Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 795

प्रकाशिका टीका तृ० वक्षस्कारः सू०१८ भरतसैन्यस्थितिदर्शनम्
७८३ वक्ष्यते तादृश गृहपतिरत्नस्यैव विशेषणानि दर्शयितुं प्रथममनतिवरं विशेषणं दर्शयन्नाह 'तस्स य अणतिवरं' इत्यादि, इदं च अनतिवरम् इत्यादि पदम् अग्रे वक्ष्यमाणगृहपति रत्नपदस्य विशेषणम् तथा च तस्य च भरतस्य अनतिवरम्-अतिवरम्-अतिप्रधान वस्तु अपरं नास्ति यस्मात तत्तथा सर्वोत्कृष्टमित्यर्थः तथा 'चारुरूवं' चाररूपम्-प्रसिद्धम् अतीव सुन्दराकृतिक गृहपतिरत्नं कतिविधानि अन्नानि निष्पादयति तत्राह-'सिलणिहि अ अत्थमंत मेत्त सालि जवगोहूममुग्गमासतिलकुलत्थसद्विगनिप्फावचणगकोदवकोत्थंभरिकंगुबरगरालग अणेगधण्णावरणहारिअग अल्लगमूलग हलिद्दलाउअतउसतुंबकालिंग कविट्ठ अंब अविलिअ सव्व णिप्फायए' शिलानिहितार्थ यन्मात्र 'अस्तमन्मित्र' वा शालि जव गोधूममुद्गमापतिलकुलत्थषष्टिकनिष्पावचणककोद्रव कुस्तुम्भरीका 'बरग' बरट्ट रालकानेकधान्यावरणहारितकाईकमूलकहरिद्राऽलाबुक त्रपुषतुंबकलिङ्गकपित्थाम्र इम्लिक सर्वनिष्पादकम्, तत्र शिला इव शिला अतिस्थिरत्वेन चर्मरत्नं तत्र निहितमात्राणाम् उप्तमात्राणां न तु लोकप्रसिद्ध भूमिखेटनप्रभृति कर्मसापेक्षाणाम् 'अस्थमंत त्ति' अर्थवतां प्रयोजनाथिनां भोजनादियोग्यानां शाल्यादीनां निष्पादकमित्यग्रे सम्बन्धः शाल्यादीनाम् 'अत्थमंतमेत्त त्ति' अस्तमयति मित्रे-सूर्ये सायंकाले इत्यर्थः, उभयत्र व्याख्याने सूत्रे
और वही चक्रवर्ती के इस विशाल सैन्य के भोजनादिकी सुचारु रूपसे व्यवस्था करता है यह गृहपतिरत्न अनतिवर- होता है. इसके जैसा और कोई श्रेष्ठ नहीं होता अर्थात् यह सर्वोत्कृष्ट होता है तथा यह रूप में भी बड़ा ही सुन्दर होता है यह इतने प्रकार के अन्न को पकाता है पैदा करता है जैसे "सिलणिहि" आदि यह पहिले प्रकट कर दिया गया है कि प्रातः काल तो चर्मरत्न पर अन्न बोया जाता और शाम को वह काट लिया जाकर खाने के योग्य बना दिया जाता है "सिलणिहि अस्थमंतमेत्तसालि" यहां “शिलापद" से चर्मरत्न गृहीत हुआ है क्योंकि अतिस्थिर होने से वह शिला के जैसी एकशिला को मानलिया गया है इस चर्मरत्न पर ही वीज बोया जाता है जैसा कि लोक में भूमिका जोतना आदिरूप- कार्य किया जाता है ऐसा यहां कुछ भी नहीं किया जाता है यहां तो सिर्फ बीज उसमें डाला कि इतने ही માટે ભેજનાદિની સુવ્યવસ્થિત રીતે વ્યવસ્થા કરે છે. એ ગૃહપતિરન અનતિવર હોય છે એના જેવું બીજું કંઈ પણ શ્રેષ્ઠ હોતું નથી એટલે કે એ રન સર્વોત્કૃષ્ટ હોય છે તેમજ એ રૂપમાં પણ અતીવ સુંદર હોય છે. એ એટલી જાતના અનેને પકાવે છે–ઉત્પન્ન કરે छ.रंभ-सिलाणिहि' वगेरे में पi मन्न विषे थे सूत्रमा पहेत यर्या ४२पामा આવી છે. એ આ પ્રમાણે રત્નની એ વિશેષતા છે કે સવારે એ ચર્મરત્ન ઉપર અને વાવ વામાં આવે છે અને સંધ્યાકાળે તેની લલણ કરવામાં આવે છે અને તે ભેજન યોગ્ય થઈ नय छे. 'सिलाणिहि अस्थमंतमेत्तसालि" मी शिक्षा पहथी यमन गृहीत थय छे. કેમકે અતિસ્થિર હોવા બદલ આ શિલા જેવી એક શિલા માની લેવામાં આવી છે. એ ચમ રત્ન ઉપર જ બી વાવવામાં આવે છે. જેમ લોકમાં ભૂમિ વગેરે ને ખેડીને બી વાવવામાં આવે છે, એવું કંઈ પણ અહીં કરવામાં આવતું નથી. એની ઉપર તે બી નાખ્યું કે આટલાથી
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર