Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रकाशिका टीका सू, १९ उत्तरार्द्धभरते ऋषभकूटपर्वतनिरूपणम्
१४३ जाव पडिरूवे अच्छःश्लक्ष्णो यावत्प्रतिरूपः । अच्छादि प्रतिरूपान्तपदानां संग्रहोऽथश्च पूर्ववद् बोध्य इति । तथा 'से गं' सः ऋषभकूटपर्वतः खलु 'एगाए पउमवर वेइयाए' एकया पद्मवरवेदिकया 'तहेव' तथैव-सिद्धायतनकूटवदेव वर्णनीयः, तद्वर्णकवाक्यं किम्पर्यन्तं संग्राह्यमिति जिज्ञासायामाह-'जाव भवणं' यावद् भवनम् ऋषभकूटाधिपते ऋषभनामकदेवस्य भवनवर्णनपर्यन्तं संग्राह्यम् , तथाहि-एकेन च वनषण्डेन सर्वतः समन्तात् संपरिक्षिप्तः, ऋषभकूटस्य खलु उपरि बहुसमरमणीयो भूमिभागः प्रज्ञप्तः, स यथा नामकः आलिङ्गपुष्करमिति वा यावद् व्यन्तरा यावद् विहरंति, तस्य खलु बहुसमरमणीयस्य भूमिभागस्य बहुमध्यदेशभागे महदेकं भवनं प्रज्ञप्तमिति । एतद्वथाख्या भवणवर्णनं च चतुर्दशसूत्रतो बोध्यम् ।
__ अथ भवनमानमाह-कोसं' इत्यादि । तद्भवनं 'कोसं आयामेणं' क्रोशम् आया मेन दैर्येण 'अद्धकोसं' अर्द्धक्रोशं-क्रोशस्यार्द्ध 'विक्खम्भेणं'-विष्कम्भेण विस्तारेण "से णं एगाए पउमवर वेड्याए तहेव जाव भवणं कोसं आयामेणं अद्धकोसं विक्खंभेणं दे सूर्ण कोसं उर्ल्ड उच्चत्तेणं अट्ठो तहेव" यह ऋषभकूट पर्वत चारों ओर से एक पद्मवर वेदिका से परिवेष्टित हैं। इसका और सर्व विशेष वर्णन सिद्धायतन कूट के जैसा ही है तथाच वह ऋषभकूट पर्वत एक वनषण्ड से चारों ओर से घिरा हुआ है । इस ऋषभकूट पर्वत की ऊप र की भूमि बहुसमरमणीय है जैसा बहुसम मृदङ्ग का मुखपुट होता है ऐसा ही बहुसम उस पर्वत का ऊपर का भूमिभाग हैं, यावत् यहां अनेक प्रकारके व्यन्तर देव और देवियां यावत् आनन्द से अपने पूर्व कृत शुभकर्मी के शुभफलों को भोगते हुए आनन्द से रहते हैं उस बहुसमरमणीय भूमिभाग के मध्यभाग में एक विशाल ऋषभ नाम के देवका भवन कहा गया है इत्यादि रूप से कथन और भवन का वर्णन इसी सूत्र के १४ में सूत्र से जानलेना चाहीये इस भवन की लम्बाई एक कोश की है और चौडाई आधे कोश ५२७ थी भांडार प्रति३५ सुधीन। विशेषणाथी युक्त छ. “से ण एगाए पउमवरवेश्याए तहेव जाव भवण कोसं आयामेण अद्धकोस विक्खमेण देसूर्ण कोर्स उड्ढं उच्चत्तणं अट्ठो तहेव" ऋषभदूट पत यामे२ मे ५१२ हाथी परवष्टित छ. सानु विशेष વર્ણન સિદ્ધાયતન ફૂટના જેવું જ છે. તથા ચ–ષભકૂટ પર્વત એક વનખંડથી મેર ઘેરાએલ છે. આ ઋષભકૂટ પર્વતની ભૂમિને ઉપરિભાગ બહસમરમણીય છે. મૃદંગમુખપટ વત આને ઉપરિભાગ બહુ સમરમણીય છે. યાવત અહીં અનેક વ્યંતર દેવ અને દેવીએ થાવત્ આનંદ પૂર્વક પિતાના પુર્વકૃત શુભ કર્મોના શુભ ફળને ઊપગ કરતા સાનંદ નિવાસ કરે છે. તે બહુસમરમણીય ભૂમિભાગના મધ્યભાગ માં એક વિશાલ ગાષભ નામના દેવનું ભવન છે. ઈત્યાદિ રૂપમાં કથન અને ભવનનું વર્ણન આજ સૂત્રના ૧૪ મા સુત્રમાંથી જાણી લેવું જોઈએ આ ભવનની લંબાઈ એક ગાઉ જેટલી છે. અને ચડાઈ અર્ધા ગાઉ જેટલી છે. તેમજ કંઈક કમ એક ગાઉ જેટલી એની ઉચાઈ છે.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
