Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
ities भाव इति, महायुद्धं व्यूहनिरपेक्षो व्यवस्थारहितो महारणः, 'महासंगामाइ - वा' महासङ्ग्रामा इतिवा ? महासङ्ग्रामाः चक्रव्यूहादि रचनाविशिष्ट-व्यवस्थासहिता महारणाः, 'महासत्थपडमाइवा' महाशस्त्रपतनानीतिवा । महाशस्त्राणि - अत्र शस्त्रशद्धेन अस्त्राणि ग्रन्ते तेन महाशस्त्राणां पतनानि । अत्र अस्त्राणि दिव्यान्यस्त्राणि नागवाणादीनि, अति विस्मयजनक विचित्रशक्तियुक्तत्वादेतेषां महाशस्त्रत्वम् तेषु महाशस्त्रेषु । नागवाणा अधिज्ये धनुषि समारोप्य प्रक्षिप्ताः ज्वालामालाऽऽकुलिता असह्योल्फा दण्डरूपा, सन्तः शत्रुशरीरे सम्यङ्नागमूर्त्तयो भूत्वा शत्रु शरीराणि पाशरूपतया निबध्नन्ति । वायुबाणाश्च प्रचण्डं वायुमुत्पाद्य शत्रून् धूल्यादिभिरन्धीकृत्य युद्धाक्षमान् कुर्वन्ति । अग्निबाणास्तु प्रचण्डाग्निज्वालावर्षणेन शत्रुन् निर्दहन्ति । तामसवाणाः शत्रुपक्षे निबिडमन्धकार मुत्पाद्यहै ? खार - आपस में ईर्ष्याभाव होता है ? महायुद्ध व्यूह रचना से हीन एवं व्यवस्था से रहित महारण होते हैं ? महासंग्राम चक्रव्यूह रचना से सहित एवं विशेषव्यवस्था से युक्त ऐसे बडे २ युद्ध होते हैं ? महारास्त्रो का पतन होता है ? यहां शस्त्र शब्द से अस्त्रों का ग्रहण हुआ है ये अब नाग बाण आदि दिव्य अस्त्ररूप से यहां प्रकट किये गये हैं, इन्हें जो महाशस्त्र शब्द से कहा गया है उसका कारण यह है कि ये अति विस्मय जनक विचित्र शक्ति से युक्त होते हैं इनमें जो नाग बाण होते हैं वे जब प्रत्यञ्चायुक्त धनुष पर आरोपित कर छोडे जाते हैं तब उनमें से ज्वालाएँ निकलती हैं, लकीर के रूपमें आकाशसे घिरे हुए तेजसमूहसे ये युक्त हो जाते हैं और फिर शत्रु के शरीर में प्रविष्ट होकर ये नाग के रूप में बनकर उस शत्रु के शरीर को चारों ओर से जकड़ लेते हैं वायु वाण जों होते हैं वे प्रचण्ड वायु को उत्पन्न करके शत्रु को घूलि आदि के द्वारा अन्धा बना कर उसे युद्ध करने में असमर्थ बना देते हैं, अग्नि वाण जो होते हैं वे प्रचण्ड अग्नि ज्वाला की वर्षा करते हैं और उससे शत्रु को दग्ध कर देते हैं, तामसवाण जो होते हैं પરસ્પર અસહનશીલ હેાવાથી હિસ્ટહિસક ભાવ હાય છે? મહાયુદ્ધ વ્યૂહ રચનાથી રહિત અને વ્યવસ્થા વગરનું મહારણ હોય છે? મહાસ’ગ્રામ-ચક્રવ્યૂહ રચના સહિત તેમજ વિશેષ વ્યવસ્થા સાથે મહાયુધ્ધો હાય છે, મહાશસ્ત્રોનું પતન હેાય છે, અહીં શસ્ત્ર શબ્દથી અસ્ત્રનું પણ ગ્રહણ થયેલ છે. એ શસ્રો અહીં નાગ ખાણ વગેરે દિવ્ય અસ્ત્રોના રુપમાં પ્રગટ કરવામાં આવ્યાં છે એમના માટે જે મહાશસ્ત્ર શબ્દના પ્રયોગ કરવામાં આવ્યે છે તેનુ કારણ આ પ્રમાણે છે કે એ એ અદ્ભૂભૂત શક્તિસ ંપન્ન હાય છે એમાં જે નાગમાણેા છે તે જયારે પ્રત્યચા યુક્ત ધનુષ પર આરાપિત કરીને છેડવામાં આવે છે ત્યારે તેમા જ્વાલાએ નીકળે છે લીટીનાં રૂપમાં આકાશમાંથી નીચે પડતા તેજ સમૂહાથી એ સપન્ન હોય છે અને શત્રુના શરીરમાં પ્રવિષ્ટ થઇને એએ નાગ રૂપે પરિણત થાય છે અને તેના શરીરને ચારે તરફથી આબદ્ધ કરી લે છે જે વાયુમાણ હોય છે તે પ્રચંડ વાયુ ને ઉત્પન્ન કરીને શત્રુને ધૂળ—મારી વગેરેથી અંધ બનાવીને તેને યુદ્ધ કરવામાં અસમર્થ મનાવી દે છે. જે અગ્નિ ખાણ હોય છે તે પ્રચંડ અગ્નિ જવાલાની વર્ષા કરે છે અને તેનાથી શત્રુને દુગ્ધ કરી નાખે
२८६
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર