________________
૨૩૨૪
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
णवरं-आयामेणं जहण्णेणं अंगुलस्स संखेज्जइभार्ग, उक्कोसेणं संखेज्जाइं जोयणाई एगदिसिं एवइए
खेत्ते अफुण्णे, एवइए खेत्ते फुडे । प. सेणं भंते ! खेत्तं केवइकालस्स अफुण्णे, केवइकालस्स
૩.
યમ! સેસંગ નવપD -નવ-પંજિિરયાલિ
दं. २. एवं जहा रइयस्स तहा असुरकुमारस्स।
णवरं-एगदिसिं विदिसिं वा।
ઢં. રૂ-૧૨. પર્વ -ગાવ- નયનરમ્સ
दं. १५. बाउक्काइयस्स जहा जीवपदे।
णवरं-एगिदिसिं।
दं. २०. पंचेंदिय-तिरिक्खजोणियस्स णिरवसेसं जहाणेरइयस्स।
વિશેષ - લંબાઈમાં જઘન્ય આંગળનો સંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત યોજન જેટલા ક્ષેત્રને
પરિપૂર્ણ કરે છે અને એટલા જ ક્ષેત્રને સ્પષ્ટ કરે છે. પ્ર. ભંતે ! તે ક્ષેત્ર કેટલા કાળમાં પરિપૂર્ણ થાય છે અને
કેટલા કાળમાં સ્પષ્ટ થાય છે ? ઉ. ગૌતમ ! જીવપદની સમાન પાંચ ક્રિયાઓ લાગે
છે પર્યત કહેવું જોઈએ. દં.૨. જેમ નારકનો વૈક્રિયસમુદ્રઘાત સંબંધિત કથન કરવામાં આવ્યું છે એવું જ અસુરકુમારનું સમજવું જોઈએ. વિશેષ - એક દિશા કે વિદિશામાં એટલું ક્ષેત્ર પરિપૂર્ણ અને પૃષ્ટ થાય છે. ૮.૩-૧૧. આ જ પ્રકારે સ્વનિતકુમાર પર્વત સમજવું જોઈએ. ૬.૧૫. વાયુકાયિકનું (વૈક્રિય સમુદઘાત સંબંધિત) કથન જીવપદને અનુરૂપ સમજવું જોઈએ. વિશેષ - એક જ દિશામાં ક્ષેત્રને પરિપૂર્ણ અને સ્પષ્ટ કરે છે. ૬. ૨૦. નરયિકને અનુરૂપ જ પંચેન્દ્રિય તિયયોનિકનું વૈક્રિય સમુદઘાત સંબંધિત કથન સમજવું જોઈએ દ.૨૧-૨૪. મનુષ્ય, વાણવ્યત્તર, જ્યોતિષ્ક અને વિમાનિકનું (વકિય સમુદઘાત સંબંધિત) સંપૂર્ણ કથન
અસુરકુમારને અનુરૂપ સમજવું જોઈએ. ૫. તૈજસ સમુદ્દઘાત : પ્ર. ભંતે ! તૈજસ સમુદ્રઘાતથી સમવહત જીવ સમવહત
થઈને જે પુદ્ગલોને (પોતાના શરીરની બહાર) કાઢે છે તો ભંતે ! એ પુદ્ગલોવડે કેટલું ક્ષેત્ર
પરિપૂર્ણ થાય છે અને કેટલું ક્ષેત્ર સ્પષ્ટ થાય છે ? ઉ. ગૌતમ ! વૈક્રિય સમુદઘાતના વિષયમાં જેવી રીતે
કહેવામાં આવ્યું છે એવી જ રીતે તૈજસ સમુદ્દઘાતના વિષયમાં પણ કહેવું જોઈએ. વિશેષ - તેજસ સમુઘાત નિર્ગત પગલોથી લંબાઈમાં જઘન્યતઃ આંગળનો અસંખ્યાતમો ભાગ ક્ષેત્ર પરિપૂર્ણ અને સ્મૃષ્ટિ થાય છે. શેષ કથન (ક્રિય સમુદ્રઘાતોને અનુરૂપ છે. દ, ૧-૨૪, આ જ પ્રકારે નૈરયિકથી વૈમાનિક પર્યત સમજવું જોઈએ.
दं. २१-२४.मणूस-वाणमंतर-जोइसिय-वेमाणियस्स णिरवसेसं जहा असुरकुमारस्स।
૬. તેના - प. जीवेणं भंते! तेजस्समुग्घाएणं समोहए समोहणित्ता
जे पोग्गले णिच्छ्रभइ तेहि णं भंते ! पोग्गलेहिं केवइए खेत्ते अफुण्णे, केवइए खेत्ते फुडे ?
उ. गोयमा ! एवं जहेव वेउब्वियसमग्घाए तहेव।
णवर-आयामेणंजहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं,
सेसं तं चेव। હું ૨-૨૪, વે
ોક્સ -Mવિ- નાળિયસ્સા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
