Book Title: Ath Drushtini Sazzay
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001188/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAcArya - nyAyavizArada mahopAdhyAya pU. zrI yazovijayajI mahArAja sAheba viracita Its (ALI ) 1 miga ) lah samAdhi AsoMga Hokor dhyAnA roga pratipatti | pravRtti jijJAsA udvega Hello zuzruSA kSepa mImAMsAM (Bierzole laall - Asana bliotek pojina labis SMS zas pratyAhAra araj n)) za3 | / Hellelaik INora che ? anuvAdaka dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TD / namotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nyAyAcArya-nyAyavizArada-mahAmahopAdhyAya parama pUjya zrI yazovijayajI ma. sA. viracita zrI ATha daSTinI sajjhAya : vivecaka : dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA TU; : HSIRIS : zrI jaina dharma prasAraNa TrasTa 702, rAmasA TAvarsa, gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-395 009. ( INDIA ) phona : 2688943 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka jaina dharma prasAraNa TrasTa 702, rAmasA TAvarsa, gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-395 009. (INDIA) phona : 2688943 dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA : sarasvatI pustaka bhaMDAra 702, rAmasA TAvarsa, pustakonA vepArI gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, hAthIkhAnA-ratanapoLa aDAjaNa pATIyA, surata-9. amadavAda-380 001. (INDIA) gujarAta (INDIA) phona : 2688943 prApti phona : 5356692 sughoSA kAryAlaya sthAna, zrI yazovijayajI jaina zekhano pADo, rilIpha roDa, saMskRta pAThazALA jhaverIvADanI sAme, sTezana roDa, raMgamaholanA nAke, amadAvAda-380 001. mahesANA. phona : 51327 INDIA (uttara gujarAta) phona : 2131418 ( INDIA ) sevaMtIlAla vI. jaina 20, mahAjana galI, jhaverI bajAra, muMbaI. phona : 2412445 zrI jaina prakAzana maMdira 3094, khatrInI khaDakI, dozIvADAnI poLa, amadAvAda. phona : pa3pa6806 vikrama saMvata 2059 IsvIsana 2003 vIra saMvata-2para9 dvitIya AvRtti kiMmata : rUA. 50-00 kampojha-prinTIMga-bAinDIMga bharata grAphIksa nyumArkeTa, pAMjarApoLa, rilIpharoDa, amadAvAda-1, phonaH 2134176, 21ra4723 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnA sarve AtmAo anAdikAlIna mohanidrAmAM sutelA che. moha ane ajJAnanI parataMtratAthI saMsAranA sukhomAM magna che. paraMtu saMsAranAM pAMce indriyonAM viSayasukho pariNAme anekavidha du:khone ApanArAM ja che te te sukho meLavavAmAM paNa duHkha, maLelAne sAcavavAmAM paNa duHkha, ane chatAM viyoga thAya tyAre apAra duHkho che. sukhakALe paNa aneka upAdhiothI bharapUra e sukho che. tethI paramakRpALu vItarAga bhagavaMtoe AvA mAyAmaya ane bhramajALa svarUpa sAMsArika sukhomAMthI prIti ghaTADIne anaMta jJAna - anaMta darzana ane anaMta cAritrAdi AtmIya guNonA svAdhIna ane sarvathA duHkha mukta evA Atmika sukha taraphanI prIti karAvavA mATe dharmadezanA ApI che. te dharmadezanAthI ghaNA jIvo saMsAra taryA che. ane vartamAnakAle paNa saMsAra tare che. ' paramAtmAnI te dharmadezanAne pUrvanA AcAryoe judA judA graMthomAM aneka prakAre guMthI che. te AcAryomAM lagabhaga chaThThA saikAmAM thayelA, 1444 graMthonA racayitA, yAkinI nAmanAM sAdhvIjI ma. sAhebathI pratibodha pAmelA ane jaina zAsananI dIkSA grahaNa karI mahAprabhAvaka thayelA evA AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. thayA. ke jeoe yoganA viSaya upara yogaviMzikA, yogazataka, yogadaSTisamuccaya ane yogabiMdu nAmanA cAra mahAgraMtho banAvyA che. pAtaMjala RSi, gopendra muni Adi aneka itaradarzananA yogAcAryo pratye paNa hArdika bahumAnapUrvaka teonA graMthono paNa abhyAsa karIne navanIta svarUpe A graMtho banAvyA che. te cAre graMthomAM zrI yogadaSTisamuccaya graMtha 228 gAthAno che jemAM yogadharmanI ATha dRSTionuM saMskRta bhASAmAM padyabaddha kAvyarUpe suMdara varNana karela che. A AtmAne kramazaH mokSanI sAthe je joDe te yoga. evI yoganI vyAkhyA karIne ATha dRSTio samajAvatAM temAM ghaNA viSayo samajAvyA che. tenA upara svopajJa saMskRta TIkA paNa pote ja banAvI che. sArI rIte samajAya tevo savistara bhAvAnuvAda karIne ame traNa varSa pUrve (vi. saMvata 2056) prakAzita karyo che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja ATha dRSTionuM varNana samajAvavA mATe gujarAtI bhASAmAM kAvya svarUpe traNaso varSa pUrve thayelA nyAyAcArya nyAyavizArada mahAmahopAdhyAya 5. zrI yazovijayajI mahArAja sAhebe ATha dRSTinI sakjhAya banAvI che. ATha dRSTionI ATha DhALarUpe judA judA rAge gAI zakAya tevI suMdara A sajhAyanI racanA karI che. A sakjhAya pUjya AcAryadeva zrI haribhadrasUrIzvarajI ma. sAheba racita zrI yogadaSTisamuccaya granthanA AdhAre banAvI che. gujarAtI bhASAmAM AvAM uMcA tattvo samajAvavA ane A bAla-gopAla jIvono upakAra thAya tevA umadA AzayathI A sakjhAya banAvI che. saMkSepamAM saMsAra tarapha A AtmAnI je dRSTi hoya che te oghadRSTi kahevAya che. ane AtmAnI zuddhi karIne mukti prApta karavA tarapha je dRSTi thAya che te yogadaSTi kahevAya che. kramazaH vikAsa pAmatI evI daSTinA ATha bheda pADavAmAM AvyA che. (1) mitrA dRSTi - jyArathI dharma taraphano ane mukti taraphano anAdikAlIna evo dveSa ghaTe che ane prIti thAya che. Atmazuddhi karavAnuM lakSya baMdhAya che. tyArathI yogano prAraMbha thayo samajavo. mukti pratye aSabhAva thavAthI tene batAvanArA paramAtmA pratye, sadguru pratye je zuddha praNAma karavAmAM Ave, bhinna bhinna stutio dvArA namaskAra karavAmAM Ave, kAyAthI vaMdanA karavAmAM Ave te prathama mitrA dRSTi jANavI. A dRSTinA pratApe saMsAra upara udvega Ave, ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha evAM vrato A jIva pALe, muni mahAtmAone auSadhAdinuM dAna Ape. Agamo upara bahumAna rAkhI zAstro lakhAve, chapAve, prabhAvanA kare, mRtanI vAcanA dvArA hRdayanA bhAvo vRddhi pAme, yoganI tathA yogIonI kathA sAMbhaLI zarIra romAMcita thAya. zuddhadeva zuddhaguru ane zuddhadharmanI gaveSaNA karatAM tenI prApti thAya eTale Adya avaMcakabhAva (yogAvaMcaka bhAva) nI prApti thAya. saMsAranA tyAgI , vairAgI ane zuddha dharmanA upadezaka evA guruno yoga thatAM teonA sadupadezathI vaMdana - namaskArAdinI kriyA paNa zuddha kare. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te bIjo kriyAvaMcakayoga ane tethI zuddhadharmanI prApti thavA rUpa avaMcaka phaLanI prApti eTale phalAvaMcakayoga prApta thAya che. A jIvanI A dazA je dRSTikALe thAya che. te prathama mitrAdRSTi che. A dRSTinA prabhAve kaMIka aMze tattvajJAna prApta thAya che ke je tRNanA prakAza samAna hoya che. tathA pAMca yama dharmanI prApti, mukti tarapha adveSa, ane dharmakriyAmAM kheda(thAkaparizrama) no abhAva thAya che. caramAvartamAM jIva Ave tyAre ja AvI dRSTi Ave che. gADha mithyAtvakAle AvatI nathI. ca2mAvartamAM paNa bahu bahu bhAvamalakSaya thAya che ane mithyAtvanuM jora maMda paDe che tyAre ja A dRSTi Ave che. 5 (2) tArAdRSTi :- mitrA dRSTinA satata abhyAsathI dharma taraphanI savizeSa je dRSTi te A bIjI tArAdRSTi che. ahIM mukti pratyeno prema vadhe che. dharma AcaraNa karavAnI vizeSa bhAvanA thAya che. tattvajJAna paNa kaMIka vadhAre vadhe che. ahIM chANAMnA agninA prakAza samAna bodha hoya che. jainadarzana pramANe sAdhune AzrayI piMDa vizuddhi Adi ane zrAvakane AzrayI guNavrata zikSAvrata rUpa niyamo Ave che. jyAre anyadarzano pramANe zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya ane izvaradhyAna evA pAMca niyamo A jIvamAM Ave che. paramAtmAe prakAzelA tattvane jANavAnI jijJAsA guNa pragaTa thAya che. dharma anuSThAna AcaratAM AcaratAM udvega - kaMTALo lAgato nathI. pharI pharI te te kriyA karavAnuM mana thAya che. pote vAstavika tattvano haju ajANa che. ema samajAtAM koI paNa jAtano Agraha-kadAgraha A jIva rAkhato nathI. sAcuM ane hitakArI tattva jANavA jhaMkhe che. - yoganI ane yogIonI kathA upara ghaNo ghaNo prema vadhe che. tenI vAta sAMbhaLatAM deha romAMcita thAya che. potAnA AtmAnuM ahita thAya tevuM ane na zobhe tevuM anucita AcaraNa Acarato nathI. A AtmAnA evA suMdara pariNAma thAya che ke tapeluM sonuM jema vALIe tema vaLe che. tenI jema A AtmAne jema samajAvIe tema samajavA ane svIkAravA taiyAra thaI jAya che. vALyo vaLe jima hema" potAnAmAM guNonI hAni dekhato chato guNavAna mahAtmAono ghaNo vinaya kare, bhava(saMsAra) saMbaMdhI bhayothI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 trAsI gayo hoya, mana uThI gayuM hoya tema bhavane duHkhonI khANa mAne, A badho bIjI dRSTino pratApa che. mArAmAM buddhi thoDI che. zAstro ghaNAM che ane te paNa durbodha che. mAruM AyuSya paNa alpa che. eTale badhu samajI zakAya ke jANI zakAya tema nathI. vaLI atIndriyabhAvo to mArA alpajJAnathI jANI zakAya tema che ja nahIM. tethI "ziSTa puruSo'' (AptapuruSo jJAnI mahAtmAo) je kaMI kahe tene mAre pramANa mAnavuM joIe. AvI uttama buddhi A dRSTimAM Ave che. (3) balA dRSTi mitrA ane tArA dRSTinA niraMtara sevanathI mithyAtvadazA ogaLatAM ogaLatAM muktino rAga vadhe che. tattvajJAna paNa vadhe che je kASThanA agninA prakAza samAna pUrvenI be dRSTi karatAM adhika hoya che. dharma AcaraNa apUrvabhAvathI kare che eTale manane bIje cAlyA javA rUpa kSepa doSa lAgato nathI. ane cAlu dharmAnuSThAnamAM sthiratApUrvaka pravarte che tethI Asana aMganI prApti thAya che. tattva jANavAnI jijJAsA pUrve hatI, have tenI raDha lAgatAM sAcA ane sArA jJAnI gItArtha maLe to tattva sAMbhaLavAnI icchA(zuzrUSA) guNa Ave che. A sarve bhAvo A trIjI dRSTimAM Ave che. - A zuzrUSAguNa bodhapravAha meLavavA mATe kUvAmAM rahelI pANInI saravANI tulya che. jyAM saravANI na hoya tyAM kUpakhanana nirarthaka che. tema jyAM zuzruSA na hoya tyAM zAsrazravaNa vyartha che. zuzruSA guNanA pratApe zravaNa karatAM mana AnaMda pAme, zarIra harSita ane prasanna thAya. zuzruSA vinAnuM zravaNa vherA AgaLa gAyana gAvA tulya nirarthaka che. AvI dharma uparanI rucinA kAraNe dharmanI AcaraNAmAM AvatAM vighno paNa TaLI jAya che. ane A AtmA dharmakAryo karIne yazasvI thAya che. A saghaLI avasthA A trIjI dRSTimAM Ave che. (4) dIprAdeSTi - pUrvanI traNa dRSTionA pratApe mithyAtva atizaya maMda thavAthI tattvadaSTi vikase che. dIpakanA prakAzanI samAna bodha thAya che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utthAnadoSano tyAga ane prANAyAma nAmanA yogAMganI prApti thAya che. mohanA udayajanya bAhyabhAvone reca lAgavArUpa recakabhAva prANAyAma, mohanA kSayopazama rUpa AntarabhAvone pUravA svarUpa pUrakabhAva prANAyAma, ane AjasudhInI AvelI zuddhine sAcavI rAkhavA rUpa kuMbhakabhAva prANAyAma A dRSTimAM pragaTa thAya che. dharma upara eTalo badho prema gADha thaI jAya che ke dharma khAtara prANa tyaje che paraMtu prANo khAtara dharma tyajato nathI. evo A cothI dRSTino marma(prabhAva) che. A AtmAmAM je je yoganAM bIja vavAyAM che. tene tattvazravaNa karavA rUpI madhura jalathI siMcana karavA dvArA teno praroha thAya tema varte che. khArA pANInA siMcanarUpa sAMsArikavRttiono A jIva tyAga kare che ane AvuM kalyANakArI tattva samajAvanArA gurujInI savizeSa bhakti kare che. pApo uparanI dhRNA ghaNI che. eTale koI paNa pApa pravRtti karavI paDe to te tapelA loDhA upara paga mukavA barAbara che. ema samajIne jANe chellI ja pApa pravRtti hoya tema varte che. A cothI dRSTino pratApa che. anAdikALathI A jIvane avedyasaMvedyapada ja varte che. tethI ja te jIva bhavAbhinaMdI kahevAya che. A pada vaja jevuM kaThaNa che. te A traNa dRSTio dvArA zithila thatAM thatAM A cothI daSTithI bhedatuM jAya che. jethI pAMcamI dRSTimAM vedyasaMvedyapada Avaze. muktinA kAraNone barAbara muktinAM kAraNI tarIke jANe che ane saMsAranAM kAraNone barAbara saMsAranAM kAraNo tarIke jANe che. evA sthAnane vedyasaMvedyapada kahevAya che. A pada na Ave tyAM sudhI jIva bhavAbhinaMdI kahevAya che. bhavAbhinaMdI jIva lobhI, kRpaNa, dayApAtra, mAyAvI, mAtsaryayukta, bhayayukta, niSphaLakAryAraMbhI ane ajJAnI ema mukhya ATha doSovALo hoya che. bhavAbhinaMdI jIvamAM raheluM AvuM kaThora je avedyasaMvedyapada che. te sajjana purUSonI (sAdhupuruSonI) saMgatithI (satsaMgathI) ane AgamazAstronA abhyAsathI jItI zakAya che. jyAre A pada jItAya che, tyAre jJAnIonA vacano upara atizaya prema ane vizvAsa besI jAya che. jethI kutarko Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 karavAnuM sujhatuM ja nathI. Agama u52 ane AgamanI vANI bhAkhanArA sarvajJa paramAtmA pratye zraddhA-prIti ane vizvAsa vadhe che. sarvajJanI vANI kadApi dvidhA hotI nathI. tethI sarvajJa sarve puruSo eka (samAna) che evI pratIti thAya che. kriyA pratye atizaya Adara, ane kriyAmAM atizaya prIti, vighnono nAza, lakSmInI prApti, tattva jANavAnI jijJAsA, budhapuruSonI sevA, A cha sadanuSThAnanAM lakSaNo che. je ahIM AvuM uttama sadanuSThAna prApta thAya che. paudgalika sukho akArAM bhayaMkara lAge che. muktimArga ja eka upAdeya jaNAya che. AvA bhAvo A dRSTimAM Ave che. mithyAtvano udaya ogaLato jAya che. granthibheda karIne A AtmA samyaktva prAptinA kinAre AvI pahoMce che. A ja kALe AvelA mithyAtva guNasthAnakane sAcu guNasthAnaka kahevAya che. (5) sthirA dRSTi prathamanI cAradaSTikAle mithyAtva guNasthAnaka che. ane te paNa maMda maMda thatuM jAya che. ema karatAM graMthibheda thavAthI mithyAtvano udaya aTakI javAthI A jIvane samyaktva guNanI prApti thAya che. samyaktva guNa Ave tyAre sthirA dRSTinA prabhAvathI vedyasaMvedyapada Ave che. baMdhahetu ane muktihetuno sAco samyabodha thAya che. baMdhahetuo heya che. ane muktihetu upAdeya che. evI buddhi ane pravRtti zarU thAya che. saMsAra upara nirveda ane vairAgya phAlyAMphulyAM thAya che. jenAthI saMsAranI koIpaNa pravRtti bALakone ramavAnA dhULanA ghara jevI bhAse che. ahIM samyajJAna hovAthI potAnI pAMce indriyone viSayonI prApti thavA chatAM viSayo dvArA karAyelA vikAro thatA nathI. vikArone jIte che. tethI ja "pratyAhAra" nAmanuM yoganuM aMga pravarte che. jJAnanI magnatA vadhe che. jJAnamagna A AtmA saMsAranuM koI paNa kArya AvI paDe to kare che paraMtu te asAra lAge che. tenA upAyo paNa sevavA paDe che ane seve che. paraMtu mana temAM rajita thatuM nathI. pApanA udayathI AveluM du:kha to duHkharUpa che ane duHkharUpa lAge che. paraMtu puNyanA udayathI AveluM sukha paNa asAratA, kSaNikatA, saMyogaviyogitA Adi vividha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhiovALuM hovAthI duHkharUpa ja bhAse che. eTaluM ja nahIM paraMtu puNya bAMdhavAnA AzayathI dharmakAryo karyA hoya, tevA dharmajanita puNyanA udayathI maLeluM sukha paNa saMsAranI rasikatA karAvanArU hovAthI manamAM dAha kare che. jema caMdana bhale zItaLa che. to paNa tajjanya agni avazya dAha ja kare che. tema dharma e hitakArI che. paraMtu tajjanya puNyodaya dvArA maLeluM saMsAra sukha bAdhaka che. ema samajI mana temAM rAcatuM nathI. aliptadazA ja rahe che. A dRSTimAM ratnanI prabhA jevo sthira ane avinAzI evo tattvabodha hoya che. sAco bodha thavAthI bhrama TaLI jAya che. eTale brAntidoSa hoto nathI. indriyo dvArA viSayavikAro na thavArUpa pratyAhAra yogAMga hoya che. samyakatva guNanA pratApe A jIva A dRSTimAM kaMIka tattvajJa bane che. eTale ke ajJAnI hovAthI je Dhora jevo(pazusamAna) hato, te have DAhyo samaju jANe deva rUpa pAmyo hoya tevo thAya che. A dRSTi cothA avirati samyagdaSTi guNasthAnake hoya che. (6) kAntAdaSTi - samyakatvaguNa, vedyasaMvedyapada ane sthirAdaSTi ityAdika uttamabhAvothI dhIre dhIre A jIva chaThThI kAntA dRSTimAM AvavAnI taiyArI kare che. kAntAdRSTi AvatAM pUrve A AtmA sarva pravRttiomAM acapala(sthiratAvALo) bane che. zArIrika ane mAnasika roga rahita thAya che. hitakArI ane parimita bhojanathI zArIrika roga rahita ane mohanIyanA kSayopazamanI adhikatAthI mAnasika rogarahita bane che. jhADA ane pezAbanI (vaDI nIti ane laghunItinI) mAtrA alpa thAya che. kAraNa ke svAdhyAya - dhyAna AdinI niraMtara vizeSa pravRttithI pAcanakriyA sateja bane che. AhArAdi barAbara pacI javAnA kAraNe mukha upara kAnti - prasannatA, zarIranI sugaMdha, ane kaMThano svara vagere sukhakArI hoya che. tathA kAntAdaSTi AvatAM pUrve A AtmA dhIratA, prabhAvakatA, ISTano lAbha, ane janapriyatA Adi guNavALo thAya che. sukha-duHkha, harSazoka, prIti-aprIti, lAbha-alAbha, mAna-apamAna Adi dvandronA prasaMgone sArI rIte jItanAro (tevA samaye samabhAva rAkhanAro) thAya che. jIvanamAMthI zakya eTalA doSono tyAga ane guNonI prApti dvArA parama tRpti, vairAdino Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nAza, ucita AcaraNanuM sevana, viziSTa koTinI samatA ane dharmanI puSTi kare evI RtaMbharA buddhi ityAdi bhAvo A kAntAdaSTinA pUrvakAlamAM ja tenI bhUmikArUpe prApta thAya che. sUryodaya pahelAM jema aruNodaya thAya tema uMcAbhAvo pUrvakAlathI ja zarU thAya che. - tyArabAda AvelI chaThThI dRSTimAM dUra dUra kSetravartI ane sarvakSetramAM vyAta evA tArAnA prakAzanA jevo tattvabodha bodha hoya che. uttama tattvono abhyAsa thavAthI tenA manana-ciMtana rUpa mImAMsA)Na ahIM pragaTe che. prApta thayelA tattvane dhArI rAkhavAnI (avismRtirUpe) parama dhAraNA nAmanuM yoga aMga pragaTa thAya che. ane A samyagrutanA evA rasAsvAdano anubhava thAya che ke anya (mithyAdRSTio) nA zrutano paricaya karavAnuM mana paNa thatuM ja nathI. jema satI strInuM mana gharakAma karavA chatAM potAnA patimAM ja hoya che, tema A dRSTivALA jIvanuM mana saMsAranAM saghaLAM kAma karavA chatAM samadyutanA abhyAsamAM ja hoya che. A dRSTinA uttama jJAnabaLanA jore dharmakAryomAM AvatAM sarve vipno TaLI jAya che. bhogonI aMdara mana rAcatuM na hovAthI bhogo bhavahetu banatA nathI. viSayo anubhavavA chatAM te pravRtti-nivRtti mana vinAnI hovAthI guNa-doSa karanArI thatI nathI. jema jhAMjhavAnA jaLane A mAyAvI pANI che. sAcuM pANI nathI ema jANato mAnavI jussAbhera tenI aMdara thaIne cAlyo jAya che. Darato nathI ke DAmADoLa thato nathI. tevI rIte A dRSTimAM Avelo jIva saMsAranI saghaLI pravRtti mAyAmaya jaLa jevI mAyArUpa ja che. tAttvika sukharUpa nathI ema samajato A AtmA temAM aMjAyA vinA nirbhayapaNe vegapUrvaka cAlyo jAya che. puNyodayajanya sukha bhogavIne mAtra samApta kare che. paraMtu bhogasukhathI bhaya pAmato nathI. bhavasukhane juThA jANato A jJAnI saMsAra sAgara tarI jAya che. A dRSTi pAMcamA chaThThA ane sAtamA guNaThANe hoya che. (7) prabhASTi - have to A AtmAe mohanIya ane jJAnAvaraNIyana kSayopazama ghaNo sAdhyo che. tethI tattvano bodha sUryanI prabhA samAna tejavaMta hoya che. tattvonI mImAMsA karIne sAcA lAgelA tattvono svIkAra karavA svarUpa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 "tattvapratipatti" nAmano guNa pragaTa thAya che. niraMtara svAdhyAya ane abhyAsanA kAraNe dhyAna ja vadhupriya hoya che. dharma anuSThAno pratye atizaya AdaramAna hovAthI temAM skUlanA karavA rUpa bhAvaroga ane hita-mita AhAra hovAthI dravyaroga saMbhavatA nathI. roga doSano tyAga hoya che. parAdhInatA e duHkhanuM ane svAdhInatA e sukhanuM lakSaNa che. saMsAranAM tamAma sukha paugalika sAdhanonI ane pUrvabaddhapuNyodayanI parAdhInatAvALAM hovAthI duHkha ja che. ane muktinuM sukha pudgalonI ane pUrvabaddha karmonI parAdhInatA rahita kevaLa AtmAne ja svAdhIna hovAthI sukharUpa che. A AtmaguNonuM sukha anubhavamAtrathI ja samajAya tevuM che. jema zaheravAsInuM bhautika sukha grAmyajana jANato nathI. tema jJAnAdiguNonI ramaNatA rUpa dhyAnanuM sukha anubhava vinA jANI zakAtuM nathI. A dRSTimAM asaMgakriyA(nirAlaMbanAnuSThAna) Ave che. A avasthAne ja anya anya darzanakAro visabhAgasaMtati, zAntavAhitA zivamArga ane dhruvanAma Adi kahe che. A dRSTi sAtamA AThamA Adi guNaThANe Ave che. (8) parASTi - A chellI dRSTi che. AtmAnI atyanta nirmaLadazA ahIM pragaTa thAya che. kSapakazreNI, kevaLajJAnAdi guNo, kSAyikabhAva ane ayogI guNasthAnaka A dRSTimAM Ave che. caMdramAnI cAMdanI jevo zItaLa pavitra ane jagatanA jIvone AlhAdakArI nirmaLabodha ahIM pragaTe che. layopazamabhAva tyajIne kSAyikabhAva pragaTa thAya che. Apa svabhAvamAM ja varte che. mitrA dRSTithI sAmAnya ane sthirA dRSTithI savizeSa je dharma pravRtti prAraMbhelI te ahIM pUrNa(samApta) thAya che. dharma karavAnA AzayathI have pravRtti hotI nathI. paraMtu sahajabhAve ja ApasvabhAvamAM pravartana hoya che. mohanIyAdino udaya na hovAthI niraticAra pravRtti hoya che. parvata upara caDhelAne jema caDhavAnI kriyA karavAnI hotI nathI tema ahIM je kArya-kartavya hatuM te samApta thavAthI kRtakRtya bane che. kaMI karavAnuM bAkI nathI. caMdana jema svAbhAvika sugaMdhI che tema ahIM svAbhAvikapaNe ja kSamA Adi guNo hoya che. dharmakriyAmAM paNa AsaMga (Asakti) doSa Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 hoto nathI. jema ratno pArakhavAnI kaLAno abhyAsa karavAnA samaya karatAM levaDa-devaDano vyApAra karatAM ratno jovAnI dRSTi judI ja hoya che tema pUrvadRSTionA kAlamAM dharma mATe abhyAsa kAla hato. ane A dRSTimAM abhyasta kAla che. A dRSTimAM kSapakazreNI dvArA kSINadoSa vALA thayelA A mahAmuni kevaLa jJAnAdi sarvalabdhionA bhoktA bane che. kaMI svArtha na hovA chatAM kevaLa 52nA upakArane karatA A yogIo anukrame ayogI guNasthAnaka pAme che. AtmAnA sarva zatruono nAza thAya che. zArIrika-mAnasika sarva rogono nAza thAya che. sarva sAdhakadazAnI tamannAo samApta thAya che. saMsAranI sarva sukha sAmagrI karatAM anaMtaguNa sukha svaguNonI ramaNatAnuM hoya che. chatAM atyanta niHspRha hoya che. kSapakazreNImAM dharmasabhyAsa yoga prApta karIne yogasanyAsa yoga pAmI ayogI thaI muktigAmI thAya che. A pramANe ATha dRSTionuM varNana A sajjhAyamAM che. jyAre A sajjhAya rAganA layathI gAvAmAM Ave che ane tenA artho AvaDatA hoya che. tyAre potAnA AtmAnI vartamAna paristhiti ane A sajjhAyamAM kahelA bhAvo jotAM manamAM lAgI AvatAM AMkhamAMthI daDa daDa AMsunI dhArA vahyA vinA rahetI nathI. aviratapaNe azrudhArA cAle che. AtmAne evI coTa lAge che ke mArA AtmAnuM zuM thaze ? parama pUjya yazovijayajI ma. sa.no janma mahesANA jillAnA noDA gAmamAM thayelo, temanI mAtAne bhaktAmara sAMbhaLIne annapANI levAno niyama hato. varSARtunA kAraNe gurujInA upAzraye na jaI zakavAthI upavAso thayA. bALake mAtAne prazna karatAM mAtAe potAnA niyamanI vAta bALakane kahI. bALaka dararoja mAtA sAthe AMgaLInA Teke cAlIne bhaktAmara sAMbhaLavA guru pAse jato hato, tethI tene te bhaktAmara kaMThastha thayuM hatuM. bALake kahyuM, mAtA ! huM tamane bhaktAmara saMbhaLAvuM. mAtA atizaya rAjI thayAM. bALaka pAse bhaktAmara sAMbhaLIne pAraNuM karyuM. varasAda aTakatAM guru pAse vaMdanArthe mAtA ane bALaka gayAM. gurujIe niyama pALavA - Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 na pALavA mATeno prazna karyo. mAtAe kahyuM ke A bALake mane bhaktAmara saMbhaLAvyuM che. dararoja mArI sAthe Ave che. tethI tene kaMThastha thaI gayuM che. A sAMbhaLI gurujI prasanna thayA, Avo bALaka jo dIkSita thAya to jainazAsananI mahAprabhAvanA kare. ema samajI A bALakane dIkSA apAvavA gurujIe tenI mAtA samakSa icchA vyakta karI. mAtA-pitAnuM mana turata mAnyuM nahIM. kAlAntare te bALaka tathA temanA bhAI ema banne atizaya vairAgI hovAthI pATaNamAM gurujI pAse AvyA. gurujInuM nAma "pU. nayavijayajI ma. sA." hatuM. banne bhAIoe mAtA-pitAne samajAvIne teonI sammatipUrvaka pATaNamAM dIkSA lIdhI. zAstrono abhyAsa karyo. sUkSmabuddhi hovAthI alpakALamAM ghaNuM zruta pAmyA. nyAya vyAkaraNa - dhArmika Adi zAstromAM nipuNa ane vidvAna thayA. amadAvAdamAM avadhAna karyA. yuvAvasthA AvatAM chaTAdAra bhASAthI jozIlI zailImAM vyAkhyAna dvArA jJAnagaMgA vahevarAvI. teonI tIkSNa buddhi joIne amadAvAdanA zreSThavarya zrI dhanajI zurAe guru mahArAjane vinaMti karI ke A mahAtmAne kAzI mokalI nyAya zAstrono abhyAsa karAvo. gurujIe e kArya ghaNA arthathI sAdhya che anyathA zakya nathI, ema kahyuM tyAre zrI dhanajI zurAe tamAma javAbadArI upADI. zrI yazovijayajI ma. sAhebe kAzImAM brAhmaNonI sAthe vipula nyAya zAstrono abhyAsa karyo. mahAna tArkika ane samarthavIra puruSa jevA nIDara A mahAtmA hatA. tyAMnA brAhmaNa paMDito je vAdIne na jItI zakyA. te vAdIne pU. zrI yazovijayajIe vAdavivAdamAM jItI lIdho. jethI atizaya khuza thayelA tyAMnA brAhmaNa paMDitoe pU. yazovijayajIne nyAyAcArya ane nyAyavizAradanAM bIruda ApyAM. A yazovijaya ma. sA. tarkazAstramAM nipuNa, vAdavivAdamAM nipuNa, dharmasAhityamAM nipuNa, tathA yathArtha satya hakikata kahevAmAM nIDara, ane aparAbhavanIya prabhAvavALA hatA. teoe saMskRta - prAkRta - mAravADI ane gujarAtI bhASAmAM kAvyarUpe ghaNuM ghaNuM sAhitya racyuM che. teoe zrI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 14 haribhadrasUrIzvarajI ma. sA.nA graMthonuM vadhAre avagAhana kareluM hoya ema jaNAya che. tethI teozrI upara atyanta AdarabhAva pU. zrI yazovijayajI ma. zrIne hato - A kAraNe "laghuharibhadrasUrijI"nA suMdara hulAmaNA nAme A mahAtmA jainazAsanamAM prasiddhi pAmyA che. pU. yazovijayajI ma. sAhebe aneka granyo banAvyA che. Aje ghaNA anupalabdha paNa che. kammapayaDi ane zAstravArtA samuccaya upara mahAna TIkAo banAvI che. gujarAtImAM dravyaguNa paryAyano rAsa evo banAvyo che ke je gujarAtI upara saMskRta TIkA racAI che. sAmAnya niyama evo che ke saMskRtanuM gujarAtI anuvAda rUpa pustaka bane che. paraMtu gujarAtI upara saMskRta pustaka A mahAtmAnI ja kRti upara ja banyuM che. 125-150 ane 350 gAthAnAM uttamabhAvavAhI stavano sImaMdharasvAmIne vinaMti karavA rUpe evAM banAvyAM che ke jANe temAM AgamonA artho utAryA hoya. 125 gAthAmAM nizcaya-vyavahAra nayanuM varNana che. 150 gAthAnA stavanamAM mUrtipUjAnuM varNana che. 350 gAthAnA stavanamAM sAdhutAmAM kALanA nAme game tema calAvanArA upara sayuktika pratyuttaro che. A stavano bahAra paDatAM teozrI upara paNa ghaNAM vighno AvelAM. jeonA pakSonuM A mahAtmAnI racanAmAM khaMDana AveluM che. teo A mahAtmA upara ropAyamAna thayelA. aneka upasargo paNa karelA chatAM satya kahevAmAM nIDara A mahAtmAe zAsananI prabhAvanA cAlu ja rAkhelI. teozrIe ja yogadaSTi samuccaya graMthanA AdhAre gujarAtI bhASAmAM A sajajhAya banAvI che. A sajhAyanuM nAma che. "zrI ATha dRSTinI sajhAya." tArkika ziromaNi - sUripaMdara pU. A. devazrI haribhadrasUrIzvarajI ma. sAhebe banAvelA 228 gAthAnA "zrI yogadaSTi samuccaya" nAmanA graMthanuM (svopajJa TIkA sahitanuM) chellA be-traNa varSa ghaNo ja puruSArtha karIne gujarAtI bhASAntara(bhAvAnuvAda rUpe) ame taiyAra karyuM che. tathA prakAzita karyuM che. tethI amArA hRdayamAM evI paNa eka icchA thaI ke jo zrI yogadRSTi samuccayanuM gujarAtI bhASAntara suMdara taiyAra thayuM che. to tenA uparathI banAvelI ane samAna viSayavALI pU. zrI yazovijayajI ma. zrInI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 banAvelI "ATha dRSTinI sajajhAya"nA artha paNa lakhIne prakAzita karIe ke jethI saMskRtAdi bhASA na jANanArA caturvidha saMghanA nAnA moTA bALajIvono paNa upakAra thaze ane amAre teTalo vadhAre svAdhyAya thaze. jethI amAro paNa upakAra thaze. ema samajIne A sajhAyanA artha taiyAra karyA che. ane prakAzita karI zrI caturvidha saMghanA karakamaLamAM samarpita karIe chIe. zrI yogadaSTi samuccaya graMthanuM meTara pU. A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA.nA ziSyaratna pU. zrI kalyANabodhivijayajI ma. sAhebe, tathA pU. A. zrI zIlacaMdrasUrIzvarajI ma. sAhebe tathA pU. A. bha. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma. sA. nA ziSyaratna pU. zrI razmiratnavijayajI ma. sAheba tathA pU. A. ma zrI jayaMtasenasUrIzvarajI ma. sAhebe joI ApeluM. A mahAtmA puruSo saMghanAM nAnAM-moTAM aneka kAmomAM ane javAbadArIomAM guMthAyelA hovA chatAM sAro evo samaya laI dhyAnapUrvaka A meTara teo sarvee joI ApyuM che, te badala te sarva upakArI mahApuruSoe mArA upara ghaNI lAgaNI batAvI che te badala teono huM ghaNo RNI chuM. te zrI yogadaSTisamuccayanA meTara uparathI ja A sajhAyanA artho lakhyA che. tethI ja sthAne sthAne zrI yogadaSTi samuccaya nAmanA graMthanI gAthAonI sAkSI ApI che. - zrI yogadaSTisamuccaya ane AThadRSTinI sajhAya A banne gaMbhIra - sUkSma artha bharapUra graMtho che. ghaNo ja upayoga rAkhIne artho lakhyA che. artho ane pado kholavA yathAmati prayatna karyo che. amArI pAThazALAmAM abhyAsa karatAM mahAmedhAvI pU. sAdhvIjI mahArAja sAheboe paNa A arthalekhanamAM koI koI padonA arthamAM sahAyatA karI che. chatAM je kaMI bhUlacUka thaI hoya tenI saMghasamakSa kSamAyAcanA karuM . ane koipaNa kSati jaNAya to veLAsara amane jaNAvavA kRpA karazo ke jethI navI AvRttimAM sudhAro thaI zake. paM zrI ratibhAIe pUpharIDIMga kALajIpUrvaka karyuM che. tathA prinTIMga bharata grAphIksa paNa suMdara karI ApyuM che. A sarveno AbhAra mAnuM chuM. li. 702, rAmasA TAvarsa, gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-9. (INDIA) dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA phona : 2688943 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : dvitIya AvRttinI che karAvavA ka us, mane jaNAvatAM ghaNo ja AnaMda thAya che ke vikrama saMvata 205mAM aprakAzita karelI "zrI ATha dRSTinI sajhAya"nI mAM prathama AvRttinI sarve kopIo mAtra be varSa jevA TUMkA gALAmAM ja samApta thaI gaI che. adhyAtmI AtmAone A graMtha atizaya rUcikara lAgyo che. cAre bAjuthI A pustakanI vAraMvAra mAMgaNIo AvyA ja kare che. yogadaSTi samuccayamAM pUjyapAda haribhadrasUrijI mahArAjazrIe jaNAvelI ATha daSTionuM varNana A sajhAyamAM pUjaya upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjazrIe evuM suMdara karyuM che ke gujarAtImAM kAvyarUpe gAyA ja karIe, basa gAyA ja karIe. teno laya pUrNa thato ja nathI. A kAraNe mumukSu AtmAonI satata mAMgaNIne dhyAnamAM rAkhIne ame A bIjI AvRtti prakAzita karavA bhAgyazALI banyA chIe. AzA che uttama AtmAo A graMthanuM vadhAremAM vadhAre paThana-pAThana kare tathA potAnA nIkaTatama priyavargane AtmakalyANakAraka AvA graMthanA vAMcananI preraNA kare ane tenA dvArA sva-para upakAra karI Atmahita sAdhI AtmAnA anaMta catuSTayane prApta karI sAdi anaMta sukhanA bhoktA bane. 702, rAmasA TAvarsa, gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-9. (INDIA) dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA phona : 2688943 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAthAya namaH e~ sarasvatyai namaH pUrva bhUmikA sAramAM vartatA sarve paNa jIvo sadAkALa sukhanA abhilASaka che. ane duHkhanA mumukSu che. sukha be prakAranuM che. (1) Indriyajanya bhogasukha ke je aneka upAdhiovALuM che, aMte vinAza pAmanArUM che, ghaNA kalezane karAvanArUM che, atizaya Asakti vadhAranAruM che ane tethI narakAdi durgatimAM laI janAruM che. tethI ja A sukhane IndrajALa, pattAno mahela ane jhAMjhavAnA jaLanI sAthe sarakhAvavAmAM Ave che. bramAtmaka sukha kahevAya che. tene kAmapuruSArtha manAya che. (2) bIjuM sukha che AtmAne karma ane zarIranA baMdhanamAMthI tathA tatsaMbaMdhI aneka baMdhanomAMthI mukta karAvI svaguNonI ramaNatAnA AnaMdanuM sukha. ke je sukha nirupAdhika che. anaMta kALa rahevAvALuM che. kuleza ane karmabaMdhathI sarvathA mukta che Asakti rahita ane svAdhIna evuM sukha che. tethI ja A sukhane yathArtha sukha kahevAya che. tene samajAvavA koInI paNa upamA na hovAthI anupama che ane sva-anubhavathI ja gamya che. A sukhane zAstromAM mokSapuruSArtha kahela che. saMsAravartI jIvomAM je jIvonI dRSTi (hRdayagata Azaya) kAmapuruSArtha(bhogasukho) tarapha che teone te sukha meLavavA mATe tenA upAyabhUta arthopArjananA aneka vyavasAyo karavA paDe che. te vyavasAyane arthapuruSArtha kahevAya che. ane sadguruno yoga thavAthI tathA potAnI tathA prakAranI bhavyatA pAkavAthI je jIvonI dRSTi badala I che. bhogasukhone asAra, tuccha, nAzavaMta ane baMdhanabhUta A, 1 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya jANIne mana temAMthI ubhagI gayuM che. ane mukti prApta karavA tarapha jenI dRSTi vaLI che te jIvone mukti sukha meLavavA mATe tenA upAyabhUta je je prayatno karavA paDe che te vyavasAyane "dharmapuruSArtha" kahevAya che. A pramANe cAra prakAranA puruSArthamAMthI kAma ane mokSa e be puruSArtha sAdhya che. ane tenA upAyabhUta artha ane dharma A be puruSArtha sAdhanasvarUpa che. artha upArjanathI kAmasukha prApta thAya che ane dharma upArjanathI mokSasukha prApta che. kAmasukhanA arthI (te taraphanI dRSTivALA) jIvo satata artha upArjananA ja vyavasAyamAM vyasta rahe che ane mokSasukhanA arthI (te taraphanI dRSTivALA) jIvo satata dharma upArjananA vyavasAyamAM ja vyasta rahe che. kAmasukha meLavavAnI dRSTine zAstromAM "oghadRSTi" kahevAya che ane mokSasukha meLavavAnI dRSTine zAstromAM "yogadRSTi" kahevAya che. anAdikAlathI mohanA saMskAra daDha thayelA hovAthI kAmasukho taraphanI dRSTi sarve jIvonI sahaja hoya che. zIkhavADavI paDatI nathI. tevI daSTivALA jIvone bhavAbhinaMdI jIvo kahevAya che. paraMtu mokSasukha taraphanI je dRSTi che te mohanA nAzavALI hovAthI atizaya ghaNA prayatna paNa durlabha ane duSkara che, mATe vAraMvAra samajAvavI paDe che. AvI dRSTivALA jIvone "mumukSu"jIva kahevAmAM Ave che. anaMta upakArI tIrthakara bhagavanto kRtakRtya hovA chatAM parama karuNAnA sAgara hovAthI saMsArI jIvone mohanidrAno tyAga karAvI muktisukha tarapha laI jAya evI yoganI dRSTi karAvato dharmano upadeza teoe Apyo che. gaNadharabhagavaMta Adi mahAtmA puruSoe e upadeza zAstrArUDha karyo che. tyAra pachInA pUrvAcArya mahAtmAoe te upadeza AgamamAMthI jANIne bhAvinA alpabuddhivALA jIvonA upakAra mATe vividha zAstro dvArA teno vistAra karyo che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva bhUmikA anAdikAlIna A jIvanI bhogasukha taraphanI dRSTi choDAvI muktisukha taraphanI dRSTi karAvavI e ja saMsArI jIva upara teono mahAupakAra che. mokSe yoganan yoga:' A AtmAne mokSanI sAthe joDI Ape evo je dharmapariNAma te yoga kahevAya che. te taraphanI (dharma pariNAma taraphanI) je dRSTi te yogadaSTi kahevAya che. jIve jIve bhinna bhinna AvA prakAranI yoganI dRSTi (hRdayagata abhiprAya-Azaya vizeSa) hovAthI aneka dRSTio che. teno saMkSepathI AThamAM samAveza karyo che. saMskRta-prAkRta bhASAmAM aneka prakAranA gadya-padya mahAgranthonI racanA karI jagatanA jIvono upakAra karanArA pU. siddhasenadivAkarasUrijI, umAsvAtijI, jinabhadragaNikSamAzramaNajI, zrI haribhadrasUrijI, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajI, zrI vAdidevasUrijI Adi aneka mahAna prabhAvaka AcAryo bhUtakALamAM thayA. temAM "yAkinImahattarAsUnunA hulAmaNA nAmathI suvikhyAta tArkikasamrATu sUripurandara AcAryadeva zrI haribhadrasUrIzvarajI thayA ke jeo 1444 adbhuta granthonA kartA che. teoe "yogadaSTi samuccaya" nAmano yoganI ATha dRSTine samajAvato saMskRta bhASAmAM padyabaddha mahAgrantha banAvyo che. te granthane anusAre jainazAsanamAM mumukSu mahAtmAomAM A ATha dRSTio jANavAno, bhaNavAno ane tene anusAre jIvanane kalyANanA mArge vALavAno utsAha savizeSa vRddhi pAmyo che. A graMtha mahA-upakAraka hovA chatAM saMskRta bhASAmAM hovAthI tathA TIkA paNa saMskRta hovAthI saMskRta bhASAnA alpajJa ane ajJAnI paraMtu mumukSu bhAvavALA jIvone tenAthI joIe teTalo upakAra saMbhavita nathI. ema samajIne gujarAtI sAhityaracanA karavAmAM samartha vidvAna ane upAdhyAyajI tathA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya laghuharibhadrasUrijI Adi hulAmaNA upanAmothI vizvavikhyAta pUjya zrI yazovijayajI mahArAjazrIe saMskRta prAkRta bhASAnA sarvathA ajANa evA grAmya jIvo ane nAgarika jIvonA upakAra mATe saraLa gujarAtI bhASAmAM "sajjhAyanA rAga rUpe" gAthAcchanda paNe A ja ATha dRSTionA sArane jaNAvatI yogadRSTi samuccaya granthanA AdhAre eka suMdara sajjhAya"nI racanA karI che. A sajjhAya gujarAtImAM hovAthI ane yoganI AThe dRSTione suMdara zailImAM samajAvatI hovAthI jaina samAjamAM atizaya priya banI che. A sAyanI upara satsaMga, svAdhyAya ane vyAkhyAna zreNIo cAle che tethI tenA artho saraLa bhASAmAM lakhavAnI ane yathAzakti tenA gUDhArtha samajAvavAnI haiyAmAM bhAvanA jAgI. - "yogadRSTi samuccaya" nAmanA mULa graMthanuM ane tenI TIkAnuM vivecana A varSe lakhAtuM hovAthI tenI sAthe sAthe A sajjhAyanA artha paNa eka sarakho samAna viSaya hovAthI lakhavA saraLa paDe ema samajIne sajjhAyanA artha paNa lakhIe chIe. Atmika vikAsakramane anulakSIne cauda guNasthAnakono je krama zAstromAM varNavelo che, tene ja dhyAnamAM rAkhIne A dRSTio varNavelI che. A ATha dRSTio samajAvavA dvArA alpajJa AtmAone sanmArganI sanmukha vALavAno sAco mArga batAvela che. A sajjhAyanuM niraMtara parizIlana karavAthI mumukSu AtmAomAM saMvega-nirveda, anukaMpA Adi guNonI vRddhi thatAM mumukSubhAvanI puSTimAM suMdara eka AlaMbana rUpa bane che. sAMsArika koI paNa kArya karatI vakhate hRdayamAM A sajjhAyanI gAthAono guMjArava jo cAlu hoya to atizaya aliptatA Ape che. AvA prakAranA upakAraka mahAgranthonI racanA karanAra upakArI mahApuruSone hRdayanA bhAvapUrvaka vaMdanA karIne ApaNe have A sajjhAyanA artha vicArIe Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nyAyavizArada-nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI ma. sA. viracita ATha dRSTinI sajhAya (prathama mitrA dRSTi) DhALa pahelI ziva sukha kAraNa upadizI, yoga taNI aDadiTTI re ! te guNa thaNI jina vIrano, karazuM dharmanI puTTI re 5/15 vIra jinesara dezanA. gAthArtha - muktisukhanuM kAraNa bane evI yoganI ATha dRSTio zrI mahAvIra prabhue jaNAvI che. A sakjhAyamAM zrI vIra jinezvaranA te "hitopadezaka" nAmanA guNanI stuti karatAM karatAM ame (sva-paramAM) dharmanI puSTi karIzuM. nA vivecana - dRSTi eTale samajaNa, bodha, jJAna, Azaya, abhiprAya. A paryAyavAcI zabdo dRSTine jaNAvanArA che. je jIvanI je bAju daSTi vaLe che te bAju tenuM vartana, vANI ane vicAra pravarte che. je jIvone Indriyajanya sukho ja bhogavavA jevAM ane AnaMdotu manAya che, te jIvonuM vartana Adi sarve te tarapha ja hoya che. tevI dRSTithI jIva mukti prApta karI zakato nathI paraMtu rAga-dveSa ane ajJAna Adi doSo dvArA pApakarma bAMdhI saMsAramAM ja rakhaDe che tethI tevI dRSTine yoganI dRSTi kahevAtI nathI paraMtu Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajajhAya oghadRSTi (sAmAnyadRSTi = mohalI dRSTi) kahevAya che. tevI dRSTivALA jIvone "bhavAbhinaMdI" jIvo kahevAya che. je jIvone indriyajanya saMsAra sukha asAra tuccha, heya, duHkhadAyI ane anaMtasaMsAra paribhramaNano hetu lAgyuM che ane tethI saMsAramAMthI jenuM mana kaMIka aMze paNa ubhagI gayuM che. ane A baMdhanamAMthI chuTIne mukti tarapha javA mATenI mITa(daSTi) maMDANI che te dRSTi te jIvane kALAntare paNa mokSanI sAthe joDanAra hovAthI yoganI dRSTi kahevAya che ane AvI dRSTivALA jIvone "mumukSu" jIva kahevAya che. AvA prakAranI A yoganI dRSTinA saMkSepe ATha bheda che. (1) mitrA, (2) tArA, (3) balA, (4) dipra, (5) sthirA, (6) kAntA, (7) prabhA, (8) parA. A AThe dRSTio A AtmAne muktinI sAthe joDanAra hovAthI "yoganI dRSTi kahevAya che. A ATha dRSTimAM aMtima chellI "parA" dRSTi muktinuM turata ja kAraNa bane che. tenA karatAM prabhA dRSTi adhika kAle, kAntAdaSTi adhikatarakAle ema kramazaH ATha dRSTi paraMparAe paNa muktinuM kAraNa bane che. jema amadAvAdathI muMbaI tarapha jatI Trenane muMbaI ja pahoMcavAnuM che. paraMtu borIvalI sTezana turata muMbaI pahoMcADe che. tenA karatAM pAlaghara sTezana thoDAka vadhu kAle muMbaI pahoMcADe che tenA karatAM vApI, valasADa, surata, bharUca, vaDodarA ane naDIyAda vadhAre vadhAre kAle muMbaI pahoMcADe che. paraMtu uparokta sarve sTezanomAM rahelI Trena alpakALe athavA adhikakALe paNa avazya muMbaI pahoMcADe ja che. kAraNa ke te darekanI dRSTi(gati) te tarapha ja che. tevI rIte A AThe dRSTiomAM vartatA jIvo koI alpakALe ane koI adhikakALe Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi paNa mokSe jAya che. kAraNa ke A AThe dRSTio je mukti taraphanA prayANavALI che tethI ja gAthAmAM kahyuM che ke "zivasukhakAraNa" = mukti sukhanA kAraNabhUta evI A ATha dRSTi mahAvIra prabhue AgamamAM upadezelI che. parA nAmanI AThamI dRSTi muktinuM anaMtara(sAkSA) kAraNa che. ane prabhA - kAntA - sthirAdi dRSTio kramazaH adhika adhikakALe paraMparAe muktinuM kAraNa che. ema anaMtarapaNe ane paraMparApaNe A dRSTio zivasukhanuM kAraNa che. jo A jIvanI ekavAra dRSTi sudharI jAya to tenA saghaLA vyavahAro ApoApa sudharI jAya che. aMdaranI dRSTi sudharavI eTale "sAdhyazuddhi" thavI. te nizcaya che ane te sAdhyanI siddhi mATe sAdhanazuddhi te vyavahAra che. ene ja pariNati ane pravRtti kahevAya che. pariNati jo nirmaLa thAya to bAhya pravRtti ApoApa ja bAdhaka kAraNo vinA nirmaLa thAya ja che. mATe pariNatine sudhAravA sArU A ATha dRSTiono upadeza che. mahAvIra prabhu sarvajJa vItarAga tIrthaMkara deva hovAthI anaMta anaMta guNonA bhaMDAra che. temanA anaMtaguNo Indra, bRhaspati ke zrutakevalIo paNa pUrNatayA gAI zakatA nathI to ApaNA jevA sAmAnya mAnavInI vAta karavI ja zuM ? tethI teonA anaMtaguNomAMthI teoe karelo "parane hitopadeza" e guNane A sajhAyamAM ame gAIzuM "te guNa thaNI jina vIrano" kRtakRtya hovA chatAM, te ja bhAve niyamo muktigAmI hovA chatAM, koI paNa jAtanA svArtha vinA uttama evI A AThadaSTiono amane vIraparamAtmAe je upadeza Apyo, je jANIne aneka jIvo sanmArgane sanmukha thayA che ane AtmakalyANa sAdhyuM che ane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya sAdhe che te "hitopadeza" nAmano guNa gAtAM gAtAM amArAmAM ane sajhAya bhaNanArA ane sAMbhaLanArA evA paramAM paNa ame dharmanI puSTi = dharmabhAvanAnI Rddhi-vRddhi karIzuM. A gAthAmAM A dRSTione "zivasukhanuM kAraNa kahI che. tethI ziva(eTale mukti) paNa avazya che ja, ane temAM sukha paNa avazya che ja. A pado lakhIne AnAthI ulaTuM mAnanArA anyadarzanono bhaMgabhAve pratikSepa karyo che. (1) naiyAyika ane vaizeSika mukti mAne che paraMtu temAM jJAnaguNano ane anaMtasukhano nAza mAne che. arthAt jJAna ane sukhano abhAva mAne che. muktimAM jJAna ane sukha hotuM nathI tema mAne che. (2) bauddha darzana bujhAI gayelA dIpakanI jema AtmadravyanI sarvathA samApti thaI javI tene mukti mAne che. (3) sAMkhya darzana AtmA nityamAtra mAne che. phakta prakRtinA viyogane ja mukti mAne che. AtmA to sadA svataH zuddha ja che ema mAne che. (4) jainadarzanakAra AtmAnI karmarahita avasthA te mukti mAne che ane temAM anaMtajJAna ane anaMtasukha pragaTa hoya che. ema mAne che. A saMsAramAM sarve jIvo anAdikALathI janma-maraNAdinA duHkhone anubhavatA anubhavatA rakhaDe che. zAstrAnusAre anaMta pudgala parAvartanakALa gayo che ane jAya che, temAMthI jyAre muktie javAno kALa pAke che eTale ke "tathAbhavyatA" pAke che ane mAtra eka pudgala parAvartana jeTalo ja kALa arthAt caramAvarta jeTalo Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi kALa bAkI rahe che ane te caramAvartamAM paNa ghaNo kALa gaye chate bahu bhAvamala(mohanI tIvratA) dUra thaye chate yoganI A dRSTi zarU thAya che. te pahelAM to saMsAra, saMsAranA sukho ane saMsAranA saMbaMdho ja sArA lAge che. AtmA ke AtmasvarUpanI jANakArI paNa hotI nathI. tene oghadRSTi kahevAya che. anAdikAlIna oghadRSTi hovA chatAM jema jema tathAbhavyatA pAkavAno kALa najIka najIka Ave che tema tema te oghadRSTi paNa badalAtI jAya che. arthAt ogha dRSTi paNa maMda, maMdatara, maMdatama thatAM thatAM yoga dRSTine abhimukha thatI jAya che. tethI A ogha dRSTi paNa taratamabhAve aneka prakAranI che. te oghadRSTinI(sAmAnya dRSTinI) taratamatA udAharaNa sAthe samajAve che - saghana aghana dina rayaNImAM, bALa vikala ne anerA re ! artha jue jima jujuA, tima ogha najaranA pherA rerA vIra jinesara dezanA. gAthArtha - meghasahita, megharahita, divasa, rAtri, bALaka ane khAmIvALI cahyuM hoya ke tenAthI anya (yuvAna hoya ke khAmI rahita cakSu) hoya, to te jema judA judA artha jue che tema ogha najaravALA jIvonI dRSTimAM pharaka(taphAvata - bhinnatA) hoya che. mArA vivecana - dRSTinA bhedane samajAvavA mATe eka suMdara udAharaNa Ape che. dhAro ke ApaNI AMkha sAme ja jovA lAyaka "ghaTa-paTa-strI-puruSa" Adi padArtho che. tene jonArA sAme khurazI upara beThA che. paraMtu (1) jo vAdaLathI chavAyelI amAvAsyAnI rAtri hoya to ghaNuM ja AchuM-pAtaLuM dekhAya che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ATha dRSTinI sajajhAya (2) jo vAdaLa vinAnI rAtri hoya to kaMIka aMzamAtrathI ja dekhAya che. (3) jo vAdaLathI chavAyelo divasa hoya to tenAthI paNa kaMIka vadhu spaSTa jaNAya che. (4) jo vAdaLa vinAno divasa hoya to tethI paNa vadhAre spaSTa dekhAya che. A cAre sthAnomAM jonArA jo bALako hoya to zeya vastu teone jevI jaNAya che tenA karatAM jonArA puruSo yuvAna athavA vRddha hoya to vadhu spaSTa dekhe che. tathA uparokta cAre sthAnomAM jonArAnI AMkha khAmI vALI (vikala = jhAmara athavA motIyA vALI) hoya to je dekhAya, tenA karatAM khAmI vinAnI AMkha hoya to atyanta spaSTa jaNAya che. A pramANe ghaTa-paTa Adi eka sarakhA samAna zeyamAM paNa dekhanArAnA bhedathI, dekhavAnA sAdhananA bhedathI, dekhavAnA kALanA bhedathI ane dekhavAnI rItabhAtanA bhedathI hInAdhipaNe atizaya bhinna bhinna rIte jema vastuo jaNAya che, tevI ja rIte A jIva ananta jJAnano svAmI hovA chatAM jJAnAvaraNIya Adi karmothI te guNa avaroyelo che. tethI tenI hInAdhikapaNe kSayopazamanI mAtrAthI ane mohanIyakarmanI hInAdhikapaNe citra-vicitratAthI samAna dRzyane dekhavAmAM paNa pharaka paDe che, tethI sAmAnya dRSTinA paNa AvA aneka bhedo thAya che. AtmA Adi tattvo koIne ekAnta nitya dekhAya che. koIne ekAnta anitya dekhAya che. koIne paMcabhUtAtmaka AtmA jaNAya che. koIne svataMtra AtmA dravya jaNAya che. A pramANe dRSTidoSathI ja dazya vastu bhinna bhinna jaNAya che. ane temAM ja che. koIne paNa daSTidoSathI laIne svataMtra Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 prathama mitrA dRSTi baddha AgrahI thavAthI = ekAntavAda svIkAravAthI judAM judAM darzano thayAM che. A ja hakIkata AgaLa upara spaSTa kare che - darzana je huA jujuA, te ogha najarane phare re ! bheda sthirAdika dRSTimAM, samakita dRSTine hare re INA vIra jinesara dezanA. gAthArtha - bhinna bhinna darzano je pravartI che te sAmAnyapaNe dRSTi dRSTinA pharaka mAtrathI thayAM che. paraMtu sthirAdi pAchaLanI cAra dRSTimAM AvelA samyagdaSTi AtmAne te pharaka AzcaryakArI(nirarthaka) lAge che. phall vivecana - anaMta upakArI paramAtmA tIrthakara bhagavantoe anaMta akhaMDa kevalajJAnAdi guNo Avirbhata karIne nityAnitya, bhinnabhinna, sadasat ityAdi ubhayAtmakabhAve jagatanuM svarUpa jevuM che tevuM yathArtha joIne yathArtha upadezya che. jagatanA yathArtha sUkSmasthUla svarUpane jovAmAM ke upadeza ApavAmAM kyAMya paNa kaMI paNa bAdhA nathI. yathArtha jJAtA, yathArtha upadezaka ane yathArtha hitakAraka evA A mahAnuM lokottara puruSo che. paraMtu te vANIne anaMtarapaNe ke paraMparAe sAMbhaLanArA koIka koIka jIvomAM ane sarvathA nahI sAMbhaLanArA sarve jIvomAM anAdikAlIna mithyAtvamohanA udayanA kAraNe avedyasaMvedya padanA pratApe vastunA svarUpane jovA jovAmAM = jANavA jANavAmAM dRSTino pharaka paDe che. pratyeka vastumAM anaMta anaMta dharmAtmaka svarUpa hovA chatAM je aMza tarapha baddhadaSTi vALA thaI jAya che te ja eka aMzane vastunuM svarUpa kahetA evA teo judA judA darzanakAra (daSTinA doSavALA) banyA che. je AtmAone sadguruno yoga(bhAvathI) prApta thayo nathI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ATha dRSTinI sajjhAya teone yogAvaMcakatA" paNa haju prApta thaI nathI. tethI tenA vinA vastutattvanuM svarUpa jANavAmAM manamAnI kalpanAo pramANe doDe che. A kAraNe teo vaDe jovAyelI ane prarUpaNA karAyelI vastumAM tathA tenA svarUpamAM je bheda pravarte che. A ja judAM judAM darzano che. AvA prakArano A dRSTidoSa oghadRSTi kALe tIvra hoya che ane mitrAdi prathamanI cAra dRSTiomAM maMda maMdapaNe pravarte che. paraMtu sthirAdi pAchaLanI cAra dRSTiomAM AvelA AtmAone Avo dRSTidoSa pravartato nathI. samyaktvavALA hovAthI ane vedyasaMvedyapadano prabhAva hovAthI tIrthaMkara paramAtmAnI vANInA AlaMbane vastutattvane jovAmAM, jANavAmAM ane mAnavAmAM koI paNa jAtano pharaka hoto nathI. dRSTidoSa saMbhavato ja nathI. sthirAdi cAra dRSTiomAM dRSTinA bheda paraspara sAdhanAnI adhika adhika taratamatAne AbhArI che. sthirAdi cAra dRSTimAM vartatA samyagdaSTi AtmAone to bhinna-bhinna darzanakAronI vastutattvanA svarUpa paratve bhinna bhinna dRSTio joIne atizaya Azcarya thAya che ane hRdayamAM teo pratye bhAva karuNA Ave che. hAthInA paga, sUMDha, kAna, puMchaDuM ane peTa vagere judA judA avayavo hAthamAM AvavAthI Akho hAthI Avo ja che ema kahenArA ane tenA kAraNe paraspara vAdavivAda karanArA cha aMdhapuruSone joIne dekhatA mANasane jema Azcarya thAya, hRdayamAM teo upara karuNA varase ane parasparano vAdavivAda zamAve tevI vANI prakAze, tevI ja sate oghadRSTi AdimAM rahelA AvA mithyArdaSTi jIvonI judI judI kadAgrahavALI dRSTio joIne ane dRSTio dvArA kahevAyelA bhinna bhinna matAgraha vALA svarUpane joIne sthirAdi dRSTiomAM AvelA samyagdaSTi AtmAone atyanta Azcarya thAya che. ane parama Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 prathama mitrA dRSTi bhAva karuNA upaje che. daSTidoSano kevo pratApa che ? je paraspara vivAda sarje che. samakitavaMtane A vivAda nirarthaka jaNAya che. ane potAnI AtmasAdhanA karavAmAM vadhAre sAvadha rahe che. 3 darzana sakaLanA naya grahe, Apa rahe nija bhAve re | hitakArI janane saMjIvanI, cAro teha carAve re I4ll. vIra jinesara dezanA. gAthArtha - sthirAdi dRSTivALA AtmAo sarve darzanonA siddhAntane (Azayane - nayane) jANe che. te bhinna bhinna siddhAnta jANavA chatAM pote potAnA (mAnelA anekAnta) svarUpamAM sthira rahe che. ane te te darzanakAronuM hita thAya evI vANI prakAzavA rU5 "saMjIvanI" cAro carAve che jo vivecana - sthirA Adi pAchaLanI cAra dRSTio samaktivaMta jIvane ja Ave che. tyAM vedyasaMvedyapada prApta thAya che. tenA prabhAvathI paramAtmAnA vacanonA AlaMbane A jIvane vastutattvano yathArthabodha thAya che, tethI sarve nayone te yathArthapaNe samaje che ane jANe che. tathA bauddha, sAMkhya, naiyAyika ane vedAnta Adi bhinna-bhinna darzanakAro kyA kyA nayanI pradhAnatA dvArA zuM ekAnta mAne che? te anya darzanakAronI sarve dRSTione (kahevAnA Azayane) jANe che sAMbhaLe che ane samaje che. paraMtu te sarve dRSTio mAtra eka eka nayanI pradhAnatAvALI hovAthI ekAntarUpa che, miththArUpa che. ema jANIne temAM alpa mAtrAe paNa na aMjAtAM pote samajelI vItarAgasarvajJa paramAtmA kathita ane kAntavAdanI (syAdvAdanI) dRSTine jarA paNa bhulyA vinA te potAnA bhAvamAM (anekAntadaSTi pramANe padArthonuM svarUpa samajavAmAM) sthira rahe che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ATha dRSTinI sajhAya aneka darzanakAronI potapotAnA kadAgrahathI utpanna thayelI akATya aneka yuktio sAMbhaLavA ane jANavA chatAM potAnI yathArtha mAnyatAmAM ja A jIva sthira rahe che paraMtu alpa mAtrAe paNa sthiratA gumAvato nathI ke darzanAttaronI mAnyatAmAM aMjAto nathI. AvA prakAranA mithyAtvanA udayavALA potapotAnI mAnelI ekAnta dRSTimAM magna evA kadAgrahI anya darzanakArone joIne teo upara mAdhyastha bhAva rAkhI hRdayamAM bhAva karuNA lAvIne samakitavaMta evo sthirAdi dRSTivALo A jIva te jIvonuM A loka ane paraloka saMbaMdhI "hita" thAya arthAt kalyANa thAya tevo hitakArI upadeza te janane (te darzanakArone) samajAve che. prazna - te anya darzanakArone jo paramAtmAnAM vacano gamatAM ja nathI, mithyAtvano udaya hovAthI jinavANI pratye aMtarleSa ja varte che. to pachI hitakArI upadeza te jIvone ApavAnI zuM jarUra? uttara-"cArI saMjIvanI cArA"nA nyAye A samakitavaMta jIva teone hitopadeza Ape che. cArI saMjIvanI cArAno nyAya A pramANe che. koI eka strI potAno pati potAne AdhIna rahe evA AzayathI potAnI sakhI evI koI parivrAjikAne teno upAya pUche che. te parivrAjikA koI maMtrAdhiSThita cUrNa Ape che, tenA pAnathI te strIno pati baLada banI jAya che. pati baLada banavAthI strIne AdhIna to thayo, paraMtu strIne pastAvAno pAra na rahyo. have A baLada baLada maTIne pharIthI puruSa thAya evI IcchA rAkhIne te strI baLadane pratidina ghAsacAro carAvavA khetaromAM laI jAya che. ane saMdhyA samaye ghare Ave che. Ama baLadane khetarono ghAsacAro carAvatAM carAvatAM keTaloka samaya gayo. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 prathama mitrA dRSTi eka vakhata te strI te baLadane ghAsacAro carAvI eka vRkSanI nIce thAkI chatI beThI che. ane baLada ghAsacAro vAgoLe che. evAmAM te ja vRkSa upara AkAzamArge uDatuM eka vidyAdhara yugala AvIne ArAma mATe beThuM che. vidyAdhara evAM pati-patnIe vArtAlApa cAlu karyo. evAmAM te vidyAdhara puruSanI dRSTi baLada upara paDI. ane baLadane joIne potAnI patnIne kahyuM ke nIce je A baLada ghAsacAro vAgoLe che te vAstavika baLada nathI. paraMtu puruSa che. maMtrAdhiSThita cUrNathI te baLada banelo che. tenI patnIe pUchyuM ke zuM koI upAyathI A pharIthI puruSa thaI zake? vidyAdhare kahyuM ke hA, A ja khetaramAM saMjIvanI nAmanI eka auSadhi che. te jo A baLadane khavarAvavAmAM Ave to A baLada punaH puruSa thaI zake che. ATalI vArtA karIne te vidyAdhara yugala to uDI gayuM. paraMtu nIce beThelI A strIe te vArtA barAbara dhyAnathI sAMbhaLI. tene samajAyuM ke A baLadane jo saMjIvanI auSadhi khavarAvavAmAM Ave to te baLada punaH puruSa thaI zake che. ane te auSadhi A ja khetaramAM che. paraMtu huM jANatI nathI ke te auSadhI kevI che ? ane kyAM che ? bahu vicAranA aMte manamAM nakkI karyuM ke A khetaranuM tamAma ghAsa baLadane khavarAvuM. temAM jyAre saMjIvanI auSadhi tenA khAvAmAM AvI jaze tyAre jarUra te puruSa thaze. Avo nirNaya karIne teNIe te baLadane kramazaH badhuM ja ghAsa khavarAvavAnI zarUAta karI. samaya jatAM jyAre saMjIvanI auSadhi baLadanA cArAmAM AvI tyAre te baLada saMjIvanInA prabhAvathI punaH puruSa thayo. A vArtAmAMthI nIce mujabanA mudA dhyAnamAM rAkhavA jevA che ke te baLadane puruSa banAvavA mATe kharekhara "saMjIvanI" auSadhI mAtra ja carAvavAnI hatI. cAro(ghAsa) carAvavAnI jarUra Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya hatI nahIM. paraMtu saMjIvanI auSadhI carAvavA mATe ghAsacAro carAvavAmAM Avyo che. tevI rIte mithyAtvamAM rahelA anya darzanIone samyakatva pamADavA dvArA Atmahita karAvavA mATe "anekAtavAda" samajAvavAno hovA chatAM paNa prAthamika bhUmikAmAM teo sanmArganI sanmukha thAya. mithyAtva pAtaLuM paDe ane kALAntare paNa sAco rasto pAme tevo "hitopadeza" sthirAdi dRSTivALo jIva A darzanakArone Ape che. hRdayamAM bhAva karuNA karIne A bhUmikAe hitopadeza ja Ape che. bIjo mudo e che ke ghAsa khAnArA baLadane ghAsa ane saMjIvanInA bhedano koI khyAla nathI. ghAsa samajIne ja badhuM khAya che. to paNa saMjIvanamAM evo prabhAva che ke te peTamAM jatAMnI sAthe ja baLada aNasamaju hovA chatAM puruSa thaI ja jAya che. tevI rIte samakitavaMta vaDe apAtA hitopadezanA prabhAvanI anya darzanakArone kaMI paNa khabara na hovA chatAM hitopadezamAM kAlAntare AvatA anekAntavAdanI dRSTino prabhAva ja evo che ke te darzanakAro ApoApa ja samaktivaMta banI jAya che. A kAraNathI sthirAdi dRSTivALo puruSa oghAdi daSTivALA puruSone madhyasthabhAve hRdayamAM karuNA ANIne cArI saMjIvanI cArAnA nyAya hitopadeza Ape che. ane teonuM kalyANa thAya tevA prayatna kare che. jo ahIM eka prazna thavo saMbhavita che ke sthirAdi cAra dRSTimAM vartatA jIvo paNa turata te ja bhave muktipada pAme evuM kaMI banatuM nathI. mAnava bhavamAM AtmasAdhanA karatAM karatAM jyAM sudhI muktipada prApta na thAya tyAM sudhImAM vacce vacce devanA bhavo paNa karavA ja paDe che. zreNika mahArAjA AdinI jema koIkane narakano Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi bhava paNa karavo paDe che. te kALe A jIvone AtmasAdhanAmAM vyAghAta thayo hoya tema jaNAya che. AvA prakAranI sAdhanAmAM vyAghAtanA baLe te jIvoe prAraMbheluM mukti taraphanuM je prayANa che te prayANa aTakI paDyuM che ema manAya ke nahIM ? A praznonokhulAso karatAM kahe che ke - dRSTi thirAdika cAramAM, mugatiprayANa na bhAMje re / rayaNIzayana jima zrama hare, sura nara sukhatima chAje repa vIra jinesara dezanA. gAthArtha - sthirAdika cAra dRSTimAM muktiprayANa aTakatuM nathI. paraMtu grAmAntaranA dIrgha paMthane kApavAmAM rAtrizayana jema zArIrika parizramane dUra kare che tema mukti prayANamAM deva-manuSyonA bhavonuM sukha zobhe che. pA vivecana - sthirA, kAntA, prabhA ane parA A pramANe antima cAra dRSTimAM vartatA mahAtmAo atizaya nirmaLa ane pavitra AzayavALA che. tethI dina-pratidina teo muktimArga sAdhI rahyA che. teonuM muktiprayANa akhaMDa ane avirata cAlu ja che. teonI tathAbhavyatAno paripAka" bhinna bhinna hoya che. koI jIva alpakALamAM mukti sAdhe che ane koI koI jIvo thoDA thoDA dIrgha-dIrghakALe paNa mukti sAdhe che. je jIvone thoDA thoDA dIrghakALe mukti thavAnI che teone tyAM sudhInA kALamAM vacce vacce deva-manuSyanA bhavo paNa karavA paDe che. cAlu manuSyanA bhavamAM je AtmasAdhanA AraMbhI che temAM samyakatvaguNa, dezaviratiguNa ane sarvaviratiguNa tathA tenA saMbaMdhI bIjA paNa aneka guNonI prApti thaI che. paraMtu kALa vilaMba hovAthI vacce vacce deva-manuSyanA bhavo karavA paDe che. te bhavomAM avirati thavAthI dezavarati A. 2 17 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sAya sarvavirati tathA te saMbaMdhI guNomAM vyAghAta thAya che. pharIthI guNo tirobhUta thaI jAya che. tethI ghaDIbhara ema lAgI jAya che ke AraMbheluM "muktiprayANa" jANe bhAMgI paDyuM. paraMtu hakIkata tema banatI nathI te udAharaNa sAthe samajAve che. 18 koI eka gAmathI bIje gAma pagapALA cAlIne tyAM pahoMcavAnuM kArya koI puruSe jyAre AraMbhyuM hoya, tyAre vacce vacce vizrAma levAmAM Ave, rAtri paDe tyAre zayana karavAmAM Ave, to paNa te AraMbheluM prayANa bhAMgyuM kahevAya nahIM, paraMtu vacce karAto vizrAma ane rAtrizayana zArIrika parizramane jema dUra kare che ane navA prayANa mATe baLa ane utsAha prere che, tevI rIte cAlu manuSyabhavamAM AraMbhelI sAdhanA ane muktiprayANa bhavAntaramAM jAya tyAre bhAMgatuM nathI, paraMtu sAdhanA sAdhatAM sAdhatAM ane prayANa karatAM karatAM lAgelA thAkane(parizramane) dUra karavA rUpa che. cAlu bhava puro thatAM ja A jIva te pachInA bhavamAM vadhelA baLa ane utsAha vaDe vadhu vegapUrvaka sAdhanA kare che. mATe te jIvanuM mukti prayANa bhAMgatuM nathI. mukti prayANa akhaMDa ja rahe che. devanA bhava pAmavA chatAM tenA sukhomAM A jIva alipta ja rahe che. . prAyaH audayika bhAve ja bhogave che. tethI baMdhAyelA zreSTha puNyAnubaMdhI puNya dvArA A jIva pachI pachInA bhavamAM uccakoTinI sAdhanAnI sAmagrI pAme che. tethI prayANa bhAMgatuM nathI. A pramANe yoganI dRSTionuM varNana karatAM pahelAM prAsaMgika keTaluMka varNana pU. upAdhyAyajI ma. zrIe samajAvyuM. have kramazaH eka eka yoganI dRSTinuM varNana samajAve che. oghaSTimAMthI nIkaLIne yoganI dRSTi tarapha vaLavA mATenI A uttama sajjhAya che. pA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 prathama mitrA dRSTi (1) mitrA dRSTi eha prasaMgathI meM kahyuM, prathama dRSTi have kahIe re | jihAM mitrA tihAM bodha je, tRNa anizyo lahIerAdA vIra jinesara dezanA. gAthArtha - uparokta badhI hakIkata meM prasaMgathI kahI che. have prathama dRSTi samajAvIe chIe. jyAM mitrA dRSTi che tyAM bodha(jJAnadazA) tRNanA agni samAna hoya che. ||6| ' vivecana - saMsArAbhimukha je daSTi, bhavanAM sukho taraphano je AnaMda, tenI prApti mATenuM ja je lakSya, atattvane (asArane) ja tattva(sAra) samajI te taraphanA ja je prayAso tene jainazAstromAM oghadRSTi kahevAya che. A oghadRSTikAle jIvamAM mithyAtvamohanA udayanuM baLa vadhAre hoya che. tethI ja heyamAM upAdeyabuddhi ane upAdeyamAM heya buddhi thAya che. saMsAranAM sukho mAtra ja meLavavA mATe ane duHkho dUra karavA mATe ja doDAdoDI kare che. AtmatattvanuM lakSya bIlakula hotuM nathI. A badho mohanA udayano pratApa che. mohanuM sAmrAjya atitIvra che. ema karatAM karatAM jayAre A jIvano saMsAra eka pula parAvarta mAtra ja rahe che ane muktie javAnI yogyatA (bhavyatA) je anAdikAlathI aMdara paDelI che te kaMIka aMze pAkatAM (tathAbhavyatAno paripAka thatAM) A jIvanuM mithyAtva zithila thavA mAMDe che. A mithyAtva maMda thavAmAM bAhya kAraNarUpe saddaguruno yoga, satsaMga, anukULa bhavanI prApti Adi che. paraMtu Antarika kAraNa "tathAbhavyatAno paripAka" che. bAhya ane abhyattara uparokta kAraNono yoga thatAM A jIva caramAvartamAM Ave che. tyAM paNa bahubhAvamala (mohanIya karmano pAvara) jema jema kSINa thato jAya che, tema tema A jIva saMsArAbhimukhane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ATha dRSTinI sajjhAya badale mokSAbhimukha bane che. arthAt "yu Tarna" le che. "yu Tarna" levo eTale dRSTi badalavI. ahIMthI AtmavikAsano prAraMbha thAya che badalAyelI A sRSTine yoganI dRSTi kahevAya che. AtmA dhIre dhIre muktinA mArga upara cAle ane kALAntare muktinI sAthe joDAya evI je dRSTi te yoganI dRSTi che. laukika yA lokottara evo paNa dharma karavAnI ane AtmAne saMsAramAMthI tAravAnI je bhAvanA thaI te ja dRSTi che ane te dRSTi mokSamAM laI janAra hovAthI yoganI dRSTi kahevAya che AvI kramazaH vikAsavALI aneka dRSTio che. paraMtu mahAtmA puruSoe te tamAma dRSTiono AThamAM samAveza karyo che. te ATha dRSTiomAMthI have prathama mitrA nAmanI dRSTinuM varNana ahIMthI zarU kare che. A prasaMge AThe dRSTionAM nAma tenA artho tathA tenuM saMkSipta svarUpa A pramANe che. (1) mitrA dRSTi mitranA jevI je dRSTi te mitrA, je ApaNuM hita icche ane yathAzakti hita kare te mitra, jyArathI A AtmAnI dRSTi (vicAradhArA- hRdayagata AzayadhArA) potAnA AtmAnuM hita-kalyANa karavAnI bhAvanAvALI zarU thAya che, tyArathI te dRSTine mitrA dRSTi kahevAya che. anAdikALathI mohodayanI tIvratAnA kAraNe A jIva viSayasukhomAM ane kaSAyonI tIvratAmAM evo varto che ane hiMsA juTha corI Adi mahA pApomAM evo vyasta banyo che ke teNe mArA AtmAnuM parabhavamAM zuM thaze? tenI ciMtA-vicAraNA karI ja nathI. te tarapha dRSTi ja doDAvI nathI ane tethI bhavobhavamAM ahita ja karyuM che. tenA kAraNe naraka ane nigodAdinAM du:kho pAmyo che. temAMthI jyAre dRSTi badalAya ane kaMIka paNa dharmakArya karI AtmAnuM hita-kalyANa karavAnI dRSTi Ave tyAre tene mitrA (mitra jevI) dRSTi kahevAya che. - Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 21 tathA bIjo artha evo paNa che ke jagatanA jIvo upara maitrI bhAva pragaTe, jaDa vastuo pratye jema prema che tema tene badale jIvamAtra upara prema varase, tenI sAthe AtmIyatA Ave evI je dRSTi te mitrAdRSTi. dAkhalA tarIke (1) majurI karatA majura pAse te sukhe uMcakI zake ane utArI zake teTalo ja bhAra uMcakAvavo. paraMtu lobhe vadhu bhAra na ucakAvavo. kAraNa ke e paNa jIva che. tene vadhAre du:kha kema apAya ? Avo prema. tathA (2) gADe joDelA baLadone sahaja vahana thAya tenAthI vadhAre bhAra kema UpaDAvAya ? evo jIvaprema. (3) ApaNe tyAM kAma karatA sevako bhukhyA hoya to tene jamADyA vinA ApaNAthI kema bhojana karAya ? evo jIvaprema. (4) garIba mANaso pAse tenI garIbAIno lAbha laIne ApaNe vadhu kAma kema karAvAya? evo jIvaprema. (5) buddhijIvI mANaso pAse pagAra ApIe tenA karatAM vadhu kAma ApaNAthI kema karAvAya? ityAdi rUpe jIvonI sAthe prema. AvA prakAranI mitratA jyArathI dRSTimAM Ave tyArathI samajavuM ke A mitrAdRSTi kahevAya. A rdaSTikALe AtmAnA hitanuM jJAna che, paraMtu haju te jJAna zarU ja thatuM hoI atizaya alpa-maMda che. tethI zAstrakAra mahArAjA upamA ApIne samajAve che ke "jihAM mitrA tihAM bodha je, tRNa agnizyo lahIe re' jyAM mitrAdRSTi zarU thAya che tyAM bodha(jJAnadazA) ghAsanA agnitulya hoya che. jema- ghAsano agni pragaTa thatAMnI sAthe ja bujhAI jAya che ane tenuM ghaNuM teja hotuM nathI tema mitrA dRSTi kALe thayeluM AtmahitanA lakSyavALuM jJAna nisteja ane kSaNamAtrajIvI ja hoya che. A dRSTikALathI aMze aMze vairAgyanA kaMIka saMskArono prAraMbha thAya che. tRNano agni jo ke atizaya maMda prakAza Ape che ane Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 - ATha dRSTinI sajhAya kSaNa be kSaNa jIvI ja mAtra hoya che. to paNa gADha aMdhArI rAtrinA kALe mahA bhayaMkara aTavImAM bhUlA paDelA mAnavIne A alpa prakAza paNa rasto ciMdhanAra bane che. bhayaMkara aTavI ane gADha aMdhakAranA kAraNe kyAM javuM ? ane kaI dizAmAM javuM ? te kaMI paNa sUjhatuM nathI tyAM Avo prakAza paNa ISTa sthAna tarapha javAnA mArgane alpAMze paNa ciMdhanAra thAya che. atizaya thAkelA, ugI banelA, ane aneka bhayothI AkuLa-vyAkuLa banelA, ane potAnA sthAne javAnI utsukatA vALAne A alpa prakAza paNa mArga batAvaze evI AzAe zrama, udvegane tyajIne cAre dizAmAM ISTasthAna taraphano mArga dekhavA prayatna kare che ane te dizAmAM AgaLa vadhe che. tevI ja rIte sAMsArika bhAvono tIvra moha ane gADha ajJAnadazA rUpa bhayaMkara aMdhakAra vALA A saMsAra rUpI aTavImAM janma-maraNa, jarA-roga ane zokAdi anubhavatAM anubhavatAM ahIM tahIM athaDAvAnA ane TIcAvAnA kAraNe thAkelA, ugI banelA ane vividha bhayothI trasta banelA ane nirbhaya, zAnta sthAne pahoMcavAne utsuka banelA A jIvane "alpa paNa A jJAnaprakAza" mArga prApti thavAnI AzArUpI kiraNa mATe eka AzvAsanarUpa bane che. aMdhakAranI gADhatama avasthAmAM A alpa prakAza paNa ghaNuM kAma karI jAya che. tyArabAda to A jIva sAco mArga koI mahAtmA mane batAve evI AzAthI sagurunI zodhamAM ja AgaLa vadhe che. 6 vrata paNa yama bahAM saMpaje, kheda nahIM zubha kAje re ! dveSa nahIM vaLI avarazuM, eha guNa aMga virAje re vIra jinesara dezanA. gAthArtha - A dRSTimAM pAMca vrato rUpa yama prApta thAya che. uttama dharma kAryomAM kheda-thAka-parizrama lAgatAM nathI. ane itara Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 prathama mitrA dRSTi pravRttio pratye "adveSa" guNa pragaTa thAya che. ema kula traNa guNo ahIM hoya che. chA ' vivecana - gADha aMdhakAra vALI mahA bhayaMkara aTavImAM bhulA paDelA mAnavIne tRNanA agni thakI paNa kaMIka aMze mArgadarzana thavAthI tenA badhA bhAvo badalAI jAya che. je thAka lAgelo hato tene badale cAlavAno vega Ave che. je udvega (hatAza) thayo hato, tene badale cAlavAno utsAha Ave che. bhayothI je trasta hato, tene badale nirbhayasthAne pahoMcavAnI AzA baMdhAya che. tevI rIte mitrA dRSTimAM AvelA alpa evA paNa jJAna prakAzanA baLe dharma mArganAM-yogadazAnAM bIjanuM AropaNa thAya che. dharmanAM kAryo karavA mATe mana adhIruM bane che. Atmahitano mArga kaMIka aMze dekhAvAthI tenI prApti mATe AgaLa vadhavAmAM thAkane badale vega, udvegane badale utsAha ityAdi guNo AvavAthI jIvanano vaLAMka badalAya che. A ja yogadazAno prAraMbha che. nAnA-moTA-nokara-majurapazu-pakSI ema sarva jIvo pratye prema pragaTa thAya. maitrIbhAva Ave. tene jIvADavAno, tenA kAmamAM sAtha ApavAno ane duHkha na ApavAno je bhAva Ave tevA prakAranA haiyAno je Azaya che te mitrAdaSTi jANavI. yamanI prApti - yogadazAnI prAptinAM zAstromAM ATha aMga kahela che. (1) yama, (2) niyama, (3) Asana, (4) prANAyAma, (5) pratyAhAra, (6) dhAraNA, (7) dhyAna ane (8) samAdhi. eka eka dRSTimAM eka eka aMganI prApti thAya che. jethI AThamI dRSTimAM pUrNa yoganI prApti thAya che. anAdikAlIna mohadazA ane ajJAnadazAnA kAraNe A jIva hiMsA, asatya, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ATha dRSTinI sajjhAya caurya, abrahma ane parigraha A pAMca pApomAM ja vyasta che. svArtha khAtara A pAMca pApo AcaravAmAM koI bhaya rAkhyo nathI. paraMtu tRNanA agninA prakAza tulya evA A jJAnaprakAzanA baLe temAM pApa ane tenA phaLarUpe narakAdi durgatinI prApti ja dekhAtI hovAthI zakti anusAre te pApomAMthI aTakavA icche che. sAdhujIvananAM mahAvrato ane zrAvakajIvananAM aNuvratonI apekSAe atizaya alpapramANamAM paNa ahiMsA, satya, acaurya, brahmatva ane aparigrahatA rUpa pAMca yamadharmanI prApti thAya che. ahIMthI dayAnA aMkurA zarU thAya che. (1) meghakumAranA jIve hAthInA bhavamAM potAnA zarIranI atizaya vedanA sahana karIne paNa sasalAnA jIvanI rakSA karI. (2) zAntinAtha bhagavAnanA jIve megharatha rAjAnA bhavamAM potAnA prANanA bhoge paNa pArevAnI rakSA karI. (3) harizcandra rAjAe potAnA putranA ja agnisaMskAra mATe potAnI ja patnIne mUlya vinA kASTha na ApavA rUpe acauryatA ane satyatA pALI. (4) sItAjIe rAvaNane tyAM paravazatAmAM rahevA chatAM brahmacaryatAnI sImAne na oLaMgI. ityAdi udAharaNonI jema AryapuruSonA saMskAranA mUlabIjarUpa alpAMze ahiMsA Adi pAMca yamadharmo A jIvamAM Ave che je kALAntare phAlyA-phUlyA thatAM aNuvrata ane mahAvratarUpa zrAvaka ane sAdhujIvananA vratonuM kAraNa bane che. je pahelAM hoMze hoMze hiMsA karato hato te have nAnA jIvanI paNa hiMsA karatAM khacakAya che. jayaNA pALavAnA bhAva jAge che. vinA kAraNe vAte vAte juThuM bolato hato te mArAthI Ama juTha na bolAya, haiyAnA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 25 ane hoThanA judA bhAva na rakhAya. tema karavAthI pApa lAge ema Dare che. bIjAnI vastu tenI rajA vinA ApaNAthI kema levAya ? laIe to ApaNuM jIvana kalaMkita thAya. ApaNe cora kahevAIe. Aje nAnI vastu laIe to kAle moTI vastu levAnuM mana thAya. A sAro mArga nathI. evA vicAro Ave. parastrI pratye (strIne AzrayI parapuruSa pratye) kAmavAsanAnA bhAvathI jovAya ja kema? joIe to paNa pApa lAge to pachI vyavahAra to thAya ja kema? rAvaNa Adi je jIvo AvuM karavA gayA te akALe mRtyu ane apayaza pAmyA. ghaNI vastuonI mamatA ane saMgraha A jIvane AkuLa-vyAkuLa banAve che. ciMtAtura ane satata asaMtoSI ja rAkhe che. tethI ghaNA parigraha vaDe mAre saryuM. AvA vicAro karIne A AtmA ahiMsA- satya- acaurya- brahmacarya ane aparigraha rUpa pAMca yamadharmone A dRSTikALe prApta kare che. tevA prakAranI ahiMsA AdimAM vartavAnA bhAva jAge che. kAraNa ke have dRSTi badalAI che. kheda doSano tyAga-Aja sudhI A jIva mohanI tIvratAnA kAraNe zubha kAryomAM khAsa pravRtti karato ja na hato. ane kadAca koI saMjogone lIdhe zubhakAryamAM pravRtti karavI paDe to temAM kheda-aruci ja thatI hatI. paraMtu tRNatulya jJAnaprakAzanA baLe have hiMsA Adi pApomAM bhaya lAgyo che. AvAM pApo bAMdhIne huM ghaNuM rakhaDyo chuM. mane koI duHkha Ape to gamatuM nathI, to pachI meM bhUtakALamAM ghaNAne duHkha ApyuM che. ghaNAnA manane pIDA upajAvI che arere ! have mAruM zuM thaze ? have kaMIka dharmakArya karuM. kaMIka pApa- prakSAlananuM kArya karuM. ema vicArI zubha dharmakAryamAM hoMze hoMze joDAya che. jethI te te dharmakArya karavAmAM kheda-thAka-parizrama jaNAto nathI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ATha dRSTinI sajhAya adveSa guNanI prApti - bhoga taraphanI je dRSTi hatI te badalAIne AtmalakSI banavAthI anAdikALathI mukti pratye je keSa- aNagamo- aruci-abhAva pravartato hato te paNa badalAI jAya che. ane adveSabhAva = prItibhAva pedA thAya che. mukti tarapha adveSabhAva- prItibhAva Ave che eTale mukti mATenA upAyabhUta dharmakAryo ane dhArmika kathAo tathA dharmasaMbaMdhI vyAkhyAna AdimAM paNa aSabhAva- prItibhAva ApoApa ja Ave che. "jene je sAdhya game, tene tenA upAyo paNa game ja' evo jAya che. jema-jene dhana game tene dhananA upAyabhUta nokarIdhaMdho Adi game ja. jene krikeTa game, tene krikeTanI carcA paNa game ja. jene bhogasukho game, tene bhogasukhanA upAyabhUta pAMca indriyonA viSayo paNa game ja. tevI rIte jyArathI A AtmAne muktisukha game che tyArathI muktinA upAyabhUta dharmakAryo paNa game ja che, tethI te kAryo viSeno dveSa cAlyo jAya che. tathA "mukti pratye aSa(prIti)bhAva thayo hovAthI muktinA kAryamAM vidhdha karanArA - vighAtaka bhAvo upara paNa adveSa ja pravarte che. kAraNa ke jo vighAtaka Adi anya bhAvo upara jo hRdayamAM huM dveSa rAkhIza to te dveSanA kAraNe manamAM satata saMkleza ane AkuLa-vyAkuLatA vadhaze. muktimArganI sAdhanA karatAM paNa te vighAtakabhAvane nukazAna karavAnA ja bhAvo Avaze. AvA azuddha bhAvo AvavAthI mArI sAdhanA duSita ane niSphaLa jaze. tethI huM vighAtaka evA aparabhAvo upara paNa dveSa tyajI dauM. ema samajIne aparabhAvo upara paNa adveSabhAva hRdayamAM rAkhe che. tethI ja gAthAmAM kahyuM che ke-"Sa nahI vaLI avarazuM" aparapadArtho upara paNa A jIva adveSabhAva vALo Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 27 thAya che. A pramANe A dRSTimAM vartatA jIvanA aMgamAM A adveSa guNa pravarte che. cho yoganAM bIja ihAM lahe, jinavara zuddha praNAmo re bhAvAcAraja sevanA, bhava udvega suThAmo re ITA vIra jinesara dezanA. gAthArtha - A mitrA dRSTimAM vartato jIva (1) jinezvara paramAtmAne zuddha praNAma, bhAvAcArya mahAtmAonI sevA, ane suMdara evo bhava-uga ityAdi yoganAM bIja prApta kare che. peTA vivecana - haju yoganI dRSTino prAraMbha che. A jIva navA nizALIyA jevo che. mohane AdhIna thayelA A jIvamAM ogha dRSTinA saMskAra bhavobhavanA hovAthI gADha ane majabUta che. yoga dazAnI to bhUmikA zarU ja thatI hovAthI te viSayamAM A jIva kAco che. vAstavika yoga dazA to samyakatva - dezavirati ane pramattasaMyata Adi guNasthAnako Avaze tyAre AvavAnI che. paraMtu prayANa te taraphanuM hovAthI AgaLa prApta thanArA yoganA bIja A dRSTithI zarU thAya che. khetaramAM bIja vAvyuM haze to kALAntare phAlyu-phUlya mahAvRkSa thaze ja. tevI ja rIte yoganAM bIja AvyAM haze to kALa pAkatAM mahAyogadazA A jIvamAM khIlI uThaze. jenA pratApe alpakALamAtramAM ja muktipada prApta thAya che. te "yogabIja" A pramANe che. (1) jinezvarane karAto zuddha praNAma = mukti uparano Sa cAlyo gayo che. pratibhAva pragaTyo che. tethI muktimArgano upadeza ApanArA, te tarapha hita hovAthI AMgaLI ciMdhanArA vItarAga paramAtmA ane temanI AjJA pramANe ja vartanArA bhAva sAdhu-saMto (AcAryAdi) A jIvane khUba ja gamI gayA che. tethI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ATha dRSTinI sajjhAya hRdayanA bhAvapUrvaka praNAma Adi kare che. paramAtmA pratye pUjyabhAva ane bahumAnanA bhAvavALuM kuzaLa citta rAkhe che. vacanathI uttama bhAvavAhI arthavALA zloko bolavA dvArA namaskAra kare che ane kAyAthI mudrAo sAcavavA pUrvaka paMcAMga praNAma Adi kare che. ahIM mULa gAthAmAM "zuddha" praNAma kare che. e padamAM zuddha padano prayoga eTalA mATe karela che ke A paramAtmA vItarAga che. teozrI vItarAgatAno ja upadeza vasAvanArA che. tethI teone praNAma karatI vakhate rAga-dveSa AdivALA malInabhAvo kema rakhAya ? mATe ihaloka ke paralokanA sAMsArika sukhabhAvonI AzaMsA tyajIne A jIva praNAmAdi kare che. je rAga-dveSa ane ajJAna vinAnA hoya che te ja sAcA deva che. kAraNa ke je rAga-dveSavALA hoya, tene jo deva manAtA hoya to A saMsAramAM sarve jIvo rAga-dveSavALA to che ja, tethI sarve jIvo deva kahevarAvavA joie. paraMtu tema kahevAtuM nathI. mATe je vItarAga paramAtmA hoya te ja sAcA deva che. mAre paNa mArA AtmAnI malInatA TALIne tevo ja vItarAga banAvavo che. tethI tevA vItarAga paramAtmAnA vItarAga bhAvane lakSyamAM rAkhIne praNAmAdi karavA e ja AtmakalyANanuM kAraNa banaze. ema samaje che. AvAM uparokta tathA have pachInI gAthAmAM kahevAze te yogabIja a jIvanI tathAbhavyatA pAke tyAre ane mAtra eka pudgala parAvarta ja saMsAra bAkI rahe tyAre ja Ave che. arthAt ca2mAvartakALe ja Ave che. ghAsa-dUdha-dahIM-mAkhaNa ane ghI kramazaH thatAM hovA chatAM ghInA cIkAza-svAda Adi bhAvo tenA nikaTanA mAkhaNa paryAyamAM jevA dekhAya che tevA ghAsa Adi dUrata2 kALavartI paryAyomAM dekhAtA nathI. tema ahIM samajavuM. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 29 (2) tathA bhAvAcArya (paramAtmAnI AjJA pramANe vartanArAbhAvathI uttama AcAro pALatA ane paLAvatA evA AcAryonI hRdayanA bhAvapUrvaka sevA-bhakti ane vaiyAvacca kare che. A ja vyaktio mArA AtmAnuM hita karanArI che. temanA sadupadezAdithI ja mArA AtmAnuM kalyANa thavAnuM che. AvA upakArIonI zuM sevA karI lauM ? ityAdi uttama vicAro pUrvaka AcAryonI sevAbhakti-vaiyAvacca-auSadhadAna-vastra-pAtra-AhArAdinuM dAna, ItyAdi sevA kare che. A saMsAramAM anekavidha jIvo che. temAM koI koI jIvo bIjAne duHkha ApanArA che. ane koI koI jIvo bIjAne sukha ApanArA che. paraMtu teo je sukha ApI zake che, te sukha kSaNabhaMgura-asAra-tuccha ane parAdhIna che. jethI vAstavika sukha ja nathI. pAramArthika anaMtakALa sudhI rahenAra ane svAdhIna sukha AtmAnI paramazuddhadazAnI prAptimAM ja che, tenI prApti AvA gItArtha saMvega pAkSika AcAryonA vyAkhyAnazravaNa ane paricayathI ja sAdhya che. tethI zakya bane teTalI teonI sevA karI lauM. (3) bhavo ga = tathAbhavyatva pAkavAthI, mukti pratye adveSa bhAva pragaTa thavAthI, satata sAdhusaMtonA paricayathI, vAraMvAra vyAkhyAna zravaNathI ane niraMtara jJAnAbhyAsathI A bhava uparaeTale saMsAra upara nirveda bhAva hRdayamAM pragaTe che. ane A pramANe vicAro kare che ke- (1) A jIvaloka indrajAlatulya asAra-tuccha che. (2) pAMca indriyonA viSayo viSatulya che. (3) saMsAramAM AvatuM duHkha vajanA jevuM kaThaNa che. (4) priya lokonA (sagAM-vahAlAMnA) samAgamo caMcaLa- nAzavaMta che. (5) saMpatti vijaLInA camakArAnI jema asthira che. (6) pramAda bhayaMkara che ane mahAdurgatino hetu che. (7) manuSyabhava-Aryakula Adi ati Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ATha dRSTinI sajjhAya duSkara che. (8) mRtyu dinapratidina sanmukha AvI rahyuM che. (9) ApattikAle koI sAcuM zaraNa nathI. mATe mAre dharmasAdhana ja karavuM ucita che. anya prayojano vaDe mAre saryuM. A dharmasAdhanamAM jayatna karUM. ahIM upekSA karavI sArI nathI. A deva-guruno yoga pharIthI maLavo duSkara che. AvA prakArano saMsAra upara nirvedabhAva hRdayamAM varte che. jo ke A gAthAmAM (1) jinezvarane zuddha praNAma, (2) bhAvAcAryanI sevA, (3) ane bhava-udvega ema traNa ja yogabIja jaNAvyAM che. to paNa anya graMthonA AdhAre bIjAM paNa yogabIja ahIM prApta thAya che. te A pramANe - (4) saMzuddha citta = mananI atizaya nirmaLatApavitratA, eTale ke paramAtmAdi upakAraka bhAvo upara atyanta upAdeya buddhi, AhAra-bhaya-maithuna-parigraha Adi mohajanya saMjJAono cittamAMthI tyAga, ane sAMsArika sukhonI kAmanArahita citta AvA traNa guNovALuM je citta te saMzuddha citta A dRSTivALAne hoya che. TA dravya abhigraha pALavA, auSadha pramukhane dAne re| Adara Agama AzarI, likhanAdika bahumAne re / / 9 / / vIra jinesara dezanA. gAthArtha - dravyathI abhigraho pALavAnuM, sAdhusaMtone auSadha vagerenuM dAna karavAnuM, Agamone AzrayI AdaramAna, ane bahumAnapUrvaka Agamo lakhAvavAnuM kAma. vagere yogabIja A jIvane hoya che. 9 / / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi vivecana yogabIjanI prApti thAya che te graMthakArazrI jaNAve che (5) dravyathI abhigrahonuM pAlana sAdhusaMtonA satata sahavAsa, paricaya ane upadezazravaNa dvArA hRdayamAM saMsAra upara udvega pragaTa thayelo che. paraMtu saMsAra tyajI sarvaviratibhAva dhAraNa kare tevo tIvra vairAgya haju pragaTyo nathI. paraMtu haiyAmAM tyAga taraphanI prIti thayelI che. tethI AhAra, vigaI, vagerenA tyAgano, rAtribhojananA tyAgano, abhakSya-anaMtakAyanA tyAgano, tathA chuTA-chavAyA nAnA-moTA abhigraho levA-pALavAno yathAzakti niyama A dRSTivALA jIvamAM Ave che. paraMtu A jIve haju granthibheda karyo nathI. samyaktvAdi viziSTa guNa-prApti karI nathI. tethI A abhigrahonuM grahaNa ane pAlana dravyathI kahevAya che. bhAvathI abhigrahonuM grahaNa-pAlana samyaktva-prApti pachI thAya che. A rIte yathAzakti paNa niyamo, abhigraho ane paccakkhANonuM dravyathI grahaNa ane pAlana ahIM Ave che. 31 A dRSTimAM vartatA jIvane anya paNa je = (6) auSadha pramukhanuM dAna = sarva viratidhara mahAtmAo pratye hArdika pUjyabhAva - premabhAva pragaTa thayo che. mukti pratyeno adveSa Avyo hovAthI tenA upAyabhUta sAdhu-saMto, ane teo taraphathI thato dharmopadeza atizaya ruci gayo che. tenA prabhAvathI citta tyAgI mahAtmA pratye AkarSAyeluM che. A ja mArA AtmAnuM kalyANa karanArA che. evuM samajAyuM che. tethI teone auSadha pramukhanuM bhAvathI (hRdayanA prema pUrvaka) dAna kare che. vastra-pAtra-auSadha-vasati ane AhAra tathA upayogI upakaraNo AdinuM dAna karI kRtArtha thavA Icche che. pachI te sAdhu mahAtmA game te samudAyanA hoya, game te gacchanA hoya ke game te saMpradAyanA hoya. paraMtu saMsAranA tyAgI-vairAgI hoya ane Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ATha dRSTinI sajhAya paramAtmAnI AjJAne anusaranArA hoya, teo pratye AvA dAnanA bhAvo A jIvane ahIM pravarte che. () AdarapUrvaka AgamonuM lekhanAdi : sAdhu-saMto paNa bhUtakALamAM paramAtmAe prakAzita karelI vANI dvArA amAro ane sakala vizvano upakAra kare che. ane te vANI gaNadharabhagavaMtoe AgamagraMthomAM phUlanI mALAnI jema guMthI che. ane tyAra pachInA mahAna AcAryoe e Agama graMthomAM guMthAyelI vANIne prAkaraNika graMtharacanA dvArA sakala lokabhogya ane sakala vizvavyApta banAvI che. tethI A AgamagraMtho ane tenA upara racAyelA prAkaraNikagraMtho vizvavyApI sarvajIvone ghaNA kALa sudhI upakAraka banyA che. bane che ane banaze. mATe huM teno vadhAre ne vadhAre pracAra-prasAraNa karuM. ema manamAM samajIne A graMtho pratye atyaMta pUjyabhAva-upakArakabhAva- ahobhAva hRdayamAM rAkhIne mAna- bahumAnasanmAna ane AdarapUrvaka te graMthone lahIo pAse lakhAvavAnuM, yogya AtmAomAM prabhAvanA karavAnuM kAma A jIva kare che. jJAna gaMgAno pravAha vahevarAvavAno bhAva jAge che. adhyayana karanAra - karAvanAra AtmAone aneka rIte sahAyaka thAya che. pUrvabaddha puNyodayathI prApta evI potAnI lakSmIno A graMthonA lekhana-prakAzana-prabhAvanA Adi kAryomAM ane paThana-pAThana karanArA bhAgyazALI AtmAone sahAyaka thavAmAM upayoga kare che. te taraphanI bhAvanA hRdayamAM jAmatI ja jAya che. A AtmAnI eka daSTi mAtra badalAya temAM to jIvananI AkhI lAIna badalAI jAya che. je AtmA pahelAM artha ane kAmabhoganAM megejhIno vAMcato hato te have pAkSika ane mAsika dhArmika paripatro vAMcato thaI jAya che. bhoga tarapha lakSmIno upayoga karavAne badale sAdhusaMtonI sevAmAM ane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 33 jJAnagaMgA phelAvavAmAM te lakSmIno upayoga kare che. bacatanA samayamAM gAmagapATAM mAravAne badale AdhyAtmika graMthonuM vAMcana ane saMtono paricaya tathA sahavAsa kare che. ityAdi rIte jIvananaukA saMsArarUpI sAgaranA kinArA bhaNI calAve che. Tel lekhana pUjana ApavuM, zrutavAMcana udgAho re / bhAvavistAra sajjhAyathI, ciMtana bhAvana cAho re / / 10 vIra jinesara dezanA. gAthArtha lekhana, pUjana, dAna, zrutavAcanA, ekAgracitte svAdhyAya dvArA bhAvono vistAra jANavAno prayatna, tathA tenuM ciMtana ane manana A AtmA cAhe che (icche che). / / 10 / vivecana paramAtmAnI vANI ja mane ane samasta jagatanA jIvone tAranAra che. A vAta haiye barAbara ThasI gaI che. tethI Agamone lakhe che. lakhAve che. uMcA bAjoTha upara suMdara vastra pAtharI tenA upara graMtho muke che. tene bhAvathI vaMdanA- namaskAra ane stuti Adi karavA vaDe pUjanA kare che. pUjyabhAva hRdayagata karIne pUje che. AvA graMtho huM lakhAvIne, kharIdI lAvIne paNa sAdhusaMtone ApuM ke jenAthI teo vyavasthita ane suMdara sAMgopAMga abhyAsa karIne mane ane samasta jIvone paramAtmAnI vANI prasArita kare. AvA vicAro karI Agama AdinA graMtho sAdhusaMtone Ape che. vAraMvAra vyAkhyAnazravaNa, AgamonA arthanuM zravaNa ane adhyAtmazAstronuM pUjyabhAvapUrvaka satata ekAgra citte zravaNa kare che. * zravaNa karyA pachI ghera jaIne paNa teno satata svAdhyAya kare che. tenA abhyAsI jIvo sAthe vargo goThavIne svAdhyAyamAM layalIna thaI jAya che. svAdhyAya ane dharmazravaNa dvArA prApta thayelA A. 3 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ATha dRSTinI sajajhAya AgamajJAnanuM niraMtara ciMtana-manana kare che. uttama tAttvika bhAvonA ciMtana-manananI jhaMkhanA rAkhe che. A kalikAlamAM paramAtmAnI mUrti ane paramAtmAnuM Agama A be upakAraka bhAvo che. ema samajIne AgamagraMtho upara ghaNo ja bhAva thaI Ave che. tethI tenI lekhana-pUjanA Adi dvArA sevA bhaktimAM layalIna bane che. (10) bIja kathA bhalI sAMbhaLI, romAMcita hue deha re | eha avaMcaka yogathI, lahIe dharama saneha re I1 1 vIra jinesara dezanA. gAthArtha - yogabIjanI kathA sAMbhaLIne zarIra romAMcita thAya che ane AvA prakAranA A yogAvaMcakabhAvathI dharmano parama sneha A jIva prApta kare che. ll11/ vivecana - je AtmAone jeno rasa hoya che te AtmAne te viSayasaMbaMdhI kathA-vArtA sAMbhaLIne zarIra romAMcita eTale ke harSita thAya che. jema ke krikeTanA rasika jIvone game tevA tApamAM roDa upara paNa koInI dukAnanA TIvI upara cAlatI krikeTa jovAmAM paNa ghaNo ja AnaMda hoya che. jovA na maLe to paNa tenI komenTrI sAMbhaLavAno ane temAM paNa potAnA dezanA ramanArAonA vadhAre rana thatA saMbhaLAya to nAcI UThe che. cuMTaNInA rasika jIvone koNa kyAM cuMTAvA Ubho che ? kone keTalA voTa AvyA ? koNa hAryuM ? ane koNa jItyuM ? ityAdi vAtomAM ja bahu rasa hoya che. reDIyA upara ane TIvI prasAraNa upara apAtA samAcAromAM te layalIna thaI jAya che. ane potAnA ISTa mANasonI matagaNatarI AgaLa cAlatI hoya to rAjI rAjI thaI jAya che. A badhAM dazya anubhava siddha che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 35 tevI ja rIte AtmAnA kalyANa taraphanI dRSTi zarU thaI hovAthI uparanI gAthA 8, 9, 10 mAM kahelAM yogabIjanI kathA-vArtA sAMbhaLIne zarIra romAMcita thaI jAya che. rome rome harSa vyApI jAya che. punaH punaH te kathAo sAMbhaLavAno rasa lAge che. jyAM jyAM yogadharmano vArtAlApa thato hoya che tyAM A AtmA hoMzapUrvaka doDI jAya che. adhyAtma ane vairAgyanI kathAne sAMbhaLavAno prema lAgI jAya che. yogabIjanI prAptinuM paNa A bIja che. tethI ja AcAra-vicAra ane vANIthI parama pavitra paMcamahAvratadhArI, saMsAranA pUrNatayA tyAgI ane saMvega-nirveda pariNAmavALA mahAtmAono ja satata paricaya ane sahavAsa rAkhe che. teo paNa A jIva upa2 bhAva karuNA karI te jIvanuM hita thAya tevI vairAgyavAhinI pavitradezanA pharamAve che. A guru-ziSyano yogakALAntare avazya te jIvane dharmakriyAmAM yuMjana karavA dvArA muktiphaLa ApanAra ja bane che. ema ava--phaLahetu hovAthI A yoga te avaMcaka yoga kahevAya che. AtmAne hitanI sAdhanAmAM na chetaranAro A yoga che. te yoga dina-pratidina vRddhi pAmatAM dharmano paNa sneha A jIvamAM vadhato ja jAya che. anAyAse A jIva sahasA dharmakAryamAM guMthAI ja jAya che. kevo A yogano prabhAva che ? eka vAra aMzataH paNa A dazA zarU thAya to paNa jIvano beDo pAra thAya che. avaMcaka yoganI prApti A jIvane uMcA guNasthAnake laI jAya che / / 11 / sadguru yoga vaMdanakriyA, tehathI phaLa hoe jeho re / yogakriyAphaLabhedathI, trividha avaMcaka eho re / / 12 / vIra jinesara dezanA. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya gAthArtha uttama guruno yoga, teone karAtI vaMdanAdi kriyA, ane tenAthI karmakSaya svarUpa phaLa, ema yoga, kriyA ane phaLanA bhedathI traNa prakArano A avaMcaka yoga che. 12 36 vivecana anAdi evA A saMsAramAM A jIva karmanI parataMtratAnA kAraNe naraka-nigoda-ekendriya ane vikalendriya Adi bhavomAM bhaTakyA ja kare che. eka eka zarIramAM je nigodanI aMdara anaMtA anaMtA jIvo khIcokhIca bharyA che. manuSyabhavamAM vadhumAM vadhu paNa saMkhyAtA ja jIvo hoI zake che. anaMta, anaMta jIvomAMthI saMkhyAtA jIvarAzi vALA bhavamAM AvavuM keTaluM duSkara kahevAya ? vaLI je bhavomAM upara AvavAnA eTalA badhA upAyo prApya nathI. evAM koI viziSTa AlaMbano nathI. tyAMthI mAnavabhavanI prAptinI atizaya durlabhatA jaina zAstromAM daza dRSTAnto dvArA samajAvelI che. sArAMza ke anekavidha bhavonI vacce mAnavabhavano yoga" durlabhatara che. - dhAro ke atiduSkara paNa mAnavabhava maLI cUkyo. paraMtu anArya dezamAM janma thayo. kasAi-vAgharI ane caMDAla Adine tyAM janma thayo. Avo janma zuM kAmano ? dharmakArya karI AtmAnI unnati karavAne badale hiMsA Adi pApo karI jyAM avanati thavAnA yogo ghaNA che. tevA mAnavabhavathI paNa A jIvane zuM lAbha ? mATe mAnavabhavanA yogamAM paNa anArya karatAM Aryadeza, AryakUla ane AryagharamAM janma thavAno yoga mahAdurlabha che. tevA Aryadeza- AryakUla ane AryagharamAM dhAro ke janma thayo. paraMtu dharmanA saMskAro ja na game, kevaLa artha-kAmanI ja vAsanAo Ave, tene ucita ja A jIva AcaraNa kare. tenI ja vAtomAM rasa dharAve to AryadezAdi paNa zuM kAmanA ? tethI AryadezAdi maLavA chatAM dharma taraphanI ruci-prIti maLavI duSkara che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 37 dhAro ke mAnavabhava- AryadezAdi-ane dharmakAryanI ruci maLI. paraMtu dharma samajAvanArA sadgurune badale kuguru maLyA, ane teone ja sadguru mAnIne teonI vANIne ja amRta mAnIne pIdhI. teonA upadeza pramANe vartyA. to A AtmAne keTaluM badhuM nukazAna thAya ? anaMta puNyAIe maLelI A sarva sAmagrI kugurunA yoge eka kSaNavAra mAtramAM ja hArI javAya che. ghAsanI gaMjI ghaNI hoya to paNa eka agnino kaNIo tene bALI nAkhe che. tema puNyAI janma prApta thayelI A sarva sAmagrI kugurunA yogathI AtmAne durgatimAM laI janArI che. tethI AvA kuguruno yoga te paMcakayoga kahevAya che. mATe AtmAnuM alpa paNa ahita na thAya, ane hitakalyANa ja thAya evA sadguru Adino je yoga thavo te ati durlabha che. A prathama avaMcakayoga kahevAya che. sAcI dizA batAvanArA, sAcuM jIvana jIvanArA ane paropakAra parAyaNa paramavairAgI guruno yoga thavo e kalyANaprAptinuM prathama pagathIyuM che. tyArabAda tevA sadguruno yoga thayA pachI teomAM sadgurupaNAnI buddhi thavI ane tevI buddhi thavA pUrvaka bahumAnAdi bhAvayukta teone vaMdana-namana-stuti-ane sevA-vaiyAvacca Adi kriyA karavI te bIjo kriyApaMcaka yoga kahevAya che. nAnA aNasamaju bALakane athavA gAMDapaNavALA moTA mANasane pAMcaso rUpIyAnI noTa maLI hoya paraMtu teo aNasamaju ane gAMDapaNavALA hovAthI pAMcasonI noTane pAMcaso rUpIyAnI noTa tarIke jANatA ja nathI. tethI AvI kiMmatI noTa maLavA chatAM talabhya lAbho te jIvo meLavI zakatA nathI ane pastInA bhAvamAM teno upayoga kare che. tevI rIte sadguru maLavA chatAM ApaNI potAnI buddhimAM "sadguru" tarIke svIkAryA na hoya, te bhAve teono saMbaMdha na karyo hoya to paNa karmakSaya rUpa lAbha maLato nathI. mATe sadguru prApta thavA jema durlabha che, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ATha dRSTinI sajhAya tema tevA gurune sadguru tarIke haiyAmAM vasAvavA e vAta tenAthI paNa durlabhatara che. haiyAmAM teo pratye sadgurupaNAnI buddhi AvI jAya ane AvA mahAtmAthI mAruM kalyANa che ema samajIne teone vaMdanAdi je kaMI paricaryA karAya te avazya karmakSaya karAvanArI ja kriyA che. AtmAne chetaranArI kriyA nathI. tethI A bIjA naMbarano kriyAvaMcaka yoga che. jyAM yoga(milanajo avaMcaka hoya ane tenI sAthenI kriyA jo avaMcaka hoya to tajjanyaphaLa to avazya avaMcaka ja hoya che. kAraNa ke potAnA niyata phaLane Ape tene ja avaMcaka yoga ane avaMcaka kriyA kahevAya che. jo potAnA niyata phaLane na Ape to te vadhdha yoga ane vaSya kriyA ja bane che. jema dhanuSyamAM bANa barAbara caDAvyuM hoya, ane lakSya bhaNI bANa choDavAnI kriyA jo yathArtha - aviparIta karI hoya to lakSya prApti rUpa phaLa to avazya Ave ja. temAM kaMI paNa saMdeha nathI ja. tevI ja rIte yogAvaMcakatA ane kriyAvaMcakatA jo che to tenAthI labhyaphaLa avazya prApta thatuM ja hovAthI phaLAvaMcakatA paNa Ave ja che. A pramANe (1) yogAvaMcaka, (2) kriyAvaMcaka ane (3) phaLAvaMcaka ema traNa prakAranA A avaMcaka bhAvo jANavA. A mitrAdaSTimAM AvelA jIvane sadguruno yoga thayo te yogAvaMcakatA. ane teone sa paNe oLakhI vaMdanAdi je kriyA kare che te kriyAvaMcakatA. ane tenA dvArA upara-uparanI dRSTiomAM AtmAnuM je Urdhvagamana thAya te phaLAvaMcakatA. ema jANavuM. ||12|| cAhe cakora te caMdrane, madhukara mAlatI bhogI re ! tima bhavi sahaja guNe hoye, uttamanimitta saMyogIrA13 vIra jinesara dezanA. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 39 gAthArtha - cakora pakSI jema caMdrane icche. ane bhamaro jema mAlatI puSpane icche, tevI rIte bhavyajIva svAbhAvika guNe karIne uttama nimittonA saMyogone prApta kare che. |13 vivecana - A dRSTimAM AvelA jIvane dharma pratye utkaTa icchA pravartatI hoya che. te vAta samajAvavA suMdara be udAharaNa Ape che. ane A banne udAharaNo jagatmasiddha che. cakora nAmanuM pakSI caMdranA udayane atizaya utkaTapaNe jhaMkhe che. tathA madhukara (bhamaro) sadA mAlatInA phUlane sugaMdhanA vyasananA kAraNe atyanta icche che. tevI rIte mitrAdaSTimAM Avelo A uttama AtmA potAnAmAM pragaTelA svAbhAvika dharmaprema nAmanA guNa vaDe dharmaprAptinA upAyabhUta evA nimitta-saMyogone tIvra icchAthI cAhe che. ane dina-pratidina tevA saMjogo maLyA ja kare ema Icche che. A saMsAra cakramAM bhavobhavamAM artha-kAmanAM sAdhano cheDyAM che ane maLyAM paNa che. tenAthI AsaktipUrvaka teno upayoga karIne A jIve karmo ja bAMdhyAM che. koI bhava evo gayo nathI ke jyAM hInAdhikapaNe paNa arthakAmanAM nimitto na maLyAM hoya. AvA prakAranAM nimitto maLavA chatAM paNa tenAthI A AtmAnuM kaMIpaNa kalyANa thayuM nathI. dharmanA upAyo ane nimitto maLavAM ja atizaya duSkara che. artha ane kAmanA prasaMgo A jIvane anAdisaMskAranA jore vinA samajAve paNa AvaDI jAya che. te bhAvo samajAvavA paDatA nathI. paraMtu dharmanA upAyo samajAvavA ja paDe che. ane samajAvavA chatAM paNa buddhimAM turata utaratA nathI. mohanI mAyAjALamAMthI te dharmaprAptinA upAyo ja A jIvane mukAvanAra che. tethI sadguruno niraMtara saMyoga, dharmazravaNa, deva-guruno vaMdana-praNAma. yathAzakti tapa, svAdhyAya, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ATha dRSTinI sajhAya satsaMga, AvAM nimitto mane kema maLe ? maLe to teno niraMtara saMyoga kema rahe? teno prema mane vadhAre kema daDha thAya? gADha anubaMdhavALA saMbaMdho kema bane ? evI dharmanA upAyonI tIvra icchA A jIva kare che I13 eha avaMcaka yoga te, pragaTe caramAvartI re ! sAdhune siddha dazA samuM, bIjanuM citta pravartI re 14o vIra jinesara dezanA. gAthArtha - A avaMcakayoga jIvane zaramAvartamAM pragaTa thAya che. sAdhumahAtmAone A yogabIjavALuM citta jANe AtmadazA siddha thaI cUkI che. tevuM arthAt siddhadazA=prAptadazA samAna hoya che |14| vivecana :- A saMsAra anAdino che. dareka jIvoe A saMsAramAM anaMta pudgala parAvarto pasAra karyA che. ane jo samyakatvAdi guNo na pAme to haju paNa teTalAM ja pudgala parAvartI sudhI rakhaDavAnuM che. pudgala parAvarta jaina zAstramAM dravyakSetra-kALa ane bhAvathI cAra prakAre jaNAvyA che. tenA paNa sUkSma ane bAdara ema be be bhedo gaNatAM ATha prakAra che. tenuM varNana granthAntarathI jANI levuM. paraMtu cauda rAjalokavartI saMpUrNa lokAkAzanA pratyeka AkAzapradezo eka jIva mRtyu dvArA kramazaH sparza karavA vaDe samApta kare tene eka sUkSma kSetra pudgala parAvarta kahevAya che. AvA prakAranA eka pudgala parAvartamAM anaMta utsarpiNI-anaMta avasarpiNI kALa thAya che. A saMsAramAM janma-maraNa-roga-zoka Adi aneka duHkho anubhavavA dvArA A jIve AvA prakAranAM anaMta pudgala parAvarta pasAra karyA che. temAMthI jyAre mAtra eka pudgala parAvarta jeTalo ja saMsAra bAkI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 prathama mitrA dRSTi rahe che. arthAt caramAvartimAM A jIva Ave che tyAre ja uparokta yogabIja prApta thAya che. je je jIva carAvamAM Ave che te sarvene yogabIja prApta thAya evo niyama nathI. kAraNa ke caramAvartimAM AvyA pachI paNa bahu bhAvamalano (mohanIyanA udayajanya vikArono) kSaya thAya che. tyAre ja A yogabIja Ave che. yogadaSTi samuccayamAM kahyuM che ke etadbhAvamale kSINe, prabhUte jAyate nRNAm / karotyavyaktacaitanyo, mahatkAryaM na yatkvacit // 30 // jema avyakta caitanyavALo AtmA moTuM kArya karI zakato nathI. tema bahu bhAvamala hote chate A jIva yogabIja pAmato nathI. paraMtu bahu bhAvamala kSINa thaye chate manuSyone A yogabIja Ave che. jyAre yogabIja pravarte che tyAre niyama caramAvarta ja hoya che. jyAre caramAvartamAM AvyA pachI ghaNo ghaNo bhAvamala kSaya thAya che. tyAre A jIvamAM yogadazAnI bhUmikA svarUpa AvA prakAranA guNo pragaTe che. (1) duHkhI jIvo upara atyanta karuNAbhAva varte che. zArIrika ane Arthika Adi duHkhothI pIDAtA jIvo upara duHkha dUra karavAnI bhAvanA ane prayatnapUrvakanI karuNA varte che. ane mohanI AdhInatAnA baLe vikArothI pIDAtA jIvone vairAgyavAhinI dharmadezanA dvArA bhAvaduHkhathI mukta karAvavA svarUpa bhAvakaruNA varte che. (2) guNI puruSo upara adveSabhAvapratibhAva pravarte che. (3) potAnI bhUmikA pramANe ucita AcaraNAyukta A jIva bane che. mitrAdaSTimAM AvelA jIvane paNa A yogabIja pravarte che ane uttama sAdhu mahAtmA yogI puruSane paNa A yogabIja Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ATha dRSTinI sajhAya pravarte che. paraMtu sAdhu mahAtmAne jANe yogadazA siddha-prApta thaI che tevuM arthAt siddhadazAnA sarakhuM (prApta yogIdazAnA sarakhuM) yogabIjavALuM citta pravarte che. ghaTa banAvavA mATe lAvelI mATI, ane ghaDApaNe pariNAma pAmatI mATImAM mATIpaNe kaMI taphAvata nathI. paraMtu eka bhAvi sAdhyamAnadazA svarUpa che. ane eka vartamAna sAdhyadazAsvarUpa che. A pramANe caramAvartI jIvamAM bhAvi sAdhyamAna dazA svarUpa yogabIjavALuM citta pravarte che. ane sAdhune vartamAna sAdhyamAna dazA svarUpa yogabIjavALuM citta hovAthI jANe siddha thaI cUkayA samAna A yogabIjavALuM citta pravarte che. A rIte banne dazAmAM Avela yogabIja atte yogIdazA prApta karAvanArAM bane che. 14 karaNa apUrvanA nikaTathI, je paheluM guNaThANuM re ! mukhyapaNe te IhAM hoe, sujasa vilAsanuM TANuM re II1po | vIra jinesara dezanA che gAthArtha "apUrvakaraNanI nikaTadazA AvavAthI pahelA guNasthAnakane je guNasthAnaka kahevAya che. te mukhyatAe ahIM prApta thAya che. ane A dazA jIvane "uttama yaza ApavAnA" samaya samAna che. 1pI vivecana :-"jinezvara paramAtmAne zuddha praNAma karavo" ityAdi gAthA 8thI kahelAM yogadazAnA mULabIjabhUta tattvo A AtmAne zaramAvartanA kALamAM bahu bhAvamala kSINa thaye chate prApta thAya che. kAraNake AtmAnI zuddhadazAno pratibaMdha karanAra jo koI tattva hoya to te mohAdhInatA ane ajJAnatA svarUpa bhAvamala che. tathAbhavyatvanA paripAkathI A jIvana bhAvamala ogaLato jAya Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 43 che. tenAthI sadguru Adi uttama nimittono saMyoga thAya che. tyArabAda sadguru tarIkenI teonI oLakhANa thAya che. ane satpraNAmAdi prApta thAya che. tenA dvArA avaMcakatrayanI prApti thAya che. A sarve bhAvonI prApti A jIvane mithyArdaSTi guNasthAnake AvatuM je apUrvakaraNa che. tenI nikaTatAnA kALe thAya che. jema jema A AtmA granthibhedanA kALanI samIpa Ave che. tema tema uparokta guNo A jIvamAM pragaTa thAya che. ane A AtmA guNonuM sthAna - guNonuM bhAjana bane che. te kAraNathI jainazAstromAM mithyAdRSTi nAmanA pahelA guNasthAnake je guNasthAnaka evuM nAma ApyuM che. te nAma sAcesAca ahIM ja sArthaka bane che. atyAra sudhI to A jIva gADha mithyAtvI hato, anaMtAnubaMdhI kaSAyonI tIvratAvALo hato. eTale vAstavikapaNe guNo to AvRtta ja hatA, pragaTa hatA ja nahIM, chatAM guNasthAnakamAM sarva jIvono samAveza karavAnA AzayathI apragaTa evA paNa sattAgata je guNo che tene AzrayI upacAramAtrathI guNasthAnaka kahevAtuM hatuM. paraMtu have mitrAdRSTine anurUpa, bhAvimAM viziSTa yogadazAnI prAptinA bIjabhUta guNo pragaTa thayA hovAthI A dazAmAM je guNasthAnaka kahevAya che. te mukhyatAe eTale ke upacAra vinA vAstavikapaNe kahevAya che. mithyArdaSTiguNasthAnakanuM guNasthAnaka evuM je nAma pravarte che te A dazAmAM AvelA jIvane AzrayI yathArthatAne pAme che. A pramANe A jIvanI AtmaguNonA vikAsanI A yAtrA zarU thai che. have A jIva mokSamArgano pathika kahevAya che. mitrAdaSTimAM AvelA jIvane graMthinI sAcI oLakhANa thAya che. rAga-dveSanI A graMthi mArA AtmAno sAco zatru che. ema zatrubhAve tenI sAcI oLakhANa thAya che. zatrunI zatrubhAve oLakhANa thai hoya to tenuM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ATha dRSTinI sajhAya ucchedana karavAnuM kArya saraLa thAya che. anAdinI gUDha ane ghanIbhUta evI A graMthino cheda have nikaTanA kALamAM ja karavAno che. teno adamya utsAha A jIvamAM A kALe pravarte che. - mitrASTino sAra :1) jagatanA sarva jIvo pratye maitrIbhAva-adveSabhAva ahIM pravarte che. 2) tRNanA agni samAna jJAnadazA maMda-maMda prakAzavALI pragaTe che. 3) yathAzakti mahAvrata ane aNuvrata svarUpa pAMca yamadharmanI prApti thAya che. 4) dharmAnuSThAnomAM kheda doSano tyAga ane aSaguNanI prApti thAya che. 5) nIce mujaba yogadazAnA mUla bIjabhUta evAM "yogabIja" prApta thAya che. A vItarAga paramAtmAne viSe kuzaLa citta, guNonI stuti gAvA rUpa namaskAra, kAyAthI praNAma karavA rUpa mana-vacana ane kAyAthI zuddha bhakti. B bhAvayogI, dharmatattvanA dAtA, parama upakArI evA bhAvAcAryonI sevA-bhakti-vaiyAvacca- zuddha mana-vacana-kAyAthI praNAmAdi. saMsArI bhAvo pratye sahajapaNe ja nirveda (vairAgya) arthAt bhavanirveda. D dravya abhigrahonuM pAlana. jIvanamAM yathAzakti bAhyatyAga. E lekhana-vAMcana ane prasAraNa dvArA sAstronI ArAdhanA. - yogInI ane yogabIjanI kathA pratye atizaya prema, tenA pratye AdarabhAva. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama mitrA dRSTi 45 6) atizayapaNe bhAvamalano hAsa, caramapudgalaparAvartamAM praveza. 7) tathAbhavyatvano paripAka, mArgAbhimukhatAdinI prApti. du:khI jIvo upara atyanta karuNA, guNavAna jIvo pratye aSa ane sarvatra aucityatApUrvakanuM AcaraNa. 9) sadgurunA yogathI yogAvaMcaka, kriyAvaMcaka ane phalAvaMcakatAnI prApti. 10) avaMcakatrayanI prAptithI zubha nimittano saMyoga ane tenAthI savizeSapaNe bhAvamalanI alpatA. 11) apUrvakaraNanI nikaTatA, graMthideza taraphagamana, graMthinI zatrubhAve oLakhANa. 12) mithyAdRSTiguNasthAnaka nAmanI sArthakatA. mitrAdaSTi samApta Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi) saMsAranA sukho e ja jIvanano sAra che. tenA mATe ja satata prayatnazIla rahevuM. sAruM sAruM khAvuM-pIvuM, haravuM pharavuM, paheravuM-oDhavuM ane moja-majA ja karavI. evI A jIvanI anAdikALanI je dRSTi hatI te oghadRSTi kahevAya che. A jIva jyArathI caramAvartimAM Avyo, mokSagamanano kALa kaMIka najIka Avyo tathAbhavyatvano paripAka thayo. tyArathI A jIvanI dRSTi badalAi che. tene A saMsAranAM sukho kSaNika-nAzavaMta ane asAra dekhAya che. AtmA jevuM eka tattva che. je nitya-dhruva tattva che. atyAre karmothI AvRta che. eTale duHkhI-sukhI thAya che. paraMtu jo dharmanI ArAdhanA karavAmAM Ave to karmono kSaya karI zakAya che. ane AtmAnuM yathArtha zuddha svarUpa prApta karI zakAya che. huM paNa kaMIka dharma ArAdhanA karI AtmAnuM sukha meLavuM. AvI daSTi badalAya che. tene yoganI dRSTi kahevAya che. kAraNa ke AvI dRSTi ja A jIvane kALAntare paNa mokSanI sAthe muMjana karanAra che. tethI te yogadRSTi che. tenA ATha bheda che. te ATha bhedamAMthI prathama mitrAdeSTi samajAvI. ke jemAM saMsAranA bhogo taraphanI ja mAtra je priyatA hatI te DhIlI thAya che. AtmAnA guNonA vikAsanI dRSTi ughaDe che. mitranI jema A dRSTi AtmAne Atmahita tarapha prayANa karavAnI manamAM ja zikhAmaNa Ape che. sUcanA kare che. jenAthI A jIvano paMtha kApavAno yu Tarna badalAya che. A AtmA je bhogarasika ja hato te kaMIka aMze AtmaguNa rasika bane che ane tenA upAyo tarapha joDAya che. tethI te thoDA kALAntare kahevAya che. saMsAranA ja bhedamAMthI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 47 A mitrA dRSTi dvArA kaMIka aMze dharmaprAptinAM mATe yogabIja A AtmAmAM ropAyA pachI dharma tarapha vaLelI A daSTi vadhu tIvra bane che. tene bIjI tArAdaSTi kahevAya che. te tArAdeSTinuM varNana pU. upAdhyAyajI ma. zrI have kare che. DhALa - bIjI - darzana tArA dRSTimAM manamohana mare, gomaya agni samAna manaO zauca saMtoSanetapabhaluM mana0, sajhAyaIzvaradhyAna maneol11 gAthArtha - tArA nAmanI bIjI dRSTimAM (bodha-jJAna) gomayanA (chANAMnA) agnisamAna hoya che. tathA zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya ane IzvaradhyAna ema pAMca niyamarUpa bIjuM yogAMga pravarte che. [1] vivecana - dRSTino jema jema vikAsa thAya che, tema tema darzana (eTale jJAna-samajaNa) AtmA taraphanuM nirmaLa banatuM ja jAya che. anAdikALathI A jIva mohanA udayanI ane ajJAnatAnI parAdhInatAnA kAraNe AtmAnI zuddhadazA taraphanA lakSyanI apekSAe gADha aMdhakAramAM hato. temAMthI mitrAdaSTi AvatAM tRNanA agninA prakAza samAna kaMIka bodha maLyo. AtmA jevA tattvanI ane tenI zuddha dazA prApta karavAnA upAyonI kaMIka jhAMkhI thaI. paraMtu te tRNano agni atizaya alpakALasthAyI ane atyanta nirbaLa hoya che. vijaLInA camakArAnI jema pragaTyo, na pragaTyo ane bujhAI jAya che. tema mitrAdaSTimAM AtmatattvanuM je jJAna thayuM te paNa AvuM ja alpa kALa rahenAruM ane nirbaLa hoya che. thAya, thAya, ane cAlyuM jAya che. paraMtu A bIjI tArAdaSTimAM te darzana (jJAna-samajaNa) tenA karatAM kaMIka vadhAre sthira bane che. te hakIkatane upamAthI samajAve che Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ATha dRSTinI sajhAya ke tArAdaSTimAM A darzana (Atmatatvano bodha-jJAna) gomayanA eTale ke chANAMnA agninA prakAza samAna hoya che. ghAsanA agni karatAM chANAMno agni kaMIka vadhu kALa rahenAro ane kaMIka vadhu prakAza ApanAro hoya che. tema tArA dRSTimAM AtmA taraphanA lakSyano bodha vadhu kALa rahenAro ane kaMIka vadhu sateja hoya che. mitro ane tArA A banne dRSTimAM mumukSu AtmAne AtmazuddhinA lakSyanuM jJAna tRNa ane gomayanA agninA prakAza samAna bhale atizaya alpa ane nirbaLa che, to paNa te atizaya kiMmatI che ane AtmArthI jIvone ghaNo ja AnaMda ApanAruM che. jema zArIrika koI agamya rogathI atizaya pIDAtA ane roganA nidAna vinAnI judI judI ghaNA prakAranI cikitsA karavA dvArA hatAza thayelA rogIne sAcuM roganidAna koI vaidya pAsethI thAya to je AnaMda thAya che. tathA sarvathA gADha aMdhakAramAM madhyarAtrimAM bhayaMkara aTavImAM bhUlA paDelAne ekAda tejanuM kiraNa maLavAthI je AnaMda thAya che te zabdothI avarNanIya che. anubhavanAra ja jANe che. A vAta sarva prANIne anubhavasiddha che. tema gADha mohanidrAmAM ane ajJAna dazAmAM aTavAyelA jIvane AtmatattvanA lakSyarUpa alpa prakAza maLatAM paNa tevo ja AnaMda thAya che. ApaNo A jIva saMsAramAM kema rakhaDe che ? janma-maraNanI paraMparAmAM kema aTavAyo che ? roga-zoka-bhaya ane kalezanAM apAra duHkho kema bhogavavAM paDe che ? tenuM nidAna-kAraNa zuM ? teno khyAla Aja sudhI na hato. A banne dRSTio AvatAM ja A duHkhanA nidAnanuM (kAraNanuM) jJAna thayuM. zarIramAM AtmA nAmanuM eka akhaMDa-anaMta cetanAmaya jIvadravya che. karmothI te caitanya Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 49 avarAyeluM che. jo dharmapuruSArtha karavAmAM Ave to A karmo toDI zakAya che. ane A AtmAnI zuddha dazA prApta karI zakAya che. Avo prakAza-AvuM darzana-AvuM jJAna A banne dRSTimAM kramazaH vikasitapaNe thAya che. je tRNa ane gomayanA agninA prakAzathI samajAvAya che. zarIranA roganuM sAcuM nidAna thavAthI A jIvamAM be prakriyA avazya zarU thAya che. eka to sAcuM nidAna karanArA sAcA hitecchu vaidya upara atizaya prema-bahumAna ane vadhAre paricaya karavAnI tamannA, ane bIjI prakriyA teoe jaNAvelA roga nAzaka auSadhanuM sevana. A be prakriyA sahajapaNe ja Ave che. tevI rIte A banne dRSTimAM saMsAranI rakhaDapaTTInuM ane apAra duHkhanuM kAraNa zuM? tenuM darzana-jJAna yogI-adhyAtmI ane gItArtha evA gurudevo pAsethI thAya che. A jJAna thavAthI ApoApa AvI sAcI dRSTi kholanArA gurudevo pratye bhakti - prema - bahumAna ane pUjyabhAva pragaTe che tathA vadhAre ne vadhAre paricaya ane sahavAsa karavAnI tamannA thAya che. teoe kahelA mArge cAlavAnuM ane karmonA nAzaka evA auSadhanuM sevana karavAnuM zarU kare che. jema gADha aMdhakAramaya aTavImAM prApta thayelA alpa prakAzathI paNa mArga dekhAvAthI utsAhapUrvaka paMtha kApavAnuM zarU kare che, tema A jIva paNa utsAhita thayo chato jJAnI gurue batAvelA AtmasAdhanAnA mArgamAM utsAhapUrvaka AgaLa vadhe che. A jIva satata jJAnI gItArthonA paricayamAM ane sahavAsamAM ja varte che. gharanA vyavasAyathI jyAre jyAre nivRtta thAya tyAre tyAre ADA-avaLAM gAma-gapATAM mAravAnI paddhatine bhUlI jaIne AtmakalyANanI-dharmanI ane tattvanI carcAvicAraNA kare che A pramANe yogI-jJAnI gItArthono sahavAsa A. 4. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ATha dRSTinI sajhAya vadhavAthI A jIvanuM darzana(jJAna) mitrAdaSTi karatAM tArAdaSTimAM vadhAre kALa rahenAruM ane vadhAre prabaLa bane che. tethI gomayanA agninI upamA barAbara ghaTe che. A rIte mumukSu evA A sAdhaka AtmAnI AtmalakSya bhaNI dRSTi tIvra bane che. jyAre mitrAdaSTimAM A jIva Avyo tyAre ahiMsA - satya-acaurya- brahmacarya ane aparigraha ema pAMca prakAranA yamadharmanI prApti thavAthI A AtmAnuM bAhyajIvana paNa sAruM thAya che. alpa AzravavALuM ane parimita pApa pravRttivALuM jIvana banI jAya che. ane teno abhyAsa vadhatAM vadhatAM A tArA dRSTi AvatAM pAMca yama dharmanI puSTi ane vRddhi kare tevA pAMca niyamo rU5 bIjuM yoganuM aMga prApta thAya che. A niyamo yamadharmanI puSTi-vRddhi karanArA che. jainadarzananI dRSTie sAdhu jIvanamAM pAMca mahAvrato te yama, ane piMDavizuddhi Adi uttaraguNo te niyama kahevAya che. tathA zrAvaka jIvanane AzrayI pAMca aNuvrata te yama ane traNa guNavrata tathA cAra zikSAvrata te niyama kahevAya che. jenAthI mULa guNa svarUpa yamadharma puSTi ane vRddhi pAme te niyama kahevAya che. paraMtu sAMkhyadarzana Adi anyadarzanakAronA mate nIce mujaba pAMca niyama kahevAya che. (1) zauca, (2) saMtoSa, (3) tapa, (4) svAdhyAya ane (5) IzvaradhyAna. tenuM kaMIka svarUpa A pramANe che. (1) zauca - mananI pavitratA e zauca che. ahiMsA satya Adi pAMca prakAranA yamadharmathI bAhya jIvana to pavitra thAya che. paraMtu mananA pariNAmanI zuddhi vinA te bAhyajIvananI pavitratA yathArtha phaLadAyaka thatI nathI. bAhyAcAra mAtrathI je vratonuM pAlana karavAmAM Ave che te pAlana ghaNIvAra mAna-mobhA mATe, potAnI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 51 pratiSThA vadhAravA mATe athavA koIpaNa prakAranA paugalika sukhanA svArtha mATe thatuM hoya che. tethI mananA pariNAmanI nirmaLatA prApta karavI Avazyaka che. vacana ane kAyAnI zuddhi ghaNI vakhata prApta karavI zakya che. paraMtu mananA pariNAma nirmaLa karavA atyanta duSkara che. mananI pariNati jo nirmaLa thaI jAya to vacana ane kAyAnI pravRtti ApoApa suMdara bane ja che. tethI mananI pariNati nirmaLa thavI te atyaMtara zauca e prathama niyama che. mitrAdaSTimAM pravRtti nirmaLa thaI che. tenAthI A tArAdaSTimAM mananI pariNati nirmaLa thAya che. mana vadhAre vairAgyabhInuM ane saMvega pariNAmathI pariNata thAya che. A mumukSu AtmAne muktinA upAyo tarapha ane sAco rAha dekhADanAra guruvarga tarapha savizeSa mAnasikabhAva pragaTe che. vAraMvAra teo tarapha ja mana kheMcAyeluM rahe che. satata teono sahavAsa-jinavANIzravaNa ane zAstronA abhyAsa tarapha mana AkarSAyeluM rahe che. jethI mananA vikAro ane vAsanAo zithila thAya che. A zaucadharma che. (2) saMtoSa - zaucadharmamananI pavitratA)nuM kAraNa saMtoSadharma che. anAdikALathI ApaNo A jIva saMsAranA bhautika sukhono atyanta rasika che. tethI te sukho meLavavA mATe ghaNAM ghaNAM pApo karyA che ane kare che. tethI mana paNa te pApakAryomAM ja masta rahe che. saMsArasukhano lobha eTalo moTo che te akalpanIya pApo karAve che. tethI mana AkuLa-vyAkuLa ane saMkalpa-vikalpovALuM ja rahe che. tethI mananI nirmaLatA jo prApta karavI hoya to saMtoSaguNa meLavavo ja joIe. A tArAdaSTimAM AvelA jIvano dRSTivikAsa thavAthI je kALe je vastu maLI hoya, te kALe te vastuthI saMtoSa mAnI jIva calAvI le che. paraMtu manane malIna thavA deto nathI. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ATha dRSTinI sajhAya karmanA udayathI prApta thayelI sukhI sthitimAM A jIva rAcato nathI ane duHkhI sthitimAM dIna banI jato nathI. gurudevonA paricaya ane sahavAsathI saMsArasukha uparano rAga moLo paDI gayo che. sukhanI lAlasA ghaTI gaI che. sukha e pariNAme duHkha ja ApanAruM che. ane koIpaNa eka prakAranuM sukha aneka upAdhiothI gherAyeluM che. AvI samajaNa guruo pAsethI A dRSTimAM A jIvane maLI che. saMsArasukhanI bhayaMkaratAno sAco khyAla AvI gayo che mATe jema bane tema A saMsArasukhanA bhogamAMthI ane AsaktimAMthI chuTavAnuM ja A jIvane mana thAya che. A kAraNe game tevA pratikULa saMjogomAM paNa saMtoSapradhAna jIvana A jIva hoMzathI jIve che. tethI tenuM mana pavitra rahe che. AvA prakArano saMtoSaguNa ane tenA kAraNe zaucaguNa A daSTimAM jIvane pragaTe che. (3) tapa-zauca mATe jema saMtoSanI jarUra che. tema saMtoSa mATe tapa guNa jIvanamAM lAvavo Avazyaka che. tapa be prakArano che. (1) bAhyatapa, (2) abhyantara tapa, je tapa zarIrane tapAve, loko joI zake, tapasvI tarIke loko mAna Ape, AhArAdi paudgalika bhAvono tyAga jemAM hoya te bAhyatapa kahevAya che. ane Antarika kaleza-mAna-mAyAnA tyAgarUpa je tapa che. je tapa AtmAne tapAve che. je tapa loko joI zaktA nathI. je tapathI loko tapasvI kahetA nathI te tapane abhyattara tapa kahevAya che. ahIM pradhAnapaNe bAhyatapa samajavAno che. saMtoSapUrvaka jIvana jIvavuM hoya to duHkho veThavAM ja paDe che. anukULatAo badhA prakAranI na maLavAthI pratikULatAo sahana karavAnI Teva pADavI ja paDe che. te mATe tapadharmanuM sevana uttama upAya che. mohanI parAdhInatAthI A jIve ghaNAM duHkho vekyAM che. paraMtu saMtoSaguNa meLavavA mATe buddhipUrvaka www.jainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 53 samajI-vicArIne du:kho veThavAnuM baLa gurugama dvArA A tapadharmathI ja Ave che. jIvananI jarUriyAto ghaTADyA vinA saMtoSaguNa na Ave ane jarUriyAto ghaTADavA tapadharmanuM Asevana Avazyaka che. vastunI aprApti thaI hoya tyAre to tyAgI chIe ja, paraMtu vastu gharamAM hovA chatAM tenA uparanI mUrchA ochI karIne jinezvara paramAtmAnI AjJA anusAra teno tyAga karIe, e ja sAco tapa che. Avo tapa vAraMvA2 guru varganA vyAkhyAnazravaNa ane sahavAsathI Ave che. te ja bhave mokSe janArA mahAtmAo paNa karmakSaya mATe A tapadharma Acare che. zrI tIrthaMkara paramAtmA mahAvIradeve sADAbAra varSa sudhI ghora tapazcaryA karI hatI, to mAre to karma khapAvavA mATe tapadharma Acaravo ja joIe, evuM A bIjI dRSTimAM AvelA jIvane samajAya che. zauca-saMtoSa ane tapadharma A traNa niyamo jIvanamAM AvyA pachI svAdhyAyaguNa prApta karavo Avazyaka che. jainazAstronuM gurudevo pAse vAraMvAra adhyayana karavuM te svAdhyAya kahevAya che A svAdhyAyathI yathArtha tattvajJAna pragaTe che. mana ane jIvana atizaya nirmaLa thAya che. niraMtara svAdhyAya ramaNatAnA kAraNe mAnasika vikAro-vAsanAo ane klezo nirmaLa thaI jAya che. A svAdhyAyanA pAMca bheda che. (1) vAcanA, (2) pRcchanA, (3) parAvartanA, (4) anuprekSA, (5) dharmakathA. (1) gItArtha-yogI mahAtmAo pAse zAstra adhyayana karavuM te vAcanA. (2) arthazravaNa karatAM utpanna thayelI zaMkAo puchavI te pRcchanA. sUtra ane arthanuM vismaraNa na thAya te mATe vAraMvAra abhyAsa karavo te (3) parAvartanA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ATha dRSTinI sajhAya (4) sUtra ane artha saMbaMdhI viziSTa ciMtana-manana karavuM te anuprekSA. (5) yogya AtmAonI samakSa dharmanI prarUpaNA karavI te dharmakathA. - guruvarga pratye prema jAgyo che. teoe ja dharmanAM bIja A jIvamAM ropyAM che tenA kAraNe A jIva dharmaguruo pratye AkarSAyo che. teo pAsethI jainazAstrono satata abhyAsa A jIva kare che. pAMca prakAranA uparokta svAdhyAya dvArA anAdinuM jAmI cUkeluM ajJAna A jIva dUra kare che. ajJAnanI bhayaMkaratA have A jIvane samajAya che. mumukSu jIvanI AtmadaSTi kaMIka aMze vadhAre khulI che tethI ajJAna ja sarva doSonuM mULa bhAse che. tene ja dUra karavA niraMtara prayAsa kare che. have te jIvane samajAya che ke duHkha karatAM paNa ajJAna vadhu duHkhadAyI che. prApta thayeluM duHkha kSaNavAra pUratuM ja duHkha Ape che. paraMtu ajJAna (tenAthI karAyelAM pApo dvArA) anaMtakALa duHkha Ape che. AvI samaja A dRSTimAM gurugamathI A sAdhakajIvane Ave che, tethI satata svAdhyAya-magna ja varte che. svAdhyAyanI magnatAthI AvuM tattva batAvanArA mULabhUta tattvasvarUpa vItarAga deva upara(arthAt Izvara upara) parama prema-bahumAna pragaTe che. () IzvaradhyAna -A kAraNe svAdhyAya dvArA A jIva 'IzvaranA dhyAnamAM magna bane che. sadguru pAse sAcuM tattva samajAtAM paramAtmAnI upakAritA magajamAM AvatAM Izvara samarpaNatA A jIvamAM pragaTe che. paramAtmAnA A zAsananI prApti mahAratnanidhi samAna che. pharI pharI prApta thavI atizaya durlabha che. A paramAtmAnuM zAsana ja saMsArathI tAranAra che. ema samajIne gurujIe batAvelA mArge paramAtmAnI AjJAmAM layalIna A jIva bane che. A pramANe tArAdaSTimAM gomaya-agninA prakAza samAna jJAna ane zaucAdi pAMca prakAranA niyamo svarUpa yoga aMganI prApti thAya Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 bhAvo ane pAMca prakAranA zravaNanI ci. anya eka yoga bIjI tArA dRSTi che. AtmAnI zuddhi taraphanuM lakSya baMdhAyuM hovAthI ane te tarapha dRSTi DhaLI hovAthI tevA yogIonI kathA pratye prema, yogIo tarapha bahumAna, teo pAsethI tattvazravaNanI ruci, deva-guru pratye samarpaNabhAva, zauca Adi pAMca prakAranA svAdhyAyAdi guNonI ruci, ityAdi zubha bhAvo A dRSTimAM jIvane prApta thAya che nA. niyama paMca IhAM saMpaje, mana9 nahI kiriyA udvega. manavA jijJAsA guNatattvanI, mana paNa nahI nijahaTha Teka.mana mArA gAthArtha - A tArAdaSTimAM uparokta pAMca niyama prApta thAya che. kriyA tarapha ugabhAva hoto nathI, yathArthatattvane jANavAno jijJAsAguNa pragaTe che. ane potAnI mAnyatAno haThAgraha bIlakula hoto nathI. rA vivecana - A tArA dRSTimAM uparokta zauca-saMtoSa-tapasvAdhyAya ane IzvaradhyAna ema pAMca prakAranA niyamo A jIvane prApta thAya che. tathA pahelI mitrAdaSTimAM khedadoSano tyAga jema Ave che, tema bIjI dRSTimAM udvega doSano jIvanamAM tyAga prApta thAya che. jethI dharmakriyA AcaravAmAM uga thato nathI. kheda eTale dharmakriyA karavAnI icchA na thavI, kriyAo tarapha ruci ja na thavI. ane udvega eTale prAraMbhelI kriyAmAM kaMTALo-thAka-tiraskAra thavo te. kheda nAmano doSa dharmakriyA AraMbhyA pUrve hoya che. ane uga nAmano doSa dharmakriyA AraMbhyA pachI hoya che, kheda hoya tyAM uga avazya hoya ja che. paraMtu uga hoya tyAM kheda hoya paNa kharo ane na paNa hoya. prathama evI mitrA dRSTi AvyA pahelAM dharmakriyAo gamatI ja na hovAthI kheda ane uga ema banne doSo hatA, paraMtu mitrA dRSTi AvatAM dharmakriyAo karavAnI IcchA pragaTe che. kriyAo karavAnI ruci thAya che, paraMtu abhyAsa na hovAthI dharmakriyAomAM kaMTALo AvI jAya che. athavA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ATha dRSTinI sajjhAya koInI paravazatAthI dharmakriyAmAM joDAyA hoya to paNa yogadRSTi prApta thayelI hovAthI te dharmakriyAmAM icchA-prIti pragaTa thai jAya che. paraMtu lAMbokALa cAlavAthI athavA tevA prakArano kriyAno anubhava na hovAthI kaMTALI javAya thAkI javAya evuM bane che. paraMtu bIjI tArA dRSTimAM A jIva Ave tyAre potAne ja hoMza vizeSa hovAthI, te te dharmakriyAnI hArdika ruci vizeSa hovAthI kaMTALo ke tiraskAra thatAM nathI. A rIte bIjI dRSTimAM A jIvane dharmakriyAomAM kheda ane udvega ema banne doSo hotA nathI paraMtu akheda ane anudvega hoya che. - A dharmakriyAo paMcendriyanA bhavamAM, mAnavanA bhavamAM, jainamULamAM, ane saMskArI gharomAM ja zakya che. AtmAnuM hita-kalyANa karanArI A dharmakriyAo che. tethI kaMIka kaMIka muzkelIo paNa Ave, teno sAmano paNa karavo paDe, AvA samaye jo udvega karIe to AtmasAdhanA pharI zakya ja kyAMthI bane ? A bhava, A kULa ane A ghara pUrNa thatAM ja hAthamAM AvelI bAjI pUrNa thaI ja javAnI, Avo khyAla A dRSTivALA jIvane Ave che. tethI alpa paNa udvega pAmyA vinA dharmakriyAo Acare che. tathA te kriyAonA premane lIdhe tenuM rahasya jANavA jijJAsAguNa pragaTe che. prathama dRSTikALe A jIvane mukti tarapha adveSa guNa pragaTyo che. ane A bIjI sRSTimAM tattva jANavAnI, muktinuM svarUpa jANavAnI, ane muktinA upAyabhUta ratnatrayInI sAdhanA jANavAnI jijJAsA vizeSa prabaLa bane che. A kAraNathI guruvargano saMparka vadhe che. vyAkhyAnazravaNa vadhe che. jJAnI ane vairAgI guruvarganI zodhamAM A jIva pravarte che. sAmAnyapaNe je viSaya tarapha dveSa ane udvega hoya che te viSaya pratye jijJAsA thatI nathI. ane je viSaya pratye dveSa ane udvega nAza pAmI jAya che te viSaya pratye Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 57 adhUro - nahIMvat vadhu tIvra jijJAsA pravarte che. tema ahIM mukti pratye adveSa ane anudvega hovAthI tattvajijJAsA tIvra bane che. jyAM jyAM jJAnIono yoga. maLe tyAM tyAM dharmazravaNa karavAnI icchA prabaLa bane che. A rIte tattvajijJAsA vadhatAM ane jema jema tattva samajAya tema tema paramAnaMda anubhavatAM potAne potAno abhyAsa ane anubhava AvI tattvanI bAbatamAM apUrNa jaNAtAM potAnA manamAnyA Agraho kadAgraho ane haThAgraho hRdayamAMthI cAlyA jAya che. ane jJAnI gItArthonA caraNomAM vadhArene vadhAre samarpita bhAvavALo A jIva bane che. anAdikALathI "sarasvatI" A jIvane potAnI ja vadhAre jaNAya che. tethI tattvanI bAbatamAM A jIva apUrNa sarvathA ajANa hovA chatAM mithyAtvamohanA udayane lIdhe potAnI jAtane pUrNa mAnI bese che. tethI zaktisaMpanna jJAnIo vAstavika tattva samajAve to paNa potAnA haThAgrahane A jIva mohanI tIvratAnA kAraNe mukato nathI. tArA dRSTi AvatAM moha maMda thavAthI A mumukSu AtmAo jyAre jyAre samartha guruono yoga sAMpaDe che tyAre tyAre jijJAsA prabaLa banI hovAthI potAnI apUrNatA manamAM svIkArI laI haThAgraha tyajI de che. ane AtmakalyANanA upAyo ane paramArthatattva te te guru pAsethI meLave che. - - jema bhUkha hoya to ja bhojana ruce, tema jijJAsA hoya to ja tattvajJAna ruce, mATe jijJAsA e tattvajJAnanuM mULa che. ane haThAgraha e tattvajJAnanuM pratibaMdhaka che. A jIva maMda mithyAtvI thavAthI jijJAsAnI prabaLatAe haThAgraharUpa pratibaMdhakane dUra karI tattvajJAnanI prApti rUpa kArya sAdhe che. A pramANe (1) kriyA karavAmAM udvegano abhAva, (2) tattva jANavAnI jijJAsA, ane (3) potAnA haThAgrahano tyAga, A traNa guNo A dRSTimAM Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ATha dRSTinI sajhAya AvanArA jIvamAM pragaTe che. lokottara evA jainadharmanI ArAdhanA karanArA sAdhaka AtmAmAM A traNa guNa hovA jarUrI che. A guNo vinA sAcI tattvaprApti thatI nathI. potAno haThAgraha joramAM hoya che tyAre sAcuM tattva samajAvanArA guru gamatA nathI. paraMtu potAnA haThAgrahane poSe tevI vAta karanArA guru pAse ja jAya che. ane tevA agItArtha gurune gItArtha guru mAnI laI temanuM nAma vaTAvI potAnA haThAgrahamAM ja majabUta thayo chato mohabdha bane che. haThAgraha rAkhIne jijJAsA darzAvavI e eka prakArano daMbha ja che. AvI bhAvanAthI jIvanuM kalyANa thatuM nathI. Agrahamukta avasthA vinA sAcI jijJAsA AvatI nathI. ane sAcI jijJAsA vinA tattvajJAna thatuM nathI. tenA vinA AtmakalyANa sAdhI zakAtuM nathI. ema samajI uttama ArAdhaka AtmAoe haThAgraha-kadAgraha tyajIne jJAnI gItAnA zaraNamAM javuM e ja sAco kalyANano mArga che. A ja vAta graMthakAra vadhAre spaSTapaNe have pachInI gAthAmAM samajAve che. rA. eha dRSTi hoya varatatA, mana, yogakathA bahu prema manavA anucitatehana Acare, mana vALyo vaLejimahemAmanAra gAthArtha - A tArA dRSTimAM AtmAne "yoga" saMbaMdhI kathAo pratye atizaya prema varte che. anucita AcaraNa A AtmA Acarato nathI. tathA guruvarga dvArA tattvamArga samajAtAM "suvarNa"nI jema vALyo vaLe che. all vivecana - A dRSTimAM AvanArA AtmAne tattva jANavAnI jijJAsA vadhI che. AtmakalyANa sAdhavAnI bhUkha lAgI che. saMsAra pratyeno rAga-prema maMda paDyo che. mokSa taraphano paMtha kApavAnI tAlAvelI lAgI che. eTale jyAM jyAM jJAnI guruno yoga sAMpaDe che tyAM tyAM hRdayanA bhAvapUrvaka jAya che. yogadharmanI (AtmAne Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 bIjI tArA dRSTi mokSanI sAthe joDe tevA uttama upAyonI) kathAo jyAM cAlatI hoya tyAM sAMbhaLavAmAM - ane hRdayamAM dhAravAmAM atizaya prema varte che. prema ane bahumAnapUrvaka yogakathA sAMbhaLavAnI jijJAsA dharAve che. tethI uttama yogakathA saMbhaLAvanArA yogIo pratye paNa atizaya prema-bahumAna varte che. yogIono paricaya vadhAre che. sahavAsa vadhAre gADha banAve che. paMca mahAvratadhArI, saMsAranA tyAgI, jinezvara paramAtmAnI AjJAnusAre vartanArA sAdhu-sAdhvIjI mahArAja sAhebo pratye ananya bhaktibhAva hRdayamAM rAkhI teonI sevA - vaiyAvacca Adi kAryomAM ullAsapUrvaka bhAga le che. jema dhananA arthana arthanI prApti kyAM thAya ? kema thAya? - kaI vastunA bhAvo kyAM vadhyA ? kyAM ghaTyA ? ItyAdi kathAomAM rasa hoya che. kAmanA arthane viSayabhogonI kathAomAM ja vadhu rasa hoya che. tevI ja rIte A mumukSu sAdhaka AtmAne "yoganI kathAomAM ja atizaya rasa hoya che. A kAraNathI yoganI kathAvArtA vadhAre sAMbhaLavA maLe tenA upAyonI gaveSaNAmAM satata varte che. tathA guruvargonA satata paricaya ane sahavAsathI AtmA mohanI maMdatAvALo banyo che. tethI potAne na chAje tevuM vartana A jIva karato nathI. vaLI jo bhUlathI paNa koI anucita AcaraNa sevAI jaze to yogImahAtmAo mane ayogya - apAtra samajI yogakathAnA zravaNathI dUra rAkhaze ane jo ema thaze to huM bhava hArI jaIza. evA bhayathI paNa "anucita AcaraNano tyAga kare che" anAdikALathI mohanI parAdhInatAnA kAraNe A jIva anucita AcaraNa karato ja hato. paraMtu yogadazAno prema lAgavAthI tenuM ja lakSya baMdhAvAthI badhI ja kuTevo chUTI jAya che. jema bAlyAvasthAmAM vartato puruSa ramata ramavAmAM ghaNo samaya gALe che. TIvI jovAmAM, haravA-pharavAmAM, mitronI sAthe gAmagapATA mAravAmAM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ATha dRSTinI sajhAya samaya gALe che. moDu uThavAnuM, vaheluM suvAnuM, tathA ALasu jIvana jIvavAnuM ityAdi hoya che. paraMtu pacIseka varSano yuvAna thatAM ane koIpaNa jAtanI sArI kamANIvALo dhaMdho hAtha lAgatAM uparanuM badhuM ja AcaraNa choDI de che. ramata-gamata, TIvI jovAnuM, haravApharavAnuM, mitro sAthe vAto karavAnuM, moDu uThavAnuM, veLAsara suvAnuM, ityAdi sarve kuTevo(anucita AcaraNa) have Acarato nathI. ghara ane dhaMdhAnA vyavasAya vinAno samasta samaya yogadazAnI prAptinA upAyomAM ja pasAra kare che. dharmanA raMgathI raMgAI jAya che. haiyuM atizaya svaccha banI jAya che. mAyA-mAna-daMbha ane spRhA vinAno thaI guruvarganI doravaNI pramANe namravRttivALo thaI jAya che. anucita AcaraNanA tyAgathI A AtmA eTalo badho saraLa banI jAya che ke yogI mahAtmAone A sAdhakane sanmArge vALavAnuM khUba saraLa thaI jAya che. yogI mahAtmAo te sAdhakanA kalyANa mATe tene jema vALe tema vaLI jAya, paraMtu dalIla ke kutarka karato nathI. tevo A AtmA mumukSu bane che. A ja vAta eka upamAthI samajAve che ke "vALyo vaLe jima hema" agnimAM tapAvelA loDhA karatAM agnimAM tapAveluM sonuM vALavuM tathA tenA upara ghATa karavA ghaNA saraLa bane che. tapAveluM te sonuM jema vALo tema vaLe che tevI ja rIte A mumukSu AtmAne yogI mahAtmAo jema dharma samajAve, dharmanA jevA jevA saMskAro Ape, tevI tevI rIte A AtmA ghaDAto jAya che. vaLato(namato- yogI mahAtmAnI vAta) svIkArato thaI jAya che. AvA prakAranI namra manovRtti thavAthI yogImahAtmAo A sAdhakane tattva samajAvavAmAM saphaLa thAya che. dina-pratidina yathArtha tattva samajavAthI sAdhya sAdhavA pratye karelA prayANano AnaMda ane dharma mArge vALanArA guruvarga pratye premabhakti-vinaya ane bahumAnAdi uttama bhAvonI vRddhi thAya che. A Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi pramANe A dRSTinA prabhAve A jIvamAM AvA AvA uttama guNono AvirbhAva thAya che. AvA vinaya adhika guNIno kare, mana, dekhe nija guNa hANa, manavA trAsa dhare bhava bhaya thakI,mana bhava mAne duHkhakhANa manaOAjA gAthArtha - A sAdhaka jIva guNavAna AtmAono ghaNo vinaya kare che. potAnA guNonI nyUnatA dekhe che. saMsAranA bhayo thakI manamAM trAsa dhAraNa kare che. ane "A bhavane duHkhonI khANa mAne che. jo vivecana - yogIjanono satata paricaya, sahavAsa, ane upadeza dvArA A dRSTimAM Avelo A AtmA tapAveluM suvarNa jema vaLe tema vALI zakAya eTalo badho narama- ane saraLa banI jAya che. AtmakalyANanuM sAcuM tattva jANavAnI pUrepUrI bhUkha lAge che. ane te bhUkha A yogIjanothI ja pUrAze ema jANato chato hRdayanA bahumAnapUrvaka te yogIjanono ghaNo ja vinaya kare che. teo jyAre bahArathI Ave tyAre sAmA javuM, dekhatAMnI sAthe ja be hAtha joDavA, teone sukha-sAtA. pUchavI, teonI pAchaLa pAchaLa cAlavuM, Asana pAtharI ApavuM, tenA upara "padhAro" ema kahevuM, teo beThA pachI besavuM, jAya tyAre voLAvA javuM, beThA hoya tyAre zarIrasevA karavI, ityAdi ghaNo vinaya kare che. haiyuM dharmanA rAgathI bhIMjAI cukyuM che. guNIjano pratye Antarika bahumAna pragaTyuM che. te mahAtmAo guNIjana che. ema samajAyuM che. A sAdhuo ja pAMca mahAvrata, pAMca samiti, traNa gupti ane paMcAcAranA sAcA pAlaka che. aneka guNonA bhaMDAra che. ema samajAya che. yogIjanone guNavAna jANavAthI potAnI jAtamAM guNonI bahu hAni dekhAya che. Aja sudhI mohanA udayathI potAnI jAtane DAhI DAhI ane atizaya viziSTa A jIva mAnato hato. mArAmAM ka. 4ora Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara ATha dRSTinI sajjhAya koI doSa nathI evuM abhimAna rAkhato hato-te badhuM bhUlI jAya che. kSamA-namratA-saraLatA-saMtoSa-tyAga-tapa-vairAgya A badhA AtmakalyANakAraka guNonI hAni(nyUnatA) ja potAnI jAtamAM have dekhAya che. yogIjano pAsethI AvA guNo meLavavA talase che. yogIjano paNa prasannatApUrvaka A jIvanI pAtratA joIne uttama zAstrajJAnanuM pradAna kare che ke jenA dvArA A jIvamAM sArA ane ghaNA guNo Ave, jema dhanathI dhananI vRddhi thAya, tema guNothI guNonI vRddhi thAya, dina-pratidina ghaNA guNo A jIvamAM AvatAM guNasthAnakonI zreNI caDhatAM mukti taraphano paMtha turata kapAya che. anAdikALathI ajJAna ane mohanI parataMtratAnA kAraNe A jIva vakra-abhimAnI kutarkavAdI hato- ane saMsArasukharasika hato, tenA kAraNe A AtmAmAM AvA guNo AvatA na hatA. "saMsArasukhanI Asakti" e ja guNaprAptimAM ane muktipaMthanA prayANamAM pratibaMdhaka hatI, guNInA saMyogathI kadAca koI guNa Avyo hoya to paNa vijaLInA camakArAnI jema turata naSTa thaI jato. A vAta have te sAdhaka AtmAne paNa barAbara samajAya che. "saMsAra sukhanI Asakti" mAre choDavI ja joIe, te Asakti atizaya bhayaMkara che. ghaNAM akartavyo karAve che. ghaNuM anucita AcaraNa karAve che. ghaNAM pApakAryo karAve che. cittane atizaya klezavALuM karAve che. sukha thoDuM ane du:kha jhAjhuM evo A saMsAra che. saMsAranuM koIpaNa sukha aneka upAdhiothI gherAyeluM ja che. ema samajI hRdayamAM te bhavanA sukha upara trAsa- tiraskAra(nAkhuzIbhAva) upaje che. sukha upara Asakti ja hRdayamAMthI uThI jAya che. jethI saMsAranAM sukho tene lalacAvI zakatAM nathI. kAraNa ke jema mANasa sarpa dekhIne bhaya pAmeche, siMha dekhIne bhaya pAme che. A prANIo prANanAzaka che. ema samajI bhayabhIta thayo chato Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi tenAthI A jIva dUra bhAge che. tema saMsAranAM bhoga sukho paNa Asakti dvArA karmabaMdha karAvavA vaDe bhavobhavamAM bhaTakAvanArAM che. ema samajI tenAthI bhayabhIta thayo chato A jIva dUra bhAge che. yogIjano pAsethI jJAna maLyuM che. vItarAga paramAtmAnuM zAsana haiye vasyuM che. tethI zAstromAM kahelA bhAvo dRSTi sAme pratyakSa taravare che. pUrvabaddha pApanA udayathI AvatuM duHkha to du:kha che ja, paraMtu saMsAranuM sukha paNa duHkharUpa ja che. kAraNa ke saMsAranA sarve sukhonuM mULa kAraNa kaMcana(dhana) ane kAminI(strI) che. dhana upArjanamAM paNa ghaNAM du:kho veThavAM paDe che. aneka sAhaso karavAM paDe che. dhana prApta thayA pachI paNa tenA saMrakSaNamAM ane koI bhAga na paDAve tenAM duHkho manane satAvatAM ja hoya che. ane dhananA viyogakAle to atizaya duHkho anubhavasiddha che. tevI ja rIte strIsaMbaMdhI sukha paNa aneka baMdhanonuM kAraNa che. saMyogaviyogamAM vividha prakAranA mAnasika kalezonuM kAraNa che. akAle patnIviyoga, pati viyoga ane putrAdino viyoga thatAM apAra duHkho A saMsAramAM pratyakSa jovA maLe ja che. tethI A saMsAranAM duHkho ane sukho ema banne duHkharUpa ja hovAthI A dRSTimAM AvelA jIvane A saMsAra "anaMta duHkhonI khANa" ja dekhAya che. anaMtajJAnIoe zAstromAM saMsAranuM je varNana karyuM che te tAdaza thAya che. AyuSya vijaLInA camakArA jevuM kSaNika lAge che. sukhanA saMjogo meghaghaTAnI jema nAzavaMta dekhAya che. ghara vagere sAmagrI pattAMnA mahelanI jema bhAMgI janArI ja dekhAya che. zAstronAM vacano upara apAra prema ane zraddhA utpanna thAya che. pUrvApara abAdhita evAM jaina zAstronuM adhyayana gamI jAya che. saMvega ane vairAgyanA raMgathI raMgAyelA A jIvane saMsArano rasa ja UDI jAya che. bhavano bhaya ghaNo lAgI jAya che ane saMsArane duHkhonI khANa samajI temAMthI nIkaLavA ja Icche che. jo Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ATha dRSTinI sajhAya zAstra ghaNAM mati thoDalI, mana, ziSTa kahe te pramANamAM manasvI suyaza lahe e bhAvathI, mana, na kare juTha DahANa, mana0 po. gAthArtha - zAstro ghaNAM che ane ApaNAmAM buddhi alpa che. mATe ziSTa puruSo je kahe te ja pramANa che. ema mAne che. AvA bhAvathI A jIva jagatamAM sArA yazane pAme che. paraMtu khoTAM juThANAM ane ADaMbara karato nathI. IfpA vivecana - A dRSTimAM AvelA ane vairAgyavAsita A jIvane yogIjanonA satata paricayathI paramAtmAnI vANI gamI che. AgamazAstro upara ghaNuM ja bahumAna che. vAraMvAra tenuM zravaNa ane parizIlana karavA A jIva jhaMkhe che. paraMtu zAstravacanono vistAra atibahu che. te vacano judA judA viSayovALAM che. saMskRta-prAkRta Adi durgama bhASAomAM nibaddha che. tarka ane nyAyanI jaTila racanAvALAM che. te samajavA jeTalI buddhi mArI pAse nathI. "mati thoDalI" atizaya alpa buddhi che. AvA prasaMge vItarAga paramAtmAnI vANInA paramArthane jANanArA ane tene anusAra samajAvanArA ziSTa puruSo je kahe che tene pramANa mAnIne tene anusaravAmAM ja mAruM Atmahita che. ghaNAM zAstro vAMcavA mATenuM dIrgha AyuSya, vizALa mati, ane tINa medhA na hovAthI jeoe A zAstro vAMcyAM che. ane tenA sAra rUpe ApaNane je upadeza Apyo che. te upadeza ja sAMbhaLIne mAre mArA AtmAnA "kalyANasAdhaka kAryomAM veLAsara joDAI javuM joIe. je paramAtmAe kevalajJAna ane kevaladarzana dvArA vizvanA samasta bhAvo joyA che ane joIne yathArtha rIte prakAzyA che, tevA mahAjJAnIonA vacanomAM vizvAsa rAkhIne cAlavAthI ja yogamArganuM sevana zakya bane che. A pramANe anaMtajJAnIone ane teonA mArge cAlanArA guruvargane tathA AgamazAstrone atizaya pUjyabhAvathI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTi 65 seve che. potAnI matinI nyUnatA samajIne teonA ja vacanone anusare che. hRdayamAM AvA prakAranA uccakoTinA bhAvo AvavAthI jIvana ane mana pavitra bane che. tethI jagatamAM AvA vivekI ane vinayI AtmAo sArA yazane pAme che. tenI ijjata-AbarU vadhe che. mAna-mobho ane pratiSThAnI suvAsa cAre bAju vistare che. A AtmA paNa dharmamaya pariNatiyukta dRSTivALo banyo hovAthI nirarthaka khoTAM juThANAM Acarato nathI. ane gaMbhIra banavAthI potAnAmAM vidyamAna guNo paNa gAto nathI to pachI na hoya evA guNo dunIyAmAM gAIne khoTI DaMphAsa mAravAnuM saMbhavatuM nathI. ane tevA prakAranuM abhimAna-ahaMkAra paNa A jIva Acarato nathI. ahIM graMthakAre "suyaza'' zabda vAparIne potAnuM zrI yazovijayajI evuM nAmAbhidhAna paNa sUcavyuM che. ema jANavuM. A pAMcamI gAthAmAM graMthakAre kahelo bhAva pU. zrI haribhadrasUrIjI ma. zrIe yogadRSTi gAthA 47-48mAM kahelA bhAva pramANe kahyo che. duHsvarUpo bhava: sarva, kaccherogya ta: tham ?! citrA satAM pravRttizca sAzeSA jJAyate katham ? // 47 // nAsmAkaM mahatI prajJA, sumahAn zAstravistaraH / ziSTAH pramANamiha, tadityasyAM manyate sadA // 48 // " artha - A saMsAra sarvathA du:khasvarUpa ja che. teno uccheda kema thAya ane zAnAthI thAya ? satpuruSonI pravRtti citra-vicitra hoya che. te saghaLI pravRtti kevI rIte jANI zakAya ? amArI eTalI vizALa buddhi nathI. ane zAstravistAra ghaNo che. tethI A dRSTimAM Avela AtmA ziSTa puruSo kahe te ja pramANa che. ema mAne che. II47-485 A pramANe ahIM tArAdRSTinuM varNana samApta thAya che. pa A. pa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya tArAdeSTino sAra A pramANe che. (1) darzana(jJAna) chANAMnA agnikaNanA prakAzatulya hoya che. zauca-saMtoSa-tapa- svAdhyAya ane IzvaradhyAna e pAMca niyamo Ave che. | uga nAmanA bIjA naMbaranA cittanA doSano tyAga thAya che. tattva jANavAnI icchArUpa "jijJAsA" nAmanA guNanI prApti thAya che. (5) yoganI ane yogIonI kathAo pratye atizaya prema varte che. yogI mahAtmAo pratye hArdika yathArtha bahumAnabhAva, teonI yathAzakti vaiyAvacca-sevA-bhaktinA bhAva janme che. anucita AcaraNano tyAga, ane ucita AcaraNanuM sevana. (8) guNavAna mahAtmAo pratye adhika vinaya. (9) potAnAmAM guNonI hInatAnuM darzana, (10) saMsAranAM sukho upAdhio ane duHkhothI bharapUra dekhIne bhavabhayathI trAsa varta. (11) saMsAra e duHkhonI khANa lAge, temAMthI chuTavAnI tIvra icchA seve. (12) zAstro ghaNAM che ane mati thoDI che. evuM bhAna thAya. (13) tethI ziSTonA vacanane atizaya pramANabhUta mAnIne pravRtti kare. tArA dRSTi samApta (7). Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI balA dRSTi pahelI mitrA ane bIjI tArA dRSTinuM varNana karIne have graMthakArazrI trIjI balA dRSTinuM varNana kare che . trIjI dRSTi balA kahI jI, kASTha agnisama bodhA kSepa nahI Asana sathe jI zravaNa samIhA zodhA re jinajI, dhana dhana tuja upadeza. ||1|| gAthArtha trIjI sRSTinuM nAma balA dRSTi che. temAM bodha kASThanA agni samAna hoya che. kSepa doSa hoto nathI, Asana nAmanuM . yoganuM aMga hoya che. ane tattva sAMbhaLavAnI icchArUpa guNanI prApti thAya che. he jinezvara deva ! tamArA upadezane dhanya che. dhanya che. III - = vivecana - eka eka dRSTimAM bodhanI upamA, doSano tyAga, guNanI prApti, ane yoganA aMganI prApti A cAra bAbato samajAvavAmAM Ave che. tene anusAre ahIM balA dRSTimAM paNa A gAthAmAM A cAra bAbato graMthakArazrI samajAve che. Ex (1) bodha - A trIjI dRSTimAM AvelA jIvano bodha(jJAna) kASThanA agni samAna hoya che. kASThano agni tRNaagnikaNa ane gomaya agnikaNa karatAM vadhu lAMbo kALa rahenAro ane te banne karatAM tIvra prakAzavALo hoya che. bIjI dRSTimAM yogIjanonA satata paricaya, sahavAsa ane yogakathAnA prema Adi kAraNo vaDe bodhanI vadhu sthiratA ane prabaLatA thavAnI bhUmikA tyAM baMdhAI che. tethI A trIjI dRSTimAM bodha kASThanA agnisamAna hoya che. A bodha kaMIka dIrghakALa cAle che. tattva taraphanI samajaNa A AtmAmAM jAmatI jAya che. tenA saMskAro paNa prabaLa banatA jAya che. jethI jaldI jaldI nAza pAmatA nathI paNa sthira thAya che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 deSTimAM Avela ATha dRSTinI sajhAya (ra) padoSatyAga - kSepa eTale vilaMba thavo. vAraMvAra yogIjano pAsethI yogadharmanuM mAhAtma sAMbhaLyuM hovAthI ane tenA pratye citta AkarSAyeluM hovAthI yogadharmanI prAptinA kAraNabhUta evI dharmakriyAo AdaravAmAM A jIva vilaMba (lepa) karato nathI. jyAM kheda ane udvega hoya tyAM ruci na hovAthI te kArya karavAmAM A jIva vilaMba kare che. athavA kheda ane uga cAlyA gayA hoya to paNa anAdikAlanA mohanA saMskAronI prabaLatAnA kAraNe maMdotsAhatAnA lIdhe paNa AdarelA kAryamAM vilaMba thAya che. athavA je dharmAnuSThAna AcaryuM hoya te karatAM karatAM tenAthI atirikta bIjA dharmakAryAdimAM citta cAlyuM javAthI paNa adhikRtadharmasthAnamAM vilaMba thavAno saMbhava che. paraMtu A trIjI dRSTimAM AvelA jIvane mohanI maMdatA vadhu thaI hovAthI, yogamArganI sAdhanAno rasa lAgyo hovAthI ane jJAnI mahAtmAonA vacano upara atizaya prema ane vizvAsa pragaTyo hovAthI AdarelI dharmakriyAo karavAmAM A jIva jarA paNa vilaMba karato nathI. AdareluM dharmAnuSThAna zAstrokta vidhi mujaba kare che. ane vinA vilaMba kare che. je kALe je kArya Adare che te kALe te kAryamAM ja dattacitta thaIne varte che. anya kAryamAM citta nAkhato nathI tethI paNa A jIva adhikRta dharmasthAna AcaravAmAM vilaMba karato nathI. (3) Asana yogAga - Asana eTale dhIraja athavA sthiratA, yoganAM kula ATha aMgo che. yama ane niyama banne aMgo pahelI - bIjI dRSTimAM AvyA pachI A trIjI dRSTimAM "Asana" nAmanuM trIjuM aMga Ave che. A daSTivALA AtmAe je dharmakArya AdaryuM che temAM prema-vizvAsa ane kalyANanI buddhi hovAthI khUba ja sthiratA(dhIrajIpUrvaka A kArya kare che. jarA paNa utAvaLa karato nathI. vairAgya vadhyo che. saMsArAbhimukhatA ghaTI che. karmo thavAthI ane zAne 18 hovAthI, yoga Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 trIjI balA dRSTi khapAvI turata muktigAmI thavuM che. te kArya dharmakriyAnA ArAdhana vinA zakya nathI. AvuM samajIne A AtmA AdarelA dharmakAryamAM dhIrajapUrvaka vidhiyukta anuSThAna kare che. te kALe anya anuSThAnamAM citta paNa thApato nathI. A rIte svIkRtakAryamAM sthiratArUpa Asana aMga A jIvane prApta thAya che. Asana eTale sthiratA. (4) zravaNasamIhA - zravaNa eTale tattvavArtA sAMbhaLavAnI, samIhA eTale tIvra utkaMThA. anAdikALathI ajJAna ane mohane AdhIna evA A jIvanuM guNasthAnakomAM UdhvarohaNa kema thAya ? pUrvabaddha karmono nAza kevI rIte thAya? saMsAranI viDaMbanAomAMthI kema chuTAya ? A manuSyabhava, jaina dharma, punaH maLavo atiduSkara che. sadgano samAgama mahApuNyodayathI ja maLe che. temanI pAsethI paramAtmAe kaheluM sAcuM tattva huM jaldI jaldI jANe. evA prakAranI tattvavArtA sAMbhaLavAnI tIvra utkaMThA A dRSTikALe jIvamAM varte che. bIjI daSTimAM tattva jANavAnI jijJAsA hatI, trIjI dRSTimAM tattva sAMbhaLavAnI IcchA(zuzruSA) tIvra bane che. jijJAsA hoya to ja zuzruSA Ave che. jijJAsApUrvakanI zuzruSA AvavAthI A jIva tevA prakAranA sadgurunI zodhamAM pravarte che. A pramANe tattvanuM vyAkhyAna sAMbhaLavAnI A jIvane tIvra tAlAvelI lAge che - zuzruSA tIvra hovAthI jyAre tattvazravaNano yoga Avaze tyAre anirvacanIya AnaMda A jIvamAM pravartaze. A pramANe (1) bodha kASTha agni samAna, (2) kSepadoSano tyAga, (3) Asana nAmanA yogAMganI prApti, (4) zravaNasamIThA(zuzruSA) guNanI prApti A gALAmAM samajAvyAM. |1 taruNa sukhI strI parivaryo che, jema cAhe suragIta | sAMbhaLavA tematattvanejI,edRSTi suvinItA jinajIvArA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya gAthArtha yuvAna, dhanavAna, ane pariNIta puruSa devonA gAyanane sAMbhaLavA jeTalA bhAvathI cAhe che, teTalA ja bhAvathI suvinIta evo A dRSTivALo jIva tattva sAMbhaLavA icche che. rA 70 vivecana uparanI gAthAmAM je zuzruSA guNanI prApti samajAvI che. te ja vAta graMthakArazrI A gAthAmAM udAharaNa ApIne vadhAre spaSTa samajAvatAM kahe che ke - - koI eka puruSa paripUrNa yuvAvasthAmAM che. dhana-dhAnyAdithI ghaNo ja sukhI che. navo ja vivAhita thayelo che. eTale ke strIthI yukta che. saMgIta kaLA jANavAmAM ghaNo catura che. tyAM AkAzamAMthI gAndharva jAtinA devo gAyana gAvA AvyA che. deva-devIonuM nRtya ane saMgIta goThavAyuM che. tevA sthAnamAM te yuvAna puruSa jeTalA hoMzathI utsAhathI te saMgIta sAMbhaLavA jAya tenA karatAM paNa vadhu rAge dharmatattva sAMbhaLavAnI tIvra icchA A sAdhaka mumukSu AtmAne varte che. Azaya evo che ke bhogI jIva bhoganA sAdhanabhUta yuvAvasthA, dhana, strI, caturAI ane devonuM saMgIta vagere maLye chate zrotrendriyajanya sukhane anubhavavAmAM jevo layalIna thAya che. tevI rIte yogI AtmAo yogadazAnA svarUpane sAMbhaLavAmAM atizaya rasa dharAve che. AvI tIvra utkaMThAne "zuddha zravaNa samIhA" kahevAya che. yogakathA ane dharmatattva sAMbhaLavAnI A zuzruSA trIjI balA dRSTimAM Ave che. A utkaTa zuzruSA guNavALo sAdhaka AtmA atizaya vinayavALo hoya che. kAraNa ke yogI mahAtmAo pAsethI A sAdhaka AtmAne yogakathA sAMbhaLavI che. jANavI che. guruonA vinaya vinA vidyA prApta thatI nathI. tethI A sAdhaka AtmA suMdara vinayavALo arthAt suvinIta thaI jAya che. utkaTa zuzruSA ane uccakoTinA vinaya guNa vaDe A sAdhaka AtmA yogI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI balA dRSTi mahAtmAo pAsethI nirmaLa bodha prApta karavA mATenuM yogya pAtra banI jAya che. yogI mahAtmAo paNa tenA zuzruSA ane vinaya guNa vaDe prasanna thayA chatA zrutajJAna ApavAnI nadI vahevarAve che. A ja vAta graMthakAra have pachInI gAthAmAM samajAve che. purA sarI e bodha pravAhanI jI, e viNa zrata thalakUpa / zravaNasIhA te kisIjI, zayita suNe jima bhUpare ! jinajIve che 3 gAthArtha - A zuzruSA e bodhapravAha mATe pANInI saravANI(nIka)tulya che. A zuzruSA vinA sAMbhaLavuM te sthaLa upara khADo karavA samAna che. jema rAjA zayana karatI vakhate kathA sAMbhaLe tenI jema je zravaNasIhA hoya teno artha zuM ? arthAt te zravaNasIha nirarthaka che. phA vivecana - yogamArgane sAMbhaLavAnI-jANavAnI je tIvra tamannA te zuzruSA guNa che. A guNa kuvAmAM pANI AvavA mATenI je saravANI-sera-nIka hoya che tenA tulya che. jema saravANI dvArA kuvAmAM, pANIno pravAha AvyA ja kare che. tema A utkaTa zuzruSA guNa dvArA jJAnapravAha (bodhapravAha) A sAdhaka jIvamAM AvyA ja kare che. saravANI dvArA je kuvAmAM pANIno pravAha nirantara cAlu hoya che te kUvAmAMthI Akhu gAma satata pANI bhare to paNa pANI khuTatuM nathI. tevI rIte utkaTa zuzruSA guNa dvArA jJAnapravAha A mumukSu AtmAmAM AvyA ja kare che. citta vairAgyamaya ja rahe che. jIvana dharmAcaraNamaya ja rahe che. AtmatattvanA ciMtana-mananamAM ja samaya pasAra thAya che. teno jJAnapravAhano dhodha aTakato nathI. cAlu ja rahe che. zuzruSA guNa vinA zaramAzaramIthI, loka-lajjAthI, ke javuM paDatuM hoya eTale vyAkhyAna Adi sAMbhaLavA jaIe to tenAthI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya jJAnapravAha Avato nathI. jema jyAM pANIno yoga nathI evI sukI bhUmi upara kUvo khodIe to te kUvAmAM saravANI ja na hovAthI pANIpravAha Avato ja nathI. kUvo bharAto ja nathI. tevI rIte zuzruSA vinA tattvazravaNa paNa jJAnapravAha ApanArUM banatuM nathI. kAraNa ke tattvazravaNa ka2vAmAM potAnuM mana na hovAthI te bIjA ja kAryomAM bhaTakatuM hoya che. aDadhuM saMbhaLAya, aDadhuM na saMbhaLAya, AjubAjuvALA lokothI vAto karAya. ityAdi rIte kALanirgamana thAya, paraMtu jJAnapravAhano lAbha thato nathI. A ja vAta eka upamA ApIne granthakAra samajAve che ke mana anyatra 72 ghaNA rAjA-mahArAjAomAM evI Teva hoya che ke te jyAre nidrA icche tyAre tenA koI sevakane suMdara rasilI vArtA saMbhaLAvavAnuM kahe. te sevaka paNa potAnI adbhuta vAkcAturyanI zailIpUrvaka kathA calAve. je sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM rAjA sUI jAya. nidrAvasthAmAM paNa sevaka vaDe kahevAtI kathA ziyata (sUtelo) evo te rAjA sAMbhaLe. tenAthI zuM bodha thAya ? arthAt kaMI ja bodha na thAya. kAraNa ke koI paNa viSaya jANavA mATe kathA karavAnuM sevakane kahyuM nathI. paraMtu nidrA sArI Ave te mATe ja rAjAe sevakane kathA karavAnuM kahyuM hatuM. tevI ja rIte zuzruSA guNa vinA tattvazravaNAdinI je kriyA karavAmAM Ave tenAthI jJAnapravAha A jIvamAM Avato nathI. mAtra lokavyavahAra ja sacavAya che. tethI AvI zravaNasamIhA te kevI ? arthAt zuM kAmanI ? AtmAne sAdhanAmAM AvI zravaNasamIhA upakArI thatI nathI. - pU. haribhadrasUrijI ma.zrIe yogadRSTi samuccayamAM paNa kahyuM che ke bodhAmbha: strotasazcaiSA, sirAtulyA satAM matA / abhAve'syAH zrutaM vyarthamasirAvanikUpavat // 53 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI balA dRSTi artha - A zuzruSA jJAnarUpI jaLapravAha mATe saravANI tulya manAyelI che. A zuzruSA guNa vinA tattva sAMbhaLavuM te saravANI vinAnA kUpanI jema vyartha che. epikA A uparathI samajAze ke dharmatattva sAMbhaLavAmAM keTalI tIvra zuzruSA hovI jarUrI che. zukrUSAguNa uttamagurunI zodha karAve che. teono saMparka ane sahavAsa vadhAre che. ane tenA dvArA sAdhaka evA A AtmAmAM nirantara jJAnapravAha AvyA ja kare che ane A AtmA kalyANanA mArge zIdhra vikAsa pAmato ja rahe che. rUA. thayA ane te kare che Lall mana rIjhe tana ullasejI, rIjhe bujhe ekatAna | te icchA viNa guNakathAjI, baherA AgaLa gAna. jinajIva jo gAthArtha - zuzruSApUrvakanA zravaNathI mana AnaMda pAme che. zarIra romAMcita thAya che. bodhanI sAthe AtmA ekatAna(layalIna) bane che. sAMbhaLavAnI icchA vinA guNonI kathA saMbhaLAvavI e baherA AgaLa gAyana samAna che. jo vivecana - jyAre jIvamAM vairAgya vadhe che. mokSAbhilASa tIvra bane che. Atmatattva ane enA kalyANanA mArgo jANavAnI sAcI bhUkha lAge che. dina-pratidina saMsAra akaLAmaNabharyo lAge che. sadguruono saMyoga atizaya duSkara dekhAya che. tyAre A jIvane dharmatattva(yogamArga) jANavAnI ane sAMbhaLavAnI icchA utkaTa bane che. AvA prakAranI utkaTa koTinI jijJAsA ane zuzruSA guNapUrvaka A sAdhaka AtmA uttamajJAnI gItArtha evA sadguru pAse yogakathAnuM zravaNa kare che. tyAre tenuM mana atyanta AnaMdamAM garakAva thaI jAya che. hRdayamAM pragaTa thayelA AnaMdanI aMdara mana nAcI uThe che. mana atyanta harSagheluM bane che. tathA zarIra Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ATha dRSTinI sakjhAya atizaya praphullita thAya che. romeromamAM ullAsa vyApe che. gurujI dvArA samajAvAtA eka eka zabdamAM harSanI choLo uchaLe che. mananA AnaMdanI sAthe ane zarIranA romAMcanI sAthe sadgurujInI pAsethI tattva sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM A AtmAmAM viziSTa evo bodha (tattvajJAna) prApta thAya che. mohanI nidrAmAMthI AtmA jAge che. savizeSa dharma ArAdhanAmAM AgaLa vadhavA vicAro kare che. prApta thatA tattvajJAnanI sAthe ekatAna (layalIna - tanmaya) thaI jAya che. te kAle A AtmA tattvazravaNamAM evo eka lIna thAya che ke saMsAranI sarve saMvedanAo ghaDIbhara mATe bhUlI jAya che. evI icchA utkaTa bane che ke gurujI haju vadhAre kALa saMbhaLAvyA ja kare to kevuM sAruM ? pharI pharI AvuM tattva sAMbhaLavAno ane jANavAno avasara Avavo atyanta duSkara che. jethI tattva sAMbhaLavAnI ghelachAmAM gaNAya tevI tIvra IcchA jAge che. tattva sAMbhaLavAnI tIvra zuzruSA jeone na hoya tevA zrotAone yogakathAnuM je zravaNa karAvavuM te baherA mANasa AgaLa gIta gAvA samAna che. jema baherA puruSanI AgaLa gIta gAvuM nirarthaka che. phaLadAyaka thatuM nathI. tevI rIte zuzruSA vinA tattvavArtA paNa nirarthaka ja che. tethI zrotAne sAcI tattva sAMbhaLavAnI icchA hoya to ja upadezakoe zrotAone tattva saMbhaLAvavuM joIe. je zrotAnI icchA nathI athavA je zrotA uMcu tattva sAMbhaLavAnuM pAtra nathI. jenAmAM evI buddhi haju pragaTI nathI, tevA zrotA samakSa yogakathAnuM zravaNa phaLadAyaka thatuM nathI. anicchAvALA athavA apAtra athavA alpabuddhivALAne uMcI koTinuM dharmatattva saMbhaLAvavAthI dharmatattvanI kiMmata ghaTe che. hIrAnA hAra tevA prakAranA yogya jIvone ja paheravA apAya che. sAmAnya mANasone apAtA nathI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI balA dRSTi 75 A trIjI dRSTi Ave tyAre ja tattvazravaNa karavA mATenI sAcI yogyatA pragaTe che. tIvra icchA pragaTe che. AvA prakAranI yogyatA ane tIvra icchAvALA mumukSu AtmAo yogamArganA sAcA jJAtA ane anubhavI evA sadguru bhagavantanI pAse nirantara dharmazravaNanI prApti thAya ane AdhyAtmika jJAnamAM ane bhAvanAmAM vadhAro thAya te mATe nirantara prayatnazIla rahe che. jIvanamAMthI zakya banI zake teTalA anAcAro(ayogya AcAro)thI dUra rahe che tathA sadgurunA nirantara saMparkathI ane ucita AcAromAM ja vartavAthI potAne yogya dharmanI pravRtti karavAmAM koIpaNa jAtanAM vigho (aMtarAyo - muzkelIo) A sAdhaka AtmAne AvatAM nathI. A ja vAta graMthakAramaharSi AgaLa gAthAmAM jaNAve che. 45 vighana ihAM prAye nahIM jI, dharma hetumAM koya / anAcAra parihArathIjI, suyaza mahodaya hoyare / jinajI0 pA gAthArtha - dharmanA hetubhUta kAryo karavAmAM A jIvane prAyaH koI vighno AvatAM nathI ane anucita AcAronA tyAgathI sAro yaza ApanAro evo mahodaya prApta thAya che. [5] vivecana bhAvArtha spaSTa samajAya tevo che ke A sAdhaka AtmAnI dRSTi badalAtI jAya che. bhavAbhinaMdIpaNAmAMthI mokSArthIpaNA tarapha DhaLI rahI che. tenA kAraNe trIjI balA dRSTimAM AvatAM mokSArthIpaNuM tIvra bane che. anucita AcAro jIvanamAMthI nIkaLI jAya che. khoTA mANasono sahavAsa ane tevuM vAMcana Adi nIkaLI jAya che. A jIva ucita AcaraNavALo, sAdhusaMto ane sajjanono sahavAsI bane che. tenA pratApe saMvega ane vairAgya vadhAre majabUta thAya che. gharasaMsAranA vyavahAro Acare che, paraMtu aliptatA vadhatI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya jAya che. jethI doSita AcaraNa na hovAthI dharmakAryo karavAmAM ke dharmanA upAyabhUta yogakathAnA zravaNAdinA saMjogo prApta karavAmAM prAyaH koI vighna AvatuM nathI. sAmAnyapaNe pUrvabaddha karmonA udayathI koI paNa sAruM kAma karavuM hoya to sajjana AtmAone sadA vighno AvavAno saMbhava che. kAraNa ke te AtmA prakRtie sajjana banyo che. tene sajjanatA sAcavavI che. potAnI maryAdAnuM ullaMghana karavuM nathI. sImAmAM rahevuM che. eTale vighno Ave ane AvelAM vighno te viMorUpa bane, paraMtu A dRSTimAM AvelA sAdhaka AtmAne kaMIka vikAsa pAmelA yogadharmanA prabhAve A vighno prAyaH AvatAM nathI. ane kadAca vighno Ave che to te vighno viSNorUpa lAgatAM nathI. chatAM atizaya tIvra karmanA udayavALAne vipno Ave paNa che eTale ja "prAya:" zabdano ullekha karyo che. vipno na ja Ave evo niyama nathI. A rIte balA dRSTivALA AtmAne dharmanA upAyo jANavAmAM, tenuM svarUpa sAMbhaLavAmAM, samajavAmAM ane zakti anusAra jIvanamAM apanAvavAmAM vinA vighna suMdara tattvanI prApti thavAthI ane te te upAyomAM pote hiMmatabhera AgaLa vadhato hovAthI jagatamAM tenA jIvananI ane tenA vicAronI tathA vacanonI sArI chApa paDe che. tenA pratye lokono vizvAsa vadhe che. te AdhyAtmika pratiSThita nAgarikapaNAno sAro yaza prApta kare che. ane saMvega-vairAgya - tathA nirveda Adi guNono vikAsa thatAM kSamA - namratA - saraLatA ane saMtoSAdi uttama bhAvo vRddhi pAmatAM A AtmA mahodayane pAme che. uttama kalyANa karanArA mArgane pAme che. kalyANano sAco rasto hAthamAM AvI jAya che. je AtmAnI unnati karavA svarUpa mahodaya pamADanAro bane che. ahIM "suyaza" zabdamAM granthakAra maharSie garbhitapaNe potAnuM nAma paNa sUcavyuM che. pI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI balA dRSTi balA dRSTino sAra A pramANe che. (1) kASThanA agni saMbaMdhI prakAzatulya darzana(bodha-jJAna) hoya che. (2) yoganuM trIjuM aMga "Asana" (sthiratA) A kALe Ave che. khoTI khoTI tRSNAonA abhAvathI koIpaNa vivakSita dharmAnuSThAnanA sevanamAM sukhapUrvaka "Asana" lagAve che. (3) yathocita AcaraNa karAtAM sarva dharma anuSThAnomAM atvarApUrvaka gamanAgamana kare che. 66 (4) apAyonA parihArathI sarva kAryo praNidhAna(ekAgratA)pUrvaka kare che. (5) tattva sAMbhaLavAnI babhUkSA tIvra bane che. utkaTa zuzrUSAguNa Ave che. (6) A zuzruSA tattvajJAnarUpI jaLapravAha prApta karavA mATe saravANItulya che. saravANI vinAnI bhUmimAM phUpakhanana nirarthaka che tema zuzrUSAguNa vinA tattvazravaNa paNa nirarthaka che. baherA AgaLa gAyana gAvA tulya che. (7) utkaTa zuzrUSAnA prabhAve sopakramI tIvra karmono kSaya thAya che. jethI uttama bodhanI prApti thAya che. ane yogadharmanI prAptimAM AvanArAM vighnono paNa abhAva thAya che. (8) kSepa nAmanA trIjA cittadoSano ahIM tyAga thAya che. tenAthI yogadharmanA sevana mATenuM kauzalya prApta thAya che. AdhyAtmika vikAsa saraLa bane che. (9) anucita AcaraNano jIvanamAMthI tyAga thAya che. ucita ja AcaraNamAM TevAI jAya che. jethI dharmAnuSThAnanuM AcaraNa karavuM vadhu zakya bane che. (10) jIvana badalAI jAya che. bhogamArga tarapha vaLeluM A jIvana yogamArga tarapha vadhAre DhaLe che. jethI sAro evo yaza cotarapha patharAya che. mAna-pratiSThA ane lokavizvAsa vadhe che. (11) jenAthI A sAdhaka AtmA "mahodaya"ne pAme che. kalyANakArI mArga upara caDhe che. sAco AtmatattvasAdhaka rasto hAtha lAge che. AtmAnI pariNati atizaya nirmaLa banatI jAya che. balA dRSTi samApta Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi yogadRSTi cothI kahI jI, dIprA tihAM na utthAna. prANAyAma te bhAvathIjI, dIpa prabhAsama zAna manamohana jinajI, mIThI tAharI vANa ||1|| gAthArtha - zAstromAM yogadharmanI cothI dRSTi dIprA kahI che. tyAM utthAna doSano tyAga, bhAvaprANAyAma aMganI prApti, ane dIpakanI prabhA samAna jJAnaguNa,(tathA tattvazravaNaguNanI prApti) ahIM thAya che. // 1 // vivecana - have ApaNe cothI dRSTinI vicAraNA karIzuM. pAMcamI sthirA dRSTithI jIvane yathArtha yogadharmanI prApti thaze. tenI bhUmikArUpe (pAyAnI majabUtAI rUpe) prathamanI A cAra dRSTio che. eTale cothI dRSTimAM yogadharmanI prAptino pAyo(bhUmikA) barAbara majabUta thatI jAya che. A dRSTi mithyAtva guNasthAnakanA antimakALamAM ane samyaktva prAptinA pUrvakALamAM Ave che tethI A sRSTi samajavI atizaya Avazyaka che . A dRSTimAM (1) bodha (jJAna) dIpakanI prabhAtulya hoya che. (2) cittanA ATha doSomAMthI utthAna doSano tyAga hoya che. (3) prANAyAma nAmanA trIjA yoga aMganI prApti thAya che. ane (4) sadguru pAse tattvazravaNano yoga prApta thAya che. tenuM kaMIka varNana A pramANe (1) dIpakaprabhA sama bodha - ahIM sarvatra, dRSTi eTale bodha, dRSTi eTale darzana. dRSTi eTale jJAna evo artha levAno che. prathamanI traNa dRSTi karatAM A dRSTimAM jIvane tattvano bodha dIpakanI prabhA jevo hoya che. tethI ja A dRSTinuM nAma dIprArdaSTi Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 79 rAkhela che. prathamanI traNa dRSTimAM bodha tRNanA agnitulya, chANAMnA agnitulya ane kASThanA agnitulya hato. je bodha eTalo badho sthira ane sabaLa na hato. paraMtu asthira ane durbaLa hato. jyAre A cothI dRSTimAM Avelo bodha dIpakanA prakAza jevo hovAthI vadhAre kALa rahenAro che mATe sthira che ane sUkSma vastuonuM paNa digdarzana karAvanAra che, mATe sabaLa che. atyAra sudhI je rIte ApaNe ajJAnatAnA kAraNe saMsAramAM paribhramaNa karyuM che teno spaSTa khyAla A dRSTi kALe jIvane AvI jAya che. paribhramaNanAM kAraNonA sAcA khyAlanI sAdhakane tAtI jarUra che. kAraNa ke tenA jJAna vinA karAyelI sAdhanA dizAvihIna banI jAya che. koI rogI puruSa roga dUra karavA mATe cikitsA karAve. paraMtu kayo roga che? zAnAthI thayo che ? tene dUra karavAnA upAyo zuM ? ItyAdi roganidAnanuM ghaNuM mahattva che. roganidAna vinAnI cikitsA phaLadAyaka thatI nathI. A hakIkata sarvavyaktione anubhavasiddha che. tevI rIte bhavabhramaNanuM nidAna jANavuM e yogasAdhanAmAM atiAvazyaka che. mAro A AtmA kayA kayA kAraNothI saMsAramAM bhavabhramaNa kare che? teno bodha A cothI dRSTimAM jIvane thAya che tethI A dRSTi dIpakanA prakAzanI tulya prakAzAtmaka arthAt jJAnAtmaka che. AtmajAgRti khIlave che. bhavabhramaNanA kAraNabhUta mithyAtva Adi doSone dUra karavAno prabaLa puruSArtha Adare che. zatrune zatru tarIke pichANe che. tene TALavA yogadharma AcaravA mATe tana ane manane majabUta kare che. (2) utthAnadoSatyAga - utthAna eTale cittanuM uDI javuM. cittanuM ubhagI javuM. AcarelA dharmAnuSThAnamAM cittanI asthiratA, te utthAna doSa che. AtmAnA zatruone mULathI dUra karavA ja che. to tenI sAme tenA pratipakSI evA "yogadharma"nuM baLa vadhAravuM lave che. bhAtmaka ane tethI A ja Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ATha dRSTinI sajajhAya Avazyaka che. yogadharmanuM baLa vadhAravAmAM meda-udvega-kSepa ane utthAna vagere cittanA doSo pratibaMdhaka che. temAMnA prathamanA traNa doSo prathamanI traNa dRSTimAM A sAdhaka AtmAe dUra karyA che. have cotho doSa je utthAna che tene ahIM dUra kare che. AdarelI sAdhanAmAM cittane sthira kare che. asthiratA dUra kare che. jo asthiratA Ave eTale ke sAdhanAmAMthI citta ubhagI jAya to AjasudhI meLavelI siddhi hArI javAya, dUra karelA sarve doSo jIvanamAM pAchA Ave. A moTI nukazAnI vahoravI paDe, tethI dUra karelA doSo pharI na Ave ane prApta karelI siddhi hArI na javAya te mATe A sAdhaka AtmA sAvadhAna thaI jAya che. prApta sAdhanAmAM sthira banI jAya che. utthAna doSa choDI de che. (utthAna = AcarelI te te kriyAmAMthI cittanuM uThI javuM.) sthirA Adi pAchaLanI cAra daSTiomAM yogadharmanI je siddhi prApta thAya che. tenI apekSAe mitrA Adi prathamanI cAra dRSTimAM nahIvat (arthAt alpa) siddhi prApta thaI hovA chatAM paNa anAdinA pasAra thayelA bhUtakALane AzrayI jo vicArIzuM to samajAze ke mitrAdi prathamanI cAra dRSTimAM paNa A sAdhaka jIve khUba ja suMdara siddhi meLavI che. AvI meLavelI siddhi gumAvavAnuM mumukSu jIvane pAlave nahIM. A pramANe samajIne A sAdhaka AtmA "utthAna"(asthiratA) doSano tyAga kare che. ane mokSaprAptine anukULa dharmasAdhanAmAM sAvadhAna thaI jAya che, sthira banI jAya che. (3) bhAvaprANAyAmanI prApti - recaka, pUraka ane kuMbhaka ema traNa jAtano prANAyAma kahevAya che. jema zarIramAM zvAsa Adine bahAra kADhavAnI je kriyA te recaka, navo zvAsa zarIramAM umeravo te pUraka ane AvelA zvAsane ghaDAmAM jaLanI jema bharavo te kuMbhaka. A traNa dravya prANAyAma che. tema ahIM (1) AtmAmAM AvelA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 81 mohanA bhAvo dUra karavA te recaka, (2) kSAyopathamika ane kSAyika guNo pUravA te pUraka, ane (3) prApta guNone sAcavI rAkhavA te kuMbhaka ema traNa prakArano bhAva prANAyAma. A dazAmAM jIvane Ave che. A bhAvaprANAyAmanuM vizeSa varNana have pachInI bIjI gAthAmAM Ave ja che. tethI ahIM vadhu varNana lakhatA nathI. (4) tattvazravaNa - sadguru pAse yogadharmanuM svarUpa sAMbhaLavuM. prathamanI traNa dRSTimAM anukrame adveSa - jijJAsA - ane zuzruSA guNa Avyo hato. have ahIM zravaNa guNa prApta thAya che. yoga dharmano evo prema lAge che ke tattvazravaNa karavAmAM A AtmA atyanta lIna thaI jAya che. tattvazravaNa dvArA jJAnapravAha niraMtara A sAdhaka AtmAmAM vRddhi pAmyA ja kare che. A guNanuM varNana paNa AgaLa gAthA cothImAM Ave ja che. A pramANe A cothI dRSTimAM cAre bhAvo samajavA. (1) bAhyabhAva recaka ihA jI, pUraka aMtara bhAva. kuMbhaka thiratA guNe karIjI, prANAyAma svabhAva. manamohana- rA gAthArtha - A dRSTikALe bAhyabhAvono recaka prANAyAma, aMtarabhAvono pUraka prANAyAma, ane sthiratA guNa rUpe kuMbhaka prANAyAma. ema traNa prakAranA prANAyAma nAmanA yoganA aMganA svabhAvo jANavA. merA vivecana - sAdhaka evo A AtmA trIjI dRSTinA antakALe utkaTa evA zuzruSA guNa dvArA AtmakalyANanI prApti mATe suMdara evo bodha pAmyo che. tenI pIThikA majabUta banI che. Atmatattva ane tenA guNo zuM ? te A jIve kaMIka jANyuM che. tathA paugolika bhAvo ane te bhAvo pratyenI Asakti (mamatA) ke je A. 6 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 2 ATha dRSTinI sajhAya "bAhyabhAva" kahevAya che. te bAhyabhAvo A jIvane anaMta janmamaraNavALA bhavabhramaNamAM rakhaDAvanAra che. tenA tyAga vinA AtmakalyANa zakya ja nathI. evuM barAbara samajAI cUkyuM che. tethI cothI dRSTimAM AvatAMnI sAthe ja paudgalika sukhanA bhAvo ane tenA pratyenI AsaktirUpe bAhyabhAvo A jIva potAnI prakRtimAMthI ja dUra karavAno prayatna Adare che. je recaka bhAva prANAyAma kahevAya che. jema zarIramAM rahelA malIna zvAsane bahAra kaDhAya che. athavA zarIramAM jAma thayelA malane eraMDIyAnA tela Adino reca (jhulAba) laIne paNa bahAra kaDhAya che. tene dravyarecaka kahevAya che. kAraNa ke malIna zvAsa ane jAma thayela mala dravya svarUpa (padArtha svarUpa) che. ane zarIrane bagADanAra che. tenI jema A AtmAmAM anAdikAlIna mohanA pAradyathI je je anAtmadazAnA" bhAvo che te sarve bhAvo bAhyabhAvo - parabhAvadazAnA bhAvo che. A sarve AtmAnI azubha pariNatipariNAma svarUpa hovAthI bhAvAtmaka che. dravyAtmaka nathI. sadguru pAsethI maLatA jJAna dvArA A sAdhaka AtmA potAnA AtmAmAM rahelA A bhAvAtmaka malone reca(julAba) lagADe che. tethI tene recaka nAmano sauthI prathama bhAva prANAyAma kahevAya che. A malo AtmAnuM ahita karanAra che. A jIva anAdikALathI pagalika sukhanA sArA-narasA bhAvamAM ramyA karyo che. managamatI ISTa vastuono saMyoga thatAM rAgadazAmAM ane aNagamatA bhAvo maLatAM dveSabhAvamAM pariNAma pAmyo che. jenAthI janma-maraNanI paraMparA vadhArI che. have te azubha bhAvone tyaje che. A recaka bhAva prANAyAma che. jema jema bAhyabhAvono reca lAge che. azubhabhAvo A AtmAmAMthI dUra thAya che. tema tema A AtmAne AtmAnA bhAvo Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 83 -AtmatattvanI vicAraNA. huM karmonA baMdhanathI kema chUTuM ? mArA guNone kema meLavuM ? evI uttama vicAraNAo tathA tadanusAra pravartana potAnAmAM pUre che. lAve che. tene pUrakabhAvaprANAyAma kahevAya che. jema zarIramAMthI malIna zvAsane dUra karI zuddha zvAsa pUrAya che. jAma thayelA malane dUra karI puSTikAraka anna umerAya che. tema moha ane ajJAnajanya azubhabhAvone dUra karI svabhAvadazAnI ramaNatArUpa uttamabhAvo A AtmAmAM pUrAya che. A guNa AvavAthI bAhyabhAvonI vimukhatA ane AtmikabhAvonI sanmukhatA vadhe che. mAre mArA AtmAne guNIyala banAvavA ane AvelA guNonI sthiratA meLavavA mATe krodha-mAna-mAyA-lobha-daMbha-Asakti-spRhA - tRSNA - rAga -dveSa - Adi durguNo rUpa bAhyabhAva mAre choDavo ja joIe, paugalika sukhano ane sukhanA upAyono rAga mArAmAM uparokta bAhyabhAvo lAve che. mATe tene tyajIne kSamA-namratA-saraLatA-saMtoSaniSkapaTavRtti-vairAgya Adi uttama guNorUpa abhyattarabhAvanuM mArA AtmAmAM pUraNa karuM ke jethI prAptaguNonI sthiratA vadhe. A pramANe uttama bhAvonuM AtmAmAM lAvavuM umeravuM te pUraka bhAva prANAyAma. jema ghaDAmAM bharAyeluM jala ghaDo pakavelo ane majabUta hovAthI temAM sthira rahe che. nIkaLI jatuM nathI. tenI jema zarIramAM zuddha zvAsane bharI rAkhavo, sthira karavo te kuMbhaka dravya prANAyAma. e ja pramANe A AtmAmAM Aja sudhI sAdhelI sAdhanAne(siddhine) ane prApta karelA guNone barAbara sthira karavA. sadganA saMyoge ane teoe Apela dharmadezanAnA zravaNa dvArA A AtmAne paNa pakavelA ghaDA jevo majabUta banAvI temAM guNone(uttama bhAvone) sthira karavA te kuMbhaka bhAva prANAyAma. AtmAnI jyAre dRSTi ughaDe che. saMsAra kAramo jhera jevo lAge che. cAre tarapha aneka upAdhiothI du:khonI ja paraMparA dekhAya Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ATha dRSTinI sAya che. kSaNika sukha ane apAra du:kha ja dRSTigocara thAya che. tyAre durguNone dUra karavArUpa recaka, sadguNone meLavavArUpa pUraka, ane prApta thayelA guNone sthira karavA rUpa kuMbhaka ema traNa prakAranA prANAyAma rUpa yogadazAnuM cothuM aMga A jIvamAM Ave che. AvI dazA AvatAM jIvane AtmakalyANa mATe dharmatattvanuM mahattva samajAya che. AtmAnI zuddha dazA jo meLavavI haze to jIvanamAM dharmatattva aMge aMge vyApta karavuM ja paDaze. te ja tattva A saMsArathI bacAvanAra che. ema samajI tenA pratye apAra prema udbhave che. A ja vAta graMthakArazrI AgaLanI gAthAmAM vyakta kare che. 2 dharma arthe IhAM prANanejI, chAMDe paNa nahIM dharma. prANa arthe saMkaTa paDejI, juo e dRSTino marma. manamohana0 gA gAthArtha A dRSTimAM Avelo AtmA dharma mATe prANane tyaje che. paraMtu game tevuM saMkaTa paDe to paNa prANanA arthe dharmane tyajato nathI. - A dRSTino prabhAva kevo che ? te tame juo. / / 3 / / vivecana bhAva prANAyAmanA prabhAve AtmAmAM jJAnAdi guNo sthiratAne pAme che. sadguru pAse niraMtara tattvazravaNa karatAM vastuno sArAsArarUpa paramArtha samajAya che. hitAhita, heyopAdeya ane kartavyAkartavyano viveka vadhAre jAgRta thAya che. tenAthI jIvanamAM dharmanI AvazyakatA dRDha thAya che. hRdayamAM dharmatattvanI dRDha prApti vinA AtmakalyANa zakya nathI evo majabUta pakSapAta dharma pratyeno jAmI jAya che. tenA kAraNe dharma mATe jarUra paDe to prANono paNa tyAga kare che. paraMtu game tevuM saMkaTa Ave to paNa prANonI rakSA mATe A jIva dharmano tyAga karato nathI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 85 samyakatva prApta karavA pUrve jIvanI bhUmikA ATalI badhI majabUta banI jAya che te A cothI dRSTino prabhAva che. mukti tarapha evI mITa maMDANI che ke mithyAtvane ogaLe ja chuTako che. A pramANe aMdaranA malane dUra karatAM karatAM thayelA kramika vikAsathI A AtmA yoganI siddhi sudhI pahoMcI zake che. kramika vAstavika vikAsa sAdhyA vinA jeo AgaLa dhape che teo aMte phaLaprApti karI zakatA nathI. prANa karatAM paNa dharma adhika che" prANa eka bhava pUratuM jIvana ApanAra che. jyAre dharma sarvathA bhavo samApta karI pharI janmamaraNa ja na karavuM paDe tevI sthiti Ape che. A vAstavika paristhitino pAko khyAla ApavAnuM kAma A daSTi karAve che. prathama guNasthAnakamAM saMbhavatI vadhumAM vadhu vizuddhinI parAkASThAvALI A cothI dRSTi che. prANa karatAM dharmanI adhikatA jo manamAM jAmI na hoya to AgaLa AvanArI dRSTio prApta karavI ati duSkara che. kAraNa ke te dRSTiomAM to prANAnta karAve evAM kaSTo Ave to paNa dharmano-gRhIta pratijJAno tyAga karyA vinA kaSTa sahana karavAnI yogyatA prApta karavAnI hoya che. ATalI badhI dhIraja ane dharmamAM sthiratA jJAna dvArA Ave che. ane AvA prakAranA apUrva AdhyAtmika jJAnaprAptinuM paramapradhAna kAraNa jo koI hoya to te saguno yoga che. A nimittakAraNa che. ane upAdAnarUpe tattvazuzruSA ane tattvazravaNa che. tattvazravaNanA acinya prabhAvathI jJAnapravAhavivekabuddhi ane vairAgyavRddhi A jIvamAM avazya thAya che. uparokta guNonA pravAhe prathama dRSTikALe A jIvamAM je yoganAM bIja vAvelAM, te have A dRSTikALe ugavA lAge che. arthAt tenAmAMthI aMkurA phuTe che. eTale ke "yogabIjano praroha" thAya che. A ja vAta graMthakAra maharSi have pachInI gAthAmAM jaNAve che. tevA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ATha dRSTinI sajajhAya tattvazravaNa madhurodakejI, ihAM hoya bIja praroha. khAra udaka sama bhava tyajejI, guru bhagati adroha. manamohana) jA. gAthArtha - A dRSTikAle A jIvamAM tattvazravaNa svarUpa madhura pANInA siMcanathI yogabIjano praroha thAya che. ane khArA pANI samAna bhavabhAvano A jIva tyAga kare che tathA gurunI bhakti karavAmAM adrohabhAva Ave che. 14 vivecana - jyArathI A sAdhaka AtmAmAM saMsArasukha taraphanI oghadRSTi maMda paDI ane muktisukha prApta karavA mATenI tenI jhaMkhanA rUpa yogadaSTi zarU thaI tyArathI pahelI mitrA dRSTinA prAraMbhathI ja pahelI DhALanI gAthA ATha AdimAM kahelAM jinezvarane zuddha praNAma, bhAvAcAryanI sevA ane bhavaudvega Adi yoganAM bIja A jIvamAM prApta thayelAM. paraMtu vAvelA koIpaNa dhAnyanA bIjane mIThA pANIno(ane khAtara-havA-prakAza Adino) saMyoga maLe to turata ugavA lAge che. je phaLaprAptinuM nikaTatama kAraNa bane. paNa jo khArA pANIno saMyoga thAya to khAtara Adi ApavA chatAM te bIja aMkurAne ugADatuM nathI. tevI ja rIte A cothI dRSTimAM tattvazravaNarUpI madhura pANIno saMyoga thavAthI prApta thayelAM te bIjano have praroha(ugavApaNuM -aMkurA mukavApaNuM) zarU thAya che. arthAt jinezvaranA prAmAdi je bIja A AtmAmAM aMzataH AvyAM hatAM te have atizaya uccakoTinA bhaktibhAvapUrvakanAM phAlyAMphUlyAM thAya che. ane anekaguNone lAvanArAM bane che. zarIra ane AtmAnA bhedane jaNAvanAruM, saMvega ane vairAgyanA pariNAmane vadhAranAruM, zreSTha jijJAsApUrvakanuM, sadgunI pAsethI bhAvapUrvakanuM tattvazravaNa e mIThA pANIno pravAha che. A jJAna pravAha yogabIjano avazya praroha kare che. anAdikALathI A jIve atattvanuM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi ja zravaNa karyuM che. saMsAranAM sukho kema maLe ? tenA upAyo zuM? evA prakAranA bhogasukhanuM ja tathA mithyAdarzananA ulaTA tattvonuM ja zravaNa karyuM che. tevA prakAranA atattvazravaNarUpI khArA pANIno ja Aja sudhI saMyoga karyo hato. eTale ja bhavabhramaNA maTatI na hatI ane yoga taraphanI dRSTi AvatI na hatI. tathA yoganA bIjano praroha thato na hato. A dRSTi AvatAM ja puNyanA udayathI maLelo sukhIo saMsAra paNa bhavabhramaNA ja karAvanAro lAge che. tethI asAra che. tuccha che. evo khyAla AvI jAya che. tethI khArA pANInI samAna evuM bhavasaMbaMdhI atattvazravaNa A jIva A dRSTikALe tyajI de che. jenAthI bhavanI paraMparA vadhe, AtmA taraphanA sukhathI ulaTI buddhi karAve evA atattvanuM ja zravaNa ahIMthI tyajI de che. jethI prApta thayelA guNothI lapasavAnuM na bane. tathA tattvazravaNarUpI madhura pANI pIvAno evo to caTako lAge che ke pIdhA ja karuM, pIdhA ja karuM, game teTaluM tattvazravaNa kare to paNa tenA saMbaMdhI tRpti na thAya. tRSNAno cheda na thAya. AnA kAraNe ja AvA prakAranuM uccakoTinuM tattva samajAvanArA A AtmAnA sAcA hitecchu, niHspRhabhAve parajIvonuM kalyANa karanArA, jainazAsananA tattvajJAnanA bhaMDAra, aneka prakAranA guNasamUhathI guphita evA sadguru pratye hArdika bahumAna - prema - bhakti - vaiyAvacca Adi guNo A sAdhaka AtmAmAM evA janme che ke je zabdathI varNavI na zakAya. paMca mahAvratadhArI, paMca AcAranA yathArtha pAlaka, jinezvara paramAtmAnI AjJA pramANe gAmAnugAma vicaranArA, phaleTabaMgalo athavA ghara Adi koI nitya sthAna nahI rAkhanArA evA sAdhuone ja pUjanIya mAne, sAcA saMta mAne, teonI bhakti karavAmAM adrohabhAva haiyAmAM pragaTe, Aja sudhI atattvazravaNanA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ATha dRSTinI sakjhAya kAraNe sAdhumahAtmA pratye droha(aNagamo) pravartato hato, guNomAM doSapaNAnI buddhi thatI hatI te paristhiti badalAI jAya che. A tyAgI vairAgI ane gItArtha evA sAdhu mahAtmA ja bhavathI nistAra karanArA jaNAya che. teonI koIpaNa prakAranI bhakti karavAmAM AMkha ADA kAna karavAnI kubuddhi have sujhatI ja nathI. tattvazravaNanA pratApe potAnA bhUtakALa ane vartamAnakALanA jIvananI vacceno moTo taphAvata A sAdhaka AtmAne jaNAya che. bhUtakALamAM vItAveluM ajJAna ane doSamUlaka dayApAtra jIvana kyAM? ane vartamAnamAM prApta thayeluM jJAna ane guNamUlaka jIvana kyAM ? A jIvanadorI badalanArA jo koI mahAtmA hoya to tattvazravaNa karAvanArA A sAdhu mahAtmA ja che. Avo camatkAra jIvanamAM sarjanAra paNa A ja mahAtmA che. te sAdhu mahAtmA ja sAcA sadguru che. ATalA ja kAraNe navakAramaMtramAM arihaMta paramAtmA ane siddha paramAtmA pachI AcArya-upAdhyAya ane sAdhu svarUpa saMsAranA sarvathA tyAgInuM ja sthAna Ave che. saMsArInuM sthAna AvatuM nathI. A kAle cAre tarapha bhautika sukhonI, tenA upAyonI, ane TIvI Adi sAdhano dvArA tenA pracAranI bolabAlA cAle che. chatAM A ja viSamakALamAM dara varSe pUrvanA varSo karatAM saMsArano tyAga karI sAdhu thanArAnI saMkhyA vadhatI ja rahI che. A vAta lokaprasiddha che. samasta kuTuMbo dIkSA letAM hoya evuM paNa najare nihALAya che. A samasta pratApa tattvazravaNano ja che. bhautikanI sAme AdhyAtmika baLa A AtmAmAM Ave evI vairAgyavAhinI dezanA ApanArA A sAdhu mahAtmAono ja A pratApa che. AvuM samajIne A sAdhaka AtmA sAdhu pratyenI bhakti AdimAM droha vinAno bane che. saguno yoga, tattva jANavAnI jijJAsA, tathA tattvazravaNa Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 89 ityAdi anukULa saMjogo hovA chatAM tenA dvArA prApta thatuM jJAna sthUlabodhavALuM hoya che. sUkSmabodhavALuM hotuM nathI. kAraNa ke haju guNasthAnaka mithyAtva che. bhale mithyAtvanI ghaNI maMdatA thaI gaI che. to paNa samyaktva guNa AvyA vinA artha saMbaMdhI sUkSmabodha thato nathI. A ja vAta have pachInI gAthAmAM samajAve che. sUkSmabodha to paNa ihAM jI, samakita viNa navi hoya. vedyasaMvedyapade kahyo jI. te na avedhe joya. manamohana0 IN gAthArtha - A dIprA dRSTimAM Avela AtmAne samyaktva na hovAthI sUkSmabodha saMbhavato nathI. kAraNa ke te sUkSmabodha vedyasaMvedyapadamAM ja Ave che. avedyasaMvedya padamAM te sUkSmabodha jovAto nathI. pA vivecana A cothI dIprA dRSTi che. sAdhaka AtmAe mitrA-tArA-balA ema traNa dRSTio pasAra karI che. anAdinI oghadRSTi to cAlI ja gaI che. paraMtu yoganI paNa traNa dRSTi pasAra karI ghaNuM ghaNuM aprAptapUrva evuM AdhyAtmika baLa prApta karyuM che. mithyAtva ghaNuM ghaNuM maMda thaI cUkyuM che. apunarbandhaka ane granthidezanI prApti Adi uccakoTinI siddhio A sAdhaka AtmAe hAMsala karI che. sadgurunI pAse niraMtara tattvazravaNa dvArA AtmA komaLa banAvyo che. vairAgyavAsita banAvyo che. samyaktva prApta thavAnI taiyArImAM che. mithyAtvadazA ghaNI ghaNI ogaLI gaI che. suMdara tattvajJAna prApta karyuM che. tathApi sUkSmabodha haju A jIvane thato nathI. sthUlabodha ja thAya che. uparachallo dharma samajAya che. ghaNuM UMDANa AvI zakatuM nathI. kAraNa ke UMDANavALo sUkSmabodha Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya 90 te vedyasaMvedyapada kALe ja thAya che. ane vedyasaMvedyapada samyaktvakALe ja Ave che. mithyAtvadazAmAM A AtmAne haju avedyasaMvedyapada varte che. tethI avedyasaMvedyapadakALe UMDANavALo sUkSma bodha thato nathI. vedyasaMvedyapada ane avedyasaMvedyapadano artha AgaLa gAthAomAM Ave ja che. AtmA bhavAbhinandIne badale muktisukhano sAco arthI banyo che. potAnA AtmAnuM kalyANa karavAnI tamannA jAgI che. tattvajijJAsA-tattvazravaNa ane saMtapuruSono sahavAsa paricaya dvArA sUkSmabodha meLavavAnI utkaMThA tIvra banI che. paraMtu vedyasaMvedyapada prApta karyA vinA athavA avedyasaMvedyapadanI vidyamAnatAmAM sUkSmabodha Avato nathI. AvuM jANavAthI sAdhaka evA A AtmAne vedyasaMvedyapada prApta karavAnI abhilASA ane tenA mATeno prayatna vadhe che. mithyAtvadazA have akArI lAge che. hRdayamAM teno DaMkha thayA ja kare che. tene tyajI samyaktva ane vedyasaMvedya padanI prApti mATenA upAyo sadguru pAsethI savizeSa jANe che. uttama saMtapuruSono sahavAsa A sAdhaka AtmA vadhAre che. "rAga ane dveSa" AtmAnA vAstavika zatru che. teno pAyo anAdinA kAraNe A AtmAmAM ghaNo UMDo che. majabUta che. tene hacamacAvyA vinA AtmakalyANa zakya nathI. A rAga-dveSa eka prakAranI gAMThasvarUpa che. tene chede ja chuTako che. ityAdi umadA vicArothI A AtmA pallavita thAya che. vicAro umadA hovAthI vartana paNa ghaNuM umadA(guNIyala) banAvavAno satata prayatna vadhAre che. vedyasaMvedyapadano prabhAva ja koI adbhuta che. evuM gurumukhathI ane zAstro dvArA jANavAthI tene samajavAno ane meLavavAno prema lAge che. raDha lAge che. gurujI paNa tenA upara kRpA karIne samajAve che. 11411 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 91 vedya baMdha ziva hetu che jI, saMvedana tasa nANa. naya nikSepe atibhaluM jI, vedya saMvedya pramANa. manamohanaO IFaa gAthArtha - baMdhanAM ane muktinAM je kAraNo che te "vedya" kahevAya che. te bannenuM je jJAna che tene saMvedana kahevAya che. naya ane nikSepAo pUrvaka vedyabhAvonuM atizaya bhaluM evuM je jJAna te vedyasaMvedyapada che. ema tame pramANapUrvaka jANI. II6ll vivecana - A AtmA mohanI parAdhInatAnA kAraNe anAdikALathI saMsAranA sukhono atizaya rAgI ane duHkhono atyanta kevI che. tenA kAraNe ja sukhanAM sAdhanonuM ane du:khanAM sAdhanonuM jJAna ochI mahenate sahelAIthI prApta thAya che. sukhaduHkha, anukULa-pratikULa, sagavaDatA-agavaDatA, mitra-zatru, A badhA bhAvo vinA upadeze A jIvane samajAI ja jAya che. samajavA prayatna karavo paDato nathI. paraMtu saMsAranI janma-maraNAdi du:khonI khANomAMthI ugAranAra je tattvajJAna che te ja sAcuM "vedya' jANavA yogya che. tene ja ahIM "vedya" tarIke samajAve che. karmabaMdhanAM kAraNo zuM ? ane karmonA kSaya dvArA prApta thanArI muktinAM kAraNo zuM ? arthAt baMdha ane zivanAM je je kAraNo che te ja AtmArthI jIvone sAcesAca jANavA yogya che. jethI baMdhakAraNone choDIne zivakAraNone AdarI zake. mATe baMdha ane zivanAM kAraNo te vedya samajavAM. tenuM zAstrone anusAre naya ane nikSepAo sAthe je sUkSmajJAna thAya che te jJAnane vedyasaMvedya kahevAya che. AvA prakAranuM jJAna je sthAnamAM thAya che te sthAnane pada kahevAya. eTale baMdha ane zivanAM kAraNonuM naya tathA nikSepAo pUrvaka yathArtha jJAna je sthAnamAM thAya che te sthAnane "vedyasaMvedya pada" kahevAya che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajhAya - yogadaSTi samuccaya nAmanA graMthamAM pU. zrI haribhadrasUrijIe kahyuM che ke - vedyaM saMvedyate ysminnpaayaadinibndhnm| tathA'pravRttibuddhayA'pi, syaadyaagmvishuddhyaa||73|| tatpadaM saadhvvsthaanaadbhinngrnthyaadilkssnnm| anvarthayogatastantre, vedyasaMvedyamucyate // 4 // artha - zrI Adi(strI ane dhana vagere) apAyAdinuM (duHkhanuM) ja kAraNa che. mATe temAM pravartavA jevuM nathI. e pramANe AgamanA abhyAsathI nirmaLa thayelI evI buddhipUrvaka vedya vastu jyAM samajAya che tyAM sArI rIte AtmA upAdeyamAM sthira ane heyamAM asthira raheto hovAthI tevA prakAranA bhinnagranthi AdinA lakSaNavALA padane zAstromAM vedyasaMvedyapada kahevAya che. 73-74o. A saMsAramAM atizaya rAganA pAtra tarIke gaNAtAM strI ane dhana Adi (strIne AzrayI puruSa ane dhana Adi)duHkhanAM ja kAraNa che. tenI prApti mATe paNa aneka prakAranAM sAhasa-muzkelIosaMkaTokulezo-kaDavAza ane mAnasika muMjhavaNo vahoravI paDe che. prApta thayA pachI teonAM mana sAcavavAM, icchAe ke anicchAe paNa teone anukULa vartavuM ja paDe che. tethI eka jAtanuM mahAbaMdhana manamAM lAge che. anukULa vartavA chatAM sagavaDatA - agavaDatA paDatAM kSaNamAM khuzI ane kSaNamAM nAkhuzI, kSaNamAM rAga, kSaNamAM rIsa, kajIyA-kaDavAza, ISTaviraha-aniSTa saMyoga, ityAdi duHkhothI ja bharelo A saMsAra che. tenA viyogakALe tenAthI paNa apAra duHkha A jIvane lAge che. AvuM suMdara jJAna jyAre AgamAnusArI buddhithI thAya che. tathA te strI ane dhanAdi apAyanAM kAraNa hovAthI temAM pravartavA jevuM nathI. te duHkhadAyI ja che. tyajavA jevuM ja che. evA prakAranuM je sthAnamAM samajAya che. tathA mukti Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 93 ja sAcA sukhanuM sthAna che. jyAM paradravyonAM baMdhano nathI, janmamaraNAdinI vyAdhi nathI. koIpaNa jAtanI vairavRtti ke premavRtti nathI. ane te muktinA upAyo tarIke ratnatrayInI ArAdhanA, satpuruSono samAgama, satzAstronuM vAMcana, uttama prakArano jJAnayoga ane tene anusAre karAto kriyAyoga A sarve zivasukhanAM kAraNo che. A pramANe baMdhanAM ane zivanAM kAraNonuM zAstrAnusAre jJAna, tathA baMdhanAM kAraNomAM apravRttinI buddhi ane zivanAM kAraNomAM pravRttinI buddhipUrvaka karAtuM uccakoTinuM je jJAna te "vedyasaMvedha' kahevAya che. AvA prakAranuM uttama jJAna je sthAnamAM meLavAya te sthAna eTale ke jyAre granthibheda thAya, anivRttikaraNa karI samyaktva prApta karAya. tyAre ja tevA prakAranuM jJAna meLavAya che mATe te sthAnane vedhasaMvedyapada' kahevAya che. A Ana paNa "naya-nikSepA pUrvakanuM atibhaluM" hovuM joIe. A vAta kaMIka spaSTapaNe samajIe koIpaNa vastunA svarUpane vicAravA-samajavA mATe be jAtanI dRSTi hoya che. dravyadRSTi ane paryAyadaSTi, jema ke pAMca-dasa tolA sonAmAMthI hAra-kuMDala-kaMkaNa athavA anya koI alaMkAra kramazaH banAvIe to temAM suvarNa tenuM te ja rahe che evI je dRSTi te dravyadRSTi che. ane A kuMDala che, A kaMkaNa che, evI alaMkAra taraphanI je dRSTi te paryAyadaSTi che. te banne dRSTine be naya kahevAya che. dravyadRSTine dravyArthikanaya ane paryAyadaSTine paryAyArthikanaya kahevAya che. naya eTale dRSTi abhiprAya Azaya. dravyadRSTie A jagata nitya che. ekarUpa che. abhinna che. ane paryAyadRSTie A jagata anitya che. bhinna-bhinnarUpe che. ane anekatAvALuM che. dravyadRSTinA (dravyArthikanayanA) traNa, ane paryAyadRSTinA (paryAyArthikanayanA) cAra bheda che. kula 3+4=7 no che. - Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya (1) naigama, (2) saMgraha, (3) vyavahAra, (4) RRjusUtra, (5) zabda, (6) samabhirUDha ane (7) evaMbhUta. ema kula 7 nayo che. tenA saMkSepamAM artha A pramANe che - 94 6. (1) naigamanaya - je vastumAM vastunuM vAstavika svarUpa na hoya paraMtu kAryakAraNa Adi saMbaMdhone lIdhe Aropa - upacAra karAya, kalpanA karAya te naigamanaya, jema nadInA kAMThAne nadI kahevI, varasatA varasAdane sonuM varase che'' ema kahevuM, prabhunI pratimAmAM prabhupaNuM mAnavuM, hAthInA putaLAne hAthI kahevo, ''A rasto kyAM jAya che ?'' ema bolavuM te sarve aupacArika vAkyo hovAthI naigamanaya kahevAya che. tattvArthanI TIkAmAM 35cAravaduto vyavahAra: ema paNa kahyuM che te naigamanaya vyavahAramAM paNa samAya che. te dRSTie jANavuM. (2) saMgrahanaya - saMgraha karavAnI, ekIkaraNa karavAnI je buddhi, abhedadarzaka je abhiprAya te. jema ke trasa hoya ke sthAvara hoya, ekendriya hoya ke paMcendriya hoya, paraMtu sarve jIvo samAna che evI buddhi, harijana hoya ke savarNa hoya paraMtu sarve mAnava samAna che. evo abhiprAya te saMgrahanaya, ekIkaraNavALI abheda tarapha DhaLelI je dRSTi te saMgrahanaya. (3) vyavahAranaya pRthakkaraNa karavAvALI je dRSTi te, bhedagrAhI je Azaya te vyavahAranaya, jema ke jIvonA be bheda-trasa ane sthAvara, mAnavanA cAra bheda brAhmaNa-kSatriya-vaizya ane zUdra. A pramANe bhedagrAhaka je dRSTi te vyavahAranaya, A naya koIpaNa vastunA najIkanA bhUta-bhAvi ane vartamAna ema traNe kALane mAnya rAkhe che. jema ke zeThanA chokarAne paNa zeTha kahe. rAjAnA chokarAne paNa rAjA kahe, pradhAnapaNethI mudata pUrI thavAthI utarI gayelAne (mAjI pradhAnane) paNa pradhAna kahe. garbhakAlAdithI tIrthaMkara prabhune tIrthaMkara samaje. ityAdi. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 sl. cothI dIprA dRSTi 95 ' (4) RjusUtranaya - vartamAnakALane ja pradhAnapaNe dekhe, bhUta-bhAvine je gauNa kare che, je zeThapaNe vartatA hoya tene zeTha samaje, jeno rAjyAbhiSeka thayo hoya tene rAjA samaje, tIrthakara prabhu kevalI thAya tyAre ja tIrthakara kahevAya. ItyAdi rIte vartamAnane ja pradhAnapaNe gaNe. - tathA potAnI vastune ja potAnI mAne, parAyI vastune potAnI na mAne te paNa RjusUtranaya. jema ke potAnA pitA pAse, potAnA bhAI pAse athavA potAnA putra pAse ghaNuM dhana hoya to paNa tenAthI potAne dhanavAna je na samaje, paraMtu potAnI mAlikInA potAnA dhanathI potAne dhanavAna samaje evo je abhiprAya te RjusUtranaya. (5) zabdanaya - zabdane mukhya karIne je vAta kare te. zabdanA liMga-vacana ane jAti pramANe je arthano bheda kare te. jema ke vartamAna covIsImAM 24 tIrthakara bhagavanto thayA hovA chatAM 23 tIrthakara bhagavanto thayA ane eka mallinAthaprabhu tIrthakarI thayA ema je liMgabheda Adi samaje te. (6) samabhirUDhanaya - zabdanI vyutpatti pramANe thatA arthane je samaje, tene ja pradhAna kare che, jema vana pati rUti : ane muvaM patati mU: je rAjA hovA chatAM manuSyonuM ja pradhAnapaNe rakSaNa kare(ane bhUmine jatI kare) te nRpa kahevAya, ane je bhUminuM ja pradhAnapaNe rakSaNa kare(paraMtu manuSyonA rakSaNane gauNa kare) te bhUpa kahevAya. (7) evaMtabhUtanaya - zabdanA artha pramANe kriyApariNata arthane je svIkAre che. nRpane paNa nRpa tyAre kahevAya ke jyAre pote laDAImAM utarIne manuSyonuM rakSaNa karato hoya to, bhUpane Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ATha dRSTinI sajhAya bhUpa tyAre kahevAya ke jyAre pote laDAImAM utarIne bhUminuM rakSaNa karato hoya tyAre. ItyAdi. A pramANe samajanArA AtmAnA jeTalA bhinna bhinna Azaya vizeSo che. teTalA nAyo che. eTale nayo apAra che. chatAM uparokta sAtamAM te sarveno samAveza thAya che. have nikSepA eTale paNa vastune samajavA mATenA je prakAro - rastAo tene nipA kahevAya che. tenA cAra bheda che. (1) nAma, (2) sthApanA, (3) dravya, (4) bhAva. A cAranuM svarUpa A pramANe che. (1) nAma - koIpaNa vastune oLakhavA mATe, AdAnapradAna karavA mATe tenuM pADeluM je nAma, te nAma paNa vastunuM svarUpa che. jema koI chokarAnuM pADeluM "devendra" evuM je nAma te nAma mAtrathI devendra che. athavA je sAco devendra che tenuM paNa devendra evuM je nAma che te nAmanikSepa kahevAya che. | (2) sthApanA - eTale AkRti - citra - pratibiMba. jemake devalokamAM devono je idra che. tenuM citra, tenI AkRti, tenuM putaLuM vagere. (3) dravya - bhAvanikSepAnI AgaLa-pAchaLanI je avasthA te dravya. jemake devendrapaNAnA bhavanI pUrvano bhava athavA pachIno bhava ke jemAM te dravya devendra kahevAya che. dravyano artha bhAvanI pUrvApara avasthA. (4) bhAva - je vastunuM jevuM svarUpa che. tevA svarUpamAM vastunuM vartavuM. jema ke sAcesAca je deva pote iMdrapaNAne pAmyo hoya, indrapaNAne zobhAvato hoya te bhAvathI devendra kahevAya che. A pramANe pratyeka vastuo paratve naya ane nikSepAonI samajapUrvakanuM sApekSatA pUrvakanuM (ekAnta Agraha vinAnuM) je utkaTa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi jJAna te "sUmabodha" kahevAya che. AvA prakArano anekAntavAdanA viSayavALo sUkSmabodha "vedyasaMvedyapada" mAM ja Ave che. karmabaMdha ane saMsAravardhaka kAraNone heyapaNe jANIne temAM apravartana karavAnI buddhipUrvaka thayeluM AgamAnusArI je jJAna, tathA zivapada(mukti)nAM kAraNone upAdeyapaNe jANIne temAM pravartana karavAnI buddhipUrvaka thayeluM AgamAnusArI je jJAna te "vedyasaMvedyapada" che. A pada ja AtmAne kalyANa karAvanArUM che. AtmAne UbhA rahevA mATenuM A ja sAcuM sthAna che, tethI tene ja yathArtha "pada" (paga mukavAnI jagyA) kahevAya che. mithyAtva guNasthAnakanA antimakALamAM jIvane AvA prakAranA vedasaMvedya padane pAmavAnI tIvra utkaMThA jAge che. ane pote anAdikALathI je avedyasaMvedyapadamAM rahelo che. tenA pratye bhArobhAra khedatiraskAra ane tyajavAnI bhAvanAnuM jora vadhe che. AvA utkaTa pariNAmonI dhArAnA baLe ja A jIva anAdinI gUDha ane durbhedya evI paNa rAga-dveSanI granthino bheda kare che. A baLa ja AtmAne samyatva prApta karavAnI bhUmikA sarja che. yogadaSTi samuccayamAM pU. zrI haribhadrasUrijIe kahyuM che ke avedyasaMvedyapadamapadaM prmaarthtH| padaM tu vedyasaMvedyapadameva hi yoginAm // 72 // artha - avedyasaMvedyapada e paramArthathI apada che. ane vedyasaMvedyapada e yogI AtmAone mATe pada che. (arthAt paga mukavAnI-ubhA rahevAnI jagyA che.) II6 / vedyasaMvedya pada kyAre Ave ? zAnAthI Ave ? ane te Ave tyAre A jIvanI pApapravRtti kevI hoya ? A traNe bAbato AgaLa AvatI gAthAmAM jaNAve che. A. 7 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ATha dRSTinI sajhAya te pada granvivibhedathI jI, chehalI pApapravRtti tasaloha pada dhRti samIjI, tihAM hoya ane nivRtti | manamohana pAchA gAthArtha - A vedyasaMvedyapada granthibheda karavAthI Ave che. temAM pApapravRtti antima ja hoya che. ane te paNa tapelA loDhA upara paga mUkavA tulya kare che. ane anta te pApanI paNa nivRtti (abhAva) thAya che. chA vivecana - A vedyasaMvedyapadanI prApti granthibhedathI sAdhaka AtmAne prApta thAya che. anAdikALathI A AtmA saMsArasukhono khUba ja rasika che. ane duHkhono vaiSaka che. tenA kAraNe sukho upara ane sukhanA upAyo upara khUba ja rAga varte che. ane duHkho upara tathA duHkhanA upAyo upara atizaya dveSa varte che. duHkhamaya evA A saMsAramAM duHkhaprAptinI koInI paNa alpamAtrAe paNa icchA na hovA chatAM pahADa jeTalAM duHkho darekane AvI paDatAM najare nihALAya che. sukha kadApi koInuM kAyama TakatuM nathI. ane koI paNa prakAranuM sukha aneka upAdhio vALuM ja hoya che. upAdhiothI mukta hotuM ja nathI. tathApi sukhano rAga ane duHkhano dveSa A AtmAne aMdha banAve che. A ajJAna ja bhavabhramaNAnuM kAraNa bane che. A dRSTimAM AvanArA mumukSu sAdhaka AtmAnI AMkha khule che. AtmA jAge che. tattvazravaNanA pratApe sAcuM jJAna prApta thAya che. A AtmAne have saMsAranA sukhano ane sukhanA sAdhanono rAga moLo paDe che. ghaTI jAya che. hava-prahata thaI jAya che. tenA badale muktinA sukhano rAga tIvra bane che. saMsAranAM baMdhanomAMthI chuTavAnI tIvra icchA varte che. duHkha ane duHkhanA upAyo uparano dveSa ghaTI jAya che. jema duHkha upara dveSa ghaTe che, tema saMsAranAM sukho upara Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi ane sukhanA upAyo upara prIti paNa ghaTI ja jAya che. A sukhano rAga ja mane saMsAramAM DUbADe che. evuM sAcuM bhAna thAya che. dRSTi ughaDavAthI sAcuM bhAna ane vairAgya thavAthI sukha-duHkha uparanA rAgadveSane badale muktisukhano rAga ane saMsArasukhano dveSa varte che. A pramANe saMsArasukha duHkha uparanI anAdinI rAgadveSanI gAMTha ahIM bhedAya che. prathamanI traNa dRSTionA abhyArsa dvArA A granthi e granthi che ema oLakhAya che. jyAre A cothI dRSTi dvArA teno bheda karAya che. jema eka sopArI gAMTharUpa hovAthI khAI zakAtI nathI. paraMtu teno cUro karavAthI te sukhe sukhe khavAya che. tevI rIte rAga-dveSanI A gAMTha bhedAvAthI have jIvane pAMcamI dRSTi zarU thatAM ja samyaktvanI ane vedyasaMvedyapadanI prApti thAya che. tenI prApti mATenI A sAdhaka AtmAnI bhUmikA atizaya majabUta thaI jAya che-pAyo ghaNo majabUta thai gayo che. 22 granthibheda thavAthI ane samyaktva tathA vedyasaMvedyapada atizaya Asanna hovAthI temaja vivekabuddhi vizeSa vikasita thayela hovAthI A AtmA pApapravRtti Adarato nathI. pApapravRtti tyajato ja jAya che ane dharmapravRtti Adarato ja jAya che. kAca koI pUrvabaddha karmano udaya tIvra hoya ane tenI parAdhInatAthI koI pApapravRtti A jIvane kadAca karavI ja paDe to paNa te pravRtti antima che. chellI che. have pachI AvI pravRtti nathI ja karavAnI, ema samajIne hRdayanA bhAva vinA Acare che. eTaluM ja nahIM paraMtu pApano Dara eTalo badho . A AtmAmAM vyApI gayo che ke sAdhaka AtmAne je koI sAMsArika javAbadArIonA pratibaMdhane kAraNe pApapravRtti karavI paDe che te paNa tapelA loDhA upara paga mUkavA tulya lAge che. sArAMza ke tapelA loDhA upara paga mUkavo ja paDe tevA saMjogo UbhA thAya to te kALe loDhA upara paga mUkyo na mUkyo Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ane A rIte pApa vari karatI vakha ATha dRSTinI sajhAya ane turata upADI le che. mUke che tyAre paNa vedanAnA kAraNe raDe che. evI rIte pApa pravRtti karI na karI ane temAMthI turata nivRtti kare che ane te pApapravRtti karatI vakhate paNa attaravedanAthI A jIva raDe che. graMthabheda thayA pachI A jIvane pApano pastAvo, pApano Dara, ane pApathI dUra ja rahevAnI evI umadA buddhi pragaTe che ke kadAca pApapravRtti karavI ja paDe to te pravRtti tatalohapadanyAsasamavRtti hoya che. A kAraNe ja A pApapravRtti antima jANavI. A pravRtti pachI pApapravRttinI nivRtti(abhAva) ja thAya che. sarpanI sAtheno sahavAsa kevo che ? tenuM ekavAra sAcuM bhAna thAya te AtmA kadApi sarpanI sAthe rahevAno ke ramavAno zuM prayatna kare ? arthAt prayatna na ja kare. tevI ja rIte A mumukSu AtmAne pApo e sarpathI paNa vadhu bhayaMkara lAgyAM che. tethI pApa pravRtti sarvathA baMdha thAya che. ekavAra paNa pApanA svarUpano ane pApanA vipAkano khyAla Ave che te AtmA jIvanamAM pApa karavAno kadApi vicAra karato nathI. A vAta saheje samajAya tema che. atyAra sudhInA saMsAranA sukhanI Asakti ja evI hatI ke pApano vipAka anekavAra anubhavyo hovA chatAM paNa pharI pharI tevA pApanI pravRtti karAvyA ja karatI hatI. paraMtu granthibheda thavAnA kAraNe pApapravRttino vipAka bhayaMkara lAgyo che. taHloha upara ekavAra paga mUkavAno prasaMga Avyo hoya ane pote jAte teno anubhava karyo hoya to te jIva pharIthI te taHloha upara paga mUkavAno divasa Ave tevI pravRtti zuM kare ? arthAt na ja kare. tevI rIte A jIvane pApa pravRttino vipAka atizaya duHkhadAyI tarIke sAle che tethI alpa paNa pApapravRtti A jIva Acarato Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 101 nathI. pApamaya pariNAmane badale A jIvanA dharmamaya pariNAma thaI jAya che. kaSAyo ane viSayavAsanAonuM jora maMda paDI jAya che. ane pariNAmanI dhArA nirmaLa banI jAya che. tenA pratApe mithyAtva mohanIya karmanI sthiti aMtaHkoDAkoDI sAgaropamathI vadhAre baMdhAtI ja nathI. AvA prakAranI AvelI A vizuddhi alpakALamAM ja mithyAtvaguNasthAnakano aMta karAvIne "vedyasaMvedyapada" prApta karAvanAra bane che. graMthibheda, apUrvatattvazravaNa, sadguruo dvArA uttama dharmasiMcana ane nirmaLa pariNati ityAdi guNo dvArA A AtmA evo ghaDAI jAya che ke je AtmAne saMsArasukha vinA nahI ja cAle evuM lAgatuM hatuM, tenA badale tenu darzana paNa du:khadAyI ja mAtra lAge che. sukhanu darzana paNa na joIe ema lAge che. ane je dharma ane dharmanA upAyonuM darzana paNa na joIe ema lAgatuM hatuM tene badale tenA vinA nahIM ja cAle ema lAge che. A pramANe A AtmAnI paristhiti badhI badalAI jAya che. A badho cothI dRSTino ane tenA aMte prApta thanArA sUkSmabodhano prabhAva che. A gAthAmAM vedyasaMvedyapada samajAvyuM. III have avedyasaMvedyapada samajAve che eha thakI viparIta che jI, pada te avedyasaMvedyA bhavAbhinaMdI jIvane jI, te hoya vaja abhedyA manamohana0 85 gAthArtha A vedyasaMvedyapadathI je viparIta pada te avedyasaMvedya pada kahevAya che. A pada bhavAbhinaMdI jIvane hoya che. ane te vajra jevuM abhedya hoya che. 185 - Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ATha dRSTinI sajhAya vivecana- upara vedyasaMvedyapadanuM svarUpa samajAvyuM che. baMdha ane muktinAM kAraNonuM AgamAnusArI apravRtti ane pravRttinI buddhipUrvakanuM je jJAna te vedyasaMvedyapada che. tenAthI tadana viparIta je pada te avedyasaMvedya pada che. A avedyasaMvedyapadamAM - sUkSmabodha hoto nathI. granthibheda thato nathI. pApa na karavAnI buddhi thatI nathI ane saMsAranA sukha-du:kha viSayaka tIvra rAgavaiSanI pariNatino abhAva thato nathI. saMsAramAM janma-maraNa-roga-zoka-ISTaviyoga ane aniSTa saMyoganAM bhayaMkara duHkho sAkSAt anekavAra anubhavyAM che. chatAM saMsAranI bhayaMkaratA A jIvane samajAtI nathI. AvA prakAranuM A avedyasaMvedyapada bhavAbhinaMdI jIvone hoya che. A avedyasaMvedyapada ane pUrve samajAveluM vedyasaMvedya pada ema bannemAM keTalI vilakSaNatA che te jANavA jevI che ke - mukti anaMta sukhanuM nidhAna che ane muktinA sukhanAM sAdhano kalyANakAraka che. A vAtano ekavAra paNa anubhava A AtmAe karyo nathI to paNa vedyasaMvedyapada prApta thAya tyAre tenA acijya prabhAvathI vinA anubhave paNa te viSaya paratve majabUta zraddhA thaI jAya che. ane saMsAranAM duHkho to duHkhadAyI che ja. paraMtu sukho paNa pariNAme duHkhadAyI ja thayAM che evo anekavAra bhUtakALamAM A jIve anubhava karyo che. to paNa avedyasaMvedyapadanA prabhAvathI tenI vAstavika bhayaMkaratAno vizvAsa besato nathI. sAkSAt anubhava thavA chatAM paNa te kAma Apato nathI. AvA uMdhA pATA baMdhAvAnuM kAma ja A pada kare che. saMsArasukhanI atyanta Asakti ja A kAma kare che. ane A Asakti bhavAbhinaMdI jIvane hoya che. tethI A avedyasaMvedyapada bhavAbhinaMdI jIvane saMbhave che. saMsAranA sukhamAM ja AnaMda pAmavAnA svabhAvavALA jIvane bhavAbhinaMdI kahevAya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 cothI dIprA dRSTi AvA jIvonuM A avedyasaMvedyapada ghaNu majabUta hoya che. vajanI jema na bhedI zakAya tevuM kaThora-abhedya hoya che. yogadaSTi samuccayamAM kahyuM che ke - avedyasaMvedyapadaM viparItamato mtm| bhavAbhinandiviSayaM, smaaropsmaakuulm||5|| bhavAbhinaMdI jIva bhavasukhamAM ja AnaMda mAnanAra che. vAraMvAra duHkha anubhavavA chatAM paNa saMsArasukhanI prIti viSTAnA kIDAnI jema jatI nathI. sAMsArika sukhanI atizaya AsaktinA kAraNe bhavAbhinaMdI jIva aneka prakAranA doSothI bharelo hoya che. te doSo have pachInI gAthAmAM samajAve che. 8 lobhI kRpaNa dayAmaNojI, mAyI macchara ThANa ! bhavAbhinaMdI bhayabharyojI, aphala AraMbha ayANa || manamohana ho gAthArtha - bhavAbhinaMdI evo jIva lobhI, kRpaNa, dayAnuM pAtra, mAyAvI, mAtsaryayukta, bhayothI bharelo, niSphaLa AraMbha karanAra, ane ajJAnI hoya che. vivecana - bhavAbhinaMdI jIva avedyasaMvedya padanA prabhAva nIce dabAyelo che. te padanA prabhAve AvA prakAranA jIvamAM nIce mujabanA ATha doSo pradhAnatAe hoya che. (1) lobhI - mAMgavAnA svabhAvavALo, yAcakavRtti yukta. potAnI pAse aneka vastu hovA chatAM paNa koInI pAsethI koI vastu maLI zake tema hoya to levAnuM nahI bhUlanAro jIva lobhI kahevAya che. potAne anukULa koIpaNa vastu jo anya pAse dekhe ane maLI zake tema lAge to anekavidha upAyo ajamAvIne paNa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ATha dRSTinI sajhAya te vastu meLavavAnI tIvra icchA te lobha kahevAya che. anyazAstramAM A doSanuM nAma "lAbharati" kahyuM che. haMmezAM vadhArene vadhArenI icchAvALo, lAlacuvRttivALo, pAMca maLe to pacIsanI icchAvALo thAya, ane pacIsa maLe to sonI icchAvALo thAya. AvA prakAranI lAbharati-lAlacuvRtti A jIvamAM hoya che. (2) kRpaNa - sudratAvALo, tucchatAvALo, thoDuka saMsArasukha maLe to paNa rAjA rAvaNa jeTaluM abhimAna karanAro, harSAvezamAM AvI nAcanAro, A jIva hoya che. tathA bIjAnI nAnI bhUlane paNa jatI na karanAra, anudAra, nAnI vAtane moTI karIne krodhAdi karanAra, tuccha prakRtivALo A jIva hoya che. potAne koI alpa paNa nukazAna kare to mahAbhArata jevuM yuddha karanAro je jIva te kRpaNa kahevAya che. (3) dayAmaNo-dayApAtra -dIna-A AtmA jyAre juo tyAre jANe ghaNA duHkhathI dabAyelo ja na hoya, mAthe jema duHkhanA pahADa paDyA hoya tema dInatAvALo ja thaIne jIve. AkhI dunIyAnuM duHkha jANe potAnA mAthe ja AvI paDyuM hoya ema glAnivALo, udAsa thaIne ja phare che. alpa paNa duHkha sahana karavAnI sahanazIlatA hotI nathI. sukhanI atizaya AsaktinA kAraNe jyAM tyAM potAnAM duHkho ja gAto phare jethI kadAca koI dayA kare. duHkha sahana karavAnI Teva pADyA vinA AtmasAdhanA thatI ja nathI. koIpaNa duHkha cirasthAyI hotuM ja nathI. pachI kaMIka samabhAve bhogave to A dInatA dUra karI zakAya che. avedyasaMvedyapadanA pratApe A dInatA jIvamAMthI jatI ja nathI. (4) mAyAvIpaNuM -kapaTavRtti-zaThatA-luccAI-daMbhasevana. bhavAbhinaMdI jIvo sAce ja zaTha eTale luccAIvALA hoya che. potAno svArtha sAdhavA sAmenI vyaktine game tema ADuM avaLuM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 cothI dIprA dRSTi samajAvIne paNa luccAI Adare che. haiyAmAM judA bhAva ane hoThe judA bhAva A jIvomAM hoya che. mAyAvI mANasono koI vizvAsa karatuM nathI. bolavAmAM mIThAza rAkhe ane hRdayamAM AkarI kAtara rAkhe. Avo mAyAvI jIvono svabhAva hoya che. mokSamArganI sAdhanA karanArA jIvoe A mAyA choDavI ja joIe. saMsArasukhanA arthI A bhavAbhinaMdI jIvo to mAyA kare. paraMtu ghaNI vakhata dharmakriyA AcaranArA, potAne dharmI mAnatA ane kahevarAvatA evA paNa keTalAka jIvo bagalAnI jema bAhya AcaraNa zuddha rIte pALe paraMtu aMtara pariNAmathI kaSAyonI tIvra mAtrAvALA hoya che. uttama thavAnI manovRttivALAe A mAyA doSa dUra karavo ja joIe. pApano ke pApanA vipAkano jeTalo A jIvane Dara nathI, teTalo Dara pApanI jAherAtano che. te kAraNe pApane chAvaravA ane potAnI jAtane zuddha ane moTI batAvavA A jIva mAyA kare che. bhavAbhinaMdI jIvo mAyAthI bharapUra hoya che. (5) mAtsaryayukta - mAyA doSane lIdhe jIvane moTAbhAge potAnI jAta sArI dekhADavAnI manovRtti sadA hoya che. tenA mATe ja mAyA kare che. eTale mArA karatAM bIjo sAro che, A vAta A jIvathI sahana thatI nathI. A bhavAbhinaMdI jIvanI icchA evI hoya che ke huM ja sarvathI sAro dekhAuM. bIjA badhA mArAthI hIna dekhAya. paraMtu saMsAramAM evuM banatuM nathI. bIjA jIvo paNa anekaguNe karI sArA hoI zake che. tyAre te jIvonuM sArApaNuM A jIvane khaTake che. duHkhadAyI thAya che. tenA guNomAM paNa doSo ja kADhe che. anya AtmAnA guNo sahana karavAnI pAtratA A jIvamAM hotI nathI. A ja mAtsaryabhAva che. paranI caDhatImAM sadA duHkhI thavuM, paranA guNomAM paNa doSo dekhavA, A sarva mAtsarya che. A jIvamAM ghaNI vakhata evA svabhAvo hoya che ke be jIvoe sAthe Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ATha dRSTinI sajjhAya ja judo judo dhaMdho cAlu karyo hoya, banne sAruM kamAyA hoya, chatAM eka karatAM bIjo vadhu kamAyo hoya to pahelA jIvane potAnI thayelI ghaNI kamANIno jeTalo AnaMda hoya che tenA karatAM bIjAne vadhu kamANI thaI hoya tenuM du:kha vadhAre hoya che. A ja mAtsarya doSano pratApa che. (6) bhayabhItAvasthA A jIvo bhavAbhinaMdI che. eTale sukhanA atizaya rasika che. ane duHkhathI DaranArA che. A kAraNe ja bhayothI bharelA che. AvelAM sukho cAlyAM to nahI jAyane ? bhAvikALamAM koIpaNa jAtanuM du:kha to zuM nahI Avene ? strI-dhana cAlyAM jaze to ekalo huM zuM karIza ? sarakArI loko reDa pADaze to athavA sagAM-vahAlAM koI dhana mAgaze to zuM javAba ApIza ? AvA bhayothI bharelo A jIva hoya che. tathA atizaya evI sukhanI ghelachAnA kAraNe ghaNAM ghaNAM gupta pApo paNa karyA hoya che ke je pote ja jANato hoya che. te badhAM pApo jo ughADAM thaze to huM zuM karIza ? A pramANe saMsAra-sukhano atyanta rasika jIva sukha bhogavavAne TevAyelo hovAthI ane duHkha veThavAne TevAyelo na hovAthI sadA bhayayukta ja tenuM jIvana hoya che. - A (7) akaLa AraMbha - A bhavAbhinaMdI jIvo saMsArasukhanI rasiktAnA kAraNe ane temAM AvanArA vighnothI bhayabhItatAnA kAraNe "sukha sadA kema rahe ? ane duHkha kadApi na Ave" evA eka ja lakSyathI judAM judAM kAryo, dhaMdhAo - vyavasthAo ane dharmAcaraNa Adi kare che. paraMtu saMsAranuM sukha puNyodaya hoya tyAM sudhI ja Take che. pApodayakALa Ave to du:kho Ave ja che. eTale utkaTa koTino prayatna karavA chatAM paNa sukha jatuM rahe ane du:kha Ave evA anubhavo dekhAvA chatAM paNa A jIva sukhane TakAvavA ane du:khane rokavA prayatno AraMbhe che paraMtu te niSphaLa ja jAya Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 107 che. tenA mATe ghaNI pravRttio kare che. paraMtu pApodaya tIvra hovAthI AraMbhelI eka paNa pravRtti phaLadAyI thatI nathI. pariNAme saMsAra-sukhane TakAvavAmAM ja ane duHkhane rokavAmAM ja mAnavajIvana pUrNa thavA Ave che. acinta ciMtAmaNitulya A bhava samApta ja thaI jAya che. dharmaguruo dharmadezanA dvArA ghaNuM ghaNuM samajAve to paNa asAramAM sArabuddhi, atattvamAM tattvabuddhi vagere mithyAjJAnanA kAraNe te jIvanI dRSTi badalAtI nathI. atattvanA abhinivezanA kAraNe AdarelI pravRttio niSphaLa jatI hovA chatAM paNa A jIvanI te te pravRttio aTakatI nathI. (8) ajJAnatA - mohanI pArataMtratAnA kAraNe saMsArasukhanI tIvra jhaMkhanA hoya che. samarthajJAnIo samajAve to paNa A jIva samajavA taiyAra thato nathI. jyAM upAdeyabhAva buddhimAM beTho che. te duHkhadAyaka ane vividha viDaMbanAkAraka hovA chatAM ane gItArtha jJAnIo samajAvanAra maLavA chatAM paNa potAnA vicArothI A jIva alpa paNa parAvartana pAmato nathI. balka samajAvanArA gItArtha jJAnIo pAsethI paNa maMtra-taMtra-jaDIbuTTI ke koIpaNa jAtanA dorAdhAgAthI potAnI saMsArasukhanI rasikatA poSAtI hoya to te karavA jhaMkhe che. gItArtha jJAnIo A viSayamAM paDatA nathI, eTaluM paNa jJAna A mUrkhamAM hotuM nathI. eTale tattvathI A jIva sarvathA ajJAna hoya che. saMsAramAM paNa artha-kAmanI sAdhanA karavAmAM je AtmA ajJAnI - mUrNa hoya che te artha-upArjananuM ane kAmasukhanI prAptinuM kArya karI zakato nathI to pachI AtmasAdhanAnA kAryamAM je jIva ajJAnI hoya che, tene saphaLatA maLe ja kyAMthI ? paraMtu bhavAbhinaMdI jIva ajJAnI hovAthI AvI vAtamAM te mUrkha ja che. mUrkha mANasa jema saMsAramAM kyAMya sthAna pAmato nathI, vizvAsa pAmato nathI tema Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 bhavAbhinaMdI jIva paNa dharmajJAnathI ajJAnI ja che. A pramANe bhavAbhinaMdI jIvo avedyasaMvedyapadanA pratApe upara kahelA ATha doSothI bharapUra hoya che. jyAM sudhI aveghasaMvedya pada jItAtuM nathI eTale ke dUra thatuM nathI tyAM sudhI paNa jatA nathI. tethI AtmArthI mumukSu sAdhakoe A jItavuM ja joIe. [9] A ATha doSo avedyasaMvedyapada avedyasaMvedyapada jItavAnA upAyo graMthakArazrI samajAve che evA avaguNavaMtanuM jI, pada che avedya kaThora / sAdhusaMga AgamataNo jI, te jIte dharI jora / / manamohana0 ||10| gAthArtha AvA prakAranA avaguNo(doSo)vALA jIvanuM avedyasaMvedyapada ghaNuM kaThora(durbhedya) che. paraMtu sAdhupuruSono saMga karavAthI ane AgamazAstronuM vAraMvAra zravaNa-manana karavAthI AtmabaLa vikasAvavA dvArA te pada jItI zakAya che. / / 10 / ATha dRSTinI sajjhAya - vivecana navamI gAthAmAM jaNAvelA kSudratA Adi avaguNo(doSo)vALA bhavAbhinaMdI jIvo aneka durguNonI khANa che. kAraNa ke A ATha durguNo to pradhAnapaNe jaNAvyA che. AvA bIjA paNa aneka doSo hoya ja che. tathA A ATha doSo bIjA aneka doSone lAve paNa che. eTale ghaNA doSothI bharelA A jIvo che. AvA doSapradhAna jIvonuM avedhasaMvedyapada atizaya kaThora hoya che. eTale ke vajranI jema durbhedya hoya che. tene jItavAnA upAyo A gAthAmAM jaNAve che ke - kaThora evA avedyasaMvedyapadane jItavAno prathama upAya sAdhusaMga che. ane bIjo upAya Agama zravaNa-manana che. athavA AgamazravaNa Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi mATe ja karAto sAdhusaMga, athavA sAdhusaMga dvArA ja karAtuM AgamazravaNa e upAya che. evo artha paNa thAya che. bhAvArtha A pramANe che. A avedhasaMvedyapada eTale tAttvika dRSTie ghora ajJAnadazA ja che. tethI AvA prakAranI ajJAnadazAne jItavI hoya to tenI sAme prabaLa evI jJAnadazA A jIve meLavavI ja joie. jJAnadazA vaDe ja ajJAnadazA jItAya che. jJAnadazA prApta karavAnA mukhyatve be upAya che. eka upAya e che, ke "sAdhusaMga" eTale ke sAdhu mahAtmAo ke je saMsAranA tyAgI che pAMca mahAvrata ane paMcAcAranA pAlaka che jinezvara paramAtmAnAM AgamazAstro bhaNelA, jJAnI ane gItArtha che. pote vairAgI che. vairAgyavAhinI dezanA ApavAmAM dakSa che. evA utkaTa guNothI bharapUra evA sAdhupuruSono samAgama, sahavAsa, teonI pAsethI jJAnaprApti karavI A prathama upAya che. sAdhu puruSo ja A viSayanA anubhavI vaidya che. teonI pAsethI jema jema jJAnagaMgA prApta thatI jAya che. tema tema anAdinI ajJAnadazA svarUpa A avedyasaMvedyapada jItAya che. 109 bIjo upAya che. AgamAbhyAsa, jainazAstromAM bhUtakALamAM thayelA mahAna gItArtha AcAryoe bhavyajIvonA kalyANa mATe paramAtmA vItarAga devanI vANI vividha prakAre varNavelI che. potapotAnI kakSA pramANe A mahAtmAo pAsethI AvAM zAsro sAMbhaLavAthI, bhaNavAthI, tenA cintana-mananathI, jJAnadazA A AtmAmAM jAgavAthI paNa avedyasaMvedyapada jItAya che. mULa gAthAmAM "sAdhusaMga AgamataNo jI" je pada che. temAMthI garbhita artha evo paNa thAya che ke sAdhuno saMga Agama abhyAsa mATe ja karavo. paraMtu sAMsArika pralobhano mATe karavo ucita nathI. tathA AgamataNo abhyAsa sAdhunA saMgathI ja karavo paraMtu svataMtramatithI ke svacchaMda rIte na karavo. A arthathI evo paNa bhAva nIkaLe che ke Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya sAMsArika vAsanAo tyajI AtmakalyANanI prApti mATe sAdhuno avazya saMga karavo. teono saMga ja A jIvane saMsArathI tAranAra che. AjakAla ghaNA loko sAdhuthI dUra rahe che. ane svataMtrapaNe svAdhyAyanI maMDaLI jamAve che. ane tene satsaMga mAnI le che. paraMtu jainazAsanamAM sAdhupadanI ghaNI pradhAnatA che. sAdhunI nizrAe svAdhyAya thavo joIe. jyAM sAdhuno yoga na hoya tyAM paNa sAdhune anusaravAnI buddhi to avazya hovI ja joIe. paraMtu "A kAle bhagavAne kahyA tevA sAdhu che ja nahIM ane je che te sAcA sAdhu nathI, sarve koIne koI doSothI bharelA ja che." AvuM kahIne sAdhuthI vimukha thaIne je maMDaLI jamAve che, te bhagavAnanA caturvidha saMgharUpa tIrthanA ucchedaka jANavA. bhagavAnanuM zAsana pAMcamA ArAnA cheDA sudhI cAlavAnuM che. tethI temAM caturvidha saMgha avazya che ja. mATe sAcA sAdhu paNa te saMghamAM ja che. saMpUrNapaNe nirdoSa hoya tene ja jo sAdhu kahIe to 13-14 guNasthAnakavALA kevaLIne ja sAdhu kahevAnA rahe che. chaThThA-sAtamA guNaThANAvALA jIvomAM potAnI bhUmikA pramANe guNo paNa hovAnA, ane koIka doSo paNa hovAnA ja. mAtra guNonI adhikatA ane doSonI hAni ja jovAnI hoya che. AvA uttama sAdhuo A kALe paNa labhya che. sAdhuonI sAthe paricaya karIe to khyAla Ave ke A kALe paNa teo kevA tapasvI-jJAnI-vairAgI-ane uttama bhAvanAo vALA hoya che. bAkI sAdhupada gamatuM ja na hoya eTalA mATe ja jo uparanI dalIla karAtI hoya to potAnI A mithyA mAnyatA ja potAnA vikAsanI vighAtaka che. sAra e che ke sAdhusaMga paNa AgamAbhyAsa mATe ja karavo. anya pralobhano rAkhavAM nahIM. ane Agamano abhyAsa paNa sAdhusaMto pAse ja karavo. svacchaMda matithI na karavo. 110 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 111 sAdhusaMga ane sanzAstrazravaNa A banne avedyasaMvedyapadane jItavAnA zreSTha upAyo che. nirantara uttama zAstro vAraMvAra sAMbhaLavAthI ane gItArtha guru bhagavaMtonI anubhavapUrvaka vairAgyavAhinI dezanA sAMbhaLavAthI A AtmAnA avedyasaMvedya padanuM baLa(jora) ghaTe che. mithyAtvanI je tIvratA che te maMda thAya che. ajJAnadazAmAMthI jJAnadazA Ave che. A rIte jJAnadazAnA baLathI avedhasaMvedyapada jItAya che. * yogadaSTi samuccayamAM pU. AcAryadevazrI haribhadrasUrijI kahe che keavedysNvedypdmaandhyN durgtipaatkRd| satsaMgAgamayogena, jeyametanmahAtmabhiraH // 45 // artha - buddhinI aMdhatAne karanAruM ane durgatimAM patana karAvanAruM evuM A avedyasaMvedyapada mahAtmA puruSoe satsaMga ane AgamajJAnanA yoga vaDe jItavA yogya che. A avedyasaMvedya pada jo jItAya to ja A AtmA saraLa ane namra bane che. jema tapeluM hema(sonuM) vALIe tema vaLe, tevI rIte sAdhusaMga ane AgamazravaNathI A AtmA jema vALIe tema vaLe che. A avedyasaMvedyapada jo jItAya to ja atIndriya padArthonA viSayamAM A jIva kutarka karato aTake che. A ja vAta graMthakArazrI AgaLa upara samajAve che. 10 te jItye saheje TaLejI, viSama kutarka pracAra | dUra nikaTa hAthI haNe jI, jima e baTharavicAro manamohana on 11 gAthArtha avedyasaMvedyapada jItAvAthI svAbhAvikapaNe ja bhayaMkara evA kutarkono pracAra (manamAMthI) TaLI jAya che. kutarkanuM eka udAharaNa A pramANe -jema A hAthI zuM dUrane haNe che ? ke nikaTanAne haNe che? Avo baThara(mUrkha)no je vicAra te kutarka jANavo. 11. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ATha dRSTinI sajajhAya vivecana - mithyAtvadazAnA joravALuM evuM A adyasaMvedyapada jItAvAthI sahajapaNe ja A AtmAmAMthI viSama (bhayaMkara) evA kutarko dUra thaI jAya che. prazna - kutarka eTale zuM ? uttara - je artha pratyakSAdi pramANothI siddha hoya, tene yathArtha rIte samajavAne badale temAM doSo jaNAvavA mATe je dalIlo karAya te kutarka kahevAya che. A kutarka AtmAnI zuddhadazAnI prAptimAM ghaNo ja avarodhaka che. A kutarka e AtmAno aneka rIte bhAvazatru che. kAraNa ke kutarka bodharogarUpa, zamApAyarUpa, zraddhAbhaMgarUpa, ane abhimAnakRt che. tethI manano te bhAvazatru che. (1) bodharoga - jema zarIramAM roga thavAthI khAdhelo khorAka Takato nathI. ajIrNa-apaco ane vamanAdi thAya che tevA jIvane paramAtra to pace ja kema ? tevI rIte kutarka karanArA jIvanI vAstavika tattva pratyenI ciMtanazakti ja kSINa thaI jAya che. jethI bodha thato nathI. to pachI uttama zreSTha zrutarAga to thAya ja kema? (2) zamApAya - A kutarka mananI zamazAntino apAyanAza kare che. kAraNa ke kutarka karavAthI yathArtha vastu na samajAvAthI khoTo Agraha-kadAgraha baMdhAI jAya che. manathI ne manathI khoTA-khoTA taraMgo ane tukkAo doDAve che. mana tevA tukkAonI kalpanAo karavAmAM DoLAI jAya che. AkuLa-vyAkuLatA ane vihalatA vadhe che. jethI mananI zAnti jokhamAya che. zAnti nAza pAmI jAya che. ' (3) zraddhAbhaMga - jema pattharavALI kaThaNa pRthvImAM pANI praveza pAmatuM nathI ane aMkurAne thavA detuM nathI, tevI ja rIte hRdayamAM kutarko ramatA hoya tevA kaThaNa hRdayamAM AgamanA artho ane tenA uparanI zraddhA praveza ja pAmatI nathI. kAraNa ke kutarkavALI dRSTi zraddhAnI nAzaka ja che. tethI bodha thavA rUpa aMkurA to ugatA ja nathI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 113 (4) abhimAnakRt - kutarkavAdIne potAnA kutarkanuM ghaNuM abhimAna hoya che. mArA jevI tarkazakti koInAmAM nathI evuM mAne che. AgamamAM kahelI vAtane paNa kutarkanA jore uDAve che. ane temAM paNa potAnI hoMziyArI A jIva mAne che. kutarkathI kadAgrahavALo, potAnI mAnyatAno AgrahI bane che. jethI sAcuM jJAna AvatuM ja nathI. A rIte A kutarka AtmAne nukazAna ja karanAra hovAthI bhAvazatru che. yogadaSTi samuccayamAM kahyuM che ke - bodharoga: zamApAyaH, zraddhAbhaGgo'bhimAnakRt / kutarkazcetaso vyaktaM, bhAvazatruranekadhA // 87 // graMthakArazrI pU. yazovijayajI ma. sAheba kutarka kevo hoya che tenuM eka suMdara udAharaNa ApaNane samajAve che ke - koI eka nagaramAM nyAyazAstra bhaNelo, eka vidyArthI kyAMkathI Avato hato. tenI barAbara sAmI dizAthI rAjamArga upara gAMDo thayelo eka hAthI Avato hato. tenA upara beThelA mahAvate lokone kahyuM ke te loko ! Aje A hAthI gAMDo thayo che. tame dUra khasI jAo, dUra khasI jAo. badhA ja loko khasI gayA. dUra-dUranA gharomAM ane dukAnomAM bharAI gayA. paraMtu pelo nyAyazAstra bhaNelo vidyArthI na khasyo. ane teNe mahAvatane A pramANe kahyuM ke he mahAvata ! A hAthI zuM dUranA lokone mAre che ke nikaTanA lokone mAre che ? banne pakSe tArI vyApti doSita che. jo dUra rahelA(aprApta) lokone mArato hoya to A gharomAM ane dukAnomAM bharAyelA lokone paNa te hAthI mAranAra banavo joIe. huM paNa game teTalo dUra A. 8 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ATha dRSTinI sajhAya jaIza to paNa hAthI mane mAranAra banavAno ja che. ane jo nikaTanA lokone (prAptane) mArato hoya to sauthI vadhAre tuM (mahAvata) ja nikaTavartI cho. A hAthI sauthI prathama to tane mAranAra banavo joIe. mATe banne pakSe tArI vyApti khoTI che. ATaluM jyAM bole che tyAM mahAvate khasavAnuM kahevA chatAM na khasavAthI hAthIe pakaDyo. mahAvate mahAmuzkelI e choDAvyo. sArAMza ke mahAvatanI anubhavasiddha vAtamAM ane sarvalokamAnya vyavahAramAM paNa AvA kutarka karanArA te vidyArthInI jevI durdazA thaI tevI ja durdazA zAstromAM kutarka karanArAnI thAya che. uparokta kutarkano uttara e che ke hAthI aprANane haNato nathI. paraMtu prANane ja haNe che. paraMtu prApta be jAtanA hoya che. eka hAthIne vazamAM rAkhI zake tevA, jemake mahAvata, ane bIjo hAthIne vazamAM na rAkhI zake tevA, jema ke A mUrkha vidyArthI. ema prAptamAM vazamAM rAkhavAnI kalAvAnuM ane kalArahitanA bhedane A mUrkha vidyArthIe jANyo nahIM. ane prAptatva dharma mAtrathI samAnatA ja mAtra vicArI. tethI kutarka AvI sUkSmabuddhino pratibaMdhaka ja che. mArI pAse paNa videzamAM lokoe AvA ghaNA kutarka karyA hatA. jema ke "jo gAyanuM dUdha pIvAya to mAMsa kema na khavAya? ane jo mAMsa na khavAya to dUdha paNa kema pIvAya? Akhare A banne che to eka ja prANInA aMzo ne ? mAre Avo javAba Apavo paDyo ke hAtha ane paga banne eka ja prANInAM aMgo che chatAM mAthA upara koI hAtha muke to loko rAjI thAya che. ane paga muke to roSAyamAna thAya che. Ama kema? atte che to banne eka prANInA ja aMgo. sArAMza ke banne aMgo eka prANInAM hovA chatAM eka zubha nAmakarmanA udayavALuM hovAthI zubha che ane bIjuM aMga azubha nAmakarmanA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 115 udayavALuM hovAthI azubha che. tema dUdha hiMsA vinA prApya che ane mAMsa hiMsAthI ja prApya che. paraMtu kutarkavAdI samAnatA ja dekhe che. bIjA dharmathI je vizeSatA che te dekhato nathI. anekAntavAdI jainane samAnatA ane asamAnatA banne dekhAya che. AvA kutarko apAra che. avedyasaMvedyapada jItyA vinA A kutarka hRdayamAMthI dUra thato ja nathI. mATe jJAnadazA prApta karIne tene jItavo ja joIe. ||11|| kutarkanA baLathI kadAgrahI banelA loko kevA hoya che te samajAve che. huM pAmyo saMzaya nahI jI, murakha kare e vicAra | ALasuA guru-ziSyanojI, te to vacana prakAro manamohana0 12aa gAthArtha - huM to badhuM pAmI gayo chuM, mane have koI saMzaya che ja nahIM evo A kutarkavAdI manamAM vicAra kare che. paraMtu ALasu guru ane ALasu ziSyanA vacanonA prakAranI jema te vicAro ajJAnamUlaka che. 12 vivecana - A kutarkavAdI puruSo potAne paripUrNa mAne che. ajJAnI hovA chatAM potAnI jAtane paMDita mAne che. paMDitapaNAnI buddhi hovAthI "huM badhuM ja jANuM chuM mane kaMI saMzaya ja nathI" Avo vicAra mUrkha evA te kutarkavAdI jIvo sadA karatA hoya che. jJAnano aMza paNa na hoya chatAM abhimAnano pAra hoto nathI. "ajJAna ane ahaMkAra" A be doSothI teo bharapUra hoya che. A abhimAnanA kAraNe teo koI jJAnIno samAgama karatA nathI ane koI jJAnIne kaMI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ATha dRSTinI sajajhAya pUchatA paNa nathI. potAnI jAtane sarvesarvA mAnIne ahaMkArapUrvaka varte che. kutarkano Avo prabhAva ja che ke jIvane matimAM ane mAnamAM aMdha banAve che. ALasu evA guru ane ziSyanI ahIM eka vArtA che. tenI jevA A kutarkavAdI loko hoya che. te vArtA A pramANe che - koI eka gAmamAM guru ane ziSya eka gharamAM utaryA hatA. A banne atizaya ALasu hatA. A gharano daravAjo ghaNo moTo hato. ThaMDInA divaso hovAthI rAtre khUba ja ThaMDI paDe che. te vakhate sutelA ALasu gurue ziSyane daravAjo baMdha karavAnuM kahyuM. paraMtu te ALasu hovAthI na uThyo. ane gurujIne kahyuM ke mane paNa ghaNI ThaMDI lAge che tame ja uThIne baMdha karone ? ema guru-ziSya vacce vivAda cAlato ja rahyo, koI uDyuM ja nahIM. ThaMDI vadhatI ja gaI. ThaMDI vadhavAthI nIce pAtharavAnuM hatuM te kheMcIne oDhI lIdhuM. paraMtu oDhavA mATenuM bIjuM vastra levA mATe uThavAno prayatna paNa na karyo. atizaya ThaMDIthI kaMpatuM eka kutaruM teonI sAthe AvIne suI gayuM. te kutarAno sparza paNa A bannene thayo. to paNa jANavA prayatna na karyo. ane kapaDAno cheDo sparyo haze ema kahIne mana vALI lIdhuM. A rIte koIpaNa jAtano kaMI paNa prayatna nahIM karanArA ane atizaya ALasu A banne guru-ziSya atizaya ThaMDInA kAraNe mRtyu pAmyA. AvI ja rIte kutarkavAdI puruSa satya samajavAmAM AvI ja ALasu hoya che. mArA tattvajJAna prApta karavAnA upAyo zuM ? te graMthakAra maharSi jaNAve che - Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 117 je dhI je te prati AvavuM jI, Apamate anumAna Agamane anumAnathIjI, sAcuM lahe suzAna manamohana0 ||13 // gAthArtha - buddhimAM je jema beThuM hoya, te tema ja che. ema te mAnyatA prati kutarkavAdI jIva AvI jAya che. ane potAnI icchAnusAra anumAna lagAve che. paraMtu Agamane anusaranArA anumAnathI samyag evuM uttamajJAna meLavI zakAya che. ||13 vivecana avedyasaMvedyapadathI dabAyelA AtmAo kutarkavAdI ja hoya che. ane kutarkano evo prabhAva hoya che ke potAnI buddhimAM je vastu jema beThI te vastu tema ja che" AvA prakAranuM ja te jIva mAne che. ane te mAnyatA tarapha ja DhaLe che. te potAnI manamAnI mAnyatAne siddha karavA mana:kalpita anumAno kare che. pote ajJAnI hovA chatAM jJAnIpaNAno ahaMkAra hovAthI koI jJAnI pAse A jIva jijJAsu bhAve jato nathI. vinayapUrvaka tattva pUchato ja nathI. tethI sAcuM jJAna kayAMthI thAya? manamAM ne manamAM potAnI mAnyatAne dRDha karavA yuktio ane udAharaNo zodhato hoya che. mana tevA vicAromAM DoLAyeluM ja rahe che. jethI cittanI zAntino paNa nAza thAya che. AvI pravRttithI sAcuM jJAna koIpaNa divasa thatuM nathI. ane A saMsAramAM yuktio ane udAharaNono kaMI toTo che ja nahIM (ahIM mULagAthAnA zrI zabdano artha potAnI buddhi, ne-potAnA buddhijanya viSayamAM te prati-te tarapha AvavuMnI-lAvanArU-vALanArUM evuM Apamate-potAnI ja buddhi pramANe A jIva anumAna kalpe che. evo zabdArtha karavo.) - paraMtu sAcuM jJAna-ane suMdara jJAna vItarAgapraNIta AgamothI ane tadanusA2I anumAnothI ja thAya che. saMsArI bhAvomAM paNa je Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ATha dRSTinI sajhAya je viSayanuM suMdara ane sAcuM jJAna jo meLavavuM hoya to te te viSayanAM zAstronuM ane te te zAstro bhaNAvanArA jJAtAonuM AlaMbana levuM ja paDe che. teonA vacano upara vizvAsa rAkhavo ja paDe che. A vAta skUla ane kaoNlejomAM apAtA jJAnamAM jANItI che. itihAsa-bhUgoLa - gaNita ke vijJAnanA suMdara ane sAcA jJAna mATe te viSayanAM zAstrono ane adhyApakono Azraya levo ja paDe che. teo je samajAve te svIkArI ja levAya che. temAM potAnA manamAnyA kutarko cAlatA nathI. tevI ja rIte A to lokottara mArga jANavAno che. AtmA - mukti - AkAza - kAla Adi atIndriya padArthonuM jJAna prApta karavAnuM che. tethI AgamamUlaka ja hovuM joIe. AgamAnusArI anumAno dvArA ja karavuM joIe. jo svataMtra koI anumAna karIe ane tenA dvArA siddha thatA arthano Agama sAthe virodha Ave to te anumAnane pramANa mudrAmAM gaNAtuM ja nathI. tethI AgamAnusArI anumAna ja suMdara ane sAcA lokottara tattvajJAnanuM prabaLa sAdhana che. kutarka dvArA karAyelAM anumAnono zAstranI sAthe tathA lokaprasiddha arthanI sAthe avazya virodha Ave ja che. tethI AtmArthI mahAtmAoe AvA ajJAnapreraka kutarkothI ghaNA dUra ja rahevuM. kutarko tyajavAthI Agamano sArI rIte bodha thAya che. kAraNa ke potAne sAcuM tattva jANavAnI jijJAsA che. ane sadguruo paNa tenA vinayAdi guNo dvArA pAtratA joIne sacoTa jJAna prasannatApUrvaka Ape che. AgamanuM prApta thayeluM te jJAna AgamAnusArI tarka - ane dRSTAntarUpa anumAna dvArA A jIva nirmaLa kare che. buddhimAM barAbara ThasAve che. ane tyArabAda zAstravihita anuSThAnonA vAraMvAra abhyAsathI te bodha AtmAmAM kriyAtmakabhAve pariNAma pamADe che. A rIte Agama dvArA, anumAna dvArA, ane yogAbhyAsa dvArA A Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 119 AtmAne uttama tattva prApta thAya che. ane mithyAtvamohanIya naSTa prAya thaI jAya che. ane paramAtmA pratye apUrva zraddhA sthira thaI jAya che. je AtmAoe rAga-dveSAdi mohanA doSo sarvathA tyajyA che. vItarAga banyA che. jagatanA traNe kALanA sarvabhAvo jANavAthI sarvajJa banyA che. temanA vacanomAM kaMI prazna karavAno ke kutarka karavAno hoto ja nathI. teozrI je kaMI kahe te sarve so TacanA sonAnI jevuM saMpUrNa satya ja hoya che. sarvajJa paramAtmAnA vacanomAM paraspara bheda jevuM ke na samajAya tevuM, ke viparIta lAge tevuM kaMI hotuM ja nathI. ll13 nahIM sarvajJa jUjuAjI, tehanA je vaLI dAsa ! bhagati devanI paNa kahIjI, citra acitra prakAza || manamohana, 14o vivecana - vedyasaMvedya padanI ane sabhyatvaguNanI prApti have atizaya alpa kALamAM thavAnI che. mithyAtvanA bhAvo naSTa prAyaH thayA che. tenA kAraNe kutarka karavAnI buddhi paNa haNAI ja gaI che. Aja sudhI karelA kutarko, tenA kAraNe jJAnIonI sAthe thayelo je virodha ane tethI potAne sAcA jJAnanI aprApti ja rahI teno pUrepUro pastAvo sAdhaka evA A AtmAne thAya che. jJAnIo pratye vinIta thaIne "sarvajJa bhASita vacana" samajavA ane svIkAravA taiyAra thaI jAya che. Aja sudhI "sarvajJa koI hoI ja na zake" evuM mAnanAro A jIva A saMsAramAM aneka jIvo mohasAgara tarIne jJAna uparanAM AvaraNo toDIne "sarvajJa sarvadarzI" banyA che. evuM mAnato thaI jAya che. huM paNa mohasAgara tarIne sarvajJa banI zakuM chuM. AvI pAkI khAtrI thaI jAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu tenA manamAM bIjo paNa Avo pAko nirNaya thAya che ke - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya je traNe lokanA, traNe kALanA sarva bhAvo jANe te ja sarvajJa kahevAya che. tethI tevA sarvajJa RRSabhadeva - ajitanAtha ityAdi vyakti svarUpe bhale judA judA hovAthI aneka hoya, paraMtu pUrNa jJAnavALA hovAthI, mohanA vikAro vinAnA hovAthI ane alpa paNa ajJAnatA na hovAthI, abhiprAyamAM=jJAnanI mAtrAmAM sarve sarvajJo samAna che. arthAt eka che. paraMtu jujuA bhinna bhinna abhiprAyavALA nathI. vyaktisvarUpe sarvajJa bhale aneka ho. paraMtu jJAnanI mAtrAmAM abhiprAyamAM te sarve eka ja che, teonI dharmadezanA paNa samAna ja hoya. jo bhinna abhiprAya dharAvatA hoya to te sarvajJa kahevAya ja nahIM. paripUrNa jJAnamAM ane teonI dezanAmAM paraspara bheda kadApi saMbhavato nathI. 120 atyAra sudhI mithyAtvamohanIyanA udayanuM ane aveghasaMvedyapadanuM bahu ja jora hatuM. tethI potAnA manamAnyA devane ja A jIva sAcA sarvajJa mAnato hato. ane bIjA darzananA mAnelA sarvajJanI sarvajJatA khAmI bharelI mAnato hato. ApaNe chadmastha loko bhinna bhinna chadmastha evA jJAnIone jJAnI mAnavA chatAM hInAdhika jJAnI mAnIe tevI rIte sarvajJomAM paNa hInAdhikapaNe sarvajJatA mAnIne sarvajJonI sarvajJatAmAM paNa A jIva bheda svIkArato hato. tethI ja eka pratye bhaktibhAva ane bIjA sarvajJa pratye dveSabhAva darzanabhedanA anuyAyImAM vartAtA hatA - te badhuM ja have naSTaprAya thaI jAya che. buddhi ghaNI ja nirmaLa thaI jAya che. potapotAnA darzanono pakSapAta ane anya darzanono dveSa TaLI jAya che. jo teo sarvane jANatA hoya to eka-samAna ja hoya ane jo hInAdhikapaNe bhinna bhinna abhiprAya dharAvatA hoya to teo sarvajJa na hoI zake. AvI samaja barAbara majabUta thaI jAya che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 ja saMsArI devA che. ane te , ba prakAranI vicitra cothI dIprA dRSTi tathA "sarvajJa eka-samAna ja che" A bAbatamAM bIjI paNa eka suMdara yukti (dalIla) te jIvane samajAya che ke - jema sarvajJa paramAtmAnI bhakti karavAnuM zAstromAM kahyuM che tevI rIte "tehanA je vaLI dAsa" te vItarAga sarvajJa paramAtmAnA je dAsa - sevaka devo che. eTale ke vItarAga sarvajJa paramAtmAnI sevA karanArA evA je lokapAlAdi (saMsArI-cAra nikAya)nA devo che tevA saMsArI devonI paNa bhakti zAstromAM varNavelI che. ane te banne prakAranA devonI bhakti paNa be prakAranI kahI che. saMsArI devonI bhakti citravicitra(arthAt bhinna bhinna prakAranI) kahI che. ane vItarAga sarvajJa bhagavaMtanI bhakti acitra(citra-vicitratA vinAnI) kahI che. have jo vItarAga sarvajJa deva paNa saMsArI devonI jema bhinna bhinna abhiprAyavALA hota to teonI bhakti paNa lokapAlAdinI jema citra-vicitra zAstromAM kahI hota. paraMtu acitra kahI che. tethI paNa siddha thAya che ke sarvajJa eka-samAna che. saMsArI devAnI bhaktimAM koI devane loko sukhaDI dharAve, koI devane loko tela-sindura caDAve, koI devone loko zrIphaLa dharAve, koI devane loko bhinna bhinna raMganI dhajA caDAve. ema saMsArI devomAM bhakti citra-vicitra che. paraMtu vItarAga sarvajJa devanI bhakti phakta eka ja prakAranI che. ane te "zamapradhAnA" vItarAga sarvajJa paramAtmAnI bhakti samatA guNa meLavavA vaDe kahelI che. ApaNA jIvanamAM jeTalo "samatAguNa" prApta karIe e ja vItarAga devanI bhakti che. A ja vAta graMthakAra maharSi AgaLanI gAthAmAM spaSTa kare che. I14 deva saMsArI aneka che jI, tehanI bhakti vicitra ! eka rAga para dveSathIjI, eka mugatinI acitro - manamohanaO I1po Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ATha dRSTinI sajajhAya gAthArtha - saMsArI devo aneka prakAranA che. tethI teonI bhakti citra-vicitra che. eka devanI bhakti rAgathI ane bIjA devanI bhakti dveSathI thAya che. paraMtu muktinI (muktagata devanI) bhakti acitra evI eka prakAranI che. 1pa vivecana - lokapAlAdi saMsArI devo aneka prakAranA che. bhavanapati-vyaMtara jyotiSka-vaimAnika tathA tenA aneka peTAbhedarUpe devo aneka prakAranA che. tathA te darekanI aMdara Indra-sAmAnika- trAyazciMzat ityAdi bhede paNa devo vividha bheTavALA che. ane te devo paNa bhinna bhinna abhiprAya vALA che. tethI teonI bhakti citra-vicitra hoya che. tathA bhakti karanArA bhakta lokomAM koI deva upara rAga ane koI deva upara dveSa hoya che. tethI koI devanI bhakti rAgathI kare che. ane bIjA devanI bhakti dveSathI kare che. jema ke sarasvatI athavA lakSmI Adi devIo pratye lokone ghaNo prema hoya che. ane tenI bhakti rAgathI(premathI) karatA hoya che. ane potAnA koI kuTuMbIne bhUta-preta Adi deva vaLagyA hoya to te je mAge te ApIne bhakti kare che. paraMtu te zarIramAMthI jaldI kema nIkaLe(dUra thAya)? evA bhAvathI eTale ke hRdayagata aprItithI kare che. AthI saMsArI devAmAM avazya bheda che. paraMtu muktinI bhakti eTale ke muktagata vItarAga sarvajJanI bhakti acitra -eka ja prakAranI hoya che. samatAguNanI prApti karavI e ja siddha paramAtmAnI bhakti che. tethI sarvajJa eka ja che. (vyaktirUpe bhale aneka-anaMta che. paraMtu jJAnaguNe karI samAna che.) tethI sarvajJanA vacanamAM matabheda hoya nahIM, te vacana traNe kALe samAna ja hoya arthAt trikAlAbAdhita hoya che. mATe mAre sarvajJa bhagavAnanuM vacana svIkArI levuM joIe. temAM koIpaNa prakAranA kutarka karavA ucita nathI. kutarka tyajIne sarvajJanuM vacana svIkAruM. evA pariNAmo (adhyavasAyovicAro) A sAdhaka AtmAne thAya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 123 zrI yogadRSTisamuccayamAM pU. A. devazrI haribhadrasUrijI ma. jaNAve che ke citrA cAdyeSu tadAga - tadanyadveSasaGgatA / acitrA carame tveSA, zamasArAkhilaiva hi // 112 // artha - Adya(saMsArI) devone viSe bhakti teonA rAgapUrvaka ane anya devo upara dveSapUrvakanI hoya che. parantu carama(sarvajJa vItarAga) devone viSe bhakti acitra hoya che. ane te paNa eka zamaguNanA sAravALI ja hoya che. bhinna bhinna bhakti karAtI hoya to bhinna bhinna phaLanI prApti thAya che. ane samAna bhakti karAtI hoya chatAM karanArAno Azaya bheda hoya to paNa bhinna bhinna phaLanI prApti thAya che. jema ke siMha potAnA baccAne paNa mukhathI pakaDe che ane sasalA Adi zikArane paNa mukhathI ja pakaDe che. paraMtu potAnA baccAne pakaDavAnA kAle Azaya vAtsalyano che. tethI baccAnA zarIranI puSTi thAya che. ane sasalAne pakaDavAnA kAle Azaya hiMsAno che. tethI sasalAnA zarIrano vinAza thAya che. A pratyakSasiddha che. tevI rIte dharmakriyAo karatI vakhate kriyAo sarakhI hovA chatAM buddhi jJAna ane asaMmohano jevo Azaya hoya che. tevI phaLanI prApti thAya che. / / 15 / - buddhi-jJAna ane asaMmoha e zuM vastu che te samajAve che indriyArthagata buddhi che jI, jJAna che Agama heta / asaMmoha zubhakRti guNejI, teNe phaLabheda saMketa manamohana0 | 16 || Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ATha dRSTinI sajhAya gAthArtha - pAMca indriyonA viSayathI je dharmAnuSThAna karAya te buddhipUrvakanuM kahevAya che. AgamazAstronA vacanone anusarIne je karAya te jJAnapUrvakanuM kahevAya che. ane sadanuSThAnavALI je dharmakriyA karAya, te asaMmoha anuSThAna kahevAya che. anuSThAnanA trividhabhedathI phaLamAM paNa traNa prakArano bheda che. 16/ vivecana - zrI sarvajJa vItarAga paramAtmAe mohAdhIna evA A AtmAnA kalyANa mATe ja aneka prakAranAM dharmAnuSThAno jaNAvyAM che. ane kaMIka aMze paNa dharma tarapha vaLelA jIvo athavA jainatvanA saMskAra mAtrathI paNa A anuSThAno jIvo AcaratA paNa hoya che. temAM eka ja sarakhuM anuSThAna AcaranArA jIvomAM paNa hRdayanA AzayabhedanA kAraNe bhAvimAM prApta thanArA phaLamAM bheda paDe che. jema ke kRSNa mahArAjA ane vIro sAlavI A banne vyaktie aneka sAdhusaMtone vaMdanA karI paraMtu kRSNamahArAjAno Azaya pavitra hato, tethI teoe sAtamI narakamAM javAnI yogyatA kApIne trIjI narakamAM javAnI yogyatA banAvI. ane vIrA sAlavIno Azaya kRSNane mAtra rAjI rAkhavAno hato. eTale teTaluM ja phaLa pAmyA. AvA prakAranA hRdayanA Azayabhedo dharmAnuSThAna AcaranArA jIve jIve judA judA hovAthI asaMkhya-apAra che. to paNa mahAtmA puruSoe te asaMkhya Azayabhedono traNabhedamAM samAveza karyo che. te traNa bhedanuM varNana A gAthAmAM che - (1) cakSu Adi pAMca indriyo dvArA pratIta thatA bodhane AzrayI dharma kriyAmAM je joDAya te buddhipUrvakanuM dharmAnuSThAna ane bodha kahevAya che. jema ke koI loko tIrthayAtrAe jatA hoya te joIne jIva tIrthayAtrAe javAnuM mana kare ane jAya. evI rIte lokalajjAthI, mAna-pratiSThAnA AzayathI, dekhAdekhIthI, yaza meLavavAnI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 125 icchAthI, lokone dharmakArya karatA dekhIne je dharmAnuSThAna karavAM te sarve buddhipUrvakanAM dharmAnuSThAno che. A viSaya samajAvavA mATe zAstramAM "ratna"nuM eka suMdara udAharaNa che. ratnothI sarvathA ajANa puruSa tenA vepArIone tyAM jyAre ratnonI bAbatanuM jJAna meLavavA zikhAu tarIke bese ane ratnonI parakha-vidhi zIkhe te paNa "ratnadarzana" ja kahevAya, paraMtu tenuM phaLa kaMI prApta thatuM nathI. Indriyo dvArA mAtra ratnonuM jJAna ja meLavAya che. tevI rIte dekhAdekhIthI karAtAM dharmAnuSThAno indriyArthamAtra viSayaka hovAthI AtmArthanI sAdhanAnI kaMIpaNa siddhi tenAthI thatI nathI. A badhuM buddhipUrvakanuM anuSThAna kahevAya che. (2) te te dharmAnuSThAna karavAno bodha jyAre AgamAnusArI jJAnapUrvakano hoya che tyAre tenI vidhi-avidhino pUrepUro khyAla hoya che. kartavyatAnI buddhipUrvaka karavAnI IcchA thAya che. tyAre te jJAnapUrvakanuM anuSThAna kahevAya che. jema ke ratnone joyA pachI tenA pArakhavAnI vidhi ratnanA anubhavIo pAsethI ane potAnA buddhibaLe jANIne tyArabAda ratnone ratno tarIke oLakhIne je ratnadarzana karAya che. te pUrvanA binaanubhavavALA ratnadarzana karatAM anekagaNuM caDIyAtuM che. tevI ja rIte AgamazAstronA jJAnapUrvakanuM dharmAnuSThAna che. jema ke tIrthayAtrAe jatA lokone joIne tIrtha eTale zuM ? tIrthe javAnuM kAraNa zuM? tIrthe jaIe to tyAM jaIne zuM karavAnuM? paramAtmAno upakAra zuM? ItyAdi jJAna meLavIne tIrthe javuM. tenI jema ahIM samajavuM. navA zikhAunA ratnadarzanamAM ane zikSitanA ratnadarzanamAM jeTalo taphAvata che. teTalo ja taphAvata buddhipUrvakanA ane jJAnapUrvakanA dharmAnuSThAnamAM che. Aja kAla buddhipUrvakanAM (viSaya rasanI pradhAnatAvALAM) dharmAnuSThAno savizeSa thatAM jovAya che. paraMtu Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ATha dRSTinI sajjhAya jJAnapUrvakanAM thatAM dharmAnuSThAno bahu ja ochAM dekhAya che. vAstavikapaNe te jJAnapUrvakanAM anuSThAno ja vadhu upakAraka che. (3) sadanuSThAnapUrvakanA bodhathI je je anuSThAno karAya che te te asaMmoha anuSThAna kahevAya che. jema ratnanA zikhAu karatAM ratnono zikSita puruSa judI rIte ratnadarzana kare che. ane te zikSita karatAM paNa ratnono vepAra karanAro (levaDa-devaDa karanAro) puruSa ratnonuM darzana (mane vadhAre Arthika lAbha kevI rIte thaze ?) ema samajIne judI rIte ja kare che. tevI ja rIte A trIjA prakAranuM ane tadanugata anuSThAna asaMmoha anuSThAna kahevAya che. vAstavika rIte A bodhanA (jJAnanA) traNa prakAra che. paraMtu jevo bodha hoya che tevuM anuSThAna karAya che. tethI anuSThAna paNa traNa prakAranuM kahevAya che. "sadanuSThAna" kone kahevAya ? te granthakArazrI pote ja AgaLa upara samajAve ja che. uparanI vAtano sArAMza A pramANe che (1) ratnonA zikhAunI jema pAMca indriyonA viSayathI AkarSAIne UMDI samaja vinA je dharmabodha thAya, ane tenAthI je dharmAnuSThAna karAya te buddhigata dharma anuSThAna kahevAya che. (2) ratnonA zikSita puruSanI jema AgamazAstronA abhyAsapUrvaka vidhi-avidhinA vivekapUrvakano je zAstrIyabodha, tene anusAre karAtuM je dharmAnuSThAna te jJAnapUrvakanuM anuSThAna kahevAya che. (3) ratnono vepAra karatA puruSanI jema sadanuSThAna yukta je bodha ane tene anusAre karAtuM je dharmAnuSThAna te asaMmohAnuSThAna kahevAya che. traNe prakAranA bodhamAM ane tadanusAre thatA dharmAnuSThAnomAM kartAnA AzayavizeSano bheda hovAthI phaLanI prApti paNa bhinna-bhinna thAya che. / / 16 / / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 27 cothI dIprA dRSTi sadanuSThAna kone kahevAya ? te samajAve che - Adara kriyA - rati ghaNIjI, vighana TaLe mIle lacchI | jijJAsA budhasevanAjI zubhakRti cihna pratyacche che manamohana0 /17 gAthArtha - Adara, kriyAmAM ghaNo prema, viSnAbhAva, lakSmInI prApti, jijJAsA, ane budha puruSonI sevA, A che zubhakRtinAM (sadanuSThAnanAM) pratyakSa lakSaNo che. II1LA - vivecana - "sadanuSThAna" zabda uparanI gAthAmAM Avyo che. asaMmahAnuSThAna tene kahevAya ke je sadanuSThAnayukta hoya. eTale sadanuSThAna samajavuM paNa jarUrI che. tenAM kula 6 lakSaNo jainazAstromAM kahyAM che. (1) Adara - anuSThAna AcaravAmAM prayatnAtizaya te Adara kahevAya che. ApaNI zakti karatAM vadhAre karavAnuM mana thAya, tyAre samajavuM ke te kriyAmAM Adara che. ApaNane je dharmAnuSThAna pratye AdarabhAva hoya che, tyAM koIpaNa jAtanI preraNA vinA paNa ApoApa ja te kArya savizeSa karavA A jIva prayatna kare che. jIva potAnI zaktino vicAra paNa tyAM karato nathI. mumukSu AtmAe uttama anuSThAna pratye AdarabhAva rAkhavo joIe, anAdarabhAva e yogamArgamAM mahApApa svarUpa che. kAraNa ke anAdarabhAvanA kAraNe ja avidhi, bIna-upayogadazA, kAlAdinI aniyama ane bhAvarahitatA ityAdi doSo udbhave che. mahApuNyodaye prApta thayeluM A uttama anuSThAna anAdaranA kAraNe asadanuSThAna banI jAya che. tethI hRdayanA premapUrvaka te te uttama anuSThAna AcaravAmAM ghaNo ja ghaNo udyama karavo te "AdarabhAva" A prathama lakSaNa che. (2) kriyAmAM rati - prApta thayelAM anuSThAna AcaravAmAM ghaNo ja rAga te sadanuSThAnanuM bIjuM lakSaNa che. je vastu durlabha hoya, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ATha dRSTinI sajhAya ane athAga prayatnathI ja labhya hoya te vastu prApta thayA pachI tenA upara ghaNo ja rAga hoya che. jema koI mANase loTarInI TIkITa lIdhI hoya ane te lAgavAthI dhanavAna thAya, athavA zerabajArAdinA saTTAthI ke jugArathI dhanavAna thAya tene dhana upara jeTalo rAga hoya, tenA karatAM ghaNI mahenata-majurI karIne karIyANAnI seMkaDo vastuo rAkhI teno dhaMdho karatAM pAkI majurI karavA dvArA je dhanavAna thayo hoya tene dhana upara vadhAre rAga hoya che. tema A uttama anuSThAno punaH punaH prApta thavAM atizaya duSkara che. tethI Adara (atizaya prayatna) dvArA maLelAM che. mATe atizaya rAgapUrvaka - premapUrvaka te anuSThAno Acare A kriyAmAM rati e sadanuSThAnanuM bIjuM lakSaNa che. (3) vidhyano nAza - je je dharmAnuSThAno sevatAM Adara (prayatnavizeSa) ghaNo hoya ane te anuSThAno pratye prIti (prema-rAga) ghaNo hoya, to te te anuSThAno AdaravAthI pUrvabaddha karmo tuTI jAya che. ghaNI nirjarA thAya che. ane apUrva puNya upArjana thAya che. karmonA nAzanA kAraNe dharmakAryomAM vidgo(bhayo) ApoApa TaLI jAya che. pahelAM dharma karavAnA bhAva thatA na hatA ane kadAca thAya to paNa saMjogo anukULa maLatA na hatA. kaMIkane kaMIka upAdhio ADI AvatI hatI. havethI A dRSTinI nirmaLatAnA kAraNe saMjogo paNa sAnukULa thAya che. takalIpho dUra thAya che. je anuSThAna AcaravAnuM mana thAya te anuSThAnanI sAdhanAne anurUpa sAdhanasAmagrI maLyA ja kare che. AvI saMpattino yoga ane vilanano abhAva e A sadanuSThAnanuM trIjuM lakSaNa che. (4) sampattinI prApti - mAya pAdara ane rAgathI karAyelA anuSThAna dvArA pUrvabaddha pApakarmanA nA thiI jama vinAno abhAva thAya che. tevI ja rIte pUrvabaddha puNyodayanA kAraNe saMpattinI prApti paNa avazya thAya che. tathA zubhabhAvo dvArA evA puNyanuM sarjana paNa A Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 cothI dIprA dRSTi jIva kare che ane te puNya dvArA paNa paraMparAe saMpattino ja yoga varte che. A saMpatti be prakAranI che. abhyattara ane bAhya, udAratA, dAkSiNyatA, namratA, saraLatA ane pApabhaya Adi guNIyala jIvana e abhyattara saMpatti ane dhana, pratiSThA, nirogI deha ityAdi bAhya saMpatti che. viddhanA abhAvanI sAthe ja saMpattinI prApti thAya che. tethI dharmAnuSThAna AcaravAmAM sAdhana-sAmagrInI nyUnatA jaNAtI nathI. game tevA vikaTa saMjogomAM paNa sAdhanano pratibaMdha jaNAto nathI. kAraNa ke sAdhaka AtmAnI sAdhakatA vastutaH sAdhananI apekSA rAkhavAmAM nathI. paraMtu je vastu vartamAnamAM vidyamAna che, tene ja sAdhanAnuM sAdhana banAvavAnuM sAmarthya tenAmAM hoya che. je je kALe jevA jevA saMjogo upasthita thAya tevA saMjogone paNa te sAdhanAnuM aMga banAvI le che. AvA sAdhakone siddhi sahajabhAve maLatI ja hoya che. koIpaNa iSTasAdhananI apekSAnA kAraNe sAdhanAmAM A jIva vilaMba karato nathI. AvelA saMjogone ja iSTa sAdhanAnuM aMga banAve che. A saMpattinI prApti te sadanuSThAnanuM cothuM lakSaNa che. (5) jijJAsA - eTale jANavAnI icchA, Adara ane prItinA kAraNe je je dharma anuSThAno upAdeya lAgyAM che, AcaravAnI icchA thaI che, AnAthI ja AtmAnuM hita che evuM samajAyuM che, te dharmAnuSThAnonI vidhi jANavAnI. tathA kayA kALe karAya ? kevI rIte karAya ? temAM AvatAM sUtro tathA tenA arthane jANavAnI, tathA AvA prakAranAM anuSThAnothI AtmAmAM zuM zuM lAbha thAya ? kevA kevA guNo Ave ? ityAdi jANavAnI tamannA pragaTe che. kAraNake vidhipUrvaka anuSThAna karavAno Azaya che. eTale tenI vidhi saMbaMdhI, sUtrasaMbaMdhI, arthasaMbaMdhI, ane kAlAdinA niyamasaMbaMdhI jijJAsA A AtmAmAM pravarte che. A jijJAsA e sadanuSThAnanuM pAMcamuM lakSaNa che. (6) budhasevanA - ApaNe AcareluM dharma anuSThAna niraticAra A. 9 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ATha dRSTinI sajjhAya evuM zuddha bane teTalA mATe te anuSThAnanI vidhi ane svarUpane jANanArA jJAnIonI vinayapUrvaka sevA kare. anuSThAna pratye Adara ane prIti che tathA tenA svarUpane jANavAnI jijJAsA che. to te jijJAsA tenA jJAtAo pAsethI ja saMtoSAze. tema samajI AtmArthibhAve vinayapUrvaka te viSayanA jJAnIonI sevA kare. A budhasevanA e sadanuSThAnanuM chaThThuM lakSaNa jANavuM. zrI yogadRSTisamuccayamAM kahyuM che ke Adara: karaNe prItiravighnaH sampadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam // 123 // A pramANe anuSThAna traNa prakAranuM che. ane te ratnanA dRSTAntathI samajavuM. temAM sadanuSThAnavALuM je anuSThAna te asaMmoha anuSThAna kahevAya che. ||17|| A traNe prakAranAM anuSThAno kevA kevA phaLane ApanArAM che te samajAve che buddhikriyA bhavaphaLa dIejI, jJAnakriyA ziva aMga / asaMmohakriyA dIejI, zIghra mugatiphaLa caMga // manamohana0 // 18 // gAthArtha - buddhi mAtrathI karAtAM anuSThAno saMsAraphaLa ApanAra che. zAstrajJAnapUrvaka karAtAM anuSThAno dIrghakALe mukti ApanAra che. ane asaMmohapUrvaka karAtAM anuSThAno tatkALa manohara evA muktiphaLane ApanArAM che. 18|| vivecana - pAMca indriyonA viSayane anusaranArI je buddhi che, te buddhipUrvaka ja mAtra karAtAM anuSThAno saMsAraphaLadAyI che. arthAt zAstranI apekSA rAkhyA vinA mAtra potAnI buddhi cAle tema kalpanA mAtra dvArA, pAMca indriyo dvArA thanArA bodhathI je anuSThAno karAya Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi che, te bhavabhramaNanuM ja kAraNa bane che. kAraNake jyAM AgamazAstronuM AlaMbana nathI paNa svamatinI kalpanA mAtra ja che te anuSThAno bhavahetu ja thAya che. zAstranI upekSA e kaTu phaLadAyI che. AgamazAstranuM AlaMbana laIne temAMthI prApta karelA samyajJAna pUrvaka karAtuM vidhiyukta je anuSThAna te avazya muktidAyaka bane che. paraMtu trIjA anuSThAna karatAM dIrghakALe mukti ApanAra bane che. kAraNa ke trIjA anuSThAna jeTalI zuddhi A anuSThAnamAM nathI. paraMtu AgamazAstronuM AlaMbana hovAthI zAstrAnusArI che. tethI cirakALe paNa avazya muktihetu thAya che. A anuSThAnamAM zAstrano saMbaMdha hovAthI vidhi, kAlaniyamana, dravya-kSetra-kAla-bhAvAdinuM samyagyuMjana vagere bhAvo hovAthI dina-pratidina vadhAre zuddha ane sAnubaMdha anuSThAna thAya che. ane uttarottara uttama uttama anuSThAnanuM kAraNa bane che. 131 trIjuM asaMmoha anuSThAna sadanuSThAnavALuM hovAthI ane te sadanuSThAna uparokta 6 lakSaNovALuM hovAthI atizaya parizuddha hovAnA kAraNe vinA vilaMbe mokSaphaLa ApanAra bane che. je AtmAo sArI rIte paramatattvanA (eTale AtmAnuM atyanta zreSTha je tattva-svarUpa che tenA) jANakAra che. teone bhavAtItArthayAyI kahevAya che. tevA bhavAtItArthayAyI AtmAone ja A asaMmoha anuSThAna Ave che. ane te anuSThAna sarvazreSTha hovAthI sAdhaka AtmAne turata muktiphaLa Ape che. A ja vAta yogadRSTisamuccayamAM 1240125 126 zlokomAM che. 18 / / bhavAtItArthayAyI jIva kone kahevAya ? te have samajAve che - pudgalaracanA kAramIjI, tihAM jasa citta na lIna | eka mArga te ziva taNojI, bheda lahe jaga dIna / / manamohana0 // 19 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya gAthArtha - pudgaladravyonI racanA bhayaMkara (du:khadAyI) che. jeonuM citta te paudgalikabhAvomAM lepAtuM nathI. te sarveno mokSamArga eka ja che. tenA bheda je kahe che. te A saMsAramAM dIna(dayApAtra ajJAnI) che. ema jANavuM. 195 132 paratattvanA vivecana - je AtmAo jaina zAsana pAmelA che, tenA pratye anahada guNAnurAgI thayA che. tethI ja samyaktvI che. (AtmatattvanA) sAcA jANa banyA che. tevA jJAnIone A saMsAranI sArI ane narasI sarve paNa paudgalika racanAo kAramI (bhayaMkara - du:khadAyI) ja lAge che. kAraNa ke baMgalA, gADI, alaMkAra, hIrAmANeka - motI- suvarNAdirUpe je je sArI racanA che te A jIvanamAM rAga, Asakti ane prIti utpanna kare che. ane je jhuMpaDAM, malIna vastra, vadhyuM-ghaTyuM bhojana, Adi hIna-varNa-gaMdha-rasa ane sparzavALI pudgalonI racanA che. te A jIvanamAM dveSa-aprIti-ArTa-raudra dhyAna karAvavA dvArA malInatA utpanna kare che. A rIte sArI vastuo rAga karAvavA dvArA ane tuccha vastuo dveSa karAvavA dvArA A jIvane cIkaNAM karmo baMdhAve che. ane bhavabhramaNAmAM rajhaLAve che. mATe A sarve paudgalika bhAvonI racanA AvA jJAnI AtmAone kAramI lAge che. bhayaMkara dekhAya che. anaMta saMsAramAM rajhaLAvanAra lAge che. tethI tevI racanAomAM teonuM citta Asakta banatuM nathI. AvA prakAranA A mahAtmAo paudgalikabhAvothI nirutsuka hoya che. bhavanA bhogothI virakta hoya che. teonuM mana prAkRtabhAvomAM lIna-tanmaya thatuM nathI. AvA mahAtmAone bhavAtItArthayAyI kahevAya che. bAhyabhAvomAM citta nirutsAhI ane virakta hovAthI A AtmAo atizaya nirmaLa ane zuddha hoya che. tethI ja pAMce indriyonA viSayo, tajjanya vikAro, mohanI vAsanAo ane kaSAyonI mAtrAo ghaNI ja zAnta thaI gayelI hoya che. tethI A jIva upazamabhAvane pAme che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 133 cittane "samabhAvamAM" rAkhavuM, mananuM zamapradhAna thavuM, muktino e ja eka mArga che. anuSThAno game te Acaro, game teTalAM Acaro, paraMtu te sarve anuSThAno dvArA "prazamabhAva" ja prAptavya che. te ja eka sAco ane Rju (saraLa) muktimArga che. tathA muktinA upAyabhUta anuSThAno aneka hovA chatAM tyAM pahoMcavAno mArga A "prazamabhAva" eka ja che. bIjo koI ja nathI. tethI je je judA judA muktimArga mAne che te A jagatamAM ajJAnI che. jJAnI AtmAone tenuM ajJAna joIne dayA upaje che. arthAt teo dIna che. cothA guNaThANAthI 14 mA guNaThANA sudhInA sarve jIvo eka ja muktimArga upara dUra - Asannabhede ArUDha thayelA che. jema samudranA sAmA kinAre pahoMcavA mATe prastuta kinArethI taravA mATe paDelA pacIsa pacAsa jIvo sAmA kinArAnI prAptine anurUpa eka sarakhA samAna mArge ja tare che. paraMtu jenI taravAnI gati vegavALI che te sAmA kinAre pahoMcavA mATe atizaya Asanna che. ane jenI taravAnI gati maMda, maMdatara ane maMdatama che, tevA jIvo paNa taravA mATenA te ja eka mArga upara tare che. paraMtu taravAnI gati maMda hovAthI pahoMcavAnA kinArAthI dUra-dUratara ane dUratama che. tevI ja rIte 4thI 14 guNasthAnakavALA jIvo "prazamabhAva" rUpa muktinA eka ja mArga upara cAlI rahyA che. paraMtu prazamabhAvanI mAtrA taratamatAvALI-vikAsa pAmelI hovAthI 14mA vALA muktine Asannatama kahevAya che. 13mA vALA Asannatara kahevAya che. 12mA vALA Asatra kahevAya che. ema sarvatra samajavuM. paraMtu mArgabheda hoto nathI. yogadRSTisamuccayamAM kahyuM che ke - - eka eva tu mArgo'pi teSAM zamaparAyaNaH / avasthA khetametepa, nathI tIramArthavat // 28 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ATha dRSTinI sajhAya A pramANe bhavAtItArthAyI sarve jIvone mukti paNa eka ja che. ane muktino mArga paNa eka ja che. ane tene jaNAvanArA sarvajJA bhagavanto paNa sarvajJatA guNe karIne eka ja che. ll19 prazna - jo sarvakarmakSaya rUpa mukti eka che. prazamabhAva rUpa muktimArga eka che. ane sarvajJatA guNe karI sarvajJa eka che. to pachI RSabhadeva ane mahAvIra prabhunI dezanA pAMca mahAvratavALI ane zeSa bAvIsa tIrthakaronI dezanA cAra mahAvratavALI tathA dazavidha sAmAcArImAM paNa bhedavALI ciraNA jaNAvI . Ama kema? teno uttara ApatAM kahe che keziSya bhaNI jina dezanAjI, kahe janapariNati bhinna | kahe muninI naya dezanAjI, paramArathathI abhinna che manamohana120 gAthArtha - jinezvara bhagavaMtonI dezanA ziSyo(nI pAtratA)ne AzrayI bhinna che. ane lokomAM paNa bhinna rIte pariNAma pAme che. tathA muninI dezanA paNa naya sApekSa hovAthI bhinna che. paraMtu paramArthathI to abhinna ja che. arthAt eka ja che. 20 vivecana - vItarAga paramAtmAnI dezanA paramArthe eka rU5 ja che. bhinna-bhinna nathI. paraMtu sAMbhaLanArA zrotAgaNamAM rahelI pAtratA hInAdhika hovAthI teono upakAra je rIte thAya te rIte bhagavAna dezanA Ape che. tethI bhinna-bhinna lAge che. jema koI paNa uttama vaidya rogI AtmAne jevo roga thayo hoya tevuM auSadha Ape che. eka ja roganA rogI jIvomAM paNa bALa - yuvAna ane vRddhAdi avasthAne dhyAnamAM rAkhIne hInAdhika mAtrAe auSadha Ape che. kAraNa ke tema karavAthI ja teno roga dUra thavA rUpa upakAra thAya che. paraMtu paramArthathI roga dUra karavA mATe auSadha eka ja che. samAna ja che. tevI rIte RSabhadeva ane mahAvIra prabhunA kALanA jIvo anukrame Rju - jaDa, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 cothI dIprA dRSTi ane vakra-jaDa hovAthI pAMca mahAvratavALI ane zeSa bAvIsa tIrthaMkara bhagavattanA kALamAM jIvo Rju - prANa hovAthI cAra mahAvratavALI dezanA hatI. te te jIvonI tevI tevI yogyatA hovAthI teone je rIte upakAra thAya te pramANe bhinna-bhinna dezanA vyavahArathI dekhAtI hovA chatAM paramArthathI te dezanA eka ja che. A tIrthakara bhagavanto saMsArI jIvono bhavaroga dUra karavAmAM mahAvaidya samAna che. paramAtmAnI dezanA sAMbhaLanArA jIvomAM keTalAka jIvo AtmA Adi sarva tattvone nAzavaMta - kSaNika - anitya ja samajatA hoya che. (svadarzananA AgrahanA kAraNe tema ja mAnatA hoya che.) tethI kALAntare AtmA puNya Adi tattvonA thanArA nAzathI bhIrU hoya che. eTale ke ame atyAre game teTaluM puNya - athavA dharma karIzuM to paNa te kALAntare (kSaNAntare) nAza ja pAmavAnuM che. kAraNa ke te anitya ja che. tethI puNya ke dharma karIne paNa zuM karavAnuM ? tevI ja rIte AtmA paNa anitya ja che. puNyadharma karanAro AtmA to vipAkakAle rahevAno ja nathI. tethI ApaNe puNya - dharma karIne paNa zuM lAbha ? AvI vicArasaraNI dharAvanArA jIvo pratye jemAM paryAyovALI kramazaH thatI avasthAo gauNa che. ane dravya mukhya che. evI nityatvanI dezanA paramAtmA Ape che. evI ja rIte saMsAranA bhogomAM ja AsaktivALA ane A bhogo ane bhogavanAro AtmA sadA rahevAno ja che. sukha ane sukhI AtmA nitya ja che. AvuM mAnanArA bhogI jIvone bhoga pratyenI Asakti choDAvI upakAra karavA mATe, dravya jemAM gauNa che ane paryAya jemAM mukhya che evI anityatvanI dezanA paramAtmA Ape che. paraMtu paramArthathI vastutattva nityAnitya ja che. evI te dezanA eka ja che. tathA paramAtmA koIpaNa viSaya uparanI eka ja prakAranI dezanA ApatA hovA chatAM paNa teonA acijya puNya prabhAvathI je je zrotAonI je eka bAju dRSTi DhaLI hoya tenAthI bIjI bAjunI . Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ATha dRSTinI sajhAya ja dezanA tene saMbhaLAya che. tathA paramAtmA potAnI eka bhASAmAM ja dezanA ApatA hovA chatAM zrotAvargane saune potapotAnI bhASAmAM ja saMbhaLAya che. AnuM kAraNa paNa sAmAnya mAnavImAM na ghaTe tevo paramAtmAnA puNyano acinya prabhAva ja kAraNa che. tathA sarve zrotAone AzrayIne kahetA hovA chatAM pratyeka zrotAone ema ja lAge che ke jANe A bhagavAna mane udezIne ja kahe che. ityAdi rIte paramAtmAnI dezanA je saMbhaLAya che, tenuM kAraNa teonuM asAdhAraNa ane acinya puNyabaLa ja samajavuM joIe. tathA paramAtmAnA anuyAyI evA muni mahAtmAo paNa zrotA vargane upakAra kema thAya ? tenuM barAbara dhyAna rAkhIne ja koI paNa eka nayanI dezanA Ape che. jemake- jJAnanayanA pakSapAtI jIvo zrotA hoya to kriyAyanI dezanA Ape che. ane kriyAnayanA pakSapAtI jIvo zrotA hoya to jJAnanayanI dezanA Ape che. vyavahAranayanA pakSapAtInI sAme nizcayanayanI ane nizcayanayanA pakSapAtInI sAme vyavahAranayanI dezanA Ape che. sArAMza ke suvaidyanI jema zrotAvarganI pAtratA joIne tene upakAraka thAya te rIte pratipakSI evA eka nayanI dezanA teo Ape che je dezanA paramArthe anekAntavAdasyAdvAda arthAt ubhayanayano sApekSapaNe samanvaya karanArI ja hoya che. ane tethI te dezanA eka che. je AtmA alpajJa hoya ane rAgAdi doSavALA hoya tenI ja dezanA bhinna-bhinna hoya che. paraMtu A paramAtmAo to sarvajJa ane vItarAga hovAthI teonI dezanAmAM bheda nathI. vaLI muni mahAtmAo paNa sarvajJanA siddhAntane anusaranArA hovAthI teonI dezanAmAM paNa nayasApekSatA hovAnA kAraNe bheda nathI. chatAM je ajJAnI AtmAo sarvajJanI dezanAmAM bheda samaje che teo jJAnIonI dRSTie A jagatamAM dInabhAvavALA che. dayAnuM pAtra che. pApa mAtra bAMdhanArA che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 137 sarvajJa paramAtmAomAM dezanAbheda kalpIne taratamatA ke hInAdhikatA mAnavI ane tenAthI teono avarNavAda - ke niMdA karavI te mahApApa che. jihvAcchedathI paNa adhika pApa che. A ja viSaya A.bha. zrIharibhadrasUrIzvarajIe zrI yogadRSTisamuccayamAM gAthA 134thI 146mAM savistara samajAvyo che. vadhAre tyAMthI jANI levuM. A pramANe bhavAtItArthayAyI mahAtmAone mukti paNa eka che. muktimArga paNa eka che. sarvajJa paNa eka che. ane sarvajJanI dezanA paNa eka che. vastusthiti eka ja che. mAtra darzane darzane tenAM nAmono ja bheda che. jyAM padArtha eka ja hoya ane nAma mAtrano ja bheda hoya tevI bAbatamAM mahAtmA puruSone jhaghaDo-TaMTo hoto nathI. A ja vAta graMthakAra AgaLa samajAve che. ra0A zabdabheda jhaghaDo kissojI, paramAratha jo eka / kaho gaMgA kaho suranadIjI, vastu phare nahI cheka II manamohana0 // 21 // gAthArtha - jo paramArtha(vastusthiti) eka ja hoya to zabdabhedano jhaghaDo zuM kAmano ? gaMgA nadIne gaMgA kaho ke suranadI kaho, paraMtu tema kahevAmAM kaMI vastu pharI jatI nathI. // 21 // vivecana - jo paramArtha eka ja hoya che. vastusthiti jo eka ja che. to nAmabhedano jhaghaDo zuM kAmano ? mahAtmA puruSone Avo jhaghaDo hoto nathI. jema ke je gaMgA nadI che, tene koI gaMgAnadI kahe, koI suranadI kahe, to tema nAmabheda kahevA mAtrathI kaMI vastu badalAI jatI nathI. samajAvavAno Azaya e che ke jo mukti eka ja che. to te muktino darzanabhede nAmabheda hoya teno mahAtmAone jhaghaDo hoto nathI. jema A ja muktine judA judA darzanakAro (1) sadAziva, (2) parabrahma, (3) siddhAtmA, (4) tathAtA AvA prakAranAM bhinna-bhinna nAmo kahe che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ATha dRSTinI sajhAya tethI muktitattvamAM kaMI taphAvata thato nathI. tevI ja rIte muktimArgamAM ane sarvajJamAM, paNa ekatva hovA chatAM darzanabhede je nAmabheda che teno mahAtmA puruSone koIpaNa jAtano jhaghaDo hoto nathI. A dIprAdaSTino artha cAle che. 1 thI 4 dRSTi sudhI jIva mithyAtvI hoya che. cothI dIprAdaSTinA antima bhAgamAM atizaya maMda mithyAtva hoya che. paraMtu sthirAdi pAMcamI dRSTithI je samyakatva guNa Ave che. te A cothI dRSTimAM hoto nathI. tethI vedyasaMvedyapada paNa dIprAdaSTimAM hotuM nathI. tenA kAraNe samyagdaSTi AtmA jevo sUkSmabodha paNa ahIM saMbhavato nathI. chatAM je kaMI viziSTa jJAnabhUmikA prApta thaI che te avazya vedasaMvedyapada, samyakatva, ane sthirAdi dRSTio prApta karAve ja che. A dIprAdaSTinA kALe paNa samyakatvAdi guNo na hovA chatAM te te guNonI pUrvabhUmikA nakkara baMdhAI hovAthI vItarAga paramAtmAne sAcA deva, nigraMtha mahAvratadhAraka gurune ja guru, ane saMsArathI tAre te ja dharma AvA prakAranuM yathArtha jJAna A dRSTikALe varte che. tethI kudeva - kuguru ane kudharmane mAnavAnI vAta to A dRSTikALe hotI nathI. sudeva-suguru ane sudharmane ja mAnavAnI vAta pAkI hoya che. paraMtu sudevatva kaI vyaktimAM mAnavuM ? sugurutva kaI vyaktimAM mAnavuM ? ItyAdi viSayanuM spaSTa jJAna A dRSTimAM hotuM nathI. kAraNa ke haju samyakatvAdi nathI. suvAdinA svarUpamAM koI vivAda nathI. paraMtu A svarUpa konAmAM hoya ? e cokkasa jaNAtuM nathI. tethI jema RSabhadeva ajitanAtha - saMbhavanAtha ityAdi bhagavanto sAcA sarvajJa che. tethI teo jema sudeva kahevAya che. tema buddha, kapila, akSapAda, kaNAda Adi RSimuniomAM nAmamAtranA bhedathI sarvajJatvano abhAva che. ema kahI zakAya nahI. arthAt teo paNa sarvajJa hoya evuM kAM na bane ? tethI buddha-kapila-mahAvIra Adi nAmabheda hovA chatAM te sarve paNa sarvajJapaNe Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTi 139 samAna hoI zake che. ema mAnIne koIpaNa pakSano Agraha rAkhyA vinA sarva sthAne sudevAdinI buddhi thAya che. ATaluM ja mAtra mithyAtvanuM baLa have zeSa hoya che. Agraha dazA cAlI gaI che. tenuM kAraNa e che ke kutarka karavAnI bhAvanA nivRtta thaI gaI che. kutarka vinAnI dazA ja mumukSu AtmAone upakAraka bane che. kadAgraha e eka prakArano graha (bhUta athavA nukazAna karanAro graha) che. tethI kutarka, ane kutarkanA kAraNe thato kadAgraha AtmArthI mahAtmAoe tyajavo ja joIe. paranA dharmakSamAdika paNa miTejI, pragaTe dharmasatyAsa . to jhaghaDA jhoMTAtaNojI, munine kavaNa abhyAsa | manamohana) raro gAthArtha - dharmasaMnyAsa yoga pragaTe tyAre kSamA - namratA Adi lAyopathamika bhAvanA dharmo paNa TaLI jAya che. to pachI munine zabdabhedanA jhaghaDA - TaMTA taNo abhyAsa kyAMthI hoya ? arthAt na ja hoya. tera rA/ - vivecana - mahAtmA puruSoe kutarka ane tajanya kadAgraha (asadabhiniveza) avazya tyajavo ja joIe. A viSaya upara yuktipUrvaka samajaNa Ape che ke - cAritra mohanIya karmanA kSayopazamathI prApta karavA yogya ane ghaNA puruSArthathI prApta karela evA kSAyopathamika bhAvanA kSamA - mRdutA - ArjavatA ane saMtoSa Adi guNo paNa kSapakazreNI kALe dharmasanyAsa yoga Ave tyAre tyajavAnA hoya che. sArAMza ke je guNothI jIvanuM UrdhvarohaNa thayuM che, tevA A guNo paNa kSAvikabhAvanA guNo prApta karavAnA avasare tyajavAnA hoya che. to pachI muktinA nAmabhedano, ke sarvajJanA nAma bhedano jhaghaDo-TaeNTo to hoya ja zuM ? tevI halakI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ATha dRSTinI sajajhAya pravRtti ane halakI pariNati AvA mahAtmAomAM zuM hoya ? arthAt na ja hoya. mithyAtvaguNasthAnake koIpaNa AhArAdi eka saMjJAnA jore bIjI saMjJAnA parAbhava rUpa guNo hoya che. te audayikabhAvanA guNo kahevAya che ke je vAstavika guNAbhAsa rUpa che. jema ke parigraha saMjJAne paravaza thayelo, satata dhana kamAvavAmAM layalIna thayelo jIva samayasara AhArAdi leto nathI. bhukhyo paNa rahe che. maithuna saMjJAne paravaza thayelo jIva lokalajjA AdinA bhayo vinAno hoya che. paraMtu A guNo te kaMI tArakaguNo nathI. AvA guNAbhAso samyakatvAdi pAramArthika guNo AvatAM chuTI jAya che. ane cothA guNaThANAthI AThamA guNasthAnaka sudhI cAritra mohanIya karmano kSayopazama thavAthI kSAyopathamika bhAvanA kSamA, mArdavatA Adi guNo Ave che. je guNo A AtmAne upara-uparanA guNasthAnake caDhAve che. A guNo mohanI maMdatAthI AvelA che. eTale avazya upakAraka che. to paNa sarvathA mohanA kSayathI AvanArA kSAvikabhAvanA guNo AvavAno jyAre avasara Ave che, tyAre eTale ke kSapakazreNImAM 9/10 guNasthAnake dharmasanyAsa yoga pragaTa thAya tyAre A kSayopazamabhAvanA guNo paNa tyajavAnA che. to pachI nAmabheda - zabdabheda jevI tuccha bAbatono dilAvara dilavALA ane udAra prakRtivALA mahAtmAone jhaghaDo ke TaMTo hoto nathI. tenA mATenA kutarko karavAnI buddhi ke kadAgraho hotA nathI. pariNAma evA nirmaLa thAya che ke AvA malIna bhAvo AvA uttama jIvomAM saMbhavatA nathI. UMDA kUvAmAM paDelA mANasane bahAra nIkaLavA mATe lAMbI eka sAMkaLa laTakAvelI hoya. ane te sAMkaLa paDelAnA hAthamAM Ave arthAt te paDelo jIva sAMkaLa pakaDe to jarUra bahAra AvI zake. paraMtu te sAMkaLane mAtra pakaDI ja rAkhe to kadApi upara na ja Ave. teNe jema jema uparano sAMkaLano bhAga pakaDAto jAya tema Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 cothI dIprA dRSTi bha nIceno pakaDelo bhAga choDa paNa paDe. to ja upara Ave, arthAt nIceno game tevo majabUta pakaDelo bhAga paNa uparanA bhAganA grahaNa pachI choDI ja devo joIe. grahaNa ane mocana ema ubhaya hoya to ja upara Ave che. nIcenI pakaDanA kadAgrahathI upara avAtuM nathI. evI ja rIte A AtmA jema jema adhyAtmamArgamAM vikAsa kare che tema tema kutsita Agraho, tenA kAraNabhUta tarko, miththAmati, mithyApakkaDa chUTatI jAya che. tethI mahAtmAone AvA kadAgraho - jhaghaDA-TaMTA ke kutarko hotA nathI. . mithyAtva guNasthAnakanA aMtima kALamAM muktinA nAmabhedano ke sarvajJanA nAmabhedano vivAda - jhaghaDo vagere kulezavRttivALuM citta hotuM nathI. paraMtu guNIyala citta banI jAya che ke jenAthI A jIva turata ja samyakatva, sthirAdi daSTi ane vedasaMvedyapada prApta kare che. te cittamAM nIce mujaba guNo pragaTa karavAnA hoya che. (1) parane sUkSma paNa pIDA na karavI. koI jIvane duHkha na ApavuM. (2) pApakarma karanArA jIvo upara paNa bhAva anukaMpA karavI. paraMtu mAtsarya ke dAjha na karavI. (3) vaDIlo (mAtA-pitAdi sarva parivAra) devo, brAhmaNo, yatio, tapasvI mahAtmAonI pUjA karavI, teo tarapha pUjyabhAva rAkhavo, haiyAnuM bahumAna rAkhI vinayAdimAM pravartavuM AvA guNo cittamAM pragaTa karavAnA hoya che. sarvakarmakSaya rUpa mukti eka che. mukti prApta karavAnA upAya sa "prazamabhAva" e muktimArga paNa eka ja che. sarvajJa paNa sarvajJatA guNathI samAna che. eka che. tenAmAM hInAdhikatA ke taratamatA hotI nathI. tethI ja teonI dezanA paNa paranA upakAra karavA rUpe mahAvaidyanI jema eka ja hoya che. tethI muktinA ke sarvajJanA nAmabheda ke zabdabhedano ane dezanA bhedano jhaghaDo-TaMTo tyajIne mahAtmA puruSo anukaMpA-ane guru AdinI sevA karanArA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ATha dRSTinI sajjhAya tathA pApIo upara paNa mAtsaryarahita eTale ke mAdhyasthatAvALA thAya che. guNo prApta karavA tarapha ja teonI dRSTi hoya che. tuccha bAbatono jhaghaDo hoto nathI. udAra gaMbhIra satyanA gaveSaka ane kSamAzIla banatA jAya che. kAraNa ke have mithyAtvaguNasthAnakano aMta thavAnI taiyArImAM che. / / 22 / / dIpAdRSTino upasaMhAra karatAM jaNAve che ke - abhiniveza saghaLo tyajIjI, cAra lahI jeNe dRSTi | te leze have pAMcamIjI, suyaza amRtaddanavRSTi / / manamohana0 // 23 // - gAthArtha jeNe prathamanI A cAra dRSTi prApta karI che te jIva saghaLo abhiniveza (Agraha) tyajIne have pAMcamI dRSTi prApta kare che ke je dRSTi sArA yazarUpI amRtane ApavAmAM megha varSA samAna che. 23aa - vivecana mithyAtvanI atizaya maMdatA thavAthI A jIva A cothI dIprAdaSTi pUrNa karIne pAMcamI sthirA dRSTimAM pravezavAnI taiyArI kare che. anAdi kALanI oSa dRSTimAMthI caramAvartamAM AvyA pachI bhAbhinaMdIpaNAnI je dRSTi hatI te badalAtAM badalAtAM dharmAbhimukha dRSTi thatAM thatAM mananA vicAro, vANI ane kAyAnA AcAro badalAtA jAya che. tenA pratApe kramazaH mitrA-tArA-balA ane dIprA dRSTio AvatAM A jIvano caramAvartano prathama ardhabhAga samApta thavA Ave che. jemAM gADha mithyAtvamAMthI dvibaMdhaka samRddhdhaka, apunabaMdhaka thayo, mArgAbhimukha, mArgapatita ane mArgAnusArI thayo, anekavAra yathApravRtta karatAM karatAM carama yathApravRttakaraNa tathA apUrvakaraNa karI graMthibheda karI anivRttikaraNa karavA dvArA A jIva samyaktvanI prAptine abhimukha banyo. A AtmAno bhAvamala ghaNo ghaNo hrAsa pAmyo che. tenA kAraNe ja yathArthatattvo jANavAnI jijJAsA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 cothI dIprA dRSTi Adi bhAvo pragaTyA che. khoTA tarko (kutarko) karI tattva uDADavAnI vRtti naSTa thaI cUkI che. A AtmA vaDIlo pratye namravRttivALo, guruo pAsethI kaMIka sAcuM tattva maLavAnuM che evI jijJAsAvALo ane pUjya buddhivALo banyo che. AvA prakAranA AvelA A laukika guNo lokottara evA samyakatva Adi guNonI prAptinuM avaltha kAraNa banavAnA che. kutarko karavAnI buddhi naSTa thaI hovAthI "asadabhiniveza" mithyA Agraha = kadAgraha A AtmAe saghaLo tyajI dIdho che. A asadabhinivezathI ja jIva bhavobhavamAM ghaNo bhaTakyo che. A bhUla jIvane barAbara samajAyI che. A rIte zreSTha pariNativALo banavAthI dIpA sudhInI cAra dRSTio A jIve pasAra karI che. have sthirA nAmanI pAMcamI dRSTi prApta thaze, tenA pratApe vedyasaMvedyapada AvavAthI saMsArathI avazya kAlAntare paNa tAre ja evA samyakatvAdi lokottara guNo TuMka samayamAM Avaze ja. have AvanArI sthirA nAmanI pAMcamI daSTi kevI che ? te jaNAve che ke suMdara koTinA yaza svarUpa je amRta che tenI prApti karAvavAmAM meghanI varSAtulya A dRSTi che. A dRSTinI prAptirUpI megha varase eTale uttama koTinA yaza rUpa amRtanI prApti mumukSu jIvane thAya ja. A pramANe A cothI dRSTi samajAvI. he manamohana (manane moha pamADanAra jinezvara) prabhu ! tamArI vANI ghaNI mIThI che. amane atyanta sAkara jevI madhura lAge che. "suyaza" zabdathI graMthakAre potAnuM nAma jaNAvyuM che ema samajavuM. cothI dIprAdeSTi samApta Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi mitrA, tArA, balA ane dIprA A cAra dRSTiothI A AtmAno AdhyAtmika vikAsa ghaNo sAro thayo che. mithyAtva dazA ogaLI gaI che. mukti-muktimArga-sarvajJa-ane sarvajJanI dezanA ruci gaI che. sAMsArika bhAvo tarapha taqhalohapadanyAsanI jema aNagamo pragaTa thayo che. sAMsArika badhA ja sukhadAyaka saMjogo kALAntare avazya viyogavALA ja che. ane viyogakALe atizaya du:khadAyI ja che. tethI mokSanI ruci lAgI gaI che. mokSe javAnI bhAre tAlAvelI pragaTa thaI che. kutarka kadAgraha Adi anAdinI mohanI cAla tyajIne A AtmA saraLa samaju ane Atmahitano sAco arthI banyo che. nirdhvasa pariNAma tyajIne komaLa, dayALu, dAkSiNyatA ane udAratA Adi guNovALo banyo che. - sAcuM tattvajJAna jANavAnI jijJAsA, tattva sAMbhaLavAnI icchArUpa zuzruSA ane sadgurujI pAse sAcA tattvanuM zravaNa prApta karyuM che. tenAthI mokSaprAptinI raDha lAgI che. paraMtu teno mArga haju hAthamAM Avyo nathI. tattvazravaNa cothI dRSTimAM AvyuM hovAthI A jIvane e khyAla Avyo che ke samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritrathI ja muktinI prApti thAya che. muktinA upAyabhUta te sAdhanasAmagrI prApta karavAnI tAlAvelI lAgI che. je AtmAne je sAdhya sAdhavuM hoya, tenA sAdhanonuM paripUrNa ane yathArtha jJAna hoya, paraMtu te sAdhana, sAmagrInI aprApti hoya to te AtmAne ghaNuM ja duHkha hoya che. A vAta svAbhAvika che. tevI ja rIte A mumukSu AtmAne mukti sAdhavA mATenA upAyabhUta samyagdarzanAdi svarUpa ratnatrayI prApta na thai hovAthI apAra duHkha varte che. A du:kha Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 145 sthirA dRSTi AvatAM ja cAlyuM jAya che. ane samyagdarzanAdi rUpa ratnatrayI ke je muktinA upAyabhUta che tenI kramazaH prApti zarU thavAthI AnaMdano koI pAra ja raheto nathI. ahIMthI AtmAno sAco abhyudaya zarU thAya che. have A AtmAnI AdhyAtmika bhAvamAM evI caDhatI thAya che ke jenAthI muktinI prApti avazya thAya ja che tevA prabhAvavALI ane AtmAnA yathArtha mahodayane ApanArI A pAMcamI sthirA dRSTi prApta thAya che. te sthirA dRSTi have samajAvavAmAM Ave che dRSTi thirA mAMhe darzana, nitye ratanaprabhA sama jANo re / bhrAnti nahIM vaLI bodha te, sUkSma pratyAhAra vakhANo re / / 1 // e guNa vIrataNo na visAruM, saMbhAruM dina rAta re / pazu TALI sura rUpa kare je, samakitane avadAta re // 2 // gAthArtha - sthirA nAmanI dRSTimAM ratnanI prabhA samAna nitya bodha hoya che. bhrAnti nAmano doSa TaLe che. sUkSmabodha nAmano guNa pragaTa thAya che. pratyAhAra nAmanuM yoganuM aMga tyAM hoya che. A rIte paramAtmA mahAvIra prabhuno upakArakatAno A guNa kadApi na visArUM. paraMtu dina-rAta saMbhALuM chuM ke je vANIthI pazu samAna ajJAnadazA TALIne daivikarUpa samAna jJAnadazA prApta thaI che. A tamAma samyagdarzanano ja pratApa che. ||1-25 - vivecana - sthirA nAmanI A pAMcamI dRSTimAM (1) ratnanI prabhA samAna bodha, (2) bhrAnti doSano tyAga, (3) sUkSmabodha nAmanA guNanI prApti, ane (4) pratyAhAra nAmanA yogAMganI prApti thAya che. A cAre bhAvonuM varNana A pramANe che - (1) ratnanI prabhA samAna bodha - cothI dIprA daSTikALe je bodha hato te dIpakanI prabhAtulya hato, ane A dRSTimAM je bodha che te ratnanI prabhAtulya che. A bannemAM taphAvata A pramANe che. A. 10 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ATha dRSTinI sajhAya dIpakanI prabhA tela, vATa, koDIyuM Adi paradravyonI apekSA rAkhe che. vAyunA vegathI bujhAI jAya che. ane sAmAnyathI upara-nIce ADIavaLI Ama tema thayA kare che. arthAt asthira hoya che. tethI dazya vastunuM darzana paNa aspaSTa ane asthira thAya che. paraMtu ratnanI prabhA paradravyAvalaMbanavALI hotI nathI, svAbhAvika hoya che. vAyu Adi vaDe haNAtI nathI ane sadAkALa ekasarakhI prakAze che. tethI sthira ane spaSTa hoya che. dazya vastunuM darzana paNa spaSTa ane sthira thAya che. evI ja rIte dIprA dRSTikALe Atmatattva taraphanI dRSTi tathA tenA taraphano bodha (svataH jIva mithyAtvI hovAthI) paranA AlaMbanavALo savizeSa hato, sAmAnya evA pratibaMdhaka nimitte AvatAM A dRSTi haNAI paNa jatI, ane mithyAtvano udaya cAlu hovAthI A bodha aspaSTa ane asthira hato, jyAre sthirA dRSTi AvatAM samyakatva AvavAthI Atmatattva taraphanuM lakSya svAvalaMbI bane che. nirbhaya hovAthI haNAtuM nathI. ane samyakatva guNa hovAthI spaSTa ane sthira bodha hoya che, mATe ratnaprabhAnI jevo bodha kahyo che. A AtmA e eka sanAtana dhruva dravya che. paramAtmAnA jevA anaMta jJAnAdi guNavALo che. te guNo karmothI avarAyelA che. saMsAranAM sukho bhrAmaka che. mohadazAthI A jIva bhUlo paDelo che. jema agnithI mela baLI javAthI suvarNa zuddha bane che, tema huM jo ratnatrayInI ArAdhanA karuM, to mAro karmamela baLI zake che. zuddha Atmatattva prApta karI zakuM chuM. aMte e ja sAcuM prApta karavA jevuM tattva che. Avo atizaya nirmaLa bodha A dRSTimAM vikAsa pAme che. paraMtu cAritramohanIyanA udayanA kAraNe avirati te pramANe vartana karavA detI nathI. samyagdarzana prApta thavA chatAM jo aviratine dUra karavAmAM na Ave athavA tene AdhIna thaIne vartavAmAM Ave to prApta thayelA samyagdarzanane TakAvavuM duSkara bane che. samyagdarzanane TakAvavA mATe aviratithI ghaNuM ghaNuM dUra rahevuM joIe, pAMca indriyonA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 147 viSayonA upabhoganuM AkarSaNa anAdinuM ghaNuM gADha che. AjasudhInA saMsAranA paribhramaNanuM paNa A ja kAraNa che. aviratinA saMskAra anAdinA che ane tene dUra karavA ja che. tathA samyakatvanA saMskAra vartamAnabhavaviSayaka ja mAtra che. ane tene sAcavavA che. eTale A AtmA viSama sthitimAM mukAya che. mahA-puNyodaye AvelI sAdhanAmAM avirati vikSepo UbhA karyA ja kare che. mATe mAre mahA-sAhasa karavuM ja joIe. AtmabaLano upayoga savizeSa karavo ja joIe evI vizeSa jAgRti A dRSTimAM Ave che. (2) brAnti doSano tyAga - A dRSTi ratnaprabhAsama hovAthI tattvaviSayaka jJAna ghaNuM nirmaLa ane zuddha hoya che. vedyasaMvedyapadanA pratApe bramAtmaka jJAna hotuM nathI. mokSanAM sAdhaka aMgo kayAM ? ane bAdhaka aMgo kyAM ? tenuM samAropa (brama) vinAnuM jJAna hoya che. samAropa eTale bhrama, te traNa prakArano hoya che. (1) viparyaya, (2) saMzaya ane (3) anadhyavasAya, jyAM vivakSita vastumAM tenAthI bhinna vastuno bodha thAya, jema pittaLamAM suvarNanI buddhi te viparyaya, jyAM ubhayakoTinA sparzavALuM anirNayAtmaka jJAna hoya, jema ke zuM A sarpa che ke raju te saMzaya, ane jyAM tadana aspaSTa bodha thAya te anadhyavasAya. jemake mArge jatAM rastAmAM thato tRNasparza. A traNe prakAranA jJAnane bhramAtmakasamArohAtmaka jJAna kahevAya che. A daSTi nirmaLa hovAthI AvuM brAntivALuM jJAna hotuM nathI. brAnti doSano ahIM saMbhava nathI. (3) sUmabodhanI prApti - pUrve AvI gayelI daSTionA kALe niraMtara sadguruo pAse ane satsamAgama dvArA suMdara tattvazravaNa kareluM hovAthI ane ahIM samyakatva prApta thayeluM hovAthI A AtmAne heya-upAdeyano ane upakAraka-apakAraka tattvano atizaya sUkSma bodha pravarte che. saMsAranA kAraNabhUta viSaya-kaSAyanI pariNatine khUba spaSTapaNe samajavAnuM bane che. tene dUra karavAno yathArtha prayatna paNa ahIM Adare Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ATha dRSTinI sajhAya che. eTale ja saMsAramAM rahevA chatAM sAMsArika bhAvomAM Asakti hotI nathI. sUkSmabodhanA kAraNe pariNati ghaNI ja nirmaLa bane che. (4) pratyAhAra yogAMganI prApti - ahIM samyakatva guNa prApta thayela hovAthI indriyo dvArA prApta thatAM viSayasukho asAra ane tuccha jaNAyAM hovAthI mana temAM parovAtuM nathI. mana temAM goThatuM nathI. tethI te viSayone tyajIne mana AtmaguNomAM rame che. tene ja pratyAhAra yogAMga kahevAya che. viSayasukho kSaNika che. nAzavaMta che. aMte paNa virasa che. kiMpAkanA phalatulya che. AvuM samajAyela hovAthI mana AtmaguNomAM ja goThaDI kare che. te pratyAhAra aMga jANavuM. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - sthirAyAM darzanaM nityaM, pratyAhAravadeva ca / kRtyamabhrAntamanaghaM, sUkSmabodhasamanvitam // 154 // vIra paramAtmAnI uparokta uttama vANI ghaNA ghaNA bhavya jIvone upakAra karavAvALI che. bhavobhavamAMthI tAranArI che. mahAna puNyodaye ja prApya che. tethI tene rAta-divasa saMbhALuM chuM. eka kSaNa paNa visArato nathI. huM anAdikALathI ajJAnabahula ja hato. tethI pazu jevI avasthAvALo ja hato. paramAtmAnI AvI uttama vANIe ja mane ajJAna dazAmAMthI bahAra kADhI sUkSmabodhayukta heya-upAdeyanA vivekavALI jJAnadazAmAM lAvIne mukyo che. eTale pazujIvana TALIne "surarUpa" daivika avasthA prApta karAvI che. A tamAma pratApa prApta evA samyakatvano ja che. ajJAnadazAnuM duHkha anaMtuM che. je anubhave te ja jANe, ane samyagdarzananI kiMmata paNa tene ja samajAya. vItarAga paramAtmA jeTalA ja anaMta jJAnAdi guNono A jIva svAmI hovA chatAM paNa ajJAnadazA ane mohanA pAtaMtryanA kAraNe ja pazuprAyaH jIvana jIvyo che. sAcI paristhitino alpa paNa bodha na hato. viraprabhunI vANIe A bodha karAvyo che. teNe ja daivika avasthA apAvI che. teno upakAra eTalo badho che ke je vacanothI agocara che. ." Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 149 ajJAnadazA TaLe to kramazaH kALAntare badhA doSo TaLe, sAdhaka AtmAne jyAM sudhI potAnA doSo jaNAya ja nahIM, tyAM sudhI tenI cikitsA kema zakya bane ? pAMcamI dRSTinA pratApe sUkSmabodha thavAthI sAdhaka AtmAne potAnA doSono khyAla AvI gayo che. vartamAnakALe "vartatI uttama samajaNa ane bhUtakALamAM anubhaveluM doSapUrNa jIvana A banneno taphAvata jotAM ghaNI lajjA upaje che. ane banne vacce moTuM aMtara dekhAya che. A pramANe pAMcamI dRSTimAM savizeSa ughADa thAya che. bAladhUlighara lIlA sarakhI, bhavaceSTA ihAM bhAse re ! riddhi siddhi savi ghaTamAM pese, aSTamahAsiddhi pAse re, e guNao | 3 | gAthArtha - A dRSTimAM saMsAranI tamAma ceA varasAdamAM bALakone ramavAnAM dhULanAM gharanI lIlA samAna jaNAya che. bAhya sarve Rddhi ane siddhi zarIramAM (anya dravyasaMbaMdhI) lAge che. ane ATha mahAsiddhio AtmA pAse jaNAya che. kA. vivecana - bAlyakALamAM nAnAM nAnAM bALako 10/15 sAthe maLIne ramata ramatAM hoya, tyAre retImAM athavA comAsAnA varasAdathI bhInI thayelI mATImAM gharo banAve, "ghara-ghara"nI ramata rame, pote ja gharo banAve ane pote ja te ghara bhAMge, dhULIyA thayelA zarIre ghare jAya, A krIDA bahu rasapUrvaka karAtI hoya che. paraMtu yuvAvasthA AvatAM ja te bhUtakALa yAda Ave che. ane te ghara banAvavAnI ane ghara bhAMgavAnI kriIDA tuccha, arthahIna, asAra, mUrkhatApUrNa, ajJAnabahula ane nirarthaka jaNAya che. tevI ja rIte mithyAtva ane ajJAnane paravaza banI A jIve bhUtakALamAM je je anucita evI duSTa pravRttio karI che, enuM varNana thAya tema nathI. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ATha dRSTinI sajajhAya samyakatva, sthirAdaSTi ane vedyasaMvedyapada Adi uttama bhAvonI prApti thavAthI A AtmAmAM sUkSmabodha pragaTa thayo che. nirmaLa bodhanA kAraNe bhUtakALanI badhI ja ceSTAo kevI ajJAna mUlaka hatI ? te AMkha sAme dekhAya che. mahAtmA puruSoe je akRtya kahyuM che tene kRtya mAnIne rAcI-mAcIne karyuM che ane jene kRtya kahyuM che tene akRtya mAnIne tyaryuM che. kevI ane keTalI mUrkhatAbharI A ceSTA hatI ? potAnI ja karelI te pApakArI ceSTAo have ajJAnamUlaka ane tuccha jaNAya che. potAno samasta bhUtakALa bALakoe ramavA mATe retImAM karelA ghara samAna kevala lajjAspada jaNAya che. bhUtakALamAM ajJAnatAthI rAcI-mAcIne karelI saghaLI pravRttio Aje bhUlabharelI dekhAya che tethI vartamAnakALamAM karAtI koIpaNa saMsArasukhanI pravRtti, siddhi ke saphaLatA e Atmatattvane kaMI ja upakAraka nathI, mohamAtrane ja karanArI che. Asakti ja janmAvanArI che. bhavobhavamAM rakhaDAvanArI ja che. evo spaSTa bodha thAya che. AvI mAnasika paristhiti thAya che. bAhya je Rddhi siddhi che. te sarve "ghaTamAM pese" eTale ke, zarIrasaMbaMdhI che. paugalika che. bAhyabhAvane vadhAranArI che. vibhAvadazAmAM gaNAya tevI che. tethI mAre te zuM kAmanI ? nirarthaka tenAthI rAga ane mAnAdi ja poSAvAnA che. dhana, ghara, rAjyasaMpatti vagere bAhya aizvarya te Rddhi kahevAya che. ane tenI prApti mATenuM sAmarthya - saphaLatA te siddhi kahevAya che. A bAhya Rddhi-siddhi AtmAne upakAraka thatI nathI, paraMtu moha- utpAdakatA dvArA rakhaDAvanArI che. jJAnAvaraNIya karmanA kSayajanya anaMtajJAna ane e ja pramANe kramazaH eka eka karmanA kSayajanya anaMtadarzana, avyAbAdha sukha, anaMtacAritra, akSayasthiti, arUpIpaNuM, agurulaghu ane anaMtavIrya AvA prakAranI Atmika guNanI saMpatti svarUpa aSTamahAsiddhi ATha guNAtmaka mahAna siddhio A AtmAnI Rddhi che. sattAgata rUpe Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 151 che ja, mAtra mAre ja mAro puruSArtha karIne te siddhi pragaTa ja karavAnI che, AvA umadA vicAro jIvane Ave che. puNyodayajanya Rddhi ane siddhi audayika bhAvanI hovAthI Atma sAdhanAmAM bAdhaka hovAthI tenI prAptinI jhaMkhanA hotI nathI. paraMtu kSAvikabhAvanI ATha siddhinI ja tamannA hoya che. audayikabhAvanI (puNyodayajanya) ATha mahA siddhio A pramANe che. (1) potAnA zarIrAdi koIpaNa vastune aNu jevaDI nAnI karavAnI zakti te aNimA. (2) evI ja rIte zarIrAdi koIpaNa vastune vAyunI jema haLavI(laghu) karavAnI zakti te ladhimA. (3) potAnA zarIrAdine moTuM, bhAre, guru athavA vajanadAra karavAnI zakti te mahimA. (4) potAnI AMgaLInA TeravAthI caMdra-sUryAdi sparzavAnI je zakti te prApti. (5) potAnI icchA pramANe bhUminI jema pANI upara cAlavAnI zakti te prAkAmya. (6) dUra dUra rahelA bhautika viSayone svAdhIna karavAnI je zakti te vazitva. (7) te te viSayone pragaTa karavAnI je zakti te Izitva ane (8) potAnI icchA mujaba te te padArthane sthira karavAnI zakti te kAmAvasAyitva. A pramANe A ATha bhautika saMpatti rUpa Rddhi-siddhi puNyodayajanya che. sUkSmabodhanA kAraNe A jIvane AvI siddhiomAM sva-rasa hoto nathI. kSAyikabhAvanI siddhiomAM ja sva-rasa hoya che. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - bAladhUlIgRhakrIDA-tulyA'syAM bhAti dhImatAm / tamogranthivibhedena, bhavaceSTAkhilaiva hi // 155 // mAyAmarIcigandharvanagarasvapjasannibhAn / bAhyAn pazyati tattvena, bhAvAn zrutavivekataH // 156 // artha - mahAtmaka ajJAnarUpI granthino bheda thavAthI mahAtmAone A saghaLI saMsAranI ceSTA bALakone ramavAnA dhULanA gharanI krIDAtulya Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ATha dRSTinI sajhAya asAra ane tuccha lAge che. tathA zrutajJAna dvArA pragaTa thayelI vivekabuddhithI sarve bAhya (paudgalika) bhAvone mAyAmarIci-eTale jhAMjhavAnAM jaLa, garvanagara - AkAzamAM thatAM vAdaLAnuM nagara, ane rAtrimAM AveluM svapna, te traNeyanI tulya avAstavika lAge che. lal viSayavikAre na indriya joDe, te ihAM pratyAhAro re | kevaLa jyoti te tattva prakAze, zeSa upAya asAro re e guNa0 4 gAthArtha - indriyone viSayavikAronI sAthe na joDe evuM pratyAhAra nAmanuM yoganuM aMga hoya che. phakta jJAnamAM vartavuM e ja tattva-sAra che ane zeSa sarve sAdhana sAmagrI asAra ja che. ema A jIva samaje che. II vivecana - ahIM "pratyAhAra" nAmanuM pAMcamuM yoganuM aMga prApta thAya che. pratyAhAra eTale tyAga, dUra rahevuM, pAMce Indriyone viSayavikArothI dUra rAkhe te pratyAhAra kahevAya che. anAdinI mohanI parataMtratAthI A jIvanuM mana rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda ema pAMca ISTa viSayajanya sukhane ja sukha mAnatuM hovAthI tevA sukhanA upAyomAM ja ramatuM hatuM. temAM ja Asakta hatuM. ane tenA kAraNe Indriyo paNa viSayo tarapha ja AkarSAtI hatI. paraMtu A sthirA dRSTi AvavAthI viSayo bhrAmaka lAge che. tenA kAraNe ja huM bahu duHkha pAmyo chuM ema lAge che. viSayonI Asaktie ane vAraMvAra karAtA viSayasevanoe ja mAruM ghaNuM ahita karyuM che. Avo sUkSmabodha pragaTa thavAthI Indriyone viSayomAM joDato nathI. zarIramAM Indriyo che ane sAme zabdazravaNa, rUpadarzana ane rasono AsvAda vagere hoya ja che. tenA vinA jIvana jIvavuM zakya ja nathI. paraMtu viSayo e vikAraka ja che ema samajAyuM hovAthI, mana temAMthI ubhagI gayuM hovAthI indriyo temAM Asakta banatI nathI. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 153 indriyonuM viSayo taraphanuM AkarSaNa vAstavika to mananI ja tevA prakAranI viSayAsaktinA kAraNe ja hatuM. ahIM mana anAsakta ane sthira bane che. Asakti ja cittane asthira karanAra che. tenA tyAgathI citta AtmabhAvamAM TharIThAma thAya che. tenA kAraNe indriyo paNa caMcaLatA rahita thAya che. bhogo maLyA athavA na maLyA to paNa arati ke nAkhuzIbhAva thato nathI. je viSayo bhogavyA vinA kSaNavAra paNa cAlatuM na hatuM tenuM smaraNa paNa na thAya, ane je dharmamArganuM smaraNa paNa na hatuM tenA vinA kSaNavAra paNa na cAle, evI mananI ane indriyonI sthiti ghaDAI jAya che. sArAMza ke have mana vikArI na hovAthI indriyo viSayonI sAthe saMparka karatI hovA chatAM paNa viSayajanya vikArone pAmatI nathI. A ja "pratyAhAra" nAmanuM yogAMga che. viSayonA vikAronI bhayaMkaratA barAbara samajAI cUkI che. tene AdhIna banIne, viSayone ja sukhaprAptinAM sAdhana mAnIne A jIva ghaNAM ghaNAM duHkho pAmyo che. atyAra sudhInAM mAnelAM sukhanAM sAdhano ane duHkha dUra karavAnAM sAdhano tathA tenA sarve upAyo Asakti ja vadhAranAra ane tenA kAraNe ja prApti-aprAptimAM harSa-zoka ane rAgaleSAdi rUpa manamAM kleza mAtranA ja janaka banyA che. saMsAramAM Dagale ane pagale je kaleza - kaMkAsa ane kaDavAza che, tenuM kAraNa A viSayonI Asakti mAtra ja che. Avo pAko khyAla A sUkSmabodhathI Avyo che. tethI temAMthI mana kheMcI laIne mAtra AtmatatvanA paramajyoti svarUpa jJAnamAtramAM ja mana ane indriyone joDe che. jJAnaramaNatA vinA zeSa sarva have asAra mAtra jaNAya che. saMsAranA sarva bhAvo asAra-tuccha che. duHkhadAyI mAtra ja che. kliSTa karma baMdhAvanAra che. sUkSmabodhathI AvelI AvI UMDI samajaNa ja indriyone ane manane viSayavikArothI dUra rAkhe che eTale pratyAhAra aMga prApta thAya che. jo Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ATha dRSTinI sajhAya zItaLa caMdanathI paNa upanyo, agni dave jima vanane re ! dharmajanita paNa bhoga ihAMtima, lAge aniSTa te manane rA. e guNa0 | pa . gAthArtha - zItaLa evA paNa caMdananA kASThamAMthI utpanna thayelo agni jema samasta vanane bALe che tema dharmathI utpanna thayelo evo paNa bhoga A dRSTikAle manane aNagamato lAge che. papI vivecana - A dRSTimAM AvelA jIvanuM mana bhogamAtramAMthI UDI jAya che. te viSaya samajAvatAM kahe che ke - corI, jugAra ke chetarapiMDI vagere pApothI AvelA dhana dvArA prApta thatA bhogI to A jIvane nathI ja gamatA, ke jenI pAchaLa duHkha ja duHkha raheluM che. paraMtu puNyodayathI AvelA dhana dvArA maLelA bhogo paNa have A jIvane gamatA nathI. bhale puNyodayathI bhogo maLyA hoya, paraMtu bhogo mAtra pApa karAvanArA che. bhogo Asakti karAvanArA che. bhogo vadhArene vadhAre bhogatRSNA utpanna karanArA che. jema ke caMdana ghaNuM zItaLa che, ghaNuM sAruM che, paraMtu caMdana dvArA pragaTelo agni e to agni hovAthI bALavAnuM ja kAma kare che. tema pUrvabaddha puNyodaya (e pAparUpa na hovAthI) sAro che. paraMtu tajanya bhogavistAra to Asakti ane pApa pravRtti karAvanAra hovAthI ane saMsAramAM rakhaDAvanAra ja che. tethI pApathI AvelA bhogo to gamatA nathI. paraMtu puNyodayajanya bhogo paNa A jIvane gamatA nathI. AtmatattvanI prAptinA upAyabhUta mukti ane muktinA upAyabhUta tattvajJAnanI ramaNatA ja ce che. zItaLa caMdanathI utpanna thato evo paNa vahni dAhaka ja hoya che. koIka vakhata pratibaMdhaka evA caMdrakAnta maNi - maMtrAdi hoya ane tenA kAraNe jo vahiM dAha na kare to te maNi-maMtrAdinA acinya sAmarthyathI dAhano pratibaMdha thAya che. paraMtu vahnimAM vartato dAhaka Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 155 svabhAva kaMI naSTa thato nathI. tevI ja rIte koIka mumukSu AtmAnI AtmapariNati viziSTa vairAgyayukta hoya to tene pAMca indriyonA viSayo kadAca vikAro na paNa kare, paraMtu vikAro na karavAmAM kAraNa te mahAtmAonI viziSTa AtmapariNati che. paraMtu viSayomAMthI kaMI vikArakazakti nAza pAmatI nathI. A dRSTimAM mahAtmAne A vAta barAbara spaSTa samajAI jAya che ke pratibaMdhakanI hAjarImAM kAraNasAmagrI kArya na kare, teTalA mAtrathI kAraNa sAmagrImAMthI kAryazakti naSTa thaI gaI che ema kahevAtuM nathI. tevI ja rIte viziSTa AtmapariNatinA kAraNe kadAca bhogo bhavahetu na paNa thAya, paraMtu tethI bhogo bhavahetu nathI ema na kahevAya, bhogo to vikAro ane vAsanAo vadhAravA dvArA prApti-aprAptikAle ane saMyoga-viyogakAle aneka prakAranA tIvra kaSAyo karAvavA dvArA anaMta bhavabhramaNano hetu bane ja che. bhogonI bhayaMkaratA bhAnamAM AvI gaI che. tethI yathAzakti tenA viramaNa tarapha ja lakSya rAkhIne tenAthI thatI AkuLa-vyAkuLatAne tyajIne A AtmA AtmatattvamAM - jJAnaramaNatAmAM sthira thato jAya che. ghaNI vakhata saMsArI jIvone AvA vicAro AvatA hoya che ke je kALe je bhoganI vAsanA thaI hoya te kALe te bhoga bhogavI levAthI bhoganI icchAnI virati thaI jAya che. ekavAra mana tRpta thaI jAya che. mATe bhogothI dUra ja rahevuM te zreyaskara nathI. paraMtu bhogo bhogavI levA e cittazAntino hetu che. A vicAra yuktiyukta nathI. bhogo bhogavI levAthI tatkAla icchAnI pUrti thatI lAge che. paraMtu bhogecchAno nAza thato nathI. thoDA kALa pachI punaH bhogecchA tIvrabhAve vadhe che. jema eka khabhA upara ucakelo bhAra thAka lAgavAthI bIjA khabhA u52 laI jaIe to thoDo kAla zAntino anubhava thAya, paraMtu thoDA ja kALamAM bIjA khabhA upara bhAra lAgavA ja mAMDe che. kAraNa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ATha dRSTinI sajhAya ke hakIkatathI bhAra nAza pAmyo nathI. tevI rIte bhogano upabhoga karavAthI alpakALa pUrato icchAno abhAva thAya che. paraMtu IcchAno nAza thato nathI. sAcI vAta e che ke bhogonI icchAnA ja aMta (nAza) mATe "bhogo asAra che, tuccha che, anarthakArI che ane pApabaMdhahetu che." tenuM vAstavika jJAna meLavavuM joIe. * sthirA dRSTimAM uparanI hakIkata A jIvane barAbara samajAI jAya che. tethI paudgalika sukhanuM AkarSaNa rahetuM nathI ane AtmAnA jJAna-darzana-cAritrAdi guNo pratyenuM AkarSaNa vadhatuM jAya che. tethI mokSa sukha ane mokSasukhanA upAyabhUta ratnatrayInI ArAdhanA sivAya A jIvane bIjA koIpaNa sthAne AnaMda Avato nathI. ke cena paDatuM nathI. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - dharmAdapi bhavan bhogaH, prAyo'naya dehinAm / candanAdapi sambhUto, dahatyeva hutAzanaH // 160 // bhogAttadicchAviratiH, skndhbhaaraapnuttye| skndhaantrsmaaropsttsNskaarvidhaantH||161|| artha - dharmathI (puNyathI) maLelA bhogo paNa prANIone anartha mATe ja thAya che. caMdanathI pragaTa thayelo agni paNa A AtmAne bALe ja che. bhogo bhogavI levAthI je IcchAno abhAva thAya che, te eka khabhA uparanA bhArane bIjA khabhA upara nAkhavA tulya ja che. kAraNa ke bhoganA saMskAra vadhAre dRDha ja thatA jAya che. ll160-16nA haju cothuM avirati guNasthAnaka hovAthI joIe tevI- sAdhu mahAtmA Adi jevI jJAnAdi guNonI ramaNatA ahIM saMbhavatI nathI. to paNa aMzataH ramaNatA saMbhave che. tevI ramaNatAnA kALe jJAnanA AnaMdano anubhava A jIva karI le che. paI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa7 pAMcamI sthirA dRSTi aMze hoya IhAM avinAzI, pudagala jALa tamAsI re ! cidAnaMdaghana suyazavilAsI, kema hoya jagano AzIrenA che e guNa0 le! gAthArtha - je aMzAtmaka guNano anubhava thayo che. te avinAzI rUpe bane che. ane paudgalika sukhonI jALa e tamAso ja mAtra lAge che. jJAnanA AnaMdanA samUharUpa sArA yazano je AtmA vilAsI hoya te jagatanA sukhonI AzAvALo kema bane ? 6 vivecana - A dRSTimAM samyakatva ane vedyasaMvedyapadanA prabhAvathI sAcuM sukha mukti ja che ane ratnatrayInI ArAdhanA e ja tenA upAyabhUta che. AvuM sAcuM samajAyuM hovAthI sAdhaka AtmAnuM mana niraMtara muktinA dhyAnamAM ane tenA upAyonI sAdhanAmAM ja magna rahe che. kAyAthI sAMsArika pravRtti hovA chatAM paNa aMzataH (cothA guNasthAnakanI bhUmikAne anurUpa) avinAzI evA AtmasvarUpano anubhava thAya che. svaguNa-ramaNatAmAM tene anahada AnaMda thAya che. A AnaMda vAraMvAra anubhavavAnuM mana thaI Ave che. kSaNavAra anubhavelI avinAzI evA guNonI anubhUtithI ane tajjanya apAra AnaMdathI sAMsArika pudgalajanya koIpaNa prakAranAM sukho bhramamAtra svarUpa lAgavAthI jANe eka tamAso ja hoya (eka prakArano khelanATaka ja hoya) ema barAbara samajAI jAya che. aviratinA udayathI pUrvabaddha puNyodayajanya paulika sukhomAM kAyA dvArA vartato hovA chatAM mana anAsakta ja varte che. rAta-divasa sukhonI vacce hovA chatAM manathI nirlepa rahe che. AvI nirlepAvasthA ahIM cothA guNaThANAthI zarU thAya che. A samyajJAnanuM ja phaLa che. jema eka vAra jeNe baMgalAmAM rahevAnI sukha-sAmagrI mANI hoya che tene jhuMpaDAmAM rahevAnuM Ave to goThatuM nathI, tema jeNe eka Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ATha dRSTinI sajhAya vAra jJAnanA AnaMdano anubhava karyo che, tene zabdAdi saMbaMdhI pAMca indriyonA viSayasukhamAM prIti thatI nathI. A pramANe cidAnaMdano eTale jJAnamaya sukhanA AnaMdano samUha mANavAthI A jIva sadguNI bane che, sadAcArI bane che. saMskArI jIvanayukta bane che. tethI cAre tarapha teno yazavistAra vadhe che. te jIva yazano ja vilAsI (mAtra yazano ja anubhava karanAra) bane che. suMdara koTinA yazane ja prApta karanAra bane che - je jIvane sAcA hIrA-mANeka-motI-pannAnA ane sonAnA vividha alaMkAro paheravAnuM saubhAgya prApta thayuM hoya te jIvane alpa kiMmatavALA cAMdInA ke khoTA hIrAnA alaMkAro paheravAnuM mana kema thAya ? tevI ja rIte je mahAtmAone saikAlika dhruva AtmatattvanA avinAzI ane pAramArthika evA jJAnAdi guNonA AnaMdano ekavAra paNa anubhava karavAnuM saubhAgya prApta thayuM che tevA A mahAtmAne jagatanA koIpaNa bhautika padArthonI AzA have kema hoya ? AtmA ane AtmAnA guNo vinA A jagatanA sarve padArtho AtmAnA hitane karanArA nathI. moha mAtra utpanna karanArA che. ane tethI bhavanI paraMparA vadhAranArA ja che. AvuM samajAyA pachI tevA koIpaNa sukhanI AzA A jIva kema kare ? arthAt na ja kare. A sthirA dRSTino mukhya prabhAva che ke anAdikALathI A jIva viSayasukhane ja AdhIna hato, tenA kAraNe AtmAnA svarUpano koIpaNa vicAra ja Avato na hato. tenA badale havethI AtmAnA guNonA ja vicAro Ave che. eTaluM ja nahIM. paraMtu teno ja sAco AnaMda lAge che. atyArasudhI rasapUrvaka karelI pravRttimAM have rasa nathI. ane jemAM bIlakula rasa na hato, temAM have rasanI koI sImA nathI. AtmAnI A eka apUrva siddhi che. ane te vedyasaMvedya padathI AvI che. haju A jIva cothA guNaThANe ja che. to pachI pAMcamA - chaThThA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamI sthirA dRSTi 159 ane sAtamA Adi guNaThANAM Avaze tyAre to A AtmAnI pariNati kevI suMdara thaze ? A DhALa uparathI samajAze ke puNyanA udayathI prApta thayelAM sukho ane tenA upAyo taraphano rAga dUra na thAya to koIpaNa rIte muktinI prApti zakya nathI. tethI "cidAnaMdadhana suyazavilAsI' jJAnanA AnaMdamAM magna rahIne AtmAnA yazasvI jIvana jIvanArA mahAtmAone A jagatano eka paNa padArtha lalacAvI zake tema nathI. tethI te mahAtmAone jagatanA koIpaNa padArthanI AzA hotI nathI. // 6 // pAMcamI dRSTi samApta Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi sthirA dRSTi samApta karIne have ApaNe chaThThI kAntA dRSTinuM varNana zarU karIe chIe. kAntA dRSTi AvatAM pUrve ane sthirA dRSTinA aMte A mahAtmAmAM nIce mujabanA guNo Ave che. je yogAcAryoe yoganA zAstromAM varNavyA che. AvA guNonI prApti thavI e AgaLa uparanA viziSTa yogadazAnI pUrvabhUmikArUpa che. te guNo A pramANe cheacapala rogarahita niSThura nahIM, alpa hoya doya nIti| gaMdha te sAro re kAnti prasannatA, susvara pramukha pravRtti I dhana dhana zAsana zrI jinavarataNuM. // 1 // gAthArtha - (1) acapalatA, (2) rogarahitatA, (3) niSThuratAno abhAva, (4) be nItinI alpatA, (5) sArI gaMdha, (6) kAnti, (7) prasannatA, (8) svaramAdhuryatA vagere uttama guNonI pravRtti hoya che. paramAtmA zrI mahAvIradevanuM zAsana kharekhara dhanyathI paNa dhanya che. ||1|| vivecana - manojJa rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda A pAMce pAMca indriyonAM viSayasukho che. indriyo sadA te sukho tarapha AkarSAyelI ja rahetI hatI. tethI te sukhonA ane sukhasAdhanonA saMyoga - viyogane lIdhe AkuLatA-vyAkuLatA, harSa-zoka, rAga-rIsa ane tajjanya cittanI asthiratA, viSayonI prApti mATe Ama karUM ke tema karUM ? ityAdi vicAromAM A jIva athaDAyA karato hato, vedyasaMvedya padanA prabhAvathI ane samyaktvaguNanI prAptithI tathA tAttvika sUkSmabodha thavAthI paramAtmAnA zAsana upara prIti zraddhA atizaya dRDha banI che. yathArtha jJAna ane dRDha zraddhAnA baLe muktiprAptinI icchA utkaTa banatI jAya che. viSayo taraphanI icchA e muktinI icchAnI virodhinI che. muktinI - Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 161 icchA utkaTa banavAthI viSayonI icchA maMda thaI jAya che. tethI viSayonA vikArothI utpanna thanArI cittanI asthiratA A mahAtmAone hotI nathI. jethI "acapalatA" nAmano guNa (eTale ke mananI sthiratA) prApta thAya che. (1) acapalatA eTale alolupatA, lolupatAno abhAva, jo ke haju A jIvo cothe guNaThANe che eTale viSayasukhonI icchA ke viSayasukhono tyAga nathI. paraMtu te icchA ke sukho lolupatAbhAvamAM pariNAma pAmatAM nathI. jyAM sudhI zarIrano saMbaMdha che tyAM sudhI viSayonuM sevana to anivArya che. paraMtu lolupatA e mohajanya vikAra vizeSa hovAthI ahIM saMbhavatI nathI. viSayonI bhayaMkaratA ane pApabaMdha hetutA jANyA pachI te tarapha indriyo udAsa banI jAya che. viSayonI pAchaLa IndriyonI doDavAnI je vRtti che te capaLatA (asthiratA) kahevAya che. yogaprApti kALe AvI capaLatA hotI nathI. (2) rogarahitatA - pAMca indriyonA viSayonuM joItI mAtrA karatAM hIna-adhika sevana thAya to ja aMjIrNa Adi thatAM zarIramAM rogo thAya che. A dRSTikALe upara samajAvyuM tema viSayo upara ane indriyo upara vijaya prApta karela hovAthI ane lolupatA na hovAthI mAtrAne oLaMgIne sevana ja A jIva karato nathI. jethI zarIramAM rogo thatA nathI. jJAnAdi guNonI ArAdhanA, tapanuM sevana, mAtrA pramANe ja AhArAdinuM grahaNa, ityAdinA kAraNe prAyaH zarIramAM rogo ja utpanna thatA nathI. chatAM pUrvabaddha asAtAnA udayathI kadAca rogotpatti thAya to paNa A mahAtmAo vairAgya raMge raMgAyelA hovAthI rogane roga mAnatA nathI. eTale pUrvabaddhakarmone khapAvavAno A eka uttama avasara che. ema mAnIne rogane su-avasara samaje che. roganuM astitva e yoganI sAdhanAmAM bAdhaka nathI. paraMtu rogakALe thatI Arta-raudradhyAnamaya azubha pariNati e ja yoganI sAdhanAmAM bAdhaka che. zarIramAM rogano abhAva e puNyodaya che. paraMtu A. 11 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ATha dRSTinI sajhAya te kALe jo mohanI tIvratA hoya to te yogasAdhanAmAM bAdhaka bane che. pUrvabaddha karmodayathI kadAca roga Ave to paNa rogane roga na mAnatAM, Arta-raudradhyAna na karatAM A karma khapAvavAno suMdara avasara che. ema mAnI yogasAdhanAmAM sthira rahevuM eja yogIonuM kartavya che. jo ke Ama banavuM ghaNuM duSkara che. paraMtu yogIomAM yoganA acijya prabhAvathI AvI mananI kalpanA banI zake che. (3) niSpharatAno abhAva - ATalI UMcI dazAmAM AvelA te yogIonI prakRti niSpharatA vinAnI eTale krUratA vinAnI hoya che. svabhAvathI ja sarve jIvo upara maitrI bhAvanAvALA bane che. niraMtara bIjAnuM hita ja icchanArA ane potAnA sukhanI khAtara bIjAnuM ahita na thaI jAya te mATe satata sajAga hoya che. sarve jIvo karmane paravaza che. ema manamAM samajI parajIvonuM anucita AcaraNa ke pApiSTha pravRtti joIne paNa mAdhyasthatAmAM varte che. paraMtu tenA pratye roSa, ke tene nukazAna karavAno alpa paNa vicAra manamAM lAvatA nathI. Avo komaLabhAva haiyAno karI le che. zarIramAM Avela koIpaNa takalIpha sahana na thAya to ja te takalIpha ApanArA pratye sAmAnya mAnavIne krUratA Ave che. potAnA ja sukhano vicAra karanArAne A krUratA savizeSa Ave che. paraMtu yogIomAM yogaprabhAvathI sahanazIlatA, dhIraja, maitrI ane mAdhyasthatA Adi guNo AvavAthI para pratye paNa bhAvakaruNA ja hoya che. paraMtu krUratA-nirdayatA ke kaThoratA hotI nathI. (4) be nItinI alpatA - ahIM laghunIti ane vaDInIti A be nIti kahevAya che. A yogIomAM tenI alpatA hoya che.. pezAba thavo, bAtharUma karavuM te laghunIti kahevAya che. ane saMDAsa javuM, jhADo thavo te vaDInIti kahevAya che. indriyo upara vijaya prApta karela hovAthI viSayonuM sevana alpamAtrAe hovAthI ane jJAnAdi guNonI upAsanAmAM satata otaprota hovAthI, AhAra-pANImAM saMyama hovAthI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 163 ane tenuM paNa savizeSa pAcana thavAthI yogIone A laghunIti ane vaDInIti sahajapaNe alpa pramANamAM ja hoya che. tathA ArogatA hovAthI paNa A nItionuM alpatva hoya che. jo vAraMvAra A nItio cAlu rahe to yoganI sAdhanAmAM satata vikSepa paDavAthI sAdhanAmAM sAtatya jaLavAya ja nahIM. vizeSa uMcI yogasAdhanA jeNe karI hoya tevA jinakalpAdi svIkAranArA mahAmuniomAM jo zuddhabhUmi na maLe to cha mahInA sudhI laghunIti-vaDI nIti karyA vinA jIvana calAvI zake evI yogadazAnI siddhi hoya che. teno ja A kaMIka aMza ahIMthI zarU thAya che. adhika sthiratApUrvaka yogamArganI sAdhanA thAya ane pratikramaNAdi Avazyaka kriyAnA kALe vAraMvAra uThavuM na paDe te mATe sAdhaka AtmAoe A banne nItionI alpatA mATe durlakSya sevyA vinA satata jAgRta banI AhArAdimAM savizeSa saMyamavALA banavuM joIe. (5) sArI gaMdha - (6) kAnti, ane (7) prasannatA. A yogIo parimitatAyukta ane sArI rIte pacI jAya tevA hita, mita AhArAdinuM sevana karanArA hoya che. tethI ajIraNa vagere koI rogo zarIramAM thatA nathI ane sArI rIte pAcanakriyA hovAthI zarIramAM durgadha hotI nathI. paraMtu sugaMdha hoya che. tathA nirogI deha hovAthI mukhAdi bhAgo upara kAnti-tejasvitA ane sadA prasannatA ja prasannatA hoya che. kadApi glAni ke udAsInatA saMbhavatI nathI. dharmAnuSThAnamAM otaprota rahevAthI pramAda-ALasa-paraniMdA Adi kutsita bhAvo alpamAtrAe paNa na hovAthI zarIranuM sauSThava - suMdaratA sadA jaLavAyela rahe che. sadA teono cahero hasamukho ane khuzI mijAjano hoya che. (8) susvara - sArA svaranI prApti janmathI prAyaH hoya che. jo ke te pUrvabaddha susvara nAmakarmanA udayathI janya hoya che. chatAM yoga sAdhanAmAM vikAsa pAmelA mahAtmAonuM jIvana AhAra-pANI upara Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164. ATha dRSTinI sAya saMyamavALuM hoya che. tenA kAraNe kaMThano bhAga svaccha ane vAta pitta tathA kaphAdithI rahita hoya che. vaLI ajIrNa vagere zArIrika rogo na hovAthI kaMThano bhAga spaSTa svaravALo hoya che. A rIte kaMThamAM svaranI suMdaratA - saumyatA ane madhuratA hoya che. yogadazAnI prApti jo ke jJAnAvaraNIya ane mohanIyanA kSayopazamathI prApya che. ane zarIramAM sugaMdha, kAnti, prasannatA tathA susvara ityAdi zubhabhAvo puNyanI 42 prakRtionA udayathI janya (audayikabhAva) che. A rIte jotAM yogasAdhanA ane audayikabhAvanA guNone sIdho koI saMbaMdha nathI. paraMtu viziSTa yogasAdhanA karatAM karatAM viziSTa puNyodaya paNa pragaTe che. ane tethI AvA zubhabhAvo Ave che. AvA zubhabhAvo yoganI sAdhanAmAM sahAyaka paNa bane che. pAMcamI dRSTinA anta AvA zubha bhAvo yoga prabhAvathI Ave che. jenAthI chaThThI kAntA dRSTi pragaTa thAya che. AvI uttama prakAranI AtmahitanI kathA samajAvanArA vIra paramAtmAnA zAsanane dhanya che. dhanya che. |1|| dhIra prabhAvI re AgaLa, yogathI mitrAdikayuta citto lAbha iSTano re ndu-adhRSyatA janapriyatA hoya nitya dhanave ! rA gAthArtha - (9) dharyatA, (10) prabhAvavattA(sAmarthatA), (11) maitrI Adi cAre bhAvanAothI yukta evuM citta, (12) ISTano lAbha, (13) dvanDo(joDakAMo)thI aparAbhavatA, ane (14) janapriyatna ityAdi uttama bhAvo A yogathI jIvane prApta thAya che. - vivecana - chaThThI kAntA daSTi e pUrvanI sthirA daSTi karatAM ghaNI adhika ane viziSTa che. pAMcamI sthirA dRSTi samyakatvavALA kALamAM hovAthI cothA guNaThANe che. ane chaThThI kAntA dRSTi viratidharane hovAthI WWW.jainelibrary.org Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 chaThThI kAntA dRSTi pa-6-7 ema traNa guNaThANe Ave che. A DhALanI pahelI gAthAmAM kahelA acapaLatAthI susvara sudhInA ATha guNo kAntA dRSTi AvatAM pahelAM jema pUrvakALamAM Ave che. evI ja rIte A gAthAmAM kahelA dhIratAthI prAraMbhIne janapriyatva sudhInA cha guNo paNa kAntA dRSTinA pUrvakALamAM ja Ave che. jo ke pUrvadaSTikALe paNa dhIratA ane prabhAvavattA(sAmarthyatA) guNo hatA, paraMtu ahIM pAMcamI dRSTinA aMte atizayapaNe adhika hoya che. virativALAM guNaThANAomAM viSayonI bhUkha nathI, viSayonI Asakti ane tamannA nathI, indriyo upara paripUrNa saMyama che. rogAdijanya duHkho nathI, ane kadAca pUrvabaddha karmodayathI duHkho Ave to A mahAtmAo e duHkhone duHkho mAnatA nathI. tethI teonI yogasAdhanAmAM koI ja vipno AvatAM nathI. kAraNa ke pote ja atizaya dharyavALA ane sAmarthyavALA ja banelA che. kadAca pUrve bAMdhelA nikAcita karmanA udayathI upasargo ane pariSaho Ave. jema gajasukumAlamuni, aMdhaka muni, mahAvIra prabhu, sudarzana zeTha vagerene vipno AvyAM che. paraMtu yogasAdhanAnI utkaTatAnA kAraNe gheryabaLa ane sAmarthyabaLanuM prAkaTya savizeSa hoya che. tethI yogasAdhanAmAM smalanA thatI nathI. AvA upasargo ane pariSaha vakhate bIjA sAmAnya jIvo TakI zakatA nathI. A dRSTimAM AvelA mahAtmAo ja yogabaLanA sAmarthyathI AvelAM vighno jItIne potAnI sAdhanAmAM sthira rahe che. tethI pairyatA ane prabhAvavattA ahIM savizeSa hoya che. uparokta be guNonA kAraNe ja pratikULatA ApanArA jIvo upara paNa "teonuM paNa kalyANa thajo" evI maitrIbhAvanA A jIvomAM hoya che. tathA pramoda, kAruNya ane mAdhyastha bhAvanAo teonA jIvanamAM AtmasAt thAya che. sarva jIvonA hitanI ciMtA, kalyANanI bhAvanA te maitrI guNavAna mahAtmAone joIne prasanna thavuM te pramoda Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ATha dRSTinI sakjhAya duHkhIonA duHkhane dUra karavAnI tIvra icchA te karuNA pApI jIvonA jIvana upara upekSA rAkhavI te mAdhyasthatA yoga sAdhanAnA pratApe uparokta cAre bhAvanAothI vAsita cittavALA A jIvo hoya che. duHkhane sahana karyA vinA ane sukhanI upekSA karyA vinA svArthabuddhi mAtra rAkhavAthI maitrI Adi bhAvanAothI bhAvita thavAtuM nathI. jIva potAnA ja sukhano jo vicAra kare ane bIjAnA sukhanI kalpanA paNa na rAkhe to maitrI ane pramoda vagere kyAMthI Ave ? mAtra svArthavRtti ja pradhAna hoya to duHkhI jIvo upara dayA karavAnA bhAva Ave ja nahI? pairyatA, prabhAvavattA ane maitrAdi bhAvanAothI vAsitatA AvavAnuM pradhAna kAraNa A daSTinA pratApe viSayomAM cittanI anAsakti ja che. vipno Ave nahIM, Ave to gaNakAre nahI, viSayomAM joDAya nahI, joDAya to Asakta bane nahI, yogasAdhanA vinA bIjA koI bhAvomAM prIti kare nahIM, saMsArI bhogI tajavAnI ja dina-pratidina vizeSa bhAvanA rAkhe, jenAthI dezavirati ane sarvavirati dharma prApta kare, AvA guNonA kAraNe ISTa vastuono lAbha sahajapaNe saraLatAthI ja thaI jAya, jyAM jAya tyAM ISTalAbha ja thAya, jANe pagamAM padama hoya tema jyAM pagalAM kare tyAM manovAMchita phaLe, AtmAnI nirmaLadazAnA kAraNe Avo puNyodaya pragaTe. ahIM sAMsArika sukhone ISTalAbharUpe na samajavAM, paraMtu yogasAdhanAmAM sAnukULatA maLe e ja ISTalAbha jANavo. yoganA baLe A mahAtmAoe AtmA evo keLavyo hoya che ke sukha-duHkha, harSa-zoka, lAbha-alAbha, prIti-aprIti, ThaMDI-garamI, mAnaapamAna, paza-apayaza, ityAdi paraspara virodhI tattvo(joDakAM)nA prasaMgomAM paNa A yogI mahAtmAo parAbhava pAmatA nathI, puNyanA udayathI sukha-lAbha-yaza Adi maLe to paNa anAsaktabhAva hovAthI cittanI banAvavAnuM pradhAna sabhAvavattA ane eka Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 167 rAjI thatA nathI. ane pApanA udayathI du:kha alAbha-apayazAdi prApta thAya to paNa sarva duHkhone sahI levAnI pUrNa taiyArI hovAthI ane dhairyatAdi guNo hovAthI cittamAM alpa paNa kheda pAmatA nathI. sArAMza ke dvandvothI a-parAhata hoya che, A rIte A mahAtmAo guNIyala hovAthI, guNapriya hovAthI, viziSTa ijjata dharAvatA hovAthI, khoTuM karavAno aMzamAtra paNa Azaya na hovAthI, nirdoSa jIvana hovAthI, parajIvo pratye paNa maitrI Adi uttama bhAvo hovAthI tathA paropakAraparAyaNa hovAthI sarva jIvone priya ja lAge che. arthAt "sarvajanapriyatva" guNa teomAM hoya che. jo ke lokomAM janapriya banavAnI manovRtti A mahAtmAo dharAvatA nathI. loko amane sArA kahe mATe loko dekhe to sAruM vartana ane zeSakALe anucita vartana A jIvo karatA nathI. paraMtu teonA jIvananI pavitratAthI ja loko teo tarapha vizvAsa ane prema varasAve che. chaThThI kAntA dRSTinI pUrvabhUmikAmAM vartatA mahAtmAomAM AvA uttamottama guNo hoya che. I // 2 // nAza doSano re tRpti parama lahe, samatA ucita saMyoga nAza vaiyarano re buddhi RtaMbharA, e niSpannaha yoga re| // dhana dhana0 || 3 || gAthArtha - (15) doSono nAza, (16) parama tRpti(saMtoSa), (17) viziSTa samatA, (18) aucityanuM AcaraNa, (19) vairano nAza, ane (20) RtaMbharA buddhi ityAdi guNo AvI yogadazA Ave tyAre mahApuruSone Ave che. vivecana sthirA nAmanI pAMcamI dRSTi AvelI hovAthI vedyasaMvedyapada ane samyaktvAdi guNo jIvanamAM prApta thayA hovAthI A yogIone mukti ane muktinA upAyabhUta yogasAdhanA ja gamatI hoya che. jJAna ane cAritra sevanamAM ja rasa vizeSa hoya che. saMsArI Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ATha dRSTinI sajhAya koIpaNa pralobhanomAM AnaMda hoto nathI. bhogo e rogo che. ane sukha e ja mahAduHkhache. kAraNa ke aneka upAdhiothI gherAyeluM A jIvana che. AvuM A mahAtmAone lAgyuM hoya che. jethI zudra evA bhogonI prApti mATe pUrvakALamAM cothI dRSTinI gAthA 9mAM ane zrI yogadaSTisamuccayanI gAthA 76mAM kahelA ATha doSo je hatA te have A mahAtmAomAM hotA nathI. (1) lobha, (2) kRpaNatA, (3) dInatAdayApAtratA, (4) mAyAvIpaNuM, (5) mAtsaryatA, (6) bhayabhItatA, (7) niSphaLAraMbhatA ane (8) ajJAnadazA. A AThe doSo bhavAninditAthI hatA, te bhavAbhinaMditAno doSa javAthI A doSo paNa saMbhavatA nathI. tethI nirdoSa ane pavitra jIvana A yogIonuM hoya che. (16) paramatRpti - bhUtakALanA saMsAravardhaka te lobha Adi doSono nAza thavAthI A yogIone parama tRpti thAya che. parama AnaMda pragaTe che. jema koI rogI jIvano roga jyAre cAlyo jAya che tyAre tene parama AnaMda thAya che. tathA jema nirdhana puruSanI nirdhanatA javAthI tene parama AnaMda pragaTe che tevI rIte A yogIone lobha Adi doSo cAlyA javAthI atizaya harSa vizeSa thAya che. sAdhanAmAM vikAsa sAdhelA AtmAne potAnI zuddha avasthAnI prApti Asanna hovAthI saheje saheje harSavizeSa thAya che. (17) viziSTa samatA - A pramANe lobha Adi doSo nAza pAmavAthI, sAMsArika sukhonI koI apekSA na hovAthI ane duHkhonI sAme vairya tathA sAmarthya hovAthI A yogIomAM ghaNI ghaNI samatA hoya che. sAcI vAta paNa e ja che ke yathArtha tattvavettAo ja samatAnA svAmI hoya che. vastuonuM svarUpa jANyA pachI rAga-dveSa thatA nathI. viSa sadA mAraka che. amRta sadA jIvana ApanAra che. A vastumAtranuM svarUpa che. temAM jIvana-maraNanI apekSA vinAnA mahAtmAne harSa-zoka zuM hoya ? prIti-aprIti kema hoya? Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 169 vastunI prApti ja na thavAnI hoya tyAre samatA rAkhavI te ajJAnamUlaka samatA che. kAraNa ke vastunI lAlasA nAza pAmI nathI, hRdayamAM jhaMkhanA cAlu che. uttama puruSo viSayonI hAjarImAM paNa rAgadveSa vinAnA hoya che. ane adhama puruSo viSayonI gerahAjarImAM paNa viSayo mATe jhuratA hoya che. banne jIvomAM ATaluM moTuM aMtara che. yogI mahAtmAone doSonA kSayathI ane parama saMtoSa guNathI A samatA thayelI che. tethI bhava ane mokSamAM ke jIvana-maraNamAM paNa udAsInatAvALA hoya che. (18) aucityAcaraNa - jyAM jyAM je ucita AcaravA jevuM hoya che te ucita AcaraNa avazya Acare ja che. ane anucita AcaraNanA sadA tyAgI hoya che. saMsArI jIvomAM ghaNI vakhata potAnI icchA pramANe kArya na thAya, tyAre saMsAramAM kaMI sAra nathI ema manamAM mAnI laI niSkriya thaI udAsIna thavAnA ane ucita AcaraNathI paNa zUnya banI javAnA saMskAro hoya che. evuM A yogIomAM saMbhavatuM nathI. sarva kAryomAM, nAnA-moTAnI sAthenA vyavahAromAM ucita AcaraNa seve ja che. chatAM manathI nirlepa paNa varte che. yogIonA jIvananI A ja vizeSatA che. jo aucitya-AcaraNa jIvanamAM na hoya to yoganI saphaLatA to dUra raho, paraMtu yogadazAnI yogyatA paNa AvatI nathI. ' (19) vairano nAza - uparokta aneka guNonI prAptithI, doSonA abhAvathI ane yogasiddhinA prabhAvathI viziSTa siddhio prApta thatI jAya che. te mahAtmAomAM to maitrI Adi bhAvanAo hovAthI vaira hotuM nathI. paraMtu teomAM evI siddhi prApta thAya che ke teonA sAnnidhyamAtrathI janmajAta vairIonAM paNa vaira nAza pAme che. tathA teonA paricayamAM AvanArA jIvonAM paNa vaira nAza pAme che. hiMsA, asatya, caurya, abrahma Adi pApa AcaraNa karavAnA svabhAvavALA jIvo paNa yogIonA sAnnidhyamAtramAM paNa tevuM pApa karavAnI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ATha dRSTinI sajjhAya bhAvanArahita banI jAya che. A moTI yogasiddhi kahevAya, AvI prApta thayelI siddhino upayoga A mahAtmAo potAnA mATe to karatA nathI. paraMtu yoganA prabhAvamAtrathI ja paramAMthI paNa pApanI vRttio cAlI jAya che. (21) RtaMbharA buddhi - RtaM(satyaM) virti(dhArayati) kRti RtambarA - satyane dhAraNa karanArI, viparyAsa vinAnI, samAdhiyukta, taTasthabhAvavALI, vastunA yathArtha svarUpane samajanArI je viziSTa evI prajJA te RtaMbharA buddhi kahevAya che. jainazAstromAM kevaLajJAnanI prAptinA pUrvakALamAM kSapakazreNinA kALe AvatuM je "prAtibhazAna" kahevAya che te prAtibhajJAna kevaLajJAna rUpI sUryodayanI pUrve "aruNodaya" samAna che. je prAtibhajJAna zAstrajJAnanI parAkASThArUpa ane zAstronA AlaMbanathI nirapekSa sva-anubhava svarUpa hoya che, tenA pUrvakALamAM bhUmikA svarUpe je buddhi pragaTe che tene sAMkhyAdi darzanazAstrone anusAre "RtaMbharA" buddhi kahevAya che. jainazAstra pramANe A eka evA prakAranI 'viziSTa buddhi" kahevAya che ke jenAthI laukika ane lokottara padArthonuM vAstavika svarUpa jANavAnI zAstramaryAdA pUrNa thAya che. Atmaanubhava ja vastunA svarUpane jaNAve che. AvI buddhine RtaMbharA prajJA kahevAya che. te A RtaMbharA buddhi guNa AvirbhAvane pAme che. A gAthAmAM kahelA doSanAza, paramatRpti, viziSTasamatA, aucityAcaraNa, vairIonA vairano nAza, ane RtaMbharA prajJA, A guNo jo ke niSpanna yogInA che. eTale ke jenAmAM yogadazA AvirbhUta (pragaTa) thaI che tenA che. ane AvI niSpanna yogI dazA kSapakazreNimAM prabhAdRSTikALe Ave che. to paNa te avasthAnA kAraNasvarUpa (pUrvabhUmikA svarUpa) A sthirA ane kAntA dRSTio che. tethI kAraNa rUpe A guNo ahIMthI AMzika rUpe zarU thAya che. sthirA-kAntA dRSTithI zarU thayelA A ja guNo prabhA dRSTimAM phAlyAphUlyA thAya che. sthirA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 171 dRSTinA aMte ane kAntA dRSTinA prAraMbhe je je guNo Ave che, te te ahIM samajAvyA che. taduparAMta sAMkhyadarzanAdimAM pataMjali Adi RSikRta zAstromAM anya yogAcArya puruSoe yoganAM je je cihno kahyAM che, te paNa A pAMcamI dRSTinA aMte jANavAM. AvA cihna yoganAM re je paragraMthamAM, yogAcAraya diTTa | paMcama dRSTi thakI savi joDIe, ehavA neha (teha) gariTTo || dhana dhanatu jo gAthArtha - paradarzananA graMthomAM yogAcArya puruSoe yoganAM je je cihno kahyAM che te te pAMcamI dRSTithI jANavAM, AvA prakAranA guNothI gariSTha (guNayukta) te yogI mahAtmAo hoya che. jo vivecana - uparanI 1 thI 3 gAthAmAM kahela guNo (lakSaNo) to yogI mahAtmAmAM hoya ja che. paraMtu te uparAMta paNa sAMkhyadarzana AdinA anya anya yogAcArya RSi munioe yogadazAnI niSpannatAmAM je je lakSaNo(cihno) kahyAM che te te lakSaNo aMzarUpe (kAraNa svarUpe) pUrvabhUmikApaNe A pAMcamI dRSTithI jANI levAM, tenI zarUAta ahIMthI-pAMcamI daSTithI thAya che. jo ke A lakSaNo niSpanna yogI mahAtmAmAM jevAM pragaTa hoya che tevAM ahIM hotAM nathI to paNa vedyasaMvedyapadanA pratApe sUkSmabodha hovAthI ahIMthI ja A lakSaNo zarU thavA mAMDe che. te anyadarzanakAroe teonA zAstromAM kahelAM lakSaNo ahIM upAdhyAyajI mahArAjazrIe kahyAM nathI, phakta tyAMthI joI levA bhalAmaNa karI che. chatAM upakAraka hovAthI teonA zAstra pramANe ahIM samajAvAya che, te 21 lakSaNo che. alaulyamArogyamaniSThuratvaM, gandhaH zubho muutrpuriissmlpm| kAntiH prasAdaH svarasaumyatA ca, yogapravRtteH prathamaM hi cihnm||1|| maitryAdiyuktaM viSayeSvacetaH, prabhAvavaddhairyasamanvitaM c| dvandvairadhRSyatvamabhISTalAbhaH, janapriyatvaM ca tathA paraM syaat||2|| Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ATha dRSTinI sajjhAya doSavyapAyaH paramA ca tRptiraucityayogaH samatA ca gurvI / vairAdinAzo'tha RtambharA dhI rniSpannayogasya tu cihnametat // 3 // artha - nIce mujaba kula 21 lakSaNo(cihno) niSpannayogInAM che. (1) alolupatA - indriyonA viSayomAM lolupatA - tRSNA na hoya. (2) Arogya - hita-mita AhArAdithI ane yogaprabhAvathI zArIrika rogo na hoya. (3) aniSThuratA - hRdayamAM krUratA-kaThoratA na hoya, dravyadayA ane bhAvadayA hoya. (4) zubhagaMdha zarIramAMthI gulAbAdinA puSponI jema cotarapha sugaMdha phelAya. (5) mUtraviSThA alpa - sArI pAcanakriyAthI mUtra ane viSThAnI alpatA hoya che. (6) kAnti - zarIranuM teja - lAvaNya vadhAre hoya che. (7) prasAda yogadazAmAM ja citta hovAthI mAnasika ghaNI prasannatA hoya che. 1 (8) svarasaumyatA kaMThano svara atyanta komaLa, madhura ane lokapriya hoya che. yogadazAnAM A prathama ATha cihno che. - (9) maitryAdivAsitacitta - mana maitrI Adi cAre bhAvanAothI vAsita hoya che. (10) viSayomAM acittavRtti Asakta banatuM nathI. (11) prabhAvavALuM citta hoya che. - mana pAMca indriyonA viSayomAM mana prabhAvavALuM - tejavALuM baliSTha Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAnA dRSTi 173 (12) dhairyavALuM citta - mana dhIratAvALuM - sahanazIla hoya che. (13) dvandrothI avRSya - sukhaduHkha, lAbhAlAbha Adi joDakAomAM paNa parAbhava na pAme tevuM mana hoya che. (14) abhISTalAbha-manovAMchita phaLe, manamAnI sAdhanAmAM saphaLatA maLe. (15) janapriyatva yogayukta pavitra jIvananA kAraNe lokomAM priya bane. (16) doSavyapAya - rAga-dveSa Adi doSono hrAsa-nAza thAya, ghaTI jAya. (17) paramatRmi - AtmanA guNo pAmyAno parama AnaMda hoya. (18) aucityayoga - sarva vyavahAromAM aucitya pUrNa AcaraNa kare. (19) gurva samatA - atizaya samatA rAkhe. (20) vairAdinAza - vaira Adi durguNono nAza thAya, vairIonAM paNa vaira jAya. (21) RtaMbharA buddhi-zAstrAdinA AlaMbana nirapekSa viziSTa buddhi pragaTe. uparokta 21 lakSaNo anya zAstromAM kahyAM che temAMnA ghaNAMkharAM pUjya upAdhyAyajI ma. zrIe paNa A DhALanI A traNa-cAra gAthAmAM kahyAM ja che. A ja vAta yogadaSTisamuccayanI gAthA 161nI TIkAmAM jaNAvI che. A pramANe pAMcamI dRSTinA aMte ane chaThThIdaSTinA prAraMbhe thatA guNa-lAbho jaNAvIne have kAntA nAmanI chaThThIdaSTinuM varNana pU. upAdhyAyajI ma. zrI jaNAve che. jo chaThThI diTTI re have kAntA kahuM, tihAM tArAbha prakAza | tatvamImAMsA re daDha hoye, dhAraNA nahI anyazrutano saMvAsa ! dhana - dhana che 5 | gAthArtha - have chaThThI kAntA dRSTinuM varNana karuM chuM. tyAM tArAnA prakAza samAna jJAna che. tattvamImAMsA nAmano prabaLa guNa hoya che. dhAraNA nAmanuM yogAMga pravarte che. ane anyazrutano sahavAsa(anyamudda) nAmano doSa A dRSTimAM saMbhavato nathI. po. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ATha dRSTinI sajhAya vivecana - kAntA nAmanI A chaThThI dRSTimAM nIce mujaba bhAvo hoya che. (1) jJAnadazA - tArAnA prakAza jevI dIrdhakALa ane dIrthakSetravartI jJAnadazA hoya che. (2) tattvamImAMsA - AtmahitakArI tattvonI mImAMsA (vicAraNA) pravarte che. (3) dhAraNA - jAmelA jJAnanA viSayomAM mananI sthiratA ghaNI hoya che. (4) anyamuddoSatyAga - anya zrutanA paricaya ne sahavAsano tyAga hoya che. pAMcamI sthirA dRSTimAM je jJAnadazA che, tenA karatAM A kAntA dRSTimAM jJAnadazA savizeSa hoya che. te vAta eka upamAthI samajAve che. sthirA dRSTimAM jJAnadazA ratnanI kAntitulya hoya che. ane ahIM te ja jJAnadazA tArAnI kAnti samAna che. ratnanI kAnti amukakSetra sudhI ja vyApe che. tArAnI kAnti samasta lokamAM dUra dUra kSetra sudhI vyApe che. ratna jenI pAse hoya te ja ratnanI kAtti joI zake che. athavA tenI AjubAju ubhelA keTalAka manuSyo ja ratnanI kAnti joI zake che. jyAre tArAnI kAnti samasta vizvanA loko joI zake che. A rIte banI kAntimAM ghaNuM moTuM aMtara che. ethI A dRSTimAM jJAnadazA vadhAre vikasita che. te jaNAvavA mATe tArAnI prajAnI upamA ApI che. jJAnadazA vizeSa vikAsa pAmI hovAthI, tattvono sUkSmabodha thayo hovAthI te saMbaMdhI UMDI mImAMsA (ciMtavANA -vicAraNA) ahIM pravarte che. jema jema jJAna vadhe tema tema vairAgya vadhe, sAMsArika bhAvono rAga ghaTyo che. tethI saMsArano uccheda kema thAya ? bhavonI samApti karI A AtmA zuddha-buddha kema bane ? tenI vicAraNA savizeSa pramANamAM ahIM khIle che. AvI vicAraNA karatAM karatAM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 175 samyagnAna dvArA sarvaviratibhAva tarapha javA A AtmA prerAya che. tattvajJAna meLavyuM hoya, paraMtu tattvanI mImAMsA (vicAraNA) jo na kare to navapUrvI abhavyAdinI jema te AtmAo tattvajJAnanuM yathArtha phaLa pAmatA nathI. kevaLa ekaluM jJAnamAtra pAMDitya ApavA dvArA ahaMkArAdinuM ja kAraNa bama che. jJAnaprAptinI sAthe vicAraNAno tAla maLe to ja saMsAranI bhayaMkaratA samajAya, tenA tyAganI bhAvanA janme, mumukSu evo A AtmA sarvavirati mATeno utkaTa prayatna ka2vAno AraMbha kare. AvA prakAranI tattvamImAMsA karavAthI saMsArano nirveda ane muktinI tIvra spRhA svarUpa saMvegaguNa pragaTe che. jJAnaguNa dvArA prApta karavA yogya nirveda ane saMvega guNa tathA sarvavirati Adi phaLa jo prApta na thAya to jJAnaguNa paNa zuM kAmano ? je vastu ApaNI pAse hoya chatAM te vastu tenuM potAnuM kArya jo ApaNAmAM na utpanna kare to te vastunI paNa zuM kiMmata ? tevI uttama tattvamImAMsA ahIM pravarte che. A dRSTimAM "dhAraNA' nAmanuM yoganuM aMga pravarte che. zAstramAM vezanazcittasya dhArA(pAtaMjala 3-1) cittane potAnA niyata evA dhyeya sthAnamAM sthira karavuM te dhAraNA kahevAya che. mana sthira thavAthI vacana ane kAyA ApoApa sahajapaNe sthira thAya che. tethI tanmayatA- ekAgratA dRDha thAya che. ahIM yogI mahAtmAonAM citta viSayavikArothI anAsakta che. zauca-saMtoSAdi guNo sArI rIte abhyasta karela che. indriyo jItI lIdhI che. eTale manane bIje bhaTakavAnuM gamatuM ja nathI. jJAnagaMgAmAM rakta rahevAnuM ja game che. tattvamImAMsA guNa dvArA jema jema bhagavante kahelAM tattvo suMdara rIte yuktipUrvaka samajAya che tema tema mana temAM jAmI jAya che. mana khUba ja saMtoSa ane harSapUrvaka A jJAnagaMgAmAM snAna karatuM thaI jAya che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ATha dRSTinI sajhAya manane vItarAgapraNIta jJAna gamI gayuM hovAthI, yuktiyukta lAgavAthI ane tyAM ja ramaNatA hovAthI anya evAM mithyASTionAM zAstro vAMcavA-bhaNavA ke jovA gamatAM nathI. teno paricaya karavo ke te mithyAjJAnavALA jIvonI sAthe sahavAsa karavo paNa gamato nathI. eTale ke "mamura" nAmano cittano doSa ahIM saMbhavato nathI. vItarAga paramAtmA praNIta zAstrathI anya zAstromAM mud eTale harSa-prIti karavI te gamatI nathI. tathA vivalita evuM koIpaNa eka anuSThAna karatA hoIe tyAre bIjA anuSThAnamAM mana parovavuM te paNa anyamud doSa kahevAya che. jema ke caityavaMdana karatA hoIe te ja kALe mULanAyaka bhagavAnano prakSAla thato hoya to te vakhate prakSAla karavAmAM citta mukavuM. tathA vaiyAvacca karatA hoIe tyAre svAdhyAyanA rAgathI tenI ciMtA karavI te sarve anyamudda doSa che. A doSathI prathama AcarelA anuSThAnamAM citta sthira thatuM nathI. A doSa karelA anuSThAnamAM aMgArAnI varSAtulya che. ApaNe badhA TuMkA samayamAM badhuM ja karI levAnI ghelachAvALA hoIe chIe ane tethI ja jyAM tyAM doDAdoDI karanArA ane ghaNuM kArya karyuM teno saMtoSa mAnanArA thaIe chIe. paraMtu vItarAga paramAtmAe je kALe ane je vidhithI dharmAnuSThAna karavAnAM kahyAM che te kALe ane te vidhithI thAya to ja nirjarAnuM kAraNa bane che. AjJAyukta dharmAcaraNa e ja ArAdhanA che. paraMtu ghaNuM kArya karI levuM, jaldI jaldI karI levuM, vaheluM moDuM karI levuM, AvI AvI kuTevothI ApaNA jIvo TevAyelA che. sauthI zreSTha mArga te che ke bhagavAnanI AjJA pALavI. AjJAne anusAre cAlavuM. jo ATaluM barAbara samajAI jAya to A anyamud doSa ane AvI khoTI khoTI ghelachAo ghaNI ghaNI ochI thaI jAya. ane AtmAnuM kalyANa thavAno prasaMga bahu najIka AvI jAya. pI Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 chaThThI kAntA dRSTi mana mahilAnuM re vahAlA upare, bIjA kAma karaMta | tema kRtadharme re ehamAM mana dhare, jJAnAkSepakavaMta || dhana dhana dA gAthArtha - jema uttama pativratA strInuM mana bIjAM bIjAM kAmo karavA chatAM potAnA vahAlA(pati) upara ja hoya che. tevI ja rIte jJAnamAM AkarSAyelA cittavALA muninuM mana zrutadharmamAM ja lIna hoya che. ||6| vivecana - chaThThI kAntA dRSTimAM AvelA AtmAo vedyasaMvedyapada tathA samyagdarzanAdi guNo pAmela che. sUkSmabodha ane tattvamImAMsA dvArA uttama evuM zrutajJAna - samyajJAna paNa pAmelA che. paraMtu dezavirati tathA sarvavirati rUpa cAritra AvyuM paNa hoya ane na paNa AvyuM hoya. ahIM prApta thayelA samyagdarzana ane samyajJAnanA prabhAve saMsAranA koIpaNa bhoga viSayamAM AnaMda Avato nathI. mana goThatuM nathI. mAtra muktimAM ane prApta thayelAM muktinAM sAdhanomAM ja mana coMTeluM rahe che. pUrvabaddha cAritra mohanIya karmanA udayathI gharasaMsAra kadAca chuTyo na hoya to te gharasaMsAra saMbaMdhI badhI ja kAryavAhI kare che. paraMtu tenuM mana to satata kRtadharmanI pravRtti ane pariNatimAM ja lIna rahe che. jema uttama pativratA koI strI hoya to te tenA gharanAM sarva kAryo kAyAthI karatI hoya che. paraMtu tenuM mana to tenA vahAlA upara eTale potAnA pati upara ja vartatuM hoya che. tema kAntA dRSTimAM vartatA yogInuM mana gharano dhaMdho-vyavasAya karatA hoya tyAre zratadharmanI pravRtti na hovA chatAM paNa temAM ja pravartatuM hoya che. A mahAtmAonI jJAnamAM pravRtti ja evI hoya che ke citta temAM AkarSAyeluM ja rahe. eTale ke cittAkSepaka - cittane barAbara jakaDI rAkhe - pakaDI rAkhe, tevA jJAnavALA hoya che. jJAna ane darzana A be guNonI prApti thaI hovA chatAM cAritranI haju prApti A. 12 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ATha dRSTinI sajjhAya vikalpavALI hovAthI tenI prAptinI ghaNI jhaMkhanA ane aprAptinuM ghaNuM ja du:kha vartatuM hoya che. sarvatyAgane prApta karavA mATe jJAnopayogamAM sadA masta rahe che. prApta thayelAM muktinAM be sAdhanono saphaLatApUrvaka pUrepUro prayatna karI aprApta evA trIjA sAdhanane meLavI levA pUrepUrI koziSa kare che. je jJAna ane darzanAdi guNo AtmAnuM avazya kalyANa karanArA che paraMtu apUrNa sAdhanasAmagrI hovAthI virati meLavIne paripUrNa sAmagrIvALA banavA mATe ane alpakALamAM mukti prApta karavA tIvra icchA rAkhe che. koIpaNa manuSya paiso kamAvavA dukAna kare, pharanIcara kare, sAro mAla lAve ane vyavasthita goThave, eTale paiso kamAvavAnI sarva sAmagrI meLavI. paraMtu dukAna - pharanIcara ane mAla mAtra joI joIne ja jo rAjI thAya, dhaMdho kare nahI, mAla vecavA prayatna kare nahI, ane sAro napho bese tenuM dhyAna rAkhe nahIM to te dukAna Adi sAmagrI dhAreluM phaLa Ape nahIM. tevI ja rIte ahIM darzana-jJAnAdi guNa sAmagrI pAmIne jo A jIva pramAda kare, ALasu thAya ane maLelI sAmagrIno zeSaguNonI prApti mATe apramattabhAve jo upayoga na kare to sAcI saphaLatA meLave nahIM. tethI A mahAtmAo saMsAranuM game te kAma karatA hoya to paNa teonuM mana pativratA strInA cittanI jema zrutadharmanI ArAdhanAmAM ja, tattvajJAna meLavavAmAM ja, tenI vicAraNAmAM ja vartatuM hoya che. anyatra nahIM. / / 6 / / prazna citta jJAna-darzanamAM AkarSAyeluM ja rahe evuM uttamottama jJAna bhale ahIM che. eTale ke cittAkSepaka jJAnavALA A mahAtmAo che. to paNa aviratino udaya saMbhavita hovAthI sAMsArika bhogomAM ane gharanA vyavasAyamAM guMthAvAnuM AvavAnuM ja che. tethI yogamArganI sAdhanAmAM zuM vighno nahIM Ave ? arthAt vighno Avaze ja. teno uttara ApatAM graMthakArazrI upAdhyAyajI ma. zrI jaNAve che ke - Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 179 ehave jJAne re vighana nivAraNe, bhoga nahIM bhavaheta | navi guNa doSa na viSayasvarUpathI, mana guNa-avaguNa kheta |dhana dhana | 7 | gAthArtha - vipnonuM nivAraNa kare evuM jJAna hovAthI bhogo e bhavahetu banatA nathI. mAtra viSayonA sevanathI guNa paNa thato nathI ane doSa paNa thato nathI. kAraNa ke mana ja mAtra guNaavaguNanuM kAraNa che. I7l vivecana - sAMsArika bhAvo asAra che. tuccha che. kSaNamAtra ja sukhadAyI che ane dIrdhakALa cAle teTalA duHkhone ApanArA che. aneka prakAranA rAga-dveSane karAvanArA che. kleza-kaMkAsa ane kaDavAza ApanArA che. AtmatattvanuM svarUpa judI ja jAtanuM che. te zuddha-buddha-jJAnAdi guNa saMpanna tattva che. ityAdi AdhyAtmika bhAvavAhI evuM zreSTha jJAna A mahAtmAone varte che. tethI yoganA prabhAvathI AvA uttama jIvone vipno AvatAM ja nathI. ane kadAca pUrvabaddha karmodayathI Ave to paNa vighnonuM nivAraNa kare tevuM uccakoTinuM jJAna varte che. tethI vighno e vighnarUpa A mahAtmAone thatAM nathI. jJAnanA baLe bhoganI asAratA samaje che. tethI mana temAM lagAvatA nathI. tethI bhogo teone bhavahetu thatA nathI. A mahAtmAone je jJAnadazA varte che, te sAmAnya nathI. paraMtu cittAkSepakajJAnadazA che. citta temAM ja lIna rahe. AvuM viziSTa jJAna hovAthI avirati lAve evA karmonA udayathI thanArI viSayonI bhogapravRtti saMsAranuM kAraNa banatI nathI. kAraNa ke kevaLa kAyika viSayapravRtti viziSTa baMdhahetu thatI nathI. tenI sAthe mana bhaLe to ja bhavahetu thAya che. mananI lInatA vinA kevaLa kAyA dvArA bhAgomAM karelI pravRttithI AtmAne koI guNa(phAyado) paNa thato nathI. ane AtmAne koI viziSTa doSa(nukazAna) paNa thatuM nathI. mAtra viSayanI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ATha dRSTinI sakjhAya pravRtti ke nivRtti guNa ke doSane karanArI nathI. paraMtu jo temAM mana bhaLe, mananI rasikatA Ave, mananA zubha-azubha adhyavasAya maLe, to ja te bhogapravRtti vyavahetu thAya che. "mananI rasikatA" e ja mukhya baMdhahetu che. bhogapravRtti na hoya chatAM mananI rasikatA hoya to karmabaMdha thAya ja che. jema taMdulIyo masya moTA malyanI jema AhArapravRtti karato nathI, phakta manathI ja icche che. chatAM mRtyu pAmIne narake jAya che. prasannacaMdra muni kAussagna mudrAmAM manathI ja yuddha kare che chatAM narayogya karma bAMdhe che. ane tIrthaMkarAdi mahAtmAo gharamAM vivAhita jIvanamAM varte che. bharata mahArAjA ArIsAbhuvanamAM che. marUdevA mAtA hAthI upara che. pRthvIcaMdra rAjA rAjagAdI upara che. guNasAgara lagnakriyAmAM che. chatAM manathI alipta che. tethI A sarvanI A pravRtti vyavahetu thatI nathI. tethI karmabaMdha ke karmakSayanuM pradhAnatara kAraNa mananA pariNAma ja che. anya zAstromAM paNa kahyuM che ke - taha kAyapAThaNo Na puNa, cittamahikicca bohisatta tti| haoNti tada bhAvapaIo, gAyano suddhAgo yogazataka gAthA ll88 zrutadharme mano nityaM, kaaystvsyaanycessttite| matattvAkSepanAna moTA mavahetavaH | yogadRSTi che 264 A pramANe zratadharmamAM ja mana lIna hovAthI ane anya ceSTAomAM mAtra kAyAthI ja joDAtA hovAthI tathA cittane AkarSe rAkhe evuM viziSTa jJAna hovAthI A mahAtmAone bhogasevana e bhavahetu banatuM nathI. | 7 mAyApANI re jANI tehane, baMdhI jAya aDola ! sAcuM jANI re te bIto rahe, na caLe DAmADoLa | | | dhana dhanaO . Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 181 gAthArtha - mAyAmaya pANIne (jhAMjhavAnA jaLane) A AbhAsa mAtra che. ema je samaje che teo te pANIne aDolapaNe oLaMgI jAya che ane jeo tene sAcuM pANI mAne che, teo bItA phare che. ane DAmADoLa thayA chatA AgaLa cAlatA nathI. 8 . vivecana - "saMsAranuM sukha sAce ja jhAMjhavAnA jaLa jevuM (mAyAmaya pANI jevuM) che." AvuM anaMta jJAnIonuM vacana che. paraMtu jeonuM citta vairAgyaraMgathI raMgAeluM che. jeonA jIvanamAM adhyAtma vasyuM che, teone ja A satya samajAya che. je bhogasukho che. te prApta karavAmAM paNa ghaNAM duHkho ja sahana karavo paDe che. keTalAya mANasonI sIpAsa karavI paDe che. tathA (parAdhInatA - dInatA) vahoravI paDe che. prApta thayA pachI tene sAcavavAnI ane koI bhAga na paDAvI jAya tenI ciMtAono koI pAra nathI. ane chatAM paNa pApodAya jAgatAM nAza pAmI jAya tyAre to viyoganuM duHkha to avarNanIya ja che. eTale yogI-adhyAtmI-vairAgI mahAtmAo A sukhane sukhAbhAsa samaje che. tenI lAlacamAM phasAtA nathI. tenA tarapha najara paNa nAkhatA nathI. ane saDasaDATa A saMsAramAMthI prayANa karI pAra utarI jAya che. A vAta eka udAharaNathI samajAve che ke jhAMjhavAnA jaLane jeo A mAyAjaLa che ema samaje che. teo te jaLathI ke jaLa upara AbhAsa thatA taraMgothI bhaya pAmyA vinA aDolapaNe (gabharAyA vinA - bhayabhIta thayA vinA) zIdhra te jaLane oLaMghI jAya che. tema A mahAtmAo saMsAranAM sukhone sukhAbhAsa mAtra che ema samajI bhaya pAmyA vinA, tenA tarapha dRSTipAta(alpa paNa Asakti) karyA vinA vege vege saMsAra pAra karI jAya che. paraMtu je jIvo bhogI che. bhogamAM Asakta che. bhoganA ja rasika che teo A ja sAcuM sukha che ema mAnI enI pAchaLa doDe che. ane aneka upAdhio tathA bhayo pAmyA chatA, DAmADoLa cittavALA thayA chatA, prAptimAM alpasukha ane aprApti tathA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ATha dRSTinI sajajhAya viyogamAM apAra duHkha pAmyA chatA, asthira cittavALA bane che. ane zuM karavuM ? teno kaMI rasto sUjhato nathI. AgaLa vikAsa pAmatA nathI. jema te ja jhAMjhavAnA jaLane je mAyAmaya jaLa nathI jANatA ane sAcuM ja pANI che. ema mAnI bese che te ghaNuM pANI ane pANInA taraMgonA bhrama dekhato chato bIto rahe che. bhaya pAmato ja rahe che. jo huM AgaLa jaIza to A pANInuM pUra ane mojAM hamaNAM jhapATAbhera Avaze ane mane kheMcI jaze ema mAnato chato DAmADoLa - asthira cittavALo bane che. alpa paNa AgaLa paga mAMDato nathI, cAlato nathI. "hAya bApa, have mAruM zuM thaze." evA vicArothI DaryA ja kare che. tema bhogI jIvo A saMsAranAM sukho te sukhAbhAsa hovA chatAM paNa tene sAcAM sukho mAnI temAM khuMcyA chatA tyAM ja rahe che. ATA bhogatattvane re e bhaya navi TaLe jUThA jANe re bhogA te e dRSTi re bhavasAgara tare lahe vaLI suyaza saMyogA | dhana dhanaO | 9 | gAthArtha - bhAgone ja tattva mAnanArA jIvone bhaya TaLato nathI, yogIo A bhogane jUThA samaje che. tethI A dRSTinA baLe bhavasAgara tarI jAya che. ane uttamayazanA saMyogane pAme che. hA vivecana - uparanI gAthAmAM kahelI vAta ja A gAthAmAM vadhAre spaSTa kare che - je loko puNyanA udayajanya sAMsArika sukhone sAcAM sukho ja mAne che teonI te taraphanI lAlasA ochI thatI nathI. tethI tenI ja prApti mATe mahA AraMbha-samAraMbha Adi aDhAre pApasthAnako sevIne cIkaNAM karmo bAMdhIne saMsAramAM ja rahe che ane te sukhonI prAptimAM AvatA bhayo ochA thatA nathI. balka bhayo ane upAdhio vadhe ja che. kAraNa ke saMsAranI sarva paristhitio upAdhiothI ane bhayothI bharelI ja che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 183 paraMtu te sukho e kipAkanA phaLanI jema pariNAme anaMta duHkhadAyI ja che, jema durjananI mIThI vANI paNa duHkhadAyI ja hoya che, tema samajI A saMsAranAM sarve sukhone yogI mahAtmAo juThAM jANe che. tethI DaratA nathI, tenI lAlacamAM phasAtA nathI. tenI prApti mATe anyAya- anIti ke mahApApa karatA nathI. tethI cIkaNAM karmo bAMdhatA nathI. je AtmAo A viSayabhogone apAramArthika samaje che, teo tenI Asakti karatA nathI. chaThThI dRSTino Avo prabhAva hovAthI viSayabhogone atattva samajavAnA kAraNe bhogonA samUhamAMthI paNa (eTale rAjyaRddhi jevA sukhamAMthI paNa) koIpaNa jAtanA vipno vinA mokSamArga tarapha ja vege vege cAlavA mAMDe che. pUrvabaddha puNyodayajanya bhogasaMpatti paNa pAramArthikapaNe prApta thayelI dharmapravRttino pratibaMdha karI zakatI nathI. je vAyu dIpakano nAza kare che te ja vAyu mahAdAvAnaLano nAza karI zakato nathI. tenI jema bhoga pravRtti sAmAnya dharmapravRttino pratibaMdha karI zake che. paraMtu A dRSTikALe AvelI je dharmapravRtti che. te karmane bALavAmAM mahAdAvAnaLa samAna che. te dharma pravRttino nAza bhogapravRtti karI zakatI nathI. ahIM dharmapravRtti ghaNI prabaLa banI cUkI che. ane bhogapravRtti atyanta durbaLa banI cUkI che. mohanIyakarmano vadhAre vadhAre kSaya thavA mAMDyo che. jo ke cothA guNaThANAthI ja mohanIyakarma maMda thatuM jAya che. to paNa sthirAdaSTikALe sUkSmabodha ane tattvajJAna hovA chatAM paNa mohanIyanI kaMIka prabaLatA hovAthI pramAda-bahulatA hatI. jyAre A kAntA dRSTimAM dhAraNA ane tattvamImAMsAnA baLathI mohanIyakarmano tIvra kSayopazama vRddhi pAmatAM apramattatA ane dezavirati - sarvavirati Adi cAritranA guNo Ave che. tIvra vairAgya ane bharapUra jJAnotkarSanA kAraNe pramattatA sarvathA durbaLa banI jAya che. AtmA khUba ja jAgRta banI jAya che. bhogone Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ATha dRSTinI sajhAya rogo gaNIne atizaya alipta ja rahe che. A dRSTimAM AvelA jIvo jo sarvaviratidhara thAya to sarvaviratinI ullAsa ane pUrNa bhAvapUrvaka ArAdhanA karIne bhavasAgara tarI jAya che. ane jo dezaviratidhara zrAvaka-zrAvikA hoya to paNa sarvaviratinI prAptinI jhaMkhanAvALA tathA uttama pariNAmo yukta jIvana jIvavAthI bhAvathI sAdhutAnA pariNAmavALA hovAthI A dRSTinA pratApe bhavasAgara tarI jAya che. have bhavasAgarano kinAro atizaya Asanna ja thayo jANavo. AvA prakAranuM uttamottama ane guNamaya jIvana jIvatAM jagatamAM paNa te sArA yazasvI bane che. ane sArAmAM sArA yazavALuM je muktisthAna che. teno saMyoga atyanta alpakALamAM ja pAme che. zIdhra mokSagAmI thAya che. A pachInI sAtamI dRSTimAM A jIva zreSThatama apramatta guNasthAnaka pAmI zreNInI pUrvabhUmikArUpa apUrvakaraNAdi guNasthAnaka pAmaze. ane AThamI dRSTimAM kSapaka zreNInI samApti karIne kevaLajJAnAdi pAmaze. eTale bhava samudrano kinAro ja Avyo jANavo. zrI yogadaSTisamuccayamAM A banne gAthAnA arthane anusaratA bhAvane kahenArI gAthA A pramANe che mAyAmbhastattvataH pazyannanudvignastato drutam / tanmadhyena prayAtyeva, yathA vyAghAtavarjitaH // 165 // bhogAnsvarUpataH pazyaMstathA mAyodakopamAn / bhuJjAno'pi hyasaGgaH san, prayAtyeva paraM padam // 166 // bhogatattvasya tu punarna, bhavodadhilaGghanam / mAyodaTAvezastana, yAtI : pathA | 267 artha - saMsAranAM sukhone mAyAmaya pANI samajato jIva udga(bhaya) pAmyA vinA te pANInA madhyamAM thaIne jarA paNa vyAghAta pAmyA vinA jaldI jaldI cAlyo jAya che. 16pA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTi 185 bhogone svarUpathI mAyAmaya pANInI upamAvALA samajato AtmA tene bhogavato chato paNa temAM Asakti na pAmato hovAthI jaldI paramapadane pAme che. I166 bhogane ja tattva mAnanAro puruSa bhavodadhine oLaMgI zakato nathI. kAraNa ke mAyAmaya pANImAM sAcA pANInI buddhinA AgrahavALo kayo puruSa te pANInA mArge javA prayatna kare ? arthAt koI te mArge AgaLa na vadhe. ll167ll A pramANe A chaThThI kAntAdaSTinuM varNana ahIM samApta thAya che. A dRSTimAM AtmAnuM vairAgyapUrNa jJAna ane darzana tIvra che. sarvavirati cAritra hoya athavA dezavirati cAritra hoya, paraMtu tIvrazuddhi avazya che. tathA ghaNI ja nirmaLatA che. alpakALamAM ja zreNImAM ArohaNa kare tevA uMcA bhAva che. AvI uccakoTinI pariNatinA baLe ja IlAcI-cilAtI putra-bharata mahArAjA Adi gRhastho paNa bhavasAgara taryA che. sAdhupaNAno mArga e rAjamArga che. AvI uMcI pariNatinI prApti thavI e ja bhAva puNyodaya samajavo. kA. chaThThI kAntA dRSTi samApta. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi) DhALa - sAtamI arkaprabhA sama bodha prabhAmAM, dhyAnapriyA e diTTI tattvataNI pratipatti ihAM, vaLI roga nahIM sukhapuTTI re bhavikA, vIra vacana citta dharIonA gAthArtha - A prabhASTimAM bodha(jJAnadazA) sUryanI prabhA samAna hoya che. ane dhyAna nAmanuM yogAga atipriya hoya che. tattvane svIkAra karavo e pratipatti nAmano guNa prApta thAya che. ane rogadoSa saMbhavato nathI. jethI Atmika sukhanI puSTi thAya che. tenA vivecana - chaThThI kAntA dRSTinuM varNana samApta thayuM. sAtamI prabhA dRSTi viziSTa evA apramatta guNasthAnake ane kSapakazreNInA prAraMbha kAle apUrvakaraNAdimAM Ave che. A dRSTimAM rahyo sahyo paNa moha ane ajJAna sarvathA nAza pAmavA mAMDe che. kSayopazamabhAvane badale kSAyikabhAvanI pragaTatA tarapha jIva jAya che. . sAyikabhAva te te karmanA udayarahita hovAthI atyanta nirmaLa ane zuddha hoya che. ahIM AtmAnI kevaLa caDhatI ja hoya che ane te caDhatI paNa evI thAya che ke bhAvimAM kadApi paDatI thAya ja nahIM. (1) jJAnadazA - A dRSTimAM sUryanI prabhA samAna jJAna atyanta spaSTa hoya che. cothImAM dIpakanI prabhA, pAMcamImAM ratnanI prabhA, ane chaThThImAM tArAnI prabhA jevuM jJAna hatuM. te traNe karatAM sUryanI prabhA tejasvI, sarvatra vyApta, koIthI parAbhava na pAme tevI hoya che. A vAta sarvalokamAM prasiddha che. tevI rIte ahIM jJAnadazA moharahita banavAthI nirmaLa-zuddha banatI jAya che. ane kSAyikabhAva Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi 187 tarapha gati vadhavAthI paripUrNa ane aparAbhavanIya evI jJAnadazA najIka AvatI jAya che. ahIM AtmatattvanI evI uccakoTinI samajaNa vikase che ke te samajaNa AtmAne upara ja laI jAya che. koIpaNa divasa have malInatA AvavAno avasara ja na Ave tevo AtmA nirmaLa-zuddha banato ja jAya che. (2) dhyAnayogAga - A sAtamI prabhA dRSTi savizeSa dhyAnapriya hoya che. "koIpaNa eka viSayamAM cittanI sthiratA te dhyAna kahevAya che." pUrve chaThThI dRSTimAM AvelI dhAraNA e paNa sthiratA svarUpa ja che. paraMtu dhAraNA ane dhyAnamAM eTalo taphAvata che ke koIpaNa mULabhUta eka dhyeyatattvamAM mananI sthiti(manane parovavuM) te dhAraNA che. ane te ja mULabhUta dhyeyatattvanA uttarabheda rUpa koI paNa vivakSita eka tattvamAM cittanI sthiratA-tanmayatA e dhyAna che. dhAraNA dvArA dhyAnanI ane dhyAna dvArA samAdhinI prApti thAya che. AtmAnA kalyANane karanArA koIpaNa mULabhUta ke uttarabheda rUpa viSayomAM cittane tanmaya karavAthI rahyuM sahyuM zeSa paNa mohanIyakarma baLIne bhasma thaI jAya che. A chaThThI-sAtamI dRSTiomAM AvelA AtmAono jJAnaprakarSa, vairAgya ane adhyAtmatAno vikAsa eTalo badho khIlyo hoya che ke vAsanAo ane vikAro baLIne khAkha thaI gayA hoya che. ane AtmahattvanA upakAraka bhAvonI ciMtavANAmAM ekalIna thaIne dhAraNA ane dhyAnano prakarSa sAdhe che. jenA dvArA ghanaghAtI karmo niraMtara tuTatAM ja jAya che. ane AtmAnI zuddhi pragaTa thatI ja jAya che. A dazAmAM A mahAtmAonI dRSTi atizaya dhyAnapriya evI banI jAya che ke teo A jIvanakAle jyAre juo tyAre savizeSa dhyAnayukta avasthAmAM ja magna hoya che. (3) tattvapattipatti - "je vastu jema che te vastune tema ja che. ema jANIne svIkAra karavo te tattvapattipatti kahevAya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ATha dRSTinI sajhAya satata dhAraNA ane dhyAnanA baLe tattva samajAtuM paNa jAya che. ane yathArthapaNe svIkArAtuM paNa jAya che. pUrvanI dRSTimAM tattvanI mImAMsA A jIvane prApta thaI hatI. mImAMsA eTale ciMtavaNA, vicAraNA, vastusthiti pratye jema jema vicAraNA karAya che. tema tema temAMthI hArda-sAra, yathArthasthiti, heyopAdeya bhAva samajAya paNa che ane Atmahitane lakSyamAM rAkhIne svIkArAya paNa che. tattvapattipatti thavAthI yathArtha tattvazraddhA, yathArthatattvajJAna ane tadanusAra yathArthatattvabhUtAcaraNa ema traNeno ekAkAra rUpa saMgama thAya che. yathArthapaNe tattvanI pratipatti thavAthI dhArmika anuSThAno pratye aMtaraMga atizaya prIti ane bahumAna thAya che. savizeSa AdarabhAva pragaTe che. saMpUrNa apramattabhAve A jIva tenuM AcaraNa kare che. A kAle A jIva jJAnaguNa ane zraddhAguNanI ramaNatA pUrvaka dharmAnuSThAnanI AcaraNAmaya banI jAya che. koIpaNa jAtano bAhyabhAva smaraNamAtramAM paNa Ave tevo vikSepa paDato nathI. niraMtara adhyavasAyasthAnonI nirmaLatAmAM vRddhi ja thAya che. kAmadevanI sarva prakriyAne jItIne vivekabaLa pUrvakanA samatAsArayukta Atmika sukhanI prApti A dazAmAM thAya che. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - dhyAnajaM sukhamasyAM tu, jitamanmathasAdhanam / vivekabalanirjAtaM, zamasAraM sadaiva hi // 171 // artha - A dRSTimAM kAmadevanAM sarva sAdhanone jItanAruM vivekabaLathI bharapUra, ane haMmezAM samatAsAravALuM evuM dhyAnajanya sukha hoya che. 4) roga doSano nAza - hita-mita AhArayukta hovAthI ane tattvaciMtanAdi guNonA pratApe pAcanakriyA barAbara thavAthI zArIrika rogo to prAya: A dRSTikAle. hotA ja nathI. tethI zArIrika rogajanya vedanA - pIDA A mahAtmAone saMbhavatI nathI. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi 189 A pramANe dravyaroga ane dravyarogajanya vedanA saMbhavatI nathI. tathA sAcI samajaNa, ane tenI svIkRti vizeSavRddhi pAmI hovAthI rAgadveSa ane ajJAnarUpa traNa prakAranA doSArUpI bhAvaroga paNa A mahAtmAone hotA nathI. jJAnadazAmAM sthiratA ane AtmabhAvamAM ja ramaNatA hovAthI temAM vikSepAtmaka parabhAvapariNatimAM gamana karavA svarUpa bhAvaroga nAmano doSa nAza pAme che tethI tajjanya pIDA paNa saMbhavatI nathI. Avo yogadazAno uttama prabhAva che. A pramANe sUryaprabhAsamAna bodha, dhyAna nAmanuM yogAMga, tattvanI pratipattirUpa guNaprApti ane rogadoSano nAza - ItyAdi bhAvonI prApti thAya che. [1] prabhA nAmanI A sAtamI dRSTimAM vartatA yogI mahAtmAone sukha ja sukha-arthAt atyanta AnaMda mAtra hoya che. duHkhano leza paNa hoto nathI. ahIM sukha ane duHkhanuM lakSaNa graMthakArazrI jaNAve chesaghaLuM paravaza te duHkhalakSaNa, nijavaza te sukha lahIo e daSTa AtamaguNa pragaTe, kaho sukha te kuNa lahIe re ! bhavioArA artha - je koI parAdhInatA che. te duHkhanuM lakSaNa che. ane je kaMI svAdhInatA che te sukhanuM lakSaNa che. Avo AtmaguNa A dRSTimAM ja pravarte che. kaho to kharA ke A sukhane (tenA anubhavI vinA) koNa kahI zake che ? para vivecana - "parAdhInatA" e duHkhanuM lakSaNa che. ane "svAdhInatA" e sukhanuM lakSaNa che. nokarI karanArAne paNa parAdhInatA e duHkharUpa jaNAya ja che. koI Ape tyAre ja bhojana karavAnuM hoya, je Ape tenuM ja bhojana karavAnuM hoya to kevuM duHkha lAge che? te jeNe anubhavyuM hoya tene ja khabara paDe, pazu-pakSIonA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ATha dRSTinI sajjhAya - bhavamAM khAvAnuM - pIvAnuM ane rahevAnuM A sarve mAlikane AdhIna hoya che. tethI du:khIyuM jIvana che. A jo barAbara samajAya che, to A saMsAramAM je koI zArIrika rogonuM duHkha, mAna-apamAnanuM duHkha, dhana-strI-putrAdinA virahanuM du:kha, iSTaviraha ane aniSTa vastunA saMyoganuM dukha, A sarve duHkho e duHkho ja che. kAraNa ke pUrvabaddha pApanA udaya rUpa karmane AdhIna che. zarIra ane sAdhanabhUta evA pudgalone AdhIna che. jo zarIra che, to ja rogo thAya che. AhArAdinuM sevana che, to ja ajIrNa Adi thAya che. putra-putrI-pati ane patnI Adi paradravyanA saMjogo che, to darekanAM mana sacavAyAM ke na sacavAyAM, tenAM du:kho che. manameLa rahyA na rahyA ityAdi kleza-kaMkAsa-kaDavAza-verajhera ityAdi duHkho che. A badhI bAhya paravazatA che. ane pUrvabaddha pApano udaya te abhyantara paravazatA che. A rIte paradravyanI paravazatA bAhya rIte ane abhyantara rIte ema banne rIte hovAthI jema du:khone duHkho kahevAya che. tevI ja rIte sAMsArika sarve sukho paNa paradravyanI parAdhInatAvALAM ja che. pUrvabaddha puNyano udaya e abhyantara parAdhInatA che. ane pAMca indriyone anukUla paulika sukha sAdhano e bAhya parAdhInatA che. jema ke garamImAM paMkhAnI havAthI athavA erakaMDIzanathI sukha, ThaMDImAM hITathI sukha, tRSAmAM jalapAnathI sukha, bhUkhamAM AhAra-sevanathI sukha, vAsanAdimAM srI Adi paradravyathI sukha, rahevA mATe makAnathI sukha. ema sarvatra paradravyanI parAdhInatA rahelI ja che. duHkha jema parAdhIna hovAthI du:kha che. tema sAMsArika sukha paNa parAdhIna hovAthI duHkha ja che. "parAdhInatA" AvA prakAranuM duHkhanuM lakSaNa che. e lakSaNa du:khamAM jema hoya che. tema sukhamAM paNa A lakSaNa barAbara ja saMbhave che. saMsAranuM eke eka sukha parAdhIna mAtra Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 sAtamI prabhA dRSTi ja che. eTaluM ja nahIM, paraMtu parAdhInatAnI paraMparA svarUpa che. jema eka-ke manamAnyuM parasabhojana karIne sukha mANavuM che. to te sukha mANavA mATe parphorasa bhojana taiyAra karavuM paDe, te bhojana taiyAra karavA mATe tenI sarve sAmagrI vasAvavI paDe, te sAmagrI vasAvavA paisA hovA joie, te paisA kamAvavA dhanopArjananA vyavasAyo khelavA ja paDe, vyavasAyo karavAmAM svAminI, zarIranI, ane anubhavanI AvazyakatA joIe, ema pAchaLa-pAchaLa parAdhInatA ja dekhAze. vAsanAnA udayathI dhAro ke eka-kAmasukha mANavAnI icchA thaI. te mANavA anya pAtra meLavavuM ja paDe, tenuM mana saMpAdana karavA aneka jAtanI veTha karavI ja paDe. banne pAtrone rahevA mATe ane gharasaMsAra calAvavA mATe dhana joIe, eTale dhananA vyavasAyo karavA ja paDe. te te vyavasAyo karavAmAM paNa anekanI sAthenI lAcArI anubhavavI paDe. A rIte sarve sukho parAdhIna to che ja. paraMtu parAdhInatAnI paNa paraMparAvALAM che. mATe duHkhonI jema sukho paNa parAdhInatAnA lakSaNa yukta hovAthI duHkha ja che. gADI(moTara-kAra Adi), vADI(baMgalA Adi) ane lADI(strI Adi parivArajanya sAMsArika sukho te te upAyone(sAdhanone) AdhIna hovAthI ane te te upAyonI prApti pUrvabaddha puNyanA udayane AdhIna hovAthI sarvatra paravazatA ja mAtra rahelI che. tethI ja anaMtajJAnIoe karmajanya vaiSayika sukho tathA tenA saghaLAM sAdhano AtmAthI anyadravyanI (zarIrAdinI) parAdhInatAvALAM jaNAvyAM che. cakravartInuM rAjya hoya to paNa puNyodayane AdhIna hovAthI paravaza che. saMsAranA sarve sukho puNyodaya hoya tyAM sudhI ja rahenAra che. jethI vijaLInA camakArA jevAM che ane parAdhIna che. A kAraNathI du:kharUpa ja che. ema samajIne ja anAthImunie rAjavaibhava ane zAlibhadra aDhaLaka saMpatti tyajI daIne dIkSA lIdhelI che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya je svAdhIna che te ja sAcuM sukha che. jemAM zarIranI, indriyonI, viSayonI, tajjanya vikAronI ane paudgalika koIpaNa sAdhanonI jarUra ja na paDe, evuM guNonI ramaNatAnA AnaMdanuM je sukha che te ja sukha vAstavika sukha che. sAtamI dRSTimAM prApta thayelA sUryanI prabhA samAna uccakoTinA jJAna dvArA mahAtmAonA hRdayamAM A vAta TaMkArAI gaI che ke guNaramaNatA e ja paramasukha che. tethI ja teo sukhanI paudgalika sAdhana-sAmagrIthI dUra rahe che. potAnA mana-vacana ane kAyAne jJAnAdi guNonI ramaNatAmAM ja magna rAkhe che. sAdhu mahAtmAonuM jIvana A svAdhInatAnA sukhane lakSyamAM rAkhIne ja goThavAyeluM che. ke jyAM darajInI jarUra nahIM, sonInI jarUra nahIM, mocInI jarUra nahIM, gharaghATInI jarUra nahIM, hajAmanI jarUra nahIM, dhobInI jarUra nahIM, DrAyavaranI jarUra nahIM, mumukSu AtmAono Avo ja sadA bhAva hoya che ke parAdhInatAvALuM evuM paudgalika sukha paNa duHkha ja che. svAdhInatAnuM sukha e ja sAcuM sukha che. 192 anya zAstromAM paNa kahyuM che ke sarva paravazaM duHkhaM, sarvamAtmavazaM sukham / patatuvata samAkSena, namaLa mutuyo: " zrI yoga. da.sa.172 // paraspRhA mahAduHkhaM, niHspRhatvaM mahAsukham / tanuvAM samAmena, naphaLa mulapurAyoH / jJAnasAra aSTakaH 965 AtmAnA jJAnAdi guNo ane tenA upAyo e ja svAdhIna hovAthI sukha che. tenAthI anya je koI che te zarIrAdi sarve paNa para ja che. temAM thanArI spRhA e ja mahAdu:kha che. A vAta sAtamI dRSTimAM pAkA pAye jacI jAya che. A ja kAraNathI potAnA zarIra pratye paNa mamatA vinAnA mumukSu yogI mahAtmAone A loka ke Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 sAtamI prabhA dRSTi paralokanA sukhanI lAlasA hotI nathI, AvI lAlasAo teone vicalita karI zakatI nathI. prANAnta kaSTo paNa teone avarodhaka banatAM nathI. A dRSTimAM AtmAnA guNo savizeSa pragaTe che. te mahAtmAo paNa guNonA AnaMdane ja sukha mAnatA hovAthI tenI prAptimAM ja prayatna karavAvALA hoya che. AtmAmAM guNo to svataH che ja, kAraNa ke guNo vinAnuM dravya hotuM ja nathI. dravyathI bhinna guNo hotA nathI. mATe AtmA pote ja jJAnAdi guNamaya to che ja. phakta tenA upara karmamalanAM AvaraNo che. AvaraNone dUra karavAthI guNo to aMdara rahelA svayaM pragaTe che. je kaMI dharmapuruSArtha karavAno che te sarve karmonAM AvaraNone dUra karavA mATeno ja che. potAnI ja khovAyelI vastu pAchI meLavavAno A prayatna che. jema khovAyelI potAnI vastu maLI Ave to AnaMda-AnaMda thAya, tema yogIone potAnA guNonI prAptimAM AnaMda-AnaMda thAya che. aMdhakAramAMthI dIpaka, caMdra ke sUryanA prakAzamAM AvanArane je AnaMda thAya che. te to teno anubhava karanAra ja jANe, bIjo koNa kahI zake ? tema AtmaguNonI ramaNatAnA sukhane anubhavI ja jANe, tenA vinA kaho to kharA, ke bIjA koNa A sukhane samajI zake ane kahI zake ? arthAt bIjA koI ja na kahI zake. para nAgarasukha pAmara navi jANe, vallabhasukha na kumArI anubhavaviNa tema dhyAnataNuM sukha,koNa jANe naranArIre bhavikA gorA gAthArtha - jema nagarasaMbaMdhI sukhane gAmaDao puruSa jANato nathI. patinI sAthenA sukhane kumArikA jANatI nathI. tevI ja rIte anubhava vinA dhyAnanA sukhane paNa koNa nara-nArI jANe ? arthAt koI ja na jANe 13 A. 13 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ATha dRSTinI sajhAya vivecana - nagara eTale amadAvAda-surata-muMbaI jevuM moTuM zahera. temAM rahenArA sukhanI sarva sAdhanasAmagrIvALA dhanADhya puruSo te nAgarajana. saMsAranI sukhasagavaDatAnA abhAvavALuM je gAma te gAmaDuM, temAM rahenArA atyanta garIbAIvALA puruSo te grAmya eTale pAmarajana. nagaramAM rahenArA nAgarajananuM sukhasagavaDatAvALuM je sukha che jema ke phrIja, TIvI, gharaghaMTI, covIsa kalAka pANI, suMdara bAtharUma, erakaMDIzana rUma, moTara, svaccha vastro, TAIlsa ane mArabalavALAM makAno, A badhuM nAgarajananuM sukha. gAmaDAmAM raheto pAmarajana kevI rIte jANe ? kAraNa ke teNe te anubhavyuM nathI. jo AvA pAmarajanane karoDapatinA baMgalAmAM ke viziSTa phaleTamAM jovA mATe ja mAtra mukyo hoya to paNa jema jema jue tema tema te Azcarya pAme, navAI pAme. mukha upara mAtra Azcarya ja vyApe. kAraNa ke te pAmarane nAgarajananA sukhano anubhava nathI. A eka udAharaNa che. tathA je kanyA che, kumArikA che. avivAhitAvasthAvALI che. teNI patinI sAthenA samAgamanuM sukha kevI rIte jANe ? kAraNa ke te sukha zabdothI samajAvI zakAtuM nathI. anubhava kare te ja jANI zake che. mAtra anubhavagamya ja che. A bIjuM udAharaNa che. A banne udAharaNonI jema chaThThA - sAtamA guNaThANe vartatA sAtamI daSTivALA yogI mahAtmAone potAnA guNonI ramaNatA svarUpa dhyAnadazAnuM je sukha che. te sukha zabdothI samajAvI zakAtuM nathI, tenuM varNana karI zakAtuM nathI. potAnA jAta anubhava vinA koIpaNa nara-nArI A sukhane jANI zaktA nathI. nAgarajananA sukhane jANavuM hoya to pAmarajanane nagaramAM vasavATa karavo paDe, tevuM viziSTa dhana kamAvuM paDe, sukhasAmagrI meLavavI paDe ane pote jAte ja A sukhano anubhava karavo paDe. to ja Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi 195 samajAya ke nAgarajananuM sukha kevuM che ? tathA kumArikAe vivAhita thaI pati sAthe samAgama karavo paDe, to ja te sukha samajAya, paraMtu zabdothI varNavI zakAtuM nathI. tevI ja rIte guNonI ramaNatA svarUpa dhyAnanA sukhano AnaMda mANavo hoya to chaThThA-sAtamAM guNaThANe javuM paDe, tyArabAda zreNI upara Arohita thavuM paDe. saMsAranA sarvasukhono mohanalAlasA) tyajavI ja paDe. prANAnta kaSTo paNa veThavAM paDe. zarIranI paNa spRhA choDavI paDe. jo ke A paMcamakALamAM AvI dazA AvavI e eka svapnavat che to paNa mArga A ja che. khaMdhakamuninA ziSyo, gajasukumAla muni, mahAvIra prabhunI chAbasthika avasthA A sarve dhyAnasukhanA anubhavanAM dRSTAnto che. dhyAnadazAthI thanArA sukhano anubhava to dUra raho, paraMtu te sukha anubhavavAnI jo icchAmAtra thAya to paNa dhanabhAgya samajavuM, prabhA dRSTinI prabhA ApaNA upara paDI che ema samajavuM. 3 chaThThA-sAtamA guNasthAnakavartI ane zreNIgata mahAtmAone AvA prakAranA dhyAnajanya sukhano anubhava sadA hoya che. to dhyAna paNa sadA hovuM joIe. te samajAvatAM graMthakAra kahe che ke - eha dRSTimAM nirmaLa bodhe, dhyAna sadA hoye sAcuM ! dUSaNa rahita niraMtara jyoti, ratana te dIpe jAcuM re bhavikAoll4ll gAthArtha - A dRSTimAM nirmaLa bodhanA kAraNe haMmezAM sAcuM dhyAna pravarte che. jema jAtimAna ratnanI jyoti camake che tema dUSaNarahita jJAnanI jyoti paNa sadA camake che. jo vivecana - A dRSTimAM AvelA mahAtmAne atyanta suMdara "nirmaLabodha" pravarte che. svaccha jJAnadazA niraMtara jAgRta hovAnA kAraNe ja dhyAnadazAnA sukhano AnaMda niraMtara vahyA ja kare che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ATha dRSTinI sajajhAya jAtimAna ratna hoya, temAM koIpaNa jAtano jo doSa na hoya to tenI kAti (jayoti) niraMtara camakatI ja rahe che. camakAvavI paDatI nathI. suvarNamAMthI ekavAra malano jo kSaya thAya che. to te suvarNanuM teja sadA tevuMne tevuM ja rahe che. tevI ja rIte A AtmAomAM nirmaLabodha pravarte che. kAraNake bodhane malIna karanArI mohanI tamAma vAsanAo kSIyamANa dazAvALI banI rahI che. ane jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama paNa tIvratama thato jato hovAthI ajJAnatA paNa tuTI javAnI aNI upara che. eTale mohadazAjanya vikAro ane AMzika ajJAnatArUpa mela sarvathA kSIyamANa thato jato hovAthI bodha atizaya nirmaLa che. tethI ja AtmAnA zuddha svarUpanI kaMIka AchI-pAtaLI anubhUti thavAthI tenA pUrNa AvirbhAva mATe A mahAtmAonuM mana mukti mAtramAM ja lAgeluM rahe che. A bhavamAM prApta thayelI sarva sAmagrI muktinI prAptinA kAraNarUpe ja yuje che. tethI AvA prakAranA nirmaLabodhanA kAraNe dhyAnadazA virAma pAmatI nathI. A mahAtmAo je te koIpaNa kAryamAM pravRtta hoya AhAra-vihAra bhale karatA hoya to paNa teonI dhyAnadazA ane tajjanya sukhano(AtmaguNono) AnaMda nirmaLabodhanA pratApe niraMtara cAlu ja rahe che. dUSaNarahita jAtimAna ratnanI prabhA ane mela rahita suvarNanI prabhA jema niraMtara camake ja che. tevI ja rIte dUSaNarahita evA A nirmaLabodha dvArA A mahAtmAonI dhyAnadazAnI jayoti sadA jhaLahaLatI ja rahe che. A daSTikALe A mahAtmAomAM evuM sAmarthya pragaTa thayuM hoya che ke potAnI sukhI-duHkha, rogI-nirogI, sAnukULa-pratikULa ema je Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi 197 koI avasthA prApta thaI hoya tene karmonA kSayanuM ja (nirjarAnuM ja) kAraNa banAvI zake che. Azravane paNa saMvara-nirjarArUpa karI le che. jema yuddhamAM zastra calAvatAM ja mAtra AvaDe to vijaya thavo zaMkAzIla che. kAraNa ke hAthamAMnuM zastra ja chInavAI jAya athavA kapAI jAya to calAvavAnI kaLA AvaDatI hovA chatAM vijaya thavo duSkara bane, paraMtu hAthamAM je Ave tene hathIyAra karI zake ane sainya sAme laDI zake te ja sainiko niHsaMdeha vijaya pAme. tevI rIte A mahAtmAo tapa karatA hoya to tapaguNanI sAdhanAthI jema karmo khapAve. tema AhAra vAparatA hoya to paNa AhAra uparanI AsaktinA tyAgathI ane jJAnAdi guNomAM mAtra sahAyaka tarIke ja teno upayoga karatA hovAthI AhAra vAparatAM paNa nirjarA ja sAdhe che. yoddhAmAM jema kauzalya jarUrI che tevI ja rIte moharAjAnI sAme yoddhA samAna A sAtamI dRSTimAM vartatA mahAtmA yogI puruSone paNa AvI kuzaLatA hovI Avazyaka che. ane te kuzaLatA nirmaLabodha sahacarita evA dhyAnane AdhIna che. tethI dhyAnamAM sthiratA, dhyAnanI ramaNatAno AnaMda, nirmaLabodha, paudgalika bhAvothI sarvathA niHspRhatA ityAdi mahAratnabhUta guNothI yukta A AtmAo hoya che. te te guNonI kAnti jAtimAn ratnanI jema dUSaNarahitapaNe A mahAtmAomAM niraMtara jhaLahaLatI ja rahe che. 45 A sAtamI dRSTi che. teno jema jema prakarSa prApta thAya che tema tema zuM zuM phaLa Ave che ? tathA anya anya darzanakAro A avasthAne nAmAntarathI zuM zuM mAne che ? te granthakAra samajAve che visabhAgakSaya zAntavAhitA, zivamAraga dhruvanAma / kahe asaMgakriyA ihAM yogI, vimaLa suyaza pariNAma re bhavikALa pa Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 ATha dRSTinI sajhAya gAthArtha -pUrvanA yogAcAryo A dRSTimAM AvelI dazAne visabhAgakSaya, prazAntavAhitA, zivamArga, dhruvanAma, ane asaMgakriyA kahe che. ke je nirmaLa sArA yazanA pariNAmasvarUpa che. paNa vivecana - jaina zAstromAM anuSThAnanA cAra prakAra kahyA che. prIti, bhakti, vacana, ane asaMga. dharma ArAdhanAmAM prathama praveza pAmela jIvo je je dharmAnuSThAna Acare che te prItithI Acare che. teno abhyAsa thatAM ane kaMIka teno artha samajAtAM, upayogitA dekhAtAM, AdarabhAva vadhatAM, bhakti anuSThAna bane che. tenAthI paNa vadhu abhyAsa thatAM, paramAtmAnAM zAstra - vacanono suMdara arthabodha thatAM, teno Azraya laIne pAMcamA- chaThThA-sAtamA Adi guNasthAnakomAM je vidhipUrvaka anuSThAno karAya che te vacanAnuSThAna kahevAya che. A vacanAnuSThAnomAM paramAtmAnAM vacanono Azraya hovAthI te avazya muktinuM kAraNa bane che. paraMtu A anuSThAno AtmAnuM kalyANa karanArAM hovAthI ane kalyANa karavAnI tIvra jhaMkhanA hovAthI temAM rAga- saMga dazA hoya che. jJAna uparano ghaNo prema hoya che. zuddha AcaraNa upara paNa ghaNo prema hoya che. e pramANe jJAnAdi guNo ane guNI puruSo AtmAnA hitane karanArA che. tethI upakArakabhAvane lakSyamAM rAkhIne teo tarapha rAgadazA hoya ja che. jema gautamasvAmIne mahAvIra prabhu upara rAga hato, tema ahIM rAga dazAvALuM A vacanAnuSThAna hoya che. tethI te muktinuM kAraNa to bane che, paraMtu dIrdhakALa bane che. vilaMbe muktikAraNa thAya che. upakArI evA guNo upara, upakArI evI vyaktio upara, ane anuSThAno uparano paNa jyAre "rAga" chUTI jAya che tenA uparanI paNa "saMgadazA" jyAre cAlI jAya che tyAre je anuSThAno thAya che. te "asaMga anuSThAna" kahevAya che. pAMcamA guNasthAnakathI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 sAtamI prabhA dRSTi sAtamA guNasthAnaka sudhI rAgadazA hovAthI sarAgasaMyama kahevAya che. te ja vacanAnuSThAna che. jo ke A sarve anuSThAno upakAraka che. muktidAyaka paNa che ja. paraMtu prazasta evo paNa AMzika rAga hovAthI ane to te rAga choDavA jevo ja che. pagamAM vAgelA kAMTAne kADhavA mATe bhale soya nAkhI, paraMtu aMte to soya e paNa kADhI nAkhavA jevI ja che. ema samajIne viziSTa koTinA apramatta guNaThANe tathA kSapakazreNIkAle dharmAnuSThAno uparano ane upakArI puruSonI uparano rAga paNa tyajavo ja paDe che. tethI ahIM sAtamI dRSTimAM je je dharmAnuSThAno seve che te sane zAstromAM "asaMga anuSThAna" kahevAya che. A asaMgAnuSThAnanA pratApe ja zAstrayogamAMthI sAmarthya yoga tarapha A AtmA jAya che. - vacanAnuSThAna dvArA niraMtara abhyAsa rUpe karAyelAM dharmAnuSThAnomAMthI rAgAdinI paravazatAne dUra karIne mumukSu mahAtmAo te ja karaNIne asaMgAnuSThAna svarUpa banAve che. pravRtti game teTalI sArI ane uccakoTinI hoya, paraMtu rAgAdiyukta jo hoya to te asaMgAnuSThAnamAM gaNAya nahIM. ahIM eka vAta khAsa samajavA jevI che ke bhogI AtmAne jema jema sArI sArI vastu (khAvAnI - pIvAnI - paheravAnI) maLatI jAya tema tema te te vastu upara rAga vadhAre ja thAya. jema cAMdInA dAgInAne badale sonAnA dAgInA paheravA maLe ane sonAnA dAgInAne badale hIrAnA dAgInA paheravA maLe, to te tenA upara atyanta rAgavALo thAya che. jyAre A yogI mahAtmAone jema jema ucca ucca koTinAM dharmAnuSThAno prApta thatAM jAya che tema tema teonuM citta zubhanA paNa rAgane choDIne vairAgyavALuM-madhyastha bhAvavALuM AkuLatA-vyAkuLatA vinAnuM ane ekAnta "prazamasArayukta" ja bane che. A kaMI nAnI siddhi na kahevAya. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ATha dRSTinI sajajhAya ApaNe bhogI hoIe to bhoganAM kAryomAM rAgapUrvaka pravRtti karIe chIe, ane yogI hoIe to yogasAdhanAnAM kAryomAM paNa rAgapUrvaka pravRtti karatA hoie chIe. tethI ja pUjAnA kAryamAM pravartelA AtmAne pUjAnA sthAne bIjuM anuSThAna karavAnuM Ave to mukha roSita thaI jAya che. svAdhyAyapriya AtmAne svAdhyAyane badale te ja samaye vaiyAvaccAdinAM kAryo karavAmAM Ave to aMtaramAM aprItibhAva janme che. vaiyAvaccapriya jIvane te kAryanA sthAne vyAkhyAna vAMcavA AdinuM kArya Ave to thoDo paNa nAkhuzIbhAva upaje che. kAraNa eka ja che ke ISTa evA dharmakAryamAM rAgano aMza che. paraMtu A mahAtmAo AvA rAgathI para banIne anuSThAna seve che. rAga vinA prazamabhAva pUrvaka anuSThAnonuM AcaraNa kevI rIte thatuM haze? te to te ja mahAtmAo jANe. kAraNake ApaNe rAgI hovAthI Avo anubhava ApaNane hoto nathI. ApaNe jene asaMgAnuSThAna kahIe chIe, tene ja anya darzanakAra judA judA nAme kahe che. paraMtu arthabheda na hovAthI tAttvika bheda thato nathI. te nAmo A pramANe che. (1) visabhAgakSaya - bauddhadarzanakAro A nAma kahe che. bauddhanA mate AtmAnA pariNAmanI dhArA be prakAranI hoya che. eka sabhAgasaMtati ane bIjI vibhAga saMtati. sajAtIya evI pariNAmanI je dhArA, arthAt sarakhe sarakhA pariNAmonI je dhArA te sabhAga saMtati. kSaNavAramAM rAga, to kSaNavAramAM vairAga, kSaNavAramAM krodha, to kSaNavAramAM kSamA, kSaNavAramAM rAga, to kSaNavAramAM rIsa ema bhinna-bhinna jAtanA pariNAmanI je dhArA te vibhAga saMtati kahevAya che. ema vijAtIyapaNe badalAtI pariNAmanI je dhArA te visabhAga saMtati kahevAya che. ane sadAkALa ekasarakhI samatAvALI pariNAmanI je dhArA te sabhAga saMtati kahevAya che. saMsAramAM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI prabhA dRSTi 201 anAdikAlIna mohanA pArataMtratAnA kAraNe vibhAga saMtati pravarte che teno jyAre parikSaya thAya, samApti thAya, tyAre visabhAga saMtati parikSaya kahevAya che. te ja A asaMgAnuSThAna che. kAraNa ke jyAre A AtmA asaMga bane tyAre ja vijAtIya pariNAmanI dhArA kSaya pAme che. tethI asaMgAnuSThAnane bauddho vibhAga saMtati parikSaya kahe che. tyAra pachI sabhAgasaMtati cAlu thAya che. (ra) prazAntavAhitA - atyanta zAntarasano vaheto pravAha. A nAma sAMkhyadarzanamAM prasiddha che. jyAre rAgadazA A AtmAmAMthI naSTa thaI jAya che. tyAre AkuLa-vyAkuLatA ke cittanI asamAdhi hotI nathI tethI atizaya zAntarasa ja vahyA kare che. A paNa asaMga anuSThAnavALI ja dazA che. je sAMkhyadarzanamAM prasiddha che. (3) zivava - kalyANakArI mArga. A nAma zaivadharmIomAM prasiddha che. ziva eTale kalyANa athavA mukti, teno asAdhAraNa - mArga. A paNa asaMgAnuSThAna dazAmAM ja zabda vaparAya che. (4) dhruvAdhyA - dhruva eTale sthira evo je mArga te dhruvAdhvA. jyAM AtmA pahoMce tyAre sthira thAya che. patananA badhA bhayo cAlyA jAya che. have avazya dhruvapada pAmavAno ja che. teno sthiramArga AvI gayo che te dhruvAdhvA. A nAma mahAvratiko mAne che. A paNa asaMgAnuSThAnanuM ja nAma che. A pramANe A asaMgAnuSThAnayukta citta A dRSTimAM Ave che. jaina zAstromAM viSa, gara, ananuSThAna, taddhatu ane amRta ema anuSThAnanA je pAMca prakAro Ave che temAMnuM chelluM je amRtAnuSThAna che te ja A asaMgAnuSThAna che. anuSThAnono nirantara abhyAsa thavAthI ane doSarahita nirmaLa jJAnadazA vikAsa pAmelI hovAthI daDhatara saMskAronA kAraNe AtmasAt thayeluM je anuSThAna te asaMgAnuSThAna jANavuM. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ATha dRSTinI sajhAya zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - satpravRttipadaM, cehAsaGgAnuSThAnasaMjJitam / mahApathaprayANaM ya-danAgAmipadAvaham // 175 // prazAntavAhitAsaMjJaM, visabhAgaparikSayaH / zivavartma dhruvAdhveti, yogibhirgIyate hyadaH // 176 // A pramANe A sAtamI prabhASTimAM dhyAnadazA, tenuM anupama sukha, nirmaLabodha, ane asaMgAnuSThAnanI prApti jIvane thAya che. je alpakALamAM ja kevaLajJAnAdi guNone Ape che. viziSTa koTinA apramatta guNasthAnake tathA kSapakazreNinA kAlamAM vartatA AtmAone A dRSTi pravarte che. jenAthI dharmasayAsa nAmano sAmarthyayoga pragaTe che. pA. sAtamI prabhA draSTi samApta Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi DhALa AThamI dRSTi AThamI sAra samAdhi, nAma parA tasa jANuM jI ApasvabhAve pravRtti pUraNa, zaziyama bodha vakhANuM jI niraticAra pada ehamAM, yogI kahIe nahI aticArI jI Arohe ArUDhe girine, tema ehanI gati nyArI jI||1| artha A AThamI dRSTimAM zreSTha evI samAdhi prApta thAya che. ane te dRSTinuM "parA" evuM nAma jANavuM. potAnA AtmasvabhAvamAM ja vartavAnI pravRttithI bharapUra A dRSTi che. tathA caMdranI jema nirmaLa bodhadazA pravarte che. ahIM vartatA yogI mahAtmAo niraticAra padavALA hoya che. tethI aticA2 sevanArA hotA nathI. parvata upara caDelAne caDavAnI kriyA jema hotI nathI tema A mahAtmAonI pravRtti koI alaukika arthAt lokottara hoya che. ||1|| - - vivecana - yogadazAnI A chellI dRSTi che. A dRSTinuM nAma parASTi che. A AThamI dRSTi che. yama-niyama Adi yoganAM ATha aMgomAMnuM chelluM aMga zreSTha evI samAdhi ahIM hoya che. AtmasvabhAvamAM sahajapaNe ja pravartavArUpa pravRtti hoya che. paraMtu buddhipUrvaka pravRtti karavAnI hotI nathI. pravRtti e AThamo guNa che. tenI prApti ahIM thAya che. aticAro saMbhavatA na hovAthI niraticAra evuM A sthAna che. sAdhavA jevuM je hatuM te sarve sAdhI lIdhuM hovAthI kartavyabuddhie have kaMI karavAnuM saMbhavatuM nathI. bhAvArtha A pramANe che A chellI AThamI dRSTi che. kSapakazreNImAM anne A - Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ATha dRSTinI sajhAya dRSTi prAraMbhAya che. je caudamA guNasthAnaka sudhI hoya che. kramazaH vadhu nirjarAvALI ane vadhu saMvarabhAvavALI hovAthI caudamA guNaThANAnA kALe pUrvabaddha sarvakarmonI nirjarA ane sarvasaMvarabhAvane ApanArI A dRSTi che. A dRSTinA anaMtarapaNe ja muktinI prApti thAya che. A dRSTimAM zreSTha evI "samAdhi" nAmanuM chelluM yoganuM aMga pravarte che. dhAraNA ane dhyAna dvArA AtmA nirmaLa bodha vaDe mohanIya karmano evo kSaya kare che ke sattAmAMthI ane udayamAMthI saMpUrNatayA mohanIyano nAza thAya che. tenA kAraNe rAga-rIsa, harSazoka, prIti-aprIti A sarve mohanA vikAro thatA ja nathI. vAyu vinAnuM samudranuM pANI jema sthira hoya che tema A AtmA atyanta samatAbhAvayukta, zreSThamAM zreSTha evA prazamabhAvane pAme che. jyAM alpa paNa AkuLa-vyAkuLatA saMbhavatI nathI. parabhAvadazAmAM javAnA yogo nathI. svabhAvadazAmAM ja atyanta sthira thAya che. eTale paramasamAdhiguNa pragaTa thAya che. aMte je guNa sAdhavo hato te yathArtharUpe ahIM prApta thAya che. A dRSTinuM nAma "parAdRSTi" che. parA eTale zreSThamAM paNa atizaya zreSTha, athavA parA eTale attimadaSTi AvA prakArano A padano artha che. pravRtti" nAmanA AThamA guNanI ahIM prApti thAya che. aSa, jijJAsA, zuzruSA, zravaNa, bodha, mImAMsA ane parizuddha evI tattvanI pratipatti Adi guNo prApta thatAM thatAM ahIM mohanA vikAro na hovAthI je tattva je rIte jANyuM che, svIkAryuM che, te tattvamAM te ja svarUpe A AtmAnI sahajabhAve pravRtti thAya che. "huM AvuM AvuM AcaraNa karuM" ema pravRtti karavAnI buddhipUrvaka pravRtti thatI nathI. paraMtu sahajabhAve ApasvabhAvamAM ja pravartana thayA kare che. parabhAva dazAmAM pravRtti karAve Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI para dRSTi 205 evA rAgAdi sarvathA kSaya thayelA hovAthI, kSayopazamabhAva samApta thato hovAthI A pravartana sahajabhAve ja hoya che. utkaTa koTinA jJAnAdi guNo, temAM A AtmAnuM sahajabhAve je pravartana, te pravRtti nAmano guNa ahIM pragaTa thAya che. jema caMdana sahajabhAve sugaMdha Ape che tema ahIM Azaya vinA sahajapaNe pravRtti hoya che. bodha(jJAna dazA) ahIM caMdranA prakAza tulya hoya che. pUrve sAtamI dRSTimAM bodha sUryanI prabhAtulya hato. jo ke sUryanI prabhA ane caMdranI prabhA jagadravyApI hovAthI ane cirakALasthAyI hovAthI khAsa kaMI vizeSatA nathI. to paNa saumyatA guNa ane zItaLatAguNa vaDe caMdranI prajAne adhika tarIke gaNAvI che. caMdranI cAMdanI jagatane sukha upajAvanArI che. lokapriya che. tema A mahAtmAono bodha saMsAranA tApathI tapelA jIvone zItaLatA ane saumyatA ApanAro che. A dRSTimAM AvanAro bodha kSayopazamabhAvanI parAkASThAvALo thaIne temAMthI sAyikabhAvavALo hoya che. AThamA guNasthAnakathI bAramA guNasthAnaka sudhI layopazamabhAva ane tera-caudame kSAyikabhAvano bodha pravarte che. kSayopazamabhAva udayasApekSa che. ane kSAyikabhAva udayarahita hoya che. zAsayoga dvArA paramAtmAe kahelAM tattvo evAM to AtmasAt thaI jAya che ke have ahIM tenA AlaMbananI paNa AvazyakatA rahetI nathI. jethI sAmarthyayoga ahIM pragaTa thAya che. sAmarmayoganA be bheda che. (1) dharmasaLyAsayoga ane (2) yoga sabhyAsayoga. kSayopazamabhAvanA kSamA - namratA - saraLatA Adi je je dharmo(guNo) Aja sudhI AvyA hatA. teno paNa tyAga. arthAt sAyikabhAvanA dharmonI(guNonI) je prApti te dharmasacyAsa yoga AThamAthI bAramA guNaThANAnI aMdara hoya che. ane mana, vacana tathA kAyAnA yogono tyAga te yogasagyAsa yoga nAmano bIjo sAmarthayAga che. je teramA guNaThANAnA ane Ave che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ATha dRSTinI sajhAya ahIM "paratattva"ne jovAnI utkaTa icchA ke jene didakSA kahevAya che. te dikSAnA baLe mohanIyAdi ghAtI karmono kSaya karavAnI pravRtti ja alpa paNa AsaMga vinA pariNAmonI dhArAnI nirmaLatA rUpe ahIM sahajapaNe hoya che. AthI ja A pravRtti svabhAvastha hoya che. paraMtu AsaMgapUrvaka (AzayapUrvaka-icchApUrvaka) hotI nathI. "A ja anuSThAna sArUM che, AmAM ja bahu AnaMda Ave che" ityAdi bhAvavAhI buddhine ja AsaMga (Azaya-icchA) kahevAya che. te AsaMga jIvane tyAM ja pakaDI rAkhanAra bane che. uttarottara vizuddhimAM AgaLa vadhavAmAM pratibaMdhaka bane che. mATe mahAtmAo AvA AsaMgano paNa tyAga karIne je dravya-kSetra-kALabhAve je yoga upakArI hoya tene AsaMgarahitabhAve svabhAvasthapaNe ja Acare che. AsaMgarahitapaNe ja AcaratA hovAthI eka paNa doSa ke aticAra lagADavA detA nathI. aticAra lAgavAmAM kAraNabhUta mohanA aMzo ja che. hAsya-rati-arati-zoka-bhaya-durgachA Adi nava nokaSAya ane saMjvalana krodhAdi cAra kaSAyo e ja aticAranA janaka che. ahIM AThamA guNaThANAnA aMte hAsyAdi nokaSAyono ane navamA guNaThANe saMjvalana kaSAyono tathA traNa vedono udaya ane sattA saMpUrNatayA nAza pAmatI hovAthI koIpaNa jAtano doSa ke aticAra lAgato nathI. tethI ja gAthAmAM kahyuM che ke A niraticAravALuM pada(sthAna) che. ahIM yogI mahAtmAne aticAro lAgatA nathI. jJAnAvaraNIyAdi cAra ghanaghAtI karmone toDavA mATe jainazAstromAM jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane varyAcAra ema pAMca prakAranA AcAro jaNAvyA che. karmone toDavA mATe tene vi, vadhumA ityAdi gAthAmAM kahyA pramANe AcaraNa Acare to te paMcAcAra kahevAya, ane kahyA pramANethI virUddha AcaraNa kare to Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 207 aticAra kahevAya che. eTale ja "nANuMmi"nI ATha gAthAne aticAranI ATha gAthA paNa kahevAya che. ane paMcAcAranI ATha gAthA ema paNa kahevAya che. A yogI mahAtmAone kSAyikabhAva pragaTa thato hovAthI karmo toDavA mATe uparokta vidhiyukta paMcAcAranuM sevana paNa saMbhavatuM nathI. kAraNa ke doSa lAge tene pratikramaNAdi hoya, A dazAmAM aticArAdi doSo ja saMbhavatA nathI, tethI paMcAcAranuM sevana paNa saMbhavatuM nathI. tethI niraticArapada vALA A munio jema hoya che tema nirAcArapada vALA paNa A munio hoya che. parvata upara caDhI gayelAne jema caDhavAnI kriyA karavAno abhAva hoya che. tema A mahAyogIo mohasAgara tarI gayA hovAthI have AcArasevanarahita che. sahajapaNe ja potAnA zuddhasvarUpamAM pravartanaguNa yukta hoya che. jene krodha-mAna-rAga-rIsa ityAdi viSamatA AvatI hoya tene te viSamatA TALavA sAmAyika karavI Avazyaka che. paraMtu jeo sadA samatAmaya ja banI cUkyA che teone sAmAyikakaraNa saMbhavatuM nathI. tema A mahAtmA yogIonuM jIvana saMsAranA lokonI dRSTithI nyAruM (na samajAya tevuM) alaukika hoya che. zrI yogadRSTisamuccayamAM kahyuM che ke - nirAcArapado hAsyAmaticAravivarjitaH / ArUDhArohaNAbhAvagativattvasya ceSTitam // 179 // artha A dRSTimAM nirAcAra sthAnavALA, aticArAdi doSothI rahita A AtmA hoya che. ane parvata upara caDhelAne caDhavAnI kriyAnA abhAvanI sthiti jevI ceSTA hoya che. - A pramANe parASTimAM samAdhinAmanA yogAMganI prApti, pravRtti nAmanA guNanI prApti, AsaMga nAmanA doSano tyAga, caMdranA prakAzatulya nirmaLa bodha, niraticAra(ane nirAcAra vALA) sthAnanI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ATha dRSTinI sajhAya prApti thAya che. ArUDhArohaNanI jema have prAptabhAvamAM sahajapaNe sthiratAyukta svabhAvamagna thaIne vartavAnuM ja mAtra hoya che. ll1. caMdana gaMdha samAna kSamA ihAM, vAsakane na gaveSe chA AsaMge varjita vaLI ehamAM, kriyA nijaguNa lekhe jItA zikSAthI jema ratananiyojana, dRSTibhinna tema ehoLI tAsa niyoge karaNa apUrve, lahe muni kevala gehojI mArA gAthArtha - A dRSTimAM samAguNa caMdananI gandhatulya hoya che. paraMtu vAsaka dravyanI apekSA hotI nathI. vaLI AsaMgadoSathI varjitapaNe potAnA guNasvarUpe kriyA hoya che. ratnonA zikSAkALa ane niyojana (vepAra) kALamAM jema taphAvata che, tema A dRSTi ane pUrvanI dRSTimAM taphAvata che. AvI sahajasvabhAvI uttama kriyA ane jJAnanA niyogathI(prayogathI) apUrvakaraNa guNaThANuM prApta karIne muni kevaLajJAna rUpa svagharane prApta kare che..!! vivecana caMdana nAmanuM kASTha svayaM pote sahajasvabhAve ja sugaMdha ApanAruM che. paraMtu vastrAdine sugaMdhita karavA mATe jema vAsaka(sugaMdha utpanna karanAra) attara Adi anya dravyo joIe, tevI rIte caMdanane sugaMdhita karavA mATe vAsaka evA anya dravyanI jarUriyAta rahetI nathI. te to pote potAnA svabhAvathI ja sugaMdha Ape che. A pramANe A dRSTimAM AvelA muni mahAtmAone guNAntaronI prAptimAM pratibaMdha karanArA AsaMga doSanA abhAvathI AtmAnA svabhAvabhUta kSAvikabhAvanA samA(Adi) guNa svataH pragaTe che. ane Aja sudhI prApta karelA kSayopazamabhAvanA kSamA(Adi) guNa cAlyA jAya che. kSayopazamabhAvavALA guNo karmanA udayanI apekSAvALA hovAthI sAticAra hoya che. ane kSAvikabhAvanA guNo karmanA udaya ane sattA ema bannethI rahita hovAthI niraticAra hoya Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 209 che. tathA A kSamA Adi guNo jIvanA sahaja svabhAvabhUta hoya che. manamAM kSamA Adi guNo lAvavA mATe anya koI upadezakanI (vAsakanI) jarUriyAta rahetI nathI. kAraNake have A AtmA svayaM pote ja potAnA bhAvathI dharmamaya banyo che. nirAlaMbana avasthAne pAmyo che. mATe svayaM pote ja kSamA Adi guNamaya ja hoya che. A pramANe kSayopazama bhAvanA guNo cAlyA javAthI "dharmasanyAsa" nAmano sAmarthyayogano prathamabheda pravarte che. A paristhitimAM AtmaguNamAM pariNAma pAmelI sarve paNa dharmamaya kriyAo AtmAnA svabhAvabhUta banI jAya che. AzayapUrvaka kriyA karavAnI rahetI nathI. nirupAdhika svabhAvasiddha kriyA hoya che. viziSTa jJAnadazA jAgRta hovAthI ane hAsyAdi tathA saMjavalana Adi doSono kSaya thato jato hovAthI ApaNe jema doSone dUra karavAnA AzayathI pratikramaNAdi karIe tevA AzayavALI dharmakaraNI A dRSTimAM saMbhavatI nathI. paraMtu sahajasvabhAve ja niraticAra jIvanapravRtti rUpa kriyA hoya che. - kAntA dRSTi kALe pAMcamA chaThThA ane sAtamA guNaThANe, prabhAdRSTi kALe sAtamA-AThamA guNaThANe, ane A parA daSTikALe 9 thI 12 Adi guNasthAnakomAM dharmamaya kriyA samAna hovA chatAM taratamatA yukta hovAthI bhinna bhinna che. te vAta eka udAharaNathI samajAve che. ratnone pArakhavAnuM zikSaNa letA hoIe tyAre je ratnadarzana thAya che. zikSita AtmAo binaprayojane je ratnadarzana kare che ane te ja zikSita AtmAo ratnonI le-veca (kharIdavecANa) karavA mATe je ratnadarzana kare che. te jema adhika-adhika sUkSmatAvALuM hovAthI bhinna bhinna che, tema A dRSTiomAM samAna kriyA vyavahAramAM paNa sUkSma rItie bhinnatA hoya che. je mAtra anubhavagamya ja hoya che. A. 14 - Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ATha dRSTinI sajhAya kAntA ane prabhAdaSTikALanI dharmakaraNI mohanIyAdi ghanaghAtI karmanA kSayanuM mukhyatve kAraNa bane che. jyAre parAdaSTi kALanI dharma karaNI ghanaghAtI karmonA tathA bhavopagrAhI karmonA ema banne prakAranA karmonA kSayanuM kAraNa bane che. AvA prakAranI AsaMgadoSa vinAnI, ane prazamabhAvanI pradhAnatA vALI AtmAnA sahajasvabhAvabhUta guNa ramaNatA svarUpa dharmakaraNIno niyoga karatAM temAM otaprota ane tanmaya thatAM) kSapakazreNImAM ArohaNa karI apUrvakaraNa Adi guNasthAnako upara ArUDha thaIne "kevalajJAnanI lakSmI" svarUpa svagharane eTale kevaLajJAna rUpa zuddha-nirmaLa AtmadazAne prApta kare che. A ja hakikata pU. haribhadrasUrijIe yogadaSTisamuccaya nAmanA graMthamAM gAthA 180 thI 184mAM varNavelI che. ghAtikarmAbhrakalpaM ta-duktayogAnilAhateH / yadA'paiti tadA zrImAn, jAyate jJAnakevalI // 184 // artha - ghAti karmo vAdaLatulya che. upara kahela yoganI dRSTi svarUpa pavana vaDe haNAvAthI te vAdaLa jyAre dUra thAya che tyAre A ja bhAvalakSmIvALo AtmA jJAnathI kevaLajJAnI bane che. 184 kSINadoSa sarvajJa mahAmuni, sarvalabdhi phaLa bhogIjI ! para upakAra karI zivasukha te, pAme yogI ayogIjI che. sarva zatrukSaya sarvavyAdhilaya, pUraNa sarva samIhAjI | sarva arathayoge sukha tehathI, anaMtaguNa nirIhAjI kA gAthArtha - kSINa thayA che. sarve doSo jenA evA sarvajJa banelA A mahAmuni sarvalabdhionA phaLane bhogavanArA bane che. parano upakAra karatAM karatAM te yogI mahAtmA ayogI banIne zivasukhane prApta karanArA bane che. sarva zatruono kSaya karIne, sarvavyAdhiono vinAza karIne, pUrNa thaI che sarva icchAo jenI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 211 evA te yogIpurUSa sarva padArthonA saMyogajanya sukha karatAM paNa anaMtaguNA sukhane bhogave che chatAM sarvathA niHspRha che.lal vivecana - A mahAtmA yogI puruSa kSapakazreNI ArohI apUrvakaraNa-anivRttikaraNa ane sUkSmasaMparAya ema traNa guNasthAnako upara caDI prati samaye anaMtaguNI vizuddhi dvArA ghanaghAtI karmone khapAvatAM khapAvatAM temAMnuM rAjAsamAna pradhAna evuM mohanIyakarma baMdhaudaya ane sattAmAMthI sarvathA kSaya karIne, tenA udayajanya doSono paNa sarvathA nAza karIne bAramA kSINamoha guNasthAnake Ave che. tyAM jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya- ane aMtarAya karmono kSaya karIne A parASTivALA yogI mahAtmA sarvajJa kevalI paramAtmA bane che. ghanaghAtI karmo kSaya thavAthI anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta cAritra ane anaMtavIrya Adi sarve Antarika (AtmaguNa svarUpa) labdhionA phaLane bhogavanArA A yogIo thAya che. kAntA dRSTi ane prabhASTikALe zAstrayoganuM baLa adhika hatuM. tenAthI vItarAgapraNIta zAstronA AdhAre A AtmAnuM paramasvarUpa (sarvakarmarahita-zuddha-buddha-niraMjanAtmaka svarUpa) jANyuM hatuM. tyArathI ja te paramasvarUpane sAkSAt jovAnI ane mANavAnI dikSA A yogI AtmAomAM tIvra-tIvratara banI hatI. te dikSAthI A AtmA sAmarthyayoga vaDe ghanaghAtI karmo khapAvIne sarvajJa, sarvadarzI evo kevaLajJAnI bane che. anaMtajJAna - anaMtadarzana vagere A AtmAmAM rahelI ane Avirbhata thayelI sarva labdhionA phaLane sAkSAt anubhavanAro A AtmA thAya che. AtmAnA anaMtajJAnAdinI prApti mATe AraMbhelI A sAdhanA ahIM samApta thAya che. A ja bhavamAM have mukti-prApti nizcita che. zeSa bAkI raheluM mAnavabhavanuM jIvana dharmadezanA ApavA vaDe Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ATha dRSTinI sajhAya ane vihAra karavA vaDe mAtra paropakAra ja karavA dvArA pasAra kare che. ane bhavopagrAhI evAM vedanIyAdi cAra aghAtI karmone khapAve che. teramA sayogI kevalI guNasthAnakamAM ja rahyA chatA ghaNAM ghaNAM aghAtI karmo khapAve che. teramA guNasthAnakano eka aMtarmuhUrtakALa mAtra bAkI rahe tyAre AyojikAkaraNa karIne jo AyuSyakarma karatAM vedanIyAdi traNa karmo vadhAre hoya, to kevalI samuddaghAta karIne manavacana ane kAyAnA yogono virodha kare che. kAraNa ke yoga hovAthI sAtAvedanIyano Azrava thAya che. tethI yoga nirodha karI ayogI avasthAne (caudamA guNasthAnakane) pAmelA evA A mahAyogI puruSa atizaya alpakALamAM ja zivasukha (mukti sukha) ne pAme che. ghAtI ane aghAtI ema banne prakAranAM karmo AtmAnA guNonAM avarodhaka hovAthI abhyantara zatru che. ane te te karmonA udayathI lokonI sAthe thayela vaimanasyothI te loko bAhyazatru che. paraMtu karmono nAza thavAthI abhyattara ane bAhya ema banne prakAranA sarva zatruono ahIM kSaya thAya che. tathA zArIrika rogo te dravyarogo che. ane kAma-krodhAdi vikAro ane sarva vAsanAo e bhAvarogo che. vedanIya ane mohanIyakarmano nAza thayo hovAthI A yogImahAtmAo sarva dravyarogonA ane sarva bhAvarogonA sarvathA kSayavALA banyA chatA AtmAnA zuddha-buddha-niraMjana-nirAkAra evA svasvarUpanA anaMtasukhane anubhavanAra bane che. AtmasvarUpane prApta karavAnI sarva samIhA (sarva icchAo) ahIM pUrNa thAya che. muktinuM sukha kevuM che ? te zabdothI avarNanIya che. mAtra anubhavathI ja gamya che. tethI kahe che ke A saMsAramAM sukhanA sAdhanabhUta je je padArtho che, te sarve padArthono dhAro ke saMyoga thaI jAya ane tenAthI je sukha thAya, te sukha karatAM paNa muktadazAmAM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 AThamI parA dRSTi anaMtagaNuM sukha che. AzcaryanI vAta to e che ke ATaluM vizALa, amApa, zAzvata sukha hovA chatAM paNa A AtmA nirIha ( nispRha)icchAothI sarvathA rahita che. saMsArI loka icchAothI bharapUra hoya che. tene khyAla Ave ke A vastu maLavAnI nathI ja, chatAM paNa tenI icchA virAma pAmatI nathI. jyAre A mahAtmAone Atmika sarva saMpatti maLI hovA chatAM sarvathA nirIha hoya che. A ja A mahAtmAonI moTI siddhi che. "icchA" e ja pApanuM mULa che evuM samajanArA A mahAtmAoe sthirA dRSTimAM AvyA pachIthI samyaktva ane vedyasaMvedyapadanA pratApe icchAno ja nAza karavAnI AraMbhelI yAtrA ahIM samApta thAya che. ane jANa karavA lAyaka sarva sAdhanA sAdhI lIdhI che ema kRtakRtya thayelA A yogIo sarvatra niHspRhadazAvALA hoya che. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke - kSINadoSo'tha sarvajJaH, sarvalabdhiphalAnvitaH / paraM parArthaM sampAdya, tato yogAntamazrute // 185 // tatra drAgeva bhagavAnayogAd yogasattamAt / bhavavyAdhikSayaM kRtvA, nirvANaM labhate param // 186 // artha - kSINa thayA che sarva doSo jenA evA ane sarva labdhionA phaLathI saMyukta evA sarvajJa bhagavAn zreSTha evo paropakAra karIne tyArabAda yoganirodhavALI avasthAne pAme che. tyAM jaldI jaldI zreSTha evI yogadazAnA pratApe ayogI guNasthAnakane pAmIne bhavarUpa vyAdhino kSaya karIne sarvottama evuM nirvANapada prApta kare che. ll186) anAdikALanI mohanI tIvratA rUpa "oghadRSTimAMthI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ATha dRSTinI sajhAya nikaLIne zuddha AtmasvarUpanI prApti rUpa mukti sukha taraphanI badalAyelI yogadRSTino mitrAdaSTithI karAyelo prAraMbha ahIM parAdaSTie samApta thAya che. siddhi mATenI prAraMbhelI yAtrA pUrNa thAya che. sAdhaka evo A AtmA have sAdhaka raheto nathI paraMtu siddha thAya che. anAdikALanAM baMdhAyelA karmo, ane tenAthI punaH punaH prApta thatA janma-jarA-maraNAdi du:kho rUpa A saMsAra e ja A jIvano mahAroga - mahAvyAdhi hato, lokamAM jema zArIrika vyAdhiothI grasta thayelo jIva prasiddha evA suvaidyanI sUcanA mujaba cikitsA karato chato vyAdhimukta bane che. tevI ja rIte karyo ane janma-maraNAdi vyAdhiothI grasta evo A saMsArI AtmA paNa anaMtajJAnIoe jaNAvelI dharma cikitsA karavA dvArA bhavavyAdhino kSaya karIne bhavamukta tathA sarvathA bhayamukta paNa) bane che. anAdithI karmonA ane saMsAranA pAMjarAmAM pUrAyelo A AtmA A baMdhanono kSaya karIne evo mukta thAya che ke pharIthI kadApi A baMdhanomAM te baMdhAto nathI. zAstromAM kahyuM che ke - kSINavyAdhiryathA loke, vyAdhimukta iti sthitH| ma Leva tu tathA, muvatatapu takSayAtuII zrI yo. da.sa. 206 ! A padathI keTalIka vAta jANavA jevI che ke - (1) kSINa vyAdhivALo AtmA jema vyAdhimukta thAya che. tema bhavanA rogavALo AtmA ja bhavaroga kSINa thatAM ja bhavavyAdhithI mukta thaIne ja rahe che. (2) je jIva sadA vyAdhiyukta ja che. te vyAdhimukta kahevAto nathI. je je saMsArI jIvo che te sarve vyAdhiyukta che. tathA jeonA mate bhagavAna thayelo AtmA pharIthI janma dhAraNa kare Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 215 che. dharmanI hAni dekhI punarjanma grahaNa kare che te paNa bhavavyAdhivALA ja che tethI sAcA mukta nathI. (3) bauddhAdi koI darzanakAro ema mAne che ke jema dIpaka bujhAI jAya tyAre te samApta ja thaI jAya che. tema AtmA bhavavyAdhithI mukta thAya tyAre samApta ja thAya che. te abhAvAtmaka - zUnyAtmaka bane che. A vAta paNa barAbara nathI. potAnuM astitva ja mITAvI devA koNa prayatna kare ? tethI ahIM khAsa ullekha karyo che ke bhavavyAdhiyukta evo A AtmA bhavavyAdhi mukta thayo chato rahe che. tenuM astitva sadA rahe ja che. (4) sAMkhya darzana Adi keTalAka darzanakAro ema mAne che ke A AtmA zuddha-buddha-karmono akartA ane abhoktA che. arthAt bhavavyAdhivALo che ja nahI, vyAdhimukta ja che. A vAta paNa barAbara nathI. jo prathamathI ja vyAdhirahita ja hoya to tene dharmasAdhana karavAnI AvazyakatA ja rahetI nathI, tathA jo prathamathI zuddha ja hoya to te azuddha kadApi bane ja nahIM. kAraNa ke zuddha AtmAmAM azuddhatA lAvanArA hetuo che ja nahIM. mATe anAdithI A AtmA vyAdhigrasta che ja, ane te ja dharmasAdhanatAthI vyAdhimukta bane che. A pramANe je dikSA hatI, zuddhatattva prApta karavAnuM lakSya hatuM. je sAdhya siddha karavuM hatuM te yoganI kramazaH ATha dRSTio vaDe ahIM pUrNa thAya che. kRtakRtya thayelo, siddha dazA pAmelo A AtmA svaguNanI ramaNatAnA anaMta AnaMdamAM sadA magna ja rahe che. phA e aDadiddhi kahI saMkSepe, yogazAstra saMkete jI kuLayogI ne pravRttacakra che, teha taNe hita tejI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ATha dRSTinI sajhAya yogIkuLe jAyA tasa dharme anugata te kuLayogIjI adveSI guru-deva-dvijapriya, dayAvaMta upayogIjI jA gAthArtha - A pramANe yogasaMbaMdhI zAstro anusAre atizaya saMkSepathI ame ahIM ATha dRSTi samajAvI che. je kulayogI ane pravRttacayogI che. teonA hitanA prayojanathI A dRSTio samajAvI che. jeo yogIonA kuLamAM janmyA che. ane teonA dharmane anusaravAnI buddhivALA che. tathA guru pratye, deva pratye ane dvija pratye aDhaSI che. dayALu che ane atizaya upayogavALA che te kuLayogI kahevAya che. I4 vivecana - pAtaMjala RSi, gopendra muni, ityAdi adarzanamAM thayelA yogAcAryoe yoganA svarUpanuM varNana je rIte karyuM che. teonI paribhASA (saMketo pramANe atizaya saMkSepathI A sakjhAyamAM yoganI ATha dRSTio rUpe yoganuM varNana samajAvavAmAM AvyuM che. jainadarzanamAM 1444 graMthonA racayitA ane yAkinIsUnunA hulAmaNA nAmathI suprasiddha evA yogAcArya pUjyazrI haribhadrasUrijI ma. zrIe A ja ATha dRSTionuM savistara varNana potAnA banAvelA "zrI yogadRSTisamuccaya" nAmanA graMthamAM karyuM che. tenA upara svayaM pote ja saMskRta bhASAmAM vRtti(TIkA) paNa banAvI che. paraMtu A mULa graMtha tathA tenI TIkA saMskRta bhASAmAM hoI vizeSa karIne vidvadbhogya che. sAmAnyapaNe AbAla-gopAla jIvone AvA graMthono kaMIka aMze paNa bhAva jANavA maLe ane teonuM paNa kalyANa thAya evA AzayathI gujarAtI bhASAmAM padyarUpe meM (u. yazovijayajIe) A ATha dRSTinI sajajhAyanI racanA karI che. A sajhAya kulayogI ane pravRtta cayogI ema be prakAranA yogIonA hita(kalyANa)ne karanArI che. teonA hitanA Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 217 hetuthI A racanA karI che. jainazAstromAM yogIonA kula cAra prakAra che. (1) gotrAyogI, (2) kulayogI, (3) pravRttacakayogI ane (4) niSpannayogI temAMnA madhyavartI be prakAranA yogIonA hita mATe A sakjhAya racI che. je yogIonA kulamAM janmyA che paraMtu yogadharmanI alpa paNa prIti jeone nathI, yogadharmanI yogyatA jeo dharAvatA nathI te tarapha javAnI jeonI manovRtti nathI. yogIonA gotramAM janmyA hovAthI jeo nAmamAtrathI ja yogI che te gotrayogI kahevAya che. teo yoga pratye prIti vinAnA hovAthI A sakjhAya ke AvA AvA yogagraMtho bhaNavA mATe anadhikArI che. tathA jeo yogadazA siddha karI cUkyA che. teramA - caudamAM guNasthAnake ArUDha thayelA che. jeone have sAdhavAnuM kaMI paNa bAkI nathI tevA yogIone niSpannayogI kahevAya che. teo yogadazA pAmI cUkyA hovAthI A sajhAya athavA AvA yogagraMtho bhaNavA mATe adhikArI nathI. bAkInA madhyavartI be yogIo A graMtha athavA AvA yoganA graMtho bhaNavAnA adhikArI che. kulayogInuM svarUpa A pramANe che. jeo yogIonA kulamAM janmyA che. yogIonA dharmane anusaravAnI jeonI icchA che. yoga dharma upara jeone atizaya prema - bahumAna che. dharmanI ArAdhanA karavAnI icchAvALA je AtmAo che te kulayogI kahevAya che. teonAM lakSaNo A pramANe che. (1) addeSa - A yogIo yathArtha tattva jANavAnI jijJAsAvALA che. athavA kaMIka aMze yathArtha tattva jANanArA che. tethI te te yathArtha tattva amane kema prApta thAya ? kyAMthI prApta thAya ? tenI ja sAcI vicAraNA karavAvALA hoya che. teone koI che Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ATha dRSTinI sajjhAya sthAnano, koI vyaktino, ke koI siddhAntano Agraha hoto nathI. koIpaNa jAtanA baddha AgrahavALAne tenuM dhAryuM na thAya tyAre ApoApa dveSa janme che. kadAgraha e dveSanuM mULa kAraNa che. jeo nirAgrahI che. satya tattva mAtranA zodhaka che. teone koInA paNa upara dveSa hoto nathI. ane thato paNa nathI. (2) gurupriya - A kulayogI mahAtmAo yogapriya hovAthI AvI uttama yogadazA samajelA ane upakArakabhAve 52ne samajAvanArA dharmaguruo upara ApoApa kudaratI rIte anupama premavALA hoya che. prema karavAnuM kahevuM paDatuM nathI. (3) devapriya - tevI ja rIte A yoganuM svarUpa mULathI batAvanArA paramAtmAo pratye paNa yoganI priyatAthI ja apAra premavALA hoya che. (4) dvijapriya jANanArA jJAnIo, A kAraNe prItivALA A mahAtmAo hoya che. - je vyaktine je vastu pratye prema hoya che. te vyaktine te vastu jaNAvanArA pratye, te vastunA mULa mAlika evA deva pratye, ane te vastu prApta karI cUkelA mahAtmAo pratye kudaratI rIte ja prema thato hoya che. tema ahIM paNa guru-deva ane dvija upara premavALApaNuM e kulayogIonuM lakSaNa che. dvija eTale brAhmaNa, muni ane brahmatattvane vyaktio upara paNa yogadharmanI prItinA (5) dayALutA yogadharmamAM jeone AgaLa vadhavuM che. yoganI sAdhanA jene karavI che. tevA mahAtmAo saMkliSTa pariNAmavALA kadApi hotA nathI. tIvra pApa kadApi AcaratA nathI. tethI nAnA-moTA koI jIvonI hiMsA na thaI jAya. koIne alpa paNa du:kha ApaNAthI na thaI jAya. tenI pUrepUrI sAvadhAnI rAkhavA - Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 219 pUrvaka dayALu hoya che. duHkhI jIvo upara karuNA karanArA hoya che. potAnI zakti pramANe paNa lokonAM duHkhone dUra karanArA hoya che. (6) upayogayukta - kulayogIo yogadharma ArAdhavAnI icchAvALA che. tethI jIvonI jayaNA pALavAmAM upayogavALA, sAcuM bolavAnI manovRttivALA, e ja pramANe sadAcAra, satsaMga, svAdhyAya, ane dAna-zIyaLa-tapa tathA bhAva ema dharmanAM je je anuSThAno AcaravAno samaya Ave tyAre zaktine oLaMgyA vinA ane zaktine gopavyA vinA te te sAdhI levA satata upayogavALA hoya che. kyAMya kyAreya galata karatA nathI. pUrepUrI sAvadhAnI rAkhIne AvelI takane jhaDapI lenArA hoya che. uparokta lakSaNovALA bIjA naMbaranA kulayogI AtmAo A graMtha tathA AvA anya paNa yoganA graMtho bhaNavA mATe adhikArI che. zrI yogadaSTisamuccayamAM kulayogInuM svarUpa A pramANe kahyuM che. ye yoginAM kule jAtAstaddharmAnugatAzca ye / kulayogina ucyante, gotravanto'pi nApare // 210 // sarvatrAdveSiNazcaite, gurudevadvijapriyAH / / dayAlavo vinItAzca, bodhavanto yatendriyAH // 211 // artha - je yogIonA kuLamAM janmyA che. yogIonA dharmane anusaravAnI icchAvALA che. te kulayogI kahevAya che. paraMtu bIjA, te kalamAM janmyA hovA chatAM gotravALA che. paraMtu kulayogI nathI. 210 A kulayogI AtmAo sarva ThekANe aSavALA, guru, deva ane dvija pratye prItivALA, dayALu, vinIta, bodhavALA ane jitendriya hoya che. 211 A pramANe kulayogInuM svarUpa samajAvyuM. jo Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ATha dRSTinI sajhAya have pravRttacakrayoganuM varNana samajAve che. zuzruSAdika aDaguNasaMpUraNa, pravRttacakra te kahIejI | yamadrayalAbhI paradugaarthI, Adya avaMcaka lahIejI cAra ahiMsAdika yama icchA, pravRtti thira siddhi nAmejI zuddha ruce, pALe, aticAraha TALe, phaLa pariNAme jI pA gAthArtha - zuzruSA adi buddhinA ATha guNothI je pUrNa che. tathA ahiMsAdi pAMca yamonA cAra cAra bhedomAMthI prathamanA be bhedane pAmelA, ane pAchaLanA be bhedanA jeo arthI che. ane traNa avaMcakamAMthI prathama avaMcakane je pAmelA che. te pravRttacakrayogI kahevAya che. ahiMsAdi pAMce yamanA icchA, pravRtti, sthiratA ane siddhi ema cAra bhedo che. zuddha ruci te icchA, pALavuM te pravRtti, aticAronuM varjana te sthiratA, ane phaLasvarUpa AtmapariNati te siddhi kahevAya che. ApaNe vivecana - A gAthAmAM pravRttacayogI nAmanA trIjA yogInuM svarUpa samajAve che. zuzruSA Adi buddhinA ATha guNo che te AThe guNothI yukta evA A yogIo hoya che. te ATha guNo A pramANe che - 1 zuzruSA - sAcuM tattva jANavAnI ane sAMbhaLavAnI tamannA. 2 zravaNa - guru mukhe sAcuM tattva sAMbhaLavuM. 3. grahaNa - - guru pAsethI sAMbhaLelI vANI ane tenA arthane grahaNa karavo. 4. dhAraNA - sAMbhaLelI vANI ane arthane barAbara dhArI rAkhavo, bhulI na javo, tenI avismRti. 5 vijJAna - grahaNa karelA arthabodhamAMthI saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAya dUra karI spaSTa bodha karavo te. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 6 Uha - 7 apoha 221 jANelA arthamAM pUrve jANelA arthanI sAthe pUrvApara rIte anusaMdhAnathI vicAraNA karavI te. vicAraNA karatAM karatAM te te arthamAM je je aghaTita ane anucita artha hoya, arthAt jenI anupapatti hoya, teno tyAga karavo te. 8 tattvAbhiniveza - ghaNI ghaNI carcA vicAraNAnA aMte je sAcuM tattva lAge, yuktiyukta hoya teno Adara karavo, svIkAra karavo te. uparokta buddhinA (jJAnaprAptinA kAraNarUpe) ATha guNo che. anAdikALathI sarve AtmAo A AThe guNo pUrvakanI buddhine arthanI ane kAmanI prAptimAM lagADe ja che. paraMtu tattvaprAptimAM teno niyoga karavAnuM kAma A pravRttacakrayogIo ja kare che. zuzrUSAthI zarU thayelI tattvaprAptinI kAmanA tattvAbhinivezamAM samApta thAya che. gItArtha guruo pAsethI pravRttacakrayogIo A AThe guNo pUrvaka yogadazAnuM svarUpa prathama barAbara jANe che. jANIne tenA upara barAbara ruci karIne tene AdaravAno prayatna kare che. temAM sauthI prathama yoganA ATha aMgomAMnuM paheluM aMga je "yama" tene Adare che. yama eTale ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha. pAMca prakAranAM hiMsAdi pApono parihAra te yama kahevAya che. te pAMce yamonA cAra cAra bhedo che. (1) icchA, (2) pravRtti, (3) sthiratA, (4) siddhi, A cAra cAra bhedomAMthI yamadrayalAbhI prathamanA be bheda ke je icchA ane pravRtti kahevAya che tene prApta karanArA A yogIo hoya che ane paradugaarthI - pAchaLanA je be bheda che sthiratA ane siddhi te be meLavavAnI AturatA vALA hoya che. - icchA Adi cAra bhedomAMthI jema prathamanA be bhedanI prApti ane zeSa be bhedanI abhilASA hoya che. tema yogAvaMcaka, kriyAvaMcaka Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ATha dRSTinI sajajhAya ane phalAvaMcaka ema traNamAMthI prathama yogAvaMcakane A AtmAo pAmelA che. ane zeSa be avaMcakyogane pAmavAnI icchAvALA che. A rIte ahiMsAdi yoganAM aMgo, icchA Adi tenA bhedo, ane avaMcakatraya ityAdi yogonuM cakra (samuha) teomAM pravartavA mAMDe che. tethI teone pravRttacakrayogI kahevAya che. jo ke A padonA artha pahelI DhALamAM AvyA che. to paNa graMthakArazrI atizaya saMkSipta paNe mArmika rIte A ja gAthAnI chellI paMktimAM IcchA Adi cArenA artho samajAve che. (1) icchAyama-zuddha ruce zuddha evI ruci, prIti, arthAt ahiMsAdi pAMca prakAranA yamadharmo upara, tathA te pAMca prakAranA yamadharmonuM pAlana karanArA mahAtmAo upara hArdika prIti, teonI kathAo upara paNa prema, ane tevA guNo meLavavAnI nirAzasabhAve tIvra icchA te icchAyama. (2) pravRttiyama - pALe - ahiMsA Adi pAMce ya dharmonuM yathArtha pAlana, viSaya ane kaSAyonI vAsanAne choDIne AtmAnA upakAra arthe je pAlana te pravRttima. (3) sthiratAyama - aticAra TALe - pratidina ahiMsAdi yamadharmonuM AcaraNa karatAM karatAM abhyasta viSaya thaI javAthI aticArAdi doSone TALIne nirdoSa rIte karAtI te pravRttine sthiratAyama kahevAya che. (4) siddhiyama - phaLa pariNAmejI - nirdoSa pravRtti niraMtara karatAM karatAM te pravRttinA phaLanuM potAnAmAM pariNAma AvavuM. pote te pravRttimAMthI yathArtha paripakva thaIne bahAra Ave tene siddhiyama kahevAya che. prApta thayelI A siddhi bIjAmAM paNa saMpAdana karI zakAya evI nakkara guNanI je prApti te siddhiyama kahevAya che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 223 A cAra prakAranA yogIomAMthI gotrayogI nAmamAtrathI ja yogI che. ane niSpanna yogImAM yogadazA siddha thaI cUkI che. tethI te bene varjIne kulayogI ane pravRttacayogI AvA graMtho bhaNavAnA adhikArI che. ane AvA graMthothI teonuM hita thAya che. kulayogIo ahiMsAdi yamadharmanI IcchAvALA che. ane pravRttacayogIo ahiMsAdi yamadharmanI icchA pUrvaka pravRttivALA che. sthiratA ane siddhinA teo abhilASI che. zrI yogadaSTisamuccayamAM A ja viSaya gAthA 212thI 221mAM jaNAvelo che. vizeSa artha tyAMthI jANI levA vinaMti che. epI/ kulayogI ne pravRttacakrane, zravaNazuddhi pakSapAtajI | yogadaSTi grantha hita hove, teNe kahI e vAtajI zuddhabhAva ne sUnI kriyA, bahumAM aMtara ketojI jhaLahaLato sUraja ne khajuo, tAsa tejamAM jeto jAdA gAthArtha - kulayogI ane pravRttacakrayogI AtmAone yogaviSayaka yathArtha tattva sAMbhaLavAno, ane tenA dvArA icchA, pravRtti AdirUpa zuddhi prAptino pakSapAta che. tethI yoganI dRSTionA graMtho bhaNavAthI hita thaze ema samajI A ATha dRSTinI sajhAyanI racanA rUpa vArtA karI che. kriyA vinAno mAtra zuddhabhAva, ane zuddha bhAva vinAnIsUnI evI kriyA, A bemAM aMtara keTaluM ? ema jo koI pUche to kahe che ke AkAzamAM jhaLahaLato sUraja ane khajuo(AgIo), A benA tejamAM jeTaluM aMtara che teTaluM aMtara uparanA bannemAM samajavuM. ||6| vivecana - kulayogI AtmAo yogadharmanA abhilASaka che ane pravRttacakrayogI AtmAo yogadharmanA abhilASaka ane pravartanazIla che. eTale A banne yogIone yogadharmanuM svarUpa Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ATha dRSTinI sajhAya jANavAno, sAMbhaLavAno, ane zakya teTalA AcaraNano pakSapAta che. teonA haiyAmAM A yogadharmanI prIti jAmI gaI che. tethI yoganA graMtho sAMbhaLavAthI ane saMbhaLAvavAthI avazya teonuM hita (kalyANa) thavuM saMbhavita che. tathA potAnA kalyANanI apekSA hovAthI avidhi doSa dUra karI vidhi prApta karavA pUrvaka zuddhi meLavavAno paNa pakSapAta che. tethI teomAM zravaNa ane zuddhino pakSapAta hovAthI yoganI dRSTionA varNanane samajAvatA AvA AvA graMthothI teonuM avazya hita thaze ja. ema samajIne ame A yoganI AThadaSTinI sajhAyanI racanA karI che. prazna - tattvazravaNano pakSapAta mAtra ja hoya ane tevA prakAranuM AcaraNa na hoya to zuM kalyANa thAya ? uttara - hA. kriyA rahita kevaLa zuddhabhAva, ane zuddhabhAvathI zUnya evI kriyA mAtra, A bannemAM keTaluM aMtara che ? tenI khabara che ? te samajavA mATe eka udAharaNa samajAve che ke AkAzamAM jhaLahaLato sUrya ane mAtra rAtrimAM ane te paNa aMdhakAramAM nahIvat camakto evo khajuo, A bannemAM jeTaluM aMtara che. eTaluM ja aMtara uparokta bannemAM che. sUryanA prakAzanI sAme AgIyAnA prakAzanI koI kiMmata nathI. tevI rIte kriyA rahita zuddhabhAvanI sAme bhAvazUnya kriyAnI koI kiMmata nathI. kriyAzUnya bhAva ane bhAvazUnya kriyA A bannemAM ATaluM moTuM aMtara che. te mumukSu sAdhake barAbara lakSyamAM levuM joIe. * sUryanA teja jevA tAtvika pakSapAtavALA jIvo ja AvA graMtho bhaNavAnA ane - sAMbhaLavAnA adhikArI che. paraMtu bhAvazUnya kriyAmAtranA AgrahI, atattvamAM tattvabuddhi karI kadAgrahI ane ahaMkArI banI kaleza karanArA jIvo AvA graMtho bhaNavAnA anadhikArI che. zrI yogadaSTisamuccayamAM paNa kahyuM che ke - Jain Education. International Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 25 AThamI parA dRSTi tAttvikaH pakSapAtazca, bhAvazUnyA ca yA kriyA / anayorantaraM jJeyaM, bhAnukhadyotayoriva // 223 // khadyotakasya yattejastadalpaM ca vinAzi ca / viparItamidaM bhAnoriti, bhAvyamidaM budhaiH // 224 // artha - tAtvika evo pakSapAta ane bhAvazUnya evI je kriyA A bannenI vacce sUrya ane AgIyAnI jema aMtara jANavuM. ra23/ AgIyAnuM je teja che. te alpa che ane vinAzI che. paraMtu sUryanuM teja tenAthI viparIta che. A hakIkata paMDita puruSoe vicAravI. |ra 24o A pramANe kulayogI ane pravRttacogI AtmAo ja tAttvika pakSapAtavALA hovAthI AvA graMtho bhaNavAnA adhikArI che. tethI tevA AtmAone ja AvA graMthonuM zravaNa karAvajo. paraMtu kadAgrahI, ajJAnI ane ahaMkArI AtmAone amRtanA pAnatulya AvA yoganA mahAgraMtho ApavA yogya nathI. kAraNake tethI teonuM ahita thavAno saMbhava che. 6 guhyabhAva e tehane kahIe, jehazuM aMtara bhAMje chA jehazuM citta paTaMtara hove, tehazuM guhya na chAje chA yogya ayogya vibhAga alahato karaze moTI vAto chI khamaze te paMDita pariSadamAM, muSTiprahArane lAto jAkA gAthArtha - A yoga zAstronA bhAvo atizaya gUDha che. guhya bhAvo che. tethI teone ja kahejo ke jeonA hRdayanuM upadezakathI je aMtara hatuM. te bhAMgI gayuM hoya, jeonA citta upara mohanAM paDaLo (AvaraNo) hoya che. teonI sAme guhyabhAva kahevA te zobhatA nathI, je upadezaka yogya-ayogya jIvono vibhAga karavAno viveka rAkhato nathI ane yoganA A. 15 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ATha dRSTinI sajjhAya graMthonI moTI vAto kare che teone paMDitonI parSadAmAM muSTiprahAra ane lAto ja khamavAno samaya Ave che. vivecana - yoganA graMthomAM samajAvelA bhAvo guhyabhAvo che. guhya eTale chupAvI rAkhavA yogya, arthAt jene tene na apAya tevI vastu, jema hIrA, mANeka ane sAcA motInA dAgInA jene tene apAtA nathI, jene tene batAvAtA nathI, ane potAnA ja gharanAM pAtromAM paNa jene tene paherAvAtA nathI. kAraNa ke te dAgInA bahu kiMmatI che. jeo tenuM mUlya na samaje tevA bALaka, ajJAnI ane corInI buddhivAlAne apAtA nathI. jo ApavAmAM Ave to lAkhano mAla hajAramAM vecI Ave, athavA dAgInAnI sAthe bALaka paNa gumAvavuM paDe, ityAdi ghaNA anartho thAya. A vAta samagra jagata jANe che. te ja pramANe yoganA A graMthamAM tathA anya graMthomAM lakhelA bhAvo paNa hIrA-mANeka ane sAcA motInA dAgInAnI tulya che. eTale ke atizaya guhya bhAvo che. A bhAvo teone ja ApavA yogya che ke jeonuM "guru ziSya vaccenuM aMtara" bhAMgI gayuM hoya. yogazAstronA gUDhArthane samajAvanArA gurubhagavanto ane sAMbhaLanArA zrotA vargo, A bannenI vacce aMtara bhAMgI gayuM hoya eTale ke A bannenI vacce aMtara na hoya to ja upadezakoe A bhAvo samajAvavA. upadezaka gurubhagavaMta paNa yogazAstranA abhyAsI premI, vairAgI, ane tevA tevA bhAvomAM satata lIna hovA joIe ane teonI pAse AvI uccakoTinI vAto sAMbhaLavA AvanAro zrotAvarga paNa te upadezaka pratye, yogadharmanI kathA pratye, te kathA samajAvanArA zAstro pratye atyanta premavALo, bahumAnavALo, pUjyabhAvavALo ane sadbhAvayukta hovo joIe. to ja kahenAra - sAMbhaLanArano tAla maLe. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 227 jo zrotAvarga bhavAbhinaMdI ja hoya, mohane parataMtra ja hoya, yogakathA uparanA prema-bahumAnAdithI rahita hoya tevA AtmAo ke jeonA citta upara moharAjAnAM ghaNAM ghaNAM paDalo paDelAM che. tenA ja kAraNe upadezaka guru vairAgI ane zrotA rAgI, upadezaka yogathApriya ane zrotA yogakathA pratye apriya, upadezaka yogI ane zrotA bhogI, upadezaka mumukSu ane zrotA bhavasukharAgI, ItyAdi rIte upadezaka ane zrotAvarga vacce jo aMtara hoya to upadezaka evA guru bhagavantoe kahelI yogadharmanI vAto zrotAnA haiyA sudhI pahoMcatI nathI. upadezaka upadeza ApavAnuM kAma kare ane zrotA te viSaya upara prema na hovAthI anya koI viSayamAM ja lIna hoya. tyAM vAta karavAnI majhA na Ave. lokamAM paNa A vAta prasiddha che ke "jyAM manameLa hoya tyAM ja koI paNa vAta karavAnI majhA Ave." jyAM manameLa na hoya tyAM vAte vAte vAMdhA UbhA thAya. tevA zrotAo kutarko lagAve, potAnA manamAnyA artho kalpIne gurujInI vAtane uDAvavAnA prayatno kare. gurujIne paNa tattva samajAvavuM e mAthAnA dukhAvA rUpa thaI jAya. AvuM mithyAtvamohAdi karmonuM pAla jyAre zrotAnA citta upara hoya ane tenA kAraNe guru ane ziSyanI vacce aMtara bhAMgyuM na hoya, paraMtu sAce ja aMtara hoya to AvA ratnaciMtAmaNi tulya graMtho tevA AtmAone na bhaNAvavA. 1. dUdha puSTikAraka che. zaktivardhaka che. tenuM sevana karavAthI zarIra baliSTha bane. paraMtu jenI hojarI kAma na karatI hoya, saMghayaNI Adino roga thayo hoya, to peya ane puSTikAraka evuM paNa dUdha apAtuM nathI. tathA AvA AtmAne je dUdha nathI apAtuM te paNa tenA hitanI buddhithI ja, nahIM ke dveSabuddhithI. 2. paramAna ghaNuM zreSTha anna che. puSTikAraka che. paraMtu te AhArane pacAvavA asamartha puruSane paramAna apAtuM nathI. | bane. paraMtu jo paya ane 5 apAtuM Jah Education International Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha dRSTinI sajjhAya koIpaNa vastu sArI che. lAbhadAyI che. eTale cAlo, darekane ApIe, game tene ApIe, ema vicAra karIne yogya-ayogyano vibhAga karyA vinA game tene game te vastu je Ape che, te avazya du:kha ja pAme che. kAraNa ke ayogyanA hAthamAM kiMmatI vastu AvavAthI pANInA mUlyamAM te vecAI jAya che. athavA te vastuthI te ahaMkArI bane che. athavA kiMmatI te vastunI sAthe te vyakitanuM ja apaharaNa thaI jAya che. ityAdi rIte ghaNuM nukazAna thAya che. 228 te ja pramANe yogya-ayogya zrotAno vicAra karyA vinA yogazAstro saMbaMdhI guhyabhAvonI moTI moTI vAto je upadezaka jyAM tyAM jo karaze to te upadezaka paMDitonI parSadAmAM muSTiprahAra ane paganI lAtono mAra khAze. tene prahAra ane lAto khamavI paDaze. graMthakArazrIe vyaMgamAM ghaNuM ghaNuM kahI dIdhuM che ke AtmAnI pariNatine sudhAranArA ja A mahAgraMtho che eTale kaMIka aMze nizcayanayanI pradhAnatA samajAvanArA che. tethI je jIvo kevaLa ekalA vyavahAranayanA ja pakSapAtI hoya che ane bAhya anuSThAnamAtrane ja dharma samajatA hoya che. pachI bhale te kriyA anuSThAnanI pAchaLa daMbha, mAna, ane arthAdinI lAlasA poSAtI hoya, paraMtu lokomAM to te dharmI kahevAya. mAna maLe, pUjA-pratiSThA pAme, tevA jIvo vacce mananI pariNatine sudhAranArI nizcayanayanI dRSTi samajAvatAM ja te jIvo kopAyamAna thAya, jema jema vAta AgaLa vadhe tema tema bolAcAlI, jhaghaDA ane mArAmArI paNa thAya, evI ja rIte ekalA nizcayanayanI ja dRSTivALA je jIvo hoya che adhyAtmanAM mAtra gANAM gAnAra hoya che. AcaraNamAM rAtribhojananA tyAga jevuM paNa jyAM nathI hotuM, tyAM vyavahAranayanI vAta samajAvatAM teo paNa A rIte ja kopAyamAna thAya che. A rIte eka nayamAM Agrahayukta dRSTivALA jIvo vacce UMcI vAto karavAthI atizaya alaga paDI javAnA ane ghaNI aprIti vahoravAnA paNa prasaMgo Ave che. satya vAta na samajI zakavAnA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 229 kAraNe apayaza ane niMdA paNa vahoravI paDe. ghaNI vakhata "khoTI vastu eTalI badhI vyApta banI jAya che ke sAcI vastu have khoTI lAgatI hoya che." tethI ja ayogyane AvA prakAranI uMcI vAto vALA graMtho ApavAthI ApanArane ja gaccha bahAra mukavA rUpa muSTiprahAra, ane apayaza tathA AlocanA ApavA rUpI lAtonA prahAra sahana karavAnA divaso Ave che mATe yogya-ayogyano bheda karIne yogyane ja AvA graMtho ApavA, ane ayogyane na ApavA. jethI ApanArane muSTiprahAra ane lAta na khAvI paDe. tathA ayogya evA te AtmAnuM paNa vadhAre ahita na thAya. IchI sabhA traNa zrotA guNa avaguNa naMdIsUtre dIse chA te jANI e graMtha yogyane, dejo suguNa jagazejI loka pUrajo nija nija icchA, yogabhAva guNa rayajI zrI nayavijaya vibudhapayasevaka, vAcaka yazane vayaNejITA gAthArtha-zrotAonI sabhA traNa prakAranI hoya che, tenA guNaavaguNanuM varNana zrI naMdIsUtramAM karyuM che. te barAbara joIne yogya AtmAone ja uttama evA guNagariSTha puruSoe AvA graMtho ApavA. paMDita zrInavijayajI mahArAja sAhebanA caraNakamalanA upAsaka zrI yazovijayajI mahArAjAnAM vacano rUpe lakhAyelA A je je yoga saMbaMdhI padArtho che te rUpI guNaratnone prApta karIne uttama AtmAo potapotAnI (AtmakalyANa sAdhavAnI) icchAne pUrNa karanArA thAo..To. vivecana "yogya AtmAne ja AvA graMtho bhaNAvavA paraMtu ayogyane na bhaNAvavA." A viSaya upara graMthakArazrI yazovijayajI ma. sA. naMdIsUtranI sAkSI Ape che. naMdIsUtramAM tattva sAMbhaLanArA zrotAonI sabhA traNa prakAranI kahI che. (1) jJAyaka, (2) ajJAyaka, ane (3) durvidagdha. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23) ATha dRSTinI sajhAya jJAyaka - dUdha ane pANI mizra thayAM hoya to jema tene rAjahaMsa judAM pADe che, tema je zrotAo guNa-avaguNano viveka karI zake, vaktAe kahelI vAtamAMthI guNakArI tattvane grahaNa kare, ane je tattva potAne lAbhakArI nathI ema samajAyuM che. tene alAbhadAyI samajIne tyajI zake. ema guNa-avaguNano bheda karI zake te jJAyaka zrotA kahevAya che. ajJAyaka - haraNIyAMonA baccAnI jema je zrotAo atizaya mugdha che. bhoLA che. bhadrika che. sAcA-khoTAno viveka karavAmAM asamartha che. tevA ajJAnIonI je sabhA te ajJAyaka zrotA kahevAya che. durvidagdha - vastusthiti na samajAI hoya, te paNa samajAI gaI che. ema mAne, ane aDadhuM ja bhaNyA hoya to paNa badhuM ja AvaDe che ema mAnIne DaMphAsa ghaNI kare, ahaMkAra ghaNo kare, upadezakanI vAta sAme khoTA tarko - kutarko kare, upadezakanI A vAta barAbara nathI. huM tamane barAbara A artho samajAvIza. evuM je kahe te durvidagdha zrotA kahevAya che. naMdIsUtramAM A pramANe traNa prakAranI sabhA kahI che. tethI jo yogya ane ayogya ema bannene badhA graMtho bhaNAvAtA hota to A traNa bhedonuM kathana vyartha ja thAya. tethI naMdIsUtranA pAThanI sAkSI samajIne guNa-avaguNono bheda kare evA jJAyaka sabhAonA zrotAone ja AvA graMtho Apajo. ane ajJAyaka tathA durvidagdha nAmanI bIjI ane trIjI sabhAnA zrotAone AvA graMtho na bhaNAvajo. ayogyane jo guru bhaNAve to te graMtha bhaNAvanArane AvA graMthonI avajJA karyAnuM mahApApa lAge. zrI yogadaSTisamuccayamAM kahyuM che ke avajJaha kRtAlpApi, yadanAya jAyate / atastatparihArArthaM, na punarbhAvadoSataH // 227 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTi 231 artha - AvA mahAgraMtho upara karelI alpa paNa avajJA mahA-anartha mATe thAya che. A kAraNathI te avajJAnA parivAra mATe ja ame ayogyane sUtradAnano niSedha kahIe chIe. paraMtu hRdayamAM koI paNa prakAranA zreSabhAvanA doSathI niSedha karatA nathI. A AThadaSTinI sajajhAya pUjyapAda mahAmahopAdhyAya nyAyAcArya nyAyavizArada zrI yazovijayajI mahArAjazrIe banAvI che. teo pUjyapAda paMDitavarya zrI vijayajI mahArAjazrInA caraNakamaLanA upAsaka (ziSyo hatA. teo antamAM jaNAve che ke A sajajhAyamAM lakhelA yoganA bhAvone atizaya suMdara rIte jANIne tenA dvArA guNo rUpI ratno meLavIne A saMsAranA jIvo potapotAnA manovAMchitone pAmajo. aneka graMthonA racayitA yAkinImahArAsUnu evA hulAmaNA nAmathI prasiddhi pAmelA zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAjazrIe yoganA viSayane samajAvatA cAra graMtho banAvyA che. temAMnA "zrI yogadRSTisamuccaya" nAmanA 228 gAthAvALA trIjA graMthamAM A AThe daSTionuM varNana atizaya vistArathI ApeluM che. tenuM avalaMbana laIne saMskRta - prAkRta bhASAnA anabhijJa jIvonA upakAra mATe mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjazrIe yogadaSTinI ATha sajajhAyo saraLa rIte gujarAtI bhASAmAM kAvyarUpe banAvI che. gujarAtI bhASAmAM yoganA mahAna viSayone AvarI letI A sakjhAya banAvIne teozrIe ApaNA upara anahada upakAra karyo che. teozrIne lAkho lAkho vaMdana. A pramANe AThadRSTinI sajajhAya upara lakhAyeluM A gujarAtI vivecana ja...mA....4 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ATha dRSTinI sajhAya prathama mitrA dRSTinI sajhAya DhALa pahelI ziva sukha kAraNa upadizI, yoga taNI aDadiThThI re ! te guNa thaNI jina vIrano, karazuM dharmanI paTTI re 1/l. vIra jinesara dezanA. saghana aghana dina rayaNImAM, bALa vikala ne anerA re | artha jue jima jujuA, tima ogha najaranA pherA re. vara0 rA darzana je huA jujuA, te ogha najarane phere re | bheda sthirAdika dRSTimAM, samakita dRSTine here re. vIra0 lal darzana sakaLanA naya grahe, Apa rahe nija bhAve re | hitakArI janane saMjIvanI, cAro teha carAve re. vira0 4. dRSTi thirAdika cAramAM, mugatiprayANa na bhAMje re | rayaNIzayana jima zrama hare, suranara sukha tima chAjere. vIravApA eha prasaMgathI meM kahyuM, prathama dRSTi have kahIe re | jihAM mitrA tihAM bodha je, tRNa agnizyo lahIere.vIrA vrata paNa yama ihAM saMpaje, kheda nahIM zubha kAje re | dveSa nahIM vaLI avarazuM, eha guNa aMga virAje re. vara0 7ll yoganAM bIja ihAM lahe, jinavara zuddha praNAmo re.. bhAvAcAraja sevanA, bhava udvega suThAmo re. vara0 To dravya abhigraha pALavA, auSadha pramukhane dAne re ! Adara Agama AsarI, likhanAdika bahumAne re. vIra0 hA lekhana pUjana ApavuM, kRtavacana uccAho re | bhAvavistAra sajajhAyathI, ciMtana bhAvana cAho re. vara0 10. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI tArA dRSTinI sajajhAya 233 bIja kathA bhalI sAMbhaLI, romAMcita hue deha re ! eha avaMcaka yogathI, lahIe dharama saneha re. vara0 11. sadaguruyoga vaMdana kriyA, tehathI phala hoe jeho re | yoga-kriyA-phala bhedathI, trividha avaMcaka eho re | vIradi12/ cAhe cakora te caMdrane, madhukara mAlatI bhogI re | tima bhavi sahaja guNe hoye, uttamanimitta saMyogIre. virao17ll eha avaMcaka yoga te, pragaTe caramAvartI re ! sAdhune siddha dazA samuM, bIjanuM citta pravarte re. vira0 14. karaNa apUrvanA nikaTathI, je paheluM guNaThANuM re ! mukhyapaNe te IhAM hoe, sujasa vilAsanuM TANuM re. vIra0 1pA bIjI tArA dRSTinI sajhAya - DhALa - bIjI - darzana tArA dRSTimAM manamohana mere, gomaya agni samAna / mana, zauca saMtoSane tapa bhaluM, mana9, sajhAya IzvaradhyAna | mana nA niyama paMca ihAM saMpaje, mana, nahI kiriyA udvega. manavA jijJAsA guNatattvanI, manajI paNa nahI nija haTha Tega. mana rA eha dRSTi hoya varatatAM, mana, yogakathA bahu prema | mano anucita tehana Acare, mana vALyo vaLe jima hema / mana0 3 vinaya adhika guNIno kare, mana dekhe nija guNa hANa, manavI trAsa dhare bhava bhaya thakI, mana bhava mAne duHkhakhANa mAnava jA. zAstra ghaNAM mati thoDalI, mana ziSTa kahe te pramANa I maneol suyaza lahe e bhAvathI, mana, na kare juTha DaphANa, mana0 pI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 trIjI balA dRSTinI sajjhAya trIjI dRSTi balA kahI jI, kASTha agnisama bodha kSepa nahI Asana sadhe jI, zravaNa samIhA zodha re jinajI, dhana dhana tuja upadeza. ||1|| taruNa sukhI strI parivaryo jI, jema cAhe suragIta / sAMbhaLavA tema tattvanejI, e dRSTi suvinItare / jinajI0 // 2 // sarI e bodha pravAhanI jI, e viNa zruta thalakUpa | zravaNasamIhA te kisIjI, zayita suNe jima bhUpare / jinajI0 IIS II mana rIjhe tana ullasejI, rIjhe bujhe ekatAna / te icchA viNa guNakathAjI, baherA AgaLa gAna re / jinajI0 I4 // vighana iMhAM prAye nahIM jI, dharma hetumAM koya / anAcAra parihArathIjI, suyaza mahodaya hoyare jinajI0 IN sajjhAya cothI dIprA dRSTinI yogadRSTi cothI kahI jI, dIprA tihAM na utthAna | prANAyAma te bhAvathIjI, dIpa prabhAsama jJAna 1 manamohana jinajI, mIThI tAharI vANa // 1 // bAhyabhAva recaka IhAM jI, pUraka aMtara bhAva I kuMbhaka thiratA guNe karIjI, prANAyAma svabhAva.manamohana0 // 2 // dharma arthe IhAM prANanejI, chAMDe paNa nahIM dharma / prANa arthe saMkaTa paDejI, juo e dRSTino marma. manamohanaO IIII tattvazravaNa madhurodakejI, ihAM hoye bIja praroha / khAra udaka sama bhava tyajejI, guru bhagati adroha. manamohana0 [4] ATha dRSTinI sajjhAya Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI dIprA dRSTinI sajhAya 235 sumabodha to paNa ihAM jI, samakita viNa navi hoya | vedyasaMvedyapade kahyo che. te na avedya joya. manamohanapA vedya baMdha ziva heta che jI, saMvedana tasa nANa | naya nikSepe atibhaluM jI, vedya saMvedya pramANa. manamohanaIII te pada granvivibhedathI jI, chehalI pApapravRtti / tasalAha pada dhRti samIjI, tihAM hoya anne nivRtti manamohanacil eha thakI viparIta che ja, pada te avedyasaMvedya | bhavAbhinaMdI jIvane jI, te hoya vaja abhedya. manamohana) meTA lobhI kRpaNa dayAmaNojI, mAyI macchara ThANa bhavAbhinaMdI bhayabhajI, aphala AraMbha ayANa. manamohanaolle evA avaguNavaMtanuM jI, pada che avedya kaThora | sAdhusaMga AgamataNo che, te jIte dharI jora. manamohana) I/10 te jItye sahe je TaLajI, viSama kutarka pracAra | dUra nikaTa hAthI haNe jI, jima e baTharavicAra manamohana on 11 . huM pAmyo saMzaya nahI jI, mUrakha kare e vicAra / ALasuA guru-ziSyanojI, te to vacana prakAra.manamohana ll12aa dhI je te prati AvavuM jI, Apamate anumAna ! Agamane anumAnathIjI, sAcuM lahe sujJAna. manamohana13 nahIM sarvajJa jUjuAjI, tehanA je vaLI dAsa / bhagati devanI paNa kahIjI, citra acitra prakAza manamohana0 14 deva saMsArI aneka che ja, tehanI bhakti vicitra | eka rAga para dveSathIjI, eka mugatinI acitra. manamohana, 1pa Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ATha dRSTinI sajhAya indriyArthagata buddhi che jI, jJAna che Agama heta | asaMmoha zubhakRti guNejI, teNe phaLabheda saMketa. manamohanaI/16 Adara kriyA - rati ghaNIjI, vighana TaLe mIle lacchI | jijJAsA budhasevanAjI zubhakRti cihna pratyaccha. manamohana0 /17 buddhikriyA viphaLa dIe jI, jJAnakriyA ziva aMga | asaMmohakriyA dIejI, zIdhra mugatiphaLa caMga. manamohana, 18 pudgalaracanA kAramIjI, tihAM jasa citta na lIna | eka mArga te ziva taNojI, bheda lahe jaga dIna. manamohana, 19 ziSya bhaNI jina dezanAjI, kahe janapariNati bhinna | kahe muninI naya dezanAjI,paramArathathI abhinna.manamohana zabdabheda jhaghaDo kisyo, paramAratha jo eka | kaho gaMgA kaho suranadIjI, vastu phare nahI cheka. manamohana AiranA dharmakSamAdika paNa miTe che, pragaTe dharmasazyAsa | to jhaghaDA jhoMTAtaNojI, munine kavaNa abhyAsa. manamohana, rirI abhiniveza saghaLo tyajIjI, cAra lahI jeNe dRSTi | te leze have pAMcamIjI, suyaza amRtaghanavRSTi. manamohanara3 pAMcamI sthira dRSTinI sajajhAya dRSTi thirA mAMhe darzana, nitya ratanaprabhA sama jANo re | bhrAnti nahIM vaLI bodha te, sUkSma pratyAhAra vakhANo re I/1 e guNa virataNo na visAruM, saMbhAruM dina rAta re | pazu TALI sura rUpa kare je, samakitane avadAta re merA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI kAntA dRSTinI sajajhAya ra37 bAladhUlighara lIlA sarakhI, bhavaceSTA ihAM bhAse re | riddhi siddhi savi ghaTamAM pese, aSTamahAsiddhi pAse re.e guNao 3 viSayavikAre na indriya joDe, te chatAM pratyAhAro re | kevaLa jyoti te tattva prakAza, zeSa upAya asAro re. e guNa zItaLa caMdanathI paNa upanyo, agni dave jima vanane re ! dharmajanita paNa bhogaIhAMtima,lAge aniSTatemanare eguNaollpI. aMze hoya IhAM avinAzI, pudgala jALa tamArI re ! cidAnaMdaghana suyazavilAsI, kema hoya jagano AzIre. e guNaoloddA chaThThI kAntA dRSTinI sajhAya acapala rogarahita niSphara nahIM, alpa hoya doya nIti gaMdha te sAro re kAnti prasannatA, suravara pramukha pravRtti | dhana dhana zAsana zrI jinavarataNuM. |1|| dhIra prabhAvI re AgaLa, yogathI mitrAdikayuta citta | lAbha ISTano re dvandra-aspRSyatA janapriyatA hoya nitya | ! dhana | 2 || nAza doSano re vRddhi parama lahe, samatA ucita saMyoga | nAza vayarano re buddhi traDhataMbharA, e niSpazAha yoga | || dhana dhana0 3 / cihna yoganAM re je paragraMthamAM, yogAcAraya diTTa | paMcama dRSTi thakI savi joDIe, ehavA neha (teha) gari . dhana dhana) 4 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ATha dRSTinI sajhAya chaThThI diTTI re have kAntA kahuM, tihAM tArAbha prakAza | tattvamImAMsA re daDha hoya, dhAraNA nahI anyazrutano saMvAsa / dhana - dhana/ 5 | mana mahilAnuM re vhAlA upare, bIjAM kAma karaMta | tema zratadharme re ehamAM mana dhare, jJAnAkSepakavaMta che ! dhana dhana) |6 ehave jJAne re vighana nivAraNe, bhoga nahIM bhavaheta ! navi guNa doSa na viSayasvarUpathI, mana guNa-avaguNa kheta che dhana dhana) | 7 ||. mAyApANI re jANI tehane, baMdhI jAya aDola ! sAcuM jANI re te bIto rahe, na caLe DAmADoLa | bhogatattvane re e bhaya navi TaLe, jUThA jANe re bhoga | te e dRSTi re bhavasAgara tare lahe vaLI suyaza saMyoga // _dhana dhana/ 9 / sAtamI prabhA dRSTinI sajhAya arkaprabhA sama bodha prabhAmAM, dhyAnapriyA e diTTI | tattvataNI pratipatti IhAM, vaLI roga nahIM sukhapuTTI re bhavikA, vIra vacana citta dharIe 1il. saghaLuM paravaza te duHkhalakSaNa, nijavaza te sukha lahIe ! e dRSTa AtamaguNa pragaTe, kaho sukha te kuNa lahIe re ! bhavioArA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI parA dRSTinI sajhAya 239 nAgarasukha pAmara navi jANe, vallabhasukha na kumArI . anubhava viNa tema dhyAnataNuM sukha, koNa jANe naranArI re ! bhavikAdla eha dRSTimAM nirmaLa bodhe, dhyAna sadA hoye sAcuM / dUSaNa rahita niraMtara jyoti, ratana te dIpe jAcuM re bhavikA ja visabhAgakSaya zAtavAhitA, zivamAraga dhruvanAma | kahe asaMgakriyA IhAM yogI, vimaLa suyaza pariNAma re bhavikA, ApA AThamI parA dRSTinI sajhAya dRSTi AThamI sAra samAdhi, nAma para tasa jANuM chA. ApasvabhAve pravRtti pUraNa, zazisama bodha vakhANuM chA niraticAra pada ehamAM, yogI kahIe nahI aticArI chI Arohe ArUDha girine, tema ehanI gati nyArI jovA caMdana gaMdha samAna kSamA ihAM, vAsakane na gavaSe jI. AsaMge varjita vaLI ehamAM, kriyA nija guNa lekhe jI zikSAthI jema ratananiyojana, dRSTibhinna tema e hojI tAsa niyoge karaNa apUrve, lahe muni kevala gehojI rA kSINadoSa sarva mahAmuni, sarvalabdhi phaLa bhogIjI | para upakAra karI zivasukha te, pAme yogI ayogIjI che sarva zatrukSaya sarvavyAdhilaya, pUraNa sarva samItAjI | sarva arathayoge sukha tehathI, anaMtaguNa nirIhAjI ll3 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ATha dRSTinI sakjhAya e aDadiddhi kahI saMkSepe, yogazAsA saMkete jI | kuLayogI ne pravRttacakra je, teha taNe hita hete jI. yogIkaLe jAyA tasa dharme anugata te kuLayogIjI adde thI guru-deva-dvijapriya, dayAvaMta upayogIjI zuzruSAdika aDaguNasaMpUraNa, pravRttacakra te kahIejI | yamayalAbhI paradugaarthI, Adya avaMcaka lahIe chI cAra ahiMsAdika yama IcchA, pravRtti thira siddhi nAmejA zuddha ruce, pALe, aticAraha TALe, phaLa pariNAme jI /pA kulayogI ne pravRttacakrane, zravaNazuddhi pakSapAtajI | yogadRSTi grantha hita hove, teNe kahI e vAto zuddhabhAva ne sUnI kriyA, bahumAM aMtara ketojI jhaLahaLato sUraja ne khajuo, tAsa tejamAM jetojI6I guhyabhAva e tehane kahIe, jehazuM aMtara bhAMje jI. jehazuM citta paTaMtara hove, tehazuM guhya na chAje chI yogya ayogya vibhAga alahato karaze moTI vAto jA khamaze te paMDita pariSadamAM, muSTiprahAra ne lAto jANo sabhA traNa zrotA guNa avaguNa naMdIsUtre dIse jI te jANI e graMtha yogyane, dejo suguNa jagIze jI. loka pUrajo nija nija icchA, yogabhAva guNa rayaNejI zrInayavijaya vibudhapayasevaka, vAcaka yazane vayaNejITa * samApta ... Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArAM lakhAyelAM prakAzita thayelAM pustako : (1) yogaviMzikA yogazataka (3) zrI jaina dharmanA maulika siddhAnta zrI jaina tatva prakAza zrI AtmasiddhizAstra (6) jaina dhArmika pAribhASika zabdakoza (7) jaina dhArmika praznottara mALA (8) karmavipAka (prathama karmagraMtha) (9) karmarAva (dvitIya karmagraMtha) (10) baMdhiravAmitva (tRtIya karmagraMtha) (11) SaDazIti (caturtha karmagraMtha) (12) pUjA saMgraha sAthe (13) nAgapUjA sAthe (14) sAmyaktvanI sajhAya (15) navaramaraNa sAthe (IMglIza sAthe) (16) ra9nAkarAvatArikA bhAga - 1 (17) ra9nAkarAvatArikA bhAga - 2 (18) zrI yogavRSTi samuccaya zrI ATha dRSTinI sajhAya Bharat Graphics, Ahmd. Ph.: 2134176, 2124723 E dicion international www.jainelibrary.com