Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 11 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीसूत्रे काय एव, यथा मृतकलेवरम् । गौतमः पृच्छति- पुब्धि भंते ! काये भिज्जइ ? पुच्छा' हे भदन्त ! किं जीवसम्बन्धकालात् पूर्व कायो भिद्यते ? किं वा जीवेन चीयमानः कायो भिद्यते ? किं वा कायसम्बन्धव्यतिक्रान्तः कायो भिद्यते ? इति पृच्छा, भगानाह- गोयमा ! पुबि पि काए भिज्जइ, जाव काए भिज्जइ' हे गौतम ! जीवेन कायतया ग्रहणसमयात् पूर्वमपि कायो-द्रव्यकायलक्षणो भिद्यते मधुघटादिन्यायेन प्रतिक्षणं पुद्गलचयापचयाभावात् याबद्-एवं जीवेन चीयमानोऽपि कायोक्रियमाणोऽपि कायो भिद्यते, वालुकाकणसमुदायमुष्टिग्रहणवत् पुद्गलानां सततं परिशटन भावात् , एवं कायसमयव्यतिक्रान्तोऽपि कायो भिद्यते कायसमय अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'पुन्धि भंते ! काए भिज्जइ ? पुच्छा' हे भदन्त ! जीवसंबंध काल से भेद को प्राप्त होता है ? या जीव के बारा चीयमान होते समय काय भेद को प्राप्त होता है ? या जीव के साथ काय का सम्बन्ध व्यतिक्रान्त होने पर कायभेद होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! पुब्धि पि काये भिजइ, जाव काए भिज्जई' जीव द्वारा रूप से ग्रहण नहीं करने के समय से पहिले भी काय-द्रव्यकाय भेद को प्राप्त होता है। क्योंकि मधुघटादिन्याय से प्रतिक्षण पुद्गलोंका चय और उपचय होता रहता है इसी प्रकार जीव के द्वारा चीयमान भी-कायोक्रियमाण भी काय भेद को प्राप्त होता है । जैसे बालुकारण समूह ग्रहण किये हुए मुष्टि में से प्रतिक्षण वालुक्षरण होता है इसी प्रकार पुद्गलों का निरन्तर परिशटन होता रहता है । इसी प्रकार काय समय व्यतिक्रान्त हुआ भी काय भेद को
गौतम स्वामीन -" पुष्विं भंते ! काए, भिज्जइ पुच्छा ?" 3
ભગવન્! જીવસંબંધ કાળનાં પહેલાં કાય (શરીર) ભેદને પ્રાપ્ત થાય છે? કે જીવના દ્વારા ચીયમાન થતી વખતે કાય ભેદને પ્રાપ્ત થાય છે? કે જીવની સાથે કાયાને સંબંધ વ્યતીત થઈ ગયા બાદ કાયનું ભેદન થાય છે?
महावीर प्रसुने। उत्त२-" गोयमा ! पुव्विं पि काए भिज्जइ, जाव काए भिज्जइ" १२॥ ४१५३चे प्रण थय। पai ५४ ४ायन लेह (बहन) થાય છે દ્રવ્યકાયની અપેક્ષાએ આ કથન થયું છે, કારણ “મધુવટાદિન્યાયે ” પ્રતિક્ષણ પુલને ચય અને ઉપચય થો રહે છે. એ જ પ્રમાણે જીવન દ્વારા ચીયમાન (કાયી ક્રિયમાણ) કાયને પણ ભેદ થાય છે. જેમ મુઠ્ઠીમાં ગ્રહણ કરેલી રેતીનું મુઠ્ઠીમાંથી ક્ષણે ક્ષણે સરણ થયા કરે છે, એ જ પ્રમાણે પુલનું પણ નિરન્તર પરિશટન થતું રહે છે. એ જ પ્રમાણે કાયમય
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
