Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 14 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
sheeद्रका टीका श०२४ उ. १ सू०७ मनुष्येभ्यो नारकाणामुत्पत्यादिकम् ४९७ एकसमयेन - एकस्मिन् काले इत्यर्थः कियन्तः कियत्संख्यकाः नरकावासे समुत्पधन्ते इतिप्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्नेणं एगो वा दो वा तिनि वा' जघन्येन एको वा द्वौ वा त्रयो वा 'उक्को सेणं संखे ज्जा वा उववज्जंति' उत्कर्षेण संख्याता वा उत्पद्यन्ते लोके गर्भजमनुष्याणां सदैव संख्यातानामेव अस्तित्वादिति । 'संघयणा छ' तेषां जीवानां संहननानि षड्भवन्ति वज्रऋषभनाराचादयः । 'सरीरोगाहणा' शरीरावगाहना - शरीराणामुचत्वम् 'जहन्नेणं अंगुलपुहुतं' जघन्येन अंगुलपृथक्त्वम् द्व्यङ्गुलादारभ्य नवागुळपर्यन्तं शरीरोच्चत्वमिति शरीरावगाहना । 'उक्कोसेणं पंचधणुसयाई' उत्कर्षेण पञ्चधनुःशतानि शरीरावगारना भवति । ' एवं सेसं जहा सभिर्विदियतिरिक्खजोणियाणं जाव भवादेसोत्ति' एवं शेषं यथा - संज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानाम् युष्क संज्ञी मनुष्य रूप जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- गोयमा ! जहन्नेणं एगो ब्रा दो वा तिन्निवा' जघन्य से वे एक अथवा दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं, और 'उक्को. सेणं' उत्कृष्ट से' संखेज्जावा उववज्जति' संख्यात उत्पन्न होते हैं। क्यों कि लोक में गर्भज मनुष्यों का संख्यात की संख्यारूप में सदा अस्तित्व रहता है, 'संघयणा छ 'उन जीवों के वज्रऋषभनाराच आदि संहनन ६ होते हैं, 'सरीरोगाहणा' इनके शरीर की अवगाहना 'जहन्नेर्ण अंगुलपुहुत्तं' जघन्य से अगुल पृथक्त्व प्रमाण होती है - २ अंगुल से लेकर ९ अङ्गुल तक की होती है, और 'उक्कोसेणं' उत्कृष्ट से वह' पंच धणुसया' पांचसौ धनुष प्रमाण होती है,' एवं सेसं जहा सन्निपंचिदियतिरिक्खजोणियाणं जाव भवादेसो त्ति' अवशिष्ट कथन इनके विषय
રૂપ તે જીવા એક સમયમાં ત્યાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તरभां प्रभुडे छे ! - 'गोयमा ! जहन्नेणं एगो वा दो वा तिन्नि वा' तेथे ४न्यथी शेड अथवा मे अथवा त्रशु उत्यन्न थाय छे भने 'उक्कोसेणं' उत्सृष्टथी 'संखेज्जा वा उववज्जंति' सभ्यातपये उत्पन्न थाय छे डेमो सोभां गर्ल मनुष्योनु संख्यातपथानी सभ्यामां हमेशा अस्तित्व रहे हैं. संघयणा छ આ भवाने वऋषभनाराय विगेरै छ सडनन होय छे. 'सरीरोगाणा' तेयोना शरीरनी अवगाहना 'जहन्नेणं अंगुलपुहुत्त' धन्यथी म ंगुस पृथ्व પ્રમાણુની હાય છે. અર્થાત્ ૨ બે આંગળથી લઈને ૯ નવ આંગળ સુધીની होय छे भने 'उक्कोसेण' उत्सृष्टथी ते पांच धणुसयाई' पांयसे। धनुष प्रभाणु होय छे. 'एव' से जहा सन्नि पंचिदियतिरिक्खजोणियाणं जाव भवादे से ान्ति'
भ० ६३
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪