Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रकाशिकाटीका द्वि० वक्षस्कार सू. ४६ भगवतः निर्वाणानन्तरदेवकृत्यनिरूपणम् ४०९ व्रजन्-गच्छन् 'तिरियमसंखेज्जाणं'तिर्यगसंख्येयानां तिर्यगलोकवर्तिनाम् असंख्येयानां 'दीवसमुदाणं' द्वीपसमुद्राणां द्वीपानां समुद्राणां च 'मज्झं मज्झेणं' मध्यमध्येन सातिशयमध्यभागेन 'जेणेक' यत्रैव यस्मिन्नेव प्रदेशे 'अट्ठावयपव्वए' अष्टापदपर्वतः तत्र च पर्वते 'जेणेव' यत्रैव-यस्मिन्नेव भागे 'भगवओ तित्थ गरस्स सरीरए' भगवत स्तीर्थकरस्य शरीरकं तेणेव उवागच्छइ' तत्रैव उपागच्छति 'उवागच्छित्ता' उपागत्य 'विमणे' विमनाः-शोकाकुलितचित्तः, अतएव 'णिराणंदे' निरानन्दः-आनन्दवर्जितः, 'अंसुपुण्णणयणे' अश्रुपूर्णनयन:-अश्रुपरिपूर्णनयनः 'तित्थयरसरीरयं' तीर्थकरशरोरकंभगवत ऋषभदेवस्य निष्प्राणं शरीरं 'तिक्खुत्तो' त्रिकृत्वः वारत्रयम् ‘आयाहिण पयाहिणं करेइ' आदक्षिणप्रदक्षिणं करोति, 'करित्ता' कृत्वा ‘णच्चासण्णे णाइदरेनातिसमीपे नातिदूरे किन्तु समुचितस्थाने 'सुस्सूसमाणे' शुश्रूषमाणः सेवमानः मांसाशिप्राणिभ्यो रक्षन्नित्यर्थः, 'जाव' यावत्-यावत्पदेन–णमंसमाणे अभिमुहे विणजहां भगवान् तीर्थकर का शरीर था वहां आया 'वहां पर आकर वह शोकाकुलित चित्त वाला बन गया उसके मन से आनन्द बाहर निकल गया उसकी आंखों में आंसु भर आये उसने निष्प्राण उस तीर्थकर शरीर की तीन प्रदक्षिणाएँ देकर वह समुचित स्थान पर बैठ गया, मांसाशिप्राणियों से उस शरीर की रक्षा करता हुआ वह इन्द्र बार २ उस शरीर को प्रणाम फरने लगा-पञ्चाङ्गनमन पूर्वक नम्रीभूत होने लगा और विनय के साथ दोनों हाथ जोड़कर उस शरीर के पास संमुख बैठ गया ।
गति सूत्र में जो यावत्पद है उससे "तुरियाए, चवलाए, चंडाए, जवणाए, उद्धृयाए, सिग्धाए, दिव्याए, देवगईए, वीईवयमाणे २" इस पाठ का यहां ग्रहण हुआ है मनोजन्य
औत्सुक्य के वश से उसको वह गति त्यरा से युक्त थी, कायव्यापार की चपलता से वह चपल थी, श्रम जनितग्लानि के अभाव से वह तोब थी, इससे ऊँची-उत्त्कृष्ट-और कोई गति नहीं हो सकती है, इस कारण वह जवना थी, वायु की गति की तरह वह उत्कट थी, इसહતે જ્યાં ભગવાન્ તીર્થકરનું શરીર હતું ત્યાં ગયા. ત્યાં જઈ ને તે શેકાકુલિત ચિત્તવાળા થઈ ગયા. તેમના ચિત્તમાંથી આનંદ લુપ્ત થઈ ગયા. તેમની આંખો આંસુથી ભીંજાઈ ગઈ તેણે નિષ્ણાણ એવા તે તીર્થકરને શરીરની ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી અને ત્યાર બાદ તે ઉચિત
સ્થાન પર બેસી ગયો, માંસભક્ષક પ્રાણિયોથી તે શરીરની રક્ષા કરતા તે ઈદ્ર વારંવાર તે શરીરને પ્રણામ કરવા લાગ્યો પંચાંગ નમન પૂર્વક નમ્રી ભૂત થવા લાગે અને સવિનય બનેહાથ જોડીને તે શરીરની નજીક બેસી ગયા.
गति सूत्रमा २ यात्५४ मावस छे. तेथी 'तुरियाए चवलाए, चंडाए, जवणाप, उधूयाए, सिग्धाए, दिव्याए, देवगईए वीईक्यमाणे २, ० ५।। संग्रह थये। छ. મનજન્ય સૂકય ને લીધે તેની તે ગતિ ત્વરાયુક્ત હતી. કાય વ્યાપારની ચપળતાથી તે ચપળ હતી. શ્રમજનિત ગ્લાનિના અભાવથી તે તીવ્ર હતી. એનાથી ઉચ્ચતમ–ઉત્કૃષ્ટગતિ બીજી હોય જ નહિ. એથી તે જવના હતી. વાયુની ગતિની જેમ તે ઉત્કૃષ્ટ હતી,
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
