________________
४५६
पउमचरियं
मुणिया य निच्छएणं, सत्ती वज्जद्दलेहि निम्माया । सिरिवच्छभूसियं पि हु, जा भिन्दइ लक्खणस्स उरं ॥ १२ ॥ उहि लच्छिवलह!, धणुयं घेत्तूण मा चिरावेहि । मज्झागया वहत्थे, एए सत्तू निवारेहि ॥१३॥ तावय एस परियो, वच्छय ! रिद्धीसु रमइ पुरिसस्स । आवइपडियस्स पुणो, सो चेव परम्मुहो ठाइ ॥१४॥ तावय गज्जन्ति परा, अणुजीविगया मणोहरं वयणं । जाव बहुसत्थदाढं, वेरियसीहं न पेच्छन्ति ॥ १५ ॥ माओ विपुरिसो, गागी वेरिएहि पडिरुद्धो । अवलोइउं दिसाओ, सुमरइ एक्कोयरं सूरं ॥१६॥ मोत्तू तुमं वच्छ !, एत्थ महाविग्गहे समावडिए । को ठाहिइ मह पुरओ, निययं तु हियं विचिन्तेन्तो ॥ १७ ॥ तुज्झ पसाएण मए, निव्वूढं दुक्खसंकडं एयं । न य नज्जइ एत्ताहे, कह य भमि ( ?वि )स्सामि एगागी ॥ १८ ॥ भोमित्त वाराहिव !, साहणसहिओ कुलोचियं देसं । वच्चसु य अविग्घेणं, सिग्धं भामण्डल ! तुमं पि ॥१९॥ न तहा विहीसण ! ममं वाहइ सीयाविओयदुक्खं पि । जह अकयत्थेण तुमे, डज्झइ हिययं निरवसेसं ॥२०॥ सुग्गीवाई सुहडा, सव्वे जाहिन्ति निययनयराइं । तुह पुण अहो विहीसण!, कयमं देसं पवज्जिहिसि ? ॥ २१ ॥ पढमं चिय उवयारं, कुणन्ति इह उत्तमा नरा लोए। पच्छा पुण मज्झिमया, अहमा उभएसु वि विरता ॥२२॥ सुग्गीवय ! भामण्डल !, चियया मे रयह मा चिरावेह । जामि अहं परलोगं, तुब्भे वि जहिच्छियं कुणह ॥ २३ ॥ मरणे कयववसायं, पउमं दट्ठूण जम्बवो भणइ । धीरत्तणं पवज्जसु, मुञ्चसु सोगं इमं सामि ! ॥२४॥
मुणिता च निश्चयेन शक्ति र्वज्रदलैर्निर्माता । श्रीवत्सभूषितमपि हु या भिन्दति लक्ष्मणस्योरः ॥१२॥ उत्तिष्ट लक्ष्मीवल्लभ ! धनुकं गृहीत्वा मा चिराय । मध्यागतान्वधार्थे एतान् शत्रून्निवारय ॥१३॥ तावच्चैष परिजनो वत्सक ! ऋद्धिभी रमते पुरुषस्य । आपत्पतितस्य पुनः स एव पराङ्मुखस्तिष्ठति ॥१४॥ तावच्च गर्जन्ति परा अनुजीविका मनोहरं वचनम् । यावद्बहुशस्त्रदंष्ट्रं वैरिसिंहं न पश्यन्ति ॥ १५ ॥ मानोन्नतोऽपि पुरुष एकाकी वैरिभिः प्रतिरुद्धः । अवलोक्य दिशः स्मरत्येकोदरं शूरम् ॥१६॥ मुक्त्वा त्वां वत्स ! अत्र महाविग्रहे समापतिते । कः स्थास्यति मम पुरतो निजकं तु हितं विचिन्तयन् ॥१७॥ तव प्रसादेन मया निर्व्यूढं दुःखसंकटमेतद् । न च ज्ञायत एतावता कथं भविष्याम्येकाकी ॥१८॥
मित्र वानराधिप ! साधनसहितः कुलोचितं देशम् । व्रज चाविघ्नेन शीघ्रं भामण्डल ! त्वमपि ॥१९॥ न तथा बिभीषण ! मां बाधते सीतावियोगदुःखमपि । यथाऽकृतार्थेन तव दह्यते हृदयं निरवशेषम् ॥२०॥ सुग्रीवादयः सुभटा ! सर्वे यास्यन्ति निजनगराणि । त्वं पुनरहो विभीषण ! कतमं देशं प्रतिपत्स्यसि ? ॥२१॥ प्रथममेवोपकारं कुर्वन्तीहोत्तमा नरालोके । पश्चात्पुन र्मध्यमा अधमा उभयेष्वपिविरक्ता : ॥२२॥ सुग्रीव ! भामण्डल ! चिता मे रचयत मा चिरायत । याम्यहं परलोकं यूयमपि यथेच्छितं कुरुत ॥२३॥ मरणे कृतव्यवसायं पद्मं दृष्ट्वा जम्बवान्भणति । धीरत्वं प्रपद्यस्व मुञ्च शोकमिदं स्वामिन्! ॥२४॥
१. कं सरणं तं पव० मु० ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org