________________
५४६
पउमचरियं सो कालगओ ताहे, ससओ होऊण पुण तओ मोरो । नागो य समुप्पन्नो, कुररो तह दहुरो चेव ॥३८॥ अह सुइरओ वि पुव्वं, मरिऊणं गयवरो समुप्पन्नो । अक्कमइ दडुरंतं, सो हत्थी निययपाएणं ॥३९॥ कालगओ उप्पन्नो, मच्छो कालेण सरवरे सुक्के । काएसु खज्जमाणो, मरिऊणं कुक्कुडो जाओ ॥४०॥ मज्जारो पुण हत्थी, तिण्णि भवा कुक्कुडो समुप्पन्नो । माहणमज्जारेणं, खद्धो तिण्णेव जम्माइं ॥४१॥ बम्भणम्जारो सो, मरिउं मच्छो तओ समुप्पन्नो । इयरो वि सुंसुमारो, जाओ तत्थेव सलिलंमि ॥४२॥ ते सुंसुमारमच्छा, धीवरपुरिसेहि जालपडिबद्धा । आयड्डिऊण वहिया, बहुहा समया समुप्पन्ना ॥४३॥ जो आसि सुंसुमारो, सो य विणोओ त्ति नामओ विप्पो । इयरो तस्स कणिट्ठो, रमणो रायग्गिहे विप्यो ॥४४॥ मुक्खत्तणेण रमणो, निविण्णो निग्गओ य वेयत्थी । लभ्रूण गुरुं सिक्खइ, सङ्गोव) तहिं वेए ॥४५॥ पुणरवि मगहपुरं सो, एक्कोयरदरिसणुस्सुओ रमणो । संपत्तो जक्खहरे, निसासु तत्थालयं कुणइ ॥४६॥ तत्थ विणोयस्स पिया, असोयदत्तस्स दिन्नसंकेया । तं चेव जक्खनिलयं, साहा नामेण संपत्ता ॥४७॥ रमणो तीए समाणं, गहिओ च्चिय दण्डवासियनरेहिं । ताव य ताण सयासं, गओ विणोओ असिं घेत्तुं ॥४८॥ सब्भावमन्तणं सो, सोउं महिलाए कारणे रुट्ठो । घाएइ विणोओ तं, रमणं खग्गेण रयणिम्मि ॥४९॥ गेहं गओ विणोओ, सययं महिलाए इसुहं भोत्तुं । कालगओ संसारं, परिहिण्डइ दुक्खसंबाहं ॥५०॥
स कालगतस्तदा शशको भूत्वा पुनस्ततो मयूरः । नागश्च समुत्पन्नः कुररस्तथा दर्दुर एव ॥३८॥ अथ श्रुतिरतोऽपि पूर्वं मृत्वा गजवर: समुत्पन्नः । आक्रामति दर्दुर तं स हस्ती निजपादेन ॥३९।। कालगत उत्पन्नो मत्स्यः कालेन सरोवरे शुष्के । काकैः खाद्यमानो मृत्वा कुर्कुटो जातः ॥४०॥ मार्जारः पुन हस्ती त्रयो भवाः कुर्कुटः समुत्पन्नः । माहणमार्जारेणात्तस्त्रिण्येव जन्मनि ॥४१॥ बाह्मणमार्जारः स मृत्वा मत्स्यस्ततः समुत्पन्नः । इतरोऽपि सुंसुमारो जातस्तत्रैव सलिले ॥४२।। तौ सुंसुमारमत्स्यौ धीवरपुरुषै र्जालप्रतिबद्धौ । आकृष्य हतौ बहुधा समकौ समुत्पन्नौ ॥४३॥ य आसीत्सुसुमारः स च विनोद इति नामको विप्रः । इतरस्तस्य कनिष्ठो रमणो राजगृहे विप्रः ॥४४॥ मूर्खत्वेन रमणो निर्विण्णो निर्गतश्च वेदार्थी । लब्ध्वा गुरुं शिक्षते सागोपागांस्तत्र वेदान् ॥४५॥ पुनरपि मगधपुरं स एकोदरदर्शनोत्सुको रमणः । संप्राप्तो यक्षगृहे निशायां तत्रालयं करोति ॥४६॥ तत्र विनोदस्य प्रियाऽशोकदत्तस्य दत्तसंकेता । तमेव यक्षनिलयं शाखा नाम्ना संप्राप्ता ॥४७॥ रमणस्तस्याः समानं गृहीत एव दण्डवासिनरैः । तावच्च तेषां सकाशं गतो विनोदोऽसिं गृहीत्वा ॥४८॥ सद्भावमन्त्रां स श्रुत्वा महिलायाः कारणे रुष्टः । घातयति विनोदस्तं रमणं खड्गेन रजन्याम् ॥४९॥ गृहं गतो विनोद: स्वयं महिलया रतिसुखं भुक्त्वा । कालगतः संसारे परिहिण्डते दुःखसंबाधम् ॥५०॥ १. कुरुरो-प्रत्य० । २. ससुया मु० इसी पाठका अनुसरण पद्मचरितमें है-पर्व ८५ श्लोक ६९। ३. सयासे प्रत्य० । ४. मन्तरेणं सो सोउं सहकारणेत्यप्र० । ५. रयणम्मि-प्रत्य० ।
Jain Education Interational
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org