Book Title: Sahaj Sukh Sadhan
Author(s): Shitalprasad
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram
Catalog link: https://jainqq.org/explore/011637/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadagurave namonamaH sva. bra. sItalaprasAdajI prajita sahajasukha-sAdhana gujarAnuvAda prakAzaka rAvajIbhAI chaganabhAI desAI zrImad rAjaca Azrama sTezana-agAsa. vAyA-ANaMda, dvitIyAvRtti-prata-1000 vIrasaMvata sane vikrama saMvata 2499 1973 229 mudrakaH kAntilAla ema desAI, caMdrikA prinTarI mirajhApura roDa, amadAvAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -::/ samatA, ramatA, udhatA, jJAyaktA sukhabhAsa vedaktA, caitanyatA, e saba jIva vilAsa. "je tIrthakaradeve svarUpa AtmApaNe thaI vaktavyapaNe je prakAre te AtmA kahI zakAya te pramANe atyaMta yathAsthita karyo che, te tIrthakarane bIjI sarva prakAranI apekSAne tyAga karI namaskAra karIe chIe. pUrva ghaNuM zAsene vicAra karavAthI te vicAranAM phaLamAM puruSane viSe jenAM vacanathI bhakti utpanna thaI che, te tIrthakaranAM vacanane namaskAra karIe chIe. ghaNA prakAre jIvane vicAra karavAthI, te jIva AtmArUpa puruSa vinA jAye jAya evuM nathI evI nizcaLa zraddhA utpanna thaI te tIrthakaranA mArgane namaskAra karIe chIe. bhinna bhinna prakAre te jIvane vicAra thavA arthe, te jIva prApta thavA arthe gAdika aneka sAdhanene baLavAna parizrama kare chate prApti na thaI, te jIva je vaDe sahaja prApta thAya che te ja kahevA viSe jene udeza che, te tIrthaMkaranAM udezavacanane namaskAra karIe chIe." . zrImad rAjacandra Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja svAmI)nI talapasI masa kapa nivedana A sahajukha-sAdhananI dvitIyAvRtti, prathamavRttinA punamuMbaNarUpe prasiddha thAya che. te mumukSu badhuonA karakamaLamAM mukatAM ame Anada anubhavIe chIe. paramopakArI pa. pU. prabhuzrIjI (zrImadda laghurAja svAmI)nI preraNAthI A grantha saMgata bra zrI sItalaprasAdajIe mULa hindImAM taiyAra karyo. tenI presa kepa pa. pU. prabhu zrIjIe AAMta zravaNa karI. mumukSuone te samajavAmAM saraLa thAya ane sAdhanAmAM upayogI thAya te hetue tenuM gujarAtI bhASAMtara karavA teozrIe sUcanA karyuM. tadanusAra tenA zarUAtanA ardhA bhAganuM bhASAMtara bhAIzrI sebhAgacada cUnIlAla zAhe taiyAra karyuM. bAkInuM pAchaLanA ardhA bhAganuM bhASAMtara karavAnuM sadabhAgya mane prApta thayuM. tenI prathamAvRtti sa. 2001 mAM prasiddha thaI tenI mAgaNI cAlu rahetI hevAthI A bIjI AvRtti prasiddha thavA pAmI che. tene mumukSuo. yatheccha lAbha leze ema AzA che. A sAthe prathamattinuM nivedana tathA bhUmikA paNa ApavAmAM AvyAM che. A grantha Atma-sAdhanAmAM sAdhakane ati upaye gI e saune prabaLa upakArI tema ja zreyasakara thAo ! zrImad rAjacandra Azrama, agAsa, citrakRSNa paMcamI. saM. 2020 li. sat sevaka rAvajIbhAI desAI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI AvRttinuM nivedana (nArA chada) "anaMta saukhya nAma dukha, tyAM rahI na mitratA! anaMta dukha nAma saukhya, prema tyAM vicitratA! udhADa nyAya netrane, nihALa re! nihALa tuM, nivRtti zITTameva dhArI, te pravRtti bALa tuM." - zrImada rAjacaMdra jIva pitAne bhUlI gayela che ane tethI sasukhane tene viyega che, ema sarva dharma sammata kahyuM che." - zrImada rAjacaMdra AtmAnA astitvanI AsthAvALAM darzananA upadezane sAmAnya sUra joIzuM te jaNAze ke "sarva kalezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAne upAya eka AtmajJAna che." (zrImad rAjacaMdra). AtmA-anAtmAnA bhedanuM sAcuM jJAna thavuM e satsukha prAptinuM prathama kAraNa che. sukha e AtmAne guNa che. AtmA sivAyanA anya kaI padArthomAM sukha nAmane guNa nathI, paNa anAdinA svasvarUpanA ajJAnane lIdhe bhrAMtithI A jIve anya padArthomAM sukha kalpI-te anya padArthomAMthI sukhanI prApti thavA arthe aneka prakAre atyaMta prayatna karyo paNa te sau prayatna retImAMthI tela meLavavAnI samAna niSphaLa gayA. parapadArthonA svarUpanuM sAcuM bhAna thAya, parapadArthomAMthI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitApaNAnI mAnyatA bhrAMti TaLe ane nija zuddha savAbhAvika svarUpane viSe ja pitApaNAne baMdha thAya, ane temAM ja lIna-sthira thaI sahaja svAbhAvika anaMta zAzvata sukhane jIva pAme evI karuNabuddhithI zuddhAtmA mahAna puruSoe enA upAya ane svarUpane darzAvate upadeza aneka graMthArUDha karyo, ke jethI jIva te upadeza puruSanA Azraye-samAgame samajI avadhArI nija zuddha ravarUpane prApta thaI anaMta sasukhane pAme. AvA aneka upakArI mAMthI suMdara tAraNa ane saMgraharUpa A graMtha keI eka AcAryanI kRti nathI, paNa aneka AcAryonI kRtirUpa bane che. A graMthanA mULa prAjaka ane saMgrAhaka zrI digaMbara AmnAya anusArI sva. bra. sItalaprasAdajIe mULa zleke sAthe tenuM hiMdI bhASAMtara ApI dareka adhyAyanI zarUAtamAM te te viSayane sarala hiMdImAM samajAvye che. tema dareka adhyAyanA aMte hiMdI savaiyA saMgrahI vizeSa rasamaya banAvyuM che. vartamAnakALanA adhyAtma yugapravartaka parama tattvajJA zrImad rAjacaMdranA ananya bhakta zrI laghurAja svAmIzrInA cage, dharmaprApti mATe viSama evA A kaLikAlamAM, AmAthI mumukSuo mATe, matamatAMtara rahita, nija zuddhasvarUpa sAdhanAthe satsamAgama egya evuM A zrI sanAtana jaina zrImad rAjacaMdra AzramanuM sthAna astitvamAM AvyuM che. jyAM bhinna bhinna saMpradAya ane darzananA jijJAsu ja eka AtmAthe ekatra thAya che. A sthAnanA adhiSThAtA paropakArI zrI laghurAjasvAmIzrInA guNAkarSaNe kheMcAI bra. sItalaprasAdajInuM Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvAra atra AvavuM thatuM. zrI brahmacArIjInuM vizALa zAstravAMcana ane 50 u. pU. svAmIzrInA nija zuddhAtmAnubhavarasathI otapreta adhyAtma upadezanA zravaNane AnaMda Aje paNuM maraNa thatAM ullAsa Ape che. AvA samAgamanA prasaMgamAM pUra u. svAmIzrIe bra. sItalaprasAdajIne preraNa karI ke parama puruSanA aneka graMthamAMthI dehana karI eka graMtha taiyAra thAya te AtmAthIone upayogI thAya. A sUcanA saharSa svIkArI laI je prayatna brasItalasAjIe ke tenA phaLasvarUpa ApaNane hiMdI bhASAmAM sahajasukha sAdhana graMtha prApta thaze. e graMthanI presapI bra. sItalaprasAdajIe 50 u. svAmIzrInA hastamAM ApatAM teozrIe enuM AghaMta zravaNa karyuM. mumukSuone samajavAmAM vizeSa sarala thAya e hetuthI e hiMdI graMthanuM gujarAtI bhASAMtara karI chapAvavAnI sUcanA karI, je zirasAvadha mAnya karI bhAIbhAgabhAIe prathamanA ardhA bhAganuM bhASAtara taiyAra karyuM ane bAkInA pAchaLanA adha bhAganuM bhASAMtara bhAI rAvajIbhAIe karyuM. hiMdI savaiyAnuM paNa gujarAtI karavAmAM AvyuM che. saMvata 1992 mAM hiMdImAM prasiddha thayela A graMtha 50 u0 svAmIzrInI sUcanAnusAre gujarAtImAM jaladI prasiddha thAya evI bra. sItalaprasAdajInI vAraMvAra preraNA chatAM keTalAMka kAraNe atyAra sudhI apragaTa rahela te Aje prasiddha karI 50 u0 zrI laghurAja svAmIzrInI sUcanA preraNAne mUrta svarUpa ApatAM AnaMda thAya che. paNa sAthe eka vAtane manamAM raca paNa rahI jAya che ke 50 u0 svAmIzrI tathA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrImad laghurAja svA mI. satsaMga : Page #8 -------------------------------------------------------------------------- Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bra. sItalaprasAdajI ane Aje dehadhArI svarUpe ApaNe vacce nathI. hari IcchA balIyasI ! A graMthanA prakAzanamAM amadAvAda nivAsI zrImAna zeTha zrI zAMtilAla maMgaLadAse temanA sva. pitAzrI zeTha zrI maMgaLadAsa jesIMgabhAIne smaraNArthe A AzramanA zrI jJAnakhAtAmAM rU. ra001) be hajAra ekanI bheTa ApI pitAne Azrama pratyene tathA AvAM kAryo pratyene prazaMsanIya prema pragaTa karyo che. AzA che ke mumukSuo A graMthane pUrNa lAbha leze ane kaI paNa kSati jaNAya te jaNAvI upakRta karaze, zrImad rAjacaMda Azrama sTe. agAsa, 2001, Adhina vada 1 tA. 22-10-45 lI. adhyAtma premI bragovanadAsajI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA mAnava paryAya eka dina jarUra palaTAya che, paraMtu paryAyadhArI dravya nitya kAyama rahe che. A mAnava paryAya chava ane pugala dravyathI baneluM che. e bane dravyonI anAdi saMgati saMsAramAM thaI rahI che. baMnemAM vibhAvarUpe pariNamavAnI zakti che. eTalA mATe kArmANa zarIrarUpe badhAyelAM karmonA vipAkathI AtmAnI rAgadeva moha pariNati thAya che e azuddha bhAvanuM nimitta pAmIne punaH kArmANa zarIra sAthe karma pudgalene karmarUpa baMdha thAya che. bIjathI vRkSa ane vRkSathI bIjanI peThe eka bIjAnA vibhAva pariNamanamAM paraspara nimitta thaI rahyAM che. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI A jIva pudagalanA mehamAM unmatta thaIne pitAnA mULa jIva dravyane bhUlI gayA che. tethI Atmika sahaja sukhano tene viga rahyA kare che. je je paryAne A jIva dhAraNa kare che temAM te tanmaya thaI jAya che ane tadrupa ja pitAne mAnI le che. rAtridivasa Indriya sukhanI tRSNAmAM Akula thaIne tene zamAvavAnA upAya kare che. paraMtu satya upAya prApta nahi thavAthI tRSNAne rega adhika vadhato jAya che. jema leDhAnI saMgatithI agnine ghaNanA mAra sahana karavA paDe che, tema pudgalanI saMgatithI jIvane paNa aneka duHkha ane trIsa bhegavavA paDe che. piMjarAmAM pUrAyelu pakSI jevuM parAdhIna che tevA A jIva karma pudgalanI saMgatithI parAdhIna che. sAcuM sahaja sukha e AtmAne guNa che. enI zraddhA vinA A mUDha prANI viSaya sukhane lelupI thaIne bhavabhramaNamAM saMkaTa sahana karate parAdhInatAnI beDImAM baMdhAyela mahAna vipattiothI grahAyelo che. je e prANIne pitAnA sahaja sukhanI zraddhA thaI jAya ane evuM jJAna Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI jAya ke te sahaja sukha mArI ja pAse che ane mane mArI meLe maLI zake che, te tene svAdhIna thavAno mArga maLI jAya, rAgadveSa ha parAdhInatAne AmaMtraNa kare che, jyAre vairAgyapUrNa AtmajJAna parAdhInatAne chedIne AtmAne svAdhIna kare che. je cIkAzathI baMdha thAya che te cIkAza sukAI jyAthI baMdha chedAya che. prAcIna kALamAM zrI RSabha, ajita, saMbhava, abhinaMdana, sumati, padmaprabhu, supArzva, cadraprabhu, puSpadaMta (suvidhi), zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, anaMta, dharma, zAMti, kuMthu, araha, maNi, munisuvrata, nami, nemi, pArtha ane mahAvIra e covIsa tIrthakara thaI gayA che. temanI madhyamAM agaNita mahAtmAo thaI gayA che. zrI mahAvIra pachI zrI gautama, suMdharma ane jaMbue traNa kevalajJAnI thaI gayA che. e sarvee AtmAne oLakhyo hato, jANo hato, ke AtmA svabhAvathI zuddha jJAna-darzana-sukha-vIryamatha paramAtmarUpa ja che. A AtmA rAgadveSAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi dravyakarma ane zarIrAdikathI bhinna che. A jJAnane samyagdarzana vaDe samyajJAna banAvIne te mahAtmAoe AtmAnA zuddha svabhAvanuM dhyAna karavArUpa sahyAtri pALyuM. e ratnatrayamayI AtmasamAdhi dvArA pitAne baMdha rahita mukta karIne paramAtmapadamAM sthApita karyA. te tIrtha karAdi mahAna pue batAvelA mArga upara temanA pachI aneka mahAtmAo cAlyA ane ane te sArarUpa upadezane granthanI a dara sthApita karyo. adhyAtmamaya nizcayadharmanA prayakartAomAM zrI kuMdakuMdAcAryanuM nAma ati prasiddha che. temaNe racelA paMcAstikAya, pravacanasAra, aSTa-pAhuDa AdimAM zrI samayasAra eka apUrva grantha che. te AtmAne AtmArUpa, parathI bhinna dekhADavAmAM paNa samAna che. zrI kuMdakuMdAcAryanA traNe prAbhUtanA TIkAkAra zrI amRtacandra AcArya mahA AtmajJAnI ane nyAyapUrNa suMdara lekhaka thaI gayA che. zrI samayasAranA arthane Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. khelanArA pura nivAsI paMDita jyacaMdrajI thaI gayA che. temanI AtmakhyAti nAmanI TIkA Atmatattavana prakAza karavAmAM apUrva upakAra kare che. kAraMja (karAra) varADa prAMta nivAsI zrIsenagaNanA vidvAna bhaTTAraka zrI vIrasena svAmI samayasAranuM vyAkhyAna karavAmAM eka advitIya mahAtmA che. temanI pAse eka varSAkALa vItAvIne meM samayasAra AtmakhyAtinuM vAcana karyuM hatuM. zrI vIrasena svAmInA artha prakAzathI mane alpabuddhine vizeSa lAbha maLyo hato tene Azraye bIjA paNa jaina sAhityanuM manana karavAthI ane zrImad rAjacandrajInA mukhya ziSya zrI laghurAjajI mahArAjanI punita preraNAthI A grantha evI rIte lakhavAmAM AvyA che ke tIrtha karapraNIta jinadharmane kaMIka bodha darzAvAya ane aneka AcAryonA vAkayone saMgraha karAya che jethI pAThakagaNu svAdhInatAnI kaMca pAmIne pitA anArUpa paDadAne khelIne potAnAmAM ja paramAtmadevanAM darzana karI zake che je bhavya jIva A granthane AdithI aMta sudhI bhaNI jaI pachI AmAM je granthAmAMthI vAkane saMgraha karyo che te granthanuM paThana karaze te pAThakene vizeSa AtmalAbha thaze AmAM yathAsaMbhava jinavANInuM rahasya samajIne ja lakhAyuM che, te paNa kayAMya ajJAta ane pramAdathI kaI bhUla thaI hoya te vidvAno ane alpazruta jANune kSamA karaze, ane bhUlane sudhArI leze. mArI, bhAvanA che ke A grantha sarvajanI paThana karI AtmajJAnane pAmI, sukhI thAo. ' amarAvatI amarAvatI . ] ' | Azvina sudI 8 vIra saM. 2460 ke tA. 16-10-1934 jainadharma prema brahmacArI sItaprasAde Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama 135 adhyAya viSaya prathama adhyAya-saMsAra svarUpa bIjo adhyAya-zarIra svarUpa * * trIjo adhyAya -bhogonuM svarUpa cethA adhyAya-sahajasukha agara atIndriya sukhapAMcamo adhyAya-jIvanuM ekava .. " chaThTho adhyAya--sahajasukha sAdhana . . sAtamA adhyAya-samyagadarzana ane tenuM mAhAbhyaAThame adhyAyasamyajJAna ane tenuM mAhAmya... navame adhyAya--sabhyadyAritra ane tenuM mAhAtma aMtima maMgaLa ane prazasti 185 42 paSR Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahajasukha-sAdhana . bha . ba 8 9 - deharA, sahajAnaMda svabhAvanuM smaraNa karI bahu vAra. divya-bhAva bhede namI, lahuM subuddhi udArazrI jineka RSabhezathI, vIra dhIra parvata; vartamAna grevIsa jina, namuM parama guNavata. siddha zuddha AtmA vimala, paramAnaMda vikAsa, namu bhAva nija zuddha karI, heya Atma ullAsa, zrI AcArya guru guNI, sAdhu saMgha pratipALa; svarUpAcaraNa caraNathI, pAmyA jJAna vizALa. upAdhyAya zrutanA dhaNI, jJAna dAna kara, AdhyAtmika sallAnathI, kare bhavya uddhAra sAdhu AtmA sAdhatA, nija anubhava pathalIna TALI karma kalaMka je, rahe sadA svAdhIna. dhArI traNe gurupade, vinaye karuM praNAma Atmatatva pragaTa karaNa, namuM jinavANuM pradhAna Atmadharma jagasAra che, te ja karma kSayakAra; te ja sahaja sukhakArI che, te ja bhrama haranAra, te ja dharma uttama mahA, te ja zaraNa AdhAra; namuM namuM te dharmane, sukha zAMti dAtAra, sahajAnaMda sudhA mahA, pIvA je taiyAra, tene satsAdhana thavA, lakhuM tAva anusAra, da ha * * * * * Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama adhyAya saMsAra svarUpa, "saraLa rastA pavita>> saMsAra te che ke jyAM chava saMsaraNa, bhramaNa kare che, eka avasthAthI bIjI avasthA dhAraNa kare che, te avasthA cheDI pharI bIjI avasthAne dhAraNa kare che. saMsAramAM sthiratA nathI, dhruvatA nathI, nirAkulatA nathI, saMsAra dubene samudra che. zarIra saMbaMdhI duH --janmavuM, maravuM, vRddha thavuM, rogI thavuM, azakta thavuM, bhUkha tarasathI pIDAvuM, garamI zaradIthI kaSTa pAmavuM, DIsa maccharathI trAsa pAmave, baLavAna dvArA zasaghAta sahana karavI, ItyAdi. mana saMbaMdhI duH-iviyoga, aniSTasaMga ane reganI pIDAothI zeka ane kheda pAmo, bIjAnI adhika saMpatti joI bhAvathI saMtApa pAmave, adhika dhanAdi parigrahanI prAptinI tRSNAthI AkulatA pAmavI. pitAnI hAni karavAvALA prati depa ane krodhabhAva karI kaleza pAbha, apamAna karanArane hAni karavAnA bhAva karI pIDA pAmavI, satApa ane duHkha ApanArathI bhayabhIta rahevuM, IcchAnukuLa vastunI aprAptithI kSobha pAmavo ityAdi zArIrika ane mAnasika duothI bharela e A saMsAra khArA samudra samAna che. khArA samudrathI tarasa chIpatI nathI tema saMsAranA nAzavaMta padArthone bhegavavAthI tRSNAnI baLatarA zamatI nathI. meTA meTA cakravatI paNa saMsAranI prapaMca jALethI kaSTa pAmatA aMtamAM nirAza thaI mRtyu pAme che , . Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 A saMsAranA cAra gati rUpa cAra vibhAga cheH--naragati, tiryaMcati, devagati, manuSyati. AmAMthI tiryaMcagati ane manuSyagatinAM du:khA tA pratyakSa pragaTa che. narakagati ane devagatinAM du:kho joke pragaTa A carmacakSuthI jaNAtAM nathI chatAM AgamadrArA ane zrI guruvacananI pratItithI jANavAM mAnavAM ceAgya che. 1. naragatinAM du:khA--narakagatimAM nArakI chavA dI kALa sudhI vAsa karatAM kAI vakhata paNa sukhazAMti pAmatA nathI. niraMtara paraspara eka bIjA sAthe kraSa karatAM vacanaprahAra, zastraprahAra, jAyaprahAra AdithI kaSTa Ape che ane sahana kare che. bhukha tarasanI *dAha zamatI nathI mATI khAya che, vaitaraNI nadInuM khAruM pANI pIve che, tema chatAM tenAthI nathI teA kSudhA zamatI ke nathI tarasa chIpatI. zarIra vaikriyi hAya che je haidAvA bhedAvA chatAM paNa pArAnI samAna maLI jAya che. te sadA mRtyu pacche che chatAM pUrNa AyuSya bhogavyA vinA narakaparyAya cheADI zakatA nathI. jema keAI dakhAnAmAM duSTabuddhidhArI cAlIsa pacAsa kedIone eka meTA khaMDamAM puravAmAM Ave te te eka bIjAne satAvaze, paraspara kuvacana khelaze, laDaze, mAro pITaze ane ema badhAya duHkhI thaze, ghera duHkha pAmavAthI rughna karaze, khUmA pADaze, tema chatAM kAI kedI paraspara dhyA karaze nahi. UlaTTu vAphaprahAranA khANAthI temanAM mana duHkhI, IMdita thaze. naraka pRthvImAM nArakI jIvAnI A dazA che. te pa Mcendriya, sa'nI, napusaka hoya che. pAMce kriyAnA bheAganI tRSNAvALA che para`tu tene zamAvavAnu kAI sAdhana prApta na thavAthI nira'tara kSeAbhita ane sattApita rahe che. nArakIonAM pariNAma bahu ja mAThAM hoya che. tIvrapaNe kRSNa, nIla ane kApAta e traNa azubha lesyAmAM pariNamI rahe che. mAThAM pariNAmanA dRSTAMta rUpa A vezyAe che. sauthI mAThAM kRSNa lesyAnAM, madhyama mAThAM nIla lesyAnAM, jaghanya mAThAM kApAta Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaizyAnAM - pariNAma-bhAva hoya che. nagatinA puruSonA sparza, rasa, gaMdha, vahu e sava bahu ja azubha, vedanAprada hoya che. bhUmi. karkaza ane durgaMdhamaya hAya che. pavananI gati chedanakArI ane asahya hAya che. zarIra bahu kurUpa ane bihAmaNAM hoya che, jene 'jovA mAtrathI glAni Upaje che. adhika zIta ane adhika uSNatAnI dhAra vaidanA sahana karavI paDe che. A pramANe narakagatimAM dI kALa sudhI tIvra pApanA phalathI dhAre vedanA sahana kare che. je raudradhyAnI che te vizeSa vizeSa naraDhagatine prApta thAya che. duSTa, paraghAtaka, svArtha sAdhaka hiMsaka pariNAmeAnI para'parAne raudra dhyAna kahe che. - ' raudradhyAnanA cAra prakAraH----1. siAnadI, 2. mRSAnaMdI, 7 cauryAna'dI, 4. parigrahAnadI. 1. hiMsAnI :--khIjA prANIene kaSTa ApI, apAvI, apAtuM jANI jenA manamAM ghaNI prasannatA thAya che te hiMsAnadI raudradhyAnI che. te manuSyAne rAgI, zekI, duHkhI, bhUkhyA, tarasyA dekhIne paNa yA lAvatA nathI, paNa temanAthI peAtAnA svArtha sadhAtA hAya te temanI hiMsA karI temanI pAsethI dhanAdi grahaNa karI le che. kAI dezanA manuSyeA kArIgarIdvArA mahenata majurI karI peAtAnu gujarAna karatA hAya che, te hiMsAnI evA udyoga kare che ke tevI kArIgarInI vastu pAte banAvI banAvaDAvI te dezamAM sastA bhAve vece che ane te dezanI kArIgarInu satyAnAza karI peThe dhanavAna banI peAtAne DhAMziyAra mAne ane bahu prasanna thAya che. hisAnaMdI vaidyanizadina evuM pacche che ke prajAmAM rAgeAnI vRddhi thAya jethI mArA dhaMdhA cAle' te je rAgI caDA samayamAM sArA' thAya ema hoya tene lAMbA samaya sudhI mAMdA rAkhI potAne svArtha sAdhe che. hiMsAnadI anAjanA vepArI ema icche che ke Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "anAja na pAke, duSkALa paDe, lene anAjanuM kaSTa hoya, jethI sAruM anAja sArA UMcA bhAve vecAya ane huM dhanavAna thAuM. hiMsAnaMdI vakIla ema Icache ke bhAI bhAImAM, mAtAputramAM paraspara jhaghaDA thAya, mukaddamA cAle huM khUba dhana kamAu ane jagatanA prANI paraspara mArapITa kare, jadArI dAvA cAle ane mane ghaNuM dhana maLe." hiMsAnadI vezyA ema Icche ke dhanavAnanA putre potAnI strI upara neha nA kare ane mArA prati sneha kare. mane pitAnuM badhuM dhana ApI de. e dharma kAryathI virakta thaI jAya." hiMsAnaMdI luMTArA manuSyane baMdUkanI gaLI ke taravArathI mArI dhana lUMTI le che. hiMsAnaMdI devadevIonA nAme, paramezvaranA nAme nirdayapaNe pazuonuM balidAna ApI, zikAramAM pazuonI ghAta karI ane mAsAhAra mATe pazuone vadha karI bahu prasanna thAya che. hiMsAnaMdI vepArI pazuo upara bahu bhAre bhAra lAdI, temane mArIne calAve che, bhUkhyAM, tarasyAM hovA chatAM paNa annAdi ApatA nathI. temane dukhI karI potAnuM kAma karAve che. hiMsAnadI gAmamAM, vanamAM agni lagADI prasanna thAya che, sahaja sahajamAM kebita thaI manuSyanI ghAta karI nAkhe che. jagatamAM hiMsAne pracAra thato jANI prasanna thAya evA hiMsAnadInA bhAva hoya che hiMsAnadI vyartha pANIne vizeSa bagADa karI, midI, agni lagADI, vAyune Akulita karI, vRkSone kApI prasanna thAya che. hiMsAnadInAM bahu ja krUra pariNAma hoya che. daI depita manuSya potAnI bula doSane svIkAra karI tenI AdhInatAmAM tenA tAbAmA Ave che te paNa tenI upara kSamA nathI karate paNa tene jaDamULathI nAza karI bahu prasannatA mAne che. 2. mRSAnaMdI-je asatya belI,belAvIne asatya belA jANI-zravaNa karI bahu ja prasanna thAya che te mRSAnaMdI raudradhyAnI che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAnadI baMnaprAptine arthe bhAre asatya bele che. ene dayA nathI AvatI ke je tene mArA mAyAcAranI khabara paDaze te bahu duHkha, kaSTa thaze. mRSAnadI TikiTamAstara mUrkha, garIba gAmaDiyA strIne asatya belI vizeSa paisA laI ochA paisAnI TikiTa Ape che. mRSAnaMdI juThA keso laDI, jUThA kAgaLa banAvI, jUThI sAkSI ApI bIjAone ThagI bahu rAjI thAya che. mRSAnaMdI hisAbamAM bhoLA. grAhakene, adhika paisA laI asatya samajAvI, vizvAsa ApI ThagI le che. mRSAnadI garIba vidhavAonAM ghareNAne Dabo thApaNu rAkhI pachI nAmakkara jaI tene ThagI pitAne bahu catura samaje che. mRSAnadI mithyA dharmanI kalpanAo jagatamAM e kAraNathI phelAve che ke bheLA leke vizvAsa karI bahu dhana caDhAve je pitAne maLI jAya tene lokene dharmanA bahAne ThagatAM sahaja paNa dayA AvatI nathI. 3. cauryAnadI-je cerI karIne corI karAvIne, corI thaI jANIne prasanna thAya che te cauryAnadI che. raudradhyAnI cauryAnaMdI aneka prakAranI prapaMca jALethI kAInuM paNa dhana vagara vicAre ThagI le che, chupAIne corI le che, dhADa pADIne laI le che, prANa harIne paNa laI le che, nAnA bALakene phesalAvIne jaMgalamAM laI jaI emanAM ghareNAM utArI laI mArI nAkhI nAkhI de che. cauryAna dI. gere sAthe mitratA karI corIne mAla sastA bhAve vecAto laI paisAdAra thaI pitAnI bahu moTAI mAne che. jUThA sikkAo ane jAtI neTa banAvI lekene Thage che. ghImAM carabI, tela ke koI evI vastuo meLavI sAruM cekhuM ghI kahI vece che ane dhana prApti kare che. echuM telI ane eAchuM mApI ThagIne dhana ekatra karavAmAM bahu rAjI thAya che. cauryAnaMdI bIjAone corI karavAnI zikhAmaNe Apa corInA phaMdAmAM-vyasanamAM phasAvI de che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' 4. parigrahAnaMdI - tRSNavAna thaIne anyAyathI bIjA ne dukha daIne paNa dhanAdi parigraha ekatra karavAnI tIvra lAlasA seve che te parigrahAnadI raudradhyAnI che. parigrahAnadI strIo ane bhAIone yogya haka paNa nAbuda karI (dabAvI) lakSmI pitAnI karavA cAhe che. te bIjAone pitAthI vizeSa parigraha joI niraMtara evI bhAvanA bhAve che ke kAM to mAruM dhana vadhI jAya agara A khIjAonuM dhana nAza pAme. parigrahAnadI dharma sevana mATe avakAza kADhate nathI. dharma karavAnA avasare dhana saMcayanA AraMbhamAM ja macI rahe che. parigrahanI prApti mATe bhAremAM bhAre pApa karavAmAM paNa tene Dara lAgatuM nathI, tiraskAra ke glAni lAvatA nathI. atyaMta tRSNAvata thaIne jagatanA manuSya ane pazuone duHkhadAyaka vyApArane Arabha kare che. vRddha thayA chatAM dhananI AzA choDatuM nathI. parigrahanA mehamAM AMdhaLA thaI rahe che parigrahAnadIne je kaI vakhata dhananI ke kuTuMbanI hAni thaI jAya che te ghera vilApa kare che. prANa choDavA jeTaluM ene kaSTa thAya che. A cAre prakAranA raudradhyAnavALA prANIonA bhAva azubha hoya che temane kRSNa, nIla, kApita lesthAnAM pariNAma heya che. jethI te narakanuM AyuSya bAMdhI narake jAya che. ane tyAM paNa temane A traNa lesyAo hoya che. anyAya pUrvaka AraMbha karavAne ane tIvra dhanAdikane moha prANIone narakamAM nAkhe che. 2, tiryaMcagatinuM duHkha-tiryaMca gatimAM cha prakAranAM prANIe heya che. (1) epriya sthAvara-jevAM ke pRthvIkAyika, jalakAyika, vAyukAyika, agnikAyika tathA vanaspatikAyika A sarva sacitta avasthAmAM havAthI jIve che, vadhe che. havA na maLavAthI marI jAya che. khANunI ane khetaranI mATI chava sahita che. sUkI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ane baLelI mATI jIva rahita che. vA, vAva, nadInu pANI sacitta che. garama kareluM heALAyelu, athaDAyeluM. ( valeAvAyelu ) pANI acitta che. lAla jvALAmaya taNukhAvALA baLatI agni sucitta che. garama kAlasAmAM sacitta Aga che. samudra, nadI, sareAvara ane bagIcAnI bhInI havA sacitta che. garama, sUkI ane dhumADAvALI havA acitta che. lIlAM phaLa, phUla, pAna, DALAM, DALIe sacitta vanaspati che. nakAM ane pAkAM mULa, garama ane pakAveluM zAka Adi agara yaMtrathI chinna bhinna karelAM zApAna, phUla Adi ane mIThAdithI sparzI, rasa gadhAdi jenAM badalAI gayAM che tevAM zAka, pAna, phUla Adi thavarahita acitta vanaspati che. jIvahita sacitta ekreyi jIvane eka sparzI indriyathI sparzavAthI jJAna thAya che. tene matijJAna kahe che. sparza karyA pachI sukha ke duHkhanuM jJAna thAya che tene zruta jJAna kahe che. te be jJAnanA dhArI heAya che. temane cAra prANa hoya che. sparzendriya, zarIrakhaLa, zvAsecchavAsa ane Ayuka (2) dvIndriya prANI :-jevAM ke chIpa, za kha, DhADhI, aLasiyAM, yaLa Adi, emane e IMdriya hAya che--sparzIna ane rasanA tenAthI te jANe che. temane cha prANa hoya che. ekreyithI e prANa vadhAre hoya che. rasanA keMdriya ane vacana baLa, eka driyanI samAna temane paNa e jJAna (mati ane zruta) hoya che. khe (3) zrIndriya jIva H--jevA ka'thavA, kIDI, vI'chI, dhruNu, mAMkaDa jA Adine vizeSamAM dhrANedriya hoya che. e spazI, svAda laI, ane sUdhIne jANe che. jJAna be hAya haeNmati, zruta. eka prANa I vadhAre hoya che krANuM'kriya gaNatAM sAta prANu hAya che. (4) caturidriya jIva --jevAM mAkhI, DAMsa, macchara, bhamare, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { huM patagiyuM Adine eka AMkha vadhArAnI hoya che. tethI ATha prANu ane mati, zruta ema be jJAna hoya che. (5) pace driya manarahita asannI :-jevA ke amuka jAtanA pANImAM utpanna thatA sa`. Ane kAna paNa hoya che. tethI nava prANu ane mati ane zruta be jJAna hoya che. (6) paMcendriya manasahita sannIH--jevAM ke cAra pagavALAM mRga, gAya, bheMsa, kUtarAM, bilADI, bakarAM, gheADA, hAthI, UMTa Adi, be pagavALA pakSI jevAM mAra, kabUtara, tItara, kAgaDA, samaLI, haMsa, menA peApaTa Adi; peTathI cAlavAvALAM sarpAdi, pANImAM utpanna thatAM mAchalAM, magaramaccha, kAcabA Adi, e badhAMne manabaLa sahita daza prANa hoya che. sAmAnyapaNe mati ane zruta ema e jJAna hoya che. mana eka sUkSma hayasthAnamAM kamaLanA AkAranu' aMga che. jenI sahAyathI sanI prANI, sa"zveta samajI zake che, zikSA grahaNa karI zake che, kAraNa kA nA vicAra karI zake che, ta` vita karI zake che, ane aneka prakAranA upAyane vicAra karI zake che. cha prakAranA tiya "cAne kevAM kevAM duHkhA che te sa` jagatane pragaTa che. ekadriya jIvAne akathanIya duHkha che, pRthvIne khode che, gUMde che, mALe che, phUTe che, tenA upara agni pragaTAve che. taDakAnA tApathI pRthvIkAyanA jIvA marI jAya che. pRthvI zarIradhArInA deha eka aMgulanA asakhyAtamA bhAga pramANa bahu nAneA hoya che. eka caNAnA dANA jeTalI mATImAM agaNita pRthvIkAyika jIve che, jema ApaNune kAi phUTe, chele, kuhADIthI kApe te jevuM sparzIthI duHkha thAya che, tevuM du:kha pRthvInA veAne halAvavA calAvavA AdithI thAya che, te parAdhInapaNe sahana kare che, bacavAnA kAMI upAya karI zatA nathI, bhAgI javAne paNa asamartha che. sacitta pANIne garama Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI, masaLavAthI, gUMdavAdithI evuM mahAna kaSTa thAya che ke jevuM pRthvIkAyika jIvone thAya che. ene deha paNa ghaNuM nAnuM che. eka pANInA TIpAmAM agaNita jalakAvika ja che. vAyukAya che bhIMtAdi sAthe aphaLAvAthI, garamInI jhALAthI, varasAdanA ati varasavAthI, paMkhAthI, manuSyanA deDavA kUdavAthI athaDAI bahu dukha pAmI mare che. enuM zarIra paNa ghaNuM nAnuM che. pavananI eka nAnI' heramA agaNita vAyukAya jIvo hoya che. " jyAre baLatI agnine pANI nAkhI elive che, dhULa nAkhI bujhave che ane lAlaceLa tapelA leDhAne ghaNathI mAre che. TIpe che, tyAre agnikAya jIvone te sparzathI bahu duHkha thAya che. enuM zarIra kadamA ghaNuM nAnuM che. agninI eka jhALamAM agaNita agnikAyika jIve che vanaspatinA be prakAra-eka sAdhAraNa, bIjo pratyeka je vanaspatinuM zarIra eka heya ane tenA svAmI ghaNA ja hoya, je eka sAthe janma ane eka sAthe mAre tene sAdhAraNa vanaspati kahe che. je eka zarIrano svAmI eka jIva hoya tene pratyeka kahe che. pratyekane Azraye jyAre sAdhAraNa kAya hoya tyAre te pratyekane sapratiSThita kahe che. je pAna, phalAdimAM je lITAo rage, gAMTho Adi nIkaLe che te jyAM sudhI na nIkaLyAM hoya tyAM, sudhI tene sapratiSThita kahe che, jyAre e phare che tyAre tene apratiSThita pratyeka kahe che. tuccha phaLa sapratiSThita pratyekanAM daSTAMta che sAdhAraNa vanaspatine ja kedriya nigoda kahe che. ghaNAMkharAM jamInamAM utpanna thatAM-baTATA, kAMdA, mULA, gAjara Adi zAka sAdhAraNa ke sapratiSThita pratyeka hoya che. meTuM pAkuM cIbhaDuM, nAraMgI, pAkI kerI, anenAsa, drAkSa, jamarUkha, Adi pratyeka vanaspati che. A. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanaspati kAyika chane bahu ja duHkha heya che. koI jhADAne kApe che, chole che, pAnAne teDe che, coLe che, phaLane kApe che, zAkane vadhAre che, bAMke che, ghAsane kApe che, pazuodvArA ane manuSyo dvArA A vanaspati chane bahu ja nirdayatAthI ghaNuM ja duHkhadevAya che. te bicArAM parAdhIna hovAthI sparzadvArA e ghara vedanA bhogave che, bahu duHkha pAmIne mare che. A pramANe ekendriya jIvonA duHkhane vicAra karatA rema rema khaDAM thaI jAya che. jema ke manuSyanI AMkha badha karI. meDhe DUca mArI, hAtha paga bAMdhIne mugathI mAre, chele, bAphe, kuhADIthI TukaDA kare, te tethI te manuSyane je mahA kaSTa thAya che, tenuM te vedana kare che, paNa nathI kahI zakatA, nathI buma mArI zako, ke nathI bhAgI zakata. A pramANe ekendriya jIva pitAnA mati ane zruta jJAna anusAra jANIne ghera dukha sahana kare che. te sarve tenI pUrve bAMdhelAM asAtA vedanIya Adi pApa karmonuM phaLa che. be Indriya, traNediya ane cAra Indriya prANIone vikalatraya kahe che. A kIDA, mAkeDA, pataMgiyAM, kIDI Adi, pazuo ane manubethI tathA havA pANI agni AdithI vera duHkha prApta karI mare che. meTA baLavAna jaMtu nAnA nirbaLane pakaDI khAI jAya che. ghaNuM jaMtu bhUkha ane tarasathI, varasAdanI varSathI, agninA baLavAthI, dIvAnI jhALathI, nahAvA dhovAnA pANIthI, sAvaraNIthI, jhATakavAthI.. kapaDA ane zastrothI taraphaDI taraphaDI mare che. paga nIce, gADI nIce, bhAra nIce, khATalA, palaMga, khurasI khaseDavAthI, pathArI pAtharavAthI dabhAI, TukaDA thaI, kacarAI prANu khave che. nirdaya manuSya jANI bujhI emanI ghAta kare che. mAkhIonA madhapUDA taLe Aga saLagAve. che, mane hAthe masaLI nAkhe che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtre raseI karavAthI, khAvAthI ghaNA bhUkhyA tarasyA jatuo agnimAM ane bhejanamAM paDIne prANa gumAve che. saDelI bagaDelI cI jemAM te utpanna thAya che. anAjamAM utpanna thAya che, tene taDake nAkhe che, garama kaDhAImAM nAkhI de che. leTa, mede ane sAkaranI gUNAmAM ghaNuM hAlatA jatuo dekhAya che, chatAM kaI leka dayA vagara khelatAMnI sAthe ja pANImAM nAkhI de che. rezamanA kIDAone UkaLatA pANImAM nAkhI mArI nAkhe che. A vikalatrane dukha apAra che. - paMcendriyanA dukAne vicAra karIe te khabara paDe ke je pazu pakSIonA keI pAlaka nathI, temane rAta divasa rAka zodhavAmAM ja jAya che peTabharyuM khAvAnuM maLatuM nathI. te bicArA bhUkha tarasathI, adhika garamI zaradIthI, adhika varasAdathI taraphaDI taraphaDI mare che. zikArI nirdayatAthI goLI ke tIra mArI mArI nAkhe che. mAMsAhArI pakaDI kasAIkhAnAmAM taravArathI mAthuM kApI nAkhe che. pazuyA karavAvALAM dharmane nAme bahu kaThoratAthI pakaDIne mAre che. jene leke pALe che tenI pAsethI bahu kAma le che, bahu bhAra bhare che. joIe te pramANamAM peTa pUratAM ghAsa-dANa ApavAmAM AvatA nathI; thAke ke mAMdAM paDe te paNa paraNanA mArathI calAve che. janmI ke nakAmA thAya tyAre ja galamAM ke rastAmAM choDI de che. te mukha, tarasa ane roganI vedanAthI dukhI thaI mare che. pAjarAmAM pUrI de che, te svataMtratAthI UDI paNa nathI zakatAM. mAchalIone pakaDI jamIna upara choDI de che, te taraphaDI taraphaDIne mare che. jALamAM phasAI prANa gumAve che. hAthIone hAthIdAMta mATe mArI nAkhe che. baLada, gAya, bheMsone hADakAM ane cAmaDAM mATe mArI nAkhe che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvatAM pazuone ukALIne carabI kADhe che. temane cIrI cAmaDuM utAre che. baLavAna pazu pakSI nirbaLane mArI nAkhe chehiMsaka manuSya pazuone ghera dukha Ape che. pitAnA svArtha sAdhe. che. temanAM aMga chede che. temanI pUMchaDI kApI nAkhe che. temane ghera mAnasika ane zArIrika duHkha Ape che. e prakAre prakriya. tine asahanIya duHkha sahevuM paDe che. tiryaMcagatimAM ane manuSyagatimAM keTalAMka prANI tIvra pApanA udayathI ladhyaparyApta utpanna thAya che. je garamI, zaradI, pasIno, maLAdimA sAIna janma pAme che, te eka zvAsamAM aDhAra vAra janme che, mare che, temanuM AyuSya zvAsa hoya che. svastha nIrogI manuSyanI nADInA eka dhabakArAne ekazvAseAradvAsa gaNAya. che. 48 miniTa ke eka muhUrtamAM evA 3773 zvAsa hoya che. evA ja eka atarmuhUrtamAM nIce pramANe 6336 subhava. dhAraNa karI janma maraNanuM kaSTa pAme che. * 1 sAdhAraNa vanaspati bAdaranA eka sAthe 6012 janma 2 ja che sUmanA e 6012 . 3 pRthvIkAyika mAdaranA 6012 sakamanA , 6012 , 5 jalakAyika bAdaranA che 6012 - sUtmanA 6012 >> 7 vAyukAyika bAdaranA cha 6012 che. sUkSmanA 6012 che 9 agnikAyika bAdaranA , 6012 che. sumanA 601ra ba. 11 pratyeka vanaspatinA 6012 i . 0 0 10 che kula ekendriyanA 66132 ja Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgalAgaTa be IdriyanA traNendriyane caturiMdriyanA pazvinA 80 janma 60 che. 40 24 che. * 66336 payinA 24 janmamAM asaMtI tirtha canA 8, saMjJI tiryacanA 8 ane manuSyanA 8 samAya che. tiryaMcagatinAM mahAna dubamAM paDavA gya pApabaMdha, vizeSa karI vizeSa ArtadhyAnathI thAya che. AdhyAna dukhita ane zekavALA pariNAma paraMparAne Ata dhyAna kahe che. tenA cAra bheda che. 1 ibdavicAgaja AtadayAna:-priya putra, mAtA-pitA, bhAI-bahenanA mRtyuthI ke kaI badhuthI ke mitra paradeza gayA hovAthI, dhanAdi nAza pAmavAthI je zeka bhAvathI bhAmAM duHkha thAya che, te ISTaviyegajanya ArtadhyAna che. 2 aniSTa sagaja ArtadhyAna-manane anukULa nahi evA cAkara, bhAI, putra, strI, Adi maLavAthI ane manathI pratikULa evA sthAna, ke vastra, bhegane upabhoganA padArthonI prAptithI temane saMbaMdha sacoga kevI rIte chUTe e bAbata ciMtA karavI te aniSTa sogajanya ArtadhyAna che. 3 pIDA citavana ArtadhyAna: zarIramAM roganI utpatti thavAthI dukhathI kalezita pariNAma karavAM te pIDA ciMtavana ArtadhyAna che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 nidAna AdhyAna-AgAmI bega maLavAnI ciMtAthI Akalita bhAve karavA te nidAna ArtadhyAna che. AdhyAnI nizadina ISTa vastunI aprAptithI, aniSTa vastunAM savegathI, duHkha prAptithI ane bhaviSya kALanA bhogonI tRSNAthI kalezita pariNAmavALe rahe che. keIsamaya rakSA kare che, te samaye udAsa thaI jAya che te kAI samaye rucipUrvaka AhArapAna karatA nathI. zekathI dharmakArya choDI bese che. kaI vakhata chAtI phuTe che. koI vakhata bumarANa macAve che to koI vakhata ApaghAta paNa karI bese che. regI thAya te rAta divasa hAyaya kare che. bhegonI prApti mATe aMtara talasyA kare che. aniSTasAga dUra karavA mATe ciMtAyukta rahe che. dharma, artha, kAma ane mekSa e cAra puruSArthonA kAryomA mana paravata nathI. mAyAcArathI paNa tiryaMca Ayune baMdha thAya che je kAI kapaTathI bIjAne Thage che, vizvAsaghAta kare che, kapaTathI pitAnI pUjA pratiSThA karAve che te tiryaMca AyuSyane baMdha bAdhe che. eka munie eka nagaranI bahAra cAra mAsane vAga dhAraNa karyo hato. varSAga pUrNa thatAM bIje divase tyAthI vihAra karyo. bIjA eka muni koI pAsenA gAmethI AvI tyAM utaryA. tyAre nagaranAM nara nArIo tyAM AvI muninI vaktA pUjA bhakti karatA kahevA lAgyA ke "Ape amArA nagaranI bahAra vaSakALamAM coga sAdhana karyuM tethI amAruM sthAna pavitra thayu." e Adi. te samaye te munie kahevuM joItuM hatuM ke, "huM te muni nathI" paNa te pitAnI pUjA thatI joI mauna rahyA. kapaTathI pitAne paricaya Ape nahi. A mAyAnA pariNAmathI te munie pazugitine baMdha karyo ane marIne te hAthI thaze , Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ethithI caturindriya sudhI kRSNa, nIla, kApeta e traNa azubha lesyAo hoya che. pacediya asaMjJIne pIta sAthe cAra ane saMsI pazvine pati, patra, zukala e traNa maLI cha lesyA heya. che. vizeSa mAThI lesthAnA pariNAmathI tiryaMca Ayu bAMdhI e diyA AdimAM janme che. tiryaMca gatinAM duHkho te pratyakSa pragaTa che. adhika kahevAthI zuM? te pratyakSa pApanAM phaLa dekhADI rahyAM che. . 3 devanAM duH -devagatimAM che ke zArIrika dukha nathI chatAM bahu mAnasika bhAre duHkha che. demAM nAnI moTI padavIo. hoya che. saMpatti vibhUti vadhAre ochI hoya che. temAM daza adhikAra hoya che. [1] rAjAnI samAna IM. [2] pitA, bhAInI samAna sAmAnika. [3] maMtrInA samAna trAyasiMga. [4] sabhAnivAsI sabhAsada-pAriSada [5] Indra pAchaLa UbhA rahevAvALA AtmarakSaka[6] keTavALanI samAna lakkALa. [7] hA samAna aneka [8] prajAnI samAna prakIrNaka, [9] sevaka samAna, hAthI Adi vAhana bananAra. Abhiyogya. [10] kAMtihIna mudeva kivipaka. A daza jAtinA devAmAM paNa aneka bheda hoya che. nIcI padavIvALA UMcI padavIvALAne dekhI manamAM bahu IrSAbhAvathI baLe che. aneka prakAranI bhoga sAmagrI hoya che. eka samaye eka ja IndriyakArAe bhoga bhogavI zake che, icchA e hoya che ke pAMce ioinA bhoga eka sAthe bhegavuM, paNa te bhogavavAnI zakti na hevAthI AkhulatA pAme che. jema keInI sAme 50 prakAranI miThAI pIrasavAmAM Ave che te vAraMvAra gabharAya che ke zuM khAuM ne zuM nA khAu? Icche che ke badhuM eka sAthe ja khAI jAuM. paNa zakti na hevAthI te duHkhI thAya che. evI rIte devo manamAM kSobha pAmI dukhI anubhave che. jyAre keAI devInuM maraNa thAya che, tyAre ISTa viyeganuM dukha thAya che. jyAre pitAne mRtyakALa Avyo jANe che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre sarvanA viga-mRtyune bahu bhAre zeTha ne kheda thAya che. sauthI vadhAre dukha te mAnasika tRSNAnuM hoya che. vizeSa bhoga bhogavatAM tenI tRSNA vadhAre ne vadhAre vadhe che. kAMI dAna, pUjA, paropakAra Adi zubha bhAvathI puNyopArjana karI deva thAya che, chatAM mithyAdarzana hevAthI te mAnasika duHkho bhegavatAM jIvana vyatIta kare che. zarIrane ja pitAnuM AtmasvarUpa mAnavuM-jANavuM Idriyasukhane ja sAcuM sukha samajavuM; AtmAno ane atIvyi sukhane vizvAsazraddhAna Ave te mithyAdarzana che. satya che ke mithyASTi sarvatra dukhI hoya che. kAraNa ke tRSNAnI ani ene sarvatra sarvadA satAve che. 4. manuSyagatinAM duka -A gatinAM duHkho te pragaTa ja che. garbhamAM nava mAsa sudhI UMdhe mastake durgadhasthAnamA rahI naraka samAna mahAna duHkha bhogave che garbhathI bahAra nIkaLatAM ghera kaSTa paDe che, bALa avasthAmAM asamartha hovAthI, khAvA pIvAnuM na prApta thavAthI vAraMvAra raDavuM paDe che. gabaDI paDavAthI duHkha thAya che. ajJAna hovAthI thoDu duHkha paNa bahu vedAya che. keInAM nAnI umaramAM mAta-pitA marI jAya che tyAre bahu dukha pUrvaka jIvana vyatIta karavuM paDe che. keTalAka rogothI pIDAyelA rahe che, keTalAka TUMkA AyuSya marI jAya che, keTalAka garIbAIthI pIDAya che, keTalAka ISTa mitra ke badhunA vigathI, keTalAka aniSTa bhAI, mAlika ke sevakanI prAptithI dukhI hoya che. manuSyagatimAM meTuM duHkha te tRSNanuM che. pAMca iMdriyonA bhoganI tIvra tRSNA hoya che. icchita padArtha prApta na thatAM dukha thAya che ane cetana acetana padArtha dUra thatAM tenA vigathI ghera kaSTa thAya che. koInI strI dukhadAyI hoya che, keIne putra kuputra heya che te Ine bhAMI duHkhadAyaka hoya che. InI agnimAM meTAmoTA cakravatI rAjA paNa baLyA kare che. manuSyagatimAM zArIrika ane Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika- dhAra duHkhI hAya che, je, krAImanuSyadra pazu ke dezane kaMIka sukha jovAmAM Ave che te. evuM vinAzI ane atRptikArI che ke jethI AzA ane tRSNA vadhI jAya che. te sukha pariNAme duHkha ApanAra ja hAya che. jema larahita jaMgalamAM mRgatRSNA-- mRgajalarUpa camakatA ghAsa ke retIthI mRganI tarasa chIpatI nathI, mRga pANI jANI jAya che paraMtu pANI na maLavAthI vizeSa tRSAtura thAya che, tevI rIte sa`sArI prANI sukha prAptinI AzAthI pAMce iMdriyanA bhAgAne vAravAra meLave che, bhAgave che, chatAM viSaya sukhanI tRSA maTavAne badale UlaTI vadhe che. jethI enA satApa bhuvAbhavamAM paNu maTatA nathI. . yathArtha joIe te A saMsAra keLanA thaDa samAna asAra ane duHkhAnA samudra che, emAM je Asakta che, emAM je magna che evA mUDha mithyAdaSTi bahirAtmAne cAre gatimA "krAIpaNa ThekANe sukha nathI maLatuM. te krAI samaye zArIrika ne krAI samaye mAnasika duHkhAne ja bhAgave che. tRSNAnI AkuLatAthI anaMtavAra janmamaraNa karatA cAre gatimAM bhramaNa karatA phare che. A sasAra agAdha anAdi ane anaMta che. A sasArI jIve pAMca prakAranAM sauMsAra parivartana ana'tavAra karyAM che. pAMca parivartana :-1 dravyaparivartana, 2 kSetraparivartana, OM kALaparivartana, 4 bhavaparivartana, 5 bhAvaparivartana. tenu ati sa MkSepamAM svarUpa nIce pramANe che. (1) dravyaparivatanaH--pudgala dravyanAM badhAM paramANu ane skaMdhAne A jIve kramapUrvIka grahaNa karI karIne ane bhAgavI bhAgavIne cheDyAM che. evA eka dravyaparivartanamAM anaMtakALa vyatIta karyAM che. (2) kSetraparivatanaH--lAkAkAzanA kAI evA pradeza bApu rahyo nathI ke jyAM krama kramI jIva utpanna thayA na heAya. evA eka + Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. kSetraparivartanamAM vyaparivartanamAM paNa dIrgha anaMtakAla vitAvyA che. (3) kALaparivartanaH utsapiNI eTale je kALacakramAM Ayu, kAya, sukha vadhatAM jAya che. avasarpiNI eTale je kALamAM e badhAM ghaTatAM jAya che. A banne yugonA sukama samayamAM koI evo samaya bAkI rahyo nathI ke jemAM A jIve kama kramathI janma ane maraNa karyA heya nahi. evA eka kALaparivartanamAM kSetraparivartanathI paNa adhika anaMtakALa vyatIta karyo che. (4) bhavaparivartana cAre gatimAM nava vevika paryata kAI bhava zeSa rahyo nathI je A jIve dhAraNa karyo na hoya. A eka bhavaparivartanamAM kALaparivartanathI paNa adhika anaMtakALa vItyo che. (5) bhAvaparivartanaH A jIva ATha karmonAM baMdhana thavA rogya bhAvene prApta thayela che. A eka bhAvaparivartanamAM bhavaparivartanathI adhika anaMtakALa ga che. A prakAranAM pAMca parivartana A saMsArI jIve anaMtavAra karyA che. A sakaLa saMsAranA paribhramaNunuM mULa kAraNa mithyAdarzana che. mithyAdarzananI sAthe avirati, pramAda, kaSAya tathAga paNa saMsAranAM kAraNe che. mithyAdaSTi saMsAranA bhogenI taNathI hiMsA, asatya, cerI, kuzIla, tathA parigrahanA aticArarUpa pAMca avirati bhAmAM phasAI rahe che. te mithyASTi AtmahitamAM pramAdI rahe che. tIvra kriodha, mAna, mAyA, lobha kaSAya kare che. mana, vacana ane kAyAne ati Akalita rAkhe che. A asAra saMsAramAM ajJAnI mithyAdaSTi ja kaSTa pAme che, tene ja saMsAra paribhramaNa che. je AtmajJAnI samyakdaSTi hoya che te saMsArathI udAsIna-vairAgyavaMta hoya che, atIndriya Atmika sAcA sukhanI tene oLakhANa thaI che. te mekSa prAptine abhilASI hoya Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 che. te zIdhya mukta thaI jAya che. dvArA karmonA udayathI thaDe kALa keI gatimAM rahevuM paDe che, te te saMsAramAM lipta na hovAthI saMsAramAM prApta zArIrika ane mAnasika dubene karmone uzya jANI vicArI samatabhAvapUrvaka jogavI le che. te dareka avasthAmAM Atmika sukha je sAcuM sukha che tene svataMtratAthI bhAgavato rahe che. sAcuM ja kahyuM che ke mithyASTi sadA dukhI-sammadaSTi sadA sukhI. jainAcAryoe saMsAranuM svarUpa kevuM kahyuM che te nIce ApelA temanAM anubhavapUrNa vacanethI vAcanArane viti thaze. zrI kuMdakuMdAcArya dvAdazAnuprekSAmA kahe che - * * paMcavihe saMsAre jAijarAmaraNaroga bhayapaure / jiNamaggamapecchaMto jIvo paribhamadi cirakAlaM // 24 // janma, maraNa, roga ane bhayarUpa mahAna dukhathI bharelA, A drazya, kSetrAdi pAca prakAranA saMsAra parivartanamAM A chava zrI jinevaranA mArgane-Atmadharmane na jANavAthI dIrdhakALa paryata paribhramaNa karyA kare che. savvepi poggalI khalu ege bhutujhiyA hu jIveNa / asayaM aNaMtakhutto puggalapariyadRsaMsAre // 25|| prathama pudagala dravyaparivartanamAM A eka jIve sarva (azeSa pugala paramANuone vAraMvAra anaMtavAra grahaNa karI, bhogavIne choDyAM che. . sa ibroca maro tapUci nag ago . uggAhaNeNa, bahuso paribhAmido khettasaMsAre // 26 // I ! bIjA kSetraparivartanamAM A jIva vAraMvAra sarva kAkAzana saMdezomAM kapUrvaka jame che. koI evuM sthAna nathI ijyAM bahu Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra ja na haiya, aneka prakAranA nAnA moTA deha dhAraNa karIne saMsAramAM bahu bhame che. avasappiNi ussappiNi samayAvaliyAsu Niravasesesu / jAdo mudo ya bahuso paribhamido kAlasaMsAre // 27 // trIjA kALaparivartanamAM A jIve utsapiNI ane avasarpiNInA badhA samayamAM bahuvAra janma maraNa karyA che. deI samaya bAkI nathI ke jemAM A jIva anatavAra jajo ane maryo na hoya. NirayAujahaNNAdisu jAva du uparillavA durgavejjA / micchattasaMsideNa du vahuso vi bhavahidInmamidA / / 28 / / cothA bhavaparivartanamAM narakanI jaghanya ANuthI mAMDI UrvalakamAM greveyikanI utkRSTa Ayuparyata sarva bhavo A jIve anaMtavAra mithyAdarzananA hetuthI dhAraNa karI bhramaNa karyuM che. savve payaDividio aNubhAgappadesabaMdhaThANANi / jIvo micchattavasA bhamido puNa bhAvasaMsAre // 29 // pAMcamA bhAva5rivartanamAM A jIva mithyAdarzananA hetuthI ATha karmonAM badhA prakRti, sthiti, anubhAga ane pradeza e cAra prakAranAM baMdha sthAnakene dhAraNa karate vAraMvAra bhame che. puttakalattaNimittaM atthaM ajayadi pAvabuddhIe / pariharadi dayAdANaM so jIvo bhamadi saMsAre // 30 // je jIva putra ane strInA nimite pApa buddhi karI dhana prApta kare che-kamAya che, dayA, dAna, dharmane tyAga kare che, te chava saMsAramAM bhramaNa kare che. mama puttaM mama bhannA mama dhaNadhaNNotti tibvakaMkhAe / . caiUNa dhammabuddhiM pacchA paripaDadi dIhasaMsAre // 31 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! ! mAro putra, mArI strI, mAruM dhana dhAnyAdi evI tIvra tRSNae karI, dharma buddhine pariharI A jIva dIrdhasaMsAramAM paribhramaNa kare che. micchodayeNa jIvo jiMdato je Na bhAsiya dhamma / kudhammakuligakutitthaM maNNaMto bhamadi saMsAre // 32|| mithyAdarzananA udayathI A jIva jinezvara kathita dharmanI niMdA kare che, mithyA dharma, mithyA guru ane mithyA tIrthanI mAnyatA pUjA kare che, ane saMsAramAM bhramaNa kare che. haMtUNa jIvarAsi mahumaMsaM seviUNa surapANaM / paradavvaparakalattaM gahiUNa ya bhamadi saMsAre // 33 // A jIva aneka jaMtu-prANI samUhane saMhAre che. mAMsa-madirAnuM sevana kare che, paravya ane strIne grahaNa kare che, tethI saMsAramAM bhame che. jatteNa kuNai pAvaM vipayaNimittaM ca ahaNisaM jIvo / mohaMdhayArasahio teNa du paripaDadi saMsAre // 34 // A jIva mehanA aMdhakAramAM AdhaLo thaI rAtridivasa prayatna karI viSayabhegene arthe pApa kare che, tethI saMsAramAM paribhramaNa kare che. saMjogavippajogaM lAhAlAI suhaM ca dukkhaM ca / saMsAre bhUdANaM hodi hu mANaM tahAvamANaM ca // 36 // A saMsAramAM jene sayoga-viyoga, lAbha-hAni, sukha-duHkha, mAna-apamAna prApta thayA kare che. kammaNimittaM jIvo hiMDadi saMsAraghorakAMtAre / jIvassa Na saMsAro NiccayaNayakammaNimmukko // 37 // kamene vaza thaI A jIva bhayAnaka saMsAra vanamAM bhame che Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayanayathI vicAre to A jIvane saMsAra che ja nahi. te to karmothI bhinna ja che. saMsAramadikkato jIvovAdeyamidi vicitijo| saMsAraduhakanto jIvo so heyamidi vicitijo // 38 // je jIva saMsAra pAra pAmyA che temanI avasthA Adeya-grahaNa karavA gya che ema vicAravuM. je jIva sasAranA duomAM phasAyelA che temanI avasthA heya-tyAgavA yogya che evuM manana karavAgya che. zrI kuMdakuMdAcArya bhAva pAhuDamAM prakAze che kebhiisnnnnrygiie tiriyagaIe kudevamaNuyagaIe / pattosi tivvadukkhaM bhAvahi jiNabhAvaNA jIva ||8|| bhayaMkara narakagatimAM, tiryaMcagatimAM ane mADI devagati tathA manuSyagatimAM he jIva! tuM tIvra dukhane pAmyo, mATe have te jina bhAvanA (jina bhagavAna je paramazAMtarase pariNamI svarUpastha thayA te paramazAMtasvarUpa ciMtavanA) bhAva, ciMtava. jina te kSAne jItavAvALA paramAtmAsvarUpa che. sattasuNarayAvAse dAruNabhIsAI asahaNIyAI / muttAI suirakAlaM duHkkhAI NiraMtaraM sahiya // 9 // sAta naraka pRthvImAM tIvra, bhayAnaka, asahanIya dukhone dIrghakALa paryata niratara bhegavatAM te dukha sahyuM che. khaNaNuttAvaNavAlaNaveyaNaviccheyaNANirohaM ca / pattosi bhAvarahio tirayagaIe ciraMkAlaM // 10 // he jIva! te tiryaMcagatimAM zuddha bhAva prApta na karavAthI cirakALa paryata khodavAnuM, garama thavAnuM, baLavAnuM, dhakkA khAvAnuM, chedAvAnuM, rakAvAnuM duHkha pRthvIkAyAdimAM kramathI prApta karyuM che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaMtuka mANasiyaM sahajaM sArIriyaM ca cattAri / / dukkhAI maNuyajamme pattosi aNaMtayaM kAlaM // 11 // he jIva! tuM, manuSyagatimAM punaH punaH janma dhAraNa karI anaMtakALa sudhI akasmAta vajapAta paDavA Ahni, zokAdi mAnasika, karmakArA sahaja utpanna rAgadveSAdituM tathA gAdi zArIrika evA cAra prakAranA dukhe pAmyA che. suraNilaesu suraccharavioyakAle ya mANasaM tivvaM / saMpattosi mahAjasa dukkhaM suhabhAvaNArahio // 12 // he mahAyazasvI jIvI te denA sthAnamAM priya deva ke devInA viyeganA samaye tathA IrSA sabaMdhI tIvra mAnasika dukhe, zuddha AtmAnI bhAvanAthI zUnya heI sahana karyA che. pIosi thaNacchIraM aNaMtajammaMtarAiM jaNaNINaM / aNNA mANa mahAjasa sAyarasalilAhu ahiyayaraM // 18 // he mahAyazasvI jIva! (ajJAnathI karI) anaMta janma dhAraNa karI bhinna bhinna mAtAnA stanu paNa teM pIdhuM che, je ekatra karIe te samudranA jala karatA paNa adhika thaze. tuha maraNe dukkheNa aNNaNNANaM aNeyajaNaNINaM / rugNANa NayaNaNIraM sAyarasalilAhu ahiyayaraM // 19 // tu garbhathI bahAra nIkaLI pachI mRtyu pAme tyAre bhinna bhinna janmanI aneka mAtAoe rudana karyuM, temanAM AMsuone ekatra kare to samunA jalathI paNa adhika thaze. tihuyaNa salilaM sayalaM pIyaM tihAe pIDieNa tume / to vi Na tiNhAcheo jAo citeha bhavamahaNaM // 23 // " he jIva! te traNe lokamAM sarva pANI tarasanI pIDAthI pIDita Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 thaI pIdhuM te paNa tRSAtRSNA chIpI nahi, have tuM A saMsArane nAza karavAno vicAra kara. chattIsa tiNNi sayA chAvadvisahassavAramaraNANi / antomuhuttamajjhe pattosi nigoyavAsammi ||28|| he jIva! teM eka zvAsocchavAsanA aDhAramA bhAganuM AyuSya dhAraNa karI nigodanI ladhyaparyApta avasthAmAM eka aMtarmuhUrtamAM ka6336 janmamaraNa karyA che. rayaNattae aladdhe evaM bhamiosi dIhasaMsAre / iya jiNavarehiM bhaNiyaM taM rayaNataM samAyaraha // 30 // zreSTha ratnatraya svarUpa nijadharma-AtmasvarUpanI aprAptinA hetuthI upara jaNAvyA pramANe A dIrgha saMsAramAM te paribhramaNa karyuM che. have tuM ratnatrayanuM samyak AcaraNa kara. zrI kuMdakuMdasvAmI paMcAstikAyamAM kahe che - jo khalu saMsArattho jIvo tatto du hodi pariNAmo / pariNAmAdo kamma kammAdo hodi gadisu gadI / / 12 / / gadimadhigadassa deho dehAdo iMdiyANi jAyate / tehiM du visayaggahaNaM tatto rAgo va doso vA // 129 // jAyadi jIvassevaM bhAvo saMsAracakavAlambhi / idi jiNavarehi bhaNido aNAdiNighaNo saNighaNo vA / / 130 // A saMsArI jIvane rAgAdi bhAva thAya che. tenA nimittathI ATha karmone baMdha thAya che karmonA udayathI eka gatithI bIjI gatimAM jAya che. je gatimAM jAya che tyAM sthUla deha dhAraNa kare che. te dehamAM ikiya heya che. te Idriyo dvArA bhAgya padArthone bhegave ' che. ane vaLI temAM punaH rAgadveSa thAya che. e rIte A saMsArarUpI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R cakramAM jIvatu' bhramaNa thayA kare che. kAIne A saMsAra anAdi ana hoya che. teA kAIne anAdi chatAM sAMta, aMtarhita hoya che. zrI vaTTakrUrasvAmI mUlAcAra dvAdazAnuprekSAmAM kahe cheH---- micchateNochaNNo maggaM jiNadesidaM apekkhaMto / bhahidI bhImakuDale jIvo saMsArakaMtAre ||13|| mithyAda nathI Avarita ane jinezvaranA upadezelA mAne na dekhate, na zraddhatA A jIva bhayakara ane kuTila evA sasAra vanamAM bhramaNa karyA kare che. 13 tattha jarAmaraNabhayaM dukkhaM piyavippaoga bIhaNayaM / appiyasaMjogaM vi ya rogamahA vedaNAo ya ||16|| A saMsAramAM vRddhAvasthA, mRtyu, bhaya, du.kha, bhayAnaka viyAga, aniSTasa cAga, rAga Adi mahAvedanA A jIva sahana karyAM kare che. jAya~to ya maraMto jalathalakhayaresu tiriyaNiraesu / mANusse devate dukkhasahassANi pappAdi ||17|| A jIva pazuti, naragati, manuSyagati, devagati tathA jalacara, thalacara, nabhacara prANIemAM janmatA ane maratAM hajAro kA bhAgave che. mALa saMjogavippaogA lAhAlAhaM suhaM ca dukkhaM ca / saMsAre aNubhUdA mANaM ca tahAvamANaM ca // 19 // evaM bahuppayAraM saMsAraM vividukkhathirasAraM / NAUNa vicitijo taddeva lahumeva NissAraM ||20|| A sasArane viSe A jIve saMcAga-viyeAga, lAbha-alAla, sukha-duHkha, mAna-apamAnI anubhava karyo che. A prakAre A saMsArane aneka prakAranA daroja prApta thatA vividha duHkhAnA -sA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 rUpa jANI, A asAra saMsAra je upAye yuke thAya e upAyanuM ciMtavana karavuM joIe. zrI samatabhAcArya svaya bhUstotramA kahe che - anityamatrANamahaMkriyAbhiH prasaktamithyAdhyavasAyadopam / idaMjagajjanmajarAntakAta niraJjanAM zAMtimajIgamastvam // 12 // A jagata anitya che, azaraNa che, ahaM buddhithI saMsArI cho mithyAtvabhAvamAM vizeSa Asakta che. A saMsAramAM saMsArI cha janma, vRddhAvasthA ane maraNathI AtadukhI che. evuM jANune he saMbhavanAtha! Apa nirmaLa-niraMjana zAMtine prApta thayA che. svajIvite kAmasukhe ca tRSNayA divA zramArtA nizi zerate prjaaH| tvamArya naktaM divamapramattavAnajAgarevAtmavizudbhavamani // 48 // saMsAranAM prANIo pitAnAM jIvana tathA kAmo mATenI tRSNAne vaza thaI Akho divasa parizrama karI thAkI jAya che. ane rAtanA suI rahe che. e prakAre IpaNa vakhata tRSNAne ane saMsAranAM duHkhone dUra karI zakatA nathI evuM jANIne he zItalanAtha !' tamee pramAda tyAgI A saMsAranA nAza mATe AtmAnA vizuddha vItarAga mArgamAM sadA jAgRta rahevAnuM svIkAryuM che. zrI zivAdi muni bhagavatI ArAdhanAmAM kahe che - Nirayesu veyaNAo aNovamAo asAdabahulAo / kAyaNimittaM patto aNaMtaso taM bahuvidhAo // 1562 / / " he muni! A saMsAramAM zarIranA nimitte asaMyamIpaNe pravatI te evAM ka upArjana karyo ke te narakamAM jaI bahu prakAranI, upamA rahita bahu asAtAo sahita vedanA anatavAra bhogavI che. tADaNatAsaNabandhaNa, vAhaNalaMchaNaviheDaNaM damaNaM / / LAtA-haLachi ra A218rA. . Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chedaNabhedaNaDahaNaM, NicchalaNaM gAlaNaM chuhA taNhA / bhakkhaNamahaNamalaNaM, vikattaNaM sIdauNDaM ca ||158shaa ! 'jaM attANo NippaDiyammo bahuvedaNahio pddio| bahuehi mado divasehi, caDayaDato agAho taM // 1584 // rogA vividhA bAdhAu, taha ya tivvaM bhayaM ca savvatto / tivvA u vedaNAo, dhADaNapAdAmidhAdA ya // 1585 // iccevamAdi dukkhaM, aNaMtakhutto tirikkhajoNIe / jaM paco si adIde, kAle citehi taM savvaM // 1587|| he muni! te tiryaMcagatimAM aneka prakAranI vedanAo bhogavI - chera-lAThI, DaphaNAM ne cAbukeno mAra khAdha che; zAne trAsa savo che; baMdhananuM, nAka vIMdhAvAnuM, hAthapaga badhAvAnuM, pIMjarAmAM purAvAnuM tIvra dukha sahyuM che; kAna-nAka chedAvAnuM, zasethI vI dhAvAnuM, ghasaDAvAnuM Adi kaSTo paNa anubhavyAM che; ghaNe bhAra upADavAthI hADakAM paNa bhAgyAM che; atighaNe sAmAna pITha para UcakI ghaNe dUra sudhI rAta divasa cAlavuM paDavAthI vedanA pAmyo che; agnimAM baLavAnuM, jalamAM DUbavAnuM, paraspara bhakSaNa thavAnuM, bhUkha, tarasa, zaradI, garamI Adi tIvra vedanAnuM, pITha gaLI javAnuM, nirbaLa thaI kAdavamAM paDI rahevAnuM, tIvra tApamA paDI rahI tapavAnuM Adi aneka prakAranAM kaSTa te sahyAM che. je je dukho tuM pAme che tene vicAra kara. tu vividha vyAdhiene bhegA thayA che, cAre bAjuthI bhayathI Darato rahyo che, duSTa manuSya ane pazuo taraphathI tIvra kaSTa pAme che, vacanane tiraskAra sahyo che, pagene mAra khAI-paga nIce kacaDAI dIrdhakALa sudhI duHkhI thayA che. evA aneka duka anatavAra tiryaMca nimAM bhUtakALamAM bhogavyAM che, e badhAne he muni! have tuM vicAra kara. | devattamANusatte jaM te jAeNa saMkayakammavasA / dukkhANi kile sA vi ya, aNatakhuttA samaNubhUdaM // 1588 / / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 he muni pitAnAM ja karelAM kamene vaza thaI deva ane manuSya gatimAM utpanna thaI ane tavAra aneka duHkha te bhagavyAM che. jaM gamavAsakuNimaM, kuNimAhAraM chuhAdidukkhaM ca / citaM-tassa ya suciyasahidassa dukkhaM cayaNakAle // 1601 / / ' mRtyu samaye devone ciMtavana thAya che ke have mAruM ticake manuSyagatinA garbhamAM javuM thaze, durgadhamaya garbhamAM rahevuM paDaze, gaMdhAto AhAra karavo paDaze, bhUkha-tarasa sahavI paDaze evA vicArathI atyaMta kaSTa pAme che. A manuSya paryAyamAM nirdhanatAnuM, sAta dhAtumaya malIna, regathI bharapUra dehanu dhAravuM, anArya dezamAM vasavuM, svacakra-paracakranuM duHkha sahavuM, vairI samAna saMbadhIomA rahevuM, kuputranu pAmavuM, duSTa strInI saMgati pAmavI, nIrasa AhAranuM maLavuM, apamAna sahavuM, cera, duSTarAjA, matrI ane keTavALa dvArA ghera duHkha pAmavuM, dukALamAM kuTuMbIone viyoga sahave, parAdhIna thavu, durvacana sahavuM, bhUkhatarasa AdithI pIDAvuM Adi dukhethI bharapUra e manuSya janma che. . taNhA aNaMtakhutto, saMsAre tArisI tumaM Asi / , jaM pasameDhuM samyodaghINamudagaM piNa tIrejja // 1605 / / AsI aNaMtakhutto, saMsAre te chudhA vi tArisiyA / jaM pasameDhuM savvo, puggalakAo Na tIrija // 1606 // he muni! saMsAramAM tarasanI evI tIvra vedanA anaMtavAra te bhogavI che ke jene zAMta karavAne sarva samudranuM jala paNa samartha thAya nahi. evI zudhanI vedanA te anaMtavAra bhogavI che ke jene zAMta. karavAne sarva pagalakAya paNa samartha thAya nahi. / jAvaM tu kiMci dukkhaM, sArIraM mANasaM ca saMsAre / patto batAlukta marivoleja tA266LI* * Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lee he muni! A saMsAramAM je je zArIrika ane mAnasika dukha anaMtavAra prApta thayAM che te sarva A zarIramAM mamatArUpI deSathI prApta thayAM che. NatthibhayaM maraNasama, jammaNasamayaM Na vijjade dukkhaM / ' jammaNamaraNAdaM ke chiNNamamati sarIrAdo // 1669 / / A saMsAramAM maraNa samAna keI bhaya nathI; janma samAna kaI dukha nathI; mATe janma ane maraNathI vyApta A zarIrathI mamatA tyAga, zrI pUjyapAdavAmI sarvArthasihimA kahe che? atra jIvA-anAdisaMsAre'nantakAlaM nAnAyoniSu duHkha bhoga bhogaM paryaTanti / na cAtra kiMciniyatamasti / jalabudbudopamaM jIvitaM, vidyunmeghAdivikAracapalAbhogasampadaityevamAdi jagatsvabhAvaciMtanAt saMsArAt saMvego bhavati // 12-7 // A jagatamAM cha anAdi kALathI anaMtakALa sudhI nAnA niomAM dukha bhogavatAM bhramaNa karyA kare che. A jIvana jaLanA parapoTA samAna kSaNika che. vijaLInA camakArA samAna ane vAdaLAnA vikharavA samAna bhega sammada caMcaLa-asthira che. evA jagatanA svabhAvanA ciMtavanathI saMsArathI saMga udAsInatA Ave che. zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe che:muulN saMsAraduHkhasya deha evAtmaghIstataH / tyaktvainAM pravizedantarbahiravyAhateMdriyaH // 15 // A zarIra saMsAranA dukhanuM mULa che. tethI AtmajJAnIe tenuM mamatva tyAgI ane indriyothI virakta thaI aMtaramAM praveza karavo joIe. aMtarAtmAmAM sthira thavuM joIe. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhaM zarIraM divyAMzca viSayAnamivAMchati / utpannAtmamatidehe tattvajJAnI tatazcyutim / / 4 / / zarIrane viSe Atmabuddhi che jenI e ajJAnI suMdara zarIra ane manahara viSaya bhegenI sadA vAMchA karyA kare che. paraMtu tatvajJAnI tethI chUTavAne icche che; A zarIrane cAhatA nathI. jagadehAtmadRSTInAM vizvAsyaM ramyameva ca / svAtmanyevAtmadRSTInAM kva vizvAsaH kva vA ratiH // 49 // dehane viSe AtmabuddhivAnane A saMsAra vizvAsa karavA gya ane ramaNiya bhAse che. paNa nija AtmAne viSe AtmabuddhivaMta jIvone nathI temAM vizvAsa ke nathI temAM rati-priyatA svabuddhayA yAvadgRhNIyAt kAyavAzcetasAM trayam / saMsArastAvadeteSAM bhedAbhyAse tu nirvRtiH // 6 // mana, vacana ane kAyA e traNa jyAM sudhI Atmabuddhie grahaNa kare che- mAne che tyAM sudhI te chone saMsAra-saMsAranAM dukhe UbhAM che. paraMtu AtmA ane mana-vacana-kAyAne bhinna bhinA vicAravAne abhyAsa karavAthI saMsArane nAza thAya che. zrI pUjyapAdasvAmI iSTApadezamAM praskAre che ke - vipadbhavapadAteM padikevAtibAhyate / yAvattAvadbhavatyanyAH pracurA vipadaH puraH // 12 // A saMsArarUpa ghaTamALamAM eTalI vipattio che ke jyAM eka dUra thAya che ke tarata bIjI aneka vipattio sAmI AvI UbhI rahe che.. vipattimAtmano mUDhaH pareSAmiva nekSate / - hAmAnava tarArthanA , Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara jema keI manuSya vanamAM vRkSa upara beThe beThe jue ke vanamAM Aga lAgI che, haraNAo bhAgI jAya che, paraMtu te pote bhAgI jato nathI, tema e paNa vicAra nathI ke pite be che te vRkSane paNa agni bALI nAkhaze! e prakAre saMsAramAM mUkha prANIo bIjAonI Apattio juve che paraMtu tevI ja Apattio pitA upara AvavAnI, pitAnuM paNa mRtyu thaze e vicAra karato nathI. zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM vade che - saMsAre narakAdipu smRtipathe'yudvegakArINyalaM / duHkhAni pratisevitAni bhavatA tAnyevamevAsatAma / / tattAvasmarasi smarasmitazitApAiranahAyudhamiAnAM himadagdhamugdhataruvadyatprAmavAnidhanaH // 53 // he jIva! A saMsAramAM te narakAdiyonimAM atyaMta dukhe bhogavyA che, jenuM smaraNa thatA ja AkuLatA Upaje che. te duHkhanI vAta te bAju para rahI paraMtu A manuSya bhavamAM tuM nirdhana thI che, chatAM nAnA prakAranA viSaya bhogone abhilApI che. kAma pUrNa strIonA maMdahAsya ane kAmadevanA bANa samAna tINa netrakaTAkSAthI vIMdhAyelo tuM himathI baLelA vRkSa samAna dazAne prApta thayA che. A duHkhane vicAra kara. kAmanI tRSNA mAtra paNa ati duHkhadAya che. utpannosyatidopadhAtumalavadehosi kopAdimAna / 'sAdhivyAdhirasi prahINacaritosya'syAtmano vaJcakaH // mRtyunyAtamukhAntaro'si jarasA prastosi janmin vRthAki matto'syasi ki hitArirahito ki vAsi paddhaspRhaH / / 54 // he anaMta janma dhAraNa karanAra, ajJAnI jIva! tuM A saMsAramAM aneka ceniomAM utpanna thaye che. deSamaya dhAtuothI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. baneluM A tAruM zarIra ati malina che. tuM krodhAdi kaSAyathI yukta che. zarIranA roga ane mananI ciMtAothI pIDAyela che. hIna AcAramAM phasAyA che. pitAnA AtmAne ja ThagI rahyo che. janma ane maraNanI vacce paDelo che. vRddhAvasthAthI saMtApita che to paNa vRthA matta-gADa thaI rahyo che. ema jaNAya che ke tuM AtmAnA hitane zatru che, tArI icchA tAruM pitAnuM bagADavAnI ja bhAse che. upagrIpmakaThoradharmakiraNasphUrjadgabhastiprabhaiH / saMtaptaH sakalendriyairayamaho saMvRddhatRSNo jnH|| aprApyAmimataM vivekavimukhaH pApaprayAsAkulastoyopAntadurantakardamagatakSINokSavat klizyate // 55 // tIvra garama RtunA sUryanA tapelA kiraNe samAna IniA viSayenI IcchAothI manuSya vyAkula thaI rahyo che. enI tRSNa dina pratidina vadhatI rahI che. IcchAnukULa padArthonI aprAptithI viveka rahita thaI aneka pApamaya upAya karatA AkulavyAkula thaI rahyo che. pANu pAsenA uMDA kAdavamAM phasAyelA gharaDA nirbaLa baLadanI mAphaka te dukhI thaI rahyo che. zaraNamazaraNaM yo vandhavo baMdhamUlaM / ciraparicitadArA dvAramApadgRhANAm / / viparimRzata putrAH zatravaH sarvametat / tyajata bhajata dharma nirmala zarmakAmAH // 6 // jenuM tuM zaraNa le che, jene tuM rakSaka samaje che te azaraNa che tane maraNathI bacAvI zakatAM nathI; A bhAI-badhu sarva sanehanA baMdhananuM mULa che; dIrghakALathI paricayamAM Avela nArI strI (dArA) aneka ApadAone rahevAnA gharanuM dvAra che; A tArA putro svArthanA sagA tArA zatru che e vicAra karI e badhano tuM tyAga kara ane sukhane Icchato hoya te nirmaLa pavitra dharmanuM sevana kara, Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazyaM nazvararemirAyuHkAyAdimiryadi / / zAzvata: padamAyAti mudhA''yAtamavehi te 70 // - A AyuSya zarIrAdi avazya nAza pAmavAnAM che. te je e nazvara AyuSya zarIrAdinI mamatA mUkavAthI zAzvata mokSapada tuM prApta karI zake che to te saheje tane maphata maLe che ema jANa, galatyAyuH prAyaH prakaTitaghaTIyantrasalilaM / ' khalaH kAyopyAyugatimanupatatyeSa satatam / / kimasyAnyairanyairdvayamayamidaM jIvitamiha / sthitA jyAM nA iva mane cAhanumAvI: AchA A AyuSya pratyakSa reTanA DabalAMnA pANI mAphaka kSaNe kSaNe DhaLI rahyuM che. A duSTa zarIra paNa AyuSyanI gati anusAra niraMtara patanazIla che. viNasatuM che, jarjarita thAya che. jenAthI jIvana che te AyuSya ane zarIra ja kSaNabhaMgura-vinAzika che te putra, strI ane dhanadhAnyAdinA saMbaMdhanI te vAta ja zuM? te te javAnAM ja che. te paNa keI nAvamAM beThele puruSa cAlatuM hovA chatAM pitAne brAntithI sthira mAnI le che tema A ajJAnI pitAne sthira mAne che. vAlye vetsi na kiMcidapyaparipUrNAgo hitaM vAhitaM / kAmAndhaH khalu kAminIdrumaghane bhrAmyanvane yauvane // madhye vRddhavRSArjituM vasu pazuH kviMbhAsi kRSyAdibhi-' vRddho vArdhamRtaH ka janmaphalitaM dharmo bhavennirmalaH // 88 // . he jIva! bAlyAvasthAmAM tuM pUNaga na pAmIne (ugatI avasthAmAM potAnA hita ane ahitane jANato nathI. yuvAvasthAmAM strIrUpI vRkSonA ghADA vanamAM bhramaNa karate kAmabhAvathI AdhaLe thaI rahe che. madhyama vayamAM vadhelI tRSNAthI dhana kamAvA pazu samAna khetI Adi kAryo karatAM kaleza-dukha pAme che. vRddhAvasthAmAM adha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 suo thaI rahe che. te vicAra ke manuSyabhava saphaLa karavAnuM pavitra nirmaLa dharmanuM pAlana-sevana kyAM karIza? sarvatrodgavazokadAvadahanavyAptaM jagatkAnanaM / ' mugdhAstatra vadhU mRgI gatadhiyastiSThati lokaNakAH / kAlavyAdha imAnnihati purataH prAptAna sadA nirdayaH / tasmAnjIvati no zizunaM ca yuvA vRddhopi no kazcana // 34 // A saMsArarUpI vana sarva sthAne zakarUpI dAvAnaLathI vyApta che. tyAM bicArA bhoLA lekarUpI haraNa, strIrUpI haraNI (mRgI) mAM prema karI rahyA che tyAM acAnaka kALarUpI zikArI AvI nithI thaI sAmethI emane mAre che. eTale maraNathI nathI to bALaka bacatuM, nathI to yuvAna bacato ke nathI vRddha bacato. A jagatamAM mRtyu sarvanI ghAta kare che. cAMchatyaiva sukhaM tadatra vidhinA dattaM paraM prApyate / nUna mRtyumupAzrayanti manujAstatrApyato vibhyati / / itthaM kAmabhayaprasaktahRdayA mohAnmudhaiva dhruvaM / duHkhormipracure pataMti kudhiyaH saMsAraghorANave // 36 // A saMsAramAM A jIva niraMtara iyijanita sukhanI ja IcchA kare che. paraMtu te puNyane udaya hoya eTaluja maLe che. IcchAnusAra maLatuM nathI. sarva jIvane mutyu avazya AvavAnuM che. tethI A jIva mRtyuthI bhaya pAme che. e A kubuddhi chava kAma viSayanI tRSNane mAryo ane bhayathI bhayabhIta thaI mehathI mithyA duHkharUpI taragethI bharapUra A bhayAnaka saMsArasamudramAM paDe che. ApanmayasaMsAre kriyate viduSA kimApadi viSAdaH / kalatyati laMdhanataH pravidhAya catuHpathe sadanaM // 4 // A saMsAra ApattionuM ghara che. rAga, zAka, ISTaviyoga aniSTa saMga, jara-maraNarUpI ApadAo ahIM AvavAnI che to Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAnoe ApadA Ave tyAre zeka zA mATe karavo joIe je kaI (jAhera) cAra rastA upara pitAnuM makAna banAve to badhA leke tene oLagIne jAya, enAthI keNa bhaya pAme? svakarmavyAghraNa sphuritanijakAlAdimahasA / samAghrAtaH sAkSAccharaNarahite saMsRtivane // priyA meM putrA me draviNamapi me me gRhamidaM / vadanne me me pazuriva jano yAti maraNaM // 48 // jema azaraNa vanamAM baLavAna sihathI pakaDAyela pazumeM meM karatuM marI jAya che, tema A zaraNa rahita saMsArarUpI vanamAM udaya prApta potAnAM karmarUpI siMhathI pakaDAyela prANI mArI strI, mAre putra, mAruM dhana, mAruM ghara ema pazunI samAna mAruM mAru (me me karatA mutyune prApta thAya che. lokA gRhapriyatamAsutajIvitAdi / vAtAhatadhvajapaTApracalaM samastaM / / vyAmohamatra parihatya dhanAdimitre / dharme matiM kuruta ki bahubhirvacobhiH // 54 // he, laukika jano! A ghara, strI, putra, jIvana Adi sarva padArtho pavanathI hAlatI dhvajAnA kapaDAnA agra bhAga jevA caMcala che, vinAzika che. tethI dhana ane mitra AdinA mehane tyAgIne dharma sAdhanamAM buddhine dhAraNa kare. vadhAre vacane kahevAthI zuM? zrI amitagati AcArya tatvabhAvanA-ahata sAmAyika pAThamAM bhAkhe che - asimasikRSividyAzilpavANijyayogastanudhanasutahetoH karma yAdRk karoSi // sakRdapi yadi tAdRk saMyamArtha vidhatse / sukhamamalamanaMtaM kiM tadA nA'nuSe'laM // 6 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 he sUMDha prANI! tuM zarIra, dhana, putranA mATe asiSTha, masika, vidyAka, zilpaka tathA vANijya ka'mAM jeTalA parizrama kare che, teTalA parizrama ekavAra tuM sayama mATe (AtmAmAM sthira thavA) mATe) jo kare teA zu tu... nima La-ana'ta sukhanA bhokatA na thAya ? dinakarakarajAle zaityamuSNatvamidoH / surazikhariNi jAtu prApyate jaMgamatvaM // na punariha kadAcit ghorasaMsAracakre / sphuTamasukhanidhAne bhrAmyatA zarma puMsA ||68 || kadI sUryanAM kiraNA ThaM'DAM paDI jAya, caMdra garama thai jAya, merU parvata hAlavA lAge, teA paNa A bhayaMkara cakramAM bhramaNu 1 ratAM prANIne sAcu sukha prApta thaI zakatuM nathI. zvabhrANAmavisahyamaMtara hitaM durjalpamanyonyajaM / dAhaccheda vibhedanAdijanitaM duHkhaM tirazcAM paraM // nRNAM rogaviyogajanmamaraNaM svargaikasAM mAnasaM / vizvaM vIkSya saheti kaSTakalitaM kAryA matirmuktaye // 79 // he bhavyAtmA ! A jagata saCdA duHkhAthI bharapUra che, ema jANI A saMsArathI chUTavAnI buddhi kara, prayatna kara. nArakIone asala, anaMta ane vacanathI kayyAM nA jAya evAM paraspara utpanna karelAM duHkhA che. tiya''cAne agnimAM baLavAthI, chedAvAthI, bhedAvAthI utpanna thatAM duHkhA che manuSyAne rAga, viyeAga janma ane maraNanAM kaTA che. svarga'mAM devAne mAnasika duHkhA che, ema cAre gatine viSe du:kha che. mATe he jIva! A sasArathI chUTavAnA prayatna kara. yAvazcetasi vAhyavastuviSayaH snehaH sthiro vartate / tAvannazyati duHkhadAnakuzalaH karmaprapaMcaH kathaM // Ardratve vasudhAtalasya sajaTAH zuSyaMti kiM pAdapAH / bhRjjanttApanipAtarodhanaparAH zAkhopazAkhinvitAH // 16 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u8 ' jyAM sudhI bAhya padArtho pratyene rAgabhAva, cittamAM daDhatAthI vate che, tyAM sudhI duHkha ApanAra karmone kevI rIte nAza thaI zake? pANIthI bhIMjAyela pRthvI jyAM sudhI che tyAM sudhI enI uparanuMsUryatApane rokanAra aneka zAkhAovALuM vRkSa kevI rIte sukAI jAya? rAmAH pApAvirAmAstanayaparijanA nirmitA babanarthA / gAnaM vyAdhyAdipAtraM jitapavanajavA mUDhalakSmIrazepA // kiM re dRSTaM tvayAman bhavagahanavane bhrAmyatA saukhyahetuyena tvaM svArthaniSTho bhavasi na satataM bAhyamatyasya sarve // 98 / he muDha! A strI pApanuM sthAnaka che. A putra-parivAra aneka anarthonuM kAraNa che. A zarIra roga-zokathI pIDita che. saMpUrNa lakSmI-saMpatti pavanathI paNa adhika caMcaLa che. A saMsArarUpI bhayAnaka vanamAM he AtmA! evuM zuM joyuM ke tuM sarva bAhya padArthone tyAga karI pitAnA AtmahitamAM sadAne mATe lIna nathI raheto? : sakalalokamanoharaNakSamAH karaNayauvanajIvitasaMpadaH / kamalapatrapayolavacaJcalAH kimapi na sthiramasti jagatraye // 10 // sarva jananA manane haravAmAM samartha iki, yauvana, jIvana ane saMpadA e kamaLanA pAna upara rahela pANInA TIpA samAna caMcaLa che. A traNe jagatamAM koI paNa paryAya rithara nathI. jananamRtyujarAnaladIpitaM- jagadidaM sakalo'pi vilokate / tadapidharmamati viddhAti no ratamanA viSayAkulito janaH / 11 / / A saMkala saMsAra ja mRtyu ane vRddhAvasthArUpI agnithI prajavalita che, ema jevA chatAM paNa A viSayonithI Akavita Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANI emAMja manane lIna kare che. ane dharma sAdhanamAM jarA paNa buddhi joDato nathI, mana lagAvato nathI. zrI zubhacaMdrAcArya jJAnArNavamAM prakAze che kecturgtimhaavte duHkhavADavadIpite / bhramanti bhavino'jalaM varAkA janmasAgare // 1 // cAra gatirUpa mahAna bhamarAvALA ane duHkharUpI vaDavAnaLathI baLatA A saMsArarUpI samudramAM jagatanA dIna prANIo niraMtara bhamyA kare che. rUpANyekAni gRhNAti tyajatyanyAni santatam / yathA raMge'tra zailUpastathAyaM yantravAhaka. // 8 // jema ragabhUmine viSe naTa aneka varSane dhAraNa kare che ane choDe che, tema A prANI sadA bhinna bhinna rUpane dhAraNa kare che ane tyAge che. devaloke nRloke ca tirazci narake'pi ca / na sA yonirna tadrUpaM na taddezo na tatkulam // 12 // A saMsAranI deva, manuSya, tiryaMca ane naraka e cAra gatimAM paribhramaNa karatA evA A jIvane evI koI cAni nathI, rUpa nathI, pradeza nathI, kula nathI, sukha dukha nathI, paryAya nathI ke je paribhramaNa karatAM prApta thayAM na hoya. bhUpaH kRmirbhavatyatra kRmizcAmaranAyakaH / zarIrI parivattata karmaNA vancito balAt // 13 // A saMsAramAM A prANI karmathI ThagAI paravazapaNe paribhramaNa kare che. rAjA marIne kRmi thAya che ane kRmi marI Indra thAya che, mAtA putrI vasA bhAryA saiva saMpadyate'GgajA / pitA putraH punaH so'pi labhate pautrikaM padam // 16 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMsAramAM mAtA marIne putrI thAya che. bahena marIne strI thAya che. te strI marIne putrI thAya che. pitA marIne putra thAya che. vaLI te marIne pautra thAya che. ema ulaTasulaTI thayA kare che. zvabhre zUlakuThArayantrahanakSArakSuravyAhataistiryakSu zramaduHkhapAvakazikhAsaMbhArabhasmIkRtaiH / mAnuSye'pyatulapayAsavazagadeveSu rAgoddhataH / saMsAre'tra durantadurgatimaye bamdhramyate prANibhiH // 17 // A pUrata ane durgatimaya saMsAramAM chava niraMtara bhramaNa kare che. narakamAM zalI, kuhADI, ghANI, agni, kSAra, jaLa, charA, kaTArI AdithI prApta pIDAothI, aneka prakAranI yAtanA bhogave che. tiyaca gatimAM agninI javALAonA samUha (bhAra)thI bhasmIbhUta thaI beTha ane dukha pAme chemanuSya gatimAM paNa atula tIvra parizrama karatAM aneka prakAranA kaSTane prApta heAya che. devagatimAM rAgabhAvathI uhata thaI duHkha anubhave che. zrI jJAnabhUSaNa bhaTTAraka tattvajJAna taraMgiNImAM kahe che ke - dRzyate gaMdhanAdAvanujasutasutAmIrupitraMbikAsu prAme gehe khabhoge naganagarakhage vAhane rAjakAye / AhArye'ge vanAdau vyasanakRSimukhe kUpavApItaDAge raktAzca preSaNAdau yazasi pazugaNe zuddhacipake n||22-11|| A saMsAramAM koI manuSya attarAdi sugaMdhi padArthomAM rAgI jaNaya che. nAnA bhAI, putra, putrI, strI, pitA, mAtA, gAma, ghara, indriyanA bhoga, parvata, nagara, pakSI, vAhana, rAjakArya, AhAra, zarIra, vanAdi, sAta vyasana, khetI, kUvA, vAva, sarovara AdimAM rAga karavAvALA ghaNuM che. ghaNu te vyApAra levaDadevaDamAM, yaza lAbhamAM, pazuone pALavAmAM, meha karavAvALA che. paNa zuddhAtmAnI svarUpanA premI kAI nathI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIrti vA pararaMjanaM khavipayaM kecinnijaM jIvitaM / saMtAnaM ca parigrahaM bhayamapi jJAnaM tathA darzanaM / / anyasyAkhilavastuno rugayutiM taddhetumuddizya ca / kuryuH karma vimohino hi sudhiyazcidrUpalabdhya paraM / / 9-9 // A saMsAramAM ghaNA mehI puruSa kIrti saMpAdana mATe kArya kare che. aneka bIjAone raMjAyamAna karavA mATe, iAinA viSaya bhoganI prApti mATe, bhaya maTADavA mATe, jANavA tathA jevA mATe, roga dUra karavAne mATe kAryo kare che. paNa keka ja buddhimAna zuddha cipanI prApti mATe prayatna kare che. eke driyAdasaMjJAkhyApUrNaparyaMtadehinaH / anaMtAnaMtamAH saMti teSu na ko'pi tAdRzaH / / paMcAkSisaMjJipUrNepu kecidAsannabhavyatAM / nRtvaM cAlabhya tAdRkSAH bhavatyAH subuddhayaH // 10-11 // A saMsAramAM ekedriyathI asaMsI paceMdriya paryata anaMtAnaMta jIve che temAMthI koIne paNa samyaphadarzana pAmavAnI yogyatA nathI. pacedika saMsI chavAmAM paNa keI nikaTabhavI manuSya Arya ane -subuddhivaMta heya teja mukhyapaNe samyakatvI thaI zuddha cikUpanuM dhyAna karI zake che. pure grAme'TavyAM nagazirasi nadIzAdisutaTe maThe dayA~ caityaukasi sadasi rathAdau ca bhavane / mahAdurge svarga pathanabhasi latAvastrabhavane sthito mohI na syAt parasamayarataH saukhyalavabhAk // 6-17 // je manuSya mohI che, parapadArthomAM rAgI che te joIe te zahera, gAma, parvatanA zikhara, samudra ke nadInA kinArA, maTha, guphA, cityAlaya, sabhA, ratha, mahela, killA, svarga, bhUmi, mArga, AkAza, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ latAma35, tabu AdisthAmAM kayAMya paNa nivAsa kare paraMtu te leza mAtra nirAkula sukhane prApta karI zakato nathI. paMDita banArasIdAsa banArasIvilAsamAM kahe che? savaiyA 31 sA 1 jAmeM sadA utapAta reganiso chI gAta, - - kachu na upAya chinachina Au khapane; kIje bahu pApa aura naraka dukha ciMtA vyApa, ApadA kalApameM vilApa tApa tapane; jAmeM parigrahake viSAda miththA bakavAda, viSega sukhahai savAda jeso sapane; aise hai jagatavAsa jaise capalA vilAsa, tameM tU magana bhaye tyAgi dharma apane. 9 jagameM mithyAti chava zrema kare che sadIva bhramake pravAhameM vaha che Age vaheMgA; nAma rAkhike mahAra bha kare, daMbha kare, meM na jAne durgatimeM duHkha kauna sahegA bArabAra kahe meM hI bhAgavaMta dhanavaMta, merA nAma jagatameM sadAkALa rahegA, yAhI mamatAsoM gahi Ape che ananta nAma, Age ni nimeM anaMta nAma gahaigA. 10 A saMsAramAM sadA azAMti che, roganI utpattithI zarIrahaNAya che. AyuSya kSaNa kSaNa kSINa thAya che, tene keI upAya. nathI. jIvo bahu pApa kare che ane narakanAM khethI ane ciMtAthI vyApta rahe che. ApadAonA samUhamAM vilAparUpI tApathI pIDAya che. parigrahanI ciMtAM yukata che, vyartha mithyA pralApa kare che, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 samAna kSaNika ane bhramarUpa viSayabhAganA sukhAnA svAda che. eve A saMsAranivAsa vijI samAna cacaLa che. temAM he jIva! tuM tArA dharma tyAgI magna thayA che. A sasAramAM mithyAtva yukta jIva sadAya bhramaNa kare che, bhramaNanA pravAhamAM bhamyA hatA, bhaviSyamAM paNa bhramaNa karaze. nAma rAkhavA mATe meATA AraMbha ane mithyA daMbha kare che. paNa ema jANatA nathI ke durgatimAM enA phaLarUpa duHkha krANu bhAgavaze ? vAraMvAra ema kahe che ke "huM bhAgyavaMta chuM, dhanavaMta chuM, mAruM nAma jagatamAM traNe kALa raheze." AvI mamatAthI bhUtakALe anata nAma dhAraNa karyAM che. bhaviSyamAM bhinna bhinna ceAniemAM anata nAma dhAraNa karaze. zrI sUkta muktAvalImAM kahe cheH-- = vitta jaise purUSa kAI dhana kArana, hIData dIpa dIpa caDhI yAna; Avata hAtha ratana ciMtAmaNi, DArata jaladhi jAni pASAna; taise bhramata bhramata bhavasAgara, pAvata nara zarIra pradhAna; dharama jatana nahi karata nArasa, khAvata vAdi janama ajJAna. 4 jyAM jaDamULa ukhADi lapatara, kheAvata mUDha kanakakreA kheta; jyAM gajarAja megni girivara sama, pura kubuddhi mAla khara letaH jaise chAMDi ratana ciMtAmaNi, murakha kAca khaDa mana deta; taise dharama visArI anArasi, dhAvata adhama viSaya sukha hata. - jyAM matihIna viveka vinA nara, sAji mata Mgaja iMdhana DhAve; phreMcana bhAjana dhUra kare zaThe, mUDha sudhArasa sAM paga dhove; mAhita kAga uDAvana kAraNu, DAra mahAmaNi mUrakha rAve; tyAM yaha dula bha deha anArasi" pAya ajAna akAratha khAve pa Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaiyA ra8 mAtA pitA suta badhu sakhI jana mIta hitu sukha kAmina kI; sevaka rAji magaja vAji mahAdala sAji rathI ratha nIke, durgati jAya dukhI vilalAya para sira Aya akele huM cheke paMtha kuraMtha sugara samajhAvata aura sage saba svArathahI ke 15 jema ke puruSa vahANumAM besI dhana prApti mATe aneka dvIpa mAM jAya tene hAtha ratna ciMtAmaNi Ave, paNa tene patthara jANuM darIAmAM pheMkI de; tema je jIva bhavasAgaramAM bhamatAM bhamatAM pradhAna e naradeha prApta kare che paNa temAM dharma mATe prayatna karato nathI te banArasidAsa kahe che ke te ajJAnI chava vyartha janma gumAve che. jema mUDha puruSa kalpavRkSane jaDamULathI ukhADI nAMkhI khetaramAM dhaturA vAve; jema ke krUra kubuddhivaMta chava girirAja je hAthI vecI daI gadheDuM le; jema keAI murakha ratna ciMtAmaNi pheMkI daI kAcanA kakaDAmAM mana parove, tema banArasidAsa kahe che ke dharmane visArI jIva adharma evA viSaya sukhanI prApti mATe deDe che, che jema avivekI, matihIna manuSya aMbADI sahita hAthI sajaja karI upara lAkaDAM lAde, jema zaTha manuSya suvarNanA vAsaNamAM dhULa bhare, jema mUDha nara sudhArasathI paga dhove, kAgaDAne uDADavA ratna ciMtAmaNi nAMkhI daI jema mUrkha manuSya raDe, tema banArasidAsa kahe che ke durlabha evo A manuSya deha prApta karI ajANapaNAmAM -vyartha A chava eI nAkhe che. mAtA, pitA, putra, bhAI, snehIjana, mitra, hitasvI, strInAM sukha, sevaka, rAjya, hAthI, gheDA, mahA sainya, sArathI ane suMdara ratha e badhAM mATe prayatna karatAM A jIva ekaleja durgatimAM jaI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dukha bhogave che. sanmArga ane unmArganI samajaNa te sadaguruja Ape che bAkI bIjuM badhAM te svArthanAM sagAM che. zrI dAnatarAyajI ghAnatavilAsamAM kahe che - * sayA 23 hATa banAya ke vATa lagAya ke TATa bichAya ke udyama kInA; lene bADha sudenake ghATa suvAMTani pheri ge bahu dInA; tAdRmeM dAnake bhAva na raMcaka pAtharakI kahuM nAva tarI nA; vAta yAhIta nameM vedani, keDa kiDana aura sahI nA. 4 narkanamAMhi kahe nahiM jAhi saha duHkha je jaba jAnata nahIM; garbha majhAra leza apAra tale sira thA taba jAnata nAhIM; dhULake bIcameM kIca nagIcameM nIca kriyA saba jAnata nAhIM; ghAnata dAva upAva kare jama AvaliMga jaba jAnata nAhIM. 44 bajAramAM dukAna kholI, trAjavAM lagAvI, gAdI bIchAvI bahu udyama karyo, levA mATe vadhAre telanA ane ApavA mATe ochA telanA kATalAM rAkhyAM ema sArI rIte ochuM ApI ghaNu garIba mANasane vAraMvAra ThagyA. Ama hovA chatAM dAna ApavAno leza mAtra paNa bhAva jAge nahi. pattharanI nAvaDI I ThekANe tarI nathI. ghAnatarAya kahe che ke ethI karIne koTi koTi vedanAo zuM. narakamAM te sahana nathI karI? naraka viSe vacanathI agocara evAM dukhe sahyAM. te tuM jANate. nathI; garbhane viSe udhe mastake laTakI apAra kaSTa veThayuM te paNa tuM jANato nathI, dhULamAM ane kAdava kacarAmAM bALa avasthAmAM nIca tuccha kriyA karatA te badhI tuM jANato nathI, tema dAnatarAya kahe che ke yamarAja paNa acAnaka Avaze mATe zIdhya A saMsArathI. TavAne upAya kara. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaiyA 31 , Ave tyajI kauna dhAma calo hai kauna kAma karata hai kaunakAma kahRha vicAra che; pUrava kamAya lAya yahAM AI khAI gae Ageke kharaca kahA bAMdhyo niradhAra hai; vinA liye dAma eka kesa gAmake na jAta utarAI diye binA kauna bho pAra hai; AjakALa vikarALa kola siMdha Avata hai meM karUM pikAra dharma dhAra je tayAra hai. 24 kayA sthAnathI tuM Avyo chuM? kyAM jaIza? zuM kArya kare che? ene kaMi tane vicAra che? pUrve kamAIne lAvyA hatA te ahIM AvIne khAI gaye; bhaviSyanI kharacI khAtrIthI kaMI bAMdhI sAthe pisA lIdhA vagara eka gAu uparanA gAme paNa tuM jato nathI. nadI utaravAnA paisA heDIvALAne ApyA vagara koI pAra nadI 'utaryuM che? huM pikArIne kahuM chuM ke A kALarUpI siMha AjakAlamAM Ave che mATe tuM jAgrata thaI dharmane dhAraNa kara. ' savaiyA 31 kaI kaI vAra chava bhUpati pracaMDa bhaya kaI kaI vAra jIva kITarUpa dhare hai kaI kaI vAra chava nava grIva jAya vasyA. kaMI kaMI vAra chava naraka avatare hai, kaI kaI vAra chava rAdhe maccha hAI cukyA keI kaI vAra sAdhArana kAya vare hai, sukha aura duHkha deu pAvata hai jIva sadA yahI jAna jJAnavAna harSa zeka hare che. 16 keTalIya vAra A jIva mahAna rAjA thaye che te keTalIyavAra nava greveyakamAM gaye che te keTalIya vAra sAtamI narakamAM utpanna thaye Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che; keTalIya vAra moTA rAdhe macchanI kAyA pAmyo che te keTalIya vAra sAdhAraNa vanaspati kAyamAM nAnAmAM nAnI kAyA pAme che. evI rIte bhramaNa karatAM A jIva sadA sukha ane duHkha pAme che ema jANI zAnI janee harSa zeka to che. | savaiyA 31 vAhI jagamAMhi cidAnaMda Apa Delata hai , bhrama bhAva dhare hare Atama sakatike aSTakarma rUpa je je pudgala ke parinAma tinake sarUpa mAna mAnata sumati ke; jAha same mithyA meha aMdhakAra nAzi gayA bhaye parakAza bhAnu cetanake tanake tAhI same ja Apa Apa para para rU5 mAni bhava bhAvarI nivAre cAra gatike. 7pa A saMsAramAM cidAnaMda AtmA pote paribhramaNa kare che. brAnita ke mithyA bhAvavaDe Atmazaktine haNe che. ATha karmarUpa je pugalanAM pariNAma tene pitAnuM svarUpa mAne che. e mAnyatAne sumati sAcI samajaNa mAne che paraMtu je samaye e mithyA mehane aMdhakAra dUra thaI cetananI pitAnI jyotiripa sUrya prakAzita thayA tyAre AtmA jA; parane pararUpa mAnI A saMsAranI cAra gatirUpa bhamarAvaLa dUra karI. chapaya kabahuM caDhata gajarAja bejha kabahuM sira bhArI, kabahu heta dhanavaMta kabahu jima heta bhikhArI; kabahu asana lahi sarasa kahe nIrasa nahi pAvata, kabahuM vasana zubha sadhana kabahuM tana nagana dikhAvata; kabahuM svachaMda baMdhana kabahu karamacAla bahu lekhiye, yaha punya pApa phala pragaTa jaga, rAgadeSataji dekhiye. pare Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 hu rUpa ati subhaga bahuM dubhaga duHkhakArI, kabahuM sujasa jasa pragaTa kabahuM apajasa adhikArI; bahu" areAga zarIra bahu" hu rAga satAvata, kamhuM vacana hita madhura kabahuM kachu vAta na Avata; kabahu pravIna bahu sugaMdha vividha rUpa nara daikhiye, yaha punya pApa kula pragaTa jaga, rAgadveSa taji dekhiye, 53 kAI vakhata hAthI para besI kare che teA kAI vakhata bhAre mAjo mAthe ucakI kare che; krAI vakhata dhanavaMta hAya che, teA kAI vakhata bhikhArI hAya che; keAI vakhata sarasa svASTi AhAra maLe che, teA kAi vakhata nIrasa AhAra paNa malatA nathI; krAi vakhata sArAM suMdara vastrA male che te AI vakhata zarIra khullu' dekhAya che. nAgA phare che, kAMI vakhata svecchAe chUTA karI zake che teA kAI vakhata baMdhana--khAnAmAM rahevu' paDe che. A sarva jagatamAM puNya ane pApanu pragaTa phaLa che mATe rAgadveSa rahita thaI te te prasage dekhanAra rUpe rahe. krAI vakhata ati suMdara svarUpa hoya te kAI vakhata karmapu ane duHkhakArI rUpa hAya che; krAI vakhata yazakIti phelAya che te kAI vakhata apayaza sa'bhaLAya che; krAi vakhata nIrAgI zarIra hAya. 'che te phrAI vakhata rAge satAve che; kAI vakhata hitakArI madhura vacana AvaDe che te kAI vakhata vAta karatAM paNa AvaDatI nathI; kAI vakhata hozIyAra hAya che teA kAI vakhata mUrkha hoya che. ema vividha prakAranI manuSyanI avasthAe haiAya che. e sarve jagatamAM puNya ane pApanuM pragaTa phaLa che mATe te te vakhate rAgadveSa rahita thai dRSTArUpe rahe. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaiyA 31 jagAra bane nahi dhana te na gharamAMhi, khAnekI phikara bahu nAri cAhe gahanA denevAle phiri jAhi milata udhAra nAhi, sAMjha mile cera dhana Ave nAhi lahanA ke pUta jArI bhaye gharamAMhi suta thaye, eka puta mari gaye tAke duHkha sahanA; putrI vara joga bhaI vyAhI sutA mari gaI, ete duHkha sukha mAne tise kahA kahanA. 40 dhadha kare nahi, gharamAM paiso nahi, khAvAnI paNa phikara, strI ghareNuM mAge, ApavAvALA pharI jAya, keI udhAra Ape nahi, dhaMdhAmAM bhAgiyA hatA te cera nIkaLyA tethI dhananI prApti thAya nahIM, koI putra vyabhicArI thayo, gharamAM putrane janma thaye, (khATalAnuM kharca AvyuM, eka putra marI gaye, tenA maraNanuM dukha sahavuM, eka putrI paraNAvavA lAyaka thaI, paraNAvelI putrI marI gaI, A badhAM duHkhane paNa je sukha mAne tene to zuM kahevuM? ziSya paDhAvata he hemake gaDhAvata hai, mAna baDhAvata hai nAnA chala chAna; kauDI kauDI mAgata hai kAyara he bhAgata hai, prAtaH uThe jAgata hai svAratha pIchAne; kAgada lekhata hai keI naMga pekhate hai, kaMI kRSi dekhate hai ApanI yuvAnike eka sera nAja kAja apane svarUpa tyAja, Delata hai bAja kAja dharmakAja hAnike 36 kaI ziSyone zikhave che, sonuM ghaDAve che, aneka chala kapaTa karI mAnane vadhAre che, svArthane lakSa rAkhI vahela prAta:kALe UThe, Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ujAgara kare, yuvAna vayamAM krAI.kAgaLo lakhavAne, koI naMga jevAne-jhaverIne, kaI khetIne dhadha kare che. ema eka zera anAja prApta karavAne mATe, lAja DhAMkavAne mATe potAnA Atma svarUpane visArI-dharma kAryanI hAni karI A chava saMsAramAM magna thaI pravarte che. ' de cidAnanda rAma jJAna daSTi khela kari, tAta mAta bhrAta suta svAratha pasArA hai; tu te InDe Apa mAni mamatA magana bhaye, vallo bharyamAhi nijadharma ke visArA hai: yaha te kuTuMba saba duHkhahI kAraNa hai, taji munirAja nija kAraja vicAra hai; tAte dharma sAra svarga mekSa sukhakAra sAI lahe bhavapAra jinadharma dhyAna dhArA hai. 34 he cidAnanda AtmA! jJAnadaSTi pragaTa karI jarA ju. A mAtA, pitA, bhAI, putra e badhA svArthIne pathAre che. e badhAne pitAnAM mAnI, mamatAthI temAM magna thaI, bhramamAM bhUlI te tAre pitAne Atmadharma visArI mUkyo che. A kuTuMba Adi sarva te duHkhanuM ja kAraNa che tethI meTA munivaree ene tyAga karI pitAnuM Atmahita kArya vicAryuM che. svarga ane mokSanA sukhane ApanAra eka dharma ja sAra che. jeNe AtmadharmanuM dhyAna dharyuM te ja bhavapAra pAmyA che. kuMDaliyA yaha saMsAra asAra hai, kadalI vRkSa samAna; meM sArapane lakhe, so mUrakha paradhAna, so mUrakha paradhAna mAna kusumani nabha khaM, salila mathe chata cahai zRMga suMdara khara pekhe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para aginimAhi hima lakhe sarpa mukha mAhisudhA taha, jAna jAna manamAhi nAhiM saMsAra sAra yaha, AkAzamAM puSpo zedha, pANI levIne ghI levA cAhe, gadheDAnAM suMdara ziMgaDAM juve, agnimAM zItaLatA dekhe, sApanA mukhamAM amRta mAne te jema mUrakhamAM paNa mahA mUrakha che tema A keLanA jhADa samAna asAra saMsAramAM je sAra jANe te paNa mahA mUrakha che. he bhavya! manamAM ema nakkI jANa ke A saMsAramAM kaMIpaNuM sAra nathI. bhaiyA bhagavatIdAsa brahmavilAsamAM kahe che - savaiyA ra3. kahe ke dehasuM neha kare tU, aMta na rAkhI rahegI ye terI, merI ye merI kahA kare larisa, kAkI hai ke urdU rahi terI; mAni kahA rahe meha kuTuMba, svAratha ke rasa lAge saberI, tAte tuceta vica7nacetana jAThiye rIti savai jaga karI. 90 (zata aSTottarI.) he cetana ! tuM A dehamAM meha zA mATe kare che? mRtyu samaye A deha tArI rAkhI rahevAnI nathI. A lakSmIne mArI mArI zuM kare che? koInI thaI che ke tArI thaze A kuTuMbane pitAnuM mAnI zuM meha karI rahyo che? e badhAM te svArthane mATe tane vaLagyA che. te vicakSaNa cetana! tuM ceta. A jagatanI badhI rIti-prIti mithyA che, jUhI che. savaiyA 32 keTei kaTi kaSTa sahe, kASTam zarIra dahe, dhUmapAna kiyo pai na pAye bheda tane kSanike bhUla rahe jaTAnimeM bUla rahe, mAnamadhya bhUli rahe kiye kaSTa tanake Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para tIratha aneka haze, tIratha na kaE bhaye, kIritike kAja diyo dAna ratanake; jJAna vinA veravera kriyA karI phera phera, kiya ke kAraja na Atama jatana, 64 (zata aSTottarI.) karaDe kaTa sahana karyA, citAmA zarIra bALI dIdhu, dhUNInA. dhUmADAnI maNe tapa karyuM chatAM leza paNa bheda jANe nahi. vRkSanA mUlamAM rahyo, jaTAomAM laTakI rahyo, paNa mAnamAM bhUlI rahevAthIabhimAna sahita hovAthI te mAtra zarIra kaSTa ja thayu. aneka tIrthamAM nAhyo paNa ekapaNa tIrNa thayuM nahi. kIrti mATe hIrAmANekanA dAna ApyAM. ema AtmAnA jJAna vinA aneka kriyAo vAraMvAra karI paNa emAM AtmAnuM kaMI hita thayuM nahi. savaiyA 23. bAlaka hai taba bAlakSmI budhi, jobana kAma hutAzana jAre; vRddha bhaye taba aMga rahe thaki Aye hai ta gaye saba kAre pAMya pasAri pa gharanI mahi, rove raTe dukha hota mahAre; vItI cAM vAta gayA saba bhUli tU, cetata karyo nahi cetanahAre, 51 (zata aSTottarI.) bALaka hato tyAre bALabuddhi hatI, yuvAna thayo tyAre kAmAgnithI pradIpta raho, vRddha thayA tyAre badhAM aMge zithila thayAM ane kALAvALa dhoLA thayA, paga pasArI dharatI para paDyo paDayo dukhathI pIDAI rahyo che, ane mahA dukha thAya che ema bolIne raDe che. A badhI tane vItelI dukhanI vAta tuM bhUlI gayo. he cetanavaMta tuM kema cato nathI ? savaiyA 31 dekhate hai kahAM kahAM keli kare cidAnaMda, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atama subhAva bhUlI aura rasa rAce che, Udina ke sukhameM magana rahe ATho jAma, Inike duHkha dekha jAnai duHkha sA hai, kaE krodha kaEmAna kaE mAyA kaE lebha, ahaMbhAva mAni mAni Thaura Thara mAco hai, deva tiryaMca nara nArakI gati na phire, kauna kana svAga dhare yaha brahma nAca hai. 39 (zata aSTottarI) he jIva! vicAra. A cidAnaMda AtmA pitAne svabhAva bhUlI para padArthamAM rAcI kyA kyA sthAne rame che, pariName che. AThe pahora IniA sukhamAM magna rahe che. IdriyanuM duHkha joI tene ja sAcuM duHkha mAne che krodha, mAna, mAyA, leba ane abhimAna karI ThekaThekANe maro thaI rahyo che. deva, manuSya tirthaM ca ane nArakI e cAra gatimAM aneka veSa dhAraNa karI A Atmabrahma nA che, paribhro che. pAya nara deha kaho kInA kahA kAma tuma, rAmA rAmA dhana dhana karata vihAtu hai, kaika dina kaika china rahI hai zarIra yaha, thAke saMga aise kAja karata suhA hai; jAnata hai yaha ghara maraveke nAhiM Dara, dekha bhrama bhUli mUDha kRli musakAtu hai, ceta re aceta kuni cetake Thaura Aja, kAla pIMjare se pakSI uDa jAtu hai. 21 (zata aSTottarI.) A naradeha pAmIne zuM kAma karyuM ? strI strI, dhana dhana, karate vyAkula thaI rahyo che. A zarIra keTalAka divasa, keTalIka kSaNa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyuM che, rahevAnuM che te enI sakhate AvAM kAryo karavA tane zobhe che? tuM jANe che ke A zarIrarUpa ghara paDavAnuM nathI, tane maravAne Dara nathI; he mUDha ! tuM bhramamAM bhUlI vyartha kulAI prasanna thaI phare che. he aceta ! tuM ceta. Aje cetavAne avasara ane sthAna che. kAle te A deharUpI piMjarAmAMthI jIvarUpI pakSI UDI jaze. vikaTa bhavasiMdhu tArU tArike tArUM kauna, tAke tuma tIra Aye dekha daSTi dharI ke, abake saMbhArate pAra bhale pahucata he, abake sabhAre vina bUData he tarike bahari phira mila na eso saMjoga kahyuM, deva guru grantha kari Aye yahIM dhari che, tAhi tU vicAra nija Atama nihAri haiyA, dhAri paramAtmA vizuddha dhyAna kerike 7 . (zata aSTottarI.) A vikaTa bhava samudrane taravA mATe tAranAra koNa? tene kAMThe tuM AveluM che te daSTi karI che. have atyAre tene saMbhAravAthI tuM pAra UtarIza. tene atyAre saMbhAryA vinA A kinAre AvelA tu bUDIza. deva, zAstra ane gurunA pratApe tene hRdayamAM dharavAthI je A saMga maLyo che te pharI maLa dUrlabha che tethI bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI! tuM A vicAra kara. nija AtmAne jANa paramAtmAnuM vizuddha dhyAna kara. dhUana dhaura hara dekhi kahAM garva kare, ye te china mAhi jAI pauna parasata hI, saMdhyAke samAna raMga dekhata hI heya bhaMga, dIpaka pataMga jaise kAla barasata hI, supanemeM bhUpa jaise IMdra dhanu rUpa jaise, ' sabUda dhUpa jaise dUre darasata hI, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa eso hI bharama savya karma jAla varmA ; tame mUDha magna heya mare tarasata hI. 17 ' ' (puNya paccIsika) he cha! tuM garva zuM kare che? jema dhUmADAnA geTegoTA pavanane sparza thatAM nAza pAme che, jema sa dhyAne raMga jota jotAmAM vilaya thAya che; jema kALathI grahAyela pataMgiyuM dIpakamAM paDe che, jema svamamAM rAjApaNuM, jema megha dhanuSyanA raMga, jema jhAkaLanuM biMdu tApa paDatAM jota jotAmAM UDI jAya che, tema A sarva karmavargaNanI jALa brama rUpa che. temAM te mUDha! tuM magna thaI tRSNAthI vinAza pAme che. jahAM tehi liye hai sAtha tU tahake duDhi, yahAM kahAM leganisa rahe tu lubhAyare; saga tere kauna cale dekha - vicAra hiye, putra ke kalatra dhana dhAna yaha kAyare jAke kAja pApa kari bharatu he piMDa nija, he ke sahAya tere narka jaba jAya; tahAM te dhakele tu hI pApa punya sAtha deya, tame bhale hoI sAI kIje haMsarAya. (puNya pApa latA mULa paccIsI) jyAM tAre javAnuM che tyAre sAtha zodha ahIM A lokamAM zuM labhAI rahyo che? tuM vicArI jo ke A putra, strI. dhana, dhAnya ke kAyA emAMthI tArI sAthe keNuM Avaze? jene poSavA mATe pApa kare che. temAMthI keAI zuM pitAnAM thaI tuM narake jaIza tyAre tane sahAyaka thaze ? tyA te tuM ekale ja chuM. sAthe pApa ane punya e be je karyo haze te che. he AtmarAya ! e bemAMthI je vaDe bhalu thAya te ja Acara, . Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo adhyAya. " zarIra svarUpa. A saMsAramAM je je AtmAo bhramaNa kare che te sarve zarIranA sAga sahita che. je zarIrane sAga nA heta to sarva AtmAo siddha paramAtmA heta. saMsArane abhAva ja heta vAstavamAM zarIra ane AtmAne dudha ane pANI jevo saMbaMdha thaI rahyo che. AtmA ati sUkSma atI yi padArtha che, ane zarIra jaDa mUrtika pugala paramANuonA sakaMdhanuM baneluM che tethI saMsArI prANIonI sthala daSTimAM AtmAnA astitvane vizvAsa hoto nathI. kAraNa ke rAta ane divasa zarIranuM ja prabhutva ane sAmrAjya vatI rahyuM che. AtmAnuM mahattava DhakAI rahyuM che. A mAhI prANI bAhya sthULa zarIrane ja AtmA mAnI rahyuM che. te zarIrane janmavAthI pitAne janma, tenA maraNathI pitAnuM maraNa, tenA regI thavAthI pitAne rAgI, te durbaLa thavAthI pitAne durbaLa, tenA vRddha thavAthI pitAne vRddha, tenA nIrogIpaNAthI potAne nIrogI, tenA sazakatApaNAthI potAne sazakta, tenA yuvAnapaNathI potAne yuvAna mAnI rahyo che. dhanavAna mAtApitAne ghera ja hoya to potAne dhanavAna mAne che. je nirdhanane tyAM jo hoya te nidhana mAne che. rAjyakuLamAM utpanna thayela potAne rAjA, daridrakuLamAM utpanna thayele potAne daridra, kheDutanA kuLamAM utpanna thayele potAne kheDUta, vaNakara jAtimAM janmele potAne vaNakara, darajInA kuLamAM janmelo potAne darajI, dhobInA kuLamAM janmele potAne ghebI, camAranA kuLamAM utpanna thayelo potAne camAra, senInA kuLamAM janmele potAne sonI, luhArane kuLamAM utpanna thayelo potAne luhAra, suthAranA kuLamAM janmelA potAne Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 suthAra, mecInA kuLamAM janmele pitAne mocI, raMgareja jAtimAM janmele raMgareja, mALInI jAtimAM janmelA pitAne mALI mAnI rahyo che. tema je je kuLamAM pite utpanna thayo che te te kuLarUpa pitAne mAnI rahyo che. zarIranI je je avasthAo hoya che te avasthAe pitAnI che, e ghora ajJAna-aMdhakAra chavAI rahyo che. zarIranA mehamAM eTale unmatta che ke rAtadivasa zarIranI ja sevA kare che. savArathI sAMja paDe ane sAjathI savAra thAya temAM zarIranI rakSA ane zarIranA zRMgAranuM ja dhyAna rahe che. zarIrane sApha karavuM che, tene dhevuM che, tene kapaDAM paherAvavAM che, tene cadana lagADavuM che, tene AhAra karAve che, tene kasarata karAvavI che, tene parizrama paDe che, tene ArAma Ape che, tene suvADavuM che, tene AbhUSaNa paherAvavAM che, tene vAhanamAM besADavuM che, tene mATe dravya kamAvuM che, tene sukha ApanAra strI, nekara, cAkaranI rakSA karavI che, tenA virodhI zatruone saMhAra kare che, A badhI dhUnamA eTale masta che, magna che ke ene pitAnA AtmAne jANavAnI ke samajavAnI phurasada paNa maLatI nathI. je zarIranA mehamAM pitAnA AtmAne bhUlI kAryo karyA kare che te zarIra jIrNa thatAM thatAM, bAlya avasthAmAM ke yuvAna vayamAM Ayukarma pUrNa thatAM deha chUTavAne avasare mahA vilApa kare che, "huM maryo, huM maryo, mArA mitrothI chUTo paDyo, mAruM dhana gayuM, mAruM ghara gayuM, mAruM sarvasva luTAI gayuM ema mAruM mAru karate mare che ane tarata bIjuM sthUla zarIra prApta karI le che. jenI saMgatithI A jIva gADo thaI rahyo che te zarIrane svabhAva zuM che? tene je vicAra karavAmAM Ave, vivekabuddhithI e * vAtanuM manana karavAmAM Ave te vidita thaze ke zarIrane svabhAva Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI bhinna che, saDI jAya, gaLI jAya, paDI jAya, maLI jAya vikharAI jAya e che. paraMtu huM AtmA akhaMDa, avinAzI, ajanma, ajara, amara, amUrti, zuddha, zAtA daSTA, IzvarasvarUpa, paramAnandamaya, anupama, eka sata padArtha chuM. ! | sarva saMsArI chanAM zarIra pAMca prakAranAM jovAmAM Ave che. kANu, taijasa, AhAra, vakriyika ane audArika sarvathI adhika sUkSma atIndriya kAmaNa zarIra che. sarvathI sthUla audArika che tema chatAM sarvathI adhika pula paramANuono samUha kArmaNa zarIramAM che. tenAthI ghaNAM ochAM taijasa AdimAM kramathI che. sarvathI adhika parama baLavAna zakti kArmamAM che. tenAthI ochI zakti kamathI bIjA. zarIramAM che. kArmaNavargaNarUpI sUkSma skaMdhanuM kAryaNazarIra bane che tenI utpattinuM mukhya kAraNa saMsArI jInA zubha ane azubha rAgadveSa. ane mohamayI bhAva tathA mana, vacana ane kAyAnA cogAnuM spaMdana halana calana che. ane e bIjAM cAra zarIranI utpattinuM kAraNa che. e kAmaNa zarIranA phaLathI vijaLI samAna zaktine dhAraNa karavAne vALI tejasavarmaNArUpI sUkSma R dhethI tejasa zarIra utpanna hoya che A baMne kArpaNa ane tejasa zarIra pravAharUpe anAdikALathI saMsArI jIvonI sAthe cAlyA Ave che. jyAM sudhI mekSa na thAya. tyAM sudhI sAthe rahe che. mekSa thatAM chUTI jAya che. te paNa te eka rUpa banyA nathI rahetAM, temAM jUnI kAmaNa tema taijasa vargaNI chUTatI rahe che ane navI kArmaNa tema taijasa vaNAo baMdhAtI rahe che je kaI mithyAdaSTihI bahirAtmA saMsI pace kiyajIvanA kArpaNa zarIranI parIkSA karavAmAM Ave che enA kArmaNa zarIramAM jUnAmAM jUnI karmaNa vagaNA sIttera kaDAcheDIsAgara (agaNita vaSene sAgara kahe chetethI vadhAre jatI nahi maLI zake. AhAra Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAM sthala sI nAma jIvana nI sAthe azvagatinA zarIra paNa sUkSma che. A zarIra tapasvI, RhidhArI mahAmunione yogabaLathI utpanna hoya che. puruSAkAranuM, eka hAthanuM sapheda bahu sudara. pUtaLuM mastakadhArathI nIkaLe che ane eka aMtarmuhUrta sudhI te baneluM rahe che. pachI bIjuM banI zake che. A zarIra sAdhunI bhAvanAne anusAra tAranI mAphaka kAI arihaMta kevaLI ke zrata kevaLInA darzane jAya che. kaI taravamAM sUkSma zaMkA hoya te darzana mAtrathI maTI jAya che. kArya pUruM thatAM sudhI ja A zarIra banyuM rahe che pachI vilaya thaI jAya che. vaidiyika zarIra ane audArika zarIra e be zarIra cAra gatimAMnA prANIonAM sthULa zarIrarUpa hoya che. jIvana sudhI sAthe rahe che. pachI chUTI jAya che. vaLI navuM prApta thAya che. devagati ane narakagatinA prANIonAM sthUla zarIrane vekiyika ane tiryaMca ane manuSyagatinA prANIonAM sthUla zarIrane audArika kahe che. nArakIonuM vephiyika zarIra bahu azubha durga dhamaya AhAraka vargaNAonuM bane che. e vargaNA nAmakarmanA udayathI svayaM ekatra thaI jAya che, ane eka aMtarmuhUrtamAM jeTaluM moTuM zarIra thavuM joIe eTaluM moTuM taiyAra thaI jAya che. A zarIra bahu ja virUpa bhayakara, bihAmaNu huDaka saMsthAnamaya pApakarmanA lane pradarzita karanAra heya che. A zarIrane vaidiyika eTalA mATe kahe che ke emAM vikriyA karavAnI zakti hoya che. nArakI icchAnusAra pitAnA zarIrane siMha, varu, kUtaruM, nAga, garuDa Adi kharAba pazuonA rUpamAM badalI zake che. te pitAnA aMgone ja zastra banAvI le che. paraspara duHkha ApavAnA sAdhana banAvavAmAM temanAM zarIre nAnA prakAranI abhinna vikriyAo karatA rahe che. A zarIramAM evI zakti hoya che ke chinnabhinna thavA chatAM paNa pArAnI samAna maLI jAya che nArakI: niraMtara vedanAthI Akalita thaI ema Icche che ke A zarIra chUTI jAya. paraMtu pUrNa AyuSya bhogavyA vinA te chuTatuM nathI. temanuM akALa. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 smaraNa thatuM nathI. te evA zarIramAM rata heAtA nathI tethI temane narata paNa kahe che. (rata=sata). davAnA sthUla zarIrane vaikriyika kahe che. A zarIra paNa eka aMtaryuM hata mAM svayaM nAmaka nA udayathI suMdara, suzobhita, suga dhamaya AhAraka vaNuAethI bane che. A zarIra sudara ane krAMtidhArI hAya che. puNyakarmanA nyUnAdhikapaNAthI sava devAnAM zarIra eka sarakhAM suMdara hotAM nathI. phrAI vadhAre, krAi ennu sudara hoya che. tethI devA paraspara eka bIjAne joI IrSyAvAna thaI manamAM dhAra duHkha pAme che. peAtAne bIjAnI sarakhAmaNImAM eche! suMdara dekhI kheda pAme che, ane manamAM rAtadivasa baLyA kare che. mithyAdaSTi ajJAnI davAne A mATuM mAnasika du:kha rahe che zarIra sudara hovAthI te deva zarIranA mehamAM rata rahetAM zarIramAM prApta pAMca iMdriyAnA bhAgAmAM bahu Asakta rahe che. emanA zarIramAM abhinna ane bhinna bhinna vikriyA karavAnI zakti heAya che. eka deva ke devI pAtAnA eka zarIranAM ghaNAM zarIra banAvI AtmAne badhAmAM phelAvI de che. ane manadvArA dhAM zarIrathI kAma le che. eka ja zarIrathI khanAvelAM bhinna bhinna zarIrane bhinna bhinna sthAnamAM mekalI kAma le che. nAnu meTu, halaku bhAre ema aneprakAra karavAnI zakti temanA vaikriyika zarIramAM hoya che. eka jevI aneka prakAranAM zarIra banAvI krIDA karyAM kare che. A devAmAM zarIra saba"dhI rahela karavI, bhramaNu, nAca, gAna, nATaka, khela, tamAse eTalAM badhAM hAya che ke rAtadivasa enA ja rAgara gamA magna thaI zarIranA ja sukhamAM Asakta thaI zarIrarUpa ja peAtAne mAnI le che. mithyAtvI devAne svapnamAM paNa khyAla nathI AvatA ke huM zarIrathI bhinna DhDhAI AtmA chuM. zarIranA tIvra meAhane lIdhe kAI priya devI mare che tA devene mahAna duHkha thAya che. peAtAnu maraNu nikaTa Ave tyAre bahu duHkha Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. te Rcche che ke hajI vadhAre vuM paraMtu Ayukrama pUrNa thatAM ja tene zarIra cheDavu paDe che. Amane paNuM akALa maraNunathI hotuM, A dhyAna pUrvaka deha cheDe che. kAI AI marIne vRkSa vanaspati kAyamAM ke ratnAdi pRthvI kAyamAM, kAI krAI mRga, zvAna, azva, hAthI, khaLada Adi pazuomAM ane mera zrutara di pakSIomAM utpanna thaI jAya che. koI koI dIna hIna manuSyAmA janma le che. mAhama vaze jevu pApakarma bAMdhe che te prakAre AchI sADI ke adhika mAThI ceAnimA AvI janma pAme che. zarIranA meAha devAne pace driyathI ekadriya sudhInI ceAnimAM gabaDAvI pADe che. tyAthI unnati karI punaH pa ce'kriya thavuM ene mATe anaMtakALamAM paNa dula bha thaI jAya che. tiryaMcagatimAM eka driya pRthvI, jala, agni ane vAyukAyAkinAM zarIra paNa AhAraka vagaNuAethI bane che. A vaNAe 'Ika zuddha che. vanaspatinu zarIra pRthvI Adi dhAtuothI ane AhAraka vaNAothI bane che. vilatraya ane pa Mcendriya pazuonAM zarIra bhinna bhinna prakAranI sArI narasI AhAraka va NuAothI bane che. jethI koInu zarIra sudara ane kArbanu zarIra asura heAya che. koInuM du dhamaya, koInuM. suga dhamaya hoya che. asanI pace driya sudhI sa pazuone mana nathI hatuM. tethI emane vicArazakti paNa hotI nathI ke e vicArI zake ke AtmA DhAI bhinna che ane zarIra bhinna che. te peAtAne zarIrarUpa ja mAne che temane zarIramAM tIvra Asakti hoya. che. je sanI paceSi paza che temane mana hoya che. te vicAra karI zake che para tu tene zarIra ane AtmAnA bhinnapaNAnuM jJAna pAmavAnA avasara vacit ja prApta thAya che. te paNa zarIramAM meAhI hoI zarIrathI ja peAtAnA janma maraNu mAnI rahe che. te zarIranA chedAvAthI bhedAvAthI ane bhUkha tarasathI bahu duHkha bhogave che. gy manuSyagatimAM A karmabhUminAM manuSyeAnAM zarIra pazu sudar Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra asudare nAnA prakAranI AhAraka vagaNuAethI bane che. e zarIranI utpattimAM prathama kAraNa gaI che. tyAM puruSanu ati malina vI ane strInu rakta-2nA sabaMdha thAya che tyAre garbha ane che. temAM anya paryAyamAMthI jIva Ave che tyAre te cAre bAjunI khIjI vizeSa AhAraka vaNArUpI pudgalAne grahaNa kare che. vigrahagatimAMthI AvelA jIva manuSyagatimAM eka sAthe AhAravaNA, bhASAvaNA ane mane vaNAne grahaNa kare che. aMta dUta' sudhI aparyApta avasthA kahevAya che. jyAM sudhI te vaNAomAM AhAra, zarIra, iMdriya, zvAseAvAsa, bhASA ane mana e banavAnI zaktine! prakAza na thAya tyA sudhI te manuSya aparyApta kahevAya che; pachI te paryApta thaI jAya che. manuSyanuM zarIra Azare navamAsamAM mahAna du.kha sAthe pU thAya che tyAM sudhI A jIvane garbhasthAnamAM UMdhe mastake rahevu paDe che. te sthAna mahA apavitra ane durgaMdhamaya heAya che. mAtAe khAdhela bhejanapAnadvArA te peAtAnA kheArAka grahaNa karI vardhamAna thAya che. agApAMga saDAIne eka krAthaLInI aMdara rahe che. jyAre te garbha thI bahAra nIkaLe che tyAre te bALakane khUhu bhAre kaSTa thAya che. bAlyAvasthAmAM bahu ja kaThinatAthI mAtAdvArA zarIra pAlyuM jAya che. bhUkha ane tarasa lAge che. samayapara dUdha ane annAddhika kadI maLe che, krAI vakhata nathI maLatu' tyAre raDe che. kadI maLamUtrathI lepAI jAya che. manuSya A sthULa zarIrane uparathI tejasvI joI emAM leAbhAI jAya che. para`tu A audArika zarIra viSe vicAra nathI karatA. jo zarIranA svarUpane barAbaravicAra karavAmAM Ave te kAIpaNa buddhimAna AvA azuci, malina, glAni UpajAve tevA zarIranI saMgati pasaMda nA kare. AnI utpattinu kAraNa mAtApitAnu atyaMta malina rajavI che. e maLapUrNa garbhAsthAnamAM sATu thAya che. te zarIramAM sAtadhAtu ane upadhAtu che. / / ..., Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtadhAtu:-rasa, rudhire, mAMsa, meda (carakhI), hADa mA ane zukra (vI). je bheAjanapAna karavAmAM Ave che te A dazAemAM palaTAtAM palaTAtAM Azare eka mAsamAM vIne taiyAra kare che. sAta upadhAtuH--vAta, pitta, zleSma, zirA, snAyu, ca ane udarAgni. AnA AdhAre zarIra TakI rahe che, kadI AmAMthI kAI upadhAtu bagaDe che te rAga utpanna thAya che. jo phrAI uparanI (cAmaDI) khAlanu` DhAMkaNu jarApaNa khaseDI de tA mAkhIe zarIra upara besI jAya, eTalu badhuM gaMdu lAge ke potAne paNa game nahi A zarIranI a'dara, mala, mUtra, paru sahita aneka kIDAe khadabadI rahyA che. A melanA ghaDAnI mAphaka malina padArthAthI bhareluM zarIramAM karADA rAma-chidro che. temAthI rAtadivasa parasevArUpI mela ja nIkaLe che. meTAM navadvArathI nir tara mela ja vahe che navAraH-me kachidra, e AMkha, khe nAkanA chidra, ekamukha, be kamaranA ( liMga ane gudA ). A zarIra nira tara kharatuM rahe che ane navA pudgalA emAM maLatAM rahe che. O anAnI chava samaje che ke A zarIra sthira che, paraMtu A sadA asthira che. jema eka lazkaranA cakrAvAdi gAThavaNumAM yuddhanA samayamAM sipAI marI jAya che, tenI jagyA navA sipAI AvI bharI de che. tema A zarIramAM jUnAM paramANu kharatA rahe che ane navAM AvIne maLatAM rahe che. bALakapaNuM kumArapaNu` ane yuvAnI e traNa avasthAmA tA kaMIka sudara dekhAya che. vRddhAvasthA AvethI niSphaLa ane asura thavA lAge che. tenI avasthA eka sarakhI nathI rahetI. emAM agaNita rAga, tAva, khAMsI, zvAsa, peTanAM ziranAM da, kamaranA dardI, gAMTha, leAdara, DhADha Adi utpanna thayA kare che. ane maraNane phrAI niyama nathI. deva ane nArakIonAM zarIra tA AyuSya pUrNa thaye chUTe che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu karmabhUminAM manuSyo ane niyamonuM akALa maraNa paNa thaI jAya che. jema AkhI rAta baLe eTaluM tela divAmAM hoya paraMtu ke kAraNathI je tela temAMthI DhaLI jAya te divo jaladI olavAI jAya che, tema AyukarmanI vargaNAo samaya samaya phaLa ApI kharatI jAya, che. te jo te ja pramANe udayamA AvyA kare, kaI pratikULa kAraNa. nA maLe te pUruM AyuSya bhegavAya che. paraMtu asAtavedanIyana udayathI je kaI tIvra asAdhya roga utpanna thaI jAya, viSa khAvAmAM AvI jAya, talavAra lAgI jAya, agnimAM baLI jAya, jalamAM DUbI jAya, ke koI bIjo akasmAta thaI jAya te AyukamanI udIraNa thaI jAya che. arthAta bAkI rahela AyukarmanI vargaNuo badhI ekadama kharI jAya che. ane mRtyu thaI jAya che. evA patanazIla, malina bhayakara rogathI pIDA pAmatA zarIramAM ajJAnIjana moha karIne rAtadivasa enI sAravAramAM lAgI rahe che. ane potAne zarIrarUpa ja mAnI le che. zarIranA mehamAM eTalo mUcchavAna thaI jAya che ke te potAnA AtmA tarapha dakiTa paNa nathI karatA, dharmasAdhanathI vimukha rahe che. aMtamAM raudradhyAnathI narakamAM keArtadhyAnathI tiryaMcagatimAM jaI janme che manuSyanuM zarIra malina, kSaNabhaMgura ane patanazIla che chatAM jo ene sevakanI samAna rAkhavAmAM Ave ane enAthI pitAnA AtmAnuM hita karavAmAM Ave te A zarIrathI AtmA pitAnI bahu bhAre unnati karI zake che. tapa karIne ane AtmadhyAna karIne e upAya karI zake che ke jethI thoDA kALa pachI zarIrano saMbaMdha ja chUTI jAya. nokarane jema pagAra ApavAmAM Ave che ke jethI te taMdurasta rahI nekarI karI zake ane AjJAmAM rahI potAnA kAmamAM pUrepUrI madada kare tema A zarIrane taMdurasta rAkhavAne mATe yogya bhojanapAna ApavuM joIe. ene evuM khAvApIvAnuM na ApavuM joIe ke jethI te ALasu, regI ne unmatta banI jAya. ene Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 : ja ApaNe AdhIna rAkhavuM joIe, ene A na ApaNe thavu joIe nahi. A zarIrathI buddhimAna evA prayatna kare che ke jethI karI zarIra prApta nA hoya, karmanI parAdhInatA dUra thAya ane A AtmA svArthIna thAya. A manuSya zarIrane jo dharma sAdhanamAM joDI devAya te enAthI bahu uttama phLAnI prApti thaI zake che. jo bhAgemA lagADI hai teA alpa bhega maLe te aneka rAgAdi AkuLatAne utpanna karanAra hAya che. ane tenAthI tRpti paNa thatI nathI. A zarIra saDelA zeraDInA sAThA jevu che. saDelA sAMDhAne khAvAthI sArA svAda nathI AvatA para tu jo ene vAvavAmA Ave te aneka sAThA utpanna thAya che. sacamanI sAdhanA -sunidharmanI sAdhanA kevaLa mAtra A manuSya zarIrathI ja thaI zake che. pazu kadAcita zrAvakadharmanI sAdhanA karI zake che. deva ane nArakI teA zrAvakanA saMyamane paNa pALI zakatA nathI kevaLa tarahita samyagdaSTa ja thaI zake che. samyagdaSTa jJAnI indrA dina evI bhAvanA bhAvyA kare che ke kayAre AyuSya pUruM thAya ane kayAre ame manuSya deha prApta karI zakIe ane tapasAdhanA karI karmAMne khALI, AtmAne mukta karIe, janma maraNathI rahita thaIe tathA AtmAne siddhapadamAM pahAcADIe, evA upakArI manuSya janma pAmI manuSyAe zarIrane cAkaranI samAna rAkhI enI sahAyathI gRhasthAzramamAM te dharma, artha ane kAma e traNa puruSArtha ne sAdhavA joIe ane sunipadamA dharmI ane meAkSane ja sAdhavA joIe. buddhimAnAe dharma sAdhanamAM e paNa nA jovu ke " huM hajI kumAra chuM. huM haju yuvAna zruM; hu' vRddhAvasthAmAM dharma sAdhana karI laIza'. akALa maraNanI saMbhAvanA hAvAthI e vicAra cogya nathI. manuSyAne mAthe maraNu sadA Ubhu` ja che, nathI khabara ke kyAre Avaze? tethI dareka avasthAmAM peAtAnI zakti anusAra dharma sAdhana karatA rahevuM joIe, jethI maraNa samaye pastAvuM nA paDe. manuSya dehane sabaMdha te avazya chUTaze. tenI sAthe ja lakSmI, parivAra ane sapA paNa mUkavAM paDaze. tethI A 5 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra ane enA saMbaMdhIone mATe buddhimAne pApamaya, anyAyamaya ane hiMsAmaya jIvana vyatIta karavuM joIe nahi, svapara upakArI jIvana jIvI A dehane saphaLa kara joIe. A zarIramAM vasavuM e eka dharmazALAnA vAsa samAna mAnavuM joIe. jema dharmazALAmAM rahela musAphara dharmazALAmAM rahetA bIjA musAphare sAthe sneha kare che chatAM meha nathI karate, te jANe che ke dharmazALAmAMthI zIgha javAnuM che. te prakAre zarIramAM rahete buddhimAna chava zarIranA sabadhIothI meha karato nathI, projana vaza sneha rAkhe che. te jANe che ke eka divasa zarIrane mUkavuM paDaze, tyAre A sarva saMbadha svama samAna thaI jaze A zarIrarUpI jhUMpaDIne pudgalothI banelI jANI enAmAM meha ke mUcchabhAva rAkha joIe nahi A jhuMpaDI che huM emAM rahevAvALA AtmA judA chuM. jhUMpaDI baLe paNa huM nathI baLI zakato, jhUMpaDI gaLe paNa huM nathI gaLI zakato, paDI paDe paNa huM nathI paDI zakato, jhUMpaDI jUnI thAya paNa huM nathI gharaDe thaI zakate e pudgalarUpa che, pUraNa-galaNa ene svabhAva che, te jaDa che, mUrtika che jyAre hu te amUrtika, akhaMDa AtmA chuM. jema dehane vastrane sabadha che tevo mAro ane zarIrane saba dha che. kapaDuM phATe, gaLe, saDe, chUTe paNa mAre deha nathI kapAte, saDato ke gaLatA, kapaDu lAla, pILu, lIlu, hAya paNa deha lAla, pILA, lIle thato. nathI, evI rIte zarIra bALaka hoya, yuvAna haiya, vRddha hAya, rAgI hoya, patanazIla hoya paNa hu AtmA chuM, huM bALaka nathI, yuvAna nathI, vRddha nathI, regI nathI, patanazIla nathI. jJAnI puruSone e yogya che ke A zarIranA svabhAvane jANI-vicArI tenA upara meha nA kare. A zarIranI apavitratA te pratyakSa pragaTa che. jeTalA pavitra padArtho che. te paNa zarIrane sparza pAmatA ja apavitra thaI jAya che. pANI, gadha, rU, vastra Adi zarIranA sparza pachI grahaNa karavAmAM bIjA ene apavitra samaje che nagara ke gAmanI badhI gadakInuM kAraNa manuSyanA dehane maLa che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM apavitra zarIra paNa je dharma ratnathI vibhUSita heya te pUjanIya ane pavitra mAnavAmAM Ave che. tethI ApaNe badhAne e yogya che ke Anaradehane pudagalamaya, azuci, nAzavaMta ane AyuSya karmane AdhIna kSaNika samajI,enA dvArA je kaMI Atmahita sAdhana thaI zake te zIdhra karI levuM. je vilaMba karyo te A zarIra dago deze ane maratI vakhate pastAvuM paDaze ke meM kaI nA karyuM, zarIranuM svarUpa AtmAnA svarUpathI taddana juduM che. te zarIrane pitAnAthI bhinna jANuM tenA pratye vairAgyabhAva ja rAkhavuM joIe. A zarIrathI e prayatna karavA joIe ke jethI pharI zarIranI prApti thAya nahI, pharI A zarIra35 kedakhAnAmAM AvavuM nA paDe, ane sadAne mATe pote svAdhIna paramAnandamaya thaI jAya. A mithyAtvarUpI aMdhakAramAMthI nIkaLI samyaphavarUpa prakAzamAM AvavA mATe pUrepUre prayatna ApaNe kara joIe. jaina AcAryoe zarIranuM svarUpa kevuM kahyuM che te nIcenAM zAstronAM vAkayothI pragaTa samajAze. zrI kuMdakuMdAcArye kAdazAnuM prakSAmAM kahyuM che ke - duggaMdha vIbhatthaM kalimalabharidaM aceyaNaM muttaM / saDaNappaDaNasahAvaM dehaM idi cintae NicaM // 44 // jJAnIe nitya evuM vicAravuM joIe ke A zarIra durgadhamaya che, dhRNAya che, melathI bhareluM che, acetana che, mUrtika che ane saDaNapaNa svabhAvavALuM che dehAdo vadiritto kammavirahio aNaMtasuhaNilayo / cokkho havei appA idi NicaM bhAvaNaM kuJA // 46 // dehamAM vasavA chatAM dehathI de, karmothI bhinna, anaMta sukhasamudra, avinAzI, pavitra AtmA che evI bhAvanA sadA karavI yogya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kuMdakuMdAcArya bhAvapAhuDamAM kahe che - ekekaMgulivAhI chaNNavadI hoti jANamaNuyANaM / avasese ya sarIre royA bhaNa kittiyA bhaNiyA // 37 // A manuSya dehamA eka eka AMgaLa jeTalI jagAmAM (96) chanuM chanuM rega heya che te sarva zarIramAM keTalA roga haze? te royA vi ya sayalA sahiyA te pakhaseNa puvvabhave / evaM sahasi mahAjasa kiM vA bahuehiM laviehi // 38 // he mahAjaza te pUrvabhavamAM paravazatAe e rogane sahyA che, evA pharI sahana karavA paDaze, vadhAre zuM kahIe? pittaMtamuttaphephasakAlijayaruhirakharisakimijAle / uyare vasiosi ciraM navadasamAsehiM pattehiM // 39 // he muni ! tu evA mahA apavitra udaramAM nava daza mAsa vasyo che ke je udara pitta ane AMtaraDAMthI vI TaLAyela che, jyAM mUtra, phephasA, kaleju, rudhira, lIMTa ane aneka kIDAe heAya che. sisukAle ya ayANe asuImajjhammi loliosi turma / asuI asiyA bahuso muNivara ! bAlattapatteNa // 41 // he munivara ! tuM bALapaNAmAM-ajJAna avasthAmAM azuci apavitra sthAne mA azucimAM Avyo che ane te bahuvAra azuci vastu paNa khAdhI che. maMsadvisukkasoNiyapittaMtasaktakuNimaduggaMdhaM / kharisavasapUyakhinbhisa bhariyaM ciMtehi dehauDaM // 42 // he muni ! A deharUpI ghaDAne ema vicAra ke A deharUpI ghaDo mAMsa, hADakAM, vIrya, rudhira, pitta, AtaraDAMthI jharatI (mRtadehanA) zabanA jevI durgadha, apakava maLa, carabI, para Adi malina vastuothI pUrNa bharele che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rRkrUrasvAmI mUlAcAramAM dvAdazAnuprekSAmAM kahe che:-- asuiciavile gavbhe vasamANo vatthipaDalapacchaNNo / mAdUise bhalAlAiyaM tu tivvAhaM pivadi ||33|| pavitra maLamUtra, zleSma, pitta, rudhira AdithI dhRNAyukta garbha mA vasatAM, mAMsanA paDathI ( erathI ) DhakAI rahetA, mAtAnA dvArA pANa pAmatA A jIva mahA durgaMdha rasane pIve che maMsaTThisebhavasaruhiracammapittaMtamuttakuNipakuDiM / bahudukkharogabhAyaNa sarIramasubhaM viyANAhi ||34|| mAsa, hADakAM, ph carabI, rudhira, ca, pitta, AMtaraDAM, sUtra, puru AdithI bharelI apavitra A zarIrarUpI kuTIra aneka duHkhA tathA rAgInuM sthAna che ema jANu. atthaM kAmasarIrAdiyapi savvamasubhatti NAUNa / Nivvijato jhAyasu jaha jahasi kalevaraM asuI || 35 // dravya, kAmabhAga, zarIrAdi e sa tAru bagADanAra azubha che. evu jANI enAthI vairAgyavata thaI evu AtmadhyAna kara ke jethI A apavitra zarIrane saMbadha sadAne mATe chUTI jAya. monUNaM jiNakkhAdaM dhammaM suhamiha du Natthi logammi / sasurAsuresa tiriesa NirayamaNue ciMtejjo ||36|| deva, amura, ti' ca, nArakI ane manuSyeAthI bharela A lokamAM eka jine drapraNIta dharma sivAya khIjI I zubha ke pavitra vastu nathI. te ja zrI mUlAcAranI aNugArabhAvanA adhikAramAM kahe cheH-- rogANaM AyadaNaM vAdhisadasamucchidaM sarIragharaM / dhIrA khaNamavi rAgaM Na kareMti muNI sarIrammi // 77 // A zarIrarUpI ghara zaMgAne bhaDAra che. sekaDe Apattie Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G0 ane regone veThIne sahana karIne baneluM che. AvA zarIramAM dhIra, vIra muni kSaNamAtra paNa rAga karatA nathI. edaM sarIramasuI NiccaM kalikalusamAyaNamacokkhaM / aMtochAida disi khinmisabharidaM amejjhagharaM // 78 // A zarIra bahu apavitra che. nitya rAgadveSa utpanna karavAnuM kAraNa che, azubha vastuothI baneluM che, cAmaDAthI DhAMkeluM che, aMdara paru rudhira, mAsa, carabI, vIrya AdithI pUrNa che. malamUtrane bhaDAra che. ahiNichaNNaM NAliNivaddhaM kalimalabharidaM kimiulapuNNaM / maMsavilittaM tayapaDichaNNaM sarIragharaM taM sadadamacokkhaM // 83 // A zarIrarUpI ghara hADakAthI chAyela che, nasothI baMdhAyeluM che, maLamUvAdithI bhareluM che, kIDAothI pUrNa che, mAMsathI lIMpeluM che, cAmaDIthI DhAkeluM che. te sadA apavitra ja che. edArise sarIre duggaMdhe kumimapUdiyamacokkhe / saDaNapaDaNe asAre rAga Na kariti sappurisA / / 8 / / AvuM durgadhavALuM, paru AdithI bhareluM, apavitra, saDavAparavAnA svabhAvavALuM, sAra rahita, evA A zarIramAM puruSe rAga nathI karatA zrI samatabhAcArya svayaMbhUstotramAM kahe che - ajaGgamaM jaMgamaneyayantraM yathA tathA jIvadhRtaM zarIram / vIbhatsu pUti kSayi tApakaM ca sneho vRthAtreti hitaM tvamAkhyaH // 32 // he supArzvanAtha bhagavaMta! Ape jagatanA kalyANane mATe upadeza karyo che ke A zarIra svaye jaDa che. jema keAI sthira yaMtrane kaI pheravanAra pherave, tema chavArA zarIra cAle che. A zarIra dhRNAyukata Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. che. apavitra, nAzavaMta ane saMtApa ApavAvALuM che tethI temAM rAga karo vRthA che. zrI zivakArIAcArya bhagavatI ArAdhanAmAM kahe che - dehassa suksoNiya, asuIpariNamakAraNaM jraa| deho vi hoi asuI, amejyaghadapUrao vva tado // 1003 // A dehanI utpattinuM kAraNa atizaya apavitra evuM mAtAnuM rudhira ane pitAnuM vIrya che. jema malina vastumAMthI banAveluM ghebara apavitra hoya che tema apavitra bIjathI pedA thayele A deha paNa apavitra che. kalalagadaM dasarattaM, acchadi kalusIkadaM ca dasarattaM / thirabhUdaM dasarataM, acchadi gabhbhammi taM vIyaM / / 1006 / / tatto mAsaM vuvvudabhUdaM, acchadi puNo vi ghaNabhUdaM / jAyadi mAseNa tado, ya maMsapesI ya mAseNa // 1007 // mAseNa paMca pulagA, tatto huti hu puNo vi mAseNa / aMgANi uvaMgANi ya, Narassa jAyaMti gambhammi / / 1008 / / mAsammi sattame tassa hodi cmmnnhromnnippttii| puMdaNamamamAse, Navame dasame ya NiggamaNaM // 1009 // savvAsu avasthAsu vi, kalalAdIyANi tANi savvANi / asuINi amejyANi ya, vihisaNijjANi NiccaM pi // 1010 // garbhamAM mAtAnuM rUdhira pitAnA vIryanI sAthe maLI daza rAtri sudhI hAlatu rahe che. bIjI daza rAtri kALu thaI rahe che ane te pachI bIjI daza rAtrimAM sthira thAya che. bIje mahine parapoTArUpa thaIne rahe che. trIje mahine ghana (kaThaNuM) thaI rahe che. cothe mahine mAMsane gaddo (pezI) thaI rahe che. pAMcame mahine te mAsanA lecAmAM pAca phaNagA phUTe che. eka mastakanA AkArano, be hAtha ne be paganA AkAranA cha mahIne manuSyanA aMga upAMga pragaTa Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. sAtame mahine cAmaDI,nakha, dharamanI utpatti thAya che AThamA mahinAmAM garbhamA kaMIka halana calana thAya che. navamA ke dazamA mahinAmAM garbhamAMthI bahAra Ave che. e prakAre je divase garbhamAM mAtAnuM rudhira ane pitAnA vIryane saMyoga thayo te divasathI A jIva bahu malina ane gaMdI dazAmAM rahyo che. kuNimakuDI kuNimehi ya, bharidA kuNimaM ca savadi savvatto / bhANaM ca amijjhamayaM, amijjhabharidaM sarIramiNaM // 1025 / / A zarIra malina vastuonI kuTIra (keTaDI) che. te malina padArthothI bhareluM che. sarva dvArathI, zarIranA aMgaupAMgemAthI saDelA dudhamaya maLa nitya kare che. jema maLanuM banAveluM vAsaNa maLathI ja bharelu hoya tema A zarIra che. ahINi hoti tiNi du, sadANi bharidANi kunnimmjjhaae| savvammi ceva dehe saMboNi havaMti tAvadiyA // 1026 // NhAruNa NavasadAiM, sirAsadANiM havaMti satte va / dehammi maMsapesI,-Na hoti paMceva ya sadANi // 1027 // cattAri sirAjAlA,-Ni hoti solasaya kaMDarANi thaa| chacceva sirAkuccA, dehe do maMsarajjU ya / / 1028 // satta tayAo kAle, jayANi satteva hoti dehammi / dehammi romakoDI-Na hoMti asIdI sadasahassA // 1029 / / pakkAmayAsayatthA, ya aMtaguMjAu solasa havaMti / kuNimassa AsayA sa,tta hoMti dehe maNussassa // 1030 // thUNA u tiNNi deha,-mmi hoti sattuttaraM ca mammasadaM / Nava hoti vaNamuhAI, NiccaM kuNimaM savaMtAI // 1031 // dehammi matthuliMgaM, aJjalimittaM sayappamANeNa / / aJjalimetto medo, ojo vi ya tattio ceva // 1032 / / tiNNi ya vasaJjalIo, chacceva ya aMjaliu pittassa / siMbho pittasamANo, lohidamaddhADhathaM havadi // 1033 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 7 muttaM ADhayamettaM, uccArasya ya havaMti chappatthA / vIsaM NahANi daMtA, battIsaM hoMti pagar3hIe || 1034|| kimiNo va vaNo bharidaM, sarIriyaM kimikulehi bahugehiM / savvaM dehaM aphphuM - diUNa vAdA Thir3hA paMca ||1035|| evaM savve deha, mmi avayavA kuNimapuggalA ceva ekaM pi Natthi aMgaM, pUyaM suciyaM ca jaM hoja ||1036 // A dehamA saDelI majjA ( hADarasa ) thI bharelA traNase hADakAM che, traNaseA sAdhAe che navasA snAyu-nase che, sAtase pAtaLI nase-zirAo che. pAMcasA mAMsanI pezIo che. cAra naseAnI jALI che. seALa kaDarA (meATI nADIesa) che, cha naseAnAM mULa che. e mAMsanI derIo che. sAta tvacA che sAta kALajA' che. e sau lAkha kreDa rAma che. pakavAzayamAM ane AmAzayamAM seALa AtaraDAMnAM gUcaLA che. sAta maLanA sthAna che. traNa khI TIe che. ekaseAsAta marmasthAna che. maLa nIkaLavAnAM nava dvAra che. A zarIramA peAtAnI eka a jali pramANa mastaka (magaja) che. eka a jali pramANa meda dhAtu che. eka ajali pramANu vI che mAsanI adara peAtAnI traNa aMjali pramANu carakhI che. cha aMjali pramANu pitta che. cha a jali pramANa karyuM che. ardhA ADhaka pramANu leAhI che. eka ADhaka pramANu sUtra che. ArDa zeranA eka ADhaka thAya che. cha zera maLa che. vIsa nakha che. batrIsa dAta che. A sAmAnya pramANa che. tenAthI ochu vattu paNu hAya deza, kALa ane rAgAdinA nimittathI aneka prakAra hAya che. saDelA ghAnI mAphka A deha bahu kIDAothI bharelA che. pAca pavana AkhA dehamAM vyApela che. A prakAre A dehanAM sarva aga upAMga durgaMdhamaya pudgalA che. A dehamA evu* eka paNa aMga nathI je pavitra hAya. badhA ja azucimaya apavitra che. jadi hoUna macchiyApa, -tasarisiyA tayAe No pihidaM / ko NAma' kuNimabhariyaM, sarIramAlaDumiccheja ||1037|| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 A deha je mAMkhanI pAMkha samAna pAtaLI tvacAthI na DhAMkela. heya te A melathI bharelA dehane keNa sparza karavA Icche ? paridaddhasavvacamma paMDuragattaM muyaMtavaNarasiyaM / suThu vi dayidaM mahilaM, dalu pi Naro Na icchenja // 1038 / / A deha uparanI badhI cAmaDI baLI jAya ane sapheda zarIra dekhAya ane ghAmAMthI paru ane rasa jharavA mAMDe to potAnI atyata pyArI strIne paNa pati jovAnI IcchA karaze nahi. iMgAlo ghovaMto, Na hu sujjJadi jahA payatteNa / savvehi samuddehi, sujjhadi deho Na dhuvvaMto // 1043 / / jema kelasAne AkhA samudranA jaLathI dhovA chatAM cheUjaLe thaI zakatA nathI tema A dehane ghaNA pANIthI dhevA chatAM paNa aMdarathI parasevo Adi maLa ja nIkaLaze. siNhANabhaMguvva,-dRNehi muhadaMta acchidhuvaNehiM / NiccaM pi dhovamANo, vAdi sadA pUdiyaM deho // 1044|| snAna, attara, phUlela, sugaMdhI lepa AdithI dhovA chatAM, moTuM, dAMta, netrone paNa dhovA chatA ane nitya snAnAdi karavA chatAM A deha sadA durgadha bahAra kADhe che. anto vahiM ca majjhe, va koi sAro sarIrage Natthi / eraMDago va deho, NissAro savvahiM ceva // 1049 / / jema divelAnI lAkaDImAM kaMI sAra nathI tema A dehanI aMdara ke bahAra kaI sAra nathI. jadi dA rogA ekammi, ceva acchimmi hoti chaNNaudI / savvammi ceva dehe, hodavvaM kadihi rogehiM // 1053 / / paMceva ya koDIo, aThAsahi taheva lkkhaaii| Nava Navadi ca sahassA, paMcasayA hoti culasIdI // 1054 / / eka AMkhamA 96 chanuM rega heya che. to AkhA dehamAM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gya keTalAka roga haze? pAMca karoDa aDasaTha lAkha navvANuM hajAra pAMcaso. cerAsI (5689584) roga dehamAM UpajavA yogya che. rUvANi kaThakammA,-diyANi ciThati sAravaMtassa / ghaNidaM pi sAravaMta,-ssaThAdiNa ciraM sarIramimaM // 1059 / / kASTha ane pattharanI mUrti sabhALapUrvaka rAkhavAthI bahu kALa sudhI rahI zake che paNa A nara deha te atyaMta saMskAra karavA chatAM paNa bahu vakhata sudhI rahI zakato nathI. zrI pUjyapAdasvAmI sarvArthasiddhimAM kahe che - "zarIramidamatyantAzucizukrazoNitayonyazuci saMvardhitamabaskaravat azucimAjanaM tvaDmAtrapracchAditam atipUtirasaniSyandi sroto vilam aMgAravat AtmabhAvaM Azritamapi AzvevApAdayati / snAnAnulepanadhUpapragharSavAsamAlyAdimirapi na zakyamazucitvam parNamaya ." A zarIra atyaMta apavitra che. vIrya ane rudhirathI nimAM azuci padArthothI vardhamAna thayuM che. malabhAjananI samAna apavitratAnuM vAsaNa che. uparathI cAmaDI vaDe DhADeluM che. enA dvArethI atyaMta apavitra mala vahyA kare che. jema aMgArAne hAthamAM jhAlavAthI hAtha baLe che tema A zarIrane pitAnuM mAnavAthI tarata pitAnI vAta thAya che. snAna, vilepana, dhUpa, vastra, mALAdi kaI paNa padArtha A dehanI apavitratA dUra karI zakatAM nathI. zrI pUjyapAdasvAmI ipadezamAM kahe che - bhavaMti prApya yatsaMgamazucIni zucInyapi / sa kAyaH saMtatApAyastadartha prArthanA vRthA // 18 // A zarIra niraMtara sudhAdithI pIDAyeluM rahe che. ane nAzavaMta che. ene saMga pAmIne bhojana vastrAdi pavitra padArtho paNa apavitra. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI jAya che. evA nAzavaMta ane apavitra zarIrane mATe dhanAdinI IcchA karavI vyartha che. zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe che - mUlaM saMsAraduHkhasya deha evAtmadhostataH / tyaktvanAM pravizedantarvahiravyApatendriyaH // 15 // deha e ja AtmA che evA prakAranI buddhi e saMsAranA sarva duHkhanuM kAraNa che. tethI AtmajJAnI e dehatmabuddhi tyAgI, rAga choDI ane inei sakAcI ( nigraha karI AtmAmAM praveze che arthAt aMtara AtmAmAM pariName che. zubhaM zarIraM divyAMzca vipayAnabhivAJchati / utpannAtmamatidehe tattvajJAnI tatazcyutim // 42 // jene dehamAM Atmabuddhi utpanna thaI che eTale dehane ja AtmA mAne te te ema Icche che ke zarIra sudara rahe, manahara dakinA bhogo pAsa thayA kare; paNa tattvajJAnI te A zarIra ane i-breina bhegothI chUTavA icche che. ghane vasne yathAtmAnaM ghanaM manyate tathA / ghane svadehe'pyAtmAnaM na ghanaM manyate budhaH / / 63 / / jIrNe vane yathAtmAnaM na jIrNa manyate tathA / jIrNe svadehe'pyAtmAnaM na jIrNa manyate budhaH // 64 // naSTe vasne yathAtmAnaM na naSTaM manyate tthaa| naSTe svadehe'pyAtmAnaM na naSTaM vudhyate budhaH // 65 // rakte vastre yathAtmAnaM na raktaM manyate tathA / rakte svadehe'pyAtmAnaM na raktaM manyate budhaH / / 66 / / jADA kapaDA paheravAthI jema kAI pitAne joDe mAnatA nathI tema pitAnuM zarIra jaDuM joI jJAnI pitAnA AtmAne jADe -mAnatA nathI, cha vastra paheravAthI jema patAne jINuM mAnavuM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 nathI tema zarIra joI jJAnI pAtAnA AtmAne ja mAnatA nathI. vajranA nAza thavAthI jema kAI potAneA nAza mAnatuM nathI tema zarIranA nAza thavAthI jJAnI pAtAnA AtmAne nAza mAnatA nathI. vastra lAla hovAthI jema keAI peAtAne lAla mAnatu nathI tema zarIra lAla hAvAthI jJAnI peAtAnA AtmAne lAla mAnatA nathI. zarIrathI AtmA bhinna che. pravizadgalatAM vyUhe dehe'NUnAM samAkRtau / sthitibhrAMtyA prapadyante tamAtmAnamabuddhayaH // 69 // samAna AkAra rahevA chatA A zarIrarUpI senAnA cakramAM navA paramANu AvI maLe che ane jUnAM jhare che, tema chatA ajJAnI A zarIrane bhrAtithI sthira mAnI tene AtmA mAnyA kare che, temA Atmabuddhi kare che nauH gauraH sthUlaH kRzo vAhamityaMgenAvizepayan / AtmAnaM dhArayennityaM kevalajJaptivigraham // 70 // jJAnI jANe che ke zarIra geAru, jADuM.. pAtaLuM hAya che; AtmA nahI. AtmA te mAtra sadA jJAna zarIradhArI che, te pudgala nathI. zarIra pudgala che dehAntaragatebIjaM dehe'sminnAtmabhAvanA / vIjaM videha - niSpatterAtmanyevAtmabhAvanA // 74 // A dehane viSe AtmapaNAnI buddhi te khIjA anya rRhI utpanna thavAnu` khIja che. zarIrathI bhinna evA AtmAmAM ja Atma-paNAnI buddhi te A zarIrathI rahita thavAnA upAya che. dRDhAtmabuddhi dehAdAvutpazyannAzamAtmanaH / mitrAdibhirviyogaM ca bibheti maraNAd bhRzam // 76 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene A zarIramAM AtmapaNAnI gADha buddhi che te pitAne nAza thaze ema jANIne maraNa avasare Dare che ke have mitra, putra Adine viyoga thaze, huM have marI jaIza. zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM kahe che - asthisthUlatulAkalApaghaTitaM naddhaM zirAsnAyubhizcarmAcchAditamasrasAndrapizitailitaM suguptaM khalaiH / karmArAtibhirAyurudghanigalAlagnaM zarIrAlayaM / kArAgAramavaihi te hatamate prItiM vRthA mA kRthAH // 59 / / he buddhihIna ! A zarIra rUpI ghara kArAvAsa samAna che, temAM vRthA prIti na kara. A zarIrarUpI kedakhAnuM hADakAMrUpI moTA pattharothI caNeluM che. naso ane snAyuonA baMdhavaDe bAMdhI rAkhyuM che. cAmaDAthI chAyeluM che. rudhira ane mAMsathI lIMpeluM che. duSTa karmarUpI verIe A kedakhAnuM banAveluM che ene Ayu karapI majabUta sAMkaLa vAselI che dIptobhayAgravAtAridArUdaragakrITavat / janmamRtyusamAzliSTe zarIre vata sIdasi / / 63 // jema bane bAjuthI (cheDethI) baLatA divelAnA lAkaDAmAM rahela kIDe bahu duHkha pAme che tema janma ane maraNathI vyApta A zarIramAM are ! jIva, tu bahu kaSTa pAme che. upAyakoTidUrakSe svatastata ito'nyataH / sarvata: patinakALe jAye zortha tavI che he prANa ! huM A zarIranI rakSA karIza ema Agraha kema rAkhe che? karo upAyo karavA chatAM paNa A zarIra rahevAnuM nathI na te tu enI rakSA karI zakIza ke na ke anya ene bacAvI zakaze. te avazya patana pAmavAnuM che. mRtyu AvavAnuM ja che. zarIre'smin sarvAzucini bahuduHkhe'pi nivasan vyaraMsInno naiva prathayati janaH prItimadhikAm / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 | imAM bApyasmAdviramayitumenaM ca yatate yatiryAtAkhyAnaiH parahitaratiM pazya mahataH // 97 // sarva prakAre apavitra ane ghaNAM dukhone ApavAvALA A zarIramAM rahevA chatAM A manuSyane A deha pratyethI vairAgya jAgata nathI, paraMtu temAM adhika prIti thAya che. Ama joIne sAdhu puruSa prAcIna kathAono upadeza ApIne A prANIne A dehathI virakta karavA prayatna kare che. mahApuruSa parahitamAM anurAgavALA hoya che ema jANe. A prANI zarIranA mehe karI kaSTa pAmaze tethI saMta puruSe gayA kALamAM bhagavelAM kaSTonI smRtirUpa upadeza ApI AtmajJAna prApta karAvavA udyama kare che itthaM tatheti bahunA kimudIritena bhUyastvayaiva nanu janmani bhuktamuktam / etAvadeva kathitaM tava saMkalayya sarvApadAM padamida jananaM janAnAm // 98 // Ama che tema che. ema bahu zu kahevu che he jIva! te zarIrane A saMsAramA vAraMvAra bhogavyuM che, choDayuM che. have tane sakSepathI eTaluM ja kahIe chIe ke prANI mAtrane zarIra sarva duHkhonuM sthAna che, ApattionuM ghara che, vimRzyoccairgarbhApramRti mRtiparyatamakhilaM mudhApyetana klazAzucibhayanikArAdyavahulam / budhaistyAjyaM tyAgAdyadi bhavati muktizca jaDadhoH sa katyaktuM nAlaM khalajanasamAyogasadRzam // 105 // jJAnI puruSa mATe A zarIra tyAgavA yogya che kAraNa ke e vicAre che ke A zarIra garbhathI maraNa paryata vyartha kaleza, apavitratA, bhaya, parAbhava, pApa AdithI bharapUra che. A zarIra upara rAga taje te muktino lAbha thAya to e keNa mUrkha Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke je duSTajananA samAgama jevA A zarIrane tyAga karavA samartha na thAya ? Adau tanorjananamatra hateMdriyANi, ____ kAkSanti tAni vipayAna vipayAzca mAna / hAniprayAsabhayapApakuyonidAH syu tatAnu nathaparaMparAma 261 / zarIramapi puSNanti sevante vipayAnapi / nAco sura vRja vipatti vita5 | 226 / - prathama te zarIra utpanna thAya che, te zarIramAM indriya viSama viSayane Icche che. te vidhyabhaga moTAInI hAni kare che. mahA kalezanuM kAraNa bane che, bhaya utpanna kare che. pApane UpajAve che ane nigoda Adi muniye ApanAra che. tethI A zarIra ja anarthonI para parAnuM mULa kAraNa che. mUrkha leka kevAM na karavA yegya. kAma kare che. zarIrane poSe cheviSayabhegene seve che. tene viveka nathI. jhera pIne amara thavA icche che. mAtA jAtiH pitA mRtyurAdhivyAdhI sahodgatau / prAMte jantorjarA mitraM tathApyAzA zarIrake // 201 // utpati (janma) te A zarIranI mAtA che, maraNa te pitA che, mAnasika, zArIrika dukhe te bhAI che ane chevaTe jarA tenA mitra che tema chatA A zarIramAM tu AzAvaMta che e mahA Azcarya che. zuddho'pyazeSaviSayAvagamopyamUrtos ___pyAtman tvamapyatitarAmazucIkRto'si / mUrta sadA'zucivicetanamanyadanna kiM vA na dUSayati dhiridhagida' zarIram // 202 // he cidAnaMda! tuM te zuddha che, sarva padArthane jJAtA che, ane Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tirka che te paNa A jaDa zarIre tane apavitra banAvI dIdho che. A zarIra te mUrti che, sadA apavitra, cetanA rahita che. te te kesara, kapUrAdi sugaMdhi vastuone paNa dUSita karI nAkhe che. A zarIrane dhikkAra che, dhikkAra che. hA hatositarAM janto yenAsmistava sAMpratam / jJAnaM kAyA'zucijJAnaM tattyAgaH kila sAhasaH // 20 // arere! he prANI ! tuM atyaMta gAye, nAza pAmyo. A zarIramAM mamatva karI ati duHkhI thaye. have vicAra, A zarIra apavitra che ema jANavuM te satyajJAna che. enuM mamatva tajavuM e sAhasanuM kAma che. zrI amitagati tattvabhAvanAmAM kahe che - saMyogena durantakalmaSabhuvA duHkha na ki prApito / yena tvaM bhavakAnane mRtijarAvyAghravrajAdhyAsite / / saMgastena na jAyate tava yathA svapne'pi duSTAtmanA / kicitkarma tathA kuruSva hRdaye kRtvA mano nizcalam / / 17 // jarA ane maraNa rUpI vyAghanA samUhathI bharelA A saMsAra vanamAM ati pApane utpanna karavAvALA A zarIranA sAgathI evuM kayuM dukha che ke je te prApta nA karyuM heya? have tuM tArA manane sthira karIne evuM kArya kara ke jethI pharI svamamAM paNa tane A duSTa zarIrane saMbaMdha thAya nahi, durgadhena malImasena vapuSA svargApavargazriyaH / sAdhyaMte sukhakAriNA yadi tadA saMpadyate kA kSatiH // nirmAlyena vigahitena sukhadaM ratnaM yadi prApyate / lAbhaH kena na manyate bata tadA lokasthiti jAnatA // 18 // zarIra te durgadhamaya apavitra che. evA zarIrathI svarga ane Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa ApavAvALI sukhakArI vibhUtio prApta thaI zake te temAM zuM geralAbha che ? tene mATe prayatna karavo ja joIe. jo ke niMdanIya tuccha vastunA badalAmAM sukhadAI ratna prApta thaI zake te lekanI maryAdA (sthiti) jANavAvALAe tene lAbha kema nA mAna joIe? ekatrApi kalevare sthitidhiyA karmANi saMkurvatA / gurvI duHkhaparaMparAnuparatA yatrAtmanA labhyate // tatra sthApayatA vinaSTamamatAM vistAriNI saMpadam / kA zakreNa nRpezvareNa hariNA na prApyate kathyatAm // 43 // zarIranI sAthe vasatA A mUDha AtmAe zarIrane sthira mAnIne je pApa karma karyuM che tethI teNe duonI paraMparA prApta karI che. je te A zarIra uparanI mamatAne nAza kare te evI kaI saMpatti che ke je tene prApta nA thaI zake? zuM IdanI, zu cakravatInI, zuM nArAcaNanI? badhIe prApta thAya che. citropAyavivardhitopi na nijo dehopi yatrAtmano / bhAvAH putrkltrmitrtnyaajaamaatRtaataadyH|| tatra sva nijakarmapUrvavazagAH keSAM bhavaMti sphuTaM / vijJAyeti manIpiNA nijamatiH kAryA sadAtmasthitA // 12 // aneka prakAranA upAyathI sAcavyA chatAM, AtmAnI sAthe A kAyA rahI zakatI nathI-chUTI jAya che, te putra, strI, mitra, putrI, jamAI, pitA Adi kevI rIte sAthe rahI zake? e badhAya pita pitAnA karmavaza javAnAM che. keI nuM thaI zakatuM nathI evuM jANuM buddhimAnane sadA AtmahitamAM ja potAnI buddhi sthira kartavya che. zrI zubhacaMdrAcArya jJAnAvamAM kahe che - sarvadaiva rujAkrAntaM sarvadevAzucergRham / sarvadA patanaprAyaM dehinAM dehapaJjaram // 8 // chAnuM A deharUpI pAMjaruM sadAya regathI vyApta, sarvathA apavitratAnuM ghara ane sadA patanazIla che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taireva phalametasya gRhItaM puNyakarmabhiH / virajya janmanaH svAthai yaH zarIraM kathitam // 9 // A zarIranI prApti te teoe saphaLa karI ke jeoe saMsArathI virakta thaI potapotAnA AtmakalyANa mATe dhyAnAdi pavitra karmothI ene kSINa karyuM. bhavodbhavAni duHkhAni yAni yAnIha dehimiH / sahyante tAni tAnyuccairvapurAdAya kevalam / / 11 // A jagatamAM saMsArathI utpanna je je dube A jIne sahana karavo paDe che te sarva A zarIranA grahaNathI sahavA paDe che. karpUrakuGkumAgurumRgamadaharicandanAdivastUni / bhavyAnyapi saMsargAnmalinayati kalevaraM nRNAm // 12 // kapUra, kaMku, agaru, kasturI, harizcandana Adi suMdara padArthone paNa A manuSyanAM zarIra saMsarga mAtrathI malIna karI nAkhe che. ajinapaTalagUDhaM paJjaraM kIkasAnAm / kuthitakuNapagandhaiHpUritaM mUDhagADham / yamavadananipaNNaM rogabhogIndragehaM kathamiha manujAnAM prItaye syAccharIram // 13 // mUDha prANI ! A saMsAramAM manuSyane deha carmanA paDadAthI ' DhAluM hADakAMnuM piMjaruM che. bagaDelA mAMsanI durgadhathI paripUrNa che. garUpI sarvenuM ghara che. kALanA moDhAmAM beTheluM che. evuM A zarIra prIti karavAne egya kema hoI zake ? * zrI jJAnabhUSaNa bhaTTAraka tattvajJAna taraMgiNImAM kahe che - durgadhaM malabhAjanaM kuvidhinA niSpAditaM dhAtubhiraMgaM tasya janairnijArthamakhilarAkhyA dhRtA svecchayA / ' Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasyAH kiM mama varNanena satataM kiM niMdanenaiva ca cidrUpasya zarIrakarmajanitA'nyasyApyaho tattvataH // 9-8 // A zarIra durgadhamaya che. viNa, mUtra Adi maLanuM sthAna che. azubha karmanA udayathI majajAdi sAta dhAtuonuM baneluM che. chatAM mUDha lekee potAnA svArthane mATe IcchAnusAra tenI prazaMsA karI che. paraMtu A zarIranI prazaMsA ane niMdA karavAnuM mAre zuM prayojana? kAraNa ke huM te nizcayathI zarIra ane karmathI utpanna thayelA rAgAdi vikArethI rahita zuddha cipa chuM. deho'haM karmarUpo'haM manuSyo'haM kRzo'kRzaH / gauro'haM zyAmavarNo'hamadvijo'haM dvijo'thavA // 10-2 // avidvAnapyahaM vidvAna nirdhano dhanavAnahaM / ityAdi ciMtanaM puMsAmahaMkAro nirucyate // 10-3 // yugmaM / / huM zarIra chuM, huM karmarUpa chuM, huM manuSya chuM, huM dubaLe chuM, huM jADo chuM, gera chuM, kALo chuM, huM kSatriya, vaizya, zaka chuM, huM brAhmaNa chuM, huM mUrkha chuM, huM vidvAna chuM, huM garIba chuM, paisAdAra, chuM ItyAdi manamAM vicAra karavo te ahaMkAra che. mUDha manuSya A ahaMkAramAM lIna rahe che. paMDita banArasIdAsa samayasAra nATakamAM kahe che - savaiyA-23 deha acetana preta darI raja reta bharI mala khetakI kayArI; vyAdhikI piTa arAdhikI oTa upAdhikI jeTa samAdhise nyArI; re jiya deha kare sukhahAni Ive para tehi te lAgata pyArI deha te tehi tajegI nidAna pai tU hI taje karyo nahakI yArI 37 (a. 8) A deha pizAca samAna jaDa che. raja (rakta) ane (vIrya) retathI bharelI guphA che. maLa utpanna karanArI vADI che. vyAdhituM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piTaluM che. AtmAne gAvanAra AgaLiyo che. upAdhine samUha che. samAdhithI bhinna che. he jIva! A deha sukhanI hAni kare che chatAM tane te priya lAge che. deha te nizcayathI tane tajI deze te tuM ja dehanI prIti kema mUkate nathI? savaiyA-31 reta kIsI gaDhI kiMdho maDhI hai masAna kIsI, aMdara adherI jaisI kaMdarA hai sailI, UparakI camaka damaka paTabhUSanakI, dhakhe lAge bhalI jaisI kalI hai kanailakI; augunakI oDI, mahA meDI mehakI kaDI, mAyAkI masurati hai mUrati hai malakI, esI deha yahIke sneha yAkI saMgati se, he rahI hamArI mati kelU kese lakI. 39 (a8) A kAyA retanI gAMsaDI ane smazAnanI maDhI samAna apavitra che. pattharanI guphA jevI aMdarathI aMdhArI che. vastra ane AbhUSaNenI mAtra uparanI camaka damaka che kanaila vRkSanI kaLA samAna mehanI kANI AMkha samAna che. dudhamaya che. avaguNane rahevAnI UMDI vAva che. lage ApanAra mahA kRtadhI che. mAyA jALane sahAyaka ane melanI mUrti che. evI A kAyA tenA sneha ane saMgathI mArI mata ghANIne baLada jevI thaI rahI che. sadA A mIMcI saMsAramAM ne saMsAramAM bhramaNa kare che. Thaura Thera roke kuMDa kaMsanike jhuMDa, hADanise bharI jaise tharI hai cukelakI, Dese dhakAke lage aise phaTa jAya mAne, kAgadakI purI kIdhe cAdara hai celakI, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sU bhrama vAnihAni mUDhanisa pahicAni, kare sukha hAni ara khAna bada kailakI, esI deha vAhIke saneha thAkI saMgati se, he rahI hamArI mati ke kese lakI. 40 (a) 8) A dehamAM Theka ThekANe ratanAM kuMDAM ane kezanA jIDa che. hADakothI bhareluM che jANe cUDelanI jagyA hoya tevo che. jarA dhakko lAge te phATI jAya evI kAgaLanI pUtaLI che agara jUnI cAdara samAna che. enuM mamatva karavAthI bhrama Upaje che paNa mUDha leka enA para sneha kare che. A deha sukhanI hAni kare che ane durgadhanI khANa che. enI mamatA ane snehasaMgathI amArI mati, ghANInA baLadanA jevI thaI rahI che. sadA bhramaNa kare che. keu krUra kahe kAyA jIva deu eka piMDa, jaba deha nasegI tabahI jIva marege, chAyA keso chaLa kIdhe mAyA keso parapaMca, kAyAmeM samAI phiri kAyAke na dhare; sudhI kare dehase avyApaka sadeva chava, samai pAya para mamatva pariharago, apane svabhAva AI dhAranA dhAmeM bAI, ApameM magana heke Apa zuddha karegA. 21 (a.11 kaI durtha hiMjIva kahe che ke deha ane jIva eka piMDa (25) che. tethI jyAre dehane nAza thaze tyAre jIvane nAza thaze jema vRkSane nAza thatAM vRkSanI chAyA nAza thAya che tema athavA iMdrajALavata prapaMca che. te jIva mare che tyAre dehamAM ja samAI jAya che. ane pharI deha dharaze nahi. dIpakanI samAna bujhAI jaze. tene buddhimAna kahe che ke jIva sadA dehathI adhyApaka che. te jyAre kALalabdha Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmI pudgalAdinuM mamatva tajaze tyAre pitAnA jJAna svabhAvane dhAraNa karI vikalpo tajI sthira thaI AtmasvarUpamAM magna thaI AtmA karma rahita karaze. 5. ghanatarAya dAnatavilAsamAM kahe che - bAlaka bAla khiyAlana khiyAla juvAna siyAna gumAna bhulAne, e gharabAra sAthe parivAra zarIra siMgAra nihAra kulAne; vRddha bhaye tana riha gaI khidi siha va kAmana pATa tulAne, ghAnata kAya alaka pAya na mekSa dvArA kivADa khulAne 38 bALa avasthAmAM jIvane bALa khyAlamAM bhAna nathI hetuM, juvAnImAM DahApaNa ane gumAna bhulAve che, tethI A gharabAra vigere save parivAra zarIra zRMgAra Adi jeI phulAya chepaNa jyAre vRddha thAya che tyAre zarIra saMpatti nAza pAme che ane nakAmo kheda thAya che, kAma thaI zakyuM nathI. khATalethI pATale ane pATalethI khATale ema karavuM paDe che. ghAnatarAya kahe che ke A ajJAnI jIve amUlya evo A nara deha pAmI mekSanA daravAjAnAM kamADa khelyAM nahi, paM. bhaiyA bhagavatIdAsa brahmavilAsamAM kahe che - lAla vastra pahere so deha te na lAla heya, deha lAla bhaye haMsa lAla te na mAniye; vastrake purAna bhaye deha na purAna heya, dehake purAne jIva charana na jAniye; vastrake nAza kachu dehake na nAza heya, dehake nAza bhaye haMsa nAza na vakhAnika deha darva pudgalakI cidAnaMda jJAnamAM, deu bhinna bhinna rUpa haiyA ura Aniye 10 (Azcarya caturdazI) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAla vastra paheravAthI deha lAla thatA nathI tema deha lAla hAvAthI AtmAne lAla na mAnavA. vajra jINu thaye deha cha` thatA nathI tema deha jINu thavAthI AtmAne jINu na jANavA. vasranA nAza thavAthI kaI dehane nAza thatA nathI tema dehanA nAza thavAthI AtmAnA nAza kahevA nahi. kAraNa ke deha te pudgala dravya che ane AtmA tA cidAna6, jJAnavata cetana dravya che. 5. bhagavatIdAsa kahe che ke bhAI baMnenuM bhinna bhinna svarUpa che. ema hdayamAM nakkI jANu mAMsa hADa lA sAni pUtarI banAI kAhU, cAmasAM lapeTa tAme rAma keza lAge hai, tAme' malamUta bharI kRmi kreI kATi dhare, rAga sarca kara kara lekame le Aye hai, khAle vahu khAu khAuM khAye vinA giri jAu, AgekreA na rUM pAu" tAhI ve lubhAye hai, aise bhrama mAhame" anAdi bhramAe jIva, dekha paratakSa taU cakSu mAne chAe hai. ( Azcaya caturdazI) 14 mAMsa, hADakAM, leAhI Aditu. putaLu banAvI upara cAmaDI lapeTI temAM zama, kreza Adi mUkyAM che. maLamUtrathI bharelI, karADe kRmionu ghara ane rAgAnA samUhathI pUrNa evA A dehanI A lAkamAM utpatti thaI che. te deha kahe che ke khAuM, khAuM. jo na khAu tA gabaDI paDu, eka Dagala' paNa AgaLa cAlI zake nahi evA A dehamAM jIva leAbhAI rahyo che. mamatva karI rahyo che. ema mithyA mAhe anAdi kALathI jIvane bhramaNa karAvyuM che ema pratyakSa dekhavA chatAM A jIva neteA nathI tethI ema jANNA ke enAM cakSu ajJAna rUpI adhakArathI chavAI gayAM che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAmake zarIra mahiM vasata lajAta nahiM, dekhata azuci tau lIna heya tanameM, nAri banI kAhakI vicAra kachu kare nAhiM, rIjha rIjha moha rahe cAmake badanameM; lakSmIke kAja mahArAja pada chADi deta, Delata hai raMka jaise bhakI laganameM, tanakasI Aume upAya kaI keu kare, jagata ke vAsI dekha hAMsI Ave manameM. 4 (puNya pApa jaga mULa parisika) cAkaDAnA A dehamAM vasatAM A jIva lajajA pAmate nathI. pratyakSa apavitra jANe che chatAM te dehamAM mamatvathI magna thaI rahe che. strI zAnI banelI che tene kiMcita vicAra karatA nathI, paNa te cAmaDAnA zarIramAM rAjIrAjI thaI meha karI rahyo che. lakSmIne mATe moTuM rAjapada mUkIne lebhanI lInatAmAM eka garIbanI samAna magna thaI rahyo che. A AyuSya alpa che chatAM tene mATe keTalAka upAye Adare che. AvA A saMsArI jIvone joI manamAM hAMsI Ave che. acetanakI deharI na kIje tAsuM neharI, su augunakI geharI mahAna dukha bharI hai, vAhIke saneharI na Ave karma cheharI; pAve duHkha teharI jina yAkI prIti karI che, anAdi lagI jeharI ju dekhata hI kheharI, tU yAmeM kahA leharI reganakI karI che, kAma gaja keharI surAga dveSake harI, tU tAme, daSTi deyarI je miththAmati harI hai. 15 (subuddhi cauvIzI) Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A deha jaDa evA pudgalanuM maMdira che, temAM sneha tuM nA kara, aneka avaguNanuM dhAma ane mahA duHkhane bharela che. te dehanA mamatva-snehathI karmane cheDe AvatA nathI paNa tenI prIti karavAthI jIva duHkha pAme che. anAdithI dehane saMjoga che ane jotAM jetA nAza pAme te kSaNika che. evA A roganA dhAmarUpa dehamAM tuM zuM kahera mAnI rahyo che-magna thaI rahyo che. kAmarUpI gajane haNanAra kezarI samAna tuM, rAgadepane tyAgI tuM AmAM daSTi nAMkha-vicAra kara ke jethI tArI mizyAmati nAza pAme. dekha deha kheta kyArI tAkI aisI rIti nyArI, bee kachu Ana upajata kachu Ana hai, paMcAmRta rasa-setI pokhiye zarIra nita, | upaje radhira mAMsa hADanike kAna ; ete para rahe nahi kalpei upAya kaTi, chinakameM vinazi jAya nAuna nizAna ; e dekha mUrakha uchAha mana mAhi dhare, aisI mUTha vatani sAMca karI mAna hai 102-103. (zataaSTottarI.) he jIva! jarA vicArI je. A deharUpI khetaranI vADInI rIti kaI nyArI che. temAM vAve kaI ane pAke kaMI anya. A zarIrane nitya paMcAmRta rasathI papIe paNa tenuM te lohI ane mAMsa ja thAya che. A deha te hADakAMnuM sthAna che. tema chatAM koTi upAyo karavA chatAM A deha sthira rahetuM nathI paNa kSaNamAM nAza pAme che ane tenuM nAma ke nizAna paNa rahetuM nathI. A deha jevA chatAM mUrakha jana vairAgya pAmavAne badale manamAM ullAsa pAme che ane deha jevI AvI sigyA vAtane paNa sAcI karIne mAne che Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlapane tava bAlanake saMga, khelo he tAkI aneka kathAre, jobana Aya ramo ramanIrasa, seu te vAta vidita thAre; vRddha bhaye tana kaMpata chelata, lAre pare mukha heta vicAre, dekha zarIrake lacchane bhaIyA tU, cetata karyo nahIM cetanahAre. para (zataaSTottarI.) bALapaNamAM te tuM bALakenI sobatamAM aneka khela khelyo tenI aneka kathAo te sAMbhaLI che. yuvAnImAM tuM ramaNanA nehamAM lIna thaI rahyo che te tene pitAne khabara che. vRddhAvasthAmAM tane kapAyamAna thaI tharathare che ane mukhamAMthI lALa paDe che ane ghaNI vyathA (vedanA) hoya che. bhagavatI dAsa kahe che ke he bhAI! AvA A zarIranAM lakSaNa tuM vicAra. he cetanahAra-jJAnamaya cetana' tuM kema cetatA nathI? jAgRta thA tUhI ju Aya vaso jananI ura, tUhI ra nita bAlaka tAre, jobana tA ju bhaI puni tehI, tAhIke jora aneka te mAre; vRddha bha tUhI aMga rahe saba, belata vana kahe tu tarAre, dekhi zarIrake laccha bhaIyA tU, cetata karyo nahi cetanahAre. 53. (zataaSTottarI) tuM ja mAtAnA garbhamAM AvI vasyA, tuM ja bALapaNamAM nitya ro, tuM ja yuvAna thayA tyAre tenA gumAnathI aneka hiMsAnA kAme karyA, tuM ja vRddha thaze tyAre sarva aMga rahI gayAM ane vacana paNa tetaDAM che. bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI ! AvAM zarIranAM lakSaNa jANI he jJAnamaya cetana ! tu jAgRta kema thatuM nathI? sAta dhAtu milana hai mahA dudhabharI, tAse tuma prIti karI lahata AnaMda che, naraka nigAda ke sahAI je karana paMca, , tinahIkI sIkha saMci calata su ida he Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADAM jAma gahe kAma rAga rasa raga rAci karata killAla mAnAM mAte jo gaya hai, kachu te vicAra kareA kahAM kahAM bhUli phiza, bhale jI bhale jI bhaiyA bhale cidAnaMda hA. 46 (zataaSTottarI. ) A kAyA sAta dhAtuothI khanelI mahA durgaMdhathI bharelI che, temAM tuM sneha karI AnaMda mAne che. naraka ane nigeAdamAM laI janAra A je pAMca iMdriyA tenI zikhAmaNu mAnItuM svaccha de pravarte che. AThe paheAra tuM kAma, rAga, rasa, ra'gamAM evA rAcI rahI AnaMda kare che ke jANe madeAnmatta hAthI. he jIva ! kaIka te vicAra. tuM bhramamAM bhUlI kayAM kayAM bhame che. bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI! tuM te cidAna da che. sukhakArI, sukhadhAma cidAnanda che, thaIne kaMIka vicAra. tA bhale , re mana mUDha / kahA tuma bhUle hai!, 'sa vicAra lage para chAyA, yAmeM sarUpa nahi kachu terA jI, vyAdhikI pATa banAI hai kAyA; samyak rUpa sadA jhuna terA hai, aura banI saba hI bhrama mAyA, dekha tU rupa anUpa virAjata, siddha samAna jinada khatAyA. 47 ( zataaSTotarI ) he mUDha manavALA mAnavI ! tuM bhUlamAM kema bhUlI rahyo che. AtmAne visArI tArAmAM A para evA pudgalanI chAyA jevI kAyAmAM zuM lAgI rahyo che. temAM tAruM kiMcit paNa svarUpa nathI. A kAyA tA vyAdhionu poTalu che. tArA teA sadA samyaguNu che ane A tethI bhinna anya sava bhrama ane mAyA che. te jIva | zrI jinendra bhagavAne upadezela tAru svarUpa te siddhasamAna anupama che. tenA vicAra kara. cetana jIva nihAra huM aMtara, ce sama hai... parakI jaya kAyA, indrakaJAna jo megha ghaTAmahi, sAbhita hai ! rahe nahi chAyA; Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raina samai supanA jima dekhi tu, prAta bhae saba juTha banAyA, tyAM nadinAva saMjoga milyA tuma, ceteA cittame' nu cetanarAyA. // 485 (zataaSTottarI.) he cetanamaya jIva ! tuM aMtaramAM daSTi kara. A dehArdi sarva para ane jaDa che. vAdaLAnA samUhamAM meghadhanuSa zAbhe che paNa tenI chAyA TakI rahetI nathI, rAtrinA samaye joyela svama prAtaHkALe jema mithyA here che tema A badhA sajoga tane maLyA che, jema nadI UtaravA mATe nAvanA saMcAga maLe che tema alpakALane A saMjoga che. mATe huM cetanarAya ! cittamAM jarA ceta ! jAgRta thA. dehake neha lagyA kahA cetana, nyAri ce jyAM apanI kari mAnI, yAhI sAM rIjha ajJAname mAnike, yAhIme Apake tU hai| raheA thAnI, dekhata hai paratakSa vinAzI, ta anacetana anya ajJAnI, hAhu sukhI apane khala phArika, mAni kahyo sarvAMnakI vAnI. 49 (zataaSTottarI.) huM cetana ! zA mATe A kAyAmA sneha karI rahyo che, e tArAthI judI che chatAM peAtAnI karI phrema mAne che? ajJAnathI ene peAtAnI mAnI temAM rAjI thaI rahyo che. ane te deha rUpa peAtAne mAnI dehamAM tuM sthira thaI rahyo che. A pratyakSa vinAzI che chatAM ajJAnathI aMdha evA cetana cetate nathI. sarvajJa bhagavAnanI vANIne mAnya karI, pratIti karI peAtAnuM AtmavIya pragaTAvI tu sukhI thA. vaidina kayAM na vicArata cetana, mAtakI kukhameM Aya vase hai, urSa pAka lage nizivAsara, rca sAsaniA tarase hai; Au saMjoga kharce kahuM jIvata, leganI takha daSTi lase hai, Aja bhaye tuma yauvanake rasa, bhUli gaye tite nikase hai: 32 ( zataaSTottarI.) he cetana! te divasanA tu' vicAra sa nathI karatA, ke je divase tuM mAtAnI kukSimAM AvI vasyA? rAtadivasa udhe mastake Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laTakI rahyo. zvAsa levAnA paNa kaThaNa heAvAthI leza zvAsa levA paNa talasyA karatA hatA. kadAca Ayu saMyogathI kaMI tyAM jIvatA rahyo, kheMcyA te tuM garbhanI bahAra AvyuM ane leAkeAnI dRSTine prasanna karI. ane Aje te tuM A yuvAnInA teramAM lIna che. tethI tuM kyAMthI mahAra AvyA che te bhUlI gayA che. trIjo adhyAya. bhAgAnuM svarUpa jema saMsAra asAra che, zarIra apavitra che, tema iMdriceAnA bhAga atRptikArI, asthira ane tRSNAne vadhAranAra che. tene bhAgavavAthI krAIne paNa tRpti thaI zakatI nathI. jema jala rahita vanamAM mRga tarasyuM" thAya che, tyAM pANI teA nathI para'tu dUrathI camakatA ghAsa ke retImAM tene pANInA bhrama thaI jAya che. te pANI samajI tyAM jAya che paraMtu tyAM pANI na maLatAM te vadhAre tRSAtura thAya che. vaLI pharI dUra juve che teA khIjI khAjI jalanA bhramathI jAya che. tyAM paNa pANI na maLavAthI adhika tRSAtura thAya che. e prakAre ghaNA vakhata sudhI bhramamAM bhaTakatA rahevA chatAM tene pANI maLatuM nathI. aMtamAM te tRSAnI vedanAthI taraphaDI tarakkI prANa cheDe che. A dazA A sarve saMsArI prANIonI che. ApaNe sarve sukha IcchIe chIe, nirAkulatA icchIe chIe. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo bhrama thaI rahyo che ke iniA bhego bhogavavAthI sukha maLI jaze, tRpti thaI jaze. tethI A prANI kaI vakhata spazendriyanA bhAga mATe kamaLa padArthone sparza kare che. kaI vakhata rasanA indriyanA bhoga mATe Icchita padArthone khAya che. keI vakhata ghANediyanA bhoga mATe attara, kula, puSpAdine suMghe che. koI vakhata cakSuriyanA bhAga mATe ramaNika cetana ane acetana padArthone nihALe che. keI vakhata kaNendriyanA bhegane mATe mane hara saMgIta Adi zravaNa kare che. A pramANe pAMce IkiyenA bhAga vAraMvAra bhegave che paraMtu tRpti pAmatA nathI, jema khujalIne khaMjavALavAthI UlaTuM tenuM dukha vadhe che, tema jeTalA IdrinA bhoga jIva bhagave che, eTalI UlaTI taNA vadhAre vadhe che. tRSNA ja dukha che, bAdhA che, ciMtAnuM kAraNa che. AnaMdakArI, suvALA, kemaLa sparzavALA padArtho sparze che to vAraMvAra tevA padArthone sparza icche che. ane je tevA padArthonI prApti thatI nathI to kaleza pAme che. je kaI miThAI khAdhI hoya te tenAthI uttama vadhAre svAdiSTa miThAI khAvAnI IcchA thAya che ane je nathI maLatI te meTuM dukha mAne che, ane je maLI jAya te vizeSa IrachA vadhI jAya che. jo keIe kAI sugaMdhI padArtha zuM che to tenAthI vizeSa sugaMdhIdAra suMghavAnI IcchA thaI jAya che, nathI maLato te moTuM duHkha thAya che, ane maLe che te IcchA-tRSNA vizeSa vadhI jAya che. jo keIe koI nATaka joyuM te enAthI uttama nATaka jovAnI IcchA thaI jAya che, je jevA nathI maLatuM te duHkha pAme che, maLI jAya te tRSNa vizeSa vadhI jAya che. jo keIe ke I mane hara gAyana zravaNa karyuM hoya te tethI uttama zravaNa karavA cAhe che, je nathI maLatuM te dukha mAne che, je maLI jAya che te icchAne adhika vadhArI de che. ghaNuM prANIone IcchAnusAra bhege maLatA nathI, icche che kaMI ane mane Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kaMI tyAre te bahu duHkhI thAya che. koIne tyAMthI AmaMtraNa hatuM. javAvALAnI IcchA evI hatI ke tyAM uttama miThAI maLaze, paNa tyAM te reja khAto hato tenAthI paNa UtaratuM bhejana hatuM. basa, IcchAnusAra na maLavAthI te manamAM bahu kaleza mAne che. jene IcchA nusAra maLI jAya che tenI tRSNA vadhI jAya che. manuSyanuM zarIra te jIrNa thatuM rahe che, idhinI zakti ghaTatI jAya che paNa bhogenI tRSNA divase bevaDI te rAte cAra ghaNI vadhatI jAya che. tRSNa-icchA hevA chatAM jyAre A prANI asamarthatAnA kAraNe bhegone bhogavI zakato nathI te tene mahA duHkha thAya che. vRddhone ema pUchIe ke "AkhI jIdagI sudhI tame IniA bhoge. bhagavyA che tethI have te tamane tRpti thaI gaI haze." tyAre te vRddha jo samyaphadaSTi AtmajJAnI nahi haiya, paNa mithyAdaSTi bahirAtmA haze te javAba Apaze ke, "je ke viSayone bhogavavAnI zakti nathI, zarIra nirbaLa che, dAMta paDI gayA che, AMkhe dekhAtuM nathI, kAnethI saMbhaLAtuM nathI, hAtha pagamAM bahuvAra sudhI ubhA rahevAnI ke bahu vAra sudhI besI rahevAnI zakti rahI nathI chatAM pAMce IkicanA bhogenI tRSNa-IcchA to prathama karatAM ghaNI vadhI gaI che. vastutAe te idrinA bhAgethI tRSNA vadhatI ja jAya che, kadI tRpti thatI nathI. A jIva avinAzI che, anAdi anaMta che, cAre gatimAM bhramaNa karatA A cha anaMtA janma, kaI vakhata ekeyinA, keI vakhata be IdriyanA, keI vakhata trIdiyanA, koI vakhata caudriyanA, koI vakhata paDhiyanA tiryacanA, manuSyanA devanA, nArakIne dhAraNa karyA che. naraka sivAyanI traNa gatimAM yathA saMbhava pace ikiyenA bhAga paNa bhogavyA che paraMtu Aja sudhI A prANInI eka paNa tRSNA zAMta nathI thaI. A IdrinA bhogAmAM bIjA padArthonI jarUra paDe che. je te bhagya padArtha nAza thaI jAya che, tene viyoga thaI jAya che to * Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 7 A prANIne bahu mATuM duHkha thAya che. kAI vakhata priya strIne! viyeAga thaI jAya teA tyAre eka gRhasthanA badhA ezaArAmathI dUra thaI jAya che. AI vakhata priya putranA, kaiAI vakhata priya putrInA, phAI vakhata hitakAriNI mAtAnA, kArya vakhata pitAneA, kreI vakhata premapAtra mitranA, DhAI vakhata AjJAkArI sevakane, krAI vakhata AjIvikA ApanAra svAmInA viyeAga thaI jAya che tyAre hukaleza cAya che AI vakhata dhananI hAni thaI jAya che tyAre kriyAnA bhAgayeAgya mane vAti padmA nA jIva sa Mgraha karI zakateA nathI tethI bahu ja du:khI thAya che. iMdriyAnA bhAgane bhAgavatAM bhAgavatAM tRSNAne vadhAranAM kAcit pAtAnuM maraNa AvI jAya che tyAre sarva bhAge ane cetana, acetana padArtho jatA rahevAnA ema mAnI ghaNA zAka kare che, raDa che. taraphaDe che. A kriyAnA bhAgAmAM rAtadivasa magna rahetAM bhAgya padAmAM evA meAhita thaI jAya che ke tene dharmacarcA jarApaNuM gamatI nathI. savArathI ja zarIranI sevAmAM lAgI jAya che. AkhA divasa dhana kamAya che, rAtre thAkI suI jAya che. vizeSa tRSNA hAvAthI bahu manahara padArthone bhogavavA cAhe che. jyAre nyAyathI dhana prApti nathI karI zakatA tyAre anyAyapUrvaka kamara kasI prayatna kare che asatya khAlI, vizvAsaghAta karI, cerI karI, keAInA prANa paNa harI dhana saMcaya kare che. enA aMtaramAMthI dhyA ane presa nAza pAme che. avasara maLye paramapremI mitrane paNa ThagI le che, adhika dhana prAptinI lAlasAthI jugAra khelavA lAge che. jugAramAM dhana hAre che tyAre cerI karavA lAge che. kusa gati pAmI madirApAna, mAsAhAranAM vyasaneAnI Teva pADe che. svasrImAM saMtoSI nA thatAM vaizyAemA ane parastrIomA Asakta thaI jAya che. bhegeAnI tRSNAthI bhaya karamAM bhaya kara pApakama karavA lAge che. anAtha vizvavAonu dhana chInavI le che juThA dAvA ubhA karI dhana prApta Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnA upAya kare che. je rAjyavirUddha kaI ayogya kAma karavAthI kaI vakhata daMDa pAme che te kArAvAsamAM jaI potAnI badhI pratiSThA gumAvI de che. sarva saMsAranAM duHkhanuM mULa bhegonI tRSNa che. ghara pApothI marI durgatimA janma pAme che, manuSyapaNAmAMthI ekeya thaI jAya che. - je vicAra karI joIe te sasAranA sarve mithyA daSTiprANIo InTinA bhogenI lolupatAthI rAtridivasa AkuLavyAkuLa ane udyamita thaI rahe che. A tRSNAvaze kIDIo bahu dANA ekaThA kare che. mAkhIo madha ekaThuM kare che. pataMgiyuM cakSuIndriyanA rAgathI dIpakanI jALamAM baLI prANa gumAve che. nAsikA Indriyane vaza thaI bhramare kamaLanI aMdara bIDAI jaI marI jAya che. rasanA indriyane vaza thaI mAchalIo jALamAM phaksAI jaI taraphaDI taraphaDI prANa gumAve che. sparza Indine vaza thaI hAthI pakaDAI jAya che. karNa indriyane vaza thaI haraNuM jALamAM sapaDAI parAdhIna thaI jAya che. A IndracenI tRSNAne vazIbhUta thaI A prANa atyaMta AMdha thaI jAya che. Ama anaMta ja vItI gayA, A che A adhabhAvamAM A janmAre paNa gumAvyA ane atyAre gumAvI rahyo che. Indriya sukha te sAcuM sukha nathI, mAnI lIdheluM che. je jemAM sukha mAnI le che temAM tene sukha bhAse che. A indriya sukha tA parAdhIna che. bIjA padArthonA soga vinA indriya sukha maLatuM nathI. enI prApti mATe bahu udyama karI kaSTa sahavuM paDe che. te paNa je puNya karmanI aMtaraMga madada na hoya te udyama karavA chatA paNa Icchita padArthane lAbha thatA nathI. jagatamAM evA puNyAtmA bahu ochA che ke jene jevo cAhe te padArtha maLe. ghaNA kharA cho te padArthanI aprAptinA dukhathI dukhita thayelA rahe che e IcchatA hato ke strI AjJAkAriNI nIvaDaze paNa te evI nA nIkaLI, Icchato hato ke putra suputra ane AjJAkArI thaze paNa te te kuputra nIvaDe, Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchatA hatA ke ahIM AvavAthI dukha ghaTaze paNa UlaTuM dukha vadhI gayuM. Icchato hato ke munima sAce nimakahalAla maLaze paraMtu te te svAthI ane hAnikAraka nIvaDaze. kadAca icchAnusAra padArtha maLI paNa jAya to sadA teno saMga raheto nathI. tene viyoga thaI jAya che tyAre punaH bhAre kaSTa thAya che. pAMce IndrIyonA bhaMganI tRSNA jIvane eTale satAve che ke ene IcchA thAya che ke A sarva viSayanAM sukhane eka sAthe bhogavuM. paratu ema karI zakAtuM nathI. eka kALamA eka IndriyathI ja viSaya bhoga thaI zake che, tethI te ekane cheDI bIjAmAM, bIjAne cheDI trIjAmAM ema AkuLatApUrvaka bhogavate phare che paraMtu koI paNa rIte vRddhi pAmato nathI. Indriya sukhamAM bhagna thaIne ghaNuM karI prANI zakti ane maryAdAthI vizeSa bhega bhogavI le che tyAre zarIra bagaDI jAya che ane roga utpanna thaI jAya che. rogI thavAthI badhA viSaya bhegA mUkI devA paDe che. A bhogethI te cakravatI rAjA paNa vRddhi pAmatuM nathI, tene te adhika puNyazALI hovAthI pAce indriyanA bhogenI manavAMchita sAmagrI prApta hoya che. meTA meTA deva mahA puNyavaMta hoya che, icchita bhoga prApta kare che ane dIrghakALa sudhI bhagave che te paNa te tRpti pAmatA nathI. maraNa samaye A badhA bhege mUkavA paDe che tethI zera kaleza bhogave che. IndriyonA bhAga atRptikArI che, tRSNa vadhAranAra che ane asthira nAzavaMta che te A prANu tenI IcachA kema tyAgato nathI ? enuM kAraNa e che ke enI pAse bIjo upAya nathI ke jethI e enI IcchA tRpta karI zake. je eNe sAcuM sukha joyuM hota, sAcA sukhane ene pato lAgyo hota to avazya A juThA Indriya sukhanI taNuM te mUkI deta. mithyASTine lIdhe ene pitAnA A nAzavaMta zarIramA aha buddhi thaI rahI che nathI eNe AtmAne jANyo Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ke nathI ene enA AtmasvarUpane vizvAsa. sAcuM sukha AtmAmAM che. jene potAnA AtmAnuM yathArtha jJAna thaI jAya che te sAcA sukhane oLakhI le che. sAcuM sukha zuM che enuM AgaLa varNana Avaze- je ioinA bhoga bhogavavAthI bhAsatuM sukha jUThuM haiya, tRSNA rUpI rogane vizeSa vadhArI de tevuM hoya te pachI A Indri pAsethI zuM kAma levuM joIe? evo prazna upasthita thAya che. jJAnIjane te e daDha vizvAsa karI levo joIe ke Indriyasukha te sAcuM sukha che ja nahI, e sukhAbhAsa che, sukha samAna jhaLake che. tethI sukhanI prApti mATe A indriyonA bhoga bhogavavA e ajJAna che te pachI indrio pAsethI zuM kAma levuM joIe? zarIra dharmanuM sAdhana che, tethI zarIranI rakSAne yathArtha dharma puruSArthane mATe ane dharmanAM sAdhananI prApti karavA mATe indriyothI kAma levuM joIe. sparzaneMdriyathI padArthone sparza karI tenA guNa deSa jANavA joIe ke A padArtha ThaDo che ke garama che, cIkaNe che ke lUkha che, kemaLa che ke kaThera che, halake che ke bhAre che? viSayabhoganA hetuthI je sparzane kiyanA bhoga bhegavAze te tRSNa vadhI jaze, svastrImAM je maryAdAthI vizeSa pravartaze te pote paNa rogI ane nirbaLa thaze ane strI paNa regI ane nirbaLa thaze ane tRSNAnI vizeSatAthI svastrI bhogavavA yogya nahIM bhAsatAM parastrI ane vesyAmAM ramaNa karavA lAgaze , rasane indriyanI madadathI nakkI karavuM ke te ja padArtho khAvA pIvA yogya che ke jenAthI zarIranuM svAthya sAruM rahe, zarIra baLavana rahI kartavyakarmanuM pAlana karI zake, je zarIra rakSArthane badale bhegAthe jIbhane upayoga thaze te te A prANI lupI thaI jaze. zarIrane hAnikAraka evA padArtho paNa khAvA pIvA lAgaze ane Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 bhaya ane abhakSyane viveka paNa cheDI besaze. jenuM kaDavu phaLa e Avaze ke rasanA svAdanI vRddhi vadhI jaze ane AthI gherAI jaze. rasanA IndriyavALA jIvone vacana bolavAnI paNa zakti hoya che AtmakalyANa parepakAra Avazyaka zarIra rakSA ane tenA sAdhananI prApti mATe te vacane sadupayoga kara che. asatya, gALa, asabhya vikathAo kahevAthI vacaneno durupayoga thAya che. je evI Teva paDI jAya che te te asabhya vAta kahevAnI tRSNa vadhI jAya che.. ghANe driyane upayega, zarIranI rakSA mATe sugaMdha ane durgadhane oLakhavI e che, havA, pANI bhajana sthAna Arogyane lAbhakArI che ke alAbhakArI che te jANavuM e che. ca Izvine upayoga zarIra ane enA sAdhanene mATe padArthone jevA e che, dhArmika ane laukika unnatine mATe zastrone ane uttamottama pustakane vAcavAM ane jJAnavRtinA hetuthI upayogI sthAne ane padArthone jevA e che. karNa indriyano upayoga zarIra ane tenI rakSAthe sAdhanene meLavavA mATe vArtAlApa sAbhaLa tathA dhArmika analaukika unnatine mATe uttama upadeza zravaNa karo. A pramANe A pAMce Indrio bahu ja upayogI che. tenAthI gya kArya levuM joIe viSaya bheganI tRSNAvaza tene upayoga na karatA Avazyaka svaparanA hitanAM kAmo mATe tene upayoga karo yogya che ane te A manuSyanI unnatimA sahAyaka hoya che je bhogonI tRSNAvaza ene upayoga thAya che te e tRSNane vadhArI, kaleza vadhArI, rogane utpanna karI prANune A lekamAM paNa Akulita kare che ane paralokamAM paNa enI tRSNathI ghaNAM kaDavAM phaLa bhogavavA paDe che. jJAnI, buhivata te che ke je A Indri mA! Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ne sadupayoga karI A jIvanamAM paNa laukika ane pAralaukika unnati sAdhe che ane bhaviSyamAM paNa tenAM hitakara phaLa bhogave che, ILeinA bhoga roga samAna che, asAra che. jema keLana thaDanAM paDa kADha kaDha karIe te kaI paNa ThekANe temAMthI lAkaDA jevo kaThaNa bhAga ke sAra maLaze nahi. tema inDiyAnA bhegenuM kaI paNa vakhate koI sAra rU5 phaLa nIkaLaze nahi IndriyonA. bhogenI tRSNAthI kaSAyanI adhikatA thAya che, lupatA vadhe che, bhAva hiMsAtmaka thaI jAya che, dharmabhAvathI patita thavAya che ane tethI pApa karmane badha paNa thAya che. pApanA udayanuM evuM phaLa maLe che ke cakravatI bharIne sAtamI narakamAM Upaje che koI paisAdAra marIne sApa thaI jAya che, kUtare thaI jAya che, ekendriya vRkSa thaI jAya che, evI nIca gatimAM cAlyA jAya che ke tyAthI unnati karI pharI manuSya janma pAmavA bahu ja kaThIna thaI paDe che. tethI indriyenA sukhane sukha mAnavuM e bhrama che, mithyAtva che, bhUla che, ajJAna che, dago che. buddhimAnene e ucita che ke indriyamunI zraddhAne cheDe, tenI lupatA tyAge. temAM aMdhAruM thaI gayuM che te mUke tenA ja dAsa thaI jAya che te pitAnI sAcI unnati karI zakatA nathI, te cha IndriyonI IcchAnusAra vartatA kumArgagAmI thaI jAya che. viSayabhoga hitakArI ane ucita che, ke ahitakArI ane anucita che e vAtane vikasAva enA hRdayamAthI dUra thaI jAya che. te vivekarahita cha indriyanA dAsatvamAM eTalA baMdha thaI jAya che ke dharma, artha ane kAma e traNa puruSArtha ja gRhastha dazAmAM sAdhI zakAya che temAM paNa te kAyara, asamartha ane dIna dekhAya che. tRSNAnI baLatarAmAM baLI baLI zarIrane rogAkrAnta, rudhirarahita, durbaLa banAvI zIdhra tene tyAgI cAlyA jAya che. je manuSyajanmathI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 AtmakalyANa ane paropakAra kara joItuM hatuM tene evI rIte vyartha gumAvI nAkhe che ke tene nIce jAvelAM kAma karanAra je mUrNa jANe. jema keI amRtathI bharelA ghaDAne pIvAnA kAmamAM na letAM paga devAmAM vAparI nAkhe, agaru cadananA vanane bALavAnA lAkaDAM samajI bALavAmAM vAparI nAkhe, AmravRkSane ukheDI nAkhI bAvaLane vAve, hAthamAMnuM ratna kAgaDAne uDADavA phekI de, hAthI zaNagArIne tenA upara lAkaDAM bhare, rAjaputra thaIne paNa eka dArUvALAnI dukAne nokarI kare. - dareka manuSyane ucita che ke te potAnI pAse indriyone ane manane pitAne vaza rAkhe, jema gheDAne mAlika cheDAne pitAne kAje rAkhe che tema. te jyAM Icche che tyAM tene laI jAya che. tenI lagAma tenA hAthamAM rahe che. je te ghaDAne AdhIna thaI jAya te te ghoDAthI pitAnuM kAma laI zakato nathI. paraMtu tene gheDAnI arajI anusAra vartI tenI sAthe ghAsanAM khetaramAM kUvuM ane pharavuM paDaze. je indriyo ane manane pitAne AdhIna rAkhI zake che te tenI sahAyatAthI AzcaryakArI unnati karI zake che. je tene dAsa thaI jAya che te bhavabhavamAM dukhane pAme che, tethI indriyanA bhegane asAra jANI satyasukhanA premI thavu Agya che. A viSaya bhogenA saMbaMdhamAM jainAcAryone zu mata che te nIcenA vAkayethI jANavA yogya che (1) zrI kuMdakuMdasvAmI dvAdazInuprekSAmAM kahe che - varabhavaNajANavAhaNasayaNAsaNa devamaNuvarAyANaM / mAdupidusajaNabhicasaMbaMdhiNo ya pidiviyANicA // 3 // indra ane cakravataonA meTA meTA mahele, savArI, pAlakhI zayA, Asana, ane mAtA, pitA, sajana, sevaka Adi sarva saMbadhe asthira che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sAmaggidiyarUvaM AroggaM jovvaNaM valaM tejaM / sohaggaM lAvaNaM suravaNumiva sassayaM Na have // 4 // sarva IoinAM rUpa, Arogya, yuvAnI, baLa, teja, saubhAgya, ane suMdaratA e sarva IndradhanuSanI samAna caMcaLa-nazvara che. jIvaNivaddhaM dehaM khIrodayamiva viNassade sigdhaM / bhogopabhogakAraNadavvaM NiccaM kahaM hodi // 6 // dUdha ane pANI samAna A zarIra ane jIvane saMbaMdha che te paNa zIdhra nAza pAme che te bhoga ane upabhoganA sAdhanabhUta A cetana acetana do te kevI rIte sthira heI zake? (ra) zrI kuMdakuMdAcArya pravacanasAramAM kahe che ke - maNuyAsurAmariMdA ahidudA iMdiehi sahajehiM / asahatA taM dukkhaM, ramati visaesu rammesu // 63 // cakravartI rAjA dharaNeka ane svarganA indra pitAne zarIranI sAthe utpanna thayela indriyanI pIDAthI gabharAI-te indriyabhAganI vAchArUpa duHkha sahana karavAne asamartha thaI bramathI suMdara bhAsatA indriyanA viSayarUpa padArthone bhegave che paraMtu te tRpti pAmatA nathI. jesiM visayesu radI tesiM dukkhaM viyANa sambhAvaM / jadi taM Na hi samAvaM vAvAro Natthi visayatthaM // 64 / / je prANIone IndrinA viSayomAM ratibhAva che temane svabhAvathI ja duHkha jANe kAraNa ke je svabhAvathI pIDA, AkulatA ke IcchArUpa dAha na hoya te indriyanA bhogomAM pravarte nahi, tRSNanI pIDAthI bhramamAM bhUlI, mArI tRSNa maTI jaze ema samajI viSayamAM pravarte che paraMtu tRSNa to maTatI nathI. sokkhaM sahAvasiddhaM Nathi surANapi siddhamuvadese / te dehavedaNaTTA ramaMti cisaesu rammesu // 71 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 devAne paNa AtmAnA svabhAvathI utpanna sahaja Atmika sukhane lAbha hotA nathI. tethI sAcu sukha na pAmavAthI zarIranI vedanAthI pIDAi ' mArI AkulatA-pIDA maTI jaze' ema samajI suMdara bhAsatA viSayeAmA pravarte che. paNa tRSNA zAta paDatI nathI te puNNa udiSNataNhA, duhidA tahAhiM visayasokkhANi / icchaMti aNuhati ya AmaraNaM dukkhasaMtattA // 75 // saMsArI prANI tRSNAne vaza thaI tRSNAnI dAhathI du.khI thaIne indriyAnAM sukhane vAra vAra icche che, bhAgave che. maraNapa ta ema kare che. chatA dukhathI duHkhita rahe che. IMdriyAnA bhAganI vAMchAnI dAha maraNuparyaMta maTatI nathI te eTale sudhI ke icchAnA mAryAM mRtyu pAme che, jema jaLA bagaDelA lohIne tRSNAvaza pIdhA ja kare che, sa tASa pAmatI nathI, te eTale sudhI ke Akhare te marI jAya che. saparaM bAdhAsahiyaM vicchiNNaM baMdhakAraNaM visamaM / jaM iMdiehiM laddhaM taM sokkhaM duHkhameva tahA // 76 // je mukha pAca indriyAnA bhAgamAM bhAse che te sukha nathI paNu duHkha ja che kAraNa ke te parAdhIna, bhASAsahita, vinAzI, dhanA hetubhUta ane viSama che. 1 peAtAnI kriyAmAM bhAgavavA yAgya zakti hAya ane puNyanA udayathI icchita padArtha maLe tyAre kaMIka te sukha jaNAya che tethI svAdhIna nathI. 2. sudhA, tRSA, Adi rAgArdika khAdhA sahita che eTale vacamAM vidyo Ave che. 3. vinAzI che, eTale bhAgya paTTA vidyutanA camakArA samAna naSTa thaI jAya che; kAMtA peAte pANInA parapATA samAna A zarIrane cheDI de che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 4 rAga bhAva vinA ikiyenA bhoga bhogavAtA nathI. ane rAgabhAva badhanuM kAraNa che tethI te sukhe karmabaMdhanuM kAraNa che. 5 caMcaLa che, eka sarakhuM sukha maLyA karatuM nathI, tathA samatAbhAvane bagADe che mATe IjiyanAM sukha viSama che. (3) zrI kuMdakuMdasvAmI ekSapAhuDamA kahe che ke - tAma Na Najjai appA visaesu Naro pavaTTae jAma / visae viracacitto joI jANei appANaM // 66 // jyA sudhI A AtmA indriyonA viSayabhogomAM Asakta thaI pravRtti kare che tyA sudhI AtmAnuM jJAna thaI zakatuM nathI. je gI A viSayabhogathI virakta che te ja AtmAne yathArtha jANI zake che, oLakhI zake che. appA NAUNa garA keI sabbhAvabhAvapanbhaTTA / hiMDaMti cAuraMgaM visaesu vimohiyA mUDhA // 6 // je manuSya anubhava pUrvaka AtmAne na jANyA chatAM jANyuM. che ema mAnI potAnA svabhAvanI bhAvanAthI bhraSTa rahyA kare che te mUDha buddhivALe IniA viSayabhogamAM mehita rahevAthI cAre gatimAM bhramaNa karyA kare che. je puNa visayavirattA appA NAUNa bhAvaNAsahiyA / chaMDati cAuraMga tavaguNajuttA Na saMdeho // 68 // paraMtu je ke manuSya IndriyenA asAra bhogathI virakta thaI AtmAne yathArtha jANI te AtmAnI bhAvanA, tapa ane munionA mULaguNAdi sahita kare che te avazya cAragatirUpa saMsArane chedI. nAkhe che emAM saMzaya nathI. (4) zrI kuMdakuMdAcArya zIlapAhuDamAM kahe che - * vAri ekammi ya jamme marina visaveyaNAhado jiivo| visayavisaparihayA NaM bhamaMti saMsArakAMtAre // 22 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 kaI prANI viSa khAya to tenI vedanAthI eka ja janmamAM kaSTathI mare che. paraMtu je prANIoe indriyanA bhAgarUpI viSanuM pAnakaryuM che te A saMsAravanamA vAraMvAra bhamyA kare che, vAraMvAra mare che Naraesu veyaNAo tirikkhae mANuesa dukkhaaii| devesuvi doharagaM lahaMti visayAsattA jIvA / / 23 / / je je viSayabhogamA Asakta che te narakagatimAM ghera vedanAone, tici ane manuSyagatimAM duone ane devagatimAM durbhAgyane prApta kare che. Adehi kammagaMThI jA baddhA visayarAgarAgehiM / taM chidaMti kayatthA tavasaMjamasIlaguNeNa // 27 // A AtmAe IndriyogomAM rAga karavAthI je karmanI graMthI. bAMdhI che tene kRtArtha puruSa tapa, sayama, zIlAdi guNothI chedI nAMkhe che. (5) zrI svAmI mUlAcAra dvAdazAnuprekSAmAM kahe che - duggamadullahalAmA bhayapaurA appakAliyA lahuyA / kAmA dukkhavivAgA asuhA sevijamANAvi // 32 // indriya sabadhI kAmabhego bahu muzkelIthI ane parizramathI maLe che, te jatA rahevAne ghaNe bhaya rahe che. bahu ja alpakALa rahevAvALA che, asAra che tathA karmabaMdha karAvanAra duHkharUpI phaLane ApanAra cheane tethI sevana karyA chatAM paNa azubha ane hAnikAraka che. aNihudamaNasA ede iMdiyavisayA NigeNhiduM dukkhaM / maMtosahihINeNa va duThThA AsIvisA sappA // 42 // jyA sudhI manane rekIe nahi tyA sudhI Inine rikavI. ghaNuM kaThaNa che. jema maMtra ane auSadha vinA duSTa AzIviSa jAtine. sapa vaza karI zakAto nathI. dhittesimiMdiyANaM jesi vasado du pAvamajjaNiya ! pAvadi pAvavivAgaM dukkhamaNattaM cauggadisu // 43 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 A indriyone dhikkAra che ke jenA vaza paDIne prANIo pApa bAMdhI enA phaLathI cAra gatiomAM anaMta duHkha pAme che. (6) zrI harisvAmI mUlAcAra-samayasAra adhikAramAM kahe che - asthassa jIviyassa ya jibhovasthANa kAraNaM jIyo / maradi ya mArAvedi ya aNaMtaso savvakAlahi // 16 // A prANuM sarvakALa anatavAra ghara, DhoraDhAMkhara, vastra, dhanAdinA nima, jIvitanA nimitta ane jihavAIndriyane kAmabhoganA nimitte pite mare che ane bIjAne mAre che. jibhovatyaNimittaM jIvo dukkhaM aNAdi saMsAre / patto aNaMtaso to jibhovatthe jaha dANi // 97|| rasanA ane sparzane yinA nimitte A jIva anAdikALathI A saMsAramAM anatavAra duHkha pAmyo che tethI A jIbha ane upastha (kAmabhoganI) Indriyane have to vazamAM rAkhavI yogya che. vIhedavvaM NicaM katthassavi tahitthiruvassa / havAdi ya cittakkhobho paccayabhAveNa jIvassa // 99|| kASTanI banAvelI strI (putaLI)nA rUpane jovAmAM paNa sadI bhaya rAkhavo joIe. kAraNake nimitta kAraNa maLatAM A jIvatuM mana vikArI thaI jAya che. ghidaridaghaDasarityo puriso itthI valaMtaaggisamA / to mahileyaM dukkA gaTThA purisA sivaM gayA idare // 100 / vIthI bharelA ghaDAsamAna puruSa che, baLatI agni samAna strI che. tethI ghaNu puruSa strInA sogathI vinAza pAmyA che, naSTa thayA che. je bacyA te mukti pAmyA che mAyAe vahiNIe dhUAe mUiya vuDDha itthIe / bIhedavvaM NicaM itthIruvaM NirAvekkhaM // 10 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 - strInA rUpane jovAmAM kaIpaNa apekSA na rAkhatAM sadA bhayabhItarahevuM joIe. mAtA hoya, bahena haya, kanyA hoya, mUgI hoya ke vRddha hoya game tevI strI kAM na hoya te paNa tenAthI sadA bhaya rAkha. (7) zrI samaMtabhadrAcArya svayaMbhUstetramAM kahe che - zatahRdonmepacalaM hi saukhyaM tRssnnaabhyaapyaaynmaanhetuH| tRSNAbhivRddhizca tapatyajanaM tApastadAyAsayatItyavAdIH // 12 // A indriyabhegenu sukha vijaLIsamAna caMcaLa che. te mAtra tRSNArUpI rogane vadhAravAnuM kAraNa che. tRSNanI vRddhi niraMtara tApa AkuLatA ja utpanna kare che. ane te AkuLatA prANIne niraMtara dukhI. rAkhe che. he sabhavanAtha svAmI ! Ape evo upadeza karyo che. svAsthyaM yadAtyaMtikamepa puMsAM svArthA na bhogaH paribhaGgurAmA / tRSo'nuSaGgAnacatApazAMti ritI mArcandravini supArzva rU? | jIvone sAce svArtha pitAnA svarUpamAM sthira thavAmAM che kSaNabhaMgura bhoga bhogavavAmAM nathI. bhego bhogavavAthI te tRSNa vadhI jAya che; satApanI zAti thatI nathI. he supArzvanAthI Ape A upadeza dIdhA che. tRSNArciSaH paridahanti na zAntirAsA miSTendriyArthavibhavaiH parivRddhireva / sthityaiva kAyaparitApaharaM nimitta nityAtmavAnvipayasaukhyaparAGgamukho'bhUt // 82 // tRSNAnI jvALAo baLatI rahe che. indriyanI IcchAnusAra ISTa padArthone bhogavavA chatAM tenI zAti thatI nathI. UlaTI tRSNanI vALA vadhI jAya che te samaye A indriyabhAga svabhAvathI zarIranA saMtApane haratA lAge che paraMtu puna adhika satApa vadhArI de che, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 -evu' jANI hai AtmajJAnI kuMthunAtha ! Ape viSayeAnA sukhane pUTha dIdhI che. (8) svAmI sama'tabhadra ratnakaraNa zrAvakAcAramAM kahe cheH-- karmaparavaze sAnte duHkhairantaritodaye / pApavIje sukhe'nAsthA zraddhAnAkAMkSaNA smRtA // 12 // A indriyAnu mukha puNyakane AdhIna che, ata pAmavAvALu che. enI prApti sAthe du:khAnAM vizrva paNa AvI paDe che ane pApa bAMdhavAnuM kAraNa che. AvA sukhamAM zraddA na karavI te niSkAMkSita aMga karyu che. ( 9 ) zrI zivaY=ATiAyA" bhagavatI ArAdhanAmAM kahe cheH-~~~ bhogopabhogasukkhaM, jaM jaM dukkhaM ca bhogaNAsamma / desu bhogaNAse, jAdaM dukkhaM paDivisiddhaM ||1249|| bhAga ane upabhAgathI thatuM sukha ane te bhAga ane upabhAganA nAza thaye thatu duHkha sarakhAvIe tA te sukhanI apekSAe duHkha bahu ja vadhAre hAya che eTale ke bhAganA sayeAge je sukha jaNAyu hatu tenA karatA bhAganA viyeAge duHkha bahu ja vadhAre lAge che. dehe chudhAdimahide, cale ya sattassa hojna kiha sukkhaM / dukkhassa ya paDiyAro, rahassaNaM caiva sukkhaM khu || 1250 // A deha kSudhAdithI pIDita rahe che, vinAzika che temA rahetAM jIvAne sukha kevI rIte heAI zake? je indriyAnuM sukha che te duHkhane kSaNika upAya che, pachI tRSNAnI pIDA vadhAre vadhI jAya che. te sukha sukhAbhAsa che, mAhI jIvAne sukha dekhAya che, pIDA anubhavyA vinA jAI indriya sukhamAM paDatu nathI. jaha koDhillo ariMga, tappaMto Neva uvasamaM labhadi / taha bhoge bhuMjaMto, khaNaM pi No uvasamaM labhadi // 1251 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 jema kAI kADhavALA puruSa atrithI zeka karatAM paNa zAMtine pAmatA nathI tema saMsArI jIva bhAgane bhAgavavA chatAM kSaNa pazu zAMtine pAmatA nathI, jema jema e tApe che tema tema tApavAnI praMcchA vadhe che tema jema jema indriyasega jIva bhAgave che tema tema bhAgAnI pIDA vadhatI jAya che. suThu vimaggijjato, kattha vi kayalIe Natthi jaha sAro / taha Natthi suhaM maggijjaitaM bhogesu appaM pi // 1255 // jema ghaNI sArI rIte zeAdhavA chatAM keLanA thaDamAM kaMI sAra dekhAtA nathI tema bhAge bhAgavyA chatAM alpa paNa sukha maLatu nathI. lahadi jaha lehaMto, sukhallayamaTTiyaM rasaM suNaho / so sagatAlugaruhiraM, lehaMto maNNae sukkhaM / / 1256 / / mahilAdibhogasevI, Na lahai kiMci vi suhaM tahA puriso / so maNNade varAo, sagakAyaparissamaM sukkhaM // 1257 // jema kUtarA sUkA hADakAne cAvatAM rasane pAmatA nathI, hADa DhAnI aNIethI tenuM tALavu kapAI jAya che ane temAMthI lehI nIkaLe che te lAhIne pItA tene hADakAmAMthI nIkaLelu mAnI sukha mAnI le che. tema strI Adi bhegAne bhAgavatAM kAmIpuruSa kAMI paNa sukha pAmateA nathI. kAmanI pIDAthI dIna thayelA te bicArA peAtAnI kAyAnA parizramane ja sukha mAnI le che. taha appaM bhogasuhaM, jaha dhAvaMtassa ahidavegassa / gimhe unhe tapttarasa, hojja chAyA suha appa || 1258|| jema ghaNI garamInA vakhatamAM bahu vegathI dADhatA puruSanI upara rastA uparanA kAI nRkSanI chAyA paDavAthI ati alpakAla sukha jaNAya che tema tRSNAthI atipIDita prANIne bhAgAnu* ati alpa kSaNika sukha hAya che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dIsai jalaM va mayatahiyA du jaha vaNamayassa tisidassa / bhogA suhaM va dIsati, taha ya rAgeNa tisiyassa // 1260 / / jema vanamAM tRSAthI pIDita mRgane mRgatRSNa jaLa jevI dekhAya che, te jaLa jANI te bAju deDe che paNa tyAM pANI hetu nathI, tema kaI paNa bAju deDavAthI pANI maLatuM nathI tema tIvra rAganI tRSNAthI pIDita puruSane bhogemA sukha dekhAya che paraMtu te sukha hetuM nathI, sukha nathI. jahajaha muMjai bhoge, tahataha bhogesu vaDhade taNhA / aggI va iMdhaNAI, taNha dIvaMti se bhogA / / 1263 // saMsArI che jema jema bhogone bhogave che tema tema bhogamAM tRSNa vadhatI jAya che. jema agnimAM lAkaDAM nAkhavAthI agni. vadhe che tema bhega tRSNAne vadhAre che. jIvassa Nasthi tittI, ciraM pi bhogahiM bhuMjamANehiM / . tittIe viNA cittaM, uvvUraM uvvudaM hoi / / 1264 // lAMbA kALa sudhI bhogAne bhogavyA chatAM jIvane tRpti thatI nathI. tRpti vinA citta gabharAyelu AkulavyAkula rahe che. cittavRtti Amatema phare che jaha iMdhaNehi aggI, jaha va samuddo NadIsahassehiM / taha jIvA Na hu sakkA, tippehU~ kAmabhogehiM / / 1265 / / jema lAkaDAthI agni zAMta paDatI nathI, jema samudra hajAra nadIethI tRpta thato nathI tema chava kAmagathI keAI paNa vakhata tRpta thaI zaka nathI. deviMdacakavaTTI, ya vAsudevA ya bhogbhuumiiyaa| * bhogehi Na tippati hu, tippadi bhogesa kiha annnno|| 1266 / / ' Ika, cakravatI, nArAyaNa, pratinArAyaNa, bhogabhUminAM yugaliyAM manuSya paNa jyAre bhegethI tRpta thaI zakatA nathI to bIjA keNi bhegethI tRpti pAmI zakaze? Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . khAcara zansavaralI momaLa para ! ! * malI pho, zori lakhoLa 22chaMbA adhyAtma-AtmAnubhavamAM rati (kha) svAdhIna che. bhogamAM rati parAdhIna che. bhogenI rati avazya tyAgavI paDe che, adhyAtmamAM rati sthira rahI zake che. bhogene bhogavavAmAM aneka vigha Ave che. Atmarati vizva rahita che. bhogaradIe NAso, Niyado vigdhA ya hoti adivhugaa| ajjhapparadIe subhAvidAe Na NAso Na vigdho vA // 1271 // bhegonuM mukha nAza sahita che, ane aneka vighothI bhareluM che. paraMtu yathArtha rIte prApta samyapha Atmasukha nAza ane vidma rahita che egammi ceva dehe, karija dukkhaM Na vA karija arii|| bhogA se puNa dukkhaM karaMti bhavakoDikoDIsu // 1274 // zatru te eka ja janmamAM duHkha Ape ke na paNa ApI zake paraMtu A bhAga to A jIvane karoDo bho-janmamAM dukhI kare che NaccA durantamadhuva-mattANamatappayaM avissAmaM / bhogasuhaM to tahmA, virado mokkhe madi kujjA // 1283 // A IndinA bhogone duHkharUpI phaLa ApanAra asthira, azaraNa tathA atRptikArI ane vizrAma rahita jANI jJAnIoe tenAthI virakta thaI mokSane mATe buddhi karavI joIe. (10) zrI pUjyapAdasvAmI ISTApadezamAM kahe che ke - vAsanAmAtramevaitatsukhaM duHkhaM ca dehinAM / tathA chudvejayatyete bhogA rogA ivApadi // 6 // saMsArI prANIone indriyadvArA utpanna thatAM sukha dukha Adi mAtra anAdi kALanI vAsanAthI bhAse che. bramathI ikiyasukha sukharUpa bhAse che. A ja indriyanA bhoga ane bhAgya padArtho ApattinA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye roga jevA bhAse che. jayAre kaI saMkaTa AvI paDe che tyAre te strI, putrAdikane sagapaNa peTa lAge che. zekanA samaye iSTa bhega paNa gamatA nathI, ' AraMbhe tApakAnprAptAvatRptipratipAdakAn / / ' aMte sudustyajAn kAmAn kAmaM ka sevate sudhIH // 17 // A indriyenA bhoga prAraMbhamAM bahu saMtApa karAvanArA che. tene prApta karavA mATe bahu kaSTa veThavuM paDe che. jyAre e bhege prApta thAya che tyAre bhogagyAM chatAM paNa tRpti thatI nathI. tRSNA vadhI jAya che. te bhegeno viyoga thatA bahu bhAre duHkha thAya che. evA bhogonuM kaye buddhimAna Asakta thaI sevana karaze? keI nahIM. samyagadaSTi gRhasthoe bhegene tyAgavA yogya samaja satoSathI nyAya pUrvaka jogavatAM chatAM udAsIna rahe che ucchiSTeSviva tepvadya mama vijJasya kA spRhA // 30 // jJAnI vicAre che ke meM A jagatamAM sarva pugale vAraMvAra mehane vaza thaIne bhagavyA che. ane mUkyAM che. have mAre samajune temAM spRhA-mamatA zI? A juTha eTha jevA bhegonI huM have samajyA pachI kema IcchA karuM? . -(11) zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe che - mattazcyutvendriyadvAraiH patito viSayeSvahaM / tAnjhAmiti mAM purA ve ta tatvataH IIkSA * jJAnI vicAre che ke huM AtmAne bhUlI pAMce Indriyo dvArA -viSayomAM vAra vAra patita thayo chuM. temAM lipta thavAthI nizcayathI meM mAruM AtmasvarUpa anAdikALathI jANyuM nahi. have A Indriyone meha tyAgavA yogya che Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 na tadastIndriyArtheSu yat kSemaGkaramAtmanaH / / tathApi ramate vAlastatraivAjJAnabhAvanAt // 55 // A indriyanA vidhya bhAgamAM AtmAne hitakArI thAya tevuM kaMI ja nathI tepaNuM ajJAnI cha ajJAnabhAvathI temAM ja rakta rahyA kare che. (12) zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM kahe che - AsvAcAya yadujjhitaM viSayimiAvRttakautUhalaistadbhUyopyavikutsayannabhilapasyaprAptipUrva yathA / janto ki tava zAntirasti na bhavAnyAvadurAzAmimAmaMha saMhativIravairipRtanA zrIvaijayantI haret / / 50 / / he mUDha! A saMsAramAM viSayI jIvoe kautuhalathI bhogavI je padArthone choDI dIdhA che, tenI tuM puna: abhilASA kare che. jANe pahelAM e bhege maLyA ja na hoya evo emAM tuM rAgI thayo chuM. ene te anatavAra bhogavyA che, ane anaMta jIvoe anaMtavAra bhogavyA che. tenI tane dugacchA nathI thatI? e te eMTha jevA che. tenAthI tane kaI vakhate paNa zAti maLI zakaze nahi. tene tyAre zAMti maLaze ke jyAre tuM A prabaLa vairInI dhajAsamAta AzAne tyAgIza. viSayanI AzA maTavI muzkela che, e mahA duHkhadAyinI che. bhuktvAbhAvibhavAMzca bhogiviSamAna bhogAn bubhukSu zaM / mRtvApi svayamastamItikaruNaH sarvAaighAMsurmudhA / yadyatsAdhuvigahitaM hatamatistasyaiva dhikkAmukaH kAmakrodhamahAgrahAhitamanAH kiM kiM na kuryAjanaH // 51 // A indriyanA bhega kALA sarpanI samAna prANane haranArA che. e bhogo bhegavavAnI vizeSa abhilASA karI te kugatinA badhabAMdhyA. paralokano bhaya na rAkhe, cha upara dayA na karI, ane vyartha pitAnA sukhanI ghAta karI tArI A buddhine dhikkAra che! sAdhupuru Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e je padArthonI nidA karI che te ja padArthomAM tuM premI thA. te bhego mATe kAma, krodha Adi mahA bhayaMkara pizAcene vaza thaI tu kyAM kayA hi sAdi pAparUpa anartho karIza nahi? upagrISmakaThoradharmakiraNasphUrjadgabhastipramaH saMtaptaH sakalendriyairayamaho saMvRddhatRSNo janaH / aprApyAbhimataM vivekavimukha pApaprayAsAkulastoyopAMtadurantakardamagatakSINokSavat klizyate // 55 // sakhata unALAnA ati garama sUryanAM kiraNe samAna satApara karAvanAra A pAca IndriyothI saMtApita thaI manuSya pitAnI tRSNa vadhArI dIdhI che. jyAre A vivekahIna manuSyane manavAMchita viSaya bhoga nathI maLatA, tyAre te aneka pAparUpa upAye karate, jema nadInA kinArA uparanA kAdavamAM kaLI gayelo durbaLa vRddha baLada mahama kaSTa bhogave che, tema kaTa bhogavato gabharAya che labdhendhanojvalatyarina prazAmyati nirindhanaH / jvalatyubhayathApyuccairaho mohAgnirutkaTaH // 56 // agni lAkaDAM maLavAthI baLe che, lAkaDAM na maLavAthI sujhAI jAya che. paraMtu IndriyanA bhegonI meharUpI agni bahu ja bhayAnaka che je baMne rIte baLatI rahe che; bhAgya padArtha maLe toya baLatI rahe che ane bhogya padArtha na maLe teya baLatI rahe che. enI zAMti. thavI bahu durlabha che. dRSTvA janaM vrajasi ki viSayAbhilASaM svalpopyasau tava mahajanayatyanartham / snehAApakramajuSohi yathAturasya doSo niSiddhacaraNaM na tathetarasya // 191 // he mUDha! tuM lekone joI dekhAdekhI viSayabhogenI kema IcchA kare che? hA paNa bhogavavAthI A viSayabhoge bahu ja anartha utpanna Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 kare che. jema regI manuSya dehu paNa ghI dUdha Adi snigdha padArthonuM sevana kare che te deSa utpanna kare che paraMtu te snigdha padArtho tajI auSadha lenArane doSa utpanna karatA nathI. tethI vivekI purUe viSayAbhilASA tajI jJAnI puruSanAM vacanAmRtanuM sevana karavu hitakArI che. (13) zrI amitagati AcArya tatvabhAvanAmA kahe che - vAhyaM saukhyaM vipayajanitaM muMcate yo durantaM / stheyaM svasthaM nirupamamasau saukhyamApnoti pUtam / / yo'nyairjanyaM bhUtivirataye karNayugmaM vidhatte / tasyacchanno bhavati niyataH karNamadhye'pi ghopaH // 39 // je kaI duHkharUpI phaLane ApanAra A bAhya indriyanA viSaconA sukhane taje che te sthira, pavitra, anupama Atmika sukha pAme che. je kaI bIjAnA zabe kAnamAM na paDavA devA mATe pitAnA baMne kAna DhAMkI de che, tenA kAnamAM eka gupta avAja niraMtara thayA kare che vyAvRttyendriyagocarorugahane lolaM cariSNuM cire / durvAraM hRdayodare sthirataraM kRtvA manomarkaTam / / dhyAnaM dhyAyati muktaye bhavataternirmuktabhogaspRho / nopAyena vinA kRtA hi vidhaya siddhi labhate dhruvam // 54 // je kaI mahAmahenate vaza thAya evA A manarUpI vAdarAne, je indriyonA gahana vanamA lebhI thaI cirakALathI pharI rahyo che, tene hadayamA sthira karI bAMdhI de che ane bhogonI spRhA-vAMchAne tyAga parizramapUrvaka dhyAna kare che te muktine pAmI zake che. upAya karyA vinA nizcaya siddhi thatI nathI. pApAnokahasaMkule bhavavane duHkhAdibhirdurgame / thairajJAnavazaH kaSAyaviparyastvaM pIDito'nekadhA / re tAna jJAnamupetya pUtamadhUnA vidhvaMsayAzeSato / vidvAMso na parityajati samaye zatrUnahatvA sphUTaM // 65 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pAparUpI vRkSothI pUrNa ane dukhethI ati bhayAnaka evA A saMsArarUpI vanamAM kaSAya ane indrinA viSaya bhAgathI tuM tArA ajJAnane laIne aneka vAra pIDita thayA che. have satya jJAnane pAmI tu tene jaDamULathI sadaMtara nAza kara. vidvAna leke samaya prApta thatA zatruone mAryA vagara choDatA nathI. mItaM muMcati nAMtako gataghRNo bhaipIvRthA mA tataH / saukhyaM jAtu na labhyate'milaSitaM tvaM mAmilASIridaM / / pratyAgacchati zocitaM na vigataM zokaM vRthA mA kRthAH / prekSApUrvavidhAyino vidadhate kRtyaM nirartha katham / / 73|| maraNathI bhaya pAmavA chatAM maraNa cheDatuM nathI, tethI tenI dhRNA (aNagama) cheDI de ane bhaya nA rAkha, icchita viSaya. bhegone tuM kadApi pAmI zakato nathI mATe tenI IcchA nA kara, marelA zeka karavAthI pAchA AvatA nathI mATe tuM vyartha zoka na kara. vicArapUrvaka kAma karavAvALA kaI paNa kArya vyartha karatA nathI, yo ni zreyasazarmadAnakuzalaM saMtyajya ratnatrayam / bhImaM durgamavedanodayakaraM bhogaM mithaH sevate / / manye prANaviparyayAdijanaka hAlAhalaM valbhate / sadyo janmajarAMtakakSayakaraM pIyuSamatyasya saH // 101 // je kaI mUDha mokSanA sukha ApanAra ratnatraya dharmane tyAgI bhayAnaka ane tIvra dukhanAM phaLa utpanna karavAvALA bhAganuM vAraMvAra ekAMtamAM sevana kare che, te janma, jarA ane maraNane nAza karanAra amRtane zIghra phekI daI prANene haranAra halAhala viSanuM pAna kare che, ema huM mAnuM chuM. cakrI cakramapAkaroti tapase yattanna citraM satAm / sUrINAM yadanazvarImanupamA datte tapaH saMpadam / / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 tacitraM paramaM yadatra viSayaM gRhNAti hitvA tpo| sau ane navare mane mavAmonidhau ILI . cakravartI tapane mATe cakraratnane tyAga kare che tethI sajajane kAMI Azcarya thatuM nathI. tapasvIone e tapa anupama avinAzI saMpadAne Ape che te temAM kaMI Azcarya nathI. paNa ati Azcarya te e che ke je tapane cheDI viSaya bhogone grahaNa kare che ane te A mahA bhayAnaka saMsAramAM pitAne aneka duHkhanI vacce phekI de che. (14) zrI zubhacaMdrAcArya jJAnAvamAM kahe che - yadakSavipayodbhUtaM duHkhameva na tatsukham / anantajanmasantAnaklezasaMpAdakaM yataH // 5-20 // IndrinA viSaya sevanathI je sukha lAge che te du:kha ja che, kAraNa ke viSaya bhega anaMta saMsAranI saMtatinAM duone utpanna karanAra che. duHkhamevAkSajaM saukhyamavidyAvyAlalAlitam / mUrkhAstatraiva rajyante na vidmaH kena hetunA // 10 // A saMsAramAM inDiyanuM sukha te duHkha ja che. te avidyA rUpI sapathI pilAyeluM che. kayA kAraNe bhUkhe A sukhamAM ja raMjAmamAna thAya che, te samajAtuM nathI. atRptijanakaM mohadAvavaDhemahendhanam / / asAtasantate/jamakSasaukhyaM jagurjinAH // 13 // zrI jinendra bhagavAne kahyuM che ke A Indriyajanya sukha atikArI che, meharUpI dAvAnaLane vadhAravAne idhana samAna che, ane AgAmI kALamAM duHkhenI paripATInuM bIja che. . Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 narakasyaiva sopAnaM pAtheyaM vA tadadhvani apavargapuradvArakapATayugalaM dRDham ||14|| vighnatrIja vipanmUlamanyApekSaM bhayAspadam / karaNagrAhyametaddhi yadakSArthotthitaM sukham // 15 // A indriyajanya sukha narake javAnI nisaraNI che, narakanA mAge jatAM mAtu bhAthu che. meAkSane daravAjo baMdha karanAra majabUta *mADanI joDI che, vidyotu khIja che, vipattiyAnuM mULa che, parAdhIna che, bhayanu sthAna che ane indriyAthI ja grahaNa thAya che. varddhate gRdvirazrAntaM saMtoSazcApasarpati / viveko vilayaM yAti vipayairvavitAtmanAm ||18|| jene AtmA viSayeAthI DhagAyA che tenI viSayAsakti nira tara vRddhi pAme che, sASa cAlye! jAya che ane viveka paNa vilaya thAya che, nAza pAme che. viSasyakAlakUTasya vipayAkhyasya cAntaram / vadanti jJAtatattvArthA merusarSapayoriva ||19|| tattvajJAnIoe kahyu che ke kAlakrRTa viSe ane viSaya sukhamAM meru paryaMta ane sarasava samAna atara che. phulaphrUTa viSa sarasava samAna tuccha (alpa) che te viSaya sukha meru paryaMta samAna mahA dukhadAyI che. kAlakUTa viSe eka janmane hare che te viSayAsakti aneka janmeAne utpanna kare che. ane aneka maraNanAM duHkhA de che. ApAtamAtraramyANi viSayotthAni dehinAm / viSapAkAni paryate viddhi saukhyAni sarvathA ||25|| he AtmA ! nakkI jANuM ke viSayajanya sukhA prANIone zarUAtamAM sevatA samaye sudara bhAse che paNa aMtamAM (kuLa samaye) viSa samAna kaDavAM che. udadhirudakapUrairindhanaizcitrabhAnu-yadi kathamapi daivAtRptimAsAdayetAm / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 na punariha zarIrI kAmabhogairvisaMkhya zcirataramapi bhukkaistRptimAyAti kazcit // 28 // A jagatamAM samudra te nadIethI kayAre paNa tRpta thatuM nathI. agni IdhanathI kayAre paNa tRpta thatI nathI, te kadAca vage tRpti pAme, paraMtu A jIva cirakALa sudhI aneka kAmaga bhogavyA chatAM kayAre paNa tRptine pAmato nathI. api saMkalpitAH kAmAH saMbhavanti yathA yathA / tathA tathA manuSyANAM tRSNA vizvaM visarpati // 30 // jema jema manuSyane IcchAnusAra bhege prApta thatA jAya che tema tema tenI tRSNA vadhatI jaI AkhA leka paryata phelAI jAya che. mInA mRtyu prayAtA rasanavazamitA dantinaH sparzaruddhAH / baddhAste pArivandhe jvalanamupagatAH patriNazvAkSidoSAt / / bhRGgA gandhoddhatAzAH pralayamupagatAH gItalolAH kuraGgAH / kAlavyAlena daSTAstadapi tanubhRtAmindriyArtheSu rAgaH // 35 // rasanA Indriyane vaza thaI mAchalAM maraNane pAme che, sparza indriyane vaza evA hAthIne khADAmAM pADI bAMdhavAmAM Ave che, pataMgiyuM netra indriyane vaza thaI agninI javAlAomAM paDI baLI mare che, bhramara gadhAsakta thaI kamaLamAM bIDAIne mare che, mRga gAnAsakta thaI prANa gumAve che. ema eka eka Indriyane vaza prANuMene maratAM joyA chatAM A dehadhArIone rAga IndriyanA viSayamAM je ne te rahe che. yathA yathA hRSIkANi svavazaM yAti dehinAm / tathA tathA sphUratyuJcahadi vijJAnabhAskaraH // 11 // jema jema inDei pitAnA vaza thAya che tema tema bhedajJAna rUpI sUrya hRdayamAM vizeSa vizeSa prakAza kare che. " Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 (15) zrI jJAnabhUSaNa bhakAraka tattvajJAna taragiNImAM kahe che ke - kalpezanAgezanarezasaMbhavaM citta sukha meM satataM tRNAyate / kukhIramAsthAnakadehadehajAta sadeti citraM manute'lpadhIH sukhaM / / zuddha cipanA sukhane meM jANI lIdhuM che tethI mArA cittamAM devendra, nAgendra, ane cakravartInA mukha jIrNa tRNa samAna bhAse che; paraMtu je ajJAnI che te strI, lakSmI, ghara, zarIra ane putrAdika dvArA utpanna kSaNika ane vAstavamAM dakharUpa evAM sukhane zAzvata sukharUpa mAnI le che, e navAI jevuM che. khasukhaM na sukhaM nRNAM kiMvabhilApAgnivedanApratIkAraH / sukhameva sthitirAtmani nirAkulatvAdvizaddhapariNAmAt // 4-17 // Indriyajanyasukha sukha nathI, paraMtu je tRSNArUpI agni utpanna thAya che te vedanAne kSaNika upAya che. vizuddha pariNAma ane nirAkuLatAthI AtmAne viSe sthiti karavAthI kharuM sukha prApta thAya che, pure grAme'TavyAM nagazirasi nadIzAdisutaTe / maThe do caityokasi sadasi rathAdau ca bhavana / / mahAdurge svarga pathanabhasi latAvanabhavane / sthito mohI na syAt parasamayarataH saukhyalayabhAk // 6-17|| * je manuSya mohI che ane parapadArthomAM rakta che te joIe te nagaramAM haya, grAmamAM hoya, vanamAM hoya, parvatanA zikhara upara heya, samudranA taTe hoya, maTha, guphA, cityAlaya, sabhA, ratha, mahela ke killAmAM heya, svarga mAM heya, bhUmi, mArga che AkAzamAM hoya, latAmaMDapa ke tabu AdiI paNa sthAnamAM hoya, paraMtu ene nirAkuLa sukha leza mAtra paNa maLI zakatuM nathI. - va vA kayA mude vijape suhe tad: tannApUrva nirvikalpe sukhe'stIhA tato mama // 10-17 // . Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra3 Indrijanya kAlpanika sukha meM vAravAra bhogavyuM che te kaI apUrva nathI. te te AkuLatAnuM kAraNa che. nirvikalpa Atmika sukha meM kaI vakhata prApta karyuM nathI tethI have mAre tenI IcchA che. vipayAnubhave duHkhaM vyAkulatvAt satAM bhavet / nirAkulatvataH zuddhacidrUpAnubhave sukham // 19-14 // IndrionA viSayane bhogavavAmAM vyAkulatA hevAthI vAstavamAM dukha ja thAya che paraMtu zuddha AtmAne anubhava karavAmAM nirAkuLatA (zAMti) hovAthI, sAcuM sukha hoya che. (16) paM. zrI banArasIdAsajI banArasI vilAsamAM kahe che - savaiyA 31 ye hI hai kugatikI nidAnI dukha doSa dAnI, inahIkI saMgatise saMgabhAra vahiye, InakI maganatAsa vibhAke vinAza heya, inahIkI prIti soM anIti paMtha gahiye e hI tapabhAva vivAre durAcAra dhare, inahIkI tapata viveka bhUmi kahIe; ye hI indI subhaTa inahI chate seI sAdhu, inake milApI so to mahApApI kahie. 70 (sukatamuktAvalI bhASAM) A I imugati upArjana karavAnA kAraNabhUta che. duHkha ane dene ApanAra che. tenI sebatathI kuTuMbAdi aneka sagasaMgane bhAra jIva veThe che. emAM magna thavAthI AtmavibhUti nAza thAya che. emAM prema-prIti karavAthI jIva anItinA mArgane grahaNa kare che. e tapabhAvanAne vilaya kare che, durAcAra karAve che, e bhogo mATenI AkuLatAthI taptAyamAna thaI jIva vivekane tyAga kare che, AvA A Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 indriya rUpI sainikene je jIte te ja sAcA sAdhu mahAtmA che. je e Indriyone mitra thaI temane vaza varte che te svapara ghAtI hevAthI mahApApI che. maunake dhareyA gRhatyAga karelA vidhi, rItike sayA paranidAsa aThe hai, vidyAke abhyAsI girikaMdarAke vAsI zuci, aMgake acArI hitakArI na chUTe hai, Agamake pachI mana lAe mahA kAThI bhArI, kaNake sahanahAra rAmAE se che hai, ityAdika jIva saba kAraja karata rIte, | InDiyanake jIte vinA sama aMga jUThe haiM. 71 mauna dhAraNa kare, gRha tyAga kare, sarva vidhi paddhatinuM pAlana kare, paranidAthI dUra rahe, vidyAbhyAsa kare, parvatanI guphAomAM vAsa kare, zarIrane sApha-svaccha rAkhe, zAstrane anukULa hitakArI vacane bele, Agama-zAstrone mukhapATha kare, dunivAra evA manane vaza kare, aneka kaSTone sahana kare, strIomA Asakti nA kare evA aneka kAryo jIva kare chatAM jyAM sudhI Inei chatI nathI tyAM sudhI e sarve mithyA che. dharmataru bhaMjana mahAmata kuMjarase, ApadA bhaDArake bharanake karArI hai. satyazIla rAka pauDha paradAra se, durgatikA mAraga calAyake dharI hai; * kumatike adhikArI kunaya paMthake vihArI, bhadabhAva Idhana jarAya herI hai, mRSAke sahAI durbhAvanAke bhAI ese, . viSayAbhilASI jIva adhaMke aghorI huM. * 72 (sa. su. bhA.) Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 k O viSayAmAM ja vAMchA karanAra jIva kevA hoya che? te AtmadharUpI vRkSane ukheDI nAMkhavAmA madyAnmatta masta hasti jevA che, ApattionA bhaDArAne bharanAra karAThAdhipati che. satya ane zIlane rAkavAmAM prauDha parastrInA paricaya jevA che. dugatine mAge laI javAmAM baLada jevA jamarA nAyaka che; kumatinA adhikArI ( saradAra ) che. (kumati calAvavAmAM mukhya che) Atmahitane hAni karanAra mithyA nayavAdAne anusare che; saraLabhAvane bhasma karanAra heALI samAna che. jUThThANAnA mitra-sahAyaka che. khATI bhAvanAonA bhAI che (pAparUpa du:khadAyI bhAvanA pASanAra che.) evA viSayecchu jIvA pApanA pUjArI che. 17 50 dhAnavilAsamAM kahe che keH-- kavita : cetanajI tuma joData hai| dhana, se. dhana calai nahIM... tuma lAra jATThA Apa jAni pASata hA, se| tana rike vehai chAra; viSayabhegA sukha mAnata hA, tADhDhA la hai duHkha apAra, yaha sasAra vRkSa semarA, mAni karIo mai ka pukAra. 32 he cetana! tu dhana ekatra kare che paNa te dhana tArI sAthe AvavAnuM nathI; je zarIrane tuM tAruM jANI pASe che te zarIratA baLIne bhasma thaze. viSayabhAgane bhegavatAM tuM sukha mAne che paNa tenuM mULa tA atizaya duHkha ja che. A saMsAra te zAmaLAnA vRkSasamAna sarvAMtra duHkharUpI kAMTAthI chavAyeluM che. huM . peAkArIne kahuM chuM te tuM mAna savaiyA 31 sapharasa phrAsa cAhe rasanA hu rasa cAhe, nAsikA suvAsa cAhe naina cAhe rUpakA, zravaNa zabda cAhe kAyA te pramAda cAhe, vacana kathana cAhe mana daura dhUpa; Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 krA krApta karyAM cAhe mAna mAna gavo cAhe, mAyA tA paTa cAhe lela lAbha kRpA, parivAra dhana cAhe AzA viSaya sukha cAhe, e te verI cAhe nAhI sukha jIva bhRpakA st sparzendriya sparza karavA dacche che, rasanA Indriya rasasvAda mATe talase che, nAsikA sugadha sudhavA mAge che, netra surUpane jovA vAM che, zravaNe yi zabda sAbhaLavA pacche che, kAyA pramAdamAM paDI rahevA mAge che, vacana tA kheAlavA mATe icche che, mana doDADa karavA mAge che, krodha tA krola karavA cAhe che, mAna abhimAna karavA pacche che, mAyA kapaTa AcaravA cAhe che, lesa leAlarUpI rRvAmAM paDavA prere che, kuTuMba parivAra dhana icche che, AzA-tRSNA viSayabhAganAM sukha vAche che, A badhA AtmAnA vairI che. te kAI paNa cetanarUpI rAjAnA mukhane icchatAM nathI. jIva jokhai syAnA heAya pAMce. indri vasi kare, Asa rasa gaMdha 35 sura rAga hari, Asana batAve kAya, vacA simAve mauna, dhyAnamAMhi mana lAvai cacalatA garika kSamA kare krAdha mAre vinaya pari mAna gAre, saralaseAM chala jAre leAla dazA rike, parivAra neha tyAge viSaya saina chAMDi jAge, tava jIva sukhI heAya vairI vasa karike. 74 spa, rasa, gaMdha, rUpa ane svaranA meha tyAgI, samajaNA thaI jIva jo pAMce iMdriyAne vaza kare; kAyAne AsanathI, vacanane maunathI, ane mananI caMcaLatAne dhyAnathI jo jIte; jo kSamAthI krodhane haze; jo vinaya dharI mAnane gALe; jo saraLatAthI, kapaTane dUra kare; jo lebhadazAne tyAga kare; jo kuTuMba parivAranA sneha tyAge; Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jo. viSayasukha rUpI nidrAne tajI jAgRta thAya teA e badhA verIone vaMza karavAthI jIva sukhI thAya. vasata ana ta kALa vItata nigeAdamAddhi, akSara anata bhAga jJAna anusare hai, chArDi sahasa tInase chatIsa vAra jIva, aMtara mudbhUtame janme ar mare hai; aMzula asakha bhAga tahAM tana dhArata hai, tahAM setI yAMhI kayAMhI kayAMhI maiM nisare hai, yahAM Aya bhUla gaye. lAgi viSaya bhAga viSe aisI gati pAya kahA ese kAma kare hai, 48 nigodamA vasatA anaMta kALa gayA che. tyAM akSaranA anaMtamA bhAganuM tAruM mAna hatuM. aMtarmuddatamAM 66336 vAra tuM janmyA ane maryAM che, a gulanA asa khyAtamA bhAga pramANu zarIrane te dhAraNa kayu` che, keTakeTalI mahenate tuM tyAMthI bahAra AvavA pAmyA che. have ahIM AvI tu te badhuM bhUlI jaI IndriyonA viSaya bhogomA rakta thaI rahyo che. AvI uttama narati pAmI he jIva! zuM tuM AvAM kAmeA kare che? jarA vicAra. 1 vAra vAra kahe punarukti deSa lAgata hai, jAgata na jIva tU te seAyA meha jhagame, AtamasetI vimuSa gahe rAga dveSa rUpya pa ca, prudri viSaya sukha lIna gapagame; pAvata aneka kaSTa heAta nAhi aSTa naSTa, mahApada bhraSTa bhaye bhame siSTa jagame, jAga jagavAsI udAsI hai ke viSayase lAga, vn zuddha anubhava jo Ave nAhi game, 18 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 vAraMvAra kahevAthI punarukti deSa lAge che chatAM he jIva! tuM meha nidrAmAM udhyA kare che, kema jAgato nathI? AtmabhavathI tuM vimukha thaI rahyo che rAgadveSa ane pAMca indriyanA viSaya sukhamAM tuM Dagale ne pagale Asakta thaI rahyo che. aneka duHkha tuM pAme che. tArAM ATha karma nAza thatAM nathI. mahApadathI bhraSTa thaI A jagatamAM tuM bhramaNa kare che. he jagatavAsI chavA viSayo pratye udAsIna-vairAgyavaMta thaI jAgRta thA. zuddhAtmAnA anubhavamAM sthira thA ke jethI punaH A lekamAM janma levo nA paDe. (18) haiyA bhagavatIdAsa brahmavilAsamAM kahe che - savaiyA 33 kaheke kUra tU bhUri sahai dukha pacanake parapaMca bhaSAe, apane rasake nita paSata hai hI tuma lobha lagAe; . tu kachu bheda na bUjhata recaka tehi dagA kari deta badhAe, hai aba yaha dAva bhale tehi chati paMca jinada batAe 16 (puNya paccIsikA) pAce dine bahekAvI daIne he duSTa buddhi jIva! tuM atizaya duHkha zA mATe sahana kare che? Indriye te potapotAnA viSaya rasane poSe che chatAM tuM temAM lebhAI rahyo che tuM jarAya teno bheda samajato nathI. te te tene dago karI baMdhAvI de che. he jIva! A ThIka lAga Avyo che mATe zrI jinendra prabhue batAvyu che te prakAre tuM A pAMce Indriyone jItI le, jethI satya sukhane pAme. chapaiI rasanAke rasamane prAna palamAMhi gumAve, ali nAsA parasaMga daini bahu saMkaTa pAve; Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 , mRga kari zravana saneha deha durjanake dInI, dIpaga dekhi pataMga diSTi hita kaisI kInI; * 'pharasa inivaza gaja paDe sukauna kauna saMkaTa sahe, ' . eka eka viSala sama tU pacani sevata sukha cahai. 4 (zata aSTottarI) rasanA IndriyanA rasa svAdane vaza thaI mAchalI kSaNamAM prANa gumAve che; nAsikAnA saMgathI kamaLamAM bIDAI rahevAthI bhramara AkhI rAta dukha veThe che. zravaNanA snehathI haraNiyuM duna evA zikArInA hAthamA pitAne deha sapaDAvI de che. pataMgiyuM dIpaka dekhI daSTi vaDe kevuM hita kare che, (dIvAmAM jaI paDe che, sparzendriyane vaza hastI khADAmAM paDI keTakeTalAMya kaSTa sahana kare che. ema e dareka ekaeka i-kriyano viSaya paNa viSanA velAnI samAna prANa hare che ane he jIva! tuM te e pAMcane sevI sukhanI icchA kare che. e tAruM kevuM bhISaNa ajJAna che? savaiyA 31 sune rAya cidAnaMda kahe je subuddhi rAnI, kahai kahA vera vera ne tehi lAja hai, kaisI lAja kahe kahA hama kachu, jAnata na, hameM yahAM Indina viSaya sukha rAja hai, are mUDha viSaya sukha sece te anaMtavAra, ' ajahu aghAyo nAhiM kAmI siratAja hai; mAnasa janama pAya Araja su kheta Aya; ' jo na cete haMsarAya te hI akAja hai. 14 (zrI aSTottarI) suSahi rANI kahe che ke "he cidAnaMda bhUpa! sAMbhaLe, vAraMvAra kahyA chatAM tamane lAja kema nathI AvatI pratyuttaramAM cidAnaMdabhUpa Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 kahe che ke, zenI lAja? ane zuM kahe che? huM te kaMI jANutA nathI. mane te ahIM ikinA viSayasukhanuM rAjya maLyuM che." tyAre subuddhi samajAve che ke he mUDha! anatavAra A viSaya rAkho te bhogavyAM che chatAM haju tuM dharAyo nathI ? tuM to kharekhara viSayAbhilASI chamAM ziremaNi che. A durlabha naradeha maLe che, temAM AryakSetra prApta thayuM che te paNa nahi cete to he cidAnaMdarAya!tAruM azubha ja thavAnuM che. aneka kaSTo ane duHkha tAre bhogavavA paDaze. dekhata hai kahAM kahAM keli kare cidAnaMda, Atama subhAva bhUli aura rasa rAcya he, Inike sukhameM magana rahe ATho jAma, Inike dukha dekhi jAne dukha sAco hai kahyuM krodha kaI mAne kahyuM mAyA ka lebha, ahaMbhAva mAni mAni Thaura Thaura mA hai, deva tirajaMca nara nArakI gatIne phire, kauna kauna svAMga dhare yaha, brahma nAca he. 39 (zataaSTottarI) he cidAnaMda! tu vicAra. tuM kyAM kyAM bhaTake che? pitAne AtmasvabhAva bhUlI A para padArthonA rasa-premamAM tuM rAcI rahyo che. AThe pahera IniA viSayasukhamAM magna rahe che ane IniA duHkhane joI te ja sAcuM dukha che ema mAnI rahyo che. koI vakhata krodha, keI vakhata mAna, kaI vakhata mAyA, keI vakhata lebha to koI vakhata abhimAna karI karIne tuM ThekaThekANe mamatva karI rahyo che. deva, tirya ca, manuSya ane nArakI e cAre gatimAM tuM paribhramaNa kare che bhinna bhinna keTalAya veSane dhAraNa karato A AtmArUpa naTa A saMsArarUpI ragabhUmine viSe nAcI rahe che. ja le tuma aura rUpa have rahe he cidAnaMda, taule kahuM sukha nAhiM rAvare vicArika Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ijinake sukhake je mAna rahe sAcuM sukha, , to saba dukha zAnadaSTiso mihA;i e te vinAzaka rUpa chinameM, aura sarapa, tuma avinAzI bhU5 kise eka dhAriye, ese nara janma pAyaneka te viSeka kIje, Ama rUpa gahi lIje karma roga TAriye. 42 (zata aSTotarI) he cidAnaMda rAjA jarA vicAra te karI jyAM sudhI tuM parapadArthomAM pariNamI rahyo che tyAM sudhI tane kiMcita mAtra sukha maLavAnuM nathI. A IdriyanA viSayabhoganA sukhane tuM sAcuM sukha mAnI rahyo che paNa jJAnadaSTithI jotAM te sarva duHkha ja che. A izvinA viSayabhogo vinAzika che, kSaNa kSaNamA enuM rUpa badalAya che, tuM te avinAzI e cetanarAya che to te baMnene tuM eka kevI rIte mAne che? A durlabha nara janma pAmI jarAka te vivekadaSTi kara. pitAnA zuddha svarUpane grahaNa karI A karmarUpI rogane satvara TALa cha jaga jIte jana tihuM sadA ni dina, socatahI china china kALa chAjiyatu hai, dhana hoya dhAna heya putra parivAra heAya; baDe vistAra heya jasa lIjiyatu hai, deha te niroga hoya sukhake saMjoga heya, manavachoga hoya je le chayita hai * * cahe vaMcha pUrI hoya che na vaMcha pUrI hoya, A sthiti pUrI heI tole kItu che. 44 * (zataaSTottarI) A saMsAramAM jeTalA cho jIve che te badhAnuM AyuSya rAta ane divasa jotajotAmAM kSaNe kSaNe kSaya thaI rahyuM che. dhananI prApti Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya, dhananA bhaMDAre haiya, putra parivAranI prApti heya, kuTuMbAdi ati vistRta saMpatti hoya, yaza kIrtinI prApti heya, rogarahita sazakta baLavAna zarIra hoya, sAsArika sukhone saMga saMprApta heya, jIvatAM sudhI manavAMchita bhoge prApta heya ATaluM badhuM hoya te koI icche ke vAMchAnI tRpti thAya paNa tethI vAMchA tRSNa kadI pUrNa thatI nathI. tethI he jIva! A AyuSya pUrNa na thAya tyAM sudhI. 'kaI Atmahita karI le. nAgarina siMga kaI sAgarani li karyo, , rAgaraMga nATaka se ta na aghAe he, naradeha. pAya tuhe Ayu palla tIna bhaI, tahAM te viSaya kalela nAnA bhAMti gAe he; jahAM gae tahAM tuma viyasa vineTa kane, tAhI narakame aneka duHkha pAme che, aja dU saMbhAra vidhya DArika nacidAnaMda, jAke saMga duHkha heya tAhIse lubhAe he, 8 (puNyapApajagamULapacIsI) devagatimAM keTalAya sAgarepama sudhI devAMganAo sAthe vilAsakriIDA bhogavI chatAM haju tu e raMga, rAga, nATaka, gAna ane gItathI dharAyo nathI. A manuSyajanma pAmyA, tyAM traNa palyApamanuM AyuSya maLyuM tyA te aneka prakAre varNavelA viSayabhogenA vilAsamAM kola karI Avyo che. jyAM jyAM tuM upane tyAM tyAM viSayamAM ja ramI AnaMda mAnI rahyo tethI narakagatimAM aneka kalezA . ane kaSTone pAmyA che. he cidAnada AtmA ! sAvaceta thA; jAgRta thA! jenA saMgathI aneka duHkha pAmyo che tevA viSayabhogamAM tu kema bhAI rahyo che? e viSane tu kema tyAga nathI karato? * viSane tyAgI tArA svarUpamAM ramaNa ke jethI anaMta sukhane prApta thA. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 naradeha pAe kahe kahI siddhi bhaI tehi, ' viSaya sukha seye saba sukRta gavAya che." paMca Iddhi duSTa tie, puSTa karI piSa rAkhe, * AI gaI jA taba jora vilalA hai" krodha mAna mAyA lebhA cAra citta zaka che' '' naraka nigada sade vega A che; khAya cale gAMTha kamAI kauDI eka nAhiM; ' te mUDha dUsare na hUMDha ke pAyo che. 11 , (anityapacIsikA), he jIva! A naradeha pAmIne te zuM siddhi prApta karI? viSaya sukhamAM lIna rahI tene sevatAM pUrvanA sarva puNya paravArI beTho che. je dRSTa duHkhaprada pAMca ikiye che tene piSI pioSI puSTa rAkhe che, paNa jarAvasthA AvI ke tAre badhuM A baLa vilaya pAmaze. krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAre kaSAe tArA cittane rokI lIdhuM che. naraka ane nigAdamAM jaldI javAne sadezo tane maLI gayA che. pUrve je kamAI AvyA che te te khAI gayo ane navI te eka keDInI kamAI karI nathI. navAM keI sukRta te te AcaryA nathI. tethI tArA jevo mUrkha te A jagatamAM zodhatAM bIjo koI jaNAto nathI. dekhaCre dakSa eka bAta paratakSa naI, achanakI saMgati vicacchana bhulAne hai, vastu je abhakSya tAhi bhaccha hai rena dina, * [, paSike pakSa kare maracha- subhAne hai. vinAzika lakSa tAhi caDyusa vileke thira ' '. vaha jaya ga7 tava phira je dIvAne hai,. ta7 nija akSake vilakSa ke na dekhe pAsa, , '; seha jakSa lAge varlDa eseMbharamAne hai, 7, * ' , - ,* * * *:, : (zataattarI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 he samaju cetana ! jarA vicAra. A to eka pratyakSa navAI jevI vAta che ke tuM vicakSaNa cetana A iniI sakhate bhUlI bhUmI rahyo che. je padArtho khAvA gya nathI te rAtridivasa khAI rahyo che. mAchalI mAphaka khAdya padArthomAM lebhAI A ivyAne piSavA tene pakSa kare che, temAM sukha che ema daDha kare che. A iki vaDe dekhAtA padArtho nAzavaMta che chatAM tArI daSTithI tuM tene sthira dekhI temA meha karI rahyo che. paraMtu A I-nAM viSaya sukhane viyoga thAya che tyAre tuM gAMDA thaI jaI dIvAnA manuSyanI samAna bhaTake che. navAInI vAta to e che ke pitAnI pAse je zuddha AtmA che te tuM dekhAtuM nathI. meha rUpI jakSa vaLagavAthI, jema bALaka bhramita thAya che tema bhramita thayele tuM zuddha evA pitAnA AtmAne potAnA aMtaramAM avaloka nathI. are mana baure tehi vAra vAra samajAu, taji viSayAga manasa apani tuM, che te viSaveli phala dIsata hai parata7, kese hinIke lAge bhayo che magana , aise bhramajALamAMhi se hai anAdikALa, nija sudhi bhUli ko karama Thagani tuM, teri mahAmehari Atama se lava jeri.. jAga jAga jAga aba jJAnakI jagana tU. 11 kahelu kAne nahi dharanAra he baherA mana! tane vAraMvAra same jAvuM chuM ke A viSayabhoga viSenI potApaNAnI mAnyatAne tuM tyAga. e viSayabhAge pratyakSa jherarUpI velaDInA phaLa che. te tane kema sArAM lAge che ke tuM temAM magna thaye che. A mithyA bhramajALamAM tuM anAdikALathI suto che ane pitAnuM ja bhAna (tane potAnI tuM bhUlI gayA che. karmarUpI Thagoe tane chetaryo che. A mahAmehanI phasI teDI AtmAne viSe cittavRttine ekAgra kara, ane jJAnajAgRti tuM jAgRta thA! jAgRta thA! Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cotho adhyAya sahaja sukha agara atIndriya sukha, je sukhanI pAchaLa saMsArI cho gAMDA thaI rahyA che te sukha sukha samAna bhAse che paraMtu sAcu sukha nathI. ikiyenA bhegothI prApta sukha tRSNarUpI roganA kSaNika upAya pUratuM che ane eTaluM badhuM asAra che ke te sukhane bhogavatAM bhogavatAM tRSNarUpI rega vizeSa vizeSa vadhato jAya che. zramathI, bhUlathI, ajJAnathI jema deraDIne viSe sarpanI buddhi thAya, pANImAM cadranuM pratibiMba joI keAI bALaka caMdra mAnI le, kUvAmA pitAnA pratibiMbane jeI siMha tene sAco siMha ja mAnI le, pakSI darpaNamAM pitAnI ja chAyA joI tene bIjuM pakSI mAnI le, pitta jvaravALe gaLI vastune paNa kaDavI jANe, madirA pIdhAthI unmatta manuSya parastrIne pitAnI strI mAnI che. e prakAre mehathI A dha prANIe viSaya sukhane ja sAcuM sukha mAnI lIdhuM che. sAcuM sukha svAdhIna che, sahaja che, nirAkula che, samabhAva svarUpa che ane potAne ja svabhAva che. jema zeraDIne svabhAva gaLyo, che, lImaDAne svabhAva kahe che, AMbalIne svabhAva khATA che, pANIne svabhAva ThaDe che, agnine svabhAva garama che. cAMdIne svabhAva mata che, sonAno svabhAva pILA che, sphaTika maNine svabhAva nirmaLa che, keyalAne svabhAva kALe che, khaDIne svabhAva che. che, sUryane svabhAva tejasvI che, caMdrano svabhAva zIta prakAza che, darpaNano svabhAva svaccha che ane amRtane svabhAva mIThe che, tema pitAne ke nija AtmAne svabhAva sukha che, jema mIThAmAM sarvAga Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 khArApaNuM che, sAkaramAM sarvAga miThAza che, pANImAM sarvAga pravAhIpaNuM che, agnimAM sarvAga uSNatA che, caMdramAmAM sarvAga zItaLatA che, sUryamAM sarvAga tApa che, sphaTikamAM sarvAga nirmaLatA che, ghImAM sarvAga cikAza che, retImAM sarvAga karakarApaNuM che, joDhAmAM sarvAga bhArepaNuM che, rUmAM sarvAga halakApaNu che, attaramAM sarvAga sugaMdha che, gulAbanA kUlamAM sarvAga suvAsa che ane AkAzamAM sarvAga nirmaLatA che tema AtmAmAM sarvAga sukha che sukha e AtmAne avinAzI guNa che. AtmA guNI che. guNI AtmAmAe sukha guNa sarvAgatAdAbhyarUpa che. jema mIThAnI kAMkarI jIbhadvArA AtmAnA upayogamAM khArApaNAnA svAdane badha karAve che, sAkaranI kAMkarI upayogamAM mIThA zane bedha karAve che tema AtmAnA svabhAvane eka samaya mAtrane paNuM anubhava sahajasukhanuM jJAna karAve che. paramAtmA sahajasukhanI pUrNa pragaTatAthI ja paramAnaMdamaya anaMta sukhI che. anaMtA siddho A sahajasukhanA anubhavasvAdamAM evA magna che ke jema bhramara kamaLa puSpanI gaMdhamAM Asakta hoya che. sarva arihaMta kevaLI Aja sahaja sukhanA svAdane anubhava kare che, pAMca Idri ane mananuM astitva chatAM paNa tene upayoga karatA nathI. eka kSaNa paNa A AnaMdapUrNa amRtanA rasapAnane tyAgatA nathI. sarva sAdhu Aja rasanA rasiyA thaI sahajasukhanA AsvAdane mATe manane sthira karavAnA kAraNe parigrahano tyAga karI prAkRtika (kudaratI) ekAMta vana, upavana, parvata, guphA, nadItaTanuM sevana kare che. jagatanA prapothI ane AraMbha parigrahathI vimukha thaI, pAMca IkinI tuNAnI baLatarAne upazamAvI parama rucipUrvaka Atmika svabhAvamAM pravezI sahajasukhanuM pAna kare che. tathA A ja sukhamAM magna-lIna thaI vItarAgatAnI tIvra javAlAothI karma Idhanane bALI bhasma kare che, pitAnA AtmAne zuddha nirmaLa karavA mATe haMmeza sAdhanA kare che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 sarva dezavatI zrAvaka pAMca aNuvratanI sahAyatAthI saMtoSI rahI, sahajasukhanA rasAmRtanA pAna mATe, prAtaH madhyAha ane " sAyaMkALa yathAsaMbhava sarvathI snehasaMbaMdha toDI, jagatanA prapapratye vimukha dRSTi karI, ekAMta sevanathI mehanI phAMsI teDI, ati bhAvapUrvaka AtmAnA upavanamAM pravezatAM sahajasukhane anubhava kare che, pitAne janmakRtArtha mAne che. sarva avirati samyagadaSTI avirati bhAva dhAraNa karatA hovA chatAM paNa sarva jagatane prapacethI udAsInatA rAkhe che. gRhasthapaNAmAM hevA chatAM paNa ikiya sukhane nIrasa, sukharahita ane rAgavardhaka jANe che; pitAnA bheda vijJAnathI pitAnA AtmAnA svabhAvane AtmArUpe yathArtha oLakhe che; AtmAmAM paranA svabhAvane lezamAtra paNa saMga na mAnatA, pitAne zuddha sihasamAna anubhavatAM A sahajasukhanA AsvAdanuM pAna karatAM, pitAne kRtArtha mAne che. sahajasukha, pitAnA AtmAne amiTa, atUTa, akSaya ane anaMta bhaMDAra che. anaMta kALaparyata ene bhagave te paNa eka paramANu mAtra paNa e ghaTatuM nathI jevuM che tevuM ja te rahe che. evI kaI paNa baLavAna zakti nathI ke je e sukhane dUra karI zake, guNa evA AtmAthI e sukha guNane jude karI zake ke AtmAne sahaja sukhathI rahita karI zake. pratyeka AtmA sahajasukhane agAdha samudra che. saMsArI mahIM chavanI daSTi keI vakhata paNa pitAnA AtmAmAM ; sthira thatI nathI, te AtmAne oLakhatA nathI. pote AtmA ja | hevA chatAM, AtmAthI ja jIvato hevA chatAM AtmAnA mahimAthI -Ikiya ane mana vaDe jJAnakriyA karate hevA chatAM te ja AtmAne "bhUlyA che ane AtmAnA jJAna prakAzathI je A zarIra dekhAya che te deharUpa pitAne mAnI le che. * * * . Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 r AtmAnA jJAnaprakAzathI je cetana ke acetana padArtha zarIrane upakArI jaNAya che tene peAtAnA mitra mAnI le che; je zarIrane ahitakArI jaNAya che tene peAtAnA zatru jANe che. hu" svarUpavAna chu', hu. baLavAna chuM, huM' dhanavAna chuM, huM svAmI chuM, huM sevaka chuM, huM kheDuta chu, hu dheAkhI chu, huM seAnI chu; huM luhAra chuM, huMDhAlI chuM, huM jamInadAra chuM, ema mAne che. zarIra ane A kSaNika iMdriyanA sukhanA mAhamAM evA divAna thaI jAya che ke "huM AtmA chu" eTale vizvAsa paNa ene AvatA nathI, " hu zuddha vItarAga paramAna damaya chuM" evu jJAna paNa pAmatA nathI. hu` rAgI. dveSI nathI; huM bALaka, vruddha ke yuvAna nathI. jema DAMgaramAM rahela hAvA chatAM chetarAthI cekhA bhinna che, talamAM rahela hAvA chatAM tela mALathI bhinna che, pANImAM rahela hAvA chatAM kamaLa pANIthI bhinna che tema A zarIramAM rahela hovA chatA hu AtmA zarIrathI bhinna bru. peAtAnA mULa svabhAvane na jANutA, sahajasukhane sAgara hovA. chatAM paNa te sahajasukhanA kiMcit paNa svAda na pAmatA viSaya sukhanI tRSNAnI baLatarAne vizeSa vadhAratA te rAtavisa saMtApita rahe che sahajasukha prApta nahi karavAthI tRSNAne zamAvI zakatA nathI.. O jema'kasturI mRganI nAbhimAM ja hoya che; te mRga te kasturInI sugaMdhanA anubhava kare che, paraMtu te kasturI peAtAnI nAbhimAM ja che ema na jANutA haiAvAthI bahAra zeAdhe che; jema hAthamAM vIMTIhAvA chatA paNa kAI bhUlI jAya ke vITI mArI pAse nathI ane te vIMTIne bahAra zAdhate kare che; jema madirAthI unmatta thayelA gharamAM meTele heAvA chatAM peAtAnA gharane bhUlI jAya ane bahAra zodhata ane pUchatA kare ke AruM ghara kayAM che, tema A ajJAnI prANI sahajasukha peAtAnI pAse ja hAvA chatAM, kAI vakhata tenA tadna malIna anubhava, krAI vakhata eche. malIna anubhava prApta karavA. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 chatAM te sahajasukhane bhUlI jAya che ane bhramathI iniA viSamAM zodha kare che ke AthI kaMIka sukha maLaze. sukha AtmAne guNa che. jema AtmAnA cAritra guNanuM parisumana svabhAva ane vibhAva ema be prakAre che tema sukha guNanuM pariNamana paNa svamAna ane vibhAva ema be prakAre che. vItarAgarUpa thavuM e cAritraguNanuM svabhAva pariNamana che, kaSAyarUpa thavuM e vibhAva pariNamana che. A vibhAva pariNamananA paNa be bheda. che. eka zubha bhAva pariNamana, bIju azubha bhAva pariNamana. jyAre mada kaSAyane raMga hoya che tyAre zubha bhAva kahevAya che, jyAre tIvra kaSAyane raMga hoya che tyAre azubha bhAva kahevAya che. AtmAmAM stri. guNa na hota te zubha bhAva ke azubha bhAvarUpa pariNamana paNa thaI zakata nahi. te prakAre sahajasukhanu svabhAva pariNamana tyAre thAya che ke jyAre AtmA AtmA pratye upayogavaMta hoya che, AtmAmAM. talIna heya che. tenuM vibhAva pariNamana sAMsArika sukha ke sAMsArika dukhano anubhava che. jyAre sAtA vedanIya ane rati kaSAyane udaya hoya che tyAre sAMsArika sukharUpa pariNamana hoya che. jyAre asAtA. vedanIya ane aratikaSAyane udaya hoya che tyAre sAMsArika duHkharUpa pariNamana heAya che. je AtmAmAM sukhaguNa na heta te Idriya sukha ke dukhanuM bhAna paNa heta nahi. kAraNake indriya sukhaduHkha te kakSAthanA udayanA meLathI mizrita sahasukhanuM vibhAva pariNamana che. kaSAyathI mizrita hovAthI sAcA sukhano svAda na AvatAM kaSAyane ja vAda Ave che. koI vakhata prItirUpa, koI vakhata aprItirUpa ke TheSarUpa svAda Ave che. , jema mIThamAM bheLavela pANI pIvAthI pANIno svAda na AvatAM mAMDIne svAda Avaze khaTAza nAkheluM pANI pIvAthI pANune. svAda na AvatAM khaTAzane svAda Avaze pANImAM lImaDAnAM pAMdaDAM Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 . nIcevIne pIvAthI lImaDAne kaDavo svAda Avaze, pANune svAda . Avaze nahi; sAkarathI mizrita pANI pIvAthI sAkarane mIThuM svAda " Avaze, pANIne zuddha svAda Avaze nahi; elacI, badAma, pistA, 'darAkha, ane sAkara nAkhela pANI pIvAthI te badhAne mizrita svAda Avaze, pANI ekalAne nirmaLa svAda Avaze nahi, tema rAga- 5 dvArA e Idriyasukha ane dvArA e Idriya duHkha bhogavatAM rAgadveSane svAda Ave che, zuddha sukhane svAda AvatuM nathI ane tethI tRpti thatI nathI. jema vItarAga bhAva ke zAMtabhAva AtmAne hitakArI che tema zuddha sukhane anubhava paNa AtmAne hitakArI che. sukhanI vibhAva pariNatimAM rAgadveSanu mizraNa hevAthI karma baMdhAya che. kahevAnuM prajana e che ke jema cAritraguNa nA heta te rAgadveSake kapAyabhAvakrodhAdibhAvana heta tema AtmAmAM sukhaguNa na hota to sAMsArika kha ke duHkhano anubhava keIne thAta nahi. A ajJAnI cha jema pAtAnA cAritraguNane bhUlI gayA che tema pitAnA sukhaguNane paNa bhUlI gayo che. kaSAyanA udayathI jema krodha, mAna, mAyA, lAbha Adi vibhAva kaluSatAne A AtmAne svAda Ave che tema ja kaSAyanA udayathI A AtmAne sAMsArika sukha ke duHkhane malIna akhikArI svAda Ave che jema koI mUM (gamAra) ajJAnI puruSane mATIthI maLeluM pANI pIvAne ApavAmAM Ave to te mATIvALA pANIne pI leze. paNa khedanI vAta che ke tene pANIne -svAda nahi Ave, paraMtu jevI mATI haze te mATIne ja svAda Avaze. je te pANuM keI buddhimAnane pIdhA ApavAmAM Ave che te vivekI-pANInA svAdane anubhavavAne Icchaka hovAthI te mATI vALuM pANI pIze nahi, paraMtu temAM katakaphaLa nAMkhI mATIne nIce besADI deze. ema te pANune sApha karIne ja pIze. tethI te pANIno mULa, svAda pAmI prasanna thaze te prakAre je agAnI viSayenA mithyA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke 141 sukhamAM lubdha che te sAcA sukhane svAda na pamatAM kaSAyane janma svAda pAma magna thAya che. te Iyisukhane ja sukha mAnI tenI vAbanI vedanAmAM ja baLe che, tene vAraMvAra bhogave che; sahajasukhanA. svAdane na pAmatAM kaSAya ane rAgadveSabhAvanA svAdane pAme che. paraMtu "bramathI mAne che ke meM sukha bhogavyuM. A anAdikALanuM mahA ajJAna che. - vivekI sajajana saMta puruSa sAcA sukhanA kAmI thaI, jemA kAkaphaLa nAMkhI ravaccha pANI pIvAvALAe mATIne judI pADI svaccha pANI pIdhuM tema, bhedavijJAna utpanna karanAra zuddha nizcaya nayanI daSTiThArA rAganA svAdane alaga karI nirmaLa AtmAnA svAdane anubhavatAM sahajasukhane pAmI parama tRpta thAya che. iMdriyasukhane bhoga te malIna kaSAyanA melane bhoga che. sahaja atIndriya sukhano bhoga te svaccha nirmaLa AtmAnA sukhaguNane bhoga che. A sahaja sukhanA bhogavaTAmAM vItarAgatA che tenAthI karmane baMdha thatA nathI paraMtuSkarmanI nirjarA thAya che. ikiyasukha parAdhIna che paNuM sahajasukha svAdhIna che. te sahaja sukhanAM anurbhavamAM nathI IkiyenI jarUra ke nathI bAhya padArthonI jarUra. ikiya sukha jenA Azraye maLe che te padArtho bagaDI jatAM te bAdhAvALuM ke viddhavALuM thaI jAya che jyAre sahajasukha svAdhIna ke svAvalaMbI hevAthI bAdhA rahita che. ikiyasukhane sadatara nAza. hoya che. pitAne deha chUTavAthI ke AzrayIbhUta (jenA AdhAre Idriyasukha anubhavAya che) viSaya padArthone viyoga thavAthI te rahetuM. nathI. paraMtu A sahajasukha avinAzI, AtmAne svabhAva hovAthI hameza rahe che, nAza pAmatuM nathI. indriyasukha rAgabhAva vinA bhegavIzakatuM nathI tethI karmabaMdhanuM kAraNa che; te sahajasukha vItarAgatAthI prApta thAya che tethI tyAM baMdha nathI paraMtu pUrvabaMdhanane nAza thAya che Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 Iyisukha AkuLatAvALuM che, viSama che, samatArUpa nathI, jyAre atI driya sukha nirAkuLa che tathA samatA svarUpa che. ikiyasukha viSa che, sahaja sukha amRta che. Idiyasukha adhikAra che to sahaja sukha prakAza che. Ikiya sukha roga che, sahajasukha nIroga che; Ithisukha kRSNa che, sahaja sukha ta che. Idiya sukha kaDavuM che, sahajasukha miSTa che. Idriya sukha AkuLatArUpa, tApamaya che, sahajasukha zItaLa che. iMdriya sukha beDI che, sahaja sukha alaMkAra che. Idiya sukha mRtyu che, sahaja sukha jIvana che; ikiya sukha uparathI suMdara indravaraNuM jherI phaLa che, sahaja sukhamiSTa Ayuvardhaka puSTikAraka phaLa che. Idivya sukha vAsarahita puSpa che, sahaja sukha parama sugaMdhita puSpa che, ikiya sukha bhayaMkara jaMgala che, sahaja sukha mAhara bagIco che; ISyi sukha khAruM pANI che, sahajasukha mIThuM pANI che; Idriya sukha gadheDAnA svara jevuM che, sahajasukha keyalanA svara jevuM che. Idriya sukha kAgaDo che, sahaja sukha haMsa che, Indriya mukha kAcane kaTake che, sahaja sukha amUlya ratna che. indriya sukha pavananI AMdhI (vaTALiyo) che, sahaja sukha maMda sugaMdha pavana che. Ikiya sukha rAtri che, sahajasukha prabhAta che; diya sukha dareka prakAre tyAgavA lAgyA che, te sahajukha dareka prakAre grahaNa karavA yogya che; eka saMsArane bhayaMkara mArga che to bIjuM sahaja sukha muktino suMdara sarala rAjamArga che, pratyeka AtmajJAnI bhale nArakI heya, pazu hoya ke deva heya, daridrI manuSya heya ke dhanavAna manuSya heya, kurUpa hoya ke surUpa haya, baLavAna hoya ke nirbaLa heya, bahu zAstrane jANanAra hoya ke abhaNa hoya, vanamAM hoya ke -mahelamAM heya, rAta hoya ke divasa hoya, savAra hoya ke sAMja hoya, pratyeka sthAne, pratyeka samaye, pratyeka avasthAmAM te sahajasukha prApta karI zake che. paraMtu indriyasukhanI sAmagrI darekane maLavI durlabha Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 che, tethI puNyanA udaye jene icchita viSayoga maLe te indriyasukha pAmI zake, dareka prANI pAmI zake nahIM. paropakArIzrI guru jagatanA prANIone sahajasukha kyAM che. te batAve che ke A sukha ke jaDa padArthamAM nathI ke nathI e bIjA pAsethI keIne maLI zakatuM. A sukha pratyekanA AtmAmAM che. AtmAmAthI ja keI paravastunI sahAyatA vinA pratyekane maLI zake che. A svAdhIna che, pratyekanI pitAnI saMpatti che. pratyeka jIva A sukha bhaDArane bhUlyo che. tethI mRgatRSNAnI mAphaka dukhita che, saMtApita che. sukhane mATe IkiyenA viSayamAM bhaTake che, paraMtu sukha pAmI zakato nathI, tethI sukhI thaI zakato nathI, saMtApa maTADI zakato nathI, saMsAranA duHkhane aMta karI zakato nathI. saMsAranAM dukhe, ikiyasukhanI tRSNane vaza thayela prANIone sahana karavAM paDe che. havaza, bhramavaza, ajJAnavaza prANI pitAnI pAse amRta hevA. chatAM paNa tene patto lAgyo nathI eTale duHkhI thaI rahyo che. saMsAra, zarIra ane bhegenuM zuM svarUpa che e barAbara samajI je kaI A duHkhamaya saMsArathI pAra thavA Icache, A apavitra zarIranA kedakhAnAmAMthI sadAne mATe chUTavA Icache, A nIrasa viSe nI chetarAmaNIthI bacavA Icche, ane sadA sukhamaya jIvana vyatIta karavA Icche, tene ucita che ke te A sahajasukha pratye potAne vizvAsa daDha kare. ratnane oLakhI jhaverI bane. IdiyasukharUpI kAcanA kaTakAne ratna samajI potAnI jAtane na chetare. sahajasukha pitAnI, pAse che, pitAne ja svabhAva che, pitAne ja guNa che, ema jANI pratyeka vicArazIla manuSya ati harSita thavuM joIe. barAbara rIte pitAnA AtmAne jANavo joIe. tenA sAdhanene samajI levA joIe ke jethI pitAne sahajasukha maLI zake A sAdhanane lakSa rAkhI AgaLa kathana karIzuM. jainAcAryone A sahajasukhanA sabaMdhamAM zuM abhiprAya che te have TAMkuM chuM. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 144 !. (1) zrI kuMdakuMdAcArya zrI pravacanasAramAM kahe che - sokkhaM vA puNa dukkhaM; kevalaNANissa patthi dehagadaM / 1 licitta, vAta te che 20 || vaLI arihaMta prabhune Iyijanya jJAna tathA sukha dukha nathIparaMtu sahaja atI driya jJAna ane sahaja atIndriya sukha che. timiraharA jai diTThI, jaNassa dIveNa Nathi kAdavvaM / . taha sokkhaM sayamAdA, visayA kiM tattha kuvvati // 6 // | * jenI dRSTi-netra AMkha aMdhArAmAM joI zake che tene dIpakanI. kAMI jarUra nathI, tema svayaM AtmA sahaja sukharUpa che te pachI indriyanA viSayenI zI AvazyakatA che? sokkhaM sahAvasiddhaM, Nasthi surANaM pi siddhmuvdese| te dehavedaNaTTA ramaMti visayesu rammesu / / 7 / / sukha te AtmAne svabhAva che. svAbhAvika sukha te ne paNa hetuM nathI. tethI te dehanI vedanAthI pIDita thaI ramaNika viSamAM rame che. taM devadevadevaM jadivaravasahaM guru tiloyasa / / paNamaMti je maNussA, te sokkhaM akkhayaM jati / / 71-6 / / 'je manuSya, devedranA paNa deva, sAdhumAM uttamamAM paNa zreSTha, traNa lekinA guru evA zrI arihata prabhune bhAvathI namaskAra kare che te avinAzI sahajasukhane pAme che. - edahi rado NicaM saMtuTTho hohi Nizcamedami / ' edeNa hohi tito to hohadi uttama sokkhaM // 219 // A AtmasvarUpamAM nitya rakta thA, emAM ja saMtoSa rAkha, emAM ja tRpta rahe che tene uttama sahaja sukha prApta thaze. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 (zrI) kuMdakuMdAcArya, samayasAramAM kahe che - jo samayapAhuDamiNaM paDhidUNaya acchataccado NAhU~ / ' acche ThAhidi cedA so pAvadi uttama sukkhaM / / 437 // je A samayasAra graMthane vAMcI, graMthanA artha ane bhAvene jANuM, zuddha Atmika padArthamAM sthira thaze te uttama sukhane pAmaze. (3) zrI kuMdakuMdAcArya darzanapAhuDamAM kahe che - lakhUNa ya maNuyattaM sahiyaM taha uttameNa gutteNa / laddhaNa ya sammatta akkhayasukkhaM lahadi mokkhaM ca // 34 // uttama gotrasahita manuSyapaNuM pAmI prANI samyakSadarzanane pAmI avinAzI sukhane tathA mokSane pAme che. (4) zrI kuMdakuMdAcArya, cAritrapAhuDamAM kahe che - cArittasamArUDho appAsu paraM Na Ihae NANI / pAvai aireNa suhaM aNovamaM jANa Nicchayado // 43 // je jJAnI AtmA cAritrane dhAraNa karI, parabhAva ane padArthane AtmAmAM na joDe-sarvaparathI rAgadveSa cheDe te jJAnI zIdhra anupama sahajasukhane pAme che ema jANe (5) zrI kuMdakuMdAcArya bhAvapAhuDamAM kahe che - bhAveha bhAvasuddhaM appA suvisuddhaNimmalaM ceva / lahu caugai caiUNaM jai icchasi sAsayaM sukkhaM // 60 // cAragatirUpa saMsArathI chUTI zIgha zAzvata sahajasukhane icche che te bhAvone zuddha karI, zuddha AtmAnI bhAvanA kare. sivamajarAmaraliMgamaNovamamuttamaM paramavimalamatulaM / pattA varasiddhisuhaM jiNabhAvaNabhAviyA jIvA // 162 // 10 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14: je jinabhAvamA (paramazAMta-upazabhAva)ne bhAve che te jIva uttama muktisukhane pAme che. je sukha kalyANarUpa che, ajara che, amara che,' anupama che; uttama che, zreSTha che, prazaMsanIya che, zudda che, mahAna che. (6) zrI kuMdakuMdasvAmI meAkSapAhuDamAM kahe che H~~ mayamAyakoharahio loheNa vivajjio ya jo jIvo / NimmalasahAvajutto so pAvai uttamaM sokkhaM || 45|| je jIva mada, mAyA, krodha, leAbhathI rahita che, nirmaLa svabhAvathI yukta che te uttama sahagukhane pAme che. veragapatI sAhU paradavyaparammuho ya jo hodi / saMsArasuhaviraze sagasuddhasuhesu aNuratto // 101 // je sAdhu vairAgyavAna che, paratryathI parAMgamukha che, sauMsAranAM sukhathI virakta che. te ja pAtAnA Atmika zuddha sahajasukhamAM lIna hAya che (7) zrI vaTTakarasvAmI-mUlAcAra-dizAnuprekSAmAM darzAve cheH-- uvasama dayA ya khaMtI vaDDhai veraggadA ya jaha jaha se 1 taha taha ya moksasokkhaM akkhINaM bhAviyaM hoi ||63 || jema jema zAMtabhAva, dayA, kSamA, vairAgya vamAna thAya che tema tema avinAzI sahaja mekSa sukhanI bhAvanA vadhu mAna thAya che, adhika adhika sukha anubhavamAM Ave che. uvasamakhayamitsaM vA bodhi laDhUNa bhaviyapuMDario / tavasaMjamasaMjutto akkhayasokkhaM tadA lahadi // 70 // je bhavya upazama, jJAyika ke kSayApazama samyaktvane prApta karI tapa, sayama pALaze te te akSaya sahajasukhane pAmaze. (8) zrI vakaeNrasvAmI--mUlAcAra, aNugArabhAvanAmAM lakhe cheH-- Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 egataM maggaMtA susamaNA varagaMdhahasthiNo dhIrA / sukkajyANaradIyA muttisuhaM uttamaM pattA // 20 // je uttama sAdhu ekAMtane zodhavAvALe che, gadha hasti samAna dhIra che ane zukaladhyAnamAM rakata-lIna che te uttama mukti sukhane pAme che. (9) zrI samaMtabhadrAcArya svaya bhUstetramAM jaNUve che. duritamalakalaMkamaSTakaM nirupamayogavalena nirdahan / abhavabhavasaukhyavAn bhavAn bhavatu mamApi bhavopazAMtaye / / he suvratasvAmI ! Ape anupama dhyAnanA baLathI ATha kamaLa kalakane bhasmIbhUta karyuM, mokSanA sahajasukhane prApta karI parama sukhI thayA. ApanA prasAdathI bhAre saMsAra paNa aMta pAme. (10) svAmI samatalaba, ratnAkaraDa zrAvakAcAramAM samajAve chejnmjraamymrnnaiH zokairdu kharbhayaizca parimuktam / nirvANaM zuddhasukhaM niHzreyasamiSyate nityam // 131 / / janma, jarA, ga, maraNa, zoka, duHkha ane sAta bhayathI rahita, avinAzI tathA kalyANamaya sahaja zuddha sukha te mekSa kahevAya che, (11) zrI pUjyapAdasvAmI cheSTApadezamAM kahe che - svasaMvedanasuvyaktastanumAtro niratyayaH / atyaMtasaukhyavAnAtmA lokAlokavilokanaH / / 21 // A AtmA AtmAnubhavathI pragaTa thAya che, deha pramANa che, avinAzI che, atyaMta sahaja sukhathI pUrNa che ane kAlakane jevAvALe che. AtmAnuSThAnaniSThasya vyavahArabahiHsthiteH / jAyate paramAnaMdaH kazcidyogena yoginaH // 47 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 je gI vyavahAranA prapathI dUra rahI AtmabhAvanAmAM lIna thAya che tene gAbhyAsa dvArA keI apUrva paramAnaMdamaya sahajasukhA prApta hoya che. (12) zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe che - pracyAvya viSayebhyo'haM mAM mayaiva mayi sthitam / vodhAtmAnaM prapanno'smi paramAnaMdanirvRtam // 32 // jyAre huM IdriyanA viSayathI alaga thaI, potAnI dvArA potAne pitAnAmA sthApita karuM chuM tyAre paramAnaMdamaya sahajasukhathI pUrNa jJAnamaya bhAvane prApta karuM chu. sukhamArabdhayogasya bahirduHkhamathAtmani / bahirevAsukhaM saukhyamadhyAma bhAvitAtmanaH / / 52 // je dhyAnane prAraMbha kare che tene AtmAmAM kaSTa ane bahAra sukha jaNAya che. paraMtu jenI AtmabhAvanA draDha thaI gaI che tene bahAra duHkha ane AtmAmA sahajasukha anubhavamAM Ave che. "pariNamamA to je amRta ja che, paNa prathama dazAe kALakuTa viSanI peThe mujhave che evA zrI sayamane namaskAra." (13) zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM upadeze che - sa dharmA yatra nAdharmastatsukhaM yatra nAsukhaM / tajjJAnaM yatra nAjJAnaM sA gatiryatra nAgatiH // 46 // te ja dharma che, jyAM adharma nathI. te ja sukha che, jyAM duHkha nathI. te ja jJAna che jyAM ajJAna nathI. te ja gati che, jyAMthI bIjI gati thatI nathI. ArAdhyo bhagavAna jagattrayagururvRttiH satAM sammatA / / kezastaccaraNasmRtiH kSatirapi praprakSayaH karmaNAm / / sAdhyaM siddhisukhaM kriyAn parimitaH kAcho manaHsAdhanam / samyak cetasi cintayantu vidhuraM kiM vA samAdhau budhAH // 112 / / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 samAdhi-dhyAnamAM ArAdhanA te traNa jagatanA guru bhagavAnanI thAya che pravRtti te uttama puruSae prazaMsavAgya che; kaSTa te mAtra bhagavAnanA caraNonuM smaraNa karavuM eTaluM ja che. kharca mAtra karmonI ghaNI nirjarA hoya che e ja che, temAM kALa keTaluM lAge? be ja ghaDI jeTalA thaDA samayamAM ja te siddha thAya che. sAdhana paNa mAtra pitAnuM mana ane phaLa te juo mekSanuM sahaja atIndriya sukha zAzvatakALa sudhInuM che. ene samyapha prakAre vicAra kare. samAdhimAM kAMI kaSTa nathI paraMtu sahajasukhane parama lAbha che. tyajatu tapase cakraM cakrI yatastapasaH phalaM / sukhamanupamaM svotthaM nityaM tato na tadbhutam // idamiha mahaccitraM yattadviSaM viSayAtmakaM / punarapi sudhostyaktaM bhoktuM jahAti mahattapaH // 165 / / cakavana tapane mATe cakraratnane tyAga kare che kAraNa ke tapanuM phaLa anupama, AtmAthI utpanna (svAdhIna) zAzvata sahajasukhanI prApti che. AmA te kaMI Azcarya nathI paraMtu Azcarya to e che ke je kaI subuddhi tyAgelA viSasamAna viSayasukhane punaH bhogavavA mahAna evA tapane choDI de che sukhI sukhamihAnyatra duHkhI duHkha samaznute / sukhaM sakalasaMnyAso dukhaM tasya viparyayaH // 187 / / A lekamAM sahajasukha pAmI je sukhI che te paralokamAM sukhI rahe che. je ahIM tRSNAthI dukhI che te paralokamAM dukhI rahe che. vastutaH jyAM sarva padArthonA mahane tyAga che tyAM sukha che. jyAM paravastuonuM grahaNa che tyAM duHkha che. ' * AtmannAmavilopanAtmacaritairAsIdurAtmA ciraM svAtmA syAH sakalAtmanInacaritairAtmIkRtairAtmanaH / / AtmetyAM paramAtmatAM pratipatanpratyAtmavidyAtmakaH / svAtmo'sthAtmasukho niSIdasi lasannadhyAtmamadhyAtmanA / / 193 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 he Atmana tuM AtmajJAnane lepa karanAra viSayakaSAyAdimAM pravRtti thaI cirakALathI durAcArI rahyo che. have jo tuM AtmAnuM saMpUrNa kalyANa karanAra jJAnavairAgyAdiTha tArA pitAnA ja bhAvone grahaNa kare te tu zreSTha paramAtmAnI dazAne prApta thAya ane kaivalyajJAnI thAya tathA pitAnA AtmAthI ja utpana svAdhIna Atmika sahajasukhathI prakAzamAna thAya ane pitAnA zuddhAtmika bhAve sahita potAnA adhyAtmasvarUpamAM sthira thAya. svAdhInyAduHkhamapyAsItsukhaM yadi tapasvinAm / svAdhInasukhasampannA na siddhAH sukhinaH katham / / 265 / je tapasvI svAdhIna che te kAyAkaleza tapanuM duHkha bahArathI bhogavata dekhAya che paraMtu aMtaragamAM sukhI che. te parama svAdhIna. sukhathI pUrNa siddha bhagavAna sadA sukhI kema na hoya! siha sahaja sukhamAM sadA magna rahe che. (14) amRtacaMdrAcArya puruSArthasihayupAyamAM kahe che - kRtakRtyaH paramapade paramAtmA sakalavipayaviSayAtmA / paramAnandanimagno jJAnamayo naMdati sadaiva // 224 // paramapadamA sthita, sarva padArthone jANanAra, kRtakRtya, jJAnamaya paramAtmA sadA pitAnA paramAnaMdamAM magna rahe che. (15) zrI amRtaca drAcArya tatvArthasAramAM jaNAve che - saMsAravipayAtItaM siddhAnAmavyayaM sukham / avyAvAdhamiti proktaM paramaM paramarpimiH // 45-8 // sihabhagavAnane saMsAranA viSayathI atIta, bAdhArahita avinAzI utkRSTa sahajasukha hoya che ema parama RSioe kahyuM che. puNyakarmavipAkAzca sukhamiSTendriyArthajam karmaklazavimohAca mokSe sukhamanuttamam // 49-8 / / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 saMsAramAM puNyakarmanA vipAka (phaLa)thI iMdriyonuM iSTa sukha bhAse che paraMtu mekSamAM sarva kabA kaleza maTI javAthI svAbhAvika anupama uttama sukha che. (16) zrI amRtacaMdrAcArya samayasAra kalazamAM kahe che - caigupya jaDarUpatAM ca daghatoH kRtvA vibhAga dvayorantAruNadAraNena parito jJAnasya rAgasya ca / bhedajJAnamudeti nirmalamidaM modadhvamadhyAsitAH zuddhajJAnaghanaughamekamadhunA santo dvitIyacyutAH // 2-5 // rAgapaNuM te jaDano dharma che, AtmAne dharma caiitanyapaNuM che. e pramANe rAga ane jJAna guNanuM nirmaLa bhedajJAna jyAre udaya pAme che tyAre te he! saMtapuruSa,rAgathI udAsIna thaI zuddha jJAnamaya eka AtmAne ja anubhava karI temAM lIna thaI sahajasukhane AsvAda le. ekameva hi tatsvAdyaM vipadAmapadaM padam / apAva mAnti pacacAri capu ! 7-6 adhyAya kalaza gAthA 139 je padamAM Apattio nathI te eka AtmAnA zuddhapadane svAda levA joIe jethI sahajasukha prApta thAya. tenA AgaLa anya sarva pade ayogya jaNAya che. ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA nivasanti nitye / vikalpajAlacyutazAntacittAsta eva sAkSAdamRtaM pibaMti // 24-2 a. ka. gA. 70 je koI vyavahAranaya ane nizvayanane pakSapAta tyAgI pitAnA AtmAnA svabhAvamAM nitya magana thaI jAya che, te sarva vikalpajALAthI sukta hevAthI ane zAMta citta hevAthI sAkSAta sahajusuarU amRtane pIve che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra. yaH pUrvabhAvakRtakarmavipadrumANAM . - . mu pAni na svata para jhUmaH | ApAtakAlaramaNIyamudaramyaM nirmAmacari zataruM saH 32-1 adhyAya ka. gAthA ra3ra je kaI mahAtmA pUrve bAdhelAM kamApI viyavonA phaLane bhagavatAM raMjAyamAna thatA nathI kintu pitAnAmAM ja tRpta rahe che, te kamarahita sahasukhanI evI dazAne pahoMce che ke jethI A janmamAM paNa sukhI rahe che ane AgAmI kALamAM paNa sukhI raheze. atyaMta bhAvayitvA viratamavirataM karmaNastatphalAba praspaSTaM nATayitvA pralayanamakhilAjJAnasaMcetanAyAH / pUrNa kRtvA svabhAvaM svarasaparigataM jJAnasaMcetanA svAM tAjuMnAdayantiH prazamaramita sarvoiviMtu 40-a. ka. gAthA 233 * je kaI karmathI ane karmanA phaLathI niraMtara atyaMta virakta paNanI bhAvanA karI saMpUrNa ajJAna cetanAnA nAzane spaSTapaNe nRtya karAvI, ajJAna dazAne nAza karI Atmika rasathI pUrNa potAnI jJAnacetanAthI pitAnA svabhAvane pUrNa karI tene pitAnI aMdara lIna kare che te zAMtarasathI pUrNa sahaja sukhAmRtane sarvakALa pIve che. * (17) zrI nAgasenamuni tasvAnuzAsanamAM kahe che - * * tadevAnubhavaMzcAyamekAmyaM paramRcchati / - tathAMbhAthInamAnaMti vAvAbhAva. 70 || * je kaI pitAnA AtmAne anubhava karatAM paramaM ekAgra bhAvane prApta karI le che te vacanathI agocara svAdhIna sahaja AnaMdane pAme che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 na muhyati na saMzete na svArthAnadhyavasyati / na rajyate na ca dRSTi kiMtu svasthaH pratikSaNaM // 237 / / trikAlaviSayaM jJeyamAtmAnaM ca yathAsthitaM / jAnan pazyaMzca niHzepamudAste sa tadA prabhuH / / 238 // anaMtajJAnahagvIryavaitRSNyamayamavyayaM / sukhaM cAnubhavatyeSa tatrAtIMdriyamacyutaH // 239 // nanu cAkSaistadarthAnAmanumoktuH sukhaM bhavet / atIndriyeSu mukteSu mokSe tatkIdRzaM sukhaM // 240 // iti cenmanyase mohAttanna zreyo mataM yataH / nAdyApi vatsa tvaM vetsi svarUpaM sukhaduHkhayoH // 241 / / AtmAyattaM nirAbAdhamatIMdriyamanazvaraM / ghAtikarmakSayodbhUtaM yattanmokSasukhaM viduH / / 242 / / yattu sAMsArikaM saukhyaM rAgAtmakamazAzvataM / svaparadravyasaMbhUtaM tRSNAsaMtApakAraNaM // 243 // mohadrohamadanodhamAyAlobhanibaMdhanaM / duHkhakAraNaM badhasya hetutvAdduHkhameva tat / / 244 // tanmohasyaiva mAhAtmyaM vipayebhyo'pi yat sukhaM / yatpaTolamapi svAdu zleSmaNastadvimitaM // 245 // / yadana cakriNAM saukhyaM yacca kharge divaukasAM / ' kalayApi na tattulyaM sukhasya paramAtmanAM // 246 // zuddha dazAmAM A AtmA nathI moha karate, nathI sazaya karatA, nathI reya padArthomAM bhramabhAva rAkhato, nathI rAga karato ke nathI Sa karato, paraMtu pratisamaya potAnA svarUpamAM lIna rahe che. traNe kALanA sarva jANavA gya padArthone tathA pitAne paNa tethArUpa jANe che, dekhe che tyAre te prabhu udAsInA vItarAga banI rahe che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya ane tRSNanA abhAva svarUpa, avinAzI, atI diya tathA avyaya sahajasukhane te azruta bhagavAna. anubhava karatA rahe che, IoithI padArthone bhegavavAthI te sukha he zake che paraMtu mekSamAM jyAM Idriyano abhAva hovAthI kevI rIte sukha hoI zake ? tuM ema mAnatA hoya to te yogya nathI. he vatsa! haju tuM sukha tathA duHkhanA svarUpane jANatA nathI. mekSanuM sahaja sukha svAdhIna che, bAdhArahita che, IdhyiAtIta che, avinAzI che ane cAra ghAti karmonA kSayathI utpanna che. je sasAranuM sukha che te rAgarUpa che, kSaNika che, pitAnA ane para padArthanA AdhAre hoya che ane tRSNAnA tApane vadhAranAra che, meha, dveSa, mada, krodha, mAyA, lebhanuM kAraNa che ane tethI duHkharUpI phaLa ApanAra karmabaMdhanuM kAraNa che tethI te duHkharUpa ja che. viSacothI sukha thAya che e kalpanA te mAtra mehane ja mahimA che. jema kaphanA rogane kaDavA paTela paNa svAdiSTa lAge che. cakravatI rAjAnuM sukha ane svarganA devenuM sukha A paramAtmAnA sahajasukhanI kicita paNa tulanA karI zakatuM nathI. (18) zrI pAtrakezarI muni pAtrakezarIstiotramAM kahe che - paraiH kRpaNadevakaiH svayamasatsukhaiH prArthyate / sukhaM yuvatisevanAdiparasannidhipratyayam / / tvayA tu paramAtmanA na parato yataste sukhaM / carapariNAma nirupama dhruvaM bhaje che 28 anya je yathArtha deva nathI, jene sAcuM sukha prApta nathI te parapadArthathI utpanna strIvanAdika sukhanI AkAMkSA rAkhe che paraMtu Apa te pUramAtmA che, parapadArthathI utpana sukha Apane nathI, ApanuM sahajasukha palaTAya nahi evuM, svAdhIna, arvinAzI ane nirupama che. ' , ' , " " ' ' . . (19) zrI phesenAcArya taravasAramAM, kahe che, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 jA kiMcivi calai maNo. jJANe, joissa, gahiya joyassa / tAva Na paramANaMdo uppajnaI paramasokkhayaro || 60 // dhyAnane viSe jyAM sudhI "yegI-dhyAnInuM mana caMcaLa che tyAM sudhI te parama sahaja sukhakArI paramAnadanA lAbha meLavI zakatA nathI. (20) zrI yogendrAcArya yogasArabhAM he : jo Nimmala appA muNai vayasaMjamusaMjuttu / tara lahu pAvas siddha suhu iu jiNaNAhaha vuttu // 30 // je kAI vrata, sauMyamathI yukta thaI nirmaLa AtmAne dhyAve che te zIghra sahajasukhane pAme che ema jinendrabhagavAne kahyuM che. appaya appu muNaMtayahaM kiNNehA phalu hoi / kevalaNANu vipariNavai sAsaya sukhkhu lahei // 61 // AtmAdvArA peAtAnA AtmAnu` manana karavAthI apUrva phaLa krema! na thAya? kevaLajJAna pragaTe che; avinAzI sahajasukha prApta thAya che. sAgAru vi NAgAruhu vi jo appANi vasei so pAvai lahu siddhasuha jiNavaru ema bhaNei // 64 // gRhastha heAya ke sAdhu heya paNa je kaI AtmAmAM ramaNa karaze' te zIdhra sahaja siddha sukhane pAmaze ema jinedrabhagavAne kahyuM che. jo sammattapANu vuhu so tayaloya pahANu / kevalaNANa vi saha lahai sAsayasukkhaNihANu // 90 // ne jJAnI vizeSatAthI ( adhAnayo ) sabhyairzanavarata che, ta traNe leAkamA pradhAna che; te ja avinAzI sahajasukhanA bhaMDAra.. kevaLajJAnane pAmI zakaze. jo samasukkhaNilINaM vuhu puNa puNa appa muNei / kammakkhau kari so viphuDu lahu NivvANa lahei // 92 // 4 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 je buddhimAna sahaja sam sukhamAM lIna thaI vAravAra AtmAnuM -dhyAna kare che te ka aa ya karI zaghra nirvANane pAme che. jo appA suddhavi suNaI asuisarIravibhiSNu / so jANai sacchai sabalu sAsayasukravahalINu // 94 // je A apavitra sarIrathI bhinna zuddha AtmAne anubhava kare che te sarva zAone jANe che tathA te vinAzI sahaja sukhamAM lIna che. bajjiya sayalaviyapyahaM paramasamAhi lahaMti / jaM vedadi sANaMda phuDDu so sitramukkha bhaNati // 96 // je sava sakalpavikalpathI rahita thaI parama samAdhine pAme che te je sahaja sukhane vede che tene memukha kahyuM che. (21) zrI amitagati AcArya tattvabhAvanAmAM kahe cheH-- sarvajJaH sarvadarzI bhavamaraNajarAtaMkazokavyatIto / lavdhAtmIyastrabhAvaH kSatasakalnalaH zazvadAtmAnapAyaH || dakSai. saMkocitAbhavasRticakitairlokayAtrAnapekSaiH / naSTAvAdhAtmanInasthira vizadasukhaprAptaye ciMtanIyaH // 123 // je kAI khAdhArahita, Atmika, sthira, nirmULa sahajasukhane prApta karavA kahe che, te catura puruSane ucita che ke janma maraNathI bhayabhIta thaI, saMsAra paribhramaNathI uddIna thaI, iMdriyezane sa kAcI te paramAtmAnuM ciMtavana kare ke je sana che, sadI che, janma, maraNa, jarA, rega ane rokathI rahita che, peAtAnA AtmasvabhAvamAM lIna che, sa maLathI rahita che ane sadA avinAzI che. asimasikRSi vidyAzilpavANijyayogaiH / tanudhanasutahetoH karma yAdRkaropi. // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa7 sakRdapi yadi tAdRk saMyamArtha vidhatse / sukhamamalamanaMtaM kiM tadA nAznuSe'lam // 66 // he bhavya' jevo parizrama tuM zarIrarakSA, dhanaprApti ane putra lAbhane mATe asi, masi, kRSi, vidyA, zilpa ane vANijya e. cha prakAranI AjIvikAnI sAdhanAmAM gUMthAIne kare che te parizramaekavAra paNa saMyamane mATe Adare te nirmala, anaMta sahajasukha kema na bhogavI zake? avazya paramAnadane pAmIza. (22) zrI padmanadimuni dhammarasAyaNamA kahe che - avvAvAhamaNataM jarA sokkhaM karei jIvANaM / / tamA saMkaraNAmo hoi jiNo Natthi saMdeho // 125 // jinendranA svarUpanA dhyAnathI jIvene bAdhArahita ane anaMta. sahajasukha prApta hoya che tethI te jinendrane "zaMkara" nA nAmathI sabaMdhe che, temAM sadeha nathI. jai icchaya paramapayaM avvAvAhaM aNovarma sokkhaM / tihuvaNavaMdiyacalaNaM Namaha jiNaMdaM payatteNa // 131 // je tuM bAdhArahita, anupama sahajasukhathI pUrNa paramapadane. Icche che te traNa lekane vaMdanika jenAM caraNa che evA jidra bhagavAnane bhAvapUrvaka namaskAra kara. Na vi asthi mANusANaM AdasamutthaM ciya viSayAtIdaM / anvucchiNNaM ca suhaM aNovamaM jaM ca siddhANaM // 190 // siddha bhagavAnane jevu AtmAthI utpanA, viSayathI rahita, anupama, avinAzI sukha che tevuM sukha manuSyane paNa nathI hotuM. (23) zrI kulabhadrAcArya sArasamuccayamAM kahe che. kAmakrodhastathA mohanayo'pyete mahAdvipaH / etena nirjitA yAvattAvatsaukhyaM kuto nRNAm // 26 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jyAM sudhI manuSya kAma, krodha ane meha e traNa zatruone chatyA nathI paNa temane vaza pote varte che tyAM sudhI sahajasukha kevI rIte maLI zake? dharma eva sadA kAryo muktvA vyApAramanyataH / "ca. karoti para saurca cArjiLA saMjAma che 18 | parapadArtha upara rAga tajI, sarva anya pravRtti tajI, tAre sadA dharmanuM pAlana karavuM joIe. te dharma sahaja uttama sukhane Apato rahe che ane ane mokSane meLApa karAve che dharmAmRtaM sadA peyaM duHkhAtaMkavinAzanam / yasmin pIte paraM saukhyaM jIvAnAM jAyate sadA // 63 // duHkharUpI rogane nAza karavAvALA dharmarUpI amRtanuM pAna sadA karavuM te pIvAthI sadA chone sahaja ane uttama sukha pragaTe che. dharma eva sadA trAtA jIvAnAM duHkhakhaMkaTAt / tasmAtkuruta bho yatnaM yatrAnaMtasukhaprade / / 72 // yattvayA na kRto dharmaH sadA mokSasukhAvahaH / prasannamanasA yena tena duHkhI bhavAnIha / / 73 // dukha saMkaTothI jIvanI sadA rakSA dharma ja kare che. tethI A -anaMtasukhane ApanAra dharmamAM prayatna karavo joIe. prasanna mana sahita mokSasukhaprada dharmanuM sevana te haju sudhI karyuM nathI tethI tuM duHkhI rahyo che. indriyaprasaraM ruddhvA svAtmAnaM vazamAnayet / yena nirvANasaukhyasya bhAjanaM tvaM prapatsyase // 134 // IdinA phelAvAne (pravRttine) rekI, pitAnA AtmAne pitAne vaza kare to tu avazya nirvANanuM sahaja sukha pAmI zakIza. rope roSaM paraM kRtvA mAne mAnaM vidhAya ca / saMge saMgaM parityajya svAtmAdhonasukhaM kuru // 191 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha pratye barAbara krodha karI, mAnathI mAnane tiraskAra karI parigrahane viSe parigrahane tajI svAdhIna sahajasukhane prApta kara. ArtaraudraparityAgAd dharmazuklasamAzrayAt / jIvaH prApnoti nirvANamanantasukhamacyutaM // 226 // ArtadhyAnane raudradhyAnane tyAga karavAthI ane dharmadhyAna ne zukaladhyAnane Azraya karavAthI jIva mokSanA ananta ane avinAzI sahajasukhane prApta kare che nirmamatve sadA saukhyaM saMsArasthiticchedanam / jAyate paramotkRSTamAtmanaH saMsthite sati // 235 // sarva parapadArthonI mamatA tyAgavAthI ane AtmAmAM sthita thavAthI parameSTa sahaja sukha prApta thAya che je sasAranI sthitine chedI nAkhe che. prajJA tathA ca maitrI ca samatA karuNA kSamA / samyakatvasahitA sevyA siddhisaukhyasukhapradA / / 267 / / samyagadarzanapUrvaka bhedavijJAna, sarva sAthe maitrIbhAva, samatA, vyAbhAva ane kSamAne sadA sevavAM joIe. tethI nirvANanuM sahaja sukha prApta thaze. AtmAdhInaM tu yatsaukhyaM tatsaukhyaM varNitaM budhaiH / parAdhInaM tu yatsaukhyaM duHkhameva na tatsukhaM // 301 / / je AtmAthI utpanna svAdhIna sukha che tene ja vidvAnoe sukha kahyuM che. je parAdhIna Idriya sukha che te sukha nathI paNa duHkha ja che. parAdhInaM sukhaM kaSTaM rAjJAmapi mahaujasAM / tasmAdetat samAlocya AtmAyattaM sukhaM kuru // 302 // moTA pratApI rAjAonuM sukha paNa parAdhIna ane duHkhadAyI che tethI evo vicAra karI AtmAdhIna sahajasukhane prApta kara. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 'no saMgAjAyate saukhyaM mokSasAdhanamuttamam / saMgAca jAyate duHkhaM saMsArasya nibandhanam / / 304 / / mekSanA kAraNabhUta uttama sahaja sukha parigrahanI mamatAthI utpanna thatuM nathI. parigrahathI te saMsAranA kAraNabhUta du:kha ja thAya che. (24) zrI padmana dI muni siddhastutimAM kahe che - yaH kenApyatigADhagADhamamito dukhapradaiH pragrahaH / baddho'nyaizca naro ruSA ghanatarairApAdamAmastakaM // ekasmin zithile'pi tatra manute saukhyaM sa siddhAH punaH / kiM na syuH sukhinaH sadA virahitA bAhyAntaraibandhanaiH // 9 // keIe ke eka mANasane ghaNu gADha khadAyI baMdhanethI krodhamAM AvIne mAthAthI paga sudhI jakaDIne bA heya temAMne. eka paNa A sahaja zithila thaI jAya to te sukha mAnI le che. te pachI siddha bhagavAna je bAhyatara sarva baMdhanothI sadA rahita che te sahajasukhanA bhaktA kema nA hoya? avazya hoya. yeSAM karmanidAnajanyavividhakSutRNmukhA vyAdhayasteSAmannajalAdikauSadhigaNastacchAntaye yujyate / siddhAnAntu na karma tatkRtarujI nAtaH kimannAdibhinityAtmotthasukhAmRtAmbudhigatAstRptAsta eva dhruvam // 11 // saMsArI chane karmAnA udayathI kSudhA tRSA Adi aneka roga thAya che, tenI zAMtine mATe anna, jala, auSadhi Adine saMgraha ghaTe che. siddhone te nathI karyuM ke nathI karmakata rega. tethI anAdikanuM temane koI prayojana nathI. te nitya AtmAdhIna sahaja sukharUpI samudramAM magna rahetAM sadA tRpta rahe che. (25) zrI padmanaMdi muni dharmopadezAmRtamAM upadeze che - Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnajyotirudeti mohatamaso bhedaH samutpadyate / sAnaMdA kRtakRtyatA ca- sahasA svAMte samunmIlati / / yasyaikasmRtimAtratopi bhagavAnatraiva dehAMtare / devaH tiSThati mRgyatAM sa rabhasAdanyatra ki dhAvati / / 146 // jyAre meharUpI aMdhakAra dUra thaI jAya che, jJAnatine prakAza thAya che, te samaye aMtaraMgamAM sahajasukhane anubhava thAya che tathA kRtakRtyapaNuM jhalake che. jenA smaraNa mAtrathI ja e jJAnajyoti pragaTe che, te bhagavAna Atmadeva tArA deha devaLamAM birAje che. te tArA piDamAM tuM zIgha tenI beja kara, bahAra kyAM doDI rahyo che? minno'haM vapuSo bahirmalakRtAnnAnAvikalpaudhataH / zabdAdezca cidekamUrtiramalaH zAMtaH sadAnaMdabhAk / / ityAsthA sthiracetaso dRDhataraM sAmyAdanAraMbhiNaH / saMsArAdbhayamasti kiM yadi tadapyanyatraH kaH pratyayaH // 148 // A maLane banelA bAhya. zarIrathI huM bhinna chuM. mananA vikalpothI paNa bhinna chuM, zabdAdithI bhinna chuM, huM eka cetanAma ti chuM, nirmaLa chuM, zAMta chuM, sadA sahajasukhane dharanAra chuM. jenA cittamAM evI zraddhA haya, je zAMta hoya, AraMbha rahita heya ene saMsArathI zuM bhaya heya? te pachI bIjA bhayanuM keI kAraNa nathI. satatAbhyastabhogAnAmapyasatsukhamAtmajam / apyapUrva sadityAsthA citte yasya sa tattvavit // 150 // te tattvajJAnI che ke jenA cittamAM evI zraddhA che ke niraMtara abhyAsamAM Avatu iyi bhogenuM sukha asatya che ane AtmAthI utpanna svAdhIna sahajasukha apUrva che. sat che. (36) zrI padmanaMdimuni ekatva saptatimAM kahe che. samyaghagbodhacAritraM tritayaM muktikAraNam / ' muktAveva sukhaM tena tatra yatnoM vidhIyatAm // 13 // 11 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 samyagyadarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra e traNanI ekatAe muktino mArga che. mokSamAM ja anaMta sahajasukha che. tethI mekSane mATe prayatna karavo joIe. ajamekaM paraM zAntaM sarvopAdhivivarjitam / AtmAnamAtmanA jJAtvA tiSTedAtmani yaH sthiraH // 18 // sa evAmRtamArgasthaH sa evAmRtamaznute / sa evArhan jagannAthaH sa eva pramurIzvaraH // 19 // je kAI janmarahita, eka svarUpa, utkRSTa, zAMta ane sarva rAgAdi upAdhio rahita AtmAne AtmAdArA jANI AtmAmAM sthira thAya che te sahajAnaMdamaya mokSamArge cAlanAra che, te ja sahajAnadamaya amRtane pIve che; anubhave che; te ja ahaMta che, te ja jagatane nAtha che, te ja prabhu che, te ja Izvara che. kevalajJAnahaksaukhyakhabhAvaM tatparaM mahaH / tatra jJAne na kiM jJAtaM dRSTe dRSTaM zrute zrutam // 20 // te utkRSTa AtmA, te kevaLa jJAna, kevaLa darzana ane sahaja Anada svabhAvavata che. jeNe te AtmAne jANyA teNe zuM nA jANyuM? jeNe te AtmAne je teNe zuM nA joyuM? jeNe te AtmAne zravaNa karyo teNe zu nA zravaNa karyuM ? arthAta sarva jANyuM, dekhyuM ane zravaNa karyuM che. akSayasyAkSayAnandamahAphalabharazriyaH / tadevaikaM paraM bIjaM niHzreyasalasattaroH // 50 // A jJAnAnaMdamaya AtmA ja avinAzI ane anaMta sahaja sukharUpI mahAphaLane ApanAra mekSarUpI vRkSanuM bIja che. zuddhaM yadeva caitanyaM tadevAhaM na saMzayaH / kalpanayAnayApyetaddhInamAnandamandiram / / 52 // . Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 je zuddha caitanya che te ja huM... emAM jarAya sazaya nathI. A kalpanAthI paNa rahita te sahaja AnaMdanuM maMdira che. sAmyaM sadbodhanirmANaM zazvadAnandamandiram / sAmyaM zuddhAtmano rUpaM dvAraM mokSaikasajhana // 67 // samatA bhAva sabhyajJAnanuM nirmANa-mApanAra che. samatA bhAva zAzvata sahajAnadanu madira che. samatA bhAva zuddhAtmAnuM svarUpa che. samatA bhAva muktimahelanu eka dvAra che. (27) zrI zubhacadrAcArya nAnA vamAM lakhe cheH-- atyakSa viSayAtItaM niraupamyaM svabhAvajam / avicchinnaM sukhaM yatra sa mokSaH paripaThayate // 4-8 // jyAM atIndriya, iMdriyAnA viSayeAthI rahita, anupama, svAbhAvika, avinAzI sahajasukha che te mekSa kahevAya che. nityAnandamayaM zuddhaM citsvarupaM sanAtanam / 'pazyatyAtmani paraM jyotira dvitIyamanavyayama / / 35-18 / / huM nitya sahajAna damaya chuM, zuddha chuM, caitanyasvarUpa chuM, sanAtana ghuM, parameSkRSTa jyeAti svarUpa zru, anupama khruM, avinAzI chuM, ema nAnI petAnA aMtaramAM peAtAne dekhe che. yatsukhaM vItarAgasya muneH prazamapUrvakam / na tasyAnantabhAgo'pi prApyate tridazezvaraiH // 3-21 / / vItarAgI munine prasanna bhAvapUrvaka je sahajasukha hAya che tenA anaMtamA bhAganuM sukha paNa drone hetu nathI. sa ko'pi paramAnando vItarAgasya jAyate / yena lokatrayaizvaryamapyacintyaM tRNAyate // 18-13 // vItarAgI mahAtmAne evA kreAI paramAnada pragaTe che ke jenA AgaLa traNe leAkatu acitya aizvaya tRNusamAna bhAse che. ' Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 tasyaivAvicalaM saukhyaM tasyaiva padamavyayam / tathaiva saMpattioSa: samartya, cakSya yoginaH // 28-24 || je yAgIne samabhAva che tene nizcala sahajasukha che, tene ja avinAzI pada prApta heAya che, ane tenA ja kha dhanA nAza hAya che.. anantavIrya vijJAnadRgAnandAtmako'pyahama / kiM na pronmUlayAmyadya pratipakSaviSadrumam / / 13 - 31 // hu* anaMta vI", ana ta jJAna, anaMta darzana ane anaMta sukha svarUpa chuM. mArA pratipakSI krarUpI viSuvRkSane huM Aje ja jaDamULathI kema nA ukheDI nAMkhuM? yadakSaviSayarUpaM madrUpAttadvilakSaNam / jJAnavRttimAM rupamantotimaya mama II 64-rUra | je je padArtho chaMkriyAnA viSaya che te mArA AtmAnA svabhAvathI vilakSaNa-judA che. mArA svabhAva te sahajAnathI pUrNa aMtarrAna jyeAtimaya che. atIMdriyamanirdezyamamUrtaM kalpanAcyutama / cidAnaMdamayaM viddhi khasminnAtmAnamAtmanA / 99-32 // he Atman ! tuM AtmAne AtmAmAM AtmAthI jANuM ke huM atIndriya chu, vacanathI kahevA cegya nathI, asUtika chu, 5nAthI rahita chuM, ane cidAnaMdamaya chuM. niSkalaH karaNAtIto nirvikalpo niraJjanaH / anaMtavIryatApanno nityAnandAbhinanditaH / 73 - 42 // siddhAtmA zarIra rahita che, prakriyAthI rahita che, vikalpI rahita che, kajALanA a'janathI rahita che. anaMta vIyavaMta che ane nitya sahajAna6mAM magna che. ' ' Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tis (28) zrI jJAnabhUSaNabhaTTAraka tatvajJAna saraMgiNamAM kahe che - sa komi paramAnaMdazcidrapadhyAnato bhavet / tadaMzopi na jAyeta trijagatsvAminAmapi // 42 // zuddha caitanya svarUpanA dhyAnathI koI e sahaja paramAnaMda hoya che ke tene aza paNa IbrAdine prApta heta nathI. ye yAtA yAMti yAsyati yoginaH zivasaMpadaH / samAsAdhyaiva cidrUpaM zuddhamAnaMdamaMdiraM // 16-2 // je je gI mukti saMpadAne pAmyA che, pAme che ane pAmaze temAM zuddha sahajAnaMda ravarUpa cipanI samyak prakAre sAdhanA e sukhya kAraNa che. cidrapa kevalaH zuddha AnaMdAtmetyahaM smare / muktyai sarvajJopadezaH zlokAdvaina nirUpitaH // 22-3 // hu caitanyasvarUpa chuM, kevaLa-asahAya chuM, zuddha chuM, sahajAnadamaya chuM evuM smaraNa karuM chuM; 'muktine mATe sarvajJa bhagavAnane je upadeza che te ardhA zlokamA kahyo. sarvepAmapi kAryANAM zuddhacipaciMtanaM / / sukhaMsAdhyaM nijAdhInatvAdIhAmutra saukhyakRta / / 16-4 // sarva kAryomAM zucipanuM ciMtavana sukhathI sAdhya che kAraNa ke te pitAne AdhIna che ane A leka ane paraloka baMnemAM sahaja sukha ApanAra che. viSayAnubhave duHkha vyAkulatvAt satAM bhavet / nirAkulatvataH zuddhacidrapAnubhave sukhaM / / 19-4 // prANIone viSe bhegavavAmAM duHkha heAya che kAraNa ke temAM vyAkulatA che. paraMtu zuddha citUpanA anubhavamAM sukha hoya che kAraNa tyAM nirAkulapaNuM che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 cidrUpo'haM sa me tasmAttaM pazyAmi sukhI tataH / bhavakSitirhitaM muktirniryAso'yaM jinAgame // 116 // huM zuddha cidrupa chuM, te mAru svarUpa che tethI tene hu jo" chuM, ane tethI huM sahaja sukha prApta karuM chuM. jinAgamanA sAra paNa e che ke zuddha citrUpanA dhyAnathI saMsAraneA nAza ane hitakArI muktinI prApti heAya che. cidrUpe kevale zuddhe nityAnaMdamaye yadA / sve tiSThati tadA svasthaM kathyate paramArthataH // 12-6 // "kevaLa, zuddha, nitya sahAna damaya cidrUpasvarUpa pAtAnA svabhAvamAM sthira thAya tyAre nizcayathI tene svastha kahevAya che. nAtmadhyAnAtparaM saukhyaM nAtmadhyAnAtparaM tapaH / nAtmadhyAnAtparo jokSapathaH kApi kadAcana / / 5-8 / / AtmadhyAnathI vizeSa utkRSTa kAI anya sukha nathI, AtmadhyAnathI utkRSTa krArya anya tapa nathI, AtmadhyAnathI utkRSTa krAI vakhata kAI sthAne anya AI meAkSamA nathI. raMjane pariNAmaH syAdvibhAvo hi cidAtmani / nirAkule svabhAvaH syAttaM vinA nAsti satsukhaM // 8-15 // ( azuddha ) cidAtmAnAM 2 jana thavA rUpa pariNAmane vibhAva kahe che (AkulatA sahita rAgAdi pariNAma te AtmAnA vibhAva parizuAma che.) paraMtu je AkulatA rahita zuddha cidrupamAM bhAva-pariNAma thAya te svabhAva che. te svabhAvamAM lInatA thayA sivAya sAcu sahaja sukha maLI zakatu' nathI. bAhyasaMgatisaMgasya tyAge cenme para sukhaM / aMta: saMgatisaMAhya mavet ni tatovindra | 6-6 khAdya stra putrAdikanI saMgatine tyAgavAthI jyAre sukha maLe Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 maLe che te aMtaraMga sarva rAgAdi ane vikalpane tyAgavAthI tethI paNa vizeSa sahajasukha kema na maLe? bahUn varAna mayA muktaM savikalpaM sukhaM tataH / tannApUrve nirvikalpe sukhe'stIhA tato mama // 10-17 // meM ghaNIvAra vikalpamaya sAMsArika sukha te bhagavyAM che te keI apUrva nathI. tethI have te sukhanI tRSNA tyAgI mArI IcchA nirvikalpa sahaja sukha pAmavAnI che. jJeyajJAnaM sarAgeNa cetasA duHkhamaMginaH / nizcayazca virAgeNa cetasA sukhameva tat // 11-17 / / rAga bhAvapUrvaka cittathI je padArtho jANyA jAya che tethI prANIone AkulatA rU5 duHkha thAya che. paraMtu vItarAga bhAvapUrvaka je padArtho jANyA jAya che te ja sahajasukha che. e nizcaya che. ciMtA dukhaM sukha zAMtistasyA etatpratIyate / tacchAMtirjAyate zuddhacidrape layato'calA // 13-17 // citA e duHkha che, zAMti e sukha che e vAta je zAMtinA anubhavathI pratItimAM Ave che te nizaLa zAMti, jyAre zucipamAM lInatA prApta thaze, tyAre maLaze. yo rAgAdivinirmuktaH padArthAnakhilAnapi / jAnanirAkulatvaM yattAttvikaM tasya tatsukhaM // 17-17 // je koI rAgAdi tyAgI sarve padArthone jANe che tene nirAkulatA rahe che ane tene ja te tattvasvarUpa sAcuM sahajasukha prApta thAya che. yugapanjAyate karmamocanaM tAttvikaM sukhaM / / layAca zuddhacidrUpe nirvikalpasya yoginaH // 5-18 // je rogI saMkalpa vikalpa tajI zuddha cikipamAM lIna thAya che tene eka sAthe ja sAcuM sahajasukha ane karmanI nirjarA heya che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 . (29) banArasIdAsajInA banArasI vilAsamAMthI : savaiyA 32 laya rUpAtIta lAgI puNyapApa bhrAMti bhAgI, sahaja svabhAva mehasenAila bhedakI; jJAnakI labadhi pAI Atmaladhi AI, teja puja kAMti jAgI umaga AnandakI; rAhuke vimAna baDha kalA pragaTata para, hata jagata jese punamake caMdakI, banArasIdAsa aise ATha karma bhramabheda, sakati saMbhALa dekhI rAjA cidAna . 14 (jJAnabAvanI) amUrtika AtmAmAM lonatA thaI, puNya ane pApa e baMnenuM yathArtha svarUpa jANavAthI bhrAMti dUra thaI ane mohasenAnA baLane bhedI sahaja svabhAva pragaTayo. samyAna ane samyaphadarzana prApta thatAM parama dedIpyamAna tinA prakAzathI AnaMda ullAsa thaI rahyo. rAhunA vimAnanA dUra khasavAthI jema pUrNimAnA caMdranI kaLA pUrNapaNe pragaTa thaI zIta teja jhagajhagI rahe che, tema banArasIdAsa kahe che ke, ATha karmanA bhramane bhedI-tajI, sAvadhAna thaI cidAnaMda rAjAnI zakti ame dekhI che, anubhava karyo che. (30) 50 banArasIdAsajInA nATaka samayasAramAMthI - kavitta, janma cetana saMbhAri nija pauSa, nirakhe nija dagasa nijamarma, taba sukharUpa vimaLa avinAzika, jAMne jagata ziromaNi dharma anubhava kare zuddha cetanake, rame svabhAva vame saba karma ihi vidhi sadhe mukitake mAraga, aru samIpa Ave ziva zarma. gA. 5. anna, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre cetana pitAnA vIryane (puruSArthane pragaTa karI mija zuddhAtma jJAnadaSTithI pitAnA mane (anata jJAnAdi caitanyazakti) jue che tyAre te sukharUpa, nirmaLa, avinAzI ane jagataziromaNi evA dharma (Atmadharma) ne jANe che. te zuddha citanyane anubhava kare che, svabhAvamAM ramaNatA kare che ane sarva karmane dUra kare che. A prakAre te mukitamArganI sAdhanA kare che tethI tene sahaja mukita sukha zIdhra prApta thAya che. savaiyA 33 rAga viSedha ude jabala tabalAM, yaha chava mRSA maga dhAve, jJAna ja jaba cetanake taba, karmadazA para rUpa kahAve; karma vilakSa kare anubhau tahAM, mehamithyAtva praveza na pAve, meha gaye upaje sukha kevala, siha bhaya jagamAMhi Ave. gA. 58 a 10 jyAM sudhI anatAnubaMdhI rAga ane dveSano udaya che tyAM sudhI jIva mithyA mArgamA deDa kare che. AtmAnuM oLakhANa thavAthI jyAre bhedavijJAna pragaTe che tyAre rAgadveSa janita karma dazAne parapugalarUpa samaje che. karmathI bhinna-vilakSaNa evA AtmAne anubhava kare che tyAM meha ane mithyAtva praveza pAmatAM nathI. mohanA kSayathI kevaLajJAna-mAtra -sahajasukha pragaTe che ane jIva siddhi thAya che. punaH A saMsAramAM AvatuM nathI. chappaI: jIva karma sAga, sahaja mithyAtvasvarUpa ghara, rAga dveSa paraNati prabhAva, jAne na Apa cAra tama mithyAtva miTi gaye, bhaye samakita udhota zazi, rAga deSa kachu varatunAhi,china mAhi gaye nizi, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava abhyAsa sukha rAzi rimi, bhaya nipuNa tAraNataraNa pUra prakAza nihacala nirakhi, banArasI vaMdana caraNuM. gA. 59. a. 10 anAdi kALathI jIvane karmane soga che tethI jIva sahaje mithyAtva-ajJAnasvarUpane dhAre che. rAga ane dveSabhAvanI pariNatithI, pitAnA ane paranA svarUpane-bhedane jANato nathI. jyAre mithyAtvarUpI aMdhakAra vilaya thAya che tyAre samyakatvarUpI caMdramAne udaya. thAya che. te jJAna prakAzathI rAgadveSa e kaMI Atma padArtha nathI ema jANe che ane kSaNamAM rAgadveSa nAza pAme che. AtmAnubhavanA abhyAsa-- rUpa sahajasukhamAM ramaNatA kare che tethI AtmA te ja pUrNa paramAtmA taraNatAraNa thAya che. paramAtmAnuM evuM nizcalasvarUpa jJAnathI jANuM banArasIdAsa tenA AtmAnA caraNomA vadanA kare che. chapAI: pragaTa bhedavijJAna, ApaNuNa paraguNa jAne, para paraNati parityAga, zuddha anubhau thiti ThAne, kari anubhau abhyAsa, sahaja savara parakAse, AzravAra nireidhI, karmadhana timira vinAse; kSaya kari vibhAva samabhAva bhaji, niravikalpa nija pada gahe, nirmala vizuddha zAzvata suthira, parama atIndriya sukha lahe. gA. 11 a. 6 bheda vijJAnanA pragaTapaNAthI pratyakSa AtmA ane para-dehArdika pudagalanA svarUpane jANe che. parapadArthamAM mamatArUpa para pariNatine pariharI zuddhAtmAnubhavamAM sthita thAya che. zuddhAtmAnubhavanA abhyAsathI sahaja svabhAvarUpa saMvara pragaTe che. saMvara pragaTavAthI AzravanA sarva dvAra-mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda ane ga-eno niSedha kare che ane karmarUpI vAdaLAnA aMdhakArano vinAza thAya che. rAgAdi. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vibhAva bhAvane kSaya karI, zuddhAtmarUpa samabhAvane bhajI, saMkalpa vikalpathI rahita evA nija Atmapadane grahaNa kare che, tethI kama maLathI rahita. nirmaLa, vizuddha, avinAzI, sthira parama atIndriya sahajasukhane anubhave che. savaiyA 23 zuddha suda abheda abAdhita, bheda vijJAna su tachana ArA, atara bheda svabhAva vibhAva, kare jaDa cetanarUpa duhArA; so jilDake urameM upaje, nA ce tinhake parasaga sahArA; Atamake anubhau karite, harakhe parakhe paramAtama dhArA gA. 3 a0 6 para svabhAva rahita zuddha, svasvarUpa pradarzaka-svAdhIna, anya rUpathI rahita abheda, pramANa ane nayathI abAdhita-akhaMDita evA bheda vijJAnarUpI tIkSaNa karavatathI aMtaraMgamA svabhAva ane vibhAvane bhina. jANe che, jaDa ane cetananA ekarUpa sogathI be phADa kare che, bhinna bhinna kare che, evuM bhedavijJAna jenA ataramA pragaTe che tene para dehAdi jaDa padArthone saMga gamatuM nathI. te te zuddhAtmAnubhavathI sahajasukha AnaMda anubhave che ane paramAtmAnA svarUpane oLakhe che. (31) paM ghAnatarAyajInA ghAnatavilAsamAthI: chappaI jIva cetanAsahita, ApaNuna paraguna jAna, puggala draya aceta, Apa para kachu na pichAne; jIva amUrativata mUrati pudgala kahiye, jIva jJAnamayabhAva, bhAva jaDa pudgala lahiye; yaha bhedajJAna paragaTa bhayau, je para taja anubhau kare, se parama atIkI sukha sudhA, bhujaH bhausAgara tire 84 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17ra jIva cetavya svarUpavata che, sva ane paranA svarUpane jANe che. pudUgala te cetanArahita jaDa che, stra ane parane jANavAnI zakti enAmAM nathI jIva ama haiiMka che, pudgala mArtika che. jIvanA bhApariNAma jJAnamaya che, pudagalanA bhAve jJAnarahita jaDamaya che. e prakAranuM bhedavijJAna jene pragaTe che te parabhAvane pariharI, nija zuddhAtmane anubhava kare che. te anubhavI parama atIthi sahaja sukhAmRtane bhogave che ane A bhavasAgarane tarI jAya che. yaha asuda meM suddha, deha paramAna akhaDita, asaMkhyAta paradesa, nitya nirabhe meM paDita, eka amUrati nira upAdhi, mere ya nahi, guna anaMtajJAnAdi, sarva te hai mujhamAMhi; meM atula acala cetana vimala, sukha anaMta maue se, jaba isa prakAra bhAvata nipuna, sihakheta sahajai base. 84 A sarva azuddha che, huM te zuddha chuM. deha pramANa chuM, akhaMDita chu, asaMkhyAta pradezamaya chuM; nitya chuM, nirbhaya chuM, paMDitajJAnavata chuM, eka chuM, amUrtika chuM, sarva karma upAdhithI rahita chuM, akSaya chuM, anata jJAnAdi sarvaguNothI saMyukta chuM, atulya chuM, acaLa chuM, vimaLa citanyamaya chuM. anata sahaja sukhane dhArI chuM. A prakAre jyAre nipuNa puruSa ciMtavana kare che tyAre te sahajamAM siddhakSetrane viSe sthiti kare che. sunahu haMsa yaha sIkha, sIkha mAnau sadagurukI, gurukI Ana na lepi, lepi miththAmati urakI; urakI samatA gala, nahIM Atama anubhau sukha, sukha sarupa thira rahe jagameM udAsa sakha; kha karau nahIM tuma viSayapara, para lakhi paramAtama munahu, munahuna, ajIva jaDanAMhi nija, nija Atama vana sumahu, 8 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 he AtmanI A zikhAmaNuM zravaNa kara sannurunI zikSA bedha avadhAra, sazurunI AjJA lepanA karI hadayanI anAdinI mizyAmatine tyAga kare, aMtaramAM samabhAvane dhAraNa kara, AtmAnubhavanA sahajasukhane prApta kara, te sukhasvarUpa, AtmAmAM sthira thA. A saMsAramAM udAsInatA rAkha, iniA viSaya prati prIti nA kara, parapadArthotI. mamatA taja, paramAtmAnA svarUpanuM ciMtavana kara, achavapadArthomAM svanI mAnyatA nA kara, jaDa-pudgala te pitAnA-AtmAnA. nathI ema jANu, ane nijazuddhAtmAnA svarUpavarNananuM zravaNa kara. bhajata deva arahaMta, haMta mithyAta mehakara, karata suguru paranAma, nAma jina japUta sumana dhara; dharama dayALuta lakhata, lakhata nijarUpa amalapada, paramabhAva gahi rahata, rahata hava duSTa aSTa mada; madanabala ghaTata samatA pragaTa, pragaTa abhaya mamatA tajata, tajata ne subhAvanija apara taja, taja sudukha savasukha bhajata. 89 he bhavya. rAga, dveSa ane meha karAvanAra mithyAtvane haNanAra deva arihaMtanI bhakita kara, sadgurune namaskAra kara, manane nizcaLa karI jinezvaranA nAmane japa kara, dayAyukta dharmane sAce dharma jANa sarva karma maLathI rahita-amalanija Atma svarUpane jANa, zuddha Atma svabhAvarUpa paramabhAvane grahaNa karI; AtmasthiratA kara duSTa duHkhadAyI ATha madane tyAga, kAmanA baLane nAza karI samatAne pragaTa karI, mamatAne mUkI daI nirbhaya thA, nija svabhAvane tyAga nA kara, parasvabhAvane taja, saMsAranA duothI rahita thA ane mukitanA sahaja sukhane anubhava kara lahata bhedavijJAna, jJAnamaya jIva sujanata, jAnata pudgala anya, anya nAto bhAnata. bhArata mithyA timira, timira jAsama nahi ke koI vikalapa nAhiM, nAhiM duvidhA jasa heI, Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 hoI anaMta sukha pragaTa jaba jaba prAnI nijapada gahata, gahata na mamata lakhi geya saba, saba jagataji sivapura lahata. 90 bheda vijJAnanI prAptithI, jIvane samyapha prakAre jJAnamaya jANe che, pudgalane AtmAthI anya jJAnarahita jANe che. bhinnarUpa pudgala sAthe mAtra sayoga saMbaMdha thayo che tenI mamatADe che. jenA samAna phAI aMdhakAra nathI evA mithyAtvarUpa a dhakArane nAza kare che. AtmAmAM kaI saMkalpavikalpa nathI; tema tyAM ke anya duHkha nathI; AtmA jyAre nijapadane grahaNa kare che tyAre anaMta sahajasukha pragaTa heAya che. A jagatanA sarva padArthone yarUpa jANuM-tenI mamatA-mArApaNAnI mAnyatA taje che, ane A saMsArane tyAgI mukitanagarane prApta thAya che. kuMDaliye jo jAnai se jIva che, je mAne se jIva, jo dekhi se jIva hai, jI jIva sadIva , jIva sadIva; pIva anubhaurasa prAnI, Ana dakada suvaMda, caMda pUrana sukhadAnI; jo ja dIse darva, sarva chinabhaMgura so so. sukha kahi sake na keI, haiI jA jA je. je jANe che te jIve che. je mAne che te jIva che. je dekhe che te chava cheje niraMtara prANAthI jIve che te jIva che. jIva zAzvata che. he prANI pUrNimAnA pUrNacaMdra samAna sukhaprada ane sahaja AnaMdano samUha, namaskAra egya evA zuddhAtmAnA anubhavarasanuM pAna kara. je A para padArtho dekhAya che te sarva kSaNabhaMgura che. te kaI paNa AtmAnubhava sukhane kahI zake ema nathI. sahajasukha jenuM hAya te jANe che. AtmA sahajasukhamaya che. teja te sahajasukhane anubhave che, jANe che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 ghAnata cadI jugaliye, bhavanapati pAtAla, sugaida ahasiMdra saba,adhika adhika sukha bhAla; adhika adhika sukhabhAla, kAla tihuM nita gunAkara, eka same sukha siddha, riha paramAtamapada dhara; se nice tU Apa, pApabina karyo na pichAta, darasa gyAna thira thAyaApameM Apa su dAnata. 11 ghAnatarAya kahe che ke, cakravatI, jugaliyA, bhavanavAsI, pAtAlavAsI, svarganA Indra, aniMdrae badhA ekaekathI vizeSa vizeSa sukhI che. te sarvenA traNe kALanA sukhane anaMtagaNuM karIe te paramAtmApadanI riddhine dhAraNa karatA siddha bhagavAnanA mAtra eka samayanA sukha samAna thAya. tuM e siddhasamAna nizcayathI chuM, chatAM te nirdoSa svarUpane tuM kema oLakhatA nathI? ghAnatarAya kahe che ke akSaya, anaMta darzana-anaMta jJAnasvarUpa tArA AtmAmAM tuM tArA AtmAne sthira kara, tene anubhava kara, te rUpa thaI tuM zuddha svarUpamAM niraMtara ramaNutA kara, chahI: gyAnarUpa cilpa, bhUpa sivarUpa anupama, riddhi siddha nija vRddha, sahaja samRddha siddha sama; amala acala avikalpa, ajalpa, analpa sukhAkara; suddha yuddha aviruddha sugana-gana-maniratnAkara; utapAta-nAsa-dhruva sAdhu saMta, sattA daravasu ekahI, ghAnata AnaMda anubhau dasA, bAta kahanakI hai nahIM. 3 AtmA jJAnamaya che, cetanasvarUpa che, anupama muktisvarUpane svAmI che, AtmA riddhisiddhithI pUrNa che, sisamAna sahaja sukhAdisamRddhithI saMpUrNa che, kamalarahita, acala, vika5rahita, avA, atyaMta sukhano bhaMDAra che, zuddha, bedhamaya, abAdhita, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 samyaphazuNonA samUharUpa ratanane samudra che, utpAta vyaya dhruvamaya sat. che, nija dravya sattAthI abhinna che, e AtmAnI sahajAnaMda anubhava dazAe vacanathI kahevAnI vAta nathI, vacana agocara che. bhoga roMgase dekhi, joga upayoga baDhAya, Ana bhAva dukha dAna, gyAnaka dhyAna lagAya; sakalapa vikalapa alapa, bahuta saba hI taji dIne, Ata dakaMda subhAva, parama samatArasa bhIne; ghAnata anAdi bhramavAsanA, nAsa kuvidyA miTa gaI, aMtara bAhara niramala phaTaka, jhaTaka dazA aisI bhaI. 10 bhogene roga jevA jANyA, mana, vacana ane kAyAnA yogamAMthI upayoga khaDI AtmayogamAM upaga joDo, anya parabhAvane duHkhadAyaka jANyA ane jJAna (AtmA)mAM ekAgratA karI. saMkalpa vika5, jUnAdhikatvae sarvene tyAga karyo. AnaMdasamUha parama samatA rasa svabhAvamAM lIna thaze. ghAnatarAya kahe che ke tethI anAdinI zrama vAsanA vilaya pAmI, avidyA dUra thaI, ane kSaNamAM bAhyAMtare zuddha phaTika samAna nirmaLa dazA pragaTI. savaiyA 23 loganisau milana hamaka kha, sAhanisoM milana dukhabhArI; bhUpatisau milana marane sama, eka dasA mohi lAgata pyArI; cAhakI dAha jale jyi mUrakha, be-paravAha mahA sukhakArI, ghAnata yAhauM glAni avaMchaka, karmakI cAla sakhe jina TArI 27 lekene maLavuM e duHkhadAyI che, zAhukArane maLavuM tethI vadhAre duHkhadAyI che, ane bhUpatine maLavuM te maraNa samAna che. mane te ekadazA-ekAMta AtmadazAmAM bahu prema che. mUrkha cha tRSNAnI agnimAM baLyA kare che; paNa udAsInatA mahAsukhakArI che. dAtarIya Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 kahe che ke tethI baMdhAya tevA mArga jeNe dUra karyA che evA jJAnI puruSe avaMchaka-IcchArahita hoya che. (32) bhaiyA bhagavatIdAsa, brahmavilAsamAM kahe che - savaiyA 31 sA bhauthiti nikaMda hAya karmabaMdha maMda hAya, pragaTe prakAza nija AnaMdake kaMda; hita daDhAva heya binake baDhAva heya, upaje aMkura jJAna dvitIyA ke caMdake; sugati nivAsa heya durgati nAza hoya, apane uchAha dAha kare mehaphadake; sukha bharapUra hoya cheSa dukha dUra hoya, yAtaii guNavR da ka samyapha succhada, gA. 8 (puNyapacIsiyA) bhavasthitine aMta hoya che. kamane baMdha ati alpa hoya che. nijAtmAnA sahajAna danA samUhane prakAza pragaTa hoya che. AtmahitanI daDhatA hoya che. vinayanI vRddhi heya che. bIjanA caMdrasamAna samyaka (bIja) jJAnanA aMzo pragaTa hoya che. maraNa pachI devAdi zubha gatimAM UpajavuM hoya che. narakAdi durgatine nAza hoya che, nijAtmAne ullAsabhAva mehanA phaMdane bALI nAkhe che, sahajasukhathI paripUrNa hoya che. rAgadveSAdi tathA dukhe dUra hoya che. tethI samyakutvanA pragaTapaNane guNene samUha kahe che. savaiyA 23 sA cetana aise cetata karyo nahi, Aya banI sabahI vidhi nIkI, hai naradeha che Araja kheta, jinadakI bAni su bhUda amIkI; Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 tame ju Apa gahe thiratA tuma, tau pragaTe mahimA saba chakI. jAmeM nivAsa mahAsukhavAsa su, Aya mile patiyA zivatIka. 23 puNyapacisikA. badhI rIte sArI anukULa vidhi sApaDI che chatAM cetana! tuM kema cetatA nathI? manuSyabhava, AryakSetra, amRtasamAna zrI jinezvaranI vANInuM zravaNa tane maLyuM che. temAM je tuM sthiratA prApta kare to AtmAne sarva mahimA pragaTe e AtmAnubhavanI sthiratAmAM nivAsa te mahAna sahajasukhamAM vAsa che, ke jethI muktirUpI ramaNa AvI maLe che, mokSalakSmInA patipaNAne tuM prApta thAya che. - DUmalatA ; Ika bAta kahU zivanAyakajI, tuma lAyaka Thaura, kahAM aTake? yaha kauna vicakSana rIti gahI, vinu dekhahi akSana bhaTake; ajahUM guNa mAne tau zIkha kaE, tuma khelata karyo ne paTe ghaTaka, cinamUrati Apu virAjata hai, tina sUrata dekhe sudhA gaTake. 10 zAaSTottarI; he muktinA svAmI ! eka vAta tamane kahuM, tame mukti mATe gya chatAM kayA sthAnake aTakI rahyA che? tame evI kaI vicakSaNa rIti grahI che ke joyA vagara ja iniA viSaye pAchaLa mehathI bhaTake che. haju je mAruM kahevuM hitakArI che ema mAne te zikhAmaNa ApuM chuM ke tame hadayane paTa kema bolatA nathI? juo to kharA, aMtaramA catanyamati AtmA birAje che tenA svarUpane nihALI sahajasukharUpI satya sudhAnuM pAna karI zakaze. savaiyA 23. jAhI dina jAhI china aMtara subuddhi lasI, tAhI pala tAhI sa jenisa jagati hai, Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 hata hai udyota tahAM timira vilAI jAtu, ApApara bheda lakhi Uradhava gati che; nirmala atIndI zAna dekhi rAya cidAnaMda, sukhake nidhAna yAke mAyA na jagati hai, jaise zivakheta taise dehameM virAjamAna, aiso lakhi sumati svabhAvane pagati hai. 34 (zataaSTottarI) je divase je kSaNe aMtaramAM subuddhi pragaTe te paLe te samaye jJAnarUpI sUryanI jyoti prakAze che jyAM jJAnatine udayA thaye tyAM ajJAnarUpI adhikAra vilaya pAme che, tathA AtmA ane parapugalanA bhinnatvane jANe che, ane jIva ucca dazAne pAme che. cidAnaMda rAjA nirmaLa, atIndriya jJAnane jANe che, te sahajasukhane bhaDAra che. tyAM mAyAne praveza nathI. je siddhakSetramAM siddhAtmA che te ja A dehamAM birAjamAna Atmadeva che evuM jANuM sumati -samyaphajJAnavata-nija zuddhAtmA svabhAvamAM lIna thAya che. kavita, nizadina dhyAna karo niha sujJAna kare, karma ke nidAna kare Ave nahi pherika, miththAmati nAza karI samyapha ujAsa kare, dharma ke prakAza kare zuddha dRSTi heriTe, brahma vilAsa kare, Atama nivAsa kare, deva saba dAsa kare mahA moha jerike, anubhau abhyAsa karo thiratAmeM vAsa kare, mekSasukha rAsa kare kahyuM tehi kerike. 94 (zataaSTottarI) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 rAtadivasa AtmadhyAna dhare. nizcayathI samyakajJAna pragaTAve. karmano kSaya kare che jethI punaH baMdhAya nahi. zuddha daSTi grahaNa karI mithyAmatine nAza kare. samyakatvane prakAza kare. zuddhAtma dRSTimAM prIti karI Atmadharma pragaTa kare. AtmabrahmamAM ramaNatA kare. AtmAmAM ja vAsa kare, mahA mahine vaza karI sarve devanA pUjya deva bane. zuddhAtmAnubhavane abhyAsa kare. AtmasaMyamamAM sthira thAo. mekSa sukhanI ramaNatA kare, he Atmana ! huM tane pakArI pikArI kahuM chuM. tere hI svabhAva cinamUrati birAjituM huM, te hI svabhAva sukhasAgarameM lahiye, tere hI svabhAva jJAna darasanad rAjatu hai, tere hI svabhAva dhruva cAritameM kahiye; tere hI svabhAva avinAzI sadA dIsa hai, tere hI svabhAva parabhAvame na gahi; tere hI svabhAva saba Ana larsa brahmamAhi, yati tehi jagatake Isa saradahiye. 1 (kukara-kavitA) tAre ja svabhAva caiitanyanI mUrtirUpe virAje che, tAro ja svabhAva sahaja sukhasAgara svarUpa che, tAre ja svabhAva jJAna ane darzanarUpe zobhe che, tAre ja svabhAva sthira akhaMDita cAritramAM che. tAre ja svabhAva zAzvata avinAzI dekhAya che. tAre ja svabhAva parapugalamAM maLatA nathI. tAre ja svabhAva che ke vizvanA sarva anya padArtho tArA kevaLa jJAnamAM jhaLake che. tethI ame tane A jagatane Izvara zahIe chIe, mAnIe chIe. savaiyA 31, neku rAga dveSa chata bhaye vitarAga tuma, tInaleka pUjyapada cehi tyAga pAye hai, Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 caha te anakI bAta tuma hI batAya deha, jAnI hama abahIM sucitta lalacAye hai tanika kaSTa nAhiM pAIye anaMta sukha, apane sahajamAhi Apa ThaharAye hai, yAmeM kahA lAgata hai, parasaMga tyAgatahI, jAri dIje bhrama zuddha ApahI kahA hai. 3 mithyAtvavidhvaMsana caturdazI. sArI peThe rAgadveSane chatI Apa vItarAga thayA ane e tyAganuM phaLa traNa lekanu pUjyapaNuM Apa pAmyA. A te eka AzcaryakArI anerI vAta Apa ja batAvI deze ema jANuM mAruM mana hamaNAM ja lalacAya che. emAM leza paNa kaSTa nathI. tathA anata sahajasukha prApta thAya che. potAnA ja sahaja-svAbhAvika svarUpamAM svayaM sthira thavAya to emAM zu kimatAdi lAge che? jyAM parapadArthane saMga tyAge ane mithyA bhramane dUra kare ke pote ja zuddha kahevAya che, heAya che. mahake nivAre rAgadraSada nivAre jAhiM, rAgadveSa TAre meha neka dU na pAIe, karmakI upAdhike nivArike peca yahe, jaDake ukhAre vRkSa kaise ThaharAIye, DAra pAta phaLa phUla sarve kuhalAya jAya, karmanake vRkSanake aise ke nasAI; taLe heya cidAnaMda pragaTa prakAzarUpa, vikase anantasukha siddhame kahAIe. 8 mithyAtvavidhyasanacaturdazI. mehanuM nivAraNa karavAthI rAgadveSanuM nivAraNa thAya che. rAgadveSa javAthI jarApaNuM meha raheto nathI. karmanI upAdhi dUra karavA mATe e sArI yukti che. jaDamULathI ukheDI nAMkhavAthI vRkSa kevI rIte Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 UbhuM rahe? DALA, pAna, phaLa ane phUla sarve karamAI jAya; te prakAre karmarUpI vRkSano nAza karIe, tyAre cidAnaMda pratyakSa prakAze che ane siddhakSetramAM anaMta sahajasukha anubhave che. kavita: siddhakI samAna che virAjamAna cidAnaMda, tAha nihAra nijarUpa mAna lIjiye, karma ke kalAka aMga paMka jyAM pakhAra haryo, dhAra nijarUpa parabhAva tyAga dIjiye; thiratAke sukhake abhyAsa kIje rena dIjiye; anubhau ke rasake sudhAra bhale pIjiye, jJAnake prakAza bhAsa mitrakI samAna dIse, citra jo nihAra citta dhyAna aiso kIjiye. 3 siddhacatudazI. jyoti svarUpa cidAnaMdAtmA siha samAna che, ema tene dekhI tevuMja tAruM pitAnuM svarUpa mAnI leje. nhAvAthI zarIrane mela jema dUra thAya che tema karmanA kalaMkane joI nAkha; nija svarUpa grahaNa karI parabhAvane tyAgI dUra kara. rAtadivasa AtmasthiratAnA sukhane abhyAsa kara ane anubhavarasanuM niraMtara pAna kara.jJAnajAtine prakAza mekSane mArga batAvanAra mitra samAna jaNAya che. cittamAM dhyAnanI ekAgratA evI kara ke jANe citta citrapratimA samAna sthira thaI jAya. chapAI: aSTa karma rahita, sahita nija jJAna prANadhara, cidAnaMda bhagavAna, basata tirdU leka zIsa para; vilasata sukhaju anata, saMta tAke nita dhyAvahiM, vedahi tAhi samAna, Ayu ghaTa mAMhi lakhAvahi. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 hama dhyAna karahi nirmala nirakhI, guNa ane pragaTahi saraka tasa pada trikAla vakta bhavika, zuddha siddha Atama darava. 7 sihacatudarzI. ATha karmathI rahita, pitAnA jJAnaprANane dhAravA sahita cidAnaMda bhagavAna traNe lekanA zikhare birAje che te je anaMta sahajasukhane anubhave che, te sukhanuM saMtapuruSe nitya dhyAna kare che ane jyAM sudhI dehanuM AyuSya che tyA sudhI te sukhasamAna anubhava sukha vede che. ame dhyAna karIe chIe, nirmaLAtmAne joIe chIe ane tethI save anaMta guNe pragaTe che. te zuddha, siddhasamAna AtmadravyarUpa mahApadane bhAvikajana trikALa vaMdanA kare che. champaI rAga deza amehi, nahi. nija mAhi. nirakhata, darzana jJAna caritra, zuddha Atamarasa cakhata; paradavyAse bhina, cinha cetanapada maMDita, vedata siddha samAna, zuddha nija rUpa akhaMDita. sukha anata jihi pada vasata, nice samyapha mahata; bhaiyA suvicakSana bhavikajana, zrIjinaMda Ihi vidhi kahata. 14 (jinadharma pacIsikA.) AtmAmAM jotAM rAga, dveSa ane meha jaNAtA nathI, darzana, jJAna ane cAritramaya nija zuddhAtma rasane svAda Ave che. para dravyathI bhinna, cetana lakSaNe virAjita, siha samAna, nija akhaMDita zuddha svarUpane anubhava thAya che, maiyA bhagavatidAsa kahe che ke, he suvicakSaNa bhAvika jana ! zrI jinendra bhagavAna ema kahe che ke, je padamA anata sahajasukha raheluM che te nizcayathI sAcuM mahAna pada jainadharma parasAda, jIva mithAmati kha, jainadharma parasAda, prakRti ura sAta vihADe, Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 jainadharma parasAda, vyagdake pahicAne, jainadharma parasAda, Apa para dhruva ne. jainadharma parasAda hi, nisvarUpa anubhava kare; bhaiyA ane sukha bhogave, jaina dharma je mana dhare 21 jainadharma parasAda chava saba karma khapAve, jainadharma parasAda, jIva paMcama gati pAve; jaina dharma pasAda, bahari bhavameM nahi Ave, jainadharma parasAda, Apa parabrahma kahAve. zrI jainadharma prasAkta, sukha anaMta vilasaMta dhruva; se je jyavaMta jaga, jayA rihaM ghaTa pragaTa huva; rara (jainadharma pacIsiTA.) vItarAga dharmanA prasAda-prabhAvathI jIva mithyAmatine nAza kare che, anaMtAnubaMdhI cAra ane darzana mohanI traNa e sAta prakRtine hadayamAMthI dUra kare che, cha dravyane oLakhe che, potAnA ane paranA svarUpane nizcayapaNe jANe che. vItarAga dharmanA prasAdathI nija zuddha svarUpano anubhava kare che. bhagavatidAsa kahe che ke he bhAI! je vItarAga dharmane cittane viSe avadhAre che te anaMta sahaja sukhane bhogave che. vItarAga dharmanA prasAdathI cha sarve karmono kSaya kare che; paMcama mekSa gatine pAme che. punaH saMsAramAM janmato nathI ane pote ja parabrahma kahevAya che. bhagavatidAsa kahe che ke, jenA vaDe aMtaramAM AtmasvarUpa pragaTa thAya che e vItarAga dharma A jagatamAM jayavaMta varte. savaiyA 32 subudi prakAzame su Atama vilAsameM su, ciratA abhyAsameM sultAna ke nivAsa hai, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 UradhI rItima jinezakI pratIti su, karmanakI chatameM aneka sukha bhAsa hai cidAnaMda dhyAvata hI nijapada pAvata hI, dravya ke lakhAvata hI, dekhyo saba pAsa hai, vItarAga vAnI kahe sadA brahma aise bhAsa, sukhameM sadA nivAsa pUranA prakAza hai. 24 (subudicauvIzI) sanmatinA prakAzamA, AtmAnI ramaNatAmAM, AtmasthiratAnA abhyAsamAM samyaphajJAna rahe che. UMcI dazAnI prAptimAM zrI jinezvaranI pratItimAM, kamene jItavAmAM anata sahajasukha raheluM che. cidAnaMdanuM dhyAna karavAthI nijapada pamAya che, dravyanuM svarUpa eLakhAya che ane te pitAnuM potAnI pAse che ema samajAya che. ema vItarAga prabhu kahe che te prakAre brahmarUpa AtmAne zAzvata anaMta, sahajasukhamA nivAsa che, pUrNa svarUpe te prakAzamAna che, ema samaja. pAMcame adhyAya jIvanuM ekatva A saMsAramAM A jIvane ekaluM bhramaNa karavuM paDe che. dareka jIva ekale ja jame che, eka ja mare che. eka vRddhAvasthAthI pIDAya che, eTale ja rogI thAya che. eTale ja zokagrasta thAya che, eka ja duHkhI thAya che ekale sukhI thAya che, eka ja pApa ane puNyakarma bAMdhe che ane eka ja tenuM sukhaduHkha phaLa bhogave che. pitAnI karaNIno pite ekalo ja javAbadAra che. je jIva je bhAva Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 kare che te jIva tevAM karma bAMdhe che. keI keIne pApa ke puNya baMdhAvI zakatA nathI ke kaI kAInA pApa ke puNya baMdhane harI le ema nathI. InA duHkhane kaI laI zakatuM nathI ane keInA sukhane kaI chInavI laI zakyuM nathI. dukha ke sukha e aMtaranA bhAvonA AdhAre thAya che. bhAva palaTAvavA e pitAne AdhIna che. - je kuTuMbamAM ke je sogamAM kaI janme che tene te pitAnA sobatI mAnI le che paraMtu te A jIvane sAce sobatI banI che zakatA nathI. putra mATe heya te mAtApitA pAse beThAM chatAM roganuM duHkha te putrane ja bhegavavuM paDe che, mAtApitA bhAga paDAvI zakatAM nathI. je kaI bhUkhyo hoya to te pote bhojana karaze to tenI bhUkha maTaze. bIjA koInA khAvAthI ApaNI bhUkha maTI zakatI nathI. kuTuMbamAM prANIone saMbadha te pakSIonA vRkSa uparanA rAtavAsA samAna che. jema sAMjanA samaye bhinna bhinna dizAothI AvI pakSIo eka vRkSa upara visAmo le che, savAra sudhI tyAM rahe che pachI dareka pakSI pitAnI IcchAnusAra potAnI bhinna bhinna dizAeAe cAlyA jAya che. tevI rIte eka kuTuMbamAM koI jIva narakathI, kaI jIva svargathI, keI jIva tiryaMcagatimAthI te kaI jIva manuSya gatimAMthI AvI janme che. te sarva pitapotAnA AyukALa paryata rahe che, jenuM AyuSya pUrNa thAya che te sarvene choDI cAlyA jAya che; kaI InI pachavADe maratuM nathI. pApa puNya ane AyuSyakarma jIva jevuM bAdhe che te anusAra te jIva cAre gatimAMthI koI gatimAM cAlyA jAya che. cAra sagI bhAI che; eka vizeSa dharmAtmA che te marIne deva thAya che; eka sAmAnya dharmAtmA che te marIne manuSya thAya che. eka ocho pApI che te marIne tiryaMca (pazupakSI Adi thAya che eka adhika pApI che te marIne nArakI thAya che. pachI hAI Ine yAda paNa karatAM Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 nathI. A te sAmAnya niyama che ke dareka prANI pitAnAM sukha : ane duHkhane bhogavI rahyAM che. keI gRhastha pitAnA kuTuMbanA havaze, strI ane putrAdikanA havaze anyAya ane pApathI dhanane saMgraha kare che, paNa te pApa' pravRttimAM tenA kuTuMbanI anumodanAna hoya te te pApabaMdha te gRhastha ekalAne ja thaze, bIjA joke sAthe che, te dhanane bhogavaTo kare che paraMtu temanA bhAva pApamaya na hovAthI te pApanA phaLane pAmaze nahi, eka kuTuMbamAM daza mANase che. eka mANasa corI karI so. rUpiyA lAve che. pAca mANase te tene anumodana Ape che, pAMca mANasa tenI nidA kare che te pAMca te pApane kabadha bAMdhaze ane bIjA pAMca puNyakarma baMdha bAMdhaze. eka gharamAM be bhAIo che. bane bhogya padArthanA svAmI che. strIputrAdi sahita che. eka samyaphadaSTi jJAnI che. te e badhAnI mathe rahevA chatAM jaLakamaLavata alipta che. bhegone rogasamAna jANI, vartamAne IcchAne rokavAne asamartha hAvAthI kaDavI davA levA samAna bhogane bhogave che. aMtaramAM evI bhAvanA rAkhe che ke jyAre e avasara Ave ke A viSayavAsanA maTe ane huM A bhogone na bhogavatA devaLa eka AtmarasanuM pAna karuM? e jJAnI AtmA bhogone bhagavate chatAM AsaktabhAvana hevAthI bahu alpa karmaba dha karaze. paraMtu bIjo bhAI je mithyASTi-ajJAnI che tene uddeza ja saMsAranA viSayabhogane che, sahaja Atmika sukhane jANato nathI, Idriya sukha sivAya anya keI sukhane jANa ja nathI, tethI te gRhasthanA bhogene bahu ja AsaktithI bhogavaze. te ema icchaze ke A bhogo sadA AvA ja rahe ane evA vizeSa bhoga jIvana paryaMta maLe ane paralokamAM paNa maLe. tethI te ajJAnI tIvrakarmanA baMdha badhaze. eka bhAI bIjA bhAInA pApane bhAgIdAra thaI zakatuM nathI, Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 mRtyu pachI samyagRSTi svargamA deva thaze, paraMtu mithyAdaSTi tiryaMca gatimAM pazuAdike narakamAM nArakI thaze. kuTuMbamAM sarva mANaso pitA potAnA svArthanA sagA che, jyA sudhI potAno svArtha sadhAte jANe che tyAM sudhI sau saneha kare che. jyAre svArtha sadhAta jaNAte nathI tyAre sneha choDI de che. je svArtha mA kaI ADa Ave che to te badhu ke mitra zatru thaI jAya che. putra pitAnI sevA pitAnA zArIrika sukhane arthe kare che. pitA putranuM pAlana evI AzAthI kare che ke "vRddhAvasthAmAM A mArI rakSA karaze ? strI potAnA patine pitAnA zarIranA pAlana karanAra ane jIvananA sahAyaka jANuM tenA pratye sneha kare che. pati strI pratye gRhakArya, Adi hetue sneha kare che. strI je patine rasoI banAvI Ape, gharanuM kAma na kare, te patine sneha jato rahe che; pati je strIne bhejana, vastra, AbhUSaNa na Ape, tenI rakSA na kare, te strIne sneha pati pratyethI palAyana karI jAya che. je vRddha pitA gharanuM kAmakAja karI zakato nathI, tema tenI pAse dhana paNa nathI tenA pratyethI kuTuMbIone prema jato rahe che. temanA aMtaranA bhAvo evA rahe che ke A nakAmo che, e na jIve to sAruM thAya. prIjanavaza svAmI sevaka pratye sneha kare che. sevaka svAmI sAthe svArthanA hetuthI sneha rAkhe che. AkhA jagatane vyavahAra svArtha ane para spara upayogI thavA avala be che. kheDUta khetI karI rAjAne kara Ape che tyAre rAjA kheDUtonI rakSA kare che munIma zeThanuM kAma kare che tyAre zeTha pagAra Ape che, je te nakara pAsethI kAma na levAya ke te na Ape te eka divasa paNa zeTha munImane rAkhavA IcchatA nathI. je zeTha pagAra na Ape to munIma zeThanuM kAma choDI de che. eka mAtAnA garbhamAM ALoTelA sagAbhAI paNa ekabIjAnI saMpattine paDAvI levAnA kAraNe zatru banI jAya che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 - AkhA jagatanAM prANIo ikiyasukhanA dAsa banI rahyAM che. Iyisukhane sahAyaka sAmagrI prApta karavAnuM kAma jenAthI sadhAya che tenA pratye te sneha thaI jAya che ane jenAthI viSayabhogomAM aMtarAya paDe che tenA pratye dveSa utpana thaI jAya che. indriya viSayanA mehane laIne jagatamAM mitra ane zatruo thAya che. AkhAya rAgadveSane vistAra viSayavAMchAne AdhIna che. "mAruM zarIra che ema mAnavuM e bhrama che, mithyA che kAraNa ke A zarIra eka dharmazALA che. kyAMkathI AvI A jIva evA che ane AyuSyakarma pUruM thatAM tene choDavuM paDaze. zarIra te pugalamaya jaDa che, jyAre pote cetana AtmA che. zarIra pitAnuM kema thaI zake? A parivAra mAre che, ema mAnavuM te paNa mithyA cheA sarva parivAra A zarIranI sAthe sa ba dha rAkhe che. AtmAne A kaI parivAra nathI. AtmAnA kAI mAtApitA nathI, keI bhAI nathI, kaI pati nathI, kaI tenI zrI nathI, putrI nathI; bahena nathI, keI tene putra nathI, kAkAnathI, bhatrIjo nathI A sarva sabaMdha zarIra sAthe che. te zarIra ja jyAre ApaNuM nathI te A anya parivAra ApaNe kevI rIte hoI zake? A dhana mAruM che, A gAma mAruM che A ghara mAruM che. A bagIcA mAro che, A vastra mAruM che, A alaMkAra mArA che, A vAhana mAru che. A sarva mAnavu mithyA che e sarvane saMbadha zarIranI sAthe che. zarIranA chUTavA sAthe ja ene sabadha TI jAya che. eka dhanavAna jIva marIne eka caDAlane tyAM avatare che. eka caMDalane jIva marIne dhanavAnane tyAM Upaje che. deva marIne kUtaro thAya che, kUtarI marIne deva thaI jAya che. A badhAya zarIranA saMbadhebhogavilAsa, kuTuMbaparivAra, makAna, bAga, kUvA, talAva ityAdi zarIranI sAthe ahIM ja paDe rahe che. A jIva pitAnA pApa ane puNya karmane sAthe laI ekale ja jAya che. ane kyAMka bIje janma dhAraNa kare che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zarIrane ane zarIranA saMbaMdhamAM AvelA sarva cetana, manana padArthone pitAnA mAnavA mine che, jAma che, anAna che, sAcuM pucho te A jIvane A rAsAramAM kAIthI nathI. atizaya snehavALI strI hoya te paNa potAnA dhanuM patyu thAya te tenA dhaNInI sAthe kavAka ja laI ne tenI A bane evA kaI IlAja karI zakatI nava'. ane pAIna che, ne thAya che, agara sI potAnA pApana anusAra ni cinI (pa) pakSiNa) thaI jAya che ane pati pAnA para anusAra rAjaputra banI jAya che. bhAI juvAna te zivanuM mRtyu thavAthI tenI sAthe navI nA karI ane kAma ne ekI sAthe eka ja gatimAM janma ane dha i ni nathI. eka manuSya regathI pIDita pado che. ko kasuMbI, mitra, putra Adi beThA beThA jaI rahe che, jA niMdarAve che paraMtu e keInAmA zakti nathI ke tenA bane te lai ane tenI nI pIDAne pati vaherI le. tene ekalAne manu kaSTa bAgavuM paDe che. jagatamAM A niyama che ke jIva eka ja vane che, eTale ja mare che ane eTale ja duHkhamukha bhAve che. tethI A jIvane eTaluM ucita che ke A svAthI jagatanA onA mehamAM paDI pitAnuM ahita-bUru nA kare. kuTuMbIonI pAchaLa pitAnu Atmahita na gumAvI bese, sa sAra asAra che, zarIra apavitra che, bega caMcaLa, atRptakArI ane duHkhadAyI che tathA sahabhukha te ja sAcuM sukha che; je AtmAne svabhAva che ane AtmAthI ja prApta karI zakAya che. ikriyasukha jUThuM che, kalpita che, vinAzI che, Atmika sukha AtmA dhIna-svAdhIna che, avinAzI che, potAnI pAse ja che. A sarva AgaLa adhyAyomAM jaNAvyuM che. have e thAya che ke pratyeka cetana Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANa A manuSya janmane saphaLa kare, sAcuM sukha pAmavAno prayatna kare. te sAcu sukha paNa keI keIne ApI zakatuM nathI, kaI kaI pAsethI laI zakatuM nathI, keInI pAse mAgavAthI maLI zakatuM nathI, khuzAmata karavAthI maLatuM nathI, dhana vyaya karavAthI nathI , AvatuM ane anya keI ThekANe rAkheluM nathI ke kaI rIte uThAvI . levAya. te sukha pratyekanuM pratyeka pAse che. pratyeka pote pitAnAdvArA pitAnI aMdara pitAnA puruSArthathI prApta karI zake che. je sAdhana sevaze te pAmaze. je puruSArtha nahi kare te pAmaze nahi A zarIra mAruM nathI e te pratyakSa vAta che paraMtu AtmAnA ekatvane ane AtmAnA svabhAvano vicAra karatA e paNa vicAravuM paDaze ke sArI prANIomA krodha vadhAre ke oche che, mAna vadhAre ke ochuM che, mAyA vadhAre ke ochI che, lobha vadhAre ke ocho che, hAsya bhAva vadhAre ke ochA che, ratibhAva vadhAre ke oche che, aratibhAva vadhAre ke ochA che, ratibhAva vadhAre ke ocho che, bhayabhAva vadhAre ke ochA che, jugupsA ke dhruNAbhAva vadhAre ke che chete A save bhAvo jIvane svabhAva che ke nahi; ene vicAra yathArtha rIte karI le egya che. niSpakSapAtapaNe je vicArIe te A krodha, mAna, mAyA, lebhAdi bhAvo keIne gamatA nathI. badhA ene upAdhibhAva, azuddhabhAva, ke deSarUpa mAne che. eka abhaNa gAmaDaAne pUcho te te ema ja kaheze ke krodhI mANasa sAre nahi, mAnI mANasa sAre nahi, mAyAcArI sAre nahi, lebhI sAre nahi, zekavALo mANasa sAro nahi, bhayabhIta mANasa sAre nahi. kAmI-viSayI mANasa sAre nahi. ethI UlaTuM jagata AkhAne kSamAvAna, vinayavAna, sarala vyavahArI, satiSI, brahmacArI, zIlavAna, nirbhaya, zeka rahita, premALu, dhRNa rahita manuSya sAre lAge che. rUnuM kapaDuM sapheda hoya che. keI ThekANe pacAsa mANaso ekaThA thayA che te badhAe rUnA kapaDAM paheryA che paraMtu , bhAbhI sAmI- vivA, sarakAra Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra garamInI rUtune lIdhe badhAnAM kapaDAM melAM che tyAre jenAra samuha emane joIne samaje che ke A kenAM kapaDAM sArAM svaracha nathI e melAM che. keI sabhAmAM pacAsa mANase ekatra heya. badhAyA navAM sapheda kapaDAM paherIne AvyA hoya to jenAra janasamUhane te bahu suMdara lAge che kAraNa ke emanAM kapaDAM upara mela nathI. evI rIte jyAre krodha, mAna, mAyA, lebhAdithI raMgAela jIva hoya tyAre badhAne sAruM lAgatuM nathI, kharAba lAge che ane jyAre tenA pratipakSa kSamA, vinaya, RjutA, satipAdithI saMpanna chava hoya che tyAre sarvane sAre lAge che. enuM kAraNa e che ke kSamA, vinaya, jutA, sa teSAdi te jIvane svabhAva che jyAre krodha, mAna, mAyA, lobhAdi chavane svabhAva nathI, depa che, mela che. krodha manuSya pote paNa je potAne juve to krodhanA samaye to te potAnA svarUpathI bahAra hoya che. tene ghaNI AkulatA utpanna thaI jAya che. bahu duHkhita bhAva thaI jAya che. jJAna malina thaI jAya che. viveka vilaya thaI jAya che. kAInuM kAI satyAsatya vicAravA lAge che, bakavA lAge che ane game tene mAravA jhUDavA lAge che. tene svabhAva bagaDI jAya che. krodhIne je kaMI navIna jJAna-upadeza ApavAmAM Ave che to te te grahaNa karato nathI. tenA pariNAma bhAre kSobhita ane malina thaI jAya che. paNa jyAre ene krodha UtarI jAya che, zAMti Ave che tyAre pitAne nirAkuLa anubhave che, sukhI anubhave che. te avasare vivekI rahe che. manamAM sArA sArA vicAra kare che. vacana paNa sArAM sArAM bole che. kAyAthI sArI sArI kriyAo kare che. navIna jJAnopadezane paNa grahaNa kare che, barAbara rIte samaje che kAraNa ke te krodharUpI pizAcane vaza nathI, krodharUpI madirAnA kesamAM nathI, te pote potAnAmAM che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1993 evI rIte kAIne U~ca kuLanuM, UMca jAtig, dhanavAnapaNAnuM, rUpavAna heAvAnuM, khaLavAna heAvAnu, adhikArI hAvAnuM, tapasvI hAvAnu abhimAna hoya teA tenA bhAva malina rahe che. te khIjAne tuccha ghRNAtma (aspRsya) dRSTithI jue che. mAnane vazIbhUta thaI manathI sArA vicAra karatA nathI, mAnayukta vacanA kheAle che, zarIrathI paNa vinayayukta kriyAo thatI nathI, mAnanA AvezamAMnuM enu` vana jagatane paNa gamatu nathI, pAte paNa Akulita rahe che ke rakhene AI tenuM apamAna na karI nAMkhe. jo kAI apamAna karI nAMkhe tA te turata krodhI thaI vizeSa du:khI banI jAya che. mAnIne navIna jJAnAdha ApavAmAM Ave te te tene grahaNa karatA nathI. krAI mAna rahita mAnava dharmInA dhAraka hAya, krAmaLa cittavALA hoya tA tenA bhAvAmAM zAti heAya che, te vivekathI vicAra kare che. tenuM mana kAraNu kAryanA ceAgya vicAra karI zake che. tenA vacana hita- mita ane priya nIkaLe che; tenI kriyA prema, dhyA ane vivekapUrNa hAya che. tene navIna jJAnakhAdha ApavAmAM Ave te te bhAre sanmA nathI grahaNa kare che. dhAraNa kare che. tenuM mana kSeAbhita nA thatAM sukhI rahe che, tenu kAraNa e che ke mAnarUpI madirAe tene gAMDA ane AMdhaLA karI nAMkhyA nathI. mAyAcAramAM taNAI jaI A prANI bhAre meleTa thaI jAya che, tenA bhAvAmAM kuTilatA AvI jAya che. svArtha sAdhavAnA hetuthI khIjAne chetaravA kutsita vicArA thAya che. vacana jo ke mIThAM nIkaLe che paratu te viSathI pU' bhojananI samAna, chetaranAra che. zarIranI ceSTAo badhI avizvAsavALI ane kuTila hoya che. tenA bhAvA kuTilatA ane bhayathI Akulita rahe che. zAMti rahetI nathI. tenA malina bhAvAmA navIna jJAnanA upadeza sthira thatA nathI. paraMtu jo saralatA heAya, RjutA hAya, Ava dha` hAya to mana nirmILa rahe che, svapara hitakArI vAtAnA vicAra kare che, vacaneAthI hita 13 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 kArI vAtono uracAra kare che, kAyAne paNa sarala ane kapaTarahita gya upayoga kare che. bhAvapariNAmomAM paNa zAMti rahe che. evA AtmAne je navIna jJAna upadeza ApavAmAM Ave te jema sapheda kapaDA upara raMga sAre caDhe che, tema ati bhaktipUrvaka te grahaNa kare che, te pitAnA aMtaramAM sukha-zAMtine anubhava kare che, kAraNa tenA aMtaramAM mAyApizAcanuM AkramaNa nathI, te malina nathI, te doSI nathI. - lobhane vaza thaI A prANI bahu apavitra thaI jAya che. svArthI thaI lebha poSAya evA vicAra manamAM kare che. tRSNanA sAdhanene manamAM vicAra karatAM dayA ane nyAyanA vicArene DhAMkI de che. vacanathI lebhayukta ane tRNayukata vANI bele che. tRSNAnuM sAdhana bane evI kriyAo kAyAthI kare che. tene nyAya-anyAya, dharma-adharma, kartavya-akartavyanuM lakSa rahetuM nathI. lebhamAM AMdhaLA thaI nirbaLa vidhavAonuM dhana paNa lUMTI le che; garIba mANasane ThagatAM ene jarAya dayA AvatI nathIH pitAnA khAsa parama mitra heya tene paNa ThagI le che. jethI Akalita bhAvamAM zAMti rahetI nathI, sukha paNa hetuM nathI. atizaya paisAdAra hovA chatAM duHkhI rahe che. evA lebhIne kAI navIna jJAna-zikSA gamatI nathI. mATIthI paNa jema meluM thaI jAya che tema lebhathI jIvanAM pariNAma malina, thaI jAya che. jo keInA bhAvamAM lobha na hoya, saMteSa heya te tenuM mana nirmaLa rahe che. te cagya nyAyayukta vyavahArano ja vicAra kare che. saMtoSapUrvaka nyAyayukta vacana le che ane nyAyayukta kriyA kAyAthI kare che. tenAM pariNAma Akulita rahetAM nathI. nibhatA hevAthI te sukha zAMtine anubhava kare che, te jagatamAM priya hoya che. kAraNa ke lebharUpI bhUte ene vaza nathI karyo, te pitAnAmAM ja che. lebhanI mUchathI mUrthita nathI. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 ' kAmane vaza thaI prANI evA AMdhaLA banI jAya che ke ene zIlasvabhAva viSNusI jAya che. manamAM ati Akulita thatAM kAmabhAvanA ja vicAra kare che. kAma vadhAranAra, hAsyayukta, bhAMDavacana, pralApa, gAyanAdi kare che. nyAya anyAyanA vicAra cheADI game tema kAmaceSTA kAyAthI karavA lAgI jAya che. kAmIne ahu azAti rahe che; sukhazAMti tA te kAmIthI hajArA gAu dUra rahe che. tene kAI navIna jJAnazikSA ApavAmAM Ave te te grahaNa karI zakatA nathI. parantu je kAmanA aMdhArAthI bahAra che, zIlavAna che, zuddha brahmacaryanA dhArI che, tenu mana zuddha heAya che, te zuddha vicAra kare che, zIlapASaka ane zraddhAca preraka vacanA khAle che, kAyAthI brahmacaya nI rakSApUrvaka pravartana kare che. tenA pariNAmamAM sukha zAMti ane samabhAvane anubhava heAya che. kAraNa ke kAmabhAvanA aMdhakAra enA jJAna upara surI vaLyo nathI. krodhAdi sarve bhAve upara jaNAvyA pramANe vibhAva bhAvA che, rASa che, upAdhi che. peAtAne paNa 'kalezakArI, hAnikAraka sukhazAMtinA nAzaka ane jJAnanA virAka lAge che ane khIjAone pazu, sarva jagatane paNa A krodhAdi bhAve ane mala ja jAya che. vastutaH e vAta yathAya che. jema malinapaNuM e kapaDAMnA svabhAva nathI. tema krodhAdi mada Aya ke tIvra heAya e jIvanA svabhAvabhUta nathI. jema raMganA saMyoge pANI raMgIna thAya che, agninAsaMyoge pANI garama thAya che, melanA saMyeAge kapaDu* meluM thAya che, dhUmADA lAgavAthI bhI tA kALI thAya che, nIce rAkhelA kALA-pILAlIlA--lAla paDanA sacAgathI Tika maNinA patthara kALA-pILAlIlA ke lAla jAya che. tema meAhanIya karmanA saceAgathI krodhAdikanA saMcAgathI jIva ema krodhAdvirUpa dekhAya che. jo paranA saceAga na hoya te pANI svaccha rahe, zItala rahe, kapaDu. ujaLu~dhALuM rahe, bhIta Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapheda rahe, ane sphaTika maNi svaccha camakadAra rahe tema krodhAdi saMga rahita jIva svaccha nirmaLa svabhAvabhUrta rahe. * e prakAre mehanIya karmanA aneka bheda che. tIvratama, tIvratara, tIvra, maMda, maMdatara, maMdatama vipAka ke phaLanA sAgathI jema nAnA prakAranAM mohinIya karmanAM phaLa hoya che, tema eAchI vatI upAdhi, mela ke deSa jIvamAM dekhAya che, je mehanIya kamIne sogana heya te chava nija vItarAga nirAkuLa uttama kSamA, uttama mArdava, uttama Ava, uttama zauca, uttama satya, uttama saMyama, uttama tapa, uttama tyAga, uttama Akicanya ane uttama brahmacarya svabhAvamAM ja prakAzita rahe arthAta parama zAMta rahe. jevI zAMti A jIvana svasvabhAvamAM che tevI zAMti nathI te caMdanamAM, nathI matInI mALAmAM, nathI agara ke kapUramAM, nathI caMdranI cAMdanImAM, nathI baraphamAM, nathI ThaMDA pANImAM, nathI gagAnA jaLamAM, nathI kSIra samudranA jaLamAM, nathI kevaDAnA vanamAM, nathI kamaLanA bagIcAmAM, nathI naMdana vananI vATikAmAM, nathI sUryanA tApathI bacelI keI ThaMDI pRthvImAM. e prakAre ema nizcaya kara joIe ke jeTalA A tIvra krodhAdikarUpa bhAve che te paNa A jIvana svabhAvabhUta nathI, te sarva mehanIya karmanA saMge dekhAtA melarUpa che. AtmAthI sadaMtara anya che. A mehanIya karmanA vipAkathI saMsArI jemAM be prakAranA bhAva hoya che. eka azubha bhAva ane bIjo zubha bhAva (Bad thought activity & Good thought activity-kharAba vicAranI vicAraNA ane sArA vicArenI vicAraNA.) azubha bhAvanAM dRSTAMta -hiMsA, asatya, corI, kuzIla, parigrahanI mUcha, jugAra, mAMsAhAra, madirApAna, zikAra rame, vezyAgamana, parastrIsaMga, tIvra zeka tIvra dukha para apakAra, tIvra krodha, tIvra mAna, tIvra mAyA ane tIvra lebha e sarva bhAvo azubha bhAva che. je je kAryo kara Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 vAmA maryAdA, nyAya, ane dharmanuM ullaMdhana karI pravata na karavu paDe te sa kAryo azubha bhAvethI thAya che. je kAryAMmAM maMda kaSAya bhAva karavA paDe-rAga te hoya paNa peAtAnA svArthInA tyAga hAya; iMdriyanA viSayAnI laMpaTatA na heAya, te sa kAryo zubhabhAva dvArA karAya che. jevAM keH-dayA, AhAra-auSadhi-abhaya ane jJAnadAna, satya vacana, nyAyI pravartana, brahmacarya rakSA, saMtASa, parApakAra, sevAzuchyA, yathA ceAgya vinaya, hitakArI vana, paramAtmAnI bhakti, dharma zAstra abhyAsa, gurusevA, saMyamAcaraNa ityAdi kA zubhabhAvathI thAya che, emAM rAga ke lAbha mada hoya che. ane zubha ke azubha bhAve! jIvanA svabhAvathI dUra che. A jIvane svabhAva teA vItarAga, vIdveSa, vItamAha ane parama zAMta udAsIna che. emAM zubha bhAvathI ke azubha bhAvathI rAga, dveSa, meAha rUpa kAI vyavahAra karavAnA hAteA nathI. tethI te AtmAnA svAbhAvika bhAva, zuddha bhAva ke zuddopayoga che. pANI bharelAM cauda vAsaNA che, pahelAmAM badhAthI vadhAre lAla raga meLavelA che, pachI AchA eche! daza vAsaNeAmAM meLavelA che, 11mAthI 13mA sudhInA vAsaUAmA pavanathI pANI hAlatu che, caudamA vAsaNanA pANImA ca caLatA pazu nathI paratu kaIka saheja mATI maLelI che. paMdaramA vAsaNamAM evuM zuddha pANI che ke jemA nathI AI ra ganI meLavaNI, nathI pavananI cacaLatA ke nathI saDeja paNa mATI maLelI, have jo vicArI joIe te! je cauda vAsaNAmA pANI che te paramA vAsaNunA pANInA barAbara ja che. a tara mAtra nAMkhelI para vastunA saMyeAganA kAraNe che. raMga, havA ke mATIne sayeAga che. tevI rIte sarva jIvA svabhAva apekSAe zuddha, vItarAga, paramAtmA siddha bhagavAna samAna che. siddha pUrNa zuddhAtmA che. bAkInA sa`sArI AtmAe nyUnAdhikapaNe karma rUpI rajanA saMyeAgavALA che tethI nAnA prakAre raja mizrita pANI samAna dekhAya che, paraMtu svabhAva sarvAMnA ekarUpa che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 AthI e siddha thAya che ke A jIva nathI kedhI, nathI mAnI, nathI mAyAvI, nathI lebhI, nathI kAmI, nathI bhayabhIta, nathI zekavata, nathI rAgI, nathI devI, nathI mahI, nathI dayAdAna karanAra, nathI pUjApATha karanAra, nathI svAdhyAya karanAra, nathI gurusevA karanAra, A sarva te prapaMcajALa che. jIva to sarva prakAre vikAra, ciMtA ke saMkalpa vikalpathI rahita pUrNa vItarAga siddha samAna che. A jIva jJAnI che. jJAna ene ravabhAva che. pratyeka AtmAmAM jJAnanI pUrNa zakita vidyamAna che. jevA paramAtmA siddha bhagavAna sarvajJa che tevA pratyeka jIva svabhAvathI sarvatra svarUpa che. paraMtu je jJAnanuM nyUnapaNu sasArI chomAM jaNAya che te jJAnane AvaraNa karanAra karmanA sAgathI che. sUryane svabhAva pUrNa svaparaprakAzaka che. je vAdaLonuM vadhAre gADha AvaraNa heya te oche prakAza jhalake che, ochu AvaraNa hoya to vizeSa prakAza jhalake che, tethI paNa ochuM AvaraNa hoya te tethI paNa vizeSa prakAza jhalake che. sUryane prakAza te ekarUpa che chatA vAdaLanA vadhAre ke ochA AvaraNanI apekSAe prakAzanA aneka bheda thaI jAya che. tevI rIte jJAnane prakAza ekarUpa che. tenA upara jJAnAvaraNa karmanuM paDa aneka prakAranuM hovAthI keI chavamAM ochuM to kaI jIvamAM vadhAre jJAna prakAze che. taddana svaccha pANImAM evI nirmaLatA hoya che ke temAM potAnuM moDhuM dekhAya, paraMtu jo pANImAM vadhAre mATI maLelI haze to ochI nirmaLatA haze. ochI mATI maLelI haze to vadhAre nirmaLatA prakAzaze. evI rIte nirmaLa AtmAmAM vizvanA sarva jANavA yogya padArtho prakAzita thAya che paraMtu jenAmAM jeTaluM vadhAre ke ochuM jJAna : che tenAmAM teTaluM ochuM ke vadhAre karmanuM AvaraNa che. direka jIvane svabhAva jJAnamaya che. vidyAbhyAsathI ke paranA upadezathI je jJAna vadhAre prakAze che te aMtarano aMdhakAra maTavAthI , vadhe che. kayAMka bahArathI jJAna ApavAmAM AvatuM nathI ke levAmAM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 AvatuM nathI. je jJAnamAM levA devAnA samaya hAya tA jema dhana levA ApavAthI vadhe ghaTe che tema jJAnadAtAranuM jJAna ghaTe tyAre jJAna lenAranu jJAna vadhe. jo kAI peAtAnI eka hajAra rUpiyAnI thelImAMthI kAIne se rUpiyA Ape teA enI thelImAM navasa raheze tyAre bIjAne se rUpiyA maLaze. jJAnamAM Ama thatuM nathI. eka vidvAna sA ziSyAne bhaNAve che. saM chAtrAnuM jJAna temanA AvaraNanA haThavAnA pramANamAM ochuM ke vadhatuM vadhaze, paraMtu te vidvAnanuM jJAna kaMI paNa ochuM thaze nahi. paNa jo vicArIe tA jeTaleA adhika tene bhaNAvavAnA anubhava thaze teTalu adhika te vidvAnu mAna vadhaze. tethI e vAta satya che ke pratyeka jIvamAM eTalu jJAna che ke jeTaluM siddha bhagavAnamAM che. jIvane svabhAva niLa pANI samAna svaccha che. sarve jANavA yAgya padArthAne prakAzita karavA, jhalakAvavA e che. A jIva AnaMdamaya che. sahaja sukha atIkriya sukha tene svabhAva che. meAhanA maLathI te sukha anubhavavAmAM AvatuM nathI. jeTalA jeTale meha ghaTe che, teTaluM teTalu sukha pragaTa thAya che. paramAtmA jevA Anadamaya che tevA pratyeka jIva Anadamaya che. paramAtmA bhUtika che. paramAtmAmAM kAI va` nathI, gaMdha nathI, rasa nathI, sparza nathI tevI rIte pratyeka AtmAmAM vahu gAdha, rasa ane sparza nathI. pratyeka AtmA peAtAnA kAI caitanyamaya AkAravALe che. kAraNa ke jene kAI AkAra nA hAya te zUnya abhAvamaya padAtha haiAya che; jIva evA nathI. te te aneka guNAnuM dhAraka dravya che tethI avazya jIvanA AhAra che. je zarIra dhAraNa kare che te zarIrapramANu tene AkAra thaI jAya che. jema dIvAnI prakAza eraDAmAM eraDAbhara phelAya che, nAnI oraDImAM nAnI eraDI pramANu, ghaDAmAM ghaDApramANu, eka loTAnI aMdara leTApramANu phelAya che tema A jIvane AkAra Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthamAM hAthInA barAbara, UMTamAM UMTanA barAbara, ghoDAmAM joDAnA barAbara, baLadamAM baLada samAna, bakarAmAM bakarAnA barAbara, kutarAmAM kUtarAnA barAbara, uMdaramAM udaranA barAbara, sapamAM sapanA barAbara, naLiyAmAM neLiyAnA barAbara, kabutaramAM kabutaranA barAbara, bhramaramAM bhramaranA barAbara, kIDImAM kIDInA barAbara, IyaLamAM IyaLanI barAbara, vRkSamAM vRkSanA barAbara ItyAdi jevuM zarIra hoya che te pramANe A jIva saMkecIne ke vistArIne nAnA ke meTA AkAre thaI jAya che. to paNa sarva vizvamAM phelAvAnI zakti emAM che. svabhAvanI apekSAe lokavyApI che paraMtu zarIranA saMbaMdhathI zarIra pramANu thaI rahe che. nAmakarmane kAraNe saMkoca ke vistArane prApta thAya che. evA amUrti, jJAnAkAra, jJAnasvarUpa, vItarAga, AnaMdamaya cho pitapotAnA ekatvathI, potapotAnI sattAthI bhinna bhinna rahe che. eka jIvane bIjA jIva sAthe koI saMbaMdha nathI. jema ghauMnA daza koDa dANu eka sthAne rAkhelA che. ghauMne pratyeka dANe judA jude che. ghauMnA guNenI apekSAe ghauMnA badhA dANA samAna che chatAM darekanI sattA judI judI che. ghauno vepArI te daza kroDa dANAmAMthI keIne pa00, keIne 1000, keIne 10000, keIne 100000 dANAo vece che. levAvALA kaI cheDe leTa banAve che, kaI vadhAre leTa banAve che, leTanI roTalI, pUrI banAve che, khAya che, te khAdhelA ghauMnA dANAnuM lehI, rasa, mala Adi bane che. jyAre ghaNA ghauM leTanA rUpamAM mATalAmAM bharelA rahe che, keTalAka ghauMnA svarUpamAM rahe che. je deze kreDa ghauMnI eka ja sattA hoya to jyAM eka dANe jAya tyAM bIjo dANe paNa jAya. eka daLAya te bIjo paNa daLA joIe. eka cavAya te bIje paNa cavA joIe. paNa tema banatuM nathI. ghauMnA svabhAvanI apekSAe daza kroDa ghauMnA dANu samAna che te paNa dareka ghaune dANo potapotAnI bhinna bhinna sattAvALA che. e pramANe sarva jIva peta pitAnI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhinna sattAvALA che ane tethI ja eka ja samayamAM kaI zarIrane dhAraNa kare che te kaI zarIrane tyAge che, keI duHkhI hoya che te keAI sukhI hoya che, keI krodhI hoya che te kaI zAMta hoya che, koI vizeSa jJAnI che te kaI nyUnajJAnI che, keI sUtA che to keI jAge che, kaI zIkhave che te kaI zIkhe che, keI laDe che te kaI prema kare che, keI khAya che te kaI malamUtra kare che, ke raDe che to koI hase che, keI nyAya kare che te kaI zikSA pAme che, keI lakhe che te kaI rage che, keI daLe che te kaI haLa pherave che, keI sIve che te kaI jove che, keI nhAya che te kaI kapaDAM pahere che, keI kapaDAM utAre che te koI dhyAna kare che, kaI gAya che te kaI vagADe che ema sarvanI pratyakSa bhinna bhinna kriyAo che tethI sarva jIva bhinna bhinna che tethI sarvanI kriyAo pragaTa abhinna dekhAya che. badhAnI eka sattA heI zakatI nathI. eka ja jIvanI sattA mAnIe te A badhI kriyAo eka ja vakhate banAvI sabhaSe nahi. eka ja samayamAM eka corI kare che, eka rakSA kare che, eka mAre che, eka bacAve che, eka zIlabha ga kare che, eka zIlarakSA kare che, eka gAya che, eka dAna kare che, eka dAna pAme che. vizvamAM jeTalA prakAranAM zarIra dhAraNa karI zakAya che, lagabhaga teTalAM badhA zarIrane eka jIva punaH punaH janma laIne ane marIne dhAraNa karI le paraMtu eka jIva bIjA chavanI sAthe maLI kaI vakhata eka thaI zakatA nathI, tema eka jIvanA vibhAga thaI be jIva ke aneka 'jIva banI zakatA nathI. jIva amUrtika padArtha che. jeTalA amUrtika padArtho che te na to kaI vakhata paraspara badhAya che ke na temanA vibhAga ke khaDa heya che. maLavApaNuM-chUTA thavApaNuM paramANuomAM hoya che paNa te mUrti che, paramANu paraspara maLIne aMdha banI jAya che. dhanA khaMDa thaIne paramANu thaI jAya che. te pramANe cho maLI na te skaMdha thAya che ke na tenA khaMDa thAya che. - Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 * pratyeka jIva ekale che, bhinna che, svataMtra che, svAdhIna cheparanA sogathI mukta evA jIvanA ekatvano jyAre vicAra karIe chIe tyAre ema jaNAya che ke pratyeka jIva taddana ekale che, svabhAvathI eka chavAmAM nathI bIjo jIva, nathI keI paramANu ke skaMdha nathI keI karma, nathI ke puNya, nathI keAI pApa, nathI rAga, nathI TheSa, nathI meha, nathI sAMsArika sukha ke duHkha, nathI zubhabhAva, nathI azubhabhAva, nathI eke kriyapaNuM, nathI be IkriyapaNuM, nathI traNe kriyapaNuM, nathI caurelipaNuM, nathI pacediyapaNuM, nathI tiryacapaNuM, nathI nArakIpaNuM, nathI devapaNu, nathI manuSyapaNuM, nathI strIpaNuM, nathI puruSapaNuM, nathI napusakapaNa, nathI bALakapaNuM, nathI yuvAnapaNuM, nathI vRddhapaNuM, nathI brAhmaNapaNuM, nathI kSatriyapaNuM, nathI vaizyapaNuMnathI zakapaNuM, nathI chupaNuM, nathI AryapaNa, nathI laghutA, nathI gurutA, nathI sAdhutva, nathI gRhasthatva, nathI baMdhatva, nathI abaMdhatva. pratyeka jIva badhAthI bhinna, zuddha, jJAtA, daSTA, vItarAga, AnaMdamaya, siddha paramAtmAnI samAna che. siddha paramAtmA aneka che. te sarve pitapatAnI sattAthI bhinna bhinna che ane petapatAnA jJAnAnaMdane bhinna bhinna anubhava kare che. te svarUpathI samAna havA chatAM sattAthI samAna-eka nathI. jIvanuM ekatva te tene zuddha nijasvabhAva che ema nizcaya karavo joIe. paramANu mAtra paNa kaI anya dravya, keI anya jIva ke keI anya aupAdhikabhAva AjIvanA che nahi. A jIva rAgAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi dravya karma ne zarIrAdi karmathI bhinna che. e taddana jude svataMtra che. Every soul is quite distinct and independent being. pratyeka AtmA taddana bhinna, pragaTa sattAvaMta svataMtra dravya che. . azuddhAvasthAmAM paNa pratyekane ekalAne ja jagatamAM vyavahAra. karavo paDe che, pratyeka pitAnI hAni ke lAbhane svayaM javAbadAra che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 pratyeka pitAnA sukhane ane duHkhane pite eklo ja bhegave chepratyeka pote ja potAnI unnati ke avanati kare che. "hama na kisIkekeI na hamArA, hA hai jagakA vyavahArA." A laukika ukti taddana satya che. A jIva vyavahAramAM paNa eka ja che, azaraNa che, nizcayathI paNa ekala ane azaraNa che. jaina zAstromAM AcAryoe jIvanA ekatvanA saMbaMdhamAM je vAkyo kahyA che tenuM digradarzana nIce pramANe che - (1) zrI kuMdakuMdAcArya kRta dvAdazAnuprekSAmAMthI- eko karedi kamma eko hiMDadi ya dIhasaMsAre / eko jAyadi maradi ya tarasa phalaM muMjade eko // 14 // A saMsArI jIva eka ja karma bAMdhe che. jIva eka ja dIrgha sasAramAM bhramaNa kare che. eTale ja janme che ane eTale ja mare che. potAnA karelAM karmonuM phaLa paNa pite eTale ja bhogave che. ekko karedi pAvaM visayaNimittaNa tivvaloheNa / Nirayatiriyesu jIvo tarasa phalaM muMjade ekko // 15 // idrinA viSayanA mATe tIvra lebhathI A jIva ekalo ja pApaupArjana kare che, ane te pApakarmanuM phaLa pote ekale ja naraka ane tiryaMcamAM UpajI bhagave che. eko karedi puNNa dhammaNimittaNa pattadANeNa / maNuvadevesu jIvo tarasa phalaM bhujade ekko // 13 // . A jIva eka ja dharmanA nimitte pAtrane dAna ApI puNya. bAMdhe che. te puNyanuM phaLa pite ekale deva ane manuSyabhavamA bhagave che. ekohaM Nimmamo suddho NANadasaNalakSaNo / sudveyattamupAdeyamevaM ciMtei savvadA // 20 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayathI huM eka ja chuM, mAruM koI nathI, huM zuddha chuM, jJAna darzana lakSaNavaMta chuM, zuddhabhAvanI ekatAthI anubhava karavA yogya chuM. ema jJAnI sadA ciMtavana kare che. maNimaMtosaharakkhA hayagayarahao ya sylvijaao| jIvANaM Na hi saraNaM tisu loe maraNasamayamhi // 8 // mRtyunA samaye, maNi, matra, auSadhI, rakSake, ghaDA, hAthI, ratha ane sakala vidyAo e kaI paNa jIvane maraNathI bacAvI zakatAM nathI. jAijaramaraNarogabhayado rakkhedi appaNo appA / tamhA AdA saraNaM baMdhodayasattakammavadiritto / / 1 / / janma, jarA, maraNa, roga ane bhayathI AtmA pote ja pitAnI rakSA karI zake che, tethI ba dha, udaya ane sattArUpa karmothI mukta zuddha AtmA ja zaraNarUpa che, rakSaka che. vANA siddhA sariyA vAyA sahu paivAdI ! te vi hu cedi jalA tamhA AdA hu me saraNaM // 12 // arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMce parameSThI AtmAne ja anubhava kare che (AtmArUpa che. tethI mAre paNa eka mAre AtmA ja zaraNa che. sammattaM saNNANaM saccArittaM ca sattavo ceva / cauro cedi Ade tamhA AdA hu me saraNaM // 13 // samyagudarzana, samyagAna, samyAritra ane samyaphatapa e cAre AtmAnA dhyAnathI siddha hoya che (cAre AtmAmAM ja che) tethI eka mAro AtmA ja zaraNa che. . (ra) zrI kuMdakuMdAcAryakuta samayasAramAMthI -. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 ahabhiko khalu suddho, dasaNaNANamaio sayAruvI / Navi asthi majjha kiMci vi aNNaM paramANumittaM pi // 43 // huM eka-ekalo chuM, nizcayathI zuddha chuM, darzanajJAnamaya chuM, sadA arUpI chuM, anya eka paramANu mAtra paNa mAruM nathI. jIvassa patthi vaNNo Navi gaMdho Navi raso Navi ya phaaso| Navi ruvaM Na sarIraM Navi saMThANaM Na saMhaNaNaM // 55 // nizcayathI jIvane nathI koI varNa, nathI keI gaMdha, nathI koI rasa, nathI keI sparza, nathI keI rUpa, nathI keI zarIra, nathI keI saMsthAna, ke nathI koI saMhanana (hADakAne bAdhe). jIva sarvathI juda che. jIvassa patthi rAgo Navi doso va vinjade moho / No paJcayA Na kammaM NokammaM cAvi se Nasthi // 56 // nizcayathI jIvamA rAga nathI, cheSa paNa nathI, mAha paNa nathI, AsavabhAva nathI karyuM nathI, zarIra Adi karma nathI. -- jIvassa Natthi vaggo Na vaggaNA va phaDDhayA keI / No ajjhappaTThANA Neva ya aNubhAyaThANANi // 5 // nizcayathI jIva nathI keI varga (phalaprada zaktine aza), nathI keI vargaNa (karmane skaMdha), nathI keI spardhaka (vargaNAno samUha), nathI rAgAdi adhyavasAya sthAna ke nathI phaladAna zaktirUpa anubhAga sthAna jIvassa patthi keI jogaTThANA Na baMdhaThANA vA / Neva ya udayaTThANA Na maggaNaTThANayA keI // 5 // jIvana nathI kAI sthAna (mana, vacana, ane kAyanA vyApAra), nathI keI badhAna, nathI keI karma udayasthAna, nathI. ke gati-indriya Adi mArgaNAsthAna, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 No Thidi baMdhaTThANA jIvassa Na saMkilesaThANA vA / Neva visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vA / / 59 // A jIvana nathI kaI sthitibaMdha sthAna, nathI koI saMkaleza bhAvanAM sthAna, nathI keI vizuddhinAM sthAna, ke nathI koI saMyama labdhinAM sthAna. Neva ya jIvaTThANA Na guNaTThANA ya asthi jIvatsa / jeNa du ede savve puggaladavasa pariNAmA // 60 // A jIvana nathI keI jIva samAsa (chanA bheda), nathI guNasthAnaka (unnatinI zreNi) kAraNa ke upara jaNAvelA sarva padagaladravyanA sAgathI thavAvALI avasthA che. jIvane nijasvabhAva nathI. jIvane nija zuddha svabhAva che e sarvathI para-bhinna che. ahamiko khalu suddho ya Nimmamao NANadasaNasamaggo / tami Thido taccitto savve ee khayaM Nemi // 78 // nizcayathI huM eka chuM, mamatvarahita chuM, jJAnadarzanathI pUrNa chuM. mArA pitAnA zuddhAtmasvarUpamAM sthira thaI, temAM ja tanmaya thaI A sarve krodhAdi bhAvene nAza karuM chuM. paramaTTho khalu samao suddho jo kevalI muNI NANI / tami ThidA sahAve muNiNo pAvaMti NivvANaM // 158 // samaya-AtmA nizcayathI parama padArtha che, zuddha che, kevalI che, muni che, jJAnI che. te AtmAnA svabhAvamAM je sthira thAya che, lIna thAya che, te muni nirvANakSane pAme che. uvaoge uvaogo kohAdisu Natthi ko vi uvaogo / koho kohe ceva hi uvaoge Natthi khalu koho // 188 // jJAne pAgI AtmAmAM jJAnapagI AtmA che, krodhAdikamAM Ata che, jJAnati nirvANano saDha havA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 leza paNa jJAnepage che nahi, krodhamAM krodha che, upagamAM krodha nathI. krodha bhinna che, AtmA bhinna che. aTTaviyappe kamme Nokamme cAvi Natthi uvogo| ' uvaogammi kamma NokammaM covi No asthi // 189 // ' ATha prakAranAM dravya karmamAM ke zarIrAdinakarmamAM paNa zAnepagI AtmA che nahi. jJAne payogI AtmAmAM karma ke karma enahi, (3) zrI kuMdakuMdAcAryanA pravacanasAramAMthI - NAhaM deho Na maNo Na ceva pANI Na kAraNaM tesi / kattA Na Na kArayidA aNumaMtA Neva kattINaM / / 68 / / nizcayathI huM AtmA eka chuM, huM deha nathI, huM mane nathI, huM vacana nathI, huM mana, vacana ane kAyAnuM kAraNa paNa nathI, huene kartA nathI, huM karAvanAra nathI, huM enA karanArane anumodanAra nathI. NAhaM homi paresiM Na me pare santi NANamahamekko / idi jo jhAyadi jhANe so appANaM havadi jhAdA / / 99 // nizcayathI zAnI jANe che ke huM zarIrAdikane nathI tema zarIrAdi mArAM nathI. huM te eka chuM, jJAnasvarUpa zuddha chuM, evuM dhyAna re dhyAve che te AtmadhyAnI hoya che. evaM NANappANaM daMsaNabhUdaM adidiyamahatthaM / dhuvamacalamaNAlaMbaM maNNe'haM appaMga suddhaM // 10 // huM pitAnA AtmAne evo mAnuM chuM ke A AtmA parabhAvethI rahita nirmaLa che, nizcala eka svarUpa che, jJAnasvarUpa che, darzanasvarUpa che, atIndriya che, mahAna padArtha che, nizcaLa che, paradagyanA avalaMbanathI rahita che. dehA vA daviNA vA sudukkhA vAdha samittajaNA / jIvassa Na saMti dhuvA dhuvovaogappago appA // 101 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S09 audArika Adi zarIra, dhanadhAnyAdika, iSTa aniSTa pAMca iMdriyonAM sukhaduHkha ane zatrumitra Adi leka keI paNa A jIvanAM nathI. e sarva nAzavaMta che paNa jIva jJAnadarzana svarUpa avinAzI dravya che. . (4) zrI kuMdakudasvAmIkRta bhAvapAhuDamAMthI-- ego me sassado appA NANadasaNalakkhaNo / sesA me bAhirA bhAvA savve saMjogalakkhaNA // 59 // mAro AtmA ekale che, zAzvata avinAzI che, jJAnadarzana lakSaNavaMta che, rAgAdi sarva bAla bhAve mArA nathI, te sarva karmanA sacogathI utpanna thayA che. kattA bhoi amutto sarIramitto aNAinihaNo ya / dasaNaNANuvaogo NihiTTho jiNavariMdehiM / / 148 / / A jIva nizcayathI pitAnA svabhAva pariNAmane katAM che ane te svabhAva pariNAmane bhoktA che, amUrtika che. zarIra pramANa AkAravALe che, anAdi anata che, darzana ane jJAna upagavaMta che ema zrI jinendra bhagavAne darzAvyuM che. (5) zrI kuMdakuMdasvAmIkRta ekSapAhuDamAMthI - duTTakammarahiyaM aNovamaM NANaviggahaM NicaM / suddhaM jiNehiM kahiyaM appANaM havai saddavvaM // 18 // A AtmA eka sat dravya che, duSTa ATha karmothI rahita che, anupama che, jJAnAkAra che, avinAzI che, ane zuddha che ema jine kahyuM che. siddho suddho AdA savvaNhU savvaloyadarasI ya / so jiNavarehiM bhaNiyo jANa tumaM kevalaM gANaM // 35 / / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' AtmA ja siddha che. zuddha savana che ane sadazI che, dhruvala jJAnamaya che, ema zrI jine kahyuM che, tene tu jANuM, (6) zrI zivakrATiAcArya racita bhagavatI ArAdhanAmAthInniruuvkkmss kammarasa, phale samuvadimi dukkhami / nAvijJAmaNanA, cittAma vevaLAvIpa // 2724 || jIvANa Natthi koI, tANaM saraNaM ca jo havijja idaM / pAyAlamadigado vi ya, Na mumbai sakammaudayammi // 1735 // k ') uddaya Avye jenA upAya nathI evAM karmAnu phaLa jyAre Ave che tyAre janma, jarA, maraNu, zaMga, ci'tA, bhaya ane vedanAdinAM duHkhA jIva upara ekAeka AvI paDe che, te samaye kaI rakSA karanAra hetu nathI, je jIvane e udaya Ave che, te jIvane ekalA ne ja te bhogavavAM paDe che. jIva jo pAtAlamAM cAlyA jAya te pUrNa udhaprApta karma phaLa ApyA vinA rahetAM nathI, by daMsaNaNANacaritaM tavo ya tANaM ca hoi saraNaM ca / *, nIvalla zALAlaLa, tuM vane vismi !! 46 // J kardInI udIraNA ke tIvra udhdhanA samaye jIvane te kramemAM nAza karavA eka sarvyagdarzana, samyagnAna, sAritra ane samyaktaSa e ja bacAvanAra parama zaraNu che. anya' kreI rakSaka nathI. pAvaM karedi jIvo, baMdhavahetuM sarIraheduM ca / }, ziyAvizva tattva khAruM, jo so jevA netRti 1947 || khAvAdi sanehI jananA nimitte ane peAtAnA zarIrane nimitte ghaNA AraMbha ane parigrahamAM Asakta thaI jIva pApa kaeNmeryAM kare che; paNa te pApa karmonuM phaLa narakAdi gati viSe ekalA A jIvane ja bhagavavAM paDe che. rogAdivedaNAo, bedayamArNassa NiyayakammaphalaM / pecchaMtA ci samakkha, kiM civi Na karaMti se niyayA // 1748 / / 14 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 regAdi vedamAM e potAnA ja karmonuM phaLa che. te bhagavatI vakhate jIvatuM dukha kaI dUra nathI karI zakta, kuTuMbAdi parivArajano sAme besI joyA kare che paNa te kaMI karI zaktAM nathI to bIjA te keNa duHkha dUra karI zake? NIyA asthA dehA-, diyA ya saMgA Na kassa iha hoti / paraloga muNitA, jadi vi daittati te sukha // 1750 // paraleka jatI vakhate jIvanI sAthe strI, putra, mitra, dhana, dahAdika parigraha kaI sAthe jatuM nathI. A jIve e badhAMnI sAthe bahu prIti karI che paNa nirarthaka che, keI sAthe rahetuM nathI. hoUNa arI vi puNo, mittaM uvakArakAraNA hoi / putto vi khaNeNa arI, jAyadi avayArakaraNeNa / / 1761 / / tamhA Na koi kassai, sayaNo va jaNo va asthi saMsAre / kajaM paDi huti jage, NIyA va arI va jIvANaM / / 1762 // upakAra karavAthI zatru hoya to paNa mitra thaI jAya che. apakAra karavAthI putra hoya to paNa zatru thaI jAya che. tethI A saMsAramAM kaI kaIne zatru ke mitra che nahi. svArthavaze jagatamAM zatru ane mitra thaI jAya che. jo jassa vadRdi hide, puriso so tassa baMdhavo hodi / jo jassa kuNadi ahidaM, so tassa rivRtti NAyavvo // 1763 // je jenuM hita kare che te puruSa ene bAMdhava--mitra thaI jAya che. je jenuM ahita kare che te tene zatru thaI jAya che. (7) zrI pUjyapAdasvAmIkRta iSTapadezamAMthI - vapugRhaM dhanaM dArAH putrA mitrANi zatravaH / mRDhasarvathAnyasvabhAvAni : svAni prapadyate // 8 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 zarIra, dhara, dhata, strI, putra, mitra ane zatru e sarva anya svabhAvavALAM che, AtmAnA svabhAvathI judAM che chatAM mUDha ajJAnI puruSa tene potAnAM mAnI le che. . didezebhyaH khagA etya saMvasati nage nge| svasvakAryavazAyAMti deze, dikSu prage 'prage // 9 // saMdhyA samaye bhinna bhinna dezomAMthI AvI pakSIsamUha vRkSa upara rAtavAso rahe che ane savAramAM potAnA kAryavaza bhinna bhinna dizAomAM UDI jAya che. tevI rIte A kuTuMbijane che te kaI keInuM saguM nathI. eko'haM nirmamaH zuddho, jJAnI yogIndragocaraH / hyi: saMco nA mAvA, matta sarveDo sarvathA che 27 || huM eka chuM, ekaluM chuM, mAruM kaI nathI, huM zuddha chuM, huM jJAna svarUpa chuM, cAgIoe anubhavyuM che tevo chuM, karmanA saMcAgathI utpanna bhAve mArAthI sarvathA bhinna che. na me mRtyuH kuto bhItirna meM vyAdhiH kuto vyathA / nAhaM bAlo na vRddho'haM ma yuvaitAni purale / / 29 // huM AtmA chuM. mAruM maraNa nathI te mane maraNane bhaya? * mane roga vyAdhi nathI te mane pIDA zAnI? huM bAlaka nathI, huM vRddha nathI, huM yuvAna nathI. A sarva pugalamaya zarIranI avasthAo che. huM te te badhAthI bhinna chuM. svasminsadabhilASitvAdamISTajJApakatvataH / svayaM hitaprayoktRtvAdAtmaiva gururAtmanaH // 34 // AtmA pote ja AtmAne sAco guru che, kAraNa ke pitAnAmAM ja pitAnuM hita karavAnI IcchA uddabhave che, pote ja potAnA hitane jANe che. pote ja potAne hita sAdhanamAM preraNA kare che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7 dviIpUjyapAdasvAmI samAdhi zatakamAMthI ? "deheSvAtmadhiyA jAtAH putrabhAyodikalpanA / / / sampattimAtmanasvAbhimanyate hA hataM jagat // 14 // dehane, viSe Atmabuddhi hevAthI putra, strI AdinI kalpanAmAnyatA thAya che, ane tethI te badhAne pitAnA AtmAnI saMpatti mAne che tene potAnAM mAne che. are! jagata haNAI-nAza pAmI. rahyuM che. yadagrAhyaM na gRhNAti gRhItaM nApi muJcati / / jAnAti sarvathA sarva tatsvasaMvedyamasmyaham // 20 // | je AtmAthI bhinna che te grahaNa karavA yogya nathI, tene A jIva keI vakhata grahaNa karatuM nathI. je AtmAne svabhAva che, je grahaNa kare ja che tene DhaI paNa vakhata choDato nathI. je sarvane sarvathA jANe che ane svAnubhavagamya che te huM chuM, yenAtmanAnubhUye'hamAtmanaivAtmanAtmani / / so'haM na tanna sA nAsau naiko na dvau na vA. bahuH // 23 // je svarUpathI hu pitAnAmAM potAnI dvArA pitAne potA samA na ja anubhava karuM chuM te ja hu chuM; huM puruSa nathI, strI nathI napuMsaka nathI, eke nathI, be nathI ke bahu paNa nathI. , , , yadabhAve suSupto'haM yadbhAve vyutthitaH punaH . . atIniyariyaM varNave che 24 . * ; jenaI'aMbhAve-je svarUpane na jANavAthI hu sUtele nidrAdhI hato ane jenA sadbhAve je svarUpane jANavAthI huM jAgI UTha te mAruM svarUpa IthiI gamya nathI, vacanathI kahevAya ema nathI te mAruM svarUpa to mAtra pitAnI dvArA potAnA ja anubhavagocara che Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIyo vAlAstivato mAM kharacatA: * :) nodhAtmA taraH zcima e zatrune ja priya 26 :. jayAre huM nizcayathI-paramArthathI mArA zuddha jJAnasvarUpane anubhava karuM chuM. tyAre A sarva rAgAdibhAva nAza pAme che tethI A jagatamAM nathI ke mAre zatru ke nathI ke mAre mitra. mAmapazyannayaM loko, na me zatrurna ca priyaH / / mAM prapazyannayaM loko na me zatruna ca priyaH // 26 / / A jagatanA leke mArA sAcA zuddha svarUpane jANatA-dekhatA nathI tethI nathI keI mAre zatru thaI zakato ke nathI koI mitra thaI zakate. je jJAnIjana mArA zuddha svarUpane jANe che, te paNa mArA zatru ke mitra thaI zakatA nathI. ya. parAtmA sa evAhaM yo'haM sa paramastataH / ahameva mayopAsyo nAnyaH kazciditi sthitiH // 31 // je paramAtmA che tevo ja chuM, je huM chuM, te ja paramAtmAnuM svarUpa che. tethI huM mArI pitAnI ja upAsanA karuM chuM. keI bIjAnI upAsanA karatuM nathI e satya vAta che. / yatpazyAmIndriyaistanme nAsti yanniyatendriyaH / paracA nA rahu nittama" . pa .. je kaI dviArA huM jouM chuM te mAruM svarUpa nathI. IkiyenA vyApArane rekI jyAre huM aMtaramAM nihALuM chuM tyAre paramAnaMdamaya uttama jJAnatine prApta thAuM chuM, te huM chuM. nayatyAtmAnamAtmaiva janmanirvANameva ca / / gururAtmAtmanastasmAnnAnyo'sti paramArthataH // 75 // * ' A AtmA pote ja potAne saMsAra paribhramaNa karAve che ane pAta ja pitAne mekSamAM laI jAya che. tethI paramArthathI A mAmI: cara AtmA parve ja che. anya hAI gura nathI. '' : ni Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) zrI guNabhadrAcAryanA AtmAnuzAsanamAMthI - 1 zaraNamazaraNaM vo bandhavo bandhamUlaM; ciraparicitadArA dvAramApadgRhANAm / viparimRzata putrAH zatravaH sarvametat , tyajata bhajata dharma nirmala zarmakAmAH // 60 // A tAruM ghara tane maraNAdi ApattiothI bacAvI zakatuM nathI. A tArA bAMdhava (snehIjana) te to baMdhananA mULa-baMdha karAvanAra che. dIrghakALathI paricita dArA (strI) te ApadAonuM dvAra (daravAje) che. A tArA putro te te tArA AtmAnA zatruo che. e prakAre vicArI A sarva duHkhanA kAraNabhUtane tyAgI de. ane je sahaja sukhane Icche che te nirmaLa zuddha dharmanuM sevana karattkRtyN kimihendhanairiva dhanairAzAgnisaMdhukSaNaH / sambandhena kimaGga zazvadazubhaiH sambandhibhirvandhubhiH / / kiM mohAhimahAbilena sahazA dehena gehena vA / dehin yAhi sukhAya te samamamuM mA gAH pramAdaM mudhA / / 61 // he prANI ! A tAruM dhana AzArUpI agnine vadhAravAne mATe iMdhana samAna che. he bhavya! A tArA saMbadhI-snehI janenA sabaMdhathI zuM lAbha? e to tane sadA azubhamAM pravRtti karAve che. A deharUpI ghara moharUpI sapanA meTA dara samAna che tenAthI tene zuM lAbha? he! jIva, tuM e sarvane sneha chADa ane eka samabhAvanuM sevana kare jethI tane sukha maLaze. pramAda nA kare. vinokhityAra vidhipattine .. yogiMgamyaM tava prokta rahasyaM paramAtmanaH // 110 // mAruM I nathI, huM eka chuM evI bhAvanA bhAva tethI tuM traNe lokane svAmI thaI jaze. A yogIone jANavA yogya bheda tane kaho. AnAthI paramAtmAnuM svarUpe pragaTa thaze. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 mamedamahamasyeti prItirItirivotthitA / kSetre kSetrIyate yAvattAvat kAzA tapaHphale // 242 // A zarIrAdika mArAM che, huM zarIrAdikano chuM, evI prIti Iti eTale tIDanAM ToLAMnI peThe bhayaMkara upadrava karanAra che. jyAM sudhI zarIra upara meha che tyA sudhI tapanA phaLanI zI AzA ? arthAta tyAM sudhI mekSa prApta karavAnI AzA vRthA che. mAmanyamanyaM mAM matvA bhrAnto bhrAntau bhavArNave / nAnyo'hamahamevAhamanyo'nyo'nyo'hamasti na // 243 // bhramabuddhi hovAthI teM tane zarIrarUpa jANe ane zarIrAdine tAre svabhAva jANe. A viparIta jJAnathI tu sasAramAM bramyA karyo. have tu ema jANa ke huM parapadArtha nathI, huM te huM ja chuM; para te para ja che, temAM hu nathI, huM te nathI, huM AtmA chu, anya sarva mArAthI bhinna che. kSIranIravadabhedarUpatastiSThatorapi ca dehadehinoH / bheda eva yadi bhedavatsvalaM bAhyavastuSu vadAtra kA kathA // 253 // je dehanI sAthe A jIvane dudhapANanA samAna saMbaMdha cAlyA. Ave che te deha paNa jyAre jIvathI bhinna che tyAre bAhya cetana ane acetana padArthonI zu vAta? te to pitAnAthI bhinna ja che. taijasa ane kAmaNa zarIra paNa chavanA nathI. tapto'haM dehasaMyogAjalaM vA'nalasaMgamAt / iha dehaM parityajya zItIbhUtAH zivaiSiNaH / / 254 // jJAnI vicAre che ke jemAM agninA saMgathI pANI tasAyamAna thAya che tema A dehanA saMyogathI huM taNAyamAna duHkhI thaI rahyo chuM. tethI kalyANanA Icchakoe dehanuM mamatva choDI zAMti prApta karI che. ajAto'nazvaro'mUtaH kartA bhoktA sukhI budhaH / dehamAno malairmukto gatvoz2amacalaH prabhuH / / 266 / / / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AtmA kyAre paNa utpanna thayo nathI. mATe ajanmA che, kayAre paNa eno nAza thaze nahi mATe avinAzI che, varNAdi guNAthI rahita hevAthI amUrta che, pitAnA svabhAvane kartA ane bhaktA che, parama sahaja sukha pUrNa che, jJAnavaMta che, deha pramANa AkAravALe che, karmonA malathI rahita thaI lokAre jaIne sthita thAya che, nizcala che ane e ja prabhu che, paramAtmA che. (10) zrI nAgasenamunita tasvAnuzAsanamAMthIHtthaa hi cetano'saMkhyapradezo mUrtivarjitaH / zuddhAtmA siddharupo'smi jJAnadarzanalakSaNaH // 147 // huM caitanya chuM, lokapramANa asaMkhyAta pradezavALe chuM, amartika chuM, zuddha AtmA chuM, siddha samAna chuM ane jJAna ane darzana lakSaNavaMta chuM. nAnyo'smi nAhamastyanyo nAnyasyAhaM na me paraH / anyastvanyo'hamevAhamanyonyasyAhameva me // 148 // hu anya nathI, anya te huM nathI, huM anyane nathI, anya mArAM nathI. anya te anya che, huM te huM chuM, anya anyanuM che, mAruM te mAruM che. AtmA sarvathI bhinna che. anyaccharIramanyo'haM cidahaM tadacetanaM / __ anekametadeko'haM kSayIdamahamakSayaH // 149 // zarIra bhinna che, huM bhinna chuM, huM cetana chuM. te zarIrAdi acetana che, zarIra ane paramANunuM baneluM che, hueka akhaMDa chuM, A zarIrAdi nAzavaMta che, huM akSaya avinAzI chuM. sadravyamasmi cidaha jJAtA dRSTA sadApyudAsInaH / svopAlehamAtrAta: pRthavA 13 - hu sahiSya chuM, cetanamaya- chuM,jJAtAda sAuthasiIna Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM, dehapramANa mATe AkAra che te paNa dehathI AkAzanI samAna judo chuM, (11) zrI amRtacaMdrAcAryata puruSArthasihayupAyamAMthI - asti purupazcidAtmA vivarjitaH sparzagadharasavarNaiH / / guNaparyayasamavetaH samAhitaH samudayavyayadhrauvyaiH // 9 // A AtmA tanyasvarUpa che, sparza, rasa, gadha ane varNathI rahita che, jJAnAdi guNa ane tenA zuddha paryAyavaMta che. pariNAma apekSAe utpAda, vyaya svarUpa che ane svabhAve dhrauvya svarUpa che. (12) zrI amRtacaMdrAcAryakRta tattvArthasAramAMthI - kasyA'patyaM pitA kasya kasyAmvA kasya gehinI / eka eva bhavAmbhodhau jIvo bhramati dustare // 34-6 // kene putra, ke pitA, kenI mAtA ane kenI strI ? A jIva ekale ja A dastara saMsAra samudramAM bhramaNa kare che. anyaH sacetano jIvo vapuranyadacetanam / hA tathApi na manyante nAnAtvamanayojanAH // 35-6 // A jIva sacetana che, zarIrathI anya bhinna che, zarIra acetana che, jIvathI juduM che. paNa khedanI vAta che ke manuSya banenuM #bhinnatva samajatA nathI, jANatA nathI. (13) zrI amRtacaMdrAcAryavRta samayasArakalazamAMthI - AtmasvabhAvaM parabhAvaminnamApUrNamAdyantavimuktamekaM / vilInasaGkalpavikalpajAlaM prakAzayana zuddhanayo'bhyudeti // 10-13 zuddha nizcayamayathI vastutAe A AtmAne svabhAva rAgAdi parabhAvathI bhinna che, pitAnA jJAnadiguNothI pUrNa che, anAdi anaMta che, eka akhaMDa che, saMkalpa vikalpanI jALathI rahita che ane sadA jJAnatithI, svaparaprakAzamAna che. . - Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 cicchaktivyAptasarvasvasAro jIva iyAnayaM / ato'tiriktAH sarve'pi bhAvAH paugalikA amI // 3-2 // A chava saMpUrNapaNe caitanya zaktithI vyApta che. tenAthI judA bIjA save rAgAdi bhAve pudgalanA che. varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puMsaH / tenaivAntaratattvataH pazyato'mI no dRSTAH syuISTamekaM paraM syAt // 5-2 // varNa, gadha, rasAdi ane rAga, mahAdi bhAvoe sarve AtmAthI bhinna che. vastutaH nizcayathI aMtaramAM jotAM te A seve bhA. dekhAtA nathI. eka paramotkRSTa AtmA ja daSTigocara thAya che. anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidam sphuTam / jIvaH svayaM tu caitanyamuccaizcakacakAyate // 9-2 // A jIva anAdi anaMta che, svabhAvathI nizcala che, svAnubhavagamya che, pragaTa che, caitanyarUpa che, pitAnA ja pUrNa udyota svarUpa che. zuddhadravyanirUpaNArpitamatestattvaM smutpshyto|| naikadravyagataM cakAsti kimapi dravyAntaraM jAtucit // jJAnaM jJeyamavaiti yattu tadayaM zuddhasvabhAvodayaH / kiM dravyAntaracuMbanAkuladhiyastattvAccyavante jnaaH||22-10|| zuddha dravyadRSTithI je joIe te tatvanuM svarUpa evuM che ke eka dravyamAM bIjuM drazya kadApi paNa prakAzatuM nathI. jJAna ya padArthone jANe che te jJAnanA zuddha svabhAvane prakAza che to pachI muDha jana paradravyanI sAthe rAgabhAva karI AkalavyAkula thaI pitAnA. svabhAvathI kema bhraSTa thAya che? anyebhyo vyatiriktamAtmaniyataM bibhrat pRthak vastutAmAdAnoljhanonyametadamalaM jJAnaM tathAvasthitam / Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 madhyAvantavibhAgamuktasahajasphAraprabhAbhAsuraH zuddhajJAnaghano yathAsya mahimA nityoditastiSThati / / 42-10 / / AtmAne svabhAva jJAna che te jJAna anya kAvyomAM nathI, AmadravyamAM nizcala sthita che, ane sarva padArthothI pRthapha jude che, anya padArthanA grahaNa ane svabhAvanA tyAgathI rahita che. e zuddha vItarAga che, jema che tema sthita che, Adi aMta ane madhyathI mukta che-anAdi-anaMta che, sahaja prakAzamAna zuddha jJAnane samUha A AtmA pitAnA mahimA sahita nitya udayamAna rahe che. svamahimA pUrNa nitya prakAzamAna che. (14) zrI devasenAcArya kRta tavasAramAMthI - dasaNaNANapahANo asaMkhadeso hu muttiparihINo / sagahiyadehapamANo NAyavvo eriso appA // 17 // je darzana ane jJAnathI pradhAna che, asa khyAta pradeza che. amRtika che, pote grahaNa karela deha pramANu AkAravALe che tene ja AtmA jANa. jassa pA.koho'mANo mAyA loho ya salla lesAo / jAijarAmaraNaM vi ya NiraMjaNo so ahaM bhaNio // 19 // jene kepa nathI, mAna nathI, mAyA nathI, lobha nathI, zatra nathI, lesthA nathI, janma nathI, jara nathI, maraNa nathI, te niraMjanache te huM chuM ema kaheluM che. * phAsarasarUvagaMdhA sahAdIyA ya jassa Nathi puNo / suddho ceyaNabhAvo NiraaNo so ahaM bhaNio // 21 // .. jene sparza, rasa, varNa, gaMdha, zabdAdi nathI, je zuddha caitanyamaya padArtha che te niraMjana che, e huM chuM tema kahyuM che Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara malarahio NANamao Nivasai siddhie jAriso siddho / " tarilo rahyo para umuLacaDyo 26 malarahita, jJAnamaya, parama brahmasvarUpa siddhagatimAM je birAjamAna che te ja AtmA A dehamAM che ema jANavuM joIe, Nokammakammarahio kevalaNANAiguNasamiddho jo / sohaM siddho suddho Nico ekko girAlaMbo // 27 // A AtmA nizcayathI zarIrAdi norma ane jJAnAvaraNAdi karmathI rahita che, kevaLajJAnAdi guNothI pUrNa che, zuddha che, siddha che, avinAzI-nitya che, eka che, paranA Alabana rahita che te AtmA hu chuM. siddhohaM suddhohaM aNataNANAiguNasamidohaM / dehapamANo Nicco asaMkhadeso amutto ya // 28 // huM siddha chuM, huM zuddha chuM, huM anata jJAnAdi guNathI pUrNa chuM, deha pramANu chu, avinAzI chu, asakhyAta pradezavaMta chuM, amUrtika chuM. (15) zrI yogendrAcAryanA gasAramAMthI - jo paramappa so ji hauM jo huI so paramappu / rUpa jJALaviju koya pazu rahu vicapu || 22 je paramAtmA che te huM chuM. je huM chuM te ja paramAtmA che, arthAta mAro svabhAva paramAtmArUpa che. he gI! ema jANuM anya vikalpa nA kara. suddhapaesaha~ pUriyau loyAyAsapamANu / so appA aNudiNu muNahu pAvahu lahu NivvANu // 23 // A AtmA zuddha pradezathI pUrNa che. kAkAza pramANa che. A AtmAnuM aherAtra ciMtavana-manana kare tethI zIdhra nirvANa prApta thaze. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , suda sArA na jevachawives. . . "so aNpA aMgudiNu, muNahu jai cAha "sivalAhu / / 23 / / AtmA zuddha che, caitanyarUpa che, buddha che, jina che kevaLajJAnasvabhAvavaMta che. je mokSa prApta karavA icchatA he te enuM aherAtra manana kare , . . . . appA dasaNu gANu muNi appA caraNu viyANi / B saMgamuM lIsTa sara pe paravazALa / 82 U AtmA ja samyagdanA che, AtmA ja samyajJAna che, AtmA-- ja samyaphacAritra che ema jANe AtmA ja saMyama che, AtmA ja zIla che, AtmA ja tapa che ane AtmA ja paccakhANa che. . jo appA suddhaH vi muNai asuisriirvibhipnnu| . :; ,nA sarje ya sAsuvaNarthe jINuM che ? .. je nijAtmane apavitra zarIrathI bhinna, zuddha, avinAzIsukhamAM lIna evo anubhave che te sarva zAstrane jANe che. * (16) zrI amitagati AcArya sAmAyika pAThamAM kahe che - na santi bAhyA mama kecanArthA, bhavAmi teSAM na kadAcanAham / itthaM vinizcitya vimucya vAhya svasthaH sadA tvaM bhava bhadra muktyai ', ' , , , ; , , 24 mArA AtmAthI bAtha pheI paNa padArtho mArA nathI, huM paNa koI paNa vakhata temane nathI-e nizcaya karI sarva bAhya padA'rthonI mamatA tyAgI detI he bhadrA, potAnA svarUpamAM sthira thaI muktine prApta kare, , , 1 " ekaH sadA zAzvatiko mamAtmA, vinirmalaH sAdhigamasvabhAvaH / bahirbhavAH santyapare samastA, na zAzvatAH karmabhavAH svakIyAH Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara mAre AtmA sadA eka avinAzI nirmala jJAnasvabhAvI che, anya rAgAdi bhAva sarva mArA svabhAvanI bAhya che, kSaNika che ane pitatAnA karmanA ulya heya che. yasyAsti naikyaM vapupApi sArca, tasyAsti kiM putrakalatramitraH / pRthakkRte carmaNi romakUpAH, kuto hi tiSTaMti zarIramadhye // 27 // je AtmAnuM aikya A zarIranI sAthe paNa nathI, te jene zarIrane laIne saMbaMdha che te putra, strI, mitra AdinI sAthe kema hoya? uparanI cAmaDImAMnA remanAM chidro, cAmaDI utaraDI levAthI zarIra upara zI rIte jaNAya? dUra thaI jAya che-dekhAtAM nathI kAraNa ke te cAmaDIne Azrita rahela che. saMyogato duHkhamanekabhedaM, yato'znute janmavane zarIrI / tatanidhAsau parivarjanIyo, yiyAsunA nivRtimAtmanInAm // 28 // A zarIradhArI AtmA A zarIranA saMgathI saMsArarUpI vanamAM aneka prakAranAM dune bhegave che tethI pitAnA AtmAnI mukitanA Icchakane ucita che ke mana, vacana, kAyAthI A zarIranA mamatvane tyAga kare. sarva nirAkRtya vikalpajAlaM saMsArakAMtAranipAtahetum / / viviktamAtmAnamavekSyamANo nilIyase tvaM paramAtmatattve // 29 // saMsArarUpI vanamAM bhramaNanA kAraNabhUta save mananA vikalpanI jALane tyAgI, sarvathI bhinna nijAtmane nizcaya karI tuM tArA paramAtma svarUpamAM lIna thA. (17) zrI amitagati AcAryanI tattvabhAvanAmAMthI nAhaM kasyacidasmi kazcana me bhAvaH paro vidyate / * muktvAtmAnamapAstakarmasamiti jJAnekSaNAlaGkRtim // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 yasyaiSA matirasti cetasi sadA jnyaataatmtttvsthiteH| baMdhastasya na yaMtritaM tribhuvanaM sAMsArikaibandhanaiH // 11 // sarva bhAvakarma, kacakarma ane karmathI rahita ane jJAnadarzana guNathI vibhUSita AtmAne cheDI-AtmA sivAya anya koIne huM nathI ane koI parabhAva mArA nathI. AvI buddhi je tatvajJAnInA cittane viSe che tene sAMsArika bandhanethI traNe bhuvanamAM kyAMya paNa baMdhana thatuM nathI. citropAyavivardhitopina nijo deho'pi yatrAtmano / bhAvAH putrakalatramitratanayAjAmAtRtAtAdayaH // tatra svaM nijakarmapUrvavazagAH keSAM bhavanti sphuTaM / vijJAyeti manISiNA nijamatiH kAryA sadAtmasthitA // 12 // aneka prakAranA upAyathI piSavA chatAM A deha paNa jyAM AtmAne thaI zakato nathI to putra, strI, mitra, putrI, jamAI, pitAdi tipitAnA pUrvakane vaza thaI AvyAM che ane jaze. te AtmAnAM-pitAnAM kevI rIte hoI zake? ema jANIne buddhimAne pitAnI buddhi sarvadA AtmahitamAM karavI egya che. mAtA me mama gehinI mama gRhaM meM bAMdhavA meM'gajAH / tAto me mama saMpado mama sukhaM me sajjanA meM janAH // itthaM ghoramamatvatAmasavazavyastAvabodhasthitiH / zarmAdhAnavidhAnataH svahitataH prANI sanIsrasyate // 25 // mArI mAtA che, mArI strI che, mAruM ghara che, mAro badhu che, mAre putra che, mArA pitA che, mArI saMpatti che, mAruM sukha che, mArA sajajana che, mArA nekare che. A prakAranI ati tIvra mamatAne vaza thaI tattvajJAnamAM sthiti karavAne asamartha banI paramasukhaprada AtmahitanA kAryothI A prANI dUra thatA jAya che. vaicA putrA na vijhA na rA, na kAMtA na mAtA na bhRtyA na bhuupaaH| Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 yamAliMgi rakSitu sati' zaktI, : li vicityati kArya nijaM kArya mAyaH // 33 // . mRtyu bhAva cha sAre vaidho bhayAvI zata nathI, putra, zrAma, zrI, bhAtA, sevagA zApa yApI zaratA nathA. evuM ciMtavI Arya puruSoe AtmahitanAM kAryo karavAM joIe. zarIranA mahaMne AdhIna thaI Atmahitane bhUlavuM na joIe. vicitrarupAyaiH sadA pAlyamAnaH, __ svakIyo na dehaH samaM yatra yAti / kathaM bAhya bhUtAni vittAni tatra, ' . prabuddhayeti kRtyo na kutrApi mohaH / / 34 // li aneka upAyothI sadA pALavA chatAM paNa jyAM A pitAne deha paNa sAthe ja nathI tyAM arthAdi bAhya padArtho jIvanI sAthe "zI rIte jaI zake? evuM jANuM keI paNa para padArthamAM meha 42. yogya nathI.' * zUro'haM zubhadhIraha paTurahaM sarvAdhikanIrahaM / mAnyo'haM guNavAnahaM vimurahaM puMsAmahaM cApraNIH // ityAtmannapahAya duSkRtakarI tvaM sarvathA kalpanAm / zazvad dhyAya tadAtmatattvamamalaM naizreyasI zrIryataH / / 62 / / hu zUravIra' chu, I sArI suviAmA chu, yatura chu, badhAthI vadhAre paisAdAra chuM, huM mAnya chuM, huM guNavAna chuM; huM samartha chuM, huM badhAmAM mukhya chuM, he Atmana ! A pApakArI "kalpanAone sarvathA tyAgI tuM nira tara tArA nirmaLa AtmatvanuM dhyAna kare jethI tene mekSa lakSmIne lAbha thAya. ' 'gauro rUpadharo dRDhaH paridRDhaH sthUlaH kRzaH krkshH| * gIrvANo manujaH pazurnarakabhUH paMDhaH pumAnaMganA // mithyA tvaM vidadhAsi kalpanamidaM mUDho vibudhyAtmano / nityaM jJAnamayakhabhAvamamalaM sarvavyapAyacyutam / / 70 / / Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa . huM gaura varNa chuM, huM rUpavAna chuM, huM daDha chuM, huM baLavAna chuM, he jADe chuM, huM pAtaLo chuM, huM kAra , huM deva chuM, huM manuSya chuM, huM tiryaMca chuM, huM nArakI chuM, huM napuMsaka chuM, huM puruSa chuM, huM strI chuM; he mUDha! AvI mithyA kalpanA karI tuM tArA AtmAne samaja nathI. AtmA te nitya, jJAna svabhAvavata che, sarva maLa rahita che ane sarva ApattiothI mukta che. sacivamaMtripadAtipurohitAstridazakhecaradaiyapuraMdarAH / yamabhaTena puraskRtamAturaM bhavabhRtaM prabhavaMti na rakSitum / / 112 // jyAre keIsa sArI, rogI prANa maraNarUpI subhaTathI pakaDAya che tyAre pradhAna, maMtrI, pAyadaLa, purohita, deva, vidyAdhara, daitya ane Ida Adi keI paNa rakSA karavA samartha nathI. vividhasaMgrahakalmaSamaMgino vidadhateMgakuTuMbakahetave / anubhavaMtyasukhaM punarekakA narakavAsamupetya sudussaham // 114 // prANI zarIra ane kuTuMbanA mehane lIdhe tene mATe aneka prakAranA pApane upAje che, paraMtu te ekale ja naraka gatimAM UpajI tenA phaLarUpa asahya dukhe bhogave che. (18) zrIcaMdajIkRta vairAgyamaNimALAmAMthIHeko narake yAti varAkaH svarge gacchati zubhasavivekaH / rAjApyekaH syAJca dhanezaH ekaH syAdaviveko dAsaH // 9 // eko rogI zokI eko duHkhavihInoM duHkhI ekaH / vyavahArI ca daridrI eka ekAkI bhramatIha varAkaH // 10 // A jIva ekalo ja bicAre tarapha jAya che, keI vakhata puNya bAMdhI eka ja svargamAM jAya che, A jIva ekalo ja kaI vakhata rAjA, keI vakhata dhanavAna, kaI vakhata ajJAnI avivekI dAsa thaI jAya che. eka ja rogI, zekI thAya che, ekale ja sukhI ane 15 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 duHkhI thAya che, eka ja vyavahArI ane darikI thaI jAya che, e prakAre bicAre eka ja bhramaNa karyA kare che. (19) zrI kulabhadAcArkakRta sArasamuccayamAMthI;-- jJAnadarzanasampanna AtmA caiko dhruvo mama / / zeSA bhAvAzca me bAhyA sarva saMyogalakSaNAH // 249 // saMyogamUlajIvena prAptA duHkhaparamparA / tasmAtsaMyogasambaMdha trividhena parityajet // 250 // mAro AtmA jJAnadazana svabhAvathI pUrNa che, eka che, avinAzI che. ane sarva rAgAdi bhAva mArA svabhAvathI bAhya karmanA saMgathI utpanna thayA che. zarIra ane karmanA saMyogarUpa kAraNathI A chava dukhonI paraMparAne prApta thayo che, tethI e sarva saMyoga saMbaMdhane mana, vacana ane kAyAthI huM parityAga karuM chuM. (ra) zrI padmana di muninI ekatvasatimAMthI - ajamekaM paraM zAntaM sarvopAdhivivarjitam / / AtmAnamAtmanA jJAtvA tiSTedAtmani yaH sthiraH // 18 // sa evAmRtamArgasya saH evAmRtamaznute / sa evArhana jagannAthaH sa eva prabhurIzvaraH // 19 // je kaI pitAnA AtmAne ajanmA, eka, zAMta, parama padArtha, sarva rAgAdi karma upAdhithI rahita AtmAthI jANI AtmAmAM sthira thaI sthita thAya che te mokSa mAge gamana karanAra che, te ja AnaMdarUpI amRtane bhogave che, te ja pUjanIya, te ja jagatane svAmI, te ja prabhu, te ja Izvara che. vikalpormibharatyaktaH zAntaH kaivalyamAzritaH / karmAbhAve bhavedAtmA vAtAbhAve samudravat // 26 // jema pavana na vAya te samudra sthira hoya che tema A AtmA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 karmonA chUTavAthI sarva vikalparUpI taragothI rahita, zAMta ane nija kaivalya jJAnAdi svabhAvamAM sthira thAya che. saMyogena yadA''yAta mattastatsakalaM param / tatpAiyana mujhari je matiH 27 . je je vastu ke avasthA ka-paranA sogathI Ave che te sarva mArAthI bhinna che. te sarvane tyAgavAthI huM mukta ja chuM evI mArI samajaNa buddhi che. krodhAdikarmayoge'pi nirvikAraM paraM mahaH / vikArakAribhirmedyairna vikAri nabhobhavet // 35 // jema vikala karanAra vAdaLAMthI AkAza vikArI thatuM nathI tema krodhAdi karmane soga hovA chatAM te utkRSTa Atmati vikArI thatI nathI evuM AtmAnuM nizcaLa svarUpa che. tadekaM parasaM jJAnaM tadekaM zuci darzanam / cAritraM ca tadekaM syAt tadekaM nirmalaM tapaH // 39 // zaha cetanya svarUpa A AtmA te ja mAtra utkRSTa jJAna che, te ja eka pavitra samyagdarzana che, te eka ja nirmala cAritra che ane te eka ja nirmala tapa che. namasyacca tadevakaM tadevaikaJca maMgalam / uttamaJca tadevaikaM tadeva zaraNaM satAm // 40 // te caitanya svarUpa AtmA ja namaskAra karavA gya che, te eka magaLa che, te eka uttama padArtha che, saMta puruSane te ja eka zaraNarUpa che. tadevakaM paraM tattvaM tadevaikaM paraM padam / bhanyArAdhyaM tadevaikaM tadevaikaM paraM mahaH // 44 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 cidAnanda AtmA te ja eka paramAtkRSTa tattva che, te ja eka parama pada che, te ja eka bhavya jIvee ArAdhavA ceAgya che, teja eka parama mahAn jyeAti che. saMsAraghoragharmeNa sadA taptasya dehinaH / yantradhArAgRhaM zAntaM tadeva himazItalam // 47 // saMsArarUpI AtApathI saddA tasAyamAna jIvane A cidAnada svarUpa AtmA te himAlayanA samAna zItala yaMtradhArAgRha che, zItala jalanA kuvArAnuM sthAna che, tadeva mahatI vidyA sphuranmantrastadeva hi / auSadhaM tadapi zreSTaM janmavyAdhivinAzanam // 49 // cidAnaMda svarUpa AtmA te ja mahAna vidyA che, te ja prakAzamAna ma`tra che, ane te ja sa`sArarUpI rAgane nAza karavAvALI auSadhi che ahaM caitanyamevaikaM nAnyatkimapi jAtucit / sambandho'pi na kenApi dRDhapakSI mamedRzaH // 54 // jJAnI vicAre che ke hu eka caitanya svarUpa ja chu, anya phrAI svarUpa hu kadApi nathI, mAre AInI sAthe kaMI paNa saMbaMdha nathI evA mAre dRDha nizcaya che. zarIrAdibahizcintAcakrasamparka varjitama / vizuddhAtmasthitaM citaM kurvannAste nirantaram // 55 // jJAnI puruSa zarIrAdi khAdya padArthAnI ciMtAnA sabadhathI rahita thaI zuddhAtmAmAM cittane sthira karatAM nira'tara birAje che. (21) zrI padmana'di muninA upAsakasa'sTAramAMthI ---- svajano vA paro vApi no kazcitparamArthataH / kevalaM svArjitaM karma jIvenaikena bhujyate // 48 // paramArthathI A jIvanA sAthI kAI svajana ke keAI para Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 jana thatAM nathI, pitAnAM bAMdhelAM karmonA phalane A jIva eka le ja bhogave che. kSIranIravadekatra sthitayordaihadehinoH / bhedo yadi tatonyeSu kalatrAdiSu kA kathA // 49 // kSIra ane pANInA samAna eka sAthe maLelA A deha ane AtmAmAM paNa jyAre bheda-bhinnatva che te anya strI AdikanI vAta ja zu karavI ? te to judA ja che. karmebhyaH karmakAryebhyaH pRthagbhUtaM cidAtmakam / AtmAnaM bhAvayennityaM nityAnandapadapradam / / 61 // A AtmA ATha karma ane ATha karmane kAryothI jude che. citanyasvarUpamaya che, nitya che ane zAzvata Anadamaya padane ApanAra che evI bhAvanA jJAnIe karavI ucita che. (22) zrI padmanAdi muninA sabaMdhacaMdrodayamAMthI - karmabaMdhakalitopyavaMdhano dveparAgamalino'pi nirmalaH / dehavAnapi ca dehavarjitazcitrametadakhilaM cidAtmanaH // 13 // A AtmA karmabaMdha sahita hevA chatAM paNa karmabaMdhathI rahita che; rAga dveSathI malina hovA chatAM paNa nirmala che; dehadhArI hevA chatAM paNa deha rahita che A sarva AtmAnuM mahAbhya AzcaryakArI che. vyAdhinAGgamamibhUyate paraM tadgato'pi na punazcidAtmakaH / ucchritenagRhameva dahyate vahninA na gaganaM tadAzritam // 24 // rAgethI A zarIrane pIDA hoya che paraMtu A zarIramAM praviSTa caitanya prabhune pIDA hetI nathI. jema agninI javAlAothI ghara baLe che paNa gharamAM rahela AkAza baLatuM nathI. AtmA AkAza samAna nilepa ane ametika che. baLI zakato nathI. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 bodharUpamakhilairupAdhibhirvarjitaM kimapi yattadeva naH | nAnyadalpamapi tattvamIdRzaM mokSaheturiti yoganizvayaH // 25 // sava rAgAdi ka upAdhi rahita je kAI eka jJAnasvarUpa che te ja mAru' che, anya kAI paNa eka paramANu mAtra paNa mAru nathI. meAkSanu kAraNa A eka ja tattva che. e yAgIone nizcaya abhiprAya che. AtmabodhazucitIrthamadbhutaM snAnamatrakurutottamaM budhAH / yanna yAtyaparatIrthakoTibhiH kSAlayatyapi nalaM tadantaram // 28 // AtmajJAna ja eka adbhuta tI che, A tIrUpI nadImAM hai paDita jana ! uttama snAna karo. je aMtaraMgakarmInA mela anya karADe tIrUpa nadIomAM snAna karavAthI nAza thatA nathI tene A AtmajJAnarUpI tItha dheAI nAMkhe che. (23) zrI padmanadi muninA nizcayapa`cAzatamAMthI :~ vyAdhistudati zarIraM na mAmamUrta vizuddhabodhamayam / agnirdahati kuTIraM na kuTIrAsaktamAkAzam // 23 // rAga zarIrane pIDA kare che, mArA amUrti ane zuddha jJAnamaya AtmasvarUpane pIDA karI zakate! nathI. agni jhupaDIne khALe che paNa te jhupaDImAnA AkAzane khALI zakatA nathI AtmA AkAza samAna amUrtika ane nirmaLa che. naivAtmano vikAraH krodhAdiH kiMtu karmasaMbandhAt / sphaTikamaNeriva raktatvamAzritAtpuSpato raktAt // 25 // jema sphaTika maNi lAla puSpanA saMgathI lAla dekhAya che tema karyAMnA udyanA sakhape. AtmAmAM vikAra bhAse che paraMtu nizcayathI krodhAdi AtmAnA svabhAva nathI. AtmA tA sphaTika maNi samAna svaccha ja che. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thai, kuryAt karmavikalpaM kiM mama tenAtizuddharUpasya / ' mukhasaMyogajavikRtena vikArI darpaNo bhavati // 26 // karmonA udayathI aneka rAgAdi vikalpa hoya che paNa tethI ati zuddha svarUpavAna evA mane zuM? huM te nizcayathI zuddha chuM, huM vikArI thato nathI. jema vikArI kRtrima) mukhAkRti darpaNamAM dekhAvA chatAM paNa te tevuM thaI jatuM nathI. AstAM bahirupadhicayastanuvacanavikalpajAlamapyaparama / varmAtAne to viruddha mama pizci 27 karmodaye utpanna bAhya padArthonI vAta to dUra rahI, A zarIra vacana ane mananA vikalponA samUha paNa mArAthI bhinna che. huM vizuddha chuM. mAre enI sAthe zuM sabaMdha? zarIrAdi mArAM kema haI zake? karma paraM tatkArya sukhamasukhaM vA tadeva parameva / tasmin harSaviSAdau mohI vidadhAti khalu nAnyaH // 28 // karma bhinna che tathA te karmonu kArya sukha ane duHkha paNa bhinna che. temAM mahI jIva ja harSaviSAda kare che, anya kaI karatA nathI. nayanikSepapramitiprabhRtivikalpoljhitaM paraM zAntaM / zuddhAnubhUtigocaramahamekaM dhAma cidrUpam // 54 // huM naya, nikSepa, pramANa, Adi vikalpathI rahita paramazAMta chu. huM eka caitanyarUpa prakAza chuM, huM zuddhAtmAnubhavathI ja anubhava karavA yogya chuM. (24) zrI zubhacaMdra AcArya kRta jJAnAvamAMthI - mahAvyasanasaMkIrNe duHkhajvalanadIpite / ekAkyeva bhramatyAtmA durge bhavamarusthale // 1-4 // moTI moTI ApattiothI bharele, duHkharUpI agnithI baLa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane bhayAnaka evA A saMsArarUpI marabhUmimAM A jIva, eka ja bhramaNa kare che. / svayaM svakarmanirvRttaM phalaM bhoktuM zubhAzubham / zarIrAntaramAdatte ekaH sarvatra sarvathA // 2-4 // A saMsAramAM A AtmA pote ekale potAnAM karelAM karmonA anusAre sukha duHkharUpa phala bhogave che. ane eka ja badhI gatiemAM eka zarIrathI bIjuM zarIra ema aneka zarIro dhAraNa kare che. saMyoge viprayoge ca saMbhave maraNe'thavA / sukhahuHkhavidhau vAsya na sakhAnyo'sti dehinaH // 4-4 // A jIvane sAga ke vicAgamAM, janmamAM ke maraNamAM, sukhamAM ke dukhamAM kaI paNa mitra ke sAthI nathI. ene ekalAne ja bhogavavA paDe che. ajJAtasvasvarUpo'yaM luptabodhAdilocanaH / bhramatyavirataM jIva ekAkI vidhivaJcitaH / / 84 // A jIva potAnA svarUpane ajANya jJAnAdi canathI rahita, pitAnA ajJAnane laIne karmothI ThagAyela ekale dIrghakALathI paribhramaNa kare che, ekaH svargI bhavati vibudhaH strImukhAmbhojabhRGgaH / ekaH zvAnaM pibati kalila chidyamAnaH kRpANaH // ekaH krodhAdyanalakalitaH karma bannAti vidvAna / ekaH sarvAvaraNavigame jJAnarAjyaM bhunakti // 11-4 // A jIva ekale svargamAM deva thAya che tathA bhramara samAna strInA mukhakamaLa upara Asakta thAya che, ekalo ja narakamAM UpajI. talavArothI chinnabhinna thato khArA jalane pIe che, eTale ja krodhAdi agnithI baLata karmo bAdhe che ane AjIva ekalo ja Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 pote vivekI thaI karmonAM sarva AvaraNa dUra karI mukti prApta karI anaMta jJAna rAjyane bhagave che. acicidrUpayorakyaM bandhaM prati na vstutH| anAdizcAnayo. zleSaH svarNakAlikayoriva // 2-5 // caitanya svarUpa AtmA pita ane jaDa svarUpa zarIrAdinI ekatA baMdhanI apekSAe che. vastutaH nizcayathI cetana AtmA abhinna che, jaDa zarIrAdi bhinna che khANamAM sonAnI ane mATInI jema ekatA che; tema A bene anAdi kALathI saMga saMbaMdha vastutaH baMne judAM che. ye ye sambandhamAyAtAH padArthAzcetanetarAH / te te sarve'pi sarvatra svasvarUpAdvilakSaNAH // 8-5 // A saMsAramAM je je cetana ke acetana padArthone saMbaMdha jIvanI sAthe thayo che te te sarve sarvatra patatAnA svarUpe bhinna bhinna che. AtmA sarvathI jude che. mithyAtvapratibaddhadurNayapathabhrAntena bAhyAnalaM / bhAvAn svAn pratipadya janmagahane khinnaM tvayA prAka ciraM / / saMpratyastasamastavibhramabhavazcidrUpamekaM param / svasthaM svaM pravigrAhya siddhivanitAvaktraM samAlokaya // 12-5 // he AtmA! A saMsArarUpI gahana vanamAM mithyA darzananA saMbaMdhathI utpanna sarvathA ekAMtarUpa [kunI khetI daSTinA mArgamAM bhramita thaI bAhya padArthone potAnA mAnI dIrghakALathI dukhI thaI rahyo che. have tuM tArA samasta bhramane dUra karI de ane potAnA AtmAmAM ja sthiti karI utkRSTa eka catanyamAM pravezI-pariNamI muktirUpI strInI mukhAkRtinuM avalokana kara. ahaM na nArako nAma na rtiyamApi mAnuSaH / sevaH jitu tilma savya karmavirAma || rara-rUra che Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra34 nizcayathI huM nArI nathI, tiryaMca nathI, manuSya nathI, tema deva 5NuM nathI paNa huM siddhasama siddhasvarUpI AtmA chuM. A sarva narakAdi avasthAo e karmathI utpanna che, sAkAraM nirgatAkAraM niSkriyaM paramAkSaram / nirvikalpaM ca niSkampaM nityamAnandamandiram / / 22-31 / / vizvarUpamavijJAtasvarUpaM sarvadoditam / kRtakRtyaM zivaM zAntaM niSkalaM 'karaNacyutam // 23-3 / / niHzepabhavasambhUtaklezadrumahunAzanam / zuddhamatyantanirlepaM jJAnarAjyapratiSThitam 124-22 // vizuddhAdarzasaMkrAntaprativimbasamaprabham / jyotirmayaM mahAvIrya paripUrNa purAtanam // 25-31 // vizuddhASTaguNopetaM nirdvandvaM nirgatAmayam / aprameyaM paricchinnaM vizvatattvavyavasthitam / / 26-32 // yadagrAhA bahirbhAvairgrAhya cAntarmukhaiH kSaNAt / tatsvabhAvAtmakaM sAkSAtsvarUpaM paramAtmanaH // 27-31 // AtmAnuM nizcayanayathI svarUpa paramAtmAnA samAna che. te sAkAra che eTale jJAnAkAra che ane zarIra pramANe AkAravALu che, nirAkAra che-amUrtika- arUpI che. halanacalana kriyAthI rahita niSkriya che, parama avinAzI che, nirvikalpa che, niSkapa che, nitya che, sahajAnaMda nuM maMdira che, jJAna apekSAe sarva vyApI che-sarva reya padArtho temAM pratibiMbita thAya che. ajJAnI e svarUpane jANI zakatA nathI, sadA udayarUpa che, kRtakRtya che, kalyANarUpa che. zAMta che, zarIra rahita che, iMdriyathI atIta che, samasta saMsAranAM kalezarUpI vRkSane bALavAne agni samAna che, zuddha che, karmarahita che, jJAnarUpI rAjyamAM sthita che, nirmaLa arisAmAM dekhAtA pratibiMba samAna prabhAyukta che, prakA 1. vAyutana ema pATha paNa che. (zaka rahita). . Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa zita jJAna jyAta svarUpa che, anata vI'thI yukta che, paripUrNa che, purAtana-sanAtana che (anuttpanna che); 1 samyaktva Adi A guNasahita che, lAbha-alAbhArdi othI rahita che, rUAgAdithI mukta che, pramANathI ageAcara che parijJAta-nAnI dvArA jANavA ceAgya che, sarvAM tattvanA nizcaya karanAra che, mAadriyathI agrAhya che, aMta raMga bhAvAthI kSaNamAM grAhya che, eve svabhAva A paramAtmasvarUpa sAkSAt AtmAnA che. avAggocaramavyaktamanantaM zabdavarjitam / ajaM janmabhramAtItaM nirvikalpaM vicintayet // 33-31 // AtmAnuM svarUpa vacanathI ageAcara che, iMdriya ane manathI pragaTa nathI, anaMta che, zabda che, janma rahita che, bhava bhramathI mukta che, sakalpa vikalpathI rahita che ema vicAro. yaH svameva samAdatte nAdante yaH svato'param / nirvikalpaH sa vijJAnI svasaMvedyo'smi kevalam // 27-31 // ' bheda vijJAnI evuM vicAre che ke je peAtAne ja grahaNa kare che, AtAthI para evAne grahaNa karatA nathI, je nirvikalpa che, jJAnamaya che, kevaLa eka che, ane svAnubhava gamya che, evA hu' AtmA chuM. yo vizuddhaH prasiddhAtmA paraM jyotiH sanAtanaH / so'haM tasmAtprapazyAmi svasminnAtmAnamacyutam // 35-32 // je vizuddha che, prasiddha--pragaTa AtmA che, utkRSTa jJAnamaya jyAti svarUpa che, sanAtana che, te ja huM chuM. tethI A avinAzI AtmAne huM mArAmAM ja jouM chuM. jIrNe rakta ghane dhvaste nAtmA jIrNAdikaH paDhe / evaM vapupi jIrNAdau nAtmA jIrNAdikastathA // 72 - 32 || 1 samyaktva, jJAna, darzIna, vI, samatva, agurulaghutva,. avyAbAdhatva, avagAhanava e ATha guNA che. Shi , / ' Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastra junuM, lAla, jADuM hoya ke nAza pAme to tethI koI pitAne jIrNa, lAla, jADe ke naSTa mAnatA nathI tema zarIra junuM, lAla Adi thavAthI kaMI AtmA june, lAlAdi thato nathI. antavA''tmanastattvaM bahirdayA tatastanum / / ubhayorbhedaniSNAto na skhalatyA''tmanizcaye / / 83-32 // Amatattvane ataraMgamAM nihALI ane zarIrAdane bAhya jANuM ema banenA bhedane jANavAmAM kuzaLa evA jJAnI AtmAnA svarUpanA nizcayane viSe bhUla khAtA nathI. atIndriyamanirdezyamamUrta kalpanAcyutam / vivAna viddhi vyakSiAnAbhAbhanA 12-3rA he Atmana ! tuM AtmAne AtmAmAM AtmadhArAe jANa ke e atIkiya che, vacanathI kahevA yogya nathI, amUrtika che, kalpanAethI mukta che ane cidAna damaya che. nikhilabhuvanatattvodbhAsanaikapradIpaM / nirupadhimadhirUDhaM nirbharAnandakASThAm / / paramamunimanISIdbhedaparyaMtabhUtaM / parikalaya vizuddha khAtmanAtmAnameva // 103-32 / / he Atmana ! tuM tArA AtmAna tArA AtmAthI zuddha anuva kare ke A AtmA sarva lokanA padArthonA svarUpane yathArtha pragaTa karanAra advitIya dIve che, atizaya sahajAnaMdanI sImAne upAdhirahitapaNe prApta che, tathA parama munionI buddhine viSe utkRSTatA paryata pragaTa che evA svarUpavALe che so'haM sakalavitsArvaH siddhaH sAdhyo bhavacyutaH / paramAtmA potirvizvarza ninaH | 28-40 | tadAsau nizcalo'mUrto niSkalaGko jagadguruH / cinmAno visphuratyuccaiAyadhyAvivarjitaH // 29-40 // mane tArA karanAra AtmA a Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra37 AtmAnuM dhyAna evuM karavuM joIe ke hu paramAtmA chuM, huM ja sarvajJa chuM, huM sarva vyApaka chuM, huM siddha chuM, huM ja sAdhya chuM, huM sasArathI rahita chuM, zreSTha AtmA chuM, paramatimaya chuM, vizvadazI chuM, nira jana chuM, tyAre enuM svarUpa evuM pragaTa thAya che ke e amUtika che, nizcaya che, niSkalaMka che, jagatamAM zreSTha che, caitanya mAtra che ane atizaya karI dhyAna ane dhyAtAnA vikalpathI rahita che. (25) zrI jJAnabhUSaNa bhaTTAraracita tavajJAna taraMgiNImAMthI- nAhaM kiMcinna me kiMcid zuddhacidrUpakaM vinA / tasmAdanyatra me ciMtA vRthA tatra layaM bhaje // 10-4 // A saMsAramAM zucipa sivAya anya koI huM nathI, ane anya I padArtha mArA nathI, tethI zuddha caitanya svarUpa sivAya anya keI ciMtA karavI vRthA che tethI huM te zuddha cipamAM laya thAuM chuM. na deho'haM na karmANi na manuSyo dvijo'dvijaH / naiva sthUlo kRzo nAhaM kiMtu ciMdrapalakSaNaH // 5-10 // huM deha nathI, huM karma nathI, manuSya nathI, huM brAhmaNa nathI, huM abrAhmaNa nathI, huM jADa nathI, pAtaLuM nathI paNa huM to eka caitanyasvarUpa lakSaNavALo chuM. (26) paM, banArasIdAsajInA nATaka samayasAramAMthI - savaiyA 21 jahAM zuddha jJAnakI kalA udyoga dIse tahAM, zuddhatA pramANu zuddha cAritra aMza hai: tA kAraNa jJAnI saba jAne ya vastu marma, - verAgya vilAsa dharma vAke saravaMsa hai, rAgadveSa mehaka dazAsoM bhinna rahe yAte, sarvathA trikAla karma jALaseM vidhvaMsa hai, Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 238 nirupAdhi Atama samAdhime birAje tAte, kahiye pragaTa pUraNa parama haMsa hai. 81 adhyAya 10 jyAM zuddha jJAnanI kalA prakAzita dekhAya che tyAM te jJAnanI zuddhatAnA pramANamAM zuddha cAritranA aMzanu pragaTapaNu heAya che. jJAnI puruSa te! sava jJeya vastuonA maheya ane upAdeyane jANe che tethI jJAnI puruSane viSe sarvA ze vairAgyavilAsarUpa dha--guNa prApta hAya che, rAga ane dveSarUpI meha zA jJAnI puruSathI bhinna dUra rahe che ane tethI traNe kAlavatI sarva ka'nI jALa nAza pAme che (pUrvIkRta |'nI nirjarA hAya che, vamAne navA badhA hAte nathI ane upayega Atmasanmukha thavAthI bhaviSya sabaMdhI nave budha badhAtA nathI). tethI karmarUpI upAdhithI rahita thAya che ane AtmAnubhava rUpI samAdhimAM sthira rahe che. tethI jJAnI puruSane pratyakSa pUrNa paramahaMsa kahIe chIe. jJAna bhAna bhArata pramANa jJAnavata kahe, karuNuAnidhAna amalAna merA rUpa; kAlasAM atIta karyuM cAlasAM abhIta joga, jAlamAM achata jAkI ahiMsA anUpa hai; mahA vilAsa yaha jagatA vAsa maiM te, jagataseAM zUnya pApa puNya anya grUpa hai; pApa krine kriye na kare kari hai se| kAna, yikA vicAra supanekI dAra dhUpa hai 91 010 jJAnarUpI sUryanA uddaya thatAM jJAnI ema samaje che ke mAruM svarUpa tA karuNAnidhAna ane niLa che, mRtyuthI atIta che ane karma baMdhanA bhayathI rahita che, mana, vacana, kAyAnA ceAganI jALathI achata che evA mArA adbhuta mahimA che, A jagatamAM mAre Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivAsa jaNAya che paNa te te mahine vilAsa che, mAre vilAsa nathI, mAruM svarUpa te janma maraNathI rahita che, puNya ane pApa te mane aMdhArA kUvA samAna bhAse che, A pApa karma pUrve keNe karyuM? bhaviSyamAM keNa karaze? vartamAne keNa kare che? ema kriyAne vicAra kare tyAre jJAnIne svamAvasthA samAna A badhuM mithyA jaNAya che. nirabhaya nirAkula nigama veda nirabheda, jAke parakAzameM jagata mAItu hai, rUpa rasa gaMdha phAsa pugalake vilAsa, tAsa divasa jAke jasa gAIthatu hai vigrahasa virata parigrahase tyAre sadA, jAmeM joga nigrahake cinha pAIyatu hai, se hai jJAna paramANu cetana nidhAna tAMhi, avinAzI Iza mAnI zIza nAItu hai. 106 a0 10 AtmA nirbhaya, zAzvata sukhI ane bheda rahita jJAna gamya che. te jJAna jAtinA prakAzamAM sarva jagata samAya che. rUpa, rasa,gaMdha ane sparza e te pugala dehAdine vilAsa che, AtmA te tenAthI rahita che ema sarva zAstro prazaMsApUrvaka kahe che. AtmA zarIrAdithI virakta-rahita che, kalezathI rahita che, parigrahathI sarvadA bhinna che ane mana, vacana ane kAyAnA yogathI rahitapaNAnA lakSaNavALe che. e cetanAtmA jJAnAkAra che, cetanapaNAnuM nidhAna che. te AtmAne avinAzI Izvara mAnI huM mastaka namAvuM chuM, namaskAra karuM chuM. jise nirabhedarUpa nice atIta hatA, taise nirabheda aba bheda kauna kahegaDha dIse karma rahita sahita sukha samAdhAna, ' pAye nija thAna phira bAhira na vaheMge, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 240 akabaE kadAci apano svabhAva tyAga kari, ' rAga rasa cike na para vastu gahe, . amalAna jJAna vidyamAna paragaTa bhaye, ' yAhI bhAti AgAmI anaMta kAla raheze. gA. 107 a. 1 jema pUrva kAlamAM saMsAra avasthAmAM paNa nizcayanayathI Atma dravya abhedarUpa hatuM tema samyaphajJAna prApta thatAM pratyakSa abhedarUpa ja rahe che tevA paramAtmAne have keNu bhedarUpa kaheze? je ATha karma rahita ane sahajasukha samAdhi svarUpa nija sthAnane pAmyo che. punaH A bAhya mithyA saMsAramAM bhamaze nahi samyakatva pAmela mahAtmA kadAcita keAI vakhate paNa potAnA kevaLa jJAna svabhAvane tyAgIne, rAgadveSamAM magna thaI dehAdika para vastuone grahaNa karaze nahi. AtmAne je zuddha samyaphajJAna pragaTa vidyamAna prApta thayuM te ja prakAre bhaviSyamAM paNa anatakALa paryarata raheze jabahIte cetana vibhAvase ulaTi Apa, same pAya apane svabhAva gahi lIne hai, tabahIte je je lene egya sosa saba lIne, je je tyAga egya so se saba chAMDi dIne hai: leke na rahI Thera tyAgaveke nAhi aura, bAkI kahAM ubaju kAraja navIne hai, saMga tyAgi aMga tyAgi vacana taraMga tyAga, mana tyAgi bhuhi tyAgi ApA zuddha kI hai. gA. 108 a. 10 anAdi kALathI AtmA mithyAtva bhAvarUpa vibhAva pariNatamAM pariNamI rahyo che. te jyArathI palaTAI avasara pAmI potAnA samyaphabhAva rUpa svabhAvane grahaNa kare che tyArathI teNe je je grahaNa karavA gya-nijajJAna darzanAdi samyakubhAva te sarva grahaNa karyuM ane , jaMga tyA ho ubhI ko nAhidIno huM Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je je tyAgavA para paugalika rAmadevadi riyAbhAva varte che si tyAgI dIdhuM che. tene kyAMthI grahaNagya kaI rahyuM nahi ane tyAgavA yogya kAMI bAkI rahyuM nahi, te have navIna zu kArya karavAnuM bAkI rahyuM parigraharUpa sago tyAga karyo; zarIrAdinuM mamatva tyAgyuM ane vacananA vikalpo tyAgyA; mananA saMkalpa-vikalpane tyAgyA, ikiya janita buddhinA nirNayo tajIne nija AtmAne para vastunA tyAgathI zuddha karyo te zuddhAtmA punaH janma dhAraNa kema karaze? arthAta e punaH sa sAramAM AvatA nathI. karama cakrame phirata jagavAsI chaMva, vahai rahyo bahiramukha vyApata viSamatA, aMtara sumati AI vimala baDAI pAI. pudgalase prIti TUTI chUTI mAyA mamatA zuddhane nivAsa kare anubhau abhyAsa laIne, bhramabhAva chAMDa dIne bhIne citta samatA, anAdi anaMta avikalapa acala ese, pada avalaMbi aveleke rAma ramatA. , - traNe lokamAM karmarAjAnAM cakra phare che temAM A jaMgavAsI jIva paNa karI rahyo che ane tethI enI daSTi bahirmukha-aMtara AtmAne bhUlI dehAdika viSayabhogo pratye Asakta thaI rahI che ane iSTa vicaga ane aniSTa sAgathI enAM pariNAma AkuLavyAkula rahevAthI viSamabhAva azuddhatA enAmAM vyApI gaI che. jyAre ene aMtaramAM samyaphamati Ave che. ane AtmasvarUpanI nirmaLa prabhutAne prApta thAya che tyAre dehAdi pudgala paryAnI prIti tUTI jAya che ane mAyA ane mamatA mUkAya che; zuddha nayathI jevu AtmasvarUpa che tevA AtmasvarUpamAM upayoga sthira thAya che, AtmA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 nubhavamAM puruSArtha kare che, mithyAbhAvane tyAga heya che ane citta samabhAvamAM lIna thAya che. anAdi, anaMta, nirvikalpa ane zAzvata evI nizcala svAbhAvika AtmabhUmikAnuM avalaMbana karI-pitAnA AtmasvarUpamAM vilAsa karatA ramatA rAma-AtmAne nihALe che. AtmArUpa pratyakSa hoya che. rUpa rasavaMta mUratIka eka pugala, rUpa vina aura ajIva dravya didhA hai. cAra hai amUratIka chava bhI amUratIka yAhiti amaratIka vastu dhyAna mudhA hai aura na kabahU pragaTa Apa ApahIsa, aiso thira cetana svabhAva zuddha sudhA hai, cetanake anubhau ArAdhe jaga teI jIva, jinhake akhaMDa rasa cAkhavekI sudhA hai. gA. 11 a. 2 rUpa, rasa, gaMdha ane varNa yukta hovAthI eka pudgala dravya mUtika che. bAkInAM cAra achava dravya dharma, adharma, kALa, ane AkAza-pAdi rahita hevAthI amUrtika che ema ajIva to be prakAre che. cAra ajIva dravyo amUrtika che ane jIva dravya paNa amUrtika che tethI amUrtika dravyanuM dhyAna vyartha che kAraNa ke ajIva paNa amUrtika che te anya dravyanA avalaMbanathI AtmasvarUpa kayAreya paNa pragaTa thatuM nathI. AtmA to AtmAthI ja pragaTe che-evo cetanyane zAzvata sthira svabhAva che. te svabhAva ja zuddha amRtarasa che. te zuddha svabhAvarUpa amRtarasathI ja citanya pragaTa thAya che. jagatamAM je jIvane akhaMDa eka Atmarasano AsvAda levAnI bhUkha che te ja cetanAnA anubhavanuM ArAdhana kare che arthAta citanyabhAvanAne avalaMbI citanyane pragaTa kare che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirca nihAd svabhAva nahi AtamA, * * AtamIka dharama parama parakAsanA, atIta anAmata vartamAna kAla jAke, ke kevala svarUpa guNa lekalika . bhAsanA soI jIva saMsAra avasthA mAMhi karamake, karatAsa dIse liye bharama upAsanA, thahai mahAmahake pasAra yahai mithyAcAra, yahai mau vikAra yaha vyavahAra vAsanA gA 4 a0 10. nizcaya nayathI vicAstAM AtmAne svabhAva che te kaivalyAdi utkRSTa Atmika guNanA prakAzarUpa che. te kaivalya guNamAM bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALa tathA leka ane alaka pratyakSa bhAsyamAna che tethI karma kartA nathI. te ja chava saMsAra avasthAmAM karmane kartA dekhAya che te ajJAna-mithyAbhAvano abhyAsa che. A ajJAnarUpa bhramaNa te mahAmahane vistAra che, te ja mithyAcAra che, te ja bhavabhramaNarUpI vikAra che ane te ja vyavahAra-AtmAnA azuddha bhAvanI vAsanA che. eha chaha dravya inahIM hai jagata jAla, tAmeM pAMca jaDa eka cetana sujAna hai, kAjUkI anaMta sattA kA na mile kAI, eka eka sattAme anaMta guNagAna hai, eka eka sattAmuM ane tame parajAya phire, - ekame aneka Ihi bhAMti paramANu hai, cahai cAThAda yaha saMtanakI marayAda, yahai sukha poSa yaha ekSake nidAna hai. gAra 22 a0 9. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zakya che. tenAthI A leka thayela che. te chamAM pAMca dravya jAha-ajIva che ane eka cetana jJAnarvata che, pratyekanI anaMta sattA che paNa te bIjA divya sAthe maLatI nathI. dareka potapotAnI sattAmAM rahe che. te dareka vya sattAmAM anaMta guNa che ema kahela che. eka eka sattAmAM anaMta avasthA palaTAya che-anaMta paryAya che ema eka sattAmAM aneka bheda-avasthA che e pramANabhUta che. A syAdavAda abhiprAya che, te puruSonI maryAdA temanAM apekSita vacane heya che, te vacane Atmika sukhane poSanAra che ane mekSa, prAptinAM kAraNa che. cetana maMDita aMga akhaMDita, zuddha pavitra padAratha mere, rAga virodha vimeha dazA, samajhe bhrama nATaka pugala kero , bhega saMga viga vyathA, avalaMki kahe yaha karmaju ghera; hai jinhake anubhau Iha bhAMti, sadA tinake paramAratha ne. gA. 17 ao , ' 'nija Atmaprati daSTi karI vicAratA-pitAnuM aga (svarUpa : cetanAyukta che, akha Dita che. te zuddha ane pavitra padArtha che. rAga, deSa ane mehanI dazA e save paulika karmakRta bhramarUpa nATaka che. A viSayabhoganA soga ane viyoganI AkulatA te pUrvakanA udaye karmane ghere che. te AtmAthI para che. A jene anubhava che tene paramArtharUpa mukti-samIpa ja che. jyAM kaladhauta sunArakI saMgati, bhUSaNa nAma kahe sabakAI, kacanatA namiTI tihI hetu, vahe phiri auTike kaMcana hAI: tye yaha chava ajIva sAga, bhaye bahurUpa have nahi deI, cetanaMtA na gaI kabahU tihi, kAraNa brahma kahAvata I. ' gA. 12, a0 9 jema suvarNane senI ghaDe che tyAre tene sarva jana AbhUSaNa | kahe che. paNa AbhUSaNa kahevAyAthI tenuM suvarNa paNuM jatuM rahetuM nathI. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te ApaNane punaH bhAMgI:gALI nAMkhIe suvarNa ja thAya che. , tema acetana-parA jaDanA sAgathI aneka prakAranAne dhAraNa * kare che chatAM cetana cetana ja rahe che, anyarUpa thatuM nathI. tenuM caitanyapaNuM kaI kALe vinAza samatuM nathI tethI te cetana sarva ava sthAne viSe brahma kahevAya che. . ! nya naTa eka dhare bahu bheSa, kalA pragaTe jaba kautuka dekhe, Apa lakhi apanI karatuti, vahai naTa bhinna viloka pe " - ghaTameM naTa cetana rAva, vibhAva dazA dhari rUpa visekha, " li sudRSTi lakhi apane pada, duda vicAra dazA nahi le. * gA. 14. a. 9 koI eka naTa aneka prakAranA, veSa dhAraNa kare che ane vezathI thatA AnadamAM daSTi rAkhe che tyAM sudhI navA navA veSa dharavAnI kaLA pragaTa karato rahe che, paNa jyAre te naTa pote pitAnA kartavyane-svarUpane dekhe che tyAre te pitAne te te veSathI bhinna jANe che tevI rIte A cetana naTa-zarIramAM rahI te rAgAdi vibhAvadazAnI aneka avasthAone dhAraNa kare che paraMtu jyAre pitAnI sujJAna daSTi pAmI pitAnA svarUpane oLakhe che tyAre rAgAdika vibhAva dazAne pitAnI jANato nathI. pitAne para rUpa mAnato nathI. : prathama sudaSTi zarIrarUpa kIje bhinna, , , tAme aura sakSama zarIra bhindra mAniye, aSTa karma bhAvakI upAdhi seI kIje bhina, * - , , tAdrumeM subuddhi vilAsa bhinna jAniye, tame, prabhu sevana dhirAjata akhaMDapa, vahe zruta jJAnake samANa mahIkA sAniye, vAhike kriyA kari vAhi bhagata je . to JyvaDe dara sAdhike aisI vidhi hAnize. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . prathama bhedajJAnarUpI suSTithI A zarIrane AtmAthI bhinna jANavuM-mAnavuM, temAM taijasa ane kAmaNae be sUkSma zarIra che tene paNa pitAthI bhinna mAnavA, ATha karma (davyAkarma) ane tenI upAdhi rAgadveSAdi bhAvakarma tene paNa bhinna mAnavAM ane te karmathI subuddhinA pariNAma-bheda vijJAnane bhinna jANavuM. te bheda vijJAna daSTimAM caitanya prabhu AtmA akhaMDarUpe birAje che ema zrutajJAnanA naya, nikSepa ane pramANathI hadayamAM sthira karavuM, te caitanya prazkane ja vicAra kara, temAM ja lIna thA. te paramAtmapada sAdhavA mATe he jIva! A vidhinI upAsanA kara. alakha amUratI arUpI avinAzI aja, nirAdhAra nigama niraMjana niraMdha hai, nAnArUpa bheSa dhare bheSA na leza dhare, cetana pradeza dhare cetanyA baMdha hai meha dhare mahIso birAje tAmeM hI , mahIso na tolIse na rAgI nirabaMdha che, ese cidAnaMda yahi ghaTameM nikaTa tere, tAhi tuM vicAra mana aura saba ghadha hai. gA. 54 a. 8 - A AtmA alakSa che, amUtika che, arUpI che, zAzvata che, janma rahita che, nirAdhAra-paranA AdhAranI jarUra na paDe te che, jJAnavaMta che ane akhaMDa eka che. vyavahAra dRSTie aneka prakAranA veSane ghAraNa kare che chatAM nizcayathI kaI paNa veSane dhArato nathI, citanya pradezamaya che ane naiitanyane ja pUMja che. A AtmA jyAre meha kare che tyAre mahI thaI rahe che, manane vaza thAya che tyAre manarUpa thaI rahe che paNa te te moharUpa paNa nathI ane mane paNa nathI te rogI paNa nathI paNa te baMdha rahita abaMdha che, evA A cidAnaMda AtmAM tAsa ghaTanA aMtaramAM tArI samIpa ja Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 che tene he mane vicAra kara, anubhava kara. bIjI badhI te nakAmI deDa che. zuddha naya nihace akelA Apa cidAnaMda, apane hI guNa parajAyake gahata hai, pUraNa vijJAnaghana se hai vyavahAra mAMhi, nava tatvarUpI paMca dravya rahA hai, paca dravya nava tatva jIva nyAro lakhi, samyapha daraza yaha aura na gahata hai, samyapha daraza joI Atama sApa soI, mere ghaTa pragaTA banArasI kahata hai, gA. 7 a0 1. zuddha nizcayanayathI eka ekale pote cidAnaMdamaya AtmA pitAnA ja guNa ane paryAyane grahaNa kare che. evo paripUrNa vijJAnaghana AtmA che te vyavahArathI nava tattva ane pAMca dravyamAM rahele bhAse che paNa pAMca dravya ane nava tatva judAM che ane AtmA jude che evuM jene zraddhAna thAya che tene samyaphadarzana pragaTa hoya che. e samyaphavI AtmA anya padArthane graho nathI. samyA gdarzana te ja AtmasvarUpa che ane te AtmasvarUpa samyakatva mArA aMtaramAM prakAzamAna thayuM che ema banArasIdAsajI kahe che. (27) 50 dAnatarAyanA ghAnatavilAsamAMthI - savaiyA 31 cetanA svarUpa jIva jJAnadaSTimeM sadIva, kumbha Ana Ane ghIva tyau sarIrasau judA, tInaleka mAMhi sAra sAsvata akhaMDadhAra, mUratAThaka nihAra nIrakauM bubudA; suharu5 suharu5 ekarUpa ApabhUta, AtamA yahI anupa potikI udA, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : svaccha Apane pramAni rAgadeSa, moha -bhAnI ; bhivya jIva tAhi jAni choDi zoka au sudA. 81, , A AtmA sadA caitanya svarUpavaMta che, jJAnadaSTithI jotAM jema ghaDo jude che ane temAM rahela ghI tenAthI juduM che, tema A zarIrAdi bhinna che ane temAM birAjela AtmA paNa tenAthI bhinna che. AtmA te traNe lokamAM eka sAra padArtha che. zAzvata che ane akhaMDa jJAna pravAhavALA che mUrtika pudgala te pANInA parapoTA samAna asAra ane vinAzI che. AtmA zuddha svarUpa che, bedhamaya che, ekarUpa che, pote caitanya prabhu che, anupama parama jJAna ti sadA udayarUpa prakAzamAna che. te AtmA para kamathI rahita zuddha che. nijasvarUpavaMta che ema mAnI rAga dveSa mahine dUra kara. he bhavya jIva! e Ama svarUpane oLakhI anubhava kara ane harSa ane zeThane tyAga kara. cetanAsahita jIva tihuMkAla rAte hai, - gyAna darasana bhAva sadA jAsa lahie, rU5 rasa gaMdha phAsa pudgalake vilAsa, mUratIka rUpI vinAsIka jaDa kahiye; yAhI anusAra paradarvakau mamatta hAri, apanau subhAva dhAri ApamAhiM rahie, karie yahI IlAja jAteM heta Apa kAja, rAga deSa moha bhAvaka samAja dahiMe. 93 A AtmA traNe kALa cetanA sahita zebhe che, jJAna ane darzanamaya bhAva sarvadA temAM pragaTa prakAzamAna che. rUpa, rasa, gadha ane sparza e te jaDa-pugalane vilAsa-guNa che. te pudgala te mUrtika, rUpa ane vinAzika che. ema jANI para jaDa dravya pratyenA mamatabhAva tyAgI, pitAnA zuddha svabhAvane grahaNa karI, pitAnA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM ja sthira thA. A pramANe upAca kera ke jethI tAruM kArya AtmA hita thAya ane rAga, dveSa ane mehanA bhAvane samUha baLI bhasma thAya. . . . . . 6 siMhAvalokana . , gyAnI jAnI gyAnameM, na meM vacana mana kAya, kAyama paramAratha vidhe, virSa-rIti visarAya, virSa-rIti visarAya, rAya cetanA vicAre, cAre krodha visAra, sAra samatA visatAre tAre aurani Apa, ApakI kauna kahAnI, hAnI mamatA-buddhi, buddhi anubhaute gyAnI. 6 jJAnI bheda vijJAnathI jANe che ke huM mana, vacana kAyArUpa nathI, paramArtha zuddha AtmAmAM sthira thatAM viSayavAsanA dUra thAya che, viSaya bhegAne tyAga karI caitanyabhUpa jJAnI svasvarUpane vicAra kare che, cAra krodhAdi kaSAyono tyAga kare che ane sAra rUpa samatAbhAvane vistAra-prakAza kare che. te jJAnI jIva pote bhavya chone A saMsAra samudrathI tAre che te pachI temanI pitAnI to vAta ja zuM karavI? te nizcaye tAre che. jJAnI svAnubhavanI buddhithI zarIrAdi pratinI mamatva buddhinI hAni kare che. saha saha heta nita, sAMsa usAsamaMjhAra, tAkau aratha vicAri tIna lekameM sAra; tIna lokameM sAra, dhAra siva kheta nivAsI, aSTakama saurahita, sahita guNa aSTa vilAsI aisI taisau Apa thApa nihace taji soha, , ajapAjApa saMbhAra, sAra sukha huM sahaM. 7 zvAse zvAsamAM satata-nitya siha goha" dhvani hoya che. tenA arthane vicAra kara ke je traNe lokamAM sAra svarUpa che. ATha Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmathI rahita, ATha guNanA vilAsayukta, siddhakSetre birAjIta, traNe lekanA sArabhUta evA siddhasvarUpane tu nizcaya kara. jevo te siddhAtmA che tevo ja tuM pate che ema nizcayathI hRdayamAM sthira kara ane para padArthamAM pitApaNAnI mAnyatA rUpa "setuM"ne tyAga kara. ane siddha samAna huM chuM e rUpa "sohane ajapA satata jApa japa. A jagatamAM sAcuM sukha te soheM-sahanuM-svasvarUpAnubhavanuM che. darava karama nekaramau, bhAvakaramati bhinna, vikalpa nahIM subuddhake, suddha cetanAcitna suddha cetanAcinna bhinna nahiM u bhoga, sukhadukha deha milApa, Apa suddhopagame; hIrA pAnI mAhiM, nAhiM pAnI guNa vahai kaba, Aga lage ghara jale, janahiM eka nabha daraba. 8 zuddha cetanya lakSaNathI lakSita samyapha jJAnavaMta AtmA dravya karma, karma ane bhAva karmathI bhinna che, ane sarva vikalpathI rahita nirvikalpa che. zuddha caitanya lakSaNakti AtmA bhinna che ane karmanA udayarUpa bhoga te bhinna che. karma udayamAM AtmA nathI. sukha. ane dukha e te zarIrAdinA saMgathI utpanna karmanAM phaLa che.AtmA te pote svazuddha upaga svarUpa che. jema pANumAM paDela hIre te pANInA guNane kayAreya paNa grahaNa karato nathI, jema. agni lAgavAthI ghara baLe che paNa gharamAM rahela AkAza dravya baLatuM nathI tema zarIrAdinA saMgamAM hovA chatAM AtmA AtmasvarUpe ja cheje jana sau jIva che, je mane so jIva, je dekhe so jIva hai, cha chava sadIva; cha chava sadIva, pIva anubhaurasa prAnI, Anada maMda subanda, caMda pUrana sukhadAnI; je je dIse dave, sarva china bhaMgura sosa, sukha kahi sake na keI, hoI jA jAne je. 9 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 je jANe che te chava che, je mAne che te jIva che, je dekhe che te jIva che, je sadA jIve che te chava che. jIva sadA zAzvata che tenA anubhava rasanuM he prANI! pAna kara. te AtmA sahajAnaMda samUha che, vaMdana yeAgya che ane pUrNa caMdranA prakAza samAna sukhane ApanAra che. A je je padArtho jovAmAM Ave che te te badhAM kSaNabhaMgura-vinAzI che. te pugala-jaDa padArthomAM kaI paNa sukhane kahI ke jANe zake ema nathI. e jenuM heya te ja jANe sukha AtmAnuM che ane te sukhane AtmA ja jANe che-anubhave che. saba ghaTameM paramAtamA, sUnI Thaura na kaI balihArI vA ghadakI, jA ghaTa paragaTa heI, jA ghaTa paragaTa hoI, dhoI mithyAta mahAla paMca mahAvrata dhAra, sAra tapa tape jJAnabala; vila jata udyota, heta saravagya dasA taba, dehI devala deva, seva ThAna sura nara saba. 10 paramAtmA-AtmA, sarva zarIromAM vyApI rahela che. AkhA , lakamAM kaI paNa jagyA jIva vinAnI-nya nathI. paraMtu te dehanuM vizeSapaNuM che. dhanyapaNuM che ke je dehamAM paramAtmA prabhu pragaTa thayA che. jenA dehamAM e paramAtmA pragaTe che tene mithyAtva rUpI mahA. mala dhovAI jAya che, te paMca mahAvratane dhAraNa kare che, samyapha tapanuM AcaraNa kare che ane tenuM jJAna baLa vardhamAna thAya che. emAM anukrame kaivalyajJAna prakAzathatAM te sarvajJa dazAne pAme che. deharUpI devaLamAM birAjamAna e kaivalya pragaTa AtmA te deva che. sarva deva. ane manuSyo te paramAtmAnI sevA-upAsanA kare che. ' dAnata cakrI jugaliye, bhavanapati pAtAla, * * sugaIka aharSidra saba, adhika adhika sukha bhAla; adhika adhika sukha bhAla, kAla tihuM nata gunAkara ' ' Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasama sukha siddhaH riddha, paramAtamapadadhara , sonihace tU ApA pApa vina kayoM na. pichAnata, ", darasa gyAna thira zApa, Apa Apa sughAnata., 17 ghAnatarAya kahe che ke, cakravatI, jugaliyAM bhuvanapati, pAtAla ane svarganA do, ahamiMda e badhAnuM eka ekathI adhika sukha che. te badhAMnA traNa-kALanA adhika adhika sukhane anaMta guNuM karIe te siddha bhagavAnanI paramAtmAnI ridinA eka samayanA sukha samAna thAya. te siddha paramAtmA nizcayathI tuM che. te niSpApa evA prabhune tuM kema oLakhatA nathI? ghAnatarAya kahe che ke he AtmA! tArA darzana ane jJAna upayogane tuM tArA svasvarUpamAM samyapha bhAve sthira kara. (28) bhaiyA bhagavatIdAsanA brahmavilAsamAMthI - kavitta. ' 'jJAnameM hai dhyAnameM hai vacana pramAName che, apane suthAnameM hai tAhi pahacAri, : - upajai na upajata mUe na bharata joI, upajana marana vyahAra tAhi mAnira; * rAvaso na rakaso hai pAnI na paka hai,. , ati hI aTaka he tAhi nI janire, Apane prakAza kare aSTa karma, nAza kare, aisI jAkI rIti yA tAhi ura Anira. 13 ' . puNyapacIsikA je jJAnamAM che, je dhyAnamAM che, je vacanAtmaka pramANamAM che ane je potAnA sthAnamAM ja che tene oLakhe. jamavA chatAM je janmate nathI; bharavA chatAM je sara nathI, janmavuM ane maravuM e te vyavahArathI manAya che. AtmA, rAja, samAna nathI ane raMke Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAna paNa nathI, paNuM saMmata nathI ane kAlava samAna paNa nathI, e to akele paNa jUnAdhikAnethI, tene sArI rIte jANe je pitAnA svarUpane prakAza kare che ane ATha karmane nAza kare che. evI jenI paddhati che tene hRdayamAM lAvo-talpa thAo ema. bhagavatIdAsajI kahe che. ' ' . . " savaiyA 3 jaise vItarAga deva kahyo che. svarUpasiddha, . -taiso hI svarUpa mere yAme phera nahIM rahe. aSTa karma bhAvakI upAdhi meM kahyuM nAhiM, ' aSTaguNa mare so tau sadA mohi pAhi hai, sAyaka svabhAva mere tihuM kAla mere pAsa , guNa je ananta te sadA mohi mAhIM huM, ese hai svarUpa mere tihuM kAla suddha rUpa; } . . zAnadaSTi dekhate na dUcha parachAhI hai. 6 zata aSTottarI. zrI vItarAga prabhue jevuM siddha svarUpa kahyuM che tevuM ja mAruM svarUpa che. temAM leza paNa phera nathIATha, karma bhAvanI rAgadveSAdi. upAdhi mArAmAM kayAMya paNa nathI. ATha guNa jJAnAdi te mArA che ane te to sadA mArI pAse ja che. mAre jJAyaka svabhAva che te paNu traNe kALa mArI pAse ja che. mArA anaMta guNa che te paNa sadA mArAmAM ja che. evuM karmathI upAdhiMthI rahita zuddha svarUpa traNe kALa mAruM che te bheda vijJAna daSTiethI vicAratAM jaNAya che. anya pugAdinI chAyA-parasvarUpa mArAmAM nathI. ' sayA 3ra. kevala rUpa mahA ati suMdara, Apu cidAnaMda zuddha virAje, antaradaSTi khule jaba hI taba, ApuhImeM apane pada cho, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 seva sAhiba krAuna nahI jaga, kAhe kA kheda karai kilakArja, anya sahAya na kAu tihAre jI, aMta calye. apanAM pada sAjai.gA 36 zataTAttarI. kaivalya zuddha svarUpa ati ghaNuM sudara che, temAM mAtra zuddha cidAnaMda pAte ja birAje che. jyAre atardaSTi prakAze che tyAre peAtAnA AtmAmAM ja peAtAnuM Atmapada prApta heAya che. A dRSTie jotAM jagatamAM kAI sevaka nathI ne kAI svAmI paNa nathI te jagata zA mATe, zA kAraNe kheda kare che? jyAre mRtyu-aMta samaye tuM jAya che tyAre anya keAI tArA sahAyaka nathI. mAtra tAruM svarUpa ja tane sahAya karanAra che. e mana mUDha ! kahA tuma bhUle hA, haMsavicAra lage parAyA, yAmeM svarUpa nahi kahyu terA jI, vyAdhikI pATa banAI hai kAyA; samyakarUpa sadA guNa terA su, aura khanI sabahI bhrama mAyA, dekhata rUpa anUpa virAjata, siddha samAna jinanda khatAyA. gA. 47. zatamaSTAnnurI. he mana mUDha ! tuM zuM bhUlI rahyo che? AtmAne bhUlI jaI A para pudgalanI chAyA pAchaLa zu` magna thaI rahyo che? A paramAM tAruM za paNa svarUpa nathI. kAyA tA vyAdhinuM pATaluM che. tArA tA zAzvata samyak guNu che. khIjAM madhu. te mithyA bhramanI mAyA che. zrI jinendra bhagavAne kahyuM che tevuM siddha samAna, anupama jJAne prakA zita tAruM svarUpa che tene eLakha cetana jIva! nihArajhu aMtara,e sakha hai" parakI jaDa kAyA, iMdra mAna jayAM meghaghaTA mahi', zobhata hai pe rahe nahiM chAyA, raina same supane jima dekha tu, prAta khaMDhuM sama sUMTha batAyA, tyAM nadi nAva sa ceAga milyeA tuma, cetaH cittame' cetana rAyA. gA. 48. aSTAttarI. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he cetanamaya jIva! tuM tArA aMtaramAM daSTi kara, A kAyAdi sarva para-jaDa che. vAdaLAnA samUhamAM IMdra dhanuSya zobhe che paNa tenI chAyA rahetI nathI-kSaNika che; rAtrInA samaye dekhela vaM prAta:kALe mithyA jaNAya che; nadI UtaravAnI nAvaDImAM jema ghaNA mANase bhegA maLe che ane pachI chUTA paDI ja jAya che tema A zarIrAdine saMyoga tane maLe te kSaNamAM vinAza pAmaze. mATe he citanya bhUpa! tuM cittamAM cetI sAvaceta thaI jA, siha samAna cidAnanda jAnike, cApata hai ghaTake ura bIca, - vAke guNa saba vAhi lagAvata; aura guNahi saba janata kaca; jJAna ane vicArata aMtara rAkhata hai jijya ke ura sIMca, aise samakti zuddha karatu hai, tinate hevata mekSa nagIca. 93, zata aSTotarI, je A cidAnaMda AtmAne siddha samAna svarUpavaMta jANI pitAnA aMtaramAM sthApana kare che, AtmAnA guNene ja AtmAmAM jANe che te sivAyanA paranA guNone kAdava samAna malina karanAra jANe che; aMtaramAM jJAna anaMta che ema vicAra kare che ane tene pitAnA hRdayamAM sIMcI rAkhe che, te samyaphane zuddha kare che ane tethI nizcaye mukti samIpa hoya che. savaiyA 32 ja cidAnanda nija rUpake saMbhAra dekhe, kauna hama kauna karma kahAMke milApa che, rAgadoDa bhramane anAdike jamAye hameM, tAte hama bhUla para lAgyo puNya pApa hai, rAgadeSa bhrama ye subhAva to hamAre nAhiM, hama te anata jJAna, bhAnase pratApa hai, ' bAtamI mAtAnA gati karI Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 jaiso sita base taise brahma yahAM larsa, ti' kAla zuddha rUpa bhaiyAnija Apa hai. gA - mithyAtva vidharvasana caturdazI 'jyAre cidAnaMda AtmA potAnA svarUpane prApta kare che tyAre ema vicAre che ke " huM koNa chuM? A karma zuM che? A saga "kayAMthI thA? rAgadveSa ane meharUpa brame anAdikALathI mane saMsAramAM paribhramaNa karAvyuM tethI hu bhUla paDayo ane pApa ane puNya e be mane vaLagyAM che. rAgadeva brama-meha e te mAre svabhAva nathI. huM to surya samAna anaMta pratApavALe anaMtajJAna yukata chuM. jevo siddhakSetramAM siddhAtmA che te ja Atma-brahma ahIM zAme che. bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI! tuM pote traNe kALa zuddhAtma svarUpa che. jIva to akele he trikAla tInolekamaNa, jJAna puja prANa jAke cetanA subhAva hai, asaMkhyAta paradeza parita pramAna banyA, apane sahaja mAhiM Apa harAva hai; rAgadeva meha te subhAvameM na yAke kahyuM, yaha te vibhAva para saMgati milAva hai, Atama subhAva sau vibhAvasau atIta sadA, cidAnaMda cetake aise meM upAya hai. gA. 10 mithyAtva vidhvaMsana caturdazI. A traNe lokamAM traNe kALa AtmA eka ekale che; jJAnane puMja e tene prANa che, caitanyapaNuM e eno svabhAva che. asaM. khyAta pradezathI paripUrNa pramANavaMta che; potAnA sahaja zuddha svabhAvamAM pite sthira che. enA svabhAvamAM leza paNa rAgadeSa mahatuM astitva che ja nahi; rAgadveSAdi te para-jaDanA sogathI utpanna harAva A ja to te sabhAme A Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 vibhAva bhAva che, AtmA eka akhaMDa che; svabhAva-vibhAvanI kalpanAthI sadA rahita che; ema vicAravuM-jANavuM e cidAnaMda AtmA pragaTa karavAnA upAya che. chappaI: Uradha madha adha leka, tAsameM eka tihuM pana, kisilina kela sahAya, vAhi puni nAhiM dutiya jana; je pUrava kRta karmabhAva, nija Apa baMdha kiya, so dukha sukha kayarapa, Aja ahi thAna udaya diya; tihi madhya na ke rakha sati, karma vilasaMta tima, saba jagata jIva jagameM phirata, zAnavata bhASata Ima. gA. 13. mithyAtva vidhvasana caturdazI. Urdhva, madhya ane adho e traNa lokamAM traNa lakSaNavALe chatAM AtmA eka che. keIne koI paNa sahAyaka nathI. anya keI jana tene che ja nahi. pote eka-eka ja che, je pote pUrve karma bAMdhyAM che, te atyAre ukyamAM AvI sukha ane duHkha e be rUpe rasa Ape che. temAM kaI rakSaNa karI zakatuM nathI. jevAM karma hoya tevAM sarva bhogave che. A prakAre sarva jagatavAsI chavo cauda rAjakamAM bramyA kare che. ema jJAnavaMta jJAnI puruSoe bhAkhyuM che. savaiyA 31. Atama ane pama hai. dIse rAgadveSa vinA, dekhe bhAgya jIva! tuma ApameM nihArake, karma ke na aMza ke bhama ke na vaza ke, jAkI suddhatAI ne na aura Apa TAra; jaiso ziva kheta base taise brahma ihAM se, - IhAM uhAM phera nAhiM dekhiye vicAra, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 - jaI guNa siha mAhi teI guNa brahmapAMhi, siddha brahma phera nAhiM nizcaya niradhArake. gA. 2 siddhacaturdazI. he bhavya jIva! tuM tArA aMtaramAM nihALIne je. AtmA anupama che, rAgadveSa rahita che. kaI paNa karmane aMza enAmAM nathI. mithyA moha bhramanA bIjanuM leza paNa astitva enAmAM nathI. e saMpUrNa zuddha che. tenA zuddha svabhAvamAM tenA pitAnA vinA koI anya padArtha ke svarUpa nathI. jevo zuddhAtmA siddhakSetre birAjamAna che, te ja AtmA-brahma ahIM zobhI rahyo che. tyAMnAmAM ane ahiMnAmAM kAMI paNa phera nathI e tuM vicArIne je. je je guNe siddhAtmAmAM che te te sarve A AtmA-brahmanI pAse che. siddhAtmA ane A AtmA-brahmamAM koI phera nathI e tu nizcayathI niradhAra kara. chappAIH trividha karmate bhinna bhinna pararUpa parasate, vividha jagatake cinha lakhe nija jJAna darasata vase Apathala mAhiM, siddhasama siddha virAjahi, pragaTahi parama svarUpa, tAhi upamA saba chAjahi; havidhi aneka guNa brahamahiM, cetanatA nirmala larsa, tasapada trikAla vadata bhavika, zuddha svabhAvahi nita base. 6 siddhacaturdazI. AtmA dravyakarma, karma ane bhAvakarma ema traNe prakAranA karmathI bhinna che. parapaugalika svarUpanA sparzathI bhinnanijAtmika che. jJAna-darzana upayogathI jagatanA aneka prakAranA padArthone jANe dekhe che, pitAnA svarUpa sthAnamAM ja nitya rahe che. siddha samAna aTala avicala prakAzamAna che. te pragaTa pratyakSa parama svarUpa sarve upamA gya che ema A AtmabrahmamAM aneka gaNe che. nirmaLa caitanya Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 ' jenAmAM pragaTa zAbhe che tenAM caraNAravi'dha bhavika jIve nitya vana kare che ane tethI nija zuddha svabhAvamAM nitya sthira thAya che. jJAna ukti guNa uti, mukti bhaI krama kaSAye pragaTata padma svarUpa, tAhi nija leta, lakhAye; zveta parigraha tyAga, heta nihathai nija mAnata, jAnata siddha samAna tAhi ura aMtara ThAnata; se| avinAzI avicala darakha, sarvajJeya nAyaka parama nirdela vizuddha zAzvata susthira, cidAnaMda cetana dharama. gA. 8 siddha caturdazI. je AtmAmAM jJAna prakAzamAna che, samyakAdi guNA pragaTa che, ka kaSAyeA nAza pAmyA che ane parama zuddha svarUpa pragaTayu che, te zuddha svarUpane ja peAtAnu jANe che, paraparigrahane tyAge che ane temAM ja nizcayathI peAtAnuM kalyANu mAne che, peAtAne siddha samAna jANe che ane te zuddha siddha svarUpane ja peAtAnA hRdayamAM sthApe che. te cidAna da AtmA avinAzI che, avicaLa dravya che, sarve jJeyane parama nAyaka che, nirmaLa che, vizuddha che, zAzvata che, ati sthira che ane caitanya guNuthI paripUrNa che. savaiyA-31 vamana jJAna nahiM jJAna rasa pA~caname phamena jJAna nahIM jJAna ka gandhame", rUpame na jJAna nahI nAna ' graMthaname, keMdU zabdame na jJAna nahIM jJAna karma andhame; nate atIta kAU Atama svabhAva lasai, tahAM base nAna zuddha aisA vItarAgadeva ddo hai prakAza bheva, cetanA bandharma", jJAnavata pAvai tAhi mUDha dhAvai dhvandhameM, gA. 1. siddhacaturdazI Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jJAna varNamAM nathI, jJAna pAMca iniA viSaya bheganA rasamAM nathI, jJAna sparzamAM nathI, jJAna koI gabdhamAM nathI, jJAna rUpamAM nathI, jJAna keI graMthamAM nathI, jJAna zabdamAM nathI, jJAna karmanA baMdhanamAM nathI, e badhAthI rahita-bhinna evo koI AtmasvabhAva che tyAM zuddha caitanyanA pujamAM jJAna raheluM che. zrI vItarAga prabhue e prakAza-jJAna svarUpa AtmA kahyo che. tene jJAnavaMta jJAnI puruSa pAme che, ajJAnI mUDha, jana to anya parasvarUpamAM ja ramazutA karI rahyA che. jahAM tehi calo hai sAtha tuM tahAM ke TUMDhi, IhAM kahAM leganasa rahyo tU lubhAya re, saMga tere kauna cale dekha tU vicAra hiye, putra ke kalatra dhana dhAnya yaha kAya re jAke kAja pApa kara bharata hai piMDa nija, have hai ke sahAya tere na jaba jAya re, tahAM tau akele tu hI pApa puNya sAthI deya, sAme bhale heya sAI kIje haMsa rAya re. gA 9 puNyapApa jagamULa pacIsI. tAre jyAM javuM che tyAMne saMgAtha . ahIM A saMsAramAM zuM magna thaI rahyo che ? he jIva! tuM jarA vicArIne je te khare A putra, strI, dhana, dhAnya, kAyA, emAMthI keruM tArI sAthe Avaze? A badhAM jene mATe pApAcaraNa karI tuM tArA AtmAne pApathI bharI de che temAMthI kaI zuM tuM narake jaIza tyAre tArI sAthe sahAyaka thaze? tyAM te tuM eka ja chuM. tArAM zubhAzubha. karma-pApa ane puNya e be tArA sAthI che. ane te pramANe tuM sukha dukha anubhavIza, he cetanya bhUpa! have emAMthI tane yogya lAge te Acara, Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMkha dekhe rUpa jahAM dauDa tU hI lAge tahAM, sune jahAM kAna tahAM tU hI suna bAta hai, chama rasa svAda dhare tAde tU vicAra kare, nAka sUdhe bAsa tahAM tUhI virabhAta hai; pharsakI ju ATha jAti tahAM kahe kauna bhAMti jahAMtahAM tere nAva pragaTa vikhyAta hai, cAhI deha devalame kevalI svarUpa deva, tAkI kara seva mana kaha dauDe jAtA hai. gA. 17 jina dharma pacIsIkA AMkha jyAM rUpa juve che tyAM tAre upaganuM ja dehe che, kAna jyAM zravaNa kare che tyAM tuM ja te vAta sAMbhaLe che, jIbha jyAM rasAsvAda kare che tyAM te svAdane vicAranAra-jANanAra tuM ja che, nAsikA jyAM sUve che tyAM tuM ja vase che, ATha prakAranA sparza che te kayA prakArane sparza che te kahenAra-jANanAra tuM ja che. ema sarva ThekANe tAruM ja nAma pragaTa jaNAI Ave che. badhe prathama tuM ja che. he mana ! A deharUpI devaLamAM birAjamAna kevalya svarUpa AtmadevanI tuM upAsanA-sevA kara. bI je anya padArthomAM kayAM deDayuM jAya che? chaNI. je jAnahiMse jIva, jIva vina aura na jAne je mAnahiMsa jIva, jIva vina aura na mAne; jo dekhahiM so jIva, jIva vina aura na dekhe, je jIvahiM, so jIva, jIva guNa yaha vikhe; mahimA nidhAna anubhUta yuta, guNa anaMta nirmala lagna, so jIva dravya pekhata bhavi, siddha kheta sahajahiM vase. gA. -14 subuddhi cauvIsI. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 je jANe che te jIva che, jIve vagara anya kaI jANI zakatuM nathI; je mAne che te jIva che, java vagara anya koI mAnI zakatuM nathI; je dekhe che te jIva che, jIva vinA anya kaI dekhI zakatuM nathI; je nija cetana prANuthI jIve che te jIva che. ema A jIvanA vizeSa guNo che. mahimAno bhaMDAra, anubhava svarUpI, anaMta guNavaMta, nirmaLa, prakAzamAna evA Atmadravyane jANatAM-jotAM bhavichava sahajamAM siddhakSetra muktine pAme che. chaThTho adhyAya sahabhukha sAdhana, saMsAra asAra duHkhamaya che, zarIra apavitra ane asthira che, Ini bhoganuM sukha akhikArI ane kRSNavardhaka che ane sahaja sukha e ApaNuM pitAnA AtmAne ja svabhAva che. A AtmA potAnI bhinna sattAne dhArI che. pote ekale ja karmanA sayogane vaza thaI duHkhasukha bhogavate bhavabhavamAM janmamaraNa karato paribhramaNa kare che. A potAnI karaNane pote ja javAbadAra bane che. keI enA duHkhamAM bhAga paDAvI zakatuM nathI laI zakatuM nathI. A AtmAne svabhAva saMpUrNa zuddha, jJAtAdaSTA, AnaMdamaya paramazAMta ane nirvikAra che. siddha bhagavAnanA samAna pratyeka AtmAne svabhAva che. sahaja sukha je pitAnI pAse ja che, pitAne ja guNa che te pitAne kevI rIte prApta thAya? te A prakaraNamAM vicArIzuM. sahaja sukhano anubhava AsvAda ja jIvanI viSaya sukhanI tRSNanA rogane - zAMta karavAne mAtra eka ja upAya che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaI vastune svAda levA mATe e jarUrI che ke svAda lenAra jJAnapayoga te vastu pratye ekAgra thaI jAya ane te avasare bIjI ciMtAothI rahita thaI jAya te vastu pratye jJAnepaganI sthiratA te ja te vastunA svAdane anubhava karavAmAM kAraNa che. jema sarevaramAM mIThuM pANI che ema jANavA chatAM te mIThA pANIne svAda to tyAre ja Avaze ke jyAre pANIne chavA idiyathI sparza thaze ane mati jJAnepaga sthira thaI temAM ekAgra thaze. je kaI bIjA kArya tarapha upayoga AkRti haze te pANI pIte chatAM te pANIne svAda bhAsaze nahi. je ApaNe upayoga ke anya kAryamAM haze te ApaNane mAMkaDa karaDato haze te paNa tenI vedanAne anubhava thaze nahi. jyAre upayoga spaze driya dhArAe te karaDelo sthAna prati jaI sthira thaze tyAre vedanAnuM jJAna thaze. citta udAsa heya te uttama vastra ke ratnamaya AbhUSaNa paheravA chatAM sukhanuM vedanA thatu nathI, kAraNa ke upaga tenI suMdaratA prati upayukta nathI. jayAre upayoga te vastra ke AbhUSaNa prati rAga sahita lavalIna thaze tyAre tenA sparzane svAda Avaze. kacerIe javAnI utAvaLamAM ghaNIja suMdara ne rasavatI rasoI khAdhA chatAM te potAnA svAdanuM bhAna karAvatI nathI kAraNa ke upa ga rasoI khAvAmAM vilIna nathI kiMtu vyagra che. eka vairAgyavaMta sAdhunA gaLAmAM ghaNuM sugaMdhita pupanI mALA nAMkhavAmAM Ave che, te paNa te sAdhune upaga rAgapUrvaka te mALAnI sugaMdha levAmAM upayukata thatuM nathI tethI te sAdhune te sugaMdhanA sukhanuM vedana thatuM nathI. eka ghaNu ja suMdara strInuM citrakaI ginI pIDAthI pIDAyelA manuSyanI AMkho sAme lAvavAmAM Ave che, te manuSya pIDAnA anubhavamAM lIna che, tenA aMtaramAM rAga sahita te citra jovAmAM bhAva Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatA nathI. tethI te suMdara citra jevAne svAda te vyagracitta rogIne Avaze nahi. eka pativratA strI patinA viyogathI Atura-ciMtAtura beThI che, tenI samakSa aneka prakAre suMdara svarathI gAyane gAvAmAM Ave che, paraMtu tene jJAnapaga rAga sahita tenuM zravaNa karate nathI; tenA prati upaga joDatI nathI tethI gAyana sAMbhaLavAnuM sukha te dukhita abaLAnA anubhavamAM AvatuM nathI. AthI siddha thAya che ke Indriya sukha ke duHkhanuM bhAna tyAre ja thAya che ke jyAre jJAnapaganI sthiratA hoya che. jeTha mAsanA taDakAmAM ughADA page eka majura bhAra laI keTalAya gAU cAlyA jAya che. tene page dAjhavAnuM duHkha hetuM nathI kAraNa ke tene upayoga paisA pedA karavAmAM ja ullasita che. te te paganI pIDA sarAga bhAvathI anubhavato nathI. te ja jeTha mAsanA taDakAmAM kaI paisAdArane ke je joDA paheryA vagara ane chatrI eDyA vagara koI vakhata paNa bahAra nIkaLato nathI, tene mAtra daza pagalAM paNu ughADe page calAvavAmAM Ave to te upayogane tyAM ja upayukata karate thake ghaNuM ja duHkha anubhava karaze. eka sAdhu AtmadhyAnamAM tallIna che, DAMsa, macchara zarIra upara DaMkha mAre che, sAdhune leza paNa kaSTAnubhava thato nathI kAraNa ke upayoga e bAju che nahi, dhyAna calita thatAM ja jevo upayoga tyAM Ave che ke te sAdhu te karaDavAnI vedanAno anubhava kare che. ' tevI rIte sahajasukha AtmAmAM che, AtmAne svabhAva che te enI prAptinuM e sAdhana che ke potAne upayoga badhI bAjuthI haThAvI eka pitAnA AtmAmAM ja sthira kare; AtmAnA svabhAvanA jJAnamAM sthiratAthI sthira thAya. je samaye upaga pitAnA AtmAthI bhinna sarve dravya ane bhAvathI haThI pitAnA AtmAnA ja zuddha guNemAM ramaNatA karaze tyAre ja sahaja sukhano svAda Avaze. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A svAdAnubhava mATe Avazyaka che ke sahajasukha jenAmAM che te AtmAne barAbara rIte-samyapha prakAre oLakhavo joIe. e vizvAsa karavo joIe ke AtmA che ane ene svabhAva A prakAre che ane e vizvAsapUrvaka AtmAnA jJAnamAMupayoga sthira karo joIe. Ane ratnatraya mArga kahe che. samyagadarzana, samyajJAna ane samyaphacAritranI ekatArUpa ratnatraya mArga te sahajasukhanuM sAdhana che. AtmAno svabhAva zuddha, sisamAna, jJAnAnaMda ane vItarAgamaya che. A prakAre daDha zraddhA te samyagadarzana che. A daDha zraddhA sahita AtmAnA svabhAvanuM jJAna jANavApaNu te samyagajJAna che. ane A zraddhA sahita jJAnamAM sthira thavuM te samyapha cAritra che. A traNe AtmAthI bhinna nathI-AtmArUpa ja che, jema zrI mahAvIra svAmInuM zraddhAna, mahAvIra svAmInuM jJAna ane mahAvIra svAmInuM dhyAna mahAvIrasvAmIthI bhinna nathI, traNenuM lakSyabiMdu eka mahAvIra svAmI che. suvarNanuM zraddhAna, suvarNanuM jJAna ane suvarNanuM dhyAna suvarNa pratyayI ja che, tethI bhinna nathI; tethI AtmA pote ja pitAnA mATe pote ja sahajasukhanuM sAdhana che, arthAta AtmA piote ja potAnA dhyAnathI sahajasukha pAmI le che. tethI AtmAnuM dhyAna ke AtmAne anubhava ja sahajasukhanuM sAdhana che. A jJAnepaga pAMca iniA viSayamAM ane mananA vicAromAM prerAI rahe che. tene tyAMthI haThAvI jyAre Atmastha karAya che tyAre ja AtmAnuM dhyAna thAya che. keI eka manuSya evA gharamAM beTho che ke je gharane cha bAjue bAraNAM che. te A bAraNa dvArA e sadA bahAra ja jete rahe che. eka bAraNuM mUkI bIjA bAraNAmAMthI, bIjuM mUkI trIjAmAMthI, tene choDI cothAmAMthI; tene cheDI pAMcamAmAMthI, tene mUkI chaThThAmAMthI. ane bIjA kaI bAraNAmAMthI ema e bAraNAomAthI bahAra ja joyA kare che; kaI vakhata paNa te bAraNAomAMthI jovAnuM baMdha karI pitAnA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharamAM ja nathI. je te bAraNAmAMthI bahAra javAnuM baMdha karI de ane aMdara jue to tene tenA gharanuM darzana thaI jAya. pAMca ikiyA ane mana e cha bAraNAM che, te dvArA e jIva bahAra ja joyA kare che. rAtadivasa te iMddhi ane mananA viSayamAM ja upayogane ramaNa karAve che. tethI jIvane potAnA AtmasvarUpanuM darzana thatuM nathI. je. eka kSaNa mAtra paNa te ikiyAdithI upayoga pAcho vALI pitAnA aMtaramAM jue te pitAnA AtmAnA darzana thaI zake che. jenuM dhyAna karavuM che te pote ja che, keI anya padArtha nathIAtmA sivAyanA je je anya padArtha che, bhAva che, paryAA che te pratyethI upayoga jyAre pAcho vaLaze tyAre ja AtmAne anubhava thaI zakaze-thaI jaze. satya jJAnane satya vairAgya ja AtmadhyAnanAM sAdhana che. AtmA svabhAve zuddha che, vibhAvathI azuddha che ema jANavuM e satya jJAna che. mArA AtmAne AtmA sivAyanA anya koI paNa padArtha hitakArI nathI; AtmAmAM ja AtmAnI atUTa, aTala ane dhuva saMpatti che tethI anya koI padArtha prati rAga karavAnI jarUra nathI evI anAsakta buddhi thavI-rAga rahita thavuM e sAce. vairAgya che. pitAnA AtmAne be apekSAthI jANa joIe-eka nizcaya naya, bIje vyavahAra naya. je dRSTithI padArthane mULa zuddha eka svabhAva jovAmAM Ave che, te daSTi, apekSA, naya (Pointof view)ne nizcaya naya kahe che. je dRSTithI padArthanuM bhedarUpa svarUpa ane azuddha svabhAva jovAmAM Ave che te daSTi, apekSA, nayane vyavahAra naya kahe che. azuddha vastune zuddha karavAne e upAya che ke te vastune nizcaya naya ane vyavahAra naya bane apekSAothI yathArtha rIte jANavI. ApaNI pAse eka meluM kapaDuM che. jyAM sudhI tene nizcaya naya' tathA vyavahAra naya banethI na jANavAmAM Ave tyAM sudhI svaccha Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAne upAya banI zakaze nahi. nizcaya nayathI kapaDuM svabhAvathI. ta ane rUnuM baneluM che tethI kata svaccha che. arthAta nizcayanayathI jatAM te meluM kapaDu-svaccha dekhAya che kAraNa ke kapaDuM te evuM ane eTaluM ja che. mela te uparathI lAgele dhUmADe che. lAgelI dhULa che, ke lAgele parase che, kapaDAne svabhAva bhinna che, melane svabhAva bhinna che. mela che te kapaDuM nathI, kapaDuM che te mela nathI. tethI kharI rIte-bhUlamAM svabhAvamAM kapaDuM ta-vaccha che. e prakAre kapaDAne jevuM te nizcaya nayanI draSTi che. vyavahAra nathI kapaDuM meluM che kAraNa ke male svacchatAne DhAMkI dIdhI che kapaDuM meluM dekhAya che. melanA sAgathI malInatA kapaDAmAM AvI rahI che, 5DAnI vartamAna avasthA vibhAvarUpa che, azuddha che. bane daSTi apakSAthI bane bhinna vAtane jevI cogya che. nizcaya nayathI kapaDuM svaccha che e svabhAvanI dRSTi paNa cogya che. vyavahAra nathI kapaDuM meluM che e vibhAvanI daSTi paNa yogya che. je kaI mAtra eka ja daSTine mAne bIjI daSTine sarvathA na mAne te te melAM kapaDAMnuM yathArthajJAnathaze nahi. ane kapaDuM kayAre paNa sApha karI zakAze nahi. jo keI nizcayanayane pakSa grahI ema ja mAne ke A kapaDuM svaccha ja che. ujaLuM ja che, A meluM ja nathI, te evuM mAnavAvALe svaccha karavAno prayatna karaze nahi. e ja prakAre je kaI vyavahAra nayane pakSa grahI ema ja mAne ke A kapaDuM meluM ja che, meluM ja rahevAne ene svabhAva che to evuM mAnavAvALA paNa ke vakhata kapaDuM svaccha karaze nahi. e be daSTimAMthI eka ja daSTie jenAra-mAnanAre kayAreya paNa kapaDuM svaccha karI zakatA nathI. je I baMne dRSTithI kapaDAne joze ke A kapaDuM svabhAvathI te svaccha che, paraMtu vartamAnamAM enI svacchatAne mele DhAMkI dIdhI che. mela te kya nathI, kapaDuM te mela nathI, bane judA judA svabhAvavALA che. tyAre avazya melane kAI masAlAnA sAdhanathI dhoI zakAya che evuM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 athArtha jJAna keI eka buddhimAnane thaze ane te avazya kapaDAne svaccha karI deze. e prakAre A AtmA baMne nathI jANavAgya che. nizcaya nayathI A AtmA taddana bhinna, ekale, siddha samAna zuddha che; jJAtA che, daSTA che, nirvikAra che, vItarAga che, atika che, paramAnaMdamaya che, enAmAM kaI malinatA ke azuddhatA che nahi nathI ene ATha karmanuM baMdhana, nathI ene rAgadveSa dhAdi bhAvakarma ke nathI ene zarIrAdi karma. ene mana nathI, vacana nathI ke kAyA paNa nathI. e te ekAkI svataMtra parama zuddha sphaTikamaNinA samAna che.. A Atmavyane nija svabhAva che, mULa svabhAva che, nija tattva che. * vyavahAra nathI A ApaNe AtmA karmabaMdhu sahita che, pApa puNyavALe che. sukha duHkhane bhogave che. krodhAdi bhAvomAM pariName che. Idi ane manathI bahu ja alpa jANe che. e ghaNuM vAtathI ajANa ajJAnI che. vartamAnamAM pugalanA saMge, je enI azuddha sAMsArika avasthA thaI rahI che e vAtanuM jJAna vyavahAra naya ke paryAya daSTidvArA jovAthI thAya che. baMne vAte pitapotAnI apenakSAthI satyArtha che. AtmAne svabhAva zuddha che, vibhAva azuddha che. je nizcaya nayane pakSa grahaNa karI AtmAne sarvathA zUddha mAnI le te AtmAne zuddha karavAne kyAreya paNa prayatna thaI zakaze nahi. je vyavahAra nayane pakSa grahaNa karIne AtmAne sarvathA azuddha mAnI le te paNa AtmAne zuddha karavAno prayatna thaI zakaze nahi. nizcaya nayathI svasvabhAve AtmA zuddha hovA chatAM vyavahAranayathI vibhAvamAM pariNamI rahyo che tethI azuddha che, e azuddhatA pugalanA saMcAgathI che, -tethI e sAgane dUra karI zakAya che e bhAva-samajaNa jyAre thaze tyAre ja AtmAne zuddha karavAno prayatna thaI zakaze. A ja AtmAnuM sAcuM jJAna che. AtmAnA svabhAvamAM rahevuM e ja AtmAnI Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhA che, e sAco vairAgya che. je AtmA svabhAvamAM che te ene kaI vAtathI jANavA-dekhavAnI ciMtA nathI, keI chodha, mAna, mAyA, ke lebhane kaleza nathI, keI tRSNa nathI, ke dukha nathI, keI vikAra nathI, keI, janma maraNa nathI, sarvadA pitAnA svAbhAvika sahajasukhane anubhava che. karmane sAga tathA zarIrAdine saMbaMdha AtmAnA guNone ghAtaka che, AtmAnI zobhAne bagADanAra che, AtmAne AkulatA, kheda ane zeka karAvanAra che. AthI mAre eka paNa paramANuM mAtra pugalanuM prayojana nathI. nathI pApa ke puNyanuM kaI prajana, nathI saMsArika kSaNika sukha ke duHkhanuM kAMI prayajana ke nathI mAre Iddha, ahamiMdra padanuM ke cakravatI, vidyAdhara ke naredranA padanuM kAMI prajana, kAIpaNa sAMsArika avasthA mAre mATe hitakArI che nahi. saMsAra mAtra nIrasa jaNAya, sarve karmanA saMge tyAgavA gya-para jaNAya, nija svabhAva sivAyanA sane akAryakArI--svabhAvane vikArI karanAra jANI sarvathI rAga, dveSa ne meMhane tyAga karI devo e sAce vairAgya che. satya jJAna ane satya vairAgya sahita AtmadhyAna karavuM e ratnatraya dharma che. te sahaja sukhanuM sAdhana che. jema malina kapaDAne svaccha karavAne mATe kapaDuM svaccha che, melanA sAgathI meluM che evA sAcA jJAnanI jarUra che, ane kapaDAnA svabhAvane DhAMkanAra melanI koI jarUra nathI, e kapaDA mATe ahitakArI che evA sAcA vairAgyanI jarUra che, e sAcA jJAna ane sAcA vairAgyanI sAthe sAthe kapaDA upara dhyAna ApavAnI jarUra che tyAre kapaDuM svaccha thAya che. tema jJAna vairAgyanI sAthe AtmAnA dhyAnathI AtmA zuddha thaze je kaI spaDuM svaccha karavAnI IcchA hovA chatAM, kapaDA upara masA lagAvI Ama tema bIje dhyAna rAkhe, kapaDA upara Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 270 dhyAna na rAkhe, eka citta thaI kapaDAne baLapUrvaka dhase nahi te kyAre paNa kapaDAne mela dUra thaze nahi ane kapaDu paNa svaccha thaze nahi. evI rIte krAI sAcA jJAna ane vairAgyayukta heAvA chatAM vyavahAra cAritranA masAlA laIne jo AtmAne zuddha karavA icche, japa, tapa kare, sayama pALe paraMtu upayega ekAgra na kare, AtmAmAM dhyAna na lagADe, AtmAnubhava na kare tA kadApi AtmA zuddha thaze nahi. AtmAne zuddha karavAnA ane sahajasukha prApta karavAnA upAya eka mAtra AtmadhyAna che. je upAya sahajasukha prAptine che te ja upAya AtmAne vaLagelA mela kADhavAnA che. AtmAne rAga dveSa ane mAha bhAvAthI nA melanA sacAga hoya che, ane vItarAga bhAveAthI te kamala dUra thAya che, AtmA kamalathI rahita thAya che. jema jema AtmadhyAna karavAmAM Ave che, satya jJAna ane satya vairAgya zuddhAtmAnA svabhAvamAM ekarUpa lInatA pAme che tema tema vItarAgatAnA aMza vamAna thatA jAya che. A ja dhyAnanI agni kamaLane bALI bhasma kare che. ' je AtmadhyAnathI sahajasukhane svAda Ave che te ja AtmadhyAnathI AtmAnA krama mela kapAya che. e ja AtmadhyAnathI AtmavIya adhika adhika pragaTa heAya che. jeTalA jeTaleA atarAya ka'nA mela Ache thAya che teTaluM teTalu AtmavIya (soul force) vadhatuM jAya che. AtmadhyAnathI eka khIjo AMtarika guNa pragaTa thaI jAya che; te dhairya (firmness sthiratA) che. dhaiya. eTalu badhu vadhI jAya che ke acAnaka saTA ane Apattie AvI paDavAthI paNa te Akulita thatA nathI, tene krarmAnA udbhaya mAnI saMteSI rahe che, ane AtmAne avinAzI ane ajarAmara mAne che, sAMsA rika ApattiothI AtmAnuM kaI paNa bagaDatu nathI ema samaje che. meATA meTA upasa AvavA chatAM te meru paryaMta samAna acaLa rahe che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27, jema sAkaranI kaNI eka kSaNavAra paNa jIbha upara rahe te teTale samaya paNa te tenI miThAzano svAda Ape che, tema AtmAnuM dhyAna bahu ja alpa samaya paNa rahe topaNa te sahajasukhane svAda Ape che. eka miniTanI sATha sekaMDa che, te sekaMDanA so bhAga kare. te somA bhAga jeTalo samaya paNa jo upayoga Atmastha thaI jAya to paNa sahajasukha anubhavamAM Avaze tethI AtmadhyAnanA abhyAsIe samatA bhAvapUrvaka jeTale samaya akhaMDita dhyAna thaI zake, AkulatA na thAya teTale samaya AtmadhyAna karIne saMtoSa mAna joIe. moTA moTA zaktizALI ane moTA meTA vIra vairAgyavAna puruSe paNa AtmAnuM dhyAna satata be ghaDInI aMdaranA samaya sudhI ja karI zake che. be ghaDI eTale aDatAlIza miniTa. eka e paNa vAta yAda rAkhavI joIe ke AtmadhyAnane 'utpanna karanAra mAtA samAna AtmAnA zuddhasvarUpanI bhAvanA che. bhAvanA ghaNA vakhata sudhI karI zakAya che. bhAvanA karatAM karatAM ekAeka dhyAna utpanna thAya che te dhyAna eka ke vadhAre samaya sudhI taddana ekAgra rahe che. dhyAna avasare mana, vacana ane kAyA e traNene vyApAra baMdha thaI jAya che, ciMtavana hetuM nathI. AtmasvarUpamAM evI ramaNatA thaI jAya che ke jema koI suMdara rUpa jovAmAM upayoga ekAgra thaI jAya che. te samaye dhyAtAne evo vicAra paNa nathI hota ke huM dhyAna karuM chuM, ke AtmAne dhyAvuM chuM." e daza eka evI che ke jenuM varNana paNa thaI nA zake te dazAne advaita bhAva kahe che. tyAM eka AtmAne ja svAda vikalpa ke vicAra rahita heya che A svAnubhavarUpa AtmadhyAnane utpanna karanAra AtmAnI bhAvanA ja che. jemAM dahIMne valovatAM vAvatAM mAkhaNa nIkaLe che tema AtmAnI bhAvanA karatAM karatAM AtmadhyAna ke AtmAnubhava thaI jAya che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 satya jJAnane mATe AtmAne nizcayanaya ane vyavahAranaya. 'nethI jANavA joIe. A be STiemAthI AtmAnI bhAvanA karavA mATe nizcaya naya daSTine grahaNa karavI joIe, vyavahAranaya dRSTinA viSayane dhAraNAmA rAkhavI joIe--bhAvanAmAM sanmukha lAvavI nA joIe. je sthAne javuM che te sthAne laI janAra mAge cAlavAthI te sthAne paheAMcI zakAya che. zuddhAtmAnA anubhava prApta karavA che mATe zuddhAtmAnA svarUpanI ja bhAvanA karavI joIe nizcaya naya ja AtmAne zuddha batAve che-dekhADe che, tethI huM zuddha chuM, nirvikAra chuM, nAyaka chuM, paramAnaMda chuM, paramAtmarUpa chu evI bhAvanA vAravAra karavI e AtmAnubhavane jAgRta karanAra che. jyAre AtmAnubhava thAya che tyAre e bhAvanA bhadha thaI jAya che. tyAre advaita bhAva, nivikalpa bhAva, svAtmaramaNu bhAva, ekAgra bhAva ja rahe che. jyAM sudhI svAnubhava hAya che tyAM sudhI nathI nizcaya nayane pakSa ke vicAra ke nathI vyavahAra nayane pakSa ke vicAraAtmAnubhava nayAtIta, vikalpAtIta, anicanIya, aciMtanIya, eka paramAnadamaya amRtane samudra che. A samudramAM snAna karatAM magnalIna thavuM e AtmadhyAna che. AtmAnubhava ke AtmadhyAna ja nizcaya ratnatraya che, nizcaya meAkSa mArga che. tenA bAhya sAdhanemAM vyavahAra ratnatraya ke vyavahAra mekSa mAga upayAgI che ke jenuM varNana AgaLa Avaze, ahIM AtmadhyAna karavAmAM kaI jarUrI nimitta kAraNeAne batAvI devAM yeAgya che. dhyAna karanArane nizcayanaya ane vyavahAranayathI AtmAnI dRDha ane pAkI zraddA hovI joIze tathA tenA manamAM sAcuM jJAna ane sAcA vairAgya hovA joIze. tevA jyAtA Atmarasika hAya che, AnaMdAmRta pIvAnA premI hoya che. jema kAInA gharamAM ghaNA mIThAzavALA rasa che te vAravAra ene pIne svAda anubhavI sukha bhAgave che, tema Atmarasika jeTaluM vadhAre AtmadhyAna thaI zake teTaluM : Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra73: AtmadhyAna karI AtmAnA AnaMdAmRta rasane svAda le che. A ghera Apattimaya saMsAramAM rahevA chatAM te eka AtmAnaMdane ja premI banI jAya che. je nimitothI dhyAna thaI zake te nimitone te avazya meLave che. dhyAna karanAre samaya, sthAna, manazuddhi, kAyazuddhi, besavAnuM Asana ane yogAsanane cagya upAya karavo joIe tathA te vidhinuM sevana karavuM joIe ke jethI dhyAna thaI zake ( 1. dayAna karavAno samaya -atyaMta prAtaHkALa sUryodayanA pahelAMthI sUryodayanI pachI sudhInI cha cha ghaDI, cAra cAra ghaDI, be be ghaDIne che. te uttama, madhyama, jaghanya che. abhyAsa karanAra bane teTale vadhAre samaya dhyAna karI zake to ThIka che. je be ghaDI dhyAna karavuM hoya te eka ghaDI sUryodayanA pahelAMthI laI eka ghaDI sUryodaya pachI sudhI kare. e prakAre madhyama ane uttama kare. baporano samaya ane sAMjane samaya maLIne traNa vakhata traNa kALa che. madhyarAtrIe paNa e pramANe dhyAna karI zakAya che. te sivAya je samaye mana ceTe te samaye paNa dhyAna karI zakAya che. sarvathI uttama samaya prAtaHkALane che. te taddana zAMta heAya che, vAtAvaraNa zItaLa ane suMdara hevAthI anukULa heAya che. 2. sthAna:-dhyAnane mATe sthAna pavitra, zAMta ane bha rahita joIe. jyAM strIonA ke bALakonA zabda-ghATana sabhalAya, puruSenI vAto paNa zravaNe nA paDe; havA anukULa hoya, bahu garamI nA hoya ke bahu ThaMDI nA heya; jeTaluM ekAMta haze eTaluM vadhAre sAruM dhyAna thaI zakaze. parvatanuM zikhara, parvatanI guphA, vana, upavana, nadI, samudra taTa, nagara bahAra udyAna ke dharmazALA, zrI jinamaMdiranuM ekAMta sthAna, dharmazALA ke upAzrayanuM ekAMta sthAna ke pitAnA gharanuM ekAMta sthAna ke jyAM nirakuLatA rahe evuM sthAna dhyAnane mATe zodhI levuM joIe, Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 3. mananI zuddhika-jeTalo samaya dhyAna karavuM hoya teTale samaya anya sarva kAryothI nizcita thaI javuM. je kaI kAma-bIjAnI saMbhALa, rakSA ke prabaMdhanuM hoya to te bIjAne soMpI devuM, jethI pitAne keI ciMtA rahe nahi. nizcita thayA vagara dhyAnamAM mana cuMTaze nahi. jyA kAMI bhayanuM nimitta hoya tyA nahi besavuM athavA bhayanuM kAraNa saMbhavita hoya te kaI bIjA manuSyane pitAnI sAthe rAkho ke jethI te rakSA kare. dhyAtAnA manamAM AkulatA hevI joIe nahi. manamAthI zoka, viSAda Adi dUra karI eTalA samayane mATe badhI vastuo pratyethI mananuM mamatva mUkI dhyAna karavA besavuM. 4 vacana zuddhi :-dhyAnamAM jeTalo samaya gALo hoya. teTalA samaya mauna rahevuM ane dhyAnane sahakArI ma ke pATha vAMcavA-vicAravA paraMtu keI sAthe vAtacIta nA karavI. 5. kAya zuddhi bahu bhUkha na hoya ke vadhAre khAdheluM na heya, zarIramAM kAMI daI na haya, malamUtranI bAdhA na hoya, zarIra aMtarathI svastha heya ane bAhathI pavitra heya; zarIra upara jeTalAM ochAM vastra hoya teTaluM sAruM. vastrarahitapaNe paNa dhyAna karI zakAya che. DAMsa, macchara AdinI bAdhA hovA chatAM jema sthiratA rahe te abhyAsa karavo joIe. zaradInI bAdhA sahana na thAya te vadhAre vastra eADhI levuM, aMtarathI ne bAhathI zarIra nirAkula rahe, zarIranA kAraNathI manamAM koI vikSepa ke vinna na Ave ema zarIrane rAkhavuM joIe. 6. Asana besavAnuM dhyAna mATe kAI ghAsanuM Asana ke caTAI ke pATa ke patthara nakkI karI levuM. jo evuM kAMI na maLI zake te svaccha pavitra bhUmi upara paNa dhyAna karI zakAya che. 7. cigAsana - zarIranI sthitinuM Asana) dhyAna karavAmAM padmAsana, ardhapadmAsana ke kAtsarga e traNa Asana sugama Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 che ane bahu upayogI che. Asana lagAvavAthI zarIra sthira rahe che. zarIranI sthiratAthI zvAsocchavAsa samapaNe cAle che, ane mana nizcaLa rahI zake che. palAMThIvALI evI rIte besavuM ke baMne paga jA upara rahe. be hAthanI hatheLIo eka ekanI upara rAkhavI, mastaka sIdhuM ane chAtI sIdhI TaTAra rAkhI evI rIte besavuM ke daSTi nAsikAnA agra bhAge sthira rahe te padmAsana che. eka paga jA gha upara rAkhI bIjo paga jAMdha nIce rAkho ane bIjuM padmAsana samAna karavuM te ardhapadmAsana che, UbhA rahI, bane paga vacce AgaLathI cAra AgaLa cheTuM rAkhI; baMne hAtha laTakatA rAkhI dhyAna magna thavuM te kAtsarga che. je AsanathI dhyAna sthira thaI zake te AsanathI besI zakAya che. dhyAna mATe bIjA vIrAsana, mayUrAsanAdi ghaNuM Asana che. 8. dhyAna vidhi -(1) bahu sarasa ne sIdhI rIta e che ke potAnA zarIramAM vyApela AtmAne zuddha jaLanI samAna nirmaLatAthI pUrNa vicAro ane manane te jaLa samAna nirmaLa AtmAmAM magna rAkhavuM, jyAre mana magna na rahI zake, tyAre aha, saha, siddha, arahaMta siddha, Adi maMtroccAra karI ane punaH manane AtmAmAM magna karavuM. A pramANe vAraMvAra karavuM. avAranavAra AtmAnA svabhAvane paNa vicAra karo ke A AtmA parama zuddha jJAnAnaMdamaya che. (2) bIjI vidhi e che ke pitAnA AtmAne zarIra pramANa AkAravALe, phaTika maNinI mUrti samAna nirmaLa vicArI tenA darzanamAM laya thaI javuM. jyAre mana haThI jAya tyAre maMtroccAra karavo ane avAranavAra-vakhate vakhata AtmAne svabhAva vicAratA rahevuM, (3) trIjI vidhi e che ke pistha dayAna dharavuM karavuM. enI pAMca dhAraNAone kramapUrvaka abhyAsa karI AtmAnA dhyAna sudhI pahoMcI javuM. pAMca dhAraNAonuM svarUpa - Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 * ' (a) pArthivI dhAraNA: A madhyalakane ta, nirmaLa kSIra samudramaya citavana karo. tenI madhyamAM tapAvelA suvarNanA raMga jevuM, eka hajAra patrovALuM, jaMbudIpa samAna eka lAkha ejana vizALa kamaLa vicAravuM. tenI madhyamAMnI kaNikAne sumeru parvata samAna pILA varNanI vicAravI. te parvata upara sapheda raMganuM UMcuM siMhAsana che ema vicAravuM. vaLI dhyAna karatAM te siMhAsana upara pite padmAsane beThA che ema vicAravuM. tAtparya e che ke huM sarva karma maLane bALI AtmAne zuddha karuM ema vicAravuM-ciMtavana karavuM. e pArthivI dhAraNA che. (a) AgneyI dhAraNA:-e sihAsana upara beThA beThA ema vicAravuM ke mArA nAbhimaMDaLanI aMdara eka seLa pAdaDInuM, pUrNa vikasita, nirmaLa, veta kamaLa-(Urdhvamukha) uparanI tarapha mukhavALuM che. te seLa pAdaDI upara nIcenA soLa akSare pILA raMganA. lakhelA che ema vicAravuM. a, A, I, I, u, U, jha, R, lu, chu, e ai, o, au, e, a.. te kamaLanI vacamAM karNika upara camakatA 35 akSara vicAra 2. vaLI A nAbhikamaLathI UMce hRdayamAM eka adhamukha UMdhuM Aka pAdaDInuM kamaLa vicAravuM. tenI pAMdaDIo upara jJAnAvaraNAdi ATha karmonuM sthApana karavAM. pachI vicAravuM ke nAbhi kamaLanI madhyamAM je te maMtra che tenI rephamAMthI dhUmADe nIkaLe, pachI agninA taNakhA uDyA, pachI jALa nIkaLI ane e jALa vadhIne hadayanA kamaLane bALavA lAgI. te agninI zikhA mastaka upara paNa AvI gaI ane zarIranI cAre bAju tenI hada phelAI trikoNAkAra banI gaI. traNe bAjuo 2 2 agnimaya akSarothI vyApela juve tathA traNe khUNA AgaLa eka eka agnimaya sAthIo vicAra vaLI evuM Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 ciMtavavuM ke bahAranuM dhumADA rahita agnimaMDaLa zarIrane bALI rahyuM che ane aMtaranI agnizikhA ATha karmone bALI rahI che. bALatAM. bALatAM badhu rAkha thaI gayuM tyAre agni zAMta thaI gaI. ATaluM dhyAna karavuM te AneiyI dhAraNA che. (6) mArutI dhAraNa -te dhyAtAe tyAM beThAM beThAM vicAravuM ke atizaya pavana vAya che. vAdaLAne tANa rahyo che. samudrane kSeti karI rahyo che, daze dizAomAM phelAI rahyo che. te pavana mArA AtmAnI upara lAgelI zarIra ane karmarUpI rajane uDAvI rahyo che. evuM dhyAna karavuM te pavana-mArUtI dhAraNuM che. (kha) vAruNI dhAraNA -te dhyAtAe vicAravuM ke meTAM kALAM vAdaLanI ghaTA chavAI gaI che. temAMthI motInA dANuM samAna pANInAM biMduo paDavA lAgyAM ane AkAzamAM ardhacaMdrAkAra jaLanuM maDaLa banI gayu. ane temAMthI pitAnA AtmA upara pANI paDe che ane e pANI bAkI rahela rajane I nAkhe che ema vicAravuM e jalavAruNa dhAraNA che. (ga) tavarUpavatI dhAraNA-punaH e dhyAtAe vicAravuM ke mAre AtmA sarva karmothI rahita ane zarIrathI rahita puruSAkAra siddha bhagavAnanI samAna zuddha che. ema zuddhAtmAmA tanmaya thaI javuM. e tattvarUpavatI dhAraNA che. (4) cothI vidhi e che ke padanI dhArAe padastha dhyAna karavuM, enA aneka upAya che. keTalAka ahIM kahIzu. (8) cakacakita haMmaMtrarAjane nAsAgra upara ane bhramaronA madhya bhAge sthApita karI cittane rokavu. keI vakhata mana calita thAya te mAtra bela ane ahanasihanuM svarUpa vicAravu. (kha)88 praNava matrane hadaya kamaLanI madhyamAM cakacakata vicAra. cAre bAju 16 soLa svara ane ka varga, ca varga, Ta varga ta varga, 5 varga ane ya la va za Sa sa ha e badhA vyaMjanathI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 viMTaLAyela vicAra. karNikAmAM 16 svara vicAravA ane bAkInA akSare ATha pAMdaDI upara vahecI dhyAna karavuM. kaI kaI vakhata nuM uccAraNa karavuM. koI vakhata pAMca parameSThInA guNe vicAravA. (ga) sthAnamAM ke hadaya rathAnamA veta raMganuM cakacakita ATha pAMdaDInuM kamala vicAravuM. madhya kaNikAmAM sAta akSara-baLA harahaMtA"--lakhelA vicAravA cAra dizAnI cAra pAdaDI upara kramathI "o siddhALe, paNa variyALa, ghamo vyAyA, namo sTopa salA" e cAra maMtra padane sthApana karavA tathA cAra vidizAnI pAdaDI upara "sacarAya nama, samyagjJAnAya namaH: samyAcAritrAya namaH, samyakatapase namaH," e cAra maMtro sthApana karavA pachI kamathI eka eka pada upara manane rokI, kaI kaI vakhata padane ucAra karI, kaI vakhata arahaMta AdinA ravarUpane vicAra karI dhyAna karavuM. (dha) na raganuM, ATha pAdaDInuM eka kamaLa mukhamAM vicAravuM, e ATha pAdaDI upara kamathI ATha akSaro-"30mA ahaMtA ne sthApana karI eka eka akSara upara citta rokavuM kaI vakhata maMtroccAra kare, keI vakhata svarUpa vicAravuM. (6) A kamaLanI vaccenI karNikAmA saLa svarene vicAravA, tenI madhyamA hIM maMtrane birAjita kare. (5) pAcamI rUpastha dhyAnanI vidhi e che ke samavasaraNamAM birAjita, dhyAnamaya sihAsana upara zobhita, bAra sabhA-parakhadAnI madhyamAM birAjita ane ITAdikathI pUjita evA tIrthakara bhagavAnane dhyAvavA. enA dhyAnamaya svarUpamAM daSTi sthira karavI. - (6) chaThThI vidhi rUpAtIta dhyAnanI che. AmAM sIdhA siddha bhagavAnane zarIra rahita; puruSAkAra zuddha svarUpI vicArIne pote potAne tenA svarUpamAM lIna karo. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zi78 dhyAnanuM svarUpa zrI jJAnArNava graMthanA adhyAya 37,38, 39, 40 mAM spaSTa varNaveluM che tyAMthI vizeSa jANavuM, - jyAre dhyAna karavAmAM mana nA geTe ane dhyAnanA samaya vinA paNa Atmamanana karavuM hoya te nIce lakhelAM kAryo karI zakAya che. A kAryo karavAmAM vacamAM vacamAM thoDA thoDA samaya vRttimAM AtmAne vicAra AvatA raheze, dharmadhyAna thayA karaze. 1. adhyAtmika vairAgyamayagra zene ekacittathI vAMcavA-sAMbhaLave. 2. adhyAtmika padane gAvAM. 3. jinendra bhagavAnanI vairAgyamaya stuti belavI. tetra belavAM. 4. jinekanI dhyAnamaya pratimAnI sanmukha UbhA rahI dhyAna karavuM ane enA svarUpane vicAra karatAM pUjA karavI, bhakti karavI, jala, cadana, akSata, pupa, naivedya, dIpa, dhUpa ane phaLa e ATha prakAranAM zuddha dravyone laI enI dvArA bhakti karI AtmAnI bhAvanA karavI. A ATha dravyanI bhAvanA kramathI nIce pramANe che. 1. jala-huM jala caDhAvuM chuM. mArA janma, maraNa, jarA, roga nAza pAme. 2. cadana-hu caMdana caDhAvuM chuM. mAre saMsAra AtApa zAMta thAo. 3. akSata-huM akSata caDhAvuM chuM. mane akSaya guNonI prApti thAo. 4 pu--huM puSpa caDhAvuM chuM, mAro kAma-vikAra zAMta thAo. 5. nivedya--huM naivedya caDhAvuM chuM. mAre sudhArega zAMta thAo (mIThAI, kepa Adi caDhAvavuM). Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 6. dIpa-hu-dIpaka caDhAvuM chuM.. mAre meha adhakAra nAza thAo. 7. dhUpu. agnimAM dhUpa kSepu' chuM. mArAM A karmI maLI jAo. 8. phaLa phaLa caDhAvu* chuM. mane mekSa phaLa prApta thAva. pachI zrI jinenI jayamAla-stuti khelavI. A pUjAthI paNa AtmadhyAna jAgRta thAya che. jema miThAInI carcA karavAthI, miThAIne vhevAthI, miThAInuM smaraNa karavAthI sarAga bhAvanA kAraNe miThAInA svAda cAkhavA barAbara svAda AvI jAya che-meAMmAM pANI Ave che; tema AtmAnI carcA karavAthI, AtmadhyAna karavAthI, AtmAnu smaraNa karavAthI sahajasukha samAna svAda AvI jAya che. AtmabhAvanA thAya che. sahaja sukhAbhilASIne evA sarva prayatna havyu che evI sa saMgati "vyu che ke jethI AtmA nA manana ane dhyAnamAM upayAga-- ramaNutA karI zake ane AtmA sivAyanI jagatanI badhI prapa ca jALAthI upayAga virakta thaI zake. vAstavamA advaita AtmAnubhava ja pradhAnatAe sahajasukhanuM sAdhana che. A anubhavanI prAptine mATe je je yatna karavAmAM Ave te paNa para parAe sahajasukhanuM sAdhana che. jIvanane saphaLa karavAne mATe, ke'TakapUrNa A saMsAramAM gulAba samAna madhura ane sukhamaya prabhAvazALI jIvana vyatIta karavAne mATe sahajasukhanu sAdhana avasya kavyu che. ratnatraya mA ja sahasukhanu sAdhana che. have jainA cArTae A viSayamAM je amRtavANInI varSA varasAvI che te vAMcA-vicAraza. (1) zrI kuMdakuMdAcArya kRta samayasAramAMthI :~~ Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 jIvo carittadaMsaNaNAdi taM hi sasamayaM jANe / puggala kammuvadesaTThiyaM ca taM jANa parasamayaM // 2 // jyAre A jIva peAtAnA AtmAnA zuddha svabhAvanI zraddA, jJAna ane cAritranI ekatArUpa heAya che, svAnubhavarUpa hAya che tyAre tene svasamaya arthAt Atmastha jANave, jyAre pudgalakama'nA udhyathI canArA rAgAdi ane nara nArakAdi paryAyAmAM lIna rahe che tyAre tene parasamaya-AtmAthI bahAra-paramAM rakta jANuvA. eyattaNichaya gado samao, savvattha sudaro loge / baMdhakA eyatte, teNa visaMvAdiNI hodi || 3 || A leAkamA A AtmA peAtAnA eka zuddha svabhAvamAM sthita thaI sarvatra sudara bhAse che kAraNake e peAtAnA svabhAvamAM che. evA siddha samAna zuddha svabhAvavALA AtmA heAvA chatAM tenI sAthe DhanA badha che evI vAta karavI te AtmAnA svarUpanI niMdA che. NAjhi bhAvaNA khalu, kAdavvA daMsaNe carite ya / te puNu tiNi vi AdA, tamhA kuNa bhAvaNaM Ahe // 11 // samyagdarzanamAM, samvajJAnamAM ane samyaga cAritramAM bhAvanA karavI joIe. paraMtu e traNe ratnatraya AtmAne ja svabhAva che. AtmArUpa ja che. mATe eka AtmAnI ja bhAvanA karI. daMsaNaNANacaritANi, sevidavvANi sAhuNA NicaM / tANi puNa jANa tiNivi appANaM cetra Nicchayado // 19 // sAdhu----sAdhanA karanAre samyagdarzana, samyajJAna ane saGgacAritranI sevA nitya karavI joIe. paratu nizcayathI e traNeya AtmA ja che, AtmAthI bhinna nathI. mATe AtmAnI upAsanA karavI joIe. ratto baMdhadi kamma muMcadi jIvo virAgasaMpaNNo / eso jiNovadeso tajhA kammesu mA rajja // 157 // ! Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jIve rAgI-Aso che te karmane bAdhe che; je jIva virAgI che te karmone choDe che, ema zI jine bhagavAne upaderyuM che. tethI zubhAzubha karmomAM 2jayamAna nA thAva, Asakta na thAya, vadaNiyamANi dharaMtA sIlANi tahA tavaM ca kuvvaMtA / paramavAhiga jeNa teNa te honi aNNANI // 160 // vrata ane niyamone dhAraNa kare tathA zIla ane tapanuM AcaraNa kare chatA je paramArtha-AtmAnurAvathI bajArahita haya, mAtra vyavahAra-bAva cAgnimAM ja lIna che, niga cAritrathI nyA heya te te jIva ajJAnI mithyA daSTi che appANamappaNorU bhihaNa dosu puNNapAvajoga / dasaNaNANamhiThino icchAvirado ya aNNAmi // 177 / / jo savvasaMgamuko jhAyadi apANamappaNo appA / Navi kammaM NokammaM cedA citedi evattaM / / 178 / / je kaI AtmA potAnA AtmAne pitAnA AtmAnI dvArA puNya tathA pAparUpa mana, vacana ane kAyAnA mArgethI rAkI AtmA sivAyanA sarva parapadArthonI IchAne dUra karatAM potAnA AtmAnA darzana ane jJAna svabhAvamA ricara thAya che tathA sarva parigrahathI mukta thaI, sarva prakAranA mamatvabhAvane mUkI, pitAnA AtmAdhArA pitAnA AtmAne dhyAve che, divya ane bhAvakarma ane zarIrAdi nekamane dhyAvatA nathI te jJAnI eka zudAtma svabhAvano anubhava prApta kare che. tenA AnaMdamAM magna thAya che. NANaguNehiM vihINA edaM tu padaM vahUvi Na lahaMti / taM giha supadamedaM jadi icchasi kammaparimokkhaM // 221 // AtmajJAna ane AtmAnubhavAdi guNothI rahita evA ghaNA cho je nija svAbhAvika Atmapadane pAmI zakatA nathI te samyapha Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 eka nija svabhAva padane je karmothI chUTavA IcchatA hoya te. tuM grahaNa kara kaha so dhippadi appA papNAe so du dhippade appA / jaha papNAe vibhitto taha paNNA eva cittavvo // 296 / / paNNAe cittavvo jo cedA so ahaM tu nnicchydo| avasesA je bhAvA te majjhaparetti NAdavyA // 319 // AtmAne kevI rIte grahaNa karI anubhava kare? evA mumukSanA praznane AcArya bhagavAna pratyuttara Ape che-prajJA, bhedavijJAna ke vivekabhAvathI AtmAne grahaNa kare joIe je prajJAthI A AtmA sarva rAgAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi dravya karma ane zarIrAdi nekama tathA sarva anya jIva ane pudagalAdi dravyothI bhinna jaNAya che te ja prajJAthI AbhA grahaNa karavo joIe. jema je buddhithI cokhA ane chotarAM bhinna bhinna jANyA che te buddhithI cekhAne prajanabhUta jANI grahaNa karavAmAM Ave che tema je vivekathI AtmAne parathI bhinna jANyo che te vivekathI te AtmAne grahaNa karavo joIe. jene prajJAthI grahaNa kare che te jJAtA AtmA huM ja nizcayathI chuM, tethI hu pitAnAmAM ja sthira thAuM chuM, tathA pitAnAthI bhinna je sarva bhAve che te badhA para che ema jANuM chuM, ema jANavuM e ja ucita che. Navi esa mokkhamaggo pAkhaMDI gihamayANi liMgANi / dasaNaNANacarittANi mokkhamaggaM jiNA viti // 432 / / jahmA jahitu liMge sAgAraNagAri-ehi vA gahide / dasaNaNANacaritte appANaM juja mokkhapahe // 433 / / mukkhapahe appANaM Thavehi vedayahi jhAyahi taM ceva / tatyeva vihara Nizca mA viharasu aNNadavvesu // 412 // nizcayathI sAdhune ke zrAvakane bAhya veSa-cAritranuM grahaNa e Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 mekSa mArga nathI, samyagdarzana, samyajJAna ane samyakSyAritrane zrI jika bhagavAne mekSamArga kvo che. tethI gRhastha ane sAdhuo grahaNa karela veSanuM mamatva choDI potAnA AtmAne samyagdarzana jJAna cAritranI ekatArUpa mekSamArgamAM thApana karo. A svAnubhavarUpa mekSamArgamAM potAne rAkha, tenuM manana kara, tenuM dhyAna kara ane temA ja ramaNatA kara. pitAnA AtmA sivAyanAM bIjA divyAnI ciMtAmAM lIna na thA. (2) zrI kuMdaku dAcAryanA paMcAstikAyamAthI :sammattaNANajuttaM cArittaM rAgadosaparihINaM / mokkhassa havadi mAgo bhanyANaM laddhabuddhINaM / / 106 // jassa Na vijadi rAgo doso moho va jogaparikammo / tassa suhAsuhaDahaNo jhANamao jAyae agaNI // 146 / / AtmajJAnI (Atmabuddhi prApta) bhavya jIvone mATe rAgathI rahita, samyagdarzana ane jJAnathI yukta cAritra ja mekSamArga che. jenA bhAvamAM rAgadveSa ane mehanu vidyamAnapaNuM nathI, mana, vacana ane kAyAnI kriyAo nathI, tenA bhAvamAM zubha tathA azubha bhAvane dahana karanAra svAtmAnubhavarUpI dhyAnamaya atri utpana thaI jAya che, pragaTe che. dasaNaNANasamaggaM jhANaM No aNgadavvasaMjuttaM / jAdi NijjarahedU sabhAvasahidasa sAdhussa // 152 // je sAdhu pitAnA AtmAnA svabhAvane jANe che tene samyagdarzana ane samyajJAna sahita AtmaraNatArUpa dhyAna ke jemAM AtmA sivAyanA anya dravyane saMyoga nathI te dhyAna prApta hoya che. je dhyAna karmonAM kSayanuM kAraNa hoya che. jo savvasaMgamuko NaNNamaNo appaNaM sahAveNa / jANadi passadi Niyada so sagacariyaM caradi jIvo // 158 // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 je jIva sarva saMgathI rahita thaI ekAgra cittathI svabhAve karI pitAnA AtmAne niraMtara jANe che, dekhe che te jIva svacAritra AtmAnubhavamAM AtmadhyAnamAM pravarte che. NiJcayaNayeNa bhaNido tihi tehiM samAhido hu jo appA / Na kuNadi kicivi aNNaM Na muyadi so mokkhamaragotti // 16 // nizcaya nayathI kahyuM che ke je AtmA potAnA ratnatraya sahita -prApta karIne anya koI paNa para dravya prati lakSa ApatA nathI, pitAnA svabhAvane tyAgato nathI; pote potAnAmAM ja lIna-magna. rahe che te mokSamArga che. jassa hiMdayeNumantaM vA paradavvamhi vijade rAgo / so Na vijANadi samayaM sagassa savvAgamadharovi // 167 / / jenA manamAM aNu mAtra paNa para dravya pratye rAga che te sarva Agamane jANavA chatAM potAnA AtmAne jANatA nathI. AtmA te. sarvathI bhinna eka zuddha zAyaka svabhAvavata che, tenAmAM rAga, dveSa mehanuM leza paNa hevApaNuM nathI. tamhA NivudikAmo NissaMgo Nimmamo ya haviya puNo / siddhesu kuNadi bhatti NivvANaM teNa pappodi // 169 / / tethI sarva IcchAne tyAga karI, nisaMga thaI, mamatva rahita thaI je bhavya jIva siddhasvarUpanI bhakti kare che-vItarAga thAya che te bhavasAgarane tarI jAya che--nirvANane prApta hoya che. svAtmaramaNarUpa vItarAgabhAva te mokSamArga che. (3) zrI kuMdakuMdAcAyata pravacanasAramAthI - saMpanjadi NinvANaM, devAsuramaNuyarAyavihavehiM / jIvassa carittAdo, dasaNaNANappahANAdo / / 6 / / cArittaM khalu dhammo, dhammo jo so samo tti NihiTo / mohakkhohavihINo, pariNAmo appaNo hi samo // 7 // rAjagarane tarI ja rikvarUpanI nizAna Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzana ane samyaphajJAnanA pradhAnapaNuM sahita cAritrathI jIvana nirvANa prApta hoya che, jyAM sudhI nirvANa prApta thatuM nathI tyAM sudhI te Ida, cakvatI, naredrAdi vibhUtine prApta thAya che, te cAritra e ja dharma che. dharma te samabhAva che ema kaheluM che. rAga, TheSa ane mahinA kSebhathI rahita AtmAmAM pariNAma te samabhAva che. te svAtmAnubhava che, kSamArga che. jIvo vavagadamoho, ucalato tacamappaNo sammaM / jahadi jadi rAgadose, so appANaM lahadi suddhaM // 81 // moharahita chava pitAnA AtmAnA svabhAvane samyapha prakAre jANI jyAre rAgadveSane cheDe che tyAre te AtmA zuddhAtmAne prApta kare che. zuddhAtmAmAM ramaNatA kare che. jo moharAgadose NihaNadi uvalabbha joNhamuvadesaM / so sabaijuvouM pari jaLa vaheor || 88 || je zrI jinendrane upadeza prApta karI, samajI rAgadveSa ane mohano tyAga kare che te ati zIghratAthI sarva duHkhathI rahitapaNuM prApta kare che, sarva duHkhothI mukta thAya che. NAhaM homi paresiM Na me pare santi NANamahameko / idi jo jhAyadi jhANe so appANaM havadi jhAdA, // 99-2 // huM kaI paNa parapadArthane nathI, tema keI parapadArtha mArA nathI, huM eka jJAnamaya chuM. A prakAre dhyAnamAM je dhyAve che te AtmAne dhyAtA hoya che. AtmadhyAnI che. evaM NANappANaM dasaNabhUdaM adidiyamahatthaM / dhuvamacalamaNAlaMbaM maNNe'haM appagaM suddha / / 100-2 // dhyAtA ema jANe che ke huM pitAnA AtmAne ema dhyAvuM chuM ke te parabhAvathI rahita zuddha che, nizcaya ekarUpa che, jJAnasvarUpa Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 "che, darzanamaya che, peAtAnA atIndriya svabhAvathI eka mahAna padA che, peAtAnA svarUpamAM nizcaLa che tathA paranA AlaMbanathI rahita che-- svAdhIna che. A bhAvanA AtmAnubhavane jAgRta kare che. jo khavimohakaluso visayaviratto maNo NirubhittA / samavadvido sahAbe so appANaM havadi jhAdA / / 104-2 // je meAhanA melane kSaya karI, iMdriyAnA viSayeAthI virakta thaI tathA manane mukI peAtAnA zuddha AtmasvabhAvamAM samyak prakAre sthita thAya che te AtmadhyAnI che. paramANupamANaM vA mucchA dehAdisu jassa puNo / vijjadi jadi so siddhi Na hadi savvAgamadharo vi / / 39-3 // jene dehArdi para paramANu mAtra paNa mUrchA-mamatA che te sa zAstrane jANavA chatAM paNa siddhine prApta karI zakatA nathI. sammaM vidipadatthA cattA uvahiM bahitthamajjhatthaM / visayesu NAvasattA je te suddha ti NihiTThA || 99 - 3 || suddhassa ya sAmaNNaM bhaNiyaM suddhassa daMsaNaM NANaM / suddhassa ya NivvANaM socciya siddho Namo tassa // 74-3 // je samyak prakAre vAdi padArdane jANe che, hiraga ane aMtara ga parigrahane tyAga kare che ane pAMce kriyAnA viSayAmAM Asakta thatA nathI te jIvane zuddha mAkSamAgI kahyo che. je parama vItarAga bhAvane prApta mekSanA sAdhaka parama yAgIzvara che tene samyagdarzana, samyajJAna ane samyak cAritra e traNanI ekatArUpa sAkSAt mAkSamAga rUpa zramaNupada kahyu che. te zuddopayAgIne anaMta darzAna ane anaMta jJAna pragaTa heAya che, tene ja nirvANa prApta hoya che, te ja siddha che tene vAraMvAra namaskAra he ! Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 (4) zrI kuMdakuMdAcAryanA caritra pAhuDamAMthI - * ee tiNNi vi bhASA vaMti jIvassa moharahiyansa / niyaguNamArAhato avireNa vi kanma pariharai // 19 / / je hu rahita jIva sabhyadarzana, rajJAna ane samyaka cAritraya ra ne dhAraNa kare che ane potAnA nijAtmika zuddha gunI ArAdhanA kare che te zAgra karmothI chUTe che. cAritnasamArado appAmu paraM Na Ihae NANI / pAvai airaNa muhaM agovanaM jANa Nicchayado // 43 // je AtmajJAna rUpAcaraNa caritrane dhAraNa karI pitAnA AtmArAM para vyane kacchatA thI ana kevaLa AtmarAnI hoya. che-para vyAM rAgadevahu karatA nathI, te jIva zAstra anupama sahakhane prApta kare che ema niyathI jANe. * (pa) zrI kuMdakuMdacAkRta bhASAMI- appA appammi rao rAyAdimu sayaladosaparicatto / saMsArataraNahaLU bamoti jiNehiM NiviDaM // 85 // AtrA rAgAdi sarva dene tyAgI pitAnA svabhAvamAM- AtmAmAM ja ramA kare saMsAra sAgarathI taravAne upAya-dharma che ema zrI jidra bhagavAne kahyuM che. (6) zrI kuMdakuMdAcArya eza pAhuDamAMthIHjo dehe hiravalo NihaMdo Ninmano nniraarNbho| AisahAve surao joI so lahaha NivvANaM / / 12 / / . je gI zarIra makhya udAsIna, rAgAdidathI rahita para padArtho pratye astArahita, AraMla rahita ane Atma hazAvamAM samyaka prakAre lIna che te nine prApta heya che-pAme che. sace RtAya munnaM gAravamayarAyadosavAnos / loyayavahAravirado appA jhApaDa jhANatyo / / 27 !! Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 dhyAnastha dhyAtA sarva kaSAyothI mukta thaI, garva, mada, rAga deSa ane vyAha tathA laukika vyavahArathI virakta thaI pitAnA AtmAne dhyAve che. jo sutto vavahAre so joI jaggae sakajammi / jo jaggadi vavahAre so sutto appaNo kajje // 31 / / je yogI leka vyavahAramAM sUtA che te potAnA AtmakArya viSe jAge che; je leka vyavahAramAM jAge che te potAnA Atma kAryane viSe sutA che. jo rayaNattayajutto kuNai tavaM saMjado sasattIe / so pAvai paramapayaM jhAyaMto appayaM suddhaM // 43 // je saMyamI samyagdarzana, samyajJAna ane samyapharitra e traNa ratnatrayathI saMyukta thaI potAnI zakti pramANe tapa Acare che, ane zuddhAtmAne dhyAve che te paramapada-muktine pAme che. hoUNa diDhacaritto divasammattaNa bhaaviymiio| jhAyaMto appANaM paramapayaM pAvae joI // 19 // je yogI daDha samyaktvanI bhAvanAmaya thaI daDha cAritrane pAne che ane pitAnA zuddhAtmAne dhyAve che te paramapadane pAme che. caraNaM havai sadhammo dhammo so havai appasamabhAvo / so rAgarosarahio jIvassa aNaNNapariNAmo // 50 // cAritra e AtmAne svadharma che, dharma che te AtmAne svabhAva-samabhAva che, te samabhAva svabhAva te chavanA rAgadveSa rahita ananya-pitAnAM ja bhAva-pariNAma che. apyA jhAyaMtANaM daMsaNasuddhINa diDhacarittANaM / / hodi dhurva NivvANaM visaesu virattacittANaM // 70 // 19 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jenuM citta viSayathI virakata che, jenuM samyakta zuddha che, jenA caritra pariNAma daDha che ane AtmAne dhyAve che tene nizcayathI nirvANa prApta heya che. NicchayaNayassa eva appA appammi apaNe surdo| so hodi hu mucaritto joI so lahai NibyANaM // 83 // nizcayanayanI apekSAe je AtmA AtmAmAM ja AtmA mATe ja samyapha prakAre lIna thAya che te prApAcaraNarUpI cAritranuM pAlana karatAM rvAiNane pAme che. veraggaparo sAhU paradavaparanmuho ya jo hodi / saMsAramuhaviratto sagasuddhamuhamu aNuratto // 11 // guNagaNavihUsiyaMno hayopAdevaNicchio sAhU / jhANajhayaNe murado so pAvai uttama ThANaM // 102 // je sAdhu vairAgyavAna che, paravyAthI parAgamukha che, saMsAranA kSaNika sukhathI hirA che, AtmAnA sahaja zuddha sukhamAM anurA che, guNonA samUhathI vibhUSita che, grahaNa karavA yogya ane tyAgavA cogyanA nizcaya jJAnadaMta che, dhyAna ane AgamanA adhyayana-sthAdhyAyamAM lIna rahe che te uttama sthAna mekSane pAme che. * () zrI harisvAmIkRta mUlAcAranI kAdazAnuprekSAmAMthI - jaha dhAdU dhanaMto mujhadi so aggiNA du saMtatto / tavasA tahA vimujhadi jIvo kanme hi kaNayaM ca // 56 // jema suvarNa dhAtu agnithI tapAvyAthI mala rahita zuddha suvarNa rUpa pariNata thaI jAya che tema A jIva tArUpI agnithI karmasaMlathI rahita thaI jAya che. * NANavaramAradajudo sIlabarasamAdhisaMjamunnaliho / dahai tavo bhavarvAja taNakaTThAdI jahA aggI // 57 / / jema agni che ane kaSTa Adine bALI de che tema AtmAdhyAnarUpI agni uttama AtmajJAnarUpI pavanathI vardhamAna thatI ane Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 zIla, samAdhi ane sayamadvArA prajvalita, saMsAranA khIjabhUta vAsanA ane krarmAne bALI nAkhe che, . (8) zrI vaTTarasvAmIkRta mUlAcAranI anagAra bhAvanA. daMteMdiyA maharisI rAgaM dosaM ca te khavedUNaM / jhANovajogajuttA khaveMti kammaM khavidamohA // 115 // je mahAmuni prakriyAnuM damana karanAra che, te dhyAnamAM upayoga sayukta karI, rAgadveSane kSaya karI ane saramehanA nAza karI krameniA kSaya kare che. aTThavihakammamUlaM khavidakasAyA khamAdijuttehiM / uddhadamUlo va dumo Na jAidavvaM puNo atthi // 116 // jema vRkSanuM mUla UkhaDI javAthI te pharI Ugatu' nathI tema AThe prakAranAM karmInA mUla kAraNarUpa kaSAyane kSamAdi bhAvAthI yukta thaI jIva kSaya kare che pachI punaH krama badhAtA nathI. jaha Na calai girirAyo avaruttarapuvvada kkhiNevAe / - vamattivo nonI amivaLa zAyare zALa // 228 // jema sumeru paryaMta pUrva, pazcima dakSiNa ane uttaranA parvaneAthI calAyamAna thatA nathI tema yeAgI nizcaLapaNe niraMtara dhyAna kare che. (9) zrI vaTTakerasvAmIkRta mUlAcAranA samayasAramAMthI H-~~-~ dhIro vairAgaparI thovaM hi ya sikkhidUNa sijjhadi hu / Naya sijyadi veramgavihINo paDhidUNa savvasatthAI // 3 // je sAdhu dhIra che, vairAgyavAna che, te thADAM paNa zAstra zIyeA hAya chatAM siddhine pAme che paratu sarva zAstronA zIkhanAra paNa vairAgya rahita hAya tA te siddhine pAmatA nathI. bhikkhaM cara vasa raNNe thovaM jemehi mA bahU jaMpa ! duHkhaM saha jiNa NiddA metti bhAvehi hu~veragaM // 4 // je AtmAnA sAdhaka sAdhu che tene AcArya bhagavAna kahe che kru bhikSAthI bhAjana, daMra, ekAMta vanamA nivAsa kara, theADA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 AhAra le, bahu vAta nA kara, dukhane sahana kara, nidrAne jya kara, maitrIbhAvanA ane samyapha vairAgyanI barAbara bhAvanA kara, avyavahArI eko jhANe eyaggamaNo bhave nirAraMbho / cattakasAyapariragaha payattaceTTho asaMgo ya // 5 // dhyAnI sAdhue leka vyavahAra tajavo joIe, AtmadhyAnamAM ekAgra citta rAkhavuM joIe, AraMbha karavo joIe nahi, kaSAya ane parigrahane tyAgavAM joIe, AtmadhyAnamAM prayatnazIla rahevuM joIe, ane asaMgatA-mamatvarahita bhAva rAkhavA joIe. NANaviNNANasaMpaNNo jhaannjhnntvojudo|| kasAyagAravummukko saMsAraM tarade lahuM // 77 // je AtmajJAna ane bheda vijJAnathI saMyukta che, AtmadhyAna, svAdhyAya ane tapamAM lIna che ane kaSAya ne ahaMkArathI rahita che te zIdhra saMsAra samudrane tare che mukti pAme che. (10) zrI vadakarasvAmIta mUlAcAranA bRhata pratyAkhyAnamAMthI - AtmadhyAnI dhyAnanA pahelAM evI bhAvanA bhAve che - sammaM me savvabhUdesu vera majjhaM Na keNavi / * lAlA voravitA samAei DijhaNa che 42 che. sarva prANIo sAthe mAre samabhAva rahe, keInI paNa sAthe mAre vairabhAva nathI; huM sarva AzAone tyAgI AtmasamAdhine dhAraNa karuM chuM, khamAmi savvajIvANaM savve jIvA khamaMtu me|| sittI me savvabhUdesu vairaM majjhaM Na keNavi // 43 // huM sarva jIvone khamAvuM chuM, save che ane kSama. sarva jIva sAthe mAre maitrI rahe, keAI sAthe paNa verabhAva na rahe. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 rAyabaMdhapadosaM ca harisaM dINabhAvayaM / ussugattaM bhayaM sogaM radimaradiM ca vosare // 44 // snehaba dha, TheSabhAvanA, harSabhAvanA, karUNA upajAve tevI dInatA, utkaMThA, bhaya, zaka, rati ane arati e sarva verabhAvanAnA kAraNa che tene huM beDuM chuM. mamattiM parivajjAmi NimmamattimuvaDhido / AlaMvaNaM ca me AdA avasesAI vosare // 45 // huM mamatA bhAvane tyAga karuM chuM, nimamatva bhAvamAM sthita thAuM chuM; huM mAtra eka mArA AtmAnuM ja AlaMbana lauM chuM, anya zeSa Ala bane tyAga karuM chuM, jiNavayaNe aNurattA guruvayaNaM je karaMti bhAveNa / asabala asaMkilihA te hoMti parittasaMsArA // 72 / / je jinavANImAM lIna che, gurunI AjJAne bhAvathI ArAdhe che, je miyAtva ane saMkaleza bhAva rahita-zuddha pariNAmavata che tene sa sAra a9pa thAya che; alpa kALamAM saMsArathI mukta thAya che. (11) zrI samatabhadrAcArya kRta svayabhUstotramAMthI - sukhAbhilASAnaladAhamUrchitaM mano nijaM jJAnamayAmRtAmbubhiH / vididhyaparatvaM viSadAhamohitaM yathA bhiSagmantraguNaiH svavigrahaM // 47 // he zItalanAtha bhagavAna ! saMsAra sukhanI icchArUpI agninI dAhathI mUchita manane Ape AtmajJAna rUpI amRtanA jalathI siMcita karI zAMta karI nAkhyuM che jema vaidya viSanI vedanAthI vyAkula zarIrane maMtranA prabhAvathI viSa utArI zAta karI nAkhe che kaSAyanAmnAM dvipatAM pramAthinAmazeSayannAma bhavAnazeSavit / vizoSaNaM manmathadurmadAmayaM samAdhibhaiSajyaguNairyalInayan // 37 // he anaMtanAtha svAmI ! Ape AtmAne karthanA karanAra, ghAta karanAra kaSAya nAmanA verIne saMpUrNapaNe nAza karI kaivalyajJAna-sarvane Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANanArane prApta karyuM che tathA AtmAne zeSanAra kAmadevanA mithyA madarUpI regane AtmAnI samAdhirUpI auSadhinA guNothI vilaya-nAza karI nAMkhyo che. vastutAe AtmadhyAna ja zAMtine upAya che. hutvA svakarmakaTukaprakRtIzcatasro ratnatrayAtizayatejasi jAtavIryaH / vibhrAjiSesakalavedavidhevi netA vyabhre yathA viyati dIptarucirvivasvAn che kuthunAtha bhagavAna! Ape ratnatrayarUpI tejathI AtmavIrya pragaTa karIne AtmadhyAna dvArA cAra ghAtI karmonI kaDavA vipAkavaMta prakRtine bALI nAkhI che. tethI Apa arihaMta kevaLI thayA che. Ape sarva AgamanA rahasyabhUta samyakajJAnane prakAza karyo che jema AkAzamAMthI vAdaLAM haDI javAthI sUryane prakAza pragaTa thaI jAya che tema Apa jJAnAvaraNAdi karmone nAza thavAthI sUrya samAna sarva svarUpe pragaTa thayA che. moharUpo ripuH pApaH kaSAyabhaTasAdhana / dRSTisampadupekSAstraistvayA dhIra parAjitaH // 90 / / he aranAtha bhagavAna! parama vIra! Ape phodhAdi kaSAyarUpI yoddhAone rAjA ane mahA pApI meharUpI zatrune samyagdarzanajJAnacAritranI ekatArUpa AtmAnubhavanA zastrathI jItI lIdhuM che. tAtparya e che ke zuddhAtmAnubhava ja mohane chatavAne upAya che. AyatyAM ca tadAtve ca duHkhyonirniruuttraa| tRSNA nadI tvayottIrNA vidyAnAvA viviktayA / / 92 // he aranAtha bhagavAna ! Apa A leka ane paraloka ema bane lekamAM dukhene ApanArI ane jene pAra pAmavo kaThina che evI tRSNArUpI nadIne vItarAgatA sahita AtmAnubhavarUpI nAvamAM besI pAra pADyA che. arthAta rAgadveSa rahita AtmAnubhava e ja mokSamArga che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 duritamalakalaGkamaSTakaM nirupamayogabalena nirdahan / abhavadabhavasaukhyavAn bhavAn bhavatu mamApi bhavopazAMtaye // 115 // he munisuvratasvAmI! Ape ATha krarUpI malanA lakane anupama AtmadhyAnarUpI agnithI bALI bhasma karI nAkhyu che, ane Apa atI'priya sahajasukhanA bheAtA thayA che. ApanA pratApathI ApanI samAna AtmadhyAna karIne huM paNa mArA sasArane zAMta karI nAkhuM, sahajasukhanuM sAdhana eka AtmadhyAna ja che. bhagavAnRpiH paramayogadahanahutakalmaSendhanam / jJAnavipulakiraNaiH sakalaM pratibudhya buddhaH kamalAyatekSaNaH // 121 // harivaMzaketuranavadyavinayadmatIrthanAyakaH / zItalajaladhirabhavo vibhavastvamariSTanemi jinakuaro'jaraH || 122 // | he ariSTanemi jina tIrthaMkara ! Ape uttama parama cAgabaLaAtmadhyAnarUpI agnithI karmarUpI kaMdhanane bALI nAkhyAM, Apa ja parama aizvavata satya RSi che. Ape kevaLajJAnanA vizALa riAthI AkhA vizvane jANI lIdhuM' che, Apa vikasita kamaLa samAna maitrAvALA che, harivazanI dhajA che!, nirdoSa vinaya--cAritra ane sayamamaya dharmatInA upadezA-pravartAvanAra che, zIlasamudra che, sasA rathI rahita che, ajara che! ane avinAzI che. A AtmAnu bhavanA mahimA che. svayoganistriMzanizAtadhArayA nizAtya yo durjayamohavidviSama / avApadArhantyamacintyamadbhUtaM trilokapUjAtizayAspadaM padam // 133 // he pArzvanAtha svAmI| Ape AtmavI*-dhyAnarUpI talavAranI teja dhArAthI durgaMya mAharUpI zatrune kSaya karI nAkhyA che ane acitya, adbhuta, traNe leAkanA vAne pUjya evu arahaMtapadane prApta karyuM... che. A paNa AtmAnubhavanA ja mahimA che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) zrI zivaTI AcAryakta bhagavatI ArAdhanAmAMthI - dasaNaNANacaritaM, tavaM ca viriyaM samAdhijogaM ca / tiviheNuvasaMpajiya, savvuvarillaM karma kuNai // 1997 // je sAdhu samyagdarzana, samyajJAna, sammacAritra, samyakRtapa, samyaphavIrya ane AtmapariNAmanI sthiratArUpa samAdhiga e badhAne mana, vacana ane kAyAnA roganI sthiratApUrvaka ArAdhe cheprApta hoya che te sarvoparI kriyA kare che. jidarAgo jidadoso, jididio jidabhao jidksaao| radiaradimohamahaNo, jhANovagao sadA hoi // 1798 // jeNe rAgadveSane jItyA che, iMdine vaza karI che-je jitediya che, nirbhaya che, kaSAyane jIte che ane je rati, arati ane mehane maMthana karanAra che te sadA dhyAnamAM upayukata thaI zake che. jaha jaha Nivveduvasama-, veraggadayAdamA pavati / taha taha avbhAsayaraM, NivvANaM hoi purisassa // 1862 / / jema jema niveda-saMsAra prati aruci, dharma prati ruci upazama (kaSAyanI maMtA) vairAgya, dayA, Idriya saMyama, vardhamAna thAya che tema tema te puruSane nirvANa ati samIpa-sanmukha Ave che. vayaraM radaNesu jahA, gosIsaM caMdaNaM va gaMdhesu / veruliyaM va maNINaM, taha jJANaM hoi khavayasa // 1894 // jema ratnamAM hIra(vajIratna) pradhAna che, sugaMdhI dravyomAMgazIrSa caMdana pradhAna che, maNiomA vaiDUryamaNi pradhAna che tema kSapaka-samAdhimaraNane IcchanAra) sAdhune sarva vratomA-tapamAM AtmadhyAna pradhAna che. jhANaM kasAyavAde, gavmadharaM mArue va gavbhaharaM / jhANaM kAyauNhe chAhI chAhI va uNhammi // 1896 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 297 jema prabaLa pavananI bAdhA dUra karavA mATe aneka gharomAM garbhagRha (ya) samartha che tema kaSAyarUpI prabaLa pavananI bAdhAthI bacavA AtmadhyAnarUpI garbhagRha samartha che. jema unALAnA tApamAM chAyA zAMti Ape che tema kaSAyanA tApamAM AtmadhyAnarUpI chAyA zAMti Ape che. ANaM kasAyaDAhe, hodi varadaho va dAhammi / jhANaM kasAyasIde, aggI aggI va sIdammi // 1897 // AtmadhyAna kaSAyarUpI dAhane zAMta karanAra uttama sarovara che. AtmadhyAna kaSAyarUpI kaDIne dUra karavAne ziyALAmAM agni samAna upakArI che. jhANaM kasAyaparaca-kabhae valavAhaNaDDhao raayaa| paracakabhae balavA-haNaDDhao hoi jaha rAyA // 1898 / / jema paracaka-pararAjAnA bhayathI balavAna vAhana upara caDhela rAjA prajAnI rakSA kare che tema kaSAyarUpI paracakanA bhayathI samatAbhAvarUpI vAhana upara ArUDha thayela AtmadhyAnarUpI rAjA jIvanI rakSA kare che. jhANaM kasAyaroge-, su hoi vijjo tigichado kusalo / rogesu jahA vijjo, purisassa tigichao kusalo // 1899 // jema roga utpanna thatAM pravINa vaidya rogI manuSyanA roganI cikitsAvA karI rega dUra kare che tema kaSAyarUpI rogane maTADavAne AtmadhyAna pravINa vaidya samAna che. jhANa visayachuhAe, ya hoi achuhAi aNNaM vA / jhANaM visayatisAe, udayaM udayaM va taNhAe // 1900 // jema sudhAnI vedanAne anna dUra kare che, jema tRSAne zItala jaLa maTADe che tema viSayarUpI sudhA ane tRSAne maTADavAne AtmadhyAna samartha che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 (13) zrI pUjyapAdasvAmIkRta ISTapadezamAMthI - saMyamya karaNagrAmamekAgratvena cetasaH / mAmAnAmavAlAbhanaivAmana sthita | 22 // * AtmajJAnI dhyAtAne ucita che ke iniA samudAyane saMyama karI ane manane ekAgra karI AtmA ja dvArA AtmAmAM sthita. pitAnA AtmAne dhyAve. abhavaJcittavikSepa ekAMte tattvasaMsthitiH / abhyasyedabhiyogena yogI tattvaM nijAtmanaH // 36 // manamAM vikSepa na thAya evA ekAta sthaLamAM besI Atmatattvane yathArtha nizcaya karanAra yogI gabaLathI pitAnA AtmasvarUpanA dhyAnane abhyAsa kare. yathA yathA samAyAti saMvittau tattvamuttamam / tathA tathA na rocaMte vipayAH sulabhA api // 37 // jema jema uttama Atmatattva yathArtha paNe svAnubhavamAM Ave che. tema tema sulabha evA IddhinA viSayo paNa rucatA nathI. nizAmayati niHzepamiMdrajAlopamaM jagat / spRhayatyAtmalAbhAya gatvAnyatrAnutapyate / / 39 // dhyAna karanAra dhyAtA sarva jagatane IdrajALanA tamAsA samAna. jANe che, AtmAnA anubhavanI ja kAmanA rAkhe che. je AtmAnubhavathI upayoga bIjA viSaya pratye jAya che te pazcAttApa kare che. bruvannApi hi na bUte gacchannApi na gacchati / sthirIkRtAtmatattvastu pazyannapi na pazyati // 41 // je AtmatatvamAM sthira thayA che, temA ja jenI ramaNatA. rahyA kare che te te svabhAvamAM eTalA magna-lIna rahe che ke belatA. heya chatAM jANe bolatA nathI, cAlatA hoya chatAM cAlatA nathI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jetA hoya chatAM jotA nathI. te AtmAnaMdanA ja premI rahe che. anya kAryamAM mana lagAvatA nathI. AnaMdo nirdahatyuddhaM karmedhanamanArataM / na cAsau khidyate yogIbahiduHkheSvacetanaH // 48 // yogI AtmadhyAna dhyAvatAM evA ekAgra thaI jAya che ke zarIrane keAI bAhya dukha AvI paDe te paNa ene gaNatA nathI, jarA paNa kheda karatA nathI, paNa paramAnaMdane anubhava kare che. A svAnubhavAda dhyAnAnAnI agni niraMtara prajavalita rahI ghaNA. karmo rUpI Idhanane baLI bhasma karI nAkhe che. (14) zrI pUjyapAdavAmI racita samAdhizatakamAMthI - tyaktvaivaM bahirAtmAnamantarAtmavyavasthitaH / bhAvayetparamAtmAnaM sarvasaMkalpavarjitam // 27 // bahirAtma buddhine tyAgI, AtmasvarUpanA sunizcayarUpa. aMtarAtmAmAM sthita thaI sarva saMkalpa vikalpa rahita paramAtma. svarUpanI bhAvanA karavI joIe. so'hamittyAttasaMskArastasminbhAvanayA punaH / tatraiva dRDhasaMskArAllabhate hyAtmani sthitim // 28 // "sAha" (huM paramAtma svarUpa chuM) e padathI huM paramAtmA svarUpa chuM ema vAraMvAra saMskAra daDha karavAthI ane te paramAtmA varUpanI AtmAmA vAra vAra bhAvanA karavAthI tathA e bhAvanAne. bahu daDha abhyAsa thavAthI yogI Atmasthiti-AtmAmA tamayatAne prApta kare che. yo na vetti paraM dehAdevamAtmAnamavyayam / labhate sa na nirvANaM taptvA'pi paramaM tapaH // 33 // je zarIrAdi para padArthothI A avinAzI AtmAne bhina. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 jANatA nathI, anubhavatA nathI te tIvra tapa tape chatA nirvANane prApta karI zakatA nathI. AtmadehAntarajhAnajanitAhlAdanirvRtaH / tapasA duSkRtaM ghoraM bhuJjAno'pi na khidyate // 34 // jyAre ceAgIne AtmA ane dehAda para padArthonA bheda vinAnathI AtmAnubhavanA AnaMdanA rasAsvAda prApta heAya che tyAre kaThina dhAra tapa vaDe pUrvanAM pApa bhAgavI letAM chatAM kAI paNa kheda thatA nathI. rAgadvepAdikaloralolaM yanmanojalam / sa pazyatyAtmanastattvaM sa tattvaM netaro janaH // 35 // jevu manarUpI jala rAgadveSAdi rUpI meAjAthI caMcala nathI, te AtmAnA zuddha svabhAva tattvanA anubhava kare che, te AtmArUpa che; anya kAI manuSya AtmAnubhava karI zakatA nathI. vyavahAre suSupto yaH sa jAgartyAtmagocare / jAgarti vyavahAre'smin supuptazcAtmagocare // 78 // je laukika vyavahAramAM jUnA che te AtmAnubhavamAM jAge che. je A laukika vyavahAramA jAge che te AtmAnubhavamAM jUnA che AtmAnamantare dRSTvA dRSTvA dehAdikaM bahiH / tayorantara vijJAnAdabhyAsAdacyuto bhavet // 79 // je zarIrAdi padArthAne bAhya jANe che, AtmAne aMtaramAM "avalake che, te baMnenA svarUpane yathA jANI AtmAnA anubhavane abhyAsa karavAthI acyuta-nirvANane pAme che. yatraivAhitadhI puMsaH zraddhA tatraiva jAyate / yatraiva jAyate zraddhA cittaM tatraiva lIyate // 95 // je padArthanA buddhithI jIva nizcaya kare che te padArthAMmAM tene Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 zraddhA utpanna heya che. jyAM zraddhA Upaje che tyAM mana laya pAme chezraddhA ja dhyAna-AtmasthitinuM bIja che. mitrAmAnamupAyAmAM ghare mati tAdazaH | vartiIpaM yathopAsya bhinnA bhavati tAzI // 97 // je AtmA pitAnAthI bhinna evA arihaMta, siddhAdi zubhAnI upAsanA-dhyAna kare te paNa te daDha abhyAsathI AtmAnubhava prApta karI zuddhamA thaI jAya che, jema diveTa pinAnAthI bhinna. dIpakane aDavAthI svayaM dIpaka thaI jAya che. upAsyAtmAnamevAtmA jAyate paramo'thavA / mathitvAtmAnamAtmaiva jAyate'gniryathA taruH // 98 / / athavA A AtmA potAnA ja AtmAnI upAsanA karI paramAtmA thAya che. jema vRkSa pitAnI meLe ghasAIne pote agnirUpa. thaI jAya che. AtmAne anubhava bhinna zuddhAtmA ane pitAna. zuddha AtmAnI upAsanAthI ema baMne rIte thaI zake che. (15) zrI guNabhadrAcAryanA AtmAnuzAsanamAthI - ekAkitvapratijJAH sakalamapi samutsRjya sarvasahatvAt / bhrAntyA'cintyAH sahAyaM tanumiva sahasAlocya kiMcitsalanAH / sajjIbhUtAH svakArya tadapagamavidhi baddhapalyaGkabandhAH / dhyAyanti dhvastamohA girigahanaguhA guhyagehe nRsiMhAH // 258 / / / manuSyomAM siMha samAna-siMha evA sAdhu, jene ekAMtamAM rahevAnI pratijJA che, jeNe sarva parigraha-saMgane tyAga karyo che je sarva pariSahene sahana karanAra che, jene mahimA aciMtya che, bhrAMtinA kAraNe jene sahAyarUpa jANyAM hatAM tevAM AtmasvabhAvathI viparIta zarIrAdinI sahAyatA letAM have je lajajA pAme che. je svArtha Atmahita kAryamAM prayatnavAna che, jene zarIra punaH prApta Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 na thAya evI bhAvanA che, je palyakAsanathI sthita che, jeNe mohane haNa nAkhe che, je parvatanI bhayAnaka guphA Adi gupta sthAnamAM rahe che, te sAdhu AtmasvarUpanuM dhyAna kare che. azeSamadvaitamabhogyabhogyaM nivRttivRtyoH paramArthakoTathAm / abhogyabhogyAtmavikalpabuddhayA nivRttimabhyasyatu mokSakAMkSo / 235 / / A sarva jagata paramArtha-mekSamArganI apekSAe bhogavavA rogya nathI; sasAra mArganI pravRddhinI apekSAe bhogavavA yogya che. paramArtha-mekSanI IcchA rAkhanAre A jagatanI bhAgya ane abhe gyanI vikalpa buddhinA tyAgane abhyAsa kartavya che. A jagatane -agya ja jANe kAraNa ke A saMsAranA bhAgamAM lipta thavAthI saMsAra vadhe che ane vairAgyabhAvathI mokSa thAya che. tAvadduHkhAgnitaptAtmA'yApiNDa iva sIdasi / nirvAsininAmoau jAva na nimajjari rarara . ' jyAM sudhI nirvANanA AnaMdarUpI samudramAM tu pitAne magna nahIM kare tyAM sudhI he bhavya jIva! tuM lokhaMDanA garama gALA samAna A saMsAranAM duHkhonI agnithI saMtApita thaIne duHkha -bhogavI rahyo che tAtparya che ke AtmadhyAna AtmaramaNutAthI sarva saMtApa maTI jAya che. yamaniyamanitAntaH zAntabAhyAntarAtmA pariNamitasamAdhiH sarvasattvAnukampI / vihitahitamitAzI klezajAlaM samUlaM hati nihAnino nizcita dhyAtmitAro 22 . , je sAdhu yamaniyamamAM tatpara che, aMtaraMgathI ane bAhyathI upazAMta che, parapadArthonA mamatva rahita che, samAdhi bhAvane prApta che, sarva jIvo pratye anukampAvALA che, zAstrokta , hitakAraka e95 maryAdita AhAra kare che, nidrAne jItanAra che, AtmasvabhAvanuM rahasya Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 jeNe nizcayapUrvaka jANyuM che te AtmaramaNutArUpa dhyAnanI ekAgratAthI sarva kaleza-duHkhonI jALane mULathI bALI de che. * samadhigatasamastAH sarvasAvadhadUrAH svahitanihitacittAH zAMtasarvapracArAH / svaparasaphalajalpAH sarvasaMkalpamuktAH kathamiha na vimukta janaM te vimuktAH // 226 // jeNe sarvazAstronA rahasyane jANyuM che, je sarva pApa vyApArathI dUra che, jeNe Atma kalyANamAM ja cittane lIna karyuM che, sarva iniA viSayone jeNe zAMta karyA che, jenI vANI sva ane para kalyANakArI che, je sarva saMkalpa vikalpathI mukta che evA virA sAdhu muktinA pAtra kema nA thAya? avazya thaze. hRdayasarasi yAvannirmalepyatyagAdhe vasati khalu kapAyagrAhacakaM samantAt / zrayati guNagaNo'yaM tanna tAvadvizaGka samadamayamazeSastAn vijetuM yatasva // 213 / / he bhagya! jyAM sudhI tArA nimala ane agAdha hRdayarUpI sarovaramAM kaSAyarUpI magaraAdi jalacarane samUha vase che tyAM sudhI guNene samUha niHzaMkapaNe tArAmAM praveza karI zakatuM nathI. tethI tuM samabhAva, iMdriya viSayone saMyama ane ahiMsAdi mahAvo dvArA te sarva kaSAne jItavAne prayatna kara. muhuH prasArya sajjhAnaM pazyan bhAvAn yathAsthitAn / prItyaprItI nirAkRtya dhyAyedadhyAtmavinmuniH // 177 // AtmAne jANanAra munie vAraMvAra AtmajJAnanI bhAvanA karavI ane samyaphajJAne vadhArIne jagatanA padArthone jema che tema jANIne te sarvathI rAgadveSane tyAgIne AtmAnuM ja dhyAna karavuM. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 jJAnasvabhAvaH syAdAtmA svabhAvAvAptiracyutiH / / tasmAdacyutimAkAMkSan bhAvajeja jJAnabhAvanAm // 174 // AtmA jJAnasvabhAvavaMta che, te jJAnasvabhAvanI prApti te avinAzI mukti che. tethI muktine Icche che teNe AtmajJAnanI bhAvanA karavI joIe, jJAnaM yatra puraHsaraM sahacarI lajjA tapaH saMvalam vAritre zivija niverAnamUrvaH sva guNA bA paMthAca praguNaM zamAmbuvahulaH chAyA dayA bhAvanA yAnaM tanmunimApayedabhimataM sthAnaM vinA viplavaiH // 125 // jene samyajJAna (samyakdarzana sahita) AgaLa cAlanAra mArgadarzaka che, lajjA, vinaya maryAdApUrvaka vartana) jenI sAthe cAlanAra sakhI che, tapa jenu bhAthu che, samyapha cAritra jenI pAlakhI che, svarga jenuM vacamA vizrAMti sthAna che, Atmika guNa jenA rakSaka che, zAMtimaya jalanA chaMTakAvathI zItaLa, vizALa jene mArga che, dayAnI jene chAyA che, AtmabhAvanA jenI cAla che. A parivAra je prApta hoya te te kaI paNa upadrava vinA munine abhiSTa sthAne (mese) laI jAya che. dayAdamatyAgasamAdhisantateH pathi prayAhi praguNaM prayatnavAn / nayatyavazyaM vacasAmagocaraM vikalpadUraM paramaM kimapyasau // 107 / / he sAdhu ! tuM dhyA, saMyama, tyAga ane AtmaramaNatA sahita mekSamAmAM niSkapaTapaNe prayatnazIla thaI prayANa kare. A mArga tane avazya vacanathI agocara, vikalpa rahita, utkRSTa evA mokSa padamAM laI jaze. (16) zrI devasenAcArya kRta tatvajAramAMthI - jaM aviyappaM tacaM taM sAraM mokkhakAraNaM taM ca / taM'NAUNa visuddhaM jhAvaha hoUNa NiragaMtho / / 9 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uo5 nirvikalpa Atmatatva e sArabhUta che. muktinuM kAraNa che tene jANIne ane nirgatha thaIne te vizuddha nirmala tatvanuM dhyAna kara. rAyAdiyA vibhAvA bahiraMtarauhaviyappa mutaNaM / / / eyaggamaNo jhAyahi NiraMjaNaM NiyaappANaM // 18 // rAgadeSa Adi vibhAva bhAve tathA bAhA ane aMtaranI sarva mana, vacana ane kAyAnA vikalpane tyAgI ekAgra citta thaIne tuM tArA nira jana zuddha nijAtmAnuM dhyAna kara. jaha kuNai kovi bheyaM pANiyaduddhANa tkjoenn| NANI va tahA bheyaM karei varajhANajoeNa // 24 // jhANeNa kuNau bheyaM puggalajIvANa taha ya kammANaM / ghettavyo NiyaappA siddhasaruvo paro baMbho // 25 // malarahio gANamao Nivasai siddhIe jAriso siddho| tAraso tehutho paramo mo sucavyo rahuM ! jema keI pitAnI tarkabuddhithI pANI ane dUdha maLeluM hevA chatAM pANI ane dUdhane judAM jANe che tevI rIte jJAnI uttama ane sUkSma bheda vijJAnanA baLathI AtmAne ane zarIrAdi para padArthone judAM jANe che. AtmadhyAnanA baLathI jIva pudgala, ne karmonA bheda pADI nija AtmAne grahaNa karavo joIe je nizcayathI siddhasvarUpa paramabrahma che. jevA karmamalathI mukta jJAnamaya siha bhagavAna siha gatimAM birAje che tevo ja paramabrahma AtmA A zarIramAM paNa birAjita che ema jANavuM joIe, anubhava karavo joIe, rAyahosAdIhi ya Dahulijjai Neva jassa maNasalilaM / so Niyataca picchai Na hu picchai tassa vivarIo // 40 // sarasalile thirabhUe dIsai Ni ru NivaDiyaMpi jaha rayaNaM / / maNasalile thirabhae dIsai appA tahA vimale // 41 // 20 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 jenuM manarUpI jala rAgAdi vibhAvabhAvathI caMcaLa thatuM nathI te potAnA AtmAnA tatvane anubhava karI zake che. tenAthI viparIta hoya te kaI svAnubhava karI zakato nathI. jyAre sarevaranuM pANuM sthira hoya che tyAre temAM paDela ratana cokhuM jaNAya che-dekhAya che tema nirmaLa manarUpI jala jyAre sthira hoya che tyAre AtmAnuM darzana temAM thAya che. dasaNaNANacaritaM joI tasseha NicchayaM bhaNiyaM / jo veyai appANaM saceyaNaM suddhabhAvaDhaM // 45 // je kaI zuddha bhAvamAM sthira, cetanasvarUpa potAnA AtmAne anubhava kare che te yogIne nizcaya samyagdarzana jJAna, cAritra hoya che ema kahyuM che. sayalaviyappe thakke uppajaha kovi sAsao bhAvo / so pULo sAvo moratha ja zaraNaM to zuM che ghara | sarva saMkalpa vikalpa rokAI javAthI rogInA aMtaramAM eka e zAzvata zuddhabhAva pragaTe che ke je AtmAne svabhAva che ane te ja mokSanuM kAraNa, mokSa mArga che. (17) zrI yogendrAcArya kRtagAramAMthI - jiNu sumirahu jiNu ciMtavahu jiNu jhAyahu sumaNeNa / so jhAyaMtaha~ paramapau lambhai ika-khaNeNa // 19 // zrI jina-zuddhAtmAnuM smaraNa kare, te jinanuM ja ciMtavana kare, te jinanuM ja zuddha manapUrvaka dhyAna kare, te jina bhagatanuM dhyAna karavAthI eka kSaNamAM paramapada-mekSanI prApti thaze. jai Nimmala appA muNai vayasaMjamasaMjuttu / tau lahu pAvai siddhisuhu iu jiNaNAhaha~ uttu // 30 // je vrata ane saMyamathI saMyukta thaI nirmaLa zuddhAtmAnI bhAvanA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 bhAve che te zIdhra sidisukhane pAme che ema zrI jinezvara bhagavAne kahyuM che. je paramAva caevi muNI appA appa muNati / kevalaNANasarUpa lai te saMsAru muMcati // 63 // je muni rAgAdi parabhAvone tyAgI AtmA vaDe AtmAne anubhava kare che te kevaLa jJAnasvarUpane 5 mI saMsArathI mukta thAya che. jaha salileNa Na lippiyai kamalaNipatta kayA vi / taha kammehiM Na lippiyai jai rai appasahAvi // 91 // jema kamaLanAM patra kayAre paNa pANuthI lepAtAM nathI tema AtmasvabhAvamAM ramaNa karanAra AtmA kayAre paNa karmothI baMdhAto nathI, lepAta nathI (18) zrI nAgasenAcAryakRta tattvAnuzAsanamAMthI - nizcayanayena bhaNitakhimirebhiryaH samAhito bhikSuH / nopAdatte kiMcinna ca muJcati mokSaheturasau // 31 / / yo madhyastha pazyati jAnAtyAtmAnamAtmanAtmanyAtmA / hagavagamacaraNarUpassa nizcayAnmuktiheturiti jinoktiH // 32 / / nizcayanayathI je bhikSu samyagdarzana-jJAna-cAritra e ratnatraya sahita thaI nathI kAMI grahaNa kareto ke nathI koI tyAga, pitAnAmAM ja pote lIna thAya che te ja mokSano hetu che-mekSamArga che. je kaI vItarAgI-madhyastha udAsIna AtmA AtmAne Atma vaDe AtmAmAM ja dekhe che, jANe che te samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa pariName che te nizcaya mekSamArga che ema jinezvaranuM vacana che. AtmadhyAnathI vyavahAra ane nizcaya baMne prakArane mokSamArga prApta thAya che. tethI buddhimAna AtmAe pramAda tyAgI hameza AtmadhyAnane abhyAsa kartavya che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 * svAtmAnaM svAtmani svena dhyAyetsvasmai svato ytH| / SaTkArakamayastasmAddhyAnamAtmaiva nizcayAt // 74 // AtmadhyAnI dhyAtA AtmA pitAnA AtmAne pitAnA AtmAmAM potAnA AtmA vaDe pitAnA AtmAne mATe pitAnA AtmAthI dhyAve che. vastutaH nizcayathI cha kArakamaya A AtmA ja dhyAnasvarUpa che. saMgatyAgaH kaSAyANAM nigraho vratadhAraNaM / mano'kSANAM jayazceti sAmagrI dhyAnajanmane // 75 / / sarva saMga parityAga-asaMgapaNuM, kaSAyeno nigraha, vrata dhAravA tathA mana ane Idriyane jaya e cAra vastu dhyAnanI uttama sAmagrI che. saMcitayannanuprekSAH svAdhyAye nityamudyataH / jayatyeva manaH sAdhurindriyArthaparAGmukhaH // 79 // je sAdhu idrinA viSayathI vimukha thaI-vairAgyavaMta thaI anuprekSAonuM citavana karatAM nitya svAdhyAyamAM udyamita rahe che te manane jItI le che. svAdhyAyaH paramastAvajjayaH paMcanamaskRteH / paThanaM vA jinendroktazAstrasyaikAgracetasA / / 80 // uttama svAdhyAya e pAMca parameSTi bhagavAnanA namaskAra maMtrane jApa che athavA ekAgra cittathI jinezvara kathita zAstranuM vAMcana che. svAdhyAyAddhayAnamadhyAstAM dhyAnAtsvAdhyAyamAmanet / dhyAnasvAdhyAyasaMpattyA paramAtmA prakAzate // 81 / / svAdhyAya karatAM karatAM dhyAna avasthAmAM praveza kara-sthira thavuM joIe; dhyAnamAM sthira na rahevAya to svArSIyamAM mana lagADavuM. ema dhyAna ane svAdhyAyanI prAptithI ja paramAtmasvarUpa prakAzamAna thAya che. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3eTa didhAsuHkhaM paraM jJAtvA zraddhAya ca yathAsthiti / che. viyAcanathityAta thavAtu parathag || 243 | - dhyAnanA Icchaka AtmA, AtmA ane pUratuM jema che tema yathArtha svarUpa jANuM zraddhA kare. pachI parane akAryakArI jANuM tyAge ane eka pitAne ja jANe ane dekhe. yathA nirvAtadezasthaH pradIpo na prakaMpate / tathA svarUpaniSTho'yaM yogI naikAprayamujjhati // 171 // jema pavanarahita sthAnamAM rahela dIva caMcala thatuM nathI tema nijAtma svarUpamAM sthira-lIna yegI ekAgratAne cheDatA nathI. pazyannAtmAnamaikAgrayAtkSapayatyArjitAnmalAn / nirastAhaMmamIbhAvaH saMvRNotyapyanAgatAn // 178 // je ahaMkAra ane mamakAra bhAvane tyAga karI ekAgra manathI AtmAne anubhava kare che te AgAmI kamene saMvara kare che ane pUrvanA saMcita karmamalanI nirjarA kare che. yena bhAvena yadU paM dhyAyatyAtmAnamAtmavit / tena tanmayatAM yAti sopAdhiH sphaTiko yathA // 191 // AtmajJAnI je bhAvathI je svarUpanuM dhyAna kare che te bhAvathI te svarUpamAM te pramANe tanmaya thaI jAya che. jema phaTikamaNi pAse je prakAranA raMganI upAdhi heya te dvArA te tanmaya thaI jAya che. (19) zrI amRtacaMdrAcArya kRta puruSArthasihayupAyamAMthI:vipriitaabhiniveshN nirasya samyagvyatrasya nijatattvam / yattasmAdavicalanaM sa eva puruSArthasiddhayupAyo'yam // 15 // rAga, dveSa, moha Adi viparIta abhinivezane dUra karI tathA samyapha prakAre nijatattva-AtmAne nizcaya karI pitAnA AtmAmAM ja rithara thaI-tenAmAMthI calAyamAna na thavuM te ja mekSa puruSArthanI siddhine upAya che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 darzanamAtmavinizcitirAtmaparijJAnamiSyate bodhaH / sthitirAtmani cAritraM kuta etemyo bhavati bandhaH // 216 / / pitAnA Atmatatvano daDha nizcaya te samyagdarzana che, AtmAnuM jJAna te samyajJAna che ane pitAnA AtmAmAM ja sthiti te samyaphacAritra che. AnAthI badha kema thAya? chUTAya ja, (20) zrI amRtacadrAcArya kRta tatvArthasAramAMthI - pazyati svasvarupaM yo jAnAti ca caratyapi / darzanajJAnacAritratrayamAtmaiva sa smRtaH // 8 // je pitAnA AtmasvarUpanI zraddhA kare che, jANe che ane anubhava kare che te AtmAne darzana-zAna cAritrarU5 AtmA kahyo che. (21) zrI amRtacaMdrAcArya kRta samayasAra kalazamAMthI - udayati na nayazrIrastameti pramANa kacidapi ca na vidmo yAti nikSepacakraM / kimaparamabhidhmo dhAgni srvksse'smisanumavamukhate mAri daitame . ka. 2 sava tejene maMda karanAra AtmAnI jyotine anubhava jAgRta thAya che tyAre tenI lakSmI udayamAM AvatI nathI. pramANenA vikalpa asta thaI jAya che ane nikSepane samUDa paNa kayAM cAlyA jAya che te huM jANato nathI. adhika zuM kahevuM? AtmAnaMda sivAya anya kAMI prakAzituM nathI. bhUtaM bhAMtamabhUtameva rabhasAnnirbhidya baMdhaM sudhIyadyantaH kila ko'pyaho kalayati vyAhatya mohaM haThAt / AtmAtmAnubhavaikagamyamahimA vyakto'yamAste dhruvaM nityaM karmakalaMkapaMkavikalo devaH svayaM zAzvataH ||gaa. 12a. 1 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre koI bheda jJAnI, mahAtmA pitAnA AtmAthI bhUta bhAvi ane vartamAna, karma ane rAgAdi bhAvabaMdhane bhinna karI ane baLapUrvaka puruSArtha karI mahine dUra karI aMtaraMgamAM jue che tyAre tene je Atmadeva pragaTa che, nizcaya che, karmakalaMkarUpI kAdavathI, sadA rahita che, avinAzI che ane jene mahimA AtmAnubhavathI jaNAya che, te svAbhadeva sAkSAta anubhavamAM Ave che. kathamapi samupAttatritvamapyekatAyA apatitamidamAtmajyotirudracchadaccham / satatamanubhavAmo'naMtacaitanyacihnam na khalu na khalu yasmAdanyathA saadhysiddhiH|| gA.20 a. 1 // samyagdarzana-jJAnacAritra e traNa ratnanI apekSAe traNapaNuM hovA chatAM je Atmati potAnA eka svabhAvathI nizcala che, zuddharUpa prakAzamAna che, anaMta caitanyanA cinhavata che tene huM niraMtara anubhava karuM chuM. zuddhasvarUpanI prApti e mAro svabhAva che ane te svAnubhava sivAya prApta thaI zakatI nathI. tyajatu jagadidAnIM mohamAjanmalIDhaM rasayatu rasikAnAM rocanaM jJAnamudyat / iha kathamapi nAtmAnAtmanA sAkamekaH kila kalayati kAle kvApi tAdAtmyavRttim // 22-1 / / he jagatanA cho! anAdi kALathI tamArI sAthe rahela mohane have te tyAge, ane Atmarasika mahAtmAone priya evA AtmAnA pragaTa zuddha jJAnano AsvAda le kAraNa ke A AtmA kayAreya paNa kaI paNa prakAre anAtmAnI sAthe ekabhAvane prApta thaI zakatuM nathI.. ayi kathamapi mRtvA tattvakautUhalI san anubhava bhavabhUtaH pArzvavartI muhUrtam / Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 pRtha, vinTara sthaM samAvI * caMsi jiti mUlya sAmo | 22-| he bhAI! keIpaNa prakAre--marI jaIne (maraNuo thaIne) paNa Amatatvane jijJAsu premI thA ane A zarIrAdi sarva mUrtika 'padArthone be ghaDI mATe nikaTavata pADozI thaI jA-tene pitAnAthI bhinna jANu ane AtmAne anubhava kara; jethI te potAnA AtmAne svasvarUpamAM vilAsa karate paradavyathI bhinna avakI A zarIrAdi mUrtika padArthonI sAthe ekatvapaNane moha zIgha cheDI daIza. virama krimapareNAkAryakolAhalena svayamapi nibhRtaH san pazya paNmAsamekaM / hRdayasarasi puMsaH pudgalAdbhinnadhAmno * . nanu minuSadhiri hiM nodivaH || rU4-2 II he bhavya' A vyartha anya kolAhala karavAthI zuM lAbha? tenAthI tuM virAma pAma, ane te pote cha mAsa sudhI te eka caitanyamAtra vastu AtmatatvanuM nizcita thaI manana kara. te tethI tArA hRdayarUpI sarovaramAM pudgalathI bhinna jyotivaMta AtmArAmanI zuM prApti thaze nahi? avazya thaze. nijamahimaratAnAM bhedavijJAnazaktyA bhavati niyatamepAM zuddhatattvopalambhaH / acalitamakhilAnyadravyadUresthitAnAM bhavati sati ca tasminnakSayaH karmamokSaH // 4-5 // * bhedavijJAnanI zaktithI nijAtmAna mahinAmAM rata AtmAne zuddha AtmatatvanI prApti avazya hoya che. sarva anya padArthothI hiMmezAM dUra rahenArA mahAtmAone ja svAnubhava prApta thatAM sarva karmothI mukti prApta hoya che, jene kyAreya paNa kSaya-aMta thato nathI. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 AsaMsArAtpratipadamamI rAgiNo nityamattAH suptA yasminnapadamapadaM tadvibudhyadhvamaMdhAH paute paricitra caitanyadhAtu . , . " , zuda: samarata, sthAcimA meti ! - ' . " he anya pu anAdi saMsArathI pratyeka zarIramAM rAgI ane unmatta thaI je padamAM nidrAdhIna thaI rahyA che te pada tamAruM nathI, te tamAruM pada nathI, e yathArtha rIte samaje. ahIM Ave, ahIM Ave, tamAruM pada che te che ke jyAM caiitanya dhAtumaya AtmA dravyakarma ane bhAvakarma baMnethI rahita zuddha pitAnA Atmika rasathI pUrNa sadA sthAyibhAvane prApta kare che. siddhAnto'yamudAttacittacaritarmokSArthimiH sevyatA zuddhaM cinmayamekameva paramaM jyotiH sadaivAsmyaham / ete ye tu samullasanti vividhA bhAvAH pRthAlakSaNAste'haM nAsmi yato'tra te mama paradravyaM samagrA api 6 , 8 28nA * ujajavala daDha cittathI cAritra dhAraNa karanAra mekSAthI mahAtmAoe A siddhAMtanuM sevana karavuM joIe ke huM to sarvadA eka zuddha caitanya mAtra joti chuM ane jeTalA nAnA prakAranA bhinna lakSaNavata rAgAdi bhAva pratibhAse che te rUpa huM nathI, te mArA nathI kAraNa ke te sarva paradravya che. samastamityevamapAsya karma traikAlikaM shuddhnyaavlmbii| ' ' vilInamoho rahitaM vikAraizcinmAtramAtmAnamathA'valaMbe che ja. 26 , 1 221 che huM zuddha nizcayanuM avalaMbana laI bhUta, bhaviSya ane vartamAna e traNe kALa saMbaMdhInA sarva kamene tyAga karI moha (mithyAtva) rahita thaI nirvikAra caitanya mAtra AtmAnuM ja avalaMbana grahuM chu Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 eko mokSapatho ya eva niyato hagjJaptivRttyAtmakastatraiva sthitimeti yastamanizaM dhyAyeca taM cetati / tasminneva niraMtaraM viharati dravyAMtarANyaspRzana so'vazyaM samayasya sAramacirAnnityodayaM vidati / / gA. 240 // ja. ? samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa A ja eka mokSa mAga che. je keI nizadina temAM ja sthita thAya che, tenuM ja manana kare che, tene ja anubhava kare che, temAM ja niraMtara vicare che ane anya dravyane sparza paNa nathI karatA te nitya udayarUpa zuddha AtmAne zIspaNe avazya prApta kare che ye jJAnamAtranijabhAvamayImakaMpAM bhUmi ayanti kathamapyapanItamohAH / te sAdhakatvamadhigamya bhavanti siddhA mUDhAstvamUmanupalabhya paribhramaMti // 20 pariziSTa // 26 // je mahAtmA IpaNa prakAre mehane dUra karI A nizcaya jJAna mAtra AtmikabhAvanI bhUmikAne Azraya le che te mekSanA sAdhakapaNane pAmI siddha thAya che. ajJAnI A AtmabhAva bhUmikAne nahi pAmavAthI saMsAramAM bhramaNa karyA kare che. (rara) zrI amitagati AcAryanA sAmAyika pAThamAMthI - na santi bAhyA mama kecanArthA, bhavAmi teSAM na kadAcanAham / itthaM vinizcitya vimucya bAhya, svasthaH sadA vaM bhava bhadra mArA AtmAthI bAhya-anya je kAI padArtho che te mArA nathI, ke huM kyAreya paNa temane nathI. e nizcaya karI sarva bAha padArthono meha tyAgI he bhadra bhavya jIva! tuM tArA AtmAmAM sadA lIna thA, tethI muktinI prApti thaze. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 AtmAnamAtmanyavalokyamAnastvaM darzanajJAnamayo vizuddhaH / ekAgracittaH khalu yatra tatra, sthitopi sAdhurlabhate samAdhim he bhavya! tuM tArA AtmAmAM ja AtmAne nihALatAM darzana jJAnamaya vizuddha ekAgracittavALe thaI jA, kAraNa ke je sAdhu nijAtmAnA zuddha svabhAvamAM sthita thAya che te ja game te sthaLe AtmasamAdhine pAme che. sarva nirAkRtya vikalpajAlaM saMsArakAMtAranipAtahetum / viviktamAtmAnamavekSyamANo nilIyase tvaM paramAtmatattve // 29 / / saMsAramAM rakhaDAvanAra sarva rAgAdi vikalpajALane dUra karI je te sarvathI bhinna evA zuddhAtmAne anubhava kare te tuM avazya. paramAtmatavamAM lInatA prApta karaze. (23) zrI amitagatikRta tattvabhAvanAmAMthI- yeSAM kAnanamAlayaM zazadharo dIpastamazchedakaH / / bhaikSyaM bhojanamuttamaM vasumatI zayyA dizastvambaram // saMtoSAmRtapAnapuSTavapuSo nirdhUya karmANi te / dhanyA yAMti nivAsamastavipadaM dInairdurApaM paraiH // 24 // je mahAtmAonuM ghara te vana che, adhikAranAzaka dIpaka to caMdramA che, uttama bhejana te bhikSA che, zayyA te pRthvI che, daza dizAo te vastra che, saMtoSarUpI amRtanA poSaNathI jenuM zarIra puSTa che te dhanya puruSa karmone kSaya karI dukhArahita ane anya dina puruSone aprApya evA mokSasthAnane pAme che. abhyastAkSakaSAyavairivijayA vidhvastalokakriyAH / bAhyAbhyaMtarasaMgamAMzavimukhAH kRtvAtmavazyaM manaH // ye zreSThaM bhavabhogadehaviSayaM vairAgyamadhyAsate / te gacchanti zivAlayaM vikalilA budhvA samAdhi budhAH // 36 / / Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 je mahAtmAoe IdriyaviSaya ane kaSAyarUpI vairIone jIvavAne abhyAsa karyo che, laukika vyavahAra dUra karyo che, je bAhya tema atyaMtara parigrahanA azamAtrathI paNa vimukha che, jemaNe pitAnuM mana pitAne vaza karyuM che, je saMsAra, zarIra ane bhoga saMbaMdhI uttama vairAgyane prApta thayA che te jJAnI mahAtmAo AtmasamAdhilInatAno anubhava karI zarIrAdi karmathI rahita thaI mokSasthAnamAM jAya che. zUro'haM zubhadhIrahaM paTurahaM sarvAdhikazrIrahaM / mAnyo'haM guNavAnahaM vibhurahaM puMsAmahaM cAgraNIH // ityAtmannapahAya duSkRtakarI tvaM sarvathA kalpanAm / / zazvaddhyAya tadAtmatattvamamalaM nazreyasI zrIryataH / / 62 / / he Atmana ! huM zarIra chuM, huM sumativaMta chuM, huM catura chuM, huM sarvathI adhika dhanavAna chuM, huM mAnanIya chuM, huM guNavAna chuM, huM samartha chuM, huM puramAM pradhAna chuM, e prakAranI pApakhala karanArI kalpanAone sarvathA tyAgI tuM nirmala AtmasvabhAvanuM dhyAna kara jethI nirvANa lakSmI tane prApta thAya. labdhvA durlabhabhedayoH sapadi ye dehAtmanoraMtaram / dagdhvA dhyAnahutAzanena munayaH zuddhena karmedhanam // lokAlokavilokilokanayanA bhUtvA dvilokArcitAH / paMthAnaM kathayati siddhivasateste saMtu naH siddhaye // 94 // je muni durlabhatAthI pamAya evA zarIra ane AtmAnA bhedane zIdhra prApta karI, zuddha dhyAnarUpI agnithI karmarUpI iMdhanane bALI, leka ane alakane dekhanAra devaLa jJAnarUpI netrane pAme che tathA A loka ane paralokanA pUjya thAya che, te mahAna paramAtmA mekSarUpI nivAsane mArga upadeze che. te tamArI siddhine mATe thAo! (24) zrI padmanaMdimunikRta dharmopadezAmRtamAMthI - Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 vacanaviracitaivotpadyate bhedabuddhi hagavagamacaritrANyAtmanaH svaM svarUpam / anupacaritametaJcatanaikasvabhAvaM vrajati viSayabhAvaM yoginAM yogadRSTeH // 79 // samyagdarzana,jJAna, cAritra evI bhedarUpa mekSamAnI buddhi vacatethI racelI che, vAstavamAM A ratnatraya AtmAne svasvabhAva che. gIgadaSTiThArA A cetanamaya eka svasvabhAvane anubhava kare che. (25) zrI padmadimuniracita ekavasatimAMthI - darzanaM nizcayaH puMsi vodhastadvodha iSyate / / sthitiratraiva cAritramitiyogaH zivAzrayaH // 14 // zuddhAtmAne nizcaya te samyagdarzana che, zuddhAtmAnuM jJAna te samyajJAna che, zuddhAtmAmAM sthiti te samyaphacAritra che. te traNenAM . abheda rUpa pariNAma-ekatA te mokSamArga che. " mena hi caitanya niroDathavA ko'vakAzo vikalpAnAM tatrAkhaNDaikavastuni / / 15 // athavA zuhanizcayanayathI eka citanya eja mekSamArga che. akhaMDa vastu AtmAmAM bhedarUpa vikalpane avakAza kyAM che? , sAmyamekaM paraM kArya sAmyaM tattvaM paraM smRtam / 'sAmyaM sarvopadezAnAmupadezo vimuktaye // 6 // uttama samatA e ja eka utkRSTa kartavya che. uttama samatA e ja eka utkRSTa tatva kahyuM che. uttama samatA e ja sarva upadezomAM sArarUpa upadeza ekSane mATe prarUpela che. sAmyaM sadbodhanirmANaM zazvadAnaMdamaMdiram / / / / sArca sudAmanorupa dvArA mokSanA 7 che , ' ' samatAbhAva e ja samyajJAnanuM nirmANa karanAra che. samatAbhAva Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ja sADhI kImata zAzvata AtmAnaMdanuM dhAma che. samatAbhAva zuddhAtmAne svabhAva che. samatAbhAva mekSadhAmanuM eka kAra che. sAmyaM nizzeSazAstrANAM sAramAhurvipazcitaH / sAcuM karmakAvavA ravAnAyate | 68 che. samatAbhAva sarva zAstronuM rahasya che ema jJAnIoe kahyuM che. samatAbhAva karmarUpI meTA vRkSane bALanAra dAvAnala che. A samatAbhAva AtmadhyAnathI pragaTe che. heyaJca karmarAgAdi tatkAryazca vivekinaH / upAdeyaM paraMjyotirupayogaikalakSaNam / / 75 / / rAgAdi upajAvanAra karma tathA rAgAdibhAva je tenAM kAryo che e sarva jJAnIe tyAgavA gogya che. mAtra eka upayoga lakSaNe skurita parama caitanya jyotimaya AtmA grahaNa karavA yogya che. (26) zrI padmanadimunikRta sabaMdhacodayamAMthIHtttvmaatmgtmev nizcitaM yo'nyadezanihitaM samIkSate / vastu muSTividhRtaM prayatnataH kAnane mRgayate sa mUDhadhIH // 9 // Atmatattva nizcayathI AtmAmAM ja che. jema mUDhabuddhivALA puruSa pitAnI mUDImAM rAkhelI vastu prayatnapUrvaka vanamAM zodhe che tema Atmatattvane anya bAhya sthAnamAM zodhanAra te mUDha che. saMvizuddhaparamAtmabhAvanA saMvizuddhapadakAraNaM bhavet / setaretarakRte suvarNato lohatazca vikRtI tadAzrite // 20 // sabhyaprakAre vizuddha paramAtmAnI bhAvanA samyapha zuddhapaNuM kAraNa thAya che. azuddha AtmAnI bhAvanA azuddhapadanuM kAraNa thAya che. jema senAmAMthI sonAnuM pAtra bane che ane lokhaMDamAMthI lekhaMDanuM pAtra bane che. * vodharUpamakhilairupAdhibhirvarjitaM kimapi yattadeva naH / * nAnyadalpamapi tattvamIdazaM mokSaheturiti yoganizcayaH // 25 // Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 sa rAgAdi upAdhithI rahita je eka jJAnarUpatattva che 'te amAruM tattva che. anya kAI leza paNa amAru* tattva nathI eve ceAgIenA nizcaya meAkSanuM kAraNa che. 1 nizcayAvagamanasthititrayaM ratnasaMcitiriyaM parAtmani / yogadRSTiviSayIbhavannasau nizcayena punareka eva hi // 30 // . paramAtmAnA svarUpamAM samyagda"na, samyajJAna ane samyakracAritra A traNe ratnAnA sacaya che. paNa nizcayathI ceAgIonI ceAgaSTinA viSayabhUta AtmA eka ja che. satsamAdhizazalAJchanodayAdullasatyamalabodhavAridhiH / yogino'NusadRzaM vibhAvyate yatra manamakhilaM carAcaram ||33|| AtmadhyAnarUpI cakramAnA uddayathI nirmaLa jJAnarUpI samudra ullase che; te jJAna samudramAM yAgIne A carAcararUpa sarvAM jagata samAI gayelA eka aNu jeTaluM dekhAya che--pratibhAse che. zuddha jJAnamA evI zakti che ke jemAM AvA ana talAka hoya teA paNu dekhAya. jalpitena bahunA kimAzrayed buddhimAnamalayogasiddhaye / sAmyameva sakalairupAdhibhiH karmajAlajanitairvivarjitam // 41 // vadhAre zu kahevu? nirdeSa dhyAnayoganI siddhine mATe buddhimAnane ceAgya che ke sa karyuM jALathI utpanna rAgAdi upAdhithI rahita samatAsAvanA Azraya kare. aMgIkAra kare. (28) zrI padmana dimunikRtanizcayapa cAzamAMthI samyaksukhabodhadRzAM tritayamakhaNDaM parAtmanorUpam / tattatra tatparo yaH sa eva tallabdhikRtakRtyaH // 13 // samyakSukha, jJAna ane daMna e traNeya akhaMDa paramAtmAne svabhAva che. tethI je kreAI paramAtmAmAM lIna che te satya sukha jJAna ane darzanane pAmI kRtakRtya thaI jAya che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. hiMsojjhita ekAkI sarvopadravasaho vanastho'pi / / / . tarurikha naro na sidhyati samyAbodhAhate jAtu // 16 // je samyaphAna na hoya te manuSya kadApi mekSane sAdhI zaka nathI. joIe te e hiMsArahita thaI ekAkI sarva upadravane sahana karate vanamAM vRkSa samAna Ubhe rahene? ' ' (28) zrI mulAyAta sarasabhuzyayamAthI:saMgAdirahitA dhIrA rAgAdimalavarjitAH / zAntA dAntostapobhUSA muktikAMkSANatatparAH // 196 / / manovAkAyayogeSuH praNidhAnaparAyaNAH / vRttADhayA dhyAnasampannAste pAtraM karuNAparAH // 197 // je parigrahAdithI rahita che, dhIra che, rAgadveSAdi kamaLathI rahita che, zAMta-kaSAyathI rahita che, dAMta-IdriyavijyA che, tapasvI che, muktinI IcchAmAM tatpara che, mana, vacana ane kAyA e traNe uttamapAtra muni che. Ataraudra parityAgAd dharmazuklasamAzrayAt / jIvaH prApnoti nirvANamanantasukhamacyutaM // 226 // Arva ane raudra dhyAnanA tyAgathI ane dharmadhyAnane zukaladhyAnane agIkRta karavAthI jIva anaMta sukhamaya avinAzI nirvANane prAsa hare che. AtmA vai sumahattIrtha yadAsau prazame sthitaH / yadAsau prazamo nAsti tatastIrthanirarthakam // 311 // zIlavatajale snAtuM zuddhirasya zarIriNaH / / mana tu snAtatya tIrtheSu sarveSvapi mahItale' // 312 // / rAgAdivarjitaM snAnaM ye kurvati dyaapraa.| / teSAM nirmalatA yogairna ca snAtasya vaarinnaa"| 313 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 AtmAnaM snApayennityaM jJAnanIreNa cAruNA / yena nirmalatAM yAti jIvo janmAntareSvapi // 314|| A AtmA jyAre kaSAyAdi rahita zAMtabhAve sthita heAya che tyAre te mahAna uttama tIrtha che. je AtmAmAM zAMti nathI te te tItha yAtrA nirarthaka che. zIla ane vratarUpI jalamAM sthAna karavAthI dehadhArI AtmAnI zuddhi thAya che paraMtu AAkhI pRthvI uparanA tI'nI nadIomAM snAna karavAthI thaI zakatI nathI. je kAI yAvata rAgadveSAdi bhAvAne tyAgI AtmAnA vItarAgabhAvamAM snAna kare che tene dhyAnanI nirmaLatA prApta hoya che, mAtra pANIthI nAhavAthI pavitratA AvatI nathI. AtmajJAnarUpI jalathI AtmAne nitya snAna karAvavu joIe jethI jIvate janme'janmanAM pApa dhAvAI nimalattA Ave che. ane parabhavamAM paNa sAthe jAya che. (29) zrI zubhacadrAcArya kRtajJAnAvamAMthI moha himapAta svIkatu saMyamazriyam / chettuM rAgaddrumodyAnaM samatvamavalambyatAm // 1-24|| hai Atman ! mAharUpI agnine olavavA mATe, sauMyamarUpI lakSmIne svIkAravA mATe ane rAgarUpI vRkSeAnA samUhane chedavAne mATe samabhAvanu avalaMbana le. virajya kAmabhogeSu vimucya vapuSi spRhAm / samatvaM bhaja sarvajJajJAnalakSmIkulAspadam ||3 - 24|| Atmana ! maleAgathI virakta thA. zarIranI spRhAne tyAga. kevaLa jJAnarUpI lakSmInA kuLanA dhararUpa samabhAvane bhaja, dhAraNa kara. samabhAvathI arihaMta pada prApta thAya che. 21 sAmyasUryAMzubhirbhinne rAgAditimirotkare / prapazyati yamI svasminsvarUpaM paramAtmanaH // 5- 24 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 saMyamI samatAbhAvarUpI sUryanAM kiraNothI rAgAdi aMdhakAranA samUhane jyAre naSTa karI nAMkhe che tyAre te potAnA AtmAmAM ja paramAtmasvarUpane avaleke che. sAmyasImAnamAlamvya kRtvAtmanyAtmanizcayam / pRthak karoti vijJAnI saMzliSTe jIvakarmaNI // 6-24 // bheda vijJAnI mahAtmA samatAbhAvanI sImAne prApta karI ane pitAnA AtmAmAM AtmAno nizcaya karI anAdikALathI maLelAM jIva ane karmane bhinna judAM kare che. bhAvayasva tathAtmAnaM samatvenAtinirbharam / 2 cacA parAmya pRcarcam I8-14mA he Atmana ! tu pitAnA AtmAnI samatAbhAvanI sAthe evI ati daDha bhAvanA kara ke jethI padArthonA samUhane rAgadveSathI javAnuM baMdha thaI jAya. bhAza satho vipazcatte cAttvavidyA: sarca kSaMITI mriyate cittabhogIndro yasya sA sAmyabhAvanA // 11-24 // jenAthI AzAo zIdhra nAza pAme che, avidyA-ajJAna kSaNamAM kSaya thaI jAya che ane cittarUpI sapa maraNa pAme che te samatAbhAvanA che. sAmyameva paraM dhyAnaM praNItaM vizvadarzibhiH / tasyaiva vyaktaye nUnaM manye'yaM zAstravistaraH / / 13-24 // sakala vizvane jenAra sarva samatAbhAvane utkRSTa dhyAna kahyuM che, tene pragaTa karavA mATe sarvazAstrane vistAra che ema huM mAnuM chuM. tanutrayavinirmuktaM doSatrayavivarjitam / yadA vettyAtmanAtmAnaM tadA sAmye sthitirbhavet // 16-24 / / jyAre cagI pitAnA AtmAne audArika taijasa ane kArpaNa Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 e traNa zarIthI rahita ane rAga, dveSa ane meha e traNa thI rahita AtmAdvArA jANe che tyAre samabhAvamAM sthita hoya che. azeSaparaparyAyairanyadravyairvilakSaNam / nizcinoti yadAtmAnaM tadA sAmyaM prasUyate // 17-24 // je samaye A AtmA sarva paranA paya ane parathI pate vilakSaNa che evo nizcaya kare che te samaye AtmabhAva Upaje che. saudhotsaMge smazAne stutizapanavidhau kardame kuGkame vA palyaMke kaNTakAgre hadi zazimaNau carsacInAMzukeSu / zIrNAGke divyanAryAmasamazamavazAdyasya cittaM vikalpainAlIDhaM so'yamekaH kalayati kuzalaH sAmyalIlAvilAsaM je mahAtmAnuM citta mahelane ane samazAnene joI, kAI stuti ke niMdA kare, koI kAdava ke kesara cheTe, palaMga paranI zavyA ke kAMTAnI zayyA upara sUvAnuM maLe, pASANa ke caMdramaNi pAse paDelAM hoya, carma ke cInAI rezamI vastronI bheTa Ape, durbaLa ke suMdara strIne jevAM chatAM apUrva zAMta bhAvanA pratApathI rAgadveSarUpa vikalpane sparza karatuM nathI te nipuNa muni samatAbhAvanA AnaMdane anubhava kare che. yasya dhyAna suniSkampaM samatvaM tasya nizcalam / . nAnayorviddhayadhiSThAnamanyo'nyaM syAdvibhedataH ||gaa. 2 a. 25 // jenuM dhyAna sunizcaLa che tene samabhAva paNa nizcaLa che, e banenuM adhiSThAna-AdhAra paraspara bhedarUpa nathI paNa e bene paraspara AdhAra che. dhyAnane A banemAM ekane AdhAre ja bIjuM che ema adhiSThAna saMbaMdha nathI paraMtu paraspara ekabIjAne madadarUpa che. eTale dhyAnane AdhAra samabhAve che, samabhAvane AdhAre dhyAna che, Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 sAmyameva na saddhayAnAsthirI bhavati kevalam / zuddhacatyapi ca kadhikalaMkI yantravAhakaH ||gaa. 3 a. 25 // samyapha AtmadhyAnathI kevaLa samabhAva ja sthira thatuM nathI paNa A zarIrarUpI yaMtrane svAmI jIva je karmonA samUhathI malinakalaMkI che te paNa zuddha thaI jAya che. bhavajvalanasambhUtamahAdAhaprazAntaye / zazvaddhayAnAmbudhedhIrairavagAhaH prazasyate ||gaa. 6 a. 25 // saMsArarUpI agnithI utpanna mahAdAhanI prazAMtine mATe dhIra vIra puruSoe dhyAnarUpI samudramAM snAna karavAnuM prazasyuM che. jJAnavairAgyasaMpannaH saMvRtAtmA sthirAzayaH / mumukSurudyamI zAnto dhyAtA dhIraH prazasyate ||gaa. 3 a. 27 / dharmadhyAnanA dhyAtA te heAya che ke je samyajJAna ane vairAgyathI pUrNa heya. Idriya ane manane vaza karanAra saMvarAtmaka hoya, sthira abhiprAyavaMta haya, mekSa Icchaka heya, puruSArthI hoya, zAMtabhAvano dhArI heya ane dhIra heya. dhyAnadhvaMsanimittAni tathAnyAnyapi bhUtale / na hi svapne'pi sevyAni sthAnAni munisattamaiH // 34-27 / / pUrvokta sthAna kahyAM tevAM anya je je sthAne dhyAnane vighakAraka che te sarva sthAne dhyAnI munioe cheDI devAM joIe, evA sthAne svane paNa sevavAM yogya nathI. yatra rAgAdayo doSA ajasraM yAnti lAghavam / tavaiva vati sAthvI vyAja virapata . 8. 28 jyAM besavAthI rAgAdi de zIgha hInatAne pAme tyAM sAdhuoM besavuM yogya che. dhyAna mATe AnuM vizeSa dhyAna rAkhavuM joIe. dArupaTTe zilApaTTe bhUmau vA sikatAsthale / samAdhisiddhaye dhIro vidadhyAsusthirAsanam / / 9-28 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 dhIrapuruSe dhyAnanI siddhine mATe kASThanA Asana upara, pattharanA Asana upara, bhUmi upara ke retInA sthAnamAM bhale praznAra Asana sthira jamAvavu". paryakamarddhaparyakaM vajraM vIrAsanaM tathA / suNAni--pUrve ja collaI sabhyataH // 1. 10 0 28 // 1 pAsana, (padmAsana, ) (2) ardha paryaM "kAsana, (3) vajra sana, (4) vIrAsana, (5) sukhAsana, (6) kamalAsana ane (cha) kAyeAsa[sana e sthAnane ceAgya Asane kalA che. sthAnAsanavidhAnAni dhyAna siddhirnibandhanam / naikaM muktvA muneH sAkSAdvikSeparahitaM manaH // gA. 20 a. 28 // dhyAnanI siddhine mATe sthAna ane Asananu vidhAna karyu che, te bemAMthI eka na heAya tA paNa muninu citta sAkSAt kSeAbharahita thatu nathI. pUrvAzAbhimukhaH sAkSAduttarAbhimukho'pi vA / prasannavanano dhyAtA dhyAnAne prazasyate // 22-28 // dhyAnI muni jo dhyAnanA samaye prasanna mana pUrvaka sAkSAt pUrva dizAmAM ke uttara dizAmAM mukha rAkhI dhyAna kare teA te praza'sanIya che. ' athAsanajayaM yogI karotu vijitendriyaH / manAgapi na khidyante samAdhau susthirAsanAH // 30-28 // iMdriyAne jItanAra mahAtmA ceAgI AsananA paNu jaya kare che. dhyAnasamAdhinA samaye jenuM uttama prakAre sthira Asana che te leza paNa kheda pAmatA nathI. netradvandve zravaNayugale nAsikAbhre lalATe / vaktre nAbhau zirasi hRdaye tAluni bhrUyugAnte // dhyAnasthAnAnyamalamatibhiH kIrtitAnyatra dehe / teSvekasminvigataviSayaM cittamAlambanIyaM // 13-30 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 nirmaLa mativaMta mahAtmAoe dhyAna samaye cittane sthira karavA mATe daza sthAna kahyAM che. 1 netra yugala, 2 karNa yugala, 3 nAsikAgrabhAga, 4 kapALa, 5 mukha, 6 nAbhi, cha mastaka, 8 hRdaya, 9 tAlu, 10 be bhramara vacceno madhyabhAga. A badhAmAMthI koIpaNa eka sthAne manane viSayarahita karI sthira karavuM ucita che. temAM kayAMya ha8 ke hai maMtranuM sthApana karI dhyAnane abhyAsa karI zakAya che. so'yaM samarasIbhAvastadekIkaraNaM smRtam / apRthaktvena yatrAmA lIyate paramAtmani // 38-31 // AtmA jyAM paratmAsvarUpamAM tanmayatAthI lIna thaI jAya che te samarasIbhAva che, te ekIkaraNa che, te ja AtmadhyAna che. jyotirmayaM mamAtmAnaM pazyato'traiva yAntyamI / kSa rAhucartine nAri roDa biyo rame che rUra-rUra che dhyAtA vicAre che ke huM potAne jJAnajAtimaya jou . tethI mArA rAgAdi kSaya thaI gayA che. tethI nathI keI mAro zatru ke nathI kaI mAre mitra. AtmanyevAtmanAtmAyaM svayamevAnubhUyate / ato'nyatraiva mAM jhAtuM prayAsa. kAryaniSphalaH // 41-32 // A AtmA AtmAmAM ja AtmA vaDe svayameva anubhava karI zakAya che. tenAthI anya sthAne AtmAne jANavAno prayatna niSphaLa che. sa evAhaM sa evAhamityabhyasyannanAratam / vAsanAM dRDhayanneva prApnotyAtmanyavasthitima / / 42-32 // huM te chuM. huM te paramAtmA chuM evA prakArane niratara abhyAsa karato puruSa A saMskArane daDha karatAM karatAM AtmAmAM sthiratA prApta kare che. AtmadhyAna jAgRta thAya che. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 . zarIrAdbhinnamAtmAnaM zRNvannapi vadannapi / tAvanna mucyate yAvanna bhedAbhyAsaniSThitaH / / 85-32 // zarIrathI AtmA jude che evuM sAMbhaLavA chatAM ane kheAlavA chatAM paNa jyAM sudhI te khanainA bhinnatvanA abhyAsa dRDha thatA nathI tyAM sudhI dehathI mamatA mukAtI nathI; mukti thatI nathI. atIndriyamanirdezyamamUrta kalpanAcyutama | cidAnaMdamayaM viddhi svasminnAtmAnamAtmAnA / / 99-32 // he Atman ! AtmAne AtmAmAM ja AtmA vaDe tuM jANu ke hu AtmA atIndriya chuM, vacana gAyara chuM, amUta chuM, mananI 5nAothI rahita chuM tathA cidAnaMdamaya chuM, ityavirataM sa yogI piNDasye jAtanizvalAbhyAsaH / zivasukhamananyasAdhyaM prApnotyacireNa kAlena / / 31-37 // piDastha dhyAnamAM jene avirata nizcala abhyAsa thaI gayA. che te dhyAnI cAgI dhyAnathI sAdhya je muktisaupyuM tene zIghra alpa DhALamAM pAme che. vItarAgasya vijJeyA dhyAnasiddhirdhruvaM muneH / keza eva tadartha syAdrAgArcasyeha dehinaH / / 114- 38 // vItarAgI munine dhyAnanI avasya siddhi haiAya che, paraMtu rAgathI pIDita prANIne dhyAna duHkharUpa ja hAya che. ananyazaraNaM sAkSAttatsaMlInaikamAnasaH / tatsvarupamavApnoti dhyAnI tanmayatAM gataH // 32- 39 // je dhyAnI muni vItarAganu ananya zaraNa grahI tenA svarUpamAM sAkSAt manane lIna kare che, te te svarUpamAM tanmayatA pAmI te svarUparUpa thaI jAya che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara8 eSa devaH sa sarvajJaH so'haM tadrUpatAM gataH / tasmAtsa eva-jAnyo'haM vizvadarzIti manyate // 43-39 // dhyAna karanAra je samaye sarvajJasvarUpa pitAne dekhe che te samaye evuM mAne che ke je sarva deva che te svarUpane huM pAme chuM; tethI te sarvane jenAra huM chuM, huM anya nathI ema mAne che. trailokayAnandabIjaM jananajalanigheryAnapAtraM pavitraM, lokAlokapradIpaM sphuradamalazarazcandrakoTiprabhADhayam / kasyAmapyaprakoTau jagadakhilamatikramya labdhapratiSThaM / devaM vizvakanAthaM zivamajamanadhaM vItarAgaM bhajasva // 46-39 // he muni ! tuM vItarAgadevanuM dhyAna kara, je vItarAgadeva traNe lokane AnaMdanuM kAraNa che, saMsArasamudra taravAne jahAja che, pavitra che, kAleka prakAzaka che, karaDe nirmaLa zaradda cadramAnI kurAyamAna prabhAthI adhika prabhAvaMta che, sarva jagatanuM ullaghana karI deI pradhAna keTimAM pratiSThA prApta che, (traNe jagatamAM vItarAga jevuM uttama kaMI nathI) A jagatanA eka nAtha che, AnaMda svarUpa che, ajanmA che ane pAparahita che. itivigatavikalpaM kSINarAgAdidoSaM viditasakalavedyaM tyaktavizvaprapaMcam / zivamajamanavacaM vizvalokaikanAthaM paramapuruSamuJcarbhAvazuddhayA bhajasva // gA. 31 a. 40 / / he muni ! A prakAre vikapAtIta, rAgAdi dethI mukta, sarvane jANanAra jJAtA, lekanA sakala prapothI zUnya, sukhasvarUpa ajanmA, karmarahita, jagatanA eka advitIya svAmI, paramapuruSa paramAtmAne uttama zuddha bhAvapUrvaka bhaja. AtmArthe zraya muzca mohagahanaM mitraM viveka kuru| . vairAgyaM bhaja bhAvayasva niyataM bhedaM zarIrAtmanoH // . Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 dharmadhyAnasudhAsamudrakuhare kRtvAvagAhaM paraM / pazyAnantasukhasvabhAvakalitaM muktermukhAmbhoruham // 2-42 // he Atmana ! tuM tArA AtmArthane Azraya kara. moharUpI vanano tyAga kara. bhedavijJAnarUpa vivekane mitra kara. vairAgya prApta kara. nizcayapaNe zarIra ane AtmAnA bhedanI bhAvanA kara, A prakAre dharmadhyAna rUpI amRtanA samudranA madhya bhAgamAM avagAhana karI anaMtasukhathI paripUrNa muktinA mukhakamalane je. (31) zrI jJAnabhUSaNa bhaTTArakakRta tattvajJAna taraMgiNImAMthI - ka yAMti kAryANi zubhAzubhAni ka yAMti saMgAzcidacitsvarUpAH / ka yAMti rAgAdaya eva zuddhacidrUpako'haM smaraNe na vinaH // 8-2|| zuddha caitanyasvarUpa chuM evuM smaraNa karatAM na jANe zubhAzubha kAryo kyAya cAlyAM jAya che, nathI khabara ke cetana acetana parigraha kayAM bhAgI jAya che, tathA nathI jaNAtuM ke rAgAdi de kayAM vilaya thaI jAya che. meruH kalpataruH suvarNamamRtaM ciMtAmaNiH kevalaM / / sAmyaM tIrthakaro yathA suragavI cakrI surendro mahAn // bhUbhRdbhadhAtupeyamaNidhIvRttAtagomAnavA matyeSveva tathA ca ciMtanamiha dhyAneSu zuddhAtmanaH // 9-2 // jema parvatamAM meru zreSTha che, kSemAM kalpavRkSa uttama che, dhAtuomAM jema suvarNa kiMmatI che, pIvA padArthomAM amRta uttama che, maNiomAM ciMtAmaNi ratna uttama che, jJAnamAM kevaLa jJAna utkRSTa che, cAritramAM samatAbhAva zreSTha che, Akha-samyaphavImAM tIrthakara mahAna che, gAmA suradhenu uttama che, manuSyomAM cakravatI pradhAna che tathA devomAM Ida mahAna che tema sarve dhyAnamAM zuddhacipa AtmAnuM dhyAna sarvotkRSTa zreSTha che. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 taM cidUpaM nijAtmAnaM smara zuddhaM pratikSaNaM / yasya smaraNamAtreNa sadyaH karmakSayo bhavet || 13 -2 // he Atmana ! tu' caitanyasvarUpa zuddha niAtmAnuM pratikSaNa smaraNa kara, jenA smaraNa mAtrathI tarata nA kSaya thAya che. saMga vimucya vijane vasaMta girigahvare / zuddhacidrUpasaMprAptyai jJAnino'nyatra niHspRhAH || 5 - 3 || jJAnIpuruSo anya sava icchAe tyAgI, parigrahathI mukta thaI zuddha caitanya svarUpanA dhyAnane mATe ekAMta-nirjana sthAna ke parvatanI guphAemAM vAsa kare che. karmAgAkhilasaMge nirmamatAmAtaraM vinA / zuddhacidrapasaddhyAnaputrasUtirna jAyate // 113 // sa karyAMthI, zarIra ane sarva parigraha pratye ni matyarUpI mAtA vinA zuddha caitanyarUpanA satya dhyAnarUpI putranI utpatti thaI zaktI nathI. nAhaM kiMcinna me kiMcid zuddhacipakaM vinA / tasmAdanyatra meM ciMtA vRthA tatra layaM bhaje // 10-4 // zuddha cidrupa vinA anya hu* kAMI nathI ke nathI anya kAI mAru, tethI khIjAnI ciMtA karavI vyaryAM che ema jANI huM eka zuddha ciSamAM lIna thAuM chuM. rAgAdyA na vidhAtavyAH satyasatyapi vastuni / jJAtvA svazuddhacidrUpaM tatra tiSTha nirAkulaH // 106 // nija zuddha caitanyasvarUpane jANI temAM sthira thAva ane nirAkula rahe. anya sat asat kAI padArthomAM rAgadveSAddhi bhAve karavA ucita nathI. cidrapo'haM sa me tasmAttaM pazyAmi sukhI tataH / bhavakSitirhitaM muktirniryAso'yaM jinAgame // 11-6 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 huM caitanya svarUpa chuM, tethI hu tene dekhuM chuM ane tethI huM sukhI chuM. tenAthI sa'sArane nAza thAya che ane muktinI prApti thAya che e jinAgamanu rahasya che. svAtmadhyAnAmRtaM svaccha vikalpAnapasArya sat / pibati klezanAzAya jalaM zaivAlavatsudhIH / / 4-8 // pANInI tarasanI pIDA dUra karavA mATe zuddhimAna puruSa sevALane khaseDI pANI pIe che tema jJAnI puruSA sarva saMkalpa vikalpane tyAga karI mAtra nirmaLa AtmadhyAnarUpI amRtanu pAna kare che, nAtmadhyAnAtparaM saukhyaM nAtmadhyAnAtparaM tapaH nAtmadhyAnAtparo mokSapathaH kApi kadAcana / / 5-8 // AtmadhyAnathI uttama phrAI sukha nathI, AtmadhyAnathI uttama phrAI tapa nathI ane AtmadhyAnathI uttama anyatyAreya paNa kAI sthaLe paNa meAkSamA nathI. AtmadhyAna ja sarvAMtkRSTa sukha, tapa ane meAkSamAga che. bhedajJAnaM pradIposti zuddhacidrUpadarzane / anAdijamahAmohatAmasacchedane'pi ca / / 17-8 // bhedavijJAna zuddha cilpanA darzanane mATe ane anAdi kALanA, mahAmAha-mithyAtvarUpI adhakArane dUra karavAne mATe dIvA che. zuddhacidrUpasaddha dhAnAdanyatkAryaM hi mohajaM / tasmAd baMdhastato duHkhaM moha eva tato ripuH // 219 // zuddha caitanyasvarUpa AtmAnA samyak dhyAna zivAyanA anya save kArDa meAhathI utpanna thayelAM meAhanAM che, tenAthI che, badhathI duHkha thAya che tethI meAha ja jIvane zatru che. nA badha nirmamatvaM paraM tattvaM dhyAnaM cApi vrataM sukhaM / zIlaM svarodhanaM tasmAnnirmamatvaM vicitayet // 14- 10 // Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 vipaNAne sati sAva -2tA vinA sarva parapada-tenA paryAyAdinAM mamatvane tyAga-nimamatAe utkRSTa tatva che, te utkRSTa dhyAna che, te ja utkRSTa cAritra che, te ja uttama sukha che, te ja zIla che, ane te ja Idriyanigraha che. mATe nirmamatvapaNAne sadA vicAra kare. ratnatrayAdvinA cidrUpopalabdhirna jAyate / / yatharddhistapasaH putrI piturvRSTirbalAhakAt // 3-12 // jema tapa vinA riddhi prApta thatI nathI, pitA vinA putrInI utpatti thatI nathI, ane vAdaLa vinA varSanI vRSTi thatI nathI tema ratnatraya vinA zuddha cipa AtmasvarUpanI prApti thatI nathI. darzanajJAnacAritrasvarUpAtmapravartanaM / yugapad bhaNyate ratnatrayaM sarvajinezvaraiH / / 4-12 // samyagdarzana, samyajJAna ane sammacAritra e traNenuM eka sAthe nijAtmAnuM pariNamana tene zrI jine bhagavAna ratnatraya dharma kahe che. yathA balAhakavRSTerjAyate haritAMkurAH / tathA muktiprado dharmaH zuddhacipaciMtanAt // 10-24 // jema vAdaLAnI vRSTithI lIlA aMkure phUTe che tema zuddha cetanyasvarUpanA ciMtavanathI dharma mekSane ApanAra thAya che, muktidAyaka harmanI vRddhi thAya che. saMgatyAgo nirjanasthAnakaM ca tattvajJAnaM sarvaciMtAvimuktiH / nirbAdhatvaM yogarodho munInAM muktyai dhyAne hetavo'mI niruktAH // _ . 8 . 26 il parigrahane tyAga-asaMgabhAva, nirjana ekAMtasthAna, AtmahatvanuM jANavApaNuM, sarvaciMtAothI muktapaNuM, bAdhArahitapaNuM, mana, vacana ane kAyAnA yogonuM zodhana-gupti e munione mukti mATenA dhyAnanI siddhinA hetuo kahyA che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 (32) pa. banArasadAsajIracita banArasIvilAsa mAMthI - savaiyA 31. pUrava karIma dahai; saravanuM pada lahai, * gahai puNyapatha phira pApa na AvanA, karanAkI kalA jAge kaThina kaSAya bhAge; lAge dAnazIla tapa saphaLa suhAvanA; pAve bhavasiddha taTa khele mekSAra paTa; zarma sAdha dharmakI dharAme kare dhAvanA, ete saba kAja kare alakha aMga dhare, cerI cidAnaMdakI akelI eka bhAvane. 86 sumukAvalI. pUrvenA saMcita karmane bALI nAkhe che; sarvajJapada prApta kare che, puNyamArga nuM grahaNa kare che; pApamArgamAM punaH AvatuM nathI, satya anuka pAnuM svarUpa pragaTe che, anaMtAnubaMdhI Adi baLavAna kaSA nAza pAme che, dAna, zIla ane tapa saphaLa ane sArAM lAge che. saMsArasamudranA kinArAne pAme che, mekSanA bAraNAnA kamADa khule che, sukhane sAdhanAra dhamarUpI pRthvImAM jIva zIdhra praveza pAme che, e sarva kAma kare che te eka zuddha caitanya svarUpane dhAraNa kare che. cidAnaMdAtmAnI dAsI eka mAtra AtmabhAvanA che. bhAvanA AtmAne AdhIna che. prazamake pASA amRtakI dhArA sama; jJAnavana sIMcake nadI nIra bharI hai, caMcala karaNa mRga bAMdhake vANurAsI; kAmadAvAnala nAsA megha jharI hai; prabala kaSAyagiri bhajave 'vaja gadA, bhau samudra tArake pauDhI mahA tarI che : Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 mekSapatha gAhake vezarI vilAyatakI, aisI zuddha bhAvanA akhaMDa dhAra DharI hai. 87 suktamuktAvalI. zuddhAtma bhAvanA kaSAyanA upazamasvarUpa prazama bhAvane puSTidAyaka amRtanI dhArA samAna che, jJAnarUpI vanane siMcavAne pANIthI chalochala bharelI nadI samAna che, caMcala IdriyarUpI haraNIne bAMdhavAne jALa samAna che, kAmarUpI dAvAnalane bujhAvavAne varasAdanA jhApaTA samAna che, ati baLavAna kaSAyarUpI parvatane bhedavAne vajamaya gadA samAna che, saMsAra samudrane tAravAne mATI nAva samAna che, muktimArga kApavAne uttama videzI azva samAna che, evI zuddhAtmAnI bhAvanAnI akhaMDa pravAha35 pariNati AvI che. kavita Alaza tyAga jAga nara cetana, bala saMbhAra mata karahu vilaMba IhAM na sukha lavaleza jagatamahiM, niba viraSa lage na aMbA tAta tu aMtara vipakSa hara, kara vilakSa nija akSakadaba; gaha guna jJAna aiTha cAritaratha, dehu meSa maga sanmukha baMba 3 (3) sumuktAvalI. he cetanaprANI! pramAda tyAgI jAgRta thA. tArI Atmazaktine nihALa. leza paNa vilaMba nA kara. A saMsAramAM leza paNa sukha nathI. lIMbaDAnA vRkSane AmraphaLa AvatAM nathI, tethI tArA aMtaranA zatrurUpa viparyAsa-mithyAtvane dUra kara ane ikiyenA samUhanI upekSA kara, tene jya kara. samyajJAna guNanI prApti kara, cAritrarUpa ratha upara ArUDha thA ane mokSamArga sanmukha daSTi karI AgaLa dhasa. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 savaiyA 23, dhIraja tAta, kSamAjananI, paramAratha mIta, mahAruci mAsI, zAna suputra, sutA karuNA, mati putravadhU samatA atibhAsI udAma dAsa viveka sahedara, buddhi kalatra zubhadaya dAsI; bhAva kuTuMba sadA jinake hiMga, munike kahiye grahavAsI. 7 kuTakara kavitA. dhIraja pitA che, kSamA mAtA che, paramArtha Atmahita kArya mitra che, AtmAnubhava abhyAsamAM ati ruci mAsI che, samyajJAna suputra che, anukaMpa putrI che, sanmati putravadhU che, samatA viveka bhAtA che, subuddhi strI che, puruSArtha dAsa che, puNyadaya dAsI che, e prakAre bhAvakuTuMba jenI sanmukha sadA hAjara che te munine A prakAre grahavAsI paNa kahevAya. (33) paM. banArasIdAsajIkRta samayasAranATakamAMthI - sayA 31 rese ravi maMDala ude mahi maMDalameM, Apa aTala tama paTala vilatu hai: taise paramAtama anubhau rahata je, te kahuM duvidhA na kahuM pakSapAta che; nayake na lesa pakhAnake na parasa, nikSepake vasake vidhvaMsa heta jAtu he; je je vastu sAdhaka che te tahIM bAdhaka hai, bAkI rAgadakI dazAkI kena bAta hai gA. 10 a. 1 . jema sUryane udaya thatAM pRthvImAM tenuM teja prakAza acalapaNe phelAya che ane aMdhakArane paDade vilaya thAya che tema jyAM sudhI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvane paramAtmasvarUpane anubhava rahe che tyAM sudhI koIpaNa prakAranI dividhA-saMkalpa vikalpa, dvatapaNuM, azAMti nathI ke pakSapAta paNa nathI. anubhavamAM nayane leza nathI, pramANane praveza nathI ane nikSepanA vaMzane kSaya thato jAya che, A naya, pramANa ane nikSepa je vastunI siddhi karavAne mATe sAdhana hatA te vastu siddha thayA pachI anubhavamAM bAdha-vikSepakArI che mATe anubhavamAM naya, pramANa ke nikSepa nathI, bAkI rAgadveSarUpa dazA te bAdhaka ja che enI te zuM vAta karavI? rAgadveSa jAya te ja anubhava thAya, rAgadveSa anubhavamAM bAdhaka che. kavitta. sataguru kahe bhavyajIvanisa, teraha turata mahakI jela, samaktirUpa gahe apane guNa, karahu zuddha anubhava khela, pudagalapiDa bhAvarAgAdika, inaso nahIM timAre mela; e jaDa pragaTa gupata tuma cetana, jaise bhinna teya aru tela, 12 a01, zrI sadaguru bhagavAna bhavyajIvane kahe che ke "he bhavya jIva! tuM zIgha mehanA baMdhanane toDI nAkha. samyaktvasvarUpa je tAre pitAne svabhAva che te grahaNa kara. ane zuddhAtmAnA anubhavane khela kara. A jJAnAvaraNAdi dravyakarma, zarIrAdi karma ane rAgadveSAdi bhAvakarma e te pugalano samUha che tethI temanI sAthe tAre meLa zI rIte thAya? tAre ane ene saMbaMdha nathI. e te jaDa che ane pragaTa eTale rUpI che, tuM te caitanyamaya che ane gupta eTale arUpI che. jema pANI ane tela bane bhinna che tema AtmA ane jaDa e baMne bhinna che ema jANa, ** savaiyA 23 mA. zuddha natama AtamakI, anubhUti vijJAna vibhUti hai sAI; vastu vicArata eka padAratha, nAmake bheda kahAvata rAI Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 337 yau* saravaMga sadA lakhi Apurtti, AtamadhyAna karai jaba koI; meti azuddha vibhAvadazA tathya, siddha sarUpI prApati hAI; gA 14 a0 1 zudghanayathI AtmAne anubhava karavA te ja vijJAnanI sapattijJAnasapatti che. vastu apekSAe vicArIe te AtmA ane jJAna bhinna bhinna nathI. eka vastu che. AtmA guNI che, jJAnaguNu che ema guNI ane guNa e nAmanA bhinnatvathI bheda kahevAya che, paraMtu jo sa prakAre AtmAne guNI ane guNu svarUpa jANI sa'pUrNapaNe AtmAne oLakhI AtmAnuM dhyAna kare che, te tene azuddha vibhAvazA dUra thaI siddha svarUpanI svabhAvadazAnI prApti hoya che. savaiyA 31. khanArasI kahe bhaiyA sabhya sunA merI sIkha, hRda ekadU' muddata mithyAtvA vighna'sa hA, jJAnA gAya areMsa haMsa khAja lIjiye, vAhIkA vicAra vA dhyAna yaha kautuhala, bhAMti kaiseTha ke aisA kAja kIjiye; ceAMhI bharI janama parama rasa pIjiye; taji bhavavAsA vilAsa savikAra rUpa, aMtari mehA ana`tAla cei. gA. 24 a0 1. khanArasIdAsa kahe che ke he bhAI ! mArI zikhAmaNa sAMbhaLa. phrAI paNa prakAre game tema karI evu` kA` kara ke jethI eka mudbhuta mATe mithyAtvanA nAza thAya ane samyajJAnanA aza pragaTe ke jethI haMsa je AtmA tenI oLakhANu tu karI le, AtmA eLakhe eTale tenA ja vicAra kara, tenuM ja dhyAna kara ane temAM ja vilAsa krIDA kara. e prakAre jIvanabhara e parama amRtarasanuM pAna kare tyAre A 22 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 saMsAravAsanA pherA ane rAgadveSa Adi vikArothI tuM chUTIza ane mehano nAza karI siddha thaI. siddhagatimAM anaMtakALa vAsa kara, bhaiyA jagavAsI lUM udAsI haike jagatasIM, eka cha mahInA upadeza mere mAna re; : aura saMkalpa vikalpa vikAra taji, Thike ekaMta mana eka Thera Ana re; tere ghaTa saratAmeM tUhI vahe kamala vAke, tuhI madhukara bahai suvAsa pahicAna re; prApati na hai hai kachu esA tuM vicAratA hai, sahI hai hai prApati sarUpa hi jAna re. zrI guru upadeza che ke he bhAII jagatavAsI chava! tuM jagatanA kAryo-bhAvathI udAsIna thaI, eka cha mAsa sudhI mAre upadeza mAnya kara, tuM viSaya, kaSAya, Artarauddha dhyAna, saMkalpa vikalpa e badhA vikArene tajI ekAMtamAM besI tArA cittane ekAgra kara. tArA deharUpI sarovaramAM tuja nirmaLa kamaLa thA ane te kamaLamAM tuja bhramara thaI tArA pitAnA svasvabhAva5 suga dhane jANa, temAM ja lIna thA, magna thA ane tene ja anubhava kara. zuM tuM ema vicAre che ke mane koI prApti thaze nahi? paNa ema mAna nahi, nizcayathI tane svasvarUpanI prApti thaze. te svasvabhAva anubhava teja svarUpa che ema nakkI jANa, bhedajJAna ArAsa duphAra kare jJAnI jIva, Atama karama dhArA bhinna bhinna carca; * anubhau abhyAsa lahe parama dharama gahe, karama marama khajAne bali maracuM, 6 "cAMhi mekSa maga dhAve kevala nikaTa Ave, pUraNa samAdhi lahe paramake parace, Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339 * bhaya niradhara vAhi kara na kachu aura, * aise vizvanAtha tAhi banArasi ace. gA. 3 a 0 9 jJAnI AtmA bhedavijJAnarUpI karavatathI AtmA ane karma baMnenI be phADa kare che ane baMne phADane judI judI jANe che. AtmAnA anubhavane abhyAsa karI zuddha svabhAvane grahaNa kare che, ane karmanA samUhane khajAne kholI-sattAmAnA karmonI udIraNA karI badhAMya karmane khapAvI nirbhara kare che. A prakAre mokSanA mArgamA doDe che, pragati kare che, ane tethI kaivalyavAna samIpa Ave che. paripUrNa parama AtmAne paricaya karI pUrNa nirAkuLatA pAme che. te bhavabhramaNanA baMdhanane toDI nibaMdha thAya che, tene kaMI karavAnuM bAkI rahetuM nathI-kRtaMkRtya che evA vizvanAtha-zuddha Atmadeva tene banArasIdAsa vade che-pUje che. jAmeM leka veda nahi thApanA uchera nahi, " pApa punya kheda nAMhi kyiA nahi karI : jAmeM-rAga dveSa nahi jAmeM ba dhamekSa nahi, - jAmeM prabhu dAsa na AkAza nIhi dharanI, jAmeM kula rIti nahi, jAme hAra chata nahi, jAmeM guru ziSya nAMhi viSaya nahi bharamI, Azrama varaNa nAMhi kAkA saraNa nahi, aisI zuddha sattAkI samAdhi bhUmi varanI. gA. 24 ao 9 zuddhAtmAnA svarUpamAM laukika sukha duHkhane anubhava nathI, sthApanA nathI ke uccheda nathI, pApa ane puNyano kheda nathI, kriyAnuM karavApaNuM nathI, rAgadveSa nathI, baMdhamekSa nathI, svAmitva dAsatva nathI, AkAza ke pRthvI nathI, kulanI rIti nathI, hAra jIta Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 nathI, gurupaNuM ke ziSyapaNuM nathI, viSayone bhaMDAra nathI, kaI Azrama jAti ke varNa nathI, koI paranuM zaraNu nathI. zuddhAtmAnI samAdhi-anubhava bhUmikAnuM svarUpa evuM varNavyuM che. savaiyA 23, je kabadhuM yaha jIva padAratha, ausara pAya mithyAtva miTAve; samyapha dhAra pravAha vahe guNa, jJAna ure sukha Uradha dhAve; te abhiaMtara darvita bhAvita, karma kaleza praveza na pAve; Atama sAdhi adhyAtamake patha, pUraNuM vahe parabrahnA kahAve. gA. 4 a 0 6 je kayAreya paNa A jIva dravya samaya pAmI kALa pAmI mithyAtvane nAza kare che ane samyaktva guNanI pariNatimAM pariName che te jJAna guNa udaya thAya che ane jIva Urvaka (mukti) sanmukha gamana kare che. te jJAnanA prabhAvathI abhyatara vyakarma ane bhAvakane kaleza lezapaNa praveza karI zakato nathI. tethI AtmAnI zuddhi pAmI,adhyAtmapatha AtmAnubhavane abhyAsa karI AtmasvarUpanI pUrNa prApti kare che te parabrahma kahevAya che. bhedi mithyAtva su vadi mahArasa, bheda vijJAnakaLA jini pAI, je apanI mahimA avadhArata, tyAga kare urasa ju parAI; uhata rIta vase jinake ghaTa, heta niraMtara joti savAI te matimAna suvarNa samAna, lage tinake na zubhAzubha kAMI, gA. 5 a 6 je mithyAtvane bhedI, upazamanA mahArasane anubhavI bheda vijJAnanI kalAne prApta thayA che, je bhedavijJAnathI AtmasvarUpa prApta karI jJAna-darzana cAritrarUpa nija mahattAne dhAraNa kare che, ane aMtaramAMthI paradehAdika sAthenI mamatAne tyAga kare che, uccadazAne pAmavAnI rIta-anukrame vardhamAna thaI zuddha pariNAma saMyamanI zreNi Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 jenA aMtaramAM vasI che tethI AtmajJAnanI joti vizeSa vizeSa prakAza thaI che, te bhedajJAnI jIva suvarNa samAna che. jema senAne kATa nA lAge tema tene zubha ke azubha karmanuM kalaMka lAgatuM nathI, sahaja saMvararUpa hoya che. | savaiyA-11 jinha sudaSTie aniSTa ISTa deha sama, jinho AcAra suvicAra zubha dhyAna hai svAratha tyAga je lage che. paramAra, jika vanimeM naphA hai na nyAna ; jilDake samajhame zarIra aise mAnIyata, dhAnakI chIlaka kRpANakIsI myAna hai pArakhI padAratha sAkhI bhrama bhArathake, te sAdhu tinahIke yathAratha jJAna hai, 45-3 jenI samyagdaSTimAM iSTa ane aniSTa padArtha bane samAna che. zubha dhyAnanI prApti e ja jene AcAra ane vicAra cheje viSaya sukhAdi svArthane tyAgI paramArtha mArgane grahaNa kare che, jenA vepAramAM che ane peTa nathI, jema dhAna ane uparanAM chetarAne ane talavAra ane uparanA myAnane saMbaMdha che tevo saMbaMdha AtmAne zarIra sAthe che ema jenI samajaNamAM che, jIva ane ajIva padArthane oLakhanAra che, mithyAtvanA bhramanuM mahAbhArata yuddha cAlI rahyuM che tene sAkSI che, te ja sAdhu che ane tene ja yathArtha jJAna che. | savaiyA-24. kAja vinA na kare jiya udyama, lAja vinA raNamAMhi na ja DIla vinA na sa paramAra, sIla vinA sata na apa tema vinA na lahe nice pada, prema vinA rasa rIti na bUjhe dhyAna vinA na manakI gati, jJAna vinA ziva patha na sUjhe. gA. 23 a. 7 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "A lekamAM projana vinA keI udyama karatuM nathI, Abaru, kIrti vinA kaI raNasaMgrAmamAM laDatuM nathI, aMtaranA kharA bhAva vinA paramArtha AtmArtha sAdhI zakAto nathI, zIla-zAMti vinA satyanI prApti thatI nathI, niyama-sayama vinA nizcayapada mukti prApta na thAya, prema vinA AnaMdarasa Upaje nahi. dhyAna vinA mananI gati (cacalatA) sthira thatI nathI tema samyajJAna vinA zivapaMthaAtmAnubhava sujhata nathI. jJAna udai jinheMke ghaTa aMtara, joti jagI mati heta na mailI; bAhija daSTi siTI jinhake hiya, Atama dhyAnakalA vidhi phelI; je jaDacetana bhinna lakhe, suvike liye parakha guNa zailI te jagameM paramAratha jAni, rahe rUci mAni adhyAtama zailI. gA. 24 a. 7 samyajJAna jenA aMtaramAM prakAzya che tenI Atmajyoti jAgRta rahe che ane buddhi malina hotI nathI. jenA hRdayamAMthI zarIrAdinI mamatArUpa bAyadaSTi kSaya pAmI che teno AtmadhyAna karavAnI kaLAne vistAra thAya che. bhedavijJAnI vivekI jJAnI jaDa ane caitanyane bhinna bhinna jANe che ane te baMnenA guNonI parIkSA kare che. te ratnatraya paramArthane jANe che, tene rucipUrvaka grahe che ane adhyAtmazailI AtmAnubhavanI mAnyatA kare che e jJAnano mahimA che. | savaiyA-8. AcAraja kahe jina vacana vistAra, agama apAra hai koMge hama kitane; . bahuta belave na makasuda cupa bhale, beliyese vacana projana hai jitane; nAnArupa jalpanaso nAnA vikalapa uke, tAte je kArija kathana bhale titane; Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 zuddha paramAtamAke anubhI abhyAsa kIje, . | yehI kSipatha paramAratha hai itane. 124-10 AcArya kahe che ke "he ziSya! jina bhagavAnanAM vacanane vistAra agama ane apAra che. huM keTalo kahI zakIza? vadhAre belavAnI mArI zakti nathI mATe mauna rahevuM sAruM che ane belIe te jeTaluM prayojana heya teTaluM vacana besavuM. vadhAre belavAthI vadhAre vikalpo uThe che tethI jeTaluM kArya heya teTaluM belavuM e yogya che. zuddhAtmAnA anubhavane abhyAsa kare, e ja mekSane mArga che ane paramArtha AtmAnuM kalyANa karanAra paNa e ja che. je jIva daravarUpa tathA parayAyarUpa, deza pramANa vastu zuddhatA gahata hai je azuddha bhAvanike tyAgI bhaye saravA, viSesa vimukha che. virAgatA cahata hai, je je grAhyabhAva tyAjyabhAva deha bhAvanika, anubhau abhyAsa viSe ekatA karata hai , teI jJAna kriyAke ArAdhaka sahaja mekSa mAraga ke sAdhaka abAdhaka mahata hai, 35-12 je chavadravyArthika ane paryAyArthika bane nayathI vastu (AtmA)nuM zuddha svarUpa jANe che, rAgadveSa azuddhabhAvone sarvathApaNe tyAge che, viSayasukhethI virakata thaI vItarAgabhAvamAM pravarte che, je je grahaNa karavA cogya ane tyAgavA yogya bhAve che te baMnene AtmAnA anubhavanA abhyAsamA pararUpa jANI te vikalpathI rahita thaI AtmAnubhavamA ekAgratA kare che te jJAnI jJAna ane kriyA (zuddhAtmAnubhava)nA ArAdhaka che tethI svAbhAvika muktimArgane sAdhe che. temane karmanI bAdhA punaH hetI nathI tethI abAdhaka che evA temane mahimA che. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 (34) 50 ghAnatarAyajIkRta ghAnatavilAsamAMthIH savaiyA-ra3, karma subhAzubha je udayAmata, Avata hai jaba jAnata jJAtA; pUrava bhrAmaka bhAva kiye bahu, se la mahi bhayau dukhadAtA; so jApa svarUpa nahIM mama, meM nija zuddha subhAvahiM rAtA; nAsa karau palameM sabaka aba, jAya basoM sivakheta vikhyAtA. jJAnI AtmA ema jANe che ke zubhAzubha karmone udaya Ave che te pUrve mithyAtvanA bhramarUpa ghaNu bhAvenuM phaLa che. je mane duHkha ApanAra thayuM che. te jaDa paugalika che, mAruM svarUpa nathI, huM te nijAtmAnA zuddha svabhAvamAM ja rakta chuM. have e sarve karmone kSaNa mAtramAM kSaya karI prasiddha mekSadhAmamAM jaI vAsa kare. siddha hue aba he I ju hoIge, te saba hI anubhau gunasetI; tA vina eka na jIva lahai ziva, ghara karI kiriyA bahu tI; nya tuSamAhiM nahIM kanalAbha, diye nita udyamakI vidhi jetI, pauM lakhi Adariye nijabhAva, vibhAva vinAsa klA subha etI. kada je siddha thayA, thAya che ane thaze te sarve zuddhAtmAnubhavarUpI guNathI saMyukta thavAthI thayA che. te zuddhAtmAnubhava vinA keIpaNa eka jIva keTalAka prakAranI ghaNI tIvra kriyAo karatAM chatAM paNa muktine pAmI zakaze nahi. jema haMmezAM aneka prakAranA prayatna karavA chatAM khAlI chotarAmAMthI dANAnI prApti thaI zakatI nathI tema AtmAnubhava vinA jIvanI sarva kriyAo niSphaLa che. ema jANIne nija zuddhAtmabhAvanI upAsanA karavI joIe ane parabhAva-vibhAvane vinAza karavo joIe, A sArI vidhi che. savaiyA 31. jagatake nivAsI jagahIme rati mAnata hai, mekhake nivAsI mekhahImeM ThaharAye hai: Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 jagaka nivAsI kAla pAya mekha pAvata hai, mekhake nivAsI kabhI gameM na Aye hai, etau jagavAsI dukhavAsI sukharAzI nAhiM, ve tau sukharAzI jinavAnI batAye hai: tata jagatavAsanai udAsa haiI cidAnaMda, ratnatrayapaMtha cale te sukhI gAye hai. 73 saMsAramAM vaselA che saMsAramAM ja AnaMda mAne che, mokSamAM vaselA chamokSamAM ja AnaMdamAne che. saMsAranA cho kALa pAmI mokSane prApta kare che paNa mekSamAM vasela cho kayAreya paNa saMsAramAM AvyA nathI. jagatanivAsI jIvo duHkhamAM vaselA che, sukhathI yukta nathI. siddhAtmA te anaMta saukhyathI bharapura che ema zrI jina bhagavAnanI vANImAM prakAzela che tethI A saMsAravAsathI udAsIna thaI je citanyasvarUpa AtmA samyagdarzana, jJAna ane cAritrarUpI ratnatrayanA bhAge gamana kare che tene sukhI kahyo che. yAhI jagamAhi cidAna Apa lata che, bharama bhAva dhare hare Atamasakataka aSTakarmakSa je je pugalake parinAma, tina sapa mAni mAnata sumatakI; jAhI same mithyA meha adhikAra nAsi gayI, bhayau paragAsa bhAna cetanake tataka; tAhIsarsa jAnI Apa Apa para pararUpa, bhAni bhava-bhAMvari nivAsa mekhagato. 74 A saMsAramAM caitanya svarUpe AtmA dAru pIdhe heya tema madamAM Dele che, paribhramaNa kare che, mithyAbhAvane dhAraNa kare che ane tethI AtmavIryanI hAni kare che. AThakamarUpa je je pugalanA paryA che tene pitAnuM svarUpa mAne che, ane te mAnyatAne sumati Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 mAne che, e miththAmahano aMdhakAra je samaye vilaya thAya che ane Atmika ciMtanya tatvarUpI sUryane prakAza thAya che te samaye AtmA AtmasvarUpane AtmasvarUpa jANe che ane parasvarUpane parasvarUparUpa jANe che ane A saMsArarUpa cakrAvAne dUra karI e mekSadhAmamAM vAsa kare che, rAgadeSa mehabhAva chavakau subhAva nahi, jIvaThau subhAva zuddha cetana vakhAniya; darva karma pate tau bhinna hI virAjata hai, tinako milApa kahe che kari mAniye, eso bheda jJAna jAke hirade pragaTa bhayau, amala abAdhita akhADa paramAniya soI suvicachana mukta bhayau tihukAla, jAnI nija cAla paracAla bhUli bhAni. 75 gadveSa Adi mehanA bhAvo che; AtmAne svabhAva nathI. AtmAne svabhAva to zuddha cetanAmaya kahyo che. karmarUpa je pagalA dravya te te jIvathI pragaTa bhinna rahela che, to AtmA ane pudgalanuM ekatva kevI rIte mAnI zakAya? A prakAre banenA bhinnatvanuM bheda vijJAna jenA aMtaramAM prakAzya che te amala, akhaMDa ane abAdhita pramANu yegya che; te suvicakSaNa AtmA jeNe pitAnI Atma svarUpanI pariNati anubhavI che ane parapugalanI pariNatine pitAnI mAnavAnI bhUla bhAgI che te traNe kALane mATe mukta thayo che. ' ' . azeka Ida ' rAgabhAva TArika sudaSika viDArike - su mohabhAva gArike nihArika cetanAma, karmaka prahArike su bharmabhAva DArike, - , sucadaSTi dAride vicAra suddhatA laI, Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347 zanabhAva dhArike su daSTika pasArika, lakhI sarupa tArike, apAra suddhatA khaI; mattabhAva mArike su mArabhAva Ari, sukhaka nihAri vihAraka vidA daI 79 , rAgabhAvane kSaya karI, dveSabhAva vilaya karI, mohabhAvane gALI nAkhI, citanyamaya AtmAne nihALI, karmane phUTI, mithyA bhramabhAvane dhI, pugala paryAyadaSTi-carmadaSTine chedIne zuddhAtmAne vicAra karyo che, samyaganabhAvane dhArI, samyagdarzanabhAvane prakAza karI yathAtathya svarUpane oLakhI anubhavI anAdikALanI apAra mUDhatAne dUra karI che, aha bhAva ane mamatvabhAvane kSaya karI, kAmabhAvane. samAvI daI, vilaya karI muktinAM darzana karI saMsAranA paribhramaNane. vidAya ApI che. suddha AtamA nihAri rAgadeSa moha TAri, dha mAnavaMka gAri lebha bhAva bhAnure; pApapunyau viDAri suhabhAvaka saMbhAri, bharmabhAvaka visAri parmabhAva AnuM re; carmadaSTi tAhi jAri zuddhadaSTika pasAri, dehanehaka nivAri setadhyAna chAnuM re; jAgi jAgi sina chAra bhavya mokhaka vihAra, eka vArake kahe hajAra bAra jAnuM re. * zuddhAtmasvarUpane joI, rAga dvepa meha AdijAne TALI krodha mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAyane gALI nAkhe. pApa ane puNya banene nAza karI, zuddhAtmabhAvane pAmI, mithyA bhramabhAvane bhUlI jaI parama AtmikabhAvane prApta thAo. je carmadaSTi che tene bALI vAMkhI, AtmAnI dRSTine vikAsa karI, zarIranA mamatvane dUra karI. zukaladhyAnanA sthAnane prApta thAo. he bhavya! A nidrAne tyAga. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 kara ane jAgRta thA ! jAgRta thA! ane mekSanA mArgane raste che. A eka vakhata kahela zikhAmaNane hajAravAra kahela jANaje. chawI. japata zuddhapada eka, eka nahi lakhata jIva tana; tanaka parigraha nahi, nahiM jara rAga deva mana; mana vacana tana thira bhau, bhayau vairAga akhaMDita khaMDita AsavAra, dhAravara prabhu maMDita; maDita samAdhisukha sahita jaba, jaba kapAya arigana khapata; khapa tanamama niramA nita nita tinake guNa bhavi japata. 91 je eka zuddhAtmikapadane jApa kare che, je A zarIra ane AtmAne eka jANatA nathI, jene leza paNa parigraha nathI, jenA cittamAM rAgadoSa nathI, jenA mana vacana kAyA sthiratvane pAmyAM che, je akhaMDa vairAgyamaya che, jeNe AvakAra-kamane AvavAnAM kAraNene nAza karyo che, je savaradvArathI vibhUSita che, sahaja Atmika ramaNa tAnA sukhathI je zobhAyamAna che, kapAyarUpI zatrusamUha jeNe kSaya karyo che, dehamamatva jeNe khapAvI dIdhuM che, niraMtara nirmamatvabhAvamAM sthira che te prabhunA guNonuM bhavya che nitya smaraNa kare che, jApa kare che. sayA-ra3. jinake ghaTameM pragaTa paramAra, rAgavidha hice na vicAre; karake anubhau nija Atamakau, vipayA sukhasau hita mUla nivAre harike mamatA dharike samatA, apanau bala riju karma viDAre jinakI yaha hai karatati sujAna, supatire para jIvana tAre, 92 jenA aMtaramAM AtmabhAva prakA che, rAgadveSanI pIDA jenA hRdayamAM nathI, nijAtmAne jeNe anubhava karyo che, IdrinA viSayamAM Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3x8 sukha hitakArI che evI daSTi jeNe teDI nAkhI che, jeNe mamatvabhAvane tyAga karI samatAbhAvane dhAraNa karyo che, nijAtmavIryane. pheravI karmane saMhAra jeNe karyo che, evuM jenuM kArya che te samyajJAnI che ema jANa, te mahAtmA pite A saMsAra samudathI tare che ane anya cha ne tAre che. savaiyA-31. mithyAbhAva miththA lakhau gyAnabhAva gyAna lakhau, kAmaga bhAvanasau kAma jerajArike, paraka milApa taja Apanapau Apa bhajana, pApapunya bheda cheda ekatA vicArike; Atama akAja kare Atama sukAMja kare, pAve bhavapAra mekSa etau bheda dhArike; yAta dU kahata hera cetana cetau sabera, mere mIta he nicIta e tau kAma sArika. 04 mithyAtvanA bhAvene mithyA bhramarUpa jANuM, samyajJAnanA bhAvene samyapharapa jANu, kAma-tRSNanA jene teDI viviSaya bhoganA bhAvene nAza kara. paravastuo sAthe saMga ane ekatva buddhine tyAga kara. nija zuddhAtmAnI bhAvanA kara pApa ane puNya e bane eka paudgalika karmInA pariNAme che ema enA bhedanuM chedana kara. bane che, jANa tyAga, AtmA ja ahita karanAra che ane AtmA ja hita karanAra che e bhedane jANa nijahita kArya kara ke jethI bhavane aMta thAya ane mukinI prApti thAya. tethI he cetana! kahuM chuM ke vicAra karIne tuM saveLAe ceta. he mArA mitra! ATaluM kArya karIne nizcita thA. chappaI: mithyAdiSTI chava, Apaka rAgI mane, mithyAdiSTI chava, ApakI helI jAne Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 mithyAdaTI chava, Apa regI ; mithyAdiSTI iva, ApakI bhogI re; je mithyAdiSTI jIvase,suddhAtama nAhIM lahe; I jJAtA je Apa, sAkA taisA gahe. 106 mithyAdaSTi pudgalane ane AtmAne eka jANanAra jIva pitAnA AtmAne rAgI mAne che. mithyAdaSTi jIva potAnA AtmAne hepI jANe che, mithyASTi jIva pitAnA AtmAne rogI jANe che, mithyAdaSTi jIva potAnA AtmAne bhogI samaje che; je mithyASTi jIva che te AtmAnA svarUpane pAmato nathI. je pitAnA AtmAne jema che tema yathArtha grahaNa kare che-jANe che, te samyajJAnI jJAtA che. savaiyA-31 cetanake bhAva deya gyAna o agyAna joya, eka nijabhAva jo paratipAta he; tAte eka bhAva gaha duja bhAva mUla daDa, jAte sivapada ho yahI ki bAta hai; bhAvako dukhA jIva bhAvahIsoM sukhI heya, bhAvahIko phari re mekhapura jAta haM yaha te nIka prasaMga leka kahe sarapaMga, AgahIkI dIdho aMga Aga hI sirAta hai. 107 AtmAnA e bhAva che. eka jJAnarUpa, bIje ajJAnarUpa. eka jJAnarUpa bhAva te AtmAne nijabhAva che, bIjo ajJAnarUpa bhAva para pudagalanA saMge utpanna thayelo vibhAva che. tethI eka AtmAnA. jJAnaguNane grahaNa kare ane bIjA ajJAnabhAvatuM mULa bALI bhama kare ke jethI muktipada prApta karI zake ane ema karavuM e ja rogya che. bhAvathI ja jIva duHkha pAmI duHkhI thaI rahyo che ane bhAvathI ja jIva sukha pAmI sukhI hoya che. bhAvane ja palaTAvI nAMkha Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 vAthI chava nirvANanagara prati jAya che. te kahe che ke A saMpUrNa sudara prasaMga che. agni aMgane bALe che ane te ja agnithI TADha dUra thAya che, tapAya che. bAra bAra kahe punasikata deSa lAgata hai, jAgata na chava tau seyau meha jagameM AtamAse tI vimukha gahai rAga deSarUpa, paMca indrIviSa sukha lIna pagapagameM , pAvata aneka kaSTa heta nAhiM acchanaSTa, mahApada bhiSTa bhayo bhame sipTa magame; jAgi jagavAsI tU udAsI huveke viSayasau, lAgi suddha anubhau pa Ave nahi jagame. 117 vAraMvAra kahevAthI punaruktine deSa lAge che chatAM huM jIvI tuM mohanidrAmAM sute che te kema jAgato nathI? AtmabhAvathI viparIta rAgadveSa vibhAvane grahaNa kare che, ane Dagale pagale pAMca IdriyonA viSayabhoganA sukhamAM magna rahe che. ane tethI aneka prakAranA dukhone tuM prApta thAya che ane tArAM ATha karma nAza thatAM nathI. AtmAnA svabhAvarUpI mahApadathI bhraSTa thaI A saMsAranA mArgamAM bhramaNa kare che. he jagatavAsI jIva! tuM pAMca ikiyAnA viSaya sukhethI udAsIna thaI jAgRta thA ane zuddhAtmAnA anubhavamAM lIna thA ke jethI punaH A saMsAramAM tAre AvavuM paDe nahi, (35) paM. bhaiyA bhagavatIdAsajIkRta brahmavilAsamAMthI - sayA-31 : - karma kariyA se tau jAne nahi kese karma, bharamameM anAdihI ke karameM karatuM che; karma ke jayA bhaiyA so tau karma kare nAhi, | ' dharmamAMhi tihuM kAla dharame dharatuM che; Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 dunakI jAtipAti lacchana svabhAva bhinna, dUna ekameka na ekameka hAI DhAI vicaratuM hai; jA dinAte aisI dRSTi antara dikhAI daI, tA dinAte Apu lakhi AApu hIM taratu huM. (zata aSTAtarI) je karmanA karanAra che te pAte tA jANateA nathI ke pharma kevAM e? zuM svarUpa che? anAdikALathI mithyAbhrAMtinA hetuthI krameryA karyA kare che. bhaiyA bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI! karmane je jANe che te teA krama karatA nathI, traNe kALa Atma svabhAvarUpa dharmamAM je rahe che, ane temAM ja lIna thaI te dRSTArUpa raheche. karmanI ane AtmAnI jAti, paMkti, lakSaNa ane svabhAva bhinna bhinna che. te baMne kayAreya paNa ekapaNAne pAmI pariNamatAM nathI, baMne sadA bhinna ja che, evI dRSTi je divasathI ataramAM prakAro te divasathI te AtmAne oLakhe che, jANe che, anubhave che ane AtmA ja enI dRSTimAM ramI rahe che. tethI A sa*sAramAMthI paiAte tarI pAra Utare che. jamate apanA jiu Apu lakhyA, takhate jI miTI duvidhA manaz2I; ceDhuM sItala citta bhaye, taba hI saba, chAMDa I mamatA tanakI, ciMtAmaNi jakha pragaTayA dharame, taba Tauna jI cAhi kare dhanakI; jo siddhameM Apume phera na jAna seA, yeAM paravAha kare janakI. 35 (aSTAttarI) jyArathI peAtAnA AtmAe peAtAnA AtmasvarUpane jANyu tyArathI mananI duvidhA sa'kalpa vikalpa azAMti maTI gaI ane tethI e prakAre citta zItaLIbhUta thayuM, tyAre zarIrAdinI sarva mamatA chUTI gaI. gharamAM ciMtAmaNi pragaTe tA krANu dhananI IcchA kare? je siddha bhagavAnanA AtmasvarUpamAM ane peAtAnA AtmasvarUpamAM Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 taphAvata ke bhinA jANatA nathI te pachI A jagatanA manuSyanI zA mATe paravAha kare ! dhruvala rUpa mahA ati suMdara, Ap cidAna da zuddha virAje; antaradRSTi khulai jaba hI taba, ApuhIme apaneA pada chAje; seva sAhiba krAu nahI jaga, mAhezvA kheda kara ki jai; anya sahAya na krAu tihAre jI, ata calye! apane pada sAjai.36 (zataaSTottarI) AtmAnu" zuddha kaivalyasvarupa mahAna ane ati nijasvabhAvathI sudara che. tyAM caitanyasvarUpa Atmadeva sa'pUrNa zuddhapaNe birAjI rahela che. jyAre jIvanI "taradRSTi pragaTe che tyAre niAtmabhAvane viSe ja peAtAnA AtmA prakAzI rahe che, A jagatamAM kAI svAmIe nathI phrAI sevakraya nathI teA pachI zA mATe ane zu karavA kheda kare che? maraNa samaye javAnu thaze tyAre anya kAI tArA sahAyaka nathI mAtra tArA peAtAnA AtmA ja tane sahAyaka che. jakhale rAgadveSa nahi jItaya, takhalAM mukti na pAvai kAI, jakhalAM krApta mAna mana dhArata, takhalAM sugati mhAta hAI; . jabalAM mAyA lAla vase ura, tabalAM sukha sapane nahi''kAI, e arijIta bhaye jo nila, zivasa pati vilasatu hai sAI, 45 zataaSTotarI jyAM lagI rAga ane dveSane jItyA nathI tyAM sudhI kAIpaNu jIva meAkSa pAme nahIM. jyAM lagI cittane viSe kASa ane mAna che tyAM lagI sugatine jIva mAMthI pAme? jyAM sudhI mAyA ane lAbha ataramAM rahelAM che tyAM sudhI svapne paNa leza sukha hAya nahi. A badhA zatruone chatI je jIva nimA~la-zuddha thAya che te muktipadanI s pattine pAmI vilAsa kare che. 23 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 sayA-. paMcanasAM bhinna rahe kacana jo kAI taje, paMca malIna heya jAkI gati nyArI che; kaMjanake kula ryo svabhAva kIca e nAhi, nase jalamAMhi na UrdhatA visArI che; aMjanaka aMza jAke vaMzameM na dai dIkha, zuddhatA svabhAva siddharUpa sukhAkArI che; jJAnake samUha gAna dhyAnameM virAji ro, jJAnadaSTi dekha biyA" e badAcArI che; (zata aSTottarI) jagatanA jIvanI gatithI anya Atmaprati gamana karanAra jenI gati che te pAMca divyanA viSayasukhethI lepAta nathI, bhinna rahe che. jema suvarNa kATa caDhatuM nathI tema tene AtmA leza paNa malinatA pAmatuM nathI. jema kamaLanA phUlane e phUlasvabhAva che ke kAdavane paze nahi ane jalamAM rahevA chatAM paNa jalathI UMcuM ja rahe, UMcA rahevAnA svabhAvane tyAgatuM nathI. tema AtmA ke AtmAnA vaMzamAM- pradeza ke paryAyamAM leza paNuM parakarmanA kalaMkanuM hevApaNuM ke sparzapaNuM jaNAtuM nathI. te te zuddha nirmala svabhAvavaMta, siddhasamAna svarUpavaMta ane anaMta saukhyathI pUrNa che. anaMtajJAnano samUha AtmA jJAnanI tanmayatAmAM ja prakAzI rahyo che. bhagavatIdAsajI kahe che ke he bhAI! bhedavijJAna dRSTithI, pararUpa deI kALe thato nathI ane sadA sarvadA pitAnA caitanya svabhAvamAM ja rahe che evA zuddha brahmacArI niraMjana Atmadevane tame nihALe cidAnaMda bhaiyA virAjata hai ghaTamAMhi, tAke rUpa lakhi ke upAya kachu kariye; aSTa karma jAlakI prakRtti eka cAra ATha, Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supa tAme chU terI nAhi apanI na rice; pUravarka baMdha tere teI AI urdU hAMDuiM, niguNa zakatisAM tinha tyAga siddhasama cetana svabhAvame virAjata che. vAkA dhyAna dharu ara kAhusAM na rice. tariye; parka (zatannottarI) bhagavatIdAsa kahe che ke, he bhAI! caitanyasvarUpa AtmA A dehamAM khirAjela che tenA svarUpane eLakhavAnA koI tA upAya karI ATha 4 rUpI jALanI 148 prakRtie che temAthI krAINa tArI nathI, tene tuM tArI peAtAnI mAnI nA le. pUrve te je kamerrI khAMdhyAM che te atyAre tane udhyamAM AvyAM che, tene tArI niAtma vI zaktine pheravIne tyAga kara ane saMsAra samudrane tarI jA. svabhAvanI apekSAe A caitanyAtmA siddhasamAna svarUpavaMta che. tenuM tuM dhyAna dhara ane kAIthI paNa bhaya nA pAma eka zIkha merI mAni Apa hI tU. pahicAni, jJAna DhaMga caNu Ane vAsa khAY thA; anaMta khaladhArI hai jI halakA na bhArI hai, mahAmrahmacArI hai aa sAthI nAMhi jarakA; Apa mahA tejavaMta guNukA na era aMta, jAkI mahimA anata jo nAhi varo; cetanA rasa bhare cetana pradeza bare, 57 cetanA cihna kare siddha pAtarA. (zatakosI 1 he bhadra ! tuM mArI eka zikhAmaNu mAna. tArA peAtAnA svarUpane ALakha. samyagdAna daza na cAritranA thaDane lAvIne rApa. AtmA ana tavIya vAna che, AtmA halakeAya nathI ne bhAreya nathI. AtmA mahA Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 brahmacArI che, AtmA pugalane sAthI nathI, AtmA mahAna jJAnamayI tejavata che, anaMta guNavata che, AtmAnI mahattA anaMta che, AtmA samAna koI anya uttama nathI,caitanyAnubhavarasathI paripUrNa caiitanyamaya sarva pradezavaMta, caitanyalakSaNathI saMyukta evA siddha bhagavate karma paTala Adi bhedane dura karyo che. rekhatA, arthe bharamake tyArase dekha kayA bhUlatA, dekhi tu ApameM jina Apane batAyA hai aMtarakI daSTi beli cidAnaMda pAIyegA, bAhirakI daSTi paugalIka chAyA hai, ganImanake bhAva saba jude kari dekhi tU, Age jina daMDhA tina isI bhAMti pAyA hai che eba sAhiba virAjatA hai dilabIca, saccA jisakA dila hai tirIke dila AyA hai. 60 (zataaSTottarI) zrI jinezvare je tAruM svarUpa kahyuM che te tuM je, mithyA brAMtinA terathI tuM kayAM bhUle che te jarA vicAra aMtaradaSTi UghADI jarA je, tane caitanyasvarUpAtmA prApta thaze. bAhyadaSTithI joze te A badhI pugalanI chAyA paryAya dekhAze. mananA badhA bhA tArAthI judA che, vibhAvarUpa che ema jANI tuM tane je. Aja vidhithI jeNe AtmasvarUpanI kheAja karI che te pAmyA che. e niSkalaMka AtmArAma sAheba hRdayanI madhyamAM birAje che. jenuM aMtaHkaraNa sAcuM che tenA aMtaHkaraNamAM AvyA che. savaiyA-31 deva eka deharameM suMdara su5 banyo, , jJAnake vilAsa jAke siha sama dekhiye; , Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 357. siddha kIsI rIti liye kAda na prIti kiye, pUravake baMdha teI AI ude pekhiye, varNa gaMdha resa phAsa jAmeM kachu nahi bhayA, , sadA abaMdha pAhi aise kari lekhiye , ajara amara aise cidAnaMda jIva nAva, ahe mana mUDha tAhi maNe karyo vizekhiye. 69 (zataaSTottarI) A deharUpI maMdiramAM eka Atmadeva samyaphasvarUpe suzobhita birAjI rahyo che, jenA anata jJAnanA vilAsa siddha samAna che ema jANo. siddha bhagavAnanI samAna keIpaNa sAthe prIti snehabaMdhana nA kare. pUrve bAMdhelAM karmo udaya AvyAM che ema jANe. he bhAI! varNa, gaMdha, rasa, sparza e kAIpaNa AtmAmAM che ja nahi, e te sadA sarvadA asaMga ja che evA AtmAne te prakAre yathA tathya oLakha. A caitanyasvarUpa AnaMdamaya AtmAnAM te sadA ajara amara evAM nAma che. chatAM te mUDha manavALA mAnavI! te AtmAnuM mRtyu thAya che ema kema mAne che? nizadina dhyAna kare niha sultAna kare, karma nidAna kare Ave nahi pheri; mithyAmati nAza kare samyaka ujAsa kare, dharma ke prakAza kare zuddha daSTi heri; brahma vilAsa kare AtamanivAsa kare, deva saba dAsa kare mahAmaha jerika; anubhI abhyAsa kare thiratAmeM vAsa kare, mekSasukha rAsa kare kahyuM tehi Teri. 94 (zataaSTottarI) rAtridivasa AtmAnuM ja dhyAna kare. nizcayathI samyajJAnane Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 nizcaya kare, kamene kSaya kare ke jethI karmo punaH AvavA pAme nahi ane AtmAne punaH sa sAramAM AvavuM thAya nahi. jIva ane pudgalane eka mAnavApa mithyAmatino vinAza kare. AtmazraddhArUpa samyagdarzanane pragaTa kare. zuddhAtmadaSTine prApta karI Atmadharmane prakAza kare. AtmAmAM ja ramaNatA kare, AtmAmAM ja sthiratA kare, mahAmahane haNuM badhAya devane dasa banAve. devane pUjavA cogya bane, sarva meha kSaya thatAM kaivalya pragaTe che tyAre devatAo dAsa thaI tenI bhakti, sevA, AjJA uThAve che. AmAnA anubhavane abhyAsa kare, sthiratAsvarUpa AtmacAritramAM nivAsa kare. he bhavya! huM tane pikArI pokArI kahuM chuM ke muktisukhamAM ramaNa vilAsa kare. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. sAtame adhyAya. samyagdarzana ane tenuM mahAgya, ATalI vAta te kahevAI cUkI che ke A saMsAra asAra che, deha apavitra ane kSaNika che, IndrionA bhoga akhikAraka ane nAzavaMta che. sahajasukha AtmAne svabhAva che, tathA te sahaja sukhanuM sAdhana eka AtmadhyAna che, ene ratnatrayadharma paNa kahe che. emAM samyagdarzana, samyajJAna ane samyaka cAritranI ekatA che. AtmAnA zuddha svabhAvanuM yathArtha zraddhAna te nizcaya samyagdarzana che. tenuM vizeSa varNana upayogI jANIne karavAmAM Ave che, kAraNa ke AtmajJAnane mukhya hetu samyagdarzana ja che, samyagdarzana vinA jJAna ujJAna che, cAritra, kucAritra che, samyagadarzana vinA sarva sAdhana mithyA che. jema mULa vinA vRkSa hetuM nathI, pAyA vinA makAna banatuM nathI, ekaDA vinAnAM mIDAnI kaMI kiMmata haitI nathI tema samyaphava vinA koI paNa dharmakriyAne yathArtha kahI zakAtI nathI. samyagdarzana vastutAe AtmAne eka guNa che. e AtmAmAM sadA kALa rahe che. saMsArI AtmAnI sAthe kamene sacoga paNa pravAhanI apekSAe anAdikALathI che. e kamAM eka mehanIya karma che. tenA be bheda che darzana mehanIya ane cAritra mehanIya. darzana hanIyanA traNa bheda che. mithyAtvakarma (mithyA mohanIya) samya mithyAtvakarma (mizramehanIya) ane samyaktvamehanIya karma (samyaktva prakRti). je karmanA udayathI samyagadarzana guNanuM viparIta pariNamana thAya, mithyAdarzanarUpa thAya, je vaDe AtmA ke anAtmAnuM bhedavijJAna utpanna thaI zake nahi te mithyAtvakArya che. jenA udayathI samyagdarzana ane mithyAdarzananA mizra pariNAma thAya te karmane samyagamithyAtva Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _pathI A vAtathI vAyA. loko jayAM sudhI A kamena oSadha A athavA mizrama kahe che. je karmanA udayathI samyagdarzana rahe, koI dela mala ke aticAra lAge tene samyaphavAhanIya kahe che, cAritra mehanIya karmamAM cAra anaMtAnubaMdhI kaSAya karma che, jenA udayathI dIrghakALa sthAyI kaThinatAthI maTe tevAM kyAya pariNAma thAya che. jema pattharamAM kotarelI lITI kaThinatAthI maTe che, tevA anaMtAnuba dhI kaSAya (krodha, mAna, mAyA, lebha) che. anAdi mithyAdaSTi jIva jene atyAra sudhI samyaktva thayuM nathI, tenA samyagdarzana guNane mithyAtvakarma ane cAra anatAnubaMdhI kaSAyoe DhAMkI rAkhyo che. jyAM sudhI te udayamAMthI khase nahi, tyAM sudhI samyagdarzanaguNa pragaTa thaI zakato nathI. A karmonA AkramaNane haThAvavA mATe vyavahAra samyagdarzananuM sevana jarUrI che. jema auSadha khAvAthI roga jAya che, tema vyavahAra samyagdarzananA sevanathI nizcaya samyagdarzanane prakAza thAya che ane sidhyA roga jAya che. jema rogIne A vAta jANavAnI jarUra che ke huM mULamAM ke chuM, roga kayA kAraNathI thayA che ane rogane dUra karavAne che upAya che. tevI rIte A saMsArI jIvane A vAta jANavAnI jarUra che ke pote mULamAM ke che, zAthI te azuddha thaI rahyo che ane tene zuddha thavAne zuM upAya che. jema naukAmAM pANI AvatuM hoya te e vAta jANavAnI jarUra che ke zA kAraNathI naukAmAM pANI bharAya che ane kevI rIte naukAne chiddharahita ane pANIrahita karavAmAM Ave, ke jethI te samudrane pAra pAmI zake, tevI rIte A saMsArI jIvane A vAta jANavAnI jarUra che ke tene puNya pApakarmane baMdha zAthI thAya che, navA baMdhane rokavAne ane jUnA baMdhane kApavAne zuM upAya che ke jethI te karma rahita thaI jAya. jyAM sudhI evuM jJAna nathI hotuM ke A kapaDuM zA kAraNathI meluM che ane te melane dhovAne kayA padArthonI jarUra che, tyAM sudhI te kapaDuM zuddha Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 karI zakAtuM nathI. tevI rIte jyAM sudhI A AtmAnA azuddha thavAnA kAraNanuM ane zuddha thavAnA upAyanuM jJAna thatuM nathI, tyAM sudhI azuddha AtmA zuddha thaI zakato nathI. A prayajanabhUta vAtane ke tane samajAvavA mATe nirca tha AcAryoe sAta tattva batAvyAM che ane tenI zraddhAne vyavahAra samyagdarzana karyuM che. te sAta tAva A prakAre che - 1. jIva tava cetanA-lakSaNavaMta chava che, saMsAra avasthAmAM te azuddha che. 2. ajIva tava -(1) jIvane vikAranuM kAraNa pudgala, (2) dharma stikAya, (3) adharmAstikAya, () AkAza ane (5) kAla e pAMca cetanArahita achavA dravya A jagatamAM che. -3, Asava tava -kamene AvavAnAM kAraNane athavA karmonA AvavAne Asava kahe che. 4 baMdha tatva -kane AtmAnI sAthe baMdhAvAnAM kAraNane karmonA baMdhane badhA kahe che, 5, saMvara tattva-karmonA AvavAne rokanArAM kAraNe athavA - karmonuM AvavuM rokAI javuM tene saMvara kahe che. che. nirjarA tattva -karmonA keI aze kSayanAM kAraNane athavA karmonA keI aMze kSayane nirjarA kahe che. 7mekSa tattva sarva prakAre karmothI chUTI javAnAM kAraNane athavA saze karmothI pRthapha thavAne mekSa kahe che. A vizva jIva ane ajIva arthAta chadravyane-jIva, pugala dharma, adharma, AkAza, kAla ene samudAya che. pudgalemAM sumajAtinI karmavagaNa che, athavA karyaska dha che. tenA sAgathI AtmA azuddha thAya che Asava ane baMdha tatva azuddhatAnAM kAraNane batAve Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 che. saMvara azuddhatAne rokavA ane nirjarA azuddhatAne dUra karavAne upAya batAve che, mokSa ba dharahita zuda avasthAne batAve che. A sAta tattva ghaNuM upayogI che, tene barAbara jANyA vinA AtmAne karmarUpa roga maTI zakato nathI. A sAta tattanI sAcI zraddhA vyavahAra samyagdarzana che, tenA mananathI nizraya samyaphadarzana thAya che. eTalA mATe e nizcaya samyakatva thavAmAM bAhya nimitta kAraNa che. aMtaraMga nimitta kAraNa anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya ane mithyAtva karmane upazama thavo ke dabAI javuM te che. jIva ane ajIva tatva, jIva ane ajIva tattamAM garbhita cha dravyo sarUpa che, sadAthI ane sadA rahevAvALA che. temane keIe banAvyA nathI, temane kadI nAza thavAne nathI. A vAta pratyakSa pragaTa che ke ApaNI IndriyodvArA pragaTa jANavA yogya pugala dravya che. tenI parIkSA karavAmAM Ave te siddha thAya ke te sata che, avinAzI che, kadI nAza thaI zakatuM nathI. eka kAgaLane joIe to pudgalaska dha che. tene bALI devAmAM Ave te rAkha thaI jAya, rAkhane kyAMka nAMkhI devAmAM Ave te bIjI rAkhamAM maLI jaze, e rAkhane keAI zUnya karI zakaze nahi. eka suvarNanI vIMTIne vicAra karI tene toDIne vALI banAvavAmAM Ave, vALI toDIne kaMThI banAvavAmAM Ave, kaMThI teDIne nAkanI natha banAvavAmAM Ave, natha teDIne kaDuM banAvavAmAM Ave. game teTalI dazA palaTAI jAya to paNa suvarNa pugalane kadI paNa nAza nahi thAya. mATIne eka ghaDo che. te ghaDe. bhAgI nAkhavAmAM Ave te moTA dIkarAM banI jAya. ThIkarAne bhAgI nAkhIe te nAnA TukaDA banI jaze, tene daLI nAkhIe to bArIka bhUkI thaI jaze. bhUkIne pheMkI daIe to mATI bhegI maLI jaze. mATInI game teTalI avasthAo palaTAya te paNa mATIrUpa mugalaskaMdhane. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAza thaze nahi. jagatamAM pugalone ekatra karIne makAna banAve che. jyAre makAnane teDe che tyAre pugala IMTa, cUno, lAkaDuM, loDhuM alaga thaI jAya che. vicAratAM paNa e dekhavAmAM Avaze athavA pratyakSaanubhavamAM Avaze ke jagatamAM dazya padArtha che te pugalanA meLApathI thAya che. jyAre te bagaDe che tyAre pugalane dha vikharAI jAya che. eka paramANune paNa lepa thaI jato nathI. makAna, vAsaNa, kapaDAM, khurasI. meja, kalama khaDIo, kAgaLa, pustaka, bAja, palaMga pAlakhI, gADI, moTara, relagADI, paM zetruMjI, phAnasa, sAkaLa, AbhUSaNa Adi pudagalanI racanA che, te tUTe che te anya dazAmAM thaI jAya che. ApaNuM A zarIra paNa pudagala che, pugalanA ska dhonA meLApathI banyu che. jyAre maDaduM thaI jAya che tyAre pugalanA. sakaMdha zithila paDI jAya che, vikharAI jAya che, bALI nAkhe che tyAre keTalAka pavanathI UDI jAya che, keTalAka paDI rahe che. pugamAM e dekhavAmAM Ave che ke te avasthAo palaTAtAM chatAM mULa dravya kAyama rahe che. e mATe satanuM lakSaNa e che ke jemAM utpAda vyaya dhrauvya e traNe svabhAva eka ja samaye heya. dareka padArthanI avasthA samaye samaye palaTAya che. sthUla buhimA ghaNI vAra pachI palaTAtI mAlUma paDe che. eka navuM makAna banAvavAmAM AvyuM che te te ja kSaNathI jUnuM thatuM jAya che. jayAre varSa be varSa vItI jAya tyAre sthaLamAM ja thaI rahyuM che. eka miThAI tAjI banI che, eka dina pachI vAsI khAvAthI svAda tAjInI apekSAe badalAyele mAlUma paDe che. te ekadama badalAyo nathI, banavAnA samayathI ja badalAto Avyo che, eka bALaka janma samaye nAne heya che. cAra varSa vItyA pachI meMTa thaI jAya che te ekadama moTA thaI gaye nathI. tenI dazAnuM palaTAvuM niraMtara thatuM rahyuM che, te bALaka dara samaye vadhato cAlyA Avyo che. jUnI avasthAne nAza thaIne navI avasthAnI utpatti Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 thavI tene ja palaTavuM athavA parivartana kahe che. kaheta kapaDAne je samaye raMgamAM banyuM te ja samaye zvetapaNuM palaTAI raMgavALu thayuM. tapaNane vyaya ane raMgInapaNane utpAda thayo. caNAnA dANAne hatheLImAM masaLavAmAM Ave tyAM caNAnI dazA nAza pAmI cUrAnI dazA banI jAya che. kema ke avasthAnuM palaTAvuM thatuM hovA chatAM paNa je dravyanI avasthA palaTAya che te dravya te kAyama rahe che. eTalA mATe utpAda vyaya dhauvya satanuM lakSaNa karavAmAM AvyuM che. paryAya palaTAya che te apekSAe utpAda vyayapaNuM ane mULa vya kAyama rahe che te apekSAe dhruvapaNuM siddha che, eTalA mATe dravyane nitya anityarUpa UbhayarUpa kahevAya che. divya svabhAvathI nitya che, dazA palaTAya che te apekSAe anitya che. je dravyamAM utpAda vyaya dhrauvyapaNuM na hoya athavA nitya anityapaNuM na hoya te kaI dravya kaI paNa kAma ApI zake nahi. je dravya sarvathA nitya ja hoya te te tevuM ne tevuM ja rahe, je sarvathA anitya heya te kSaNabharamAM nAza thaI jAya. je te kAyama rahe nahi te tenAthI kaMI kAma nIkaLe nahi; jo senuM ekapaNe ja kAyama rahe, tenAthI kaDuM vALI, kaMThI, aMgUThI na bane te te vyartha ja kare, tene keIpaNa kharIde nahi. je suvarNa anitya heya, kAyama rahe nahi te paNa tene koI kharIde nahi, temAM kAyama rahevAnI tathA badalAvAnI zakti eka ja sAthe che athavA te eka ja samaye nitya anitya ubhayarUpa che te ja te kAryakArI thaI zake che. te utpAda vyaya dhrauvyapaNuM satanuM lakSaNa sayadrAmAM hoya che jIvomAM paNa che. jema ke keI phodhI thaI rahyo che, jyAre dedhane nAza thAya che tyAre kSamA ke zAMtabhAvano janma thAya che ane AtmA dhrauvyarUpa ja rahe che. keI AmAne gaNitamAM saravALA karavAnuM jJAna nahotuM. arthAt saravALAnA niyamanuM ajJAna hatuM. jyAre saravALA Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 karavAnA niyamanuM jJAna thayuM tyAre ajJAnane nAza thayo ane jJAnane janma thayo, A avasthAo palaTAI chatA AtmA te ja kAyama rahyo. A pramANe utpAda vyaya dhrauvya AtmAmAM paNa siddha che. eka AtmA dhyAnamAM magna che, je kSaNe dhyAna khasyuM te kSaNe dhyAnanI dazAne nAza thaye ane dhyAnarahita vikalpadazAne janma thaye, ane jIva te ja rahyo che, azuddha chomAM tathA pugamAM avasthAenu palaTAvuM anubhavamAM Ave che, tethI utpAda vyaya dhrauvya lakSaNanI siddhi thAya che. paraMtu zuddha jIvamA athavA dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza ke kALamAM kevI rIte A lakSaNanI siddhi karAya. vastune svabhAva jyAre azuddha jIva ke pugalamAM siddha thaye che tyAre te palaTavAne svabhAva temAM paNa jANu joIe. zuddha dravyamAM kaI para dravyanuM evuM nimitta nathI ke je dravyane malina karI zake. eTalA mATe emAM vibhAva ke azuddha paryAya thatA nathI zuddha sadaza paryAye svAbhAvika hoya che. jemAM nirmaLa jalamAM tarage. nirmala ja hoya che tema zuddha dravyamAM paryAye nirmala ja hoya che. dravyonA cha sAmAnya guNa -sarva chadramA chaguNa sAmAnya che. sarvamAM hoya che. (1) astitva guNa-je zaktinA nimittathI dravyane kadI nAza na thAya tene astitvaguNa kahe che. (2) vastRtva guNa-je zaktinA nimittathI vastu koI kArya kare, vyartha na hoya tene vastutvaguNa kahe che, jema pudagalamAM zarIrAdika banAvavAnI artha kriyA (prajanabhUta kriyA che) (3) dravyatvaguNa -je zaktinA nimittathI dravya dhruva rahevA chatAM paNa palaTAtuM rahe temAM paryA thatA rahe tene dravyatvaguNu kahe che, jema pudagala mATIthI ghaDo bana. (4) prameyatvaguNa-je zaktinA nimittathI dravya keInA jJAnane viSaya thAya tene prameyatvaguNa kahe che. (5) agurulaghutvaguNa-je zaktinA nimittathI eka dravya bIjA dravyarUpa na thaI jAya, eka Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 -guNu khIjA guNurUpa na thaI jAya athavA eka dravyamAM jeTalA guNa hAya teTalA ja rahe, na phrAI ghaTe ke na phrAI vadhe. tene anurulaghutta guNu kahe che. (6) pradezatva guNu--je zaktinA nimittathI dravyane kAIne kAI AkAra avazya haiAya tene pradezavaguNu kahe che. AkAra vinA kAI vastu hAI zakatI nathI. AkAzamAM ja vastu rahe che te jeTalA kSetrane roke che te tenA AkAra che. chae dravyAmAM pAtapeAtAnA AkAra che. pudgala mUrtika che, tenA AkAra paNa mUtika che. sparzI, rasa, gaMdha, va`maya che. zeSa pAMca dravya amUtika che, tenA AkAra paNa amUtika che. cha cAnA vizeSaguNa :-je guNa e eka dravyamAM ja hAya, -khIjA dravyamAM na hoya, tene vizeSa guNu kahe che. jIvanAM vizeSa guNu jJAna, darzana, sukha, vIrya, samyaktva, cAritra Adi che. pudgalanA vizeSa guNa--spa, rasa, gaMdha, va che. dhadravyane vizeSa guNagati karanArAM jIva ane pudgaleAne udAsInarUpathI gatimAM sahakArI thavu te che. azva dravyane vizeSa guNu--sthiti karanArAM jIva ane pudgalane sthitimAM udAsInapaNe sahAya karavI te che. AkAza dravyanA vizeSa guNu-sava dravyeAne avakAza ke jagA devI te che kAladravyane vizeSa guNa----sa dravyAnI avasthA palaTAvAmAM sahAyakArI thavuM te che. cha dravyanA AkAra:-jIvane mULa AkAra leAkAkAza pramANa asakhyAta pradezI che, AkAza eka akhaMDa dravya anaMta pradezI che. tenI madhyamAM jyAM jIvAdi dravyeA che te bhAgane leAkAkAza kahe che. tene jo pradezarUpa gajathI mApavAmAM Ave te! A lAka asakhyAta pradezI che. eTale ja meATA mULamAM jIva che. eka avibhAgI pudgala paramANu jeTalA AkAzane roke che teTalA kSetrane pradeza kahe che tathApi A jIva je zarIramAM rahe che teTaluM moTuM peAtAnuM dehapramANa mopa karIne rahe che. nAmanA udayathI tenAmAM saDhAca vistArazakti kAma kare che, jethI zarIra pramANu saMkucita ke vistRta thaI jAya che. O Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 pudgalanA skaMdha aneka AkAranA geLa, corasa, trikeNa, meTA nAnA bane che. eka paramANune eka praveza mAtra AkAra che. dharma ane adharmadrAvya baMne kAkAza pramANu vyApaka che. AkAzane ananta AkAra che. kAlANuM asaMkhyAta kAkAzanA pradezomAM eka eka alaga alaga che. kadI maLatA nathI, eTalA mATe eka pradeza mAtra dareka kAlANane AkAra che. cha dravyonI saMkhyA -dharma, adharma, AkAza eka eka dravya che, kAlANuM asaMkhyAta che, jIva anaMta che, pugala anaMta che. pAMca astikAya:--je dravyane ekathI adhika pradeza che te astikAya kahevAya che. kAlane eka ja pradeza hoya che. kAlane choDIne zeSa pAMca divya jIva, pudgala, dharma, adharma, AkAza, astikAya che. jIva dravyanAM nava vizeSaNa -(1) jIvavAvALe che, (2) upayogavALo che, (3) artika che, (4) kartA che. (5) bhaktA che, (6) zarIra pramANa AkAradhArI che, (7) sasArI che, (8) siddha paNa thaI jAya che, (9) svabhAvathI agninI jvAlAnI mAphaka upara javAvALo che. ene vistAra nIce pramANe che - tenuM kathana karatI vakhate nizcayanaya tathA vyavahAranayane dhyAnamAM rAkhavA joIe. je apekSAe vastune mULa nija svabhAva jANe. jAya te nizcayanaya che. zuddha nizcayanaya zuddha svabhAvane ane azuddha nizcayanaya azuddha svabhAvane batAve che. vyavahAranaya te che ke je parapadArthane kaImAM Aje paNa karIne tene pararUpa kahe, jema jIvane gere kahe, ne te zarIra che. ahIM zarIrane Aropa chavamAM karIne sAgane batAvavAvALA vyavahAranaya che. keIvAra kayAMka azuddha nizcayanayane paNa vyavahAranaya kahevAya che. zuddha nizcayanaya zuddha svabhAvane ja batAve che. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 (1) jIva tatva-nizcayanayathI chavanA avinAzI prANu, sukha, sattA, cetanya ane bodha che. arthAta svAbhAvika AnaMda satapaNuM svAnubhava tathA jJAna che. vyavahAranayathI chane daza prANa hoya che, tenA vaDe eka zarIramAM prANI chavatuM rahe che ane tenA bagaDavAthI te zarIrane choDI de che. te pAMca sparzanAdi IndriA , manabaLa, vacanabaLa, kAyadaLa, AyuSya, ane zvAsocchavAsa ema daza prANa che. (1) ekendriya jIvarUpa pRthvI, jala, agni, vAyu, vanaspatine cAra prANu hoya che. spazana Indriya, kAyadaLa, AyuSya ane zvAsa vAsa. (2) IyaLa Adi beInei cha prANuM hoya che--rasanA Indriya ane vacanabaLa adhika hoya che. (3) kIDI Adi triIndriyachAne nAka adhika hoya che, sAta prANa heAya che. (4) mAkhI Adi caturindriya jIne Akha adhika maLIne ATha prANa hoya che. (5) manarahita pacendriya samudranA keI sApa Adine karNa sahita nava prANa hoya che. (6) manasahita pacendri, deva, nArakI, mAnava, gAya, bheMsAdi pazu, mAchalI, mayurAdine daza prANa hoya che. (2) upagavALe-jenA dvArA jANavAmAM Ave tene upayoga kahe che. tenA bAra bheda che -matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryayajJAna ane kevalajJAna, kumatijJAna, kuzrutajJAna ane kuavadhijJAna ema jJAnopaganA ATha bheda che; darzane paganA cAra bheda checakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, kevaLadarzana. A bAra upayoga vyavahAranayathI bhedarUpe kahevAya che. tenuM vizeSa svarUpa AgaLa kahevAze enA vaDe saMsArI chanI eALakhANa thAya che. AtmA amUrtika padArtha che. te zarIramAM che ke nahi tenuM jJAna A vAta dekhIne karAya che ke kaI prANa sparzanuM jJAna rAkhe che ke nahi, rasane rasanA vaDe gaMdhane nAka vaDe, varNane AMkha vaDe, zabdane kaNa vaDe jANe che ke nahi athavA manathI vicAra kare che ke nahi. maDadAmAM A bAra upacAga Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 mAMthI kaI paNa upayoga heto nathI. kAraNa ke tyAM upayogane dharanAre AtmA rahyo nathI. nizcayanayathI vastutAe zAne paganA Abheda paNa nathI ane darzane paganA cAra bheda paNa nathI. zAnapayoga ane darzane paga eka eka ja che. te AtmAnA sahaja svAbhAvika guNa che. karmanA saMbaMdhathI bAra bheda thaI jAya che, eTalA mATe nizcayathI AtmAne upayoga zuddha jJAna, zuddha darzana che. . . . (3) amUrtika-nizcayanayathI jIvamAM nathI keI sparza, lUkha, cIkaNuM, halake bhArI, Tha, garama, narama ke kaThaNa, nathI keAI rasa khATo, mITha, tIkhe, kaho, ke kasAyale, nathI ke gaMdha, sugaMdha ke dudha nathI koI varNa sapheda, lAla, pILA, lIle ke kALe. eTalA mATe mUrtika puddagalathI bhinna amartika cidAkAra che. vyavahAranayathI A jIvane mUrtika kahevAya che. saMsArI jIvanI sAthe mUrtika karma pudagalane. meLApa dUdha ane pANInI mAphaka eka kSetrAgArUpa che. jIvane kAI paNa pradeza zuddha nathI. sarvAga pugala sAthe ekameka che. tethI tene mUrti kahevAya che. jema dUdha sAthe maLelA pANIne dUdha ane raMgathI maLelAne raMga kahevAya che tema mUrtika pugala sAthe maLelA jIva paNa mUrtika kahevAya che. (4) kartA che-A AtmA nizcayanayathI pitAnA ja jJAna darzanAdigaNanA pariNAmane kartA che. zuddha nizcayanayathI athavA savabhAvathI A AtmA rAgAdi bhAvane kartA nathI. kemake e ene svAbhAvika bhAva nathI. e aupAdhika bhAva che. jyAre karmono udaya heAya che, mehanIya karmane vipAka hoya che tyAre krodhanA udayathI krodhabhAva; mAnanA udayathI mAnabhAva, mAyAnA udayathI mAyAbhAva, labhanA udayathI labhabhAva athavA kAma ke vedanA udayathI kAmabhAva evI rIte thaI jAya che ke jevI rIte sphaTikamaNinI nIce lAla, pILu, kALuM kUla rAkhavAthI sphaTika lAla, pILuM, kALuM dekhAya che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 te samaye sphaTikane svaccha sapheda raMga DhaMkAI jAya che. AtmA svaya' svabhAvathI e vibhAvAnA kartA nathI, e namittika bhAva che--thAya che, maDhe che, pharI thAya che, kemake e sayAgathI thatA bhAva che. eTalA mATe ane azuddha nizrayathI AtmAnA bhAva kahevAya che. athavA AtmA azuddha nizcayathI teneA (vibhAvAne) kartA kahevAya che. evA bhAveza thavAthI AtmA apavitra, Adhulita, du:khamaya thaI jAya che. AtmAne pavitra, nirAkuLa, sukhamaya svabhAva viparItapaNe palaTAI jAya che. mATe tema thavu* STa'STa nathI. tevA na thavuM e ja AtmAne hitakAraka che. jema mATI raya melI, visa svabhAvI che mATe mATInA saye|gathI pANI paNa melu' ane visa svabhAvavALuM thaI jAya che tema meAhanIya karmAMnA rasa adhavA anubhAga milana phlurUpa ke AkuLatArUpa che te mATe tenA sayAgathI AtmAnA upayoga paNa malina, kluSita ke Akulita thaI jAya che. e bhAvAnuM nimitta pAmIne kavaNArUpa sUkSma pudgala je leAkamAM sarvatra bharapUra che. te khe cAIne svayaM AvIne baMdhAI jAya che. jJAnAvaraNAdirUpa thaine ka' nAmane dhAraNa kare che, jema garamInu nimitta pAmIne pANI svayaM varALarUpe badalAI jAya che tema kravA svayaM mukhya ke pApa karmarUpa badhAI jAya che. A 'dha paNa pUrva vidyamAna kANu zarIra sAthe thAya che. vastutAe AtmA sAthe thatA nathI. AtmA e DhanA (kArmANu) zarIra sAthe evI rIte rahe che ke jevI rIte AkAzamAM dhumADA athavA dhULakrATa phelAI jAya tyAre AkAzanI sAthe mAtra saMyoga thAya che. athavA eka kSetrAvagAharUpa sababa thAya che. AtmAe karma bAMdhyAM nathI, karma svayaM AvIne baMdhAyAM che. AtmAnA zuddha bhAva kevaLa nimitta che teA paNa vyavahAranayathI AtmA pudgalakamenA rtA athavA bAMdhavAvALA kahevAya che, evI rIte ja kuMbhArane ghaDAne manAvanAra, seAnIne kaDAneA banAvanAra, strIne rasAI anAvanArI, lekhakane patra lakhavAvALA, darajIne kapaDAM sIvanAra, kArI : Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 371 garane makAna anAvanAra kahevAya che. nizcayathI ghaDAne banAvanArI mATI che, ThaMDAne banAvanAra setu che, rasAIne banAvanAra anta pAnAdi sAmagrI che, patrane lakhavAvALI sAhI che, kapaDAne sIvanAra dvArA che. kuMbhArAdi dhruvaLa nimitta mAtra che. je vastu pAte kArUpa kuM thAya che tene tenA kartA kahevAya che, kartA ma` eka ja vastu hAya che. dUdha ja malAIrUpa pariNamyuM che tethI malAIneA karyAM dUdha che. suva ja DArUpa pariNumyuM che. tethI kaDAne kartA suvarNa che. mATI ja ghaDArUpa pariNamI che tethI ghaDAnA karyAM mATI che. kartAnA guNu svabhAva tenAthI banelA kAryamAM heAya che. jevI mATI tevA ghaDe, jevuM sA" tevuM karyuM, jevu" dUdha tevI malAI, jevu... satara tevu. tenAthI khaneluM kApaDa nimitta tha kAIka kAryAnAM acetana ja hoya che, krAITa kAryAnAM cetana ke cetana-acetana khate hAya che. garamIthI pANI varALarUpa thaI jAya che, varALathI megha thAya che. medha svaya pANIrUpa thaI jAya che, e sa kArTamAM nimitta kartA acetana ja che, havA zvAsarUpa thaI jAya che, emAM nimitta kartA cetananA yAga ke upayAga che. athavA kavaNA karUpa thaI jAya che temAM nimittakartA cetananA ceAga ke upacAga che. mATIne ghaDeA bane che emA nimitta kuMbhArane ceAga upayAga che tathA cADha Adi acetana nimitta paNa che. rasAI ane che temAM nimitta kartA strInA cAga upayAga che tathA cUlA, vAsaNa Adi acetana nimitta paNa che. jyAM cetana nimittattta ghaTa, patra, vAsaNa bhejanAdi banAvavAmAM thAya che tyAM vyavahAranayathI tene ghaTa, paTa, vAsaNa ke bheAjanAdinA kartA kahevAya che. jo nizcayathI vicAra karavAmAM Ave te zuddha AtmA AI paNa kAryanA nimitta kartA paNa nathI. jyAM sudhI saMsArI AtmAnI sAthe krarmAnA sacAga che, athavA krarmAMnA udaya varte che tyAM sudhI AtmAnA mana, vacana, kAyayeAga pravartItA (ca'caLa) rahe che athavA jJAnayeAga azuddha hoya che, rAgadveSa sahita ke kaSAyasahita hAya che. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37ra e ja roga ane upayoga nimittAkta che, enAthI karma baMdhAya che. enAthI ghaTAdi bane che. kuMbhAre gha banAvyo ema kahevAya che, paNa ghaDo banAvavAne manamAM saMkalpa karyo, zarIrane halAvyuM ane rAga sahita upayoga karyo tethI kuMbhArane yoga upaga ja ghaDAne nimittakartA che, AtmA nahi, sInA mane raseI banAvavAno saMkalpa ka, vacanathI koIne kAI lAvI rAkhavAnuM ke uThAvI javAnuM kahyuM, kAyAthI kaI lAvI laI gaI, rAgavALI jJAnakiyA karI tethI gA ane upayoga ja rasoI nimittakartA che. strIne zuddha AtmA nimittakartA paNa nathI. yoga ane upayoga AtmAnA vibhAva che. eTalA mATe azuddha nizayathI tene kartA AtmA kahevAya che, zuddha nizcayathI AtmA mana, vacana, kAyayogano tathA azuddha upagane kartA nathI yadyapiyegazakti-karma AkarSaNa-zakita AtmAnI che paraMtu te karmonA udayathI ja mana vacana kAyadvArA kAma kare che karmane udaya na hoya te kaMIpaNa halana-calanarUpa kAma na thAya. azuddha sarAga upayoga paNa kaSAyanA udayathI thAya che te AtmAne ravAbhAvika upayoga nathI. nizcayanayathI AtmAmAM nathI roganuM kArya ke nathI rAgaparUpa upaganuM kArya. eTalA mATe zuddha nizcayanayathI A AtmA kevaLa pitAnA zuddha bhAvane ja kartA che; parabhAna nathI te upAdAna ke mULa kartA, ke nathI te nimitta kartA. svabhAvanA pariNamanathI je pariNAma ke karma thAya che te pariNAma ke karmane te upAdAna kartA kahevAya che. jJAnasvarUpI AtmA che mATe zuddha jJAnepagane ja te upAdAna kartA che. ajJAnI jIva bhUlathI AtmAne rAgAdine kartA, sArAM khoTAM kAmane kartA athavA ghaTapaTa Adino kartA mAnIne ahaMkAra karIne duHkhI thAya che. huM kartA chuM, "huM katAM chuM evI buddhithI je potAnAM svAbhAvika karma nathI tene pitAnA ja karma mAnIne rAgadveSa karIne kaSTa pAme che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 jJAnI jIva kevala zuddha jJAna pariNatine ja peAtAne kartA mAne che. te mATe sa parabhAvenA ke parakArDsanA huM rtA chuM evA ahaMkArane karatA nathI. jo zubharAga thAya che te tene paNu mada kaSAyanA udaya jANe che. ne azubha rAga thAya che te tene pazu tIvra kaSAyanA uddaya jANe che, paNa peAtAnA svabhAva jANatA nathI, vibhAva jANe che. vibhAvane rAga, vikAra ke upAdhi mAne che ane evI bhAvanA rAkhe che A vibhAva na hoya teA ThIka, vItarAga bhAvamA ja pariNamana hoya te sAru. jema bALaka ramavAnA premI hAya che, tene mAtA pitA ke gurunA DarathI bhaNavAtuM kAma karavu paDe che, te bhaNe che paNu tenA premI nathI, premI ramatane ja che, tema jJAnI chava vItarAga Atmika zuddha bhAvanA premI che. pUrve bAdhelAM krame nA udayathI je bhAva thAya che te anusAra mana, vacana, kAya, varte che. ane te pasaMda karatA nathI. karmAMnA vikAra athavA nATaka samaje che ane jema khALaka bhaNavA pratye vairAgI (udAsIna) che tema nAnI vairAgI che. jJAnI AtmA, Asakti rahita heAvAthI, pApakAra karatAM chatAM pAtAne rmAM mAnatA nathI. mana, vacana, kAyAnuM DhAOmAtra jANe che. jo te gRhastha heAya, kuTumbane pAlatA hAya tA paNa te pAlavAno ahaMkAra karatA nathI. nAnI sa" vibhAvAne kRta jANIne tenAthI alipta rahe che. eka peAtAnA Atmika vItarAga bhAvAnA ja peAtAne kartA mAne che. samyagdarzananA apUrva mahimA che, je kAI nAnI AtmAne parabhAvano akartA samajaze te eka dina sAkSAt akartA thaI jaze. tenA yeAga ane upayoganI "caLatA maTI jaze tyAre te siddha paramAtmA thaI jaze. A tattvanI evI matalakha levI cAgya nathI ke jJAnI sarAga kArTane uttama prakAre nathI karatA, bhagADI devArUpe karatA haze, paNu ema nathI. jJAnI mana, vacana, kAyAthI sa kA yathA cAgya kharekhara karatA chatAM paNa huM kartA chuM evI mithyA aha'buddhi karatA nathI. A savA~ laukika prapacane ka`nA vikAra jANe Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 che, potAno svabhAva mAnatA nathI. kadAcita ajJAnInI apekSAe jJAnI kuTuMbanuM pAlana, japa, tapa, pUjA, pATha, viSayAga Adi mana, vacana, kAyAnAM zubhaazubha kArya uttama prakAre kare che, pramAda ke ALasathI karatA nathI, te paNa huM kartA chuM evA mithyAtvathI dUra rahe che. jema nATakamAM pAtra nATaka bhajavate chatAM te nATakanA khelane khela ja samaje che. te khelamAM karelAM kAryone pitAnA mUla svabhAva25 gaNato nathI. nATakane pAtra khela dekhADatI vakhate ja pitAne rAjA kahe che. te samaye paNa pitAnI mULa prakRtine bhUlatA nathI ane khelanI pachI te pitAnA mULarUpe ja vartana kare che. brAhmaNane putra pitAne brAhmaNa mAnato hovA chatAM khelamAM rAjAne pATha ghaNuM uttama rIte bhajave che chatAM huM rAjI thaI gayA ema mAnato nathI. saMsArane nATaka samajIne vyavahAra karavo e jJAnIne svabhAva che. saMsArane pitAnuM ja kArya samajavuM, ane vyavahAra karavo te ajJAnIne svabhAva che. eTalA mATe ajJAnI saMsArane kartA che, jJAnI saMsAranA kartA nathI. ajJAnI saMsAramAM bhramaNa karaze. jJAnI saMsArathI tvarAthI mukata thaI jaze. te zraddhAmAM ane jJAnamAM saMsAra kAryone AtmAnuM kartavya mAnatA nathI, kaSAyanA udayavaza lAcArI bharyuM kArya jANe che. (5) bhoktA che--jevI rIte nizcayanayathI A jIva pitAnA svAbhAvika bhAvane kartA che tevI rIte te pitAnA svAbhAvika jJAnAnaMda ke sahajasukhane bhoktA che. azuddha nizcayanayathI huM sukhI, huM du:khI e rAgadveSarUpa vibhAvane bhoktA che, vyavahAranayathI puNya pApa karmonA phaLane bhoktA che. huM sukhI, huM duHkhI e bhAva hanIya karmanA udayathI thAya che. rati kaSAyanA udayathI sAMsArika sukhamAM pratibhAva ane arati kaSAyanA udayathI sAMsArika duHkhamAM aprItibhAva thAya che. A azuddhabhAva karyajanita che. mATe svabhAva nahi paNa vibhAva che. AtmAmAM karmasaMyogathI A bhAva thAya che. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 tyAre AtmAnaMdanA sukhAnubhavanA bhAva DhaMkAI jAya che, eTalA mATe ema kahevAya che ke ezuddha nizcayanayathI te sukha duHkhane ektA che. bhojana, vastra, gAvuM, bajAvavuM, sugaMdha, palaMga Adi bAhya vastuone bhoga tathA sAtAdanIya asAtAdanIya karmane bhega vastutAe pugalanI dvArA pudgalane thAya che. jIvamAtra temAM rAgabhAva kare che tethI bhoktA kahevAya che. tyAM paNa mana, vacana, kAyAdhArA yoga tathA azuddha upayoga ja parapadArthane bheLavavAmAM nimitta che. jemAM eka lADu khAvAmAM AvyuM. lADu pudgalane te mukharUpI pugalathI cAvIne khAdhe, jIvAnAM pugala dvArA rasanuM jJAna thayuM. lADune bhega zarIrarUpI pagale karyo. peTamAM pavanaThArA pahoMce. jIne pitAnA azuddhabhAvaIndriyarUpI upayogathI jANyuM tathA khAvAnI kriyAmAM vegane kAmamAM lIdhe. je vairAgyasahita jANe te khAvAnuM sukha na mAne. jyAre rAgasahita khAya che tyAre sukha mAnI le che. eTalA mATe lADuno bhoga A cha karyo e mAtra vyavahAranayanuM vacana che. cha kevaLa mAtra khAvAnA bhAva ryA athavA ganI pravRtti karI ke yogazaktine prerita karI. evI rIte suMdara vastroe zarIrane zobhita karyuM, AtmAne nahi. tyAre A jIva pitAnA rAgabhAvane lIdhe huM sukhI thaye. ema mAnI le che. eka udAsa mukhavALI patinA paradezagamanathI dukhI strIne sudara vastrAbhUSaNa paherAvavAmAM Ave te zarIra zobhita. thaI jAya paraMtu te rAgarahita che, teno rAgabhAva te vastrAbhUSaNamAM nathI tethI tene te sukhano anubhava nahi thAya. eTalA mATe A vAta jJAnIoe svAnubhavathI kahI che ke saMsAranA padArthomAM sukha ke dukha meharAgadveSathI thAya che. padArtha te pitAnA svabhAvamAM ja hoya che, eka jagyAe pANI vaSI rahyuM che, kheDuta te varasAda dekhIne sukhI thaI rahyo che te samaye mArgamAM chatrI vagara cAlanAra eka sudara vastra paherele mAnava duHkhI thaI rahyo. nagaramAM ragenI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 vRddhi thatAM rogI duHkhI thAya che, ajJAnI lebhI vaidya-DaoNkaTara sukhI thAya che. eka ja rasoImAM jamavAvALA be puruSa che. jene IcchAnu. kuLa rasAI maLI che te sukhI thaI rahyo che, jenI IcchAthI viruddha rasaMI che te dukhI rahyo che. jevI rIte pugalane rtA pugala che tevI rIte pugalane upabhoga kartA pudagala che. nimitta kAraNa chavano roga ane upaga che. zarIramAM zaradI thaI, zaradIno upabhoga pugalane thaye, pudagalanI dazA palaTAI, jIvane zarIra upara mamatva che. rAga che, tethI teNe zaradInI vedanAne duHkha mAnI lIdhuM. jyAre garama kapaDuM zarIra upara oDhayu, zarIre garama WDAne upaga karyo. zarIranI dazA palaTAI, tyAre rAgI cha sukha mAnI lIdhuM. strIne upabhoga puruSanuM aMga, puruSano upaga strInuM aMga kare che. pudgala ja puka galanI dazAne pherave che. rAgabhAvathI rAgI strI puruSa sukha mAnI le che. eTale vizeSa rAga teTaluM vizeSa sukha ke teTaluM ja vizeSa dukha thAya che. eka mAnavane putra upara bahu ja adhika rAga che. te putrane dekhIne adhika sukha mAne che, te putrane viga thaI jAya che tyAre teTaluM ja adhika duHkha mAne che. je jJAnI ema samaje che ke huM vastutAe zuddha Atmadravya chuM, mAruM nija sukha mAre svabhAva che, huM te ja sAcA sukhane sukha samajuM chuM, tene bhoga mane hitakArI che, te saMsArathI vairAgI hovA chatAM jeTalA aMze kaSAyane udaya che teTalA aMze bAhya padArthonA saMga vicagamAM sukha dukha mAne che paNa ajJAnInI apekSAe te mAnavuM keTigaNuM ochuM hoya che. janane sArI rIte khAtAM chatAM paNa rasanA indriyathI rasanAsvAdane jANe che, athavA tRpti paNa mAne che, chatAM rasanA Indriya janita sukha pratye alparAgane kAraNe tene a5 ja (tuccha) mAne che. tevI rIte icchita padArtha khAvA nahi maLatAM a5rAgane lIdhe alpa ja dukha mAne che. vastu svabhAva e che ke jIva svabhAvathI sahajasukhane ja bhaktA che. kaSAyanA udayathI je vibhAvabhAva thAya Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 ' che tene lIdhe jIva potAnA AchA ke vadhAre ' kkSAyanA pramANamAM peAtAne sukha ke duHkhanA bhektA mAnI le che. hu bhAtA chuM' e vacana zuddha nizcayanayathI asatya che, paNu kaSAyanA udayathI thatA rAgabhAva bhAtA che. AtmA bhrAtA nathI. AtmA rAgabhAvane bheTatA azuddha nizcayathI kahevAya che ema mAnavu samyagajJAna che. paravastune ke karmAnA AtmAne bhoktA kahevA bilakula vyavahAranayathI che. jema AtmA ghaTapaTAdinA kartA vyavahAranayathI kahevAya che, tema mAtA paNa vyavahArathI kahevAya che. krarmAnA ujya jyAre thAya che, tyAre mane anubhAga kre rasa pragaTa thAya che; te ja kanA upabhAga che, te karmanA udayane pAnAmA mAnIne jIva peAtAne sukhI duHkhI mAnI le che. sAtAvenIyana udaya thatAM sAtAkArI padArthanA sabaMdha thAya che. rati nAkaSAyathI A! rAgI jIva sAtAnA anubhava kare che arthAt rAgasahita jJAne payeAgane sukha mAnI le che, asAtAvedanIyanA udayathI asAtAkArI padArthAnA sakhadha thAya che; jemake zarIramAM vAge che, te vakhate ati kaSAyanA udayasahita jIva dveSabhAvanA kAraNe peAtAne duHkhI mAnI le che. vastutAe karmI pudgala che te karmanA udaya athavA rasa ke vipAka paNa pudgala che. ghAtIya karmanA udya jIvanA guNAnI sAthe vikAraka thaIne jhaLake che. adhAtIya kramAMnA rasa jIvathI bhinna zarIrAdi parapadArtho upara thAya che. jemake jJAnAvaraNanA vipAkathI jJAnanuM e thavuM, darzanAvaraNanA udayathI aenanuM AchuM thavuM, meAhanIyanA udathathI viparIta zraddhA ke krodhAdi SAyeAnu thavu, atarAyanA uddezyathI AtmabaLanu AchuM' thavuM, AyunA yathI zarIranuM kAyama rahevu", nAmanA udayathI zarIranI racanA heAvI, gAtra 4'nA udayathI UMcI ke nIcI leAkamAnya ke leAkanindra zA thavI, vedanIyanA udayathI sAtAkArI ke asAtAkArI padArthAnA sAga thave. zunaye jIva Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 pitAnA sahajasukhane ja bhoktA che; parane bhoktA azuddhanaya ke vyavahAranayathI ja kahevAya che. (6) zarIrapramANu AkAradhArI che-nizcayanayathI jIvane AkAra lokapramANu asaMkhyAta pradeza che. tenAthI kadI cUta ke adhika thatA nathI. jIva amUrtika padArtha che, tethI tenA nathI TukaDA thaI zakatA ke nathI te keInI sAthe joDAIne moTo thaI zakato. tathApi jema jIvamAM karmane AkarSaNa karavAvALA gazakti che tema temAM saMkeca vistArarUpa thavAnI zakti paNa che. jema yogAzakti zarIra nAmakarmanA udyathI kAma kare che tema saMkeca vistAra zakti paNa zarIra nAmakarmanA udayathI kAma kare che. jyAM sudhI nAmakarmane udaya rahe che tyAM sudhI AtmAnA pradeza saMkucita thAya che ke phelAya che. jyAre nAmakarma nAza thaI jAya che tyAre AtmA aMtima zarIramAM je hoya che te ja rahI jAya che. tene saMkeca vistAra baMdha thaI jAya che. eka manuSya jyAre mare che tyAre tarata ja bIjA utpatti sthAna upara pahoMcI jAya che. vacamAM jatI vakhate eka samaya, be samaya ke traNa samaya lAge che tyAM sudhI pUrva zarIranI mAphaka AtmAne AkAra banI rahe che. jyAre utpatti sthAna para pahoMce che tyAre tyAM jevA pudgalane grahaNa kare che tenA samAna AkAra nAno ke mATe thaI jAya che. pachI jema jema zarIra vadhe che tema AkAra phelAto jAya che. zarIramAM ja AtmA phelAyo che bahAra nahi, e vAtane. anubhava vicAravAnane thaI zake che. ApaNane dukha ke sukhano anubhava zarIramAM ja thAya che, zarIrathI bahAra nahi. jo koI mAnavanA AkhA zarIramAM Aga lAge ane zarIranI bahAra paNa Aga hAya te te mAnavane AkhA zarIramAMnI AganI vedanAnuM duHkha thI zarIranI bahAranI AganI vedanA thaze nahi. je AtmA zarIranA Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 379 keI sthAnapara hoya, sarva sthAnapara vyApaka na hoya te je sthAna para jIva heAya tyAM ja sukhaduHkhano anubhava thAya. savage na thAya. paraMtu thAya che sarvAge, tethI chava zarIrapramANu AkAradhArI che. keIpaNa indriyadvArA mane padArthano rAga sahita bhoga karavAmAM Ave che. sarvAge sukhano anubhava thAya che. zarIramamANa rahevA chatAM nIce lakhelAM sAta prakAranAM kAraNathI AtmA phelAIne zarIrathI bahAra jAya che ane pAcho zarIra pramANu thaI jAya che. A avasthAne samuddaghAta kahe che. (1) vedanA -zarIramAM dukhanA nimittathI Atmapradeza kAMIka bahAra nIkaLe che. (2) kaSAya - dhAdi kaSAyanA nimittathI pradeza bahAra nIkaLe che. (3) mAraNatika -maraNanI DIvAra pahelAM kaIka jIvane pradeza phelAIne jyAM janma levAne che tyAM sudhI pahoMce che, sparza karIne pAchA Ave che, pachI maraNa thAya che. (4) vaikiyika -kriyika zarIradhArI potAnA zarIrathI bhinna khIjAM zarIra banAve che, temA AtmAne phelAvIne tenAthI kAma le che. (5) taijasa-(1) zubha taijasa-Ika tapasvI munine yAka durbhikSa ke rogane saMcAra dekhIne dayA AvI jAya tyAre tenA jamaNA ska dhamAMthI taijasa zarIranI sAthe AtmA phelAIne nIkaLe che. tenAthI kaSTa dUra thaI jAya che. (2) azubha taijasa-I tapasvIne upasarga paDavAthI ke AvI jAya, tyAre tene DAbA aMdhathI azubha taijasa zarIranI sAthe AtmA phelAya che ane te zarIra kapanA pAtrane (jenA pratye munine krodha Upaje hoya tene) bhasma karI de che tathA te tapasvI paNa bhasma thaI jAya che. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 . ( AhAraka -AI didhArI muninA mastakathI AhAraka zarIra bahu suMdara puruSAkAra nIkaLe che, tenI sAthe AtmA phelAIne jyAM kevalI ke zrutakevalI heya che tyAM sudhI jAya che, darzana karIne pAchuM Ave che, tethI muninA saMzaya maTI jAya che. (7) kevala -I arihaMta kevalanuM AyuSya alpa hoya che, ane bIje karmonI sthiti adhika hoya che, tyAre AyunI barAbara badhAM karmonI sthiti karavA mATe AtmAnA pradezolekavyApI thaI jAya che. () saMsArI che-sAmAnya rIte saMsArI jIvanA be bheda che. sthAvara, rasa. ekendriya pRthvI, jaLa, agni, vAyu vanaspatikAyanA dhAraka prANiyone sthAvara kahe che. tathA be IdhyithI paceDyiA paryata prANiyone trasa kahe che. vizeSamAM cauda bheda prasiddha che, jene jIvasamAsa kahe che. jIvonA samAna jAtIya samUhane samAsa kahe che. cauda chavasamAsa -1 ekendriya sUkSma evAM prANI AkhA lekamAM bharyA che ke je koIne bAdhaka nathI, tema keIthI bAdhA pAmatA nathI, svayamare che. 2-ekendriya khAdara je bAdhA pAme che ane bAdhaka che. 3-%Idriya, 4-trIyi, 5-caturindriya, ka-paMcendriya asaMsI (mana vagaranA) 7 pacendriya saMsI, e sAta samUha ke samAsa paryApta tathA aparyApta ema be prakAranA heya che. evI rIte cauda chavasamAsa che, paryApta aparyApta-jyAre A jIva peI yonimAM pahoMce che tyAre tyAM je pudgalene grahe che temAM AhAra, zarIra, Indriya zvAsocchavAsa, bhASA, mana banavAnI zakti aMtarmuhUrtamAM (48 miniTanI aMdara)thaI jAya che tene paryApta kahe che. jene A zaktinI pUrNatA avazya thavAnI che, paraMtu jyAM sudhI zarIra banavAnI zakti pUrNa nathI thaI zaktI tyAM sudhI tene nityaparyApta kahe che. je chamAMthI kaI paryApti pUrNa karI zakatA nathI ane eka zvAsa(nADInuM dhabakavuM)nA aDhAramA bhAgamAM marI jAya che tene dhyaparyApta kahe che. cha paryApti Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 381 AmAMthI ekendriya jIvone AhAra zarIra, Indriya, zvAsocchavAsa cAra hoya che. be indriyathI aNI paMcendriya sudhInAne bhASAsaMhita pAMca heya che. saMjJI paMcendriyane badhI chae heAya che. pudagalona. khalabhAga (kaThaNa bhAga) ke rasarUpa karavAnI zaktine AhAra paryApti kahe che, saMsArI jIvanI evI avasthAo heya che ke jyAM zedhavAthI te maLI zake te cauda hoya che jene mArgaNa kahe che. cauda mAgaNAo -gati, Indriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, lesyA, bhavya, samyaktva, saMsI AhAra. enA vizeSa bheda A prakAre che (1) cAra gati -naraka, tiryaMca, manuSya, deva. (ra) Indriya pAMca - spazana, rasanA, ghANa, cakSu, zrotra (3) kAya che-pRthvIkAya, jalakAya, agnikAya, vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAya. (4) yoga traNa -mana, vacana, kAya, athavA paMdarayoga-satya mana, asatyamana, ubhayamana, anubhayamana, satya vacana, asatya vacana, ubhaya vacana, anubhaya vacana, audArika, audArika mizra, kiyika, vekriyikamizra, AhAra, AhAraka mizra, kAmaNa. je vicAra ke vacanane satya ke asatya kAMI na kahevAya tene anubhaya kahe che. manuSya tiryacenA skUla zarIrane audArika kahe che. ene aparyApta avasthAmAM audyArikamiga kahe che. paryApta avasthAmAM audAriyoga hoya che. devonArakiyonA skUla zarIrane kiyika kahe che. ene aparyApta avasthAmAM kri yika mizrayoga hoya che, paryApta avasthAmAM vaijhiyiyoga hoya che. A harika samuddaghAtamAM je AhAraka zarIra bane che tenI aparyApta avasthAmAM AhAraka mizraga heya che, paryApta avasthAmAM AhArakaga heya che. eka zarIrane choDIne bIjA zarIrane prApta karatI vakhate vacamAMnI vigrahagatimAM kArmANacoga heya che jenA nimittathI AtmAnA pradeza Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 sakaMpa thAya ane karmonuM kheMcANa thAya. tene yoga kahe che. paMdara prakAranA evA yoga che. eka samayamAM eka coga hoya che. (5) veda traNa -strIveda, puveda, napuMsaka-jenAthI kamathI puruSabhoga, strIbhaga ke ubhaya bheganI IcchA thAya. (6) kaSAya cAra-dha, mAna, mAyA lobha. (7) jJAna ATha-mati, zruta, avadhi, mana:paryAya, kevala ane kumati, kukRti, kuavadhi. (8)saMyama sAta -sAmAyika, chede pasthApana, parihAravizuddhi sUkSmasAparAya, yathAkhyAta, dezasaMyama, asaMyama. (9) dazana cAra-cakSu, acakSu, avadhi, kevala. (1) vezyA cha- kRSNa, nIla, kApata, pItta, padma, zukala kapAyAnA udayathI ane mana, vacana, kAyAnA calanathI je bhAva zubha ke azubha thAya che tene batAvavAvALI cha lezyAo che, pahelI traNa azubha che, zeSa zubha che. ghaNuM ja khaTAbhAva azubhatama kRSNalesyA che. azubhatara nIla che, azubha kApata che. gheDA zubha bhAva pItalesyA che, zubhatara padma che, ane zubhatama zukala che. (11) bhavya be -jene samyakatva thavAnI gyatA che te bhavya, jenI yogyatA nathI te abhavya che. (12) samyaktva cha-upazama,kSapazama kSAyika, mithyAtva, sAsAdana, mizra. enuM svarUpa nIce jaNelA guNasthAnakanA mathALAmAM ju. (13) saMgI be--manasahita saMzI, sanarahita asaMsI (14) AhAra be-AhAra, anAhAra. je sthUla zarIrane banavA cogya pugalane grahaNa karavuM te AhAra, na grahaNa karavuM te anAhAra che. sAmAnya daSTithI A cauda mArgaNAo eka sAthe dareka prANImAM Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 383 maLI Ave che. jema daSTAMta mAkhI ane manuSyanuM laIe te A pramANe maLI Avaze. mAkhIne mAnavane. 1 | tiryaMcagati manuSyagati Indriya cAra indriya pAMca 3] trasakAya trasa kAya 4, vacana ane kAya mana, vacana ane kAya 5 | napuMsaka veda strI, puruSa, ke napusaka 6. kaSAya cAre kaSASa cAre 7 kumati kuzruta | ATheya jJAna hoI zake che asayama | sAteya samaya heI zake che | cahyuM ane acakSudarzana cAreya darzana heI zake che kRSNa, nIla, kApata lesyA | chae lesyAo hoI zake che bhavya ke abhavya keAI bhavya ke abhavya koI mithyAtva | chae samyaphava hoI zake che asaMsI saMzI 14 | AhAra ke anAhAra AhAra ke anAhAra cauda guNasthAna :-saMsAramAM magna thaI rahelAM prANI je mArga upara cAlatAM zuddha thaI jAya che te mArganI cauda sIDIo che. e sIDIone pAra pAmIne A jIva siddha paramAtmA thaI jAya che. e cauda varga ke darajajA che. bhAvanI apekSAe eka bIjAthI UMcA UMcA che. mehanIya karma tathA mana, vacana, kAya cogAnA nimittathI Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A guNasthAna banyAM che. AtmAmAM nizcayanayathI te nathI. azuddha nizcayanaya athavA vyavahAranayathI e guNasthAna AtmAmAM kahevAya che, mehanIyakarmanA mUla be bheda che. eka darzanamehanIya, bIju cAritra mehanIya darzana mohinInA traNa bheda che. mithyAtva, samyagamithyAtva ane samyaphata mehanIya. enuM kathana A adhyAyanI zarUAtamAM thaI gayuM che. cAritra mehanIyanA pacIsa bheda cheH cAra anaMtAnubaMdhI kaeNdha, mAna, mAyA, lebha-dIrghakALa sthAyI, kAThanatAthI maTe tevA, jenA udayathI samyagurzana ke svarUpAcaraNa cAritra pragaTa thatuM nathI tenA haThavAthI pragaTa thAya che te cAra apratyAkhyAnAvaraNa kaSAya-keTaloka kALa rahe tevA krodhAdi, jenA UdayathI eka deza zrAvakanuM cAritra grahaNa karI zakAtuM nathI te. cAra pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya-je krodhAdinA udayathI munine saMyama grahaNa karI zakAtuM nathI. cAra saMjvalana krodhAdi tathA navanekaSAya-ne =nahi jevAalpakaSAya hAsya, rati, arati, zoka, bhaya,jugupsA, strIveda, puveda, napuMsakaveda-enA udayathI pUrNa cAritra (yathAkhyAta) thatuM nathI. cauda guNasthAnakenAM nAma:- 1) mithyAtva, (2) sAsAdana (3) mizra, (4) avirata samyakatva, (5) dezavirata, (6) pramAvirata, (7) apramatavirata, (8) apUrvakaraNa, (9) anivRttikaraNa, (10) sUtmasAparAya, (11) upazAMtamUha, (12) kSINumeha, (13) soga kevalI jina, (14) ayoga kevalI jina. * (1) mithyAtva guNasthAna-jayAM sudhI anaMtAnubaMdhI kaSAya ane mithyAtvakamo udaya cAlu hoya che tyAM sudhI mithyAtva guNasthAna rahe che. A zreNimAM chava saMsAramAM lipta indriyone dAsa bahirAtma, AtmAnI zraddhA rahita, ahaMkAra mamakAramAM phasela rahe che zarIrane ja AtmA mAne che. prAye saMsArI cheva A zreNimAM hoya che Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zreNithI chava tatvajJAna pAmIne jyAre samyagadaSTi thAya che, tyAre anatAnubaMdhI cAra kaSAya tathA mithyAtvakarmane upazama karIne upazama samyagdaSTi thAya che. A upazama arthata udyane dabAvI devuM te eka aMtamuhUrtathI adhika thatuM nathI. upazama samyaphatvanA vakhatamAM mithyAtvakarmanAM pugalanA traNa vibhAge thaI jAya che-mithyAtva, samyagumithyAtva ane samyapha mehanIya. aMtamuhUrta pUruM thatAM pahelAM je ekadama anaMtAnubaMdhI kaSAyane ulya AvI jAya te mithyAtvano udaya na thAya tyAM sudhI A jIva, upazama samyaphathI pAmelA avirata samyaktvaguNasthAnathI paDIne, bIjA sAsAdana guNasthAnamAM rahe che. jo kadAcita mithyAtvane udaya Avyo te cothethI ekadama pahelA guNasthAnamAM AvI jAya che. je samyagRmithyAtvane udaya Ave to ethethI trIjA mizraguNasthAnamAM AvI jAya che. je upazama samyakatvane samyaktva mehanIyane udaya AvI jAya te upazama samyakatvane badale kSApazama ke vedaka samyakatva thaI jAya che. guNasthAna cothuM ja rahe che. (2) sAsAdane guNasthAna -AthethI paDavAthI thAya che. pachI mithyAtvamAM niyamathI AvI paDe che. ahIM cAritranI zithilatAnA bhAva heya che. (3) mizraguNasthAna -cothethI paDavAthI athavA pahelethI caDavAthI paNa thAya che. ahIM samyakatva ane mithyAtvanA mizra pariNama dUdha ane gALanA mizra pariNAmanA jevA thAya che. satya asatya bane zraddhA mizra rUpe hoya che. aMtarmuhUrta rahe che. pachI pahelAmAM Ave che ke cethAmAM caDhI jAya che. (8) avirata samyakatva:-A guNasthAnamAM upazama samyaphathI aMtarmuhUrta rahe che. kSapazama samyaphI vadhAre paNa rahe che. je anaMtAnubaMdhI kaSAya ane darzana mehanIyanI traNe prakRtione Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 kSaya karI de che te kSayika samyaktvI thAya che. kSAyika samyapha kadI chUTatuM nathI. kSapazama samyaphamAM samyakatva mohanIyanA udayathI malinatA thAya che. A zreNimAM A jIva mahAtmA ke aMtarAtmA thaI jAya che, AtmAne AtmArapa jANe che. saMsArameMkarmanuM nATaka samaje che. atIndriya sukhane premI thaI jAya che. gRhavAsamAM rahetAM, asi, maNi, kRSi, vANijya, zilpa ke vidyAkarmathI AjIvikA kare che, rAjyaprabandha kare che, anyAyI zatrunA damanane arthe yuddha paNa kare che. te vratone niyamarUpe pAlato nathI, mATe ene avirata kahe che. tathApi enAM cAra lakSaNa hoya che. (1) prazama-zAMtabhAva, (2) saMga-dharmAnurAga-saMsArathI vairAga,(3) anukaMpAdiyA (4) Astikaya-AtmA ane paralekamAM vizvAsa. A zreNivALAne e lesyAo hoI zake che. sarve saMjJI paMcendriya tiyaca, manuSya, deva, nArakI A A guNasthAnakane prApta karI zake che. A dazA mekSamArganuM praveza dvAra che. e pravezabhUmikA che. A guNasthAnane kALa kSAyika ke kSapazamanI apekSAe ghaNe che. (5) dezavirata-jyAre samyaphavI jIvane apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyane udaya hetuM nathI ane pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyane kSapazama ke mada udaya heAya che tyAre zrAvakanAM vratane pALe che. eka deza hiMsA, asatya, cerI, kuzIla ane parigrahathI virakta rahe che. pAMca aNuvrata tathA sAta zIlane pALatAM sAdhupadanI ja bhAvanA bhAve che. A cAritranuM varNana AgaLa karAze. A guNasthAnamAM rahetAM zrAvaka gRhakAryane kare che ane dhIre-dhIre cAritranI unnati karatAM karatAM sAdhupadamAM pahoMce che. ene kALa cheDAmAM zeDe aMtamuhUrta ane vadhAremAM vadhAre jIvanaparyata che. A zreNine paMcendriya saMjJI pazu tathA manuSya dhAraNa karI zake che. chaThThAthI mAMDI nIce jaNAvelAM badhAM guNasthAna manuSyane ja hoya che. (9) pramatavirata: jyAre pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyane upa Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 387 zama thaI jAya che tyAre ahiMsAdi pAMca mahAvratone pAlanAra mahAvatI mahAtmA thaI jAya che. hiMsAdine pUrNa tyAga che tethI mahAvatI che. tathApi A guNasthAnamAM AhAra, vihAra, upadezAdi karAya che tethI pUrNa Atmastha hotA nathI, ane kaMIka pramAda che. tethI tene pramatavirata kahe che, ene kAla atimuhUtathI adhika nathI. (7) apramattavirata -jyAre mahAvratI thayAnastha thAya che, bilakula pramAda heta nathI tyAre A zreNimAM hoya che. ene kAla paNa aMtarmuhUrtathI adhika nathI. mahAvratI pharI pharI A chaThThAthI sAtamA guNasthAna Avata, caDhato rahe che. hiDALAnI mAphaka chaTTethI sAtame ane sAmethI cha javuM AvavuM, AThame na jAya tyAM sudhI thayA kare che. AThamA guNasthAnathI be zreNiye che-eka upazama zreNi, bIjI kSapakazreNei, jyAM kaSAyone upazama karavAmAM Ave, kSaya karavAmAM na Ave, te upazama zreNi che, jyAM kaSAyane kSaya karavAmAM Ave te kSepakaNi che. upazama zreNi AThamA, navamA, dazamA ane agIAramA guNasthAnaka sudhI hoya che pachI niyamathI dhIme dhIme paDIne sAtamAmAM AvI jAya che. kSapakazreNinAM paNa cAra guNasthAna che. AThamu, navamu dazamuM ane bAramuM. kSapakavALe 11mAne sparza karatuM nathI, bAramAMthI teramAmAM jAya che. (8) apUrvakaraNa - ahIM dhyAnI mahAvatI mahAtmAnA apUrva uttama bhAva hoya che, zukala dhyAna hoya che, aMtarmuhUrtathI adhika kALa nathI. (9) anivRttikaraNa -ahIM dhyAnI mahAtmAnA bahu ja nirmaLa bhAva heya che, zukala dhyAna heya che. dhyAnanA pratApathI sUma lebha sivAyanA sarva kaSAcAne upazama ke kSaya karI de che. kALa aMtarmuhUrtathI adhika nathI. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 (10) sUkSmasAparAya:-ahIM dhyAnI mahAtmAne eka sUma lobhane ja ulya rahe che, teno samaya paNa aMtamuhUrtathI adhika nathI. (11) upazAtamehajyAre mehakama bilakula dabAI jAya che tyAre A avasthA aMtarmuhUrta mATe thAya che. yathAkhyAta cAritra athavA Adarza vitarAgatA pragaTa thAya che. (12) kSINameha -mehane bilakula kSaya, kSapakazreNidvArA caDhatAM, dazamA guNasthAnamAM thaI jAya che tyAre tyAMthI (dazamAmAMthI) sIdhe ahIM AvIne aMtarmuhUrta dhyAnamAM sthira thAya che. zukala dhyAnanA baLathI jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, ane aMtarAyakarmane nAza karI de che ane kevalajJAnane prakAza thatAM arihaMta paramAtmA kahevAya che. guNasthAna teramu thaI jAya che. (13) sagI kevalI jina:-arihaMta paramAtmA cAra ghAtiyAM karmone kSaya thavAthI anatajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya, anaMtadAna, anaMtalAbha, anaMtoga, anaMtaupabhoga, kSAyikasamyakatva kSAyika cAritra e nava kevala labdhiothI vibhUSita thaI janmaparyata A padamAM rahe che, dharmopadeza de che, vihAra kare che, IndrAdi bhaktajana temanI bahu bhakti kare che. (1) aAgI kevalI jina-arihaMtanA AyuSyamAM a, che, u, ba, lU e pAMca hasva (svara) akSaranA uccAra karavA jeTalA vakhata bAkI rahe tyAre A guNasthAna hoya che. AyuSyanA aMtamAM bAkInAM aghAtIya karma Ayu, nAma, gotra, vedanIyane paNa nAza thaI jAya che ane e AtmA sarva karma rahita thaIne siddha paramAtmA thAya che. jema zekelA caNuM pharI UgatA nathI, tema siddha paNa pharI saMsArI thatA nathI. cauda chavasamAsa, caudamAgaNa, cauguNasthAna, e sarve vyavahAra ke azuddhanayathI saMsArI chanAM heya che. jIva samAsa eka kAlanAM eka jIvane eka ja heya, vigrahagatine samaya Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 aparyAptamAM gabhita che. mAgaNA caudeya eka sAthe heya che je AgaLa dekhADI cUkyA chIe, guNasthAna eka jIvane eka samayamAM eka ja hoya, (8) siddha -sarva karma rahita siddha paramAtmA jJAnAnaMdamAM magna rahetA ATha karmonA nAzathI ATha guNa sahita zobhAyamAna rahe che. e ATha guNa A pramANe che:-zAna, darzana, samyaktva, vaya, samatva, avagAhanatva, agurulaghutva, avyAbAdhatva, arthAta sihomAM atIniyapaNuM che, IndriyothI grahaNayogya nathI. jyAM eka siddha virAjita che tyAM anya aneka siddha avagAha pAmI zake che, emAM kaI nIcaUMcapaNuM nathI. emAM koI bAdhA karI zakatuM nathI. te lenA agrabhAgamAM lekazikhara upara siddhakSetramAM sthira thAya che. (9) udarvagamana svabhAva -sarva karmothI rahita thavAthI siddhano AtmA svabhAvathI upara jAya che. jyAM sudhI dharmadravya che, tyAM sudhI jaIne aMte sthira thaI jAya che. anya saMsArI karmabaddha AtmAo eka zarIrane choDIne bIjA zarIramAM jAya che tyAre cAra vidizAo choDIne pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa, upara ane nIce e dizAodvArA sIdhA ke ghuTA khAIne jAya che, khUNAmAM trAMsA jatA nathI. sarva chAnI sattA bhinna bhinna rahe che. koInI sattA koI anyanI sAthe maLI zakatI nathI. jIvanI avasthAnA traNa nAma prasiddha che-bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA. pahelA traNa guNasthAnavALA jIva bahirAtmA che. avirata samyakatva cothethI mAMDIne kSINameha bAramA guNasthAna parvata chava aMtarAtmA kahevAya che. teramA ane caudamA guNasthAnavALAsakala athavA dehadhArI paramAtmA kahevAya che. siddha, zarIra eTale kalarahita-nikala paramAtmA kahevAya che. tatvajJAnIne ucita che ke bahirAtmApaNuM choDIne aMtarAtmA thaI javuM ane paramAtmapada prAptinuM sAdhana karavuM. A ja eka mAnavanuM ucca dhyeya Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. hevuM joIe. A jIva pitAnA ja puruSArthathI mukta thAya che. keInI mAtra prArthanA karavAthI muktino lAbha maLato nathI. * achavamAM pudagala, dharma, adharma, AkAza, kAla garbhita che. sparza, sa, gaMdha, varNamaya pudgalanA be bheda thAya che-paramANu ane skaMdha. avibhAgI pugalanA khaMDane paramANu kahe che. be athavA aneka paramANuo maLIne je vargaNa bane che tene skaMdha kahe che, audhonA bheda che. paNa tenA cha mULa bheda jANavA yogya che. cha audha bheda -NUlaskUla, sthUla, sthUlasUkSma, sUkSmaNUla, sUlama, sUkSmasUkSma, je skaMdha kaThaNa che, khaMDa thAya tyAre bIjI vastunA sAga vinA maLI zake nahi tevA che tene sthUlasthUla kahe che. jema lAkaDI, kAgaLa, vastra Adi. je aMdha pravAhI che alaga karatAM chatAM pharI bhegAM maLI jaI zake jema pANI, sarabata, dUdha Adi, tene sthUla kahe che. je skaMdha dekhavAmAM skUla dekhAya, paraMtu hAthathI grahaNa na thaI zake tene sthUlacUkSma kahe che jema taDake, prakAza, chAyA. je skaMdha dekhAvamAM na Ave paraMtu anya cAra IndriyothI grahaNa thaI zake tene sUkSmaNUla skaMdha kahe che, jema havA, zabda, gadha, rasa, je skaMdha bahu paramANuone skaMdha hoya paraMtu kAI IndriyathI grahaNa na thaI zake tene sukama kedha kahe che. jema bhASAvarga taijasavargaNa, manAvaNa, kArmANavaNa Adi je skaMdha sarvathI sUkSma hoya, jema ke be paramANune skaMdha heya, tene sUkSma dha kahe che. jIva ane pudagalane saMga ja saMsArI AtmAnI avasthAo che. sarva pugalano ja vistAra che. je pudgalane juduM kare to dareka jIva zuddha dekhAya tethI zuddha nizcayanayathI sarva jIva zuddha che. saMsAramAM jIva ane pudagala potAnI zaktithI cAra kAma kare che. cAlavuM, sthira rahevuM, avakAza pAmo, ane badalAvuM. dareka kArya upAdAna ane nimitta e be kAraNathI thAya che. jema senAnI aMguThInuM Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA upAdAna kAraNa setu' che paraMtu nimitta kAraNa seAnI ane tenAM AjAra vagere che. tevI rIte cAra kAmeAtu upAdAnakAraNu jIva pudgala che, nimitta kAraNu khIjA' cAra dravyeA che. gamanamAM sahakArI dha che, sthitimAM sahakArI adhama che, avakAzamAM sahakArI AkAza che, badalavAmAM sahakArI kAraNa kAladravya che. samaya, AvalI, paLa Adi nizcaya kAlanA paryAya che, tene vyavahArasAla kahe che. jyAre eka pudgalane paramANu maMdagatithI eka kAlANu eLagIne nikaTavartI kAlAjI upara jAya che tyAre samaya paryAya paidA thAya che. e samaceAthI AvalI ghaDI Adi kALa bane che. jo A chae dravye eka sthAna upara rahe che ane eka khIjAne sahAyatA de che chatAM mUla svabhAvamAM bhinna bhinna kAyama rahe che, kadI maLI jatAM nathI. kadI chatAM sAta thaI jatAM nathI ke pAMca thaI jatAM nathI. Asrava ane anya tattva kANu zarIranI sAthe jIvana pravAhanI apekSAe anAdi, tathA kema pudgalanA maLavA ane chUTavAnI apekSAe sAdi sa kha dha che. kANu zarIramAM je karma badhAya che tene badhAvavAvALA Asava ane baMdhatattva che. kramavAonuM madhanI sanmukha thavu tene Asrava ane baMdhAI javu tene "dha kahe che, e baMne kAma sAthe thAya che. je kAraNeAthI Asrava thAya che te ja kAraNeAthI baMdha thAya che. jema nAvamAM chidrathI pANI AvI ekaThuM thAya che tema vacana krAyanI pravRttidvArA karma Ave che ane baMdhAI jAya che. sAdhAraNa rIte ceAga ane kaSAya ja Asrava ane dhanAM kAraNu che. mana, vacana, kAyanA halanacalanathI AtmAnA pradezA sampa thAya che te vakhate AtmAnI ceAgazakti cAre taraphathI kaOva NuAone khecI le che. yAga tIvra hAya che tA 4 vaNAe adhika Ave che. yAgamada hAya tA AchI Ave che. ceAganI sAthe kyAyanA udya (krodha, mAna, mAyA, Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valara ke lebha e keI udaya) mizra rIte thAya che. tethI I vakhata ATha karmone cogya to koI vakhata sAta karmone vargaNAo kheMcAya che. jo kaSAyane bilakula raMga maLyo nathI letA, te mAtra sAtA vedanIya karmogya vargaNAo kheMcAIne Ave che. baMdhanA cAra bheda che. prakRtibaMdha, pradezabaMdha, sthitibaMdha ane anubhAgabaMdha.gothI ja prakRti ane pradezabaMdha thAya che. kapAyathI sthiti ane anubhAga baMdha thAya che. kaI kaI prakRtigya karma baMdhAya che athavA keTalAM baMdhAya che e prakRti ane pradezabaMdhane abhiprAya che. jevA vegathI karma Ave che tevA vegathI e baMne vAto bane che jemake jJAnAvaraNanAM amuka saMkhyAnAM karma baMdhAyAM ane darzanAvaraNanA amuka saMkhyAnA karma baMdhAyAM. krodhAdi pAyAnI tIvratA hoya che te AyuSya karma sivAya sAte karmanI sthiti adhika paDe che. keTalA vakhata sudhI karma jIvanI sAthe rahe che te maryAdAne sthitibaMdha kahe che. je kaSAya maMda hoya che te sAta karmonI sthiti ochI paDe che. kapAya adhika heya te narka AyunI sthiti adhika ane anya traNa AyukarmanI sthiti ochI baMdhAya che. kapAya mada hAya tyAre narka AyunI sthiti kAma ane anya traNa AyunI sthiti adhika paDe che. karmonuM phala tIvra ke maMda baMdhAvuM tene anubhAga baMdha kahevAya che. jyAre kaSAya adhika hoya che tyAre pApakarmomAM anubhAga vadhAre ane puNyakarmomAM anubhAga ocho paDe che. jyAre kapAyA maMda hoya che tyAre puNyakarmomAM anubhAga vadhAre ane pApakarmomAM anubhAga ocho paDe che. puNya pApa karma -ATha karmomAMthI sAtavedanIya, zubha Ayu, zubha nAma ne uccagetra puNyakarma che. jyAre asAtAdanIya, azubha Ayu, azubha nAma, nIcagAtra tathA jJAnAvaraNAdi cAra ghAtIya karma pApakarma che. peAga ane kaSAya sAmAnya rIte Astava ane baMdhanAM kAraNa che. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara Asrava ane budhanA vizeSa kAraNa pAMca che. mithyAtva,,avirati, pramAda, kaSAya ane yAga. * (1) mithyAtva pAMca prakAranAM che. sAcI zraddA na thAya ane jIvAdi tattvAnI mithyA zraddhA hAya te mithyAtva cheH enA pAMca prakAra che. ekAMtaH--mAtmA ane pudgalAdi byAmAM aneka svabhAva che. temAMthI eka ja svabhAva che ema Agraha karavA te ekAMta mithyAtva che. jema dravya mUla svabhAvanI apekSAe nitya che. paryAya badalAvAnI apekSAe anitya che. ema nitya--anityarUpa vastu che. tevI na mAnatAM evI haTha karavI ke vastunitya ja che. athavA anitya ja che te ekAMta mithyAtva che. athavA A saMsArI AtmA nizcayanayanI apekSAe zuddha che, vyavahAranI apekSAe azuddha che ema na mAnatAM tene sava thA zuddha ja mAnave! ke savathA azuddha ja mAnavA te ekAMta mithyAtva che. vinayaH--dharmanAM tattvanI parIkSA karyA vagara kutattva ane sutattva, tene eka sarakhAM mAnIne Adara karavA te vinaya mithyAtva che. jema pUjavA ceAgya vItarAga sana deva che. alpajJa rAgI deva pUjavA ceAgya nathI te paNa saraLa bhAvathI viveka vinA manenI bhakti karavI te vinaya mithyAtva che. jema AI suvarNa ane pittaLane samAna mAnIne Adara kare teA te ajJAnI ja gaNAya che. te suvanI jagAe pittaLa laIne gAya che. sAcI samyaktva bhAvarUpa AtmapratIti tene thaI zakatI nathI. ajJAna:--tattvane jANavAnA parizrama lIdhA vagara dekhA dekhI kAIpaNa tattvane mAnI levuM te ajJAna mithyAtva che. jema jalastAnathI dhama thAya che, ema mAnIne jalastAna bhaktithI karavuM ajJAna mithyAtva che. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 saMzaya sutatva ane kutarvane nirNaya na karo ane saMzayamAM rahevuM, kayuM yathArtha che kayuM yathArtha nathI evo eka nizcaya na karo te saMzaya mithyAtva che. keIe kahyuM rAgadepa chavanA che. keIe kahyuM pudagalanA che, baMnemAM yathArtha keNa che tene saMzaya rAkhavo te saMzaya mithyAtva che. viparItaH--jemAM dharma haiI zakato nathI tene dharma mAnI le te viparIta mithyAtva che, jema pazuyajJa kare temAM dharma mAnI le. (2) avirati bhAva:-tenA bAra bheda che, ane pAMca bheda paNa che. pAMca indriya ane manane vaza na rAkhavuM, tenA dAsa thaI rahevuM, tathA pRthvI Adi chakAya chanI rakSAnA bhAva na karavA ema bAra prakAranA avirata bhAva che. athavA hiMsA, asatya, corI kuzala ane parigraha mUcha e pAMca pApa avirati bhAva che. (3) pramAda-AtmAnubhavamAM dharmadhyAnamAM ALasa karavI te pramAda che, enA 80 bheda che. cAra vikathA cAra kaSAyapAMca Indriya sneha nidrA 80 cAra vikathA -strIthA, bhejanakathA, dazakathA, rAjakathA. rAga vadhAre tevI strIonA rUpa, saundarya hAvabhAva, vizvama, sAga, viyAganI carcA karavI te strIvikathA che. rAga vadhAranArI, bhejanenI sarasanIrasa khAvApIvAnI ke cavANuM AdinI carcA karavI te bhejane vikathA che. dezamAM lUMTaphATa, mArapITa, jugAra, cerI, vyabhicAra ke nagarAdinI suMdaratA saMbaMdhI rAgadveSa vadhAranArI kathA karavI te deza vikathA che. rAjAonA rUpanI, rANIonI vibhUtinI, senAnI, nekara, cAkarAdinI rAga vadhAranArI kathA karavI te rAja vikathA che. dareka pramAdabhAvamAM eka vikathA, eka kaSAya, eka Inika, eka sneha ane eka nidrAne udaya saMbaMdha thAya che, eTalA mATe Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391 prasAdanA 80 bheda thaI jAya che. jema puSpa sudhavAnI IcchA thavI. eka pramAdabhAva che. temAM bhojanathA (indriyabhAga sabadhI kathA bejanakathAmAM garbhita che), leAbhaSAya, ghrANu indriya, sneha ane nikA e pAMca bhAva sayukta che. krAryae kAI su Mdara vastu dekhavAmAM aMtarAya karyo tenA upara krApta karIne kaSTa devAnI icchA thaI. te pramAdabhAvathI bhAjanakathA, dha phlAya, cakSu indriya, sneha ane nidrA gati che. (4) kaSAya:--enA 25 bheda che je pahelAM gaNAvI cUkayA chIe. (5) ceAgaH--enA traNa ke padara bheda che, e paNa pahelAM gaNAvyA che. cauda guNasthAnAnI apekSAe Asrava madhanAM kAraNa:mithyAtva guNasthAnamAM mithyAtva, avirata, pramAda, pAya, cega pAMce kAraNa che ke jenAthI nA baMdha thAya che. sAsAdana guNusthAnamAM mithyAtva nathI. khAkInAM badhAM kAraNa che. mizradguNasthAnamAManaMtAnubaMdhI cAra kaSAya paNa nathI. mizrabhAva sahita avirata, pramAda, kaSAya ane yAga che. avirata samyaktva guNasthAnamAM mithyAtva, mizrabhAva ane ana MtAnubaMdhI kaSAya nathI. bAkInA kaSAya, avirati, pramAda ane ceAga che. dezavirata guNasthAnamAMHeka dezavrata haiAvAthI avirata bhAva kaIMka ghaTayo che tathA apratyAkhyAnAvaraNu kaSAya paNa chUTI gayA. che. zeSa avirata, pramAda, kaSAya ane yAga madhanAM kAraNa che. chaThThA pramatta guNasthAnamAM--mahAvratI heAvAthI aviratabhAva bilakula chUTI gayA che, tathA pratyAkhyAnAvaraNu kaSAya pazu rahyA nathI. bAkInA pramAda, kaSAya ane ceAga rahyA che. apramata guNasthAnamAMH-pramAdabhAva rahyo nathI. mAtrakaSAya ane cega che. apUrva karaNamAM paNu kaSAya ane ceAga che paratu ati maMda che. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 anivRttikaraNa navamA guNasthAnamAM-hAsya, rati, arati, zAka, bhaya, jugupsA nekaSAya nathI. saMjvalana cAra kaSAya ane traNa veda ati maMda che. sUkSma sAMparAyamAM kevala sumameha kaSAya ane roga che. upazAMtamUha, kSINameha tathA sayoga kevalI jina e traNa guNasthAnamAM kevalaga che. caudamAmAM roga paNa raheto nathI. e pramANe baMdhanA kAraNabhAva ghaTatA jAya che. karmonAM kala kevI rIte maLe che -karma baMdha thaI cUke che tyAra pachI keTaleka samaya tene pAkatAM lAge che. e samayane AbAdhA kAla kahe che. je eka kaDADI sAgaranI sthiti paDe to eka so varSa pAkavAmAM lAge che. e hisAbe ochI sthitimAM ocho samaya lAge che. keIka karmonI AbAdhA eka palakamAtra samaya ja hoya che, baMdhAyA pachI eka AvalI pachI udayamAM Ave che. vipAka kALa pUro thAya tyAre je karmanI jeTalI sthiti heya te sthitinA jeTalA samaya (instants ke minutest moments) thAya teTalA samayamAM te karmanA amuka amuka dha vaheMcAI jAya che. te vahecaNImAM pahelA pahelA samayamAM adhika paramANuonA skaMdhe ane pAchaLa pAchaLanA skaMdhamAM zeDAM ceDAM karmaparamANuo Ave che. chellA samayamAM sarvathI ceDAM paramANu Ave che. A vahecaNI (distribution)ne anusAra je samaye jeTalA karma paramANu ulyamAM Ave che teTalA karma avazya kharI jAya che, chUTI jAya che. je bAhya dravya, kSetra, kALa, bhAva anukuLa heya te phaLa pragaTa karIne kharI jAya che nahi te phaLa dIdhA vagara kharI jAya che. jema keIe kriodha kaSAyarUpI karma 48 miniTanI sthitinuM bAMdhyuM ane eka miniTa pAkavAmAM lAgI tathA 4700 karma che. te te karma 47 miniTamAM vahecAI jAya che. jema 500, 400, 300, 200, 100 ityAdi rUpathI e ke kaSAyane skaMdha evA hisAbathI kharI jaze. pahelI miniTamAM 500 pachI 400 ityAdi jo eTalI vAra koI ekAMtamAM Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3669 besIne sAmAyika karI rahyo hoya to chodhanuM nimitta na hovAthI krodhanA phalane pragaTa karyA vagara e karma kharI jAya che. jo keIka krodha karmonuM baLa tIvra heya te kaIka TheSabhAva kaI para AvI jAya, je maMda hoya te kaMI paNa bhAvomAM vikAra thaze nahi. badhAelAM karmomAM parivartana -eka vakhata kane baMdha paDI gayA chatAM temAM traNa avasthAo pachIthI thaI zake che. saMkramaNa pApakarmane puNyamAM ane puNyane pApamAM badalI devuM te, utkarSaNa karmonI sthiti athavA anubhAgane vadhArI devo te, apakarSaNa-karmonI sthiti ane anubhAga ghaTADI devo. jo ke pApakarma karI cUkyo che, ane te enuM pratikramaNa (pazcAtApa) ghaNA zuddhabhAvathI kare to pApakarmane badalI nAMkhI puNyarUpa karI zake che athavA pApakarmanI sthiti ane anubhAga ghaTI zake che. jo keIe puNyakarma bAMdhyuM hoya pachI te pazcAtApa kare ke meM ATalIvAra zubhakAmamAM gALI tethI mAre vyApAra karavAne vakhata jato rahyo te e bhAvathI bAMdheluM puNya karma pApakarmarUpa thaI jAya che, athavA puNyakarmane anubhAga ghaTI jAya che ane sthiti ghaTI jAya che. jema auSadhi khAvAthI bhajananA vikAra maTI jAya che, ochA thaI jAya che ane baLa vadhI jAya che tema pariNAmo dvArA pahelAnA pApa ke puNyakarmamAM parivartana thaI jAya che, eTalA mATe buddhimAna puruSe sadA sArAM nimittamAM-sat saMgatimAM keI eka sAcA gurunA zaraNamAM rahIne potAnA bhAvene ucca banAvavA mATe dhyAna ke svAdhyAyamAM lIna rahevuM joIe. kusaMgatithI ane kumArgathI bacavuM joIe. bhaviSyanA Ayukamane badha kevIrIte thAya che ApaNe manuSyone mATe A niyama che ke vartamAna bhogavAtA AdhunI jeTalI 'sthiti hoya tene be tRtIyAMza bhAga vItyA pachI pahelIvAra atamuhUrta mATe na AyuSya baMdha karavA yogya kALa Ave che. pharI be Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyAMza vItyA pachI bIjIvAra pharI be tRtIyAMza vItyA pachI trIjIvAra evI rIte be tRtIyAMza kALa pachI ATha vAra evo avasara Ave che. je eTalAmAM paNa na baMdhAya te maratA pahelAM te ghaNuM karIne AyuSya karma baMdhAya che. mekSe janAra te na ja bAMdhe, madhyama lesyAnA pariNAmethI Ayu baMdhAya che. evAM pariNAma e AyubaMdhanA kAlamAM na thAya to Ayukarma baMdhAtuM nathI. eka vakhata baMdhAyA pachI bIjIvAra pharI baMdha kALa Ave tyAre pahelAM bAMdhelI AyunI sthiti ochI ke adhika thaI zake che. jema ke mAnavanuM 81 varSanuM AyuSya hoya te nIce pramANe ATha vAra AyubaMdhane kALa Ave, (1) 54 varSa vItyA pachI 27 varSa zeSa rahe tyAre (2) 7ra 9 che (3) 78 i . 3 che che (4) 80 + + + 2 = = (5) 80 varSa ane ATha mAsa vItyA pacha4 mAsa, (6) 80 5 10 20 dina vItyA pachI 40 dina zeSa rahe (7) 80, 11 ,16, 16 kalAka vItyA pachI 13 dina 8 kalAka zeSa rahe tyAre (8) 80 ba 11 25, 14, , , kadina - 10 kalAka zeSa rahe tyAre saMvara ane nirA tA.. AtmAne azuddha thavAnAM kAraNa Asava ane baMdha che, e kahevAI cUkayuM che. jo ke karma pitAnI sthitinI aMdara phaLa daIne ke dIdhA vagara kharI jAya che tathApi ajJAnI mithyAdaSTijIva kadI paNa rAgadveSa mAha vagara rahetA nathI tethI dareka samaye karmone baMdha karatA ja rahe che. ajJAnIne karmanI nirjarA hAthInA snAnanI mAphaka heya.che. jema hAthI ekavAra te sUMDhathI pitAnIumara pANI nAkhe che, pachI dhULa nAkhe che tema ajJAnIne eka tarapha te karma khare che bIjI Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 tarapha karma baMdhAya che. ajJAnIne je sukha ke duHkha thAya che, athavA zarIra, strI, putra, dhana, parivAra, parigrahane saMbaMdha thAya che temAM te Asakta rahe che sukhamAM bahu ja rAgI, dukhamAM bahu ja TheSI thaI jAya che. e mATe ene navIna kamene baMdha tIvra thaI jAya che. jJAnI samyagdaSTi chava saMsAra zarIra ane bhogethI vairAgI hoya che. te puNyanA udayamAM ane pApanA udayamAM samabhAva rAkhe che, Asakta thatA nathI. tethI tene karma khare che ghaNuM, tathA sukhamAM alpa rAga ane dukhamAM alpa DeSa hovAthI navIna kamene baMdha cheDe thAya che. cauda guNasthAnemAM upara caDhatAM jeTalAM baMdhanAM kAraNuM khase che teTalo teTalo je baMdha pahelAM thato hato tene saMvara thaI jAya che. tathA jJAnI samyagdaSTi eTale eTale Atmamanano ke AtmAnubhavane abhyAsa kare che teTale teTalo te ratnatraya bhAvathI adhika karmonI nirjarA kare che karmonI sthiti ghaTatI jAya che; pApakarmane anubhAga ghaTato jAya che, pApakarma bahu ja tvarAthI kharI jAya che. puNyakarmamAM anubhAga vadhI jAya che ane e paNa phaLa daIne ke phaLa dIdhA vagara kharI jAya che. je bhAvathI karma baMdhAya che tenA virodhI bhAvathI karma kAya che. Asavane virodhI saMvara che. mithyAtvathI AvatAM karmo rokavA mATe samyagdarzananI prApti karavI joIe. aviratikArA AvatAM karmo rokavA mATe ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane parigraha tyAga e pAMca vratane abhyAsa karavo joIe. pramAda rikavAne mATe cAra vikathAone tyAga karIne upayogI dhArmika ane parepakAramaya ke AtmahitanAM kAryomAM citta rokIne rahevuM joIe. kaSAyone TALavA mATe AtmAnubhava ane zAstra paThana ke manana, taravavicAra, kSamAbhAva, mAIvabhAva, AvabhAva, sateSabhAvano abhyAsa karavuM joIe. pegene jItavA mATe mana, vacana kAyAne Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthira karIne AtmadhyAnane abhyAsa karavA joIe. saMvaratatvanuM sAmAnya kathana A prakAre che. vizeSa vicAra e che ke je pitAnuM sAcuM hita karavA cAhe che teNe pitAnAM pariNAmonI parIkSA sadA karavI joIe. traNa prakAranA bhAva nA hoya che. azubhapaga, zubhepaga, zuddhopAga. azubhepagathI pApakarmane, zubhapayogathI puNyakarmane baMdha thAya che. paraMtu zuddhopayogathI kamene kSaya thAya che. eTalA mATe vivekIne ucita che ke azubha upayogathI bacIne zubhapayogamAM rahevAne abhyAsa karo. pachI zubhepagane paNa haThAvIne zuddhopayogane lAvavA prayatna karaze. jJAnIe paNa sadA jAgRta ane puruSArthI rahevuM joIe. jema zAhukAra pitAnA gharamAM corene praveza Icchato nathI, pitAnI saMpattinI rakSA kare che tema jJAnIe baMdhakAraka bhAthI pitAnI rakSA karatAM rahevuM joIe. ane je je azubha bhAvenI Teva paDI gaI hoya tene niyama ke pratijJAkArA dUra karatA javuM. jugAra ramavAnA, pattAM ramavAnA, copATa khelavAnA, zetaraMja khelavAnA, bhAMga pIvAnA, tamAku pIvAnA, aphINa khAvAnA, vezyAnAca dekhavAnA, ochu toLavAnA, mApavAnA,corIne mAla kharIdavAnA adhika be lAdavAnA, beTI sAkSI devAnA, beTA dastAveja lakhavAnA, kharImAM beTI meLavIne kharI kahI vecavAnA, divase sUvAnA, aLagaNa pANI pIvAnA, rAtribhUjana karavAnA, vRthA bakavAda karavAnA, gALa sahita bolavAnA, asatya bhASaNanA, parane ThagavAna Adi je je bhUlathI bharelA bhAva pitAnAmAM thAya che tene tyAga karatA javuM, tethI tene tyAga karavAthI je pApano baMdha thato hato te rokAI jAya che. pratijJA ke niyama karavo e azubhabhAvothI bacavAno ghaNe uttama upAya che. jJAnI bheda vijJAnathI AtmAne sarva rAgAdi parabhAvathI bhinna anubhava kare che. siddhasama zuddha chuM e eno e anu Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 bhava parama upakArI thAya che. A zuddha bhAvenI tarapha vaLelA bhAvanA pratApathI tene navIna kamene saMdhara ane jUnAM karmonI nirjarA thAya che. siddhAMtamAM savAranAM sAdhana vrata, samiti, kRmi, daza dharma, bAra bhAvanA, bAvIsa pariSahajya, cAritra tathA tapa batAvyAM che, ane nirjarAnuM kAraNa tapa karyuM che. e badhAnuM kaIka varNane AgaLa karavAmAM Avaze. vastutAe tAtparya e che ke jeTalAM jeTalAM zuddha Atmika bhAvanAM manana ane anubhava vadhatAM jAya che teTalo teTale. navIna karmone saMvara ane jUnAM kamene kSaya thatA jAya che mekSa tarava, sAtamu tattvabhekSa che. jyAre dhyAnanA baLathI AtmA sarva karmothI chUTI jAya che. tyAre te ekale eka AtmadravyarUpe pitAnI sattAmAM rahe che tene ja mekSitatva kahe che. mokSa prApta AtmA siddhAtmA kahevAya che te parama kRtakRtya paramAtmArUpathI potAnA jJAnAnaMdane bhogavatA rahe che. vyavahAranayathI chavAdi sAta tattvanuM svarUpa sakSepathI kahyuM che ke jethI sahajasukhanA sAdhakane paryAyanuM jJAna thAya. roganuM nidAna ane upAya vidita thAya. nizcayanayathI A sAta tamAM kevala be ja padArtha che-jIva ane ajIva, temAMthI ajIva tyAgavA gya che, jIva padArthamAM pitAne eka zuddha jIva ja grahaNa karavA egya che. evuM jANavuM tathA zraddhAna karavuM nizcayanayathI samyaphatva che. jIva ane karmane, saga eja saMsAra che. jIva ane karmano saMgAthI ja Asava,baMdha, saMvara, nirA, mokSa pAMca tattva bane che. jema sAkara ane mAvAnA saMbaMdhathI pAMca prakAranI miThAI banAvI hoya te vyavahAramAM te miThAIne paDA, baraphI, gulAbajAMbu Adi aneka nAma devAya che paraMtu nizcayathI temAM be ja padArtha che. sAkara ane Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 mAvo. evI rIte AsavAdi pAMca tattamAM jIva ane karma be che. temAMthI bhinna anubhava karavo te ja samyagdarzana che. sAta tanuM zrehAna vyavahAra samyagdarzana che. tevI rIte sAcA deva, sAcAM zAstra, sAcA gurunuM zraddhAna paNa vyavahAra sakhyadarzana che. deva, zAstra, gurunI sahAyatAthI padArthonuM jJAna thAya che ane vyavahAra samyaktvanuM sevana thAya che. saMsArI jIvomAM je doSa prApta hoya che te deSa jemAM na hoya te satadeva che. ajJAna ane kaSAya e deSa che. jemAM te na hoya, arthAta je sarvajJa ane vItarAga hoya te sata deva che. A lakSaNa arihaMta ane siddha paramAtmAmAM maLe che. pahelAM kahevAI gayuM che ke teramA ane caudamA guNasthAnavatI arihaMta kahe che ane sarva karma rahita AtmAne siddha kahe che. e ja Adarza che athavA e ja namUne che. jina samAna ApaNe thavuM che. tethI tene ja pUjanIya deva mAnavA joIe. arihaMtadvArA pragaTa thayelo dharmopadeza je jaina AcAryo dvArA graMthamAM lakhAyela che te sazAstra che. kemake tenuM kathana ajJAna ane kaSAyone maTADavAne upadeza de che. e zAstromAM eka sarakhuM kathana che, pUrvApara virodhI kathana nathI. e zAstro anusAra cAlIne je mahAvatI ajJAna ane kSAne maTADavAnAM sAdhana kare che te ja saguru che. AvI rIte deva, zAstra, gurunI zraddhA karIne vyavahAra samyaphavI thavuM egya che. vyavahAra samyakatvanA sevanathI nizcaya samyaktva prApta thaze. eTalA mATe cAra kartavya nitya karavAM ucita che. (1) devabhakita, (2) gurusevA, (3) svAdhyAya, (4) sAmAyika. eja cAra auSadhi che ke jenA sevanathI anaMtAnubaMdhI kaSAya ane mithyAtva karmanuM bala ghaTe che. mATe zrI jinendradeva arihaMta siddhanI stuti nitya karavI joIe. bhAvane joDavA ekAgra karavA mATe arihatenI dhyAnamaya mRti paNa sahAyaka che. tethI mUrti dvArA dhyAnanA bhAvanAM darzana karatAM Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 guNAnuvAda karavAthI buddhi upara zuddha bhAvarUpI AdarzanI chApa paDe che. saMsAra avasthA tyAgavA yogya ane mekSa avasthA grahaNa cogya bhAse che. mATe mUrtinA sAgathI athavA mUrtinA saga vinA jema saMbhava heya tema arihaMta siddhanI bhakita Avazyaka che. gurusevA paNa bahu ja jarUrI che. guru mahArAjanA zaraNamAM besavAthI, temanI zAMtamudrA dekhavAthI, temanI pAsethI dharmopadeza levAthI buddhi upara bhAre asara thAya che. guru vastutAe ajJAnarUpI roga maTADavA mATe jJAnarUpI aMjana zalAkAthI aMjana Aje che. jethI ataraMga jJAnacakSu khulI jAya che jema pustake hevA chatAM skUla ke kelejomAM zikSaka ke phesarenI jarUra paDe che, te vinA pustake marma samajamAM AvatA nathI, tevI rIte zAstro hovA chatAM gurunI AvazyaktA che. guru tatvanuM svarUpa evuM samajAve che ke te tarata ja samajamA AvI jAya che. eTalA mATe gurumahArAjanI sagati karIne jJAnane lAbha karavo joIe. temanI sevA vaiyAvRtya karIne pitAne janma saphaLa mAnavo joIe, sAcA guru tAraNataraNa thAya che pote bhavasAgarathI tare che ane ziSyone paNa pAra tAre che. je gurune sAkSAta joga na hoya te nityaprati temanA guNonuM smaraNa karIne temanI bhakti karavI joIe. trIjuM nityakAma e che ke zAstrone bhaNavAM joIe. jinavANIne bhaNavAthI jJAnanI vRddhi thAya che, pariNAma zAMta thAya che. buddhi upara tatvajJAnanI asara paDe che. ghaNe sAre lAbha thAya che. zAstronI carcA ane mananathI karmane bhAra halako thaI jAya che. je zAstrothI tane bodha thAya, jethI adhyAtmajJAna vizeSa pragaTa thAya, te zAstrono vizeSa abhyAsa kara joIe. zuM kAma e che ke prAtaHkAla, saMdhyAkAla ane madhyAhnakAla e traNa vAra be vAra ke eka vAra ekAMtamAM besIne sAmAyika karavI Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 joIe. jeTalI vAra sAmAyika kare teTalI vAra sarvathI rAgadeva cheDIne nizcayanayathI AtmAne siddhasama zuddha vicAravuM joIe, dhyAnano abhyAsa karavo joIe, devapUjA, gurubhakti, zAstra-svAdhyAya, ane sAmayika e cAra kAmane nitya zraddhA bhAva sahita karatA rahevAthI chapira svAmitva rAkhavAthI, nItipUrvaka AcAra karavAthI, saMsAra zarIra ane bega pratye vairAgya rAkhatA rahevAthI ekAeka e samaya AvI jAya che ke sAmAyikanA samaye pariNAma eTalAM nirmaLa ane AtmapremI thaI jAya che ke anaMtAnubaMdhI kaSAyane ane mithyAtvane upazama thaIne upazama samyakatvane lAbha thaI jAya che. abhyAsa karavAvALAne A namaskAra maMtra upara dhyAna rAkhavuM joIe. pAno rihaMtALa - sAta akSara namo siddhALa -pAMca akSara paNo sAcariyALa-sAta akSara pAMtrIsa akSara pAmo kAyA- sAta akSara amo Dhora saMgrahU-nava akSara artha-A lokamAM sarva arihaMtane namaskAra he, A lokamAM sarva siddhone namaskAra he, A lekhamAM sarva AcAryone namaskAra he, A lekamAM sarva upAdhyAyane namaskAra he, A lekamAM sarva sAdhuone namaskAra he. mahAvratI sAdhuomAM je saMghanA guru heya che temane AcArya kahe che. je sAdhu zAstronuM paThana-pAThana mukhyatAthI karAve che temane upAdhyAya kahe che. bAkInA sAdhu saMjJAmAM che. 108 vIra pAMtrIsa akSarene namaskAra maMtra jape athavA nIce lakhele maMtra jape. "tsidAvAvAyAdhu nama:"seLa akSarI sarasiddha- cha akSarI Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 tisArapAMca akSarI zakuMta -cAra akSarI siddha, , soheM-be akSarI -eka akSarI je samaye samyagdarzanane prakAza thAya che tyAre jANe sUryanA kiraNane prakAza thAya che; sarva ajJAna ane mithyAtvanuM aMdhAruM ane anyAya cAritrane abhiprAya nAsI jAya che. samyagdarzananA pragaTavAthI ratnatraya pragaTa thAya che. jJAna samyajJAna thAya che ane svarUpAcaraNacAritra anaMtAnubaMdhI kaSAyanA upazamathI pragaTa thaI jAya che. samyakatvanA pragaTavAnA samaye svAnubhavadazA thAya che, te samaye apUrva atIndriya Anandane lAbha thAya che te sahajasukhane baMdha thatAM ja sArI rIte anubhava thatAMja Indriyasukha tuccha che evI pratIti dRDha thAya che. samyapha thatAM ja te saMsAranI tarapha pITha daI de che ane mekSanI sanmukha thaI jAya che. tyAra pachInI samyaphavInI sarva kriyAo evI hoya che ke je AtmonnatimAM bAdhaka hetI nathI. te pitAnA AtmAne pUrNa brahma, paramAtmarUpa vItarAgI jJAtA daSTA anubhava kare che. sarva mana, vacana, kAyAnI kriyAne karma pugalajanita jANe che. jo ke te vyavahAramAM yathAgya potAnI padavIne anusAra dharma, artha kAma tathA mekSa puruSArthonI siddhi kare che tathApi te ema jANe che ke A sarva vyavahAra AtmAne svabhAva nathI, karmanuM nATaka che. mana, vacana, kAyAnI gupti nahi rahevAthI svAnubhavamAM sadA ramaNa na thavAthI, karavuM paDe che. te samyakatvI vyavahAra cAritrane paNa tyAgavA yogya vikalpa jANe che. joke tene manane rokavA mATe vyavahAra cAritranuM zaraNu levuM paDe che te paNa te tene tyAgavA gya ja samaje che. jema upara javA mATe nisaraNuMnI jarUra paDe che paraMtu caDhavAvALo sIDIthI kAma letAM chatAM sIDIne tyAgavA gya ja samaje che ane jyAre pahoMcI jAya che tyAre Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIDIne tyAgI de che. samyaphavI pitAnA AtmAne nathI badhamAM dekhAto ke nathI tene mekSa thayo che ema jANate. te AtmAne Atma dravyarUpa zuddha siddhasama ja jANe che. baMdhamAkSanI sarva kapanA mAtra vyavahAra che. karmanI apekSAthI che. AtmAne svabhAva baMdha ane mekSanA vikalpathI rahita che. nizcayanayathI AtmA AtmArUpa ja che. AtmA ja samyagdaza tarapa che. jyAre nizcayanayathI manana thavAmAM pramAda Ave che tyAre sAdhaka vyavahAranayathI sAta tenuM manana kare che athavA devapUjA, gurubhakti, svAdhyAya tathA sAmAyikano AraMbha kare che. A vyavahAra sAdhana karatAM chatAM paNa samyaphalhInI daSTi nizcayanaya upara rahe che. jyAre nizcayanayanuM AlaMbana le che tyAre zuddha AtmAnuM ja manana kare che jyAre manana karatAM karatAM svAtmAnubhavamAM pahoMcI jAya che tyAre nizcaya tathA vyavahAra baMne pakSa chUTI jAya che. samyaphaGI sadA sukhI rahe che. tene sahajasukha svAdhIna hevAthI jyAre cAhe tyAre maLI jAya che. sAMsArika sukha ke duHkha tenA manane samyakatvathI patita karatuM nathI. te tene chAMyaDA ane taDakA samAna kSaNabhaMgura jANIne temAM mamatva karatA nathI. sarva jInI sAthe maitrIbhAva rAkhatAM chatAM te samyaphavI potAnA kuTuMbanA AtmAone paNa AtmArUpa jANIne temanuM hita vicAre che. temanI sAthe A dhameha rAkhatA nathI. temane AtmonnatimAM joDe che. temanA zarIranI sArI rIte rakSA kare che. duHkhIAnA duHkhane zaktine na chupAvatAM te dura kare che, ane karuNabhAvanA bhAvatA rahe che, bIjA prANiyonAM duHkhane dekhIne jANe potAnA upara ja e duHkha AvI paDayuM hoya tema jANI sakempa thaI jAya che ane yathAzakti dukAne dura karavAno prayatna kare che, guNavAnane dekhIne prasanna thAya che, temanI unnati cAhe che, ane vaLI temanA samAna unnati karavAnI utkaMThA rAkhe che. jenI sAthe potAne abhiprAya IpaNa prakAre maLato nathI Avato tenA upara TheSabhAva rAkhatA nathI, kiMtu madhyastha Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 400 svabhAvane upekSAbhAva rAkhe che. jagatamAtranAM prANIonA hitethI ' samyaktvI hoya che. te lAbhamAM harSa ane hAnimA zeka karatA nathI. guNasthAnane anusAra kaSAyanA udayathI kavacita thaI jAya te paNa te ajJAnI mithyAdaSTinI apekSAe bahu ja alpa hoya che. samyaphavI sadA nirAkula rahevAnuM cAhe che. te evuM devuM kara nathI ke je te sugamatAthI cUkavI na zake. putrAdinA vivAhamAM te Avakane dekhIne kharca kare che. anAvazyaka kharca roke che, ghaNu karIne samyaphI jIva AvakanA cAra bhAga kare che. eka bhAga nitya kharcamAM, eka bhAga vizeSa kharca mATe, eka bhAga ekaThA karavA mATe, ane eka bhAga dAnane mATe alaga rAkhe che. je dAnamAM cothA bhAga kADhI na zake te madhyama zreNimAM cho ke AThame bhAga tathA jaghanya zreNimAM dazame bhAga te avazya kADhe che ane tene AhAra, auSadhi, abhaya tathA zAstradAnamAM khace che. samyaphI vivekI, vicAravAnI heya che. koIpaNa anyAya ke julama karatA nathI. bIje kaI anyAya kare te tene samajAve che; je te na mAne te tene zikSA daIne ThIka kare che. vidhIne yuddha karIne paNa sIdhA mArga upara lAve che. avirata samyakatvI AraMbhI hiMsAnA tyAgI hetA nathI. jo ke samyavI saMkalpI hiMsAnA paNa niyamathI tyAgI detA nathI to paNa te dayAvAna hoya che tethI vRthA eka tRNa mAtrane paNa kaSTa detA nathI. samyakatvInAM ATha aMga-jema zarIranAM ATha aMga hoya che. mastaka, peTa, pITha, be hAtha, be paga, eka kamara, je tene judAM judAM karI devAmAM Ave te zarIra rahe nahi, tevI rIte samyaphavIne ATha aMga hoya che. je te na hoya te te samyaphI heI zakato nathI. nizaMkita aMga je tavenI zraddhA karIne samyaktI thayA che te upara kadI zaMkA lAvatA nathI. je jANavAgya vAta samajamAM Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 nathI AvI ane jinAgamathI jANavAmAM Ave che tenA upara a8dAna karatA nathI tathApi tene jJAnI dvArA samajavAno udyama kare che, tathA temane nIce jaNAvelA sAta prakAranA bhaya evI rIte nathI hatA ke jethI zraddhA vicalita thaI jAya, cAritra mehanA udayathI je kadI koI bhaya heya che te tene vastu svarUpa vicArI AtmabalanI skRtithI dUra kare che. (1) A lokane bhaya-huM A dharmakArya karIza te leka nidA karaze mATe nahi karuM e bhaya samyaphalhI karatA nathI. te zAstranI AjJA mAnIne jethI lAbha thAya te kAmane lekanA bhayanA kAraNe choDI detA nathI. (2) paralokano bhaya-jo ke samyaktvI durgatie javA yogya kAma karatA nathI tathApi te pitAnA AtmAnI aMdara evI daDha zraddhA rAkhe che ke tene e bhaya nathI thato ke je nadimAM gayA te bhAre duHkha khamavAM paDaze. te zArIrika kaSTathI gabharAtA nathI tema viSaya sukhanA lupI hetA nathI-potAnA karmodaya upara satiSa rAkhatAM paralekanI ciMtAthI bhayabhIta thatA nathI. (3) vedanA bhaya-te rega na thAya te yatna kare che. maryAdApUrvaka khAnapAna, niyamita AhAra, vihAra, nikAnAM sAdhana kare che tathApi bhayAtura thatA nathI ke rega AvI jaze te huM zuM karIza? te samaje ke je asAtA vedanayanA tIvra udayathI rAga AvI jaze te karmanI nirjarA ja thaze ema samajIne bhayarahita rahe che, roga thAya che tyAre yathArtha IlAja kare che. (4) ArakSA bhaya-je samyaphavI ekalA hoya athavA kyAMka paradezamAM ekalA jAya te te e bhaya nathI karatA ke mArI rakSA ahIM kema karIne thaze ? huM mArA prANanI kema karIne rakSA karIza? te potAnA AtmAnA amaratva upara ane tenA cirasurakSita guNa rUpI saMpatti upara pitAne daDha vizvAsa rAkhe che. tethI mArI rakSaka Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 keI nathI evo bhaya na rAkhatAM arihaMtAdi pAMca parameSThInA zaraNane ja moTI rakSA samaje che. (5) agata bhaya-samyakatvI evA bhAva karatA nathI ke jo mAre mAla ke sarasAmAna corAI jaze te zuM thaze? te pitAnA mAlanI rakSAne pUrNa yatna karIne nizcita rahe che ane bhaviSyano vicAra pitAnA karma upara choDI de che. te jANe che ke jo tIvra asAtA vedanIyane udaya AvI jaze te lakSmI jatI rahevAmAM vAra nahi lAge. puNyadayathI kAyama raheze. (6) maraNa bhaya-samyaphavIne maraNane bhaya heto nathI. te maraNane kapaDuM badalavAnI mAphaka samaje che. AtmAnuM maraNa kadI thatuM nathI, huM ajara amara chuM evo daDha vizvAsa tene maraNanA bhayathI dUra rAkhe che, te jagamAM vIra yoddhAnI mAphaka vartana kare che. () akasmAta bhaya-te pitAnI zakti anusAra rahevAnAM besavAnAM, AvavAnAM ke javAnAM sAdhanene saMbhALIne kAmamAM le che. ema bhaya nathI rAkhatA ke akasmAta (chAparu) chata paDI jaze te zuM thaze? dharatIkaMpa thaze te zuM thaze ? evo bhaya rAkhatA nathI. prayatna karatAM chatAM kaI banI jAya tene bhAvI ke karmodaya upara cheDI de che, akasmAtane vicAra karIne bhayabhIta thatA nathI. (2) ni kAMkSita agaH-samyaphI saMsAranAM indriyajanita sukhamAM sukhapaNanI zraddhA rAkhatA nathI. te evAM sukhane parAdhIna, duHkhanAM mULa, AkulatAmaya, tRSNavardhaka ane pApakarmabaMdhaka jANe che. (3) nirvicikitsA aMga-samyakatvI dareka padArthanA svarUpane vicArIne ke pratye glAnibhAva rAkhatA nathI. dukhI, daridrI, rogI prANi upara dayAbhAva rAkhIne temanI sAthe premapUrvaka vyavahAra karIne temane kaleza maTADe che, malinane dekhIne ke mane dekhIne glAnibhAva karatA nathI. malinane svaccha rahevAnAM yathAzakti sAdhana Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 karI Ape che. malina pudagalathI svAthyalAbhanI apekSAe dUra rahe che, te paNa koI rogIne malamUtra kapha uThAvavAmAM glAni mAnatA nathI.. amUharaSTi aMga-dareka dharmanI kriyAne vicArapUrvaka kare che. je ratnatrayanAM sAdhaka dharmanAM kArya che tene kare che. dekhAdekhI mithyAtvavardhaka ke nirarthaka kriyAone dharma mAnIne karatA nathI. bIjAone joIne dekhAdekhI keIpaNa adharmakriyAne dharma mAnatA nathI, mUDha buddhine bilakula choDI de che. (5) upagrahana aMga-samyaphI bIjAnA guNane dekhIne pitAnA guNo vadhAre che. pArakAnA avaguNe grahaNa karI nindA karatA nathI. dharmAtmAothI kaI deSa thaI jAya che tene jema bane tema te deSa choDAve che paraMtu dharmAtmAonI nindA karatA nathI. (6) sthitikaraNa aMga-pitAnA AtmAne sadA dharmamAM sthira karatA rahe che, tathA bIjAone paNa dharmamArgamAM sthira thavAnI sadA preraNA karatA rahe che. (7) vAtsalya aMga-dharma ane dharmAtmA pratye, gAyane vAcharaDA pratye prema hoya che te prema bhAva rAkhe che tathA tenAM dukha maTADavA yathAzakti udyama kare che. (8) prabhAvanA aga--dharmanI unnati karavAne sadA prayatna karavo e samyakUvInuM mukhya kartavya hoya che. je rIte bIjA che, upara satya dharmane prabhAva paDe ane te satyane dhAraNa kare e udyama karatA ke karAvatA rahe che. samyakatvImAM A ATha aMganu pAlana saheje ja thAya che. temane svabhAva ja evo thaI jAya che. nizcayanayathI sakhyatvInAM ATha aMga A prakAre che--te pitAnA AtmAmAM nizaka nirbhaya thaIne rahe che. te nizakti Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 411 aMga che. atIndriya AnandamAM magna rahe che e nikAMkSita aMga che. AtmasvarUpanI nagnatAmAM sAmyabhAvanuM avalaMbana kare che te nirvicikitsA aga che. AtmAnA svarUpamA mUDhatA rahita che, yathArtha Atmabedha sahita che te amUDhadaSTi aMga che. Atmika svabhAvanI sthiratAmAM lIna che, parabhAvane grahaNa karatA nathI te upagRhana aMga che. AtmAmAM AtmAdvArA sthira che te sthitikaraNa aMga che. AtmAnaMdamAM bhramaranI mAphaka Asakta che te vAtsalya aMga che. Atmika prabhAvanA vikAsamAM kALajI rAkhe che te prabhAvanA aMga che. samyakUvInI aMdara bIjA paNa ATha lakSaNa pragaTa thAya che. e ATha lakSaNothI paNa sabhyatvI oLakhAya che. (1) saga-saMsAra, zarIra ane mege pratye vairAgya sahita Atmikadharma ane tenAM sAdhano pratye samyaphavIne ghaNe ja prema hoya che, te dharmanA premamAM raMgAelA heya che (2) niveda-sasAra asAra che, zarIra apavitra che, bhaga atutikArI ane vinAzI che evI bhAvanA samyaphImAM jAgrata rahe che. (3) nindA - (4) goM-samyakatvI potAnA mukhathI pitAnI prazaMsA karatA nathI. te jANe che ke je ke mAre AtmA siddhasama zuddha che tathApi hamaNAM karmamalathI azuddha thaI rahyo chuM. jyAM sudhI pUrNa zuddha na thAya tyAM sudhI huM nindAne yogya chuM. ema jANIne pitAnA manamAM paNa pitAnI nindA karatA rahe che. tathA bIjAonI AgaLa paNa pitAnI nindA karatA rahe che. jo kaI temanA dharmAcaraNanI prazaMsA kare che te pitAnI khAmI sAmI AgaLa kare che. je kAMI vyavahAra dharmasAdhana kare che temAM ahaMkAra karatA nathI. (5) upazama -samyakatvInA AtmAmAM parama zAMta bhAva rahe che, te aMtarathI zItaLa rahe che. keI para TheSa karatA nathI. je kadI Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 kAraNavazAta dha AvI jAya te paNa temane hetu sAra heya che ane dhane paNa zIgha dUra karIne zAMta thaI jAya che (6) bhakti -samyaktvI deva zAstra gurunA parama bhakta hoya che. parama bhaktithI pUjana pATha kare che. zAstra abhyAsa kare che, gurubhakti kare che, dharmAtmAno yathAyogya vinaya kare che. (0) vAtsalya - dharma ane dharmAtmAomAM gAya-vAcharaDAnI mAphaka prema rAkhe che. dharma upara ke dharmAtmAo upara kAI Apatti Ave to tene dUra karavAno mana, vacana, kAyAthI athavA dhanathI ke adhikAra-baLathI jema bane tema prayatna kare che. (8) anukaMpA -samyakatvI parama dayALu hoya che. bIjA prANi upara je duHkha paDe che tene pitAnuM ja duHkha samaje che tene dUra karavuM karAvavuM pitAne dharma samaje che. evA samyakatvI jIva potAnA vartanathI jagata AkhAne priya banI jAya che. ane saMtoSI rahe che. anyAyathI dhana kamAvuM te pApa samaje che. nyAyapUrvaka je prApta kare che temAMthI potAne ane pitAnA saMbaMdhIone nirvAha kare che, devAthI dUra rahe che. karajadAra e Akulita rahe che ke te dharmakarmamAM vartana karI zakato nathI. AvakathI ochuM kharca karanAra sadA sukhI rahe che, avirata samyaphI paNa cethA guNasthAnamAM evAM karmone baMdha karatA nathI ke jethI narkamAM jaI zake ke ekendriyAdi tiryaMca thaI zake deva heya te. uttama catuSya thavAne ane manuSya hoya to svargavAsI uttama deva thavAne ja karma baMdha bAMdhe che. ATha kamanI 148 prakRtio -ATha karmonA 148 bheda nIce prakAre che. jJAnAvaraNanA pAMca bheda-mati jJAnAvaraNa, kRtajJA, ava Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 vijJA, mana:paryajJA, kevalajJAnAvaraNa e pace karma pAMca jJAnene krame karI Dhake che. dazanAvaraNamAnava bhecakSudarzanAvaraNa, acakSuda, avadhidaLa, kevalada, nidrA, nikAnidrA, pracalA(alpa UMghavuM, pracalA-pracalA, tyAnagRddhi (uMghamAM vIrya pragaTAvIne nidrAmAM kAma karI levuM) vedanIyanA be bheda-sAtA vedanIya, asAtA vedanIya. mehanIyanA 28 bheda-darzanamohanIyanA traNa bheda tathA cAritra mehanIyanA 25 bheda pahelAM kahI dIdhA che. AyunA cAra bheda-naraka, tiryaca, manuSya, deva. nAmanA 93 bheda-gati 4, ekendriya Adi 5 jAti, audArika, vaikriyika, AhAraka, tejasa, kAmaNa zarIra 5, audArika, kriyika AhAraka-saMgApAMga 3, audArikAdi baMdhana 5, audArikAdi saMghAta pa, pramANa kaye ThekANe kevA aMgopAMga banaze te), saMsthAnA (samacaturasa uttama ghATavALuM zarIra, nyagrodha parimaDala-upara meTuM nIce nAnuM, svAti upara nAnuM nIce meTuM, vAmanaDIMgaNuMnAnuM, muja kubaDuM, haDa-beDoLa), saMhanana 6 vaja RSabha nArAcavaja samAna daDha hADakAM, naso ane mAMsanA khIlA heya te vajanarAya saMvaja samAna hADakAM ane khIlA heya, nArA-hADakAnI be bAju khIlA heya, ardha nArAca-eka tarapha khIlA haiya, kIlita- hADakAthI hADakAM joDelAM heya, asaMkAmAsupATikA-nasAthI hADakAM maLelAM haiya, sparza 8, rasa 5, gadha 2, varNa 5, AnupUrvI 4 (cAra gati apekSA-khIjI gatimAM jatAM pUrva zarIranA pramANe AtmAne AkAra rahe), agurulaghu (zarIra bahu bhAre nahi, bahu halakuM nahi), upaghAta (pitAnA agathI pitAne ghAta), paraghAta (pitAnAthI para ghAta), AtApa (parane AtApakArI zarIra), uota (parane prakAzakArI), ucchavAsa, vihAgati 2 (AkAzamAM Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 rUpomAMthI bane che. sparzI gamana-zubha azubha), pratyeka (eka zarIrane eka svAmI), sAdhAraNa (eka zarIranA aneka svAmI), trasa (be InDiyAdi), sthAvara, subhaga (parane suMdara lAgatuM zarIra), durlaga (suMdara nahi lAgatuM). susvara, dusvara, zubha (suMdara), azubha, sUkSma (parathI bAdhA na pAme), bAra, paryAsi (paryApti pUrNa kare), aparyAmi, sthira, asthira, Aya (prabhAvanAna), anAdeya, yazakIrti, ayazakIrti, tIrthakara. gotrakarma 2 prakAra-uccagotra (lepUjita), nIca gotra. aMtarAya 5 prakAra-dAtAMtarAya, lAlAMtarAya, bhegA, upabhegAva, vIryatarAya. emAMthI baMdhane yogya 120 gaNuI che. 5 baMdhana, 5 saMghAta e pAMca zarIramAM samAya che. sparzAdi 20 ne 4 prakRtirUpa ja gaNI che tathA samyagamithyAtva ane samyaphatva prakRtine baMdha thatA nathI. evI rIte 28 ghaTI gaI. 1. mithyAtvaguNasthAnamAM-120 mAMthI 117 ne baMdha thaze. tIrthakara, AhAraka ane AhAraka aMgopAMgane baMdha thatuM nathI. 2. sAsAdanamAM-101ne baMdha thAya che. nIcenI 16 ne thatA nathI. mithyAtva, napuMsakaveda, narakAyu, narakagati, narakagatyAnupUrvI, huMDaka saMsthAna, asaM. sahanana, ekendriyAdi cAra jAti, sthAvara, Atapa, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNa 3. mizrama101mAM nI nIcenI 27 sivAya 74 ne baMdha thAya che. nikAnidrA, pracalA-pracalA, tyAnagRddhi, anaMtAnubaMdhI kaSAya cAra, strIveda, tiryaMcAyu, tiryaMcagati, tiryaMcagatyAnupUvI, nIca gotra, udyota, aprazasta vihAgati, durbhaga, dusvara, anAya, nyodhathI vAmana sudhInAM cAra saMsthAna, vastranArAthI kIlaka sudhInAM saMhanana cAra, manuSpAyu, devAyu. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *415 4. avirata samyaphavamAM-74 mAM manuSyAku, devAyu, tIrthakara maLIne 77no baMdha thAya che. 43 prakRtine badha thato nathI. AthI siddha thAya che ke samyaktva thayA pachI deva ke uttama manuSya sivAya bIjo (baMdha) thato nathI. je samyakatva thayA pahelAM na, tiryaMca ke mAnava Ayu bAMdhI lIdhuM hoya to te samyaphavI tiryaMca ke mAnavane e traNa gatiomAM javuM paDe che. cothAthI AgaLa sarva guNasthAnemAM samyakatva rahe che. pa. dezaviratamAM-77 mAM 10 ochI ka7ne baMdha thAya che. apratyAkhyAna kaSAya cAra, manuSyAya, manuSyagati, manuSyagatyA, audArika zarIra, audArika aMgopAMga, vajavRSabhanArA saM. 6, pramattaviratamAM-17 mAM 4 ochI 63 ne baMdha thAya che, cAra pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya ghaTI jAya che. 7. apramataviratamAM-63 mAM 6 ghaTIne ane be umerIne 59 ne badha thAya che. arati, zAka, asAtavedanIya, asthira, azubha, ayaza ochI thAya che ane AhAraka zarIra, AhAraka aMgopAMga bAdhI zake che 8. apUvakaraNamAM-59 mAthI devAyu ghaTADIne 58 ne baMdha thAya che. 9. anivRttikaraNamAM-pa8 mAMthI 36 ghaTIne 22 ne baMdha thAya che. nidrA, pracalA, hAsya, rati, bhaya, jugupsA, tIrthakara, nirmANa, prazastavihAgati, pacendriya jAti, taijasa, kArpaNa zarIra 2, AhAraka 2, vakriyakara, samacaturaasaMsthAna, devagati, devagayA. spardhAdi 4, agurulaghu upaghAta, paraghAta, ucchavAsa, trasa, bAdara, , paryApti, pratyeka, sthira, zubha, subhaga, susvara, adeya = 36. 10, sUkSmasAparAyamAM-ra0 mAMthI 5 jatAM 17 ne baMdha thAya che. saMjavalana krodhAdi cAra ane puruSaveda baMdhAtuM nathI. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. upazAMta mohamAM-17 mAMthI 16 jatAM eka sAtAvidanIyane baMdha thAya che. jJAnAvaraNa 5, + darzanAvaraNa 4, + aMtarAya 5, + uccagetra, + za = 16. AgalAM be guNasthAnamAM paNa sAtAdanIyane baMdha thAya che. A uparanA kathanathI siddha thAya che ke samyaktvI jema jema guNasthAnomAM vadhato jAya che tema tema ochAM karmone baMdha kare che. maMda kaSAyamAM baMdhogya karmomAM sthiti thoDI paDe che ane puNyane adhika baMdha thAya che tathA temAM anubhAga adhika paDe che. samyagdarzanane apUrva mahimA che. samyaphalvI sadA saMtoSI rahe che. eka caMDAla paNa samyakatvanA prabhAvathI marIne svargamAM uttama deva thAya che. nArakI paNa samyakatvanA prabhAvathI uttama mAnava thAya che. samyaphaGI ahIM paNa sukhI rahe che ane bhaviSyamAM paNa sukhI rahe che. te te mekSanA paramottama mahelanA anuyAyI thaI gayA che. mArgamAM kadI vizrAma kare to uttama deva ke uttama manuSya ja thavAnA. baMne lokamAM sukhakArI A samyakatvane lAbha kara jarUra che. je puruSArtha karaze te keI ne koI divasa prApta karaze. samyaktvane puruSArtha sadAya kalyANakArI che. samyagdarzana ane tenA mahAmya viSe nitha AcAryo jevAM kevAM manahara vAkya kahe che tenuM kathana nIce prakAre che:-pAThakagaNa AnaMda laIne tRpti prApta kare. (1) zrI kundakundAcArya paMcAstikAyamAM kahe che - jIvotti havadi cedA uvaogavisesido pahU kattA / mottA ya phero na hi mutto vasaMgo 20 || A jIva jIvavAvALe che, cetanAvALe athavA anubhava karavAvALe che, jJAnadarzana upayogane dhAraka che, svayaM samartha che, kartA che, bhoktA che, zarIramAtra AkAradhArI che, amUrtika che, saMsAra avasthAmAM karma sahita che. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 417 kammamalavippamuko uDDhaM logasa aMtamadhigaMvA / so savvaNANadarisI lahadi suhamaNidiyamaNaMtaM // 28 // jyAre A jIva kamalathI chUTI jAya che tyAre kanA ate jaIne virAjamAna thaI jAya che. sarvajJa sarvadaza thavAthI te siddha bhagavAna anaMta atIndriya sukhane anubhava kare che. bhAvassa Natthi NAso patthi abhAvassa ceva uppAdo / guNapajjayesu bhAvA uppAdavae pakuvvaMti // 15 // sata padArthane kadI nAza thato nathI, tathA asata padArthane kadI janma thato nathIdareka padArtha pitAnA guNanI avasthAonAM utpAda ane vyaya kare che arthAta dareka dravya utpAda vyaya dhrauvyayukta che. ogADhagADhaNicido poggalakAyehiM savvado logo / suhumehiM bAdarehi ya gaMtANatehiM vivihehiM // 64 // A leka sarva tarapha nAnA prakAranA anaMtAnaMta sUkSma, bAdarapugalakAthI khUba gADha35thI bharyo che. temAM sarva sthaLe salama tathA bAra aMdha AvelA che. attA kuNadi sahAvaM tattha gadA poggalA sabhAvehiM / gacchaMti kammabhAvaM aNNoNNAgAhamavagADhA / / 65 / / AtmA pitAne svabhAva-rAgAdi pariNAma kare che. tenuM nimita pAmIne karma pudgala potAnA svabhAvathI AvIne karapa thaI AtmAnA pradezomAM eka kSetrAvagAha saMbaMdharUpa thaI rahe che. jIva tene bAMdho nathI. jIvanA rAgAdi bhAva paNa pUrvabaha karmanA udayathI thAya che. udayaM jaha macchANaM gamaNANuggahayaraM havadi loe / taha jIvapuggalANaM dhamma davvaM viyANehi // 85 // ra7 - Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jema A lokamAM pANI mAchalIene gamanAgamanamAM upakArI che tema jIva-pudgalAne gamanAgamanamAM dhadravya sahakArI che. jaha havadi dhammadavvaM taha taM jANeha davvamadhamakkhaM / ThidikiriyAjuttANaM kAraNabhUdaM tu puDhavIva // 86 // dhadravyanI mAphaka adha'dravya jIva-pudgalane sthitimAM sahakArI che, jema pRthvI prANIone sthitimAM sahakArI che. savvesi jIvANaM sesANaM taha ya puggalANaM ca / jaM dedi vivaramakhilaM taM loe havadi AyAsaM // 90 // je sarva jIve ne, pudgalAne tathA zeSa dharmo, adhama ane kAlane sthAna Ape che te AkAza che. jyAM AkAza khAlI che te aleAkAkAza che, zeSa leAkAkAza che. kAloti ya vavadeso sambhAvaparUvago havadi Nicco / upabaddhatI avo tIhatakArpha || 306 || sattArUpa nizcayakalidravya nitya che je sabhyeAne pariva vanamAM sahakArI che. khIjo vyavahArakAla samayarUpa che je utpanna ane nAza thAya che. bahu samayeAnI apekSAe vyavahArakAla dIrgha sthAyI hAya che. ede kAlAgAsA dhammAdhammA ya puggalA jIvA / labbhaMti davvasaNNaM kAlassa du Natthi kAyattaM // 102 // kAla, AkAza, adharma, dha, adharma, pudgala ane jIva e A dravya che, temAMthI kAla dravyane cheDIne pAcane astikAya kahe che. bAdarasuhumagadANaM khaMdhANaM puggalotti vavahAro / te hoMti chappayArA telokaM jehiM NippaNNaM // 76 // puDhavI jalaM ca chAyA cauriMdiyavisayakammapAoggA / kammAdIdA yevaM chanbheyA poggalA hoMti // 1 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 419 khAra ane sUkSma skaMdhAne pudgala kahe che. e vyavahAra che. te 7 prakAranA che. tenAthI trailAya racAyu che. pRthvI sthUlasthUla skaMdha che. jaya-sthUla che, chAyA sthUlasUkSma che, cAra indriyanA viSaya sUkSmasthUla che, kANu vaNA sUkSma che. tenAthI pazu sUkSma skaMdha be paramANunA skaMdhapayata sUkSmasUkSma che. suhadukkhajANaNA vA hidupariyammaM ca ahidabhIruttaM / jassa Na vijjadi Nicca taM samaNA viti ajjIvaM // 125 // sukha ane duHkhanuM jJAna, hitamAM pravRtti, ahitamAM bhaya traNe kALamAM jene nathI tene mahAmunie ajIva kahe che. rAgo jassa pasatyo aNukaMpAsaMsido ya pariNAmo / cittaM Natthi kalussaM puNNaM jIvassa Asavadi // 135 // jenAmAM zubha rAga che, yAsahita pariNAma che, cittamAM malInatA nathI, ane prasannatA che, tene puNyakatA Asrava thAya che. arahaMtasiddhasAhusu bhattI dhammammi jA ya khalu ceTThA / aNugamaNaM pi gurUNaM pasattharAgo titi // 136 // prazasta athavA zubha rAga tene kahe che ke jyAM arhata, siddha ane sAdhunI bhakti che, dhama sAdhananA udyama che, ane guruenI AjJAnusAra vana che. tisidaM vubhukkhida vA duhida daTTaNa jo duhidamaNo / paDivajjadi taM kivayA tassesA hor3hi aNukampA // 137 // je tRSAturane, kSudhAturane, duHkhIne dekhIne pAte duHkhI manavALA Ine yAbhAvathI tenI sevA kare che tene dhyA kahI che. kodho va jadA mANo mAyA lobho va cittamAsenna / jIvassa kuNadi khohaM kaluso tti ya taM budhA veti // 138 // jyAre krAdha, mAna, mAyA ke leAbha cittamAM AvIne jIvanI Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 aMdara kSeAbha ke malinatA utpanna kare che tyAre te bhAvane jJAnIoe kaluSabhAva kazo che. cariyA pamAdvahulA kAlussaM loldA ya visayesu / paraparitAvapavAdo pAvassa ya AsavaM kuNadi // 139 // pramAdapUryuM vartana, kaluSatA, pAMca indriyanA viSayAmAM lAlupatA, khIjAne du:khI karavA, athavA bIjAnI nindA karavI e saveae pApaAsavanAM kAraNa che. saNNAo ya tilessA iMDiyavasadA ya attaruddANi / gANaM va duppauttaM moho pAvappadA hoti // 140 // AhAra, bhaya, maithuna, parigraha, e cAra sanA, kRSNa, nIla, DhApAta traNa lesyAnA bhAva, inDiyAne vaza rahevu, atta tathA raudradhyAna, kumA"mA joDela" jJAna, sa"sAramAM meha e sa bhAva pApa adhAvanArA che. jassa Na vijjadi rAgo doso moho va savca davvesu / NAsavadi suhaM asuhaM samasuhadukkhassa bhikkhussa // 142 // je sAdhu du:kha ke sukhanA samayamAM samabhAvadhArI che, sa jagatanA padArthAMmAM je rAga dveSa meAha karatA nathI, te sAdhune zubha ke azubha kama AvatAM nathI. jo saMvareNa jutto appaTTapasAdhago hi appANaM / muNiUNa jhAdi NiyadaM NANaM so saMdhuNodi kammarayaM // 146 // je manavacana kAyAne rAkIne AtmAne pratyeAjanarUpa siddibhAvane sAdhavAvALA AtmAne jANIne nitya AtmajJAnane dhyAve che te karajane dUra kare che. jassa Na vijjadi rAgo doso moho va jogaparikammo / tassa suhAsuhaDahaNo jhANamao jAyae agaNI // 146 // Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 jenA bhAmAM nathI rAga-dveSa ane meha ke nathI mana vacana ane kAyAnI kriyAo tene zubha azubha karmane bALIne bhasma karavAvALA dhyAnarUpI agni pragaTe che. jogaNimittaM gahaNaM jogo maNavayaNakAyasaMbhUdo / bhAvaNimitto baMdho radirAgadosamohajudo // 148 // ganA nimittathI karmavargaNAonuM grahaNa thAya che. te coga mana, vacana, kAyAnI dvArA thAya che. azuddha bhAvanA nimittathI karmane baMdha thAya che. te bhAva rati, rAga, dveSa, mehasahita heya che. jo saMvareNa jutto NijjaramANodha savvakammANi / vavagadavedAusso muyadi bhavaM teNa so mokkho // 153 // je AvatAM karmo kane saMvara sahita sarva karmo kSaya karI de che, te vedanIya, Ayu, nAma, gAtrathI rahita thaIne saMsArane tyAgI de che. eja mekSanuM svarUpa che. mekSaprApta AtmAne kaI zarIra rahetuM nathI. (2) zrI kuMdaku dAcArya samayasAramAM kahe che - bhUdattheNAmigadA jIvAjIvA ya puNNapAvaM ca / bhAvasaMvAuiren-vaMdho moralo ca sanmatta 22 . jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, savara, nirjarA baMdha ane mokSa e nava padArthone jyAre nizcayanayathI jANI levAmAM Ave che tyAre samyakatva thAya che. arthAta nizcayanayathI chava ane ajIva e be tothI e nava padArtha banyA che. temAM ajIvathI mamatva tyAgIne eka pitAnA zuddha jIvane grahaNa karavAyogya mAna te ja nizcaya samyagdarzana che. mohaNakammarasudayA du vaNNidA je ime guNaTThANA / te veri lIlA te gAmanA vattA 8 anna tyAre viyo. temAM vi Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 mithyAtva Adi cauda guNasthAnaka meAhanIya kramanA udayanI apekSAe kahyAM che. meAhanIya Truma jaDa-acetana che te e guNusthAna jIvane svabhAva kevI rIte hAI zake? nizcayathI ane jIthI bhinna sadAya acetana-jaDa tthA che. temAM pharDanA ja vidyAra che. e jIvanA svabhAva nathI. te svabhAva heAya tA te siddhomAM paNa hAvAM joIe. kammarasa ya pariNAmaM Nokammassa ya taheba pariNAmaM / Na karedi eyamAdA jo jANadi so havadi NANI // 75 // nizcayathI A AtmA ATha karmInI avasthAnA tathA zarIrAdinI avasthAnA kartA nathI. AtmA te! nAnI che. te te mAtra jANe ja che. paratuM kartApaNu' e AtmAnA svabhAva nathI. jIvapariNAmahetuM kammattaM puggalA pariNamati / puggalakammaNimittaM taheba jIvo vi pariNamadi // 80 // jIvanA rAgAdibhAvAnuM nimitta pAmIne ka vaNArUpa pudgala svayaM jJAnAvaraNAdi karmAMrUpe pariNamI jAya che. evI rIte pUrve. bAMdhelAM pudgalaka nA udayanuM nimitta pAmIne jIva paNa rAgAdibhAvAmAM pariNamana kare che. A nimitta-naimittika sabaMdha azuddha nizcayanayathI che. vi kuvvadi kammaguNe jIvo kammaM taheva jIvaguNe / aNNoNNaNimitreNa tu pariNAmaM jANa dohaMpi // 81 // nathI jIva pugalakanA guNAnA kartA ke nathI pudgalaka jIvanA guNAnA kartA. paraspara eka khIjAnA nimittathI ja khatemAM pariNamana thAya che. edreNa kAraNeNa du kattA AdA saeNa bhAveNa / puggalakammakadANaM Na du kattA savvabhAvANaM // 82 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e kAraNathI A AtmA pitAnAja bhAvane kartA che, pudgalakakRta sarva bhAvone kadI paNa kartA nathI. NicchayaNayassa evaM AdA appANameva hi karedi / vedayadi puNo taM ceva jANa attA du attANaM / / 83 // nizcayanayathI AtmA pitAnAM ja pariNAmane kartA che. ane pitAnA AtmasvarUpane ja joktA che, vavahArassa du AdA puggalakammaM karedi NeyavihaM / taM ceva ya vedayade puggalakamma aNeyavihaM // 84 // vyavahAranayane e abhiprAya che ke A AtmA aneka prakAranAM pudgalakamene kartA che temaja aneka prakAranAM pudgalakane bhoktA che. jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dave / / joguvaogA uppAdagA ya so tesi havadi kattA // 100 // nathI jIva ghaTane banAvo ke nathI paTane banAvo ke nathI anya dravyone banAvate. jIvanA roga ane (azuddha) upayoga ja ghaTAdi utpanna karavAmAM nimitta che. azuddha nizcayanayathI te yoga ane upagane chava kartA kahevAya che. uvabhogamidiyehiM davvANaMcedaNANamidarANaM / jaM kuNadi sammadiTThI taM savvaM NijjaraNimittaM // 193 // samyagadaSTi AtmA je pAce indrio dvArA cetana acetana dravyane upabhoga kare che te sarva karmonI nirjarAnuM nimitta thAya che. samyagdaSTi aMtaraMgamAM keAI padArthamAM Asakata nathI. eTalA mATe temane karma phaLa ApIne kharI jAya che. te saMsAranA kAraNabhUta karmabaMdha karatA nathI, rAgabhAvane anusAra kavacita karma baMdhAya che te paNa chUTavAvALuM che. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puggalakamma koho tassa vivAgodao havadi eso| Na hu esa majjhabhAvo jANaga bhAvo du ahamiko // 123 // samyagdaSTi samaje che ke mehanIya nAmanuM pugalaka Dedha che, tene vipAka ke rasa mArA bhAva sAthe jhalake che. te krodha e mAro svabhAva nathI. e to pugalane ja svabhAva che. huM to mAtra jJAnasvabhAvavALe, tene jJAtA eka Atmadravya, krodhathI nyAre chuM. udayavivAgo viviho kammANaM caNNido jiNavarehiM / Na du te majha sahAvA jANagabhAvo du ahamiko // 128 / / samyagdaSTi ema jANe che ke nAnA prakArane kamene vipAka ke phala je jinendroe batAvyA che te mArA AtmAne svabhAva nathI. huM to eka eka mAtra jJAtA chuM, jANavAvALA ja chuM. chijjadu vA mijjadu vA Nijjadu vA ahava jAdu vippalayaM / jahmA tamA gacchadu tahavi Na pariggaho majDa // 209 // jJAnIne A bhedabhAvanA hoya che ke A zarIra chedAI jAo, bhadAI jAo, athavA deI kyAM laI jAo; athavA game tyAM cAlI jAo. tathApi A zarIra ke te saMbaMdhI parigraha mArAM nathI. huM te ekale jJAtA daSTA padArtha chuM. NANI rAgappajaho samvadanvesu kmmmjjhgdo| No lippadi rajaeNa du kadamamajhe jahA kaNayaM // 218 // aNNANI puNa ratto savvadavvesu kammamajhagado / lippadi kammaraeNa du kadamamajjhe jahA lohaM / / 219 // jema kAdavamAM paDeluM sonuM kaTAtuM nathI, tema samyagdaSTi jJAnI AtmA karmonI madhya paDelA hovA chatAM paNa sarva paravyothI rAgabhAvane tyAga karatA hovAthI karmarUpa rajathI lipta tathA nathI, paraMtu jema kAdavamAM paDeluM leDhuM kaTAI jAya che, tema ajJAnI jIva Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krarmAnI madhya paDelA sava" padmabyAmAM rAgabhAva karatA hAvAthI DharUpI rajathI lipta thaI jAya che. samyagdaSTi aMtara gamAM evA vairAgI hAya che ke 4'nuM phala bhAgavatAM chatAM paNa kramanI nirA karI de che, tathA kAMtA temane budha thatA nathI ane kyAyane anusAra kadAcit khadha thAya che te te bagADa karavAvALA saMsAramAM bhramaNa karAvavAvALA thatA nathI. samyaktvanA apUrva mahimA che. sammAdiTThI jIvA NissaMkA hoMti NibbhayA teNa / sattamavimuza nahmA tannA 3 nispraMga // 228 // samyagdaSTi jIva zaMkA rahita haiAya che tethI te nibhaya hoya che, sAta prakAranA bhayathI rahita heAya che. temane AtmAmAM dRDha vizvAsa hAya che. temane maraNanA ane rAgAkinA bhaya hAtA nathI. evaM sammAdiTThI to bahuvihesu jogesu / akaraMto uvaoge rAgAdI va vajjhadi rayeNa // 246 // samyagdaSTi kAyavaze nAnA prakAranA mana vacana kAyAnA yoge dvArA varte che. te paNa upayogamAM rAgAdi bhAvAnA kartA nahi hAvAthI 4'rUpI rajathI "dhAtA nathI--mithyAdaSTinI mArka khadhAtA nathI. vItarAgI samyaktvI akhaMdha rahe che ane sarAga samyaktvIne jeTalA rAga hAya che teTalA alpamadha thAya che paNa te khAdhaka hAtA nathI. vi rAgadosamohaM kuvvadi NANI kasAyabhAvaM vA / sayamappaNo Na so teNa kArago tesi bhAvANaM // 280 // samyaktvI jJAnI svaya, peAtAne krarmInA ulkya na hAya tA, rAga dveSa, mAha ke kaSAyabhAva pedA karatA nathI. tethI AtmA e rAgAdi bhAvAnA nizcayathI kartA nathI. baMdhANaM ca sahAvaM viyANidu appaNo sahAvaM ca / baMdhe jo Na rajjadi so kamma vimukkhaNaM kuNadi // 293 // Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabaMdhanene svabhAva, tathA AtmAne zuddha svabhAva jANune je karmabaMdhamAM raMjAyamAna thatA nathI, karmothI virakta thaI jAya che te jJAnI karmothI avazya mukti pAme che. Navi kuvvadi Navi vedadi NANI kammAi bahupayArAi / jANadi puNa kammaphala baMdhaM puNNaM ca pAvaM ca // 319 / / jJAnI nathI nAnA prakAranA karmonA kartA ke nathI tenA tA. te karmane karavAmAM ke bhegavavAmAM udAsIna rahetA hovAthI karmonuM phala puNya pApa ke tenA badhAne mAtra jANe che. karmodayathI je kAMI thAya che tenA jJAtA daSTA rahevuM e jJAnanuM kartavya che, te karmanA nATakamAM lIna thatA nathI. vedaMto kammaphalaM appANaM jo kuNadi kammaphalaM / so taM puNovi vaMdhadi vIyaM dukkhassa aTThavihaM / / 387 / / karmonA phalane bhegavatAM je karmaphalane potAnuM karI mAne che, arthAta temAM tanmaya thaI jaI phasAI jAya che te navAM ATha prakAranAM karmone bAdhe che, je dukhanuM bIja che. (3) zrI kuMdakuMdAcArya pravacanasAramAM kahe che - moheNa ya rAgeNa ya doseNa ya pariNadassa jIvassa / jAyadi viviho vaMdho tahmA te saMkhavaidavvA / / 84 / / je jIva mehathI, rAgathI ke dveSathI pariNamana kare che tene nAnA prakAranAM karmane baMdha thAya che. eTalA mATe e rAgAdine kSaya karavo yogya che. jo moharAgadose NihaNadi uvaladdhajoNhamuvadesaM / [, so vadurAmovarNa pari vireja zALa che88 !! je jinendrane upadeza prApta karIne rAga, dveSa, mohane nAza karI de che te zIdhra sarva saMsAra dukhethI chUTIne mukta thaI jAya che. * Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 davvaM sahAvasiddhaM saditi jiNA taccado samakkhAdo / siddhaM tadha Agamado Necchadi jo so hi parasamao // 6-2 // dravya svabhAvathI siddha che. sat rUpa che evuM jitendra tatvarUpathI , kahyuM che, AgamathI paNa e siddha che evuM je nathI mAnatA te niyamathI mithyAdaSTi che. samavedaM khaludavvaM saMbhavaThidiNAsasaNNidaDhehiM / ekammi ceva samaye tamhA davvaM khu tattiyaM / / 10-2 // dareka dravya eka ja samaye utpAda vyaya dhrauvya bhAthI ekameka che. eTalA mATe dravya utpAda vyaya dhauvyarUpa traNa prakAre che. pADunbhavadi aNNo pajjAo pajjao vayadi aNNo / davvassa taMpi davvaM Neva paNaTuM Na uppaNNaM // 11-2 // kaI paNa dravyane jyAre koI paryAya ke avasthA pedA thAya che tyAre bIje pahelA paryAya nAza pAme che te paNa mULa dravya nathI nAza pAmatuM ke utpanna thatuM. paryAyanI apekSAe dravya utpAda vyayarUpa che, dravyanI apekSAe dhruva che. AdA kammamalimaso pariNAma lahadi kammasaMjuntaM / tatto silisadi kammaM tamhA kammaM tu pariNAmo // 29-2 // A AtmA anAdikAlathI karmothI malina cAlyA AvyA che, tethI rAgadveSa meharUpa saMgamaya bhAvane dhAraNa kare che. rAgAdi bhAnA nimittathI pudgala karma svayaM badhAI jAya che. eTalA mATe rAgAdi bhAva ja bhAvakarma che athavA karmabaMdhakAraka bhAva che. AdA kammamalimaso dhAradi pANo puNo puNo aNNo / Na jahadi jAva mamattaM dehapadhANesu visaesu // 61-2 // A karmothI malina AtmA jyAM sudhI zarIrAdi IndriyonA viSayo uparanA mamatvabhAvane choDato nathI, tyAM sudhI vAraMvAra Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 anya anya prANAne dharatA rahe che arthAt ekandriyathI pacendriya payata prANIrUpe thatA rahe che. jo indiyAdivijaI bhavIya uvaogamappagaM jhAdi / kammehiM so Na raMjadi kiha taM pANA aNucaraMti // 62-2 // paraMtu je kAI IndriyaviSaya ane SAyeAne vijayI thaI peAtAnA zuddha caitanyamaya zuddha upayAganu dhyAna kare che, ane sa zubha azubha karmAmAM rAga karatA nathI tene te indriyAdi daza prANa kevI rIte sAdha karI zake? arthAt te janmamaraNathI chUTI jAya che. ratto vaMdhadi kammaM muJcadi kamme hiM rAgarahippA | eso baMdhasamAso jIvANaM jANa Nicchayar3ho || 90 -2 // rAgI jIva krarmAne khAdhe che, vItarAgI krameAMthI chUTI jAya che. evA khadha tattvanA saMkSepa jIve nizcayathI jANavA joIe. AgamahINo samaNo NevappANaM paraM viyANAdi / avijANato atthe khavedi kammANi kidha bhikkhU // 53-3 // je sAdhu AgamanAnathI rahita che, je nathI peAtAnA AtmAne sa karmothI rahita zuddha jANatA, ke nathI para padArthAta jANutA, te padArthonA bhedajJAnane nahi prApta karavAthI krarmAnA kSaya dhruvI rIte karI zake? zAstrajJAnandvArA svapara paTTAnA mAdhu thAya che. eTalA mATe mumukSune zAstranuM manana sadA kavyu che. Na hi AgameNa sijmadi saddahaNaM jadi Na Athi asthisu / sahamANo atthe asaMjado vA NaNivvAdi // 37-3 / / jIva jIvAdi padArthomAM jenI zraddhA nathI, te mAtra zAstrAnAM jJAnathI siddhi prApta karI zakatA nathI. tathA je padArthonI zrahA rAkhe che, paraMtu saMyamane dhAraNa karatA nathI te paNa nirvANu Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 429 pAmI zakatA nathI. zAstrajJAna je samyagdarzana sahita hoya ane pachI sammacAritrane pALe che te mukta thaI jAya che. paramANupamANaM vA mucchA dehAdivesu jassa puNo / vijadi jadi so siddhi Na lahadi savvAgamadharovi // 39-3 // jene zarIrAdi paravyomAM paramANamAtra alpa paNa mUcha, (mamatva) vidyamAna che te sarva Agamane jJAtA hoya te paNa mekSa pAmI zakato nathI. Na havadi samaNotti mado saMjamatavasuttasaMpajuttovi / jadi saddahadi Na atthe AdapadhANe jiNakkhAde // 64-3 / / je kaI sAdhu saMyamI heya, tapasvI hoya, tathA sUnA jJAtA hoya paraMtu AtmA Adi padArthomA jenI yathArtha zraddhA na heya te te vastutAe sAdhu nathI. (4) zrI kundakuMdAcArya dvAdazAnuprekSAmAM kahe che - micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya AsavA hoti / paNapaNacautiyabhedA sammaM parikittidA samae // 4 // mithyAtvabhAva, ekAMta Adi pAMca prakAre, aviratabhAva hiMsAdi pAMca prakAre, kaSAyabhAva dhAdi cAra prakAre, ega mana, vacana, kAyA traNa prakAre e sarve karmonA AsavanAM dvAra che, ema AgamamAM sArI rIte karyuM che. kiNNAdi tiNNi lessA karaNajasokkhesu gidipariNAmo / IsAvisAdabhAvo asuhamaNatti ya jiNA veti // 51 // karmonAM aneka kAraNa azubha ke zubha mana, vacana, kAyA che te viSe ahIM kahe che. kRSNa, nIla, kApata traNa lesthAnAM pariNAma, indriyonA sukhamAM laMpaTatA, IrSAbhAva, zekabhAva, e azubha mananA bhAva che ema jinendroe kahyuM che. Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430. rAgA doso moho hAssAdi-NokasAyapariNAmo / thUlo vA suhumo vA asuhamaNoti ya jiNA veti // 52 // rAga, dveSa, moha, hAsya, rati, arati, zeka, bhaya, jugupsA, strIveda, puveda, napuMsakaveda saMbaMdhI sarva tIvra ke maMda pariNAma azubha mananA bhAva che ema jinendra kahe che. bhattitthirAyacorakahAo vayaNaM viyANa asuhamidi / vaMdhaNaMchedaNamAraNakiriyA sA asuhakAyetti // 53 // bhajana, strI, rAjA ane cera viSenI e cAra vikathAo karavI te azubha vacana jANe. bAMdhavuM, chedavuM, mAravuM Adi kaI pratye kaSTaprada kAma karavuM te kAyAnI azubha kriyAo che. mottUNa asuhabhAvaM puvvuttaM Niravasesado davvaM / badasamidisIlasaMjamapariNAmaM suhamaNaM jANe // 54 / / pahelAM kahyAM te sarva azubha bhAva ane dravyone cheDIne je pariNAma ahiMsAdi vrata, IryA Adi samiti, zIla saMyamamAM anurakata che tene zubha mana jANe. saMsArachedakAraNavayaNaM suhavayaNamidi jiNudiha / jiNadevAdisu pUjA suhakAryatti ya have ceThA / / 55 // je vacanethI saMsAranA chedanAM sAdhana batAvAya te zubha vacana che ema jinenTe kahyuM che. zrI jinendradevanI pUjA, gurubhakita, svAdhyAya, sAmAyika, saMyama tathA dAna AdimAM pravartana ke uttama te zubha kAma che. suhajogassa pavittI saMvaraNaM kuNadi asuhajogasa / suhajogassa giroho suddhavajogeNa saMbhavadi // 63 // zubha mana vacana kAyAnA yogamAM pravRtti karavAthI azubha goThArA thato Asava rekAI jAya che ane jyAre zuddhopAgamAM Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 431 pravRtti thAya che tyAre zubha yogene paNa nirodha thaI jAya che ane pUrNa savAra thAya che. suddhavajogeNa puNo dhamma sukkaM ca hodi jIvassa / tamhA saMvarahedU jJANotti viciMtaye NicaM // 64 // zuddha upayogathI ja A jIvane dharmadhyAna ke zudhyAna thAya che mATe karmone revAnuM kAraNa dhyAna che ema nitya vicAravuM joIe. (5) zrI kundakundrAcArya darzanapAhuDamAM kahe che - dasaNabhaTTA bhaTTA dasaNabhaTTassa patthi NivvANaM / sijhaMti cariyabhaTTA dasaNabhaTTA Na sijjha ti // 3 // je samyagdarzanathI bhraSTa (rahita) che te ja bhraSTa che. kAraNa ke samyagdarzanathI bhraSTa chavane kadI nirvANane lAbha thaI zakatuM nathI. je cAritrathI bhraSTa che paraMtu samyakatvathI bhraSTa nathI te pharI yathArtha cAritra pALIne siddha thaI zakaze paraMtu je samyagdarzanathI bhraSTa che te kadI paNa siddhi prApta karI zakaze nahi. chaha davva Nava payatthA paMcatthI satta tacca NihiTThA / saddahai tANa evaM so sahiTThI muNeyavvo // 19 // je jIvAdi cha dravya, pAca astikAya, jIvatatva Adi sAta tava, ane puNya pApa sahita nava padArtha e sarvanuM yathArtha svarUpa zraddhAnamAM lAve che tene ja samyagdaSTi jANavA che. jIvAdI sahahaNaM sammattaM jiNavarehiM paNNattaM / vavahArA Nicchayado appANaM havai sammattaM // 20 // vyavahAranayathI jIvAdi tanu zraddhAna karavuM te samyagdarzana che. paraMtu nizcayanayathI pitAne AtmA ja samyagdarzanarUpa che athavA zuddha AtmA ja hu chu evuM zraddhAna samyakatva che ema jinendroe kahyuM che, (6) zrI kundakundAcArya mekSapAhuDamAM kahe che - Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 431 paradavvAdo duggai saddavvAdo hu suggaI hoI / iNAUNa sadavve kuha raI viraya iyarammi // 16 // paradravyeAmAM rati karavAthI du'ti thAya che, kiMtu svadravyamAM rati karavAthI sugati thAya che ema jANIne paradravyathI virakta thaI svadravyamAM prema karaza. micchattaM aNNANaM pAvaM puNNaM caevi tiviheNa / moLanA norpha noyatyo noya6 bappA || 28 mithyAtva, ajJAna ane puNya pApane mana, vacana, kAyAdvArA tyAga karIne maunavrata sahita ceAgI dhyAnamAM sthira thaI peAtAnA zuddha AtmAnu dhyAna kare. jIvAjIva vahantI joI jANei jiNavaramaraNa / taM saNNANaM bhaNiyaM aviyatthaM savvadarisIhiM // 41 // je ceAgI chava ane ajIva padArthonA bhedane jinendranA matane anusAra yathA` jANe che te samyagdarzana sahita jJAna che, ema saOdI jinendroe kahyuM che. paramappaya jhAyaMto joI muce maladaloheNa / NAdiyadi NavaM kammaM NihiM jiNavaridehiM // 48 // paramAtmAnuM dhyAna karatA yAgI pApamadhakAraka lAbhathI chUTI jAya che. tene navA karmIne Asrava thatA nathI. ema jinendroe kahyuM che. devagurummiya bhatto sAhammiya saMjadesu aNuratto / sammattamuvvahaMto jhANarao hoi joI so // 52 // je yAgI samyagdarzanane dhAraNa karatA chatA deva ane gurunI bhakti kare che, sAdhI sayamI sAdhuomAM prItimAna che te ja dhyAnamAM ruci karavAvALA hoya che. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 433 gahiUNa ya sammattaM suNimmalaM suragirIva NikkaMpa | tuM nALa jJAri sAya! tuvarNavavayadvAra // ' 86 // he zrAvaka ! parama zuddha samyagdarzanane grahaNu karIne meru parvatavat tene niSkrampa rAkhIne sa'sAranAM du:kheAnA kSayane mATe tene dhyAnamAM vyAyA kare. sammattaM jo jhAyai sammAiTThI haveha so jIvo // sammattapariNado uNa khavei duThThaTThakammANi // 87 // je jIva nizcaya samyakatva-AtmAnI dRDha zraddAne dhyAve che te samyagdaSTi che. je kAI AtmAnubhavarUpa samyakatvamAM ramaNa kare che te duSTa evAM ATha karmono kSaya karI de che. ki bahuNA bhaNieNaM je siddhA NaravarA gae kAle / sijjhihahi je vi bhaviyA taM jANai sammamAhappaM // 88 // adhika zuM kahevu. ? je mahAtmAe bhUtakAlamAM siddha thayA che, ane AgAmI kAlamA siddha thaze te sarva samyagdarzananuM mAhAtmya che ema jANA. te ghaNNA sukayasthA te sUrA te vi paMDiyA maNuyA / sammattaM siddhiyaraM siviNe vi Na mailiyaM jehiM // 89 // te ja dhanya che. te ja kRtArtha che, te ja vIra che, te ja pADita mAnava che ke jemaNe svapnamA paNu, siddhine devAvALA samyagdarzanane malina karyu" nathI. niraticAra samyagdana pAnIne AtmAnaMdanA vilAsa karyo che. zuddha samyakatva AtmAnubhUti ja che, hiMsArahie dhamme aTThArahadosavajjie deve / NiggaMthe pavvayaNe saddahaNaM hoi sammattaM // 90 // hisArahita dhama mAM, aDhAra dASa rahita devamAM ane nigraMtha meAkSamArga ke sAdhumAmAM je zraddAna che te samyagdarzana che, 28 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 (7) zrI vaTTakrUra-AcAya mUlAcAranI dvAdazAnuprekSAmAM kahe cheHraago doso moho iMdiyasaNNA ya gAravakasAyA / maNavayaNakAyasahidA du AsavA hoMti kammassa // 38 // rAga, dveSa, meha, pAMca IndriyAnA viSaya, AhAra, bhaya, maithuna, parigraharUpa sattA, RddhigArava, rasagArava, sAtAgArava ane evA traNa abhimAna tathA di SAya, ane mana, vacana, kAyA, karmAMta AvavAnAM dvAra che. hiMsAdiehiM paMcahiM AsavadArehiM Asavadi pAvaM / tehiMto ghuva viNAso sAsAvaNAvA jaha samudde // 46 // hiMsA, asatya, cArI, kuzIla, parigraha e pAMca AsavanAM dvAra che. tenAthI evA pApanA Asava thAya che ke jethI sadA AtmAnA saMsArasamudramAM nAza thAya che, jema chidrasahita naukA samudramAM DelAM khAIne DUbI jAya che. iMdiyakasAyadosA NigghippaMti tavaNANaviNaehiM / rajjUhi NigghippaMti hu uppahagAmI jahA turayA // 50 // jema kumAmAM jatA azva lagAmavaDe rokI zakAya che tema tapa, jJAna, ane vinayadvArA indriya ane kaSAyanA dASa dUra thaI jAya che. saMsAre saMsaraMtassa khaovasamagadassa kammassa / savvassa vi hodi jage tavasA puNa NinjarA biulA / / 55 / / sasAramAM bhramaNa karatAM jyAre kampanA kSayApazama thAya che tyAre A lekamAM sava veAne eka deza nirA thAya che. paraMtu tapa karavAthI bahu adhika mermonI nirA thAya che. cirakAlamajjidapi ya vihuNadi tavasA rayatti NAUNa / duvihe tavammi Nica bhAvedavvo havadi appA // 58 // . Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 435 cirakAlanAM bAMdhelAM karmonI raja tapadArA kharI jAya che, ema jANIne be prakAranA bAhya ane atyaMtara tapaThArA nitya AtmAnI bhAvanA karavI egya che. (8) zrI varasvAmI mUlAcAranA samayasAra adhikAramAM kahe che - sammattAdo NANaM NANAdo savabhAvauvaladdhI / uvaladdhapayatyo puNa seyAseyaM viyANAdi // 12 // seyAseyavidaNhU udbudadussIla sIlavaM hodi / sIlaphaleNabbhudayaM tatto puNa lahadi NivvANaM // 16 // samyagadarzana thavAthI samyajJAna thAya che. samyajJAnathI sarva padArthonuM yathArtha jJAna thAya che. jene padArthonuM bhedavijJAna che te hitakara ane ahitakara bhAvene barAbara jANe che. je zreya azreyane jANe che te kuAcAra (kuzIla) ne choDI de che. zIlavAna thaI jAya che. zIlanA thiI saMpUrNa cAritrane pAme che. pUrNa cAritrane pAmIne nirvANane prApta karI le che. NANaviNNANa saMpaNNo jhANajhaNatavojudo / kasAyagAravummukko saMsAraM tarade lahuM / / 77 // je jJAna ane cAritrasaMpanna thaI dhyAna, svAdhyAya ane tapamAM lIna che tathA kaSAya ane abhimAnathI mukata che te zIdhra saMsArathI tarI jAya che. (9) zrI varasvAmI mUlAcAra pacAcAramAM kahe che - Nehouppidagattassa reNuo laggade jadhA aMge / taha rAgadosasiNehollidassa kammaM muNeyavvaM // 39 // jevI rIte telathI cIkaNA zarIrapara dhULa cATI jAya che tevI rIte rAga, dveSarUpI telathI je lipta che tene karmane baMdha baMdhAI jAya che. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 jaM khalu jiNovadiLU tasthitti bhAvado gahaNaM / sarjamAvo tazviInuM micchad 68 jevuM padArthanuM svarUpa jinenTe kahyuM che tevuM ja padArthanuM svarUpa che evA bhAvapUrvaka zraddhAna karavuM te samyagdarzana che, tenAthI viparIta mithyAdarzana che. je atthapajjayA khalu uvadiTThA jiNavarehiM sudaNANe / te taha rocedi Naro desaNaviNao havadi eso // 169 // je jIvAdi padArtho ane paryAya jinendroe zrutajJAnamAM upadezyA che tenA tarapha je mAnava tathA prakAre rUci kare che tene ja samyagdarzanane vinaya thAya che. (10) zrI vaTTarasvAmI mUlAcAranA paDAvazyakamAM kahe che - jidakohamANamAyA jidalohA teNa te jiNA hoti / haMtA ariM ca jammaM arahaMtA teNa vuccaMti // 64 // jeNe krodha, mAna, mAyA, lebha kaSAyane jItI lIdhA che te jina che. jemaNe saMsArarUpI arine zatrune) haryo che te arihaMta (ahaMta) che ema kahevAya che. arihaMti vaMdaNaNamaMsaNANi arihaMti pUyasakAraM / arihaMti siddhigamaNaM arahatA teNa uccati // 65 // je vaMdanA ke namaskArane cagya che, je pUjAsatkArane che, tathA je siddha thavA gya che temane ahaMta-arahaMta) kahevAya che. savvaM kevalakappaM loga jANaMti taha ya pasaMti / kevalaNANa-carittA tahmA te kevalI hoti // 6 // zrI arahaMta bhagavAna kevalajJAnanA viSayarUpa sarva leka alokane dekhe che, jANe che ane kevalajJAnamAM ja AcaraNa karI rahe che mATe te kevalI hoya che. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 437 micchattavedaNIyaM NANAvaraNa caritamohaM ca / tivihA tamAhu mukkA talA te uttamA hoti // 6 // arahaMta bhagavAna mithyAtvamaya zraddhAthI mukta thayA che, jJAnAvaraNathI mukta thayA che ane cAritramehathI mukta thayA che-e traNe prakAre mukta temane kahelA che mATe te uttama che. bhattIe jiNavarANaM khIyadi jaM puvvasaMciyaM kamma / AyariyapasAeNa ya vijA maMtA ya siljhati // 72 // zrI jinendronI bhaktithI pUrva saMcita karma kSaya thaI jAya che. AcAryanI bhakitathI ane temanI kRpAthI vidyAo ane mitro siddha thaI jAya che. je davvapajjayA khalu uvadiSThA jiNavarehi sudaNANe / te taha saddahadi garo daMsaNaviNaotti NAdavvo // 8 // je dravya-paryAne jinendra kRtajJAnamAM upadeza karyo che tenuM je jIva te ja prakAre pradAna kare, to te darzanavinaya che ema jANavA yogya che. (11) zrI samantabhadrAcArya ratnakaraMDamAM kahe che - zraddhAnaM paramArthAnAmAptAgamatapobhRtAm / trimUDhApoDhamaSTAGgaM samyagdarzanamasmayam // 4 // satyArtha deva, zAstra, gurUnuM zraddhAna karavuM te samyagdarzana che. te nikitAdi ATha aga sahita hoya che. kamUDhatA, devamUDhatA, guramUDhatA rahita hoya che. tathA jAti, kula, dhana, baLa, rUpa, vidyA, adhikAra, tapa e ATha madathI rahita heya che. samyagdarzanasampannamapi mAtaGgadehajam / devA devaM vidurbhasmagUDhAGgArAntaraujasam // 28 // samyagdarzana sahita eka cAvAlane paNa gaNudharAe mAnanIya devatulya kahyo che. jema rAkhamA DhaMkAelI agninI ciNagArI heya Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ micchA nathI jeSTha sala 438 tema AtmA temane pavitra thaI gayo che kiMtu zarIrarUpI bharUmamAM chupAele che. gRhastho mokSamArgastho nirmoho naiva mohavAn / anagAro gRhI zreyAn nirmoho mohino muneH // 33 // je samyagdaSTi gRhastha che te mekSamArgamAM sthira che, jyAre mithyAdaSTi muni mekSamAgI nathI. eTalA mATe samyagdaSTi gRhastha mithyAdaSTi munithI zreSTha che. na samyaktvasamaM kizcittrakAlye trijagatyapi / zreyo'zreyazca mithyAtvasamaM nAnyattanubhRtAm // 34 // traNa lekamAM ane traNe kALamAM samyagdarzana jevuM bIjuM kaI prANuone mATe kalyANakArI nathI. tevI rIte mithyAdarzana jevuM bIjuM koI ahitakArI nathI. samyagdarzanazuddhA nArakatiryaDnapuMsakatrItvAni / duSkulavikRtAlpAyurdaridratAM ca vrajanti nApyavratikAH // 35 // zuddha samyagdaSTi vratarahita hovA chatAM nArakI, pazu, napuMsaka, strI, nIcakulI, apaMga, alpa AyudhArI tathA daridI pedA thatA nathI. (12) zrI zivaTi AcArya bhagavatI ArAdhanAmAM kahe che - arahaMta siddhaceiya, sude ya dhamne ya sAdhuvagge ya / kAriphUnnA-, huM paNa che vAvi dA bhattI pUyA vaNNaja-, NaNaM ca NAsaNamavaNNavAdassa / AsAdaNaparihAro, daMsaNaviNao samAseNa // 47 // zrI arahaMta bhagavAna, siddha parameSThI, temanI mUrti, dvAdazAMga zruta, dharma, sAdhusamUha, AcArya, upAdhyAya, pravacana ane samyagdarzana e dasa sthAnamAM bhakti karavI, pUjA karavI, guNonuM varNana karavuM, keI niMdA kare tenuM nivAraNa karavuM, avinayane maTADe e sarva lepamAM samyagdarzanano vinaya che. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nagarassa jaha duvAraM, muhassa cakkhU tarussa jaha mUlaM / taha jANa susammattaM, NANacaraNavIriyatavANaM // 740 // jema nagaranI zobhA daravAjAthI, mukhanI zobhA cakSuthI, ane vRkSanI sthiratA mUlathI che tema jJAna, cAritra, tapa ane vIryanI zobhA samyagdarzanathI che. sammattassa ya laMbho, telokassa yaha veja jo laMbho / sammaiMsaNalaMbho, varaM khu telokalaMbhAdo / / 746 / / laddhaNa ya telokaM, parivaDadi parimideNa kAleNa / laddhaNa ya sammattaM, akkhayasokkhaM lahadi mokkhaM // 747 // eka tarapha samyagdarzanane lAbha thatuM hoya ane bIjI bAju traNa lekanuM rAjya maLatu hoya te paNa traNa lekanA lAbha karatAM samyagdarzanane lAbha zreSTha che. traNa lekanuM rAjya pAmIne paNa amuka nizcitakAla pachI tyAMthI patana thaze ane je samyagdarzanane lAbha thaI jAya te avinAzI melasukha prApta thaze. vidhiNA kadassa sassa-, ssa jahA NippAdayaM havadi vAsa / taha arihAdiyabhattI, gANacaraNadasaNatavANaM / / 755 / / vidhi sahita vAveluM anna jema varSothI UgI nIkaLe che, tema arahata AdinI bhaktithI jJAna, cAritra, samyakatva ane tapanI utpatti hoya che. jo amilAso visae-,su teNa Na ya pAvae suhaM puriso| pAvadi ya kammabaMdha, puriso visayAmilAseNa // 1827 // je puruSa pAca IndrionA viSayamAM abhilASA kare che te Atmasukhane pAmI zakatA nathI. viSayenI abhilASAthI te puruSa karmane baMdha kare che. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 kohi Dahija jaha caM-, daNaM Naro dArugaM ca bahumollaM / NAsei maNussabhavaM, puriso taha visayalobheNa // 1828 / / jema kaI mAnava bahu kiMmatI caMdanavRkSane lAkaDAM ke iMdhaNa mATe bALI de tema ajJAnI puruSa Indriya-viSayenA lebhathI A manuSyabhavane nAza karI de che. chaMDiya rayaNANi jahA, rayaNadIvA harija kahANi / mANusabhave vi chaMDiya, dhammaM bhoge'bhilasadi tahA // 1829 / / jema keI puruSa radvIpamAM jaIne rannene cheDIne kASTane grahaNa kare tema A manuSyabhavamAM ajJAnI dhamane choDIne bhogenI abhilASA kare che. gaMtUNa gaMdaNavaNaM, amiyaM chaMDiya visaM jahA piyai / mANusabhave vi chaMDiya, dhamma moge'milasAMde tahA // 1830 / / jema kAI puruSa naMdanavanamAM jaIne amRtane choDIne viSa pIve tema ajJAnI A manuSyabhavamAM dharmane choDIne bhAganI abhilASA kare che. guttiparikhAhiM gutaM, saMjamaNayaraM Na kammariuseNA / baMdhei sattuseNA, puraM va parikhAdihiM suguttaM // 1842 // - jema keI keTathI rakSita nagarane zatrunI senA bhaMga karI zakatI nathI, tema traNaguNirUpI khAI keTathI rakSita saMyamanagarane karmarUpI verInI senA bhAga karI zakatI nathI. amuyaMto sammattaM parIsahacamukare udIraMtA / Neva sadI mottavvA, estha hu ArAdhaNA bhaNiyA // 1842 // pariSahenI senAne samUha AvI pahoMce tyAre paNa jJAnIe samyagdarzanane na cheDatAM bhedavijJAnanI smRtine tajavA yogya nathI; A darzana ArAdhanA kahI.. Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DahiUNa jahA aggI, viddhaMsadi suvahugaM pi taNarAsI / viddhasedi tavaggI, taha kammataNaM suvahugaM pi // 1849 // jema agni saLagIne bahu tuNanA DhagalAne bALI nAkhe che, tema tArUpI agni bahu kAlanAM sacita karmone bALI de che. dhAdugadaM jaha kaNayaM, sujjhai dhammatamaggiNA mahadA / sujjhai tavagmidhammo, taha jIvo kamma dhAdugado // 1851 // jevI rIte pASANumA bhaLeluM sonuM mahAna agnimA dhamavAthI zuddha thaI jAya che tevI rIte karmadhAtumA bhaLela chava mahAna taparUpI agnivaDe dhamavAthI zuddha thaI jAya che. evaM piNaddhasaMvara-, vammo sammattavAhaNArUDho / sudaNANamahAdhaNugo, jhANAditavomayasarehiM // 1853 // saMjamaraNabhUmIe, kammAricamU parAjiNiya savvaM / pAvadi saMjayajoho, aNovamaM mokkharannasiriM // 1854 // A pramANe je kAI saMyamI ddho saMvararUpa bakhtara paherIne samyagdarzanarUpa vAhana upara caDhIne, zrutajJAnarUpI mahA dhanuSadvArA dhyAnamayI tapanAM bANene saMyamarUpI raNabhUmimAM karmarUpI verI upara calAvIne sarva karmanI senAne jItI le che te ja anupama mekSanI rAjalakSmIne pAme che, NijiyadosaM devaM, savvajIvANa dayAvaraM dhamma / vajiyagaMthaM ca guru, jo maNNadi so hu sahiThI // 1 // samyagdaSTi te kahevAya che ke je deSarahita devane, sarva jIvo upara dayA karavAvALA dharmane, ane parigraharahita gurune mAne che. (13) zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM kahe che - sarvaH prepsati satsukhAptimacirAt sA sarvakarmakSayAt / savRttAtsa ca taca bodhaniyataM sopyAgamAt sa zruteH // Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA cAptAtsa ca sarvadoparahito rAgAdayastepyatastaM yuktyA suvicArya sarva sukhadaM santaH zrayantu zriyai // 9 // sarva jIva sata sukhane zIdhra cAhe che. te sukhanI prApti sarva karmanA kSayathI thAya che. karmone kSaya samyapha cAritrathI thAya che. cAritra sabhyajJAnathI nizcaye prApta thAya che. te samyajJAna AgamathI thAya che. Agama zrI jinavANInA upadezanA AdhAre che. te upadeza arahata Ama puruSathI male che. A puruSa yathArtha te che ke je rAgAdi dethI rahita heya. eTalA mATe he sajane! sArI rIte vicAra karIne sukharUpI lakSmIne mATe sAcA AptapuruSanuM zaraNa grahaNa kare. zamabodhavRttatapasAM pASANasyeva gauravaM puMsaH / pUjyaM mahAmaNeriva tadeva samyaktvasaMyuktam ||15|| puruSane zAMtabhAva, jJAna, cAritra, tapa e sarva samyapha vinA pattharanA bhAra samAna che. enI sAthe samyakatva hoya che te mahAmaNinI peThe pUjya thaI jAya. astyAtmA'stamitAdivandhanagatastadvandhanAnyAkhavaiste krodhAdikRtAH pramAdajanitAH krodhAdayaste'vratAt / mithyAtvopacitAt sa eva samalaH kAlAdilabdhau kvacitsamyaktvavratadakSatA'kaluSatA'yogaiH RmAnmucyate // 241|| AtmA che te anAdi kAlathI karmothI baMdhAyela che. jene baMdha AsothI thAya che, Asava krodhAdithI thAya che, kedhAdi pramAdathI thAya che, pramAda hiMsA Adi pAMca avatothI thAya che, e avrata mithyAdarzanathI puSTa thAya che, e ja mithyAdarzanathI A jIva malina che, kAla AdinI labdhi pAmIne je samyagdarzana, cAritra, viveka, kaSAyarahitapaNu pAme to te anukrame mukta thaI jAya, (14) zrI devasenAcArya tattvasAramAM kahe che - Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 443 maNavayaNakAyarohe rujjhai kammANa Asavo YNaM / cirabaddhaM galai saI phalarahiyaM jAi joINaM // 32 // mana, vacana, kAyAne rekI levAthI niyamathI karmone Asava rekAI jAya che. tathA cirakAlanAM bAdhelAM karmo ApoApa phalarahita thaIne cagInA AtmAthI kharI jAya che. lahai Na bhavvo mokkhaM jAvai paradavvavAvaDo citto| uggatavaMpi kuNaMto suddhe bhAve lahuM lahai // 33 // ghera tapa karatAM chatAM paNa jyAM sudhI paradAmAM mana layalIna che tyA sudhI bhavya jIva mekSa prApta karI zakatuM nathI, kiMtu zuddha bhAvamAM lIna thavAthI zIghra mukta thaI jAya che. paradavvaM dehAi kuNai mamattiM ca jAma tassuvari / parasamayarado tAvaM vajjhadi kammehiM vivihehiM // 34 // zarIra Adi para dravya che, jyAM sudhI A jIva tenA upara mamatA kare che tyAM sudhI te parapadArthamAM rata bahirAtmA che ane tyAM sudhI nAnA prakAranA karmothI baMdhAya che. rUsai tUsai NiccaM indiyavisayehiM saMgao mUDho / sakasAo aNNANI NANI edo du vivarIdo // 35 // kaSAyavAna ajJAnI mUDha nitya indrinA mane viSayo pAmIne saMtuSTa thAya che, amanojJa vize pAmIne krodhita thAya che paraMtu jJAnI ethI viparIta varte che. Na muei sagaM bhAvaM Na paraM pariNamai muNai appANaM / jo jIvo saMvaraNaM NijjaraNaM so phuDaM bhaNio // 55 // je jIva potAnA zuddha Atmika bhAvane cheDatA nathI tathA para rAgAdibhAmAM pariNamatA nathI ane potAnA AtmAne anubhava kare che temane pragaTarUpathI saMvararUpa ane nirArUpa kahyA che. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 Na marai tAvettha maNo jAma Na moho khayaMgao svvo| khIyaMti khINamohe sesANi ya ghAikammANi // 64 // jyAM sudhI sarva mohane kSaya thato nathI tyAM sudhI mananuM maraNa thatuM nathI. mehane kSaya thavAthI zeSa traNa ghAtiyAM karmone paNa kSaya thaI jAya che. Nihae rAe seNNaM NAsai sayameva galiyamAhappaM / taha NihayamoharAe gaLaMti NissesaghAINi // 65 // jema rAjAnA maraNathI rAjAnI senA prabhArahita thaIne svaya nAsI jAya che tema mahArAjAnA nAza thavAthI sarva ghAtiyAM karma nAza pAmI jAya che. dhammAbhAve parado gamaNaM Nasthiti tassa siddhassa / asthai aNaMtakAlaM loyaggaNivAsiuM houM // 7 // alakAkAzamAM dharma dravya nathI tethI zrI siddha bhagavAnanuM gamana lekanI bahAra thatuM nathI. te lekanA agrabhAgamAM anaMtakAla paryata nivAsa karIne rahe che. saMte vi dhammadavve aho Na gacchai taha ya tiriyaM vA / uDDhaM gamaNasahAo mukko jIvo have jamhA // 71 // lekamAM sarvatra dharma hovA chatAM paNa mukta jIva nathI nIce jatA ke nathI ATha dizAomAM jatA kiMtu upara ja jAya che kAraNa ke jIvane Urdhvagamana svabhAva che. (15) zrI yogeMdradeva cogasAramAM kahe che - maggaNaguNaThANai kahiyA vavahAreNa vi dihi / NicchaiNai appA muNahu jima pAvahu parameTTi // 17 // cauda mAgaNIo ane cauda guNasthAna vyavahAnayathI jIvanAM kahyAM che. nizcayanayathI AtmAne enAthI rahita dhyA, jethI parameSThi padanI prApti thaI zake. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 445 Nicchai loyapamANa muNi vavahArai susarIru / ehau appasahAu muNi lahu pAvahu bhavatIru // 24 // nizcayanayathI A AtmA loka pramANa AkAradhArI che paraMtu vyavahAranayathI pitAnA zarIranA pramANamAM che. evA AtmAnA svabhAvane manana kare te zIdhra saMsArasAgarane kAMThe pahoMcI jAo. caurAsIlakkhaha phiriu kAla aNAi aNaMtu / para sammatta Na ladbu jiu ehau jANi NibhaMtu // 25 // A jIva, anAdi kAlathI ana takAla game tyAM sudhI cerAsI lAkha niyAmAM pharato cAlyo Avyo che. kAraNa ke tene samyadarzanane lAbha maLyo nathI. e vAta jAtirahita jANe, samyapha ratna hAtha lAgyuM hoya to bhavamAM bhramaNa na thAya. puNi pAvai lagga jiya pAvai garayaNivAsu / ve chaDivi appA muNai tau lavbhai sivavAsu // 32 // puNyabaMdhathI chava svagamAM jAya che, pApaba dhathI narakamAM vAsa pAme che. je koI puNya ane pApa banemAthI mamatA choDIne potAnA AtmAne dhyAve che te mekSamAM nivAsa pAme che. chahadavvaha je jiNakahiA Nava payattha je tatta / vavahAreM jiNauttiyA te jANiyahi payatta // 35 // zrI jinendra je cha dravya tathA navapadArtha kahyA che tenuM zraddhAnA vyavahAranayathI samyapha bhagavAne kahyuM che tene prayatnapUrvaka jANavA gya che. titthahu deuli deu jiNu savva vi koI bhaNei / dehAdeuli jo muNai so buha ko vi havei // 44 // tIrthasthAnamAM ke devAlayamAM zrI jinendra deva che ema sau koI kahe che paraMtu je pitAnA zarIrarUpI maMdiramAM Atmadevane oLakhe che te deIka viralA paMDita che. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 Au galai Na vi maNu galai Na ci AsAhu galei / moha phurai Na vi appAhi ima saMsAre bhamer3a // 48 // AyuSya te ghaTatuM jAya che paratu nathI mananI gati madathatI ke nathI AzA tRSNA ghaTatI. meAhanI ghelachA pragaTa pravatI rahI che; tethI A prANI Atmahita nahi karatAM A saMsAramAM bhramaNa karyAM kare che. jehau maNu visayaha ramai tima je appa muNer3a | joiu bhaNai re joihu lahu NivvANa laher3a ||19| jevuM A mana indriyAnA viSayAmAM rame che tevuM jo peAtAnA AtmAnA anubhavamAM ramaNa kare te yogendradeva kahe che ke he ceAgI! A jIva zIdhra nirvANane prApta karI le. jo pAu vi so pAu muNi savvu vi ko vi muNeDa | jo puNNa vi pAu vibhaNai so vuha ko vi have ||7|| je pApa che te pApa che ema te sahu keAI mAne che. paraMtu je kAI puNyane paNa pApa kahe che, AtmAne khAdhaka kahe che, evA addivAna krAIka ja hoya che. jai vaMdhai mukkara muNahi to vaMdhiyahi bhiMtu / sahajasaruvi jai ramai to pAvai siva saMtu // 86 // je kAI evA vikalpa kare che ke huM baMdhAyelA chuM, mAre mukta thavu che te te avazya badhane prApta thAya che. je phrAI sahaja AtmasvarUpamAM ramaNu kare che teja parama mekSane pAme che. samAiTThIjIvaDaha duggai gamaNu Na hoi / jai jAi vi to dosa Na vi puvvakviDa khavaNei // 87 // samyagdaSTi jIvatu durgaMtimAM gamana thatuM nathI. jo karI pUrvabaddha AyuSka nA ceAgathI duti jAya te deSa nathI, te pUSkRta karmonA nAza ja kare che. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 447 appasarUvaha jo ramai chaMDavi sahuvavahAru / so sammAiTI havai lahu pAvai bhavapAru // 88 // je sarva vyavahArane choDIne eka AtmAnA svarUpamAM ramaNa kare che te ja samyagdaSTi che, te zIdhra bhavasAgarathI pAra thaI jAya che. jo sammattapahANu vuhu so tayaloya pahANu / kevalaNANa vi saha lahai sAsayasukkhaNihANu // 90 // je pati samyagdarzanamAM pradhAna che te traNa lokamAM pradhAna che. te zIdhra avinAzI sukhanAM nidhAna kevalajJAnane pragaTa karI le che. je siddhA je sijhasihi je sijhahi jiNa uttu / appAdasaNa te vi phuDa ehau jAgi NibhaMtu // 106 // je siddha thayA che, je siddha thaze ane je siddha thaI rahyA che te sarve AtmAnA darzanathI ja-niya samyagdarzanathI ja thAya che ema jitendra kahyuM che. e vAtane brAMtirahitapaNe jANe. (16) zrI nAgasenamuni tavAnuzAsanamAM kahe che - tApatrayopataptebhyo bhavyebhyaH zivazarmaNe / tattvaM heyamupAdeyamiti dvedhAbhyadhAdasau // 3 // janma, jarA maraNanA tApathI dukhI bhavya jIvone mekSanuM sukha prApta thaI jAya te mATe sajja heya ane upAdeya be tatva batAvyAM che. baMdho nibandhanaM cAsya heyamityupadarzitaM / heyaM syAdduHkhasukhayoryasmAdvIjamidaM dvayaM // 4 // kabaMdha ane tenAM kAraNane heyatattva tyAgavAyegyatatva kahyuM che. kAraNa ke e bane tyAgavAgya sAMsArika dukha tathA sukhanAM bIja che. mokSastatkAraNaM caitadupAdeyamudAhRtaM / upAdeyaM sukhaM yasmAdasmAdAvirbhaviSyati // 5 // Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 mekSa ane tenAM sAdhanane upAdeya tattva ke grahaNa karavA cogya tatva kahyuM che. kAraNa ke tenAthI ja upAdeya mokSasukhane prakAza thAya che. tatra baMdhaH sahetubhyo yaH saMzlepaH parasparaM / jIvakarmapradezAnAM sA prasiddhazcaturvidhaH // 6 // rAgadveSAdi kAraNothI, jIvana ane kavaNAone paraspara saMbaMdha thavo te badhA prakRti, pradeza, sthiti ane anubhAgathI cara prakAre prasiddha che. syumithyAdarzanacAnacAritrANi samAsataH / baMdhasya hetavo'nyastu trayANAmeva vistaraH // 8 // baMdhanA hetu saMkSepamAM miyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritra che. tethI adhika je kaMI kahevAya che te traNane ja vistAra che. syAtsamyagdarzanajJAnacAritratritayAtmakaH / muktiheturjinopajJaM nirjarAsaMvarakriyAH // 24 // mekSanuM sAdhana jinendra bhagavAne samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritranI aikayatAne kahyuM che. tenAthI navIna maiMne saMvara thAya che ane pUrvanAM karmonI nirjarA thAya che. jIvAdayo navApyarthAste yathA jinabhApitAH / te tathaiveti yA zraddhA sA samyagdarzanaM smRtaM // 25 // jIva, ajIva, Asava, baMdha, puSya, pApa, saMvara, nirjaze ane mekSa e nava padArthonuM jevuM svarUpa zrI jinendradeve kahyuM che te tevA prakAre che evI zraddhA tene samyagdarzana kahe che. puruSaH pudgalaH kAlo dharmAdharmoM tathAMvaraM / Savidha dravyamAmnAtaM tatra dhyeyatamaH pumAn // 117 // jIva, pudgala, kAla, dharma, adharma tathA AkAza e cha prakAre dravya kahyuM che. temAM dhyAna karavA gya eka zuddha AtmA ja che. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 karmabaMdhanavidhvaMsAdUrdhva vrajya svabhAvataH / kSaNenaikena muktAtmA jagaccUDApramRcchati / / 231 // karmone baMdha kSaya thaI javAthI mukta AtmA eka samayamAM upara jAya che ane lekanA zikhara para birAjamAna thaI jAya che. puMsaH saMhAravistArau saMsAre krmnirmitau| , muktau tu tasya tau nastaH kSayAtta tukarmaNAM // 232 / / saMsAra avasthAmAM karmonA udayanA nimittathI jIvanA AkAramAM sa keca ke vistAra thato hato, mukta thayA pachI sakeca vistAranAM kAraNarUpa karmone kSaya thaI gayA hovAthI AtmAnA pradezone sa keca vistAra thatA nathI. jevA AkAre atima zarIramAM AtmA hoya che te AkAra siddha bhagavAnane sthira rahe che. tiSThatyeva svarUpeNa kSINe karmaNi pauruSaH / yathA maNiH svahetubhyaH kSINe sAMsagike male // 236 // jayAre sarva karmone kSaya thaI jAya che tyAre AtmA pitAnA svarUpamAja sthira thAya che. jema rananI aMdara saMsargathI jaNa mela, tenA hetuo dUra thaI jatAM jaNAto nathI ane ratna pitAnA svabhAvamAM camake che; tema karahita zuddha AtmA pitAnA svarUpe rahe che. (17) zrI amRtacaMdrAcArya puruSArthasiddhi upAyamAM kahe che - pariNamamANo nityaM jJAnavivattairanAdisantatyA / pariNAmAnAM sveSAM sa bhavati kartA ca bhokA ca // 10 // A jIva anAdikAlathI jJAnAvaraNAdi karmothI malina che, te karNoddhArA je vibhAgamAM te pariNamana kare che tene te pitAne kartA tathA letA mAnI le che. jIvakRtaM pariNAmaM nimittamAtraM prapadya punaranthe / svayameva pariNamante'tra pudgalAH karmabhAvena // 12 // ' 29 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 jIvane rAgadveSAdi vibhAvanAM nimitta thAya che tyAre anya karma vagaNAyogya pudgala svayaM jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariNamI jAya che. pariNamamANasya citazcidAtmakaiH svayamapi svakairbhAvaiH / bhavati hi nimittamAtraM paudgalikaM karma tasyApi // 13 // A jIva pote pitAnA caitanyamaya rAgAdibhAmAM jyAre pariNamana kare che tyAre tyAM pudgalakane udaya nimitta mAtra thAya che. rAgAdi naiimittika bhAva che, jIvane svabhAva nathI. evamayaM karmakRtairbhAvarasamAhito'pi yukta iva / pratibhAti vAlizAnAM pratibhAsaH sa khalu bhavavIjam // 14 // AvI rIte je karmonA nimittathI rAgAdi bhAva thAya che tene AtmAnI sAthe tAdAmya saMbadha nathI. nizcayathI AtamA tenAthI bhinna che, te paNa ajJAnI chane ema pratItimAM Ave che ke e rAgAdi bhAva jIvanA ja che evo pratibhAsa ajJAna che ane saMsArabramaNanuM kAraNa che. jIvAjIvAdInAM tattvArthAnAM sadaiva kartavyam / zraddhAnaM viparItA'bhinivezaviviktamAtmarUpaM tat / / 22 // jIva ane ajIva Adi tanI zraddhA viparIta abhiprAya rahita yathArtharUpe rAkhavI joIe te ja vyavahAra samyaphatva che. nizcayathI A samyaktva AtmAne svabhAva che. asamagraM bhAvayato ratnatrayamasti karmavaMdho yaH / savipakSakRto'vazyaM mokSopAyo na vandhanopAyaH // 211 // jyAre sAdhakane ratnatrayanI bhAvanA pUrNa nathI hotI tyAre je kamene baMdha thAya che temAM ratnatrayane doSa nathI. ratnatraya to mokSanuM sAdhana che te baMdhanakAraNa thAya nahIM. te samaye je nitraya bhAvane vidhI kaMIka rAga hoya che te baMdhanuM kAraNa che. Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 451 yenAMzena sudRSTistenAMzenAsya bandhanaM nAsti / yenAMzena tu rAgastenAMzenAsya bandhanaM bhavati // 212 // jeTale aMze samyagdarzana hoya che teTale aMze baMdha heta nathI, tenI sAthe jeTalo rAgane A zaheya che, te rAganA aMzathI baMdha thAya che. (jeTalA aMze rAga hoya che teTalA aMze baMdha thAya che). yogAtpradezabaMdhaH sthitivandho bhavati yaH kaSAyAnu / darzanabodhacaritraM na yogarUpaM kaSAyarUpaM ca // 215 // gathI pradezabaMdha ane prakRtibadha thAya che. kaSAyathI sthitibaMdha ane anubhAgamAM thAya che. samyagdarzana jJAnacAritra nathI garUpa ke nathI kyAyarUpa. tethI ratnatraya baMdhanuM kAraNa nathI. (18) zrI amRtacandrAcArya nATaka samayasAra kalazamAM kahe che - ekatve niyatasya zuddhanayato vyApturyadasyAtmanaH / pUrNajJAnaghanasya darzanamiha dravyAntarebhyaH pRthak // samyagdarzanametadeva niyamAdAtmA ca tAvAnayam / tanmuktvA navatattvasantatimimAmAtmAyameko'stu naH // 6-1 // zuddha nizcayanayanI apekSAe pitAne AtmA je pitAnA eka dravya svabhAvamAM nizcala che, pitAnA svarUpamAM vyApta che, ane pUrNa jJAnasamUha che, tene sarva anyathI bhinna dekha ke anubhava kara te samyagdarzana che. niyamathI A nizcaya samyagdarzana AtmAne guNa che, AtmAmAM vyApaka che. AtmA jevaDo che tevo ja tene guNa samyagdarzana che. mATe nava padArthonI paraMparAno vicAra choDIne temAM mAtra pitAne eka AtmA ja grahaNagya che. vyApyavyApakatA tadAtmani bhavennaivAtadAtmanyapi / vyApyavyApakabhAvasambhavamRte kA kartRkarmasthitiH // ityuddAmavivekaghasmaramaho bhAreNa bhindastamo / jJAnIbhUya tadA sa eSa lasitaH kartRtvazUnyaH pumAn / / 8-3 // Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para vyApya vyApakapaNuM tattvamAM ja hoya che, atata svarUpamAM hetuM nathI, arthAta guNa guNImAM ja hoya che, eka dravyanuM bIjA vya sAthe vyApakapaNuM hetuM nathI, eTalA mATe jIvane pudgalanI sAthe vyApya vyApaka saMbaMdha nathI. evA daDha bheda vijJAnarUpI mahAna tejanA bhArathI jyAre aMtaraMganuM anAna maTI jAya che, arthAta anAnathI je AtmAne pudgalano ke rAgAdine kartA mAnato hato te ajJAna cAlyuM jAya che tyAre A samyagdaSTi jIvajJAnI thavAthI parabhAvanA kartApaNA rahita zobhe che. jJAnane tyAre dRDha nizcaya thaI jAya che ke AtmA bhUla svabhAvathI pugalano ke rAgAdine kartA nathI. rAgAdi bhAva naimittika bhAva che-AtmA svabhAvathI karyAdine kartA nathI. AtmabhAvAnkarotyAtmA parabhAvAnsadA paraH / Atmaiva hyAtmano bhAvAH parasya para eva te // 11-3 // AtmA pitAnA bhAvane kartA che, para padArtha parabhAnA kartA che; sadAne A niyama che. eTalA mATe AtmAnA jeTalA bhAva che, te AtmArUpa ja che. paranA jeTalA bhAva che te pararUpa ja che. AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti ki / parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyavahAriNAm / / 17-2 / / AtmA jJAnamaya che, svayaM jJAna ja che ke te jJAna sivAya anya zuM kare? A AtmA 5rabhAvane kartA che, e vyavahArI chanuM kahevuM che. te temane moha (ajJAna) ja che, vyavahAramAM evuM kahevAya che ke AtmAe azubha bhAva karyA ke zubha bhAva karyA. nizcayathI e sarva bhAva mohakarmanA nimittathI thayA che. AtmA to mAtra pitAnA zuddha bhAvane ja kartA che. jJAninoM jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavaMti hi / sarve'pyajJAnanirvRttA bhavantyajJAninastu te // 21-2 // jJAnInA sarva bhAva jJAnaThArA karAyelA hovAthI jJAnamaya ja Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 457 hAya che, ajJAnInA sa` bhAva ajJAnadvArA karAyelA heAvAthI ajJAnarUpa ja heAya che. samyagdaSTi jJAnInA viSayabhAga saMbadhI bhAva paNa jJAnanI bhUmikAmAM ja che jyAre ajJAnI mithyASTinA vrata tapanA bhAva paNa ajJAnanI bhUmikAmAM ajJAnamaya che karma sarvamapi sarvavido yad vandhasAdhanamuzantyavizeSAt / tena sarvamapi tatpratiSiddhaM jJAnameva vihitaM zivahetuH ||4-3 // sarvajJAe kahyu` che ke sarva zubha ke azubha kriyAkAMDa sAmAnya rIte khadhatu ja kAraNa che. eTalA mATe te sarva tyAgavA yeAgya che. eka zuddha vItarAga AtmajJAnane ja menu` kAraNu kahyuM che. niSiddhe sarvasmin sukRtadurite karmaNi kila / pravRtte naiSkarmye na khalu munayaH santyazaraNAH // tadA jJAne jJAnaM praticaritamepAM hi zaraNaM / svayaM vindantyete paramamamRtaM tatra niratAH ||5- 3 || mekSamAmAM zubha ane azubha tenA niSedha hovA chatAM munie e karmAthI rahita avasthAmAM pravRtti karatAM kharekhara azaraNu heAtA nathI. AtmajJAnanu` jJAnamA vavuM... (pariNamavu) e ja temane mATe zaraNu che. te muni AtmAnubhavamA lIna rahetA heAvAthI AnandAmRtane svAda nira tara le che. niSkrama AtmadhyAna ja meAkSamArga che. vRttaM jJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM sadA / ekadravyastrabhAvatvAnmokSa hetustadeva tat // 7 - 3 || AtmajJAnanA svabhAvathI vartavuM, te sadA jJAnamAM pariNamana karavuM te che. kAraNa ke tyAM eka Atmadravyane ja svabhAva che. eTalA mATe e ja meAkSanu sAdhana che. jyAre AtmA AtmAmA ja vate che, Atmastha thaI jAya che tyAre meAkSamAga pragaTa thAya che. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada vRttaM karmasvabhAvena jJAnasya bhavanaM na hi / dravyAntarasvabhAvatvAnmokSaheturna karma tat // 8-4 // jyAre A jIva puNya ke pApa karmamAM varte che tyAre AtmajJAnamAM vartana nathI. paradravyanA svabhAvamAM ramaNa karavAnA kAraNathI karmamAM vartavuM te mokSamArga nathI. sampadyate saMvara eSa sAkSAcchuddhAtmatattvasya kilopalambhAt / sa bhedavijJAnata eva tasmAttadbhedavijJAnamatIva bhAvyam / / 5-5 // zuddhAtmAne anubhava thavAthI sAkSAta karmonuM AvavuM rokAI jAya che, savara thaI jAya che. te zuddhAtmAnubhava bhedavijJAnathI thAya che. mATe bhedavijJAnanI bhAvanA uttama prakAre karavI joIe. AtmAne sarva rAgAdithI ane karmAdithI bhinna manana karavo joIe. samyagdRSTebhavati niyataM jJAnavairAgyazaktiH svaM vastutvaM kalayitumayaM svAnyarUpAptimuktyA / yasmA jJAtvA vyatikaramidaM tattvataH svaM paraM ca svasminnAste viramati parAt sarvato rAgayogAt / / 4-6 // samyagdaSTinI aMdara niyamathI AtmajJAna tathA vairAgyanI zakti. utpanna thAya che. te potAnA svarUpanI prApti ane parasvarUpanI mukti vaDe pitAnA vastusvabhAvanA anubhavanA premI thaI jAya che, kemake temaNe tadaSTithI AtmA ane anAtmAne bhinna bhinna jANI lIdhA che. eTalA mATe te sarva rAganAM kAraNothI virakta thaIne pitAnA. AtmAnA svabhAvamAM vizrAma kare che. samyagdRSTaya eva sAhasamidaM kartuM kSamante paraM yadvaje'pi patatyamI bhayacalatrailokyamuktAdhvani / sarvAmeva nisarganirbhayatayA zaGkAM vihAya svayaM jAnantaH svamavadhyabodhavapuSaM bodhAccyavante na hi / / 22-6 // Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 455 - samyagdaSTi jIva mahAna sAhasI DAya che. evA vajrapAta paDe ke jethI bhayabhIta thaIne traNaleAkanA prANI mAga mAMthI nAsI jAya tA paNa te samyakatvI mahAtmA svabhAvathI nirbhaya hAvAthI, sa zakAone cheDIne peAtAne avinAzI jJAnarUpa zarIravALA jANatA hAvAthI Atmika anubhavathI ke AtmajJAnathI kadI patita thatA nathI. prANocchedamudAharanti maraNaM prANAH kilAsyAtmano / jJAnaM tatsvayameva zAzvatatayA nocchidyate jAtucit // tasyAto maraNaM na kiJcana bhavettadmIH kuto jJAnino / niHzaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindati // / 27-6 // prANAnA viyAgane maraNu kahe che. nizcayathI A AtmAnA prANa jJAna che. te svayaM nitya che. tenA kadI nAza thatA ja nathI tethI te jJAnaprANunu maraNu kadI thaI zakatuM nathI. mATe jJAnIne maraNanA bhaya hAtA nathI. te niHzaka thaIne sadAya pAte peAtAnA sahaja jJAnanA svAda le che. sarva sadaiva niyataM bhavati svakIyakarmodayAnmaraNajIvitaduHkhasaukhyam / ajJAnametadiha yattu paraH parasya, kuryAt pumAn maraNajIvitaduHkhasaukhyam // 6-7 // sane niyamathI sadAya peAtAnAM ja pApa puNya karmonA udayathI duHkha tathA sukha thAya che. eka khIjAne mArI nAkhyA, khALI nAkhyA, ke duHkhI tathA sukhI karyAM ema mAnavuM te ajJAna che. jyAM sudhI peAtAnA AyukanA nAza nathI thatA tyAM sudhI maraNu thaI zakatuM nathI. peAtAnAja sAtA asAtAnA udhyathI sukhaduHkha thAya che. vizvAdvibhakto'pi hi yatprabhAvAdAtmAnamAtmA vidadhAti vizvam / mohakakando'dhyavasAya eSa nAstIha yeSAM yatayasta eva // 107 // Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 A AtamAM anya sarva jagatanA padArthothI bhinna che te paNa je ajJAnanA prabhAvathI te pitAne jagatanA padArthonI sAthe abhedarUpe mAne che te ajJAnanuM mUla kAraNe mohane udaya che. je mahAtmAonI aMdara A parane potAnuM mAnavAno khoTo abhiprAya heto nathI te ja sAcA yati che. na jAturAgAdinimittabhAvamAtmA''tmano yAti yathArkakAntaH / tasminnimittaM parasaGga eva vastusvabhAvo'yamudeti tAvat / / 13-7|| (nizcayathI) A AtmA pati idI gAdi bhAvamAM pariNamana karI zakatuM nathI. jema sphaTika maNi pote lAla, pILA, kALe te nathI. jema sphaTikane lAla, pILI ke kALI kAtivALA dekhavAmAM lAla, pILA ke kALA pu5nI sagatine deva che, tema AtmAnuM rAgadveSAdi vibhAmAM pariNamana thavAmAM mehanIya karmanA udayane deSa che. ekalA AtmAmA kadI rAgAdi thatA nathI. anavaratamanantairvadhyate sAparAdha. spRzati niraparAdho vandhanaM naiva jAtu / niyatamayamazuddhaM svaM bhajansAparAdho bhavati niraparAdhaH sAdhu zuddhAmasevI // 8-8 // je parabhAva ke parapadArthane pitAnA karI mAne che te aparAdhI AtmabhAvanAthI patita thatuM hovAthI anata karmavargaNuothI baMdhAyA che. paraMtu je aparAdhI nathI, svAtmAmAM ja AtmApaNAno anubhava kare che te kadI paNa baMdhane prApta thatuM nathI. aparAdhI sadA pitAne azuddha ja bhaje che jayAre niraparAdhI bhale prakAre potAnA zuddha svarUpanI ArAdhanA karate hevAthI aba dha rahe che. jJAnI karoti na na vedayate ca karma __ jAnAti kevalamayaM kila tatsvabhAvaM / jAnanparaM karaNavedanayorabhAvA dukuMdarAmAvaniyataH sa di mu ya che -1 | Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 457 samyagdaSTi jJAnI, nathI rAgAdi karmonA kartA ke nathI tenA bhatA; te mAtra tenA svabhAvane jANe ja che te kartA ane bhaktA pitAnA svabhAvarUpa zuddha bhAvanA ja che. parabhAva te karmajanya che. tene kartA bhoktA thatA nathI kartA ane bhoktApaNAnA abhAvathI mAtra jJAtA hovAthI jJAnI pitAne zuddha svabhAvamAM nizcala rahIne pitAne parathI muktarUpa ja anubhava kare che. vigalantu karmavipataruphalAni mama bhuktimantareNaiva / saMcetaye'hamacalaM caitanyAtmAnamAtmAnam // 37-9 // karapI viSavRkSanAM phala mArA bhogavyA vinA ja kharI jAo, huM pitAnA nizcala eka caitanyabhAvane bhoktA chu. nAnI evuM manana kare che. vyavahAravimUDhadRSTayaH paramArtha kalayanti no janAH / tupavodhavimugdhabuddhayaH kalayantIha tupaM na tandulam _| 46-3 || je vyavahAra kriyAkAMDamAM ja mUDhatAthI magna che te mAnava paramArtha svarUpa zuddha AtmAne anubhava karI zakatA nathI. jene kuzakAmAM khAnI buddhi che te kuzakA ja prApta kare che tenA hAthamAM cAkhA kadI AvI zakatA nathI. vyahAradharma kevaLa bAhya sahakArI che. AtmAnubhava ja paramArtha dharma che. je paramArthadharmane anubhava kare che te ja zuddhAtmAne pAme che. (19) zrI amitagati AcArya tattvabhAvanAmAM kahe che? jIvAjIvapadArthatattvavidupo bandhAstrabau rudhataH / zazvatsaMvaranirjare vidadhato muktipriyaM kAMkSataH / / dehAdeH paramAtmatattvamamalaM me pshytstttvto| dharmadhyAnasamAdhizuddhamanasa kAlaH prayAtu prabho // 4 // Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 samyakatvI evI bhAvanA bhAve che ke he prabhu! huM jIva ane ajIva padArthonA svarUpane yathArtha jANuM, baMdha ane A ne rokatA rahuM, niraMtara saMvara ane nirjara karato rahuM, muktirUpI lakSmInI AkAMkSA rAkhato rahuM tathA zarIrAdithI nizcayathI mAruM paramAtmasvarUpa zuddha ane bhinna che e anubhava karate rahuM. AvI rIte zuddha manathI dharmadhyAna ane samAdhibhAvamAM mAre jIvanakAla vyatIta thAo, narakagatimazuddhaiH suMdaraiH svargavAsa zivapadamanavadhaM yAti zuddhairakarmA / sphuTamiha pariNAmaizcetanaH poSyamANe niti zivAjo vidheyA viruddha: 78 che. azubha bhAvathI naragati thAya che, zubha bhAvathI svargavAsa thAya che ane karma rahita A jIva zuddha bhADe prazaMsanIya zivapadane prApta kare che e vAta pragaTa che, te je mokSapadanI AkAMkSA rAkhatA heya temaNe caitanyane poSaNa maLe tevAM pariNAmo dvArA zuddha bhAvo rAkhavA joIe. zubha ane azubha bhAvethI virakta thavuM ucita che. yo bAhyAtha tapasi yatate vAhyamApadyate'sau / / yastvAtmArtha laghu sa labhase pUtamAtmAnameva // na prApyate kvacana kalamAH kodravai ropyamANaivijJAyetthaM kuzalamatayaH kurvate svArthameva / / 84 // je kAI bAhya indriya bhegone mATe tapa kare che te bAhya padArthone pAme che. je kAI AtmAnA vikAsane mATe tapa kare che te zIgha pavitra AtmAne pAme che. kedarA vAve tene kadApi DAMgara prApta thatI nathI evuM jANIne pravINa buddhivALAoe AtmAnA hitamAM ja udyama kara cogya che bhavati bhavinaH saukhyaM duHkhaM purAkRtakarmaNaH / sphurati hRdaye rAgo dveSa: kadAcana me katham // Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 459 manasi samatAM vijJAyetthaM tayorvidadhAti yH| kSayapati sudhIH pUrva pApaM cinoti na nUtanam // 102 // saMsArI prANuone pUrve bAdhelAM karmonA udayane anusAra sukha tathA dukha thAya che. mArA manamAM temAM rAga ke deSa kadApi pragaTa thato nathI. evI rIte je kaI jANIne tevAM sukhaduHkha thAya tyAre samabhAva dhAraNa kare che te buddhimAna pUrvasaMcita karmone kSaya kare che ane navAM ka enna karatA nathI. citropadravasaMkulAmurumalAM niHsvasthatAM saMsRti / mukti nityaniraMtaronnatasukhAmApattibhirvarjitAm / prANI kopi kaSAyamohitamati! tattvato budhyate / muktvA muktimanuttamAmaparathA ki saMsRtau rajyate // 81 // A saMsAra nAnA prakAranA upadravothI bhareluM che. atyaMta malina che, AkulatAonuM ghara che ane emAM svasthapaNuM nathI. tathA mukti nitya niraMtara zreSTha Atmika sukhathI paripUrNa che ane sarva ApattiothI rahita che. A vAta koI kaSAyathI mohita buddhivALA prANu yathArtha na samaje te bhale. nahi te je kaI buddhimAna che, te te te anupama zreSTha muktine cheDIne A asAra saMsAramAM kema rAga kare? (2) zrI padmanaMdimuni ekatvasaptatimAM kahe che - saMyogena yadAyAtaM mattastatsakalaM param / tatparityAgayogena mukto'hamiti me matiH / / 27 // samyagdaSTi e vicAra kare che ke jene jene mane soga thayo che te sarve bhAvakarma, dravyakarma, karma mArAthI bhinna che. tene moha choDI devAthI huM murUpa ja chu. evI mArI buddhi che. kiM meM kariSyataH karau zubhAzubhanizAcarau / rAgadveSaparityAgamohamantreNa kIlitau // 28 // Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 samyagdaSTi vicAre che ke meM rAgadveSanA tyAgarUpa sAmyabhAvarUpI mahAmaMtrathI zubha ane azubha karmarUpI duSTa rAkSasane vaza karI lIdhA che te te mAro zuM bagADa karI zake tema che? je meM samabhAva dhAraNa karyo che te puNa, pApakarma udayamAM AvIne tenuM phala paNa de te paNa huM tenAthI AkuLita thaI zakuM tema nathI. (21) zrI padmanaMdimuni dezavratodyatana adhikAramAM kahe che - ekopyatra karoti yaH sthitimatiM prItaH zucau darzane / sa zlAghyaH khalu duHkhitopyudayato duSkarmaNaH prANabhRt / / anyaiH kiM pracurairapi pramuditairatyantadUrIkRtasphItAnandabharapradAmRtapathaimithyApathaprasthitaiH // 2 // A jagatamAM je prANI nirmala samyagdarzanamAM pitAnI nizcaLa buddhi rAkhe che te kadAcita pUrvanAM pApakarmonA udayathI dukhita paNa hoya ane ekalA paNa heya te paNa prazaMsAne pAtra che. tenAthI vizuddha mithyAdarzanamAM rahenArA, dhanasaMpadAe karI sukhI paraMtu atyaMta AnaMdaprada samyagdarzanamaya Atmika mekSamArgathI dUra rahenArA evA je aneka prANIo che te koI paNa prazaMsAyogya nathI. vIjaM mokSatarodRzaM bhavataromithyAtvamAhurjinAH / prAptAyAM dRzi tanmumukSubhiralaM yatno vidheyo budhaiH / / saMsAre bahuyonijAlajaTile bhrAmyan kukarmAvRtaH / kva prANI labhate mahatyapi gate kAle hi tAM tAmiha // 3 // mekSarUpI vRkSanuM bIja samyagdarzana che. saMsArarUpI vRkSanuM bIja mithyAdarzana che ema jinendroe kahyuM che. je evuM samyagdarzana prApta thaI jAya te mekSanI IcchAvALA paMDitae te samyagdarzananI rakSAne yatna karavo ghaTe che. pApakarmothI gherAelo A prANI cerAsI lAkha yonio sahita A saMsAramAM paribhramaNa karato rahe che. tyAM ghaNe dIrghakALa vItI jAya tyAre mahAbhAgyanA cage koI prANune kavacit e samyagdarzanano lAbha thAya che. Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 461 (22) zrI padmanaMdimuni nizcayapacAzamAM kahe che - AstAM bahirupadhicayastanuvacanavikalpajAlamapyaparam / karmakRtatvAnmattaH kuto vizuddhasya mama kiJcit // 27 // samyagdaSTi vicAre che ke koMdhArA prApta bAhya parigraha Adi upAdhine samUha te dUra rahe paNa zarIra, vacana ane vikalpanA samUharUpa mana paNa karmathI thayelA hovAthI mArAthI bhinna che kAraNa ke nizcayathI huM parama zuddha chuM. te e badhAM mArAM kevI rIte thaI zake? karma paraM tatkArya sukhamasukhaM vA tadeva parameva / tasmina harSaviSAdau mohI vidadhAti khalu nAnyaH // 28 // samyagdaSTi vicAre che ke ATha karma mArAthI bhinna che to tenA udayathI je sukha duHkha kArya thAya che te paNa mArAthI bhinna che. mehI mithyAtvI prANI ja mukhamAM harSa ane dukhamAM zeka kare che; samyagdaSTi evuM kadI karatA nathI, karma na yathA svarUpaM na tathA tatkAryakalpanAjAlam / tatrAtmamativihIno mumukSurAtmA sukhI bhavati // 29 // ATha karma jema pitAnuM svarUpa nathI tema te karmonuM kArya sukhadukhAdi kalpanAjala paNa mAruM svarUpa nathI. je temAM Atmabuddhi rAkhatA nathI te ja mumukSu AtmA sukhI che. (23) zrI kulabhadrAcArya sArasamuccayamAM kahe che - kaSAyAtapataptAnAM viSayAmayamohinAm / saMyogayogakhinnAnAM samyaktvaM paramaM hitam // 38 // je prANI kaSAyane AtApathI tapelAM che, IndriyonA viSayarUpI rogathI pIDita che, iSTaviga aniSTasAgathI dukhI che te sarvane mATe samyagdarzana parama hitakArI auSadhi che. varaM narakavAso'pi samyaktvena samAyutaH / tu racavAhInA nivAro vi jajo | che , Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 samyagdarzana sahita narakamAM rahevuM paNa sAruM che paraMtu samyagdarzana rahita svargamAM rahevuM paNa sukhadAyI nathI kemake jyAM AtmajJAna che tyAM sAcuM sukha che. samyaktvaM paramaM ratnaM zaMkAdimalavarjitam / saMsAraduHkhadAridraya nAzayetsuvinizcitam / / 40 // zaMkA kakSA AdidathI rahita samyagdarzana ja parama ratna che. jenI pAse e ratna hoya che tenuM saMsAra duHkharUpI dAridra nizcaye nAza pAme che. samyaktvena hi yuktasya dhruvaM nirvANasaMganaH / mithyAdRzosya jIvasya saMsAre bhramaNaM sadA / / 41 // samyagdarzana sahita jIvane avazya nirvANane lAbha thAya che, mithyAdaSTi jIva sadAya saMsAramAM bhramaNa karate rahe che. paMDito'sau vinIto'sau dharmajJaH priyadarzanaH / yaH sadAcArasampannaH samyaktvahaDhamAnasaH // 42 // jenA bhAva samyagdarzanamAM daDha che, ane je sadAcArI che te ja paDita che, te ja vinayavAna che, te ja dharmajJAtA che, temanuM darzana bIjAone priya hoya che. samyaktvAdityasampannaH karmadhvAntaM vinazyati / AsannabhavyasatvAnAM kAlalavdhyAdi sannidhau // 49 // samyagdarzanarUpI sUryanA prakAzathI karmone adhikAra nAza pAme che. e samyagdarzana nikaTane kAlalabdhi AdinI nikaTatAthI thAya che. samyaktvabhAvazuddhana viSayAsaGgavarjitaH / / kaSAyaviratenaiva bhavaduHkhaM vihanyate // 50 // samyagdarzanavaDe jenA bhAve zuddha che, viSayanA saMgathI je rahita che ane kaSAyono je vijayI che te saMsArakhane nAza karI de che. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJA tathA ca maitrI ca samatA karuNA kSamA / samyaktvasahitA sevyA siddhisaukhyasukhapradA // 267 // AtmA ane anAtmAne viveka te prajJA che, prANImAtranuM hita IcchavuM te maitrI che, sarva upara samAna bhAva te samatA che, duHkhI upara dayAbhAva te karuNA che. je samyagdarzanasahita A sarva saccAnuM sevana thAya te mokSasukhane lAbha thAya che. (24) zrI zubhacandrAcArya jJAnArNavamAM kahe che - kaSAyAH krodhAyAH smarasahacarAH paJcaviSayAH / pramAdA mithyAtvaM vacanamanasI kAya iti ca // durante durdhyAne virativirahazceti niyatam / sravantyete puMsAM duritapaTalaM janmabhayadam // 9-7 // paheluM mithyAtvarUpa pariNAma, bIju aviratirUpa pariNAma, trIjuM kAmanA sahakArI pAca indriyanA viSA,cethu strI kathA Adi pramAda bhAva, pAMcamuM dhAdi kaSAya, chaThTha A raudra be azubha dhyAna, sAtamuM mana, vacana, kAyAnI azubha kriyA e sarva pariNAma prANuone saMsAramAM bhayakArI pApakarmanA AsavanA kAraNa che. dvArapAlIva yasyocairvicAracaturA mti.|| hRdi sphurati tasyAghasUtiH svapne'pi durghaTA // // 10-8 // je purUSanA hRdayamAM dvArapAla samAna vivekabuddhi pragaTa che, tene pApanI utpatti svapnamAM paNa thatI nathI, vivethI te hitakArI pravRtti ja kare che. vihAya kalpanAjAlaM svarUpe nizcalaM manaH / yadAdhatte tadaiva syAnmuneH paramasaMvaraH // 11-8 // je samaye muni sarva kalpanAonA samUhane choDIne pitAnA Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zuddha AtmAnA svarUpamAM manane nizcala kare che, te samaye munimahArAjane parama saMvaranI prApti thAya che, AvatAM karmo rekAI jAya che. sakalasamitimUlaH saMyamoddAmakANDaH prazamavipulazAkho dharmapuSpAvakIrNaH / avikalaphalabandhabandhuro bhAvanAbhi jayati jitavipakSaH saMvarodAmavRkSaH // 12-8 // Isamiti Adi pAca samiti je vRkSanuM mULa che, sAmAyikAdi saMyama jenuM thaDa che, zAMta bhAvarUpI jenI meTI maTI zAkhAo che, uttamakSamA Adi daza dharma jenAM khIlelA puSpa che, evuM pUrNa phala utapanna karanAra bAra bhAvanAovaDe suMdara A saMvararUpI mahAvRkSa jagatmA jayavata che, ke jeNe potAnA zatru Asavane jItI lIdhA che. dhyAnAnalasamAlIDhamapyanAdi samudbhavam / sadyaH prakSIyate karma zuddhathatyaGgI suvarNavat // 8-9 // jo ke karma chavanI sAthe anAdithI lAgelA che te paNa dhyAnarUpI agninA sparzathI te zIdhra suvarNanA melanI mAphaka baLIne bhasma thaI jAya che ane A AtmA suvarNa samAna zuddha thaI jAya che, tapastAvabAhyaM carati sukRtI puNyacarita statazcAtmAdhInaM niyataviSayaM dhyAnaparamam / kSapatyantahInaM cirataracitaM karmapaTalam tato jJAnAmbhodhi vizati paramAnandanilayam // 9-9 / / pavitra AcAradhArI puNyAtmA puruSa prathama anazanAdi bAhya tapane abhyAsa kare che pachI ataraMga cha tapane abhyAsa kare che. pachI nizcala thaIne AtmadhyAnarUpI utkRSTa tapane pALe che. e dhyAnavaDe cirakAlasaMcita karmone nAza karI de che ane paramAnaMdathI paripUrNa jJAnasamudramAM magna thaI jAya che. arthAta kevalI arahaMta paramAtmA thaI jAya che. ' ' Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddarzanamahAratnaM vizvalokaikabhUpaNam / muktiparyantakalyANadAnadakSaM prakIrtitam // 53-6 // A samyagdarzana mahAratna che, sarva lekamAM atyaMta zebhAyamAna che. ene ja ekSaparyata sukha devAmAM samarthana karyuM che. caraNajAnayovIjaM yamaprazamajIvitam / tapa: tAdhikAne sakrisanna mata / 14-6 ... samyagdarzana ja jJAna ane cAritranuM bIja che, yama ane zAMta bhAvanuM jIvana che, tapa ane svAdhyAya Adine AdhAra che ema AcAryoe kahyuM che. apyekaM darzanaM zlAghyaM caraNajJAnavicyutam / na punaH saMyamajJAne mithyAtvavipadUpite // 55-6 // vizeSajJAna ane cAritra na haiya, ane mAtra eka samyagdarzana ja heya te paNa prazasanIya che, paraMtu mithyAdarzanarUpI viSathI dUSita jJAna ane cAritra prazaMsanIya nathI. atyalpamapi sUtra dRSTipUrva yamAdikam / praNItaM bhavasambhUtaklezaprAgbhArabheSajam / / 56-6 / / AcAryoe kahyuM che ke jo samyagdarzana sahita gheDa paNa yama niyama tapAdi hoya te paNa te saMsAranA duHkhene bhAra halake karanAra auSadhi che. manye muktaH sa puNyAtmA vizuddhaM yasya darzanam / yatastadeva muktyaGgamagrimaM parikIrtitam // 57-6 / / AcAryoe kahyuM che ke jene zuddha (nirmala) samyagdarzana prApta thayuM che te mahAna puNyAtmA che, huM mAnuM chuM ke te muktarUpa che. kemake samyakadarzanane ja mokSanuM pradhAna kAraNa kahyuM che, 30 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApnuvaMti zivaM zazvaJcaraNajJAnavizrutAH / api jIvA jagatyasminna punadarzanaM vinA / / 58-6 // A jagatamAM je zAna ane cAritrathI prasiddha thayelA mahAtmAo che te paNa samyagdarzana vinA mokSa pAmI zakatA nathI. atulasukhanidhAnaM sarvakalyANavIja jananajaladhi-potaM bhavyasattvaikapAtram / duritatarukuThAraM puNyatIrthapradhAna pibata jitavipakSaM darzanAkhyaM sudhAmbum / / 59-6 // AcArya kahe che ke he bhavya jIvo! tame samyagdarzanarUpI amRtane pI, e anupama atIndriya saheja sukhane bhaMDAra che, sarva kalyANanuM bIja che, saMsAra samudrane pAra pAmavAne jahAja che, bhavya che ja tene pAmI zake che, te pAparUpI vRkSane kApavAne kuhADI samAna che, pavitra tIrthomAM e ja pradhAna che ane mithyAtvane e jya vata zatru che. dhyAnazuddhi mana:zuddhi morce 7 vaDham !. vicchinatyapi niHzavaM karmajAlAni dehinAm // 15-22 // mananI zuddhatA te mAtra dhyAnanI zuddhi kare che eTaluM ja nahi paNa nizcayathI te saMsArI prANIonI karmarUpI jALane kApI de che. yathA yathA manaHzuddhirmuneH sAkSAtprajAyate / tathA tathA vivekazrIhRdi dhatte sthiraM padam // 18-22 // muninA mananI zuddhatA jema jema pragaTa thatI jAya che tema tema bhedajJAnarUpI lakSmI hadayamAM sthiratApUrvaka virAjatI jAya che. zamazrutayamopetA jitAkSAH zaMsitavratAH / vijyanirvitasthAntA para niH + rU-rara ! je gIo zAMtabhAva, zAstrajJAna tathA yama niyamane pALe che. jitendriya che tathA prazaMsanIya vAtane dharanArA che te paNa je manane ne jIte to te AtmasvarUpano anubhava karI zakatA nathI. Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 467 vilInaviSayaM zAntaM niHsaGga tyaktavikriyam / svasthaM kRtvA manaH prAptaM munimiH padamavyayam // 33-22 / / je munionuM mana IndriyenA viSayethI chUTI gayuM che, jemanuM mana zAMta che, parigrahanI mUchathI rahita (ni saMga) che, nirvikAra che, tathA AtmAmAM sthita che te munioe avinAzI pada prApta karyuM che. mohapake parikSINe prazAnte rAgavibhrame / / pazyanti yaminaH svasminsvarUpaM paramAtmanaH // 11-23 // meharUpI kAdava dUra thavAthI tathA rAgAdi bhAva zAMta thavAthI munigaNa pitAnA AtmAmAM paramAtmAnA svarUpanuM avalokana kare che. mahAprazamasaMgrAme zivazrIsaMgamotsukaiH / yogibhirjJAnazastreNa rAgamallo nipAtitaH // 12-23 / / mekSarUpI lakSmI prApta karavAnI bhAvanAvALAgIoe mahA zAMtimaya yuddhamAM jJAnarUpI zastravaDe rAgarUpI yohAne parAjaya karyo. rAga jItyA vinA melaprApti durlabha che. nityAnaMdamayIM sAdhvI zAzvatIM cAtmasaMbhavAm / vRNoti vItasaraMbho vItarAgaH zivazriyam // 24-23 // rAgAdi vikalpa rahita vItarAgI sAdhu ja nitya, AnaMdamayI suMdara avinAzI, pitAnA AtmAthI ja prApta mAkSalakSmIne vare che. sa pazyati muniH sAkSAdvizvamadhyakSamaasA / yaH sphoTayati mohAkhyaM paTalaM jJAnacakSuSA // 33-23 // je kaI muni mehanA paDadAne dUra karI de che te jJAnarUpI netrathI sarva jagatane pratyakSa AtmAmAM eka sAthe dekhI le che. yasminsatyeva saMsArI yadviyoge zivIbhavet / jIvaH sa eva pApAtmA mohamalo nivAryatAm // 35-23 // Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 he Atmana ! je pApI mahamalla jIvato che tyAM sudhI A chava saMsArI thaI bhramaNa kare che ane jene nAza thavAthI A jIva mekSane svAmI thAya che te mehamallane dUra kara. mohapake parikSINe zINe rAgAdivaMdhane / nRNAM hRdi padaM dhatte sAmyazrIvizvavaMditA // 10-24 // jyAre meharUpI kAdava sukAI jAya che, ane rAgAdi baMdhana tUTI jAya che tyAre ja mAnavonA hadayamAM vizvavaMdya evI samatArUpI lakSmI praveza kare che. zAmyati jantavaH krUrA vaddhavairAH parasparam / api svArthe pravRttasya muneH sAmyaprabhAvataH // 20-24 // je muni pitAnA AtmAnA dhyAnamAM lIna che tenI samatAnA prabhAvathI tenI pAse paraspara vara rAkhanAra kRra cho paNa zAMta thaI jAya che. sAraGgI siMhazAvaM spRzati sutadhiyA nandinI vyAghapotaM mArjArI haMsavAlaM praNayaparavazA kekikAntA bhujaGgam / vairANyAjanmajAtAnyapi galitamadA jantavo'nye tyajanti zritvA sAmyaikaruDhaM prazamitakalupaM yoginaM kSINamoham !! 26-24 . je gIne meha kSaya thaI gayo che, je krodhAdi kaluSabhAvone zAMta karI cUkyA che, ane je samatAbhAvamAM ArUDha che te yogInI pAse haraNI siMhanA baccA upara putranI mAphaka pyAra kare che, gAya vAghanA baccAne ramADe che, bilADI haMsanA baccAne premathI sparza kare che tathA Dhela (mayurI) sapanA baccAnI sAthe pyAra kare che evI rIte anya prANI paNuM jemane janmathI vera hoya che te madarahita thaI vera cheDI de che. Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdivibhramodbhUtaM rAgAditimiraM dhanam / sphuTayatyAzu jIvasya dhyAnArkaH pravijRmbhitaH // 5-25 // anAdikAlanA mithyAzramathI utpanna thaele rAgAdi aMdhakAra ghaNe gADha che. jyAre jIvanI aMdara dhyAnarUpIsarva pragaTa thAya che tyAre te adhikAra zIdhra vilaya thaI jAya che. (25) zrI jJAnabhUSaNa tatvajJAnataraMgiNImAM kahe che - svakIyaM zuddhacidrUpaM bhedajJAnaM vinA kadA / tapAzrutavatAM madhye na prApta kenacit kvacit // 11-8 // pitAne zuddha cetanya svabhAva, bhedavijJAna vinA kadI paNa kyAMya paNa koIpaNa tapasvI ke zAstrajJAnI pAmyA nathI, bhedajJAnathI svAtmalAbha thAya che. kSayaM nayati bhedajJazcidrUpapratighAtakam / kSaNena karmaNAM rAzi tRNAnAM pAvako yathA // 12-8 // jevI rIte agni khUNanA DhagalAne kSaNamAM bALI de che tevI rIte bhedarAnI mahAtmA caitanyasvarUpane ghAtaka karmonA samUhane kSaNamAtramA bhasma karI de che saMvaro nirjarA sAkSAt jAyate svAtmavodhanAt / tadbhedajJAnatastasmAttacca bhAvyaM mumukSuNA // 14-8 // savara tathA nirjarA sAkSAt pitAnA AtmAnA jJAnathI thAya che; te AtmajJAna bhedajJAnathI thAya che. teTalA mATe mekSanI IcchIvALAe te bhedAnanI bhAvanA karavI ucita che. mameti ciMtanAd baMdho mocanaM na mametyataH / baMdhanaM yakSarAbhyAM ca mocanaM tribhirakSaraiH // 13-10 // para padArtha "mAre che evI bhAvanAthI karmabaMdha thAya che, tathA para padArtha "mArA nathI evI bhAvanAthI mukti thAya che. "mama e be akSarothI baMdha che, "na mama' e traNa akSarothI mukti che. Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 nAsravo nirmamatvena na baMdho'zubhakarmaNAM / nAsaMyamo bhavettasmAnnirmamatvaM viciMtayet // 18-10 // para padArtha mAre nathI evI bhAvanAthI nathI azubha karmone Asrava thata, nathI tene baMdha thato ke nathI koI asaMyamabhAva thato; eTalA mATe nirmamatvanI sadA bhAvanA karavI yogya che. zraddhAnaM darzanaM saptatattvAnAM vyavahArataH / lai trividha jo paramiiAtitaH |-62 | chavAda sAta tatvonI zraddhA karavI te vyavahAranayathI samyagdarzana che. te nizaktiAdi ATha guNe sahita hovuM joIe. tenA pamika kSApazasika, kSAyika e traNa bheda che. svakIye zuddhacidrUpe ruciryA nizcayena tat / sarane mata to hutAzanam | 8-2 / pitAnA zuddha caitanyasvarUpamAM je rUci tene nizraya samyagdarzana tatvajJAnIoe kahyuM che. A samyagdarzana karmarUpI dhanane bALavAne agni samAna che. saMkleze karmaNAM baMdho'zubhAnAM duHkhadApinAm / vizuddhau mocanaM teSAM vaMdho vA zubhakarmaNAm // 14-13 // dukhita-kalezita pariNAmothI duHkhadAyaka pApakarmone baMdha thAya che. vizuddha (zubha) pariNAmothI te pApakarmonI nirjarA thAya che athavA zubha karmone baMdha thAya che. yAvadbAhyAMtarAn saMgAna na muMcaMti munIzvarAH / tAvAyAtti no tevAM visvarUpe vitA | 22-3 jyAM sudhI munigaNa bAhya ane atyaMtara parigrahane tyAgatA nathI tyAM sudhI temanI citanyasvarUpamAM nirmalatA thaI zakatI nathI. kAraNaM karma baMdhasya paradravyasya ciMtanam / svadravyasya vizuddhasya tanmokSasyaiva kevalam // 16-15 // Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 471 paravyanI ciMtA karmaba dhanuM kAraNa che. jyAre zuddha AtmadravyanuM ciMtanamAtra karmothI mukti ApanAra che. (26) 50 banArasIdAsajI nATaka samayasAramAM kahe che sayA-ra3. bhedavijJAna ja jinha ghaTa, sItala citta bhaye jima cadana, cheli kare ziva mAragameM, jagamAMhi jinezvarake laghunadana; satyasvarUpa sadA jicke, pragaTayo avadAta mithyAta nikaMdana zAMtadazA tinakI pahicAni, kare karajori banArasI badana 6 jenA hRdayamAM jaDa ane citanyanuM bhedajJAna jAgrata thayuM che, tenuM citta samasta saMsAranA tApathI rahita caMdana samAna zItaLa thayuM che, te puruSanI mekSamArgamAM ramaNatA che. te A jagatamAM jinezvarane laghuputra che kAraNa ke ati alpakALamAM te jinezvara thavA cogya che. jenA hRdayamAM mithyAtvane nAza karanAra nirmaLa evuM satyArtha svarUpe pragaTa thayuM che te puruSanI zAMta dazAne oLakhI banArasIdAsa hAtha joDI vaMdana kare che. savaiyA-23 svArathake sAce paramAthake sAce citta, sAce sAce jaina kahe sAce jainamati ; kAEke virahI nahi parajAya buddhi nahi, AtamagaveSI na gRhastha hai na thati hai. riddhi siddhi vRddhi dIse ghaTameM pragaTa sadA, atarakI lachisau ajAcI lakSapati hai. dAsa bhagavatake udAsa rahe jagatasIM, sukhiyA sadaiva aise jIva samakitI hai. 7 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47ra samyagdaSTi purUSa kevA che? svArtha eTale AtmapadArthamAM ane paramArtha eTale mokSapadArthamAM jenI sAcI prIti che, jenuM citta sAcuM che, jenuM vacana sAcuM che, jinennA matamAM jenI sAcI acaLapratIti che, samasta nayanA je jJAtA hevAthI keInA virodhI nathI, jene paryAyamAM Atmabuddhi nathI, AtmAne upAsanArA che, gRhasthapaNAmAM ke yatipaNAmAM jene potApaNuM nathI, samasta AtmakalyANanI siddhi, AtmAnI ane tazaktirUpa riddhi ane AtmAnA anaMtaguNanI vRddhi jene sadAkALa pitAnA aMtaramAM pragaTa dekhAya che, aMtarAtmapaNAnI lakSmI sahita hevAthI je yAcanArahita lakSapati che, bhagavAna vItarAganA je dAsa che, samasta para padArthomAM rAgadveSa rahita hovAthI jagatathI je udAsIna che, ane sadAkALa Atmasukhe karI yukta hevAthI je mahAsukhI che, evA guNanA dhAraka te samyagdaSTi che. jAke ghaTa pragaTa viveka gaNadharase, hirade harakha mahAmohaka haratu hai, sAcA sukha mAne nija mahimA aDela jAne, ApuhIme apane svabhAva le dharatu hai, jaise jala kaIma taka bhinna kare, taise jIva ajIva vilachana karavuM che, Atamasakati sAdhe gyAna udI ArAdhe, soI samakitI bhavasAgara taratu hai. 8 vaLI jenA hRdayamAM gaNadhara je viveka pragaTa thayo che, aMtaramAM utpanna thayelA AtmAnubhavarUpa AnadathI jeNe mahAmahane ha che, je satyArtha svAdhIna Atmika sukhane ja sukha mAne che, pitAnA jJAnAdi guNanA mahimAne je aDela acala jANe che, pitAnA svabhAva je samyajJAna, samyagdarzana, samyagyAritra te prApta karI tene pitAnAmAM ja dhAraNa kare che, kAdavavALA pANImAM jema phaTakaDI kacaro ane pANI bhinna kare che tema chavadravya ane ajIva Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 473 dravya anAdithI bhegAM maLelAM che tene je bhinna bhinna kare che, Atmika zaktinI vRddhi thAya tevA je sAdhana kare che ane jJAnanA udaya thAya tevI je ArAdhanA kare che. evA samyagdaSTi jIva A sauMsArasAgarane tarI jAya che. zudghanaya nihaMce krelA Apa cidAnaMda, pUraNa vijJAnaghana se| hai vyavahAra mAMhi, nava tattvarUpI pa cadravyamAM paMcadravya nava tattva tyAre jIva samyakdarasa yaha aura na samyakadarasa joI Atama sarUpa mere ghaTa pragaTA banArasI raheta hai; nyArA lakhe, gahata hai, sAI, kehata hai. 7. a. zuddha nizcayanayanI apekSAe e ekale pAte cidAna damaya AtmA peAtAnA ja guNu paryAyAne grahaNa kare che. evA paripU vijJAnadhana AtmA vyavahArathI nava tattvamAM ane pAca byAmAM rahelA bhAse che, pAMca dravya ane nava tattva e jUdAM che ane AtmA jAdA che evI jene zrahA thAya che tene samyagdarzana pragaTa thAya che. khIjo krAI upAya samyagdarzana grahaNa karavAne che nahi. je samyagdarzana che te AtmasvarUpa che, te AtmasvarUpa samyaktva mArA hRdayamAM prakAzamAna thayu' che ema banArasIdAsajI kahe che. kavitta. sadgurU kahe bhavyajIvanasAM, tArahu turata meAhakI jela, samaktirUpa gahe| apanA guNa, karahu zuddha anubhavaDhDhA khela; pudgalapiDa bhAva rAgAdi, inasAM nahI vihArA mela, ce jaDa pragaTa gupata tuma cetana, jaise bhinna tAya aru tela, 12.1 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 zrI sara bhagavAna bhavya jIvane kahe che, he! bhavya, tuM mehanAM baMdhane zIdyameva teDI nAkha, samRtvarUpa tAre potAno svabhAva che tene grahaNa kara, ane zuddha AtmAnA anubhavamAM ramaNa kara. A jJAnAvaraNAdi vyakarma, zarIrAdi karma, rAgadevAdi bhAvakarmae te pudgalane samUha che tethI temanI sAthe tAro meLa zI rIte thAya? tAre ane ene sabaMdha nathI. e to jaDa che ane pragaTa eTale rUpI che, tuM te cetanyamaya che ane gupta eTale arUpI che. jema pANI ane tela e baMne bhinna che tema AtmA ane jaDa e bane bhinna che ema jANa. sayA-31, dharmameM na saze zubhaka phalakI na chA, azubha dekhi na gilAni ane cittameM sAcI daSTi rAkhe kAhU prANa na deva bhAkhe. caMcalatA bhAni citi TANe bodha cittameM; pyAra nijarUpasa uchAhakI taraMga uke, eha ATha aMga jaba jAge samakitameM, tAhi samakitake dhare so samakitavaMta, vehi mokSa pAve che na Ave kira itameM pa9 a, 7 (1) dharmamAM zaMkA na karavI te nizakita aMga, (ra) zubhakiyA karI tenA phaLanI IcchA na karavI te nikAMkSita aMga, (3) azubha vastu dekhI cittamAM glAni na karavI te nirvicikitsA aMga (4)maDhapaNuM tyAgI satyavastumA prIti rAkhavI te amaDhaSTi aMga, (5) sAdhamI jIvonA deSa prasiddha na karavA te upagRhana aMga, (6)caMcaLatA tyAgI jJAnamAM sthiratA rAkhavI te sthitikaraNa aMga, (7). sAdhamI upara tathA AtmasvarUpamAM prema rAkha vAtsalaya aMga, (8) jJAnanI prasiddhimAM tathA AtmasvarUpanAM sAdhanamAM utsAhanA Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 475 taraMgA uThe te prabhAvanA aMga, e ATha aMga jyAre samyaktvamAM jAgRta hoya, ane evA samyaktvane je dhAraNa kare te samakitI che. te mokSa pAme che ane pharI saMsAramAM AvatA nathI. jaba laga chava zuddha vastuke vicAre dhyAve, taba laga bhogasa udAsI saravaMga hai, bhegameM magana taba jJAnakI jagana nAMhi, bhoga abhilASakI dazA mithyAta aMga che, tAta viSegameM maganasa mithyAtI chava, bhegasau udAsIsa samakita alaMga hai, aise jAni bhegAM udAsi hai sugati sAdhe, yaha mana caMga te kaThoThI mAhi gaga che. 12 ane 8 jyAM sudhI jIva zuddha vastunA vicAra-dhyAnamAM pravarte che tyAM sudhI sarvathA bhogamAM udAsIna rahe che jyAre bhegamAM magna heAya che tyAre jJAnanI jAgRti hetI nathI. bhoganI abhilASArUpa dazA te mithyAtvanuM aMga che, tethI viSayabhogamA magna che te mithyAtvIjIva che; ane bhogathI udAsIna che te abhaMga samyagdaSTi che. ema jANI he bhavya' bhogathI udAsIna thaI mukitanu sAdhana kare. jenuM mana zuddha che tene katharoTamA gaMgA che. jinhake sumati jAgI bhegasa bhaye virAgI, parasaMga tyAgi je puruSa tribhuvanameM rAgAdika bhAvanisAM jinhakI rahani nyArI, kabahU magana vahai na rahe dhAma dhaname; je sadaiva Apa vicAre saravAMga zuddha jinhake vitA na vyApe kahyuM mane, temAM mekSa mAraga ke sAdhaka kahAve jIva, bhAve raho maMdirame, bhAve raho banameM 15. a. 9 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 jene sumati utpanna thaI che, je begathI virAgI thayA che, dehAdi parasaMgane tyAgIne layamAM je purA (zuravIra thayA) che, jenI raheNI rAgadveSAdika bhAvathI rahita che, te kadI gharamAM ke dhanamAM magna rahetA nathI. je nizcayathI pitAnA AtmAne sarvAga zuddha mAne che ane tethI tenA manamAM kaI prakAre kadApi vikalatA (jAma) vyApatI nathI; evA je jIva che te ja mekSamArganA sAdhaka kahevAya che. pachI game te te gharamAM rahe che vanamA rahe. savaiyA-ra3, je kabahU yaha jIva padAratha, sara pAya mithyAta miTAve; samyaka dhAra pravAha vahe guNa, jJAna u mukha uradha dhAve, te abhiaMtara davita bhAvita, karma kaleza praveza na pAve, Atama sAdhi adhyAtamake patha, puraNa gahe parabrahma kahAve. 4. a.. je kadApi A jIva nAmane padArtha avasara pAmIne, kALaladhi pAmIne, mithyAtvane nAza karI de ane samRkava guNanI pariNatimAM pariName, te jJAnane udaya thAya ane udghaleka (siddhi) prati gamana kare. te jJAnanA prabhAvathI atyaMtara dravya ane bhAvakarmarUpa kaleza leza paNa praveza karI zake nahi. tethI adhyAtmanA mAge AtmAne ArAdhI AtmasvarUpanI paripUrNa apti kare ane tyAre parabrahma kahevAya. bhedi mithyAtva sudi mahAsa, bhedavijJAna kalA jini pAI; jo apanI mahimA avadhArata, tyAga kare urasa ju parAI. uddhata rIta base jinake ghaTa, heta niraMtara jyoti savAIpha te matimAnA suvarNa samAna, lage tinakena zubhAzubha kAI. 5. a. jeNe mithyAtvane nAza karI upazamarUpa mahArasane samyapha prakAre anubhavI bhedajJAnanI kalAne prApta karI che, je jJAna darzana ane cAritrarUpa AtmamahattAne dhAraNa kare che. hRdayamAMthI dehAdika Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ you nI keLavAnI rIta jAna jyoti paravastunI mamatAne jeNe tyAga karyo che. ucca dazA pAmavAnI rIta anukrame vardhamAna thaI zuddha pariNAma saMyamanI zreNu jenA ataramAM vasI che, tethI AtmajJAna jyoti vizeSa vizeSa prakAza pAmI che, tevA bhejJAnI jIva suvarNa samAna nikalaMka che. jema sonAne kATa na lAge tema tene zubhAzubha karmakalaMka lAgatuM nathI ane saheje saMvara thAya che. savaiyA-31, jAke parakAzameM na dIse rAgadeSa meha, Asava miTata nAhi ba dhake tarasa hai, tihuM kAla jAme pratibiMbita anaMtarUpa, ApaNu anaMta sattAna tate sarasa hai, bhAvazrutajJAna pariNAma je vicAre varatuM, anubhau kare na jahA vANI parasa hai, atula akhaDa avicala avinAzI dhAma, cidAnaMda nAma aiso samyapha darasa hai. 15. a.pa zuddha AtmAnA prakAzamAM rAgadveSa ane meha dekhAtA nathI, Asava maTe che, ane baMdhane trAsa paNa letA nathI, jemAM traNa kALa saMbadhI padArthonuM jJAna pratibiMbita thAya che evo pate anaMta zaktivALe che ane anaMtathI paNa adhika che. Atmavastune bhAvazrutajJAna pramANathI vicAra karIe te te anubhavagocara che paraMtu dravyakRta (akSarapa vANa) thI Atmavastu anubhavamAM Ave nahi. te Atmavastu atula, akhaMDa,acaLa, avinAzI ane jJAnajyotanuM nidhAna che, cidAna da svarUpa che. evu samyagdarzana che. use sTikarI loda harakI puTa vinA, zveta vastra DAri maTha 2ga nIrameM, Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 bhAgyA rahe cirakAla sarvathA na heAI lAla, bhede nahi aMtara mupeddI ra cIrame'; taise samakitavatarAgadveSa meA bina, rahe nizi vAsara parigrahakI bhIrame, pUrava karama hare nRttana te khUMdha karuM, jAce na jagata mukha rAce na zarIrame 33. a, 7 jema zveta vane machAraMganA pANImA cirakALa kheALI rAkhIe tA paNu TakaDI leAdhara ane haraDe e pAyalA dravyanA puTa vagara te vastra upara maTane raMga caDhatA nathI, vastra lAla thatuM nathI. sapheda ja rahe che tema samyagdaSTi rAtrizrvisa parigrahanI vacamAM rahe che paraMtu rAgadveSa ane meha vagara rahe che tethI temane navInakarma baMdha thatA nathI ane pUSkarmanI nirjarA thAya che. jJAnI viSayasukhane IcchatA nathI, ane zarIrapara meAha rAkhatA nathI tethI te parigrahathI alisa kahevAya che. jaise kArlR dezA khasaiyA balavaMta tara, ja galame jA madhuttAAM gahata hai, vAAM lapaTAya cahu ora, madhu macchiSTA 1, / bulakI eTame. ati raheta taise samatiI zivasattAkaiA svarUpa sAthe, ude ke upAdhiSTha samAdhisI kahata hai, pahire sahajA sanAha manameM ucchAha, DhAne sukha rAha vega na lahata hai, 34, a. 7 jema kAI sazakta manuSya jaMgalamAM jaIne madhapuDA laI le che tene cAre taraphathI madhumakSikAe lapaTAI jAya che paraMtu teNe kAmaLe oDhI rAkhelA heAvAthI makSikAnA DaMkha lAgatA nathI. tevI rIte samakitI jIva mekSamArgane sAthe che tyAre mediyanI aneka sukha Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 479 duHkhAdi upAdhi AvI paDe che, tene samAdhirUpa mAne che. teNe saheja AtmajJAnarUpa bakhtara paheryuM che, karmanI nirjarA karavAne manamAM utsAha che, ane evA anaMta sukhanA mArgamAM hevAthI upAdhine bedarUpa na gaNatAM samAdhirUpa samaje che. savaiyA-32, kaI mithyAdaSTi jIva dhare jinamudrA bheSa, WiAme magana rahe kahe hama yati hai, atula akhaDa mala rahita sadA udyota, aise jJAna bhAvasa vimukha mUDhamati hai, Agama saMbhAle deSa kAle vyavahAra bhAle, pAle vrata yApi tathApi avirati hai, Apake kahAve mekSamAragake adhikArI, mekSase sadaiva rucha duSTa duragati hai. 118. a.10 kaI mithAdaSTi jIva guruno upadeza sAMbhaLI nimudrA (nagnaveSa) dhAraNa kare che, AcArakriyAmAM magna rahe che ane lekamA hu yati chuM ema kahe che, paNa atula, akhaMDa, amala, sadA udyotavAna evA AtmAnubhava jJAnabhAva tethI parADamukha che tethI te mUDhamati che. joke te Agama bhaNe che, deSa TALI AhAra pAna kare che, bAhya kriyAmAM daSTi rAkhe che ne mahAvrata pALe che te paNa aMtaraMgamithyAtva parigraha sahita che tethI te avatI che. potAne mekSamArgane adhikArI mAne che paraMtu mokSamArgathI sadA vimukha te duSTa durgatimAM bhramaNa kare che. | savaiyA 31, cAkasa phirata jAke sasAra nikaTa Ave, pAye jinha samyapha mithyAtva nAza kari, niraThada manasA subhUmi sAdhi lInI jije, kInI mekSa kAraNa avasthA dhyAna dhari; Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 sehI zuddha anubhau abhyAsI avinAsI bhaya, game tAke karama bharama roga garike, mithyAti apane svarUpa na pichAne tAte, Dole jaga jAlameM anaMta kAla bhara ke. 34. a. 12 bhavacakamAM bhramaNa karatAM karatAM jene saMsArane aMta nikaTa Avyo che, mithyAtvano nAza karI jeNe samyakatva prApta karyuM che, rAgadveSa AdinDa rahita thaI manarUpa subhUmi jeNe sAdhya karI che, dhyAnane dhAraNa karIne jeNe mekSanA kAraNarUpa pitAnI avasthA karI che. tevA samyaktvI jIva zuddhAtmAnA anubhavane abhyAsa kare che tethI temane karmanA saMge thaela brAtirUpa oga kSaya thAya che ane avinAzI ekSapada prApta kare che. jyAre mithyAtvI jIva potAnA svarUpane jANatA nathI tethI anaMtakALa paryata jagatarUpI jALamAM (baMdhanamAM janmamaraNa karata) anaMtakALathI mahAlata phare che. jAke ghaTa aMtara mithyAta aMdhakAra gaye, bho parakAza zuddha samakita bhAnuke, jAkI meha nidrA ghaTI mamatA palaka phaTi, jAnyo nija marama avAcI bhagavAna jAke jJAna teja bo udima udAra jo, lage sukha poSa samarasa sudhApAnake, tAhI suvicakSaNake sasAra nikaTa Aya. pAyo tina mAraga sugama niravANake. 39a,12 jenA hRdayamAM anAdikALane mithyAtvarUpI aMdhakAra TaLI gayo che, ane zuddha samaktirUpa sahasarazmi (sUrya) pragaTayo che, jenI mehanidrA ghaTI gaI che ane mamatArUpI palaka (mIMcAelI AMkha) khulI gaI che, tethI jeNe pitAnA avAcI bhagavAna (AtmA) no marma jAmyo che, jJAnane prakAza thavAthI jene uttama puruSArtha jAgRta Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. thayo che, ane sAgyabhAvarasarUpa amRtapAnanA sukhathI je puSTa thayA che tevA suvicakSaNa samyagdaSTine saMsArane aMta nikaTa AvyA che tathA temaNe ja mokSane sugama mArga prApta karyo che. jAke hirameM syAdavAda sAdhanA karatA, zuddha Atama anubhau pragaTa bhaya he, jAke saMkalpa vikalapake vikAra miTi, sadAkALa eka bhAvarasa pariName che; jAke baMdhavidhi parihAra mekSa agIkAra, ese suvicAra pakSa sela choDi diye hai, jAkI jJAna mahimA uota dina dina prati, sohI bhavasAgara uladhi pAra gaye hai. 40. a. 12 jenA hRdayamAM syAdvAdasvarUpanA abhyAsathI zuddha AtmAne anubhava pragaTayo che, jenAmAM saMkalpavikalpanA vikAro maTIne sadAkALa eka jJAnabhAvane rasa pariName che, e nirvikalpa dazAmAM badhanI vidhino tyAga ane mokSane agIkAra thAya evA suvicArane paNa pakSa jeNe choDI dIdhuM che, ane jenA jJAnano mahimA divase divase prakAzamAna thayela che tevA jIva bhavasamudra ulaMdhI pAra utarI gayA che. (27) paM0 ghAnatarAyajI dAnatavilAsamA kahe che - chappaya, nama deva arihata, aSTadaza deSa rahita hai, bade guruniragrantha, grantha te nAhi gahata hai; badau karanA dharma, pApagiri dalina vaja vara, badau zrIjina vacana, syAdavAdAMka sudhAkarasaradhAna dravya chaha tattvaka, yaha samyaka vivahAra mata, nirca vizuddha Atama daraba, deva dharama guru grantha nuta. kara Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 aDhAra deSa rahita evA arahaMta devane namaskAra karuM chuM, parigrahane grahaNa karatA nathI evA nigraMtha sadgurune namaskAra karuM chuM, pAparUpa parvatane bhedavAne uttama vajasamAna evA dayAdharmane namaskAra karuM chuM, syAdvAda gati caMdrasamAna amRtabharI jinezvaranI vANIne namaskAra karuM chuM, cha dravya ane sAta tattvanI zraddhA tene vyavahArathI samyakatva kahyuM che. deva dharama guru ane zAstroe jenI prazaMsA karI che evuM vizuddha Atmadravya te nizcaya samakti che. savaiyA-31, jIva jaisA bhAva kare taisA karmabaMdha pare, tIvra madhya maMda bheda lIne vistAra, badhe jaisA udaya Ave taisA bhAva upajAve, taiso phira badhe kima chUTata saMsArase, bhAva sAru badha hAya badha sAru udaya joya, udayabhAva bhavabhaMgI sAdhI baTavAra, tIvra maMda ude tIvrabhAva mUDha dhArata hai, tIvra maMda ude madabhAva he vicArasa. 39 jIva jevA bhAva kare che tevA tIva, mada ke madhyama bheTavALA vistArathI karma baMdha paDe che. jevo baMdha thAya che te udaya Ave che ane tyAre tevA bhAva utpanna kare che, tethI te pharI baMdha thAya che te saMsArathI kema chUTAya? bhAva anusAra baMdha thAya che, badha pramANe udaya tha ya che, udayabhAva saMsAra paraMparAne vadhAre che. tIvra ke mada udayamAM mUDhamati e ajJAnI jIva tIvabhAva kare che, paNa vicAravAnI tIvra ke mada udayamAM vicArathI madabhAva thAya che. kavitta, jIvAdika bhAvanakI saradhA, so samyaka nijarUpa nihAra jA vina mithyA jJAna heta hai, jA vina cArita mithyA dhAra. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 483 duranA paraveza jahAM nahi, saMzaya vibhrama mohanivAra; svAra svarUpa yathAratha jAne, samyajJAna aneka prakAra, 46 chAdi bhAvanI zraddhA te samyakatva AtmAnuM svarUpa che ema jANa te vinA jJAna mithyA kahevAya che. ane cAritra paNa kucAritra) mithyA kahevAya che, jemAM dunayane praveza nathI, saMzaya vibhrama ane meha rahita svaparanA svarUpane yathArtha je jANe che te samyajJAna aneka prakAre che. savaiyA-31 ISTa aniSTa padAratha je jagatamAMhi, tIne dekha rAgadeSa meha nahi kIjiye, viSayasetI, ucaTAI tyAga dIjiye kaSAya cAhadAha dheya ekadazAmAhi bhIjiye; tatvajJAnake saMbhAra samatA sarUpa dhAra, jItake parIsaha Anada sudhA pIjiye, manake suvAsa Ani nAnAvidha dhyAna kAni, ApanI muvAsa Apa ApamAhi bhIjiye. 51 jagatamAM iSTa aniSTa padArthone dekhI rAga, dveSa, meha na kare, viSayonI IcchAne tyAga kare, kaSAya pratye prItirUpa: agni zAMta karI eka upazamadazAmAM magna rahe, tattvajJAnanI smRti sahita samatAne dhAraNa kare, parivahane chatI AnaMdAmRtanuM pAna kare, nAnA prakAranAM dhyAnamAM sthApana karI manane suvAsita kare, pite pitAnI (svAtmAnubhUtirUpa) sugaMdhane pitAnAmAM ja anubhava kare. jIva aura pudgala gharama adharama vyoma, kAla eI chahIM dravya jagake nivAsI hai, eka eka daravame anaMta anaMta guNa, anaMta anaMta parajAyake vikAsI hai Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 anaMta anaMta zakti ajara amara sa, ; * sadA asahAya tija sattAke vilAsI hai, sarva dave geyaraya parabhAva heyaraya, suhabhAva upAdeya tai avinAsI hai. 100 jIva, pudagala, dharma, adharma, AkAza ane kAla e chae dravyo. jagatamAM rahelAM che, eka eka dravyamAM anaMta anaMta guNa ane anaMta anaMta paryAya rahelA che, e sarva dravyo anata zakitavALAM, ajara, amara, asahAya ane svasattAmAM vilAsa karanAra che. sarva dravya jANavA cogya che, parabhAva tyAgavA yogya che, ane avinAzI zuddha bhAva AdaravA cogya che. anyane paTe kahA parvata caDhe kahA, keTi la7i beThe kahA kahA raMkapanameM, saMjama Acare kahe maunavrata dhare kahA, tapasyAke kare kahAM kahA ki banameM, chaMda kare naye kahA jogAsana bhaye kahA, dAnake daye kahA ke sAdhu janame. lau mamatA na chUTe miththArI phrena TUTe, brahmajJAna vinA lIna lekI laganameM. game teTalAM zAstra bhaNe, ke uMcA parvatanI Toce caDe, karoDanI lakSamI pAme ke raMkapaNuM pAme, sayama Acare ke maunapaNuM prApta kare, tapazcaryA kare ke vanamAM phare, navA chaMda (kAvya) race ke yogAsana kare, ghaNuM dAna kare ke sAdhuonA samAgamane seve, te paNa tethI zuM thAya? jyAM sudhI mamatA chUTe nahi tyAM sudhI mithyAtvanAM baMdhana paNa tUTe nahi, ane brahmajJAna thayA vinA lebhanI laganImAM lAgyA rahe. mauna rahai vanavAsa gahe, vara kAma dauM ju saha duHkha bhArI, pApa hare subharIti kare, jinacaina dhare hirade sukhakArI, Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 485 deha tape, bahu jApa japai navi Apa jape mamatA vistArI. te muni mUDha kare jagarUTa, lahai nija geha na cetanadhArI. 56 mauna rahe, vanavAsane grahaNa kare, saMsAranA sukhanI icchAne, kAmano nAza kare, ghaNAM duHkha sahana kare, pApane parihare, puNyarItine Acare, sukhakArI jinavANIne hRdayamAM dhAraNa kare, kAyAne kaSTa Ape, bahu prakAranA jApa jape ema aneka prakAre mamatAne vadhAre, paNa pitAnA AtmasvarUpane jApa ke smaraNa kare nahi te muni mUDha ajJAnI che, ane mAtra laukika rUDhi Acare che, paNa zuddha cetanyamaya nija sahaja Atmapadane pAmato nathI. (28) bhaiyA bhagavatIdAsa brahmavilAsamAM kahe che - bhau sthiti nikaTa heva karmabaMdha maMda hoya, pragaTa prakAza nija AnaMdake kaMda, hitake dAva heya vinai baDhAva haiya, upaje akSara jJAna dvitIyAke cadake sugati nivAsa heya durgati nAza hoya, apane uchAha dAha kare meha phada; sukha bharapUra hoya deza duHkha dUra haiya, yAta guNavRnda kahe samyaka su chandake. 8 puNya pacIsakA. bhavasthiti paripakava thAya che ane karmabaMdha maMda thAya che, tyAre AnaMdanuM dhAma evA AtmasvarUpane prakAza thAya che AtmahitanI sudaDhatA thAya che, vinayanI vRddhi thAya che, bIjanA caMdranI mAphaka bAdhabIjanA re uge che, sugatimAM nivAsa thAya che, durgati TaLI jAya che, AtmAne puruSArtha mehajALane bALI bhasma kare che. sarva deza ane duHkha TaLI jAya che ane paripUrNa sukhanI prApti thAya che tethI samyakatvanAM pariNAmane guNane vRnda kahevAya che. ! Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaiyA 23. jIva akartA kahyo para, parake karatA parahI paravAjo, jJAnanidhAna sadA yaha cetana, jJAna kare na kare kachu khAje. jyAM jaga dUdha dahIM vRta taddakI, zakti dhare tihuM kAla bakhA, keu pravIna lakhe dagati su, bhinna rahe vapasoM lapaTAnyA. ra3 (zataaSTatarI) jIvana para akartA kahyo che. parane kartA para ja che. A caitanyasvarUpa AtmA sadA jJAnanuM nidhAna che. te jJAna ja kare che. anya kAMI karato nathI. A jagatamAM jema dUdhamAM, dahIM ghI ane chAza thavAnI zakti traNe kALa che evuM kaI pravINa puruSa jANe che, tema keI suvicakSaNa puruSa, samyagdarzanavaDe AtmAne zarIrathI lapaTAyela chatAM zarIrathI bhinna jANe che. | savaiyA 31. kevala prakAza heya aMdhakAra nAza heya jJAnake vilAsa heya era le nivAhavI, sihameM suvAsa hoya, kaleka bhAsa hoya, ApuriDha pAsa heya aurI na cAhavI; iMdra Aya dAsa heya arinake trAsa haya, dava ke ujAsa heya ISTa nidhi mAhitI sava sukharAza hAya satyake nivAsa hoya, samyaka bhaye heya aisI satya sAhibI. 91 (zataaSTotarI) samyapha pragaTe che tene AtmAnuM kevuM aizvarya prApta thAya che? tene kevaLajJAnane prakAza thAya che, ajJAnarUpa aMdhakAra TaLI jAya che, jJAnamAM ramaNatA thAya che, ane jJAnati niraMtara pragaTa rahe che. siddhakamAM vAsa thAya che, jJAnamAM lekAleka bhAse che, AtmAnI Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 487 pitAnI sarva riddhi pragaTa thAya che, anyanI IcchA rahetI nathI, ika AvI dAsa thAya che, karmazatrune nAza thAya che, AtmadravyanI ujavalatA prakAze che, AtmAnA guNarUpI ISTasaMpadAnI prApti thAya che, traNa lekanAM prANIone sukha thAya che ane satya dharmane vAsa thAya che. samyakatva pragaTa thavAthI AvI satya sAhyabI pragaTe che. savaiyA-ra3. jAke ghaTa samakti upajata hai, se te karata haMsakI rIta, kSIra gahata chaDita jalake saga, bAke kulakI yaha pratIta, keTi upAya kare keka bhedasa, kSIra gahe jala neku na pIta, taise samyakavata gahe guNa ghaTa ghaTa madhya eka nayanIta, 92 (zataaSTatarI) jema haMsanA kuLanI evI rIta hoya che ke dUdha dUdhane grahaNa kare ane pANIne choDI de, aneka yuktio vaDe I koTi upAya kare te paNa haMsa dUdha ja grahaNa kare che ane leza paNa pANuM grahaNa karatuM nathI, tema jenA hRdayane viSe samyagadarzana pragaTe che temanI rIti paNa haMsanA jevI ja hoya che. te samyagdaSTi puruSa pratyeka dehamAM zuddha nizcayanayathI birAjamAna eka Atmadevane grahaNa kare che. sihasamAna cidAnaMda jAnike, thApata hai ghaTake ura bIca, vAke guNa saba bAhi lagAvata, aura guNahi saba jAnata kIca, jJAna anaMta vicArata aMtara rAkhata hai jiyake ura sIMca, aise samakti zuddha karatu hai, tinate hevata mekSa nIca. 93 A cidAnaMdamaya AtmAne siddhasamAna jANI pitAnA hRdayane viSe sthira kare che, AtmAnA guNane ja AtmAmAM jANe che, mAne che. ane paranA sarva guNane, kAdava samAna malina karanAra pararUpa jANe che, AtmAnuM jJAna anaMta che ema cittane viSe vicAre che, ane te jJAnanA siMcanathI pitAnA hRdayane bharapUra rAkhe che evA Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 samyagdaSTi puruSe zuddhabhAvanI kriyAthI AtmAne vizeSa ujavaLa kare che ane tethI muktinI samIpatA sAdhe che. nara samyakarvata kare anubhava, nita Atama hita jeDana, paramAratha sAdhi yahe cita, viSayA sukha mana moDanake. ghaTamAM samatA pragaTI vihata, na Dare lapi karma karana, nija zuddha sAhi dhyAvata hai, taba dhyAvata hai ziva teranake 9 samyagdaSTi puruSa pitAnA AtmAne satata AtmahitamAM joDela rAkhavAne anubhava-abhyAsa kare che, paramAtmArthane sAdhe che, ane viSayasukhathI manane vimukha karavAnuM ciMtave che, tene aMtaramAM samatA pragaTI che tethI karmanA jhapATAne joIne te Dara pAmatA nathI, pitAnA zuddha svarUpanuM ja dhyAna kare che tyAre pitAne siddha samAna citave che.' mithyA bhAva jaile taula bramAM na nAto , mithyA bhAva jau taula kamase na chUTiye; mithyAbhAva jala talAM samyapha na jJAna heya, mithyAbhAva jale taula ari nahi kaTiye, mithyAbhAva je tau mekSako abhAva rahe mithyAbhAva jolo taule parasaMga jUTiye, mithyA vinAza heta pragaTe prakAza jAta, sudhI mokSa patha sUdha neku na aTiye. 12 -mithyAtvavidhvaMsana caturdazI jyAM sudhI mithyAbhAva hoya che tyAM sudhI bhrAti saMbaMdha tUTato nathI, karmathI chUTAtu nathI, samyapha jJAna thatuM nathI, karmazatrune nAza thato nathI, mekSanI prApti thatI nathI ane parasaMgane roga rahyA kare che. mithyAtvane vinAza thAya che ane satvarUpI Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 489 prakAza pragaTe che tyAre zuddha kSamArgamAM gamana thAya che ane sarva paribhramaNane aMta Ave che. * savaiyA 31, bApure bicAre mithyAdaSTi jIva kahA jAne, kauna chava kauna karma kaeNse ke milApa hai sadAkAla karmano ekameka heya rahe, bhinnatA ne bhAsI kauna karma kauna Apahe; yaha te sarvadeva de bhinnabhinna rUpa, cidAnaMda jJAnamaya karma jaDa vyApa hai, tihaM bhAti mehahIna jAne saradhAnavAna, jaise sarvajJa dekhe taise hI pratApa hai. 10 mohabramASTaka bApaDA bicArA mithyAdaSTi chava zuM jANe ke jIva zuM che? karma zuM che? ane temane soga kevA prakAre che? te bicArA sarvadA karmanI sAthe ekameka thaI rahelA hovAthI pote koNa che ane karma keNuM che tene bheda temane bhAsa nathI. AtmA cidAnaMdajJAnamaya che ane karma jaDa pudagalanA paryAya che evuM je banenuM bhinnabhinna svarUpa te te zrI vItarAga sarvadeve joyuM che. tema ja meha jene ghaTayo che evA sannAhAvAna samyagdaSTi jIva jANe che ke AtmAne pratApa jevo sarvadeve je che tevo che. cha45ya, jaina dharma ke marma, daSTi samakitatte sUve, jaina dharma ke marma, mUDha-kese kara bU, jaina dharma ke marma, jIva zivagAmI pAve, jaina dharma ke marma nAtha tribhuvana gAve. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 yaha na dharma jagameM pragaTa, dayA duduM jaga pekhiye; "bhaiyA" suvicakSana bhavika jana, jaina dharma nija lekhiye. 3 jinadharma pacIsikA vItarAga dharmanuM rahasya daSTi samyaka thavAthI jaNAya che. vItarAga dharmanuM rahasya mUDha mithyAdaSTi kevI rIte jANI zake ? na ja jANI zake. vItarAga dharmanuM rahasya mukti mArgagAmI cha pAme che. vItarAga dharmanuM rahasya traNalokanA nAtha evA bhagavAna prakAze che. A vItarAgadharma jagatamAM svadayA ane paradayA rUpe suprasiddha che ane tenI dayAthI A loka paralokane viSe cho sukha pAmatA jaNAya che. tethI bhaiyA bhagavatIdAsa kahe che ke he suvicakSaNa bhavyA! vItarAgadharma pitAne (AtmAno) che ema jANe. savaiyA 23, jo jinadevakI seva kare jaga, tAjinideva Apa nihAra, je zivaleka base paramAtama, tAsama Atama zuddha vicAre Apame Apa lakha apane pada, pApa puNya duduM niravAre, se divase sevaka hai jiya, je Ihi bhAMti kriyA karatA. 12 jinadharma pacIsikA A jagatamAM je jinadevanI upAsanA kare che, te jinadeva samAna pitAnuM AtmasvarUpa che ema jANe che. pitAne AtmA muktine viSe virAjatA evA siddha paramAtmA samAna zuddha che ema vicAre che, potAnA AtmAne AtmArUpa ja jANe che, AtmasvarUpane ja pitAnuM pada mAne che ane tethI bhinna evA pApa puNyanA kanDane tyAge che. A prakAranI kriyA je cha kare che te ja vItarAgadevanA sAcA sevaka che. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lA chapaya rAgadeSa arumeha, nAhi nijamAhi nirakhata, darzana jJAnacaritra, zuddha Atama rasa cakhata; paradavyanAM bhinna, cita cetanapada maDita, vidata siddha samAna, zuddha nijarUpa akhaMDita, sukha anaMta jihi pada vasata, so niha samyaka mahata, haiyA" suvicakSana bhavikajana, zrI jinanda iha vidhi kahata 14 bhaiyA bhagavatIdAsajI kahe che ke he suvicakSaNa bhavyA! rAgadveSa ane meha pitAnA AtmasvarUpamAM nathI ema je dazA AvyuM chavA jANe che, dazanazAna ane cAritrarUpa zuddha AtmabhAvarasane AsvAde che, paradravyathI bhinna caiitanyalakSaNe virAjita, siddhAtmA samAna, akhaMDa nija zuddha svarUpa che ema jANe che, anubhave che, te samyadarzana anata sukhanuM dhAma ane nizcayathI sarvotkRSTa che ema vItarAga bhagavAne kahyuM che. cha dravya nava tattva, bheda jAke saba jAne, deSa aThAraha rahita deva tAke paramAne saMyama sahita susAdhu, hAya nigraMtha nirAgI, mati avirodhI grantha, tAhi mAne paratyAgI. varakevala bhASita dhamadhara, guNa thAnaka bUjhe garama haiiyA nihAra vyavahAra yaha, samyaka lakSaNa jinadharama. 15 jinadharma pacIsika, cha dravya ane nava tatva AdinA rahasyasvarUpane je jANe che, aDhAra deSa rahita evA vItarAgadevane je sAcA mAne che, bAhyAbhyatara parigraha rahita, rAga rahita ane svarUpAcaraNAdi sayama sahita evAne susAdhu jANe che, ane vItarAgamArganAM avirodhI evAM zAstrone pramANabhUta mAne che, anya sarvane tyAge che, tIrthakara R Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvita dharmane dhAraNa kare che, guNarathAnakanA marmane jANe che te vItarAga dharmane viSe vyavahAra sagyakAvanAM lakSaNa che ema bayA bhagavatIdAsa kahe che ke he bhAI ! tuM jA. cahuM gatimeM nara baDe, baDe nimeM samadaSTi, samadaSTi baDe, sAdhu padavI utakaTI; sAdhunataM puna bI, nAtha kavajhAya kahAve, vijhAyanatuM baDe, paMce AcAra batAve. tina AcAryanataM jina baM, vItarAga tArI narana, tina ko jainavRtta jagatameM, yA na vadana carana, 24 jinadhi pAsikA. cAre gatimAM manuSyabhava uttama che, temAM samyagdaSTi puru uttama che, te samyagdaSTi pumAM suyazavaMta sAdhaje uttama che, te sAdhupumAM upAdhyAya bhagavAna moTA che, upAdhyAya mahArAjathI paMcaAcAra Adi batAvanAra AcArya bhagavAna mahAna che ane te 'AcArya bhagavAnathI paNa vItarAga tama-tArAmasvarUpa arihaMta paramAtmA sarvotkRSTa che. te vItarAga paramAtmAe A jagatamAM parama kalyANamaya vItarAgadharma prarUpo che. te vitarAganA caraNakamaLamAM bhayA bhagavatIdAsa vaMdana kare che. AThamo adhyAya. samyaga jJAna ane tenuM mahAgya, ATalI vAta batAvI gayA chIe ke A saMsAra asAra che, zArIrika tathA mAnasika duono sAgara che, zarIra apavitra,kSaNa Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMgura che ane indriyoga akhikArI, tRSNavardhaka tathA nAzavaMta che. sahaja sukha AtmAno svabhAva che, sukhanuM sAdhana vAtmAnubhava ke AtmadhyAna che. e AtmadhyAna samyagdarzana, samyajJAna ane samyaka cAritranI ekatArUpa che. nizcayathI e traNeya eka AtmArUpa ja che, vyavahArathI e bhinna bhinna kahevAya che ane nizcayanA sAdhanarUpa e vyavahArane bahu vistAra che, e traNemAMthI samyagdarzananuM vyavahAra ane nizcayathI kaMIka svarUpa AtmAnaMdanA pipAsuone mATe kahevAI gayuM che have samyajJAnanuM nizcaya-vyavahAra kathana A adhyAyamAM kahevAya che. jema samyagdarzana guNa AtmAne svabhAva che tema jJAna guNa paNa AtmAne svabhAva che. samyagdarzana sahita je jJAna che tene samyajJAna kahevAya che. nizcayathI jJAna svarya (pati) samyapha che, yathArtha che. kAraNa ke jJAna eka evo vizeSa guNa che ke je pudagala, dharma, adharma, AkAza tathA kAla e pAce dravyamAM nathI. tethI te jaDa che. paraMtu AtmAmAM te che. te sarva aMdhakArarUpa che. jJAna ja eka prakAzarUpa che. jJAnane svabhAva sUryanA prakAza jevo che. jema sUrya eka kSaNamAM jagatanA padArthone prakAza kare che tema jJAna paNa sarva jANavAyogya padArthone eka samaye prakAza kare che. "saoN nAnAri tatva jJA" je sarva ne jANe te jJAna che. pratyeka AtmA svabhAvathI zuddha che, jJAyaka svabhAva che,siha zuddha AtmAnA jevo ja dareka AtmAne svabhAva che. bhinna pradezanI apekSAe dareka AtmAnI sattA bhinna bhinna che, paraMtu guNa ane svabhAvanI apekSAe paraspara keI aMtara nathI. sarva siddha ane saMsArI jIva samAna che. paramAtmA ke siddhAtmAne sarva ane sarvadarzI athavA ana tajJAna ane anaMtadarzanayukta eTalA mATe kahevAya che ke temanA jJAna guNapara keI AvaraNa paDe ke mela Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI-te zuddha che-jJAna, dIpakanA prakAzanI mAphaka para prakAzaka hoya che. jJAna potAnA vyaguNI AtmAne paNa dekhADe che ane anya sarva padArthone paNa dekhADe che. kama rahita eka sAthe sane jANa levuM ejJANano svabhAva che. eTalA mATe e jJAnane anupama, abuta ane makAna kare che. jene jJAnAvaraNa karmanA udayathI arthAt lApazamathI kaIka jJAnanI zakti pragaTa che, kaMIka agaTa che, te jyAre jANavA prayAsa kare che tyAre te jJAna kramathI padArthone jANe che. tathApi jANI lIdhA. pachI dhAraNAmAM aneka padArthonuM jJAna eka sAthe apAnane paNa heya che. te alpajJAnI jyAre tene bahAra mana, vacana, kAyAthI kare che tyAre te kamathI thAya che, paraMtu bhaMDAramAM sacathaze te eka sAthe aneka padArthonuM jJAna rahe che. jema ke eka pacAsa vane vidAna che, je saMskRta ane aMgrejImAM ema. e. che, tene pUrvIya ane pAzcAtya sAhityane ghaNo abhyAsa karyo che, te eka sAthe saMskRta, ajIjJAnane, ghaTane, vyApArane, kAna banAvavAnI kalAne, vyAkhyAnanI kalAne, lakhavAnI kalAne, pattAM, cATa, zetaraMja ramavAnI kalAne, pitAnAM saMbadhIonAM nAma dAmAdi itihAsane, jagatanA ItihAsane, judA judA dezanI bhUgalane, dekhelA samajelA aneka padArthonA svarUpane gAyanavidyAne, vA vagADavAne, taravAne, vyAyAmane, taravAra calAvavAne, rasavatI (rasoI banAvavAne, pUjApAThane, Atma dhyAnanI kalAne, jIvanamAM anubhavelI ghaTanAone-ityAdi ghaNA vidheyone eka sAthe jJAnamAM bhaMDAranI mAphaka rAkhI rahyo che. je kaI mahAtmA nimittAnI heya, tithI deya ke avadhi jJAnI hoya to te bhaviSyanI ghaNI vAtone, potAnI ke paranI jANIne jJAnanA bhaMDAramAM rAkhI le che. yogAbhyAsanA baLathI jeTalo jJAnane vikAsa thato jAya che teTale teTale jJAnamAM trikAlagocara Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 jJAnanA bhaMDAra adhika adhika sacaya thatA jAya che. sacitanAna akrama (eka sAtheja) virAjamAna rahe che. eka ati ke zrutajJAnI keTalIka bhASA jANe che. saMskRta pustaka vAMcavAnu kAma paDe te sa'skRta vAMcavA maMDe che, gujarAtI vAMcavAnu kAma paDe te gujarAtI vAcavA maDe che, marAThI vAMcavAnu kAma paDe teA marAThI vAMcavA maDe che. IMgliza vAMcavAnuM kAma paDe che te iMgliza vAMcavA maTuM che, eka vyAkhyAnakartA krAIviSaya upara vyAkhyAna kare che, teNe aneka pustakA bhaNIne eka viSaya upara je jJAnanA saMcaya karyAM che te sa` tenA jJAnamA hAjara che, eka sAthe vidyamAna che, temAMthI dhIme dhIme te vaktA ghaNuM ja jJAna peAtAnA dADha ke be klAkanA bhASaNathI prakAzita kare che. jJAnanA prakAza manadvArA vicAravAmAM, vacanadvArA kahevAmAM ane kAyAdvArA samruta karavAmAM avazya kramathI thAya che, paraMtu AtmAnA bhaDAramAM jJAnanA sa'caya eka sAthe ghaNA rahe che. e vAta dareka pravINa puruSa samajI zake che. e vAta paNa yathArtha che ke pAtapeAtAnA jJAnanI pragaTatA anusAra traNa kAlanu jJAna paNa kaIka maryAdA sudhI alpajJAnIomAM paNa hAya che. eka strI raseAI banAvavAnI taiyArI karI rahI che, te jANe che ke te zu karI rahI che, kayA kayA sAmAna ekatra karI rahI che. e vartamAnakALanu jJAna che. yeA kayA sAmAna ekatra karI cUkI che. tathA e sAmAna kevI rIte kayAre AvyA hatA, ane gharamAM kyAM rAkhyA hato ke jyAthI lAvIne hAla raseAmAM rAkhyA che evu bhUtakALanu jJAna paNa tene che. raseAImAM amuka amuka vastu banAvavI che, ATalI taiyArI karavI che, ATalA mANaseAne jamADavAM che. amuka amuka jamavAnA che, raseAI pachI mAre kapaDAM sIvavAM che, anAja jhATakavuM che, pustaka bhaNyuM che, amuka saMbadhIne ghera mAMdAnI khakhara Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevA javuM che, amukanI sAthe amuka amuka vAto karavI che, evuM bahu prakAranuM bhaviSyanuM jJAna paNa che. traNa kALanuM eka sAthe jJAna na hoya te sanI ghareNAM ghaDI zakatA nathI, ejInIara makAna banAvI zakatA nathI, adhyApaka bhaNAvI zakato nathI, yAtrALu amuka sthAna upara pahoMcI zakato nathI. parvatanI Toca upara pahoMcIne eka maMdiranA darzana karavAM che, huM amuka sthAnathI cAlIne ahIM Avyo chuM, parvatane mArga be kalAkamAM amuka amuka mArge jaI pUro karIza, e sarva jJAna eka sAtha heya che. e jJAnane lIdhe te parvatanA zikhara para pahoMcI jAya che. alpajJAnIne pitAnA jJAnAvaraNa karmanA kSayopazama anusAra DuM trikALajJAna heya che te pachI sarvajJane, anatajJAnIne ke sarva AvaraNathI rahita nirmala prakAzamAna jJAnajyotine trikAlagocara sarva vizvanA anaMtadravyanuM, tenA guNonuM, tema ja tenA paryAnuM jJAna thaI jAya che temAM kAMI Azcarya ke saMzayanI vAta nathI. zuddhajJAna paNa jo kaIkana jANe te pachI te jJAna zuddha paNa zAnuM? te to jeTale aMze jANe nahi, teTale aMze avazya azuddha che ema kahevAya. zuddha jJAna baporanA sarva samAna vizvavyApIyane eka sAthe jANe che eka sAthe prakAza kare che. tene kaMI jANavuM bAkI rahetuM nathI. sarvajJatvanI zakti AtmajJAnImAM paNa che. eTale jeTalo ajJAnane paDade khasato jAya che teTale teTale jJAnane vikAsa ke jJAnane prakAza thato jAya che teTaluM teTaluM jJAna unnatirUpa ke vardhamAna thatuM jAya che. eka bALaka janma samaye ghaNuM alpa jANe che tene jeTalI jeTale anubhava vadhe che, jeTalI jeTalI te vidyA bhaNe che teTale teTale te adhika adhika jJAnI thato jAya che. jema bIjAo pAsethI meLavIne dhanane saMcaya karavAthI dhananI vRddhi karavAmAM Ave che, athavA chUTuM chavAyuM pANuM eka sarovaramAM ekatra karavAthI sarovaramAM Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 497 pANInI vRddhi karavAmAM Ave che, tema tenAmAM (bALakamAM) jJAna kyAMka bahArathI lAvI ekaThuM karavAthI jJAnanI vRddhi karavAmAM AvatI nathI. jJAna eka adbhuta guNa che ke je kaI kaIne ApI zakato nathI ke kaI kaI pAsethI laI zakatA nathI. jo ke lekavyavahAramAM evuM kahevAya che ke amuka AcAye pitAnA ziSyone bahu jJAna ApyuM athavA ziSya AcArya pAsethI ghaNuM jJAna meLavyuM, paratu ema kahevuM kevaLa vyavahAra mAtra che. vastutAe asatya che. je AcArya jJAna detA hoya te temanuM jJAna ghaTe tyAre ziSyanuM jJAna vadhe, paNa tema thatuM nathI. AcAce jyArathI ziSyane bhaNAvavAne AraMbha karyo ane daza varSa sudhI bhaNAvyo tyAM sudhI je kaMI bhaNavyu, samajAvyuM, batAvyuM te sarva jJAna AcAryamAM barAbara sthira rahyuM eTaluM ja nahi paraMtu samajAvatA samajAvatAM, batAvatAM batAvatA AcAryanuM jJAna paNa vadhatuM gayuM ane bhaNanAra ziSyanuM jJAna paNa vadhatuM gayuM. jo ke deva levAne zabdane vyavahAra che paNa leNadeNu kAI thaI nahi, ane pariNAme hatA ane prAptakartA banemAM jJAna vadhI gayuM. ema kema thayu? eka tarapha jJAna vadhyuM tyAre bIjI tarapha ghaNuM kema nahi? tene sIdhe uttara e che ke jJAnane sadA vikAsa ke prakAza thAya che, gurunA samajAvavAthI ane pustakonA abhyAsathI eTale jeTale ajJAnane paDade khase che, eTale jeTalo jJAnAvaraNa karmane kSapazama thato jAya che teTaluM teTaluM jJAna adhika adhika prakAzanuM jAya che. ema paNa jagatamAM kahevAne vyavahAra che ke eNe jJAnanI bahu unnati karI, bahu nirmalatA karI, bahu vikAsa karyo. unnati ke vikAsa zabda tyAM tyAM vaparAya che ke jyAM zakti te heya paNa vyakti na heya. vyakata thavuM tene ja prakAza ke vikAsa kahe che. sarvane prakAza thaye athavA vikAsa thaye ema kahevAya che, arthAta sUryamAM tara Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 prakAzaka zakti to che ja, tenA upara adhikAra khasya-vAdaLArUpI paDade khasI gayo, ane suryane prakAza ahIM jhaLakyo, A ratna camakI uThayuM; arthata ratna pASANamAM ratna banavAnI ane camakavAnI zakita to hatI ja tenA upara mela khaseDavAthI te ratnarUpe camakI uThayuM. tejAbamAM nAkhavAthI A suvarNanuM AbhUSaNa camakI uThayuM; arthAt suvarNanA AbhUSaNamAM camakavAnI zakti te hatI ja paNa tenA upara mela chavAI gayo hato, tejAbathI eTale mela kapAte gayo teTalI suvarNanI kAMti jhaLakatI gaI. darekanA jJAnamAM anaMta padArthonA jJAnanI amaryAdita zakita che te kadI maryAdita thaI zakatI nathI ke jethI amuka jJAnathI AgaLa jJAna prakAza na karI zake. AjanA vizvamAM padArthavidyAe ke apUrva vikAsa karyo che ke jethI hajAro mAIla zabda pahoMcI jAya che. amerikAmAM beThAM beThAM bhAratamAM gavAtAM gAyana sAMbhaLI zakAya che. havAI vimAnAmAM lAkho maNu vajana AkAzamAM laI javAya che. tAranA sabadha vinA kSaNamAtramAM hajAro mAIla samAcAra pahoMcI jAya che. padArthonI aMdara adbhuta zakti che te jJAna padAthavettAone kema karIne thAya che? te mAhitI meLavavAmAM Ave to jaNAya ke padArthanA zodhaka ekAMtamAM besIne pitAnI aMdara uDo vicAra kare che. zodhatAM zodhatAM kaI vAta sUjhI Ave che ke tene prayoga kare che. te barobara thAya che tyAre bIjI zodha pAchaLa maMDe che. ema navI navI vAte sUjhatI jAya che. prayoga vaDe te vAte siddha karI pachI navI zodha (new invention) tarIke pragaTa kare che. jeTaluM jeTaluM meluM vAsaNa mAMjavAmAM Ave che, teTaluM teTaluM te camakatuM jAya che tevI rIte jeTaluM jeTaluM ApaNuM zuddha jJAna mAnavAmAM Ave che, temAM ja karavAmAM Ave che, teTale teTale jJAnane vikAsa thato jAya che. pratyeka prANunA AtmAmAM je amaryAdita jJAna na hoya te jJAnanA vikAsane saMbhava ja na hoya. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 499 jJAnanuM kAma mAtra jANavuM, mAtra prakAza kare te che; jevAM dravya guNa, paryAya che tevAM ja jANavAM e che; na nyUna jANavAM, na adhika jANavAM kena viparIta jANavA-zuddha jJAna e dravyonA bhinnabhinna svabhAvane jANe che, mULa svabhAvane jANe che tathA te dravyo paraspara eka bIjAne kevI rIte sahAyaka thAya che te paNa jANe che. dharma, adhama, AkAza, kAla kriyArahita sthira che. te pote vibhAvarUpe ke upAdhirUpe pariNamatAM nathI, kevala dravyone halanacalanamAM, sthira rahevAmAM, avakAza pAmavAmA ane parivartanamA udAsInarUpe sahAya kare che. saMsArI jIva anAdikAlathI karmathI baMdhAelo che. karma pudagala che, jIva ane pugalamAM paranA nimittathI vibhAvarUpa pariNamavAnI zakti che. tethI chomAM karmanA udayathI vibhAvabhAva, rAgAdi bhAva, ajJAna bhAva, asayata bhAva thAya che, te bhAvanA nimittathI karma pudgala AvIne jIvanA kAmaNa zarIranI sAthe baMdhAI jAya che. tene baMdha kevI rIte thAya che, te kaI kaI ane kevI kevI rIte pitAnI asara batAve che tathA te kevI rIte dUra thAya che, jIva ane karmanI paraspara nimitta naimittika kriyAthI zuM zuM thAya che, te sarva vyavasthAne paNa zuddha jJAna jANe che. abhiprAya e che ke e dravyone, temane sAmAnya ane vizeSa guNane, temanI svAbhAvika ane vaibhAvika paryAne-gatanI sarva vyavasthAne zuddha jJAna barabara jANe che. jema sUrya prakAza ghaTa paTa, nagara dvAra, galI, mahela, vRkSa, parvata, kAMkarA, patthara, tAMbu, letuM, pItaLa, nadI, sarovara, khAI, khAdharA Adi sarva padArthonetemanA AkArane jema che tema dekhADe che tema zuddha jJAna sUryanA prakAzanI mAphaka sarva padArthonA sarva svarUpane yathAtathya jANe che tathA sUryanI mAphaka sarvane prakAza karatAM chatAM kAIpara rAga dveSa karatuM nathI, keI sUryane ardha (pUjAnI sAmagrI) caDhAve che te tenA upara prasanna Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5eo thato nathI, keI sUryanI nindA kare che te tenA upara aprasanna ke krodhita thato nathI-pUrNa samadarzI che. pitAnA tApa ane prakAzathI sarva padArthone guNakArI thAya che-te kAMI vicAra karato nathI ke amukane lAbha ApuM ke amukane hAni pahoMcADu. e te pUrNa rItarAgatAthI prakAza kare che. pachI bhale kaI lAbha mAnI le ke kaI hAni mAnI le. tevI rIte zuddha jJAna paNa sarva dravya, guNa, paryAne yathArtha jANatAM chatAM paNa nathI keI para rAga karatuM ke nathI TheSa karatuM, prazaMsA karavAthI nathI unmatta thatuM ke nindA karavAthI nathI roSa karatuM. pUrNa samadarzI, vItarAgI, nirAkula rahe che. jevI rIte sarvajJa vItarAgapaNuM e siha paramAtmAne svabhAva che tevI ja rIte sarvajJa vItarAgapaNuM e dareka AtmAne svabhAva che. AtmAnA svabhAvamAM mehano kiMcit paNa mala nathI eTalA mATe AtmAnuM jJAna jANatAM chatAM paNa nathI krodha karatuM nathI mAna karatuM nathI mAyA karatuM nathI lAbha karatuM, nathI hAsyabhAva karatuM, nathI rati karatu, nathI arati karatuM, nathI zeka karatuM, nathI bhaya pAmatuM, nathI jugupsA ke ghaNu karatuM, ke nathI keAI prakAre kAmano vikAra utpanna karatuM. te meha madirAnA sayoga vinA kicita paNa mAhita thatuM nathI, deSita (duSTa) thatuM nathI. AtmAne svabhAva sarvattA vItarAgatA che e jJAna samyajJAna che. vibhAvapaNuM alpajJAnapaNuM e jJAnAvaraNakarmanA udayathI che. rAgadveSa meha,mehanIyakarmanA udayathI che. bIjI jeTalI aMtaraMga vaibhAvika avasthAo AtmAnI thAya che te cAra ghAtIya karmonA udayathI che. je kaI bAhya sAmagrIne saMga AtmAne prApta thAya che te cAra aghAtIya karmanA udayathI che ema samyajJAna jANe che. siddha paramAtmA, arahaMtakevalI paramAtmAnA jJAnamAM ane avirata ke virata samyagdaSTinA jJAnamAM padArthonuM svarUpa jANavAnI apekSAe kaI bheda nathI. jevuM kevalI jANe che tevuM ja syAdAdI zrutajJAnI samyagdaSTi paNa jANe che. arthAta dravyanI apekSAe Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 501 vastunuM zuM svarUpa che? svabhAva ke vibhAva paryAyanI apekSAe vastunuM zuM svarUpa che? e sarvajJAna jevuM kevalI bhagavAnane hoya che tevuM ja samyagdaSTine heAya che. phakta bheda eTalo che ke kevalI bhagavAna zuddha svAbhAvika kevalajJAnathI jANe che jyAre zrutajJAnI zrutajJAnaThArA parokSa jANe che. kevalajJAnI adhika paryAne jANe che, kRtajJAnI thoDA paryAne jANe che, paraMtu jeTaluM zrutajJAnI jANe che teTaluM te kevalajJAnInA jevuM jANe che, tene anukuLa jANe che tethI pratikULa jANatA nathI. athavA jema kevalajJAnI sarvasva jANatA chatAM paNa pUrNa vItarAga che tevI ja rIte samyagdaSTinuM jJAna paNa vItarAgabhAvathI jANe che, rAgadveSa karyA vagara pitAnI ane bIjAnI kamajanita avasthAone vastusvarUpe jANe che eTalA mATe samyagdaSTine paNa jJAtA kahevAya che, udAsIna kahevAya che. mAtra aMtara eTaluM che ke samyagdaSTi be prakAranA hoya cheeka vItarAga, bIjA sarAga. dhyAnastha AtmalIna samyagdaSTine vitarAga kahevAya che, te saMpUrNa mana vacana kAyAnI kriyAothI virakta rahIne evI rIte AtmAnA Anadane svAda laI rahyA che ke jevI rIte sarvajJa vItarAga paramAtmA le che. sarAga samyakatvI mana vacana kAyAnI kriyAo rAgapUrvaka kare che tathApi te pitAne e sarva kriyAonA kartA mAnatA nathI, AtmA jJAtAdaSTa che, evI buddhi rAkhe che, kaSAyanA udayathI tene vyavahAra karyo tapatAnI padavI pramANe karavA paDe che. tene te pitAnuM kartavya jANatA nathI, karmodayajanita roga jANe che. te sarAga samyakatvInuM jJAna tathA zraddhA te vItarAga samyagdaSTinA jevAM che, mAtra cAritramohanA udayane aparAdha che, tene te samyagdaSTi karmane udaya jANe che tene pararUpe anubhava kare che. sarva mana, vacana, kAyAnI kriyAo paNa para jANe che, eTalA mATe te paNa pUrNa udAsIna che. Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 te bhAvanA evI rAkhe che ke A sarAgatA tyAre maTe ane hu vItarAga thaI jAu, tattvajJAnI samyaktvI, huM nizcayathI paramAtmAvata zuddha nirvikAra jJAtAdRSTA chuM, evuM nAna te AtmajJAna kahevAya che. e ja AtmajJAna parama sukhasAdhana che. e AtmanAnane ja nizcaya samyagnAna kahe che, tene jinavANInA sAra bhAvazrutajJAna kahe che, e AtmajJAnamAM upayAganI sthiratAne svapAcaraNa cAritra kahe che, svAnubhava kahe che, ke AtmadhyAna kahe che. bhAvazrutajJAna dvArA AtmAne anubhava khIjanA caMdramA tulya che. te ja abhyAsanA baLathI vadhatA vadhatA pUrNa caMdramArUpa devalajJAna thaI jAya che. jeratnatrayathI sahaja sukhanI siddhi thAya che temAM AtmajJAna ja nizcaya sajhAna che. A AtmajJAnanI prApti mATe dravyazruta dvArA cha dravya, pAMca astikAya, sAta tattva ane nava padArthAnuM jJAna Avazyaka che, te prApta karavA paramAgamane abhyAsa karavA bahu agatyane che A zAstrAbhyAsane vyavahAra sammajJAna kahe che. vyavahAra sabhyajJAna:jinavANImAM aneka zAstrone saMgraha che. cAra anuyAgAmAM te vaheMcAyalA che, jene cAra veda paNa kahevAya che. prathamAnuyAga:-prathama avasthAmAM alpa jJAnavALA ziSyAne tattvajJAnanI ruci karAvavA je sama" thAya tene prathamAnuyAga kahe che. temAM je mahAna puruSa athavA strIee dharma te dhAraNa karI AtmAnI unnati sAdhya karI che temanAM vanacaritra hoya che. jene pApa karavAthI ghaNAM du:khanI prApti thai hAya ane puNya karavAthI sukha sAtADhArI sAdhanenI prApti thai heAya evAM caritronu paNa temAM thana heAya che. A prakAranAM vanA vAMcavAthI, buddhi upara evI chApa paDe che ke ApaNe pazu dharmanAM sAdhane karIne ApaNuM Atmahita sAdhavu ceAgya che. Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503 bIjo anuyAga karaNAnuyoga che emAM cAra gatinuM svarUpa tathA lokanuM svarUpa batAvyuM che. chanI avasthAnA bheda, guNasthAna ane mArgaNAsthAnuM kathana tathA karmone baMdha, udaya, sattA AdinuM nirUpaNa che. AtmAnI avasthAo karmanA sAgathI bhinna bhinna prakAranI thAya che te sarva hisAba temAM batAvyo che. adhyAtmajJAna mATe A jJAnanI bahu AvazyaktA che. je guNasthAnane samaje te ja barAbara jANI zake ke samyagdaSTi kaI apekSAe baMdhaka ane kaI apekSAe abaMdhaka che, tathA karmabadha kayA guNasthAnaka sudhI heya che, ane karmonI avasthA kevI rIte badalI zakAya che. A AtmajJAnane bahu sahakArI che, karma pugalanI saMmatithI jIvana saghaLA vyavahAranRtyanuM digdarzana A anugathI thAya che. trIjo anuga caraNAnuga che - mana vacana kAyAne sthira karavA mATe svarUpAcaraNamaya nizcayacAritra prApta karavA mATe, je je vyavahAracAritranI AvazyakatA che te sarva A anugamAM batAvyuM che. sAdhunuM cAritra, gRhastha zrAvakanuM cAritra, e sarva vistArapUrvaka evI rIte batAvyuM che ke dareka sthitinA mAnava pitAnI gyatA anusAra tenuM AcaraNa karI zake, sahaja sukhanuM sAdhana karatAM chatAM rAja kartavya, dezarakSA karma, vANijaya karma, kRSi karma, zilpa karma Adi gRhasthane gya Avazyaka karma paNa karI zake, ane dezaparadezamAM nAnA prakAranAM vAhana dvArA musApharI karI zake. ema laukika unnati sarva prakAranI nyAyapUrvaka karatA chatAM sahaja sukhanuM sAdhana karI zakAya. jema jema vairAgya vadhato jAya tema tema cAritra adhika adhika pALI zakAya ane adhika adhika AtmadhyAnanI unnati karI zakAya. ceAthe anuyAga dravyAnuyoga che; emAM cha dravya, pAMca astikAya, sAta tatva ane nava padArthanuM vyavahAranayathI paryAyarUpa Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa02 te bhAvanA evI rAkhe che ke A sarAgatA kyAre maTe ane huM vItarAga thaI jAu tatvajJAnI samyaphavInuM, huM nizcayathI paramAtmAvata zuddha nirvikAra jJAtAdaSTA chuM, evuM jJAna te AtmajJAna kahevAya che. e ja AtmajJAna parama sukhasAdhana che. e AtmajJAnane ja nizcaya samyajJAna kahe che, tene jinavANIne sArA bhAvathutajJAna kahe che, e AtmajJAnamAM upayoganI sthiratAne svarUpAcaraNa cAritra kahe che, svAnubhava kahe che, ke AtmadhyAna kahe che. bhAvazrutajJAna dvArA AtmAne anubhava bIjanA caMdramA tulya che. te ja abhyAsanA baLathI vadhato vadhate pUrNa caMdramarUpa kevalajJAna thaI jAya che. je ratnatrayathI sahaja sukhanI siddhi thAya che temAM AtmajJAna ja nizcaya sammAna che. A AtmajJAnanI prApti mATe vyakRta dvArA cha dravya, pAMca astikAya, sAta tava ane nava padArthonuM jJAna Avazyaka che, te prApta karavA paramAgamane abhyAsa kara bahu agatyanuM che. A zAstrAbhyAsane vyavahAra samyajJAna kahe che. vyavahAra sabhyajJAna-jinavANamAM aneka zAstrone saMgraha che. cAra anuyogomAM te vahecAyela che, jene cAra veda paNa kahevAya che. prathamAnuyoga:-prathama avasthAmAM alpa jJAnavALA ziSyone tattvajJAnanI ruci karAvavA je samartha thAya tene prathamAnuyoga kahe che. temAM je mahAna puruSa athavA strIoe dharmane dhAraNa karI AtmAnI unnati sAdhya karI che temanAM jIvanacaritra hoya che. jene pApa karavAthI ghaNAM dukhanI prApti thaI hoya ane puNya karavAthI sukha sAtAkArI sAdhananI prApti thaI hoya evAM caritronuM paNa temAM kathana hoya che. A prakAranAM varNane vAMcavAthI, buddhi upara evI chApa paDe che ke ApaNe paNa dharmanAM sAdhano karIne ApaNe Atmahita sAdhavuM yogya che. Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503 bIje anuyAga karaNanuyAga che:-emAM cAra gatinuM svarUpa tathA lokanuM svarUpa batAvyuM che. jenI avasthAnA bheda, guNasthAna ane mArgaNasthAnuM kathana tathA karmone baMdha, udaya, sattA AdituM nirUpaNa che. AtmAnI avasthAo karmanA sAgathI bhinna bhinna prakAranI thAya che te sarva hisAba temAM batAvyo che. adhyAtmajJAna mATe A jJAnanI bahu AvazyakatA che. je guNasthAnane samaje te ja barAbara jANI zake ke samyagdaSTi kaI apekSAe baMdhaka ane kaI apekSAe abaMdhaka che, tathA karmabadha kayA guNasthAnaka sudhI hoya che, ane karmonI avasthA kevI rIte badalI zakAya che. A AtmajJAnane bahu sahakArI che, karma pudgalanI saMgatithI jIvanA. saghaLA vyavahAranRtyanuM digdarzana A anuyogathI thAya che. trIjo anuga caraNAnuyoga che - mana vacana kAyAne sthira karavA mATe, svarUpAcaraNamaya nizcayacAritra prApta karavA mATe, je je vyavahAracAstrinI AvazyakatA che te sarva A atugamAM batAvyuM che. sAdhunuM cAritra, gRhastha zrAvakanuM cAritra, e sarva vistAra pUrvaka evI rIte batAvyuM che ke dareka sthitinA mAnava pitAnI yogyatA anusAra tenuM AcaraNa karI zake, sahaja sukhanuM sAdhana karatAM chatAM rAja kartavya, dezarakSA karma, vANijya karma, kRSi karma, zilpa karma Adi gRhasthane gya Avazyaka karma paNa karI zake, ane dezaparadezamAM nAnA prakAranAM vAhana dvArA musApharI karI zake ema laukika unnati sarva prakAranI nyAyapUrvaka karatA chatA sahaja sukhanuM sAdhana karI zakAya. jema jema vairAgya vadhatuM jAya tema tema cAritra adhika adhika pALI zakAya ane adhika adhika AtmadhyAnanI unnati karI zakAya. cetha anuga dvavyAnuyoga cheemAM cha dravya, pAMca astikAya, sAta tava ane nava padArthanuM vyavahAranayathI paryAyarUpa Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 tathA nizcayanayathI dravyarUpa kathana che. emAM zuddhAtmAnubhavanI rItio batAvI che, jIvanamukta dazAnAM sAdhana batAvyAM che ane atIndriya sahajasukhanI prAptine sAkSAta upAya batAvyo che. A cAra anu gonAM zAstrone nitya prati yathAsaMbhava abhyAsa karavo te vyavahAra samyajJAnanuM sevana che. jema samyagdarzananAM ATha aMga che tema samyajJAnanAM paNa ATha aMga che. je ATha aMgo sahita zAstrAbhyAsa karavAmAM Ave te ja jJAnanI vRddhi thAya ane ajJAnane nAza thAya. tema ja bhAvanI zuddhi thAya, kaSAyanI maMdatA thAya, saMsArathI rAga ghaTe, vairAgya vadhe, samyaphatvanI nirmalatA thAya ane cittanirodha (vRttine revA) nI kalA mAlUma paDe. ATha aMgone dhyAnamAM rAkhIne zAstrono abhyAsa karanAra mana vacana kAyAne lIna karI de che. bhaNatAM bhaNatAM AtmA naMdano anubhava AvI jAya che, samyajJAnanA ATha aMga:-(1) graMthazuddhizAstranAM vAkayone zuddha bhaNavAM, jyAM sudhI zuddha nahi bhaNAya tyAM sudhI tene artha bhAsaze nahi. (2) arthazuddhi-zAstranA artha barAbara samajavA. je AcAryoe graMthanI racanA karI che temaNe potAnuM jJAna padenI sthApanAmAM rAkhI dIdhuM che, te te sthApanArUpa padekArA je jJAna graMthartAoe emAM bharyuM che, ke sthApana karyuM che te ja jJAna grahaNa karI levuM jarUratuM che. jema paradezathI Avele patra evI rIte vAMcIne samajI levAmAM Ave che ke je bhAvArtha patra lakhanAre lakhyo hoya te kharekhara jANa levAmAM Ave te ja patra vAMcavAno lAbha thAya che. tema graMthanA yathArtha bhAva samajavA te artha zuddhi che. (3) ubhayazuddhi-granthane zuddha bhaNavA ane zuddha artha samajavA, baMnenuM dhyAna eka sAthe rAkhavuM te ubhayazuddhi che. Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 505 (4) kAlAdhyayana-zAne evA vakhate bhaNavAM joIe ke jyAre pariNAmamAM nirAkuLatA hoya, saMdhyAne samaya AtmadhyAna tathA sAmAyika karavAnuM hoya che te te samaya eTale savAra, bapora tathA sAMja bAda kare ane e samaya paNa hoya che ke jyAre zAstrAbhyAsamAM upayoga na joDAya, jemake koIne ghera saMkaTa AvI paDayuM hoya, tephAna thaI rahyuM heya, dharatIkaMpa thaI rahyo hoya, ghara kalaha ke yuddha thaI rahyuM hoya ke koI mahApuruSanA maraNane zeka manAI rahyo hoya, evA ApattionA samaye zAMtipUrvaka dhyAna karavuM yogya che. (5) vinaya -dhaNA AdarapUrvaka zAstro bhaNavAM joIe.bhAvomAM ghaNI bhakti rAkhavI joIe ke huM zAstro eTalA mATe bhaNuM chuM ke mane AtmajJAnane lAbha thAya ane mArA jIvanano samaya saphaLa thAya. aMtaraMga premapUrNa bhakitane vinaya kahe che. (6) upadhAna-dhAraNa karatAM jatAM (yAda rAkhatAM jatA) granthane bhaNavA joIe; vAMcavA joIe. je kaMI vAMcavAmAM Ave te aMdara sthira thatu jAya ke jethI pharI smaraNamAM AvI zake. je vAMca vAMca karavAmAM Ave paNa dhyAnamAM na levAya te ajJAnane nAza thaI zake nahi. eTalA mATe ekAgracitta thaIne vicAra sahita vAcavu ane yAda rAkhatA javuM te upadhAna che. e bahu jarUrI aMga che, jJAnanuM prabaLa sAdhana che. (7) bahumAna-zAstrane bahumAna ke pratiSThApUrvaka virAjamAna karIne bhaNavuM joIe, UMce bAjaTha upara mUkIne, AsanapUrvaka besIne bhaNavuM ucita che. zAstrane sArAM pUThAM ane bAMdhavAnAM kapaDAthI suzobhita karIne jyAM udheIna lAge, zAstra surakSita rahe te sthaLe virAjamAna karavA joIe, Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 (8) anilava-ApaNane zAstrajJAna hoya che te chUpAvavuM joIe. nahi. keI samajavA cAhe te samajAvavuM joIe. je guruthI jJAna maLyuM hoya temanuM nAma chupAvavuM na joIe. A pramANe je ATha agAne pALatAM chatAM zAstronuM manana kare che te vyavahAra samyajJAnanuM sevana karato hovAthI AtmajJAnarUpI nikAya samyajJAnane prApta karI zake che. jJAnanA ATha bheda-je ke jJAna eka ja che. te AtmAne svabhAva che. jema sUryanA prakAzamAM kaI bheda nathI tema jJAnamAM I bheda nathI. tathApi sUryanI upara ghaNAM vAdaLAM AvI jAya to prakAza ocho paDe che, vAdaLAM tethI thoDA heya te kaMIka prakAza vadhAre pragaTe che, tethI adhika ochAM vAdaLAM hoya to tethI adhika prakAza jhaLake che, tethI paNa adhika ochAM vAdaLAM hoya che tethI paNa adhika prakAza pragaTe che. bilakula vAdaLAM na hoya te pUrNa prakAza pragaTa thAya che. evI rIte vAdaLAMnAM ceDAM ke vadhAre AvaraNanA kAraNe sUryanA prakAzanA pAMca bheda thaI zake che. tathA tethI paNa saksa vicAra karIe to sUrya prakAzanA aneka bheda thaI zake tevI rIte jJAnAvaraNa karmanA pazama ke kSaya anusAra jJAnanA mukhya pAMca bheda thaI gayA che--matijJAna, zrutajJAna, avadhinAna, mana:paryayajJAna tathA kevalajJAna. mati, cuta, avadhi e traNa jJAna jyAre mizyAdaSTine heAya che tyAre kumati, kuzruta, kuavadhi kahevAya che; samyagdaSTine te mati, zruta, avadhi kahevAya che. AvI rIte traNa kunAna sAthe jJAnanA ATha bheda thAya che. matijJAna pAMca Indriya tathA manadvArA sIdhe kaI padArtha jANa te matijJAna che. jemake sparzaneMvyithI sparza karIne keI padArthane ThaMDa, garama, lUkhe, cIkaNo, narama, kaThaNa, halake, bhAre jANo, rasanA (jihA) IndriyathI rasanA dvArA cAkhavA yogya padArthane Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 507 kAyane azvita sthA thathI, sparza karIne khATA, mIThuM, tIkho, tUre, kaha, ke mizrita svAda jANa; nAsikA IndriyathI gadhayogya padArthane suMdhIne sugandha ke dudha jANavI; cakSu IndriyathI, sparza karyA vagara, dUrathI kaI padAIne sapheda, lAla, pILo, vAdaLI, kALA ke mizrita raMga ke rUpa jANavuM, kAnathI zabda sparza karIne suMdara ke asuMdara zabda jANa; mana dvArA dUrathI DeI apUrva vAtane ekAeka jANI levI. evI rIte je sIdhuM jJAna indriya ke manathI thAya che tene matijJAna (direct knowledge through senses and mind) kahevAya che. eTale matijJAnAvaraNane kSayapazama thAya che teTalI ja vizeSa matijJAnanI zakti pragaTa thAya che. eTalA mATe sarva prANuonuM matijJAna eka sarakhuM hetuM nathI. keIne thoDuM te pheIne vadhAre koIne manda te Ine tIvra hoya che. jANelI cIja smaraNamAM AvavI, ekavAra indriye ke manathI jANelI cIjane pharI grahaNa karI oLakhavI ke A te ja che, evuM saMjJAjJAna, tathA jyAM jyAM dhumADe heAya tyAM Aga hevI ja joIe, jyAM jyAM sUryane prakAza hoya tyAM tyAM kamalA praphullita thAya ja evuM ciMtAjJAna, cinhane dekhIne ke jANune padAIne jANu, dhUmADAne dekhIne ani che ema jANavuM e anumAnajJAna, e sarve matijJAna che kAraNa ke matijJAnAvaraNakarmanA kSapazamathI thAya che. - zrutajJAna -matijJAnathI jANelA padArthadvArA bIjA padArthane ke viSayane jANa te zrutajJAna che, jema kAnathI AtmA zabda sAMbhaLyo e matijJAna che. AtmA zabdathI AtmAnA guNaparyAya Adine baMdha thaze te zrutajJAna che. eTalA mATe zAstrajJAnane zratajJAna kahe che. ApaNe akSaro vAMcIe chIe athavA sAMbhaLIe chIe, te dvArA pharI manathI vicAra karIne zabda vaDe je je padArthone saMketa hoya che tene barAbara jANI laIe chIe te zratajJAna che. A zrutajJAna manaThArA ja thAya che. zrutajJAnanA be bheda Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 che. akSarAtmaka zrutajJAna, anakSarAtmaka zrutajJAna, je akSaradhArA artha vicAravAthI thAya che te akSarAtmaka zrutajJAna che, jemake zAstradhArA jJAna, sparzanAdi IndriyothI matijJAnaThArA padArthone jANane pharI te jJAnaThArA te padArthamAM hitarUpa ke ahitarUpa buddhi thAya te akSarAtmaka zrutajJAna che. e ekendriyAdi sarva prANIone hoya che. jema vRkSane kuhADIne ghA karavAthI tene kaThera sparzanuM jJAna thavuM te matijJAna che. pachI tene dukhanI lAgaNI thavI te zrutajJAna che. kIDAne jIbhadvArA svAdanuM jJAna thavu te matijJAna che. pachI tene te sukhadAyI keduHkhadAyI bhAsavuM te zrutajJAna che kIDIne dUrathI sugadha AvavI te matijJAna che. pachI sugaMdhita padArthanI najIka AvavAnI buddhi thavI te zrutajJAna che. pata gIAne AMkhathI dIvAne raMga dekhI zAna thavuM te matijJAna che. te hitakArI bhAsavuM zrutajJAna che. karNathI kAra zabda sAMbhaLo matijJAna che, te ahitakArI bhAse te zrutajJAna che. mati zrutajJAna sarva prANIone sAmAnya rIte heya che. endriyAdi paMcediya paryata sarvane e be jJAnathI ochAM jJAna hetAM nathI. A e jJAnenI zakti hoya che paraMtu e jJAna paNa kamathI kAma kare che. avadhijJAna:-avadhi nAma maryAdAnuM che. dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI maryAdAmAM rahelAM pugalanuM athavA pudagala sahita azuddha jIvonuM varNana jANavuM te A jJAnanuM kAma che. dravyathI kahevAne hetu e che ke moTA padArthone jANe ke sUkSma padArthone jANe, kSetrathI kahevAno hetu e che ke keTale dUra sudhInA padArthane jANe, eka kesa sudhInA, so keza sudhInA, hajAra keza sudhInA ke daza hajAra Adi koza sudhInA padArtho jANe, kAlathI kahevAno hetu e che ke keTalA samaya AgaLa ke pAchaLanAne jANe, daza varSa, se varSa, eka bhava ke aneka bhavane AgaLa pAchaLa jANe. bhAvano artha avasthAvizeSa ke svabhAvavizeSa te che. avadhijJAnanA bahu bheda thaI zake che, jene jeTale avadhijJAnAvaraNa karmane kSayopazama thAya che tene Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 teTalu thAtu ke vadhAre avadhijJAna thAya che. A jJAna thavAmAM mana ane indriyAnI jarUra nathI. AtmA pote ja jANe che. deva tathA nArasIone te janmathI ja heAya che. pazuone tathA mAnavAne say- * kva ke tapanA prabhAvathI thAya che. A eka prakAranI evI vizeSa zaktinA prAza che ke jethI avadhijJAnI kAI mAnavane dekhIne vicAra karatAM tenA pUrva janma ane bhaviSyanA janmanA banAvAne jANI zake che. ceAgI tapasvI eTaluM adhika avadhijJAna pAmI zake che ke seMkaDA janma AgaLa pAchaLanAnI vArtA jANI zake che. jJAnanI jeTalI nirmAMLatA thAya che teTale ja tenA adhika prakAza thAya che. manaH yajJAna--khIjAenA manamAM pudgala ke azuddha jIva saMbadhI zuM zuM vicArA cAlI rahyA che, athavA yA yA vicAra thaI cUkayA che, athavA kayA kayA vicAra thaze; e sarvane je kAI AtmAdvArA jANI zake te manaHpayajJAna che. A jJAna eTalI khudhI sUkSma vAtane jANI zake che ke jene adhijJAnI paNa jANI zakatA nathI. eTalA mATe A jJAna avadhijJAnathI adhika nirmAla che. A jJAna dhyAnI tapasvI yAgIone ja hoya che--samyagdaSTi mahAtmAone ja heAya che. manaHpa yajJAnAvaraNa karyAMnA AchA ke adhika kSayApazama anusAra krAIne ochu ke kAIne adhika hoya che. kevalajJAnaH--sarvAM nAnAvaraNa karmanA kSaya thavAthI ana ta jJAnanI prakAza thavA te kevalajJAna che. A svAbhAvika pUrNa jJAna che, je paramAtmA arahata tathA siddhamAM sadA vyaktirUpe (pragaTapaNe) prakAze che. sa'sArI jIvAmAM zaktirUpe rahe che, te upara jJAnAvaraNanA paDadA pahelA rahe che. zukala dhyAnanA prabhAvathI sarva jJAnAvaraNa kA jyAre kSaya thaI jAya che tyAre A jJAna teramA guNusthAnake sayeAgI dhruvalI jinane pragaTa thAya che, eka vakhata prakAza thayA pachI pharI malina thatuM nathI. sadA sarvAMdA zuddha svabhAvamAM pragaTa rahe che. pAMca Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 rAnAmAM mati, zruta parAkSa che, kAraNa ke indriya ane manathI thAya che, paraMtu traNa jJAna pratyakSa chekAraNa ke AtmAthI ja thAya che. zrutajJAna ja kevalajJAnanu kAraNa che... e cAra jJAnemAM zrutajJAna ja evu jJAna che ke jenAthI zAstrajJAna thAya che ane AtmAnu bhedavajJAna thAya che ke A AtmA rAgAdi bhAvaka, jJAnAvaraNAdi dravya ane zarIrAdi neAkathI bhinna chaeN, siddhasama zuddha che. jene AtmAnubhava thAya che te ja bhAvazrutajJAna pAmI jAya che. e AtmAnubhava ja kaivalajJAnanA prakAza karI de che. kAI yAgIne avadhijJAna ke manaH ya jJAna na paNu hAya tA paNa zrutajJAnanA khaLathI kevalajJAna thaI zake che. avadhi manaHpa yajJAnanA viSaya I zuddhAtmA nathI, e teA rUpI padArthane ja jANe che jyAre zrutajJAna arUpI padArthAne paNa jANI zake che. eTalA mATe zrutajJAna pradhAna che. mATe ApaNe ATaluM karavA yogya che ke ApaNe zAstranAnanA vizeSa abhyAsa karatA rahevu ke jethI AtmAnubhava prApta thAya. e ja sahaja sukhanuM sAdhana che, athavA e ja dhruvalanAnanA prakAza karanAra che. cAra dazanApayogaH--pahelAM batAvI gayA chIe ke jIvane eLakhavA mATe ATha jJAna ane cAra darzana e sAdhana che. darzana ane jJAnamAM phera e che ke jJAna sAkAra che, dana nirAkAra che. danamAM padAnA khAdha thatA nathI. kheAdha thavA mAMDe che tyAre tene jJAna kahevAya che. je samaye AtmAnA upayega kAI padArthane jANuvAnI taiyArI kare che tyAre dana heAya che. te pachI je kaI grahaNa thAya che te jJAna che. kAnamAM zabda AvatAM upayAga tyAM gayA ane zabda jANyA nathI tyAM sudhI darzana che. jyAre jANI lIdhuM ke zabda che tyAre jJAna kahevAya che. alpajJAnIone danapUrvaka matijJAna hoya che, matijJAnapUrvaka zrutajJAna hoya che. samyagdaSTi mahAtmAene avadhidRnapUrvaka avadhijJAna heAya che, kevalajJAnIne dhruvala'na kevalajJAnanI Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 O sAthe ja hAya che, cakSu indriyadvArA je dana che te cakSuda"na che. jema AMkhe dhaDIALane jANyuM te matijJAna che. te ghaDIALanA AkArane jANavA pahelAM je upayoga cakSuSandriyadvArA jANavA taiyAra thayA paraMtu jANyu kaI nahi te cakSuna che, jyAre jANI lIdhu ke A ghaDIALa che tyAre mattijJAna che. evI rIte cakSundriya sivAya cAra indriya ane manathI je dana thAya che te acakSudarzana che. avadhidarzana samyagdaSTi jJAnIne AtmAthI thAya che. valadarzana sa`dI che, te darzanAvaraNa kramanA sathA kSaya thavAthI pragaTe che. nizcaya ane vyavahAra naH--vastune sarvAM gegrahaNu kare che te pramANa che, jyAre naya che te vastunA eka aMzane grahaNa kare che ke khatAve che. pahelA kahelA pAce jJAna pramANu che ane traNa sujJAna pramANAbhAsa che. jema krAi mAnava vepArI che ane mejIsTreTa (nyAyAdhIza) paNa che. pramANajJAna baMne vAtane eka sAthe jANe che. nayanI apekSAe kAI vakhata te vepArI kahevAya che tyAre mejIsTreTapaNuM gauNa rahe che; ane krAI vakhata jyAre mejIsTreTa kahevAya che tyAre vepArIpaNa gauNa rahe che. adhyAtmazAstromA nizcayanaya tathA vyavahAranayanA upayoga bahu jovAmA Ave che. svAya: nizcayaH prAyaH vyavahAraH / je naya eka ja vastunu' tenAthI paranI apekSA vagara varNana kare te nizcayanaya che. je kAI vastune paranI apekSAe ekane badale khIjI' kahe te vyavahAranaya che. eka taravAra sAnAnI myAnamA che temAM taravArane taravAra ane myAnane myAna kahevu e nizcayanayanu kAma che. tathA seAnAnI talavAra kahevI e vyavahAranayanu kAma che. lAkamAM evA vyavahAra cAle che ke paranA sacAgathI vastune aneka prakAre kahevAya che. jema eka taravAra cAMdInI myAnamAM ane eka seAnAnI myAnamAM Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ema be talavAra rAkhI heAya. krAIne emAMthI. eka talavAranI jarUra hAya teA te eTaluM lAMbuM vAkaya nathI kahetA ke seAnAnI myAnamAM rAkhI che te talavAra lAvA. pazu seAnAnI talavAra lAve evuM TuMku vAkaya kahI de che. te vyavahAramAM e vacana asatya nathI. paraMtu nizcayathI asatya che. kAraNa ke evA bhrama pedA karI zake che ke taravAra sAnAnI che, jyAre taravAra senAnI nathI. evI rIte ApaNA AtmA manuSya Ayu ane gatinA udhyathI manuSyazarIramAM che, AtmA bhinna che, taijasa kANu ane audArika zarIra bhinna che. nizcayanayathI AtmAne AtmA ja kahevAze. vyavahAranayathI AtmAne manuSya kahevAnA lAka vyavahAra che kemake manuSyazarIramAM te vidyamAna che. AtmAne manuSya kahevA vyavahArathI satya che teA paNa nizcayanayathI te asatya che; kAraNa ke AtmA manuSya nathI, tenAM karma manuSya che, tenA deha manuSya che. nizcayanayane bhUtA, satyA, yathA, vAstavika, asala, mULa kahe che. vyavahAranayane asatyA, abhUtA, ayathA, avAstavika kahe che. saMsArI AtmAne samajavA mATe tema ja paranA sa yeAga sahita krAI paNa vastune oLakhavA mATe ane nayAnI jarUra paDe che. kapaDu malina che tene zuddha karavA kha'ne nayanA jJAnanI jarUra che. nizcayanayathI kapaDu' ujjavaLa che, rUtu' banelu che, vyavahAnayathI melu' kahevAya che kAraNa ke melanA saMcAga che. jo eka ja naya ke apekSAne samaje te kaDu kadI svaccha thai zake nahi. jo ema mAnI le ke kapaDu sathA zuddha ja che teA pachI tene zuddha karavAmAM Ave nahi, jo mAnI le ke meluM ja che. te paNa te zuddha karAya nahi. jo ema mAnavAmAM Ave ke mULamAM te te zuddha che. paraMtu melanA sa yAgathI vata mAnamAM tenuM svarUpa meluM thaI rahyu che, tA ja tene zuddha karI zakAya. mela para che, te dUra thaI zake che, evA nizcaya thayA pachI ja pDa sAph karI zakAya che evI rIte nizcayanaya kahe che ke AtmA zuddha che. Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 513 vyavahAranaya kahe che ke AtmA azuddha che, karmothI baMdhAela che. e baMne vAta jANyA pachI ja karmone kApavAne puruSArtha karI zakAya che. 'nizcayanayanA paNa adhyAtmazAstromAM bebheda kahyA che. eka zuddha nizcayana, bIje azuddha nizcayanaya. jeno lakSa kevaLa zuddha guNa paryAya-ane dravya upara che te zuddha nizcayanaya che ane jene lakSa te eka dravyanA azuddha dravya, guNa, paryAya upara hoya te azuddha nizcayanaya che. jema jIva siddha sama zuddha che e vAkya zuddha nizcayanayathI kahevAya che. A jIva rAgI TheSI che e vAkya azuddha nizcayanayathI kahevAya che. rAgadveSa jIvanA ja naimittika ke aupAdhika bhAva che. te bhAvomAM mehanIya karmanA udayane soga thaI rahyo che tethI te bhAva zuddha nathI. azuddha che. te azuddha bhAvone AtmAnA bhAva kahevA te azuddha nizcayanayathI yathArtha che paNa zuddha nizcayanayathI yathArtha nathI. e bane naya eka ja dravya upara lakSa rAkhe che. vyavahAranayanA aneka bheda che. anupacarita asabhUta vyavahAranaya. e naya, paravastune keAIne saMyoga thatA parane tenI kahevI te che. jema A ghIne ghaDe che. emAM ghIne sAga che mATe ghaDAne ghIne ghaDe kahe che. A jIva pApI che, puNyAtmA che, mAnava che, pazu che. A gera che A kALa che. e vAkyo A nayathI yathArtha che kemake kArmaNa ke audArika zarIrane sAga che mATe anuparita che. paraMtu AtmAnA mULa svarUpathI bhinna che mATe asahnata che bilakula bhinna vastune tenI pitAnI kahevI te upacarita asadabhUta vyavahAranaya che, jema A dukAna rAmalAlanI che, A TApI bALakanI che, A strI rAmalAlanI che, A gAya phatecaMdanI che, A kapaDu mAruM che, A AbhUSaNa mArAM che, A deza mAro che. nizcayanayane viSaya vastune abhedarUpe akhaMDarUpe grahaNa karavAne che, jyAre vastune khaMDarUpe grahaNa karavI e sabhUta vyavahAranayane Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 viSaya che. evuM paNa zAstromAM vivecana che. jema AtmAne abheda eka jJAyakarUpe grahaNa kara e nizcayanayane abhiprAya che jyAre AtmAne jJAnarUpa, darzarUpa, cAritrarUpa ema guNa ane guNIne, bheda karIne kahevuM e sadbhuta vyavahAranayano viSaya che. keTaleka sthaLe A saddabhUta vyavahArane paNa nizcayanayamAM samAveza karIne kathana karyuM che. kemake A sadbhuta vyavahAra paNa eka ja dravyanI tarapha bhedarUpathI lakSa rAkhe che, paranI tarapha lakSa nathI. jayAM paranI tarapha lakSa karIne paranuM kathana che te asadbhuta vyavahAranaya che athavA sAmAnyathI vyavahAranaya che, vyAthika paryAyArthika nayaH--jenaya ke apekSA kevaladravyane lakSamAM laIne vastune kahe che te dravyArthika che. je dravyanA keI paryAyane lakSamAM laIne kahe te paryAyArthika naya. jema dravyAkinayathI dareka AtmA samAnarUpathI zuddha che, nija svarUpamAM che. paryAyArthika nayathI AtmA siha che, saMsArI che, pazu che, mAnava che, vRkSa che, ityAdi. A AtmA nitya che e dravyArthika nayanuM vAkya che, A AtmA saMsArI anitya che e paryAyArthiyanuM vAkya che; kemake dravya kadI nAza pAmatuM nathI, paryAya kSaNamAM badalAya che. naigamAdi sapta naya -jagatamAM apekSAvAda vinA vyavahAra thaI zakato nathI. bhinna bhinna apekSAthI vAkya satya manAya che, jenAthI lekamAM vyavahAra thAya che te apekSAo athavA nayane batAvavA mATe jaina siddhAMtamAM sAta naya prasiddha che. naigama, saMgraha, vyavahAra, jusUtra, zabda, samabhirUTa, ane evabhUta, e sAta naya che. emAM pahelA traNa naya dravyArthikamAM samAya che; kemake tenI dRSTi davya upara rahe che, zeSa cAra naya paryAyArthikamAM samAya che. kAraNa ke tenI daSTi paryAya upara rahe che. tathA chellA traNa nAnI daSTi zabda upara rahe che mATe te zabdanaya paNa kahevAya che ane zeSa cAra Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 515 nayanI dRSTi padArtha upara mukhyatAthI rahe che mATe te arthanaya paNa kahevAya che. naigamana -jemAM saMkalpa karavAmAM Ave te naigamanAya che. bhUtakALanI vAtane vartamAnamAM saMkalpa kare o bhUtanaigamanAya che. jema ke divALIne divase ema kahevuM ke Aje zrI vardhamAnasvAmIne nivaNa divasa che. bhAvinigamanaya bhaviSyanI vAtane vartamAnamAM kahe che jemake ahaMnta avasthAmAM birAjatA keI kevalIne siddha kahevA vartamAna naigamanaya te che ke je vartamAnanI adhUrI vAtane pUrI kahe che. jemake keI lAkaDuM kApato hoya tene keAI pUche ke zuM karI rahyA cho? ta. te kahe ke kamADa banAvI rahyo chuM, kAraNa ke lADuM kApavAmAM ene uddeza kamADa banAvavAnuM che. saMgrahanaya-je eka jAtinAM ghaNuM dravyone eka sAthe ekaThA kahe te sagrahanaya che jemake sat e dravyanuM lakSaNa che. A vAka sarva dravyone sata batAve che. jIvanuM upayoga lakSaNa che e vAkya sarva jIvonuM lakSaNa upayoga siddha kare che. vyavahAranaya-je apekSAthI saMgrahanayavaDe grahIta padArthone bheda karatA javAya te vyavahAranaya che, jema ke dravya cha che; jIva saMsArI ane siddha che. saMsArIchava sthAvara ane trasarUpa che, sthAvara jIva pRthvIkAya Adi pAMca prakAranA che ityAdi. sUtranaya-sukSma tathA sthUla paryAyamAtra je vartamAnamAM che tene grahaNa kare te RjusUtranaya che. jemAM strIne strI puruSane puruSa, zvAnane zvAna, azvane azva, krodha paryAya sahitane dhI, dayAbhAva sahitane dayAvAna kahevuM, zabdanaya-liMga, vacana, kAraka, kAla, AdinA virodharUpa doSa uparathI jotAM jaNAya te paNa vyAkaraNa ke sAhityanA niyamenI apekSAe zabdane vyavahAra karavo te zabdanAya che. jema Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 strIne saskRtamAM dArA, bhAryAM, kalatra kahe che. ahIM dArA za duM pulliMga che, klatra napu'sakaliMga che teA paNa kharAbara che. krAI mahAna puruSa AvatA hAya temane mAnA sUcaka zabdAmAM kahe che ke teo padhAre che. A vAkaya joke mahuvacananA prayAga eka vacanamAM kada che, tathApi zabdanayathI yathA che. kAI kathAnuM varNana karatAM bhUtakALamAM vatamAnakALane prayAga karI de che jema senA laDI rahI che, tApAne mArA cAlI rahyo che, leAhInI dhArA vahI rahI che, maDadAMnAM mAthAM ALeTI rahyAM che, e sava vAkayomAM bhUtakAlane badale vartamAnakAlane prayoga karelA che chatAM zabdanayathI te yathA che. zabdanayamAM bhASA sAhityane anusAra zabdAne vyavahAra karavAmAM Ave e dRSTi che. samaNi naya:-eka zabdanA aneka artha prasiddha che. temAMthI eka artha laI kAI padArthane mATe tene pratyeAga karavA te sAMbharaDhanaya che. jema gA zabdane artha nakSatra, AkAza, vijaLI, pRthvI, vANI Adi che tA paNu gAyane mATe paNa vyavahAra karavA te samabhirUDhanayathI yathAya che. jo ke ge! zabdanA artha gamana karanAra che, tathApi sUtelI, beThelI ke dareka dazAmAM gAya pazune ge kahevI te samabhirUDhanayathI yathArtha che. athavA eka padArthanA aneka zabda nizcita karavA, pachI game te tenA arthamAM bheda hAya tApaNa te samabhirUDhanayathI yathAya che. jema strIne strI, akhalA, nArI, Adi kahevuM. athavA indrane, zamra, purandara, indra, sahasrAkSI Adi kahevuM. ahIM A zakhtAnA bhinna bhinna artha che te paNa eka vyaktine mATe vyavahAra karave! samabhirUDhanayathI kharAkhara che. eva bhUtanayaH--je zabdane je vAstavika artha hAya tevI kriyA karanAranA te zabdathI vyavahAra karavA te evabhUta naya che. jema vaidu karanArane vaidya kahevA, durgaMLa strIne ja akhaLA kahevI, Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 517 pUjana karatA hoya tene pUjArI heve, rAjya karatA hAya, nyAya karatA hAya tene rAjA kahevA. lAka vyavahAramAM A sAta nayeAnI ghaNI upayeAgitA che. yAdvAdanaca athavA saptabhaMga vANIH--padArthamAM aneka svabhAva rahe che, je sAdhAraNa rUpathI vicAratA vidharUpa bhAse che paraMtu te sarve bhinna bhinna apekSAe padAmAM padArtharUpe ja hAya che. tene samajAvavAnA upAya syAdvAda ke sasabhaMga che. dareka padAmAM asti eTale heAvApaNu, nAsti eTale abhAvapaNuM e be virodhI svabhAva che. nityapaNuM tathA anityapaNuM e paNa e virAdhI svabhAva che. ekapaNu ane anekapaNu e paNa khe virAdhI svabhAva che. eka samaye eka ja svabhAvane vacanadvArA kahI zakAya che, tyAre khIjo svabhAva jo ke kahI zakAtA nathI te paNa paTTAmAM avazya rahelA che, e vAta jaNAvavAne mATe syAdvAda che. syAt eTale katha cit kAI apekSAe, vAda eTale kahevu te svAdvAda che. jema eka puruSa pitA paNa che, putra paNa che. te jyAre phrAIne samajAvavu hoya tyAre kahevAya ke cAra pitA atti 1 kaI apekSAe (peAtAnA putranI apekSAe) pitA che. ahIM" svAta zabda ema batAve che ke te kaI anya paNa che. pharI kahe ke svAt putra: basti--kAI apekSAe ( peAtAnA pitAnI apekSAe )putra che. e puruSa pitA ane putra bane che esa dRDha karavA mATe trIjo bha ga kahevAya che ke syAd pitA putratrya / " kAI apekSAe jo manenA vicAra karIe te te pitA paNa che, putra paNa che. te pitA ane putra teA eka ja samaye che paraMtu zabdAmAM e zakti nathI ke baMne svabhAvAne eka sAthe kahI zakAya. tethI ceAthe! bha'ga kahe che--sthAt avanya / kAI apekSAe A vastu avaktavya che. kathanagAcara nathI. joke e pitA ane putra Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 bane eka samaye (sAthe) che, paraMtu karI zakAtuM nathI. sarvathA avakAvya nathI e vAtane siddha karavA bAkInA traNa bhaMga che. cAra pitA vacce jo koI apekSAe avakAya tevA chatAM paNa pitA che, cAra putra sAthe jADAI apekSAe avakatavya hevA chatAM paNa putra che. sAta pitA putra ah | keI apekSAe avaktavya devA chatAM paNa pitA ane patra bane che. evI rIte be virodhI rasabhAne samajAvavA mATe sAta bhaMga, ziSyone daDha jJAna karAvavAnA hetuo, karavAmA AvyA che. vastutAe te puruSamAM traNa ravabhAva che-pitA che, putra che, ane rAvya che. tenA sAta bhaMga ja thaI zake che. ke ATha yatA nathI jema1 pitA, 2 putra, 3 pitAputra, 4 avakatavya, 5 pitA avanavya, 6 putra avakatavya, 7 pitA putra avAvya. jo keIne dhoLo, kALe ane pA e traNa raMga ApavAmAM Ave ane tene bhinna bhinna raMga banAvavAnuM kahevAmAM Ave che te nIce pramANe sAta ja banAvI deze. 1 sapheda, 2 kALa, 3 pILe, 4 sapheda kALo, 5 sapheda pILe, 6 kALe pILA, 9 sapheda pALe. AthI ochA ke adhika banI zakatA nathI. AtmAnA svabhAvane samajAvavA mATe A syAdAdanI ghaNI jarUra che. AtmAmAM atitva athavA bhAvapaNuM, pitAnuM akhaMDa divya, pitAnA asaMvyAta pradezarUpa kSetra, potAnA svAbhAvika paryAyarUpa kALa, ane pitAne zuddha jJAnAnadamaya bhAvanI apekSAe che te samaye A pitAnA AtmAmAM saMpUrNa anya AtmAonA, sarva pugalonA, dharma, adharma, AkAza ane kAlanA vya kSetra kAla tathA bhAvanuM nAstipaNuM ke abhAvapaNuM che, astitvanI sAthe nAstitva na hoya to A AtmA che, A zrI mahAvIra svAmIno AtmA che anya nathI, e : Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paka bedha ja na thAya. AtmAmAM AtmApaNuM te che paraMtu AtmAmAM rAgAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi vyakarma, zarIrAdi karma e tathA anya sarva dravyonuM nAstitva che athavA abhAva che. evuM jANavAthI bhedavijJAna thAya che, AtmAnubhava thaI zake che. tene sAta rIte kahevAze. 1 syAt asti AtmA, 2 syAt nAsti AtmA, 3 syAt asti nAsti AtmA, 4 syAt avaktavyaM, 5 syAt asti AtmA avaktavyaM ca, 6 syAt nAsti AtmA avaktavyaM ca, 7 syAt asti nAsti AtmA avaktavyaM ca / evI rIte A AtmA pitAnA dravya ane svabhAvanI apekSAe dhruva che, nitya che, te ja samaye te paryAyanI apekSAe anitya che ema eka ja samayamAM AtmAmAM nityapaNuM tathA anityapaNuM bane svabhAva che tene sAta bhaMga dvArA samajAvavAmAM Ave che. 1 syAt nityaM, 2 syAt anityaM 3 syAt nityaM anityaM, 4 syAt avaktavyaM, 5 syAt nityaM avaktavyaM ca, 6 syAt anityaM avaktavyaM ca, 7 syAt nityaM anityaM avaktavyaM ca / evI rIte AtmA anetaguNono abheda piDa che, eTalA mATe ekarUpa che. te AtmA te samaye jJAnaguNunI apekSAe jJAnarUpa che, samyaphava guNanI apekSAe samyaphavarUpa che, cAritraguNanI apekSAe cAritrarUpa che, vIryaguNanI apekSAe vIryarUpa che. jeTalA guNa AtmAmAM che te sarva AtmAmAM vyApaka che eTalA mATe tenI apekSAe AtmA anekarUpa che. tenA sAta bhaMga A rIte karAya che. syAt ekaH, syAt anekaH, syAt ekaH anekanca, syAt avaktavyaM, syAt ekaH avaktavyaM ca, syAt anekaH avaktavyaM ca, syAt ekaH anekaH avaktavyaM ca / A saMsArI AtmA svabhAvanI apekSAe zuddha che, te ja samaye Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa20 kasoganI apekSAe azuddha che. enA paNa sAta bhaMga banI zake che. cAMti zuddha thAazuddha, sthAti . zukra, cAta avaktavyaM, syAt zuddhaH avaktavyaM ca, syAt azuddhaH avaktavyaM ca, syAt zuddhaH azuddhaH avaktavyaM ca // syAdAda vinA keI paNa padArthanA aneka svabhAvenuM jJAna ajJAnI ziSyane thAya nahi. eTalA mATe e bahu Avazyaka siddhAMta che, AtmAnuM bhedavijJAna thavA mATe te bahu ja jarUrI che. vaLI A syAda siddhAMta aneka ekAta matadhArI, mata daDha karavAvALAone temane ekAMta Agraha choDAvIne AmAM prema athavA artha sthApana karavAnuM paNa sAdhana che. jema kAI makAna pAMca mANasone dUrathI dekhADavAmAM AvyuM. e makAna judI judI jagAe pAMca prakAranA ragothI raMgeluM che, jenI dRSTi dhoLA raMga upara paDI te kahe che ke makAna dhaLuM che, jenI daSTi lAla raMga para paDI te kahe che ke makAna lAla che, jenI daSTi pILA raMga para paDI te kahe che ke makAna pILuM che, jenI dRSTi lIlA raMga para paDI te kahe che makAna lIluM che, jenI dRSTi kALA raMga upara paDI te kahe che ke makAna kALuM che evI rIte paraspara laDatA hatA tyAM eka samajue kahyuM ke tame zuM laDe che? tame sarve ekAMzathI sAcA che paraMtu pUrNa satya nathI. A makAna pAMca raMganuM che ema tame samajo. jyAre pAceya manuSya e vAta samajI gayA tyAre te sarvane ekAnta Agraha maTI gayo ane sarvane dANA AnaMda thaye evI rIte anekAMtamaya--anekasvabhAvavALA padArthone aneka svabhAvavALA batAvavA mATe svAdAda darpaNa samAna che ane virodha maTADavAne eka aTaLa nyAyAdhIza samAna che. sahaja sukha sAdhanane mATe te bahu ja upayogI che. kalpita Indriyasukhane tyAgavA rogya ane atIndriya sukhane grahaNa karavA cogya te batAve che. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 521 samyajJAnanuM phaLa-nizcayanayathI AtmAne AtmArUpaja jANa te samyajJAna che. jema sUrya upara vAdaLAM AvI javAthI prakAza ati alpa pragaTa che, te paNa samaju mANasa jANe che ke sUryane prakAza eTalo ja nathI, e te baporanA samaye medharahita jema pUrNa prakAzamAna rahe che te ja che. vAdaLAne lIdhe prakAza ocho che paNa sUryane svabhAva e nathI. e je sUryane mULa prakAza-pUrNa prakAza tene bhale prakAre koI paNa saMzaya vinA jANe che te ja samyajJAnI che. evI rIte ApaNA AtmA upara jJAnAvaraNAdi karmopa vAdaLa hevAthI jJAnane prakAza che ane malina thaI rahyo che. rAgadveSI ajJAnamaya thaI rahyo che te paNa A AtmA vastutAe sarvajJa vItarAga che, pUrNa jJAnAna damaya che evuM saMzayarahita, viparItatA rahita ane anuSyavasAya (ALasa) rahita je jANe che te ja samyajJAnI che. AtmA nAmanuM dravya game te vRkSamAM heya game to kIDImAM, pataMgamAM, thAnamAM, azvamAM, mAnavamAM, nIcamAM, UMcamAM, rAjAmAM, TUMkamAM, nIrogImAM, rogImAM, kurUpamAM, surUpamAM, vRddhamAM, bALakamAM, yuvAnamAM, koI paNa sajIva prANImAM hoya te paNa te sarvane AtmA eka samAna zuddha jJAna, darzana, vIrya, sukha Adi guNone dhArI, rAgAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNadi dravyakarma, zarIrAdine karmarahita paramAtmA samAna che. evuM yathArtha jJAna te samyajJAna che. rUnAM se vastra se prakAranA raMgothI raMgelAM rAkhyAM che te sarvene je ekarUpa sapheda rUnAM vastra dekhe che, ane bhinna bhinna raMgane tethI bhinna dekhe che, te jJAnI che. tevI rIte pudagalanA sAgathI vicitrarUpe dekhAtA nAnA prakAranA AtmAone je eka zuddha jJAnAnaMdamaya dekhe che ane pudgalone bhinna dekhe che, te ja samyajJAnI che. A samyajJAnanA prabhAvathI rAga, dveSa, moha maTe che, samatA Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jarA, bhAva jAgRta thAya che, AtmAmAM ramaNa karavAne utsAha vadhe che, sahaja sukhanuM sAdhana bane che, ane svAnubhava jAgRta thaI jAya che, ke jenA pratApathI sukha zAMtine lAbha thAya che, AtmabaLa vadhe che, karmane mela kapAya che, parama vairya pragaTe che ane A jIvana parama suMdara suvarNamaya thaI jAya che. mATe dareka AtmahitanA Icchake jinendrapraNIta paramAgamanA abhyAsavaDe AtmajJAnarUpa nizcaya sagyajJAnane lAbha pAmIne sadA sukhI rahevuM joIe. samyajJAnanAM mAhAsya athavA svarUpanA saMbaMdhamAM jainAcAryonAM vAkayonuM pAThakagaNa manana karIne AnaMdanI prApti kare. (1) zrI kuMdakuMdAcArya pravacanasAramAM kahe che. pariNamado khalu NANaM, paJcakyA savvadavvapajjAyA / so va te vijANadi oggahapuvvAhi kiriyAhiM // 21-1 // kevalajJAnamAM pariNamana karatA evA sarvajJa vItarAga arahaMta paramAtmAne sarva dravya tathA tenI sarva paryAye pratyakSarUpe pragaTa thaI jAya che. jema sphaTikamaNinI aMdara tathA bahAra pragaTa padArtha dekhAya che tevI rIte bhagavAnane sarva pratyakSa che. te bhagavAna te dravyane ke paryAyone avagraha, IhA, Adi matijJAna dvArA paranI sahAyatAthI ke kramapUrvaka jANatA nathI, eka samaye ja sarvane jANe che. Natthi parokkhaM kiMcivi, samaMta savvakkhaguNasamiddhassa / akkhAtIdassa sadA, sayameva hi NANajAdassa / / 22-1 // te kevalI bhagavAnane keIpaNa padArtha pakSa nathI. eka ja samaye sarva dravya, kSetra, kAla, bhAvane pratyakSa jANe che. bhagavAna IndriyothI atIta che, IndriyothI jANatA nathI. sarva IndriyonA viSayo kramapUrvaka jANyA jAya che te sarvane te ekadama jANe che. A jJAna kevalIbhagavAnane svayaM prakAzita che. te svAbhAvika che. parajanya nathI. pragaTa paramAtmAne paNamana karavuM Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para3 NANaM appatti madaM, vahadi NANaM viNA Na appANaM / tamhA NANaM appA appA NANaM va aNNaM vA // 27-1 // jJAnaguNane AtmA ja kahyo che. AtmAne choDIne jJAnaguNa bIje kayAMya rahetuM nathI, eTalA mATe jJAnaguNa chavarUpa che. ane jIva jJAnasvarU5 che, te paNa guNa guNanA bhedanI apekSAe nAmAdi bhedathI jJAna anya che AtmA anya che paraMtu pradezabheda nathI. jyAM AtmA che tyAM jJAna sarvAge vyApeluM che. NANI NANasahAvo atthA NeyApagA hi NANissA khvANi va cakkhUNaM NevaNNoNNesu vaTuMti // 28-1 // jJAnI AtmA jJAnasvabhAvane rAkhavAvALA che. sarva padArtha te jJAnIne yarUpa che, eTale jJAna dvArA jaNAvAyegya che. AMkha jevI rIte rUpI padArthone jANe che tevI rIte te jJAnI reya padArthone jANe che. AMkha padArthomAM jatI nathI, padArtho AMkhamAM praveza karatA nathI tevI rIte kevalajJAnInuM jJAna 3ya padArthomAM jatuM nathI, geya padArtho jJAnamAM AvIne praveza karI jatA nathI, AtmA pitAne sthAne che. padArtha pitAnA sthAna upara rahe che. sAyaka saMbaMdhathI AtmAnuM zuddha jJAna sarvaya padArthone jANI le che. geNhadi Neva Na muMcadi, Na paraM pariNamadi kevalI bhagavaM / pecchadi samaMtado so, jANadi savvaM NiravasesaM // 32-1 // kevalajJAnI, sarvadeva yarUpa para padArthone nathI grahaNa karatA, ke nathI choDatA, athavA nathI te rUpa badalAI jatA. te bhagavAna sarva padArthone sarvAga pUrNa rUpathI mAtra dekhe che, jANe che. koI para rAgadveSa karatA nathI. jema AMkha phakta dekhe che paNa kAMIpaNa grahaNa karatI nathI tema kAMIpaNa tyAgatI nathI. tema bhagavAna, sarvajJa vItarAgatApUrvaka sarvane jANe dekhe che. takAligeva savve, sadasanbhUdA hi pajayA tAsi / vaTTate te NANe, visesado davvajAdINaM / / 37-1 // Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. te prasiddha jIvAdi vya jAtionA te sarva vidyamAna tathA avidyamAna paryAye nizcayathI jJAnamAM bhinna bhinna bheda sahita vartana mAnakAla saMbaMdhI poinI mAphaka varte che athavA jhaLake che. jadi paJcakkhamajAdaM, panjAyaM palayidaM ca NANassa / Na havadi vA taM gANaM, divvaMtti hi ke parUviti // 39-1 // je kevalajJAnanI aMdara dravyonA bhAvI paryAya ane bhUtakALanA paryAya pratyakSa pragaTa na thatA hoya te te jJAnane utkRSTa ke prazaMsanIya nizcayathI keNa kahe ? kevalajJAnane e ja anupama adbhuta mahimA che ke temAM trikALacara paryAye hastarekhAvata jhaLake che. jaM takAliyamidaraM, jANadi jugavaM samaMtado savvaM / atthaM vicittavisamaM, taM gANaM khAiyaM bhaNiyaM / / 47-1 // kevalajJAnane kSAyikajJAna eTalA mATe kahyuM che ke tyAM koI ajJAna rahyuM nathI; te jJAna vartamAna, bhUta ane bhaviSya traNe kALa saMbaMdhI sarva paryAne sage, tema ja aneka prakAranA mUrti amUrti ke padArthone eka ja samaye jANe che. keI paNa viSaya kevaLajJAnathI bahAra nathI. jo Na vijANadi jugavaM, atthe tekAlike tihuvaNatthe / NAhUM tassa Na sakkaM, sapanayaM davvamekaM vA / / 48-1 // - je puruSa traNa lokamAM sthita atIta, anAgata, vartamAna e traNe kALa saMbaMdhI padArthone eka ja samaye nathI jANata, te puruSane anaMta paryAya sahita eka dravyane paNa jANavAnI zakti hotI nathI. je pitAnA AtmAnA dravya guNa ane anaMta paryAne jANI zake che te jJAna sarva dravyonA paNa anaMta paryAne jeNI zake che. (2) zrI kuMdakuMdAcArya samayasAramAM kahe che - Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parapa NANI rAgappajaho savvadavvesu kammamajjhagado / No lippadi rajaeNa du kadamamajjhe jahA kaNayaM // 298 // aNNANI puNa ratto savvadavvesu kammamajjhagado / lippadi kammaraeNa du kaddamamajjhe jahA lohaM // 219 // jevI rIte kAdavamAM paDeluM setu' agaDatuM nathI--TAtuM nathI, tevI rIte samyagnAnI AtmA ka vAonI vacamAM rahetAM chatAM paNa zarIrAdi sa` paradrabyAmA rAga, dveSa, meha na karatA heAvAthI karathI badhAtA nathI, paratu jema lADhuM kAdavamA paDayu rahetA khaga` e (TAya che) tema mithyAdaSTi ajJAnIkanI vacamAM rahetAM sa paradravyeAmAM rAgabhAva karatA hAvAthI karajathI badhAI jAya che. AtmajJAnanA apUrva mahimA che. te peAtAnA svabhAvane ja peAtAne samaje che, tene paramANu mAtra pazu parabhAvamA mamatA nathI. sarAga samyaktvIne kicit karma baMdha thAya paNa kharA tA paNa te keArA kapaDA upara raja paDavA samAna che, je zIghra kharI jAya che; anatAnukha dhI kaSAya ane mithyAtvathI ja bhavabhramaNa karAvanAra karma baMdha thAya che, anya kaSAyAthI bahu ja alpa khadha thAya che je bAdhaka nathI. NivvedasamAvaNNo NANI kammaphalaM ciyANAdi / mahuraM kaDuyaM bahuvihamavedako teNa paNNatto // 318 // sa'sAra, zarIra ane bhAgA pratye vairAgyabhAva rAkhanAra mahAtmA krarmInA nAnA prakAranA mIThA ke kaDavA phaLane--sAtAkArI ane asAtAkArI uDDayane mAtra jANe che; temA rajAyamAna thatA nathI. eTalA mATe tene abheAtA kahyA che. vi kuvvadi vi vedadi NANI kammAi bahupayArAi / jAdi puNa kammaphalaM baMdhaM puNNaM ca pAvaM ca // 319 // samyagdAnI mahAtmA nAnA prakAranAM karmAMne tanmaya thaIne karatA nathI, kameE bAMdhatA nathI, tema ja karmonA sukhaduHkharUpa Lane Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmaya thaIne bhogavatA nathI, te pitAnA jJAnabaLathI mAtra jANe che ke A karmonuM phaLa AvyuM; A baMdha che, A puNya che ke A pApa che. karmonA udayathI nAnA prakAranI mana vacana kAyAnI avasthAo thAya che te sarvane jJAtA thaIne jANe che. zarIramAM roga thaye te paNa jANe che. zarIre bhojana karyuM te paNa jANe che, jJAnI mAtra pitAnA jJAna bhAvanA kartA ane meka che, paranA kartA bhoktA thatA nathI. mana vacana kAyAnuM je kaMI pariNamana thAya che tene karmodaya vikAra jANIne jJAtA daSTA sAkSIbhUta rahe che. dihI sayaMpi NANaM akArayaM taha avedayaM ceva / jJAtiya vaMdhamovirya vamuca LinAM vera | 220 che. jema AMkhanI draSTi agnine mAtra dekhe ja che, paNa nathI anita banAvatI ke nathI agnine tApa bhagavatI, tema jJAnI mahAtmA nathI karmone karatA ke nathI tene bhogavatA. kevala mAtra baMdha, mekSa, kane udaya ane karmonI nijAne jANe ja che. te mana, vacana, kAyA, ATha karmo, e sarvane bhinna jANe che. tenI je je avasthAo thAya che tene pitAnA AtmAnI jANatA nathI. tene paranI jANIne temAM rAgI thatA nathI, karmanuM nATaka udAsIna bhAvathI jANatA rahe che, te saMsAranATakanA daSTA thaIne mAtra dekhe ja che; tenA svAmI ke kartA-bhoktA banatA nathI. nizcayathI te pitAne saMbaMdha tenI sAthe bilakula joDatA nathI. temanuM AtmarasikapaNe temane alipta rAkhe che. satya NANaM Na havadi jarA satyaM Na thANade kiMci / tamA aNNaM gANaM aNNaM satthaM jiNA viti / / 390 / / ajjhavasANaM NANaM Na havadi jamA acedaNaM NiccaM / tahAM lALa pALe jovA ta sa 402 | jalA jANadi Nicca tahmA jIvo du jANagoNANI / gANaM ca jANayAdo avvadirittaM muNeyavvaM // 403 / / Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para7 zAstra je pugalamaya tADapatra ke kAgaLa, sAhI Adi che athavA vANurUpI dravyakRta che te jJAna nathI. kemake pugala jaDamayI dravyazAstro kaMI paNa jANatAM nathI. mATe zAstra anya che ane jANavAvALuM jJAna te anya che ema jinendra kahe che, rAgAdi kaluSabhAvarUpa adhyavasAna jJAna nathI. kAraNa ke te karmonA udayarUpa vipAka sadAya acetana che. eTalA mATe jJAna anya che ane kaluSarUpa adhyavasAna anya che kemake te nitya jANavAvALe che tethI jIva ja jJAyaka che jJAna jJAnIthI bhinna nathI. tene svabhAva che, ema jANavuM yogya che. (3) zrI kuMdakuMdAcArya pacAstikAyamAM kahe che - Na viyappadi NANAdo NANI NANANi hoti NegANi / tamhA du vissarUvaM bhaNiyaM daviyatti NANIhiM // 43 // jJAna guNathI jJAnI AtmA bhinna nathI, nAnA prakAranA reya padArthonI apekSAe jJAna aneka prakAranuM che. jJAna vizvarUpa che, sarvane jANe che tethI jJAnIdravya paNa vizvarUpa kahyuM che. jema jJAna sarvavyApaka che tema jJAnI AtmA paNa jJAnanI apekSAe sarvavyApI che arthAta jJAna sarvane jANavAvALu che. (4) zrI kuMdakuMdAcArya badhapAhuDamAM kahe che - saMjamasaMjuttassa ya sujhANajoyassa mokkhamaggasa / NANeNa lahadi lakkhaM tamhA NANaM ca NAyavvaM / / 20 // saMyamathI yukta ane sudhyAnane cagya je mokSamArga che tene lakSa je zuddha AtmAnuM svarUpa che te samyajJAnathI ja prApta thAya che mATe jJAnanuM svarUpa jANavA egya che. NANaM purisassa havadi lahadi supuriso vi viNayasaMjutto / NANeNa lahadi lakkhaM lakkhaMto mokkhamaggassa // 22 // jJAnane lAbha puruSane thAya che, paNa je mAnava vinayayukta che Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa28 te ja jJAnane prakAza karI zake che. jJAnanA ja mananathI mokSamArganuM oLakhANa thatAM dhyAnanuM lakSya je zuddha AtmAnuM svarUpa tene bhale prakAre samajI le che. (5) zrI kuMdakuMdAcArya bhAvapAhuDamAM kahe che - titthayarabhAsiyatthaM gaNAharadevehiM gaMthiyaM samma / bhAvahi aNudiNu atulaM visuddhabhAveNa suyaNANaM // 92 // he muni! tIrthakara bhagavAne kahyuM che, ane gaNadharadee bhale prakAre jANIne jene zAstramAM gUdhyuM che evuM anupama zAstrarUpI zrutajJAna tenuM tuM pratidina nirmaLa bhAve bhaktipUrvaka manana kara. pAUNa NANasalilaM NimmahatisaDAhasosaunmukkA / huti sivAlayavAsI tihuvaNacUDAmaNI siddhA // 93 // AtmajJAnarUpI jalanuM pAna karIne kaThinatAthI dUra thavA gyA tRSNanI dAha ane zeSa zamAvIne bhavya jIva siddha thaI jAya che ane traNa lokanA zikhara upara siddhAlayamA anaMtakALa sudhI vAsa kare che. NANamayavimalasIyalasalilaM pAUNa bhAMvaya bhAveNa / vAhijaramaraNaveyaNaDAhavimukkA sivA hoti // 125 / / bhavya jIva bhAvasahita AtmajJAnamayI nirmala zItaLa jala pIne vyAdhi, jarA, maraNa, vedanA Adi dAhane zamAvIne siddha thAya che. (6) zrI kuMdakuMdAcArya mekSapAhuDamAM kahe chesiddho suddho AdA savvaNhU savvaloyadarasI ya / so jiNavarehiM bhaNiyo jANa tumaM kevalaM jANaM // 35 // * A AtmA ja siddha che, zuddha che, sarvajJa che, sarvadaza che tathA e ja kevalajJAnasvarUpa che ema jANo, ema zrI jinendra bhagavAne kahyuM che. Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 uggataveNaNNANI jaM kamma khavadi bhavahi bahuehiM / taM NANI tihi gutto khavei aMtomuhutteNa // 53 / / mithyAjJAnI ghora tapa karIne je karmo ghaNuM janmomAM kSaya kare che te kane, AtmajJAnI samyagdaSTi mana, vacana, kAyAne rokIne dhyAnaThArA eka atarmuhUrtamAM kSaya karI nAkhe che. suhajoeNa subhAvaM paradave kuNai rAgado sAhU / / so teNa hu aNNANI NANI etto hu vivarIo // 54 // zubha padArthone sacoga thAya tyAre je keI sAdhu rAgabhAvathI parapadArthamAM prItibhAva kare che te ajJAnI che. je samyajJAnI che te zubha saMyogamAM paNa rAga karatA nathI, samabhAva rAkhe che. tavarahiyaM jaM gANaM NANavijutto tavo vi akayastho / tamhA NANataveNaM saMjutto lahai NivvANaM // 59 // IcchA-nidhirUpa taparahita je jJAna che ane samyajJAna rahita je tapa che te baMne mekSasAdhanamAM kAryakArI nathI, mATe je sAdhu samyajJAna sahita tapa kare che te ja nirvANa prApta karI zake che.. tAma Na Najjai appA visaesu Naro pavaTTae jAma / visae virattacitto joI jANei appANaM // 66 // jyAM sudhI A manuSya indriyenA viSayamAM Asakta thaIne pravarte che tyAM sudhI te AtmAne oLakhI zakatuM nathI. je gI viSayethI virakata cittavALA thAya che te ja AtmAne jANIne tene anubhava karI zake che. je puNa visayavirattA appA NAUNa bhAvaNAsahiyA / chaMDaMti cAuraMgaM tavaguNajuttA Na saMdeho // 68 // je kaI sAdhu viSayethI virakta thaI, AtmAne jANIne, tenI vAraMvAra bhAvanA kare che ane tapa tathA mUlaguNone pALe che, te cAragatirUpa saMsArathI mukta thaI jAya che, emAM saMdeha nathI, 34 - Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa30 paramANupamANaM vA paradavve radi havedi mohAdo / so mUDho aNNANI AdasahAvassa vivarIo // 69 // je I mehathI paradravyomAM paramANu mAtra paNa rAgabhAva rAkhe che te mUDha ajJAnI che. te AtmAnA svabhAvathI viparIta vartana kare che. AtmajJAnI che te che ke je AtmAne AtmArUpa jANe ane keAI paNa paradravyamAM race mAtra paNa meha na kare, (7) zrI harisvAmI mUlAcAra pratyAkhyAna adhikAramAM kahe che - jiNavayaNe aNurattA guruvayaNaM je karati bhAveNa / asabala asaMkilihA te hoti parittasaMsArA // 72 // je sAdhu jinavANImAM parama bhaktivata che, je bhaktipUrvaka saddagurunI AjJA mAne che, te mithyAtvathI alaga rahe che ane zuddha bhAmAM ramaNa karatA hovAthI saMsArathI pAra thaI jAya che. bAlamaraNANi bahuso bahuyANi akAmayANi maraNANi / marihaMti te varAyA je jiNavayaNaM Na jANaMti // 73 / / je jinavANInA rahasyane jANatA nathI evA samyajJAna, rahita prANI vAraMvAra ajJAna (bAla) maraNa kare che, vAraMvAra IcchA vagara akAla maraNa pAme che. te bicArAone maraNanuM duHkha vAravAra sahana karavuM paDe che. jiNavayaNamosahamiNaM visayasuhavireyaNaM amidabhUdaM / jaramaraNavAhiveyaNa khayakaraNaM savvadukkhANaM // 95 // A jinavANInuM paThana, pAThana, manana e eka evI auSadhi che ke je IndriyasukhathI vairAgya utpanna karAvanAra che, atIndriya sukharUpI amRtanuM pAna karAvanAra che, ane jarA, maraNa, regAdithI utpanna thatAM, sarva dune kSaya karanAra che. Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53. (8) zrI varisvAmI mUlAcAranA pacAcAra adhikAramAM kahe che - vijaNasuddhaM sutaM atyavisuddhaM ca tadubhayavisuddhaM / payadeNa ya jappaMto NANavisuddho havai eso // 88 // je keI zAstronAM vAkyone, zAstronA arthane, tathA e baMnene prayatnapUrvaka zuddha bhaNe che tene jJAnanI zuddhatA thAya che. viNaeNa sudamadhIdaM jadivi pamAdeNa hodi vissaridaM / tamuvaTThAdi parabhave kevalaNANaM ca Avahadi // 89 // je vinayapUrvaka zAstrone bhaNe che te pramAdathI kAlAMtaramAM bhUlI paNa jAya te paNa parabhavamAM tene zIdhra yAda thaI jAya checheDA parizramathI yAda AvI jAya che, ane vinaya sahita zAha bhaNavAnuM phaLa kevaLajJAna thAya che. NANaM sikkhadi NANaM guNedi gANaM parassa uvAdisadi / NANeNa kuNadi NAyaM NANaviNIdo hadi eso // 171 // je jJAnI bIjAne zikhave che, jJAnanuM punaH punaH manana kare che; jJAnathI bIjAne dharmopadeza kare che, tathA jJAnapUrvaka nyAyapravRtti kare che, cAritra pALe che) te samyajJAnane vinaya kare che. (9) zrI varasvAmI mUlAcAra paDAvasthAmAM kahe che - gANI gacchadi NANI vaMcadi NANI NavaM ca NAdiyadi / NANeNa kuNadi caraNaM tahmA gANe have viNao // 89 // samyajJAnI ja mokSe jAya che, samyajJAnI ja pApane tyAge che, samyajJAnI ja navAM karma bAMdhatA nathI. samyajJAnathI ja cAritra paLe che eTalA mATe jJAnane vinaya kara egya che. (10) zrI varasvAmI mulAcAra anagAra bhAvanAmAM kahe che Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padma te ladvaNANacakkhU NANujjoeNa diTThaparamaTThA / nisyiMiiinanichAvavaramAM sAdhU ] | " je jJAnacakSuvaMta sAdhu jJAnanA prakAzane rAkhavAvALA che, te jJAnajyAtithI paramAtha eTale paramAtmatattvane jANanArA thAya che temane jinabhASita padArthomAM zaMkA thatI nathI, te glAnirahita hoya che ane te AtmabaLathI sAhasapUrvaka meAkSanuM sAdhana kare che. sudrynnpunnnnknnnn| heuNayavisAradA viulabuddhI / NiuNatthasatyakusalA paramapayaviyANayA samaNA // 67 // je peAtAnA kAnAne zAstrarUpI ratnAthI vibhUSita rAkhe che, arthAt je jinavANIne rucithI sAMbhaLe che, je pramANa ane nayanA nAtA che, vizALa buddhivALA che, tathA sarva zAstranA jJAnamAM kuzaLa che, te munie mekSarUpI parama padanA svarUpane jANanArA thAya che. avagamANatthaMbhA aNussidA agavvidA acaMDA ya / daMtA maddavajuttA samayavidaNhU viNIdA ya // 68 // uvaladvapuNNapAvA jiNasAsaNagahidamuNidapajjAlA / karacaraNasaMvuDaMgA jhANuvajuttA muNI hoMti // 69 // je muni mAnarUpI staMbhathI rahita che, jAtikula AdinA madathI rahita che, uddatatA rahita che, zAMta pariNAmI che, indriyavijayI che, sAva dharmAMthI yukta che, AtmA ane anAtmAnA jJAtA che, vinayavAna che, puNyapApanA svarUpanA jJAtA che, jinazAsanamAM dRDha zraddhAvALA che, dravya paryAyAnA jJAtA che; tera prakAranA cAritrathI savarayukta che ane dRDha AsananA dhArI che te ja sAdhu dhyAnane mATe udyamI rahe che. (11) zrI varasvAmI mUlAcAra samayasAra adhikAramAM kahe cheH-- sajjhAyaM kuvvaMtto paMcidiyasaMvuDo tigutto ya / havadi ya eyaggamaNo viNaeNa samAhio bhikkhU // 78 // Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa33 zAstrasvAdhyAya karanArAone svAdhyAya karatAM pAMca Indriyo vaza thAya che, mana, vacana, kAyA svAdhyAyamAM lIna thaI jAya che, dhyAnamAM ekAgratA thAya che ane te vinaya guNa saMyukta thAya che. svAdhyAya paropakArI che. bArasavidhami ya tave sabbhaMtarabAhire kusaladihe / Na vi asthi Navi ya hohadi sajjhAyasamaM tavokammaM // 79 // tIrthakoThArA pratipAdita bAhya ane abhyatara bAra prakAranAM tapamA svAdhyAya tapa samAna kAI tapa che nahi, haze paNa nahi; eTalA mATe svAdhyAya sadA karavAyogya che. sUI jahA samuttA Na Nassadi du pamAdadoseNa evaM sasuttapuriso Na Nassadi tahA pamAdadoseNa // 80 // jema derA sAthe soya heya ne kadI pramAdathI paNa khovAI jatI nathI tema zAstrane abhyAsI puruSa pramAdane deza hovA chatAM paNa kadI saMsAramAM patita thato nathI-pitAnI rakSA karatA rahe che; jJAna mahA apUrva vastu che. (12) zrI samatabhadrAcArya svayaMbhUstotramAM kahe che:bNdhshc mokSazca tayozca hetuH vaddhazca muktazca phalaM ca muktaH / syAdvAdino nAtha tavaiva yuktaM naikAntadRSTestvamato'si zAstA // 14 // he sabhavanAtha bhagavAna ! Ape anekAnta vastunuM svarUpa syAdvAda nayathI upadezya che tethI ApanA darzanamAM baMdha tatva, mekSa tattva siddha thAya che, tenAM sAdhana paNa yathAgya siddha thAya che. baha ane mukta AtmAnI paNa siddhi thAya che ane muktinuM phaLa paNa siddha thAya che. paraMtu je vastune ekAte mAne che tene e sarva vAta siddha thaI zakatI nathI. sarvathA nitya ke sarvathA anitya mAnavAthI e sarva vAte banaze nahi, dravyanI apekSAe nitya ane Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 paryAyanI apekSAe anitya mAnavAthI ja budha ane meAkSa sid thaI zake che. vidhirniSedhazca kathaMcidiSTau vivakSayA mukhyaguNavyavasthA / iti praNItiH sumatestaveyaM matipravekaH stuvato'stu nAtha // 25 // he sumatinAtha bhagavAna ! ApatuM A kathana yathA siddha thAya che ke padA'mAM kAI apekSAe astipaNu che ane anya kAI apekSAe nAstipaNuM che. enuM varNaCna syAdvAdrArA mukhya ane gauNurUpathI karAya che. mATe Apa amArA dvArA stutiyAgya che. sarvathA niyamatyAgI yathAdRSTamapekSakaH / syAcchabdastAvake nyAye nAnyeSAmAtmavidviSAm // 102 // hai arahanAtha ! ApanA syAdvAdanyAyamAM je sthAt zabda che te eka svabhAvatu je apekSAe varNana che tene yathAtha prakAza kare che, tApaNu paTTA sathA evA ja che evA ekAntane niSedha kare che, evuM vastunu svarUpa che. je ekAMtI syAdvAdanA jJAnathI rahita che te peAtAnA AtmAnuM aniSTa karanArA che. ekAMta mAnIne yathArtha vastusvarUpa pAmatA nathI. (13) zrI samatabhadrAcAryaM ratnakara`Da zrAvakAcAramAM kahe cheH---- anyUnamanatiriktaM yAthAtathyaM vinA ca viparItAt / niHsandehaM veda yadAhustajjJAnamAgaminaH // 42 // je vastunA svarUpane nyUna na jANe, adhika na jANe ke viparIta na jANe paratu jevuM che. tevu yathArtha sadeha rahita jANe tene AgamanA mAtA sabhyannAna kahe che. prathamAnuyogamarthAkhyAnaM caritaM purANamapi puNyam / bodhisamAdhinidhAnaM bodhati bodhaH samIcInaH // 43 // prathamAnuyAgane samyajJAna ema jANe che ke temAM dharma, artha, Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3pa kAma ane mokSa e cAra puruSArthanAM sAdhanAnuM kathana che, jIvanacaritre che athavA tresaTha mahApuruSanAM caritrarUpa purANa che; jenAthI puNya Azraya maLe che ane ratnatraya ane dhyAnane bhaMDAra che. vIsa tIrthakara, bAra cakravatI, nava baLabhadra, nava nArA yaNa, nava pratinArAyaNa, e tresaTha mahApuruSa kahevAya che. lokAlokavibhakteyugaparivRttezcaturgatInAM ca / Adarzamiva tathAmatiravaitikaraNAnuyogaM ca // 44 // karaNanuyoga tene kahe che ke je leka ane alokanA vibhAgane, kAlanA parivartanane, cAragatinA svarUpane darpaNa samAna pragaTa kare che, samyajJAna ema jANe che, gRhamadhyanagArANAM cAritrotpattivRddhirakSAGgam / caraNAnuyogasamayaM samyagjJAnaM vijAnAti // 45 // jemAM gRhastha ane munionA AcaraNanI utpatti, vRddhi ane rakSAnuM kathana heya te caraNanuga che ema samyajJAna jANe che. jIvAjIvasutattve puNyApuNye ca baMdhamokSau ca / / dravyAnuyogadIpaH zrutavidyAlokamAtanute // 46 / / davyAnugarUpI Agama e che ke jIva ajIva tane, puNya pApanA svarUpane, baMdha tathA mekSane bhAvakRtanA prakAzane arthAta AtmajJAnane pragaTa kare. (14) zrI samatabhAcArya AmImAMsAmAM kahe che - tattvajJAnaM pramANaM te yugapatsarvabhAsanam / kramabhAvi ca yajjJAnaM syAdvAdanayasaMskRtam // 101 // he jinendra! ApanuM kevalajJAna te pramANa jJAna che. temAM eka sAthe sarva padArtha jhaLake che. je alpajJAnIonA kramavata jJAna Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 hAya che te jo spAinayArA saMskRta hoya arthAt syAdvAdathI siddha hoya tA te paNa pramANabhUta che. upekSA phalamAdyasya zepasyAdAnahAnadhIH / pUrva vA'jJAnanAzo vA sarvasyAsya svagocare // 102 // kevalajJAna heAvAnuM phaLa vItarAga bhAva thavA te che. anya alpa jJAnIone heAvAvALA pramANurUpa jJAnanuM phaLa tyAgavA yeAgya ane grahaNa karavA ceAgya viSe vivekabuddhine prApta karavI te che tathA vItarAga bhAva paNa che. sa` matijJAna AdinuM mULa peAtapeAtAnA viSayamAM ajJAnanA nAza che. vAkyeSvanekAntadyotI gamyamprativizeSakaH / syAnnipAto'rthayogitvAttava kevalinAmapi // 103 // he jinendra ! ApanA matamAM tathA zrutakevalIonA matamAM syAddAmAM je syAt zabda che te avyaya che, tene atha koI ape kSAe' che. e zabda batAve che ke je vAtha kahevAmAM AvyAM che temAM phrAI vizeSa svabhAvanI mukhyatA che ane khIjA svabhAvAnI gauNutA che. e vAkaya ja pragaTa kare che ke vastu anekAnta che, aneka dharmAMte rAkhavAvALI che. jema svAta atti ghaTaH e vAkyamAM kAI apekSAe ghaDA che ema kahetAM ghaDAmAM bhAvapaNAnI mukhyatA che tyAre abhAvapaNAnI gauNutA che, ema rayAt zabda khatAve che. syAdvAdaH sarvathaikAntatyAgAtkivRttacidvidhiH / saptabhaGganayApekSo heyAdeyavizepakaH // 104 // A syAdvAda nyAya che te kAI apekSAe eka svabhAvane kahenAra che tathApi vastu sava thA AvI ja che evA ekAMtaneA niSedha karanAra che. mukhya gauNa thananI apekSAe tenA sAta bhaMga thaI jAya che je pahelAM batAvI gayA chIe. syAdvAdakevalajJAne sarvatattvaprakAzane / bhedaH sAkSAdasAkSAca vastvanyatamaM bhavet // 105 // Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa37 jema kevalajJAna sarva tane prakAza kare che, tema syAdvAdanA garbhita zrutajJAna paNa sarva tane prakAza kare che. e bemAM bheda eTalo che ke kevalajJAna pratyakSa jANe che tyAre zrutajJAna parekSa jANe che. te sivAya je kaMI jJAna che te vastunuM svarUpa yathArtha nathI. na sAmAnyAtmanodeti na vyeti vyaktamanvayAt / vyetyudeti vizepAtte sahakatrodayAdi sat // 57 // vastu, dravyanI apekSAe nathI utpanna thatI ke nathI nAza pAmatI, paNa niraMtara nitya pragaTarUpe kAyama rahe che. tathApi paryAyanI apekSAe Upaje che, viNase che, ApanA siddhAtamAM je sata padArtha che te eka ja samaye utpAda, vyaya ane dhrauvyarUpa che arthAta dravyanI apekSAe nitya che te ja samaye paryAyanI apekSAe anitya che. ghaTamaulisuvarNArthI nAzotpAdasthitiSvayam / zokapramodamAdhyasthyaM jano yAti sahetukam // 59 // vastu utpAda vyaya vyarUpa che. enuM daSTAMta che ke I mAnava suvarNanA ghaDAne toDIne mugaTa banAvI rahyo hato te samaye traNa mANaso AvyA, je suvarNanA ghaDAne levA cAhate hato te ghaDAne teDate dekhIne zAyukta thaze. je mugaTane athI hato te te harSita thaye paraMtu je kevaLa suvarNane ja levA cAhato hato te udAsIna madhyastha rahyo, kAraNa ke suvarNa dravya ghaDArUpe nAza pAmI mugaTarUpamA badalAI rahyuM hatuM tathApi suvarNa te che ja. payovrato na dadhyatti na payo'tti dadhivrataH / / agorasavato nobhe tasmAttattvaM trayAtmakam // 60 // bIjuM daSTAta che ke kaI sthaLe dUdha ane dahIM baMne rAkhelAM che, jene dahIMne tyAga che paNa dUdhane tyAga nathI te dUdha pIve che, jeNe dUdhane tyAga karyo che paNa dahIMne tyAga karyo nathI te dahIM Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa38 khAya che. paraMtu jeNe gerasane ja tyAga karyo hato te beyane khAte nathI. dUdhane paryAya karIne dahIM banyuM tathApi gerasapaNuM banemAM che. eTalA mATe dareka vastu sadAya utpAda vyaya dhrauvyarUpa che, nitya anityarUpa che jenI siddhi syAdvAdathI bhale prakAre karI zakAya che. (15) zrI zivadi AcArya bhagavatIArAdhanAmAM kahe chenniunnN viulaM suddhaM, NikAcidamaNuttaraM va sabahiMdaM / jiNavayaNaM kalusaharaM, aho va ratti paThidavyaM // 101 // he Atmana ! A jinavANIne rAtridina bhaNavA yogya che. A jinendranAM vacana pramANane anukUla padArthone kahenArAM che, tethI nipuNa che tathA bahu vistAravALAM che, pUrvApara virodha rahita, depa rahita zuddha che, atyaMta daDha che, anupama che, sarva prANImAtrane hitakArI che ane rAgAdi melane haranAra che. AdahidapariNNANabhA, vasaMvaroNavaNavo ya saMvego / NikaMpadA tavobhAvaNA, ya paradesigattaM ca // 102 // jinavANIne bhaNavAthI AtmahitanuM jJAna thAya che, samyakatva Adi bhAvasaMvaranI daDhatA thAya che, navIna navIna dharmAnurAga vadhe che, dharmamAM nizcalatA thAya che, tapa karavAnI bhAvanA thAya che ane pUrane upadeza devAnI regyatA Ave che. chaTTaTThamadasamaduvAdasehiM aNNANiyassa jA sodho / tatto bahuguNadariyA, hojja hu jimidassa gANissa // 111 / / zAstrajJAnanA manana vinA ajJAnane be upavAsarUpa (cha) be, traNa upavAsarUpa (ama) tela, cAra upavAsarUpa (dazama) co, Adi upavAsa karavAthI je zuddhi thAya che tethI bahuguNI zuddhi samyajJAnIne AtmajJAnanuM manana karatA hovAthI jamatArahetAM chatAM paNa thAya che. Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akhakheviNI kahA sA, vijAcaraNa uvadirasadejastha / sasamayaparasamayagadA, kahA du vikkheviNI NAma // 651 // saMveyaNI puNa kahA, NANacarittatava viriyaiTTigadA / NivveyaNI puNa kahA, sarIrabhoge bhaughee // 660 / / sukathA cAra prakAranI heya che-(1) AkSepiNI-je jJAna ke cAritranuM svarUpa batAvIne daDhatA karAvanAra che. (2) vikSepiNuM-te anekAMta matanuM poSaNa ane ekAMta matanuM khaMDana karanAra che. (3) saginI kathA-te jJAna cAritra tapa vIryamAM prema vadhAranArI ane dharmAnurAga karAvanArI kathA che. (4) nivedinI-te saMsAra zarIra ane bhegathI vairAgya vadhAranArI che, NANovogarahideNa Na sako cittaNiggaho kA / NANaM aMkusabhUdaM, mattassa hu cicahathissa // 763 // jJAnano upaga sadA karave joIe. je zAstrajJAnanuM manana nathI karatA te cittane rokI zakatA nathI. manathI manmatta hAthIne. mATe jJAna e ja aMkuza che. uvasamai kiNhasappo, jahamateNa vidhiNA pautteNa / taha hidayakiNhasappo, suThuvautteNa NANeNa // 765 // jema vidhipUrvaka prayoga karelA maMtrathI kALo nAga paNa zAMtA thaI jAya che tema bhale prakAre manana karelA jJAnaThArA manarUpI kALA sApa zAMta thaI jAya che. NANapadIvo panjalai jassa hiyae vi suddhalesassa / jiNadiSThamokkhamagge, paNAsayabhayaM Na tassasthi // 770 // je zuddha lesyA ke bhAvanA dharanAra hRdayamAM samyajJAnarUpI. dI prajavalita rahe che tene jine kahelA mokSamArgamAM cAlatAM kadI paNa bhraSTa thavAne ke kumArge javAno bhaya heta nathI. Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 NANujjoeNaviNA, jo icchadi mokkhamaggamuvagaMtu / gaMtuM kaDhillamicchadi, aMdhalayo aMdhayArammi / / 774 // je kaI samajJAnanA prakAza vinA mekSamArgamAM javAnuM cAhe che te AMdhaLA thaIne mahAna aMdhakAramAM ati dugama sthAnamAM javAnuM cAhe che. bhAve sagavisayatthe, sUro jugavaM jahA payAsei / / savvaM vi tahA jugavaM, kevalaNANaM payAsedi // 2138 // jema sUrya potAnA viSayamAM sthira rahetAM chatAM sarva padArthone eka sAthe prakAza kare che tema kevalajJAna samasta padArthone prakAza kare che. (16) zrI pUjyapAdasvAmI aSTapadezamAM kahe che - ajJAnopAstirajJAnaM jJAnaM jJAnisamAzrayaH / dadAti yattu yasyAsti suprasiddhamidaM vacaH / / 23 / / ajJAnasvarUpa zarIrAdika, ajJAnI guru athavA mithyAzAstranI * ArAdhanA karavAthI mohabhramathI ajJAnanI ja prApti thAya che, paraMtu jJAna svabhAvI AtmAnI, samyajJAnI gurunI ke samyakuzAstranI ArAdhanA karavAthI AtmajJAna ke AtmAnubhavanI prApti thAya che. kAraNa ke jenI pAse je hoya te Ape e vAkaya leprasiddha che. (17) zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe che - avidyAbhyAsasaMskArairavazaM kSipyate manaH / tadeva jJAnasaMskAraiH svatastattve'vatiSThate // 37 // avidyA ke mithyAjJAnanA abhyAsathI A mana pitAne vaza na rahetAM avazya Akulita thAya che, parapadArthamAM rame che, te mana samyajJAnanA abhyAsanA baLathI svayaM AtmatattavanA ramaNamAM 4thara thAya che. AtmajJAnAtparaM kArya na buddhau budhArayeciram / kuryAdarthavazAtkicidvAkAyAbhyAmatatparaH // 50 // Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 541 jJAnIne ucita che ke AtmajJAna sivAya anya kAryane buddhimAM cirakALa dhAraNa na kare. prajanavaza kaMI bIjA kAma karavuM paDe te. vacana ane kAyAthI karI le paNa manane temAM Asakta na kare. avratI vratamAdAya vratI jJAnaparAyaNaH / parAtmajJAnasampannaH svayameva paro bhavet // 86 // keI AvatI hoya teNe vatI thaIne avadazAnA vikalpa tajavA, vratIe AtmajJAnanA abhyAsamAM lIna thaIne vrata viSenA. vikalpa tajavA, jene paramAtmAnuM yathArtha jJAna thaI jAya che ane tene anubhava kare che te pote avazya paramAtmA thaI jAya che. viditAzeSazAstro'pi na jAnadapi mucyate / dehAtmadRSTiAMtAtmA suptonmatto'pi mucyate // 94 // je dehamAM AtmAnI buddhi rAkhe che e bahirAtmA ajJAnI jIva sarva zAstrone bhaNI gayo hoya ane jAgate raheto hoya te. paNa te karmothI mukta thaI zakatA nathI paraMtu je AtmajJAnI che te sUte heya kadAcita unmatta heya, gRhasthapaNAmAM phasAyele heya. te paNa te game tyAre avazya mukta thAya che. (18) zrI guNabhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM kahe che - anekAntAtmArthaprasavaphalabhArAtivinate ___ vacaH parNAkINa vipulanayazAkhAzatayute / samuttuGge samyak pratatamatimUle pratidinaM zrutaskandhe dhImAna ramayatu manomarkaTamamum // 170 // buddhimAnanuM kartavya e che ke teNe manarUpI vAMdarAne zarrapI vRkSa upara pratidina ramaNa karAvavuM. A zAstrarUpI vRkSamAM anekAntasvarUpa aneka svabhAva, ane guNa, paryAyarUpI phaLaphUla che tethI tenI gayuM che. e vRkSa vacanarUpI parNa (pAMdaDA)thI vyApta che, seMko mahAna Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 naya ke apekSAo rUpI zAkhAothI zobhita che, A zAstrarUpI vRkSano bahu mATe vistAra che, ane tenuM mULa vizALa matijJAna che. zAstrAgnau maNivadbhavyo vizuddho bhAti nirvRtaH / aGgAravat khalo dIpto malI vA bhasma vA bhaveta // 176 / / jema ratna agnimAM paDIne vizuddha thaI jAya che, ane zobhe che tema bhavya rucivana jIva zAstramAM ramaNa karatAM vizuddha thaIne mukta thaI jAya che. paraMtu jema aMgAre agnimAM paDIne keyalo thaI jAya che ke rAkha thaI jAya che, tema duSTa mAnava zAna abhyAsa karatAM chatAM paNa rAgI pI thaIne karmothI malina thAya che. muhuH prasArya sajjJAnaM pazyan bhAvAn yathAsthitAn / prItyaprItI nirAkRtya dhyAyedadhyAtmavinmuniH // 177 // adhyAtmanA jJAtA muni vAraMvAra samyajJAnane vadhArIne jevuM padArthonuM svarUpa che tevuM dekhatAM rAgadepane dUra karIne AtmAne dhyAve che. (19) zrI gendrAcArya gasAramAM kahe chestthNpdNth te vi jaDa appA je Na muNati / / tiha kAraNa e jIva phuDu Na hu NivvANu lahaMti // 52 // je kaI zAstrone jANe che paNa AtmAne jANatA nathI te jIva kadI paNa nirvANa prApta karI zakato nathI. jaha lohammiya NiyaDahA taha suNammiya jANi / je suha asuha paricayahi te vi havaMti hu NANi // 71 // te ja jJAnI che ke je puNya ane pApane suvarNa ane leDhAnI eDI jANe che, arthAt banene baMdhana mAne che. savve jIvA NANamayA jo samabhAva muNei / so sAmAiu jANi phuDu jiNavara ema bhaNei // 98 // Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 543 sarva jIva zuddha jJAnamaya che evuM je jANe che te samabhAvane dharanAra che. tene sAmAyika jANe. ema jinendradeva kahe che. (ra) zrI nAgasenamuni tattvAnuzAsanamAM kahe che - zrutajJAnamudAsInaM yathArthamatinizcalaM / svargApavargaphaladaM dhyAnamAMtarmuhUrtataH // 66 // AtmadhyAna zrutajJAnanuM dhyAna che. dvAdazAMga vANIne sAra AtmajJAna che. tene anubhava zrutajJAnane anubhava che tathA te ja dhyAna che. e vItarAgarUpa, yathArtha, ati nizcaLa eka aMtarmuhUrta sudhI rahI zake che, jenuM phaLa svarga ane mokSanI prApti che. zrutajJAnena manasA yato dhyAyanti yoginaH / tataH sthiraM mano dhyAnaM zrutajJAnaM ca tAttvikaM // 68 // yogIgaNa manadvArA zrutajJAnanA baLathI dhyAna kare che, eTalA mATe sthira mana e ja dhyAna che e ja nizcaya tattvarUpa zrutajJAna che, jJAnadItarAdAtmA tasmAjjJAnaM na cAnyataH / eka pUrvAparIbhUtaM jJAnamAtmeti kIrtitaM // 69 // jJAna kahe ke AtmA kahe baMne eka ja vAta che kAraNa ke jJAna AtmAne guNa che, AtmAthI ja thAya che, anya koI dravyathI thatuM nathI. A jJAnaguNa barAbara pUrvApara cAlyo Ave che te ja AtmA che ema kahyuM che. svarUpaM sarvajIvAnAM svaparasya prakAzanaM / bhAnumaMDalavatteSAM parasmAdaprakAzanaM // 235 // sarva ne svabhAva, pitAne ane parane eka sAthe, jevI rIte sUryamaMDaLa pitAne ane parane prakAze che, tevI rIte prakAza karavAne che. te chavAmAM jJAnane prakAza svAbhAvika che, bIjA padAtheMthI nathI; jema sUrya svayaM prakAzarUpa che tema, Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 tiSTAtyeva svarUpeNa kSINe karmaNi paurupaH / mathA maNiH svahetubhyaH kSINe sAMsargike male // 236 // jema egya kAraNa vaDe saMsargamAM Avela mela nikaLI javAthI maNi svabhAvathI camakI uThe che tema jyAre sarva karmo kSaya thaI jAya che tyAre A AtmA pitAnA svarUpamAM ja sthira thaI jAya che. ane eka samayamAM ja svaparane jANe che. na muhyati na saMzete na svArthAnadhyavasyati / na rajyate na ca dveSTi kiMtu svasthaH pratikSaNaM // 237 // arahaMta ke siddha paramAtmA, ghAti karmone kSaya thavAthI nathI kaI para moha karatA, nathI kaI vAtamAM saMzaya karatA, ke nathI temanAmAM anadhyavasAya (jJAnamAM pramAda), nathI te rAga karatA ke nathI te dveSa karatA. paraMtu sadAya pratikSaNe potAnA ja zuddha svarUpamAM sthita che trikAlavipayaM jJeyamAtmAnaM ca yathAsthitaM / jAnan pazyaMzca niHzeSamudAste sa tadA prabhuH // 238 // te kevalajJAnI paramAtmA potAnA AtmAne tathA traNa kAlanA reya padArthone jevuM temanuM svarUpa che tevuM saMpUrNapaNe jANatAM dekhatAM chatAM paNa vItarAgI rahe che. (21) zrI amRtacaMdra AcArya puruSArthasiyupAyamAM kahe chenishcymih bhUtArtha vyavahAraM varNayantyabhUtArtham / bhUtArthabodhavimukhaH prAyaH sarvo'pi saMsAraH // 5 // nizcayanaya satyArtha mULa padArthane kahe che; vyavahAranaya asatyArtha padArthane kahe che. prAye sarva saMsArI jIvo nizcayanayathI kahevA yogya satyArtha vastunA jJAnathI vimukha thaMI rahyA che. "vyavahAranizcayo yaH prabudhya tattvena bhavati madhyasthaH / prApnoti dezanAyAH sa eva phalamavikalaM ziSyaH // 8 // Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paw je koI vyavahAranaya ane nizcayanaya banene yathArtha jANIne madhyastha thaI jAya che te ja ziSya jinavANInA upadezanuM phaLa pAme che. samyagjJAnaM kArya samyaktvaM kAraNaM vadanti jinAH / jJAnArAdhanamiSTaM samyaktvAnantaraM tasmAt // 33 // jinendra bhagavatie sabhyajJAnane kArya ane samyagdarzanane kAraNa kahyuM che. eTalA mATe samyagadarzananI pachI jJAnanI ArAdhanA karavI ucita che. kAraNakAryavidhAnaM samakAlaM jAyamAnayorapi hi / dIpaprakAzayoriva samyaktvajJAnayoH sughaTam / / 34 // jo ke samyagdarzananI sAthe ja samyajJAnanI utpatti thAya che te paNa jema dIpakathI prakAza thAya che chatAM dIpaka kAraNa che prakAza kArya che, tema samyagadarzana kAraNa che, samyajJAna kArya che. ) kartavyo'dhyavasAyaH sadanekAMtAtmakeSu tattveSu / . saMzayaviparyayAnadhyavasAyaviviktamAtmarUpaM tat // 35 // vyavahAranayathI sarUpa ane aneka dharma svarUpa tane, saMzaya, viparyAya ane adhyavasAya rahita jANavA joIe. e samajJAna che. nizcayanayathI e samyajJAna AtmAnuM svarUpa che. graMthArthobhayapUrNa kAle vinayena sopadhAnaM ca / bahumAnena samanvitamaninhavaM jJAnamArAdhyam // 36 // samyagrAnane ATha aMga sahita ArAdhavuM joIe. (1) graMthazuddhi zuddha bhaNavuM; (2) arthazudi-artha karavA, (3) ubhaya zuddhi-zabda ane artha zuddha bhaNavA, (4) kAlAdhyayana-ogya samaye bhaNavuM, (5) vinaya, (ka) upadhAna-dhAraNA sahita bhaNavuM, (7) bahu mAnapUrvaka bhaNavuM, (8) anindava-gurune ke jJAnane chUpAvavuM nahi, yenAMzena jJAnaM tenAMzenAsya bandhanaM nAsti / . .. yenAMzena tu rAgastenAMzenAsya bandhanaM bhavati / / 213 // 35 Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 jeTale aMze kAInAM pariNAmamAM samyajJAna hoya che, teTale aMze karma baMdha thatA nathI, paraMtu jeTale aMze rAga heya che teTale aMze karmane baMdha thAya che. samyajJAna baMdhanuM kAraNa nathI. baMdhanuM kAraNa audayika bhAva rAga dveSa moha che. (22) zrI amRtacaMdrAcArya tattvArthasAramAM kahe che - vAcanApRcchanAmnAyastathA dharmasya dezanA / anuprekSA ca nirdiSTaH svAdhyAyaH paMcadhA jinaiH // 16-7 // vAcanA sA parijJeyA yatpAtre pratipAdanam / granthasya vAtha padyasya tattvArthasyobhayasya vA // 17-7 // tatsaMzayApanodAya tannizcayabalAya vA / paraM pratyanuyogAya pracchanAM tadvidurjinAH // 18-7 // AmnAya: kathyate ghoSo vizuddhaM parivartanam / vasthA-dhamAlukAne viroyA dharmazAnA . 26-7 || sAdhoradhigatArthasya yo'bhyAso manasA bhavet / anuprekSeti nirdiSTaH svAdhyAyaH sa jinezimiH // 20-7 // zAstrone svAdhyAya kare te vyavahAra samyajJAna che. te svAdhyAya pAca prakArane jinendroe kahyo che. vAMcanA, pRcchanA, AmnAya, dharmadezanA, anuprekSA. keAI graMtha ke temAMnuM paDyuM ke tene artha ke e bane bIjA pAtrane saMbhaLAvavAM ke pote bhaNavuM te vAcanA che. sazaya dUra karavA padArthane nizcaya daDha karavA ke bIjAone samajAvavA mATe je pUchavuM tene jinee pRcchanA kahI che. zuddha zabda ane arthane gekhIne meDhe karavuM tene AmnAya kahevAya che. dharmakathA Adine upadeza kare te dharmadezanA che. bhale prakAre jANelA padArthane vAraMvAra manathI abhyAsa kare te anuprekSA nAmane svAdhyAya che ema jinendroe kahyuM che. jJAnasya grahaNAbhyAsasmaraNAdIni kurvataH / / vahumAnAdibhiH sArddha jJAnasya vinayo bhavet // 32-7 // . vAya che. A pachI tene jina AkhAya kahe che Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 jJAnane bahumAna ane AdarapUrvaka grahaNa karavuM, abhyAsa kara, smaraNa karavuM, manana karavuM e Adi jJAnano vinaya kahevAya che. (23) zrI amRtacaMdrAcArya zrI samayasAra kalazamAM kahe che - ubhayanayavirodhadhvaMsini syAtpadAGke jinavacasi ramante ye svayaM vAntamohAH / sapadi samayasAraM te paraM jyotirucca ranavamanayapakSAkSuNNamIkSanta eva // 4 // nizcayanaya ane vyavahAranayanA virodhane maTADanArI syAdvAdarUpa jinavANImAM je ramaNa kare che, tene mithyAtvabhAva jyAre svayaM gaLI jAya che tyAre te zIgha atizaya karIne parama jyoti svarUpa, prAcIna, ane koI paNa beTI yuktithI akha Dita evA zuddha AtmAne anubhava karI le che. AtmAnubhUtiriti zuddhanayAtmikA yA jJAnAnubhUtiriyameva kileti buddhvA / AtmAnamAtmani nivezya suniSpakampa meko'sti nityamavabodhadhanaH samantAt / / 13 / / zuddha nizcayanayaThArA je zuddha AtmAne anubhava che te ja nizcaya samyajJAna anubhava che ema jANIne jyAre koI pitAnA AtmAne AtmAmAM nizcalarUpathI dhAraNa kare che tyAre tyAM sarva taraphathI nitya eka zAnaghana AtmA ja svAdamAM Ave che. . jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryA jAnAti haMsa iva vApayasovizeSa / caitanyadhAtunavaruM ja sAoi . jAnIta eva hi karoti na kiJcanApi // 14-3 // jJAnanA ja pratApathI AtmA ane paranuM bhedavijJAna thAya che. Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 jema dUdha ane pANI judAM judAM che ema haMsa jANe che tema jJAna AtmA ane parane bhinna bhinna jANe che, jJAnI pitAnI nizcala caitanya dhAtumayI mUrtimAM sadA dRDha nizcaya rAkhatA chatA mAtra jANe ja che anya kaMI paNa karatA nathI. jJAnAdeva jvalanapayasoroSNyazaityavyavasthA jJAnAdevollasati lavaNasvAdabhedavyudAsaH / jJAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAtoH krodhAdezva prabhavati bhidA bhindatI kartRbhAvam / / 15-3 // jJAnanA pratApathI ja garama pANImAM ema khabara paDe che ke pANIne svabhAva zItaLa che ane uSNatA agninI che. jJAnanA ja pratApathI keAI zAkamAM zAkane svAda mitra ane mIThAne svAda bhinna bhAse che. jJAnane ja e prabhAva che ke jenAthI krodhane huM kartA chuM evA ajJAnane nAza thaIne ema bhAse che ke huM krodhAdinI kaluSatA (malinatA)thI bhinna pitAne Atmika rasathI nitya bharapUra caitanya dhAtumaya AtmA mAtra chuM. jJAnavAna kharasato'pi yataH syAtsarvarAgarasavajanazIlaH / lipyate sakalakarmamireSaH karmamadhyapatito'pi tato na // 17-7 // samyajJAnI pitAnA svabhAvathI ja sarva rAgAdi bhAvathI bhinna pitAne anubhava kare che. eTalA mATe karmonI madhyamAM paDI rahelA chatAM karmabaMdhathI baMdhAtA nathI. e AtmajJAnane mahimA che. ajJAnI prakRtisvabhAvanirato nityaM bhavedvedako jJAnI tu prakRtisvabhAvavirato no jAtucidvedakaH / ityevaM niyamaM nirUpya nipuNairajJAnitA tyajyatAM zuddhaikAtmamaye mahasyacalitairAsevyatAM jJAniMtA / / 5- 10 // ' ajJAnI sahAya karmanI prakRtinA svabhAvamAM arthAta jevA Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 549 karmane udaya thAya che temAM lIna thaIne sukhaduHkhane bhoktA thaI jAya che. jJAnI prakRtinA svabhAvathI athata karmonA udayathI virakta rahe che; tethI kadI paNa bhoktA thatA nathI, te jJAtA rahe che. A niyama samajIne nipuNa pue ajJAnapaNuM tyAgI devuM joIe ane zuddha AtmAnI nizcala jyotimA sthira thaI jJAna bhAvanuM sevana karavuM joIe, zuddhadravyanirUpaNArpitamatestattvaM samutpazyato naikadravyagataM cakAsti kimapi dravyAntaraM jAtucit / jJAnaM jJeyamavaiti yattu tadayaM zuddhasvabhAvodayaH / kiM dravyAntaracumbanAkuladhiyastattvAccyavante janAH / / 22-10 // je zuddha dravyane vicAramAM che ane tattvane jovAnI daSTivALA che tenA manamAM eka dravyanI aMdara bIjuM dravya kadI praveza karI zakatuM nathI. je zuddha AtmAnuM jJAna sarva reya eTale jANavA yogya padArthane jANe che te A jJAnanA zuddha svabhAvane udaya che to pachI ajJAnI ane AtmAne choDIne paradravyane grahaNa karavA AkuLa vyAkuLa thaI AtmatattavanA anubhavathI zA mATe patita thaI rahyA che? jJAnamAM ke padArtha AvatuM nathI, jJAna koI padArthamAM jatuM nathI, te paNa jJAna sarva zeya padArthone potAnA svabhAvathI jANe che. e jJAnanA prakAzanuM mAhAtmya che. syAdvAdadIpitalasanmahasi prakAze zuddhasvabhAvamahimanyudite mayIti / kiM bandhamokSapathapAtibhiranyabhAva nicovara paramArca surata mA II -2 . syAdAdadvArA mArAmAM Amatejane prakAza thayo che, jyAre mArA aMtaramA zuddha svabhAvane mahimA pragaTa thaI rahyo che te pachI tyA badhamArga ke mekSamArga saMbaMdhI bhAnu zuM prayojana rahyuM hoya? Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 kAMI paNa nahi. eTalA mATe sadAya mAro utkRSTa svabhAva mArAmAM prakAzamAna rahe. zuddha nizcayanayathI AtmA sadAya ekAkAra zuddha anubhavamAM Ave che, tyAM baMdha ke mekSanA vicAranI kaI jagA nathI. (24) zrI amitagati mahArAja tatvabhAvanAmAM kahe che - yeSAM jJAnakRzAnurujjvalataraH samyaktvavAterito / vispaSTIkRtasarvatattvasamitirdagdhe vipApaidhasi // dantottaptimanastamastatihaterdaidIpyate sarvadA / nAzcarya racayaMti citracaritAzcAritriNaH kasya te // 95 // * jenI aMdara samyagdarzanarUpa pavanathI prerita samyajJAnarUpI agninI tIvra vALA sarva tane spaSTa dekhADatI, pAparUpI iMdhanane bALatI, manamAM prasarelA aMdhakArane dUra karatI, sadAya prajavalita che te nAnA prakAranA cAritranuM pAlana kare che. tene dekhIne kene Azcarya na thAya? arthAta te adbhuta cAritranuM pAlana kare che. / ye lokottaratAM ca darzanaparI dUtI vimuktizriye / rocante jinabhAratImanupamA jalpati zRNvaMti ca // loke bhUrikaSAyadopamaline te sajanA durlabhAH / kuti tavarcasuramayopAM mitrone me 201 paramArtha svarUpane batAvanArI, utkRSTa samyagdarzanane denArI, mekSarapI lakSmInI dUtI samAna anupama jinavANune je kaI bhaNe che, suNe che ke te upara ruci kare che evA sajajane kaSAyarUpadeSathI malina evA A lekamAM durlabha che -kanitAthI maLe che, te pachI te jinavANune anusAra AcaraNa karavAnI uttama buddhi kare che tevAnuM te kahevuM ja zuM? tevA to mahA durlabha che. AvI ! paropakArI jinavANIne samajIne te anusAra yathAzakti cAlavuM e ApaNuM kartavya che. Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 551 sarvajJaH sarvadarzI bhavamaraNajarAtaMkazokavyatIto / labdhAtmIyasvabhAvaH kSatasakalamalaH zazvadAtmAnapAyaH // dakSaiH saMkocitAkSairbhavamRticakitairlokayAtrAnapekSaiH / naSTAbAdhAtmanInasthira vizadasukhaprAptaye ciMtanIyaH // 120 // paramAtmA sarvAMna che, saMdI che, janma, maraNa, jarA, rAga, zAka Adi dASAthI rahita che, pAtAnA svabhAvathI pUrNa che, sa kamalarahita che, nAza rahita nitya che. je leA catura che, indri yeAnA vijayI che, janma maraNathI bhayabhIta che ane sasAranA paribhramaNane cAhatA nathI, temaNe AvA zuddha AtmAnuM ciMtavana, bAdhA rahita, atIndriya, sthira ane zuddha sukhanI prApti mATe karavuM cegya che. nizcayathI ApaNA AtmA paNa evA ja che. ApaNA AtmAne paNa paramAtmA samAna jANIne sadA anubhava karavA joIe ke jethI sahaja sukhanA lAbha thAya. (25) zrI padmanadimuni siddhastutimAM kahe cheH-- syAcchabdAmRtagarbhitAgamamahAratnAkarasnAnato dhautA yasya matiH sa eva manute tattvaM vimuktAtmanaH / tattasyaiva tadeva yAti sumateH sAkSAdupAdeyatAM bhedena svakRtena tena ca vinA svaM rUpamekaM param // 14 // je puruSanI mati syAdvAdarUpI amRtathI bharelA Agama rUpI mahAsamudramA snAna karavAthI dhAvAyalI-zuddha banI che, te ja zuddha ke mukta AtmAnA yathArtha svarUpane jANe che, tathA te ja te svarUpane grahaNu karavA yAgya sAkSAt mAne che. vyavahArathI siddhamAM ane sasArImAM bheda karAya che. jo nizcayathI A bhedane dUra karI devAmAM Ave tA siddha svarUpa che teja A ApaNA AtmAnA svabhAva che, tenA ja anubhava karavA ceAgya che. Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para yaH siddhe paramAtmani pravitatajJAnaikamUrtI kila jJAnI nizvayataH sa eva sakalaprajJAvatAmapraNIH / tarkavyAkaraNAdizAstrasahitaiH kiM tatra zUnyairyato yadyogaM vidadhAti vedhyaviSaye tadubANamAvarNyate // 24 // je puruSa vistI jJAnAkAra zrI siddha paramAtmAne jANe che te ja sava buddhimAnemAM zirANui che. je siddha paramAtmAnA jJAna rahita rahIne tarka vyAkaraNa Adi zAstrone jANe che te tethI zuM prayeAjana che? khANu tA te kahevAya ke je lakSyane vadhI zake, nahi ta vya che. AtmajJAna ja yathA jJAna che tenA vinA aneka vidyAe AtmahitakArI nathI. (26) zrI padmana dimuni sASacaMdrAyamAM kahe che tAvadeva mativAhinI sadA dhAvati zrutagatA puraH puraH / yAvadatra paramAtmasaMvidA bhidyate na hRdayaM manISiNaH || 36 || A jagatamAM jyAM sudhI paramAtmAnuM jJAna mAnavanA hRdayamAM virAjatuM nathI tyAM sudhI buddhirUpI nadI, zAmarUpI samudra tarapha AgaLa AgaLa doDatI rahe che, AtmAnA anubhava thatAM muddhi sthira thaI jAya che. vAhyazAstragahane vihAriNI yA matirbahuvikalpadhAriNI / citsvarUpakulasadmanirgatA sA satI na sadRzI kuyoSitA // 28 // je buddhi peAtAnA caitanyarUpI kuLa gharathI nIkaLIne bahAra zAstrarUpI vanamAM vihAra karatI nAnA prakAranA vikalpa karanArI che te suddhi, satI strInI samAna pativratA nathI paraMtu kulaTAM strInI mADha vyabhicAriNI che. suddhi te ja saphaLa kahevAya ke je peAtAnA AtmAmAM ramaNa kare. aneka zAstrAnA vikalpa paNa na kare. Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa3 supta eSa bahumohanidrayA dIrghakAlamavirAmayA janaH / * zAstrametadadhigamya sAMprataM suprabodha iha jAyatAmiti // 46 // A mAnava dIrdhakAlathI lAgalagaTa moharUpI nidrAmAM suI rahyo che. have te teNe A adhyAtmazAstrane samajIne AtmajJAnane jAgrata karavuM joIe. . * (ra7) zrI padmanadimuni nizcayapacAzamAM kahe che - vyavahatirabodhajanabodhanAya karmakSayAya zuddhanayaH / svArtha mumukSurahamiti vakSye tadAzritaM kiMcit // 8 // vyavahAranaya ajJAnIne samajAvavA mATe che, paraMtu zuddha nizcayanaya karmono kSaya karavA mATe che. eTalA mATe hu mekSa Icchaka thaIne pitAnA AtmAnA kalyANane mATe te zuddha nizcayanayane Azrita kaIka kahIza. hiMsojjhita ekAkI sarvopadravasaho vanastho'pi / taruriva naro na siddhayati samyagbodhAhate jAtu // 16 // je muni ahiMsA dharma pALatA chatAM, sarva prakAranAM kaSTone ke upasargone sahatAM chatAM vanamA ekalA rahe che paraMtu AtmajJAnamaya samyajJAnathI rahita che te te mukta thaI zaktA nathI. te vanamAM vRkSanA jevA ja rahenArA che. (28) zrI padmanaMdimuni paramArtha viMzatimAM kahe che - yatsAtaM yadasAtamaGgiSu bhavettatkarmakArya tatastatkamaiva tadanyadAtmana idaM jAnanti ye yoginaH / IhagbhedavibhAvanAzritadhiyAM teSAM kutohaM sukhI duHkhI ceti vikalpakalmaSakalA kuryAtpadaM cetasi // 11 // prANuone sAtA ane asAtA thAya che te karmonA udayanuM kArya che. eTalA mATe e kArya paNa karmarUpa ja che. te AtmAnA sva Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa4 bhAvathI bhinna che ema gIgaNa jANe che. temanI aMdara bhedajJAnanI vRddhi thAya che tyAre huM sukhI chuM athavA huM dukhI chuM e vikalpa temanA manamAM kevI rIte hoI zake? (29) zrI kulabhadrAcArya sArasamuccayamAM kahe che :jJAnabhAvanayA jIvo labhate hitamAtmanaH / vinayAcArasampanno viSayeSu parAGmukhaH // 4 // A jIva pAMca indriyanA viSayothI virakta thaIne vinaya ane AcAra sahita, jJAnanI bhAvanAthI AtmakalyANane prApta kare che. AtmAnaM bhAvayennityaM jJAnena vinayena ca / mA punamriyamANasya pazcAttApo bhaviSyati // 5 // he bhavya jIva! nitya AtmAnA zuddha svarUpanI bhAvanA jJAnasahita vinayapUrvaka kare, nahi te maraNa samaye bahu pazcAttApa thaze ke kaMI karI zakyo nahi. maraNane samaya cokakasa nathI mATe AtmajJAnanI bhAvanA sadA karavA egya che. nRjanmanaH phalaM sAraM yadetajjJAnasevanam / anigRhitavIryasya saMyamasya ca dhAraNam / / 7 // manuSya janmane sAra ke saphaLatA te tyAre ja che ke jyAre samyajJAnanI bhAvanA karavAmAM Ave ane potAnA vIryane gApacyA (chUpAvyA) sivAya saMyamane dhAraNa karavAmAM Ave. jJAnAbhyAso sadA kAryoM dhyAne cAdhyayane tathA / tapato rakSaNa cava cIddhitamAma / 1 / ; he bhAI! jo tame pitAnA AtmAnuM hita cAhatA he, te dhyAna ane svAdhyAya dvArA sadAya jJAnanuM manana kare ane tapanI rakSA kare. jJAnAdityo hRdiryasya nityamudyotakArakaH / tasya nimalatAM yAti paMcendriyadigaGganA // 10 // Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papapa jenA hRdayamAM jJAnasUrya sadA prakAzamAna rahe che tenI pAse IndrionI dizArUpI strI nirmaLa rahe che, arthAta Indriya vikAra rahita potapotAnuM kAma evI rIte kare che ke jethI AtmAnuM ahita na thAya. sarvadvandvaM parityajya nimRtenAntarAtmanA / jJAnAmRtaM sadA peyaM cittAlhAdanamuttamam // 12 // aMtarAtmA samyagdaSTie nizcita thaIne, sarva rAgadveSAdi dvandane choDIne, cittane Anada ApanAra uttama AtmajJAnarUpI amRtanuM pAna karavuM joIe. jJAnaM nAma mahAratnaM yanna prAptaM kadAcana / saMsAre bhramatA bhIme nAnAduHkhavidhAyini / / 13 / / adhunA tattvayA prAptaM samyagdarzanasaMyutam / pramAdaM mA punaH kASIviSayAsvAdalAlasaH // 14 // AtmajJAnarUpI mahAratna che, aneka dukhethI bharelA A bhayAnaka saMsAramAM bhramaNa karatAM Aja sudhI tuM kadApi tene pAmyA nathI. te mahAratnane Aje te samyagdarzana sahita prApta karI lIdhuM che te AtmajJAnane anubhava kara, viyenA svAdanI lAlasAmA paDIne have pramAda na kara, zuddha tapasi sadvIrya jJAnaM karmaparikSaye / upayogidhanaM pAtre yasya yAti sa paMDitaH // , 18 // - paDita te che ke jenuM AtmavIrya zuddha tapamAM vaparAya che, jenuM jJAna karmone kSaya karavAmAM vaparAya che ane jenuM dhana pegya pAtrone kAma Ape che. guruzuzrUSayA janma cittaM saddhathAnacintayA / zrutaM yasya same yAti viniyoga sa puNyabhAk // 19 // Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 puNyAtmA te che ke jene janma gurunI sevAmAM vyatIta thAya che, jenuM mana dharmadhyAnanA ciMtavanamAM lIna rahe che, tathA jenA zAstrane abhyAsa sAmyabhAvanI prApti mATe kAmamAM Ave che. niyataM prazamaM yAti kAmadAhaH sudAruNaH / / jJAnopayogasAmarthyAdvipaM maMtrapadairyathA // 13 // jema maMtranA padethI sapanuM jhera UtarI jAya che tema ati bhayAnaka e kAmane dAha paNa AtmadhyAna ane svAdhyAyamAM jJAne paganA baLathI niyamathI zAMta thaI jAya che. prajJAGganA sadA sevyA puruSeNa sukhAvahA / heyopAdeyatattvajJA yA ratA sarvakarmaNi // 258 // prajJA athavA bhedavijJAnamaya vivekabuddhi, sarva kAryomAM tyAgavA egya ane grahaNa karavA yogya tattvane jANanArI che, eTalA mATe dareka puruSane ucita che ke A sukhAkArI prajJArapI strInuM sadA sevana kare. satyena zuddhayate vANI mano jJAnena zuddhayati / guruzuzrUSayA kAyaH zuddhireSaH sanAtanaH // 317 // satya vacanathI vANInI zuddhi rahe che, samyajJAnathI mana zuddha rahe che, gurusevAthI zarIra zuddha rahe che A zuddhine sanAtana mArga che. (30) zrI zubhacaMdrAcArya jJAnArNavamAM kahe che - trikAlagocarAnantaguNaparyAyasaMyutAH / yatrabhAvAsphurantyuccastajjJAnaM jJAninAM matam // 1-7 / / jemAM trikALagocara anata guNa paryAya sahita padArtho atizayarUpe pratibhAse che tene jJAnIoe jJAna kahyuM che. jJAna te che ke je sarva sene jANI zake anantAnaMtabhAge'pi yasya lokazcarAcaraH / alokazca sphuratyuccastajjyotiyoginAM matam // 10-7 // Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 557 - kArane cakamo tema surya paNa e kevaLajJAna tinuM svarUpa yogIoe evuM kahyuM che ke te jJAnanA anaMtAnaMta bhAgamAM paNa sarva cara, acara, leka, aleka pratibhAsita thAya che, evA anaMta leka hoya te paNa te jJAnamAM jhaLake, eTaluM vizALa ane AzcaryakArI kevaLajJAna che. agamyaM yanmRgAGkasya durbheyaM yadraverapi / tadurbodhoddhataM dhvAntaM jJAnabhedyaM prakIrtitam // 11-7 // je mithyAtvarUpa aMdhakArane caMdramA dUra karI zakato nathI, tema sUrya paNa bhedI zakatA nathI te ajJAnAMdhakArane samyajJAna TALI de che ema kahevAya che bodha eva dRDhaH pAzo hRSIkamRgabandhane / gAruDazca mahAmaMtraH cittabhogivinigrahe // 14-7 // IndriyarUpI mRgane bAMdhavA samyajJAna e daDha baMdhana che ane cittarUpI sapane vaza karavAne samyajJAna e eka gADI mahAmaMtra che. ajJAnapUrvikA ceSTA yateyasyAtra bhUtale / sa badhnAtyAtmanAtmAnaM kurvannapi tapazciraM // 19-7 // A pRthvI upara je sAdhu ajJAnapUrvaka AcaraNa pALe che, te dIrdhakALa paryata tapa karato rahe paNa pitAne karmathI bAdhe che. ajJAnapUrvaka tapa baMdhanuM ja kAraNa che. jJAnapUrvamanuSTAnaM niHzeSaM yasya yoginaH / na tasya bandhamAyAti karma kasminnapi kSaNe // 20-7 // je muninuM sarva AcaraNa jJAnapUrvaka thAya che tene karmone baMdha kaI paNa kSaNe thato nathI. duritatimirahaMsaM mokSalakSmIsaroja / madanabhujagamantraM cittamAtaGgasiMha // vyasanaghanasamIra vizvatattvaikadIpaM / viSayazapharajAlaM jJAnamArAdhaya tvaM // 22-7 // Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa8 he bhavya jIva! samyajJAnanI ArAdhanA kare. A samyajJAna pAparUpI aMdhakArane dUra karavA sUrya samAna che, mekSArUpI lakSmInA nivAsa mATe kamaLa samAna che, kAmarUpI sapane vaza karavAne maMtra samAna che, manarUpI hAthIne vaza karavAne siMha samAna che, ApadArapI meghane uDADI devA pavana samAna che, samasta tarAne prakAza karavA mATe dIpaka samAna che tathA pAMca IndriyanA viSayarUpI mAchalIne pakaDavA mATe jALa samAna che. te tadvivecya dhruvaM dhIra jJAnArkAlokamAzraya / viSyati ja kAvya raviNoTamAlinI 2223 | " bhale prakAre vicAra karIne he dhIra prANI! tuM nizcayathI AtmajJAnarUpI sUryanA prakAzano Azraya kara. te jJAnarUpI sUryanA prakAzathI rAgarUpI nadI sukAI jAya che. alabdhapUrvamAsAdya tadAsau jJAnadarzane / vetti pazyati niHzeSa lokAlokaM yathAsthitam // 31-42 // tadA sa bhagavAn devaH sarvajJaH sarvadoditaH / navaguNanImite parva rara-42 . kevalI bhagavAna, cAra ghAtI karmane nAza thavAthI, pUrve jenI prApti kadI thaI nahatI evA kevaLajJAna ane kevaLadarzana guNene pragaTa karI sarva leka ane alakane yathAvata dekhe che, jANe che, tyAre te bhagavAna sarva kALane mATe prakAza karanAra sarva deva thAya che ane anaMta sukha tathA anaMta vIrya Adi vibhUtinA prathama svAmI thAya che. (31) zrI jJAnabhUSaNa bhaTTAraka tatvajJAnataraMgiNImAM kahe che - arthAn yathAsthitAn' sarvAn samaM jAnAti pazyati / / nirAkulo guNI yo'sau zuddhacidrUpa ucyate // 3-1 // . Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 559 je sarva padArthone jevuM temanuM svarUpa che tevA yathArtha svarUpe eka sAthe dekhe che, jANe che, tathA je nirAkuLa che, guNanA bhaMDAra . che temane zuddha cetanya prabhu paramAtmA kahevAya che.. durlabho'tra jaganmadhye cidrUparucikArakaH / tato'pi durlabhaM zAstraM cidrUpapratipAdakaM // 8-8 // / tato'pi durlabho loke gurustadupadezakaH / tato'pi durlabhaM bhedajJAnaM ciMtAmaNiyathA // 9-8 // A lekamAM zuddha caitanya svarUpanI rucivALA manuSya durlabha che, tethI durlabha cetanya svarUpane batAvanArAM zAstra che, tethI kaThaNa tene upadeza karanArA sadgunI prApti che, te paNa kadAcita prApta thAya te paNa ciMtAmaNI samAna bhedajJAnanI prApti thavI te atyaMta durlabha che. je kadAcita bhedavijJAna thaI jAya te pachI AtmakalyANamAM pramAda na karavo joIe, achinnadhArayA bhedabodhanaM bhAvayet sudhIH / zuddhacidrUpasaMprAptyai sarvazAstravizAradaH // 13-8 // sarva zAstronA jJAtA vidvAnane ucita che ke te zuddha zaitanya svarUpanI prApti mATe niraMtara dhArAvAhI (akhaMDita) bhedavijJAnanI bhAvanA kare, AtmAne anAtmAthI mitra manana kare. satA vastUni sarvANi syAcchabdena vacAMsi ca / vitA kari vyAptAni para daSTi | 22 . samyagdaSTi athavA samyajJAnI tene kahevAya che jene e vizvAsa che ke sarva vastu sarUpa che, syAta zabda sahita sthANI bele che, arthAta je anekAMta padArthane samajAvavA mATe bhinna bhinna apekSAe eka eka svabhAvane vistArathI varNave che, ane jene e vizvAsa che ke jJAna jagatanA sarva padArthone jANe che te apekSAe jagatavyApI che. ' " na ka2. Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 560 tri sidillInA parimathI svasvarUpaparijJAnaM tajjJAnaM nizcayAd vrN| karmareNUpaye vAtaM hetuM viddhi zivazriyaH // 12-12 // pitAnA zuddha AtmAsvarUpane jANavuM te zreSTha nizcaya samyajJAna che. enAthI ja karmono kSaya thAya che ane ene ja mekSa lakSmInI prAptinuM sAdhana jANe. yadi cidrUpe'nubhavo mohAbhAve nije bhavettattvAt / tatparamajJAnaM syAdbahiraMtarasaMgamuktasya // 13-12 // bAhya ane abhyatara baMne prakAranA parigrahathI rahita sAdhune mehane abhAva thavAthI potAnA zuddha caitanyasvarUpane anubhava thAya che te utkRSTa nizcaya samyaphajJAna che. zAstrAd guroH sadharmAdeAnamutpAdya cAtmanaH / tasyAvalaMbanaM kRtvA tiSTha muMcAnyasaMgati // 10-15 // zAstranuM manana karIne saddagurunA upadezathI ke sAdhamI bhAIenI saMgatithI pitAnA AtmAnuM yathArtha jJAna prApta karIne tenuM AlaMbana laIne rahe. tenuM manana, dhyAna ane ciMtavana kara. para padArthonI saMgatine cheDa, jJeyAvalokanaM jJAnaM siddhAnAM bhavinAM bhavet / AdyAnAM nirvikalpaM tu pareSAM savikalpakaM // 8-17 / / jANavA gya padArthonuM jANavuM, dekhavuM, siddha ane saMsArI baMnene thAya che. siddhonuM te jJAnadarzana nirvikalpa che, nirAkuLa svAbhAvika samabhAvarUpa che, jyAre saMsArI jInuM jJAnadarzana savikalpa che, AkuLatA sahita che. (32) paM. banArasIdAsajI samayasAra nATakamAM kahe che - ' . savaiyA-ra3 joga dhare rahe jogasa bhinna, anaMta guNAtama kevalajJAnI; tAsu haide hase nikasI, saritA sama hai zratasiMdhu samAnI. , Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 561 yAte anaMta nayAtama lakSaNa, satya sarUpa siddhAMta vakhAnI, buddhi lakhenalakhe durabuddhi, sadA jagamAhi jage jinavANuM. 3. a. 1 jinavANI kevI che? anaMta guNa svarUpa kevaLajJAnI jinabhagavAna mana vacana kAyAnA coga sahita hevA chatA gAra jJAnane anubhava nahi karatA hovAthI te yogathI nyArA che. temanA hRdayarUpa sarovaramAthI nIkaLelI saritA zAstrArUpa samudramAM vahI rahI che. evI te jinavANI che. tenuM anaMtanayarUpa lakSaNa che. tenuM satya svarUpa siddhAMtamAM vakhANyuM che. buddhimAna tatvadazIne ja A vANIne lakSa thAya che, samaje che, durmuddhi mithyAvIne tene lakSa thatuM nathI, te samajato nathI. AvI jinavANu jagatamAM sadAkALa jAgrata dIpaka samAna jhaLake che. je tenuM ArAdhana kare che tene satya ane asatyanuM jJAna thAya che. | savaiyA-31 nihameM ekarUpa vyavahArameM aneka, vAhI naya virodhameM jagata bharamAyA hai, jaga vivAda nAzive jina Agama hai, jyAme syAdvAdanAma lakSaNa sahAyo hai. darzanamaha jAke gayo hai sahajarUpa, Agama pramANa tAke himeM Ave che, anayasa akhaDita anUtana anaMta teja, aiso pada pUraNa turata tina pAye hai. 5 a. 1 samasta vastu nizcayanayathI ekarUpa dekhAya che; vyavahAranayathI anekarUpa dekhAya che. A be nayanA virodhe jagatane bhramamAM nAkhyuM che. A bhramathI jagatamA vAdavivAda UpajyA che. te vAdavivAda che bhramano nAza karavA jinenAM siddhAMtazAstra samartha che. tenuM syAdvAdanAme uttama lakSaNa che. te sarva vastunA satyArtha svarUpane dekhADe che. Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 paraMtu jene darzana mehane upazama, kSayapazama ke kSaya thayA che tenA hRdayamAM sahaja svabhAve A pramANarU5 jinAgamAM praveza kare che, mithyAtvanA hRdayamAM praveza karatA nathI. te durgathI akhaMDita anAdi anaMta jJAnatirUpa pUrNa padakSaphaLane tarata prApta kare che. parama pratIti upajAya gaNadharakIsI, aMtara anAdikI vibhAvatA vidArI hai, bhedajJAna daSTise vivekakI zakati sAdhi, cetana acetanakI dazA niravArI hai. karamake nAzakari anubhau abhyAsari, himeM harakhi nija zuddhatA saMbhArI che, aMtarAya nAsI gayo zuddha parakAza bhaya, jJAnake vilAsa tAke vadana hamArI hai, 2 adhyAya 2 jJAnane vilAsa ke che? te anukrame kahe che. prathama te gaNadhara jevI tatvanI daDha pratIti utpanna kare che. ataramAM anAdithI rAgAdi vibhAva ane jJAnAdika svabhAva tenI ekatA thaI rahI hatI tenuM vidAraNa kare che. bhedajJAnanI dRSTithI, jaDa ane caitanyane bhinna karavA rUpa vivekanI zaktine sAdhe che, caitanyasvarUpa evA AtmAnI kamarUpa--jaDarUpa dazA anAdithI thaI rahI hatI te dazAne dUra kare che. anubhavanA abhyAsavaDe guNaNune dhAraNa karIne kSaNe kSaNe karmanI nirbhara kare che, hRdayamAM harSa dharIne pitAnI sahaja zuddhatAne saMbhAre che, e puruSArtha karatAM aMtarAyakarmane nAza thatAM zuddha kevaLajJAnane prakAza thAya che, AvA krame karI jJAnanA vilAsane pAmyA che evA kevaLajJAnI bhagavAnane amArI vaMdanA che. kavitta, reyAkAra jJAnakI pariNati, 5 vaha jJAna ya nahi hoya; zeyarUpa paddhavya bhijApada, jJAnarUpa Atama pada sAya. Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 jAne bheda bhAva suvicakSaNa, guNu lakSaNa samyaga joya; mUrakha kahe jJAna mahi AkRti, pragaTa kala`ka lakhe nahi phrAya. para a. 10 jevela (ghaTa pAdi) jJeya padArzanA AkAra che te rUpa jJAnanuM pariNamana thAya che paNa te jJAna jJeyarUpa thatuM nathI. naiyarUpa je cha dravya che te sarvanA bhinna bhinna svabhAva che. ane jJAna che te AtmAnA svabhAva che, ema jJAna ane jJeyane bheda svabhAva guNu ane lakSaNa je samyagdaSTi bhedanAnI che te jANe che. paratu je mUDha che te jJAnane jJeyanA AkAre kahe che. tethI jJAnane pratyakSa kalaka lAge che te kAMI dekhatA nathI. (33) 540 zvAnatarAyajI ghAnatavilAsamAM kahe che * savaiyA-23. ka mubhAsula jo uThyAgata, Avata hai jammu jAnata jJAtA; pUrava bhrAmaka bhAva kriye bahu, sesDa phUla mehi bhau duHkhadAtA: se| jarUpa sarUpa nahI' mama, maiM nija suddha subhAvahiM rAtA, nAza karI' pulame sakhako' akha, jAya khasau sivakheta vikhyAtA. 65 jJAnI puruSa ema jANe che ke je zubhAzubha karmo udayamA Ave che te sava pUrva mithyAtvarUpa bhramathI sevelA bhAvAnu phaLa che, je mane duHkha ApanAra thayuM che. te te jarUpa che, mArUM svarUpa nathI, hu tA nija zuddha svabhAvamAM ja rakta chuM. have e sarva krameni kSaNamAM nAza karI dauM ane prasiddha mekSa dhAmamAM jaIne vasuM. siddha hue ama haSa jI hAMjaMge, te sAhI anusau guna setI; tAvina eka na jIva lahai siva, dhAra karA kririyA mahu ketI. thI tuSamAhi nahi nalAbha, kriye nita udyamakI vidhi jetI, yau lakhi Adariye nija bhAva, vibhAva vinAza kalA zubha khetI. 66 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa64 pUrve je siddha thayA che, vartamAne thAya che, ane bhaviSyamAM thaze te sarva eka zuddha AtmAnA anubhavarUpa guNathI ja thayA che. zuddha AtmAnubhUti vinA game teTalI kaThina kriyAo kare to paNa kaI paNa jIva siddhi pAmI zakato nathI. darareja game teTalA prakAranI mahenata karavAmAM Ave te paNa choDAmAMthI jema dANAnI prApti thatI nathI, tema AtmAnubhava vinA jIvanI sarva kriyAo niSphaLa che. ema jANIne zuddha AtmabhAvanI upAsanA kartavya che. parabhAvavibhAvane vinAza karavAnI A suMdara kaLA che. | savaiyA-rUA. cetanake bhAva deya gyAna agyAna joya, eka nijabhAva dUje para utapAta hai, tAte eka bhAva gahau je bhAva bhUla dahIM; jAteM sivapada ho yahI ThIka bAta hai bhAva dukhAyau jIva bhAvahIsau sukhI hoya, bhAvahI ke pheri phere mekhapura jAta hai, yaha te nIau prasaMga leka kahai saravaMga, AgahIka dAdhau aMga Aga hI sirAta hai 107 eka jJAnabhAva ane bIjo ajJAnabhAva e baMne cetananA bhAva che. jJAna bhAva e pitAne svabhAva che. ajJAnabhAva e karmajanya aupAdhika bhAva che. mATe jJAnabhAva grahaNa kare ane bIjo ajJAnabhAva mULathI bALI de, ke jethI zivapada, mokSapada prApta thAya ane ema karavuM e jagya che. azubha bhAvathI jIvane dukhanI prApti thAya che, zubha bhAvathI sukhanI (sAtAnI) prApti thAya che, paraMtu e banne bhAva azuddha bhAva che te azuddhabhAvane palaTAvI zuddha bhAva karavAthI jIva mokSa sukhane pAme che. leke kahe che te A saMpUrNa suMdara prasaMga che agnithI baLeluM aMga agnivaDe taiyAra karelI davAthI TADhuM paDe che. Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 565 kaI kaI bAra jIva bhUpati pracaMDa bhayau, kaI I bAra chava kITarUpa dha hai, kaI kaI vAra jIva naugrIva jAya vasya, keI vAra sAta naraka avataya hai, kaI kaI vAra jIva rAdha maca7 heI cukayo, | kaI vAra sAdhArana tuccha kAya bayo hai, sukha aura dukha deu pAvata hai jIva sadA, yaha jAna yAnavAna harSa zoka haya . 115 A chava keTalIya vAra pracaMDa bhUpati thaye, keTalIya vAra kIDArUpe avataryo, keTalIya vAra nava raiveyakamAM deva thayA, keTalIya vAra sAtamI narakamAM nArakIpaNe avata, keTalIya vAra ghaNuM maTI kAyAvALe magara (rAghava) maccha thaye, keTalIyavAra tuccha (nigeDiyA) sAdhAraNa vanaspatikAya rUpe janme; sarva sthaLe A jIva sadAya sukha dukhane pAmyA karyo che. Ama jANIne jJAnI AtmA sukhadukhamAM harSa zoka na karatAM samatAne dhAraNa kare che. bAra bAra kahe punarukta deza lAgata hai, jAgata na jIva tUto so meha jhagame; AtamAsetI vimukha gahe rAga deSarUpa, paMca IdI viSe sukha lIna paga paga, pAvata aneka kaSTa heta nAhiM aSTa naSTa, mahApada bhiSTa bhau bhame siSTa magame; jAgi jagavAsI lU udAsI haike viSayoM. lAgi zuddha anubhau jyau A nAhiM jagameM 117 vAra vAra kahevAthI punarukti deSa lAge che chatAM he jIva! tuM moha nidrAmAM sUto che te kema jAgato nathI? AtmabhAvathI viparIta evA rAgadveSarUpa vibhAvane tuM grahaNa kare che. Dagale ne pagale pAca Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 indriyanA viSayabhoganAM sukhamAM niraMtara lIna rahe che ane tethI tuM aneka prakAranAM duHkha pAme che, chatAM tArAM AThama nAza thatAM nathI. AtmAnA svabhAvarUpa paramapadathI bhraSTa thaI A saMsAranA mArgamAM bhramaNa kare che. he jagatavAsI chava! tuM pAMca indriyanA viSayasukhathI udAsIna thaI jAgRta thA ane zuddha AtmAnA anubhavamAM lIna thA ke jethI pharI A saMsAramAM tAre AvavuM paDe nahi. 5ya, tiya mukha dekhani aMdha, maTha mithyAta manana; badhira deza para sunana, luMja paTakAya hananaka; pagu kutIratha calana, sunna hiya lena dharanaka, Alasi viSayani mAhi, nAhiM bala pApa karanaka yaha aMgahIna hi kAmaka, kara kahA jaga beThakaM. ghAnata tA ATha pahara, rahe Apa ghara pai. 5. je strInuM mukha jovAmAM aMdha che, mithyAtva uccAravAmAM mane che, pArakA depa sAMbhaLavAmAM bahere che, chakAya jIvone haNavAmAM azakta (apaga) che, kutIratha prati gamana karavAmAM laMgaDe che, levA mUkavAmAM zUnya hRdayavALe haiyAne ujaDa-vicAra rahita) che, vizva sevavAmAM ALasu che, ane pApa karavAmAM nirbaLa che te aMgahIna zuM kAma che ? jagatamAM besIne te zuM kare? ghAnatarAyajI kahe che ke te saMsAravardhaka kAMI paNa pravRtti karI zake tema nathI tethI te te pitAnA AtmasvarUparUpa gharamAM pesIne ja rahe che. henahAra so hoya, heya nahi ana-hena nara, haraSa zoka kayAM kare, dekha sukhaduHkha udaMkara, hAtha kachu nahiM pare, bhAva saMsAra baDhAve, moha karamaka liyau, tahAM sukha raMca na pAke yaha cAla mahA mUrakhatanI, reya reya Apada sahai, gyAnI vibhAva nAsana nipuna, gyAnarUpa lakhi siva lauM ke Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 567 he jIva! je banavAnuM che te ja banaze, nahi banavAnuM nahi bane, te udayaprApta sukhaduHkhane dekhIne harSa zeka zA mATe kare che? ema karavAthI hAthamAM kAMI AvatuM nathI ane meha kasIne lIdhe ulaTuM saMsAra vadhAre tevA bhAvanI vRddhi thAya che. temAM alpa paNa sukhanI prApti thatI nathI. rAI roIne ApadAo sahana karavI arthAta dukhamAM dhIraja na dhAraNa karavI e mUrakhanI cAla che. paraMtu jJAnI te vibhAvane nAza karavAmAM nipuNa hovAthI jJAnabhAvane lakSa rAkhI mekSasukhane pAme che. kavitta, devagurU subha dharmaka janiye, samyaka Ani mekhanisAnI, sihanati pahale jina mAniye, pATha paDhe dujiye kRtagyAnI, suraja dIpaka mAnaka caMddha, jAya na je tama se tama hAnI, ghAnata mehi kRpAkara de vara, de kara jori namoM jinavAnI, 20 sata deva, saddharma ane saddagurune jANIe, ane tethI mekSanI nizAnI rUpa samyagdarzanane pAmIe, siddha karatAM (bedhadAtA; arihaMtane prathama mAnIe ane arihaMtanAM kahelAM zAstrapAThanuM paThana karI zrutajJAnI thaIe. ghAnatarAyajI kahe che ke, je adhikAra, sUrya, dIpaka maNi ane caMdra paNa TALI zake tema nathI evA mithyAtva) aMdhakArane nAza thAya tevuM varadAna mArA upara kRpA karIne mane Ape evI vinaMti jinavANIne huM be hAtha joDIne namasakAra karIne karuM chuM. savaiyA-23 jAhIka dhyAvata dhyAna lagAvata, pAvata hai risi parmapadIau; jA zuti Ida zanida nariMda, ganesa kare saba chADi madIka jAhIko veda purAna batAvata, dhAri hara jamarAja badIka; dAnata so ghaTa mAMhi lakhI nita, tyAga aneka vikalpa nadIka. 33 Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jenuM ciMtana karavAthI, dhyAna dharavAthI RSie parama padane pAme che, jenI stuti dra, dharaNendra, narendra ane gaNudharadevA sa" mada tajIne kare che, veda purANu jene batAve che, yamarAja (janma maraNu) nAM duHkhanA pravAhane je hare che, evI jinavANI, tene he bhavya jIva! ghAnatarAyajI kahe che ke tame aneka vikalparUpa nadInA tyAga karI tamArA hRdayane viSe nitya dhAraNa karaze. (34) bhaiyA bhagavatIdAsajI brahmavilAsamAM kahe cheH---- savaiyA 31 andy jo pai* tAhi tarivekI IcchA kachu laI bhaiyA, tau tau vItarAgA ke vaca ura dhAriye; bhausamudrajalame anAdi hI te mrUta hA, jinanArlR naukA milI cittate na TAriye; khevaTa vicArika zuddha thiratA dhyAnakAja, sukhake samUha| suSTisau. nihAriye; caliye jo hu paz miliye sthau mAragame, janma jarA maranaDhe bhayA nivAriye. zatAttarI 8. he bhAI! jo kaI paNa taravAnI chA tane thaI hoya te tA vItarAganAM vacanane hadhyamAM dhAraNa kara. anAdithI bhavasamudra jaLamAM khUtho che paNa jinanAma jevI naukA have maLI che te tene cittamAMthI visArIza nahi. zuddha sthiratApUrvaka dhyAna mATe vicArarUpa khalAsI che. te vaDe sudRSTi thatAM sukhanA samUha evA zuddha AtmasvarUpane nihALa. A mAge ne calAya teA janma jarA maraNunA bhayane DhALIne ziva-meAkSapadanI prApti thAya. Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 569 vItarAga vAnIkI na jAnI bAta prAnI mUDha, ThAnI hai kriyA aneka ApanI haThAThI, karmane badha kauna baMdha kachu sUjhe tehi, rAgadeSa patioM heta je gaThAgaThI, AtamAke jItakI na rIta kaIM jAne raMca, granthana ke pATha tU kare kahA paThAThI, meha na kiyo nAza samyaka na liye bhAsa, 'sata na kapAsa kare kArI sau laThAlaThI. IzvaranirNaya pacIsI he mUDha prANI vitarAgavANInuM rahasya te jANyuM nahi ane aneka prakAranI kriyA pitAnA haThAgraha karIne karI, kamane baMdha zuM che te he adha! tane kAMI sUjhe che? rAgadveSa pariNatithI AtmAne karmanI sAthe ekametArUpa baMdhana thAya che. AtmAne ye karavAnI (rAgadveSa pariNatithI mukta karavAnI) alpa paNa rIta tuM jANato nathI te pachI grathanA pATha tuM zA mATe bhaNu bhaNuM kare che? jema sutara banAvavA mATe rU paNa pitAnI pAse heya nahi ane kapaDuM vaNAvavA vaNakara sAthe mArAmArI kare tethI zuM vaLe? tema jyA sudhI mohane nAza nathI karyo, ane samyagdarzanane pragaTa nathI karyuM tyA sudhI aneka prakAranI kriyAo ke zAstrapaThanathI zuM vaLe? suna jinavAnI jie prAnI taje rAgadveSa, teI dhanya dhanya jina AgamameM gAye hai, amRtasamAnI yaha haii nAhiM ura AnI.. teI mUDha prAnI bhavabhAri bramA hai. thAhI jinavAnI savAda sukha cAkhe jina, tehI mahArAja bhaye karama nasAye hai; tA daga khela "bhaiyA leha jinavAnI lakhi, sukhake samUha saba yAhImeM batAye hai. 4 vALA paNa nathI mAtrA , Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa70 jinavANIne zravaNa karIne je prANIe rAgane tyAga karyo che tenA bhiAgamamAM dhanyavAda gAyA che. amRtasamAna A jinavANuM jeNe potAnA aMtaramAM dhAraNa karI nahi te mUDha prANI bhavasAgaramAM janmamaraNAdinA duHkhamaya cakrAvAmAM paDayA che. jeNe A jinavANInA sukhane svAda cAkhe te sarva karmane nAza karI AtmasamRddhirUpa pitAnuM rAjya pAmI mahArAja thayA. mATe bhaiyAbhagavatIdAsajI kahe che ke he bhAI! daSTi kholIne tuM jinavANIne je, sarva sukhane samUha (sukhane mArga) emAM batAvyo che. kevalIke jJAnameM pramANa Ana saba bhAse, leka au alakanakI jetI kachu bAta hai, atIta kAla bhaI hai anAgatamAM heyagI, - vartamAna samaikI vidita meM vikhyAta che. cetana acetanake bhAva vidyamAna saMba, eka hI samaimeM je anaMta heta jAta hai, aisI kachu jJAnakI vizudatA vizepa banI, take dhanI yahai haMsa kaise vilalAtA hai, ra5 kevaLajJAnI bhagavAnanA jJAnamAM loka ane alokanI je kaMI vAta che te sarva bhAse che, ema pramANabhUta mAne. bhUtakALamAM banelI, bhaviSyamAM banavAnI ane vartamAna samaye vartatI sarva vAte. temAM jaNAya che. cetana acetana nA samaye samaye je anata bhAva palaTAtA jAya che te sarvane eka samayamAM te jJAna pragaTapaNe jANe che. AvI kaI adbhuta jJAnanI vizuddhatA che. AvA kevaLajJAnane svAmI AtmA che te kyAMthI dukhI heya? chapaca, jJAna udita guNa uti, mudita bhaI karma kaSAye, pragaTata parma svarUpa, tAhiM nija leta lakhAye; Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa72 deta parigraha tyAga, heta niha nija mAnata, jAnata siddha samAna, tAhi ura antara ThAnata, sau avinAzI avicaLa daraba, sarvaya jJAyaka parama nirmaLa vizuddha zAzvata suzira cidAnaMda cetana dharama, 8 jJAnane udaya thatAM AtmAnA anya guNene udaya thayo ane karma kaSAyo AvatA baMdha thayA. parama svarUpa evuM paramAtmapada samajAyuM ane nijasvarUpa tevuM ja che e lakSa thaye jJAnanuM phaLa virati eTale parigrahane tyAga e Atmahita che ema manAyuM, pitAne AtmA siddhasamAna che ema jANyuM. ane siddha svarUpa hRdayamAM sthira karyuM. te avinAzI avicaLa Atmadravya sarvareyane jANavA samartha hevAthI parama sAyaka, nirmaLa, vizuddha, zAzvata, susthira, cidAnaMda cetanya svarUpa che. gyAraha aMga paddha nava pUrava, mithyAbila jiya karahiM bakhAna, de upadeza bhavya samujhAvata, te pAvata padavI nirvAna. apane urameM meha gahalatA, nahiM upaje satyAratha jJAna, ese darazrutake pAThI, phirahiM jagata bhAkheM bhagavAna. 11. kaI agiyAra aga ane nava pUrva bhaNI jAya, mithyAtvanA baLa sahita te jIva vyAkhyAna Ape je bhavya jIvone upadeza daI samajAve che te bhavya jIvo keI divasa nirvANa pAme, paNa pitAnA aMtaramAM meharUpI ghelachA hevAthI pitAne satyArtha (samyapha) jJAna utpana na thAya, AvA dravya kRtanA abhyAsI paNa saMsAramA. paribhramaNa karaze, evuM bhagavAne kahyuM che. Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa72 adhyAya navamo saccAritra ane tenuM mAhAmya ATalI vAta AgaLa AvI gaI ke A saMsAra asAra che, duone sAgara che, zarIra apavitra ane nAzavaMta che, bhoga atRptikArI ane AkuLatAmaya che. atIndriya sahajasukha ja grahaNa karavA cogya sAcuM sukha che. e sukha AtmAne ja svabhAva che. eTalA mATe sahaja sukhanuM sAdhana AtmAnubhava ke AtmadhyAna che. A AtmAnubhavane samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritranI ekatA. kahe che. samyagdarzana ane samyajJAnanuM nizcayanaya tathA vyavahAranayathI kaMIka svarUpa AgaLa kahevAI gayuM che. have A adhyAyamAM samyaphacAritranuM kaMIka kathana saMkSepathI karAya che. nizcayanayathI samyakucAritra:-pitAnA zuddha AtmasvarUpamAM sthiratA prApta karavI, rAgadveSa mehanA vikalpothI rahita thaI javuM te nizcaya sammacAritra che. AtmAnA svabhAvane je vicAra karavAmAM Ave to te zuddha akhaMDa jJAnAnaMdamaya dravya che. te ja paramAtmA, te ja bhagavAna, te ja Izvara, te ja parabrahma, te ja parama jyoti svarUpa che. tene e svabhAva kadI maTo nathI, maTato nathI, maTavAne nathI, te AtmAnA svabhAvamAM kaI baMdha nathI ke jethI mukti karavAnI kalpanA heya, keI rAgAdi bhAva nathI ke jene maTADavAnA he; kaI jJAnAvaraNAdi karma nathI ke jethI chUTavAnuM hoya, ke zarIrAdi keI ne karma nathI ke jenI saMgati dUra karavAnI hoya, A AtmA vikAre rahita yathArtha eka jJAyaka svarUpa parama zuddha samayasAra che; svasamaya che, nirAbAdha che, amartika che, zuddha nizcayanayathI emAM kaI sAdhananI AvazyakatA nathI. te sadAya sahajAnadasvarUpa che. tyAM sahaja sukhanAM sAdhananI kaI kalpanA nathI. A sarva dravyArthika nayathI zuddha dravyane vicAre che. A dRSTie kaI paNa Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa73 sAdhananI jarUra nathI. paraMtu paryAyArthika naya ke paryAyanI dRSTie jyAre jovAmAM Ave che tyAre barAbara jaNAya che ke A saMsArI AtmAnI sAthe tejasa kAmaNa e be sUkSma zarIra pravAharapathI sAthe sAthe cAlyAM Ave che. A kANu zarIranAM kAraNothI rAgadveSa, meha Adi bhAvamAM jovAmAM Ave che ane audArika vakriyika, AhAraka ke anya bAhya sAmagrIrUpa nekamane saMyoga che. A avasthAne kAraNe ja A jIvane janma maraNa karavAM paDe che, sukhaduHkhanI jALamAM phasAvuM paDe che, vAraMvAra kamabaMdha karIne tenuM phaLa bhogavatAM A saMsAramAM saMsaraNa (bhramaNa) karavuM paDe che. A paryAya dRSTithI ke vyavahAranayathI sahaja sukha sAdhanane vicAra che, ratnatrayanuM sAdhana A daSTithI karavAnI jarUra che. samyagdarzanathI AtmAnuM sAcuM svarUpa zraddhAmAM, pratItimAM, rUcimAM daDha thAya che. samyajJAnathI AtmAnuM svarUpa saMzayAdi rahita paramAtmA samAna sAtA daSTA AnaMdamaya jANavAmAM Ave che tyAre samyakyAritrathI te zraddhA tathA jJAna sahita zuddha AtmikabhAvamAM ramaNatA karAya che, cAlyu javAya che, pariNamana karAya che, sthira thavAya che. A samyaphaDyAritra che. eTalA mATe cAritranI khAsa AvazyakatA che. mAtra zraddhA che jJAna karIne ja keIe saMtaSita thaI javuM na joIe. paraMtu cAritrane abhyAsa karavA joIe. cAritra vinA zraddhA ane jJAna icchitA phaLane ApI zakatA nathI. eka manuSyane zraddhA ane jJAna che ke A motInI mALA che, paheravA yogya che, paheravAthI zobhA dekhAze paraMtu jyAM sudhI te tene paheraze nahi tyA sudhI tenI zobhA dekhAya nahi. paheryA vinA jJAna ane zraddhA vyartha che. eka mANasanI sAme svAdiSTa pakavAna baraphI, paiDA, lADU Adi padArtha rAkhyA che, te evuM jJAna ane zraddhA rAkhe che ke, A sevavA gya cheenuM sevana lAbhakArI che, Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa74 svAdiSTa che. paraMtu jyAM sudhI te miSTapadArthonuM sevana te ekAgra thaIne na kare tyAM sudhI tenI zraddhA ane jJAna kAryakArI nathI. eka mAnavanI sAme pupe paDyAM heya. te jANato hoya ane zraddhA rAkhato hoya ke te suMghavAyegya che. suMghavAthI citta prasanna thaze. paraMtu je te sAthe nahi te tenuM jJAna ane zraddhA kaMI paNa kAmanAM nathI. eka mANasane zraddhA che tathA jJAna che ke muMbaInagara jovA lAgyA che, paraMtu jyAM sudhI te muMbaI jaIne dekhe nahi tyAM sudhI tenuM jJAna ane zraddhA saphaLa na thAya. eka mAnavane zraddhA ane jJAna che ke lAlA ratanalAlajI sAruM mahira gAvAnuM, bajAvavAnuM jANe che, bahu sArA bhajana gAya che. jyAM sudhI te sAMbhaLavAnI goThavaNa na karavAmAM Ave tyAM sudhI gAvA bajAvavAnuM jJAna ane zraddhA upacAgamAM AvI zakatAM nathI. cAritra vinA jJAna ane zraddhAnuM saphaLapaNuM nathI. eka madira parvatanA zikhara upara che. ApaNane evI zraddhA ane jJAna che ke te maMdiramAM pahoMcavuM joIe ane tene mArga A prakAre che, A prakAre cAlIzuM to avazya maMdiramAM pahoMcI jaIzuM. paraMtu ALasu banI besI rahIe, cAlavAne puruSArtha na karIe te kadApi parvatanA madiramAM pahoMcI zakIzuM nahi. je kAI ayathArtha tatvajJAnI pitAne paramAtmAvata jJAtA daSTA akartA abhaktA baMdha mekSa rahita mAnIne, zraddhA karIne, jANIne ja saMtuSTa thaI jAya che ane svaccha de karI rAgadveSa vadhAre tevAM kAryomAM pravRtti rAkhe che, ane kadI paNa AtmAnubhavanAM ke AtmadhyAnanAM sAdhana karatA nathI te kadI paNa potAnI zraddhA ke jJAnanuM phaLa pAmI zakatA nathI. te kadI paNa sahaja sukhane lAbha pAmI zakatA nathI. te kadI paNa karmothI mukta svAdhIna thaI zakatA nathI. yathArtha tattvajJAnI svatatvamAM ramaNatAne ja mukhya sahaja sukhanuM Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa75 sAdhana ane muktino mArga mAne che. e ja jaina siddhAMtano sAra che. tethI nizcaya samyaphacAritranA lAbhanI AvazyakatA che, svAtmaramaNanI jarUra che, AtmadhyAna karavuM yogya che. enuM svarUpa pahelAM batAvI gayA chIe. AtmAnuM yathArtha jJAna ane zraddhA thavAthI jeTaluM aMze svaravarUpamAM sthiratA, ekAgratA, tanmayatA thAya te nizcaya samyaphacAritra che. jaina siddhAMta eTalA mATe svAtmAnubhavanI zreNIo batAvIne avirata samyagdaSTinA svAtmAnubhavane bIjanA caMdramA tulya kahyo che. te pAMcamA dezavirata guNasthAnamAM adhika prakAzita thAya che. chaThThA pramataviratamA ethI adhika, apramatta viratamAM tethI adhika, zreNImAM tethI adhika, kSINameha guNasthAnamAM tethI adhika, ane sagI kevalI paramAtmAne purNimA (pUrNamAsI)nA cadra samAna svAtmAnubhava prakAzita thaI jAya che. A svAnubhavane ja dharmadhyAna tathA zukaladhyAna kahe che. tene zuddha vega kahe che. tene kAraNasamayasAra kahe che. paramAtmAnA svAnubhavane kAryasamayasAra kahe che. tene sahaja sukha sAdhana kahe che. paramAtmAnA svAnubhavapUrNa anata sukhane sahaja sukha sAdhya kahe che. vastutAe mana vacana kAyAnI cacaLatA rAgadveSa meha ane kaSAyenA raMgathI raMgAelI hovAthI svAtmAnubhavamAM bAdhaka che. jeTalI jeTalI e caMcaLatA maTatI jAya che teTalI teTalI ja vAtmAnubhavanI kaLA adhika adhika prakAzatI jAya che. jema pavananA jhapATAthI samudra bhita thavAthI sthira rahetuM nathI. jeTalA jeTalA pavananA jhapATA ochA thatA jAya che teTaluM teTaluM kSobhapaNu paNa ochuM thatuM jAya che, jyAre pavanane saMcAra bilakula raheto nathI, tyAre samudra bilakula sthira thaI jAya che, tema rAgadveSa ane kaSAyanA jhapATA jeTalA jeTalA adhika hoya che. teTaluM ja AtmAnA upagarUpI jaLa bhita ane caMcaLa rahe che. eTale je kaSAyone ulya Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa76 ghaTatuM jAya che, teTalI caMcaLatA ochI thatI jAya che. kaSAyane. abhAva zuddha AtmacaryAne niSThampa banAvI de che. nizcaya sacAritra athavA AtmAnubhavanI prAptine eka sahaja upAya e che ke vizvane athavA svaparane vyavahArathI jevAnuM baMdha karI nizcayanayathI dekhavAmAM Ave, te nizcayanayanI dRSTimAM chava, pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kAla e e dravya pRthak pRthapha pitApitAnA mULa svabhAvamAM ja dekhAze. dharma, adharma, kAla, AkAza te sadAya svabhAvamAM rahe che. te tevAM ja dekhavAmAM Avaze, pudagalanAM rUpa zuddha paramANurUpe dekhAI Avaze. tenI zobhanika ke azobhanika makAna, maMdira, mahela, vastra, AbhUSaNa, vAsaNa Adi avasthAe bilakula dekhAze nahi jeTalA ja che te sarve zuddha paramAtmA samAna dekhAze, pote paNa paramAtmArUpa pitAne mAlUma paDaze. A daSTithI jevAthI rAgadveSanI utpattinAM sarva kAraNe dUra thaze. meTA nAnA, UMcA nIcA, svAmI sevaka mitra zatru, badhu abaMdhu, strI puruSa, mAnava pazu e sarva kalpanAo dUra thaI jaze. siddha ane saMsArInAM bheda paNa maTI jaze. azuci ke zuci padArthonI kalpanA paNa cAlI jaze. ane enuM phaLa e thaze ke parama samatAbhAva jAgRta thaI jaze. samabhAvarUpI sAmAyikane udaya thaI jaze. A svAtmAnubhavanI prAptinI nIsaraNI che. vaLI te samadaSTi jJAtA AtmA kevaLa pitAnA AtmAnI tarapha upayukta thaI jAya che, keTalAka vakhata pachI nirvikalpatA AvI jAya che, svarUpamAM sthiratA thaI jAya che, svAnubhava thaI jAya che, A ja nizcaya samyaphacAritra che. nizcaya samyaphaDyAritra svAtmAnubhavarUpa ja che. tyAM nathI mananuM ciMtavana ke nathI vANIne uccAra ke nathI kAyAnuM halanacalana, mana vacana kAyAnI kriyAthI agocara che. vastutAe svAtmAnubhava thavAthI Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 577 " mananuM sUraNa ja thaI jAya che. athavA lApa ja thaI jAya che, athavA tenA asta thaI jAya che, mana vacana kAyAnA vikArenI vacamAM pahele nirvikAra AtmA AtmArUpe jhaLakI nIkaLe che, sava" vikAra maTI jAya che. samyacAritra bhAre upakArI che. tene abhyAsa vItarAga-- vijJAnamaya bhAvanI unnati kare che ane sarAga ajJAnamaya bhAvane dUra kare che. A vAta sArka barAbara dhyAnamAM rAkhavI joIe ke jyAM sudhI AtmAnubhava na thAya tyAM sudhI nizcaya samyakcAritranA udaya thayA nathI. jevI rIte vepArIne dareka vepAra karatAM dhananI Avaka upara lakSa che, kuTuMbanI adara parizrama karatAM, makAnamAM annAdi sAmagrI ekatra karatAM, vAsaNa Adi ane lAkaDAM ekaThAM karatAM, rasAInI taiyArI karatAM sarvenA evA lakSa rahe che ke amArA badhAnI kSudhA maTe, tevI rIte sAdhakanA lakSa svAtmAnubhava rahevA joIe. samyakUcAritranA je kaMI aMza che te eka apUrva Atmika bhAvanA jhaLakAva che, temAM saegdarzana ane samyagdAna paNa samAveza pAme che. vastutAe upayAgarUpa ke bhAva nikSeparUpa samyagdarzana ane sabhyajJAna tyAM ja hoya che ke jyAM samyakcAritra che. jyAre svAtubhavamAM ekAgratA thAya che tyAre tyAM samyagdarzana, sajgyajJAna ane samyagyAritra e traNenI ekatA che. te ja meAkSamA che. te ja kani saMvara karavAnA upAya che, te ja dhyAnarUpI agni che ke je pUrve bAMdhelAM menei khALI bhasma kare che, jema agninI jvALA baLatI hAya tevA kAI cUlAmAM te eka sAthe dAhaka, pAcaka, prakAzanuM kAma karI rahI che. tevI rIte svAtmAnubhavanI jyeAti dedIpyamAna thatAM samyagdarzana, sagmagnAna ane samyakcAritramaya pariNamana karatI peAtAnu kAma karI rahI che. 37 Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 agninI javALA eka sAthe lAkaDAne bALI rahI che, bheAjanane pakAvI rahI che, adhakArane nAza karI rahI che. evI rIte svAtmAnubhavarUpa samyakcAritrathI eka sAthe ja karyuM baLe che, AtmabaLa vadhatAM jatAM AtmAnanA svAda Ave che, tathA AtmajJAnanI nima LatA thAya che, ajJAnanA adhakAra maTatA jAya che. A samyakAritranA dhArAvAhI (ekatAra, akhaDita ) abhyAsathI meAhaka dRzya thaI jAya che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, tathA atarAya kama maLI jAya che. anaMta khaLa, anaMta sukhanA prakAza thaI jAya che. anaMta darzana ane anaMta jJAna pragaTa thAya che, AtmA paramAtmA thaI jAya che. samyacAritra ja jIvane saMsArIne siddha banAvI de che, jIvane ziva kare che. O nizcaya samyakUcAritra pratye premabhAva, pratiSThAbhAva, upAdeyabhAva, bhakti bhAva, ArAdhaka bhAva, tIvra rucibhAva rahevA joie teA ja tenI vRddhi thatI jaze. e paNa yAda rAkhavu' joIe ke jema suvarNanI thADI zuddhatA, adhika zuddhatAnuM upAdAna kAraNa che, tema nizcaya samyakcAritra, AtmAnI pU` sthiratArUpa cAritranu` upAdAna kAraNu che--mULa kAraNa che vaLI suvarNanI zuddhatA mATe nimittarUpe masAlAnI ane agninI sahAyatAnI jarUra che, ekaluM seAnuM peAtAnI meLe ja zuddha thaI zakatuM nathI. dareka kArya mATe upAdAna tathA nimitta e kAraNanI AvazyakatA che. upAdAnakAraNathI kArya rUpa vastu pAte ja thayA kare che, nimitta kAraNu bahu prakAranAM sahakArI kAraNu hAya che. peAtAnA ja upAdAnakAraNathI palaTAIne ghauM mAMthI roTalI bane che. paraMtu nimittakAraNu ghaTI, velaNu, leADhI, agni Adi hAya che. tevI rIte nizcaya cAritrane mATe kAI DhAI nimittonI jarUra che ke jethI upayAga nizcita thaIne nirAkuLa thaIne svarUparaaNutA karI zake. evAM nimitto meLavavA mATe vyavahAra samyakcAritranI AvazyakatA che. Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa79 vyavahAra samyaphacAritranI sahAyatAthI jeTale jeTale mana ane Idriyo upara vilAbha karAya, jeTalI jeTalI mana vacana kAyAnI pravRttine rokAya, jeTalI jeTalI IcchAne ghaTADAya, eTale jeTalo jagatanA cetana acetana padArthone saparka ke soga dUra karAya, jeTalI jeTalI mamatA ghaTADAya, jeTalI jeTalI samatAnI vRddhi karAya, teTalAM teTalAM nizcaya samyaphacAritrane prakAzanAM sAdhana banatAM jAya che. eTalA mATe vyavahAra samyakyAritranI AvazyaktA che. vyavahArasamyaphacAritra -je mULa cAritra te na hoya paraMtu cAritranA prakAzamAM sahAyaka hoya tene ja vyavahAra cAritra kahe che. jo ke vyavahAra cAritra pALe, paraMtu te vaDe nizcaya samyaphacAritrane lAbha na pAmI zake che te vyavahAra cAritra yathArtha kahevAya nahi, samyapha kahevAya nahi; jema keI vepAra dhaMdhe te ghaNo kare paraMtu dhanane lAbhana karI zake te te vepArane yathArtha vepAra kahevAya nahi, jema keAI janAdi sAmagrI te ekaThI kare paraMtu rasoI banAvIne peTamAM bhojana na pahoMcADI zake te tene Ara bha yathArtha kahevAya nahi. jyAM nizcaya samyakSyAritrarUpa svAtmAnubhava upara lakSa, che, ene ja jatA che, emAM ramaNatAne prema che ane tethI tenAM nimitta sAdhanane saMgraha karavAmAM Ave che te tene vyavahAra samakacAritra kahevAya che. vyavahAra samyaphacAritra be prakAranuM che eka aNagAra athavA sAdhucAritra bIju sAgAra athavA zrAvaka cAritra, anagAra ke sAdhucAritra:-ahIM saMkSepathI sAmAnya kathana karAya che. A prANI krodha, mAna, mAyA, lebha e kaSAne vaza thaI rAgINI thaIne pitAne svArtha sAdhavA mATe pAMca prakAranAM pApakarma karyA kare che. hiMsA, asatya, cerI, abrahma ane parigraha (dhana dhAnyAdimAM mUcha) ene pUrNa tyAga kara e sAdhunuM cAritra che. tenA pUrNa bhAgane mahAvrata kahe che. enI daDhatA mATe pAMca samiti tathA traNa guptinuM pAlana karavAmAM Ave che. tethI tera Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 prakAranuM vyavahAra cAritra sAdhune dharma kahevAya che. temAM pAMca mahAvrata mukhya che. pAMca ahiMsAdi mahAvrata -ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, parigrahatyAga,e pAMca mahAvrata che. jo ke te pAMca che te paNa eka ahiMsA mahAvratamAM bAkInAM cAra samAveza pAme che. asatya bolavAthI, corI karavAthI, kuzIla bhAvathI, parigrahanI tRSNathI, AtmAnA guNenI ghAta thAya che. tethI te sarve hiMsAnA ja bheda che. jyAM hiMsAne sarvathA tyAga che tyAM tene paNa tyAga thaI jAya che. vizeSa khulAso karavA mATe teno vistAra A prakAre che. ahiMsAnuM sAdhAraNa svarUpa te e che ke je vAta ApaNe ApaNe mATe cAhatA nathI te vAta ApaNe bIjAne mATe cAhavI joIe nahi. ApaNe evuM cAhatA nathI ke ApaNe mATe bIjAo kheTA vicAra kare, ke ApaNane jUThuM bolIne ke anya prakAre Thage, ApaNane apazabda kahe, ApaNane mAra mAre, athavA ApaNuM prANu hare, athavA ApaNuM strI para keI kudaSTi kare; tevI rIte ApaNe paNa bIjAnuM buruM na vicAravuM joIe, bIjAone asatya belIne athavA anya rIte ThagavA na joIe, apazabda kahevA na joIe, bIjAone mAravA pITavA na joIe, keInA prANa haravA na joIe, parastrI upara beTA bhAva na karavA joIe, A sarva khATAM kAryonI preraNA aMdaranA azuddha bhAthI thAya che. eTalA mATe je rAgadveSathI, krodha, mAna, mAyA, lobhAdithI athavA pramAda bhAvathI AtmAnA zuddha zAMta bhAvane ghAta thAya che te bhAvane bhAvahiMsA kahe che. ane pitAnA ane paranA dravya prANanI vAta karavI te vyahiMsA che. dravya prANInuM svarUpa jIva dravyanA varNanamAM thaI cUkayuM che. bhAvahiMsA divyahiMsAnuM kAraNa che. je vakhate dha bhAva UThe che te vakhate te AtmAnA zAMta bhAvane ghAta karI de che. Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 581 dhInAM mana vacana kAyA Adi dravya prANomAM paNa nirbaLatA thaI jAya che. pachI jyAre te kehavaza keIne mAre pITe che athavA hAni pahoMcADe che tyAre bIjAnA bhAva prANanI ane dravya prANanI hisA thAya che. kemake sarva cho sukha zAMti cAhe che. jIvatA rahevAnuM cAhe che. tyAM ahiMsA mahAvata ja sarvanI e bhAvanA siMha karI zake che. je pUrNa ahiMsA pALe che te pitAnA bhAvamA krodhAdi AvavA detA nathI ane te evuM vartana kare che ke jethI koI paNa sthAvara ke traNa prANInA prANane ghAta na thaI jAya. e ja sAdhuone parama dharma che ke teo aneka prakAre kaSTa devAmAM Ave chatA kaSTadAtA para krodhabhAva lAvatA nathI; jamIna joIne cAle che, ane vRkSanuM eka pAdaDu sarakhuM paNa teDatA nathI. hiMsA be prakAranI che-saMkalpI ane AraMbhI. je prANaghAta hiMsAnA saMkalpapUrvaka karavAmAM Ave che te saMkalpI hiMsA che, jema dharmanA nAmathI pazune yajJamAM hemavA, zikAra karo, mAMsAhAra mATe pazuo kapAvavAM Adi. AraMbhI hiMsA te che ke je gRhasthIne Avazyaka sa sArI kAryomAM karavI paDe che. tyAM hiMsA karavAne saka5 heta nathI paraMtu saMkalpa anya Avazyaka AraMbhane heya che temAM hiMsA thaI jAya che. A hi sAne AraMbhI hiMsA kahe che. tenA traNa bheda che - (1)udyamI-je AjIvikAsAdhananA hetu asikarma(zastrakarma, masika (lakhavuM te), kRSika (khetI), vANijyakama, zilpakarma ane vidyAkarma (arts) e cha prakAranAM kAma karatAM hiMsA thAya che, te udyamI hiMsA. (2) guhAraMbhI je gharamA AhAra pAna taiyAra karavAmAM, makAna banAvavAmAM, kuvA dAvavAmAM, bAga banAvavA AdimAM thAya che te. Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582 (3) vidhI-duSTa dvArA athavA zatrudhArA AkramaNa karavAmAM Ave tyAre tethI pitAnI, pitAnA kuTuMbanI, pitAnA mAlanI, pitAnA dezanI rakSA mATe anya keI upAya na hoya tyAre temane mArI hAMkI kADhavAmAM thAya che. ahiMsA mahAvatI saMkalpI ane AraMbhI e be prakAranI hiMsAne tyAga karI de che. trasa ane sthAvara sarvanI rakSA kare che, bhAvomAM ahiMsAtmaka bhAva pALe che. kaSAyabhAvathI pitAnI rakSA kare che. satya mahAvrata-mAM cAra prakAranuM asatya bolatA nathI. (1) je vastu heya tene nathI ema kahevuM, (2) je vastu na hoya tene che ema kahevuM, (3) vastu hoya tenA karatAM bIjI kahevI, (4) ane gahiMta, apriya ane hiMsaka vacana belavAM, kora, niMdanIya gALAne zabda athavA hiMsAmayI AraMbha vadhAranArAM vacana kahevAM. mahAvatI sAdhu sadAya hita mita miSTa vacana zAstrokata ja bese che. acIya mahAvrata -emAM ApyA vinA keInI kAMI paNa vastu grahaNa karAtI nathI. pANuM, mATI, ane jaMgalanAM pAThAM paNa ApyA vagara levAtAM nathI. brahmacarya mahAvrata -mana vacana kAyAthI ane kRta, kArita, anumodanathI kadI paNa kuzIlanuM sevana karatA nathI. kAmabhAvathI pitAnAM pariNAmonI rakSA kare che. parigrahatyAga mahAvrata-mAM mUchabhAvano tyAga kare che. covIsa prakAranA parigrahone tyAge che. cauda aMtaraMga vibhAvabhAvamithyAdarzana, krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, zAka, bhaya, jugupsA, strIveda, puveda, napuMsakaveda, ane daza prakAranA bAhya parigraha-kSetra, makAna, cAMdI, senuM, dhana (gAya Ada), dhAnya, dAsa, dAsI, kapaDAM, vAsaNa, Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 583 pAMca samiti A pAMca mahAvatanI rakSA mATe pAMca samiti pALe che. pramAdarahita vartanane samiti kahe che. Isamiti - rahita prAka, pahelAM bIjA cha upara cAlyA hoya tevI bhUmi upara divasanA prakAzamAM cAra hAtha AgaLa najara rAkhIne cAlavuM. bhASAsamiti-zuddha miSTa (madhura) hitakArIbhASA bolavI. eSaNAsamiti-sAdhune mATe na banAvyuM hoya tevuM zuddha bhajana bhikSAvRttithI levuM. AdAnanikSepaNasamiti -AI vastune dekhIne rAkhavI uThAvavI. pratiSThApanA athavA utsasamiti -maLamUtra nirjatu jamIna upara joIne karavAM. ' traNa gupti -manane vaza rAkhI dharmadhyAnamAM joDavuM te manegupti che. mauna rahevuM athavA zAstrokta vacana kahevuM te vacanagupti che. eka Asane besavuM, athavA dhyAna svAdhyAyamAM kAyAne joDavI te kAyagRpti che. A tera prakAranuM sAdhunuM cAritra che. sAdhu niraMtara dhyAna ane svAdhyAyamAM lIna rahe che. e pAMca mahAvratanI daDhatA mATe eka eka vratanI pAca pAMca bhAvanAo che jenA upara ghatI dhyAna rAkhe che. (1) ahisAvatanI pAMca bhAvanAo -(1) vacanagupti (2) magupti (7) IrSA samiti, (4) AdAna nikSepaNa samiti (5) avalokti pAnabhejanadekhI tapAsIne bhojana karavuM. 2) satyavratanI pAMca bhAvanAo (1) krodhane tyAga (2) lAbhane tyAga, (3) bhayane tyAga, (4) hAsyano tyAga, kemake A cArane vaza thaI asatya bolI javAya che, (5) anuvAcibhASaNa zAstrokta vacana kahevuM Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584 (3) acauryagratanI pAca bhAvanAo -(1) zanyAgArazunya ekAnta jagAe rahevuM. (2) vicitAvAsa-cheDI dIdhelAMUjaDa thaelAM sthAnamAM rahevuM, (3) papadhAkaraNate jyAM hoya tyAM bIjA Ave te manAI na karavI, athavA jyAM I manAI kare tyAM na rahevuM. (4) bheTyazuddhi-bhikSA zuddha, aMtarAya depa TALIne levI. (5) sAdhama avisaMvAda-sAdhamI dharmAtmAo sAthe vivAda athavA takarAra na karavI. (4) brahmacaryavratanI pAMca bhAvanAo -(1)strIrAgakathAzravaNatyAga-strIonI rAga vadhAranAra kathAone tyAga, (2) tanmaneharAMganirIkSaNa tyAga-strIonAM manahara aMgone dekhavAne tyAga, (3) pUrvaratAnusmaraNa-pahelAM bhagavelA bheganA smaraNane tyAga, (4) vRSyaSTarasa tyAga-kAmoddIpaka puSTa rasane tyAga, (5) svazarIrasaMskAra tyAga-pitAnA zarIranA zagArane tyAga, (5) pariyahatyAgavatanI pAMca bhAvanAo:-mag ane amanejha pAMce InDiyAnA padArthone pAmIne rAgadveSa na karatAM satiSa rAkha. sAdhuenuM kartavya che ke dazalakSaNa dharmanI, bAra anuprekSAonI bhAvanA bhAve, bAvIsa pariSahene jIte, pAMca prakAranA cAritrane vadhAre, ane bAra prakAranA tapanAM sAdhana kare. tenuM saMkSipta svarUpa A pramANe che - daza lakSaNarUpa dharma-kaSAyane pUrNapaNe nigraha karIne daza dharmone pUrNapaNe pALe, kaSTa AvI paDe te paNa tenI virAdhanA na kare (1) uttama kSamA, (2) uttama mArdava, mAnano abhAva, (3) uttama Arjava-mAyAcArane abhAva, (4) uttama satya, (5) uttama zaucalobhane abhAva, (6) uttama saMyama-mana ane indrio upara vijya tathA chakAya jIvo upara dayA, (7) uttama tapa-IcchAne nirodha karI Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSa tapa karavuM, (8) uttama tyAga-jJAnadAna ane abhayadAna devuM, (9) uttama grinya--savathI amRtA cheDhIne ekAkI svarUpane ja peAtAnu mAnavuM, (10) uttama brahmacarya. khAra bhAvanAo:--(1) anitya--dhana, dhAnya, strI, putra, zarIrAdi sarva Ahulagura che, nAzavaMta che. (2) azaraNu--maraNathI ke tIvra medayathI kAI khacAvanAra nathI, (3) saMsArayAragatirUpa saMsAra duHkheAnA bhaMDAra che, (4) ekatva----AjIva ekalA che,peAtAnI karaNInA pAteja svAmI che, (5) anya~~~A jIvathI zarIrarzAda sa para che, anya che. (6) azuci-A zarIra apavitra che, (7) Asavate te bhAveAthI karma Ave che, (8) sa'para-te te bhAvAthI krama rAsAya che; (9) nirjarA-tapathI krama kharI jAya che, (10) lA--A jagata anAdi anata akRtrima che, cha dravyAne samUha che, dravya apekSAe nitya ane paryAya apekSAe anitya che. (11) kheAdhidula bharatnatrayanI prApti ati durthAMza che, (12) dharma-AtmAnA svabhAva dha che, e ja parama hitakArI che. bAvIsa pariSahaya: nIce lakhelA mAvIza pariSahA AvI paDe teA zAMtipUrvaka sahana karavA. (1) kSudhA, (2) tRSA, (3) DhuMDI, (4) garamI, (5) dazamazaH--Asa macchara Adi jIvAthI thatI khAdhA, (6) namratA, (7) Arati, (8) strI, (9) carcA-cAlavAnA, (10)niSadyA-besavAnA, (11) zayyA, (12) Akroza-gALa. (13) vadha, (14) yAcanA-jarUra paDace mAgavAnA avasare paNa na mAgavu joIe. (15) alAla-bhojananA aMtarAya thAya teA paNa sa teja, (16) rAga, (17) tRNusparza, (18) maLa, (19) satkArapuraskAraAdara nirAkara, (20) prajJA-jJAnanA mada na karavA, (21) ajJAna- ajJAna heAvA chatAM kheda na karavA, (22) adarzana-zraddA bagADavI nahiM. cAritranA pAMca prakAraH--(1) sAmAyika-samabhAva rAkhave, Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 586 (2) che pasthApanA-sAmAyikamAMthI paDI javAya tyAre pharI sAmAyikamAM sthira thavuM, (3) parihAravizuddhi-evuM AcaraNa ke jemAM vizeSa hiMsAne tyAga heya, (4) sUmasAMparA-dazamAM guNasthAnavatanuM cAritra, ke jemAM mAtra salama lebhane udaya che, (5) yathAkhyAta-pUrNa vItarAgacAritra. bAra ta5-cha bAha: (1) anazana-upavAsa khAdya, svAdya, leha (cATavAnA), peya (pIvAnA) cAra prakAranA AhArano tyAga (2) unedara-bhUkha heya ethI ochuM khAvuM. peTanA be bhAga annAdithI ane eka bhAga pANIthI bharI eka bhAga khAlI rAkha. (3) vRttiparisaMkhyAna-bhikSA levA jatI vakhate kaI pratijJA levI ane te pUrNa thAya te ja te divase AhAra levo. (4) rasaparityAga-gaLapaNu, mIThuM, dUdha, dahIM, ghI, tela e cha rasamAMthI eka athavA anekane tyAga, (5) viviA zAsana-ekAMtamAM zayana ane Asana (sUvA besavAnuM rAkhavuM. (6) kAyakaleza--zarIranuM sukhiyApaNuM maTADavA kaThaNa kaThaNa sthAne upara jaI tapa karavuM, cha aMtaraMga-(7) prAyazcitta keI deSa lAge te daMDa (zikSA) laI zuddha thavuM. (8) vinaya--dharma ane dharmAtmAonuM sanmAna, (9) vaiyAvRtya-dharmAtmAonI sevA karavI (10) svAdhyAyazAstronuM paThana pAThana ane manana. (11) vyutsargazarIrAdi uparathI mamatAno tyAga. (12) dhyAna-dharmadhyAna ke zukala dhyAna karavuM. sAdhuonuM kartavya che ke A pAMca mahAvrata, pAMca samiti, traNa guNi, daza dharma, bAra bhAvanA, bAvIza pariSahajaya, ane bAra prakAranA tapathI mana, vacana, kAyAne evAM svAdhIna kare che jethI nizcaya samyaphacAritrane lAbha pAmI zake. svarUpamA ramaNatA e ja sAmAyika cAritra che gRhasthAzramarUpI kArAvAsa (kedakhAnuM ciMtAone pravAha che. tethI nirAkuLa thavA mATe gRhasthapaNe tyAgI sAdhuvRttimAM rahI vizeSa sahaja sukhanuM sAdhana kartavya che. Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 587 sAgAra athavA zrAvakanuM eka deza cAritraH-anagAra (sAdhu)nuM cAritra jema pAMca mahAvrata che tema sAgAranuM eka deza cAritra aNuvatapAlana che. mahAvrata ane aNabatamAM aMtara A pramANe jANavuM cogya che ke jo so aMza mahAvratanA karIe te temAMthI eka rahevA daI 99 aMza sudhI aNuvrata che, so aMza mahAvrata che. pAMca aNuvrata-jemAM saMkalpI hiMsAne tyAga heya, AraMbhI hisAne tyAgana hoya te ahisA aNuvrata che. ahisA aNuvratadhArI rAjyakArya, rAjyaprabaMdha (vyavasthA), deza rakSaNArthe yuddha, sajajana pAlana, durjana damana, kRSi, vANijya, zilpAdi sarva Avazyaka gRhasthanAM karmane karI zake che. samudrayAtrA (dariyAI musApharI) paradezagamana Adi paNa karI zake che te saMkalpI hiMsAthI bace che. zikAra ramatA. nathI, mAMsa khAtA nathI, mAsa mATe pazuvadha karAvatA nathI. je asatyathI rAjya taraphathI zikSA thAya-je bIjAone ThagavA mATe vizvAsaghAta mATe bolavAmAM Ave evAM vacana na kahevAM ane priya hitakArI sajajanene yogya vacana kahevAM te satya aNuvrata che. evA zrAvaka je vacanathI kalaha thAya, hiMsAnI pravRtti thAya, bIjAnuM ahita thAya tevuM satya vacana paNa bolatA nathI. nyAya ane dharmanI pravRttimAM hAni na Ave, temaja vRthA koI prANIne vadha na thAya, tene kaSTa na pahece, e sarva vAtane vicAra karIne mukhamAMthI vacana kADhe che. paDI gaelI ke bhUlathI rahI gaelI keInI vastune nahi levI te acaurya aNuvrata che. vizvAsaghAta karIne, corI karIne, dhamakI daIne, vadha karIne keAInI saMpattine zrAvaka harato nathI. nyAyapUrvaka alpa dhanamAM paNa sa Sa rAkhe che. anyAyathI saMgharelA ghaNu dhananI IcchA karatA nathI. je vastu levAnI rAjA ke prajA taraphathI manAI na hoya te ja vastuone pUchayA vagara le che. jemake nadInuM pANI, thAya te A vicAra karI ane vastune Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 588 hAtha devAnI mATI, jaMgalanAM phaLa ke lAkaDAM Adi-je manAI heya te te paNa grahaNa na kare. pitAnI vivAhita strImAM saMtoSa rAkhIne sarva parastrIonemeTIne mAtA samAna, sarakhI vayanIne bahena samAna ane nAnIne putrI samAna je samaje che te brahmacarya aNuvrata pALe che. zrAvaka vIryane zarIrano rAjA samajIne svastrI sAthe viSayabhogamAM paNa evI maryAdA sAcavIne saMteSasahita pravarte che ke jethI nirbaLatA AvI na jAya, daza prakAranA parigrahanuM potAnI AvazyakatA, cogyatA, ane - IcchA pramANe janmaparyata pramANu karI levuM, tethI adhikanI lAlasAne tyAga karavo te parigrahapramANu aNuvrata che. jeTalI saMpattinuM pramANu karyuM hoya teTaluM pramANa pUruM thAya tyAre zrAvaka vyApArAdi baMdha karI de che. pachI saMtoSathI pitAne samaya dharma sAdhana ane parepakAramAM vyatIta kare che. A pAMca aNuvratanuM mUlya vadhAravA mATe (daDhatA vadhavA mATe) zrAvaka sAta zIla-traNa guNavrata ane cAra zikSAbatane paNa pALe che. traNa guNavrata -je pAMca aNuvratanuM mUlya guNana kare, vadhAre tene guNavata kahe che. jema ane 4 guNuM karavAthI 16 thAya ane 16 ne 16 guNa karavAthI 256 thAya che. digviti-janmaparvata je laukika prayajana mATe daza dizAomAM javAne ke vyApArAdi karavAne niyama kare ane tethI adhimAM javAnI ane vepAra karavAnI lAlasAne tyAga kara digvirati che. ethI phaLa e thAya che ke zrAvaka niyama karelA kSetranI aMdara ja AraMbha karI zake tenI bahAra AraMbhI hiMsA paNa na kare. dezavirati-janmaparyata mATe je pramANuM karyuM hoya tethI zeDI hadamAM ghaTADIne eka divasa, be divasa, ke eka aThavADiyA Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 589 mATe javAno, vyavahAra karavAno niyama karavo te dezavirati che. tethI eTale adhika lAbha thAya che ke niyamita kALa sudhI niyamita kSetramAM ja te AraMbha karI zake che, tethI bahAra AraMbhI hiMsAthI bace che. athaDaviramaNa-niyamita kSetramAM paNa prajanabhUta kArya sivAya vyartha AraMbha karavAno tyAga te anartha daMDavirati che. tenA pAMca bheda che. (1) pApopadeza-bIjAne pApa karavAne upadeza Apa, (2)hiMsAdAna-hiMsAkArI vastuo bIjA mATe tene ApavI, (3) pramAdacaryA-pramAda ke ALasathI nakAmI vastuone nAza kare, jemake nakAmA jhADanA pAnAM teDavAM, (4) duzruti-rAga vadhAranArI, viSayabhogomAM phasAvanArI beTI kathAo vAMcavI ke sAMbhaLavI, (5) apadhyAna--bIjAnuM ahita karavAnA vicAra karIne hiMsaka pariNAma rAkhavAM. nirarthaka pAponA tyAgathI ane sArthaka kAma karavAthI aNuvatonuM mUlya vizeSa vadhI jAya che. cAra zikSAvataH--je vratonA abhyAsathI sAdhupadamAM cAritra pALavAnI zikSA maLe tene zikSAvrata kahe che. (1) sAmAyikaekatamA besIne rAgadveSa choDIne samatAbhAva rAkhI AtmadhyAnane abhyAsa kare, prAtaHkALe, madhyAhnakALe ane sAyaMkALe yathAsaMbhava dhyAna karavuM te sAmAyika che. (2) pASApavAsa-eka mAsamAM be AThama ane be caudaza DSadha dina che. te divase upavAsa ke ekAsaNuM karIne dharmadhyAnamAM samaya vyatIta kare te preSadhopavAsa che. (3) bhegApabhegaparimANa -je eka ja vAra bhogavavAmAM Ave te bhoga che. je vAraMvAra bhogavavAmA Ave te upabhoga che. evA pAMce IndriyonA bhogavavA gya padArthonI saMkhyA dararoja prAta:kALe eka dina rAta mATe saMyamanI vRddhi mATe karI levI te bhegApabhogaparimANavrata che. Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 590 (4) atithisa vibhAga -sAdhuone tathA anya dharmAtmA pAne bhaktipUrvaka ane dukhita bhUkhyAne karuNApUrvakadAna daI AhAra karAvo te atithi saMvibhAga zikSAvata che. AvI rIte zrAvake pAMca aNuvrata ane sAta zIlavata ema bAra vrata pALavA joIe ane teramA vratanI bhAvanA bhAvavI joIe te nIce jaNAvyA pramANe che. sallekhanA-maraNa samaye AtmasamAdhi ane zAMtabhAvasahita prANa chUTe evI bhAvanA karavI te sallekhanA ke samAdhimaraNa vrata che. jJAnI zrAvaka potAnA dharmAtmA mitronuM vacana laI le che ke paraspara samAdhimaraNa karAvavuM. A tera tene devarahita pALavA mATe tenA pAMca pAMca aticAra prasiddha che. tene dUra karavA e zrAvakanuM kartavya che. (1) ahiMsA aNuvratanA pAMca aticAra-(1) baMdhakaSAyapUrvaka keIne bAMdhe ke baMdhanamAM nAMkhavo, 2) vadha-kapAyathI keIne mArave, ghAyala kara, (3) cheda-kapAyathI karI InAM aMga ke upAMga chedI svArtha sAdha, (4) atibhArApaNu-hada uparAMta bhAra bhara, (5) anapAna niSedha-pitAne AdhIna manuSya ke pazuenAM khAnapAna rekI devAM. 2) satya aNuvratanAM pAMca aticAra:-(1) mithyA upadeza-bIjAne mithyA kahevAno upadeza daI de, (2) rahe.bhyA khyAna-strI puruSanI ekAMta gupta vAtane pragaTa karI devI, (3) phuTa lekhakriyA-kapaTathI asatya lekha lakhavA, (4) nyAsApahAra-bIjAnI thApaNane jUThuM bolI oLavavI, pAchuM kAMI ApavuM nahi, (5) sAkAramaMtrabheda-InA gupta abhiprAyane agAnA halanacalanathI jANuM laI pragaTa karI devo A badhAmAM kaSAyabhAva heturUpa che. 3) acauya aNuvratanA pAMca aticAra:-(1) stanaprayoga-bIjAne corI karavAno mArga batAvI devA, (2) tadAhatAdAna Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTela cerIne ANele mAla jANIne ke zaMkA chatAM le. (3) viraha rAjyAtikrama-rAjyanI manAI hevA chatAM maryAdAne oLaMgIne anyAyapUrvaka levuM devuM, (4) hInAdhikamAnmAna-ochA tela mApathI ApavuM, ane vadhAre telamApathI levuM, (5) pratirUpaka vyavahAra-beTA sikkA calAvavA, athavA kharI vastumAM beTI bheLavI kharI kahI vecavuM. (4) brahmacarya aNuvratanA pAMca aticAra:-(1) paravivAharaNa-potAnA putra pautrAdi sivAya bIjAnA saMbaMdha joDavA. (ra) parigrahItA irikA gamana-vivAhita vyabhicAriNI strI pAse javuM AvavuM. (3) aparigrahitA chatvarikA gamana-vivAhita nahi evI vezyAdikanI pAse javuM AvavuM. (4) anaMgakrIDA-kAmasevananAM aga sivAya anya aMgothI kAma sevana karavuM. (5) kAmatIvAbhiniveza-kAma sevananI tIvra lAlasA svastrImAM paNa rAkhavI. (5) parigrahapramANa vratanA pAMca aticAra-dasa prakAranA parigrahanI pAca joDI thAya che. kSetra-makAna, cAMdI-setuM, dhana-dhAnya, dAsI-dAsa, kapaDAM-vAsaNa emAthI koI eka jeDImAM ekane ghaTADI bIjAnI maryAdA vadhArI levI tevA pAMca deSa che. (6) diviratinA pAMca aticAra-(1) Urva vyatikramaUMce jeTaluM dUra javAnuM pramANa karyuM hoya tene koI kaSAyane vaza thaI eLagI AgaLa cAlyA javuM. (2) adha vyatikrama-nIcenA pramANane oLagI AgaLa cAlyA javuM. (3) tirtha vyatikramabAkInI ATha dizAonA pramANane oLaMgI AgaLa cAlyA javuM. (4) kSetravRhi-kSetranI maryAdA eka tarapha ghaTADI bIjI tarapha vadhArI devI. (5) RtyantarAdhAna-maryAdAne bhUlI javI. (7) dezavitinA pAMca aticAra--1) AnayanamaryAdAnI baharithI vastu maMgAvavI. (2) BSya prAga-maryAdAthI bahAra kAMI mokalavuM. (3) zabdAnupAtamaryAdAthI bahAra vAta karI Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 levI. (4) rUpAnupAta--maryAdAthI bahAra rUpa batAvIne prayeAjana batAvI devu.. (5) pudgalakSepa-maryAdAthI bahAra patrake kAMkarA Adi nAMkhI prayeAjana batAvI devuM. (8) anatha 'vikRtinA pAMca aticAra :--(1) 4 65.-khIbhatsa azvarInAM vacana asabhyatApUrNa khelavAM. (2) kaucyu khIbhatsa vikArI vacaneAnI sAthe sAthe kAyAnI kuceSTA paNa karavI. (3) maukha--bahu makavAda karavA. (4) asamIkSNa adhikaraNa-vicAra vagara kAma karavuM. (5) upabhe|gapariAAgAna kaya--bhAga ane upabhAganA padArthAnA vRthA sagraha karavA. (9) sAmAyikanA pAMca aticAraH--(1) manaH du:praNidhAnasAmAyikanI kriyAthI bahAra manane DhADAvavu, ca'caLa karavuM. (2) vacana duHpraNidhAna-sAmAyikanA pAThAdi sivAya khIjI phrAI vAta karavI. (3) kAya duHpraNidhAna-zarIrane sthira na rAkhatAM ALasamaya pramAdI rAkhavuM. (4) anAdara-sAmAyika karavAmAM AdarabhAva na rAkhaveA. (5) smRtyanupasthAna-sAmAyika karavu* bhUlI javuM athavA sAmAyikanA pAThAdi bhUlI javA. (10) proSadhApavAsanA pAMca aticAra:-- (1) (2) (3) apratyavaikSita apramArjita utsa+, AdAna, saMstApakramaNa dekhyA vinA, vALane sApha karyAM vinA maLa mUtrAdi karavAM. tevI ja bedarakArIthI vastu uThAvavI athavA caTAI Adi pAtharavI. (4) anAdaraH-- upavAsamAM AdarabhAva na rAkhavA. (5) smRtyanupasthAna-upavAsane divase dhamakriyAne bhUlI javI. (11) bhegApabhAgaparimANa vratanA pAMca aticAra :je phrAI zrAvaka krAI divase sacittA bilakula tyAga kare athavA amuka tyAga kare tenI apekSAe'A pAMca aticAra che. (1) sacittatyAgelI sacitta vastune bhUlathI khAI levI, (2) sacitta sabadha Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 tyAgelI sacitta vastunI sAthe maLelI vastune khAI levI, (3) sacitta sammigra-tyAgelI sacitta cIjane acittamAM meLavIne khAvI. (4) abhiSava-kAmaddIpaka pauSTika rasa khAve. (5) kAco rahelo, dAjhI gayela ane apaco thAya te duH5kvAhAra pakAvela athavA vadhAre pakAvela athavA na pacavA lAyaka AhAra kare. (12) atithisaMvibhAga vratanA pAMca aticAra - sAdhune AhAra detAM A aticAra thAya che-(1) sacitta nikSepasacita upara rAkhIne kaI dAna devuM. (2) sacitta apidhAna-sacitathI DhAMkelI vastu dAnamAM ApavI. (3) paravyapadeza-pote dAna na detAM bIjAne dAna devAnI AjJA karavI. (4) mAtsa-bIjA dAtAra sAthe ISabhAva rAkhIne dAna devuM. (5) kAlAtima-dAnane kALa vatAvI akALe dAna devuM. (13) sallekhanAnA pAMca aticAra-vita AzaMsAvadhAre jIvatA rahevAnI IcchA karavI (2) maraNazaMsAjaladI maravAnI IcchA karavI. (3) mitrAnurAga-laukika mitro sAthe sAMsArika rAga batAva. (4) sukhAnuba dha-bhogavelAM indriyasukhone yAda karavAM (5) nidAna-bhaviSyamAM viSayoga maLe evI IcachA karavI. A sAdhAraNa tera vrata zrAvakanAM che. vizeSa e che ke digaMbara jaina zAstromAM zrAvakanI agiyAra pratimAo athavA zreNIo batAvI che. jemAM kramathI AgaLa vadhatAM sAdhu padanI cogyatA Ave che. e agiyAra zreNIo pAMcamA dezavirati guNasthAnamAM che. cethA avirata samyagdarzana guNasthAnamAM joke cAritrane niyama heto nathI te paNa te samyaphavI anyAyathI bacIne nyAyarUpa pravRtti kare che. pAkSika zrAvakane yogya kaMIka skUlarUpa niyamane pALe che te niyama nIce prakAre che - Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594 (1) mAMsa khAtA nathI, (2) madirA pItA nathI, (3) madha khAtA nathI, (4) vaDanA TeTA khAtA nathI, (5) pIpaLanA TeTA khAtA nathI, (6) umaraDAM khAtA nathI, (7) pIpaLAnA TA khAtA nathI, (8) aMjIra khAtA nathI. (9) jugAra ramatA nathI. (10) corI karatA nathI, (11) zikAra karatA nathI. (12) vezyAnuM vyasana rAkhatA nathI. (13) parastrI sevananuM vyasana rAkhatA nathI. pANI bevaDe kapaDe gALIne zuddha pIve che. rAtribhojana tyAga karavAne yathAzakti udyoga rAkhe che ane gRhasthanAM A cha kama sAdhe che - (1) devapUjA-zrI jinendranI bhakti kare che. (2) gurubhaktigurunI sevA kare che. (3) svAdhyAyazAstra nitya bhaNe che. (4) taparoja sAmAyika pratikramaNa kare che (5) saMyama-niyamAdi laIne indriyadamana kare che. (6) dAna--lakSmIne AhAra, auSadhi, vidyA, ane abhayadAnamAM athavA paropakAramAM vApare che, dAna karIne pachI bhejana kare che. agiyAra pratimAnuM svarUpa -agiyAra zreNIomAM pahelAMnuM cAritra AgaNa AgaLa vadhatuM jAya che, pahelAMnA niyama chUTI jatA nathI. (1) dazana pratimA -A zreNImAM upara je kahyA te pAkSika zrAvakane gya niyama pALatAM chatAM samyagdarzanane nirmaLa rAkhe che, tenAM ATha aMga sahita pALe che. nizaktiAdi ATha aganuM varNana samyagdarzananA adhyAyamAM thaI gayuM che. ahIM ahiMsA, satya, acaurya, svastrIsaMtoSa, ane parigrahapramANa e pAMca aNuvratane abhyAsa kare che. sthalapaNe pALe che, aticAra TALI zakatA nathI. (2) vrata pratimA-A zreNImAM pahelAMnA sarva niyamo pALavA uparAMta pAMca aNuvatonA pacIsa aticAro TALe che tathA sAta zIlene paNa pALe che. tenA aticAra pUrA TaLatA nathI, TALavAne Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 abhyAsa kare che. sAmAyika zikSAvratamAM kadI rAgAdinAMkAraNa na paNu kare, prANadhapavAsamAM paNa kadI na karI zake ! na kare. ekAsaNuM ke upavAsa zakti anusAra kare (3) sAmAyika pratimA--A zreNImAM pahelAMnA niyama pALatA evA zrAvaka niyamapUrvaka prAtaHkALa, madhyAhnakALa, ane sAyaMkALe sAmAyika kare che. be ghaDI athavA 48 miniTathI ochuM karate nathI. kAI vizeSa kAraNunA cAMge matadUta 48 miniTathI kaMI ochuM paNa karI zake che. sAmAyikanA pAce aticAra TALe che. (3) preASadhAvAsa pratimA--A zreNImAM nIcenI traNe pratimAonA niyamA pALatA rahIne niyamapUrvaka mAsamAM cAra divasa preASadhapUrvaka upavAsa kare che. aticArAne TALe che, dharma dhyAnamAM samaya gALe che. enI be prakAre vidhi che. eka te e che ke AgaLanA ane pAchaLanA divase ekAsaNuM kare vacalA divase upavAsa kare. 16 prahara sudhI dharmadhyAna kare. e uttama che. madhyama e che ke 12 praharanA upavAsa kare, sAtamanI sakhyAthI nAmanA prabhAta sudhI AraMbha cheDe, dhama mAM samaya gALa, jadhanya e che ke upavAsa tA 12 prahara sudhI kare, paratu laukika AraMbha AThe prahara ja cheDe eTale AThamane divasa ane rAtri AraMbha tajI dharmadhyAnamAM gALe, khIjI vidhi e che ke uttama teA pahelAM kathA mujaba 16 prahara sudhI kare. madhyama e che ke 16 prahara dharmadhyAna kare paraMtu traNa prakAranA AhAranA tyAga kare, AvazyakatA anusAra jaLa vApare. jadhanya e che ke 16 prahara' dharma dhyAna kare, AvazyakatA pramANe pANI vAparatAM vacamAM eka vakhata AhAra paNa kare. A be prakAranI vidhiomAM peAtAnI zakti ane bhAvane joIne preASadhApavAsa kare. (5) sacittayAga pratimA----A zreNImAM pahelAMnA niyame pALatA rahIne sacitta padArtha" khAtA nathI. kAcuM pANI, kAcu zAka Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 Adi na khAya, prAka athavA garama pANI pIve. sUkI, pAkI, garama karelI, ke chinnabhinna karelI vanaspati vApare. pANIne raMga lavIMga Adi nAkhavAthI badalAI jAya che tyAre te pANI prAzuka thaI jAya che. sacittanA vyavahArane tene tyAga nathI. * (6) tribhojana tyAga pratimA-A zreNImAM AgaLanA niyamone pALatA rahI niyamapUrvaka cAre prakAranA AhAra pate rAtre karatA nathI, bIjAne karAvatA nathI. mana, vacana, kAyAthI rAtribhajana karavA karAvavAthI virakta rahe che. (9) brahmacarya pratimA-svastrIne paNa bhoga tyAgIne brahmacArI thaI jAya che. sAdAM vastra pahere che. sAde AhAra kare che, gharamAM ekAMtamAM rahe che. athavA dezATana paNa karI zake che. pahelAnA sarva niyamone pALe che. (8) AraMbha tyAga pratimA-pahelAMnA niyamo pALatA rahIne A zreNImAM sarva laukika Ara bha vyApAra khetI Adi tyAgI de che.AraMbhI hiMsAthI virakta thaI jAya che, dekhIne jamIna upara cAle che, vAhanano upayoga karatA nathI, nimaMtraNa maLe tyAM bhejana karI le che, parama satejI thaI jAya che. (9) parimahatyAga pratimA-pahelAMnA niyama pALatA rahIne A zreNImAM dhana, dhAnya, rUpiyA paisA, makAnAdi parigrahane vahecI Ape che athavA dAna karI de che. ceDAM Avazyaka kapaDAM ane khAvA pIvA mATe be traNa vAsaNa rAkhe che, gharathI bahAra upavana, Azrama ke upAzrayamAM rahe che. nimaMtraNa maLe tyAM bhojana kare che. (10) anumatityAga pratimA-A pratimAvALe zrAvaka pahelAM laukika kAryomAM guNa ke deSa batAvatAM sammati ApatA hatA, paNa have ahIM saMsArika kAryonI sammati devI paNa tyAgI de che. bhejanane vakhate nimaMtraNa heya tyAM jAya che. pahelAMnA sarva niyamo pALe che. Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 597 . (11) udityAga pratimA-A zreNImAM pahelAMnA niyama pALatAM rahe che paNa nimaMtraNa svIkArI bhajana karatA nathI. bhikSAvRttithI jaIne evuM bhojana le che ke je gRhasthIe pitAnA kuTuM. bane mATe taiyAra karyuM hoya paNa tene uddezIne tene mATe na banAvyuM che. tethI A pratimAne uddiSTa tyAga pratimA kahe che. tenA be bheda che:-(1) kSullaka e zrAvaka eka laMgoTa athavA eka evI cAdara rAkhe che ke jethI AkhuM aMga na DhaMkAya. mastaka DhAMke to paga khullA rahe, paga DhAMke te mastaka khulluM rahe, jethI tene zaradI, DAMsa-macchara AdinI bAdhA sahana karavAne abhyAsa thAya. e zrAvaka niyamathI jIvadayA mATe meranI pIMchI rAkhe che. kAraNa ke te bahu ja mRdu heAya che. enAthI zudra jatu paNa maratAM nathI. tathA zauca mATenA pANI mATe kamaDaLa rAkhe che. te keTaleka gherathI ekaThuM karIne bhojana kare che te eka bhajananuM pAtra paNa rAkhe che. pAMca sAta gherathI ekaThuM karI chellA gharamAM pANI laI bhejana karI pitAnuM vAsaNa sApha karI sAthe rAkhI le che. je kSullaka eka ja ghara bhejana kare che te bhikSArthe jAya tyAre AdarathI bhojana Ape tyAM jaIne eka ja gharamAM besIne thALImAM jamI le che. e bhajananuM pAtra rAkhatuM nathI e munipadanI kriyAone abhyAsa kare che, snAna karatuM nathI, eka ja vakhata bhejana-pAna kare che. (2) ailaka-je cAdara paNa choDI de che, mAtra eka lagatI ja rAkhe che. e sAdhunI mAphaka bhikSALe jAya che. eka ja gharamAM besIne hAthamAM kALIA Ape tenuM bhojana kare che, ahIM kamaMDaLa lAkaDAnuM rAkhe che. kezane laca paNa niyamathI kare che. pitAnA hAthe keza upADe che. AvI rIte e agiyAra zreNIo dvArA unnati karatAM karatAM zrAvaka vyavahAra cAritranA AzrayathI nirAkuLatAne pAmIne adhika Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika nizcaya samyaphacAritrarUpa svAnubhavane abhyAsa kare che. pAMcamI zreNImAM anaMtAnubaMdhI ane apratyAkhyAna kaSAya te rahetA ja nathI, ane pratyAkhyAna kaSAyane paNa udaya maMda maMda thato jAya che, agiyAramI zreNImAM ati maMda thaI jAya che. jeTalA jeTalA kaSAya ochI thAya che, vItarAgabhAva vadhe che, teTaluM nizcaya samyaka cAritra pragaTa thatuM jAya che. pachI pratyAkhyAna kaSAyanA udayane bilakula jItIne sAdhupadamAM parigraha tyAgIne nirNaya thaI svAnubhavane abhyAsa karatAM karatAM guNasthAnanA kamathI arahaMta thaI pachI guNasthAnathI bahAra siddha paramAtmA thaI jAya che. sahaja sukha sAdhana vastutAe nizcaya ratnatrayamayI AtmAnI eka zuddha pariNati ja che. jyAre mana vacana ane kAyAnA saMgane cheDIne AtmA Atmastha thaI jAya che, tyAre ja sahaja sukhano svAda pAme che. cAritranA prabhAvathI AtmAmAM sthiratA vadhatI jAya che, tyAre adhika adhika sahaja sukha anubhavamAM AvatuM jAya che. sAdhu heya ke zrAvaka hAya sarvane mATe svAnubhava ja sahaja sukhanuM sAdhana che. e hetu siddha karavA mATe je kaMI paNa prayatna karavAmAM Ave te sahakArI che. vastutAe sahaja sukha AtmAmAM ja che. AtmAmAM ja ramaNa karavAthI te prApta thAya che. AtmaramaNatAnuM mAhAmya avarNanIya che. jIvanane sadA sukhadAyI banAvanAra che. A jainadharmane paNa e ja sAra che. prAcIna kALamAM athavA vartamAnamAM je je mahAtmAo thayA che temaNe e ja gupta adhyAtmavidyAne anubhava karyo che ane ene ja upadeza karyo che. ene ja avaktavya kahe, ke samyagdarzana kahe, ke samyajJAna kahe ke samyaphacAritra kahe, ke kevaLa AtmA kahe, ke samayasAra kahe, samaya kahe, parama yoga kahe, dharmadhyAna kahe, zukala dhyAna kahe, ke sahaja sukha sAdhana kahe sarvane eka ja artha che. je jIvanane saphaLa karavA cAhato hoya teNe Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 avazya karIne sahaja sukha sAdhanane mATe AtmavizvAsa prApta karIne AtmAnubhavano abhyAsa karavo joIe. jaina AcAryonA samyaphacAritra saMbaMdhI nIcenA vAkyo manana karavA gya che - (1) zrI kuMdakuMdAcArya pravacanasAramAM kahe che - cArittaM khalu dhammo, dhammo jo samotti NihiTo / mohakkhohavihINo, pariNAmo appaNo hi samo ||7|| cAritra ja dharma che. je samabhAva che tene ja dharma kahyo che. moha-bha athavA rAga meha rahita je AtmAnAM pariNAma che te ja samabhAva che, te ja cAritra che. dhammeNa pariNadappA, appA jadi suddhasaMpayogajudo / pAvadi NivvANasuha, suhovajutto ya saggasuhaM // 11 // dharmamAM AcaraNa karato e AtmA zuddha upaga sahita hoya che te nirvANa sukhane prApta kare che, je zubha upayoga sahita hoya che te svarganAM sukhane pAme che. suvididapadatthamutto, saMjamatavasaMjudo vigadarAgo / samaNo samasudukkho, bhaNido suddhovaogotti // 14 // je sAdhu bhale prakAre jIvAdi padArthone ane siddhAMtane jANe che, sayama tapa saMyukta che, rAga rahita che, ane sukha ke duHkhamAM samAnabhAvavALA che te ja zramaNa zuddha upagavALA kahevAya che. jIvo vavagadamoho, uvaladdho taccamappaNo samma / jahadi jadi rAgadose, so appANaM lahadi suddhaM // 81 // mithyAtva dUra thayuM che e AtmA pitAnA AtmAnA svarUpane bhale prakAre jANIne jyAre rAgadveSane paNa choDI de che tyAre zuddha AtmAne pAme che. Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo NihadamohadiTThI Agamakusalo virAgacariyammi / anmuSTido mahappA, dhammotti visasido samaNoM // 92 // je darzanamehane nAza karanArA che, jinapraNIta siddhAMtanA jJAnamAM pravINa che ane vItarAga cAritramAM sAvadhAna che, te ja mahAtmA sAdhu dharmarUpa che ema vizeSarUpathI kahevAya che. jo NihadamohagaMThI rAgapadose khavIyasAmaNNe / hoj samasuhaduHkho so sokkhaM akkhayaM lahadi // 103-2 // je mehanI graMthIne kSaya karIne sAdhupadamAM sthita thaI rAga deSane dUra kare che ane duHkha tathA sukhamAM samabhAvane dhAraNa kare che te ja avinAzI sukhane pAme che, jo khavidamohakaluso visayaviratto maNo NibhittA / samavaDhido sahAve so appANaM havadi dhAdA // 104-2 // je mahAtmA moharUpa melano kSaya karIne, pAMca indriyenA viSathI virakta thaIne, manane rokIne caitanyasvarUpamAM ekAgratAthI sthira thaI jAya che te ja AtmAnA dhyAtA thAya che. ihalogaNirAvekkho appaDibaddho parammi loyammi / juttAhAravihAro rahidakasAo have samaNo // 26-3 // je muni A lekamAM viSayenI abhilASAthI rahita che, ane paralokamAM paNa kaI padanI IcchA rAkhatA nathI, yogya AhAra vihAranA karanAra che, kaSAya rahita che te ja zramaNa che. paMcasamido tigutto paMceMdiyasaMbuDo jidksaao| dasaNaNANasamaggo samaNo so saMjado bhaNido // 40-3 // je mahAtmA pAMca samitinA pALanAra che, traNa guptinA dharanAra che, pAMca indriyone vaza rAkhanAra che, kaSAnA vijayI che. ane Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 601 samyagdarzana tathA samyagrAnathI pUrNa che, saMyamanA pALanAra che te ja zramaNa ke sAdhu che. samasattubaMdhuvaggo samasuhadukkho pasaMsaNidasamo / samaloTchukaMcaNo puNa jIvidamaraNe samo samaNo // 41-3 // jene zatru ane mitravarga pratye samabhAva thayo che, je sukha ke duHkhamAM samabhAvanA dharanAra che, je prazaMsA ke nindAmAM samabhAva rAkhe che, je suvarNa ane mATInuM teDuM samadaSTithI juve che, jene jIvana ane maraNa samAna che teja zramaNa kahevAya che. dasaNaNANacarittesu tIsu jugavaM samuTThido jo du / eyaggagadotti mado sAmaNNaM tassa paripuNNaM // 42-3 // je mahAtmA samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra e traNe bhAvamAM eka sAthe bhale prakAre sthita thAya che, ekAgra thaI jAya che tene sAdhupaNuM paripUrNa hoya che. (2) zrI kuMdakuMdAcArya paMcAstikAyamAM kahe che - muNiUNa etadaTuM tadaNugamaNujjado Nihadamoho / pasamiyarAgaddoso havadi hadaparAvaro jIvo // 104 // je koI jIvAdi nava padArthone jANIne te anusAra (zuddha AtmadravyamAM pariNamavArUpa) AcaraNa karavAno puruSArtha kare che, ane meha kSaya kare che te chava rAgadveSane zAMta karIne saMsAranI dIdhuM paraMparAne nAza karI zuddhAtmapadamAM lIna thAya che. sammattaNANajuttaM cArittaM rAgadosaparihINaM / mokkhassa havadi maggo bhavvANaM laddhabuddhINaM // 10 // samyagdarzana ane samyajJAna sahita je rAgadveSa rahita cAritra che te ja buddhi ane cagyatA prApta bhavyane mATe mekSamArga che. jo savvasaMgamukko gaNNamaNo appaNaM sahAveNa / jANadi passadi NiyadaM so sagacariyaM caradi jIvo // 158 // Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60% je mahAtmA sarva parigrahane tyAgIne, ekAgra thaIne pitAnA AtmAne zuddha svabhAvamaya dekhe che, jANe che, te ja niyamathI svacAritra ke nizcaya cAritranuM AcaraNa kare che. tahmA NivvudikAmo rAga savatya kuNadi mA kiMci / so teNa vIdarAgo bhaviyo bhavasAyaraM taradi // 172 // rAga mekSamArgamAM bAdhaka che ema jANIne IcchA mAtranI nivRtti kare. sarva padArthomAM je kiMcita paNa rAga karatA nathI te ja bhavya jIva saMsArasAgarane tarI jAya che. (3) zrI kuMdakuMdAcArya samayasAramAM kahe che - AyArAdI gANaM jIvAdI daMsaNaM ca viNNeyaM / chajjIvANaM rakkhA bhaNadi caritaM tu vavahAro // 276 // AdA khu majjhaNANe AdA me daMsaNe caritte ya / AdA paJcakkhANe AdA me saMvare joge // 277 // AcArAMga Adi zAstranuM jJAna vyavahAra samyajJAna che, jIvAdi taravAnuM zraddhAna vyavahAra samyagdarzana che, chakAya jIvonI rakSA vyavahAra samyakraDyAritra che. nizcayathI te mAro AtmA ja samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra che. mAre AtmA ja tyAga che, saMvara che ane dhyAnarUpa che. (4) zrI kuMdakuMdAcArya dvAdazabhAvanAmAM kahe che - eyArasadasameyaM dhamma sammattapuvvayaM bhaNiyaM / sAgAraNagArANAM uttamasuhasaMpajuttehiM // 68 // uttama sukhanA bhoktA evA gaNadharee zrAvaka dharma agiyAra pratimApa ane munine dharma daza lakSaNarUpa samyagdarzanapUrvaka kahyo che. dasaNavayasAmAiyaposahasaJcittarAyabhatte ya / bamhAraMbhapariggahaaNumaNamuTThidesaviradede // 69 // Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 603 dezavirata nAme pAMcamA guNasthAnamAM agiyAra pratimAo athavA zreNIo A prakAre che- (1) darzana, (2) vrata (3) sAmAyika, (4) zreSadha (5) sacitta tyAga, (6) rAtribhutyiAga, (7) brahmacarya, (8) Ara bha tyAga, (9) parigraha tyAga, (10) anumati tyAga, (11) uddiSTa tyAga. uttamakhamAmaddavajavasaJcasaudhaM ca saMjamaM ce va / tavatAgamakiMcaNhaM bamhA idi dasavihaM hodi // 70 // uttama kSamA, uttama mAIva, uttama AjIva, uttama satya, uttama zauca, uttama saMyama, uttama tapa, uttamatyAga, uttama Arkicanya ane uttama bahAcarya; e daza prakAre munidharma che. NicchayaNayeNa jIvo sAgAraNagAradhammado bhiNNo / majhatyabhAvaNAe suddhappaM ciMtaye NicaM // 8 // nizcayanayathI A jIva zrAvaka ke munidharma e banethI bhinna che. eTalA mATe vItarAga bhAvanAthI mAtra zuddhAtmAna nitya anubhava kare joIe. e ja nizcaya samyaphacAritra che. mokkhagayA je purisA aNAikAleNa bAraaNuvekkhaM / paribhAviUNa samma paNamAmi puo puo tesi // 89 // anAdi kALathI jeTalA mahApuruSe mokSe gayA che te anityAdi bAra bhAvanAonI samyapha (bhale) prakAre bhAvanA karavAthI gayA che eTalA mATe e bAra bhAvanAone vAra vAra namaskAra karuM chuM. (5) zrI kuMdakuMdAcArya cAritrapAhuDamAM kahe che - jaM jANai taM gANaM jaM picchai taM ca daMsaNaM bhaNiyaM / NANassa picchiyarasa ya samavaNNA hoi cArittaM // 3 // je jANe che te jJAna che, je zraddhA kare che te samyagdarzana kahevAya che. samyagdarzana tathA samyajJAnanA sAgathI cAritra heya che. Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 604 ee tiNNivi bhAvA havaMti jIvassa akkhayAmeyA / tiNhaM pi sohaNatthe jiNabhaNiyaM duvihacArittaM // 4 // samyagdarzana samyajJAna ane samyaphacAritra e traNe bhAve jIvane akSaya ane svabhAva che. traNeyanI zuddhatAne mATe, samyaphatvanuM AcaraNa ane saMyamanuM AcaraNa ema be prakAranuM cAritra kahyuM che cArittasamArUDho appAsu paraM Na Ihae NANI / pAvai aireNa suhaM aNovamaM jANa Nicchayado // 43 // je samyaggAnI mahAtmA cAritravAna che te potAnA AtmAmAM (aMtaramAM) keI paNa paradravyanI IcchA karatA nathI. arthAta IpaNa para vastumAM rAgadveSa karatA nathI; te ja jJAnI anupama mekSisukhane pAme che, ema he bhavya ! nizcayathI jANe. (6) zrI kuMdakuMdAcArya zrI bedhapAhuDamAM kahe che - gihagaMthamohamukkA vAvIsaparIsahA jiyakasAyA / pAvAraMbhavimukkA pavvajjA erisA bhaNiyA // 44 // dIkSA ene kahI che ke jyAM gRha ane parigrahane tathA meha tyAga heya, jyAM bAvIsa parisane khamavAnA heya, kaSAno vijya karavAne heya ane pApanI pravRttiono tyAga heya. sattamitte ya samA pasaMsaNiddAaladdhiladdhisamA / taNakaNae samabhAvA pavvajjA erisA bhaNiyA // 46 // jyAM zatrumitramAM samabhAva che, stuti niMdA, lAbha alAbhamAM samabhAva che, tRNa ke kaMcanamAM samabhAva che tene ja jaina munidIkSA kahI che. uttamamajjhimagehe dAride Isare NirAvekkhA / / savvattha gihidapiMDA pavvajjA erisA bhaNiyA // 4 // jyAM rAjyamaMdirAdi uttama ke sAmAnya manuSyaAdinuM madhyama Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 ghara, temAM kaI vizeSatA nathI, je dhanavAna kenidhananI kAMI IcchA rAkhatA nathI, sarva sthaLethI bhikSA le che tene ja jainadIkSA kahI che. NiggaMthA NisaMgA NimmANAsA arAya NihosA / Nimmama NirahaMkArA pavvajjA erisA bhaNiyA // 48 // je nitha che, asaMga che, mAnarahita che, AzArahita che, rAga-dveSa rahita che, mamatvarahita che, aha kArarahita che, tenI dIkSAne ja munidIkSA kahI che. NiNNehA NilohA NimmohA NibviyAraNikalusA / Ninmaya girAsabhAvA pavvajA erisA bhaNiyA // 49 // je sneharahita che, bharahita che, meharahita che, nirvikAra che, krodhAdi kaluSatAthI rahita che, bhaya rahita che, AbhArahita che tenI ja jinadIkSA kahI che. uvasamakhamadamajuttA sarIrasaMkAravajiyA rukkhA / mayarAyadosarahiyA pavvajjA erisA bhaNiyA // 51 // je zAMtabhAva, kSamA, ane indriyasayamathI yukta che, zarIranA gArathI rahita che, udAsIna che, mada rAga ke daSathI rahita che tenI ja jinadIkSA kahI che. pasumahilasaMDhasagaM kusIlasaMga Na kuNai vikahAo / sajjhAyajhANajuttA pavvajjA erisA bhaNiyA // 56 // je mahAtmA pazu, strI ane napusakanI saMgati rAkhatA nathI, vyabhicArI strI-puruSanI saMgati karatA nathI, vikathA kahetA ke sAMbhaLatA nathI, svAdhyAya tathA AtmadhyAnamAM lIna rahe che, tenI ja jinadIkSA kahI che. tavavayaguNehiM suddhA saMjamasammattaguNavisuddhA ya / suddhA guNehiM suddhA panvajjA erisA bhaNiyA // 5 // Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je mahAtmA bAra tapa, pAMca mahAvrata, mUlaguNa ane uttara guNathI zuddha che, saMyama ane sayyadarzanarUpa guNathI nirmaLa che, ane AtmiguNethI zuddha che tenI ja AvI zuddha dIkSA kahI che. (7) zrI kundakundrAcArya bhAvapAhuDamAM kahe che - vAhirasaMgacAo girisaridarikaMdarAi AvAso / sayalo NANamayaNo Niratthao bhAvarahiyANaM // 89 // jemanA bhAvamAM zuddha AtmAne anubhava nathI temane bAhya parigrahatyAga, parvata, guphA, nadItaTa, kaMrA A sthAnamAM vAsa kare tathA jJAna dhyAna ane AganuM bhaNavuM sarva nirarthaka che. bhAvavisuddhiNimitta vAhiragaMthassa kIrae caao| vAhiracAo vihalo anbhataragaMthajuttassa // 3 // bAhya parigrahano tyAga,bhAvanI zuddhatAnuM nimitta kAraNa hovAthI karavAmAM Ave che, je aMtaraMga pariNAmomAM kaSAya che athavA mamatva che te bAhya tyAga niSphaLa che. bhAvarahieNa sapurisa aNAikAlaM aNaMtasaMsAre / gahiuljhiyAI vahuso vAhiraNiggaMtharUvAI // 1 // zuddha upayogamaya bhAva pAmyA vinA he bhavya jIva! te anAdi kALathI atyAra sudhImAM A anaMta saMsAramAM bahu vAra bAhya nirca bhekha dhAraNa karI karIne cheDayA che. bhAveNa hoi liMgI Nahu liMgI hoi duvvamitteNa / tamhA kuNijja bhAvaM kiM kIrai davaliMgeNa // 48 // bhAva sahita vadhArIne sAdhu kahevAya che. mAtra dravya liMgathI ke veSamAtrathI sAdhu thaI zakAtuM nathI. eTalA mATe bhAvarUpa sAdhupaNane athavA zuddha upayogane dhAraNa kara. bhAva vinA vyaliMga kaMI karI zakatuM nathI. Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $oug dehAdisaMgarahio mANakasAehi sayalaparicatto / appA appammirao sa bhAvaliMgI have sAhU // 56 // je sAdhu zarIraAdinI mUchIthI rahita che, mAna kAyAdithI saMpUrNa alaga che ane jene AtmA AtmAmAM ja magana che te ja bhAvaliMgI che. jo jIvo bhAvaMto jIvasahAvaM subhAvasaMjutto / so jaramaraNaviNAsaM kuNai phuDaM lahai NivvANaM // 6 // je bhavya jIva AtmAnA svabhAvane jANIne AtmAnA svabhAvanI bhAvanA kare che te jarA maraNano nAza kare che ane pragaTerUpathI nirvANane pAme che. je rAyasaMgajuttA jiNabhAvaNarahiyadavvaNiggaMthA / na lahaMti te samAhi bohiM jiNasAsaNe vimale // 2 // je mAtra dravyathI nigraMtha che, eTale veSa sAdhune che. paraMtu zuddha upayoganI bhAvanAthI rahita che, te rAgI hovAthI A nirmaLa jinazAsanamAM ratnatraya dharma ke AtmasamAdhine pAmI zakatA nathI. je ke vi davvasavaNA iMdiyasuhaAulA Na chidaMti / chidaMti bhAvasavaNA jhANakuThArehiM bhavarukkhaM // 12 // je koI paNa vyakigI sAdhu IndriyenA sukha mATe AkuLa che, te bhavakSane eTale saMsAranA dukhe chedI zakatuM nathI. paraMtu je bhAvaliMgI sAdhu che, zuddha upaganI bhAvanA karanArA che, te dhyAnarUpI kuhADAthI saMsAranAMduonAM mULarUpI kane kApI nAMkhe che. (8) zrI kuMdakuMdAcArya mokSapAhuDamAM kahe che - jo icchai NissarihuM saMsAramahaNNavAu rudAo / bApA so zarUca zapa suddha rahyA je kaI mahAtmA bhayAnaka saMsArarUpI mahAsamudrathI nIkaLavA Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 608 cAhe che teNe karmArUpI iMdhanane khALavAne mATe peAtAnA zuddhAtmAne dhyAvavA ceAgya che. e ja cAritra che. micchantaM aNNANaM pAvaM puNNaM caevi tividdeNa / moNavvaeNa joi joyattho joyae appA ||28|| mithyAdarzana, ajJAna, puNya ane pApa e sarvane mana, vacana, kAyAthI tyAga karIne yAgIe ceAgamAM sthira thaI maunavrata sahita AtmAnuM dhyAna karavuM. paMcamahavvayajutto paMcasu samidIsu tIsu guntIsu / rayaNattayasaMjutto jhANajjhayaNaM sadA kuha ||33|| sAdhune yeAgya che ke pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa gupti ema tera prakAranA cAritrayukta thaIne samyagdarzana, jJAna, cAritra sahita AtmadhyAna ane zAstrapaThana e be kAryomAM sadA tatpara rahevuM. jaM jANiUNa joI parihAraM kuNai puNNapAvANaM / taM cAritaM bhaNiyaM aviyappaM kammara hiehiM // 42|| ka" rahita sarvajJAe jene nirvikalpa zuddha upayAgarUpa cAritra kahyuM che tene anubhava karavAthI ceAgI puNya ane pAparUpa badhanakAraka bhAvAtA tyAga karI de che. hoUNa diDhacaritto diDhasammatteNa bhAviyamaIo / jJAyaMto appANaM paramaparyaM pAvae joI || 49 // dRDha samyagdarzanathI paripUrNa ceAgI dRDha cAritravAna thaIne jyAre AtmAne jyAve che tyAre te paramapadane pAme che. caraNaM havai sadhammo dhammo so havai appasamabhAvo / so rAgarosarahio jIvassa aNaNNapariNAmo // 50 // AtmAnA dharmAM samyakcAritra che, te dhama AtmAne samabhAva che, te rAgadveSa rahita AtmAnAM peAtAnAM ja ekAgra pariNAma che. Atmastha bhAva ja samabhAva che ane te ja cAritra che. Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 609 bAhiraliMgeNa judo anbhaMtaraliMgarahiyapariyammo / so samacarittabhaTTo mokkhapahaviNAsago sAhU // 61 // je sAdhu bAhaliMga ke veSa sahita che paraMtu aMtaramAM bhAvaliMgathI rahita che, zuddhabhAva rahita che, te nizcaya samyaphacAritrathI bhraSTa che ane mekSamAgane nAza karanAra che. uddhaddhamajjhaloye keI majjhaMNa ahayamegAgI / iyabhAvaNAe joI pArvati hu sAsayaM ThANaM // 8 // A Urdhva, madhya ane alakamAM kaI padArtha mAre nathI huM ekale chuA bhAvanAthI yukta e cogI avinAzI padane pAme che. NicchayaNayassa evaM appA appammi appaNe surdo| so hodi hu sucaritto joI so lahai NivvANaM // 8 // nizcayanayathI je AtmA pitAnA AtmAmAM potAnA AtmAne mATe magna thaI jAya che te pagI samyaphacAritrayukta hevAthI nirvANane pAme che. (9) zrI varasvAmI mUlAcAra pacAcAramAM kahe che - pANivahamusAvAdaadattamehuNapariggahA viradI / esa carittAcAro paMcaviho hodi NAdavo // 1 // prANavadha, mRSAvAda, adatta grahaNa (cerI), mithuna ane parigraha tethI virakta thavuM rahita thavuM te cAritrAcAra pAMca prakAre jANavAgya che. saravAsehiM paDatehiM jaha diDhakavaco Na bhijjadI sarehi / taha samidIhi Na lippai sAhU kAesu iriyaMto // 131 // jevI rIte saMgrAmamAM, majabUta bakhatara paheryuM che e sipAI sekaDo bANenI vRSTi paDavA chatAM bANethI bhedA nathI, tevI rIte 39 Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA sAdhu IrSA samiti AdithI kArya sAvadhAnIpUrvaka karato hovAthI pApathI lapAto nathI. khettassa vaI Nayarassa khAiyA ahava hoi pAyAro / taha pAvassa giroho tAo guttIu sAhussa // 137 // jema kSetranI rakSA mATe vaDa heya che, ane nagaranI rakSA mATe khAI ke keTa hoya che tema sAdhune traNa gupti pApathI bacAvanAra che (10) zrI varasvAmI mUlAcAra paDAvasthAmAM kahe che - sAmAiyami du kade samaNo iva sAvao havadi jamA / edeNa kAraNeNa du bahuso sAmAiyaM kujA // 34 // sAmAyika ja karatI vakhate zrAvaka paNa kharekhara saMyamI muni samAna thaI jAya che, eTalA mATe sAmAyika bahuvAra karavuM joIe. " porANaya kammarayaM cariyA rittaM karedi jdmaanno|| NavakammaM Na ya baMdhadi carittaviNaotti NAdavvo // 9 // je saccAritra pALavAne udyama kare che tene pUrvanAM karmo kharI jAya che ane navAM karmo baMdhAtAM nathI. cAritranuM premathI pAlana te ja cAritra vinaya che, (11) zrI varasvAmI mUlAcAra anagArabhAvanAmAM kahe che - vasudhammi vi viharaMtA pIDaM Na kareMti kassai kayAI / jIvesu dayAvaNNA mAyA jaha puttamaMDesu // 32 // sAdhujane pRthvI upara vihAra karatAM chatAM koIne kadI paNa 'pIDA upajAvatA nathI. je mAtAne putra putrI Adi upara prema hoya che, tevI dayA te sarva jIvo upara rAkhe che. dehe NirAviyakkhA appANaM damarAI dmemaannaa| .. ghidipaggahapaggahidA chidaMti bhavassa mUlAI // 43 // . Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 mArI gati je te ji ni lIja 21ii. sAdhujano zarIramAM mamatva nahi rAkhavAthI, inine nigraha karatA hevAthI, pitAnA AtmAne vaza rAkhatA hovAthI, ne dhAraNa karatA hovAthI saMsAranA mULa evAM karmone cheda kare che. akkhomakkhaNamettaM bhujati muNI pANadhAraNaNimittaM / / pANaM dhammaNimittaM dhamma pi caraMti mokkhaTuM // 49 // jema gADAnA paiDAmAM tela mUkIne rakSA karavAmAM Ave che, tema munigaNe prANonI rakSA mATe bhojana kare che, prANane dharmane mATe rAkhe che, dharmane mokSaprApti mATe Acare che. paMcamahavvayadhArI paMcasu samidIsu saMjadA dhIrA / paMcidiyatthaviradA paMcamagaimaggayA samaNA // 105 // je sAdhu pAMca mahAvratane pALanArA che, pAMca samitimAM pravatenArA che, dhIravIra che ane pAMce IndriyonA viSayethI virakata che te ja paMcama gati je mekSa tenA adhikArI che. samaNotti saMjadoti ya risi muNi sAdhutti vIdarAgotti / NAmANi suvihidANaM aNagAra bhadaMta daMtotti / / 120 // bhale prakAre cAritra pALanArA sAdhuonAM A nAma prasiddha che. (1) AtmAne tapathI parizrama karAvanAra zramaNa, (2) Indriyo ane kaSAyene rokanAra sayata, (3) riddhio prApta karanAra RSi, (4) svapara padArthanA jJAtA muni, (5) ratnatrayane sAdhanArA sAdhu, (6) rAgadveSa rahita vItarAga, (7) sarva kalyANa prApta bhadata, (8) IndriyavijayI dAMta, (12) zrI varasvAmI mUlAcAra samayasAramAM kahe che - bhikkhaM cara vasa raNNe thovaM jemehi mA bahU jaMpa / dukkhaM saha jiNa NihA mettiM bhAvehi sucha veraggaM // 4 // avvavahArI eko jhANe eyaggamaNo bhave NirAraMbho / cattakasAyapariggaha payattaceTTo asaMgo ya // 5 // hAla eka pachI pazima ri prApta kare Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya ziSyone cAritra pALavAne upadeza de che. bhikSAthI bhajana kara, vanamAM vAsa kara, thoDuM jama, dubene sahana kara, nidrAne jaya kara, maitrI ane vairAgya bhAvanAne bhale prakAra vicAra kara, leka vyavahAra na kara, ekAkI (ekalo) rahe, dhyAnamAM ekAgracitta thA, AraMbharahita thA, kaSAyarUpI parigrahane tyAga kara, puruSAyukta thA, asaMga rahe, arthAta nirmohI ke Atmastha rahe. thovali sikkhide jiNai bahusudaM jo carittasaMpuNNo / jo puNa carittahINo kiM tassa sudeNa vahueNa ||6|| alpa zAstrajJAna sahita hoya paNa cAritrapUrNa hoya che te atyaMta zAstrajJAna sahita heya paNa cAritrathI rahita hoya tene jIte che kemake te saMsArane jya kare che. je cAritra rahita che, tene bahu zAstronA jJAnathI paNa zuM lAbha che? mukhya sAcA sukhanuM sAdhana AtmAnubhava che. savvaM pi hu sudaNANaM suThu suguNidaM pi suThu paDhidaM pi / samaNaM bhaTTacarittaM Na hu sakko sugaI NeDhe // 14 // jadi paDadi dIvahattho avaDe kiM kuNadi tassa so diivo| jadi sikkhiUNa aNayaM karedi kiM tassa sikkhaphalaM // 15 // kadI kaI sAdhu sarva zAne sArI rIte bhaNI gayela hoya te sarva zAstronuM sArI rIte manana karate hoya te paNa je te cAritrathI bhraSTa hoya te te jJAna tene sugati prApta karAvI zakatuM nathI. je kaI dIpakane hAthamAM laIne paNa kumArge cAlyo jAya ane kuvAmAM paDI jAya to tenuM dIpakanuM rAkhavuM niSphaLa che tevI ja rIte je zAne zIkhIne paNa cAritrane bhaMga kare tene zAstra jANyAnuM kaMI phaLa maLyuM nahIM. No kappadi viradANaM viradINamuvAsayahi ciDhehU~ / tattha NisejauvaTTaNasajjhAyAhAravosaraNe // 6 // Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 "huM sAdhuoe sAdhvIo ke AyikAonA upAzrayamAM ubhA rahevu cogya nathI. tyAM khesavu, sUvuM, svAdhyAya karavA, sAthe AhAra karavA ke pratikramaNa karavu ceAgya nathI. bhAvavirado du virado Na davvaviradassa suggai hoI / visayavaNaramaNalolo dhariyanbo teNa maNahatthI // 104 // O je aMtara`ga bhAveAthI virakta che te ja bhAvali'gI sAdhu che. je mAtra khAdya drabyAthI virakta che, paNa aMtaraMgamAM rAgadveSanA tyAgI nathI te dravyaliMgI sAdhune sugati kadI paNa prApta thatI nathI. eTalA mATe pAMca indriyAnA viSayamAM ramaNa karavAne utsuka evA manarUpI hAthIne sadA bAdhI rAkhavA joIe. jadaM care jadaM ciTThe jadamAse jada saye / jadaM bhuMjejja bhAsejja evaM pAvaM Na bajjhai // 122 // jadaM tu caramANassa dayApehussa bhikkhuNo / NavaM Na bajjhade kammaM porANaM ca vidhUyadi // 123 // | hai sAdhu ! yatnApUrvaka dekhIne cAla, yatnAthI ubhA rahe, vrata pALa, yatnAthI bhUmi sApha karIne esa, yatnAthI zayana kara, yatnAthI nirdoSa AhAra, kara, yatnApUrvaka satyavacana khAla, evI rIte vartavAthI tane pApanA adha nahi thAya. je dayAvAna sAdhu yatnApUrvaka AcaraNu kare che, tene navAM pApakanA madha thatA nathI ane jUnA ma kharI jAya che. -- (13) zrI sama'tabhadrAcArya' svayaMbhUstAtramAM kahe cheHaptyvittottrloktRssnnyaa tapasvinaH kecana karma kurvate / bhavAnpunarjanmajarAjihAsayA trayIM pravRtti zamadhIravAruNAt // 4 // ajJAnI keTalAya tapasvI putra, vitta, ke paraleAkanI tRSNAthI Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 tapa kare che paraMtu he zItaLanAtha ! Ape to janma jarA regane dUra karavA mATe mana vacana ane kAyAnI pravRttine rokIne vItarAgabhAvanI prApti karI che. parizramAmbubhayavIcimAlinI tvayA svatRSNA saridAryazoSitA / asaMgadharmArkagamastitejasA paraM tato nirvRtidhAma tAvakam / / 68 // he anaMtanAtha AraMbha upAdhinI AkuLatArUpa jaLathI bharelI ane bhayanA taraMgenA samUhathI yukta evI tRSNArUpI nadIne Ape asaMga dharma arthAta mamatva rahita vItarAga dharmarUpI sUryanA tejathI sukavI dIdhI. eTalA mATe ApanuM teja mekSarUpa che. bAhyaM tapaH paramaduzvaramAcaraMstva mAdhyAmikasya tapasaH parivRhaNArtham / dhyAnaM nirasya kalupadvayamuttarasmin dhyAnadvaye vavRtiSe'tizayopapanne / / 8 / / he kuMthunAtha bhagavAna ! Ape AtmadhyAnarUpI abhyatara tapanI vRddhine mATeja upavAsa Adi bAhya taparUpa bahu AkarAM AcaraNa AcaryA che, tathA Atta ane raudra e be kheTAM dhyAnane dUra karIne Ape atizaya sahita dharmadhyAna ane zukaladhyAnamAM pravRtti karI che. duritamalakalaMkamaSTakaM nirupamayogabalena nirdahan / abhavadabhavasaukhyavAn bhavAn bhavatu mamApi bhavopazAMtaye I he munisuvratanAtha! Ape anupama yogAbhyAsanA baLathI ATheya karmonA mahA malIna kalaMkane bALI dIdhuM che ane Apa mokSasukhanA adhikArI thaI gayA che. Apa mArA paNa saMsAranA nAzanuM kAraNa thAo. Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 ahiMsA bhUtAnAM jagati viditaM brahma paramaM na sAtatrArambhotyaNurapi ca yatrAzramavidhau / tatastatsiddhayartha paramakaruNo granthamubhayaM bhayAnevAtyAkSInna ca vikRtaveSopadhirataH // 119 // sarva prANIo upara ahiMsAmayI bhAvane jagatamAM parama brahmabhAva kahe che. je AzramavidhimAM jarA paNa AraMbha che tyAM ahiMsA rahetI nathI. mATe he neminAtha ! Apa mahA yALu prabhue ahiM sAne mATe ja bAhya atyaMtara parigrahane tyAgI dIdho ane Apa vikArI temAM ane upAdhi (sAdhana-sAmagrI) mAM rakta na thayA, (14) zrI samatabhadrAcArya ratnakaraMDazrAvakAcAramAM kahe che - mohatimirApaharaNe darzanalAbhAdavAptasaMjJAnaH / rAgadveSanivRttyai caraNaM pratipadyate sAdhuH // 47 // mithyAdarzanarUpa aMdhakAra maTavAthI samyagdarzana ane samyajJAnane lAbha thatAM sAdhu rAgadveSane dUra karavAne mATe cAritrane pALe che. hiMsAnRtacauryebhyo maithunasevAparigrahAbhyAM ca / / pApapraNAlikAbhyo viratiH saMjJasya cAritram // 49 // . pApakarmane AvavAnAM dvAra pAMca azubha karmanI sevA che- hisA, asatya, cerI, kuzIla ane parigraha. eno tyAga kare e samajJAnInuM cAritra che. sakalaM vikalaM caraNaM tatsakalaM sarvasaGgaviratAnAm / anagArANAM vikalaM sAgArANAM sasaGgAnAm / / 50 // cAritra be prakAranuM che. saphala ane vikala. sarva saMgathI rahita evA sAdhuone mATe sakala cAritra che athavA mahAvrata che. saMga sahita gRhasthone mATe vikala cAritra athavA aNuvratarUpa cAritra che. Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 gRhiNAM tredhA tiSThatyaNuguNazikSAvratAtmakaM caraNam / paJcatricaturbhedaM trayaM yathAsaGgha dhamAkhyAtam // 51 // gRhasthInu cAritra traNa prakAre che--1- pAMca aNuvrata, 2 traNa guNavrata, ane 3 cAra zikSAvrata. . zrAvakapadAni devairekAdaza dezitAni yeSu khalu / svaguNAH pUrvaguNaiH saha saMtiSThante kramavivRddhAH // 136 // zrI gaNadharAdi, davAe zrAvaDhDhAnAM agiyAra padma (pratimAo) anAvyAM che. pratyeka padamAM te te padanA cAritra sAthe pUrvanA padanu cAritra kramathI vadhatuM rahe che. eTale jema jema caDhatuM pada prApta thAya che tema tema prathamanA niyameA pALatA rahI navA grahaNu kare che. (15) zrI zivakrAti AcArya' bhagavatIArAdhanAmAM kahe cheHbaahirtvenn hodi hu savvA suhasIlatA paricattA / sallihidaM ca sarIraM, Thavido appA ya saMvege // 242 // daMtANi iMdiyANi ya, samAdhi- jogA ya phAsiyA hoMti / ca, aNigUhidavIriyadA, jIvitahA ya vochiNNA // 243 // upavAsa, uSNeAra Adi khAla tapanAM sAdhana karavAthI zAtAzAliyA svabhAva maTe che, zarIramAM kRzatA thAya chaeN, sa`sAra deha ane bhAgA pratye vairAgya AtmAmAM sthira thAya che. pAMca indriyA vaza thAya che. samAdhi-yeAgAbhyAsanI siddhi thAya che. peAtAnA AtmaaLanA prakAza thAya che. jIvananI tRSNAnA cheda thAya che. asthi aNUdo appaM, AyAsAdo aNUNayaM Natthi / jaha taha jANa mahalaM, Na vayamahiMsAsamaM asthi ||787|| jaha pavvasu merU, uccAo hoi savvaloyammi / taha jANasu umcAyaM, sIlesu basu ya ahiMsA || 788 // jema paramANuthI krAI nAtu nathI ane AkAzathI kAI meTu Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 617 nathI,tema ahiMsA jevu phrAI mahAna vrata nathIH jema leAmAM savathI UMcA mera parvata che tema sa zIleAmAM ane sava tratAmAM ahiMsAvrata UMcuM che. savvaggaMthavimukko, sIdIbhUdo pasaNNacitto ya / - OM pAvarU pItuduM, na cavaTTI vitaM vi // 8 // rAgavivAgasataNhA -, igiddhiadhititti cakavaTTisuhaM / NissaMgaNivvasuha, ssa kahUM agghai anaMtabhAgaM pi // 1183 // je mahAtmA sava" parigraha rahita che, zAMta cittavALA che ane prasannacitta che, temane je sukha ane prema prApta thAya che te cakravatI paNa pAmI zakatA nathI. cakravatI'nuM sukha rAga sahita, tRSNA sahita ane bahu gRddhatA sahita che tathA tRpti rahita che; jyAre asaMga mahAtmAone je svAdhIna Atmika sukha che tenA anaMtamA bhAganuM sukha paNa te cakrIne nathI. iMdiyakasAyavasago, bahussudo vi caraNe Na ujjamadi / pakkhI va chiNNapakkho, Na uppadadi icchamANo vi // 1343 // je krAI bRhu zAstronA jJAtA paNa hAya, paraMtu pAMca indri ceAnA viSayA ane kAyAne AdhIna hAya tA te sacAritranA udyama karI zakatA nathI, jemake pAMkha rahita pakSI IcchA heAvA chatAM pazu uDI zakatuM nathI. NAsadi ya sagaM bahugaM, pi NANamiMdiyakasAyasammissaM / visasammisidaM duddhaM, Nassadi jagha sakkarAkaDhidaM // 1344 // indriyaviSaya ane kaSAyeA sahita maLeluM evuM ghaNuM jJAna paNa nAza pAmI jAya che, jema sAkara sahita ukALeluM dUdha paNa viSa maLavAthI nAza pAmI jAya che. abhbhaMtarasodhIe, suddhaM NiyameNa vAhiraM karaNaM / abhbhaMtaradoseNa hu kuNadi Naro bAhiraM dosaM // 1350 // . ' Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 aMtaraMga AtmAnAM pariNAmeAnI zuddhatAthI khAdya kriyAnI zuddhatA nizcayathI hAya che. a'taranA bhAvezamAM dANa heAvAthI manuSya bAlathI paNa dASA kare che. hoi sutavo ya dIvo aNNANatamaMdhayAracArissa / savvAvasthAsu tavo, vaTTadi ya pidA va purisassa || 1466 // ajJAnarUpI aMdhakAramAM cAlanArane uttama tapa e dvIpaka che. sava" avasthAmAM e tapa prANIonI, pitAnI samAna rakSA kare che. rakkhA bhae sutavo, abbhudayANaM ca Agaro sutavo / NisseNI hoi tavo, akkhayasokkhassa mokkhassa // 1471 // bhaceAthI rakSA karanAra eka tapa ja che. uttama tapa sarva aizvacernInI khANa che, e AtmAnubhavarUpI tapa meAkSanA avinAzI sukhamAM pahoMcavAne nIsaraNI che. taM Natthi jaM Na lavbhaI tavasA sammaMkaraNa purisassa / aggIva taNaM jaliDaM, kammataNaM Dahadi ya tavaggI // 1472 // jagatamAM evI DhAI uttama vastu nathI ke je samyak tapa karanAra puruSane prApta na thAya. jema agni tRNane khALI de che tema taparUpI agni karUpI tRNasamUhane bALI de che. jidarAgo jidadoso, jididio jidabhao jidakasAo / radi aradimohamahaNo, jhANovagao sadA hoi || 1698 // jeNe rAgane jItyA che, dveSane jItyA che, InDiyAne jItI che, bhayane tyeA che, mAyAne tyA che, rati ati ane mAhabhAvanA jeNe nAza karyAM che te ja puruSa sadAkALa dhyAnamAM upayukta rahI zake che. (16) zrI pUjyapAdasvAmI samAdhizatakamAM kahe cheH - muktirekAntikI tasya cinte yasyAcalA dhRtiH / tasya naikAntikI muktiryasya nAstyacalA dhRtiH // 71 // Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha ' jenA cittamAM, niSkrampa AtmAmAM sthiratA che tene avazya mAkSanA lAbha thAya che. jenA cittamAM evuM nizcala dhaiya nathI tene mukti prApta thaI zakatI nathI. janebhyo vAk tataH spando manasazcittavibhramAH / bhavanti tasmAtsaMsarga janairyogI tatastyajet // 72 // mAnavAnI sAthe prasaMga paDatAM melavuM paDe che; vAta karavAthI. mananI cacaLatA thAya che, tethI manamAM aneka vikalpa ke cittabhrama pedA thAya che evu... jANIne ceAgIe mAnavAnI saMgati cheDI. devI joIe. apuNyamatrataiH puNyaM vratairmokSastayorvyayaH / atratAnIva mokSAthI tAnyapi tatanyanet // 8 // hiMsAdi pApAthI pApanA khadha thAya che, jIvayA AditratAthI puNyAM thAya che. meAkSa teA puNya ane pApanA nAzayI thAya che. eTalA mATe meAkSAthI jane jevI rIte hiMsAdi pAMca atratAne cheDI, de che. tevI rIte ahiMsAdi pAca tene pALavAnA paNa vikalpa cheDI de che. abratAni parityajya vrateSu pariniSThitaH / tyajettAnyapi samprApya paramaM padamAtmanaH // 84 // nAnI jIva pahelAM atratAne cheDIne ahiMsAdi tratAmAM peAtAne sthira kare che. pachI AtmAnuM zreSTa nirvikalpa pada pAmIne vratAne. paNa cheADhI de che. athAt tratAne pALavAnuM mamatva paNa temane chUTI jAya che. (17) zrI guNubhadrAcArya AtmAnuzAsanamAM kahe cheHadhiity sakalaM zrutaM ciramupAsya ghoraM tapo / yadIcchasi phalaM tayoriha hi lAbhapUjAdikam // chinatsi sutapastaroH prasavameva zUnyAzayaH / kathaM samupalapsyase surasamasya pakvaM phalaM // 189 || Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva zAstrone abhyAsa karIne ane dIrgha kALa sudhI ghera tapa karIne je tuM te zAstrajJAna ane tapanA phaLamAM aihika (A lokanAM) lAbha, pUjA meTAI Adi cAhe che te tuM viveka rahita thaI suMdara tArUpI vRkSanAM phUlane te teDI nAkhe che, te pachI tuM te vRkSanAM mekSarUpI pakava phaLane kevI rIte pAmI zakIza? tapanuM phaLa mekSa che evI bhAvanA kartavya che. tathA zrutamadhISva zazvadihalokapaMkti vinA - zarIramapi zoSaya prathitakAyasaMklezanaiH / kaSAyaviSayadviSo vijayase yathA durjayAn zamaM hi phalamAmananti munayastapaHzAstrayoH // 190 / he bhavya tuM A lekamAM, lekanI saMgati tajIne zAstrane evo abhyAsa kara ane mahAna kAyakaleza tapathI zarIrane paNa evuM sUkavI de ke jethI tuM durjaya kaSAya ane viSayarUpI verIne ya karI zake. kAraNa ke mahAmunio tapa ane zAstranuM phaLa zama-zAMtabhAva ja mAne che. viSayaviratiH saMgatyAgaH kaSAyavinigrahaH zamayamadamAstattvAbhyAsastapazcaraNodyamaH / niyamitamanovRttibhaktirjineSu dayAlutA bhavati kRtinaH saMsArAbdhestaTe nikaTe sati // 224 // saMsAra samudrane kAMThe nikaTa Ave tyAre vivekI puNyAtmA -jIvane ATalI vAtanI prApti heya che--(1) IniA viSayamAM viraktabhAva (2) parigrahane tyAga, (3) kakSAno nigraha, (4) zAMtabhAva, (5) janmaparyata ahiMsAdivratanuM pAlana, (6) Inei nirodha () tattvane abhyAsa, (8) tapane udyama (9) mananI vRttine nirodha, (10) jinendranI bhakti, (11) cha upara kyA Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * nivRtti mAnava mAvatara . ' na vRttirna nivRttizca tadevapadamavyayam / / 236 // jyAM sudhI cheDavA gya mana vacana kAyAne sabaMdha che, tyAM sudhI parathI nivavAnI ane vItarAgatAnI bhAvanA karavI yogya che. paraMtu jyAM para padArthane saMbaMdha rahyo nathI tyAM nathI pravRttine vikalpa ke nathI nivRttine vikalpa. e ja AtmAnuM avinAzI pada che. rAgadveSau pravRttiH syAnivRttistanniSedhanam / tau ca bAhyArthasambandhau tasmAttAMzca parityajet // 237 // rAgadveSa thavA e pravRtti che. te na thavA te nivRtti che. e rAgadveSa bAhya padArthonA saMbadhathI thAya che tethI bAhya padArthone. tyAga karavo egya che. sukhaM duHkhaM vA syAdiha vihitakarmodayavazAt kutaH prItistApaH kuta iti vikalpAdyadi bhavet / udAsInastasya pragalitapurANaM na hi navaM samAskandatyepa sphurati suvidagdho maNiriva // 26 // pitAnAM ja bAdhelAM karmonA udayavaze sukha dukha thAya che temAM harSa zeka zo kare? e vicAra karIne je rAgadveSa na karatAM udAsIna rahe che tene pahelAMnAM karma kharI jAya che ane navAM karma baMdhAtAM nathI. evA jJAnI tapasvI mahAmaNinI samAna sadA prakAzamAna rahe che. (18) zrI amRtacandrAcArya puruSArthasiddhayupAyamAM kahe che - cAritraM bhavati yataH samastasAvadhayogapariharaNAt / sakalakaSAyavimuktaM vizadamudAsInamAtmarUpaM tat // 39 // sarva pApa saMbadhI mana vacana ane kAyAnI pravRttine tyAga te vyavahAra sammacAritra che. nizcaya sammacAritra sarva kakSAethI Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahita, vItarAgamaya, spaSTa AtmAnA svarUpane anubhava che, arthAta AtmArUpa ja che. hiMsAto'nRtavacanAsteyAdabrahmataH parigrahataH / kAsnyaikadezaviratezcAritraM jAyate dvividham // 40 // ' cAritra be prakAranuM che. hiMsA, jUTha corI, kuzIla ane parigraha e pAMca pApathI pUrNapaNe virakta thavuM te mahAvatarUpa cAritra che ane e pApothI ekadeza virakta thavuM aNuvratarUpa cAritra che, nirataH kAsyanivRttau bhavati yati: samayasArabhUto'yam / yA tvekadezaviratiniratastasyAmupAsako bhavati ||4|| pAMce pApa bilakula chUTI gayAthI A AtmA samayasAra athavA zuddha anubhavarUpa thAya che. tyAre te yati ke sAdhu gaNAya che. je te pAMce pApanA ekadeza tyAgamAM rata che te zrAvaka kahevAya che. AtmapariNAmahisanahetutvAtsarvameva hiMsaitat / anRtavacanAdikevalamudAhRtaM ziSyavodhAya // 42 // hiMsAdi pAMceya pApamAM AtmAne zuddha bhAvenI hiMsA thAya che, mATe te sarva pApa hiMsAmAM samAya che. asatyavacana, corI Adi cAra pAnAM nAma udAharaNarUpe ziSyone samajAvavA mATe che. yatkhalu kaSAyayogAt prANAnAM dravyabhAvarUpANAm / vyaparopaNasya karaNaM sunizcitA bhavati sA hiMsA // 43 // kedhAdi kaSAyo sahita mana vacana kAyAnI pravRttithI bhAvaprANa ane dravya prANane viyega karo ke tene kaSTa pahoMcADavuM e ja vastutAe hisA che. aprAdurbhAvaH khalu rAgAdInAM bhavatyahi seti / - telAvotpattipiti vinA saMkSepaH 44 che. pitAnAM pariNAmomAM rAgAdi bhAvene pragaTa na thavA devA e ja Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phara3 ahiMsA che ane tene pragaTa thavA devA te ja hiMsA che. A jinAgamane sAra che. yenAMzena caritraM tenAMzenAsya bandhanaM nAsti / yenAMzena tu rAgastenAMzenAsya bandhanaM bhavati // 214 // pariNAmamAM jeTale aMze vItarAgatArUpa cAritraguNa pragaTa thAya che teTale aMze te guNa baMdha karatA nathI. tenI sAthe jeTalA aMze rAga rahe che teTalA aMze badha thAya che. (19) zrI amRtacaMdrAcArya samayasAra kalazamAM kahe che - syAdvAdakauzalasunizcalasaMyamAbhyAM yo bhAvayatyaharahaH svamihopayuktaH / jJAnakriyAnayaparasparatIvramaitrI__pAtrIkRtaH zrayati bhUmimimAM sa ekaH // 4-12 // je kaI jJAnI syAdAdanayanA jJAnamAM kuzaLa che, saMyama pALavAmAM nizcaLa che ane niraMtara pitAnA AtmAne tallIna thaIne dhyAve che te ja eka AtmajJAna ane cAritra banenI sAthe paraspara tIvra maitrI karato hovAthI A eka zuddha upayoganI bhUmikA, ke je mokSamArgarUpa che ane karmanAzaka che, tene pAme che. citrAtmazaktisamudAyamayo'yamAtmA sadyaH praNazyati nayekSaNakhaNDathamAnaH / tasmAdakhaNDamanirAkRtakhaNDameka mekAntazAntamacalaM cidehaM mahosmi // 7-12 // A AtmA nAnA prakAranI zakitaone samudAya che. je tene eka eka apekSAe khaMDarUpa jovAmAM Ave te tenuM vAstavika svarUpa ja naSTa thaI jAya che eTalA mATe bheda hovA chatAM paNa hu pitAne abhedarUpa akhaMDa eka parama zAMte nizcaLa tirUpa anubhava kare chuM. A ja samyaphakyAritra che. Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) zrI amitagati AcArya tatvabhAvanAmAM kahe che - kAmakrodhaviSAdamatsaramadadveSapramAdAdibhiH / zuddhadhyAnavivRddhikArimanasaH sthairya yataH kSipyate / kAThinya paritApadAnacaturaihemno hutAzairiva / tyAjyA dhyAyavidhAyibhistata ime kAmAdayo duurtH||53|| kAma, krodha, viSAda, IrSA, mada, dveSa, pramAda Adi dethI zuddha AtmadhyAnane vadhAranArI mananI sthiratA bagaDI jAya che, jema tApakArI agninI jvALAothI suvarNanI kaThinatA bagaDI jAya (ogaLe). mATe AtmAnuM dhyAna karanArAoe e kAmAdi vikArone dUrathI tajI devA joIe. svAtmAropitazIlasaMyamabharAstyaktAnyasAhAyyakAH / kAyenApi vilakSamANahRdayAH sAhAyakaM kurvatA // tapyaMte paraduSkaraM gurutapastatrApi ye nispRhA / janmAraNyamatItya bhUribhayadaM gacchaMti te nirvRtim // 89 // je pitAnA AtmAmAM zIla ane saMyamanA bhArane dhAraNa kare che, parapadArthanI sahAyatAne jeNe tyAga karyo che, dharmasAdhanarUpa sahAya karanAra zarIra pratye paNa jene lakSa nathI, jenuM mana zarIrathI paNa rAgarahita che, te paNa tenI sahAyatAthI) je bahu kaThaNa tapa kare che paNa temAM keI prakAranI kAmanA rAkhatA nathI, te ja A bhayAnaka saMsAravanane pAra pAmI mekSamAM cAlyA jAya che. pUrva karma karoti duHkhamazubhaM saukhyaM zubhaM nirmitam / vijJAyetyazubhaM nihaMtumanaso ye poSayaMte tapaH // jAyate zamasaMyamaikanidhayaste durlabhA yogino / ye tvatrobhayakarmanAzanaparAsteSAM kimatrocyate // 9 // pUrve bAMdhelAM azubha karma udayamAM AvI duHkha upajAve che ane zubha karma sukha upajAve che ema jANIne je mahAtmA azubha Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmane kSaya karavA mATe tapa kare che te sAmyabhAva ane saMyamanA bhaMDAra evA cogI A jagatamA durlabha che, te pachI je puNya ane pApa e bane karmone nAza karavAmAM tatpara che evA gIenuM te kahevuM ja zu? arthAt emanI prApti te atyaMta durlabha che. cakrI cakramapAkaroti tapase yattanna citraM satAm / sUrINAM yadanazvarImanupamA datte tapaH saMpadam / / tacitraM paramaM yadatra vipayaM gRhNAti hitvA tapo / datte'sau yadanekaduHkhamavare bhIme bhavAmbhonidhau // 17 // cakravatI tapa karavAne mATe sudarzana cakrane tyAga karI de che emAM sajanane kaMI Azcarya lAgatuM nathI. kemake ke tapa vIra sAdhuene avinAzI anupama mokSa saMpatti Ape che. paraMtu parama Azcarya to e thAya che ke je pAI tapane choDIne IndriyaviSane grahaNa karI le che te A mahAna bhayAnaka saMsArasamudramAM paDIne pitAne aneka dukAmAM DubADI de che. samyaktvajJAnavRttatrayamanaghamRte jJAnamAtreNa mUDhAH / laMdhitvA janmadurga nirupamitasukhAM ye yiyAsaMti siddhiM // te zizrISanti nUnaM nijapuramudadhi bAhuyugmena tIrkhA / kalpAMtodbhUtavAtakSumitajalacarAsArakIrNotarAlam // 99 / / ' je mUDha prANu nirmaLa sayagdarzana, jJAna ane cAritramaya melabhAgane choDIne mAtra ekalA jJAnathI ja A saMsArarUpI durgane pAra pAmI anupama sukhamaya mokSanI IcchA kare che te jema kalpAMta kALanA vAyuthI khaLabhaLI rahelA ane jaLacarothI bharelA evA samudrane keAI be bhujAo vaDe tarI jaI pitAnA nagaramAM pahoMcavA Icche tenA jevuM duSkara che. - - vajana mAri dharma sthAne turaMta | * cidbhayamane zuddhabodho'pi gehI / / 40 Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathamiti gRhavAsaH zuddhikArI malAnAmiti vimalamanaskaistyajyate sa tridhApi // 119 // zuddha AtmajJAnadhArI gRhasthIo paNa grahavAsamAM rahetAM kavacita dharma seve che, kavacita mahAna adharma seve che, kvacita dharma adharma baMnene seve che, te kahe ke te grahavAsa sarva kamaLathI zuddha karanAra zI rIte thaI zake? nirmaLa manane dhAraNa karanArAo evo vicAra karIne e gRhavAsane mana vacana ane kAyAthI tyAga karI de che. (21) zrI padmanaMdimuni padmana dipaccIsInA dharmopadezAmRta adhikAramAM kahe che - ArAdhyante jinendrA gurupu ca vinatirdhArmikaiH prItiruccaiH / pAtrebhyo dAnamApannihatajanakRte tacca kAruNyabuddhathA / / tattvAbhyAsaH svakIyatratiratiramalaM darzanaM yatra pUjyaM / tadgArhasthyaM budhAnAmitaradiha punaHkhado mohapAzaH // 13 / / je gRhasthapaNAmAM zrI jinendranI ArAdhanA karavAmAM Ave, guruone vinaya karavAmAM Ave, pAtrone bhaktipUrvaka dAna ApavAmAM Ave, dukhI daridrIne dayAthI dAna ApavAmAM Ave, tatvajJAnane abhyAsa karavAmAM Ave, pote grahaNa karelAM vrata niyamamAM prema ulalAsabhAva rAkhavAmAM Ave athavA samyapha vratavALA pratye prema dharavAmAM Ave ane nirmaLa samyagdarzananuM pAlana karavAmAM Ave te gRhasthapaNuM buddhimAnene mAnanIya che. paraMtu ethI viparIta che te gRhasthapaNuM nathI paraMtu mehanI duHkhadAyI jALa che. abhyasthatAntaradRzaM kimu lokabhaktyA / mohaM kRzIkuruta kiM vapupA kRzena / etadvayaM yadi na ki bahubhirniyogaiH klezaizca kiM kimaparaiH pracuraistapobhiH // 50 // he muni, pitAnI aMdara zuddha jJAnAnaMda svarUpane abhyAsa Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 kare, lekane raMjana karavAthI zuM lAbha? mohabhAvane kRza karo, ochA kara, zarIrane dubaLuM (ka) karavAthI zuM lAbha? jo mehanI nyUnatA ane AtmAnubhavane abhyAsa e be na heya te ghaNuM vrata, niyama, saMyama ke kAyaka zarUpI bhAre tapa karavAthI lAbha? (22) zrI padmanaMdimuni padmana dipaccIsInI yatibhAvanAmAM bhedajJAnavizeSasaMhRtamanovRttiH samAdhiH pro|| jAyetAdbhutadhAma dhanyazaminAM keSAMcidatrAcalaH // vane mUrdhni patatyapi tribhuvane vahnipradIpte'pi vA / yeSAM no vikRtirmanAgapi bhavet prANeSu nazyatsvapi // 7 // A jagatamAM evA keTalAya sAmyabhAvanA dhAraka dhanyarUpa gIzvare che ke jemanI aMdara bhedavijJAnanA baLathI mananI vRtti rokAI javAthI uttama dhyAnane prakAza parama nizcala thaI rahyo che te joIne Azcarya thAya che. te evA nizcaLa dhyAnI hoya che ke game te prakAranA upasarga AvI paDavA chatAM dhyAnathI caLAyamAna thatA nathI, kadI mastaka upara vajapAta paDe ke traNa bhuvanamAM agni saLagI uThe ke prANane nAza thaI jAya to paNa temanAM pariNAmamAM kaI vikAra thato nathI. (23) zrI panAdimuni pAnadipaccIsI upAsaka sarakAramAM devapUjA gurUpAstiH svAdhyAyaH saMyamastapaH / dAnaveti gRhasthAnAM SaTkarmANi dine dine 7 // devapUjA, gurubhakti,svAdhyAya, saMyama, tapa ane dAna e gRhae nitya, pratidina karavAgya karma che. (24) zrI padmanAdimuni nizcayapacApatamAM kahe che - Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 sAnuSThAnavizuddhe dRgboghe jRmbhite kuto janma / udite gabhastimAlini kiM na vinazyati tamo naizam ||19|| cAritranI zuddhatAthI jyAre darzana ane jJAna guNa vistArane pAme che tyAre tyAM saMsAra kayAMthI rahe? arthAt saMsAra rahetA nathI. sUnA udaya thavAthI rAtri saMbaMdhI aMdhakAra zuM nAza thatA nathI ? avazya nAza thAya che. (25) zrI kulabhadra AcAyaeN sArasamuccayamAM kahe cheH-~~ chitvA snehamayAn pAzAn bhittvA mohamahArgalAm / saccAritrasamAyuktaH zUro mokSapathe sthitaH ||20|| te ja vIra puruSa mekSamA mAM cAlanAra che je snehamI jALAne chedIne ane mehanI mahAna kheDIe teADIne saccAritrane dhAraNa kare che. viSayoragadRSTasya kapAyaviSamohitaH / saMyamo hi mahAmaMtrastrAtA sarvatra dehinAm // 30 // J jene indriyAnA viSayarUpI sarpa DhasyA che ane jene mpAyarUpa viSathI mUrchA AvI gaI che tevAne te viSa dUra karavA mATe sayama ja mahAmaMtra che, e ja sarva sthaLe prANIonA rakSaka che. uttame janmani prApte cAritraM kuru yatnataH / saddharme ca parAM bhakti zame ca paramAM ratim ||47 // uttama nara janma pAmyA che. te| yatnapUrvaka cAritra' pAlana kare. ratnatraya dharmAMmAM daDha bhakti kareA ane zAMtabhAvamAM zreSTha prIti karA dharmamAcara yatnena mA bhavastvaM mRtopamaH / saddharma cetasAM puMsAM jIvitaM saphalaM bhavet // 61 // mRtA naiva mRtAste tu ye narA dharmakAriNaH / nIvatope mRtAte hai ce nA pApAriLa: tAddazA Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 629 cheprANI, tuM yatnapUrvaka dharmanuM AcaraNa kara, maDadA jevo na thA. je manuSyanA cittamAM sAco dharma che tenuM ja jIvana saphaLa che. je dharma AcaranArA che te maraNa pAmyA chatAM amara che paraMtu je mAnava pApa AcaranArA che te jIvatAM chatA marelA samAna che. cittasaMdUSakaH kAmastathA sadgatinAzanaH / sadvRttadhvasanazvAsau kAmo'narthaparamparA // 10 // doSANAmAkaraH kAmo guNAnAM ca vinAzakRt / pApasya ca nijo bandhuH parApadAM caiva saMgamaH // 104 // tasmAtkurutasavRttaM jinamArgaratAH sadA / yatzatakhaMDitAM yAti smarazalya sudurdharam // 102 // kAmabhAva che te manane dUSita karanAra che, sadagatine ane samyakyAritrane nAza karanAra che. e kAma anarthanI paramparArUpa che dezane bhaDAra che, guNeno nAza karanAra che, pApane khAsa baMdhu che ane mahAna Apattione bolAvanAra che. eTalA mATe vItarAgamArgamAM lIna thaIne samyaphacAritranuM pAlana kare che jethI ati kaThaNa evA kAmarUpI zalyanA cUrecUrA thaI jAya. upavAso'vamodarya rasAnAM tyajanaM tathA / asnAnasevanaM caiva tAmbUlasya ca varjanam // 115 // asevecchAnisedhastu niranusmaraNaM tathA / ete hi nirjaropAyA madanasya mahAripoH // 116 / / upavAsa karavo, ochA AhAra kara, rasasvAdane tajavA, nAna na karavuM, pAna na khAvAM, kAmasevana na karavuM, kAmanI IcchAne rakavI, kAmabhAvanuM smaraNa na karavuM e sarve kAmarUpI mahAzatrune nAza karavAnA upAya che. sampattau vismitA naiva vipatto naiva duHkhitAH / mahatAM lakSaNaM hyetanna tu dravyasamAgamaH // 170 // Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 630 mahAna puruSanuM lakSaNa te e che ke saMpattimAM Azcarya pAmatA nathI ane vipatti AvI paDe tyAre dukhI thatA nathI. mAtra lakSmInI ja prApti hevI e mahApuruSanuM lakSaNa nathI. gRhAcArakavAse'smin vipayAmipalobhinaH / sIdaMti narazArdalA baddhA vAndhavabandhanaiH / / 18 / / siMha samAna manuSyo paNa baMdhujanarUpI badhanothI baMdhAelA indriya-viSyarUpI mAMsanA lebhI thaIne A gRhasthInA kuvAsamAM kaSTa pAme che. mAnastaMbha dRDhaM bhaktvA lobhAhiM ca vidArya vai / mAyAvallI samutpATaya krodhazatru nihanya ca // 114|| yathAkhyAtaM hitaM prApya cAritraM dhyAnatatparaH / karmaNAM prakSayaM kRtvA prApnoti paramaM padam // 115 // je kaI mahAtmA daDha mAnarUpI staMbhanA cUrA karI nAkhe che, bharUpI parvatane bhedI nAkhe che, mAyArUpI velane ukhADIne pheMkI de che, ane krodhazatrune mArI nAkhe che, te dhyAnamAM tallIna thaIne parama hitakArI yathAkhyAta vItarAga cAritrane pAmIne paramapadane prApta karI le che. parISahajaye zUrAH zUrAzcendriyanigrahe / kaSAyavijaye zUrAste zUrA gaditA budhaiH / / 210 je mahAtmAo pariSaha jItavAmAM zarA che, indriyonA niredhamAM zarA che, ane kaSAyone parAjaya karavAmAM parAkramI che, temane ja buddhimAne e vIra puruSa kahyA che. samatA sarvabhUteSu yaH karoti sumAnasaH / mamatvabhAvanirmukto yAtyasau padamavyayam // 213 // je uttama manavALA sajajane sarva prANIo pratye samabhAva rAkhe che, ane mamatAbhAvane choDI de che te ja avinAzI padane pAme che. Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 rAgAdivarjanaM saGgaM parityajya dRDhavratAH / dhIrA nirmalacetaskAH tapasyanti mahAdhiyaH / / 223 // saMsArodvignacittAnAM niHzreyasasukhaSiNAm / sarvasaMganivRttAnAM dhanyaM teSAM hi jIvitam // 224 // je mahA buddhimAne rAgadveSAdi bhAvene haThAvIne, parigrahane tyAga karIne, mahAvatamA daDha thaIne, nirmaLa cittathI tapa kare che te ja dhIravIra che. saMsArathI vairAgyacittavALA che, mekSasukhanI IcchAvALA che ane sarva parigrahathI mukta che temanuM jIvana dhanya che. saMgAtsaMjAyate gRddhiAddhau vAJchati saMcayam / saMcayAdvardhate lobho lobhAduHkhaparaMparA // 232 // parigrahathI vRddhatA thAya che, pRddhatA thavAthI dhana saMcaya karavAnI IcchA thAya che, dhananA saMcayathI lobha vadhe che ane lobhathI duonI paraMparA vadhe che. savRttaH pUjyate devairaakhnnddlpur-sraiH| savRttastu loke'sminnindyate'sau surairapi // 275 / / samyapha cAritravAnanI indrAdi deve paNa pUjA kare che, paraMtu je cAritravAna nathI tenI A lekamAM devagaNa paNa niMdA kare che. vrataM zIlatapodAnaM saMyamo'hatpUjanam / suvichiye sarva kometanna saMzaya rUrazI, dukAne nAza karavA mATe vrata, zIla, tapa, dAna, saMyama ane ahaMta pUjA e sarva kAraNarUpa kahyA che emAM kaI sazaya nathI. tRNatulyaM paradravyaM paraM ca svazarIravat / pararAmA samA mAtuH pazyan' yAti paraM padam // 323 // je paradavyane tuNu samAna, para zarIrane potAnA zarIra samAna ane para strIne mAtA samAna dekhe che te parama " Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63ra (26) zrI zubhacandrAcArya jJAnArNavamAM kahe che - yadvizuddhaH paraM dhAma yadyogijanajIvitam / tavRttaM sarvasAvadhaparyudAsaikalakSaNam // 1-8 // AtmAnI zuddhatAnuM je utkRSTa dhAma che, yogIzvaranuM je jIvana che, ane sarva pApathI je dUra rAkhanAra che te samyaphacAritra che. paJcavrataM samipaMca guptitrayapavitritam / / zrIvIravadanodgIrNa caraNaM candranirmalam // 5-8 // zrI vIra bhagavAne, pAMca mahAvrata, pAMca samiti, ane traNa guptithI pavitra evuM te prakAre candramA samAna nirmaLa caritra kahyuM che. niHspRhatvaM mahatvaM ca nairAzyaM duSkaraM tapaH / kAyaklezazca dAnaM ca hiMsakAnAmapArthakam // 20-8 // je hiMsaka puruSa che tenI nispRhatA, mahattA, AzArahitapaNuM, AkarAM tapa, kAyakleza, ane dAna e sarva dharmakArya niSphaLa che. ahiMsaiva jaganmAtA'hiMsaivAnandapaddhatiH / ahiMsaiva gatiH sAdhvI zrIrahiMsaiva zAzvatI // 32-8 // ahiMsava zivaM sUte datte ca tridivazriyaM / ahiMsaiva hitaM kuryAdvyasanAni nirasyati // 33-8 // ahiMsA ja jagatanuM rakSaNa karanAra mAtA che, ahiMsA ja AnadanI vRddhi karanAra che. ahiMsA ja uttama gati che, ahiMsA ja avinAzI lakSmI che, ahiMsA ja mekSisukhane utpanna karanAra che, ahisA ja svargasaMpattine denAra che, ahiMsA ja parama hitakArI che, ane ahiMsA ja sarva ApadAono nAza kanAra che. * tapa:zrutayamajJAnadhyAnadAnAdikarmaNAM / satyazIlavatAdInAmahiMsA jananI matA // 42-8 // * tapazcaryA, zAstrajJAna, mahAvata, AtmajJAna, dharmadhyAna ane dAna Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 633 Adi zubha karma tathA satya, zIla, vrata AdinI mAtA ahiMsA ja kahevAya che. ahiMsA hoya to ja e sarva yathArtha che. dUyate yastRNenApi svazarIre kadarthite / sa nirdayaH parasyAGge kathaM zakhaM nipAtayet // 48-8 // pitAnA zarIre taNune sparza thatAM paNa jene duHkha thAya che te nirdayI thaI bIjAnA zarIra upara zastro kema calAve che ? e ja meTe anartha che. abhayaM yaccha bhUteSu kuru maitrImaninditAm / pazyAtmasadRzaM vizvaM jIvalokaM carAcaram // 52-8 // sarva prANIone abhayadAna Apo, temanA prANanI rakSA kare, sarva sAthe prazaMsanIya mitratA kare. jagatanA sarva sthAvara ane basa prANIone potAnA samAna dekhe. vratazrutayamasthAnaM vidyAvinayabhUSaNam / vajJiAnayoka satya vra matam gAra-- satya nAmanuM vrata sarva ne, zAstrajJAnane ane yama niyamane rahevAnuM sthAna che. vidyA ane vinayanuM e ja bhUSaNa che. cAritra ane jJAnanuM e ja bIja che. viSayaviratimUlaM saMyamodAmazAkha, yamadalazamapuSpaM jJAnalIlAphalADhayam / vibudhajanazakuntaiH sevitaM dharmavRkSaM, ti munirapada yatItrAnA re - viSayethI viraktirUpa jenAM mULa che, saMyamarUpa jenI vizALa zAkhA che, yama-niyamAdirapa jenAM parNa che, upazamabhAvaramI jenAM puSpa che, jJAnAnaMdarUpI jenAM phaLa che ane paMDitajanarUpI pakSIothI je sevita che evA dharmavRkSane muni hoya to paNa te cerIrUpI tIvra agnithI bhasma karI de che. Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634 paryantavirasaM viddhi dazadhAnyacca maithunam / yoSitsaMgAdviraktena tyAjyameva manISiNA // 6-1 // je strInA saMgathI virakta che evA brahmacaryapremI vicAravAna cha daza prakAranA maithunane avazya tyAga kara joIe. maithunanuM phaLa aMtamAM bahu dukhadAyaka jANe AyaM zarIrasaMskAro dvitIyaM vRSyasevanam / tauryatrikaM tRtIyaM syAtsaMsargasturyamiSyate // 7-11 // yoSidviSayasaMkalpaH paJjamaM parikIrtitam / tadaGgavIkSaNaM SaSThaM saMskAraH saptamaM matam // 8-12 // pUrvAnubhogasaMbhogasmaraNaM syAttadaSTamam / navamaM bhAvinI cintA dazamaM vastimokSaNam / / 9-11 / / daza prakAranA maithuna A che -(1) zarIrane zaNagAravuM, (2) puSTa rasanuM sevana karavuM, (3) gAyana, nRtya, ke vAtra dekhavuM, sAMbhaLavuM, (4) strIonI saMgati, (5) strIonA viSayanA saMkalpa karavA, (6) strIonAM agapAMga dekhavAM, (7) dekhelA sAMbhaLelA prasaMganA saMskAra manamAM vAraMvAra tAjA rAkhavA, (8) pUrvanA bhAganuM smaraNa karavuM, (9) kAmaga meLavavAnI bhaviSya saMbaMdhI ciMtA karavI, (10) vIryanuM smalita thavuM. smaradahanasutIvrAnantasantApaviddhaM bhuvanamiti samastaM vIkSya yogiprviiraaH| vigataviSayasaGgAH pratyahaM saMzrayante prazamajaladhitIraM saMyamArAmaramyam / / 48-11 / / AkhA jagatane kAmarUpI agninA pracaMDa ane anaMta saMtApathI pIDita dekhIne viSayathI virakta evA gIzvare pratidina saMyamarUpI udyAnathI zobhAyamAna evA prazamarUpa sAgaranA kinArAne ja Azraya le che. bAhyathI kAmathI virakta thaIne aMtaraMgamAM AtmAnubhava kare che. Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satsaMsargasudhAsyandaiH puMsAM hRdi pavitrite / jJAnalakSmIH padaM dhatte vivekamuditA satI // 14-15 // sapuruSanA satsamAgamarUpI amRtanA jharavAthI puruSanAM hadaya. pavitra thaI jAya che, tyAre temAM vivekathI prasanna thaelI jJAnarUpI lakSmI nivAsa kare che. zItAMzurazmisaMparkAdvisarpati yathAmbudhiH / tathA savRttasaMsargAnnRNAM prajJApayonidhiH // 17-15 // jema caMdramAnA kiraNonI saMgatithI samudramAM bharatI Ave che, tema sammacAritradhArI mahAtmAonI saMgatithI manuSyanI samudra samAna (bheda vijJAna) prajJA vRddhi pAme che. vRddhAnujIvinAmeva syuzcAritrAdisampadaH / bhavatyapi ca nirlepa manaH krodhAdikazmalam / / 19-15 // anubhavI sucAritravAna vRddhonI sevA karanArAne ja cAstri Adi saMpadAo prApta thAya che ane krodhAdi kaSAyothI malina evuM mana paNa nirmaLa thAya che mano'bhimataniHzepaphalasaMpAdanakSama / kalpavRkSamivodAraM sAhacarya mahAtmanAm // 37-15 // mahAtmAonI saMgati kalpavRkSanI samAna sarva prakAranA manevAMchita phaLa devAne samartha che. mATe cAritranI rakSA athe mahAna purunI sevA kartavya che. dahati duritakakSaM karmabandha lunIte vitarati yamasiddhiM bhAvazuddhi tanoti / nayati jananatIraM jJAnarAjyaM ca datte dhruvamiha manujAnAM vRddhasevaiva sAdhvI // 41-15 // vRddha mahAtmAonI sevA manuSyane nizcayathI parama kalyANakArI. Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pAparUpI vanane te bALI de che, karmanAM baMdhanene kApI nAkhe che, cAritrane siddha karAve che, bhAvanI zuddhinI vRddhi kare che, saMsArane pAra pamADe che ane jJAnanuM rAjya eTale kevaLajJAna Ape che. virama virama saMgAnmuJca mucca prapaMca visRja visRja mohaM viddhi viddhi svatattvaM / kalaya kalaya vRttaM pazya pazya svarUpaM kuru kuru puruSArtha nirvRtAnandahetoH // 42-15 // he Atmana saMga (parigraha)thI virAma pAma, virAma pAma; jagatanA prapaMcane tyAga kare; tyAga kara; mehane tajI de, tajI de Atmatatvano bodha pAma, bodha pAma; cAritrano abhyAsa kara abhyAsa kara; pitAnA AtmasvarUpa tarapha daSTi kara, daSTikara; ane mekSisukhane mATe puruSArtha kara, puruSArtha kara. atulasukhanidhAnaM jJAnavijJAnavIjaM vilayagatakalaGka zAntavizvapracAram / galitasakalazaGka vizvarUpaM vizAlaM bhaja vigatavikAraM svAtmanAtmAnameva / / 43-15 // he Atmana ! tuM pitAnA AtmAvaDe, anaMtasukhasamudra, kevaLajJAnanuM bIja, kalaMka rahita, nirvikalpa, nizaMka, jJAna apekSAe vizvavyApI, mahAna ane nirvikAra evA AtmasvarUpane bhaja, tenuM ja dhyAna kara. sarvasaMgavinirmuktaH saMvRtAkSaH sthirAzayaH / dhatte dhyAnadhurAM dhIraH saMyamI vIravarNitAM // 33-16 // je mahAtmA sarva saMgathI rahita che, je IndrinA vijayI che ane sthira cittavALA che te dhIravIra saMyamI muni, zrI mahAvIra bhagavAne varNavelI dhyAnarUpa dhurAne dhAraNa karI zake che. Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 637 sakalaviSayabIjaM sarva sAvadyamUlaM narakanagaraketuM cittajAtaM vihAya / anusara munivRndAnandi santoSarAjya mamilaSasi yadi tvaM janmabandhavyapAyam // 40-16 / / he AtmA ! je tuM saMsArarUpa ba dhanene nAza karavA icchato heya te sarva viSayanuM mULa, sarva pApanuM bIja ane naraka nagaranI vajApa parigrahanA samUhane tyAga kara ane munigaNane AnaMdakArI evA saMteSarUpI rAjyane agIkAra kara. AzA janmograpaGkAya shivaayaashaavipryyH| iti samyaksamAlocya yaddhitaM tassamAcara // 19-17 // saMsAranA padArthonI AzA saMsArarUpa UMDA kAdavamAM phasAvanAra che. AzAne tyAga (ni:spRhatA) mokSane denAra che ema bhale prakAre vicArIne jethI tAruM hita thAya tevuM AcaraNa kara. nimzeSaklezanirmuktamamUrta paramAkSaram / niSprapaJcaM vyatItAkSaM pazya svaM svAtmani sthitam // 34-18 // he AtmA tuM tArAmAM ja sthita sarva lezethI rahita amUrtika parama utkRSTa, avinAzI, nirvikalpa, ane atIndriya evA tArA ja AtmasvarUpane anubhava kara. tene jo. e ja nizcayacAritra che. vayamiha paramAtmadhyAnadattAvadhAnAH parikalitapadArthAstyaktasaMsAramArgAH / yadi nikaSaparIkSAsu kSamA no tadAnIM bhajati viphalabhAvaM sarvathaiSa prayAsaH // 46-19 // munirAja vicAre che ke A jagatamAM ame paramAtmAnA dhyAnamAM lIna chIe, padArthonA svarUpanA jJAtA chIe ane saMsAranA mArganA tyAgI chIe. evA hevA chatAM jo kadApi upasarga pariSaharU5 kaseTIe caDatAM parIkSA vakhate asaphaLa thaIe, kSamA je na rahI, Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 638 tA amArA munidha dhAraNanA satra prayAsa vRthA ja thaI jAya. eTalA mATe amAre zAMtabhAvanA kadApi tyAga karavA na joIe, kadI paNa krodhane vaza thavuM na joIe. svasaMvitti samAyAti yaminAM tattvamuttamam / AsamantAcchamaM nIte kapAyaviSamajvare / / 77-19 // kaSAyarUpa viSama jvara jyAre bilakula zAMta thaI jAya che, tyAreja sayamI mutienI aMdara uttama Atmatattva svasaMvedanarUpe jhaLake e; arthAta tyAre ja te zuddha AtmAnA anubhava karI zake che. rAgAdipaGkavizleSAt prasanne cittavAriNi / parisphurati niHzeSaM munervastukadambakam || 17 - 23 // rAgadveSAdi kAdavanA abhAvathI jyAre cittarUpI jaLa prasanna ke zuddha thaI jAya che tyAre munine sava vastuonuM svarUpa spaSTa bhAse che. sa ko'pi paramAnando vItarAgasya jAyate / yena lokatrayaizvaryamapyacintyaM tRNAyate / / 18-23 // vItarAgI mahAtmAne AI eveka apUrva paramAnada pragaTe che ke jenI AgaLa traNa leAkanuM acittva aizvaya paNa tRNu samAna bhAse che. nikhilabhavanatattvodbhAsanaikapradIpa nirupadhimadhirUDhaM nirbharAnandakASThAm / paramamunimanIpodbhedaparyantabhUtaM parikalaya vizuddhaM svAtmanAtmAnameva / / 103-32 // hai AtmA ! sava" jagatanAM tattvAne prakAzavAne anupama dIpaka samAna, upAdhirahita, paramAnaMdamaya ane parama munione bhedavijJAnathI pragaTa evA AtmAnA tu* peAtAnA ja AtmAvarDa anubhava kara. (26) zrI jJAnabhUSaNa bhaTTAraka tattvajJAnatara giNImAM kahe cheH saMgaM vimucya vijane vasaMti girigahvare / zuddhacidrUpasaMprAptyai jJAnino'nyatra niHspRhAH // 5-3 // Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 jJAnI mahAtmAe anya icchAthI rahita thaIne zuddha caitanyasvarUpanI prApti mATe parigrahanA tyAga karI giri, guDhDhA Adi ekAMta sthAnamAM vAsa kare che. nirvRttiryatra sAvadyAt pravRtti: zubhakarmasu / trayodazaprakAraM taccAritraM vyavahArataH // 14- 12 // pApAthI nivRtti ane zubha karma (puNya) mAM pravRtti te vyavahAranayathI cAritra che. munienuM te cAritra tera prakAranuM hAya che. saMgaM muktvA jinAkAraM dhRtvA sAmyaM dRzaM dhiyaM / yaH smaret zuddhacidrUpaM vRttaM tasya kilottamam // 16-12 // je kAI parigrahanA tyAga karI jinamudrAne dhAraNa karI, samatA, samyagda"na, ane samyagnAna sahita zuddha caitanyasvarUpanuM dhyAna kare che tenu' nizcaye uttama cAritra che. zuddhe sve cittvarUpe yA sthitiratyaMtanizcalA / taccAritraM paraM viddhi nizvayAtkarmanAzakRt // 18-12 // nizcaya nayathI peAtAnA zuddha caitanyasvarUpamAM nizcaLatApUrvaka sthiti prApta karavI te ja krarmAne nAza karanAra nizcaya cAritra che ema jANe. satpUjyAnAM khutinatiyajanaM SaTkamAvazyakAnAM vRttAdInAM dRDhataradharaNaM sattapastIrthayAtrA / saMgAdInAM tyajanamajananaM krodhamAnAdikAnA mAptairuktaM varatarakRpayA sarvametaddhi zuddha // 4- 13 // Asa evA ariha'ta bhagava'tAe atyaMta kRpA karIne AtmAnI zuddhi karavA mATe A sarva sAdhanA kahyAM cheH (1) paramapUjya deva, zAstra, gurunI stuti vaMdanA ane pUjA, (2) sAmAyika pratikrama Adi cha nitya Avazyaka karmonuM ane samyakcAritranu` dRDhatApU ka Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 640. pAlana, (3) uttama tapa karavuM, (4) tIrthayAtrA karavI, (5) AraMbha parigraha Adine tyAga, (6) kaeNdha, mAna Adi kaSAyone jItavA. vizuddhisevAnAsaktA vasaMti girigahare / vimucyAnupamaM rAjyaM khasukhAni dhanAni ca // 17-13 // je manuSya potAnA AtmAne zuddha zuddha karavA cAhe che te tenI siddhine mATe anupama rAjya, Indriyasukha tathA dhanAdi parigrahane tyAgIne parvatanI guphAmAM nivAsa kare che. vizuddhiH paramo dharmaH puMsi saiva sukhAkaraH / paramAcaraNaM saiva mukteH paMthAzca saiva hi // 19-13 // tasmAt saiva vidhAtavyA prayatnena manISiNA / pratikSaNaM munIzena zuddhacidrUpaciMtanAt // 20-13 // Atmavizuddhi e ja parama dharma che, e ja AtmAne sukhanI khANa che. e ja parama cAritra che ane e ja muktine mArga che. eTalA mATe buddhimAna munIzvaree pratikSaNa zuddha caitanyasvarUpanA citanathI e ja Atmavizuddhine abhyAsa kartavya che. vratAni zAstrANi tapAMsi nirjane, nivAsamaMtarbahiHsaMgamocanaM / maunaM kSamAtApanayogadhAraNaM jitiyAmAM zrejIcara risarca itta 2-4 . je kaI mahAtmA zuddha caitanyasvarUpanA ciMtavana sahita tene pALe che, zAstrone bhaNe che, tapa kare che, nirjana sthAnamAM rahe che, bAhya atyaMtara parigrahane tyAga kare che, mana dhAraNa kare che, kSamA pALe che, AtApana cagane dhAraNa kare che te ja mane pAme che. zAstrAd guroH sadharmAdeAnamutpAdya cAtmanaH / tAvaruM ne tyAM tika svAnyasaMgati che 4-6 . . Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 salphAstra sadaguru ane sAdharma samAgama AdithI AtmAnuM jJAna pAmIne tenuM (AtmA) ja avalabana grahaNa karIne rahe tenuM dhyAna kare. anya saMgatine tyAga kare. saMgatyAgo nirjanasthAnakaM ca, tattvajJAnaM sarvaciMtAvimuktiH / nidhitvaM yogarodho munInAM muktyai dhyAne hetavo'mI niruktAH _8-26 parigrahane tyAga, nirjana sthAna, tatvajJAna, sarva citAone vikalpane tyAga, bAdhA rahitapaNuM ane mana vacana kAyAne niSedha e ja munione muktine mATe dhyAnamAM prajanabhUta kahyAM che. kSaNe kSaNe vimucyeta zuddhacipaciMtayA / tadanyaciMtayA nUnaM badhyetaiva na saMzayaH // 9-18 // je zuddha caitanya svarUpanuM ciMtavana karavAmAM Ave che tethI kSaNe kSaNe karmathI mukta thatA vAya che ane je parapadArthonuM ciMtavana karavAmAM Ave che tethI prati samaya karmone baMdha thatA ja jAya che emAM kaI saMzaya nathI. (28) paM. banArasIdAsajI banArasIvilAsamAM kahe che - zapatha jina pUjahu guru namahu, jaina mata vaina bakhAnahu, saMghabhakti Adarahu, jIva hiMsA na vidhAnahu. jUTha adA kuzIla tyAga parigraha paramAna, kedha mAna chala lema chata, sajanatA ThAnahu. guNisaMga karahu indriyadamahu, dehu dAna tapa bhAvata, gahi mana virApa Ihividhi cahahu, jo jagameM jIvanamukati. 8. A jagatamAM jotuM jIvanamukta thavA Icchate heya te jinezvaranI pUjA kara, sadgurune namaskAra kara, vItarAgamata pravacananI 41. Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra na - praza'sA kara, sA~dhabhakti kara, jIvahiMsA na kara; asatya, cArI, abrahmacanA tyAga kara, parigrahanuM pramANu kara, krodha, mAna, mAyApaTa ane leAbhane jIta, sajajanatA Adara, sadguNI puruSonA saMga kara, indriyAne damana kara, dAna devAmAM tatpara rahe, bhAvasahita tapa kara, ane manamAM vairAgya dhAraNa kara, savaiyA 31 - sukRtakI khAna indrapurIkI nasainI jAna, pAparaja khaMDanA, paunarAsi pekhiye; bhavaduHkhapAvaka krujhAyaveA meghamAlA, kamalA milAyaveA dUtI jyAM vizekhiye. sugati vadhusAM prIta pAlaveAM AlIsama phugati ddAra dRDha AgalasI dekhiye; aisI dhyA kAje citta, ti leprANIhita aura karatUta kAnU; lekheme* na lekhiye. 25. sarva satkRtyAnI khANurUpa, indrapurImAM pahoMcADanAra nIsaraNI samAna, pAparUpI raja dUra karavA pavana samAna, bhavanAM duHkharUpI agnine jhujhAvavA ( zAMta karavA) meghamALA samAna, mekSalakSmI (kevala kamalA )ne prApta karAvavA dUtI samAna, sugatirUpa patnInI prIti pALavAmAM sakhA samAna, kugatinAM dvArane rokavA ADI majabUta bheAgaLa samAna, ane traNa leAkanAM prANIne paramahitarUpa evI yAne cittamAM dhAraNa karA. te sivAya anya kAI paNa kriyAne (lekhAmAM) gaNatrImAM gaNA nahi jAke Arata mahA riddhisAM milApa DhAya, madana avyApa hoya krama vana dAhiye, vidhana vinAsa hAya gIravANu dAsa hAya, jJAnakA prakAza hAya bhau samudra thAhiye; Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devapada khela hAya maMgalase mela hoya, IndinikI jela heya meSapatha gAhiye, jAkI esI mahimA pragaTa kahe kaurapAla, tihuseka tihuMkAla se tapa sarAhiye. 82 jene AdaravAthI mahAna riddhinI prApti thAya che, madananA tApa dUra thAya che, karmavana bALI bhasma karAya che, vigho nAza pAme che, devo dAsa bane che, jJAnane prakAza thAya che, bhava samudrane pAra pamAya che, devapadamAM ramaNatA thAya che, maMgalakArI mekSadAyaka sAmagrIne meLApa thAya che, indriyone parAjya thAya che ane mekSipaMthamAM praveza thAya che traNe lokamAM ane traNe kALamAM AvuM jenuM mAhAgya che te tapa, kumArapALa kahe che ke ApaNe prazaMsavA yogya che, pUrava karama dahai; saravA pada lahai, gahe. puNyapaMtha phira pApa na AvanA, karunAkI kalA jAge kaThina kaSAya bhAge lAga dAnazIla tapa saphala suhAvanA; pAve bhavasiMdhu taTa khele mokSadAra paTaH zarma sAdha dharmakI dharA kare dhAvanA, ete saba kAja kare alakha aMga dhare, cerI cidAnaMdakI akelI eka bhAvanA. 86. pUrva karmane bALI bhasma kare, sarvajJa padane prApta kare, puNyapaMthane grahaNa kare, pApa pravRttine tyAga kare, karuNAnI kaLA jethI jAge, kaThina kaSAya dUra thAya, dAna zIla ane tapa saphaLa ane suMdara lAge, bhava samudrane pAra pAme, mekSikArane paDade khAlI de, sukhane sAdhI dharmarUpI pRthvI uparaDe, sarva kArya kare ane alakSaevA AtmasvarUpane 1. banArasIdAsanA mitra, -- -- Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgamAM dhAraNa kare evI cidAnaMdanI dAsI ekalI eka (Atma) bhAvanA che. savaiyA-23, dhIraja tAta kSamA jananI paramAratha mati mahAruci mAsI, jJAna suputra sutA karuNa mati, putravadhU samatA pratibhAsI; udyama dAsa viveka sahedara, buddhi kalatra mahadaya dAsI, bhAva kuTuMba sadA jinake Dhiga ca gunike kahiye gRhavAsI. 7. dhIraja jene pitA che, kSamA jenI mAtA che, paramAratha mitra che, tavaruci mAsI che, jJAna suputra che, karuNA putrI che, mati putravadhU che, samatA tenI sakhI che, udyama dAsa che, viveka baMdhu che, buddhi patnI che ane puNya) mahedaya jenI dAsI che, evuM bhAvakuTuMba jenI pAse che tevA sadguNavaMtane kharA gRhavAsI kahIe chIe. (29) paM. banArasIdAsajI nATaka samayasAramAM kahe che - savaiyA-31 lajajAvaMta, dayAvaMta prasanna pratItavaMta, para deSake DhayA para upakArI hai; saumyadaSTa guNagrAhI gariSTa saba ISTa, siSTa pakSI miSTavAdI dIrA vicArI che; vizeSajJa rasajJa kRtajI tajI dharamag, na dIna na abhimAnI madhya vyavahArI hai; sahaja vinIta pApa kriyA atIta aso, zrAvaka punIta IkavIsa guNadhArI hai. papa * lajajA, dayA, prasannatA, zahA, paranA devane DhAMkavA, paropakAra, zAMta daSTi (mIThI najara), guNagrahaNatA, meTAI (moTuM mana), sahanazIlatA, sarva priyatA, satyapakSa, (sapuruSa pratye pakSapAta), madhura vacana Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miSTa vacana, dIrgha vicAra, vizeSajJana, zAstrajJAnanI marmajJatA, kRtajJatA, tatvajJatA, dharmazatA, dInapaNuM nahi tema abhimAna nahi paNa madhya vyavahArIpaNuM, svAbhAvika vinaya ane pApAcaraNathI rahitatA e pavitra ekavIsa guNadhArI zrAvaka heya. kAI dUra kaSTa sahe tapase zarIra dahe, - dhUmrapAna kare adhamukha hai khUle che; kaI mahAbata gaye kriyAmeM magana rahe, vahe munibhAra che payAra kese pUle hai; ityAdika jhavani sarvathA mukati nahi, phire jagamAhi jo vayArake baghUle hai, jinha himeMzAna tihahI niravANa, karasaMke karatAra, bharamameM bhUle hai. 20 aneka mUrNa manuSya kaThina kAyakaleza kare che, paMcAgninI dhUNI Adi tapathI zarIrane satApa Ape che, gAMjo tamAku Adi pIve che, nIcuM mukha rAkhI UMdhe mAthe laTakAya che, mahAvratane grahaNa karI, kriyAmAM magna rahe che, pariSaha Adi kaSTa sahana karI munipaNane bhAra vahana kare che, paraMtu jJAna vinA temanI e sarva kriyAo dANA vinAnA parALanA pULA (DhagalA) samAna nisAra che evA chone mukti kadI paNa prApta thatI nathI. pavananA vaTALIA samAna te saMsAramAM paribhramaNa karyA kare che. jenA hRdayamAM samyajJAna che te ja mokSa pAme che, paraMtu je jJAnarahita mAtra kriyA ja karyA kare che te brAMtimAM bhUlyA che. jJAnabhAna bhAsana pramANu jJAnavaMta kahe, karunA-nidhAna amalAna merA rUpa che; kAlasa atIta karmacANasa abhIta joga, jAla achata jAkI mahimA anupa hai, Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meha vilAsa yaha jagata ke vAsa , jagata zUnya pApa puNya aMdhakUpa hai pApa kIne kIye kauna kare kari hai so kauna, kriyAke vicAra supakI daura dhUpa hai, 9 jJAnarUpI sUryane udaya thavAthI jJAnI ema vicAre che ke mAruM svarUpa karuNAmaya ane nirdoSa che, mRtyune oLaMgI janAra che. karmanA cALAthI Dage nahIM tevuM (karmabaMdhananA bhayathI rahita che) ane mana vacana kAyAnA garUpa jALathI achata che. evuM mAruM adbhuta mAhAbhya che. A jagatamAM mAro nivAsa dekhAya che paNa te to mohane vilAsa che mAre vilAsa nathI. huM saMsArathI arthAta janmamaraNathI rahita chuM. pApa ane puNya bane mane aMdhapa (khADA) samAna bhAse che, e pApa pUrve karyA keNe bhaviSyamAM karaze kANa? ane hAla kare che te keNu che? ema kriyAne vicAra karatAM jJAnIne te sarva svamAvasthA samAna mithyA bhAse che. leSameM na jJAna nahi jJAna guru vartanameM, maMtrajaMtra taMtrameM na jJAnakI kahAnI hai, granthameM na jJAna nahIM jJAna kavi cAturImeM, bAtanime jJAna nahIM jJAna kahAvAnI hai, tAteM bheSa gurutA kavitta, grantha maMtra jAta, inita atIta jJAna cetanA nizAnI hai, jJAnahame jJAna nahIM jJAna aura Thera kahuM, jAke ghaTajJAna sehI jJAnanI nidAnI hai. 111 veSamAM jJAna nathI, guru ke mahAtmA banI karavAmAM (bAhyacAritramAM) jJAna nathI, maMtra jaMtra taMtramAM jJAnanI vAta nathI, zAstramAM jJAna nathI, kavionI kAvyacAturImAM jJAna nathI ane vyAkhyAnamAM jJAna nathI, kAraNake vacana che te te jaDa che, tethI veSa, gurutA, Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 , kAvyacAturI, zAstra, maMtra, taMtra, vyAkhyAna e sarvathI citanya lakSaNavALuM jJAna nyAruM che. jJAna te jJAnamAM ja che anya keI sthaLe nathI. jenA hRdayamAM jJAna Upajyu che te ja jJAnanuM mULa kAraNa che arthAta jJAnI dvArA jJAna prApta thAya che. hAMsImeM viSAda base vidyA vivAda base, kAyAmeM maraNa guru vartana hInatA, zucimeM gilAnI base prApatime hAni base, jyame hAri suMdara dasAme chabi chInatA; roga base bhogame sogame viyeAga base, , guName garaba base sevA mAMhi dInatA; aura jaga rIta jenI gati asAtA setI, sAtAkI sahelI hai akelI udAsInatA. 9 he cetanI hAMsImAM sukha mAne che paNa temAM viSAda (kheTha)ne bhaya vase che, vidyAmAM sukha mAne che paNa emAM vAdavivAdane bhaya vase che, dehamAM sukha mAne che paNa emAM maraNano bhaya vase che. moTAImAM sukha mAne che paNa emAM hInatAne bhaya che, zarIra zuci karavAmAM sukha mAne che paNa emAM glAnine bhaya che, lAbhamAM hAnine bhaya che. jyamAM parAjaya (hAra)ne bhaya che, yauvanapaNAmAM vRddhapaNane bhaya che, begamAM ragane bhaya che, sAgamAM viyegane. bhaya che, guNamA garvane bhaya che, ane sevAmAM karI, amaladArImAM dInatAne bhaya che. te sivAya paNa bIjA jagatamAM jeTalA sukhanAM kArya dekhAya che te sarvamA gauNatAe dukha bharyA che. sukhanI sAhelI te mAtra eka udAsInatA (samarasabhAva)ja che. je jIva daravarUpa tathA parayAyarUpa deha ne pramANa vastu zuddhatA gahata hai, Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 je azuddha 'bhAvanika tyAgI bhage saravathA, viSesamAM vimukha hai virAgatA yahata hai'; je je grAhyabhAva tyAjyabhAva TrAu bhAvanikrAM, anubhau abhyAsa viSe" ekatA karata hai", teI jJAna kriyAE ArAdhaka sahaja meAkSa, mAraga sAdhaka abAdhaka sahata hai.. 35 je jIva dravyArthinaya ane paryAyArthinayathI vastu (AtmA)nA zuddha svarUpane jANe che, azuddha bhAvane je sathA tyAga kare che, viSayeAthI parA mukha thaI vItarAga bhAvane je cAhe che, grahaNa karavA ceAgya ane tyAgavA ceAgya ane vikalpa bhAvAne anubhavanA abhyAsamAM vibhAvarUpa jANI AtmAnubhavanI ekatA kare che, te ja jJAnakriyA (zuddha AtmAnubhava)nA ArAdhaka che, svabhAvathI ja meAkSamAnA sAdhaka che karmInI bAdhA-pIDAthI rahita che ane mahAna che. (30) 50 dAnatarAyajI dAnatavilAsamAM kahe cheHkAnUsau nA kheAle anA jo khela tau sAtA hainA, rRkha nAhI. nainAmetI rAgI dASI hAIka AsA dAsI jAne pApa mAyA mithyA dUra nAkha, rAdhA hiMyemAhI rAkha sudhI dRSTi joIOM; IMdrI kAI kore nAhI ApA jAne ApA mAhI, taiI pAvai mAkha ThAMhI karyAM mela pAIka, aise sAdhU dau prAnI hIyA vAcA kAyA ThAnI, jAte kAje AppA jJAnI bhagna" jIddI khAIkai. 20. je kArTanI sAthe khelatA nathI ane jo kheAle che te mAtra sukhakArI vayana khele che; je rAgadveSa yukta vikArI nayaneAthI jotA nathI, AzAne dAsI samAna jANe che, mAyA mithyAtvane dUra tajI de che, zuddha daSTipUrvaka ArAdhanAne hadhyamAM dhAraNa kare che, indriyAne Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 649 viSayomAM joDatA nathI ane AtmAne AtmarUpa jANe che, anubhave che te kamajane dUra karI ekSa sthAnane pAme che. he jI evA sAdhune mana vacana ane kAyAthI namaskAra kare che jethI brAMta buddhi dUra thaI AtmA jJAnadazA pAme, chappaya, eka dayA ura dharI, karI hiMsA kachu nahIM jati zrAvaka AcarI, marI mati avatamAhIM; ratanagai anusarI, harI mithyAta adherA; dalacchana guna varI, tarau dukha-nIra saberA. ika suha bhAva jala ghaTa bharI, Darau na supara-vicAra; e dharma paca pAla nara, para na phiri saMsArameM. 11. (1) dayAne hadayamAM dhAraNa kare ane koI paNa hiMsA kare nahi, (2) muni ke zrAvakanAM vratane Acare paNa vrata dhAryA vinA maraNa na pAme, (3) samyagadarzana, samyajJAna ane sabhyadyAritrarUpa ratnatrayane anusare ane mithyAtvarUpa aMdhakArane nAza karo (4) daza lakSaNa dharmane dhAraNa kare ane dukhadariyAne satvara tarI jAva, (5) eka zuddha bhAvarUpa jaLathI hRdayane bharo ane svapara vicArarUpa bhedajJAnanA abhyAsamAM pAchA na paDe. he manuSyo! e pAMca dharmane tame pALe ke jethI saMsAramAM pharI paDavuM na paDe, savaiyA-rA, Avake varasa ghane tAke dina kei gane, dinameM aneka svAsa svAsamAMhI AvalI; tAke bahu same dhAra tAai deSa hai apAra jIvabhAva vikAra je je vAta bAvalI, tAkI daMDa aba kahe na joya sakti mahA, hIM tau balAhIna jarA Avati utAvalI; Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650 ghAnata pranAma kare cittamAhi prIta dhare nAsiye kayA prakAsa dAsakI bhavAvalI. AyuSyanAM varSa ghaNAM che, tenA divasa ghaNuM che. eka divasamAM aneka zvAsozvAsa che, eka zvAsamAM aneka Avali che, eka AvalikAmAM asaMkhyAtA samaya che te pratyeka samayamAM apAra de che. te deSo te jIvanA vikArI bhAvo che te te vikArabhAva te ghelachA che. te dene prAyazcita arthe je mahAna zakti joIe te kyAM che? huM to baLahIna chuM ane jarA tvarAthI Ave che. mATe ghAnatarAyajI prabhu pratye aMtaranA premapUrvaka praNAma karI vinave che ke he bhagavaMta! dayA lAvIne A ghAsanI bhavaparaMparAne nAza kare. savaiyA 23 bhautana-bhaga taLe gahi joga saMjoga viga samAna nihAre, candana lAvata sarpa kaTAvata, puSpa caDhAvata khaDaga prahAre, dahasau bhinna lakhe nija citra, na khinna parIsaha sukha dhAre; ghAnata sAdha samAdhi ArAdhikai, meha nivArike joti vizAre. 16, Atmayoga pAmIne saMsAra zarIra ane bhoga pratye Asakti tajI je saMyamane dhAraNa kare chesoga ane viga baMnemAM je samAna daSTithI juve che, keI caMdana vilepana kare che ke sarva karaDAve, keI puSpothI pUjA kare ke keI talavArathI prahAra kare te sarva pratye samAna daSTi rAkhe che, dehathI bhinna citanya lakSavALuM potAnuM svarUpa jANe che ane tethI pariSahamAM khedayukta na thatAM sukhabuddhi rAkhe che, ghAnatarAyajI kahe che ke evA sAdhu samAdhine ArAdhI, mehane dUra karI, Atma jyotine pUrNa vikAsa kare che. Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 651 ATha dhare gunaHmUla duAdasa, vRta gahai tapa dvAdasa sAthe, cAri budAna pi jale chAna,narAti samatAsa lAdhe gyAraha bheda hai pratimA subha, darzana gyAna carita arAdhe; ghAnata trepana bheda kriyA yaha pAlata hAlata karma upAdha, 19 ATha mULaguNane je dhAraNa kare che, dvAdaza ANakatane pALe che, bAra prakAranA tapane Acare che, cAra prakAranAM dAna de che, pANuM gALIne vApare che. rAtre bhojana karatA nathI, samatArasane dhAraNa kare che, zrAvakanI agiyAra pratimAnA bhedane jANe che, ane jJAna darzana ane cAritrane ArAdhe che, ema trepana prakAranI kriyA je pALe che, te karma upAdhine TALe che ema ghAnatarAyajI kahe che. leganisau milanau hamake dukha, sAhanisa milana duHkha bhArI; bhUpatisau milanau marane sama eka dasA mohi lAgata pyArI; cAhakI dAha jaa jyi mUrakha, beparavAha mahA sukhakArI; ghAnata yAhI gyAnI avaMcha8, karmakI cAla saba jina TArI. 27 lekino samAgama karavo te amane dukharUpa lAge che, dhanavAnene samAgama tethI paNa vizeSa dukharUpa vAge che. ane bhUpatine maLavu te te maraNa tulya dukhada lAge che ekalI ekAMtadazA amane priya lAge che. IcchArUpI agnithI mUrkha cho baLI rahyA che. IcachArahita, nispRhI mahA sukhI che. ghAnatarAyajI kahe che ke jJAnI tethIja nispRha, nirvA chaka thaIne karmanI sarva pravRttine TALe che. niMdaka nAhiM kSamA uramAhiM, dukhI lakhi bhAva dayAla kare hai; chavakI ghAta na chUTakI bAta na, Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para laihi adAta na sIla karai OM; gava" gayau gala nAhi" ka" chala, mAha subhAvaso joma hare hai', dehaso. chIta hai' gyAnameM lIna hai, ghAnata te sivanArivare che. ghAnatarAyaNa kahe che ke je paranidA karatA nathI, aMtaramAM kSamA rAkhe che, duHkhI thavAne dekhI hRdayamAM dayA lAve che, jIvanI hiMsA karatA nathI, asatya vacana kheAlatA nathI, cArI karatA nathI, brahmacarya dhAraNa kare che, abhimAna rahita thayA che, mAyA kapaTa karatA nathI, svabhAva pariNatithI karI meAhanA jorane hare che ane dehAvyAsa kRza karI jJAnamAM lIna thayA che te mahAtmA meAkSasukhane pAme che. savaiyA-31. vRccha le. para-kAja nadI aura ilAja, gAya--dUdha sa ta-dhana leAka sukhakAra hai; caMdana ghasAI dekho |'cana tapAI dekho, agara jalAI dekhau zAMbhA visatAra hai; sudhA hAta cadamAhi aise chAMDu tarumAhi+, pAlema sahaja sIta Atapa nivAra hai; tame sAyalAga sakha leganikrAM sukhakArI, tinahIko jIvana jagatamAhi* sAra hai. 2 vRkSA pArakAne mATe phaLe che, nadI parane mATe vahe che, gAyanu dUdha ane saMtanI sapatti lokanA sukha mATe hoya che. caMdanane ghasIne jue, kaMcanane tapAvIne jue, agarabattIne bALIne jue, tA te saune kaSTa paDavA chatAM peAtAnI zAbhAne vadhAre che, caMdramAM amRta hoya che, taruvara nIce chAyA heAya che ane dhumasanA vakhate saheja ThaMDI hoya -e tene taDakA dUra kare che, tema satpuruSo samasta jIvezane sukhakArI cAya che. temanu ja jIvana jagatamAM sArarUpa che, sarvotkRSTa che. Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 653 savaiyA ra3, krodha suI ju kare karamapara, mAna suI diDha bhakti baDhAve; mAyA suI para kaSTa nivArata, lebha suI tapasau tana tAva, rAga suI guru deva kIjIe, deza suI na viSe sukha bhAve, moha suI julama saba Apase, ghAnata sajajana sa kahilA. 11 ghAnatarAyajI kahe che ke sajajana te tene kahIe ke je krodha kare te karmo upara kare che, mAnanI madadathI daDha bhaktimAM vRddhi kare che, mAyA kare te gupta rIte paranAM kaSTa nivAravA-paraduHkhabhaMjana thavA kare che, lebha kare te tapa vaDe zarIrane kRza karavA kare. rAga kare che te deva ane guru upara kare, TheSa kare te viSaya sukha pratye abhAva, aNagamArUpa kare, ane meha kare te sarvane pitAnA AtmA samAna gaNavArUpa prema kare. pIra suI para pIDa viDArata, dhIra suI ju kaSAya jU3,' nIti suI je anIti nivArata, mata suI aghasI na a. auguna se guna deza vicArata, je guna so samatArasa bU, ' maMjana se ju kare mana maMjana, aMjana so ja niraMjana sUjhe. 12 te sajajane kevA che? paranA dukhane pitAnuM duHkha mAnIne TALe, kaSAyanI (krodha, mAna, mAyA, bhanI) sAthe yuddha kare evA dhIra vIra che, anItine TALavI te temanI nIti che, pApanI sAthe prIti na karavI te temanI mitratA che, guNa ane deSane vicAravAnuM temane vyasana paDavuM che, samatArasane anubhava karavo e temanuM lakSaNa che, manane zuddha karavuM e temanuM mana vilAsa) che, ane niraMjana prabhunAM darzana karavAM e temanuM aMjana' (zabhA) che. (31) bhaiyA bhagavatIdAsajI brahmavilAsamAM kahe che - * savaiyA-36. dahi karama-adha lahi parama maga, gahike dharama dhyAna jJAnakI lagana hai Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 654 zaha nijarUpa dhare parasoM na prIti kare, basata zarIra 5 alipta ja gagana hai nizca pariNAma sAdhi apane guNe arAdhi, apanI samAdhimaSya apanI jagana hai, zuddha upayogI muni rAgadveSa bhaye zUnya, parase lagana nAhiM ApameM magana hai, 6 -puNyapacIsikA munirAja kevA che? karmarUpI pApane bhasma kare tevA parama mekSamArgane pAmIne, dharmadhyAnane dhAraNa karIne, je jJAnanI layamAM lIna rahe che, pitAnA zuddha svarUpane dhAraNa kare che, paradravya ke para bhAvamAM je prIti karatA nathI, zarIramAM rahevA chatAM AkAzanI mAphaka je alipta rahe che, AtmAnI zuddha pariNatine sAdhIne potAnA jJAna darzanAdi guNene ArAdhe che, zuddha AtmasvarUpamAM sthiratArUpa samAdhimAM rahevA jemanI apramatta jAgRti che, rAgadveSathI je zUnya thayA che, 5ramAM jenI laya rahI nathI, ane potAnA svarUpamAM ja je magna che evA zuddha upagavALA munirAja che. mithyAmata rIta tArI, bharo aNavratadhArI, ekAdaza bheda bhArI hirade vahahai; sevA jinarAjakI hai, yahe ziratAjakI hai, bhakti munirAjakI hai cittame cahatu che. visarda nivArI rIti bhejana na akSoti, idhinike chatI citta thiratA gahatu hai, dayAbhAva sadA dhare, mitratA pragaTa kare, pApamalapaka harai muni ca kahatu. hai. 7 mithyAmatanI zraddhAne TALIne je samyagdarzanayukta thayA che, aNuvratane jeNe dhAraNa karyA che, ekAdaza prakAranI pratimAnA bhedane Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 655 je hRdayamAM vahana kare che, traNa lokanA ziremaNi evA vItarAganI sevA je Adare che, munirAjanI bhaktine je cittamAM cAle che, bAvIsa prakAranA abhakSane TALI je zuddha AhAra kare che, IndrienA viSayamAM jenI Asakti nathI, indriyone chatIne je cittamAM sthiratAne grahaNa kare che, dayAbhAva niraMtara rAkhe che, sarva prANI pratye maitrIbhAva pragaTa kare che ane pApamalane dUra kare che tene mahAmunio zrAvaka kahe che. AtamasarUpa dhruva nirmala tara jAni, mahAvratadhArI vanamAMhi jAhi vase che; mehanI janita je je vikalapa jAla hute, tinake miTAI nija aMtaraMga vase hai, manarUpa pavanasa acala bhaya hai jJAna, dhyAna lAI tAhIke Anadarasa rase hai, taji sabasaga bhae giri jo aDela aMga. teI muni jyavata jagatameM vase che. 7 kamamalathI bhinna avinAzI evA potAnA Atmatatvane jANIne mahAvratane dhAraNa karI je vanamAM jaI vase che. mehathI utpanna thatI sarva saMkalpa vikalparUpa jALane TALIne je aMtaraMgamAM (AtmasvarUpamAM) sthira thAya che, manarUpa pavanathI caLI na zake evuM jemanuM acaLa jJAna thayuM che, tethI dhyAnamAM sthira thaI je Ana darasane AsvAda che ane sarva bAhyAbhyatara saMgane tajIne je parvata samAna aDela aMgane dhAraNa kare che, tevA munirAja A jagatamAM jyavatazebhe che. paramANu mAtra paravastuo na rAgabhAva, viSayakaSAya jihe kabahI na chAya hai; mana vaca kAyake vikArakI na chAyA rahI, pAyA zuddha pada tahAM thirabhAva thAya che; Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6pa6 jinake vilAsameM vinAza dIse baMdhahIke, sahaja prakAza heI mekSike milApa hai, dharma ke jahAja munirAja gunake samAja, apane svarUpameM birAji rahai Apa hai. pa paramANu mAtra paNa para vastu pratye jene rAga bhAva rahyo nathI, viSaya kaSAyanuM jene kadI AvaraNa AvatuM nathI, tema ja mana vacana kAyAnA vikAranI chAyA sarakhI paNa rahI nathI, zuddha AtmasvarUpanI prApti thavAthI jenA sthira bhAva thayA che, jenA vilAsathI, vartanathI, pUrvabaha karmone nAza ja thato jAya che, sahaja svarUpano prakAza thata jAya che ane mekSanI prApti thAya che, evA guNanA dhAmarUpa pitAnA svarUpamAM pote birAjI rahyA che te munirAja che. paMtha vahai sarava7 jahAM prabhu; jIva achavake bheda batiye, paMtha vahai nircastha mahAmuni, dekhata rUpa mahAsukha peye. paMtha vajaegraMthavidhana,Adi aMtale eka lakhaye; * paMtha vahai jahAM jIvadayAvRSa, karma apAIE siddhameM je. 23 -sapaMtha kupaMtha pacIsikA vItarAga mArga te che ke jemAM prabhu sarvajJa che, vItarAga mArga te che ke jemAM jIva achavanA bheda batAvyA che, vItarAga mArga che che ke jemAM nigraMtha mahAmunio pravarte che, vItarAga mArga te che ke jemAM AtmasvarUpanAM darzana vaDe mahAsukhanI prApti thAya che, vItarAga mArga te che ke jenA zAstromAM pUrvApara aviredhapaNuM che, vItarAga mArga te che ke jemAM Adi madhya ane aMtamAM eka AtmAne ja lakSa che, vItarAga mArga te che ke jemAM jIvadayArUpa dharma che, vItarAga mArga te che ke je vaDe karma kSaya karI siddhapada pamAya che. paMtha vahe haiM sAdhu cale, saba cetanakI caracA cita haiye; patha hai jahuM Apa virAjata, leka alekake Iza ju gaye; Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 657 patha vahe paramAna cidAnaMda, jAke cale bhavabhUla na aiya; paMtha vahe jahai mekSake mAraga, sudhe cale zivalokameM joye. 24. vItarAga mAga te che ke jemAM sAdhuonuM pravartana che, vItarAga mArga te che ke jemAM cetananI sarva kriyAnI carcAmAM citta devAya che, vItarAga mArga te che ke jemAM AtmA ja prakAze che, vItarAga mArga te che ke jemAM leka ane Iza e zuddha AtmA ja gAyo che; vItarAga mArga te che ke jemAM AtmAnA AnaMdane ja pradhAnapade ga che, vItarAga mArga te che ke jemAM pravartavAthI bhavamAM bhaTakavArUpa bhUla dUra thAya che, vItarAga mArga te che ke jyAM mekSane ja mArga che ane temAM sIdhu cAlavAthI upadrava rahita evuM siddhapada prApta thAya che. | savaiyA-31. naradeha pAye kahA, paMDita kahAye kahA, tIrathake hA kahA tIra na hai re; lacchike kamAye kahA, achake aghAye kahA, chatrake dharAye kahA chInatA na aihai re. kezake muMDAye kahA, bheSake banAye kahA, jebanike Aye kahA jarAchuM na hai re; bhrama vilAsa kahI durjanameM vAsa kahA, AtamaprakAza vina pIche pachita re. 8 - anityapacIsikA je bhavasamudrane pAra na pAmyA to manuSya deha maLe tethI zuM?pati kahevAyA tethI zuM? ane tIrthoe snAna karyA tethI zuM? jo kamane kSINa na karIe te lakSmI kamAyA tethI zuM? Indriyone vasa karavAthI zuM ? ane zira para chatra dharAvI chatrapati thavAthI paNa zuM? jo jarA maraNadine TALyAM nahi to keza muMDAvyA tethI zuM? Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65. sAdhuAdinA vaiSa dharyA tethI zu? ane yauvanapaNuM pAmyA tA tethI paNa zuM? ane jo AtmAne prakAza eTale AtmajJAnanI prApti na karI tA musApharI karyAnuM zuM phaLa ? ke dUra dezamAM ajANyA mANusAmamAM vasyAnuM zuM phaLa maLyu' ? (bhrAntinA vilAsathI zu`? ke duneAmAM vAsathI zu) kAraNu te badhu... chatAM Akhare pastAvu" paDaze. kemake karavA cegya tA eka AtmajJAna ja che te te na thayuM. jATTu hAya krASa tAke kheAdhakA na leza ka, joke ura mAna tArka guruDhDhA na jJAna hai, joke mukha mAyA vase tAke pApa I laze, lAlake dharaiyA tAtkA AratA dhyAna hai, cArAM ce kaSAya su tau durgAMti le jAya bhaiyA,' chaMhAM na vasAya kachu jora bala prAna hai. Atama adhAra eka samyaka prakAra laze, yAhIte AdhAra nija thAna daramyAna hai. ~~~~anityapacIsikA jenA hayamAM krodha hAya che tene kheAdhane leza lAbha thatA nathI, jenA hRdayamAM mAna heAya che. tene gurujanenuM ke pUjavA cegya puruSonuM ALakhANu ke bhAna thatu nathI, rahetu nathI; jenA aMtaramAM mAyA kapaTa che ane mukhathI mIThAM vacana khele che te keTalAMya pApa seve che, ane jenA hRdayamAM leAbha che te niratara Ata dhyAna ArAdhe che. bhaiyA bhagavatIdAsajI kahe che ke hai bhAI! A cAre kAyA dutimAM laI jAya che, tyAM jIva paravaza che tenuM baLa jora 'kaI cAlatu nathI mATe AtmAne AdhAra te mAtra eka samyakatvaja obhe che, ke jenA AdhAre peAtAnA svarUpamAM sthiti pramAya che. pa. jo arahata sujIva, jIva sama siddha saNijaje, AcAraja puna jIva, jIva uvajhAya gaNijaje, 23 Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 sAdhu puruSa saba jIva, jIva cetana pada rAje, se tere ghaTa nikaTa, dekha nija zuddha birAje saba chava dravyanaya ekase, kevalajJAna svarUpacaya tasa dhyAna karahu he bhavyajana, je pAvahu padavI akhaya11 -jinadharmapacIsikA je arahaMta che te uttama AtmA che, sarva siddha che te paNa AtmA che, AcArya che te paNa AtmA che, upAdhyAya che te paNa AtmA che, sarva sAdhu puruSe che te paNa AtmA che, caitanyapade virAjatA sarve jIvo che, tevuM ja tAru zuddha svarUpa tArA hRdayamAM birAje che tene tuM nihALa! zuddha nizcayanayathI save cha siddha samAna kevaLajJAna svarUpamaya che. he bhavya ! je akSaya mekSa padane pAmavA IcachA hoya to te zuddha kevalajJAnasvarUpa chava dravyanuM dhyAna kara, savaiyA 23. I je jinadevakI seva kare jaga, tAjidivaso Apa nihAre je zivaloka vase paramAtama, tAsama Atama zuddha vicAre ApameM Apa lakha apane pada, pApa puNya dudu niravAre so jinadevasevaka hai jiya, je Ihi bhAti kriyA karatAre. 12 -jinadharmapacIsikA A jagatane viSe je vItarAga devanI sevA kare che te vItarAga deva samAna potAne juve, sihalekane viSe mukta paramAtmA birAje che te samAna pitAne AtmA zuddha che ema vicAre, pitAnA svarUpamAM pite pitAnA AtmAne lakSa pAme ane pApa ane puNya bane dUra kare te ja jinadevane sevaka che. savaiyA231 eka chavadravyameM ane guNa vidyamAna che eka eka guNameM anaMta zakti dekhiye, Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanihAriye te pAra yAke kahuM nAhiM, leka o alaka saba yAhImeM vizekhiye. , darzanakI ora je vilekiye te vahe jera. cha dravya bhinna bhinna vimAna pekhiye; " cAritasa thiratA anaMtakAla thirarUpa, ese hI anaMta guNa haiyA saba lekhiye. 13 -jinadharmapacIsikA. eka chavadravyamAM anaMta guNa vidyamAna che, pratyeka guNamAM anaMta zakti dekhAya che; jJAnaguNune joIe te tene pAra jaNAtA nathI, loka alaka sarva temAM dekhAya che; darzana guNa tarapha daSTi daIe te tenuM mAhAgya jaNAya che, tenAthI chae dravyo bhinna bhinna vidyamAna dekhAya che, cAritraguNe karI AtmasvarUpamAM anaMtakALa paryata sthiratA prApta thAya che; haiyA bhagavatIdAsajI kahe che ke he bhAI ! AtmAnA evA anaMta guNa che tene lakSa kare. mahAmaMtra yahai sAra paMca parya namaskAra, bhaujala utAre pAra bhavya AdhAra hai vidhake vinAza kare pApakarma nAza kare, Atama prakAza kare pUrava sAra hai, dukha cakacUra kara, durjanake dUra kare, sukha bharapUra kare, parama udAra hai, tiE leka tAranake AtmA sudhAranake, jJAna vistAranake yaha namaskAra hai, 5. --subuddhiAvIsI. paMca namaskAra maMtra e sArarUpa mahAmaMtra che, bhavajaLa pAra utAranAra che, bhavya chAne parama AdhArarUpa che, vighano vinAza karanAra che, pApakarmane nAza karanAra che, AtmAne prakAza karanAra che, cauda pUrva sAra che,duHkhane cakacUra karanAra che, durjanane dUra karanAra Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666 che, sukhathI paripUrNa karanAra che ane parama udAra che, traNa lokone tAravAne, AtmAne zuddha karavAne ane jJAnane vistAra karavAne mATe e namaskAra maMtra kAraNarUpa che. chapaya.. duvidhi parigraha tyAga, tyAga puni prakRti paMcadaza; gahahiM mahAvrata bhAra, lahahiM nija sAra zuddha rasa. dharahi sudhyAna pradhAna, jJAna amRta rasa cakhahiM; sahahiM parISaha jera, vrata nija nIke rakhahiM; puni caDhahi zreNi guNathAna patha, kevala pada prApati karahiM. tasa caraNa kamaLa vaMdana karata, pApa pu ja paMkati harahiM. 11 bAhya ane atyaMtara baMne prakAranA parigrahane je tyAga kare che, paMdara prakRtine nAza kare che, pAMca mahAvratanA bhArane grahaNa kare che, AtmAnA satkRSTa zuddha zAMta rasane anubhave che. uttama dhyAnane dhyAve che, jJAna amRta rasane AsvAde che, pariSahanA jerane sudaDhapaNe sahana kare che, pitAnAM vratane sArI rIte pALe che ane guNasthAnakarUpa mArganI zreNIe caDhIne kevalajJAna prApta kare che evA paramapuruSanAM caraNakamaLane vaMdana karI ApaNe pApapu jano kSaya karIe. savaiyA-31 bharamakI rIti bhAnI paramase prIti kAna, dharamakI bAta jAnI dhyAvata gharI gharI; jinakI bakhAnI vAnI seI ura nIke AnI, nice ThaharAnI daDha haike kharI kharI; nija nidhi pahicAnI taba bhayau brahmajJAnI, zivakI nizAnI ApameM dharI dharI; bhauthiti vilAnI arisattA ju haThAnI, taba bhayo zuddha prAnI jina vasI je karI karI. 12 Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAMtinI rItine pariharI, parama tatvarUpa evuM pitAnuM sahaja AtmasvarUpa tenI sAthe prIti thaI. dharmanI vAta jANuM vAraMvAra tenuM dhyAna karyuM, vItarAganI vANIne sarvotkRSTa jANI tene hadayamAM sArI rIte grahaNa karI ane te ja saMpUrNa satya che ema nizcayapaNe hRdayamAM sthira karI. potAnA akSaya nidhinI oLakhANa thaI, tyAre AtmA brahmajJAnI thayA. mekSanI nizAnI (jinamudrA)ne pitAnAmAM dhAraNa karI bhavasthitine nAza karyo ane karmazagunI zaktine kSINa karI tyAre saMsArI AtmA zuddha paramAtmArUpa thaye evI kriyA jeNe karI teNe ja karavA lAgyuM sarva karyuM, antima maMgaLa ane prazasti maMgalakara arihaMta pada, maMgala siddha mahAna maMgalakara AcAryapada, maMgala pAThaka jANuM. maMgala muni nigraMtha che, paMca parama pada trANa, bhakti kare guNa ura dhare, pAme nija kalyANa sahaja samAdhi dazAmayI, che Atama avikAra; jJAna daSTi sukha vIryamaya, parama brahma sukhakAra. karma ATha jyAM che nahIM, nathI zarIra malina rAgaSa mahAdinI, nahIM vyathA, nahi kSINa paramAtama parameza jina, parama brahma bhagavAna AtamarAma sadA sukhI, guNa anaMta ghutimAna. je jANe nija dravyane, zuddha siha sama sAra; kare ramaNa tallIna thaI, pAme guNa avikAra. 6 AtamajJAna vilAsathI, sukhI heya A jIva, bhava dukhasukhamAM sama rahe, samatA lahe atIva. heya gRhasthI ke muni, je jANe adhyAtma narabhava te ja saphaLa kare, cAkhe rasa nija Atma. 8 Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtamajJAna vicArathI, jaganATakanA raMga; dekhe che jJAnI sadA, nyArA rahI asaMga. 9 heya dhanika dhanahIna vA, sevaka svAmI keya sadA sukhI adhyAtmathI, duHkhI kadI nava heya. 10 jANe sau jagajIvane, nijasama bhAta samAna; maitrI bhAva dhare sadA, kare sahAya tachamAna, 11 dukhI kSudhAtura rogIne, dekhI karuNavaMta; madada kare duHkha dUra kare, dharI vinaya harakhaMta. 12 dhamI sadaguNa tattvavid dekhI prasanna apAra; guNagrAhI sajajana sadA, prameha bhAvanA sAra. 13 vinayahIna AgrahI prati, dhare upekSA bhAva; deSabhAva citta na dhare, e samyakatva svabhAva. 14 para upakAra svabhAvathI, kare, vRkSa sama sAra; athavA saritA vAri sama, kare dAna, upakAra. 15 lakSamI baLa adhikAra sau, Ave parahita kAja; graha lakSaNa samyaphInA, tajI sujana jana lAja. 16 deza-jAti-jana-jagatahita, kare spRhAviNa Apa; mahimA samyajJAnane, pragaTe hadaya amApa, 17 lAbha hAnimAM sama rahe, jIvana maraNa samAna; samyaphavI samabhAvathI, kare karmanI hANa. 18 sahaja parama sukha Apa guNa, sadA ApamAM mAna; jANe je nija Atmane, pAme sukha, aghahANa. 19 tenA sAdhana-kathanarUpa, lakhe grantha gharI kheta; rUci dhArI adhyAtmanI, bhaNe suNe harakhata. 20 Apa ja sAdhana sAdhya che, Apa ja zivapatha jAya; Apa ja zivamaya thAya che, Apa ja Apa samAya. 21 dharma ApamAMhI vase, Apa ja dhamI jANa; Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamI AtmA muktipathate ja mukata sukhakhANa. 22 Atmatatva jANa banI jJAnI rahe sadAya; amadama Atama dhyAnathI, karmabaMdha kSaya thAya. 23 thAya niraMjana siddha kahyu, paramAtama yatinAtha; nitya sukhI bAdhA rahita, bharata viNa jaganAtha. 24 kavivara zrImada rAjacandra, kIdhAM zata avadhAna; gurjara bhU bhUSita karI, pragaTa karyuM nijajJAna. 25 abhyAsI jinazAstranA, adhyAtama rucivAna; nizcayanayanA mananathI pragaTa samyagubhANa, 26 sahajAnaMda vilAsamAM ratnatraya sukhadhAma, pAmI janma saphaLa karyo, svarUpe ramatA rAma, ra7 divya jyoti nija tatvanI, pragaTI parama uddAma; vANuM amRtarasasamI, budhajana mana vizrAma. 28 vyavahAre bahu rAcatA, kriyAkAMDamAM lIna; Atama lakSa lahyA vinA, kahe sAdhu saMga hIna. 28 Atma tava sanmukha karyA, karyo mAga uddhAra; nijAnaMda rasa pAnathI, harSita adhika apAra 30 sthAnakavAsI sAdhuvara, bahu vyavahAra pravINa nizcayapatha jJAtA nahIM, bAhira tapamAM lIna. 31 te zrImad suphasAyathI, pAmyA tava asaMga; zrImadda ziSya ziromaNi, zrI laghurAja abhaMga. 32 zrImannI pazcAta bahu, karyo prakAza svatattva bahu jana ziva mAraga vaLyA, tajI svakalpita tattva. 33 ANaMda pAsa agAsamAM, Azrama ramya sahAya nAma sanAtana jaina tyAM, dIdhuM sakala sukhadAya. 34 zrI jinamadira tyAM vase, baMne eka ja sthAna; giMbarI zvetAMbarI, sAdhe sau kalyANa 35 Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva dharma pustaka maLe, adhyAtama rasapaSa; bhaNe bahu naranArI tyAM, jANe mAraga mekSa. 36 dina dina bedhAmRtataNI, varSA kare mahAna zrI laghurAja dayAnidhi, suNe bhavya daI kAna. 37 bahu vAra saMgati maLI, mahArAja laghurAja adhyAtama carcA thakI, thayuM su AtamakAja, 38 sahaja sukha sAdhana nimitta, A aSinAM vAkya; je saMgraha tene bane, bhaNe bhavika mahAbhAgya. 39 evI IcchA ura dharI, lakhyo grantha A sAra; bhUla cUka vijajane, zuddha kare, dharI hAra. 40 lekhaka nAma nikSepathI, che sItalaparasAda; lakSamaNapuravAsI sahI, phare, hare paramAda, 41 brahmacArI zrAvaka kahe lekaveSa anusAra, zrI jina Agama joIne, te kaI ura pyAra. 42 chappana vaya anumAnamAM, amarAvati puramAMhi, varSAkALa vitAviye, bahu zrAvaka saMga tyAhi. kaa siMdhaI pannAlAlajI, prephesara hIrAlAla zrI jamanAparasAda che, sabajaja citta rasALa. 44 sAdhamI jana saMgamA, vI kALa samasta lakhyo grantha A nija hite jJAna dhyAnamana masta. 45 Azvina suda AThama dine, bhamavAra zubha pUrNa, vIra muti saMvata tadA, covIsasATha apUrNa. 4 ogaNIse ekANuM te, vikrama varSa gaNIza, soLamI ekabara sane, ogaNIso cotrIsa. 47 jagajanA bhAva ullAsathI, bhaNe suNe e sAra; manana kare dhAraNa kare, lahe tava avikAra, 48 Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuvAdakanI prazasti - (harigIta) A grantha zrI sItalaprasAde mULa hindImAM eka anuvAda gurjarI vANImAM nija parahitArthe ahiM karyo. e ogaNIse bANa vikrama varSamAM pUrNa thaye, su vasaMtapaMcamIne dine, prabhucaraNa puSpAMjali bane, guru rAja zaraNe, saMta caraNe, divya Azrama dhAmamAM sanmArga sAdhaka saMgamAM, satsaMga raMga taraMgamAM. tenuM zravaNa vAMcana manana, pariNamana uramAM Adare; nija sahaja sukha saMpatti, zAzvata zAMtisa% sadA vare, aMtima maMgaLamAM namuM, guru rAjacandra kRpAnidhi je sahaja sukha sidi varyA. vaLI taryA duHkhabhadadhi, rAgAdi varSa jIvanamukta dazAvize udyata thayA; vItarAga mArga prakAzIne, sahajAtmarUpe sthira thayA. saMvata 1992nA mahA suda paMcamI. (vasaMtapaMcamI) tA. 28-1-1936 zrI sahajasukha-sAdhana saMpUrNa zrIsadgurucaraNArpaNamastu / Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 2 OM P 10 *** 29 30 31. * H " chuM chuM kaiM ra 13 Dha. . 3 >>oo, ? ? ? 18 20 35 3} 38 16 24 zuddhipatraka azuddha Dha karNA mArIne che. rodrAnI mATAkha evu* jevu bhuttajJiyA bhAsiya aNAdiNighaNo saNighaNo savvodaghINa evAtmaghIstataH bhavapadAteM bhavatyanyAH vajraspRhaH vandhavo vAlye re zuddha IM mArI mArIne raudradhyAnI che. meTAI 48 jagannaye jevu tevu bhuttajjhiyA bhAsiya 35 trIjI lITI rahI gaI che te A pramANe zrI padmanaMdimuni anityapacAzatamAM kahe che:--- aNAdiNidhaNo saNighaNo savvodadhINa evAtmadhIstataH bhavapadAvarte bhavantyanyAH baddhaspRhaH bandhavo bAlye 89 kanatyati laMghanataH kastrasyati laMghanata: 49 jagattraye Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 668 azuddha parivattata zuddha parivartata 15 rAgodbhutaiH rAjakAye subuddhayaH caityaukasi chIjegAtA rAgoddhataiH rAjakArye subuddhayaH caityokasi chIje gAta sukha hai sukhahe. jyAM mUrakha murakha puta amUrti amUrtika vaM tArAmAM analaukika vAri tArAthI ane laukika vAra zrI vakerisvAmI ghidabharida sphuratyuccai zrI svAmI ghidabhArada sphUratyuccai siddhi siddha cAra krodhAdikara5 bhAre krodhAdikarUpa ane maMda krodhAdirUpa bhAvo vikala vikAra dehAdi para dehAdi para padArthomAM jANanArane jANanAra jJAnane Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 298 ra88 lITI 21 bruvannapi 21 brUte 299 3 307 15 336 13 341 17 azuddha bruvannApi bUte gacchannApi gacchannapi nirdahatyuddhaM nirdaityudha madhyastha madhyasthaH timAro tihAre na ane nahe che ane bhinnatA prakRti mahAbhya mAhAbhya. AtmAnA AtmAne dukhI rahyo duHkhI thaI rahyo sodho sodhI tiSTAtyeva tiSThatyeva mathA yathA upala bhinnA prakRtti 354 26 359 2 361 1 376 4. 538 19 544 1