Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 14 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 619

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२ सू०३ मनुष्येभ्यो असुरोत्पादादिकम् ५०५ त्रिगव्युतपरिमिता, 'उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाई' उत्कर्षेणाऽपि गव्यूतत्रयमि. तैव । 'अबसेसं तं चे अवशेषं तदेव' तिर्यम् योनिकपकरणवदेवेति भावः ७-८-९।
अपंख्यातवर्षायुः संज्ञिनमनुसृत्य उत्पादादिकं विचिन्त्य संख्यातवर्षायुः संज्ञिमनुष्यमाश्रित्याह-'जइ संखेनवासाउयसन्निमणुस्से हितो उववज्जइ' यदि संख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्येभ्य आगत्यामुरकुमारेवत्पद्यन्ते तदा किं 'पज्जत्तसंखेज्ज. वासाउयप्सन्निमगुस्सेहितो उववजन्ति आजत्तसंखेज्जवासाउयसन्निमणुस्सेहितो उववज्जति' किं पर्याप्तसंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्येभ्य आगत्यासुकुमारेषूत्पद्यन्ते ? अथवा किम् अपर्याप्तसंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्येभ्य आगत्यासुरकुमारेत्पद्यन्ते ? इति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'पज्जत्तसंखेज्जसे और उत्कृष्ट से तीन गव्यूत प्रमाण है, 'अवसेसं तं चेव' बाकी का और सब कथन तिर्यग्योनिक प्रकरण के जैसा ही है ७-८-९-।
इस प्रकार से असंख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञी मनुष्य को लक्ष्य करके उत्पाद आदि कहे,-अब सूत्रकार संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञी मनुष्यको लेकर इनका कथन करते हैं-इसमें गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है-'जह संखेज्जवासाउयसन्निमणुस्से हितो उववज्जा' यदि संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञि मनुष्यों से आकर असुरकुमारों में उत्पन्न होता है तो वह 'पिज्जत्तसंखेज्जवासाउय० अपज्जत' क्या पर्याप्त संख्यात वर्षकी आयुवाले संज्ञी मनुष्यों से आकर असुरकुमारोंमें उत्पन्न होता है अथवा अपर्याप्त संख्यातवर्षकी आयुवाले संज्ञी मनुष्यों से आकर असुरकुमारों में उत्पन्न होता है ? इसके उत्तर में भगवान् બાકીન બીજ તમામ કથન તિર્યાનિકોના પ્રકરણમાં કહ્યા પ્રમાણે જ છે. આ રીતે અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળી સંજ્ઞી મનુષ્યને ઉદ્દેશીને ઉત્પાદ વિગેરે કહેવામાં આવ્યા છે.
હવે સૂત્રકાર સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી મનુષ્યને ઉદેશીને તેઓનું કથન કરે છે. આ વિષયમાં ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવું પૂછવું છે કે 'जइ सखेजवासोउयन्निमणुस्सेहितो उववज्ज' ले सच्यात न भायु. થવાળા સંજ્ઞી મનુષ્યમાંથી આવીને અસુરકુમાશમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે જ पज्जत्तस खेज्जवासाउय० अपज्जत्त' शु५यात सध्यात वर्षनी आयुष्य. વાળા સંશી મનુષ્યમાંથી આવીને અસુરકુમારેમાં ઉત્પન થ ય છે? કે અપર્યાપ્ત સંખ્યાત વર્ષની આ યુષ્યવાળા સંશી મનુષ્યમાંથી આવીને અસુરકુમા.
मां 84न्न थाय छ ? ॥ प्रश्न उत्तरमा प्रभु ५३ छ-'गोयमा गौतम' 'पज्जत्त संखेज्जवासाउय० नो अपनत्तसंखेन्जवासाउय.' पर्याप्त વર્ષની આયુષ્યવાળી સંજ્ઞી મનુબેમાંથી આવીને અસુરકુમારમાં ઉત્પન થાય છે. પરંતુ અપર્યાપ્ત અસ ખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા મનુષ્યોમાંથી આવીને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪