Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 990

९७८
बुद्धो मुक्तः परिनिर्वृत्तः अन्तगतः सर्वदुःखप्रहीणः ।
' इति भरतचक्किचरियं' इति भरतचक्रिचरितम् । अत्र इति शब्दोऽधिकारपरिसमाप्तिद्योतकः, स चायम् 'से केणट्टणं भंते एवं बच्चइ भरहे वासे २' इति सूत्रेण नामान्वर्थ पृच्छतो गौतमस्य प्रतिवचनाय तत्थणं विणीआए रायहाणीए भरहे णाम राया चाउरंत कवट्टी समुपज्जत्था ' इत्यदि सूत्रै भरतचरितं प्रपञ्चितम् तच्च परिसमाप्तमित्यर्थः, तेन भरतः स्वामित्वेन अस्पासतीति निरुक्तवशाद् मरतं क्षेत्रमिति तात्पर्यार्थः || सू० ३४ ॥ अथ प्रकारान्तरेण नामान्वर्थमाह- "भरहे अ इत्थ" इत्यादि । मूलम् - भरहे अ इत्थ देवे महिड्डीए महज्जुईए जाव पलिओचमइिए परिवस से एएणणं गोयमा ! एवं बुच्चइ भरहे वा २ इति । अदुत्तरं च णं गोयमा ! भरहस्स वासस्स सासाए णामधिज्जे पण्णत्ते, जंण कयाइ ण आणि कयाइ णत्थि ण कयाइ ण भविस्सइ भुविंच rase भविस्सा अ धुवे णिअए सासए अक्खए अव्वए अवट्ठिए णिच्चे भरहे वासे ॥ सू० ३५ ॥
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
—
गये - कृतकृत्य हो गये. बुद्ध हो गये-लोकालोक के ज्ञाता हो गये, मुक्त हो गये - अन्तरङ्ग बहिरङ्ग कर्म कलंक से रहित हो गये. परिनिवृत्त हो गये-शीतिभूत निरञ्जन हो गये । अन्तर्गत हो गए । और सर्व दुःखो से सर्वथा रहित हो गये। ऐसा यह भरतचक्री का चरित्र है । यहां इति शब्द अधिकार की परिसमाप्ति का सूचक है। वह अधिकार ऐसा है कि "से केणट्टेणं भंते ! एवं वुच्चइ भरहे वासे २" जब गौतमस्वामी ने पूछा था कि हे भदन्त । इस क्षेत्र का नाम भरत ऐसा क्यों हुआ है। तो उसके उत्तर में ही प्रभू ने यह " तत्थ णं विणीयाए रायहाणीए भरहे णाम राया चाउरं तचक्कट्टी समुप्पज्जित्था " ऐसा कथन सूत्रों द्वारा किया है । अर्थात् इस क्षेत्र का भरतक्षेत्र नाम पड़ने का कारण भरत राज का यहां का अधिपति होता है । इसी कारण भरत राजा का यहां चरित्र विस्तार से कहा गया है । भरत चरित्र समाप्त | सू०३४ ॥
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
સિદ્ધ થઈ ગયા. કૃતકૃત્ય થઈ ગયા. બુદ્ધ થઈ ગયા. લે કાલેકના જ્ઞાતા થઇ ગયા. મુક્ત થઇ ગયા. અંતર ગ બહિર ગ ક કલ કથી રહિત થઇ ગયા. પરિનિવૃત્ત થઇ ગયા શીતિભૂત નિરંજન થઈ ગયા. અંતગત થઇગયા. અને સર્વ દુઃખોથી સ॰થા રહિત થઇ ગયા. એવું या भरतयडीनु यरित्र छे. गड़ी' 'छति' शब्द अधिकारी परिसमाप्ति ने सूयवे छे. मे अधि अरमा प्रमाणे छेडे " से केणट्टेणं भंते ! एवं वुच्चइ भरहे वासे २” न्यारे गौतमस्वाभी प्रश्न કર્યો કે હે ભદત આ ક્ષેત્રનુ નામ ભરત એવુ શા કારણથી પડયું તા એના ઉત્તરમાં પ્રભુએ
"तत्थण विणीयाए रायहाणीए भरहे णामं राया चाउरंतचक्कवट्टी समुप्पज्जित्था : એવું કથન સૂત્રો દ્વારા કર્યું છે. એટલે કે ભરત રાજા આ ક્ષેત્રના અધિપતિ હતા એથી આ ક્ષેત્રનુ નામ ભરત ક્ષેત્ર પડ્યું છે. એટલા માટે જ અહીં ભરતના ચરિત્રનું વિસ્તાર પૂર્વક વ ન કરવામાં આવેલું છે. ભરત ચરિત્ર સમાસ- માસૂ૦૩૪૫