapaNe kRpAkarI bolavU joie. atha upadhAnano AdhikAra lakhiye chIe-1.aMgapraviSTazrata ane aMgabAhayazruta. tathA vaLI Avazyakazruta ane Avazyaka vyatiriktazruta, temaja kAlikazruta ane utkAlikazruta. 224. zrIThANAMgasUtramA tathA zrInaMdIsUtramA temaja zrIanuyogadvArasUtramA sUtranA upara batAvyA te chabheda zrIjinezvaroe kayA che. ethI adhika, e vinA bIjA koi paNa sUtra jaNAtA nathI. 225. haM pucchaM chaM ke paMcamaMgalanAme je mahAzrataskaMdha, jenA pAMcaadhyayana ane eka cUlA che, te jo hoya to te koi jagAe hovA joie paNa te koi jagAe prApta thatA nathI. 226. vaLI pratikramaNa zrutaskaMdha ane zakrastava nAme bIjo zrutaskaMdha, trIjo arihaMtacaitya adhyayana, cotho stavaadhyayana, pAMcamuM nAmastava adhyayana ane chaThaM zrutastava adhyayana, ema cAra adhyayana ane be zrutaskaMdha. 227. 228. dvAdazAMga gaNipiTaka-AcAryazrIno khajAno bAraaMga kahela che, temAM kai jagAe uparanI vastu batAvela che, te gItArtho kRpAkarI mane banAve. to he bhagavan ! hu~ tenuM sukhethI svIkAra karu. 229. mATe sarvamanogata kaSAyano tyAgakarI mArApara kRpAkaro, kAraNake uttamapuruSo namanAra upara vAtsalyabhAva dhAraNakara For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 237 nArAhoyache. 230. upara jaNAnyA eonA upadhAna zrImahAnizIthasUtramA zrAvakone uddezIne je kahAche, te kAraNe zrAvakone vinA upadhAne AvazyakamUtranu bhaNavU paNa nakalpe. 231. to pachI AvazyakanA upadhAna vahyA nahoya teone nizcethI AvazyakanI kriyAkaravAnuM zuM ko ? vinA upadhAne AvazyakanI kriyAkaranArane jJAnAcAranI virAdhanA prAptathAya che. 232. ane viparIta saddahaNAe saddahaNA karanArane darzanAcAranI virAdhanA thAyache, temaja niSitA rahita sadoSakriyA karanAra cAritrAcAranI virAdhanA kareche. 233. AvA kAraNe AvazyakasUtranA zuddhaupadhAna je karavA yogya, te sAdhu tathA zrAvakoe avazya karavA joie. 234, kAraNake zrIanuyogadvArasUtramA kalache ke:-sAdhu tathA zrAvake divasa-rAtrinA madhyamAMje kAraNe avazyakarAya te kAraNe enuM nAma Avazyaka kahevAya che." tathA vaLI eja sUtramA jaNAvela cha ke-"je A pratikramaNaAvazyakane sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA banne vakhata sAMja-savAre kareche. te lokottara bhAvAvazyaka kahecAyache, kevA thayA thakA kare, te batAve che:-te AvazyakakriyAmA cittanA upayogavALA, te AvazyakakriyAmAM mananAvizeSa upayogavAlA, te AvazyakanIkriyAmAM zubhapariNAmarupa lezyAvALA, tathA te AvazyakanIkriyA sArIrIte karavAmAM taccitvAdi adhyavasAya-bhAvanAvALA.tathA te AvazyakakriyAmAM tIvrabhAvanAvAlA eTale Avazyaka kriyAnI zuruAtathIlai For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 238 zrIsaptapadozAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. chekTasudhI darekakSaNe vadhatI bhAvanAnA prayatnavALA, tathA te AvazyakakriyAnA dareka sUtronA arthamAM upayogavAlA ane tenelai atyanta vakhANavAyogya saMvegaguNathI vizuddhi pAmanArA, te AvazyakakaravAmAM yathAsthAne sthApelAche deha, rajoharaNa, mukhavastrikA vagere jemaNe evA, tathA AvazyakanI kriyAvaDe bhAvita karelache AtmA jemaNe evA, bIjI koI jagAe mana, vacana ane kAyAne nakaratA-na pravartAvatA banne kALa jeo Avazyakane kareche, te lokottarabhAvAvazyaka kahevAyache." AI mUtravacana hobAthI sAdhu, sAdhvI zrAvaka ane zrAvikAone Avazyaka kartavya karavAne upadeza karela che. te Avazyakana karavU sUtrapAThavinA koirIte thaizakatuM nathI. te sUtrapATha gurukRpAthI prAptathAya ema anuyogadvAra sUtramA prasiddha che. te sUtravAcanA samuddezavinA saMgata thAya nahI, ane samuddeza uddezapUrvakahoya ema zrIanuyogadvArasUtramA dekhAya che. te AprakAre:-"jJAna pAMca prakAranA kahyA che teA, natijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaparyavajJAna ane kevalajJAna, tenA cArajJAna thApavA yogyache, teone sthApone kAraNake teonA uddeza, samuddeza ane anujJA hoto nathI, paraMtu zrutajJAnanA uddeza, samuddeza, anujJA ane anuyoga pravate che. te zuM aMgapraviSTa zrutajJAnanA ? uddeza. samuddeza, anujJA ane anuyoga pravarne cha ? ke aMgabAhirasUtranA uddeza, samuiMza anujJA ane anuyoga pravata cha ? aMgapraviSTasUtranA For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri prabhthamAlA pustaka 53 muM 239 uddeza, samuddezAdi pravarteche ane aMgabAhyasUtranA paNa uddeza, samuddezAdi pravarte che. jo aMgabAhirasUtranA uddeza samuddezAdi pravarte che, to bhuM Avazyaka sUcanA uddeza, samuddezAdi mavarta che ? ke AvazyakasUtrI jUdAnA uddeza, samuddezAdi pravarte che ? Avazyaka sUcanA paNa pravarte che ane Avazyaka sUtrathI jUdA sUcanA paNa pravarte che. jo Avazyaka sUtranA uddeza. samuddezAdi pravarte che, to zuM sAmAyikanA, cauvisatthAnA, vaMdananA paDikamaNAnA, kAussagganA ane paccakhkhANanA uddeza, samuddezAdi pravarte he ? uttaraH- e sarva chae AvazyakonA uddeza, samuddeza, anujJA ane anuyoga prabache " AvuM sUtravacana hovAthI AvazyakanA uddeza, samuddeza ane anujJAvinA sUtra bhaNAya nahIM. uddeza, samuddezAdinA artha A pramANe che:A adhyayanAdika tamAre bhaNavu, AvuM je guru vacana, te uddeza, te adhyayanAdi sArIrItebhaNIne zrIgurune saMbhaLAve tyAre gurukahe ema sthira paricaya karo ! AvuM je guruvacana te samuddeza ane te pramANekarI gurune nivedanakare tyAre guru kahe ke ruDIrIte vAraNakaro ane bIjAne paNa bhaNAvo AbuM guru vacana te anujJA kahevAya che gurunA upadezanI prAye apekSA rAkhanAra zrutajJAna che. A bInA vizeSe zrIanuyogadvAravRttimAM che. ema sUtranA anusAre sAdhuoM tathA zrAvakone AvazyakanIkriyA sarakhI che ane te Avazyaka sUtranA upadhAna paNa sarakhA hai. 235, ane zrImahAnizItha sUtramAM je For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 240 zrIsaptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. upadhAna kahelA che te AvazyakasUtranA upadhAna nathI. mATe upadhAna vinA zrI AvazyakasUtranuM bhaNavaM ane zrI AvazyakasUtranIkriyAkaravI te yogya nathI. 236. zrI Avazyaka sUtramAM dharmarAjAnA hastIskaMghasarakho eka zrutaskaMdha le ane baLI ekasaragavALA tenAja cha adhyayano che. 237. te AvazyakasUtranA chae adhyayananA uddeza, samuddeza ane anujJAnIkriyA cha divasamA thAya che ane sAtame divase zrI Avazyaka sUtranA zrutaskaMdhano samuddeza karavo. 238. ane AThamAM divase zrI zrutaskaMdhanI anujJAsaMbaMdhI kriyAkaravI evIrIte zrIAvazyaka sUtranA ATha divasanA upadhAna sAdhu tathA zrAvakane sarakhA kA che. 239. kAraNa ke zrIjinAgamamAM zrIjinezvaradeate sAdhu tathA zrAvakone antevAsI, ugrA ane ugravihArI zabdoekarI parupayA che. 240 tathA zrIsAtamoaMga upAzakadazAMga pAMcamoaMga zrIbhagavatI sUtra ane zrIAcArAMga - sUtra ne viSe pAsatthAdika paNa sAdhu, zrAvaka bannene ' vasuvA aNuvasuvA' vigere zabdothI sarakhA kahyAche, epaNa vicAro. 241. ' he Aryo !' AvA AmantraNekarI gurue sAdhu tathA zrAvaka bannene eka zabde AmaMtraNa karela he. sAdhuonA pAchala cALanArA tethI dezayatanAvALA evA zrAvako che ema tame jANo ! 242. vaLI zrAvakanA upadhAnano vidhi je zrImahAnizIthasUtramAM kahela che, te koika mAneche ane koika ghaNA nathI mAnatA. 243. zrI Avazyaka sUtra saMbaMdhI ATha For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM 241 divasanI upadhAnakriyAne prathama cAritriyA 'sAmAyika cAritra' nAnI dIkSAne dhAraNakaranArA sarvamunione zrI AvazyakasUtranA yoganI kriyA karavI, te sarvagacchavAsIo supramANa mAneche, 244. zrIAvazyakamRtrano upadhAnavidhi bIjo koipaNa dekhAto nathI, jethI AcAryoM to sadA niraticAra zikSAne kare che. 245. kahyu che ke:-" kALe bhaNavU, vinayapUrvaka bhaNa, bahumAnapUrvaka bhaNavaM, upadhAnavahIne bhaNavU, jenI pAse bhaNIe tene olavaq nahIM, zuddha akSara, zuddha artha ane banne zuddhazIkhavA e ATha prakArano jJAnAcAra che" Ayu vacana hovAthI. zrAvakone paNa upadhAnakriyA vinA AvazyakasUtranu bhaNavaM. tethI jJAnAcAranA aticAra lAge. vaLI pratikramaNasUtramA zrAvakanA adhikAra kahela che ke-"be prakAranAM vaMdana, bAra prakAranAM vrata. be prakAranI (grahaNa ane AsevanArupa ) zikSA, traNa gArava, cAra saMjJA cAra kaSAya, traNa daMDa, traNa gupti, pAMca samiti ane 'ca' zabde zrAvakanI agiyArapaDimA teneviSe je aticAra lAgyo hoya tene huM niduchu." AIM vacana hovAthI. jo zrAvakone upadhAnavinA zrIAvazyakasUtranuM adhyayana-bhaNavU gItArthoM svIkAratA hoya athavA upadhAnavidhie karI zuddha AvazyakasUtranI kriyAne svIkAratA hoya to tema pramANa karoe. have munione upadezano vidhi btaavech|-puurv, pazcima, dakSiNa ane uttara vicaratA zuddhamuni zuddhadharmano upadeza kare 246. For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 242 zrIsaptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. ahiMsA lakSaNavALo dharma zrIjinezvaradevoe vyavahAra- nizcayathI ane utsarga - apavAdathI kahela che. 247. vidhivAda upadezamAM sAvadha pApa na hoya ema AgamamAM kahelache ane apavAdamAM vidhi na hoya, e yathAsthita upadeza jANavo. 248. utsargamArgamAM vidhi che ema atItakALanA anantA zrIjinavara - devoe kAM, bhaviSyakALanA anantA kaheze ane vartamAnakALamAM vicaratA saMkhyAtA zrIjinezvaradevo kahe che, 249. bhUta ane bhaviSyakALanA anantA ane vartamAnakALamAM vicaratA saMkhyAtA jinezvarono upadezavidhi tenI vAnagI lakhie chIe. zrI AvazyakasUtramAM jaNAvelache ke:-" he bhagavan ! sAmAyika karUM chu, sarvapApakArIvyApArano tyAga karUM chu, jAvajIva sudhI trividhe trividhe mana, vacana ane kAyAe hu~ na karUM, na karAveM ane bIjA karatA hoya tene huM sAruM na jANuM, temAM je kAMi doSa lAge tenAthI hebhagavan ! hUM pAcho ichu, potAnA doSanI nindA karuhu~, zrIgurunI sAkSIe gardA karuchu ane pApakArI manano tyAga karuchu. " tathA zrIdazavaikAlikasUtramA cothA adhyayanamAM kala che ke: - " he bhagavan ! pahelA mahAvratama jIvonA prANano nAza tethI virAma pAmavu hebhagavana ! sarva prANAtipAtane huM paJcakhu chu, te sUkSma ane bAdara, te akeka prakAre che ane sthAvara, sUkSma trasa kuMthuMA vigere, sUkSma sthAvara vanaspati vigere, bAdara trasa gAya vigere, bAdara sthAvara For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri pranthamALA pustaka 53 muM 243 pRthvI vigere e pANIone huM jAte nAza karUM nahIM, bIjAnI pAse nAza karAvU nahIM, koi prANIone nAza karato hoya tene huM sAraM jANuM nahIM. jAvajIva sudhI trividhe trividhe" ityAdi. eja pramANe zrIAcArAMgasUtramA paNa batAvela che. vaLo zrIdazavakAlika sUtranA AThamA adhyayanamA jaNAvela che keH- "pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati e pAMca ekendriyakAya ane trasapANI beindriyAdika e jIvo che, ema zrImahAvIraprabhue kahela che. 2. mATe pRthvIvigere jIvono nAza na thAya ekA mana, vacana ane kAyAe ahiMsaka vyApAravALA sAdhuoe thaq joie, ema darte te saMyata kahevAya. te sivAya nahI. 3" vaLI zrIpAkSikasUtramA kahela cha ke-"te prANAtipAta cAra prakAraceM kahela . dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI. dravyathI prANAtipAta chajIvanikAyaneviSe, kSetrathI prANAtipAta sarvalokaneviSe, kALathI prANAripAta divasamA athavA rAtrimA ane bhAvathI prANAtipAta rAge karI ane dveSe karI" ityAdi. ema mUtravacana hodAthI. tathA zrI uttarAdhyayanasUtranA AThamA adhyayanane viSe kahela che ke:"lokamA rahelA jIvo vasa ane sthAvara, teono nAza na kare mana, vacana ane kAyAe karI nizcethI, temaja nAza na karAve ane nAza karatAne bhalaM na jANe. 1" tathA baLI eja sUtranA covIsamA adhyayanamAM kahela che ke:-"saMraMbha-bIjAne nAza karavAmAM samarthasaMkalpane sUcanakaranAra zabda-vacana te, samA For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 zrI saptapadIzAstra - gujarAtI bhASAnuvAda. raMbha - bIjA jIvone saMtApa utpanna thAya tevuM varttana te, temaja AraMbha eTale prANIonA prANa jemAM nAza thAya evo vyApAra te vratamAM athavA vacanamAM pravRttikaranAra muni yatanAvAn saMraMbha, samAraMbha ane AraMbhathI nivRtti pAme arthAt teono tyAga kare. 1" vaLI zrIaupapAtika upAMgasUtramA tathA zrIThA sUtramA ane zrIvivAhapannatI aMgasUtramAM jaNAvela che ke:" sAtaprakAre vinayache, te A, - jJAnavinaya, darzana vinaya, cAritravinaya, manavinaya, vacanavinaya, kAyavinaya ane lokopacAra vinaya. 'temAM paNa vacanavinaya keTalA prakAre ? vacanavinaya ve prakAreche, eka vakhANavAyogya vacanavinaya ane bIjo nahi vakhANavAlAyaka vacanavinaya, temAM nahi vakhANavA lAyaka vacanavinaya kevA svarupe che ? je vacana pApakArI hoya, kriyAsahita hoya, kaThaNa, kaDavu, niThura, karkaza hoya, Asrava karanAra, bheda karanAra, paritApa karanAra, upadrava karanAra ane jIvane upaghAta karanAra hoya tevAM vacana uccAraNa kare, te aprazastavacanavinaya jANavo have vakhANavAyogya vacanavinaya kone kahie ? te kaheche:- apazastavacanavinayathI ulaDaM te prazastavacanavinaya jANavo." baLI zrIAcArAMgasUtranA prathama adhyayana - zastraparijJAnAme, tenA prathama uddezAmAM jaNAnyuM che ke :- " mana, vacana ane kAyAnA vyApAramAM bhagavAn vIrabarddhamAnasvAmIe ve prakAranI parijJA batAvelache, eka jJaparijJA ane bIjI pratyAkhyAnaparijJA, temAM jJaparijJAe 'pApakArI For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 245 vyApArathI karmano bandha thAyale' ema bhagavAne jaNAvelache ane pratyAkhyAnaparijJAe 'pApakArI mana, vacana ane kAyAnA vyApAra, temaja karmabaMdhanA hetuo tyAgakaravA' eprakAre bhagavAne batAvelache. vaLI asAra, vijaLonI mAphaka caMcala ane bahukaTavA evaM jIvitavya jIvavAmATe jIvo AraMbhAdikakriyAmAM pravRtti kareche, tathA vaMdAvA, pUjAvA manAvAmATe karmoM kareche, tathA janma-maraNathI chUTavAmATe pApakArI kriyAmAM pravRttikaratA jIvo kamene grahaNa kareche, tathA duHkhano nAza karavAmATe ane potAnI rakSA karavAsAru AraMbhone pote sevana kareche, bIjAo pAse karAveche ane bIja karatA hoya tene sAruM mAne che. evA makAranA sarvalokane viSe karmanA AraMbho je thai rahyAche, te jANavAjoie ane jene e karmanA AraMbho lokaneviSe jANavAmAM AvyAche kharekhara te muni parijJAtakarmavALA jANavA. ema zrIsudharmasvAmI zrIjaMbusvAmI nAmanA ziSyane kahe che. " vaLI zrIAcArAMgasUtranA pahelA adhyayananA sAtamA uddezAne viSe jaNAvela che ke:-" ekaja pRthvIkAyavigerenA AraMbhamAM pravRtta thaelA je jIvo badhI jIvanikAyanA AraMbhathI utpanna tharalA ane grahaNa karAtA kamethI te jIvo baMdhAya che ema jANo. kAraNake eka jIvanikAyasaMbaMdhI AraMbha zeSajIvanikAyanA nAza vinA karI zakAta nathI mATe koNa tevA karme grahaNa kareche ? je nizvayathI paramArthajJAna vinAnA jJAnAdi pAMcaprakAranA AcA For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 246 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuSAda. ramA ramatA nathI, te pRthvIkAya vigerenA AraMbhathI grahaNa karAtA kaviDe baMdhAya che. have koNa jJAnAdi AcAramA nathI ramaNa karatA ? te kahecha, pRthvIkAyavigere jIvonA AraMbhamA pravRtta thaelA chatApaNa saMyamane kahenArAche eTale ame saMyamI chIe ema pAsatthA ane zAkyAdi bolanArALe ane AraMbha kare che, jJAnAdi AcArathI rahita che. zA kAraNathI ema kahe cha ? te jaNAve che:-svacchaMdapaNAne lai, pUrvApara vicAra karyA vinA viSayanA abhilASavALA AraMbhanA mArgane sevatA asaMyamI chatA ame saMyamI chIe ema bole che, vaLI atyanta viSayabhoganI AzaktivALA teo che. evA teozuM kare che ? AraMbha -pApakArI kriyAmAM tatpara thaelA ATha prakAranA konA saMgane karanArA ane tethI saMsAramA rakhaDanArA thAyache. cha kAyajIvono ghAtakaranArA aneka prakAranA kaSTo pAmeche. have je AraMbhathI nivRtta thaela hoya te kevo hoya te jaNAve che:-chakAyajIvanA hananathI nivRtta thaela te samyaktvAdi bhAvalakSmIvAna ane sarvaprakAre melavela cha vizeSa bodha-jJAna jeNe evo AtmA Aloka ane paraloka viruddhakArya 'akaraNIya' akAryakaravA prayatna karato nathI, zuM te akArya ?, te jaNAve cha. 'pApakarma' nIce pADanAra je karma, te pApakarmaaDhArapApasthAna, tene pote kare nahI, bIjAonI pAse karAve nahI ane bojA karatA hoya tene sAraM jANe nahI. te aDhArapApasthAnone jANanAra medhAvI-maryAdAvAna pote chajIva For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 247 nikAyano AraMbha kare nahI, bIjA pAse karAve nahI ane karatA hoya tene sAraM jANe nahI. jene e chajIvanikAyazAstra samAraMbho sArIrIte jANavAmAM hoya che, te kharekhara 'jJaparijJA' vaDe jANIne ane 'pratyAkhyAnaparijJA' vaDe teono tyAga karanAra muni jANavo. te sarvathA pApakarmothI virAma pAmelo hoya che. ema zrIsudharmasvAmI potAnA ziSya zrIjaMbUne kahe che ke jema zrIvIraparamAtmAe kayu tema huM kahuMchaM." vaLI zrI AcArAMgasUtranA bIjA adhyayananA bIjA uddezAne viSe kahela che ke:-"AtmAnuM bala-zakti te mane thAoM ema dhArIne aneka bhakAranA upAyovaDe AtmapuSTinAmATe Aloka tathA paralokanAhitane nAzakaranArI tevItecI kriyAo kareche, paMceMdriya vigere jIvonA ghAtamA pravRtti kare cha. svajananuM bala mane prApta thaze tenA mATe. vaLI mane mitrabalanI prApti thaze, jethI ApadA one huM sukhethI dUra karI zakIza. vaLI bhaviSyamAM balano mane prApti thaze athavA mane devazakti prApta thaze e hetue tevA prakAranI kriyAo kare athavA mane rAjabala prApta thaze mATe rAjAnI sevA kare athavA coronA gAmamAM vase, coronI sAthe saMbaMdha rAkhe ke jethI mane corIthI Avela dravyano bhAga malaze. atithi eTale nispRha puruSonuM bala mane thaze ema dhArIne teonI sevA kare. evIrIte kRpaNanI tathA zramaNanI sevA kare AtmabalanemATe aneka jIvonI hiMsA-AraMbhane Adare. ema pUrvokta aneka prakAranA kArya-prayojanane laine For Private And Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 248 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. jethI prANIo haNAya 'tenuM nAma daMDa' tevA daMDane grahaNa kare, potAnA balane vadhAravA khAtara jo huM tema nahIM karUM to mane balanI prApti nahIM thAya ema vicArIne athavA bhayathI paramArthane nahIM jANatA 'pApathI haM chaTIza ema dhArIne aneka prakAranA pApa AcaraNa kare athavA dravyanI AzAthI mohitamanavALA bhaviSyamA huM sukhI thaiza ema dhArIne aneka AraMbha kare. te badhuM 'jJaparijJAe' jANIne 'pratyAkhyAna parijJAe' teno tyAga karIne 'medhAvI' -jANela cha heya upAdeya jeNe evo thayo thako upara batAvyA te kAraNe jIvono ghAta pote na kare, bIjA pAse na karAve ane koi karato hoya to tene paNa sAraM na jANe e mArga Aryoe eTale tIrthakaroe kahela che." vaLI zrIAcArAMgasUtranA chaThA adhyayananA pAMcamA uddezAne viSe jaNAvela cha ke-" rAgAdirahita samyakadRSTi AtmA sarvatra jIvalokane dravyathI jANIne dayALu thayothako dharmano upadeza kare, kSetrathI pUrva, pazcima, dakSiNa ane uttara vigere dizI vibhAgone jANIne kRpALu dharmano upadeza kare, kALayI jAvajIvasudhI ane bhAvathI rAga-dveSa vinAno thayothako dharma upadeza kare. te A pramANe:- sarvajIvo duHkhanA dveSI che ane sukhanI ichAvAlA che, mATe potAnA sarakhA jANavA' ema dharmane kaheto dravya, kSetra, kALa ane bhAve karI athavA AkSepaNI, vikSepaNI, saMvedinI ane nirvedinIkathA vizeSekarI athavA prANAtipAta vigairenI viratI vizeSekarI dharmano vibhAga For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 249 karI kahe. temaja vrata ane kriyAnA phalane vakhANe. AgamasiddhAntano jANanAra, bhAvathI uThelA-tatparathaelA munione viSe dharmane kahe athavA zrAvakone, dharmasAMbhalavAnI icchAvALAne ane guru vigairenI sevA-bhakti karanArAone, saMsAra sAgarano pAra pamADavAne dharmano upadeza kare. kevA prakArano dharma kahe ? te batAve che-zAMti-ahiMsA tathA viratinA svarUpane kahe,tathA upazama eTale krodhane jItavo ane nirdRti-nirvANanA svarUpane kahe, tathA zauca-cittanI pavitratA tema zaralatA, tathA komalatA ane lAghavatA eTale bAhya temaja abhyaMtara parigrahanA tyAgathI utpanna thanAra guNa emanuM svarUpa jema AgamamAM kahela hoya tema pheraphAra karyA vinA samajAve. have kone samajAve te kahe cha:-sarva prANIone-dazavidha prANane dhAraNakaranArA saMjhipaMceMdriyone tathA sarvabhUtone-muktigamana yogya je bhanya thaelA hoya teone tathA sarvajIvone-saMyama jIvitekarI jIvatA ane jIvavAnI icchAvALAone tathA sarva saccone-tiryaMca, manuSya ane devo je saMsAramA klezane pAmatA ane dayAnA pAtra evAone kSamAdika dazapakAranA dharmane svapara upakAranAmATe dharmakathA karavAnI labdhivAn sAdhu upadeza kare. te paNa pUrvApara vicAra karIne je puruSane je kahevAyogya dharma hoya te maryAdAtho kahe. pUrvApara vicAra karanAra sAdhu dharmanA svarupane kahe to potAnA AtmAnI AzAtanA na kare, bIjAnI AzAtanA na kare, bIjA prANa, bhUta, jIna ane sattvanI AzAtanA na For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 250 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. kare. teja muni pote AzAtanA nahIM karanAra, bIjAopAse nahIM karAvanAra ane AzAtanA karatA hoya tene paNa sAru nahIM jANanAra hoya che, matalaba ke prANa, bhUta, jIva ane saccone pIDA na utpanna thAya evIrIte dharmane kahe, te anAzAtaka muni pIDApAmatA prANa, bhUta, jIva ane satva teonI AzAtanA nahIM karanAra jema 'asaMdINa' nAmano dvIpa jIvone zaraNa thAya che tema te paNa mahAmuni zaraNa thAya che' tathA vaLI zrIAcArAMgasUtranA sAtamA adhyayananA pahelA uddezAmAM jaNAvela cha ke-" ahiM manuSyalokamA keTalAka azubha karmanA udayavALAne mokSasaMbaMdhIkriyA sArIrIte jANavAmAM Avela na hovAthI te AlokamAM AraMbhI bane che ane AraMbha jemA rahela che evA dharmane kahenArA tathA kahevarAvanArA bane che, A prANIone haNo ema bIjAonI pAse haNAvatA ane haNatAne sAraM jANatA evA hoya che." temaja vaLI zrIAcArAMgasUtranA bIjA zrutaskaMdhanA cothA adhyayananeviSe kahelache ke:-"have cAra prakAranI bhASAo che, temAM na bolavA yogya bhASAne na bole te sAdhu jANavA. cArabhASAnAM nAma-satyabhASA, asatyabhASA, satyamRSA ane asatyAmRSA. A cArabhASAmAMthI asatyabhASA tathA satyamRSAbhASA sAdhune e be bhASA bolavAnI nathI. satyabhASA paNa AvI hoya te na bolAya, te jaNAve che-pApakArI hoya, anarthadaMDavALI hoya, ochA akSaravALI hoya, cittane udvega karanArI hoya, niSThura-hAkoTAvALI hoya, For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIbhrAtRcaMdrasUri granthamALA pustaka 53 muM. 251 marmane ughADanArI hoya ane Azravane karanArI hoya, chedana bhedana karanArI hoya ane prANIono ghAta karanArI evI satyabhASA paNa mananI sAthe vicArakarI sAdhu na bole." tathA zrI sUyagaDAMgasUtraneviSe jaNAvela che ke:-"kSamAdi dazabheda svarUpa je dharma tenI parUpaNA prate zaMkA kare mUDhatAnA kAraNe ane pApanA sAdhanabhUta je AraMbho te prate jemane zaMkA paNa thatI nathI, te sadvivekarahIta jANavA temaja satzAstranA bodha rahIta jANavA. 11 atha ajJAnavAdimatanA kahelA kahela kriyAvAdi darzana eTale kriyA ke teja pradhAna mokSanuM aMga che e prakAre kahevAnA svabhAvavALA te kriyAvAdI jANavA, teornu je darzana-Agama te kriyAvAdidarzana jANavU, te kriyAvAdio kevA che ? jJAnAvaraNyAdikarmanA vicArathI zunya avijJAnAdithI vRddhipAmelA cArapakAranA karmabandhane icchatA nathI. tethIja karmano cintArahita temanuM darzana che. tene laine saMsAranI vRddhi karanArA che paNa saMsAranA nAzaka teo nathI. 24 teja jIva ane teja zarIra Adine kahenArA, gozAlakanA matane anusaranArA ane trairAzika, e rAgadveSAdikathI parAbhava pAmelAche, zabdAdiviSayathI athavA prabala mahAmohathI utpanna thaela ajJAnatho parAbhava pAmelA che, ema tuM he ziSya jANa! evA e matanA AgrahIo asatya upadezamA pravattelA hovAthI koinA zaraNabhUta athavA rakSAkaravAmAM samartha thai zakatA nathI, kAraNake te bAlakanI For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 252 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda mAphaka sat asat vivekathI rahita hovAthI, bole kaMi ane kare kaMi, pote ajJAnathI gherAelA tethI bojAone paNa ajJAnI banAvanArA evA chatApaNa potAnA AtmAne paMDita mAnanArA teo che. dhanadhAnya-svajanAdi-saMyogane choDIne ame prabajita thayA chIe ema gRhasthapaNAmAMthI nikaLIne phera parigraha AraMbhamAM Asakta thaelA gRhasthonI jema pacana-pAcana, khAMDavu, pIsa, vigere pApakArI vyApAranA upadezane karanArA teo thAya che, ane pAMcasUnAnA vyApAravALA gRhasthanI jema pote pravRtti karanArA thAya che. 1 vaLI 1 satya, 2 asatya, 3 satyamRSA, ane 4 asatyAmRSA A cAraprakAranI bhASAmadhye trIjI satyamRSA ke jemAM kaMika satya che ane kaMDaka asatya che, jema koi nagaramAM 'daza chokarA janmyA athavA mUA' ema bolye chate nyUnAdhika thaechate saMkhyAmA pheraphAra thavAthI satyamRpApaNuM thavAthI jIva bhavAntaramA tevA doSathI utpanna thaelA karmakarI pIDA pAmecha, athavA Aja bhavamA pazcAttApa karanAra thAyache. jyAre mizrabhASA doSabhaNI thAyache to bIjI asatyabhASAnuM to kahevUna zuM ? temaja pahelI satyabhASA paNa je prANIone duHkha utpanna kare evA doSavALI te paNa na bolavI, cothI asatyAmRSAbhASA je jJAnI oe na bolavAnI kaheloche te paNa na bolavI. satyavANI paNa je hiMsAvALI hoya jema 'A caura che mATe ene mAro 'A kyArAmAMthI ghAsa kAhInAkho' 'A baLada joDavA For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM 253 lAyaka thayAche' athavA je vANIne loko paNa chAnI rAkhe che tevI vANI na bolavI A AjJA, A upadeza zrIbhagavato kahela che. " e prakAre upadeza karavAno adhikAra batAvela che. vaLI zrIAcArAMgasUtranA cothA adhyayananA bIjA uddezAne viSe kalale ke:- "je huM kahIza te divyajJAnathI amoe joelache jANela te kahIza athavA amArA pUjya zrI tIrthaMkaro AgamamAM pharamAvelale athavA amArA gurvAdika pAsethI amoe je sAMbhaLela ke athavA amArA guruo athavA ziSyoe te bInA svIkArela che yuktiyukta hovAthI, amane ane amArA tIrthakarone te vyAjabI lAgeche athavA dear paryAyekarI amoe tathA amArA tIrthakaroe poteja vizeSekarI jANela che paropadezathI nahIM, A noce jaNAvela bInA uMce, nIce, tiche sarvadizIomAM sarvaprakAre pratyakSAdi pramANe karI, mananI ekAgrahatAekarI amoe ane amArA pUjyatIrthaMkaroe vicArAela che. zuM vicArAela he ? te jaNAveLe - sarvaprANio, sarvajIvo, sarvabhUto ane sarvasacco te haNavAyogya che, haNAvavAnI AjJAkaravAyogya che. pakaDavAyogyache, paritApa utpanna karavAyogyache, upadravakaravAyogya che athavA hiMsAkaravA yogyache emAM koi jAtano doSa nathI ema jANe che. vaLI dharmanI vicAraNAmAM paNa ema jANe che ke - yajJAdikamAM pazuvadha che te doSa karanAra, pApanuM anubaMdha karanAra nathI. ema keTalAka pAkhaMDIo dharmaviruddha, paraloka viruddha bhASaNa kareche. For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 254 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. te A-temano upadeza pApane vadhAranAra jIvone nAzakaranAra krarakarmIjIvo anAryalokornu e upadezavacana che. temA je AryajIvo che te to ema bole che, je hamaNAM kA te sAraM jovAela nathI, tamArAthI ke tamArA devothI, tamArA guruo ke tamArA devo pAsethI tamoe sAraM sAMbhalyu nathI, tamAro ke tamArA devono e abhiprAya sAro nathI, tamAro ke tamArA devonu vizeSa jANapaNuM sAraM nathI, sarvaprakAre vicAryA vinAnu che vaLI tamo je Ama kahocho, bhASaNa karocho, parUpaNA karocho ke sarva prANa bhUta, jIva ane satvone haNavA, mAravA vigeremA doSa nathI ane yajJAdika-mANionA nAzakAraka anuSTAnamAM pApa-doSa nathI evA tamArA vacana dharmaviruddha anArya sarakhAM vacana che. ame to vaLI jema dharmaviruddhavAda na thAya tema kahie choe. bhASaNa karIe chIe, parUpaNA karIe chIe ke sarvaprANa, bhRta jIva ane saccone haNavA nahIM, poDavA nahIM, paritApa upanna karavo nahIM vigere, ema evo upadeza karIe chIe, tethI ahiM doSa nathI, ane te Aryavacana che." vaLI zrIsUtrakRtAMgasUtranA sAtamA adhyayananeviSe jaNAvela che ke:-"vanaspatikAyanI utpattine athavA tenI vRddhine athavA boja-phalane vinAza karatA haritakAyane je chedana kareche te karmane karanAra gRhastha hoya ke dIkSita hoya paNa te kharekhara paramAthaMthI vicAra karavAmAM Ave to teo paropaghAta karatA potAnA AtmAneja daMDeche, AlokamAM haritakAyane chedanakaranAra For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri granthamAlA pustaka 53 muM. 255 anAryadharmI kahela che. bIja vigere vanaspatikAyanI hiMsA karele te anArya jANavA. 9 " vaLI zrIsUtrakRtAMgasUcanA agyAramA adhyayananeviSe jaNAvelale ke:- "dharmazraddhAvALAonA gAma - nagaroneviSe rahevAnA sthAno hoya che. te sthAnane Azraya karanAra koi dharmopadezathI ke dharmanI zraddhAthI athavA dharmabuddhithI kUvA talAva khodAvA vigerenI kriyA karanAra ema pUche ke A karavAmAM dharma che ke nathI ? evIrIte pUchAechate, tenA AgrahathI ke bhayathI prANIonA nAzane sAruM jANe nahIM, kevo thayothako sAdhu mana, vacana ane kAyAekarI gupta ane potAnA AtmAnI rakSA karanAra tathA jitendriya sAvadya anuTAnane sAruM mAne nahIM. 16 koi rAjA vigere pUche ke kutrA khodAvA vigeremAM puNya che ke nathI ? evI vANI sAMbhaLIne sAdhu puNya che ema na bole, temaja puNya nathI ema paNa na bole banne prakAre mahAbhaya samajIne, doSanA hetupaNAne lar3ane tenuM anumodana na kare, mauna rahe. 17 zA mATe 'puNyache' ema na bole ? te batAve che - annapANI ApavAmATe AhAra ane pANI che, AhAra pacana pAcanAdi kriyAthI ane pANI kUtrA vigere khodavAyI prApta thAya che, te kriyAmAM trasa - sthAvarajIvo haNAya che, tethI teonI rakSAnA mATe tathA sAdhu potAnA AtmAnI rakSAnA kAraNe jitendriya evo tamArA anuSTAnamAM 'puNyache' ema na kahe. 18 jo ema hoya to 'puNya' nathI ema kahe, tema paNa na bole, te jaNAve ke je jIvone mATe tevaM anna For Private And Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 256 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda. pANI vigere dharmabuddhithI prANIono nAzakaro utpanna kare che, teno niSedha karavAthI te AhArapANInA arthAne mATe lAbhAntarAya thAya, tethI teo pIDApAme, mATe kUvA khodavA vigere kAryAmAM puNya nathI ema paNa muni na bole. 19 vaLI paNa eja arthane spaSTa batAvatA kaheche:-je koi ema prazaMsA kare ke dAnazALA karavI, pANInI parabo maMDAvavI vigerenuM 'dAnache te ghaNA jIvono upakAra karanAra cha' ema bolanAra paramArthane nahiM samaanAra prazaMsAkaranAra ghaNAjIvonA vadhane iccheche, kAraNake te dAnanI prANAtipAtakaryAvinA utpatti thatI nathI. vaLI je potAne tIkSNa buddhivALA ame chIe ema mAnanArA ane AgamanA sadbhAvane nahIM jANanArA te dAnano niSedha kare te sUtra ane arthanA nahIM jANanArA prANIonI AjIvikAnA cheda karanArA che. 20 te mATe kUvA, talAva yajJa vigere karavAmAM ujamAla thaelA rAjA ke zeTha-sAhukAre sAdhuone pucchacaM hoya ke 'e kAryamA puNyano sadbhAvache ke nahIM ?' te jaNAve che:-jo 'puNyache' emakahe to anaMtA sUkSma bAdara jIvonA sadAe prANa tyAgaja thAya ane lAbha to thoDA jIvone thoDaM thAya, mATe temAM puNyache ema na kahe, to puNya nathI' ema niSedha karyechate paNa tenA arthione aMtarAya thAya, eTalAmATe banne prakAre 'puNyache' ke 'puNya nathI' ema sAdhuo na bole, kintu koithI pucchAelA sAdhuo maunadhAraNa kare. koi Agraha karIne pUche to kahe ke amane betA For Private And Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAcAryazrI mAtRcaMdramari prathamAlA pustaka 53 , 257 lIsa doSarahita AhAra kalpe / AvA prakAranA viSayamA sAdhuone bolavAno adhikAra nathI ane jo e banne prakAsmAM bole to kauno baMdha thAya mATe niravadyabhASA bolanArA munio mokSane pAme che. 21" baLI zrIpaznavyAkaraNasUtranA saMvara nAmanA bIjA adhyayanamA jaNAvelache ke|"sdgurunaa samIpamA sAMbhaLIne mRSAvAdaviratirUpa saMvaranA mATe ane sAMbhalavAthI heya, upAdeya vacananu tAtparya ruDorIte jANIne bolavu joie, paNa vegathI-vikalpanA vyAkulapaNAthI bolavU nahIM, tvarita-utAvaLathI bolavu nahIM vacananI capalatAthI bolavU nahIM, arthathI kaDavU bolavU nahIM. akSarothI kaThaNa bolavU nahIM, sAhasathI-vicAryA vinA bolavU nahIM, bIjAne pIDAkaranAra vacana bolavU nahIM. tyAre kevAM vacana bolavAM te batAve che:-pAparahita hoya, satya hoya, hitakArI hoya, mita-thoDA akSaravAlchaM hoya, pratItine utpanna karanArUM hoya, zuddha-pUrva kahelA vacananA doSoe karI rahita hoya, saMgata-pUrvApara viruddha na hoya, maNamaNA akSarekarI rahita hoya ane pahelA buddhithI sArIrIte vicArAela hoya, evaM vacana saMyamI-sAdhue avasare bolavU, AvAM sUtranAM vacana hovAthI te sivAya bolavU nahIM." baLI zrIsUtrakRtAMgasUtranA agyAramA adhyayanane viSe jaNAvelache ke:-"eja imaNAM kahela hiMsAthI nivartana che te jIvana svarupa tenA vadhathI karmAnA baMdhane jANanAra eja jJAnIonA jJAnano paramArthayI pradhAna sAra che. vaLI For Private And Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuSAda. paNa ahiMsA vastupara Adara jaNAvavA mATe eja Age kaheche. je mATe sukhanI icchAkaranAra koipaNa jIvanI teo hiMsA karatA nathI, kharuM jJAna paNa teja ke parane pIDA na thAya tema vartavU, matalabake prANAtipAtathI nivatta, eja ahiMsApradhAna sidAntane jANIne mumukSu sAdhunI icchita kAryasiddhi thAyache vizeSanI jarura nathI.10" A prakAre siddhAntanuM vacana hovAthI koi jIvanI hiMsA karavI nahIM. vaLI zrIrAjapraznIya upAMga sUtramA sUryAbhadevanA nATaka karavA saMbaMdhI praznanA adhikArane viSe jaNAvela che ke:-" hu icchucha devAnupiyanI Age bhaktibahamAnapUrvaka zrIgautamAdika zramaNanigranthone divya evI devanI Rddhi, divya evI devanI yati,divya evo devano prabhAva dekhADavA ane batrIsa prakAranA nATayavidhine batAvavA icchuchu, tyAre zramaNa bhagavAna zrImahAvIra sUryAbhadeve ema kochate sUryAbhadevanA e arthane Adara-svIkAra na kare, sAraM paNa na mAne,mauna rahe." AvAM AgamanAM vacana hovAthI bolavAmAM bahuvicAra rAkhavo joie. A jinavarono upadeza te vidhivAde muniono jANavo, teja nizcayathI munivaroe prayatnapUrvaka sadahavo joie. 250 / bIjuaMga zrIsUtrakRtAMgasUtranA bIjA zrutaskaMdhanA bIjA uddezAne viSe traNa pakSa batAvyA che, 1 dharmapakSa 2 adharmapakSa ane 3 mizrapakSa. 251 / e traNa pakSono avatAra dharmapakSa ane adharmapakSa ebe pakSanI aMdara karela cha / pahelA dharmapakSamA samyagdRSTi ane bIjA adharmapakSamAM mithyAdRSTi jIvo For Private And Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrI bhrAtRcaMdrasUri pranthamALA pustaka 53 muM. 259 batAvyAche. 252 / aviratimithyAdRSTI ekAnte adharmapakSamA jANavA kAraNake teomA zratadharma ke cAritradharma e bannemAMthI eka paNa hoto nathI. 253 / samyagdRSTI ane virati e banne dharmapakSamA che,aviratisamyagdRSTI paNa samyaktvane lai dharmapakSamA cha ema jANavU.254 / mithyAdRSTI virati cAritrane laine mizrapakSamA che; samyagdRSTIviratAvirati zrAvaka paNa mizrapakSamAMja jANavA. 255 / vaLI mithyAdRSTI virati hoya ke avirati hoya topaNa e adharmapakSamA cha ema jANavU, kAraNake temAM sarvathA kAMipaNa zrutadharma nathI. 256 / vaLI samyagadRSTI, sarva virati hoya, avirati hoya ke viratAvirati hoya, te badhA dharma pkssmaaNjaannvaa.257| vyavahArathI ke nizcayathI cAritradharmanelai je mizrapakSavALA hoya te mizrapakSane vizuddha evA muni sAraM che ema sthApana na kare ane khoTuMcha ema niSedha na kare. 258 / muni adharmapakSano pratiSedha kare ane dharmapakSanI sthApanA kare. A traNa prakAranA dharmapakSonI vicAraNA sUtramA batAvela che. 259 / e kAraNe utsargamArgamAM sAvadha eTale pApano lezamAtra paNa na hoya ane apavAdamArgamAM paNa nizcayathI sAvadhano karavAmAM vidhi zrIsiddhAntomA batAvela nathI. 260 / jine. zvaroe chadmasthone mATe koI sthaLe apavAda paNa batAvela che. paNa te koi prakAre potAnI meLe utpanna thAyache: ane je jevo hoya te tevo yathAsthita kahevAya. 261 / ane temA je jinavacananA anusAre hoya te niravadha-(pAparahitavidhi) upadeza jANavo, For Private And Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 260 zrIsaptapadIzAkha-gujarAtIbhASAnuvAda. tenAthI je bIjo te yathAsthita hoya che. 262||je caritAnuvAda che, te paNa praNa prakArano che:-adharmacaritAnuvAda, dharmacaritA. nuvAda ane mizracaritAnuvAda, temAM paNa sAdhuno upadeza pahelA kahelache te pramANe jANavo.263 / chaTuM aMga zrIjJAtAsUtra ane pAMca{ aMga zrIbhamavatIsatra, tenI vRttimAM zrIabhayadevasarie draupadInA adhikAramA tathA zaMkhazrAvakanA adhikAramA jema kahela che temaja jANavU. 264 / evIrIte traNa prakAranA upadezavidhivAdopadeza, caritAnuvAdopadeza ane yathAsthitavAdopadeza zAnIoe kahyAche, te vyavahArathI tathA nizcayathI AdaravA yogyane AdaravA, jANavA yogyane jANavA ane choDavA yogyane choddvaa.565| vaLI dharmapakSa, adharmapakSa ane mizrapakSa e traNa pakSa kahAche, ema agyArasthAno-bhedo zrIsugurunA mukhathI jANavA joie. 266 / pravacana-siddhAntanA anusAre A agyAragaNA jema lakhelA che tema maherabAnI karI nizcethI eone gItArthoM grahaNakaranArA thAo. 267 / jo sUtra-pravacanthI aviruddha e agyAra bolache ema jo jANo to mumamANa karo ane bIjAne sumamANa karAvo. jo emAM kAMi paNa sUtra-siddhAntathI viruddha lakhAyuM hoya to tenuM mane mithyAduSkRta thAo. 268 / ane vaLI kaMi apavAdane sevato paNa zrIjinezvaroe kahela utsargamArganeja mAnato ane potAnA kAraNane kaheto sAdhu virAdhaka na ja jANavo. 259 / temaja upayogavAm sAdhu cAre bhASAne bolato paNa ArA For Private And Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAryazrIprAtRcaMdrasari granthamALA pustaka 53 muM. 261 dhakaja zrIpannavaNAjI upAMga sUtramA kahelache. 270 / e prakAranA varNano zrIdazAzrutaskaMdhasUtra tathA zrIThANAMgasUtra vigere siddhAntomA apavAdapade kahyAche, tyAM batAvela bInA te yathAsthita upadeza cha ema jANavU. 271 / kAraNake e e sthAnomA pravartavAno vidhi zrIjinezvaroe batAvela nathI, tethI e sthAnone na karato muni virAdhaka thato nathI. 272 / tathA nadI utaravAno upadeza yathAsthita jANavo ane teno je vidhi te vidhivAda jANavo, nadInuM utaravu te sAvadha che, ane utaravAno vidhi te niravadya cha 273 / jo nadInA pANImAM eka paga paNa dhAraNa na kare to paNa doSa nathIja, paNa jo nadImA praveza krte| eka paga sthalamA dhAraNa na kare to tethI mahAdoSa thAya che. 274 / ' evIrIte vicArIne gItArthoM je kahe te satya' e upadeza yathAsthita cha ema hu~ jANucha. 275 / joke chadmastha ane kevalI 'bAbathI' samAna kriyAe nadInA jalane olaMgheche eTale nadI utare cha, tathApi 'nizcayathI' utsUtra tathA yathAsUtrapaNuM rahelache, chamasthanI pravRtti utsUtravALI ane kevaLInI pravRtti sUtrAnusArI hoya che. 276 / zrIbhagavatIsUtranA sAtamA, dazamA ane aDhAramA zatakaneviSe temaja tenA ghaNA sthAnomAM - riyati' evaM pada cha ane teno artha 'cAleche' ema kahelache ane arthamAM paNa samAna che-jUdApaNu nathI. 277 / joke kharekhara jinezvarano 'vidhi' upadezache, to emAM eTalo aMtara kema ? evA For Private And Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 262 zrIsaptapadIzAstra-gujarAtIbhASAnuvAda, kAraNe jinezvarano upadeza niravadya hoyache. 278 / tathA zrIbhagavatIsUtranA sAtamA, dazamA ane aDhAramA zatakaneviSe samAnadaMDaka A pramANe jaNAvela cha:-"jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha nAza pAmyA nathI, te 'saMparAiyA' kriyA karanArA jANavA, te utsUtreja cAle che tathA jeonA krodha, mAna mAyA ane lobha nAza pAmI gayAche. teona 'iriyAbahiyA' kriyA hoyache, te sUtranA anusAreja cAleche." A prakAre sUtravacana hAvAthI, anItimA usmuttamevarIyati' temAM ' usmutta' e padanuM vyAkhyAna ' anAjJAe' ema karela che. mATe gItArthAe sUtra tathA artha banne vicAravA. 'ahAsutaM' e padanuM vyAkhyAna to sugamaja che jyAre 'utsUtrano artha anAjJA tyAre sUtrano artha AjJAja jANavo joie. niravadya-pAparahita A upadezano vidhi zrIsAdhuratnagurunA supasAe jANIne meM saMkSepathI kahela che. 279 / kharatara gaccha, tapagaccha, upakezagaccha, athavA vizuddha ukesagaccha, koraMTagaccha, citravALagaccha, maladhArIgaccha, pravara-zreSTa baDagaccha, aMcalagaccha, nANagaccha, sAMDeragaccha, pallipuragaccha, AgamIyAgaccha, punamIyAgaccha vigere ane dharmaghoSa nAme gaccha bIjA paNa gacchavAsIo hAlamA je je vidyamAnache, te te sarva potapotAnI paraMparAne jaNAve che, temAM paNa je je zrIjinavaranIANAnA anusAre pravarne che, te te mane pramANache. ane pAtAnA AcAryoe kahela paNa je je zrIjinavaranI ANAne For Private And Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eetryazrI bhrAtRcaMdrasUri pranthamAlA pustaka 53 muM. 263 anusAre hoya te te mane pramANache. 280 thI 283 / je kAMha pravacana - sUtrasiddhAntathI viruddha A zAstra lakhatAM meM lakhyuM hoya, tenuM zrIsaMghasamakSa huM 'micchAmidukkaDaM' ApuMchu te duSkRta mAruM mithyA thAo. 284 / vikrama saMvat 1591 nA varSe kArtika pUrNimAnA divase pArzva caMdre - zrIpArzvacandrasUrie A samAcArI saMbaMdhI saptapadIzAstra lakhyuM che. 285 / zrI siddhAntamArganA premI ane atyantazreSTa vairAgI evA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane suzrAvikAone A zAstra yogya che 286 / zrIjinavara kathita siddhAntarupa zreSTa mAnasasarovaramA ramaNatAkaranAra rAjahaMsasarakhA evA je zuddha pavitra dharmanI saddahaNA kareche ane anAdikALI siddha tathA siddhine ApanAra evA dharmanI marUpaNA kareche, te bhAgyazALIone mAro namaskAra thAo. 287 | iti vizvabaMdha zrImahAvIrasthAmizAsananAyaka zrI gautamasvAmI, sudharmasvAmipramukha suvihitaparaMparAyAta - zrInAgapurIya bRhattapAgacchanabhomaNi zrIjinAgama mArgaprakAzaka- zAsanaprabhAas sadUdharma rakSaka - paMcAcAra pAlaka-kriyoddhArakArakaAtmajJAnarasika-dharmadhuraMdharadhorI-svaparopakArIAbAlabrahmacArI ugravihArI- ghoratapasvI para mapuruSa jagatapUjya - yugapradhAna zrImatpArzva caMdrasUrIzvaradAdAviracita 'saptapadIzAstra' no gujarAtI anuvAda saMpUrNa / A zAstra zramaNa saMghanaM akhaMDa kalyANa karanAra ane zAzvatI. lakSmI ApanAra thAo / For Private And Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yugapradhAnazrIpArthacaMdrasUrIzvaradAdAno chNd| (girivara darisana viralA pAve-e dezI ) thuma anopama pagalAM suMdara, rUpa manohara mahimA maMdira / caraNakamala baMdu ANaMdA, dhana dhana shriipaarshvcNdrmRriindaa|c01 velaga pitA vimalAde mAtA, prAgavaMza guru jagata vikhyaataa| c0| sAdhuratanaguruziSyaziromaNi, gacchapativaDatapagacchanabhomaNi paMca mahAvata paMcAcArA, SaTakAya jIva pratipAlanahArA / ca0 moha madana bhaDa vairijitA, paMcaiMdriyajita vadItA / / ca0 // 3 cihuM prakAre dharma prakAze, uttama bhaviyaNa citta vikAse / ca0 guNasAgarapratibodhadivAkara, saumyakalAguNe jita nizAkara // 4 Agama niravadya madhurI vAcA, bodhibIja guNadAyaka saacaa|c0 karaNI sAcI ne buddhi sAcI, pragaTI dharmasAmagrI jaacii|c05 nirmala zivapada mAraga sAdhe, zuddhI jinavara ANa ArAdheca zrIpAzrdhacaMdrasari saMkaTa cUre, sakala kuzala vaMchita phaLa puure|c06 zrIsaMgha caturvidha sevA sAre, vahANa sama bhavasAyara tAre / ca0 pUjya aciMtya ciMtAmaNi kahIye, vimalacAritra sevaka sukha lahIye zrIpUjyAH pArzvacaMdrA jinapatisadRzA mArgadA mArgasaMsthA, zuddhAcArA yatIzA vratasamitiratA jJAnadA jJAnavaMtaH / dRSTvA tAn martyaloke nRpasuramahitA vaMdanArtha sureMdra,- ' rAhUtAH svargaloke bhavabhayaharaNAH zAMtidA me bhavaMtu // 1 // tuSTidA me bhavaMtu puSTidA me bhavaMtu / zrIrastu / For Private And Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sakalabhaviSu bodhe jJAnavijJAnapUrNaH / / yuNigaNagaNanAsu labdhakIrti-vareNyaH // udayagiriSu candraH sadvacombhoSicandraH / jayati jagati sariH sAgaracandravayaH // 1 // yathAvata cheThadhyAbiDIMga varkasa TAigaravA-sahAvA For Private And Personal Use Only