Book Title: Jain Siddhant Prakaran Sangraha
Author(s): 
Publisher: Ajramar Jain Vidyashala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022129/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. (35 thokaDAI ) chapAvI prasiddha karanAra, zrI ajarAmara jaina vidyAzALA. lIbaDI. vI. saM. 2454 vIkrama saM. 1984 ardhI kImate mUlya 1-0-0 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tySH kakakakaka OM jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. ( 35 thokaDAo ) chapAvI prasiddha karanAra, zrI ajarAmara jaina vidyAzALA. lIMbaDI. bI. saM. 2454 -883-20 vIkrama saM. 1984 ardhI kImate mUlya 1-0-0 M AA A dhI dharma vijaya sTIma prinTIMga presa : lIMbaDI. CEIERERRES Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ( nivedana ) - A graMthanA mULa yojaka paMDitarAja mahArAjazrI, 7 uttamacaMdrajI svAmI ke jeo bahusUtrI; zAstra vizArada ane uttama upadezaka hatA. te ozrIe abhyAsIonI sugamatA arthe upakAra karI jaina zAstramAthI pacIza thokaDAonI racanA karI hatI. te pustako khalAsa thavAthI zAha trIbhovana ruganAthe pharI mahArAjazrI kRSNajI svAmI pAse sudharAvI temAM bIjA thokaDAo vadhArI batrIza thokaDA chapAvyA. tenI kIM0 2-4-0 rAkhela A graMtha jaina zAstranA abhyAsIone prathama bhagavAnuM hoi tenI kIMmata ochI hoya to mANaso vadhu lAbha lai zake e hetuthI munizrI cunilAlajI svAmInI dIkSAnI yAdagIrI nimitte A pustaka tathA jaina siddhAMta pAThamALA ( ke jemAM daza vaikAlika tathA uttarAdhyayana e banne sUtro zuddha ane tathA bhaktAmara Adi cha stotro ane puchIMsuNaM dAkhala karela che. ) tathA bIjA cha pustakA maLIne ATha pustako mahAvIra jyaMti sudhI ane pALadhI jeTha zuddha 15 sudhI grAhaka thanArane aradhI kiMmate ApavAno nizcaya karyo, ane temAMno A graMtha ame chapAvela che. amArA chapAtA badhA graMtho mahArAja zrI jJAnacaMdrajI svAmI bakhato vakhata mupho tapAsI zuddha karI Ape che te pramANe A vakhate paNa ozrIne A saTamAMnA chapAtA pustako zuddha karavAnA ne tapAsavAnA hoi teozrI bahAra sthaLe vicaratA hovAthI tathA presa taraphanI heath muzkelIo hovAthI grAhakone ApelI mudata karatAM A saTanA pustako amo moDA ApI zakyAM chIe te mATe kSamA yAcIe chIe. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 A graMthamAM traNa thokaDA vadhu umerI 35 thokaDA karelA che. tathA ghaTato thoDo sudhAro paNa mahArAjazrIe karyo che. A graMthane chapAvavAnI madada maLavAthI AThe pustako ardhI kIMmate ApelI mudata sudhI, ane A graMtha to pahoMce tyAM sudhI ardhI kIMmate ApabAno nizcaya karyo che. aphasosanI binA eche ke mupho babevAra sudhAravA chatAM presanI bedarakArIne lI kAnA, mAtra, hasva dIrgha ane koi koi akSaro uDI gayA che tethI tenuM zuddhipatra lAMbu karavuM paDayuM che. bAMcanAra te zuddhipatrathI sudhArIne vAMcaze e vijJapti che. prakAzaka AbhAra. ru 200 munizrI cunIlAlajI svAmInI dIkSA prasaMge ekaThA thayelA mAMthI malyA che. ru 100 lIMbaDI nivAsI marahUma mAstara muLajIbhAi talakazIbhAinA smaraNArthe temanA vidhavA bAi pArvatIbAI taraphathI malyA che. ru 100 lIMbaDI nivAsI zAha lheracaMda phulacaMdanI suzIla putrI vhena ratanagaurI taraphathI malyA che. uparanA cAraso rupIyA munizrI cunIlAlajI svAmInI dIkSAnI yAdagIrI a A pustaka ochI kIMmate ApI zakAya e AzayathI arpaNa karela che tethI te sarvano saprema upakAra mAnIe chIe. A madadane lI A graMtha sahIta ATha graMthone ardhI kIMmate ApI zakyA chIe. prakAzaka A pustako anukramaNikA chele (234) pAne che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcanA-A pustaka zuddhipatra pramANe prathama zudhdha karIne zikhaq. azuddha, ADA avalA tathA uDI gayelA akSaronuM zuddhipatra. pRSTa paMkti azuddha zuddha | pRSTa paMkti azuddha zuddha 2 7 purupaveda puruSaveda , 23 eke eka 3 24 4 8 / 43 10 devatanA-devatAnA 44 karmarahita 3kasairahita , 22 19 18 6 22 4 8 44 16 129 128 7 8 nArakinA nArakinA 46 18 205 285 8 6 spale sparza . , 19 205 285 48 6 jAvAjoni-jIvAjoni 11 13 AjJana ajJAna " 10 samAkata samakita , 23 meda bheda 61 24 jane varjine 17 23 khasa sukha 62 7 9 7 25 17 phare kare , 9 9 7 26 17 AjJana ajJAna , 23 namame navame 35 3 bhumAmA bhumimAM 64 2 gaThAgu guNaThA , 16 uMca oja , 7 ahArapaNu-ahArakapaNu 37 10 manuSyana manuSyane 67 24 97 ,, 22 timaca temaja / 68 4 9 7 38 10 samoviyA samohiyA , 13 joga 14-joga 15 , 11 le che 69 2 manuSyano manuSya 39 13 bAradela bAradeva asaMjJIno . 0 4 . Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTa paMkti azuddha zuddha 70 17 guNa013 - guNa014 99 17 74 15 samucaya - samucaya joga014 - joga015 150 19 matijJAnA - matijJAnI 99 75 1 kevaLa jJAnA- kevaLa jJAnI 7 jAvanA jIvanA " 76 1 guNa0- guNa0 9 78 20 no bAdamAM novAdaramA 84 3 bhajana bhojana 85 9 Arane ArAne tivAye tivAre 14 99 88 7 AraMmAM ArAmAM 13 utarAne utarIne " 92 3 mAkSa mokSa 109 24 rAhata rahita 118 22 aloka tricho aloka 123 20 ANakA aNikA 126 13 AunuM AThameM 127 11 jojana - jojananA 12 46 48 pRSTa paMkti azudhdha zudhdha 133 10 devAo devIo 19 128 12 ugha jaya 132 22 AlikA - AvalikA 8 dvAra 8 dvAra che-dvAra kaheche 8 tihAMja tihAM 152 157 - 23 uMbudvipa jaMbudvipa 159 3 uparjyA uparanA 20 kezarI kezarA " 160 14 kArtti kIrti 162 2 4 8 165 1 samuccana samuccaya 167 21 cArasehajAra 0 183 9 chedA0 chedo0 24 tattheya tittheya " 187 1 dASa na 194 9 pratyekasa 197 12 lAka loka 24 khAlI khIlI "" 200 22 paheje pahele doSa na pratyeka seM " 201, 205 17 manuSyAna manuSyani prAkarma parAkrama 209 8 mokSanA mokSanI khoTI 210 12 khATI 211 5 mahAvaranA - mahAvIranA 16 karaNA karaNI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTaH paMkti azudhdha zudhdha | pRSTa paMkti azudhdha zudhdha 212 14 taNakhA taNakho |, 20 aTha ATha 219 12 bAghano bodhano 224 22 ekA eka " 23 pramANApeta pramANopeta , 24 hAya . hoya | 239 / 3 bhaNa bhaNe 220 5 pAthA pAyo 16 bhyaMtara abhyaMtara " 18 Dhi gaDha / 231 11 kumAga kumArge " 22 parama NuH paramANu , 17 ta te 221 17 jADa ANu jADapaNu , 20 tatrIsame tetrIsameM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. // atha zrI navatatvano thokaDo // OM zrIpArzvanAthAya namaH // atha zrI navatakha likhyate // have viveki samyaktvadRSTi jIvane, nava padArtha jehavA che tehavA tathArupa buddhimamANe guru AmnAyathi dhAravA, te navapadArthanA nAma kaheche. jIvatava, ajIvatatva, puNyatatva, pApatatva, Azravatatva, saMvaratatva, nirjarAtatva, baMdhatatva, mokSatatva. have jIvatatva te kehane kahiye. caitanyalakSaNa, sadAsaupayogI, asaMkhyAta pradezI, sukhaduHkhano jANa, sukhaduHkhanA vedaka tehane jIvatatva kahiye. ajIvatatva te kehane kahIye, jaDalakSaNa, caitanyarahita, tehane ajIvatatva kahiye. puNyatatva te zubha kamANiye karI, zubha karmane udaye karI, jehanA phala AtmAne bhogavatAM mIThAM lAge tehane puNyatatva kahiye. pApatatva te azubha kamANiye karI, azubha karmane udaye karI, jehanA phala AtmAne bhogavatA kaDavAM lAge, tehane pApatatva kahiye. Azravatatva te, avatane apaccakhANe karI, viSaya kaSAyane sevave karI, AtmArupatalAvane viSe iMdriyAdika ghaDanAle chidrekarI, karma pAparupa jalanA pravAha Ave, tehane Azravatatva kahiye. saMvaratatva te jIvarupa talAvane viSe, karmarupa jala AvatAM vratapaccakhANAdika dvAra devekarI rokIye, tehane saMvaratatva kahiye. nirjarAtatva te AtmAnA pradezathi bAra bhede tapasyAye karI dezathaki karmanuM nirjara jharIne dura thA, tehane nirjarAtatva kahiye. baMdhatatva te AtmAnA pradezane karmapudgalanA dala khIranIranI pare, lohapiMDa agninI pare, lolIbhUta Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. thaibaMdhAya, tehane baMdhatatva kahiye. mokSatatva te sakala AtmAnA pradezathi sakala karmanuM chuTavaM, sakala baMdhana mukAva, sakala kAryani siddhi thAya, tehane mokSatatva kahiye, e nava padArthanuM jANapaNuM, tehane tatva kahiye, have jIvanaeka bheda te, sakala jIvAna caitanya lakSaNa - eka che. mATe saMgrahanaye kari eka bhede jIva kahiye. tathA prakAre paNa jIva kahiye. trasa, thAvara, tathA siddha, ne saMsArI. tathA traNabhedejIva, strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda, tathA bhavasiddhiyA, abhavasiddhiyA, nobhavasiddhiyA, noabhava siddhiyA. tathAccArabhede jIva. nArakI, tiyeca, manuSya, devatA, tathA cakSudarzanI, acakSudarzanI, avadhidarzanI, kevaladarzanI. tathA pAMca prakAre jIva. ekeMdriya, ve iMdriya, teiMdriya, cAridriya, paMcedriya, tathA sajogI, manajogI, vacanajogI, kAyajogI, ajogI. tathA cha prakAre jIva, pRthavIkAya, apkAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, trasakAya. tathA sakaSAyI, kohakaSAyI, mAnakaSAyI, mAyAkaSAyI, lobhakaSAyI, akaSAyI. tathA sAta prakAre jIva. nArakI, tiyeca, tiryaMcaNI, manuSya, manuSyaNI, devatA, devI. tathA ATha prakAre jIva. salezI, kRSNalezI, nilalezI, kAputalezI, tejulezI, padmalezI, zukalalezI, alezI. tathA nava prakAre jIva, pRthavI, apa, teu, vAu, vanaspati, beiMdriya, teiMdriya, cauridriya, paMceMdriya. tathA daza bhede jIva, ekeMdriya, beiMdriya, teiiMdraya,cauridraya, paMceMdriya, e 5 nA aprajAptA ne prajAptA, evaM 10. tathA igyAra bhede jIva ekeMdriya, beiMdriyadra, teiMdriya, cauridriya, nArakI, tiryaMca, manuSya, bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika. tathA 12 bhede jIva, pRthavI, apa, teu, vAu, vanaspati, trasakAya, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhAMta prakaraNa saMgraha. e chanA aprajAptA ne prajAptA evaM 12, tathAterabhede jIvaH kRSNalezI nilalezI, kAputalezI, tejulezI, padmalezI, zukalalezI, e chanA aprajAptA, ne prajAptA evaM 12 ne eka alezI evaM 13. have jIvanA 14 bheda kahe che; sukSma ekeMdriyano aprajApto ne prajAto, bAdara ekeMdriyanA aprajAto, ne prajAto, beiMdriyano aprajAto ne prajAto, teiMdriyano aprajAto, ne prajAto, cauridriyano aprajAto, ne prajAto, asaMjJI paMceMdriyanA aprajAto, ne prajAto, saMjJI paMceMdriyano aprajAto, ne prajAto. have jyavahAra vistAra naye karIne pAMcasenetresaThabheda jIvanA kahe che. tehamAM traNasenetraNa bheda manudhyanA, ekAaThANubheda devatAnA, aDatAlIsa bheda tiryacanA, caudabheda nArakInA, evaM 563 bheda jIvatatvanAM kahyA. have tehamAM manuSyanA 303 bheda kahe che. te 15 karma bhUminA manuSya, 30 akarmabhUminA manuSya, 56 aMtara dvipanA manuSya, evaM 101 kSetranA garbhaja manuSyanA, aprajAptA, ne prajAptA, evaM 202 ne ekasAneeka kSetranA samurchima manuSyanA aprajAptA evaM 303 bheda manuSyanA. have karmabhUmi te kehane kahiye, asI, mazI, kRSI, e, 3 prakAranA vyApAre karI jIve tehane karmabhUminAM manuSya kahie. te karmabhUminA kSetra keTalA che. 5 bharata, 5 iravata, ne 5 mahAvideha, evaM 15 te karmabhUmi kihAM che eka lAkha jojananA jaMbudvipa che tehamAM 1 bharata, 1 iravata, 1 mahAvideha e 3 kSetra karmabhUminAM jaMbudvipamAM che, tehane pharato be lAkha jojanano lavaNa samudra che, tehane pharato cAralAkha jojananA dhAtakIkhaMDa dvipa che, tehamAM 2 bharata, 2 iravata, 2 mahAvideha che, tehane pharato 4 lAkha jojanano kAlodadhi samudra che, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. tehane pharato 4 lAkha jojanano arddhapuSkara dvipa che, tehamAM 2 bharata, 2 iravata, 2 mahAvideha che evaM chadu 12 ne 3 panara karmabhUminA manuSya kahyA, have 30 akarmabhUminA manuSya kahe che. akarmabhUmi te kehane kahiye,karmarahita dazamakAranA kalpavRkSe karIne jIve tehane akarmabhUminA manuSya kahie. te 5 hemavaya, 5 hiraNavaya, 5 harivAsa, 5 ramakavAsa, 5 devakuru, 5 utarakuru, evaM 30 akarmabhUminA manuSya jANavA. have jaMbudvipamAM,1 hemavaya, 1hiraNavaya, 1 harivAsa, 1 ramakavAsa, 1 devakuru, 1 utarakuru, evaM 6 kSetrabudvipamAM che.dhAtakikhaMDamAM babe jANavA,evaM 18 arddhapuSkaradvipamAM babe jANavA, evaM 30 akarmabhUminA manuSya kahyA. have chapana aMtaradvipanA manuSya kahe che. jaMbudvipanA bharatakSetrani maryAdAno karaNahAra, culahimavaMta nAme parvata che, te pIlA senAmaya che, te sA jojanano uMcI che, seA gAuno uMDA che, ekahajAra bAvana jojana ne vAra kalAno paholo che, cauvizahajAra navazebatriza jojanano lAMbA che, tehane pUrvapazcimane cheDe babe DADhA nikali che, akeki DADhA corAsIze caurAsIze jeojananI jhAjherI lAMbi che, te ekeki DADhAupare sAtasAta aMtaradvipA che, teaMtaradvipA kihAMche jagatinA koTathaki 300 jojanalavaNasamudramAMjAiye, tivAre pahelo aMtaradvipo Ave, te 300 jojanA lAMbA ne paholoche, tihAMthi 400 jojana jAiye tivAre bijo aMtara dvipo Ave te 400 jojanano lAMbA ne paholo che. tihAMthi 500 jojana jAiye tivAre trijo aMtaradvipo Ave te 500 jojananA lAMbA ne paholo che. tihAMthi chameM jojana jAiye tivAre cotho aMtaradvipo Ave te 600 jojananA lAMbA ne paholo che. tihAMthi 700 jojana jAiye Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhAMta prakaraNa saMgraha. 5 tivAre pAMcamI aMtaradvipo Ave te 700 jojananA lAMbA ne paholo che. tihAMthi 800 jojana jAiye tivAre chaThA aMtaradvipo Ave te 800 jojananA lAMbo ne paholo che. tihAMthi 900 jojana jAiye tivAre sAtamI aMtaradvipo Ave te 900 jojananA lAMbA ne paholo che. evaM sAta cokuM 28 aMtaradipA jANavA. emaja iravatakSetranI maryAdAnA karaNahAra zikharInAme parvata che te cula himavaMta zarikho jANavo, tihAM paNa 28 aMtaradvipA che, aThAviza du 56 aMtara dvipA jANavA, aMtaradvipAnA manuSya te kehane kahiye, heThe samudra che ane upara adhara DADhAnA dvipAmAM rahenAra che, mATe. athavA topharatu pANI ane vacamAM beTaDA hoya temAM rahenArA hoya tene aMtara dvipAnA manuSya kahiye. have 101 kSetranA samurchima manuSya 14 sthAnakamAM upaje che te kahe che. uccAresuvA te vaDinitamA upaje, pAsavaNemuvA te laghunitamAM upaje, khele suvA te balakhAmAM upaje, saMghANesuvA te liMTamAM upaje, vaMtesuvA te vamanamAM upaje, pItesuvA te nilApilA pItamAM upaje, puiemuvA te parumAM upaje, seANiesuvA te ruddhiramAM upaje, sukkasuvA te viryamAM upaje, sukkapAgalaparisADiesuvA te viryAdikanA pudgalasukANA te phari bhinA thAya tehamAM upaje, vigaya jiva kalevare suvA te manuSyanA kalevaramAM upaje, ithi purisa saMjoge suvA te strI puruSanA saMjogamAM upaje, nagara nidhamaNe suvA te nagaranI khALeomAM upaje, savvesucevaasuiThANesuvA te sarvamanuSya saMbaMdhiasucisthAnakAmAM upaje, evaM 101 kSetranAsamurchima manupyanA apajAptA, evaM sarva milI 303 bheda manuSyanA kahyA. have devatAnA 198 bheda kahe che, tehamAM daza bhavanapatinA nAma; asura Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. kumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, vijjukumAra, agnikumAra, dvipakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, pavanakumAra, thaNitakumAra. have 15 paramAdhAminA nAma kahe che. aMba, aMbarisa, zAma, sabala, rudra, vairudra, kAla, mahAkAla, azipatra, dhanuSya, kuMbha, vAla, vetaraNI, kharasvara, mahAghoSa. sola vANavyaMtaranA nAma; pizAca, bhUta, jakSa, rAkSasa, kinnara, kiMpurisa, mahAraga, gaMdharva, ANapatnI, pANapanI, isivAi, bhUivAi kaMdiya, mahAkaMdiya, kAhaMDa, payaMgadeva. daza jaMbhakAnA nAma; ANajaMbhakA, pANabhakA, layaNajaMbhakA, zayaNabhakA, vachajaMbhakA, puSpajaMbhakA, phalajaMbhakA, bIyajabhakA, vijjujaMbhakA, aviyatajaMbhakA. daza jyotiSInA nAma; caMdramA, sUrya, graha, nakSatra, tArA, e 5 cala,te aDhi dvipamA che. ne 5sthira te aDhi dviSabAhira che, evaM 10 have 3 kilvipinA nAma;3 paliyA, 3 sAgariyA, 13 sAgariyA. navalokAM tikanAM nAma, sArasvata, Aditya, vihni, varuNa, gaItoyA, toSiyA, avyAvAdhA, agiccA, riThA. have bAra devalokanA nAma; 1 sudharma, 2 izAna, 3 sanatkumAra, 4 mAheMdra, 5 brahmaloka, 6laMtaka, 7 mahAzukra, 8 sahasAra, 9 ANata, 10 prANata, 11 AraNa, 12 accuya. have nava grIvekanA nAma; bhadde, subhadde, sujAe, sumANase, priyadarzaNe, sudarzane, AmAhe, supaDIbaddhe, jazodhare. pAMca anuttara vimAnanA nAmavijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita, sarvArthasiddha, e 99 jAtanA devatA aprajAptA ne,99 jAtanA prajAptA evaM 198 bheda devatAnA kahyA. have tiryacanA 48 bheda kaheche; pRthavI, pANi, teu, vAu, e 4 sukSma, 4 bAdara, evaM 8 e nA aprajAptA, ne 4 nA prajAptA, evaM 16 ane vanaspatinA 3 bheda. sukSma pratyeka ne sAdhAraNa e 3 nA aprajAptA ne 3 nA prajAptA e 6 evaM 22 ekaMdriyanA. traNa vikaleMdriya, beiMdriya, teiMdriya, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhAMta prakaraNa saMgraha. cauriMdriya, e 3 nA aprajAptA ne 3 nA prajAptA e 6 evaM 28 jalacara, thalacara, urapara, bhujapara, khecara e 5 samurchima ne 5 garbhaja evaM 10 nA aprajAptA ne 10 nA prajAptA e 20 evaM 48 bheda tiryecanA kavA. have 14 bheda nArakinA kahe che. sAta narakanA nAma, ghamA, vaMzA, zilA, aMjaNA, riThA, maghA, mAghavai. have e 7 nA gotra kahe che. ratnaprabhA zarkaraprabhA, vAluprabhA, paMkaprabhA, ghumaprabhA, tamaprabhA, tamatamAprabhA e 7 nA aprajAptA ne 7 nA prajAptA evaM 14 bhedana rakinA kalA evaM sarva milIne 563 bheda jIvanA jANavA iti jIvatattva samAptaM 1 7 ve jIvatatvanA 14 bheda kahe che. dharmAstikAyano skaMdha, deza, pradeza, adharmAstikAyano skaMdha, deza, pradeza, AkAzAsti kAyaneo skaMdha deza, pradeza. addhAsamayakAla, e 10 bheda arupi ajIvanA kathA. have rupi ajIvanA 4 bheda kahe che. pudgalAstikAya nA skaMdha, deza pradeza, paramANu pudgala evaM 14 have vyavahAra vistAranayekarI 560 bheda ajIvatatvanA kahe che. tehamAM 30 bheda arupi ajIvanA kahe che. dharmAstikAya dravyathaki eka kSetrathaki AkhA loka pramANe, kAlatha ki, anAdianaMta, bhAvathaki avarNe, agaMdhe, arase, aphAse, amUrti, guNathaki calaNasahAya, adharmAstikAya dravyathaki, eka, kSetrathaki AkhA leAkapramANe, kAlayaki anAdi anaMta, bhAvayaki, avarNe, agaMve, arase, aphAse, amUrti, guNayaki sthira sahAya, AkAzAstikAya dravyathaki eka, kSetrathaki lokAloka pramANe, kAlayaki anAdi anaMta, bhAvayaki, avarNe, agaMve, arase, aphAse, amUrti, guNathaki avagAhanAdAna, have kAla. dravyathaki aneka, kSetratha ki adidvipapramANe kAya ki anAdi anaMta, bhAvayaki, avarNe, agaMdhe, arase, aphAse, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. amUrti, guNathaki vartanAlakSaNa, evaM 20 ne 10 pUrve kathA te evaM 30 bheda arupi ajIvanA jANavA. have 530 bhedarUpi ajIvanA kaheche. tehamAM varga 5 kAlo,nilo,rAto,pilo,dholo,ekekA vargamAhi vIza vIza bheda lAbhe te, 2 gaMdha, 5. rasa, 5 saMThANa, 8 sparza, evaM vizapaMcA seo. have 2 gaMdha te surabhigaMdha, durabhigaMdha, ekekA gaMdhamAhi viza tredhIza bheda lAbhe 5 varga, 5 rasa, 5 saMThANa, 8 spana, evaM 23 duchetAliza bheda jANavA. have 5 rasa te tikhA, kaDavA, kasAyalA, khATo, miTho, ekekA rasamAM vIza vIza bheda lAbhe. 5 varNa, 2 gaMdha, 5 saMThANa, 4 sparza, evaM vIsa paMcA seo. have 5 saMThANa, parimaMDala saMThANa, vaTasaMThAga, traMza saMThANa, caurasa saMThANa, AyatasaMThANa. ekekA saMThANamAM vIza vIza bheda lAbhe 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 8 sparza, evaM vIzapaMcA seA. have 8 sparza. kharakharo, suhAlI, bhAri, halavA, TADhA, unho, caupaDayo, lukho, ekekA sparzamAM bIsa trevIsa bheda lAbhe. 5varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 5 saMThANa, 6 sparza, evaM 23 bheda lAme. kharakharAmA kharakharo ne suhAlA be varjavA. ema baje sparza varjavA evaM 23aThA 184 evaM sarva maline 530 bhedarUpi ajIvanA kadyA. evaM sarva maline 560 bheda ajivanA jANavA. iti ajivatavaM samApta. have nava bhede puNya uparAje te kahe che. annapunne, pANapugne, layaNapunne, zaraNapunne, vatthapunne, manapunne vacanapunne, kAyapunne, namaskArapunne, e nava bhede puNya uparAje tehanA zubha phaLa 42 bhede bhogave. te kahe che zAtAvedaniya, uMcagotra, manuSyagati, manuSyAnupUrvI, devatAnI gati, devatAnupUrvI, paMceMdriya nIjAti udArika zarira, vaikreya zarira, ahAraka zarira, taijasa zarira, kAramaNa zarira, udArikanA aMgaupAMga, vaikreyanA aMgaupAMga Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. AhArakanA aMgaupAMga vajjariSabhanArAcasaMghayaNa, samacauraMzasaMThANa, zubhavarNa, zubhagaMdha, zubharasa, zubhasparza, aguru laghunAma,parAghAtanAma, usvAsanAma, AtApanAma, udyotanAma, zubhacAlavAnigati, nirmANanAma, sanAma, bAdaranAma, prajAptanAma,pratyekanAma,sthiranAma, zubhanAma, saubhAgyanAma, susvaranAma, AdeyanAma, jazokIrtinAma, devatAnuAuSya, manuSyaAuSya, tirthacanuM AuSya jugalavat, tirthakaranAmakarma, evaM 42 bheda puNyanA jANavA.iti puNyatatvaM samAptaM.3. have 18 prakAre pApa uparAje te kahe che. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, paizUnya, paraparivAda, ratiarati, mAyA moso, michAdaMsaNasalla, evaM 18 have tehanA azubha phala 82 prakAre bhogave te kahe che. matijJAnAvaraNiya, zrutajJAnAvaraNiya, avadhijJAnAvaraNiya,manaparnavajJAnavaraNiya,kevalajJAnAvaraNiya,dAnAMtarAya,lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya, vIryAtarAya, nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalApacalA, thINadvinidrA, cakSudarzanAvaraNiya, acakSudarzanAvaraNiya, avadhidarzanAvaraNiya, kevaladarzanAvaraNiya, niccagotra, azAtAvedanIya, mithyAvamohaniya, sthAvarapaNuM, sUkSmapaNuM, apajAptApaNuM, sAdhArapaNuM, asthiranAma, azubhanAma, daurbhAgyanAma, duHsvaranAma, anAdeyanAma, ajazokIrtinAma, narakanigati, narakanuMAukhu, narakAnupUrvI, anaMtAnubaMdhi krodha, mAna, mAyA, lobha, apaccakhANAvaraNiya krodha, mAna, mAyA, lobha, paJcakhANAvaraNiya krodha, mAna, mAyA, lobha saMjalano krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda, tiryacanI gati, tiyecanI anupUrvI, ekeMdriyapaNuM, beidriya Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. paNuM, teiMdriyapaNuM, cAridriyapaNuM, azubha cAlavAni gati, upaghAtanAkarma,azubhavarNa,azubhagaMdha,azubharasa,azubhasparza, ruSabhanArAcasaMghayaNa, nArAcasaMghaSaNa, arddhanArAcasaMghayaNa, kilakusaMghayaNa, chevaTusaMghayaNa, nigAhaparimaMDalasaMThANa, sAdisaMThANa, vAmanasaMThANa, kubjasaMThANa, huMDasaMThANa, evaM 82 bheda pApatakhanA jANavA. iti pApatatvaM samAptaM.4. have AzravanA sAmAnya prakAre 20 bheda kahe che. mithyAtva te Azraba, avrata te Azrava, pramAda te Azrava, kaSAya te Azrava, azubhajoga te Azrava, prANAtipAta te Azrava, mRSAvAda te A0, adattAdAna te A0, maithuna te A0, parigRha te A0, zroteMdriyaasaMvare te A0, cakSuiMdriyaa0 A0, ghrANedriya a0A0, raseMdriyaa0A0, sparsedriyaa0A0, manaa0A, vacana a0A0, kAyaa0A0, bhaMDaupagaraNaupadhijimatimaliyemuke te A0, sucikusagga kare te A0 have vizeSe 42 bheda kahe che. 5 Azrava, 5 iMdriya mokali muke evaM 10, ne 4 kaSAya, evaM 14, ne traNa azubha joga evaM 17, ne 25 kriyA, te kAyikI kriyA, adhikaraNakI kriyA, pAusiyA, pAritAvaNiyA, pANAivAya, AraMbhiyA, pariggahiyA, mAyAvatiyA, apaJcakhANavatiyA, michAdasaNavatiyA, diThIyA, puThiyA, pADaciyA, sAmatAvaNiyA, nesathiyA, sahathiyA, aNavaNiyA vidAraNiyA, aNAbhogI, aNavakaMkhavatiyA, anApaugI, sAmudANI, pejavatiyA, dosavatiyA, iriyAvahiyA kriyA, evaM 25 ne 17 betAlIsa bheda Azrava tatvanA jANavA. iti AzravatatvaM samAptaM. 5. ___ havesaMvaranA sAmAnya prakAre 20 meda kahe che. samakita te zaMvara, vratapaJcakhANa te saM0, apramAda te saM0, akaSAya te saM0, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. subhajoga te saM0, jIvadayA pAlavI te saM0, satyavacana bolavU te saM0, dasavrata grahaNa te saM0, ziyala pAlavU te saM0, aparigraha te saM0. iMdriya 5 joga 3 e 8 nuM saMvara te saM0 evaM 18 bhaMDaupagaraNaupadhi jatanAyeliye muke te saM0, sucikusagga na kare te saM0. have vizeSe 57 bheda kahe che. iryAsumati, bhASAmumati eSaNAsumAta, AyANabhaMDabhattanikhevaNAsumati, uccArapAsavaNakhelajalasiMghANapAriThAvaNIyA sumati, e 5 sumati ne 3 gupti te, managupti, vacanagupti kAyagupti e 8 pravacanamAtA AdaravA ne 22 parisaha sahevA te kahe che. kSudhAno parisaha, tRSAno0 TADhano0 tApano0 daMzamaMzanA0, acelano0, aratino0, strInA0, cariyAnA0, besavAno0, sejAnA0, Akroza vacanano, vadhano0, jAcavAno0, alAbhanA0, rogano0, tRNasparzano0, melanA0, satkAra puraskAranA0, prajJAnA0, AjJanano0, daMzaNa parisaha, e 22 ne 8 pUrve kahyA te evaM 30. khaMti, mutti, ajave, madave, lAghave, sacce, saMjame, tave, ciyAe, baMbhaceravAse, e 10 prakAre jatidharma ArAdhavo ne 12 bhAvanA bhAvavI, tehanA nAma. anityabhAvanA, azaraNabhA0, saMsArabhA0, ekatvabhA0, anyatvabhA0, azucibhA0, AzravabhA0, saMvarabhA0, nirjarAbhA0, lokabhA0, bodhamA0, dharmabhA0, e 40 ne 12 bAvana. sAmAyakacAritra, chedopasthApaniya cA0,parihAravizuddha cA0, sukSmasaMparAya cA0, jathAkhyAta cA0, e 57 bheda saMvaratatvanA jANavA. iti saMvaratatvaM samAptaM. 6 ___ have nirjarAnA 12 meda kahe che. anasana, uNodari, vRttisaMkSepa, rasaparityAga, kAyakleza, paDisaliNayA, e cha bheda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatatva. bahAjyanA kahyA. have cha bheda abhyaMtaranA kahe che. pAyachita vinaya, veyAvacca, sajhAya, dhyAna, kAusagga, evaM 12 bheda nijarAtatvanA kahyA, iti nirjarAtatva samAptaM. 7 - ive baMdhatatvanA 4 bheda kaheche. prakRtibaMdha, sthitibaMdha, anubhAgabaMdha, pradezabaMdha. prakRtibaMdha te karmanA svabhAva tathA pariNAma. sthitibaMdha te je karmani jeTali sthiti che. teTali. anubhAgabaMdha te rasa tivra maMda rasAdi karmanA0 pradezabaMdha te karma pudgalanA dala. e 4 baMdhana svarUpa mAdakane dRSTAMte karI batAve che. jima koi modaka ghaNA prakAranA dravyane saMjoge nipano, vAyune tathA pItane tathA zleSmane jeNe svarUpe kari haNe tene svabhAva kahiye, tathA teja modaka, pakSa, mAsa, bemAsa, traNamAsa, cAramAsamudhi te rupe kari rahe tene sthiti kahiye, jima vali teja modaka koi kaDuyo hoya, koi tIkho hoya tene rasa kahiye, jIma vali teja modaka koi alpa dalane parimANe nipanA, koi vali bahu dalane parimANe nipanA, emaja modakane viSe dalanu parimANa tehane pradezabaMdha kahiye, eNIpare karmanA baMdha 4 prakAre jANavo. iti baMdhatatvaM samAptaM 8. ... have mokSatatva te 15 bhede siddha thAya te kahe che. tirtha siddhA, atirtha siddhA, tirthakara siddhA, atirthakara siddhA, grahasthaliMga siddhA, anyaliMga siddhA, svaliMga siddhA, strIliMga siddhA, puruSaliMga siddhA, napuMsakaliMga siddhA, svayaMbuddha siddhA, pratyekabuddha siddhA, buddhabAhisiddhA, eka siddhA, aneka siddhA, tathA 4 prakAre jIvamokSa jAya te kahe che. jJAnekari, darzanekari, cAritrekari, tapekari, tathA 9 dvAra mokSanA kaheche. satpadarUpaNA te mokSagati pUrvakAle hati hamaNA paNa che, Agamiye kAle haze te chati asti che, paNa AkAzanA phulani Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. pare nAsti nayiH1. dravyapramANe te siddha anaMtA che,abhavya jIvathI anaMtaguNA adhika che, vanaspati vajine 23 daMDakathI jIva anaMtaguNA adhika che 2. kSetradvAra te siddhazilA pramANe che, te siddhazilA pizatAlisa lAkha jojananI lAMbi paholi che, ane triguNi jhAjheri paridhi che ane uMcapaNe 333 dhanUSa ne 32 AMgulapramANe eTalA kSetramA siddha rahyA che 3. sparzanA dvAra te siddhakSetrathi kAMika adhikI siddhanisparzanA che 4. kAladvAra te eka siddha Azri sAdianaMta sarva siddha Azri anAdianaMta 5. aMtaradvAra te phari siddhane saMsAramA avataravu nathi ane eka siddha tihAM anaMtA siddha che ane anaMtA siddhatihAM eka siddhache,eTale siddha siddhamAM aMtara nathi6.bhAgadvAra te saghalA jIvane siddhanAMjIva anaMtame bhAge che,lokane asaMkhyAtame bhAge che 7. bhAvadvAra tesiddhamAM kSAyakabhAva, kevalajJAna, kevaladarzana, kSAyakasamakita che ane pariNAmikabhAva te siddhapaNuM jANavU 8. alpa bahutva dvAra te sarvathi thoDA napuMsaka siddha,tethi strI saMkhyAtaguNisiddha, tethi puruSa saMkhyAtaguNA siddha, eka samaye napuMsaka 10 siddha thAya, strI 20 siddha thAya, puruSa 108 siddha thAya. sapaNe, bAdarapaNe, saMjJipaNe, vajrarUSabhanArAcasaMghayaNapaNe, zukaladhyAnapaNe, manuSyagati, kSAyakasamakita, jathAkhyAtacAritra, paMDitavIrya, kevalajJAna, kevaladarzana, bhavya siddhika, paramazukalalezI, caramazarIri, e 14 bolano dhaNi heAyate mokSa jAya, jaghanya be hAthani avaghaNAvAlA, utkRSTi pAMcaze dhanuSani avagheNAvAlA, jaghanya nava varasano utkRSTa pUrvakoDinA AyuSavAlo karmabhUmino hoya te mokSamAM jAya 9. iti mokSatatvaM. iti nava tatvanA bola saMpUrNa. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 chakAyanA bola. // atha zrI chakAyanA bolano thokaDo. // * athazrI chakAyanA bola likhyate pahele bole iMdrI thAvarakAya, bIje bole baMbhI thAvarakAya, 3 sapi thAvarakAya, 4 sumati thAvarakAya, 5 payAvacca thAvarakAya, 6 jaMgamakAya e chakAyanAM nAma kalAM. have gotra kahe che. pRthvIkAya, apakAya, teGakAya, vAukAya, vanaspatikAya, trasakAya have pRthvIkAyanA ve bhedaH sukSma ane bAdara. sukSma te AkhA lokamAM bhaya che. te ApaNI najare na Ave jJAnI jANe dekhe. have bAdarapRthvIkAyanAM nAma kahe che. pahele bole mATIne mIThAnI jAta, khaDIne khArAnI jAta, kAlamiMTa maraDIyA pAhaNA ne sillAnI jAta, hiMgalA ne haDatAlanI jAta, geru ne gopIcaMdanI jAta, ratnaparavAlAnI jAta. sola jAtinA ratna Adi leineteM tAlIsa jAtanI pRthvIkAya che. tenA eka kakaDAmA asaMkhyAtA jIva zrIbhagavaMte kahyA che. te juvAra tathA pIlu jeTalI pRthvIkAya laiye. temAMthI ekeko jIva nikalIne pArevA jevaDI kAyA kare to eka lAkha jeojanano jaMbudvipa che temAM samAya nahI. tenA kulavAralAkha kroDa che, tenuM AukhaM jaghanya aMtarmahUrtanuM utkRSTuM 22 hajAra varSanuM tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanAM sukha pAmIye 1. have apakAya te pANI tenA ve bheda zukSma ane bAdara. zukSmate AkhA leokamAM bhaya che te ApaNI najare na Ave. bAdara pANInA nAma kahe che. pahelebole varasAdane karAnA pANI, jhAkala ne dhumasanA pANI, kuvA nadI talAvanA pANI, dariyA ne jharaNanA pANI, khArAM khATAM pANI, mIThAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. molAM pANI, e Adi leine ghaNI jAtinAM pANI che. tenA eka biMdumAM asaMkhyAtA jIva zrIbhagavaMte kahyA che. temAMthI ekeko jIva nIkalIne sarasavanA dANA jevaDI kAyA kare to eka lAkha jojananA jaMbudvipamAM samAya nahI. tenA kula sAta lAkha kroDa che, tenuM Aukhu jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTuM sAtahajAra varSatuM tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanAM sukha pAmIye 2. have teukAya te agnI tenA be bheda. sukSma ne bAdara, sukSma te AkhA lokamAM bharyA che. te ApaNI najare na Ave. have bAdara agnInAM nAma kahe che. pahelebole cUlA ne bhaThInI agni, dhumADI tApaNInI agni, cakamaka ne vIjalInI agni, dIvAne umADAnI agni, loDhA dhagadhagatA ne araNInI agni, e Adileine ghaNI jAtinI agni che. tenA eka taNakhAmAM asaMkhyAtA jIva zrIbhagavaMte kahyA che. temAMthI ekeko jIva nIkalIne khasakhasanA dANA jevaDI kAyA kare to jaMbudvipamA samAya nahi. tenA kula traNalAkhakroDa che. tenuM Aukhu jaghanya aMtarmuhUrta utkRSTuM traNa ahorAtranuM tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanAM mukha pAmIye 3. have vAukAyanA be bheda. sukSma ne bAdara sukSma te AkhA lokamAM bharayAM che. te ApaNI najare na Ave. havebAdara vAyarAnA nAma kahe che. pahele bole ugamaNAne AthamaNovA, utara ne dakSINano vA, uMco nico ne tricho vA, vaMtoliyo ne maMDalIyo vA, guMjavA ne sudhavA, eAdi leine ghaNI jAtino vAyaro che. te suM karave karI haNAya che. 1 ughADe moDhe bolye, jhApaTa nAMkhave, supaDe seAve, jhATakave, kAMtave, viMjhave, tAloTA vagADave, vijhaNe vijhave, hIMcAle hIMcakave. Adileine ghaNI jAtinA zastre Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chakAyanA bola. karI haNAya che. ekavAra ughADe moDhe bolye, asaMkhyAtA jIva haNAya che, temAMthI ekeko jIva nikalIne vaDanA bIja jevaDI kAyA karato jaMbudvipamA samAya nahi. tenA kula sAta lAkha kroDa che. tenuM Aukhu jaghanya aMtarmuhUrtatuM utkRSTuM traNahajAra varSamuM, tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanAM sukha pAmIye 4. pAMcame bole vanaspatikAya tenA be bheda. sukSma ane bAdara. sukSma te AkhA lokamAM bhI che. te ApaNI najare na Ave. bAdaravanaspatikAyanA be bheda. pratyeka ane sAdhAraNa. pratyeka kone kahIye ? zarIre zarIre ekeko jIva hoya tene pratyeka kahIye, ane eka sarIre anaMtA jIva hoya tene sAdhAraNa kahIye. have pratyekanAM nAma kaheche. pahele bole vRkSa ne velAnIjAta, riMgaNI talasI ne gulamanI jAta, eraDA AkaDA dhaturAnI jAta, dADama selaDI ne kelAnIjAta, dho kevaDA dAbhaDA ne taraNAnI jAta, phUla kamala ne nAgaravelanIjAta, bAraDI keraDA ne kaselAnIjAta, juvAra bAjaro maTha makAinIjAta, tAMjalajo. suvA, mogharI, vAlora phalaunI jAta, e Adi leine ghaNI jAtinI pratyeka vanaspati che temAM bhagavAne be prakAranA jIva kahyA che. saMkhyAtA asaMkhyAtA tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanA mukha pAmIye. tenuM AukhuM ja0 aMta ut0 dazahajara varSarnu have sAdhAraNa vanaspatinA nAma kahe che. pahele bole lIlaphUla sevAlanI jAta, gAjara mUlAnIjAta, DuMgalI lasaNanIjAta, garamaranIjAta , ratAlaM piMDAluMnI jAta, motha luNInI jAta, ugatA aMkurA ane kuNIkAkaDI pramukhanI jAta, e Adi leine ghaNI jAtinI sAdhAraNa vanaspati che. eka kaMdamulanA kakaDAmAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina : siddhAMta: prakaraNa saMgraha. 17 anaMtA jIva che. tenuM AukhaM jaghanya ut0 aMtarmuhUrtanuM, behunA kula 28 lAkha kroDa che. tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanA sukha pAmIye. have trasakAyanA cAra bheda. beidriya, teiMdrIya caureMdrIya paMcedrIya. have. ve iMdrIyanA ve bheda. aprajAptAne prajAptA beiMdrIya te kone kahIye. jene kAyAne, jIhA hoya, tene beiMdrIya kahIye tenAM nAma. jalA, kiDA, porA, karamIyA, saramiyA, mAmaNamuMDA, alasIyA, laTa, lAla, saMkha, chIpa, koDA Adi lene ghaNI jAtinA beiMdrIya jIva che. tenAM kula sAtalAkhakroDa che. tenuM AukhaM jaghanya aMtamuhUrtanuM utkRSTuM bAra varSanuM. tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanA sukha pAmIye. teiMdrIyanA ve bheda. aprajAptA ne prajAptA. teiMdrIya te kone kahIye. kAyA, mUkha ne nAsikA hoya tene, teiMdrIya kahiye tenAM nAma. ju, lIMkha, cAMcaDa, mAMkaDa, kIDI, kaMdhuvA, mATalA, ghaneDA, jUvA, ItaDI, gIMgADA, ghImela, gadhaiyA, kAnakhajurA, maMke DA, e Adi lene ghaNI jAtinA teiMdrIya jIva che. tenA kula AThalAkha kroDa che. tenuM Aukhu jaghanyaaMtarmuhUrtanuM utkRSTuM ogaNapacAza divasanuM tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanA sukha pAmIye. ve cauriMdrIyanA ve bheda te apraptA ne prajAptA cauiMdrIya te kone kahIye. jehane kAyA, mukha, nAsikA ane AMkha hoya tene cauiMdrIya jIva kahIye. tenA nAma. mAkhI, masalA, DAMsa, machara, bhamarA, tIDa, pataMga, karolIyA, kaMsArI, vIMchI, khaDamAMkaDI, bagAM, dhuDIyA, phUdA e Adi lene ghaNI jAtinA cauiMdrIya jIva che. tenA kula navalAkhakoDa che, tenuM AukhaM jaghanya aMtarmuhUrtanuM utkRSTu chamAsanuM tenI dayA pAlIye to anaMtA mokSanA khasu pAmIye. have paMceMdrIya te kone kahIye. jene kAyA, mukha, nAsikA, AMkha, ne kAna e Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhu daMDaka. pramANe hoya tene paMceMdrIya kahIye. tenA be bheda. aprajAptA ane majAptA. tenI 4 jAti. nArakI, tiryaca, manuSya, devatA. temAM 14 bheda nArakInA, 48 bheda tiryacanA, 303 bheda manuSyanA, 198 bheda devatAnA. vaLI lemAM devatAnA cAra bheda. bhavanapati, kANavyaMtara, jotiSI, vaimAnika. manuSyanA cAra bheda. 15 karmabhUmInA manuSya, 30 akarma bhUminA manuSya, 56 aMtaradvipanA manuSya, 14 sthAnakanA samUchIma manuSya. have nArakIne devatAnI sthiti jaghanya dazahajAra varSanI, utkRSTI tetrIsa sAgaropamanI, siryacane manuSyanA sthiti, jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTItraNapalyApamanI, sevI dayA pAlIye to anaMtA sukha pAmIye. itizrI chakAyanA bola sampUrNa. // atha zrI laghu daMDaka. // OM namaH siddhaM // athazrI 24 daMDakanA bola likhyate // gAthA. sarIrogAhaNa saMghayaNa, saMThANakasAya tahahuMtisabAo, lesiMdiyasamughAe, sanivedeyapajjatI // 1 // diThidaMsaNanANa anANe, joguvauMgetahAkimAhAre, uvavAyaThiisamuhAe, cavaNagai rAgaiceva. // 2 // e be gAthA sUtrapAThe kahI. have artha kahe che. sarIra kahatA sarIra pAMca udArIkasarIra, vaikreyasarIra, AhArakasarIra, taijasa sarIra, kArmaNasarIra. 1 ugAhaNa kahetA avagheNA udArika sarIranI avagheNA jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamobhAga, utkRSTI eka hajAra jojananI jhAjherI, kamalanADADAnenyAye. vaikreya sarIranibhavadhAraNiavagheNA, jaghanya aMgulanAasaMkhyAtayobhAma, utkRSTI pAMcase dhanuSanI ane uttara vaikreya sarIramI akSaNA, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta makaraNa saMgraha. jaghanya aMgulanA saMkhyAtamo bhAga, utkRSTIlAkha jojanani jhAjherI. AhAraka sarIranI avagheNA jaghanya, muMDhAhAyanI, utkRSTI eka hAthanI. tejasa kArmaNa sarIranI avagheNA, jaghanya aMgulano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTI cauda rAmaloka pramANe, kevala samudghAtanI apekSAye tathA potapotAnA zarIra pramANe ema avagheNA jANavI 2. saMghayaNa kahetAM saMghayaNa cha. vajraruSabhanArAcasaMghaSaNa, ruSabhanArAcasaMghayaNa, nArAcasaMghaSaNa, ardhanArAcasaMghayaNa, kilakusaMghayaNa, chevaTusaMghayaNa 3. saMThANakahetAM saMThANa cha. samacauraMsa saMThANa, nigAhaparimaMDala saMThANa, sAdi saMThANa, vAmana saMThANa, kubaja saMThANa, huMDa saMThANa 4. kasAya kahetAM kaSAya cyAra. krodha, mAna, mAyA, lobha 5. tahahuMti kahetAM timaja hoya, sanAo kahetA saMjJA cyAra. AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA, parigrahasaMjJA 6. lesA kahetAM lesyA cha. kRSNalesthA, nIlalesyA, kApotalesyA, tejulesyA, padmalesyA, sukalalesthA 7. iMdiya kahetAM iMdriya pAMca zroteMdriya, cakSuiMdriya, ghrANeMdriya, raseMdriya, pharaseMdriya 8. samughAe kahetAM samudaghAta sAta vedanI, kaSAya, mAraNAMtika, vaikreya, taijasa, AhAraka, kevala. 9 sannI kahetAM saMjhI asaMjJI, mana hoya te saMjJI, mana na hoya te asaMjJI 10. vedeya kahetAM veda praNa. strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda 11. pajati kahetAM maryApti cha. AhAraparyApti, sarIraparyApti, iMdrIyaparyApti, svAsovAsaparyApti, bhASAparyApti, manaparyApti 12. diThi kahetAM dRSTi 3. samakitadRSTi, mithyAtadRSTi, samAmithyAtadRSTI 13. dasaNa kahetAM darzanadhyAra. cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, kevaladarzana 14. nANa kahevAM jJAna 5. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghu daMDaka. manaparyavajJAna, kevalajJAna 15. anANe kahetAM ajJAna traNa. matiajJAna, zrutaajJAna, vibhaMgajJAna 16.joga kahetAM jogapanara cyAra mananA, cyAra vacananA, sAta kAyAnA. have cyAra mananA kaheche. satyamanajoga, asatyamanajoga, mizramanajoga, vyavahAramanajoga. have cyAra vacananA kahe che. satyavacanajoga, asatyavacanajoga, mizravacanajoga, vyavahAravacanajoga. have sAta kAyAnA kahe che. udArika, udArikano mizra, vaikreya, vaikreyano mizra, AhAraka, AhArakanA mizra, kArmaNakAyajoga, evaM panara joga 17. upayoga kahetAM upayoga bAra. pAMca jJAna, praNaajJAna, cyAra darzana, evaM bAra 18. tahAkimAhAre kahetAM. timana anuko AhAra loe, jaghanya traNa disanoM, utkRSTo cha disato, traNa disa te kai ? uMcI, nIcI ne trIchI. e traNa dizano lIe. chadisa te kai ? pUrva, pachima, uttara, dakSiNa, uMcI, nIcI, e cha disano AhAra lIe. tathA vali traNa prakArano AhAra. saveta, aveta, ne mitra. Aja, roma, ne kavala, e traNa prakArano AhAra 19. uvavAya kahetAM AvIne upaje, covisa daMDakano te Agala kahevAse20. Thii kahetAM thiti jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTI tetrIsa sAgaropamanI, te Agala kahevAse 21. samuhAe kahetA samAhiyAmaraNa, asamAhiyAmaraNa, samAhiyAmaraNa te kehane kahiye, kIDInIlAranIpare jIvanA pradezachuTAchuTA nIkale, tehane samohiyA maraNa kahiye, asamohiyAmaraNa te kehanekahiye baMdukanA bhaDAkAnIpare jIvanA pradeza sAmaTA nIkale tehane asamohiyAmaraNa kahiya 22. cavaNa kahetAM cavine jAya jeTalA daMDakamAM te Agala kehevAse. 23. gai kahetAM gati pAMca. narakanIgati, tiryacanIgati, manuSyanIgati, devatAnIgati, siddhanIgati, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. ehamA je jAvaM te gati ane Agai kahetA jemAMyI Avag. te. Agati cyAra. narakanI, tiryaMcanI, manuSyanI, devatAnI 24. ceva kahetA nizce e be gAthAnA artha kaho. have prANadaza pAMca iMdrIyanA pAMca prANa. zroteMdrIya, cakSuiMdrIya, ghrANeMdriya, raseMiMdriya, pharaseMiMdriya, manabala, vacanabala, kAyabala, svAsosvAsa, AukhuM e 10. e pacIsa duvAra kathA 25. have covisa daMDakanA nAma kahe che. pahelo nArakIno daMDaka, te sAta narakanA nAma kahe che. pahelI ghamAM, bIjI vaMsA, trIji sIlA, cauthI aMjaNA, pAMcamI riThA chaThI maghA, sAtamI mAdhavai, e sAta narakanA nAma kahyA. have gotra kahe che. pahelI ratanaprabhA bIjI sakaraprabhA, trIjI vAlupamA, cauthI paMkamabhA, pAMcamI dhumaprabhA, chaThI tamaprabhA, sAtamI tamatamAprabhA, e sAta maline eka daMDaka thayo. have dasa bhavanapatinA dasa daMDaka. tehanA nAma kahe che. pehelA asurakumAra, bojA nAgakumAra, trIjA sAvanakumAra, cothA vijukumAra, pAMcamA agnikumAra, chaThA dipakumAra, sAtamA udahikumAra, AThamA disAkumAra, navamA pavanakumAra, dazamA thaNitakumAra. evaM agiyAra daMDaka thayA. have pAMca thAvaranA pAMca daMDaka kahe che. iMdithAvarakAya, baMbhIthAvarakAya, sapIthAvarakAya, mumatithAvarakAya, payAvacathAvarakAya, e nAma kahyA. have gotra kahe che. prathavIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vaNasaikAya, evaM sola daMDaka thayA. have traNa vigaleMdrIyanA traNa daMDaka kahe che. beiMdrIya, teriMdrIya, cariMdrIya, evaM ugaNIsa daMDaka thayA. have visamo tiryaMca pareMdrIyano daMDaka kahe che. tiryaMca paMceMdrIyanA pAMca bheda. jalacara thalacara, urapara, bhujapara, khecara. have jalacara te kehane Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 kahiye. je jalamAM cAle tehane jalacara kahiye, tehanA aneka bheda macha kaccha, gAhA, magara susumAra pramukha. have thalacara te kehane kahie je yala pRthvI e cAle tehane thalacara kahiye, tehanA cyAra bheda. ekakhurA, dukhurA, gaMDIpayA, saNapayA. ephakhurA te ghoDA khara pramukha, dukhurA te gAya, bhesa pramukha, gaMDIpayA te muMhAlA paga, sonInI ahiraNa ne ghATe paga hoya te hAthI geMDA pramukha, saNapayA te nohorAlA jIva, te siMha, vAgha, citrA, kutarA, bilADA pramukha. urapara te kehane kahiye hajhyAbhara cAle te sarpanI jAta. tehanA be bheda. eka pheNa mAMDe ne, eka pheNa na mAMDe. bhujapara te kehane kahiye mujAe tathA haiyAbhara cAle te bhujapara. tehanA aneka bheda. nola, kola, kAkIMDA, goha, uMdara, khIsakoli, pramukha. khecara te kehane kahIye je AkAze cAle te paMkhInI jAti. te paMkhInA cyAra bheda caramapaMkhI 1. romapaMkhI 2. vitatapaMkhI 3. samugapaMkhI 4. caramapaMkhI te cAmaDAnI pAMkha, te chApA, vAgula pramukha. romapaMkhI te rAmarAyanI pAMkha. te suDA, carakalA, pArevA, pramukha. e be paMkhI aDhI dvIpa mAhe ane bAhira che. vitatapaMkhI te jehanI pAMkha poholI rahe te vitata paMkhI kahie. samuga paMkhI te DAbaDAnIpere bIDIrahe pAMkha jehanI te samuga paMkhI e be paMkhI aDhI dvipa bahAreja che. e pAMca tiryaca paceMdrI; te pAMca samuchima ne pAMca garbhaja jANavA. e bisamA tiryaca paceMdrino daMDaka thayo. have ekavisamA manuSya paceMdrIyanA daMDaka kaheche. te manuSya pareMdrInA cyAra bheda. panara karmabhuminAmanuSya, trIsa akarmabhuminAmanuSya, chapanna aMtaradvIpanAmanuSya, cauda dhAna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. kanA samurchima manuSya. te ekaso eka kSetranA garabhaja manuSyanA aparyAptA, ne ekaso eka paryAptA evaM 202, ne ekaso eka kSetranA samurchima manuSyanA aparyAptA. evaM traNaseM traNa bhedanA ekavisamA manuSyanA daMDaka thayo . have bAvisamA vANavyaMtara no ise kache. tehanI sola jAti, pisAca, bhUta, jakSa, rAkSasa, kinara, kiMpUruSa, mahoraga, gaMdharva, ANapanI, pANapanI isIbAi, bhUivAi, kaMdiya, mahAkaMdiya, kohaMDa, payaMgadeva, iti bAvisamo vANavyaMtara no daMDaka saMpUrNa. have trevisamA jotISI nA daMDaka kahe che tehanI dasa jAti, caMdramA, sUrya, graha, nakSatra, vArA, e pAMca cala te adviIpa madhye che ane pAMca sthira te adviIpa bAhIra che. evaM dasa jAta, ve caMdramAne ve sUrya jaMbudvIpa madhye che. pyAra caMdramAne cyAra sUrya lavaNa samudra madhye che. bAra caMdramAne bAra sUrya dhAtakIkhaMDa madhye che, betAlisa caMdramAne, betAlisa sUrya kAlodadhi samudra madhye che, bahutera caMdramA, bahutera sUrya puSkarArdhya dvipa madhye che. evaM sarva malIne manuSya kSetramAM ekaso batrIsa caMdramA ekase bIsa sUrya parivAra sahita cala che parivAra te jihAM eka caMdramA eka sUrya tihAM aThAsI graha aThAvisa nakSatra chAsa hajAra navase paMcyAtera koDA koDI tArA che. evaM sarva caMdramA sUryanA parivAra gaNaveo. asaMkhyAtA caMdramA asaMkhyAtA sUrya parivAra sahita manuSyakSetra bAhera asaMkhyAtA dvipasamudra mAMhi sthira che. evaM dasa bhedanA vevisamA jyotiSInA daMDaka thA. ed cAvisamA vaimAnikano daMDaka kahe che. tehanA chavisa bheda che. vAra, devaloka, nava grIveyaka, pAMca anuttara vimAna, evaM chavIsa. have tezmA nAma kahe che. sudharma, isAna, sanaMtakumAra, mAheMdra, azoka, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMtaka mahAzukra, sahasAra, ANata, prANata, AraNa, acuya, e bAra devalokanA nAma kayA. have nava graiveyakanA nAma kahe che. bhade, zubhade, mujAe, sumANase, prIyadaMsaNe, sudaMsaNe, Amohe, supaDibadhe, jaseghare, e navauveyakanA nAma kahyA, have pAMca anuttara vimAnanA nAma kahe che. vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita, sarvArtha siddha, e pAMca anuttara vimAnanA nAma kahyA. e chavisa bhedano vaimAnIkano daMDaka thayo. have panara paramAdhAmInA nAma kahe che. aMba, aMbarIsa, sAma, sabala, rudra, vairudra, kAla, mahAkAla, asIpatra, dhanu, kuMbha, vAla, vetaraNI, kharasvara, mahAghoSa. e panara paramAdhAmI te asurakumAramA bhalyA. have dasa jAtinA jaMbhakA tehanA nAma kahe che.. ANajaMbhakA, pANabhakA, layaNabhakA, sayaNajaMbhakA, vacchabhakA, puSpajabhakA, phalajaMbhakA, bIya jaMbhakA, vijujaMbhakA avIyatajaMbhakA, e dasa jAtinA jaMbhakA te vANa vyaMtaramA bhalyA. 3 kilaviSInA nAma. traNa paliyA, traNa sAgariyA, tera sAgariyA, e traNakilaviSI devaloka aMtaranivAsI mATe vimAnIkamAM bhalyA. nava lokAMtikanA nAma kahe che. sArasvata, Aditya, vinhI, varuNa, gardatAyA, tosIyA, avAbAhA, agIcA, riThA e nava lokAMtika baMbhalokavAsI mATe uttama vaimAnikamAM bhalyA. iti covisa daMDakanA nAma kahyA. have sAta koDI bohottera lAkha bhavanapatinA bhavana che. corAsI lAkha narakAvAsA che. asaMkhyAtA vANavyaMtaranA nagara che. asaMkhyAtA jotiSInA vimAna che. asaMkhyAtI rAjyadhAnI dvIpA jotiSInA che. corAsI lAkha satANu hajAra trevIsa vimAna bemAnikanA ke. saMkhyAtA vAsa manuSyanA che. seSa daMDaka navanA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 25 asaMkhyAtA - asaMkhyAtA vAsa che. tesarvavarNava anya siddhAMtAdikathijANavo. have siddhasilAnA bAra nAma kahe che. isitivA, isipamArAtivA, taNutivA, taNutaNutivA, sidhitivA, siddhAlaetivA mutitivA, muttAlaetivA, loyagetivA, logathubhiyAtivA, logapaDibohetivA, savapANabhuyajIvasattasuhAvahetivA, e bAra mokSanA nAma kahyA. e nAmaduvAra kiMcitmAtra saMpUrNa. have covisa duvAra te covisa daMDaka upare utAravA te kahe che. pehalo nArakIno daMDaka, te mAhe sarIra traNa. vaikreya, tejasa, kArmaNa. avagheNA bhavadhAraNi sarIranI ja0 aMgu0 asaM0. u0 pAMcase dhanuSanI ane uttaravaikreya sarIranI ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 hajAra dhanuSanI. pehelI narake bhavadhAraNI ja0 aMgu0 asaM0. u0 poNAAThadhanuSa ne cha AMgulanI. ane uttaracakreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0. u0 sADhApanara dhanuSa ne bAra AMgulanI bIjI narake ja0 aMgu0 asaM0 u0 sADhA panara dhanuSa ne bAra AMgulanI ane uttaravaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 savAekatrisa dhanuSanI. trIji narakeja0 aMgu0 asaM0 u0 savAekatrisa dhanuSanI ane uttaravaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 sADAbAsaTha dhanuSanI. cAthI narake ja0 aMgu0 asaM0 u0 sADAbAsaTha dhanuSanI ane utaravaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 savAsodhanuSanI. pAMcamI narake ja0 aMgu0 asaM0 u0 savAso dhanuSanI ane uttara vaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 aDhIse dhanuSanI. chaThi narakeja0 aMgu0 asaM0 u0 aDhIse dhanuSanI. ane uttaravaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 pAMcaseM dhanuSanI sAtamI narake ja0 aMgu0 asaM u0 pAcaseM dhanuSanI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 laghu daMDaka. ane uttara vakraiya kare to ja0 aMgu saMkhyA u0 hajAra dhanuSanI. saMghayaNa ka0 nArakIasaMveNI. saMThANa eka huMDasaMThANa. kaSAya cyAre krodha mAna mAyA ne lobha. paNa nArakIne krodha ghaNo. saMjJA cyAre AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA, parigrahasaMjJA, paNa nArakIne bhaya ghaNo. lesthA nArakIne traNa samuce, pehelI. ne bInI narake eka kAputa lesyA. trIjI narake be lesyA. kAputa ghaNI ane nIla thoDI. ceAthI narake eka nIla lesthA. pAMcamI narake be lesthA nIla ghaNI ane kRSNa thoDI. chaThI narake ekalI kRSNa lesyA. sAtamI narake mahAkRSNa lesthA. iMdrIya pAMca.zroteMdriya cakSuiMdrIya, ghrANeMdrIya, raseMdrIya, spaseMdrIya. samudraghAta cyAra, vedano, kaSAya, mAraNAMtika, vaikreya. sani kahetAM pehelI narake saMjJI asaMjJI be hoya. bIjIthI mAMDI sAtamI naraka mudhI ekalA saMjJI che. veda eka napuMsakaveda. paryA 5 lAbhe te bhASA mana bhelA vAMdhe. drISTI traNa. samakItadRSTI, mithyAtadRSTI samAmithyAdRSTI. darzaNa traNa. cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana jJAna traNa. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna. ajJAna RNa. matiajJAna, zrutaajJAna, vibhaMga AjJana. joga igyAra. cyAra mananA, cyAra vacananA, traNa kAyanA. te vaikreya vaikreyano mizra ne kArmaNakAya joga evaM igyAra joga. upayoga nava, traNa jJAna traNa ajJAna, traNa darzana evaM nava. tahA temaja AhAra leto jaghanya utkRSTo cha disano AhAra le. te be prakArano. Aja AhAra ne roma AhAra, tepaNa amubha ne aceta. uvavAya te AvIne upaje, pahelIna: be daMDakanA te. manuSyagarbhaja. ne tiryagarbhajane samuchima. e be daMDa kamAM Avine upaje ane bIjIthI mAMDIne Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 27 sAtamI sudhI garbhajatirvacane garbhaja manuSyanAM AvI upaje sthiti pahelI narake jaghanya dasa hajAra varasanI, utkRSTI eka sAgaranI bIjI narake ja0 eka sAgaranI u0 traNa sAgaranI. trIjI narake ja0 traNa sAgaranI, u0 sAta sAgaranI. cothI narake ja0 sAta sAgaranI, u0 dasa sAgaranI. pAMcamI narake jaM0 dasa sAgaranI, u0 satara sAgaranI chaThI narake ja0 satarasAgaranI, u0 bAvIsa sAgaranI. sAtamI narake ja0 bAvIsa sAgaranI, u0 date sAgaranI. samohiyA maraNa ne asameohiyA maraNa ve maraNa che. cavaNa te nArakI cavine pehelIthI chaThI sudhinA ve daMDakamAM jAya, manuSyane tiryacamAM ane sAtamI narakanA eka daMDakamAM te ticamAM jAya. gai kahetAM pehelIthI mAMDI chaThI sudhinA nArakI marIne begatimAM jAya te. manuSyane tiryacamAM jAya Ave paNa vegatinA manuSya ne tiryacanA. sAtamI narakanA nArakI ve gatimAMthI Ave manuSya ne ticanA ne jAya eka tiryaca nigatimAM prANadasa lAbhe je ga traNa mana vacana ne kAthAnA etraNa. e prathama daMDaka nArakIno saMpUrNa. have dasa bhavanapatinA dasa daMDaka kahe che. tehamAM sarIra traNa. vaikreya, tejasa, kArmaNa, avagheNA bhavana- patinI. jaghanya aMgulano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTI sAtahAthanI, ane uttara vaikreya kare to jadhanya aMgulano saMkhyAtamo bhAga, utkRSTI lAkha jojananI. saMveNa nathI. saMThANa eka samacauraMsa saMThANa. kaSAya - cAre paNa devatAne lAbha ghaNo saMjJAcAre paNa devatAne parigraha saMjJA ghaNI. lesthA ccAra. kRSNalesthA, nolalesyA, kAputalesyA, tejulesyA. iMdrI pAMca che. samudghAta pAMca. vedanI, kaSAya, maraNAMtika, vaikreya ne tejasa saMjJI, asaMjJI ve Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 laghu daMDaka. jANavA. veda ve strI ne puruSa, prajA 5 bhASAmana bhelA bAMdhe. dRSTi traNa, darzana traNa, kevala darzana eka nahI. jJAna traNa. mati jJAna, zruta jJAna ne avadhi jJAna. ajhAna traNa. matiajJAna, zrutaajJAna, vibhaMgaajJAna. joga igyAra, cyAramananA, cyAra vacananA, traNa kAyAnA, vaikreya vaikeyano mizra, kArmaNa kAyajoga, evaM igyAra. upayoga nava. traNa jJAna, traNa ajJAna, traNa darzana. evaM nava, tahA timaja AhAra le. jaghanya ane utkRSTo cha disano AhAra le. valI be prakAre AhAra le, ojaAhAra ne roma AhAra. te paNa zubha ne aceta AhAra. uvavAya te AvIne upaje be daMDakano. manuSyane tiryacano. sthiti bhavanapatimAM dakSaNa disanA asurakumAranI, ja0 dasa hajAra varasanI u0 eka sAgaranI, tehanI, devInI ja0 dasa hajAra varasano, u0 sADhA traNa palyApamanI tehanA navanI kAyanA devatAnI, ja0 dasa hajAra varasanI, u0 doDa palyopamanI, tehanI devInI ja0 dasa hajAra varasanI. u0 poNA palyanI, uttara disanA asurakumAranI, sthiti ja0 dasa hajAra varasanI, u0 eka sAgara jhAjherAnI, tehanI devInI ja0 daza hajAra varSanI, u0 sADA cAra palyApamanI, tehanA navanikAyanA devatAnI ja0 dasahajAra varasanI, u0 be palyApama deseuMNI, tehanI devInI ja0 dasa hajAra varasanI, u0 eka palyApama dese uNInI samohiyA maraNa ane asamAhiyA maraNa e ve maraNa lAbhe. cavaNa te cavine pAMca daMDakamAM jAya. prathvI, pANI, vanaspati, manuSya ne tiyeca e pAMcamAMjAya. gaikahe. marIne ve gatimAM jAya manuSyane ticamAM. Agai te Ave paNa begatino, manuSyane tiryacano, prANa dasa lAbhe joga traNa. iti dasa bhavanapatinA dasa daMDaka saMpUrNa. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 29 * have pAMcasthAvaranA pAMcadaMDaka kaheche. pRthvI, pANI, teja, vanaspati, e cyAra ne sarIra RNa udArika, tejasa ne kArmaNa, ane vAyarAne sarIra cyAra udA rika, vaikreya, tejasa ne kArmaNa. avagheNA, prathvI, pANi, teu, bAu, e cyArenI jaghanya ne utkRSTI aMgulanA asaMSyAtamo bhAga. ane vanaspatinI jaghanya aMgulano asaMkhyAtamo bhAga. utkRSTi hajAra jojananI jhAjherI kamala pramukhanI. saMveNa eka chevaTu. saMThANa eka huMDa. pAMce nA saMThANa kahe che. prathavInuM saMThANa masuranI dAla tathA caMdramAne AkAre, pANInaM saMThANa pANInA parapoTAne AkAre, tenuM saMThANa sAyanA bhArAne AkAre, vAyarAnuM saMThANa dhajApatAkAne AkAre, vanaspatinuM saMThANa nAnA prakAranuM kaSAya cyAre. saMjJA cyAre, lesyA, pRthvI, pANI, vanaspati ne aparyAptA velA cyAra pahelI ane pAMce ne lesyA traNa pahelI. iMdrI eka kAyAnI. samudghAta pRthvI pANI teu vanaspati ne 3 vedanI kaSAya, mAraNAMtika ane vAgarAne samudghAta cyAra vaikreyanI vadhI saMjJI * pAMce sthAvara asaMjJI. veda eka napuMsaka, paryAcAra. AhAraparyA, zariraparyA, iMdrIparpA, svAseosvAsaparyA draSTi eka midhyAta. darzana eka acakSudarzana. jJAna nathI. ajJAna ve matIajJAna, zrutaajJAna. joga pRthvI, pANI, teja, vanaspatine traNa udArika, udArikana mizra, kArmaNa kAyajoga, ane vAyarAne pAMca te vaikreya, vaikreyanA mizra, e ve vadhyA. upayoga traNa ve ajJAna, eka acakSudarzana, evaM traNa. tahA timaja AhAra le ja0 traNa disano u0 cha disano te vala ve prakArane Aja ne roma kavalavajine tathA 3 prakArano te saceta, aceta ne mizra ubavAya te AvIne upaje, * Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghu daMDaka. pRthvI, pANI ne vanaspatimAM vIsa daMDakanA eka nArakI varajIne ane teu vAumAM dasa daMDakanA AvIne upaje. pAMca sthAvara, traNa vigleMdrI, manuSyane tiryaca, evaM dasanA, sthiti pRthvInI ja0 aMtarmuhUrtanI, u0 bAvisa hajAra varasanI. pANInI ja0 aMtarmuhUrtanI u0 sAta hajAra varasanI, teunI ja0 aMtarmuhUrtanI u0 traNa ahorAtrInI, vAyarAnI ja0 aMtarmuhUrtanI u0 traNa hajAra varasanI, vanaspatinI ja0 aMtamuhUrtanI u0 dasa hajAra varSanI. samohiyAmaraNa anne asamohiyAmaraNa e be maraNa che. cavaNa te cavine pRthvI, pANI ne vanaspati dasa daMDakamAM jAya. pAMca sthAvara, traNa vigaleMdri manuSyane tiryaMcamAM jAya. ane teu, vAu nava daMDakamAM jAya. pAMca sthAvara traNa vigaleMdrine ticae nava. gai ka0 te marIne pRthvI, pANIne vanaspati be gatimAM jAya. manuSya ne tiryaMcamAM ane teu vAu ekagatimAM jAya tiryacamAM. Agai te Ave pRthvI pANI ne vanaspatimAM traNa gatino Ave. devatA manuSyane tiryacano, ane teu vAumAM begatino Ave, manuSya ne tiryacano. prANa pAMce ne cyAra ekeMdripaNuM. kAyabala, svAsosvAsa, Aukhu, joga eka kAyajoga. iti pAMca sthAvaranA pAMca daMDaka saMpUrNa. have traNa vigaleMdriyanA 3 daMDaka kaheche. beiMdri, tereMdrI, coriMdrImAM sarIra traNa. udArika, tejasa, kArmaNa, avagheNA. beiMdrInI ja0 aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga. u0 bAra jojananI, terIdinI ja0 aMgulanA asaMkhyAtAmA bhAga u0 traNa gAunI. cariMdrInI. ja0 aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga, u0 cyAra gAunI. saMgheNa eka chevaTu. saMThANa eka huMDa. kaSAya cAre. saMjJA cyAre. lesyA traNa pehelI. iMdrI beriMdrIne be kAyA, jibha. teriMdrIne iMdrI, 3. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. " nAsikAvadhI. caridrIne iMdrIcAra. A~kha vadhi samudghAta traNa, vedanI, kaSAyane mAraNAMtika e traNa. saMjJI ke0 te asaMjJI, veda eka napuMsaka. paryA pAMca mana nahI. draSTi be, samakitadraSTI ne mithyAta draSTI. darzana pedrI iMdrIne eka acakSUdarzana. cauriMdrIyane ve darzana. cakSUdarzana ne acakSadarzana. jJAna ve, matijJAna ne zrutajJAna, ajJAna be matiajJAna, zrutaajJAna. joga cAra udArika, udArikanau mizra, kArmaNakAya joga, vyavahAra vacana upayoga beiMdrI teiMdrI ne pAMca. ve jJAna ve ajJAna, eka acakSudarzana e pAMca caMDariMdrIne upayoga cha, be jJAna, ve ajJAna, ve darzana e cha. tahA kahetAM timaja AhAra le. jaghanya ane utkRSTo chadisaMno. tathA traNa prakAra AhAra le. oja, rAma, ne kavala, UvavAya te AvIne upaje dasa daMDakanA. pAMca sthAvara traNa viMgakeMdrI manuSyane tiryaca e dasa sthiti beriMdrInI jaghanya aMtarmuhUrttanI utkRSTi bAra varasanI. teiMdrIMnI jaghanya aMtarmuhUttanI utkRSTI ugaNapacAsadivasanI cauriMdrIyanI jaghanya aMtarmuhUrttanI utkRSTI cha mahinAnI sameohiyA maraNa ane asamAhiyA maraNa ve che. cavaNa te cavine jAya dasa daMDakamAM, pAMca sthAvara, RNa vigaleMdrI, manuSya ne tiryacamAM jAya, gai te marIne begatimAM jAya, manudhya ne ticimAM Agar3a te Ave paNa begatinA manuSyane tiryacano. prANa beriMdrI ne cha prANa, beiMdrInA ve prANa, kAryabala, svAsAstrAsa, AukhU, vacana, e cha teriMdrI ne sAta prANa. te nAsikA vI. cariMdrIne AThaprANa AMkha vadhI. joga be. vacanajoga ne kAyajoga. iti traNa vigaleMdrinA RNa daMDaka saMpUrNa. have visamA tiryaca paMceMdriInA daMDaka kahe che. have pAMce samu 31 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baghu daMDaka. chimane sarIra traNa. udArika, tejasa ne kArmaNa ane garbhajane cyAra sarIra vaikreya vadhyu. avagheNA pAMcenI kahe che. have jalacara samurchima ne garbhajanI ja0 aMgu0 asaM0 u0 hajAra jojananI. thalacara samurchimanI ja0 aMgu0 asaM. u0 pratyeka gAuni. garbhajanI ja0 aMgu0 asaM0 u0 cha gAunI. urapara sarpa samuchimanI ja0 aMgu asaM0 u0 pratyeka jojananI. ane garbhajanI ja0 aMgu0 asaM0 u0 hajAra jojananI. bhujapara samurchimanI ja0 aMgu0 asaM0 u0 pratyeka dhanuSanI. garbhajanI ja0 aMgu0 asaM0 u0 pratyeka gAunI. khecara samurchimane garbhajanI ja0 aMgu asaM0 u0 pratyeka dhanuSyanI. uttara vaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 navaseM jojananI. saMgheNa samurchimane eka chevaTu garbhajane cha saMgheNa. saMThANasamuchimane eka huMDa, garbhajane cha saMThANa. kaSAya cyAre paNa tiyecane mAyA ghaNI. saMjJA cAre paNa tiryacane AhAra saMjJA ghaNI, lesyA samurchimane traNa pehelI. garbhaja ne cha lesyA. iMdrI pAMce che. samudghAta samurchimane traNa vedanI kaSAya ne mAraNAMtika. ane garbhaja ne samudghAta pAMca vedanI kaSAya mAraNAMtika vaikreya ne tejasa. saMjJI ka0 samurchima asaMjJI. garmajasajJI. samurchimamAM veda eka napuMsaka. garbhajane traNa veda. paryA samurchimane pAMca, mana nahI. ane garbhajane paryA cha. draSTi samurchimane be. samakita ne mithyAta. garbhajane traNa draSTI. darzana samurchima ne be cakSudarzana ne acAdarzana. garbhajane traNa darzana. jJAnasamurchima ne ve matijJAna, zrutajJAna. garbhajane traNa. ajJAnasamurchima ne be matiajJAna ne zrutaajJAna. garbhajane traNa ajJAna. joga samurchimane cyAra. udArikanA ce, kArmaNa 3, vyavahAra vacana 4. garbhajane tera joga Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. AhArakanA be nahI. upayogasamurchimane cha. ve jJAna, be ajJAna, be darzana. garbhajane nava upayoga. traNa jJAna, traNa ajJAna, praNa darzana. timaja AhAra le jaghanya utkRSTo cha disano AhAra le. tathA traNa prakAre AhAra le, oja, romane, kavala, AhAra le. te paNa saceta acetane mizra. uvavAya te AvIne upaje. samurchimamAM dasa daMDakanA. pAMca sthAvara, traNa vigaleMdrI, manuSyane trijaMca, garbhajamAM cauvise daMDakanA AvIne upaje. sthiti jalacara samurchimane garbhajanI ja0 aMta0 u0 pUrva kroDanI. thalacara samuchimanI ja0 aMta0 u0 caurAsI hajAra varSanI. ane garbhajanI ja0 aMta0 u0 traNa palyopamanI. uraparasarpa samurchimanI ja0 aMta0 u0 panahajAra varasanI. ane garbhajanI a0 aMta0 u0 pUrvakroDanI. bhujapara samurchimanI ja0 aMta0 u0 betAlIsa hajAravarasanoM ane garbhajanI ja0 aMta0 u0 pUrva kroDanI. khecara samurchimanI ja0 aMsa0 u0 bohotera hajAra varasanI ane garbhajanI ja0 aMta0 u0 palyApamanA asaMkhyAtamo bhAma. samohiyAmaraNa ne asamAhiyAmaraNa e be maraNa che. cavaNa ke0 cavIne, samurchima jAya to bAvisa daMDakamAM. jyotiSIne vimAnIkamAM jAya nahi. ane garbhaja covIse daMDakamAM jAya. gai te. samuchima ane garbhaja marIne cAra gatimAM jAya. Agai te Ave samurchimamAM be gatino manuSya ne tiryaMcano, ane garbhajamAM cAre matino Ave. prANa samuchimane nava mana nahI, ane garbhajane prANa daze lAbhe. joga samurchimane be. kAyajoga ne vacanajoga. ane garbhajane traNa joga. mana, vacana, ne kAyajoga. iti visamA tiryacapaMceMdrIno daMDaka saMpUrNa have ekavisamA manuSyano daMDaka kahe che. temAM samurchima manu Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghu daMDaka. dhyamAM zarIra traNa. udArika, tejasa ne kArmaNa. jugalIyAmAM sarIra traNa tehIja. karmabhumimanuSyamAM sarIrapAMca lAbhe. avagheNA, samuchimani jaghanya ne utkRSTI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga, ane garbhaja manupyanI bharata IravatamAM ArAnA pare jANavI. pahele Are besatAMtraNa gAunI, utaratAM be gAunI. bIje Are besatAM be gAunI, utaratAM eka gAunI. trIje Are besatAM eka gAunI, utaratA pAMcaseM dhanuSanI. cothe Are besatAM pAMcaseM dhanuSanI, utaratAM sAta hAthanI. pAMcame Are besatAM sAta hAthanI, utaratAM eka hAthanI, chaThe Are besatAM eka hAthanI,utaratAM muMDhA hAthanI. pache caDatAM avalA savalI jANabI. 5 mahAvidehamAM pAMcaseM dhanuSanI uttara vaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 lAkha jojana jJAjherI. hemavaya, iraNavayamAM ja0 aMgu0 asaM0 u. eka gAunI. harivAsa, ramakavAsamAM ja0 aMgu0 asaM0 u0 be gAunI. devakuru uttarakurumAM ja0 aMgu0 asaM0 u0 traNa gAunI. have chapanna aMtara dvipAmAM ja0 aMgu0 asaM0 u0 AThaseM dhanuSanI, saMghayaNa samurchima ne eka chevaTuM jugaliyAne eka vajraruSabhanArAcasaMghayaNa. pannara karmabhuminA garbhaja manuSyane cha saMghayaNa. saMThANa samuchimane eka huMDa. jugaliyAne eka samacauraMsa. karmabhuminA garbhaja manuSyane cha saMThANa kaSAya cAre paNa manuSyane mAna ghaj. saMjJA cAre paNa manuSyane maithuna saMjJA ghaNI. lesyAsamurchimane traNa pehelI jugalIyAne lesyA cAra pahelI. garbhaja ne cha lesyA. iMdrI pAMce. samudghAta samurchimane traNa, vedanI kaSAya ne maraNAMtika. jugaliyAne samudghAta traNa tehIja karmabhumInA garbhaja manuSyane sAta samudghAta. samurchima asaMjJI, garbhajasaMjJI. veda samurchimane eka napuMsaka. jugaliyAmAM veda ve. strI ne puruSa. karma Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. suminA garbhaja manuSyamAMtraNa veda.strI puruSa ne napuMSaka. paryA:samurchimane cAra, bhASAne mana nahI. garbhajane cha paryA. dRSTI samuchimane eka mithyAta. dasa akarmabhumAmAM be dRSTI. samakita ne mithyAta. vIsa akarmabhumIne chapanna aMtaradvIpAmAM ekamithyAtadRSTI. karmabhuminA manuSyamA traNe dRSTI. darzana samurchima ane jUgalIyAne be. cakSudarzana ne acakSudarzana. garbhajane darzana cAre lAbhe. dasaakarmabhumImAM jJAna be ane vIsaakarma bhUmI ne chapanna aMtaradvIpA ne samurchimamA jJAna nathI. garbhajane jJAna pAMca. ajJAna samurchimane ye mati ajJAna na zrutaajJAna, garbhajane traNa.joga samurchima ne traNa udArikanA be ne 1 kArmaNakAyajoga e traNa. jUgalIyAne joga 11 te mananA 4, vacananA 4, udArikanA 2, kArmaNa 1, evaM joga 11. garbhajane panara joga. daza akarmabhUmI te pAMca devakuru pAMca Uttarakuru e dazamAM Upayoga 6. te 2 jJAna, 2 ajJAna, 2 darzana e 6. ane vIsa akarmabhUmI 56. aMtaradvIpAmAM ne samurchimane be ajJAna, be darzana e 4. garbhajane bAra Upayoga. timaja AhAra le to jaghanyane utkRSTo cha disano. tathA traNa prakAre AhAra le. uMca romane kavala te paNa saceta, acetane mizra. UvavAya te AvIne upaje. samurchimamA ATha daMDakanA, pRthvI, pANI, vanaspati, traNa vigaleMdrI, manuSya ne tiryaca e AThano. jugalIyAmAM 2 daMDakano te manuSya ne tiryacano garbhaja manuSyamAM bAvisa daMDakanA Upaje te teUvAUnA nahI. sthiti samuchimanI jaghanyane utkRSTI aMtarmuhUrtanI. garbhajanI ArAnI pare jANavI. pahele Are besatAM traNa palyopamanI, UtaratAM be palyopamanI. bIje Are besatAM be palyApayanI, utaratAM eka palyopamanI. trIje Are besatAM eka palyApamanI, utaratAM pUrva kroDanI. cauthe Are besatAM pUrva kroDanI, utaratAM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghu daMDaka. so varasa jhAjherAnI. pAMcame Are besatAM sA varasa jhAjherAnI, utarate Are visa varasanI. chaThe Are besatAM vIsa varasanI, utarate Are zola varasanI. ema caDatAM utaratAM avalA savalI jANavI. himavaya iraNavayamA eka palyomanI, harivAsa ramakavAsamAM the palyApamanI, devakuru uttarakurumAM traNa palyopamanI chapanna aMtaradipAmAM palyApamano asaMkhyAtamA bhAga 5 mahAvidehamAM pUrva kroDanI. samohiyA ne asamAhiyA e be maraNa che. caSaNa te cavIne samurchima dasa daMDakamAM jAya. pAMca sthAvara ne traNa vigaleMdrI, manuSyane tiyeca evaM dasa. jugalIyA eka deSagatimAM jAya. garbhajacovise daMDakamAM jAya. gai te marIne samurchima be gatimAM manuSya ne tiryaMcamAM jAya. garbhaja manuSya pAMca gatimAM jAya. Agai te samurchimane jugalIyAmAM Ave to be gatino, manuSya ne ticano. garbhajamAM cAra gatino Ave. prANa samurchimane AThabhASA ne mana nahI. garbhajane dasa mANa. jogasamuchimane eka kAyAno. garbhajane traNa joga, iti ekavisamo manuSyano daMDaka saMpUrNa. 21 have bAvisamA vANavyaMtarano daMDaka. temAM zarIra traNa vaikreya, tejasa ne kArmaNa. avagheNA ja0 aMgu0 asaM0 u0 sAta hAthanI, ane uttara vaikreya kare to ja0 aMgu0 saMkhyA0 u0 lAkha jojananI. saMghayaNa nathI. saMThANa eka. samacauraMsa. kaSAya cAre paNa devatA ne lobha ghaNo, saMjJA cAre paNa devatAne parigraha saMjJA ghaNI. lesyA cArapahelI. iMdrI pAMce. samudghAta pAMca. AhArakane kevala nahI. saMjJI asaMjJI be. veda be. strI ne puruSa. paryA 4 bhASA mana bhelA bAMdhe. dRSTi traNa. darzana traNa. jJAna traNa. ajJAna traNa. joga agIyAra. cAra mananA, cAra vacananA, traNa kAyAnA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. te cakreya, vaikreyamo mizra, kArmana kAyajoga evaM amIyAra. upayoga nava. traNa jJAna, traNa ajJAna, RNa darzana evaM nava. temaja AhAra le to jaghanya ne utkRSTo cha disano. tathA ce prakAre oja ne roma te paNa subha te paNa aceta AhAra. udhavAya te AvIne Upaje. be daMDakanA. manuSyane tiryaMcanA. sthiti vANadhyaMtaranI, ja0 dasa hajAra varasanI, U0 eka palyopamanI. tehanI devInI, ja0 dasa hajAra varasanI, U0 aradha palyopamanI. samohiyA ne asamAhiyA e be maraNa che. cavaNa te cavine jAya pAMca daMDakamAM, pRthvI, pANI ne vanaspati manuSya ne tiryaMca e pAMca. gai te marIne be gatimAM jAya, manuSya na tiryaMcamAM. Agai te Ave paNa ghe gatinA manuSya ne tiryaMcanA. prANa dasa. joga traNa mana vacana, ne kAyAnA. iti bAvisamo vANavyaMtarano daMDaka saMpUrNa. 22, have nevisamA jotiSIno daMDaka.tehamAM sarIra traNa. vaikreya,tejasa ne kArmaNa.avagheNA ja0 aMgu0 asaM0 U0 sAtahAthanI ane Uttara vaikreya kare to ja0 aMgu saMkhyA0 U0 lAkha jojananI, saMghayaNa nathI. saMThANa eka. samacaUraMsa. kaSAya cAre. saMjJA cAre. lesyA eka teju. iMdrI pAMce. samudghAta pAMca AhArakane kevala nahI. saMjJI che. veda ghe. paryA 5 bhASA mana bhelA bAMdhe. dRSTI traNa. darzaNa traNa. jJAna traNa. ajJAna traNa. joga agIyAra. cAra mananA, cAra vacananA, traNa kAyAnA. te vaikreya, vaikreyano mizra ne kArmaNa kAyajoga evaM agIyAra, Upayoga nava. traNa jJAna, praNa ajJAna, traNa darzana evaM nava. timaca AhAra le to jaghanya ne utkRSTo cha disano tathA be prakAre Uja ne roma te paNa subha ne aceta AhAra. uvavAya te AvIne Upaje, be daMDakanA. manuSya ne tiryacanA. sthiti caMdramAnA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ghu daMDaka devatAnI, ja0 pA palpanI, U0 eka pala ne lAkha varasano. tehanI devInI ja0 pA palyanI, U0 aragha palya ne pacAsa hajAra varasanI. sUryanA devatAnI, ja0 pA palyanI, U0 eka palya ne hajAra varasanI. tehanI devInI ja0 pA palyanI, U0 arava palya ne pAMcase. varasanI. grahanAdevatAnI ja0 pA palyanI, u0 eka palpanI, tehanI devInI ja0 pApalyanI, u0 aragha palyanI, nakSatranA devatAnI ja0 pApalyanI, u0 aragha patnI, tehanI devInI, ja0 palpanA ATha bhAga, u0 pA palyanI. tArAnA devatAnI ja0 palyanA AThamA bhAga, u0 pA palyanI. tehanI devInI ja0 palyanA AThamA bhAga, u0 palyA AThamA bhAga jhAjherI. samohiyA ne asameoviyA e be maraNa le. cavaNa te cavine jAya. pAMca daMDakamAM, pRthvI, pANI, vanaspati, manuSya ne tiryacamAM gai te marIne ve gatimAM jAya. manuSya ne tiryacamAM. Agara te manuSya ne tiryacano Ave. prANa dasa joga traNa. iti traivisamA jyotiSInA daMDaka saMpUrNa 23. * have cAvisamA vaimAnikaneo daMDaka. tehamAM sarIra traNa. vaikreya, tejasa ne kArmaNa. avagheNA sudharma, izAna e ve devaleoke ja0 aMguLa asaM0 u0 sAta hAthanI. trIje, cothe devaloke cha hAthanI. pAMcame chaThe devaloke pAMca hAthanI. sAtame, AThame devaloke cAra hAthanI, navame, dasame, igyArame, barame de0 traNa hAthanI. nava graiveyakeM be hAthanI. cAra anuttara vimAnamAM eka hAthanI. sarvArthasiddhama muMDhA hAthanI. ane uttaravaikreya kare to bAra devaloka sudhI ja0 gu0 saMkhyA 0 utkRSTI lAkha jojajanI. saMghayaNa nathI. saMThANa eka. samacauraMsa, kaSAya cAre paNa lAbha ghaNo. saMjJA cAre paNa parigrahasaMjJA ghaNI. lesyA pehele bIje devaleoke eka teju Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. lesyA. trIje, cothe, pAMcame, eka padama lesyA. chaThAthI mAMDI nava graiveyakamAM. eka sukala lesyA, ane pAMca anuttara vimAnamAM, 1:paramasukala lesyA. iMdrI pAMce. samudghAta bAra devalokamAM pAMca. AhAraka ne kevala nahI. nava graiveyaka ne pAMca anuttara vimAnamA traNa. vedanI, kaSAya ne mAraNAMtika, saMjJI ekalA che. veda pehele bIje devaloke be. strIveda, puruSa veda. trIjAthI te sArvArthasiddha lage eka puruSa veda. paryA 5 bhASA mana bhelA bAMdhe. dRSTI bAradevalokamAM traNa dRSTI. navagraiveyakamAM be dRSTI. samakita ne mithyAta. pAMca anuttara vimAnamA ekadRSTI. samakita. bAradevaloka ne nava graiveyakamAM traNa jJAna, traNa ajJAna, traNa darzana. pAMca anuttara vimAnamAM ajJAna nathI. joga agIyAra, cAra mananA, cAra vacananA, traNa kAyAnA te. vaikreya. vaikreyano mizra ne kArmaNa kAyajoga evaM agIyAra. upayoga bAradelaloka ne nava graiveyakamAM nava. traNa jJAna, traNa ajJAna, traNa darzana evaM nava. pAMca anuttara vimAnamA cha upayoga traNa jJAna, traNa darzana e cha. timaja AhAra le to jaghanya ne utkRSTo cha disano tathA be prakAre oja ne roma te paNa aceta ne subha AhAra, uvavAya te AvIne upaje pahelA devalokathI mAMDIne AThamA devaloka sudhI be daMDakanA. manuSya ne tiryacanA ane navamethI te sarvArthasiddha lage eka manuSyano Ave. sthiti pehele devaloke jaghanya eka palyanI, utkRSTI be sAgaranI. tehanI parIgrahIta devInI ja0 eka palyanI, u0 sAta palyanI, ane aparigrahIta devInI ja0 eka palyanI, u. pacAsa palyanI, bIje devaloke eke palyanI jhAjherI, u0 be sA0 jhAjherI. tehanI parigrahIta devInI, ja0 eka palyanI jhAzerI, u0 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhu daMDaka. nava palpanI, ane aparigrahita devInI, ja0 eka palyanI jhAmerI u0 paMcAvana palyanI. trIje devaloke ja0 be sA0 u0 sAta sA0 tihAM devI nathI paNa teDAvI jAya. cothe devaloke ja0 be sA0 jhAjherI, u0 sAta sA0 jhAjherI. pAMcame devaloke ja0 sAta sA0 u0 dasa sA0. chaThe devaloke ja0 dasa sA0 u0 caUda sA0 sAtame devaloke ja0 caUda sA0 U0 satara sA0 AThame devaloke ja0 satara0 sA0 u0 aDhAra sA0, navame devaloke ja0 aDhAra sA0 u0 uMgaNIsa0 sA0 dasame devaloke ja0 uMgaNIsa sA0, U0 vIsa sA0 agyArame devaloke ja0 vIsa sA0 u0 ekavisa sA0, bArame devaloke ja0 ekavisa sA0 u0 bAvisa sA0 prathama graiveyake ja0 bAvisa sA0 u0 trevisa sA0 bIjo graiveyake ja0 trevisa sA0 u0 covisa sA0, trIjI graiveyake ja0 covisa sA0 u0 pacIsa sA0, cAthI graiveyake ja0 pacIsa sA0 u0 chavisa sA0, pAMcamI aveyake ja0 chavisa sA0 u0 satAvisa sA0 chaThi graiveyake ja0 satAvisa sA0 u0 aThAvisa sA0, sAtamI graiveyake ja0 aThAvisa sA0 u0 uMgaNatrisa sA0, AThamI aveyake ja0 uMgaNatrisa sA0 u0 trisa sA0, navamI graiveyake ja0 trIsa sA0 nI u0 ekatrisa sA0 4 anuttara vimAnamAM ja0 ekatrosa sA0 u0 tetrIsa sA0 sarvArthasiddhamAM ja0 ne u0 tetrIsa sA0 samehiyA ne asamAhiyA e ve maraNa lAbhe. cavaNa te cavine pehelA bIjA devalokanA devatA pAMca daMDakamAM jAya. pRthvI, pANI vanaspati, manuSya ne ticae pAMca trIjAthI te AThamA devalokanA devatA be daMDakamAMjAya. manuSya,netriyacamAM navamethI mAMDIne sarvArthasIddhalagenA devatA eka daMDakamAM jAya. manuSyamAM. gai te marIne pehelAthI mAMDIne AThamAM devalokanA devatA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. be gatimAM jAya. ane navamAMthI mAMDone sarvArthasiddha mudhinA eka manuSyanI gatimAM jAya. Agai te pehelAthI mAMDIne AThamAM devaloka lage ve gatino Ave. manuSya ne tricano ane navamAthI mAMDIne sarvArthasiddha lage eka manuSyano Ave. prANa dasa. joga traNa. itizrI covisamA vaimAnikano daMDaka saMpUrNa. ... ___ have siddhano dvAra kahe che. siddhane sarIra nathI. avagheNA siddhanI arUpi jIvanA pradezanA ghananI, ja0 eka hAthane ATha AMgulanI, majhama cAra hAthane seola aMgulanI, ane utkRSTI traNaseM tetrIsa dhanuSa ne batrIsa aMgulanI. siddhane saMghayaNa nathI, siddhane saMThANa nathI. siddhane kaSAya nathI. siddhane saMjJA nathI. siddhane lesthA nathI. siddhane iMdrIya nathI. siddhane samudghAta nathI. siddha saMjJI asaMhI nathI. siddhane veda nathI, siddhane prajA nathI. siddha samakitadraSTI che, siddhane eka kevala darzana che. siddhane eka kevala jJAna che. siddhane ajJAna nathI. siddhane joga nathI. siddhane upayoga be che. kevalajJAna, kevala darzana, siddhane AhAra nathI. uvavAya te AvIne upaje, eka daMDaka te manuSyanA. siddhanI sthitino cheDo nathI. siddhane maraNa nathI. siddhane cavaI nathI. gai te marIne siddhane koigatimAM jAvU nathI. Agai te siddhamA eka manuSyano Ave. siddhane prANa nathI. paNa bhAva prANa be che, kevala jJAna ne kevala darzana. siddhane joga nathI. iti siddhanA dvAra itizrI ladhudaMDakanA bola saMpUrNa. atha zrI gatAgatanA bola. pahelInarke Agata 25 bhedanI te 15 karmabhUmI, 5 saMjJI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatAgatanA bola. .0 tiryaMca me 5 asaMjJItiryaca e 25 nA prajAtAni gata 40 bhedani te 15 karmabhUmI ne 5 saMjJItiyeca e 20 nA aprajAptA ne prajAtAni. bijI narke Agata 20 bhedani te, 5 asaMhItiryacanA prajAptA vA. gata 40 nI pUrvavat, jiInarke Agata 19 bhedani te pUrve 20 kahyA tehamAthi 1 bhUjapara vA. gata 40 ni pUrvavat. cauthI narka Agata 18 bhedanI te pUrve 19 kahyA tehamAthi 1 khecara vA. gata 40 ni pUrvavat. pAMcamo narke Agata 17 bhedani te pUrve 18 kahyA tehamAMthI 1 thalacara vA . gata 40 ni pUrvavat. chaThI narke Agata 16 bhedani te 17 pUrve kahyA tehamAMthi 1 urapara vA. gata 40 ni pUrvavat. sAtamI narke Agata 16 bhedani te 15 karmabhUmi ne 1 jalacaramaccha, e 16 nA prajAptA temAM strI varjIne. gata 10 bhedani te 5 saMjJItiryacanA apajAptA ne prajAtAni.dasa bhavanapati, 15 parmAdhAmI, 16 vANavyaMtara, 10 jaMbhakA. e 51 jAtinA devatAmAM Agata 111 bhedani te 101 kSetranA saMjJImanuSya, 5 saMjJItiyeca 5 asaMjJItiryaMca e 111 nA prajAtAni. gata 46 ni te 15 karmabhUmi, 5 saMjJItiryaMca, e 20 ne pRthvI 1, pANi 2, vanaspati 3, e 23 nA ama0 ne prajAtAni 8. dasa jyotaSI ne pahilA devalokamAM Agata 50bhedani te, 15karmabhUmI, 5 saMjJI tiryaca ne 30 akamabhUmI e 50 nA prajAtAni.gata 46 nipUrvavat. 9.bijA devalokamAM Agata 40 bhedani te pUrve 50 bheda kahyA tehamAthi 5 hemavaya ne 5 eraNavaya e 10 nA prajAptA vA . gata 46 ni pUrvavat. 10. pahilA kilviSImAM Agata, 30 bhedani te pUrva 40 kahyA. tehamAthi 5 harivAsa, 5 ramakavAsa e 10 nA prajAptA vA.gata 46 ni pUrvavat, 11. trijA devalokayo AThamA devalokasudhi 6 devaloka, 9 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 4.3. araitika, 2 kilviSI, e 17 jAtinA devatAmAM Agata 20 bhedini te 15 karmabhUmI, 5 saMjJItiryaMca, e 20 nA prajAtAni. gata 40 ni te panara karmabhUmI, pAMca saMjJItiryaca, evIzanA ama0 prajA0 evaM 40 // 12. navamAM devaleAkathi te sarvArthasiddhalage 4 devaloka, 9 graiveyaka, 5 anuttara vimAna e 18 mAM Agata 15 karmabhUminA prajAptAni gata 30 ni te panara karmabhUmInA apra0 prajA0 evaM 30 / / 13. pRthvi, pANi, vanaspati e 3 mAM Amata 243 bhedani te 101 samurchima manuSyanA aprajAtA, 15 karma bhUmInAH apra0 ne prajAptA evaM 131 ne 48 bhedatiryacanA evaM 179 nI laTa ne 64 bheda devatanA te 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI, 16 vANavyaMtara, 10 jaMbhakA 10 jyotaSI evaM 60 ne 2 devaloka, eka kilviSI evaM 64 nA prajAptA evaM 243 ni. gata 179 laTani. 14. teu vAu e 2 mAM Agata 179 laTani. gata 48 bhedatiryaMcanI. 15. traNa vigaleMdriyamAM Agata 179 laTani gata paNa 179 laTani. 16. asaMjJItiryacamAM Agata 179 laTanA. gata 395 bhedani te 56 aMtaradvipA ne 51 jAtimA devatA te 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI, 16 vANavyaMtara, 10 jaMbhakA e 51 jAtinA devatA evaM sarva mili 107 bheda thayA, ane 1 pahilI narka evaM 108 nA apra0 ne prajAptA evaM 216 ane 179 laTa sarvamilI 395 bhedani. 17. saMjJItiryacamAM Agata. 267 bhedani te 81 bheda devatAnA te 99 mAMhithi 4 devaleAka, 9 graiveyaka, 5 anuttaravimAna e 19 varjyA ne 179 laTa evaM sarvamili 260 ne 7 narkanA prajAptA evaM 267 ni. pAMce trIyecanI gata judI judI kahe che. jalacaranI 527 nI te 563 mAMhithi navamA devalA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 gatAgatanA bola. kadhI sarvArtha siddha sudhi e 18 nA apra0 ne prajA0 evaM 36 varjyA zeSa 527 rahyA, thalacaranI gata 521 nI te 527 mAMhithI pAMcamI, chaThI, sAtamI e RNa narkanA ama0 prajA0 e cha varjyA zeSa 521 rahyA. uraparanI gata 523 nI te 527 mAMhithi chaThI. sAtamI, ebe narkanA apra0 prajA0 e cAra varjyA zeSa 523 rahyA bhujaparanI gata 517 nI te trIjI, cothI, pAMcamI, chaThI, sAtamI, e pAMcanA apra0 prajA0 e dasa varjyA zeSa 517 rakhA. khecaranI gata 519 nI te 527 mAMhithi cothI, pAMcamI. chaThI, sAtamI, e cAranA apra0 prajA0 e ATha varjyA zeSa 519 rahyA. 18. samurchima manuSyamAM Agata 171 bhedani te, 179 lATamAMthi 8 teu, vAunA varjyA, zeSa 171 ni. gata 179 laTani. 19. saMjJImanuSyamAM Agata 276 bhedani. te 179 laTamAMhithi teu, vAunA 8 varjyA zeSa 171 rahyA ana 99 jAtinA devatAnAmajAptA evaM 270 ne 6 narkanA prajAptA sarva mili 276 ni. gata 563 bhedani. 20. trIza akarmabhUmImAM Agata 20 bhedani te. 15 karmabhUmI, 5 saMjJItiryaca, e 20 nA prajAtAni gata jur3hI judI kahe che. 5 devakuru 5 utarakuruni gata 129 bhedani te 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI, 16 vANavyaMtara, 10 jaMbhakA, 10 jyotaSI 2 devaleAka pahelo bijo ne 1 kilviSI e 64 jAtinA devatAnA apra0 prajA0 evaM 128 ni. 5 harivAsa 5 ramakavAsa ni. gata 126 ni te pUrve 128 bheda kalA. temAMhIthi pahelA kIlviSInA aprajA0 prajA0 e 2 bheda varjyA 5 hemavaya, 5 eraNavayani gata. 124 bhedani te pUrve 126 bheda kaNA. tehamAMtha bijA devaleokanA ama0 prajA0 e 2 bheda varjyA 21. chapanna aMtaradvipamAM Agata. 25 bhedani te 15 karmabhUmI, 5 saMjJItiryaca, 5 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. asaMjJItiryaMca e 25 nA prajAtAni, gata 102 bhedani te, 10 bhavanapati, 15 paramAdhAmI, 16 vANavyaMtara, 10 jaMbhakA, evaM 51 nA apra0 prajAptA sarva mili 102 bheda. 22. iti 24 daMDakani gatA gata samAptaM. tithaMkaradevamAM Agata. 38 bhedani te. 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 graiveyaka, 5 anuttaravimAna ne pahelI 3 naraka evaM 38 nA prajAtAni. gata mokSani. 23. cakravartimAM Agata 82 bhedani te 99 jAtinA devatAmAMhithi 15 paramAdhAmI, 3 kilviSI, e 18 vA. zeSa 81 rathA ne 1 pahelI naraka evaM 82 bhedani. gata saMsAra tyAge to deva tathA mokSanI ane cakravartipaNe mare to cauda bhedanI. te 7 narakanA apa0 ne prajAptAni evaM cAda. 24. baladevamAM Agata. 83 bhedani te, 82 pUrve kahyA te ne 1 bIjI naraka vadhI evaM 83 ni. gata 70 bhedani te 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 graiveyaka, 5 anuttara vimAna evaM 35nA apra0 prajAptAni evaM 70. 25. vAsudevamAM Agata, 32 bhedani te. 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 graiveyaka e 30 ne pahelI.2 naraka evaM 32 ni. gata 14 bhedani 7 narakanA apra0 prajAtAni. 26. kevalImAM Agata. 108 bhedani te. 99 bhedanA devatA mAMhiyi 15 paramAdhAmI ne 3 kilviSI e 18 vA. zeSa 81 rahyA ne 15 karmabhUmI, 5 saMjJI tiryaMca evaM 101 tathA 4 naraka pahelI ne pRthvI, pANI, vanaspati, evaM 108 ni. gata mokSani. 27. sAdhumAM Agata 275 bhedani te 179 ni laTamAMhIthi teU, vAUnA 8 vA zeSa 171 rahyA ne 99 jAtinA devatA ane 5 naraka evaM 275 ni. gata 70 bhedani te. 12 devaloka, 9 lokAMtika, 9 graiveyaka, 5 anuttara vimAna evaM 35 nA apa0 prajAptA evaM Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 gatAgatanA bola. 70 nI. 28. zrAvakamAM Agata. 276 bhedanI te pUrva 275 kahyA te ane eka chaThI narakavadhi e 276 ni. gata 42 bhedani te 12 devaloka ne 9 lokAMtika e 21 nA apra0 prajAptAnI. 29. samadRSTimAM Agata 363 bhedani te 99 jAti devatAnA prajAptA, 101 samurchima manuSyanA aprajAptA, 101 saMjJI manuSyanA prajAptA, 15 karmabhUmInA aprajAptA, 7 narakanA prajAptA ane 48 tiryacamAhithi teU vAUnA 8 vA. zeSa 40 rahyA te evaM sarva thaine 363 ni. gata 222 ni te 81 jAtinA. devatA te 99 mAMhIthi 15 paramAdhAmi ne 3 killiSi e 18 bheda vA. ne 15 karmabhUmI, 5 saMjJI tiryaMca, ne 6 naraka evaM 107 nA apra0 prajAptA baseM cauda ane 3 vigaleMdrinA apa0 ane 5 asaMjJI tiryaMcanA apra0 evaM 222 ni0 30. mithyAtimAM Agata 371 bhedani te pUrve 363 kayAM tehamAM teu, vAunA 8 vadhyA. gata 553 bhedani te 563 bhedamAMhI thi 5 anuttara vimAnanA apra0 ne prajAptA e 10 vA zeSa 553 ni. 31. strIveda, puruSaveda, ebemAM Agata 371 bhedani te mithyAtinI pare. gatapuruSani 563 ni. strIvedani 561 ni te sAtamI narakanA 2 bheda vA, 32. napuMsakavedamAM Agata 205 bhedani te 99 jAti devatAnA prajAptA, 179 ni laTa 7 naraka e 205 ni. gata 563 bhedani. 33. nArakI devatA aparyAptA mare nahi mATe aparyAptA maratI vakhate gaNavA nahi. iti gatAgatanA bola saMpUrNa. pada, puruSaveda, patA 561 timithyAtinI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. atha zrI guNasthAnadvAra. gAthA. nAma, lavaNa, guNa Thii, kiriyA, sattA, baMdha, vedeya, udaya, udiraNA, ceva, nijjarA, bhAva, kAraNA, 1 parisaha, magga, AyAya, jIvAya bhede, joga, uviUga, lessA, caraNa, sammattaM appAbahucca, guNaThANehiM 2 47 e dvAra 22 nI gAthA 2 kahi. have pahelA nAmadvAra kahe che. paheluM mithyAtva guNaThANuM. vijuM sAsvAdAna gu0, trijuM samAmidhyAtva gu0, cAthuM avirati samyaktvadRSTi gu0, pAMcamuM dezavirati gu0, chaThu pramattasaMjati gu0, sAtamuM apramattasaMjati gu0, AThamuM niyaTTibAdara gu0, navamuM aniyaTTibAdara gu0, dazamuM sukSmasaMparAya gu0, igyAramuM upazAMtamAha gu0, bAramuM kSiNamoha gu0, terasuM sajogi kevala gu0, caudamuM ajogi kevala guNaThAeM. e nAmadvAra samAptaM. have lakSaNaguNadvAra kahe che. pahelA midhyAtva guNaThANAnA lakSaNa kahe che. zrIvItarAgani vANIthI ochu adhika viparIta zarddha he parupe pharase tehane mithyAtva kahiye. ochI parupaNA te kehane kahiye. jima koi kahe je jIva aMguThA mAtra che, taMDula mAtra che, zAmA mAtra che, dIpaka mAtra che, tehane ochI parupaNA kahiye 1. adhikI parUpaNA te kehane kahiye. eka jIva sarva loka brahmAMDa mAtramAM vyApI rahyo che tehane adhikI parupaNA kahIye. 2 viparIta parupaNA te kehane kahiye koi kahe je paMca bhUta thaki AtmA upanA che, ane ehane vinAze jIva paNa viNaze che, te jaDa che, te thaki caitanya upaje viNaze ima kahe tehane viparIta parupaNA kahiye. 3. e mIthyAtva ima nava padArthanuM viparItapaNuM saradahe parUpe pharase Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. tehane mIthyAtra kahiye, ane jainamArge AtmA akRtrima akhaMDa avinAzI nitya che, zarira mAtra vyApaka che tivAre gautama svAmi vaMdanA karIne zrIbhagavaMtane pUchatA havA. svAminAtha ! te mithyAtvI jIvane suM guNa nipano ? tivAre zrIbhagavaMte kayaM te jIvarupa daDi ne karmarupa geDiye kari 4 gati, 24 daMDaka, 84 lAkha jAvAjAni mAMhi vAraMvAra paribhramaNa kare paNa saMsAranA pAra pAme nahi 1. have bijA guNaThANAnA lakSaNa kahe che. jima koi purupa khirakhAMDageM bhojana jamyo, tivArapachi vamana karyu, tivAre kAika puruSe puchayu bhAi kAMi svAda rahyo, tivAre kahe je thoDA svAda rahyo, te samAna samAkata ane vamyo te samAna mithyAta 1. biju dRSTAMta kaheche. jehavo ghaMTAnA nAda pahelo gahera gaMbhIra, pachi raNako rahi gayo, gahera gaMbhIra samAna samakita ne raNako rahi gayo te samAna mithyAtva 2. have triju dRSTAMta AMbAno. jIvarUpa AMbo ne praNAmarUpa DAla, samakitarUpa phala, te moharUpa vAyare kari, praNAmarUpa DAlathi samakitarUpa phala truTayu, mithyAtvarupa dharatIye Avi paDayu nathi vicamAM che, tihAMsadhi sAsvAdAna samakita kahiye,ane jIvAre dharatIye Avi paDayu,tivAre mithyAtva 3. tivAre gautamasvAmi hAtha joDi mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA, svAminAtha ! te jIvane suMguNa nipanA? tivAre zrIbhagavaMta kaheche, kRSNapakSI hato te zukalapakSI thayo, arddha pudgala saMsAra bhogavavo rahyo, jima koi puruSane mAthe lAkha kroDarnu deNuM hatuM te paradeza jaine kamAi Avyo, deNuM detAM eka adhelinuM deNuM raghu tehanuM vyAja thayu, teTalo saMsAra bhogavavo rahyo, sAsvAdAna samakita pAMcavAra Ave 2. have trijA guNaThANAnAM lakSaNa kahe che. trijuM mizraguNaThANuM. te be Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. vastu miline mizra zrIkhaMDano dRSTAMta. zrIkhaMDa jima khATo ne miTho, miThAsa. samAna samakita ne khaTAsa samAna mithyAtva, te jinamArga paNa ruDA jANe, tathA anya mArga paNa ruDA jANe. jima kAika nagara bAhira sAdhu mahApuruSa padhAryA che, tehane zrAvaka vAMdavA jAya che, tehavAmAM mizradRSTivAlo mitrAmilyo, tiNe puchayu je kihAM jAochA ? tivAre zrAvaka kahe je sAdhu mahApuruSane vAMdavA jaiye chIe, tivAre mizradRSTivAlo kahe ehane vAMde zuM thAya ? tivAre zrAvaka kahe je mahAlAbha thAya, tivAre kahe je huM paNa vAMdavA AvaM, ima kahine mizraguNaThANAvAle vAMdavAne paga upADayA, tehavAmAM vijo mahAmithyAtvI mitra milyo,teNe puchayu ke sthAbhaNi jAvacho ? tivAre mizraguNaThANAvAlo kahe je sAdhu mahApuruSane vAMdavA jaiye chIe, tivAre mahAmithyAti kahe je ehane vAMde zuM thAya ? e to melA ghelA che, ima kahine bholavi nAMkhyA ane pAcho vAlyo, tivAre sAdhujJAnine zrAvake vAMdine puchayu, je svAmi vAMdavA paga upAiyo tehane zuM guNa nipano ? tivAre jJAniguru kahe che, je kAlA aDada sarikho hato te chaDidAla sarikho thayo, kRSNapakSa Taline zuklapakSI thayo, anAdi kAlanA ulaTo hato te sulaTo thayo, samakita sanmukha thayo paNa paga bharavA samartha nahi, tivAre gautama svAmi hAtha joDI mAna moDi vaMdaNA namaskAra karine zrIbhagavaMtane puchatA havA, svAminAtha ! te jovane zuM guNa nipanA? tevAre zrIbhagavaMta kaheche, te jIva 4 gatI, 24 daMDakamAM bhamine paNa utkuSTo deze uNo arddha pudgala parAvartanamA saMsArano pAra pAmaze 3. cAthu aviratisamyaktva dRSTiguNaThANuM tehanA zuM lakSaNa ? 7 prakRti ne kSayopazamA anaMtAnubaMdhi krodha, mAna, mAyA, lobha, samyaktvamohanIya, mithyA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 guNasthAnadvAra. tvamohanIya, mizramohanIya, e 7 prakRtine kAMika udaya Ave tehane kSaya kare ane sattAmA dala che tehane upazamAve tehane kSayopazama samyakatva kahiye. te samyaktva asaMkhyAti vAra Ave ane 7 prakRtinA dalane sarvathA upazamAve DhAMke tehane upazamasamyatva kahiye. te samakita pAMca vAra Ave ane 7 prakRtinA dalane sarvathA kSaya kare tivAre kSAyakasamakita kahiye. te samyaktva 1 vAra Ave. cothe guNaThANe Avyo thako jIvAdika padArtha dravyathaki, kSetrathaki, kAlathaki, bhAvathaki, nokArasI Adi chamAsI tapa jANe saradahe parupe paNa pharasi zake nahi. tivAre gautama- svAmi hAtha joDi mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA, svAminAtha ! te jIvane zuM guNa nipano ? tivAre zrIbhagavaMta kahe gautama ! te jIva samakitavyavahArapaNe zuddha pravartato te jIva jaghanya trIje bhave mokSa jAya, utkRSTo paMdara bhave mokSa jAya. vedaka samakita ekavAra Ave, eka samayani sthiti che, pUrve jo AyuSano baMdha paDayo na hoya to 7 bolamAM baMdha pADe nahi. narakanuM AyuSa, bhavanapatinuM AyuSa, tiryacanuM AyuSa, vANavyaMtaranuM AyuSa, jyotiSInuM AyuSa, strIveda, napuMsakaveda, e 7 bolamAM AyuSanA baMdha pADe nahi te jIva 8 AcAra samakitanA ArAdhi caturvidhasaMghani vAchalakA paramaharSabhara bhaktikarato thako jaghanya pahele devaloke upaje, ut0 bArame devaloke upaje pannavaNAni zAkhe. pUrva karmane udaye karIne vrata paccakhANa karo na zake paNa aneka varasani zramaNopAzakani pravAnA pAlaka kahiye. dazAzrutaskaMdhe zrAvaka kahyA che te mATe darzana zrAvakane aviraya samadraSTi kahiye 4 pAMcamuM dezaviratiguNaThANuM tehanA zuM lakSaNa ? igyAra prakRtine kSayopazamAve te 7 pUrve kahi te ane apatyAkhyAnI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. krodha, mAna, mAyA, lobha, evaM 11 prakRtine kSaya kare to kSAyakasamakita kahiye. ane 11 prakR0 DhAMke upazamAve to upasama samakita kahiye. ane 11 prakRtine kAMika DhAMke kAMika kSaya kare tehane kSayopazama samakita kahiye. pAMcame guNaThANe AvyAthako jIvAdika padArtha dravyathi, kSetrathi, kAlathi, bhAvathi, nokArasI AdI deine chamAsItapa jANe saradahe, parUpe zaktipramANe pharase, eka paccakhANathi mAMDIne 12 vrata 11 zrAvakani paDimAM Adare. jAvat saMlekhaNAsudhi anazana kari ArAdhe, tivAre gaiAtamasvAmI hAtha joDi mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA, te jIvane zuM guNa nipano? tivAre zrIbhagavaMte kA, ja0 trije bhave mokSa jAya, u0 15 bhave mokSa jAya. ja0 pahile devaloke upaje, un0 12 me devaloke upaje, tene sAdhunA vratani apekSAye dezavirati kahiye, paNa pariNAmathi attani kriyA utari gai che, alpa icchA, alpa AraMbha, alpa parigrahI, suzila, suvati, dharmiSTa, dharmati, kalpaugravihArI, mahAsaMvegavihArI, udAsI, vairAgyavaMta, ekAMtaArya, samyagamAgI, susAdhu, supAtra, uttama, kriyAvAdi, Astikya, ArAdhaka, jainamArgaprabhAvaka, arihaMtanA ziSya varNavyA che, gItArtha jANe che, siddhAMtani zAkha che, zrAvakapaNuM eka bhavamA pratyeka hajAravAra Ave 5. chaThaM pramatasaMjatiguNaThANuM teharnu zuM lakSaNa 15?prakRtine kSayopazamAve te 11prakRti purve kahi te ane paccakhANAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lobha, evaM 15prakRtine kSayakare to kSAyikasamakita kahiye. ane 15 prakRtine DhAMke to upasama samakita kahiye. ane kAMi DhAMke ne kAMi kSaya kare to kSayopazamasamakita kahiye. tivAre gautamasvAmi hAtha joDi mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA. te jIvane saM.gaNa nipanA ? tevAre zrI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. bhagavaMte karjA je te jIva dravyathi, kSetrathi, kAlathi, bhAvathi, jIvAdika nava padArthano tathA nAkArasI Adi chamAsi tapa jANe saradahe parUpe pharase. sAdhupaNuM eka bhavamAM navaseMvAra Ave te jIva jaghanya vije bhave mokSa jAya, ut0 15 bhave mokSa jAya, ArAdhIka jIva jagha0 pahile devaloke upaje, ut0 anuttaravimAne upaje, 17 bhede saMjama nirmala pAle, 12 bhede tapasyA kare, paNa joga capala, kaSAya capala, vacana capala, dRSTi capalatAnA aMzache. teNe karine yadyapi utama apramAdithakA raheche topaNa pramAda raheche. mATe pramAdapaNe kari tathA kRSNAdika lezA azubha joga koika kAle praNati praName che. mATe kaSAya prakRSTamatta thai jAya che. tehane pramattasaMjatiguNaThANuM kahiye. sAtamuM apramattasaMjatiguNaThANuM tehatuM zuM lakSaNa ? pAMca pramAda chAMDe tivAre sAta me guNaThANe Ave te, 5 pramAdanA nAma. gAthA mada,viSaya, kaSAyA, niMdA, vigahA, paMcamA bhaNiyA, ee paMca pamAyA, jIvApADaMti saMsAre, 1 e 5 pramAda chAMDe ane 16 prakRtine upazabhAve. 15 pUrve kahi te ane saMjalanA krodha evaM 16. prakRtine kSayopazamAve tehane zuM guNa nipanA? te jIva jIvAdi padArtha dravyathi kSetrathi,kAlathi,bhAvathi tathA nokArasi Adi deine chamAsI tapadhyAna jugatapaNejANe. sarahade parupe pharase,te jIva jaghanya teja bhave pakSa jAya,utakRSTotrIjebhave mokSa jAya. gati to pAye kalpAtItani thAya,dhyAnane viSe anuSTAnane viSe apramatta udyata thakA rahecha. tathA zubha lezyApaNeja karine nathi pramatta kaSAya jehane tehane apramatta saMjatiguNaThANuM kahiye. AThamuM niyahi bAdraguNaThANuM tehatuM zuM lakSaNa ? 17 prakRti ne kSayopazamAve. 16 pUrve kahi te ane saMjalano mAna e 17 prakRti ne kSayopazamAve tivAre gautamasvAmI hAtha joDi mAna moDi zrabhagavaMtane puchatA havA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sidAMva prakaraNa saMbaha. svAmInAtha te jIvane zuMguNa nipanA? tivAre zrIbhagavaMte kahyaM pariNAmadhArA, apUrva karaNa je kAikAle jIvane, koi dine Avyu nathi. tezreNi jugata jIvAdikapadArthadravyathi, kSetrathi,kAlathi,bhAvathi,nokArasI Adi dai chamAsI tapa jANe,saradahe parupe pharase tejIva jaghanya teja bhave mokSa jAya. ut0 trije bhave mokSa jAya. ihAMthi zreNi 2 kare. upazamazreNi, ne kSapakaNi. upazama zreNivAlo jIva te mohanIya kamanI prakRtinA dalane upazamAvato igyAramA guNaThANA mudhijAya, paDivAi paNa thAya, hAyamAna pariNAmapaNa pariName, ane zapakazreNivAlo jIva te mohanIya karmani prakRtinA dalane khapAvato zuddha mulamAthi nirjarA karato navame dazame guNaThANe thaine bArame guNaThANe jAya, apaDivAija hoya varddhamAna pariNAma pariName. have niyaTTibAdarano artha te nivatyo che. bAdara kaSAyathi, bAdara saMparAya kriyAthi, zreNi karave, abhyaMtara pariNAme adhyavasAya sthirakarave,bAdara capalatAthI nivRtyo che mATe niyaTTibAdaraguNaThANuM kahiye. tathA bijuM nAma apUrva karaNaguNaThANuM paNa kahIye. zyAmATe je koi kAle jIve purve e zreNi kari.nahati ane e guNaThANe pahilaMja karaNa te paMDitavIryanu AvaraNa kSayakaraNarupa, karaNapariNAmadhArA,varddhana rupa zreNi kare tehane apUrvakaraNa guNaThANuM kahiye. have navamuM aniyaTTivAdaraguNaThANuM tehanu zu lakSaNa ? ekaviza prakRtine kSayopazamAve te 17 prakRti purve kahi te. ane saMjalani mAyA. strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda. evaM 21 prakRtine kSayopazamAve tivAre gautamasvAmi hAtha joDI mAna moDI zrIbhagavaMtane 'puchatA havA svAminAtha te jIvane zuM guNa nipano.? tivAre bhagavaMte kA te jIva jIvAdika padArtha tathA nAkArasI Adi deine chamAsI tapa dravyathi, kSetrathi, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. kAlayi, bhAvayi nirvikAra amAyI viSayaniravaMchApaNe jANe saradahe parupe pharase te jIva jaghanya teja bhave mokSajAya. ut0 trIje bhave mokSa jAya. have aniyahi bAdara te sarvathA prakAre nivA nathi. aMza mAtra haji bAdarasaMparAyakriyA rahi che mATe aniyaTTibAdara guNaThANuM kahiye. tathA AThamA navamA guNaThANAnA zabdArtha ghaNA gaMbhIra che te anya paMcasaMgrahAdika graMtha tathA siddhAMtathi samajavA. dazamaM sUkSma saMparAyagugaThANuM teharnu zuM lakSaNa ? 27 prakRti ne kSayopazamAve, 21 prakRti pUrve kahi te, ane hAsya 1,rati 2, arati 3, bhaya 4, zoka 5, dugaMchA 6. evaM 27 prakRtine kSayopazamAve tivAre gautamasvAmi hAtha joDi mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA. svAminAtha te jIvane zuM guNa nipano ?tivAre bhagavaMte kayaM te jIva dravyathi, kSetrathi, kAlathi, bhAvathi jIvAdika padArtha tathA nAkArasI AdI deIne chamAsItapa,nirabhilASa,nirvachaka, nirvedakatApaNe,nirAzI, avyAmoha,avibhramapaNe,jANe saradahe parUpe pharase te jIva jaghanya0 tejabhave mokSa jAya ut0 trIje bhave mokSa jAya. sUkSma thoDIka lagAreka pAtalIsI saMparAyakriyA rahi che tehane sukSmasaMparAya guNaThANuM kahiye. igyAramuM upazAMtamohaguNaThANuM tehatuM zuM lakSaNa ? 28 prakRti ne upazamAve te.27 prakRti pUrve kahi te, ane saMjalano lobha 1. evaM 28 mohanIya karmanI prakRtine upazamAve sarvathA DhAMke, bhasma bhAri prachanna agnivat tivAre gautamasvAmi hAtha joDI mAna moDi zrIbhagavaMtane puchatA havA. svAminAtha te jIvane zuM guNa nipanA? tivAre zrIbhagavaMte kadhuM. te jIva jIvAdika padArtha dravyathi, kSetrathi, kAlathi, bhAvathi, nAkArasI Adi deine chamAsI tapa vAtarAga bhAve jathAkhyAta cAritrapaNe jANe saradahe parUpe pharase Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. ehavAmAM jo kAla kare to anuttara vImAnamAM jAya. pachi manuSya thai mokSa jAya. ane jo sUkSma lobhano udaya thAya, to kaSAya agni prakaTe pachi paDe, dazamAthi paDe to pahilA guNaThANAsudhi jAya. paNa igyAramethi caDhavU to nathi. upazAMta eTale ? upazamyo che moha sarvathA. jale karI agni UlavyAniparenahi, paNa DhAMkyoche mATe upazAMtamAha guNaThANuM kahiye. bArasuM kSINamoha guNaThANuM teha-zuM lakSaNa ? je 28 prakRti ne sarvathA khapAve, kSapakazreNi, kSAyakabhAva, kSAyakasamakita, kSAyakajathAkhyAtacAritra, karaNasatya, jogasatya, bhAvasatya, amAyI, akaSAyI, vItarAgI, bhAvanigraMtha, saMpUrNa saMbuDa, saMpUrNa bhAvitAtmA, mahAtapasvI, mahAmuzila, amohI avikArI, mahAjJAnI, mahAdhyAnI, vardhamAna pariNAmI, apaDivAi thai aMtarmuhUrta rahe e guNaThANe kAla karavo nathi. punarbhava che nahi chehale samaye pAMca jJAnAvaraNiya, nava darzanAvaraNiya, paMcavidha aMtarAya kSayakaraNodhamakari, teramA guNaThANAne pahile samaye kSayakare kevala jyoti prakaTe mATe kSoNatekSayakoM che moha sarvathA jeguNaThANe, tehane kSINamoha guNaThANuM kahiye. teramuM sajogI kevali guNaThANuM teharnu lakSaNa ? daza bola sahita terame guNaThANe vicare. sajogI, sazarirI, salezI, zukalalezI, jathAkhyAtacAritra, kSAyakasamakita, paMDitavIrya, zukaladhyAna, kevalajJAna, kevaladarzana, e 10 bolasahita jaghanya aMtarmuhurta ut0 dezeuNI purvakroDisudhi, vicare ghaNA jovane tAri pratibodhi nihAla karine binA trijA zukaladhyAnanA pAyAne dhyAine caudame jAya. sajogI te zubha mana, vacana, kAyAnA jogasahita che. bAhAjya calopakaraNa che. gamanAgamanAdika ceSTA zubha sahita che. kevalajJAna, kevaladarzana upayoga Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. samayAMtara avichinnapaNe zuddha praName mATe sajogI kevaliguNaThANuM kahiye. have caudaU ajogI kevalI guNaThANuM teharnu | lakSaNa.? zukaladhyAnanA cautho pAyo samuchinnakriya, anaMtara apratipAtI, anivRtidhyAtA manajoga rudhi, vacanajoga rudhi, kAyajoga rudhi, Ana prANa nirodha kari, rupAtita paramazukaladhyAna dhyAtA. 7 bolasahita vicare, terame 10 bola kahyA tehamAMthi sajogI, salezI, zuphala lezI, e traNa varjIne zeSa 7 bolasahita sakala girInA rAjA meru tehani pare aDola acala sthira avasthAne pAme zailezI paNe rahi paMcalaghu akSara uccAra pramANa kAla rahi. zeSa vedanIya, AyuSa, nAma, gotra, e 4 karma kSINa karine muktipada pAme. zarira udArika, tejasa, kArmaNa sarvathA chAMDine samazreNi rujugati anya AkAzapradezane na avagAhato aNapharasato eka samaya mAtramA urddhagati aviprahagatiye tihAM jAya. eraMDabIja baMdhana muktavat, nirlepa tuMbivat, kodaMDa muktabANavat, iMdhanavanimuktadhumravat tihAMsiddhakSetre jai sAkAro payoge siddha thAya. buddha thAya. parAMgata thAya. paraMparagata thAya. sakala kArya arthasAdhi kRtakRtArtha niSThitArtha atula sukhasAgara nirmagna sAdianaMta bhAge siddha thAya, e sidhdha padano bhAvasmaraNa ciMtana manana kadA kAle mujhane hoze? zo ghaTi pala dhanya saphala hoze. have ajogI te jogarahita kevalasahita vicare tehane ajogI kevalI guNaThANuM kahiye. iti lakSaNa guNadvAra bIjo saMpUrNa 2. have trijo sthitidvAra kahe che. pahelA guNaThANAni sthiti 3 prakArani che. aNAdiyA apajjavasiyA te je mithyAtvani Adi nathi ne aMtapaNa nayi te abhavyajIvanA mithyAtva Azri1 aNAdiyA sapajjavasiyA te je mithyAtvani Adi nathi paNa aMtache te bhavyajIvanA mithyAtva Azri, Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 57 sAdiyAsapajavasiyA te je mithyAtvani Adi paNa che ne aMtapaNache paDivAi samadraSTinA mithyAtvaAzri. tehanI sthiti jaghanya aMtarmuhUrta utU0 arddhapudgala parAvartana deze uNI, pachi avazya samakita pAmIne mokSa jAya. 3. bijA guNaThANAni sthitijagha0 1 samayanI ut0 6 AvalikAne 7 samayani.trijA guNaThANAni sthiti ja0 u0 aMtapuhUrtanI cothAguNaThANAni sthiti ja. aMtarmuhUrtanI u0 66 sAgaropama jhAjherAnI te 22 sAgaropamani sthitiye 3 vAra bArame devaleoke upaje, traNa pUrvakreADi adhika manuSyanA bhava Azri jANavi. tathA bevAra anuttaravimAnamA 33 sAgaropamani sthitiye upaje 33 du chAsaTha sAgaropama, ne 3 pUrvakroDi adhika manuSyanA bhava Azri jANavi. pAMcamA chaThA teramA guNaThANAni sthiti ja0 aMta0 u0 dezeuNi te sADA ATha varSe uNi pUrvakreADani. sAtamAthi te igyAramA gu0 sudhi ja01 samaya0 u0 aMta0 bAramA gu0 sthiti ja0 u0 aMta0 caudamAM guNaThANAni sthiti pAMca isva akSara a1 i2 u3 ru4 la5 bolavA pramANe jANavi iti vijo sthitidvAra samAptaM 3. have cautho kriyAdvAra kahe che. pahile ne vije guNaThANe 24 kriyA lAbhe. iriyAvahiyAkriyAvarjine. vije cauthe gu0 23 kriyA lAbhe. iriyAvahiyA ne mithyAtvani e 2 vajine. pAMcane gu0 22 kriyA lAbhe. mithyAtva, avirati, iriyAvahiyA e 3 varjine. chaThe guNaThANe 2 kriyA. AraMbhiyA, mAyAvattiyA, e 2 lAbhe. sAtame guNaThANethI te dazamA guNaThANA sudhI 1 mAyAvattiyA kriyA lAbhe. igyArame, bArame, terame guNaThANe 1 iriyAvahiyA kriyA lAbhe. caudame / guNa0 koi kriyA lAbhe nahi iti 4 thA kriyAdvAra samApta 4. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 muNasthAnadvAra. ___ have pAMcamA sattAdvAra kahe che. pahilAguNa ThANAyite igyAramA guNaThANA sudhi ATha karmani sattA. bArame 7 karmani sattA.1 mohaniyakarma varjine, terame, caudame guNa0 4 karmani sattA, vedanIya, AyuSa, nAma, gotra, iti pacamo sattAdvAra samAptaM 5. have chaTho vaMdhadvAra kaheche pahilA guNaThAmAthi te sAtamA guNaThANAsudhi trijuguNaThANuM varjine 8 karma bAMdhe,ane jo 7 bAMdhe to AyuSya varjine. trije,AThame,navame gu0 7 karma bAMdhe,AyuSa varjine. dazame guNa0 6 karma bAMdhe, AyuSa, ne mohanIya e 2 vAjane. igyArame, bArame, terame guNa01 sAtAvedanIya bAMdhe. caudame guNa abaMdha0 iti06 Tho baMdhadvAra samAptaM. . have 7 mA veda dvArane 8 mA udayadvAra bhelA kahe che. pahilA guNaThANAthi te dazamA guNaThANAsudhi 8 karma vede ne 8 no udaya. igyArame, bArame 7 karma vede ne 7 no udaya,mohanIya varjine. terame caudame 4 karma vede ne 4 no udaya. vedanIya, AyuSa, nAma, gotra, iti 7 mA veda ne 8 mA udayadvAra samAptaM. have navamA udIraNAdvAra kahe che. pahilA guNaThANAthi mAMDine 7 mA guNaThANAsudhi 8 karmanI udoraNA tathA 7 nI kare to AyuSa vajine. AThame, navabhe guNaThANe7 karmani udIraNA te AyuSa varjine, tathA 6 ni kare to AyuSa, mohanIya, e 2 varjine. dazame 6 ni udIraNA kare. AyuSa mohanIya, e 2 varjine, ane 5 ni kare to AyuSa, mohanIya, vedanIya, e 3 varjine.igyArame, bArame gu0 5 ni udIraNA, AyuSa mohanIya, vedanIya e 3 varjine, tathA 2 ni kare to, nAma, gotra e 2 ni. terame guNaThANe 2 karmani udIraNA. nAma, gotra, e 2 ni. caudame guNa0 udIraNA kare nahi. iti 9 mo udIraNAdvAra samApta. cevaka0 nizce. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 59 have 10 mA nirjarAdvAra kahe che. pahilAthi te 11 mA guNaThANA. mudhi 8 karma ni nirjarA. bArame 7 karmani nirjarA mohanIya vajine. terame, caudame 4 karmani nirjarA. vedanIya, AyuSa, nAma, gotra, e 4. iti 10 mA nirjarAdvAra samAptaM. have igyAramA bhAvadvAra kahe che. udayabhAva, upazamabhAva, kSAyakabhAva, kSayopazamabhAva, pariNAmikabhAva, saMnivAibhAva. pahile ne trije guNaThANe 3 bhAva. udaya, kSayopazama, pariNAmika. bije, cothe, pAMcame, chaThe, sAtame ne AThamethi te igyAramA guNaThANA mudhi upazama zreNivAlAne 4 bhAva udaya, upazama, kSAyopazamane pariNAmika tathA koika upazamane ThekANe kSAyakapaNa kaheche ane 8 mAMthi mAMDine bAramA sudhi kSapakazreNivAlAne 4 bhAva udaya, kSayopazama, kSAyaka, . pariNAmika. terame caudame gu0 3 bhAva. udaya, kSAyaka, pariNAmika. siddhamA 2 bhAva. kSAyaka, pariNAmika. iti 11 mo bhAvadvAra samApta. have 12 mA kAraNadvAra kahe che. kAraNa 5 karmabaMdhanA mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, joga. pahile trije gu0 5 kAraNa lAbhe. bIje cauthe 4 kAraNa lAbhe. mithyAtva varjine. pAMcame chaThe guNa0 3 kAraNa lAbhe. mithyAtva, avirati e 2 varjine. sAtamethi te dazamA guNaThANAsudhi 2 kAraNa lAbhe. kaSAya, joga, e 2 lAbhe. igyArame, bArame, terame 1 kAraNa lAbhe te 1 joga caudame koI kAraNa nathi. iti 12 mo kAraNadvAra samAptaM. have 13 mA parisahadvAra kaheche. pahilAthi te cauthA guNaThANA mudhi yadyapi parisaha 22 lAbhe paNa duHkharupa che. nirjarArupa praName nahi. pAMcamAthi te 9 mA guNaThANAsudhi 22 parisaha lAbhe. eka samaye 20 vede TADhanA tihAM tApano nahi. tApano tihAM TADhano Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. nahi. cAlavAno tihAM besavAno nahi. besavAno tihAM cAlavAno nahi. dazame igyArame bArame 14 parisaha lAbhe. ATha je mohanIya karmane udaye itA te vA te kahe che. acelano, aratino, strIno, bezavAno, AkrAzano,melano,satkAra puraskArano e 7 cAritra mohanIya karmane udaya hatA te. ne 8 mo dasaNa parisaha darzana mohanIyane udaya hato te e 8 vajine zeSa 14 rahyA te mAhilA eka samaye 12 vede TADhano tihAM tApano nahi. tApano tihAM TADhano nahi. cAlavAno tihAM sthAnakano nahi. sthAnakano tihAM cAlavAno nahi. terame caudame gUNaThANe 11 parisaha lAme. pUrve 14 kahyA tehamAthi prajJAno, ajJAnano e ve jJAnAvaraNiya karmane udaya hatA te ane 1 alAbhano aMtarAya karmane udaya hato te e 3 varjine zeSa 11rahyA. te mAhilA eka samaye 9 vede TADhanA tihAM tApano nahi. tApano tihAM TADhano nahi.cAlavAno tihAM sthAnakano nahi.sthAnakano tihA cAlavAno nahi iti 13 mo parisahadvAra samAptaM 13. ___ have 14 mo mArgaNAdvAra kahe che.paheleguNaThANe mArgaNA 4.bAje, cothe,pAMcame,sAtame jAya.vije guNa0 mArgaNA1.paDe to pahele Ave paNa caDavU nathinije mAgaNA 4. paDe to pahele Ave ane caDe to cothe, pAMcame ane sAtame jAya. cothe mArgaNA5. paDe to pahele vije, trije Ave ane caDe to pAMcame sAtame jAya. pAMcame mArgaNA5. paDe to pahele, bije, trije, cauthe Ave ane caDe to sAtame jAya. chaThe mArgaNA6. paDe to pahele, vije, trije, cAthe, pAMcame Ave ane caDe to sAtame jAya. sAtame mArgaNA3. paDe to chaThe, cothe Ave ane caDe to 8 me jAya. AThame mAgagA 3. paDe to sAtame, cothe Ave caDe to navame jAya. navame mArgaNA3. paDe to AThame, cothe Ave Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 61 ane caDe to dazame jAya. dazame mAgaNA4. paDe to navame, cothe Ave caDe to igyArame bArame jAya. igyArame mArgaNAra. kAla kare to anuttara vimAne jAya, paDe to dazamAMthI pahelAsudhi Ave, caDavu nathi. bArame mArgaNA 1. terame jAya. paDavuM nathi. terame mArgaNA 1 cAdame jAya paDavuM nathi. caudame mArgaNA eke nathi mokSa jAya. iti mArgaNAdvAra 14 mo sabhAptaM. have parama AtmAdvAra kaheche. AtmA 8 dravyaAtmA, kaSAyaAtmA, yogaAtmA, upayogaAtmA, jJAnaAtmA, darzana AtmA, cAritraAtmA, vIrya AtmA evaM 8. pahele, trije guNa 0 6 AtmA, jJAna ne cAritra e 2 varjine. vije cothe guNa 0 7 AtmA cAritra varjine. pAMca guNaThANe paNa 7 AtmA dezathi cAritra che, chaThethi dazamA guNaThANAsudhi 8 AtmA. igyArame, bArame, terame gU0 7AtmA kaSAya varjine caudame gu0 6 AtmA kaSAya ne joga varjine. siddhamAM 4. AtmA. jJAna AtmA, darzana AtmA dravyaAtmA, upayoga AtmA. iti 15 mo AtmadvAra samAptaM. . have 16 mo jIvabhedadvAra kahe che. pahele guNaThANe 14 bheda lAbhe. vije guNa 0 6 bheda lAbhe. beiMdriya, teiMdriya, cariMdriya, asaMjJitiryaca paMceMdriya, e 4 nA aparjAptA ne saMjJI paMcedriyanA aparNApto ne parjApto e 6. trije guNa 0 1 saMjJI paMcedriyanA parjApto lAbhe. vAthe guNaThANe 2 bheda lAbhe. saMjJI paMcedriyano apajapto ne parjApto e 2. pAMcamAthi te 14 mA. guNaThANAsudhi 1 saMjhI paMcedriyano prarjAto lAbhe iti 16 mo jIvabhedadvAra samAptaM 16. have 17 mojogadvAra kache pahele vije ne cothe guNaThANe joga 13 lAbhe ve AhArakanA varjine. trije guNa 0 10 joga lAbhe te 4 mananA, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnadvAra. 4 vacananA, 1 udArikano, 1 baikreyano e 10 lAbhe. pAMcame muNaThANe 12joga AhArakanA 2 ne eka kArmaNano e 3 varjIne 12 lAme. chaThe gu0 14 joga lAbhe 1 kArmaNano vajine, sAtame gu0 11 joga te 4 mananA, 4 vacananA, 1 udArikano, 1 vaikreyano, 1 AhArakano evaM 11. AThamAMthi mAMDine 12 mAM guNaThANAsudhi joga 9 lAbhe te 4 mananA 4 vacananA ne 1 udArikano e 9. terame guNaThANe joga 9 lAbhe ye mananA be vacananA e 4 ne udArikano, udArikano mizra, kArmaNakAyajoga, evaM 9. caudame guNa joga nathi iti 17 mo jogaddhAra samAptaM. have 18 mo upayogadvAra kaheche. pahele ne vije guNaThANe 6 upayoga lAbhe 3 ajJAna ne 3 darzana evaM 6. vije, cothe, pAMcame guNa 6 upayoga lAbhe. 3jJAna, 3 darzana, evaM 6.chaThAthi te bAramA guNaThANAsudhi upayoga 7 lAbhe te 4 jJAna ne 3 darzana evaM 7. terame, caudame guNaThANe tathA siddhamA 2 upayoga, kevalajJAna ne kevaladarzana iti 18 mo upayogadvAra samApta, ____ have 19 mo lezAdvAra kahe che. pahelAthi te chaThA guNaThANAsudhi 6 lezAlAbhe.sAtame guNa upalI 3 lezA lAbhe.AThamethi mAMDine bAramA guNaThANAsudhI 1 zukala lezA lAbhe. terame guNaThANe 1 paramazukalalezA lAbhe. caudame gu0 lezA nathi. iti 19 mo lezAdvAra samAptaM. have 20 mo cAritradvAra kaheche.pahelAthi te cauthA guNaThANAsudhi koi cAritra nathi, pAMcame guNaThANe dezathi sAmAyaka cAritra che. chaThe sAtame guNaThANe 3 cAritra lAbhe. sAmAyakacAritra, chedopasthApanIyacAritra, parihAravizuddhacAritra e 3 lAbhe. AThame, namame guNaThANe 2 cAritra lAbhe. sAmAyaka ne, chedopasthApanIya. dazame guNa0 1 sukSmasaMparAya Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. cAstri lAbhe. igyAramethi te caudamA guNaThANA- sudhi 1 jathAkhyAta cAritra lAme. iti 20 mo cAritradvAra samApta. . have21mosamakitadvAra kaheche.pahelenetrije guNaThANe samakitanathi bojeguNarasAsvAdAnasamakita lAbhe.cAthethitesAtamA guNaThANAmudhiSTa samakita lAbhe.upazama,kSayopazama,vedaka,kSAyakasamakita. AThame,navame guNaThANe 3 samakita lAbhe. upazama, kSayopazama kSAyaka. dazame, igyArame guNaThANe 2 samakita lAbhe,upazama ne kSAyaka. bArame, terame, caudame guNaThANe tathA siddhamAM 1 kSAyakasamakita lAbhe. iti 21 mo samakitadvAra samAptaM. have 22 mo alpabahutvadvAra kaheche. sarvathi thoDA igyAramA guNaThANAvAlA, eka samaye upazamazreNIvAlA 54 jIva lAme. mATe 1, tethi bAramA guNaThANAvAlA saMkhyAtaguNA, eka samaye kSapakazreNivAlA ekaso ne ATha jIva lAbhe. mATe 2. tethi AThamA, navamA, dazamA guNaThANAvAlA saMkhyAtaguNA, jaghanya baze ut navaseM lAbhe mATe 3. tethi teramA guNaThANAvAlA saMkhejaguNA,jagha0 be krADi ut0 nava kroDi lAbhe mATe 4, tethi sAtamAM guNaThANAvAlA saMkhyAtaguNA, jagha0 basekroDi ut0 navaseM kroDi lAbhe mATe 5. tethi chaThAM guNaThANAvAlA saMkhyAtaguNA, jagha0 be hajAra kroDI ut0 nava hajAra kroDi lAbhe mATe 6. tethi pAMcamAMguNaThANAvAlA asaMkhyAtaguNA, tiryaMca zrAvaka bhalyA mATe 7. tethi bijA guNaThANAvAlA asaMkhyAtaguNA, 4 gatimAM lAbhe mATe 8. tethi trijA guNaThANAvAlA asaMkhyAtaguNA, 4 natimAM vizeSa che mATe 9. tethI cAthA guNaThANAvAlA asaMkhyAtaguNA,ghaNi sthitiche mATe 10. tethi cAdamAM guNaThANAvAlA ne siddhabhamavaMtaji anaMtaguNA 11. tethi pahelA guNaThANavAlA anaMta Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 guNasthAnadvAra. guNA ekeMdriya pramukha sarva midhyAdRSTi che mATe 12. iti 22 mo alpabahutvadvAra samAptaM itiNThAguNAnA 22 dvAra samAptaM. have bhAva 6 kache. udayabhAva, upazamabhAva, kSAyakabhAva, kSayopazamabhAva, pariNAmikabhAva ne sannivAibhAva. have udayabhAvanAnA 2 bheda. jIvaudaya niSpanna ne ajIvaudayaniSpanna. jIva udayaniSpannamA 33 bola. pAme 4 gati, 6 kAya, 6 lezyA, 4 kaSAya, 3 veda evaM 23 ne mithyAtva 1, ajJAna 2, avirati 3, asaMjJipaNuM 4, ahAra paNuM 5, chadmasthapaNuM 6, sajogipaNuM 7, saMsAra pariyaTTA 8, asiddha 9, akevali 10 evaM 33. have ajIva udayaniSpannanA 30 bola pAme 5 varNa 2 gaMdha 5 rasa 8 sparza, 5 zarIra, 5 zarIranA vyApAra evaM 30. evaM ubhaya maline 33. ne 30 trezaTha bheda ubhayabhAvanA kahyA 1. have upazamabhAve 11 bola che. cAra kaSAyano upazama 4, rAganA upazama 5, dveSanA upazama 6, darzana mohaniyano upazama 7, cAritra - mohaniyano upazama, evaM 8 mohaniyani prakRti ane uvasamiyA daMzaNaladdhi te samakita 9, uvasamiyAcarittaladdhi 10 uvasamiyAakaSAyachaumathavItarAgaladdhi evaM 11. have kSAyaka bhAve 37 bola che. 5 jJAnAvaraNiya, 9 darzanAvaraNiya, 2 vedanIyani, 1 rAgani 1 dveSani, 4 kaSAryAna, 1 darzanamohanIyani 1 cAritramohanIyani, 4 AyuSani, 2 nAmani, 2 gotrani, 5 aMtarAyani, evaM 37 prakRtine kSaya kare tehane kSAyakabhAva kahiye te 9 bola pAme. kSAyakasamakita kSAyakajathAkhyAtacAritra, kevalajJAna, kevaladarzana. ane kSAyakadAnAdi pAMca labdhi evaM 9 bola. 3 have kSayopazamabhAve 30 bAla che. 4 jJAna prathamanA 3 ajJAna, 3 darzana, 3 dRSTi, 4 cAritra prathamanA 1 caritcAcarita te zrAvakapaNu pAme. 1 AcArya - Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. gaNini padavI 1 cauda pUrva jJAnanI prApti, 5 iMdriyanilabdhi, 5 dAnAdilabdhi, evaM sarva milI 30 bola 4. have pariNAmika bhAvanAnA 2 bheda sAdipariNAmika, anAdipAraNAmika. sAdi viNaze anAdi viNaze nahi.sAdipariNAmikanA aneka bheda che. junI surA, madirA, juno goLa, taMdula e Adi 73 bola bhagavatinI zAkhe che. anAdipariNAmikabhAvanA 10 bola dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya,pudgalAstikAya,jIvAstikAya,kAla, loka,aloka, bhavya, abhavya, evaM 10, // 5 // have sannivAibhAvanA 26 bhAMgA. 10 dvikasaMjogInA. 10 trikasaMjogInA, 5 caukasaMjogInA, 1 paMcasaMjogInA evaM 26 bhAMgA. ehano vicAra zrIanuyogadvAra siddhAMtathi jANavo 6. have 14 guNaThANA upara 10 kSepakadvAra utAreche. tehamAM prathama hetudvAra kahe che. 25 kaSAya, 15 joga evaM 40 ne 6 kAya, 5 iMdriya 1 mana, e 12 avrata,evaM 52 ne 5 mithyAtva evaM 57 hetu. pahele guNaThANe 55 hetu te ahArakanA 2 varjine. bije gu0 50 hetu te 55 mAMthi 5 mithyAtva TalyA. trIje gu0 43 hetu te 57 mAMthi anaMtAnubaMdhi 4 udArikanA mizra 1. vaikreyano mizra 1, AhArakanA 2, kAramaNanA 1, mithyAtva 5, evaM 14 vA. zeSa 43.cothe gu0 46 hetu te pUrva 43 kahyA te ane udArikano mizra, vaikreyanomizra, kArmaNa kAyajoga e 3 vadhyA sarva maline 46. pAMcame guNaThANe 40 hetu te pUrve 46 kahyA tehamAMthi apratyAkhyAnIni cokaDi 4, RzakAyanA avrata kArmaNakAyajoga. evaM 6 ghaTayA. zeSa 40 hetu. chaThe guNa0 27 hetu pUrve 40 kaDA tehamAthi pratyAkhyAnAvaraNiyani cAkaDi 4 pAMca sthAvarano avata 5 iMdriyano avrata ne eka mananA Avrata 1 evaM 15 vA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 guNasthAnadvAra zeSa 25 rahyA ne AhArakanA 2 vadhyA evaM sarva mali 27 hetu. sAtame guNa 0 24 hetu te pUrve 27 kahyA tehamAthi udArikamizra, vaikreyamizra, AhArakamizra e 3 va zeSa 24 hetu AThame guNa 0 22 hetu te pUrve 24 hyA tehamAthi vaikreyaneA, AhArakanA, e 2 va zeSa 22 hetu. navame guNa0 16 hetu te pUrve 22 kalA tehamAMthi hAtha, rati, arati, bhaya, zoka, durgechA, e cha varjyA. zeSa 16 hetu. dazame guNa 0 10 hetu te 9 joga ne 1 saMjalanA lAbha evaM 10 hetu. iMgpArame, bArame guNa0 9 hetu te 9 joga jANavA. terame guNa 0 7 hetu te 7 jAga jANavA. caudame guNa0 hetu nathi. iti pahilA hetudvAra samAptaM. have bIjo daMDaka dvAra kaheche. pahile guNa0 24 daMDaka, bije guNa0 19 daMDaka, te 5 sthAvaranA varjyA. trije cAthe guNa0 16 daMDaka te 3 vikaleMdriya varjyA pAMcame guNa0 2 daMDaka. saMjJimanuSya, saMjJitiryaMca e 2. chaThAthi te caudamA guNaThA0 sudhi 1 manuSyaneA daMDaka. iti 2 daMDakadvAra samAptaM. jIvAjeonidvAra kahe che. paheMle guNa 0 84 lAkha jIvA joni. bije guNa 0 32 lAkha te ekeMdriyani varji. trije, cAthe guNa 0 26 lAkha jIvA joni pAMcame guNa0 18 lAkha jIvA joni. chaThAthi te 14 mA guNaThANA sudhi 14 lAkha jIvA joni iti trijeA jonidvAra samAptaM. have 4 the| aMtaradvAra kaheche. pahile guNa 0 jagha0 aMtaramuhUrtta utU 066 sAgara jhAjherAnuM athavA 132 sAgara jhAMjherAnuM te 66 sAgara cAthe guNa rahe, aMta0 trIje gu0 rahi pAchA cauthe guNa 0 66 sAgara rahi mithyAtve Ave. bIjAthi mAMDine igyAramA guNaThANA sudhi ja0 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 67 aMta athavA palyano asaMkhyAtamo bhAga te eTalA kAla vinA upasama zreNIkarine paDe nahIM ut0 arddhapudgala deze uNuM, bArame terame ne caudame guNa0 AMtaraM nathi. e eka jIvaAzri iti 4 aMtaradvAra samApta. __ have 5 mo dhyAnadvAra kaheche pahele, bije, trije guNa0 2 dhyAna pahelA, cauthe, pAMcame guNa0 3 dhyAna pahelA. chaThe guNa0 2 dhyAna Arta, ne dharma dhyAna. sAtame guNa. 1 dharmadhyAna0. AThamethi mAMDine caudamA guNa01 zukaladhyAna. iti 5 mo dhyAnadvAra samApta. have chaTho pharasanAdvAra kaheche. pahelaM guNaThANuM 14 rAjaloka sparze. vijuM guNa0 heTuM paMDagavanathi te 6 Thi naraka lage pharase tathA uMcaM adhogAmanI vijayathi te 9 graiveyakasudhi pharase. triju guNa. lokanA asaMkhyAtamA bhAga pharase.coyuM guNa adhogAmanI vijayathi 12mA devalophasudhi pharase athavA paMDagavanathi chaThI naraka sudhI pharase. pAMcamuM guNa. paNa imana avogAmanI vijayathi 12 mA devaloka sudhi pharase. chaThAthi te igyAramA guNaThANAvAlA adhogAmanI vijayathi 5 anuttaravimAnasudhipharase. vArasuM guNa0 lokanA asaMkhyAtamo bhAga pharase. terasuM guNa0 sarvalokapharase, caidamu guNa. leokanA asaMkhyAtamAbhAga pharase iti 6 Tho pharasanAdvAra samApta. have tirthakara gAtra 4 guNaThANe bAMdhe. cothe, pAMcame, chaThe ne sAtame, e 4 guNaThANe bAMdhe zeSa guNaThANe na vAMdhe. tirthakara deva 9 guNaThANA pharase te 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14. e 9 pharase iti 7 mo dvAra samAptaM. guNaThANA 14 mAM 1, 4,56, 13. e 5 zAsvatA, zeSa 9 guNa0 azAsvatA. iti AThamo dvAra samApta. guNaThANA 14 mA 1,2,3,4,5,6,7, e 9 guNa0 6 saMghayaNa. nAta. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohoTo vAsaThiyo. AThamAthi te 14 mA guNaThANA sudhi ekavajraRSabha nArAyasaMghayaNa. iti 9 mA dvAra samApta AryAjI, avedi, parihAravizuddhacAritra vaMta, pulAka labdhivaMta, apramAdi sAdhu, cauda purvI sAdhu ane AhArakazarIra e 9 nu koi devatA sAhAraNakari zake nahi. iti 10 mA dvAra samApta. iti kSepaka dvAra samAptaM iti guNaThANAdvAra samAptaM. atha zrI mohoTo bAsaThiyo. gaathaa|| jIva, gai, iMdriya, kAe; joga, veya, kasAya, lessA; sammattaM, nANa, daMsaNa; saMjaya, uvaUga, aahaare;||1|| bhAsaga, paritta, pajjatI; suhUma, sanni, bhavathi, carimeya; jIveyakhette, baMdhe; puggalae, mhaadNddecev;||2|| ____upalI 2 gAthAno artha vistArI kahe che.. 1 samuccaya jIvamA jIvanA bheda 14. guNaThANA 14. joga 14. upayoga 12. lezA 6. iti prathama dvAra. 1 naraka gatimAM jIvanA bheda 3, saMjJIno apra0 ne prajApto, asaMjJI pahelI narakano apra0 e 3. guNa 4 prathama, joga 11, te 4 mananA, 4 vacananA, 1 vaikreya, vaikreyanA mizra, kArmaNakAyajoga evaM 11.upayoga 9.3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana.lezA 3 prathamanI. 2. tiryaMcani gatimA jIvanA bheda 14. guNa0 5 prathamanA. joga 13,AhArakanAra varjine.upa09.3 jJAna,3 ajJAna,3 darzana lezA 6. 3.tiryaMcaNImAM jovanA bheda 2 saMjJIno ama0 ne prajAto, guNa. 5 prathamanA, joga 13. upa0 9. jJAna3. ajJAna3. darza03 lesA6. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 4. manuSyanI gatimAM jIvanA bheda 3 saMjJIno apa0 ne prajAto. tathA suchimamanuSyanA apra0 guNa014.joga015.upa012. lesA6. 5. manuSyaNImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA. guNa0 14. joga 13 AhArakanA 3 varjine. upa 12. lezA 6. 6. devatAni gatimAM jIvanA bheda 3 saMjJIno apra0 1 ne majAto 2asaMjJIno apa0 e 3. guNa0 4 pahilA. joga 11,4 mananA, 4 vacananA, 2 vaikreyanA, 1 kArmaNano. evaM 11 upa0 9. lezA 6. ___7. devAMganAmAM jIvanA bheda 2. saMjJIno aprajAto 1 ne prajApto 2. guNa0 4 prathamanA. joga 11, 4 mananA 4 vacananA, 2 vaikreyanA ne 1 kArmaNano evaM 11. upayoga 9. lezA 4 prathamanI. 8. siddhagatimA jIvanA bheda nathi. guNaThANA nathi. joga nathi. upayo0 2, kevalajJAna, kevaladarzana. lezA nathi. ehanA alpabahutva. sarvathi theADi manuSyaNI. tehathi manuSya samuchima bhelavatA asaMkhyAtaguNA, tehathI nArakI asaMkhyAtaguNA, tehathI tiryacaNI asaMkhyAtaguNi,tehathi devatA asaMkhyAtaguNA, tehathi devI saMkhyAtaguNI, tehathi siddha bhagavaMta anaMtaguNA, tehathi tiryaMca vanaspati bhelavatAM anaMtaguNA, iti bijo dvAra, 1. saiMdiyamAMjIvanAbheda 14. guNa0 12. prathamanA, joga 15. upayoga 10. kevalajJAna, kevaladarzana e 2 varjIne. lezA 6. 2. ekeMdriyamA jIvanA bheda 4. sUkSma ekeMdriyano apajApto ne prajAto. bAdaraekeMdriyano aprajApto ne prajAto. guNa0 1 prathamanu. joga 5 udArika, udArikano mizra, vaikreya, vaikreyanA mizra, kArmaNakAyajoga, upayoga 3. be ajJAna ne 1 acakSu darzana. lezA 4. 5. beiMdriya, teiMdriya, cauridriya, e 3 mAM jIvanA bheda 2. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA bAsaThiyA. potapotAnA amajApto ne prajApto guNa0 2 pahelA. joga 4. 2 udArikamA, 1 kArmaNanA, ne 1 vyavahAra vacanano evaM 4. upayoga iMdriya iMdriyamAM 5, 2 jJAna, 2 ajJAna, ne 1 acakSudarzana evaM 5 ane cauriMdriyamAM 6 te 1 cakSudarzana vadhyuM evaM 6. lezA 3. 6. paMceMdriya jIvanA bheda 4. saMjJinA aprajApto ne prajApto, asaMjJInA aprajApto ne prajApto evaM 4 guNa0 12 prathamanA. joga 15. upayoga 10 kevaLajJAna, kevaladarzana. e 2 varjyA. lezA 6. 70 7. aNidiyAmAM jIvanA bheda 1. saMjJinA prajAto. guNaThANA 2 teramuM ne caudamuM. joga 7. 2 mananA te satya mana ne vyavahAra mana, 2 vacananA te satyavacana ne vyavahAravacana evaM 4. ane udArika, udArikana mizra ne kArmaNakAyajoga e 7. upayoga 2. kevalajJAna, kevaladarzana. lezA 1 zukala. ehanAalpabahutva sarvathi thoDA paMceMdriyA, tehathI cauriMdriyA vizeSAhiyA, tehathi teiMdriyA vizeSAhiyA, tehathI ve iMdriyA vizeSAhiyA, tehathI aNiM diyA anaMtaguNA, tehathi ekeMdriyA anaMtaguNA, tehathi saiMdriyA vizeSAhiyA. iti trijeodvAra samAptaM. 1. sakAyAmAMjIvanAbheda 14. guNa013. joga 14. upa0 12. lezA6. 4. pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya e 3 mAM jIvanA bheda 4. guNa0 1. joga 3. upa0 3. lezA 4. 6. te kAya, vAkAya. e 2 mAM jIvanA bheda 4 guNa0 1. joga mAM 3 nevAmAM 5 te. 2 vaikreyanA vadhyA. upa0 3. lezA 3. 7. RzakAyamAM jIvanA bheda 10 te 4 ekeMdriyanA varjyA. guNa0 14. joga 15. upayoga 12. lezA 6. 8. akAyAmAM jIvanA bheda nAtha. guNa0 nathi. joga nathi. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maina siddhAMta prakaraNa saMgraha. upa0 2, lezA nathi. ehano alpa bahutva sarvathI thoDA trasakAyA, tehathi teukAyA asaMkhyAtaguNA, tehathi pRthvIkAyA vizeSAhiyA, tehathi apakAyA vizeSAhiyA, tehathi vAukAyA vizeSAhiyA, tehathI akAyA anaMtaguNA, tehathi vanaspatikAyA anaMtaguNA, tehathi sakAyAvizeSAhiyA, iti cotho dvAra samApta.. 1. sajogImAM jIdanA bheda 14.guNa0 13. upalyuM eka nahI. joga 15. upa0 12. lezA 6. 2. manajogImAM jIvano bheda 1. saMjJIno prajAto. guNa0 13. joga 14. eka kArmaNano varjine. upayoga 12. lezA 6. . 3. vacanajogImAM jIvanA bheda 5. beiMdriya, teiMdriya, cauridriya, asaMjJIpaMceMdriya, ne saMjJIpaMceMdriya e 5 nA prajAptA. guNa0 13. joga 14. kArmaNano varjine upa0 12. lezA 6. 4. kAyajogImAM jIvanA bheda 14. guNa0 13. joga 15. upa0 12, lezA 6. 5. ajogImAM jIvano bheda 1 saMjJIno prajAto. guNaThANuM 1 caudasuM. joga nahi. upayoga 2 kevala jJAna ne kevaladarzana. lezA nathi. ehano alpabahutva sarvathi thoDA mana jogI, tehathi vacana jogI asaMkhyAtaguNA, tehathi ajogI anaMtaguNA, tehathi kAyajogI anaMtagaNA, tehathi sajogI vizeSAhiyA. iti pAMcamo dvAra. 1. savedImAM jIvanA bheda 14. guNa0 9. prathamanA joga 15. u0 10 kevalajJAna ne kevaladarzana e be varjine, lezA 6, 3. strIveda, puruSaveda, e 2 mAM jIvanA bheda 2 saMjJImA. guNa09 joga puruSavedamAM 15 ane strIvedamAM 13 te ahArakanA ce bajine upa0 10. lezA 6. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohoTo vAsaThiyo. 4. napuMsakavedamAM jIvanA bheda 14. guNa0 9. joga 15. upayoga 10. kevalajJAna 1 kevaladarzanavarjine. lezA 6. . 5. avedImAM jIvano bheda 1 saMjJIno prajApto guNa0 6 navamAthi te 14 mAM sudhi. joga 11. 4 mananA, 4 vacananA, 2 udArikanA ne, 1 kArmaNano evaM 11. upayoga 9. 3 ajJAna varjine. lezA 1 zukala. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA pUruSavedI, tehathi strIvedI saMkhyAtaguNI, tehathi avedI anaMtaguNA, tehathi napuMsakavedI anaMtAguNA, tehathi savedI vizeSAhiyA. iti chaTho dvAra samAptaM. 1. sakaSAyImAM jIvanA bheda 14.guNa010 prathamanA.joga15. upayoga 10 kevalajJAna, kevaladarzana, varjine. lezA 6. 4. krodha, mAna, mAyA, e 3 mAM jIvanA bheda 14. guNa 9. joga 15. upayoga 10. lezA 6. . 5. lobhakaSAyImA jIvanA bheda 14. guNaThANA 10 pahelA. joga 15. upayoga 10. lezA 6. 3. akaSAyImAM jIvanA bheda 1. saMjJIno prajAto. guNa0 4 uparanA. joga 11. 4 mananA, 4 vacananA, 2 udArikanA, 1 kArmaNanA evaM 11. upayoga 9. 5 jJAna, 4 darzana, evaM 9. lezA 6. ehano alpabahutva sarvathi thoDA akaSAyI. tehathi mAnakaSAyI anaMtaguNA. tehathi kohakaSAyI vizeSAhiyA. tehathimAyAkaSAyI vizeSAhiyA. tehathi lobhakaSAyI vizeSAhiyA. tehathi sakaSAyI vizeSAhiyA. iti sAtamA dvAra samAptaM. 1. salezImAM jIvanA bheda 14. guNa0 13. joga 15. upa0 12. lezA 6. 4. kRSNa, nila, kAputa, e 3 lezAmAM jIvanA bheda 14. guNa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. ThANA 6 prathamanA. joga 15. upayoga 10. be kevalanA vA. lezA pAtapAtAni. 5. teju0 lezAmAM jIvanAM bheda 3. saMjJino aprajAto, prajAto. bAdara ekeMdriyanA aprajAto. guNa0 7 prathamanA. joga 15. upayoga 10. lezA 1 teju. 6. padmalezImAM jIvanA bheda 2 saMjJinA. guNa 7 prathamanA joga 15. upayoga 10. lezA 1 padma. __7, zukalalezImA jIvanA bheda 2 saMjJinA, guNa0 13 prathamanA, joga 15. upayoga 12. lezA 1 zukala. 8, alezImAMjIvano bheda 1 saMjJino prajAto. guNa01caudamuM. joga nathi. upayoga 2. kevalajJAna ne kevaladarzana. lezA nathi. ehano alpabahutva sarvathi thoDA zukalalezI,tehathi padmalezI saMkhyAtaguNA, tehathi tejulezosaMkhyAtaguNA, tehathi alezI anaMta guNA, tehathi kAputalezI anaMtaguNA,tehathi nilalezI vIzeSAhiyA,tehathi kRSNalezI vizeSAhiyA, tehathi salezI vizeSAhiyA. iti 8 mo dvAra. 1. samucaya samyaktadRSTimAM jIvanA bheda 6, beiMdriya, teiMdriya, caridriya, asaMjJIpaMceMdriya, e 4 nA aprajAptA ane saMjJIpaMceMdriyano apajApto ne prajAto. evaM 6. guNa0 12 pahelaM, triju varjine. joga 15. upayoga 9. 3 ajJAna vajine. lezA 6. 2. sAsvAdAna samyaktadRSTimAM jIvanA bheda 6. guNa0 biju. jAga 13AhArakanA 2 vajine.upa06.3 jJAna. 3 darzana. lezA 6. 3. upazama samyaktaddaSTimA jIvanA bheda 2 saMjJInA. guNa 8 cothAthi 11mAM sudhi. joga 15. upa07. 4 jJAna,3 darzana.lezA 6. 5. kSayopazama ne vedakasamyaktadRSTimAM jIvanA bheda 2 saMjJInA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 mohoTo bAsaThiyA. guNa0 kSayopasama samyaktadRSTimA 4 thI navamA sudhi ane vedakamAM 4 thI sAtamA sudhI. joga 15. upa0 7, lezA 6. kSAyaka samya0 jIvanA bheda 2 saMjJInA. guNa0 11. cothAthi te 14 mAM sudhi. joga 15. upayoga 9.3 ajJAnavarjine. lezA 6. 7. mithyAtva dRSTimAM jIvanA bheda 14. guNa0 1 prathama. joga 13 AhArakanA 2 varjine. upayoga 6.3 ajJAna 3 darzana. lezA 6. 8. samAmithyAtvadRSTimAM jIvano bheda 1. saMjJinopajAto, guNa0 1 trijuM. joga 10. 4 mananA, 4 vacananA, 1 udArikanA 1 kArmaNanA evaM 10. upa0 6. lezA 6. ehano alpabahutva sarvathi thoDAsAsvAdAna samakiti, tehathi upasama samakiti saMkhyAtaguNA, tehathi mizradRSTI saMkhyAtaguNA,tehathi kSayopazama samakitiasaMkhyAtaguNA, tehathi vedakasamakiti saMkhyAtaguNA, tehathi kSAyaka samakita anaMtaguNA, tehathi samucayasamakiti vizeSAhiyA, tehathi mithyAtvadRSTi anaMtaguNA. iti 9 mo dvAra samApta. 1. sasucayajJAnimAM jIvanA bheda 6, beiMdriya, teiMdriya, cAradriya, asaMjJIpaMceMdriya, e 4 nA aprajAptA ne saMjJIno aprajApto ne prajApto evaM 6. guNa0 12 pahelaM,triju vajine. joga15.upayoga9.5jJAna ne 4 darzana, lesA 6. 3. matijJAnA, zrutajJAnomA jIvanA bheda 6. guNa0 10 pahelaM, triju, teramuM, caudamuM vajine. joga 15, upa0 7. lezA 6. 4. avadhijJAnImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA. guNa 10. joga15 upayoga0 7. lezA0 6. 5. manaparthavajJAnImAM jIvano bheda 1 saMjJIno prajAto guNa0 7 chAthiHbAramA sudhi. joga 14 kArmaNano varjine. upa07 lesA6. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 75 6. kevalajJAnAmAM jIvanA bheda 1 saMjJInA prajApto. guNa0 2 teramuM ne 14 muM. joga 7. upayoga 2. lezA 1 parama zukala. 7. ajJAnImAM jIvanA bheda 14. guNa 2 paheluM ne trijuM. joga 13 AhArakanA 2 varjine. upa0 6, 3 ajJAna, 3 darzana. lezA 6. 9. matizruta ajJAnImAM jIvanA bheda 14. guNa0 2 paheluM ne trijuM. joga 13. upayoga 6. lezA 6. 10. vibhaMga ajJAnImAM jAvanA bheda 2 saMjJInA. guNa 2 paheluM ne trijuM. joga 13. upa0 6. lejA0 6. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA manaparyavajJAnI, tehathi avadhijJAnI asaMkhyAta guNA, teha thi matijJAnI ne zrutajJAnI mAheomAMhi tulya ne vizeSAhiyA tehathi vibhaMga ajJAnI asaMkhyAta guNA, tehathi kevalajJAnI anaMtAguNA, tehathi jJAnI vizeSAhiyA, tehathi mati zrutaajJAnI mAhAmAMhitulyane anaMtaguNA, tehathi ajJAnI vizeSAhiyA. iti 10 me dvAra samAptaM. 1. cakSudarzanamAM jIvanA bheda 6. cauriMdriya, asaMjJi paMcedriya, saMjJI paMcedriya, e 3 nA aprajAptA ne prajAptA guNa0 12 prathamanA joga 14 kArmaNaneovarjine. upa0 10 kevalanA 2 varjyA lezA 6. 2. acakSudarzanamAM jIvanA bheda 14. guNa0 12. joga 15. upa0 10. lezA 6. 3. avadhidarzanamAM jIvanA bheda 2. guNa0 12. je ga 15. upa0 10. lezA 6. 4. kevaladarzanamAM jIvaneo bheda 1. guNa0 2. terasuM, caudamuM. jeAga 7. upa0 2. lezA 1. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA avadhi darzanI, tehathi cakSudarzanI asaMkhyAtaguNA, tehathi kevaladarzanI anaMtaguNA. tehathI acakSu darzanI anaMtaguNA. iti 11 mo dvAra samAptaM. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 mohoTo bAsaThiyo. 1. saMjatimAM jIvano bheda 1 saMjJAno prajAto. guNa0 chaThAthi te 14.mA sudhi. joga 15.upa0 9. 3 ajJAnavarjine. lezA0 6. 3. sAmAyaka, chedeopasthApanIya, e be cAritramA jIvanA bheda 1 saMjhino prajAto. guNa0 4 chaThAthI 9 mAM mudhi. joga 14 kArmaNano varjine. upayoga 7. 4 jJAna ne 3 darzana evaM 7.lezA 6. 4. parihAra vizuddhacAritramA jIvano bheda 1. saMjJI pra0 guNa. 2 chaTuM ne sAtamuM. joga 9. 4 mananA, 4 vacananA ne 1 udArikano evaM 9. upa0 7. lezA0 3 upali. 5. sukSmasaMparAyacAritramA jIvanA bheda 1 saMjJIno pa0. guNa 1 dazamuM. joga 9. upayoga 7. lezA 1 zukala. 6. yathAkhyAtacAritramA jIvanA bheda1 saMjJIno pra0.guNa 4upalyA joga 11. 4 mananA, 4 vacananA, 2 udArikanA ne 1 kArmaNanA. upa0 9. 3 ajJAna vajine. lezA0 1. 7. saMjatAsaMjatimAM jIvanA bheda 1 saMjJInA pra0. guNa0 1 pAMcamuM. joga 12 AhArakanA 2 ne 1 kArmaNanevijine. upayoga 6. 3 jJAnane 3 darzana. lezA 6. 8. asaMjatimA jIvanA bheda 14. guNa04 prathamanA. joga 13 AhArakanA 2 varjine. upa09, 3 jJAna,3 ajJAna,3 darzana. lezA6. 9. nAsaMjatinoasaMjatinAsaMjatAsaMjatimAM jIvanA bheda nathI. guNa0 nathI. joga nathi. upa0 2. lezA nathi. ehunA alpabahutva sarvathi thoDA sukSma saMparAyacAritriyA, tehathi parihAravizuddhacAritriyA saMkhyAtaguNA, tehathi yathAkhyAtacAritriyA saMkhyAtaguNA, tehathi chedopasthApanIyacAritriyA saMkhyAtaguNA, tehathi sAmAyakacAritriyA saMkhyAtaguNA, tehathi saMjati vizeSAhiyA, tehathi saMjatA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 77 saMjati asaMkhyAtaguNA, tehathi nAsaMjati noasaMjati nAsanatAsaMjati anaMtaguNA,tehathiasaMjativanaspatibheLavatAManaMtaguNA.9iti12mAdvAra 1 sAgArovauttAmA jIvanA bheda 14. guNa014. joga 15. upa0 12. lezA 6. 2 aNAgArAvauttAmA jIvanA bheda 14.guNa013 dasamuM varjine. joga.15.upa012.lezA6.ehano alpabahutvasarvathithor3AaNAgAro. vauttA,tehati sAgArovauttA saMkhyAtaguNA.iti 13mo dvAra samApta. 1 AhArakamAM jovanA bheda 14. guNa0 13. pahelA. joga 14 kArmaNano vAjane. upa0 12. lezA0 6. 2 aNAhArakamAMjIvanA bheda 8. sAta aprajAptA ne 1 saMjJino prajAto evaM 8. guNa0 5 pahilaM, biju, cAthu, teramuM, ne caudamuM e 5. joga 1 kArmaNano. upayoga 10 manaparyavajJAna ne cakSudarzana e 2 varjine. lezA 6. ehano alpabahutva sarvathi thoDA aNAhAraka tehathi ahAraka asaMkhyAtaguNA. iti 14 mo dvAra samApta. 1. bhAsagAmA jIvanA bheda5. beiMdriya, teiMdriya, cauridriya, asaMjJIpaMceMdriya, saMjJIpaMceMdriya, e 5 nA prajAptA. guNa0 13 prathamanA. joga 14 kArmaNano varjine. upayoga 12. lezA 6. 2 abhAsagAmA jIvanA bheda 10 te 14 mAMthi beiMdriya, teiMdriya, cariMdriya,asaMjJIpaMceMdriya,e4 vA. guNa05 te pahilaM,biju, cAy, teramuM, caudamu e 5 joga. 5.2 udArikanA,2 vaikreyanA ne 1 kArmaNano. u011 te manaparyavajJAna nahi. lezA 6. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA bhAsagA,tehathi abhAsagA anaMtaguNA. iti 15 modvAra. 1 parIta saMsArimAM jIvanA bheda 14. guNa0 14. joga 15. upa0 12. lezA 6. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA bAsaThiyA. 2 aparIta saMsArImAM jIvanA bheda 14. guNa0 1 pahelu. joga 13 AhArakanA 2 varjine. upa06. ajJAna 3, darzana 3, lezA 6. 3 nAparIta nAaparItamAM jIvanA bheda nathI. guNa0 nathI. jeoga nAtha, upa0 2 kevalajJAna kevaladarzana. lezA nathi ehanA alpabahutva sarvaftha thoDA parIta, tehathi nAparIta nAaparIta anaMta guNA. tetha aparIta anaMtaguNA iti 16 mA dvAra samAptaM. 78 1. prajAptAmAMjIvanAbheda 7. guNa0 14. joga 15. upa0 12.lezA6. 2. aprajAptAmAM jIvanA bheda 7. guNa0 3 te pahelu, bijuM ne co. joga 52 udArikanA, 2 vaikreyanA ne 1 kArmaNanA. upa0 9. 3 jJAna, 3 ajJAna, 3 darzana evaM 9. lezA 6. 3. nAmajAptA na aprajAptAmAM jIvanA bheda nathI. guNa0 nathI. joga nathI. upa0 2 kevalajJAna ne kevaladarzana. lezA nathi. ehano alpabahutva sarvadhi thoDA nopajAptAnoaprajAptA tehathi amajAptA anaMtAguNA, tehathi prajAptA saMkhyAtaguNA iti 17 mA dvAra samAptaM. 1. sukSmamAM jIvanA bheda 2. sukSma ekeMdriyano amajAptA ne prajAptA 2. guNa 0 1 : prathamanuM. joga 3. ve udArikanA ne 1 kArmano. upa0 3 be ajJAna, 1 acakSudarzana e 3. lezA 3. 2. bAdaramAM jIvanA bheda 12 te 2 sukSmanAvarjyA guNa0 14 joga 15. upayoga 12. lezA 6. 3nosukSmanovAdamAMjIvanAbhedanathI. guNa0 nathI. joga0 nathi. upa0 lezAnathI. ehane alpabahutva sarva thithoDA ne sukSamane / bAdara tehathI bAdara anaMtaguNA, tehathisukSma asaMkhyAtaguNA iti 18 mA dvAra. 1 saMjJImAM jIvanA bheda 2. guNa0 12 pahelA. joga 15. upa0 10 kevalanA 2 varjyA, lezA 6. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 79 2 asaMjJImAM jIvanAbheda 12 te2saMjJInAvarjyA. guNa 02 prathamanA. joga6.2 udArikanA, vaikreyanA. 1 kArmaNanA, 1 vyavahAravacanane evaM 6.upayoga6,2 jJAna. 2 ajJAna. 2 darzana evaM6. lezA 4 prathamanI. 3. nAsaMjJI nAasaMjJImAM jIvanA bheda 1. saMjJInA prajApto. guNa0 2 teramuM cAdamuM. joga 7 upayoga 2. lezA 1. parama zukla. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA saMjJI, tehathI nAsaMjJI nAasaMjJI, anaMta gaNA, tehathi asaMjJA anaMta guNA, iti 19 mA dvAra. 1. bhavyamAM jIvanAbheda 14. guNa 014. joga 15 u012. lezA6. 2 abhavyAM jIvanA bheda 14 guNa0 1 prathamanuM. joga 13 AhArakanA 2 vajine, upa 6. lezA0 6. 3 nAbhavya nAabhavyamAM jIvanA bheda nathI. guNa0 nathI. joga nathi. upayoga 2. lezA nathI. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA abhavya, tehathi nAbhavyanAabhavya anaMtaguNA, tehathi bhavya anaMtaguNA iti 20 mA dvAra samAptaM. 1. caramamajIvanAbheda 14. gu014. jo015. upa0 12 lezA 6. 2. acaramamAM jIvanA bheda 14. guNa0 1: prathamanuM. joga 13 AhArakanA 2 varjine, upa0 9, lezA 6. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA acarama, tehathi carama anaMta guNA. iti 21 mA dvAra samAptaM . * 1. samuccayakevalImAM jIvanA bheda 2 saMjJInA. guNa0 11. upalyA. joga 12. upa0 9 3 ajJAna varjine. lezA 6. 2. vItarAgamAMjIvaneAbheda 1. guNa 04 upalyA. joga 11. upa0 9. lezA 1. 3. jugaliyAmAM jivanA bheda 2. saMjJInA. guNa 02 paheluM ne cAdhuM. joga 11 te 4 mananA, 4 vacananA, 2 udArikanA, 1 kArmaNanA evaM 11. upa0 6. be jJAna, be ajJAna, be darzana evaM 6. lezA 4 prathamanI. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA bAsaThIyo. 4. asaMjJItiryaca paMcedriyamAM jIvanA bheda 2. guNa 02 prathamanA. joga 4 te 2 udArikanA, 1 kArmaNanA ne 1 vyavahAra vacananA evaM 4. upayoga 6 te 2 jJAna, 2 ajJAna, 2 darzana evaM 6. lezA 3prathamanI. 80 5. samurchima manuSyamAM jIvaneAbheda 1 apra0. guNa 0 1 paheluM joga 3 te 2 udArikanA ne 1 kArmaNanA evaM 3. upayoga 3 te be ajJAna ne 1 acakSudarzana evaM 3. lezA 3 prathamanI. ehanA alpabahutva sarvathi thoDA jugalIyA, tehathi samurchima manuSya asaMkhyAta - guNA, tehathi asaMjJItiryaca paMcedriyA asaMkhyAtaguNA, tehathi bIta - rAgI anaMtaguNA, tehathisamuccaya kevalI vizeSAhiyA, iti 22 meodvAra. 1. udArika zariramAM jIvanA bheda 14. guNa 14. joga 15. upa0 12. lezA 6. 2. vaikreyazariramAM jIvanA bheda 4 te 2 saMjJInA, 1 azaMjJI tiryacano aprApto ane 1 bAdara vAukAyano prajApto evaM 4. guNa0 7 prathamanA.joga 12 te 2 AhArakanA ne 1 kArmaNano e 3 varjyA. upa0 10 te 2 kevalanA varjyA. lezA 6. 3. AhArakazariramAM jIvano bheda 1 saMjJonA prajApto. guNa02 chaThu ne sAtamuM. joga 12 te. 2 vaikreyanA ne 1 kArmaNano e 3 varjyA. upa0 7 te 4 jJAna ne 3 darzana. lezA 6. 5. tejasakArmaNazariramAM jIvanA bheda 14. guNa0 14. joga 15. upayoga 12. lezA 6. ehano alpabahutva sarvathi thoDA AhArakazarIri, tehathi vaikreya zarIri asaMkhyAtaguNA, tehathi udArika zarIri asaMkhyAtaguNA, tehathi tejasa kArmaNa zarIri mAMhomAMhi tulya ne anaMtaguNA. // iti moTA bAsaThiyA samAptaM // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. atha zrI aThANu bolano bAsaThIyo. 81 2 manuSyaNI saMkhyAtaguNI 3 bAdara te kAyA prajAptA a0 4 anuttara vimAnanA devatA a0 5 upalI trikanA devatA saM0 6 majhama trikA devatA saM0 7 nIcalo trikanA devatA saM0 8 vAramA devalokanA devatA saM0 9 igyAramAdevalokanAdevatA saM0 10 dasamA devalokanA devatA saM0 11- navamA devalokanA devatA saM0 12 sAtamI narakanA nArakI a0 13 chaThI narakanA nArakI a0 14 AThamA devalokanA devatA a0 15 sAtamA devalokanA devatA a0 16 pAMcamI narakanA nArakI a0 17 chaThA devalokanA devatA a0 18 cothI narakanA nArakI a0 19 pAMcamA devalokanA devatA a0 20 trIjI narakanA nArakI a0 21 cothA devalokanA devatA a0 1 sarvathI thoDA garbhaja manuSya | 22 trijA devalokanA devatA a0 23 bIjI narakanAM nArakI a0 24 samurchima manuSya asaM0 25 bIjA devalokanAdevatA asaM0 26 bIjA devalokanI devI saM0 27 pahelA devalokanA devatA saM0 28 pahelA devalokanI devI saM0 29 bhavanapati devatA asaM0 30 bhavanapatinI devI saMkhyAtaguNI 31 pahelI narakanA nArakI asaM0 32 khecara puruSa asaMkhyAtaguNA 33 khecaranI strI saMkhyAtaguNI 34 thalacara puruSa saMkhyAtaguNA 35 thalacaranI strI saMkhyAtaguNI 36 jalacara puruSa saMkhyAtaguNA 37 jalacaranI strI saMkhyAtaguNI 38 vyaMtara devatA saMkhyAtaguNA 39 vyaMtaranI devI saMkhyAtaguNI 40 jotiSI devatA saMkhyAtaguNA 41 jotiSInI devI saMkhyAtaguNI 42 khecara napuMsaka saMkhyAtaguNA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThANuM bola. 43 thalacara napuMsaka saMkhyAtaguNA 65 sukSma pRthvI aprajAptA vise0 44 jalacara napuMsaka saMkhyAtaguNA 66 sukSma apakAyA aprajAptA vi0 45 cauriMdriya prajAptA saM067 sukSma vAukAyA aprajAptA vi0 46 paMcedrIya prajAptA viseSAhIyA 68 sukSma teukAyA prajAptA saM0 47 beiMdriya prajAptA viseSAhIyA 69 sukSma pRthvIkAyA majAptA vi0 48 teiMdrIya prajAptA viseSAhIyA 70 sukSma apakAyA paryAptA vise0 49 paMdrIya aprajAptA asaM071 sukSma vAukAyA paryAptA vi0 50 cauriMdrIya aprajAptA vise072 sukSma nigodIyA aparyAptA a0 51 teiMdrIya aprajAptA viseSAhIyA 73 sukSma nigodIyA prajAptA saM0 52 beiMdrIya aprajAptA viseSAhIyA 74 abhavya anaMtaguNA 53 vAdara pratyeka zarIri vanaspati 75 paDivAi samadraSTI anaMtaguNA prajAptA asaMkhyAtaguNA 76 siddhabhagavaMtajI anaMtaguNA 54 bAdara nigodIyA prajAptA a0 77 bAdara vanaspati prajAptA anaM0 55 bAdara pRthvIkAyA prajAptA a0 78 bAdara prajAptA viseSAhIyA 56 bAdara apakAyA prajAptA a0 79 bAdara vanaspatiaparyAptAasaM0 57 bAdara vAukAyA prajAptA a0 80 bAdara aprajAptA vizeSAhIyA 58 bAdara teukAyA aprajAptAa0 81 samucaya bAdara viseSAhIyA 59 bAdara pratyeka zarIri vana- 82 sukSma vanaspati aparyAptAasaM0 spati0 aprajAptA asaM0 83 sukSma aparyAptA viseSAhIyA 60 bAdara nigodIyA aprajAptAa0 84 sukSma vanaspati paryAptA saM0 61 vAdara pRthvI aprajAptA asaM0 85 sukSma paryAptA viseSAhIyA 62 bAdara apakAyA agrajAptA a0 86 samucaya sukSma viseSAhIyA 63 bAdara vAukAyA aprajAptA a0 87 bhavya siddhIyA viseSAhIyA 64 sukSma teukAyA apajAptA a0 88 nigodIyA jIva viseSAhIyA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 83 90 ekeMdrIyA jIva vizeSAhIyA 91. tiryaca jIva vizeSAhIyA 92 mithyAdRSTI jIva viseSAhIyA 93 avarati jIva viseSAhIyA 89 vanaspati jIva viseSAhIyA | 94 sakasAyA jIva viseSAhIyA 95 chadamasta jIva viseSAhIyA 96 sajogI jIva viseSAhIyA 97 saMsArika jIva viseSAhIyA 98 sarvva jIva viseSAhIyA itizrI aThANuM bolano alpa bahutva saMpUrNa atha zrI cha ArAnA bola. dazakroDA kroDi sAgaropamanA chaArA jANavA, tehamAM pahelo Aro 4 kroDAkroDa sAgaropamano jANavo. e Aro susama susama - nAmA jANavo. ekaluM sukhamAM sukha jANavu. e ArAne viSe 3 gAunuM dehamAna ane 3 palyopamanuM AukhaM. uttarate Are 2 gAunuM. dehamAna ane 2 palyopamanuM Aukhu jANavu. e Are basenechapana pAMsalI, utate Are ekaso ne aThAvisa pAMsalI jANavI. e ArAne viSe, vajra ruSabhanArAca saMghayaNa ne samacauraMsa saMThANa jANavuM. strI puruSanA rUpa sobhAgya ghaNA dipe. e ArAne viSe aThama bhakte AhAranI icchA upaje. tevAre zarIra pramANe AhAra kare. dharatinI sarasAi sAkara sarakhI jANavI. utarate Are khAMDa sarakhijANavi, e ArAne viSe daza prakAranA kalpavRkSa manavaMchIta mukha pahocADe te kalpavRkSanAM nAma, gAthA kahe che. mataMgAyabhiMgA tuDiyaMgA diva joi cittagA cittarasA maNavegA giragArA aNiyagaNAuM 1. e gAthA sUtra pAThe kahI teno artha kahe che. mataMgAya kahetA miThA madhurA rasanA kalpavRkSa thai Ave, bhiMgA kahetA ratnajaDAva bhAjanaMnA kalpavRkSa thai Ave. tuDiyaMgA kahetA gaNapacAsa jAtinAM vAjiMtranA ka0 tha0 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 cha ArAnA bola. * diva kahetAM ratnajaDAva dIvIuMnA ka0 joi kahetA sUryanIM jotinA ka0 cittagA kahetA citrAmaNasahita phUlanI mAlAnA ka0 citarasA ke0 citane game tevA rasavati bhajananA ka0, maNavegA ke0. ratnajaDAva AbharaNanA ka0 gigArA ke0 betAlIsa bhomiyA avAsanA ka0. aniyagaNAuM ke0 ratnajaDAva nAkane vAyareuDe ehavA vakhanA ka0 e 10 prakAranA kalpavRkSa manavaMchita sukha Ape. e ArAne viSe chevaTe jugalanA AukhA ADA' 6 mAsa rahe tevAre jugala parabhavanuM Aukhu bAMdhe. tevAre jugalINI eka joDaluM prasave. te chorunI prati pAlanA 49 dina kare. jugalajugalINI ne kSaNa mAtrano vijoga na paDe. ekane chIka ne ekane bagAsuM Ave. marine devatA thAya. ehanA zarIrano niharaNa devatA kare. gati to 1 devanI jANavI. e ArAne viSe jugalIyA ne vera virodha irSA jhehera nahI. iti pahelo Aro saMpUrNa 1. have pahelo Aro utarIne bIjo Aro beTho, tevAre anaMtA varNa, gaMdha, rasa, sparsanA paryava anaMtA anaMtA hINA thayA. e Aro RNa kroDAkroDa sAgaropamano sUsamanAme jANavo. ekalaM sukha jANaj. e ArAne viSe be gAunuM dehamAna ane 2 palyopamanuM AukhaM. uttarate Are eka gAunuM dehamAna ne eka palyopamanuM AukhaM e ArAne viSe vajrarUSabhanAraca saMghayaNa, samacauraMsa saMThANa, e Are ekaso aThAvIsa pAMsalI. utarate Are 64 pAsalI jANafar Are cha bhakte AhAranI IchA upaje. tevAre zarIra pramANe AhAra kare. dharatini sarasAI khAMDa sarakhi, utarate Are gola sarakhi jANavI. e Are 10 prakAranA kalpavRkSa manavaMchIta sukha povADe, ane chevaTe jUgalanA AukhA ADA cha mAsa Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. rahe tevAre jugala parabhavanuM Aukhu bAMdhe. tevAre jUgaliNI eka joDalaM prasave. chorunI pratipAlaNa 64 dina kare. jugala jugalINIne kSaNa mAtrano vijoga na paDe. ekane chIka ne ekane bagAsU Ave. marine devatA thAya. enA zarIranu niharaNa devatA kare. gati 1 devatAni jANavi iti bijo Aro saMpUrNa. ___ have bIjo Aro utarIne trijoAro beTho tivAreanaMtA varNa,gaMdha, rasa,sparsanA paryava anaMtA hINA thayA. e Aro bekroDAkroDasAgaropamano jANavo.e Aro mUkhama dukhama nAmA jANavo.sukha ghaNuM ne dukha thoDaM jANavU.e Arane viSe eka gAunu dehamAna ne ekapalyopamanuM AukhuM jANavU. utarate Are pAMcase dhanuSya- dehamAna ne kroDapUrvanuM Aukhu jANavU. eArAne viSevaRSabhanArAca saMghayaNa ne samacauraMsa saMThANa jANavu. e ArA viSe cosaTha pAMsalI jANavI. uttarate Are batrisa pAMsalI jANavi e ArAne viSe cautha bhakta AhAranI icchA upaje. tivAye zarIra pramANe AhAra kare. dharatini sarasAi gola sarakhi jANavi. utarate Are thoDerI jANavi. e Are dasa prakAranA kalpavRkSa manabaMchIta sUkha pahacADe. ane chevaTe jUgalanA AukhA ADA cha mAsa rahe. tevAre jUgala parabhavarnu Aukhu bAMdhe. tevAre jUgaliNI eka joDalaM prasave. te chorunI pratipAlaNA 79 dina kare. jUgala jUgaliNIne kSaNamAtrano vijoga na paDe. ekane chIka ne ekane bagAsU Ave tevAre marIne devatA thAya. ehanA zarIranA niharaNa devatA kare.e 3 ArA jUgalanA jANavA. ekalo jUgala dharma jANavo. e ArAne viSe jarA, roga, kurupa nahi pratipUrNa aMga upAMga viSaya sukha bhogave te dAna punyanA phala jANavA. e ArAne viSe chevaTe cArAsi lAkha pUrva traNa varSa ne sADA ATha mahInA bAkI rahyA. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha ArAnA bola. tevAre sarvArtha siddha mahAvimAna thakI tetrIsa sAgaropamarnu Aukhu bhogavIne cavine vanitA nagarImAM nAbhI kulagara rAjApitA marudevI mAtAnI kuMkhe RSabha deva svAmI upanA. savAnava mAse janmyA. prathama RSabharnu svapna dekhi RSabhadeva nAma didhu. RSabhadeva svAmIye jUgalA dharma nivArIne asi, masi, kasi Adi botera kalAo anukaMpA :nimite sikhavi. visa lAkha pUrvalage kuMvarapaNe rahyA. tresaTha lAkha pUrvalage rAjya bhogavyu. bharatane rAjya Apine cAra hajAra puruSa saMghAte saMjama lidho. eka lAkha pUrva lage saMjama pAlyo. kevala pAmine aSTApada parvata upare padmAsane besIne dasahajAra sAdhu saMghAte svAmi nirvANa padhAryA. te svAminA 6 kalyANika thayA. pehele kalyANike uttarAsADhA nakSatramA svArthasiddha vimAna thakI cavine mAtAni kuMkhe upanA. bAje ka0 u0 janmyA. trIje ka0 u0 rAjya veThA. cothe ka0 u0 saMjabha lIdho. pAMcame ka0 u0 kevalajJAna upana. ne 6? ka. abhIca nakSatramAM mokSa padhAryA e 6, e ArAne viSe gati pAMca jANavi mokSavadhI iti trIjo Aro saMpUrNa 3. ____ have trIjo Aro utarIne cotho Aro beTho.tevAre anaMtA varNa, gaMdha, rasa, sparsanA paryavahINA thayA. e Aro 1 kroDAkroDa sAgaropamamAM betAlIsa hajAra varSa uNo jANavo. e Aro dusama sUsama nAme jANavo. duHkha ghaNuM ne sUkha thoDaM jANavU. e ArAne viSe pAMcase dhanuSanuM dehamAna ne kroDa pUrvana Aukhu. utarate Are sAta hAtharnu dehamAna ne so varSa jhAjherAnu Aukhu. e ArAne viSe cha saMghayaNa ne 6 saMThANa jANavA. e ArAne viSa batrisa pAMsalI utarate Are 16 sola pAsalI jANavo. e ArAne viSe dina dina prate AhArani icchA upaje. tevAre 32 kavaLano AhAra kare. dhara Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. tini sarasAi sAreri utarate Are thoDerI jANavi. e ArAne chevaTe paMcyotera varSa ne sADAATha mahinA bAkI rahyA tevAre dazamA devalokathi 20 sAgaropamarnu AvakhaMbhogavine cavine mAhaNakuMDa nAmanA nagarane viSe ruSabhadatta brAhmaNane ghera devAnaMdAjInI kuMkhe mahAvirasvAmI upanA. tihAM svAmI sADIbyAsI rAta rahyA. tyAsimI rAte zakeMdranuM Asana calyuM tevAre zakeMdre upayoga mukIne joyu. prabhune bhIkSaka kule upanA dIThA te anaMte kAle acheru thayu. tethI haraNa gameSI devatAne kayu ke jAo jaine mahAvarisvAmino garbha sAharo, sAharIne kSatrIkuMbha gAma nagarane viSe siddhArtha rAjAne ghera trisalAdevI kSatriyANInI kuMkhe muko ane trisalAdevi rANInI kuMkhe putripaNe garbha che te devAnaMdAjInI kuMkhe muko. tevAre haraNagameSI devatA tehatapramANa karI teja velAe Avyo. AvIne bhagavaMtane vaMdaNA namaskAra karIne kahyu je svAmI ruDaM jANajo huM tamAro garbha sAharu chaM. te vAre mAtA devAnaMdAjIne avasthApinA nidrA mukine nAbhithi garbha sAharIne trisalAdevIjInI kukhe mukyAM. tihAM svAmi sarve thaIne savAnava mAse janmyA. trisa varSa gharamA rahyA. ekAkI paNe saMyama lidho. saMyama leIne sADAbAra varSa ne eka pakhavADiyA sudhi AkarA tapa, japa, jJAna, dhyAna karine svAmi kevalajJAna kevaladarzana pAmyA. bahotera varSanu AukhuM bhogavIne cothA ArAnA3 varSa ne sADA ATha mahinA bAkI rahyA tevAre mahAvIrasvAmi nirvANa padhAryA. te svAminA cha kalyANika thayA. temAM 5 kalyANika to utarAphAlgunI nakSatramA thayA. te cavaNa ka0. garbha sAhAraNa ka.. janma ka0. dikSA ka0. kevalajJAna ka0. e pAMcane svAti nakSatramA nirvANa padhAryA 6. e ArAne viSe gati 5 jANavi. mahAvIrasvAmi Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha ArAnA bola. nirvANa padhAryA teja vakhate gautamasvAmine kevalajJAna upamuM. ne te bAra varSa kevala pravarjA pAline nirvANa padhAryA. tehaja velAe sudharmAsvAmine kevalajJAna upanuM te ATha varSa sudhi kevala pravarjA pAline nirvANa padhAryA. tehaja velAe jaMbusvAmine kevalajJAna uparnu te cumAlisa varSa sudhi kevala pravarjA pAline nIrvANa padhAryA. mahAvIrasvAmi pachI bhartakSetramA causaTha varSa sudhi kevalajJAna rahyaM. cauthA ArAno janmelo hoya te pAMcamA AramAM mokSa jAya. pAMcamA ArAno janmelo pAMcamA ArAmAM mokSa jAya nahI. jaMbusvAmi mokSa pahAtA pachI daza bola vIcheda gayA te parama avadhi jJAna, manaparyavajJAna,kevalajJAna,parihAravisudha cAritra, sukSma saMparAya cAritra, jathAkhyAta cAritra, pUlAka labdhI, kSAyaka samakIta, Aharaka zarira, jinakalpI sAdhu. e 10 bola. iti cautho Aro saMpUrNa.4. ___ have cotho Aro utarAne pAMco Aro beThI. tevAre anaMtA varNa, gaMdha, rasa, pharsanA paryava hINA thayA. e Aro dusamanAmA ekalaM duHkha jANavU. e Aro 21 hajAra varSano jANavo. e ArAne viSe 7 hAtharnu dehamAnane 1 so varSa jhAjherAnuM Au. utarate Are 1 hAtharnu dehamAna ne 20 varSanuM AukhuM. e ArAne viSe 6 saMghayaNa ne cha saMThANa jANavA. utarate Are 1 chevaTuM saMcayaNa ne 1 huMDa saMThANa jANavaM. e ArAne viSe 16 sola pAMsalI. utarate Are ATha pAMsalijANavi. e ArAne viSe dina dina mate AhArani icchA upaje tevAre zarIra pramANe AhAra kare. dharatinI sarasAi kAika sAreri jANavI. utarate Are kuMbhAranA nibhADAnI chAra sarakhI jANavI. have pAMcamA ArAnAM lakSaNa 32 kahe che. moTA nagara te gAmaDA sarikhA thA. gAma te masANa. sarikhA thA. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa: saMgraha. bhalA kulanAM choru te dAsa dAsIpaNAM karaze. pradhAna te lAlaci thAze. rAjA te jama daMDa sarikhA thAze. bhalA kulanI strI te lajA rahita thAze. ruDA kulanI strI vezyA sarikhi thAze. potAnA putra potAne chAMde cAlaze. ziSya gurunA apavAda bolaze. durjana loka sukhI thA. sajjana loka duHkhI thAze. durbhikSa dukAla ghaNA paDaze. uMdara sAdIkanI dADha ghaNI thA. brAhmaNa arthanA lobhI thAze. hisA dharmanA parUpaka ghaNA thA. eka dharmanAM ghaNA bheda thA. mithyAti devatA ghaNA pUjAze. mithyAti loka ghaNA thAze. mANasane devadarzana durlabha thAze. vidyAdharanI vidyAnA prabhAva thoDA thAze. gorasa dudha dahimAM sarasAi thoDI raheze. balada pramukhanAM bala, AukhA thoDA thAze. sAdhu sAdhvine mAsa kalpa tathA comAsAM kI jevAM khetra thoDAM thA. zrAvakani 11 paDimA sAdhunI 12 paDimA vicheda jAze. guru ziSyane bhaNAvaze nahi. ziSya avinita kalahakArI thAze. adharmakAri jhagaDAkArI kumANasa ghaNA thAze. sumANasa thoDA thAze. AcArya Apa ApaNA gacchanI paraMparA samAcAri jUdI nadI pravartAvaze tathA mUDha, mUrkha janane moha.upajAvI mithyAtvapAsamAM pADaze. uda sUtra bhAMkhaze.Apa ApaNA prasaMsAmA rAcaze niMdaka kubuddhi hoze. sarala, bhadrika, nyAyI, pramANika mANasa thoDAthAze. mlecchanAMrAna ghaNA thAze. hiMdu rAjA alpa rUdhiyA thoDA thAze. moTA kulanA rAjA thAze te nica kAma karaze. anyAya adharma kuvisanamA ghaNA rAcaze. evA 32 lakSaNa e ArAnAM jANavAM. e ArAne vipedhAtu sarve vicheda jAze. loDhAnI dhAtu raheze. cAmaDAnI moharo cAlaze. jene ghera savAzera kAMsu raheze te dhanavaMta kahevAze. e ArAne viSe eka upavAsa karaze te mAsa khamaNa sarikho thAze. e Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha asanA boLa. ArAne viSe jJAna tathA sUtra sarve vicheda jAze. temAM dazavaikAlikanA adhyayana 4 pahelA raheze. te upare 4 jIva ekA avatAri thAze tenAM nAma. dupasaha nAmA sAdhu. phalguNi nAmA sAdhvi. mAgIla zrAvaka. nAgadhi zrAvikA e 4 ASADa suda pUnamane dine zarkednu Asana calaze tevAra zakeMdra upayoga muki joze je Aja pAMcamo A utarIne kAle chaTho Aro besaze tevAre zakeMdra Avaze. te 4 jIvane kahese je kAle chaTho Aro besaze mATe AlavI paDikamI nisalathAo te 4 jIva sarva jIvane khamAvine saMthArokaraze te vAre saMvartaka vAyaro thAze. teNe karIne pahADa, parvata, gaDha, koThA, vAva, kuvA, sarovara sarve vosarAla thAze. vaivADha parvata, gaMgA, siMdhu, RSabhakuTa, lavaNa samudranikhADI e 5 varjine zeSa sarva sthAnaka truTI paDaze. te 4 jIva samAdhi pariNAme kAla karIne devalokamAM jAze, tevAre 4 bola vicheda jAze. pehale pohare jaina dharma vicheda jaze. bIje pohare 363 pAkhaMDI mithyAtino dharma vicheda jAze, trIje pohare rAja nIti vicheda jAze. cothe pohare bAdara agni vicheda jAze. e Are besatA gati 5 jANavI. utaratA 4 gati te mokSa aTakI. iti pAMcamo Aro saMpUrNa have pAMcamo Aro utarIne chaTho Aro besaze tevAre anaMtA varNa, gaMdha, rasa, sparsanA paryava hINA thaze. e Aro ekavIsa hajAra varSano jANavo. e Aro dusamadusama nAmA ekaluM duHkhamAM duHkha jANavU, e Are eka hAtharnu dehamAna ne 20 varSatuM Aukhu. utarate Are mUMDhA hAthanI kAyA ne sola varSatuM Aukhu jANavU. e ArAne viSe 1 chevaTuM saMghayaNa ne huMDa saMThANa jANavU. utarate Are paNa emaja jANavU. e ArAne viSa ATha pAsalI. utarate Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 91 Are cAra pAsalI jANavI. e ArAne viSe cha varSanI strI garbha dharaze. te kAlA kudarzanI rogI ne risAla thaze. nakhane movAlA gheNA ehavA chokarA ghaNA jaNaze. te kutarInI pere parIvAra bhelo pheravarI . e ArAne viSe gaMgA siMdhu nadi raheze, temAM 72 bIla che. temAM Na Ne mAla che. temAM manuSya trIyaca paMkhI bIja mAtra raheze. gaMgA siMdhumo sADIbAsaTha jojanano paTa che, temAM rathanA cilA pramANe paholuM ne gADAni dhuri bUDe eTalaM uDa pANi raheze, tehamAM macha kacha ghRNA thAze. te 72 bIlanAM manuSya sAMjhe ne prabhAte. macha kacha kADhIne velumA bhAraze. sUrya ghaNo tapaze. TAMDha ghaNI paDaze. teNe karI sIjhavAi raheze . tehanA AhAra karaze. tenA hADakA cAmaDA tiryeca cATIne raheze. mAnavInA mAyAni tuMbalImAM pANI lAvine pize. eNipare ekavisa hajAra varSa purAM karaze. pAcamAM ArAnA prANI navakAra rahita, samakita rahita, vrata pacakhANa rahita haze te ehavA chaThA ArAne viSe Avine avataraze. mATe evaM jANine je jIva jaina dharma karaze te jIva sukhI thAze. iti cha ArAnA bola saMpurNa. atha zrI covisa jinAMtarA. aDhAra kroDAkroDi sAgarane AMtare pehelA zrI AdinAtha tirthakara thayA. vinitA nagarIne viSe nAbhI rAjA pitA. marudevI rANI mAtA. hemavarNe. vRSabha laMchana. pAMcaseM dhanuSanuM dehamAna. corAsI lAkha pUrvanuM AukhaM vIza lAkha pUrva kuMvarapaNe rahyA. tresaTha lAkha pUrvanuM rAjya pAlyuM. eka lAkha pUrvanIvarjyA pAlI. pravarjyA lIdhA pachi eka hajAra varase kevalajJAna upanuM. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, bhAvIkArupa caturvidha saMghatirtha Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covisa jinAMtarA. sthApIne dvAdazAMgIgaNInI peTI ApIne trIjA ArAnA traNa varasane sADAATha mahinA chevaTe bAkI rahyA. tevAre mahA vada terasane dahADe dasa hajAra sAdhu saMghAte aSTApada parvata upare svAmI mAkSa padhAryA. 1. pahelA zrI AdInAtha tirthakara mokSa pohoMcyA pachI pacAsa lAkha kroDi sAgarane AMtare bIjA ajitanAtha tirthakara thayA. ayodhyA nagarIne viSe jIta zatrurAjA pitA. vijayAdevI rANI mAtA. hemavaNe. gaja kahetA hastinuM laMchana. sADAcArase dhanuparnu dehamAna. bahotera lAkha pUrvana Aukhu. temA aDhAra lAkha pUrva kuMvarapaNe rakhA. trepana lAkha pUrvana rAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravA pAlI.pavA lodhA pachI bAra varase kevalajJAna upajyu. sAdhu sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArupa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI mokSa pahoMcyA. 2. have bIjA ajitanAtha tirthakara mokSa pahoMcyA pachi trIsa lAkha kroDi sAgarane AMtare trIjA saMbhavanAtha tirthakara thayA. sAvarthI nagarIne viSe jItArtha rAjA pitA, senyAdevI rANI mAtA. hemavaNe. azva kahetAM ghoDAnuM laMchana. cAraseM dhanuSa dehamAna. sATha lAkha pUrvanuM AyuSya.panera lAkha pUrva kuMvarapaNe rahyA. cumAlIsa lAkha pUrva rAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachi cauda varSe kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka zrAvIkArUpa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI mokSa padhAryA. 3. zrIjAsaMbhavanAtha tirthakara mokSa pohoMcyA pachi dasa lAkha kroDi sAgaropamane AMtare cothA abhInaMdana tirthakara thayA. vinItA nagarIne viSe saMvara rAjA pitA. sIddhArthI rANI mAtA. hemavaNe. vAnararnu Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha laMchana. sADA traNaseM dhanuSyanuM dehamAna. pacAsa lAkhaHpUrva- AyuSya. temAM sADA bAra lAkha pUrva kuMvarapaNe rA. sADI chatrIsa lAkha pUrvanu rAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachI aDhAra varSe kevalajJAna uparnu sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMgha tirtha sthApI dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI mokSane viSe pohoMcyA. 4. have cothA abhInaMdana tirthakara mokSa pohoMcyA pachi nava lAkha koDi sAgarane AMtare pAMcamA sumattinAtha tirthakara kusalapurI nagarIne viSe yayA. megharatha rAjA pitA. sumaMgalA devI rANI mAtA. hemavaNe. kroMca paMkhInulaMchana. traNaseM dhanuSanuM dehamAna. cAlIsa lAkha pUrvatuM AyuSya. temAMdaza lAkha pUrva kuMvarapaNe rahyA. ogaNatrIsa lAkha pUrvanarAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachi vIsa varSe kevalajJAna upamuM. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdazAMgI gaNIni peTi Apine eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa mokSa padhAryA. 5. pAMcamA sumatinAtha tirthakara niravANa mokSa pohoMcyA pachi neQhajAra kroDi sAgarane AMtare chaThA padmaprabha tirthakara thayA. kosaMbI nagarIne vISe dhararAjA pitA. musimA devI rANI mAtA. rAte vaNe. padma kamalanuM laMchana. aDhIso dhanuSanuM dehamAna. trIza lAkha pUrvana AyuSya sADAsAta lAkha pUrva kuMvarapaNe rahA. sADIekavisa lAkha pUrvarAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachI chaThe mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka zrAvIkArupa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne troMhoMtera sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa mokSa padhAryA. 6, Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covisa jinAMtarA. chaThA padmaprabha tirthakara nirvANa mokSa poMhotA pachi nava hajAra kroDi sAgarane AMtare sAtamA supArzvanAtha tirthakara thayA. vANArasI nagarIne viSe paiTha rAjA pitA. pRthvi devi rANI mAtA. hemavaNe. sAthIyAnu laMchana. base dhanuparnu dehamAna. visa lAkha pUrvana AyuSya. temAM pAMca lAkha pUrva kuMvarapaNe rakhA. cauda lAkha pUrva- rAja pAlyu eka lAkha pUrvanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachi nava mAse kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI,zrAvaka, zrAvikArupa caturvidha saMgha tirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne pAMcase sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa mokSa padhAryA. 7. sAtamA supArzvanAtha tirthakara mokSa pohocyA pache navaseM kroDi sAgarane AMtare AThamA caMdraprabha tirthakara thayA. caMdanapurI nagaraune viSe mahAsenarAjA pitA. lakhamaNadevI rANI mAtA. ujvala vaNe. caMdramArnu laMchana. doDhaso dhanuSyanuM dehamAna. dazalAkha pUrvana AyuSya tehamAM aDhIlAkha pUrva kuMvarapaNe rahyA. sADAcha lAkha pUrvana rAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachi chaThe mahine kevalajJAna uparnu sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvikArupa catuvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nirvANa mokSa padhAryA. 8 have AThamA zrIcaMdraprabha tirthakara mokSa pohoMcyApachi nevaM kroDi sAgarane AMtare navamAMzrI suvidhInAtha tirthakara thayA. kAkaMDI nagarIne viSe. sugrIva rAjA pitA.rAmAdevi rANI mAtA.ujvala varNe. magharamacharnu laMchana. sodhanuSya dehamAna. be lAkha pUrvanu Aukhu temAM artha lAkha pUrva kuMvarapaNe rahyA. adha lAkha pUrva- rAja pAlyu. eka lAkha pUrvanI pravA pAlI. pravajyA lIdhA pachi cAra mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 95 sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkA rupa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdazAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhusaMghAte svAmI nirvANa mokSane viSe padhAryA. 9. have navamA suvidhInAtha tirthakara nirvANa mokSa pohoMcyA pachi nava kroDisAgarane AMtare dazamA zrI sitalanAtha tirthakara-thayA. bhadalapura nagarIne viSe draDharatha rAjA pitA. naMdA devI rANImAtA. hema varge. zrIvacha sAthIyAnulaMchana. ne, dhanuSyanuM dehamAna. eka lAkha pUrva AukhuM temAM pA lAkha purva kuMvarapaNe rahyA. ardha lAkha pUrva- rAz2a pAlyu. pA lAkha pUrvanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pache traNa mAse kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMghatirtha thApI dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nirvANa mokSa padhAryA. 10. ___ have dazamA sitalanAtha tirthakara mokSa pohoMcyA pachi ekakroDisAgara temAM 100 sAgara chAsaTha lAkha chavisa hajAravarasane uNeAMtare igyAramAzreyAMsanAtha tiryakara thayA. siMhapurI nagarIne viSe viznu rAjA pitA.viznu devI rANI mAtA.hemavaNe.geMDAnulaMchana.esI dhanuSya dehamAna. caurAsI lAkha varSanu AyUSa. temAM 21 lAkha varasa kuMvarapaNe rahyA. 42 lAkha varSanuM rAja pAlyu. 21 lAkha varSanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachi cha mAse kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMgha tirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne eka hajAra sAdhu saMghAte nirvANa mokSaneviSe pohoMcyA.10. have igyAramAM zreyAMsanAtha tirthakaramokSa pohoMcyA pachI54sAgarane AMtare bAramA zrI vAsupUjya tirthakara thayA. caMpApurI nagarIne viSe vasupUjya rAjA pitA. jayAdevI rANI mAtA. rAte vaNe. bhesAvaM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covisa jinAMtarA. laMchana. siMtera dhanuSya- dehamAna bohotera lAkha varSatuM AyuSa. temAM aDhAra lAkha varasa kuMvarapaNe rahyA. copana lAkha varasanI pavA pAlI. pravA lIdhA pachi eka mAse kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMgha tirtha thApI. dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne chaseM sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa mokSa padhAryA. 12. ____ have bAramA vAsupujya tirthakara nirvANa mokSa pohoMcyA pachi trIsa sAgarane AMtare teramA zrI vImalanAtha tirthakara thayA. kaMpIlapura nagarane viSe kRtavarma rAjA pitA. sAmA devi rANI mAtA. hemavaNe. varAha ke0 suvaranuM laMchana. sATha dhanuSyana dehamAna 60 lAkha varSana Aukhu. 15 lAkha varSa kuMvarapaNe rahyA. trIsa lAkha varSanuM rAjya pAlyu. 15. lAkha varasanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachi be mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka zrAvikArUpa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI ApIne 600 sAdhu saMghAte svAmI nirvANa mokSa pohoMcyA. 13. have teramAM vimalanAthatirthakara mokSa pohoMcyA pachI9sAgaraneAMtare caudamAM anaMtanAtha tirthakara thayA. ayodhyA nagarIne viSe saMghesana rAjA pitA. sujasA devI rANI mAtA. hema varNe, sakarAtuM laMchana ane pacAsa dhanuSya, dehamAna.30 lAkha varasarnu AyuSa temAM sADAsAta lAkha varSa kuMvarapaNeraDA. pannara lAkha varasatuMrAja pAlyu. sADAsAta lAkha varasanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachi 3 mahIne kevalajJAna upajyuM. sAdhu, sAghavI, zrAvaka, zrAvikArupa caturvidha saMgha titha thApI dvAdasAMgI gaNanI peTIApIne sAtaseM sAdhu saMgAte svAmI mokSa padhAryA.14. have caudamA aMnatanAtha tirthakara nirvANa mokSa pohoMcyA pachI cAra sAgarane AMtare paMdaramA dharmanAtha tirthakara thayA. ratnapurI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. nagarIne vISe bhAnu rAjA pItA. suTTatA devI rANI mAtA. hemavaNe. vajranulaMchana. pistAlisa dhanuSya- dehamAna. dasa lAkha varSanu Au. temAM aDhI lAkha varSa kuMvarapaNe rahyA. sADA cha lAkha varasanuM rAja pAlyu. eka lAkha varSanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pacho be mahine kevalajJAna pAmyAM.sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvIkArUpa caturvidha saMghatIrtha thApIne dvAdasAMgI gaNIni peTI Apine AThase sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa-mokSane viSe padhAryA. 15. have pannaramA dharmanAtha tIrthakara nirvANa-mokSa pohoMcyA pachI traNa sAgara temAM poNA palyane uNe AMtare solamA zrI zAMtinAtha tirthakara thayA. hastInApUra nagarane viSe vizvasena rAjA pItA. acirA devI rANI mAtA. hemavaNe. mRgarnu laMchana. cAlIsa dhanuSyanu dehamAna. eka lAkha varSanuM Au. temAM pA lAkha varSa kuMvarapaNe rahyA. .pA lAkha varasanuM rAja pAlyu. pA lAkha varSani cakravatIni padadhI bhogavI. pA lAkha varasanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachI eka mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu,sAdhavI,zrAvaka,zrAvIkArUpa caturvidha saMghatirtha thApIne dvAdasAMgI gaNAnI peTI ApIne navaseM sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa-mokSane viSe padhAryA. 16.. have solamAM zAMtinAtha tIrthakara nirvANa-mokSa pohoMcyA pachI arddha palyane AMtare sataramAM zrI kuMthunAtha tirthakara thayA. gajapura nagarIne vISe sura rAjA pItA. murAdevI rANI mAtA. hemavaNe. bokaDAnuM laMchana. pAMtrIsa dhanuparnu dehamAna. paMcA' hajAra varasanu Au. temAM poNI covIsa hajAra varasa kuMvarapaNe rahyA. poNI covIsa hajAra varasanuM rAja pAlyu. poNI covIsa hajAra varasa cakravRttinI padavI bhogavI.poNI covIsa hajAra varasanI pavA pAlI. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covisa jinAMtarA. pravA lIdhA pachI solamahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMghatIrtha thApine dvAdasAMgI gaNInI peTI Apine eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nirvANa-mokSa padhAryA. 17. have sataramA kuMthunAtha tIrthakara nirvANa-mokSa pohoMcyA pachI pA palyamAMthI eka kroDane 1 hajAra varSane uNe AMtareM:18 mAM zrI aranAtha tirthakara thayA. nAgapura nagarIne viSe sudarsana rAjA pitA. devakI devI rANI mAtA, hemavaNe, naMdAvata sAthIyAnuM laMchana. trIsa dhanuSanuM dehamAna. corAsI hajAra varasarnu AukhuM. temAM 21 hajAra varasa kuMvarapaNe rahyA. 21 hajAra varSa, rAja pAlyu, 21 hajAra varSanI cakravRttInI padavI pAlI. 21 hajAra varSanI pravA pAlI. pravAlIdhA pachI traNa varSe kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMghatIrtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI Apine eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI norvANa-mokSa padhAryA.18. __ have aDhAramA aranAtha tIrthakara nirvANa-mokSa pohoMcyA pachI eka kroDa ne eka hajAra varasane AMtare 19 mAM mallInAtha tIrthakarathayA. mithilA nagarIne viSa kuMbha rAjA pitA. prabhAvati rANI mAtA. nila vaNe. kalasAna laMchana. pacavisa dhanuSanuM dehamAna. paMcAvana hajAra varSatuM Au. temAM so varasa to kuMvarI paNe rakhA. bAkI pravardhyA pAli. pravA lIdhA pachI trIje pohore kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, 'zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMghatIrtha sthApine dvAdasAMgI gaNInI peTI Apine pAMcaveM sAdhu ane pAMcaveM sAdhavI saMghAte svAmI nirvANa-mokSa padhAryA. 19. have ogaNIsamAM mallinAtha tIrthakara mokSa pohoMcyA pachI copana lAkha varasane AMtare 20 mAM munisuvrata tIrthakara thayA. rAjagrahI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 99 nagarIne viSe sumitra rAjA pItA. padmAvati rANI mAtA. sAma varNe. kAcabAnuM laMchana. visa dhanuSanuM dehamAna trIsa hajAra varSatuM Aukhu temAM sADA sAta hajAra varSa kuMvarapaNe rahA. paMdara hajAra varSanuM rAja pAlyu. sADAsAta hajAra varSanI pravardhyA pAli. pravA lIdhA pachI igyAra mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMghatIrtha thApIne dvAdasAMgI gaNInI peTI Apine eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nIrvANa-mokSa padhAryA. 20. have vIsamA munisuvRta tIrthakara mokSa pahoMcyA pachI cha lAkha varSane AMtare 21 mA naminAtha tIrthaMkara thayA. mathurA nagarIne viSe vijaya rAjA pitA. vipulAdevI rANA mAtA. hema varNa. nilotpala kamalanuM laMchana. panara dhanuparnu dehamAna. daza hajAra varSatuM Au. aDhi hajAra varSa kuMvarapaNe rakhA. sADA cha hajAra varSatuM rAja pAlyu. eka hajAra varSanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachI nava mahIne kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI0 eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nirvANa-mokSane viSe padhAryA. 21. have ekavIsamAM namInAtha tIrthakara mokSa pohoMcyA pachI pAMca lAkha varSane AMtare 22 mAM nemanAtha tIrthakara thayA. sorIpura nagarIne viSe samudra vijaya rAjA pItA. sIvA devI rANI mAtA. sAmavaNe. zaMkhanu laMchana. dasa dhanuSa, dehamAna. eka hajAra varSanu Au. temAM traNaseM varSa kuMvarapaNe rahA. sAtaseM varSanI pravardhyA pAlI. pravA lIdhA pachI copana dahADe kevalajJAna upajyu. sAdhu0 pAMcase ne chatrIsa sAdhu saMghAte svAmI nirvANa-mokSa padhAryA. 22. . have bAvIsamAM nemanAtha tIrthakara mokSa pohoMcyA pachI pAMNA corAsI hajAra varSane AMtare 23 mA pArzvanAtha tIrthakara thayA. vaNA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 cauvisa jinAMtarA. rasI nagarIne viSe azvasena rAjA pitA. vAmA devI rANI mAtA. nilavaNe. sapanuM laMchana. nava hAyanu dehamAna. so varSatuM Aukhu. termA 30 varSa kuMvarapaNe rakhA. siMtera varSanI pravA pAlI. pravA lIdhA pachI corAsI dahADe kevalajJAna upajyu. sAdhu0 eka hajAra sAdhu saMghAte svAmI nirvANa-mokSa padhAryA. 23. ___have trevIsamAM zrIpArzvanAtha tIrthakara mokSa pohacyA pachI aDiseM varSane AMtare covIsamA zrImahAvIra tIrthakara thayA. kSatrIkuMDagrAma nagarane viSe siddhArtha rAjA pitA. trisalAdevI rANI mAtA. hema varNa. siMha laMchana. sAta hAtharnu dehamAna. bohotera varSanu AukhuM. temA 30 varSa kuMvarapaNe rahyA. betAlisa varSanI pravarjA pAlI. pravarjA lIdhA pachI sADAbAra varSa ne panara dahADe kevalajJAna upajyu. sAdhu, sAdhavI, zrAvaka, zrAvikA rUpa caturvidha saMghatIrtha thApine dvAdasAMgI gaNonI peTI ApIne kArataka vada amAvAsyAnI rAtre (laukika pakSa Aso vada amAvAsyAnI rAtre) pAvApurI nagarIne viSe cothA ArAnA traNa varSa ne sADAATha mahInA bAkI rahyA tyAre svAmInAtha ekAkipaNe bedIvasanu aNasaNa karI nirvANa-mokSane viSe pahoMcyA. 24. pahelA tIrthakara zrI rUSabhadeva svAmI ane covisamAM tIrthakara zrI mahAvIrasvAmI e behU vace eka kroDAkroDa sAgaropama jhAjherAmAM beMtAlisa hajAra varSa uNAnuM AMtaraM jANavU, iti zrI covisa tIrthakaranA AMtarA saMpUrNa, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. atha zrI karmaprakRtinA bola. pahelaM jJAnAvaraNIya karma te AMkhanA pATA samAna. biju darzanAvaraNIya karma te rAjAnA poLiyA samAna. triju vedanIya karma te madha tathA aphiNe kharaDayA khaDaga samAna. cothu mohanIya karma te madirApAna samAna. pAMca{ AyuSa karma te heDa samAna. chaTuM nAma karma te citArA samAna. sAtamuM gotra karma te kuMbhAranA cAkaDA samAna. AThamu aMtarAya kama te rAjAnA bhaMDArI samAna. jJAnAvaraNIya karme anaMtajJAna guNa DhAkyo che. darzanAvaraNIya karme anaMta darzana guNa DhAkyo che. vedanIya karme anaMta avyAbAdha Atmika sukha rokyuM che. mohanIya karme kSAyaka samakita guNa rokyo che. AyuSya karme akSaya sthiti guNa rokyo che. nAma karme amUrti guNa rokyo che. gotra kareM aguru laghu guNa rokyo che. aMtarAya karme anaMta Atmikazakti guNa rokyo che. jJAnAvaraNIya karma te 6 prakAre bAMdhe. pahele vole nANapaDiNIyAe te jJAnInA vAMkA bole. bije bole nANaninhavaNayAe te jJAnino upakAraolave. trije bole nANAsAyaNAe te jJAnini azAtanA kare. cothe bole nANaaMtarAeNa te jJAnani aMtarAya paDAve. pAMcameM bole nANapaUseNaM te jJAni upara dveSa kare. chaThe bole nANavisaMvAyaNA jogeNaM te jJAni sAthe khoTA jhagaDA vikhavAda kareM. e cha prakAre bAMdhe te pAMca tathA 10 prakAre bhogave. te pAMca kiyA te kahe che. mati jJAnAvaraNIya, zruta jJAnAvaraNIya, avadhi jJAnA varaNIya, manaparyava jJAnAvaraNIya, kebalajJAnAvaraNIya, e 5 jJAna pragaTa thAvAdemahi tathA 10 prakAre bhogave te kahe che. soyA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 karmaprakRtinA bola. gharaNe, soya vibhANA varaNe, nettAvaraNe, netta vinANA varaNe, ghANA varaNe, ghANa vinANA varaNe, rasA varaNe, rasa vinnANA varaNe, phAsA varaNe, phAsa vinANA varaNe e 10 prakAre bhogave, have jJAnAvaraNIya karmani sthiti agha0 aMtarmuhUrtani ut0 triza kroDAkroDi sAgaropamanI ane abAdhA kAla kare to RNa hajAra varasani sthiti. have darzanAvaraNIya karma 6 prakAre bAMdhe te kahe che. pahele bole daMzaNa paDiNIyAe, daMzaNa ninhavaNayAe, daMzaNa AsAvaNAra, daMzaNa aMtarAeNaM, daMzaNapauseNaM, daMzaNa visaMvAyaNAjogeNaM, e 6 prakAre bAMdhe. te 9 prakAre bhogave te kahe che. cakSu darzanA varaNIya, acakSu darzanAvaraNIya, avadhi darzanAvaraNIya, kevaladarzanAvaraNIya, nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalApracalA, thiNaddhinidrA e 9 prakAre bhogave. darzanAvaraNIya karmani sthiti jagha0 aMtamuhUrttani ut0 30 kroDAkroDi sAgaropamani ane abAdhA kAla kare to sthiti traNa hajAra varasani. 2. triju vedanIya karma tehanA 2 bheda sAttAvedanIya, asAtA vedanIya. tehamAM sAtAvedanIya daza prakAre bAMdhe te kahe che. pANANu kaMpayAe, bhuyANu kaMpayAe, jIvANu kaMpayAe, sattANu kaMpayAe, bahuNaM pANANaM bhuvANaM jIvANaM sattANaM adukhaNayAe, asoyaNayAe, ajuraNayAe, atiSpaNayAe, apiTaNayAe, apariyAquare e 10 prakAre bAMdhe te 8 prakAre bhogave. maNuNA sadA, maNuNA ruvA, maNuNA gaMdhA, maNuNA rasA, maNuNA phAsA, maNasuyA, vayasuhayA, kAyamuhayA e 8 prakAre bhogave . have ehanI sthiti jagha0 2 samayani. ut0 15 kroDAkroDa sAgaropamani. abAdhA kAla kare to jagha0 aMtarmuhUrtani ut0 dAr3ha hajAra varasanI sthiti. have Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta bhakaraNa saMgraha. 103 asAtA vedanIya 12 prakAre bAMdhe te kahe che. paradukhaNayAe, parasoyaNayAe, parajuraNayAe, paratippaNayAe, parapiTaNayAe, para pariyAvaNayAe, bahugaM, pANANaM, bhuyANaM, jIvANaM, satANa, dukhaNayAe, soyaNayAe, jhuraNayAe, tippaNayAe, piTaNayAe, pariyAvaNayAe e 12 prakAre bAMdhe te 8 prakAre bhogave.amaNuNA saddA,amaNuNA ruvA,amaNuNA gaMdhA, amaNuNA rasA, amaNuNA phAsA, maNaduhayA, vayaduhayA, kAyaduhayA e 8 prakAre bhogave. have ehanisthiti jagha01 sAgaranA 7 bhAgakariye ehavA 3 bhAga ekapalyane asaMkhyAtamebhAge uNAni. uta0 trisakoDAkroDi sAgaropamani ehanoabAdhA kAla 3 hajAra varasano3. have cothu mohanIya karma te cha prakAre bAMdhe. tivvakohe, tivbamANe, tibvamAyAe, tivvalohe, tIvvadaMsaNa mohaNije tivvacarita mohaNije e 6 prakAre bAMdhe te 28 prakAre bhogave. anaMtAnubaMdhi krodha te parvatani rAi samAna, anaMtAnubaMdhi mAna te patharanA staMbha samAna, anaMtAnubaMdhi mAyA te vAMsanI gAMTha samAna, anaMtAbaMdhi lobha te kiramajanA raMga samAna. e 4 gati kare narakani, sthiti kare jAvajIvani, ghAta kare samakitani. 4 apratyAkhyAnI krodha te talAvanA khoTa samAna, apratyAkhyAnI mAna te hADakAnA staMbha samAna, apratyAkhyAnI mAyA te gheTAnA zaMga samAna, apratyAkhyAnI lobha te nagarani khAlanA kAdava samAna e cAre gati kare tiryacanI sthiti kare varasa ekani, ghAta kare deza tRtInI. 8 pacakhANAvaraNIya krodha te veluni liTi samAna, pacakhANAvaraNIyamAna te lAkaDAnA staMbha samAna, pacakhANAvaraNIya mAyA te gomutrikA samAna,pacakhANA varaNIya lobha te gADAnA khaMjana samAna, e cAregati kare manuSyani, sthiti kare cAra mAsani,ghAta kare sarva vRtIni. 12 saMjvasano Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 karmaprakRtinA bola. krodha te pANini liTi samAna, saMjvalanuM mAnate netranA staMbha samAna, saMjvalanI mAyA te vAMsanI choi samAna, saMjvalano lobha te pataMga tathA halidanA raMga samAna, e 4 gati kare devatAni, sthiti kare panara dinAna, ghAta kare kevala jJAnani, e 16 kaSAya. have 9 no kaSAya kahe che. hAzya 17, rati 18, arati 19. bhaya 20, zoga 21, dugaMchA 22, strI veda 23, puruSa veda 24. napuMsaka veda 25 e cAritra mohanIyanI 25 prakRti. have daMsaNa mohaniyani 3 prakRti kahe che.samakita mohanIya,mithyAtva mohanIya, samAmithyAtva mohanIya, e 3 darzana mohanIyani evaM sarva mali 28 prakRti. have ehani sthiti jagha0 aMtarmuhartanI ut0, 70 kroDAkroDi sAgaropamanI. abAdhA kAla kare to jagha0 aMtarmuhUrtanI ut0 7 hajAra varasani. 4. have pAMcamuM AyuSya karma sola prakAre bAMdhe tehamAMha nArakirnu AyuSya. 4 prakAre bAMdhe te. mahAraMbhayAe, mahApariggahiyAe, kuNimAhAreNaM, paciMdiyavaheNaM. tiryacanuM AyuSya 4 prakAre bAMdhe. mAilayAe, niyaDilayAe, aliyavayaNeNaM, kuDatole kuDamANe,manuSyanu AyuSya 4 prakAre bAMdhe.pagaibhadayAe, pagaiviNIyAe, sANukosayAe, amachariyAe. devatArnu AyuSya 4 prakAre bAMdhe, sarAga saMjameNaM, saMjamA saMjameNaM, bAlatavokkameNa, akAma nijarAe e 16 prakAre bAMdhe te. 4 prakAre bhogave nAraki devatAnaM AyuSya jagha0 10 hajAra varSa ne aMtarmuhUrta adhikarnu ut0 33 sAgara ne pUrva kroDino trIjI bhAga adhika. manuSya tiryaca, e 2 nuM AyuSya jagha0 aMtarmuhUrtatuM ut0 3 palyane pUrva kroDino. trijo bhAga adhika. 5. __ have chaTuM nAmakarma tehanA 2 bheda. zubha nAma, azubha nAma. temAM zubha nAma karma 4 prakAre bAMdhe. kAyujuyAe, bhAsujuyAe, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. . 105 bhAvujuyAe, avisaMvAyaNAjogeNaM te 14 prakAre bhogave. iThAsadA, iThAruvA, iThAgaMdhA, iThArasA, iThAphAsA, iThAgai, iThAThIi, iThAlAvaNe, iThAjasokittI, iThAuThANa, kamma, bala, vIriya, purisAkAra, parakkame, iThAsarayA, kaMtasarayA, piyasarathA, maNuNAsarayA, e caudaprakArebhogave. azubhanAmakarma cAra prakAre bAMdhe. kAyaaNujuyAe, bhASANujuyAe, bhAvANujuyAe, visaMvAyaNAjogeNaM te caudaprakArebhogave aNiThAsahA, aNiThAruvA, aNiThagagaMdhA, aNiThArasA, aNiThAphAsA, aNiThAgai, aNiThAThIi, aNiThelAvaNe, aNiThAjasokittI, aNiThAuThANa, kamma, bala, vIriya, purisAkAra, parakame, hiNasarayA, dinasarayA, aNiThasarayA, akaMtasarayA, e cauda prakAre bhogave. have nAma karmanI 93 prakRti kaheche. narakagati, tiryacagati, manuSyagati, devagati, ekeMdriyajAti, beiMdriyajAti,teiMdriyajAti, cauridriyajAti, paMcedriyajAti, udArikazarira, vaikreyazarira, AhArakazarira, tejasazarira,kArmaNazarira,udArikaaMgopAMga,cakreyaaMgopAMga,AhAraka aMgopAMga, udArikabaMdhana, vaikreyabaMdhana, AhArakabaMdhana, tejasabaMdhana, kArmaNabaMdhana, udArikasaMghAtana, vaikreyasaMghAtana, AhAraka saMghAtana, tejasasaMghAtana,kArmaNasaMghAtana.vajraRSabhanArAcasaMdhayaNa,RSabhanArAcasaMghayaNa,nArAcasaMghayaNa, arddhanArAcasaMghayaNa, kalakusaMghayaNa,chevaTusaMghayaNa, samacaurazasaMThANa, nigohaparimaMDalasaMThANa, sAdisaMThANa, vAmanasaMThANa,kubjasaMThANa,huMDasaMThANa,kAlovarNa,nilovarNa,rAtovarNa,pilovarNa, dholovarNa, surabhigaMdha, durabhigaMdha, tikhorasa, kaDavorasa, kasAyalorasa, khATorasa, miThorasa, kharakharosparza, muMhAlosparza,bhAresparza,halavosparza, TADhosparza,unhosparza,copaDayosparza,lukhosparza,narakAnupUrvI,tiryaMcAna pUrvI,manuSyAnupUrvI,devatAnupUrvI,zubhavihAyagati, azubhavihAyagati,e Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRtinA bola. 65 piMDa prakRtithai. parAghAtanAma,usvAsanAma,agurulaghunAma,AtApanAma, udyotanAma, upaghAtanAma, tIrthakaranAma, nirmANanAma, zanAma, bAdaranAma, pratyekanAma, paryAptanAma, sthiranAma, zubhanAma,saubhAgyanAma, susvaranAma,AdeyanAma,jazokIrtinAma,thAvaranAma,sukSmanAma,sAdhAraNa nAma, aprajAtanAma, asthiranAma, azubhanAma, daurbhAgyanAma, duHsvaranAma,anAdeyanAma, ajazokIrtinAma, e 93 prakRti thai. tehamAM 10 baMdhananI adhika bhelavatAM 103 prakRti paNa graMthavAlA kahe che athavA nAmakarmanI 42 paNa kahI che, te gati, jAti, zarIra, aMgopAMga, baMdhana, saMghAtana, varNa,gaMdha, rasa, sparsa, saMghayaNa, saMThANa, anupUrvI, vihAyagati, e 14 ane pratyeka prakRti 8. sano dazako sthAvarano dazako evaM 42 thai.tathAvistAre caudanI 65 tathA pratyeka prakRti8.prazanodazako, sthAvarano dazako, evaM vistAre 93 prakRti thai. nAma karmani sthiti jaghanya ATha muhUrtanI. ut0 viza kroDAkroDi sAgaropamanI. abAdhA kAla kare to 2 hajAra varasano 6. have gotra karmanA 2 bheda. uMca gotra, nicagotra. tehamAM uMca gotra 8 prakAre bAMdhe. jAiamadeNaM, kulaamadeNaM, balaamadeNaM, ruvaamadeNaM, tavaamadeNaM, sUyaamadeNaM, lAbhaamadeNaM, issariyaamadeNaM e ATha mada aNakarave kari uMcagotra bAMdhe. te 8 prakAre bhogave. jAivisiThiyA, kulavisiThiyA, balavisiThiyA, ruvavisiThiyA, tavavisiThiyA, sUyavisiThiyA, lAbhavisiThiyA, issariyavisiThiyA, e 8 prakAre bhogave. 1. have nIca gotra 8 prakAre bAMdhe te. jAi maeNaM, kula maeNaM, bala maeNaM, rupa maeNaM, tapa maeNaM, sUya maeNaM, lAbha maeNaM, issariya maeNaM e8madakaravekari nIcagotra bAMdhe. te 8 prakAre bhogave. nAivihiNayA, kulavihiNayA, balavihiNayA, rupa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 107 vihiNayA,tapavihiNayA,sUyavihiNayA, lAbhavihiNayA, issariyavihiNayA e 8. gotra karmanI sthiti jagha0 8 muhUrttanI. ut0vIzakroDAkroDisAgaropamanI. abAdhAkAlakareto behajAra varSano. 7. __have 8 meM aMtarAyakarma pAMca prakAre bAMdhe. dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, uvabhogAMtarAya, vIryAtarAya, e 5 aMtarAya pADave kari aMtarAya karma bAMdhe,te pAMca prakAre bhogave.dAnAMtarAya,lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, uvabhogAMtarAya, vIryAtarAya, e 5 pAme nahi. e aMtarAya karmanI sthiti jaghanya aMtarmuhartanI. utU0 triza kroDADi sAgaropamanI. abAdhA kAla kare to 3 hajAra varSano 8. bAMdhavAni 85 prakRti.jJAnAvaraNIyanI 6,darzanAvaraNIyanI 6,vedanIyani22,mohanIyanI 6,AyuSanI16,nAmanITa,gotranI16,aMtarAyanI 5,evaM sarva mali85prakRti bAMdhyAni jANavI.havebhogavyAni 93 prakRti te. jJAnAvaraNIyani10,darzanAvaraNIyani 9,vedanIyani 16,mohanIyani 5, te. sammattaveyaNije, michattaveyaNijje, sammAmichatta veyaNijje, kasAyaveyaNijje, nokasAyaveyaNijje e 5. AyuSani 4, nAmanI 28, gotrani 16, aMtarAyani 5 e sarva malI 93 prakRti bhogavyAni jANavI. athavA 148 prakAre paNa bhogave te jJAnAvaraNIyani 5, darzanA varaNIyani 9, vedanIyani 2, mohanIyani 28,AyuSani 4,nAma karmani 93,gotra karmani 2,aMtarAyani 5 evaM sarva maline 148 prakRti jANavi. tathA baMdhana nAmakarmani 10 prakRti graMthAMtare kahi che te bhelavatAM 158 prakRti paNa thAya.athavA mUla prakRti 8, tehani uttara prakRti 31, jJAnAvaraNIyanI 5, darzanAvaraNAyanI 9,vedanIyanI 2,mohanIyanI 2,AyuSanI 4, nAmanI 2,gotranI 2, aMtarAyanI 5 evaM 31 prakRti thAya tehano vistAra 148 karma prakRti jANavi.e bola siddhAMta pramANe che.iti karma prakRtinA bola samAptaM. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dharmadhyAna. atha zrI dharmadhyAna. ubavAI sUtrapATha - serkitaM dhammejhANe 1. cauvihe, caupaDayArepannate taMjjahA. ANAvijjae 1 avAyavijaye 2 vivAgavijaye 3 saMThANavijae 4 dhammassaNaMjhANassa cattArilakhaNA pannattA taMjahA, ANArui 1 nisaggaruDa 2 mRtarui 3 uvaesarui4dhammassaNaMjhANassacattAriAlaMbaNApanatA taMjjA, vAyaNA 1 puchaNA 2 pariyahaNA 3 dhammakA 4 dhammassaNaMjhANassa cattAriaNuppehA pannatA taMjahA. egaccANuppehA 1 aNi - cANupeA 2 asaraNANuppehA 3 saMsArANuppehA 4 e sUtra pATha kabo have sUtrano artha kahe che. dharma dhyAnanA cAra bheda. te mAMhi pahelA bhedano artha kahe che. ANA vijjae kahetA vItarAganI AjJAno vicAra cautaaat te vItarAganI AjJA je samakita sahita bAra vrata, zrAvakanI igyAra paDimA, paMca mahAvrata, bhikhuni bAra paDimA zubhadhyAna zubhayoga, jJAna, darsaNa, cAritra, tapa, chakAyanI rakSA e vItarAganI AjJA ArAdhavI, tihAM samayamAtranopramAda na karavo. caturvidha tIrthanAM guNakIrtanakaravAM. e dharmadhyAnano pahelo bheda ko. have dharmadhyAnanobIjobhedakahe che. avAyavijae kahetAMsaMsAramAMhi jIvajehathakIduHkhapAmeche tehanovicAracIMtavavo. tehano e vicAra, mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, asubhayoga tathA aDhArapApasthAnaka, chakAyanI hiMsA, eha duHkhanA kAraNa jANI ehavo AzravamArga chAMDine saMvara mArga Adaravo. jehathI jIva duHkha na pAme. e dharmadhyAnano bIjo bheda ko. ra dharmadhyAnano jo bheda kahe che. vivAgavijae kahetAM jIva je sukha duHkha bhogave che. te zyAtha kI tehanovicAracitavavo. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. tehano eha vicAra. jIve jeverasekaripUrve jevA zubhAzubha jJAnAvaraNIyAdika karmaupAyA' che. te zubhAzubhakarmanA udayathI jIva tehavAM sukha duHkha anubhave che. te anubhavatAthakA koi upara rAga dveSa na ANIye. samatAbhAva ANIe. mana, vacana, kAyAnA zubhayoga sahita zrI jainadharmane viSe pravartiye. jema nirAbAdha parama sukha pAmIe. e dharmadhyAnano trIjobheda kahyo. ___ have dharmadhyAnano cotho bheda kahe che saMThANavijae kahetAM traNalokanA AkAranu svarupa ciMtavIe.tenuM e svarupa,Aloka supaiThakane AkAre che.jIva ajIve saMpUrNa bharyo che. asaMkhyAtAjojananI kroDAkroDi pramANe trIcho loka che. tihAM asaMkhyAtAdvIpasamudra che. tathA asaMkhyAtA vANavyaMtaranA nagara che. tathA asaMkhyAtA jyotiSInA vimAna che,tathA asaMkhyAtI jyotiSInI rAjadhAnI che. tIhAM aDhI dvIpa mAMhi tIrthakara jaghanya 20 utkRSTA ekaso sitera hoya. tathA kevalI jaghanya be kroDi, utkRSTA nava kroDi tathA sAdhu jaghanya be hajAra kroDi, utkRSTA nava hajAra krADi, tehane paMdAmi namaMsAmi, sakAremi samANemi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajuvAssAmi.tathA trichA lokamAMhi asaMkhyAtA zrAvaka zrAvikA che. tehanA guNagrAma kariye. te trichA lokathakI asaMkhyAta guNo adhiko urddhaloka che. tihAM bAra devaloka navagraiveyaka pAMcaanuttaravimAna sarva thaine corAsI lAkha sattANuM hajAra vIsa vimAna che. tathA te upara siddhasilA che. tyAM siddha bhagavaMta birAje che. tehane vaMdAmi jAva pajuvAsAmi te urddha lokathI nIco adholoka che. tihAM corAsI lAkha narakAvAsA che. sAtakroDi bhoMteralAkha bhavanapatinAbhavana che. ehavA traNa lokanAM sarva sthAnaka samakita rAhata karaNI vinA sarvajIve anaMtI vAra janma Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna. maraNe karI pharasI mukyA che. ema jANI samakita sahita zruta ane cAritra dharmanI ArAdhanA karIye. jema ajarAmara pada pAmIye. e dharma dhyAnano cotho bheda kahyo. - have dharmadhyAnanA cAra lakSaNa,temAM dharma dhyAnanu paheluM lakSaNa kahe che. ANArui kahetAM vItarAganI AjJA aMgIkAra karavAnI ruci upaje tehane ANArui kahiye e dharma dhyAna- pahelu lakSaNa kayuM. have dharma dhyAnanuM bIju lakSaNa kahe che. nisargarui kahetAM jIvane svabhAveja tathA jAti smaraNAdika jJAnekarI zrutasahita cAritra dharma karavAnI ruciupaje. tehane nisargaruci kahiye e dharma dhyAnanuM bIjaM lakSaNa kayu. ___have dharma dhyAnatuM trIju lakSaNa kahe che. sUttarui kahetAMsUtranA be bheda. aMga paviTha ane aMgabAhira. aMgapaviTha, te AcArAMgAdi 12 aMga temAM 11 aMga kAlika, ane vAramuM aMga dRSTivAda te utkAlika.aMga bAhiranAM 2 bheda Avazyaka,ane Avazyaka vyatirikta. Avazyaka te sAmAyakAdika cha adhyayana te ut kAlika, tathA uttarAdhyayanAdika kAlikasutra, tathA uvavAi pramukha utkAlika sutra sAMbhalavA tathA bhaNavAnI ruci upaje tehane sutra ruci kahie. e dharma dhyAna- triju lakSaNa kachu. ___ have dharma dhyAnanu cothu lakSaNa uvaesarui kahe che. uvaesaruI kahetAM ajJAne karI upAA karma te jJAne karI khapAvIe, jJAne karI navAkarma na bAMghIe. mithyAte karI upArSyA karma te samakite karI khapAvoe, samakite karI navA karma na bAMdhIe. avrate karI upA karma te vrate karI khapAvIe, vrate karI navA karma na bAMdhIe. pramAde Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. karI upALa karma teapramAde karI khapAvIe,apramAde karI navA kama na bAMdhIe. kaSAye karI upAA karma te kaSAyane aNakarave karIne khapAvIe. kaSAyane aNakarave karIne navA karma na bAMdhIe. azubha yoge karI upAAkarma te subha yoge karI khapAvIe, zubha yoge karI navA karma na bAMdhIe. pAMca iMdrIyanA svAdarupa Azrave karI upAA karma te taparUpa saMvare karI khapAvIe, taparupa saMvare karI navA karma na bAMdhIe. mATe ajJAnAdika Azrava mArga chAMDIne jJAnAdika saMvara mAga Adaravo ehavo tIrthakarano upadeza sAMbhalavAnI ruci upaje. tehane upadeza ruci kahIe. tathA ugADha ruci paNa kahIe. e dharma dhyAna- cothu lakSaNa kaDaM. have dharmadhyAnanA cAra AlaMbanakaheche.vAyaNA,pUchaNA,pariyaTTaNA, dharma kathA. have dharma dhyAna- pahelaM AlaMbana vAyaNA kahe che. vAyaNA te kehane kahie ? vinaya sahita jJAna tathA nirjarAne arthe sUtranA, arthanA jANa gurvAdika samIpe sUtra tathA arthanI vAMcaNI levI. tehane vAyaNA kahIe e dharmadhyAna- pahelaM AlaMbana kA. ___ have dharmadhyAnanuM bIjaM AlaMbana puchaNA kahe che. puchaNA te kehaneM kahie ? apUrvajJAna pAmavAne artha tathA jainamata dIpAvavAne arthe tathA saMdeha nivAravAne arthe tathA paranI parIkSA levAne arthe yathAyogya vinaya sahita gurvAdikane prazna pUchIe tehane puchaNA kahie. e dharma dhyAnanuM bIjuM AlaMbana kayu. __ have dharmadhyAna- trIjuM AlaMbana pariyaTTaNA kahe che. pariyaTTaNA te kahane kahie ? pUrve je jinabhASita sUtra artha bhaNyA che. te askhalita karavAne arthe tathA nirjarAne artha zuddha upayoga sahita Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna. 112 zuddha sUtra arthanI vAraMvAra sajhAya kare tehane pariyaTTaNA kahiye e dharmadhyAna- trIju AlaMbana kayuM. have dharmadhyAnanuM co, AlaMbana dharmakathA kahe che. dharma kathA te kehane kahie ? vItarAge je bhAva jehavA parupyA che. te bhAva pote grahIne vizeSe nizcaya karIne zaMkA kaMkhA vitigichA rahitapaNe potAnI nirjarAne arthe paranA upakArane arthe sabhA madhye te bhAva tehavAja prarupIe tehane dharmakathA kahIe. ehavI dharmakathA kahetA thakAM ane sAMbhalIne saradahatA thakAM te banne vItarAganI AjJAnA ArAdhaka hoya. te dharmakathA-saMvararupIvRkSasevIe. tethI manavaMchita sukha pAmIe te saMvararupI vRkSa vakhANIe chIMe te saMvararupI vRkSa kehabu cha ? jehanuM vizuddha samakitarupa mUla che, dhIryaruSa kaMda che, vinayarupa vedikA che, tIrthakara tathA cAra tIrthanA guNa kIrtanarupa skaMdha che, pAMca mahAvratarupa moTI zAkhA che, pacIsa bhAvanArupa tvacA che, zubhadhyAnane zubhayogarupa pradhAna pallava patra che, guNarupa phUla che, sIyalarupa sugaMdha che, AnaMdarupa rasa che, mokSarupa pradhAna phala che. meru girinA zikhara upare jema cUlikA birAje che tema samakitInA hRdayamAM saMvararupi vRkSa bIrAje che. ehavA saMvararupI zItala chAyA jehane pariName tehanA bhavobhavanA pApa TaLe.ne te parama atula sukha pAme ityAdika cAra prakAranA kathA. akSevaNI,saMvegaNI,nibeMgaNI e cAra kathA vistArapaNe kahe tehane dharmakathA kahIe.e dharmadhyAnanu cothu AlaMbana kayu. akSevaNA pramukha 3 kathAno vistAra cothe ThANe bIje uddeze sutra 58 madhye che. have dharmadhyAnanI cAra aNuppehA kahe che, aNuppehA kahe che. aNuppehA te kehane kahie ? jIvadravya ane ajIvadravya tehano svabhAva svarUpa jANavAne arthe sutranA artha vistAre cauMtavIe tehane Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 113 aNuppehA kahie. - have dharma dhyAnanI pahelI aNuppehA kahe che. ekaccAguppehA te kehane kahie? jIva asaMkhyAta pradesI arupI sadAsa upayogI te caitanyarUpa ehavo eka mAharoAtmA nizcayanaye che tema sarvaAtmA nizcayanaye evAja che, ane vyavahAranaye AtmA anAdikAlano acaitanya jaDa varNAdi 20 rUpa sahita pudgalano saMyogIthako trasa ne sthAvararUpa leine anekanRtyakAranaTuvAnIpare anekarUpe aneka chAMde pravarte che. te trasano trasarUpepravarte to jaghanya aMtarmuhUrta utkRSTo behajAra sAgara jhAjherAsudhI rahe.anesthAvarano sthAvarapaNe pravarte tojaghanya aMtarmuhUrta utkRSTo anaMtI utsarpaNIavasarpaNI kAlathI. kSetrathI anaMtAlokamamANa alokanA AkAzapradeza thAya teTalAkAlacaka utsarpaNI avasarpaNI jANavI.tehanA asaMkhyAtA padgala parAvarttana thAya.aMgulane asaMkhyAtame bhAge AkAsa pradeza Ave teTalA asaMkhyAtA pudgala parAvartana thAya. sthAvara madhye pudgala lai khelyo e vyavahAra nayathI jIva jANIe. valI trasa sthAvara madhye rahyo thako strIpuruSa napuMsaka vede pudalane saMyoge khelyo, pravayoM, aneka rupo dhAraNa karyA. te kahe che. koika prastAve devIpaNe bhavanapatyAdikathI isAnadevalokasudhI iMdranI iMdrANI surupavaMtI apasarA thaI. jaghanya 10 hajAravarasa utkRSTA55palyopama devAMganAnerupe anaMtivArajIvakhelyo.devatApaNebhavanapatyAdikathIjAva navagraiveyakasudhImahadhikadevapaNe mahAzaktivaMta iMdrAdika lokapAlapramukhapaNe rupavaMta dedIpyamAna vaMchitabhoga saMyogapaNe pravayo. jaghanya 10 hajAravarSa utkRSTA31 sAgaropama ema anaMtIvAra bhogI thayo. iMdra mahArAje eka bhavamAMhi 7 palyopamanI devI, bAvisakoDAkroDa paMcAsI lAkha kroDa, ekotera hajAra kroDa, cArase aThyAvIsa kroDa, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dharmadhyAnaM. satAvana lAkha cauda hajAra base ne aThayAsI upara pAMcapalyanI 8. eTalI devI bhogavI topaNa tRpti na pAmyo. manuSyamadhye strI, puruSapaNe thayo, devakuru uttarakuru madhye yugalayugalaNI thayo. tyAM mahAmanohararUpa manavaMchita sukha bhogavyAM dasaprakAranAkalpavRkSathI manavaMchitasukha bhogavyA. strIpuruSane kSaNamAtranoviyoga na paDe. 3 palyopama sudhI niraMtara sukhavilasyAM. harivAsa ramakavAsa madhye 2 palyopama, hemavayakSetra eraNavayakSetramadhye 1 palyasudhI, chapana aMtaradvIpA madhye palyopamano asaMkhyAtamo bhAga, yugala yugalaNIpaNe anaMtIvAra, strI puruSanAM rUpa lei khelyo paNa AtmA tRpti na pAmyo, valI cakravartineghare strIratnapaNe lakSmI sarikhA rupa anaMtI - vAra jIva lei khelyo paNa tRpti na pAmyo. vAsudeva maMDalIka rAjA, pradhAna vyavahArIyAne ghare strIpaNe manojJa sukhomAM pUrva kroDAdikanAM AukhA paNe pravatyoM. vali tehaja jIva manuSya madhye kurupavAna, durbhAgI nica kula darIdrIbharttAranI strIpaNe, alacharUpa durbhAgINIpaNe, naTavApaNe pravartyo. chatAM manuSyapaNe strIpuruSanAavatArapUrAnathayA. valI tIryacapaMceMdriya jalacarAdimadhye strI vede puruSa vede pravartyo. valI te jIva sAta narakamAM, pAMca ekeMdrIya mAM, traNavikakeMdrIya tathA asaMjJI titheca manuSya madhye niyamA napuMsakavede ane saMjJItiryacamanuSya madhye paNa napuMsakahoya te sarve napuMsaka vede jIva pravartyo. paramArthe lAgaTha vede pravartyo. te utkRSTA ekasodasapalya ane prathaka pUrva kroDa sudhI strI vede khelyo . jaghanya AukhA bhogavyA AzrI aMtarmuhUrta, puruSavede utkRSTo pRthak so sAgarajJAjherA sughI puruSaveda madhye khelyo. jaghanya AukhA bhogavyA AzrI aMtarmuhUrta, napuMsakavede utkRSTo anaMtA kAlacakra asaMkhyAtApudgala parAvarttana sudhI napuMsakavede khelyo. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 115 jyAM gayo tyAM ekalo pudgalane saMyoge aneka rupa parAvartana kIyAM e sarva vyavahAra naya jIvane viSe jANavo. evA paribhramaNano miTAvaNahAra zrI jainadharmaneviSezuddhasadahaNAsahita zuddha udyama parAkramanuM phorava, thAya tyAreja AtmAnuM sAdhana thAya. te vAre siddhapaNuM pAme. tIhAM ekaloja nizcaya naya AtmA jANavo.jyAre zuddha vyavahAre pravarta ne azuddha vyavahAra maTADe tevAre siddha hoya ehavo mAharo eka AtmA che. je bhaNI apara parivAra te svArtha rUpI che. ane paugasA mIsasA ane vIsasA pudgala te paryave karI jeve svabhAve che, teve svabhAve na rahe te paNa asAsvatA che,te mATe eka mAharopotAno AtmA potAnA kAryano sAdhaka sAsvato jANIne potAnA AtmAnuM sAdhana karIye. e dharma dhyAnanI pahelI aNuppehA kahI. have dharmadhyAnanI bIjI aNuppehA kahe che. aNIcANuppehA te kehane kahIye ? rUpI pudgalanI aneka prakAre yatanA karie. te paNa anitya che. nitya eka zrI jainadharma parama sukhadAyaka che. pAtAnA AtmAne nitya jANIne samakitAdika saMvare kari puSTo karIye. e dharma dhyAnanI bIjI aNuppehA kahI. have dharma dhyAnanI trIjI aNuppehA kahe che. asaraNANuppehA te kehane kahiye ? A bhavaneviSe ane parabhava pahoMcatAM jIvane ekasamakitapUrvaka jainadharmavinA janmajarAmaraNanA duHkha nivAravA bIjo koi zaraNa samartha nathI. ema jANI zrIjainadharmanu zaraNa karIye. jema parama mukha upaje. e dharmadhyAnanI trIjI aNuppehA kahI. have dharma dhyAnanI cothI aNuppehA kahe che. saMsArANuppehA te kehane kahiye ? svArtharupa saMsAra samudra mAhe janma jarA maraNa saMyoga viyoga zArIrI mAnasI duHkha, kaSAya, mithyAtva,tRSNArupa ghaNA jala Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca bola. kallolAdikanI lahere karI cAra gati covIsa daMDakane viSe paribhramaNA karatAM jagata jIvane zrI jaina dharmarupa dvipAno AdhAra che. tathA saMjamarupa nAvAno zuddha samakitarupa nirjAmaka nAvano kheDaNahAra che. eSI nAvAe karI jIva siddhirupa mahA nagarane viSe pahoMce. vihAM anaMta atula vimala siddhanA mukha jIva pAme. edharma dhyAnanI cothI aNuppehA kahI. ehavA dharmadhyAnanA guNa jANIne sadA dharmadhyAna bhyAiye jema parama sukha pAmIye. iti dharmadhyAna saMpUrNa. atha zrI pAMca bola. pahelo nArakIno dvAra, bIjo bhavanapatino dvAra, bIjo vANavyaMtarano dvAra, cotho jyotiSIno dvAra, pAMcamo vaimAnIkano dvAra. __have pahelo narakano dvAra kahe che. pahele nAma, bIje gotra, trIje artha, cothe piMDa, pAMcame polAra, chaThe aloka, sAtame AdhAra, AThame AMtarA, navame puSphAvikIrNa ne AvalikA baMdha, dazame aMdhakAra, igyArame nArakI ne upajavAnA sthAnaka, bArame kSetravedanA, terame panara paramAdhAmInA nAma, caudame jIva ajIvanA pariNAma, panarame nArakI ne avadhinuM dekhavU, solame saMghayaNa, satarame koNa jIva kai narake upaje, aDhArame cAra bola kahevAze. have pahele nAma kahe che. ghamA, vaMzA, zilA,aMjaNA,riThA, maghA, mAghavai, e sAte uMdhA chatrane AkAre che. . bIje gotra kahe che. ratnaprabhA, zarkara prabhA, vAluprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA,tamaprabhA,tamatamAprabhA,ratnaprabhAtezyAmATe?solahajAra jojanano Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. kharakAMDa che.te sola jAtinAratnamaya che.ekekuMratnahajArahajAra jojananu jADapaNe che.baLyAkoyalA zarikhA che.temAMhi 80 hajArajojanano ubala che. ane 84 hajArajojanano paMkabalache. ema praNe kAMDa thaine ekalAkha ne ezIhajAra jojanano pRthvIno piMDa jANavo. __trIje artha kahe che. ratnaprabhA te ratnano piMDa ne ratnanI pivikA, te ratna kehavA che ? zyAmavarNA balyAkolasA sarikhAM che, zarkaramabhA te ? kAMkarAno piMDa ne kAMkarAnI piThikA. te kAMkarA kehavA che? lukhA nirasa gokharunA kAMTA sarikho sparza che.vAluprabhA te? veluno piMDa ne velunI piThikA.te vela kehavi che ? uniha dhagadhagatI anipare jAjvalyamAna che. paMkaprabhA te kAdavano piMDa ne kAdavanI piThikA, te kAdava kehavA che lohimaya, parumaya, ne vajramaya kAMTA che. dhUmaprabhA te dhumADAnA piMDa ne dhUmADAnI piThikA, te dhamADo kehavo cha ? tikho tamatamo ne daradaro che.tamaprabhA te aMdhakArano piMDa ne aMdhakAranI piThikA, tamatamAprabhA te vizeSe aMdhakAranopiMDa ne aMdhakAranI piThikA. cotho piMDane pAMcamo polAra e be dvAra bheLA kahe che. pahelI narake eka lAkha ne ezI hajAra jojanano pRthvIno piMDa che. tehamAMthi ekahajAra jojana uMcaM mukiye eka hajAra jojana nicuM mukiye, vace 1 lAkha ne aThottera hajAra jojananI polAra che.te mAMhi 13 pAthaDA ne 30 lAkha narakAvAsA che. bIjI narake eka lAkha ne batriza hajAra jojanano pRthvIno piMDa che. tehamAMthi eka hajAra jojana uMcaM mukiye eka hajAra jojana nicuM mukiye, vace eka lAkha ne 30 hajAra jojananI polAra che. temAMhi 11 pAthaDA ne 25 lAkha naskAvAsA che. trIjI narake eka Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pAMca boka. lAkha ne aThyAvIza hajAra jojanano pRthvIno piMDa che, tehamAMhi 1 hajAra jojana uMcuM mukIye. 1 hajAra jojana nicuM mukIye. bace eka lAkha ne chaviza hajAra jojanano pRthvino piMDa che. temAMhi 9 pAthaDA ne 15 lAkha narakAvAsA che. cothI narake eka lAkha ne 20 hajAra jojanano pRthvIno piMDa che. tehamAthi 1 hajAra jojana ucuM mukiye, 1 hajAra jojana nicuM mukiye. vace 1 lAkha ne 18 hajArajojamani polArache. tehamAMhi 7 pAthaDA ne 10 lAkha narakAvAsAche. pAMcamI narake eka lAkha ne aDhAra hajArajojanano pRthvIno piMDa che. tehamAMthI eka hajArajojana uMcuM mukIe. eka hajAra jojana nIcuM mukIe. vace eka lAkha soLa hajAra jojananI polArache. tehamAMhi 5pAthaDA ne 3 lAkha narakAvAsA che. chaThI narake eka lAkhane 16hajAra jojanano pRthvIno piMDache. tehamAthi 1 hajAra jojana uMcuM mukiye. 1 hajAra jojana nicuM mukiye. vace 1 lAkha ne 14 hajAra jojanani polAra che. tehamAMhi 3pAthaDA ne 1 lAkhamAM 5 uNAM narakAvAsA che. sAtamI narake 1 lAkha ne 8 hajAra jojanano pRthvIno piMDa che. tehamAthi sADAbAvana hajAra jojana uMcuM mukiye. sADA bAvana hajAra jojana nicuM mukiye. bace 3 hajAra jojanano jADo eka pAthaDo che. tehamAMhi 5 narakAvAsA che. chaThe loka kahe che. pahelI narakathI 12 jojana jaiye tivAre tricho aloka Ave. bijI narakathI 12 jojana ne 2 trijA bhAge tricho aloka Ave. trajI narakathI 13 jojana ne 1 trijA bhAge tricho aloka Ave. cothI narakathI 14 jojana tricho aloka Ave. pAMcamithI 14 jojana ne 2 trijAbhAge aloka Ave. chaThIthI 15 jojana ne 1 trijAbhAge tricho aloka Ave. sAtamI narake 16 jojane tricho aloka Ave Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 119 sAtame AdhAra kahe che.sAte naraka zyAne AdhAre rahiche ? 20 hajAra jojananoghanodadhi jADapaNe che.asaMkhyAtA jojanano lAMbapaNe paholapaNe che. asaMkhyAtA jojananI paridhi che. te thInA ghI sarikho jANavo. asaMkhyAtA jojanano ghanavAya che. te viryA ghI sarikho jANavo. asaMkhyAtAjojanano tanuvAya che. te tapAvyA ghI sarikho jANavo. tehane AdhAre 7 narka rahi che. ekeki narake traNa traNa vaLAkA che. asaMkhyAtAjojanano AkAzAstikAya che. vIzahajAra jojanano ghanodadhi jADapaNe che. chehaDe jAtA cha jojanano rahyo. pehalI narake cha jojanano ghanodapi. bijI narake cha jojanane 1 trijobhAga. trijI narake cha jojana ne 2 trijAbhAge. cothI narake 7 jojanano ghanodadhi.pAMcamI narake 7 jojana ne 1 trijobhAga.chaThI narake 7 jojana ne 2 vijAbhAga. sAtamI narake 8 jojanano ghanodadhi. asaMkhyAtAjojananodhanavAyache. chehaDejAtAM sADAcArajojanano rahyo. pahelinarakesADAcArajojananodhanavAyache.bijInarake poNApAMcajojananodhanavAyache. trijI narake 5 jojanano dhanavAya che. cothI narake savApAMca jojanano ghanavAya che. pAMcamI narake sADA pAMca jojanano dhanavAya che. chaThI narake poNA cha jojanano ghanavAya che. sAtamI narake 6 jojanano ghanavAya che. asaMkhyAtA jojanano tanuvAya che. chehaDe jAtA doDha jojanano rahyo.pahelo narake doDha jojanano tanuvAya. bijI narake doDha jojana ne 1 bAriyo bhAga. trijI narake doDha jojana ne 2 bAriyA bhAga. cothI narake doDha jojana ne 3 bAriyA bhAga. pAMcamI narake doDha jojana ne 4 bAriyA bhAga. chaThI narake doDha jojana ne 5 bAriyA bhAga. sAtamI narake 2 jojanano tanavAya che. tehane AdhAre 7 narakarahi che. 7 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 pAMca bola. AThame AMtarAkaheche.pahelI narake 13pAthaDA ne12AMtarA che. akekA pAthaDAne 11583 igyArahajAra pAMcaseM tyAsIjojanane 1trijA bhAganuM AMtaraM. bijI narake11pAthaDA ne10AMtarA ekekA pAthaDAne satA[seM jojana- AMtalaM. trijI narake 9 pAthaDA ne 8 AMtarA ekekA pAthaDAne bArahajAra traNaseM paMcotera jojananuM AMtaraM. cothI narake 7 pAthaDA ne 6 AMtarA che, ekekA pAthaDA ne sola hajAra ekaso chAsaTha jojana ne 2 trijA bhAgarnu AMtaraM.pAMcamI narake 5pAthaDAne4AMtarA,akekA pAthaDAne savApacIzahajArajojananuM AMtaraM. chaThI narake 3pAthaDA ne 2AMtarA,ekekA pAthaDAne sADAbAvana hajAra jojananuM AMtaraM. sAtamI narake 1 pAthaDo che.AMtaruMnathI 8. have navame puSpAvikIrNa ne AvalikA baMdha narakAvAsA kahe che. pahelI narake ogaNatrIza lAkha paMcANu hajAra pAMcaseM saDasaTha puSpAvikIrNa narakAvAsA che. ane cumAliseM tetrIsa paMktibaMdha narakAvAsA che. evaM sarva maLIne 30 lAkha. bIjI narake covisa lAkha satANuhajAra traNaseM pAMca puSpAvikIrNa narakAvAsA che, ane chavise ne paMcANu paMktibaMdha narakAvAsA che.evaM sarva maLIne 25 lAkha. trijI narake caudalAkha aThANuMhajAra pAMcase paMdara puSpAvikIrNa narakAvAsA che, ane caudaseM paMcyAsI paMktibaMdha narakAvAsA che. evaM sarva maLIne 15 lAkha. cothonarake nava lAkha navANuM hajAra baseM trANuM puSpAvikIrNa narakAvAsA che, ane sAtaseM sAta paMktibaMdha narakAvAsA che, evaM sarva maLIne 10 lAkha. pAMcamI narake belAkha navANu hajAra sAtaseM pAMtrIsa puSpAvikIrNa narakAvAsA che, ane baseM pAMsaTha paMktibaMdha narakAvAsA che. evaM sarva maline 3 lAkha. chaThI narake navANuM hajAra navaseM batrIsa puSpAvikIrNa narakAvAsA che, ane 63 paMkti Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. . 121 baMdha narakAvAsA che,sarva malI 99995 sAtamI narake 5 paMktibaMdha che, sAte narakanA tyAsI lAkha neq hajAra traNaseM saDatAlIsa puSpAvikIrNa narakAvAsA che. ane sAte narakanA nava hajAra chaseM trepana paMktibaMdha narakAvAsA che. sarva maLI 84 lAkha narakAvAsAjANavA 9. dazame aMdhakAra kahe che. narakanoane azubha pudgalano aMdhakAra10. ___igyArame nArakine upajavAnA sthAnaka kahe che. kuMbhine AkAre ghaDAne AkAre, peTone AkAre, kuMDAne AkAre, evaM nAnAvidha viSama sthAnake upaje 11. bArame kSetra vedanA kahe che. kSudhA, tRSA, zita, uSNa, dAha, jvara, bhaya, zoka, kharaja, paravaza e 10 prakAranI anaMti vedanA che. terame 15 paramAdhAminA nAma kahe che. aMba, aMbarisa, zAma, salaba, rudra, vairudra, kAla, mahAkAla, azipatra, dhanUSa, kuMbha, vAlu, vetaraNI, kharasvara, mahAghoSa. . have caudame jIva ajIvanA pariNAma kahe che. jIva pariNAmanA 10 bheda te gati pariNAma, iMdriya pariNAma, kaSAya pariNAma, lesA pariNAma, joga pariNAma, upayAga pariNAma, nANa pariNAma, dasaNa pariNAma, caritta pariNAma, veda pariNAma. have ajIva pariNAmanA 10 bheda kahe che, baMdhana pariNAma, gati pariNAma,saMThANa pariNAma,bheda pariNAma,varNa pariNAma, gaMdha pariNAma, rasa pariNAma,sparsa pariNAma,aguru laghu pariNAma,zabda pariNAma.14. panarame avadhijJAne dekhavU kahe che.pahelI narakanA nAraki jagha0 sADA traNa gAu dekhe un0 cAra cAra gAu dekhe. bijInAjagha0 3 gAu,ut0 sADA aNa gAu dekhe. trijInA jagha0 aDhi gAu ut0 traNa gAu dekhe. cothInAjagha0 begAu,utU0 aDhi gAu dekhe.pAMcamInA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 pAMca bola. jagha0 doDha gAu ut0 2 gAu dekhe, chaThInA jagha0 1 gAu, ut doDha gAu dekhe. sAtamInA jagha0 arddha gAu, ut01 gAu dekhe.15 __ soLame saMghayaNa kaheche.pahelI bijI narake cha saMghayaNano dhaNIjAya. trijI narake chevaTu varjine pAMca saMghayaNano dhaNI jAya. cothIye kilaku ne chevaTu e 2 varjine cAra saMghayaNano dhaNI jAya. pAMcamI narake 3 saMghayaNano dhaNI jAya te kilaku chevaTu ne arddha nArAca e3 varjine. chaThInarake,vajraRSabhanArAcasaMghayaNa ne RSabha nAracasaMghayaNa e 2 no dhaNi jAya. sAtamIye, 1 vajraSabhanArAcasaMghayaNano dhaNi jAya. sattarame koNajIva keinarakeupaje te kaheche-asaMjJItiryaca pahelI naraka sudhi upaje. bhujapara bIjImudhiupaje. khecaratiyeca trijInaraka mudhiupaje.thalacaratiryaca cothInarakasudhiupaje. uraparatiyeca pAMcamI narakamudhiupaje. strI chaThInarakamudhiupaje.sAtamI narake jalacaramaccha ne saMjImanuSyaAviupaje. aDhArame azubha varNa. gaMdha, rasa, sparsa bhogavatAthakA nArakivicare che. 18. itinArakino bola samApta. have bijo bhavanapatinodvArakahe che-pahele nAma, bije cinha, trije varNa, cothe vastra, pAMcame sAmAnika, chaThe AtmarakSaka, sAtame devAMganA, AThame aNikA,navame aNikAnAadhipati, dazameudyota, igyArame pariSada, bArame lokapAla, terame trAyatriMzaka,caudameTabola. pahele nAmakaheche-asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra,vijjukumAra, agnikumAra, dvipakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, pavanakumAra, thaNitakumAra. bije cinha kaheche-asurakumArane cuDAmaNimugaTanucinha. nAga kumAranepheNacinha, suvarNakumAranegaruDanucinha, vijjukumAranevajranuM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 123 cinha, agnikumAranekalazanucinha, dvipakumAranesiMhanucinha, udadhi kumAraneghoDAmuMcinha, dizAkumAranegajanucinha, pavanakumArane magaramaccharnucinha,thaNitakumAranesaMpuTacinha. have trije varNa kaheche, asurakumArano zyAmavarNa. nAgakumArane udadhikumArano dholovarNa. vijjukumAra, agnikumAra ne dvipakumArano rAtovarNa. suvarNakumAra, dizAkumArane thaNita kumAranopIlovarNa. pavana kumAranonilopsalakamalasarikhonilovarNa, 3. ____ havecothevastra kaheche. rAtA, nilA, pilA, ghoLA, vividhamakAranA tepaNa saMdhyAnAraMgasarikhA jANavA. __havepAMcame sAmAnika kaheche.dakSiNadizAnA camareMdranecosaThahajAra somAnikache,uttaradizAnA baleMdranesAThahajArasAmAnikache,dharaNeMdrAdika 18 iMdrane cha cha hajAra sAmAnikache. chaThe-AtmarakSaka te sAmAnikayI coguNA jANavA. sAtamedevAMganAkaheche-camareMdra tathA baleMdrane pAMca pAMcadevIo jANavI.ekokadevI AThaAThahajArarupa vaikreSakare,bhogabhogavavAne arthe dhaNipaNaeTalArupavaikreyakare,dharaNeMdrAdika18iMdrane chachadeviojANavI. ekekIdevI chachahajArarupavaikreyakare,bhogabhogavavAneathaidhaNipaNaeTalA rupavaikreya kare. have AThame aNikA7kaheche. gaMdharva, naTa, haya, gaya, ratha, subhaTa, mahISa 8. navame bole ANakAnA adhipati emaja jANavA. have 10 me udyota kaheche devatAno udyota, devIuno udyota, AbharaNanoudyota, zubhapudgalanoudyota, 10. have11metraNapariSada kaheche. dakSiNadizAnA camareMdranI3pariSada. samIyA, caMDA, jAyA, samIyAno 24hajAranoparivAra, caMDAno 28 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pAMca bola. hajArano parivAra, jAyAno 32 hajArano parivAra, samIyA teDayA Ave ne mokalyA jAya te sAthe gujha vAta kare caMDA teDayA Ave ne aNamokalyA jAya te sAthe gujhavAta na kare ane karaNakarAvaNa kare. jAyAaNateDayA Ave ne aNamokalyA jAya ehane kAmakAja diye. have ehanA navanIkAyanA devatAni 3 pariSada temAMhi abhyaMtara pariSadanA sAThahajAra, majhama pariSadanA siterahajAra, bAhiralI paripadanAaiMsIhajAra.dakSiNadiza nA camareMdrani devIonI pariSada temAhi abhyaMtarani350devIo,majhamapariSadanI300devI,bAhiralIpariSadanI 250devIo. have ehanA navanIkAyanA devatAnI, devIonI 3 pariSada temAMhi abhyaMtaranI175devIo,majhamanI150 devIo, bAhiralIni125devIo,e sarva parivAra dakSiNadizAnA camareMdrano jANavo. emaja uttaradizAnA baleMdranI3pariSadajANavI paNa eTalo phera pahelInA 20hajAradevatA.bijAnA24hajAradevatA. trijAnA28hajAradevatA.have ehanA navanI kAyanA devatAnI traNa pariSada te pahelInA pacAsahajAra bIjInAsAThahajAra,trIjInAsiterahajAra.baleMdranI devIonI3pariSada. pahilonI450devIo,vijInI400devIu,trijInI350devIo.have ehanA navanIkAyanA devatAnidevIonI traNa pariSada. pahelInI225 devIo. bijonI200devIo. trijInI 175. 11. __bArase lokapAlakaheche. soma, jama, varuNa, vesamaNa. somano vAro pUrvadize, jamanovArodakSiNadize, varuNanovAro pazcimadize, vesamaNanovAro uttaradize. zomane vAre sukhazAtA hoya. jamanevAre mAramarakine megha ghaNAhoya. varuNane vAre gaDa guMbaDa ne roga ghaNA hoya. vesamaNane vAre sugAla subhikSa ne lAbha ghaNA hoya. 12 terame trAyatriMzaka 33 che. te guru samAna, prohita samAna, pUjya Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. . 125 samAna, mitra samAna, pitA samAna, AjJA ArAdhaka che. 13. caudame zubha varga, gaMdha, rasa, sparza, bhomaktA thakA bhavanapati vicare che. 2. have trijo vANanyaMtarano dvAra kahe che. pahele nAma, vije cinha, nije varga, cothe vastra, pAMcame sAmAnika, chaThe Atma rakSaka, sAtame devAMganA, AThame aNikA, navame aNikAnA adhipati, dazame udyota, igyArame pariSada, bArame 4 bola. pahele nAma kahe che pizAca, bhuta,jakSa, rAkSasa, kiMnara, kiMpuruSa, mahoraga, gaMdharva, ANapanne, pANapanne, isIvAi, bhuivAi, kaMdIya, mahA kaMdIya, kohaMDa, payaMgadeva. 16. bije cinha kahe che, pahelAne kalaMbavakSanucinha, vijAne zAlivRkSay cinha, trijAne vakSanu cinha, cothAne pADalivRkSanu cinha, pAMcamAMne azokakSaycinha, chaThAne caMpakakSanucinha, sAtamAne nAga vRkSanucinha, AThamAne TiMbaru vRkSay cinha, e 8 dakSiNa dizAnAM kahyA. emaja 8 uttara dizAnA jANavA. 2. have trIje varNa te pahelA, trijA, sAtamA ne AThamA e cArano zyAma varNa, bIjAno kAlo varNa, pAMcamAno nilovarNa, cothA ne chaThAno dholo varga. have cothe vastra kahe che. nilA rAtA pILA ne dholA vividha prakAranA te paNa saMdhyAnA raMga sarikhA jANavA, 4. pAMcame sAmAnika te ekekAne cAracAra hajAra sAmAnika devatAche.5 chaThe AtmarakSaka te sAmAnikathI coguNA jANavA. 6. sAtame devAMganA te ekekAne cAra cAra devIo che. ekekI devI 1 hajAra rupa vaikreya kare,bhoga bhogavavAne arthe dhaNI paNa eTalA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca bola. 126 rupa vaikreya kare. 7. have 8 me 7 aNikA kahe che. gaMdharva, naTa, haya, gaya, ratha, pAyaka, mahISa, 8. navame aNikAnA adhipati emaja jANavA 9. have 90 me udyota kahe che. devatAno, devIno, AbharaNano zubha pudgalano 10. have 11 me 3 pariSada. samIyAnA 8 hajAradevatA, caMDAnA 10 hajAra devatA. jAyAnA 12 hajAradevatA. AvakuM jAnuM prathamani rite jANavu. bArame zubhavarNa, gaMdha, rasa, sparza bhogavatA thakA vANavyaMtara vicare che. 12 iti vANavyaMtarano dvAra samAptaM 3 sa cotho jyotiSIno dvAra kahe che. pahele nAma, bije vAhaka, trije varNa, cothe vastra, pAMca sAmAnika, chaThe AtmarakSaka, sAtame lAMbapaNuM ne paholapaNu, Aunu uMcapaNuM ne jADapaNuM, navame paMkti, dazame pariSada, igyArame udyota, bArame devIo, teramenityarA hune parva rAhu, caudame parivAra, panarame aNikA, solame aNikAnA adhipati, satarame saMghapaNa, aThArame vyAghAta, ogaNisame nirvyAghAta, vizame dekha, ekavizame cAla, vAvizame tapa, trevizame uMcapaNu, covizame AMtaraM, pacIzame4bola. pahele nAma te caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA. 1. vije vAhaka kahe che, caMdramA sUryanA vimAnane sola sola hajAra devatA upADeche tehanovivarokache. cArahajAradevatA siMhane rUpe pUrvadize upADe che. cArahajAradevatA hAthinerUpe dakSiNa dizeupADeche, cAra hajAra devatAnRSabhanerupe pazcimadize upADeche. cArahajAradevatA ghoDAnerupe uttaradizeupADeche, evaM 16 hajAra devatA caMdramA sUryanA vimAnane Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 127 upADe che. AThahajAradevatA grahanAvimAnaneupADeche. cArahajAradevatA nakSatrAvimAnane upADe che. behajAradevatA tArAnA vimAnane upADeche. te cAre dize pAMca seM pAMca seM evejarupe jANavA. rAhune caMdramAnI parejANavu. 2 trije varNa kahe che. jyotiSInA vimAnanI mAMhi kanakano varNa ne bAhirano sphATika ratna samAna jANavo. cothe vastra pUrvanI pare vividha prakAranA jANavA te paNa saMdhyAnAraMga sarikhAjANavA. 4. pAMca sAmAnika devatA 4 hajAra jANavA. chaThe AtmarakSaka devatA 16 hajAra jANavA. sAtame bole lAMbapaNu ne paholapaNuM kahe che-- caMdramAnuM vimAna eka jojana 61 bhAga kariye tehavA56 bhAganuM lAMbu ne paholuM che. sUryanuM vimAna ekasaThiyA 46 bhAganuM lAMM ne paholuM che. grahanuM vimAna 2gAunu lAMbune holuMche. nakSatranuM vimAna 1gAunuM lAMbune paholuM che. tArAnuM vimAna arddha gAunuM lAMbu ne paholuM che. 7. AThame uMcapaNu ne jADapaNuM kaheche, caMdramAnuM vimAna ekasaThiyA 28bhAganuM uMcuMnejADuM.sUryanuMvimAna ekasaThiyA 24bhAganuM uMcuMnejAI che. grahanuMvimAna 1 gAunuM uMcuMnejAI che, nakSatranuMvimAna arddhagAunu ucuMnejADuM che. tArAnuM vimAna pA gAunuM ucu ne jADuM che. 8. navame paMkti kache chAzaThachAzaThani 4 paMkti che, 132 caMdramAne 132 sUrya che e behulIne 264. have gati kahe che sarvathI maMda gati caMdramAni tehathI sUryanI zIghra gati, tehathI grahani zIghra gati, tehathI nakSatranI zIghragati, tehathI tArAnI zIghra gati sarvathI thoDirUddhi tArAnI tehathI nakSatranI adhika rudhi jANavi, tehathI grahanI adhika ruddhi jANavi. tehathI sUryanI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 pAMca bola, 9. adhika ruddhi jANavI. tehathI caMdramAnI adhika ruddhi jANavI. dazame pariSada kahe che. pariSada 3 izA, tuDiyA, paccA. pahelInA 8 zahastra devatA, bijAnA 10 sahasra devatA, trijAnA12 sahasradevatA 10. igyArameyota kache. devatAno, devIno, AbharaNano zubhapudgalano, vimAnano, 11. bArame devI kaheche, ekekAne cAracAra devIu che ekeki cAra cAra hajAra vaikre yarupakare, dhaNIpaNa bhogane artha eTalArUpa vaikreya kare. D terame nitya rAhu ne parvarAhu kache nityarAhu te caMdramAne keDe che. te amAvAsyAnI ekamathI mAMDine ekeki kaLA choDato jAya. punamane dine caMdramA 16 kaLA saMpUrNa thAya, ane punamane paDavethI ekeki kaLA dabAvato jAya amAvAsyAne dahADe 1 kaLA caMdramAMni rahe, ane para rAhu behune ADe Ave, caMdramAnuM grahaNa ugha06mAse ut0 tAliza mAse Ave ane sUryanuM grahaNa jagha0 6mAse ut0 aDatAlIzavarSeAve tehamAM nityarAhunA vimAna zyAmavarNAche ane parvarA huna vimAnapaMcavarNA. te nitya rAhunA 2 vimAna ane parvara |hunA 20 vimAnajaMbudvipamAM che. caMdramA sUrpanA mAMDalA kSetrapharaze to510 jojana kSetra pharazete mAMhi. 180 jojana jaMbudvipa mAMhi phara se ane 330 jojanalavaNa samudramAM pharaze. caMdramAnA. 15 mAMDalA che temAMhi. 5 mAMDalA jaMbudvipa mAMhi kare ane 10 mAMDalA lavaNa samudramAM kare. mAMDaleno mAMDale Aveto 15 dine Ave. sUryanA 184mAMDalA che. temAMhi. 65 mAMDalA jaMbudvipamAM kare ane 119 mAMDalA lavaNa samudramAM kare. mAMDaleno mAMDale Ave to cha mAse Ave. sUryane mAMDale va ve jojananuM AMtaru, caMdramA mAMDale mAMDale 35 jojanane ekasaThiyA 31bhAga bhane ekasaThIyA ekabhAganA 7bhAga kariye tehavA 4 curaNiyA bhAganuM AMta ru. 13. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. caudame parivAra kahe che. eka caMdramA ne eka sUryano parivAra. 28 nakSatra, 88 graha, ane chAzaTha hajAra navaseM paMcotera kroDAkrohi tArA che. eTalo parivAra jANavo. 14. paMdarame bole 7 aNikA kahe che. gAMdharva, naTa, iya, gaya, ratha, subhaTa, vRSabha, 15. soLame aNikAnA adhipati emaja jANavA. 16. satarame saMghayaNa kahe che cha ye saMghayaNano dhaNI jyotiSI thAya.17. aDhArame vyAghAta kahe che. vyAghAta sahita AMtaraM par3e to eka vimAnathI bijA vimAnane jagha0266jojana-AMtaraM, aneut012 hajArabasene42jojana- AMtaraM. 18. ___ogaNizame nirvyAghAta kahe che. nirvyAghAta sahita AMtaraM paDe to jagha0 500dhanuSay, utvimAna vimAnane 2gAunu AMtaraM. ___have vizame dekhavU kaheche. aSADha mAse karka saMkrAMti ne dahADe 18muhartano divasane 12muhUrtani rAtri te divase ugato sUrya 47263 jojanane sAThiyA21bhAga vegaLethI ugato dekhAya. ane potra mAse makara saMkrAMtine dahADe 12 muhUrttano divasa ne 18 muhUrnani rAtri te divaze ugato sUrya 31831 jojanane ekasaThiyA 30 bhAga vega thI ugato surya dekhAya. 20. ___eka vizame cAla kahe che. aSADha mAse karka saMkrAMtine dAre ekeka muhUrte sUrya pAMca hajAra baseM ekAvana jojanane sAThiyA ogaNatriza bhAga cAle. Akhe divaze thai ne 94526 jojamane sAThiyA 42bhAga cAle ane poSa mAse makarasaMkrAMtine dahADe ekeka muharne sUrya. 5305 jojanane sAThiyA 15bhAga cAle Akhe divase thaine. 63663 jojana cAle. 21. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pAMca bola. .. bAvizame tapatro kahe che. sUrya uMcI 100 jojana tape che, heTho 1800 jojana tape che ane tricho 47263 jojanane sAThiyA 21 bhAga tapeche. 22. vizame uMcapaNuM kaheche-samabhUtala thakI 790 jojana uMcA jaiye tivAre tArAmaMDala Ave tihAthI10jojana uMcapaNe sUryavimAna che, tihAMthI80 jojana uMcapaNe caMdramAna vimAna che, tihAthI 4jojana uMcapaNe nakSatranA vimAna che, tihAMthI4jojana uMcapaNe budhano tAro che, tihAMthI3jojana uMcapaNe zukrano tAro che, tihAthI 3jojana uMcapaNe bRhaspatino tAro che, tihAMthI3jojana uMcapaNe maMgalano tAro che, tihAMthI3jojana uMcapaNe chehalo zanizcarano tAro Ave ema 110 jojanamAM jyotiSa cakra che. 23. ___ covisame AMtaraM kahe che. caMdramAM caMdramAnA vimAnane sUrya sUryanA vimAna ne 1 lAkha jojana- AMtaraM che, ane caMdramA sUryanA vimAnane arddha lAkha jojananu AMtaraM che. pacIzame bole zubha varNa gaMdha rasa sparza bhogavatA thakA jyotiSi vicare che. 25, have pAMcamo vaimAnikano dvAra kahe che. pahele nAma, bije AdhAra, trije varNa,cothe vastra, pAMcame sAmAnika, chaThe AtmarakSaka, sAtame jADapaNu,AThameuMcapaNuM navame puSphAvikIrNavimAna,dazame AvalikAbaMdhavimAna,igyArame pariSad,bArame udyota, teramedevIo,caudame lokapAla, panarame trAyatrizaka, soLame7aNikA, satarame aNikAnA adhipati,aDhArame saMghaSaNa,ogaNIzame avadhinuMdekha,vizame 4bola. pahele nAmakahecha. sudharma.1, izAna 2, sanatakumAra 3, mAheMdra 4, brahmaloka 5, laMtaka 6, mahAzukra 7, sahastrAra 8, ANata 9, prANata 10, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. AraNa11, acyuta12. nava graiveyakanA nAma bhadde, subhadde, sujAe, sumANase, pIyadaMsaNe, sudaMsaNe, Amohe, supaDIbaddha, jasodhare. pAMca anuttara vimAnanA nAma, vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita, sarvArthasiddha. have mukti zilAnA nAma-isItIvA, isipabhArAtIvA,taNutIvA, taNutaNutIvA, siddhitIvA, siddhAlaetivA, muttitivA, muttAlaetivA, loyagetivA, logathubhietivA, logapaDibohaetivA, savvapANabhuyajIvasattasuhAvahetivA. ___ bije AdhAra kahe che. pahelA be devaloka ghanodadhine AdhAre rahyA che. trijuco) ne pAMcamu e 3 devaloka ghanavAyane AdhAre rakhA che. chaTuM sAtamu ne AThamu e 3 devaloka ghanodadhi ghanavAya bene AdhAre rahyA che. navamAMthi te sarvArthasiddha mudhi eka AkAzane AdhAre pratiSThita che. vije varNa kahe che. pahele bije devaloke 5 varNa lAbhe, prije cothe devaloke 1 kAlo vajine 4 varNa lAbhe, pAMcame chaThe devaloke 3 varNa lAbhe te kAlo ne nilo e 2 vA. sAtame, AThame 2 varNa lAbhe, pIlo ne dholo.navamAMthi te sarvArthasiddhalage 1dhoLo varNa lAbhe. cothe vastra kahe che. vAra devalokanA devatAnA vastra vividha prakAranA te paNa sadhyAnA raMga sarikhA jANavA. upare vastranuM kAraNa nathI. ___pAMcame sAmAnika kahe che. pahelA devalokanA devatA ne 84 hajAra sAmAnika devatA. vijAne 80 hajAra somAnika, trijAne 72 hajAra sAmAnika, cothAne 70 hajAra sAmAnika, pAMcamAne 60 hajAra sAmAnika, chaThAne 50 hajAra sAmAnika, sAtamAne 40 hajAra sAmAnika, AThamAne 30 hajAra sAmAnika, navamAM dazamAMne ra hajAra sAmAnika, igyAramA bAramAMne 10 hajAra sAmAni Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 pAMca bola. chaThe bole AtmarakSaka kahe che. sAmAnikathI coguNA jANavA. sAtame vimAnanA bhoyataLIyAna jADapaNuM kahe che. pahelA bijA devalokanuM taLIyu 2700 jojana- jADu, trijA cothA devalokana vaLIyu 2600 jojananu jADaM, pAMcamAM chaThA devalokanutaLIyu 2500 jojananu jADu, sAtamA AThamA devalokana taLIyuM 2400 jojananaM jAI. navamAM, dazamAM, igyAramAM, bAramAM devalokanuM taLIyuM 2300 jojana- jADu, nava graiveyakanuM taLIyu 2200 jojananuM jAI che, pAMca anuttara vimAnanu taLIyuM 2100 jojana- jADuM che. ___ AThame maholanu uMcapaNu kahe che. pahelA bijA devalokanA 500 jojananA uMcA mahola, vijA cothA devalokanA 600 jojananA uMcA mahola, pAcamA chaThA devalokanA 700 jojananA uMcA mahola, sAtamAM AThamAM devalokanA 800 jojananA uMcA mahola, navamAM dazamAM igyAramA ne vAramA devalokanA 900 jojananA uMcA mahola, nava graiveyakanA 1000 jojananA uMcA mahola, pAMca anuttara vimAnanA 1100jojananA uMcA mahola, have pratara kahe che.pahele vije devaloke 13 pratara che. trije cothe devaloke 12 pratara che, pAMcame devaloke 6 pratara, chaThe devaloke 5 pratara, sAtame, AThame, navame, dazame, igyArame ne bArame e 6 devaloke cAra cAra pratara che. navagraivekamAM 9 pratara, pAMca anuttara vimAnano.1 pratara, e sarva maLI 62 pratara jANavA. navame puSphAvikIrNa vimAna kahe che. corAsIlAkha nevAsIhajAra ekaso ogaNapacAsa puSphAvikIrNa vimAna jANavA. dazame AlikA baMdha vimAna aThoteraso ne cumotera jANavA. have 11 me pariSada kahe che.pahelA devalokanA iMdrane 3 pariSada.pahelInA 12 hajAra devatA, bIjInA 14 hajAra devatA, trijInA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta makaraNa saMgraha. 133 16 hajAra devatA, ema bijA devaloke 10 sahasra, 12 sahasra, 14 sahasa.trIjA devaloke 8 sahasra, 10 sahasra,12 sahastra. cothe devaloke 6 sahasra, 8 sahasra, 10 sahastra. pAMcame devaloke 4 sahala. 6 sahasra, 8 sahasra. chaThe devaloke 2 sahasa,4 sahala, 6 sahasa. sAtame hevaloke 1 sahasa, 2 sahasa, 4 sahasra, AThame devaloke 500, 1 sahasa, 2 sahasra, navame dazame devaloke 250, 500, 1000. igyArame bArame devaloke 125, 250, 500. have bArame udyota kahe che devatAno devIno, AbharaNano, zubha pugalano, ne vimAnano. terame devAo kahe che. ekekA iMdrane ATha ATha devIo che. ekeki devI soLa soLa hajAra rUpa vaikreya kare, ane dhaNI paNa eTalA rUpa vaikreya kare. caudame lokapAla kaheche. ekekA iMdrane cAra cAra lokapAla che. vArA pUrvanipare jANavA. soma ne jamarnu AyuSa 1 palyane 1 palyanA trijA bhAganuM adhika jANavU, varuNarnu deze uNA 2 palyanuM AyuSa jANavU vezamaNa- purA be palyanuM AyuSa jANavU. panarame trAyatrisaka te pUrvanIpare jANavA. solame aNikA 7 te gaMdharva, naTa, haya, gaya, ratha, pALA, vRSabha. sattarame aNikAnA adhipati emaja jANavA. ADhArame saMghayaNa kahe che. pahelAthI te cothA devaloka sudhI 6 saMghayaNano dhaNI jAya pAMcame chaThe devaloke 1 chevaTu varjine pAMca saMghayaNano dhaNI upaje. sAtame AThame devaloke 4 saMghayaNano dhaNI jAya te kilaku ne chevaTu e 2 varjine. navame dazame igyArame bArame devaloke 3 saMghayaNano dhaNI jAya.nava graiveyakamAM 2 saMghayaNano paNI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 vIsa padavInA bola. jAya. pAMca anuttara vimAnamA 1 vajraruSabhanArAcasaMghayaNano dhaNIupaje. ogaNIzame avadhanuM dekha kahe che. pahelA bijA devalokanA devatA nicuM pahelI narakanA taLA sudhI dekhe, uMcuM potAnA vimAnanI dhvajA lage dekhe. trichu asaMkhyAtA dvipa samudra lage dekhe. trijA cothA devalokanA devatA nIcuM bIjI narakanA taLA sudhI dekhe, uMcuM tri teTaluMja dekhe. pAMcamAM chaThA devalokanA devatA nIcuM trijI narakanA taLA sudhI dekhe, uMcuM trichaM teTaluMja dekhe. sAtamAM AThamAM devalokanA devatA nIcuM cothI narakanA taLA sudho dekhe, ucca tridhuM teTaluMja dekhe. navamAM dazamAM igyAramAM ne bAramA devalokanA devatA nIcuM pAMcamI narakanA taLA sudhI dekhe, ucuM trichu teTaluMja dekhe. navagraiveyakanA devatA nIcuM chaThI narakanA taLA sudhI dekhe, uMcuM triluM teTaluMja dekhe. sarvArthasiddha mahA vimAnanA devatA kiMcit uNiloka nAlI dekhe. nArakI trApAne AkAre dekhe. bhuvanapati pAlAne AkAre dekhe. vyaMtara jhAlara ne AkAre dekhe. jyotiSi paDahAne AkAre dekhe. 12 devalokanA devatA mAdalanA AkAre dekhe. navagraiveyakanA devatA vikharyA phalane AkAre dekhe. cAra anuttara vimAnanA devatA kuMvArIkAnA kaMcuvAne AkAre dekhe. sarvArthasiddhanA devatA javanAline AkAre dekhe. vizame bole zubha varNa gaMdha rasa sparza bhogavatA thakA vaimAnika vicare che. iti pAMcamo vaimAnikano dvAra samAptaM itipAMcabolasamAptaM. // atha zrI vIsa padavInA bola. // tenA nAma kache prathama 7ekeMdriya ratna, 7paMceMdriya ratna 9 mahoTI padavI, tehamAM 7 ekeMdriya ratnanA nAma kahe che. cakraratna, chatra ratna, carmaratna, * Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. daMDaratna,aziratna,maNiratna,kAMgaNiratna. e7ekeMdriyaratnanAnAmakayA. have 7 paMceMdriya ratnanA nAma kahe che. senApati, gAthApati, vAddhika, purohita, strI ratna, azva ratna, gaja ratna e paMceMdriya ratnanA nAma kahyAM. have 9 mahoTi padavInA nAma kahe che. arihaMtanI, cakravartInI, baladevanI, vAsudevanI, kevalinI, sAdhunI, zrAvakanI, samyadraSTinI, bhaMDalika rAjAnI, e 9 mahoTi padavI kahI. evaM sarva maLI 23 padavI. - have 14 ratna zuzuM kAma kare? cakraratna SakhaMDa sAdhatAM mArga batAve, chatra ratna te 48 kosa pramANe chAyA kare, carmaratna te nadI Ade pAra utAre, daMDaratna te tamasa guphAnA bAra ughADe, aziratna te zatrune haNe, maNiratna te udyota kare, kAMgaNi ratna te 49 mAMDalA Alekhe tathA tolA mApa vadhAre, senApati te deza sAdhe, gArthApati te dhAna rasavatI nipajAve, vAdhika te AvAsa ghara nipajAve, purohita te ghAva sAjA kare tathA zAMtikarma kare vighna TALe, strIratna te bhoga sAdhanane kAma Ave, azva ne gaja behu caDavAne kAma Ave. have 14 ratna kihAM kihAM upaje te kahe che. cakra, chatra, azi, daMDa, e cAra AyudhazALAmAM upaje. carma maNi ne kAMgaNi e3 lakSmInA bhaMDAramA upaje. senApati, gAthApati, vAdhika, purohita, e 4 potAnA nagaramAM upaje. strI vidyAdharanI zreNimAM upaje. azva ne gaja e 2 vaitADane mUle upaje. have 14 ratnanI kAyArnu parimANa kahe che. cakra chatra ne daMDa e 3 vAma pramANe vAma te 4 hAtha pramANe,carmaratna te 2 hAtha pramANe. khagaratna te 50 aMgulanuM lAMbU ne 16 aMgulanuM paholU ne arddha aMgujanuM jADu. maNiratna 4 aMgula, lAMbU ne 2 aMgula, paholaM. kAMgaNi ratna ne cha taLAM, ATha khuNAM, bAra hAMzo, sonInI ahiraNane saMThANe Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 trevIsa padavInA bola. 1 aMgulana lAMbU pahola ne uMcaM. senApati,gAthApati,vAddhika,purohita e4nI avagAhanA cakravartI pramANe uMci jANavI strIratna cakravartIthI 4 aMgula nIcI hoya. azvaratna 108 aMgulano lAMbo kAnanAmUlathI te puMchanA mUlalage ane 80 aMgulano uMco. gajaratna cakravartithI bamaNo uMco hoya e 23 padavI. have kai gatimAhethI nikalyo te keTalI padavI pAme te kahe che. pahelI narakanA nikalyA 16 padavI pAme te 23 mAMhethI 7 ekeMdriya ratna vA. vijI narakanA nikalyA, 15 padavI pAme pUrve 16 kahi tehamAMthI 1 cakravartinI vaji. trijI narakanA nIkalyA tera padavI pAme te 15 mAMthI baladeva ne vAsudeva e be vA. cothI narakanA nikalyA 12 padavI pAme te tera mAthi 1 tirthakara vA, pAMcamI narakanA nIkalyA igyAra padavI pAme, te 12 mAMhethI 1 kevalI vA. chaThI narakanA nIkalyA daza padavI pAme. te sAdhujI vA. sAtamI narakanA nikalyA 3 padavI pAme. azva gaja samyaktvadRSTi e 3 padavI pAme. bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI e 3 nAnIkalyA ekaviza padavI pAme, te vAsudevane 1 tirthakara e 2 vA. pRthvI, pANI, vanaspati garbhaja manuSya ne garbhaja tiryaMca, eTalAnA nikalyA 19 padavI pAme te 23 mAMthI tirthakara, cakravartI baladeva, vAsudeva, e 4 vA. beiMdriya, teiMdriya, cauridriya, samurchima tiryaMca ne samurchima manuSya e 5 nA nikalyA 18 padavI pAme te 19 mAMthI 1 kevali vA. teuvAunA nikalyA 9 padavI pAme te 7 ekeMdriyarana ne hAthi, ghoDo, e 9 padavI pAme. panara paramAdhAmI ne pahelA kilviSInA nikalyA 18 padavI pAme te 23 mAMthI 4 uttama puruSane, 1 kevali vA. upalyA 2 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 137 kilviSInA nikalyA 11 padavI pAme te 18 mAMthI 7 ekeMdriya varjyA, zeSa 11 pAme. sudharma, izAna, e 2 devalokanA nikalyA 23 padavI pAme. trijAthI te AThamAM devaloka sudhinA tathA nava lokAMtikanA nikalyA 16 padavI pAme te 23 mAMthI 7 ekeMdriya ratna varjyA zeSa 16 pAme. navamAM devalokathI nava graiveyaka sAdhanA nikalyA cauda padavI pAme te 16 mAMthI azva, ne gaja, e 2 varjyA zeSa 14 pAme. pAMca anuttara vimAnanA nikalyA 8 padavI pAme te 23 mAMthI 14 ratna ne 1 vAsudeva varjyA, zeSa 8 pAme. saMjJimAMhi 15 padavI lAbhe te 23 mAMthI 7 ekeMdriya ne 1 kevalinI e 8 varjI, zeSa 15 lAbhe. asaMjJi mAMhi 8 padavI lAbhe te 7 ekeMdriya ne 1 samakItanI 8 lAbhe. tirthakara tathA cakravartImA 6 padavI lAbhe te tithe - karanI, cakravartInI, maMDalikanI, samakitanI, sAdhunI, ne kevalinI e 6 lAbhe. vAsudevama 3 padavI lAbhe vAsudevanI, samakitatrI, maMDalikanI, e 3 lAbhe. baladevamAM pAMca padavI lAbhe, baladevanI maMDalikanI, sAdhunI, kevalinI, ne samakitadRSTinI, e 5 lAbhe. manuSya. mAMhi padavI 13 lAbhe, nava mahoTi padavI ne senApati, gAthApati, bArddhika, ne purohita, evaM sarva maLI 13 padavI lAbhe. manuSyaNI mAMhi padavI 5 lAbhe sama kitanI, zrAvikAnI, sAdhvInI, kevalinI, netrI ratnanI. e 5 iti 23 padavInA bola samAptaM. atha zrI sijhaNAdvAra. 1 pahelI narkanA nikalyA eka samaye 10 sijhe. 2 bijI narkanA nikalyA eka0 10. 3 zriji narkanA nikalyA eka0 10. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sijhaNAdvAra. 4 cothI narkanA nikalyA eka0 4. 5. bhavana patinA nikalyA eka0 10.6 bhavanapatinI devInA nikalyA eka0 5. 7 pRthvInA nikalyA eka04 sijhe. 8 pANinA nikalyA eka0 4 sijhe. 9 vanaspatinA nikalyA eka0 6. 10 saMjJI tiryaMcanA nikalyA eka0 10 sijhe. 11 tiryacaNInA nikalyA eka0 10. 12 manuSyanA nikaLyA eka0 10. 13 manuSyaNInA nikaLyA eka0 20. 14 puruSaH maro strI thai sIjheto eka0 10. 15 puruSa marI napuSaka thai sIjhe to eka0 10. 16 strI marI strI thai sIjheto. eka0 10. 17. strI marI puruSa thai sIjhe to eka010.18 strI marI napuSaka thai sIjhe to eka0 10. 19 napusaka marI strI thai sIjhe to eka0 10. 20 napusaka marI puruSa thai sIjhe to eka0 10. 21 napusakamarI napusaka thai sIjhe to eka0 10. 22 vANavyaMtaranA nikaLyA eka0 10 sijhe. 23 vANavyaMtaranI devInA nikaLyA eka05. 24 jyotiSInA nikaLyA eka0 10. 25 jyotiSInI devInA nikaLyA eka0 20. 26 vaimAnikanA nikaLyA eka0 108 sijhe. 27 vaimAnikanI devInA nikaLyA eka0 20. 28 svaliMge sijhe to 108 sijhe. 29 anya liMge sijhe to 10 sijhe. 30 gRhastha liMge sijhe tA 4 sijhe. 31 strIliMge 20 sijhe.32 puruSaliMge 108 sijhe. 33 napuMsakaliMge 10 sijhe. 34 urddha loke 4 sijhe. 35 adho loke 20 sijhe. 36 trichA loke 108 sijhe. 37 utkRSTi avagAhanA vAlA eka0 2 sijhe. 38 jaghanya avagAhanA vAlA eka0 4 sijhe. 39 madhyama avagAhanAvAlA eka0 108 sijhe.40 samudramA 2 sijhe. 41 nadI pramukha zeSa jalamAM3 sijhe. 42. tirthamAM 108 sijhe. 43 atirthamA 10 sijhe. 44 tirthakara 20 sijhe. 45 strI tirthakara eka Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 139 samaya be sijhe. 46 atirthakara 108 sajhe. 47 svayaM buddha 4 sijhe. 48 pratyeka buddha 10 sijhe. 49 buddha bohi 108 sijhe. 50 eka siddhAte eka samaye 1 sijhe. 51 aneka siddhAte eka samaye ut| 108. 52 vijaya vijaya prate eka samaye viza viza sijhe. 53 bhadrazAla dhana 1 naMdanavana 2 somanasa vana 3 e 3 mA pari cAra sijhe. 54 paMDaga vanamA 2 sijhe. 55 akarmabhUmimA 10 sijhe. 56 karma bhUmimAM 108 sijhe. 57 pahele, vije, pAMcame ne chaThe e 4 Are daza daza sijhe. 58 nije, cothe, e 2 Are 108 sijhe. 59 avasarpiNI1 utsarpiNIra e 2 mAM 108, 108 sijhe.60 noutsApaNI noavasarpiNImA 108 sijhe. 61 ekathI mAMDine 32 lage sijhe tI0 8 samaya mudhi. 62-33 thI mAMDine 48 sudhi sijhe to 7 samaya: lage. 63-49 thI mAMDine 60 sudhi sijhe to 6 samaya lage, 64-61 thI mAMDine 72 sudhi sijhe to 5 samaya lage. 65-73 tho mAMDine 84 sudhisijhe to 4 samaya lage. 66-85 thI mAMDine 96 sudhi sijhe to 3 samaya lage. 67-97 thI mAMDIne 102 sudhi sijhe to 2 samaya lage. 68-103 thI mAMDIne 108 sudhi sijhe to 1 samaya lage. ____ alpAbahutva. sarvathI thoDA cothI nArakInA nikalyA siddha thAya 1, tethI trIjI nArakInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 2,tethI bIjI nArakInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 3,tethI vanaspatinA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 4,tethI pRthvi kAyanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 5,tethI pANInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 6, tethI bhavanapatinI devInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 7, tethI bhavanapatinA devatAnA nikalyA saMkhyAta Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 sijhaNAdvAra. guNA siddha thAya 8, tethI vANavyaMtaranI devInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 9, vANavyaMtaranA devatAnA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 10, jyotipInI devInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 19, jyotiSInA devatAnA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 12, manuSyaNInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 13, manuSyanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 94, pahelI narakanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 15, triryacaNInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 16, triryacanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 17, pAMca anuttara vimAnanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 18, nava graiveyakanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 19, bAramAM devalo - kanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 20, agIyAramAM devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 21, dazamAM devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 22, navamAM devalokanAM nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 23, AThamA devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 24, sAtamAM devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 25. chaThA devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 26, pAMcamAM devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 27, cothA devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 28, trIjA devalokanA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 29, bIjA devalokanI devInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 30, bIjA devalokanA devatAnA nikalyA saMkhyAtaguNAsiddhathAya 31, pahelA devalokanI devInA nikalyA saMkhyAta guNA siddha thAya 32, pahelA devalokanA devatAnA nIkalyA saMkhyAtaguNA siddha thAya 23, iti sijhaNA dvAra samAptaM. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. atha zrI viraha dvAra. samucaya cAra gatino viraha kAla jaghanya 1 samayano, utkRSTo 12 muhUrttano. have pahelI narake ja0 1 samaya0 u0 24 muhUrtano. bIjI narake ja01 samayanou07 dinano. trIjI narake ja01 samayano, u0 15 dinano. cothI narake ja0 1 samayano u0 1 mAsano pAMcamI narake ja0 1 samayano u0 2 mAsano. chaThI narake ja01 samayanou0 4 mAsano.sAtamI narake ja01 samayano u06mAsano. upajavAno tathA cavavavAnoviraha paDe. have dasa bhavanapatIno ja01 samayano u0 24 muhUrtano. pAMca ekeMdrIya avirahiyA saMkhyAtAne ThAme saMkhyAtA upaje. asaMkhyAtAne ThAme asaMkhyAtA upaje anaMtAne ThAme anaMtA upaje samaya samaya upaje samaya samaya cave. traNa vigaledrIyano ja0 1 samayano u0 aMtamuhUrtano. samurchima tiryaMca paMceMdrIyano ja01 samayano, u0 aMtarmuhUrttano. garbhaja tiryaca pacaMdrIyano ja0 1 samayano u0 12 muhurtano. samurchima manuSyanoja0 1 samayano u0 24 muhUrttano. garbhana manuSyano ja0 1 samayano u0 12 muhUtano. vANavyaMtara,jyotiSI,vaimAnikamAM pahelA,bIjA devaloka sudhIno ja0 1 samayano, u0 24 muhUrtano viraha kAla. trije devaloke ja. 1 samaya u0 9 dina ne vIsa muhUrttano. cothe devaloke ja01 samaya, u0 12 dina ne 10 muhUrtano. pAMcame devaloke ja0 ? samaya u0 sADA bAvIsadinano. chaThe devaloke ja01 samayano u0 45 dinano. sAtame devaloke ja0 1 samayano u0 80 dinano virahakAla.AThame devaloke ja0 1 samayano u 100 dinano. navame dazame devaloke Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 pAMca devanA. bola. ja0 1 samayano u0 saMkhyAtA mAsano jyAM lage 1 varasa na hoya. igyArame bArame devaloke ja0 1 samayano u0 saMkhyAtA varasanA jyAM lage so varasa na hoya. pahelI trike ja0 1 samayano u0 saMkhyAtA varSanA seMkaDA, jyAM lageM hajAra varasa na hoya. bIjI trIke ja01 samayano, u0 saMkhyAtA hajAra varasa, jyAM lage lAkha varasa na hoya. trIjI trIke ja01 samayano, u0 saMkhyAtA lAkha varasano, jyAM lage kroDa varasana hoya. cAra anuttara vimAnamAMja01 samayano u0 palyanA asaMkhyAtamAM bhAgano virahakAla. sarvArthasiddhamAM ja01 samayanou. palyanA saMkhyAtamA bhAgano virahakAla. siddhano viraha ja01 samayano, u0 cha mAsano virahakAla. cAra gatimAM paMceMdrIya AzrI virahakAla ja0 1 samayano u0 12 muhartano. sarva iMdra sthAnakano viraha ja0 1 samayano u06 mAsano. iti zrI viraha dvAra samAptaM. atha zrI pAMca devanA bola. pahelaM nAma dvAra, biju guNa dvAra, triju uvavAya dvAra, cothu sthiti dvAra, pAMcamuM ruddhi tathA vikruvaNA dvAra, chaThaM cavaNa dvAra, sAtamu saMciThaNA dvAra, AThamuM aMtara dvAra, navamuM alpa bahutva dvAra. e 9 dvAra pAMca deva upara utAre che. have pahelaM nAma dvAra kahe che. bhaviya dravya deva, nara deva, dharma deva, devAdhi deva, bhAva deva. ___ have bIju guNa dvAra kaheche. manuSya tathA tiryaMcapaMceMdriya jehane devatAmA upajavu che tehane bhaviya dravya deva kahIye. cauda ratna nava nidhAna jehane hoya tehane naradeva kahIye. sAdhunA satyAviza guNe Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 143 karI sahita hoya tehane dharmadeva kahiye. aDhAra doSa rahita ne bAra guNekara sahita ho tehane devAdhi deva kahiye. aDhAra doSa te kahe che. ajJAna 1, krodha 2, mada 3, mAna 4, mAyA 5, lobha 6, rati 7, arati 8, nidrA 9, zoka 10, asatya 11, corI 12, machara 13, bhaya 14, mANivadha 15, prema 16, kriDA prasaMga, 17 hAya 18. e 18 doSa rahita ane 12 guNe kari sahita te bAra guNa kahe che. jihAM jihAM bhagavaMta ubhA rahe bese samovasare tihAM tihAM daza bola sahita te bhagavaMtathI bAra guNo u~co tatkAla azoka vRkSa thai Ave svAmine chAMyaDo kare 1. bhagavaMta jihAM jihAM samovasare tihAM tihAM pAMca varNA aceta phulanI dRSTi thAya DhavaNa pramANe DhagalA thAya 2. bhagavaMtAnI jojana pramANe vANI vistare sahunA manano saMzaya hare 3. bhagavaMtane coviza joDa cAmara vijhAya 4. sphaTika ratnamaya pAdapITha sahita siMhAsana svAmine Agale thAya 5. bhAmaMDala aMboDAne ThekANe teja maMDala birAje dizo dizanA aMdhakAra TALe 6. AkAze sADA bAra kroDa gebi vAjAM vAge 7. bhagavaMtanI upare traNa chatra uparA upari birAje 8. anaMtajJAna atizaya 9. anaMta acaatizaya parama pUjyapaNaM 10. anaMta vacana atizaya 11. anaM0 apAyApagama atizaya te sarva doSa rahitapaNu 12. e 12 guNe karI sahita tathA cotrIsa atizaya pAMsi vacanAtizayaAde daine anaMtaguNekarI sahita hoya tehane devAdhideva kahiye. bhAva deva te kehane kahIe ? bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika e cAra jAtinA devatAne bhAve pravarte che tehane bhAva deva kahiye. have trijuM ubavAya dvAra kahe che. bhaviya dravya devamAM, manuSya tiryaca jugalIyA tathA sarvArthasiddha e 3 ThAma varjine bAki sarva Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 devanA pAMca bola. ThAmanA Avi upaje.nara devamAM cAra jAtinA devatAne pahelI narka e 5 ThAmanA AvI upaje. dharmadevamAM, chaThI sAtamI narka teu vAu manuSya tiryaca jugalIyA e 6 ThAma varjine zeSa saba ThAmanA Avi upaje. devAdhidevamAM pahelI bIjI trijI narkane kilaviSI varjine vaimAnika devanA Avi upaje, bhAvadevamAM tiryaca paMceMdriya ne saMjJi manuSya e 2 ThAmanA Avi upaje. - have co) sthiti dvAra kahe che. bhaviya dravya devanI jagha0 aMta0 un0 3 palyani. naradevanI jagha0 sAtaseM varSanI ut0 caurAsI lAkha pUrvani. dharma devanI jagha0 aMta0 ut deze uNI pUrva koDinI devAdhi devanI jagha0 bahutera varSanI ut0 84 lAkha pUrvanI. bhAva devanI jagha0 daza hajAra varSanI ut033 sAgaranI. have pAMcamuM rUddhi tathA vikruvaNA dvAra kahe che bhaviya dravya devamAM jehane vaikreya labdhi upani hoya tehane,naradevane to hoyaja, dharma devamAM jehane hoya tehane,bhAva devane to hoyaja. e4 vaikreya rUpa kare to ja0 1, 2,3, u0 saMkhyAtA kare zakti to asaMkhyAtA rupa karavAnI che paNa kare nahi. devAdhidevanI zakti ghaNI che paNa kare nahi. have chaTuM cavaNa dvAra kahe che bhaviya dravya deva cavi devatA thAya. nara deva cavi narke jAya. dharma deva cavI vaimAnika tathA mokSamAM jAya. devAdhideva to mukti jAya. bhAva deva cavine pRthvI pANI vanaspati bAdaramAM ne garbhaja manuSya tiryaMcamAM jAya. have sAtamu saMciThaNA dvAra kahe che. sAMcaThaNA te devano devapaNe rahe to keTalo kALa rahe te kahe che. bhaviya dravya devani saMciThaNA jagha0 aMta0 ut0 3 palyopamani, nara devani jagha0 sAtaseM varSanI ut0 84 lAkha pUrvani, dharmadevanI jagha0 1 samayanI ut0 deze Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 145 uNI pUrva kroDinI. devAdhi devanI jagha0 bahutera varSanI ut0 84 chAkha pUrvanI.bhAva devanI jagha0 daza hajAra varSanI,ut033 sAgaranI. have AThamuM aMtaradvAra kahe che. bhaviyadravyadevatuM AMtaraM paDe to jagha0 daza hajAra varSane aMtarmuhUrta adhika ut0 anaMtA kALarnu AMtaraM paDe. naradevanuM jagha0 eka sAgara jhAjheruM ut0 arddha pudgala parAvartana deze uNuM. dharmadevanu jagha0 2 palya jhAjheru, ut0 ardhe pudgala parAvartana deze uNuM.devAdhidevarnu AMtaraM nathI. bhAva devarnu jagha0 aMta0 ut0 anaMtA kALay. ive navamuM alpabahutva dvAra kahe che sarvathI thoDA nara deva 1. tethI devAdhideva saMkhyAta guNA 2. tehathI dharmadeva saMkhyAtaguNA 3. tehathI bhaviyadravya deva asaMkhyAta guNA 4. tehathI bhAvadeva asaMkhyAta guNA 5. iti pAMca devanA bola saMpUrNa. atha zrI dizANuvAi. samucaya jIva sarvathI thoDA pazcima dize kAraNa ke pazcima dize gautama dvipa che tathA caMdramA sUryanA dvipa che tethI pANI thoDaM che te mATe nila phula paNa thoDi che teNe kari jIva thoDA che 1.tethI pUrva dize vizeSAhiyA kAraNa ke, gautama dvipa nathI 2.tethI dakSiNa dize vizeSAhiyA kAraNa ke, caMdramA sUryanA dvipa paNa nathI 3. tethI uttara dize vizeSAhiyA kAraNa ke, uttaradize saMkhyAtame dvipe saMkhyAti jojana kroDA kroDInuM mAnasaroghara cha sIhAM pANI ghaNu che tethI nikulamA bhISa ghaNA che 4. pRthvIphAyanA jIva sarvathI thoDA Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dizANuvAI. dakSiNa dize kAraNa ke, dakSiNa dize 4 kroDine 6 lAkha bhavanapatinA bhavana che tihAM polAra ghaNI che ne pRthva thoDI che. tethI uttara dize vizeSAhiyA kAraNa ke, bhavanapatinA bhavana thoDA che 3 kroDi chAzaTha lAkha bhavana che tethI polAra thoDI che te mATe pRthvi ghaNI che. tethi pUrva dize vizeSAhiyA kAraNa ke, bhavana nathI paNa caMdramA sUryanA dvipa che te mATe pRthvI ghaNI che. tethI pazcima dize vizepAhiyA kAraNa ke, gautama dvipache te mATe pRthvI ghaNI che, emaja apakAya, vanaspatikAya, trazakAya, beiMdriya, teiMdriya, cauuridriya, tirthaM ca paMceMdriya, e7 samuccaya jIvanI pare jANavA. teukAya, manuSya, siddha, e 3 sarvathI thoDA kAraNa ke, dakSiNa uttare kSetra nAhanA che. tethI pUrvadize saMkhyAtaguNA kAraNa ke kSetra mahoTA che te mATe, tethI pazcima dize vizeSAhiyA kAraNa ke. pazcima dize adho gAma vijaya che tihAM jIva ghaNA che mATe. vAukAya jIva sarvathi thADA pUrva dize kAraNa ke, bhumi ghaNi nakora che te mATe. tethI pazcima dize vizeSAhiyA kAraNa ke, vijaya uMDI che te mATe. tethI uttara dize vizeSAhiyA kAraNa ke, bhavananI polAra che te mATe. tethI dakSiNa dize vizeSAhiyA kAraNa ke, bhavana ne narakAvAsA ghaNA che tethI polAra ghaNi che te mATe vAukAyA ghaNA che. nAra ki sarvathI thoDA pUrva, pazcima, ne uttara dize kAraNa ke, tihAM puSpAvikirNa narakAvAsA thoDA che ane te vaLI saMkhyAtA jojananA che, te mATe nArakI thoDA che. tethI dakSiNa dize asaMkhyAta guNA kAraNa ke, kRSNapakSi nArakI dakSiNa dIzanA upajanahAra ghaNA che te mATe. e samuccaya nAraki Azri kaM ema pratyeka pratyeka narake Na dizanA nAraki thoDA te pUrva pazcima ne uttaranA. te thakI dakSiNa dizanA asaMkhyAta guNA adhika che. sAtamI narakanA 3 dizanA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. nAraki thaki dakSiNa dizanA nAraki asaMkhyAta guNA, sAtamI nArakanA dakSiNa dizanA nAraki thaki chaThi narakanA 3 dizanA nAraki asaMkhyAtaguNA, te thaki chaThonarakanA dakSiNadizanA nAraki asaMkhyAta guNA,eNi pare paheli naraka sudhijANavu bhavanapati devatA sarbathI thoDA pUrva,pazcima dize. tethi uttaradize asaMkhyAtaguNA adhika kAraNa ke, bhavana ghaNA che te mATe,tethI dakSiNa dize asaMkhyAta guNA,bhavana ghaNA che te mATe. vANavyaMtara devatA sarvathI thoDA pUrva dize kAraNa ke, bhumi ghaNI kaThina che te mATe, tethI pazcima dize vizeSAhiyA, vyaMtaranA nagara ghaNA che te mATe, tethI uttara dize vizeSAhiyA, tethI dakSiNa dize vizeSAhiyA, tihAM kRSNapakSi ghaNA che te mATe. jyotiSI devatA sarvathI thoDA pUrva, pazcima dize kAraNa ke, pUrva pazcima dize caMdramA sUryanA dvipA che tihAM jyotiSI thoDA rahe che te mATe. tethI dakSiNa dize vizeSAhiyA kAraNa ke,dakSiNa dize kRSNapakSi ghaNA che,tethI uttara dize vizeSAhiyA kAraNa ke, uttara dize mAnasarovara cha tihAM macchAdika ghaNA che te macchane jyotiSinA vimAna DhukaDA dekhine jAti smaraNa jJAna upaje tethI vratAdi aMgIkAra kare te niyANu karine jyotiSImAM upaje temATe jyotiSI uttara dize ghaNA. sudharma, izAna, sanaMtakumAra, mAheMdra, e 4 devalokanA devatA sarvathI thoDA pUrva pazcima dize kAraNa ke, pUrva pazcima dize AvalikA baMdha vimAna alpache te mATe, tethI uttara dize asaMkhyAta guNA kAraNa ke, uttara dize puSphAvikIrNa vimAna ghaNA che te mATe, tethI dakSiNa dize vizeSAhiyA kAraNa ke, dakSiNa dize kRSNapakSI devatA ghaNA che te mATe. pAMcamA devalokathI mAMDine 8 mA devaloka sudhInA devatA sarvathI thoDA pUrva, pazcima, ne uttara e traNa dizanA. tethI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDA joyaNanA bola. dakSiNa dizAnA asaMkhyAtaguNA kAraNake, tiryaca paMceMdriya pramukha ghaNA upaje che te mATe. navamA devalokathI mAMDine sarvArthasiddha vimAna lage 4 dize sarikhA jANavA. kAraNa ke, sarva ThekANe manuSya upaje che te mATe. iti dizANuvAi samAptaM. atha zrI khaMDA joyaNanA bola. khaMDA joyaNAdi 10 bolano vicAra vicArIe chIe. jaMbudvipa 1 lAkha jojanano lAMbo ne paholo che te vATalo telanA puDalAne AkAre che. vATalo rathanA paiDAne AkAre che. vATalo kamalanI kaNikAne AkAre che. vATalo pUrNa caMdramAne AkAre che. tenI paridhI 3 lAkha 16 hajAra 227 jojana 3 kosa 128 dhanuSa ne sADAtera aMgula jhAjherAnI che. have jaMbudvipa 10 dvAre karI vakhANe che. gAthA khaMDA 1,joyaNa 2,vAsA 3,pavvaya 4, kuDAya 5 ticcha 6, seDhio 7. vijaya 8, daha 9,salilAu 10, piMDa ehoi saMghahaNI // 1 // e daza dvAra che temAM prathama khaMDA dvAra kahe che. jaMbudvipanA bharata sarikhA 290 khAMDavA che te kahe che bharatakSetranuM ? khAMDavU, cula himavaMta parvatanA 2 khAMDavA, hemavaya kSetranA 4 khAMDavA, mahA himavaMta parvatanA 8 khAMDavA, harivAsa kSetranA 16 khAMDavA, niSaDha parvatanA 32 khAMDavA, mahAvideha kSetranA 64 khAMDavA, nilavaMta parvatanA 32 khAMDavA, ramakavAsa kSetranA 16 khAMDavA, rUpi parvatamA 8 khAMDavA, egNavaya kSetranA 4 khAMDavA, zikhari parvatanA 2 khAMDavA, iravata kSetranuM 1 khAMDavu evaM sarva maLIne vikhaMbha paholapaNe dakSiNa uttare Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 149 thahane bharata jevaDA polapaNe 190 khAMDavA thAya. iti pahelo khaMDA dvAra samAptaM. have bijo joyaNadvAra kahe che. joyaNa kahetA jaMbudvipanA cAre hAMze jojana jojananA khaMDa kariye tebAre sAtaseM netuM kroDi chapana kA corAzuM hajAra ekaso ne pacAsa corasa thAya upare 1 kosa panaraseM panara dhanUSa vadhe upara 60 aMgula badhe. iti bijo joyaNa dvAra samAtaM. have bIjo vAsA dvAra kahe che. vAsA kahetA jaMbudvipane viSe 7 kSetra te bharata 1 hemabaya 2 harivAsa 3 mahAvideha 4 ramakavAsa 5 eraNabaya 6 iravata 7 e 7 kSetra tathA eka mahAvidehanA 4 bhAga gaNiye to pUrva mahAvideha pazcima mahAvideha 8 devakuru 9 uttarakuru 10 evaM 6 ne 4 bheLavatAM 10 kSetra thAya. tehanuM vikhaMbhapaNuM, bAhA, jIvA, dhanuSapiTha 4. e 4 kahe. bharata kSetranA 2 bheda dakSiNa bharata, ne uttara bharata. dakSiNa bharatanuM vikhaMbhapazuM 238 jojana ne 3 kaLAnuM, pahanI bAhA nathI. tehanI jIvA 9748 jojana ne 12 kaLA. tehanI dhanuSapiTha 9766 jojana ne 1 kaLA jhAjheri. have uttara bharatanuM vikhaMbhapaNuM 238 jojana ne 3 kaLAnuM tehanI bAhA 1892 jojana ne sADIsAta kaLAnI, tehanI jIvA 14471 jojana ne 6 kaLA mATheri, tehanI dhanuSapiTha 14528 jojana ne 11 kaLAnI evaM iravata kSetranuM paNa jANavu. 2. himavaya, hiraNavaya, e 2 kSetranuM polapaNuM 2105 jojana ne 5 kaLAnuM. tehanI bAhA 6755 jojana ne 3 kaLA tehanI jIvA 37674 jojana ne 16 kaLA. tehanI ghanUSapiTha 38740 jojana ne 10 kaLA. harivAsa, ramakavAsa e 2 kSetranuM vikhaMbhapaM 8421 jojana ne 1 kaLA tehanI bAhA 13361 jojana ne 6 kaLA tehanI jIvA 73901 jojana ne17kaLA. tehanI dhanUSapiTha 84016 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 khaMDA joyaNanA bola. jojana ne 4 kaLA, mahAvideha kSetranu vikhaMbhapaNuM 33684 jojana ne 4 kaLA, tehano vAhA 33767 jojana ne 7 kaLA, tehanI jIvA 1 lAkha jojananI tehanI dhanUSapiTha 158113 jojana ne 16 kaLA jhAjheri.devakuru, uttarakuru e 2 kSetranuM vikhaMbhapaNuM 11842 jojana ne 2 kalAvaM, tehanI bAhA nathI tehanI jIvA 53000 jojananI tehanI dhanUSApaTha 60418 jojana ne 12 kaLA. iti trijo vAsA dvAra samAptaM. __ have cotho pavvaya dvAra che.pavvaya ka0jaMbudvipane viSe 269 parvata che.te kahe che-6 varSadhara parvata, 1 meru,1 citta,1 vicitto,1jamaka, 1 samaka,200 kaMcanagiri,4 gajadaMtA,16 vakhArA,34 lAMbA vaitADha, 4 vATalA vaitAda, evaM sarva maLIne 269 parvata che. tehanu uMcapaNuM, uMDapaNu, vikhaMbhapaNuM, bAhA, jIvA, dhanUSapiTha, kahe che. culahimavaMta, ne zikhari e 2 parvata so so jojananA uMcA che, ane pacIsa pacIsa jojananA dharatImAM uMDA che, temanuM paholapaNuM 1052 jojana ne 12 kalA, temanI bAhA 5350 jojana ne 15 kaLA, temanI jIdA 24932 jojana ne arddha kaLA mATherI,temanI dhanUSapiTha 25230 jojana ne 4 kaLA. mahAhimavaMta ne rupie 2 parvata vase base jojananAM uMcA ane pacAsa pacAsa jojananA dharatImAM uMDA che, temanuM vikhabhapaNu 4210 jojana ne 10 kaLAnu, temanI bAhA 9276 jojana ne 9 kaLA, temanI jIvA 53931 jojana ne 6 kaLA jhAjherI,temanI dhanUSapiTha 57293 jojana ne 10 kaLA, niSaDha ane nilavaMta e 2 parvata cAraso cAraso jojananA uMcA che, ane so so jojananA dharatImAM uMDA che, temanu vikhaMbhapaNu 16842 jojana ne 2 kaLAnu,temanI bAhA 20165 jojana ne2 kaLA,temanI jIvA94156 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 151 jojana ne 2 kaLA, temanI dhanUSapiTha 124346 jojana ne 9 kaLA. e 6 varSadhara parvata thathA. meru parvata eka lAkha jojanano che te 1 hAjara jojanano dharatImAMhi DaMDo che te mAMhi prathama 250 jojana pRthvImaya che, 250 jojana pASANamaya che, 250 jojana vajra hIrA - maya che, 250 jojana zarkara pRthvImaya che, evaM 1 hajAra jojanano DaMDo che e prathama kAMDa. te upare navANuM hajAra jojanano meru uMco che te mAMhi poNA soLa hAjara jojana aMkaH ratnamaya che. poNAsoLahAjara jojana sphaTika ratnamaya che. poNAsolahajAra jojana piLA suvarNamaya che. poNAsolahajAra jojana rupAmaya che, e 63 hajAra jojanano bIjo kAMDa. te upare trijo kAMDa chatriza hajAra jojanano jAMbunada rAtA suvarNamaya che. evaM sarva maLIne 1 lAkha jojanano meruparvata che. te mUla 10090 jojana ne eka jojananA 11 bhAga kariye tehavA 10 bhAgano dharatIne mULe poLo che, daza hajAra jojanano dharatIe samabhUtaLe lAMbo pahALo che, dharatIthakI igyAra hajAra jojana uMcA jAie tihAM nava hajAra jojanano lAMbo ne pahoko che ema igyAra igyAra hajAre ekeka hajAra ghaTADatAM zikhare 1 hajAra jojanano lAMbo paholo che tehanI triguNa jhAjheri paridhi che. merune 4 vana che, bhadrazAla vana, naMdana vana, somanasa vana, ne paMDaga vana, bhadrazAla vana te merune cArekora dharatI upare che. te pUrva pazcime vAviza bAviza hajAra jojanaM lAMbU che, ane aDhiso aDhiso jojananuM uttara dakSiNe paholuM che. tehane eka padmavara vedikA che eka vanakhaMDe saghale cArebAju viTi che, meruparvata thakI pUrva dize 50 jojana vanamAM jAya tihAM siddhAyatana che. te 50 jojananuM lAMbU ne 25 jojananuM paholaM che, ane 36 jojananuM uMcuM che. aneka staMbha che. te siddhAyatanane Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 khaMDA joyaNamA bola. 3 bAraNA che. pUrve, dakSiNe, ne uttare e 3. tehanA daravAjA ATha AThajojananAuMcA che, ne 4 jojananA pahoLA che. te siddhAyatananA madhya vibhAgane viSe eka maNimaya piThikAche, te 8 jojananI lAMbI ne paholI che, 4 jojananI jADapaNeche sarva ratnamaya che te upare1devachaMdo kayo te8jojanano lAMbo ne paholoche ane8jojanano jhAjhero uMcoche. tihAM jina pratimA che tehanuM varNana anya sthaLethI jANavU. jAva dhupanA kaDachA che. eja pramANe cAre dize 4 siddhAyatana che te emaja jANavA. cAre dize meru parvatathI 50 jojana izAna khuNe vanamAM jAya tihAMja 4 vAvaDio che,meruthI 50 jojana agni khuNe vanamAM jAya tihAM4 vAvaDio cha, meru thI 50 jojana nairuta khuNe vanamA jAya tihAM 4 vAvaDio che,meha thI 50 jojana vAyavya khuNe vanamAMjAya tihAM 4 vAvaDioche.te ekekI vAvaDi50jojananI lAMbI ane 25 jojananI paholIche.ane daza daza jojananI uMDiyoche, te mAMhi cAra dize toraNa sahitache te vAvaDiyonA nAma padmA,padma prabhA,kumudA,kumuda prabhA,e4 pAvaDiyo madhye 2 zakeMdranA ne 2 izAneMdranA mahola che te cAre pAMcaso pAMcaso jojananA uMcA che ane aDhiso jojananA lAMbA ne pahoLA che, uMcA zikhara baMdha jANavAM. bhadrazAla vanamA 8 kuTa che bhadrazAla dhana thakI pAMcaseM jojana meru upara jaiye tihAM naMdana vana Ave te naMdana vana 500 jojana cakravAla vikhaMbhapaNe pharato vATalo valayAne AphAre che. te meru parvatane Tukar3e che. jihAM ghaNA devatA devAMganA hAsya rati khele che. tihAM paNa 4 siddhAyatana che,16 vAvaDio che, 4 mahola che, pUrvani pare 9 kuTa che. vali naMdana vana thakI sADA vAsaTha hajAra jojana uMcA jaiye tihAM somanasa vana Ave te 500 bhojana cakravArU vikhaMbhaSaNe pharato pATalo valayAne AkAre che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 153 merune viTi raghu che. 4 siddhAyatana che. 16 vAvaDio che, 4 mahola che. tihAM thakI 36 hajAra jojana merune zikhare jaiye tihAM paMDaga vana Ave te 494 jojana cakravAla vikhaMbhapaNe pharato vATalo valayAne AkAre che, merunI culikAne viTi rahyaM che. paMDagavana ne viSe 1 culikA che te 40 jojanani uci che, 12 jojananI mULe pahoLI che, ane 4 jojananI mathALe pahoLI che, ATha jojananI vacamAM pahoLI che, gAyanA puMchane AkAre che. sarva vairuli ratnamaya che. tehane eka padmavara vedikA che upara ghaNi samaramaNika bhUmikA che te culikA upare 1 siddhAyatana che te 1 kozana lAMbuM ne, ardha kozaveM pahollu che, ane dezeuNuM kozanu uMcaM che. aneka staMbhA che jAva dhupanA kaDachA che. te paMDaga vanamA 4 siddhAyatana che. 16 vAvaDio che 4 mahola che te pUrvani pare jANavU. paMDaga vanamA 4 abhiSeka zilA che tehanA nAma paMDazilA, paMDukaMbalazilA, rakta zilA, rakta kaMbala zilA. e4 zilA kahi te arddha caMdramAne AkAre che. pUrva pazcimani zilA uttara dakSiNe pAMcaso pAMcaso jojananI lAMbi che, ane pUrva pazcime aDhiso aDhiso jojananI pahoLI che. uttara dakSiNanI zilA te pUrva pazcime pAMcaso pAMcaso jojananI lAMbi che, ane uttara dakSiNe aDhiso jojananI pahoLI che, 4 jojananI jADapaNe che. sarva kanakamaya che. e 4 ne RNa dize pagathiyA che. pUrva pazcimanI zilA upara babe siMhAsana che ane uttara dakSiNanI zilA upare akekuM siMhAsana che, te pAMcaso pAMcaso dhanUSanA lAMbA ne pahoLA che ane 250 dhanuSanA uMcA che. tihAM tirthakara devano janma mahotsava kare che. jaMbudvipa madhye jaghanya 2 tirthakarano ne ut0 4 tirthakarano janma mahotsava kare che, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 khaMDA joyaNanA bola. merunA 16 nAma kahe che. maMdara, meru, manorama, sudarzana, svayaMprabha, girirAja, ratnoccaya, tilakopama, lokamadhya, lokanAbhi, ratna sUryAvarta, sUryAvaraNa, uttama, dizAdi, avataMza, e 16 nAma kalA. have citta, vicitta e 2 parvata devakuru kSetramAM che. niSaDhaparvatathI uttare 834 jojana ne eka jojananA 7 bhAga kariye tevA4 bhAga jaiye tihAM sItodA nadIne pUrva pazcimane kAMThe che. ane jamaka samaka nAmanA ve parvata uttarakuru kSetramAM che, nilavaMta parvata thakI dakSiNe 834 jojana ne 1 jojananA 7 bhAga kariye tehavA 4 bhAga jaiye tihAM sitA nadIne pUrva pazcimane kAMTheche. citta, vicitta, jamaka ne samaka e 4 parvata che te 1 hajAra jojananA uMcA che ane aDhiso jonananA dharatI mAMhi uMDA che. eka hajAra jojananA mULe lAMbA pahoLA chesADAsAtaseM jojananA vacamA lAMbA poLA che, upare pAMcaso jojanA lAMbA poLA che tehanI triguNI jJAjherI paridhi che. base kaMcana giri parvata te sitA sitAdA nadInI bace pAMca pAMca draha che ane ekeka draha pAse ekeka kore daza daza parvata che, ema bijA pAse paNa daza daza parvata che evaM 10 drahane bane kAMThe maLIne viza viza parvata che. e daza ne kAMThe base kaMcanagiri parvata thAya. te so so jojananA uMcA che, pacIza pacIza jojananA dharatI mAMhi uMDA che, mULe so jojananA lAMbA ne pahALA che, vace poNoso jojananA lAMbA ne pahoLA che, upare pacAsa jojananA lAMbA ne pahoLA che manI triguNI jhAjheri paridhi che. have 4 gajadaMtA kahe che. gaMdha mAdana, mAlavaMta, vijjuprabha, ne somanasaprabha. temAM niSaDha thaki be, ne nilavaMta thaki be, gajadaMtA nikaLIne meru pAse cAre Avine aDaki rahyA che. te 30209 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta makaraNa saMgraha. 155 jojana ne 6 kaLAnA lAMbA che niSaTa ane nilavaMta ne aDatAM cAraso cAraso jojananA uMcA che, ane so so jojananA gharatImAM DaMDA che, ane pAMcaso pAMcaso jojananA pahoLA che. meru pAse jaiye tihAM pAMcaso pAMcaso jojananA uMcA che, ane savAso savAso jojananA dharatI mAMhi DaMDA che, ghaTatA aMgulane asaMkhyAtame bhAge poLA che, e hastinA dAMtane AkAre che. sola vakhArA parvata kahe che. citta 1, vicitta 2, nalIna 3, ekasela 4, trikuTa 5, vesamaNa 6, aMjaNa 7, mAyaMjaNa 8, aMkAvara 9, padmAvara 10, AziviSa 11, suhAvaha 12, caMde 13, sUre 14, nAge 15, deve 16, evaM 16 te 16592 jojana ne 2 kaLAnA lAMbA che, pAMcaso pAMcaso jojananA pahoLA che, niSaDha nilavaMta thakI nikaLatAM cAraso cAraso jojananA uMcA che, ane so so jojananA dharatImAM DaMDA che, sitA sitodA pAse pAMcaso pAMcaso jojananA uMcA che, ane savAso jojananA dharatI mAMhi DaMDA che, pAMcaso pAMcaso jojananA poLA che. vakhArA parvata ghoDAnA khaMdhane AkAre che. cotriza lAMbA vaitADha temAM 1 bharatano vaitADha, 1 iravatano vaitADha, ane 32 vijayanA 32 evaM 34 vaiADha te pacIza pacIza jojananA jaMcA che ane savAcha jojananA dharatI mAMhi uMDA che, pacAsa pacAsa jojananA pahoLA che temanI bAhA 488 jojana ne 16 kaLA jhAjherI che temanI jIvA 10720 jojana ne 12 kaLAnI. temanI dhanuSa piTha 20743 jojana ne 15 kaLA. ekeke vaitADhe va guphA che tamasa muphA ane khaMDa prapAta guphA. e 2 guphAo pacAsa pacAsa jojananI lAMba ane 12 jojananI pahoLi che ane ATha jojananI uMci che temAMhi babe nadI che tenA nAma umagajalA ne nimagajalA. eka viza jojana Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 khaMDA joyaNanA bola. jaiye tihAM umagajalA nadI Ave te traNa jojananA pahoTamAM che te mAMhi hAthi ghoDAM baLada manuSyanuM kalevara kacaro paDe tene triNa vAra bhamADi uchALI nAMkhe te kAraNe umagajalA kahiye vihAMyI 2 jojana AghA jaiye tihAM nimagajalA nadI che te 3 jojananA pahomAM che te mAMhi hAthi ghoDA manuSya baladanuM kalevara aneruM pudgala paDe tene gavAra bhamADine hetuM besADe te kAraNe nimagajalA kahiye. zeSa 32 dirgha vaitA mahA videha kSetra mAMhi che te paNa e sarikhA che paNa bAhA, jIvA, dhanuSa piTha nathI palaMgane AkAre che. have 4 vATalA vaitA kahe che. sadAvai, viDAvai, gaMdhAvara, ne mAlavaMta, e 4 vATalA vaitAda jugaliyAnA kSetramAM che te 1 hajAra jojananA uMcA che 250 jojananA dharatI mAMhi DaMDA che mULe 1 hajAra jojananA lAMbA ne pahoLA che dhAnanA koThArane AkAre che tenI 3162 jojana jJAjherAni paridhi che zveta varNe che. evaM sarva maLIne 269 parvata thaya / iti cotho parvata dvAra samAptaM. have 5 mo kuTa dvAra kahe che. kuDAya ka0 jaMbudvipa mAMhi 525 kuTa che te mAMhi 467 kuTa parvata upare che tehano vivaro kahe che 34 dighe vaitATha, niSaTha, nilavaMta ane meru evaM 37 parvata ane vijjuprabha, mAlavaMta, e 2 gajadaMtA e 39 parvata upare nava nava kuTa che. 39 ne nave guNatA 351 kuTa thAya. culahimavaMta ne zikhari e2 parvata upare agyAra agvAra kuTa che evaM 22. mahAhimavaMta ne rUpi e 2 parvata upare ATha ATha kuTa che evaM 16 kuTa. sola vakhArA parvata upare cAra cAra kuTa che evaM 64 kuTa. somanasa ne gaMdhamAdana e 2 gajadaMtA upare sAtasAta kuTa che evaM 14 kuTa. evaM sarva maLIne 467 parvata uparanA thayA, ane zeSa 58 kuTa bhUmi uparanA che te kahe kuTa Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 157 che 34 RSabhakuTa te 1 bharatano, 1 iravatano, ane 32 vijayanA 32, evaM 34. ane bhadrazAla vananA 8, devakurunA 8, uttarakurunA 8evaM sarva maLIne 58 kuTa bhUmI uparanA thayA evaM sarva maLIne 525 kuTa thayA. iti 5 mo kuTadvAra samApta. ___have 6 Tho tiryadvAra kahe che tirya ka0 jebudvipa madhye 102 tirtha che te kema ? 32 vinaya, 1 bharata, 1 iravata, evaM 34 ThekANe che ekekAmAM traNa traNa titha che mAgadha, varadAma, prabhAsa, e 3 te ani khuNe, nairutya khuNe, vAyavya khuNe, evaM 34 terI 102 tiya thAya. iti chaTho tirthadvAra samApta. have 7 mo zreNi dvAra kaheche sehioka0 jaMbudvipamAhi 136 zreNiro che te vaitAbya parvata upare daza daza jojana uMcA caDhiye tihAM 1 dakSiNe ne 1 uttare e be vidyAdharani zreNiyo che, te mAhi bharatanA vaitADha upare gagana valabhAdika 50 nagara dakSiganI zreNiye che, ane ratha cakravAlAdika 60 nagara uttaranI zreNiye che. emaja isvatanA vaitADha upare 60 nagara dakSiNanI zreNiye che, ane 50 nagara uttaranI zreNiye che, mahAvidehanA 32 vaitAha upare dakSiNa uttaranI zreNIye paMcAvana paMcAvana nagara che, sarva maLIne 3740 nagara vidyAgharanI zreNIye che evaM 34 du 68 vidyAdharanI zreNi che. vaLI vidyAdharanI zreNiyo 10 jojana uMcA caDiye tihAM AbhiyogiyA devatAnI 2 zreNi Ave. 1 dakSiNe, ne 1 uttare evaM 34 du 68 zreNI AbhiyogiyA devatAnI che. evaM sarva maLIne 68 vidyAdharanI ne 68 devatAnI evaM 136 zreNIyo che, iti 7 mo zreNi dvAra samAptaM, have 8 mo vijayadvAra kahe che. vijaya ka0 uMbudvipa mAMhi 34 vijayarUpa sthAnaka che tenA nAma, kache 1, sukache 2, mahAkache 3, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 khaMDA joyaNanA bola. kachagAvai 4, AvattA 5, maMgalA 6, pukhalA 7, pukhalAvatI 8 e 8 vijaya sitA mahAnadI ne uttara dize pUrva mahAvidehane viSe zrI meru parvatathI mAMDine sitA mukha vana sudhi prathama khAMDa, jANavU. vache 9, sukche 10, mahAvache 11, vachagAi 12, rame 13, ramaka 14, ramaNika 15, maMgalAvai 16, e8 vijaya sitA nadIne dakSiNa pAse sitA mUkha vanathI mAMDine meru sudhi mAyaMjaNa vakhArA parvata sudhi bIju khADavU.jANavu, padye 17,supo 18,mahApadye 19, padmagavAi 20, saMkhe 21, kumude 22, nalINe 23, nalINAvatI 24, e 8 vijaya sitodA nadIne dakSiNane kAMThe vijju prabha gajadattA pachi aMkAvati vakhArA parvatathi te sitodA mUkha vana sudhi trIju khAMDavU jANavU, vappe 25, suvappe 26, mahAvappe 27, vappagAi,28, vaggu 29, suvaggu 30, gaMdhile 31, gaMdhilAvai 32 e 8 vijaya te sitodA mukha vanathI mAMDIne sitodA nadIne kAMThe deva vakhArA parvata sudhi cothukhAMDavu jANavU. e 32 vijaya mahAvideha kSetramA cha te saghaLI vijaya 16592 jojanane 2 kaLAnI uttara dakSiNe lAMbI che ane 2213 jojana mATherAnI pUrvapazcimepahoLI che.e pramANe 32 vijayanI 32 ane eka bharatanI, eka iravatanI ema 34 rAjadhAnI che. 34 timisaguphA, 34 khaMDa prapAta guphA, 34 kRtamAla devatA, 34 naTamAla devatA, 34 ruSabhakuTa eTalA vAnA zAsvatA che. iti 8 mo vijayadvAra samAptaM. have 9 mo drahadvAra kahe che draha ka0 jaMbudvipamA 16 draha che tenA nAma padmadraha, mahApadmadraha,puMDarikadraha, mahApuMDarikadraha, tigichadraha, kezaridraha, e 6 draha vRSadhara parvatanA. have 5 draha debakurune viSe che. niSaDhadraha, devakurudraha, sUryadraha, sulasadraha, vijjuprabhadraha, e pAMca draha Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 159 devakuru kSetramA sitodA nadInI bace che. emaja uttarakuru kSetrane viSe sitA nadIne madhya bhAge 5 draha che. tenA nAma nilavaMtadraha, uttarakuru draha, caMdradraha, erAvatadraha, mAlavaMtadraha, evaM 10 ne 6 upaya evaM 16 draha thA. have padma ane puMDarika draha e 2 draha 1 hajAra jojananA lAMbA ane 500 jojananA pahoLA che, 10 jojananA dharatI mAMhi DaMDA che. e pramANeja devakuru uttarakurunA 10 draha jANavA, ekekA drahamAMhi 12050120 kamaLa che saghaLA ratnamaya che padmadraha madhye 1 mahoduM kamaLa che te zrIdevInaM che, ane 108 kamaLa zrIdevInA bhaMDAranA che, 4 kamaLa mahattarikAnA che, 7 kamaLa aNikAnA che 16 hajAra kamaLa AtmarakSaka devanA che, 4 hajAra kamaLa sAmAnika devanA che, 8 hajAra kamaLa mAMhilI pariSadanA che, 10 hajAra kamaLa cali pAnA che, 12 hajAra kamaLa bAhiralI pariSadnA che, tene pharatA 3 koTa kamaLanA che. temAM 32 lAkha kamaLa pahelA koTanA che. 40 lAkha kamaLa vacalAkoTanA che. 48 lAkha kamaLa bAhiralA koTanA che. evaM sarva maLIne 12050120 kamaLa thayA, te mAMhi mahoduM kamaLa 1 jojananuM lAMbuM ne pahoLu che, arddha jojananuM jADuM che, 10 jojananuM pANi mAMhi uDuM che, be gAu pANIthI uMcu che. 10 jojana sarvAge jhAjheruM kaheluM che. te kamaLanuM vajra ratnamaya mUla che. riSTa ratnamaya kaMdache, bairuli ratnamaya nilavaraNA bAheralA pAnaDA che. jAMbu - naMda rAtA ratna ne suvarNamaya mAMhilA pAnaDA che. tapAcyA sonAmaya kezarI che. nAnA prakAranA maNimaya te upare pAMkhaDiyo che. sonAni karNikA che, ve kozanI karNikA lAMbi ne pahoLI che, eka kozano jADapaNe DoDo che, te upare ghaNuM ramaNika che tenA madhya deza bhAge zrI devInaM ghara che te 1 kozanuM lAMbu ne ardha kozanuM pahoLaM che ane deze uM the Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 khaMDA joyaNanA bola. koza uMcuM che aneka staMbhA cha opAvyA suvarNa sarikhA sobhe che te jovA yogya che. te bhuvanane 3 bAraNA che, pUrve, dakSiNe, uttare, te bAraNA 500 dhanupanA uMcA che aDhise dhanuSanA pahoLA che te bhuvanamA eka maNi piThikA che te 500 dhanuSanI lAMbI ne pahoLI che. 250 dhanuSanI uMcI che, te maNi piThikA upare 1 devazayyA rahebAno palaMga che. have mahApadmadraha, ne mahApuMDarikadraha e 2 draha ekeko 2 hajAra jojanano lAMbo ne 1 hajAra jojanano paholo che ane 10 jojanano gharatA mAMhi uMDo che. mahApadmadrahamA hIdevI rahe che. mahA puMDarika drahamAM buddhi devI rahe che. ehanA kamaLa zrIdevIni pare jANavA paNa kamaLanuM mAna bamaNuM jANavU te mAMhi mahoTuM kamaLa 2 jojana, lAMbu ne pahoLa che, ane 1 jojana jAIM che. have tigicha daha ne kezari draha e 2 draha ekeko 4 hajAra jojanano lAMbo ne be hajAra jojanano paholo che. 10 jojananI dharatI mAMhi uMDo che tigicha drahamAM dhRti devI rahe che, kezari drahamA kAtrti devI rahe che, ehanu mahoTuM kamaLa 4 jojananuM lAMbu ne pahochaM che, ane 2 jojanana jADuche.kamaLa zrIdevinI pare jANavA. ema sALedrahanA 12050120 kamaLane 16guNA karatAM zAzvatA kamala 192801920 kamala thAya. ane 5 draha devakurumAM, 5 uttarakurumAM e 10 draha dharatI upare che, tehane nAme devanA nAma che eka palyanuM AyuSa che, ane culahimavaMta parvata upare panadraha cha tihAM zrIdevIno vAsa cha, zikharI parvata upare puMDarIka draha che. tihAM lakSmIdevIno vAsa che.mahAhimavaMta parvata upare mahApadmadraha cha, tihAM hidevIno vAsa che. rupi parvata upare mahA puMDarikadrahache,tihAMbuddhi devIno vAsache, niSaDha parvata upare tigichadrahache, vihAM dhRtidevIno bAsa che. nilavaMta parvata upare kezari draha che, vihAM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. kIrti devono vAsa che. e 6 devIo bhavanapatinI jAtinI jANavI. teharnu AyuSa 1 palyanuM che. iti 9 mo draha dvAra samAptaM. have dazamo salilA dvAra kahe che. salilAo ka0 budvipa madhye 1456090 nadiyo che te mAMhi padma drahane pUrva dizine toraNethI . gaMgA nadI nikaLI 500 jojana pUrva sAhamI gai tihAM gaMgA vartana kuTa cha tihAM aphalANI tihAMtho dakSiNa dize cAli te 523 jojana ne 3 kaLA dakSiNa dize parvata upare gai, tihAM mahoTA ghaDAnA mukhamAMthI pANI paDe tema motinA hAra sarikhaM mahA magharamacchanA mukhane AkAre pranAli jIbhokAmAMthI kAMika adhika 100 jojana uMcethI pANi paDe che. te jIbhIkA arddha jojananI lAMbI che ane savAcha jojananI pahoLI che. pranAli magharamacchanA vikasyA mukhane saMThANe che sarva vajramaya che, AchI tejavaMta che, te mAMhithI pANi paDe cha, tihAM 1 mahoTo gaMgA prapAta nAmA kuMDa che, te kuMDa 60 jojanano lAMbo ne pahoLo che. 10 jojanano uMDo che, te kuMDanI rupAmaya upakaMThapAli che, vajrapASANamaya taLaM che, sukhe mAMhi uttariye, nAnA maNiratne kari kAMTho bAMdhyo che, vajramaya tallaM che suva no madhya bhAga cha, rupAni velu che. gaMbhira zitaLa jaLa che, ane te kamaLa pAnaDe chAyu che, ghaNA utpala kamala che, kumuda, nalIna, puMDarika, zatapatra, sahasrapatra, kamaLa ghaNA che, gaMgA kuMDane 3 bAraNA che, traNa dize pagathIyA che, pUrva dize, dakSiNa dize, pazcima dize. pagathIyAno varNa pASANanA jevo che. tehano upalyA bhAga riSTa ratnamayache, vairuli ratnamaya staMbhA che, sonA rupAnA pATiyA che, lohitAkSa ratnamaya khilA che, vajramaya sAMdho jaDi che, maNinA AlaMbana pakaDavA ne pagathiyA AgaLe pratyeka pratyeka toraNa che. te maNi suvarNa muktA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 khaMDA joyaNanA bola. phala hAre kari zobhe che. te gaMgA prapAta kuMDanI bace 1 gaMgA dvipa nAmA dvipo kahyo te 4 jojanano lAMbo ne paholo che. be koza pANi thaki uMco che. sarva ratnamaya che. gaMgA dvipa upare ghaj ramaNika .che te upara 1 gaMgA devInuM bhavana kA te 1 kozana lAMbu ne arddha kozanuM paholu che ane deze uNu koza uMcuM cha. aneka staMbhA che. tehano varNava zrIdevIni pare jANavo. gaMgAnuM zAsvatuM nAma che, te gaMgA prapAta kuMDanA dakSiNa dizanA bAraNAthI gaMgA nadI nikaLIne uttara bharata madhye vaheti thaki 7 hajAra nadI sAthe khaMDa prapAta guphAne vaitADha parvatane heThe thaine, dakSiNAI bharata mAMhi vaheti bijI 7 hajAra nadI bhaLati thaki sarva 14 hajAra nadIne parivAre jagatI ne bhedine pUrvanA lavaNa samudra mAMhi bhaLI. emaja siMdhu paNa pazcima dize jANavi. salilAuM ka. jaMbudvipa mAMhi 1456090 nadiyo che tehano vivaro kahe che. gaMgA, siMdhu, rattA, ratavai, e 4 nadIyo mUla thaki nikaLatA savAcha jojananI pahoLIo ane arddha gAuni uDiyo che. chehaDe samudramA bhaLatAM sADIbAsaTha jojananI pahALi ane aDhi jojanani uDi che. ekekino cauda cauda hajAra nadiyono parivAra jANavo. sarva maLIne 14 cokuM 56000 hajAra nadiyo thai. have rohiyA, rohitaMsA e 2 nadi hemavaya kSetramA che ane suvarNa kulA ne rupakulA e 2 nadIyo hiraNavaya kSetramA che evaM 4 nadI nikalatAM sADA bAra jojananI pahoLI ane 1 gAunI uDi che. cheDe samudramAM bhaLatAM savAso jojananI pahoLI ane aDhi jojananI uMDi che. ekekino aThyAviza aThyAviza hajAra nadIyono parivAra jANavo. sarva maLone eka lAkha ne 12 hajAra nadIyo thai. have harikaMtA, harisalilA, e ve nadIyo irivAsa kSetramA che, ane narakaMtA, nArikaMtA, e 2 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha 163 nadIyo ramakavAsa kSetramA che e 4 nadIyo muLe nikaLatAM pacIca pacIza jojananI pahoLI che ane 2 gAunI uMDI che. chaDe samudramA bhaLatAM aDhiso aDiso jojananI pahoLI che, ane pAMca pAMca jojananI uDI che. ekeki nadIno parivAra chapana chapana hajAra nadIyono jANavo. evaM 4 thaine 2 lAkha ne 24 hajAra nadIyo thai. sitA, sItodA, e 2 nadIyo mahAvideha kSetramA che. te mULe pacAsa pacAsa bhojananI pahoLI che, cAra cAra gAunI uMDI che, cheDe samudramAMmaLatAM, pAMcasA pAMcaso jojananI paholo che, daza daza jojananI uMDI che. ekekino pAMca lAkha ne batriza hajArano parivAra che. evaM 2 no parivAra 10 lAkha ne 64 hajAra nadiyono jANavo.mahA videha kSetranI 16vijayamAM gaMgA ne siMdhu babbe che eTale 16 batriza thai ane 16 vijayamAM rattA, ne rattavai be che te paNa 16 du 32 thai evaM mahAvideha kSetramA 64 nadIyo che, 64 nuM pahoLapaNuM bharatanI gaMgAnI pare jANavU. te ekekino cauda cauda hajAra nadIyono parivAra jANavo. cosaTha ne 14 hajAre guNatAM 8 lAkha ne 96 hajAra nadIyo thAya. ane deva kurunI 84 hajAra ane uttara kurunI 84 hajAra, evaM 1 lAkha ne 68 hajAra ane 8 lAkha ne 96 hajAra mAMhi bheLavie eTale 10 lAkha ne 64 hajAra thAya, eTalo parivAra sItA sItodAno jANavo. ane zeSa 12 nadIyono parivAra 3 lAkha ne 92 hajAra evaM sarva maLIne 14 lAkha 56 hajAra nadIyo yAya. ane 90 mahoTI nadIyo jANavI. have 12 aMtara nadIyo mahAvideha kSetramA che te 8 vijayanuM 1 khAMDavu te mAMhi 3 nadIyo, pUrva mahAvidehane uttara ne khAMDave ane dakSiNane khAMDave 3 e 6. emaja pazcima mahAvidehane uttara khAMDave 3 ane dakSiNane khAMDave 3 / / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 yonI padano thokaDo. evaM 12 aMtara nadIyo che, te ekeki savAso savAso jojananI paholo che ane aDhi aDhi jojananI uDI che. 16592 jojana ne 2 kaLAnI lAMbI che. te 12 aMtara nadInA nAma kahe che. gAhAvai, dahAvai, paMkAvai, tatajalA, matajalA, UmatajalA, khirodA, siMhasoyA, aMto vAhiNI, ami mAlinI, pheNamAlInI, gaMbhIra mAlinI. evaM sarva thai mahoTi nadIyo 14, 64, 12, thaine 90 nadIyo thai. ehano parivAra sarva nadIyono thaine, 1456090 nadIyo thAya iti 10 mo salilA dvAra saMkSepathI samAptaM 10 iti khaMDAjoyaNa samApta. atha zrI yonI padano thokaDo. zrI pannavaNAjI sUtra pada 9 me yonIno adhikAra cAlyo che. yonI traNa prakAranI che. zItayonI, uSNayonI, zItoSNayonI, have teno vistAra kahe che-pahelI narakathI trIjI naraka sudhI zItayonIyA, cothI narake zItayonIyA ghaNA, ane uSNayonIyA thoDA, pAMcamI narake uSNayonIyA ghaNA ane zItayonIyA thoDA, chaThI narake uSNayonIyA,sAtamInarake mahAuSNayonIyA.agnivarjIne cArasthAvara, traNa viglendriya, samuccaya tiryaca ane manuSyamAMtraNa yonI pAme. teukAyamAM eka uSNayonI sAna tiryaca, saMni manuSya ane devatAmAM yonI eka zItoSNanI.have teno alpavahula kahe che-sarvathI thoDA zItoSNayonIyA, tethI uSNayonIyA asaMkhyAta guNA, tethI ayonIyA siddhabhagavaMta ananta guNA. tethI zItayonIyA anantaguNA.vaLI yonI traNa prakAre kahI che-saceta, aceta, ne mizra. nArakI ane devatAmAM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 165 yonI eka aceta. pAMca sthAvara, traNa vigleMdriya samuccata tiryaMca, ane samuccaya manuSyamAM yonI traNa pAme che. have saMtrI tiryaca ane saMtrI manuSyamA yonI eka mizra. have teno alpabahutva kahe che. sarvathI thoDA mizra yonIyA anaMtA guNA. vaLI yonI traNa prakAranI-saMvuDA, viyaDA, ne saMvuDAviyaDA. saMvuDA kahetAM DhAMkI,viyaDA kahetAM ughADI, saMvuDA viyaDA kahetAM kAMika ThAMkI ane kAMika ughADI. have pAMca sthAvara, devatA ane nArakImAM yonI eka saMvuDA, traNa viglendriya, samuccaya tiryaca ane manuSyamAMtraNa yonI pAme. saMnI tiyeca ane saMtrI manuSyamA yonI eka saMvuDAviyaDA. have teno alpabahutva kahe che. sarvayI thoDI saMvuDAviyaDA, tethI viyaDA yonIyA asaMkhyAtaguNA, tethI ayonIyA anantaguNA, tethI saMvuDA yonIyA anantaguNA. vaLo yonI traNa prakAranI che. saMkhA kahetAM zaMkhane AkAre, kacchA kahetA kAcabAne AkAre,vaMzapattA kahetAM vAMsanA pAMdaDAne AkAre. cakravatinI khIratnanI yonI zaMkhane AkAre te yonIvALI strIne saMtAna na thAya. 54 salAkhA puruSanI mAtAnI yonI kAcabAne AkAre hoya, ane sarva manuSyanI mAtAnI yonI vAMsanA pAMdaDAMne AkAre hoya. iti zrI yonI padano thokaDo saMpUrNa. atha zrI tera bolano thokaDo. zrI pannavaNA sUtra pada paMdarame tera bolano vivaro che te kahe che. zrI vIrabhagavAnane gautama svAmI vaMdaNA namaskAra karIne ema puche che ke he bhagavAna ! pahele bole-so varSanAjuga keTalA ? saMva Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tera bolano yokaDo. cchara keTalA ? ayana keTalA ? rutu keTalI ? mAsa keTalA ? pakSa keTalA ? aThavADIyAM keTalA ? dina keTalA? pahora keTalA? muhUrta keTalAM ? ghaDI keTalI ? ane zvAsozvAsa keTalA ? uttaraH-sovarasanA vIsa juga thAya, so varasanA so saMvacchara thAya, baseM ayana thAya. rutu chaso thAya. mahInA bAraseM thAya, pakSa covIseM thAya, aThavADIyAM aDatAlIseM thAya, divasa chatrIsa hajAra thAya, pahora be lAkha ne aThyAsI hajAra thAya, muhUrta daza lAkha ne aisI hajAra thAya, ghaDo ekavIsa lAkha ne sATha hajAra thAya, zvAsozvAsa cArase ne sAta kroDa aDatAlIsa lAkha cAlIsa hajAra thAya. bIje bole eka divasa zuddha samakita sahita rAgadveSarahita kSamAdayA sahita poSo kare to zuM phaLa thAya ? u0-satyAvIseM sattotera kroDa,sItera lAkha,sittotera hajAra sAtase sottera palyopama aneeka palyopamanA java bhAma karIe temAMthI ATha bhAga jhAjherAnu zubha devatArnu Aukhu bAMdhe. trIje bole eka pahorano zuddha samakIta sahIta saMvara kare to tenuM zuM phaLa thAya ? u0;-traNaseM, chetAlIsa karoDa, bAvIsa hajAra, baseM ne bAvIsa palyopama ane eka palyopamanA ATha bhAga karIe temAMthI sAta bhAga jhAjherAnu zubha devatArnu Aukhu bAMdhe. . cothe bole eka muhUrta zuddha samakIta sahIta sAmAyaka kare to tenuM zuM phala thAya ? u0;-bANu karoDa, ogaNasATha lAkha, pacIsa hajAra, navaseMne pacIsa palyopama ane eka palyopamanA sAta bhAga karIe temAMthI traNa bhAga jhAjherA zubha devatAna.Aukhu bAMdhe. pAMcame bole eka ghaDIno saMvara kare to zuM phaLa thAya ? u0;chetAlIsa karoDa, ogaNatrIsa lAkha, bArahajAra navaseMne saDasaTha palyopama ane eka palanA cha bhAga karIe temAMthI cAra bhAga jhAjherA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 167 zubha devatAnuM Aukhu bAMdhe. chaThe bole eka navakArazI tapa kare to zuM phaLa thAya ? u0ogaNatrIza lAkha tresaTha hajAra baseM ne sar3asaTha palyopama ane eka palyonA cotho bhAga zubha devatAnuM Aukhu bAMdhe. 7 meM anupUrvI gaNe to zuM phaLa thAya ? u0- pAMcase sA0 pApa nAse. 8 meM bole eka uNodarI tapa kare to ? u0- so varasanA pApa nAse. 9 meM upavAsa kare to ? u0 hajAra varasanA nArakInA pApa nAse. 10 meM chaTha kare to ? u0- eka lAkha varSanA nArakInA pApa nAse. 11 meM aThama kare to ? u0- 1 karoDa varSanA nArakInA pApa nAse. 12 meM bole cAra tathA pAMca upavAsa kare to ? u0 kroDAna kroDa varasanA nArakInA pApa nAse. 13 meM bole eka ghaDInA zvAsozvAza keTalA thAya ? u0 - eka hajAra ATha sADI betAlIsa thAya. ve ghaDInA zvAsozvAsa praNa hajAra sAtaseM ne totera thAya. eka dIvaza rAtanA zvAsozvAsa eka lAkha tera hajAra ekaso ne netuM thAya. porazInA zvAsozvAsa paMdara hajAra ne bANu thAya. paMdara divasanA zvAsozvAsa sola lAkha sattANu hajAra AThaseM ne pacAsa thAya. eka mAsanA zvAsozvAsa trIsa lAkha paMcANu hajAra sAtaseM thAya. nava mAsanA zvAsozvAsa traNa karoDa cauda lAkha daza hajAra baseM ne pacIsa thAya. eka varasanA zvAsozvAsa cAra kroDa sAta lAkha aDatALIsa hajAra cAraseM thAya. so varasanA zvAsozvAsa cAra seM sAta kroDa aDatAlIsa lAkha ne cAlIsa hajAra cAra seMhajAra thAya. have zvAsozvAsa upara sukha dukhanI vAto kahe che. brahmadatta cakravarttinuM Aukhu sAtaseM varasanuM hatuM tenA zvAsozvAsa aThAvIse ne bAvana kroDa ADatrIsa lAkha eMsI hajAra thAya. teTaLA zvAsozvAsa purA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 chakAyanA bhavano thokaDo.. karIne sAtamI narake apaiThANa narakAvAse tetrIsa sAgaropamanI sthitie gayA. tyAM temaNe manuSyanA bhavamA je zvAsozvAsa lIdhA temAM akeka zvasozvAsa upara narakamAM keTalaM duHkha paDe che te kahe che, agIAra lAkha chapana hajAra navaseM ne pacAsa palyApama ane eka palyopamanotrIjo bhAga jhAjhero narakamAM dUHkha bhogave che. have sukha AzrI kahe che. dhanA aNagAre navamAsa saMjama pAlyo tenA zvAsozvAsa traNa karoDa pacAsa lAkha ekasaTha hajAra ne traNaseM thAya. te dhannAaNagAre eTalA zvAsozvAsa saMjama pALI sarvArthasiddhe sukha pAmyA. te manuSyanA eka zvAsozvAsa upara ekaso ne sAta kroDa, sattANu lAkha charnu hajAra, navaseM aThANuM palyopama, ane eka palyopamanA chaThA bhAga mATherA eTalaM sukha bhogave. puMDarIka aNagAre traNa divasa saMjama pALyo tenA zvAsozvAsa traNa lAkha, ogaNacAlIsa hajAra pAMcaseMne sittera zvAsozvAsa lIdhA. eka zvAsozvAsa upara sarvArthasiddhamAM te aNagAra navahajAra sattAvIza kroDa, chotera hajAra kroDa AThaseM ne ekasaTha palyApama adhika eTalaM sukha devamAM bhogave che. emaja eTalaM kuMDarIka saMsAramA javAthI narkanA duHkha bhogave che. iti zrI tera bolanA thokaDA saMpUrNa. // atha zrI chakAyanA bhavano thokddo|| zrI gautama svAmi vIra bhagavAnane vaMdaNA namaskAra karI pUche che ke, he bhagavAna ! chakAyanA jIva aMtara muhUrtamA keTalA bhava kare ? zrI vIrabhagavAna kahe ke he gautama : pRthvI, pANI, agni, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 169 vAyaro e jaghanya eka bhava kare, utkRSTA bAra hajAra AThaseMcovIsa bhava eka aMtara muhUrtamAM kare. ane vanaspatinA be bheda te pratyeka ane sAdhAraNa. have pratyeka jaghanya ekabhava utkRSTA batrIsahajAra bhava kare ane sAdhAraNa jaghanya ekabhava ane utkRSTA pAMsaTha hajAra pAMcase chatrIsa bhava kare. beiMdriya jaghanya eka bhava ane utkRSTA aiMsI bhava kare. teiMdriya jaghanya ekabhava ane utkRSTA sAThabhava kare.caureMdriya jaghanya eka bhava ane utkRSTA cAlIsabhava kare, asaMjJI tiyeca jaghanya ekabhava ane utkRSTA covIsa bhava kare. saMjJI tiryaca ane saMjJI manuSya jaghanya ane utkRSTo ekaja bhava kare iti zrI chakAyanA bhavano thokaDo saMpUrNa. // atha zrI cha lezyAno thokaDo. // zrI uttarAdhyayana sUtra, adhyana cotrIsame cha lezyAno thokaDo cAlyo che temAM prathama lezyAnA agIyAra dvAra kahe che:-nAma, varNa, rasa, gaMdha, sparza, parINAma, lakSaNa, sthAnaka, sthiti, gati ane cavana, e agIyAra nAma kahyAM, have teno vistAra kahe che.. prathama nAmadvAra kahe che-kRSNa lezyA, nIla lezyA, kAputa lezyA, teju lezyA, padma lezyA, ane zukla lezyA.. bIjo varNano dvAra kahe che-kRSNa lezyAno varNa jevo pANI sahita megha kALo, jevAM pADAnAM zIgaDAM kALAM, jevAM arIThAnAM bIja, jevu gADAtuM khaMjana, AMkhanI kIkI e karatAM ananta guNo kALo. 1. nIla lezyAno varNa-jevo azoka vRkSa nIlo, jevIcAsapakSInI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 cha lezyAno thokaDo. pAMkha, jeI vaiDuryaratna ethI ananta guNo nIla lezyAno nIlo varNache. ___2. kAputa lezyAno varNa jevAM aLazInA phula, jevI koyalanI pAMkha, jevI pArevAnI Doka kAMika rAtI, kAMika kALI e karatAM anantaguNo adhika kAputa lezyAnovarNa jANavo. 3. teju lezyAno varNa jevo ugato sUrya rAto, jevI suDAnI cAMca, jevI dIvAnI zIkhA e karatAM ananta guNo Adhaka rAto. 4. padma lezyAno varNa-jevo haDatALa, jevI haLadara, jevAM zaNanAM phUla, e karatAM ananta guNo adhika pILo. 5. zukla lezyAno varNa-jevo zaMkha, jeI aMka ratna, jevU mogarAna phUla, jevU gAyadudha, jevo rupAno hAra ekaratAM ananta guNo adhika zveta.. 6.trIjo lezyAnA rasanoMdvAra kahe che-kRSNa lezyAno rasa jevo kaDavo tuMbaDo, jevo kaDavo lIMbaDAno rasa, jevo rohINI nAme vanaspatino rasa, ethI ananta guNo adhika kaDavo rasa. 1. nIla lezyAno rasa-jevo jhUThano tIkho rasa, jevo pIpara-marIno rasa, ethI ananta guNo adhika tikho rasa. 2. kAputa lezyAno rasajevo kuNIkAcI kerIno rasa, jevAMkAcAM koThAno rasa,ethI ananta guNo adhika khATo rasa. 3. teju lezyAno rasa-jevo pAkA AMbAno rasa, jevo pAkA koThAno rasa, ethI ananta guNo kAMika khATo ne kAMika mITho rasa. 4. padma lezyAno rasa-jevo vAruNIno rasa, jevo Azapa (sarakhA) no rasa, jevo madhuno rasa ethI ananta guNo madhuro rasa. 5. zukla lezyAno rasa-jevo khajurano rasa, jevo drAkSano rasa, jevo dudhano rasa, jevo sAkarano rasa ethI ananta guNo adhika mITho rasa 6. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 171 cotho lezyAnA gaMdhano dvAra kahe che-jevo gAyanA maDAnA, kutarAnAM maDAmo, sarpanA maDAno ethI ananta guNo adhika aprasastha, prathama traNa mAThI lesyAno gaMdha jANavo. 1. jevo kapura, kevaDo, pramukha sugaMdhI padArtha vATatAM (ghuTatA) jevI sugaMdha nIkaLe te karatA ananta guNo prasastha traNa sArI lezyAno gaMdha jANavo. pAMcamo lezyAnA sparzano dvAra kahe che-jevI karavatanI dhAra, jevI gAyanI jIbha, jevU muMjhanu tathA vAMsanuM pAna, te karatAM ananta guNo mAThI aprasastha lezyAno sparza jANavo. 1. jevI bura nAme vanaspati, jevu mAkhaNa, jevAM sarasavanAM phUla, jevU makhamala e karatAM ananta guNo adhika prasastha lezyAno sparza suMvALo jANavo. 2. chaTho lezyAnA pariNAmano dvAra kahe che-lezyA traNa prakAre praName-jaghanya, madhyama, ane utkRSTa. tathA nava prakAre praName te upara traNa kahI tenA akekanA traNa traNa bheda thAya. jemake, jaghanyano jaghanya, jaghanyano madhyama, jaghanyano utkRSTa e rIte darekanA traNa traNa bheda karatAM nava bheda thAya. ema navanA sattAvIsa bheda thAya, ema sattAvIsa nA ekAzI bheda thAya, ema ekAzInA baze ne tAlIsa bheda thAya, eTale bhede lezyA pariName. sAtamo lezyAnAM lakSaNano dvAra temAM prathama kRSNa lezyAnAM lakSaNa kahe che-pAMca Azravano sevanAra, traNa aguptivaMta, chakAya jIvano hIMsaka, AraMbhano titra pariNAmI tathA dveSI, pApa karavAmAM sahAsipha, niThora pariNAmI, jIvahIMsA zuga rahita karanAra, ajIteMdrI evA joge karI sahita hoya tene kRSNa leSyAnu lakSaNa jANavU. nIla lezyAnAM lakSaNa kaheche-iviMta, amRkhavaMta,tapa rahita,mAyAvI, pApa karatAM lAje nahIM, gRdhI, dhRtAro, pramAdI, rasano lolupI, Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 172 cha lesthAno yokaDo. mAyAno gaveSa, AraMbhano atyAgI, pApane viSe sahAsIka, e nIla chezyAnAM lakSaNa jANavAM. kAputa lezyAnAM lakSaNa kahe cha-bAMkA.bolo vAMkAM kAma karanAra, mAyA karIne harakhAya, saraLapaNA rahita, moDhe judo ane puThe judo, mithyA khoTA vacanano bolanAra, corI maccharano karanAra, e kAputa lezyAnAM lakSaNa jANavAM. teju lezyAnA lakSaNa kahe che-maryAdAvaMta, mAyA rahita, capaLapaNA rahita, katohaLa rahita, vinayavaMta, damIteMdrI, zubha jogavaMta, upadhyAna tapa sahita, dRTha dharmI, priya dharmI, pApa thakI bIhe, e tejulezyAnAM lakSaNa jANavAM. padma lezyAnAM lakSaNa kahe che-krodha, mAna, mAyA, lobha, pAtaLA karyA che. prazAMta citta AtmAno damaNahAra, yoga, upadhyAna sahita hoya, thoDAbolo, upazAMta, jIteMdri, e padabha lezyAnAM lakSaNa jANavAM. zukala lezyAnA lakSaNa kaheche-AtadhyAna, raudradhyAnathI sarvathA rahita, dharma dhyAna, zukala dhyAna sahita, daza prakAranI citta samAdhie karI sahita, AtmAnA damaNahAra,ityAdika zukaLa lezyAnAM lakSaNa jANavAM. ___AThamo lezyAnA sthAnakano dvAra kahe che-asaMkhyAtI utsapiNI avasarpiNonA jeTalA samaya thAya tathA asaMkhyAtA lokanA jeTalA AkAza pradeza thAya, eTalAM lezyAnAM sthAnaka jANavAM. navamo lezyAnI sthitino dvAra kahe che-kRSNa lezyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTI 33 sAgaropama ne aMtarmuhurta adhika nIla lezyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTI daza sAgaropama ne palano asaMkhyAtamo bhAga adhika, kAputa lesyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtano, utkRSTI traNa sAgaropama ne palano asaMkhyAtamo bhAga adhika teju lezyAno sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTo be sAgara ne palano asaMkhyA mo bhAga adhika; padma lezyAnI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI utkRSTI daza sAgaropama ne aMtarmuhUrta adhika, zukla lezyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTI 33. sAgaropama ne aMtarmuhUrta adhika. e samuccaya lezyAnI sthiti kahI, have cAra gatinI lezyAnI sthiti kahe. che. prathama nArakInI lezyAnI sthiti kahe : che - kAta lezyAnI sthiti jaghanya daza hajAra varSanI, utkRSTA traNa sAgarApama ne palano asaMkhyAtamo bhAga, nIla lezyAnI sthiti jaghanya traNa sAgara ne palano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTI daza sAgara ne palano asaMkhyAtamo bhAga, kRSNa lezyAnI sthiti jaghanya daza sAgara ne palano asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTi tetrIsa sAgara ne aMtarmuhUrta adhika e nArakInI lezyA kahI. have manuSya tIna syAnI sthiti kahe che - pahelI pAMca leiyAnI sthiti jaghanya utkRSTI aMtarmuhUrttanI, zukala lesyAnI sthiti kevaLI AzrI jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTI nava varSa uNI pUrva kroDanI. have devatAnI lesthAnI sthiti kahe che - bhavanapati, vANavyaMtara e mAM kRSNalesyAnI sthiti jaghanya daza hajAra varSanI, utkRSTI palanA asaMkhyAtamA bhAganI, nIla lesthAnI sthiti jaghanya kRSNa lesyAnI utkRSTI sthitithI eka samaya adhika ne utkRSTI palano asaMkhyAtamo bhAga, kAputa lesyAnI sthiti jaghanya nIla lesyAnI utkRSTI sthitithI eka samaya adhika, utkRSTI palanA asaMkhyAtamA bhAganI, tejulesyAnI sthiti jaghanya daza hajAra varSanI, bhavanapati vANavyaMtaranI utkRSTI ve sAgara ne palano asaMkhyAtamo bhAga adhika, vaimAnika devanI patra lekhyAnI sthiti jaghanya tejulesthAnI utkRSTI sthitithI eka samaya adhika, vaimAnikanI utkRSTI daza sAgara ne aMtarmuhUrta adhika, vaimAnikanI zukla lesthAnI sthiti jaghanya padma Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 cAra kaSAyano thokaDo. sthAnI utkRSTa |sthatithI eka samaya adhika, utkRSTi tetrIsa sAgara upara aMtarmuhUrta adhika. dazamo lezyAnI gatino dvAra kahe che-kRSNa, nIla, kAluta e RNa amasastha adhama lezyA teNekarI jIva durgati jAya. teju, padma, zukla e traNa dharma lezyA, teNe karIne jIva sugatie jAya. agIAramo lezyAnA cavanano dvAra kahe che- saghaLI lezyA prathama praNamatI vakhate koi jIvane upaja ke cavakuM nathI tathA lesthAnA chellA samaye koi jIvane upajabuM ke cabavuM nathI parabhavane viSe kema cave te kahe che-lesyA parabhavanI AvI thakI aMtarmuhUrta gayA pachI zeSa aMtarmuhUrta AukhA ADA rahe thake jIva paralokane viSe jAya. iti zrI lesyAno thokaDo saMpUrNa. atha zrI cAra kaSAyano thokaDo . zrI pannavaNAjI sUtra pada caudame kaSAyano varNana cAlyo che. kaSAya 16 prakAre kahI che - 1. potAne mATe, 2. parane mATe, 3. tadubhayA kahetA banne mATe, 4. kheta kahetAM ughADI jamInane mATe 5. bathu kahetAM DhAMkI jamInane mATe, 6. zarIra mATe, 7 upadhine mATe, 8 nirarthakapaNe, 9. jANatAM 10. ajANatAM 11. upazAMtapaNe, 12. aNupazAMtapaNe, 13. anaMtAnubaMdhI krodha, 14. apratyAkhyAnI krodha, 15. pratyAkhAnI krodha, 16. saMjalano krodha, evaM 16. te 16 samuccaya jIva AzrI ane covIza daMDaka AzrI ema 25 ne sole guNatAM 400 thAya have kaSAyanA daLIA kahe 9 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mena siddhAMta prakaraNa saMgraha. 175 che-caNIA, upacaNIA, bAMdhyA, vedayA, udIrIyA, nirjaryA evaM cha. te bhUtakALa, vartamAnakALa, ane bhaviSyakALa AzrI ema 6 ne traNe guNatAM 18 thAya. te eka jIva AzrI ane 18 bahu jIva AzrI evaM 36 thAya te samuccaya jIva AzrI, ane covIza daMDaka AzrI, ema 36 ne 25 se guNatAM 900 -thAya. ane 400 upara kahyA te maLI kula 1300 krodhanA, 1300 mAnanA, 1300 mAyAnA ane 1300 lobhanA, evaM sarva maLI 5200 thAya. iti kaSAyano thokaDo saMpUrNa. atha zrI saMjayAnA bola. gaathaa||pnvnnaa 1 veya 2 rAge 3, kappa 4 carita 5paDisevaNA nANe 7; ticcheya 8 liMge 9zarIre 10,kheta 11 kAla 12 gai 13 saMjama 14 nikAse 15||1||jogu 16 vauge 17 kasAe 18, lezA 19 pariNAma 20 baMdha 21 vedeya 22; kammodIraNA23 upasaMpajahaNA 24, sannAya 25 cAhAre 26 // 2 // bhava 27 Agarise 28 kAlaM 29 tareya 30, samughAya 31 kheta 32 phusaNAya 33; bhAvaya 34 parimANe 35 khalu,apAbahucca 36 saMjayANaM // 3 // iti gAthA traNa saMpUrNa. upalI traNa gAthAno artha vistArI kahe che. 1 pana0 sAmAyaka cAritranA / te bAvIsa jinane vAre tathA mahA be bheda eka thoDA kALa, te videha kSetre 1. chedopasthAnIyanA prathama jinezvarane tathAcarma jine- be prakAra, eka aticAra sahita parane vAre. bI ghaNA kALay | ne paMca mahAvrata AropIe bIcaM Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 saMjayAnA bola. aticAra rahita ne paMca mahAvrata kalpa, jinakalpa, sthivara kalpa AropIe 2. parihAra vizuddha cA- ane kalpAtIta, temAM sthitI ritranA be prakAra, eka tapa karavA kalpamA 5 cAritra lAbhe asthiti peTho. bIjo parihAra vizuddha cA- kalpamAM 3 cAritra lAbhe sAmAritra sevIne nokalyo te 3. yaka, sukSma saMparAya, jathAkhyAta mukSama saMparAya cAritranA beprakAra, e3lAbhe jinakalpa ane sthivara eka upasama zreNIthI paDato,bIjo kalpa eramA AgalyA 3cA0lAbhe kSapaka zreNIe caDato 4. yathA- | kalpAtItamA 3 cAritra lAbhe khyAta cAritranA be prakAra eka sA0, su0,jathAkhyAta e 3 lAbhe chadamastha, bIjo kevaLIno 5. 5pulAka 1, bakusa 2, pati 2 sAmAyaka, chedopasthAnIya, | sevaNA 3, kaSAya kusIla 4, savedI ne avedI be. jo avedI | nirgatha 5, snAtaka 6, temAM puhoya to? upazama vedIne,kSINavedi lAka bakusa, pati sevaNA, e 3 hoya. ane savedI hoya to ?traNe mA be cAritra lAbhe, sAmA0, vedamAM hoya. ane parihAra vizuddha chedo0. e be cAritra lAbhe kasavedI hoya paNa avedI na hoya. | SAya kukSIlamA AgalyA 4cAritra savedI hoya to puruSa, puruSa na- | lAbhe nirgathamAM ne snAtakamAM puMsaka e be vedamAM hoya. sukSma | eka jathAkhyAta cAritra lAbhe. saMparAya, ane jathAkhyAta e a- 6 have pratisevaNA dvAra kahe vedIhoya.upasamanekSINavedIhoya. che pratisevImA AgalyA 2 cA 3 AgalA 4 cAritra sa- ritra lAbhe. temAM paNa mUla guNa rAgI, ane jathAkhyAta vItarAgI uttara guNa pratisevImAMbe AgalyA te upasama ne kSINarAgI hoya. cAritra lAbhe ane apratisevImAM 4 sthitI kalpa, asthiti to 5 cAritra lAbhe. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. lAbhe nahI. 10 have zarIradvAra kahe che sAmA0, chedo0, e 2 mAM 3 zarIra, 4 zarIra tathA 5 zarIra paNa lAbhe. pAchalA 3 cAritramAM 3 zarIralAbhe te udArika, tejasa ne kArmaNa. 7 have jJAnadvAra kahe che, AgalyA 4 cAritramAM 2 jJAna, 3 jJAna ke 4 jJAna lAbhe. jathAkhyAtamAM jJAna 5 bhajanA, ajJAna eke cAritramAM lAbha nahI. have keTalaM bhaNe sAmA0 chedo0, sUkSma0, jathAkhyAta, e 4 cAritra jaghanya 8 pravacanamAtA bhaNe, ut0 14 pUrva purA bhaNe parihAra vizuddha navamA pUrvanI trija AcAra vatthu bhaNe u0 deze uNA 10 pUrva bhaNe. 8 have tIrthadvAra kahe che. tIrthamAM pAMca cAritra lAbhe. atIrthamAM 3 cAritra lAbhe te sAmA sukSmasaMparAya, jathAkhyAta. tirtha kara, pratyeka bUdhamAM paNa eja 3 cAritra lAbhe. 9 have liMgadvAra kahe che. dravyaliMga AzrI saliMgamAM 5 cAritra lAbhe. anyaliMga gRhaliMgamAM parihAra vizuddha varajIne 4 cA ritra lAbhe. bhAvaliMga AzrI saliMgamAM 5 cAritra lAbhe. anyaliMga gRhaliMgamAM eke cAritra | 177 11 have kSetradvAra kahe . karmabhumImAM janma chata AzrI 5 cAritra lAbhe, akarma bhumImAM eke cAritra na lAbhe. sAhAraNa Azra karmabhumImAM, akarma bhumImAM parIhAravizuddhavarajIne 4 cAritralAbhe. 12 have kAladvAra kache avasarpiNI, utsarpiNI e 2 mAM 5 cAritra lAbhe. no bhavasarpiNI noutsarpiNImAM chedopa0, parihAra0, ebevarajIne 3 cAritralAbhe. temAM avasarpiNI kALamAM janma AzrI 1, 2, ArAmAM eke cAritra na lAbhe 3, 4, ArAmAM 5cAritra lAbhe, pAMcamAM ArAmAM 2cAritra lAbhe sAmA0 ne chedo 0 chaThe Are eke na lAbhe, have chata Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 saMjayAnA bola. AzrI 1, 2, ArAmAM eke cA- 13 have gatidvAra kahe che. ritra na lAbhe. 3, 4, 5, ArAmAM naraka, tiyeca, ne manuSya e 3 5 cAritra lAbhe. chaThA ArAmAM gatimAM na jAya. 1 deva gatimAM eke cAritra lAbhe nahI.sAhAraNa jAya. temAM sAmA0 chedo0 e AzrI parihAra vizuddha varajIne | 2 ArAdhaka AzrI jaghanya 4cAritralAbhe.have caDhatA kALamAM pahele devaloke ut0 anuttara janma AzrI pele AreekecA- | vimAne jAya. parihAra vizuddha ritra na lAbhe.2, 3,4, ArAmAM | jaghanya pahele devaloke jAya ane 5 cAritra lAbhe. 5, 6,ArAmAM | ut0 AThame devaloke jAya. eke cAritra lAbhe nahI. have chata sukSma saMparAya, jathAkhyAta e 2 AzrI 1, 2, ArAmAM eke cA- ja0 u0 anuttara vimAne jAya, ritra na lAbhe. 3, 4, ArAmAM 5 | ane jathAkhyAtavALo mokSa paNa cAritra lAbhe, 5, 6, ArAmAM jAya. have ArAdhaka pAMca padavI eke cAritra na lAbhe have sAhA- pAme. iMdranI, sAmAnIkanI,trAya raNa Azro parihAravizuddhavarajIne | trisakanI,lokapALanI,neahameMdra4cAritra lAbhe noutsarpiNI no- | nI padavI pAme. temAM sAmA0 ne avasarpiNImAM janma chata AnI chedo-e2pAMcapadavIpAme.parihAra jugalIyAnA kSetramA eke cAritra | vizuddha 1 ahameMdranI varajIne 4 na lAbhe. paMcamahAvideha kSetramA padavI pAme sUkSma saMparAyane jathAchedo0, parihAra vizuddha varajIne khyAta e be 1 ahameMdranI padavI 3 cAritra lAbhe. have sAhAraNa pAme. have virAdhaka AzrI pAMce AzrI parihAra vizuddha varajIne cAritravALA ja0, bhavanapatImA 6 akarma bhUmi ne 1 mahAvideha jAya, u0 pehele devaloke jAya, evaM 7 kSetramA 4 cAritra lAbhe. padavI pAMca mAMhelI eke na pAme. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sidAva prakaraNa saMgraha. 179 have sthiti kahe cha AvatA bhava parihAra vizuddha 3 sAthe chaThANa AzrI AgalyAracAritranIja0be vaDiyo. upalyA 2 thI anaMta guNapalyanI, u033 sAgaranI. pari- hINa. chedopasthA0 sAmAyaka0, hAra vizuddhanI ja0 be palyanI chedo0 parihAra vizuddha sAthe chau018 sAgaranI, sUkSma saMparAya ThANa vaDiyo, upalyA 2 thI ajayAkhyAta e 2 cAritranI jagha- naMta guNa hINa. have parihAra vizuddha nya0 utkRSTI 33 sAgaranI. - sAmA0, ane chedopa0 parihAra 14 have saMjamaThANa dvAra vizuddha sAthe chaThANa vaDiyo,upalA kahe che AgalyA 3 cAritranA | 2 thIanaMta guNa hINa. have sukSma asaMkhyAtA sthAnaka, sUkSma saMpa- | saMparAya sAmAyaka chedopa0 parirAyanA asaMkhyAtA sthAnaka, aMta hAra vizuddhathI anaMta guNa adhika muM0 kALa pramANe samaya 2 prate | paNa no tulya. sUkSma saMparAya cAritranI vizuddhinA vizeSa bhA- | sUkSma saMparAya sAthe chaThANavaDIyo, pathI te asaMkhya thAya ane jathA- | jo hiNo hoya to anaMta guNakhyAtanuM ekaja sthAnaka. have | hINo, jo adhiko hoya to aalpa bahutva sarvathI thoDA jathA- naMta guNa adhika, ane tulya paNa khyAtanA sthAnaka, tethI sUkSma | hoya ane jathAkhyAtathI anaMtaguNa saMparAyanA asaMkhyAta guNA, tethii| hINa.jathAkhyAta AgalyA4thI a. parihAra vizuddhanA asaMkhyAta | naMta guNa adhika.jathAkhyAta jathA guNA, tethI sAmA0 ne chedopa0 / khyAta sAthe tulya. have alpa bahumAhomAMhi tulya neasaMkhyAtaguNA. tva sarvathI thoDA sAmAyaka chedo 15 have nikAsa dvAra kahe pasthApanIkanA ja0 paryava yAMhoche pAMce cAritranA anaMtAparyava mAMhi tulya, tethI parihAra vizubhANavA sAmAyaka, chedopa0, ne ddhanA ja0 paryava anaMtaguNA, tethI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 saMjayAnA bola. parihAra vizuddhanA, u0 paryava a- ane sUkSmasaMparAyamA 1 saMjalano naMtaguNA, tethI sAmAyaka chedo- lobha lAbhe.jathAkhyAta upasama ne pasthApaniyanA un0 paryava anaMta | kSiNakasAI hoya. guNA ane mAMhomAMhi tulya, tethI | 19 have lezyA dvAra kahe sUkSma saMparAyanA ja0 paryava a- che. salezImAM pAMce cAritra lAbhe. naMtaguNA, tethI sUkSma saMparAyanA alezImAM eka chelo. sAmA0, u0 paryava anaMtaguNA, tethIjathA- chedopasthApanIyamA lezyA6lAbhe. khyAtanA ja0 u0 paryava anaMta parihAra vizuddhamAM pAchalI 3 guNA ne mAhomAMhi tulya. lezyA lAbhe. upalyA 2 mAM 1 16 have joga dvAra kahe che. sukla lezyA lAbhe. pAMce cAritra sajogImAM te mana 20 have pariNAma dvArakahe joga, vacana joga, kAya joga che. varddhamAna pariNAmamAM pAMce e 3 mAM AgalyA cAritra 4 cAritralAbhe.hAyamAna pariNAmamAM lAbhe ane ajogImAM eka jathA- AgalyA 4 cAritra lAbhe, avakhyAta lAbhe. sthita pariNAmamA sukSma saMparAya 17 have upayoga dvAra kahe | varajIne 4 cAritra lAbhe. temAM che sAgAra upayogamAM pAMce cAritra AgalyA 4 nI jaghanya vRddhi 1 lAbhe. aNagAra upayogamA sUkSma samo ut0 aMtarmuhU0. ane jathAsaMparAya varajIne 4 cAritra lAbhe. khyAtanI ja0u0 vRddhi aMtarmu0. 18 have kapAya dvAra kahe | have hAyamAnamA AgalyA 4 nI che. AgalyA 4 cAritra sa kasAI, ja0 1 samo u0 aMtarmu0. have eka chehalo akasAI. AgalyA avasthitamA AgalyA 3 nI ja0 3 cAritramA saMjalano krodha, 1 samo u07 sama0. jathAkhyAmAna, mAyA, lobha, e 4 lAbhe | tanI ja0 1 samo utkRSTI deze Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena siddhAMta prakaraNa saMgraha. uNA pUrva kroDanI. 24 have upasaMpajahaNAdvAra __21 have baMdha dvAra kahe che. kahe che. sAmAyaka cAritravALo AgalyA 3 cAritra 7 karma tathA caDe to, chedo0 sukSma saMparAyapaNuM 8 karma bAMdhe. 7 bAMdhe to Aukhu pAme ane paDe to asaMjati. varjine. sukSma saMparAya 6karma bAMdhe ne zrAvakapaNuM pAme. chedo0 caDe Aukhu mohanIvarajIne. jathA- | to parihAra0 sukSmapaNuM pAme, paDe khyAta eka sAtAvedanIya bAMdhe to sAmA0 asaMjatI0nezrAvakaathavA abaMdha paNa hoya. paNuM pAme. parihA0 caDe nahI paDe .. 22 veda dvAra kahe che. A- | to chedo0 asaMjatIpaNuM pAme. galyA 4 cAritra AThe karma vede | sukSma saMpa0 caDe to jathAkhyAta ane jathAkhyAta sAta karma vede | paNuM pAme, paDe to sAmA0chedo mohanIya varajIne. tathA 4 vede | asaMjamapaNuM pAme.jathAkhyAta caDe to vedanI, Ayu, nAma,gotra0e4 to mokSamAMjAya, paDe to sukSma0 ____23 have udIraNAdvAra kahe asaMjamapaNuM pAme. che.AgalyA 3cAritra AThakarmanI 25have sannAdvAra kahe che. sanAudIraNA kare 7 nI kare to vautAmAMAgalyA 3cAritralAbhe. Aukhu varajIne 6nI kare to nosanAvautAmAMpAMcecAritralAbhe. vedanI varajIne. sukSma sNpraay| 26AhAradvAra kaheche. pAMce 6 karmanI udIraNA kare, Aukhu | cAritra AhArakamAM lAbhe. eka mohanI varajIne 5 nI kare to jathAkhyAta aNAhArakamAM paNahoya. Aukhu mohanI vedanI varjine. | 27 have bhavadvAra kahe che. jathAkhyAta 5 no udoraNA kare | sAmA0 chedo0 ja0 1 bhava, uttathA 2 nI kare to nAma gotra, kRSTA 8bhava kare.bAkI 3cAritraeznI udIraNA kare. vALA ja01 bhava, u03 bhava kare. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhayAnA poja. 28 have AkarSadvAra kaheche. ( ja0200 varasa, u0deze uNIra eka bhava AzrI sAmAyaka0 ja- pUrvakroDa.sukSmaja01samo,u0 aMghanya 1 vAra Ave ut0 pratye tarmujayAkhyAtaja0u0sarvekALa. kase (900) vAra Ave. chedo0 / 30 have aMtaradvAra kahe che. ja. 1 utU0 vIsapahuttaM 120. | eka vacana AzrI pAMce cAritranuM parihAra ja01 ut03, sukSma0 ja0 aMtarmu0 u0 arddha pudgala deze ja0 1 u0 4, jathAkhyAta ja. uNuM AMtaruM paDe, bahuvacana AzrI 1 u02, have ghaNA bhava AzrI sAmA0 ja0 u0 aMtara nathI. sAmA0 ja0 2 vAra Ave u0 chedo0 ja0 63000 varSa, u0 pratyeka hajAravAra Ave. chedo0 18 kroDA kroDa sAgaranuM. parija02 ut0960. parihA0 ja0 | hA0 ja0 84000 varSa, u018 2 u07. sukSma0 ja02, u0 9. kroDAkroDasAgara.sukSma jaghanya javAkhyAta ja0 2, u0 5. 1 samaya, u0 6 mAsanu. jathA 29 have sthitIdvAra kaheche | khyAtanu0 ja0 u0 AMtaru nathI. eka vacana AzrI sAmA0 chedo0 / 31 have samudghAtadvArakahe ja0 1 samaya u0 deze uNIpUrva che.sAmA0chedo0e 2mAM 6samudkroDanI. parihA0 ja0 1 samo, ghAta lAbhe,parihAra03 samudghAta u. 29 varasa uNI pUrva kroDa. | pahelI lAbhe sukSma samudghAtanathI sukSma0 ja0 1 samo, u0 aMtarmu0 jathAkhyA01kevaLasamudghAtalAbhe. jayAkhyAta ja01 samo, u0 | 32 have kSetradvAra kahe che. deze uNI pUrva kroDa, ghaNA bhava | lokane saMkhyAtame bhAge ke asaMAzrI. sAmAyakanI ja0u0 sarva khyAtame bhAge ke ghaNe saMkhyAtame kALa. chedopa0ja0250varasau0 | bhAge ke ghaNe asaMkhyAtame bhAge 50 lAkha kror3a sAgara. parihA0 / ke sarva lokane viSecAritralAbhe? Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha uttara chokanA asaMkhyAtamAMbhA- 2, 3, u0 162 te 108 gamAM to AgalyA 4 cAritra kSapaka, 54 upasama0.jayAkhyAta lAbhe, ane eka jathAkhyAta0 ja0 1, 2, 3, ut0 162 te asaMkhyAtame bhAge, ghaNe asaMkhyA- 108 kSapaka0 54 upasama0.pUrva tame bhAge,tesarva lokane viSe lAbhe. | paDivajamANa AzrI johoya to, 33 have pharasanA dvAra kahe | sAmA0 ja0 ut0 pratyeka hajAra che te kSetra dvAranI pare jANavo. kroDa. chedo0 ja0 u0 pratyekase 34 have bhAva dvAra kahe che. kroDa, parihAra vizuddha ja01,2, sAmA0, chedo, parihA0, sukSma0 . 3 u0 pratyeka hajAra, sukSma0 ja0 e 4mAM bhAva 1kSayopazama lAbhe. 1, 2, 3, utU pratyekaseM jathAjathAkhyAtamAM upazama ne kSAyaka khyAta ja0 u0 pratyeka kroDa. e 2 bhAva lAme. 36 alpa bahutva dvAra kahe 35 have parimANa dvAra kahe | che sarvathI thoDA mukSma saMparAya, che. hace paDivajamANa AzrI jo tethIparihAra saMkhyAta guNA,tethI hoya to, sAmA0 ja0 1, 2, 3, jathAkhyAta0 saMkhyAta muNA,tethI u0 pratyeka hajAra.chedo0, parI- chedo0 saMkhyAtaguNA tethIsAmA0 hAra0, ja0 1, 2, 3, uta0 saMkhyAtaguNA lAbhe. iti saMjapratyekaseM. sukSmasaMparAya ja0 1, | yAnA bola saMpUrNa. // atha zrI niyaMThAnA bol.|| mAthA panaghaNAra veyara rAge3, kappa4 caritta5paDiseraNA nANe: tattheyaTaliMgezvarIre10,kheca11kAla 12gai13saMjaya14nikAse15. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 niyaMThAnA bola. jogu16vauge17 kasAe 18,lezA19 parINAma20 baMgha21vedeya22; kammodIraNA 23 uvasaMpajahaNA 24, sannAya 25 AhAre 26. 2. bhava27AgarIse28kAlaM29tareya30,samugghAya31kheta32phusaNAya33 bhAveya 34 parImANe 35 khalu, appAbahuca 36 nIyaMThANaM. 3. upalI 3 gAthAno artha vistArI kahe che. 1 have pannavaNA dvAra kahe | lagADe. te pulAkanA pAMca bheda, che. pulAka 1, bakusa 2, prati | jJAna pulAka,darzana pulAka,cAritra sevaNA 3, kapAya kuzIla 4, pulAka, liMga pu0, yathA sUkSma nigraMtha 5, sanAtaka 6. pulAka pulAka. pulAka te jJAnAdi atIte saiMsA dhAnanA puLAnI pare, cAra sevave karI saMjama sAra rahita bakusa te saiMsA dhAnanI pare, pratI kare tene pulAka kahIye.vakusa te sevanA te masalyA dhAnanI pare, zarIra vakusa, zarIranI suzraSA kapAya kuzIla te upaNyA dhAnanI vibhUSA kare te. upakaraNa bakusa pare, nIyaMTho te kaNakI sahita | te jhalahalata upakaraNa kare,upakakaNanI pare, sanAtaka te aNIzuddha raNAdi adhIka saMgrahe vastra pAtrAdi cokhAnI pare. have pulAkanA be | prakSAlanAdi kare. vakusanA 5bheda bheda.labaddhI pulAka tecakravartinI | Abhoga bakusa. aNabhoga bakusa. senyA cUraNa karaNa zakti saMpanna | saMvUDa bakusa.asaMvUDa bakusa.jathA te labddhI pulAka, pratisevaNA sukSma bakusa. have lakSaNa kaheche. pulAka te mULa guNa utara guNamAM| jANIne doSa lagADe te Abhoga dopa lagADe. mULa guNa te pAMca bakusa. aNajANe doSa lagADe te Azrava mAMhelo anero doSa aNabhoga bakusa.chAnodoSalagADe lagADe. utara guNa doSa te daza te saMvUDa bakusa. prakaTa doSa lapacakhANa mAMhelo anero doSa / gADe te asaMvUDa bakusa.yathAmukSma Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. te kiMcita doSa lagADe. te sAti- | SAya kuzIla.have niyaMTho te mohani cAraniraticAra bene bhelA sahusA karmathI nIkalyo saMpUrNa graMtha rahita dhAnanI pare saMjamane kAbaruM kare upasamIta, yathA nirmala lAyaka te bakusa. have pratisevanA kusI- bhAvika, kaSAya varajita, vItalanA 5 bheda kahe che. jJAna prati- rAgAvasthAyevarti, te munino prathama sevanA, darzaNa pratisevanA, cAritra samaya te paDhama samaya niyaMTho. pratisevanA, liMga pratisevanA, apaDhama samaya te bIjA samayAdike jathA sUkSma pratisevanA. iMdriyAdi varte ne apaDhama samaya niyaMTho. te vasya ane piMDa visudhyAdi sumatI / guNasthAnakane paryaMta varti samayano bhAvanA tapapaDimAM abhI grahita / te carama samaya nIyaMTho. te guNaeTale uttara guNa mULa guNa virA- ThANAnA chelA samayathI pUrvalA dhatA sarvajJanI AjJAthI nyUnAdhika samaya varti te acarama samaya nipravarne te pratisevanA jJAnAdi 5 yaMTho,yathAsukSmateguNaThANAnA sarva jANavA. kaSAya kusIla te saMja- samaya vI te yathA sukSma niyaMTho lanA kaSAyane udaye karI kuchita snAtaka te ghAtikarma maLa pakhAjehane sIla svabhAva kaSAya udaya LavAthI TALavAthI parama pavitra thAya aprazastapaNuM thAya te mATe nAhyAnI pare ujvala parINAmI kaSAya kuzIla.doSalagADavA sarI- rUpAtIta dhyAnI te snAtaka paMca khA nimittavAsI pariNAma thAya nAma vikhyAta achavI te joga paNa pravartanAM sahejamAM doSa na la- nIrudhyA mATe achavI. asavala gADe te kaSAya kuzIlanA 5 bheda te niraticAra kAbarAsa rahita jJAna kaSAya kuzIla, darzana kaSAya te mATe asabala. ghanaghAti karma kuzIla, cAritra kaSAya kuzIla, kSaya karyA te mATe akarmAsa liMga kaSAya kuzIla yathA sUkSma ka- saMzuddhanANadaMsaNa dhare arahAjIna Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyaMThAnA boLa. kevaLI te, samyak zuddha nirdoSa | kalpa, kalpAtita e pAMca temAM jJAna darzananA dharaNahAra arahAjI- sthitikalpa asthiti kalpamAM ne te rahasya chAnI vAta nahIM te 6 e niyaMThA lAbhe. jinakalparAga dveSanA jItanAra mATe kevaLI mAMhI bIjo, trijo, cotho e3 kahIye aparIsAvI te navA karma niyaMThA lAbhe. sthivara kalpamA Ave nahI te mATe aparIsAvI sarva AgalyA 4 niyaMThA lAbhe. kayoganAruMghavAthI.e nAmanI prajJA- lpAtitamAM upalyA 3 niyaMThA panAparupaNAdvArakiMcit nirupaNaM. lAbha e dvAra 4 tho. 2 veda dvAra AgalA 4 savedI 5. cAritra dvAra. sAmAyaka upalyA 2 avedI. temAM pulAka, ne chedopasthApanIya e 2 mAM stri vedamAM nahi. puruSa ane pu- AgalyA 4 niyaMThA lAbhe. pariruSa napuMsaka e 2 mAM hoya. bakusa hAra vizuddha ne sukSma saMparAya . ne pratisevanA 3 vedamAM hoya, ka- e 2 mAM kaSAya kuzila niyaMTho SAya kuzIla savedI hoya to traNe lAbhe. jathAkhyAta cAritramA uvedamAM hoya ane avedI hoya palyA 2 niyaMThA lAbhe. e 5. to upasama ne kSINa vedamAM hoya. 6.pratisevI dvAra.AgalyA nigraMtha upasama ne kSINa vedamAM 3 niyaMThA pratisevI. upalyA hoya. snAtaka kSINa vedamAM hoya 3 niyaMThA apratisevI temAM pue dvA0 2. | lAka mULa guNa uttara guNamAM doSa 3. rAgadvAra AgalyA 4 lagADe. pratisevanA mULa guNa niyaMThA sarAgI. nigraMtha ne sanA- uttara guNamAM doSa lagADe. bakusa taka kSINarAgI hoya e 3. mula guNamAM doSa lagADe pati 4. kalpadvAra. sthitikalpa, sevanA mULa guNa uttara guNamAM asthitikalpa,jinakalpa,sthivara- doSa lagADe upalyA 3 niyaMThA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena siddhAMta prakaraNa saMgraha. dApana lagADe e 6 dvAra. 10 zariradvAra. pulAkamAM ___7. nANadvAra AgalyA 3 | 3 zarira lAme. bakusane patiniyaMThAmAM jJAna 2 tathA 3 ane | sevanA e 2 mAM3 zarira lAbhe. cothA pAMcamA niyaMThAmA 2jJAna, | udArika, tejasa ne kArmaNa e 3 3 tathA 4. snAtakamAM 1 kevaLa- | lAbhe. tathA 4 lAme to vaikreya jJAna. have pulAka bhaNe to jaghanya | vadhyu ane kaSAya kuzIlamAMzanavamAM pUrvanI trIjI AcAravastu | rira 3, 4, 5 lAbhe ane nisudhI utta0 nava pUrva pUrA bhaNe | gretha ne snAtakamAM zarira 3 lAbhe. 1. bakusa ne pratisevanA bhaNe to | udArika, tejasa ne kArmaNa. e ja0 8 pravacana mAtA, ut010 dvAra 10. pUrva pUrA bhaNe. kaSAya kuzIla | 11 kSetradvAra. janma AzrI niyaMTho ja0 8 prava0 u0 14 | karmabhUmimAM chae niyaMThA lAbhe. pUrva pUrA bhaNe. snAtaka to zruta | akarmabhUmimAM eke na lAbhe. kevaLI che sarvajJa che. e 7 dvAra. | chata AzrI paNa chae lAbhe. 8.tirthadvAra. tirtha, atirtha ti- sAhAraNa AzrI pulAsa varjIne rthakara pratyeka buddhae4.temAM tirthamAM 5 niyaMThA lAbhe. karmabhUmi ne cha e niyaMThA lAbhe. bAkI 3 mAM akarma bhUmi baMnemA 4 lAme. e upalyA 3 niyaMThA lAbhe e 8. dvAra 11 mo. 9. liMgadvAra. dravyathI sa- 12 kAladvAra. samucce a. liMga, anyaliMga, gRhaliMga e 3 / vasarpiNI, utsarpiNI, noaba. liMgamAM 6 e niyaMThAlAbhe. ane| sarpiNI, noutsarpiNImAM 6 bhAvathI anyaliMga,gRhaliMgamA eke niyaMThA lAbhe. temAM avasarpiNI na lAbhe ne saliMgamA cha e lAbhe. uttarato kALa temAM 6 ArA e dvAra 9 mo. tihAM janma AzrI pahelAne bIjA Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 niyaMThAnA boka. ArAmAM eke na lAbhe. trIjAne / ke nahi. ane sAhAraNa AzrI cothA ArAmAM 6 niyaMThA lAme. pulAka varjIne 5 niyaMThA lAbhe. pAMcamA ArAmAM 3 niyaMThA lAbhe. pAMca mahAvideha kSetramA janma chata bIjo, trIjone cotho e 3 lAbhe. AzrI chae niyaMThA lAbhe. sAhAchaThA ArAmA eke nahi. have chata raNa AzrI pulAka varjIne 5 AzrI pahelA bIjA ArAmAM niyaMThA lAbhe. e dvAra 12 mo. eke nahi trIjA, cothAne pAMcamAM 13 gatidvAra. AgalyA 5 ArAmA cha e niyaMThA lAbhe. niyaMThA ArAdhaka te eka vimAchaThA ArAmAM eke na lAbhe. sa- nika devagatimAM jAya. snAtaka hAraNa AzrI pulAka varjIne mokSa jAya. temAM pulAka ja. 5 niyaMThA 6 e ArAmA lAme. pahele devaloke jAya. u0 AcaDatA kALamAM janma AzrI pahele Thame devaloke jAya. bakusa ne Are eke nahi, vIje trIje ane pratisevanA ja0 pahele devaloke cothe Are 6 niyaMThAlAbhe.pAMcame jAya. u0 bArame devaloke jAya. chaThe Are eke nahi. chata A- kaSAya kuzila ja0 pahele devazrI pahele, bIje Are eke nahi. loke jAya. u0 sarvArtha siddhatrIje, cothe Are 6niyaMThA lAbhe. mAM jAya. niyaMThA ja0 u0 apAMcame chaThe Are eke nahi.sAhA- nuttara vimAnamAM jAya. snAtaka raNa AzrI pulApha varjIne cha / mokSamAM jAya. ArAdhaka padavI e ArAmAM 5 niyaMThA lAbhe. no-pAMca pAme. iMdranI, sAmAnikanI, utsarpiNI, noavasarpiNI kALa | trAyatriMzakanI, lokapALanI, ate hemavaya, eraNavaya, harivAsa, hameMdranI. e 5 mAMhelI AgalyA ramakavAsa, devakuru, uttarakura, e 3 niyaMThA padavI 4 pAme. eka 6 kSetramA janma chata AzrI e- ahameMdranI nahi. kaSAya kuzila Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. padavI 5 pAme. nirgratha eka padavI ahameMdranI pAme. snAtaka mokSa jAya, virAdhaka AgalyA 5 niyaMThA ja0 bhavanapatimAM jAya u0 pahele devako ke jAya. padavI 5 mAMhelI eke na pAme, e 13. 14. sthitidvAra. devatAmAM jAya vihAM sthiti keTalI pAme. pulAka ja0 pratyeka palyanI u0 18 sAgaranI pAme. bakusane pratisevanA ja0 pratyeka palyanI u0 22 sAgaranI pAme. kaSAya kuzila ja0 pratyeka palyanI u0 33 sAgaranI pAme. nigraMtha ja0 u0 33 sAgaranI pAme. snAtaka mokSa jAya. e dvAra 14 mo. 15. saMjama sthAnadvAra. AgalyA 4 niyaMThAnA asaMkhyAtA saMjama sthAnaka te pariNAmanA sthAnaka che| ane nirgratha ne snAtaka ekekuM sthAnaka che. have alpabahutva, pahele bole sarvathI thoDA nirgratha ne snAtakanA sthAnaka bane mAMhomAMhI tulya. tetho bIje vole pulAkanA sthAnaka 189 asaMkhyAta guNA. tethI trIje bole bakusanA sthAnaka asaMkhyAtaguNA tethI cothe bole prati sevanAnA sthAnaka asaMkhyAta guNA. tethI pAMcame bole kaSAyakuzIlanA sthAnaka asaMkhyAta guNA 50 e dvAra 15 mo. 16. nikAsadvAra te paryavaparyava che. pulAka, pulAka sAdhe dvAra. ekekA niyaMThAnA anaMtA chaThANa vaDiyA. pulAka bakusa pratisevanAthI anaMtaguNa hINA. kaSAya kuzIla sAthai chaThANa vaDiyA upalyA bethI anaMaguNa hiNA. 1. have bakusa, pulAkathI anaMtaguNa adhika. bakusa pratisevanA kaSAya kuzaula sAthai chaThANa vaDiyA. upalyA bethI anaMtaguNa hINa. 2. pratisevanA pulAkathI anaMtaguga adhika. bakusa pratisevanA kaSAya kuzIla sAtha chaThANa vaDiyA. upalyA bethI anaMtaguNa hINA 3. kaSAya kuzIla AgalyA 4. sAtha chaThANa Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 . niyaMThAnA bola. vaDiyA. upalyA bethI anaMtaguNa asaMkhyAta guNa, anaMtaguNa hiNa. hINA 4. nigraMtha ne snAtaka e 6. have adhika hoya to,anaMta AgalyA cArathI anaMtaguNA a- bhAga, asaMkhyAta bhAga, saMkhyAta vika ne mAMhomAMhI tulya. 6. bhAga, saMkhyAta guNa, asaMkhyAta alpabahutvadvAra. pahele bole sa- | guNa, anaMtaguNa adhika 6. e vathI thoDA pulAka ne kaSAya ku- SaTa guNanIhAnI vRddhi jANavI zIlanA jaghanya paryava mAMdomAMhI e dvAra 16 mo. tulya 1. tethI bIje bole pulA- 17 joga dvAra. AgalyA kanA utkRSTA paryava anaMtaguNA 5 niyaMThA sayogI hoya to 3 2. tethI bIje bole bakusa ne joga hoya, ne chaTho snAtaka pratisevanA jaghanya paryava mAMho- | sayogI hoya to 3 joga hoyaM mAMhI tulya ne anaMtaguNA 3. ajogI hoya to joga eke nahi. tethIcothe bole bakusanA utkRSTA | e dvAra 17 mo. paryava anaMtagaNA 4. tethI pAMcame 18 upayoga dvAra cha e bole pratisevanAnA u0 paryava niyaMThAmAM sAkAra upayogane aanaMtaguNA 5. tethI chaThe bole NAkAra upayoga baMne lAbhe e kaSAya kuzIlanA paryava u0 a. dvAra 18 mo. naMtaguNA 6.tethI nigraMtha ne snA- 19 kaSAya dvAra. AgalI takanA paryava mAMhomAMhI 3 cokaDomAM eke niyaMTho na tulya ne anaMtaguNA 7. chaThANa lAbhe. saMjavalanI 1 cokaDI vaDiyA te zuM ? hINo hoya ke AgalyA traNa niyaMThAmA hoya. adhiko hoya. jo hiNo hoya ane kaSAya kuzIlamAM saMjavalanA to anaMta bhAga, asaMkhyAtabhAga, cAre hoya. ane jo 3 hoya to saMkhyAta bhAga, saMkhyAta guNa, krodha varjIne, be hoya to mAna Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 191 varjIne ne eka hoya to mAyA hata u0 deze uNI pUrvakroDa varjIne temAM krodha,mAna,mAyAnI | e dvAra 21. bhajanA lobhanI niyamA hoya 4 22 baMdha dvAra. pulAka 7 nigraMtha upasama tathAkSINa kaSAyI karma bAMdhe. Aukhu varjIne. bakuhoya, snAtaka kSINa kaSAyI hoya | sane prati sevanA7-8 karma bAMdhe, e dvAra 19 mo. 7 bAMdhe to AukhuM varjIne.kaSAya 20 lezyAdvAra. AgalyA kuzIla 6, 7, 8 karma bAMdhe, 3 niyaMThAmAM upalI 3 lezyA sAta karma bAMdhe to AukhuM vahoya. kaSAya kuzIlamAM 6 lezyA | jIne, 6 karma bAMdhe to AyuSya hoya ne nigraMtha ne zukala lezyA tathA mohanI varjIne. nigraMtha 1 snAtakamAM parama zukla lezyA | sAtA vedanIkarma bAMdhe.snAtaka 1 ane alezI paNa hoya e dvAra20. sAtA vedanI bAMdhe ne snAtaka a___ 21 pariNAma dvAra. cha e | baMdhaka paNa hoya. e dvAra 22 mo. niyaMThAmAM varddhamAna pariNAma hoya 23 veda dvAra.AgalyA 4 to AgalyA 4 mAM jaghanya 1 AThe karma vede, nigraMtha mohanI samo u0 aMtarmuhUrta, upalyA 2 karma varjIne 7 karma vede,snAtaka nA jaghanya utkRSTa aMtarmuhUrta. 4 kA 4 karma vede ve0 A0 nA0 go0 have hAyamAna pariNAma AgalyA4 | e 4 vede. e dvAra 23 mo. nA ja0 eka samo u0 aMta0 u | 24 udIraNA dvAra. pulAka palyA 2 nA hAyamAna pariNAma | 6 karmanI udIraNA kare AukhaM hoya nahi. avasthita pariNAma 1, vedanI 2 varjine. bakusane AgalyA 4 nA ja0 1 samo pratisevanAATha karmanI udIraNA u0 7 samA, nigraMtha ja0 1 samo| kare ane jo 7 nI kare to Au0 aMta0, snAvakanA ja0 aMta- / ukhu bajine.6nI kare toAukhu Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 niyaMThAnA bola. ne vedanI varjine. kaSAya kuzila8 | saMjati, zrAvaka e 5 thAya. nirgratha caDe to snAtakapaNuM pAme ane jo paDe to kaSAya kuzIla pazuM pAme asaMjati paNa thAya. snAtaka mokSa jAya paNa paDaM nathI. e dvAra 25 mo. karmanI udIraNA kare, 7 nI kare to Aukhu varjine 6 nI kare to AyuSya vedanI varjine 5 nI nI kare to mohanI AukhaM vedanI varjine. ane nigraMtha Aukhu vedanI mohanI e 3 : varjine 5 karmanI udIraNA kare, tathA nAma, gotra e 2 nI udIraNA kare. snAtaka nAma, gotranI udIraNA kare tathA napaNa kare. udIraNA dvAra 24. 25 uvasaMpajahaNA dvAra pulAka caDe to kaSAya kuzIla paNuM pAme ane jo paDe to asaMjati pazuM pAme. bakusa caDe to prati sevanAne kaSAya kuzIlapaNuM pAme. ane jo paDe to asaMjatine zrAdakapaNuM pAye. pratisevanA caDe to kaSAya kuzIlapaNuM pAme. ane jo paDe to bakusa, asaMjati, zrAvakapaNaM etraNa pAme. kaSAya kuzIla caDe to nirgratha paNuM pAme ane jo paDe to pulAka, bakusa, pratisevanA, a 26 saMjJA dvAra bIjo cIjo cotho e 3 niyaMThA sanAvautAmAM hoya. no sanAvaDatAmAM 6 niyaMThA lAbhe e dvAra 26 mo. 27 AhAra dvAra. AgalyA pAMca niyaMThA AhAraka hoya. chaTho niyaMTho snAtaka AhArakane aNAhAraka hoya. e dvAra 27 mo. 28 bhava dvAra. pulAka ja0 1 bhava kare. u0 3 kare. vakuza, pratisevanA, kaSAya kuzIla e 3 ja01 bhava u08 bhava kare. nigraMtha ja01 bhava u0 3 bhava kare. snAtaka mokSamAM jAya. e dvAra 28 . 29 AkarSaka dvAra. AkarSaka 1 bhave pulAka ja0 1 vAra u0 3 bAra Ave, bakusa pratisevanA kaSAya kuzIla ja0 1 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 193 nigraMtha ja0 1 0 2 bAra Ave. snAtaka ja0 u01 vAra Ave. ghaNA bhava AzrI. pulAka ja0 2 vAra u0 7 vAra Ave. bakusa, pratisevanA, kaSAyakuzIla e 3. ja02 u0 pratyeka hajAra vAra Ave. nirgratha ja02 u0 5 vAra Ave. snAtaka ne punarbhava che nahi. e dvAra 28 mo. u0 pratyeka so 900 vAra Ave | AMtaruM paDe. snAtakane AMtaraM nathI. have ghaNA jIva AzrI pulAkane ja0 1 samo, u0 saMkhyAtA varSanuM. nirgrathane ja0 1 samo, u0 6 mAsatuM zeSa bAkine AMtaru nathI. 30. 29. sthitidvAra- sthiti 1 bhava AzrI pulAkanI ja0 aMta0 ut0 aMta0 bakusa pratisevanA kaSAyakuzIlanI ja0 1 samo. u0 deze uNI pUrva kroDa nigraMtha nI ja01 samo. u0 1 aMtarmu0 snAtakanI ja0 1 aMta0 u0 deze uNI pUrva kroDa ghaNAbhava AzrI, pulAne nirgrathanI ja0 1 samo u0 1 aMta0 bAkI ne sarvathA kALa e dvAra 29 mo. 30 aMtara dvAra - aMtara eka jIva AzrI AgalyA 5 niyaMThAne ja0 aMta0, u0 arddha pudgala dese uNuM 31 samudghAta dvAra - samudraghAta, pulAkamAMtraNa, vedanI, kaSAya, mAraNAMtika e 3 lAbhe. bakusa ne pratisevanAmAM pAMca samudghAMta. vedanI, kaSAya, mAraNAMtika, vaikreya, ane taijasa, e 5. kaSAya kuzIlamAM 6 samudghAta, kevala0vajIne. nirgrathamAM samudghAta nathI.... snAtakamA 1 kevaLa samudrAta lAbhe. 31. 32 kSetra dvAra - te 6 niyaMThA lokane saMkhyAtame bhAge hoya ke asaMkhyAtame bhAge ke ghaNe saMkhyAtame bhAge ke ghaNe asaMkhyAtame bhAge ke sarva lokamAM hoya ? teno uttara AgalyA 5 niyaMThA lokane asaMkhyAtame bhAge hoya. zeSa 4 bole na hoya. snA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 niyaMThAnA bola. ghaNe asaMkhyAtame bhAge ne sarva lokamAM hoya. 32. 33 pharasanA dvAra - te paNa kSetra dvAranI pare kahevo. 33. taka loka asaMkhyAtame bhAge / snAtaka ja0 1, 2, 3, u0 108 puntrapaDivajjamANa AzrI pulAka hoya to ja0 1, 2, 3, u0 pratyeka hajAra, bakusa ne pratisenA hoya to ja0 pratyekaseM kroDa, u0 pratyeka kroDa, kaSAya kuzIla hoya to ja0 u0 pratyeka hajAra kroDa, nigraMtha ja0 1, 2, 3, u0 pratyekasa. snAtaka ja0 u0 pratyeka kroDa. 35. 34 bhAva dvAra - AgalyA 4 niyaMThA kSayopasama bhAve hoya. nirgratha upazama ne kSAyaka bhAve hoya. snAtaka 1 kSAyaka bhAve hoya. 34. 35 pariNAma dvAra - paDiva - jamANa te navIna thAtA hoya te vartamAna AzrI eka same jo hoya to pulAka, cakusa, pratisevanA ja0 hoya to 1, 2, 3, u0 pratyeka so. kaSAya kuzIla ja0hoya to 1, 2, 3, u0 pratyeka hajAra nirgratha ja0 hoya to 1, 2, 3, u0 162 temAM 108 kSapaka zreNInA ane 54 upasama zreNInA 36 alpabahutva dvAra - savaithI thoDA nigraMtha, tethI pulAka saMkhyAtaguNA, tethI snAtakasaMkhyA taguNA, tethI bakusa saMkhyAtaguNA, tethI pratisevanA saMkhyAta guNA, tethI kaSAya kuzIla saMkhyAta guNA. e cha niyaMThAno adhikAra sUtra zrI bhagavati zataka 25 me uddeze chaThe che. iti zrI niyaMThA bola samApta. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. ____195 atha zrI SaT dravyanA bola, pariNAma jIvamuttaM, sapaesAegakheta kiriyAya; nicaMkAraNakattA, sadhvagayamiyarehiMappavesA // 1 // e gAthA have ehano artha kahe che. ziSya AtmArthI paMcAMga namAvI puche che je he svAmin ! SaT dravyamA pari NAmi dravya keTalA ane apariNAmi dravya keTalA? guru kahe che he AyuSman ziSya ! nizcaya naye Sada dravya potapotAne svabhAve svarupe pota potAnA guNa paryAyani pariNati rupe cha e svabhAva pariNAmi ane vyavahAra naye jIva ne pudgala e 2 vibhAva pariNAmi zeSa 4 dravya apariNAmi. 1.have cha dravyamA eka jIvAstikAya, jIvadravya, caitanya.zeSa 5 jaDa, ajIva dravya che. 2. have cha dravyamA eka pudala dravya murtimAna che. zeSa 5 amUrti che. 3. cha dravyamAM eka kALadravya apradezI, samayadravya che. zeSa 5 samadezI che. dharma, adharma asaMkhyAta pradezI. AkAza lokAloka pramANe che mATe anaMta pradezI. pudgala dravya eka paramANu yAvat anaMtA khaMdho che mATe anaMta pradezI che.ane jIvAtmA asaMkhyAta pradezI che. 4. chadravya nizcayanaye eka, chaye dravya aneka, dharma0 adharma0 dravyathI eka, guNa paryAya pradezathI aneka, guNa anaMtA. paryAya anaMtA, pradeza asaMkhyAtA, AkAzanA pradeza paNa anaMtA. kALa dravya vartanA lakSaNe eka.guNa paryAya samayathI aneka. guNa anaMtA. paryAya anaMtA. samaya anaMtA te kema ? eka AvalikAnA cothA asaMkhyAta pramANe samaya thAya. ema yAvat daza kroDAkoDI sAgaropame eka utsapiNI. daza kroDAkoDi sAgaro Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaT dravyanA boka. pame eka avasappiNI, viza kroDAkroDi sAgaropamano eka kALacakra thAya.ehavA anaMtA kALa cakre eka pudgala parAvartana thAya.ehavA anaMtA pudgala parAvartanano atItakALa gayo. vartanakALa eka samayaja. anaMta pudgala parAvartanano Agamiyo kALa Avaze.ema traNa kALanA samaya anaMtA. have pudgala dravya puraNa galana svabhAve eka, guNa paryAya pradezathI aneka. guNa anaMtA, paryAya anaMtA, pradeza anaMtA anaMtA paramANuyA. anaMtA dvi pradezIyA. anaMtA tripradezIyA. anaMtA cau pradezIyA. anaMtA paMca pradezIyA. emayAvat anaMtA saMkhyAta pradezIyA. anaMtA asaMkhyAta pradezIyA. anaMtA anaMta pradezIyA khaMdha che te mATe eka anaMta pradezIyA khaMdhamA anaMta pradezIyA pradeza ke mATe pudgala anaMta pradezI che. jIvAstikAya caitanya lakSaNa dravyathI eka che, guNa paryAya pradezathI aneka. guNa anaMtA. eka jIvanA pradeza asaMkhyAtA. ehavA Atma dravya che. ane vyavahAra naye ? dharma, adharma0, AkAza0, e traNe eka. ane kALa pudgala ne jIva e 3 dravya aneka che sakalana bhinna bhinna pravartana avasthApaNuM che mATe anaMta 5. cha dravyana kSetra AdhArasamAna eka AkAza dravya che.zeSa 5 dravya kSetro Adhyeya rahevA yogya vastu che. 6. cha dravya nizcaya svarupe potapotAnI kriyA rupe to SaT dravya sakriya che. calaNa sahAya rupa 1, sthira sahAya rupa 2, Azraya rupa 3, vartanA rupa 4, puraNa galana hAniddhi rupa 5, upayoga caitanya rupa 6 e 6 sakriya ane vyavahAra naye gamanAgamana para ruSa calaNa kriyA Azri pudgalane jIva e 2 sakriya zeSa 4 dravya akriya. 7. cha dravya nizcaya naye nitya ane eka pakSe chae anitya te kema ? dharmanA, adharmanA cAra guNa che temAM paryAyamAM khaMdha loka pramANe nitya che. ane deza, pradeza, Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. aguru laghu e 3 paryAya anitya che.AkAzamA 4 guNa temAM lokAloka pramANe khaMdha nitya che. deza pradeza aguru laghu anitya che. kALadravyanA 4 guNa nitya. 4 paryAya anitya che. pudgala dravyanA 4 guNa nitya. 4 paryAya anitya. jIvadravyanA 4 guNa 3 paryAya nitya, aguru laghuparyAya anitya. 8. cha dravyamA eka jIva kAraNI che eTale jIva ne pAMce dravya kAraNa rupa che. pAMca dravya akAraNI che.9. cha dravyamAM svarupa, calaNa svabhAva sthira svabhAva, avakAza dAna, navIna purANa svabhAva, puraNa galana svabhAva, upayoga lakSaNa, caitanya svabhAva. chaHe svabhAvanA kartA che. ane vyavahAra naye eka jIva dravya parabhAva rupano kartA che. zeSa 5 dravya akartA che. 10. cha e dravyamAM sarvavyApI eka AkAsa dravya, lokAloka pramANe che. mATe zeSa 5 dravya loka vyApI che. 11. iyara appavezAke0 yadyapi cha e.dravya eka kSetramA khira nirani pare ekaThA maLI rahyA che to paNa eka bijAmAM koi koimAM bhaLe nahi e dravyano vicAra. have dharmAstikAya te kehane kahie ? dharma te calaNa svabhAvarUpa, gatimAna puruSavat, asti ke0 traNa kALamAM che, kAya ke. asaMkhya pradezano samUha tene dharmAstikAya dravya kahiye. tenA 4 guNa arupI, acaitanya, akriya, calaNa sahAya, tenA paryAya paNa 4 skaMdha, deza, pradeza, aguru laghu. 1. ema adharma kahetA calaNasvabhAva ne pratipakSI te sthira svabhAva. sthitimAn puruSavat. asti ke0 traNa kALamAM che. kAya ke0 asaMkhya pradezano samUha. tene adharmAstikAya dravya kahiye, tenA 4 guNa, arupi, acaitanya, akriya, sthira sahAya. tenA paryAya paNa 4 pUrvavat . AkAza ke0 avagAha Azraya dAnarupa bhiMtamAM khAlInI peThe. asti ke0 traNa kALamAM che Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada dravyanA pola. kAya ke0 anaMta pradezano samUha tene AkAzAstikAya dravya kahiye. tenA 4 guNa arupi, acaitanya, akriya, avakAza dAna, tenA paryAya 4 pUrvavat. 3. jIva ne pudgala ulaTa pAlaTa kare tene kALa kahiye tenA 4 guNa arupi, acaitanya, akriya, vartanA lakSaNa, tenA paryAya 4 atita anAgata, vartamAna, aguru laghu, 4. samaye samaye hAni vRddhirupa svabhAva asti ketraNa kALamAMche.kAya ke0 bethI mAMDi anaMta pradezano samUha tene pudgalAstikAya dravya kahiye. tenA 4guNa rupi, acaitanya, sakriya,puraNa galaNa tenA paryAya 4 skaMgha,deza, pradeza, aguru laghu, tathA bijA paNa paryAya 4 varNa, gaMdha, rasa, sparza, 5. dravya prANa bhAva prANe kari jIve te jIva. asti ke0 traNa kALamAM che kAya ke0 asaMkhya pradezano samUha tene jIvAsti kAya dravya kahiye. tenA 4 guNa. kevaLa jJAna, kevaLa darzana, svarupa ramaNa, sthiratA caraNa, kSAyaka anaMta zakti. tenA paryAya 4 avyA bAdha, anAvagAha, amUrti, aguru laghu, 6. ema pudgalano vicAra, eka paramANumAM 5 varNa mAhilo 1 varNa, be gaMdha mAhilo 1 gaMdha, pAMca rasa mAMhilo 1 rasa, 8 sparza mAMhilA 2 sparza, ve paramANu maLe tyAre dvi pradezI khaMdha thAya. temAM 2 varNa, 2 gaMdha, 2 rasa, 4 sparza, traNa paramANu maLe tyAre tripradezI khaMdha thAya. temAM traNa varNa, 2 gaMdha, 3 rasa, 4 sparza, te zita, uSNa, snigdha, ne lukha, cAra paramANu maLe tyAre catuH pradezI khaMdha thAya temAM 4 varNa 2 gaMdha, 4 rasa, 4 spaza. paMca paramANu maLe tyAre paMcapradezI khaMdha thAya temAM 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 4 sparza ema cha, sAta, ATha yAvat saMkhyAta, asaMkhyAta anaMta pradezI khaMdhamAM yAvat cothe anaMte abha jopayo ta guga adhika. siddha ne anaMto bhAge ochA para Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 199 mANu maLe tyAre udArikane grahaNa yogya vargaNA thAya. ema anaMta- .. guNI adhika vargaNA maLe tyAre vaikreyane grahaNa karavAne yogya vargaNA thAya. ema AhAraka vargaNA, tejasa vargaNA, bhASA vargaNA, zvAsozvAsa vargaNA, mano vargaNA, ane kArmaNa vargaNA e 8 vargaNA mAMhi pahelI bijI vargaNA anaMtaguNI, bIjIthI trIjI anaMtaguNI, ema AThe vargagA jANavI. temAM udArika, vaikreya, AhAraka, taijasa, e 4 mAM 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 8 sparza, ane bhASA. uzvAsa, manoane kArmaNa e 4 vargaNAmAM 5 varga, 2 gaMdha, 5 rasa, 4 sparza e 4 vargaNA agurulaghunI jANavI. have paTa dravyamAM ATha ATha pakSa kahyAche. ni 1, anitya 2, eka 3, aneka 4, sat 5, asat 6, vaktavya 7, avaktavya8, have temAM nitya, anitya, eka, aneka. e4 pakSa to pUrve kAA. teja sat te cha dravya pota potAnA dravya, kSetra, kALa, bhAva rUpe chatA che. temAM dharmAstikAyano svadravya calaNa sahAya guNa. adhamastikAyano svadravya sthira sahAya guNa. AkAza0 svadravya avakAza dAna guNa. kALa0 svadravya vartanA, lakSaNa guNa. puddhala0 svadravya pUraNa galana guNa. jIvAstikAya svadravya upayoga lakSaNa guNa. ema cha dravyanuM svakSetra kahe che. dharma0 adharma0 svakSetra asaMkhyAta pradezI. AkAza0 svakSetra anaMta pradezI. kALano svakSetra eka samaya pudgalano svakSetra eka paramANu ehadA anaMtA. jIvano svakSetra asaMkhya madezI. ema cha dravyano kALa potapotAnA aguru laghunI samaya samayanI praNati kare che te cha dravyano svakALa. cha dravyano svabhAva te cha ra dravyamAM potapotAnA 4 bola potapotAmAM che, ane bijA dravyanA 4 bola temAM nathI. jema dharmAstikAyamAM potAnA dravya kSetra kALa bhAva e cAra bola che. bIjA 5 dravyanA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 SaT dravyanA bola. bijA 5 nA achatA dravya nathI. ema cha e dravyamAM potapotAnA 4 bola che. nathI. ema svabhAva e sat pakSa kahyo ane asat te kSetra kALa bhAva para dravyanA achatA rUpe to asat che. jema dharma0 dravya adharmAdi 5 para dravyanA dravya kSetra kALa bhAve asata ke0 achato che. ema cha e dravyamAM jANavu cha dravyamAM vaktavya te vacanathI kahevA yogya ehavA anaMtA svabhAva eka eka dravyamAM che, ane avaktavya ke0 vacanathI kahevAya nahi kevaLajJAne jaNAya ehavA anaMtA dharma svabhAva eka eka dravyamAM rahyA che. ema anaMtA guNa paryAya paNa kahevA. sarva padArtha kevaLiye diThA tene anaMtame bhAge abhilASyavAka vargaNA yogya anabhilAyane anaMtame bhAge te abhilAya. vaLI abhiarora anaMtame bhAge vaktavya kalA tene anaMtame bhAge gaNadhara mahArAje sUtra guMdhyA che, tethI asaMkhyAtame bhAge hamaNA Agama rahyA che e 8 pakSa. vaLI nitya anitya pakSathI upanI cobhaMgI kahe che. anAdi anaMta te jenI Adi ne aMta nathI te prathama bhAMgo. jenI Adi nathI ne aMta che te anAdi sAMta bijo bhAMgo. jenI Adi che ne aMta paNa che te sAdi sAMta trijo bhAMgo. jenI Adi che paNa aMta nathI te sAdi anaMta cotho bhAMgo. dharmAstikAyamA 4 guNa anAdi sAMta bhAMgo nathI paryAya 4 khaMdha, deza, pradeza, aguru laghu, e 4 sAdi sAMta trije bhAMge che. siddhanA jIvamAM dharmAstikAyanA pradeza sAdi anaMta cothe bhAMge che. emaja adharma dravyamAM. AkAzamAM paNa e rIte jANavuM paNa eTalo vizeSa ke khaMdha anAdi anaMta pahele bhAMge jANavuM. kAla dravyamAM guNa 4, anAdi anaMta paheje bhAMge che. ane paryAyAM atIta kALa anAdi sAMta vije bhAMge che. vartamAna kALa sAdi sAMta trije bhAMge che. anAgata kALa sAdi anaMta cothe bhAMge Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 201 che. pudgala dravyamA 4 guNa anAdi anaMta prathama bhAMge che. jIva pudgalano saMbaMdha abhavya jIvane anAdi anaMta prathama bhAMge che. ane pudgala khaMdhathI te sAdisAMta trije bhAMge che. jaghanya 1 samaya utkRSTo asaMkhya kALa te mATe sAdisAMta bhAMgo ane sAdi anaMta bhAMgo pudgalamAM nathI.ane bhavya jIvane pudalano saMbaMdha anAdi sAMta cothe bhAMge che. jIva dravyamAM guNa 4 anAdi anaMta prathama bhAMge che. jIvane karmano saMyoga bhavya jIvane anAdi sAMta kAraNa ke koika vakhate te karmathI chuTaze. naraka tiryacanA bhava karavA te sAdi sAMta trije bhAMge jANavA. ane jIvamAM siddhapaNu prakaTe te sAdi anaMta cothe bhAMge jANavU ema Sadravyano vicAra leza mAtra che. have Atma dravyano vicAra,AtmA 3. eka bahirAtmA, bIjo aMtarAtmA, trijo paramAtmA, temAM bahirAtmA te dhana, svajana, zarIra, karma, sarva para pudgalika vastu mAhari ane hu~ paNa ehano ehavI pariNAmanI lolupatA, ajJAna, moha, mithyAtve pariNamyo tene bahirAtmA kahie. (duho) pudgalasu rAto rahe,jANe eha nidhAna;tasa lAbhe lobhyo rahe,(so)bAhirAtma abhidhAna pudgala viSaya vilAsa dravya kuTuMbAdimAM rAto ne rAto talAlIna pariNAme magna rahe. ane manojJa pudgala maLe thake jANe je eha uparAMta vijuM kAMi nidhAna nayI, te pudgalanA lAbha mAMja lobhi rahe tenuM nAma bahirAtmA. te pahelA guNaThANAthI trijA guNaThANA sudhi jANavo. . ___.. have bIjA aMtarAtmAnuM lakSaNa kahe che. (duho) pudgala khala saMgI pare,seve avasara dekha tanuM azaktajyu lAkaDI, jJAna bheda pada lekha 1 pudgalanoM saMbaMdha khala nica durjana-manuSyAna saMgati sarikho jANe. paNa aNa cAlye pudgalano saMga kare. jema zarire asamartha lAkaDi rAkhe, te lAjato thako paNa samarthAi rAkhe nahi. tema pariNAmathI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 peMdra dravyanA bAta. jJAna samyakatve karI pudgalIka vastu jIva vastuno bheda karI aMtaraMga pariNAmathI udAsI pariNAme AtmIka vastu nyArI olakhIne tenuM dhyAna karaNa rucivALAne aMtarAtmA pada prakaTe te cothe guNaThAthI mAMDIne 12mA guNaThANA sudhI jANavo. have trIjA paramAtmAnuM lakSaNa kahe che. (duho) pyAro Apa svarupame, nyAro pudgala khela, so paramAtmA jANIe, nahi jasa bhava ko mela. AtmA svarupane viSe magna rahe. (duho) samatA ramatA urddhatA, jJAyakatA sukha bhAsa, vedakatA caitanyatA, e saba jIva vilAsa. 2. eTalA bola pragaTa thALe zuddha praNatiye ane pudgalanA kheLathI nyAro hoya. (duhe ) tanatA manatA vacanatA, jaDatA jaDa saha meLa, laghutA gurutA gamanatA, e ajIva ke khela, 3. e sarvapara vastu mAtra karma caitanyatAthI nyAro rahe, jehane punarapi bhavAdi sarva mela rahita te paramAtmA terame, cAdame guNaThANe tathA siddhane paramAtmA kahiye. mAM dravyAtmA asaMkhyAta pradezI bahirAtmAnI praNatiye pariNamyo te vahirAtmA, emaja aMtarAtmA paramAtmA paNa kahiye. emaja kapAyAtmA te nizcaya vyavahAra sarva rIte bahirAtmAja kahiye. yogAtmA nizcaya naye to bahirAtmA, vyavahAranaye zuddha yoga te aMtarAtmA, azudhdha yoga se bahirAtmA, upayoga AtmA temAM jJAnAtmAnA upayogamA 4 jJAna aMtarAtmA kevalajJAna paramAtmA, darzana AtmAnAM 3 darzanano upayoga zuddha praNaviye aMtarAtmA, azuddha praNatiye bahirAtmA, kevaLa darzananA upayoga te paramAtmA, ajJAnano upayoga te bahirAtmA, jJAnAtmAmA 4 jJAna aMtarAtmA, kevaLajJAna paramAtmA, darzana AtmAmAM 3 darzana zuddha praNatiye aMtarAtmA, azuddha praNatiye bahisatmA, kevaLadarzana te paramAtmA, cAritra AtmAmAM, 5 cAritra kSayopazamanI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 203 pariNatiye aMtarAtmA, ane jathAkSyAta cAritra kSAyaka kevaLI cArianI pariNatini apekSAye paramAtmA, vIryAtmAmAM, bALavIryanI paripati te kahirAtmA, bALa paMDita vIryanI zrAvakanI zudhdhapariNati te aMtarAtmA.azudhdha pariNati te barirAtmA.paMDita vIrya kSayopazama paripasinI apekSAye chadmamastana paMDitavIrya aMtarAtmA ane lAyaka kevaLI paMDita vIryani pariNatinI apekSAye paramAtmA.e ATha AtmAno leza mAtra adhikAra kaho. padavya Atma bodhano vicAra leza mAtra nirupaNe, vistArarUciye,sAta naya, cAra pramANa cAra nikSepa, SaT upakrama, nava anugama, oghaniSpana, nAmaniSpana, sutralAyakaniSpana, nikSepa niyukti, syAdvAdi, asaMkhya pradezI, anaMta nayAtmaka sidhdhAMtanI vANInI vistAra karatAM pAra na pAmIye, paNa sAra bhUta eTalaM je asaMkhya pradezI, anaMta kevaLajJAna anaMta kevaLadazana anaMta svarupa sthiratA ramaNa, anaMta kSAyaka zakti, anaMta paramakSamA anaMta parama mAIca, parama Ajava parama saMtoSa, parama samatA, parama zItala dazA, parama zAMti, parama dAMti, parama kSAyaka samyakta, paramakSAyaka bhAva, parama zudhdha pariNAmika bhAvamayi zudhdha sattAnI rAsi, nispRhi, svataMtrI, ichA rodha nirAsaMtI nAhaM mama, arAgI,adveSI, amohi, avikArI, sahajAnaMdi, svarupa vilAsI, svarupa mokSa kartA, svarupa mokSa bhokttA, svarupa tatva ramaNIya, tatvAnaMdi, tatva vizrAmI, svarupa sthAyI, tatva vilAsI, tatvAnubhavI, acheda, abheda, apratihata avinAzI, ajaraamara, niHkalaMkI, agamya, alakSa, akala, agocara, agAdha, saccidAnaMda, pUrNAnaMda, pUrNabrahma, Atmadravya anaMtaguNi, anaMtaparyAyamayi, anaMtazudhdhAtmadharmamayi, AtmasattAnI sadahaNA prarupaNA sparzanA karavI. ehavI zuddha sattA, kevaLa jJAnAdi Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 paT dravyanA bola. Atma dravyane na mAne tenI sAdhya zunya sAdhanA-kriyA jema ghRta athavA luNa vinA rasa vatI na zobhe tevI che. tema sattAye kevaLajJAna na mAne ane jIva game teTalI kriyA kare, dravya jJAnano abhyAsa kare, te karaNI sarve zubhAzrava punyaphaLanI dAtA che. te to parabhAva che, anaMta vAra jIva pAmyo te pAmyAnuM zuM Azcarya cha ? te mATe AcAraMga, naMdi, mokSa mArgAdhyayana, bhagavati, pannavaNA, anuyogadvArAdi, daza vaikAlika sUtronA rahasyane guru gamathI samaje, ArAdhe sakaLa AgamanI zAkhe AtmAthi mokSArthi nirjarArthine to ekAMtahita, pArzvamaNI, ciMtAmaNI, rasakuMpi, amRta rasakuMbha, citrAvelI, kalpavelI, siddhimaMtrathI adhika, anopama, sAra sarva jJAna- tattva e je kevaLajJAna sattA e mAnIne zakti pramANe zuddha vyavahAra kriyA karIne zudhdha sattA pragaTa karavI. e sarva sadhaNAthI kroDI game yuktivALA maLe topaNa sadhaNAthI na caLavU pharI pharIne jIvane Atma dravyanI zudhdha kevaLa zradhdhA thavIja mahA. durlabha che, te mATe jJAnAmRtamAM jhIlI, sakaLa jaMtunI rakSA karI, guNInA guNagrAma karI, AtmAnI niMdA karI, sakaLa jIvane upagAra buddhi citavI, sarva iyA, avarNAvAda mAtranoniSedha karI,sakaLa upagArI puruSano kSaNa kSaNa upagAra samarI sarala svabhAvI udAsI bhAve rahine pUrva anaMta jIva sattAne varyA,vareche AgAmI kALe varase.paNuM zuMkahie? e vicAraNA topotAnA jIvane hAtha che,e zikhAmaNa pramANa kare tehanA sakaLa kArya siddha thAya, iti SaT dravya vicAra saMpUrNa. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. atha zrI rUpI arUpInA bola. gAthA // kammaTha pAvaThANAya, maNavaya jogAya kammadehA; esAcauphAsA, ghaNataNavAya ghaNodahI 1. .urAlAya caudehA, puggalaththikAya davvalesA; taha kAya jogoya, nAyavvA aTha phAsA 2. dhammA dhammAgAsA jIva, addhApAvaThANAvattiyaH diThipacuThANA, uvaoga bhAvalesAya 3: uggahAsannA buhI, caucau egegasaThIya; e e savvamaNIyA, aru vitaththanAyavvA 4. e cAra gAthAno artha kahe che karma 8, pApa 18. mana joga, vacana joga, ane kArmaNa zarIra, e 29 bolamA 4 sparza lAbhe 1. ghanavAya, tanavAya, ne ghanodadhi tathA udArika vaikraya, AhAraka ne tejasa e 4 zarIra tathA pudgalAstikAya, tathA cha dravya lezA, ane kAyajoga e 15 bolamA 8 sparza lAbhe. 2. e 44 bola rUpinA jANavA. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIva, kALa, aDhAra pApani nivRtti, traNa dRSTi uThANa, karma, baLa, vIrya, puruSAkAra pAkarma, tathA bAra upayoga, ne cha bhAva lezyA, avagraha, ihA, avAya, dhAraNA, tathA cAra saMjJA utpAtanI, vinayanI, karmanI, pAriNAmanI, e 4 buddhi e 61 bola arUpInA jANavA. iti rUpI arUpInA bola samAptaM. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pacIsa volano poko. atha zrI pacIsa bolano thokaDA. || pahele bole mahAvIra prabhue ekA eka dIkSA lIghI ane mokSa paNa ekAeka gayA. urddhaloke sarvArthasiddha vimAna eka lAkha jojananuM che, trichA loke jaMbudvIpa eka lAkha jojanano che; adho loke sAtamI narake apaThANa narakAvAso eka lAkha jojanano che. citrA nakSatra, zAMti nakSatra, AradrAnakSatra, e traNa nakSatrano ekeko tAro ko che. 1. bIje bole dharmakaraNI karatI vakhate ve dIzA sanmukha besI karavI te pUrva ane uttara. ve prakAre dharma ko che; gRhastha dharma ane sAdhu dharma. ve prakAre jiva kahyA che, siddhanA jIva ane saMsArI jIva. ve prakAre duHkha kathaM che, te zArIrika duHkha ane mAnasika duHkha. pUrvA phAlguNI nakSatra, uttarA phAlguNI nakSatra, pUrvA bhAdrapada ane uttarA bhAdrapada e cAra nakSatranA babe tArA kahyA che. 2. trIje bole zrAvaka traNa manoratha citave te evI rIte ke, he bhagavAna ! huM AraMbha ane parigraha kyAre chAMDIza ? he bhagavAna ! huM paMcamahAvratadhArI kyAre thaiza ? he bhagavAna ! huM AloyaNA karI saMthAro kyAre karIza ? te vakhatane dhanya che. traNa prakAranA jina kahyA che:- avadhIjJAnI jina, manaH paryavajJAnI jina, kevaLajJAnI jIna. traNa prakAranA pAtra sAdhune khape te - mATInuM, tuMbaDAnuM, kASTatuM. sAla nakSatrANa traNa tArA kA che. abhica, zravaNa, azvanI, bharaNI, mRgazara, puSya, jyeSThA e sAta nakSatra, 3. cothe bole zrAvakane cAra visAmA kahyA che bhAra vahenArane dRSTAMte. evI rIte ke bhAra eka khamethI bIje Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta makaraNa saMgraha. 207 khame le te eka visAmo, koi jagyAe oTale ke cotare bojo mukIne pIzAba karavA jAya ke jhADe pharavAjAya tebIjo visAmo, gAma dura hoya rastAmAM dharmazALA ke jakSanu devaLa Ave tyAM rAta rahe te trIjo visAmo, potAne ke dhaNIne tyAMbhAra make tecotho visAmo. have e dRSTAMta zrAvakanA upara utAre che. te jema bhAra lIdho tema zrAvakane bojo te aDhAra pApa rupa. tenA cAra visAmA nIce pramANezrAvaka AThama, pAkhI, apavAsa ekAsa' kare te pApa rupa bojoekakhAMdheyI bIjekhAMce levArupa te pahelovisAmo. kemake apavAsa karyo te potAnI jAtane mATe khAvAnuM baMdha karyu athavA pApa baMdha karyu paNa bIjAne mATe kara, paDe che, tethI pahelovisAmo jANavo. zrAvaka eka sAmAyaka ve sAmAyaka athavA be ghaDInuM cAra ghaDI- dezAvagAsika kare te bIjovisAmo jANavo. kemake eTalo vakhata pApamAMthI rokAyo. zrAvaka AThama pAkhInA poSagha kare te rAta rahevArupa trIjo visAmo. zrAvaka AloyaNA karI saMthAro kare te vAre sarva pApayI nivayoM e bhAra ghera mukavArupa cotho visAmo, zrAvakane cAra prakAranu rAtribhojana kathu che te jemake rAtrie rAMdhe ane divase khAya te azuddha. dIvase rAMdhe ane rAtrie khAya te paNa azuddha rAtre rAMdhe ane rAtre khAya te paNa azuddha. dIvase rAMdhe ane dIvase khAya te zuddha. vaLI eja cAra bhAMgA bIjI rIte kahe che:-aMdhArIjagyAe rAMdhe ane ajavALe khAya te azuddha. ajavAlAmAM rAMdhe ane aMdhArIjagAe khAya te paNa azuddha. aMdhArI jagyAerAMdhe ane aMdhArIjagyAekhAya te paNa azuddha. ajavALIjagyAe rAMdhe ane anavALIjamyAe khAya te zudhdha. purvASADhA nakSatra,uttarASADhA nakSatra,anurAdhA nakSatra e RNanA cAra cAra tArA kayA che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacIsa bolano thokaDo. pAMcame bole samakitanA lakSaNa pAMca sama, saMvega, nirvega, anukaMpA, AstA, pAMca samakitanA duSaNa kahyA che. mithyAvI e bolAvyA pahelA pote tene bolAve te, mithyAtvInA sAmuM vAraMvAra jonuM te, midhyAtvIne pahoMcADavA jaMbu te, kAmavinA tenA makAna upara jabuM te, vAraMvAra tenA makAna upara javaM te, e pAMca duSaNa. pAMca samakitanA bhUSaNa kahe che. dharmane viSe caturAI rAkhe te samakitanuM bhUSaNa. jinazAsanane aneka rIte dIpAve te, sAdhunI sevA kare te, dharmathI DagatAne sthira kare te, sAdhu sAdharmInI vaiyAvacca kare te. e pAMca bhUSaNa jANavA. zarIra mAthI pAMca ThekANethI jIva nIkaLe te kahe che. pagane taLIethI nakaLe te narake jAya. jAMgethI nokaLe te tIryacamAM jAya. chAtI thI nIkaLe te manuSyamAM jAya, mastakethI nIkale te devalokamAM jAya. ane sarvAgathI nIkaLe te mokSajAya. pAMca prakAre jova dharma na pAme te kahe che - ahaMkArI, krodhI, rogI, pramAdI, ane salIla. pAMca nakSatranA pAMca pAMca tArA kalA che te rohINI, punarvasu, dhaniSThA, vizAkhA, hasta. 208 chaThe bole chaprakAre sAdhu AhAra kare te kahe che - kSudhAvedanI samAvAne mATe, vaiyAvacca karavAne mATe, irIyAsumati zodhavAne mATe, saMyamanA nirvAhane mATe, zarIra nabhAvavAne mATe, rAtrIe dharma jAgaraNa karavAne mATe, cha dharmanA devagurunA nAma kahe che - jaina dharmamAM deva arihaMta, guru nirgratha. boddha matamAM deva buddha, guru phuMgI. zIva matamAM deva rudra, guru yogI. devI matamAM devI dharma, guru vairAgI, nyAya matamAM deva jagatakartA, guru saMnyAsI. mImAMzaka matamAM deva alakha, guru daraveza. samakItanI cha jatanA kahe che - anya tIrthInA guNagrAma na anya tIrthIne mAne vAMde ne pUje nahi, anya tIrthIe bolAvyA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. vinA pote bole nahi. vAraMvAra e sAthe AlApa saMlApa kare nahi. anya tIrthIne taraNa tAraNa mAnI annapANI Ape nahi. ( dayAbuddhI anukaMpAno AgAra)anya tIrthIne dharmabuddhie vastra pAtraApenahi,sAtA nImIte Ape. cha lezyAnA vicAra kahe che. kRSNa lezyAvALAne jIva hiMsA karavAnI IcchA hoya. nIla lezyAvALAne corInI icchA hoya.kAputa lezyAvALAne maithunanI icchA hoya.teju lezyAvALAne tapavaryA karavAnI icchA hoya.padma lezyA vALAne dAna devAnI icchA hoya. zuklalezyAvALAne mokSanA icchAhoya.kRtikA,azleSA e be nakSatranA cha cha tArA che. sAtame bole sAta kAraNe chadmastha jANavo. prANAtipAta kare, mRSAvAda bole,adattAdAna dIe,zabda rupa gaMdha rasa sparza teno svAda le. pUjA satkAra vAMche.nirvadya parupe paNa sAvadha varate.jevu parupe tevukarI zake nahi, e sAtavAnA jenAmAM hoya te chadmastha jANavo.sAta prakAre Aukhu truTe te kahe che. dhrAsko paDavAthI mare,zastrathI mare, maMtra muThathI mare, ghaNe AhAre ajIrNathI mare, zulAdIka vedanAthI mare, sAdIka karaDethI mare, zvAsozvAsa raMdhAvAthI mare, e sAta prakAre Aukhu tuTe. have sAta naya kahe che. nigama naya, saMgraha naya, vyavahAra naya, ruju mutra naya, zabda naya, samabhiruDha naya, evaMbhUta naya, e sAta naya kahA. maghA nakSatranA sAta tArA kahyA che. AThame bole AcAryanI ATha saMpadA.AcAra saMpadA,zarIra saMpadA,sUtra saMpadA, vacana saMpadA, prayoga saMpadA, mati saMpadA,saMgraha saMpadA,vAcanA saMpadA. ekala vihArI sAdhu sAdhvInA ATha avaguNa kahyA che tenA nAma-krodhI.hoya te ekalo rahe, ahaMkArI hoya te ekalo rahe, kapaTI hIya te ekalo rahe, lobhI hoya te ekalo rahe, pApa kara Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 pacIsa bolanA thokaDo. vAmAM Asakta hoSa te ekalo rahe, katohalo marakarI hoya te ekalo rahe, dhutArI hoya te ekalo rahe, mAThA AcArano ghaNI hoya te ekalo rahe. ATha gugano dhagI ekalo hAya tenA- nAma -saMgamane viSe dRDha praNAmano dhaNI gurunI AjJA lai ekalo rahe, ghaNA sUtrano jANa ekalo rahe, jaghanya daza pUrvano bhaNelo utkRSTa cauda pUrvano bhaNelo ekalo rahe, cAra jJAnano dhaNI ekalo rahe, mahA vaLano ghaNI ekalo rahe, kleza rahIta hoya te ekalo rahe, saMtoSI hoya te eka rahe, dhairyavaMta hoya te ekalo rahe. dekhatA ATha prakAre aMdha hyA te kahe che. kAmAMdha, krodhAMdha, kRpaNAMdha, mAnAMgha, mAMdha, corAMdha, jugaTayAMdha, cugalpAMgha, e Au AMdhaLA jANavA. ATha mahA pApI kahe che - AtmaghAtI, vizvAsaghAto, guNa oLavanAra, gurudrohI, kuDI sAkSI pure te, khATI salAha Ape te, paJcakhANa vAraMvAra bhAMge te samaya dharma parUpe te mahA pApI. navame bole nava prakAre zarIramAM roga upaje te kahe chekhAyatA roga upaje. ajIraNamAM khAya tathA ghaguM besI rahe to roga upaje, dhaNuM DaMbe to roga upaje, ghaguM jAge to roga upaje, dizA roke to roga upaje, pizAba roke to roga upaje, ghaguM cAle roga upaje vastu bhogave to roga unaje, vAraMvAra viSaya seve to roga upaje nava bola samajavAnA kA te kahecherajaputane krodha ghaNo, kSatrIyane mAna ghaNuM, guNakAne mAyA ghaNI, brAhmaNane lobha ghaNo, mitrane rAga ghago, zpokane dveSa ghaNo, jugArIne zoca ghaNo, coranI mAtAne ciMtA ghagI, kAyarane bhaya ghaNo. dazame bole nArakInA jIvane daza prakAranI vedanA kahe che - anaMtI bhUkha, anaMtI tarasa, anaMtI TADha, anaMto garamI, anaMto dAgha, anaMto bhava, anaMto jvara, anaMtI kharaja, T Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana siddhAMta prakaraNa saMgraha. 211 anaMtuM paravazapaNuM, anaMto zoka. dasa kAraNe devatArnu AyuSya baMdhAya. daza prakAre jJAnamAM vRddhi karanAra nakSatranAM nAma. mRgasara, ArdrA, puSya, pUrvAbhAdrapada, pUrvASADhA, pUrvAphAlgunI, mULa, azleSA, hasta,citrA.e daza nakSatramA jJAna bhaNe to vRddhi thAya ne vighna jAya. agIyArame bole mahAvaranA 11 gaNadharanA nAma kahe che iMdrabhutI, agnibhuti, vAyubhuti, vyaktta, sudharmA svAmI, maMDita putra, maurIputra, apita, acaLabhrAtA, mahetArya, prabhAsa. - agiArame bole jJAnavadhe te kahe che.udmama karatA jJAna vadhe.nidrA taje to jJAnavadhe,aNudarIkare to jJAna vadhe, thoDaM bole to jJAna vadhe, paMDitanI sobata kare to jJAna vadhe,vinaya kare to jJAna vadhe,kapaTa rahita tapa kare to jJAna vadhe,saMsAramA Asakti ghaTe to jJAna vadhe,mAhomAMhI carcA vArtA kare to jJAna vadhe,jJAnI pAse bhaNe to jJAna vadhe,iMdrIyonA viSayano tyAga kare to jJAna vadhe, muLanakSatranA agIAra tArA che. vArame bole bAra kAraNe AtmAnuM parama kalyANa thAya te kahe che-samaphita nirmaLa pALe to AtmAnuM pAma kalyANa thAya-zreNIka rAjAnI pere 1. nIyANA rahIta karaNA kare to parama kalyANa thAya-tAmala tApasanI pere 2. mana vacana kAyAnA joga kabaje rAkhe to parama kalyANa thAya-gajasukumAra muninI pere 3. chatI zaktie kSamA kare to parama kalyANa yAya-paradezI rAjAnI pere 4. pAMca iMdrIne damana kare to parama kalyANa thAya-dharmarucI aNagAranI pere 5. sAdhuno zuddha AcAra pALe to parama kalyANa thAya-dhanA aNagAranI pere 6. dharma upara zraddhA patita rAkhe to parama kalyANa thAya-varuNa nAga natuyAnA mitranI pere 7. mAyA kapaTa chAMDe to parama kalyANa thAya-malinAthanA cha Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 pacIsa bolano thAkaDo. mInI pere 8. AzravamAM saMvara nipajAve to parama kalyANa thAyasaMjati rAjAnI pere 9. roga Ave hAya voya na kare to parama kalyANa thAya - anAthI nigraMthanI pere 10. parisaha AvyA samabhAva rAkhe to parama kalyANa thAya - metAraja muninI pere 11. tRSNA utpanna tha tene pAchI vALe to parama kalyANa thAya-kapIla kevaLInI pere 12. terame bole tera taNakhA kache - janmarupI ru ane maraNarupI taNakhA 1. saMjoga rUpI ru ane vijoga rupI taNakho 2. jJAtA rupI ru ane azAtA rupI taNakho 3. saMpadA rUpI ru ane ApadA rUpI vaNakho 4. harakha rUpI ru ane zoga rUpI taNakho 5. zIla rupI ru ane kuzIla rupI taNakho 6. jJAna rupI ru ane ajJAna rUpI taNakho 7. samakita rupI ru ane mithyAtva rupI taNakho 8. saMjama rupI ru ane asaMjama rupI taNakha 9. tapasyA rupI ru ane kodha rupI taNakho 10. viveka rupI ru ane abhimAna rUpI taNakho 11. sneha rupI ru ane mAyA rupI taNakho 12. saMtoSa rUpo ru ane lobha rUpo taNakhA 13. e tera taNakhA. have tera kAThIA kahe che. jugAra, ALasa, zoka, bhaya, vIkathA, kautaka, krodha, kRpaNabudhdhi, ajJAna, vahema, nidrA, mada, moha, e tera kAThIA. caudame bole vyAkhyAna sAMbhaLanAranA 14 guNa kahe che-bhaktivaMta hoya 1 mIThAbolo hoya 2. garva rahIta hoya 3. sAMbhaLyA upara rucI hoya 4. capaLatA rahita ekAgra vitte sAMbhaLanAra hoya 5. jetuM sAMbhaLe tevuM pUchanArane barAbara kahe 6 vANIne prakAzamAM lAvanAra hoya 7 ghaNA zAstra sAMbhaLIne tenA rahaspano jANa hoya 8. dharma kAryamAM ALasa na karanAra hoya 9. dharma sAMbhaLatAM nidrA na karanAra hoya Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha 213 10. buddhivaMta hoya 11. dAtAra guNa hoya 12. jenI pAse dharma sAMbhaLe tenA guNano phelAva karanAra hoya 13. koinI niMdA na kare temaja temano vAdavivAda na kare 14. paMdarame bole vanIta ziSyanA paMdara guNa kahe che - guruthI fter Asane besavA vALohoya 1. capaLapaNA rahita hopa 2. mAyA rahita hoya 3. katohaLa rahita hoya 4. karakasa vacana. rahita hoya 50 lAMbo vakhata pahoMce tevo krodha na karanAra hoya 6. mitra sAthai mitratA rAkhe 7. sutra bhaNI mada na kare 8. AcAryAdikanI niMdA na kare 9. zikhAmaNa denAra upara krodha na kare 10. puMTha pAchaLa vAlesarInA - guNa bole 11. kaleza mamatA rahita hoya 12. tatvano jANa hoya 13. vinayavaMta hoya 14. lajjAvaMta iMdrino damanAra hoya 15. soLame bole soLa prakAranA vacana jANavA te kahe che - eka vacana ghaTa, paTa, vRkSa 1. dvivacana ghaTau, paTo, vRkSau 2. bahuvacana ghaTAH paTaH vRkSAH 3. strI liMge vacana kumArI, nagarI, nadI 4. puruSa liMge vacana deva, nara, arihaMta, sAdhu 5. napuMsaka liMge vacana. kapaTa, kamaLa, netra 6. atIta kALa vacana ( gayo kALa ) karelu, thapalaM 7. anAgata kALa vacana ( Avato kALa ) karaze, thaze, bhAMgaze 8. vartamAnakALa vacana kare che, thAya che, bhaNe che 9. parokSa vacana kArya teNe karyu 10. pratyakSa vacana emaja che 11. upanita vacana e puruSa rUpavaMta ke 12. apanIta vacana jema e puruSa kuruparvata che 13. upanIta apanAta vacana jema e rUpavaMta paNa kuzIlio che 14. apanIta upanIta vacana jema e puruSa kuzIli opaNa rUpavaMta che 150 "sAyika vacana mana bole (tuTeluM vacana) ru vANI AnI pere rupA 160 satarame bole satara prakArano saMyama kahe che-pRthvIkAyanI dayA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 pacIsa bolano thokaDo.. pALavI te saMyama 1. apakAyanI dayA pALavI te saMyama 2. teukAyanI 3.vAyukAyanI4. vanaspatikAyanI 5. beiMdrIyanI 6. teiMdrIyanI 7. caurIMdrIyanI 8. paceMdrIyanI 9.ajIra kAyanI 10. pehAnI 11. upahAnI 12.pamajaNAnI 13. parIThAvaNIyA 14. mana 15. vacana. 16. kAyA. 17. e sattara prakArano saMyama. ___ aDhArame bole aDhAra dravya dIzA kahe che-pUrva 1, pazcima 2, uttara 3, dakSiNa 4, izAna khUNo 5, agni khUNo 6, naiRtya khUNo 7, vAyavya khUNo 8, vidIzInA ATha AMtarA e badhA thaine soLa ane uMcI sattara ane nIcI aDhAra, e aDhAra. aDhAra bhAva dizA kahe che-pRthvI 1. apa 2.teu 3.vAyu 4. agrabiA 5. mULaviA 6. poraviA. 7. khaMghabIA. 8. beiMdrIya 9. teiMdrIya 10. caurIMdrIya 11.paMdrIya 12.tiryaMca 13. karmabhumI 14. akarmabhumi 15. chapana aMtaradvIpA 16. devatA 17. nArakI 18.e aDhAra. ogaNIsame bole kAusagganA ogaNIsa doSa kahe cheDhIMcaNa upara eka paga rAkhIne kAusagga kare to doSa 1. kAyA. AdhI pAchI halAve to doSa 2. oThauMgaNa de to doSa 3. mAthu namAvI ubho rahe to doSa 4. hAtha uMcA rAkhe to doSa 5. moDhe mAthe oDhe to doSa 6. paga upara paga rAkhe to doSa 7. zarIra vAMku rAkhe to doSa 8.sAdhunI barAbara rahe to doSa 9. gADAnI uMdhanI pere ubho rahe to doSa 10.keDethI vAMko ubho rahe to doSa 11. rajoharaNa uMco rAkhe to doSa 12. eka Asane na raheto doSa 13. AMkha ThekANe na rAkhe to doSa 14. mAthu halAve to doSa 15.. khokhAro kare to doSa 16. DIla halAve to doSa 17. maraDe to. doSa 18. zUnya citta rAkhe to doSa 19. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgrahaH vIzame bole vIsa prakAre jIva tirthakara gotra bAMdhe te kahe che:--arihaMtanA guNa grAma kare to karmanI kroDa khaMpAve, utkRSTa rasa Ave to tirthakaragotra bAMdhe 1. siddhanA guNagrAma kare to 2. sidhdhAMtanA guNagrAma kare to 3.gurunA gugagrAma kare to 4.sthivaranA guNagrAma kare to 5. bahusUtrInA guNagrAma kare to 6. tapasvInA guNagrAma kare to 7. jJAna upara upayoga vAraMvAra rAkhe to 8. zuddha samakita pALe to 9. vinaya kare to 10. be vakhata paDikkamaNuM kare to 11. vRta pacakhANa cokhkhAM pALe to 12. dharmadhyAna zukladhyAna dhyAve to 13. bAra bhede tapa kare to 14. supAtrane dAna de to 15.vaiyAvacca kareto 16.sarva jIvane sukha upanAve to 17. apUrva jJAna bhaNe to 18. sUtranI bhakti kare to 19. tirthakarano mArga dIpAve to 20. e visa. - ekavIsame bole zrAvakanA ekavIza guNa kahe che:-azudra 1. jazavaMta 2. saumya prakRti 3. lokapriya 4. svabhAva Akaro nahi 5. pApathI Dare 6. zraddhAvaMta 7. labdhalakSa 8. lajjAvaMta 9. dayAvaMta 10. madhyastha 11. gaMbhIra 12. saumya draSTI 13. guNarAgI 14. dharmakathaka 15. sAcAno pakSa karanAra 16. zuddha vicArI 17. gharaDAnI rIte cAlanAra 18. vinayavaMta 19. kIvelA gugane bhule nahi 20. parahitakArI 21. eephavIza. bAvIsame bole bAvIsa jaNa sAthe vAda na karavoM te kahe che:-dhanavaMta sAthe 1.baLavaMta sAthe2.ghagA parivAra sAthe 3.tapasvI sAthe 4. halakA mANasa sAthe 5.ahaMkArI sAye 6.guru sAthe 7. sthIvara sAthe 8. cora sAthe 9. jugArI sAthe 10. rogI sAthe 11. krodhI sAthe 12. juThAbolA sAthe 13. kusaMgI sAthe 14.rAjA sAthe 150 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 pacIsa bolano thokaDo. zItaLa lezAvAlA sAthe 16.teju lezyAvALA sAthe 17.moDhe mIThA bolA sAthe 18.dAnezrI sAthe 19. jJAnI sAthe 20. guNakA sAthe 21. bALaka sAthe 22. e bAvIsa. kSetrIsame bole pAMca iMdrIyanA vIsa viSaya kaheche:-zroteMdriyanA traNa viSaya--jIva zabda,ajIva zabda, mizra zabda. cakSu iMdriyanA pAMca viSaya--kAlo, pIlo, lIlo, rAto, dholo, ghrANeMdrIyanA be viSaya-- mubhI gaMdha, durbhAgaMdha, kula dasa. pharasa iMdrIyanA ATha viSaya te kharakharo muMhALo, halako, bhAre, TADho, uno, lukho, cIkaNo, rasaiMdrIyanA pAMca viSaya-tIkho, kaDavo, kaSAyalo, khATo, mITho. covIsame bole covIsa ToTA kahe che:--bhaNavA gaNavAnI ALasa kare to jJAnano ToTo bahu sUtranI zAkha 1. sAdhu sAdhvInA darzana na kare to samakitano ToTo-somila brAhmaNanI zAkha 2. vakhatasara paDIkamaNuM na kare to vRta paJcakhANano ToTo-uttarAdhyayana adhya0 29 nI zAkha 3. sAdhu sAdhvI mAMho mAMhI vayAvacca nakare to tIrthano ToTo--ThANAMganI zAkha 4. tapasyAnI ne AcAranI corI karato devatAmAM uMcI padavInoToTo--dazavakAlika bhagavatInI zAkha 5. kaThaNa kaluza bhAva rAkheto zItaLatAnoToTA-samavAyaMganI zAkha 6.ajatanAthIcAle to jIva dayAnoToTo-dazavakAlIkanIzAkha7. rupano ne yovananomada kare to zubha karmano ToTo-panavaNAnI zAkha 8. moTAmo vinaya na kare to tIrthakaranI AjJAno ToTo-vyavahAra sUtranI zAkha 9. mAyA kapaTa kare to jaza kIrtino ToTo--AcAraMganI zAkha 10. pAulI rAtre dharma jAgrikAna jAge to dharmadhyAnano ToTo nIzIyanI zAkha 11, krodha kaleza kare to sneha bhAvano ToToceDA kurNIkanI zAkha 12, mana uMcunIL kare to akkalano ToTo Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 217 bhRgu purohItanI zAkha 13.strInA lAlacune brahmacaryano ToTo--uttarAdhyayananI zAkha 14. sAdhu -sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA mAMhomAMhI heta meLApa na rAkhe to jaina dharmano ToTo--zaMkha pokhalonIno zAkha 15. supAtra ne ulaTa bhAve dAna na Ape to puNya prakRtino TaTokapolA dAsInI zAkha 16. sAdhu gAma nagara vihAra na kare to dharma kathAno ToTo-zelaka rAjaRSinI zAkha 17. bhaNe gaNe nahi to jinazAnano ToTo-samAcArInI zAkha 18. vRta paJcakhANanI AloyaNA kare nahi to mokSanA sukhano ToTo-pArzvanAthanI baseM chappana sAmbInI zAkha 19. arIhaMta, dharma, ne cAra tIrthanA aparNavAda bole to sat dharmano ToTo-ThANAMganI zAkha 20. sAdhunu vacana mAne nahi to uMcI gatino ToTo-brahmadattanI zAkha 21. sAdhu-sAdhvI, guru-guruNonI AjJA ullaMghe to ArAdhakapaNAno ToTo sukumAlIkAnI sAkha.tathAkhaMdhakajIno zAkha22.bhagavAnanA vacana upara zraddhAna rAkheM to zuddha mArgano TATA-jamAlInI zAkha 23. bhaNe ThevAraMvAra saMbhArenahitA meLavelI vidyAnA ToTo-jaba rupinIzAkha24. pacIsame bole sADApacIza-Arya deza tathA teno nagarInA nAma kahe che-magadha deza-rAjazrI nagarI 1, aMga deza- caMpAnagarI 2, vaMga deza--tAmalIpta nagarI 3, kalIMga deza-- kaMcanapura nagara 4, kAzI deza--vaNArasI nagarI 5, kozaLa deza ayodhyA nagarI 6, kuru deza--gajapura nagarI 7, kupavarta deza--sorIpuranagarITa,paMcALadeza--kaMpIlapura nagarI9,jaMgaladeza-aichattAnagarI. 10, kaccha deza--kosaMbI nagarI 11, sAMDola deza-naMdIpura nagarI 12, mALava deza--bhadilapura nagarI 13, vaccha deza-vairATanagarI 14 dazAraNa deza--mRgAvatI nagarI 15, varaNa deza--icchApura nagarI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218. vATe vahetA jIvanA bola. 16, videha deza-zivAvatI nagarI 17, siMdha desa--vitIbhaya pATaNa nagarI 18, sauvIra deza--mathurA nagarI 19, videha deza--mIthIlA nagarI 20,murasena deza--pAvApura nagarI 21,bhaMga deza--mAMsapura nagarI 22, pATaNa deza--mAMDAvatI nagarI 23, kuNAla deza-sAvathI nagarI 24,soTha deza-dvArakA nagarI 25, kekA deza--sitAMbIkA nagarI 26,e sADIpacIsa Arya deza iti zrI pacIsa bolano thokaDo samAsaH zrI vATe vahetA jIvanA bola. vATe vahetAM jIvane samakita cAra lAbhe te vedaka varjIne 1. vATe vahetAM jIvane zarIra be lAbhe tejasa ne kAramaNa 2. vATe vahetAM jIvane guNasthAnaka traNa lAbhe pahelaM bIju ne cothu 3. vATe vahetAM jovane joga eka lAbhe te kAramaNa 4. vATe vahetAM jIvane upayoga dasa manaparthava ne cakSu darzana e ve varjIne 5. vATe vahetAM jIvane lezyA cha 6. vATe vahetAM jIvane draSTi be lAbhe te samadraSTi ne mithyAdraSTi 7. vATe vahetAM jIvamAM ajJAna traNa lAbhe 8. vATe vahetAM jIvamAM samudayAta be pahelI lAbhe 9. vATe vahetAM jIvamAM jJAna cAra lAme manapayeva TALIne 10. vATe vahetAM jIvamAM darzana traNa cakSudarzana varjIne 11. vATe vahetAM jIvamAM veda traNa lAbhe 12. vATe vahAM jIvamA prApti eke nahi 13. vATe vahetAM jIvanI sthitI jaghanya eka samayanI utkRSTi cAra samayanI 14. vATe vahetAM jIvamAM kaSAya cAra lAbhe 15. vATe vahetAM jIvamAM iMdrI eke nahi 16. vATe vahetAM jIvamAM jIvanA bheda sAta aparyAptA lAbhe 17. vATe vahetAM jIvamAM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sidAMta makaraNa saMgraha.......... 219. samakitI ane mithyAtvI 18.vAre ghahetAM jIvAM prANa eka AyupalAme 19. vATe vahetA jIvamA asaMjJI ne saMjJI be lAbhe 20. vATe vahetAM jIyamA trasa sthAvara e be lAbhe 21. vATe bahetAM jIvamA AtmA sAta te cAritra AtmA vanine 22. vATe vahetA jIvabhA cAritra eke nahi 23. vATe vahetAM jIvamAM saMjJA cAra lAbhe 24. vATe vahetAM jIva eka abhAsakA hAya 25. vATe vahetA jIvAM karaNa aThayAvIsa lAme 26. vATe vahetAM jIvamAM hetu tetrIsa lAbhe 27. vATe vahetA jIvamA mukSma ne bAdara be lAbhe 28. vATe vahetAM jIvamA aNAhArIkapaNu lAme 29. vATe vahetAM jIvamAM kirIyA eke nahi 30. vATe vahetA jIvamA joga eka kAramaNano 31. vATe vahetAM jIva mana rahita hoya 32. vAde vahetAMjIvanA bola samApta. atha zrI pramANa bAdhano thokaDo. bhavya jIvanA bodhane arthe 3 prakAranA aMgula tathA 3 prakAranA palyopamanuM mAna sUtra anuyoga dvArathI kahe che. temAM prathama 3 makAranA aMgulanA nAma, Atma aMgula, utsedhAMgula, pramaNAMgula, Atma aMgulanu mAna kahe che, bharatAdi 15 kSetra che, tihAM je kALe je Are je manuSya hoya, te manuSya potapotAne 12 aMgule 1 mukha thAya ane 9 mukhe eka puruSatuM uMvapaNAnuM mAna thAya, eTale 12 navA 108 Atma aMgulano puruSa uco hoya, te puruSa ne pramANApeta kahie, mAna yukta puruSa kehane kahiye, puruSa pramANe saMDi kuMDi hAya tene jale kari paripUrNa bhariye, temAM puruSa beze Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 pramANa bopano yokaDo. tevAre eka droNa pramANe jala kuMDi mAhiyI bAhira nikale tathA eka droNa pramANe jale kari kuDi uNi hoya te kuMDimAM te puruSa beze paripUrNa jale bharAya tene mAnopeta puruSa kahie, droNa te kevar3o hoya te kahe che, be asalIye 1. pasalI thAya, ve pasalIye 1 sai thAya, cAra saie 1 kuDava thAya, cAra kur3ave 1 pAthA thAra, cAra pAthe 1 ADho thAya. cAra ADhe 1 droNa thAya, e droga mAna kA, e.rIte mAnopeta puruSa kahiye, unmAnayuktta puruSa kehane kahiye, je puruSa toLayo thako aI bhAra dhApa tene unmAnayukA puruSa kahiye, arddha bhAra- mAna kahe che eka hajAra ne pacAza ..pale arddha bhAra thAya, e addha bhAratuM mAna kayu, pramANa mAna utmAna yukta lakSaNa sAthiyAdika vyaMjana masa tilAdika guga, kSamA dAnA. dika sahIta je puruSa hoya te uttama puruSa jANavo, uttama puruSa 108 Atma aMgulano uMcoM hopa, madhyama puruSa 104 Atma aMzulano uMco hoya, ehavA 6 Atma Apule 1 paganA madhya bhAganuM pahoLapaNuM thAya, be page 1 ta thAya, be vate 1 hAtha thAya, ve hAthe 1 kukSi thAya, be kukSie 1 dhanuSa thAya, be hajAra dhanuSe 1 gAuthAya, cAra gAu e 1 jojana thAya, je kALe manuSyanu Atma aMgula hoya te Atma aMgule te vakhatanA nagara, gAma, vana, kuvA, taLAra, vAra,gaDha, poLa, koThA,mAna,ratha,gAhAdika 73 bolanA nAma kahyAMche te mapAya.utsegha.gulanu mAna kahe che, anaMtA sukSma paramANuvA bhelA kariye tyAre 1 vyavahAri pramANu thAya, tathA jAlone viSe mUryanA kiraNa temAM raja uDato devAya te rajano anaMtamo bhAga tene vyavahAri paramANu kahiye. anyamatio rajanA tetrizamAM bhAgane paramANu kahe che. paNa vyavahAri paramANu te kahevAya ke je zastrAdI koi prakAre chedAya Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mena sisava makaraNa saMra. nahi agnimAM baLe nahi, pANImAM cAlyo jAya paNa bhijAya nahi, gaMgA mahAnadono pravAha uMco culahimavaMta parvatathI par3e che te pravAha sA:mo cAlyo jAya paNa khalAya nahi, ghAta pAme nahi, pANinA biMdumA rahe paNa palaLe nahI, te ati tikhe zakhe kari devatAnI zaktiye chedatA eka khaMDano vino khaMDa na thAya. tene tatvajJAtA paramANu kahe che.. ehavA anaMtAvyavahAri paramANu ekaThA male tebAre 1. uSNasaniyo thAya. ATha uSNasanniye 1 saNasanniyo thAya. ATha saNasanniye 1. uddhareNu thAya, ATha urddhareNuye 1-zareNu. beMdrIyAdika za-jIvane cAlatA raja uDe te trasareNu kahevAya. ATha prazareNuye 1 rathareNu. rayAdika hiMDatA raja uDe te rathareNu thAya. ATha rathareNu-e 1. devakuru-uttarakurunA jugalIyA manuSyanA vALApranu jADapaNuM thAya. ATha devakuru-uttarakurunA vALAne 1 irivAsa ramakavAsa kSetranA jugaliyAnA vALAgranuM jADapaNu thAya. ATha harivAsaramAsasanA kALA-1 hemavaya eramavAnAkSetranA jugalI yAnA bALAna, jADApaguM. thAya. ATha hemavaya eraNavaranA vALAne 1 pUrva pazcima mahAvideha kSetranA manuSyanA vALoparnu jADaNuM thAya. ATha-pUrva pazcima mahAvidehanA vALAne 1 bharata iravatanA manuSyanA vALAparnu jADapaNuM thAya. ehavA 8 vALAne 1 likha thAya, ATha likhe 1 ju thAya, ATha juye 1 javamadhya thAya, aTha jaba madhye 1 aMgala yAya, 6 aMgule 1 paga thAya, 12 aMgule 1 veMta thAya. 24 aMgule 1 hAtha thAya, 48 aMgule. 1 kukSi thAya, 96 aMgule 1 dhanUSa thAya, 2 hajAra dhanUSe 1 gAu thAya. 4 gAue 1 jojana thAya, e-utsedhAMgule 24 daMDakanI avagheNA varNavI cha. pramANAMgulanu mAna kahe che. bharatAdika cakravatInuM kAMga Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 pramANa bopano yokaDo. Niratna hoya. te 8 sonaiyA bhAra che. sonaiyAnuM tola kahe che. 4 madhuratriphale 1 sveta sarasatra thAya, 16 sarasave 1 aDada thAya, 2 aDade 1 guMjA thAya, 5 guMjAye 1 mAso thAya. 16 mAse 1 sonaiyo thAya, ehavA 8 sonaiyA bhAratuM kAMgagiratna hoya. tene cha taLA, 8 khuNA, 12 hAMza che. sonIMnI ahiraNane saMThANe che. te kAMgaNiratnanI ekekI hAMza utsedhAMgulani pahoLI che. ane je utsedhAMgula te samaNa bhagavaMta mahAvIranu arddhaaMgula thAya tene hajAra guNuM kariye tevAre 1 pramANAMgula thAya. eTale mahAvIrasvAmInApAMcase AtmaaMgule 1 pramANAMgula thAya, ehavA 6 pramANAMgule 1 paga thAya, 12 aMgule 1 veta thAya, 24 aMgule 1 hAtha thAya, 48 aMgule 1 kukSi thAya, 96 aMgule 1 dhanUSa thAya, 2 hajAra dhanUSe 1 gAu thAya, 4 gAuye 1 jojana thAya, e pramANAMgule pRthvI, parvata, vimAna, narakAvAsA, dvipa, samudra, naraka, devaloka,loka,aloka,zAsvatI jamIna ratna prabhAdika 28 bolanu tathA dvipasamudrAdi 28 bolanu lAMbapaNuM, pahoLApaNuM, uMcapaNuM, uMDapaNuM, paridhi pramukhanA mAna varNavyA che. e 3 prakAranA aMgula kahyA te pratyeka pratyekanA traNa traNa bheda zreNiaMgula, pratarAMgula, ghanAMgula, tIhAM asatkalpanAye zreNi te asaMkhyAtA jona kroDAkreDi pramANe lAMbI, ane eka AkAza pradeza nI pahoLI jADapaNe lokAMta sudhi hopa tene zreNi kahiye. te zreNine zreNi guNo kariye tene pratara kahiye, te pratarane zreNi guNo kariye tene ghana kahiye. te ghanIkRta lokane saMkhyAta guNo kariye tevAre saMkhyAtA loka alokamAM thAya te saMkhyAtA lokane asaMkhyAta guNA kariye tyAre asaMkhyAtA loka alokamAM thAya. te asaMkhyAtA lokane anaMta Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 223 gugA kariye tebAre anaMtA loka alokamAM thAya. ane te anaMtA lokanA jeTalA AkAza pradeza che teTalA nigodanA eka zarIramAMhi nigodiyA jIva che. asaMkhyAtA sukSma nigode 1 bAdara nigoda thAya. eka nigodamAM anaMtA jIva jANavA. e traNa prakAranA aMgula kahyA. traNa prakAranA pasyopamanuM mAna kahe che temAM pasyopamanA 3 bheda uddhAra palyopama, advApasyopama, kSetra palyopama, eka ekanA babe bheda sukSma ne bAdara prathama bAdara uddhAra palyopamanuM svarupa kahe che eka jojanano utsedhAMgule lAMbo pahoLo ne uMDo ehavo 1 pAlo kalapiye tenI triguNi jhAjherI paridhi hoya te pAlo devakuru uttarakurunA jugalIyAnA mastakanA keza te eka dinathI mAMDine 7 dinanA ugyA vAlAgre kari bhariye, ehavo to ThAMsI bhariye ke animAMhi baLe nahi, vAyare karI uDe nahi, pANI karI saDe nahi, polAranA abhAvathi vidhvaMze nahi. durgava thAya nahi, cakravartInu sainya upara cAle topaNa name ke Dole nahi, gaMgAnadIno pravAha upara cAle topaNa pANi mAMhi bhedAya nahi. pAlAmAthi samaye samaye eka eka vALA kADhiye. ema kADhatAM jeTale kALe pAlo khAlI thAya ane bAkI eke raja rahe nahi teTalA kALane bAdara uddhAra palyopama kahiye, te pasyopama saMkhyAta samayano jANavo ehavA daza kroDAkroDi palyopame 1 bAdara uddhAra sAgaropama thAya, kevaLa parupaNA mAtra che e bAdara uddhAra palyopama. have sukSma uddhAra palyopamanuM mAna kahe che,jema eka jojanano pAlo kalpiye te pUrvavat te pAlAmAMhi devakuru uttarakurunA jugalIyAnAmAthAnA keza ekadinathI sAta dinanA ugyAvAlAgra laiye ekekA vAlAgranA asaMkhyAtA khaMDa karIe te khaMDa kevaDAnAhanA thAya? cakSu,iMdriyanI avagheNAthI asaMkhyAtme Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224. pramANa bodhano thokaDo. bhAge ane nAhanA sukSma vanaspati jIpanA zarIranI avaghemAthI asaM. khyAtaguNA mahoTA ane jevaI eka bAdara pRthvokAyanA jIvanuM zarira tevaDA vALAnA khaMDa nhAnA thAra, te vALApanA khaMDa agniye vaLe nahi, vAyare uDe nahi, te vALAyane khaMDe karI pAlo ThAMsI bharIye, te pAlA mAhethI samaye samaye akeko bAlApano khaMDa kADhIye ema kADhatAM jeTale kALe te pAlo khAlI thAya teTalA kALane sukSma udvAra panyopapa kahIye.e palyopama asaMkhyAtA samayano thAya ehavA dazakoDA kroDI palyopame eka sukSama uddhAra sAgaropama thAya. e sAgaropame dvIpa samudranuM mAna varNavyuM che. aho udhdhAra sAgaropamanA jeTalA samaya thAya teTalA dvIpa samudra trichAlokamAM che. jaMbudvIpa ekalAkha jojanano lAMbo ne paholo ema ThAma bamaNo, lakNa samudra be lAkha jojanano dhAtakikhaMDa cAra lAkha jojanano ema ThAma bamaNA asaMkhyAtA dvIpa samudra jANavA e sukSama uddhAra palyopamaH have adhyA panyopamanu svarupa kahe che. tenA be bheda sukSama ane bAdara temAM bAdara addhA palmopama kehane kahie? eka jojanano lAMbo paholo ne uMDocAre hAMse sarakho pUrvavat pAlo kalpira devakuru utarakuru jugaloyA manuSdhanA vALAkarI pAlo ThAMsI bharIye, pachI so so varSe ekeko bAlAna kADhiye,ema kADhatAM jeTale kALe te pAlo khAlI thAya,teTalA kALane bAdara addhA palyopama kahiye, e patya saMkhyAtA kroDi varSe thAya, ehavA daza kroDAkroDi bAdara addhA palyopame 1 bAdara addhA sAgaropama thAya. kevaLa parupaNA mAtra che. have sukSama addhA palyopamanu svarupa kaheche ekA jojanano lAMbo paholo ne uMDo pUrvavat kalapiye tehamA pUrvavat devakuru, uttarakuru, kSetranA jugaloyAnA vAlAgrane asakhyAtA khaMDa karI bharIye, pAlAmAMthI so so varSe ekeka khaMDa Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ana siddhati makaraNa saMgraha. 225 kADhIye; jeTale kALe te pAlo khAlI thAya. teTalA kALane sukSma addhA palyopama kahIe. e havA daza kroDAkoDI palyopame 1 sukSma addhA sAgaropama thAya e sAgaropama. nArakI, tiyeca, manuSya, devatA. e 4 gatinA AyuSya varaNavyA che, have kSetra palyApama kahe che. kSetra palyepamanA 2 bheda. sukSma ne bAdara. temAM bAdara kSetra palbopama kehane kahie. eka jojanano lAMbo pahALo ne uMDo pUrvavat pAlo kalpIe. temAM pUrvavat devakuru uttarakuru kSetranA jugalIyAnA mAthAnA vAlAgre bharIye te pAlA mAhilA vAlAgranA pharasyA AkAza pradezane samaye samaye apaharatA jeTaLe kALe te pAlo khAli thAya. teTalA kALane, bAdara kSetra palyopama kahiye. e pAlo khAlI thatAM asaMkhyAti avasappiNI utsappiNI vahijAya, ehavA daza kroDAkroDi palyopame 1 bAdara kSetra sAgaropama thAya.Asarva kevala prarUpaNA mAtra che. have sukSma kSetra palyopamanuM svarUpa kahe che. eka jonanano lAMbo paholo ne uMDo pUrvavat pAlo kalapiye, temAM devakuru uttarakuru kSetranA jugaliyAnA vALApanA asaMkhyAtA khaMDa kari bhariye te pAlA mAhilA vALApanA pharasyA AkAza pradeza tathA aNapharasyA AkAza pradeza che te pharasyA aNapharasthA AkAza pradezane samaye samaye apahariye, jeTale kALe pAlo khAli thAya. teTalA kALane 1 sukSma kSetra palyopama kahiye, ehavAdaza kroDAkoDi sukSma kSetra palyopame 1 sukSma kSetra sAgaropama thAya. e sAgaropamanA draSTivAda sUtre bhAva varaNavyA che. e 3 prakAranA aMgula tathA 3 prakAranA palyopamanuM mAna kayu. iti pramANabodha samApta. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 cAda bolano alpa bahutvaM. // atha zrI cauda bolano alpa bahutva // sarvathI thoDA saMjJI paceMdriya paryAptA 1. tethI saMjJI paMceMdrIya aparyAptA asaMkhyAta guNA 2. tethI cauraMdrIya paryAptA saMkhyAta guNA 3. tethI asaMjJI paceMdriya payAptA viSesAhiyA 4. tethI beraMdriya paryAptA viSesAhiyA 5. tethI tereMdriya paryAptA viSe sAhiyA 6. tethI asaMjJI paMceMdriya aparyAptA asaMkhyAtaguNA 7. tethI caureMdriya apayAptA viSesAhiyA 8. tethI tereMdriya apaptiA viSesAhiyA 9. tethI bereMdriya aparyAptA viSesAhiyA 10. tethI ekeMdriya vAdara paryAptA anaMtaguNA 11. tethI ekeMdriyabAdara aparyAptA asaMkhyAtaguNA 12. tethI sukSma ekeMdriya aparyAptA asaMkhyAtaguNA 13. tethI mukSma ekeMdriya paryAptA saMkhyAtaguNA 14. atha zrI zvAsozvAsano thokaDo. zrI pannavaNAjI mUtra pada sAtame zvAsozvAsano adhikAra cAlyo che temAM gautamasvAmI vIra prabhune pUchatA hatA ke he bhagavan ! nArakI ane devatA kevI rIte zvAsozvAsa lIe che ? vIra prabhue kadhu ke he gautama ! nArakonA jIva niraMtara ghamaNanI pere zvAsAzvAsa lIe che. amurakumAranA devatA jaghanya sAta thoka, utakRSTA eka pakSa jhAjhere zvAsozvAsa lIe che.vANavyaMtara ne nava nIkAyanA devatA jaghanya sAta thoka, utakRSTA pratyeka muhUrte. jyotiSI ja. ane0 u0 pratyeka muhUrte. pahele devaloke ja0 pratyeka muhUrta ane u0 ve pakSe. bIje devaloke ja0 pratyeka mUhUrta jhAjhere, u0 ve pakSa jhAjhare. bIje devaloke ja0 be pakSe, ane u0 sAta pakSe. cothe Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena siddhAMta prakaraNa saMgraha. 227 devaDoke ja0 ce pakSa jJAjhere. ane u0 sAta pakSa jhAjhere. pAMcame devaloke ja0sAta pakSe.ane u0dasa pakSe.chaThe devaloke ja0 daza pakSe. u0 cauda pakSe. sAtame devaloke ja0 cauda pakSe u. sattara pakSe. AThame devaloke ja0 sattara pakSe, u0 aDhAra pakSe. navame devaloke na0 aDhAra pakSe, u0 ogaNIsa pakSe. dazame devaloke ja0 ogaNIsa pakSe. u0 vIsa pakSe. agiyArame devaloke ja0 vIsa pakSe. u0 ekavIsa pakSe. bArame devaloke ja0 ekavIsa pakSe. u0 bAvIsa pakSe. pahelI trIkamAM ja0 bAvIsa pakSe, u0 pacIsa pakSe. bIjI trIkamAM ja0 pacIsa pakSe. u0 aThAvIsa pakSe. trIjI trIkamAM ja0 aThAvIsa pakSe. u0 ekatrIsa pakSe. cAra anuttara vimAnamAM ja0 ekatrIsa pakSe. u0 tetrIsa pakSe. sarvArthasiddhamAMja0 u0 tetrIsa pakSe. ema tetrIsa pakhavADIye zvAsa uMcole ane tetrIsa pakhavADIe zvAsa nIco muke. iti zrI zvAsozvAsano thokaDo saMpUrNa. ArAdhika-virAdhika. (zrI bhagavatIjI sUtra zataka pahele, udeze bIje ) 1 asaMjati bhavya dravyadeva jaghanya bhavanapati, sudhI jAya ane utkRSTa navaprai veyaka sudhI jAya. 2 ArAdhika sAdhu ja0 pahelA devaloka sudhI, u0 sarvArthasiddha vimAna sudhI jAya. 3 virAdhika sAdhu ja0bhavanapati,u0 pahelA devaloka sudhI jAya. 4 ArAdhika zrAvaka ja. pahelA devaloka sudhI, u0 bAramA devaloka sudhI jAya. 5 virAdhika zrAvaka ja0bhavanapati, u0jyotiSI sudhIjAya. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 traNa jAgrikA. 6 asaMjati tiryaca ja0 bhavanapati, u0 vANavyaMtara sudhI jAya. 7 tApasanA matavALA ja0 bhavanapati, u0 jyotiSI sudhI jAya. 8 kaMdarpIyA sAdhu ja0bhavanapati, u0 pahelA devaloka sughI jAya. 9 aMbaDa saMnyAsInA matavALA ja0bhavana0 u0pAMcamA devaloka sudhI. 10 jamAlInA matavALA ja0bhavana0 u0 chaThThA devaloka sudhI jAya. 11 saMjJI tiryaca ja0 bhavanapati, u0 AThamA devaloka sudhI jAya. 12 gozALAnA matavALA ja0bhavana0 u0bAramA devaloka sudhI. 13 darzana virAdhika svaliMgI sAdhu ja0 bhavanapati, u0 nava graiveyaka sudhI jAya. 14 AjIvIkAmatI ja0bhavanapati, u0 bAramA devaloka sudhI jAya iti ArAdhika- virAdhikanothokaDo saMpUrNa. traNa jAgrikA. zrI vIra bhagavAnane gautama svAmI pUchatA havA, ke hai bhagavAn ! jAgrikA keTalA prakAre kahI che ? bhagavAna kahe - he gautama! jAgrikA RNa prakAranI kahI che, te sAMbhaLa- 1 dharma jAgaraNa, 2 adharma jAgaraNa, 3 sudakhu jAgaraNa temAM prathama dharma jAgaraNanA cAra bheda. 1 AcAra dharma, 2 kriyA dharma 3 dayA dharma, 4 svabhAva dharma. mAM prathama AcAra dharmanA pAMca bheda - 1 jJAnAcAra, 2 darzanAcAra, 3 cAritrAcAra, 4 tapAcAra, 5 vIryAcAra. temAM jJAnAcAranA 8 bheda, darzanAcAranA 8 bheda, cAritrAcAranA 8 bheda, tapAcAranA 12 bheda, vIryAcAranA 3 bheda e rIte 39 thayA. jJAnAcAranA 8 bhedaH - 1 jJAna bhagavAne vakhate jJAna bhaNavu, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mena siddhAMta prakaraNa saMgraha. 229 2 jJAna letA vinaya karavo, 3 jJAnanu bahu mAna karavU, 4 jJAna bhaNatAM yathAzakti tapa karavo, 5 artha tathA gurune gopavavA nahi, 6 akSara zuddha, 7 artha zuddha. 8 akSara artha bane zuda bhaNe. darzanAcAranA 8 bhedaH-1 jainadharmamAM zaMkArahitapaNuM, 2 pAkhaMDadharmanI vAMchA rahita, 3 karaNInA phaLanuM saMdeha rahitapaNuM, 4 pAkhaMDInA ADaMbara dekhI muMjhAya nahi, 5 svadharmanI prazaMsA kare, 6 dharmathI paDatAne sthira kare, 7 svadharmanI bhakti kare, 8 jainadharmane aneka rIte dIpAve, kRSNa mahArAja tathA zreNikanRpanI pere. cAritrAcAranA 8 bhedaH-1 iryA samiti, 2 bhASA samiti, 3 eSaNA samiti, 4 AyANabhaMDamata nikhevaNA samiti, 5 ucAra pAsavaNa khela jaLa saMghANa pAriThAvaNIyA samiti, 6 mana gupti, 7 vacana gupti, 8 kAya gupti. tapAcAranA 12 bhedaH-cha bAhya ane cha AbhyaMtara, e bAra. cha vAdya tapanAM nAmaH-1 aNasaNa, 2 uNodarI, 3 vRtti saMkSepa, 4 rasaparityAga, kAya kaleza, 6 iMdriyapatisaMlInatA have bhyaMtara tapanA cha bhedaH--1 prAyazcita, 2 vinaya, 3 vaiyAbacca, 4 sajhAya, 5 dhyAna, 6 kAryotsarga. ema kula bAra bheda tapAcAranA jANavA temAM ihaloka paralokanA sukhanI vAMchArahita tapa kare. athavA AjIvikArahita tapa kare etapanA vAra AcAra jANavA. vIryAvAranA 3 bhedaH-baLa, vIrya, dharma kAmamAM gopave nahi, pUrvokta 36 bolamAM udyama kare, zakti anusAre kAma kare, evaM 39 bheda AcAra dharmanA kahyA. have bIjo kriyAdhama, tenA sIttera bhedanAM nAmaH-cAra prakAre piMDa vizuddhi, pAMca samiti, bAra prakAranI bhAvanA, sAdhunI bAra Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 praNa jAgrikA. paDimA, pAMca iMdriyano nirodha, pacIsa prakAranI paDI lehaNA, paNa gupti, cAra abhigraha, evaM 70. ___ have trIjo dayAdharma tenA ATha bhedanAM nAma kahe che:-1 prathama svadayA te potAnA AtmAne pApayI bacAve te, 2 paradathA te bIjA jIvanI rakSA karavI te, 3 dravyadayA te dekhAdekhIthI, zaramayI, athavA kuLaAcAre dayA pAle te, 4 bhAvadayA kharI samajaNapUrvaka pANI upara anukaMpA lAvI, teno jIva bacAvavo tathA patIta yatAM aTakAvavo te, 5 vahevAradayA te jevI zrAvakane dayA pALavAnI kahI che te sAcave te, gharanAM aneka kAmakAja karatAM jatanA rAkhavI te, 6 nizcayadayA te ApaNA AtmAne karmabaMdhayI choDAvavo, teno khulAso e che ke pudgala paravastu che, tenA uparathImamatA utArIne teno paricaya chAMDIne ApaNA AtmAnA guNamAM ramaNa karavU, jIvanuM karmarahita zuddha svarupa pragaTa karavU te nizcaya dayA, caudamA guNasthA nakane aMte saMpUrNa lAbhe. 7 svarupadayA te koi jIvane mAravAne bhAve pahelA te jIvane sArI rIte khavarAve ane zarIre mAto kare, sAra saMbhALa le, e dayA uparathI dekhAva mAtra che, paraMtu pAchaLathI te jIvane mAravAnA pariNAma che, te utarAdhyayana sUtranA sAtamA adhyayanamA bokaDAnA adhikArathI samajabu.8 anubaMdhadayA te jIvane trAsa pamADe paNa aMtarathI tene sAnA devAno kAmI che te, jemake mAtA putrane roga maTADavAne arthe kaDavU auSadha pAya paNa aMtarathI tenuM bhalaM cahAya che, tathA jema pitA putrane bhalI zikhAmaNa ApavA mATe uparathI tarjanA kare, mAre, paNa aMtarathI tenuM bhalaM cahAya che tema. cotho svabhAva dharmaH-te je vastu jIva athavA ajIva tenI je praNati che tenA be bhedaH-temAM eka zudra svabhAvathI ane bIjo Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 231 karmanA saMjogathI azuddha praNati che te jIvane viSayakaSAyanA saMjogayI vibhAvanA thAya che. have jIva ane pudgalane vibhAva che, tene dUra karIne jIva ApaNA jJAnAdika guNamAM ramaNa kare te svabhAva dharma ane pradgalano eka varNa, eka gaMdha, eka rasa, be pharasamAM ramaNa thAya te pudgalano zuddha svabhAva dharma jANavo. e sivAya bIjA cAra dravyamA svabhAva dharma che paNa vibhAva dharma nathI, te calaNa guNa, sthira guNa, avakAza guNa, vartanA guNa, te potapotAnA svabhAbane choDatA nathI te mATe zuddha svabhAva dharma che. e cAra prakAranI dharma jAnikA kahI. bIjI adharmajAgrikA-te saMsAramA dhana kuTuMba parivAramA Asakta thai kumAga AraMbhAdika karavA tenI rakSAanyAyathI karavI, tenA upara sarAga draSTithI adharma karavo te adharma jAgrikA jANavI. trIjI sudakhu jAgrikA te su kahatAM bhalI, dakhu kahetAM caturAivALI jAgrikA zrAvakane hoya che, kemake samyakajJAna, darzana, sahita dhana kuTuMbAdika tathA viSaya kaSAyane khoTA jANe che,dezathI nivAM che, udaya bhAvathI udAsInatApaNe che, traNa manoratha citave che, ta sudakhu jAgrikA jANavI. iti traNa jAgrikA saMpUrNa. avadhi pada. zrI pannavaNAjI sutra pada tatrIsame avadhi padano thokaDocAlyo temAM prathama daza dvAra che tenA nAma kahe che:-bhedadvAra 1, viSaya dvAra 2, saMThANadvAra 3, AbhyaMtara ane bAhyadvAra 4, deza thakI ane sarva yakI 5, aNugAmI 6, hAyamAna ane vardhamAna 7, avaThThIyA 8, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 avadhi pada. paDavAi 9, apaDavAi 10. 1 pahelo bhedadvAra-temAM nArakI ane devatA bhava pratye dekhe eTale upajatI vakhate sAthe avadhijJAna hoya che.tiryaca ane manuSya kSayopazama pramANe dekhe. 2. vIjo viSaya dvAra-eTale pahelI narakanA nArakI jaghanya sADAtraNa gAu dekhe, utkRSTA cAra gAu dekhe. bIjI narakanA nArakI jaghanya traNa gAu, utkRSTA cAra gAu dekhe. bojI narakanA nArakI ja0 aDhI gAu, u0 traNa gAu dekhe. cothI narakanA nArakI ja0 ve gAu, u0 aDhI gAu dekhe. pAMcamInA ja0 doDha gAu, u0 be gAu dekhe. chaThInA ja. eka gAu u0 doDha gAu dekhe. sAtamInA ja0 ardha gAu, u. eka gAu dekhe. bhavanapati ja0 pacIza jojana sudhI dekhe, u0 traNa prakAranuM dekhe. ucuM pahelA bIjA devaloka sudhI, nIcuM trIjI narakanA taLA sudhI, ane trIrcha palanA AukhAvALA saMkhyAtA dvIpa samudra dekhe, ane sAgaranA AukhAvALA asaMkhyAtA dvIpa samudradekhe. vANavyaMtara ane nava nikAyanA devatA ja0 pacIsa jojana, u0 traNa prakAra- dekhe,uMcu pahelA devaloka sudhI,nIcuM pAtALa kaLasA sudhI ane trochu, saMkhyAtAdvIpa samudra dekhe. jyotiSIja0AMgulano asaMkhyAtamo bhAga,u0 traNa prakAracaM dekhe. uMcuM potAnA vimAnanI dhajA sudhI, nIcuM narakanA taLA mudhI ane trIrcha palanA AukhAvALA saMkhyAtA dvIpa samudra dekhe ane sAgaranA AukhAvALA asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe.trIjA devalokathI yAvat sarvArthasiddha vimAnanA devatA uMcaM potapotAnA vimAnanI dhajA sudhI dekhe, trIrcha asaMkhyAtA dvIpa samudra dekhe, nIcuM trIjA cothAvAlA bIjI narakanA taLA sudhI, pAMcamA, chahAvAlA trIjI narakanA taLA sudhI, navamAMthI bAramA sudhInA pAMcamI narakanA taLA sudhInava graiveyakanA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha. 233 chaTThI narakanA taLA sudhI, cAra anuttara vimAnanA sAtamI narakanA taLA sudhI, ane sarvArthasiddhanA devatA sAtamI narakanA taLA sudhI dekhe. tiryeca ja0 AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, u0 saMkhyAtA dvIpa samudra dekhe. manuSya ja0 AMgulano asaMkhyAtamo bhAga, u0 marath ane alokamAM lAka jevaDA asaMkhyAtA khAMDavA dekhe. 3. zrIjo saMThANadvAra nArakI trApAne AkAre dekhe, bhavanapatIpAlAne AkAre dekhe, vANavyaMtara jhAlarane AkAre dekhe. jyotiSI pahADane AkAre dekhe, bAra devalokanA devatA mRdaMgane AkAre dekhe. navagraiveyakanA devatA phUlanI caMgerInA AkAre dekhe, anuttara vimAnanA devatA kuMvArI kanyAnA kaMcavAne AkAre dekhe . 4. cotho AbhyaMtara ane bAhyadvAra:- nArakI, devatA AbhyaMtara dekhe, tiryaca bAhya dekhe, manuSya AbhyaMtara ane bAhya dekhe, kAraNa ke tIrthakara davane avadhijJAna sAtheja hoya che. 5. pAMcamo deza ane sarvathakIdvAra : - nArakI, tiryaca ane devatA deza thakI ane sarva thakI dekhe. 6. chaTTo aNugAmI ane aNANugAmIdvAra:- nArakI, devatAne aNugAmI kahetAM sAthe janAeM avadhijJAna hoya, ane tiryacane aNugAmI ane aNAnugAmI banne hoya. 7- 8. sAtamo hAyamAna varddhamAna ane AThamo avaThIyA dvAranArakI devatAne avaThIyA kahetAM hoya teTalaM avadhijJAna rahe. manuSya ane tiryacane hAyamAna varddhamAna ane avaThIyA e traNa prakAra hoya. 9- 10. navamo paDIvAi ane dasama apaDIvAidvAraH - nArakI ane devatAne apaDIvAi avadhijJAna hoya, manuSya ane tiryacane paDIvAi bhane apaDIvAi bane jANavA. iti avadhipada saMpUrNa. iti jaina siddhAMta prakaraNa saMpUrNa. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manukramaNikA. aMka. thokaDo pArnu | aMka thokaDo pArnu 1 navatatva 1 thI 13 19 yonI pada 164 thI 165 2 chakAyanA bola 14thI18 20 tera bola 165 thI 168 3 laghu daMDaka 18 thI 41 21 chakAyanAbhava 168-169 4 gatAgata 41 thI 46 22 cha lezyA 169 thI 174 5 guNasthAna 47 thI 68 23 cAra kaSAya 174thI 175 6 moTo bAsaThIo 68thI80 24 saMjayA 175 thI 183 7 aThANuM bola 81 thI 83 25 niyaMThA 183 thI 194 8 cha ArA 83 thI 91 26 SaTadravya 195 thI 204 9 jinAMtarA 91 thI 100 10 karmaprakRti 101 thI 107 27 rupIarupI 205 28 pacIza bola 206thI 218 11 dharmadhyAna 108thI 116 29 vATe vhetA 218 thI 219 12 pAMca bola 116thI 134 13 padavInAbola 134thI137 30 pramANabodha 219 thI 225 14 sijhaNA dvAra 137thI140/ 31 cauda volano alpabahutva 15 viraha dvAra 141 thI 142 32 zvAsozvAsa 226 - 16 pAMca deva 142 thI 145 | 33 ArAdhika vi0 227-228 17 dizANuvAi 145 thI 148 34 traNa jAgrikA 228-231 18 khaMDA joyaNa 148thI164 | 35 avadhipada 231 thI 233 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDita muni mahArAja zrI nAnacaMdrajI svAmIkRta tathA ? saMgraha karI sudhArelAM AMta upayogI ne sastAM pustaka. | bukAnA nAma. avRtti. kIMmata subodha saMgIta mALA.bhAga1-2-3 pAkuM puDuM bIjI 1-0-0 y bhAga 3 jo trIjI 0-3-0 sAmAyika svarUpa, bIjI 0-3-0 saMskRta kAvyAnaMda bhAga 2-3 pelI 1-0-0 AdhyAtmika bhajana pada saMgraha bIjI 1-0-0 cheda saMgraha trIjI 0-3-0 namIrAja ( ati rasamaya vela) pelI 04-0 zrI subodha kusumAvaLI bIjI 0-2-0 jaina siddhAMta prakaraNa saMgraha (3pa thokaDAo) (zAstrI suMdara lipimAM) bIjI 2-0-0 saMvAda zArada pelI 0-2-6 uttarAdhyayana sUkAnI 84 kathAo pAkuM paThuM bIjI 1-0-0 uMDuM , 0-12-0 jena praznottara kusumAvaLI - -- bIjI 09-3-0 rezITezana bhA. 2-3 (darekanA) pelI 03-0 UmavatI, suhAsinI, IdumatI (darekanA) pelI 0-2-0 sAmAyika pratikamaNa (artha sahita) pilI 04-0 jena siddhAMta pAThamALAM dazavaikAlika tathA uttarAdhyayana saMpUrNa tathA puchuskuNuM, bhaktAmarAThI che te arajI 0-12-0 sAmAyaka pratikramaNa thI 09-ra-0 AdhyAtmika prabaMdhAvaLI (pAMse maNakA bhegA pAThThA puThAnA.). pelo 1-0-0 y (pace maNakA chuTAnI AkhIsIrIjhanA) , 0-12-0 zatAvadhAnI 5. munizrI ratnacaMdrajI svAmI, na rIta bhAvanA zataka ( pelI 1-4-0 kAvyAnaMda bhA. 1lo (jemAM 38* lekeno saMgraha)bIjI 0-4-0 maLavAnuM che. zrI ajarAmara jaina vidyAzALAnA sekreTarI-lIbaDI. 8 U