Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 855

प्रकाशिका टीका तृ०३वक्षस्कारः सू० २६ भरतराज्ञः दिग्यात्रावर्णनम्
८४३ आलिहइ' तथैव भरतस्य राज्ञः तमिस्रागुहाप्रवेशानुसारेणैव स सुषेण : सेनापतिः खण्डप्रपातगुहां प्रविशन् मण्डलानि एकोनपश्चाशत् संख्याकानि आलिखति, अत्र गुहाकपाटोद्घाटनाज्ञापनादिकम् एकोनपश्चाशन्मण्डलालेखनान्तं सर्व तमिस्रागुहायामिव विज्ञेयम् अत्र विशेषमाह-'तीसेणं इत्यादि । 'तीसे णं खंडगप्पवायगुहाए बहुमज्झदेसभाए जाव उम्मग्गणिमग्गनलाओ णाम दुवे महाणईओ तहेव णवरं पच्चथिमिल्लाओ कडगाओ पवूढाओ समाणीओ पुरथिमेणं गंगं महाण; समति' तस्याः खण्डप्रपातगुहायाः बहुमध्यदेशभागे यावत्पदात् 'एत्थ णं' इति पदमात्रमवसेयम् उन्मग्ननिमग्नजले नाम्नी द्वे महानद्या स्तः तथैव तमिस्रागुहागतोन्मग्नानिमग्ना नदीगमेन ज्ञातव्ये अस्मिन्नेव तृतीयवक्षस्कारे पोडशस्त्रे द्रष्टव्यम् नवरम् अयं विशेषः खण्डप्रपातगुहायाः पाश्चात्यात् पश्चिमभागकटकात द्वे अपि उक्तउन्मग्ननिमग्नजलेनाम्नी महानद्यौ प्रव्यूढेनिर्गते सत्यो पौरस्त्येन-पूर्वेण गङ्गामहानदी समाप्नुतः प्राप्नुतःप्रविशतः 'सेसं तहेव गवरं पच्चस्थिमिल्लेणं तमिस्रागुहा में प्रवेश किया (तहेव पविसंतो मडलाइं आलिहइ)भरत महाराजाके खण्ड प्रपात गुहा में प्रवेश के अनुसार ही सुपेण सेनापति ने वहां प्रविष्ट होकर ४९ मंडल लिखे यहां गुहा के कपाटो को खोलने से लेकर ४९ मंडलों के लिखने तक का जितना वर्णन हैं वह सब जैसा तमिनागुहा के प्रकरण में किया गया है-वैसे ही है.(तीसे णं खडप्पवाय गुहाए बहुमज्झदेसभाए जाव उम्मग्गणिमग्गजलाओ णाम दुवे महाणईओ तहेव णवरं पच्चत्थिमिल्लाओ कडगाओ पवूढाओ समाणीओ पुरस्थिमेणं गंगं महाणई समप्पति) उस खण्डप्रपात गुहा के बहुमध्यदेशभागमें यावत्-आगत --ठोक इसीस्थान पर-उन्मग्ना और निमग्ना नामकी दो महानदियाँ बहती है इनका स्वरूप तमिस्त्रागुहा की इसी नाम की नदियों के जैसा है १६ ३ सूत्र में इसी वक्षस्कार के वर्णन में यह कथन किया गया है परन्तु जो उस-वर्णन से इस वर्णन में विशेषता है वह इस प्रकार से है खण्डप्रपातगुहा के पश्चिमभाग में जो कटक है उस कटक से ये दोनों महानदियां निकली है
और पूर्व दिशा की ओर से ये गङ्गा नामकी महानदी में मिली है। (सेसं तहेव गवरं पच्चજ છે. યાવતુ જેમ ચન્દ્ર મેઘાવૃત્ત અંધકારમાં પ્રવેશે છે તેમજ તે ભરત મહારાજાએ ઉત્તર द्वारथी तभिखाशमा प्रवेश यो. (तहेव पविसंतो मंडलाई आलिहइ) सरत महान से म ખંડ પ્રપાત ગુફામાં પ્રવેશ કર્યો તેમ જ સુષેણ સેનાપતિએ પણ ત્યાં પ્રવિણ થઈને ૪ મંડૂલે લખ્યા. અહીં ગુફાના કમાડે ખોલવાથી માંડીને ૪૯મંડલે લખવા સુધી જેટલું વર્ણન छ, ते मधुपुतभिसा शुशना २४मा ४२वामां आवे छेतेन छे. (तीसेणं खंडप्पवायगुहाए वहुमज्ज्ञदेसभाए जाव उम्मग्गणिमग्गजलाओ णाम दुवे महाणइओ तहेव णवर पच्चथिमिल्लाओ कडगाओ पढाओ समाणीओ पुरथिमेणं गंगं महाणई समप्पें ति) ते भ3 પ્રપાત ગુફાના બહુ મધ્ય દેશ ભાગમાં યાવતૂ-બરાબર એ જ સ્થાન પર ઉન્મગ્ના અને નિમગ્ના નામક બે મહાનદીઓ વહે છે. એ નદીઓનું સ્વરૂપ તમિસા ગુફાની એ જ નામની નદીઓ જેવું જ છે, ૧૬ માં સૂત્રમાં આજ વક્ષસ્કારના વનમાં એ કથન કહેવામાં આવેલ છે. પણ તે વર્ણનથી આ વનમાં જે વિશેષતા છે, તે આ પ્રમાણે છે.–ખંડપ્રપાત ગુફાના
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા