Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 982

_ जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे तस्स भरहस्स' ततः खलु तस्य भरतस्य राज्ञः 'सुभेणं परिणामेणं'शुभेन परिणामेन-मांसमुत्रविष्ठाधर्मल: परिपूर्णमिदं शरीरं किं सुशोभम् इदश्च कर्पूर कस्तूरीप्रभृतीन्यपि दूषयत्ययेव । यत्प्रातः संस्कृतं धान्यं तन्मध्याह्म विनश्यति । तदीयरसनिष्पन्ने, काये का नाम सारता ॥१॥ इति शरीरासारत्वभावनारूपया जीवपरिणत्या 'पसत्थेहि अज्झवसाणेहि प्रशस्तै ः अध्यवसानैः - प्रोक्तस्वरूपैः मनः परिणामैः 'लेस्साहिं' लेश्याभिः शुक्लादि द्रव्योपहितजीवपरिणतिरूपाभिः 'विसुज्झमाणीहिं विसुज्झमाणीहिं' विशुद्धयन्तीभिर्विशुद्धयन्तीभिः - उत्तरोत्तरविशुद्धिमापद्यमानाभिरापद्यमानाभिः 'ईहापोहमग्गणगवेषणं करेमाणस्त' निरावरणवपुर्वैरूपप्यविषयकम् ईहापोहमार्गणगवेषणं कुर्वत तत्र ईहादिपदेभ्यः प्रथमम् अवग्रहस्य उल्लेखः तथा च अवग्रहहापोहमार्गणगवेषणमिति, तत्र लोके अवग्रहो यथा दूरस्थ पुरोवर्तिनि वस्तूनि किमिदमिति ज्ञानम् । ततः ईहास्वरूपमाह -- ईहनम् ईहा नामजात्यादि कल्पनारहित सामान्यज्ञानोत्तरं विशेषनि. श्वयार्थं विचारणा इहा यथा स्पर्श नेन्द्रियेण स्पर्शसामान्ये ज्ञाते सति स्पर्शः ? इति गाढान्धकारे चक्षुष्मतोऽपि विचारणा प्रवर्तते, एवं स्थाणुर्वा पुरुषो वा इति विचारणा तथा प्रकृते सा शोभा अलङ्कारसन्नियोगशिष्टशरीरे अलङ्कारजन्या औपाधिकी अथवा स्वभाविकी ति ईहा ततोऽपोहस्वरूपमाह - अपोहनम् अपोहः मतिज्ञानस्य तस्स भरहस्स रणो सुभेणं परिणामेणं पसत्थेहिं अज्झवमाणेहिं ले साहिं विसुज्झमाणीहिं विसुज्झमाणीहि ईहापोहमग्गणगवेसणं करेमाणस्स) जब वे समस्त अंगों से आभूषणों को उतार चुके तब उसके बाद-उनके अन्तरङ्ग में ऐसा शुभ परिणाम जगा कि यह शरोर मांस, मूत्र, विष्ठा आदि मलों से परिपूर्ण है, इसमें शोभा जैसी वस्तु क्या है ? यह तो ऐसा है. कि कपूर कस्तुरी आदि वस्तुभों को भी दूषित बना देता है. जो धान्य प्रात: संस्कृत--पकाया जाता है-वह मध्याह्न-में विनष्ट हो जाता है. उसके रससे निष्पन्न हुए -- इस कार्य में सारता जैसी चीज क्या है, इस प्रकार की शरीर को असारताका चिन्तवन करने रूप जीवपरिणति से-तथा प्रशस्त अध्यवसायों से -मनोविचार धाराओं से -एवं प्रतिक्षण विशुद्ध होती जाती लेश्याओं से योग की- प्रवृत्तियों से-निरावरण शरीर की विरूपता विषयक ईहा अपोह, मार्गण और गवेरणो सुमेणं परिणामेणं पसत्थेहिं अज्झवसाणेहिं लेसाहिं चिसुज्झमाणीहिं विसुज्झमाणीहि ईहापोहमग्गणगवेसणं करेमाणस्स) यारे समस्त २५ो 6 ५२थी माभूषणे! उतारी यूश्य॥ ત્યારે તેમના અંતરમાં એવી શુભભાવના ઉદ્દભવી કે આ શરીર, માંસ, મૂત્ર, વિષ્ઠા વગેરે મળોથી પરિપૂર્ણ છે. એમાં શભા જેવી વસ્તુ કઈ છે ? આતો એવું છે કે કપૂર' કસ્તૂરી વગેરે સુગંધિત વસ્તુઓને પણ દૂષિત બનાવી દે છે. જે ધાન્ય સવારે પકવવામાં આવે છે, તે મધ્યાહ્નમાં વિનષ્ટ થઈ જાય છે. તેના રસથી નિપન્ન થયેલા આ કાર્યમાં સારવાન જેવી વસ્તુ કઈ છે ? આ પ્રમાણે શરીરની અસારતાનું ચિતવન કરવા રૂપ જીવપરિણતિથી તેમજ પ્રશસ્ત અધ્યવસાયોથી–મનોવિચારધારાઓથી તેમજ પ્રતિક્ષણ વિશદ્ધ થતી વેશ્યાઓથી–ગની પ્રવૃત્તિઓથી-નિરાવરણ શરીરની વિરૂપતા વિષયક ઈહા, અપહ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર