Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१३८
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे भागे पण्णत्ते भूमिभागः प्रज्ञप्तः स च भूमिभागः कीदृशः इति जिज्ञासायामाह'से जहाणामए आलिंगपुक्खरेइ वा जाव कित्रिमेहिंचेव अकित्तिमे हिं चेव' स यथा नामक आलिङ्गपुष्करमिति वा यावत् कृतिमैश्चेव अकृत्रिमैश्चैवेति । अत्र यावत्पद संग्राह्याणि पदानि राजप्रश्नीयसूत्रस्य पञ्चदशसूत्रादारभ्य एकोनविंशतितमसूत्रतो बोध्यानि । तदर्थश्च तत्रैव मत्कृतसुबोधिनी टीकातो विज्ञेय इति ।
अथोत्तरार्द्धभरतवर्षवास्तव्यमनुष्यस्वरूपं पृच्छति-उत्तरार्द्धभरते खलु भदन्त ! वर्षे-इत्यादि 'उत्तरड्ढभरहे णं भंते ! वासे' हे भदन्त ! उत्तरार्द्धभरते वर्षे-उत्तराद्धभरतक्षेत्रे स्थितानां 'मणुयाणं केरिसए आयारभावपडोयारे' मनुजानां कीदृशकः आकारभावप्रत्यवतारः-स्वरूपपर्यायप्रादुर्भावः 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः ? भगवानाह-गोयमा ! तेणं मणुया वहुसंघयणा जाव अप्पेगइया सिझंति जाव सव्व दुक्खाण मंतं करेंति' हे गौतम ! ते खलु मनुजाः बहुसंहनना यावद् अप्येकके सिद्धयन्ति-यावत् कित्तिमेहिं चेव अकित्तिमे हिंचेव" हे गौतम उत्तरार्ध भरत क्षेत्र का स्वरूप इस प्रकार से कहा गया है-वहां का भूमिभाग बहुसमरमणीय है और वह आलिंगपुष्कर के जैसा कहा गया है मृदङ्ग के मुखपुट का नाम आलिंङ्गपुष्कर है इस विषय में पहिले अनेक उपमावाची शब्दों द्वारा स्पष्टीकरण किया जा चुका है यही बात यावत् पद से यहां समझाई गई है इसके लिये राजप्रश्नीय सूत्र के १५ वें सूत्र से लेकर १९ वें मूत्र तक के पाठ को देखना चाहिये वहां का भूमिभाग कृत्रिम और अकृत्रिम तृणों से एवं मणियों से सुशोभित है ।
"उत्तरडूढभरहेणं भंते वासे मणुयाणं केरिसए आयारभावपडोयारे पण्णत्ते' हे भदन्त! उत्तरार्ध भरत में रहने वाले मनुष्यों का स्वरूप कैसा कहा गया हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा तेणं मणुया बहु संधयणा जाव अप्पेगइया सिझंति जाव सव्वदुक्स्वाणमंतं करेंति, हे गौतम! वहां के निवासी मनुष्यों का स्वरूप ऐसा है कि वे वज्रऋषभनाराच आदि अनेक प्रकार बाजावकित्तिमेहिं चेव अकित्तिमेहि चेव गौतम ! उत्तराध सरतक्षेत्रनु स्१३५ मा प्रमाणे કહેવામાં આવેલ છે. ત્યાંને ભૂમિભાગ બહુસમરમણીય છે અને તે આલિંગ પુષ્કરના જે કહેવામાં આવેલ છે. મૃદંગના મુખપુટનું નામ આલિંગ પુષ્કર છે. આ સંબંધમાં પહેલાં અનેક ઉપમાવાચી શબ્દો વડે સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે. એજ વાત અહીં યાવત પદથી અહીં સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે. આ માટે રાજપ્રશ્નીય સૂત્રના ૧૫માં સૂત્રથી માડીને ૧૯માં સૂત્ર સુધીના પાઠને જે જોઈએ. ત્યાંને ભૂમિભાગ કૃત્રિમ અને અકૃત્રિમ તૃણોથી તેમજ મણિઓથી સુશોભિત છે. ____ "उत्तरइढभरहेण भंते ! वासे मणुयाण केरिसए आयारभावपडोयारे पण्णत्ते" है ભદંત ! ઉત્તરાર્ધ ભારત માં રહેનારા માણસના સ્વરૂપ કેવા છે. ? ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે. "गोयमा ! तेण मणुया बहुसंघयणा जाव अप्पेगइया सिज्झति जाव सव्व दुक्खाणमतं करेंति" गौतम ! त्यांना निवासी मनुष्याना २५३५
૨૫ એવા છે કે તેઓ વજી ઋષભ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
