Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
७५०
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे जलान्तरस्थं वाताहतजलबिन्दुयुतं भवति तदेवमपि सलिलं पानीयं लावण्यमित्यर्थः तस्य बिन्दवः छटास्तैर्युतम् अत्र बिन्दुग्रहणेन प्रत्यक्षं लावण्यं सूचितम् लोकेऽपि प्रसि. द्धमेतत् मुखेऽस्य पानीयमिति 'अचंचलं' अचञ्चलम् स्वामिकार्ये स्थिरम् साधुवाहित्वात 'चञ्चलसरीरं' चश्चलशरीरम् जातीस्वभावात् अथ यदि चञ्चलशरोरं तदाऽमेध्य अपवित्र वस्तुष्वपि स्वाङ्गप्रवर्तकं स्यादित्याह-'चोक्ख वरगपरिव्वायगोविव हिलीयमाणं हिलीयमाणं' चोक्षचरकपरिव्राजक इव अभिलीयमानम् अभिलोयमानम् तत्र चोक्षः कृतस्नानादिना पवित्रः चरको-घाटिमिक्षाचरम्यः द्वित्रिः संघीभूतः सन् भिक्षां चरति स त्रिदण्डी संन्यासि विशेष इत्यर्थः एतादृशः यथा पवित्रः संघीभूतः भिक्षाचरपरिव्राजकः अशुचि संसर्गशङ्कया कुस्सितस्थानतः आत्मानं पृथक् करोति तथा इदमवि अश्वरत्नम् कुत्सितस्थानमार्ग परित्यजन् पवित्रस्थानसुगम्यमार्गमेवावलम्बते इति भावः परिव्राजको मस्करी भिक्षुः ततश्चरकसहितः परिव्राजकः चरकपरिव्राजकः प्रथमा द्वितीयार्थे तेन चरकपरित्रा(पोक्खरपत्तमिव सलिलबिंदुजुयं ) जिस प्रकार कमल पत्र सलिलबिंदुओं से युक्त होता है । उसी प्रकार इसका प्रत्येक शरोरिक अवयव लावण्य की बिन्दुओं से-छटाओं युक्त था । सलिल शब्द से यहां अश्वरत्न के पक्ष से पानोय-लावण्य -गृहीत हुआ है। लोक में मो "अस्य मुखे पानीयं' ऐसा व्यवहार होता देखा जाता है। (अचंचलं ) स्वामी के कार्य में यह चञ्चलता से रहित था स्थिरथा- (चंचलसरीरं) परन्तु जातीस्वभाव से ही यह शरीर में चञ्चलतावाला था (चोक्ख चरगपरिवायगोविव हिलोयमाणं २ खुरचलणचच्चपुडेहिं धरणिअलं अभिहणमाणं २ दोविय चलणे जमगसमगं) जिस प्रकार चोखा स्नानादि से शुद्धशरीरवाला -- चरक - संन्यासी • मस्करो अशुची पदार्थ के संसर्ग हो जाने की शंका से - अर्थात् अपवित्र पदार्थ का संसर्ग मुझे न हो जावे - इस तरह अपने को सुरक्षित रखता है कुत्सित स्थान से अपने को दूर रखता है उसी तरह यह अश्वरत्न भी उबड़ खाबड अथवा कुत्सित - अपवित्र - स्थानों को छोड़ता हुआ जो पवित्र स्थान और सुगम्य स्थानमार्ग होते हैं उन्हीं का अबलम्बन कर चलता है- चलते જેમ કમલપત્ર સલિલ બિંદુએથી યુક્ત હોય છે તેમજ એના શરીરને દરેકે દરેક અવયવ લાવણ્યના બિંદુઓથી- કણોથી યુક્ત હતે. સલિલ શબ્દથી અહીં અવરત્નના પક્ષમાં पानीय- साय गडीत यये छे. सभा ५९॥ "अस्य मुखे पानीयं" मा गत व्यवहार
वामां भाव छ. (अचंचलं) स्वाभाना आय मां से मक्यांयक्ष्य रहित हतो, स्थिर हतो (चंचलसरीर) ५ तु जति माथी । से मनु शरी२ न्यायय युत तु (चोक्ख चरग परिठवायगोविव हिलीयमाण २ खुरचलणचच्चपुडेहिं धरणिअलं अमिहणमाणं २ दोविय चलणे जमगममगं) म योमा-स्नानादिया शुद्ध शरीर वाणी- य२४- सन्यासी મશ્કરી અશચિ પદાર્થના સંસર્ગની આશંકાથી એટલેકે અપવિત્ર પદાર્થના સંસર્ગ મને ન થાય- ખામ પોતાની જાતને સુરક્ષિત રાખે છે. કુત્સિત સ્થાનેથી પોતાની જાતને દૂર રાખે છે તેમજ એ અવરત્ન પણ ઉંચા-નીચા અથવા કુત્સિત- અપવિત્ર સ્થાનેને ત્યજીને જે પવિત્ર સ્થાન અને સુગમ્ય સ્થાન માગે હોય છે તે માર્ગોને અવલંબીને જ ચાલે છે.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
