Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 14 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२०२
भगवतीसूत्रे 'एएसि णं भंते' एतेषां खलु भदन्त ! 'जीवा' जीवाः शालिगोधूमादि संबन्धिनो जीवाः 'मूलत्ताए वककमंति' एतेषां मूलतया अवकामन्ति उत्पद्यन्ते 'ते णं भंते ! जोवा ते खलु भदन्त ! जीवाः 'कोहितो उपवज्जंति' केभ्यः स्थानेभ्य आगत्य अत्रोत्पद्यन्ते, 'कि नेरइएहितो' कि नैरयिकेभ्य आगत्य अत्र शाल्यादौ 'उव,जंति' उत्पद्यन्ते किमित्यर्थः । अथवा 'तिरिक्वजोणिएहितो वा मणु. स्सेहिंतो वा देवहितो वा' तिर्यग्योनिकेभ्यो वा मनुष्येभ्यो वा देवेभ्यो वा आगत्योत्पयन्ते ? इति प्रश्नः । 'जहा' इत्यादि, 'जहा वक्कंतीए तहेव उववायो' यथा व्युत्क्रान्तौ तथैवोपपातः, यथा-येन प्रकारेण व्युत्क्रान्तिपदे प्रज्ञापनायाः षष्ठे पदे कथितो जीवानामुगातः समुतातिस्तथैव इहापि समुपगतो वर्णनीयः, प्रज्ञापनायाः षष्ठे पदे एवं वर्णितम्-शाल्यादि मूले ये जीवा उत्पद्यन्ते ते जीवा नो _ 'अह भंते ! सालिवीहिगोधूमजवजवजवाण' हे भान! शालि, ब्रीहि, गोधूम-गेहूं यावत् जवजवजवक इनके मूलरूप से जो जीव उत्पन्न होते हैं 'ते णं भंते ! कओहिंतो उववति ' वे जीव कहां से आकर के उत्पन्न होते हैं ? कि नेरइएहितो जाव उववज्जति' क्या नरक से आकरके शालि आदि में उत्पन्न होते हैं, अथवा 'तिरिक्ख जोणिएहितो वा मणुस्से हितो वा' तिर्यञ्च योनि से आकर के उत्पन्न होते है ? या मनुष्ययोनि से आकरके उत्पन्न होते हैं या देवगति से आकरते उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-जहा वक्कंनी र तहेव उवधाओ' हे गौतम! जिस प्रकार से व्युत्कान्तिपद में-प्रज्ञापना के छठे पद में जीवों का उपपाद कहा गया है उसी प्रकार से यहां पर भी उसका कथन करना चाहिये प्रज्ञापना के छठे पद में इस प्रकार से वर्णन है के વન શાલી, વીડી ઘણું ય વત્ જવજવજવક તેને મૂળરૂપે જે જીવ ઉત્પન્ન थाय छ, 'ते णं भंते ! कोहि तो अवज्जति' ते ७ यांची भावी ५-न थाय छ. 'कि नेइएहितो जाव उववज्जति' शुन।२४थी मापीने सिविरमा Gपन्न थाय छ ? मया 'तिरिक्खजोणिएहि तो वा मणुस्से हितो वा विहितो વા’ તિર્યંચ નિમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા મનુષ્ય નિમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા દેવગતિથી આવીને ઉત્પન થાય છે?
प्रश्न उत्तरमा प्रभु छ ?-जहा वक्तीए तहेव उववाओ' गौतम! જે પ્રમાણે બુકાંતિપદમાં પ્રજ્ઞાપનાના છઠ્ઠા પદમાં જીવેને ઉપપાત કહેલ છે; એજ રીતે અહિંયા પણ તેનું કથન કરી લેવું. પ્રજ્ઞાપનાના છઠ્ઠા પદમાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪