Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१२६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
कूटानि दक्षिणार्डभरतकूटवद् वर्णनीयानीति भावः । एवञ्च दक्षिणार्द्ध भरतकूटं १ खण्डप्रपात गुहाकूटं २ माणि मद्रकूटं ३ वैताडचकूटं ४ पूर्ण भद्रकूटं ५ तमिस्रगुहाकूटं ६ उत्तरार्द्ध - भरतकूटं ७ वैश्रवणकूटम् ८ एतानि अष्टौ कूटानि समानवर्णनक नीति । तथा 'परोप्परं' परस्परम् - अन्योन्यं 'पुरस्थिमपच्चत्थिमेणं' पौरस्त्यपाश्चात्त्येन - पूर्व पूर्वकूटं पूर्वदिशि परं परं कूटं पश्चिमदिशि वर्तत इति बोध्यम् । तथा च दक्षिणार्द्ध भरतकूटं पूर्वस्यां खण्ड प्रपातकूटात् पूर्वस्यां माणिभद्रकूटात्, तत् पूर्वस्यां वैताढ्यकूटात् तत् पूर्वस्यां पूर्णभद्रकूटात् तत् पूर्वस्यां तमिस्रगुहाकूटात् तत् पूर्वस्यामुत्तरार्द्ध भरतकूटात् तत् पूर्वस्यां वैश्रवणकूटात् यस्माद्यत पूर्वस्यां तस्मात्तत् पश्चिमायां बोध्यम्, पूर्वपश्चिमयोः सापेक्षत्वात्, तथाहि - वैश्रवणकूटं पश्चिमायामुत्तरार्द्ध भरतकूटात्, तत पश्चिमायां तमिस्रगुहाकूटात्, तत् पश्चिमायां पूर्णभद्रकूडात्, तत् पश्चिमायां वैताढय कूटात्, कूतक और सब वाकीके कूटों का वर्णन कर लेना चाहिये. इस तरह दक्षिणार्ध भरतकूट १ खण्डप्रपातगुह । कूट २ माणिभद्रकूट ३ वैताढ्यकूट ४ पूर्णमदकूट ५ तमिस्र गुहाकूट ६ उत्तरार्धमस्तकूट ७ और वैश्रवणकूट ८ ये आठ कूट समान वर्णन वाले हैं । इन कूटों में पूर्व पूर्व का कूट तो पूर्वदिशा में है और दूसरा दूसरा कूट पश्चिमदिशा में हैं ऐसा जानना चाहिये. तथाच दक्षिणार्ध भरतकूट खण्डप्रपातकूट से पूर्व दिशा में है स्वण्डप्रपातगुहाकूट माणिभद्रकूट से पूर्व दिशा में है, चैतादयकूट से माणिभद्रकूट पूर्वदिशा में है. पूर्णभद्रकूट से वैतढचकूट पूर्वदिशा में है तमिखगुहाकूट से पूर्णभद्रकूट पूर्वदिशा में हैं। उत्तरार्धकूट से गुहाकूट पूर्व दिशा में है और वैश्रवणकूट से उत्तरार्धकूट पूर्व दिशा में है. इस तरह जो जिससे पूर्वदिशा में है वह उससे पश्चिमदिशा में हैं क्यों कि पूर्व पश्चिम में सापेक्षता है. जैसे उत्तरार्ध भरतकूट से वैश्रवणकूट पश्चिमदिशा में है तमिखगुहाकूट से उतरार्ध भरतकूट पश्चिम दिशा में है. पूर्णभद्रकूट से तिमिस्र गुहाकूट पश्चिमदिशा में है. वैतादयकूट से पूर्णभद्रकूट पश्चिमदिशा में है. माणिभद्रकूट से वैताढ्यकूट पश्चिमदिशा में हैं
ફૂટ સુધી અને બીન સ ફૂટનુ વર્ષોંન અહીં' સમજવુ' જોઈએ. આ પ્રમાણે દક્ષિણા ભરતટ ૧, ખંડ પ્રપાતળુફાકૂટ ૨, માણિભદ્ર ફ્રૂટ ૩, વૈતાઢયફ્રૂટ ૩, પૂર્ણ ભદ્રકૂટ ૫, તમિસ शुशट ६, ઉત્તરાય ફૂટ ૭ અને વૈશ્રવણુ ફૂટ ૮ એ આઠ ફૂટ સમાનવર્ણનવાળા છે. એ કૂટામાં પૂર્વ પૂના ફ્રૂટ તા પૂર્વ દિશામાં છે અને બીજા બીજા ફ્રૂટ પશ્ચિમ દિશામાં છે. એમ જાણવું જોઈ એ. તથાચ દક્ષિણાધ ભરતકૂટ ખંડપ્રપાત ફૂટથી પૂર્વ દિશામાં છે, ખંડ પ્રતાપ શુક્રકૂટ મણિભદ્ર ફૂટથી પૂ`દિશામાં છે, વૈતાય ફૂટથી મણિભદ્રકૂટ પૂર્વ દિશા માં છે. પૂણ ભદ્રકૂટથી વૈતાઢ્ય ફૂટ પૂર્વ દિશામાં છે. તમિસ્ર ગુફાકુટથી પૂર્ણ ભદ્રકૂટ પૂર્વ દિશામાં છે. ઉત્તરાધ ફૂટથી મિસ ગુફાટ પૂર્વીદેશામાં છે અને વૈશ્રવણાટથી ઉત્તરાધ ચૂંટ પૂર્વ દિશામાં છે આ પ્રમાણે જે જેનાથી પુર્વ દિશામાં છે તે તેનાથી પશ્ચિમ દિશામાં કેમ કે પૂર્વ પશ્ચિમમાં સાપેક્ષતા છે જેમકે ઉત્તરાધ ભરતકૂટથી વૈશ્રવણટ પશ્ચિમ દિશામાં છે. મિસ્ર ગુફાકૂટથી ઉત્તરાધ' ભરતકૂટ પશ્ચિમ શિામાં છે, પૂર્ણભદ્ર ફ્રૂટથી તિમિસ ગુફા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
