Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रकाशिका टीका सू. २१ कालस्वरूपम् उद्धरेणओ सा एगा तसरेणु' अष्ठ ऊर्ध्वरेणव सा एका त्रसरेणुः-त्रस्यति पूर्वादि वातप्रेरितो गच्छतीति त्रसा सा चासौ रेणुस्त्रसरेणुः 'अट्ठ तसरेणुओ सा एगा रहरेणु' अष्ट त्रसरेणवः सा एका रथरेणुः रथगमनादुड्डीयमाना रेणु रथरेणुः 'अट्ट रहरेणूओ से एगे देवकुरुत्तरकुराण' अष्ट रथरेणव तदेकं देवकुरुत्तरकुरूणां देवकुरूत्तरकुरुक्षेत्रनिवासिनां 'मणुस्साण वालग्गे' मनुष्याणां वाला केशाग्रभागः , 'देवकुरूत्तर कुराण मणुस्साणं' देवकुरुत्तरकूरूणां मनुष्याणां यानी 'अट्ठा वालग्गा' अष्टवालाग्राणि केशाग्राणि 'से एगे हरिवासे रम्मयवासाण' तदेकं हरिवर्षरम्यकवर्षाणां हरिवर्ष रम्यकवर्षवासिनां 'मणुस्साणं वालग्गे' मणुष्याणां वालाग्रम् , 'एवं ' एवम् अनेन प्रकारेण हरिवर्षरम्यकवर्षक्षेत्रवासिमनुष्याणां यानि अष्ट वालाग्राणि तत् 'हेमवय हेरण्णवयाण' हैमवतहैरण्यवतानां हैमवतहेरण्यवतवर्षवासिना 'मणुस्साण' मनुष्याणामेकं वालाग्राम् , यानि अष्टौ हैमवत हैरण्यवतवर्षवासिमनुष्यवालाग्राणि तत् 'पुलविदेहअवरविदेहाणं' पूर्व विदेहापरविदेहानां पूर्व विदेहापरविदेहवा सिनां मणुष्याणामेकं वालाग्रम् यानि चाष्टौ पूर्वबिदेहापरविदेहबासि 'मणुस्साण वालग्गा सा एगा लिक्खा' मनुष्यवालाग्राणि सा एका लिक्षा, 'अट्ठ लिक्खाओ स्फुरण होता है ऐसी जो धूलि है वह उर्ध्व रेणु शब्द से वाच्य हुई है । आठ उर्वरेणुओं का एक त्रसरेणु होता है। जो पूर्वादि दिशाओं से आगत वात से प्रेरित हुई इधर उधर चली जाती है-उड़ जाती है ऐसी धूलि का नोम बसा है, ऐसी त्रसारूप जो रेणु है वह त्रसरेणु है. आठ त्रसरेणुओं का एक रथरेणु होता है, रथ के चलने समय उससे उड़ी हुई धूलि ही रथ रेणु है आठ रथ रेणुओं का एक देवकुरु एवं उत्तरकुरु क्षेत्र के निवासी मनुष्यों का बालाग्र होता है. आठ बालारों का हरिवर्ष और रम्यकवर्ष के निवासी मनुष्यों का एक बालाग्र होता है. इसी हरिवर्ष और रम्यकवर्ष के निवासी मनुष्यों के जो आठ बालाप्र हैं उनका हैमवत और हैरण्यवतक्षेत्र निवासी मनुष्यों का एक बालाग्र होता है. इनके आठ बालानों का पूर्व विदेह और अपर विदेह के निवासी मनुष्यों का एक बालाग्र होता है. इनके आठ बालानों ઉર્વી, અધક અને તિયંગામી જાલાન્તગતસૂર્ય કિરણેથી જેનું સકુરણ હોય છે. એવી જે ધૂલિ છે તે ઉર્ધ્વરેણ શબ્દથી વાગ્યે થયેલી છે. આઠ ઉર્ધ્વરેણુને એક ત્રસરેણુ હોય છે. જે પૂર્વ આદિ દિશાએથી આગત વાતથી પ્રેરિત થઈને આમ-તેમ ઉડી જાય છે. એવી ધૂલિન નામ ત્રસા છે. એવી ત્રસારુપણુ જ ત્રસરેણુ કહેવાય છે. આઠ ત્રસરેણુઓને એક રથયું હોય છે, રથ ચાલે છે ત્યારે તેનાથી જે રેણુ ઉડે છે તે રથરેણુ છે. આઠ રથરેણુઓને એક દેવ કુર અને ઉત્તર કુરક્ષેત્ર નિવાસી મનુષ્યને બાલાગ હોય છે. આઠ બાલાોને હરિવર્ષ અને રમ્યક વર્ષના નિવાસી મનુષ્ય નું એક બાલારા હોય છે. એજ હરિવર્ષ અને રમકવર્ષના નિવાસી મનુષ્યના જે આઠ બાલાવ્યો છે તે હેમવત અને હિરણ્યવત ક્ષેત્ર નિવાસી મન થોનું એક બાલાગ્ર હોય છે. એમના આઠ બાલાગ્રોનું પૂર્વ વિદેહ અને અપર વિદેહના નિવાસી મનુષ્યનું એક બાલાગ્ર હોય છે. એમના આઠ બાલાોની-કેશાગ્રીની–એક શિક્ષા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
