Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 868

८५६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
वंशेषु सर्वपुराणं च यद्भाव्यं यच्च पुराणं व्यतीतम् उपलक्षणात् वर्त्तमानं च शुभाशुभं तत्सर्वम् अत्र कालाख्यनिधौ वर्तते इतो महानिधितः ज्ञायते इत्यर्थः तथा शिल्पशतं विज्ञानशतम् घटलोहचित्रत्रस्त्रनापितशिल्पानां पञ्चानामपि प्रत्येकं विंशतिभेदात् कर्माणि च कृष्यादोनि जघन्यमध्यमोत्कृष्टभेदभिन्नानि त्रीणि एतानि प्रजायाः हितकराणि निर्वाहाभ्युदयहेतुत्वात् एतत् सर्वम् अत्र कालनामनि निधौ अभिधीयते । अत्र कालनिधौ मूलानि सर्वाण्यपि वस्तुज्ञानानि विद्यन्ते तानि च पुण्यप्रभावात् चक्रवर्त्तिनः समीपे समुपस्थापितानि भवन्तीत्यर्थः । अथ सप्तमो निधिः महाकालाधिष्ठातृदेवस्य सप्तमं Tarafafarai as च येषामुत्पत्तिः तामाह - 'लोहस्स य इत्यादि । मूलम् - लोहस्स उप्पत्ती होइ महाकालि आगराणं च । रुपस्स सुवण्णस्स य मणिमुत्तसिलप्पवालाणं ॥७॥ छाया - लोहस्य चोत्पत्ति र्भवति महाकाले चाकराणाम् । रूप्यस्य सुवर्णस्य च मणिमुक्ताशिला प्रवालानाम् ॥७॥
तत्र लोहस्य च नानाविधस्य उत्पत्ति र्भवति महाकाले महाकालनामनि निधौ' तत्र तदुत्पत्तिराख्यायते इत्यर्थः, तथा रुप्यस्य सुवर्णस्य च मणिमुक्ताशिलाप्रवालानाम् तत्र मणयः चन्द्रकान्तादयः मुक्ताः मुक्ताफलानि शिलाः स्फटिकादयः प्रवालाश्व इति
है एवं हो रहा है वह सब रहता है. तात्पर्य यह है कि इस निधि से समस्त शुभाशुभ जाना जाता है. शिल्पशत- घर-लोह, चित्र, वस्त्र एवं नापित इन पांच शिल्पों के प्रत्येक शिल्प के २० २० भेद है इस तरह से यह शिल्पशत तथा कृषि वाणिज्य आदि तीन कर्म- जो कि उत्तम, मध्यम एवं जघन्य के भेद से तीन प्रकार के हैं और जिन से प्रजाजनों का निर्वाह होता है उनका अभ्युदय होता है - जाने जाते हैं ।
सप्तमनिधि-लोहस्सय उप्पत्ती होइ महाकालि आगराणंच रूप्पस्स सुवण्णस्स य मणिमुत्तसिलप्पवालाणं । इस महाकाल नामकी निधि में नाना प्रकार की लोहे की उत्पति बताई गई है. तथा चांदी, सोना मणि, मुक्का शिला- स्फटिक आदि, एवं प्रवाल-मूंगा इत्यादि की खानो की उत्पत्ति गई हैं।
થઇ રહયુ છે તે બધુ રહે છે તાપ આ પ્રમાણે છે એ નિધિથી સમસ્ત શુભ-અશુભ જાણવામાં આવે છે. શિલ્પશત ઘટ-લેાહ, ચિત્ર, વસ્ત્ર તેમજ નાપિત એ પાંચ શિલ્પાના દરેકે દરેક શિલ્પના-૨૦-૨૦ ભેદ છે આ પ્રમાણે અ શિલ્પશત તેમજ કૃષિ, વાણિજય વગે૨ે ત્રણ ક્રમ કે જે ઉત્તમ મધ્યમ અને જઘન્યના ભેદ્દેથી ત્રણ પ્રકારના છે. અને જેમનાથી પ્રજાઓનાનિર્વાહ થાય છે, તેમના અભ્યુદય થાય છે-જાણવામાં આવે છે.
सप्तमनिधि - लोहस्स य उत्पत्ती होइ महाकालि आगराणंच | रुपस्स सुवण्णस्स य मणिमुत्तसिलप्पवालाणं ||८||
એ મહાકાલ નામક નિધિમાં અનેક પ્રકારના લેાખંડની ઉત્પત્તિ ખતાવવામાં આવી છે. તેમ ચાંદી, સેનામણિ, મુતાશિલા સ્ફટિક વગેરે તેમજ પ્રવાલ-મૂંગા વગેરેની ખાણાની ઉત્પત્તિ ખતાવવામાં આવી છે,
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર