Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 14 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१ सू०८ श० षष्ठपृथ्वीगतजीवानामुदिव म् ५२५ उत्त्वद्य ते इति प्रश्नस्य जघन्यत एको वा द्वौ वा त्रयो वा उत्कृष्टतः संख्याता मनुष्या एकसमये तत्र शर्करामभानर के समुत्पद्यन्ते इत्युत्तरम् तथा शर्कराप्रमायां समुत्पत्स्यमनानां संहननानि षट् भवन्ति । रत्नमभापेक्षा य द्वैलक्षण्यं तद्दर्शयति -'नवरं इत्यादि, 'नवरं सरीरोगाहणा जहन्नेणं स्यणिपुहुत्तं' नवरम्-केवलं रत्नप्रभागमापेक्षया इदं वैलक्षण्यं यत् तत्र शरीरावगाहना जवन्येन अंगुलपृथक्त्वम् उस्कृष्टतः पञ्चश्नुःशतानि कथितानि इह तु शरीरावगाहना जघन्येन रनिपृथक्त्वम्, रनिर्नामबद्धभुष्टिहस्तः, तथा च बद्धमुष्टि द्विहस्तादारभ्य नवहस्तपर्यन्ता जघन्या शरीरावगाहना 'उकोसेणं पंच धणुपयाई उत्कर्षेण पञ्चधनुःशतानि जघन्येन हपृथक्त्वमुत्कृष्टतः पञ्चधनुःशतानि शरीरावगाहनेति भवत्येव रत्नप्रभायि. में कितने जीव एक समय में उत्पन्न होते हैं ? इस प्रश्न का उत्सर यहीं है कि वहां एक समय में जघन्य से एक अथवा दो अथवा तीन और उत्कृष्ट से संख्यात मनुष्य शर्करा प्रभा में उत्पन्न होते हैं । तथा इस शर्करा प्रभा में उत्पन्न होने वाले मनुष्यों को ६ संहनन होते हैं। रत्नप्रभा पृथिवी के कथन की अपेक्षा यहां जो भिन्नता है उसे अब सूत्र. कार 'नवरं' इत्यादि सूत्रपाठ द्वारा प्रकट करते हैं-इसमें यह कहा गया है कि यहां उत्पन्न होनेवालों के शरीर की अवगाहना जघन्य से रहिन पृथक्त्व की है, और उस्कृष्ट से पांचसोधनुष तक की है, बंधी हुई मुट्ठी वाले हाथ का नाम रत्नि है, दो रत्नि से लेकर ९ रत्नि का नाम रहिन पृथक्त्व है, रत्नप्रभा में जाने वाले मनुष्यों की शरीरावगा. हना जघन्य से अगुल पृथक्त्व की है और उस्कृष्ट से पांचसौ धनुष કહી લેવી જોઈએ જેમકે–અહિનાં બીજા નરકમાં એક સમયમાં કેટલા છે ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નનો ઉત્તર એજ છે કે- ત્યાં એક સમયમાં જઇ ન્યથી એક અથવા બે અથવા ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત મનુષ્ય શર્કરાપ્રભામાં ઉપન થાય છે. તથા આ શર્કરા પ્રભા પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા મનુષ્યને ૬ છ સંવનન હોય છે. રત્નપ્રભા પૃથ્વીના કથનની અપેક્ષાથી मडिया मा ४थनमा २ ५५ , ते सूत्रा२ 'नवरं' त्या सूत्र५४ દ્વારા પ્રગટ કરે છે. તેમાં એ કહેવામાં આવ્યું છે કે-અહિયાં શરીરની અવ ગાહના જઘન્યથી રાત્રિ પૃથફત્વની કહી છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પાંચસે ધનુષ સુધીની છે બંધ કરેલ મુદીવાળા હથનુ નામ રહ્નિ છે. બે રાત્નિથી લઈને ૯ રત્નિનું નામ ત્નિ પૃથક્વ છે. રત્નપ્રભામાં જવાવાળા મનુષ્યના શરીરની અવગાહના જઘન્યથી આંગળ પૃથકુવની છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પાંચસે ધનુષની
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
