Book Title: Paumchariyam Part 03
Author(s): Parshvaratnavijay
Publisher: Omkarsuri Aradhana Bhavan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004026/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sirinAilavaMsadiNayararAhusUripasIseNa puvvahareNa vimalAyariyeNa viraiyaM sakkayachAyAsamalaMkiyaM paumacariyaM (padmacaritram) : chAyAkAra-saMzodhaka-saMpAdakazca : muni pArzvaratnavijayaH tRtIya vibhAgaH For Personal & Private Use Only ka : prakAzaka : A. OMkArasUrI ArAdhanA bhavana, gopIpurA, surata Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. OMkArasUri jJAnamaMdira graMthAvalI-67 sirinAilavaMsadiNayararAhusUripasIseNa puvvahareNa vimalAyariyeNa viraiyaM sakyachAyAsamalaMkiyaM paumacariyaM (padmacaritram) tRtIya vibhAgaH pUrva sampAdakaH DaoN. harmana jekobI saMzodhakaH punaHsampAdakazca munipuNyavijayaH chAyAkAra-saMzodhaka-saMpAdakazca muni pArzvaratnavijayaH : prakAzaka: A. OMkArasUrI ArAdhanA bhavana A. OMkArasUri jJAnamaMdira, gopIpurA, surata Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha kA nAma : paumacariyaM (saMskRta chAyA saha) bhAga :3 AvRtti prathama saM. 2068 prakAzaka : A. OMkArasUrI ArAdhanA bhavana gopIpurA, surata mUlya : 300 rUpaye prata : 500 prAptisthAna : * AcArya zrIOMkArasUrijJAnamaMdira AcArya zrIOMkArasUri ArAdhanAbhavana, subhASacoka, gopIpurA, surata phona : 9824152727 * AcArya zrIOMkArasUri gurumaMdira vAvapathakanI vADI, dazAporavADa sosAyaTI, pAlaDI cAra rastA, amadAvAda-380 007 phona : 079-26586293 E-mail: omkarsuri@rediffmail.com / mehta_sevantilal@yahoo.co.in * vijayabhadra ceriTebala TrasTa pArzvabhaktinagara, nezanala hAIve naM. 14, bhIlaDIyAjI, ji. banAsakAMThA-385535 phona : 02744-233129, 234129 * sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapola, amadAvAda-380 001 'AkhyAnaka maNikoza' saMskRta chAyA ke sAtha 4 bhAga meM AgAmI dino meM prakAzita hogaa| mudraka : kirITa grAphIksa 416, vRndAvana zopIMga senTara, ratanapoLa, amadAvAda-1, dUrabhASa : 9898490091 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha samarpaNa... mevADa dezoddhAraka, paramatapasvI pa.pU.A.bha.zrI jitendrasUrIzvarajI ma.sA.nA karakamalamAM sumana samarpaNa... Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya pU.A.bha.zrI araviMdasUrI ma.sA., pU.A.bha.zrI yazovijayasUri ma.sA. AdinI preraNA-mArgadarzanapUrvaka A graMthamALAmAM anekavidha graMtharatno pragaTa thaI rahyA che. _ 'paumacariyaM' graMthanA 4 bhAganA prakAzana mATe pU.A.bha.zrI municandrasUri ma.sA.) pa.pU.munirAjazrI pArzvaratnavijayajI ma.sA.ne preraNA ane mArgadarzana ApyuM ane amArI graMthamALAmAM A mahAkAya graMtha pragaTa karavA bhalAmaNa karI o pramANe A graMtha amArI saMsthA dvArA prakaTa karatA amo AnaMda anubhavIo chIo. __ prastuta graMtha pragaTa karavA mATe pU. munirAja zrIpArzvaratnavijayajI ma.sA. temaja sAdhvIzrI mahAyazAzrIjIo A graMthamAM prupha saMzodhanAdi kAryomAM zrutabhaktithI prerAI bhAre jahemata uThAvI che. tenI amo bhUrI bhUrI anumodanA karIo chIo. A sAhityano svAdhyAya karI saha AtmakalyANane vare o ja abhilASA. li. prakAzaka Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paumacariyaM bhAga-3 graMtha prakAzananA saMpUrNa lAbha zrI jUnA DIsA jaina saMghanI zrAvikA bahenoo jJAna dravyamAMthI lIdho che. ___ anumodanA Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 'paumacariya' prAkRtabhASAno anUTho graMtha che. pauma = padma eTale rAma. A rAmacaritra che. sauthI junuM jainarAmAyaNa A che. A graMtharnu sahu pahelA saMpAdana jarmana vidvAna harmana jekobIe kareluM. I.sa. 1914mAM bhAvanagaranI AtmAnaMda sabhAe AnuM prakAzana kareluM. punaH saMpAdana Agama prabhAkara munizrI puNyavijaya ma.e kayu. zAMtilAla vorAnA hiMdI anuvAda sAthe prAkRta graMtha pariSada dvArA I.sa. 1962 ane 1968mAM be bhAgamA prakAzita thayu. A.bha. naracandrasUri ma.sA.nA prayAsathI uparokta graMtha- punarmudraNa A ja saMsthAe I.sa. 2005mAM kayuM che. prAkRta graMtha pariSada prakAzita bhAga-1mAM V. M. Kulkarni likhita Introduction mAM ane Dr. K. R. Chandra e emanA Ph.D. mATenA mahAnibaMdha A Critical Study of Paumacariyam (rIsarca InsTITayUTa opha prAkRta jainolojI enDa ahiMsA vaizAlI mujhapharapura bihAra dvArA prakAzita)mAM 'paumacariyaM' vize vigate potAnI rIte carcA karI che. ame keTalIka vAta mULa graMtha ane A be graMthonA AdhAre ahIM karIe chIe. graMthakArano samaya ane zAkhA sAmAnya rIte moTAbhAganA graMthakAro potAnA kula viSe, guruparaMparA viSe ane racanA saMvata viSe kazuM lakhatA nathI hotA. sadbhAgye pUrvadhara graMthakAra zrI vimalasUrijIe AvI badhI vigato asaMdigdha rIte ApI che. chatAM kamanasIbe Adhunika vidvAnoe emanA samaya viSe ane teozrI zvetAMbara zAkhAnA digaMbara zAkhAnA ke yApanIya zAkhAnA hovA viSe bhinna bhinna mato pragaTa karyA che. graMthakAre ApelI vigato A pramANe che. "paMceva ya vAsasayA dusamAe tIsavarisasaMjuttA / vIre siddhimuvagae tao nibaddhaM imaM cariyaM // 118-103 // rAhu nAmAyario sasamayaparasamayagahiyasahabhAvo / vijao ya tassa sIso nAilakulavaMsanaMdiyaro // 118-117 // For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 sIseNa tassa raiyaM, rAhavacariyaM tu sUrivimaleNa / soUNaM puvvagae nArAyaNa-'sIricariyAI // 118-118 // suttANusArasarasaM raiyaM gAhAhi pAyaDaphuDatthaM / vimaleNa paumacariyaM saMkheveNa nisAmeha // 1-31 // " aMte : "ii nAilavaMsadiNayararAhusUripasIseNa mahappeNa puvvahareNa / _ vimalAyarieNa viraiyaM sammattaM paumacariyaM // 118 // " 'paumacariyaM'no ullekha A.udyotanasUrijIe I.sa. 778mAM racelA kuvalayamALA graMthamAM (peja 3:11 27-29) karyo che. keTalAka vidvAnonuM mAnatuM che ke I.sa. 677mAM racAyekheM 'padmacarita' prastuta 'paumacariya'no ja vistAra che. eTale paumacariyaM vikramanA sAtamA saikA pahelAthI ja jANItuM banyuM che e nizcita che. graMthakAre ApelI mAhitI pramANe nAIlavaMzamAM sUryasamAna AcArya 'rAhusUri' svasamaya ane parasamayanA vizeSajJa hatA. temanA ziSya nAIlavaMzane AnaMda karAvanAra 'vijaya' thayA. temanA ziSya pUrvadhara A. vimalasUrie 'pUrva'mAM rahelA nArAyaNa (vAsudeva) ane baLadevanA caritra sAMbhaLIne vIraprabhunA nirvANane 530 'varSa pasAra thayA tyAre saMkSepamAM 'paumacariya' racyuM che. udyotanasUrie karelA ullekha 'buhayaNasahassadaiyaM harivaMsuppattikArayaM par3hamaM / ' mujaba vimalasUrie harivaMsanuM varNana karatuM koI kAvya racyuM hoya tema jaNAya che. jo ke atyAre te maLatuM nathI. ___ graMthakAra zvetAMbara zAkhAnA ja hovAnA aneka spaSTa pramANo graMthamA upalabdha thAya che. koi koi bAbato digaMbara saMmata paNa AmAM jovA male che enuM kAraNa evaM paNa hoya ke koie saMpradAyavyAmohathI graMthamAM pheraphAra ko hoya. Aq anumAna karavAnuM kAraNa e che ke paumacariya 20:95mAM pUrvamudrita saMskaraNamAM A pramANe pATha che. aTThArasa tera aTTha ya sayANi sesesu paJcadhaNuvIsaM / paDihAyanto kamaso usseho kulakarANa imo // 20-95 // jesalameranI prAcIna tADapatrIya pratano pATha paumacariyaM bhAga-2 pariziSTa 7 'pAThAntarANi' pR. 84mAM A pramANe che. nava aTTha satta saDDhA chacchacca dhaNU addhachaTThA ya / paMca sayA paNuvIsA usseho kulakarANa imo // pUrvasaMskaraNanA pATha mujaba kulakaronI UMcAI kramazaH 1800 1300 800 dhanuSya pachI kramazaH 25-25 dhanuSa ghaTADavI evo artha abhipreta che. Avo sudhAro kAgaLanI pratomA digaMbaragraMtha tiloyapannatti 421:495 pramANe 1. keTalAka vidvAnoe 'siri'no artha baLadeva karavAnA badale 'zrI' ko che. 2. eka pratanA pATha pramANe 520 varSa ane paM.kalyANavijayajI gaNinA mate 'tisayavarisasaMjuttA' pATha hovo joIe. e pramANe gaNatAM I.sa. 274 paumacariyaMno racanA saMvata Ave. muni mauryaratnavijayajInA anumAna mujaba jo dUsamAe tivarisasaMjuttA pATha hoya to vI.ni.saM. 503mAM racanA thaI evo artha thAya, Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhAryo che tevU spaSTa jaNAya che. jyAre jesalameranI tADapatrIya pratano pATha prAcIna ane svIkAravA yogya hovA chatAM e prata maLI tyAre graMtha- mudraNa zarU thayuM hovAthI enA pATho 7mA pariziSTamAM apAyA che. je pratanA pATha mujaba kulakaronI kramazaH UMcAI 900 800 700 650 600 550 525 dhanuSya hovAnuM jaNAya che. ane A pramANa Avazyaka niyukti gAA 156 pramANenuM che. __ AthI spaSTa samajAya che ke pAchaLathI kAgaLanI prato upara pratilekhana karatI vakhate digaMbara saMpradAyanA abhinivezathI koIke manasvI pheraphAro karyA che. A kAraNe prastuta graMthamAM keTalIka vAto digaMbarasaMpradAyAnusArI jovA maLe che. zrI kulakarNI ane caMdrae noMdhelI keTalIka vigato 1. paumaca. 2:28-29mAM bha. mahAvIraprabhunA lagnano ullekha nathI. 2 paumaca. 2:22 mAM bha. mahAvIranA devAnaMdAnI kukSImAM cyavananI vAta nathI. (jo ke graMthakAra atisaMkSepamA varNana karatA hoya tyAre amuka ghaTanAno ullekha choDI de eno artha emane e mAnya nathI evo karI na zakAya. jemake trizaSThi 10mA parvamAM devanaMdAnI kukSImAM cyavanano ullekha karanAra ka.sa. hemacandrasUri ma.sA.e yogazAstranI TIkAmAM devAnaMdAno ullekha nathI karyo.) 3. AvI rIte kulakaranI saMkhyA 14 (3 : 50-56) samAdhimaraNarnu cothA zikSApadamAM sthAna (14 : 115) vagere keTalIka bAbato vidvAnoe noMdhI che. kulakarNI ane caMdrae paumacariyaMmA mAtra zvetAMbara saMpradAyane ja svIkArya thaI zake evI bAbatonI noMdha ApI che. keTalIka A pramANe che. 1. jiNavaramuhAo attho jo puvvi niggao bahuviyappo / so gaNaharehi dhariuM saMkhevamiNo ya uvaiTro // 1:10 // paumacariyaMnI zarUAtamAM ja jinezvaranA mukhathI nikaLelo artha gaNadharoe dhAraNa karI upadeza ApyAnuM jaNAve che. digaMbaramata mujaba bhagavAna dezanAmAM koI zabda bolatA nathI. mAtra divyadhvani ja pragaTato hoya che. paM.zrI kalyAgavijayajInA mate A muddo graMthakAranA zvetAMbara hovA mATe agatyano che. 2. 2: 26mAM merUkaMpananI vAta che. 3. 2 : 36, 37mAM mahAvIraprabhu Thera Thera dezanA ApatAM vipulagiri pahoMcyA. 4. 3: 62, 21 : 12-14 marUdevA mAtA ane padmAvatI mAtAne AvelA 14 svapna. (padmacaritamAM di. raviSeNAcArye 16 svapna batAvyA che.) 14 svapna mATenI gAthA gayavasaha... akSarazaH kalpasUtra ane jJAtAdharmakathA joDe maLatI Ave che. 1. Nava dhaNusayA ya paDhamo aTTha ya sattaddha-sattamAraM ca / chacceva addhachaTThA paMcasayA paNNavIsaM tu // 156 // 2. jo ke kahevAtA vidvAno kyAreka sAva vAhiyAta dalIlo karatA hoya che. jemake paumaca.mAM sthAvaranA pAMca prakAro batAvyA che mATe A graMtha digaMbara cha evaM paMDita premI jaNAve che. (juo kulakarNInI Introduction peja 19) Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 5. 83:12 kaikayInuM mokSagamana. (digaMbaro strIonI mukti mAnatA nathI.) 6. 75 : 35-36 bAra devalokanuM varNana. (di. 16 devaloka mAne che.) 7. 17 : 42 'dharmalAbha' zabdano prayoga. (di. 'dharmavRddhi' zabda prayoga kare che.) 8. 2 : 82 vIsasthAnaka varNana jJAtAdharmakathA 8 : 69ne maLatuM che. 9. 4 : 58, 5 : 168 cakravartInI 64000 rANIo (di.mAM 96000 batAvI che.) 10. 2 : 50 samavasaraNanA 3 gaDhanuM varNana. (di.mAM mATInA gaDha sAthe 4 gaDha hoya che. tiloyapannatti 4 : 733) judA judA vidvAnonA abhiprAyonI carcA karyA pachI zrIkulakarNI evA tAraNa upara Ave che ke - graMthakAra A.vimalasUri zvetAMbara saMpradAyanA hatA. A nirNaya upara AvavA mATe teo mukhya traNa muddAo A pramANe jaNAve che. 1. nAIlakulavaMzane nAIlIzAkhA athavA nAgendragaccha tarIke oLakhavAmAM Ave che. naMdisUtramA zvetAMbarAcArya bhUtadinnanuM vizeSaNa 'nAilakulavaMzanaMdikara' apAyuM che. A ja vizeSaNa A. vimalasUrie (118 : 117mA) potAnA guru mATe prayojyuM che. 2. paumacariyaMmAM cArathI pAMca vakhata 'seyaMbara' zabdaprayoga sahaja rIte thayo che. 3. paumacariyaMnI bhASA mahArASTrI prAkRta che. zvetAMbara saMpradAyarnu moTAbhAganuM prakaraNAdi sAhitya mahArASTrIya prAkRtamAM maLe che. digaMbaronuM sAhitya mahArASTrI prAkRtamAM maLatuM nathI. mukhyatayA di. sAhitya zaurasenImAM maLe che.) graMthakArazrIe Apelo racanA saMvata amAnya karI keTalAka vidvAnoe judI mAnyatA rajU karI che. 1. harmana jekobInA mate vIranirvANa saMvata nahIM paNa vikramasaMvata 530mAM racanA thaI haze. 2. DaoN. ke. eca. dhruvanA mate I.sa. 678 thI 778 vacce racanA thaI che. (jainayuga vo.-1 bhAga-2 vi.saM. 1981 peja 68-69) 3. paM. paramAnaMda jaina zAstrInA mate A. vimalasUri kuMdakuMdAcArya pachI thayA che. (anekAMta ki. 10-11 I.sa. 1942) 4. paM. kalyANavijayajInA mate I.sa. 274 (DaoN. kulakarNI uparanA patramA, juo DaoN. kulakarNinI prastAvanA) graMthakAre asaMdigdha zabdomAM jaNAvela racanA saMvatane na mAnavA mATe vidvAno keTalAka kAraNo Ape che. te AvA che. 1. zaka, suraMga, yavana, dinAra jevA zabdono upayoga paumacariyaMmAM Ave che te zabdono prayoga bhAratamAM moDethI zarU thayo che. 2. grahonA nAma grIka asaravALA che. 3. keTalAka chaMdo arvAcIna graMthamAM ja jovA maLe tevA ahIM che. m lh For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jo ke vidvAnoe A kAraNone vajUda vagaranA jaNAvI AnA uttaro paNa ApyA che. 1. 'yavana' zabdano ullekha mahAbhArata 12-207-43 mAM ane pANinI aSTAdhyAyI ane azokanA zilAlekhamAM paNa che. 'suraMga' zabda arthazAstramA paNa prayukta che. 2. grIka zabdono paricaya I.pUrve pAMca-cha sadImAM paNa hovAnA purAvA che. vagere. samagratayA joIe to graMthakAro potAnI guruparaMparA racanA saMvata viSe bhAgye ja ullekha karatA hoya che. kyAreka racanA pyo hoya to paNa e zaka saMvata ke vikramasaMvata gaNavo evA prazno thAya che. jyAre ahIM to prabhavIranA 0 varSa gaye chate racanA karyAnuM lakhyuM che tyAre ene amAnya karavAnuM koI vyAjabI kAraNa jaNAtuM nathI. vartamAnakALamAM saMskRta, adhyayana jeTaluM vyApaka banyuM che eTaluM prAkRta bhASAonuM banyuM nathI. saMskRta chAyA saMskRta adhyayana mATe vipula pramANamAM sAdhanagraMtho racAyA che. racAya che. kamanasIbe prAkRta adhyayana mATe pramANamAM ochu sAhitya maLe che. abhyAsIoe paNa prAkRta bhASAnA adhyayana mATe vizeSa prayatna karavo jarUrI che ema lAge che. jyAre ApaNAM badhA AgamagraMtho ane aneka prakaraNAdi graMtho ardhamAgadhI vagere prAkRta bhASAomAM racAyA che tyAre sAdhu-sAdhvIjIoe e mATe vizeSa lakSya Apaq jarUrI che. AvA viziSTa abhyAsIonI alpatAne kAraNe ghaNAM prAkRta bhASAonA amUlya graMthono abhyAsa ghaTato rahyo che. A saMjogomAM AvA prAkRta graMthonI saMskRta chAyA banAvavAno prayoga zarU thayo. tAjetaramA A. dhanezvarasUrikRta surasuMdarI cariyaMnI saMskRta chAyA sAdhvI zrI mahAyazAzrIe ane saMvegaraMgasALAnI muni muktizramaNavijayajIe karI che. bhUtakALamAM paNa supAsanAhacariyaM vagerenI saMskRta chAyAo pragaTa thaI che. prastuta paumacariyaMnI paNa saMskRta chAyA A graMthano vadhu abhyAsa thAya e lakSyathI karavAmAM AvI che. abhyAsIo mULa paumacariyaM graMthane ja vAMcavA prayatna kare ane saMskRta chAyAne kliSTa sthaLo samajavA mATe upayogamA le tevI apekSA che. munizrI pArzvaratnavijayajIe A graMtharatnanI saMskRtachAyA ghaNA utsAhathI banAvI ne abhyAsIo upara upakAra ko che. AkhyAnakamaNikozanI prAkRtakathAonI saMskRtachAyA paNa teo banAvI rahyA che. prAkRtasAhityane lokabhogya banAvavAno A prayatna saphaLa rahe eja AzA AzIrvAda. pU.A.bha.zrI aravindasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAvartinI sva.sA.zrI satyarekhAzrIjInA ziSyA viduSI sAdhvIzrI mahAyazAzrIjIe graMthanA AdithI aMta sudhInA prupho joyA che ane saMskRta chAyAmAM jarurI parimArjana vagere karyu che. khUba khUba AzIrvAda. pU. A. vijayabhadrasurIzvarajInA ziSyaratna pU. munirAjazrI jinacaMdravijayajI ma.sA.nA vineya A. vijayamunicaMdrasUri Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAnukramaH [tRtIya vibhAga] krama viSaya pRSTha naM.] krama viSaya pRSTha naM. 47. suggIvapahANavakkhANaM nAma sattacattAla pavvaM 48. koDisilAuddharaNaM nAma aTThacattAlaM pavvaM 49. haNuyapatthANaM nAma egUNapannAsaM pavvaM mahindaduhiyAsamAgamavihANaM nAma pannAsaimaM pavvaM 51. rAghavagandhavvakannAlAbhavihANaM nAma egapannAsaimaM pavvaM 52. haNuvakannAlAbhalaGkAvihANaM nAma bAvannaM pavvaM 53. haNuvalaGkAniggamaNaM nAmaM tipaJcAsaimaM pavvaM 54. laGkApatthANAbhihANaM nAmaM caupannAsaimaM pavvaM 55. vibhIsaNasamAgamavihANaM nAma paJcAvannaM pavvaM 56. rAvaNabalaniggamaNaM nAma chappannaM pavvaM 57. hattha-pahatthavahaNaM nAma sattAvannaM pavvaM 58. nala-nIla-hattha-pahatthapuvvabhavANu385-389 kittaNaM nAma aTThAvannaM pavvaM 439-440 | 59. vijjAsannihANaM nAma 390-399 egUNasaTuM pavvaM 441-447 60. suggIvabhAmaNDalasamAgamaM 400-402 nAma saTThimaM pavvaM 448 61. sattisaMpAyaM nAma egasaTuM pavvaM 449-454 403-404 62. rAvippalAvaM nAma bAsaDhe pavvaM 455-457 405-407 |63. visallApuvvabhavANukittaNaM nAma tisardu pavvaM 458-463 lakSmaNasya vizalyAyAzca caritam - 460 408-410 vAyurogotpattikAraNam - 64. visallAAgamaNaM nAmaM 411-422 causaTThimaM pavvaM 464-467 amoghavijayAzaktiH 466 423-426 65. rAvaNayAbhigamaNaM nAma paJcasaTuM pavvaM 468-471 427-431 | |66. phagguNavAhiyAmahaloganiyamakaraNaM nAma chAsaDhe pavvaM 472-474 432-435 phAlgunamAse aSTAhnikAmahotsava:- 473 67. sammaddiTThidevakittaNaM nAma 436-438] sattasaLU pavvaM 475-478 463 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pRSTha naM. krama viSaya pRSTha naM. krama viSaya 68. bahustvAsAhaNaM nAma |79. rAma-lakkhaNasamAgamavihANaM aDasaTThimaM pavvaM 479-482 | nAma egUNAsIyaM pavvaM 532-534 69. rAvaNaciMtAvihANaM 80. tihuyaNAlaMkArasaMkhobhavihANaM egUNasattaraM pavvaM 483-487 | nAma AsIimaM pavvaM 535-540 70. ujjoyavihANaM nAma sattaraM pavvaM 488-493 | 81. (ti)bhuvaNAlaMkArasallavihANaM 71. lakkhaNa-rAvaNajujjhaM nAma ___nAma ekkAsIyaM pavvaM 541-542 egasattaraM pavvaM 494-498 82. tihuyaNAlaMkArapuvvabhavANukittaNaM 72. cakkarayaNuppattI nAma nAma bAsIimaM pavvaM 543-552 bAvattaraM pavvaM 499-501 83. bharaha-kegaIdikkhAbhihANaM 73. dahavayaNavahavihANaM nAma __ teyAsIimaM pavvaM 553 tihattaraM pavvaM 502-504 74. pIyaMkarauvakkhANayaM nAma | 84. bharahanivvANagamaNaM nAma cauhattaraM pavvaM 505-508 caurAsIimaM pavvaM 554 75. indaiAdinikkhamaNaM nAma 85. rajjAbhiseyaM nAma paJcAsIimaM pavvaM 555-557 paJcahattaraM pavvaM 509-515 |86. mahusundaravahAbhihANaM nAma 76. sIyAsamAgamavihANaM nAma chAsIimaM pavvaM 558-563 chahattaraM pavvaM 516-517 | 87. mahurAuvasaggavihANaM nAma 77. mayavakkhANaM nAma sattahattaraM pavvaM 518-526 | sattAsIyaM pavvaM 564-565 78. sAeyapurIvaNNaNaM nAma |88. sattugghakayantamuhabhavANukittaNaM aTThahattaraM pavvaM 527-531 | nAma avAsIyaM pavvaM 566-569 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 47. suggIvakkhANapavva etto kikkindhavaI, kantAvirahammi dukkhio santo / patto paribbhamanto, taM ceva raNaM jahiM vattaM // 1 // pecchai turaya-gainde, vivAie rahavare ya paribhagge / suhaDe vimukkajIe, avare satthAhayasarIre // 2 // paripucchio ya sAhai, suggIvanarAhivassa tatthego / sIyAharaNammi ime, nihayA kharadUsaNa-jaDAgI // 3 // cintei vANaravaI, nihao kharadUsaNo raNe jeNaM / vaccAmi tassa saraNaM, so vi hu santIkaro hou // 4 // tullAvatthANa jae, hoi siNeho narANa niyayaM pi / kAraNavaseNa so me, kAhI pakkhaM na saMdeho // 5 // nAUNa vANaravaI, ThANaM paumassa niyayabalasahio / paDihArasamakkhAo, pAyAlapuraM aha paviThTho // 6 // saMbhAsiekkamekkA, uvaviThThA AsaNesu raiesu / pucchanti dehakusalaM, suggIvaM rAma-somittI // 7 // etthantare pavutto, mantI jambUnao nisAmehi / katto sarIrakusalaM, imassa amhaM narendassa ? // 8 // Aiccarayassa suyA, sahoyarA nAma vAli-suggIvA / kikkindhipurAhivaI, vANarakeU mahAsattA // 9 // vAlI vikkhAyajaso, suggIvaM ThAviUNa rajjammi / ahimANeNa viuddho, pavvajjamuvAgao dhIro // 10 // suggIvo vi ya rajjaM, kuNai sutArAe saMjuo niyayaM / kikkindhimahAnayare, gayaM pi kAlaM ayANanto // 1 // / 47. sugrIvAkhyAnaparvam / itaH kiSkindhipatiH kAntAvirahe duHkhitassan / prAptaH paribhramaMstadevAraNyaM yatra vRttam // 1 // pazyati turaga-gajendrAnvyApAditAnrathavarAMzca paribhagnAn / subhaTAnvimuktajIvAnaparAnzastrAhatazarIrAn // 2 // paripRSTazca kathayati sugrIvanarAdhipasya tatraikaH / sItAharaNa imo nihatau kharadUSaNa-jaTAkinau // 3 // cintayati vAnarapati nihataH kharadUSaNo raNe yena / gacchAmi tasya zaraNaM so'pi khalu zAntikaro bhavatu // 4 // tulyAvasthAnAM jagati bhavati sneho narANAM nityamapi / kAraNavazena sa me kariSyati pakSaM na saMdehaH // 5 // jJAtvA vAnarapatiH sthAnaM padmasya nijabalasahitaH / pratihArasamAkhyAtaH pAtAlapuramatha praviSTaH // 6 // saMbhASitaikaikAvupaviSTAvAsaneSu raciteSu / pRcchato dehakuzalaM sugrIvaM rAmasaumitrI // 7 // atrAntare prokto mantrI jAmbunado nizAmaya / kutaH zarIrakuzalametasyAsmAkaM narendrasya ? // 8 // AdityarajasaH sutau sahodarau nAma bAlI-sugrivau / kiSkindhipurAdhipatI vAnaraketU mahAsattvau // 9 // vAlI vikhyAtayazAH sugrIvaM sthApayitvA rAjye / abhimAnena vibuddhaH pravrajyAmupAgato dhIraH // 10 // sugrIvo'pi ca rAjyaM karoti sutArAyAH saMyukto nityam / kiSkindhimahAnagare gatamapi kAlamajAnan // 11 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 "paumacariyaM puNaravi ya vitthareNaM, jaMpai jambUNao kayapaNAmo / dukkhassa kAraNamiNaM, eyassa pahU ! nisAmeha // 12 // aha deva ! ko vi duTTho, mAyAvI dANavo balummatto / vANaravaissa rUvaM, kAUNa puraM samallINo // 13 // mantIhiM namuNio so, pavisai suggIvasantiyaM bhavaNaM / varajuvaikayasaNAhaM, jattha sutArA sayaM vasai // 14 // daTTaNa taM sutArA, lakkhaNarahiyaM maNeNa uvviggA |avsri tattha sigdhaM, mantijaNaM ceva AllINA // 15 // so vi ya lIlAyanto, suggIvassA''saNe suhaniviTTho / tAva ya vAlikaNiTTho, niyayaM bhavaNaM samaNupatto // 16 // taM niyayarUvasarisaM, daTThaNaM bhavaNamajjhayArammi / ruTTho vANaranAho, aha gajjai garuyagambhIraM // 17 // mottUNa sIhanAyaM, avaiNNo tattha aliyasuggIvo / aha jujjhiuM pavatto, samayaM ciya vANarindeNaM // 18 // siricandamAiyANaM, mantINaM tattha sA mahAdevI / sAhai lakkhaNarahio, koi imo kheyaro duTTho // 19 // soUNa tIe vayaNaM, egante mantiNo u manteuM / sAhanti patthivANaM, rakkhaha anteuraM eyaM // 20 // akkhohiNIsu sattasu, sahio cciya aGgao sa suggIvaM / parigiNhai aGgo puNa, kittimaI tattiyabaleNaM // 21 // nayarassa dakkhiNeNaM, Thavio mantIhi aliyasuggIvo / phuDasuggIvo vi lahuM, uttarapAse parivio // 22 // nAmeNa candarassI, putto vAlissa asivaraM ghettuM / rakkhai sAhaNasahio, bhavaNaduvAraM sutArAe // 23 // aha te do vi kaivarA, alahantA darisaNaM sutArAe / jAyA samussuyamaNA, mayaNANaladIviyasarIrA // 24 // kantAvioyaduhio, cinteuM tattha saccasuggIvo / haNuvassa gao pAsaM, kahei savvaM niyayadukkhaM // 25 // punaripa ca vistareNa jalpati jambunadaH kRtapraNAmaH / duHkhasya kAraNamidametasya prabho !nizAmaya // 12 // atha deva ! ko'pi duSTo mAyAvI dAnavo balonmatta / vAnara patteH rupaM, kRtvApuraM samAlInaH // 13 // mantriNAjJAtaH saH prayizati sugrIvasatka bhavanaM / vacyuvatikRta sanAtha yatra sutArA svayaM vasati // 14|| dRSTvA taM sutArA lakSaNarahitaM manasodvignA / apasarati tatra zIghraM mantrijanamevAlInA // 15 // so'pi ca lIlAyansugrIvasyA'sanesukhaniviSTaH / tAvaccavAlikaniSTho nijaM bhavanaM samanuprAptaH // 16 // taM nijarupasadRzaM dRSTvA bhavanamadhye / ruSTo vAnaranAtho'tha garjati gurukagambhIram // 17 // muktvA siMhanAdamavatIrNastatrAlikasugrIvaH / atha yoddhaM pravRttaH samakameva vAnarendreNa // 18 // zrIcandrAdInAM mantrINAM tatra sA mahAdevI / kathayati lakSaNarahitaH ko'pyayaMkhecaro duSTaH // 19 // zrutvA tasyA vacanamekAnte mantriNastu mantrayitvA / kathayanti pArthivAnAM rakSayatAntapurametat // 20 // akSohiNabhiH saptabhiH sahita evAGgadaH sa sugrIvam / parigRhNAtyaGgaH punaH kRtrimaM tAvatAbalena // 21 // nagarasya dakSiNe sthApito mantribhiralikasugrIvaH / sphuTasugrIvo'pi laghUttarapArzve paristhApitaH // 22 // nAmnA candrarazmiH putro vAlerasivaraM gRhItvA / rakSati sAdhanasahito bhavanadvAraM sutArAyAH // 23 // atha tau dvAvapi kapivarAvalabhantau darzanaM sutArAyAH / jAtau samutsukamanasau madanAnaladIptazarIrau // 24 // kAntAviyogaduHkhitazcintayitvA tatra satyasugrIvaH / hanumato gataH pArzva kathayati sarvaM nijaduHkham / / 25 / / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suggIvakkhANapavvaM - 47/12-38 soUNa tassa vayaNaM, appaDighAeNa varavimANeNaM / haNuo kikvindhipuraM, gao ya sigghaM saha baleNaM // 26 // soUNa pavaNaputtaM, samAgayaM aliyavANarAhivaI / nipphiDai gayArUDho, baleNa samayaM mahanteNaM // 27 // doNhaM pi tANa rUvaM, sarisaM daTThUNa aJjaNAtaNao / amuNiyavisesanihaso, niyayapuraM patthio sigghaM // 28 // haNue niyayapuragae, suggIvo bhayasamAulo etto / rAghava ! tumaM pavanno, eyassa karehi sAmatthaM // 29 // bhAi tao paumabho, ahayaM sAhemi kAraNaM tujjhaM / suggIva ! majjha vi tumaM, sIyAe labhasu paDivati // 30 // suggI bhai pahU!, jai tuha mahilAe sattame divase / na labhAmi'ha paDivatti, pavisAmi huyAsaNaM to haM // 31 // suNiUNa vayaNameyaM, ahiyaM AsAsio paumanAho / papphullakamalanetto, jAo romaJciyasarIro // 32 // aha te jiNabhavaNasthA, samayaM kAuM adohabuddhIyA / nIyA vANaravaiNA, kikkindhI rAma-somittI // 33 // puNaravi ya Agao so, kUDo nAUNa saccasuggIvaM / niyayabalasaMparivuDo, ahimuhihUo rahArUDho // 34 // Alaggo saMgAmo, ubhayabhaDADovasaMkaDuttAso / suggIvo suggIvaM, pahaNar3a gADhappahAresu // 35 // asi-kaNaya-cakka-tomara-saMghaTTuTThantasatthasaMghAe / rAmo saraM na muJcai, tANa visesaM ayANanto // 36 // tAhe gayAe pahao, kUDeNaM tattha saccasuggIvo / mucchAnimIliyaccho, paDio mahimaNDale sigghaM // 37 // paDiyaM daTThUNa raNe, kikkindhI riyai aliyasuggIvo / bandhavajaNeNa niyayaM, suggIvo ANio sibiraM // 38 // zrutvA tasya vacanamapratighAtena varavimAnena / hanumAnkiSkindhipuraM gatazca zIghraM saha balena // 26 // zrutvA pavanaputraM samAgatamalikavAnarAdhipatiH / nispheTati gajAruDho balena samakaM mahatA // 27 // dvayorapi tayo rupaM sadRzaM dRSTavA'JjanAtanayaH / ajJAtavizeSanikaSo nijapuraM prasthitaH zIghram // 28 // hanumati nijapuragate sugrIvo bhayasamAkula itaH / rAghava ! tvAM prapanna etasya kuru sAmarthyam // 29 // bhaNati tataH padmabho'haM kathayAmi kAraNaM tava / sugrIva ! mamA'pi tvaM sItAyA labhasva pratipattim ||30|| sugrIvo bhaNati prabho ! yadi tava mahilAyAH saptame divase / na labhe'haM pratipattiH pravizAmi hutAzanaM tadAham // 31 // zrutvA vacanametadadhikamAzvastaH padmanAbhaH / praphullakamalanetro jAto romAJcitazarIraH ||32|| atha tau jinabhavanasthau samayaM kRtvA'drohabuddhikau / nItau vAnarapatinA kiSkindhi rAma - saumitrI // 33 // punarapi cAgataH sa kUTo jJAtvA satyasugrIvam / nijabalasaMparivRtto 'bhimukhIbhUto rathArUDhaH ||34|| AlagnaHsaMgrAma ubhayabhaTATopasaMkaTayettrAsaH / sugrIvaH sugrIvaM prahanti gADhaprahAraiH ||35|| asi-kanaka-cakra-tomara saMghottiSThazastrasaMghAte / rAmaH zaraM na muJcati tayoravizeSamajAnan // 36 // tadA gadayA prahataH kUTena tatra satyasugrIvaH / mUrcchAnimilitAkSaH patito mahImaNDale zIghram // 37 // patitaM dRSTvA raNe kiSkindhimiryatyalikasugrIvaH / bandhavajanena nijaH sugrIva AnItaH zibiram // 38 // 12. kikkindhi- pratya0 / For Personal & Private Use Only 387 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 paumacariyaM aha bhaNai samAsattho, suggIvo sAmi ! verio ihaI / AgantUNa puNa gao, kiM na tume so hao pAvo ? // 39 // bhAi tao paumAbho, tubdhaM ciya ettha jujjhamANANaM / na ya jANio viseso, teNa mae nAhao sariso // 40 // suggIva ! puNarapi tumaM, taM duTTaM diTThigoyare majjhaM / ThAvehi jeNa pecchasu, acirA bhinnaM sarasaesu // 41 // suggIveNA''hUo, samAgao duTTavANarAhivaI / rAmeNa samaramajjhe, ruddho meho iva nageNaM // 42 // daTThUNa rAmadevaM, veyAlI niggayA mahAvijjA / sAhasagaI vi jAo, sAhAviyarUvasaMThANo // 43 // suggIvarUvarahiyaM, daTThUNaM sAhasaM maragayAbhaM / ruTThA vANarasuhaDA, miliyA savve vi egaTThe // 44 // saMgrAmammi pavatte, dhario cciya lakkhaNeNa suggIvo / sAhasagaINa vi tao, bhaggaM taM vANarANIyaM // 45 // bhaggaM daTThUNa raNe, kaisennaM rAghavo sarasaesu / AhaNai sAhasagaI, suiraM kAUNa raNalIlaM // 46 // tikkhasarabhinnadeho, paDio cciya sAhaso dharaNipaTTe / diTTho vimukkajIo, vANarasuhaDehi savvehiM // 47 // nihayaM daTThUNa ariM, suggIvo rAghavaM sasomittI / pUei payayamaNaso, pesei ya paTTaNaM niyayaM // 48 // ThaviUNa varujjANe, paumAbhaM vANarAhivo etto / pavisarai siriharaM so, daiyAukkaNThio sigghaM // 49 // jAo tArA samaM samAgamo tattha vANarendassa / raisAgaramogADhassa tassa diyahA ya vaccanti // 50 // suhaDA virAhiyAI, tatthevA''NandakANaNe savve / AvAsiyA sasennA, rAmo candappahaharammi // 51 // atha bhaNati samAzvastaH sugrIvaH svAmin ! vairIha / Agatya puna rgataH kiM na tvayA sa hataH pApaH ? // 39 // bhaNati tataH padmanAbho yuvayorevAtra yuddhyamAnayoH / na ca jJAto vizeSastena mayA nAhataH sadRzaH ||40|| sugrIva! punarapi tvaM taM duSTaM dRSTigocare mama / sthApaya yena pazyAcirAdbhinnaM zarazataiH // 41 // sugrIveNAhUtaH samAgato duSTavAnarAdhipatiH / rAmeNa samaramadhye ruddho megha iva nagena // 42 // dRSTvA rAmadevaM vaitAlI nirgatA mahAvidyA / sAhasagatirapi jAtaH svAbhAvikarupasaMsthAnaH // 43 // sugrIvarUparahitaM dRSTvA sAhasaM marakatAbham / ruSya vAnarasubhaTA militAH sarve'pyekatram // 44 // saMgrAme vRtta va lakSmaNena sugrIvaH / sAhasagatinA'pi tato bhagnaM tadvAnarAnIkam // 45 // bhagnaM dRSTvA raNe kapisainyaM rAghavaH zarazataiH / Ahanti sAhasagatiM suciraM kRtvA raNalIlAm // 46 // tIkSNazarabhinnadehaH patita eva sAhaso dharaNipRSTe / dRSye vimuktajIvo vAnarasubhaTaiH sarvaiH // 47 // nihataM dRSTvA'riM sugrIvo rAghavaM sasaumitrim / pUjayati prayatamanAH preSayati ca pattanaM nijam // 48 // sthApayitvA varodyAne padmanAbhaM vAnarAdhipa itaH / pravizati zrIgRhaM sa dayitotkaNThitaH zIghram // 49 // jJAtastArAyAssamaM samAgamastatra vAnarendrasya / ratisAgaramavagADhasya tasya divasAzca gacchanti // 50 // subhaTA virAdhitAdayastatraivAnandakAnane sarve / AvAsitAH sasainyA rAmazcandraprabhAgRhe // 51 // 1. sAhasaga - pratya0 / 2. sasomitti - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suggIvakkhANapavvaM - 47/39-57 savvaGgasundarIo, terasa kannAu vANaravaissa / gantUNa paumanAhaM, bhaNanti amhaM varo tuhayaM // 52 // paDhamA vi ya candAbhA, annA hiyayAvalI hiyayadhammA / etto aNuddharI puNa, sirikantA sundarI ceva // 53 // kannAsuramainAmA, havai maNovAhiNI ya cArusirI / mayaNUsavA guNavaI, paumAvai jiNamaI ceva // 54 // jovvaNarUvadharIo, imAu kannAu pecchiuM paumo / ukkAtaDIsamAo, mannai sIyAvioyammi // 55 // rAmassa sanniyAse, tattha niviTThAu tAu kannAo / maNa nayaNahAriNIo, viNaoNayavayaNakamalAo // 56 // kannA jovvaNadharaNa vi rAmadevo, tANaM ca so na ya uvei maNAbhilAsaM / neheNa puvvabhavasaMciyanicchieNaM, sIyaM sayA vimalativvaguNaM muNei // 57 // // iya paumacarie suggIvapahANavakkhANaM nAma sattacattAla pavvaM samattaM // savADGgasundaryastryodaza kanyA vAnarAdhipasya / gatvA padmanAbhaM bhaNantyismAkaM varastvam // 52 // prathamA'pi ca candrAbhA'nyA hRdayAvalI hRdayadharmA / ito'nuddharI punaH zrIkAntA sundaryeva // 53 // kanyAsuramatinAmA bhavati manovAhinI ca cAruzrIH / madanotsavA guNavatI padmAvatI janamatyeva // 54 // yauvanarupadharya imAH kanyA dRSTavA padma: / ulkAtaDitsamA manyate sItAviyoge // 55 // rAmasya sannikAze tatra niviSTAstAH kanyAH / manonayanahAriNyo vinayAvanatavadanakamalAH // 56 // kanyAnAM yauvanadhArINAmapi rAmadevastAsAM ca sa na copaiti mano'bhilASam // snehena pUrvabhavasaMcita nizcitena sItAM sadA vimalatIvraguNAM jAnAti // 57 // // iti padmacaritre sugrIvaprahANavyAkhyAnaM nAma saptacatvAriMzatamaM parvaM samAptam // For Personal & Private Use Only 389 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. koDisiluddharaNapavvaM / aha tassa dhiinimittaM, kuNanti kannAu vivihvinnioge| naccanti ya gAyanti ya, lIlAsu maNoharaM kuharaM // 1 // vibhavo vi tassa sayalo, samANio phaann-bhoynnaaiio| na ya kuNai nivvuisuhaM, kantAhiyayassa rAmassa // 2 // na ya suNai gIyasadaM, na ya pecchai maNaharaM pi so rUvaM / sIyAegaggamaNo, jhAyai siddhi jahA jogI // 3 // na kuNai kahaM pi annaM, mottuM sIyAsamAgamullAvaM / pAsaTThiyA vi saddai, ehehi lahu jaNayadhUe ! // 4 // devI va mANusI vA, nAgavahU jakkhiNI va mahilA haiM / iha sayalajIvaloe, sIyAsarisI na pecchAmi // 5 // eyANi ya annANi ya, palavanto bahuvihANi amuNinto / bhaNai kaNiTuM paumo, so vi cirAvei suggIvo // 6 // rAhavavayaNeNa gao, somittI pavisiUNa suggIvaM / bhaNai bhavaNoyaratthaM, kiM pamhaTuM tumaM savvaM ? // 7 // mahilAsogasamudde, paDie paramesare tuma etthaM / kaha ramasi visayasokkhaM, adIhapehI mahApAvo ? // 8 // akayaggha ! kheyarAdhama !, pAvamaI ! tattha nemi sigdhaM te / paumeNa jattha nIo, tuha sariso duTThacAritto // 9 // eva paritajjayantaM, somittI vANarAhivo namiuM / bhaNai ya pamhaTuM me, ekkavarAhaM khamasu majjhaM // 10 // saMbhAriuM paiNNaM, tassa sumittI kahei saMbandhaM / jaha jogI uvayAraM, kuNai cciya jakkhadattassa // 11 // | 48. koTiziloddharaNaparvam ) atha tasya dhRtinimittaM kurvanti kanyA vividhaviniyogAn / nRtyanti ca gAyanti ca lIlAbhirmanoharaM kuharam // 1 // vibhavo'pi tasya sakalaH samAnItaH snAnabhojanAdikaH / na ca karoti nivRtisukhaM kAntAhRdayasya rAmasya // 2 // na ca zruNoti gItazabdaM na ca pazyati manoharamapi sa rupam / sItaikAgramanA dhyAyati siddhi yathA yogI // 3 // na karoti kathamapyanyanmuktavA sItAsamAgamollApam / pArzvasthite'pi zabdayatyehayehi laghu janakaduhite // 4 // devIM vA mAnuSIM vA nAgavadhuM yakSiNI vA mahilAmaham / iha sakalajIvaloke sItAsadRzIM na pazyAmi / / 5 / / etAni cAnyAni ca pralapanbahuvidhAnyajAnan / bhaNati kaniSThaM padmaH so'pi cirayati sugrIvaH // 6 // rAghavavacanena gataH saumitriH pravizya sugrIvam / bhaNati bhavanodarasthaM kiM pramRSTaM tvayA sarvam ? // 7 // mahilAzokasamudre patite paramezvare tvamatra / kathaM ramase viSayasukhamadIrghaprekSI mahApApaH ? |8|| akRtajJa ! khecarAdhama ! pApagate ! tatra nayAmi zIghraM tam / padmana yatra nItastava sadRzo duSTacAritraH // 9 // evaM paritarjayantaM saumitriM vAnarAdhipo natvA / bhaNati ca vismRtaM mamaikAparAdha kSamasva mama // 10 // smAritvA pratijJAM tasya saumitriH kathayati saMbandham / yathA yogyupacAraM karotyeva yakSadattasya // 11 // 1. somitti-prty0| For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDisiluddharaNapavvaM - 48/1-24 paripucchai magahavaI, gaNAhivaM jakkhadattavittantaM / bhayavaM ! phuDaviyatthaM, kahehi icchAmi nAuM je // 12 // bhAi tao gaNaNAho, seNiya ! nisuNehi jogiNA siTThe / jAo jaNaNIe samaM, samAgamo jakkhadattassa // 13 // iha kuJcapure nayare, rAyA parivasai niggayapayAvo / nAmeNa jakkhaseNo, rAillA rohiNI tassa // 14 // putto ya jakkhadatto, so viharanto kA 'varajuvaI / daTThUNa pAyaDatthaM, viddho kusumAuhasarehiM // 15 // tIe kae kumAro, asivarahattho nisAsu vaccanto / muNiNA avahipareNaM, tarumUlattheNa paDiddho // 16 // daTThUNuvayArayaM, sAhuM paripucchaI kumAravaro / sAhehi kouyaM, kiM vaccanto tae ruddho ? // 17 // so bhai tujjha jaNaNI, sA juvaI jIe vaccase pAsaM / teNa vi ya pucchio so, bhayavaM ! sAhehi paramatthaM // 18 // aha mattiyAvaIe, kaNago nAmeNa tattha vANiyao / dhannA tassa mahiliyA, putto vi ya bandhudatto se // 19 // tattha layAdattasuyA, mittamaI bandhudattavaNieNaM / pariNeUNa kao se, gabbho na ya keAI nAo // 20 // paNa patoi so, sA vi ya sasureNa duTTacArittA / kAUNa ya nicchUDhA, uppaliyAe saha sahIe // 21 // aNumaggeNa riyantI, daiyassa ya annamannasattheNaM / bAlasahI uppaliyA, ahINA daTThA mayA raNe // 22 // kAUNa vippalAvaM, sIlasahAI tao ya saMpattA / eyaM kuJcavarapuraM, pavarujjANe pasUyA sA // 23 // kambalarayaNeNa suyaM, pariveDheUNa patthiyA salilaM / aGgANi jAva dhovai, suNaeNa hio tao bAlo // 24 // paripRcchati magadhapati rgaNAdhipaM yakSadattavRttAntam / bhagavan ! sphuTavikaTArthaM kathayecchAmi jJAtuM ye // 12 // bhaNati tato gaNanAthaH zreNika ! nizruNu yoginA ziSTe / jAto jananyAH samaM samAgamo yakSadattasya // 13 // iha kuJcapure nagare rAjA parivasati nirgatapratApaH / nAmnA yakSaseno rAgilA gRhiNI tasya // 14 // putrazca yakSadattaH sa viharankadAcidvarayuvatim / dRSTvA prakaTArthaM viddhaH kusumAyudhazaraiH // 15 // tasyAH kRte kumAro'sivarahastoM nizAsu gacchan / muninA'vadhipareNa tarumUlasthena pratiruddhaH // 16 // dRSTavopakArastaM sAdhuM paripRcchati kumAravaraH / kathayati kautukaM mama kiM vrarjaMstvayA ruddhaH ? // 17 // sa bhaNati tava jananI sA yuvatiryasyA vrajasi pArzvam / tenApi ca pRSTaH sa bhagavan ! kathaya paramArtham // 18 // atha mRttikAvatyAM kanako nAmnA tatra vaNig / dhanyA tasya mahilA putro'pi ca bandhudattastasyAH // 19 // tatra lattAdattasutA mitramatI bandhudattavaNijA / pariNIya kRtastasyA garbho na ca kenaciJjJAtaH // 20 // potena prasthitaH sa sA'pi ca zvasureNa duSTacAritrA / kRtvA ca niSkASitotpalAyAH saha sakhyAH // 21 // anumArgeNa gacchantI dayitasya cAnyAnyasArthena / bAlasakhyutpalikA'hinA dRSTA mRtA'raNye // 22 // kRtvA vipralApaM zIlasahAyA tatazca saMprAptA / etatkuJcavarapuraM pravarodyAne prasUtA sA // 23 // kambalaralena sutaM pariveSTya prasthitA salilam / aGgAni yAvatkSAlayati zunakena hRtastato bAlaH ||24|| 1. varajuvaI - pratya0 / 2. keNaI muNio - pratya0 / For Personal & Private Use Only 391 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 paumacariyaM mitteNa bAlao so, ghettUNa samappio narindassa / teNa vi rAillAe, dinno cciya niyayabhajjAe // 25 // nAmeNa jakkhadatto, so hu tumaM natthi ettha saMdeho / paDiyAgayA na pecchai, sA vi tarhi kANaNe bAlaM // 26 // devaccaeNa diTThA, mittamaI pagaliyaMsunayaNajuyA / bahiNI - pabhAsiUNaM, nIyA sA attaNo gehaM // 27 // lajjAe piiharaM sA, na gAya jiNadhammasIlasaMpannA / iha nayarabAhiratthA, viharanteNaM tume diTThA // 28 // kambalarayaNeNa tumaM, jeNaM ciya veDhio sisU taiyA / taM acchai ahinANaM, kumAra ! jakkhassa bhavaNammi // 29 // taM paNamiNa sAhu, gehaM saMpatthio niyayakaNThe / lAei asivaraM so, pucchi ya kahehi jammaM me // 30 // savvaM piteNa siddhaM, naravaiNA tassa kambalAIyaM / jAo samAgamo puNa, mAyA - vittehi se samayaM // 31 // jAo mahAndo, paramavibhUIe kuJcavaranayare / seNiya ! kamAgao tuha, saMbandho so samakkhAo // 32 // etto so kaivasabho, purao kAUNa lakkhaNaM turio / saMpatto paumAbhaM, paNamai vihiyaJjalI sirasA // 33 // suggIvanaravaINaM, AhUyA tattha vANarA savve / bhaNiyA paccuvayAraM, kareha sigghaM huvaissa // 34 // sIyA gavesaha lahuM, pAyAle jala - thale tahA''gAse / lavaNe dhAyaisaNDe, addhataIesa dIvesu // 35 // 1 'ANA paDicchiUNaM, vANarasuhaDA tao samanteNaM / uppaiyA gayaNayale, sahasA vaccanti maNavegA // 36 // paumANatto ya gao, lehaM ghettUNa vANarajuvANo / bhAmaNDalassa sigdhaM, appei siraJjaliM kAuM // 37 // mitreNa bAlakaH sa gRhItvA samarpito narendrasya / tenApi rAgilAyai datta eva nijabhAryAyai // 25 // nAmnA yakSadattaH sa khalu tvaM nAstyatra saMdehaH / pratyAgatA na pazyati sA'pi tatra kAnane bAlam // 26 // devArcakena dRSTA mitramatI pragalitAzrunayanayugmA / bhaginI prabhASya nItA sA''tmano gRham // 27 // lajjayA pitRgRhaM sA na gatA jinadharmazIlasaMpannA / iha nagarabAhyasthA viharatA tvayA dRSTA // 28 // 'kambalaralena tvaM yenaiva veSTitaH zizustadA / tadAste'bhijJAnaM kumAra ! yakSasya bhavane // 29 // taM praNamya sAdhuM gRhaM saMprasthito nijakaNThe / lagayatyasivaraM sa pRcchati ca kathaya janma me // 30 // svamapi tena ziSTaM narapatinA tasya kambalAdikam / jAtaH samAgamaH puna mAtA- pitRbhyAM tasya samakam // 31 // jAtazca mahAnandaH paramavibhUtyA kuJcavaranagare / zreNika ! kramAgatastava saMbandhaH sa samAkhyAtaH // 32 // itaH sa kapivRSabhaH purataH kRtvA lakSmaNaM tvaritaH / saMprAptaH padmanAbhaM praNamati vihitAJjaliH zirasA ||33|| sugrIvanarapatinA ''hUtA tatra vAnarAH sarve / bhaNitAH pratyupakAraM kuruta zIghraM raghupateH // 34 // sItAM gaveSayata laghu pAtAle jala - sthale tathA''kAze / lavaNe ghAtakIkhaNDe'rddhatRtIyeSu dvIpeSu // 35 // AjJAM pratIcchya vAnarasubhaTAstataH samastena / utpatitA gaganatale sahasA vrajanti manovegAH // 36 // padmAjJaptazca gato lekhaM gRhItvA vAnarayuvAnaH / bhAmaNDalasya zIghramarpayati zirSAJjaliM kRtvA // 37 // 1. ANaM pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDisiluddharaNapavvaM - 48 / 25 -50 taM vAiUNa lehaM, asesavittantamuNiyaparamattho / bahiNIsogApuNNo, rAmassa hiojjao jAo // 38 // sayameva vANaravaI, kheyarapariveDhio vimANattho / 'sIyA gavesayanto, kambuddIvaM samaNupatto // 39 // avaiNNo cciya sahasA, dIve pecchai tarhi rayaNakesI / gADhabhauvviggamaNo, pucchai kiM dukkhao si tumaM ? // 40 // bhAi tao rayaNajaDI, sIyAharaNujjayAulamaNeNaM / ahayaM tu chinnavijjo, rakkhasavaiNA kao paDio // 41 // uvalabhiUNamasesaM, vittantaM kar3avaro rayaNakesI / niyayavimANArUDhaM, paumasayAsaM tao nei // 42 // avaiNNo rayaNajaDI, rAmaM namiUNa tattha uvaviTTho / sAhei aparisesaM, sIyAharaNaM jahAvattaM // 43 // laGkAhiveNa sAmiya !, hariyA tuha gehiNI aibaleNaM / jujjhanto tIe kae, teNa kao chinnavijjo haM // 44 // taM suNiUNa huvaI, harisavasubbhinnajaNiyaromaJco / sayalaM ca aGgachinnaM, dei tao rayaNakesissa // 45 // nayare surasaMgIe, kulocie parivasAmi tatthAhaM / nAmeNaM rayaNajaDI, tujjha ya saraNaM samallINo // 46 // rAmo samasyamaNo, paripucchi kheyarA mahaM sigdhaM / sAhei phuDaM etto, kedUre sA purI laGkA // 47 // / te eva bhaNiyamettA, ahomuhA lajjiyA gayA mohaM / kajje aNAyaramaNA, nirikkhiyA rAmadeveNaM // 48 // katto amha mahAjasa !, sattI laGkAhivaM jiNeUNaM / soyavvaeNa nisuNasu ko doso jaiha aNubandho ? // 49 // atthi ihaM lavaNajale, rakkhasadIvo tti nAma vikkhAo / satteva joyaNasayA, vitthiNNo tiguNapariveDho // 50 // taM vAcayitvA lekhamazeSavRttAntajJAtaparamArthaH / bhaginIzokApUrNo rAmasya hitodyato jAtaH ||38|| svayameva vAnarapatiH khecarapariveSTito vimAnasthaH / sItAM gaveSayankambudvIpaM samanuprAptaH ||39|| avatIrNa eva sahasA dvIpe pazyati tatra ratnakezinam / gADhabhayodvignamanAH pRcchati kiM duHkhito'si tvam ? // 40 // bhaNati tato ratnajaTI sItAharaNodyatAkulamanasA / ahaM tu chinnavidyo rAkSasapatinA kRtaH patitaH // 41 // upalabhyAzeSaM vRttAntaM kapivaro ratnakezinam / nijavimAnArUDhaM padmasakAzaM tato nayati // 42 // avatIrNo ratnajaTI rAmaM natvA tatropaviSTaH / kathayatyaparizeSaM sItAharaNaM yathAvRttam // 43 // laDGkAdhipena svAmin ! hRtA tava gRhiNyatibalena / yudhyamAnastasyAH kRte tena kRtazcchinnavidyo'ham // 44 // tacchrutvA raghupatirharSavazodbhinnajanitaromAJcaH / sakalaM cAGgachinnaM dadAti tato ratnakezinaH // 45 // nagare surasaMgIte kulocite parivasAmi tatrAham / nAmnA ratnajaTI tava ca zaraNaM samAlInaH // 46 // rAmaH samutsukamanAH paripRcchati khecarA mama zIghram / kathayata sphuTamitaH kiyaddure sA purI laDkA // 47 // ta evaM bhaNitamAtrA adhomukhA lajjitA gatA moham / kArye'nAdaramanaso nirIkSitA rAmadevena // 48 // kuto'smAkaM mahAyazaH ! zakti rlaGkAdhipaM jetum / zrotavyena nizruNu ko doSo yadIhAnubandhaH ? // 49 // astIha lavaNajale rAkSasadvIpa iti nAma vikhyAtaH / saptai ryojanazatAni vistIrNastriguNapariveSTaH // 50 // 1. sIyaM - pratya0 / For Personal & Private Use Only 393. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 paumacariyaM tassa ya majjhammi Thio, meru vva tikUDapavvao rammo / nava joyaNANi tuGgo, pannAsaM ceva vitthiNNo // 51 // tassuvariM sA nayarI, laGkA nAmeNa rayaNapAyArA / tIsaM ca joyaNAI, vitthiNNA sA samanteNaM // 52 // laGkApurIe sAmiya!, pAsesu ahiTThiyA mahAdIvA / anne vi saggasarisA, vasanti vijjAharajaNeNaM // 53 // dIvo saJjhAyAro, taha ya suvelo ya kaJcaNo ceva / palhAo ya ajoho, haMsaravo uvahinigyoso // 54 // anne vi addhasaggAdao ya dIvA aNeyapariyantA / bala-putta-dArasahio, kIlai laGkAhivo jesu // 55 // nAmeNa bhANukaNNo, jassa kaNiTTho mahAbalo sUro / biIo bihIsaNo se, daDhasattI buddhisaMpanno // 56 // samare aNijjiyabhaDa, putto se indaI mahAsatto / ghaNavAhaNo tti nAmaM, bio so teNa paDitallo // 57 // so evamAiehiM, bhaDehi tisamuddameiNInAho / pahu ! amhehi na jippai, rAghava ! chaDDehi esa kahA // 58 // aha bhaNai lacchinilao, jai daDhasattI dasANaNo bhnnio| to kiM va iha samakkhaM, paramahilAtakkaro jAo? // 59 // paumo vi bhaNai nisuNaha, kiM va ihaM jaMpiehi bahuehiM ? / jai kuNaha majjha pII, to darisaha jaNayanivartaNayA // 60 // to bhaNai jambavanto, imAo vijjAharANa dhuuyaao| pariNeUNa mahAjasa!, visayasuhaM ceva mANehi // 61 // ahavA chaDehi ima,sIyAe kAraNe aggAhaM / mA hohi nAha ! dahio, maUramUDho jahA puriso||62|| tasya ca madhye sthito merukhi trikuTaparvato ramyaH / navayojanAnituGgaH paJcAzadeva vistIrNaH // 51 // tasyopari sA nagarI laDkA nAmnA ratnaprAkArA / triMzacca yojanAni vistIrNA sA samantataH // 52 // laGkApuryAH svAmin ! pArzveSvadhiSThitA mahAdvIpAH / anye'pi svargasadRzA ucyante vidyAdharajanena // 53 // dvIpaH sandhyAkArastathA suvelazca kAJcana eva / prahlAdazcAyodho haMsarava udadhinirghoSaH // 54 // anye'pyarddhasvargAdayazca dvIpA anekaparyantAH / bala-putra dArAsahitaH krIDati laGkAdhipo yeSu // 55 // nAmnA bhAnukarNo yasya kaniSTho mahAbalaH zUraH / dvitIyo bibhISaNastasya dRDhazaktirbuddhisaMpannaH // 56 / / samare'nirjitabhaTaH putrastasyendrajinmahAsattvaH / ghanavAhana iti nAma dvitIyaH sa tena pratitulyaH // 57 / / sa evamAdibhirbhaTaistrisamudramedinInAthaH / prabho ! asmAbhirna jIyate rAghava ! tyajeSA kathA // 58 // atha bhaNati lakSmInilayo yadi dRDhazakti rdazAnano bhaNitaH / tataH kiM veha samakSaM paramahilAtaskaro jAtaH ? // 59 // padmo'pi bhaNati nizruNuta ki veha jalpitai rbahubhiH / yadi kuruta mama prIti tadA darzayata janakanRpatanayA // 60 // tadA bhaNati jAmbavanta imA vidyAdharANAM duhitaraH / pariNIya mahAyazaH ! viSayasukhameva mAnaya // 61 // athavA tyajedaM sItAyAH kAraNe'sadgrAham / mA bhava nAtha ! duHkhito mayUramUDho yathA puruSaH // 62 // bennAtaTe nagare satyaruci rvasati tatra gRhapatiH / nAmnA vinayadattastasya suto rupasaMpannaH // 63 / / 1. pII-pratya0 / 2. taNayaM-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDisiluddharaNapavvaM -48/51-76 395 veNNAyaDammi nayare, saccaruI vasai tattha gahavaio / nAmeNa viNayadatto, tassa suo rUvasaMpanno // 63 // aha viNayadattamitto, visAlabhUi tti nAmao vippo / tassa ghariNIe samayaM, Asatto so tahiM ahiyaM // 64 // vayaNeNa tIe neu, raNNaM chammeNa viNayadatto so / AruhiUNa taruvare, baddho rajjUhi vippeNaM // 65 // taM bandhiUNa gehaM, pavisai aliyaM ca uttaraM dAuM / acchai tIe samANaM, bhuJjanto rasuhaM vippo // 66 // etthantarammi pahio, taM desasamAgao kahavi mUDho / uvariM paloyamANo, pecchai purisaM tarunibaddhaM // 67 // AruhiUNa taruvaraM, muJcai taM bandhaNAu so phio| tuTTho ya viNayadatto, teNa samaM patthio sagharaM // 18 // daTTaNa viNayadattaM, naTTho vippo tao aituranto / pahio vi pariggahio, maUrasahio gihattheNaM // 69 // aha annayA maUro, tassa vi hario narindaputteNaM / sogAuro ya pahio, jAo mittaM bhaNai etto // 70 // jai icchasi jIvantaM, taM ANehi'ha lahu maUraM me / baddho ya taruvaragge, mayA vimukko vaNe taiyA // 71 // tassavayArassa tumaM, paDiuvayAraM karehi nAUNaM / ANehi mitta ! sigdhaM, taM pi maUraM hiyayaiTuM // 72 // to bhaNai viNayadatto, geNhasu annaM sihiM va rayaNaM vA / katto so hu maUro, jo gahio rAyaputteNaM ? // 73 // na yaso geNhai annaM, moraM rayaNaM va kaNayadavvaM vA / jaMpai puNo puNo cciya, niyayasihi majjha ANehi // 74 // jaha so maUramUDho, pahio na ya muyai daDhamasaggAhaM / teNa sariso naruttama !, tuma pi jAo nirutteNaM // 75 // ahavA rUvamaINaM, kheyaradhUyANa guNakarAlANaM / hohi tumaM bhattAro, mottUNa tumaM asaggAhaM // 76 // atha vinayadattamitro visAlabhUtiriti nAma vipraH / tasya gRhiNyAH samakamAsaktaH sa tatrAdhikam // 64 / / vacanena tasyA nItvA'raNye chadmanA vinayadattaH saH / AruhyaH taruvare baddho rajjUbhi vipreNa // 65 / / taM baddhvA gRhaM pravizatyalikaM cottaraM datvA / Aste tayA samAnaM bhuJjanatisukhaM viprH||66|| atrAntare pathikastaM dezasamAgataH kathamapi mUDhaH / upari pralokyamAnaH pazyati puruSaM tarunibaddham // 67 // Aruhya taruvaraM muJcati taM bandhanAtsa pathikaH / tuSTazca vinayadattastena sama prasthitaH svagRham // 68 // dRSTvA vinayadattaM naSTo viprastato'titvaramANaH / pathiko'pi parigRhIto mayUrasahito gRhasthena // 69 / / athAnyadA mayUrastasyApi hRto narendraputreNa / zokAturazca pathiko jAto mitraM bhaNatItaH // 70 // yadIcchasi jIvantaM tamAnayAtha laghu mayUraM me / baddhazca taruvarAgre mayA vimukto vane tadA // 71 / / tasyopakArasya tvaM pratyupakAraM kuru jJAtvA / Anaya mitra ! zIghraM tamapi mayUraM hRdayeSTam / / 72 / / tadA bhaNati vinayadatto gRhANAnyaM zikhinaM vA ratnaM vA / kutaH sa khalu mayUro yo gRhIto rAjaputreNa ? // 73 // na ca sa gRhNAtyanyaM mayUraM ratnaM vA kanakadravyaM vA / jalpati punaH punareva nijazikhinaM mamAnaya // 74 / / yathA sa mayUramUDhaH pathiko na ca muJcati dRDhamasadgrAham / tena sadRzo narottama ! tvamapi jAto nizcayena // 75 / / athavA rupavatInAM khecaraduhitRRNAM guNakarAlANAm / bhava tvaM bhartA muktvA tvamasadgrAham // 76 / / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 to bhai lacchinilao, jambUNaya ! maha suNehi akkhANaM / Asa purA gahavaio, pabhavo mahilA ya se 'jauNA // 77 // tiNi jaNA tassa suyA, appAseo tahA vihANo ya / anno silAdharo puNa, ujjutto savvakajjesu // 78 // giha-pasu-khettAIsu ya, iyaro vi tahAviho kuNai kammaM / bhogAI appaseo, navaraM puNa puvvasukaeNaM // 79 // kammaM akarento so, evaM bhAIhiM saparivAre / nibbhacchio ya santo, gehAo niggao mANI // 80 // asamattho cciya kammaM, kAuM sukumAlakomalasarIro / saMvegasamAvanno, maraNucchAho tao jAo // 81 // aha tammi desakAle, parabhavasukaeNa tattha ANIo / ekko pahiyajuvANo, bhaNai ya vayaNaM maha suNehi // 82 // bhANU nAmeNa ahaM, rAyasuo gottiehi akkanto / dese viNiggao vi ya, kusumapuraM pAvio kamaso // 83 // AyarieNa samANaM, saMsaggI me tao samuppannA / dinnaM ca vejjakaDayaM, teNa mahaM suppasanneNaM // 84 // eyaM osahivalayaM, gaha-bhUoraga- pisAya - vaahiio| nAsei chittamettaM, bhaNiyaM nissaMsayaM guruNA // 85 // nemittiyaAiTThassa bhadda ! kAlAvahI maha samatto / niyayaM vaccAmi puraM, karemi rajjaM tarhi gantuM // 86 // rajjAsattassa imaM, mA me chaDDihiti vAulamaNassa / giNha tumaM varakaDayaM, viNAsaNaM savvarogANaM // 87 // taM hiUNa valayaM, appAseo gao niyayagehaM / sapuraM ca subhANU vi ya, saMpatto uttamaM rajjaM // 88 // tAva ya narindabhajjA, ahINa daTThA sriirniccetttthaa| paDahiyanirUviyA sA, appAseeNa to diTThA // 89 // 2 paumacariyaM tato bhaNati lakSmInilayo jAmbUnada ! mama zruNvAkhyAnam / AsItpurA gRhapatiH prabhavo mahilA ca tasya yamunA // 77 // trayo janA tasya sutA AtmazreyastathA vidhAnazca / anyaH zilAdharaH punarudyuktaH sarvakAryeSu // 78 // gRha-pazu-kSetrAdiSu cetaro'pi tathAvidhaH karoti karma / bhogAnyAtma zreyo navaraM punaH pUrvasukRtena // 79 // karmAkurvan sa evaM bhAtRbhiH saparivArai: / nirbhatsitazca san gRhAnnirgato mAnI // 80 // asamartha eva karma kRtvA sukumAlakomalazarIraH / saMvega samApanno maraNotsAhastato jAtaH // 81 // atha tasmindezakAle parabhavasukRtena tatrAnItaH / ekaH pathikayuvAno bhaNati ca vacanaM mama zruNu // 82 // bhAnurnAmnAhaM rAjasuto gotribhirAkrAntaH / dezAnnirgato'pi ca kusumapuraM prAptaH kramazaH ||83 // AcAryeNa samAnaM saMsargI me tataH samutpannaH / datte ca vaidyavakaTakaM tena mahyaM suprasannena // 84 // etadauSadhivalayaM grahabhUtoragapizAcavyAdhayaH / nazyanti sparzamAtraM bhaNitaM niHzaMkitaM guruNA // 85 // naimittikAdiSTasya bhadra ! kAlAvadhi rmama samAptaH / nijakaM gacchAmi puraM karomi rAjyaM tatra gatvA // 86 // rAjyAsaktasyedaM mA me tyakSati vyAkulamanasaH / gRhANa tvaM varakaTakaM vinAzanaM sarvarogANAm // 87 // tadgRhitvAvalayamAtmazreyo gato nijagRham / svapuraM ca subhAnurapi ca saMprApta uttamaM rAjyam // 88 // tAvacca narendra bhAryA'hinA dRSTA zarIranizceSTA / paTahanirupitA sA''tmazreyena tadA dRSTA // 89 // 1. jamuNA - pratya0 / 2. paDupaDahanirUviyA - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 397 koDisiluddharaNapavvaM -48/77-103 kaDayassa pasAeNaM, jIvAvai so hutaM mahAdevi / saMpAvio vibhUI, tattha narindeNa tuDeNaM // 10 // kAUNa uttarijje, taM valayaM saravaraM samoiNNo / goheraeNa hariyaM, taMciya suhalakkhaNaM valayaM // 11 // taruvarahe?mmi bila, taM pavisUiNa ghaNasilAchannaM / gohero kuNai ravaM, palayamahAmehanigyosaM // 12 // saddeNa teNa bhIo nayarajaNo patthivo ya bhaTasahio / ummUlei taruvaraM appAseo'bhimANeNaM // 93 // . hantUNa ya goheraM, geNhai valayaM nihANasaMjuttaM / ucchAhanicchiyamaI, appAseo juI patto // 14 // appAseeNa samo, rAmo sIyA ya valayamutti vva / mahaimahAnihilambho, gohero rAvaNo ceva // 15 // purisA nicchiyahiyA, pAvanti dhaNaM jasaM ca sokkhaM ca / tumhe vi hoha satthA, sIyA amhehi lahiyavvA // 16 // soUNa uvakkhANaM, jiyajambUNayakahAsamullAvaM / bahave vimhiyahiyayA, vijjAharapatthivA jAyA // 17 // jambUNayamAIyA, savve vi ya saMpahAraNaM kaauN| puNaravi bhaNanti paumaM, etthaM suNa sArasabbhAvaM // 98 // sAhU aNantavirio, maraNaM paripucchio dahamuheNaM / jaMpai jo koDisilaM, uddharihI so tumaM sattU // 19 // to bhaNai lacchinilao, tubbhe mA kuNaha ettha vikkhevaM / dAveha majjha sigdhaM, taM koDisilaM suragghaviyaM // 100 // sammantiUNa etto, arahassaM vANarendamAIyA / bala-nArAyaNasahiyA, gayA ya ratti vimANehiM // 101 // pattA sindhuddesaM, avaiNNA taM silaM tarhi daTuM / savve vi payayamaNasA, paNamanti payAhiNAvattaM // 102 // kuGkumaraseNa candaNa-vicchuriyA acciya ya kusumehiM / AbharaNabhUsiyaGgI, vibhAi devi vva koDisilA // 103 // kaTakasya prasAdena jIvAyati sa khalu tAM mahAdevIm / saMprApto vibhUti tatra narendreNa tuSTena // 10 // kRtvottarIye, taM valayaM sarovara samavastIrNa / godhereNa hRtaM tAvacca zubhalakSaNaM kaTakam // 91 // taruvarAdho bilaM taM pravizya ghanazilAcchannam / godhera: korati vaM pralayamahAmeghanirghoSam // 12 // zabdena tena bhIto nagarajana: pArthivazca bhaTasahitaH / utkhanati taruvaramAtmazreyo'bhimAnena // 9 // hatvA ca godheraM gRhNAti valayaM nidhAnasaMyuktam / utsAhanizcitamatirAtmazreyo dyutiM prAptaH // 14 // AtmazreyeNa samo rAmaH sItA ca valayamUrtiriva / mahatimahAnidhilAbho godhero rAvaNazcaiva // 15 // puruSA nizcitahRdayAH prApnuvanti dhanaM yazazca sukhaM ca / yUyamapi bhavata svasthAH sItA'smAbhirlabdhavyA // 16 // zrutvopAkhyAnaM jitajAmbUnadakathAsamullApam / bahavo vismitahRdayA vidyAdharapArthivA jAtAH // 17 // jAmbUnadAdayaH sarve'pi ca saMpradhAraNaM kRtvA / punarapi bhaNanti padmamatra zruNu sArasadbhAvam // 98 // sAdhuranantavIryo maraNaM paripRSTo dazamukhena / jalpati yaH koTizilAmuddhariSyati sa tava zatruH // 19 // tadA bhaNati lakSmInilayo yUyaM mA kurutAtra vyAkSepam / darzayata mama zIghraM tA koTizilAM surAAyitAm // 10 // sammantryeto'rahasyaM vAnarendrAdayaH / balanArAyaNasahitA gatAzca rAtri vimAnaiH // 10 // prAptAH sindhudezamavatIrNAstAM zilAM tatra dRSTvA / sarve'pi praNatamanasaH praNamanti pradakSiNAvartam // 102 // kuGkumarasena candanavicchuritA'ciMtA ca kusumaiH / AbharaNabhUSitAGginI vibhAti devIva koTizilA // 103 / / 1. vibhUI-pratya0 / 2. juI-pratya0 / For Personal & Private Use Only Jain Education Intemalional Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 paumacariyaM nimmajjiyapariveDho, karayalamaulaJjaliM sire raiuM / siddhANa namokkAra, karei lacchIharo etto // 104 // bhavajalahisamuttiNNA, je savvasuhAlayaM samaNupattA / niyayaM aNantadarisI, te siddhA maGgalaM majjhaM // 105 // iha je siddhimavagayA. nivvANasilAe sAhavo dhIrA / savve vi kammarahiyA. te haM vandAmi bhAveNaM // 106 // paumo kheyarasahio, AsIsaM dei lacchinilayassa / arahanta siddha sAhU, dhammo tuha maGgalaM hou // 107 // sA lakkhaNeNa etto, nANAkusumacciyA surabhigandhA / bAhAsu samukkhittA, siddhisilA kulavahU ceva // 108 // sAhu tti sAhusaI, surANa suNiUNa ambare mahayaM / jAyA vimhiyahiyayA, suggIvAI bhaDA bahave // 109 // savve namiUNa silA, sammeyaM pavvayaM gayA sigdhaM / usabhAijiNavarANaM, paDimAu thuNanti bhAveNaM // 110 // aha te padakkhiNeuM, bharahaM varajANa-vAhaNArUDhA / suhakaraNa-tihi-muhutte, kikkindhipuraM gayA sigdhaM // 111 // suttuTThiyA pabhAe, suggIvAI kaiddhayA savve / gantUNa rAmadevaM, paNamanti jahANupuvvIe // 112 // uvaviTThA bhaNai tao, paumo savve vi vANarA tubbhe |ajj va ya kiM paDicchaha ?, ciTThai sIyA tahiM dukkhaM // 113 // mottUNa dIhasuttaM, laGkAgamaNe maI kuNaha sigdhaM |maa virahetaNuiyaGgI, karihI kAlaM tahiM sIyA // 114 // jaMpanti vayoviddhA, rAghava ! nisuNehi amha vayaNekkaM / jai icchasi vaidehI, teNa samaM viggaho hohI // 115 // dukkhehi hoi vijao, raNammi asamANaviggaho eso|vijjaashssdhaarii, na ya jiNasi dasANaNaM sAmi! // 116 // nimajjitapariveSTa: karatalamukulAJjaliM zIrSe racayitvA / siddhebhyo namaskAraM karoti lakSmIdhara itaH // 104 // bhavajaladhisamutIrNA ye sarvasukhAlayaM samanuprAptAH / nityamanantadarzirNaste siddhA maGgalaM mama // 105 / / iha ye siddhimupAgatA nirvANazilAyAM sAdhavo dhIrAH / sarve'pi karmarahitAstAnahaM vande bhAvena // 106 // padmaH khecarasahita AziSaM dadAti lakSmInilayAya / arhan siddhaH sAdhurdharmastava maGgalaM bhavatu // 107 / / sA lakSmaNeneto nAnAkusumArcitA surabhigandhA / bAhAbhyAM samutkSiptAsiddhazilA kulavadhuriva // 108 // sAdhviti sAdhuzabda surANAM zrutvA'mbare mahat / jAtA vismitahRdayAH sugrIvAdayo bhaTA bahavaH // 109 // sarve natvA zilAM sammetaM parvataM gatAH zIghram / RSabhAdijinavarANAM pratimAH stuvanti bhAvena // 110 // atha te pradakSiNya bharataM varayAnavAhanAruDhAH / zubhakaraNa tithi muhUrte kiSkindhipuraM gatAH zIghram // 111 // suptotthitAH prabhAte sugrIvAdayaH kapidhvajAH sarve / gatvA rAmadevaM praNamanti yathAnupUrvyA // 112 / / upaviSTA bhaNati tataH padmaH sarvAn'pi vAnarAn yUyam / adyApi ca kiM pratIkSadhve ? tiSThati sItA tatra duHkham / / 113 // muktvA dIrghasUtraM lakAgamane matiM kuruta zIghram / mA virahetanvaGginI kariSyati kAlaM tatra sItA // 114 / / jalpanti vayovRddhA rAghava ! nizruNvasmAkaM vacanamekam / yadIcchasi vaidehIM tena samaM vigraho bhaviSyati // 115 // duHkhairbhavati vijayo raNe'samAnavigrahaH eSaH / vidyAsahasradhArI na ca jayasi dazAnanaH svAmin ! // 116 // 1. virahatAviyaMgI-pratya0 / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDisiluddharaNapavvaM -48/104-125 399 tamhA karehi buddhI, amhaM vayaNeNa muyasu raNatattiM / abalassa baliyaeNaM, samayaM ko viggaho ettha ? // 117 // jo so aNuvvayadharo, bibhIsaNo nAma desvikkhaao| tassa alaGgaM vayaNaM, kAhI laGkAhivo niyamA // 118 // ghaNapIisaMpautto, tassa ya vayaNeNa bohio santo / appihii jaNayataNayaM, dasANaNo natthi saMdeho // 119 // tamhA gavesaha lahuM, nayakusalaM vANarANa sAmantaM / jo saha bihIsaNeNaM, dahavayaNaM pattiyAvei // 120 // eyammi desakAle, mahodahI nAma kheyaro bhaNai / bahujantaduggamA sA, kayA ya laGkA visamasAlA // 121 // eyANa majjhayAre, ekkaM pi hu kheyaraM na pecchAmi / jo pavisiUNa lavaM, puNaravi sigdhaM niyattei // 122 // pavaNaMjayassa putto, siriselo nAma niggayapayAvo / bala-kanti-sattijutto, so navaraM taM pasAei // 123 // savvehi evameyaM, kaIhi aNumanniUNa taM vayaNaM / haNuyassa sanniyAsaM, siribhUI pesio duuo|124|| ___ tuGgabalagavvieNa vi, puriseNaM niyayasattijutteNa syaa| hoyavvaM niyamaiNA, kiMci gaNenteNa kAraNaM ciya vimalaM // 125 // // iya paumacarie koDisilAUddharaNaM nAma aTThacattAlaM pavvaM samattaM // tasmAtkuru buddhimasmAkaM vacana muJca raNavAtImemAm / abalasya balinA samakaM ko vigraho'tra ? // 117 // yaH so'nuvratadharo bibhISaNo nAma dezavikhyAtaH / tasyAlajhyaM vacanaM kariSyati lakAdhipo niyamA // 118 // ghanaprItisaMprayuktastasya ca vacanena bodhitassan / arpiSyati janakatanayAM dazAnano nAsti saMdehaH // 119 / / tasmAdgaveSayata laghu nayakuzalaM vAnarANAM sAmantam / ya: saha bibhISaNena dazavadanaM pratyAyati // 120 // etasmindezakAle mahodadhi rnAma khecaro bhaNati / bahuyantradurgamA sA kRtA ca lakA viSamazAlA // 121 / / eteSAM madhya ekamapi hu khecaraM na pazyAmi / yaH pravizya lakAM punarapi zIghraM nivartayet / / 122 / / pavanaJjayasya putraH zrIzailo nAma nirgatapratApaH / bala-kAnti-zakti yuktaH sa navaraM taM prasAdhayati // 123 // savairevametatkapibhiranumanya tad vacanam / hanumataH sannikAzaM zrIbhUtiH preSitadUtaH // 124 // tuGgabalagavitenApi puruSeNa nijazaktiyuktena sadA / bhavitavyaM nijamatyA kiMcidgaNatA kAraNameva vimalam // 125 / / ||iti padmacaritre koTiziloddharaNaM nAmASTacatvAriMzatamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 49. haNuyapatthANapavvaM tatto so siribhUI, saMpatto siripuraM rayaNacittaM / pavisai haNuyassa sabhaM, tAvantaM pecchaI dUyaM // 1 // atthANisanniviTTho, haNuo samayaM aNaGgakusumAe / guNa-rUvasAliNIe, candaNahAnandiNIe ya // 2 // kAUNa sirapaNAma, candaNahAsantio tao duuo|saahi haNuyassa phuDaM, daNDayaraNNAiyaM savvaM // 3 // te lakkhaNeNa vahiyA, sAmiya ! sambukka-dUsaNA do vi|siiyaahrnnnimitte, iha jAo viggaho paramo // 4 // suNiUNa imaM vattaM, aNaGgakusumA khaNaM gayA mohaM / AsatthA ruyai tao, sahoyaraM ceva piyaraM ca // 5 // taM pecchiUNa etto, khuhiyaM anteuraM ruyai savvaM / jaha vINA-vaMsaravo, khaNeNa ohAmio savvo // 6 // hA tAya ! hA sahoyara !, katto si gayA mahaM apuNNAe ? / cirakAlavimukkAe ki majjha na daMsaNaM deha ? // 7 // eyANi ya annANi ya, duhiyA kharadUsaNassa rovantI / saMthAvaNakusalehiM, mantIhiM uvasamaM nIyA // 8 // savvaM ca tANa kAuM, pavaNasuo peyakammakaraNijjaM / suggIvarAyataNayaM, saddAviya pucchaI dUyaM // 9 // aha tattha bhaNai dUo, deva ! nisAmehi avahio houM / kantAviogaduhiyaM, suggIvaM jANasI ceva // 10 // mahilAduhiyamaNo so, saraNaM ciya rAghavaM samallINo / gantUNa niyayanayaraM, jujjhai samayaM ciya rivUNaM // 11 // [ 49. hanumatprasthAnaparvam / tataH sa zrIbhUtiH saMprAptaH zrIpuraM ratnacitram / pravizati hanumataH sabhAM tAvadAyAntaM pazyati dUtam // 1 // AsthAnasaMniviSTo hanumAnsamakamanaGgakusumayA / guNarupazAlInyA candraNakhAnandinyA ca // 2 // kRtvA ziraH praNAmaM sugrIvasatkastato dUtaH / kathayati hanumataH sphuTaM daNDakAraNyAdikaM sarvam // 3 // tau lakSmaNena hatau svAmin ! zambuka dUSaNau dvAvapi / sItAharaNanimitta iha jAto vigraha: paramaH // 4 // zrutvedaM vRttamanaGgakusumA kSaNaM gatA moham / AzvastA roditi tataH sahodarameva pitaraM ca // 5 // tadRSTavetaH kSubhitamantaHpuraM roditi sarvam / yathA vINAvaMzaravaH kSaNenAvanAmitaH sarvaH // 6 // hA tAta ! hA sahodara ! kuto'si gatA mamApuNyayA ? | cirakAlavipramuktA kiM mama na darzanaM dadata ? // 7 // etAni cAnyAni ca duhitA kharadUSaNasya rudantI / saMsthApanakuzalai mantribhirupazamaM nItA // 8 // sarvaM ca tayoH kRtvA pavanasutaH pretakarmakaraNIyam / sugrIvarAjasatkaM zabdAyya pRcchati dUtam // 9 // atha tatra bhaNati dUto deva ! nizAmayAvahito bhUtvA / kAntAviyogaduHkhitaM sugrIvaM jAnAsyeva // 10 // mahilAduHkhitamanAH sa zaraNameva rAghavaM samAlInaH / gatvA nijanagaraM yudhyate samakameva ripUNAm // 11 // 1. sabhaM tAvannaM pecchaI-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haNuyapatthANapavvaM - 49/1-26 daTThUNa rAmadevaM, veyAlI niggayA mahAvijjA / tAhe sarehi nihao, paumeNaM sAhaso samare // 12 // soUNa vayaNameyaM, pavaNasuo bhaNai sAhu sAhu tti / rAghava ! suggIvabalaM, vasaNanimaggaM samuddhariyaM // 13 // soUNa kamalanAmA, piusogaparikkhayaM haNuvabhajjA / sammANadANajuttaM, kuNai tao sA mahANandaM // 14 // dUyavayaNeNa calio, siriselo varavimANamArUDho / raha- turaya-gayasamaggo, saMghaTTuTThantabhaDaniva // 15 // ahaso kameNa patto, kikvindhipuraM ca tattha avaiNNo / suggIveNa saharisaM, ahiyaM saMbhAsio haNuo // 16 // paumassa ceTThiyaM so, taha ya kaheUNa vANarAhivaI / rAmassa sanniyAsaM, mAruisahio samaNupatto // 17 // daTThUNa ya ejjantaM, haNuvaM abbhuTThio paumaNAho / avagUhai parituTTho, siNehasaMbhAsaNaM kuNai // 18 // lacchIharAiehiM, bhaDehi saMbhAsio pavaNaputto / dinnAsaNovaviTTho, sesA vi jahANupuvI // 19 // bhaddAsaNe niviTTho, paumo varakaNayakuNDalAharaNo / pItambaraparihANo, tassa Thio lakkhaNo pAse // 20 // suggIva-aGga-aGgaya-jambava-nala-nIla - kumuyamAIyA / taha ya virAhiyasahiyA, veDheMttA'vaTThiyA rAmaM // 21 // kAUNa samullAvaM, siliselo bhaNai rAghavaM etto| kaha tujjha sAmi ! purao, gheppanti guNA aparimeyA ? // 22 // vaz2jAvattadhaNuvaraM, sahassa'mararakkhiyaM vase ThaviyaM / vaidehIsaMvaraNe, tujjha suya'mhehi mAhappaM // 23 // amhaM tume mahAjasa !, hiyaiTTaM vavasiyaM mahAkammaM / suggIvavarUvadhArI, jaM nihao sAhaso samare // 24 // uvagArissa mahAjasa !, paDiuvagAraM na ceva jo kuNai / tasseva bhAvasuddhI, niyayaM pi kao samubbhavai ? // 25 // so savvANavi pAvo, loddhaya- vAhANa macchabandhANaM / ghaTTo ghiNAvimukko, jo ya kayaggho ihaM puriso // 26 // dRSTvA rAmadevaM vaitAlI nirgatA mahAvidyA / tadA zarai nihataH padmena sAhasaH samare // 12 // zrutvA vacanametatpavanasuto bhaNati sAdhusAdhviti / rAghava ! sugrIvabalaM vyasananimagnaM samuddhRtam // 13 // zrutvA kamalAnAmA pitRzokaparikSayaM hanumadbhAryA / sanmAnadAnayuktaM karoti tataH sA mahAnandam // 14 // dUtavacanena calitaH zrIzailo varavimAnamAruDhaH / ratha-turaga - gajasamagraH saMghottiSThadbhaTanivahaH // 15 // atha sa kameNa prAptaH kiSkindhipuraM ca tatrAvatIrNaH / sugrIveNa saharSamadhikaM saMbhASito hanumAn // 16 // padmasya ceSTitaM sa tathA ca kathayitvA vAnarAdhipatiH / rAmasya sannikAzaM mArutisahitaH samanuprAptaH // 17 // dRSTvA cAyAntaM hanumantamabhyutthitaH padmanAbhaH / avagUhati parituSTaH snehasaMbhASaNaM karoti // 18 // lakSmIdharAdibhi rbhaTaiH saMbhASitaH pavanaputraH / dattAsanopaviSTaH zeSA api yathAnupUrvyA // 19 // bhadrAsane niviSTaH padmo varakanakakuNDalAbharaNaH / pItAmbaraparidhAnastasya sthito lakSmaNaH pArzve // 20 // sugrIvADGgAGgada-jAmbavannala-nIla kumudAdayaH / tathA ca visadhitasahitA veSTayitvA'vasthitA rAmam // 21 // kRtvA samullApaM zrIzailo bhaNati rAghavamitaH / kathaM tava svAmin ! purato gRhNanti guNA aparimitAH // 22 // vajrAvartadhanuvaraM sahasrAmararakSitaM vaze sthApitam / vaidehI svayaMvaraNe tava zrutamasmAbhi rmahAtmyam ||23|| asmAkaM tvayA mahAyazaH ! hRdayeSTaM vyavasitaM mahAkarma / sugrIvarupadhArI yannihataH sAhasaH samare ||24|| upakAriNo mahAyazaH ! pratyupakAraM naiva yaH karoti / tasyaiva bhAvazuddhi rnityamapi kutaH samudbhavati ? // 25 // sa sarveSAmapi pApo lubdhaka - vyAdhAnAM matsyabandhAnAm / dhRSTaye ghRNAvimukto yazca kRtaghna iha puruSaH // 26 // 1 For Personal & Private Use Only 401 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 paumacariyaM savve vi tujjha supurisa !, paDiuvayArassa ujjayA amhe / gantUNa sAmi ! lakaM, rakkhasaNAhaM pasAemo // 27 // sAmiya ! dehA''NattiM, tuha mahilA jeNa tattha gantUNaM / ANemi bhuyabaleNaM, pecchasu ukkaNThio sigdhaM // 28 // jambUNaeNa bhaNio, vaccha haNUvanta ! sAhu bhaNiyaM te / gantavvaM ceva tume, laGkAnayarI sumaNaseNaM // 29 // bhaNiyaM ca evameyaM, mAruiNA natthi ettha saMdeho / tAhe harisavasagao, paumo sIyAe saMdisai // 30 // maha bayaNeNa bhaNejjasu, haNuya ! tumaM virahakAyariM sIyaM / jaha so tujjha vioge, rAmo na ya nivvuI lahai // 31 // jANAmi maha vioge, marasi tumaM natthi ettha saMdeho / taha vi samAgamaheGa, sundari ! jIyaM dharijjAsu // 32 // dUre vi tanna dUre, sajjaNa hiyayAiM jattha miliyAI / gayaNaTThio vi caMdo AsAsai kumuya saMDAi // 33 // logammi hoi dullaho, samAgamo taha ya dullaho dhammo / tatto ya dullahayaraM, samAhimaraNaM jiNamayammi // 34 // tamhA rakkhasadIve, mA kAhisi ettha sundarI ! kAlaM / jAvA''gacchAmi ahaM, vANarasahio tuha sayAsaM // 35 // eyaM paccayakaraNaM, dAvejjasu aGgaleyayaM neuM / cUDAmaNiM ca majjhaM, ANejjasu tIe sannihiyaM // 36 // jaM ANavesi sAmiya!, bhaNiUNaM, mAruI namai rAmaM / lacchIharaM pi evaM, sesA vi bhaDA samAlavai // 37 // bhaNio cciya mAruiNA, suggIvo jAva tattha gantUNaM / ehAmi tAva tubbhe, etthaM ciya acchiyavvaM tu // 38 // eva bhaNiUNa to so, ArUDho mAruI varavimANaM / uppaio gayaNayalaM, samayaM niyaeNa senneNaM // 39 // kae vi annassuvayArajAe, kuNanti je paccuvayArajogaM / na tesu tullo vimalo vi cando, na yeva bhANU na ya devarAyA // 40 // ||iy paumacarie haNuyapatthANaM nAma egUNapannAsaM pavvaM samattaM // sarve'pi tava satpuruSa ! pratyupakArasyodyatA vayam / gatvA svAmillakAM rAkSasanAthaM prasAdayAmaH // 27 // svAmin ! dehyAjJAM tava mahilAM yena tatra gatvA / AnayAmi bhUjabalena pazyotkaNThitaH zIghram / / 28 / / jAmbUnadena bhaNito vatsa hanumAn ! sAdhu bhaNitaM tvayA / gantavyameva tvayA lakAnagarI sumanasA // 29 // bhaNitaM caivametanmArutinA nAstyatra saMdehaH / tadA harSavazagataH padmaH sItAyAH saMdizati // 30 // mama vacanena bhaNa hanumAn ! tvaM virahakAtarAM sItAm / yathA sa tava viyoge rAmo na ca nirvRttiM labhate // 31 // jAnAmi mama viyoge mriyase tvaM nAstyatra saMdehaH / tathApi samAgamahetuH sundari ! jIvaM dhAraya // 32 // dUre'pi tanna dUre sajjanahRdayAni yatra militAni / gaganasthito'pi candra AzvAsayati kumudakhaNDAni // 33 // loke bhavati durlabhaH samAgamastathA ca durlabho dharmaH / tatazca durlabhataraM samAdhimaraNaM jinamate // 34|| tasmAdrAkSasadvIpe mA kariSyasyatra sundari ! kAlam / yAvadAgacchAmyahaM vAnarasahitastava sakAzam // 35 // etatpratyayakaraNaM darzayAGgulikAM nItvA / cUDAmaNiM ca mamAnaya tasyAH sannihitam // 36 // yadAjJApayasi svAmin ! bhaNitvA mAruti namati rAmam / lakSmIdharamapyevaM zeSAnapi bhaTAnsamAlapati // 37 // bhaNita eva mArutinA sugrIvo yAvattatra gatvA / AgacchAmi tAvattvayA'traivAsitavyaM tu // 38 // evaM bhaNitvA tadA sa AruDho mAruti vairavimAnam / utpatito gaganatalaM samakaM nijakena sainyena // 39 // kRtepyanyasyopakArajAte kurvanti ye pratyupakArayogam / na teSu tUlyo vimalo'pi candro naiva bhAnu na ca devarAjA // 40 // ||iti padmacaritre hanumatprasthAnaM nAmaikonapaJcAzatamaM parvaM samAptam // 1. NAha !-pratya0 / 2. nayari-pratya0 / 3. samayaM ciya niyayasenneNaM-pratya0 / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 50. mahindadahiyAsamAgamapavvaM / aha so parovayArI, pavaNasuo nahayaleNa vaccanto / pecchai girissa uvariM, mahendanayare surapurAbhaM // 1 // taM daTTaNa sumariyaM, vayaNaM jaNaNIe jaM samakkhAyaM / vijjAharasAmanto, vasai mahaM ajjao etthaM // 2 // jeNa mae uyaratthe, jaNaNI me dhADiyA mahAraNNe / sIhabhauvviggamaNA, paliyaGkaguhAe majjhammi // 3 // AsAsiyA ya muNiNA, tattha pasayA vaNammi egAgI / jAo daieNa samaM, samAgamo kaha vi puNNeNaM // 4 // tassa'varAhassa ahaM, paDidANaM demi ajja nikkhuttaM / vijjAharagavvamiNaM, pheDemi mahindarAyassa // 5 // etthantarammi pahayaM, tUraM paDupaDahasaddagambhIraM / suhaDA ya samADhattA, otthariuM taM mahAnayaraM // 6 // soUNa parabalaM so samAgayaM niyayasAhaNasamaggo / aha niggao mahindo, nayarAo rosapajjalio // 7 // AvaDio saMgAmo, hayagayapaurANa ubhayasennANaM / asi-kaNaya-cakka-tomara-saMghaTTaTThantasaddAlaM // 8 // bhaggaM mahindasennaM, daguNa mahindarAyaputto so / daDhacAvagahiyahattho, haNuvantaM pAvio sigdhaM // 9 // tAva cciya mAruiNA, tassa dhaNU sunisiesu bANesu / chinnaM raho ya bhaggo, pasannakittI tao gahio // 10 // daTTaNa suyaM gahiyaM, mahindarAyA samuTThio ruTTho / haNueNa samaM jujjhe, AvaDio paharaNavihattho // 11 // [ 50. mahendraduhitRsamAgamaparvam ) atha sa paropakArI pavanasuto nabhastalena vrajan / pazyati girerupari mahendranagarI surapurAbhAm // 1 // tadadRSTavA smRtaM vacanaM jananyA yatsamAkhyAtam / vidyAdharasAmanto vasati mama mAtAmaho'tra // 2 // yena mayyudarasthe jananI mama nissAritA mahAraNye / sIMhabhayodvignamanA paryaDkaguhAyA madhye // 3 // AzvAsitA ca muninA tatra prasUtA vana ekAkinI / jAto dayitena samaM samAgamaH kathamapi puNyana // 4 // tasyAparAdhasyAhaM pratidAnaM damyadya nizcitam / vidyAdharagarvamidaM spheTayAmi mahendrarAjasya // 5 // atrAntare prahataM tUryaM paTupaTahazabdagambhIram / subhaTAzca samArabdhA avatarituM taM mahAnagaram / / 6 / / zrutvA parabalaM sa samAgataM nijasAdhanasamagraH / atha nirgato mahendro nagarAdroSaprajvalitaH / / 7 / / ApatitaH saMgrAmo hayagajapracUrANAmubhayasainyAnAm / asi-kanaka-cakra-tomara-saMghaTottiSThattzabdavAn / / 8 / / bhagnaM mahendrasainyaM dRSTvA mahendrarAjaputraH saH / dRDhacApagRhItahasto hanumantaM prAptaH zIghrama // 9 // tAvadeva mArutinA tasya dhanuH sunizitai rbANaiH / chinnaM rathazca bhagnaH prasannakIrtistato gRhItaH // 10 // dRSTvA sutaM gRhItaM mahendrarAjA samutthito ruSTaH / hanumatA samaM yuddhaApatitaH praharaNavihastaH // 11 // 1. rAyataNao so-prtyH| Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 paumacariyaM sara-jhasara-satti-tomara, mahindarAyA vi muJcaI ruTTho / haNuo vi te mahappA, Auhanivahe nivAreD // 12 // mAyAsahassakalayaM, kAUNa ya dAruNaM mahAjujhaM / garuDeNa visaharo iva, teNa mahindo raNe gahio // 13 // gahiyassa pavaNaputto, paDio mAyAmahassa calaNesu / bhaNai ya jaM duccariyaM, taM majjha gurU khamejjAsu // 14 // nAUNa ya paDibhaNio, vacchaya! sAhutti sAhu balaviriyaM / jAeNa tume puttaya!, niyayakulaM bhUsiyaM sayalaM // 15 // taM khAmiUNa haNuo, niyayaM mAyAmahaM parikahei / savvaM paumAgamaNaM, appaNayaM gamaNakajjaM ca // 16 // ahayaM laGkA nayarI, ajjaya ! vaccAmi turiyakajjeNaM / taM puNa kikkindhipuraM, gacchasu rAmassa pAsammi // 17 // eva bhaNiUNa to so, uppaio nahayalaM pvnnputto| laGkAhimuho vaccai, indo amarAvaI ceva // 18 // gantuM mahindakeU, sueNa samayaM pasannakittINaM / pUei rAmadevaM, bahubhaDaparivArio payao // 19 // mAyAvittehi samaM, jAo cciya aJjaNAe sNjogo| paDupaDahatUrapauro, tattheva kao mahANando // 20 // daTTaNa AgayaM te, tattha mahindaM virAhiyAIyA / suhaDA parituTThamaNA, puNo pasaMsanti paumAbhaM // 21 // dhammeNa puvvassukaeNa uttamA, sokkhAlayA savvajaNassa vallahA / pAvanti tujhaM vimalaM jasaM narA, tamhA sayA hoha susaMjamujjayA // 22 // // iya paumacarie mahindaduhiyAsamAgamavihANaM nAma pannAsaimaM pavvaM samattaM // zara-jhasara-zakti-tomara mahindrarAjA'pi muJcati ruSTaH / hanumAnapi tAnmahAtmA''yudhanivahAnnivArayati // 12 // mAyAsahasrakalitaM kRtvA ca dAruNaM mahAyuddham / garuDena viSadhara iva tena mahendro raNe gRhItaH // 13|| gRhItasya pavanaputraH patito mAtAmahasya caraNayoH / bhaNati ca yad duzcaritaM tanmama guro ! kSamadhvam // 14 // jJAtvA ca pratibhaNito vatsa ! sAdhviti sAdhu balavIryam / jAtena tvayA putra ! nijakulaM bhUSitaM sakalam // 15 // taM kSamayitvA hanumannijakaM mAtAmahaM parikathayati / sarvaM padmAgamanamAtmAnaM gamanakAryaM ca // 16 // ahaM lakAnagarImAryaka ITImi tvaritakAryeNa / tvaM punaH kiSkindhipuraM gaccha rAmasya pArzve / / 17 / / evaM bhaNitvA tadA sa utpatito nabhastalaM pavanaputraH / lakAbhimukho gacchatIndro'marAvatImiva // 18 // gatvA mahendraketuH sutena samakaM prasannakIrtinA / pUjayati rAmadevaM bahubhaTaparivAritaH prayataH // 19 // mAtApitRbhiH samaM jAta evA'JjanAyAH saMyogaH / paTUpaTahatUryapracUrastatraiva kRto mahAnandaH // 20 // dRSTvA''gataM te tatra mahendraM virAdhitAdayaH / subhaTAH parituSTamanasaH puna prazaMsanti padmanAbham // 21 // dharmeNa pUrvasukRtenottamAH sukhAlayAH sarvajanasya vllbhaaH| prApnuvanti tujhaM vimalaM yazo narAstasmAtsadA bhavata susaMyamodyatAH // 22 // ||iti padmacarite mahendraduhitRsamAgamavidhAnaM nAma paJcAzatamaM parvaM smaaptm| 1. nayariM-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51. rAghavagaMdhavvakannAlAbhapavvaM aha tassa nahayaleNaM, vaccantassa'ntare tao jAo / vararayaNapajjalanto, dIvo cciya dahimuho nAmaM // 1 // aha tammi pavaradIve, atthi puraM dahimuhaM ti nAmeNaM / bhavaNasahassAiNNaM, kANaNa-vaNamaNDiuddesaM // 2 // tassa purassA''sanne, nANAviharukkhasaMkaDuddese / hatthAvalambiyabhuyaM, dilu haNuveNa muNijuyalaM // 3 // kosassa caubbhAge, muNivaravasabhANa tiNNi kannAo / tappanti tavaM ghoraM, vijjAe sAhaNaTThammi // 4 // ahataM muNivarajuyalaM, jogatthaM vaNadavaggiDajjhantaM / kannAhi samaM daTuM vacchalaM kuNai haNuvanto // 5 // AyaDDiUNa etto, sAyarasalilaM ghaNo vva vijjAe / varisai muNINa uvariM, musalapamANAsu dhArAsu // 6 // so huyavaho aseso, avahario teNa salilapUreNaM / muJcanti kusumavAsaM, devA uvariM muNivarANaM // 7 // tAva cciya kannAo, tAo uvsggsiddhvijjaao| meruM padakkhiNeuM, sAhusayAsaM puNa gayAo // 8 // namiUNa muNivarinde, jhANatthe mAruI pasasanti / kannAu sAhu supurisa !, tujjha daDhA jiNavare bhattI // 9 // ghoruvasaggo eso, sAhUNa nivArio tume sigdhaM / DajjhantINaM raNe, amhANa vi jIviyaM dinnaM // 10 // aha bhaNai pavaNaputto, tubbhe kiM ettha acchaha vaNammi? |saaheh majjha etto, kammi pure? kassa duhiyAo? // 11 // || 51. rAghavagAMdharvakanyAlAbhaparvam / atha tasya nabhastalena vrajato'ntare tatojAtaH / vararatnaprajvaladdvIpa eva dadhimukho nAma // 1 // atha tasminpravaradvIpe'sti puraM dadhimukhamiti nAmnA / bhavanasahasrAkIrNaM kAnana-vanamaNDitoddezam // 2 // tasyA purasyAsanne nAnAvidhavRkSasaMkIrNoddeze / hastAvalambitabhUjaM dRSTaM hanumatA muniyugalam // 3 // kozasya caturbhAge munivaravRSabhAnAM tisraH kanyAH / tapyanti tapaH ghoraM vidyAyAH sAdhanArthe // 4 // atha taM munivarayugalaM yogasthaM vanadavAgnidahantam / kanyAbhiH samaM dRSTvA vAtsalyaM karoti hanumAn // 5 // AkRSyetaH sAgarasalilaM ghana iva vidyayA / varSati munInAmupari mUsalapramANAbhi dhArAbhiH // 6 // sa hutavaho 'zeSo'pahRtastena salilapUreNa / muJcanti kusumavarSAM devA upari munivarANAm // 7 // tAvadeva kanyAstA upasargasiddhavidyAH / meruM pradakSiNya sAdhusakAzaM pana rgatAH // 8 // natvA munivarendrau dhyAnasthau mAruti prazaMsanti / kanyAH sAdhu satpuruSa ! tava dRDhA jinavare bhaktiH // 9 // ghoropasarga eSa sAdhUnAM nivAritastvayA zIghram / dahantInAmaraNye 'smAkamapi jIvitaM dattam // 10 // atha bhaNati pavanaputro yUyaM kimatrAsdhve vane ? ! kathayata mametaH kasminpure ? kasya duhitara: ? // 11 // 1. muslsmaannaasu-prty0|2. mAruiM-pratya0 / pauma. bhA-3/2 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 paumacariyaM ekkA bhaNai'ha amhe, dahimuhanayarAhivassa duhiyAo / gandhavvassa mahAjasa ! kannAo tiNNi vi jaNIo // 12 // ahayaM tu candalehA, biiyA vijjuppabha tti nAmeNaM / iyarA taraGgamAlA, amhe gottassa iTThAo // 13 // jAvaiyA iha bhavaNe, havanti keettha kheyarakumArA / amhaM kaeNa supurisa !, jAyA aidukkhiyA savve // 14 // aGgArao tti nAmaM, ahiyaM amhehi maggamANo so / alahanto cciya jAo, niyayavirohujjayamaIo // 15 // aTThaGganimittadharo, amhaM piyareNa pucchio sAhU / ThANesu kesu ramaNA, duhiyANaM majjha hohinti ? // 16 // so bhaNai sAhasagaI, jo haNihI raNamuhe purisasIho / so hohI bhattAro, eyANaM tujjha duhiyANaM // 17 // tatto pabhUi amhaM, tAo cintei ko ihaM bhuvaNe / mArei sAhasagaI, puriso vajjAuhasamo vi? // 18 // maggantIhiM jao so, na ya laddho sAhasassa hantAro / tatto sAhiMsu ihaM, raNNe maNagAmiNI vijjA // 19 // aha teNa viruddhaNaM, amhaM aGgaeNa pAveNaM / mukkaM phuliGgavarisaM, jeNa vaNaM ceva pajjaliyaM // 20 // jA chammAseNa pahU !, sijjhai maNagAmiNI mahAvijjA / sA ceva lahu siddhA, amhaM uvasaggasahaNeNaM // 21 // sAhu mahApurisa ! tume, veyAvacce kae muNivarANaM / amhe vi moiyAo, imAu jalaNovasaggAo // 22 // kahiyaM ca niravasesaM, kajjaM paumAgamAiyaM savvaM / sAhasagaissa nihaNaM, niyayaM laGkApurIgamaNaM // 23 // parimuNiyakajjanihaso, gandhavvo Agao tamuddesaM / devAgamaNasaricchaM, kuNai tao so mahANandaM // 24 // ekA bhaNatyatha vayaM dadhimukhanagarAdhipasya duhitaraH / gandharvasya mahAyazaH ! kanyAtistrarapi janyaH // 12 // ahaM tu candralekhA dvitIyA vidyutprabheti nAmnA / itarA taraGgamAlA vayaM gotrasyeSTAH // 13 // yAvanta iha bhavane bhavanti ke'tra khecarakumArAH / asmAkaM kRtena satpuruSa ! jAtA atiduHkhitAH sarve // 14 // aGgAraka iti nAmAdhikamasmAn maryimANaH saH / alabhamAnaiva jAto nijavirodhodyatamatiH // 15 // aSTAGganimittadharo'smatpitrA pRSTaH sAdhuH / sthAneSu keSu ramaNA duhItRRNAM mama bhaviSyanti ? // 16 // sa bhaNati sAhasagati yo haniSyati raNamukhe puruSasiMhaH / sa bhaviSyati bhartA etAsAM tava duhItRNAm // 17 // tataH prabhRtyasmattAtazcintayati ka iha bhuvane / mArayati sAhasagatiM puruSo vajrAyudhasamo'pi ? // 18 // mAya'ntIbhi ryataH sa na ca labdhaH sAhasasya hantA / tataH asAdhayAma ihAraNye manogAminI vidyA // 19 // atha tena viruddhaNAsmAkamagArakena pApena / muktA sphuliMgavarSA yayA vanameva prajvalitam // 20 // yA SaNmAsena prabho ! sidhyati manogAminI mahAvidyA / saiva laghu siddhA'smAkamupasargasahanena // 21 // sAdhu mahApuruSa ! tvayA vaiyAvRtye kRte munivarANAm / vayamapi mocitA asmAjjvalanopasargAt // 22 // kathitaM ca niravazeSa kAryaM padmAgamanAdikaM sarvam / sAhasagate nidhanaM nijakaM laDkApurigamanam // 23 / / parimuNitakAryanikaSo gAndharva Agatastamuddezam / devAgamanasadRzaM karoti tataH sa mahAnandam // 24 // For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407 rAghavagaMdhavvakannAlAbhapavvaM -51/12-27 ghettUNa ya kannAo, gandhavvo rAghavaM samallINo / sAhei kayapaNAmo, niyAgamaNakAraNaM savvaM // 25 // eyAsu ya annAsu ya, sevijjanto ya varavibhUIsu / paumo sIyAe viNA, mannai sunnaM va tellokkaM // 26 // aho jaNA ! sukayaphaleNa sundarA, raI sayA havai viogvjjiyaa| tahA samAjayaha jiNindasAsaNe, sayA suhaM vimalayaraM nisevaha // 27 // // iya paumacarie rAghavagandhavvakannAlAbhavihANaM nAma egapannAsaimaM pavvaM samattaM // gRhItvA ca kanyAH gandharvo rAghavaM samAlInaH / kathayati kRtapraNAmo nijAgamanakAraNaM sarvam // 25 // etAbhizvAnyAbhizca sevyamAnazca varavibhUtibhiH / padmaH sItAyA vinA manyate zUnyamiva trailokyam // 26 // aho ! janAH ! sukRtaphalena sundarA ratiH sadA bhavati viyogvrjitaa| tathA samAjayata jinendrazAsane sadA sukhaM vimalataraM niSevadhvam // 27 // ||iti padmacaritre rAghavagandharvakanyAlAbhavidhAnaM nAmaikapaJcAzataM parva samAptam // For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 52. haNuvakaNNAlAbhalaGkAvihANapavvaM / aha so pavaNANando, tikUDasamuho naheNa vaccanto / pAyAreNa niruddho, dhaNusaMThANeNa tuGgeNaM // 1 // bhaNai'ha keNa niruddho, gaipasaro maha imassa sennassa ? / eyaM muNeha tubbhe, jeNa lahuMceva nAsemi // 2 // pavaNataNayassa mantI, sAhei mahAmai tti nAmeNaM / mAyAe rakkhasehi, kao imo tuGgapAgAro // 3 // aha tassa dei diTThI, pecchai bahukUDajantaniyarohaM / dADhAviDambioTuM, viulaM AsAliyAvayaNaM // 4 // bhImAhiphaDAviyaDaM, vimukkasuMkAravisasamujjaliyaM / palayaghaNasarisabhUyaM, samantao ghorapAyAraM // 5 // so vajjakavayadeho, haNuo hantUNa jantapAyAraM / AsAliyAe vayaNe, paisAi tao gayAhattho // 6 // aha tIe phAliUNaM, kucchI nakkhesu niggao sigdhaM / sAlaM puNo puNo cciya, gayApahAresu cuNNei // 7 // taM ghoramahAsaI, suNiUNA''sAliyAe vijjAe / sayameva sAlarakkho, vajjamuho uDhio ruTTho // 8 // daTTaNa abhimuhaM taM, mAruisuhaDA varAuhasamaggA |ah jujjhiuM payattA, samayaM paDivakkhasenneNaM // 9 // taM raNamuhaM payattaM, ahavA kiM jaMpieNa bahueNaM ? |jh takkhaNammi jAyaM, naccantakabandhapecchaNayaM // 10 // // 52. hanumatkanyAlAbhalakAvidhAnaparvam // atha sa pavanAnandastrikUTasaMmukho nabhasA vrajan / prAkAreNa niruddho dhanuHsaMsthAnenottuGgena // 1 // bhaNatyatha kena niruddho gatiprasaro mamaitasya sainyasya ? / evaM muNata yUyaM yena laghveva nazyAmi // 2 // pavanatanayasya mantrI kathayati mahAmantrIti nAmnA / mAyayA rAkSasaiH kRto'yamuttuGgaprAkAraH // 3 // atha tasya dadAti dRSTiM pazyati bahukUTayantranijarodham / daMSTrAviDambitauSThaM vipulamAzAlikAvadanam // 4 // bhImAhiphaTAvikaTaM vimuktasuMkAraviSasamujjvalitam / pralayaghanasadRzabhUtaM samantataH ghoraprAkAram // 5 // sa vajrakavacadeho hanumAnhatvA yantraprAkAram / AzAlikAyA vadane pravizati tato gadAhastaH // 6 // atha tasyAH pATayitvA kukSi nakhai nirgata: zIghram / zAlaM punaH punareva gadAprahAraiH pinaSTi // 7 // tatvoramahAzabdaM zrutvA''sAlikAyA vidyAyAH / svayameva zAlarakSako vajramukha utthito ruSTaH // 8 // dRSTvA'bhimukhaM taM mArutiM subhaTA varAyudhasamagrAH / atha yoddhaM pravRttAH samakaM pratipakSasainyena // 9 // taM raNamukhaM pravRttamathavA kiM jalpitena bahunA ? / yathA tatkSaNe jAtaM nRtyatkabandha-prekSaNakam // 10 // etAdRze yuddhe vartamAne sunizitena cakreNa / chinnaM zirazca sahasA mArutinA vajravadanasya // 11 // 1. palayaghaNassa va sarisaM samantao-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 haNuvakaNNAlAbhalaGkAvihANapavvaM -52/1-23 eyArisammi jujjhe, vaTTante suNisieNa cakkeNaM / chinnaM siraM ca sahasA, mAruiNA vajjavayaNassa // 11 // dadruNa piivahaM sA, aha laGkAsundarI sasogamaNA / kovaM samuvvahantI, samuTThiyA rahavarArUDhA // 12 // ThA-ThAhi savaDahutto, maha piyaraM mAriUNa haNuva ! tumaM / jeNa saraghAyabhinnaM, pesemi jamAlayaM sigdhaM // 13 // sA jAva muJcai sare, mAruiNA tAva dhaNuvaraM chinnaM / pesei tao sattI, sA vi ya bANesu paDiruddhA // 14 // vijjAbalasannihiyA, moggr-sr-jhsr-bhinnddmaalaaii| muJcai siriselovari, rusiyA vijju vva calahatthA // 15 // aha taM AuhanivahaM, haNuo chettUNa niyayabANehiM / pecchaD sirisamarUvaM, aha laGkAsundarI samare // 16 // AyaNNapUriehiM, kaDakkhadiTThIviyAranisaehi / taha iyarehi na bhinno, ahayaM jaha mayaNabANehiM // 17 // samare varaM khu maraNaM, etthaM ciya sarasahassabhinnassa / na ya suraloge vi mahaM, jIyaM tu imAe rahiyassa // 18 // evamaNassa ya to sA, mayaNeNa va coiyA paloyantI / haNuyaM sundararUvaM, sahasA AyallayaM pattA // 10 // cintei jai imeNaM, samayaM bhoge na bhuJjimo etthaM / tatto dUreNa mahaM, ihalogo niSphalo hoi // 20 // papphullakamalavayaNA, taM laGkAsundarI bhaNai etto / devesu vi na jiyA haM, tumeva pariNijjiyA sAmi ! // 21 // etto samAgayA sA, haNuveNa nivesiyA nie angke| kusumAuheNa va raI, dhaNiyaM avagUhiyA bAlA // 22 // kuvvanti samullAvaM, doNNi vi ghaNapIisaMpauttAI / divasAvasANasamae, tAva ya atthaM gao sUro // 23 // dRSTavA pitRvadhaM sAtha laGkAsundarI sazokamanA / kopaM samudvahantI samutthitA rathavarAruDhA // 12 // ti-tiSThAbhimukho mama pitaraM mArayitvA hanumAMstvam / yena zaraghAtabhinnaM preSayAmi yamAlayaM zIghram // 13 // sA yAvanmuJcati zarAnmArutinA tAvaddhanuvaraM chinnam / preSayati tataH zaktiH sApi ca bANaiH pratiruddhA // 14 // vidyAbalasannihitA mudgara-zara-jhasara-bhiNDImAlAdIn / muJcati zrIzailopari ruSTA vidyudiva capalahastA // 15 // atha tadAyudhanivahaM hanumAMzcchitvA nijabANaiH / pazyati zrIsamarupAmatha laDkAsundarIM samare // 16 // AkarNapUritaiH kaTAkSadRSTivikAranizitaiH / tathetarai na bhinno'haM yathA madanabANaiH // 17 // samare varaM khalu maraNamatraiva zarasahasrabhinnasya / na ca suraloke'pi mama jIvaM tu asyA rahitasya // 18 // evaMmanasaM ca tadA sA madanenaiva coditA pralokayantI / hanumantaM sundararupaM sahasA''kulatAM prAptA // 19 // cintayati yadyanena samakaM bhogAnna bhujAmyatra / tato dUreNa mamehaloko niSphalo bhavati // 27 // praphullakamalavadanA taM lakAsundarI bhaNatItaH / devairapi na jitAhaM tvayaiva pariNijitA svAmin ! // 21 // hataH samAgatA sA hanumatA nivezitA nijAke / kusumAyudheneva ratiratyantamAliGgitA bAlA // 22 // kurvataH samullApaM dvAvapi ghanaprItisaMprayuktau / divasAvasAnasamaye tAvaccAstaM gataH sUryaH // 23 // 1. laGkAsundari-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 paumacariyaM tatto gayaNuddese, vijjAe thambhiyA ghaNAIyA / nayaraM ca kayaM viulaM, surapurisisaM maNabhirAmaM // 24 // vasiUNa tattha ratti, baleNa samayaM pahAyasamayammi / pavaNataNao payaTTo, taM laGkAsundarI bhaNai // 25 // suNa sundari ! saMkhevaM, sIyA rAmassa avahiyA rnnnne| saMpesio ya sigdhaM, niyayapuraM rakkhasindANaM // 26 // suggIvassa kisoyari!, paumeNa kae tao ya uvyaare| paDiuvayAranimitte, etto vaccAmi laGkA haM // 27 // kahiUNa ya taM savvaM, tIe samaM patthio pvnnputto| caNDANilasarisajavo, tikUDasiharAmaho sigdhaM // 28 // evaM imaM tu pecchaha kammavicittayAe, sayalajasaM uvei piysNgmbhttaae| laGkAsundarIe haNuvassa virohAe, vavahariyaM siNehavimalavicittAe // 29 // // iya paumacarie haNuvakannAlAbhalaGkAvihANaM nAma bAvannaM pavvaM samattaM // tato gaganoddeze vidyayA stambhitA ghanAdikAH / nagaraM ca kRtaM vipulaM surapuruSasadRzaM manobhirAmam // 24 // uSitvA tatra rAtriM balena samakaM prabhAtasamaye / pavanatanayaH pravRttastAM laGkAsundarI bhaNati // 25 // zruNu sundari ! saMkSepaM sItA rAmasyApahRtA''raNye / saMpreSitazcazIghraM nijapuraM rAkSanarendrANAm // 26 // sugrIvasya kRzodari ! padmena kRte tatazcopakAre / pratyupakAranimittamito gacchAmi laDkAmaham // 27 // kathayitvA ca tatsarvaM tasyA samaM prasthitaH pavanaputraH / caNDAnilasadRzajavastrikUTazikharAbhimukhaH zIghram // 28 // evamidaM tu pazyata karmavicitratAyA sakalayaza upaiti priyasaMgamabhaktAyAH / lakAsundaryA hanumato virodhAyA vyavahRtaM snehavimalarativicitratAyAH // 29 // ||iti padmacaritre hanumatkanyAlAbhalaDkAvidhAnaM nAma dvipaJcAzattamaM parvaM samAptam // 1. laGkAsundari-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 53. haNuvalaGkAnigagamaNapavvaM // etto magahAhivaI !, haNuo laGkApuriM samaNupatto / pavisai bibhIsaNaharaM, dAratthaM ceva egAgI // 1 // diTTho bibhIsaNeNaM, haNuo saMbhAsio niviTTho ya / kAUNa samullAvaM, bhaNai tao kAraNaM niyayaM // 2 // maha vayaNeNa bibhIsaNa, laGkAparamesaraM bhaNasu evaM / jaha paramahilAsaGgo, paviruddho ubhayalogammi // 3 // majjAyANa narindo, mUlaM sariyANa pavvao havai / tammi aNAyAratthe, ahiyaM tu pavattae logo // 4 // sasi-saGgha-kundadhavalo, tujjha jaso bhamai tihuyaNe sayale |maa hou kajjalanibho', etto paranArisaGgeNaM // 5 // suya-dAra-sayaNasahio, bhuJjasu rajjaM surindasamavibhavo / eva bhaNiUNa dahamuha !, sIyA rAmassa appehi // 6 // suNiUNa vayaNameyaM, bibhIsaNo bhaNai so mae paDhamaM / vutto necchai tatto, pabhUi na ya dei ullAvaM // 7 // taha vi ya vayaNeNa tumaM, laGkAparamesaraM bhaNasi gantuM / so mANagavviyamaI, mArui ! gAhaM na chaDDei // 8 // suNiUNa vayaNameyaM, paumujjANaM gao pavaNaputto / nANAvihataruchannaM, airammaM nandaNaM ceva // 9 // tattha paviTTho pecchai, sIyaM nidbhUmajalaNasaMkAsaM / vAmakaradariyavayaNaM, vimukkakesI pagaliyaMsU // 10 // gantUNa nihuyacalaNo, haNuo taM aGgalIyayaM sigdhaM / sIyAe muyai aGke, saMbhamahiyao kayapaNAmo // 11 // / / 53. hanumallakAnirgamanaparvam / / ito magadhAdhipate ! hanumAn lakApuri samanuprAptaH / pravizati bibhISaNagRhaM dvArasthamevekAkI // 1 // dRSTo bibhISaNena hanumAnsambhASito nirviSTazca / kRtvA samullApaM bhaNati tataH kAraNaM nijam // 2 // mama vacanena bibhISaNa ! laDkAparamezvaraM bhaNaivam / yathA paramahilAsaGgaH praviruddha ubhayaloke // 3 // maryAdAnAM narendro mUlaM saritAM parvato bhavati / tasminnanAcArArthe'dhikaM tu pravartate lokaH // 4 // zazi-zakha-kundadhavalastava yazo bhramati tribhuvane sakale / mA bhavat kajjalanibha itaH paranArIsaGagena // 5 // suta-dAra-svajana sahito bhuGgghi rAjyaM surendrasamavibhavaH / evaM bhaNitvA dazamukha ! sItAM rAmAyArpaya // 6 // zrutvA vacanametadbibhISaNo bhaNati sa mayA prathamam / ukto necchati tataH prabhUti na ca dadAtyullApam // 7 // tathApi ca vacanena tvaM laDkAparamezvaraM bhaNa gatvA / sa mAnagarvitamatirmArute ! grAhaM na tmuJcati // 8 // zrutvA vacanametatpadmodyAnaM gataH pavanaputraH / nAnAvidhatarucchannamatiramyaM nandanamiva // 9 // tatra praviSTaH pazyati sItAM nighUmajvalanasaMkAzAm / vAmakaradhRtavadanAM vimuktakezI pragalitAzrum // 10 // gatvA nidhUtacaraNo hanumAMstadaGguliyakaM zIghram / sItAyA muJcatyake saMbhramahRdayaH kRtapraNAmaH // 11 // 1. nibho, dahamuho ! rAmassa-pratya0 / 2. sIyaM-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 paumacariyaM taM geNhiUNa sIyA, harisavasubbhinadeharomaJcA / haNuvassa uttarijjaM, parituTThA sarayaNaM dei // 12 // ahiyaM pasannavayaNaM, sIyaM suNiUNa AgayA sigdhaM / mandoyarI sahIhiM, parikiNNA taM varujjANaM // 13 // to bhaNai aggamahisI, amha kao'Nuggaho tume paramo / bAle ! bhayasu dahamuhaM, vimukkasogA suirakAlaM // 14 // kuviyA jaMpai sIyA, kheyari ! daiyassa AgayA vattA / saMpai parituTThamaNA, teNaM ciya pulaiyaGgI haM // 15 // suNiUNa vayaNameyaM, mayadhUyA vimhayaM paraM pattA / etto vimukkasaGkA, paripucchai mAruiM sIyA // 16 // so eva bhaNiyametto, haNuvo varakaDaya-kuNDalAharaNo / sAhei kulaM niyayaM, piyaraM jaNaNiM ca nAmaM ca // 17 // pavaNaMjayassa putto, uyare cciya aJjaNAe sNbhuuo| suggIvassa ya bhicco, ahayaM haNuo tti nAmeNaM // 18 // bhaNai tao pavaNasuo, paumo tuha virhkaayruvviggo|| khaNamavi na uvei dhiI, savibhava-sayaNA-''saNe bhavaNe // 19 // na suNai gandhavvakahaM, na ya annaM kuNai ceva ullAvaM / navaraM cintei tumaM, muNi vva jogaTThio siddhi // 20 // suNiUNa vayaNameyaM, bAhavimuJcantabindunayaNajuyA / sIyA sogavasagayA, puNaravi paripucchae vattaM // 21 // kattha paese sundara !, diTTho te lakkhaNeNa saha paumo ! / niruvahaaGgovaGgo ?, kiM va mahAsogasannihio ? // 22 // vijjAharehi kiM vA, vivAie lakkhaNe ya sogatto / mottUNa majjha tatti, kiM dikkhaM ceva vaDivanno ? // 23 // aha vA kiM maha virahe, siDhilIbhUyassa viyalio rnnnne|lddho bhadda ! tume kiM, aha aGgalimuddao eso ? // 24 // tadgRhItvA sItA hrssvshodbhinndehromaanycaa| hanumata uttariyaM parituSTA smaraNaM dadAti // 12 // adhikaM prasannavadanAM sItAM zrutvA''gatA zIghram / mandodarI sakhibhiH parikIrNA taM varodyAnam // 13 // tadA bhaNatyagramahiSyasmAsu kRto'nugrahastvayA paramaH / bAle ! bhaja dazamukhaM vimuktazokA sucirakAlam // 14 // kupitA jalpati sItA khecari ! dayitasyAgatA vArtA / saMprati parituSTamanA tenaiva pulakitAGgyaham // 15 // zrutvA vacanametanmayaduhitA vismayaM paraM prAptA / ito vimuktazaGkA paripRcchati mArutiM sItA // 16 // sa evaM bhaNitamAtro hanumAnvarakaTaka-kuNDalAbharaNaH / kathayati kulaM nijaM pitaraM jananI ca nAma ca // 17 // pavanaJjayasya putra udara evAJjanAyAH saMbhUtaH / sugrIvasya ca bhRtyo'haM hanumAneti nAmnA // 18 // bhaNati tataH pavanasutaH padmastavavirahakAtarodvignaH / kSaNamapi nopaiti dhRti savaibhavazayanA''sane bhavane // 19 // na zruNoti gandharvakathAM na cAnyatkarotyevollApam / navaraM cintayati tvAM muniriva yogasthitaH siddhim // 20 // zrutvA vacanametadvASpavimuJcadvindunayanayutA / sItA zokavazagatA punarapi paripRcchati vArtAm // 21 // kutra pradeze sundara dRSTastvayA lakSmaNena saha padmaH / nirupahatAGgopAGgaH ? kiM vA mahAzokasannihitaH ? // 22 // vidyAdharaiH kiM vA vipAdite lakSmaNe ca zokArtaH / muktvA mama ciMtAM kiM dikSAmeva pratipannaH // 23 // athavA kiM mama virahe zithIlIbhUtasya vigalito'raNye / labdho bhadra ? tvayA kimathAGgulimudraka eSaH // 24 // For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havalaGkAniggamaNapavvaM - 53 / 12-37 413 kaha tujjha teNa samayaM, pariNAI takkhaNeNa uppanno ? / laUNa jalanihI, kaha kAraNavajjio Ao ? // 25 // eyaM kahehi sundara, savittharaM saccasAvio tuhayaM / icchAmi ahaM souM, mA vikkhevaM kuNasu etto // 26 // bhai o haNumanto, sAmiNi ! nisuNehi attha AraNNe / lacchIhareNa gahio, ravihAso asivaro to // 27 // taM lakkhaNeNa vahiyaM, candaNahA pecchiUNa niyayasuyaM / rosei daiyayaM sA, dei ya vattaM dahamuhassa // 28 // jAva ya rakkhasaNAho, Agaccha tAva dUsaNo patto / saMgAmasamAvanno, jujjhai lacchIhareNa samaM // 29 // tAva ya laGkAhivaI, turio ya samAgao tamuddesaM / navaraM daTThUNa tumaM, patto AyallayaM paramaM // 30 // musaharavaM so, suNiUNaM jAva rAhavo patto / vaccai saMgAmamuhaM, tAva tumaM avahiyA teNaM // 31 // diTTho ya lakkhaNeNaM, sigghaM saMpesio tuha sayAsaM / paDiyAgao na pecchai, tAhe omucchio rAmo // 32 // Asattho tujjha kae, parihiNDanto ya pecchai jaDAgI / paJcanamokkAramiNaM, dei marantassa paumAbho // 33 // lacchIharo vi etto, hantuM kharadUsaNaM tamuddesaM / saMpatthio ya pecchai, 'tumae rahiyaM paumanAhaM // 34 // suggIveNa samANaM, samAgao Agao ya kikvindhi / mArei sAhasagaI, rAmo kairUvadehadharaM // 35 // tassuvayArassa phuDaM, vattAe rayaNakesisiTThAe / paDiuvayAranimittaM, gurUhi saMpesio ahayaM // 36 // pIe rakkhasindaM, momi tumaM na ceva kalaheNaM / avaseNa kajjasiddhI, havai nayaM vavaharantANaM // 37 // kathaM tava tena samakaM parijJAnaM tatkSaNenotpannam / laGghayitvA jalanidhiM kathaM kAraNavarjita AgataH // 25 // evaM kathaya sundara ! savistaraM satyazrAvakastvam / icchAmyahaM zrotuM mA vikSepaM kurvitaH // 26 // bhaNati tato hanumAnsvAmini ! nizruNu tatrAraNye / lakSmIdhareNa gRhIto ravihAso'sivara itaH // 27 // taM lakSmaNena hataM candranakhA dRSTvA nijasutam / ruSyati dayitaM sA dadAti ca vRttaM dazamukhAya // 28 // yAvacca rAkSasanAtha Agacchati tAvadduSaNaH prAptaH / saMgrAmasamApanno yudhyati lakSmIdhareNa samam // 29 // tAvacca laGkAdhipatistvaritazca samAgatastamuddezam / navaraM dRSTvA tvAM prApta AturatAM paramAm ||30|| muJcati siMharavaM sa zrutvA yAvadrAghavaH prAptaH / vrajati saMgrAmamukhaM tAvattvamapahRtA tena // 31 // dRSTazca lakSmaNena zIghraM saMpreSitastava sakAzam / pratyAgato na pazyati tadA'vamUcchito rAmaH // 32 // Azvastastava kRte parihiNDamANazca pazyati jaTAyum / paJcanamaskArasmai dadAti mriyamANAya padmanAbhaH ||33|| lakSmIdharo'pIpto hatvA kharadUSaNaM tmuddeshm| saMprasthitazca pazyati tvayA rahitaM padmanAbham // 34 // sugrIveNa samAnaM samAgata Agatazca kiSkindham / mArayati sAhasagatiM rAmaH kapirupadehadharam // 35 // tasyopakArasya sphuTaM vArtayA ratnakeziziSTayA / pratyupakAranimittaM gurubhiH saMpreSito'ham // 36 // prItyA rAkSasendrAnmocayAminatvAM naiva kalahena / avazena kAryasiddhirbhavati nayaM vyavahRtAm ||37|| I 1. jalanirhi-pratya0 / 2. jaDAgi pratya0 / 3. tume vimukkaM paumanAhaM - mu0 / For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 paumacariyaM so vijjAharasAmI, dhIro kAruNNa-saccavAI ya / dhammatthaviveyannU, avassa maha kAhiI vayaNaM // 38 // uttamakulasaMbhUo, uttamacariehi uttamo loe / avavAyaparibbhIo, niyameNa tumaM samappihii // 39 // suNiUNa ya parituTThA, eyaM ciya jaNayanandiNI bhaNai / haNuvanta ! tume tullA, kettiyasuhaDA maha piyassa // 40 // etthantare pavuttA, vayaNaM mandoyarI suNasu bAle ! / na ya atthi vANarANaM, imeNa sariso mahAsuhaDo // 41 // jeNa dasANaNapurao, varuNeNa samaM kayaM mahAjujhaM / laddhA aNaGgakusumA, candaNahAnandiNI taiyA // 42 // sayale vi jIvaloe, vikkhAo vANaraddhao hnnuo|khiigoyrehi nIo, dUyatte erisaguNo vi // 43 // paDibhaNai tattha haNuo, mandoyari! kiM na yANasi muddhe ! / hoyavvaM ceva sayA, nareNa uvayAraparameNaM? // 44 // mandoyari ! gavvamiNaM, nissAraM vahasi niyasohaggaM / hoUNa aggamahisI, dUittaM kuNasi kantassa // 45 // dUyattaNamallINaM, sIyAe kAraNAgayaM ettha / jai jANai dahavayaNo, to te pANehi vavaharaD // 46 // mottUNa rAvaNaM je, paDivannA rAhavassa bhicca taM / te maccugoyarapahe, ahiTThiyA vANarA savve // 47 // mandoyarIe vayaNaM, eyaM suNiUNa bhaNai videhii| kiM nindasi maha daiyaM, kheyari ! jagavissuyaM paumaM ? // 48 // vajjAvattadhaNuvaraM, suNiUNaM jassa raNamuhe suhaDA / nissesavigayadappA, bhayajaragahiyA ya kampanti // 49 // meru vva dhIragaruo, jassa u lacchIharo havai bhAyA |so ceva samattho vi hu, riUNa pakkhakkhayaM kAuM // 50 // kiM jaMpieNa bahuNA ?, saMpai rayaNAyaraM samuttariuM / ehI maha bhattAro, sahio cciya vANarabaleNaM // 51 // sa vidyAdharasvAmI dhIra: kAruNya-satyavAdI ca / dharmArthavivekajJa'vazyaM mama kariSyati vacanam // 38 // uttamakulasaMbhUta uttamacaritrairuttamoloke / apavAdaparibhIto niyamena tvAM samarpayiSyati // 39 // zrutvA ca parituSTA evameva janakanandinI bhavati / hanumAn ! tava tulyAH katipayasubhaTA mama priyasya // 40 // atrAntare proktA vacanaM mandodarI zruNu bAle / nacAsti vAnarANAmanena sadRzo mahAsubhaTaH // 41 // yena dazAnanapurato varuNena samaM kRtaM mahAyuddham / labdhAnaGgakusumA candranakhAnandinI tadA // 42 / / sakale'pi jIvaloke vikhyAto vAnaradhvajo hanumAn / kSitigocarai nIMto dUtatva etAdRzaguNo'pi // 43 // pratibhaNati tatra hanumAnmandodari kiM na jAnAsi mugdhe ! / bhavitavyameva sadA nareNopakAraparameNa ? // 44 // mandodari ! garvamidaM niHsAraM vahasi nijasaubhAgye / bhUtvA'gramahiSI dUtitvaM karoSi kAntasya // 45 // dUtattvamAlInaM sItAyAH kAraNagatamatra / yadi jAnAti dazavadanastadA tava prANai rvyavaharati // 46 / / muktvA rAvaNaM ye pratipannA rAghavasya bhRtyatvam / te mRtyugocarapathe'dhiSThitA vAnarAH sarve // 47|| mandodaryA vacanametacchrutvA bhaNati vedaihii| kiM nindasi mama dayitaM khecari! jagadvizrutaM padmam ? // 48 // vajrAvartadhanavaraM zrutvA yasya raNamakhe sabhaTAH / niHzeSavigatadarpA bhayajvaragahItA ca kampante // 49 // meruriva dhIraguruko yasya tu lakSmIdharo bhavati bhrAtA / sa eva samartho'pi khalu ripUNAM pakSakSayaM kartum // 50 // kiM jalpitena bahunA saMprati ratnAkaraM samuttIrya / eSyati mama bhartA sahita eva vAnarabalena // 51 // Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 haNuvalaGkAniggamaNapavvaM -53/38-64 pecchAmi tujjha kantaM, saMgAme kaivaesu diyahesu / maha nAheNa viNihayaM, rAmeNa akiTThadhammeNaM // 52 // suNiUNa akaNNasuhaM, vayaNaM mandoyarI tao ruTThA / juvaisahassaparimiyA, ADhattA pahaNiuM sIyA // 53 // duvvayaNakarayalehi, jAva ya taM ujjayA u hantuM je / haNuo majjhammi Thio, tANaM tuGgo vva sariyANaM // 54 // nibbhacchiyAu tAo, samayaM mandoyarIe gantUNaM / haNuyaM sAhenti phuDaM, samAgayaM rakkhasavaissa // 55 // aha mAruINa sIyA, vinnaviyA pAraNaM kuNasu etto / saMpuNNA ya painnA, jA Asi kayA tume puvvaM // 56 // aha nicchie ya sigcha, sibirAo ANio varAhAro / haNuyakulabAliyAhi, tAva cciya uggao sUro // 57 // sIyAe pavaNaputto, etto aNumannio saha bhaDehiM / jimio ya varAhAraM, tAva muhuttA gayA tiNNi // 58 // sammajjiovalittA, hiyae kAUNa rAghavaM sIyA / bhuJjai paramAhAraM, nANAviharasasamAuttaM // 59 // nivvattabhoyaNavihI, vinaviyA mAruINa jaNayasuyA / Aruhasu majjha khandhe, nemi tahiM jattha tuha daio // 60 // sIyA bhaNai ruyantI, na ya juttaM majjha vavasiuM eyaM / parapurisaaGgapharisaM, kiM puNa khandhammi AruhaNaM? // 61 // parapurisavilaggA haM, maNasA vi na ceva tattha vaccAmi / maraNaM va hou ihaI, nehI rAmo va AgantuM // 12 // jAva cciya dahavayaNo, na kuNai tuha iha uvaddavaM kiMci / tAva aviggheNa lahuM, mArui ! vaccAhi kikkindhi // 63 // maha vayaNeNa bhaNejjasu, haNuva ! tumaM rAghavaM paNamiUNaM / sAhinnANesu puNo, imesu vayaNesu vIsattho // 64 // pazyAmi tava kAntaM saMgrAme katipaya divasaiH / mama nAthena vinihataM rAmeNAkRSTadharmeNa // 52 // zrutvA'karNasukhaM vacanaM mandodarI tato ruSTA / yuvatisahasraparimitA''rabdhA prahantuM sItAm // 53 // durvacanakaratalairyAvacca tAmudyatA tu hantuM ye / hanumnAmadhye sthitastAsAmuttuGga iva saritAm / / 54 // nirbhasitAstAH samakaM mandodaryA gatvA / hanumantaM kathayati sphuTaM samAgataM rAkSasapateH // 55 // atha mArutinA sItA vijJApitA pAraNaM kurvitaH / saMpUrNA ca pratijJA yA''sItkRtA tvayA pUrvam // 56 // atha nizcite ca zIghraM zibirAdAnIto varAhAraH / hanumatkulabAlikAbhistAvadevodgataH suuryH||57|| sItayA pavanaputra ito'numataH sahabhaTaiH / jimitazca varAhAraM tAvanmuhUtAni gatAni triNi // 58 // saMmarjitopaliptA hRdaye kRtvA rAghavaM sItA / bhuJjate paramAhAraM nAnAvidharasasamAyuktam // 59 // nirvRttabhojanavidhi vijJApitA mArutinA janakasutA / Aruha mama skandhe nayAmi yatra tava dayitaH // 60 // sItA bhaNati rudantI na ca yuktaM mama vyavasitumetat / parapuruSAGgasparza kiM punaH skandhamArohaNam // 61 // parapuruSavilagnA'haM manasA'pi naiva tatra vrajAmi / maraNaM vA bhavatvatra neSyati rAmo vA''gatya // 62 // yAvadeva dazavadano na karoti tavehopadravaM kiJcitam / tAvadavighnena laghu mArute ! gaccha kiSkindhim // 63 // mama vacanena bhaNa hanumAn ! tvaM rAghavaM praNamya / sannidhAnaiH punarimai rvacanai vizvastaH // 6 // 1. siiyN-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 paumacariyaM tatthuddesammi mae, cAraNasamaNA mhntgunnkliyaa| parivandiyA tume vi ya, tivveNaM bhattirAeNaM // 65 // vimalajale paumasare, vaNahatthI mayagalantagaNDayalo / damio tume mahAjasa !, nAgo iva mantavAdINa // 66 // annA vi candaNalayA, kusumabharoNamiyasurahigandhillA / bhamaresuggIyaravA, bhuyAsu avagUhiyA sAmi ! // 67 // paumasarassa taDatthA, IsAvasa kiMcumuvagaeNa tume / uppalavanAleNa hayA, ahayaM aikomalakareNaM // 8 // aha pavvayassa uvariM, nAha ! mae pucchiyA tume siTThA / nIlaghaNapattaviDavA, ee NaMdiDumA bhadde ! // 69 // tIre kaNNaravAe, naIe majjhaNhadesayAlammi / paDilAhiyA ya sAhU, dohi vi amhehi bhattIe // 70 // ghuTuMca aho dANaM, paDiyA ya sakaJcaNA rayaNavuTThI / pavaNo surahisuyandho, devehi vi dunduhI pahayA // 71 // teeNa pajjalantI, taiyA cUDAmaNI imA laddhA / eyaM nehi kaiddhaya, sAhinnANaM maha piyassa // 72 // bhaNiUNa evameyaM, geNhai cUDAmaNi pavaNaputto / saMthAvei ruyantI, sIyA mahurehi vayaNehiM // 73 // mA vaccasu uvveyaM, sAmiNi ! ahayaM diNesu kaiesu |aannemi paumanAhaM, samayaM ciya vANarabaleNaM // 74 // kAuNa tIe paNaiM, tassuddesassa niggao turio| diTTho ya pavaNaputto, ujjANagayAhi nArIhiM // 75 // annonnasamullAvaM, kuNanti kiM vA imo vimaannaao|avinnnno surapavaro, somaNasavaNAhisaGkAe ? // 76 // suNiUNa niravasesaM, dasANaNo haNuvasantiyaM vattaM / pesei kiGkarabalaM, bhaNai ya mAreha taM duTuM // 77 // sAmivayaNeNa pattA, bahavo cciya kiGkarA gahiyasatthA / te pecchiUNa haNuo, ummUleuM vaNaM laggo // 78 // tatroddeze mayA cAraNazramaNA mahadguNakalitAH / parivanditAstvayA'pi ca tIvrabhaktirAgeNa // 65 / / vimalajale padmasarasi vanahastI madagaladgaNDasthalaH / dAntastvayA mahAyazaH ! nAga iva mantravAdinA // 66 // anyA'pi candanalatA kusumabharAvanatasurabhigandhiH / bhramarasUdgItaravA bhUjAbhyAmAliGgitA svAmin ! // 67 // padmasarasastaTastheAvaza kiMcidupagatena tvayA / utpalanAleNa hatA'hamatikomalakareNa // 68 // atha parvatasyopari nAtha ! mayA pRSTaya tvayA ziSTA / nIlaghanapatraviTapA ete nandidrumA bhadre ! // 69 // tIre karNaravAyA nadyA madhyAhnadezakAle / pratilAbhitAzca sAdhavo dvAbhyAmapyasmadbhayAM bhaktyA // 70 // ghRSTaM cAhodAnaM patitA ca sakaJcanA ratnavRSTiH / pavanaH surabhisugandho devairapi dundubhiH prahatA // 71 / / tejasA prajvalantI tadA cuDAmaNImA labdhA / etannaya kapidhvaja ! sannidhAnaM mama priyasya // 72 // bhaNitvevametadgRhNAti cUDAmaNiM pavanaputraH / saMsthApayati rudantI sItAM madhurai vacanaiH // 73 // mA gacchodvegaM svAmini ! ahaM dinaiH katipayaiH / AnayAmi padmanAbhaM samakameva vAnarabalena // 74 // katvA tasyAH praNati tasmAddezAnnirgatastvaritaH / daSTazca pavanapatra udyAnagatAbhiribhiH // 75 / / anyonyasamullApaM kurvanti kiM vA'yaM vimAnAd / avatIrNaH surapravara: somanasavanAbhizaGkayA ? // 76 // zrutvA niravazeSaM dazAnano hanumatsatkAM vArtAm / preSayati kiDkarabalaM bhaNati ca miyadhvaM taM duSTam // 77 / / svAmivacanena prAptA bahava eva kiDkarA gRhItazastrAH / tAndRSTvA hanumAnunmUlayituM vanaM lagnaH // 78 / / For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haNuvalaGkAniggamaNapavvaM -53/65-83 417 kusumaphalabharoNayA pAyavA'soga-punnAga-nAga-'jjuNA kundamandAra-cUya-'mbayA dakkha-ruddakkha-koriNTayA kujjayA sattavaNNA talA devadArU mahantA dumA mAlaI jUhiyA sattalI kandalI malliyA sinduvArA kuDaGgA piyaGga dumaa| baula-tilaya-campayA rattakoriNTayA nAlierI kahADA tahA dhAyaI mAyaI keyaI jaccapUyapphalI rAyaNI pADalI billa-akollayA-''sattha-naggoha-vamhA tarU kaJcaNArA-''sahArA bahU evamAI dumA mAruI bhaJjiUNaM pavatto kahaM ? / caDulakarapasAriyAyaDDhiummUliyA kei pAyappahArAhayA khaNDakhaNDA lahuM bhAmiyA chinnabhinnA tuDantA phuDantA lalantA bahU pallavA lolamANAulosuksAhAphiDantapphalohA sugandhuddharA puSphavuDhei muyantA mahi pAviyA paayvaa| puNaravi marunandaNo giNhiUNaM gayA ghAyao suddhaujjANavAvIhare hemajambUNae sIhaNAyAule pomarAindaNIlappabhe bhaJjiUNaM tao pecchae mAruI rakkhasANaM balaM mukkabukkArapAikkakullantavaggantaseNAmuhaM // 79 // taM mArUINa bhaggaM, paumujjANaM paNaTThalAyaNNaM / kamaliNivaNaM va najjai, viloliyaM mattahatthINaM // 80 // eyantarammi pattaM, mahAbalaM uttharantapAikkaM / veDhei pavaNaputtaM, divAyaraM ceva ghaNavandraM // 81 // sara-jhasara-satti-savvala, muJcanti bhaDA samaccharucchAhA / siriselassa abhimuhA, sAmiyakajjujjayA savve // 2 // taM AuhasaMghAyaM, vinivAreUNa anyjnnaatnno| pahaNai rakkhasasuhaDA, phalihasilA-sela rukkhehiM // 83 // kusumaphalabhArAvanatAH pAdapA azokapunnAga-nAgA'rjunAH / kundamandAracUta''mrA drAkSarudrAkSakoriNTakAH kubjakAH __saptaparNAstAlA devadAravo mahantodrumA mAlati eNthikAsaptAlIkandalImallikAsinduravArA kuDagA priyaGgavo drumaaH| ___bakula-tilaka-campakAH raktakoriNTakA nAlikerayaH kaTahAstathA dhAtakayo mAtakI ketakI jAtyapUgaphalI rAyaNI pATalI bilvADkolA''zvastha-nyagrodha-palAza-kaJcanArA-sahakArA bahava evamAdayo drumA mAruti bhaktuM pravRttaH katham ? caTulakaraprasAritAkRSyonmUlitAH kecitpAdaprahArA''hatAH khaNDakhaNDA laghu bhrAmitAzcchinnabhinnAstruTayantaH sphuTanto lalanto bahavaH pallavA lolamAnA''kulotsuka zAkhasphiTanphalaudhAH sugandhoddharAH puSpavRSTi muJcanto mahIM prApitAH paadpaaH| punarapi marunnandano gRhItvA gadAM ghAtayanzuddhodyAnavApIgRhANi hemajambunadAni siMhanAdAkulAni kusumbhendranIlaprabhANi bhaktvA tataH pazyati mArutI rAkSasAnAM balaM muktagarjAravapAdAtikulA'ntarvalgatsenAmukham // 79 // tanmArutinA bhagnaM padmodyAnaM praNaSTalAvaNyam / kamalinivanamiva jJAyate vilolitaM mattahastinA // 80 // etadantare prAptaM mahAbalamastRNatpAdAtikam / veSTayati pavanaputraM divAkarameva ghanavRndam // 81 // zara-jhasara-zakti-sarvalaM muJcanti bhaTAH samatsarotsAhAH / zrIzailasyAbhimukhAH svAmikAryodyotAH sarve // 82 // tadAyudhasaMghAtavinivAryAJjanAtanayaH / prahanti rAkSasasubhaTAn sphaTikazilAzailavRkSaiH // 83 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 paumacariyaM ekkeNa teNa seNiya !, AuharahieNa taM balaM savvaM / haya-vihaya-vipparalaM, jIviyalolaM aha palANaM // 84 // bhavaNANi toraNANi ya, aTTAlayavivihacittatuGgAI / cUrei pavaNaputto, aNeyapAsAyasiharAiM // 85 // caraNesu karayalesu ya, gayApahArAhayANi savvANi / vivaDantirayaNakUDANi tANi kaNakaNakaNayaNaMtAI // 86 // jaGghAvAyasamuTThiya-raeNa bahuvaNNapasaramANeNaM / indAuhakhaNDANi va, kayANi viule gayaNamagge // 87 // avi dhaah-runnnn-viliviy-juviijnn-baalkaahlplaavaa| suvvanti bhauvviggA, loyA kiM kiM ti jaMpantA ? // 88 // khambhe hantUNa gayA, turayA galarajjuyA vi toDenti / hiNDanti nayaramajjhe, bhesantA jaNavayaM bahuso // 89 // laGkApurIe evaM, bhaJjanto bhavaNasayasahassAI / haNuo daDhavavasAo, saMpatto rAvaNaM jAva // 10 // daTThaNa rakkhasavaI, niyayapuraM bhaggabhavaNaujjANaM / jaMpai rosavasagao, maha vayaNaM vo nisAmeha // 11 // maya-mAlavanta-tisirA, suya-sAraNa-vairadADha-'saNivegA ! / kumbha-nisumbha-vihIsaNa-hattha-pahatthAiyA ! savve ! // 12 // jo kailAsuddharaNe, Asi jaso majjha sayalatelokke / iha bhaJjanteNa purI, so phusio pavaNaputteNaM // 13 // vANaramaliujjANaM, na suhaM dalR pi dummaNaM lakaM / parapurisakarakayaggaha-vimaNaM va piyaM piryayameNaM // 14 // jama-varuNa-indamAI, jiyA aNeyA mae mahAsuhaDA / taM vANarAhameNaM, imeNa ka saMpayaM chalio? // 15 // ekena tena zreNika ! Ayudharahitena tadvalaM sarvam / hata-vihata-vipIDitaM jIvitalolamatha palAyanam // 84 // bhavanAni toraNAni cATalayavividhacitratuDgAni / pinaSTi pavanaputro 'nekaprAsAdazikharANi // 85 / / caraNaiH karatalaizca gadAprahArAhatAni sarvANi / vipatantiratnakUTani tAni kaNakaNakvaNantAni // 86 // jaDyAvAtasamutthitarajasA bahuvarNaprasaramANena / indrAyudhakhaNDAnIva kRtAni vipule gaganamArge // 87 // api ghAta-rudana-vilapita-yuvatijana-bAlakAhalapralApAH / zruNvanti bhayodvignA lokA kiMkimiti jalpantaH ? // 88 // stambhAnhatvA gajAsturagA galarajjavo'pi troTayanti / hiNDante nagaramadhye bheSayanto janapadaM bahuzaH / / 89 / / lakApUryA evaM bhajan bhavanazatasahasrANi / hanumAndRDhavyavasAyaH saMprApto rAvaNaM yAvat // 90 // dRSTvA rAkSasapati nijapuri bhagnabhavanodyAnAm / jalpati roSavazagato mama vacanaM yUyaM nizAmayata // 11 // maya-mAlavAMstrizarAH zuka-sAraNa-vajradaMSTrAzanivegAH / kumbha:nizumbha:bibhISaNa-hasta-prahastAdayAH sarve // 12 // yaH kailAzoddharaNa AsIdyazo mama sakalatrailokye / iha bhajjatA puriM sa mRSTaH pavanaputreNa // 93 / / vAnaramalinodyAnAM na sukhaM dRSTumapi durmanAM lakAm / parapuruSakaragrahavimanAmiva priyAM priyatamena // 94 // yama-varuNendrAdayo jitA anekA mayA mahAsubhaTAH / taM vAnarAdhamenAnena kathaM sAMprataM chalitaH // 15 // 1. puri-pratya0 / 2. piyayamassa-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haNuvalaGkAniggamaNapavvaM -53/84-108 tA haNaha mahAbherI', lahu parANeha sandaNaM ajiyaM / duTThassa tassa gantuM, karemi iha niggahaM ghoraM // 96 // eva paribhAsamANaM, tAyaM vinnavai indaikumAro / eyassa kae sAmiya !, paritappasi kiM tumaM gADhaM ? // 97 // uppaiuM dUrayaraM, paNaTThajoisagaNaM daliyameruM / palhatthemi ya sayalaM, bhaNa tAya ! bhuyAsu tellokaM // 98 // nAUNa tassa cittaM, tAhe ANavai dahamuho puttaM / taM geNhiUNa duTuM, ANeha lahuM maha samIvaM // 99 // namiUNa rAvaNaM so gayavarajuttaM rahe samArUDho / sannaddhabaddhakavao, baleNa sahio mahanteNaM // 100 // aha mehavAhaNo viya, raNaparihattho gayaM samArUDho / erAvaNaM vilaggo, najjai indo sayaM ceva // 101 // rahavara-turaGga-vaggira-saMghaTTuTThantagayaghaDADovaM / caliyaM indaisennaM, bahutUrasahassanigghosaM // 102 // jAva ya khaNantarekkaM, tAva ya sannaddhabaddhatoNIraM / haNuvassa niyayasennaM, parAiyaM dappiyAmarisaM // 103 // dosu vi balesu suhaDA, AvaDiyA rahasapasariucchAhA / asi - kaNaya - cakka tomara-saesu ghAenti annonnaM // 104 // aha te pavaGgamabhaDA, indaisuhaDehi tivvapaharehiM / pahayA vibhaggamANA, osariyA mArUI jAva // 105 // niyayabalaparibhavaM so, daTThUNaM pavaNanandaNo ruTTho / aha jujjhiuM pavatto, samayaM ciya indaibhaDehiM // 106 // payaNDadaNDasAsaNA, viiNNahemakaGkaNA / calantakaNNakuNDalA, suvaNNabaddhasuttayA // 107 // vicittavatthabhUsaNA, suyandhapupphaseharA / sakuGkumaGgarAiyA, tirIDadittamottiyA // 108 // I tataH dhnanta mahAbherIM laghu palAnayata syandanamajitam / duSTasya tasya gatvA karomIha nigrahaM ghoram // 96 // eMva paribhASamANaM tAtaM vijJApayatIndrajitkumAraH / etasya kRte svAmin ! paritarpyasi kiM tvaM gADham ? // 97 // utpatya dUrataraM praNaSTajyotiSagaNaM dalitamerum / prakSiptAmi ca sakalaM bhaNa tAta ! bhujAbhyAM trailokyam // 98 // jJAtvA tasya cittaM tadA''jJApayati dazamukhaH putram / taM gRhItvA duSTamAnaya laghu mama samIpam // 99 // natvA rAvaNaM sa gajavarayuktaM rathaM samArUDhaH / sannaddhabaddhakavaco balena sahito mahatA // 100 // atha meghavAhano'pi ca raNadakSo gajaM samArUDhaH / airAvaNaM vilagno jJAyata indraH svayameva // 101 // rathavara-turaGga-valgitasaMghaTTottiSThadgajaghaTATopam / calitamindrasainyaM bahutUryasahasranirghoSam // 102 // yAvacca kSaNAntaraikaM tAvacca sannaddhabaddhatUNIram / hanumato nijasainyaM palAyitaM darpitAmarzam // 103 // dvayorapi balayoH subhaTA ApatitA rabhasaprasaritotsAhAH / asi - kanaka - cakra - tomara zataiH ghAtayantyanyonyam // 104 // atha te plavaGgamabhaTA indrajitsubhaTaistIvraprahAraiH / prahatA vibhajyamAnA apasRtA mArutiryAvat // 105 // nijabalaparAbhavaM sa dRSTavA pavananandano ruSTaH / atha yoddhuM pravRttaH samakamevendrajidbhaTaiH // 106 // pracaNDadaNDazAsanA vitIrNahemakaGkaNAH / calatkarNakuNDalA suvarNabaddhasUtratAH // 107 // vicitravastrabhUSaNAH sugandhapuSpazekharAH / sukuGkumAGgarAgitAstiriTadiptamauktikAH // 108 // 1. mahAbheriM pratya0 / 419 For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 paumacariyaM sacakka-khagga-moggarA, tisUla-cAva-paTTisA / jalantasatti-savvalA, mahantakunta-toramA // 109 // sasAmikajjaujjayA, pavaGgaghAyadAriyA / vimukkajIyabandhaNA, paDanti to mahAbhaDA // 110 // sahAvatikkhanakkhayA, lasantacArucAmarA / pavaGgamAuhAhayA, khayaM gayA nisAyarA // 111 // pavabhinnamatthayA, khuDantadittamottiyA / paNaTThadANaduddiNA, paDanti mattakuJjarA // 112 // vicittahemanimmiyA, viNiTThakaJcaNaTThayA / pavaGgaghAyacuNiyA, khayaM gayA mahArahA // 113 // evaM taM niyayabalaM, viddhatthaM indaI ploeuN| bANehi pavaNaputtaM, chAeUNaM samADhatto // 114 // aha mAruI vi entaM, saranivahaM riujaNeNa parimukkaM / chindai calaggahattho, gayaNe nisiyaddhacandehiM // 115 // ghettUNa indaINaM, visajjio moggaro aimahanto / haNumeNa viNicchUDho, silAe sigdhaM paDivaheNaM // 116 // haNuyassa indaibhaDo, phalihasilA-sela-sattisaMghAe / muJcai calaggahattho, so vi ya entaM nivArei // 117 // evaM kAUNa ciraM, jujhaM to indaINa pavaNasuo / sasiyaranihehi sigdhaM, baddho cciya nAgapAsehiM // 118 // bhaNiyA ya indaINaM, niyayabhaDA saGkalAsu daDhabaddhaM / eyaM dAveha lahuM, maha piuNo mAruI duTuM // 119 // nIo dasANaNasabhaM, purisehiM purajaNeNa dIsanto / laGkAhivassa siTuM, esa pahU ! ANio duTTho // 120 // te rAvaNassa purisA, kahanti haNuyassa santiyA dosA / suggIva-rAhavehi, sIyAe pesio dUo // 121 // sAmiya ! mahindanayaraM, viddhatthaM so ya nijjio raayaa| sAhUNa ya uvasaggo, nivArio dahimuhe dIve // 122 // sa cakra-khaDga-mudgarAstrizUlacApapaTTisAH / jvalatzaktisarvalA mahatkuntatomarAH // 109 / / svasvAmikAryodyatAH plavaGgaghAtadAritAH / vimuktajIvabandhanAH patanti tadA mahAbhaTAH // 110 // svabhAvatIkSNanarakA lasaccArucAmarAH / plavaGgamAyudhAhatAH kSayaM gatAnizAcarAH // 111 // plavaGgabhinnamastakAstruTad diptamauktikAH / praNaSTadAnadurdinAH patanti mattakuJjarAH // 112 // vicitrahemanirmitA viniSThakaJcanArthakAH / plavaGgaghAtacUrNitAH kSayaM gatA mahArathAH // 113 // evaM tannijabalaM vidhvastamindrajitpralokya / bANaiH pavanaputramAcchAdayituM samArabdhaH // 114 // atha mArutirapyAyAntaM zaranivahaM ripujanena parimuktam / chindati capalAgrahasto gagane nizitArddhacandraiH // 115 / / gRhItvendrajitA visarjito mudgaro'timahAn / hanumatA vinikSiptaH zilayA zIghraM pratipathA // 116 / / hanumata indrajidbhaTaH sphaTikazilA-zaila-zaktisaMghAtAn / muJcati capalAgrahastaH so'pi cAyAntaM nivArayati // 117 // evaM kRtvA ciraM yuddhaM tadendrajitA pavanasutaH / zazikaranibhaiH zIghraM baddha eva nAgapAzaiH // 118 // bhaNitAzcendrajitA nijabhaTAH sakalAbhi dRDhabaddham / enaM darzayata laghu mama pitaraM mArutiM duSTam // 119 // nIto dazAnanasabhAM puruSaiH purjanena daya'mAnaH / laGkAdhipasya ziSTameSa prabho ! AnIto duSTaH // 120 // te rAvaNasya puruSAH kathayanti hanumatsatkAndoSAn / sugrIva rAghavaiH sItAyAH preSito dUtaH // 121 / / svAmin ! mahendranagaraM vidhvastaM sa ca nirjito rAjA / sAdhUnAmupasargo nivArito dadhimukhe dvIpe // 122 // 1. clntcaaru-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haNuvalaGkAniggamaNapavvaM -53/109-137 421 gandhavvassa mahAjasa ! duhiyAo tiNNi pavarakannAo / saMpesiyAo sigdhaM, imeNa rAmassa kikkindhi // 123 // bhaMtUNa vajjasAlaM, vajjamuho mArio raNe sigdhaM / eyassa samabhilAsaM, aha laGkAsundarI vi gayA // 124 // ThaviUNa niyayasennaM, imeNa laGkAe bAhiruddese / bhaggaM paumujjANaM, nANAvihatarulayAiNNaM // 125 // bhavaNasahassAI pahU !, imeNa bhaggAI rayaNacittAI / AloDiyA ya nayarI, savuDDa-bAlAulA sayalA // 16 // suNiUNa ime dose, ruTTho laGkAhivo bhaNai evaM / daDhasaGkalesu bandhaha, sigghaM ciya hattha-pAesu // 127 // khara-pharasu-nigurAe, vAyAe rAvaNo paramaruTTho / aha saviUNA''Dhatto, haNuvaM atthANimajjhammi // 128 // nillajja ! vANarAhama !, dUyattaM bhUmigoyarANa tumaM / kuNasi ! avisesiyaguNo, paviruddhaM kheyarabhaDANaM? // 129 // akulINayassa aGge, na ceva cindhAI honti purisassa / sAhei niyayajammaM, duccariyaM vavaharantassa // 130 // pavaNaM jaeNa na tumaM, jAo anneNa keNa vinareNa / duccariehi narAhama !, nivvaDio nindaNijjehiM // 131 // uvayArasahassehi vi, ahiNavasammANadANavibhaveNaM / jo me tumaM na gahio, so kaha anneNa ghippihisi ? // 132 // rapaNe samAsayanti'ha, paJcamuhaM kiM na kolhuyA bahave / na ya sappurisA loe, kayAi nIyaM pasAenti // 133 // hasiUNa bhaNai haNuvo, havai muhaM uttamAe purisANaM / duvvayaNasaGgarahiyaM ahiyaM dhammatthahiyayANaM // 134 // rAmo lakkhaNasahio, ehI kaisennaparimio sigdhaM / na ya rumbhiUNa tIrai, meho iva pavvaeNa tume // 135 // AhAresu na titto, susAukaliesu amayasarisesu / jaha koi jAi nAsaM, ekkeNa visassa bindUNaM // 136 // juvaisahassesu saya, na ya titto indhaNesu jaha aggI / paranArikayapasaGgo, tuma pi evaM viNassihisi // 137 // gandharvasya mahAyazaH ! duhitara stistraH pravarakanyAH / saMpreSittAH zIghramanena rAmasya kiSkindhim // 123 // bhaktvA vajrazAlaM vajramukho mArito raNe zIghram / etasya samabhilASamatha lakAsundaryapi gatA // 124|| sthApayitvA nijasainyamanena lakAyA bahiruddeze / bhagnaM padmodyAnaM nAnAvidhatarulatAkIrNam // 125 / / bhavanasahasrANi prabho ! anena bhagnAni ratnacitrANi / AloDitA ca nagarI savRddha-bAlAkulA sakalA // 126 / / zrutvemAndoSAn ruSTo laGkAdhipo bhaNatyevam / dRDhazRMkhalai rbadhnIta zIghrameva hasta-pAdaiH // 127 / / khara-paruSa-niSThurayA vAcayA rAvaNaH paramaruSTaH / atha zapitumArabdho hanumantamAsthAnikAmadhye // 128 // nirlajja ! vAnarAdhama ! dUtatvaM bhUmigocarANAM tvam / karoSi ! avizeSitaguNaH praviruddhaM khecarabhaTAnAm ? // 129 / / akulinasyAne naiva cihnAni bhavanti puruSasya / kathaya nijajanma duzcaritaM vyavahRtaH // 130 // pavanaJjayena na tvaM jAto'nyena kenApi nareNa / duzcaritairnarAdhama ! nivartito nindanIyaiH / / 131 // upakArasaharairapyabhinavasanmAnadAnavibhavaiH / yo mayA tvaM na gRhItaH sa kathamanyena grahiSyaSi // 132 // araNye samAzrayantyatha paJcamukhaM kiM na zRgAlA bahavaH / na ca satpuruSA loke kadAcinnIcaM prasAdayanti // 133 / / hasitvA bhaNati hanumAnbhavati mukhamuttamAnAM puruSANAm / durvacanasaGgarahitamadhikaM dharmArthahadayANAm // 134|| rAmo lakSmaNasahita AgamiSyati kapisainyaparimitaH zIghram / na ca roddhaM tIryate megha iva parvatena tvayA // 135 // AhArai na tRptaH susvAdukalitairamRtasadRzaiH / yathA ko'pi yAti nAzamekena viSasya bindunA // 136 / / yuvatisahasraiH sadA na ca tRpta indhanairyathAgniH / paranArIkRtaprasaGgastvamapyevaM vinakSyasi // 137 / / pauma.bhA-3/3 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 patte viNAsakAle, nAsai buddhI narANa nikkhutaM / sA annahA na kIrar3a, puvvakayakammajoeNaM // 138 // AsannamaraNabhAvo, jo paramahilAsu kuNasi saMsagiMga / pacchA narayagaigao, dukkhasahassANi pAvihisi // 139 // rAvaNa ! rayaNAsavamAiyANa suhaDANaM / puttAhameNa jaNio, kulakkhao aNayakArINaM // 140 // so eva bhaNitto, AruTTho rAvaNo samullavai / mAreha nayaramajjhe, eyaM duvvayaNapabbhAraM // 141 // daDhasaGkalapaDibaddhaM, hiNDAvaha gharaghareNa nayarIe / kayadhikkAro hu imo, soijjaDa pavaraloeNaM // 142 // rAvaNa evaM bhaNio cciya mAruI tao ruTTo / chindai bandhaNanivahaM, siNehapAsaM piva susAhU // 143 // uppaiUNa nahayale, thambhasahassAulaM rayaNacittaM / bhaJjai rAvaNabhavaNaM, haNuo calaNappahArehiM // 144 // teNa paDanteNa imA, gADhaM ciya jantiyA vi tuGgesu / sAyaravareNa samayaM sayalA akampiyA vasuhA // 145 // bahubhavaNa toraNA sA, laGkA kAUNa bhaggapAyArA / agaNiyapaDivakkhabhao, uppaio nahayalaM haNuo // 146 // mandoyarIe siTTho, sIyAe mAruI imo bhadde ! / chettUNa bandhaNAI, vaccaI kikkindhapurahutto // 147 // jantassa jaNayadhUyA, ghattai pupphaJjalI supritutttthaa| jaMpar3a gahA'NukUlA, hontu avigdhaM tumaM niccaM // 148 // iya sucariyakammA honti vikkhAyakittI, aridaDhaparibaddhA te vimuJcanti khippaM / vivihasuhanihANaM AsayantI visidvaM, vimalakayavihANA je ihaM bhavvajIvA // 149 // // iya paumacarie haNuvalaGkAniggamaNaM nAmaM tipaJcAsaimaM pavvaM samattaM // paumacariyaM prApte vinAzakAle nazyati buddhirnarANAM nizcitam / sA'nyathA na kriyate pUrvakRtakarmayogena // 138 // AsannamaraNabhAvo yaH paramahilAbhiH karoSi saMsargIm / pazcAnnarakagatigato duHkhasahasrANi prApsyasi // 139 // jAtena tvayA rAvaNa ! ratnazravasAdInAM subhaTAnAm / putrAdhamena janitaH kulakSayo'nayakArINA ||140||th sa evaM bhaNitamAtra AruSTaye rAvaNaH samullapati / mArayata nagaramadhye enaM durnayaprAgbhAram // 141 // dRDhazRGkhalApratibaddhaM hiNDayadhvam gRhaMgRheNa nagaryAH / kRtadhikkAraH khalvayaM zucyAtpravaralokena // 142 // yadrAvaNenaivaM bhaNita eva mArutistato ruSTaH / chindati bandhananivahaM snahepAzamiva susAdhuH // 143 // utpatya nabhastale stambhasahasrAkulaM ratnacitram / bhanakti rAvaNabhavanaM hanumAMzcaraNaprahAraiH || 144|| tena patatemA gADhameva yantritA'pi tuGgaiH / sAgaravareNa samakaM sakalA''kampitA vasudhA // 145 // bahubhavanatoraNAM tAM laDGkAM kRtvA bhagnaprAkArAm / agaNitapratipakSabhaya utpatito nabhastalaM hanumAn // 146 // mandodaryA ziSTaH sItAyA mArutirayaM bhadre ! / chitvA bandhanAni gacchati kiSkindhapurAbhimukhaH // 147 // yAto janakaduhitA kSipati puSpAJjaliM suparituSTA / jalpati grahA anukUlA bhavantvavighnaM tava nityam // 148 // iti sucaritakarmaNo bhavanti vikhyAtakIrtayo'ridRDhaparibaddhAste vimuJcanti zIghram / vividhasukhanidhAnamAzrayanti viziSTaM vimalakRtavidhAnA ya iha bhavyajIvAH // 149 // // iti padmacarite hanumallakAnirgamanaM nAma triH paJcAzattamaM parvaM samAptam // For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. laMkApatthANapavvaM / aha so kameNa patto, kikkindhi mAruI blsmggo| diTTho vANaravaiNA, abbhuDheUNa Alatto // 1 // samarabaliyANa etto, sammANaM varabhaDANa kAUNaM / suggIveNa samANaM, paumasayAsaM samallINo // 2 // kAUNa sirapaNAmaM, haNuvo cUDAmaNi samappeuM / rAmassa aparisesaM, sAhai vattaM piyayamAe // 3 // gantUNa mae sAmiya !, diTThA tuha gehiNI varujjANe |aabddhkesvennii, maliNakavolA pagaliyaMsU // 4 // vAmakaradhariyavayaNA, muJcantI dIha-uNhanIsAse / tuha darisaNaM mahAjasa!, egaggamaNA vicintentI // 5 // pAyavaDieNa sAmiya!, samappio aGgulIyao tIe / vattA ya kusalamAI, savvA tuha santiyA siTThA // 6 // suNiUNa tujjha vattaM, paraM pamoyaM gayA jnnydhuuyaa| pucchai puNo puNo vi ya, harisavasubbhinnaromaJcA // 7 // pavaNataNaeNa sIyA, jaM siTThA rAhavassa jIvantI / taM harisavasagao cciya, na mAi niyaesu aGgesu // 8 // AsAsio ya paumo, ahiyaM cUDAmaNIe gahiyAe / amaeNa va phusiyaGgo, sAbhinnANAe vattAe // 9 // jai vi tumaM paradese aMtario girivaresu tuMgesu / tahavi tumaM samarijjasi, jahA sara rAyahaMsehiM // 9 // annaM pi suNasu sAmiya !, vayaNaM jaMtujjha tIe saMdir3ha / jai nA''gacchasi turiyaM, to maraNaM me dhuvaM etthaM // 10 // cintAsAgaravaDiyA, tuha virahavisaMThulA jnnydhuuyaa| dukkhaM gamei diyahA, rakkhasajuvaIsu paDiruddhA // 11 // // 54. laDkAprasthAna parvam ) atha sa krameNa prAptaH kiSkindhiM mAruti rbalasamagraH / dRSTo vAnarapatinA'bhyutthAyAlApitaH // 1 // samaravalitAnAmitaH sanmAnaM varabhaTAnAM kRtvA / sugrIveNa samAnaM padmasakAzaM samAlInaH // 2 // kRtvA ziraHpraNAmaM hanumAMzcUDAmaNiM samarpya / rAmAyAparizeSAM kathayati vArtA priyatamAyAH // 3 // gatvA mayA svAmin ! dRSya tava gRhiNI varodyAne / AbaddhakezaveNI malinakapolA pragalitAzruH // 4 // vAmakaradhRtavadanA muJcantI dIrghoSNanizvAsAn / tava darzanaM mahAyaza ! ekAgramanA vicintayantI // 5 // pAdapatitena svAmin ! samarpitAGgulIyakastasyai / vArtAzca kuzalAdayaH sarvAstavasatkAH ziSTAH // 6 // zrutvA tava vArtA paraM pramodaM gatA janakadahitA / pucchati panaH panarapi ca harSavazodibhannaromAJcA // 7 // pavanatanayena sItA yacchiSTaya rAghavasya jIvantI / taddharSavazagata eva na mAti nijeSvaGgeSu // 8 // AzvAsitazca padmo'dhikaM cUDAmaNau gRhIte / amRteneva spRSTAGgaH sAbhijJAnAyAM vArtAyAm // 9 // yadyapi tvaM paradeze'ntarito girivaraistuGgaiH / tathApi tvaM smare ryathA saro rAjahaMsaiH // 9All anyadapi zruNu svAmin ! vacanaM tava tayA saMdiSTam / yadi nA''gacchasi tvaritaM tadA maraNaM me dhruvamatra // 10 // cintAsAgarapatitA tava virahavisaMsthulA janakaduhitA / duHkhaM gamayati divasAnrAkSasayuvatibhiH pratiruddhA // 11 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 paumacariyaM soUNa paumanAho, sAhinnANaM piyAe paDivattiM / sogasamucchayahiyao, ahiyaM ciya dukkhio jAo // 12 // cinteUNa pavatto, aho muho dIhamukkanIsAso / nindai puNo puNo cciya, niyayaM dukkhAsayaM jIyaM // 13 // taM eva cintayantaM, somittI bhaNai rAhavaM etto / kiM soyasi deva ! tuma, dehi maNaM niyayakaraNijje // 14 // kajjaM tu dIhasuttaM, lakkhijjai kaivarassa citteNaM / vAhario vi cirAvai, so vi hu bhAmaNDalo sAmi ! // 15 // amhehi nicchaeNaM, gantavvaM dahamuhassa niyayapurI / na ya bAhAsu mahAjasa !, uttariuM tIrae udahI // 16 // aha bhaNai sIhaNAo, lakkhaNa ! kiM eva bhAsase garuyaM / savveNa vi kAyavvaM, appahiyaM ceva puriseNaM // 17 // jaM mAruINa laGkA, bhaggA varabhavaNa-tuGgapAyArA / taM ruDhe dahavayaNe, hohai saMgAmamaraNa'haM // 18 // taM bhaNai candarassI, kiM va gao sIhanAya ! saMtAsaM ? / ko rAvaNassa bIhar3a, saMpai AsannamaraNassa ? // 19 // amha bale vikkhAyA, atthi bhaDA kheyarA mahArahiNo / bala-satti-kantijuttA, bahave saMgAmasoNDIrA // 20 // ghaNaraD-bhUya-niNAo, gayavaraghoso taheva kUro ya / kelIkilo ya bhImo, kuNDo ravi-aGgao ceva // 21 // nala-nIla-vijjuvayaNo, mandaramAlI tahA asaNivego / rAyA ya candajoI, sIharaho sAyaro dhIro // 22 // etto ya vajjadanto, ukkAla-'Ggala-diNayaro vIro / ujjalakittI haNuo, havai ya bhAmaNDalo rAyA // 23 // anno mahindakeU, pavaNagaI taha pasannakittI ya / ee anne ya bahU, atthi bhaDA vANarabalammi // 24 // daguNa vANarabhaDe, majjhatthe rAhavo aituranto / bhiuDIkuDilAyamuho, khaNeNa jAo kayanto vva // 25 // zrutvA padmanAbhaH sAbhijJAnaM priyAyAH pratipattim / zokasamAcchAditahRdayo'dhikameva duHkhito jAtaH // 12 // cintayituM pravRtto 'dhomukho dIrghamuktaniHzvAsaH / nindati punaH punareva nijaM du:khAzayaM jIvam // 13 // tamevaM cintayantaM saumitri bhaNati rAghavamitaH / kiM zocasi deva ! tvaM dehi mano nijakaraNIye // 14 // kArya tu dIrghasUtraM lakSyate kapivarasya cittena / vyAhRto'pi cirAyati so'pi khalu bhAmaNDalaH svAmin ! // 15 // asmAbhi nizcayena gantavyaM dazamukhasya nijapurIm / na ca bAhAbhi mahAyaza ! uttarituM tIryata udadhiH // 16 // atha bhaNati siMhanAdo lakSmaNa ! kiM bhASase gurukam / sarveNApi kartavyamAtmahitameva satpuruSeNa // 17 // yanmArutinA laDkAbhagnA varabhavanautuGgaprAkArA / tadruSTe dazavadane bhaviSyati saMgrAmamaraNamasmAkam // 18 // taM bhaNati candrarazmiH kiM vA gataH siMhanAda ! saMtrAzam ? / ko rAvaNAd bibheti saMpratyAsannamaraNAt ? // 19 // asmadbale vikhyAtAH santi bhaTAH khecarA mahArathinaH / bala-zakti-kAntiyuktA bahavaH saMgrAmazauNDirAH // 20 // ghanarati-bhUtaninAdau gajavaraghoSastathaiva krurazca / kelikilau ca bhImaH kuNDo ravi-ragada eva // 21 // nalo-nIlo-vidyudvadano mandaramAlI tathA'zanivegaH / rAjA ca candrajyotiH siMharathaH sAgaro dhIraH // 22 // itazca vajradanta utkAlAgulo dinakaro vIraH / ujvalakItirhanumAn bhavati ca bhAmaNDalo rAjA // 23 // anyo mahendraketuH pavanagatistathA prasannakIrtizca / eta anye ca bahavaH santi bhaTA vAnarabale // 24 // dRSTvA vAnarabhaTAnmadhyasthAnrAghavo'ti tvaramANaH / bhRkuTyA kuTilamukhaH kSaNena jAtaH kRtAnta iva // 25 / / For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 425 lar3ApadhAyapavvaM -88.12-38 ghettUNa cAvarayaNaM, apphAlai sajalajalaharaniNAyaM / diDheica vijjusarisaM, dei laGkApuriteNa // 26 // palayaravisanniyAsaM, rAmaM daTThaNa vANarA savve / sigdhaM ca gamaNasajja, jAyA parihatthaucchAhA // 27 // maggasirabahulapakkhe, paJcamidivase divAyare udie / suhakaraNa-lagga-joe, aha tANa payANayaM jAyaM // 28 // diTTho sihI jalanto, nidbhUmo payaladAhiNAvatto / AharaNabhUsiyaGgI, mahilA seo ya jaccAso // 29 // nigganthamuNivarindo, chattaM hayahesiyaM tahA klso| pavaNo ya surahigaMdho, ahiNavayaM toraNaM viulaM // 30 // khIradumammi ya vAsai, vAmattho vAyaso caliyapakkho / varabheri-saGghasaddo, siddhI sigdhaM payAsenti // 31 // ee anne ya bahU, pasatthasauNA payANakAlammi / jAyA ya maGgalaravA, laGkAhimuhassa rAmassa // 32 // jaha cando parivaDDai, siyapakkhe taha ya kheyarabaleNaM / ApUDa paumAbho, ahiyaM suggIvasannihio // 33 // rAyA kikkindhivaI, haNuo dummarisaNo nalo niilo| taha ya suseNo sallo, bahave kumuyAiNo suhaDA // 34 // ee vANaracindhA, mahAbalA sayalasAhaNasamaggA / ApUramANagayaNaM, janti mahAtUrakayasaddA // 35 // hAro virAhiyassa vi, cindhaM jambUNayassa vaDarukkho / sIharavassa ya sIho, hatthI puNa mehakantassa // 36 // jANesu vAhaNesu ya, vimANa-gaya-turaya-rahavarAIsu / gantuM samujjayA te, laGkAhimuhA pavaNavegA // 37 // divvavimANArUDho, paumo saha lakkhaNeNa vaccanto / rehai suhaDaparimio, indo iva loyapAlehiM // 38 // gRhItvA cAparatnamAsphAlayati sajalajaladharaninAdam / dRSTiM ca vidyutsadRzAM dadAti lakApuryantena // 26 // pralayaravisannikAzaM rAmaM dRSTvA vAnarAH sarve / zIghraM ca gamanasajjA jAtA: paripUrNotsAhAH // 27 // mRgazIrSabahulapakSe paJcamIdivase divAkare udite / zubhakaraNalagnayoge'tha teSAM prayANakaM jAtam / / 28 // dRSTaH zikhI jvalannidhUmaH pralayadakSiNAvartaH / AbharaNabhUSitAGgI mahilA zvetazca jAtyAzvaH // 29 // nigranthamunivarendrazcchatraM hayaheSitaM tathA kalazaH / pavanazca surabhigandho'bhinavakaM toraNaM vipulam // 30 // kSIradrume ca vAsati vAmastho vAyasazcalatpakSaH / varabheri-zaGkhazabdaH siddhiM zIghraM prakAzayanti // 31 // eta anye ca bahavaH prazastazakunAH prayANakAle / jAtAzca maGgalaravA laGkAbhimukhasya rAmasya // 32 // yathA candraHparivardhate zvetapakSe tathA ca khecarabalena / ApUryate padmAbho'dhikaM sugrIvasannihitaH // 33 / / rAjA kiSkindhipatiH, hanumAn-dumarSaNo nalo-nIlaH / tathA ca susenaH zalyuH bahavaH kumudAdayaH subhaTAH // 34|| ete vAnaracinhA mahAbalAH sakalasAdhanasamagrAH / ApUryamoNagaganaM yAnti mahAtUryakRtazabdAH // 35 / / hAro virAdhikasyApi cinhaM jambUnadasya vaTavRkSaH / siMharavasya ca siMho hastI puna meMghakAntasya // 36 // yAnai hinaizca vimAna-gaja-turaga-rathavarAdibhiH / gantuM samudyatAste laDkAbhimukhAH pavanavegAH // 37 / / divyavimAnAruDha: padmaH saha lakSmaNena vrajan / zobhate subhaTaparimita indra iva lokapAlaiH // 38 // 1. siddhi-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 paumacariyaM aha te khaNeNa pattA, velaMdharapavvayaM maNabhirAmaM / velaMdharapurasAmI, jattha samuddo vasai rAyA // 39 // vANarabalaM nieuM, ttha samuddo viniggao sigdhaM / niyayabaleNa samaggo, nalassa jujhe samAvaDao // 40 // aha so samuddarAyA, naleNa jiNiUNa raNamuhe baddho / mukko ya niyayanayare, pariTTio rAhavaM pnno||41|| rayaNasirI kamalasirI, rayaNasalAyA taheva guNamAlA / eyAu samuddeNaM, dinAo lacchinilayassa // 42 // tattha suvelapuravare, rayaNiM gamiUNa uggae sUre / laGkAhimuhA caliyA, jayasaGgghuTatUravA // 43 // vANarabaleNa diTThA, laMkA varabhavaNa-tuGgapAgArA / sAgaravarassa majjhe, ArAmujjANasusamiddhA // 44 // nayarIe samAsanne, haMsaddIvaM tao samaNupattA / aha te haMsarahanivaM, jiNiUNaM vAsiyA tattha // 45 // bhAmaNDalassa puriso, rAmeNa pavesio pavaNavego / gantUNa tassa savvaM, viggahamAdao parikahei // 46 // jatto jatto vihiyasukayA janti vIrA maNussA, tatto tatto vijiyariuNo bhogasaGkhalahanti / tANaM loe na bhavai paraM kiMci kajjaM, asajjhaM, tamhA dhammaM kuNaha vimalaM loganAhANuciNNaM // 47 // // iya paumacarie laGkApatthANAbhihANaM nAmaM caupannAsaimaM pavvaM samattaM // atha te kSaNena prAptA velaMdharaM parvataM manobhirAmam / velaMdharapurasvAmI yatra samudro vasati rAjAH // 39 // vAnarabalaM dRSTvA tatra samudro vinirgataH zIghram / nijabalena samagro nalasya yuddhe samApatitaH // 40 // atha sa samudrarAjA nalena jitvA raNamukhe baddhaH / muktazca nijanagare paristhito rAghavaM praNataH // 41 // ratnazrIH kamalazrI ratnazalAkA tathaiva guNamAlA / etAH samudreNa dattA lakSmInilayAya // 42 // tatra suvelapuravare rajanIM gamayitvodgate sUrye / laGkAbhimukhAzcalitA jayazabdoddhRSTatUryaravAH // 43 // vAnarabalena dRSTA laGkA varabhavanottuDgaprAkArA / sAgaravarasya madhye ArAmodyAnasusamRddhA // 44 // nagaryA Asanne haMsadvIpaM tataH samanuprAptAH / atha te haMsarathanRpaM jitvoSitAstatra // 45 // bhAmaNDalasya puruSo rAmeNa pravezitaH pavanavegaH / gatvA tasya sarvaM vigrahAdi parikathayati // 46 // yatra yatra vihitasukRtA yAnti vIrA manuSyAstatra tatra vijitaripavo bhogasaGgaM labhante / teSAM loke na bhavati paraM kiMcitkAryamasAdhyaM tasmAddharmaM kuruta vimalaM lokanAthAnucIrNam // 47 // // iti padmacarite laDkAprasthAnAbhidhAnaM nAma catuSpaJcAzattamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55. bibhIsaNasamAgamapavvaM I aha tattha vANarabalaM, samAgayaM jANiUNa Asanne / velA lavaNajalassa va, khuhiyA laMkApurI savvA // 1 // AruTTho dahavayaNo, niyayaM melei sAhaNaM sayalaM / jAyA ghare ghare cciya, saMgAmakahA jaNavayassa // 2 // saMgAmamahAbherI, pahayA paDupaDaha- tUrasaMghAyA / saddeNa teNa suhaDA, sannaddhA sAmiyaM pattA // 3 // etto laMkAhivaI, saMgAmasamujjayaM paNamiUNaM / nayavihivihUyabuddhI, bibhIsaNo bhAi nisuNehi // 4 // tuha pahu ! pariTThiyA iha, indassa va saMpayA mahAviulA / sasi saGgha-kundadhavalo, bhamai jaso tihuyaNe sayale // 5 // mahilAheDaM sAmiya !, mA nehi parikkhayaM khaNeNa tumaM / appehi jaNayataMNayA, imAe kiM kAraNaM siddhaM ? // 6 // na ya havai ettha doso, havai guNo kevalo tihuyaNammi / suhasAyare nimaggo, bhuJjasu vijjAharamahiDDi // 7 // suNiUNa vayaNameyaM, AruTTho indaI bhAi evaM / ko tujjha AhiyAro, jeNa samullavasi erisayaM ? // 8 // jai veriyANa bIhasi, ahiyaM saMgAmakAyaro si tumaM / nikkhittasatthadaNDo, pavisasu bhavaNodaraM sigghaM // 9 // nivaDantasatthanivahe, saMgAme mAriUNa paDi sattuM / khaggeNA''yaDDijjai, lacchI vIreNa nikkhuttaM // 10 // ddhUNa uttamaM ciya, mahilArayaNaM imaM vasumaIe / kiM muccai dahavayaNo, jahA tume bhAsiyaM vayaNaM ? // 11 // 55. bibhISaNasamAgamaparvam atha tatra vAnarabalaM samAgataM jJAtvA''sanne / velA lavaNajalasyeva kSubdhA laDGkApurI sarvA // 1 // AruSTo dazavadano nijakaM melayati sAdhanaM sakalam / jAtA gRhe gRhe eva saMgrAmakathA janapadasya // 2 // saMgrAmamahAbherI prahatA paTupaTahatUryasaMghAtA / zabdena tena subhaTAH sannaddhAH svAminaM prAptAH ||3|| ito laGkAdhipatiM saMgrAmasamudyataM praNamya / nayavidhividhUtabuddhi vibhISaNo bhaNati nizruNu ||4|| tava prabho ! pratiSThitA indrasyeva saMpado mahAvipulAH / zazi- zaGkha- kundadhavalaM bhramati yazastribhuvane sakale // 5 // mahilAhetuM svAmin ! mA naya parikSayaM kSaNena tvam / arpaya janakatanayAmanayA kiM kAraNaM siddham ? // 6 // na ca bhavatyatra doSo bhavati guNaH kevalaM tribhuvane / sukhasAgare nimagno bhuGgdha vidyAdharamaharddhim // 7 // zrutvA vacanametadAruSTa indrajidbhaNatyevam / kastavAdhikAro yena samullapasyetAdRzam ? // 8 // yadi vairibhyo bibheSyadhikaM saMgrAmakAtaro'sitvam / nikSiptazastradaNDaH praviza bhavanodaraM zIghram // 9 // nipatacchastranivahe saMgrAme mArayitvAprati zatrum / khaDgenAkRSyate lakSmI varriNa nizcittam // 10 // labdhvottamameva mahilAratnamidaM vasumatyAm / kiM muJcati dazavadano yathA tvayA bhASitaM vacanam ? // 11 // 1. purIe payA - pratya0 / 2. taNayaM - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 paumacariyaM bhaNio bihIsaNeNaM, nibbhacchaNakAraNaM tao vayaNaM / puttattaNeNa jAo, vairI laMkAhivassa tumaM // 12 // bhavaNe samuTThiyaM ciya, aggI pUresi indhaNeNa tumaM / ahiyaM hiyaM ti mannasi, jaMpanto erisaM vayaNaM // 13 // kaJcaNaghaNapAyAraM, laGkA lacchIhareNa jAva na vi / bhajjai saresu khippaM, tAva samappehi vaidehiM // 14 // vajjAvattadhaNudharaM, rusiyaM ciya rAhavaM samaramajjhe / lacchIhareNa samayaM, tubbhe na ya johiuM sakkA // 15 // je tassa gayA paNaiM, suhaDA kaidIvavAsiNo bahave / mAhinda-malaya-tIrA, siripavvaya-haNuruhAIyA // 16 // kelIgilA ya rayaNA, tahe va velaMdharA ya nhtilyaa| saJjhArAyA ya tahA, dahimuhadIvAsayA ceva // 17 // evaM pabhAsayantaM, bibhIsaNaM kohpuuriyaamriso| AyaDDiUNa khaggaM, dahavayaNo ujjao hantuM // 18 // amarisavasaMgaeNaM, teNa vi ummUlio rayaNathambho / kAUNa mahAbhuiDI, jeTussa-ahiTThio purao // 19 // jujjhaM samujjayA te, kahakaha vi nivAriyA ya bhiccehiM / niyayabhavaNANi nIyA, indai taha bhANukaNNehiM // 20 // ruTTho bhaNai dahamuho, nikkhamau bihIsaNo maha puriio| paDikUlamANaseNaM, ThieNa kiM teNa duguNaM? // 21 // so eva bhaNiyametto, bihIsaNo niggao puravarIo / akkhohiNIsu sahio, tIsAe pavarasennassa // 22 // vajjindughaNebhA vi ya, vijjupayaNDAsaNI ya ghorA ya / kAlAimahAsuhaDA, bibhIsaNassA''saNasahINA // 23 // sabala-parivArasahiyA, nANAvihajANa-vAhaNArUDhA / chAyantA gayaNayalaM, haMsaddIvammi avaiNNA // 24 // bhaNito bibhISaNena nirbhatsnakAraNaM tato vacanam / putratvenajAto vairI lakAdhipasya tvam // 12 // bhavane samutthitamevAgni pUrayaSIndhanena tvam / adhikaM hitamiti manyase jalpannetAdRzaM vacanam // 13 // kaJcanaghanaprAkArAM laDkAM lakSmIdhareNa yAvannApi / bhajyate zaraiH kSipraM tAvatsamarpaya vaidehIm // 14 // vajrAvartadhanurdharaM ruSTameva rAghavaM samaramadhye / lakSmIdhareNa samakaM yUyaM na ca yoddhaM zaktAH // 15 // ye tasya gatAH praNatiM subhaTAH kapidvIpavAsino bahavaH / mAhendramalayatIrAH zrIparvatahanuruhAdayaH // 16 // keligilAzca ratnAstathaiva velaMdharAzca nabhastilakAH / sandhyArAgAzca tathA dadhimukhadvIpavAsakA eva // 17 // evaM prabhASamANaM bibhISaNaM krodhapUritAmarzaH / AkRSya khaDgaM dazavadana udyato hantum // 18 // amarzavazaMgatena tenApyunmUlito ratnastambhaH / kRtvA mahAbhRkUTI jyeSThasyAdhiSThitaH purataH // 19 // yuddhaM samudyatau tau kathaMkathamapi nivAritau ca bhRtyaiH / nijabhavanAni nItAvindrajittathA bhAnukarNaiH // 20 // ruSTo bhaNati dazamukho niSkASyatAM bibhISaNo mama puryAH / pratikUlabhASaNena sthitena kiM tena duSTena ? // 21 // sa evaM bhaNitamAtro bibhISaNo nirgataH puravaryAH / akSauhiNibhiH sahitastriMzatA pravarasainyasya // 22 // vajendughanebhA api ca vidyutpracaNDAzanizca ghorAH / kAlAdi mahAsubhaTA bibhISaNasyA''sansvAdhInAH // 23 // sabalaparivArasahitA nAnAvidhayAnavimAnAruDhAH / chAdayanto gaganatalaM haMsadvIpe 'vatIrNAH // 24 // 1. aggi-pratya0 / 2. lak-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 429 bibhIsaNasamAgamapavvaM -55/12-37 da8 bihIsaNabalaM, jAo cciya vANarANa Akampo / dAriddiyANa najjai, himavAyahayANa hemante // 25 // paumo vajjAvattaM, geNhai lacchIharo vi ravibhAsaM / anne vi AuhakarA, jAyA kaisennasAmantA // 26 // jAva ya vANarasennaM, jAyaM ciya gahiyapaharaNAvaraNaM / tAva ya bihIsaNeNaM, rAmassa pavesio dUo // 27 // namiUNa rAmadevaM, dUo parikahai pariphuDaM savvaM / sIyAe kAraNeNaM, bhAivirohaM jahAvattaM // 28 // majjha tuma iha saraNaM, bibhIsaNo bhaNai natthi saMdeho |aannaadaannenn pahU !, sammANaM me payacchAhi // 29 // eyantarammi rAmo, mantIhi samaM tao kuNai mantaM / maisAgaro pavutto, maha vayaNaM tAva nisuNehi // 30 // chammeNa kayAi pahU !, bihIsaNo pesio dahamuheNaM / ahavA kalusaM pi jalaM, khaNeNa vimalattaNamuvei // 31 // aha bhaNai maisamuddo, mantI satthAgamANa uppattI / jaMpai jaNo viroho, jaha jAo tANa doNhaM pi // 32 // annaM ca pahU ! suvvai, bihIsaNo dhamma-nIi-maikusalo / kaha kuNai asabbhAvaM, tujjhuvari erisaguNo vi? // 33 // ahavA kiM na viroho, havaiha ekkodarANa lobheNaM / jaha vattaM akkhANaM, taM egamaNo nisAmehi // 34 // giribhUI gobhUI, do vi juvA Nemise parivasanti / tattheva sUradevo, rAyA mahilA maI tassa // 35 // sA tANa dei dANaM, vippANaM sukayakAraNaTThAe / hemaM oyaNachannaM, suvisuddhaM suppabhUyaM ca // 36 // daTTaNa girI hema, kuNai virohaM sahoyareNa samaM / lobhamahAgahagahio, jAo rivusarisapariNAmo // 37 // dRSTvA bibhISaNabalaM jAta eva vAnarANAmAkampaH / daridrANAM jJAyate himavAtahatAnAM hemante // 25 // padmo vajrAvartaM gRhNAti lakSmIdharo'pi ravibhAsam / anye'pyAyudhakarA jAtA: kapisainyasAmantAH // 26 // yAvacca vAnarasainyaM jAtameva gRhItapraharaNAvaraNam / tAvacca bibhISaNena rAmasya pravezito dUtaH // 27 // natvA rAmadevaM dUto parikathayati parisphuTaM sarvam / sItAyAH kAraNena bhAtRvirodhaM yathAvRttam // 28 // mama tvamiha zaraNaM bibhISaNo bhaNati nAsti saMdehaH / AjJAdAnena prabho ! sanmAnaM me prayaccha // 29 // etadantare rAmo mantribhiH samaM tataH karoti mantram / matisAgaraH prokto mama vacanaM tAvannizruNu // 30 // chadmanA kadAcitprabho ! bibhISaNaH preSito dazamukhena / athavA kalusamapijalaM kSaNena vimalatvamupaiti // 31 // atha bhaNati matisamudro mantrI zAstrAgamAnAmutpattiH / jalpati jano virodho yathA jAtastayordvayorapi // 32 // anyaccaprabho ! zrUyate vibhISaNo dharmanItimatikuzalaH / kathaM karotyasadbhAvaM tavoparyetAdRzaguNo'pi ? // 33 // athavA kiM na virodho bhavatIhaikodarANAM lobhena / yathA vRttamAkhyAnaM tadekamanA nizAmaya // 34 // giribhUti gargobhUti vipi yuvAnau naimiSye parivasataH / tatraiva suradevo rAjA mahilA matistasya // 35 // sA tAbhyAM dadAti dAnaM viprAbhyAM sukRtakAraNArthe / hema odanacchannaM suvizuddhaM suprabhUtaM ca // 36 // dRSTvA giri hema karoti virodhaM sahodareNa samam / lobhamahAgrahagRhIto jAto ripusadRzapariNAmaH // 37 // 1. jAo ya rivUsapariNAmo-mu0 / Jain Education Intomational For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 paumacariyaM annaM pi uvakkhANaM, kosambIe mahAdhaNo nAma / vaNio kuruvindA se, mahilA puttA ya do tassa // 38 // ahidevamahIdevA, paraloyaM patthie tao piyare / sadhaNA ya gayA donni vi, parakUlaM jANavatteNaM // 39 // bhaNDe teNa rayaNaM, evaM ghettUNa paDiniyattA te / icchanti ekkamekkaM hantUNaM tivvalohillA // 40 // AgantUNaya sahiM, jaNaNIe samappiyaM tu taM rayaNaM / sA vi ya viseNa icchA, ghAeuM attaNo putte // 41 // ruTThehi tehi rayaNaM, chUDhaM jauNAnaIe salilammi / taM dhIvareNa laddhaM, puNaravi tANaM ghare dinnaM // 42 // aha te jaNaNIe samaM, sAmattheUNa jAyasaMvegA / saMcuNNiya taM rayaNaM, savve vi layanti pavvajjaM // 43 // tamhA loheNa phuDaM, havai viroho sahoyarANaM pi / jaha giri-gobhUINaM, taha annANaM pi bahuyANaM // 44 // suNiUNa vakkhANaM, eyaM mantINa sAhiyaM rAmo / paDihAraM bhaNai tao, ANehi bibhIsaNaM turiyaM // 45 // paDihAreNa ya siTTo, bibhIsaNo Agao paumanAhaM / paNamar3a pahaTTamaNaso, teNa vi avagUhio dhaNiyaM // 46 // milie bihIsaNabhaDe, jAo cciya vANarANa ANando / tAva ya samattavijjo, patto bhAmaNDalo sigghaM // 47 // rAmeNa lakkhaNeNa ya, ahiyaM saMbhAsio jayaNaputto / suggIvamAiehiM, annehiM vivANarabhaDehiM // 48 // tattheva haMsadIve, diyahA gamiUNa aTTha balasahiyA / laGkAhimuhA caliyA, sannaddhA rAma - somittI // 49 // aha joyaNANi vIsaM, ruddhaM taM tIe samarabhUmIe / na ya najjai parimANaM, AyAmassAtidIhassa // 50 // 1 anyadapyupAkhyAnaM kauzAmbyAM mahAdhano nAma / vaNik kuruvindA tasya mahilA putrau ca dvau tasya // 38 // ahidevamahidevau paralokaM prasthite tataH pitari / sadhanau gatau dvAvapi parakulaM yAnapAtreNa // 39 // bhANDena tena ratnamekaM gRhItvA pratinivRttau tau / icchata ekamekaM hantuM tIvralobhau // 40 // Agatya ca svagRhaM jananyai samarpitaM tu tadratnam / sA'pi ca viSeNecchati ghAtitumAtmanaH putrau // 41 // ruSTAbhyAM tAbhyAM ratnaM kSiptaM yamunAnadyAH salile / taddhIvareNa labdhaM punarapi tayo gRhe dattam // 42 // atha tau jananyA samaM sAmarthyajAtasaMvegau / saMcUrNya tadratnaM sarve'pi lAnti pravrajyAm ||43|| tasmAllobhena sphuTaM bhavati virodhaH sahodarANAmapi / yathA giri-rgobhUtayo stathA'nyeSAmapi bahUnAm // 44 // zrutvopAkhyAnametanmantriNA sahitaM rAmaH / pratihAraM bhaNati tata Anaya bibhISaNaM tvaritam // 45 // pratihAreNa ca ziSTaye bibhISaNa AgataH padnAbham / praNamati pahRSTamanAstenApyAavagUhitaH'tyantam // 46 // milite bibhISaNabhaTe jAta eva vAnarANAmAnandaH / tAvacca samAptavidyaH prApto bhAmaNDalaH zIghram // 47 // rAmeNa lakSmaNena cAdhikaM saMbhASito janakaputraH / sugrIvAdibhiranyairapivAnarabhaTaiH // 48 // tatraiva haMsadvIpe divasAGgamayitvA'Syai balasahitau / laDGkAbhimukhaucalitau sannaddhau rAmasaumitrI // 49 // atha yojanAni viMzatI ruddhaM taM tasyAH samarabhUmeH / na ca jJAyate parimANamAyAmasyAtidIrghasya // 50 // For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 431 bibhIsaNasamAgamapavvaM -55/38-60 nANAvihakayacindhaM, nANAvihagaya-turaGga-pAikkaM / diTuMciya ejjantaM, vANarasennaM nisiyarehiM // 51 // aha bhANusarisavaNNA, mehanihA gayaNavallabhA kaNayA / gandhavvagIyanayarA, sUrA taha kappavAsI ya // 52 // sIhapurA sohA vi ya, gIyapurA mandirA ya bahuNAyA / lacchIpurA ya kinnara-gIyA ya tahA mahAselA // 53 // suraNeurA ya malayA, sirimantA siripahA ya sirinilayA / sasinAyA ya rivujayA, mattaNDA bhAvisAlA ya // 54 // ANandA parikheyA, joisadaNDA jayAsa-rayaNapurA / je eva purAhivaI, anne vi samAgayA suhaDA // 55 // ee anne ya bahU, ahiyaM sannAha-AuhAIsu / pUei rakkhasavaI, piyA va putte siNeheNaM // 56 // akkhohiNI sahassA, havanti cattAri bahujaNuddiTThA / rAvaNabalassa evaM, magahavaI ! hoi parimANaM // 57 // akkhohiNIsahassaM, ekkaM ciya vANarANa savvANaM / bhAmaNDaleNa samayaM, bhaNiyaM cauraGgasennassa // 58 // rAyA kaiddhayANaM, samayaM bhAmaNDaleNa ujjutto / pariveDhiUNa rAmo, lakkhaNasahio Thio tattha // 59 // puNNodayammi purisassa daDhA vi sattU, mittattaNaM uvaNamanti kyaannkaarii| puNNAvasANasamae vimalA vi bandhU, verI havanti niyayaM pi hu chidabhAI // 60 // ||iy paumacarie vibhIsaNasamAgamavihANaM nAma paJcAvannaM pavvaM samattaM // nAnAvidhakRtacihna nAnAvidhagaja-turaGga-pAdAtim / dRSTamevA''yAntaM vAnarasainyaM nizAcaraiH // 51 // atha bhAnusadRzavarNA meghanibhA gaganavallabhAH kanakAH / gAndharvagItanagarAH zUrAstathA kalpavAsinazca // 52 // siMhapurAH zobhA api ca gItapurA mandirAzca bahunAdAH / lakSmIpurAzca kinnaragItAzca tathA mahAzailAH // 53 // suranepUrAzca malayAH zrImantaH zrIprabhAzca zrInilayAH / zazinAdAzca ripujayA mArtaNDA bhAvizAlAzca // AnandA parikSepA jyotiSadaNDA jayAza-ratnapurAH / ya eva purAdhipatayo'nye'pi samAgatAH subhaTAH // 55 // eta anye ca bahavo'dhikaM sannAhAyudhAdibhiH / pUjyate rAkSasapatiH piteva putraiH snehena // 56 // akSauhiNI: sahasrANi bhavanti catvAro bahujanodiSTAH / rAvaNabalasyevaM magadhapate ! bhavati parimANam // 57 / / akSauhiNI: sahasramekameva vAnarANAM sarveSAm / bhAmaNDalena samakaM bhaNitaM caturaGgasainyasya // 58|| rAjA kapidhvajAnAM samakaM bhAmaNDalenodyuktaH / pariveSTaya rAmo lakSmaNasahitaH sthitastatra // 59 // puNyodaye puruSasya dRDhA api zatravo mitratvamupanamanti kRtAnukAriNaH // puNyAvasAnasamaye vimalA api bandhavo vairiNo bhavanti nijamapi hu chidrabhAjaH // 60 // ||iti padmacaritre bibhISaNasamAgamavidhAnaM nAma paJcapaJcAzataM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 56. rAvaNabalaniggamaNapavvaM ) paripucchai magahavaI, gaNAhivaM paNamiUNa bhAveNaM / akkhohiNIe bhayavaM!, kaheha ekkAe parimANaM // 1 // aha bhaNai indabhUI, aTThasu gaNaNAsu bheyabhinnAsu / saMjoeNa cauNhaM, havai ya akkhohiNI ekkA // 2 // bheo'ttha paDhama pantI, seNA seNAmuhaM havai gummaM / aha vAhiNI upiyaNA, camU tahA'NikviNI anto // 3 // ekko hatthI ekko ya rahavaro tiNNi ceva varaturayA / paJceva ya pAikkA, esA pantI samuddiTTA // 4 // pantI tiuNA seNA, seNA tiuNA muhaM havai ekkaM / seNAmuhANi tiNNi u, gumma etto samakkhAyaM // 5 // gummANi tiNNi ekkA ya vAhiNI sA vi tiguNiyA piyaNA / piyaNAu tiNNi ya camU, tiNNi camU'NikkiNI bhaNiyA // 6 // dasa ya aNikkiNinAmAu hoi akkhohiNI ah'kkhaayaa| saMkhA ekkekkassa u, aGgassa tao parikahemi // 7 // eyAvIsa sahassA, sattarisahiyANi aTTha ya sayANi / esA rahANa saMkhA, hatthINa vi ettiyA ceva // 8 // ekkaM ca sayasahassaM, nava ya sahassA sayANi tiNNeva / pannAsA ceva tahA, johANa vi ettiyA saMkhA // 9 // paJcattarA ya saTThI, hoi sahassANi cha cciya sayANi / dasa ceva varaturaGgA, saMkhA akkhohiNIe u||10|| aTThArasa ya sahassA, satta sayA doNNi sayasahassAI / ekkA ya imA saMkhA, seNiya ! akkhohiNIe ya // 11 // // 56. rAvaNabalanirgamanaparvam // paripRcchati magadhapati gaNAdhipaM praNamya bhAvena / akSauhiNyA bhagavan ! kathayekasyAH parimANam // 1 // atha bhaNatIndrabhUtiraSTAbhi gaNanAbhi bhedabhinnAbhiH / saMyogena catUrNAM bhavati cAkSauhiNyekA // 2 // bhedo'tra prathamA paMktiH senA senAmukhaM bhavati gulmam / atha vAhinI tu pRtanA camUstathA'nIkinyantaH // 3 // eko hastyekazca rathavarastriNyeva varaturagAH / paJcaiva ca pAdAtireSA paGktiH samuddiSTA / / 4 / / paGktistriguNA senA senA triguNA mukhaM bhavatyekam / senAmukhAni triNi tu gulmamitaH samAkhyAtam // 5 // gulmAni triNyekA ca vAhinI sApi triguNitA pRtanA / pRtanAyAstriNi ca camUstriNi camUranIkinI bhaNitA // 6 // daza cAnIkinInAM tu bhavatyakSauhiNyathAkhyAtA / saMkhyekaikasya tvaGgasya tataH parikathayAmi // 7 // ekaviMzatiH sahasrA saptatisahitAnyaSTau ca zatAni / eSA sthAnAM saMkhyA hastInAmapyetAvatyeva // 8 // ekaM ca zatasahasraM nava ca sahasrAH zatAni triNyeva / paJcAzadeva tathA yodhAnAmapyetAvatI saMkhyA // 9 // paJcottarA ca SaSTI bhavati sahasrANi SaDeva zatAni / dazaiva varaturaGgAH saMkhyA'kSauhiNyAM tu / 10 // aSTAdaza ca sahasrA saptazatA dve zatasahasre / ekazcemA saMkhyA zreNika ! akSauhiNyAzca // 11 // For Personal & Private Use Only Jain Education Intemalional Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 rAvaNabalaniggamaNapavvaM -56/1-24 aha etto rAmabalaM, daTThaNaM AgayaM samAsanne / rakkhasabhaDA vi turiyA, sannaddhA vAhaNasamaggA // 12 // kei bhaDA sahasa tti ya, sannAhasamotthayA gahiyasatthA / rujjhanti kAmiNIhi, raNarasaukkaNThiyA sUrA // 13 // sannAhakaNThasutte, ghettUNaM bhaNai piyayamaM kantA / sAmi ! raNe AvaDiyaM, pahaNejjasa ahimuhaM suhaDaM // 14 // annA piyaM niyacchai, jaha piDhei raNamuhe na desi tumaM / mA sahiyaNassa purao, oguTuiM nAha ! kAhisi me // 15 // kA vi piyaM raNaturiyaM, ahiyaM IsAluNI bhaNai evaM / mottUNa mae sAmiya!, kiM tuha kittI piyA jAyA ? // 16 // ahiNavavaNaGkiyaM te, nAha ! tumaM vayaNapaGkayaM eyaM / jasaluddhayassa ahiyaM, cumbisse haM pavihasantI // 17 // annA vi vIramahilA, cumbai kantassa ceva muhakamalaM / moijjantI na muyai, kusumaM piva mahuyarI sattA // 18 // annA vi tattha suhaDI, kaNThe daiyassa gahiyasatthassa / DolAyantI rahei, naliNi vva mahAgaindassa // 19 // evaM te varasuhaDA, nANAceTThAsu jaNiyasaMbandhA / aha bhAsiuM payattA, kantAsaMthAvaNullAve // 20 // mA me dharehi sundari!, muJcasu annehi raNajaso ghio| pecchantANa varataNU !, amhaM kiM jIviyavveNaM // 21 // dhannA te naravasabhA, bhadde ! je raNamuhaM gayA paDhamaM / jujjhanti savaDahuttA, jaNayantA rivubalAkampaM // 22 // karivaradantubbhinnA, DolAlIlAiyaM raNe sahuDA / rivukayasAhukkAra, puNNehi viNA na pAvanti // 23 // ___ ekkaM ciya raNarAgo, biiyaM ciya suynnupempddibndho| pemeNa amariseNa ya, doNNi vi bhAe bhaDo jAo // 24 // atheto rAmabalaM dRSTvA''gataM samAsanne / rAkSasabhaTA api tvaritAH sannaddhA vAhanasamagrAH // 12 // ke'pi bhaTAH sahaseti sannAhasamavastRtA gRhItazastrAH / rudhyante kAminibhI raNarasotkaNThitAH zUrAH // 13 / / sannAhaM kaNThasUtraM gRhItvA bhaNati priyatamaM kAntA / svAmin ! raNa ApatitaM prahaNyAdabhimukhaM subhaTam // 14 // anyA priyaM nirdezati yathA pRSTi raNamukhe na dadAsi tvam / mA sakhIjanasya purato'pakRSTi nAtha ! kariSyaSi me // 15 // kA'pi priya raNatvaritamadhikamirSyAluNI bhaNatyevam / muktvA mAM svAmin ! kiM tava kIrtiH priyA jAtA ? // 16 // abhivanavraNADkitaM te nAtha ! tad vadanapaGkajametad / yazolubdhasyAdhikaM cumbisye'haM pravihasantI // 17 // anyA'pi vIramahilA cumbati kAntasyaiva mukhakamalam / mucyamAnI na muJcati kusumamiva madhukarI saktA // 18 // anyA'pi tatra subhaTI kaNThe dayitasya gRhItazastrasya / dolAyantI zobhate nalinIva mahAgajendrasya // 19 // evaM te varasubhaTA nAnAceSTAbhirjanitasaMbandhAH / atha bhASituM pravRttAH kAntAsaMsthApanollApAn // 20 // mA me dhAraya sundari ! muJcAnyai raNayazo gRhItaH / pazyatAM varatanu ! asmAkaM kiM jIvitavyena ? // 21 // dhanyAste naravRSabhA bhadre ! ye raNamukhaM gatA prathamam / yudhyante'bhimukhA janayanto ripubalAkampam // 22 // karivaradantodbhinnA dolAlIlAyitaM raNe subhaTAH / ripukRtasAdhukAraM puNyaivinA na prApnuvanti // 23 // ekameva raNarAgo dvitIyameva svajanapremapratibandhaH / premNAmarSeNa ca dvayorapi bhAgayo bhaTo jAtaH // 24 // 1. tattha mahilA kaNThe-pratya0 / 2. raNaraso-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 tANa jase tihuyaNaM, alaMkiyaM suyaNu ! vIrapurisANaM / sirao, nivaDanti raNammi asighAyA // 25 // eesu ya annesu ya, mahurAlAvesu niyayakantAo / saMthAviUNa suhaDA, niggantuM ceva ADhattA // 26 // paDhamaM viNiggayA te, hattha- pahatthA purIe balasahiyA / mArIcI sIhakaDI, taha ya sayaMbhU aibalo ya // 27 // suya-sAraNA ya etto, sUrasasaGkA gayAri-vIhatthA / vajjakkho vajjadharo, gabhIraNAo ya nakkoya // 28 // mayaro kulisaniNAo, sunda nisundo ya uggaNAo ya / kuro ya mAlavanto, sahasakkho vibbhamo ceva // 29 // kharanissaNo ya jambU, mAlI sihi duddharo mahAbAhU / ee rahesu suhaDA, viNiggayA sIhajuttesu // 30 // vajjoyaro kayanto indAho'saNiraho ya candaNaho / viyaDoyaro ya maccU, subhIsaNo kulisaudaro ya // 31 // oviya, taDijIho taha bhave mahAmAlI / kaNao kohaNa - nihaNo, dhUmuddAmo ya khobho ya // 32 // hiNDI tahA marusaro, payaNDaDamaro ya caNDakuNDo ya / hAlAhalamAIyA, rahesu daDhavagdhajuttesu // 33 // vijjAkosio viya, bhuyaMgabAhU mahAjuI ceva / saGgro tahA pasaGgro, rAo bhinnaJjaNAbho ya // 34 // nAmeNa pupphacUlo, rattavaro pupphaseharo ya tahA / suhaDo aNaGgakusumo, ghaNTattho kAmavaNNo ? // 35 // mayaNasaro kAmaggI, aNaGgI silImuho ceva / kaNao soma- suvayaNo, taha ya mahAkAma hemAbho // 36 // ee vi rahavarehiM, vANarajuttehi niggayA suhaDA / saMgAmajaNiyarAgA, ahiyaM ciya mukkabukkArA // 37 // teSAM yazasA tribhuvanamalaGkRtaM sutanu ! vIrapuruSANAm / yeSAM svAminaH purato nipatanti raNe'sidhAtAH // 25 // etaizcAnyaizca madhurAlApai rnijakAntA: / saMsthApya subhaTA nirgantumevArabdhAH ||26|| prathamaM vinirgataustau hasta-prahastau pUryA balasahitau / mArIcI siMhakaTI tathA ca svayaMbhUratibalazca // 27 // zuka-sAraNAvitaH sUryazazAMkau gajArivihastau / vajrayakSo vajradharo gambhIranAdazca nakrazca // 28 // makaraH kulizaninAdaH sundo nisundazcogranAdazca / krurazca mAlavAn sahasrAkSo vibhrama eva // 29 // kharanisvanazca janbUmAlI zikhI durddharo mahAbAhuH / ete rathaiH subhaTA vinirgatA: siMhayuktaiH ||30|| vajrodaraH kRtAnta indrAbho'zanirathazca candraNakhaH / vikaTodarazca mRtyu: subhISaNaH kulizodarazca // 31 // dhUmrAkSo mudito'pi ca taDijjahyastathA bhavenmahAmAlI / kanakaH krodhana-nidhanau dhumroddAmazca kSobhazca // 32 // hiNDI tathA marutsvaraH pracaNDo'marazca caNDakuNDazca / hAlAhalAdayo rathairdRDhavyAghrayuktaiH // 33 // vidyAkauziko'pi ca bhujaGgabAhu rmahAdyutireva / zaGkhastathA prasaGgo rAgo bhinno'JjanAbhazca // 34 // nAmnA puSpacUlo raktavaraH puSpazekharazca tathA / subhaTo'naGgakusumaH ghaTasthaH kAmavarNazca // 35 // madanasvaraH kAmAgniranaGgarAzi zilimukha eva / kanakaH soma - suvadanastathA ca mahAkAmo hemAbhaH ||36|| ete'pi rathavarai vAnarayuktairnigatAH subhaTAH / saMgrAmajanitarAgA adhikameva muktagarjAravAH ||37|| paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 435 rAvaNabalaniggamaNapavvaM-56/25-47 bhImo kayamba-viDavo, gayaNAo havai bhImaNAo ya / sahUlakIlaNo cciya, sIhabalaGgo vilaGgo ya // 38 // palhAyaNo ya cavalo, cala-caJcalamAiyA ime suhaDA / laGkAo niSphiDiyA, rahesu mAyaGgajuttesu // 39 // ee anne ya bahU, suhaDA haM kettiyA parikahemi / aha addhapaJcamAo, koDIo varakumArANaM // 40 // eesu ya annesu ya, kumArasIhesu parimio etto / ghaNavAhaNeNa samayaM, viNiggao indaI sigdhaM // 41 // joippahaM vimANaM, AruhiNaM tisUlagahiyakaro / bahusuhaDakayADovo, viNiggao bhANukaNNo vi // 42 // puSphavimANArUDho, viNiggao rAvaNo saha baleNaM / rahasuTieNa puhaiM, ApUranto gayaNamaggaM // 43 // raha-gaya-turaGgamesu ya, maya-mahisa, varAha-vaggha-sIhesu / khara-karaha-kesarIsu ya, ArUDhA niggayA suhaDA // 44 // aha rAvaNassa sahasA, samuTThiyA dAruNA smuppaayaa| anne ya bahuviyappA, raDanti ajayAvahA sauNA // 45 // mANeNa amariseNa ya, mUDhA jANantayA vi avasauNe / taha vi ya viNiggayA te jujjhatthaM nisiyarA savve // 46 // evaM savve paharaNakarA baddhasannAhadehA, nANAcindhA pacaliyadhayA kunnddlohtttthgnnddaa| jANArUDhA jaNiyaharisA egasaMgAmacittA, saMchAyantA vimalagayaNaM niggayA sUravIrA // 47 // // iya paumacarie rAvaNabalaniggamaNaM nAma chappannaM pavvaM samattaM // bhImaH kadambo-viTapo gajanAdo bhavati bhImanAdazca / zArdUlakrIDana eva siMhabalo'Ggo vilagazca // 38 // prahlAdanazca capalazcala-caJcalAdaya ime subhaTAH / laGkAyA nisphiTitA rathai tiGgayuktaiH // 39 // eta anye ca bahavaH subhaTA ahaM katipayAn parikathayAmi / athArddhapaJcama koTyo varakumArANAm // 40 // etaizcAnyaizca kumArasiMhai: parikIrNa ita: / ghanavAhanena samakaM vinirgata indrajicchIghram // 41 // jyotiSpathaM vimAnamArUhya trizUlagRhItakaraH / bahusubhaTakRtATopo vinirgato bhAnukarNo'pi // 42 // puSpavimAnAruDho vinirgato rAvaNaH saha balena / rabhasotthitena pRthivImApUrayan gaganamArgam // 43 // ratha-gaja-turaGgameSu mRga-mahiSa-varAha-vyAghra-siMheSu / khara-karabha-kesariSu cAruDhA nirgatAH subhaTAH // 44 // atha rAvaNasya sahasA samutthitA dAruNAH samutpAdAH / anye ca bahuvikalpA raTantyajayAvahAH zakunAH // 45 // mAnenAmarSeNa ca mUDhA jAnanto'pyapazakunAn / tathApi ca vinirgatAste yuddhAya nizAcarAH sarve // 46 / / evaM sarve praharaNakarA baddhasannAhadehA nAnAcinhA pracalitadhvajAH kuNDalopadhRSTagaNDAH / / yAnAruDhA janitaharSA ekasaMgrAmacittAH saJcchAdayanto vimalagaganaM nirgatA zUravIrAH // 47|| ||iti padmacarite rAvaNabalanirgamanaM nAma SaTpaJcAzataM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 57. hattha-pahatthavahaNapavvaM / daguNa rakkhasabalaM, 'uvvelaM sAyaraM va ejjantaM / raha-gaya-turaMgasahiyA, sannaddhA vANarA savve // 1 // rAhavakajjujjuttA, nala-nIlaya-haNuya-jambavantA ya / gayavarajuttesu ime, viNiggayA sandaNavaresu // 2 // jayamitto ya samANo, candAbho ravivaddhaNo ceva / raivaddhaNo ya etto, kumuyAvatto mahindo ya // 3 // pIIkaro mahappA, aNuddharo daDharaho tahA sUro / joippio balo vi ya, mahAbalo aibalo ceva // 4 // dubbuddhi savvasAro, savvadasaraho tao ya AhaTTho |avinnttttho saMtAso, nADo vi ya babbaro sUro // 5 // aha vigghasUyaNo vi ya, bAlo lolo ya maNDalo ya tahA / raNacando candaraho, kusumAuha, kusumamAlo ya // 6 // patthAro himaaGgoya aGgao taha ya ceva piyarUvo / ee rahesu suhaDA, viNiggayA hatthijuttesu // 7 // suhaDo ya puNNacando, duSpekkho suvihi sAyarasaro ya / piyaviggaho ya khando, vajjaMsU appddigghaao||8|| duTTho kuTThagairavo, taha candaNapAyavo samAhI ya / bahulo ya kittinAmo, kirIDa indAuho dhIro // 9 // gayavaratAso aha saMkaDo ya paharAdao ya sAmantA / ee rahesu sigcha, gayasaMjuttesu niSphiDiyA // 10 // sIlo ya vijjuyanaNo, balo sapakkho ghaNo ya rayaNo ya / sammeo vi calo vi ya, sAlo kAlo khitidharo ya // 11 // [ 57. hastaprahastavadhanaparvam / dRSTvA rAkSasabalamudvelaM sAgaramivAyAntam / ratha-gaja-turaGga sahitAH sannaddhA vAnarAH sarve // 1 // rAghavakAryodyuktA nala-nIla-hanumajjambavantazca / gajavarayuktairime vinirgatAH syandanavaraiH // 2 // jayamitrazca samAnazcandrAbho rativivardhana eva / rativardhana zcetaH kumudAvarto mahendrazca // 3 // prItikaro mahAtmA'nuddharo dRDharathastathA cAhaSTaH / avinaSTa: saMtrAso nADo'pi ca barbaraH zUraH // 5 // atha vighnasUdano'pi ca bAlo lolazca maNDalazca tathA / raNacandrazcandrarathaH kusumAyudhaH kusumamAlazca // 6 // prastAro himAMgo'GgastathA caiva priyarUpaH / ete rathaiH subhaTa nirgatA hastiyuktaiH // 7 // subhaTazca pUrNacandro duSprekSyaH suvidhiH sAgarasvarazca / priyavigrahazca skando vajrAzrurapratighAtaH // 8 // duSTaH kruSTagatiravastathA candanapAdapaH samAdhizca / bahulazca kIrtinAmA kirITa indrAyudho dhIraH // 9 // gajavaratrAso'tha saMkaTazca praharAdayazca sAmantAH / ete rathaiH zIghraM gajasaMyuktai nisphittitaaH||10|| zIlazca vidyunnayano balaH svapakSoghanazca ratnazca / sammeto'pyacalo'pi ca zAlaH kAlaH kSitidharazca // 11 // 1. savvelaM-pratya0 / 2. pIyaMkaro-pratya0 / 3. candAuho-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.janeibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hattha-pahatthavahaNapavvaM-57/1-24 437 lolo vikalo kAlo, kaliGga-caMDaMsu-ujjhio kIlo / bhImo bhImaraho vi ya, taraGgatilao suselo ya // 12 // taralo balI ya dhammo, maNaharaNo mahasuho pamatto ya / maddo matto sAro, rayaNajaDI dUsaNo koNo // 13 // aha bhUsaNo ya viyaDo, virAhio maNuraNo khaNakkhevo / nakkhattaluddhanAmo, vijao ya jao ya saMgAmo // 14 // kheo tahA-'rivijao, suhaDA nakkhattamAlamAIyA / ee rahesu sigdhaM, viNiggayA Asajuttesu // 15 // taDivAho maruvAho, ravimANo jalayavAhaNo bhANU / rAyA payaNDamAlI, rahesu ghaNasannibhesu ime // 16 // joippabhaM vimANaM, taM ceva bibhIsaNo samArUDho / anne vi evamAI, bhaNAmi suhaDA samAseNaM // 17 // kanto ya jujjhavanto, aha komuinandaNo ya vasabho ya / kolAhalo ya sUro, pabhAvio sAhuvacchallo // 18 // jiNapemmo rahayando, jasoyaro sAgaro ya jiNanAmo / suhaDA ya jiNamayAI, ee vi vimANamArUDhA // 19 // paumo somittI vi ya, suggIvo jaNayanandaNo ceva / ee narindavasabhA, savimANA saMThiyA gayaNe // 20 // nANAuhagahiyakarA, nANAvihavAhaNesu ArUDhA / laGkAhimuhA caliyA, kaiddhayA saharisucchAhA // 21 // etto samAhayAiM, ubhayabalesu vi mahantatUrAI / paDupaDaha-bheri-jhallari-kAhala-timilAularavAI // 22 // bhambhA- muiGga-Damaruya-DhakkA-huMkAra-saGkhapaurAI / kharamuhi-huDukka-pAvaya-kaMsAlayativvasaddAiM // 23 // gaya-turaya-kesarINaM, saddo vittharaD mahisa-vasahANaM / mayapakkhINa bahuviho, kAyarapurisANa bhayajaNaNo // 24 // lolo vikalaH kAlaH kaliGga:caMDAMzUjjhitaH kIlaH / bhImo bhImaratho'pi ca taraGgatilakaH suzailazca // 12 // taralo balI ca dharmo manoharaNo mahAsukhaH pramattazca / madonmataH sAro ratnajaTI dUSaNaH koNaH // 13 // atha bhUSaNazca vikaTo virAdhito manuraNaH kSaNakSepaH / nakSatra lubdhanAmA vijayazca jayazca saMgrAmaH // 14 // kheda stathArivijayaH subhaTA nakSatramAlAdayaH / ete rathaiH zIghraM vinirgatA azvayuktaiH // 15 // taDidvAho marudvAho ravimAno jaladavAhano bhAnuH / rAjA pracaNDamAlI rathai ghanasannibhairime // 16 // jyotiSprabhavimAnaM tameva bibhISaNaH samAruDhaH / anye'pyevamAdayo bhaNAmi subhaTAH samAsena // 17 // kAntazca yuddhavAnatha kaumudInandanazca vRSabhazca / kolAhalazca zUraH prabhAvitaH sAdhuvatsalaH // 18 // jinapremo rathacandro yathodharaH sAgarazca jinanAmaH / subhaTAzca jinamatAdaya eta api vimAnAruDhAH // 19 // padmaH saumitrirapi ca sugrIvo janakanandana eva / ete narendravRSabhAH savimAnAH saMsthitA gagane // 20 // nAnAyudhagRhItakarA nAnAvidhavAhaneSvAruDhAH / lakAbhimukhAzcalitAH kapidhvajAH saharSotsAhAH // 21 // itaH samAhatAnyubhayabaleSvapi mahAtUryANi / paTupaTaha-bherI-jhallari-kAhala-timilAkularavANi // 22 // bhambhA-mRdaGga-Damaruka-DhakkA-huMkArazaGkhapracurANi / kharamukhI huDukka-pAvaka-kAMsyAlatIvrazabdAni / / 23 / / gaja-turaga-kesarINAM zabdo vistarati mahiSavRSabhAnAm / mRgapakSINAM bahuvidha: kAtarapuruSANAM bhayajanakaH // 24 // 1. muiGgamaddalaDhakkA-pratya0 / pauma. bhA-3/4 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 bahutUraniNAeNaM, bhaDANa vukkAravaDDhiyaraveNaM / na suNei ekmekko, ullAvaM kaNNapaDiyaM pi // 25 // doNha vi balANa etto, Alagge dAruNe mahAjujjhe / saMkhubhiyavasumaIe, girI vi AkampiyA sahasA // 26 // uvvelo lavaNajalo, pavAio mAruo bahalareNU / vivarIyaM sariyAo, vahanti samarANubhAveNaM // 27 // ubhayabalesu varabhaDA, moggara-sara- jhasara - bhiNDimAlAI / muJcanti AuhAI, ukkAI va pajjalantAiM // 28 // sannaddhA raNasUrA, pahaNanti gayA - 'si cakkapaharehiM / niyayakulaM sAventA, annonnavahujjayamaIyA // 29 // "AbhiTTA rayaNiyarA, cakkapaharovamesu ghAesu / taha jujjhiuM pavattA, jaha kaisennaM samosariyaM // 30 // anne samuTThiyA puNa, vANarasuhaDA abhaggaraNapasarA / jujjhanti savaDahuttA, rakkhasasennaM vivAentA // 31 // avasIyantaM samare, daTThUNaM rAvaNassa niyayabalaM / hattha-pahatthA turiyaM, samuTThiyA ahimuhA tANaM // 32 // taM kaivarANa sennaM puNaravi bhaggaM pahattha - hatthehiM / sahasA palAyamANaM, ruddhaM nala-nIlasuhaDehiM // 33 // jujjhammi samAvaDie, ubhayabalesu vi paDantavarasuhaDe / vahio naleNa hattho, taha ya pahattho vi nIleNaM // 34 // daTThUNa mArie te, hattha-pahatthe tao niyayasennaM / vivaDantajohaturayaM, raNamajjhAo samosariyaM // 35 // evaM pahANeNa viNA na kajjaM, uvei siddhiM vavasijjamANaM / jahA nisA rikkha-gahANuvannA, na hoi joNhAvimalaMsuhINA // 36 // // iya paumacarie hattha - pahatthavahaNaM nAma sattAvannaM pavvaM samattaM // bahutUryaninAdena bhaTAnAM garjAravAkRSTaraveNa / na zruNotyekamekamullApaM karNapatitamapi // 25 // dvayorapi balayorita Alagne dAruNe mahAyuddhe / saMkSubdhavasumatyAM girayo'pyAkampitAH sahasA ||26|| udvelo lavaNajalo pravAhito mAruto bahalareNuH / viparitaM sarito vahanti samarAnubhAvena // 27 // ubhayabaleSu varabhaTA mudgara-zara- jhasara- bhiNDimAlAni / muJcantyAyudhAnyulkAnIva prajvalantAni // 28 // sannaddhA raNazUrAH pradhnanti gadA'si cakraprahAraiH / nijakulaM zrAvayanto'nyonyabahUdyatamatayaH // 29 // pravRttA rajanicarAzcaDakkaprahAropamaiH ghaatai| tathA yoddhuM pravRttA yathA kapisainyaM samapasRtam // 30 // anye samutthitAH puno vAnarasubhaTA abhagnaraNaprasarAH / yudhyante'bhimukhA rAkSasasainyaM vipAdayantaH // 31 // avasIdantaM samare dRSTvA rAvaNasya nijabalam / hasta - prahastau tvaritaM samutthitAvabhimukhAsteSAm // 32 // tatkapivarANAM sainyaM punarapi bhagnaM prahastahastAbhyAm / sahasA palAyamAnaM ruddhaM nala-nIla subhaTaiH ||33|| yuddhe samApatite ubhayabaleSvapi patadvarasubhaTe / vadhito nalena hastastathA ca prahasto'pi nIlena // 34 // dRSTvA mAritau tau hastaprahastau tato nijasainyam / vipatadyodhaturagaM raNamadhyAtsamapasRtam // 35 // evaM pradhAnena vinA na kAryamupaiti siddhiM vyavasyamAnam / yathA nizA nakSatragrahAnutpannA na bhavati jyotsnAvimalAMzuhInA // 36 // // iti padmacarite hasta-prahastavadhanaM nAma saptapaJcAzattamaM parvaM samAptam // 1. AhaTThA - mu0 / paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58. nala-nIla - hattha-pahatthapuvvabhavapavvaM kAUNa sirapaNAmaM, pucchai magahAhivo gaNaharindaM / na ya keNai jiyapuvvA, hattha - pahatthA mahAsuhaDA // 1 // kaha nala-nIlehi raNe, vivAiyA aibalA vi te bhayavaM ! / sAhehi niravasesaM, etthaM me kouyaM paramaM // 2 // to bhai indabhUI, seNiya ! tANaM tu puvvasaMbandhaM / nisuNehi egamaNaso, kahemi savvaM jahAvattaM // 3 // atthi kusatthalanayare, vippA ekkoyarA duve gihiNo / karisaNakammAhirayA, te indhaNa-pallavA nAmaM // 4 // na kuNanti sAhuni, bhikkhAdANujjayA viNIyA y| jiNasAsaNaparisaGgaM, icchanti sahAvajogaNaM // 5 // bhAiju, akUraM niddayaM asuhacittaM / loiyasuIsu mUDhaM, sAhUNaM nindaNujjutaM // 6 // naravaidANanimitte, jAe cciya dAruNe tao klhe| pAvehi tehi nihayA, aha indhaNa-pallavA do vi // 7 // muNivaradANaphaleNaM, harivarise bhuJjiUNa bhogavihI / Aukkhayammi jAyA, doNNi vi devA vimANesu // 8 // te 'puNa 'je pAvarayA, mariDaM kAliJjare mahAraNNe / jAyA doNNi vi sasayA, bahudukkhasamAule bhIme // 9 // tivvakasAyANa ihaM, purisANaM sAhunindaNaparANaM / indiyavasANugANaM, niyameNaM doggaIgamaNaM // 10 // kAlaM kAUNa tao, nANAjoNIsu bhaNiya tiriyatte / uppannA maNuyabhave, vakkaliNo tAvasA jAyA // 11 // 58. nalanIlahastaprahasta pUrvabhava parvam kRtvA ziraH praNAmaM pRcchati magadhAdhipo gaNadharendram / na ca kenacijjitapUrvI hastaprahastau mahAsubhaTau // 1 // kathaM nalanIlAbhyAM raNe vipAditAvatibalAvapi tau / bhagavan ! kathaya niravazeSamatra me kautukaM paramam // 2 // tadA bhaNatIndrabhUti zreNika ! teSAM tu pUrvasambandham / nizruNu ekAgramanAH kathayAmi sarvaM yathAvRttam // 3 // asti kuzasthalanagare viprAvekodarau dvau gRhiNau / karSaNakarmAbhiratau tAvindhana - pallavau nAma // 4 // na kurutaH sAdhunindAM bhikSAdAnodyatau vinItau ca / jinazAsanaparisaMgamicchataH svabhAvayogena // 5 // dvitIyaM tu bhrAtRyugalamatikuraM nirdayamazubhacittam / laukikazUciSu mUDhaM sAdhUnAM niMdanodyuktam // 6 // narapatidAnanimitte jAta eva dAruNe tataH kalahe / pApAbhyAM tAbhyAM nihatAvendhanapallavau dvAvapi // 7 // munivaradAnaphalena harivarSe bhuktvA bhogavidhim / AyukSaye jAtau dvAvapi devau devavimAneSu // 8 // tau punaya pAparatau mRtvA kAliJjare mahAraNye / jAtau dvAvapi zazakau bahuduHkhasamAkule bhIme // 9 // tIvrakaSAyANAmiha puruSANAM sAdhunindanaparANAm / indriyavazAnugatAnAM niyamena durgatigamanam // 10 // kAlaM kRtvA tato nAnAyoniSu bhrAntvA tiryaktve / utpannau manuSyabhave valkalinau tApasau jAtau // 11 // 1. bhogavihiM pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 paumacariyaM mahaijaDA mahakAyA, bAlatavaM ajjiUNa kaalgyaa| jAyA ariMjayapure, AsiNidevIe gabbhammi // 12 // vaNhikumArassa suyA, hattha-pahatthA sura vva rUveNaM / telokkapAyaDabhaDA, bhiccA rayaNAsavasuyassa // 13 // paDhamA saggAu cayA, doNNi vi maNuyA tao samuppannA / gihidhammarayA kAlaM, kAUNa surA samuppannA // 14 // puNNAvasANasamae, te indhaya-pallavA cuyasamANA / jAyA kikkindhipure, nala-nIlA rikkharayaputtA // 15 // jaM pAvapariNaehi, te indhaya-pallavA purA vahiyA / taM nala-nIlehi raNe, hattha-pahatthA puNo nihayA // 16 // jo jeNa hao puvvaM, so teNaM hammae na saMdeho / tamhA na haNeyavvo, anno mA hohiI sattU // 17 // jo jIvANaM seNiya ! dei suhaM so hu bhuJjae sokkhaM / dukkhaM dukkhAvento, pAvai natthettha saMdeho // 18 // eva imaM nala-nIlavihANaM, hattha-pahatthavahaM nisunne| vajjiya verapahaM bahudukkhaM, lei imaM vimalaM jiNadhammaM // 19 // ||iy paumacarie nala-nIla-hattha-pahatthapuvvabhavANukittaNaM nAma aTThAvannaM pavvaM samattaM // mahAjau mahAkAlau bAlatapo'rjayitvA kAlagatau / jAtAvariJjayapure AsinidevyA garbhe // 12 // vahnikumArasya sutau hasta-prahastau surAviva rupeNa / trailokyaprakaTabhayau bhRtyau ratnazravaHsutasya // 13 // prathamau svargAccyutau dvAvapi manuSyau tataH samutpannau / gRhidharmaratau kAlaM kRtvA surau samutpannau // 14 // puNyAvasAnasamaye tAvindhanapallavau cyutau santau / jAtau kiSkindhipure nalanIlau RkSarajaHputrau // 15 // yatpApapariNatAbhyAM tAvindhanapallavau purA hatau / tannalanIlAbhyAM raNe hasta-prahastau puna nihatau // 16 / / yo yena hataH pUrvaM sa tena hanyate na saMdehaH / tasmAnna hantavyo'nyo mA bhaviSyati zatruH // 17 // yo jIvAnAM zreNika ! dadAti sukhaM sa hu bhunakti sukhaM / du:khaM duHkhAyan prApnoti nAstyatra saMdehaH // 18|| evemaM nala-nIlavidhAnaM hasta-prahastavadhaM niHzrutya / varjitvA vairapathaM bahudu:kha lAtAmaMvimalaM jinadharmam // 19 // // iti padmacarite nala-nIla-hasta-prahasta pUrvabhavAnutkIrtanaM nAmASTapaJcAzattamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || 59. vijjAsanihANapavvaM / hattha-pahatthA samare, nihayA nAUNa rAvaNassa bhaDA / bahavo kohavasagayA, samuTThiyA tattha raNasUrA // 1 // sIhakaDI maNI vi ya, sayaMbhu-suya-sAraNA ya saMbhU ya / cando ya tahA akko, gao ya bIbhacchanAmo ya // 2 // suhaDo jaro ya akko, mayaro vajjakkhanAmadheo ya / gambhIrAI ee, sannaddhA raNarasucchAhA // 3 // kesarijuttesu ime, rahesu asi-kaNaya-tomaravihatthA / diTThA ya uttharantA, nisAyarA vANarabhaDehiM // 4 // mayaNaGkara-saMtAvA, akkosA-''NandaNA tahA hriyaa| nahapupphutthAvagghA, ee yapIyaMkarAIyA // 5 // ekkekamANa jujhaM, AvaDiyaM dAruNaM varabhaDANaM / jaha Auhehi jAyaM, jalaI va nahaGgaNaM sahasA // 6 // mArijjeNa samANaM, saMtAvo raNamuhe smaavddio| pahao sIhakaDINaM, uddAmo vigghanAmeNaM // 7 // akkosa-sAraNANaM, jujhaM suya-sAraNANa abbhiTTa / asi-kaNaya-cakka-tomaraM-saMghaTTaTThantajAlohaM // 8 // nihao cciya saMtAvo, mArIjibhaDeNa nandaNeNa jaro / pahao sIhakaDINaM, vigyo uddAmakittINaM // 9 // ee raNammi suhaDA, soUNa vivAiyA sbhjjaao| rovanti jAva kaluNaM, tAva ya atthaMgao sUro // 10 // sUruggamammi puNaravi, samuTThiyA ubhayasennasAmantA / sannaddhabaddhacindhA, gahiyAuha-paharaNA-''varaNA // 11 // // 59. vidyAsannidhAna parvam // hasta-prahastau samare nihatau jJAtvA rAvaNasya bhaTAH / bahavaH kopavazagatAH samutthitAstatra raNazUrAH // 1 // siMhakaTI mAnyapi ca svayaMbhU-zuka-sAraNAzca zaMbhuzca / candrazca tathA'rko gatazca bibhatsanAma ca // 2 // subhaTo jvarazcArko makaro vajrAkSanAmadheyazca / gambhIrAdaya ete sannaddhA raNarasotsAhAH // 3 // kesariyuktairime rathairasi-kanaka-tomaravihastAH / dRSTAzcAvastaranto nizAcarA vAnarabhaTaiH // 4 // madanAGkurasaMtApA AkrozA''nandanAstathA haritAH / nabhaH puSpAstravyAghrAH ete ca priyaMkarAdayaH // 5 // ekaikeSAM yuddhamApatitaM dAruNaM varabhaTAnAm / yathAyudhairjAtaM jalatIva nabho'GganaM sahasA // 6 // mArIciNA samAnaM saMtApo raNamukha ApatitaH / prahataHsiMhakaTInoddAmo vighnanAmnA // 7 // Akroza-sAraNAnAM yuddhaM zuka-sAraNAnAM pravRttam / asi-kanaka-cakra-tomara-saMghaTottiSThajjvAlodham // 8 // nihata eva saMtApo mAricibhaTena nandanena jvaraH / prahataH siMhakaTinA vighnaM uddAmakIrtinA // 9 // etAnraNe subhaTAnzrutvA vipAditAtsvabhAryAH / rudanti yAvatkaruNaM tAvaccAstaMgataH sUryaH // 10 // sUryodaye punarapi samutthitA ubhayasainyasAmantAH / sannaddhabaddhacihnA gRhItAyudhapraharaNAvaraNAH // 11 // 1. rnnsmucchaahaa-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 paumacariyaM vajjakkho khaviyArI, maindadamaNo vihI ya sambhU ya / havai sayaMbhU ya tahA, candakko vajjauyaro ya // 12 // kohabhaDeNa raNamuhe, sahasA AyArio ya khaviyArI / aha so mayAridamaNo, bAhubalINaM samAhUo // 13 // vajjoyareNa nihao, sahUlo garuyasattipahareNaM / koveNa ya khaviyArI, sambhU ghAei ya visAlaM // 14 // vijao ya jaTThipahao, maraNaM ciya pAvio sayaMbhUNaM / evaM anne vi bhaDA, ghAijjante nisiyarehiM // 15 // vANarakeUNa balaM, avasIyantaM raNe paloeuM / sayameva pavaNaputto, samuTThio rahavarArUDho // 16 // entaM daTThaNa raNe, haNuyaM jaMpanti rakkhasA bhiiyaa|ajj imo vihavAo, kAhii bahuyAu mahilAo // 17 // haNuyassa savaDahutto, samuTThio rakkhasuttamo mAlI / saranivahaM muJcanto, meho iva saliladhArAo // 18 // suNisiyakhuruppachinnaM, taM saranivahaM khaNeNa kAUNaM / bhaJjai mAlinarindaM, haNuo sIho iva gaindaM // 19 // pavisaramuho niruddho, sahasA vajjoyareNa pvnnsuo| chinnadhaya-chatta-kavao, so vi ya viraho kao sigdhaM // 20 // annaM rahaM vilaggo, jujjhanto satti-savvala-sarehiM / haNuyanteNa raNamuhe, so vi ya vajjodaro nihao // 21 // daTTaNa taM vivannaM, ruTTho laGkAhivassa aGgaruho / nAmeNa jambumAlI, AyAD pavaNaputtaM so // 22 // uTThiyametteNa tao, rAvaNaputteNa addhayandeNaM / haNuyassa kaNayadaNDo, vANaracindho dhao cchinno // 23 // kappeUNaM tassa vi, haNueNaM jhatti dhaNUvaraM chinnaM / ukkattiyaM ca kavayaM, najjai porANayaM vatthaM // 24 // vajrAkSaH kSapitArI mRgendradamano vidhizca zambhuzca / bhavati svayaMbhUzca tathA candrArko vajrodarazca // 12 // krodhabhaTena raNamukhe sahasA''kAritaH kSapitArI / atha sa mRgAdidamano bAhubalinA samAhUtaH // 13 // vajrodareNa nihata: zArdUlo gurukazaktiprahAreNa / kopena ca kSapitArI zambhu ghAtayati ca vizAlam // 14 // vijayazca yaSTiprahato maraNameva prApitaH svayaMbhUvA / evamanye'pi bhaTAH ghAtyante nizAcaraiH // 15 // vAnareketunA balamavasIdayantaM raNe pralokya / svayameva pavanaputraH samutthito rathavarAruDhaH // 16 // AyAntaM dRSTvA raNe hanumantaM jalpanti rAkSasA bhItAH / adyAyaM vidhavAH kariSyati bahavo mahilAH // 17|| hanumato'bhimukhaH samusthito rAkSasottamo mAlI / zaranivahaM muJcanmegha iva saliladhArAH // 18 // sunizitakSuraprachinnaM taccharanivahaM kSaNena kRtvA / bhanakti mAlinarendraM hanumAn siMha iva gajendram // 19 // pravisaramukho niruddhaH sahasA vajrodareNa pavanasutaH / chinna dhvaja-chatra-kavacaH so'pi ca virathaH kRta zIghram // 20 // anya rathaM vilagno yudhyamAnaHzakti-sarvala-zaraiH / hanumatA raNamukhe so'pi ca vajrodaro nihataH // 21 // dRSTvA taM vipannaM ruSTo laGkAdhipasyAGgaruhaH / nAmnA jambUmAlyAkArayati pavanaputraM saH // 22 // utthitamAtreNa tato rAvaNaputreNArddhacandreNa / hanumataH kanakadaNDo vAnaracihno dhvajazcchinaH // 23 / / karttitvA tasyApi hanumatA zIghraM dhanurvaraM chinnaM / utkartitaM ca kavacaM jJAyate paurANakaM vastram // 24 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijjAsannihANapavvaM-59/12-38 443 ruTTho ya jambumAlI, annaM AbandhiUNa sannAhaM / paharai saresu haNuyaM, dehe nIluppalAbhesu // 25 // pavaNasueNaM tatto, sIhasayaM saTThisaMjuyaM mukkaM / dADhAkarAlavayaNaM, lalantajIhaM jaliyanettaM // 26 // taM kesarIhi sennaM, viddhatthaM gaya-turaGga-pAikkaM / saMgAmaparAhuttaM, daTTaNa mahoyaro kuddho // 27 // jAva ya mahoyareNaM, samayaM haNuyassa vaTTae jujhaM / tAva ya nisAyarehi, nivAriyA kesarI savve // 28 // kAUNa vase sIhA, samuTThiyA rakkhasA samanteNaM / muJcantAuhanivahaM, uvari haNuyassa te kuviyA // 29 // te AuhasaMghAyA, mukkA haNuyassa rakkhasabhaDehiM / samaNassa jahukkosA, na kuNanti maNassa paritAvaM // 30 // rayaNiyaraveDhiyaM taM, daTTaNa kaiddhayA mahAsuhaDA / gaya-turayasamArUDhA, samuTThiyA pavaNaparihatthA // 31 // pIiMkaro suseNo, nalo ya nIlo virAhio ceva / saMtAvo sIhakaDI, ravijoI aibalo suhaDo // 32 // jambUNayaputtAI, rahesu gaya-turaya-sIhajuttesu / haNuyassa sattusennaM, joheUNaM samADhattA // 33 // niddayapaharAbhihayaM, vANarasuhaDesu rakkhasANIyaM / bhaggaM parIsahehi va, cittaM asamatthajoissa // 34 // daTTaNa bhANukaNNo, niyayabalaM vANaresu bhajjantaM / kuvio tisUlapANI, ahimuhihUo riubhaDANaM // 35 // daTThaNa ya ejjantaM, vIraM raNasatti-kantidippantaM / suhaDA suseNamAI, tassa ThiyA abhimuhA purao // 36 // nAmeNa candarassI, candAbho ceva taha ya jasakanto / DvaddhaNo ya aGgo, sammeo aGgao ceva // 37 // kunto balI turaGgo, cando sasimaNDalo susAro ya / rayaNajaDI jayanAmo, velakkho vIvasaMto ya // 38 // ruSTazcajambUmAlyanyamAbadhya sannAham / praharati zarairdAruNaM dehe nIlotpalAbhaiH // 25 // pavanasutena tataH siMhazataM SaSTisaMyuktaM muktam / daMSTrA karAlavadanaM lalajjIvhaM jvalitanetram // 26 // taM kesaribhiH sainyaM vidhvastaM gaja-turaga-pAdAtim / saMgrAmaparAGmukhaM dRSTvA mahodaraH kruddhaH // 27 // yAvacca mahodareNa samakaM hanumato vartate yuddham / tAvacca nizAcaraiH nivAritAH kesariNaH sarve // 28 // kRtvA vaze siMhAnsamutthitA rAkSasAH samantena / muJcadAyudhanivahamupari hanumataste kupitAH // 29 // ta AyudhasaMghAtA muktA hanumato rAkSasabhaTaiH / zramaNasya yathotkrozA na kurvanti manasaH paritApam // 30 // rajanikaraveSTitaM taM dRSTvA kapidhvajA mahAsubhaTAH / gaja-turagasamAruDhAH samutthitAH pavanadakSAH // 31 // prItikaraH suseno nalazca nIlo virAdhita eva / saMtApaH siMhakaTI ravijyotiratibala: subhaTaH // 32 // jambUnadaputrAdayo ratheSu gaja-turaga-siMhayukteSu / hanumataH zatrusainyaM yoddhaM samArabdhAH // 33 // nirdayaprahArAbhihataM vAnarasubhaTai rAkSasAnIkam / bhagnaM pariSahairiva cittamasamarthayoginaH // 34 // dRSTvA bhAnukarNo nijabalaM vAnarai bhajyamAnam / kupitastrizUlapANirabhimukho ripubhaTAnAm // 35 // dRSTvA cAyAntaM vIraM raNazaktikAntidIpyantam / subhaTAH susenAdayastasya sthitA abhimukhA:purataH // 36 / / nAmnA candrarazmizcandrAbha eva tathA ca yaza:kAntaH / rativardhanazcAGgaH sammeto'Ggada eva // 37|| kunto balI turaGgazcandraH zazimaNDalaH susArazca / ratnajaTI jayanAmo vailakSyo vivasvAMzca // 38 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 paumacariyaM ee anne ya bahU, suhaDA kolAhalAibalasahiyA / johanti bhANukaNNaM, savvala-sara-jhasaraghAesu // 39 // aha te vANarasuhaDA, rayaNAsavanandaNeNa ruTeNaM / darisaNaAvaraNIe, vijjAe thambhiyA savve // 40 // niddAdhummiyanayaNANa tANa hatthANa AuhavarAI / gADhaM ciya mUDhANaM, siDhilIbhUyANa nivaDanti // 41 // niddAvasaMgae ciya, niyayabhaDe pecchiUNa suggIvo / tANaM kaeNasigdhaM, vijjaM paDibohaNiM muyai // 42 // aha te vibuddhasantA, haNuyAIyA samaccharucchAhA / ahiyayaraM teNa samaM, jujhaM kAUNamADhattA // 43 // dhaya-kavaya-chinnachattaM, saMcuNijjantarahavara-turaGgaM / AloiUNa sabalaM, dahavayaNo jujjhiuM mahai // 44 // jujjhaM samucchahantaM, piyaraM vinnavai indaikumAro / santeNa mae tujhaM, tAya ! na juttaM raNaM kaauN||45|| eyaM ciya vitthiNNaM, saMghaTTadventagayaghaDADovaM / thovantareNa pecchasu, bhajjantaM vANarANIyaM // 46 // jaNayassa sirapaNAmaM, kAuM telokkamaNDaNaM hatthI / sannaddhabaddhakavao, ArUDho indaikumAro // 47 // taM kaivarANa sennaM, nANAvihagaya-turaGga-pAikkaM / gasiyaM piva nissesaM, uTThiyametteNa vIreNaM // 48 // AyaNNapUriehiM, sarehi parihatthadacchamukkehiM / taM vANarANa sennaM, meheNa va chAiyaM savvaM // 49 // hayavihayavipparalaM, suggIvo pecchiUNa niyayabalaM / bhAmaNDaleNa samayaM, samuTThio suhaDaparikiNNo // 50 // turaesu samaM tuyA, AvaDiyA gayavara saha gaesu / sAmiyakajjujjuttA, jujjhanti bhaDA saha bhaDehiM // 51 // rudruNa indaINaM, bhaNio kikkindhinaravaI etto / laGkAhivaM pamottuM, jaM sevasi bhUmigoyariyaM // 52 // eta anye ca bahavaH subhaTAH kolAhalAdibalasahitAH / yudhyante bhAnukarNaM sarvala-zara-jhasaraghAtaiH // 39 // atha te vAnarasubhaTA ratnazravonaMdanena ruSTena / darzanAvaraNyA vidyayA stambhitAH sarve // 40 // nidrAdhurNitanayanAnAM teSAM hastebhya AyudhavarANi / gADhameva mUDhAnAM zithIlIbhUtAnAM nipatanti // 41 // nidrAvazaMgatAneva nijabhaTAndraSTvA sugrIvaH / teSAM kRtena zIghraM vidyAM pratibodhinI muJcati // 42 // atha te vibuddhA:santo hanumadAdikAH samatsarotsAhAH / adhikataraM tena samaM yuddhaM kartumArabdhAH // 43|| dhvaja-kavaca-chinnachatraM saMcUryamANarathavaraturaGgam / Alokya svabalaM dazavadano yoddhaM kAkSate // 44 // yuddhaM samutsahamAnaM pitaraM vijJApayatIndrajitkumAraH / satA mayA tava tAta ! na yuktaM raNaM kartum // 45 // evameva vistIrNaM saMghaTottiSTadgajaghaTATopam / stokAntareNa pazyatu bhajantaM vAnarAnIkam // 46 // janakasya ziraH praNAma kRtvA trailokyamaNDanaM hastinam / sannaddhabaddhakavaca AruDha indrajitkumAraH // 47 // tatkapivarANAM sainyaM nAnAvidhagaja-turaGga-padAtim / grasitamiva niHzeSamutthitamAtreNa vIreNa // 48 // AkarNapUritaiH zaraiH paripUrNadakSamuktaiH / tadvAnarANAM sainyaM megheneva chAditaM sarvam // 49 // hatavihatavipIDitaM sugrIvo dRSTvA nijabalam / bhAmaNDalena samakaM samutthitaH subhaTaparikIrNaH // 50 // turagaiH sama turagA ApatitA gajavarA saha gajaiH / svAmikAryodyotA yudhyante bhaTAH saha bhaTaiH // 51 // ruSTenendrajitA bhaNitaH kiSkindhinarapatiritaH / laGkAdhipaM pramucya yatsevase bhUmigocaritam // 52 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 445 vijjAsannihANapavvaM-59/39-66 eyaM ajja tuha siraM, sigdhaM chindAmi addhayandeNaM / so kuNau vANarAhama !, parirakkhaM sAmisAlo te // 53 // to bhaNai vANaravaI, kiM te bhaDa ! bokkiehi bahuehiM ? / ajja tuha mANabhaGgaM, karemi na hu ettha saMdeho // 54 // so eva bhaNiyametto, cAvaM apphAlUiNa saranivahaM / muJcai dasANaNasuo, kikkindhivaissa AruTTho // 55 // so vi ya taM ejjantaM, AyaNNAUriehi bANehiM / chindai balaparihattho, niyayANiyarakkhaNaTThAe // 56 // aha mehavAhaNeNaM, samare bhAmaNDalo samAhUo / ruddho virAhieNaM, pavisanto vajjaNakko vi // 57 // cakkeNa vajjaNakko, pahao ya virAhieNa ruTeNaM / teNa vi so vacchayale, samAhao cakkapahareNaM // 58 // vANaravaI nirantho, laGkAnAhassa nandaNeNa kao / teNa vi ya jaTThiyArI, AuhasayasaMkulaM raDyaM // 59 // avayariUNa gayAo, mandoyarinandaNo rahArUDho / pesei vAruNatthaM, navajalaharasaddanigdhosaM // 60 // andhAriyaM samatthaM, sennaM daguNa vANarAhivaI / nAsei vAruNatthaM, sigdhaM so mAruyattheNaM // 61 // ghaNavAhaNo vi satthaM, aggeyaM mayar3a jaNayataNayassa / bhAmaNDalo narindo, nAseDaha vAruNattheNaM // 2 // mandoyarIe putto, virahaM bhAmaNDalaM raNe kaauN| pesei tAmasatthaM, kajjalaghaNakasiNasacchAyaM // 63 // na ya pecchanti mahiyalaM, AyAsaM neva appayaM na paraM / suhaDA paNaTThaceTTA, avahiyacakkhU tao jAyA // 64 // ghaNavAhaNeNa etto, visadhUmuggArapajjalantehiM / bhAmaNDalo'tigADhaM, baddho cciya nAgapAsehiM // 65 // vANaravaI vi sigcha, bhuyaGgapAsehi bandhiuMgADhaM / ucchUDho dharaNiyale, rAvaNaputteNa jeTTeNaM // 66 // etadadya tava ziraHzIghraM chindAmyarddhacandreNa / sa karotu vAnarAdhama ! parirakSaM svAmI tava // 53|| tadA bhaNati vAnarapatiH kiM te bhaTa ! gajitai rbahubhiH / adya tava mAnabhagaM karomi na hvatra saMdehaH // 54 // sa evaM bhaNitamAtrazcApamAsphAlya zaranivaham / muJcati dazAnanasutaH kiSkindhipaterAruSTaH // 55 // so'pi ca tamAyAntamAkarNApUritairbANaiH / chindati balaparipUrNo nijakAnikarakSaNArthe // 56 // atha meghavAhanena samare bhAmaNDala: samAhUtaH / ruddho virAdhitena pravizan vajraNako'pi // 57|| cakreNa vajraNakaH prahatazca virAdhitena ruSTena / tenApi sa vakSaHsthale samAhatazcakraprahAreNa // 58 // vAnarapati nirastro lakAnAthasya naMdanena kRtaH / tenApi ceSTAcArI AyudhazatasaMkulaM racitam // 59 // avatIrya gajAnmandodarinandano rathAruDhaH / preSayati vAruNAstraM navajaladharazabdanirghoSam // 60 // andhAritaM samastaM sainyaM dRSTvA vAnarAdhipatiH / nAzayati vAruNAstraM zIghraM sa mArutAstreNa // 61 // ghanavAhano'pi zastramAgneyaM muJcati janakatanayasya / bhAmaNDalo narendro nAzayati vAruNAstrena // 62 // mandodaryAH putro virathaM bhAmaNDalaM raNe kRtvA / preSayati tAmasAstraM kajjalaghanakRSNasacchAyam // 63 // na ca pazyanti mahItalamAkAzaM naivAtmAnaM na param / subhaTA pranaSTaceSTA apahitacakSusastato jAtAH // 64 // ghanavAhaneneto viSadhUmroddhAraprajvaladbhiH / bhAmaNDalo'tigADhaM baddha eva nAgapAzaiH // 65 // vAnarapatirapi zIghraM bhujaGgapAzai rbadhvA gADham / utkSipto dharaNitale rAvaNaputreNa jyeSTena // 66 / / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 paumacariyaM te pecchiUNa doNNi vi, bhuyaGgapAsesu naravaI baddhe / saha lakkhaNeNa paumaM, bibhIsaNo bhaNai nisuNeha // 67 // aha peccha indaINaM, sarasaMghaTTeNa chAiyaM gayaNaM / bhAmaNDala-suggIvA, baddhA vi hu nAgapAsehiM // 68 // baddhe vANaranAhe, vijie bhAmaNDale ihaM amhaM / saMghAyapiNDiyANaM, hohai maraNaM na saMdeho // 69 // ahaM bale mahAyasa!, ee do nAyagA mahApurisA / jAyA aNAyagA vi hu, vijjAhara-vANarANa camU // 70 // vicchitachatta-keU, saMcuNNeUNa rahavaraM sigghaM / gahio cciya pavaNasuo, suvvantaM bhANukaNNeNaM // 71 // jAva ya dharaNinisaNNe, bhAmaNDala-vANarAhive ee / na ya giNhanti nisiyarA, tAva nivArehi gantUNaM // 72 // jAva ya somittisuyaM, AbhAsai rAhavo sasaMbhanto / johei bhANukaNNaM, tAva cciya aGgayakumAro // 73 // dohaM pi tANa jujhaM, vaTTai vivaDantasatthasaMghAyaM / tAva ya bhuyapAsAo, viNiggao mAruI sigdhaM // 74 // haNumanta-aGgayA te, ArUDhA varavimANasiharesu / lakkhaNa-virAhiyA vi ya, AsAsentI sayANIyaM // 5 // eyantarammi patto, bibhIsaNo indaI samarakaMkhI / daTTaNa taM kumAro, imANi hiyaeNa cintei // 76 // tAyassa ya eyassa ya, ko bheo ? jai gavissae tAo / na ya mAriUNa piyaraM, havai jaso nimmalo loe // 77 // bhAmaNDala-suggIvA, bhuyaGgapAsesu dAruNA baddhA / marihinti nicchaeNaM, juttaM avasappaNaM ahaM // 78 // paricintiUNa evaM, viNiyattA te raNAu do vi jnnaa| lacchIhareNa diTThA, rAvaNaputtA balasamaggA // 79 // aha bhANiuM pavatto somitto suNasu nAha ! maha vayaNaM / bhAmaNDala-suggIvA, baddhA bhImehi nAgapAsehiM // 80 // tau dRSTvA dvAvapi bhujaGgapAzairnarapatI baddhau / sahalakSmaNena padma bibhISaNo bhaNati nizruNuta / / 67 / / atha pazyendrajitA zarasaMghaTTenacchAditaM gaganam / bhAmaNDalasugrIvau baddhAvapi hu nAgapAzaiH // 68|| baddhe vAnaranAthe vijite bhAmaNDale ihAsmAkam / saMghAtapiNDitAnAM bhaviSyati maraNaM na saMdehaH // 69 / / asmadbale mahAyaza ! etau dvau nAyakau puruSau / jAtA'nAyakA'pi hu vidyAdhara-vAnarANAM camU // 70 // vicchinnachatraketU saMcUrNya rathavaraM zIghram / gRhIta eva pavanasutaH suvyaktaM bhAnukarNena // 71 / / yAvacca dharaNiniSaNNAbhAmaNDala-vAnarAdhipanetAn / na ca gRhNanti nizAcarAstAvannivAraya gatvA // 72 // yAvacca saumitrisutamAbhASate rAghavaH sasaMbhrAntaH / yodhayati bhAnukarNaM tAvadevAGgadakumAraH // 73 // dvayorapi tayo yuddhaM vartate vipatacchastrasaMghAtam / tAvacca bhujapAzAdvinirgato mArutiH zIghram / / 74 / / hanumadaGgadau tAvadAruDhau varavimAnazikhareSu / lakSmaNa-virAdhitAvapi cAzvAsayata svAnIkam // 75 // etadantare prApto bibhISaNa indrajitaM samarakAMkSI / dRSTvA taM kumAra imAni hRdayena cintayati // 76 / / tAtasya cetasya ca kobheda: ? yadi gaveSyate tAtaH / na ca mArayitvA pitaraM bhavati yazo nirmalo loke // 77 // bhAmaNDala-sugrIvau bhujaGgapAzai rdAruNau baddhau / mariSyato nizcayena yuktamapasarpaNamasmAkam / / 78 / / paricintyaivaM vinivRttau to raNAvAvapi janau / lakSmIdhareNa dRSTau rAvaNaputrau balasamagrau // 79 // atha bhaNituM pravRta saumitrI zruNu nAtha ! mama vacanam / bhAmaNDala-sugrIvau baddhau bhImai rnAgapAzaiH / / 80 / / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 447 vijjAsannihANapavvaM-59/67-88 rAvaNaputtehi ime, nijjantA peccha niyayapurihattA / eehi viNA amhe, kiM jippai dahamuho ko vi? // 81 // puNNodaeNa etto, rAmo sariUNa lakkhaNaM bhaNai / cintehi varaM sigdhaM, jo uvasagge tayA laddho // 82 // sariUNa lakkhaNeNaM, tattha mahAloyaNo suro sahasA / avahivisaeNa nAuM, rAmasayAsaM samallINo // 83 // paumassa dei tuTTho, nAmeNaM sIhavAhiNI vijja / garuDA pariyaNasahiyA, paNAmiyA lacchinilayassa // 84 // doNNi ya rahe payacchai, divvAmalapaharaNeNapaDipuNNe / aggeya-vAruNAI, annANi ya suravaratthANi // 85 // nAmeNa vijjuvayaNaM, dei gayaM lakkhaNassa surapavaro / divvaM halaM ca musalaM, paumassa vi taM paNAmei // 86 // saMpattA mahimANaM, paramaM dasarahasuyA sukayapuNNA / devo vi pIipamuho, kameNa niyayaM gao ThANaM // 87 // parabhavasukaeNaM honti vIrA maNussA, bahurayaNasamiddhA bhogabhAgI suruuvaa| aribhaDaniyarohe tattha pAvanti kittI, vimaladhavalacittA je hukumvanti dhammaM // 8 // ||iy paumacarie vijjAsannihANaM nAma egUNasaTuM pavvaM samattaM // rAvaNaputrAbhyAmimau nIyamAnau pazya nijapuryAbhimukhau / etai vinA'smadbhyaH kiM jIyate dazamukhaH ko'pi ? // 81 // puNyodayeneto rAmaH smRtvA lakSmaNaM bhaNati / cintaya varaM zIghraM ya upasarge tadA labdhaH // 82 // smRtvA lakSmaNena tatra mahAlocana: sura: sahasA / avadhiviSayeNa jJAtvA rAmasakAzaM samAlInaH // 83 // padmasya dadAti tuSTo nAmnA siMhavAhinIM vidyAm / garuDA parijanasahitA 'rpitA lakSmInilayAya // 84|| dvAvapi ca rathau prayacchati divyAmalapraharaNenaparipUrNau / AgneyavAruNAnyanyAni ca suravarAstrANi // 85 / / nAmnA vidyudvadanaM dadAti gaja lakSmaNAya surapravaraH / divyaM halaM ca muzalaM padmAyapi tamarpayati // 86 // saMprAptau mahimAnaM paramaM dazarathasutau sukRtapuNyau / devo'pi prItipramukhaH krameNa nijakaM gataH sthAnam // 87 // parabhavasukRtena bhavanti vIrA manuSyA bahuratnasamRddhA bhogabhAjaH surupAH / / aribhaTanijarodhe tatra prApnuvanti kIrtiM vimaladhavalacitA ye hu kurvanti dharmam / / 88 / / ||iti padmacarite vidyAsannidhAnaM nAmaikonaSaSThitamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60. suggIva-bhAmaMDalasamAgamapavvaM eyantarammi paumo, kesarijuttaM rahaM samArUDho / lacchIharo vi evaM, haNumAibhaDehi parikiNNo // 1 // saMpatto raNabhUmI, paDhamaM ciya lakkhaNo garuDakeU / daTTaNa taM palANA, bhuyaGgapAsA dasadisAsu // 2 // aha te kheyarasAmI, bhImoragabandhaNAu parimukkA / bhAmaNDala-suggIvA, niyayabalaM AgayA sigdhaM // 3 // tatto te pavarabhaDA, sirivikkhAyA bhaNanti paumAbhaM / sAmiya ! paramavibhUI, kaha tujjha khaNeNa uppannA? // 4 // to bhaNai paumanAho, parihiNDanteNa sAhavo diTThA / desakulabhUsaNA te, girisihare jAyauvasaggA // 5 // caukANaNaM tu paDimaM, sAhantANaM samatthaciMttANaM / bhavatimiranAsaNayaraM, kevalanANaM samuppannaM // 6 // garuDAhiveNa taiyA, tuDeNaM amha jo varo dinno / se cintiyametteNaM, vijjANa samAgamo jAo // 7 // evaM rAhavabhaNiyaM, soUNaM kheyarA savimhaiyA / muNivarakahANurattA, jAyA harisAiyasarIrA // 8 // na taM piyA neva karenti bandhana ceva mittA skltt-bhiccaa| jahA maNussassa hiovaesaM, kuNanti sAhU vimalappahAvA // 9 // // iya paumacarie suggIvabhAmaNDalasamAgamaM nAma saTThimaM pavvaM samattaM // || 60. sugrIvabhAmaNDalasamAgamaparvam / etadantare padmaH kesariyuktaM rathaM samArUDhaH / lakSmIdharo'pyevaM hanumAnabhaTaiH parikIrNaH // 1 // saMprApto raNabhUmiM prathamameva lakSmaNo garuDaketuH / dRSTvA taM palAyanA bhujaGgapAzA dazadikSu // 2 // atha tau khecarasvAminau bhImoragabandhananmuktau / bhAmaNDala-sugrIvau nijabalamAgatau zIghram // 3|| tatastau pravarabhaTau zrIvikhyAtau bhaNataH padmanAbham / svAmin ! pravaravibhUtiH kathaM tava kSaNenotpannA ? // 4 // tadA bhaNati padmanAbhaH parihiNDamAnena sAdhU dRSTau / dezakulabhUSaNaustau girizikhare jAtopasargauH // 5 // caturAnanaM tu pratimAM sAdhayatoH samarthacittayoH / bhavatimiranAzakaraM kevalajJAnaM samutpannam // 6 // garuDAdhipena tadA tuSTenAsmAnyo varo dattaH / tasya cintitamAtreNa vidyAnAM samAgamo jAtaH // 7 // evaM rAghavabhaNitaM zrutvA khecarAH savismitAH / munivarakathAnuraktA jAtA harSAyitazarIrAH // 8 // na tatpitA naiva kurvanti bandhavo naiva mitrAH sakalatrabhRtyAH / yathA manuSyasya hitopadezaM kurvanti sAdhavo vimalasvabhAvAH // 9 // // iti padmacite sugrIva-bhAmaNDala samAgamaM nAma SaSThitamaM parvaM samAptam // For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61. sattisaMpAyapavvaM anne raNaparihatthA, sUrA sannadadhabaddhatoNIrA / vANarabhaDANa samuhA, samuTThiyA rakkhasA bahave // 1 // paDupaDaha-bheri-jhallari-kAhala - talimA muiGgasaddeNaM / phuDiyaM piva AyAsaM, do addhe mahiyalaM va gayaM // 2 // etthantare mahappA, laGkAparamesaro saha baleNaM / parisakkai raNabhUmiM purao devindasamavihavo // 3 // nANAuhagahiyakarA, nANAvihavAhaNesu ArUDhA / nANAvihabaddhacindhA, AvaDiyA samarasoDIrA // 4 // sara-jhara - satti - savvala karAlakontehiM khippamANehiM / jaha nimmalaM pi gayaNaM, khaNeNa gahaNaMkiyaM sayalaM // 5 // turayArUDhehi samaM, AsavalaggA tao samAvaDiyA / johA johallINA, rahiyA rahie vivAenti // 6 // mattagaindatthA vi ya, abbhiTTA kuJjarovariThiyANaM / evaM samasarisabalA, AlaggA samarakammante // 7 // taM vANarANa sennaM, bhaggaM ciya rakkhasehi parahuttaM / nIlAikaibhaDehiM, puNaravi AsAsiyaM savvaM // 8 // niyayabalaparibhavaM te, daTTaM laGkAhivassa sAmantA / johanti savaDahuttA, arisennaM satthapaharehiM // 9 // suya-sAraNa-mArIcI-candakkA vijjuvayaNamAIyA / jImUtanAyako vA, kayantavayaNA samarasUrA // 10 // taMma ya saMgAmamuhe, bhaggaM kaisAhaNaM paloeDaM / suggIvasantiyA je, samuTThiyA suhasaMghAyA // 11 // 61. zaktisampAtaparvam anye raNadakSAH zUrAH sannaddhabaddhatoNIrAH / vAnarabhaTAnAM saMmukhAH samutthitA rAkSasA bahavaH ||1|| paTupaTahabherijhallari-kAhalatalimAmRdaMgazabdena / sphuTitamivAkAzaM dvayarddhe mahitalamiva gatam // 2 // atrAntare mahAtmA laGkAparamezvaraH saha balena / pariSvakati raNabhUmiM purato devendrasamavibhavaH ||3|| nAnA''yudhagRhItaka nAnAvidhavAhaneSvAruDhAH / nAnAvidhabaddhacihnA ApatitAH samarazauNDirAH ||4|| zara-jhasara-zakti-sarvala-karAlakauntaiH kSipyamAnaiH / yathA nirmalamapi gaganaM kSaNena grahaNAGkitaMsakalam // 5 // turagArUDhaiH samamazvalagnAstataH samApatitAH / yodhA yodhena rathikA rathikena vipAdyante // 6 // mattagajendrasthA api ca pravRttAH kuJjaroparisthitAnAm / evaM samasadRzabalA AlagnAH samarakarmAnte ||7|| tadvAnarANAM sainyaM bhagnameva rAkSasaiH parAGmukham / nIlAdikapibhaTaiH punarapyAzvAsitaM sarvam // 8 // nijabalaparibhavaM taM dRSTvA laDkAdhipasya sAmantAH / yudhyante'bhimukhA arisainyaM zastraprahAraiH ||9|| zukra- sAraNa-mArIci-candrArkA vidyudvadanAdayaH / jImUtanAyako vA kRtAntavadanAH samarazUrAH // 10 // tasmiMzca saMgrAmamukhe bhagnaM kapisAdhanaM pralokya / sugrIvasatkA ye samutthitAH subhaTasaMghAtAH // 11 // For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 paumacariyaM taM vANarehi sennaM, dUraM osAriyaM aibalehiM / daTTaNa rakkhasavaI, vAhei rahaM savaDahuttaM // 12 // aha teNa takkhaNaM ciya, pavaMgamA garuyasatthapaharehiM / bhaggA paloiUNaM, vihIsaNoahimuho hUo // 13 // taM bhaNai rakkhasindo, avasara maha ditttthigoyrphaao| na ya havai juttameyaM, hantuM ekkoyaraM samare // 14 // aha taM bhaNai kumAro, vihIsaNo amarisaM tu vahamANo / ubhayabalANa samakkhaM, na demi paTTi sukanta vva // 15 // puNaravi bhaNai dahamuho, duTTha ! tumaM ujjhiuM niyayavaMsaM / bhiccattaM paDivanno, purisAhamapAyacArINaM // 16 // puNaravi bhaNai subhaNio, vihIsaNo rAvaNaM maha suNehi / vayaNaM hiyaM ca pacchaM, suhajaNaNaM ubhayaloesu // 17 // evagae vi jai tumaM, icchasi dhaNa-rajjasaMpayaM viulaM / saha rAhaveNa pIiM, karehi sIyA samappehi // 18 // mottUNa niyayamANaM, dasarahaputtaM lahuM pasAehi / mA ayasamalakalaGka, karehi mahilAnimittammi / 19 // soUNa tassa vayaNaM, dasANaNo tivvakohapajjalio / alliyai gavviyamaI, AyaDDiyanisiyavarabANo // 20 // raha-gaya-turayArUDhA, sAmihiyA gahiyapaharaNA-''varaNA / anne vi ya sAmantA, AlaggA vANarabhaDANaM // 21 // entaM daTTaNa raNe, sahoyaraM tassa addhayandeNaM / chindai dhayaM saroso, bihIsaNo ahimuhAvaDio // 22 // teNa vi ya tassa dhaNuyaM, chinnaM laGkAhiveNa ruTeNaM / cAvaM duhA virikvaM, jeThussa vibhIsaNabhaDeNaM // 23 // bahubhaDajIyantakare, vaTTante tANa dAruNe jujjhe |jnnyss paramabhatto, samuTThio indaikumAro // 24 // so lakkhaNeNa ruddho, tuGgeNa va sAyaro smulllio| paumeNa kumbhakaNNo, sigdhaM AyArio ento // 25 // tadvAnarai sainyaM dUramapasAritamatibalaiH / dRSTvA rAkSasapati hiyati rathamabhimukham // 12 // atha tena tatkSaNameva plavaMgamAngurukazastraprahAraiH / bhagnAnpralokya bibhISaNo'bhimukho bhUtaH // 13 // taM bhaNati rAkSasavarendro'pasara mama dRSTigocarapathAd / na ca bhavati yuktametaddhantumekodaraM samare // 14 // atha taM bhaNati kumAro bibhISaNo'marzaM tu vahan / ubhayabalAnAM samakSaM na dadAmi pRSTi sukAntAmiva // 15 // punarapi bhaNati dazamukho duSTa ! tvamujhitvA nijavaMzam / bhRtyatvaM pratipannaH puruSAdhamapAdacArINAm // 16 // panarapi bhaNati sabhaNito bibhISaNo rAvaNaM mama zruNu / vacanaM hitaM ca pathyaM sukhajananamubhayaloke // 17 // evaMgate'pi yadi tvamicchasi dhanarAjyasaMpadvipulam / saha rAghavena prItiM kuru sItAM samarpaya // 18 // muktvA nijamAnaM dazarathaputraM laghu prasAdaya / mA'yazomalakalakaM kuru mahilAnimitte // 19 // zrutvA tasya vacanaM dazAnanastIvrakrodhaprajvalitaH / AlInAti garvitamatirAkRSya nizItavarabANaH // 20 // ratha-gaja-turagAruDhAH svAmihitA gRhItapraharaNA''varaNAH / anye'pi ca sAmantA AlagnA vAnarabhaTAnAm // 21 // AyAntaM dRSTvA raNe sahodaraM tasyArddhacandreNa / chindati dhvajaM saroSo bibhISaNo'bhimukhApatitaH // 22 // tenA'pi ca tasya dhanuSyaM chinnaM lakAdhipena ruSTena / cApaM dvidhAvibhaktaM jyeSThasya bibhISaNabhaTena // 23 // bahubhaTajIvAntakare vartamAne tayo rdAruNe yuddhe / janakasya paramabhaktaH samutthita indrakumAraH // 24 // sa lakSmaNena ruddhastuGgeneva sAgara: samullalitaH / padmena kumbhakarNaH zIghramAkArita AyAn // 25 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 451 sattisaMpAyapavvaM -61/12-39 AvaDio sIhakaDI, nIleNa samaM nalo ya sambhUNaM / suhaDo sayaMbhunAmo, AyAi dummaiM samare // 26 // dummariso ghaDauvariM, kuddho indAsaNI tahA kAlI / candaNabheNa samANaM, kando bhinnaJjaNAbheNa // 27 // sigdhaM virAhio vi ya, AyAi aGgao mayaM kuddho / aha kumbhayaNNaputtaM, kumbhaM patto ya haNuvanto // 28 // suggIvo vi sumAlI, keuM bhAmaNDalo tahA kAlI / johei daDharaho vi ya, raNakaNDaM ceva vahamANo // 29 // evaM anne vi bhaDA, samasarisabalA raNammi AvaDiyA / AhavvaNamuhararavA, jujjhanti samaccharucchAhA // 30 // haNa chinda bhinda nikkhiva, uttidRttiTTha lahu paDicchAhi / papphoDa tADa mAraya, saha ghattuvvattaNihaNanti // 31 // bahutUraniNAeNaM, vimukkavukkArasuhaDasaddeNaM / gajjantIva disAo, ghaNasatthatamandhayArAo // 32 // sUrAsUrANa imo, vaTTai ahiyaM parikkhaNAkAlo / jaha bhuJjai AhAro, na tahA jujjhijjae samare // 33 // mA bhAhi kAyara ! tumaM dINaM na haNAmi jaM ca parahuttaM / tena vi so paDibhaNio, ajja tumaM ceva naTTho si // 34 // kovi bhaDo sannAhaM, sahasA vicchinnabandhaNaM daTuM / saMghei sAhupuriso, jaha nehaM vihaDiyaM santaM // 35 // dantesu dhariya khaggaM, AbandheUNa pariyaraM suhaDo / jujjhai avisannamaNo, sAmiyaparitosaNujjutto // 36 // mattagayadantabhinno, vijjijjanto ya kaNNacamarehiM / sAmiyakayakaraNijjo, suvai bhaDo vIrasejjAsu // 37 // sIsagahiekkamekkA, churiyApaharesu kei paharanti / asi-kaNaya-tomarehi, suhaDA ghAenti annonnaM // 38 // rattAsoyavaNaM piva, kiMsuyarukkhANa hojjasaMghAyaM / jAyaM khaNeNa sennaM, payaliyarattAruNacchAyaM // 39 // ApatitaH siMhakaTI nIlena samaM nalazca zambhunA / subhaTa: svayaMbhUvamAkArayati durmatiM samare // 26 // durmarSaH ghaTodara kruddha indrAzani tathA kAlI / candraprabheNa samAnaM kando bhinnAJjanAmnA // 27 // zIghraM virAdhito'pi cAkArayatyaGgado mayaM kruddhaH / atha kumbhakarNaputraM kuMbhaM ca prAptazca hanumAn // 28 // sugrIvo'pi sumAlIketuM bhAmaNDalastathA kAlIm / yudhyate dRDharatho'pi ca raNakaNDUmeva vahan // 29 // evamanye'pi bhaTAH samasadRzabalA raNa ApatitAH / AhvAnamukharavA yudhyante samatsarotsAhAH // 30 // haNa chinda bhinda nikSipotiSThotiSTha laghu pratIccha / prasphoTa tADaya mAraya sahasva kSiptodvavartanihaNeti // 31 // bahutUryaninAdena vimuktagarjAravasubhaTazabdena / garjantIva dizaH ghanazastratamo'ndhakArAH // 32 // surAsurANAmayaM vartate 'dhikaM parIkSaNAkAlaH / yathA bhujyata AhAro na tathA yudhyate samare // 33 // mA bhaiSIH kAtara ! tvAM dInaM na hanmi yaM ca parAGmukham / tenApi sa pratibhaNito'dya tvameva naSTo'si // 34 // ko'pi bhaTa: sannAhaM sahasA vicchinnabandhanaM dRSTvA / saMghAti sAdhupuruSo yathA snehaM vighaTitaM san // 35 // dantai dhRtaM khaDgamAbadhya parikaraM subhaTaH / yudhyate'viSaNNamanAH svAmiparitoSaNodyataH // 36 // matagajadantabhinno vijyamAnazca karNacAmaraiH / svAmikAryakaraNIyaH svapiti bhaTo vIrazayyAsu // 37 // zIrSagrAhayekamekAzcchUrikAprahAraiH ke'pi praharanti / asi-kanaka-tomaraiH subhaTAH ghAtayantyanyonyam // 38 // raktAzokavanamiva kiMzukavRkSANAM bhavetsaMghAtam / jAtaM kSaNena sainyaM pragalitaraktAruNacchAyam // 39 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 paumacariyaM keettha galiyahatthA, garuyapahArAhayA'himANeNaM / paDiuTThiyaM karentA, anne lolanti mahivaDhe ...0 // hatthI jajjariyataNU, muJcantA ruhirakaddamuddAmaM / chajjanti jalayakAle, giri vva jaha geruyAliddhA // 41 // gayaturayakhurakhaukkhaya-raeNa ucchAie disAcakke / avibhAviyadiTThipahA, niyayA niyae vivAenti // 42 // eyArisammi jujjhe, indaiNA lakkhaNo savaDahutto / channo sarehi sigdhaM, teNa vi so taha viseseNaM // 43 // aha rAvaNassa putto, sigdhaM pesei tAmasaM atthaM / nAsei lakkhaNo taM, divAyarattheNa parikuvio // 44 // puNaravi dasANaNasuo, bhImehi sarehi veDhilaM pyo| ADhatto somitti, sarahaM saturaGgamAvaNNaM // 45 // teNa vi ya vaiyaNateyaM, atthaM ca visajjiyaM pavaNavegaM / vavagayavisANalasihA, bhuyaGgapAsA nirAyariyA // 46 // jujhaM kAUNa ciraM, rAmakaNituNa indaikumAro / baddho nissaMdeha bhuyaGgapAsesu aigADhaM // 47 // paumo vi bhANukaNNaM, virahaM kAUNa nAyapAsehiM / bandhai balaparihattho, divAyaratthaM paNAseuM // 48 // magahAhiva ! te bANA, bhuyaGgapAsA havanti nimiseNaM / amarA AuhabheyA, cintiyamettA jahArUvA // 49 // so nAgapAsabaddho, nicceTTho rAhavassa vayaNeNaM / bhAmaNDaleNa gantu, niyayarahe vilaio sigdhaM // 50 // indaibhaDo vi evaM, baddho cciya lakkhaNassa aannaae| sigdhaM virAhieNa vi, Aruhio sandaNe niyae // 51 // evaM anne vi bhaDA, ghaNavAhaNamAiyA raNe gahiyA / baddhA ya vANarehi, pavesiyA niyayasibiraM te // 52 // ke'tra galitahastA gurukaprahAra''hatA abhimAnena / pratyutthitaM kurvanto'nye lolanti mahIpRSTe // 40 // hastino jarjaritatanavo muJcanto rudhirakardamoddAmam / chAdyanti jaladakAle giririva yathA gerukaliptAH // 41 // gajaturagakSurakhotkSatarajazcchAdite dizAcakre / avibhAvitadRSTipathA nijakA nijakAnvipAdayanti // 42 // etAdRze yuddhe indrajitA lakSmaNo'bhimukhaH / chatraH zaraiH zIghraM tenApi sa tathA vizeSeNa // 43 // atha rAvaNasyaputra zIghraM preSati tAmasamastram / nAzayati lakSmaNastaM divAkarAstreNa parikupitaH / / 44|| punarapi dazAnanasuto bhImaiH zarairveSTayituM prayataH / prArabdhaH saumitriM sarathaM saturaGgamApannam // 45 // tenApi ca vaineteyamastraM ca visarjitaM pavanavegam / vyapagataviSAnalazikhAbhujaGgapAzA nirAkRtAH // 46 // yuddhaM kRtvA ciraM rAmakaniSThenendrajitkumAraH / baddho niHsaMdehaM bhujaGgapAzairatigADham // 47 // padmo'pi bhAnukarNaM virathaM kRtvA nAgapAzaiH / badhnAti baladakSo divAkarAstraM praNAzya // 48 // magadhAdhipa ! te bANA bhujaGgapAzA bhavanti nimiSeNa / amarA AyudhabhedAzcintitamAtrA yathArupAH // 49 // sa nAgapAzabaddho nizceSTo rAghavasya vacanena / bhAmaNDalena gatvA nijarathe vigalitaH zIghram / / 50 / / indrajidbhaTo'pyevaM baddha eva lakSmaNasyAjJayA / zIghraM virAdhitenApyArohitaH syandane nijake // 51 // evamanye'pi bhaTAH ghanavAhanAdayo raNe gRhItAH / baddhAzca vAnaraiH pravezitA nijazibiraM te // 52 // 1. vainateyaM astraM garuDAstramityarthaH / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 453 sattisaMpAyapavvaM -61/40-65 eyantarammi samare, bibhIsaNaM bhaNai dahamuho ruTTho / visahasu pahAramekkaM, jai raNakaNDaM samuvvahasi // 53 // teNa vi ya dhIramaiNA, bhaNio ekkeNa kiM va pahareNaM ? / hoUNa appamatto, AhaNasu mae jahicchAe // 54 // so evabhaNiyametto, ghattai sUlaM sahoyarassa raNe / taM pi ya sarehi entaM, rAmakaNiTTho nivArei // 55 // datRRNa nirAgariyaM, sUlaM laMkAhivo paramaruTTho / geNhai amohavijayaM, sattiM ukkA iva jalantI // 56 // tAva ya jalaharasAmaM, pecchai garuDaddhayaM ThiyaM purao / vitthiNNaviulavacchaM, palambabAhuM mahApurisaM // 57 // taM bhaNai rakkhasavaI, annassa mae samujjayaM satyaM / ko tujjha AhigAro, dhaTTha ! mamaM ThAviuM purao ? // 58 // jai vA icchasi mariuM, lakkhaNa ! iha bhaDasamUhasaMghaTTe / to ThAhi savaDahutto, visahasu sattIpahAraM me // 59 // osAriUNa etto, vihIsaNaM lakkhaNo saha riUNaM / jujjhai raNe mahappA, daDhavavasAo bhayavimukko // 60 // aha rAvaNeNa sattI, mukkA jAlAphuliGganiyarohA / gantUNa lakkhaNaM sA, bhindai vacchatthalAbhoge // 61 // so teNa pahAreNaM, somittI tivvaveyaNumhavio / mucchAnimIliyaccho, dhasa tti dharaNIyale paDio // 62 // eyantarammi rAmo, paDiyaM daTThaNa lakkhaNaM samare / aha jujjhiuM pavatto, 'samayaM vijjAhariMdehiM // 3 // so teNa takkhaNaM ciya, dasANaNo chinncaavdhykvo| viraho kao ya mANI, calaNesu Thio dharaNivatu // 64 // annaM rahaM vilaggo, jAva ya dhaNuyaM laei tUranto / tAva cciya dahavayaNo, paumeNa kao raNe viraho // 65 // etadantare samare bibhISaNaM bhaNati dazamukho ruSTaH / visahasva prahAramekaM yadi raNakaNDUM samudvahasi // 53 / / tenApi ca dhIramatinA bhaNita ekena kiM vA prahAreNa ? / bhUtvA'pramatta Ajahi mAM yathecchayA // 54 // sa evaM bhaNitamAtre kSipati zUlaM sahodarasya raNe / tadapi ca zarairAyAntaM rAmakaniSTho nivArayati // 55 // dRSTvA nirAkRtaM zUlaM lakAdhipaH paramaruSTaH / gRhNAtyamoghavijayAM zaktimulkAmiva jvalantIm // 56 // tAvacca jalagharazyAmaM pazyati garuDadhvajaM sthitaM purataH / vistIrNa vipulavakSaH pralambabAhuM mahApuruSam // 57|| taM bhaNati rAkSasapatiranyasya mayA samudyataM zastram / kastavAdhikAro dhRSTa ! mama sthAtuM purataH ? // 58 // yadi vecchasi martuM lakSmaNa ! iha bhaTasamUhasaMghaTTe / tatastiSThAbhimukho visahasva zaktiprahAraM mama // 59 / / apasAryeto vibhISaNaM lakSmaNaH saharipuNA / yudhyate raNe mahAtmA dRDhavyavasAyo bhayavimuktaH // 60 // atha rAvaNena zaktirmuktA jvAlAsphuliMganijarodhA / gatvA lakSmaNaM sA bhindati vakSaHsthalAbhoge // 61 // sa tena prahAreNa saumitristIvravedanoSmApito / murchAnimilitAkSa: dhasiti dharatItale patitaH // 62 / / etadantare rAma ! patitaM dRSTvA lakSmaNaM smre| atha yoddhaM pravRtaH samakaM vidyAdharendreNa // 63 // sa tena tatkSaNameva dazAnanazcchinacApadhvajakavacaH / virathaH kRtazca mAnI caraNAbhyAM sthito dharaNIpRSTe // 64|| anyaM rathaM vilagno yAvavacca dhanukaM lAti tvaramANaH / tAvadeva dazavadanaH padmena kRto raNe virathaH // 65 // 1. samayaM ciya rakkhasideNaM-mu0 / pauma. bhA-3/5 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 paumacariyaM rAmassa saravarehiM, nisAyaro vimbhalo kao sigdhaM / na ya geNhiuM samattho, bANaM na sarAsaNaM ceva // 66 // bANehi loDhio cciya, dharaNiyale rAhaveNa dahavayaNo / dIsai puNo puNo cciya, annannarahe samArUDho // 67 // vicchinnacAvakavao, chavvArA rAvaNo kao viraho / taha vi ya na ya sAhijjai, abbhuyakammo samarasUro // 68 // paumo vimhiyahiyao, jaMpai jo maha sarAhao na mao / puNNeNa rakkhio cciya, parabhavajaNieNa tuGgeNaM // 69 // nisuNehi bhaNijjantaM, maha vayaNaM rakkhasAhivai ! ekvaM / jo majjha tume bhAyA, nihao sattIpahAreNaM // 70 // tassANumaggalaggaM, nemi tume jamapuriM na saMdeho / hou tti eva bhaNiuM, dasANaNo aigao laGkaM // 71 // cintei sAvalevo, ekko me verio mao nihao / kiMci harisAiyamaNo, pavisai niyayaM mahAbhavaNaM // 72 // ruddhe soUNa sue, taM ciya ekkoyaraM samarasUraM / soyai nisAsu sutto, dahavayaNo tivvadukkhanto // 73 // ettha puvvadukaraNa raNammi bhaGga, pAvanti bandhaNamiNaM avare hayAsA / anne puNo sucarieNa jayanti dhIrA, loe sayA vimalakittidharA bhavanti // 74 // // iya paumacarie sattisaMpAyaM nAma egasaTTaM pavvaM samattaM // rAmasya zaravarai rnizAcaro vihvalaH kRtaH zIghram / na ca grahituM samartho bANaM na zarAsanameva // 66 // bANairloTita eva dharaNitale rAghavena dazavadanaH / dRzyate punaH punarevAnyonyarathaM samAruDhaH // 67|| vicchinnacApakavacaH SaDvArA rAvaNaH kRto virathaH / tathA'pi ca na sAdhyate'dbhUtakarmA samarazUraH // 68 // padmo vismitahRdayo jalpati yo mama zarAhato na mRtaH / puNyena rakSiyena tazcaiva parabhavajanitena tuGgena // 69 // nizruNu bhaNyamAnaM mama vacanaM rAkSasAdhipate ! ekam / yo mama tvayA bhrAtA nihataH zaktiprahAreNa // 70 // tasyAnumArgalagnaM nayAmi tvAM yamapuriM na saMdehaH / bhavatvityevaM bhaNitvA dazAnano'tigato laDkAm // 71 // cintayati sAvalepameko me vairirmRto nihataH / kiMciddharSAyitamanAH pravizati nijakaM mahAbhavanam // 72 // ruddhAMzchrutvA sutAMztamevaikodaraM samarazUram / zocati nizAsu supto dazavadanastIvraduHkhAntaH // 73 // ke'tra pUrvaduSkRtena raNe bhaDgaM prApnuvanti bandhanamidamapare hatAzAH / anye punaH sucaritena jayanti dhIrA loke sadA vimalakIrttidharA bhavanti // 74 // // iti padmacarite zaktisaMpAtaM nAmaikaSaSThitamaM parva samAptam // For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. rAmavippalAvapavvaM tatto samAulamaNo, paumo sogeNa tADio gADhaM / patto ya turiyavego, jattha'cchai lakkhaNo ThANe // 1 // daTThaNa sattibhinnaM, sahoyaraM mahiyalammi palhatthaM / rAmo galantanayaNo, mucchAvasavimbhalo paDio // 2 // sIyalajalolliyaGgo, Asattho vANarehi parikiNNo |ah viliviuM payatto, rAmo kaluNeNa saddeNaM // 3 // hA vaccha ! sAyavaraM, uttariUNaM imaM aidulajhaM / vihijoeNa aNatthaM, erisayaM pAvio si tumaM // 4 // kiMmANeNa mahAjasa ! Na ya vAyaM desi vilavamANassa / jANasi ya viogaM, te, na sahAmi muhuttamettaM pi // 5 // tuha me gurUhi vacchaya ! samappio AyareNa nikkhevo / kiM tANa uttaramiNaM, dAhAmi vimukkalajjo'haM ? // 6 // sulabhA narassa loe, kAmA atthA aNeyasaMbandhA / navaraM ihaM na labbhai, bhAyA mAyA ya jaNao ya // 7 // ahavA parammi loe, pAvaM aidAruNaM mae ciNNaM / tasseyaM pAvaphalaM, jAyaM sIyAnimittammi 8 // ajja mahaM eyAo, bhuyAu keUrakiNaiyaGkAo / dehassa bhAramettaM, jAyAo kjjrhiyaao||9|| eyaM me hayahiyayaM, vajjamayaM nimmiyaM kayanteNaM / jeNaM ciya na ya phuTTai, damRNa sahoyaraM paDiyaM // 10 // sattuM dameNa taiyA, sattIo paJca karavimukkAo / gahiyAu tume supurisa !, saMpai ekkA vi na naruddhA // 11 // 62. rAmavipralApaparvam tataH samAkUlamanAH padmaH zokena tADito gADham / prAptazca tvaritavego yatrAste lakSmaNaH sthAne // 1 // dRSTvA zaktibhinnaM sahodaraM mahItale paryastam / rAmo galannayano mUvizavihvalaH patitaH // 2 // zItalajalAr3itAGga Azvasto vAnaraiH parikIrNaH / atha vilapituM pravRtto rAmaH karuNena zabdena // 3 // hA vatsa ! sAgaravaramuttIryemamatidurlaGgyam / vidhiyogenAvasthAmetAdRzIM prApto'si tvam // 4 // kiM mAnena mahAyazaH ! na ca vAcAM dadAsi vilapamAnasya / jAnAsi ca viyogaM te na sahe muhUtamAtramapi // 5 // tvaM mAM gurubhirvatsa ! samarpita AdareNa nikSepaH / kiM tebhya uttaramidaM dAsyAmi vimuktalajjo'ham // 6 // sulabhA narasya loke kAmA arthA anekasaMbandhAH / navaramiha na labhyate bhrAtA mAtA ca janakazca // 7 // athavA pareloke pApamatidAruNaM mayA cIrNam / tasyedaM pApaphalaM jAtaM sItAnimitte // 8 // adya mamaitebhuje keyurazobhitADke / dehasya bhAramAtraM jAte kAryarahite // 9 // etanme hatahRdayaM vajramayaM nirmitaM kRtAntena / yenaiva na ca sphuTati dRSTvA sahodaraM patitam // 10 // zatrudamena tadA zaktayaH paJca karavimuktAH / gRhItAstvayA satpuruSa ! saMpratyekA'pi na niruddhA // 11 // Jain Education Intemalional For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 paumacariyaM muNiyA ya nicchaeNaM, sattI vajjaddalehi nimmAyA / sirivacchabhUsiyaM pi hu, jA bhindai lakkhaNassa uraM // 12 // uhi lacchivalaha!, dhaNuyaM ghettUNa mA cirAvehi / majjhAgayA vahatthe, ee sattU nivArehi // 13 // tAvaya esa pariyo, vacchaya ! riddhIsu ramai purisassa / AvaipaDiyassa puNo, so ceva parammuho ThAi // 14 // tAvaya gajjanti parA, aNujIvigayA maNoharaM vayaNaM / jAva bahusatthadADhaM, veriyasIhaM na pecchanti // 15 // mAo vipuriso, gAgI veriehi paDiruddho / avaloiuM disAo, sumarai ekkoyaraM sUraM // 16 // mottU tumaM vaccha !, ettha mahAviggahe samAvaDie / ko ThAhii maha purao, niyayaM tu hiyaM vicintento // 17 // tujjha pasAeNa mae, nivvUDhaM dukkhasaMkaDaM eyaM / na ya najjai ettAhe, kaha ya bhami ( ?vi )ssAmi egAgI // 18 // bhomitta vArAhiva !, sAhaNasahio kulociyaM desaM / vaccasu ya aviggheNaM, sigdhaM bhAmaNDala ! tumaM pi // 19 // na tahA vihIsaNa ! mamaM vAhai sIyAvioyadukkhaM pi / jaha akayattheNa tume, Dajjhai hiyayaM niravasesaM // 20 // suggIvAI suhaDA, savve jAhinti niyayanayarAiM / tuha puNa aho vihIsaNa!, kayamaM desaM pavajjihisi ? // 21 // paDhamaM ciya uvayAraM, kuNanti iha uttamA narA loe| pacchA puNa majjhimayA, ahamA ubhaesu vi viratA // 22 // suggIvaya ! bhAmaNDala !, ciyayA me rayaha mA cirAveha / jAmi ahaM paralogaM, tubbhe vi jahicchiyaM kuNaha // 23 // maraNe kayavavasAyaM, paumaM daTThUNa jambavo bhaNai / dhIrattaNaM pavajjasu, muJcasu sogaM imaM sAmi ! // 24 // muNitA ca nizcayena zakti rvajradalairnirmAtA / zrIvatsabhUSitamapi hu yA bhindati lakSmaNasyoraH // 12 // uttiSTa lakSmIvallabha ! dhanukaM gRhItvA mA cirAya / madhyAgatAnvadhArthe etAn zatrUnnivAraya // 13 // tAvaccaiSa parijano vatsaka ! RddhibhI ramate puruSasya / Apatpatitasya punaH sa eva parAGmukhastiSThati // 14 // tAvacca garjanti parA anujIvikA manoharaM vacanam / yAvadbahuzastradaMSTraM vairisiMhaM na pazyanti // 15 // mAnonnato'pi puruSa ekAkI vairibhiH pratiruddhaH / avalokya dizaH smaratyekodaraM zUram // 16 // muktvA tvAM vatsa ! atra mahAvigrahe samApatite / kaH sthAsyati mama purato nijakaM tu hitaM vicintayan // 17 // tava prasAdena mayA nirvyUDhaM duHkhasaMkaTametad / na ca jJAyata etAvatA kathaM bhaviSyAmyekAkI // 18 // mitra vAnarAdhipa ! sAdhanasahitaH kulocitaM dezam / vraja cAvighnena zIghraM bhAmaNDala ! tvamapi // 19 // na tathA bibhISaNa ! mAM bAdhate sItAviyogaduHkhamapi / yathA'kRtArthena tava dahyate hRdayaM niravazeSam // 20 // sugrIvAdayaH subhaTA ! sarve yAsyanti nijanagarANi / tvaM punaraho vibhISaNa ! katamaM dezaM pratipatsyasi ? // 21 // prathamamevopakAraM kurvantIhottamA narAloke / pazcAtpuna rmadhyamA adhamA ubhayeSvapiviraktA : // 22 // sugrIva ! bhAmaNDala ! citA me racayata mA cirAyata / yAmyahaM paralokaM yUyamapi yathecchitaM kuruta // 23 // maraNe kRtavyavasAyaM padmaM dRSTvA jambavAnbhaNati / dhIratvaM prapadyasva muJca zokamidaM svAmin! // 24 // 1. kaM saraNaM taM pava0 mu0 / For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmavippalAvapavvaM - 62 / 12-36 vijjAsattheNa imo, pahao lacchIharo gao mohaM / jIvihii tujjha bhAyA, sAmiya ! natthi'ttha saMdeho // 25 // tamhA kiMci uvAyaM, tUrantA kuNaha rayaNisamayammi / lacchIharo niruttaM, marai puNo uggae sUre // 26 // tatto te kaisuhaDA, bhIyA tiNNeva gourapurAI / satteva ya pAyArA, kuNanti vijjAniogeNaM // 27 // raha-gaya-turaGgamehiM, sahio johehi baddhakavaehiM / nIlo cAvavihattho, paDhamammi paTTio dAre // 28 // bIe nalo mahappA, ahiTThio dAruNo gayAhattho / taie bihIsaNo viya, 1 tisUlapANI Thio sUro // 29 // dAre cautthayammi u, kumuo sannaddhabaddhatoNIro / kunte ghettUNa Thio, taha ya suseNo vi paJcamae // 30 // ghettUNa bhiNDimAlaM, suggIvo chaTThae Thio dAre / sattamae asihattho, ahiTThio jaNayaputto vi // 31 // puvvaduvArammi Thio, saraho sarahaddhao raNapacaNDo / aha aGgao kumAro, ahiTThio goure avare // 32 // nAmeNa candarassI, vAlisuo kaDhiNadappamAhappo / rakkhai uttaradAraM, jo jiNai jamaM pi satteNaM // 33 // evaM je kei bhaDA, anne balasattikittisaMpannA / sannaddhabaddhakavayA, ahiTTiyA dakkhiNadisAe // 34 // evaM tu saMnivesaM, kheyaravasabhesu viraiyaM savvaM / nakkhattehi va gayaNaM, airehai ujjalasirIyaM // 35 // na taM surA neva ya dANavindA, kuNanti jIvassa aNuggahatthaM / samajjiyaM jaM vimalaM tu kammaM, jahA nivArei narassa dukkhaM // 36 // // iya paumacarie rAvippalAvaM nAma bAsaTTaM pavvaM samattaM // vidyAzastreNAyaM prahato lakSmIdharo gato moham / jIviSyati tava bhrAtA svAminnAstyatra saMdehaH ||25|| tasmAt kiMcidupAyaM tvarayo kuruta rajanIsamamANAH / lakSmIdharo nizcittaM miyate punarudgate sUrye // 26 // tataste kapisubhaTA bhItAstriNyeva gopurANi / saptaiva prAkArAH kurvanti vidyAniyogeNa // 27 // ratha-gaja-turaGgamaiH sahito yaudhai rbaddhakavacaiH / nIlazcApavihastaH prathame pratiSThito dvAre // 28 // dvitIyenalo mahAtmA'dhiSThito dAruNo gadAhastaH / tRtIye bibhISaNo'pi ca trizUlapANiH sthitaH zUraH ||29|| dvAre caturthe tu kumudaH sannaddhabaddhatoNIraH / kuntAngRhItvA sthitastathA ca suseno'pi paJcame ||30|| gRhItvA bhiNDimAlaM sugrIvaH SaSTe sthito dvAre / saptame'sihasto'dhiSThito janakaputro'pi // 31 // pUrvadvAre sthitaH zarabhaH zarabhadhvajo raNapracaNDaH / athAGgadaH kumAro'dhiSThito gopure'pare // 32 // nAmnA candrarazmi rvAlisutaH kaThinadarpamAhAtmyaH / rakSatyuttaradvAraM yo jayati yamamapi sattvena ||33|| evaM ye kespi bhaTA anye balazaktikIrttisaMpannAH / sannaddhabaddhakavacA adhiSThitA dakSiNadizi // 34 // evaM tu saMnivezaM khecaravRSabhairviracitaM sarvam / nakSatrairiva gaganamatirAjata ujjvala zrIkam // 35 // na taM surA naiva ca dAnavendrAH kurvanti jIvasyAnugrahArtham / samarjitaM yadvimalaM tu karma yathA nivArayati narasya duHkham // 36 // / / iti padmacarite rAmavipralApaM nAma dvASaSThitamaM parvaM samAptam // I paThama. bhA-3/10 For Personal & Private Use Only 457 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 63. visallApuvvabhavakittaNapavvaM nAUNa ya somittI, bharaNAvatthaM dasANaNo etto / ekkoyaraM ca baddhaM, soyai putte ya pacchannaM // 1 // hA bhANuyaNNa ! vacchaya, niccaM ciya maha hiujjao si tumaM / kaha bandhaNammi patto, vihipariNAmeNa saMgAme ? // 2 // hA putta mehavAhaNa!, indai ! sukumAlakomalasarIrA / kaha veriyANa majjhe, ciTThaha aidukkhiyA baddhA ? // 3 // baddhANa asaraNANaM, kAlagae lakkhaNe sasogattA / maha puttANa ripubhaDA, na ya najjai kiM pi kAhinti ? // 4 // hiyayassa valhehiM tubbhehiM dukkhiehi baddhehiM / ahiyayaraM ciya baddho, ahayaM natthettha saMdeho // 5 // evaM gae vva baddhe, mahAgao dukkhio sajUhammi / ciTThai taha dahavayaNo, bandhUsu ya sogasaMtatto // 6 // soUNa sattipahayaM, somittiM jaNayanandiNI etto / aha vilaviuM payattA, sogasamucchaDyasavvaGgI // 7 // hA bhadda lakkhaNa ! tumaM, uttariUNaM imaM salilanAhaM / majjha kaeNa mahAyasa!, eyAvatthaM pavanno si // 8 // mottUNa bandhavajaNaM, niyayaM jeTThassa kAraNujjutto / supurisa ! rakkhasadIve, kaha si tumaM pAvio maraNaM ? // 9 // bAlatte kiM na mayA, ahayaM dukkhassa bhAiNI pAvA? jeNa imo guNanilao, majjha kae lakkhaNo vhio||10|| somitti ! tujjha devA, kuNantu jIvassa pAlaNaM savve / sigdhaM ca visallattaM, vaccasu amhaM pi vayaNeNaM // 11 // || 63. vizalyApUrvabhavakIrtanaparvam // jJAtvA ca saumitriM maraNAvasthaM dazAnana itaH / ekodaraM ca baddhaM zocati putrau ca pracchannam // 1 // hA bhAnukarNa ! vatsa ! nityameva mama hitodyato'si tvam / kathaM baMdhane prApto vidhipariNAmena saMgrAme // 2 // hA putra meghavAhana ! indrajit ! sukumAlakomalazarIrAH / kathaM vairINAM madhye tiSThathAtiduHkhitA baddhAH ? // 3 // baddhAnAmazaraNAnAM kAlagate lakSmaNe sazokArtAH / mama putrANAM ripubhaTA na ca jJAyate kimapi kariSyanti // 4 // hRdayasya vallabhairyusmAbhi duHkhitairbaddhaiH / adhikatarameva baddho'haM nAstyatra saMdehaH // 5 // evaM gaje vA baddhe mahAgajo duHkhitaH svayUthe / tiSThati tathA dazavadano bandhuSu ca zokasaMtaptaH // 6 // zrutvA zaktiprahataM saumitriM janakanandinItaH / atha vilapituM pravRtA zokasamAcchAditasarvAGgI // 7 // hA bhadra lakSmaNa ! tvamuttIrya salilanAtham / mama kRtena mahAyazaH ! etadavasthAM prapanno'si / / 8 / / muktvA bandhavajanaM nijakaM jyeSThasya kAraNayuktaH / supuruSa ! rAkSasadvIpe kathamasi tvaM prApto maraNam ? // 9 // bAlatve kiM na mRtA'haM duHkhasya bhAginI pApA? / yenAyaM guNanilayo mama kRte lakSmaNo hataH // 10 // saumitre ! tava devAH kurvantu jIvasya pAlanaM sarve / zIghraM ca vizalyatvaM gacchAsmAkamapi vacanena // 11 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visallApuvvabhavakittaNapavvaM - 63/1-24 evaM sA jaNayasuyA, roryantI niyayadevaraguNohA / kaha kaha vi kheyarIhiM, uvaesasaesa saMthaviyA // 12 // tuha devarasa bhadde !, ajja vi maraNaM na najjai niruttaM / vIrassa vilavamANI, mA suyaNu ! amaGgalaM kuNasu // 13 // kiMci aNAulahiyayA, sIyA vijjAharINa vayaNeNaM / jAva'cchai tAva'nnaM, seNiya ! nisuNesu saMbandhaM // 14 // tAva cciya saMpatto, dAraM duggassa kheyaro ekko / bhAmaNDaleNa ruddho, pavisanto amuNiyAyAro // 15 // vijjAharo patto, jIvantaM jaiha icchasi kumAraM / dAveha majjha paumaM, tassa uvAyaM parikahemi // 16 // eva bhaNiyammi to so, nIo bhAmaNDaleNa tuTTeNaM / paumassa sanniyAsaM, lakkhaNakajjujjayamaNaM // 17 // pAyappaDaNovagao, jaMpai so sAmi ! suNasu maha vayaNaM / jIvai esa kumAro, pahao vijjAuheNa pahU ! // 18 // sasimaNDalassa putto, nAmeNaM candamaNDalo sAmi ! / suppabhadevItaNao, suragIyapurAhivo ahayaM // 19 // viharanto gayaNayale, velAjakkhassa nandaNeNa ahaM / diTTho u verieNaM, sahassavijaeNa pAveNaM // 20 // aha mehuNiyAveraM, sumariya so dAruNaM raNaM kAuM / pahaNai caNDaravAe, sattIe mamaM paramaruTTho // 21 // paDio gayaNayalAo, tattha mahindodae varujjANe / daDhasattisallio haM, diTTho bharaheNa naravaiNA // 22 // candaNajaleNa sitto, ahayaM bharaheNa kaluNajutteNaM / jAo ya vigayasallo, aIvabalakantisaMpanno // 23 // eyantarammi rAmo pucchai taM kheyaraM sasaMbhanto / jai jANasi uppattI, sAhasu me tassa salilassa // 24 // evaM sA janakasutA rocayantI nijadevaraguNaughAn / kathaMkathamapi khecaribhirupadezazataissaMsthApitA // 12 // tava devarasya bhadre ! adyApi maraNaM na jJAyate nizcitam / vIrasya vilapamAnI mA sutanu ! amaDgalaM kuru // 13 // kiMcidanAkUlahRdayA sItA vidyAdharINAM vacanena / yAvadAste tAvadanyaM zreNika ! nizruNu saMbandham // 14 // tAvadeva saMprApto dvAraM durgasya khecara ekaH / bhAmaNDalena ruddhaH pravizannamuNitAcAraH // 15 // vidyAdharaH prokto jIvantaM yadIcchasi kumAram / darzaya mama padmaM tasyopAyaM parikathayAmi // 16 // evaM bhaNite tadA sa nIto bhAmaNDalena tuSTena / padmasya saMnikAzaM lakSmaNakAryodyatamanasA ||17|| pAdapatanopagato jalpati saH svAmin! zruNu mama vacanam / jIvatyeSa kumAraH prahato vidyAyudhena prabho ! // 8 // zazimaNDalasya putro nAmnA candramaNDalaH svAmin ! | suprabhAdevItanayaH suragrIvapurAdhipo'ham // 19 // viharangaganatale velAyakSasya nandanenA'ham / dRSTastu vairiNA sahasravijayena pApena ||20|| atha' maithunikAvairaM smRtvA sa dAruNaM raNaM kRtvA / prahanti caNDaravayA zaktyA mAM paramaruSTaH // 21 // patito gaganatalAttatra mahendrodaye varodyAne / dRDhazaktizalyito'haM dRSTo bharatena narapati // 22 // candanajalena sikto'haM bharatena karuNAyuktena / jAtazca vigatazalyo'tIvabalakAntisaMpannaH // 23 // etadantare rAmaH pRcchati taM khecaraM sasaMbhrAntaH / yadi jAnAsyutpattiH kathaya me tasya salilasya // 24 // 1. rocayantI smarantItyarthaH / 2. phoInI dikarI / For Personal & Private Use Only 459 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 paumacariyaM so bhaNai deva ! nisuNasu, ahayaM jANAmi tassa uppattI / paripucchieNa siTuM, bharahanarindeNa me savvaM // 25 // jaha kila nayarasamaggo, deso rogeNa pIDio savvo / uvaghAya-jaraya-phoDaya-dAhA'rui-sUlamAIsu // 26 // navaraM puNa iha nayare, rAyA nAmeNa doNameho tti / pasumantisayaNapariyaNa-sahio so jAu nIrogo // 27 // saddAvio ya bhaNio kaha rogavajjio si taM jaao?| mAmaya ! sAhehi phuDaM, eyaM me kouyaM paramaM // 28 // so bhaNai majjha duhiyA, asthi visallA guNAhiyA loe / jIse gabbhatthAe, jaNaNI rogeNa parimukkA // 29 // jiNasAsaNANurattA, niccaM pUyAsamujjayamaIyA / bandhUhi pariyaNeNa ya, pUijjai devayA ceva // 30 // NhANodaeNa tIe, surahisuyandheNa deva ! sitto haM / samayaM niyayajaNeNaM, teNa nirogattaNaM patto // 31 // suNiUNa vayaNameyaM, vijjAharato mae varujjANe / cariyaM tu visallAe, sattahio pucchio samaNo // 32 // lakSmaNasya vizalyAyAzca caritam - jalaharagambhIrasaro, caunANI sAhiuM maha pavatto / aha puNDarIyavijae, nayaraM cakkaddhayaM nAma // 33 // tattheva cakkavaTTI, dhIro parivasai tihuyaNANando / nAmeNa aNaGgasarA, tassa uguNasaliNI dhUyA // 34 // aha annayA kayAI, supaiTThapurAhiveNa sA kannA / hariyA puNavvasUNaM, ghaNalohAyattacitteNaM // 35 // cakkaharassA''NAe, sahasA vijjAharehiM gantUNaM / jujhaM kayaM mahantaM, teNa samaM paharaviccha9 // 36 // aha tassa varavimANaM, bhaggaM ciya kheyarehi ruDehiM / tatto vivaDai bAlA, sohA iva sarayacandassa // 37 // sa bhaNati deva ? nizruNvahaM jAnAmi tasyotpattiH / paripRSTena ziSTaM bharatanarendreNa me sarvam // 25 / / yathA kila nagarasamagro dezo rogena pIDitaH sarvaH / upaghAta-jvara-sphoTa-dAhAruci-zUlAdibhiH // 26 / / navaraM punariha nagare rAjA nAmnA droNamegha iti / pazumantrisvajanaparijanasahitaH sa jAto nirogaH // 27 // zabdAyitazca jAta: bhaNitaH kathaM rogavivarjito'sitvaM ? / mAmA ! kathaya sphuTametanmekautukaM paramam // 28 // sa bhaNati mama duhitA'sti vizalyA guNAdhikAloke / yasyA garbhasthAyA jananI rogena parimuktA // 29 // jinazasAnAnuraktA nityaM pUjAsamudyatamatikA / bandhubhiH parijanena ca pUjyate devataiva // 30 // snAnodakena tasyAH surabhisugandhena deva ! sikto'ham / samakaM nijajanena tena nirogatvaM prAptaH // 31 // zrutvA vacanametadvidyAdharAnmayA varodyAne / caritaM tu vizalyAyAH sattvahitaH pRSTaH zramaNaH // 32 // lakSmaNasya vizalyAyAzca caritam - jaladharagambhIrasvarazcaturjJAnI kathayituM mama pravRttaH / atha puNDarikavijaye nagaraM cakradhvajaM nAma // 33 // tatraiva cakravartI dhIraH parivasati tribhuvanAnandaH / nAmnA'naGgazvarA tasya tu guNazAlinI duhitA // 34 // athAnyadA kadAcitsupratiSThapurAdhipena sA kanyA / hRtA pUnarvasunA ghanalobhAyattacittena // 35 // cakradharasyAjJayA sahasA vidyAdharairgatvA / yuddhaM kRtaM mahattena samaM praharavicchardam // 36 / / atha tasya varavimAnaM bhagnameva khecarai ruSTaiH / tato vipatati bAlA zobheva zaradacandrasya // 37 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visallApuvvabhavakittaNapavvaM-63/25-50 pulahuyA to sA, vijjAe puNavvasUniuttAe / sAvayapauraravAe, paDiyA aDavIe ghorAe // 38 // vivihatarusaMkaDuTThiya-annonnAlIDhaveNusaMghAyA / visamagiriduppavesA, sAvayasasasaMkulA bhImA // 39 // sAtha hiyA, dasa vi disAo khaNaM paloeDaM / sumariya bandhusiNehaM, kuNai palAvaM mahuravANI // 40 // hA tAya ! sayalaloyaM parivAlasi vikkameNa jiyasattU / kaha aNukampaM na kuNasi, ettha araNNammi pAvAe ? // 41 // hA jaNaNi ! udaradukkhaM, tArisayaM visahiUNa aigaruyaM / bhayavihaladummaNAe, kaha majjha tumaM na saMbharasi? // 42 // hA parivagga ! guNAyara, vacchalaM tArisaM kareUNaM / kaha pAvayAriNIe, saMpai me avahiyaM savvaM // 43 // kAUNa vippalAvaM, sAya tahiM gaggareNa kaNTheNaM / acchai dukkhiyavimaNA, bAlA ghAroDavImajjhe // 44 // asaNa-tisAabhibhUyA, patta- phalAhAriNI tahiM bAlA / bhuJjai ya ekkavelaM, aTThamadasamovavAsehiM // 45 // gamio ya sisirakAlo, sIyamahAveyaNaM sahantIe / aggItAvaNarahio, kuDDunivAseNa parihINo // 46 // patto vasantamAso, nANAvihakusumagandhariddhillo / tatto gimho patto, saMtAvaka ya sattANaM // 47 // ghaNagajjiyatUravo, dhArAsaMjaNiyataDayaDArAvo / caJcalataDicchaDAlo, pAusakAlo vi nitthiNNo // 48 // evaM sA'GgasarA, vAsasahassANi tiNNi tavacaraNaM / kAUNa ya saMviggA, vavasai saMlehaNaM tatto // 49 // paccakkhiya AhAraM, cauvvihaM dehamAiyaM savvaM / bhAi ya hatthasayAo, etto parao na gantavvaM // 50 // puNyalaghutayA tadA sA vidyayA punarvasuniyuktyA / zvApadapracuraravAyAM patitA'TavyAM ghorAyAm ||38|| vividhatarusaMkaTotthitAnyonyAlIDhaveNusaMghAtAyAm / viSamagiriduSpravezAyAM zvApadazatasaMkulAyAM bhImAyAm // 39 // sA tatra bhItahRdayA dazApi dizaH kSaNaM pralokya / smRtvA bandhusnehaM karoti pralApaM madhuravANI // 40 // hA tAta ! sakalalokaM paripAlayasi vikrameNa jitazatruH / kathamanukampAM na karoSyatrAraNye pApAyAH ? // 41 // hA jananI ! udaraduHkhaM tAdRzaM visahyAtigurukam / bhayavihvaladurmanAM kathaM mAM tvaM na smarasi ? // 42 // hA parivarga ! guNAkara! vAtsalyaM tAdRzaM kRtvA / kathaM pApAcariNyAH saMprati me 'pahitaM sarvam // 43 // kRtvA vipralApaM sA ca tatra gadgadena kaNThena / Aste duHkhitavimanA bAlA ghorATavImadhye // 44 // azana- tRSAbhibhUtA patra - phalAhAriNI tatra bAlA / bhuJjate caikavelamaSTamadazamopavAsaiH // 45 // gatazca zizirakAlaH zItamahAvedanA sahamAnAyAH / agnitApanarahitaH kuDyanivAsena parihINaH ||46|| prApto vasantamAso nAnAvidhakusumagandharddhiH / tato grISmaH prAptaH saMtApakarazca sattvAnAm // 47 // ghanagarjitatUryaravo dhArAsaMjanitataDataDArAvaH / caJcalataDicchaTAlaH prAvRTkAlo'pi nistIrNaH // 48 // evaM sA'naMgazarA vAsasahasrANi triNi tapazcaraNam / kRtvA ca saMvignA vyavasati saMlekhanaM tataH // 49 // pratyAkhyAyAhAraM caturvidhaM dehAdikaM sarvam / bhaNati ca hastazatAditaH parato na gantavyam // 50 // 461 For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 paumacariyaM niyamassa chaTThadivase, volINe navari kheyaro ekko / nAmeNa laddhiyAso, paNamiya meruM paDiniyatto // 51 // taM daTTaNa'vaiNNo, nento piigoyaraM niruddho so / bhaNio vaccasu desaM, ko vAvAro tumaM etthaM ? // 52 // turiyaM ca laddhiyAso, saMpatto cakkavaTTiNo mUlaM / Agacchai teNa samaM, jattha'cchai joyajuttA sA // 53 // avaiNNo cakkaharo, pecchai taM ayagareNa khajjanti / kAUNa vippalAvaM, niyayapuraM patthio sigdhaM // 54 // bAvIsasahassehiM, puttANaM jAya tivvajAyasaMvego / samaNattaM paDivanno, cakkaharo tihuyaNANando // 55 // khajjantIe vi tahiM, bAlAe so hu ayagaro pAvo / no mArio kivAe, mantaM jANantiyAe vi // 56 // dhammajjhANovagayA, khaddhA mariUNa devalogammi / uvavannA kayapuNNA, devI divveNa rUveNaM // 57 // jiNiUNa kheyarinde, puNavvasU tIe virahadukkhatto / saNiyANo pavvaio, dumaseNamuNissa pAsammi // 18 // tatto so cariya tavaM, kAlagao suravaro samuppanno / caviUNa dasarahasuo, jAo cciya lakkhaNo eso // 59 // tatto sA'NaGgasarA, kameNa caiUNa devlogaao| doNaghaNarAyadhUyA, visallanAmA samuppannA // 60 // jeNaM ciya annabhave, tava-caraNaM ajjiyaM sauvasaggaM / teNaM imA visallA, bahurogapaNAsiNI jAyA // 61 // bahuviharogAmUlaM, vAU aidArUNo samuppanno / paripucchieNa muNiNA, tassa vi ya samubbhavo siTTho // 12 // niyamasya SaSTadivasaM vyatIte navari khecara ekaH / nAmnA labdhidAsaH praNamya meruM pratinivRttaH // 51 // tAM dRSTvA'vatIrNo nayanpitRgocaraM niruddhaH saH / bhaNatiH vraja dezaM ko vyApArastavAtra ? // 52 // tvaritaM ca labdhidAsaH saMprAptazcakravartino mUlam / Agacchati tena samaM yatrAste yogayuktA sA // 53|| avatIrNazcakradharaH pazyati tAmajagareNa khAdyamAnAm / kRtvA vipralApaM nijapuraM prasthitaH zIghram // 54 // dvAviMzatisahasraiH putrANAM jAta tIvrajAtasaMvegaH / zramaNatvaM pratipannazcakradharastribhuvanAnandaH // 55 // khAdyamAnayApi tatra bAlayA sa khalu ajagara: pApaH / na mAritaH kRpayA mantraM jAnantyA'pi // 56 // dharmadhyAnopagatA bhakSitA mRtvA devaloke / utpannA kRtapuNyA devI divyena rupeNa // 57 // jitvA khecarendrAnpunarvasustasyA virahadukhArtaH / sanidAnaH pravrajito drumasena muneH pArzve // 58 / / tataH sa caritvA tapaH kAlagataH suravaraH samutpannaH / cyutvA dazarathasuto jAta eva lakSmaNa eSaH // 59 / / tataH sA'naGgazarA krameNa cyutvA devalokAt / droNaghanarAjasutA vizalyAnAmA samutpannA // 60 // yenaivAnyabhave tapazcaraNamarjitaM sopasargam / tenemA vizalyA bahurogapraNAzinI jAtA // 61 // bahuvidharogAmUlaM vAyuratidAruNaH samutpannaH / paripRSTena muninA tasyApi ca samudbhavaH ziSTaH // 62 // 1. NosArio-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visallApuvvabhavakittaNapavvaM-63/51-72 463 vAyurogotpattikAraNam - gayapuranayaranivAsI, vijho nAmeNa bahudhaNApuNNo / bhaNDaM ghettUNa gao, sAeyapuri mahisaehiM // 3 // so tattha mAsamegaM, acchai bhaNDassa kAraNe seTThI / tAva ya se varamahiso, paDio bhArAiregeNaM // 64 // kammaparinijjarAe, mao ya pavaNAsuro samuppanno / seyaMkarapurasAmI, pavaNAvatto tti nAmeNaM // 65 // avahivisaeNa devo, nAUNaM puvvajammasaMbandhaM / tAhe jaNassa sigdhaM, cintei vahaM paramaruTTho // 66 // jo so majjha jaNavao, pAyaM ThaviUNa uttamaGgammi / vaccantao ya logo, tassa phuDaM niggaraM kAhaM // 17 // eva paricintiUNaM, sahasA dese pure ya AruTTho / devo pauJjai tao, bahurogasamubbhavaM vAuM // 68 // so tAriso upavaNo, bahurogasamubbhavo visallAe / nIo khaNeNa palayaM, teNaM ciya NhANasalileNaM // 69 // bharahassa jahA siTuM, sAhUNaM savvabhUyasaraNeNaM / bharaheNa vi majjha pahU, mae vi tujhaM samakkhAyaM // 70 // ahiseyajalaM tIe, turiyaM ANeha tattha gantUNaM / jIvai teNa kumAro, na puNo anneNa bheeNaM // 71 // aho ! narANaM tu samatthaloe, avaTThiyANaM pi hu mccumgge| samajjiyaM jaM vimalaM tu kammaM, karei tANaM saraNaM ca khippaM // 72 // // iya paumacarie visallApuvvabhavANukittaNaM nAma tisaTuM pavvaM samattaM // vAyurogotpattikAraNamgajapuranagaranivAsI viMdhyo nAmnA bahudhanApUrNaH / bhANDaM gRhItvA gataH sAketapuriM mahiSibhiH // 63 // sa tatra mAsamekamAste bhANDasya kAraNe zreSThiH / tAvacca tasya varamahiSaH patito bhArAtirekeNa // 64|| karmaparinirjarayA mRtazca pavanAsuraH samutpannaH / zreyaMkarapurasvAmI pavanAvata iti nAmnA // 65 // avadhiviSayeNa devo jJAtvA pUrvajanmasambandham / tadA janasya zIghraM cintayati vadhaM paramaruSTaH // 66 // yaH sa mama janapada: pAdaM sthApayitvottamAGge vrajaMzca lokastasya sphuTaM nigrahaM kariSye // 67 // evaM paricintya sahasA deze ca pure cAruSTaH / devaH paryuJjati tato bahurogasamudbhavaM vAyum // 68 // sa tAdRzastu pavano bahuroga samudbhavo vizalyAyAH / nItaH kSaNena pralayaM tenaiva snAnasalilena // 69 / / bharatasya yathA ziSTaM sAdhunA sarvabhUtazaraNena / bharatenApi mama prabho ! mayA'pi tvAM samAkhyAtam // 70 / / abhiSekajalaM tasyAstvaritamAnaya tatra gatvA / jIvati tena kumAro na punaranyena bhedena // 71 / / aho ! narANAM tu samastaloka avasthitAnAmapi hu mRtyumArge / samarjito yadvimalaM tu karma karoti trANaM zaraNaM ca kSipram // 72 / / ||ithi padmacarite vizalyApUrvabhavAnukIrtanaM nAma triSaSTitamaM parvaM samAptam // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.janeibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64. visallAAgamaNapavvaM suNiUNa vayaNameyaM, seNiya ! rAmo tao suparituTTho / vijjAharehi samayaM, karei mantaM gamaNakajje // 1 // jambUnayAiehiM mantIhiM rAhavo tao bhaNio / peseha jalassa ime, aGgaya-haNuyanta - jaNayasuyA // 2 // bhAmaNDalo ya haNuo, suggIvasuo ya rAmadeveNaM / bhaNiyA sAeyapurI, vaccaha udayassa kajjeNaM // 3 // ANaM paDicchiUNaM, aha te vijjAharA khaNaddheNaM / pattA sAeyapuriM, narindabhavaNammi oiNNA // 4 // saMgIyaeNa bharaho, uvagijjanto vibohio sigghaM / bhavaNAu samoiNNo, aha pucchi kheyare tuTTho // 5 // sIyAharaNanimitte, pahao lacchIharo ya sattIe / bharahassa tehi siTTaM, kahiyaM saMkhevao savvaM // 6 // soUNa imaM bharaho, ruTTho dAvei to mahAbherI / haya-gaya-rahehi samayaM sannaddho takkhaNaM ceva // 7 // soNa bherisaddaM, savvo sAkeyapuravarIlogo / kiM kiM ? ti ullavanto, bhayavihalavisaMThalo jAo // 8 // bhaNai jaNo kiM eso, aiviriyasuo ihAgao ratiM ? / bharahassa chiddahAI, jo niyayaM ceva paDikUlo // 9 // eyaM ghettUNa lahuM, maNikaNayaM ruppayaM pavAlaM ca / vatthAharaNaM ca bahuM, kareha bhUmIhallINaM // 10 // raha-gaya-turayArUDhA, suhaDA sattugghayAiyA savve / sannaddhabaddhakavayA, bharahassa gharaM samallINA // 11 // 64. vizalyAgamana parvam zrutvA vacanamidaM zreNika ! rAmastataH parituSTaH / vidyAdharaiH samakaM karoti mantraM gamanakArye // 1 // jambUnadAdibhi rmantribhI rAghavastato bhaNitaH / preSyadhvaM jalasyeme 'Ggada-hanumAn - jnksutaaH||2|| bhAmaNDalazca hanumAn sugrIvasutazca rAmadevena / bhaNitA sAketapuriM gacchatodakasya kAryeNa // 3 // AjJAM pratIcchayAtha te vidyAdharAH kSaNArddhena / prAptAH sAketapuriM narendrabhavane'vatIrNAH ||4|| saMgItakena bharata upagIyamAno vibodhitaH zIghram / bhavanAtsamavartINo'tha pRcchati khecarAMstuSTaH // 5 // sItAharaNanimitte prahato lakSmIdharazca zaktyA / bharatasya taiH ziSTaM kathitaM saMkSepataH sarvam // 6 // zrutvedaM bharato ruSTo dApayati tadA mahAbherim / haya-gaja-rathaiH samakaM sannaddhastatkSaNameva // 7 // zrutvA bherizabdaM sarvaH sAketapurilokaH / kiM kiMmityullapanbhayavihvalavisaMsthUlo jAtaH // 8 // bhaNati janaH kimeSa ativIryasuta ihAgato rAtrim ? / bharatasya chidraghAti ryo nityameva pratikUlaH // 9 // etadgRhItvA laghu maNikanakaM rupyakaM pravAlaM ca / vastrAbharaNaM ca bahuM kuruta bhUmigRhalInam // 10 // ratha-gaja-turagAruDhAH subhaTAH zatrughnAdayaH sarve / sannaddhabaddhakavacA bharatasya gRhaM samAlInAH // 11 // For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 465 visallAAgamaNapavvaM-64/1-25 raNaddharihatthucchAhaM, bharahaM daTThaNa gamaNatattillaM / to bhaNai jaNayataNao, jaM bhaNNasi taM nisAmehi // 12 // laGkApurI narAhiva!, dUre lavaNo ya antare uyahI / bhImo aNorapAro, kaha taM laGkesi payacArI ? // 13 // bharaheNa vi so bhaNio, kAyavvaM kiM maettha karaNijjaM ? / sAhehi majjha sigdhaM, jeNa paNAmemi te savvaM // 14 // to bhaNai jaNayataNao, eyaM NhANodayaM visallAe / ahaM dehi mahAyasa!, mA vakkhevaM kuNasu etto // 15 // eeNa sittametto, jIvai lacchIharo nirutteNaM / vaccAmo teNa lahuM, maraD puNo uggae sUre // 16 // bharaheNa vi so bhaNio, kiM gahaNaM pANieNa eeNaM ? / sayameva sA visallA, jAu tahiM doNamehasuyA // 17 // AiTuMciya muNiNA, jaha esA tassa paDhamakallANI / hohI mahilArayaNaM, na ceva annassa purisassa // 18 // doNaghaNassa sayAsaM, bharaheNa ya pesio tao duuo|n ya dei so visallaM, sannaddho puttabalasahio // 19 // so kegaIe gantuM, pabohio sumahurehi vayaNehiM / tAhe parituTThamaNo, doNo dhUyaM visajjei // 20 // bhAmaNDaleNa to sA, AruhiyA attaNo varavimANe / kannANa sahasseNaM, sahiyA ya narindadhUyANaM // 21 // uppaiUNa gayA te, sigdhaM saMgAmameiNI suhaDA / agghAikayADovA, avaiNNA varavimANA NaM // 22 // sA vi ya tahiM visallA, sulaliyasiyacAmarehi vijjantI / haMsIva saMcarantI, saMpattA lakkhaNasamIvaM // 23 // sA tIe phusiya santI, sattI vacchatthalAu nimphiDiyA / kAmuyagharassa nanjai, padudrumahilA iva paNaTThA // 24 // vipphuriyANalanivahA, sA sattI nahayaleNa vaccantI / haNuveNa samuppaiDaM, gahiyA aIvegavanteNaM // 25 // raNadakSotsAhaM bharataM dRSTvA gamanatatparam / tadA bhaNati janakatanayo yadbhaNyase tannizAmaya // 12 // lakApurI narAdhipa ! dUre lavaNazcAntara udadhiH / bhImo'norapAraH kathaM taM lavayasi pAdAcArI ? // 13 / / bharetanA'pi sa bhaNitaH karttavyaM kiM mayAtrakaraNIyam ? / kathaya mama zIghraM yenArpayAmi te sarvam // 14 // tadAbhaNati janakatanaya etatsnAnodakaM vizalyAyAH / asmAndehi mahAyazaH ! mA vyAkSepaM kurutaH // 15 // etena siktamAtro jIvati lakSmIdharo nizcayena / vrajAmastena laghu mriyate punarudgate sUrye // 16 // bharatenApi sa bhaNitaH kiM grahaNaM pAnIyenaitena ? / svayameva vizalyA yAtutatra droNameghasutaH // 17 // AdiSTameva muninA yathaiSA tasya prathamakalyANI / bhaviSyati mahilAratnaM na caivAnyasya puruSasya // 18 // droNaghanasya sakAzaM bharatena ca preSitastato dUtaH / na ca dadAti sa vizalyAM sannaddhaH putrabalasahitaH // 19 // sa kekayyA gatvA prabodhitaH sumadhurai rvacanaiH / tadA parituSTamanAH droNo duhitaraM visarjayati // 20 // bhAmaNDalena tadA sA'rohitA''tmano varavimAne / kanyAnAM sahasreNa sahitA ca narendraduhitRNAm / / 21 / / utpatya gatAste zIghraM saMgrAmamedinIM subhaTAH / aAdikRtATopA avatIrNA varavimAnebhyaH // 22 // sA'pi ca tatra vizalyA sulalitazvetacAmarai vijyamAnI / haMsIva saMcarantI saMprAptA lakSmaNasamIpam / / 23 / / sA tayA spRSTA satI zakti vakSaHsthalAnnisphiTitA / kAmukagRhAjjJAyate praduSTamahilaiva pranaSTA // 24 // visphuritAnalanivahA sA zakti nabhaHsthalena gacchantI / hanumatA samutpatya gRhItA'tivegavatA // 25 // pauma. bhA-3/11 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 paumacariyaM amoghavijayAzaktiHahasA khaNeNa jAyA, varamahilA divvarUvasaMpannA / bhaNai tao haNuyantaM, muJcasu maM natthi me doso // 26 // sattI amohavijayA, nAmeNa ahaM tilogvikkhaayaa| laGkAhivassa dinnA, tuDeNaM nAgarAeNaM // 27 // kailAsapavvaovari, taiyA vAlissa jogajuttassa / uktteUNa bhuyA, kayA ya vINA dahamuheNaM // 28 // ceiyagharANa purao, jiNacariyaM tattha gAyamANassa / paritosieNa dinnA, dharaNeNa ahaM dahamuhassa // 29 // sA haM na keNai pahU !, puriseNaM nijjiyA tihuyaNammi / mottUNa visallaM vi hu, dussahateyaM guNakarAlaM // 30 // eyAe annajamme, ghoraM samuvajjiyaM tavokammaM / asaNa-tisA-sIyA-''yavasarIrapIDaM sahantIe // 31 // jiNavaratavassa pecchasu, mAhappaM parabhave suciNNassa / jeNerisAiM supurisa !,sAhijjantIha kajjAiM // 32 // ahavA ko ihalogammi vimhao sAhieNa kajjeNaM ? / pAvai jeNa sivasuhaM, jIvo kammakkhayaM kaauN||33|| muJca parAyattA haM, imAe parinijjiyA tavabaleNa / vaccAmi niyayaThANaM, khamasu mahaM sAmi ! duccariyaM // 34 // kAUNa samullAvaM, evaM to sattidevayaM haNuo / muJcai saMbhamahiyao, niyayaTThANaM ca saMpattA // 35 // sA doNamehadhUyA, samayaM kannAhi viNayasaMpannA / namiUNa rAmadevaM, uvaviTThA lakkhaNasamIve // 36 // parimusai lakkhaNaM sA, muddhA varakamalakomalakaresu / gosIsacandaNeNa ya, aNulimpai aGgamaGgAI // 37 // annaM piva saMpatto, jammaM lacchIharo suhpsutto| AyambanayaNajuyalo, pacaliyabAhU samussasio // 38 // amoghavijayAzaktiH - atha sA kSaNena jAtA varamahilA divyarupasaMpannA / bhaNati tato hanumantaM muJca mAM nAsti me doSaH // 26 // zaktiramoghavijayA nAmnAhaM trilokavikhyAtA / lakAdhipasya dattA tuSTena nAgarAjena // 27 // kailAzaparvatopari tadA vAle ogayuktasya / utkartya bhUjAM kRtA ca vINA dazamukhena // 28 // caityagRhANAM purato jinacaritaM tatra gIyamAnasya / paritoSitena dattA dharaNenAhaM dazamukhasya // 29 // sA'haM na kenacitprabho ! puruSeNa nirjitA tribhuvane / muktvA vizalyAmapi hu dussahatejasaM guNakarAlAm // 30 // anayA'nyajanmani ghoraM samupArjitaM tapaH karma / azana-tRSA-zItA''tapa zarIrapIDAM sahamAnayA // 31 // jinavaratapasaH pazya mAhatmyaM parabhave sucIrNasya / yenedRzAni satpuruSa ! sAdhyanta iha kAryANi // 32 // athavA ka ihaloke vismayaH sAdhitena kAryeNa ? / prApnoti yena zivasukhaM jIvaH karmakSayaM kRtvA // 33 // muJca parAyattA'hamanayA parinirjitA tapobalena / vrajAmi nijasthAnaM kSamasva mama svAmin ! duzcaritam // 34 // kRtvA samullApameva tataH zaktidevatAM hanumAn / muJcati saMbhramahadayo nijasthAnaM ca saMprAptA // 35 // sA droNamegha duhitA samakaM kanyAbhi vinayasaMpannA / natvA rAmadevamupaviSTA lakSmaNasamIpe // 36 // parimATi lakSmaNaM sA mugdhA varakamalakomalakaraiH / gozIrSacandanena cAnulimpatyaGgamaGgAni // 37|| anyadiva saMprApto janma lakSmIdharaH sukhaprasuptaH / AtAmranayanayugalaH pracalitabAhuH samucchvasitaH // 38 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 467 visallAAgamaNapavvaM-64/26-46 saMgIyaeNa to so, uvagijjanto samuTThio sahasA / ruTTho paloyamANo, jaMpai so rAvaNo katto ? // 39 // romaJcakakkaseNaM, viyasiyanayaNeNa paumanAheNaM / avagUhio kaNiTTho,bhaNio ya rivU paNaTTho so // 40 // siddhiM ca niravasesaM, sattIpaharAiyaM jahAvattaM / jaNio ya mahANando, mandarapamuhehi suhaDehiM // 41 // paumavayaNeNa dinnaM, kareNa taM candaNaM visallAe / divvAuhapahayANaM, indaipamuhANa suhaDANaM // 42 // te candaNodaeNaM, ahisittA kheyarA gayA turiyA / jAyA ya vigayasallA, saMpattA nivvuiM paramaM // 43 // sA tattha candavayaNA, doNasuyA laliyarUvalAyaNNA / lacchIharassa pAse, vibhAi devi vva indassa // 44 // savvammi supaDivatte, somittI rAhavassa vayaNeNaM / pariNei daDhadhiIo, tattha visallA vibhUIe // 45 // evaM narA puvvabhavajjieNaM, dhammeNa jAyanti vimukkdukkhaa| pAvanti divvANi jahicchiyANi, loe pahANaM vimalaM jasaM ca // 46 // // iya paumacarie visallAAgamaNaM nAmaM causaTThimaM pavvaM samattaM // saMgItakena tadA sa upagIyamAnaH samusthitaH sahasA / ruSTaH pralokyamAno jalpati sa rAvaNaH kutaH ? // 39 // romAJcakarkazena vikasitanayanena padmanAthena / AliGgitaH kaniSTho bhaNitazcaripuH pranaSTaH saH // 40 // ziSTaM ca niravazeSaM zaktiprahArAdikaM yathAvRttam / janitazca mahAndo mandarapramukhaiH subhaTaH // 41 // padmavacanena dattaM kareNa taM candanaM vishlyyaa| divyAyudhaprahatAnAmindrajitpramukhAnAM subhaTAnAm // 42 // te candanodakenAbhisiktaH khecarAH gatAstvaritAH / jAtAzca vigatazalyAH saMprAptA nivRttiM paramAm // 43 // sA tatra candravadanA droNasutA lalitarupalAvaNyA / lakSmIdharasya pArzve vibhAti devIvendrasya // 44 // sarvasminsuprayukte saumitrI rAghavasya vacanena / pariNayati dRDhadhRtistatra vizalyAM vibhUtyA // 45 // evaM narAH pUrvabhavArjitena dharmeNa jAyanti vimuktaduHkhAH / prApnuvanti divyAni yathecchitAni loke pradhAnaM vimalaM yazazca // 46 // ||iti padmacarite vizalyA''gamanaM nAma catuSaSThitamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || 65. rAvaNayAbhigamaNapavvaM // aha lakkhaNaM visalaM, cariyapurisehiM sAhiyaM etto / suNiUNa rakkhasavaI, mantIhi samaM kuNai mantaM // 1 // vivihakalAgamakusalo, miyaGkanAmo tao bhaNai mntii| rUsasi jai vA tUsasi, taha vi ya nisuNehi maha vayaNaM // 2 // rAmeNa lakkhaNeNa ya, vijjAo siih-gruddnaamaao|lddhaau ayatteNaM, tujjha samakkhaM ihaM sAmi ! // 3 // baddho ya bhANukaNNo, samayaM puttehi tujjha saMgAme / sattIe niratthattaM, jAyaM ca amohavijayAe // 4 // jai jIvai nikkhuttaM, somittI taha vi tujjha puttANaM / dIsai sAmi ! viNAso,samayaM ciya kumbhayapaNeNaM // 5 // sayameva evameyaM, nAUNa'mhehi jAio santo / aNucarasu dhammabuddhi, sAmiya ! sIyaM samappehi // 6 // puvvapurisANuciNNA, majjAyA pAliyA saha jaNeNaM / bandhavamittANa hiyaM, hoi phuDaM sandhikaraNeNaM // 7 // payavaDiehi evaM, jaM bhaNio mantiNehi dahavayaNo / gamiyaM karer3a dUyaM, sAmantaM nAma nAmeNaM // 8 // mantIhi samudaeNaM, saMdir3ha sundaraM tu dUyassa / navaraM mahosahaM piva, sudUsiyaM rAvaNa'ttheNaM // 9 // uttamakulasaMbhUo, dUo naya-viNaya-sattisaMpanno / rAmassa sanniyAsaM, sAmanto patthio sigdhaM // 10 // pAyavaDio niviTTho, sAmanto bhaNai rAhavaM etto / laGkAhivassa vayaNaM, kahijjamANaM nisAmehi // 11 // | 65. rAvaNadUtAbhigamanaparvam | atha lakSmaNaM vizalyaM carapuruSaiHkathitamitaH / zrutvA rAkSasapati mantribhiH samaM karoti mantram // 1 // vividhakalAgamakuzalo mRgADkanAma tato bhaNati mantriH / ruSyasi yadivA tuSyasi tathA pi ca nizruNu mama vacanam // 2 // rAmeNa lakSmaNena ca vidyA siMha-garuDanAmA / labdhA'yatnena tava samakSamiha svAmin ! // 3 // baddhazca bhAnukarNaH samakaM putraistavasaMgrAme / zaktyA nirarthakaM jAtaM cAmoghavidyAyAH // 4 // yadi jIvati nizcitaM saumitristathApi tava putrANAm / dRzyate svAmin ! vinAzaH samakameva kumbhakarNena // 5 // svayamevevametaJAtvA'smAbhiryAcitassan / anucara dharmabuddhiM svAmin ! sItAM samarpaya // 6 // pUrvapuruSANucIrNA maryAdA pAlitA saha janena / bAndhavamitrANAM hitaM bhaviSyati sphuTaM sandhikaraNena // 7 // pAdapatitaireva yadbhaNito mantribhi dazavadanaH / gamanaM karoti dUtaH sAmanto nAma nAmnA / / 8 / / mantribhiH samudayena saMdiSTaM sundaraM tu dUtasya / navaraM mahauSadhamiva suduSitaM rAvaNArthena // 9 // uttamakulasaMbhUto dUto naya-vinaya-zaktisaMpannaH / rAmasya sannikAzaM sAmantaH prasthitaH zIghram // 10 // pAdapatito niviSTa: sAmanto bhaNati rAghavamitaH / lakAdhipasya vacanaM kathyamAnaM nizAmaya // 11 // 1. bndhvputtaann-mu0| Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 469 rAvaNadUyAbhigamaNapavvaM-65/1-25 jujjheNa kira na kajjaM, sapaccavAeNa jaNaviNAseNaM / bahavo gayA khayantaM, purisA jujjhAhimANeNaM // 12 // jaMpai laGkAhivaI, kuNasu payatteNa saha mae saMdhI / na ya gheppar3a paJcamuho, visamaguhAmajjhayArattho // 13 // baddho jeNa raNamuhe, indo parinijjiyA bhaDA bahave / so rAvaNo mahappA, rAhava ! kiM te asuyapuvvo ? // 14 // pAyAle gayaNayale, jale thale jassa vaccamANassa / na khalijjai gaipasaro, rAhava ! devAsurehiM pi // 15 // lavaNodahipariyantaM, vasuhaM vijjAharesu ya samANaM / laGkApurIe bhAge, doNNi tumaM demi tuTTho haM // 16 // pesehi majjha putte, muJcasu ekkoyaraM niyayabandhuM / aNumaNNasu jaNayasuyA, jai icchasi attaNo khemaM // 17 // to bhaNai paumanAho, na ya me rajjeNa kAraNaM kiMci / jaM annapaNaiNisamaM, bhogaM necchAmi mahayaM pi // 18 // pesemi tujjha putte, sahoyaraM ceva rAvaNa ! niruttaM / hohAmi suparituTTho, jai me sIyaM samappehi // 19 // eyAe samaM raNe, bhamihAmi sumittiparimio ahayaM / bhuJjasu tumaM dasANaNa!, sayalasamatthaM imaM vasuhaM // 20 // eyaM ciya dUya ! tuma, taM bhaNasu tikUDasAmiyaM gantuM / eyaM tujjha hiyayaraM, na annahA ceva kAyavvaM // 21 // suNiUNa vayaNameyaM, dUo to bhaNai rAhavaM etto / mahilApasattacitto, appahiyaM neva lakkhesi // 22 // garuDAhiveNa jar3a viha, pavesiyaM jANajavalayaM tujjha / jar3a vA chiddeNa raNe, maha puttasahoyarA baddhA // 23 // taha vi ya kiM nAma tumaM, gavvaM aidAruNaM samuvvahasi / jeNaM karesi jujhaM ?, na ya sIyA neya jIyaM te // 24 // suNiUNa vayaNameyaM, ahiyayaraMjaNayanandaNo ruTTho / bhaDabhiuDikayADovo, jaMpai mahaeNa saddeNaM // 25 // yuddhena kila na kArya saMpratyapAyena janavinAzena / bahavo gatAH kSayAntaM puruSA yuddhAbhimAnena // 12 // jalpati laDkAdhipatiH kuru prayattena saha mayA saMdhim / na ca gRhNAti paJcamukhI viSamaguhAmadhyasthaH // 13 / / baddho yena raNamukhe indraH parinirjitA bhaTA bahavaH / sa rAvaNo mahAtmA rAghava ! kiM te'zrutapUrvaH // 14 // pAtAle gaganatale jale sthale yasya vrajataH / na skhalyate gatiprasaro rAghava ! devAsurairapi // 15 // lavaNodadhi paryantAM vasudhAM vidyAdharaizca samAnam / lakApUryA bhAgau dvau tvAM dAmi tuSTo'ham // 16 // praiSaya mama putrAn muJcaikodaraM nijabandhum / anumanyasva janakasutAM yadIcchasyAtmanaH kSemam // 17 // tadA bhaNati padmanAbho na ca me rAjyena kAraNaM kiMcid / yadanyapraNayinI samaM bhogaM necchAmi mahAntamapi // 18 // preSayAmi tava putrAnsahodarameva rAvaNa ! nizcitam / bhaviSyAmi suparituSTo yadi me sItAM samarpayeH // 19 // anayA samamaraNye bhramiSyAmi saumitriparimito'ham / bhuiidha tvaM dazAnana ! sakala samastAmimAM vasudhAm // 20 // evameva data! tvaM taM bhaNa trikaTasvAminaM gatvA / etattavahitakaraM nAnyathaiva karttavyama // 22 // zrutvA vacanametadUtadstadA bhaNati rAghavamitaH / mahilAprasaktacitta AtmahitaM naiva lakSyasi // 22 // garuDAdhipena yadyapi khalu pravezitaM yAnayugalaM tava / yadi vA chidreNa raNe mama putrasahodarA baddhAH // 23 // tathApi ca kiM nAma tvaM garvamatidAruNaM samuddhahasi / yena karoSi yuddhaM ? na ca sItA naiva jIvitaM te // 24 // zrutvA vacanamidamadhikataraM janakanandano ruSTaH / bhaTabhRkuTikRtATopo jalpati mahatA zabdena // 25 // pauma. bhA-3/6 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 paumacariyaM re pAvadUyakolhuya !, duvvayaNAvAsa ! nibbhao houM / jeNerisANi jaMpasi, logaviruddhANi vayaNANi // 26 // sIyAe kahA kA vi hu, kiM vA ahikhivasi sAmiyaM amhaM ? / ko rAvaNo tti nAmaM, duTTho ya pasU acAritto? // 27 // bhaNiUNa vayaNameyaM, jAva ya khaggaM laei jaNayasuo / lacchIhareNa tAva ya, ruddho nayacakkhuNA sahasA // 28 // paDisaddaeNa ko vi hu, bhAmaNDala ! havai dAruNo kovo| eeNa mArieNaM, dUeNa jaso na nivvaDai // 29 // na ya bambhaNaM na samaNaM, na ya dUyaM neya bAlayaM vuDDuM / na ya ghAyanti maNussA, havanti je uttamA loe // 30 // lacchIhareNa ruddhe, etto bhAmaNDale bhaNai dUo / rAhava ! veyArijjasi, imehi bhiccehi mUDhehiM // 31 // nAUNaya appahiyaM ahavA hiyaeNa muNiya dosa-guNaM / paricayasu jaNayataNayaM bhuJjasu puhaviM ciraM kAlaM // 32 // pupphavimANArUDho, sahio kannANa tihi sahassehiM rAhava ! lIlAyanto, indo iva bhamasu telokkaM // 33 // evaM samullavato, bhaDehi nibbhacchio gao dUo / sAhai rakkhasavaiNo, jaM bhaNiyaM rAmadeveNaM // 34 // bahugAma-nayara-paTTaNasamAulA vasumaI mahaM sAmI / dei tuha gaya-turaGge, pupphavimANaM ca maNagamaNaM // 35 // varakannANa sahassA, tiNNi u sIhAsaNaM diNayarAbhaM / sasinimmalaM ca chattaM, jar3a se aNumannase sIyA // 36 // vayaNANi evamAI, puNaruttaM deva ! so mae bhaNio / paumo egaggamaNo, sIyAgAhaM na chaDDeD // 37 // bhAi paramo mahAjasa!, jaha tujjha imANi jaMpamANassa / jIhA kaha na ya paDiyA, pasiDhilavAsipphalaM ceva ? // 38 // suravarabhoge vi me, sIyAe viNA na nivvuI majjhaM / bhuJjasu tumaM dasANaNa !, sayalasamatthaM imaM vasuhaM // 39 // re prAvadUkazRgAla ! durvacanAvAsa ! nirbhayo bhUtvA / yenedRzAni jalpati lokaviruddhAni vacanAni ||26|| sItAyAH kathA kA'pi khalu kiM vAdhikSipasi svAminamasmAkam / ko rAvaNa iti nAma duSTazca pazuracAritraH ? ||27|| bhaNitvA vacanametadyAvacca khaDgaM lAti janakasutaH / lakSmIdhareNa tAvacca ruddho nayacakSuSA sahasA // 28 // pratizabdena ko'pi khalu bhAmaNDala ! bhavati dAruNaH kopa: / etena mAritena dutena yazo na nivartate // 29 // na ca brAhmaNaM na zramaNaM na ca dUtaM naiva bAlakaM vRddham / na ca ghAtayanti manuSyA bhavanti ya uttamA loke // 30 // lakSmIdhareNa ruddha ito bhAmaNDale bhaNati dUtaH / rAghava ! vitAryaSa ebhi rbhRtyai rmUDhaiH // 31 // jJatvA cAtmahitamathavA hRdayena muNitaguNadoSam / parityaja janakatanayAM bhuGkSva pRthivIM ciraM kAlam // 32 // puSpavimAnAruDhaH sahitaH kanyAnAM tribhi: sahastraiH / rAghava ! lIlAyannindra iva bhrama trailokyam // 33 // evaM samullapanbhaTairnibhatsito gato dUtaH / kathayati rAkSasapate ryadbhaNitaM rAmadevena ||34|| 1 bahu grAma nagara pattanasamAkUlAM vasumatiM rmama svAmI / dadAti tubhyaM gaja-turaGgAnpuSpavimAnaM ca manogamanam // 35 // varakanyAnAM sahasrANi triNi tu siMhAsanaM dinakarAbham / zazinirmalaM ca chatraM yadi tasyAnumanyase sItAm // 36 // vacanAnyevamAdini punaruktaM deva ! sa mayA bhaNitaH / padma ekAgramanAH sItAgrAhaM na muJcati // 37 // bhaNati padmo mahAyazaH ! yadi tavemAni jalpataH / jIvA kathaM na ca patitA pratizithIlavAsIphalamiva ? ||38|' suravarabhogairapi me sItAyA vinA na nivRtti rmama / bhudhi tvaM dazAnana ! sakalasamastAmimAM vasudhAm // 39 // For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAvaNadUyAbhigamaNapavvaM - 65 / 26-50 maNa - nayaNahAriNIo, bhayasu tumaM ceva savvajuvaIo / patta- phalAhAro haM, sIyAe samaM bhamIhAmi // 40 // vANaravaI vi etto, hasiUNaM bhaNai jaha tumaM saamii| kiM so gaheNa gahio, vAUNa va sA''sito hojjA ? // 41 // jeNerisANi palavai,' vivarIyatthANi ceva vayaNAI / kiM tattha natthi vejjA, je tuha sAmiM tigicchanti ? // 42 // saMgAmamaNDale vi hu, AvAsaM saravaresu kAUNaM / harihI lakkhaNavejjo, kAmaggahaveyaNaM tassa // 43 // suNiUNa vayaNameyaM, to me ruTTeNa vANarAhivaI / bhaNio ahikkhivanto, tujha vi maraNaM samAsannaM // 44 // o me dAsarI, kuvurisaveyArio tumaM saMdhI / na kuNasi kuNasi virohaM, kajjAkajjaM ayANanto // 45 // pAyAlavIipauraM, mayagalagAhAulaM rahAvattaM / rAhava ! bhuyAsu tariDaM, kiM icchasi rAvaNasamuhaM ? // 46 // caNDANileNa vi jahA, na calijjai pauma ! diNayaro gayaNe / taha ya tume dahavayaNo, na ya jippai samaramajjhammi // 47 // soUNa majjha vayaNaM, ruTTho bhAmaNDalo sahAmajjhe / khaggaM samukkhivanto, nivArio lakkhaNeNaM tu // 48 // vANarabhaDe vi ahaM, ahiyaM nibbhacchio bhauvviggo / pakkhI va samuppaiuM, tujjha sayAsaM samallINo // 49 // pavayabhaDasamakkhaM tivvasIyANubandhaM, rahuvaibhaNiyaM jaM taM mae tujjha siTTaM / kusu niyayakajjaM sANurUvaM tumaM taM vimalajasavisAlaM bhuJja rajjaM samatthaM // 50 // // iya paumacarie rAvaNadUyAbhigamaNaM nAma paJcasaTTaM pavvaM samattaM // manonayanahAriNyo bhaja tvameva sarvayuvatayaH / patraphalAhAro'haM sItAyAH samaM bhramiSyAmi // 40 // vAnarapatirapIto hasitvA bhaNati yathA tvaM svAmI / kiM saMgraheNa gRhIto vAyunA vA sAzvAsito bhavet ? // 41 // dRzAni pralapati viparitArthAnyeva vacanAni / kiM tatra na santi vaidyA ye tava svAminaM cikitsanti ? // 42 // saMgrAmamaNDale'pi khalvAvAsaM zaravaraiH kRtvA / hariSyati lakSmaNavaidyaH kAmagrahavedanAM tasya // 43 // zrutvA vacanametattadA mayA ruSTena vAnarAdhipatiH / bhaNito'dhikSipaMstavApi maraNaM samAsannam // 44 // bhaNito mayA dAzarathI kupuruSavaitAritastvaM saMdhim / na karoSi karoSi virodhaM kAryAkAryamajAnan // 45 // pAtAlavIcIpracUraM madagalagrAhAkUlaM rathAvarttam / rAghava ! bhujAbhyAM tarituM kimicchasi rAvaNasamudram ? // 46 // caNDAnilenApi yathA na cAlyate padma ! dinakaro gagane / tathA ca tvayA dazavadano na ca jIyate samaramadhye // 47 // zrutvA mama vacanaM ruSTo bhAmaNDalaH sabhAmadhye / khaDgaM samutkSipannivArito lakSmaNena tu // 48 // vAnarabhaTairapyahamadhikaM nirbhatsito bhayodvignaH / pakSIva samutpatya tava sakAzaM samAlInaH // 49 // plavaMgabhaTasamakSaM tIvrasItAnubandhaM raghupatibhaNitaM yattanmayA tava ziSTam / kuru nijakAryaM sAnurUpaM tvaM tadvimalayazovizAlaM bhudhi rAjyaM samastam // 50 // // iti padmacarite rAvaNadUtAbhigamanaM nAma paJcaSaSTitamaM parvaM samAptam // 471 For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66. phagguNaTThAhiyAmaha - loganiyamakaraNapavvaM soUNa dUyavayaNaM, dasANaNo niyayamantisamasahio / mantaM kuNai jayatthe, gADhaM suyasogasaMtatto // 1 // jai vihu jiNAmi sattuM, saMgAme bahunarindasaMghaTTe / taha vi ya majjha suyANaM, dIsai niyameNa ya viNAso // 2 // ahavA nisAsu gantuM, suttANaM veriyANa ukkhandaM / dAUNa kumAravare, ANemi aveio sahasA // 3 // eva paricintayantassa tassa sahasA samAgayA buddhI / sAhemi mahAvijjaM, bahurUvaM nAma nAmeNaM // 4 // naya sA surehi jippar3a, hohijjai aibalA mahAvijjA / paricintiUNa evaM saddAviya kiMkarA bhaNai // 5 // santIharassa sohaM, sigdhaM ciya kuNaha toraNAdIsu / viraer3a mahApUyaM, jiNavarabhavaNesu savve // 6 // mandoyarIe etto, so ceva bharo samappio savvo / koilamuhalaggIo, taiyA puNa phagguNo mAso // 7 // muNisuvvayassa tithe, jiNabhavaNAlaMkiyaM imaM bharahaM / gAmauDa- seTThi- gahavai-bhaviyajaNANandiyaM muiyaM // 8 // so natthi ettha gAmo, nevapuraM saMgamaM girivaro vA / tiya caccaraM caukkaM, jattha na bhavaNaM jiNindANaM // 9 // sasikundasannibhAI, nANAsaMgIyatUrasaddAI / nANAdhayacindhAI, nANAkusumacciyatalAI // 10 // sAhujaNasaMkulAiM, tesaMjhaM bhaviyavandiyaravAI / kaJcaNa-rayaNamaINaM, jiNapaDimANaM supuNNAI // 11 // 66. phAlgunASTAhnikAmaho -lokaniyamakaraNaparvam zrutvA dUtavacanaM dazAnano nijamantrisamasahitaH / mantraM karoti jayArthe gADhasutazokasaMtaptaH // 1 // yadyapi hu jayAmi zatruM saMgrAme bahunarendrasaMghaTTe / tathApi ca mama sutAnAM dRzyate niyamena ca vinAzaH // 2 // athavA nizAyAM gatvA sutAnAM vairINAmavaskandam / datvA kumAravarAnAnayAmyaveditaH sahasA ||3|| evaM paricintayatastasya sahasA samAgatA buddhiH / sAdhayAmi mahAvidyAM bahurupAM nAma nAmnA ||4|| na ca sA surairjIyate bhaviSyatyatibalA mahAvidyA / paricintyaivaM zabdAyitvA kiMkarAnbhaNati // 5 // zAntigRhasya zobhAM zIghrameva kuruta toraNAdibhiH / viracayata mahApUjAM jinavarabhavaneSu sarveSu // 6 // mandodaryA itaH sa eva bhara: samarpitaH sarvaH / kokilamukharodgItastadA punaH phalguno mAsaH // 7 // munisuvratasya tIrthe jinabhavanAlaGkRtamidaM bharatam / grAmakUTazreSThi- gRhapati-bhavika - janAnanditaM muditam // 8 // sa nAstyatra grAmo naiva puraM saMgamaM girivaro vA / trikazcatvarazcatuSkaM yatra na bhavanaM jinendrANAm ||9|| zazikundasannibhAni nAnAsaMgItatUryazabdAni / nAnAdhvajacihnAni nAnAkusumArcitatalAni // 10 // sAdhujanasaMkulAni trisaMdhyabhavikabandikaravANi / kaJcanaratnamayibhi jinapratimAbhiH supUrNAni // 11 // For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phagguNaTThAhiyAmaha - loganiyamakaraNapavvaM -66/1-24 dhayavaDaya - chatta- cAmara-lambUsA -''darisaviraiyagharAiM / maNuehi jiNindANaM, vibhUsiyAI samatthAI // 12 // phAlgunamAse aSTAnikAmahotsava: laGkApurI vi evaM jiNavarabhavaNesu maNabhirAmesu / uvasohiesu chajjai, mahindanayari vva paccakkhA // 13 // evaM phagguNamAse, vaTTante dhavalaaTThamImAI / jAva cciya paJcayasI, aTThAhimahUsavo laggo // 14 // evaM ubhayabalesu vi, niyamaggahaNujjao jaNo jAo / diyahANi aTTha seNiya !, anno vi hu saMjamaM kuNai // 15 // devA vi devaloe, ceiyapUyAsamujjayamaIyA / sayalaparivArasahiyA, havanti eesu diyahesu // 16 // nandI saravaradIvaM, devA gantUNa aTTha diyahAI / jiNaceiyANa pUyaM, kuNanti divvehi kusumehiM // 17 // devA kuNanti havaNaM, kaJcaNakalasesu khIravArINaM / pattapuDaesu vi ihaM, jiNAbhiseo viheyavvo // 18 // pUyaM kuNanti devA, kaJcaNakusumesu jiNavarindANaM / iha puNa cilladalesuM, nareNa pUyA viraiyavvA // 19 // laGkApurIe logo, ahiyaM ucchAhajaNiyadaDhabhAvo / bhUser3a ceiyahare, dhaya-chatta- paDAyamAIsu // 20 // gosIsacandaNeNaM, sigdhaM sammajjiovalittAiM / kaNayAiraeNa puNo, raGgAvalicittiyatalAI // 21 // vajjindanIla-maragaya-mAlAlambantadArasohAI / surahisugandhesu puNo, kusumesu kayAI pUyAI // 22 // dAresu puNNakalasA, ThaviyA dahi- khIra- sappisaMpuNNA / varapaumapihiyavayaNA, jiNavarapUyAbhiseyatthe // 23 // jhallari-huDukka-tilimAulAI paDupaDaha - bheripaurAiM / vajjanti jiNaharehiM, jalaharaghosAI tarAI // 24 // dhvajapaTa chatrAlambusakAdarzaviracitagRhANi / manuSyai jinendrANAM vibhUSitAni samastAni // 12 // phAlgunamAse aSTAhnikA mahotsava : I laGkApUryapyevaM jinavarabhavanai rmanobhirAmaiH / upazobhitairAjate mahendranagarIva pratyakSA // 13 // evaM phAlgunamAse vartamAne dhavalASTamyAdau / yAvadeva paJcadazyaSTayahnikA mahotsavo lagnaH // 14 // evamubhayabaleSvapi niyamagrahaNodyato jano jAtaH / divasAnyaSTau zreNika ! anyo'pi hu saMyamaM karoti // 15 // devA api devalokaM caityapUjAsamudyatamatikAH / sakalaparivArasahitA bhavantyeteSu divaseSu // 16 // nandIzvaradvIpaM devA gatvA'Syai divasAni / jinacaityAnAM pUjAM kurvanti divyaiH kusumaiH ||17|| devAH kurvanti snapanaM kaJcanakalazaiH kSIravArINAm / patrapUTairapIha jinAbhiSeko vidhAtavyaH // 18 // pUjAM kurvanti devAH kaJcanakusumai jinavarendrANAm / iha punazcilladalai nareNa pUjA viracitavyA // 19 // laDGkApUryA loko'dhikamutsAhajanitadRDhabhAvaH / bhUSayati caityagRhAn dhvaja- chatra-patAkAdibhiH // 20 // gozIrSacandanena zIghraM samarjitopaliptAni / kanakAdirajasA punA raGgAvalicitritatalAni // 21 // vajrendranIlamarakatamAlA''lambadvArazobhAni / surabhisugandhaiH punaH kusumaiH kRtAni pUjAni // 22 // dvAreSu puNyakalazAH sthApitA dadhi-kSIrasarpiH pUrNAH / varapadmapihitavadanA jinavarapUjAbhiSekArthe // 23 // jhallari-huDukka-tilimAkUlAni paTupaTahabheripracurANi / vAdyante jinagRheSu jaladharaghoSANi tUryANi // 24 // 7. bajjhe rAmavalaaTTamI - pra0 / pauma bhA-3/12 473 For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 paumacariyaM nayarIe bhUsaNaM piva, bhavaNAlisahassamajjhayAratthaM / chajjai dasANaNaharaM, tuGgaM kailAsasiharaM va // 25 // tassa vi ya samallINaM, tavaNijjujjalavicittabhittIyaM / jiNasantisAmibhavaNaM, thambhasahassAulaM rammaM // 26 // uvasohiyaM samantA, nANAviharayaNakusumakayapUyaM / vijjAe sAhaNaTe, pavisai taM rAvaNo dhIro // 27 // paDupaDahatUrabahuviha-raveNa saMkhohiyaM va tellokkaM / NhavaNAhiseyavaNNaya-raeNa gayaNaM pi piJjariyaM // 28 // balikamma-gandha-dhUvAiehi pUyA karei kusumehiM / laGkAhivo mahappA, visuddhagandhehi bhAveNaM // 29 // seyambaraparihANo, niyamattho kuNDalujjalakavolo / tiviheNa paNamiUNaM, uvaviTTho koTTimatalammi // 30 // santijiNassa ahimuho, dhIro hoUNa addhapaliyata / gahiyakkhamAlahattho, ADhatto sumariuM vijjaM // 31 // puvvaM samappiyabharA, etto mandoyarI bhaNai manti / jamadaNDanadgaSdheyaM, dehi tumaM ghosaNaM nayare // 32 // avvo ! jahAsamaggo, logo tava-niyama-sIlasaMjutto / jiNavarapUyAnirao, dayAvaro hou jIvANaM // 33 // jo puNa kohavasagao, karei pAvaM imesu diyahesu / so hoi ghAiyavvo, jaha vi piyA kiM puNaM iyaro ? // 34 // jamadaNDeNa purajaNo, bhaNio mandoyarIe vayaNeNaM / mA kuNau koi pAvaM, ettha naro duvviNIo vi // 35 // soUNa mantivayaNaM vi logo, jAo jinnindvrsaasnnbhttijutto| siddhAlayANa vimalANa sasippahANaM, pUyAnioyakaraNesu sayA pasatto // 36 // // iya paumacarie phagguNaTThAhiyAmahaloganiyamakaraNaM nAma chAsaTuM pavvaM samattaM // nagaryA bhUSaNamiva bhavanAlisahasramadhyastham / rAjate dazAnanagRhaMtuDgaM kailAzazikharamiva // 25 // tasyApi ca samAlInaM tapanIyojvalavicitrabhittikam / jinazAntisvAmibhavanaM stambhasahasrAkUlaM ramyam // 26 // upazobhitaM samantAnnAnAvidharatnakusumakRtapUjam / vidyAyAH sAdhanArtha pravizati taM rAvaNo dhIraH // 27 // paTupaTahatUryabahuvidharaveNa saMkSubdhamiva trailokyam / snapanAbhiSekavarNakarajasA gaganamapi piJjaritam / / 28 / / balikarmagandhadhupAdibhiH pUjAM karoti kusumaiH / laGkAdhipo mahAtmA vizuddhagandhai rbhAvena // 29 // zvetAmbaraparidhAno niyamasthaH kuNDalojvalakapolaH / trividhena praNamyopaviSTa: kuTTimatale // 30 // zAntijinasyAbhimukho dhIro bhUtvA'rdhaparyakam / gRhItAkSamAlahasta ArabdhaH smartuM vidyAm // 31 // pUrvaM samarpitabhAreto mandodarI bhaNati mantrim / yamadaNDanAmadheyaM dehi tvaM ghoSaNAM nagare // 32 // aho ! yathA samagro lokastaponiyamazIlaMsaMyuktaH / jinavarapUjAnirato dayAparo bhavatu jIvAnAm // 33 // yaH punaH krodhavazagataH karoti pApameteSu divaseSu / sa bhavati ghAtitavyo yadyapi pitA kiM punaritaraH // 34 // yamadaNDena purjano bhaNito mandodaryA rvacanena / mA karotu ko'pi pApamatra naro durvinIto'pi // 35 // zrutvA mantrivacanamapi loko jAto jinendrvrshaasnbhktiyuktH| . siddhAlayAnAM vimalAnAM zaziprabhANAM pUjAniyogakaraNeSu sadA prasaktaH // 36 // ||iti padmacarite phAlgunASTAhnikAmaholokaniyamakaraNaM nAma SaTSaSTitamaM parvaM samAptam // For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67. sammaddiTThidevakittaNapavvaM taM ceva u vittantaM, cAriyapurisANa mUlao sunniuN| jaMpanti vANarabhaDA, ekkakkaM riujayAmarisA // 1 // jaha kila santijiNadharaM, paviseuM rAvaNo mahAvijjA / nAmeNa ya bahurUvA, devANa vi jambhaNI jA sA // 2 // jAva na uvei siddhi, sA vijjA tAva tattha gantUNaM / khobheha rakkhasavaI, niyamatthaM mA cirAveha // 3 // jai sA uvei siddhi, rAhava ! bahurUviNI mahAvijjA / devA vi jiNai savve, kiM puNa amhehi khuddehiM ? // 4 // bhaNio bibhIsaNeNaM, rAmo iha patthavammi dahavayaNo / santIharaM paviTTho, niyamattho gheppaU sahasA // 5 // paumeNa vi paDibhaNio, bhIyaM na haNAmi raNamuhe ahayaM / kiM puNa niyamArUDhaM, purisaM jiNaceiyaharatthaM ? // 6 // aha te vANarasuhaDo, mantaM kAUNa aTTha diyahAI / pesanti kumAravare, laGkAnayariM balasamagge // 7 // caliyA kumArasIhA, laGkAhivaissa khobhaNaTThAe / sannaddhabaddhacindhA, raha-gaya-turaesu ArUDhA // 8 // mayaraddhao kamAro, ADovo taha ya garuyacandAbho / khavaddhaNo ya saro, mahAraho daDharaho ceva // 9 // vAyAyaNo ya joI, mahAbalo nandaNo ya nIlo ya / pIiMkaro nalo vi ya, savvapio savvaduTTo ya // 10 // sAyaraghoso khando, candamarII supuNNacando ya / etto samAhibalo, sIhakaDI dAsaNI ceva // 11 // || 67. samyagdRSTideva kIrtanaparvam | tadeva tu vRttAntaM cArapuruSebhyo mUlatazcchrutvA / jalpanti vAnarabhaTA ekaikaM ripujayAmarSAH // 1 // yathA kila zAntijinagRhaM pravizya rAvaNo mahAvidyA / nAmnA ca bahurupA devAnAmapi jRmbhaNI yA sA // 2 // yAvannopaiti siddhi sA vidyA tAvattatra gatvA / kSobhayata rAkSasapatiM niyamasthaM mA cirAyata // 3 // yadi sopaiti siddhiM rAghava ! bahurupiNI mahAvidyA / devA api jIyate sarve kiM punarasmAbhiH kSudraiH // 4|| bhaNito bibhISaNena rAma iha prastAve dazavadanaH / zAMtigRhaM praviSTa niyamastho gRhaNAtu sahasA / / 5 / / padmenApi pratibhaNito bhItaM na hanmi raNamukhe aham / kiM puna niyamAruDhaM puruSaM jinacaityagRhastham ? // 6 // atha te vAnarasubhaTA mantraM kRtvA'STau divasAni / preSayanti kumAravarAllakAnagariM balasamagrAn // 7 // calitAH kumArasiMhA lakAdhipasya kSobhaNArthe / sannaddhabaddhacihnA ratha-gaja-turageSvAruDhAH // 8 // makaradhvajaH kumAra ATopastathA ca gurukacandrAbhaH / rativardhanazca zUro mahAratho dRDharatha eva // 9 // vAtAyanazca jyoti mahAbalo nandanazca nIlazca / prItikaro nalo'pi ca sarvapriyaH sarvaduSTazca // 10 // sAgaraghoSaH skandazcandramarIciH supUrNacandrazca / itaH samAdhibahula: siMhakaTI dAzanyeva // 11 // Jain Education Intemalional For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 jambUNao ya etto, saMkaDaviyaDo taheva jayaseNo / ee anne ya bahU, laGkAnayariM gayA suhaDA // 12 // pecchanti navari laGkA-purIe loyaM bhaujjhiyaM sayalaM / aha jaMpiuM pavattA, aho ! hu laGkAhivo dhIro // 13 // baddho ya bhANukaNNo, indai ghaNavAhaNo ya saMgAme / vahiyA ya rakkhasabhaDA, bahavo vi ya akkhamAIyA // 14 // taha vi ya rakkhasavaiNo, khaNaM pi na uvei kAvi paDisaGkA / kAUNa samullAvaM, evaM te vimhayaM pattA // 15 // abibhIsaNasuo, subhUsaNo bhaNai ujjhiuM saGkaM / pavisaha laGkAnayariM, lolaha juvaIu mottUNaM // 16 // te eva bhaNiyamettA, sakavADaM bhaJjiUNa varadAraM / laGkApurI paviTThA, pavayabhaDA caJcalA caNDA // 17 // soUNa dundubhiravaM, tANa pavidvANa jaNavao khubhio / kiM kiM ? ti ullavanto, bhayavihalavisaMThulo jAo // 18 // saMpattaM pavayabalaM, hA tAya ! mahA bhayaM samuppannaM / pavisasu gharaM turanto, mA ettha tumaM vivAihisi // 19 // hA bhadda ! parittAyaha, bhAuya ! mA jAha lahu niyatteha / avi dhAha kiM na pecchaha, parabalavittAsiyaM nayariM // 20 // nAyarajaNeNa evaM, gADhaM hAhAravaM karenteNaM / khubbhai dasANaNaharaM, annonnaM laGghayanteNaM // 21 // kAettha galiyarayaNA, bhauhuyA tuDiyamehalakalAvA / hatthAvalambiyakarA, annA puNa vaccai turantI // 22 // annA bhaeNa vilayA garuyaniyambA saNeNa tUrantI / haMsi vva paumasaNDe, kaha kaha vi payaM pariTThavai // 23 // pInnayathaNajuyalA, aigaruyaparissamAulA bAlA / aha dAruNe vi ya bhae, vaccai lIlAe racchAsu // 24 // annAe galai hAro, annAe kaDayakuNDalAharaNaM / annAe uttarijjaM vivaDiyavaDiyaM na vinnAyaM // 25 // paumacariyaM jambUnadazcetaH saMkaTavikaTastathaiva jayasenaH / ete'nye ca bahavo laDkAnagariM gatAH subhaTAH // 12 // pazyanti navari laGkApUryAM lokaM bhayojjhitaM sakalam / atha jalpituM pravRttA aho ! khalu laDGkAdhipo dhIraH ||13|| baddhazca bhAnukarNa indrajitghanavAhanazca saMgrAme / hatAzca rAkSasabhaTA bahavo'pi cAkSAdikAH ||14|| tathApi ca rAkSasapateH kSaNamapi nopaiti kA'pi pratizaDkA / kRtvA samullApamevaM te vismayaM prAptAH // 15 // atha tAn bibhISaNasutaH subhUSaNo bhaNati tyaktvA zaGkAm / pravizata laDGkAnagariM lolayata yuvatInAM muktvA // 16 // ta evaM bhaNitamAtrA sakapATaM bhaGktvA varadvAram / laGkApuriM praviSTaya plavaMgabhaTAzcaJcalAzcaNDAH // 17 // zrutvA dundubhiravaM tAnpraviSTayanjanapadaH kSubhitaH / kiM kimityullapanbhayavihvalavisaMsthUlo jAtaH // 18 // saMprAtaM plavaMgabalaM hA tata ! mahAbhayaM samutpannam / praviza gRhaM tvaramANo mAtra tvaM vipAdiSyaSi // 19 // hA bhadra ! paritrAyasva bhrAta ! mA gaccha laghu nivartaya / are ! dhAvata kiM na pazyata parabalavitrAsitAM nagarIm // 20 // nagarajanenaivaM gADhaM hAhAravaM kurvatA / kSubhyati dazAnanagRhamanyonyaM laGghayatA // 21 // kA'tra galitaratnA bhayopadrutA truTitamekhalakalApA / hastAvalambitakarA'nyA puna rvrajati tvaramANA // 22 // anyA bhayena vanitA gurukanitambA svanena tvaramANA / haMsIva padmakhaNDe kathaM kathamapi padaM paristhApayati // 23 // pInonnatastanayugalA'tigurukaparizramAkulA bAlA / atha dAruNe'pi ca bhaye gacchati lIlayA rathyAsu // 24 // anyasyA galati hAro'nyasyAH kaTakakuNDalAbharaNam / anyasyA uttariyaM vipatitapatitaM na vijJAtam // 25 // For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 477 sammaddiTThidevakittaNapavvaM-67/12-39 evaM tu nAyarajaNe, bhayavihalavisaMtule mao rAyA / sannasijjhiUNa sabalo, rAvaNabhavaNaM samallINo // 26 // jujhaM samuvvahanto, tehi samaM rAvaNassa mahilAe / mandoyarIe ruddho, jiNavarasamayaM sarantIe // 27 // eyantarammi dardU, nayarajaNaM bhayasamAulaM devA / santIharAhivAsI, vacchallaM ujjayA kAuM // 28 // santIharAu sahasA, uppaiyA nahayalaM mahAghorA / dADhAkarAlavayaNA, nidAharavisannihA kUrA // 29 // AsA havanti hatthI, sIhA vagghA ya dAruNA sappA / mehA ya aggipavaNA, honti puNo pavvayasaricchA // 30 // aha te ghAroyAre, deve daTThaNa vANarANIyaM / bhaggaM bhauDuyamaNaM, saMpellopellaM kuNamANaM // 31 // viddhatthaM pavayabalaM, santIharavAsiehi devehiM / nAUNa sesaceiya-bhavaNanivAsI surA ruTThA // 32 // devANa ya devANa ya, AvaDiyaM dAruNaM mahAjujhaM / vicchUDhaghAyapauraM, annonnAhavvaNArAvaM // 33 // santIharasurasennaM, dUraM, osAriyaM tu devehiM / daTTaNa vANarabhaDA, puNaravi ya ThiyA nayarihuttA // 34 // nAUNa puNNabhaddo, ruTTho to bhaNai mANibhaI so / pecchasu kiM va vimukkA, vANarakeU mahApAvA ? // 35 // santIharamallINaM, niyamatthaM rAvaNaM vigayasaGgaM / hantUNa samujjuttA, micchAdiTThI mahAghorA // 36 // to bhaNai mANibhaddo, niyamatthaM rAvaNaM jiNAyataNe |khobheuunn na tIrai, jai vi surindo sayaM ceva // 37 // bhaNiUNa evameyaM, ruTThA jakkhAhivA tahiM gantuM / taha jujjhiuM pavattA, jeNa surA lajjiyA naTThA // 38 // aha te jakkhAhivaI, pattharapaharesu vANarANIyaM / gantUNa uvalahante, gayaNatthaM rAhavavaM tAhe // 39 // evaM tu nAgarajane bhayavihvalavisaMsthUle mayo rAjA / sannahya sabalo rAvaNabhavanaM samAlInaH // 26 // yuddhaM samudvahaMstaiH samaM rAvaNasya mahilayA / mandodaryA ruddho jinavarasamakaM sarantyA // 27 // etadantare dRSTvA nagarajanaM bhayasamAkUlaM devAH / zAntigRhAdhivAsino vAtsalyamudyatAH kartum // 28 // zAntigRhAtsahasotpatitA nabhastalaM mahAghorAH / daMSTrAkarAlavadanA nidAharavisaMnibhAH kUrAH // 29 // azvA bhavanti hastiH siMhA vyAghrAzca dAruNAH sarpAH / meghAzcAgnipavanA bhavanti punaH parvatasadRzAH // 30 // atha tAnghorAkArAndevAndRSTvA vAnarAnIkam / bhagnaM bhayopadrutamanasaM saMpIDotpIDaM krIyamANam // 31 // vidhvastaM palvaGgabalaM zAntigRhAdhivAsibhi vaiH / jJAtvA zeSacaityabhavananivAsinaH surA ruSTAH // 32 // devAnAM ca devAnAM cApatitaM dAruNaM mahAyuddham / vikSiptaghAtapracuramanyonyAhvAnArAvam / / 33 / / zAntigRhasurasainyaM dUramapasAritaM tu devaiH / dRSTvA vAnarabhaTAH puranapi ca sthitA nagaryabhimukhAH // 34 // jJAtvA pUrNabhadro ruSTastadA bhaNati maNibhadraM saH / pazya kiM vA vimuktA vAnaraketavo mahApApAH ? // 35 // zAntigRhamAlInaM niyamasthaM rAvaNaM vigatasaGgam / hantuM samudhuktA mithyAdRSTayo mahAghorAH // 36 // tadA bhaNati maNibhadro niyamasthaM rAvaNaM jinAyatane / kSobhayituM na zakyaryate yadyapi surendraH svayameva // 37 // bhaNitvevametadruSTA yakSAdhipAstatra gatvA / tathA yoddhaM pravRttA yena surA lajjitA naSTAH // 38 / / atha te yakSAdhipatayaH prastaraprahArai nirAnIkam / gatvopalabhante gaganasthaM rAghavaM tadA // 39 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 paumacariyaM aha bhaNai puNNabhaddo, rAma ! tumaM suNasu ekka maha vayaNaM / uttamakulasaMbhUo, vikkhAo daharahassa suo||40|| jANasi dhammAdhamma, kusalo nANodahissa paargo| hoUNa erisaguNo, kaha kuNasi imaM akaraNijjaM? // 41 // niyamatthe dahavayaNe, dhIre santIharaM samallINe / laGkApurIe loyaM, vittAsasi niyayabhiccehiM // 42 // jo jassa harar3a davvaM, nikkhuttaM harai tassa so pANe / nAUNa evameyaM, rAhava ! suhaDA nivArehi // 43 // taM bhaNai lacchinilao, imassa rAmassa guNanihI sIyA / rakkhasanAheNa hiyA, tassa tumaM kuNasu aNukampaM // 44 // kaJcaNapatteNa tao, agdhaM dAUNaM vANarAhivaI / bhaNai ya jakkhanarindaM, muJcasu evaM mahAkovaM // 45 // iharA vi na sAhijjai, dahavayaNo garuyadappamAhappo / bahurUviNIe kiM puNa, vijjAe vasaM uvagayAe ? // 46 // pecchasu mamaM mahAyasa !, vacca tumaM attaNo niyayaThANaM / vavagayakovArambho, pasannacitto ya hoUNaM // 47 // to bhaNai puNNabhaddo, eva imaM ettha navari nayarIe |jh na vi kareha pIDaM, juNNataNAdIsu vi akajjaM // 48 // bhaNiUNa vayaNameyaM, sAhammiyavacchalA tao jakkhA / parameTThisaMpauttA, gayA ya niyayAiM ThANAI // 49 // evaM jiNindavarasAsaNabhattimantA, ucchAhanicchiyamaNA iha je mnnussaa| vijjAe kiM va suhasAhaNasaMpayAe, siddhAlayaM pi vimalaM khalu janti dhIrA // 50 // // iya paumacarie sammaddiTThidevakittaNaM nAma sattasaLU pavvaM samattaM // atha bhaNati pUrNabhadro rAma ! tvaM zruNu ekaMmama vacanam / uttamakulasaMbhUto vikhyAto dazarathasya sutaH / 40 // jAnAsi dharmAdharmakuzalo jJAnodadheH pAragataH / bhUtvetAdRzaguNaH kathaM karoSIdamakaraNIyam ? // 41 // niyamasthe dazavadane dhIre zAntigRhaM samAlIne / laGkApUryA lokaM vitrAsayasi nijabhRtyaiH // 42 // yo yasya harati dravyaM nizcitaM harati tasya sa prANAn / jJAtvevametadrAghava ! subhaTAnnivAraya // 43|| taM bhaNati lakSmInilaya etasya rAmasya guNanidhiH sItA / rAkSasanAthena hRtA tasya tvaM kurvanukampAm // 44 // kaJcanapAtreNa tato'yaM datvA vAnarAdhipatiH / bhaNati ca yakSanarendra muJcedaM mahAkopam // 45 // itarathA'pi na sAdhyate dazavadano gurukadarpamAhAtmyaH / bahurupiNyAyAH kiM punarvidyAyA vazaMmupAgatAyAH ? // 46 / / pazya mama mahAyazaH ! gaccha tvamAtmano nijasthAnam / vyapagatakopArambhaH prasannacittazca bhUtvA // 47 // tadA bhaNati pUrNabhadra evamidamatra navari nagaryAm / yadi nApi kuruta pIDAM jIrNatRNAdiSvapyakAryam / / 48 // bhaNitvA vacanametatsAdharmikavatsalAstato yakSAH / parameSThisaMprayuktA gatAzca nijakAni sthAnAni // 49 // evaM jinendravarazAsanabhaktimanta utsAhanizcitamanasa iha ye manuSyAH / vidyayA kiM vA sukhasAdhanasaMpadA siddhAlayamapi vimalaM khalu yAnti dhIrAH // 50 // ||iti padmacarite samyagdRSTidevakIrtanaM nAma saptaSaSThitamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68. bahutvAsAhaNapavvaM nAUNa ya uvasamiyaM, jakkhavaI aGgao gayavarindaM / kikvindhidaNDanAmaM, ArUDho dappiyAmariso // 1 // laGkApurI paviTThA, suhaDA kumuindaNIlamAIyA / nANAuhagahiyakarA, nANAvihavAhaNArUDhA // 2 // kuGkumakayaGgarAyA, nANAlaMkArabhUsiyasarIrA / visamAhayatUravA, kumArasIhA balA caNDA // 3 // aha te vANarasuhaDA, aGgayapamuhA baleNa paripuNNA / laGkApuriM paviTThA, dhayachattasamujjalasirIyA // 4 // bhesantA nayarajaNaM, dahamuhabhavaNaGgaNaM samaNupattA / daTThUNa koTTimatalaM, jalagAhasamAulaM bhIyA // 5 // acalantanayaNarUvAiM tattha nAUNa koTTimakayAiM / rAvaNabhavaNaduvAraM, saMpattA giriguhAyAraM // 6 // to indanIlakoTTima-talammi sIhA karAlamuhajantA / daTThUNa vANarA te, jAyA ya palAyaNujjuttA // 7 // parimuNiyakAraNeNaM, niyattiyA aGgaeNa dukkhehiM / puNaravi pavisanti gharaM, savvatto dinnadiTThIyA // 8 // phalihamayavimalakuDDe, AgAsaM ceva mannamANA te / kaDhiNasilAvaDiyasirA, paDiyA bahave pavayajohA // 9 // pariphuDiyajannu - koppara, aigADhaM veyaNApariggahiyA / pavisanti jANiyapahA, annaM kacchantaraM bhIyA // 10 // tattha vi ya kajjalanibhA, vasuMdharA indanIlanimmAyA / saMsaiyadinnapasarA, nAuM kaDhiNaM na denti payaM // 11 // 68. bahurupa sAdhanaparvam jJAtvA copazamitaM yakSapatimaDgado gajavarendram / kiSkindhidaNDanAmamAruDho darpitAmarSaH || 1 || laGkApuriM pravRSTAH subhaTAH kumudendranIlAdayaH / nAnAyudhagRhItakarA nAnAvidhavAhanArUDhAH ||2|| kuGkumakRtAGgarAgA nAnAlaGkArabhUSitazarIrAH / viSamAhatatUryaravA: kumArasiMhA balAzcaNDAH // 3 // atha te vAnarasubhaTA aDGgadapramukhA balena paripUrNAH / laGkApuriM praviSya dhvajachatrasamujvalitazriyaH // 4 // bheSayanto nagarajanaM dazamukhabhavanAGgaNaM samanuprAptAH / dRSTvA kuTTimatalaM jalagrAhasamAkulaM bhItAH // 5 // acalannayanarUpAni tatra jJAtvA koTimakRtAni / rAvaNabhavanadvAraM saMprAptA giriguhAkAram // 6 // tadendranIlakuTTimatale siMhAn karAlamukhayantrAn / dRSTvA vAnarAste jAtAzca palAyanodyuktAH // 7 // parimuNitakAraNena nivarttitA aGgadena duHkhaiH / punarapi pravizanti gRhaM sarvato dattadRSTikAH // 8 // sphaTikamayavimalakuDayamAkAzamiva manyamAnAste / kaThinazilA''patitazirasaH patitA bahavaH pavaDGgayoddhAH ||9|| parisphuTitajAnukurparA atigADha vedanAparigRhItAH / pravizanti jAnitapathA anyaM kakSAntaraM bhItAH // 10 // tatrApi ca kajjalanibhA vasuMdharendranIlanirmAtA / zaMsayitadattaprasarA jJAtvA kaThinaM na dadati padam // 11 // For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 paumacariyaM diTThAya tattha ekkA, taruNI phalihAmayammi sovANe / pucchanti disAmUDhA, bhadde ! katto jiNaharaM taM ? // 12 // jAhe sA paDivayaNaM, na dei tANaM vimaggamANANaM / tAhe karehi phusiyaM, leppayamahilA vijANanti // 13 // aha te vilakkhavayaNA, annaM kacchantaraM samallINA / tattha mahAnIlamae, kuDDe sahasa tti AvaDiyA // 14 // cakkhuvajjiyA iva suhaDA ekvekkamaM apecchantA / parimusiUNA''DhattA, karesu aidIhakuDDAI // 15 // parimusamANehi naro, sajjIvo jANiaNa ya vAyAe / kesesu kharaM gahio, bhaNio dAvehi santiharaM // 16 // evaM te pavayabhaDA, purao pahadesayaM naraM kAuM / savve vi samaNupattA, santijiNindassa varabhavaNaM // 17 // diTTaM sarayabbhanibhaM, nANAvihicittayammakayasohaM / UsiyadhayAvaDAyaM, saggavimANaM va oiNNaM // 18 // vajjindanIla-maragaya-mAlAoUlabhUsiyaduvAraM / nANArayaNasamujjala-suyandhavarakusumakayapUyaM // 19 // vicchaDDiya baliyammaM, kAlAgarubahaladhUvagandhaGkaM / takkhaNamettuppADiya-varakamalakayaccaNavihANaM // 20 // eyArisaM ca daTTu, jiNabhavaNaM vimhiyA tao johA / paNamanti santinAhaM, tikkhuttapayAhiNAttaM // 21 // evaM so niyayabalaM, bAhirakacchantare ThaveUNaM / pavisarai santibhavaNaM, daDhahiyao aGgayakumAro // 22 // bhAveNavandaNaM so, kAUNaM tassa pecchae purao / koTTimatale niviTTha, jogatthaM rakkhasAhivaI // 23 // aha bhaNai aGgao taM, rAvaNa ! kiM te samuTThio Dambho / tijaguttamassa purao, hariUNaM jaNayarAyasuyaM ? // 24 // dhiddhi ! tti rakkhasAhama !, duccariyAvAsa ! tujjha ettAhe / taM te karemi jaM te, na ya kuNai jamo suruTTho vi // 25 // dRSTA ca tatraikA taruNIsphaTikamaye sopAne / pRcchanti diDmuDhA bhadre ! kuto jinagRhaM tat ? // 12 // yadA sA prativacanaM na dadAti teSAM vimArgyamANAnAm / tadA karaiH spRSTaM lepyamahilA vijAnanti // 13 // atha te vilakSavadanA anyaM kakSAntaraM samAlInAH / tatra mahAnIlamayAM kuDyAM sahasetyApatitAH // 14 // te cakSuvarjitA iva subhaTA ekemekamapazyantaH / parisparzitumArabdhA karairatidIrghakuDyAni // 15 // parispRzadbhi rnaH sajIvo jJAtvAca vAca / kezaiH kharaM gRhIto bhaNito darzaya zAntigRham // 16 // evaM te plavaGgabhaTAH purataH pathadezakaM naraM kRtvA / sarve'pi samanuprAptAH zAntijinendrasya varabhavanam // 17 // draSTaM zaradAbhranibhaM nAnAvidhacitrakarmakRtazobham / ucchritadhvajapatAkaM svargavimAnamivAvatIrNam // 18 // vajrendranIla-marakatamAlAvacUlabhUSitadvAram / nAnAratnasamujvalasugandhavarakusumakRtapUjam // 19 // vicchirdita balikarma kalAgurubahaladhUpagandhADhyam / tatkSaNamAtrotpAtitavarakamalakRtArcanavidhAnam // 20 // etAdRzaM ca dRSTvA jinabhavanaM vismitAstato yodhAH / praNamanti zAntinAthaM triH kRtapradakSiNAvarttam // 21 // evaM sa nijabalaM bahiH kakSAntare sthApayitvA / pravizati zAntibhavanaM dRDhahRdayogadakumAraH ||22|| bhAvena vandanaM sa kRtvA tasya pazyati purataH / kuTTimatale niviSTaM yogArthaM rAkSasAdhipatim // 23 // atha bhaNatyaGgadastaM rAvaNa ! kiM tvayA samutthito dambhaH / trijagaduttamasya purato hRtvA janakarAjasutAm ? // 24 // dhigdhigiti rAkSasAdhama ! duzcaritAvAsa ! tavedAnIm / tatte karomi yatte na ca karoti yamaH suruSTo'pi // 25 // T For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahusvAsAhaNapavvaM-68 / 12-39 aha so suggIvasuo, mahayaM kAUNa kalayalArAvaM / AruTTho dahavayaNaM, pahaNai vattheNa valahattho // 26 // tassa purao ThiyAI, turiyaM ghettUNa sahasapattAiM / dharaNiniviTTaM, ahomuhaM juvaivaggaM so // 27 // so tassa akkhamAlaM, karAu hariUNa toDai kumAro / puNaravi saMdhei lahuM, bhUo appei vihasanto // 28 // sA tassa akkhamAlA, karammi suvisuddhaphalihanimmAyA / rehar3a DolAyantI, mehassa balAhapanti vva // 29 // vararayaNapajjalantI, chettUNa ya kaNThiyaM aituranto / niyayaMsaeNa bandhai, galae laGgAhivaM etto // 30 // ghetya taM vatthaM, ullambai rahasapUriyAmariso / puNaravi ya bhavaNathambhe, dahavayaNaM bandhai kumAro // 31 // dINAresu hasanto, paJcasu vikkei rakkhasAhivaI / niyayapurisassa hatthe, savai puNo tivvasaddeNa // 32 // kaNNesu kuNDalAI, juvaINa laei aGgayakumAro / sirabhUsaNAiM geNhai, calaNesu ya neurAiM puNo // 33 // annAe harai vatthaM, annunnaM bandhiUNa kesesu / sahasA kareNa pellar3a, balaparihattho paribhamanto // 34 // evaM samAulaM taM sahasA anteuraM kumAreNaM / AloDiyaM narAhiva !, vasaheNa va goulaM savvaM // 35 // puNaravi bhaNai dahamuhaM re pAva ! chaleNa esa jaNayasuyA / mAyA kAUNa hiyA, ekkAgI hINasatteNaM // 36 // saMpai tujjha samakkhaM, eyaM daiyAyaNaM samatthaM te / dahamuha ! harAmi rumbhasu, jai daDhasattI samuvvahasi // 37 // eva bhaNiUNa to so, sigdhaM mandoyarI mahAdevI / kesesu samAyaDDui, lacchI bharaho vva cakkaharo // 38 // peccha mae dasANaNa !, nIyA hiyayassa vallahA tujjha / vANaravaissa hohI, aha cAmaragAhiNI esA // 39 // atha sa sugrIvasuto mahatkRtvA kalakalarAvam / AruSTaye dazavadanaM prahanti vastreNa balahastaH // 26 // tasya purataH sthitAni tvaritaM gRhItvA sahasrapatrANi / prahanti dharaNiniviSTamadhomukhaM yuvativargaM saH // 27 // sa tasyAkSamAlaM karAddhRtvA troTayati kumAraH / punarapi saMdadhAti laghu bhUyo'rpayati vihasan // 28 // sA tasyAkSamAlA kare suvizuddhasphaTikanirmitA / rAjate dolAyantI meghasya balAhakapaGktiriva // 29 // vararatnaprajvalantIM chitvA ca kaNThikamatitvaran / nijAMzukena badhnAti galake laGkAdhipamataH // 30 // gRhItvA ca tadvastramullambati rabhasapUritAmarSaH / punarapi ca bhavanastambhe dazavadanaM badhnAti kumAraH // 31 // dInArairhasan paJcabhivikrINAti rAkSasAdhipatim / nijapuruSasya haste zapati punastIvazabdena // 32 // karNebhyoH kuNDalAni yuvatInAM lAtyaGgadakumAraH / zirobhUSaNAni gRhNAti caraNebhyozca nUpurANi punaH // 33 // anyasyA harati vastramanyonyaM badhvA kezaiH / sahasA kareNa pIDyati baladakSaH paribhraman // 34 // evaM samAkulaM taM sahasA'ntaH puraM kumAreNa / AloDitaM narAdhipa ! vRSabheneva gokulaM sarvam // 35 // punarapi bhaNati dazamukhaM re pApa ! chalenaiSA janakasutA / mAyAM kRtvA hataikAkinI hInasattvena // 36 // saMprati tava samakSametaddayitAjanaM samastaM te / dazamukha ! harAmi ruddha yadi dRDhazakti samudvahasi ||37|| evaM bhaNitvA tadA sa zIghraM mandodarIM mahAdevIm / kaizaiH samAkarSati lakSmIM bharata iva cakradharaH // 38 // pazya mayA dazAnana ! nItA hRdayasya vallabhA tava / vAnarapate rbhaviSyatyatha cAmaragrAhiNyeSA ||39|| pauma bhA-3/13 For Personal & Private Use Only 481 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 paumacariyaM pacaliyasavvAharaNA, hattheNa ghaNaMsuyaM samArantI / pagaliyanayaNaMsujalA, pavisai daiyassa bhuyavivaraM // 40 // hA nAha ! parittAyasu, nIyA haM vANareNa pAveNaM / tujjha purao mahAyasa !, vilavantI dINakaluNAI // 41 // kiM tujjha hohai pahU !, eeNa uvAsieNa jhANeNaM / jeNa imassa na chindasi, sIsaM ciya candahAseNaM // 42 // eyANi ya annANi ya, vilavai mandoyarI payaliyaMsU / taha vi ya gADhayaraM so, dhIro jhANaM samAruhai // 43 // na ya suNai neya pecchai, savvesu ya indiesu guttesu / vijjAsAhaNaparamo, navaraM jhANekkagayacitto // 44 // meru vva nippakampo, akkhobho sAyaro iva mahappA / cintei egamaNaso, vijjaM rAmo vva jaNayasuyaM // 45 // eyammi desayAle, ujjoyantI disAu svvaao| jayasaI kuNamANI, bahurUvA AgayA vijjA // 46 // to bhaNai mahAvijjA, siddhA haM tujjha kAraNujjuttA / sAmiya ! dehA''Natti, sajjhaM me sayalatelokkaM // 47 // ekkaM mottUNa pahU !, cakkaharaM tihuyaNaM aparisesaM / sigdhaM karemiha vase, lakkhaNa-rAmesu kA gaNaNA ? // 48 // bhaNiyA ya rAvaNeNaM, vijjA natthettha koi saMdeho / navaraM cintiyamettA, ejjasu me bhagavaI ! sigdhaM // 49 // jAvaM samattaniyamo namiUNa vijjaM, laGkAhivo ti parivArai sntigehN| mandoyariM vimalakittiri pamottuM, tAvaM gao paumaNAhasahANioyaM // 50 // // iya paumacarie bahurUtvAsAhaNaM nAma aDasaTThimaM pavvaM samattaM // pracalitasarvAbharaNA hastena ghanAMzukaM samArayantI / pragalitanayanAzrujalA pravizati dayitasya bhujavivaram / / 40 // hA nAtha ! paritrAyasva nItA'haM vAnarena pApena / tava purato mahAyaza ! vilapantI dinakaruNAni // 41 // kiM tava bhaviSyati prabho ! etenopAsitena dhyAnena / yenaitasya na chindasi zIrSameva candrahASeNa // 42 / / etAni cAnyAni ca vilapati mandodarI pragalitAzruH / tathA'pi ca gADhataraM sa dhIro dhyAnaM samArohati // 43 // na ca zruNoti naiva pazyati sarveSu cendriyeSu gupteSu / vidyAsAdhanaparamo navaraM dhyAnaikagatacittaH // 44 // meruriva niSkampo'kSobhaH sAgara iva mahAtmA / cintyatyekamanA vidyAM rAma iva janakasutAm // 45 // etasmindezakAla udyotayantI dizaH sarvAH / jayazabdaM krIyamANI bahurupA''gatA vidyA // 46 // tadA bhaNati mahAvidyA siddhA'haM tava kAraNodyotA / svAmin / dehyAjJeti sAdhyaM me sakalatrailokyam // 47 // ekaM muktvA prabho ! cakradharaM tribhuvanamaparizeSam / zIghraM karomIha vaze lakSmaNa-rAmayoH kA gaNanA? // 48 // bhaNitA ca rAvaNena vidyA nAstyatra ko'pi saMdehaH / navaraM cintitamAtrA''yAhi me bhagavati ! zIghram // 49 // yAvatsamAptaniyamo natvA vidyAM lakAdhipastripradakSiNAti zAMtigRham / mandodariM vilamakIrtidhariM pramucya tAvadgata: padmanAthasahAniko'yam // 50 // ||iti padmacarite bahuspAsAdhanaM nAmASTaSaSTitamaM parvaM samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69. rAvaNacintAvihANapavvaM aha juvaisahassAI, dasa aTTha ya tassa paNamiuM calaNe / galiyaMsuloyaNAI, jaMpanti pahU ! nisAmehi // 1 // santeNa tu sAmi !, vijjAharasayalavasumaivaINaM / khaliyAriyAu amhe, ajjaM suggIvaputteNaM // 2 // suNiUNa tANavaNaM, ruTTo laGkAhivo bhaNai etto / vavaharai jo hu evaM, baddho so maccupAsehiM // 3 // muJcaha kovArambhaM, saMpai mA hoha ussuyamaNAo / suggIvaM nijjIvaM, karemi samare na saMdeho // 4 // bhAmaNDalamAImA, anne vi ya duTThakheyarA savve / mAremi nicchaeNaM, kA sannA pAyacArehiM // 5 // saMthAviUNa evaM, mahilAo niggao jiNaharAo / pavisai majjaNaharayaM, uvasAhiyasavvakaraNijjaM // 6 // 'eto veruliyamae, majjaNapIDhe vihAi ghaNasAmo / muNisuvvayajiNavasaho, paNDusilAe vva abhisee // 7 // suvisuddharayaNa-kaJcaNamaesu kumbhesu salilapuNNesu / sumahagghamaNimaesu ya, annesu ya sasiyaranihesu // 8 // gambhIrabheri-kAhala-muiGga-talimA-susaGkhapaurAiM / etto pavAiyAI, tUrAiM mehaghosAI // 9 // uvvaTTaNesu surabhisu, nANAvihacuNNavaNNagandhehiM / majjijjai daNuindo, juvaIhi miyaGkavayaNAhiM // 10 // aGgasuhasIyaleNaM, salileNaM surahigandhapavareNaM / kuntalakayakaraNijjo, hAo laGkAhivo vihiNA // 11 // 69. rAvaNacintAvidhAna parvam atha yuvatisahasrANi daza aSTau ca tasya praNamya caraNAn / galitAzrUlocanAni jalpanti prabho ! nizAmaya // 1 // satA tvayA svAmin ! vidyAdharasakalavasumatipatinA / tiraskRtA vayamadya sugrIvaputreNa // 2 // zrutvA tAsAM vacanaM ruSTaye laDkAdhipo bhaNatItaH / vyavaharati yo hu evaM baddhaH sa mRtyupAzaiH ||3|| muJcata kopArambhaM saMprati mA bhavatotsukamanasaH / sugrIvaM nirjIvaM karomi samare na saMdehaH ||4|| bhAmaNDalAdInanyAnnapi ca duSTakhecarAnsarvAn / mArayAmi nizcayena kA saMjJA pAdacAraiH ||5|| saMsthApyaivaM mahilA nirgato jinagRhAt / pravizati majjanagRhamupazAdhitasarvakaraNIyam // 6 // ito vaiDUryamaye majjanapIThe vibhAti ghanazyAmaH / munisuvratajinavRSabhaH pANDuzilAyAmivAbhiSeke // 7 // suvizuddharatnakaJcanamayaiH kumbhaiH salilapUrNaiH / sumahArghyamaNimayaizcAnyaizca zazikaranibhaiH // 8 // gambhIrabheri-kAhalamRdaGga-talimAsuzaGkhapracurANi / itaH pravAditAni tUryANi meghaghoSANi // 9 // udvartanaiH surabhibhi-rnAnAvidhacUrNavarNagandhaiH / majjyate dAnavendro yuvatibhi rmRgAGkavadanAbhiH // 10 // aGgasukhazItalena salilena surabhigandhapravareNa / kuntalakRtakaraNIyaH snAto laGkAdhipo vidhinA // 11 // 8. etto phalihamaNimae- pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 paumacariyaM so hAra-kaDaya-kuNDala-mauDAlaMkArabhUsiyasarIro / pavisa santibhavaNaM, nANAvihakusumakayapUyaM // 12 // aha viraUNa pUrya, kAUNa ya vandaNaM tiparivAraM / pavisai lIlAyanto, aha bhoyaNamaNDavaM dhIro // 13 // dinnAsaNovaviTTho, sesA vi bhaDA saesu ThANesu / attharaya-varamasUraya-vettAsaNakaJcaNamaesu // 14 // dinnA bhiGgAravihI, uvaNIyaM bhoyaNaM bahuviyappaM / bhuJjai laGgAhivaI, samayaM ciya savvasuhaDehiM // 15 // aTThasayakhajjayajuyaM, aha taM causaTThiyavaJjaNaviyappaM / solasaoyaNabheyaM, vihiNA jimio varAhAraM // 16 // nivvattabhoyaNavihI, lIlAyanto bhaDehi parikaNNo / kIlaNabhUmimaha gao, vijjAe parikkhaNaM kuNai // 17 // vijjAe rakkhasavaI, karei nANAvihAI rUvAiM / pahaNai karesu bhUmi, jaNayanto riujaNAkampaM // 18 // etthantare pavuttA, niyayabhaDA dahamuhaM kayapaNAmA / mottUNa tumaM rAmaM, ko anno ghAiuM satto ? // 19 // so eva bhaNiyametto, savvAlaMkArabhUsiyasarIro / pavisai paumaujjANaM, indo iva nandaNaM muio // 20 // daTTaNa jaNayataNayA, sennaM laGkAhivassa aibahuyaM / cintei vuNNahiyayA, na ya jiNai imaM surindo vi // 21 // sA eva ussuyamaNA, sIyA laGkAhiveNa to bhaNiyA / pAveNa mae sundari, hariyA chammeNa vilavantI // 22 // gahiyaM vayaM kisoyari!, aNantaviriyassa pAyamUlammi / apasannA paramahilA, na bhuJjiyavvA mae niyayaM // 23 // sumaranteNa vayaM taM, na mae ramiyA tumaM visAlacchI / ramihAmi puNo sundari !, saMpai AlambaNaM chettuM // 24 // sahAra-kaTaka-kuNDala-mukuTAlaGkArabhUSitazarIraH / pravizati zAntibhavanaM nAnAvidhakusumakRtapUjam / / 12 / / atha viracya pUjAM kRtvA ca vandanaM tridakSiNam / pravizati lIlAyannatha bhojanamaNDapaM dhIraH // 13 // dattAsanopaviSTaH zeSA api bhaTAH sveSu sthAneSu / astaraka-varamasUraka-vaitrAsanakaJcanamayeSu // 14|| dattA bhRGgAravidhirUpanItaM bhojanaM bahuvikalpam / bhuJjate lakAdhipatiH samakameva sarvasubhaTaiH // 15 // aSTazatakhAdyakayuktamatha taM catuSaSThivyaJjanavikalpam / SoDaSodanabhedaM vidhinA jimita varAhAram // 16 / / nivartabhojanavidhi lIlAyanbhaTaiH parikIrNaH / krIDanabhUmimatha gato vidyAyAH parIkSaNaM karoti // 17 // vidyayA rAkSasapatiH karoti nAnAvidhAni rupANi / prahanti karairbhUmiM janayan ripujanAkampam // 18 // atrAntare proktA nijabhaTA dazamukhaM kRtapraNAmAH / muktvA tvAM rAmaM ko'nyaH ghAtituM zaktaH ? // 19 // sa evaM bhaNitamAtraH sarvAlaGkArabhUSitazarIraH / pravizati padmodyAnamindra iva nandanaM muditaH // 20 // dRSTvA janakatanayA sainyaM laGkAdhipasyAtibahukam / cintayati vidIrNahRdayA na ca jayatImaM surendro'pi // 21 // saivamutsukamanA sItA lakAdhipena tato bhaNitA / pApena mayA sundari ! hRtA chadmana vilapantI // 22 // gRhItaM vrataM kRzodari ! anantavIryasya pAdamUle / aprasannA paramahilA na bhuGktavyA mayA nityam / / 23 / / smaratA vrataM tanna mayA rantA tvaM vizalAkSi ! / raMsye punaH sundari ! saMpratyAlambanaM chitvA // 24 // 9. pumujjaannN-prty0| For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 485 rAvaNaciMtAvihANapavvaM -69/12-38 pupphavimANArUDhA, pecchsu sayalaM sakANaNaM puhaI / bhuJjasu uttamasokkhaM, majjha pasAeNa sasivayaNe ! // 25 // suNiUNa imaM sIyA, gaggarakaNTheNa bhaNai dahavayaNaM / nisuNehi majjha vayaNaM, jai me nehaM samuvvahasi // 26 // ghaNakovavasagaeNa vi, paumo bhAmaNDalo ya somittI / ee na ghAiyavvA, laGkAhiva ! ahimuhAvaDiyA // 27 // tAva ya jIvAmi, ahaM jAva ya eyANa purisasIhANaM / na suNemi maraNasaddaM, uvviyaNijjaM akaNNasuhaM // 28 // sA jaMpiUNa evaM, paDiyA dharaNIyale gayA mohaM / diTThA ya rAvaNeNaM, maraNAvatthA payaliyaMsu // 29 // miumANaso khaNeNaM, jAo paricintiuM samADhatto / kammodaeNa baddho, ko vi siNeho aho garuo ||30|| dhiddhi tti garahaNijjaM pAveNa mae imaM kayaM kammaM / annonnapIipamuhaM, vioiyaM jeNimaM mithuNaM // 31 // sasi - puNDarIyadhavalaM, niyayakulaM uttamaM kayaM maliNaM / paramahilAe kaeNaM, vammahaaNiyattacitteNaM // 32 // dhiddhI ! aho ! akajjaM, mahilA jaM tattha purisasIhANaM / avahariUNa vaNAo, ihA''NiyA mayaNamUDheNaM // 33 // nayarassa mahAvIhI, kaDhiNA saggaggalA aNayabhUmI / sariya vva kuDilahiyayA, vajjeyavvA havai nArI // 34 // jA paDhamadiTThasantI, amaeNa va majjha phusai aGgAI / sA parapasattacittA, uvviyaNijjA ihaM jAyA // 35 // jai vi ya icchejja mamaM, saMpai esA vimukkasabbhAvA / taha vi na ya jAyai dhiI, avamANasudUmiyamaNassa // 36 // siyA, bibhUsaNo niyayameva aNukUlo / uvaesaparo taiyA, na maNo pIiM samallINo // 37 // baddhA ya mahAsuhaDA, anne vi vivAiyA pavarajohA / avamANio ya rAmo, saMpar3a me kerisI pII ? // 38 // puSpaka vimAnAruDhA pazya sakalAM sakAnanAM pRthivIm / bhuGgdha uttamasukhaM mama prasAdena zazivadane ! ||25| zrutvedaM sItA gadgadkaNThena bhaNati dazavadanam / nizruNu mama vacanaM yadi me snehaM samudvahasi // 26 // ghanakopavazagatenApi padmo bhAmaNDalazca saumitriH / ete na ghAtitavyA laDkAdhipa ! abhimukhApatitAH ||27|| tAvacca jIvAmyahaM yAvaccaiteSAM puruSasiMhAnAm / na zruNomi maraNazabdamudvejanIyamakarNasukham // 28 // sA jalpitvaivaM patitA dharaNitale gatA moham / dRSTA ca rAvaNena maraNAvasthA pragalitAzruH // 29 // mRdumAnasaH kSaNena jAtaH paricintayituM samArabdhaH / karmodayena baddhaH ko'pi sneho'ho gurukaH // 30 // dhigdhigiti garhaNIyaM pApena mayedaM kRtaM karma / anyonyaprItipramukhaM viyojitaM yenedaM mithunam // 31 // zazipuNDarIka dhavalaM nijakulamuttamaM kRtaM malinam / paramahilAyAH kRtena kAmAnivRtacittena ||32|| dhigdhigaho ! akAryaM mahilA yattatra puruSasiMhAnAm / apahRtya vanAdihAnItA madanamUDhena ||33|| nagarasya mahAvIthI kaThinA svargArgalA'nayabhUmiH / sarideba kUTilahRdayA varjitavyA bhavati nArI // 34 // yA prathama dRSTaya satyamRteneva mama spRzatyaDgAni / sA paraprasaktacittodvejanIyeha jAtA // 35 // yadyapi cecchenmAm saMpratyeSA vimuktasadbhAvA / tathApi na ca jAyate dhRtirapamAnasuduSitamanasaH ||36|| bhrAtA mamAsIdvibhISaNo nityamevAnukUlaH / upadezaparastadA na manasaH prItiM samAlInaH ||37|| baddhAzca mahAsubhaTA anye'pi vipAditAH pravarayodhAH / apamAnitazca rAmaH saMprati me kIdRzI prItiH ? ||38|| pauma bhA-3/7 For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 paumacariyaM jai vi samappemi aha, rAmassa kivAe jaNayanivataNayA / loo duggahahiyao, asattimantaM gaNehI me // 39 // iha sIha-garuDakeU, saMgame rAma-lakkhaNe jinniuN| paramavibhaveNa sIyA, pacchA tANaM samappe haM // 40 // na ya porusassa hANI, eva kae nimmalA ya me kittI / hohai samatthaloe, tamhA vavasAmi saMgAmaM // 41 // eva muNiUNa to so, niyayagharaM patthio mahiDDIo / sumaraDa veriyajaNiyaM, dahavayaNo parihavaM tAhe // 42 // aha takkhaNammi ruTTho, jaMpai suggIvaaGgae ghettuM / majjhAo do vi addhe, karemi iha candahAseNaM // 43 // bhAmaNDalaM pi ghettuM, pAvaM daDhasaGkalAhi sunibaddhaM / moggaraghAyAhihayaM, karemi gayajIviyaM ajja // 44 // karavatteNa marusuyaM, phAlemiha kaTThajantapaDibaddhaM / mAremi sesasuhaDe, lakkhaNarAme pamottUNaM // 45 // evaM nicchayahiyae, jAe laGkAhive nimittaaii| jAyAi bahuvihAiM, magahavaI ajayavantAI // 46 // akko Auhasariso, pariveso ambare pharusavaNNo / naTTho sayalasamattho, rayaNIcando bhaeNeva // 47 // jAo ya bhUmikampo, ghorA nivaDanti tattha nigghaayaa| ukkA ya ruhiravaNNA, puvvadisA ceva dippantI // 48 // jAlAmuhI sivA vi ya, ghoraM vAharar3a uttaradisAe / hesanti pharusavirasaM, kampiyagIvA mahAturayA // 49 // hatthI raDanti ghoraM, pahaNantA vasumaI sahattheNaM / muJcanti nayaNasalilaM, paDimAo devayANaM pi // 50 // vAsanti karayararavaM, riTThA vi ya diNayaraM paloentA / bhajjanti mahArukkhA, paDanti selANa siharAI // 51 // yadyapi samAmyahaM rAmasya kRpayA janakanRpatanayAm / loko durgrahahRdayo'zaktimAngaNiSyati mAm // 39 // iha siMha-garuDaketau saMgrAme rAma-lakSmaNau jitvA / paramavibhavena sItAM pazcAttAbhyAM samAmyaham // 40 // na ca pauruSasya hAnirevaM kRte nirmalA ca mama kIrtiH / bhaviSyati samastaloke tasmAdvayavasAmi saMgrAmam // 41 // evaM muNitvA tadA sa nijagRhaM prasthito mahaddhikaH / smarati vairijanitaM dazavadanaH paribhavaM tadA // 42 // atha tatkSaNe ruSTo jalpati sugrIvAGgadau gRhItvA / madhyAd dvAvapyau karomIha candrahAsena // 43 // bhAmaNDalamapi gRhItvA pApaM dRDhazRGkhalAbhiH sunibaddham / mudgaraghAtAbhihataM karomi gatajIvitamadya // 44 // karapatreNa marutsutaM sphATayAmIha kASTayantrapratibaddham / mArayAmi zeSa subhaTAn lakSmaNarAmau pramucya // 45 // evaM nizcayahRdaye jAte laDkAdhipe nimittAni / jAtAni bahuvidhAni magadhapaterajayavantAni // 46 // arka AyudhasadRzaH parivezo'mbare paruSavarNaH / naSTaH sakalasamasto rajanIcaMdro bhayeneva // 47 // jAtazca bhUmikampa: ghorA nipatanti taMtranirghAtAH / ulkAzca rudhiravarNAH pUrvadizyeva dIpyante // 48 // jvAlAmukhI zivA'pi ca ghoraM vyAharatyuttaradizi / hRSyanti paruSavirasaM kampitagrIvA mahAturagAH // 49 // hastino raTanti ghoraM prahaNanto vasumatiM svahastena / muJcanti nayana salilaM pratimA devatAnAmapi // 50 // vAsanti karakararavaM riSTA api ca dinakaraM pralokayantaH / bhajyanti mahAvRkSAH patanti zailAnAM zikharANi // 51 // 10. taNayaM-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 487 rAvaNaciMtAvihANapavvaM-69/39-59 viulAI pi sarAI, sahasA sosaM gayAi savvAiM / vuTuM ca ruhiravarisaM, gayaNAo taDataDArAvaM // 52 // ee anne ya bahU, uppAyA dAruNA samuppannA / desAhivassa maraNaM, sAhenti na ettha saMdeho // 53 // nakkhattabalavimukko, gahesu accantakuDilavantesu / vArijjanto vi tayA, aha kaGkhai raNamuhaM mANI // 54 // - niyayajasabhaGgabhIo, gADhaM vIrekkarasagao dhIro / satthANi vi jANanto, kajjAkajjaM na lakkhei // 55 // laGkAhivassa etto, jaM hiyayatthaM tu kAraNaM savvaM / sAhemi tujjha seNiya, suNehi vigahaM pamottUNaM // 56 // jiNiUNa sattusennaM, mottUNa ya puttabandhavA savve / pavisAmi Na laGkA haM, karemi pacchA imaM kajjaM // 57 // sayalammi bharahavAse, uvvAseUNa pAyacArA haM / bala-satti-kittijuttA, Thavemi vijjAhare bahave // 58 // jeNettha vaMse suradevapujjA, jiNuttamA cakkaharA ya raamaa| nArAyaNA tivvabalA mahappA, jAyanti tuGgAmalakittimantA // 59 // // iya paumacarie rAvaNaciMtAvihANaM egUNasattaraM pavvaM samattaM // vipulAnyapi sarAMsi sahasA zoSaM gatAni sarvANi / vRSTaM ca rudhiravarSaM gaganAttaDataDArAvam // 52 // ete'nye ca bahava utpAdA dAruNAH samutpannAH / dezAdhipasya maraNaM kathayanti nAtra saMdehaH // 53 // nakSatrabalavimukto graheSvatyantakuTilavatsu / vAryamANo'pi tadAtha kAkSate raNamukhaM mAnI // 54 // nijayazobhaGgabhIto gADhaM vIraikarasagato dhIraH / zAstrANyapi jAnankAryAkAryaM na lakSayati // 55 // lakAdhipasyeto yaddhRdayasthaM tu kAraNaM sarvam / kathayAmi tava zreNika ! zruNu vikathAM pramucya // 56 // jitvA zatrusainyaM bhuktvA ca putrabAndhavAnsarvAn / pravizAmi lakAmahaM karomi pazcAdidaM kAryam / / 57 // sakale bharatavarSe udvAsya pAdAcArAnaham / bala-zakti-kAntiyuktAsthApayiSyAmi vidyAdharAnbahUn // 58|| __ yenAtra vaMze suradevapUjyA jinottamAzcakadharAzca rAmAH / nArAyaNAstIvrabalA mahAtmAno jAyanti tuGgAmalakIrtimantaH // 59 // ||iti padmacarite rAvaNacintAvidhAnamekonasaptatitamaM parva samAptam // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70. ujjoyavihANapavvaM tatto so dahavayaNo, diyahe aibhAsure saha bhaDehiM / atthANIe niviTTho, indo iva riddhisaMpanno // 1 // varahAra-kaDayakuNDala-mauDAlaMkArabhUsiyasarIro / pulayanto niyayasahaM, ahiyaM cintAvaro jAo // 2 // bhAyA ya bhANukaNNo, indai ghaNavAhaNo mahaM puttA / hattha-pahatthA ya bhaDA, ettha paese na dIsanti // 3 // te tattha apecchanto, ruTTho bhaDabhiuDibhAsuraM vayaNaM / kAUNa dei diTThI, dahavayaNo cakkarayaNassa // 4 // rosapasarantahiyao, AuhasAlA samujjao gantuM / tAva ya samuTThiyAI, sahasA aiduNNimittAI // 5 // anneNa vaccamANo, pahao calaNeNa pAyamaggammi / chinno ya tassa maggo, purao vi hu kiNhasappeNaM // 6 // hA hA dhI ! mA vaccasu, tassa suNantassa akusalA saddA / jAyA sahasuppAyA, sauNA ajayAvahA bahave // 7 // paDiyaM ca uttarijjaM, bhaggaM veruliyadaNDayaM chattaM / tAhe kayaJjaliuDA, daiyaM mandoyarI bhaNai // 8 // virahasariyAe sAmiya !, vujjhantI dukkhasalilabhImAe / uttArehi mahAyasa !, siNehahatthAvalambeNaM // 9 // annaM pi suNasu sAmiya !, maha vayaNaM jai vi necchasi mnnennN| eyaM pi ya tujjha hiyaM, hohai kaDugosahaM va jahA // 10 // saMsayatulaM valaggo, kiM vA saMsayasi NAha ! attANaM ? / ummaggeNa riyantaM, dhareha cittaM samajjAyaM // 11 // 70. udyogavidhAna parvam tataH sa dazavadano divase 'tibhAsure saha bhaTaiH / AsthAnikAyAM niviSTa indra ivarddhisaMpannaH // 1 // varahArakaTakakuNDalamukuTAlaGkArabhUSitazarIraH / pulakayannijasabhAmadhikaM cintAparo jAtaH // 2 // bhrAtA ca bhAnukarNa indrajItghanavAhano mama putrAH / hasta-prahastAzca bhaTA atra pradeze na dRzyante // 3 // tAMstatrApazyanuSTo bhaTabhRkuTibhAsuraM vadanam / kRtvA dadAti dRSTiM dazavadanazcakraratnasya // 4 // roSaprasaraddhRdaya AyudhazAlAM samudyato gantum / tAvacca samutthitAni sahasA'tidurnimittAni // 5 // anyena vrajanprahatazcaraNena pAdamA / chinnazca tasya mArgaH purato'pi hu kRSNasarpena // 6 / / hA hA dhI ! mA vraja tasya zrRNvato'kuzalAH zabdAH / jAtAH sahasotpAdAH zakunA ajayAvahA bahavaH / / 7 / / patitaM cottariyaM bhagnaM vaiDuryadaNDakaM chatram / tadA kRtAGjalipuTA dayitaM mandodarI bhaNati // 8 // virahasariti svAmin ! majjantI duHkhasalilabhImAyAm / uttAraya mahAyazaH ! snehahastAvalambanena // 9 // anyadapi zruNu svAmin ! mama vacanaM yadyapi necchasi manasA / etadapi ca tava hitaM bhaviSyati kaTvauSadhaM ca yathA // 10 // saMzayatulAmavalagnaH kiM vA saMzayasi nAtha ! AtmAnam ? / unmArgeneryantaM dhara cittaM samaryAdam // 11 // 1. di4i-pratya0 / 2. sAlaM-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 489 ujjoyavihANapavvaM -70/1-25 tuGgaM vibhUsasu kulaM, salAhaNijjaM ca kuNasu appANaM / appehi bhUmigoyara- mahilA kalahassa AmUlaM // 12 // vairissa attaNo vA, maraNaM kAUNa nicchayaM hiyae / jujjhijjai samaramuhe, taha vi ya kiM kAraNaM teNaM? // 13 // tamhA appehi imA, sIyA rAmassa paNayapIIe / parivAlehi vayaM taM, jaM gahiyaM muNisayAsammi // 14 // devehi pariggahio, jai vi samo havai bharahanAheNaM / taha vi akittiM pAvai, puriso paranArisaGgeNaM // 15 // jo paranArIsu samaM, kuNai raI mUDhabhAvadoseNaM / AsIviseNa samayaM, kIlai so uggateeNaM // 16 // hAlAhalaM piva visaM, huyavahajAlaM va paramapajjaliyaM / vagghi vva visamasIlA, ahiyaM vajjeha paramahilA // 17 // indIvaraghaNasAmo, gavviyahasiyaM dasANaNo kAuM / bhaNai piyA sasivayaNe, kiM va bhayaM uvagayAsi tumaM // 18 // na ya so haM ravikittI, na ceva vijjAharo asaNighoso / na ya iyaro ko vi naro, jeNa tumaM bhAsase evaM // 19 // riupAyavANa aggI, so haM laGgAhivo supaDikUlo / na ya appemi sasimuhI, sIyA mA kuNasu bhayasaGkaM // 20 // eva bhaNiyammi to sA, IsAvasamuvagayA mahAdevI / jaMpai sIyAe samaM, kiM sAmiya ! raisuhaM mahasi ? // 21 // IsAkoveNa tao, pahaNai kaNNuppaleNa sA daiyaM / bhaNai ya guNANurUvaM, kiM diTuM tIe sohaggaM ? // 22 // kiM bhUmigoyarIe, kIrai ahiyaM kalAvihINAe ? / vijjAharIe samayaM, bhayasu pahU ! nehasaMbandhaM // 23 // ANavasu kerisI haM, homi pahU ! jA tumaM hiyayaiTThA / kiM sayalapaGkayasirI ?, ahavA vi surindavahusarisA ? // 24 // so eva bhaNiyametto, ahomuho lajjio vicintei / paramahilAsatto haM, akittilahuyattaNaM patto // 25 // tava vibhUSaya kulaM zlAghanIyaM ca kurvAtmAnam / arpaya bhUmigocaramahilAM kalahasyAmUlAm // 12 // vairiNa Atmano vA maraNaM kRtvA nizcayaM hRdaye / yudhyate samaramukhe tathA'pi ca kiM kAraNaM tena ? // 13 // tasmAdarpayemAM sItAM rAmasya praNayaprItyA / paripAlaya vrataM tadyadgRhItaM munisakAze // 14 // devaiH parigRhIto yadyapi samobhavati bharatanAthena / tathApyakItiM prApnoti puruSaH paranArIsaGgena // 15 // yaH paranAribhiH samaM karoti ratiM mUDhabhAvadoSeNa / AsIviSeNa samakaM krIDati sa ugratejasA // 16 // hAlAhalamiva viSaM hutavahajvAlAmiva paramaprajvalitAm / vyAghrIva viSamazIlAmadhikaM varjaya paramahilAm // 17 // indivaraghanazyAmo garvitahasitaM dazAnanaH kRtvA / bhaNati priyAM zazivadane ! kiM vA bhayamupagatA'si tvam // 18 // na ca so'haM ravikIti nairva vidyAdharo'sanighoSaH / na cetaraH ko'pi naro yena tvaM bhASasa evam // 19 // ripupAdapAnAmagniH so'haM lakAdhipaH supratikUlaH / na cArpayAmi zazimukhi ! sItAM mA kuru bhayazakAm / / 20 / / evaM bhaNite tataH seAvasamupAgatA mahAdevI / jalpati sItayA samaM kiM svAmin ! ratisukhaM kAjhSe? // 21 // IrSyAkopena tataH prahanti karNotpalena sA dayitam / bhaNati ca guNAnurupaM kiM dRSTaM tasyAH saubhAgyam ? // 22 // kiM bhUmigocaryayA, kriyate'dhikaM kalAvihInayA / vidyAdharyA sapadaM bhaja prabho ! snehasaMbandham // 23 // AjJApaya kIdRzyahaM bhavAmi prabho ! yA tavahRdayeSTA / kiM sakalapaGkajazrI: ? athavA'pi surendravadhusadRzI ? // 24 // sa evaM bhaNitamAtro'dhomukho lajjito vicintayati / paramahilAsakto'hamakIrtilaghutvaM prAptaH // 25 // 1. mahilaM-pratya0 / 2. imaM sIyaM-pratya0 / 3. bharaharAeNaM-pratya0 / 4. vagghi va visamasIlaM ahiyaM vajjeha paramahilaM-pratya0 / 5. piyaM-pratya0 / 6. sasimuhi sIyaM-pratya0 / 7. bhaNiyamette sA-mu0 / pauma. bhA-3/14 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 paumacariyaM aha so vilakkhahasiyaM, kAUNa ya bhaNai attaNo kantaM / taM majjha hiyayaiTThA, ahiyaM annANa mahilANaM // 26 // laddhapasAyAe tao, bhaNio mandoyarIe dhvynno| kiM diNayarassa dIvo, dijjai vi hu maggaNavAe ? // 27 // jANanto vi nayavihI, kaha vi pamAyaM gao vihivaseNaM / taha vi ya pabohaNIo, havai naro annapuriseNaM // 28 // Asi purA muNivasaho, viNhU veuvvaladdhisaMpanno / siddhanta-gIiyAsu ya kiM na pabohaM tayA nIo ? // 29 // jai payaNuo vi kIrai, majjha pasAo imaM bhaNantIe / to muJcasu nAha ! tuma, sIyA rAmassa hiyaiTThA // 30 // tuha aNumaeNa sIyA, neUNaM rAhavaM pasAemi |aannemi bhANukaNNaM, puttA ya alaM raNamuheNaM // 31 // so eva bhaNiyametto, jaMpai laGkAhivo paramaruTTho / lahu gaccha gaccha pAve !, jattha muhaM te na pecchAmi // 32 // eva bhaNiye pavuttA, suNasu pahU ! buhajaNeNa jaM sittuN| halahara-cakkaharANaM, jammaM paDivAsudevANaM // 33 // Asi tiviThTha, duviThTha, sayaMbhu purisottamo purisasIho / purasavarapuNDarIo, datto vi hu kesavA ee // 34 // ayalo vijaya subhaddo ya suppaho taha sudarisaNo ceva / ANanda nandaNo vi ya, ime vi haliNo vaikvantA // 35 // aha bhArahammi vAse, ee bala-kesavA vaikkantA / saMpai vaTTanti ime, rAhava-nArAyaNA loe // 36 // eehi tAragAI, paDisattU ghAiyA tikhaNDavaI / saMpai sAmi viNAsaM, tuhamavi gantuM samucchahasi // 37 // bhottUNa kAmabhoe, purisA je saMjamaM samaNupattA / te navari vandaNijjA, havanti devA-'surANaM pi // 38 // atha sa vilakSahasitaM kRtvA ca bhaNatyAtmanaH kAntAm / tvaM mama hRdayeSTA'dhikamanyAsAM mahilAnAm // 26 / / labdhaprasAdayA tato bhaNito mandodaryA dazavadanaH / kiM dinakarasya dIpo dIyate'pi hu mArgaNArthe ? // 27|| jAnannapi nayavidhi kathamapi pramAdaM gato vidhivazena / tathApi ca prabodhanIyo bhavati naro'nyapuruSeNa // 28 // AsItpurA munivRSabho viSNu vaiMkriyalabdhisaMpannaH / siddhAnta-gItIkAbhizca kiM na prabodhaM tadA nItaH ? // 29 // yadi pratanuko'pi krIyate mama prasAda idaM bhaNantyAH / tadA muJca nAtha ! tvaM sItAM rAmasya hRdayeSTAm // 30 // tavAnumatyA sItAM nItvA rAghavaM prasAdayAmi / AnayAmi bhAnukarNa putrAMzcAlaM raNamukhena // 31 // sa evaM bhaNitamAtro jalpati lakAdhipaH paramaruSTaH / laghu gaccha gaccha pApe ! yatra mukhaM tava na pazyAmi // 32 // evaM bhaNite proktA zruNu prabho ! budhajanena yacchiSTam / haladhara-cakradharANAM janma prativAsudevAnAm // 33 // AsItripRSTo dvipRSTaH svayaMbhUH puruSottamaH puruSasiMhaH / puruSavarapuNDariko datto'pi hu kezavA ete // 34 // acalo vijayaH subhadrazca suprabhastathA sudarzana eva / Anando nandano'pi ceme'pi halino vyatikrAntAH // 35 / / atha bhArata varSe ete bala-kezavA vyatikrAntAH / saMprati varteta imau rAghava-nArAyaNau loke // 36 // etaistArakAdayaH pratizatravaH ghAtitAstrikhaNDapatayaH / saMprati svAmin ! vinAzaM tvamapi gantuM samutsahase // 37 / / bhuktvA kAmabhogAnpuruSA ye saMyama samanuprAptAH / te navari vandanIyA bhavanti devA'surANAmapi // 38 // 1. sIyaM rAmassa hiyaiTTha-pratya0 / 2. sIyaM-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 491 ujjoyavihANapavvaM -70/26-51 tamhA tume vi sAmiya !, bhuttaM ciya uttamaM visayasokkhaM / bhamio ya jaso loe, saMpai dikkhaM pavajjAsu // 39 // ahavA aNuvvayadharo, hoUNaM sIla-saMjamAbhirao / deva-gurubhattijutto, dahamuha ! dukkhakkhayaM kuNasu // 40 // aTThArasahi dasANaNa!, juvaisahassehi jo tumaM tittiM / na gao aNaGgamUDho so kaha ekkAe vaccihisi ? // 41 // iha sayalajIvaloe, visayasuhaM bhuJjiuM sucirakAlaM / jai koi gao tittiM, puriso taM me samuddisasu // 42 // tamhA imaM mahAjasa !, visayasuhaM appasokkhabahudukkhaM / vajjehi vajjaNijjaM, paramahilAsaMgama eyaM // 43 // bahubhaDakhayaMkareNaM, deva ! na kajjaM imeNa jujjheNaM / baddhaJjalimauDA haM, paDiyA vi hutujjha pAesu // 44 // hasiUNa bhaNai vIro, uThehi kisoyarI ! bhauvveyaM / mA vaccasu pasayacchI !, nAmeNaM vAsudevANaM // 45 // baladeva-vAsudevA, havanti bahavo ihaM bharahavAse / taha vi ya kiM saMjAyai, siddhI khalu nAmametteNaM? // 46 // rahaneuranayaravaI, jaha indo'NivvuI mae niio| taha ya imaM kIrantaM, pecchasu nArAyaNaM sigdhaM // 47 // bhaNiUNa vayaNameyaM, samayaM mandoyarIe dahavayaNo / kIlaNaharaM paviTTho, tAva ya atthaM gao sUro // 48 // atthAyammi diNayare, saMjhAsamae samAgae sante / maulenti kamalayAI, viraho cakkAyamihuNANaM // 49 // jAe paosasamae, pajjalie rayaNadIviyAnivahe / laGkApurI vibhAyai, merussa va cUliyA ceva // 50 // pesijjai juvaijaNo, viraijjai maNDaNaM piyayamANaM / mohaNasuhaM mahijjai, maira cciya pijjai pasannA // 51 // tasmAttvayApi svAmin ! bhuktamevottamaM viSayasukham / bhrAmitazca yazoloke saMprati dIkSAM pravraja // 39 // athavA'Nuvratadharo bhUtvA zIlasaMyamAbhirataH / devagurubhaktiyukto dazamukha ! duHkhakSayaM kuru // 40 // aSTAdazabhirdazAnana ! yuvatisahasrAbhi ryastvaM tRptim / na gato'naGgamuDhaH sa kathamekayA vajiSyasi ? // 41 // iha sakalajIvaloke viSayasukhaM bhuktvA sucirakAlam / yadi kopi gatastRpti puruSastanme samuddiza // 42 // tasmAdidaM mahAyaza ! viSayasukhamalpasukhabahuduHkham / varjaya varjanIyaM paramahilAsaMgamametat // 43 // bahubhaTakSayaMkareNa deva ! na kAryamanena yuddhena / baddhAGjalimukuTA'haM patitA'pi hu tava pAdayoH // 44 // hasitvA bhaNati vIra uttiSTha kRzodari ! bhayodvegam / mA gaccha prasannAkSi ! nAmnA vAsudevAnAm // 45 // baladeva-vAsudevA bhavanti bahava iha bharatavarSe / tathApi ca kiM saJjAyate siddhiH khalu nAmamAtreNa ? // 46 // rathanepUranagarapati ryathendro'nivRttiM mayA nItaH / tathA cedaM kurvantaM pazya nArAyaNaM zIghram // 47 // bhaNitvA vacanametatsamakaM mandodaryA dazavadanaH / krIDAgRhaM praviSTastAvaccAstaMgataH sUryaH // 48 / / aste dinakare sandhyAsamaye samAgate sati / mukulayanti kamalAni virahazcakravAkamithunAnAm // 49 // jAte pradoSa samaye prajvalite ratnadIpikA nivahe / laGkApurI vibhAti meroriva cUlikaiva // 50 // preSyate yuvatijano viracyate maNDanaM priyatamAnAm / mohanasukhaM kAjhyate madiraiva pIyate prasannA // 51 // 22. purao mndo-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.janeibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 paumacariyaM kA vi piyaM varajuvaI, avagRheUNa bhaNai candamuhI |api ekkaM pi ya ratti, mANesu tume samaM sAmi ! // 52 // annA puNa mahumattA, varakusumasuyandhagandhariddhillA / paDiyA piyassa aGke, navakisalayakomalasarIrA // 53 // kA vi ya apoDhabuddhI, bAlA daieNa pAiyA sIdhuM / poDhattaNaM pavannA, takkhaNametteNa caDukammaM // 54 // jaha caha valaggai mao, juvaINaM mayaNamUDhahiyayANaM / taha taha vaDhui rAo, lajjA dUraM samosaraD // 55 // aNudiyahajaNiyamANA, pabhAie jANiUNa saMgAmaM / ghaNavirahabhIyahiyayA, avagRhai piyayamaM dhaNiyaM // 56 // vijjAharamihuNAI, kIlanti ghare ghare jahicchAe / uttarakurUsu najjai, vaDDiyanehANurAgAiM // 57 // vINAi-vaMsa-tisariya-nANAvihagIya-vAiyaraveNaM, / jaMpai va mahAnayarI, jaNeNa ullAvamanteNaM // 58 // tambola-phulla-gandhAiesu dehANulevaNasaesu / eva viNioyaparamo, logo mayaNussave taiyA // 59 // laGkAhivo vi etto, niyayaM anteuraM niravasesaM / sammANei mahappA, ahiyaM mandoyarI devI // 60 // evaM suheNa rayaNI, volINA AgayA'ruNacchAyA / saMgIya-tUrasaddo, bhavaNe bhavaNe pavitthario // 1 // tAva ya cakkAyAro, divasayaro uggao kamalabandhU / kaha kaha vi paNaiNijaNaM, saMthAviya dahamuho bhaNai // 62 // sannAhasamarabherI, pahaNaha tarAI mehghosaaii| raNaparihatthacchAhA, hoha bhaDA ! mA cirAveha // 63 // tassa vayaNeNa sigdhaM, narehi pahayA tao mahAbherI / saddeNa teNa suhaDA, sannaddhA sayalabalasahiyA // 64 // kA'pi priyaM varayuvatirAliGgya bhaNati candramukhI / apyekamapi ca rAtriM mAnayAmi tvayA samaM svAmin ! // 52 // anyA punarmurhatamAtrA varakusumasugandhagandharddhiH / patitA priyasyADke navakisalayakomalazarIrA // 53 / / kA'pi cAprauDhabuddhI bAlA dayitena pAyitA sIdhum / prauDhatvaM prapannA tatkSaNamAtreNa cATukarmaNi // 54 // yathA yathA'valagyate mado yavatInAM madanamaDhahRdayAnAma / tathA tathA vardhate rAgo lajjA duraM samapasarati // 55 // anudivasajanitamAnA prAbhAtike jJAtvA saMgrAmam / ghanavirahabhItahRdayA''liGgati priyatamamatyantam // 56 // vidyAdharamithunAni krIDanti gRhe gRhe yathecchayA / uttarukaruSu jJAyate vardhitasnehAnurAgANi // 57 // vINAdi-vaMza-trisarita-nAnAvidhagItavAditaraveNa / jalpatIva mahAnagarI janenollApamatA / / 58|| tambola-phullagandhAdibhi dehAnulepanazataiH / evaM viniyogaparamo loko madanotsave tadA // 59 // lakAdhipo'pIto nijakamantaHpuraM niravazeSam / sammAnayati mahAtmA'dhikaM mandodarI devIm // 60 / / evaM sukhena rajanI vyatItA''gatA'ruNacchAyA / saMgIta-tUryazabdo bhavane bhavane pravistRtaH // 61 // tAvacca cakrAkAro divasakara udgataH kamalabandhuH / kathaM kathamapi praNayinijanaM saMsthApya dazamukho bhaNati // 62 // sannAhasamarabheriM praghnata tUryANi meghaghoSANi / raNadakSotsAhA bhavata bhaTAH ! mA cirAyata // 63 / / tasya vacanena zIghraM naraiH prahatA tato mahAbheriH / zabdena tena subhaTAH sannaddhAH sakalabalasahitAH // 64 // 1. virahabhIyahiyayANaM-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujjoyavihANapavvaM - 70 / 52-71 mArIcI vimalAbho, vimalaghaNo nandaNo suNando ya / suhaDo ya vimalacando, anne vi ya evamAIyA // 65 // turasu rahavaresu ya, pavvayasarisesu mattahatthIsu / saraha - khara- kesarIsu ya, varAha - mahisesu ArUDhA // 66 // asi-kaNaya- cAva-kheDaya - vasunandaya-cakka- tomaravihatthA / dhaya-chattabaddhacindhA, asurA iva dappiyADovA // 67 // niphiDiUNa pavattA, suhaDA laGkApurIe raNasUrA / UsiyasiyAyavattA, saMpellopella kuNamANA // 68 // bahutUraniNAdeNaM, hayahesiya gajjieNa hatthINaM / phuTTai va ambaratalaM, vimukkapAikkanAeNaM // 69 // aha te rakkhasasuhaDA, sannaddhA rayaNamauDakayasohA / vaccantA gayaNayale, chajjanti ghaNA iva savijjU // 70 // mahAbhaDA kavaiyadehabhUsaNA, samantao turaya- gaindasaGkulA / sahAuhA diNayarateyasannihA, viNiggayA vimalajasAhilAsiNo // 71 // // iya paumacarie ujjoyavihANaM nAma sattaraM pavvaM samattaM // mArIcI vimalAbho vimalaghano nandanaH sunandazca / subhaTazca vimalacandro'nye'pi caivamAdayaH ||65 // turageSu rathavareSu ca parvatasadRkSu mahAhastiSu / zarabha - khara- kesariSu ca varAha-mahiSeSvAruDhAH // 66 // asi-kanaka-cApa-kheTaka - vasunandaka-cakra- tomaravihastAH / dhvaja - chatrabaddhacihnA asurA iva darpitATopAH // 67 // niSTayituM pravRttAH subhaTA laGkApUryA raNazUrAH / uzchritazvetAtapatrAH saMpIDotpIDaM krIyamANAH // 68 // bahu tUryaninAdena hayaheSitena garjitena hastInAm / sphuTatIvAmbaratalaM vimuktapAdAtinAdena // 69 // atha te rAkSasubhaTAH sannaddhA ratnamukuTazobhAH / vrajanto gaganatale chAdyante ghanA iva savidyutaH // 70 // mahAbhaTAH kavacitadehabhUSaNAH samantatasturagagajendrasaMkulAH / sahAyudhA dinakaratejaH saMnibhA vinirgatA vimalayazo'bhilASiNaH // 71 // // iti padmacarite udyogavidhAnaM nAma saptatitamaM parva samAptam // 493 For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71. lakkhaNa-rAvaNajujjhapavvaM aha so rakkhasanAho, kameNa ApucchiUNa dhariNIo / kohaM samuvvahanto, viNiggao niyayanayarIo // 1 // indaM nAma rahaM so, pecchai bahurUviNIe nimmaviyaM / vivihAuhANa puNNaM, dantisahasseNa saMjuttaM // 2 // aha te mattagaindA, erAvaNasannibhA cauvisANA / geruyakayaGgarAyA, ghaNTAsu ya kalayalArAvA // 3 // aha so mahArahaM taM, ArUDho keumaNDaNADovaM / AharaNabhUsiyaGgo, indo iva riddhisaMpanno // 4 // tassa vilaggassa rahe, samUsiyaM candamaNDalaM chattaM / gokhIra-hAradhavalaM ca udbhuyaM cAmarAjuyalaM // 5 // paDupaDaha-saGkha-kAhala-muiGga - tilamA gahIrapaNavANaM / pahayaM pahANatUraM, palayamahAmehanigghosaM // 6 // appasarisehi samayaM, dasahi sahassehi kheyarabhaDANaM / surasarisavikkamANaM, raNarkaNDU uvvahantANaM // 7 // eyantarammi paumo, pucchi suhaDA suseNamAIyA / bho bho ! kahei eso, dIsai kavaNo nagaravarindo ? // 8 // aliulatamAlanIlo, jambUnayavivihasiharasaMghAo / caccalataDicchaDAlo, najjai mehANa saMghAo // 9 // to bhai jambuvanto, sAmiya ! bahurUviNIe vijjAe / selo kao mahanto, dIsai laGkAhivo eso // 10 // jambUNayassa vayaNaM, soUNaM bhaNai lakkhaNo etto / ANeha garuDekeDaM, mahArahaM mA cirAveha // 11 // 71. lakSmaNa rAvaNa yuddha parvam atha sa rAkSasanAthaH krameNApRcchya gRhiNIH / krodhaM samudvahan vinirgato nijanagaryAH ||1|| indraM nAma rathaM sa pazyati bahurupiNyA nirmApitam / vividhAyudhAnAM pUrNaM dantisahasreNa saMyuktam // 2 // atha te mattagajendrA airAvaNasannibhAzcaturviSANAH / gerukakRtAGgarAgAH ghaNTAbhizca kalakalArAvAH // 3 // atha sa mahArathaM tamAruDhaH ketumaNDanATopam / AbharaNabhUSitAGga indra ivarddhisaMpannaH // 4 // tasya vilagnasya rathe samucchritaM candramaNDalaM chatram / gokSIra-hAradhavalaM coddhRtaM cAmarayugalam // 5 // pttuptthshngkhkaahlmRdnggtilmaagbhiirpnnvaanaam| prahataM pradhAnatUryaM pralayamahAmeghanirghoSam // 6 // AtmasadRzaiH samakaM dazabhiH sahastraiH khecarabhaTAnAm / surasadRzavikramANAM raNakaNDUmudvahatAm // 7 // etadantare padma:pRcchati subhaTAn suSeNAdIn / bho bho ! kathayataiSa dRzyate ko nagavarendraH ? // 8 // alikulatamAlanIlo jambUnadavividhazikharasaMghAtaH / caJcalataDicchaTAlo jJAyate meghAnAM saMghAtaH // 9 // tadA bhaNati jambuvAn svAmin ! bahurupiNyA vidyayA / zailaH kRto mahAn dRzyate laGkAdhipa eSaH // 10 // nasya vacanaM zrutvA bhaNati lakSmaNa itaH / Anaya garuDaketuM mahArathaM mA cirAyata // 11 // 1. kaNDuM pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakkhaNarAvaNajujjhapavvaM - 71 / 1-26 aha tattha mahAbherI, samAhayA'NeyatUrasamasahiyA / saddeNa tIe sigdhaM, sannaddhA kaivarA savve // 12 // asi-kaNaya- cakka tomara - nANAvihapaharaNA-''varaNahatthA / rumbhanti pavayajohA, raNaparihatthA sakantAhiM // 13 // sumaharavaNehi tao, saMthAviya kaivarA paNaiNIo / sannaddhAuhapamuhA, paumasyAsaM samallINA // 14 // rAmo rahaM vilaggo, kesarijuttaM nibaddhatoNIraM / lacchIharo vi evaM, ArUDho sandaNaM garuDaM // 15 // bhAmaNDalamAIyA, anne vi mahAbhaDA kavaiyaGgA / raha-gaya-turayArUDhA, saMgAmasamujjayA jAyA // 16 // evaM kaibalasahiyA, sannaddhA paumanAha - somittI / seNiya ! viNiggayA te, jujjhatthe vAhaNArUDhA // 17 // jantANa tANa sauNA, mahuraM ciya vAharanti supasatthaM / sAhanti nicchaeNaM, parAjayaM ceva ANandaM // 18 // daTThUNa sattusennaM, ejjantaM rAvaNo tao ruTTho / niyayabaleNa samaggo, vAhei rahaM savaDahuttaM // 19 // gandhavva-kinnaragaNA, accharasAo nahaGgaNatthAo / muJcanti kusumavAsaM, dosu vi sennesu suhaDANaM // 20 // viyaDaphara-phalaMya-kheDaya - vasu- nandayagoviesu aGgesu / pavisanti samarabhUmi, caladiTThI paDhamapAikkA // 21 // Asesu kuJjare ya, kevi bhaDA rahavaresu ArUDhA / nANAuhagahiyakarA, AbhiTTA saharisucchAhA // 22 // sara- jhasara-satti- savvala - phalihasilA - sela - moggarasayAiM / varasuhaDaghattiyAiM, paDanti johe vahantAI // 23 // khaggehi kei suhaDA, saMgAme vAvaranti calahatthA / anne ya gayapahAraM, denti samatthANa johANaM // 24 // sIsagahiekkamekkA, anne churiyApahArajajjariyA / dappeNa samaM jIyaM, muyanti dehaM ca mahivaTThe // 25 // khajjanti dharaNipaDiyA, vAyasa - gomAu- giddhanivaheNaM / oyaDDiyantaruNDA, ruhira-vasAkaddamanibuDDA // 26 // atha tatra mahAbherI samAhatA'nekatUryasamasahitA / zabdena tasyAH zIghraM sannaddhAH kapivarAH sarve // 12 // asikanakacakratomaranAnAvidhapraharaNA''varaNahastaH / rudhyante plavaGgayodhA raNadakSAH svakAntAbhiH // 13 // sumadhuravacanaistadA saMsthApya kapivarAH praNayinyaH / sannaddhAyudhapramukhAH padmasakAzaM samAlInAH // 14 // rAmo rathaM vilagnaH kesarIyuktaM nibaddhatoNIram / lakSmIdharo'pi evamAruDhaH syandanaM garuDam // 15 // bhAmaNDalAdayo'nye'pi mahAbhaTAH kavacitAGgAH / ratha- gaja- turagAruDhAH saMgrAmasamudyatA jAtAH // 16 // evaM kapibalasahitau sannaddhau padmanAbhasaumitrI / zreNika ! vinirgatAste yuddhArthe vAhanArUDhAH ||17|| yAtAM teSAM zakunA madhurameva vyAharanti suprazastam / kathayanti nizcayena parAjayaM caivAnandam // 18 // dRSTvA zatrusainyamAyAntaM rAvaNastato ruSTaH / nijabalena samagro vAhayati rathamabhimukham // 19 // gAMdharva kinnaragaNA apsaraso nabho'GgaNasthAH / muJcanti kusumavarSaM dvayo rapi sainyayoH subhaTAnAm // 20 // vikaTaphara-phalaka-kheTaka - vasunanandagopiteSvaGgeSu / pravizanti samarabhUmiM caladRSTayaH prathamapAdAtayaH // 21 // azveSu kuJjareSu ca ke'pi bhaTA rathavareSvAruDhAH / nAnAyudhagRhItakarAH pravRttAH saharSotsAhAH // 22 // zara - jhasara - zakti - sarvala-sphaTikazilA - zaila - mudgarazatAni / varasubhaTakSiptAni patanti yodhAnvahantAni ||23|| khaDgaiH ke'pi subhaTAH saMgrAme vyApArayanti calahastAH / anye ca gadAprahAraM dadati samarthAnAM yodhAnAm ||24|| zIrSagRhItamekamekA anye chUrikAprahArajarjaritAH / darpeNa samaM jIvitaM muJcanti dehaM ca mahipRSTe // 25 // khAdyante dharaNipatitA vAyasa - gomAyu- gRdhranivahena / AkRSyataruNDA rudhira-vasAkardamanibruDAH // 26 // For Personal & Private Use Only 495 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 hatthI hatthINa samaM, jujjhai rahio samaM rahattheNaM / turayavalaggosuhaDo, turayArUDhaM vivAei // 27 // asi-kaNaya-cakka-tomara-annonnAvaDiyasatthaghAyaggI / aha takkhaNammi jAo, saMgAmo suhaDaduvvisaho // 28 // ummeNThA mattagayA, bhamanti turayA''savAraparimukkA / bhajjanti sandaNavarA, chijjanti dhayA kAyadaNDA // 29 // khaNakhaNakhaNa tti saddo, katthai khaggANa AvaDantANaM / visihANa taDataDaravo, nivaDantANaM gayaGgesu // 30 // maNikuNDalujjalAI, paDanti sIsAiM mauDacindhAnaM / naccanti kabandhAI, ruhiravasAlittagattAI // 31 // anno annaM pahaNai, anno annaM bhuyAbalummatto / AyaDDiUNa nihaNai, johA johaM karI kariNo // 32 // ubhayabalesu bhaDehiM, uppayanivayaM raNe karentehiM / gayaNaGgaNaM niruddhaM, pAusakAle vva mehehiM // 33 // eyArisamma jujhe, suya-sAraNamAiesu suhaDesu / mArIjINa ya bhaggaM, sennaM ciya vANarabhaDANaM // 34 // siriseleNa baleNa ya, bhUyaniNAeNa taha ya nIleNaM / kumuyAivANarehi, bhaggaM ciya rakkhasANIyaM // 35 // sundo kumbha nisumbho, vikkama kamaNo ya jambumAlI ya / mayaruddhao ya sUro, asaNinighAyAiNo suhaDA // 36 // ee rakkhasavasabhA, niyayabalucchAhakAraNujjuttA / vANarabhaDehi samayaM jujjhaM kAUNa ADhattA // 37 // bhuyavarabalasammeyA, viyaDA kuDilaGgayA suseNA ya / caNDummiyaGgayAI, samuTThiyA kaivarA ee // 38 // rakkhasa-kaiddhayANaM, jujjhaM aidAruNaM samAvaDiyaM / annonnakaraggAhaM, ghaNasatthapaDantasaMghAyaM // 39 // eyantarammi haNuo, gayavarajuttaM rahaM samAruhiuM / lolei rakkhasabalaM, paumasaraM ceva mattagao // 40 // ekkeNa teNa seNiya !, sUreNa mahAbalaM nisiyarANaM / garuyapahArAbhihayaM, bhayajaragahiyaM kayaM savvaM // 41 // paumacariyaM hastI hastinA samaM yudhyate rathikaH samarathasthena / turagAvalagnasubhaTasturagArUDhaM vipAdayati ||27|| asikanakacakratomarAnyonyApatitazastraghAtAgniH / atha tatkSaNe jAtaH saMgrAmaH subhaTadurvisahaH // 28 // 'unmeNThA matagajA bhramanti turagA asavAraparimuktAH / bhajyante syandanavarAzcchidyante dhvajAH kanakadaNDAH ||29|| khaNakhaNeti zabdaH kutracitkhaNAnAmApatatAm / vizikhAnAM taDataDaravo nipatatAM gajAGgeSu ||30|| maNikuNDalojvalAni patanti zIrSANi mukuTacihnAni / nRtyanti kabandhAni rudhiravasAliptagAtrANi // 31 // anyonyaM prahantyanyonyaM bhujAbalonmattaH / AkRSya nihanti yodhA yodhaM kariNaM kariNaH ||32|| ubhayabaleSu bhaTairutpannipatanaM raNe kurvadbhiH / gaganAGgaNaM niruddhaM prAvRTkAla iva medhaiH ||33|| etAdRze yuddhe zuka-sAraNAdibhiH subhaTaiH / mArIciNA ca rbhagnaM sainyameva vAnarabhaTAnAm // 34 // zrIzailena balena ca bhUtaninAdena tathA ca nIlena / kumudAdivAnarai rbhagnameva rAkSasAnIkam // 35 // sundaH kumbha nizumbho vikramaH kramaNazca jambUmAlI ca / makaradhvajazcazUro'zaninighAtAdayaH subhaTAH ||36|| ete rAkSasavRSabhA nijabalotsAhakAraNodyatAH / vAnarabhaTaiH samakaM yuddhaM kartumArabdhAH ||37|| bhujavarabalasammetA vikaTAH kuTilADgadAH suSeNAzca / caNDormyaGgadAdayaH samutthitAH kapivarA ete ||38|| rAkSasa - kapidhvajAnAM yuddhamatidAruNaM samApatitam / anyonyakaragrAhaM ghanazastrapatatsaMghAtam // 39 // etadantare hanumAn gajavarayuktaM rathaM samAruhya / lolayati rAkSasabalaM padmasara eva mattagajaH ||40|| ekena tena zreNika ! zUreNa mahAbalaM nizicarANAm / gurukaprahArAbhihataM bhayajvaragRhItaM kRtaM sarvam // 41 // - mahAvata (hastipaka: ) 1. meNTha For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 497 lakkhaNarAvaNajujjhapavvaM -71/27-56 taM pecchiUNa senaM, bhayavihalavisaMThulaM mao ruTTho / haNuyassa samAvaDio, muJcanto AuhasayAI // 42 // siriseleNa vi sigdhaM, AyaNNAUriesu bANesu / kaJcaNaraho vicitto, tuGgo mayasantio bhaggo // 43 // annaM rahaM vilaggo, mayarAyA jujjhiuM samADhatto / so vi ya siriseleNaM, bhaggo nisiyaddhayandehiM // 44 // virahaM daTThaNa mayaM, dasANaNo'NeyarUvavijjAe / sigdhaM viNimmiya rahaM, sasurassa tao samappei // 45 // so tattha sandaNavare, AruhiUNaM mao sarasaehi / virahaM karer3a haNuyaM, takkhaNametteNa AruTTho // 46 // AloiUNa haNuyaM, virahaM aha dhAio jaNayaputto / tassa vi ya sandaNavaro, maeNa bhaggo saravarehiM // 47 // sayameva vANaravaI, samuTThio tassa rosapajjalio / so vimaeNa nirattho, kao ya dharaNIyale paDio // 48 // etto maeNa samayaM, bihIsaNo jujjhiuM samADhatto / chinnakavayA-''yavatto, kao ya bANAhayasarIro // 49 // payalantaruhiradehaM, bihIsaNaM pecchiUNa paumAbho / kesarirahaM vilaggo, chAei mayaM sarasaehiM // 50 // rAmasaraniyaraghatthaM, bhayavihalavisaMThulaM mayaM daTTuM / sayameva rakkhasavaI, samuTThio kohapajjalio // 51 // so lakkhaNeNa diTTho, bhaNio re duTTha ! majjha purahutto / ThA-ThAhi pAva takkara !, jA te jIyaM paNAsemi // 52 // aha bhaNai lakkhaNaM so, kiM te haM rAvaNo asuyapuvvo / nissesapuhainAho, uttamadivvAruho loe ? // 53 // ajja vi muJcasu sIyaM, ahavA cintehi niyayahiyaeNaM / kiM rAsahassa sohai, dehe raDyA vijayaghaNTA ? // 54 // devA-'suraladdhajaso, ahayaM telokkapAyaDapayAvo / saha bhUmigoyareNaM, ahiyaM lajjAmi jujjhanto // 55 // jai vA karehi jujhaM, niviNNo niyayajIviyavveNaM / to ThAhi savaDahutto, visahasu maha santiyaM paharaM // 56 // taM dRSTvA sainyaM bhayavihvalavisaMsthUlaM mayo ruSTa: / hanumataH samApatito muJcannAyudhazatAni // 42 // zrIzailenApi zIghramAkarNApUritai rbANaiH / kaJcanaratho vicitrastuGgo mayasatko bhagnaH // 43 // anyaM rathaM vilagno mayarAjA yoddhaM samArabdhaH / so'pi ca zrIzailena bhagno nizitArddhacandraiH // 44 // virathaM dRSTvA mayaM dazAnano'neka rupavidyayA / zIghraM vinirmitaM rathaM zvasurasya tataH samati // 45 / / sa tatra syandanavare Aruhya mayaH zarazataiH / virathaM karoti hanumantaM tatkSaNamAtreNAruSTaH // 46 / / Alokya hanumantaM virathamatha dhAvito janakaputraH / tasyApi ca syandanavaro mayena bhagnaH zaravaraiH // 47 // svayameva vAnarapatiH samutthitastasya roSaprajvalitaH / so'pi mayena nirastraH kRtazca dharaNitale patitaH // 48 // hato mayena samakaM bibhISaNo yoddhaM samArabdhaH / chinakavacA''tapatraH kRtazca bANAhata zarIraH // 49 // pragaladrudhiradehaM bibhISaNaM dRSTvA padmAbhaH / kesaristhaM vilagnazcchAdayati maMya zarazataiH // 50 // rAmazaranikaragrasta bhayavihvalavisaMsthUlaM mayaM dRSTvA / svayameva rAkSasapatiH samutthitaH krodhaprajvalitaH // 51 // ' sa lakSmaNena dRSTo bhaNito re duSTa ! mamAbhimukhaH / ti-tiSTha pApa taskara ! yAvatte jIvitaM praNAzayAmi // 52 / / atha bhaNati lakSmaNaM sa kiM tvayAhaM rAvaNo'zrutapUrvaH / niHzeSapRthivInAtha uttamadivyA) loke ? // 53 // adyApi muJca sItAmathavA cintaya nijahRdayena / kiM rAsabhasya zobhate dehe racitA vijayaghaNTA ? // 54 // devA'suralabdhayazA ahaM trailokyaprakaTapratApaH / saha bhUmigocareNAdhikaM lajje yudhyamAnaH // 55 // yadi vA kariSyaSi yuddhaM niviNNo nijajIvitavyena / tadA tiSThAbhimukho visahasva mama satkaM prahAram // 56 / / pauma. bhA-3/15 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 paumacariyaM to bhaNai lacchinilao, jANAmi pahuttaNaM tumaM savvaM / nAsemi ajja sigdhaM, eyaM te gajjiyaM garuyaM // 57 // evaM bhaNiuM saroso, cAvaM ghettUNa bANanivaheNaM / chAeUNa pavatto, tuGgaM piva pAuse meho // 58 // jamadaNDasannihehiM, sarehi lacchIharo gayaNamagge / balaparihatthucchAho, dahamuhabANe nivAreD // 59 // dasarahaputteNa kao, rayaNAsavanandaNo viyaliyattho / tAhe muyai daNuvaI, AruTTho vAruNaM atthaM // 60 // taM lakkhaNo khaNeNaM, nAsei samIraNatthajoeNaM / muJcai laGkAhivaI, aggeyaM dAruNaM atthaM // 61 // jAlAsahassapauraM, dahamANaM taM pi lacchinilaeNaM / dhArAsarehi sigdhaM, vijjhaviyaM vAruNattheNaM // 12 // aha tassa rakkhasatthaM, visajjiyaM rAvaNeNa aighoraM / dhammattheNa paNAsai, taM dasarahanandaNo sigdhaM // 63 // lacchIhareNa seNiya !, visajjiyaM indhaNaM mahAsatthaM / paDiindhaNeNa nIyaM, disodisiM rakkhasindeNaM // 4 // aha rAvaNeNa sigdhaM, tamanivahatthandhandhiyadisohaM / vimalaM karer3a taM pi ya, divAyaratyeNa somittI // 65 // phaNimaNikiraNujjaliyaM, uragatthaM rAvaNeNa vikkhittaM / taM lakkhaNeNa nIyaM, dUraMgaruDatthajoeNaM // 66 // muJcai viNAyagatthaM, rakkhasaNAhassa lakkhaNo samare / taM vArei mahapyA, tikUDasAmI mahattheNaM // 67 // bhagge viNAyagatthe, sarehi lacchIharo tikUDavaI / chAei sennasahiyaM, so viya taM bANavariseNaM // 68 // __saMgAmasUrA jaNiyAhimANA, jujjhanti annonnjytthcittaa| ghorA narA neva gaNanti satthaM, na mAruyariMga vimalaM pi bhANuM // 69 // // iya paumacarie lakkhaNa-rAvaNajujjhaM nAma egasattaraM pavvaM samattaM / tadAbhaNati lakSmInilayo jAnAmi prabhutvaM tava sarvam / nAzayAmyadya zIghrametatte garjitaM gurukam // 57 // evaM bhaNitvA saroSazcApaM gRhItvA bANanivahena / chAdayitvA pravRttastuGgamiva prAvRSi meghaH // 58 // yamadaNDasaMnibhaiHzarairlakSmIdharo gaganamArge / baladakSotsAho dazamukhabANAnnivArayati / / 59 // dazarathaputreNa kRto ratnazravonandano vigalitAstraH / tadA muJcati danupatirAruSTo vAruNamastram // 60 // taM lakSmaNaH kSaNena nAzayati samIraNAstrayogena / muJcati laGkAdhipatiragneyaM dAruNamastram // 61 // jvAlAsahasrapracUraM dahyamAnaM tamapi lakSmInilayena / dhArAzaraiH zIghraM vidhmApitaM vAruNAstreNa // 62 / / atha tasya rAkSasAstraM visarjitaM rAvaNenAtighoram / dharmAstreNa praNAzayati taM dazarathanandanaH zIghram // 63 // lakSmIdhareNa zreNika ! visarjitamindhanaM mahAzastram / pratIndhanena nItaM dizodizaM rAkSasendreNa // 64 // atha rAvaNena zIghraM tamonivahAstrAndhakAritadigaudham / vimalaM karoti tamapi ca divAkarAstreNa saumitriH // 65 // phaNimaNikiraNojvalitamuragAstraM rAvaNena vikSiptam / taM lakSmaNena nItaM dUraM garuDAstrayogena // 66 // muJcati vinAyakAstraM rAkSasanAthasya lakSmaNaH samare / taM vArayati mahAtmA trikUTasvAmI mahAstreNa // 67 // bhagne vinAyakAstre zarai lakSmIdharastrikUTapatim / chAdayati sainyasahitaM so'pi ca taM bANavarSeNa // 68 // saMgrAmazUrA janitAbhimAnA yudhyante'nyonyajayArthacittAH / ghorA narA naiva gaNanti zastraM na mArutAgniM vimalamapi bhAnum // 69 / / ||iti padmacarite lakSmaNa-rAvaNayuddhaM nAmaikasaptatitamaM parvaM samAptam // 1. tikUDavaI-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72. cakkarayaNuppattipavvaM khinnANa dijjai jalaM, tisAbhibhUyANa sIyalaM surahiM / bhattaM ca bahuviyappaM, asaNakilantANa suhaDANaM // 1 // siJcinti candaNeNaM, suhaDA vaNaveyaNApariggahiyA / AsAsijjanti puNo, dehuvagaraNesu bahuesu // 2 // laGkAhiveNa samayaM, somittisuyassa vaTTae jujjhaM / vivihAuhavicchaDuM, vimhayaNijjaM suravarANaM // 3 // gandhavvakinnaragaNA, accharasahiyA nahaTThiyA tANaM / muJcanti kusumavAsaM, sAhukkAreNa vAmIssaM // 4 // vijjAharas tAva ya, duhiyAo candavadvaNassa nahe / divvavimANatthAo, aTTha jaNIo surUvAo // 5 // mayaharayaparimiyAo, kannAo accharehi bhaNiyAo / sAhei kassa tumhe, duhiyAo ihaM pavannAo ? // 6 // sAhanti tANa tAo, amha piyA candavaddhaNo nAmaM / vaidehIsaMvaraNe, duhiyAsahio gao mihilaM // 7 // so lakkhaNassa amhe, dAUNaM patthio niyayagehaM / tatto pabhUi eso, hiyayammi avaTThio niyayaM // 8 // so esa mahAghore saMgAme saMsayaM samAvanno / na ya najjai kaha vi imaM, hoi duhiyAo ? teNa'mhe // 9 // lacchIharassa etthaM, jA hohI hiyayavallahassa gaI / sA amhANa vi hohI, niyamA aTThaNha vi jaNINaM // 10 // soUNa tANa sadda, uDDamuho lakkhaNo paloento / bhaNio ya bAliyAhiM, siddhattho hohi kajjesu // 11 // 72. cakraratnotpatti parvam khinnebhyo dIyate jalaM tRSAbhibhUtebhyaH zItalaM surabhim / bhaktaM ca bahuvikalpamazanaklAntebhyaH subhaTebhyaH // 1 // siJcanti candanena subhaTA vraNavedanAparigRhItAH / AzvAsyante puna rdehopakaraNai rbahubhiH ||2|| laGkAdhipena samakaM somitrisutasya vartate yuddham / vividhAyudhasamUhaM vismayanIyaM suravarANAm // 3 // gAndharvakinnaragaNA apsarasaH sahitA nabhasthitAstAbhyAm / muJcanti kusumavarSAM sAdhukAreNa vyAmizrAm // 4 // vidyAdharasya tAvacca duhitarazcandravardhanasya nabhasi / divyavimAnasthA'STau janayaH surupAH // 5 // mahattaraparimitAH kanyA apsarobhi rbhaNitAH / kathayati kasya yUyaM duhitara iha prapannAH ? ||6|| kathayanti tAsAM tA asmAkaM pitA candravardhano nAma / vaidehIsvayaMvare duhitRsahito gato mithilAm // 7 // sa lakSmaNAyAsmAn datvA prasthito nijagRham / tataH prabhRtireSa hRdaye'vasthito nijakam // 8 // sa eSa mahAghore saMgrAme saMzayaM samApannaH / na ca jJAyate kathamapIdaM bhaviSyati ? duHkhitAstena vayam // 9 // lakSmIdharasyAtra yA bhaviSyati hRdayavallabhasya gatiH / sA'smAkamapi bhaviSyati niyamA'STAvapi janInAm // 10 // zrutvA tAsAM zabdamurdhvamukho lakSmaNaH pralokayan / bhaNitazca bAlikAbhiH siddhArtho bhava kAryeSu // 11 // 1. viyambhaNijjaM - mu0 / 2. NahatthiyA - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 soUNa tANa saddaM, tAhe saMbharai dahamuho atthaM / siddhatthanAmadheyaM, ghattai lacchIharassuvariM // 12 // rAmakaNiTTeNa tao, taM vigghaviNAyagatthajoeNaM / nIyaM vihalapayAvaM, saMgAmamuhe abhIeNaM // 13 // jaM jaM muJcai atthaM, taM taM chettUNa lakkhaNo dhIro / chAei saravarehiM, 'revi vva sayalaM disAyakkaM // 14 // etthantarammi seNiya !, bahurUvA AgayA mahAvijjA / laGkAhivassa jAyA, sannihiyA tattha saMgAme // 15 // aha lakkhaNeNa chinnaM, sIsaM laGkAhivassa saMbhUyaM / chinnaM puNo puNo cciya, uppajjai kuNDalAbharaNaM // 16 // chinnammi uttimaGge, ekke do honti uttamiGgAI / ukkattiesu tesu ya, duguNA duguNA havai vuDDhI // 17 // chinnaM ca bhuyAjuyalaM, doNNi vi juyalAI honti bAhANaM / chinnesu tesu vi puNo, jAyai duguNA bhuyAvuDDhI // 18 // varamauDamaNDiehiM, sirehi chinnehi nahayalaM channaM / keUrabhUsiyAsu ya, bhuyAsu evaM ca savisesaM // 19 // asi-kaNaya-cakka-tomara - kuntAi aNeyasatthasaMghAe / muJcai rakkhasaNAho, bahuvihabAhAsahassehiM // 20 // taM lakkhaNo vi entaM, AuhanivahaM sarehi chettUNaM / chAeUNa pavatto, paDisattuM bANanivaNaM // 21 // ekkaM ca doNi tiNi ya, cattAriya paJca dasa sahassAiM / lakkhaM sirANa chindai, arissa nArAyaNo sigghaM // 22 // nivaDantaesu sahasA, vAhAsahiesu uttimaGgesu / channaM ciya gayaNayalaM, raNabhUmI ceva savisesaM // 23 // jaM jaM siraM sabAhuM, uppajjai rAvaNassa dehammi / taM taM sarehi savvaM, chindai lacchIharo sigghaM // 24 // rAvaNadehukkattiya-payalantuddAmaruhiravicchaDuM / jAyaM ciya gayaNayalaM, sahasA saMjhAruNacchAyaM // 25 // zrutvA tAsAM zabdaM tadA smarati dazamukho'stram / siddhArthanAmadheyaM kSipati lakSmIdharasyopari // 12 // rAmakaniSThena tatastaM vighnavinAyakAstrayogena / nItaM viphalapratApaM saMgrAmamukhe abhItena // 13 // yadyanmuJcatyastraM tattacchitvA lakSmaNo dhIraH / chAdayati zaravarai ravi riva sakalaM dikkacakram // 14 // atrAntare zreNika ! bahurupA''gatA mahAvidyA / laGkAdhipasya jAtA saMnihitA tatra saMgrAme // 15 // atha lakSmaNena chinnaM zIrSaM laDkAdhipasya saMbhUtam / chinnaM punaH punarevotpadyate kuNDalAbharaNam // 16 // chinna uttamAGge eke dve bhavata uttamAGgAni / utkartiteSu teSu ca dviguNA dviguNA bhavati vRddhiH ||17|| chinnaM ca bhujAyugalaM dve api yugale bhavato bAhAyoH / chinneSu teSvapi puna jayati dviguNA bhujAvRddhiH // 18 // varamukuTamaNDitaiH zirobhizchinnai nabhastalaM channam | keyUrabhUSitAbhizca bhujAbhirevaM ca savizeSam // 19 // asi-kanaka-cakra-tomara- kuntAdyanekazastrasaMghAtAn / muJcati rAkSasanAtho bahuvidhabAhAsahasraiH ||20|| taM lakSmaNo'pyAyAntamAyudhanivahaM zaraizcchittvA / chAdayituM pravRttaH pratizatruM bANanivahena // 21 // ekaM ca dve triNi ca catvAri ca paJca daza sahasrANi / lakSaM ziraSAM chindanti are rnArAyaNaH zIghram // 22 // nipatatsu sahasA bAhAsahiteSUttamAGgeSu / chnnameva gaganatalaM raNabhUmireva savizeSam // 23 // yadyacchiraH sabAhumutpadyate rAvaNasya dehe / tattaccharaiH sarvaM chindati lakSmIdharaH zIghram // 24 // rAvaNadehotkarttitaH pragaladuddAmarudhirasamUham / jAtamevagaganatalaM sahasA sandhyAruNacchAyam // 25 // 1. rivusinaM naM disA0 - pratya0 / 2. puNaravi annaM sIsaM vijjAe takkhaNaM ceva - pratya0 / paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakraNupattipavvaM -72 / 12-37 payalantaseyanivaho, jaNiyamahAyAsadIhanIsAso / cintei seNiya ! tao, cakkaM laGkAhivo ruTTho // 26 // veruliyasahassAraM, mottiyamAlAulaM rayaNacittaM / candaNakayacaccikkaM, samacciyaM surabhikusumehiM // 27 // sarayaravisarisateyaM, palayamahAmehasarisanigghosaM / cintiyamettaM cakkaM, sannihiyaM rAvaNassa kare // 28 // kinnara - kiMpurisagaNA, vissAvasu- nArayA saha'ccharasA / mottUNa samarapekkhaM, bhaeNa dUraM samosariyA // 29 // taM cakkarayaNahatthaM, dasANaNaM bhaNar3a lakkhaNo dhIro / jai kAvi atthi sattI, paharasu mA Ne cirAvesu // 30 // so eva bhaNiyametto, ruTTho taM bhANiUNa maNavegaM / muJcai palayakkaNihaM jaNasaMsayakAraNaM cakkaM // 31 // da ya ejjantaM, cakkaM savaDammuhaM ghaNaniNAyaM / ADhatto somittI, vAreuM taM saroheNaM // 32 // vajjAvatteNa ya naMgaleNa paumo nivAraNujjutto / suggIvo vi' gayAe, pahaNai bhAmaNDalo asiNA // 33 // vAreUNa pavatto, sUleNa vihIsaNo mahanteNaM / haNuo vi moggareNaM, suggIvasuo kuThAreNaM // 34 // sA vi sapaharaNa - sasu samajohiuM samADhattA / taha vi ya nivAriDaM te, asamatthA vANarA savve // 35 // taM AuhANa nivahaM, bhantRRNa samAgayaM mahAcakaM / saNiyaM payAhiNeuM, ahiTThiyaM lakkhaNassa kare // 36 // *pare bhave sukayaphaleNa mANavA, mahiDDiyA iha bahusokkhabhAyaNA / mahAraNe jayasiriladdhasaMpayA, sasI jahA vimalapayAvapAyaDA // 37 // // ii paumacarie cakkarayaNuppattI nAma bAvattaraM pavvaM samattaM // pragalatsvedanivaho janitamahAyAsadIrghaniHzvAsaH / cintayati zreNika ! tatazcakraM laGkAdhipo ruSTaH ||26|| vaiDUryasasrAraM mauktikamAlAkUlaM ratnacitram / candanakRtacarcikaM samarcitaM surabhikusumaiH ||27|| zaradaravisadRzatejaH pralayamahAmeghasadRzanirghoSam / cintitamAtraM cakraM saMnihitaM rAvaNasya kare // 28 // kiMnara-kiMpuruSagaNA vizvAvasu- nAradAH sahApsarasaH / muktvA samaraprekSaM bhayena dUraM samavasRtAH // 29 // taM cakraratnahastaM dazAnanaM bhaNati lakSmaNo dhIraH / yA'pi kA'pi asti zaktiH prahara mA cirAya ||30|| sa evaM bhaNitamAtro ruSTastadbhrAmayitvA manovegam / muJcati pralayArkanibhaM janasaMzayakAraNaM cakram // 31 // dRSTvA cAyAntaM cakramabhimukhaM ghananinAdam / ArabdhaH saumitri rvArayituM taM zaraudhena // 32 // vajrAvartena ca naMgalena padmo nivAraNodyuktaH / sugrIvo'pi gadayA prahanti bhAmaNDalo'sinA ||33|| vArayituM pravRttaH zUlena bibhISaNo mahatA / hanumAnapi mudgareNa sugrIvasutaH kuThAreNa ||34|| zeSA api zeSapraharaNazatai samayodhituM samArabdhAH / tathApi ca nivArayituM te 'samarthA vAnarAH sarve ||35|| tamAyudhAnAM nivahaM bhaGktvA samAgataM mahAcakram / zanaiH pradakSiNyAdhiSThitaM lakSmaNasya kare ||36|| parasmin bhave sukRtaphalena mAnavA maharddhikA iha bahusukhabhAjanAH / mahAraNe jayazrIlabdhasaMpadaH zazino yathA vimala pratApaprakaTayaH ||37|| // iti padmacarite cakraratnotpatti rnAma dvAsaptatitamaM parva samAptam // 1. cirAveha - pratya0 / 2. kuddho taM pra0 / 3. ya - pratya0 / 4. parabhavasukkaya-pratya0 / pauma bhA-3/8 501 For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 73. dahavayaNavahavihANapavvaM / uppannacakkarayaNaM, davaNaM lakkhaNaM pavayajohA |ahinnndiyaa samatthA, bhaNanti ekvekkamekkeNaM // 1 // eyaM taM phuDaviyaDaM, aNantavirieNa jaM purA bhaNiyaM / jAyaM saMpai savvaM, kajjaM bala-kesavANaM tu // 2 // jo esa cakkapANI, so vi ya nArAyaNo samupanno / sIharahammi vilaggo eSa puNa hoi baladevo // 3 // ee mahANubhAvA, bhArahavAsammi rAma-somittI / baladeva-vAsudevA, uppannA amA niyamA // 4 // daTThaNa cakkapANiM, somittI rAvaNo vicintei / taM saMpai-saMpannaM, aNantavirieNa jaM bhaNiyaM // 5 // daTThaNa AyavattaM, jassa raNe sayalagayaghaDADovA / bhajjanti kheyarabhaDA, bhayavihalavisaMThulA sattU // 6 // sAyarasalilasamatthA, himagirivijjhatthalI puhainArI / ANApaNAmakArI, dAsi vva mahaM vase Asi // so haM maNueNa kahaM, jiNiUNA''loio dasaggIvo ?|vtttti imA avatthA, kiM na huaccherayaM eyaM? // 8 // dhiddhi ! tti rAyalacchI, adIhapehI muhuttaramaNijjA / paricaiUNA''DhattA, ekkapae dujjaNasahAvA // 9 // kiMpAgaphalasaricchA, bhogA pacchA havanti visakaDuyA / bahudukkhadoggaikarA, sAhUNaM garahiyA niccaM // 10 // bharahAimahApurisA, dhannA je ujjhiUNa rAyasiriM / nikkhantA cariya tavaM, sivasamayamaNuttaraM pattA // 11 // // 73. dazavadanavadhavidhAna parvam // utpannacakraratnaM dRSTvA lakSmaNaM plavaGgayodhAH / abhinanditAH samastA bhaNantyekaikamekaikena // 1 // etattatsphuTavikaTamanantavIryeNa yatpurA bhaNitam / jJAtaM saMprati sarvaM kAryaM bala-kezavayostu // 2 // ya eSa cakrapANiH so'pi ca nArAyaNaH samutpannaH / siMharathe vilagna eSa puna rbhavati baladevaH // 3 // etaumahAnubhAvau bhAratavarSe rAma-saumitrI / baladeva-vAsudevAvutpannAvaSTamau niyamA // 4 // dRSTvA cakrapANi saumitriM rAvaNo vicintayati / tatsaMprati saMpannamanantavIryeNa yadbhaNitam // 5 // dRSTvA''tapatraM yasya raNe sakalagajaghaTATopAH / bhajyanti khecarabhaTA bhayavihvalavisaMsthUlAH zatravaH // 6 // sAgarasalilasamastA himagirivindhyasthalI pRthivInArI / AjJApraNAmakArI dAsIva mama vaze AsIt // 7 // so'haM manuSyena kathaM jitvA''lokito dazagrIvaH ? / vartata imA'vasthA kiM na khalvAzcaryametat ? / / 8 / / ghigdhigiti rAjalakSmImadIrdhaprekSI muhUrtaramaNIyAm / parityajyArabdhAmekapade durjanasvabhAvAm // 9 // kiMpAkaphalasadRzA bhogAH pazcAdbhavanti viSakaTukAH / bahudu:khadurgatikarAH sAdhunA garhitA nityam // 10 // bharatAdimahApuruSA dhanyA ye ujjhitvA rAjazrIyam / niSkrAntAzcaritaM tapaH zivamacalamanuttaraM prAptAH // 11 // 1. ekkakkimaM vynnN-mu0| For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503 dahavayaNavahavihANapavvaM -73/1-24 so kaha moheNa jio, ahayaM saMsAradIhajaNaeNaM ? / kiM vA maremi iNhi, uvaTThie paDibhae ghore ? // 12 // daTTaNa cakkahatthaM, somittiM rAvaNaM savaDahuttaM / mahuravayaNehi etto, bihIsaNo bhaNai dahavayaNaM // 13 // ajja vi ya majjha vayaNaM, kuNasu pahU ! jANiUNa appahiyaM / tuhu paumapasAeNaM, jIvasu sIyaM samappento // 14 // sA ceva tujjha lacchI, eva kuNantassa AuyaM dIhaM / havai niyameNa rAvaNa!, narassa iha mANabhaGgeNaM // 15 // ekkoyarassa vayaNaM, avagaNeUNa rAvaNo bhaNai |re tujjha bhUmigayora !, gavvaM ciya dAruNaM jAyaM // 16 // tAva ya gajjanti gayA, jAva na pecchanti ahimuhAvaDiyaM / dADhAviDambiyamuhaM, viyaDajaDAbhAsuraM sIhaM // 17 // rayaNAsavassa putto, ahayaM so rAvaNo vijiyasattU / dAvemi tuha avatthaM, jIyantayarI nirutteNaM // 18 // bhaNio ya lakkhaNeNaM, kiM vA bahuehi bhAsiyavvehiM / uppanno tujjha arivU, hantA nArAyaNo ahayaM // 19 // nivvAsiyassa taiyA, piyareNaM vaNaphalAsiNassa mayA / nArAyaNattaNaM, te vinnAyaM dIhakAleNaM // 20 // nArAyaNo niruttaM, hohi tumaM ahava ko vi anno vA / iha tujjha mANabhaGgaM, karemi nissaMsayaM ajjaM // 21 // aigavvio si lakkhaNa, hatthavilaggeNimeNa cakkeNaM / ahavA hoi khaleNa vi, mahUsavo pAyayajaNassa // 22 // cakkeNa kheyarehi ya, samayaM saturaGgamaM saha raheNaM / pesemiha pAyAle, kiM ca bahutteNa bhaNiyeNaM ? // 23 // so evabhaNiyametto, cakkaM nArAyaNo bhamADeuM / pesei paDivaheNaM, laGkAhivaissa AruTTho // 24 // sa kathaM mohena jito'haM saMsAradIrghajanakena ? / kiM vA mriya idAnImupasthite pratibhaye ghore ? // 12 // dRSTvA cakrahastaM saumitriM rAvaNamabhimukham / madhuravacanairito bibhISaNo bhaNati dazavadanam / / 13 // adyApi ca mama vacanaM kuru prabho ! jJAtvAtmahitam / tvaM pradmaprasAdena jIva sItAM samarpayan // 14 // saiva tava lakSmIrevaM kurvata AyuSyaM dIrgham / bhavati niyamena rAvaNa ! narasyeha mAnabhanena // 15 // ekodarasya vacanamavagaNya rAvaNo bhaNati / re tava bhUmigocara ! garvameva dAruNaM jAtam // 16 // tAvacca ganti gajA yAvanna pazyantyabhimukhApatitam / daMSTrAviDambitamukhaM vikaTajaTAbhAsura siMham // 17 // ratnazravasaH putrohaM sa rAvaNo vijitazatruH / darzayAmi tavAvasthAM jIvAntakarI nizcayena // 18 // bhaNitazca lakSmaNena kiM vA bahubhi auSitavyaiH / utpannastavAri rhantA nArAyaNo'ham // 19 // nirvAsitasya tadA pitrA vanaphalAzino mayA / nArAyaNatvaM tava vijJAtaM dIrghakAlena // 20 // nArAyaNo nizcitaM bhaviSyati tvamathavA ko'pyanyo vA / iha tava mAnabhaDgaM karomi ni:saMzayamadya // 21 // atigarvito'si lakSmaNa ! hastavilagnenAnena cakreNa / athavA bhavati khalenA'pi mahotsavaH prAkRtajanasya // 2 // cakreNa khecaraizca samakaM caturaGgamaM saha rathena / preSayAmIha pAtAle kiM ca bahutvena bhaNitena ? // 23 / / sa evaMbhaNitamAtrazcakraM nArAyaNo bhrAmayitvA / preSayati pratipathA lakAdhipasyAruSTaH // 24 // 1. bahuruNa bhAsiyavveNa-pratya0 / 2. arI mu0 / 3. avi ya ko-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 paumacariyaM AloiUNa entaM, cakkaM ghaNaghosabhIsaNaM dittaM / sara-jhasara-moggarehi, ujjutto taM nivAreuM // 25 // rubbhantaM pi ahimuhaM, taha vi samalliyai cakkarayaNaM taM / puNNAvasANasamae, seNiya ! maraNe uvagayammi // 26 // aimANiNassa etto, laGkAhivaissa ahimuhassa raNe / cakkeNa teNa sigdhaM, chinnaM vacchatthalaM viulaM // 27 // caNDANileNa bhaggo, tamAlaghaNakasiNaaliulAvayavo / aJjaNagiri vva paDio, dahavayaNo raNamahIvaDhe // 28 // sutto vva kusumakeU, najjai devo vva mahiyale paDio / rehai laGkAhivaI, atthagirittho va divasayaro // 29 // etto nisAyarabalaM, nihayaM dadruNa sAmiyaM bhaggaM / vivarammuhaM payaTTa, saMpelloppella kuNamANaM // 30 // joho turaGgameNaM, pellijjai rahavaro gayavareNaM / aikAyaro puNa bhaDo, vivaDai tattheva bhayavihalo // 31 // evaM palAyamANaM, nissaraNaM taM nisAyarANIyaM / AsAsiuM payattA, suggIva-bihIsaNA do vi // 32 // mA bhAha mA palAyaha, saraNaM nArAyaNo imo tumhaM / vayaNeNa teNa seNiya !, savvaM AsAsiyaM sennaM // 33 // jeTThassa bahulapakkhe, divasassa cautthabhAgasesammi / egArasIe divase rAvaNamaraNaM viyANAhi // 34 // evaM puNNAvasANe turaya-gayaghaDADovamajhe vi sUrA, saMpatte maccukAle asi-kaNayakarA janti nAsaM mnnussaa| ujjoeuMsateo sayalajayamiNaM so vi atthAi bhANU, jAe sokkhappaose sa vimalakiraNo kiM na cando uvei ? // 35 // // ii paumacarie dahavayaNavahavihANaM nAma tihattaraM pavvaM samattaM // avalokyAyAntaM cakraM ghanaghoSabhISaNaM dIptam / sara-jhasara-mudgarairudyuktastaM nivArayitum // 25 // rudhyamAnamapyabhimukhaM tathApi samAlinAti cakraratnaM tat / puNyAvasAnasamaye zreNika ! maraNe upAgate // 26 / / atimAnina ito laDkAdhipaterabhimukhasya raNe / cakreNa tena zIghraM chinnaM vakSaHsthalaM vipulam // 27 // caNDAnilena bhagnastamAlaghanakRSNAlikulAvayavaH / aJjanagiririva patito dazavadano raNamahIpRSTe // 28 // supta iva kusumaketu Ayate deva iva mahitale patitaH / rAjate laGkAdhipiH, astagiristha iva dinakaraH // 29 // ito nizAcarabalaM nihataM dRSTavA svAminaM bhagnam / viparAGmukhaM pravRttaM saMpIDotpIDaM kriyamANam // 30 // yodhasturaGgamena pIDyate rathavaro gajavareNa / atikAtaraH puna rbhaTo vipatati tatraiva bhayavihvalaH // 31 // evaM palAyamAnaM niHzaraNaM taM nizAcarAnIkam / AzvAsituM pravRttau sugrIva-bibhISaNau dvAvapi // 32 // mA bibheta mA palAyata zaraNaM nArAyaNo'yaM yusmAkam / vacanena tena zreNika ! sarvamAzvAsitaM sainyam // 33 // jyeSThasya bahulapakSe divasasya caturthabhAgazeSe / ekAdazyAM divase rAvaNa maraNaM vijAnIta // 34 // evaM puNyAvasAne turaga-gajaghaTATopamadhye'pi zUrAH, saMprApte mRtyukAle'sikanakakarA yAnti nAzaM manuSyAH / udyotya sateja:sakalajagadidaM so'pyastAti bhAnuH ||te sukhapradoSe sa vimalakiraNo kiM na candra upaiti ? // 35 / / ||iti padmacarite dazavadanavadhavidhAnaM nAma triHsaptatitamaM parvaM smaaptm|| 1. gyrhennN-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only wwwjainelibrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74. pIyaMkarauvakkhANapavvayaM daTThUNa dharaNipaDiyaM, sahoyaraM soyasalliyasarIro / churiyAe dei hatthaM, vihIsaNo niyayavahakajje // 1 // rAmeNa tao ruddho, mucchaM gantuM puNo vi Asattho / ekkoyarassa pAse, Thio ya to vilaviu payatto // 2 // hA bhAya rAvaNa ! tumaM, indo iva saMpayAe hoUNaM / kaha patto si mahAjasa !, eyAvatthaM mahApAvaM ? // 3 // naya majjha tume vayaNaM, paDicchiyaM hiyakaraM bhaNantassa / daDhacakkatADio vi hu, paDio dharaNIyale pharuse // 4 // uTThehi dehai vayaNaM, sundara ! maha evavilavamANassa / uttArehi mahAjasa !, sogamahAsAgare paDiyaM // 5 // soUNa vigayajIyaM, dahavayaNanteuraM saparivAraM / sogAuraM ruyantaM, raNabhUmiM AgayaM dINaM // 6 // 2 sundarIo, bhattAraM ruhirakaddamAlittaM / dharaNiyale palhatthaM, sahasA paDiyAu mahivaTTe // 7 // rambhAya candavaNA, taheva mandoyarI mahAdevI / pavaruvvasI ya nIlA ya ruppiNI rayaNamAlA ya // 8 // sasimaNDalA ya kamalA ya sundarI taha ya ceva kamalasirI / siridattA ya sirimaI, bhaddA ya taheva kaNayapabhA // 9 // sirikantA ya migAvai, lacchI ya aNaGgasundarI nandA / paumA vasuMdharA vi ya, taDimAlA ceva bhANumaI // 10 // paumAvatI" ya kittI, pII saMjhAvalI subhA kantA / maNaveyA raiveyA, pabhAvaI ceva mANavaI // 11 // 74. priyaMkaropAkhyAnaparvam dRSTvA dharaNipatitaM sahodaraM zokazalyitazarIraH / chUrikAyAM dadAti hastaM bibhISaNo nijavadhakArye // 1 // rAmeNa tato ruddho mUrcchAM gatvA punarapyAzvAstaH / ekodarasya pArzve sthitazca tadA vilapituM pravRttaH // 2 // hA bhrAta ! rAvaNa ! tvamindra iva saMpadA bhUtvA / kathaM prApto'si mahAyazaH ! etadavasthAM mahApApam ? // 3 // na ca mama tvayA vacanaM pratIcchitaM hitakaraM bhaNataH / dRDhacakratADito'pi hu patito dharaNItale paruSe ||4|| uttiSTha dehi vacanaM sundara ! mamaivaM vilapyamAnasya / uttAraya mahAyazaH ! zokamahAsAgare patitam // 5 // zrutvA vigatajIvaM dazavadanAntaH puraM saparivAram / zokAtUraM rudantaM raNabhUmimAgataM dInam // 6 // dRSTvA sundaryo bharttAram rudhirakardamAliptam / dharaNitale paryastaM sahasA patitA mahipRSTe // 7 // rambhA ca candravadanA tathaiva mandodarI mahAdevI / pravarorvazI ca nIlA ca rukmiNI ratnamAlA ca // 8 // zazimaNDalA ca kamalA ca sundarI tathA caiva kamalazrIH / zrIdattA ca zrImatI bhadrA ca tathaiva kanakaprabhA ||9|| zrIkAntA ca mRgAvatI lakSmIzcAnaGgasundarI nandA / padmA vasuMdharA'pi ca taDinmAlaiva bhAnumatI // 10 // padmAvatI ca kIrtiH prItiH saMdhyAvalI zubhA kAntA / manovegA rativegA prabhAvatI caiva mAnavatI // 11 // 1. sasidattA - pratya0 / 2. kaNayAbhA pratya0 / 3. 0 vaI ya kantI - mu0 / pauma bhA-3/16 For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 paumacariyaM juvaINa evamAI, aTThArasa sAhasIu aikaluNaM / rovanti dukkhiyAo, AbharaNavimukkakesIo // 12 // kAittha mohavaDiyA, candaNabahalodaeNa sittaGgI / ullasiyaromakUvA, paDibuddhA paumiNI ceva // 13 // avagUhiUNa daiyaM, annA mucchaM gayA kaNayagorI / aJjaNagirissa laggA chajjai soyAmaNI ceva // 14 // kAittha samAsatthA, uratAlaNacaJcalAyataNuyaGgI / kese vilumpamANI, ruyai cciya kaluNasaddeNaM // 15 // aGke ThaviUNa siraM, annA parimusai viulavacchayalaM / kAi calaNAravinde, cumbaI karapallave avarA // 16 // jaMpai kAi sumahuraM, rovantI aMsupuNNanayaNajuyA / hA nAha ! kiM na pecchasi, sogasamuddammi paDiyAo ? // 17 // vijjAharANa sAmI, hoUNaM satti-kitti-balajutto / rAmassa viggahe kiM, suvasi pahU dharaNipallaGke ? // 18 // uThehi sayaNavacchala !, ekkaM pi ya dehi amha ullAvaM / avarAhavirahiyANaM, kaM kovaparAyaNo jAo ? // 19 // parihAsakahAsattaM, visuddhadasaNAvalIparamasomaM / vayaNindamimaM sAmiya !, kiM dhArasi amha parikuvio? // 20 // aisundare maNoharavitthipaNe juvaikIlaNaTThANe / kaha te cakkeNa payaM, dinnaM vacchatthalAbhoe // 21 // vairIhi niyalabaddhe, indai-ghaNavAhaNe parAyatte / moeha rAhavAo, guNanihi ! pIiM kareUNaM // 22 // udvehi sayaNavacchala !, atthANisamAgayANa suhaDANaM / bahuyANa asaraNANaM, dehi pahU ! dANa-sammANaM // 23 // virahaggiMdIviyAI, vijjhavasu imAiM nAha ! aGgAiM / avagRhaNodaeNaM, candaNasarisANuleveNaM // 24 // yuvatInAmevamAdayo'STAdaza sahasrA atikaruNam / rudanti duHkhitA AbharaNavimuktakezyaH // 12 // kA'pItthaM mohapatitA candanabahalodakena siktaanggii| ullasitaromakUpA pratibuddhA padminyeva // 13 // AliGgya dayitamanyA mUrchA gatA kanakagaurI / ajanagire rlagnA rAjate saudAminyeva // 14 // kAcit samAzvAstorastADanacaJcalA tanvAGgI / kezAn vilumpyamAnI rodityeva karuNazabdena // 15 // aDke sthApayitvA ziro'nyA parispRzati vipulavakSaHsthalam / kApi caraNAravindau cumbati karapallavAnaparA // 16 // jalpati kApi sumadhuraM rudantI azrupUrNanayanayugA / hA nAtha ! kiM na pazyasi zokasamudre patitAH ? // 17 // vidyAdharANAM svAmI bhUtvA zakti-kItti-balayuktaH / rAmasya vigrahe kiM svapisisi prabho ! dharaNipalyaDke ? // 18 // uttiSTha svajanavatsala ! ekamapi ca dehyasmAnullApam / aparAdhavirahitAnAM kiM kopaparAyaNo jAtaH ? // 19 // parihAsakathAsaktAM vizuddhadazanAvalIparamasaumyam / vadanendumimaM svAmin ! kiM dhArayasyamAsu parikupitaH ? // 20 // atisundaraM manoharavistIrNe yuvatikrIDanasthAne / kathaM te cakreNa padaM dattaM vakSaHsthalAbhoge // 21 // vairibhi nigaDabaddhAvindrajItghanavAhanau parAyattau / mocaya rAghavAd guNanidhi ! prItiM kRtvA // 22 // uttiSTha svajanavatsala ! AsthAnikAsamAgatebhyaH subhaTebhyaH / bahubhyo'zaraNebhyo dehi prabho ! dAna-sanmAnam // 23 // virahAgnidIpitAni vidyApayemAni nAtha ! aGgAni / AliGganodakena candanasadRzAnulepena // 24 // 1. 0Na darisaNamiNaM, dehi mu0 / 2. ggidUmiyAiM-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIyaMkarauvakkhANapavvaM - 74 / 12-37 hasiyANi vilasiyANi ya, aNegacaDukammakAraNANi pahU ! / surajjantANi ihaM, dahanti hiyayaM niravasesaM // 25 // evaM rovantINaM, rAvaNavilayANa dINavayaNANaM / hiyayaM kassa na kaluNaM, jAyaM ciya gaggaraM kaNThaM // 26 // eyantarammi rAmo, lakkhaNasahio vibhIsaNaM bhaNai / mA ruyasu bhadda ! dINaM, jANanto logavittantaM // 27 // jAsi ya niccha, kammANaM viceTThiyaM tu saMsAre / puvvovattaM pAvai, jIvo kiM ettha soeNaM ? // 28 // bahusatthapaNDio vi hu, dasANaNo sayalavasumaInAho / moheNa imamavatthaM, nIo aidAruNabaleNaM // 29 // rAmavayaNAvasANe, vibhIsaNaM bhaNai tattha jaNayasuo / samare adinnapaTTI, kiM soyasi rAvaNaM dhIraM ? // 30 // mottUNa imaM sogaM, nisuNasu akkhANayaM kahijjantaM / lacchIharudvayasuo, akkharapure naravaI vasaI // 31 // aridamaNo tti payAso, paravisae bhaJjiUNa riusennaM / kantAdarisaNahiyao, niyayapuraM Agao sigdhaM // 32 // taM pavisiUNa nayara, toraNa-dhayamaNDiyaM maNabhirAmaM / pecchai ya niyayamahilaM, AharaNavibhUsiyaM sagihe // 33 // taM pucchi naravasabho, siTTho haM tujjha keNa sayarAhaM ? / sA bhaNai murNivareNaM, kittidhareNaM ca me kahio // 34 // IsA - rosavasagao, bhaNai muNI jai tumaM muNasi cittaM / to me kahehi savvaM, kiM majjha avaTThiyaM hiyae ? // 35 // taM bhai ohinANI, tujjha imaM bhadda ! vaTTae hiyae / jaha kila kaha maraNaM me, hohii ? kaiyA va ? katto vA ? // 36 // bhaNio ya sattamadiNe, asaNihao tattha ceva mariUNaM / uppajjihisi mahanto kIDo vidvAhare niyae // 37 // 507 hasitAni vilasitAni cAnekacATukarmakAraNAni prabho ! / smaryamAnAnIha dahanti hRdayaM niravazeSam // 25 // evaM rudantInAM rAvaNavanitAnAM dInavadanAnAm / hRdayaM kasya na karuNaM jAtameva gadgadaM kaNTham // 26 // etadantare rAmo lakSmaNasahito bibhISaNaM bhaNati / mA rodI rbhadra ! dInaM jAnallokavRttAntam ||27|| jAnAsi ca nizcayena karmANAM viceSTitaM tu saMsAre / pUrvakRtaM prApnoti jIvaH kimatra zokena ? // 28 // bahuzAstrapaNDito'pi hu dazAnanaH sakalavasumatinAthaH / mohenemAmavasthAM nIto'tidAruNabalena // 29 // rAmavacanAvasAne bibhISaNaM bhaNati tatra janakasutaH / samare adattapRSTi kiM zocasi rAvaNaM dhIram ? // 30 // muktvedaM zokaM nizruNvAkhyAnaM kathyamAnam / lakSmIdharadhvajasuto'kSapure narapatirvasati // 31 // aridamana iti prakhyAtaH paraviSaye bhaGktvA ripusainyam / kAntAdarzanahRdayo nijapuramAgataH zIghram // 32 // taM pravizya nagaraM toraNa-dhvajamaNDitaM mano'bhirAmam / pazyati ca nijamahilAmAbhAraNavibhUSitAM svagRhe // 33 // taM pRcchati naravRSabhaH ziSTo'haM tava kenAkasmAtam / sA bhaNati munivareNa kIrtidhareNa ca me kathitaH // 34 // irSyAroSavazagato bhaNati muniM yadi tvaM jAnAsi cittam / tadA mAM kathaya sarvaM kiM mamAvasthitaM hRdaye ||35|| taM bhaNatyavadhijJAnI tavedaM bhadra ! vartate hRdaye / yathA kila kathaM maraNaM me bhaviSyati ? kadA vA ? kuto vA ? ||36|| bhaNitazca saptamadine'zanihatastatraiva mRtvA / utpatiSyasi mahAnkITako viSTayagRhe nije ||37|| 1. vahiyaM ? mu0 / 2. 0 vareNaM NANadhareNaM - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 paumacariyaM so AgantUNa suyaM, bhaNai ya pIyaMkaraM tume ahayaM / avaseNa ghAiyavvo, kIDo viTThAhare thUlo // 38 // aha so mariUNa tahiM uppanno pecchiUNa taM puttaM / maraNamahAbhayabhIo, pavisai viTThAhare dUraM // 39 // pIyaMkaro muNindaM, pucchai so tattha kIDao duurN|maarijjnto nAsai, bhayavaM ! keNeva kajjeNaM? // 40 // aha bhaNai sAhavo taM, muJca visAyaM iheva sNsaare| jo jattha samuppajjaI, so tattha raI kuNai jIvo // 41 // pIyaMkarassa cariyaM suNiUNa eyaM, tosaM paraM uvagayA vi hukheyrindaa| laGkAhivassa aNuo paDibohio so, jAo purANavimalAmalasuddhabuddhI // 42 // // ii paumacarie pIyaMkarauvakkhANayaM nAma cauhattaraM pavvaM samattaM // sa Agatya sutaM bhaNati ca priyaMkaraM tvayA'ham / avazyaM ghAtitavyaH kITako viSTAgRhe sthUlaH // 38 // atha sa mRtvA tatrotpanno dRSTavA taM putram / maraNamahAbhayabhItaH pravizati viSTAgRhe dUram // 39 // priyaMkaro munIndraM pRcchati sa tatra kITako dUram / mAryamANo nazyati bhagavan ! kenaiva kAraNena ? // 40 // atha bhaNati sAdhustaM muJca viSAdamihaiva saMsAre / yo yatra samutpadyate sa tatra ratiM karoti jIvaH // 41 // priyaMkarasya caritraM zrutvetattoSaM paramupagatA'pi hu khecarendrAH // laGkAdhipasyAnujaH pratibodhitaH sa jAtaH pUrvavimalAmalazuddhabuddhiH // 42 // ||iti padmacarite priyaMkaropAkhyAnaM nAma catuHsaptatitamaM parva samAptam // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75. indaipamuhaNikkhamaNapavvaM aha bhaNai paumanAho, maraNantAI havanti verANi / laDakAhivassa etto, kuNaha lahuM peyakaraNijjaM // 1 // bhaNiUNa evameyaM, savve vi vihIsaNAiyA suhaDA / paumeNa saha payaTTA, gayA ya mandoyarI jattha // 2 // juvaisahassehi samaM, rovantI rAhavo maipagabbho / vArei muharabhAsI, uvaNaya-heU-sahassehiM // 3 // gosIsacandaNA-'guru-kappUrAIsu surahidavvesu / laGkAhivaM narindA, sakkAreuM gayA vappaM // 4 // paumasarassa taDattho, paumAbho bhaNaI attaNo suhaDe / muJcaha rakkhasavasabhA, je baddhA kumbhakaNNAI // 5 // rAmavayaNeNa etto, narehi te ANiyA tahiM suhaDA / mukkA ya bandhaNAo, bhogavirattA tao jAyA // 6 // suhaDo ya bhANukaNNo, indai ghaNavAhaNo ya mArII / maya-dANavamAIyA, hiyaeNa muNittaNaM pattA // 7 // aha bhaNai lacchinilao, jai vi hu avayAriNo bhavai sttuu| taha vi ya pasaMsiva sivayavvo, ahiyaM mANunao suhddo||8|| saMthAviUNa bhaNiyA, indahapamuhA bhaDA niyayabhoge / bhuJjaha jahANupuvvaM, souvveyaM pamottUNaM // 9 // bhaNiyaM tehi mahAyasa!, alAhi bhogehi visasaricchehi / ghaNasogasaMgaehiM, aNantasaMsArakaraNehiM // 10 // rAmeNa lakkhaNeNa ya, bhaNNantA vi ya aNegauvaese / na ya paDivannA bhoge, indaipamuhA bhaDA bahave // 11 // || 75. indrajItpramukhaniSkramaNaparvam atha bhaNati padmanAbho maraNAntAni bhavanti vairANi / lakAdhipasyetaH kuruta laghu pretakaraNIyam // 1 // bhaNitvevametatsarve'pi bibhISaNAdayaH subhaTAH / padmena saha pravRttA gatAzca mandodarI yatra // 2 // yuvatisahasraiH samaM rudantI rAghavo matipragalbhaH / vArayati madhurabhASyupanaya-hetusahasraiH // 3 // gozIrSacandanAgurukarpUrAdibhiH surabhidravyaiH / lakAdhipaM narendrAH satkartuM gatAstaTam // 4 // padmasarasastaTasthaH padmAbho bhaNati AtmanaH subhaTAn / muJcata rAkSasavRSabhAn ye baddhAH kumbhakarNAdayaH // 5 / / rAmavacaneneto naraista AnItAstatra subhaTAH / muktAzca bandhanAdbhogaviraktAstato jAtAH // 6 // subhaTazca bhAnukarNa indrajItyanavAhanazca mArIcI / maya-dAnavAdayo hRdayena munitvaM prAptAH // 7 // atha bhaNati lakSmInilayo yadyapi khalvapakArI bhavati zatruH / tathApi ca prazaMsitavyo'dhikaM bhAnukarNaH subhaTaH // 8 // saMsthApya bhaNitA indrajItpramukhA bhaTA nijabhogAn / bhuJjata yathAnurupaM zokodvegaM pramucya // 9 // bhaNitaM tai mahAyazaH ! alaM bhogai viSasadRzaiH / ghanazokasaMgatairanantasaMsArakaraNaiH // 10 // rAmeNa lakSmaNena ca bhaNyamAnA api cAnekopadezaiH / na ca pratipannA bhogAnindrajItpramukhA bhaTA bahavaH // 11 // 1. niyygehe-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 paumacariyaM avayariUNa saravare, NhAyA savve vi tattha vimalajale / puNaravi ya samuttiNNA, gayA ya niyayAiM ThANAiM // 12 // vaNiyANa mAriyANa ya, bhaDANa logo kahAsu Asatto / laGkApurIe ciTThai, viyaliyavAvArakammanto // 13 // keI uvAlabhantA, ruvanti suhaDA dasANaNaguNohaM / anne virattabhogA, saMjAyA takkhaNaM ceva // 14 // kei bhaDA aighoraM, saMsAraM nindiUNa ADhattA / anne puNa rAyasirI, bhaNanti taDicaJcalasahAvA // 15 // dIsai paccakkhamiNaM, suhamasuhaphalaM raNammi suhaDANaM / bhaGgeNa ya vijaeNa ya, samasarisabalANa vi iheva // 16 // thovA vi sukayapuNNA, pAvanti jayaM raNammi naravasabhA / bahave vi kucchiyatavA, bhajjanti na ettha saMdeho // 17 // abalassa balaM dhammo, rakkhai AuMpi sucario dhammo / dhammo ya havai pakkho, savvatto pecchae dhammo // 18 // Asesu kuJjaresu ya, bhaDesu sannaddhabaddhakavaesu / na ya rakkhijjai puvvaM, puNNehiM vivajjio puriso // 19 // keI bhaNanti esA, havai gaI varabhaDANa saMgAme / anne jaMpanti narA, sattI vi hu rAmakesINaM // 20 // bhaJjanti AuhAiM, avare dhattanti bhUsaNavarAI / saMvegasamAvannA, anne giNhanti pavvajjaM // 21 // evaM ghare ghare cciya, laGkAnayarIe sogagahiyAo / rovanti mahiliyAo, kaluNaM payalantanayaNAo // 22 // aha tassa diNassa'nte, sAhU nAmeNa appameyabalo / chappannasahassajuo, muNINa laGkApurI patto // 23 // jai eso vi mahappA, ento laGkAhivammi jIvante / to lakkhaNassa pII, hontI saha rakkhasindeNaM // 24 // avatIrya sarovaraM snAtAH sarvepi tatra vimalajale / punarapi ca samuttIrNA gatAzca nijakAni sthAnAni // 12 // vraNitAnAM mAritAnAM ca bhaTAnAM lokaH kathAsvAsaktaH / lakApUryAM tiSThati vigalitavyApArakarmAntaH // 13 // ke'pyupAlambhanto rudanti subhaTA dazAnanaguNaugham / anye virakta bhogAH saMjAtAstatkSaNameva // 14 // ke'pi bhaTA atighoraM saMsAraM ninditumArabdhAH / anye punA rAjazriyaM bhaNanti taDiccapalasvabhAvAm // 15 // dRzyate pratyakSamidaM zubhamazubhaphalaM raNe subhaTAnAm / bhaGgena ca vijayena ca samasadRzabalAnAmapIhaiva // 16 / / stokA api sukRtapuNyAH prApnuvanti jayaM raNe naravRSabhAH / bahavo'pi kutsitatapaso bhajyante nAtra saMdehaH // 17 // abalasya balaM dharmo rakSatyAyurapi sucarito dharmaH / dharmazca bhavati pakSaH sarvataH pazyati dharmaH // 18 // azveSu kuJjareSu ca bhaTeSu sannaddhabaddhakavaceSu / na ca rakSyate pUrvaM puNyai vivajitaH puruSaH // 19 // ke'pi bhaNantyeSA bhavati gati varabhaTAnAM saMgrAme / anye jalpanti narAH zaktirapi hu rAmakezyoH // 20 // bhaJjantyAyudhAnyapare gRhNanti bhUSaNavarANi / saMvegasamApannA anye gRhNanti pravrajyAm // 21 // evaM gRhe gRha eva lakAnagaryA zokagRhItAH / rudanti mahilA: karuNa pragalannayanAH // 22 / / atha tasya dinasyAnte sAdhurnAmnA'prameyabalaH / SaTpaJcAzatsahasrayukto munInAM lakApurIM prAptaH // 23 // yadyeSo'pi mahAtmA''gamiSyallakAdhipe jIvati / tadA lakSmaNasya prItirabhaviSyatsaha rAkSasendreNa // 24 // Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indaipamuhaNikkhamaNapavvaM - 75 / 12-37 joyaNasayaM aNUNaM, jattha'cchai kevalI samuddese / verANubandharahiyA, havanti niryayaM naravarindA // 25 // gayaNaM jahA arUvaM, calo ya vAU thirA havai bhUmI / taha kevalissa niyamA, esa sahAvo ya loyahio // 26 // saGgheNa parimio'so, gantuM kusumAuhe varujjANe / AvAsio muNindo, phAsuyadesammi uvaviTTho // 27 // jhAyantassa bhagavao, evaM ghAikkhaeNa kammANaM / syaNisamayammi taiyA, kevalanANaM samuppannaM // 28 // egamaNI hoNaM, tassAIsayasamUhasaMbandhaM / nisuNehi tAva seNiya, bhaNNantaM pAvanAsayaraM // 29 // aha muNivasahassa tayA, Thiyassa sIhAsaNe suravarindA / caliyA bhisantamauDA, jiNadarisaNaujjayA savve // 30 // dhAyaisaNDavidehe, surindaramaNe pure ya puvville / uppanno titthayaro, tiloyapujjo tarhi samae // 31 // asurA nAga - suvaNNA, dIva-samuddA disAkumArA ya / vAya- ggi-vijju-thaNiyA, bhavaNanivAsI dasaviyappA // 32 // kinnara - kiMpurisa - mahoragA ya gandhavva- rakkhasA jakkhA / bhUyA ya pisAyA vi ya, aTThavihA vANamantariyA // 33 // candA sUrA ya gahA, nakkhattA tAgA ya nAyavvA / paJcavihA joisiyA, gairaikAmA ime devA // 34 // sohammIsA-saNakumAra- mAhinda- bambhalogA ya / lantayakappo ya tahA, chaTTo uNa hoi nAyavvo // 35 // ettoya mahA sukko, havai sahassAra ANao ceva / taha pANao ya AraNa, accuyakappo ya bArasamo // 36 // eesu ya kappesuM, devA indAiNo mahiDDIyA / caliyA bhisantamauDA, anne vi surA saparivArA // 37 // yojanazatamanUnaM yatrA''ste kevalI samuddeze / vairAnubandharahitA bhavanti nityaM naravarendrAH // 25 // gaganaM yathA'rupaM calazca vAyuH sthirA bhavati bhUmiH / tathA kevalino niyamaiSa svabhAvazca lokahitaH // 26 // saGghena parikIrNaH sa gatvA kusumAyudhe varodyAne / AvAsito munIndraH prAsukadeza upaviSTaH ||27| dhyAyato bhagavata evaM ghAtikSayeNa karmANAm / rajIsamaye tadA kevalajJAnaM samutpannam // 28 // ekAmanA bhUtvA tasyAtizayasamUhasambandham / nizruNu tAvacchreNika ! bhaNyamAnaM pApanAzakaram // 29 // atha munivRSabhasya tadA sthitasya siMhAsane suravarendrAH / calitA bhAsamAnamukuTA jinadarzanodyatAH sarve // 30 // ghAtakIkhaNDavidehe surendraramaNe pure ca pUrve / utpannastIrthakarastrilokapUjyastatra samaye // 31 // asura nAga-suvarNA dvIpa-samudrA dizAkumArAzca / vAyvagnividyutstanitA bhavananivAsino dazavikalpAH // 32 // kinnara - kimpuruSa - mahoragAzca gandharva - rAkSasA yakSAH / bhUtAzca pizAcA api cASTavidhA vAnamantarAH ||33|| candrAH sUryAzca grahA nakSatrAstArakAzca jJAtavyAH / paJcavidhA jyotiSkA gatiratikAmA ime devAH // 34 // saudharmezAnasanatkumAramAhendrabrahmalokAzca / lAntakakalpazca tathA SaSThaH puna rbhavati jJAtavyaH ||35|| itazca mahAzukro bhavati sahasrAra Anata eva / tathA prANatazcAraNo'cyutakalpazca dvAdazaH ||36|| etebhyazca kalpebhyo devA indrAdayo maharddhikAH / calitA bhAsamAnamukuTA anye'pi surAH saparivArAH ||37|| 1. NiyamA- pratya0 / 2. so, tuMge kusu0 - pratya0 / 3. 0sukko, sahasAro ANao taha ya ceva mu0 1 511 For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 paumacariyaM AgantUNa ya nayare, ghettUNa jiNaM gayA sumerugiriM / ahisiJcanti suravarA, khIroyahivArikalasehiM // 38 // vattamami ya ahisee, AharaNavihUsiyaM jiNa kaauN| vandanti savvadevA, pahaTThamaNasA saparivArA // 39 // evaM kayAbhiseyaM, jaNaNIe appiUNa titthayaraM / devA niyattamANA, saranti muNikevaluppattI // 40 // gaya-turaya-vasaha-kesari-vimANa-ruru-camara-vAhaNArUDhA / gantUNa paNamiUNa ya, sAhuM tattheva uvaviTThA // 41 // soUNa dunduhiravaM, devANa samAgayANa paumAbho |kheyrblprikinnnno, sAhusayAsaM samallINo // 42 // taha bhaannuknnnn-indi-ghnnvaahnn-mirici-mybhddaadiiyaa| ee muNissa pAsaM, allINA aDarattammi // 43 // evaM thoUNa muNI, devA vijjAharA ya somamaNA / nisuNanti muNimuhAo, viNiggayaM bahuvihaM dhammaM // 44 // bhaNai muNI muNiyattho, saMsAre aTThakammapaDibaddhA / jIvA bhamanti mUDhA, suhA'suhaM ceva veyantA // 45 // hiMsA'liya-corikkAiesu parajuvaisevaNesu puNo / ailobhapariNayA vi ya, mariUNa havanti neraDyA // 46 // rayaNappabhA ya sakkara-vAlaya paGkappabhA ya dhUmapabhA / etto tamA tamatamA, satta ahe honti puDhavIo // 47 // eyAsu sayasahassA, caurAsII havanti narayANaM / kakkhaDapariNAmANaM, asuINaM durabhigandhANaM // 48 // karavatta-janta-sAmali-veyaraNI-kumbhipAya-puDapAyA / haNa-dahaNa-bhaJjaNa-kuTTaNaghaNaveyaNA savve // 49 // pajjaliyaGgAranihA, havai mahI tANa savvanarayANaM / tikkhAsu puNo ahiyaM, nirantarA vajjasuIsu // 50 // Agatya ca nagare gRhItvA jinaM gatAH sumerugirim / abhiSiJcati suravarAH kSIrodadhivArikalazaiH // 38 // vartamAne cAbhiSeke AbharaNavibhUSitaM jinaM kRtvA / vandante sarvadevAH prahaSTamanasaH saparivArAH // 39 // evaM kRtAbhiSekaM jananyA arpayitvA tIrthakaram / devA nivartamAnAH smaranti munikevalotpattiH // 40 // gaja turaga vRSabhakesari-vimAna-rurucamaravAhanAruDhAH / gatvA praNamya ca sAdhuM tatraivopaviSTAH // 41 // zrutvA dundubhiravaM devAnAM samAgatAnAM padmAbhaH / khecarabalaparikIrNaH sAdhusakAzaM samAlInaH // 42 // tathA bhAnukarNendrajItghanavAhanamaricImayabhayadikAH / ete muneH pArzvamAlInA ardharAtre // 43 // evaM stutvA muni devA vidyAdharAzca saumyamanAH / nizruNvanti munimukhAdvinirgataM bahuvidhaM dharmam // 44 // bhaNati muni muNitArthaH saMsAre 'STakarmapratibaddhAH / jIvA bhramanti mUDhAH sukhAsukhameva vedayantaH // 45 // hiMsA'likacorikAdibhiH parayuvatisevanAbhiH punaH / atilobhapariNatA api ca mRtvA bhavanti nairayikAH // 46 // ratnaprabhA ca zarkarA-vAlukA paDkaprabhA ca dhUmraprabhA / itastamA tamatamA saptAdho bhavanti pRthivyaH // 47|| etAsu zatasahasrAzcaturazIti bhavanti narakANAm / karkazapariNAmAnAmazucInAM durabhigandhAnAm // 48 // karapatra-yantra-zAlmali-vaitaraNi-kumbhIpAka-puTapAkAH / hana-dahana-patana-bhajana-kuTTana ghanavedanAH sarve // 49 // prajvAlitAGgAranibhA bhavati mahI teSAM sarvanArakANAm / tIkSNAbhiH punaradhikaM nirantarA vajrasUcibhiH // 50 // 1. 0valeNa sahio, sAhu0-pratya0 / 2. paramagandhANaM-mu0 / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indaipamuhaNikkhamaNapavvaM-75/38-63 513 esu pAvakammA, pakkhittA tivvaveyaNasayAI / aNuhonti suirakAlaM, nimisaM pi aladdhasuhasAyA // 51 // kUDatula-kUDamANAiesu rasabheiNo ya kAvaDiyA / te vi mayA paraloe, havanti tiriyA u duhabhAgI // 52 // vaya-niyamavirahiyA vihu, ajjava-maddavaguNesu uvaveyA / uppajjanti maNussA, tahA''riyA'NAriyA ceva // 53 // vaya-niyama-sIla-saMjama-guNesu, bhAventi je u appANaM / te kAlagaya samANA, havanti kappAlaesu surA // 54 // tatto vi cuyasamANA, cakkaharAIkulesu uvavannA muppannA / bhottUNa maNuyasokkhaM, laenti nissaGgapavvajaM // 55 // cAritta-nANa-dasaNa-visuddhasammatta-lesapariNAmA / ghoratava-caraNajuttA, Dahanti kammaM niravasesaM // 56 // papphoDiyakammarayA, uppADeUNa kevalaM nANaM / te pAventi suvihiyA, sivamayalamaNutaraM ThANaM // 57 // te tattha saGgarahiyA, avvAbAhaM suhaM aNovamiyaM / bhuJjanti suirakAlaM, siddhA siddhaM samallINA // 58 // aha so muNivaravasabho, indai-ghaNavAhaNehi niyayabhavaM / paripucchio mahappA, kahiUNa tao samADhatto // 59 // kosambInayarIe, sahoyarA Asi tattha dhaNahINA / ghaNapIisaMpauttA, nAmeNaM paDhama-pacchimayA // 60 // aha taM purI bhamanto, bhavadatto nAma Agao samaNo / tassa sayAse dhammaM, suNenti te bhAyarA do vi // 1 // saMvegasamAvannA, jAyA te saMjayA samiyapAvA / nayarIe tIe rAyA, nando mahilA ya indumuhI // 2 // aha tattha paTTaNavare, paramavibhUI kayA narindeNaM / dhaya-chatta-toraNAIsu ceva kusumovayArillA // 3 // eteSu pApakarmAH prakSiptAstIvravedanazatAni / anubhavanti sUcirakAlaM nimiSamapyalabdhasukhazAtAH // 51 // kUTatolakUTamAnAdibhI rasabhedinazca kArpaTikAH / te'pi mRtAH paraloke bhavanti tiryaJcastu duHkhabhAginaH // 52 // vrata-niyama-virahitA api hu ArjavamArdavaguNairupapetAH / utpadyante manuSyAstathA''ryAnAryA eva // 53 // vrata-niyama-zIla-saMyama guNai rbhAvayanti ye tvAtmAnam / te kAlagatAH santo bhavanti kalpAlayeSu surAH // 54 // tato'pi cyutAssantazcakradharAdikuleSatpannAH / bhuktvA manuSyasukhaM lAnti nisaGgapravajyAm // 55 // caritra-jJAna-darzana-vizuddhasamyaktvalezyApariNAmAH / ghoratapazcaraNayuktA dahanti karma niravazeSam // 56|| prasphoTitakarmarajasa utpAdya kevalaM jJAnam / te prApnuvanti suvihitAH zivamacalamanuttaraM sthAnam // 57 / / te tatra saGgarahitA avyAbAdhaM sukhamanopamitam / bhujanti sucirakAlaM siddhAH siddhiM samAlInAH // 58 // sa munivaravRSabha indrajItvanavAhanai nijabhavam / paripRSTo mahAtmA kathayituM tataH samArabdhaH / / 59 // kozAmbInagaryAM sahodarAvAstAM tatra dhanahInau / ghanaprItisaMprayuktau nAmnA prathama-pazcimau // 10 // atha tAM purIM bhramanbhavadatto nAmAgataH zramaNaH / tasya sakAze dharmaM zruNutastau bhrAtarau dvAvapi // 61 / / saMvegasamApannau jAtau tau saMyatau samitapApau / nagaryAstasyA rAjA nando mahilA cendramukhI // 2 // atha tatra pattanavare paramavibhUtiH kRtA narendreNa / dhvaja-chatra-toraNAdibhireva kusumopacArA // 63 // 1. 0yA duhAbhAgI-pratya0 / 2. papphoDiUNa kammaM, ughA0-pratya0 / 3. nandI-mu0 / 4. indumaI-pratya0 / pa.ma. bhA-3/17 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 daTThUNa taM vibhUI, kayaM niyANaM tu pacchimajaINaM / 'homi ahaM nandasuo, jai me dhammassa mAhappaM // 64 // bohijjanto vi muNI, aNiyattamaNo niyANakayagAho / mariUNa ya uvavanno, gabbhammi u induvayaNAe // 65 // 2 bhaTTiyassa rannA, bahUNi kArAviyANi liGgANi / pAyAranivasaNAI, jAyAI rajjakahaNAI // 66 // jAo kumArasIho, aha so raivaddhaNo tti nAmeNaM / amarindarUvasariso, rajjasamiddhiM samaNupatto // 67 // paDhamo ti tavaM kAuM, kAlagao sukharo samuppanno / saMbharai kaNiTTaM so, jAyaM nandassa aGgarahaM // 68 // tassa paDibohaNa, cellayarUveNa Agao sigghaM / pavisarai rAyabhavaNaM, diTTho raivaddhaNeNa tao // 69 // o niviTTo, kai raivaddhaNassa puvvabhavaM / savvaM sapaccayaguNaM, jaM diTTaM jaM ca aNuhUyaM // 70 // taM soUNa vibuddhI, aha so raivaddhamo vigayasaGgo / giNhai jiNavaradikkhaM, devo vi gao niyayaThANaM // 71 // ravaddhaNo vi ya tavaM, kAUNaM kAladhammasaMjutto / paDhamAmarassa pAsaM, gao ya vemANio jAo // 72 // tatto cuyA samANA, vijae jAyA viddhavaranayare / ekkoyarA narindA, cariya tavaM patthiyA saggaM // 73 // tatto vi cuyA tubbhe, indai- ghaNavAhaNA samuppannA / laGkAhivassa puttA, vijjA-bala-rUvasaMpannA // 74 // jA Asi induvayaNA, sA iha mandoyarI samuppannA / jaNaNI bIyammi bhave, jiNasAsaNabhAviyamaIyA // 75 // suNiUNa parabhavaM te, do vi jaNA tivvajAyasaMvegA / nissaGgA pavvaiyA, samayaM vijjAharabhaDehiM // 76 // dhIro vi bhANukaNNo, mArIjI ceva kheyarasamiddhI / avahatthiUNa doNNi, vi, pavvaiyA jAyasaMvegA // 77 // dRSTvA tAM vibhUtiM kRtaM nidAnaM tu pazcimayatinA / bhavAmyahaM nandasuto yadi me dharmasya mAhAtmyam // 64 // bodhyamAno'pi muniranivartamanA nidAnakRtagrAhaH / mRtvA cotpanno garbhe tvenduvadanAyAH // 65 // garbhasthitasya rAjJA bahuni kAritAni liGgAni / prAkAranivasanAni jAtAni rAjakathanAni // 66 // jAtaH kumArasiMho'tha sa rativardhana iti nAmnA / amarendrarupasadRzo rAjyasamRddhiM samanuprAptaH // 67 // prathamo'pi tapaH kRtvA kAlagataH suravaraH samutpannaH / smarati kaniSThaM sa jAtaM nandasyAGgaruham // 68 // tasya pratibodhanArthe cellakarupenAgataH zIghram / pravizati rAjabhavanaM dRSTo rativardhanena tataH // 69 // abhyutthito niviSTaH kathayati rativardhanasya pUrvabhavam / sarvaM sapratyayaguNaM yad dRSTaM yaccAnubhUtam // 70 // taM zrutvA vibuddho'tha sa rativardhano vigatasaGgaH / gRhNAti jinavaradIkSAM devo'pi gato nijasthAnam // 71 // rativardhano'pi ca tapaH kRtvA kAladharmasaMyuktaH / prathamAmarasya pArzvaM gatazca vaimAniko jAtaH // 72 // tatazcyutau santau vijaye jAtau vibuddhavaranagare / ekodarau narendrau caritvA tapaH prasthitau svargam // 73 // tato'pi cyutau yuvAmindrajItghanavAhanau samutpannau / laDkAdhipasya putrau vidyAbala - rupa saMpannau // 74 // yA''sIdinduvadanA seha mandodarI samutpannA / jananI dvitIye bhave jinazAsanabhAvitamatikA // 75 // zrutvA parabhavaM tau dvAvapi janau tIvrajAtasaMvegau / nisagau pravrajitau samakaM vidyAdharabhaTaiH // 76 // dhIro'pi bhAnukarNo mArIcyeva khecarasamRddhim / apahastya dvAvapi pravrajitau jAtasaMvegau // 77 // I 1. hojja ahaM nandisuo jai dhammassa'tthi mAhappaM mu0 / 2. nandissa mu0 / 3. khuDDaya0 mu0 / 4. pavvaiyA khAyajasA pratya0 / paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indaipamuhaNikkhamaNapavvaM - 75 / 64-85 mandoyarI vi putte, pavvajjamuvAgae suNeUNaM / soyasarAhayahiyayA, mucchAvasavimbhalA paDiyA // 78 // candaNajalolliyaGgI, AsatthA vilaviDaM samADhattA / hA indai ! ghaNavAhaNa !, jaNaNI no lakkhiyA tubhe // 79 // bhattAravirahiyA, puttA AlambaNaM mahiliyAe / honti iha jIvaloe, cattA tehiM pi pAvA haM // 80 // tisamuddameiNivaI, maha daio viNihao raNamuhammi / puttehi vi mukkA haM, kaM saraNaM vo pavajjAmi ? // 81 // evaM sA vilavantI, ajjAe tattha saMjamasirIe / paDibohiyA ya geNhai, pavvajjaM sA mahAdevI // 82 // candaNahA vi aNiccaM, jIyaM nAUNa tivvadukkhattA / pavvaiyA daDhabhAvA, jiNavaradhaNmujjayA jAyA // 83 // aTThAvannasahassA, tattha ya juvaINa laddhabohINaM / pavvaiyA niyamaguNaM, kuNanti dukkhakkhayaTThAe // 84 // evaM indai-mehavAhaNamuNI dhammekvacittA sayA, nANAladdhisamiddhasAhusahiyA abbhujjayA saMjame / bhavvANandayarA bhamanti vasuhaM te nAgalIlAgaI, avvAbAhasuhaM sivaM suvimalaM magganti ratiMdivaM // 85 // // iya paumacarie indaiAdinikkhamaNaM nAma paJcahattaraM pavvaM samattaM // mandodaryapi putrau pravajyAmupAgatau zrutvA / zokazarAhatahRdayA murcchAvazavihvalA patitA // 78 // candanajalAdrItAGgyAzvAstA vilapituM samArabdhA / hA indrajIt ! ghanavAhana ! jananI na lakSitA yuvAbhyAm // 79 // bharttuvirahitAyAH putrA AlambanaM mahilAyAH / bhavantIha jIvaloke tyaktA tairapi pApA'ham ? ||80|| triH samudramedinipati rmama dayito vinihato raNamukhe / putrairapi muktA'haM kaM zaraNaM vA prapadye ? // 81 // evaM sA vilapantyAryayA tatra saMyamazriyA / pratibodhitA ca gRhNAti pravrajyAM sA mahAdevI // 82 // candranakhApyanityaM jIvaM jJAtvA tIvraduHkhArttA / pravrajitA dRDhabhAvA jinavaradharmodyatA jAtA // 83 // aSTapaJcAzatsahasrAstatra ca yuvatInAM labdhabodhInAm / pravrajitA niyamaguNaM kurvanti duHkhakSayArthe // 84 // evamindrajInmeghavAhanamunI dharmaikacittau sadA jJAnalabdhisamRddhasAdhusahitAvabhyudyatau saMyame / bhavyAnandakarau bhramato vasudhAM tau nAgalIlAgatyavyAbAdhasukhaM zivaM suvimalaM mArgayato rAtriMdivA // 85 // 1 // iti padmacarita indrajidAdiniSkramaNaM nAma paJcasaptatitamaM parvaM samAptam // 1. karenti - pratya0 / For Personal & Private Use Only 515 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76. sIyAsamAgamapavvaM etto dasarahataNayA, halahara-nArAyaNA mahiDDIyA / laGkApuri paviTThA, haya-gaya-raha-johaparikiNNA // 1 // paDupaDaha-bheri-jhallari-kAhala-tilimA-muiGgasaddeNaM / jaya jayasaddeNa tahiM, na suNijjai kaNNavaDiyaM pi // 2 // tattheva rAyamagge, paumaM sahalakkhaNaM paloyanto / na ya tippai nayarajaNo, saMpelloppella kuNamANo // 3 // vijjAharIhiM sahasA, bhavaNagavakkhA nirantaraM channA / vayaNakamalesu ahiyaM, rehanti paloyamANINaM // 4 // annonnA bhaNai sahI, eso varapuNDarIyadalanayaNo / sIyAe hiyaiTTho, rAmo indo vva rUveNaM // 5 // indIvarasarisAbho, indIvaraloyaNo mahAbAhU / cakkarayaNassa sAmI, peccha sahI lakkhaNo eso // 6 // eso kikkindhivaI, virAhio jaNayanandaNo nIlo / aGgo aGgakumAro, haNuvanto jambuvanto ya // 7 // evaM te paumAI, suhaDA nisuNantayA jaNullAve / sIyAbhimuhA caliyA, ApUrentA narindapahaM // 8 // aha so AsannatthaM, pucchai varacamaradhAriNi paumo / bhadde ! kahehi sigdhaM, kattha'cchai sA mahaM bhajjA ? // 9 // sA bhaNai sAmi ! eso puSphairI nAma pavvao rammo / tattha'cchai tuha dhariNI, paumujjANassa majjhammi // 10 // aha so kameNa patto, rAmo sIyAe sannivesammi / oiNNo ya gayAo, pecchai kantA maliNadehA // 11 // payaIe taNuyaGgI, ahiyaM ciya virahadUmiyasarIrA / sIyA daTTaNa piyaM, ahomuhA lajjiyA ruyai // 12 // 76. sItA samAgamaparvam / ito dazarathatanayau haladharanArAyaNau mahaddhikau / lakApuraM praviSTau hayagajarathayodhaparikIrNau // 1 // paTupaTahabherijhallarikAhalatilimAmRdaGgazabdena / jayajayazabdena tatra na zrUyate karNapatitamapi // 2 // tatraiva rAjamArge padma sahalakSmaNaM pralokayan / na ca tRpyati nagarajana: saMpIDotpIDakrIyamANaH // 3 // vidyAdharibhiH sahasA bhavanagavAkSA niraMtaraM channAH / vadanakamalairadhikaM rAjante pralokamANInAm // 4 // anyonyA bhaNati sakhi ! eSa varapuNDarikadalanayanaH / sItAyA hRdayeSye rAma indra iva rupeNa // 5 // indIvarasadRzAbha indIvaralocano mahAbAhuH / cakraratnasya svAmI pazya sakhi ! lakSmaNa eSaH // 6 // eSa kiSkindhipati virAdhito janakanandano nIlaH / aGgo'GgakumAro hanumAnjAmbuvAMzca // 7 // evaM te padmAdayaH subhaTa nizruNvanto janollApAn / sItAbhimukhAzcalitA ApUrayannarendrapatham // 8 // atha sa AsannasthAM pRcchati varacAmaradhAriNI padmaH / bhadre ! kathaya zIghraM kutrAste sA mama bhAryA ? // 9 // sA bhaNati svAminneSa puSpagiri rnAma parvato ramyaH / tatrA''sate tava gRhiNI padmodyAnasya madhye // 10 // atha sa krameNa prApto rAmaH sItAyAH samIpe / avatIrNazca gajAtpazyati kAntAM malinadehAm // 11 // prakRtyA tanvAgIgyadhikameva virahadavitazarIrA / sItA dRSTvA priyamaghomukhA lajjitA roditi // 12 // 1. kantaM mAlaNadehaM-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIyAsamAgamapavvaM -76/1-26 517 avahatthiUNa soyaM, daiyassa samAgame jaNayadhUyA / harisavasapulaiyaGgI, jAyA ciya takkhaNaM ceva // 13 // devi vva surAhivai, raivva kusumAuhaM ghaNasiNehA / bharahaM ceva subhaddA, taha allINA paiM sIyA // 14 // avagUhiyA khaNekkaM, rAmeNa sasaMbhameNa jaNayasuyA / nivvaviyamANasa'GgI, sittA iva candaNaraseNaM // 15 // daiyassa kaNThalaggA, bhuyapAsa sumaNasA jaNayadhUyA / kappatarusamAsannA, kaNayalayA ceva taNuyaGgI // 16 // daTThaNa rAmadevaM, sIyAsahiyaM nahaTThiyA devA / muJcanti kusumavAsaMgandhodayamissiyaM surahiM // 17 // sAhu tti sAhu devA, bhaNanti sIyAe nimmalaM sIlaM / paMcANuvvayadhArI, meru vva akampiyaM hiyayaM // 18 // lacchIhareNa etto, sIyAe calaNavandaNaM raiyaM / tIe vi so kumAro, avagUDho tivvaneheNaM // 19 // sA bhaNai bhadda ! eyaM, puvvaM samaNuttamehi jaM bhaNiyaM / taM taha suyamaNubhUyaM, dilR ciya pAyaDaM amhe // 20 // cakkaharasirIe tumaM, jAo ciya bhAyaNaM puhaiNAho / eso vi tujjha jeTTo, baladevattaM samaNupatto // 21 // ekkoyarAe calaNe, paNamai bhAmaNDalo jaNiyatoso / sIyAe sumaNasAe, so vi siNeheNa avagUDho // 22 // suggIvo pavaNasuo, nalo ya nIlo ya aGgao ceva / candAbho ya suseNo, virAhio jambavanto ya // 23 // ee anne ya bahU, vijjAharapatthivA niyayanAmaM / AbhAsiUNa sIyaM, paNamanti jahANupuvvIe // 24 // AbharaNabhUsaNAI, varasurahivilevaNAI puraaii|aannenti ya vatthAI, kusumAiM ceva divvAiM // 25 // bhaNanti taM paNayasirA mahAbhaDA, subhe ! tumaM kamalasirI na saMsayaM / aNovamaM visayasuhaM jahicchiyaM, nisevasU vimalajasaM halAuhaM // 26 // // ii paumacarie sIyAsamAgamavihANaM nAma chahattaraM pavvaM samattaM // apahastya zokaM dayitasya samAgame janakaduhitA / harSavazapulakitAgI jAtaiva tatkSaNameva // 13 / / devIva surAdhipati ratIva kusumAyudhaM ghanasnehA / bharatameva subhadrA tathA''lInA pati sItA // 14 / / AligitA kSaNamekaM rAmeNa sasaMbhrameNa janakasatA / nirvApitamAnasAgniHsiktaiva candanarasena // 15 // dayitasya kaNThalagnA bhujApAzvasumanasA janakaduhitA / kalpatarusamAsannA kanakalataiva tanvAgI // 16 // dRSTvA rAmadevaM sItAsahitaM nabhasthitA devAH / muJcanti kusumavarSaM gandhodakamizritaM surabhim / / 17 / / sAdhviti sAdhu devA bhaNanti sItAyA nirmalaM zIlam / paJcanuvratadhArI merurivAkampitaM hRdayam // 18 // lakSmIdhareNetaH sItAyAzcaraNavandanaM racitam / tayA'pi sa kumAro'vaguDhastIvrasnehena // 19 // sA bhaNati bhadra ! etatpurvaM zramaNottamairyadbhaNitam / tattathA samanubhUtaM dRSTameva prakaTamasmAbhiH // 20 // cakradharazriyastvaM jAta eva bhAjanaM pRthivInAthaH / eSo'pi tava jyeSTho baladevatvaM samanaprAptaH // 21 // ekodarAyAzcaraNe praNamati bhAmaNDalo janitatoSaH / sItayA sumanasayA so'pi snehenAliGgitaH // 22 / / sugrIvaH pavanasuto nalazca nIlazcAGgada eva / candrAbhazca suSeNo virAdhito jAmbuvAMzca // 23 / / ete anye ca bahavo vidyAdharapAthivA nijanAma / AbhASya sItAM praNamanti yathAnupUrvyA // 24 // AbharaNabhUSaNAni varasurabhivilepanAni pracUrANi / Anayanti ca vastrANi kusumAnyeva divyAni // 25 / / bhaNanti taM praNataziraso mahAbhaTAH zubhe ! tvaM kamalazrI na zaMsayam / anupamaM viSayasukhaM yathecchitaM nisevasva vimalayazo halAyudham // 26 / / ||iti padmacarite sItAsamAgamavidhAnaM nAma SaTsaptatitamaM parvaM samAptam // pauma. bhA-3/9 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77. mayavakkhANapavvaM aha so mahANubhAvo, bhuvaNAlaGkAramattamAyaDagaM / ArUDho paumAbho, samayaM sIyAe somamuho // 1 // kheyarabhaDehi samayaM, jayasaGgghuTumaGgalaraveNaM / patto rAvaNabhavaNaM, pavisai samayaM piyayamAe // 2 // bhavaNassa tassa majjhe, thambhasahasseNa viraDyaM tujhaM / santijiNindassa gharaM, varakaNayavicittabhattIyaM // 3 // oiNNo ya gayAo, samayaM sIyAe riyai jiNabhavaNaM / rAmo pasannamaNaso, kAussaggaM kuNai dhIro // 4 // UNa aJjaliuDaM, sIse saha gehiNIe paumAbho / saMthuNai santinAhaM, sabbhUyaguNehi parituTTo // 5 // jassA'vayArasamae, jAyA savvattha tihuyaNe santI / santi tti teNa nAmaM, tujjha kayaM pAvanAsayaraM // 6 // bAhiracakkeNa rivU, jiNiUNa imaM samajjiyaM rajjaM / abbhintarariusennaM, viNijjiyaM jhANacakkeNaM // 7 // sura-asurapaNamiya ! namo, vavagayajaramaraNa ! rAgarahiya ! nmo| saMsAranAsaNa ! namo, sivasokkhasamajjiya ! namo te // 8 // lacchIharo visallA, doNNi vi kAUNa aJjalI sIse / paNamanti santipaDimaM, bhaDA ya suggIvamAdIyA // 9 // kAUNa thuivihANaM, puNo puNo tivvabhattirAeNaM / tattheva ya uvaviThThA, jahAhaM naravarA savve // 10 // || 77. mayavyAkhyAnaparvam / atha sa mahAnubhAvo bhuvanAlaGkAramattamAtaGgam / AruDha: padmAbhaH samakaM sItAyAH saumyamukhaH // 1 // khecarabhaTaiH samakaM jayazabdoddhRSTamaGgalaraveNa / prApto rAvaNabhavanaM pravizati samakaM priyatamAyAH // 2 // bhavanasya tasya madhye stambhasahasreNa viracitaM tuGgam / zAntijinendrasya gRhaM varakanakavicitrabhaktikam // 3 // avatIrNazca gajAtsamakaM sItAyA gacchati jinabhavanama / samaH prasannamanA: kAyotsargaM karoti dhiirH||4|| racayitvAGjalipUTaM zIrSe saha gRhiNyA padmAbhaH / saMstauti zAntinAthaM sadbhUtaguNaiH parituSTaH / / 5 / / yasyA'vatArasamaye jAtA sarvatra tribhuvane zAntiH / zAntiriti tena nAma tava kRtaM pApanAzakaram // 6 / / bAhyacakreNa ripuM jitvedaM samarjitaM rAjyam / abhyantararipusainyaM vinirjitaM dhyAnacakreNa // 7 // surAsurapraNata ! namo vyapagatajaramaraNa ! rAgarahita ! namo / saMsAranAzana ! namaH zivasukhasamarjita ! namaste // 8 // lakSmIdharo vizalyA dvAvapi kRtvAJjaliM zIrSe / praNamataH zAntipratimAM bhaTAzca sugrIvAdayaH // 9 // kRtvA stutividhAnaM punaH punastIvrabhaktirAgeNa / tatraiva copaviSTA yathAsukhaM naravarAH sarve // 10 // 1.0e paumamuho-pratya0 / 2. sahio, jaya0-pratya0 / 3. uttiNNo-pratya0 / 4.0Nae saMtijiNaM-pratya0 / 5. paavnnaasnnyN-prty0|6.ntraarisitrNprty0| Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayavakkhANapavvaM -77/1-24 eyantare sumAlI, vihIsaNo mAlavantanAmo ya / rayaNAsavamAIyA, ghaNasoyasamotthayasarIrA // 11 // daTThaNa te visaNNe, jaMpai paumo suNeha maha vayaNaM / sogassa mA hu saGgaM, deha maNaM niyayakaraNijje // 12 // iha sayalajIvaloe, jaM jeNa samajjiyaM niyayakammaM / taM teNa pAviyavvaM, suhaM ca dukkhaM ca jIveNaM // 13 // jAeNa ya mariyavvaM, avassa jIveNa tihuyaNe sayale / taM eva jANamANo, saMsAraThiI muyaha sogaM // 14 // khaNabhaGgaraM sarIraM, kusumasamaM jovvaNaM calaM jIyaM / gayakaNNasamA lacchI, sumiNasamA bandhavasiNehA // 15 // mottUNa imaM sogaM, savve tumhe vi kuNaha appahiyaM / ujjamaha jiNavarANaM, dhamme savvAe sattIe // 16 // mahurakkharehi evaM, saMthAviya rahuvaINa te savve / niyayagharAiM uvagayA, sumaNA te bandhukaraNijje // 17 // tAva vihIsaNadhariNI, juvaisahassasahiyA mahAdevI / saMpattA ya viyaDDA, paumasayAsaM saparivArA // 18 // pAyappaDaNovagayA, paumaM vinnavai lakkhaNeNa samaM / ahaM aNuggahatthaM, kuNaha ghare calaNaparisaGgaM // 19 // jAva cciya esa kahA, vaTTai etto vihIsaNo tAva / bhaNai ya pauma! gharaM me, vacca tumaM kIrau pasAo // 20 // eva bhaNio payaTTo, gayavarakhandhaTThio saha piyAe / sayalaparivArasahio, saMghaTTadventajaNanivaho // 21 // gaya-turaya-rahavarehi, jANavimANehi kheyarArUDhA / vaccanti rAyamagge, tUraravucchaliyakayacindhA // 22 // pattA vihIsaNagharaM, mandarasiharovamaM jagajagentaM / varajuvaigIyavAiya-niccaMkayamaGgalADovaM // 23 // aha so vihIsaNeNaM, rayaNagghAIkaovayAro ya / sIyAe lakkhaNeNa ya, sahio pavisarai bhavaNaM taM // 24 // etadantare sumAlI bibhISaNo mAlavAnnAma ca / ratnazravasAdayaH ghanazokasamavastRtazarIrAH // 11 // dRSTvA tAn viSaNNAJjalpati padmaH zruNuta mama vacanam / zokasya mA khalu saGgaM dadata mano nijakaraNIye // 12 // iha sakalajIvaloke yadyena samarjitaM nijakarma / tattena prAptavyaM sukhaM ca duHkhaM ca jIvena // 13 // jAtena ca martavyamavazyaM jIvena tribhuvane sakale / tadeva jAnanmAnaH saMsArasthitiM muJca zokam // 14 // kSaNabhaGguraM zarIraM kusumasamaM yauvanaM calaM jIvitam / gajakarNasamA lakSmIH svapnasamA bandhusnehAH // 15 // muktvedaM zokaM sarve yUyamapi kuratAtmahitam / udyacchata jinavarANAM dharme sarvayA zaktyA // 16 / / madhurAkSarairevaM saMsthApya raghupatinA tAn sarvAn / nijagRhANi upAgatAH sumanAste bandhukaraNIye // 17 // tAvadbibhISaNagRhiNI yuvatisahasrasahitA mahAdevI / saMprAptA ca vidagdhA padmasakAzaM saparivArA // 18 // pAdapatanopAgatA padma vijJApayati lakSmaNena samam / asmAkamanugrahArthaM kuruta gRhe caraNaparisaGgam // 19 // yAvadevaiSA kathA vartate ito bibhISaNastAvat / bhaNati ca padma ! gRhaM mama vraja, tvaM kriyatAM prasAdaH // 20 // evaM bhaNitaH pravRtto gajavaraskandhasthitaH saha priyayA / sakala parivAra sahitaH saMghottiSThajjananivahaH // 21 // gaja-turaga-rathavarairyAnavimAnaiH khecarAruDhAH / vrajanti rAjamArge tUryaravocchalitakRtacihnAH // 22 // prAptA bibhISaNagRhaM mandarazikharopamaM cakAsantam / varayuvatigItavAditanityakRtamaGgalATopam / / 23 / / atha sa bibhISaNena ratnAAdikRtopacArazca / sItayA lakSmaNena ca sahitaH pravizati bhavanaM tat // 24 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 520 paumacariyaM majhe gharassa pecchai, bhavaNaM paumappabhassa ramaNijjaM / thambhasahasseNaM ciya, dhariyaM varakaNayabhittIyaM // 25 // khiGiNimAloUlaM, palambalambUviraDyADovaM / nANAvihadhayacindhaM, varakusumakayaccaNavihANaM // 26 // paumappabhassa paDimA, visuddhavarapaumarAganimmANA / paumo piyAe sahio, saMthuNai visuddhabhAveNaM // 27 // anne vi lakkhaNAI, suhaDA parivandiUNa uvaviTThA / tattheva jiNAyayaNe acchanti kahANubandheNaM // 28 // vijjAharIsu tAva ya, hANavihI viraDyA mahiDhIyA / rAmassa lakkhaNassa ya sIyAe tahAvisallAe // 29 // veruliyaNhANapIDhe, tANa ya uvaviTThayANa majjaNayaM / bahutUra-saGkhapauraM, vattaM ciya kaNayakalasehiM // 30 // pahAo alaMkiyataNU, paumo paumappabhaM paNamiUNaM / bhattassa girisaricchaM, tattha ya iyaM niveyaNayaM // 31 // paumo lakkhaNasahio, anno vi ya pariyaNo samantijaNo / bhoyaNagharaM paviTTho, bhuJjai nANAvihaM bhattaM // 32 // miusurahisAukaliyaM, paJcaNhaM ceva indiyatthANaM / i8 suhaM maNojjaM, icchAe bhoyaNaM bhuttaM // 33 // sammANiyA ya savve, vijjAharapatthivA savibhaveNaM / varahAra-kaDaya-kuNDala-vatthA-'laMkAramAdIsu // 34 // nivvattabhoyaNA te, jaMpanti suhAsaNaTThiyA suhaDA / rakkhasavaMsassa aho !, vibhIsaNo bhUsaNo jAo // 35 // etto vihIsaNAI, savve vijjAharA kayADovA / rajjAhiseyakajje, uvaTThiyA paumaNAhassa // 36 // to bhaNai paumaNAho, bharaho aNumannio maha gurUNaM / rajje rajjAhivaI, sayalasamatthAe vasuhAe // 37 // abhiseyamaGgalatthe, dIsai doso mahApurisaciNNo / bharaho soUNa'mhe, saMviggo hohai kayAI // 38 // madhye gRhasya pazyati bhavanaM padmaprabhasya ramaNIyam / stambhasahasreNaiva dhRtaM varakanakabhittIkam // 25 // kiMkINImAlAvacUlaM pralambalambUsakaviracitATopam / nAnAvidhadhvajacihna varakusumakRtArcanavidhAnam // 26 // padmaprabhasya pratimAM vizuddhavarapadmarAganirmANAm / padmaH priyayA sahitaH saMstauti vizuddhabhAvena // 27 // anye'pi lakSmaNAdayaH subhaTAH parivandyopaviSTAH / tatraiva jinAyatane Asate kathAnubandhena // 28 // vidyAdharibhistAvacca snAnavidhi viracitA mahaddhikAH / rAmasya lakSmaNasya ca sItAyAstathA vizalyAyAH // 29 // vaiDUryasnAnapIThe teSAM copasthitAnAM majjanakam / bahutUrya-zaGkhapracuraM vRttameva kanakakalazaiH // 30 // snAto'lar3akatatanaH padamaH padmaprabhaM praNamya / bhaktasya girisadRzaM tatra ca racitaM naivedyakam // 31 // padmo lakSmaNasahito'nyo'pi ca parijana: samantrijanaH / bhojanagRhaM praviSTo bhuJjate nAnAvidhaM bhaktam // 32 // mRdusurabhisvAdukalitaM paJcAnAmevendriyANAm / iSTaM sukhaM manojJamicchayA bhojanaM bhuktam / / 33 / / sammAnitAzca sarve vidyAdharapArthivAH savibhavena / varahAra-kaTaka-kuNDala-vastrAlaGkArAdibhiH // 34 // nivartabhojanAste jalpanti sukhAsanasthitAH subhaTAH / rAkSasavaMzasyAho ! bibhISaNo bhUSaNo jAtaH // 35 / / ito bibhISaNAdayaH sarve vidyAdharAH kRtATopAH / rAjyAbhiSekakArye upasthitAH padmanAbhasya // 36 / / tadA bhaNati padmanAbho bharato'numAnito mama guruNA / rAjye rAjyAdhipatiH sakalasamastAyA vasudhAyAH // 37 // abhiSekamaGgalArthe dRzyate doSo mahApuruSAcIrNaH / bharataH zrutvA'smAn saMvigno bhaviSyati kadAcit / / 38|| For Personal & Private Use Only Jain Education Intemational Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayavakkhANapavvaM -77/25-51 bhaNiyaM ca evameyaM, savvehi ya kheyarehi miliehiM / laGkApurIe rAmo, acchi indo vva suraloe // 39 // savve vi kheyarabhaDA, tattheva ThiyA purIe balasahiyA / amarA iva suraloe, aisayaguNariddhisaMpannA // 40 // paumo sIyAe samaM, bhuJjanto uttamaM visayasokkhaM / dogundugo vva devo, gayaM pi kAlaM na lakkhei // 41 // saggasariso videso, piyavirahe raNNasanniho hoi / iTThajaNasaMpaoge, raNNaM pi surAlayaM jiNai // 42 // taha ya visallAsahio, acchai lacchIharo jaNiyatoso / rasAgaravagADho, suravailIla viDambanto // 43 // evaM tANa suhaM, annuhvmaannaann'nneyvrisaaiN| volINANi diNaM piva, aisayaguNariddhijuttANaM // 44 // aha lakkhaNo kayAI, purANi sariUNa kuvvarAdINi / kannANa kae lehe, sAhinnANe visajjei // 45 // vijjAharehi gantuM tANa kumArINa darisiyA lehA / lakkhaNamaNussagANaM, ahiyaM nehaM vahantINaM // 46 // dasapuravaINa dhUyA, rUvamaI vajjaNNanaravaiNA / vIsajjiyA ya pattA, laGkAnayariM saparivArA // 47 // aha vAlikhilladuhiyA, kuvvaranayarAhivassa guNakaliyA |saa vi tahiM saMpattA, kannA kallANamAla tti // 48 // puhavIdharassa duhiyA, puhaipure tattha hoi vaNamAlA / vijjAharehi nIyA, sA vi ya lacchIharasamIvaM // 49 // khemaJjalIyanayare, jiyasattU nAma tassa jiyapaumA / dhUyA pariyaNasahiyA, sA vi ya laGkApuri pattA // 50 // ujjeNimAiesu ya, nayaresu vi jAo raayknnaao|lngkaapurii gayAo, gurUhi aNumanniyAo? // 51 // bhaNitaM caivametatsarvairapi khecarai militaiH / lakApUryAM rAma Asta indra iva suraloke // 39 // sarve'pi khecarabhaTAstatraiva sthitAH pUryAM balasahitAH / amarA iva suraloke'tizayaguNarddhisaMpannAH // 40 // padma: sItayA samaM bhuJjannuttamaM viSayasukham / dogunduka iva devo gatamapi kAlaM na lakSyati // 41 // svargasadRzo'pi dezaH priyavirahe'raNyasaMnibho bhavati / iSTajanasaMprayoge'raNyamapi surAlayaM jayati // 42 // tathA ca vizalyAsahita Aste lakSmIdharo janitatoSaH / ratisAgarAvagADha: surapatilIlAM viDambayan // 43 // evaM teSAM ratisukhamanubhUyamAnAnAmanekavarSANi / vyatItAni dinamivAtizayaguNaddhiyuktAnAm // 44 // atha lakSmaNaH kadAcitpurANi smRtvA kubarAdini / kanyAnAM kRte lekhAn sAbhijJAnAn visarjayati // 45 // vidyAdharairgatvA tAsAM kumArINAM darzitA lekhAH / lakSmaNamanotsukAnAmadhikaM snehaM vahantInAm // 46 // dazapurapatinA duhitA rupamatI vajrakarNanarapatinA / visarjitA ca prAptA lakAnagariM saparivArA // 47 // atha vAlikhiladuhitA kubaranagarAdhipasya guNakalitA / sA'pi tatra saMprAptA kanyA kalyANamAleti // 48 // pRthivIdharasya duhitA pRthivIpure tatra bhavati vanamAlA / vidyAdharai rnItA sA'pi ca lakSmIdharasamIpam / / 49 / / kSemAJjalikanagare jitazatru rnAma tasya jitapadmA / duhitA parijanasahitA sA'pi ca lakApuri prAptA // 50|| ujjainyAdiSu ca nagareSvapi yA rAjakanyAH / laDkApuriM gatA gurubhiranumatAzca // 51 // 1. 0layaM hoi-pratya0 / 2. tattha vi0-pratya0 / pauma. bhA-3/18 Jain Education Intemalional For Personal & Private Use Only www.janeibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522 paumacariyaM pariNei lacchinilao, paramavibhUIe tAo kannAo / savvaGgasundarIo, suravahusamasarisaruvAo // 52 // pariNei paumaNAho, kannAo jAo puvvdinnaao| navajovvaNujjalAo, raiguNasAraM vahantIo // 53 // evaM paramavibhUI, halahara-nArAyaNA samaNupattA / laGkApurIe rajjaM, kuNanti vijjAharasamaggA // 54 // chavvarisANi kameNa ya, gayANi tattheva pavaranayarIe / somitti-halaharANaM, vijjAharariddhijuttANaM // 55 // eyaM tu kahantarae, puNaravi nisuNehi annasaMbandhaM / indaimuNimAINaM, seNiya ! laddhIguNaharANaM // 56 // jhANANaleNa savvaM, dahiUNaM kammakayavaraM dhIro / indaimuNI mahappA, kevalanANI tao jAo // 57 // aha mehavAhaNo vi ya, dhIro annonnakaraNajogesu / jiNiUNa kammamallaM, geNhai so kevalipaDAyaM // 58 // daMsaNa-nANa-caritte, suddho tava-caraNa-karaNaviNioge / kevalanANAisayaM, saMpatto bhANukaNNo vi // 59 // ThANesu jesu ee, sivamayalamaNuttaraM suhaM pattA / dIsanti tANi seNiya !, te puNa sAhU na dIsanti / 60 // vijjhatthalIsu jeNa u, indai taha mehavAhaNo siddho / titthaM meharavaM taM, vikkhAyaM tihayuNe jAyaM // 61 // samaNo vi jambumAlI, kAlaM kAUNa to nimittammi / ahamindattaM patto, sucariyakammANubhAveNaM // 62 // tatto cuo ya santo, hohai erAvae mahAsamaNo, kevalasamAhijutto, siddhi pAvihii dhuyakammo // 63 // aha nammayAe tIrammi nivvuo kumbhayaNNamuNivasabho / pIDharakhaMDaM tibhaNNai, taM titthaM desavikkhAyaM // 64 // mArIci tavaccaraNaM kAUNaM kappavAsio jAo / jo jArisammi vavasai, phalaM pi so tArisaM labhai // 65 // pariNayati lakSmInilayaH paramavibhUtyA tAH kanyAH / sarvAGgasundaryaH suravadhusamasadRzarupAH // 52 // pariNayati padmanAbhaH kanyA yAH pUrvadattAH / navayauvanojvalA ratiguNasAraM vahantyaH // 53 // evaM paramavibhUtiM haladhara-nArAyaNau samanuprAptau / laDkApUryA rAjyaM kurvato vidyAdharasamagrau // 54 // SaDvarSANi krameNa ca gatAni tatraiva pravaranagaryAm / saumitri-haladharayo vidyAdharaddhiyuktayoH // 55 // etattu kathAntare punarapi nizruNutAnyasambandham / indrajinmunyAdInAM zreNika ! labdhiguNadharANAm // 56 // dhyAnAnalena sarvaM dagdhvA karmakacavaraM dhIraH / indrajinmuni mahAtmA kevalajJAnI tato jAtaH // 57 // atha meghavAhano'pi ca dhIro'nyonyakaraNayogaiH / jitvA karmamalaM gRhNAti sa kevalipatAkAm // 58 // darzana-jJAna-cAritreNa zuddhastapazcaraNa-karaNaviniyogena / kevalajJAnAtizayaM saMprApto bhAnukarNo'pi // 59 // sthAneSu yeSvete zivamacalamanuttaraM sukhaM prAptAH / dRzyante tAni zreNika ! te punaH sAdhavo na dRzyante // 60|| vindhyasthaliSu yena tvindrajittathA meghavAhanaH siddhaH / tIrthaM megharavaM tadvikhyAtaM tribhuvane jAtam // 61 // zramaNo'pi jambUmAlI kAlaM kRtvA tadA nimitte / ahamindratvaM prAptaH sucaritakarmAnubhAvena // 62 // tatazcyutazca san bhaviSyatyairAvate mahAzramaNaH / kevalasamAdhiyuktaH siddhi prApsyati dhutakarmA // 63 // atha narmadAyAstIre nivRttaH kumbhakarNa munivRssbhH| pITharakhaNDamiti bhaNyate tattIrtha dezavikhyAtam // 64 // mArIcI tapazcaraNaM kRtvA kalpavAsI jAtaH / yo yAdRze vyavasyati phalamapi sa tAdRzaM labhate // 65 / / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayavakkhANapavvaM - 77 / 52-79 puvvaM kAUNa bahuM, pAvaM mayadANavo vi muNivasabho / tavacaraNapabhAveNaM, jAo bahuladdhisaMpanno // 66 // eyantarammi rAyA, pucchi gaNanAyagaM paNamiUNaM / taha so mao mahAjasa !, jAo cciya laddhisaMpanno // 67 // annaM pi suNasu sAmiya!, jA havai paivvayA ihaM nArI / sA sIlasaMjamarayA, sAhasu kavaNaM gaI lahai // 68 // to bhai indabhUI, jA daDhasIlA paivvayA mahilA / sIyAe havai sarisI, sA saggaM lahai sukayathA // 69 // jaha turayarahavarANaM, pattharalohANa pAyavANaM ca / havai viseso naravai !, taheva purisANa mahilANaM // 70 // eso maNamattagao, uddAmo visayaloluo caNDo / nANaGkuseNa dhario, nareNa daDhasattijutteNaM // 71 // nisuNehi tAva seNiya !, sIlaviNAsaM parAbhimANeNaM / jAyaM ciya mahilAe, taM tujjha kami phuDaviyaDaM // 72 // jar3ayA Asi jaNavao, kAle bahurogapIDio savvo / dhannaggAmAu tayA, naTTo vippo saha piyAe // 73 // so aglo aDavaNA, sA mahilA mANiNI mahApAvA / cattA ya mahAraNNe, vippeNaM mANadoseNaM // 74 // diTThA ya kararuheNaM, naravaiNA attaNo kayA bhajjA / pupphAvaiNNanayare, acchai sokkhaM aNuhavantI // 75 // aha annayA kayAI, laddhapasAyAe tIe so rAyA / calaNeNa uttimaGge, pahao raikelisamayammi // 76 // atthANammi niviTTo, pucchi rAyA bahussue savve / pAeNa jo narindaM, haNai sire tassa ko daNDo // 77 // to paNDiyA pavuttA, naravar3a ! so tassa chijjae pAo / hemaGkeNa niruddhA, vippeNaM jaMpamANA te // 78 // ma bhai nivaM, tassa u pAyassa kIrae pUyA / bhajjAe vallabhAe, tamhA kovaM pariccayasu // 79 // pUrvaM kRtvA bahu pApaM mayadAnavo'pi munivRSabhaH / tapazcaraNaprabhAvena jAto bahulabdhisaMpannaH // 66 // etadantare rAjA pRcchati gaNanAyakaM praNamya / kathaM sa mayo mahAyazaH ! jAta eva labdhisaMpannaH // 67 // anyadapi zruNu svAmin ! yA bhavati pativrateha nArI / sA zIlasaMyamaratA kathaya kAM gatiM labhate // 68 // tadA bhaNatIndrabhUti ryA dRDhazIlA pativratA mahilA / sItAyA rbhavati sadRzI sA svarga labhate sukRtArthA // 69 // yathA turagarathavarANAM prastaralohAnAM pAdapAnAM ca / bhavati vizeSo narapate / tathaiva puruSANAM mahilANAm // 70 // eSa manomattagaja uddAmo viSayalolupazcaNDaH / jJAnAGkuzena dhRto nareNa dRDhazaktiyuktena // 71 // I I nizruNu tAvacchreNika ! zIlavinAzaM parAbhimAnena / jAtameva mahilAyAstattava kathayAmi sphuTavikaTam // 72 // yadA''sIjjanapadaH kAle bahurogapIDitaH sarvaH / dhanyagrAmAttadA naSTo vipraH saha priyayA // 73 // so'gniH kulaTAsA mahilA mAninI mahApApA / tyaktA ca mahAraNye vipreNa mAnadoSeNa // 74 // dRSTA ca kararuheNa narapatinA''tmanaH kRtA bhAryA / puSpAvakIrNanagare Aste sukhamanubhavantI // 75 // athAndA kadAcillabdhaprasAdayA tayA sa rAjA / caraNenottamAge prahato ratikrIDAsamaye // 76 // AsthAne niviSTaH pRcchati rAjA bahuzrutAnsarvAn / pAdena yo narendraM hanti zirasi tasya ko daNDaH ||77|| tadA paNDitAH proktA narapate ! sa tasya chidyate pAdaH / hemAMkena niruddhA vipreNa jalpantaste // 78 // hemADgo bhaNati nRpaM tasya tu pAdasya kriyate pUjA / bhAryAyA vallabhAyAstasmAtkopaM parityaja // 79 // For Personal & Private Use Only 523 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 paumacariyaM suNiUNa vayaNameyaM, hemaGko naravaINa tuTeNaM / saMpAvio ya riddhI, aNegadANAbhimANeNaM // 80 // taiyA hemaMkapure, mittajasA nAma acchai varAI / sA bhaggavassa bhajjA, amohasaraladdhavijayassa // 81 // aidukkhiyA ya vihavA, hemakaM pecchiUNa dhaNapuNNaM / sirivaddhiyaM suyaM sA, bhaNai ruyantI maha suNehi // 82 // IsatthAgamakusalo, tujjha piyA Asi bhaggavo nAmaM / dhaNariddhisaMpautto, savvanarindANa aipujjo // 83 // saMthAviUNa jaNaNiM, vagghapuraM so kameNa saMpatto / savvaM kalAgamaguNaM, sikkhai guravassa pAsammi // 44 // jAo samattavijjo, tattha puresassa sundarA dhUyA / chiddeNa ya avahariuM, vaccai so niyayagharahutto // 85 // sIhendunAmadheo, bhAyA kannAe tIe blshio| purao avaTThiUNaM, jujjhai sirivaddhieNa samaM // 86 // sIhendurAyaputtaM, balasahiyaM nijjirNittu egAgI / sirivaddhio kameNaM, gao ya jaNaNIe pAsammi // 87 // vinnANalAghaveNaM, tosavio teNa kararuho raayaa| sirivaddhieNa laddhaM, rajjaM ciya poyaNe nayare // 8 // kAlagayammi sukagante, sIhendU verieNa ucchitto / nikkhamai suraGgAe, samayaM ghariNIe bhayabhIo // 89 // ekkodarAe saraNaM, poyaNanayarammi hohatI majjhaM / paricintiUNa vaccai, sigdhaM tamboliyasamaggo / 90 // cArayabhaDehi ratti, sahasA vittAsio palAyanto / bhImorageNa daTTho, sIhendU poyaNAsanne // 11 // mucchAvihalasarIraM, khandhe kAUNa daiyayaM muddhA / saMpattA vilapantI, jattha mao acchai samaNo // 12 // zrutvA vacanametaddhamAGko narapatinA tuSTena / saMprAptazca RddhimanekadAnAbhimAnena // 80 // tadA hemAGkapure mitrayazA nAmAste varAkI / sA bhArgavasya bhAryA'moghazaralabdhavijayasya // 81 / / atiduHkhitA ca vidhavA hemAkaM dRSTavA dhanapUrNam / zrIvadhitaM sutaM sA bhaNati rudantI mama zruNu // 82 / / izvastrAgamakuzalastava pitA''sIdbhArgavo nAma / dhanaddhisaMprayuktaH sarvanarendrANAmatipUjyaH / / 83 / / saMsthApya jananIM vyAghrapuraM sa krameNa saMprAptaH / sarvaM kalAgamaguNaM zikSate guroH pArzve // 84 // jAtaH samAptavidyastatra purezasya sundarA duhitA / chidreNa cApahRtya vrajati sa nijagRhAbhimukhaH // 85 / / siMhendunAmadheyo bhrAtA kanyAyAstasyA balasahitaH / purato'vasthAya yudhyata zrIvardhitena samam / / 86 / / siMhendu rAjaputraM balasahitaM nirjityaikAkI / zrIvardhitaH krameNa gatazca jananyAH pArzve / / 87|| vijJAnalAghavena toSitastena kararuho raajaa| zrIvardhitena labdhaM rAjyameva potane nagare // 88 // kAlagate sukAnte siMhendu vairiNotkSiptaH / niSkAmati suraGgayA samakaM gRhiNyA bhayabhItaH // 89 // ekodarAyAH zaraNaM potananagare bhavatviti mama / paricintya vrajati zIghraM tambolikasamagraH // 10 // cArakabhaTai rAtrau sahasA vitrAsitaH palAyamAnaH / bhImorageNa daSTo siMhenduH potanAsanne / 91 // mUrchAvihvalazarIraM skandhe kRtvA dayitaM mugdhA / saMprAptA vilapantI yatra maya Aste zramaNaH // 92 // 1. NijjiUNa-pratya0 / 2. occhanne-pratya0 / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayavakkhANapavvaM -77/80-105 525 paDimaM Thiyassa muNiNo, tassA''sanne piyaM pamottUNaM / samaNassa phusai calaNe, puNaravi daiyaM parAmusai // 13 // muNipAyapasAeNaM, sIhendU jIvio mahucchAho / jAo piyAe samayaM, paNamai taM sAhavaM tuTTho // 14 // aha uggayammi sUre, samattaniyamaM muNI viNayadatto / ahivandiUNa pucchai, sIhenduM mahiliyAsahiyaM // 15 // gantUNa sAvao so, kahei sirivaddhiyassa saMdesaM / savvaM phuDaviyaDatthaM, jaM bhaNiyaM sIhacandeNaM // 16 // taM soUNaM ruTTho, sahasA sirivaddhio u sannaddho / mahilAe uvasamaM so, nIo muNipAyamUlammi // 17 // taM vandiUNa samaNaM, samayaM bhajjAe tattha parituTTho / saMbhAsei siNehaM, sAlaM sirivaddhio payao // 18 // kAUNa naravarindo, piyAi bandhUsamAgamANandaM / niyayaM tattha parabhavaM, pucchai ya mayaM mahAsamaNaM // 19 // aha tassa sAhai muNI, bhaddAyario tti nAma somapure / te vandao narindo, jAi sumAlo saha jaNeNaM // 100 // aha tattha kuTThavAhI, mahilA muNivandaNAe allINA / agghAyai duggandhaM, tIe dehubbhavaM rAyA // 101 // gehaM gae narinde, bhaddAyariyassa pAyamUlammi / sA kuTThiNI vayAiM, ghettUNa surAlayaM pattA // 102 // tatto sA caviUNaM, jAyA iha sIlariddhisaMpannA / rUvaguNajovvaNadharI, jiNavaradhammujjayamaIyA // 103 // aha so sumAlarAyA, rajjaM dAUNa jeTTaputtassa / kuNai cciya saMtosaM, aTThahiMgAmehiM daDhacitto // 104 // ahiM gAmehiM nivo, saMtuTTho sAvayattaNaguNeNaM / devo hoUNa cuo, jAo sirivaddhio tuhayaM // 105 // pratimA sthitasya munestasyA''sanne priyaM pramucya / zramaNasya spRzati caraNAnpunarapi dayitaM parispRzati // 93|| muni pAdaprasAdena siMhendu rjIvito mahotsAhaH / jAtaH priyayA samakaM praNamati taM sAdhu tuSTaH // 94|| athodgate sUrye samAptaniyamaM muni vinayadattaH / abhivandya pRcchati siMhendu mahilAsahitam // 95 / / gatvA zrAvakaH sa kathayati zrIvardhitasya saMdezam / sarvaM sphuTavikaTArthaM yadbhaNitaM siMhacandreNa // 16 // tacchrutvAruSTaH sahasA zrIvardhitastu sannaddhaH / mahilayopazamaM so nIto munipAdamUle // 97 // taM vanditvA zramaNaM samakaM bhAryayA tatra parituSTaH / saMbhASate snehaM zAlakaM zrIvardhitaH prayataH // 98 // kRtvA naravendraH priyAdi bandhusamAgamAnandam / nijakaM tatra parabhavaM pRcchati ca mayaM mahAzramaNam // 99 // atha tasya kathayati muni bhadrAcArya iti nAma somapure / tAnvandako narendro yAti sumAlaH saha janena // 100 / / atha tatra kuSTavyAdhi mahilA munivandanAyA AlInA / jighrati durgandhaM tasyA dehodbhavaM rAjA // 101 / / gRhaM gate narendra bhaTTAcAryasya pAdamUle / sA kuSTinI vratAni gRhItvA surAlayaM prAptA // 102 / / tataH sA cyutvA jAteha zIladdhisaMpannA / rupaguNayauvanadharI jinavaradharmodyatamatikA // 103 // atha sa sumAlarAjA rAjyaM datvA jyeSTaputrAya / karotyeva saMtoSamaSTAbhimai daDhacittaH // 104 / / aSTAbhi mai nRpaH saMtuSTaH zrAvakatvaguNena / devo bhUtvA cyuto jAtaH zrIvardhitastvam // 105 // 1. muNi-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 526 paumacariyaM jaNaNIe tujjha naravai !, kahemi aha puvvajammasaMbandhaM / ekko cciya vaideso, pavisai gAmaM chuhAsatto // 106 // bhoyaNaharammi bhattaM, alahanto bhaNai kovapajjalio / savvaM DahAmi gAma, tatto ya viNiggao gAmA // 107 // vihisaMjoeNa tao, pajjalio huyavaheNa so gAmo |gaamellehi ghettuM, chUDho aggIe so pahio // 108 // mariUNa samuppanno, aha so sUyAriNI naravaissa / tatto vi ya kAlagayA, jAyA aiveyaNe narae // 109 // narayAo samuttariuM, uppannA tujjha naravaI mAyA / esA vi ya mittajasA, bhaggavaghariNI susIlamaI // 110 // aha poyaNanayaravare, vaNiIo gohANio tti nAmeNaM / bhuyavattA se mahilA, mao ya so tIe uppanno // 111 // jAyassa u bhuyavattA, raivaddhaNakAmiNI guNavisAlA / aMha gaddabhAipIDA, purabhAruvvahaNayaM ceva // 112 // eyaM mao kaheuM, gayaNeNa gao jahicchiyaM desaM / sirivaddhio ya rAyA, poyaNanayaraM aha paviTTho // 113 // puNNodaeNa seNiya !, kassa vi rajjaM narassa uvaNamai / taM ceva u vivarIyaM, havaiha sukayAvasANammi // 114 // ekkassa kassa vi gurU, labhrUNaM dhammasaMgamo hoi / annassa gaI ahamA, jAyai saniyANadoseNaM // 115 // eyaM nAUNa sayA, kAyavvaM buhajaNeNa appahiyaM / jaM hoi maraNakAle, sivasoggaimaggadesayaraM // 116 // evaM dayA-dama-tavoTThiyasaMjamassa, souMjaNo mayamahAmuNibhAsiyatthaM / sAmanta-seTThisahio sirivaddhio so, dhammaM karer3a vimalAmaladehalambhaM // 117 // // ii paumacarie mayavakkhANaM nAma sattahattaraM pavvaM samattaM // jananyAstava narapate ! kathayAmyatha pUrvajanmasambandham / ekaiva videzaH pravizati grAmaM kSudhAsaktaH // 106 / / bhojanagRhe bhaktamalabhamAno bhaNati kopaprajvalitaH / sarvaM dahAmi grAmaM tatazca vinirgato grAmAt // 107 / / vidhisaMyogena tataH prajvalito hutavahena sa grAmaH / grAmiNai rgRhItvA kSipto'gnyAM sa pathikaH // 108|| mRtvA samutpanno'tha sa sUpakAriNI narapateH / tato'pi ca kAlagatA jAtAtivedane narake // 109 // narakAtsamuttIryotpannA tava narapate ! mAtA / eSA'pi ca mitrayazA bhArgavagRhiNI suzIlamatI // 110 // atha potanavaranagare vaNig gadhAnika iti nAmnA / bhUjapatrA tasya mahilA, mayazca tasyAmutpannaH // 111 / / jAtasya ca bhUjapatrA, rativardhana kAminI guNavizAlA / atha gadarbhAdipIDA purabhArodvahanameva // 112 // etanmayaH kathayitvA gaganena gato yathecchitaM dezam / zrIvardhito'pi rAjA potananagaramatha praviSTaH // 113 // puNyodayena zreNika ! kasyApi rAjyaM narasyopanamati / tadeva tu viparItaM bhavatIha sukRtAvasAne // 114 // ekasya kasyApi guruM labdhvA dharmasaMgamo bhavati / anyasya gatiradhamA jAyate sanidAnadoSeNa // 115 // evaM jJAtvA sadA karttavyaM budhajanenAtmahitam / yadbhavati maraNakAle zivasugatimArgadezakaram // 116 / / evaM dayA-dama tapotthitasaMyamasya zrutvA jano mayamahAmunibhASitArtham / sAmanta-zreSThisahitaH zrIvardhitaH sa dharmaM karoti vimalAmaladehalabhyam // 117 / / ||iti padmacarite mayavyAkhyAnaM nAma saptasaptatitamaM parvaM smaaptm|| 1. zraloka naM. 111/112 no saMdarbha barAbara nathI, e mATe saMskRta 'padmacaritraM' 80/200-201 jovU. Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 78. sAeyapurIvaNNaNapavvaM / bhattAra-suyavioge, egaMtaM dukkhiyA ya sA bhavaNe / avarAiyA paloyai, dasa vi disAo sudINamuhI // 1 // puttassa darisaNaM sA kaGkhantI tAva pecchai gavakkhe / uppayanivayarakentaM, ekkaM ciya vAyasaM sahasA // 2 // taM bhaNai vAyasaM sA, jai me puttassa tattha gantUNaM / vattaM ANehi lahuM, dehAmi ya pAyasaM tujjha // 3 // eva bhaNiUNa to sA, sumariya puttassa bahuguNaM cariyaM / kuNai palAvaM kaluNaM, muJcantI aMsujalanivahaM // 4 // hA vaccha ! kattha dese, komalakara-caraNa ! kakkhaDe panthe / parisakkasi sIyA-''yava-duhio ghariNIe samasahio // 5 // mottUNa mandabhaggA, cirakAlaM putta ! pavasio si tumaM / 'ia duhiyaM niyajaNaNi, suviNe vi mamaM na saMbharasi // 6 // eyANi ya annANi ya, palavantI jAva ciTThaI devI / tAva ya gayaNayalAo, avaiNNo nArao sahasA // 7 // seyambaraparihANo, dIhajaDAmauDadhAriNo bhayavaM / pavisai sasaMbhamAe, abbhuTTANaM kayaM tIe // 8 // dinnAsaNovaviTTho, pecchai avarAiyaM pagaliyaMsuM / kAUNa samullAvaM, pucchai kiM dummaNA si tumaM? // 9 // eva bhaNiyAe to so, devarisI pucchio kahiM dese / kAlaM gamiUNa ihaM, samAgao ? sAhasu phuDaM me // 10 // // 78. sAketapurIvarNanaparvam / bhartR-sutaviyoge ekAnta du:khitA ca sA bhavane / aparAjitA pralokayati dazApi dizaH sudInamukhI // 1 // putrasya darzanaM sA kAGgate tAvatpazyati gavAkSe / utpAtanipAta kurvantamekameva vAyasaM sahasA / / 2 / / taM bhaNati vAyasaM sA yadi me putrasya tatra gatvA / vArtAmAnaya laghu dadAmi ca pAyasaM tava // 3 // evaM bhaNitvA tadA sA smRtvA putrasya bahuguNaM caritam / karoti pralApaM karaNaM muJcantyazrujalanivaham // 4 // hA vatsa ! kutra deze, komalakaracaraNa ! karkaze pathi / parisarpaSi zItA''tapa duHkhito gRhiNyAH samasahitaH // 5 // muktvA mandabhAgyAM cirakAlaM putra ! pravasito'si tvam / iha duHkhitAM nijajananI svapne'pi mAM na smarasi // 6 // etAni cAnyAni ca pralapantI yAvattiSThati devI / tAvacca gaganatalAdavartINo nArado sahasA // 7 // zvetAmbaraparidhAno dIrghajaTAmukuTadhArI bhagavAn / pravizati sasaMbhrameNAbhyutthAnaM kRtaM tayA // 8 // datA''sanopaviSTaH pazyatyaparAjitAM pragalitAzrum / kRtvA samullApaM pRcchati kiM durmanA'si tvam ? // 9 // evaM bhaNitayA tadA sa devarSiH pRSTaH kasmindeze / kAlaM gamayitveha samAgataH ? kathaya sphuTaM me // 10 // 1. aidukkhadehaduhiyaM suviNe vi mae na-mu0 / 2. bhavaNaM-pratya0 / Jain Education Intemalional For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 528 aha nArao pavRtto, kallANaM Asi dhAyaIsaNDe / puvville suraramaNe, nayare titthaMkaro jAo // 11 // sura-asurehi nagavare, kIranto jiNavarassa abhiseo / diTTho mae pamoo, bhAveNa ya vandio bhayavaM // 12 // jiNadarisaNANusaMge, gamiuM tevIsa tattha vAsAiM / jaNaNi va bharahabhUmiM sariUNa ihA''gao ahayaM // 13 // aha taM bhaNai subhaNiyA, maharisi ! nisuNehi dukkhasaMbhUI / jaM pucchiyA tume haM, taM te sAhimi bhUyatthaM // 14 // bhAmaNDalasaMjoge pavvaie dasarahe saha bhaDehiM / rAmro piyAe samayaM, viNiggao lakkhaNasaM go // 15 // sIyAe avahiyAe, jAo saha kaivarehi saMjogo / laGkAhiveNa pahao, sattIe lakkhaNo samare // 16 // laGkApuriM visallA, nIyA vi hu lakkhaNassa jIyatthe / eyaM te parikahiyaM savvaM saMkhevao tujhaM // 17 // tattha'cchai vaidehI, bandI aidukkhiyA paivihUNA / sattipahArAbhihao, kiM va mao lakkhaNakumAro ? // 18 // taM ajjavi eina vI, vattA saMpariphuDA mahaM eyaM / sumarantiyAe hiyae, sogamahAdAruNaM jAyaM // 19 // suNiUNa vayaNameyaM, aGkAo ghattiUNa varavINaM / jAo uvviggamaNo, dIhussAse muyai vippo // 20 // bhaNiyA ya nAraeNaM, bhadde ! chaDDehi dAruNaM sogaM / tava puttassa sayAse, gantUNA''Nemi vattamahaM // 21 // eva bhaNiuM payaTTo, vINA kakkhantare ThaveUNaM / uppaiya nahayaleNaM, laGkA patto khaNaddheNaM // 22 // hiyaNa muNai vippo, jai vattA rAhavassa pucche'haM / to me kayAi dosaM, kAhinti nisAyarA pAvA // 23 // paumacariyaM atha nAradaH proktaH kalyANamAsIddhAtakIkhaNDe / pUrve suraramaNe nagare tIrthakaro jAtaH // 11 // surA''surai rnagavare kriyamANo jinavarasyAbhiSekaH / dRSTo mayA pramodo bhAvena ca vandito bhagavAn // 12 // jinadarzanAnusaMge gamayitvA trayoviMzatistatra varSANi / jananImiva bharatabhUmiM smRtvehAgato'ham // 13 // atha taM bhaNati subhaNitA maharSin ! nizruNu duHkhasaMbhUtim / yatpRSTA tvayA'haM tatte kathayAmi bhUtArtham // 14 // bhAmaNDalasaMyoge pravrajite dazarathe saha bhaTaiH / rAmaH priyayA samaM vinirgato lakSmaNasamagraH // 15 // sItAyAmapahRtAyAM jAtaH saha kapivaraiH saMyogaH / laDkAdhipena prahataH zaktyA lakSmaNaH samare // 16 // laGkApuriM vizalyA nItA'pi khalu lakSmaNasya jIvitArthe / etatte parikathitaM sarvaM saMkSepatastat // 17 // tatrA''ste vaidehI bandyatiduHkhitA pativihInA / zaktiprahArAbhihataH kiM vA mRto lakSmaNakumAraH ? // 18 // tadadyApi naiti nApi vArtA saMparisphuTA mamaitat / smarantyAH hRdaye zokamahAdAruNaM jAtam // 19 // zrutvA vacanametadaGkAdgRhItvA varavINAm / jAta udvignamanA dIrghocchvAsAnmuJcati vipraH // 20 // bhaNitA ca nAradena bhadre ! muJca dAruNaM zokam / tavaputrasyasakAze gatvA''nayAmi vArtAmaham // 21 // evaM bhaNitvA pravRto vINAM kakSAntare sthApayitvA / utpatya nabhastalena laDkAM prAptaH kSaNArdhena // 22 // hRdayena muNati vipro yadi vArtA rAghavasya pRcchAmyaham / tadA me kadAciddoSaM kathayiSyanti nizAcarAH pApAH // 23 // 1. varisAI - pratya0 / 2. pavvaio dAsaraho- pratya0 / 3. 0sameo-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAeyapurIvaNNapavvaM-78/11-35 tAe cciya velAe, puNasare aGgao saha piyAhiM / kIlai jalamajjaNayaM, gau vva samayaM kareNUhi // 24 // so rAvaNassa kusalaM, pucchanto aGgayassa bhiccehiM / nIo paumasayAsaM, dahagIvahio tti kAUNaM // 25 // abbaMbhaNaM karento, AsAseUNa paumaNAheNaM / paripucchio ya ajjaya ! sAha tumaM Agao katto ? // 26 // so bhaNai deva ! nisuNasu, suysogaannlplitthiyyaae| jaNaNIe tujjha pAsaM, visajjio nArao ahayaM // 27 // sIhI kisorarahiyA, kalabhayaparivajjiyA kareNu vva / taha sA tujjha vioge, accantaM dukkhiyA jaNaNI // 28 // vivaiNNakesabhArA, rovantI dukkhiyA gamai kAlaM / jaNaNI tujjha mahAjasa!, sogamahAsAgare paDiyA // 29 // lakkhaNa! tuma pi jaNaNI, puttaviogaggidIviyasarIrA / rovantI aikaluNaM, kAlaM ciya dukkhiyA gamai // 30 // nA''hAre na ya sayaNe, na divA na ya savvarIsu na pose| khaNamavi na uventi dhiiM, accantaM tumha jaNaNIo // 31 // suNiUNa vayaNameyaM, halahara-nArAyaNA sudINamuhA / rovantA uvasamiyA, kaha kaha vi pavaMgamabhaDehiM // 32 // to bhaNai nArayaM so, paumo aisundaraM vavasiyaM te / vattAdANeNa'mhaM, jaNaNINaM jIviyaM dinnaM // 33 // so ceva sukayapuNNo, puriso jo kuNai abhigao viNayaM / jaNaNINa appamatto, ANAvayaNaM alaGghanto // 34 // jaNaNINa kusalavattaM, soUNaM rAma-lakkhaNA tuTThA / pUenti nArayaM te, samayaM vijjAharabhaDehiM // 35 // tasminneva samaye padmasarasyaGgada:saha priyAbhiH / krIDati jalamajjanakaM gaja iva samakaM kareNubhiH // 24 // sa rAvaNasya kuzalaM pRcchanaGgadasya bhRtyaiH / nItaH padmasakAzaM dazagrIvahita iti kRtvA // 25 // abrAhmaNyaM kurvanAzvAsya padmanAbhena / paripRSTa zcAryaka ! kathaya tvamAgataH kutaH ? // 26 / / sa bhaNati deva ! nizruNu sutazokAnaladagdhahRdayayA / jananyA tava pArthaM visarjito nArado'ham // 27 // siMhI kizorarahitA kalabhaparivarjitA kareNuriva / tathA sA tava viyoge'tyantaM duHkhitA jananI / / 28 / / viprakIrNakezabhArA rudantI duHkhitA gamayati kAlam / jananI tava mahAyazaH ! zokamahAsAgare patitA // 29 / / lakSmaNa ! tavApi jananI putraviyogAgnidIptazarIrA / rudantyatikaruNaM kAlameva duHkhitA gamayati // 30 // nA''hAre na ca zayane na divA na ca zarvariSu na pradoSe / kSaNamapyupayAnti dhRtimatyantaM yuvayorjananyoH // 31 // zrutvA vacanametaddhaladhara-nArAyaNau sudInamukhau / rudata upazAmitau kathaM kathamapi plavaMgamabhaTaiH // 32 // tadA bhaNati nAradaM sa padmo'tisundaraM vyavasitaM tvayA / vArtAdAnenAsmAkaM jananIbhyo jIvitaM dattam // 33 // sa eva sukRtapuNyaH puruSo yaH karoti abhigato vinayam / jananyA apramatta AjJAvacanamalavayan // 34 // jananyAH kuzalavArtA zrutvA rAmalakSmaNau tuSTau / pUjyamAnau nAradaM tau samakaM vidyAdharabhaTaiH // 35 // 1. 0sayAse, galagahito tehi kAUNaM-pratya0 / 2. 0ggidUmiya0-mu0 / 3. saraNe-pratya0 / 4. kaha ki pavaMgamamahAbhaDehi-pratya0 / pauma. bhA-3/19 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 eyantarammi paumo, bibhIsaNaM bhaNai suhaDasAmakkhaM / amhe sAeyapurI, bhadda ! avasseNa gantavvaM // 36 // suyasogANalataviyANa tANa jaNaNINa tattha gantUNaM / darisaNajaleNa amhe, NivvaM viyavvAI aGgAI // 37 // kAUNa sirapaNAmaM, bibhIsaNo bhaNai suNaha vayaNaM me| rAhava ! solasa diyahA, accheyavvaM haM bhavaNe // 38 // annaM pi sAmi ! nisuNasu, paDivattAkAraNeNa saaee| pesijjanti naruttama !, dUyA bharahassa turantA // 39 // rAhavavayaNeNa tao, dUyA saMpesiyA turiyavegA / gantUNa paNamiUNa ya, bharahassa kahenti paDivattaM // 40 // patto halaM samusalaM, rAmo cakkaM ca lakkhaNo dhIro / nihao laGkAhivaI, sIyAe samAgamo jAo // 41 // aha bandhaNAra mukkA, indaipamuhA bhaDA upavvaiyA / laddhAo garuDa - kesarivijjAo rAma - cakkINaM // 42 // jAyA bibhIsaNeNaM, samayaM ca nirantara mahApII / laGkApurIe rajjaM, kuNanti bala-kesavA muiyA // 43 // evaM rAghava - lakkhaNa- riddhI, suNiUNa harisio bharaho / tambola - sugandhAisu dUe pUei vibhaveNaM // 44 // tU ta dU, bharaho jaNaNINamuvagao mUlaM / suyasogadukkhiyANaM, kahenti vattA aparisesA // 45 // soUNa kusalavattA, suyANa abhiNandiyAu jaNaNIo / tAva ya anne vi bahU, nayarI vijjAharA pattA // 46 // aha te gayaNayalatthA, bibhIsaNANAe kheyarA savve / muJcanti rayaNavuTThi, ghare ghare tIe nayarI // 47 // aha tattha puravarIe, vijjAharasippiesu dakkhesu / sayalabhavaNANa bhUmI, uvalitatA rayaNakaNaeNaM // 48 // etadantare padmo bibhISaNaM bhaNati subhaTasamakSam / asmAbhiH sAketapuriM bhadra ! avazyaM gantavyam // 36 // sutazokAnalataptAnAM tAsAM jananInAM tatra gatvA / darzanajalenAsmAbhi rnirvApitavyAnyaGgAni ||37|| kRtvA ziraH praNAmaM bibhISaNo bhaNati zruNu vacanaM me / rAghava SoDazadivasAnyAstavyaM mama bhavane // 38 // anyadapi svAminnizruNu prativArttAkAraNena sAkete / preSyante narottama ! dUtA bharatasya tvaranmANAH // 39 // rAdhavavacanena tadA dUtAH saMpreSitAstvaritavegAH / gatvA praNamya ca bharatasya kathayanti prativArtAm // 40 // prApto halaM samusalaM rAmazcakraM ca lakSmaNo dhIraH / nihato laGkAdhipatiH sItayA samAgamo jAtaH // 41 // atha bandhanAnmuktA indrajitpramukhA bhayastu pravrajitAH / labdhe garuDa-kesarividye rAma - cakribhyAm // 42 // jAtA bibhISaNena samakaM ca nirantaraM mahAprItiH / laGkApUryAM rAjyaM kurvato bala - kezava muditau // 43 // evaM rAghava-lakSmaNaddhiM zrutvA harSito bharataH / tambola - sugandhAdibhi rdUtAnpUjayati vibhave // 44 // gRhItvA tato dUtAnbharato jananInAmupAgato mUlam / sutazokaduHkhitAnAM kathayanti vArtAmaparizeSAm // 45 // zrutvA kuzalavAtta sutAnAmabhinanditA jananyaH / tAvaccAnye'pi bahavo nagarIM vidyAdharAH prAptAH // 46 // atha te gaganatalasthA bibhISaNAjJayA khecarAH sarve / muJcanti ratnavRSTi gRhe gRhe tasyA nagaryAH // 47 // atha tatra pUravaryAM vidyAdharazilpibhi rdakSaiH / sakalabhavanAnAM bhUmirupaliptA ratnakanakena // 48 // 1. vijjhaviya0 - mu0 / 2. 0 raNe ya sA0 - pratya0 / paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAeyapurIvaNNapavvaM - 78/36-56 531 jiNavarabhavaNANi bahU, sigdhaM ciya nimmiyAiM tuGgAI / pAsAyasahassANi ya, aTThAvayasiharasarisAI // 49 // varakaNayathambhapaurA, vitthiNNA maNDavA rayaNacittA / rajhyA samantao vi ya, vijayapaDAgAMsu ramaNIyA // 50 // kaJcaNarayaNamayAI, mottiyamAlAulAI viulAI / rehanti toraNAiM, disAsu savvAsu rammAI // 51 // suravaibhavaNasamesuM, laggA NhavaNUsavA jiNaharesu / naDanaTTagIyavAiya- raveNa abhiNandiyA ahiyA // 52 // tarutaruNapallavuggaya-nANAvihakusumagandhapaurAiM / chajjanti uvavaNAI, koilabhamarovagIyAI // 53 // vAvI dIhiyAsu ya, kamaluppalapuNDarIyachannAsu / jiNavarabhavaNesu puNo, rehar3a sA puravarI ahiyaM // 54 // evaM sAeyapurI, suranayarisamA kayA daNuvaIhiM / rAmassa samakkhAyA, ahiyaM gamaNussugamaNassa // 55 // acintiyaM sayalamuvei sobhaNaM, narassa taM sukayaphalassa saMgame / aho jaNA ! kuha tavaM susaMtayaM, jahA suhaM vimalayaraM nisevaha // 56 // // ii paumacarie sAeyapurIvaNNaNaM nAma aTThahattaraM pavvaM samattaM // jinavarabhavanAni bahuni zIghrameva nirmittAni tuGgAni / prAsAdasahasrANi cASTayapadazikharasadRzAni // 49 // varakanakastambhapracurA vistIrNA maNDapA ratnavicitrA: / racitAH samantato'pi ca vijayapatAkAbhI ramaNIyAH // 50 // kaJcanaratnamayAni mauktikamAlAkulAni vipulAni / zobhante toraNAni dikSu sarvAsu ramyANi // 51 // surapatibhavanasameSu lagnAH snAnotsavA jinagRheSu / naTanATyagItavAditaraveNAbhinanditA adhikA // 52 // tarutaruNapallavodgatanAnAvidhakusumagandhapracurANi / rAjanta upavanAni kokilabhramaropagItAni // 53 // vApIbhi dIrghikAbhizca kamalotpalapuNDarikachannAbhiH / jinavarabhavanaiH punaH rAjate sA puravaryadhikam // 54 // evaM sAketapurI suranagarIsamA kRtA danupatibhiH / rAmasya samAkhyAtA'dhikaM gamanotsukamanasaH // 55 // acintyaM sakalamupaiti zobhanaM narasya taM sukRtaphalasya saMgame / aho janAH ! kuruta tapaH susaMtataM yathA sukhaM vimalataraM nisevadhvam // 56 // // iti padmacarite sAketapurIvarNanaM nAmASTasaptatitamaM parvaM samAptam // 1. 0gAe rama0 pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79. rAma-lakkhaNasamAgamapavvaM | aha solasame diyahe, kaovayArA pabhAyasamayammi / rAhava-somitti-siyA pupphavimANaM samArUDhA // 1 // savve vi kheyarabhaDA, vimANa-raha-gaya-turaGgamArUDhA / rAmeNa samaM caliyA, sAeyapurI nahayaleNaM // 2 // paumaGkasanniviTThA, pucchar3a sIyA paI aimahantaM / jambuddIvassa ThiyaM, majjhe kiM dIsaI eyaM // 3 // paumeNa piyA bhaNiyA, ettha jiNA suravaresu ahisittA / merU nAma nagavaro, bahurayaNajalantasiharoho // 4 // jalaharapabbhAranibhaM, nANAviharukkhakusumaphalapauraM / eyaM daNDAraNNaM, jattha tumaM avahiyA bhadde ! // 5 // esA vi ya kaNNaravA, mahAnaI vimalasalilakallolA / jIse taDammi sAhU, sundari ! paDilAhiyA ya tume // 6 // eso dIsai sundari !, vaMsairI jattha muNivarindANaM / kula-desabhUsaNANaM, kevalanANaM samuppannaM // 7 // bhavaNujjANasamiddhaM, eyaM taM kubbaraM pie ! nayaraM / iha vasai vAlikhillo, jaNao kallANamAlAe // 8 // eyaM pi peccha bhadde !, dasaNNanayaraM jahiM kulisayanno / rAyA aNannadiTThI, rUvavatipiyA parivvasai // 9 // tatto vi vaikvantA, bhaNai piyaM jaNayanandiNI esA / dIsai purI pahANA, kavaNA suranayarisaMThANA // 10 // bhaNiyA ya rAhaveNaM, sundari ! esA mahaM hiyayaiTThA / vijjAharakayabhUsA, sAeyapurI maNabhirAmA // 11 // 79. rAmalakSmaNasamAgamaparvam atha SoDaze divase kRtopacArAH prabhAtasamaye / rAdhava-saumitri-sItAH puSpakavimAnaM samArUDhAH // 1 // sarve'pi khecarabhaTA vimAnarathagajaturaGgamAruDhAH / rAmeNa samaM calitAH sAketapurri nabhastalena // 2 // padmAkasanniviSTA pRcchati sItA patimatimahat / jambUdvIpasya sthitaM madhye kiM dRzyata etat // 3 // padmena priyA bhaNitA'tra jinAH suravarairabhisiktAH / meru nAma nagavaro bahuratnajvalacchikharaughaH // 4 // jaladharaprAgbhAranibhaM nAnAvidhavRkSakusumaphalapracUram / etaddaNDAraNyaM yatra tvamapahRtA bhadre ! // 5 // eSA'pi ca karNaravA mahAnadI vimalasalilakallolA / yasyAstaTe sAdhavaH sundari ! pratilAbhitAzca tvayA // 6 // eSa dRzyate sundari ! vaMzagiri yaMtra munivarendrANAm / kula-dezabhUSaNAnAM kevalajJAnaM samutpannam / / 7 / / bhavanodyAnasamRddhametattatkurbaraM priye ! nagaram / iha vasati vAlikhilyo janakaH kalyANamAlAyAH / / 8 // etadapi pazya bhadre ! dazakarNanagaraM yatra kulizakarNaH / rAjA'nanyadRSTI rUpavatIpitA parivasati // 9 // tato'pi vyatikrAntA bhaNati priyaM janakanandinI eSA / dRzyate purI pradhAnA kA suranagarI saMsthAnA // 10 // bhaNitA ca rAdhavena sundari ! eSA mama hRdayeSThA / vidyAdharakRtabhUSA sAketapurI manobhirAmA // 11 // 1. divase-pratya0 / 2. 0ttibhaDA pu0-pratya0 / ttisuyA pu0-mu0 / 3. 0varehiM ahiM0-pratya0 / 4. eyaM picchasu bhadde !-pratya0 / 5. rUvavaipiyA-mu0 / For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 533 rAma-lakkhaNasamAgamapavvaM-79/1-24 dadruNa samAsanne, pupphavimANaM sasaMbhamo bharaho / nipphiDai gayArUDho balasahio ahimuhaM sigdhaM // 12 // daTTaNa ya ejjantaM, bharahaM bhaDacaDagareNa paumAbho / ThAvei dharaNivaDhe, puSphavimANaM taoiNNo // 13 // bharaho mattagayAo, oyario dei sahariso agdhaM / rAmeNa lakkhaNeNa ya, avagUDho tivvaneheNaM // 14 // saMbhAsiekkamekkA, puSphavimANaM puNo vi ArUDhA / pavisanti kosalaM te, vijjAharasuhaDaparikiNNA // 15 // raha-gaya-turaGgamehi, saMghaTentajohanivahehiM / pavisantehi niruddhaM, gayaNayalaM mahiyalaM nayaraM // 16 // bherI-muiGga-tilimA-kAhala-saGghAulAI tUrAiM / vajjanti ghaNaravAI, cAraNagandhavvamIsAiM // 17 // gaya-turayahesieNaM, tUraniNAeNa bandisaddeNaM / na suNaMti ekkamekkaM, ullAvaM kaNNavaDiyaM pi // 18 // evaM mahiDDijuttA, halahara-nArAyaNA nivaimagge / vaccante nayarajaNo ADhatto pecchiuM savvo // 19 // nAyaravahUhi sigdhaM, bhavaNagavakkhA nirantarA channA / rehanti vayaNapaGkaya-sarANa ruddhA va uddesA // 20 // aha koueNa turiyA, annA annaM kareNa pelleuM / pecchanti paNaiNIo, paumaM nArAyaNasameyaM // 21 // annonnA bhaNai sahI ! sIyAsahio imo paumaNAho / lacchIharo vi eso, havai visallAe sAhINo // 22 // suggIvamahArAyA, eso vi ya aGgao varakumAro / bhAmaNDalo ya haNuo, nalo ya nIlo suseNo ya // 23 // ee anne ya bahU, candoyaranandaNAiyAsuhaDA / peccha halA ! devA iva, mahiDDiyA rUvasaMpannA // 24 // dRSTvA samAsanne puSkavimAnaM sasaMbhramo bharataH / niSphiTati gajAruDho balasahito'bhimukhaM zIghram // 12 // dRSTvA cAyAntaM bharataM bhaTasamUhena padmAbhaH / sthApayati dharaNipRSTe puSpakavimAnaM tato'vatIrNaH // 13 // bharato mattagajAdavatarito dadAti namati saharSaH ardhya / rAmeNa lakSmaNena cAliGgitastIvrasnehena // 14 // saMbhASitaikamekAH puSpavimAnaM punapyAruDhAH / pravizanti kauzalyAM te vidyAdharasubhaTaparikIrNAH // 15 // rathagajaturaGgamaiH saMghaTottiSThatsubhaTanivahaiH / pravizadbhi niruddhaM gaganatalaM mahitalaM nagaram // 16 // bheri-mRdaGga-tilimA-kAhala-zaGkhAkulAni tUryANi / dhvananti ghanaravANi cAraNagAndharvamizrANi // 17 // gaja-turagahaiSitena tUryaninAdena bandizabdena / na zrRNvantyekamekamullApaM karNapatitamapi // 18 // evaM mahaddhiyuktayo haladharanArAyaNayo nRpatimArge / vrajatayo nagarajana Arabdho dRSTuM sarvaH // 19 // nAgaravadhubhiH zIghraM bhavanagavAkSA nirantarAzcchanAH / rAjante vadanapaGkajasarobhI ruddhA ivoddezAH // 20 // atha kautukena tvaritA anyA anyAH kareNa prerya / pazyanti praNayinyaH padma nArAyaNasametam // 21 // anyonyA bhaNati sakhi ! sItAsahito'yaM padmanAbhaH / lakSmIdharo'pyeSa bhavati vizalyAyAH svAdhInaH // 22 // sugrIvamahArAjA eSo'pi cAgado varakumAraH / bhAmaNDalazca hanumAnnalazca nIlaH suSeNazca // 23 // eta anye ca bahavazcandrodaranandanAdayaH subhaTAH / pazya halA! devA iva mahardhikA rupasaMpannAH // 24 // 1. 0sahio sammuho sigdhaM-mu0 / 2. puNo samArUDhA / pavisaMti kosalAe vi0 mu0 / 3. suNei ekkamekko-mu0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 paumacariyaM evaM te paumAI, pecchijjantA ya nAyarajaNeNaM / saMpattA rAyagharaM, luliyacaluccalaNadhayasohaM // 25 // sA pecchiUNa putte, gharAu avarAiyA smoinnnnaa| aha kekkaI vi devI, somittI kegayA ceva // 26 // annaM bhavantaraM piva, pattAo puttadarisaNe tAo / bahumaGgalujjayAo, ThiyAu tANaM samAsanne // 27 // AloiUNa tAo, avaiNNA pupphayAu tUrantA / sayalaparivArasahiyA, aha te jaNaNIo paNamanti // 28 // suyadariNussugAhiM, tAhi vi AsAsiyA siNeheNaM / paricumbiyA ya sIse, puNo puNo rAma-somittI // 29 // paNhuyapaoharAo, jAyAo puttasaMgame tAo / pulaiyaromaJcIo, toseNa ya vIrajaNaNIo // 30 // dinnAsaNovaviTThA, samayaM jaNaNIhi rAma-somittI / nANAkahAsu sattA, ciTThanti tahiM paramatuTThA // 31 // jaM suviUNa viujjhaI, jaM ca pautthassa darisaNaM hoI |jN mucchio vi jIvai, kiM na huaccherayaM eyaM // 32 // cirapavasio vi dIsai, cirapaDilaggo vi nivvuI kunni| bandhamagao vi muccai, saya tti jhINA kahA loe // 33 // ekko vi kao niyamo, pavai accabbhuyaM mhaasurlcchi| tamhA kareha vimalaM, dhammaM titthaMkarANa sivasuhaphalayaM // 34 // // ii paumacarie rAma-lakkhaNasamAgamavihANaM nAma egUNAsIyaM pavvaM samattaM // evaM te padmAdayaH prekSyamANAzca nAgarajanena / saMprAptA rAjagRha lolitacalaccalanadhvajazobham / / 25 / / sA dRSTvA putrAngRhAdaparAjitA samavatIrNA / atha kaikayyapi devI somitrI kekayA eva / / 26 / / anyaM bhavAntaramiva prAptAH putradarzane tAH / bahumaGgalodyatAH sthitAsteSAM samAsanne // 27 // avalokya tA avatIrNAH puSpakAttvaramANAH / sakalaparivAra sahitA atha te jananIH praNamanti // 28 // sutadarzanotsukAbhistAbhirapyAzvAsitAH snehena / paricumbitAzca zIrSe punaH punA rAma-saumitrI // 29 // praznutapayodharA jAtAH putrasaMgame tAH / pulakitaromAJcyastoSeNa ca vIrajananyaH // 30 // dattA''sanopaviSTAH samakaM jananibhI rAmasaumitrI / nAnA kathAsu saktAstiSThanti tatra paramatuSTAH // 31 // yatsuptvA vibudhyati yacca pravasitasya darzanaM bhavati / yanmUcchito'pi jIvati kiM na khalvAzcaryametat // 32 // cirapravasito'pi dRzyate cirapratilagno'pi nivRttiM karoti / bandhanagato'pi muJcati sadaiti kSINA kathA loke // 33 // eko'pi kRto niyamaH prApnotyatyadbhUtAM mahAsuralakSmIm / tasmAtkuruta vimalaM dharmaM tIrthakarANAM zivasukhaphaladam // 34 // ||iti padmacarite rAma-lakSmaNasamAgamavidhAnaM nAmaikonA'zItitamaM parvaM samAptam // 1. aha kosallA devI-pratya0 / 2. saNA NiviTThA-pratya0 / 3. suNiUNa-pratya0 / 4. havai-pratya0 / 5. nAstIyaM gAthA pratyantarayoH / 6.0NamAyAhiM samA0 mu0| Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80. bhuvaNAlaMkArahatthisaMkhobhaNapavvaM puNaravi namiUNa muNiM, pucchaD sirivittharaM magaharAyA / halahara-somittINaM, kahei sAhU samAseNaM // 1 // nisuNehi seNiya !, tumaM, halahara-nArAyaNANubhAveNaM / nandAvattanivesaM, bahudAraM gouraM ceva // 2 // surabhavaNasamaM gehaM, khiisAro nAma havai pAyAro / merussa cUliyA iva, taha ya sabhA vejayantI ya // 3 // sAlA ya viulasohA, cakkamiNaM havai suvihinAmeNaM / girikUDaM pAsAyaM, tujhaM avaloyaNaM ceva // 4 // nAmeNa vaddhamANaM, cittaM pecchAharaM girisaricchaM / kukkuDaaNDAvayavaM, kUDaM gabbhaggihaM rammaM // 5 // kappatarusamaM divvaM, egatthambhaM ca havai pAsAyaM / tassa puNa savvao cciya, ThiyANi devINa bhavaNAI // 6 // aha sIhavAhINI vi ya, sejjA haraviTTharaM diNayarAbhaM / sasikiraNasannibhAI, camarAI mauyapharisAiM // 7 // veruliyavimaladaNDa, chattaM sasisannihaM suhacchAyaM / visamoiyAu gayaNaM laGghantI pAuyAo ya // 8 // vatthAi aNagghAiM, divvAiM ceva bhUsaNavarAI / dubbhejjaM ciya kavayaM, maNikuNDalajuvalayaM kantaM // 9 // khaggaM gayA ya cakkaM, kaNayArisilImuhA vi ya amohA / vivihAi mahatthAI, annANi vi ervamAdINi // 10 // pannAsasahassAiM, koDINaM sAhaNassa parimANaM / ekkA ya havai koDI, abbhahiyA pavaradheNUNaM // 11 // || 80. bhuvanAlaGkArahastisaMkSobhaNaparvam // punarapi natvA muniM pRcchati zrIvistaraM magadharAjA / haladhara-saumitryoH kathayanti sAdhavaH saMkSepeNa // 1 // nizruNu zreNika ! tvaM haladharanArAyaNAnubhAvena / nandAvartanivezaM bahudvAraM gopurameva // 2 // surabhavanasamaM gRhaM kSitisAro nAma bhavati prAkaraH / merozcUlikopamastathA ca sabhA vaijayantI ca // 3 // zAlA ca vipulazobhA cakramidaM bhavati suvidhinAmnA / girikUTaM prAsAdaM tuGgamavalokanameva // 4 // nAmnA vardhamAnaM citraM prekSAgRhaM girisadRzam / kurkuTANDAvayavaM sphuTaM garbhagRhaM ramyam / / 5 // kalpatarusamaM divyamekastambhaM ca bhavati prAsAdam / tasya punaH sarvata eva sthitAni devInAM bhavanAni // 6 // atha siMhavAhinyapi ca zaiyyA hariviSTaraM dinakarAbham / zazikiraNasannibhAni cAmarANi mRdusparzAni // 7 // vaiDUryavimaladaNDaM chatraM zazisaMnibhaM sukhacchAyam / viSamoditA gaganaM lavayantI pAdukA ca // 8 // vastrANyanANi divyAnyeva bhUSaNavarANi / durbhedyameva kavacaM maNikuNDalayugalakaM kAntam // 9 // khaDgaM gadA ca cakraM kanakArizilImukhA api cAmoghAH / vividhAni mahAANyanyAnyapyevamAdIni // 10 // paJcAzatsahasrANi koTInAM sAdhanasya parimANam / ekA ca bhavati koTirabhyadhikA pravaraghenUnAm // 11 // 1.0mAiM pi-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 paumacariyaM sattari kulakoDIo, ahiyAu kuDumbiyANa jedvANaM / sAeyapuravarIe, vasanti dhaNarayaNapuNNAo // 12 // kailAsasiharasarisovamAi bhavaNAi tANa 'savvANaM / balaya-gavA - mahisIhiM, samAulAI surammAI // 13 // pokkhariNidIhiyAsu ya, ArAmujjANakANaNasamiddhA / jiNavaragharesu rammA, devapurI ceva sAeyA // 14 // jiNavarabhavaNANi tahiM rAmeNaM kAriyANi bahuyANi / hariseNeNa va taiyA, bhaviyajaNANaMdayakarAI // 15 // gAma-pura-kheDa-kavvaDa-nayarI sA paTTaNANa majjhatthA / indapurI ya kayA sA, sAeyA rAmadeveNaM // 16 // savva jaNa surUvo, savvo 'dhama-dhaNNa-rayaNasaMpuNNo / savvo karabhararahio, savvo dANujjao niccaM // 17 // ekko ttha mahAdoso, dIsai phuDapAyaDo jaNavayassa / paranindAsattamaNo na cayai niyayaM ciya sahAvaM // 18 // laGkAhiveNa jAviya, hariUNaM rAmiyA dhuvaM sIyA / sA kaha rAmeNa puNo, vavagayalajjeNa ANIyA // 19 // khattiyakulajAyANaM, purisANaM mANagavviyamaINaM / loge duguMchaNIyaM, kammaM na ya erisaM juttaM // 20 // eyantaram bharaho, tammi ya gandhavvanaTTagIeNaM / na lahai raI mahappA, visaesu virattagayabhAvo // 21 // saMsArabhauvviggo, bharaho paricintiUNa mADhatto / visayAsatteNa mayA, na kao dhammo suhanivAso // 22 // dukkhehi mANusattaM, laddhaM jalabubbuovamaM cavalaM / gayakaNNasamA lacchI, kusumasamaM jovvaNaM havai // 23 // kiMpAgaphalasaricchA, bhogA jIyaM ca suviNaparitullaM / pakkhisamAgamasarisA, bandhavanehA aidurantA // 24 // 4 saptati kulakoTayo'dhikAH kuTumbikAnAM jyeSThAnAm / sAketapuravaryAM vasanti dhanaratnapUrNAH // 12 // kailAsazikharasadRzopamAni bhavanAni teSAM sarveSAm / balIvarda - go-mahiSibhiH samAkulAni suramyANi // 13 // puSkariNi dIrghikAbhizcArAmodyAnakAnanasamRddhA / jinagRhai ramyA devapUrIva sAketA ||14|| jinavarabhavanAni tatra rAmeNa kAritAni bahUni / hariSeNenaiva tadA bhavikajanAnandakarANi // 15 // grAma-pura-kheTa-karbaTa-nagarI sA pattanAnAM madhyasthA | indrapurIva kRtA sA sAketA rAmadevena ||16|| sarvo janaH surupaH sarvo dhanadhAnyaratnasaMpUrNaH / sarvaH karabhararahitaH sarvo dAnodyato nityam // 17 // eko'tra mahAdoSo dRzyate sphuTaprakaTo janapadasya / paranindAsaktamanA na tyajati nityameva svabhAvam // 18 // laGkAdhipena yA'pi ca hRtvA ramitA dhruvaM sItA / sA kathaM rAmeNa puna rvyapagatalajjenAnItA // 19 // kSatriyakulajAtAnAM puruSANAM mAnagarvitamatInAm / loke jugupsanIyaM karma na caitAdazaM yuktam // 20 // etadantare bharatastasmiMzca gaMdharvanATyagItena / na labhate ratiM mahAtmA viSayeSu viraktagatabhAvaH // 21 // saMsArabhayodvigno bharataH paricintayitumArabdhaH / viSayAsaktena mayA na kRto dharmaH sukhanivAsaH // 22 // duHkhairmanuSyatvaM labdhaM jalabudbudopamaM capalam / gajakarNasamA lakSmIH kusumasamaM yauvanaM bhavati // 23 // kiMpAkaphalasadRzA bhogA jIvaM ca svapnaparitulyam / pakSisamAgamasadRzA bAndhavasnehA atidurantAH ||24|| 1 1. savvAiM-mu0 / 0jaNANaMdiyakarAI - pratya0 / 2. 0jaNANaMdiyavarAI - mu0 / 3. dhaNa - kaNaya - rayaNaparipuNNo- mu0 / 4. kiha- mu0 / 5. 0Na ADha0 pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvaNAlaMkArahatthisaMkhobhaNapavvaM-80/12-37 537 dhannA hu tAyamAI, je savve ujjhiUNa rjjaaiN| usasiridesiyatthaM, sugaipahaM te samoiNNA // 25 // dhaNNA te bAlamuNI, bAlattaNayammi gahiyasAmaNNA / na ya nAo pemmaraso, sajjhAe vAvaDamaNehiM // 26 // bharahAimahApurisA, dhannA te je siriM payahiUNaM / nigganthA pavvaiyA, pattA sivasAsayaM sokkha // 27 // taruNattaNammi dhammaM, jai haM na karemi siddhisuhagamaNaM / gahio jarAe pacchA, DajjhissaM sogaaggINaM // 28 // galagaNDasamANesuM, sarIrachIrantarAvahantesu / thaNaphoDaesu kA vi hu, havai raI, maMsapiNDesu ? // 29 // tambolarasAliddhe, bharie cciya dantakIDayANa muhe / kerisiyA havai raI, cumbijjante aharacamme ? // 30 // anto kayArabharie, bAhiramaTe sabhAvaduggandhe ko nAma karejja raI, juvaisarIre naro mUDho ? // 31 // saMgIyae ya ruNNe, natthi visaleso buhehiM niTThio / ummattayasamasarise, ko va guNo nacciyavvammi ? // 32 // surabhogesuna titto, jIvo pavare vimANavAsammi / so kiha aviyaNhamaNo, mANusabhogesu tippihiD // 33 // bharahassa eva diyahA, bahavo vaccanti cintayantassa / balaviriyasamatthassa vi, sIhassa va paJjaratthassa // 34 // evaM saMviggamaNo, bharaho ciya kaigaIe primunniuN| bhaNiUNa samADhatto, paumo mahurehiM vayaNehiM // 35 // amha piyareNa jo vi hu, bharaha ! tumaM ThAvio mahArajje / taM bhuJjasu nissesaM, vasuhaM tisamuddaperantaM // 36 // evaM sudarisaNaM tuha, vase ya vijjAharAhivA savve / ahayaM dharemi chattaM, mantI vi ya lakkhaNo niyayaM // 37 // dhanyA khalu tAtAdayo ye sarve tyaktvA rAjyAdIn / zrIRSabhadezitArthaM sugatipathaM te samavatIrNAH // 25 / / dhanyAste bAlamunayo bAlatve gRhItazrAmaNyAH / na ca jJAtaH premarasa: svAdhyAye vyApRtamanasaiH // 26 // bharatAdimahApuruSA dhanyAste ye zriyaM prahAya / nirgranthAH pravrajitAH prAptAH zivazAzvataM sukham // 27 // taruNatve dharmaM yadyahaM na karomi siddhisukhagamanam / gRhIto jarayA pazcAddhakSyAmi zokAgninA // 28 // galagaNDasamAnaiH zarIrakSIrAntarAvahadbhiH / stanasphoTaiH kA'pi khalu bhavati rati sipiNDai: ? // 29 // tAmbularasAliddhe bhRta eva dantakITakAnAM mukhe / kIdRzA bhavati ratizcumbite'dharacarmaNI // 30 // antaH kayArabhRte bAhyamRSTe svabhAvadurgandhe / ko nAma kuryAdatiM yuvatizarIre naro mUDhaH // 31 // saMgItake ca rudane nAsti vizeSo budhai nirdiSTaH / unmattasadRze ko vA guNo nartitavye // 32 // surabhogai na tRpto jIvaH pravare vimAnavAse / sa kathamavitRSNamanA manuSyabhogaistarpisyati // 33 // bharatasyaivaM bahavo divasA vrajanti cintayataH / balavIryasamarthasyApi sIMhasyeva piJjarasthasya // 34 // evaM saMvignamanasaM bharataM evaM kaikeyyA parijJAya / bhaNituM samArabdhaH padmo madhurai rvacanaiH // 35 // asmatpitrA yo'pi hu bharata ! tvaM sthApito mahArAjye / tena bhuGgdhi niHzeSAM vasudhAM trisamudraparyantAm // 36 // etatsudarzanaM tava vaze ca vidyAdharAdhipAH sarve / ahaM dhArayAmi chatraM mantryapi ca lakSmaNo nijakam // 37 // 1.0ntahAvaha0-pratya0 / 2. salitte-mu0 / 3. ko Nu gu0-mu0| 4. jIvo suravaravimA0-pratya0 / 5. kaha-pratya0 / 6. kegaIe-pratya0 / pauma. bhA-3/20 For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 paumacariyaM hoi tuhaM sattuhaNo, cAmaradhAro bhaDA ya sannihiyA / bandhava karehi rajjaM, cirakAlaM jAio si mayA // 38 // jiNiUNa rakkhasavaiM ihAgao darisaNussuo tujhaM |amhehi samaM bhoge, bhottUNaM pavvaijjAsu // 39 // eva bhaNantaM paumaM, bharaho paDibhaNai tAva nisuNehi / icchAmi deva ! mottuM, bahudukkhakariM narindasiriM // 40 // eva bhaNiyaM suNeuM, aMsujalAuNNaloyaNA suhaDA / jaMpanti vimhiyamaNA, deva nisAmeha vayaNa'mhaM // 41 // tAyassa kuNasu vayaNaM, pAlasu loyaM suhaM aNuhavanto / pacchA tumaM mahAjasa!, giNhejjasu jiNamae dikkhaM // 42 // bhaNai bharaho narindo, piuvayaNaM pAliyaM jahAvattaM / parivAlio ya logo, bhogavihI mANiyA savvA // 43 // dinnaM ca mahAdANaM, sAhujaNo tappio jahicchAe / tAeNa vavasiyaM jaM, kammaM tamahaM pi vavasAmi // 44 // aNumannaha me sigdhaM, vigdhaM mA kuNaha jAiyA tubbhe / kajjaM salAhaNijjaM, jaha taha vi nareNa kAyavvaM // 45 // nandAiNo narindA, bahavo aNiyattavisayapemmA ya / bandhavanehavinaDiyA, kAleNa ahogaI pattA // 46 // jaha indhaNeNa aggI, na ya tippai sAgaro naisaesu / taha jIvo vi na tippai, mahaesu vi kAmabhogesu // 47 // eva bhaNiUNa bharaho, samuTThio AsaNAu vaccanto / lacchIhareNa ruddho, garuyasiNehaM vahanteNaM // 48 // jAva ya tassuvaesa, dei cciya lakkhaNo inimittaM / tAva ya paumANAe, samAgayAo paNaiNIo // 49 // eyantarammi sIyA, taha ya visallA subhA ya bhANumaI / indumaI rayaNamaI, lacchI kantA guNamaI ya // 50 // bhavati tava zatrughnazcAmaradharo bhaTAzca saMnihitAH / bandhavaH kuru rAjyaM cirakAlaM yAcito'si mayA // 38 // jitvA rAkSasapatimihAgato darzanotsukastava / asmAbhiH samaM bhogAnbhuktvA pravarjiSyaSi // 39 // evaM bhaNantaM padma bharataH pratibhaNati tAvannizruNu / icchAmi deva ! moktuM bahudu:khakarI narendrazrIm // 40 // evaM bhaNitaM zrutvA'zrujAlApUrNalocanAH subhaTAH / jalpanti vismitamanaso deva ! nizruNuta vacanamasmAkam / / 4 / / tAtasya kuru vacanaM pAlaya lokaM sukhamanubhavan / pazcAtvaM mahAyazaH ! grahiSyasi jinamate dIkSAm // 42 // bhaNati bharato narendra ! pitRvacanaM pAlitaM yathAvRttam / paripAlitazca loko bhogavidhayo mAnitAH sarvAH // 43 // dattaM ca mahAdAnaM sAdhujanastarpito yathecchayA / tAtena vyavasitaM yat karma tadahamapi vyavasAmi // 44 // anumanyata mAM zIghraM vighnaM mA kuruta yAcitA yUyam / kAryaM zlAghanIyaM yathA tathApi nareNa kartavyam // 45 // nandAdayo narendra ! bahavo'nirvRttaviSayapremANazca / bandhavasnehanaTitA: kAlenAdhogati prAptAH // 46 // yathendhanenAgni na ca tRpyati sAgaro nadIzataiH / tathA jIvo'pi na tRpyati mahadbhirapi kAmabhogaiH // 47 // evaM bhaNitvA bharataH samutthita AsanAvrajan / lakSmIdhareNa ruddho gurukasnehaM vahatA // 48 // yAvacca tasmA upadezaM dadAtyeva lakSmaNo ratinimittam / tAvacca padmAjJayA samAgatAH praNayinyaH // 49 / / etadantare sItA tathA ca vizalyA zubhA ca bhAnumatI / indumatI ratnamatI lakSmIH kAntA guNamatI ca // 50 // 1. kareha-pratya0 / 2. nisAmehi-pratya0 / 3. su vasuhaM su0-pratya0 / 4. 0yaNaM jaM jahA ya ANattaM / pari0-pratya0 / 5. sigdhaM, mA kuNaha vilaMbaNaM mahaM tubbhe-pratya0 / 6. 0yapimmAo-pratya0 / 0yapemmAo-pratya0 / 7. ya tappai jalanihI nai0-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 539 bhuvaNAlaMkArahatthisaMkhobhaNapavvaM-80/38-63 nalakuvvarI kuberI, bandhumaI, candaNA subhaddA ya / sumaNasuyA kamalamaI, nandA kallANamAlA ya // 51 // taha ceva candakantA, sirikantA guNamaI guNasamuddA / paumAvaimAIo, ujjuvaI evamAIo // 52 // maNanayaNahAriNIo, savvAlaMkArabhUsiyaGgIo / pariveDhiUNa bharahaM, ThiyAo hatthi vva kariNIo // 53 // taM bhaNai jaNayataNayA, devara ! amhaM karehi vayaNamiNaM / kIlasu jalamajjaNayaM, sahio ya imAsu juvaIsu // 54 // so eva bhaNiyametto, bharaho viyaliyasiNehasaMbandho / dakkhiNNeNa mahappA, aNNicchai payaNumetteNaM // 55 // bharahassa mahiliyAo, tAva tahiM uvagayAu savvAo / avaiNNAu saravaraM, daieNa samaM pahaTThAo // 56 // niddhesu suyandhesu ya, uvvaTTaNaesu vivihavaNNesu / uvvaTTio mahappA, hAo juvaIhi samasahio // 57 // uttiNNo ya sarAo, jiNavarapUyaM ca bhAvao kaauN| nANAbharaNesu tao, vibhUsio, paNaiNisamaggo // 58 // kIlaNaIviratto, bharaho taccatthadiTThasabbhAo / varajuvaIhi parimio, so paramuvveyamuvvahai // 59 // eyantarammi jo so, hatthI telokkamaNDaNo nAmaM / khuhio AlANakhambhaM, bhantuM sAlAo niSphiDio // 60 // bhaNiUNa samADhatto, bhaJjanto bhavaNatoraNavarAI / pAyAragoyarAvaNa, vittAsento ya nayarajaNaM // 61 // palayaghaNasaddasarisaM, tassa ravaM nisuNiUNa sesgyaa| vicchaDDiyamayadapyA, dasa vi disAo palAyanti // 62 // varakaNayarayaNatuGgaM, bhaMtUNaM nayaragouraM sahasA / bharahassa samAsanne, uvaTThio so mahAhatthI // 63 // nalakubarI kuberI bandhumatI candanA subhadrA ca / sumanasutA kamalamatI nandA kalyANamAlA ca // 51 // tathaiva candrakAntA zrIkAntA guNatI guNasamudrA / padmAvatyAdayo RjumatirevamAdayaH / / 52 / mananayanahAriNyaH sarvAlaGkArabhUSitAGgyaH / pariveSTaya bharataM sthitA hastinamiva kariNyaH // 53 // taM bhaNati janakatanayA devara ! asmAkaM kuru vacanamidam / krIDa jalamajjanakaM sahitazcemAbhi yuvatibhiH // 54 // sa evaM bhaNitamAtro bharato vigalitasnehasambandhaH / dAkSiNyena mahAtmA necchati pratanumAtreNa // 55 / / bharatasya mahilAstAvattatropAgatAH sarvAH / avatIrNAH sarovaraM dayitena samaM prahRSTAH // 56 / / snigdhaiH sugandhaizcodvartanai vividhavarNaiH / udvartito mahAtmA snAto yuvatibhiH samasahitaH // 57 // uttIrNazca saraso jinapUjAM ca bhAvataH kRtvA / nAnAbharaNaistato vibhUSitaH praNayinisamagraH // 58|| kIDanarativirakto bharatastathyArthadRSTasadbhAvaH / varayuvatibhiH parimitaH sa paramudvegamudvahati // 59|| etadantare yaH sa hastI trailokyamaMDano nAma / kSubhita AlAnastaMbhaM bhaktvA zAlAyA niSphiTitaH // 60|| bhrAntuM samArabdho bhaJjanbhavanatoraNavarANi / prAkAragocarAvanaM vitrAsayaMzca nagarajanam // 61 // pralayaghanasadRzaM tasya ravaM nizrutya zeSagajAH / vigalitamadadarpA dazApi dizaH pralAyante // 62 // varakanakaratnatujhaM bhaktvA nagaragopUraM sahasA / bharatasya samAsanna upasthitaH sa mahAhastI // 63 // 1. kamalavaI-pratya0 / 2. siricaMdA-pratya0 / 3. ettha-pratya0 / 4. 0pUyA ya-mu0 / 5. kIlai raI0-pratya0 / 6. khuhiuM-mu0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 paumacariyaM daTTaNa gayavaraM taM, juvaIo bhayapaveviraGgIo / bharahaM samAsiyAo, AiccaM ceva rassIo // 64 // bharahAhimuhaM hatyi, jantaM dadruNa nAyaro logo| hAhAkAramuharavaM, kuNai mahantaM pariyaNo ya // 65 // aha te doNNi vi samayaM, halahara-nArAyaNA gayaM dardU / ghettUNa samADhattA, nimmajjiyapariyarAveDhA // 66 // tAva ya bharahanarinda, aNimisanaya No gao paloeuM / sumarai aIyajammaM, pasantahiyao siDhilagatto // 67 // taM bhaNai bharahasAmI, keNa tumaM rosio aNajjeNaM / gayavara pasannacitto, hohi kasAyaM pariccayasu // 68 // suNiUNa tassa vayaNaM, ahiyayaraM somadaMsaNasahAvo / jAo mayaGgao so, tAhe saMbharaDa surajammaM // 69 // eso mahiDDijutto, mitto bambhuttare suro purA Asi / caviUNa naravarindo, jAo balasattisaMpanno // 70 // hA kaTuM ahayaM puNa, nindiyakammo tirikkhajoNIsu / kaha hatthi samuppanno, vivegarahio akayakArI // 71 // tamhA karemi saMpai , kammaM taM jeNa niyydukkhaaii| chettUNa devaloe, bhuJjAmi jahicchie bhoge // 72 // evaM vaikkantabhavaM sareuM, jAo susaMvegaparo gindo| cintei taM ettha karemi kammaM, jeNaM tu ThANaM vimalaM lahe hN||73|| // ii paumacarie tihuyaNAlaMkArasaMkhobhavihANaM nAma AsIimaM pavvaM samattaM // dRSTvA gajavaraM taM yuvatayo bhayavepamAnAGgyaH / bharataM samAzritA Adityameva razmayaH // 64 / / bharatAbhimukhaM hastinaM yAntaM dRSTvA nAgaro lokaH / hAhAkAramukharavaM karoti mahAntaM parijanazca // 65 / / atha tau dvAvapi samakaM haladhara-nArAyaNau gajaM dRSTvA / grahituM samArabdhau nirmarjitaparikarAveSTau // 66 // tAvacca bharatanarendramanimiSanayano gajaH pralokya / smaratyatItajanma prazAMtahRdayaH zithIlagAtraH // 67 // taM bhaNati bharatasvAmI kena tvaM roSito'nAryeNa / gajavara ! prasannacitto bhava kaSAyaM parityaja // 68 // zrutvA tasya vacanamadhikataraM saumyadarzanasvabhAvaH / jAto mataGgaja sa tadA smarati surajanma // 69 // eSa mahaddhiyukto mitro brahmottare suraH purA''sIt / cyutvA naravarendro jAto balazaktisaMpannaH // 70 // hA kaSTamahaM punarninditakarmAtiryagyoniSu / kathaM hastI samutpanno vivekarahito'kRtakArI // 71 // tasmAtkaromi saMprati karma tadyena nijaduHkhAni / chitvA devaloke bhunagmi yathecchayA bhogAn // 72 // evaM vyatIkrAntabhavaM smRtvA jAtaH susaMvegaparo gajendraH / cintayati tadatra karomi karma yena tu sthAnaM vimalaM labhe'ham // 73 // ||iti padmacarite tribhuvanAlaGkArasaMkSobhavidhAnaM nAmAsItitamaM parvaM samAptam // 1. hAhArAvamu0-mu0 / 2. 0yaNo paloiuM lggo| su0-pratya0 / 3. any-prty0| 4. 0i, taM kammaM jeNa svvdu0-prty0| 5. evaM ai0-pratya0 / 6. lhemi-mu0| 7. 0rasaMkhohaNaM-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81. bhuvaNAlaMkArahatthisallapavvaM tat so varahatthI, halahara - nArAyaNehi sahiehiM / aikaDhiNadappiehi vi, gahio cciya saGkiyamaNehiM // 1 // nArAyaNavaya NeNaM, nIo cciya mantiNehi niyayagharaM / saMpesio gao so, pUyaM parilambhio ceva // 2 // daTThUNa gayaM gahiyaM, samayaM vijjAharehi savvajaNo / paumassa lakkhaNassa ya, balamAhappaM pasaMsanti // 3 // sIyAya visallA viya, bharaho saha paNaiNIhi niyyaahiN| lakkhaNarAmA ya tao, kusumujjANaM samuccaliyA // 4 // bahutUraniNAeNaM, jayasaddugghuTumaGgalaraveNaM / ahinandiyA paviTThA, rAhavabhavaNaM surapurAbhaM // 5 // oyariya vAhaNANaM, uvaviTThA''hAramaNDavaM savve / paDilAhiUNa sAhuM, pariyaNasahiyA tao jimiyA // 6 // tAva ya magahanarAhivaLe, savve maMtI samAgayA tattha / kAUNa sirapaNAmaM, rAhava ! nisuNehi vayaNa'mhaM // 7 // jatto bhUi sAmiya !, khubhiUNaM so samAgao hatthI / tatto pabhUr3a gADhaM, jhAyar3a kiM kiM pi hiyaeNaM // 8 // UsasiUNa sudIhaM nimIliyaccho kareNa mahiveDhaM / AhaNai dhuNai sIsaM, puNaravi cintAvaro hoi // 9 // 'thuvvanto cciya kavalaM, na ya geNhai niDuraM pi bhaNNanto / jhAyai thambhanisaNNo, kareNa dasaNaM ca veDheuM // 10 // leppamao iva suiraM, ciTThai so acaliyaGgapaccaGgo / kiM jIvapariggahio, hojja na hojja ? tti saMdeho // 11 // 3 81. bhuvanAlaGkArahastizalyaparvam tataH sa varahastI haladharanArAyaNaiH sahitaiH / atikaThinadarpitairapi gRhIta eva zaMkitamanobhiH // 1 // nArAyaNavacanena nIta eva mantribhi rnijagRham / saMpreSito gaja sa pUjAM pratilAbhita eva // 2 // dRSTvA gajaM gRhItaM samakaM vidyAdharaiH sarvajanaH / padmasya lakSmaNasya ca balamAhAtmyaM prazaMsanti // 3 // sItA ca vizalyA'pi ca bharataH saha praNayinibhi rnijAbhiH / lakSmaNarAmau ca tataH kusumodyAnaM samucaclitAH ||4|| bahutUryaninAdena jayazabdoddhRSTamaGgalaraveNa / abhinanditAH praviSTA rAghavabhavanaM surapurAbham // 5 // avatIrya vAhanebhya upaviSTA AhAramaNDapaM sarve / pratilAbhya sAdhuM parijanasahitAstato jimitAH // 6 // tAvacca magadhanarAdhipa ! sarve maMtriNaH samAgatAstatra / kRtvA ziraH praNAmaM rAghava ! nizruNu vacanamasmAkam // 7 // yataH prabhUti svAmin ! kSubhitvA sa samAgato hastI / tataH prabhUti gADhaM dhyAyati kiM kimapi hRdayena // 8 // ucchvasya sudIrghaM nimilitAkSaH kareNa mahIpRSTam / Ahanti dhunAti zIrSaM punarapi cintAparo bhavati // 9 // tUyamAna eva kavalaM na gRhNAti niSThuramapi bhaNyamAnaH / dhyAyati stambhaniSaNNaH kareNa dazane ca veSTaya // 10 // lepyamaya iva suciraM tiSThati so'calitAGgapratyAGgaH / kiM jIvaparigRhIto bhavenna bhavediti saMdehaH // 11 // 1. 0 yaNehiM maMtIhiM karI nio ya niyaya0- pratya0 / 2. 0va tANa tahiM AyayA mahAmatI / kA0 mu0 / 3. chubdhaMto- pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 paumacariyaM mantehi osahehi ya, vejjapauttehi tassa sabbhAvo / na ya lakkhijjai sAmiya!, ahi yaM viyaNAuro so u||12|| saMgIyayaM pina suNai, na ya kuNai dhiI sareNa sejjAsu / na ya gAme na ya raNe, AhAre neva pANe ya // 13 // eyAvatthasarIro, vaTTai telokkamaNDaNo hatthI / amhehi tujjha siTTho, tassa uvAyaM pahU kuNasu // 14 // ___eyaM mahAmantigiraM suNe, ThiyA vicintA bala-cakkapANI / jaMpanti telokkavibhUsaNeNaM, hINaM asobhaM vimalaM pi rajjaM // 15 // // ii paumacarie (ti)bhuvaNAlaMkArasallavihANaM nAma ekkAsIyaM pavvaM samattaM // mantrairauSadhaizca vaidyaprayuktaistasya svabhAvaH / na ca lakSyate svAminnadhikaM vedanAturaH sa tu // 12 // saMgItakamapi na zruNoti na ca karoti dhRti sarasi na zayyAsu / na ca grAme na cAraNye AhAre naiva pAne ca // 13 // evadavasthazarIro vartate trailokyamaNDano hastI / asmAbhistava ziSTastasyopAyaM prabho ! kuru // 14 // etanmahAmantrigiraM zrutvA sthitau vicintyantau bala-cakrapANI / jalpatastrailokyavibhUSaNena hInamazobhaM vimalamapi rAjyam // 15 / / ||iti padmacarite tribhuvanAlaGkArazalyavidhAnaM nAmaikAzItitamaM parvaM smaaptm|| 1. 0yaM ciya lAlio so u-pratya0 / 2. ya nayare na ya hAre Neva-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82. bhuvaNAlaMkArarahatthipuvvabhavANukittaNapavvaM T eyantaraMmi seNiya !, mahAmuNI desabhUsaNo nAmaM / kulabhUsaNo tti bIo, sura-asuranamaMsio bhayavaM // 1 // jANaM vaMsanagavare, paDimaM caurANaNaM uvagayANaM / jaNio cciya uvasaggo, puvvarivaNaM suravareNaM // 2 // rAmeNa lakkhaNeNa ya, tANa kae tattha pADiherammi / sayalajagujjoyakaraM, kevalanANaM samuppannaM // 3 // tujakkhavaNA, dinno ya varo mahAguNo taiyA / jassa pasAeNa jio, sattU bala - vAsudevehiM // 4 // te samaNasaGghasahiyA, saMpattA kosalA puriM pavaraM / kusumAmoujjANe, ahiTTiyA phAgudde // 5 // aha te saMjamanilayA, sAhU savvo vi nAgaro loo / AgantUNa sumaNaso, vandai parameNa viNaNaM // 6 // bhAIhi samaM sAhUNaM darisaNujjuo patto / jAIsaraM gayaM taM purao kAUNa nimphiDio // 7 // avarAiyA ya devI, somittI kegaI taha'nnAo / juvaIo muNivare te, vandaNaheDaM uvagayAo // 8 // jagaDijjantaturaGgama-hatthighaDADovaviyaDamaggeNaM / bahusuhaDasaMparivuDo, gao ya paumo tamujjANaM // 9 // sAhussa AyavattaM, daDuM te vAhaNAu oiNNA / gantUNa paumamAdI, 'savve paNamanti muNivasabhe // 10 // uvavidvANa mahiyale, tANa muNI desabhUsaNo dhammaM / duvihaM kahei bhayavaM, sAgAraM taha nirAgAraM // 11 // 82. bhuvanAlaGkArahastipUrvabhavAnukIrttanaparvam etadantare zreNika ! mahAmuni rdezabhUSaNo nAma / kulabhUSaNa iti dvitIyaH surAsuranato bhagavAn // 1 // yayo rvaMzanagavare pratimAM caturAnanamupAgatayoH / janita evopasargaH pUrvaripuNA suravareNa // 2 // rAmeNa lakSmaNena ca tayoH kRte tatra prAtihArye / sakalajagadudyotakaraM kevalajJAnaM samutpannam // 3 // tuSTena yakSapatinA dattazca varo mahAguNastadA / yasya prasAdena jita: zatru rbalavAsudevAbhyAm // 4 // tau zramaNasaGghasahitau saMprAptau kozalApuriM pravarAm / kusumAmododyAne'dhiSThitau prAsukadeze // 5 // atha tau saMyamanilayau sAdhU sarvo'pi nAgaro lokaH / Agatya sumanaso vandati parameNa vinayena // 6 // padmo bhrAtRbhiH samaM sAdhUnAM darzanodyataH prAptaH / jAtismaraM gajaM taM purataH kRtvA niSphiTitaH // 7 // aparAjitA ca devI somitri kaikayI tathAnyAH / yuvatayo munivarau tau vandanahetumupAgatAH ||8|| kalahanturaGgamahastighaTATopavikaTamArgeNa / bahusubhaTasaMparivRtto gatazca padmastamudyAnam // 9 // sAdhorAtapatraM dRSTvA te vAhanAdavatIrNAH / gatvA padmAdayaH sarve praNamanti munivRSabhau // 10 // upaviSTAnAM mahItale teSAM muni rdezabhUSaNo dharmam / dvividhaM kathayati bhagavAn sAkAraM tathA nirAkAram // 11 // 1. surarAyanamaM0 - pratya0 / 2. 0purI vIrA / ku0 mu0 / 3. savve vaMdaMti muNicalaNe - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 paDhamo gihavAsINaM, sAyAro'Neyapajjavo dhaNmo / hoi nirAyAro puNa, nigganthANaM jaivarANaM // 12 // loe aNAinihaNe, evaM annANamohiyA jIvA / aNuhonti kujoNigayA, dukkhaM saMsArakantAre // 13 // dhammo parabhavabandhU, tANaM saraNaM ca hoi jIvassa / dhammo suhANa mUlaM, dhammo kAmaduhA gheNU // 14 // sayalammi vi telokke, jaM davvaM uttamaM mahagghaM ca / taM savvaM dhammaphalaM labhai naro uttamataveNaM // 15 // jiNavaravihie magage, dhammaM kAUNa nicchiyaM purisA / ummukkakammakalusA, janti sivaM sAsayaM ThANaM // 16 // eyantaraMmi pucchi, sAhU lacchIharo paNamiUNaM / sAhehi gao khubhio, kiha puNaravi uvasamaM patto // 17 // aha sabhUsaNamaNI bhaNai gao aibaleNa saMkhubhio / saMbhariUNa parabhavaM puNaravi somattaNaM patto // 18 // Asi purA iha nayare, nAbhI bhajjA ya tassa marudevI / tIe gabdhaMmi jiNo, uppanno sayalajaganAho // 19 // sura-asuranamiyacalaNo, rajjaM dAUNa jeTThaputtassa / cauhi sahassehi samaM, pavvaio naravarindANaM // 20 // aha so vAsasahassaM, Thio ya paDimAe jiNavaro dhIro / jatthuddesaMmi phuDaM, bhaNai jaNo ajja vi payAgaM // 21 // je sAmiyabhattA, teNa samaM dikkhiyA naravarindA / dussahaparissahehiM, chammAsabbhantare bhaggA // 22 // asaNa-tisAe kilantA, sacchandavayA kudhammadhammesu / jAyA vakkaladhArI, taruphala- mUlAsiNo mUDhA // 23 // * aha uppanne nANe, jiNassa mariI tao ya nikkhanto / sAmaNNA paDibhaggo, pArivvajjaM pavattei // 24 // prathamo gRhavAsInAM sAkAro'nekaparyAyo dharmaH / bhavati nirAkAraH puna rnirgranthAnAM yativarANAm // 12 // loke'nAdinidhana evamajJAnamohitA jIvAH / anubhavanti kuyonigatA duHkhaM saMsArakAntare // 13 // dharmo paramabandhustrANaM zaraNaM ca bhavati jIvasya / dharmaH sukhAnAM mUlaM dharmaH kAmaduhA dhenuH || 14 || sakale'pi trailokye yaddravyamuttamaM mahArghyaM ca / tatsarvaM dharmaphalaM labhate nara uttamatapasA // 15 // jinavaravihite mArge dharmaM kRtvA nizcitaM puruSAH / unmuktakarmakAluSyA yAnti zivaM zAzvataM sthAnam // 16 // etadantare pRcchati sAdhuM lakSmIdharaH praNamya / kathaya gajaH kSubhitaH kathaM punarapyupazamaM prAptaH // 17 // atha dezabhUSaNamuni rbhaNati gajo'tibalena saMkSubhitaH / smRtvA parabhavaM punarapi saumyatvaM prAptaH ||18|| AsItpureha nagare nAbhI bhAryA ca tasya marudevI / tasyA garbhe jina utpannaH sakalajagannAthaH // 19 // surAsuranatacaraNo rAjyaM datvA jyeSThaputrAya / caturbhiH sahastraiH samaM pravrajito naravarendrANAm // 20 // atha sa varSasahasraM sthitazca pratimayA jinavaro dhIraH / yatroddeze sphuTaM bhaNati jano'dyApi prayAgam // 21 // ye te svAmibhaktAstena samaM dikSitA naravarendrAH / duHSahapariSahaizchaNmAsAbhyantare bhagnAH ||22|| azana-tRSA-klAntAH svacchandavratAH kudharmadharmeSu / jAtA valkaladhAriNastaruphalamUlAzino mUDhAH ||23|| athotpanne jJAne jinasya marIcI tatazca niSkrAntaH / zrAmaNyAtpratibhagnaH pArivrAjaM pravartayati // 24 // 1. naro jiNavarataveNaM - mu0 / 2. miriI - pratya0 / + tANaM ciya majjhekko mArIjI aNNayA imaM hANi / pArivvayapAsaMDaM kuNai kasAehiM parihANo // iti je0 pratyAm // paumacariyaM For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 545 bhuvaNAlaMkArahatthipuvvabhavANukittaNapavvaM -82/12-37 aha suppabhassa taiyA, puttA palhAyaNAe devIe / candodaya sUrodaya, pavvaiyA jiNavareNa samaM // 25 // bhaggA sAmaNNAo, sIsA mArijjinAmadheyassa / hoUNaM kAlagayA, bhamiyA saMsArakantAre // 26 // candodao kayAI, nAgapure harimaissa bhajjAe / palhAyaNAe gabbhe, jAo ya kulaMkaro rAyA // 27 // sUrodao vi etto, taMmi pure vissabhUivippeNaM / jAo suirayanAmo, gabbhaMmi ya aggikuNDAe // 28 // rAyA kulaMkaro vi ya, gacchanto tAvasANa sevAe / aha pecchar3a muNiva sabhaM, dhIraM abhiNandaNaM nAmaM // 29 // bhaNio'vahinANINaM, jattha tuma jAsi tattha ktttthgo| navaraD ! piyAmaho te, ciTThai sappo samuppanno // 30 // aha phAliyammi kaTTha-rakkhissai tAvaso tumaM daTuM / gantUNa pecchai nivo, taM ceva tahAvihaM savvaM // 31 // taccatthadarisaNeNaM, muNivaravayaNeNa tattha paDibuddho / rAyA icchai kAuM, pavvajjaM jAyasaMvego // 32 // caupavvantasuIe, taM vippo suirao vimohei / jaMpai kulAgao cciya, naravai ! tuha peio dhammo // 33 // rajjaM bhottUNa ciraM, niyayapae ThAviuM suyaM jeTuM / pacchA karejjasu hiyaM, sAmiya ! vayaNaM mamaM kuNasu // 34 // eyaM ciya vittantaM, siridAmA tassa mahiliyA souM / cintei parapasattA, ahayaM muNiyA narindeNaM // 35 // teNa imo pavvajjaM, rAyA giNhejja vA na giNhejjA / ko jANai parahiyayaM, tamhA mAremiha viseNaM // 36 // pAvA purohieNaM, saha saMjuttA kulaMkaraM tAhe / mArer3a takkhaNaM ciya, pasughAeNaM niyayagehe // 37 // atha suprabhasya tadA putrau prahlAdanayA devyA / candrodayaH sUryodayaH pravrajitau jinavareNa samam // 25 / / bhagnau zrAmaNyAcchiSyau mArIcinAmadheyasya / bhUtvA kAlagatau bhrAntau saMsAra kAntAre // 26 // candrodayaH kadAcinnAgapure harimate rbhAryAyAH / prahlAdanAyA garbhe jAtazca kulaMkaro rAjA // 27 // sUryodayo'pI tasminpure vizvabhUtivipreNa / jAtaH zrutiratanAmA garbhe cAgnikuNDAyAH // 28 // rAjAkulaMkaro'pi ca gacchaMstApasAnAM sevAyAm / atha pazyati munivRSabhaM dhIramabhinandanaM nAma // 29 // bhaNito'vadhijJAninA yatra tvaM yAsi tatra kASTagataH / narapate ! pitAmahaste tiSThati sarpaH samutpannaH // 30 // atha sphATite kASTe rakSiSyati tApasastvAM dRSTvA / gatvA pazyati nRpastameva tathAvidhaM sarvam // 31 // tathyArthadarzanena munivaravacanena tatra pratibuddhaH / rAjecchati kRtvA pravrajyAM jAtasaMvegaH // 32 // catuSpantizrutyA taM vipraH zrutirato vimuhyati / jalpati kulAgata eva narapate ! tava paitRko dharmaH // 33 // rAjyaM bhuktvA ciraM nijapade sthApayitvA sutaM jyeSTham / pazcAtkuryA hitaM svAmin ! vacanaM mama kuru // 34 // etadeva vRttAntaM zrIdAmA tasya mahilA zrutvA / cintayati paraprasaktAhaM muNitA narendreNa // 35 // tenAyaM pravrajyAM rAjA gRhNayAdvA na gRhNayAt / ko jAnAti parahRdayaM tasmAnmArayAmIha viSeNa // 36 / / pApA purohitena saha saMyuktA kulaMkaraM tadA / mArayati tatkSaNameva pazughAtena nijagRhe // 37 // 1. jAo cciya kulagaro-mu0 / 2. 0vasahaM vIro abhi0-pratya0 / pauma.bhA-3/21 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 paumacariyaM so kAlagao tAhe, sasao hoUNa puNa tao moro / nAgo ya samuppanno, kuraro taha dahuro ceva // 38 // aha suirao vi puvvaM, mariUNaM gayavaro samuppanno / akkamai daDuraMtaM, so hatthI niyayapAeNaM // 39 // kAlagao uppanno, maccho kAleNa saravare sukke / kAesu khajjamANo, mariUNaM kukkuDo jAo // 40 // majjAro puNa hatthI, tiNNi bhavA kukkuDo samuppanno / mAhaNamajjAreNaM, khaddho tiNNeva jammAiM // 41 // bambhaNamjAro so, mariuM maccho tao samuppanno / iyaro vi suMsumAro, jAo tattheva salilaMmi // 42 // te suMsumAramacchA, dhIvarapurisehi jAlapaDibaddhA / AyaDDiUNa vahiyA, bahuhA samayA samuppannA // 43 // jo Asi suMsumAro, so ya viNoo tti nAmao vippo / iyaro tassa kaNiTTho, ramaNo rAyaggihe vipyo // 44 // mukkhattaNeNa ramaNo, niviNNo niggao ya veyatthI / labhrUNa guruM sikkhai, saGgova) tahiM vee // 45 // puNaravi magahapuraM so, ekkoyaradarisaNussuo ramaNo / saMpatto jakkhahare, nisAsu tatthAlayaM kuNai // 46 // tattha viNoyassa piyA, asoyadattassa dinnasaMkeyA / taM ceva jakkhanilayaM, sAhA nAmeNa saMpattA // 47 // ramaNo tIe samANaM, gahio cciya daNDavAsiyanarehiM / tAva ya tANa sayAsaM, gao viNoo asiM ghettuM // 48 // sabbhAvamantaNaM so, souM mahilAe kAraNe ruTTho / ghAei viNoo taM, ramaNaM khaggeNa rayaNimmi // 49 // gehaM gao viNoo, sayayaM mahilAe isuhaM bhottuM / kAlagao saMsAraM, parihiNDai dukkhasaMbAhaM // 50 // sa kAlagatastadA zazako bhUtvA punastato mayUraH / nAgazca samutpannaH kurarastathA dardura eva // 38 // atha zrutirato'pi pUrvaM mRtvA gajavara: samutpannaH / AkrAmati dardura taM sa hastI nijapAdena // 39 / / kAlagata utpanno matsyaH kAlena sarovare zuSke / kAkaiH khAdyamAno mRtvA kurkuTo jAtaH // 40 // mArjAraH puna hastI trayo bhavAH kurkuTaH samutpannaH / mAhaNamArjAreNAttastriNyeva janmani // 41 // bAhmaNamArjAraH sa mRtvA matsyastataH samutpannaH / itaro'pi suMsumAro jAtastatraiva salile // 42 / / tau suMsumAramatsyau dhIvarapuruSai rjAlapratibaddhau / AkRSya hatau bahudhA samakau samutpannau // 43 // ya AsItsusumAraH sa ca vinoda iti nAmako vipraH / itarastasya kaniSTho ramaNo rAjagRhe vipraH // 44 // mUrkhatvena ramaNo nirviNNo nirgatazca vedArthI / labdhvA guruM zikSate sAgopAgAMstatra vedAn // 45 // punarapi magadhapuraM sa ekodaradarzanotsuko ramaNaH / saMprApto yakSagRhe nizAyAM tatrAlayaM karoti // 46 // tatra vinodasya priyA'zokadattasya dattasaMketA / tameva yakSanilayaM zAkhA nAmnA saMprAptA // 47 // ramaNastasyAH samAnaM gRhIta eva daNDavAsinaraiH / tAvacca teSAM sakAzaM gato vinodo'siM gRhItvA // 48 // sadbhAvamantrAM sa zrutvA mahilAyAH kAraNe ruSTaH / ghAtayati vinodastaM ramaNaM khaDgena rajanyAm // 49 // gRhaM gato vinoda: svayaM mahilayA ratisukhaM bhuktvA / kAlagataH saMsAre parihiNDate duHkhasaMbAdham // 50 // 1. kururo-pratya0 / 2. sasuyA mu0 isI pAThakA anusaraNa padmacaritameM hai-parva 85 zloka 69 / 3. sayAse pratya0 / 4. mantareNaM so souM sahakAraNetyapra0 / 5. rayaNammi-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvaNAlaMkArahatthipuvvabhavANukittaNapavvaM -82/38-63 547 aha te viNoya-ramaNA, uppannA mahisayA sakammehiM / jAyA ya acchabhallA, niccakkhU vaNadave daDDA // 51 // aha te vAhajuvANA, jAyA hariNA tao ya sAraGgA / saMtAsieNa raNNe, mukkA niyaeNa jUheNaM // 52 // aha naravaI sayaMbhU, vimalajiNaM vandiu~ paDiniyatto / pecchai ya hariNae te, niyayagharaM nei parituTTho // 53 // pecchanti varAhAraM, dijjantaM muNivarANa te hariNA / jAyA pasannahiyayA, naravaibhavaNe dhiiM pattA // 54 // Aukkhae samAhiM, labhrUNa tao surA samuppannA / caviyA puNo vi tiriyA, bhamanti vivihAsu joNIsu // 55 // kaha kaha vi mANusattaM , ladbhuNa ya so viNoyasAraGgo / battIsakoDisAmI, jao dhaNao tti kampille // 56 // ramaNajIo sAraGgo, saMsAraM hiNDiUNa'NegavihaM / kampille dhaNayasuo, uppanno bhUsaNo nAmaM // 57 // puttasiNeheNa puNo, savvaM dhaNaeNa tattha varabhavaNe / dehuvagaraNaM vivihaM, kayaM ca tasseva sannihiyaM // 58 // sevijjanto niyayaM, juvaIsu maNoharAsu niyabhavaNe / na ya pecchai udayante, sasi-sUre atthamante ya // 59 // iha pecchasu saMsAre, seNiya ! naDaceTThiyaM tu jIvANaM / dhaNao ya Asi bhAyA, jAo cciya bhUsaNassa piyA // 60 // tAva ya nisAvasANe, soUNaM devadunduhininAyaM / devAgamaM ca daTuM, paDibuddho bhUsaNo sahasA // 1 // bhaddo sabhAvasIlo, dhammarao tivvabhAvasaMjutto / siridharamuNissa pAse, vandaNaheuM aha payaTTo // 2 // so tattha pavisaranto'sogavaNe takkhaNaMmi urageNaM / daTTho cciya kAlagao, mAhinde suravaro jAo // 63 // atha tau vinodaramaNAvutpannau mahiSau svakarmabhiH / jAtau carbhabhallau nizcakSU vanadave dagdhau // 51 // atha tau vyAdhayuvAnau jAtau hariNau tatazca sAraGgau / saMtrAsitenAraNye muktau nijakena yUthena // 52 // atha narapatiH svayaMbhUrvimalajinaM vandya pratinivRttaH / pazyati ca hariNau tau nijagRhaM nayati parituSTaH // 53 // pazyato varAhAraM dIyamAnaM munivarANAM tau hariNau / jAtau prasannahRdayau narapatibhavane dhRtiM prAptau // 54 // AyuHkSaye samAdhi labdhvA tataH surau samutpannau / cyutau punarapi tiryaJcau bhramato vividhAsu yoniSu // 55 / / kathaM kathamapi manuSyatvaM labdhvA ca sa vinoda sAraGgaH / dvAtriMzatkoTisvAmI jAto dhanada iti kAmpilye // 56 // ramaNajIvaH sAraMgaH saMsAraM hiNDayitvA'nekavidham / kAmpilye dhanadasuta utpanno bhUSaNo nAma // 57 // putra snehana punaH sarvaM dhanadena tatra varabhavane / dehopakaraNaM vividhaM kRtaM ca tasyaiva sannihitam // 58 // sevyamAno nijakaM yuvatibhirmanoharAbhi nijabhavane / na ca pazyatyudayAntau zazisUryAvastamantau ca // 59 // iha pazya zreNika ! naTaceSTitaM tu jIvAnAm / dhanadazvAsIbhrAtA jAta eva bhUSaNasya pitA // 60|| tAvacca nizAvasAne zrutvA dundubhininAdam / devAgamaM ca dRSTvA pratibuddho bhUSaNaH sahasA // 61 // bhadraH svabhAvazIlo dharmaratastIvrabhAvasaMyuktaH / zrIdharamuneH pArzve vandanahetumatha pravRttaH // 62 / / sa tatra pravizannazokavane tatkSaNa urageNa / dRSTa eva kAlagato mAhindre suravaro jAtaH // 63|| 1. 0gAmaNaM daTuM-mu0 / 2. pAsaM-pratya0 / 3. tattha avayaraMto-mu0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 paumacariyaM cavio pukkharadIve, mAhavidevIe kucchisNbhuuo| candAiccapure so, payAsajasanandaNo jaao||64|| amarindarUvasariso, nAmeNa jagajjuI juisamaggo / saMsAraparamabhIrU, rajjaMmi aNAyaraM kuNai // 65 // tavasIlasamiddhANaM, sAhUNA'hAradANapuNNeNaM / mariUNa ya devakuruM, gao ya IsANakappaM so // 66 // so tattha devasokkhaM, bhottuM paliovamAi bahuyAiM / cavio jambuddIve, avaravidehe mahAsamae // 67 // rayaNapure cakkaharo, ayalo mahilAe tassa ghariNIe / gabbhaMmi samuppanno, logassa samUsavo ya vibhU // 18 // veraggasamAvannaM, cakkI nAUNa attaNo puttaM / pariNAvei balA taM, tiNNi kumArIsahassAiM // 69 // so tehi lAlio vi ya, mannai dhIro visovame bhoge / mahai cciya pavvajjaM, navaraM ekkeNa bhAveNaM // 70 // keUrahArakuNDala-vibhUsio varavahUNa majjhattho / uvaesaM deI vibhU, guNAyaraM jiNavaruddiddhaM // 71 // khaNabharesu ko vi hu, bhogesu raI karejja jaannnto| kimpAgaphalasamesu ya, niyamA pacchA apatthesu // 72 // sA havai salAhaNiyA, sattI ekkA narassa jiyaloe / jA mahai takkhaNaM ciya, muttisuhaM caJcale jIe // 73 // suNiUNa paNaiNIo, eyaM daieNa bhAsiyaM dhammaM / uvasantAo tAo niyame, geNhanti jahANusattIe // 74 // aha so naravauputto, niyayasarIre vi vavagayasiNeho / chaTThamAiesuM, puNo vi bhAvei appANaM // 75 // causaTThisahassAiM, varisANaM akampio tavaM kaauN| kAlagao uvavanno, devo bambhuttare kappe // 76 // cyutaH puSkaradvIpe mAdhavIdevyAH kukSisaMbhUtaH / candrAdityapure sa prakAzayazonandano jAtaH // 64 // amarendrarupasadRzo nAmnA jagaddyuti ryutisamagraH / saMsAraparamabhIrU rAjye 'nAdaraM karoti // 65 // tapa:zIlasamRddhAnAM sAdhUnAmAhAradAnapuNyena / mRtvA ca devakuruM gatazcezAnakalpaM saH // 66 // sa tatra devasukhaM bhuktvA palyopamAni bahUni / cyuto jambUdvIpe 'paravidehe mahAsamaye // 67 // ratnapure cakradharo'calo mahilAyAstasya gRhiNyAH / garbhe samutpanno lokasya samutsavazca vibhuH // 68 // vairAgyasamApannaM cakrI jJAtvA''tmanaH putram / pariNAyayati balAttaM triNi kumArIsahasrANi // 69 // sa tAbhi Alito'pi ca manyate dhIro viSopamAnbhogAn / kAGkSata eva pravrajyAM navaramekena bhAvena // 70 // keyUrahArakuNDalavibhUSito varavadhUnAM madhyasthaH / upadezaM dadAti vibhu rguNAkaraM jinavaropadiSTam // 7 // kSaNabhaGgureSu ko'pi khalu bhogeSu ratiM kuryAt jAnan / kimpAkaphalasameSu ca niyamA pazcAdaprazasteSu // 72 // sA bhavati zlAghanIyA zaktirekA narasya jIvaloke / yA kAGgate tatkSaNameva muktisukhaM caJcale jIve // 73 // zrutvA praNayinya etaddayitena bhASitaM dharmam / upazAntA stAniyamAngRhNanti yathAnuzaktyA // 74|| atha sa narapatiputro nijazarIre'pi vigatasnehaH / SaSTASTamAdibhiH punarapi bhAvayatyAtmAnam // 75 / / catuSaSThisahasrANi varSANAmakampitastapaH kRtvA / kAlagata utpanno devo bahmottare kalpe // 76 / / 1. mAhavade0-pratya0 / 2. vIro-pratya0 / 3. 0i gurU, gunnaa0-mu0| Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvaNAlaMkArahatthipuvvabhavANukittaNapavvaM - 82 / 64-89 tayari, bhamiuM nANAvihAsu joNIsu / jambUdakkhiNabharahe, poyaNanayare dhaNasamiddhe // 77 // nAmbhaNo tassa bambhaNIgabbhe / 'kammANilerio so uvavaNNo miumaI nAmaM // 78 // aviNaya-jUyAbhirao, bahuvihaavarAhakArago duTTho / niddhADio gharAo, piyareNuvalambhabhIeNaM // 79 // dokappaDaparihANo, hiNDanto meiNI ciraM kAlaM / ekkammi ghare salilaM, maggai tahAkilanto so // 80 // to bambhaNIe udayaM, dinnaM ciya tassa sIyalaM surahiM / jAo pasannahiyao, pucchai taM miumaI vippo // 81 // va kajjeNa ruyasi sAvittI ! / tIe vi ya so bhaNio, majjha vi vayaNaM nisAmehi // 82 // bhadda ! tu aNusarisa, majjha suo niggao niyagharAo / jai kaha vi bhamanteNaM, diTTho to me parikahehi // 83 // maI, ammo ! mA ruyasu havasu pritutttthaa| ciralakkhago bhameDaM, tujjha suo Agao so haM // 84 // samuhassa piyA, piyaputtasamAgame jaNiyatosA / paNhuyapaoharA sA, kuNai tao saMgamANandaM // 85 // savvakalAgamakusalo, dhuttANa ya matthayaTThio dhIro / jAovabhogasevI, jUe avarAjio niyayaM // 86 // tassa u vasanta amarA, gaNiyA nAmeNa rUvasaMpannA / bIyA ya havai ramaNA, iTTha kantA miumaissa // 87 // sahasA 4 obandhUhi samaM, dAriddassa u vimoio teNaM / mAyA ya kuNDa lAisu, vibhUsiyA pAviyA riddhI // 88 // to sasaGkana, yaharaM coriyAgao santo / aha nandivaddhamanivaM, jaMpataM miumaI sui // 89 // yaH sa punaH sa dhanado bhrAntvA nAnAvidhAsu yoniSu / jambUdakSiNabharate potananagare dhanasamRddhe // 77 // zokAgnimukho nAmnA brAhmaNastasya bAhmaNIgarbhe / karmAnileritaH sa utpanno mRdumatirnAma // 78 // avinaya- dyutAbhirato bahuvidhAparAdhAkArako duSTaH / nirghATito gRhAt pitropAlambhabhItena // 79 // dvivastraparidhAno hiNDamAnomedinIM cIraM kAlam / ekasmingRhe salilaM mArgayati tRSNAklAntaH saH // 80 // tadA brAhmaNyodakaM dattameva tasya zItalaM surabhim / jAtaH prasannahRdayaH pRcchati taM mRdumati vipraH // 81 // dRSTvA mAM sahasA kena vA kAryeNa rodiSi sAvitre ! / tayA'pi sa bhaNito mamApi vacanaM nizAmaya // 82 // bhadra ! tvayAnusadRzo mama suto nirgato nijagRhAt / yadi kathamapi bhramatA dRSTastadA mAM parikathaya // 83 // bhaNitA ca mRdumatI amba ! mA rodI rbhava parituSya / ciralakSako bhrAntvA tava suta AgataH so'ham // 84 // zokAgnimukhasya priyA priyaputrasamAgame janitatoSA / praznutapayodharA sA karoti tataH saMgamAnandam // 85 // sarvakalAgamakuzalo dhurtAnAM ca madhyasthito dhIraH / jAtopabhogasevI dyute'parAjito nityam // 86 // tasya tu vasantAmarA gaNikA nAmnA rupasaMpannA / dvitIyA ca bhavati ramaNeSTaya kAntA mRdumateH // 87 // janako bandhubhiH samaM dAridrAttu vimocitastena / mAtA ca kuNDalAdibhi vibhUSitA prAptA Rddhim // 88 // itaH zazAGkanagare rAjagRhaM caurikAgataH san / atha naMdivardhanRpaM jalpantaM mRdumatiH zruNoti // 89 // I 1. sauNaggi0-mu0 isa pAThakA anusaraNa padmacarita meM hai 85. 119 / 2. kammANulevio so uppanno mi0 mu0 / 3. sauNaggi0 - mu0 / 4. rAova0mu0 / 5. 0lAi, vi0 mu0 / 6. rAyagihe coriyaMgao - pratya0 / 549 For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 candamuhassa sAse, muNivaravasahassa ajja paramaguNo / kisora !, sivasuhaphalao niyayabandhU // 90 // visayA visaM va devI, pariNAmaduhAvahA mahAsattU / tamhA laemi dikkhaM, jai na kuNasi sogasaMbandhaM // 91 // evaM ca sikkhayantaM, devI sirivaddhaNaM tao souM / aha takkhaNammi bohI, saMpatto miumaI tAhe // 92 // saMsArabhauvviggo, muNissa pAsammi candavayaNassa / giNhai jiNavaravihiyaM pavvajjaM miumaI etto // 93 // tappai tavaM sughoraM, jahAgamaM sIla-saMjamasamaggo / meru vva dhIragaruo, bhamai mahI phAsuyAhAro // 94 // avaro pavvayasihare, nAmeNaM guNanihI samaNasIho / ciTThai cauro mAsA, vArisiyA vibuhaparimahio // 95 // sAhU samattaniyamo, annuddesaM gao nahayaleNaM / taM ceva pavvayavaraM, saMpatto miumaI taiyA // 96 // pavisai bhikkhAheDaM, rammaM AloyanayaranAmaM so / samaNo samAhiyamaNo, vandijjanto jaNavaNaM // 97 // jaMpar3a jaNo imo so, jo girisihare surehiM parimahio / sAhU bahuguNanilao, bhayasogavivjio 'dhIro // 98 // bhuJjAve jo taM susAyaAhAra- pANayAdIhiM / so tattha kuNai mAyaM, iDDIrasagAravanimittaM // 99 // so vyasihare, so hu tumaM muNivaro bhaNar3a logo / aNumannai taM vayaNaM, mAillo tivvarasagiddho // 100 // eyaM mAyAsallaM, jeNaM nAloiyaM gurusayAse / teNa tume nAgagaI, baddhaM tiriyAuyaM kammaM // 101 // so miumaI kayAI, kAUNa tavaM ca sohu varakappe / uvavanno kayapuNNo, jattha'bhirAmo suro vasai // 102 // paumacariyaM candramukhasya sakAze munivaravRSabhasyAdya paramaguNaH / dharmaH zrutaH kRzodari ! zivasukhaphalado nijabandhuH // 90 // viSayA viSamiva devI pariNAmaduHkhAvahA mahAzatravaH / tasmAllAmi dIkSAM yadi na karoSi zokasaMbandham // 91 // evaM ca zikSamANaM devI zrIvardhanaM tataH zrutvA / atha tatkSaNe bodhi saMprApto mRdumatistadA // 92 // saMsArabhayodvigno muneH pArzve candravadanasya / gRhNAti jinavaravihitAM pravrajyAM mRdumatiritaH // 93 // tapyati tapaH sughoraM yathAgamaM zIlasaMyamasamagraH / meruriva dhIraguruko bhramati mahIM prAsukAhAraH // 94 // aparaH parvatazikhare nAmnA guNanidhiH zramaNasiMhaH / tiSThati catvAro mAsAnupoSito vibudhaparimahitaH // 95 // sAdhuH samAptaniyamo 'nyoddezaM gato nabhastalena / tameva parvatavaraM saMprApto mRdumatistadA // 96 // pravizati bhikSAhetuM ramyamAlokanagaranAmaM saH / zramaNaH samAdhitamanA vandyamAno janapadena // 97 // jalpati jano'yaM sa yo girizikhare suraiH parimahitaH / sAdhu bahuguNanilayo bhayazokavivarjito dhIraH // 98 // bhojayate janastaM susvAdvAhArapAnakAdibhiH / sa tatra karoti mAyAmRddhirasagAravanimittam // 99 // yaH sa parvatazikhare sa khalu tvaM munivaro bhaNati lokaH / anumanyate tadvacanaM mAyI tIvrarasagRddhaH // 100 // evaM mAyAzalyaM yena nAlocitaM gurusakAze / tena tvayA nAgagate ! baddhaM tiryagAyuSyaM karma // 101 // sa mRdumatiH kadAcit kRtvA tapazca sahu varakalpe / utpannaH kRtapuNyo yatrAbhirAma: suro vasati // 102 // 1. vIro - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 551 bhuvaNAlaMkArahasthipuvvabhavANukittaNapavvaM -82/90-115 bahubhavakammanibaddhA, eyANa nirantaraM piI paramA / Asi cciya suraloge, mahiDDijuttANa doNhaM pi // 103 // suravahuyAmajjhagayA, divvaGgayatuDiyakuNDalAbharaNA / isAgarovagADhA, gayaM pi kAlaM na yANanti // 104 // so miUmaI kayAI, caiuM mAyAvaseNa iha bharahe / sallaivaNe nigu , uppanno pavvae hatthI // 15 // ghaNakasiNakajjalanibho, sNkhubhiysmuddsrisnigghoso|siydsnno pavaNajavo, veeNa kuluttamo sUro // 106 // erAvaNasamasariso sacchandavihAriNo rivupaNAso / acchantu tAva maNuyA, kheyaravasabhANa vi agejjho // 107 // nANAvihesu kIlai, siharaniguJjesu tarusamiddhesu / avayaraD mANasasaraM, lIlAyanto kamalapuNNaM // 108 // kailAsapavvayaM puNa, vaccai mandAiNI vimalatoyaM / kariNIsahassasahio, aNubhavai jahicchiyaM sokkhaM // 109 // so tattha gayavarindo, karivaraparivArio viharamANo / sohai vaNamajjhagao, garuDo iva pakkhisaGkehiM // 110 // laGkAhiveNa diTTho, so hu imo gayavase mayasaNAho / gahio ya viraDyaM se, bhuvaNAlaMkAranAmaM tu // 111 // devIsu samaM sagge, ramiUNaM vrvimaannmjjhgo| kIlai kariNisamaggo, saMpai tirio vi uppanno // 112 // kammANa imA sattI, jaM jIvA savvajoNiuppannA / seNiya ! aiduhiyA vi ya, tattha u ahiyaM dhiimuventi // 113 // caiDaM so ahirAmo, sAgeyAnayarisAmio jAo / rAyA bharaho tti imo, phaleNa suvisuddhadhammassa // 114 // mohamalapaDalamukko, bhogANa aNAyaraMgao eso / icchai kAUNa mahA-pavvajjaM dukkhamokkhatthe // 115 // bahubhavakarmanibaddhatayo niraMtaraM prItiH paramA / AsIdeva suraloke mahaddhiyuktayo yorapi // 10 // suravadhukAmadhyagatau divyAGgadatruTitakuNDalAbharaNau / ratisAgarAvagADhau gatamapi kAlaM na jAnItaH // 104|| sa mRdumatiH kadAciccyutvA mAyAvazeneha bharate / zalyakIvane nikuJja utpannaH parvate hastI // 105 // ghanakRSNakajjalanibhaH saMkSubhitasamudrasadRzanirghoSaH / zvetadazanaH pavanajavo vegena kulottamaH zUraH // 106 // airAvaNasamasadRzaH svacchandavihArI ripupraNAzaH / AstAm tAvanmanuSyAH khecaravRSabhAnAmapyagrAhyaH // 107 // nAnAvidheSu krIDati zikharanikuJjeSu tarusamRddheSu / avatarati mAnasasaraM lIlAyankamalapUrNam / / 108 // kailAzaparvataM puna vrajati mandAkinI vimalatoyAm / kariNisahasrasahito'nubhavati yathecchitaM sukham // 109 // sa tatra gajavarendraH karivaraparivArito viharamANaH / zobhate vanamadhyagato garuDa iva pakSisayaiH // 110 // lakAdhipena dRSTaH sa khalvayaM gajavaro madasanAthaH / gRhItazca viracitaM tasya bhuvanAlakAranAma tu // 111 // devibhiHsamaM svarge rantvA varavimAnamadhyagataH / krIDati kariNisamagraH saMprati tiryaJco'pyutpannaH // 112 // karmANAmimA zakti ryajjIvAH sarvayonyutpannAH / zreNika ! atiduHkhitA api ca tatra tvadhikaM dhRtimupayAnti // 113 / / cyutvA so'bhirAmaH sAketanagarisvAmI jAtaH / rAjAbharata ityayaM phalena suvizuddhadharmasya // 114 // mohamalapaTalamukto bhogAnAmanAdaraM gata eSaH / icchati kartuM mahApravrajyAM duHkhamokSArthe // 115 // 1. raI-mu0 / 2. mahiDDipattANa-pratya0 / 3. 0vahiyA0-pratya0 / 4. caio mu0 / 5. mohamalavippamukko-mu0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 552 paumacariyaM je te jiNeNa samayaM, pavajjaM giNhiUNa parivaDiyA / candodaya sUrodaya, laggA mArIipAsaNDe // 116 // ee te paribhamiyA, saMsAraM bhAyaro suirakAlaM / sagakammapabhAveNaM, bharahagaindA ime jAyA // 117 // cando kulaMkaro jo, samAhimaraNeNa jAo sAraGgo / so hu imo uppanno, bharaho rAyA mahiDDIo // 118 // sUrodao ya vippo, jo so hu kuraGgao tayA Asi / kucchiyakammavaseNaM, saMpai eso gao jAo // 119 // bhantUNAlANakhambhaM, eso hu gao baleNa sNkhubhio| bharahAloe sumariya, puvvabhavaM uvasamaM patto // 120 // nAUNaM evameyaM cavalataDisamaM savvasattANa jIyaM, saMjogA vippaogA puNaravi bahavo honti saMbandhibandhA / saMsAraMdukkhasAraMparibhamiya ciraMmANusattaM laheDaM, tubbhetthaM dhammakajjaM kuNahasuvimalaM buddhimantA'pamattA // 121 // ||ii paumacarie tihuyaNAlaMkArapuvvabhavANukittaNaM nAma bAsIimaM pavvaM samattaM // yau tau jinena samakaM pravrajyAM gRhItvA pratipatitauH / candrodayaH sUryodayo lagnau marIcipAkhaNDe // 116 // etau tau paribhramitau saMsAraM bhrAtarau sucirakAlam / svakarmaprabhAvena bharatagajendrAvimau jAtau // 117 // candraH kulaMkaro yaH samAdhimaraNena jAtaH sAraGgaH / sa khalvayamutpanno bharato rAjA mahaddhikaH // 118 // sUryodayazca vipro yaH sa khalu kuraGgaratadAsIt / kutsitkarmavezana saMpratyeSa gajo jAtaH // 119 // bhaktvAlAnastambhameSa khalu gajo balena saMkSubhitaH / bharatAloke smRtvA pUrvabhavamupazamaM prAptaH // 120 // jJAtvevametaccapalataDitsamaM sarvasattvAnAM jIvitam / saMyogA viprayogAH punarapi bahavo bhavanti saMbandhibandhAH // 121 // saMsAraM duHkhasAraM paribhramya ciraM mAnuSyatvaM labdhvA / yUyamatra dharmakAryaM kuruta suvimalaM buddhimanto'pramattAH // 122 / / ||iti padmacarite tribhuvanAlaGkArapUrvabhavAnutkIrtanaM nAma dvayasItitamaM parva samAptam // 1.0ntA smttaa-prty0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83. bharaha-kegaIdikkhApavvaM taM muNivarasavaNaM, suNiUNaM bharahamAiyA suhaDA / bahave saMvegaparA, dikkhAbhimuhA tao jAyA // 1 // eyantaraMmi bharaho, samuTThio kuNDalujjalakavolo / AbaddhaJjalimaulo, paNamai sAhuM vigaya moho // 2 // saMsArabhauvviggo, bharaho taM muNivaraM bhaNai etto / bahujoNisahassAiM, nAha ! bhamanto ya khinno haM // 3 // maraNataraGguggAe, saMsAranaIe vujjhamANassa / dikkhAkareNa sAhava !, hatthAlambaM payacchAhi // 4 // aNumannio gurUNaM, bharaho mottUNa tattha'laMkAraM / nissesasa Ggarahio, luJcai dhIro niyayakese // 5 // vaya - niyama - sIla-saMjama - guNAyaro dikkhio bharahasAmI / jAo mahAmuNI so, rAyasahasseNa ahieNaM // 6 // sAhu ti sAhu devA, jaMpantA saMtayaM kusumavAsaM / muJcanti nahayalatthA, saMthuNamANA bharahasAhuM // 7 // anne savayadhammaM, saMvegaparA laenti naravasabhA / eyantaraMmi bharahaM, pavvaiyaM kegaI souM // 8 // mucchAgayA viddhA, puttavioyammi dukkhiyA kaluNaM / dheNu vva vaccharahiyA, kuNai palAvaM payaliyaMsU // 9 // savvanteurasahiyA, ruyamANI kegaI mahAdevI / mahuravayaNehi etto, saMthaviyA rAma kesIhiM // 10 // ahasA uttamanArI, paDibuddhA tivvajAyasaMvegA / nindai niyayasarIraM, bIbhacchaM asuiduggandhaM // 11 // nArINa sahi tirhi, pAse ajjAe puhaisaccAe / pavvaiyA daDhabhAvA, siddhipayaM uttamaM pattA // 12 // evaM jaNo tattha subhAviyappA, nANAvaovAsanioyacitto / jAo mahucchAhaparo samattho, dhammaM ca nicvaM vimalaM karei // 13 // // ii paumacarie bharaha- kegaIdikkhAbhihANaM teyAsIimaM pavvaM samattaM // 83. bharatakaikayIdikSA parvam tanmunivarasya vacanaM zrutvA bharatAdayaH subhaTAH / bahavaH saMvegaparA dikSAbhimukhAstato jAtAH // 1 // etadantare bharataH samutthitaH kuNDalojvalakapolaH / AbaddhAJjalimukulaH praNamati sAdhuM vigatamohaH // 2 // saMsArabhayodvigno bharatastaM munivaraM bhaNatItaH / bahuyonisahasrANi nAtha ! bhramaMzca khinno'ham // 3 // maraNataraGgogrAyAM saMsAranadyAM nimajjataH / dikSAkareNa sAdhava ! hastAlambanaM prayacchata // 4 // 1 anumato guruNA bharato muktvA tatrA'laGkAram / niHzeSasaGgarahito luJcati dhIro nijakezAn // 5 // vrataniyamazIlasaMyamaguNAkaro dikSito bharatasvAmI / jAto mahAmuniH sa rAjasahasreNAdhikena // 6 // sAdhviti sAdhu devA jalpantaH santaH kusumavarSam / muJcanti nabhaHsthalasthAH saMstuyamAnA bharatasAdhum // 7 // anye zrAvakadharmaM saMvegaparA lAnti naravRSabhAH / etadantare bharataM pravrajitaM kaikayI zrutvA // 8 // mUrcchAgatA vibuddhA putraviyoge duHkhitA karuNam / dhenuriva vatsarahitA karoti pralApaM pragalitAzruH // 9 // sarvAntaHpura sahitA rudantI kaikayI mahAdevI / madhuravacanairita saMsthApitA rAmakezibhyAm // 10 // atha sottamanArI pratibuddhA tIvrajAtasaMvegA / nindati nijazarIraM bibhatsamazucidurgandham // 11 // nArINAM zataistribhiH pArzva AryAyAH pRthvIsatyAyAH / pravrajitA dRDhabhAvA siddhipadamuttamaM prAptA // 12 // evaM janastatra subhAvitAtmA nAnAvratopavAsaniyogacittaH / jAto mahotsAhaparaH samartho dharmaM ca nityaM vimalaM karoti // 13 // // iti padmacarite bharata - kaikayI dikSAbhidhAnaM trayo'zItitamaM parvaM samAptam // 1. vigayaya ho - pratya0 / 2. 0e buDDamANassa pratya0 / 3. 0sagaMdharahio - pratya0 / pauma bhA-3/22 For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84. bharahanivvANagamaNapavvaM so gayavaro muNINaM, vayANi parilambhio pasannappA / sAgAradhammasAhio', jAo tavasaMjamujjutto // 1 // chaThThalamadasamaduvAlasehi mAsaddhamAsakhamaNehiM / bhuJjai ya ekvelaM, pattAiM sahAvapaDiyAiM // 2 // saMsAragamaNabhIo, sammattaparAyaNo miusahAvo / viharar3a pUijjanto, sasaMbhamaM nAyarajaNeNaM // 3 // laDDagamaNDAdIyA, bhakkhA nANAvihA rasasamiddhA / tassa supasannahiyao, pAraNasamae jao dei // 4 // taNukammasarIro so, saMvegAlANaNiyamasaMjamio / uggaM tavovihANaM, karer3a cattAri varisAiM // 5 // to aNasaNaM ca kAuM, kAlagao suravaro samuppanno / bambhuttare vimANe, hAraGgaya kuNDalAharaNo // 6 // suragaNiyamajjhagao uvagIyamANa ya nA'ya saehiM / puvvasuhaM saMpatto hatthI sukayANubhAveNa // 7 // bharo vi mahAsamaNo, paJcamahavvayadharo samiijutto / meru vva dhIragaruo salilanihI ceva gambhIro // 8 // samasattumittabhAvo, samasuhadukkho pasaMsanindasamo / paribhamai mahiM bharaho, jugaMtarapaloyaNo dhIro // 9 // bharaho vi tavabaleNaM, nissesaM kammakayavaraM DahiuM / kevalanANasamaggo, sivamayalamaNuttaraM patto // 10 // imA kahA bharahamuNissa saMgayA, suNanti je viyaliyamaccharA jnnaa|| lahanti te dhaNabalariddhisaMpayaM, visuddhadhiivimalajasaM suhAlayaM // 11 // // ii paumacarie bharahanivvANagamaNaM nAma caurAsIimaM pavvaM samattaM // | 84. bharatanirvANagamana parvam // sa gajavaro muninA vratAni pratilAbhitaH prasannAtmA / sAkAradharmasAdhito jAtastapaH saMyamodyataH // 1 // SaSTASTamadazamadvAdazai sArddhamAsakSapaNaiH / bhuJjate caikavelaM patrANi svabhAvapatitAni // 2 // saMsAragamanabhItaH samyaktvaparAyaNo mRdusvabhAvaH / viharati pUjyamAnaH sasaMbhramaM nAgarajane // 3 // laDDukamaNDakAdikA bhakSyA nAnAvidhA rasasamRddhAH / tasmai suprasannahRdayaH pAraNAsamaye jano dadAti // 4 // tanukarmazarIraH sa saMvegAlAnaniyamasaMyamitaH / ugratapovidhAnaM karoti catvAri varSANi // 5 // tato'nazanaM ca kRtvA kAlagataH suravaraH samutpannaH / brahmottare vimAne hArAGgadakuNDalAbharaNaH // 6 // suragaNikAmadhyagata upagIyamAnazca nATakazataiH / pUrvasukhaM saMprApto hastI sukRtAnubhAvena // 7 // bharato'pi mahAzramaNaH paJcamahAvratadharaH samitiyuktaH / meruriva dhIragurukaH salilanidhiriva gaMbhIraH // 8 // samazatrumitrabhAvaH samasukhaduHkhaH prazaMsAnindAsamaH / paribhramati mahIM bharato yugAntarapralocano dhIraH // 9 // bharato'pi tapobalena niHzeSaM karmakacavaraM dagdhvA / kevalajJAnasamagraH zivamacalamanuttaraM prAptaH // 10 // imA kathA bharatamuneH saMgatA zruNvanti ye vigalitamatsarA janAH // labhante te dhanabaladdhisaMpadvizuddhadhRtivimalayazaH sukhAlayam // 11 // ||iti padamacarite bharatanirvANagamanaM nAma caturazItitamaM parvaM samAptam // 1. nirato, tava-saMjamakaraNaujjutto-pratya0 / 2. baMmammi varavimANe,-pratya0 / 3. mahI bharaho, cauraMgulacAraNo dhIro-mu0 / 4. suNaMtu-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85. rajjAhiseyapavvaM bharaheNa samaM dhIrA, nikkhantA je tarhi vigayasaGgA / nAmANi tANa seNiya !, bhaNAmi ullAvametteNaM // 1 // siddhattho ya narindo, taheva raivaddhaNo ya saJjhattho / ghaNavAharaho jambUNao ya sallo sasaGko ya // 2 // viraso ya nandaNo vi ya, nando ANandio subuddhI ya / sUro ya mahAbuddhI, tahava saccAsao vIro // 3 // indAbho ya suyadharo, taheva jaNavallaho sundo y| puhaIdharo ya sumaI, ayalo kodho harI ceva // 4 // aha kaNDurU sumitto, saMpuNNindU ya dhammamitto ya / naghuso sundarasattI, pahAyaro ceva piyadhammo // 5 // ee anne ya bahU, naravasabhA ujjhiUNa rjjaaiN| sahasAhiyasaMkhANA, jAyA samaNA samiyapAvA // 6 // aNupAliyavayaniyamA, nANAladdhIsu sattisaMpannA / paNDiyamaraNovagayA, jahANurUvaM payaM pattA // 7 // nikkhante cciya bharaha, bharahovamaceThThie guNe sariuM / sogaM samuvvahanto, virAhiyaM lakkhaNo bhaNai // 8 // katto so bharahamuNI, jo taruNattami UjjhiuM rajjaM / sukumAlakomalaGgo, kaha dhammadhuraM samulvahai // 9 // soUNa vayaNameyaM, virAhio bhaNai sAmi ! so bharaho / kevalanANasamaggo, patto sivasAsayaM ThANaM // 10 // bharahaM nivvANagayaM, paumAIyA bhaDA ni suNiUNaM / aidukkhiyA muhuttaM, tattha ThiyA sogasaMtattA // 11 // | 85. rAjyAbhiSekaparvam / bharatena samaM dhIrA niSkrAntA ye tatra vigatasaGgAH / nAmAni zreNika ! bhaNAmyullApamAtreNa // 1 // siddhArthazca narendrastathaiva rativardhanazca sandhyastraH / ghanavAharatho jambUnadazca zalyaH zazAkazca // 2 // virasazca nandano'pi ca nanda AnanditaH subuddhizca / zUrazca mahAbuddhistathaiva satyAzayo dhIraH // 3 // indrAbhazca zrutadharastathaiva janavallabhaH sucandrazca / pRthivIdharazca sumatizcaH krodho harireva // 4 // .. atha kaNDuruH sumitraH saMpUrNendrazca dharmamitrazca / naghuSaH sundarasattvaH prabhAkara eva priyadharmaH // 5 // ete'nye ca bahavo naravaSabhA ujyitvA rAjyAni / sahastrAdhikasaMkhyAnAM jAtAH zramaNAH samitapApAH // 6 // anupAlitavrataniyamA nAnAlabdhibhiH zaktisaMpannAH / paNDitamaraNopagatA yathAnurupaM padaM prAptAH // 7 // niSkrAnta eva bharate bharatopamaceSTitAnguNAnsmRtvA / zokaM samudvahan virAdhitaM lakSmaNo bhaNati // 8 // kutaH sa bharatamuni yastaruNatve ujjhitvA rAjyam / sukumAlakomalAGgaH kathaM dharmadhuraM samudvahati // 9 // zrutvA vacanametadvirAdhito bhaNati svAmin ! sa bharataH / kevalajJAnasamagraH prAptaH zivazAzvataM sthAnam / bharataM nirvANagataM padmAdayo bhaTA nizrutya / atiduHkhitA muhUrtaM tatra sthitAH zokasaMtaptAH // 11 // 1. saMghattho-pratya0 / 2. sahasA hiyasaMpaNNA-pratya0 / 3. NisiUiNaM-pratya0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 paumacariyaM paume samuTThie te, niyayadharAiM gayA naravarindA / kAUNa saMpahAraM, puNaravi rAmAlayaM pattA // 12 // namiUNa rAhavaM te, bhaNanti nisuNehi sAmi ! vayaNa'mhaM / rajjAbhiseyavibhavaM, annecchasu paTTabandhaM ca // 13 // rAmo bhaNai naravaI, miliyA tubbhe hi parama vibhaveNa / nArAyaNassa saMpai, kareha rajjAbhiseyaM se // 14 // bhuJjanto sattaguNaM issariyaM sayalameiNInAho / jaM namai imo calaNe, saMpai taM kiM na me rajjaM? // 15 // suNIUNa vayaNameyaM, savve vi narAhivA tahiM gantuM / pAyappaDaNovagayA, bhaNanti lacchiharaM etto // 16 // aNumannio gurUNaM, pAlehi vasundharaM aparisesaM / rajjAbhiseyavihavaM, annecchasu sAmi ! kIrantaM // 17 // aNumanniyaMmi sahasA, kAhala-talimA-muiGgapaurAiM / pahayAi bahuvihAI, tUrAiM mehaghosAiM // 18 // vINA-vaMsasaNAhaM, gIyaM naDa-naTTa-chatta-gojjehiM / bandijaNeNa saharisaM, jayasaddAloyaNaM ca kayaM // 19 // kaNayakalasehi etto, savvuvagaraNesu saMpauttesu / aha rAma-lakkhaNA te, ahisittA naravarindehiM // 20 // varahAra-kaDaya-kuNDala-mauDAlaMkArabhUsiyasarIrA / candaNakayaGgarAgA, sugandhakusumesu kayamAlA // 21 // kAUNa mahANandaM, halahara-nArAyaNA daNuvaindA / ahisiJcanti sumaNasA, etto sIyaM mahAdeviM // 22 // ahisittA ya visallA, devI lacchIharassa hiyaiTThA / jA sayalajIyaloe guNehi dUraM samuvvahai // 23 // aha te suhAsaNatthA, bandijaNugghuTThajayajayarAvA / dAUNa samADhattA, rajjAiM kheyarindANaM // 24 // pardo samutthite te nijagRhANi gatA naravarendrAH / kRtvA saMpradhAraM punarapi rAmAlayaM prAptAH // 12 // natvA rAghavaM te bhaNanti nizruNu svAmin ! vacanamasmAkam / rAjyAbhiSekavibhavamanyadiccha paTTabandhaM ca // 13 // rAmo bhaNati narapatayaH ! militA yUyaM hi paramavibhavena / nArAyaNasya saMprati kurata rAjyAbhiSekaM tasya // 14 // bhuJjansattvaguNamaizvaryaM sakalamedinInAthaH / yannamatyayaM caraNe saMprati tatki na me rAjyam ? // 15 // zrutvA vacanametatsarve'pi narAdhipAstatra gatvA / pAdapatanopagatA bhaNanti lakSmIdharamitaH // 16 // anumato guruNA pAlaya vasuMdharAmaparizeSAm / rAjyAbhiSekavibhavamanyadiccha svAmin ! kriyamANam // 17 // anumate sahasA kAhala-talimA-mRdaGgapracUrANi / prahatAni bahuvidhAni tUryANi meghaghoSANi // 18 // vINA vaMzasanAthaM gItaM naTa-nATya-chatra-gAyakaiH / bandijanena saharSaM jayazabdAlocanaM ca kRtam // 19 // kanakakalazairitaH sarvopakaraNeSu saMprayukteSu / atha rAma-lakSmaNau tAvabhiSiktau naravarendraiH // 20 // varahAra-kaTaka-kuNDala-mukuTAlaGkArabhUSitazarIrau / candanakRtAGgarAgau sugandhakusumaiH kRtamAlau // 21 // kRtvA mahAnandaM haladhara-nArAyaNau dAnavendrau / abhiSiJcataH sumanasau itaH sItAM mahAdevIm // 22 // abhiSiktA ca vizalyA devI lakSmIdharasya hRdayeSTA / yA sakalajIvaloke guNairdUraM samudvahati // 23 // atha te sukhAsanasthA bandijanoddhRSTajayajayArAvAH / dAtuM samArabdhA rAjyAni khecarendrebhyaH // 24 // 1. 0maviNaeNa-pratya0 / 2. saMtaguNaM-pratya0 / 3. 0la-tilimA0-pratya0 / 4. 0NA maNuindA-mu0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajjAhiseyapavvaM -85/12-30 557 paumo tikUDasihare vibhIsaNaM Thavai rakkhasAhivaI / suggIvassa vi etto, kikkindhi dei parisesaM // 25 // siripavvayasiharatthaM ca siripuraM mAruissa uddiTuM / paDisUrassa haNuruhaM, dinnaM nIlassa rikkhapuraM // 26 // pAyAlaMkArapuraM, candoyaranandaNassa dinnaM taM / devovagIyanayare, rayaNajaDI ThAvio rAyA // 27 // bhAmaNDalo vi bhuJjai, veyaDDhe dakkhiNAe seDhIe / rahaneuraM ti nAmaM, nayaraM suranayarasamavibhavaM // 28 // sesA vi ya naravasabhA, aNusarisANaM tu desavisayANaM / paumeNa kayA sAmI, dhaNa-jaNariddhIsamiddhANaM // 29 // evaM narindA paumeNa rajjaM, saMpAviyA uttmvNsjaayaa| bhuJjanti devA iva devasokkhaM, ANAvisAlaM vimalappahAvA // 30 // // ii paumacarie rajjAbhiseyaM nAma paJcAsIimaM pavvaM samattaM // padmastrikUTazikhare bibhISaNaM sthApayati rAkSasAdhipatim / sugrIvAyApItaH kiSkindhi dadAti parizeSam // 25 // zrIparvatazikharasthaM ca zrIpuraM mAruteruddiSTam / pratisUryAya hanuruhaM dattaM nIlAyarkSapuram // 26 // pAtAlalakApuraM candrodaranandanAya dattaM tam / devopagItanagare ratnajaTI sthApito rAjA // 27 // bhAmaNDalo'pi bhunakti vaitADhye dakSiNAyAM zreNyAm / rathanUpuramiti nAma nagaraM suranagarasamavibhavam // 28 // zeSA api ca naravRSabhA anusadRzAnAM tu deza-viSayANAm / padmena kRtA svAmino dhana-janaddhisamRddhInAm // 29 // evaM narendrAH padmena rAjyaM saMprAptA uttamavaMzasaMjAtAH / bhuJjanti devA iva devasukhamAjJAvizAlaM vimalaprabhAvAH // 30 // ||iti padmacarite rAjayAbhiSekaM nAma paJcAzItitamaM parvaM samAptam // 1. uvittuutthN-mu0| Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86. mahusuMdaravahapavvaM 2 aha rAhaveNa bhaNio, sattuggho jaM tumaM hiyayaiTTaM / iha meiNIe nayaraM, jaM maggasi taM paNAmemi // 1 // eyaM sAeyapuriM, geNhasu ahavA vi poyaNaM nayaraM / taha poNDavaddhaNaM pi ya, annaM ca jahicchiyaM desaM // 2 // bhai ta sattuggho, mahuraM me dehi deva hiyaiTuM / paDibhaNai rAhavo taM, kiM na suo tattha mahurAyA ! // 3 // so rAvaNassa vacchya !, jAmAU suravarindasamavibhavo / camareNa jassa dinnaM, sUlaM palayakkasamateyaM // 4 // mAreUNa sahassaM, puNaravi sUlaM karaM samalliyai / jassa jayatthaM ca mahaM, na ei ratiMdiyaM niddA // 5 // jANato ApaNAsio jeNa niyayateeNaM / ujoiyaM ca bhavaNaM, kiraNasahasseNa raviNaM va // 6 // jo kheyaresu vi NavI, sAhijjai tivvabalasamiddhesu / so kaha sattugdha ! tume, jippai divvatthakayapANI // 7 // pamaM bhaNai kumAro, kiM vA bahuehi bhAsiyavvehiM / mahuraM dehi mahAyasa !, tamahaM jiNiUNa geNhAmi // 8 // jataM mahurArAyaM, na jiNAmi khaNantareNa saMgAme / to taharahassa nAmaM, piyarassa phuDaM na geNhAmi // 9 // evaM pabhAsamANaM, sattugdhaM rAhavo kare ghettuM / jaMpai kumAra ! ekvaM, saMpai me dakkhiNaM dehi // 10 // bhai ta sattuggha, mahuNA saha raNamuhaM pamottUNaM / annaM jaM bhaNasi pahU !, karemi taM pAyapaDio haM // 11 // 86. madhusudanavadhaparvam I atha rAghavena bhaNitaH zatrughno yattava hRdayeSTam / iha medinyAM nagaraM yanmArgayaSi tadarpayAmi // 1 // evaM sAketapuriM gRhANAthavApi potananagaram / tathA puNDravardhanamapi cAnyaM ca yathecchitaM dezam // 2 // bhaNati tataH zatrughno mathurAM me dehi deva hRdayeSTAm / pratibhaNati rAghavastaM kiM na zrutastatra madhurAjA ? // 3 // sa rAvaNasya vatsa ! jAmAtR suravarendrasamavibhavaH / camareNa yasmai dattaM zUlaM pralayArkasamatejasam // 4 // mArayitvA sahasraM punarapi zUlaM karaM samAlInAti / yasya jayArthaM ca mama naiti rAtriMdivA niMdrA // 5 // jAtena tamastadA praNAzito yena nijatejasA / udyotitaM ca bhavanaM kiraNasahasreNa raviNaiva // 6 // yaH khecarairapi nApi sAdhyate tIvrabalasamRddhaiH / sa kathaM zatrughna ! tvayA jIyate divyAstrakRtapANiH ||7|| padmaM bhaNati kumAraH kiM vA bahubhi rbhASitavyaiH / mathurAM dehi mahAyazaH ! tamahaM jitvA gRhNAmi // 8 // yadi tanmathurArAjyaM na jayAmi kSaNAntareNa saMgrAme / tadA dazarathasya nAma pituH sphuTaM na gRhNAmi // 9 // evaM prabhASamANaM zatrughnaM rAghavaH kare gRhItvA / jalpati kumAra ! ekAM samprati me dakSiNAM dehi // 10 // bhaNati tataH zatrughno madhunA saha raNamukhaM pramucya / anyadyadbhaNasi prabho ! karomi tatpAdapatito'ham // 11 // 1. tume - pratya0 / 2. bhuvaNaM pratya0 / 3. dasara0 - pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahusuMdaravahapavvaM - 86/1-24 nijjhAiUNa paumo, jaMpai chiddeNa so hu to rAyA / sUlarahio pamAI, ghettavvo patthaNA esA // 12 // jaM ANavesi evaM, bhaNiUNa jiNAlayaM samallINo / sattugghakumAravaro, saMthuNai jiNaM sukayapUyaM // 13 // aha so majjiyajimio, Apucchi mAyaraM kayapaNAmo / daTThUNa suyaM devI, agghAyai uttamiGgami // 14 // dei tao AsIsaM, jaNaNI jaya putta ! raNamuhe sattuM / rajjaM ca mahAbhogaM bhuJjasu hiyaicchiyaM suiraM // 15 // saMgAme laddhajayaM, puttaya ! etthAgayaM tumaM daddhuM / kaNayakalasesu pUyaM, jiNANa ahayaM karIhAmi // 16 // lokamaGgalA vi hu, suraasuranamaMsiyA bhayavimukkA / te dentu maGgalaM tuha, sattuggha ! jiNA jiyabhavohA // 17 // saMsAradIhakaraNo, mahArivU jehi nijjio moho / te tihuyaNekkabhANU, arahantA maGgalaM dentu // 18 // aTThaviheNa vimukkA, puttaya ! kammeNa tihuyaNaggammi' / ciTThanti siddhakajjA, te siddhA maGgalaM dentu // 19 // mandara - ravi-sasi - uyahI vasuhA - 'Nila- dharaNi-kamala-gayaNasamA / niyayaM AyAradharA, AyariyA maGgalaM dentu // 20 // sasamaya-parasamayaviU, aNegasatthatthadhAraNasamatthA / te tujjha uvajjhAyA, putta ! sayA maGgalaM dentu // 21 // bArasaviheNa juttA, taveNa sAhenti je u nivvANaM / te sAhu tujjha vacchya !, sAhentu dusAhayaM kajjaM // 22 // evaM dinnAsIso, jaNaNi namiUNa gayavarArUDho / nipphiDa puravarIe, sattuggho sayalabalasahio // 23 // "DijjantaturaGgama-saMghaTTaTTentagayaghaDADovaM / pAikka - rahasaNAhaM, mahurAhuttaM balaM caliyaM // 24 // nirdhyAya padmo jalpati chidreNa sa khalu tadA rAjA / zUlarahitaH pramAdI gRhItavyaH prArthanaiSA // 12 // yadAjJApayasyevaM bhaNitvA jinAlayaM samAlInaH / zatrughnakumAravaraH saMstauti jinaM sukRtapUjAm // 13 // atha sa majjitajimita ApRcchati mAtaraM kRtapraNAmaH / dRSTavA sutaM devyAghrAtyuttamAGge ||14|| ! dadAti tata AzISaM jananI jaya putra ! raNamukhe zatrum / rAjyaM ca mahAbhogaM bhuGgdha hRdayecchitaM suciram // 15 // saMgrAme labdhajayaMH putra ! atrAgataM tvAM dRSTvA / kanakakalazaiH pUjAM jinAnAmahaM kariSyAmi // 16 // trailokyamaGgalA'pi hu surAsuranatA bhayavimuktAH / te dadatu maGgalaM tava zatrughna ! jinA jitabhavaughAH // 17 // saMsAradIrghakaraNo mahAripu yai rnirjito mohaH / te tribhuvanaikabhAnavo'rhanto maGgalaM dadatu // 18 // aSTavidhena vimuktAH putra ! karmeNa tribhuvanAgre / tiSThanti siddhakAryAste siddhA maGgalaM dadatu // 19 // mandara-ravi-zazi-udadhivasudhA'niladharaNikamalagaganasamAH / nijakamAcAradharA AcAryA maGgalaM dadatu // 20 // svasamayaparasamayavidavo'nekazAstrArthadhAraNasamarthAH / te tavopAdhyAyAH putra ! sadA maGgalaM dadatu // 21 // dvAdazavidhena yuktAstapasA kathayanti ye tu nirvANam / te sAdhavastava vatsaka ! sAdhayantu dusAdhyaM kAryam // 22 // evaM dattAzISo jananIM natvA gaMjavarAruDhaH / niSphiTati puravaryAH zatrughnaH sakalabalasahitaH // 23 // kalabhatturaGgamasaMghaTTottiSThadgajaghaTATopam / pAdAtiraNasanAthaM mathurAbhimukhaM balaM calitam // 24 // 1. so tumaM rAyA - pratya0 / 2. karissAmi - pratya0 / 3. ggamiNaM / ci0- pratya0 / 4. tuhaM - pratya0 / 5. gaDigajjaMta0- pratya0 / For Personal & Private Use Only 559 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 560 paumacariyaM lacchIhareNa dhaNuvaM, vajjAvattaM sarA ya aggimuhA / sigdhaM samappiyAI, annAi vi tassa satthAI // 25 // rAmo kayantavayaNaM, tassa u seNAvaI samappeuM / lacchIhareNa samayaM, saMsaiyamaNo niyattei // 26 // sattugyo vi mahappA, kameNa saMpatthio balasamaggo / mahurApurIe dUre, naimmi AvAsio sigdhaM // 27 // vavagayaparissamA te, mantaM kAUNa mantiNo savve / kaigaisuyaM pamAiM, bhaNanti nisuNehi vayaNa'haM // 28 // jeNa purA aivirio, gandhAro nijjio raNamuhaMmi / so kaha mahU mahappA, jippihii tume abuddhINaM ? // 29 // to bhaNai kayantamuho, mahurAyA jai vi sUlakayapANI / taha vi ya sattuggheNaM, jippihii raNe na saMdeho // 30 // hatthI kareNa bhaJjai, tujhaM pi ya pAyavaM viyaDasAhaM / sIho kiM na viyAi, payaligaNDatthalaM hatthi // 31 // aha mantijaNAeseNa patthiyA cAriyA gayA mahuraM / vattaM labhrUNa tao, sAmisayAsaM puNo pattA // 32 // nisuNehi deva vayaNaM, atthi hu mahurApurIe puvveNaM / varapAyavasusamiddhaM, kuberanAmaM varujjANaM // 33 // sahio ya jayantIe, devIe sylpriynnsmggo| kIlai tatthujjANe, indo iva nandaNe muio // 34 // tassa puNa chaTThadivaso, vaTTai varakANaNe paiTThassa / mayaNAurassa evaM parivajjiyasesakammassa // 35 // sayalaM ca sAhaNaM puravarAo nIsariya tassa pAsatthaM / joyaM sAmantajuyaM, sUlaM puNa nayarimajhami // 36 // jai erisammi sAmiya !, patthAve ANio puraM mahuraM / naya geNhasi rayaNIe, kaha mahurAyaM puNo jiNasi ? // 37 // lakSmIdhareNa dhanukaM vajrAvartaM zarAzcAgnimukhAH / zIghraM samarpitA anyAnyapi tasya zastrANi // 25 // rAmaH kRtAntavadanaM tasya tu senApati samarpya / lakSmIdhareNa samakaM zaMsayitamanA nivartayati // 26 / / zatrughno'pi mahAtmA krameNa saMprasthito balasamagraH / mathurApUryA dUre nadyAmAvAsitaH zIghram // 27|| vyapagataparizramAste mantraM kRtvA mantriNaH sarve / kaikayIsutaM pramAdinaM bhaNanti nizruNu vacanamasmAkam // 28 // yena purA'tivIryo gandhAro nirjito raNamukhe / sa kathaM madhurmahAtmA jeSyate tvayA'lpabuddhinA ? // 29 // tadA bhaNati kRtAntamukho madhurAjA yadyapi zUlakRtapANiH / tathApi ca zatrughnena jeSyate raNe na saMdehaH // 30 // hastI kareNa bhanakti tuGgamapi ca pAdapaM vikaTazAkham / siMhaH kiM na vidArayati pragalitagaNDasthalaM hastinaH // 31 // atha mantrijanAdezena prasthitAzcArikA gatA mathurAm / vArtA labdhvA tataH svAmisakAzaM punaH prAptAH // 32 // nizruNu devA vacanamasti khalu mathurApuryAH pUrveNa / varapAdapasusamRddhaM kuberaM nAma varodyAnam // 33 // sahitazca jayantyA devyAH sakalaparijanasamagraH / krIDati tatrodyAne indra iva nandane muditaH // 34 // tasya punaH SaSTadivaso vartate varakAnane praviSTasya / madanAturasyaivaM parivarjitazeSakarmaNaH // 35 / / sakalaM ca sAdhanaM puravarAnnisRtya tasya pArzvastham / jAtaM sAmantayutaM zUlaM puna nagarImadhye // 36 / / yadyetAdRze svAmin ! prastAve AnIto puriM mathurAm / na ca gRhNAsi rajanyAM kathaM madhurAT puna rjayasi ? // 37 // 1. kegai0-pratya0 / 2. paviTThassa-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only wwwjainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahusuMdaravahapavvaM -86/25-50 561 cAriyavayaNeNa tao, sattugyo sAhaNeNa mahaeNaM / kAUNa dArabhaGgaM, pavisai mahurApuri rattiM // 38 // sattugyo jayai jae, dasarahaputto raNami vijiyArI / bandijaNugghuTTharavo, vitthario puravarImajjhe // 39 // taM soUNa jayaravaM, nayarajaNo bhayapavevirasarIro / kiM kiM ti ullavanto, aisa samAulo jAo // 40 // mahurApuraM pavilu, sattugdhaM jANiUNa mahurAyA / ujjANAu saroso, viNiggao jaha dasaggIvo // 41 // sUlarahio mahU ciya, alahanto puravarIpavesaM so / sattugghakumAreNaM, nikkhamiuM veDhio sahasA // 42 // airahasapasariyANaM, ubhayabalANaM raNaM samAvaDiyaM / gaya-turaya-joha-rahavara-annonnAlaggasaMghaDheM // 43 // jujjai gao gaeNaM, samayaM rahio vi rahavarattheNaM / turayavilaggo vi bhaDo, AsArUDhe vivADei // 44 // sara-jhasara-moggarehi, annonnAvaDiyasatthanivahehiM / uTThanti takkhaNaM ciya, phuliGgajAlAsahassAI // 45 // etto kayantavayaNo, ADhatto riubalaM khayaM neuM / mahurAyassa sueNaM, ruddho lavaNeNa pavisanto // 46 // lavaNassa kayantassa ya, doNhU vi jujhaM raNe samAvaDiyaM / asi-kaNaya-cakka-tomara-vicchaDDijjantaghAohaM // 47 // kAUNa annamannaM, virahaM raNadappiyA gayArUDhA / puNaravi ya samanbhiDiyA, jujjhanti samaccharucchAhA // 48 // AyaNNapUriehi, sarehi lavaNeNa viulavacchayale / pahao kayantavayaNo, daDhaM pi bhettUNa sannAhaM // 49 // kAUNa ciraM jujhaM, kayantavayaNeNa tattha sattIe / pahao lavaNakumAro, paDio devo vva mahivaDhe // 50 // cArikavacanena tataH zatrughnaH sAdhanena mahatA / kRtvA dvArabhaGgaM pravizati mathurApuri rAtrim // 38 / / zatrughno jayati jagati dazarathaputro raNe vijitAriH / bandijanoddhRSTaravo vistRtaH puravaramadhye // 39 // tacchrutvA jayaravaM nagarajano bhayavepamAnazarIraH / kiM kimityullapannatisuSThu samAkUlo jAtaH // 40 // mathurApuraM praviSTaM zatrughnaM jJAtvA madhurAjA / udyAnAtsaroSo vinirgato yathA dazagrIvaH // 41 // zUlarahito madhurevAlabhamAnanpuravarIpravezaM saH / zatrughnakumAreNa niSkramya veSTitaH sahasA // 42 // atirabhasaprasaritAnAmubhayabalAnAM raNaM samApatitam / gaja-turaga-yodha-rathavarAnyonyAlagnasaMghaTTam // 43 // yudhyate gajo gajena samakaM rathiko'pi rathavarasthena / turagavilagno'pi bhaTo'zvAruDhAn vipAdayati // 44 // sara-jhasara-mudgarairanyonyApatitazastranivahaiH / uttiSThanti tatkSaNameva sphuliGgajvAlAsahasrANi // 45 // itaH kRtAntavadana Arabdho ripubalaM kSayaM netum / madhurAjJaH sutena ruddho lavaNena pravizan // 46 // lavaNasya kRtAntasya ca dvayorapi yuddhaM raNe samApatitam / asi-kanaka-cakra-tomara-vicchardayatghAtaugham // 47 // kRtvA'nyonyaM virathaM raNadarpitau gajAruDhauH / punarapi ca samanbhiDitau yudhyete samatsarotsAhau // 48 // AkarNapUritaiH zarai lavaNena vipulavakSaHsthale / prahataH kRtAntavadano dRDhamapi bhitvA sannAham // 49 // kRtvA ciraM yuddhaM kRtAntavadanena tatra zaktyA / prahato lavaNakumAraH patito deva iva mahIpRSTe // 50 // 1. tto raNammi vi0-pratya0 / 2. vivADei--pratya0 / pauma. bhA-3/23 Jain Education Intemalional For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 paumacariyaM daTTaNa suyaM paDiyaM, mahU mahAsoga kohpjjlio| sahasA samuTThio so, arigahaNe huyavaho ceva // 51 // daTTaNa ya ejjantaM, mahurApurisAmiyaM tu sattugyo / AvaDa tassa samare, raNarasataNhAluo sigdhaM // 52 // bANeNa tattha mahuNA, keU sattugghasantio chinno / teNa vi ya tassa turayA, raheNa samayaM ciya viluttA // 53 // tatto mahU narindo, ArUDho gayavaraM girisricchN| chAeUNa pavatto, sattugdhaM sarasahassehiM // 54 // sattuggheNa vi sahasA, taM saranivahaM nivAriuM dehe / bhinno so mahurAyA, gADhaM ciya niyayabANehiM // 55 // AdhummiyanayaNajuo, maNeNa cintei sUlarahio haM / puNNAvasANasamae, jAo maraNassa Asanne // 56 // suyasogasalliyaGgo, taM ciya daTTaNa dujjayaM sattuM / maraNaM ca samAsanaM, muNivaravayaNaM sarar3a tAhe // 57 // paDibuddho bhaNai tao, asAsae iha smtthsNsaare|indiyvsaannugennN, dhammo na kao vimUDheNaM // 58 // maraNaM nAUNa dhuvaM, kusumasamaM jovvaNaM calA riddhI / avaseNa mae taiyA, na kao dhammo pamAeNaM // 59 // pajjaliyammi ya bhavaNe, kUvatalAyassa khnnnnmaarmbho|ahinnaa daTThassa jae, ko kAlo manta javagassa ? // 60 // jAva na muJcAmi lahuM, pANehiM ettha jIyasaMdehe / tAva imaM jiNavayaNaM, sarAmi somaM maNaM kAuM // 61 // tamhA puriseNa jae, appahiyaM niyayameva kAyavvaM / maraNaMmi samAvaDie, saMpai sumarAmi arahantaM // 62 // iNamo arahantANaM, siddhANa namo sivaM uvagayANaM / Ayariya-uvajjhANaM, namo sayA savvasAhUNaM // 63 // dRSTvA sutaM patitaM madhurmahAzokakrodhaprajvalitaH / sahasA samutthitaH so'rigahane hutavaha iva // 51 // dRSTvA cAyAntaM madhurApurisvAminaM tu zatrughnaH / Apatati tasya samare raNarasatRSNAluH zIghram // 52 // bANena tatra madhunA ketuH zatrughnasatkazcchinnaH / tenApi ca tasya turagA rathena samakameva viluptAH // 53 / / tato madhunarendra AruDho gajavaraM girisadRzam / chAdayituM pravRttaH zatrughnaM zarasahasraiH // 54 // zatrughnenApi sahasA taM zaranivahaM nivArya dehe / bhinnaH sa madhurAjA gADhameva nijabANaiH // 55 // AdhurNitanayanayugo manasA cintayati zUlarahito'ham / puNyAvasAnasamaye jAto maraNasyAsanne // 56 // sutazokazalyitAGgastameva dRSTvA durjayaM zatrum / maraNaM ca samAsannaM munivaravacanaM smarati tadA // 57 // pratibuddho bhaNati tato'zAzvata iha samastasaMsAre / indriyavazAnugena dharmo na kRto vimUDhena // 58 // maraNaM jJAtvA dhruvaM kusumasamaM yauvanaM calA RddhiH / avazena mayA tadA na kRto dharmo pramAdena // 59 // prajvalite ca bhavane kUpataDAgasya khananArambhaH / ahinA daSTasya jagati kaH kAlo mantrajapakasya ? // 60 // yAvanna muJcAmi laghu prANairatra jIvasaMdehe / tAvadidaM jinavacanaM smarAmi saumyaM manaH kRtvA // 61 / / tasmAtpuruSeNa jagatyAtmahitaM niyamaiva kartavyam / maraNe samApatite saMprati smarAmyarhantam // 62 // etebhyo'rhadbhayaH siddhebhyo namaH zivamupagatebhyaH / AcAryopAdhyAyobhyo namo sadA sarvasAdhubhyaH // 63 / / 1.gakovapa0-pratya0 / 2. saraNiyaraM-pratya0 / 3. samAvaNNe-pratya0 / 4. 0jvnnmmi-mu0| 5. namo Namo savva0-pratya0 / Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahusuMdaravahapavvaM -86/51-73 563 arahante siddhe vi ya, sAhU taha kevalIyadhammo ya / ee havantu niyayaM, cattAri vi maGgalaM majjhaM // 6 // jAvaiyA arahantA, mANusakhittammi honti jayanAhA / tiviheNa paNamiUNaM, tANaM saraNaM pavano haM // 65 // hiMsA-'liya-corikkA, mehuNNapariggahaM tahA dehaM / paccakkhAmi ya savvaM, tiviheNAhArapANaM ca // 66 // paramatthe Na taNamao, saMthAro na vi ya phAsuyA bhUmI / hiyayaM jassa visuddhaM, tassAyA havai saMthAro // 67 // ekko jAyai jIvo, ekko uppajjae bhamai ekko / so ceva maraDa ekko, ekko cciya pAvae siddhi // 68 // nANammi daMsaNammi ya, taha ya carittammi sAsao appA / avasesA dubbhAvA, vosiriyA te mae savve // 69 // evaM jAvajjIvaM, saGgaM vosiriya gayavarattho so / paharaNajajjariyataNU, AluJcai attaNo kese // 70 // je tattha kinnarAdI, samAgayA pecchayA raNaM devA / te muJcanti saharisaM, tassuvariM kusumavaravAsaM // 71 // dhammajjhANovagao, kAlaM kAUNa taiyakappammi / jAo suro mahappA, divvaGgayakuNDalAbharaNo // 72 // evaM naro jo vi hu buddhimanto, kareD dhamma mrnnaavsaanne| varaccharAsaMgayalAliyaGgo, so hoi devo vimalANubhA vo // 73 // // ii paumacarie mahusundaravahAbhihANaM nAma chAsIimaM pavvaM samattaM // arhantaH siddhA api ca sAdhavastathA kevalinazca dharmazca / ete bhavantu nityaM catvAro 'pi maGgalaM mama ||64 // yAvanto'rhanto manuSyakSetre bhavanti jagannAthAH / trividhena praNamya teSAM zaraNaM prapanno'ham // 65 / / hiMsA'likacaurikA maithunaparigrahaM tathA deham / pratyAkhyAmi ca sarvaM trividhenA''hArapAnaM ca // 66|| paramArthe na tRNamaya: saMstArako nApi ca prAsukA bhUmiH / hRdayaM yasya vizuddhaM tasyAtmA bhavati saMstArakaH // 67 // eko jAyate jIva eka utpadyate bhramatyekaH / sa eva mriyata eka eva prApnoti siddhim // 68 // jJAne darzane ca tathA ca cAritre zAzvata AtmA / avazeSA durbhAvA vyutsarjitAste mayA sarve // 69 // evaM yAvajjIvaM sagaM vyutsaW gajavarasthaH saH / prahArajarjaritatanUrAlucyAtmanaH kezAn // 70 // ye tatra kinnarAdayaH samAgatAH prekSakA raNaM devAH / te muJcanti saharSaM tasyopari kusumavaravarSAm // 71 / / dharmadhyAnopagataH kAlaM kRtvA tRtIyakalpe / jAtaH suro mahAtmA divyAGgadakuNDalAbharaNaH // 72 // evaM naro yo'pi khalu buddhimAnkaroti dharmaM maraNAvasAne / varApsara:saMgatalAlitAGgaH sa bhavati devo vimalAnubhAvaH // 73 / / ||iti padmacarite madhusundaravadhAbhidhAnaM nAma SaDazItitamaM parvaM samAptam // 1. arahanto siddho-mu0 / 2. havanti-mu0 / 3. Na ya suhAvahA bhUmi-pratya0 / 4. 0bhAgI-pratya0 / Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87. mahurAuvasaggavihANapavvaM suNa seNiya, puNNapabhAveNa sUlarayaNaM taM / aikheyasamAvannaM, lajjiyaviliyaM hayapa bhAvaM // 1 // taM sAmissa pAsaM, gantUNaM camaranAmadheyassa / sAhei sUlarayaNaM, mahunivamaraNaM jahAvattaM // 2 // soUNa mittamaraNaM, camaro ghaNasogakohapajjalio / verapaDiuJcaNaTTe, mahurAhimuha aha paTTo // 3 // aha tattha veNudAlI, suvaNNarAyA suraM paloeDaM / pucchi kahehi katto, gamaNArambho tume raio // 4 // so bhai majjha mitto, jeNa hao raNamuhe madhU nAmaM / sajaNassa tassa saMpai, maraNaM ANemi nikkhuttaM // 5 // taM bhaveNudAlI, kiM na suo saMbhavo visallAe ? / ahilasasi jeNa evaM, kajjAkajjaM ayANanto // 6 // aha sA amohavijayA, sattI nArAyaNassa dehatthA / phusiyA ya visallAe, paNAsiyA sukayakammAe // 7 // tAya bhavanti ee, sura-asura - pisAya - bhUyamAIyA / jAva Na N vinicchieNaM, laei jiNasAsaNe dikkhaM // 8 // majjA-''misarahiyassa u, hatthasayabbhantareNa dussattA / na havanti tAva jAva ya, havai sarIraMmi niyamaguNo // 9 // ruddo vi ya kAlaggI, caNDo aidAruNo saha piyAe / santo paNaTThavijjo, kiM na suto te gao nihaNaM ? // 10 // vaccasu garuDinda ! tumaM, eyaM ciya ujjhiUNa vAvAraM / ahayaM tassa kaeNaM, riubhayajaNaNaM vavaharAmi // 11 // 87. mathuropasargavidhAnaparvam kaikayIsutena zreNika ! puNyaprabhAvena zUlaratnaM tad / atikhedasamApannaM lajjitavilInaM hataprabhAvam // 1 // tatsvAminaH pArzvaM gatvA camaranAmadheyasya / kathayati zUlaratnaM madhunRpamaraNaM yathAvRttam // 2 // zrutvA mitramaraNaM camaro ghanazokakrodhaprajvalitaH / verapratikAraNArthe mathurAbhimukho'tha pravRttaH ||3|| atha tatra veNudAlI suparNarAjA suraM pralokya / pRcchati kathaya kuto gamanArambhastvayA racitaH ||4|| sa bhaNati mama mitro yena hato raNamukhe madhurnAma / sajanasya tasya saMprati maraNamAnayAmi nizcitam // 5 // taM bhaNati veNudAlI kiM na zrutaH saMbhavo vizalyAyA: ? / abhilaSaSi yenaivaM kAryAkAryamajAnan // 6 // atha sA'modhavijayA zaktirnArAyaNasya dehasthA / spRSTA ca vizalyayA praNAzitA sukRtakarmayA // 7 // tAvacca bhavantyete surAsura - pizAca - bhUtAdayaH / yAvanna vinizcayena lAnti jinazAsane dikSAm ||8|| madyA''mISarahitasya tu hastazatAbhyantareNa duHsattvAH / na bhavanti tAvadyAvacca bhavati zarIre niyamaguNaH ||9|| rudro'pi ca kAlAgnizcaNDo'tidAruNaH saha priyayA / san praNaSTavidyaH kiM na zrutastvayA gato nidhanam ? // 10 // vraja garuDendra ! tvametadevojjhitvA vyApAram / ahaM tasya kRtena ripubhayajananaM vyavaharAmi // 11 // 1. 0 payAvaM - pratya0 / 2. bhamaMti- pratya0 / 3. ya - mu0 / For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahurAuvasaggavihANapavvaM-87/1-20 eva bhaNio payaTTo, camaro mahurApuri samaNupatto / pecchai mahUsavaM so, kIlantaM jaNavayaM savvaM // 12 // cinteUNa pavatto, akayagyo jaNavao imo pAvo / jo niyayasAmimaraNe, ramai khalo sogaparimukko // 13 // acchau tAva rivU so, jeNa mahaM ghAio ihaM mitto / nayaraM deseNa samaM, savvaM pi io khayaM nemi // 14 // nijjhAiUNa evaM, kohANaladIvio camararAyA |logss takkhaNaM ciya, uvasaggaM dUsahaM kuNai // 15 // jo jattha sanniviTTho, suio vA pariyaNeNa saha mnnuo| to tattha mao savvo, nayare dese ya rogeNaM // 16 // daTThaNa ya uvasaggaM, tAhe kuladevayAe sttugyo| paDicoio ya vaccai, sAeyaM sAhaNasamaggo // 17 // rivujayaladdhAisayaM, sattugdhaM pecchiUNa paumAbho / lacchIhareNa samayaM, ahiyaM ahiNandio tuTTho // 18 // jaNaNI vi ya parituTThA, puttaM daTThaNa jiNavarindANaM / kaJcaNakalasehi tao, NhavaNeNa samaM kuNai pUyaM // 19 // eva narA sukaeNa bhayAI, nittharayanti jlaa-'nnilmaaii| teNa imaM vimalaM jiNadhamma, geNhaha saMjamasuTThiyabhAvA // 20 // // ii paumacarie mahurAuvasaggavihANaM nAma sattAsIyaM pavvaM samattaM // evaM bhaNitaH pravRttazcamaro mathurApuri samanuprAptaH / pazyati mahotsavaM sa krIDantaM janapadaM sarvam // 12 // cintayituM pravRtto'kRtaghno janapado'yaM pApaH / yo nijasvAmimaraNe ramate khalaH zokaparimuktaH // 13 / / asta tAvadripaH sa yena mama ghAtita iha mitrama / nagaraM dezena samaM sarvamapIta: kSayaM nayAmi // 14 // niAyaivaM krodhAnaladIpitazcamararAjA / lokasya tatkSaNamevopasargaM du:SahaM karoti // 15 // yo yatra saniviSTa: supto vA parijanena saha manuSyaH / sa tatra mRtaH sarva nagare deze ca rogeNa // 16 // dRSTavA copasargaM tadA kuladevatayA zatrughnaH / praticoditazca gacchati sAketaM sAdhanasamagraH // 17 // ripujayalabdhAtizayaM zatrughnaM dRSTvA padmAbhaH / lakSmIdhareNa samakamadhikamabhinanditastuSTa // 18 // jananyapi ca parituSya putraM dRSTvA jinavarendrANAm / kaJcanakalazaistataH snapanena samaM karoti pUjAm // 19 // evaM narAH sukRtena bhayAni nistaranti jalA'nilAdini / tenemaM vimalaM jinadharmaM gRhNIta saMyamasusthitabhAvAH / / 20 / / ||iti padmacarite mathuropasargavidhAnaM nAma saptAzItitamaM parvaM samAptam // 1. sahio-mu0 / 2. paDivohio-mu0 / 3. ANaMdio-pratya0 / For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 88. sattuggha-kayaMtamuhabhavANukittaNapavvaM || aha magahapurAhivaI, pucchai gaNanAyagaM kayapaNamo / kajjeNa keNa mahurA, vimaggiyA kegaisueNaM // 1 // surapurasamAu ihaiM, bahuyAo atthi rAyahANIo / sattugghassa na tAo, iTThAo jaha purI mahurA // 2 // to bhaNai muNivarindo, seNiya ! sattuggharAthaputtassa / bahuyA bhavA atIyA, mahurAe teNa sA iTTA // 3 // iha saMsArasamudde, jIvo kammANilAhao bharahe / mahurApurIe jAo, nAmeNaM jauNadevo so // 4 // dhammarahio mao so, kolo gaDDAe vAyaso jAo / aiyAsuo ya bhamaNe, daDDo mahiso samuppanno // 5 // jalavAho gavalo puNa, chavvArA mahisao smuppnno| kammassa uvasameNaM, jAo dAriddio mnnuo||6|| nAmeNa kulisadhAro, muNivarasevAparAyaNo vippo / rUvAIsayajutto, vivajjio bAlakammehiM // 7 // tassa purassAhivaI, asaGkio nAma dUradesaM so / saMpatthio kayAI, tassa ulaliyA mahAdevI // 8 // vAyAyaNaTThiyA sA,vippaM daTThaNa kAmasarapahayA / saddAviya ceDIe, ciTThai ekkAsaNaniviTThA // 9 // aha annayA nivo so, sayarAhaM Agao niya yabhavaNaM / pecchai devIe samaM, taM ciya ekkAsaNaniviTuM // 10 // mAyAviNIe tIe, gADhaM ciya kandiyaM bhavaNamajhe / saMtAsaM ca gao so, gahio ya narindapurisehiM // 11 // || 88. zatrughna-kRtAntamukhabhavAnukIrtanaparvam | atha magadhapurAdhipatiH pRcchati gaNanAyakaM kRtapraNAmaH / kAryeNa kena mathurA vimAgitA kaikayIsutena // 1 // surapurasamA iha bahavaH santi rAjadhAnyaH / zatrughnasya na tA iSTA yathA purI mathurA // 2 // tadA bhaNati munivarendraH zreNika ! zatrughnarAjaputrasya / bahavo bhavA atItA mathurAyAM tena seSTA // 3 // iha saMsArasamudre jIva: karmAnilAhato bharate / mathurApuryAM jAto nAmnA yamunadevaH saH // 4 // dharmarahito mRtaH sa kolo gartAyAM vAyaso jAtaH / arjikAsutazca bhramaNe dagdho mahiSaH samutpannaH // 5 // jalavAho gavalaH puna SaDvArA mahiSaH samutpannaH / karmaNa upazamena jAto dAridro manuSyaH // 6 // nAmnA kulizadhAro munivarasevAparAyaNo vipraH / rupAtizayayukto vivarjito bAlakarmabhiH // 7 // tasya purasyAdhipatirazaGkito nAma duradezaM saH / saMprasthitaH kadAcittasya tu lalitAmahAdevI // 8 // vAtAyanasthitA sA vipraM dRSTvA kAmazaraprahatA / zabdAyya ceTyA tiSThatyekAsananiviSTA // 9 // athAnyadA nRpaHsa zIghramAgato nijakabhavam / pazyati devyA samaM tamevekAsananiviSTam // 10 // mAyAvinyA tayA gADhameva kranditaM bhavanamadhye / saMtrAsaM ca gataH sa gRhItazca narendrapuruSaiH // 11 // 1. supurisasamAgamAo, va0-pratya0 / 2. bahavo bha0-pratya0 / 3. bhamai / ma0-pratya0 / 4. bhavaNe-pratya0 / 5. 0rAhasamAgao-mu0 / Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattugghakayaMtamuhabhavANukittaNapavvaM - 88/1-24 ANattaM naravaiNA imassa aTThaGganigrahaM kunnh| nayarassa bahiM diTTho, muNiNA kallANanAmeNaM // 12 // bhaNio jai pavvajjaM, geNhasi to te ahaM muyAvemi / taM ciya paDino so, mukko purisehi pavvaio // 13 // kAUNa tavaM ghoraM, kAlagao suravaro samuppanno / 'devIhi saMparivuDo, kIlai raisAgarogADho // 14 // meNa candrabho, yA mahurAhivo paNayasattU / tassa dharA varabhajjA, tiNNi ya ekkoyarA tIe // 15 // sUro ya uNadatto, devo ya taijjao samuppanno / 'bhANuppaha-uggu kkA - muhA ya tiNNeva puttA se // 16 // viiyA ya tassa bhajjA, kaNayAbhA nAma candabhaddassa / aha so caviUNa suro, tIe ayalo suo jAo // 17 // avarottha aGkanAmo, dhammaM aNumoiUNa airuuvo| jAo ya aGgiyAe, kameNa putto tahiM kAle // 18 // sAvatthinivAsI so, aviNayakArI jaNassa aiveso / niddhADio ya to so, kameNa aidukkhio bhai // 19 // aha so alakumAro, iTTho piyarassa tiNNi vArAo / uggukkamuhantehiM, ghAijjanto cciya paNaTTho // 20 // puhaiM parihiNDanto, tilayavaNe kaNTaeNa viddho so / kiNamANo cciya diTTho, aGkeNa yalo ya valiGgo // 21 // mottU dArubhAraM, aGkeNa u kaNTao khaNaddheNaM / AyaDDio susattho, ayalo taM bhaNai nisuNehi // 22 // jai nAma suNasi katthai, ayalaM nAmeNa puhaivikkhAyaM / gantavvaM ceva tume, tassa sayAsaM nirutteNaM // 23 // bhaNiNa evameyaM, sAvatthi patthio tao aGko / ayalo vi ya kosambi, kameNa patto varujjANaM // 24 // AjJAptaM narapatinaitasyASyaDganigrahaM kuruta / nagarasya bAhyaM dRSTo muninA kalyANanAmnA // 12 // bhaNita yadi pravrajyAM gRhNAsi tatastvAmahaM mocayAmi / tadeva pratipannaH sa muktaH puruSaiH pravrajitaH || 13 // kRtvA tapaH ghoraM kAlagataH suravaraH samutpannaH / devibhiH saMparivRttaH krIDati ratisAgarAvagADhaH ||14|| nAmnA candrabhadro rAjA mathurAdhipaH praNatazatruH / tasya dharA varabhAryA trayazcekodarAstasyAH ||15|| surazca yamunadatto devazca tRtIyaH samutpannaH / bhAnuprabhogrolkAmukhAzca trayoreva putrAstasya // 16 // dvitIyA tasya bhAryA kanakAbhA nAma candrabhadrasya / atha sa cyutvA surastasyA acalaH suto jAtaH // 17 // aparo'trAGkanAma dharmamanumodyAtirupaH / jAtazcAGgikAyAH krameNa putrastatra kAle // 18 // zrAvastinivAsI so'vinayakArI janasyAtidveSyaH / nirghATitazca tadA sa krameNAtiduHkhito bhramati // 19 // atha so'calakumAra iSTaH pitustriNi vArAH / ugrolkAmukhantaiH ghAtayanneva praNaSTaH // 20 // pRthivIM parihiNDamAnastilakavane kaNTakena viddhaH saH / klizyamAna eva dRSToDkenAcalazca valitAGgaH // 21 // muktvA dArubhAramaDGkena tu kaNTakaH kSaNArdhena / AkRSTaH suzvasto'calastaM bhaNati nizruNu // 22 // yadi nAma zruNosi kutracidacalaM nAmnA pRthivIvikhyAtam / gantavyameva tvayA tasya sakAzaM nizcayena ||23Ja bhaNitvevametacchrAvasti prasthitastadAGkaH / acalo'pi ca kauzAmbi krameNa prApto varodyAnam // 24 // 1. devehi- pratya0 / 2. sANu0 mu0 / 3. ugga -'kkamuhaMtehi, mu0 / 4. 0Na ya nettacaliyaMgo - pratya0 / 5. Na vayaNameyaM, - mu0 / 567 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 568 4 so tattha indadattaM, naravasabhaM garuliyAgayaM daddhuM / tosei dhaNuvve, visihAyariyaM ca dojIhaM // 25 // dinnA ya mittadattA, ayalassa niveNa attaNo dhUyA / logammi avajjhAo, bhaNNai rajjaM ca patto so // 26 // aGgAiyA ya desA, jiNiUNaM sayalasAhaNasamaggo / piyarassa viggaheNaM, ayalo mahuraM samaNupatto // 27 // te candabhaddaputtA, samayaM ciya patthivehi niyaehiM / attheNa suviuleNaM, 'bhinnA ayaleNa te savve // 28 // nAUNa candabhaddo, bhinne savve vi attaNo bhicce / pesei sandhikajje, sAlA tasseva vasu - dattA // 29 // te pecchiUNa ayalaM, paccahiyANaMti puvvacindhehiM / ailajjiyA niyattA, kahenti te candabhaddassa // 30 // putte hi samaM bhiccA, kayA ya AdiTThasevayA savve / mAyAvittehi samaM, ayalassa samAgamo jAo // 31 // puttassa candabhaddo, parituTTho kuNai saMgamANandaM / jAo rajjAhivaI, ayalo sukANubhAveNaM // 32 // ayaleNa annayA so, diTTho naDaraGgamajjhayArattho / pariyANio ya aGko, paDihAranaresu hammanto // 33 // dinnA ya jammabhUmI, sAvatthI tassa ayalanaravaiNA / davvaM ca suppabhUyaM, nANAlaMkAramAdIyaM // 34 // donni vi te ujjANaM, kIlaNaheuM gayA saparivArA / daTThUNa samuddamuNi, tassa sayAsammi nikkhantA // 35 // daMsaNanANacaritte, appANaM bhAviUNa kAlagayA / donni vi suravahukalie, devA kamaluttare jAyA // 36 // bhoge bhottUNa cuo, ayalasuro kegaIe gabbhaMmi / jAo dasarahaputto, sattuggho puha ivikkhAo // 37 // sa tatrendradattaM naravRSabhaM 'garulikAgataM dRSTvA / toSayati dhanurvede vizikhAcAryaM ca dvijihvam // 25 // dattA ca mitradattA'calasya nRpenAtmano duhitA / loka upAdhyAyo bhaNyate rAjyaM ca prAptaH saH // 26 // aGgAdIMzca dezAJjitvA sakalasAdhanasamagraH / piturvigraheNAcalo mathurAM samanuprAptaH // 27 // te candrabhadraputrAH samakameva pArthivai nijakaiH / astreNa suvipulena bhinnA acalena te sarve // 28 // jJAtvA candrabhadro bhinnAnsarvAnapi Atmano bhRtyAn / preSayati sandhikArye zAlakAMstasyaiva vasudattAn // 29 // tedRSTvA'calaM pratyabhijAnanti pUrvacinaiH / atilajjitA nivRttAH kathayanti te candrabhadrasya // 30 // putraiH samaM bhRtyAH kRtAzcAdiSTasevakAH sarve / mAtRpitRbhyAM samamacalasya samAgamo jAtaH // 31 // putrasya candrabhadraH parituSTaH karoti saMgamAnandam / jAto rAjyAdhipatiracalaH sukRtAnubhAvena // 32 // acalenAnyadA sa dRSTo naTaraGgamadhyasthaH / parijAnita zcAGkaH pratihAranarairhanyamAnaH // 33 // dattAzca janmabhUmiH zrAvastistasyAcalanarapatinA / dravyaM ca suprabhUtaM nAnAlaGkArAdim // 34 // dvApi tAvudyAnaM krIDanahetuM gatau sprivaarau| dRSTvA samudramuniM tasya sakAze niSkrAntau // 35 // darzanajJAnacAritre AtmAnaM bhAvayitvA kAlagatau / dvAvapi suravadhukalite devau kamalottare jAtau // 36 // bhogAnbhuktvA cyuto'calusuraH kaikayyAH garbhe / jAto dazarathaputraH zatrughnaH pRthivIvikhyAtaH ||37|| | paumacariyaM 1. 0e, siMhAyariyaM ca do johaM pratya0 / 2. 0nnA savve vi ayaleNaM - pratya0 / 3. 0va saddaMtA - pratya0 / 4. addiTTa0 - pratya0 / 5. desavikkhAopratya0 / 6. zastrAbhyAsasthalam / For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 sattugghakayaMtamuhabhavANukittaNapavvaM-88/25-43 seNiya ! so NeyabhavA, Asi cciya puravarIe mahurAe / sattugyo kuNai raI, mottUNaM sesanayarIo // 38 // gehassa taruvarassa ya, chAyAe jassa ekkamavi diyahaM / parivasai tattha jAyai, jIvassa raI sahAveNaM // 39 // kiM puNa jattha bahubhave, jIveNaM saMgaI kayA ThANe / jAyai tattha aIvA, seNiya ! pII ThiI esA // 40 // aha so aGkasuravaro, tatto Aukkhae cuysmaanno|jaao kayantavayaNo, seNAhivaI halaharassa // 41 // eso te parikahio, seNiya pucchannssa viNaeNaM / sattugghabhavasamUho, kayantavayaNeNa sahiyassa // 42 // eyaM paraMparabhavANugayaM suNeuM, jo dhammakajjanirao na ya hoi loe| so pAvakammapariNAmakayAva roho, ThANaM sivaM suvimalaM na uvei mUDho // 43 // // ii paumacarie sattugghakayantamuhabhavANukittaNaM nAma aTThAsIyaM pavvaM samattaM // zreNika ! so'nekabhavAnAsIdeva puravaryAM mathurAyAm / zatrughnaH karoti ratiM muktvA shessngrii||38|| gRhasya taruvarasya ca chAyAyAM yasyaikamapi divasam / parivasati tatra jAyate jIvasya ratiH svabhAvena // 39 / / kiM puna yaMtra bahubhavAnjIvena saMgatiH kRtA sthAne / jAyate tatrAtivA zreNika ! prItiH sthitireSA // 40 // atha so'kasuravarastata Ayu:kSaye cyutassan / jAtaH kRtAntavadanaH senAdhipati haladharasya // 41 // eSa te parikathitaH zreNikaH pRcchato vinayena / zatrughnabhavasamUhaH kRtAntavadanena sahitasya // 42 // etatparaMparabhavAnugataM zrutvA yo dharmakAryanirato na ca bhavati loke / sa pApakarmapariNAmakRtAvarodhaH sthAnaM zivaM suvimalaM nopaiti mUDhaH // 43 / / ||iti padmacarite zatrughna-kRtAntamukhabhavAnukIrtanaM nAmASTAzItitamaM parvaM samAptam // 1. seNANIo hala0-pratya0 / 2. evaM-pratya0 / 3. loge-mu0| 4. 0vraaho-mu0| pa.ma. bhA-3/24 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zrI samasta vAva pathaka gotAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha-gurumUrti pratiSThA-smRti ra. zeThazrI caMdulAla kakalacaMda parIkha parivAra, vAva 3. zrI siddhagiri cAturmAsa ArAdhanA (saM. 2057) daramyAna thayela jJAnakhAtAnI AvakamAMthI. 4. 5. 6. 7. 8. >> 1. zrI garAMbaDI jaina saMgha, garAMbaDI zrI rAMderITha jaina saMgha aDAjaNa pATIyA, caMdararoDa, surata prabhuvANI prasAraka 1. zrI dipA zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, rAMderaroDa, surata zrI sImaMdharasvAmI mahilA maMDaLa, pratiSThA kompalekSa, surata 3. zrI zreNIkapArka jaina zve.mU. saMgha, nyU rAMderaroDa, surata 2. 2. 3. 4. 5. 6. 2. chuM ? chuM ThaM chuM haste : zeThazrI puDAlAla punamacaMdabhAI hekkaDa parivAra, DIsA, banAsakAMThA 4. zrI dharmottejaka pAThazALA, zrI jhIMjhuvADA jaina saMgha, jhIMjhuvADA zrI suIgAma jaina saMgha, suIgAma zrI vAMkaDiyA vaDagAma jaina saMgha, vAMkaDiyA vaDagAma AcAryazrI OMkArasUri jJAna maMdira graMthAvalI prabhuvANI prasAra sthaMbha (yojanA-1,11,111) zrI moravADA jaina saMgha, moravADA zrI umarA jaina saMgha, surata zrI zatruMjaya TAvara jaina saMgha, surata zrI caumukhajI pArthanAtha jaina maMdira TrasTa, zrI jaina zvetAMbara tapAgaccha saMgha gaDhasivAnA (rAja.) zrImatI tArAbena gagaladAsa vaDecA-ucosaNa zrI sukhasAgara ane malhAra epArTamenTa suratanI zrAvikAo taraphathI h rUA. rUA. 2,11,111 zrI vAva zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha rUA. 1,11,111 zrI vAva pathaka zve.mU. jaina saMgha, amadAvAda rUA. 31,000 zrI suIgAma jaina saMgha rUA. . 31,000 zrI beNapa jaina saMgha 31,000 zrI uMcosaNa jaina saMgha rUA.31,000 zrI bharaDavA jaina saMgha 31,000 zrI asArA jaina saMgha 31,000 zrI garAMbaDI jaina saMgha 31,000 zrI mADakA jaina saMgha rUA. . h prabhuvANI prasAra anumodaka (yojanA - 31,111) prabhuvANI prasAra bhakta (yojanA - 15,111) 1. zrI desalapura (kaMThI) zrI pArzvacaMdragaccha 2. zrI dhrAMgadhrA zrI pArzvacaMdrasUrIzvaragaccha 3. zrI aThavAlAInsa jaina saMgha, surata zrAvikA upAzraya ra. 9. zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha jaina saMgha pArlA (IsTa), muMbaI 10. zrI AdinAtha tapAgaccha ko.mU.pU.jaina saMgha, katAragAma, surata 11. zrI kailAsanagara jaina saMgha, kailAsanagara, surata 12. zrI ucosaNa jaina saMgha, samubA zrAvikA ArAdhanA bhavana, surata zAnakhAtethI 13. zrI vAva pathaka jaina zve. mU.pU. saMgha, amadAvAda 14. zrI vAva jaina saMgha, vAva, banAsakAMThA 15. ku. nehalabena kumudabhAI (kosaNa roDa)nI dIkSA prasaMge thayela AvakamAMthI 16. zrI AdinAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, navasArI 17. zrI bhIlaDIyAjI pArzvanAtha jaina derAsara peDhI, bhIlaDIyAjI 18. zrI navajIvana jaina zve. mU.pU. saMgha, muMbaI (yojanA-61,111) 4. zrI puNyapAvana jaina saMgha, IzitA pArka, surata 5. zrI zreyaskara AdinAtha jaina saMgha, nIjhAmapurA, vaDodarA 7. ravijhona epArTamenTa, suratanI zrAvikAo taraphathI 8. aThavAlAInsa jaina saMgha, pAMDavabaMgalo, surata zrAvikAo narakathI zrI AdinAtha tapAgaccha yo.mUrtipUjaka jaina saMgha, katAragAma, surata 10. zrImatI varSAbena karNAvata, pAlanapura 9. 11. zrI zAMtiniketana saradAranagara jaina saMgha, surata 12. zrI pArzvanAtha jaina saMgha, nyu rAmAroDa, vaDodarA vAva nagare pUjya AcArya bhagavaMta OMkArasUri mahArAjAnI gurU mUrti pratiSThA smRti 10, rU|. 31,000 zrI tIrthagAma jaina saMgha 11. rUA. 31,000 zrI koraDA jaina saMgha 12. rUA. 31,000 zrI DImA jaina saMgha 31,000 zrI mAlasaNa jaina saMgha 31,000 zrI moravADA jaina saMgha 13. rUA. 14. rUA. 15. rU|. 31,000 zrI vardhamAna zve.mU.pU. jaina saMgha, 16. rU|. For Personal & Private Use Only katAragAma daravAjA, surata 11,111 zrI vAsaraDA jaina saMgha, sevaMtIlAla ma. saMghavI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'A.zrIOMkArasUri jJAnamaMdira graMthAvalinAM prakAzano lekhaka - je che 4 - che. 10. kramAMka pustakanuM nAma kara paDikkamaNuM bhAvazuM zrI zAntinAtha carita mahAkAvyam bhAga-1 zrI zAntinAtha carita mahAkAvyam bhAga-2 caturtha karmagraMtha SaDazIti navAMgI gurupUjana navAMgI gurupUjana praznottarI yoga daiSTinAM ajavALAM bhAga-3 dhyAna ane jIvana bhAga 1-2 AtamajJAnI zramaNa kahAve so-hI bhAva nigraMtha mere avaguNa citta na dharo 12. prabhAvaka caritra 13. Apa hI Apa bujhAya 14. prasaMga prabhA 15. nyAya saMgraha-svopajJa nyAyArtha maMjuSA brahavRtti sahita 16. prabhuno pyAro sparza 17. RSabha jinesara prItama mAharo re. mahAyogI AnaMdaghana 19. AnaMdaghana AkAzavyApI 20. jaina kASThapaTa citra-gujarAtI jaina kASThapaTacitra-aMgrejI 22. paMcama karmagraMtha 23. zrI upamiti kathoddhAra 24. zrI dAnopadezamAlA 25. prasaMga kalpalatA 26. AtmAnubhUti pramANa naya tatvAloka (vivecana sAthe) 28. jaina saMskRta sAhityano ItihAsa bhAga-1 29. jaina saMskRta sAhityano ItihAsa bhAga-2 30. jaina saMskRta sAhityano ItihAsa bhAga-3 sura suMdarI cariyuM 32. prasaMgavilAsa hUkAra stotra svAdhyAya 34. prasaMga suvAsa 35. yogazAstra aSTama prakAzanuM savistara vivaraNa bhAga-1 jaina sAhityano saMkSipta ItihAsa (sacitra) 37. pAIpa (prAkRta) bhASAo ane sAhitya abhayazekharasUri ramyareNu ramyareNu ramyareNu abhayazekharasUri abhayazekharasUri paM. muktidarzanavijayajI paM.zrI pAsenavijaya gaNivara A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. municaMdrasUri A. yazovijayasUri A. municaMdrasUri mu. ratnavallabhavi. A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri vasaMtalAla kAntilAla IzvaralAla 11. 21. vAsudeva smArta jagadIpa smArTa raNa A. municaMdrasUri ramyareNu A. municaMdrasUri A. yazovijayasUri sA. mahAyazAzrIjI A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri sA. mahAyazAzrIjI A. municaMdrasUri harSazIlAzrIjI / kSamAzIlAzrIjI A. municaMdrasUri amRtalAla kAlIdAsa dozI mohanalAla dalIcaMda desAI saM.A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri 31. 33. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. 48, lekhaka 5. jagadIzabhAI A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. municaMdrasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. municaMdrasUri A. yazovijayasUri DaoN. zivaprasAda A. yazovijayasUri sA.zrI mahAyazAzrIjI $ 6 51.. kramAMka pustakanuM nAma 38. saMkSipta muktAvalI pravezikA prabhunA hastAkSara dhyAna ane kAyotsarga prasaMga aMjana kathA ratnasAgara 43. pravacana aMjana jo sadguru kare dhyAna ane kAyotsarga (bIjI AvRtti) ekAMtano vaibhava 46. copana mahApuruSonA caritra 47. parama tArA mArge sAdhanApatha rasovai sahaH prasaMga siddhi ( hindI) vyavahAra sUtra (bhAga-1) vyavahAra sUtra (bhAga-2) 53.. vyavahAra sUtra (bhAga-3) vyavahAra sUtra (bhAga-4) 55. vyavahAra sUtra (bhAga-2) pa6. vyavahAra sUtra (bhAga-6) 57. prasaMgaraMga 58. pragaTyo pUranA rAga 59. vividha gaccho kA saMkSipta ItihAsa vAtsalyano ghUghavato sAgara caturvizati caityavaMdana vijayacaMdra kevalIcaritra apragaTa prAcIna gurjara sAhitya 64. prasaMgaraMga zvetAMbara gacchokA saMkSipta ItihAsa bhAga-1 66. zvetAMbara gacchokA saMkSipta ItihAsa bhAga-2 samAdhi zataka bhAga-1 68. samAdhi zataka bhAga-2 samAdhi zataka bhAga-3 70. samAdhi zataka bhAga-4 52. 54. 60. - w je 63. w sA. virAgarasAzrI / DaoN. kavina zAha A. municaMdrasUri DaoN. zivaprasAda DaoN. zivaprasAda A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri A. yazovijayasUri w che w w . huM 72. vIra nirvANAttara bRhadgaccha kA ItihAsa bRhadgacchIya lekha samuccaya prasaMga saritA DaoN. zivaprasAda DaoN. zivaprasAda DaoN. zivaprasAda A. municaMdrasUri Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDamacariyaM sImAmA KIRIT GRAPHICS-09898490091 Jain Education international For Personal & Private Use Only