Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 14 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
२१४
भगवतीसूत्रे वर्गादिकमुच्छ्वासादिकमाहारकानाहारकविरताविरत - सक्रियाऽक्रियसप्ताष्टविधवन्धक-संज्ञा-कषाय-वेद-वेदबन्धक-सज्ञ संज्ञोन्द्रियपर्यन्तमुत्पलोद्देशकत एव द्रष्टव्यम् । इन्द्रियविषये ते जीवा नो अनिन्द्रियाः किन्तु सेन्द्रिया एव । 'ते ण भंते ! जीवा' ते खलु भदन्त ! जीवाः 'साली वीही गोधूमजवजवजवगमुलगजीवेत्ति काल भो केवच्चिरं होति' शालित्रीहि गोधूमयवयवयवकमूलकजीवा६ इति कालतः कियच्चिरं भवन्ति, शालिगोधूमादिजीरत्वेन कियत्काल. पर्यन्तं ते जीवाः तिष्टन्ती ? ति प्रश्नः। भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा'
वर्ण आदि के सम्बन्ध में, उच्छ्रवाल आदि के सम्बन्ध में, आहा. रक अनाहारक के सम्बन्ध में, विरत अविरत के संम्बन्ध में, सक्रिय अक्रिय के सम्बन्ध में, सात आठ कर्म के बंध के सम्बन्ध में, संज्ञा के सम्बन्ध में, कषाय के सन्बन्ध में, वेद के सम्बन्ध में, वेदबंधक के सम्बन्ध में, संज्ञी और असंज्ञो के संबंध में यह सघ कथन इन्द्रियपर्यन्त का ग्यारहवें शतक के उत्पलोद्देशक से ही जानना चाहिये।
इन्द्रिय विषय में कथन ऐसा करना चाहिये-कि वे जीव अनिन्द्रिय नहीं होते हैं किन्तु इन्द्रिय सहित ही होते हैं।
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'साली वीही गोधूम जवजवजवगमूलगजीवेत्ति काल मो केवचिरं होति' हे भदन्त ! शालि, ब्रीहि, गेहूँ यावत् जवजवजवक-यव यवक-इनके मूल के जीव कितने काल तक रहते हैं ? अर्थात् शालि, गोधूम आदि रूप से वे जीव कितने
વર્ણ વિગેરેના સંબંધમાં, ઉચ્છવાસ વગેરેના સંબંધમાં, આહારક, અનાહારકના સંબંધમાં વિરત અવિરતના સંબંધમાં, સક્રિય અક્રિયના સંબં ધમાં, સાત, આઠ કર્મના બંધના સંબંધમાં સંજ્ઞાના સંબંધમાં કષાયના સંબંધમાં વેદબંધના સંબંધમાં સંજ્ઞી અને અસંસીના સંબંધમાં આ તમામ થન ઇન્દ્રિય સુધીનું તમામ કથન અગીયારમાં શતકના ઉત્પલ ઉદ્દેશાથી જ સમજી લેવું.
ઇંદ્રિય સંબંધમાં આ પ્રમાણેનું કથન કહેવું જોઈએ કે જી ઇંદ્રિય વગરના હોતા નથી, પણ ઇદ્રિયવાળા જ હોય છે.
वे गौतम स्वामी प्रभुने मे पूछे छे ?- साली, वीही, गोधूम जव जवजवगमूलगजीवेत्ति काल ओ केवच्चिर हेति' मापन शादी, मीही, ઘઉં યાવત, જવ જવક-યવક યુવક આ બધાના મૂળના છ કેટલા કાળ સુધી રહે છે ? અર્થાત શાલી, ઘઉં વિગેરે રૂપે તે જીવે કેટલા કાળ સુધી रहेछ १ मा प्रश्न उत्तरमा प्रभु गौतम स्वाभीर छ -गायमा !
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
