Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ , !> ' , zeTha harivallabhadAsa bALavikAsa granthamALA. naM. 36. | zrI tribhuvanamahUdeva vidyApatikAraka bhadra / bihaNa kovakRta che ! ' vikramAMkadevacarita mahAkAvyanuM AcArya vallabhajI haridatta kayureTara voTasana myujhIyama epha enTIkavITIjhanuM kareluM gadyamaya bhASAMtara taiyAra karanAra - AcArya girijAzaMkara vallabhajI. ' mu. rAjakoTa, # 1La' ( 5 1A . . - 6 zeTha harivallabhadAsa bALagoviMdadAsa smAraka phaMDa khAtethI chapAvI prasiddha karanAra, gujarAta varnAkyulara sosAITI taraphathI Asi. sekreTarI hIrAlAla trIbhavanadAsa pArekha, amadAvAda, AvRtti pahelI. prata 1000. saMvata 1968. Isa. 1911 - mUlya bAra AnA ? e saMvata 1868. kana meDI vIjha - - - - tiv s Iii Guniainasurv - - karataHis 1 1 un cu Aaradhak Trust 1 , T - 1
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarva prakAranA hakka guru va0 sosAITIne svAdhIna che. namra sUcana isa grantha ke abhyAsa kA kArya pUrNa hote hI niyata samayAvadhi meM zIghra vApasa karane kI kRpA kareM. jisase anya vAcakagaNa isakA upayoga kara sakeM. amadAvAda. dhI "DAyamaMDa jyubili" prinTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM. ......... . Gun Aar S P.P'Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak.Trust" .
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke,I jJAna jAthanI thappA | vIramagAma, . zeTha harivallabhadAsa bALavikAsa granthamALAne 2upaghAta che(c)23 suratanAM vatanI ane dhaMdhArthe muMbaInivAsI svargavAsI zeTha harivalabhadAsa bALagoviMdadAse tA. 16 sapTembara sana 1877 nA roja vila karyuM che, te anvaye prathama sana 1880 mAM rU. 2,000 sosAITIne maLyA: te evI zaratathI ke tenA vyAjamAMthI sAmAjika sudhAro thAya evAM pustako taiyAra karI chapAvavAM. sadarahu vilathI zeTha harivallabhadAse amuka prasaMga banyA pachI bAkI rahelI pitAnI tamAma mIlakata pustaka prasAra mATe sosAITIne arpaNa karelI che. te anvaye sana 1884 mAM rU. 18,000 nI sarakArI promisarI noTa pustako taiyAra karAvavA tathA te prasiddha karAvavA mATe sadarahu vidyAvilAsI ane paropakArI udAra gRhastha taraphathI maLelI che, temAMthI Aja paryata nIcenAM pustaka "zeTha harivallabhadAsa bALagoviMdadAsa granthamALA" tarIke prasiddha thayAM che - 1. kayI kayI nAte kanyAnI achatathI nAnI thatI jAya che, tenAM kAraNe tathA temAM sudhAro karavAnA upAya rU. 0-7-0 2. mAne zikhAmaNa rU. 0-6-0 3. nItimaMdira. rU. 0-12-0 4. bALalagnathI thatI hAni. rU. 0-6-0 5. punarvivAhapakSanI pUrepUrI seLe soLa AnA phajetI ke rU. 0-5-0 : 6. bhojanavyavahAra tyAM kanyAvyavahAra rU. -4-0 7. dhArmika puruSo.. rU. 04-0 8. ughogI puruSe. rU. -4-0 8. benjAmIna DhAMkalIna rU. 1-9-0 10. bodhaka caritra. 11. sadvartana.AC. Gunratnasuri M.S. C. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaratak Must
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 522906 028906 gyanmandir@kobatirth.org <. - - 12. raghuvaMza kAvya. 13. jAvajI dAdAjI codharInuM jIvanacaritra. rU. 0-2-0 14. gujarAtane prAcIna ItihAsa bhAga 1 lo. rU. 0-12-0 15. gujarAtane arvAcIna itihAsa bhAga 2 je. rU. 1-0-0 16, nItisiddhAMta. rU. 1-0-0 17. kAnsisa bekananuM jIvanacaritra. rU. 1-4-0 18. zeTha harivallabhadAsa bALagoviMdAsanuM jIvanacaritra. rU. 0-6-0 18, parepakAra. rU. 0-12-0 20. DheranuM khAtara. rU. 0-8-0 21. jagatane arvAcIna itihAsa. 22. kirAtAjuMnIya kAvyanuM mULa sAthe gujarAtI bhASAMtara rU. 1-0-0 23. vividha prakAranA hupayogI tejAbo. rU. 0-12-0 24. vArniza. rU. 1-0-0 25. jIvanane Adarza. . 0-12-0 26. kIrtikAmudI. ' rU. 0-8-0 27. zizupAlavadha-pUrvArdha (sarga 1 thI 10) rU. 1-9-0 28. hiMdustAnamAM aMgrejI rAjyane udaya. rU. 0-6-0 24. rasAyanazAstra. rU. 0-10-0 30. briTiza hindustAnane Arthika ItihAsa, vibhAga 1la. rU. 0-1ra-0 31. jApAnanI keLavaNInI paddhati. rU. 0-12-0 32. zizupAlavadha-uttarArdha (sarga 11-20 ) , rU. 1-0-0 33. laeNnDaranA kAlpanika saMvAdo, bhAga 1 le. rU. 0-12-0 34. khagoLa vidhA. rU. 0-12-0 35. laeNnDaranA kAlpanika saMvAda, bhAga 2 je. rU. 0-12-0 36. vikramAMkadevacaritanuM gadyamaya bhASAMtara. * rU. 0-12-0 gujarAta varnAkyulara sosAITInI ophisa, che amadAvAda-tA. 30 sapaTembara sane 1911.. P.P. Ac. Gunratnasuri Ms. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA prastAvanAnuM kharuM kAma graMthamAM praveza karAvavAnuM che tethI tenuM nAma pravezaka pADyuM hoya te cAlI zake. graMthamAM praveza karAvo eTale graMthanuM nAma, tenuM lakSaNa, graMthane viSaya, te sAthe tenA guNadoSa, temAM AvatA zabdo, chaMda, graMthane nAyaka, kartA tathA projana vagere itara saMbaMdha bAbata viSe yathAyogya yathAmati lakhavuM te. te pramANe A graMthanuM nAma "vikramAMkadeva carita" che. tenuM vize55 bhavya che. mahAvya se zama ye zam bhajAta thayo che. kave. ridaM (karma) kAvyaM sane mahazca tatkAvyaM ca mahAkAvyaM sema tenI vyutpatti tathA vigraha che. pA. . bhAM prI54Are lokottara varNanA nipUNa svarUpasya kaverasAdhAraNaM tAdRgvarNanAtmakaM karma mema kaveH bhane kuTuM e be padane paNa skuTa karIne lakSaNa karyuM che. mahAkAvyanuM lakSaNa sAhitya darpaNamAM A pramANe ApyuM che- sargabaMdhaM mahAkAvyaM tatraikonAyakaH suraH sadvaMzaH kSatriyovApi dhIrodAttaguNAnvitaH // 1 // ekavaMza bhavA bhUpAH kulajA bahavo'pi vA // zaMgAravIra zAMtAnAmekogIrasa iSyate // 2 // aMgAni sarve'pi rasAH sarve nATaka saMdhayaH // itihAsodbhavaM vRttamanyadvA sajanAzrayaM // 3 // catvArastasyavargAH syusteSvekaM ca phalaM bhavet // Adau namaskriyAzIrvA vastunirdeza eva vA // 4 // kvaciniMdA khalAdInAM satAM ca guNakIrtanaM // . ekavRttamayaiH padyairavasAnenya padyakaiH // 5 // nAti svalpA nAti dIrghA : sargA aSTAdhikA iha // nAnAvRttamayaH kApi sargaH kazcana dRzyate // 6 // Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sargAte bhAvisargasya kathAyAH sUcanaM bhavet // saMdhyAsUyeMdurajanI pradoSaddhAMta vAsarAH // 7 // prAtamadhyAnhamRgayA zailartuvanasAgarAH // saMbhogavipralaMbhau ca munisvargapurAdhvarAH // 8 // raNaprayANopayama maMtraputro dayAdayaH // varNanIyA thathA sAMgiA amI pha6 1 / kavevRttasya vA nAmnA nAyakasyetarasya vA // nAmAsya sargopAdeya kathAyAH sarganAma tu // 10 // tyAra (du pari.) bhAvArtha-mahAkAvyamAM adhyAyane ThekANe sarga joIe. eka nAyaka, ane te devatA athavA sArA kuLano kSatriya. te dhIradAra; athavA eka vaMzanA kulIna ghaNuM paNa cAle. zRMgAra, vIra, ane zAMtamAMthI eka rasa mukhya, ane bAkInA 6 rasa aMgabhUta. nATakanA badhA saMdhi, aitihAsika ke purUSane uddezIne bIjuM (kalpita athavA mizra) kathAnaka, tenA cAra vargamAMthI 1 phaLa tarIke, AraMbhamAM namaskAra, ke AzIrvAda athavA vastunirdezaja. kyAMka khaLanI niMdA, purUSanA guNAnuvAda, Akho sarga eka vRttanA zlokavALo, ane chele ka judA vRttavALe, jhAjhA hAnA nahi, tema jhAjhA heTA nahi evA 8 thI vadhAre sarga. keAI sarga vividha vividha vRttavALo paNa hoya che. sarganI samAptie AvatA sarganI hakIkatanI sucanA, saMdhyA, sUrya, caMdra, rAtri, pradoSa, aMdhAruM, divasa, havAra, madhyAha, mRgayA, pavaeNta, Rtu, vana, samudra, saMga, vipralaMbha (ThagAI), muni, svarga, nagara, yajJa, raNa, haDAI, vivAha, maMtra, putraprApti, ItyAdinuM yathAgya sAMgopAMga varNana. kavinA ke viSayanA ke nAyakanA ke bIjA nAmathI 1 avikatthanaH kSamAvAnatigaMbhIro mahAsatvaH // stheyAn niguuddhmAno dhovA daDhavrataH vAcita che (za. ciM) eTale baDAI mAranAra nahi, kSamAvALa, atigaMbhIra, mahA baLavAna, ati sthira, gupamAnavALa, ane daDha saMkalpavALe dhIre dAtta kahevAya, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyanuM nAma ane je je sargamAM je je vAta Ave te te sarganuM te te nAma rAkhavuM. ItyAdi. ... e badhAM lakSaNe A mahAkAvyane lAgu paDe che ke nahi e pustaka vAMcatAM pitAthI jaNAI Ave ema che eTale te batAvavA jarUra nathI eTale uparanI badhI bAbata ghaNuM karI A graMthamAM AvI jAya che. paraMtu mAtra sarganAM nAma nathI rAkhyAM te graMthakAranI abhirUci upara che. ane te bAbata " ghaNuM karI " e vAkyano lAbha le che. - A graMthane mukhya viSaya kalyANanA cAlukyavaMzI Ahavamala athavA railokyamallanA putra vikramAMkadevanuM varNana che te tenA nAma uparathI ja spaSTatara che. . AkhA kAvyanA kula 18 sarga che. temAM 7thI 13 sudhImAM RtuenuM varNana che. tathA temAM vikramAdityanI strInuM varNana che. 18 mo sarga A kavie pitAnA deza, rAjA ane petAnA varNanamAM rokyo che. sarga viAra varNana anukramaNikAmAM che. . . . . AkhA kAvyanA kula kaleka 1651 che te saMrgavAra anukrame A pramANe cheH-pahelAnA 118, bIjAnA 91, trIjAnA 77, cothAnA 119, pAMcamAnA 89, chaThThAnA 99, sAtamAnA 77, AThamAnA 88, navamAnA 151, dasamAnA 91, agyAramAnA 95, bAramAnA 78, teramAnA 90, cAdamAnA 72, paMdaramAnA 87, soLamAnA 53,sattaramAnA 68 ane aDhAramAnA 108 che; ane te 16 chaMda athavA vRttamAM vaheMcI dIdhA che. + : A kAvya kaviye vaidarbha rItimAM graMdhyuM che eTale tenI Dhabachaba ane 1. temAM idravajUnA kula zloka 68 che te 1 lAmAM 4, 12, 14, 15, 33,35, 37, 39, 43, 60,66,67, 72, 77, 78, 70, 87, 90, 93, 101, 104, 106, 109 ane 110 mo maLIne 24 che. 2 jA sargamAM nathI. 3 jA sagamAM 2, 22, 25,46, 47,49, 50 ane 70mo maLIne 8 che. 7mA sargamAM 27, 28, 41,60, ane 65 me maLIne 5 che. 8 mA sargamAM 14, 33, 35, 46, 48, 85, 86, 101, 105, 119, 136, 141, 144, ane 149 me maLIne 14 che. dasamA sargamAM 6, 8, 9, 31, 32, 41, 45, 46,79, 82 ane 85 me ema 11 che. bAramA sargamAM 11, 16,32,53, 74 ane 5 me ema 6 che ane 16 mAM 22 mo.1 ema maLIne kula 68 che. : Gunratnasur M.S! Jun Gun Aaradhak Trust
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttamatA vize kahevuM. kemake mAdhurva kacavazvanA triAtmavaI I AvRtti sahapatti vaidra ratidatte (za. ci..) e lakSaNa pramANe temAM mAdhurya vyaMjaka varNa hovA joIe ane te che ja; paNa tema karatAM varNa mitrAI vize vizeSa DhaLANa thayuM che tethI keTalAka vagara jarUranA zabdo gUMthI dIdhA che. mahAre te tenI kavitAnAM vakhANa ja karavAM - upendravajUnA kula leka 104 che te-te 1 lA sargamAM 41, 51, ane 83 ema 3. bIjAmAM 1 thI 87 sudhInA ema 87; trIjA sargamAM-41 mo ema 1; sAtamA sargamAM-14 me 16 9 mA sargamAM 68 ane 81 ema 2; 10 mA sargamAM-7, 18, 34, 37, 75 ane 78 mo ema 6; 12 mA sargamAM 20, 26, 49 ane 50 ema 4 maLIne 104 che. upajAtinA kula zloka 501 che te-1 lA sargamAM 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, thI. 11 ema 4, 13, 16, 17, 18 thI 32 ema 15; 34, 36,38, 40, 42, 44 thI 50 ema 7 para thI 59 ema 8; 61 thI 65 ema 566,68, 69, 70,71, 73,74, 75, 76, 80, 81, 2, 83, 84, 86, 88, 89, 91, 92 thI 100 ema ; 102, 103, 105, 107, 108, 109, ane 111 thI 117 ema 7 maLI 93; trIjA sargamAM 13 thI 21 ema 19, 23, 24, 26 thI 40 ema 15, 42,43, 44, 5, 48 thI 68 ema ra2,71,7ra ane 73 ema 66; sAtamAM sargamAM 1 thI 13 ema 13, 15 thI ra6 ema 12, ra8 thI 40 ema 12, 42 thI paTa ema 18 ane 62mo ema 56 9 mA sargamAM-1 thI 13 ema 13, 15 thI 32 ema 18, 34 thI 45 ema 12, 7, 49, thI 80 ema ka2; 81, 8, 84, 87 thI 97 ema 11, 98, 99, 102 thI 104 ema 3; 106 thI 118 ema 13; 120 thI 135 ema 16; 137 thI 140 ema 4; 142, 143, 145, thI 148 ema 4 ema 134; 10 mA sargamAM-1 thI 5 ema 5, 7, 10 thI 18 ema 9; 20 thI 30 ema 11; 33, 35, 36, 38, 30, 40, 42, 43, 44, 47, thI 74 ema 28; 76, 77, 80,81, 83,84, 86 thI 90 ema 5, ema 74; 12 mA sagamAM 1 thI 10 ema 10, 12 thI 15 ema 4, 17, 18, 19, 21 thI 25 ema 5; 7 thI 31 ema 5; 33 thI 48 ema 16 ane 54 thI 73 ema 20 ema 63; 16 mAM sargamAM-17, 21 ema 5; 23 thI 31 ema 9, ane 37 ema 15 maLIne 501 che. zArdUlavikrIDitanA kula zloka 38 che ane te 1 lA sargamAM 118 me, 2 nAmAM 90 mo, trIjAmAM-74, 75, ane 77 mo ema 3; 4thAmAM 119 mo; pamAmAM 89 mo. 6 ThThAmAM 99 me, 7.mAmAM 63 thI 66 sudhI ema ja AThamAmAM 81, 2, 85, 86, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Sun Aaradhak
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIe kemake tene huM upAsaka banyo chuM. paNa niSpakSapAtapaNe kahyA vinA nathI cAlatuM ke bilDaNe bhale bIjA uttama kavinI peThe varNana karavAnI lAlaca rAkhI hoya paNa temAM te phAvyA nathI kemake keTaleka ThekANe te kavitA evI nirasa dekhAya che ke ApaNane vAMcatAM kaMTALe Ave ke AmAM te teNe zuM varNana kIdhuM. dalapatarAmanI kavitAnI chaTA levAne jema 87, ane 88 mo ema 6; dasamAmAM 91 ma; 11 mAmAM chapa, 6, 7, 80, 82, 83, 85, 86, 88, 90, 91, 92 ane 94 me ema 13; teramAmAM 87, 88 ema 2, codamAmAM 71 ma; 15 mAmAM 80 me; 16 mAmAM pa1 ane 18 me 104 me - LIne 38 che. | vasaMtatilakAnA kula 30 ka che ane te bIjA sargamAM 88 me; 3 mAM 76 me; pAMcamAmAM 85 thI 88 ema ja; agyAramAmAM-73, 78, 87, 8 ane 93 mo ema 5; soLamAmAM 32 thI 36 ema 5; 30, 40, 41, 44, 46, thI 50 ema 5; ema 14, sattaramAmAM 65, 66, 67, ane 76 me ema ; ane 18 bhAmAM 68 me maLIne 30 che. zAlinImAM kula loka 20 che ane tene lA sargamAM 89 mo; chaThThAmAM 98 me sAtamamAM 70 ane 72 thI 5 ema 4 ema 5, 9 mAmAM 150 ane 151 mo ema 2; :11 mAmAM 79, 81, 84,mo ema 3; bAramAmAM-76, 77 ane 78 mo ema 3; 13 mAmAM 86 ane 90 me ema 2 15 bhAmAM 86 me 16 mAmAM 45 me ane 18 mAmAM 68 me maLIne ra0 che. hariNI chaMdanA kula kaleka 5 che ane te-bIna sargamAM 91 me, 4thAmAM 118 mA; 14mAmAM 72 mo, 15 mAmAM 85 mo; ane 16 mAmAM 53 mo maLIne 5 che. raddhatA chaMdanA kula kaleka 226 che ane te 5 mA sargamAM 1 thI 84 sudhI ema 84; 11 mAmAM 1 thI 72 sudhI ema 72 ane 14mAmAM 1 thI 70 sudhI ema 70 maLIne ra26 che.' anuSTra, chaMdanA 214zloka che ane te-4thA sargamAM 1 thI 117 sudhI ema 117; 8 bhAmAM 1 thI 80 sudhInA ema 80 ane 16 mAM 1 thI 16 sudhI ema 16 tathA 38 me maLIne 224 che. puSpitAgrA chaMdanA kula zloka 99 che ane te 6 ThThA sargamAM 1 thI 7 sudhI ema 97; 7 mA sargamAM 77 mo ane 11 mAmAM 5 mo maLIne 99 che. c. Gunratnasuti M.SE Jun Gun Aaradhak Trust
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 narmadAzaMkare phAMphAM mAryA che ane temAM jema te nathI phAvI zake tema AMNe paNa ThekaThekANe upamA mukIne kAlidAsanI chaTA vAMcchI che paNa te pramANe banI zakayuM nathI. kAlidAsanI chaTA ane mIThAza ane sAthe saralatA nathI ja AvI zakyAM. temAM amuka amuka zabdo te vAraMvAra yojelA jovAmAM Ave che. jevA ke praya, e, vima, DhAma, Dha, visTAra, strItrA, , Wta, vidyo vagere ema che tathApi tene nipurA vAva: e vacanane lAbha Apavo joIe (paNa tenI paNa hada hoya che.) A pramANe deza leza darzAvI javAya che te mATe huM kavinI kSamA cAhuM chuM; kemake kadi pratyakSa dapi satAvavanI peThe huM pote te te kanuM sArasya samajavAmAM mati bhramita thayo houM; kemake jAmanagaranA (kahone ke AkhI kAThIyAvADanA) suprasiddha zAstrI jene mahArA mitra kahevarAvavAnI huM mahArI yogyatA samajAtuM nathI e zAstrIjI hAthIbhAInA maheye kavinAM vakhANa sAMbhaLyAM che. (paraMtu kavi pitAnI kavitAnI nIrasatA 1lA sarganA 28mA zlokamAM kabula kare che.) * huM ema mAnato hato ke vAva ane rame zabdo jevA aprasiddha zabdo bihaNeja dAkhala karyA che paNa DhAma zabdanI vaparAza bIje stragdharAchaMdanA kula zloka 113 che ane te 7mA sargamAM 67, 68, 19, ane 71 ema ; 8 bhAmAM 83mo, 13 mAmAM 88 me; 16 mAmAM para mo. ane 18 mAmAM 1 thI 67 sudhI ema 67; 69 thI 103 sudhI ema 35, 105 thI 108 sudhI ema 4 maLIne 113 che. zikhariNuM Idana 1 ane te 8mA sargamAM 84 mo che. te kula saMkhyApRthvI chaMdane 1 ane te 11 mA sagamAM 79 me che. | mAM 60 ne phera vaMzanA 85 ane te 13 mA sargamAM 1 thI 85 sudhInA che. 'ra 5 DALa tAlIyaIdanA 84 zleka che, ane te 15 mAmAM 1 thI 84 che. 8 che te vargavArI sudhInA che. . | karatAM rahI gayA upapUrvAdanA 2 glaeNka che ane te 16 mA 42 43 mo che. ) haze. 1 eka pelA sargamAM ja 8 vAra lIlA, 6 vAra vilAsa, 2 vAra bhaMgI, ane praNava, lola, surata ane ulAsa zabda ekekavAra AvyA che. to Tust C Guratnasuri M.S.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa jovAmAM AvI. rAjataraMgiNInA bIjA taraMganA maMgaLAcaraNamAM chelA pAdamAM nathatimA ImAmyAM zarIra vinirmitiH ema e zabda vAparela che. temaja atitaH oi ma TrasTanA moja hu4ma: ema bhatRharie paNa mukyuM che tene artha suMdara muke che. (za. ci.). vAva zabda mATe bahu zodha karavI paDI. hAthIbhAI zAstrIe tene artha vilAsa kahyA hatA. paNa mI. ApTee pitAnA saMskRta aMgrejI kezamAM ThIka vistAra Ape che. teNe artha aysuka athavA anivArya IcchA evo mUkyo che ane TIkA karI che ke-A zabda manI paThe pAchaLanA lakhanArA jevA ke bihaNa ityAdiyeja vAparyo che. te zabda prazyana athavA arebIkamAMthI Avyo hoya ema saMbhave che. paNa te bIje paNa vaparAe jAvAmAM Avyo che. jemake vAvatu hRSivikAta rApa) (A kAvyamAM e zabda 9 mA sarga nA 17 mA ane 18 mA sarganA 101 mA zlokamAM vApare che ) bI // 55 nayanAyudha, uttaralIkRta, ratiratnasaMpat murala tukkhAra kore 'kaThiNa zabdo vAparelA che. A kAvyamAM be traNa cAra zloke saMbaMdha maLe evI racanA paNa jovAmAM Ave che. te te sthaLe sukhaM kuMDha ItyAdi zabdo mukavA joIe te nathI mukAyA paNa sarga 4 thAmAM loka 91 me zu lakhyuM che tema sarga 2 jAnA leka 85 me tuma patA ema lakhyuM che. paNuM chApelA pustakanI noTamAM tene te sthaLe mukelA jovAmAM Ave che. jemakesarga loka sarga karI 6 46 saMbaMdha yu 13 85 riDuparaMma putra 92 47 Inserts , 14 10 dizA che. 13 65 mevoparuM, * 14 45 Inserts , 13 75 hatuti >> 15 36 , s A viSayamAM niyama evo che ke - . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 zleka mATe 3 mATe 4 mATe 5 mATe 6 mATe eka mate ame saMvatinA vastrApavA guDhavA 0 mI mate yugalaka guNavatI prabhadraka bANAvaLI karahATaka trIje mate tiniA virovavA vADhilA guDhavA. cothe mate 0. pati 0 0 (gu. zA.). - paMDita khulare A pustaka chapAvatI vakhate noTamAM pATha pheranA zabda mukyA che e bahu sAruM karyuM che paNa te sAthe je lekhaka deSa vagerethI thayelA azuddha zabdo paNa mukyA che ke jema karavAnI jarUra nahatI. huMja A kavinA kAvya viSe jarA vadhu paDatuM bolyo chuM emaja nathI paNa dAktara myulare paNa AkhA kAvya upara te chapAvatI vakhate laMbANathI dabAco lakhe che temAM kahyuM che ke "teNe aitihAsika bAbate varNananA teramAM bagADI nAMkhI che. jemake cala upara sailunI rahaDAInuM varNana lakhatAM cela tadana mAryA gayA ema lakhI pAchuM tarataja lakhyuM che ke cola lokonI pAchI taiyArIne laIne cAlukyane pAchI taiyArI karavI paDI. amukhya pAtronA varNanamAM asaMbaddhatA che. vikrama sAthe zatru mitrano saMbaMdha dharAvanArA rAjAmAMthI jujanAMja nAma ApyAM che. paNa bilhaNanI vikramAMkadevanI lakhelI bAbate sAca che, ema kalyANanA cAlukyanA asaMkhya zilA lekhothI temaja bIjethI sAbita thAya che. A AkhuM kAvya pitAnA rakSaka ane AzrayadAtAnI stuti rUpa che ane ema bIjA kaviyoe paNa karyuM che te paNa te hiMdustAnanA sAhityanA itihAsa mATe khAsa upayogI che." myulara kavinA 18 mA sarga mATe sAra Ape che. bihaNe 18 mA sargamAM kAzmIranuM varNana pravarapurathI zarU karyuM che te zaheranI pavitratA tyAMnA brAhmaNonI vidyA, unALAmAM tyAM rahetI ThaMDaka, tyAMnAM jhuMDonI ramaNIyatA, vagere varNave che; tyAMnI strIonI suMdaratA, teonI keLavaNuM ke je teone saMskRta ane prAkRta bhASAtAnI sva
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 13 bhASA jevIja saralatAthI belavAne zaktivAna kare che; tema teonI nATaya kaLAnAM ghaNAM vakhANa kare che. tyAMnA makAnamAM bhaTTArakamaTha, haLadharana karele agrahAra, kSemarI, saMgrAma maTha, anaMtadevano sthApele agrahAra, zaMkaranA maMdira pAsene anaMtadevanI rANuM (subhadrA)ne bAMdhelo bhaMDAra, gajadhAma, pravarezvaranuM maMdira ItyAdi. - tyAra pachI bIhaNanA vakhatanA be rAjAo ane tenA putranuM varNana Ape che. pahele rAjA anaMtadeva che tenAM vakhANa lakhI teNe zaka tathA daradane jItyA, ane gaMgA sudhI caTAI laI gayo hato. te pitAnA lazkara tathA janAnA sahita mAna sarovara gayo hato. teNe caMpA dArUvana trigarta, ane bhartalanA sthAnamAM dhaNIpaNuM bhagavyuM hatuM. tenI strI subhaTA hatI, te DahApaNa ane pavitrAImAM purI hatI. te rAjAnI pAse khuzAmatIyA bhATacAraNa vagere paisA meLavavA mATe AvI zakatA nahIM. tenI rANIne kSitipati nAmano bhAI leharano rAjA hato. e atula guNa hato. e rAja anadeva ne subhaTAne peTe kaLaza nAme putra thaye te pravAsamAM accheda sudhI gayele. kelAsa ane alakA (yakSanI purI)mAM gayo hato. tyAMthI pAchA pharatAM mAnasarovaramAMthI suvarNanAM kamaLa lAvyo hato. teNe retInuM medAna vALI strIyArAjya jItyuM hatuM. tene putra harSadeva thayo te zara ane kavi harSadevathI huzIyAra hato. teNe judI judI bhASAomAM | sarasa kAvyo racyAM hatAM. te pachI kavi pAnA viSe lakhe che (te kavi varNana prasaMge lekhAze.) A kAvya vikramAdityanA varNananuM che ema te AgaLa lakhAI gayuM che. e vikramAMkadeva keNa hatA? kayAre ane kyAM hato e prAyazaH A kAvyamAMja AvI jaze tathApi te vize digdarzana AMhI thavuM ucita che. brahmAjI eka vakhata saMdhyA karatA hatA. te samaye i jaI dharma rakSaka purUSanI yAcanA karI. brahmAe artha devA culuka (aMjali) bharI - brAhmaNane rahevA mATe karelA ane dAnamAM ApelAM grahane zuM Jun Gun Aaradhak Trust
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatI temAM daSTi karI. temAMthI eka purUSa utpanna thayo. tenuM nAma culukamAMthI thaye mATe cAlukya paDayuM. e cAlukya vaMzane mULa purUSa thayo. paNa , A zabda itihAsanA graMthomAM judA judA rU5thI vaparAya che. vai cAlukya, culukya, cAlukka, calukya, calaya, caulukeka, culuka sane , paNa gujarAtI bhASAmAM ene apabhraSTa solaMkI zabdaja vaparAya che. (e. caM. mA. noTa) A kAvyamAM jude jude sthaLe gujaya ane varjuiya e be zabdaja vAparyA che. brahmAnA culukamAMthI utpanna thayAnI vAta gujarAtanA solaMkI kumArapALanA samayanA (vi. saM. 1208 nA ) vaDanagaranA zilAlekhamAM, citoDanA killAvALA lekhamAM ane I. sananI 13 mI zatAbdImAM lakhAelA khaMbhAtanA kuMtalanAthanA lekhamAM paNa lakhyuM che. (ai, caM. bhA. bhA. 1 pR. 11.) temaja tene caMdravaMzInuM vizeSaNa jIna harSagaNi viracita vastupAla caritramAM paNa lakhyuM che (e. caM. mA. pRSTha 10) e cAlukyathI hArita che ane tene mAnavya te pachI anukrame tenA vaMzamAM tailapa thayo. (AnA senApati bAne muLarAje harAvI hAthInI senA jhuMTavI lIdhAnuM kI. ka. sarga 2 jAnA zloka 63 mAM lakhyuM che paNa tene lATa dezano rAjA kahe che.) telapano satyAzraya tene jayasiMha, ane tene Ahavamalla athavA zaileyamalla thaze. AnuM nAma somezvara ane tenAM mahArAjAdhirAja, paramezvara, paramabhaTTAraka, samasta bhuvanAzraya, pRthivI vallabha, Ahavamala, ane aikayamalla evAM birUda hatAM (eN, caM. mA. pR. 61) teNe kalyANapura vasAvyuM, colanA rAjAne jI, dhArA nagarI chati, ane bheja tyAMthI bhAge, DAhala (cedI)nA rAjA karNane harAvya, samudra . taTa upara jayastaMbha sthApita karyA, draviDa dezanA rAjAne harAvyo, ane celanI rAjadhAnI ( kAMcInagarI) paDAvI lIdhI tethI tyAMne rAjA jaMgalamAM nAzI gayo. - tene sarva prakAranuM sukha hatuM paNa putra mukha jevA hete pAme. tethI rAjya kArabhAra potAnA maMtrIone soMpI te rANI sahita tapa karavA AC. Guriratnasuri M.S.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA atyAra sudhI mA nagarI pachI gAra meLa gayo. zivajInI kRpAthI tene semezvara, vikramAditya ane siMha ema 3 putra thayA. temAM vacale vikramAditya (A kAvyane nAyaka) zastra zAstramAM sahuthI DAhyA hovAthI rAjAne cAha tenA upara adhika hatuM tethI . hoTerAne mukIne tene yuvarAja banAvavAnI rAjAnI IcchA thaI. tene mahATAbhAIne anyAya thAya tethI vikramAditye te levAnI nA pADI tethI rAjAe moTA putra somezvarane yuvarAja banAvyuM. ane vikramAditya ( ApaNe - vikramAMkadeva) pitAnI AjJAthI zatruo upara caDhI gayo. - prathama teNe cola rAjAne chatI kAcInagarI lUMTI lIdhI, mAlavanA rAjA ( paramAra jayasiMha hovo joIye kemake te bheja pachI gAdIe beThe hata ) te pitAnuM gaeluM rAjya pAchuM meLavavAnI AzAthI madada meLavavA Avyo. jenI sahAyatA vaDe gaDa (baMgALA) tathA kAmarUpa (AsAma) upara dabANa karyuM, siMhalanA rAjAne harAvyo, ane tene agatyA. zrama tarapha nasADa, malayAcaLanA caMdana vanano nAza karI karelanA rAjAne mAryo. ane gAMgakuMDa, veMgI, tathA cakrakeTane jatI pAcho pharatAM kRSNa nadIne kAMThe Avyo, tyAM dUte AvIne khabara kahyA ke tamArA cala, pAMDyuM, ane siMhalanA rAjAone chatyAnI khabara sAMbhaLI ApanA pitA bahu rAjI thayA. paraMtu pachavADethI tene ekAeka harSajanya dAha vara caDhI Avyo jemAMthI nivRtti thavAnI teNe kAMI AzA na dIThI tyAre dakSiNA pathanI gaMgA tuMgabhadrAmAM jaLa samAdhi levAno nizcaya karI maMtrIonI saMmati laI, tyAM jaI zivanI ArAdhanA karate karate jaLa nimagna thaI paraloka padhAryA. A khabara sAMbhaLIne zokamagna thaI tyAMthI cAlI te pitAnA bhAInI pAse kalyANa AvyA. 1. jaLa nimagna thavuM te AtmaghAta gaNAya ane pApamAM manAya paNa keTalAka rAjAo gaMgAdi pavitra nadIomAM bUDI mAravAmAM ane agnimAM baLI maravAnAM udAharaNe maLe che. baMgALano senavaMzI rAjA ballAlasena ane caMdelanA yazovarmAno putra dhaMgadeva Adi gaMgAmAM bUDI mAryA hatA. ane rAjA zudraka ane lAhorano rAjA jayapALa Adi agnimAM baLI muvA hatA (ane temAM teo pApa nahi paNa puNya mAnatA hatA) (e .mA ). Jun Gun Aaradhak Trust
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ semezvara vIra prakRtine rAjA hato te pitAnA rAjya samayamAM zavRonI sAthe barAbara laDatuM rahyuM hatuM. te vi. saM. 1100 (I. sa. 1043) mAM gAdIe beThe hato ane zAke 99. (vi. saM. 1125) (I. sa. 1668) vaizAkha vadI 8 ne dIne dehAMta thayo. ema lagabhaga 25 varSa rAjya karyuM. 1 somezvara bIje-vikramAdityane moTA bhAI enAM bIrUda pRthvI vallabha, mahArAjAdhirAja, paramezvara, parama bhaTTAraka, ane bhuvanakamIM maLe che. e gAdIe beThe tevoja cela dezanA rAjA vIraDa ( vIrarAjIMdra) emaNe tenI upara caDhAI karI. guSTi nAmanuM sthAna gherI lIdhuM. e khabara sAMbhaLatAM ja somezvare tenI sAme pitAnI apheja makalI, baMnene ghera saMgrAma thayo temAM vIraDa bhAgo. vikramAditya, pitAno pitA gujarI gayA pachI kalyANa AvI semezvarane maLyo teNe tenuM sanmAna karyuM. baMne bhAIo vacce keTalAka divasa sudhI ThIka prIti rahI. ane vikramAditye laDAImAMthI je pise meLavyo hato te pitAnA bhAIne najara karyo. paraMtu thoDA samaya pachI somezvara kumArge caDhyo ane abhimAnI, nirdaya, ane prajA pAka nIvaDyo. ane vikramAditya sAthe dveSabuddhi rAkhavA lAge. vikramAditye jyAre joyuM tyAre lAgyuM ke rAjAnuM AcaraNa sudhAravuM asaMbhavita che ane ahIM rahevAmAM jIvanI hAni che tyAre pitAnA nAnerA bhAIne laIne kalyANathI nIkaLI gayo. somezvare pitAnA bhAIone bhAgyA joine tene pakaDavAne sainya mokalyuM paNa tene parAjaya karIne vikramAditya tuMgabhadrA nadIne kAMThe 5hoMcyo. ane elanA rAjA sAthe laDavAnI IcchAthI kAMI divasa tyAM rahyuM. ane pachI tyAMthI haTIne cheDe vakhata vanavAsI pradezamAM rahyA. tyAMthI malaya dezamAM thaIne AgaLa vadhyo. kokaNanA rAjA jayakezIye tenI pAse hAjara thaI tenI IcchAthI adhika dravya najara karyuM. AlupavaMzI rAjAe enI AdhInatA svIkArI. tyAMthI te cela tarapha cAlyo te khabara sAMbhaLI tyAMnA rAjAe suleha karI pitAnI putrI paraNAvavAnI vAta tadvArA kahevarAvI, te cAle che ane rAjAe putrI para P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 svIkArI. te sainya sahita tuMgabhadrA tIre Avyo. tyAM colarAja pitAnI putrI sahita AvI tene vivAha vikramAditya sAthe karI pitAne gAma pAcho Avyo. thoDA divasa bAda colane e rAjA gujarI gayo ane tene mulaka zatraoe dabAvyo e khabara vikramAditya tuMgabhadrA tIre raheto hato tyAM maLyA tethI te pitAnA zALAnI sahAyatA karavA dakSiNa tarapha cAle. ane kAMcImAM AvI upadrava karanArAone chatI nazALyA. pachI tyAMthI gaMgakuMDa jaI zatraonuM sanya vIkherI nAMkhI pitAnA zALAne tenA bApanI gAdI upara besArI eka mahIne kAMcImAM rahI pAcho tuMgabhadrAne tIre Avyo. paraMtu thoDA vakhatamAM ja kAMcImAM pharI upadrava thayo jemAM tene zALo mAryo gayo ane beMgIdezanA rAjA rAge kAMcI pitAne hastagata karI lIdhuM. te khabara maLatAM ja vikramAditya rAjIga sAthe laDavAne taiyAra thayA. te rAjIge tene hoTe bhAI somezvara je vikramAdityane mAravAne hato hato tene pitAne sahAyaka karavA hAyuM ane somezvare te svIkAryuM. vikramAditye rAga upara caDhAI karI eTalAmAM somezvara pachavADethI AvI pahoMcyo. paNa te pitAnA bhAInI sAthe laDavuM hoto nahato tethI tene dUta ekalI rAjIganI sahAyatA na karavAnuM kahevarAvyuM jethI teNe uparathI svIkAryuM paNa aMtaHkaraNathI te vikramAdityane naSTa karavAne udyoga karI rahyA hatA te joI vikramAditye baMne sAthe laDavuM nakkI karyuM. ane ghara saMgrAma thayo temAM somezvara keda thayo ane rAjaga bhAgI gayo. vikramAditya tyAMthI kalyANa AvI rAjyagAdI para beTho ane pitAnA nAnA bhAI jayasiMhane vanavAsa pradezano uparI TharAvyo. paMDita gaurIzaMkara pitAnA etihAsika graMthamALAmAM upalI vAta saMkSepamAM lakhI umere che ke bilhaNe pitAnA AzrayadAtA vikramAdityanA - darabAramAM rahIne vikramAMkadevacarita rahyuM che jemAM teNe tene nilabhI 1 vikramAdityane zALe te coLanA rAjA vIrarAjedra devane putra pArakesarI tame he I. jene adhirAjedradeva paNa kahetA hatA. e saM, mA ! PP. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA bhrAtRvatsala ane somezvarane duSTa tathA bhrAtRdevI lakhyo che. paraMtu emAM eNe pitAnA AzrayadAtAnI taraphadArI karI che e enA lekhamAMthIja jhaLakI Ave che. somezvare vikramAdityane vanavAsI pradeza Ape hato jethI te saMtoSI na thaI pitAnA maheTA bhAInuM rAjya paDAvI levAne gupta pravAsa karI rahyA hatA, paraMtu e vAta jAhera thaI javAthIja tene kalyANa choDavuM paDayuM hatuM ema jaNAya che. enuM jayakezI Adi sAmaMtanuM pitA tarapha meLavavuM, ane coLavALAo je solaMkIonA vaMza- . paraMparAnA zatru samajatA hatA tenAthI mitrAI karavI e badhuM somezvaranuM rAjya paDAvI levA mATe ja hatuM. temaja vikramAditye seuNa dezanA yadurAjA seuNacaMdrane pitAne madadagAra karyAnuM paMDita hemAgni pitAnA vratakhaMDanI samAptie lakhe che. evI dazAmAM huM ene nirlobhI nathI kahI zakatA. vikramAdityanAM bIrUda pRthvI valabha, mahArAjAdhirAja, paramezvara, paramabhaTTAraka, tribhuvanamala, kalivikrama, ane paramardI deva maLe che. vikramAditya gAdI upara beThA pachI tene khabara maLyA ke karahATakanA zilArA rAjAnI putrI caMdralekhAno svayaMvara thAya che, tyAM ghaNuM rAjAo bheLA thayA che tethI tyAM vikramAditya gayo. caMdralekhAe sahu rAjAonAM vRtAMta sAMbhaLI vikramAdityane pasaMda karI tene varamALA paherAvI. tenI sAthe vivAha karI te pitAnI rAjadhAnImAM Avyo. keTalAka divasa pachI eka vizvAsapAtra mANasathI khabara maLyA ke tamAre nAno bhAI jayasiMha tamAruM rAjya choDAvI levAnI IcchA rAkhe che ane tethI prajApIDana karI bahu dravya bheLuM kareluM che ane sanya vadhArI jaMgalI lekene pitAnI tara 1 vikramAdityane ThekANe vikrama, vikramA, vikramAMka, viki, vikkala, ane vikila paNa lakheluM maLe che. jemAM pAchaLanAM 3 nAma e vikramanuM prAkRta (te dezanuM) nAma che. - 2 paramadine ThekANe pemA, paDi, ane perma pATha paNa maLe che je te dezanAM prAkRta nAma che. 3 tene caMdaladevI ane caMdalA paNa lakhI che, te zilArAvaMzanA rAjA mArasiMhanI putrI ka Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 pheNamAM lIdhA che. ane te ApanI upara caDhAI lAvaze. e khabara sAMbhaLI tene ghaNe kheda thaye ane te vAta kharI khoTI jANavA dUta mokalyo. teNe te vAtanI khAtrI karI. te pitAnA nAnA bhAI sAthe laDavA IcchatA nahote tethI saMdhinuM kaheNa mokalyuM paNa tene teNe gaNakAryuM nahIM, ane " te kRSNa nadI sudhI cAlyo Avyo ane AsapAsa julama karavA lAgyo. vikramAditye kAMIka divasa sudhI e upadrava sahana karyo paraMtu Akhara tenI sAme tene caDhavuM paDayuM ane baMnene laDAI thaI temAM jayasiMha bhAgyo ane tenA hAthI, gheDA, khajAno vagere lUTI laI vikramAditya pAchA AvyA.. keTalAka divasa pachI jayasiMha jaMgalamAMthI pakaDAyA ane tene vikramAdi. tyanI pAse lAvyA ane tene aparAdha kSamA karyo. vikramAditye kamaLA vilAsI nAmanuM viSNunuM maMdira karAvyuM ane tenI sAmuM taLAva karAvyuM. tenI sAme eka zahera banAvyuM. jenuM nAma vikramanagara pADayuM. ghaNuM varSo sudhI sukhazAMtithI rAjya karI pAchI cola deza upara caDAI karI tyAM rAjA nAzI gayo ane vikrame kAMcIpurI laI lIdhI, ane keTalIka mudata tyAM rahI pAcho pitAnI rAjadhAnImAM AvyuM. | vikramAdityane senApati kAlidAsa hato teNe lALa, magadha, nepALa, pAMcALa, caLa Adi rAjAone mArIne enA khajAnA, maheTA mahaTA hAthI, ghoDA, strIo Adi paDAvI laI vikramAdityane svAdhIna karyA hatA. vikramAdityanA pAchalA samayamAM dvAra samudrane rAjA viSNu vana je svataMtra thaI gayo hato teNe pAMDaya, mevA ane kAMkaNanA Adi rAjAonI sahAyatA meLavI te vikramAditya upara caDI Avyo. teNe tenI sAme saMdravaMzI sAmaMta Aca (AcagI bIjA)ne mokalya, * 1 dvArasamudra-jAdavavaMzI rAjAonI rAjadhAnI, A zehera nijAmanA rAjyamAM hasana jIllAmAM che. ane te Aja hasebIDa nAmathI prasiddha che. (e. graM. mA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNe tene parAjIta ka, govA paDAvI lIdhuM. lakSmaNane raNamAMthI nazA. pAMDayanA rAjAne pIcho lI, malapAne harAvyo ane kAMkaNa paDAvI lIdhuM ane viSNuvana hAra khAI pAcho vaLyo. - vikramAditya vidyAnurAgI ane vidvAnone AzrayadAtA hato. kAzmIrI paMDita bihaNane pitAnA darabAranA mukhya paMDita karyo jeNe vikramAMkadeva. caMrita kAvya lakhIne tenuM nAma amara karyuM. yAjJavalkaya smRtine TIkAkAra vijJAnezvara paNa tene Azrita hato ema e pitAnI TIkAnA chevaTamAM lakhe che ke "pRthvI upara kalyANapura jevuM nagara nathI, nahotuM ane nahi, thAya. zrI vikramArka (vikramAditya) jevo bIjo rAjA dIThe nathI ke sAMbhaLyo nathI ane vijJAnezvara jevo kaI paMDita nathI e traNe kalpa sudhI banyAM raho" ItyAdi. vikramAditya kalyANanA selaMkIomAM sahuthI pratApI deza vijayI ane udAra rAjA thaye. enA rAjyamAM prajA sukha cenathI rahI. ene ghaNI rANI hatI temAMthI 6nAM nAma A pramANe hatAM -1 caMdadevI, 2 sAMbaladevI. 3 lakSmIdevI, 4 jakkaladevI, 5 malayadevI ane 6 mAlikAdevI. temAM caMdaladevI paTarANa hevI joIe. tene peTe semezvara tathA jayakarNa be putra ane maimaladevI nAmanI putrI thaI. tene gevAnA kadaMbavaMzI sAmaMta jayakezI sAthe paraNAvI hatI. jakkaladevI kadaMba vaMzI tiSkanI putrI hatI. jayakarNa potAnA bApanI hayAtImAM eka chalAne adhikArI hatA. vikramAditya 50 varSa rAjya karI vi. saM. 1183 mAM dehAMta thaye. A rAjAone karNATakanA rAjA (sarga 3 leka 33) ane kuMtala . - dezanA rAjA (sarga 3 jAnA loka 41) paNa lakhyA che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikramAMkadevanuM vaMza vRkSa caeNlukya brahmAnA saMthArtha karelA culuka (aMjalI) mAMthI utpanna thayela. purUSa. hArIta. mAnavya tene vaMrAja, tela5. satyAya. sihadeva. semezvara (Ahavamalla-layamalla.) semezvara (bI) vikramAditya siMha, rADanA zilAsa kadaMbavaMzI sAmaMtanI rA kadaMbavaMzI tikaDanI rAjAnI putrI. putrI. | | putrI. e. caMdadevI. sAbaLadevI. lakSmIdevI. jaladevI. malayavatIdevI, mAlikAdevI. somezvara (bI) jayaka. mamaladevIgovAne kadaMbavaMzI sAmaMta jayakezI. A kAvyanA racanAra kavi bihaNa viSe je kAMI hakIkata maLI che te lakhI A prastAvanA purI karIzuM. bihaNa kavi I. sa. 1985 mAM hato (kI. . neTa pR. 145) te kAzmIranA khanamukha gAmane rahIza, kauzika gotrI brAhmaNa hate. 1 hAlanuM khunameha je kAzmIranI rAjadhAnI zrInagarathI 3 mAIla jayavana nAmanA sthAna pAme che. tad M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ enA vidvAna pUrvajone kAzmIrane gopAditya rAjA madhya dezamAMthI kAzmIramAM lAvyo hato. jemAM mukhya muktikalaza hato te agnihotrI hatA. tene putra "rAjakalaza" te paNa agnihotrI hatA. uparAMta dAnI, parAkramI . ane veda vidyA pAraMgata hato. eNe janasukhArtha vyAkhyAna sthAne, kuvA ane parabo karAvI hatI. ene putra kaLaza hata teNe mahAbhASya upara TIkA karI che (paNa dAkatara myulara kahe che ke te kyAMhIthI upalabdha nathI) tene nAgAdevI nAmanI strIthI ISTarAma, bilpaNa ane AnaMda ema - traNa putra thayA. te traNe vidvAna ane kavi hatA. bihaNe kAzmIramAM rahIne veda, vedAMga, vyAkaraNa, sAhitya Adi zAstrono abhyAsa karyo ane enI kavitAnI khyAti dUra dUra sudhI phelAI - rAjA "kaLazanA samayamAM tenI sAthe kAMIka kacavANu thavAthI te tyAMthI nIkaLyo ane karNATakamAM jaine rahyA tathA svadezamAM musApharI karI. te mathurA, vRMdAvana, kanoja, prayAga ane kAzImAM kAMIka divasa rahyA, ane tyAMnA paMDitethI zAstrArtha karate DAhalanA karNa rAjAnA darabAramAM pahoMce; jyAM paMDita gaMgAdharane zAstrArthamAM tIne te dhArAmAM AvyA. paNa te samaye bheja jIvate nahatA. te pachI te gujarAtamAM thaIne somanAtha Avyo. tyAMthI jaLamArga dakSiNamAM gayo ane tyAMthI rAmezvara thaIne pAchA uttaramAM AvatAM kalyANapuramAM Avyo. tyAM vikramAditye tenuM bahu sanmAna karyuM ane vidyApatino ilakAba Apyo ane ghaNuM samRddhi ApI tethI teNe vRddhAvasthAmAM tyAM rahIne sumAre i. sa. 1985 mAM vikramAMkadevacarita banAvyuM. 1 ganaMdavaMzI akSane putra hato. te 2 himAcaLa ane viMdhyAcaLanI madhyane deza. 3 pANininI karelI adhyAyI upara pataMjali RSie kareluM bhASya ane mahAbhASya evI saMjJA tene ekane ja che. ke kAzmIrano rAjA (i. sa. 1063-1089). P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ eNe bIja paNa pustaka banAvyAM che. "trirUpakeza" teNe keza karyAnuM abhidhAna ciMtAmaNi nAmanA pustakanI vijJApanAmAM lakhyuM che. karNa suMdarI nATikAmAM paNa teNe racyuM che. jeno nAyaka gujarAtane solaMkI rAjA karNa che. e pustaka teNe rAjA karNanA samayamAM aNahilapuramAM AdinAthanA mahotsavanI yAtrA prasaMge bhajavI batAvavA sArU banAvyuM hatuM. enuM cothuM pustaka "bilDaNa carita kAvya" manAya che paNa mI. gerIzaMkara kahe che ke "paraMtu e pustaka enuM banAveluM nathI kemake emAM lakhyuM che ke "gujarAtanA rAjA vairisiMhanA vakhatamAM bilpaNu aNahilapaTTanamAM gayo. te rAjAe enI vidvattA sAMbhaLIne pitAnI putrI zazikaLAne bhaNuMvavAne tene soMpI, kAMI samaya pachI bilpaNa te rAjakanyA sAthe premamAM pha. A je kharuM hoya te bihaNanI bAbatamAM te bahuja dIlagiri bhareluM gaNAya. pitAnI vidyAthaNI je pitAnI putrI tulya gaNuMya tenI upara duSTa daSTi karavI e keTaluM badhuM zAstravirUddha ane nItivirUddha gaNAya? AvI hakIkata bhUkuMDane mATe paNa kahevAya che. bhukaMDanA AkhyAnanuM gujarAtI tapAsaNI mATe mahArI pAse AveluM tyAre tene meM eja muddAthI dhikkArI kahADavAnI mahArI pharaja adA kIdhI hatI. eTalA sArUja ApaNuM vaDIle strIone purUSo dvArA vidyAvatI na karavAno AgrahI hatA. khAdhelapIdhela. kumArikAne yuvAna pAThakane svAdhIna karavAnuM kAma keTaluM sAhasa che e joI zakAya che. A be dAkhalA sIvAya ghaNuM evA dAkhalA trakua 8 vavA i jevA jANavAmAM AvyA che ane eTalA mATeja mAtra sva TuritrAvA jevA aTakAyatanA kAyadA (nItizAstro) vidvAnoe mukyA che. e khabara rAjA sudhI pahoMcI (sAhasa kema chAnuM rahe) tethI rAjAe tene dehAMta zikSA pharamAvI. vadha sthAnamAM tene ISTadevanuM smaraNa karavAnuM kahetAM teNe 50 zlekanuM khaMDakAvya banAvyuM. jene AraMbha tAM navaraMparA yAmIthI thAya che. badhA zlokano AraMbha maghauthI . 1 mAtrA svanA duhitrAvA naikAMtavasatiM vaset // balavAnidriya rAvikrAMtamapirdhati MS. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che. vacamAM eka evo zloka paNa Ave che ke-adyApi mamata tat parivartate yadrAttaumayi kSutavati kSitipAla putryA // jIveti mNglvavaH parikrutya patirakaLe te mAtra manAtrajtyA. AthI e paNa siddha thAya che ke te tenI sAthe chupo paraNyo hato. e strI purUSanA vyava- hArathI rahetAM. DAktara myulara paNa kahe che ke teNe gAMdharva vivAha karI lIdhuM hatuM. A kAvyanuM nAma ja cora paMcAzikA che. jene bihaNanuM kareluM ane vadhasthAne laI jatAM rastAmAM karyAnuM kahe che. keI cAra nAmanA kavinuM kareluM ane koI suMdara nAmanA kavinuM ema judA judA abhiprAya jaNAve che. ema e rAjakanyAnA smaraNamAM 50 zloka karyA teTalAmAM rAjAe pitAnI rANIthI pitAnI putrIne prema bihaNa upara pUrNa hovAnuM sAMbhaLyuM. tethI tene kepa kAMIka zAMta thayo. emaja tenI prajA ane maMtrIonI salAhathI temaja brAhmaNa vadhanA pApathI DarIne je kAMI thavAnuM hatuM te thayuM ema mana vALI tene aparAdha kSamA karI zazikaLAno vivAha tenAthI karI ghaNuM gAma, ghoDA vagere samRddhi ApI. paraMtu bihaNanA samayamAM gujarAtamAM vairisiMha rAjAja nahatA ( bihaNa karNanA samayamAM gujarAtamAM gayo hato, tethI upalI badhI vAta kalpita lAge che ane bihaNanA vRttAMtamAM paricaya vagaranA koI kavinI racanA che. e 50 zlokanuM khaMDa kAvya cAra paMcAzikA athavA surata paMcAzikAnA nAmathI paNa prakhyAta che. enA badhA loka yartha che. eno Azaya jevo rAjakanyA sAthe ghaTe che tevo durganI sAthe paNa ghaTe che. hasta likhita pustakamAM kyAMI tenA kartA tarIke bilpaNa maLe che te kyAMI cAra kavi ane kyAMhI suMdara kavi maLe che. - bihaNanAM racelAM pustakamAM hajI bIjA paNa umerAya che. kemake 1. vairisiMha cAvaDAvaMzane rAjA hatuM ane teNe I. sa. 838 thI 849 sudhI gujarAtamAM rAjya karyuM hatuM eTale bihaNa gujarAtamAM Avyo tyAre vairisiMhane marI ga 200 thI vadhu varSa thaI gayAM hatAM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAdhara paddhati ane sukita muktAvaLI Adi subhASita graMthamAM enA karelA evA zleka che ke je upara lakhyA eke graMthamAM nathI. dAktara myulara kahe che ke jyAM sudhI vikramAMkadevacarita hAtha hetuM lAgyuM tyAM sudhI bihaNane paMcAzikAnA kartA tarIke oLakhavAmAM A vatA hatA. - paMDita vAmanAcArya jhAlakikara kahe che ke karNATakamAM paMcAzikAnuM hasta likhita pustaka che. temAM rAjAnuM tathA tenI dIkarInAM nAma judAMja che. rAjAnuM nAma "madanAbhirAma" ane tenI dIkarInuM nAma yAminIpUrNatilakA hatuM ane te baMne paMcALa dezanI rAjadhAnI lakSmI maMdiramAM rahetAM hatAM. bihaNanuM vaMza vRkSa agnihotrI. - muktikalaza. - madhyadezI, kezikatrI - namukhamAM rahenAra. rAjakaLaza. hakhita purata nAbhirAma' rAjadhAnI krIma chakaLaze. = nAgadevI. ISTarAma. bihaNa. AnaMda.. A kAvyanuM bhASAMtara karavAnuM kAma mane gujarAta varnAkayulara sosAiTI taraphathI pharamAveluM hatuM. te samokI, vRttAMtara athavA gadyamaya ema yathA rUci karavAnuM pharamAvyuM hatuM. prathamanA be sarga to meM samalaikI karyA paNa tema karatAM vakhata bahu jAte hato ( tenuM kAraNa AgaLa Avaze.) tethI cheluM pharamAna svIkArI trIjA sargathI gadyamAM karavuM zarU karyuM. tema thatAM paNa vAra bahu lAgI (3 varSa) te mahAre dIlagIrI sAthe kabula karavuM paDe che (tenuM kAraNa paNa AgaLa Ave che.) pAchaLathI sosAITInA pharamAvyA mujaba pahelA be sarga gadyamAMja karI badhuM gadyamayaja karyuM kAraNa amuka bhAga padyamAM ane amuka bhAga gadyamAM e ThIka na dekhAya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama to pustaka meLavavA bahu zrama karavo paDe. zrImAna khulare bebe saMskRta sIrIjhamAM e pustaka chapAvyuM che chatAM tenI eke prati mahAre hAtha na lAgI. chevaTe mArA mitra paMDita jyeSThArAma mukuMdajIe pitAnuM khAnagI pustaka ApyuM jethI huM A kAma pAra utArI zako eTale e khAte huM tene jeTalo upakAra mAnuM eTale ocho che. pustakanI ekaja prata te paNa azuddha, je ke DA. khulare tenuM zuddhipatraka mukyuM che to paNa temAM paNa hajI bhUla rahI gaI che, je te neTamAM te te sthaLe dazAvI che, TIkA na maLe, meTuM (18 sarganuM) kAvya, sarga paNa maheTA mahaTA, kavitA kaThaNa, temAM mahArI tabIyatanI nabaLAI e badhAM kAraNa laMbANa thavA puratAM che te paNa ati laMbANa thavA mATe huM sosAITInI kSamA cAhuM chuM. . A kAmamAM atrenA suprasiddha zAstrIjI hAthIbhAI harizaMkaranI mane kImatI madada maLI che jethI temano upakAra paNa huM bhUlI zakuM nahi evo thayo che. te sAthe vakhato vakhata zabdaciMtAmaNuM keza, vAcaspatya bRhadabhidhAna keza, marAThI aitihAsika keza, narmakathA keza, Apane keza, jagacaritra, aitihAsika graMthamALA, itihAsa timiranAzaka, bhUgoLa hastAmalaka, Adi graMthane upayoga karyo che tethI tenA kartAone paNa upakAra mAnuM chuM. ane chevaTe A kAma soMpanAra gujarAta varnAkyulara sosAITIne ane te dvArA tenA AsIsTaMTa sekreTarI sAhebane paNa huM upakAra mAnuM chuM. tA. 11-3-1908 ne sAruM vaddabha hari , P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. 1 lA sargamAM ka 10 nuM maMgaLAcaraNa karIne te pachI kavi vedabha rItithI kAvya karavAnI sucanA kare che. ane te pachI kavi ane kavitA viSe keTaluka vivecana karI leka 39 thI brahmAjInI sAthe IdanI vAtacItathI culukya vaMzanI utpattinI kathAnI zarUAta kare che. culukya vaMzIoe ayodhyAmAM nivAsa karyo, tene hArIta thayo, tene mAnavya ane tenA vaMzamAM tailapa thayo. te pachI satyAzraya thayo, te pachI jayasiMhadeva thaye tene aikya bIjA nAmavALo Ahavamala thayo. zloka 1 thI 118 sudhI. . 2 jA sargamAM Ahavamale kalyANapura vasAvyuM, te puranuM varNana, rAjAne aputratvanI ciMtA, te potAnI strI pAse jaNavavuM, strI sahita tenuM tapa karavA nIkaLavuM, tene zivajInuM prasanna thavuM. ane 3 putranuM varadAna, temAM 2 putranI prApti. zloka 1 thI 91 sudhI. 3 ja sargamAM madhyama putranuM vikramadeva nAma pADavuM, tenuM cala, tenI bALalIlA, trIjA putranI prApti, vikramAdityane varAja ApavAne rAjAne vicAra, maheTA bhAIne mukIne pitAne mATe vacale putre nA pADavI, tethI rAjAe maherA putrane yuvarAja karyo. vikramAditye digvijayanuM kAma upADI levuM ane te sArU tenuM nIkaLavuM ka 1 thI 77 sudhI. 4 thA sargamAM, digvijayamAMthI pAchA pharatAM kRSNa nadIne kAMThe rAjadhAnIthI AvelA dUtanuM maLavuM ane teNe tenA pitAnA maraNanA samAcAra ApavA ane tenuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pura pratye pAchA pharavuM. keTaleka divase somazvaranI duSTa buddhinuM thavuM ane tethI vikramAMkadevanuM rAjya choDI bIje jaine vasavuM. zloka 1 thI 119 sudhI. 5 mA sargamAM . vikramAdityanuM pAchuM digvijaya sAruM nIkaLavuM temAM nAnerA bhAIne pitAnI sAthe bolAvI levuM. somezvare tenI pachavADe lazkaranuM mokalavuM tene harAvI pAchuM vALavuM, malaya deza tarapha javuM, draviDa rAjAnA dUtanuM AvavuM, teNe draviDa rAjA pitAnI putrI ApavA Icche che e vAtanuM kahevuM, te rAjAe svIkAravuM, te baMnenuM maLavuM ane tene potAnI kanyAnuM ApavuM. zloka . 1 thI 89 sudhI. 6 ThThA sargamAM draviDarAjAnuM pAchuM pharavuM, tenA maraNanA khabaranuM vikramAMkadevanA jANavAmAM AvavuM, tethI tenuM te rAjya javuM, ane draviDa rAjaputrane gAdIe besADavuM, tyAM keTalAka divasa rahI gAMgakuMDapura jevuM, eka mAsa tyAM rahevuM, pAchuM tuMgabhadrA tarapha AvavuM. keTaleka divase draviDa rAjaputra upara pheMginAthanuM caDhI AvavuM. ane te vRMgInAtha sAthe potAnA moTA bhAI somadevanuM maLI javuM. e sAMbhaLI vikramAMkadevane kheda thave. tene svapnamAM zivajIno upadeza, tethI mahArAbhAIne ane rAjIgane pheja upara caDhavuM. temAM rAjIganuM bhAgI javuM ane somadevanuM keda pakaDAvuM. ane pote gAdIe besavuM ane pitAnA nAnA bhAIne (vanavAsI) rAjyanuM sopavuM. loka 1 thI 99 sudhI. 7 mA sargamAM - vikramAMkadevanuM digvijaya karatAM kalyANamAM pAchA pharavuM ane te prasaMge vasaMtaRtunuM varNana ka 1 thI 77 sudhI. 8 mA sargamAM - karNATakanA rAjA kahaTanI putrI caMdralekhAnA dhaMdhavaranI vAta sAMbhaLavI te prasaMge tenA zarIranuM varNana ka 1 thI 88 sudhI. P.P. Ac. Gunratnasuri M Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 mA sargamAM, vikramAMkadevanA dUtanuM tyAM jaI AvavuM ane tenuM mana tamArA tarapha che ema dUtanuM rAjAne kahevuM ane rAjAne paNa svamamAM zivajIe tyAM javAnuM kahevuM, tenuM javuM, svayaMvara maMDapamAM kanyAnuM AvavuM, anya rAjAonA anAdaranuM varNana ane vikramAMkadevanA gaLAmAM varamALAnuM AropavuM. bleka 2 thI 151 sudhI. 10 mA sargamAM vikramAMkadevane caMdralekhAthI vivAha, pharIthI vasaMta varNana te prasaMge kriIDAvana vilAsa varNana, tathA jaLakrIDA varNana glaeNka 1 thI 91 sudhI.. ( 11 mA sargamAM saMdhyA samayanuM varNana, aMdhakAra varNana, codaya varNana, pAnagoSTI varNana, zayana varNana, prabhAta varNana vagere zleka 1 thI 95 sudhI. 12 mA sargamAM - grISma varNana, purapraveza varNana, vApIvihAra, alaMkAraparidhAnAdi varNana. zloka 1 thI 78 sudhI. 13 mA sargamAM. pharIthI grISma varNana, varSa varNana, zloka 1 thI 90 sudhI. 14 mA sargamAM vikramAMkadeva pAse eka Asa purUSanuM AvavuM, teNe nAno bhAI kAva. tarAM race che ema kahevuM, ane keTaleka divase te kRSNaveNI nadIne kAMThe * tamArI sAme thaze ema kahevuM. e khabarathI vaLI rAjAnuM ciMtAmAM paDavuM, tyAM zarada RtunuM varNana, teTalAmAM kRSNaveNI taTe tenuM AvavuM ane vikra - mAMkadevane saMdhi mATe Agraha, te teonuM na svIkAravuM, leka 1thI 72 sudhI. 15 mA sargamAM baMnene sainyanuM laDavuM paraspara yuddha, temAM sAmAvALAonuM bhAgavuM, ane vikramAMkadevanuM pAchuM AvavuM bleka 1 thI 87 sudhI. 1aradhak Trust
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 mA sargamAM hemaMtanuM varNana, vikramAMkadevanuM strIo sahita mRgayA mATe nIkaLavuM, mRgayA varNana, tyAMthI pAchA pharavuM. leka 1 thI 53 sudhI. 17 mA sagAmAM ! tenA rAjyamAM sukhonuM varNana, tene putra thavA, tenA dAnanuM varNana, teNe viSNunuM maMdira tathA taLAva karAvyAM, tenA puranuM varNana, cela rAjAne garviSTa sAMbhaLIne kAMcI nagarI tarapha caDhavuM. te laDAInuM varNana, tyAM zUra strIonI paDayA paDaya, elanuM bhAgavuM, kAMcIpurImAM vikramAMkadevanuM rahevuM, ane potAnI nagarImAM pAchA pharavuM. glaeNka 1 thI 68 sudhI. 18 mA sargamAM. . kavinuM pitAnuM varNana, temAM kAzmIramAM pravarapura che, tyAM vitastA nadI che ItyAdithI AraMbhI pura varNana. tyAM anaMtadeva rAjA hato tenI strI subhaTAne kaLazadeva putranuM thavuM, tene hadeva, tene nAno bhAI utkarSadeva, trIjo vijayamalla putra thayo. e pravarapurathI eka gabhUti jayavana che, tyAM takSakakuMDa che. tene kAMThe khAnamukha gAma che, tyAM kozikagetrI brAhmaNa che. temAM mukhya mukti kaLaza, tene rAjakaLaza, tene jayeka kaLaza, tenI strI nAgAdevIne bihaNa thayo. tene maheTa bhAI ISTarAma ane nAno bhAI AnaMda hato. te bi99Ne karNATakanA rAjAnuM A kAvya racyuM. ka 1 thI 108 sudhI, P.P.AC. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM namaH zrI siddhi buddhi sahitAya gaNapataye, atha zrI vikramAMkadevacarita mahA kAvyanuM gujarAtI gadya bhASAMtara sarga 1 le. . te viSNunI taravAra (naMdaka nAmanI) bhujanI kAMtine daMDa hoya zuM evI uMcI caDhatI te tamArI rakSA kare, ke je (aMdara paDatI) pAMcajanya (viSNunA) zaMkhanI pratibiMbanI racanA vaDe dhArAjaLanuM phI hoya evI zobhA prakaTa kare che. lakSmIjInA nivAsa sthAnarUpa kSIrasAgaranA kamaLamAM je bhramaranI kAMti dhare che ane jenA dehanI kAMti nIlelpala kamaLanA jevI che evA bhagavAna mukuMda tamArI samRddhine mATe thAo. jagata nuM utpattisthAna evA viSNunI e vakSasthaLI (traNe) jaganI rakSA karo ke je (vakSasthaLI) lakSmIjInA aMganI ratAzavaDe saMbhAgyarUpI suvarNanI kasoTInI pATalI sarakhI jaNAya che. 3. te (pArvatIjI) priya (mahAdevajI) nA ardha dehamAM sthiti karanArAM * che tenuM uccatara eka stana te bIjA stanane jANe vAta puchavA tenA mukhAjha tarapha jotuM hoya evAM pArvatIjI te tamArI rakSA karo. 4. ullAse sahita lakSmInuM pratibiMba jemAM paDyuM che evo naMdaka (vi. paSNunuM khaDya) temAM ghADe AnaMda Apo ke je viSNune yamunAnA pravAhamAM lIlA karatAM rAdhAnuM smaraNa nitya karAve che. - paDakhAmAM rahelAM pArvatIjInA kopathI pragaTa rIte muMjhANuM evA zivajInA he mAta tamane namaskAra che evA saMdhyAne karAtA namaskAra jaya pAmo. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. bRhaspatinI spardhAthI sAra pAmavAne jANe grahamaMDaLI (IcchatI hoya) tethI je (sarasvatIjI) nI mALA (berakho) thaI rahI hoya evAM sarasvatI tamane prasanna rahe. tamAma vidana nivAravAmAM DAhyA jANe maMtrAkSata hoya evA dizAonA mukhamAM gaNapatinI suMDhanA pANInA chAMTA nAMkhavAnI lIlA tamane prItikara thAo. zravaNarUpI amRtanI vAdaLAM vagaranI vRSTi ane sarasvatInA paribhramanI janmabhUmi evI vaidarbha rIti te puNyavAna purUSonA padonA saibhAgyanA lAbhanI jamAna rUpI thatI udaya pAme che. te ( kavio) jaya pAmo ke jenAM paMcama nAdanAM jevAM vicitra prakAranI racanAthI bhUSita thayelAM mukhamAM vINuM vagADatI jANe sarasvatI nitya vAsa karatI hoya evI zobhe che. - he kavI sAhityanA dariyAnA maMthanamAMthI nIkaLeluM kAnanuM amRta sAcavI rAkhe kemake tene luMTI levAne kAvyartha cera evA de paNa thaI paDayA che. 11. athavA sarve yatheccha grahaNa karo temAM kavIzvarane kAMI khoTa javAnI nathI; kemake ghaNuM ratna devatAoe grahI lIdhAM che to paNa samudra to ratnAkaraja che. : 12. - 1 strIonI zRMgArAMga eka ceSTA laTake. - 2 kAvya racanAne eka prakAra che jemake mAdhurya racaMDaLe ravanA aMtatimA ! sattiAvRtti vaidra rati vyakti che (za. ci.) athavA asamastaika samastA yuktA dazabhirguNaizca vaidarbhI // vargadvitIya vahurAvAlA 2 vidheyA che eka samAsa athavA alpa samAsa vALI sva5 (laghu) prANa prayatnavALA akSaro (varganA 1 lA 3 jA ane 5 mA akSara ane 2 2 e akSaro) jemAM vizeSa hoya evI ane 10 guNa rUDhe mAnelA aizvaryAdi vALI. 3 meLAdhara. te eTalA mATe ke vaidarbha rItimAM padabadhAM sArAMja Ave, P.P. Ac. Gunrathasuit M.S
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vaidarbhanI lIlAnA bhaMDAra evA vidvAnonA hajAro nibaMdha che tathApi vaicitryanA rahasyamAM lobhI evA cittavALA (vidvAna=sahRdaya) (AmAM). zraddhA karaze. 13. - sAhitya vidyAnA zrama vagaranA (prabaMdha) mAM kavionA guNa kuMThita thaI jAya che. kRSNa gurU dhUpano vAsa anArdu evA strIonA vALamAM zuM asara kare. - 14 padanI prADhinI maheTAI vaDe purANu rItine atikrama (viparItatA) ati vakhaNAya che. ati uMcAIne lIdhe kaMcukI phADI nAMkhanArAM strIonAM kucamaMDaLa kavione vaMdya che. 15. - bhale vyutpatti vidvAnane choDI de tathApi te jaDa purUSone raMjana kare nahIM, kemake (jema) motImAM chidra pADanArI zaLI TAMkaNAnuM kAma sAre nahIM. je purUSo kavinI kathAne rasa grahaNa kare che te bIjI kathAomAM rAjI thAya nahIM kemake motha caravAmAM rasika evA kasturIyA mRga te tRNa care nahIM. 17, jene jaDamAM pratibhAnuM abhimAna thayuM che evA khaLa, bicArA kavI. dronI uktimAM koNa mAtra (kemake) agni olavavAmAM garva dhAraNa karanAruM jaLa te rananA prakAzane zuM karI zake. ullekhanI lIlA karavAmAM DAhyA evA vidvAna jhaverI jevA che tenI vicArarUpa zarANanI pATalImAM sArI sUkti (sArI vANI) rUpI ratno te nidhirUpa thAo. emAM durjanane kAMI paNa doSa nathI teno svabhAvaja guNane na sahana karI zake eve che. caMdrakhaMDa jevI dhoLI zeraDInI sAkara paNa keTalAkane game ja nahIM. che ; ; . - - - 20. . kavitAnA vilAsa nakkI kuMkuma ane kesaranA sahedara (sagA bhAI) che kemake teno uddabhava zAradAdeza (kAzmIra ane sarasvatInA hukama) vinA mahuM bIje kyAMI dIThe nathI. 1 zabdano artha jaNAvavAnI zakti, 18. 19 Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeo 1rasa ane 2kvaninA mArgamAM phare che ane vaoNktinA rahI canI chApa jemAM paDe che evA che te amArA prabaMdhane dhAro; bAkInA to zuka (zukadevajI ane pipaTa=purANa ane vyartha AlApa) nA vAkyone 22. pATha karo. mahAkavionuM ananya sAdhAraNa guNapaNuM che te anartha karanAruM che (kemake) sabhAmAM sulabha evA alpabuddhivALA purUSo eonuM thoDuM bolavuM 23. paNa khamI zake nahIM. . alAkika lekha samarpaNa karIne DAhyA purUSonI cittarUpI kasoTInI pATalImAM parIkSA pAmeluM A kAvyarUpI suvarNa lokonA kaMThAbharaNapaNane pAmo.' 24. - sArA caritranA vilAsathI zunya evA rAjAo kavine saMgraha karIne zuM kare. zuM kadI caNoThInAM ghareNAvALA vanacarane sonIne khapa paDe? 25. - je rAjAnI pAse kavIzvaro nathI teno yaza kyAMthI hoya ? pRthvImAM keTalA rAjA nathI thayA ke jenAM nAma paNa kaI jANatuM nathI. 26. je rAvaNane yaza saMkucita rahyA che ane je raghurAja putra (rAma) kIrtinuM pAtra banyA che e sarva Adi kavi (vAlmIki) no prabhAva che, te mATe rAjAoe kavio upara kepa na karavo. 27. mahArI vANInI pravRtti ( ka ) nIrasa che te paNa rAjAnA caritra vaDe mAnya thaze. koNa gaMgAnI sukI mATIne paNa mAthe nathI dhAratuM ? 28 - 1 gArAdi rasa. 2 dhvani kAvya. 3 eka arthAlaMkAra che jemake kuvalayAnaMdamAM= jtra mAnuM dina AmAM mAne zuM dina jhAuM evI uti che tene vakRtimAM pheravIne naMtija gAuM nA evo bhAva laIne neha vi Tuti evo ADe javAba eTale AMhI naMdI nathI te te haranI pAse che, athavA gujarAtImAM "lA Ave rAja have suvA dyo te bhaluM" e ardha soraThAno javAba dIdho ke DelA na samaya Aja suvA maLe gAMdhI gRhe. 'Jun Gun Aaradhak Trust P.P.Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAnane amRtarUpa lAge evo sUktirasa mukIne khaLa purUSano hoTa prayatna doSamAM thAya che. UMTa krIDAnA bagIcAmAM pezIne kAMTAnA jALAne gote che. . . A cAlukya rAjAonA vaMzamAM utpanna thaelA guNarUpI motInI, ane hArI vANI rUpI sUtramAM graMthI evI ekAvalI ( hAra) tamane kaMThanuM vibhUSaNa ho. 30, sAte lekamAM prakhyAta evA ane sarasvatInA vibhrama (laTakA) nuM pAtra evA brahmA che. jenA cAra mukhanAM cAra kAvya cAra kRtio prasiddha che. - 31, zaMkA karuM chauM ke AsanapaNane pAmelA eka kamaLanI atizaya sevAthI ArAdhyA evA jeNe kamaLanA AkhA kuTuMbane lakSmInuM sthAna karI dIdhuM. keI kALe e brahmA brahmarSio sAthe brahmamayI kathA gaMgA kAMThe karatA hatA (tyAre) savAranI saMdhyAno samaya thaye (te vakhate) 33. cakravAka, kamaLa nALanuM sUtra pitAnI priyAnI cAMcamAM hatuM tene anyane viyoga pADanAranI bhrAMtithI jema tema tenI cAMcamAMthI kheMce che. * 34. dAna devAne tatpara thayelI siddha strIonA keme kamalinInA priya (sUrya) nuM biMba biMbaphaLa (ghelAM) nI upamA dhAraNa kare che. 35 rAtrinA vRddhapaNAthI mastakarU5 caMdra namI gayela jemAM te e pheraphArathI sarojInInuM hAsya sahita kamaLa rUpI mukha thayuM zuM. 36. sahune jItanArA anya purUSanuM vidhAtAnA culukamAMthI utpanna thavuM sAMbhaLIne kamalinI rUpI strIne pati pUrva girirUpI killA upara caDhI beThe zuM? je (caMdrikA) cakravAka nAmanA (pakSinA) zarIramAM paraspara na dekhAvArUpa lepapaNuM pAmI che teja caMdrikA caMdananA gArA rUpa pAmelI thakI caMdramA rU5 zaraNanA cakra upara buDI gaI na e pheraphA maLa rUpI mukha thayuM sahune jItanAra, 37. che teja caMti, anA) zarI, Jun Gun Aaradhak Trust zarANanA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMdhyAnI samAdhimAM bhagavAna (brahmA) hatA te vakhate iMdra hAtha jeDI namaskAra karIne mastakanA mugaTamAM rahelA pArijAtanA phulamAM rahelA bhramarenA nAdavaDe bevaDANAM evAM vacane vaDe vinati karI. 39. je airAvata hAthInA madanA jaLanA saMgavaDe maLelA bhramaranI mALA te sAmrAjya lakSmInA jaya raNa sarakhA be dAMta upara jANe vaMdana karavAnI mALA kema dhAraNa karI hoya evI (be) che. 40. je mahAruM chatra che te mahArA hajAra netrarUpI kamaLamAM lela evA * bhramaranA ToLA sarakhuM kALuM hAIne rAjya lakSmInA mukha upara karaturInA cAMDalAnI zabhA dhAraNa kare che. 41. je naMdana vanamAM kalpavRkSanI chAyAmAM rati zramathI vizrAMti levA sArU (beThelI) devatAnI strIo mahArA zorya rase vRddhi pAmelA yazagAya che, 41. athavA bahu kahevAthI zuM ? Aje iMdra aMkuza vagaranA mahimAnuM pAtra thayo che te badhAe svAmI ApanI pAda sevAnI raja mAthe rahaDAvI che tene prabhAva che. he nAtha! pRthvImAM hAlamAM evuM aniSTa (thAya che ema) jAsuse hune nivedana karela che ke je huM mAnuM chauM ke devatAone yajJa vibhAgane bhoga maraNa mAtramAM raheze. . (mATe, tamAre dharma dveSIone nivAravA mATe kaIka avArya vIrya utpanna kare ghaTe che ke sUryanA kiraNanA phelAvAnI peThe jenA vaMzathI dizAo svastha karAya. 45, evI rIte iMdra bolAtuM vacana brahmAe sAMbhaLIne saMdhyAnA japathI pUrNa evA khobAmAM dhyAnavALAM pitAnAM ne mUkyAM. 46. tevAmAM kAMDAnA pRSTa bhAga upara zobhI rahyA evA iMdra nIlamaNinA kaMkaNanI zobhAthI jANe jeNe dharma pratibaMdhane bAMdhavA sArU bheLA utpanna thayelA nAgapAzA bAMdhyA hoya ? uMcI tarjanI karelA hAtha vaDe lakSapUrvaka jANe joi rahyA hoya 43. 44. 47. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48. 49. 51. te jANe dipAla varganA nIrarnala evAM AcaraNone krodha thakI niSedha karate hoya ? - pRthvIne pitAnA vaMzajone vizeSa bhagavAya evI karavAne jANe bAjIbaMdhamAM pratibiMbarUpe paDatA vimAnanI racanAvaDe bhujAvaDe karIne parvatane upADatuM hoya ema joI raheleja atyaMta garva sahita maMdahAsyavALuM ane dAMtavALuM ane adhararUpI pallava jemAM zobhI rahyA che tethI jANe dudhanA jevA ujaLA evA zatrunA yazane tarata pIne utpanna thayo hoya? 50, annee abhedya evuM suvarNanuM baneluM svabhAva siddha kavaca dhAraNa karate e ane jayazrInA suvarNanA Asana sarakhA unnata evA khabhA dhAraNa karata hAlamAM have dAnavendroe (dAnavanA rAjAoe) svarganI strIne grahaNa karavAne aMjalI (tilAMjalI) ApI (aLasAvyuM) evA harSathI devatAonI strIonAM netrakamaLanI paMktithI pUjA 52. tene brahmAe pote ghaNIvAra sudhI utsuka thaIne IcchAthI adhika jotA padArthanI siddhivaDe Azcarya sahita hasatA mukhe joyo. 53. piorUSa rUpI suvarNanI kasoTI sarakhI (ane) yazarUpI dhoLA kamaLanA gArA sarakhI hAthamAM rahelI taravAra upara ati prahaSTa (AnaMdamaya, saMtuSTa.) dRSTi karI rahele eva 54. jANe hemALanI zilAthI ghaDele tethI udAra evA suvarNanA sarakhA dekhAvavALo evo subhaTa je TaeNlenI rakSA karavAmAM pravINa evo vi. dhAtAnA culuka ( aMjaLI) mAMthI utpanna thayo. 55. * "bairyavAna thA" ema kahIne harSanAM AMsuthI bharAI gayelAM hajAra netravALA IMdrane mokalIne te (vare) brahmAnI AjJAthI devatAonA virodhInA kSayanI dIkSA lIdhI. 56. " rAjA ane parvatanA kuLa upara prati pAmIne ane ratnAkaranA bheganI yogya evo, viSNunA caraNathI jema gaMgAno pravAha thayo tema, tenAthI kame karIne vaza upanana thaye. . Jun Gun Aaradhak Trust 57,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemAM zatruvIranI adbhuta evI kIrtine haraNa karanAre hArIta nAme Adi purUSa thaye ane (tyAra pachI) jeNe zatruonA mAnane vyaya karyo e mAnavya nAmano mAnI purUSa thayo. 58. - jemAM thayelA rAjAone pratApa, vilAsavALA vALarUpI pAMdaDAM jemAM maLI gayAM che ane kharI gayelAM pAMdaDAMnI paMkti jemAM ghareNuM che evAM vairi strInAM mukha kahI batAve che. - 59. - jemAM jagatanA ugra evA kAMTAo chedI nAMkhyA che, evA utpanna thayelA rAjAonI kIrti jANe krIDA gRhanA AMgaNAmAM ramatI hoya tema traNe jagatamAM bhame che. 60. je rAjAoe, zatrunA kaThera TheTha pIThanA hADakAmAM bhaTakAI bhaTakAine kuMThita dhAravALI (thaelI) taravArane teonA (zatruonA) kapALarUpI zarANanA paththaranI pATalImAM (ghasIne ) saje che. je zivajI prasanna thayA to paNa te upara nirAdara rahI traNa lokamAM ekaja vIra evA jene dasame mAthe paNa taravAra mukatAM, pote pArvatIjIe pakaDI rAkhyo 62. evA rAvaNane chatIne maithilIpati (rAma) je kuLanI rAjadhAnImAM rahyA te ujavaLa kIrtivALI ayodhyApurImAM te kSatrioe nivAsa karyo.63. keTalAka jItavAvALAoe jagatane chatIne vilAsa karavAnI dIkSAmAM rasika evAoe krame karIne nAraMgInA taktAe cuMbana karela ane sepArInAM jhADa jemAM che evI dakSiNa dizAmAM sthAna karyuM. - temAM thayelA rAjAoe, ceLa dezanI strInA chAnA bhAganA sAkSI evA dakSiNa samudrane kAMThe hAthInA date saLanA kAMTArUpa lekhaNathI vijayanI * prazasti lakhI kADhI che. 65. teo hAthanA parAkramathI dIpanA rAjAonI paraMparAne khodI kADhavAne taiyAra thaelA paNa viSNunI pratiSThA che ema mAnIne vibhISaNanA rAjyamAM AgaLa vadhatAM saMkucita thayA. kapuranI rajathI dhoLA thayelA dvIpamAM lIlAthI karIne hak bhrAMtithI 66. P.P. Ac. Gunratnasuri M
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrarasa mAtramAM zatrunI lAja rAjA krame karIne te (tevIja rIte) himAcaLanI taLATImAM leTatAM jenA ghoDAo dahADathI kheda pAmyA. zrI "taiilapa" nAme pratApI rAjA krame karIne te vaMzamAM vizeSa thayo jeNe kSaNa mAtramAM zatrunI laDAImAM lehIno gAre jemAM zeSa rahyA e 68, pRthvInA kAMTArU5 rATheDavaMzane samULa nirmaLa karavAmAM kuzaLa evA je cAlukyanA caMdra jevA rAjA pAse rAjya lakSmI sukhe karIne AvI. 69 zeryanI unAzathI bhinA thayelA hAthanuM (mAM raheluM) ane laDAImAM zatruonA kALa jevuM jenuM khaga, i prerelI puSpanI vRSTinA parAganA saMgathI majabuta thayuM. 70, jenA yaza AMjaNa jevA kALA khaDaganI pATalIthI thayelA che (chatAM) huM jANuM chauM ke zatruonI strIonA barU jevA dhoLA gaMDasthaLamAM leTavAthI dhoLAzane pAmyA che. sparaNAyamAna thatA yazarUpI haMsanA vilAsanuM pAtra eka taravArarUpI ucI zobhAvALuM nIla kamala jeNe vIra lakSminA mugaTa mATe jANe saMgrAmarUpI lIlAnA taLAvamAMthI kheMcI lIdhuM. 72. jeNe yuddhamAM sainyane sAkSI mAtra rAkhI dAsI karelI zatrunI lakSmIne gammata paDavA jamAna tarIke zatru rAjAnI kIrtine bolAvI. 73. e pachI cAlukya vaMzanI nirmaLa motInI zabhA sarakho satyAzraya nAmane rAjA thayo jenA page bhRkuTInA kaidhe jema tema zatruonA kapALone paNa curA karI nAMkhyA. jenAM bANa laDAIrUpI rAtrIomAM zatrurAjAonA mastakanAM maNI parovyAM che te jANe kharUpI aMdhArAmAM dIvA lIdhA hoya ema zatrunA samUhane mAre che. 75. raNAMgaNamAM jene pAta vyartha nathI thAta evAM astrone, lIlAmAM kheMcyo che dhanuSyane guNa jene evo cApa daMDa jenI kaTi (agra bhAga) 74. Jun Gun Aaradhak Trust PP Ac. Gunratnasuri M.S 1. maLamAM ja che. e kAna e che
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ namatA nathI tene lIdhe jANe cuMbana karate hoya zuM evo zobhe che. 76. ati sAhasavALAM jenAM bANa parazurAmanA bANane garva khamI zakyAM nahIM kemake parazurAmanAM bANa krAMca parvatamAM chidra pADavAmAMja DAhyAM che. ane AnAM bANa to hajAre bhUbhutva (parvata ane rAjAo) nA aMgamAM cheda pADanArAM che. , 77, : garviSTa zatrunA dehamAM, saMgrAmamAM caLAvavAthI sUtra bAkI rahyuM e hAra thaI javAthI jene yajJopavItanI brAMtithI mAravAmAM thoDI vAra vina naDayuM. 78. te pachI cAlukya siMhAsananuM ghareNAMpaNuM zrI jayasiMhadeva pAmyA jenA hAthInA yuddhamAM motInI peThe moTA yazo zobhavA lAgyA, 79. jenA pratApe pIDAtI zatrurAjAonI mahArANIo caMdananA gArAvALA priyanA khoLAmAM loTavAnuM smaraNa kare che. . jene pratAparUpI sUrya savAramAM jema, tema saMgrAmamAM pratiSTA dhArI rahyA che tyAre sUryakAMta maNi jevA kayA rAjAne tApa pragaTa nathI thayo. 81. jenI caDhAImAM senAnA bhArathI AkhI pRthvI lAyamAna thaI che, tethI ALa traNavALA pRSTa upara pITha lagAvyAthI kUrmapatine akarmaTha karI nAMkhe. jenA zatru rAjAo, mugaTamAMnA mANekanA kiraNonI leherathI DhaMkAI gayA che tethI citAne agni haze e bhaya rAkhI laDAImAM zIyAlaDIe tene ekAeka grahaNa karatI nathI. 83. je caDhAImAM digyALonI purIne luTIne kevaLa hAthIone na laI zo kemake teo te sAcchada (sAta vaNa) nA jevI gaMdhavALA jayanA hAthInI gaMdhathI bhAgI gayA che. 84. 1 akarmaTha karmakAMDa rahita. ArtavaNavALA pRSTa upara pITha mAMDavuM paDyuM tethI tenI karmaThatAmAM khalela paDI, kemake pITha nIce hoya upara hoya nahIM. - 2 A nAmanI eka auSadhi thAya che jenI gaMdha bahu ugra hoya che (kahe che ke te kavInAInane guNa dharAve che ) Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ : apAra vIranA vratano pAra pAmelA jene zatruo niraMtara sAmA thatA ja nathI tyAre je raNamAM dhanuSa caDAvI rAkhele evo ja rahe che tenI sAme yaza AvIne ubho che. " 85. - jeNe laDAInA utsavamAM garva mukIne devatAonA purane yazana chegAvALuM karatAM ike pitAnA hAthe pArijAtanI mALA paherAvI te dhAraNa tenAthI "AhavAmaa" nAmane jenuM trijyAmala evuM bIjuM nAma che ' te thayo jenuM bhaMDalA (taravAranA maMDaLane Agalo bhAga) dhArAnA jaLamAMthI nikaLelI jaLamAnuSI hoya zuM ema lakSmI cheDatI nathI. 87. - jene AkhyAyikAonI sImamAM, abhuta kathAomAM, sabaMdhamAM, ane daza rUpakamAM, pavitra cAritrane lIdhe bIje rAma che ema kahIe pratipAdita karyo che. - 88. kuvAnI peThe rAjAone paNa khAlI karI nAMkhIne parabanI peThe jeNe pitAnI virazrIvaDe sudhArasanAM pAtra dizAnAM mukhane karI mukyAM. 89. - rAjAomAM tilakarUpa je rAjAnI taravAra ati ghaNo zatruone pratApa pI jaIne AMsunA jaLa sAthe DoLIne ceLa dezanI strIonA kapila sthaLamAM raheluM caMdana pI gaI.. jenI taravAra dIvA ane pratApa rUpI agni pAse hovAthI jANe tarasa lAgI hoya ema paramAra rAjAnI kIrtinI dhArA jevI udAra evI dhArAnagarIne koLI karI gaI. 91. agAdha pANImAM buDI gayelA bhUbhUta (rAjAo ane parvata)nA kuTuMbavALuM che chatAM jenuM kharuM bhAgya kSaya thavAne lIdhe mALavAnI eka dhArAne choDI devAne samartha na thayuM. 92. niHzeSa rAjahaMsa (lakSmI ane rAjA) jenA bALaka meghanA sarakhA kALA khaDage kahADI mukyA tyAre bheja rAjAnA bhuja rUpI pAMjarAmAMthI jeNe 1 nATakaM saprakaraNaM bhANaH prahasanaM DimaH // vyAyoga samavAkArI vImA yAtrA (i. sa.) . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93. kIrti rUpI hasIne paNa virasa karI mukI. bhojarAjAe mukelI dhAre paDatA mAtramAM raNamAM jenA kalpAMta kALamAM agni sarakhI AkarI mUrtivALo prakopane agni vicitra prakAre 94. zAti pAme. - jeNe dizAnAM mukhane keTi temanA agninA dhumADAvaDe malIna karIne te niraMtara akhaMDa caMdramA jevI ujaLI kIrti vaDe joI nAMkhe che. 5. nakkI raNamAM jayarUpI amRtavaDe e rAjAnI taravAra tRpta thaI che tethI jeNe ekaja dhArA grahaNa karI ane yazanI hajAro dhArA phelAvI.96. - idrathI madhyama cakravarti jeNe aneka yajJanI kramathI dIkSA lIdhI hatI te paNa IdranA padathI adhika pada upara hatuM tethI tene zaMkA thaI nahIM.97. ciMtAmaNi jenI AgaLa keDI sarakho che tema AvI vAratA lokamAM prasiddha che ke tyAM suvarNanI tulA upara caDyA hatA tyAre ciMtAmaNI pASANanI tulAmAM rahyA hatA. - 98. maccharanA pramANanuM rUpa dhAraNa karIne bhayathI kayAMka khuNumAM chupI rahelA kaLIyugane kahADavA sArU jANe jeNe yAganA dhumADAthI ghara bharI dIdhuM. 99. svAbhAvika sUryanA jevA tejavALA kSatriInA pratApathI daSTine nAza thAya ema mAnI je rAjAthI lhIne e kaLIyuga kSaNa mAtra kaTAkSa mukato nathI. 100. jeNe, kRtI, ane cAlukya vaMzamAM janmIne vatsala hovA chatAM, eka anyAya karyo (te eke) pitAnA carivaDe pUrva rAjAonA guNene bhulAvI dIdhA. 101. je rAjAnI sAthenA nirargala kaleze karIne kahyuM [ tene rAjA tathA kAna ] vagaranI Dahila dezanI zrI thaI gaI te hajI sudhI kapuranA akoTA sarakhA yaza meLavI zakatI nathI. athavA pAThAMtara 102. je rAjAnA kalaha vaDe jenA kaNa [ rAjA tathA kAna] truTI paDyA che
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ evI kAhala dezanI pRthvI dAMtane akoTA jevI kIrti hajI sudhI pAmI zakI nathI. - 103. jenI taravAra raNamAM ati uchaLatA dhArAjaLe zobhe che, je garviSTa evA hAthI ( ane heDa ) hajAranA saMgavALI evI vairInI lakSmIne chAMTI letI hoya zuM ? . 104. jenI zatrunI strIone niraMtara saMtApathI duHkha thAya che tethI sosAI javAnI zaMkAthI kuMTuMmapaMka jANe mo pheravIne pAchuM kuca sthaLamAM rahyuM. 105. eka ThekANe vAsa karavAthI avasAna pAmelI tAMbulanI zobhAne jANe yAda karatI hoya ema jenI vairi strInI hAsyanI kAMti tanupaNAne pAmI.10 6. jene samudra, velAvana ( kAMThAnA vana ) mAM niraMtara baLatA astranA samUhavALo joine ekadama hIno evo te pharI pAcho khAlI karavAne parazurAma AvyA hoya ema zaMkA kare che. 107 samudra, jenA traTo ratnanA DhagalA laI le che tethI chIpa phaTe che e yukti vaDe jANe roSathI kAMThAnI pATamAM mAthAM phoDato hoya evo lAge che. , 108. samudra, jene derI caDAvelA dhanuSavALo joIne zaNanadanA paththaravaDe rAtA zaNanA dehavALo te vaDe kSobha pAmele te vAraMvAra rAmacaMdrajInA bANanA jAnA gumaDAnI chuTa hoya ema dekhADato hoya zuM. 109. - jenA senAnA samUhane velAvana ( kAMThAnA vana ) mAM jagatano jANe Dhagale karelo hoya ema mAnIne jaLanI samRddhi kSaya na thaI tethI khArApaNane bahu (guNakArI ) mAnyuM. samudrane kAMThe daMbha vagaranA vare je jayasthaMbha ubho karAvyo te pitAnI meLe (vecchAthI) vihAra karavAnI prakRtivALA jaLanA hAthIoe bAMdhavAnA thaMbhanA bhayathI khAranI najarathI je. 111. samudra jenI pAse rahelI strIonA lAvaNyanA strAvane meLavIne devatAoe sAra kheMcI lIdho che tethI amRtanA darzananuM sukha pAmyo. 112. je (rAjA) jayamAM eka prItivALe ane vijayanA udyamamAM caDhA 110,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 InA avadhirUpa samudrane mAnIne rAmacaMdrajInA karelA setumAM samasyA puravAne ukaMti tha (setune truTI gayele bhAga jema samasyA pure ema puravAne) 110. jeNe hAthanA garvathI draviDanA mukhIne je eka vIra hAIne sAme do teNe bANanA samUhathI thatA chidra upara chidra vaDe vIra rasanuM abhAjana karyuM. 114, - je rAjAe yazarUpI lugaDuM luTI levAmAM kelI karavAvALAe kaMpita aMgavALI karIne be hAthanA baLathI kAMcIne pakaDIne coLa rAjyanI lamIne kheMcI lAvyo. 115. jenI bIkathI bhAgI gayelA cela rAjAne kAMTAvALA vananA bhAge hajI paNa zuM thavAnuM che e jANavA sArU akSara jANe jevA hoya te sArU kapALane bhAga phADI nAMkhyo. . 116. jenA bhujanA parAkramane ghaNe agni niHzeSa zatruvargane bALe che tyAre zatru rAjAe vicArate kaI paNa maMtra e aTakAvI zakyo nahIM. 117. e rAjA jyAre parAkrama kare che tyAre astranI kuzaLatAnI vidhimAM zuM kahIe; ke jenAM lAMbAM bANa kAmadevanA bANanI peThe sarvathI sahana na karI zakAya evAM che, ane jeno bhuja, uMcI pratyaMcAmAMthI nikaLelA niratara kaThina zabdothI jene agravAda prApta thayA che evo hoIne yuddhamAM rAjAene bebhAna kare che. itizrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa bihaNanA karelA 118. vikramAMkadeva carita mahAkAvyamAM AcArya vallabhajI haridattanA karela - gujarAtI gadya bhASAMtaramAM prathama sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri.s. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sarga 2 je. pRthvInA iMdra (evA) e rAjAe krame karIne ati uttama evuM kalyANapura" karyuM jemAMnI uMcI gharonI paMktinA dIvAnI samRddhie A kAza kAjaLa sarakhuM jaNAya che. jyAM strIonAM uMcAM ane caMdana lepavALAM dhoLAM stanoe mukhanA vAyune pAchA dhakelyA te apamAnane sahana karanArA thAya che. tyAre tyAM malayanA vAyu te mAnamAM (ja) rahe che. 2. hIkaNa kiraNanA samUhavALe caMdra strInA gaMDasthaLanI kAMtinI saMpattivaDe kharelI sApha karavAnI bhasmanI rajathI arisAnI tulya thAya che. 3. - jyAM rAtare vilAsathI ThelatAM daMtapatra nAmanA ghareNamAM caMdramAnuM maMDaLa AkhuM jaNAtuM nathI tethI paDachAyAne bahAne strIonA kapoLamAM paDI tenI kAMtinuM jaLa lUMTI le che. caMdra jyAM pratibiMbane raste gaye topaNa jAgatA kAmadevavALAM sArI bhamaravALI strIonAM mukha jANe cekIdAravALAM che tethI tene chetarI na za . jaLAza jyAM pote navA iMdranIla maNinA drava jevA nirmaLa pANIvALA hoIne zara Rtue jemAno megharUpI gAro dhoI nAMkhyo che evA yamunAnA haida jevA kALa: AkAzane hase che. jyAMnI, uMcA bhaTa jemAM rahyA che evI phATikanI koTanI rAMganI hAra, te uMcA kAMgarAnI mALAvaDe AkAzarUpI kriIDAnA arIsAmAM vilAsathI dhULelI dAMtanI maMDaLIne jANe jetI hoya. jyAM rAtrIe puranI strInAM hajAre mukhanI kAMtivaDe caMdramA DhaMkAI gayo che te rUpAnA kapuranA karaMDIyA jevo dhoLe caMdra kyAM che ema rohiNI bhrama pAme che. jenI lIlA karavAnI sphaTikanI pRthvInI cokhI dudhanA dariyA sarakhI kAMtinI AgaLa dAvAgnimAM baLelI vanasthaLI sarakhuM kAjaLa jevuM kALuM AkAza dekhAya che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Xaradhak Trust " ,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. taTanA jhADanAM pratibiMbanI hAravaDe jANe pArijAtavALI hoya evI zebhA dekhADatuM tenuM je taLAva che te jene sAra dee harI lIdho che evA samudrane tiraskAra kare che. 10, kSaNa kSaNa pratye raNamAM jeNe krodha hI nAMkhyo che evA mAnI rAjAe jenI rakSA karI che evA puramAM uttama je puranI idra raNelI purI samAnatA karI zake ema nathI. 11. - vilAsamAM hAlatAM, bhaya pAmelA mRganA jevI AMkhavALI jyAMnI strIonAM maNinAM kuMDalanA memAnarUpa gaMDasthaLarUpI caMdra maMDalamAM ghasAI jAvAnI vhIkathI jANe mRga 5da karatuM nathI, te uchaLatA motInI kAMtinA pANIe bharelA sonAnA kuMbha, devamaMdira mAthe rAkhIne, jANe AkAza cArI mATe tarasanA tApanI zAMti sArU jeNe paraba karI hoya ? 13. traNa jagatane kAmaNa karavAmAM samartha evI strInI lIlA joIne jyAM kAmadeve parAbhava yAda karIne zivajIne mATe pharIthI dhanuSa sajaja karyuM. 14. kAmadevanAM vakhANa sarakhAM thayelA lIlA sahita bapaiyAnA samUhanA zabdo strIonA kaMThanA zabdane kSaNa mAtra visAme ApanAra thAya che. 15. - strIonI jyAM roSanI utpatti jAranA saubhAgyanA guNe maTADI tyAM vanamAM puskenilanA paMcamasvaranI UMmao zeSa rahelA mAnavaranA esiDa rUpa thaI - jenA gharamAM praveza karIne caMdramA asaMzaya moTo guNa meLave che ke je strIonA hajAre mukhacaMdranA madhyamAM AvI javAthI rAhunA lakSyamAM Avato nathI. - jenAM maMdiranA dhvajApaTanI pATalIo cAlatA mationI kAMtinA nirjharavaDe AkAza talanA halAvavAthI bhrAMtirUpe ANeluM gaMgAjaLa jANe phekatI hoya. 18. - jyAM zivajInI AMkhano agni bhulANa nathI e kAmadeva ughaDelAM kamaLa jevI lAMbI AMkhavALI strIonA vilAsanA amRtanA sthAnarUpa kucakuMbhane nivAsa mukata nathI. 17. Jun Gun Aaradhak Trust - 19
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 jyAM kAmadevanI astra kuzaLatA abhuta che ke je kamaLa sarakhAM strInAM netravaDe zilA jevAM kaThora manane paNa vIMdhI nAMkhe che. * 20, - samudranI velA te ratirUpI ratnanI saMpatti ane vIjaLIrUpI strI tathA megha maMDaLInuM tAMDava tema vibhramarUpI tArA jemAM che evI nabhasthaLI te kAmadevanI racelI zayyA che te jyAM zobhe che. . 21. jyAM varSamAM paNa harSathI gadgad thaelA haMso taLAvaDInA guNathI sthiti mUkatA nathI. durjane jyAM alaMghanIya killAnI ati uMcAInA yaza gAya che. ' 22. - rAtamAM jyAM uMcAM gharanI sobata karatA caMdramAnuM hariNa strIonA vasaMta RtunI dUrvAnA aMkura vAMkI kAMdha karIne grahaNa karavAnI IcchA rAkhe che.. * 23. - jyAM adhIra locana strIo, ghera ghera pAzalA vagaranuM netrarUpI hari. NunuM baMdhana jemAM che, ane jyAM akSara vagaranuM kAmadevanuM zAsana che evuM vicitra prakAranuM nRtya Acare che. - * 24. A (nagara) traNa lekanA adbhuta guNu vaDe manane mArga paNa cheDIne raheluM che ane e alakAnagarI mAnasa (mana ane mAnasa sarovara) thI prakhyAta che tyAre te kema sarakhAI karI zake. 25. parazurAmanA pracaMDa evA dhanuSanA parizramavALo e rAjA badhI dizAene jItIne saMkaDo mAgaNone bharI de evo rahe che. samRddhinuM phaLa pAtre dAna devuM e che. 26. jagatamAM amulya badhI vastuo rAjAne paga taLe che te paNa putra mukharUpa caMdranuM darzana vinA e rAjA prabhAta kALanA nIpala jevA dIna netravALe thaye. 27. e rAjA kaMThamAM AvelAM gadgad pada vaDe sarasvatInA hAranI latA je nI ujaLI dAMtanI kiraNane prakAzane eka vakhata pitAnI strIne kahevA lAgyo. te - 28 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. A gRhasthAzramarUpI dharmanuM vRkSa phaLe (phaLa vinA) zUnya che. tethI niraMtara manane kheda kare che, je hArAmAM putra nAmanuM mahAruM pratibiMba hajI lagaNa huM jete nathI te. . he bAlamRgAkSi! lhArA zarIramAM evuM kAMI apalakSaNa jovAmAM AvatuM nathI; mahArA pUrva janmanuM pApa jarUra lhAramAM phaLanI saMpattine aTakAvanAruM che. - 30. A A krame karIne AvelI samRddhi mahArA guNe karIne sarakhe Azraya dekhatI nathI te samudramAM rahelA vahANanA kuvA (thaMbha) upara zaMkutI (tIDa) nI peThe vAraMvAra kaMpe che. - he strI ! tuM priyanI meherabAnIthI, vilAsanI saMpattithI ane ghareNanA vaibhavathI tevI nathI zobhatI ke jevI, akAraNa thoDuM hasanArA, khoLArUpI palaMgamAM rahelA putrathI zobhe. hiMsa pazuo ka pitAno guNa dhArIne chokarAnI rakSAne zrama veThatAM haze ? evuM kaI padArthanuM aciMtya sAmarthya ja che ke jemAM dRDha mana vizrAma pAme che. 33. azvamedha Adi kriyAnA kramathI zuM (kramanuM zuM phaLa ) ? ke (jethI) bane lekane baMdhu evo putra nathI; je gRhastha pitRnuM RNa TALavAne asamartha hoya te zuM zubha pAme. * 34. nA pratApa ane zaryAdi guNe alaMkRta chatAM tyAM sudhI rAjA kRtArthapaNuM pAmatuM nathI ke jyAM sudhI hAthanA parAkramathI kIrti meLavanAra putra vaDe putrInI paMktimAM rahaData nathI. (tyAM sudhI). 36. zAtranA mArgane duHkha denArI evI rAjAnI vAta sAMbhaLIne atyaMta duHkha pAmelI rANI kAMI bolI nahIM. paraMtu vALa Dele evI rIte nizAse mukyo. - 36. : - te kapAyukta manavALo rAjA dhIraja rAkhIne e adhIralocanA strIne khoLAmAM besArIne ujavaLa dAMtanI paMkitanI kAntinA jaLa vaDe duHkharUpI kalaMkane harate thake be , - 37, Jun Gun Aaradhak Trust
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kheda karavAthI nivRtta thA, jarA unA nizAsAthI dhUsarA raMgavALA heThavALuM mukha zuM kare che. Icchita vastune harakata karanAra karmane nigraha karavAmAM huM Agraha vALo chuM. : veda bhaNyo chuM, zAstrane abhyAsa karyo che, itihAsanA mArgamAM ghaNe zrama karyo che, gurUne viSe avajJA vagaranuM hAruM niraMtara mana che te emAM upAya (karavo) mahAre durlabha nathI. , 39. (jyAM) bALaka caMdramA jenA mastakamAM che evA kuLanA prabhu (zivajI) sevAya che (tyAM) duSpApa zuM che. hAthamAM rahelA (padArtha) mATe che cakeralocane tapasvI (leke) AlasyathI haNAyA (che tethI) pAtra (thatA) nathI. - te, Indriya kAbumAM rAkhI che evo (huM) tyAM sudhI hArA sahita ghaNuM bhAvathI tapane mATe prayatnavAna thAuM chuM ke jyAM sudhI caMdrakhaMDa jenuM ghareNuM che evA jagatane gurU (zivajI) dayA kare. 41. nA pApanA karmanI zAMti sArU sarva indriyane tapAvanAruM tapa karIne turata akhaMDa bhakti vaDe zivajIne prasannatA pamADuM. 42. bahu sAruM ema rANIe saMmati ApI tethI te rAja badhI ciMtA kArabhArIo upara nAMkhIne prArthita vastunI siddhi sArU anuSThAna vizeSa karavAne tatpara thayo. pitAne hAthe lAvelAM phulavaDe zivajIne pUjatA. mATInI eTalI upara suvAthI dhUsarA aMgavALo (thaIne) evuM tapa sAdhavA mAMDayuM ke jethI maheTA RSio paNa enAthI halakA paDI jAya. 44. te sukumArapaNuM jene eka dhana che evo chatAM paNa tapodhana (a. Sio) thI paNa duHsaha evo parizrama sahana karavA lAgyA. tIvra tapamAM rahelo rAjA tArAnI kAMtinA maMDaLano atithi, caMdranA je zobhe che. 45. - kaThaNuM vrata AcaravAthI dubaLA thaI gayela rAjAnI pAse rahetI te rANI, tINu zarANa upara sajelAM mANekanI sAthe atIva nirmaLa prabhA zebhe tema zebhe che. - 43. Ac. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 .... rANI zivajInA mugaTamAM rahelAM gaMgAnA taraMgamAM pavane jeno zrama - hare che evI thaI thakI pitAnA hAthe maMdira ane tenuM AMgaNuM lIpe che. evI rIte rAjAnI sArI peThe sevA kare che. . 7. ,, . te rAjA, tevI strInI unnatine je yogya ane audArya jene dhana che evAnA citte je mAneluM evuM, e zivajInA pUjanamAM chadriya e rAjA kape che. ema e rAjA ghaNu samaya sudhI zivane prasanna karavA sArU ugravratane Azraya laIne rahyA che (teNe) kaI vAra prabhAtanI pUjA samaye AkAzamAM thayelI vANI sAMbhaLI. . . . 49. - he culukya rAjAonA ghareNu ( rU5) zrama basa (ka) AkaruM tapa baMdha kare. bhakatavatsala evA pArvatIpati hArI upara koI jAtanI apUrva meherabAnI muke che. . . . 50. A hArI vahAlI strI, he rAjA ! traNa putranuM bhAjana thaze ane je vaDe culukya vaMza motInI peThe uMcA yaza vaDe pavitrapaNane pAmaze. 51. pratApane bhaMDAra, jayaMtrInuM sthAna, ane kaLAnuM ghara e hAre vacala dIkare dilIpa, mAMdhAtA Adi pUrvanA rAjAnI prakhyAtithI uparavaTa thaIne vizeSa thaze.. . . . 52. - be dIkarA tAre pitAnA karmathI thaze paraMtu vacalo dIkare te hArI maherabAnIthI thaze (ke je) samudranA pAramAM rahelI samRddhine paNa pitAnA bhujane baLe rAmanI peThe ANaze. ' 53. kAnarUpI chIpavaDe AkAzarUpI samudramAMthI AvyuM evI rItanuM amRta pIne rUvADAM sarva ThekANethI ubhAM thayAM ane teNe ThaMDaka vaLI hoya ema jaNAvyuM. ) te pachI uchaLatA AnaMdanA jaLa AMkha bharAI gaI che evo AnaMda ane ALasavALAM jenAM netrakamaLa che evI pitAnI strIne ke je bIjIne durlabha evA guNe yukta che tene guNavAna rAjAe saMtoSa pamADI. 55. . dhIrajathI vatanuM pAraNuM karIne dhanavaDe brAhmaNanuM maMDaLa kRtArtha karyuM - 54.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56. 57, 58. 21. ane akhaMDa saubhAgya vilAsavALI e strInI sAthe pAcho rAjya sukhamAM ramaNa karavA lAgyuM. krame karIne iMdra sarakho e rAjA, e strIne viSe manahara putra sArAM muhUrtamAM prApta karIne, jhAjhe utsava karyo (e heIne) parama nivRtti pAme. te (putra) caMdranI peThe ujavaLa mukhavALo heIne kuLanA netra rUpI cakerane pAraNuM (tRpti) karanAro te prasanna evA rAjA thakI ghaTita evuM sema nAma pAme. . 58. ananya sAmAnya putrane batAvanArI AkAzavANIne niraMtara saMbhArato thako madhyama lekaneM dhaNI e rAjA bIjA garbha mATe daDha utsAha vALo thayo. - te pachI rAjAe garbhamAM rahelA keInI kAMti vaDe lipta thaelI ane nirmaLa evA sphaTikanI kAMtivALI rANInAM lamaNuM khulatAM IMDA jevAM pIMgaLAM dekhate ho.. teNe temanI mahorI vRSTi karAvI, vicitra prakAranAM upayAcita karAvyAM. zivajInI kRpAthI yogya putranI lAlasA vALA te rAjAe zuM zuM na karyuM. ' 61. . - rANu, vipAdarUpI paMkane nAza thayAthI sudhAnA pravAhathI elI deharUpI keLane dhAraNa karatI (evI heIne) rAjAnA manane niraMtara prasanna karatI. dudhane mATe caMdrane navIne nakI tenA kucarUpI kuMbhamAM amRta bharyuM. je kamaLa sarakhAM kALAM te be (stana)nAM mukha thayAM che te lAMchananI kAMtivALAM hoya evAM zobhe che. . 63. rAjAnI strInA kucarUpI senAnA ghaDA dudhane bahAne sudhArasa dhAraNa kare che, (te uparanuM) ThaMDakanA upacAra mATe arpaNa kareluM Arda caMdana te gaLavAnA zuddha vastranI zobhA dhare che. che. potAnA kAmanI siddhi sAruM apAtAM devArtha pazu vigere. . 64.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANInA kuMcarUpI kuMbhamAM rAjAnA putra mATe surakSita je dudha ( che te) vilAsanA hAramAM ujaLAM motI che tene bahAne mogarAnA phulathI jANe suvAsita karAtuM hoya. 65, rANInA stananI DIMTaDI kALI che tene bahAne be stana upara rAjAnA putranA upayoga mATe moTAIthI utarI AvelI rasAyanI osaDanI goLInI be phADaya heya evI zobhe che. - niraMtara yAcakane AyAsa denAruM dAridyane e kema sahana karI zakaze ? kemake je rANInA garbhamAM che tyAM je madhyanuM (kaTinuM) dAridra nathI khamI zakate (eTale kaTi bhAga pAtaLo paDele nathI khamI zakata arthAta kaTi bhAga pahoLo thayo che.) - 67. - valI (belI)nI hoTAI jeNe maTADI che te (viSNu) koI paNa kAraNathI AMhI (garbhamAM) che. ethIja rANIno garbha paTa uparanI valI (balI ane vATA)nI sthiti bhAMgate thaka udaramAM rahyA che. 68. pRthvIne bhAra utAravA sArU avatAra lIdho che tethI e (garbha) pRthvIne pIDA thAya e sahana karI zakatA nathI tethIja jANe rANI garbhanA bhAranA ALasane lIdhe jANe haLave haLave pagalAM mukatI heya. 69. te adbhuta garbha dhAraNa karanArI rANa zabda sahita kacI (kadero) nAM maNInAM pratibiMba jemAM paDayAM che evI strI vaDe zobhe che te jANe cotarapha paheregIra ubhA hoya evI kuLadevatAnA samUhe sevAtI zobhe che. 70. e rANI ratnamayI bhUmimAM ati duHsaha teja vaDe saNagArelI zobhe che te jANe heTA gharanA pratibiMbane bahAne kulAcale paNa praNAma karAtI hoya. - rAjAnI strI, mekhaLAnA samUhamAM rahelAM mANekanAM kiraNathI, uganArA sUrya sarakhAnA tejane thayele samUha, AgaLa taDake kema hoya ema dhAraNa kare che. () rANInA hRdayamAM rAtrInA AraMbhe je caMdranuM pratibiMba paDe che te garbhamAM rahelA rAjAnA putranI sukha sthiti mATe jANe asIsuM kema hoya. 73. 72. P.P. Ac. Guniatnasuri M.S. un Gunaanak
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ : rAjAnI rANI diggajanI kuMbhasthaLa rUpI bhIMtamAM (potAnA) be paga mukavA Icche che ane ghaNIvAra sudhI dhArA jaLanA pAnamAM laMpaTa (meha pAmelI) thaelI tethI netra taravAranI rekhA upara mukyAM che. 74. - vAraMvAra upara rahelA tArA upara paNa te rAtI AMkha kare che, ghaNuM krodhavALI thaIne diga aMganAo pAse pagacaMpI karAvavA sArU bolAve che. 75. 1 AbhUSaNa zabda karatAM hatAM te upara paNa bhrame caDAvatI jatI hatI; ane gharanA dIvA upara paNa tene teja vaDe stabdha ziravALA joine te khAra karatI hatI. 76. . e prakAre phuraNayamAna thatAM manahara ane vicitra dehada vALI te tejane nidhi evo putra (thaze ema) jaNAvatI evI rANI kSaNa kSaNa pratye rAjAnI AMkhane amRtanI vATa thaI paDI. 77. zAstra vidhie badhAM puMsavana Adi karma yathAkrame karIne vizeSa cihna vaDe rANIe phaLa have pAse che ema rAjAne jaNAvyuM. 78. - rAjA, TaeNlekyanI lakSmIe lIlA sahita joele, ane kava thaelAM caMdranAM kiraNothI jANe nahAyo hoya, vAMchA rUpI velanuM phaLa pAse jene che evo thatA thake AnaMdathI kyAMI samAto nathI. 79. vaidyAe sarva osaDe karyo che, rakSA vidhinA maMDalAkSata cAre kera pAtharyA che. prasavanA yogya vidhimAM DAhI evI kuTuMbanI strIothI niraMtara Acita thaela che. - pradhAna jyotiSae batAvele divase te subhra sUtikAgrahamAM piThI, hajAro sArA zukanathI teo rAjAne maheTo utsava jaNAvatI. 81. te samaye dIvAo phuraNAyamAna thatI kAMti dhArI rahyA che ane pIDAne vaza thaIne jANe japa karatA hoya, vilAsanI haMsaNI bALakoe yukta che tene jANe upAya puchavAne kuTuMbIo utsuka thatA heya. 82. - gharanI DelImAM rakSAnI evadhIo dATelI che tenI pAse zastradhArIo hathIyAra sajaja karI ubhA che ane ANu kara teNI kAra akSatavaDe Tana kriyA karIne huMkAramaMtra, maMtra jANanArA bole che. 83. P grahanA madhya bhAgamAM gharaDI strIo kAMIka haLave haLave pitAne mata
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. 86. batAve che, ane nivAsanA pAMjarAmAMthI ati zeka dekhADatI pipaTIo kAna detI rahI che. - je adbhuta dhAmamAM kaI paNa AgaLanA cakravartIe janma nathI lIdhe tevuM lagna pAmIne zivajInI kRpAthI rAjAne putra prApta thayo. 85. bhramaranA zabda sahita devatAI pulo paDayAM, suranuM dudubhi vAgyuM, dizAo parama prasannatA pAmI, kumAranI sAthe ja jANe guNo utpanna thayA hoya. nA navA pratApanA keTAnA samUhanI kAMtivaDe ane niraMtara rAtanA dIvAnI saMpattivaDe e jagatanA netrane bALaka caMdramAnI peThe udayanI saMdhyAvaDe jema tema zobhA pApo.. 87. nA nirmaLa evI pAsenI gharanI bhIMtamAM lekara zarIravaDe pratibiMba paDayAM che tethI kRtajJapaNAthI (ApaNI karelI) sevA saMbhAraze ema dizAoe khoLAmAM lIdhe hoya evo rAjaputra zobhe che. 88. . e pachI rAjAne putra thayAnI vAta prathama devatAone AnaMda pamADe evA nAMdinA nAde karI, te pachI tenA yogya utsAhathI strIonA utAvaLe cAlavAnI lIlAthI gagadita thayelA vAgvilAse karI. 89. cAraNane senAM devAya che, gItane dhvani thaI rahyA che, gAyake gAya che, karaTa nAmanA halakA leke leTI rahyA che, nRtyano utsava AraMbhAI rahyA che, jyAM maMgaLanI turI ane duMdubhinA nAda thaI rahyA che, UMce svare vaitAliko gAya che, ane AgaLanA rAjAone ulaMdhI jAya evI rIte vakhANa thAya che, evuM rAjAnuM ghara thaI rahyuM che. 90. e pachI ucita karmamAM AsthA rAkhanArA gore batAvelAM badhAM karma vidhAna jANavAvALA rAjAe karyo ane vAraMvAra e rAjA putranA spazathI mahotsavane anubhava kare che. A jagatamAM garvadhyanuM e mukhya - 91. ItizrI tribhuvana maladeva vidyApatikAzmIraka bhaTTa bilhaNanA karelA zrI vikramAMkadevacarita nAmanA mahAkAvyamAM AcArya vallabhajI haridattanA na karela gai bhASAMtaramAM bIjo sarga samApta thayeTrust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5 sarga 3 je. vikhyAta guNavALe e bALaka, kAMI judA ja prakAranI ceSTA kare che tethI anumAna karelAM parAkrama ane abhuta tejane lIdhe potAnA pitA) rAjA (Ahavamala) taraphathI zrI vikramAditya evuM nAma pAmyo. (tenA pitAe tenuM 'vikramAditya nAma pADayuM.) e cAlukya vaMza bhUSaNa rAjAnI strI, yazavaDe jeNe dizAnAM mukha raMjIta karyA che evo ane pote ujvaLa kAMtivALo che evA vikramAditya (putra) vaDe sAmrAjya lakSmI jema parAkrama vaDe zobhe tenI peThe zobhI rahI che. 2. 1 e (bALaka) hastakamaLa vaDe hAra pakaDI rAkhIne dhAvavAne pravRtta thayo te mahAre bhogamAM guNiyo bahAra rAkhavA yogya nathI ema jANe pitAne svabhAva jaNAvato hoya (evo lAge che). 3. (mahenI) mahAya jaIne bahAra pAchI nIkaLatI hoya zuM evI mAnAM stana ane khoLAmAM vilAsa karatI hAranI zobhA te jANe nimitta vagara he marakAvatA e bALakanA hAsyanI kiraNa hoya evI rAjAnA netrasavamAM dhajA patAkA samAna thaI paDI. te (bALaka) nI muThImAM peThelI rAtA ratnarUpI dIvAnI zobhI rahelI - kAMtinI Tasara te jANe zatrunA kaMThanA lohIvALI thayelI bALakanI bheLI utpanna thayelI taravAra hoya tevI zobhe che. e kumAra je beThelAne mUkIne ubhelAMnI tarapha (rIkha ) gayo te e UMcA manavALo nIcA tarapha thanArI evI adhika vimukhatA jaNa vate hoya zuM ? 1. bilDaNanIcenAM nAma vApare che. vizvamAM , vizvamAMvAva, vikama aMchA, ane vizvamAya teva, ane vimA paNa jovAmAM Ave che. tenuM bIjuM nAma tribhuvanamag che (bIlDaNa lekha). 2. guNavAna purUSe. (hAra paNa guNa (darA) vALo che. 5. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ e kumAra je dhAvyanI dIkarIne mahA marakAvIne ahaMkAra de che te rAjAnA kAnamAM uparA upara jatA amRtanA ghuMTaDA thaI paDyA. 7. - te AMgaLI jhAlIne je ubhe thAya che ane kAMI aspaSTa (zabda) je bole che te paNa rAjAnI AMkhane ane kAnane vAraMvAra vazIkaraNa karanAruM thayuM. krame karIne jene cAlakarma karyuM che evo te naMdana te cAlukya rAjAemAM zreSTha evA e rAjAne vinodanI lIlA (rUpI vela) nAM ghaNAM pulanA naMdanapaNane pAmyo. te e (kumAra) dhULyamAM ramavAthI melA thayelA zarIravALe rAjAnA khoLAmAM bezIne pitAnA zarIramAMthI kharelI raja vaDe teNe rAjAnA manane kAmaNanA cUrNanI garaja sArI. 10, rAjAo praNAma (karavI) hAthe joDe che te tarapha be paravAnI peThe kAMIka adhe vAMcelI AMkhe jenAre e rAjA te (kumAra) nA eka hasta kamaLanA praNAma (salAma) mAM pitAne kRtArtha mAne che. * 11. kuMtaLa rAjA kSaNa kSaNa te (kumAra) nA mukhanuM cuMbana kare che (tethI) tenuM mana te (kumAra) nA hoTha jema svAbhAvika raMga (rAsa) thI karI paripUrNa che tema rAjAnuM mana paNa raMga (prema) thI saMpUrNa thaI gayuM. 12. A te rAjaputre gaLAmAM siMhano nakha paheryo che te jANe mukharUpI caMdramAM pharavAnI abhilASA karanArA hariNane blIvarAvavA sArU rAkhyo hoya e zebhe che. 13. te krIDA karate, nAyakAnA jhAMjharanA nAdathI AvelA rAjahaMsone bhagADI mUke che te (pate) ekaleja pRthvIne pAlana kartA thavAno hoIne rAjahaM. sene sahana karI zakatuM nathI e kahI batAve che. 14. te krIDAmAM tatpara rahelo leTAnA pAMjarAmAM rahelAM siMhanAM baccAMne 1. mULamAM phuvAra che tene artha jesamAM huM kevuM evuM che paNa A varane apabhraSTa hoMkAro de e artha ISTa lAge che.' 2. kumAra ane devatAone bagIce. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIDA kare che te jANe thanArA zatru hAthIonI sAthenA yuddhamAM tenuM zaurya upayogI thaze ema mAnI te harI letA hoya ema lAge che. 15. te udaya pAmele ane vRddhi pAmate bALacaMdramA paganA nakhavaDe jANe caMdramAnAM bALaka chokarAMo pitA sAthe ramavAne tenA (pagamAM paDI) yAcatAM hoya evo te zobhe che. - e rAjaputra krame karIne badhI lipimAM pratiSThA pAmyo (te zIkhyo) evA puNyAtmAne A lokamAM gurUo nimitta mAtra hoya che. 17. abhyAsa mATe badhI dizAmAM bANa pheMkatA rAjaputranA prahArathI hInI hAya zuM ema (badhemAM) bhramaNa karatI arjunanI kIrti vIkhAI gaI. 18. rUpamAM lebhAI gayelI rAjakanyArUpI bhramarIo jene nathI meLavI zakI evA jenA mukhakamaLanuM, kavitva ane vaktatvanA phaLavALI (phaLadenArI) sarasvatI cuMbana kare che. 19, lAvaNyanI kaLAnA samUhavaDe bharAtA AvatA e bALacaMdrane joIne kamaLavelyanI peThe strIonI paNa nIMdara uDI gaI. 20. - te pairyavaDe (teono) anAdara karIne cAlyA jAya che tyAre tenA upara kAmadevanA utsAhavALI, ane bAMdhelI tathA mehabharelI, bhRguTInI chaTAvALI, puranI strIonAM netrakamaLa kepa sahita paDe che (pitA tarapha nathI je tethI kApavALI AMkhe te tarapha joye che.) 21. - lAvaNyanI zobhAnA samUhanuM dhAma evo e kumAra dhIre dhIre vadhavA mAM tyAre kayI strIonAM netra nidrAmAM daridra nathI thAtAM? (phATI AMkhe nathI joyA karatAM?) - bALaka chatAM paNa A rAjaputra pite unnata che tethI tejasvIonI unnati khamI zakatuM nathI (tethI) sUrya deva paNuM zaraNuM levAnI IcchAthI viSNupada (AkAza ane viSNunAM caraNa) ne AzarIne rahele (arthAta tapa karata) zobhe che. ) * 23, - teja eja jene dhana che evA purUSonI upara rahelA e (kumAra)nA * nidrAmAM daridra eTale nidrA vagaranAM. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ mugaTanuM ratna (tenI paNa). upara rahyuM che tethI jANe maNimaya pAdapITha (paga mUkavAnI bAjoThaDI) mAM pratibiMba paDavAnI yutivaDe kSamA mAgavA sArU ALoTatuM hoya ema lAge che.) teTalAmAM rAjAne saha nAme trIjo putra paNa thayo (je) svamamAM paNa kahevA mAtranA yazamAM paNa daridra hatuM kemake (te) zivajIne prasAda nathI. .. 25. have koI samaye e rAjA, sarva vidyAmAM jarA paNa aTake nahi evA ane saMgrAmanA utsavamAM utkaMThA dharanArA evA vikamAdityane jeIne vicAra karavAmAM pravRtta thayo. 26. A adbhuta sAhasanAM jenAmAM cinha che evo A eka vIra je siMhAsanane zobhAve (siMhAsana upara beze) te siMhaNanI peThe tenA khoLAmAM beThelI rAjya lakSmIne sAme thavAne koNa samartha thAya ? 27. (mATe) huM sAmrAjyane bhAra mukI dIdhA vagara putrane prathama yuvarAja karuM (ke jethI) be taTanA sArA AzrayathI nadInI peThe rAjyazrI sAdhAraNa paNane pAme (sarala thAya). 28, - ema nizcaya karIne prayatna karanArA pitAne keAI vakhata praNAma karIne te pratye sarasvatInAM nepuranA zabdanA sagA bhAI sarakhA zabda vaDe kumAra belyo. rAjAonI AjJA mastakanuM cuMbana kare che (mAthe caDhAvAya che), tyAga ane bhogamAM lakSmI vaza thaI rahI che. tamArI maherabAnIthI badhuM sulabha che (mATe) mahAre sArU vaivarAjya ane vicAra) (baMdha) rAkho. 30. te pachI rAjA belyA ke vatsa! mahArA IcchelAmAM ulaTo bhAva kema dhare che? kharekhara hArI utpattimAM mane je parizrama paDyo che temAM zivajI pramANa che (te jANe che) . 31, - tuM jaivarAjya aMgIkAra karIne jagadrakSAmAM khabaradAra nahI thAte paNuchanA zabdathI dizAnAM mukhane bharI denAra mahArA hAthane kaleza kema zAMta thAya. 29. - hA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ e pramANe karNATapatinuM medayukta vacana sAMbhaLIne sarasvatInA hAlatA vastranA jevI suMdara dAMtanA kiraNanI rekha prakAza kumAra pratyuttara de che. ' ' : 33. tamArI pAse je DahApaNa batAvavAnuM nATaka karavuM te kavionI AgaLa vAcALapaNuM che ane caMdra pAse hoya tyAre kAMtine mada karavo enA jevuM che te paNa bhakitavaDe kAMIka kahuM chuM.. . 34. | pitAno mahArA upara pakSapAta thAya che e (vAta) vicAranI caturAIne maTADI de che. (e vicAra caturAi bharela nathI) (kemake) mahAre putra semadeva che tyAM mahAre vaivarAjyamAM adhikAra nathI. , 35. - oha cAlukyavaMza paNa je anAcAranuM pAtra thAya to te hoTuM ghAtakIpaNuM kahevAya. are bIjuM zuM? A kaLirUpa hAthI niraMkuza thaI gaye. . . . . 36. * te prathama pitAne, lakSmIno hAtha pakaDAvavAne, mahAre hATo bhAI pite lAyaka che. virUddhatAne lIdhe malina thaine mahAre rAjyalakSmIne svIkAravAnuM kAma nathI. 37. maherAne sukAI gayelA mukhavALo banAvIne huM lakSmInA premamAM Azakta thAuM to pachI bIjuM zuM ? anyAya karanAro thaIne meM ja kuLamAM kalaMka AlekhyuM (Thare). - pitA cirakALa rAjyane zobhAva, mahAre hoTe bhAI vaivarAjyapadane ArahaNa kare, (ane) huM ramata sAthe dizAnAM aMtarALa dabAvI pADI Apa baMnenA bAdalanuM vrata dhAraNa karuM. . : 39. I rAmanA pitAe je potAnA rAjya upara kramanuM ullaMghana karIne bharatane abhiSeka karyo tethI uThelI " strI jIta" evI tenI apakIrti hajI sudhI paNa dizAonA aMtarALamAM che. te mATe kuMtaleMdranA yazane virodhI A mahAro viSene pakSapAta aTako joIe. zuM mahenata vagaranuM mahAruM varAjya rAjA vicAratA nathI! 41. 38, ** 1 Ahuma la. . . . . P.P.AC. Gunratrasuri M.S. . . . . .. . ..* . . . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 kAnane pavitra karanAruM putra thakI evuM vacana sAMbhaLIne rAjAne A zcaryakAraka lAgyuM. kulaTA strIomAM mukhIpaNuM dharAvanArI A lakSmI kenuM citta malina nathI karatI ? 42. - sneha sahita ene khoLAmAM besArIne romAMca UbhAM thayelA zarIra vALo (rAjA) ati ujavaLa daMta kAMti vaDe maherabAnInI motInI mALA enA gaLAmAM paherAvato thake kahevA lAgyo. - 43. . kharekhara ghaNuM bhAgyavaDe e bhagavAn bhavAnIpati hune prasanna thayA che, ke je cAlukya kuLanuM vibhUSaNa evA tuM putranI maherabAnI karI. 44. ( nahIMtara) AvAM zravaNuMmRta vacane tenA bIjAnA mukhamAMthI nIkaLe ? devatAo rUpI bhramarone cATavA lAyaka madhu pArijAta vinA bIjo koNa utpanna kare ? * 45. * je (rAjyalakSmI) sArU kyA rAjAnA kumAre nyAya viparyayanuM pAtra nathI thatA ? te hajAre unmatta hAthInA jevI bhAre rAjyalakSmI tyAre tRNavata halakI che. - laMkAnI pAsenA samudramAMthI e (lakSmI) nIkaLI che (tethI) rAkSasInI peThe rUdhira rUpI AsavathI tRpta thAya che. e lamI hArA bhuja daMDamAM baMdhAelI thaIne vinayanA vratanuM pAtra thavAnI. 47. te je mArga batAvyo te huM jANuM chuM (kemake) mArI paNa cAlukaya kuLamAM utpatti (thaI) che. paraMtu svabhAvathI capaLa evI lakSmI A lekamAM guNanA baMdhanathI rahita (purUSa) mAM daDhatA kema pAme ? 48. mahAre deSa kAMI paNa nathI; tene je navAI lAgatI hoya te jozIene pUchI je. sAmrAjyanI nA pADanArA enA pApa graha pApa grahaNa karelA ja che. kAraNa sAmrAjya lakSmIne dhaNuM tuMne ja zivajIe paNa kahelo che. leka mahAruM bahu putrapaNuM paNa AgalyA be putra vaDe ja vistAre che. 50. te he vatsa ! mahAruM vAkya pramANuM karya. cAlukyanI lamI cirakALa "jene graha sAmrAjyanI nA pADatA hoya te ja pApagrahaNa karanArA (pApa bhegI) che. 46. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Sun Aaradhak Trust
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51. uMcI ja rahe. adekhAI vinAnA rAjAo mahAre, guNane laIne, pakSapAta kalaMka vagarano che ema) vakhANo. evuM pitAnuM Adara sahita vAkya sAMbhaLIne kumAra hasate hasato pharI bolyo. mahArA bhAgyanA doSe karIne mahArI kIrtinA kalaMkana hetu tAtane A durAgraha che. ' 1. kadi tenA graha rAjyanA dUta (rAjya meLavI denArA) na hoya athavA zivajI karUNA rahita hoya te te vaDeja tAta kRtArtha thaze mATe mahArI kIrtino nAza thato aTakAvo. : 53. - digvijayamAM enI zakita nathI ema nathI (kemake) jene nAnera bhAI mastaka upara AjJA dharanAro che e sthAnamAM raheleja abhuta kArya karanAra hoI ne rakSAmaNinI samAnatA dhAraNa kare. . . 54. na ItyAdi ati vicitra vacanothI pitAne ketuka pamADI utsava batAvI udAra svabhAvavALA teNe hoTerA bhAIne vaivarAjyanI heTAInuM pAtra TharAvyuM. - 55. . na cImaLAI gaelI kIrtivALA bhujanA IcchitanuM zivajI pote samAdhAna karaze. ema vicAra karIne putre kaheluM badhuM e rAjA karavA pravRtta thaye. " , herAne moTAInuM pAtra karyo to paNa lakSmI to tene ja mAne che. pUre siMdhu nadIne nicANamAM utArI dIdhI hoya to paNa te samudranA mArganeja Icche che. . 57. devanA upadezyAthI ane guNa dekhavAthI rAjAnA cittamAM teja vasI rahyA che. jema ratnanA parIkSake vakhANyuM hoya ane ene prabhAva jovAmAM Avyo hoya eka moTI kiMmatavALuM ratna (tema). 58. - te varAjyanI zrIne AzarIne rahelA oNTAbhAInA ane rAjaya upara sthita thayelA pitAnA ema baMnenuM kArya jema pRthvInA ane zeSanA bhArane Avika75 upADe che tema (upADe che.) 59. - te (rAjAnI) AjJAne namana karanAra e putra (vikramAditya) neja P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra : raNanA utsavamAM sarva ThekANe AjJA kare che. ane rAjA yaza jemAM mugaTa. rUpa che evAM te putranAM meLavelAM jayarUpI amRta pIye che. 60. - te hAthInA kuMbhasthaLanA siMdurathI rAtA dariyA jevo zo che. - lanI senAnA kSayathI nIkaLelI lehInI nadInA samUhavaDe jANe bharyo hoya e zobhe che. -. cAlukya rUpI rAma, hari (gheDA ane vAnara) nI senA sahita kAMThA upara AvyAM tyAre pragaTa thatI motInI chIpane bahAne jANe bhaye karI dAMta pitAnA) kheMcI kahADate hoya zuM? 62. ' te jyAre malayAdrinAM kuMjamAM peThe tyAre tenI senAnA hAthInA kAnanA phaDaphaDATathI vasaMtaRtu vinA paNa viginIone tApa karanAre caMdana vAyu pragaTI nIkaLyo. * che. e kuMtalarAjaputra kaI jAtanI rAjahaMsanI lIlA dekhADe che. te taravAranI dhArArUpI jaLamAM maLele zatruone yaza te jANe dudha hoya ema jANIne kheMcI le che. : - te vIramAM agraNI jyAre vijayamAM udyakta thaIne dhanuSya daMDa khece che tyAre draviDa dezanI strIonAM mukha unAmAM unA nizAsAthI jhAMkho paDI gayAM. - te (jyAre) virUddha (ya) tyAre cola dezanA rAjAe atizramane lIdhe parvatanAM jharaNuMnuM pANI pazunI peThe stananA svAdanI peThe pIne oya mA ema kahIne pRthvIne tyAga karyo. -. teNe zaraNe AvelA mAlava dezanA rAjAne akaMTaka rAjya upara sthApyo. kanyA devAne bahAne tene ghaNuM rAjAo sarvasvanuM dAna kare che. 67. * te saMgrAmamAM mala jevA rAjAnA gelekSamAM eka vIra putre na chatI zakAya ane heTI laDAIo pADanArA zatra rAjAonI keTalI laDAIne pa. tAnA adbhuta sAhasavALA be bAhunA parAkrama vaDe nathI chatI? (arthAta badhI laDAIomAM jIta meLavI che). . te ati uMce ane uMcI garadanavALAne ja mAranAra che tenI 68. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun'Gun Aaradhak Frust
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 70. 72. AgaLa namavA sivAya tenI taravArane aTakAvavAno rAjAone bIjo mArga cheja nahi. te kAraNarUpa avatarelA janArdane peTa upara (paDelI) hAranI saro vaDe jANe nAbhimAMthI kamaLanI utpatti vAravA sArU caMdramAnI kAMti kema. phelAvI dIdhI hoya ? te guNI priyanuM hastakamaLa harSathI hema varSanuM thayuM tyAre tenI AgaLa. kavione rAjI karavAmAM bheja rAjA (kaI gaNatImAM) nahi ane hAthInAM dAna devAmAM DAhyA muMja (paNa kAMI gaNatImAM ) nahi. 71. zatrunI lakSmIne AliMgana levAnI kriIDAmAM ghaNuM utkaMThita evA tenA be bhuja che (temAMnA) bAjubaMdhamAMnAM ratnanI kaNIonA kAMTAnI tIvratA taravAramAM bhaTakAIne TaLI gaI te eka chatravALAe uMcA rAjyanA lebhathI bIjAM cho thatAM aTakAvavA sArU uMcA vaMza (kuLa ane vAMsa)vALA bhUbhUta (rAjA ane parvata)nA daMDa badhAnA sikaDa kaTakA karI bhAMgI nAMkhyA. 73. jeNe saMgrAmamAM gaDano vijaya hAthI grahaNa karyo che ane kAmanA rAjAnA moTA pratApa ane rAjya lakSmIne nirmaLa karI nAMkhI che evA e (kumAra)no pUrva parvata (udayAcaLa)mAM sUryanA rathanA paiDAMnA gheSa vaDe jenI pareDhiyAnI nIMdara harAI gaI che evI siddhadevanI strIyo baraphanA jevo ujavaLa yaza gAtI hatI. 74. - teno saMgrAma jovAmAM IMdra utsuka thayA hatA paraMtu uccazravA (Do) bahu AkAre karele dhanuSane TaMkArava khamI zake nahi. tyAre devatAI hAthI upara rahaDyA teNe paNa raNanA rasathI krodhAyamAna thayelA gaMdhahastioe gherI levAthI te bhAgavAmAM tatpara thayA tethI teNe (hAthIe) paNa tene (rAjAne dUra kahALyo. : 75. 1. janArdananA nAbhikamaLamAMthI kamaLa thayuM hatuM te na thavA devA jANe caMdramAnI kAti phelAvI dIdhI. caMdramAnI kAti kamaLa thavA na de e prasiddha che. 2. devatAnI eka jAta, juo sarga 2 nA lekanI 12 nI neTa, * * P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ - e (rAjA)nA yAdaloe kAMcI (purI) lUMTI lIdhI tethI jemAM devA. layanI dhvajanI paTTIo mAtra bAkI rahI te lUTArAoe badhI vastrano ThAThamATha lUTI levAthI putrIone laMgATI vALavAnI kRpaNutA mATe jANe (hAya). 76. ahI bhagADelA rAjAone daLI nAMkhavAnI je kIDA tethI uThele je zabda te, meghanI garjanAne anusaranArA dhanuSanA zabdo vaDe (mizrita thaIne) jagatane kaMpAvI rahyA hatA tyAre rAvaNanAM mAthAM kApyA chatAM paNa jene kedha zAMta nathI paDe evA rAmacaMdranI punarAvRtti akAlika kaMpamAM bApaDI laMkAnA lokee mAnI. ItizrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa bihaNanA karelA , vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattakRta gujarAtI gadya bhASAMtaramAM trIjo sarga samApta thayo. sarga 4 the. rAjaputra kArya thakI yuvarAjapaNamAM rahelo te niSkapaTa vIra evA teNe kAmadevanI peThe divijaya karyo. - tenA hAthIoe kerala dezanI strIonA guMcavAi gaela vALarUpI velanI sAthe malayavRkSa lIlA mAtramAM bhAMgI nAMkhyA. 2. tenA madavALA hAthIoe malayane jyAre vRkSaNa karI mukyo tyAre huM mAnuM chuM ke caMdananA vAyune na maTADI zakAya evo dukALa paDyo. 3. malayAcaLa caMdanamAMthI TapakelA pINane maze te jANe parokSa thaI gayAM hAya (marI gayAM heya) nahi ema tenA piMDa muke che. 4. ghATA caMdananA jharavAthI (te rU5) gArAvALAM thayelAM mastakavALA tenA hAthIe jarA vAra samudramAM peThelA tethI temanA vaDavAnaLane tApa zAMta karyo. vavAnaLathI tapelA samudramAM caMdananA jharavAthI suvAsita thayelI mela P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jur? Gun Aaradhak Trust
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa 19. thaI gayo. tenI senArUpI badhI strIoe sakhInI peThe malayavAyunI janma bhUmine prItivaDe joI malaye caMdana vAyunA bIja sArU jANe heya tema tenI strIonA sugaMdhI evA vizvAsanA vAyu vaDe guphAo bharI dIdhI. hAthIoe mULamAMthI kheMcI kahADI pheMkelI evI caMdananA vRkSa rUpI delata te jANe kiMmata letA hoya tema samudramAMthI teNe ratna grahaNa karyo. 9. hAthIe khodI nAMkhelAM caMdana vRkSanA TapakavAthI dhoLI thaI gaelI zilAvaDe malaya jANe tenI senAnA khaLabhaLATathI asthizeSa jevo 10. samudra nArAyaNanI nidrAno bhaMga karanArA senAnA kalabalATathI jANe kopAyamAna thayA hoya ema khaLabhaLI uThyo. 11. pANInA hAthInI baheDI sarakhA mahATA sarSe samudrane kAMThe guchaLAMvALIne sutA hatA te tenA hAthIoe kacarI nAMkhyA. 12. samudranAM metI jene page vaLagI gayelAM che tethI tenA hAthIyo page nakSatrone kacaranArA iMdranA hAthInI zobhA dhAraNa kare che. 13. tenAM vAhana e ke ke samudramAM praveza kare che tethI ghoDArane saMbhArIne jANe uccaHzravAsa AvatuM hoya ema samudra mAne che. 14. tenA hAthInA paga bhaTakAvyAthI jemAMnI motInI chIpo bhAMgI gaI che tethI bhaye vyAkuLa thaI gaelA samudrane potAnI chAtI phATI gayAne bhrama thAya che.. - tenA sainyathI ragaDANo evo samudra maravAne upAya khoLe che tevAmAM viSane zivajI gaLI gayA che e bAbata aphasosa kare che. 16. - strInA hoTha sarakhI kAMtivALAM samudranAM paravALAmAM prItinuM pAtra thaelI rAjaputranI dRSTi zebhI rahI che. " 17. teNe kerala dezanA rAjAnA lehI vaDe mela karI nAMkhelA samudrane agatsya RSine trAsa choDAvyo. 18. samudranA madhyane DahoLI nAkhyuM tethI ghumarI khAtA sarpo dAMtamAM vaLagI jAya che te jANe samudranAM AMtaraDAM hoya ema tenA hAthIo kheMce che. 19. 15. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. 36 tenA bhayathI siMhaladvIpane rAjA zaraNe Avyo te agatsya RSinA 20, AzramamAM vizA khAvA lAgyo. teNe vicitra prakAranuM dhanuSa halAvatAM halAvatAM gAMgakuMDa(nI) parastrInAM 21. mukhacaMdra paDI jatA kuMDaLarUpI maMDaLavALAM karyA. teNe yazarUpI kuMcI (citra kADhavAnI pIchI) dizArUpI bhIMta upara mukI tethI draviDa dezathI strInA lamaNuM rUpI pATIyA upara pIMgaLAza utArI (cItarI). ucAM zikhara ( gharanAM) paDI gayAM che tethI te jayazIle jANe rAjadhAnInI nagarI, kapAelA mAthAvALI karI mukI hoya. 23. pANImAM boLAelI rAjAnI rANIo mamatA pAmelAM vastra pAse AMsu paDAvIne te (kumAra) nA yazane kahI dekhADe che. 24. tenA bAhue cela dezanA rAjAnA aMtaHpuranA gharanA bAranI cekInuM kAma halAvAtA puchaDAM rUpI daMDa dhAraNa karanArA siMhane sopyuM. 25. draviDa rAjA jyAre bhAgyo tyAre sAMkaDa guphAnA dvAramAM pesavAmAM ciMtAthI durbaLa thaI gaelA dehane bahu (ThIka) mAnyo. 26. ne tenA bhayathI jhADanI oLamAM bhAgI gaelI cela dezanI strIonA kapuranA TapakAMnA civALA vALa hajI sudhI dekhAya che. ra7. tenA bAhue kaMpAvelI, taratamAMja amUlya padArtho paDI gayA tethI kAMcI (kaMdoro ane nagarI) draviDa dezanI pRthvInA kIllAnuM sUtra bAkI rahyuM hoya (evI dekhAya che.) 28. . pratApanI mahaTAimAM prItivALA eNe (kumAra) peMgi bhUpanI strIjanane kAmadevanA pratApanuM sthAna na thavA dIdhuM. 29. ripunI senA jeNe dAbI dIdhI che evA teNe (kumAre) cakrakeTa patinI citrazALAmAM lakhelA hAthI (paryata) ne choDAvyA. 30. kAma paravArI pAchI vaLyo ane kAMIka bhAganA mArgamAM hato tyAM tene akasmAta udvega jaNavA lAge. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 35. te DAbI AMkhanA pharakavAthI zaMkita thaI bhaya pAmIne pitAjInA caraNanuM kalyANa ho ema AMsu pADato bolyo. 32.. ciMtAe karIne hadaya bahera mArI gaelAne tene koI adasyoe AvIne amaMgaLanI vArtAnI peThe tenA kAnamAM kAMIka kahyuM. 33. sArI narasI cIja prANIonA aMtaHkaraNamAM pratibiMbanI peThe AgaLathIja sAmI AvIne ubhe che. - 34. azeSa zAstramAM uMDe utarI gayo che tethI nirmaLa buddhivALo thayo che to paNa kumAra keI akAraNa adhIratA pAme. kharAba nimitta (dekhAya che te)nI zAMti mATe sarvasva dAnano vicAra karI, e kRSNa nadIne kAMThethI te Aghe na khasyo. 36. - teTalAmAM te ja kSaNe sukAI gayelA hovALo rAjadhAnIthI sAmo Avele mukhya dUta dIThe. 37. apriya jaNAvavAmAM jIbhane ALazI beThelI joIne jANe vistAravALA zvAsozvAsa vaDe anartha kahete hoya ? 38. atyaMta unA mahAnA nizAsAnA vAyuvaDe durvArtArUpI vajI tathA agni pAse che ema jANe jaNAvato hoya ? 39. dhaNImAM bhaktivALI dizAo rAjAnI sthiti pUchatI hoya tethI jANe ati utAvaLAM pagalAMthI deDato dekhAtuM hoya ? 40, anarthanI vArtA upADIne AvyA che te rUpI mahApApe dUSita thaelo che ema gaNIne dhairyo jANe badhI rIte choDI dIdho hoya ? 41. praNAma karyA che ane pAse ubho che evo e (dUtane) rAjaputra je (bApane) hAle che te pitAnA caraNa ( kamaLa)nuM kuzaLa A pramANe puchate ho. 42. - haLavethI pAse besIne utsAha vaNI vANu vaDe nAkanI Toca upara jene AMsunAM TIpAM AvI gayAM che e te dUta kahevA lAgyo. 43. - kumAra tame tamArA manane daDha karo ane dhIratAne choDI deze mAM. durtarUpI pralayakALano megha A ghaDI chuTe che. 44. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ' deva, piMgaLA paDI gayo tyAM sudhI pAMDya dezane, hAlaka lolaka thaI gayA tyAM sudhI coladezane, ane siMhalane dabAvI dIdho tyAM sudhI tamArA 45. vijayane sAMbhaLIne, sukhamaya sthiti pAmyA. . tene vidhicAMDALe akALe dAhajvara utpanna karyo. sukha saMpatti keAIthI kaMpa vagara meLavI zakAtI nathI. 46. 1. caMdananA lepe karIne paNa tene saMtApa zo nahi (ane) te vAraMvAra tamArA AliMgana rUpI amRtanI AkAMkSA dharavA lAgyA. 47. A kramathI teNe ardha jAgavuM jemAM che evuM jovA mAMDayuM te jANe iMdranA dUta (teDavA AvyA hoya te)nI sAmAM gajanimIlikA (AMkha vIMcAmaNAM) karatA hoya. 48. aMtaramAM jANe dAha thato hoya te joIne jANe priyakIrti (hAra) nIkaLI hoya tema dAMtanI kAMti dekhADatA te (rAjA) maMtriyo pratye A pramANe bolyA. 49. rAjAonA mugaTane mANakanI paTTImAM pratAparUpI TAMkaNAthI jANe kerelI hoya evI pitAnI AjJAnI akSara mAlikA mUkI. 50. - dizAnI bhIMtamAM bANanI paMktiothI kAMNuM karI mukIne tene pitAnA yazarUpI rAjahaMsanA pAMjarAnI zobhAne pamADI. 11. * baMdhI vagaranI samRddhi vaDe pRthvIne daridrIo vagaranI karI (ane) sapurUSonA gharamAM lakSmIne kuLavadhU jevI karI. para.. dhanuSanI caturAIthI prApta thayuM che lakSmIne samAgama jene e ane kAkustha vaMzanuM ghATuM sAmarthya evo vikramanI padavIvALo putra prApta thayo che. ' ' A teja yazavALAe yuvarAjatva saMpIne cakravartIpaNAno bhAra upADanAro A somezvarane karyo. 54. e rIte kRtakRtya thayela mAhezvara ziromaNi je huM, tene zivajInA puramAM javAne utsava (che.) 55. 1 A badhuM vikramAMkadeva mATe che ema 53 mA zlokamAM spaSTa thAya che. ' 53. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 * madenmatta dvArapALane hAthe sevakane (sevA karavA AvanArAone) paNa jeNe galahastita karyA che ( gaLacI bharI dhakelI kaDhAvyA che, evA abhAgyA rAjAo daivane paNa agamya evA pitAne mAne che. pa6. mahAre janma cAlukya rAjAonA zuddha kuLamAM che, mahArA kAnanI mi." trAI keTalAMka zAstrArthanA chAMTA pAmyA che ( arthAta meM keTalAMka zAstra sAMbhaLyAM che.) 57. abhAgyA jIvitane hAthInA kAnanA agranA jevuM capaLa huM jANuM chuM. mahAre pArvatInA prANanAtha vinA bIje vizvAsa nathI. 58. te huM tuMgabhadrAnA khoLAmAM (beza) zivajInuM ciMtavana karate (A) deha grahaNanI viDaMbanA (nAmozI) maTADavAne icchuM ( arthAta tuMgabhadrA nadImAM paDIne deha tyAgajha karavA IcchuM chuM.) 59 zivajInI sevAmAM A deha upakAra mATe cAlyA gaye (to) e kRtaghatAnuM vrata (kahevAya eTale kRtaghatA karI de) tene jyAM tyAM tyAga kare che. bahu sArU" ema rAjAnA vacanane kArabhArIoe kabula rAkhyuM (kemake) yogya AcaraNamAM kenuM mata utsAha catura (utsAhita) na thAya? 61. te pachI premIjana jene priya che evo rAjA keTalIka majale dakSiNApathanI gaMgA (tuMgabhadrA) nAM darzana karate ho. te tuMgabhadrAne te mAMnI rAjAe taraMga rUpI hasta vaDe (pitAne) upADIne IdranA maMdiramAM pheMkatI hoya evI mAnI. 63. * tyAM phINamAM moTA maheTA goLAnI paMkita hatI te jANe brahmAe vimAnanA haMsanI hAra goThavI hoya evI dIThI. 64. ghaNe dUra sudhI uDIne paDatA evA chAMTA vaDe e pRthvIne caMdramA graha bheLA thayA hoya evo zobhavA lAgyo. - 4 AvI rIte dehapAta karavo e AtmaghAta nathI paNa vihita marahyuM che, jemake-cAto mijAtya vize vRddho yuvA thavA I tanuM jAnyaH sa va me | ityAdi (dharmasiMdhu.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM utarIne dhIra purUSomAM mukhya evo e rAjA nAhIne zivachanAM caraNayanuM ciMtavana karavA lAgyo. te jarA paNa kheda pAmyA vagara aparimita suvarNanA gaMja devA lAgyo. mahAbhAge purUSo kaSTa veLA paNa dAna devAmAM he pheravatA nathI. 67. te gaLA lagI pANImAM utarIne moTA mojA rUpI turInA gheSa vaDe te zivapurImAM sadhAvyA. 68. eTaluM kahIne te (dUta bolato) baMdha thayo tyAre te (vikramAMka) AMsune varasAda varasAvato ane pAsenAM mANasoe jenI pAsethI charI jhoMTI lIdhI che evo, AkraMda karIne gaLuM phulAvI mukayuM che e, svabhAvathI ja DhIlA svabhAvane ane bApano sneha tethI pRthvI upara ALoTate zarIre rUdana karavA lAge. 69-70. e rItanA durAcAranA niyamane grahaNa karanArA yamane sUrya paNa tene vaMzamAM kAMTArUpa mAne che. - 71. e duHkhane na jANanArA (bIjA) divasone pAra karato (e) divasa paNa jANe pitAne maMdabhAgya samajato hoya. 72. - te pachI e keTaleka vakhata (tevI sthitimAM) rahIne avicchinna paDatAM AMsune varasAda varasAvate vicAravA lAgyo. 73. he AdikUrma karma sukhasthitinI nA pADe che (arthata kAma karavAnAM hoya tyAM sukhe besI rahevuM hoyaja nahi. athavA kAma hoya tyAM sukhe besI rahevAyaja nahi) he zeSa kacarAIne hADapiMjara bAkI rahe evo thA. (eTale pRthvIne bhAra utAranAra have kaI nathI.) 74. he digaje svataMtra krIDA karavAno Adara tajI de, ane badhA bheLA maLIne pAchA A pRthvIne dhAraNa kare. (kemake pRthvIno bhAra upADanAre gaye. ) 75. * (kemake) Ahavamala jevA (rAjA) nA suvarNanA staMbhanI bhrAMti karanArA bAhune (te) brahmAe iMdranI dhurA dhAraNa karavAne nizcita karyo.76. - ke he rAjAo tame potapotAnI rAjadhAnImAM sthira thaIne raho (kemake) viranA siMhAsana upara bIrAjavAne (have) e utsAha kayAMthI (kahADaze.)77. : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 he parUSa tene bahu daMDa (to) chuTo paDyo have tuM zuM karIza, he pratApa tuM pratipAlaka vagarane thaI gaye tethI paritApa pAmate haIza. 78. he pA ( rAjya lakSmI !) pAchuM padmAkara (talAva)ne ghara dhArya. (kemake) A hArA patinI judAIne saMtApa bIje sthaLe tuM sahana karI zakIza nahi. 79. zeSanI phaNanA maMDaLa rUpI DIMTIyAthI pRthvIne kharI paDavuM e sAruM che athavA mATInA pIMDAne evuM snehanuM pAMDitya kyAMthI (hAya). 80. huM mAnuM chuM ke brahmA koI apUrva mUrkha uTha che (kemake nahIMtara ) ghaNuM vakhatanA kalezathI utpanna thaelI pitAnI kRtino kema nAza kare. 81. aho evuM zirya, aho dhairya, vicitra prakAranuM gAMbhIrya ane zobhA, (a) te sAcuM che ke eka ThekANe e badhA guNa durlabha che. 82. - zatranAM zastrone buThAM karI nAMkhanAra e vajI jevI AkRtivALAne je kSaya thayo te mahArA bhAgyanA doSathIja (thayuM che) athavA bIje pATha- mahArA bhAgyanA deSathIja A kSaya thayo che ema (huM) jANuM chuM. 83. brahmA evuM sRSTinuM ratna kayI rIte banAvaze, athavA evA paramANuM kema bheLA thaI zakaze. 84. sAmI doDatI AvatI aneka (senA ane nadIo) ne pezI javA devAne samartha, satvaguNane samUha evo rAjA, sAmI deDatI AvatI aneka nadIone pesavA devAne samartha ane prANInA samUhavALA samudranA jevo evo (manuSya) durlabha che. 85. Arya ane sukumArapaNAnuM eka pAtra evA rAjAthI hAya hArA vinA (e) khedarUpI agni kema sahana thaI zakyo haze. 86. e ane bIju barADA sahita vAraMvAra ciMtavana karI karIne haLave haLave viveka rUpI dIpaka vaDe te raste caDyo. sadhAvelA pitAnI yathAvidhi kriyA karIne pachI mahaTA bhAIne jovAnI utkaMThAthI prerAe te AgaLa cAlyo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93. 94. keTalAka divasoe te mArga ullaMghIne (kApIne) te pachI zabda vagaranI senAnA samuha sahita te purImAM peThe. hasa vinAnI jema taLAvaDI, nyAya vinAnI jema rAjatA, kavi vinAnI jema sukhasabhA, caMdra vinAnI jema rAtri, dAna vinAnI jema lakSmI, kavitva vinAnI jema vAcALatA, tema e pitA vinAnI purIne apavitra mAnuM chuM. 9091 AgaLathI AvelA moTA bhAIe jene mAna ApyuM che evo te tenIja sAthe kaleza sahita rAjamaMdiramAM peThe. - 92. anyonyane gaLe vaLagI paDyA tethI jANe teonA AMsunA jaLanI dhArA tyAM ati baMdhAI rahI hatI te dabANuthI jANe bahAra nIkaLI paDI heya zuM. krama thakI te baMnee duHkha tyAga karyuM ane chaLa vaDe veDhArAtI ane nya sneha vRttithI keTalAka divasa nirgamana karyA. | guNo vaDe pite hoTa che to paNa moTerA bhAIne te pitA tulya lekhe che, mahAtmAonI pravRttio avaLe mArga thAya ja nahi. 95. teNe dizAnA cakrane valavIne bheLI karelI vastuo tene suparada karI (pI) yazasvIne lobha hoya nahi. ne te pachI keTaleka divase somezvara pApa karavAmAM tatpara thayo. e mahaTI samartha evI bhavitavyatA tene keNa maTADI zake ema che. 97. madirA jevI rAjya lakSmI tene mada upanna karavAmAM kAraNabhUta thaI. te khazI gayeluM yazarUpI tamAma vastra jANI zakyo nahi. 98. maMgaLanI turInA zabda jANe tene herapaNa AvI gayuM hoya ethI teNe leza paNa mahAtmAonAM vacana sAMbhaLyAM nahi. : 99. teNe madane vara pragaTa karIne aMgane kasaratAM jaNAvatAM rAjayamInI peThe rAjyalakSmIne kSaya karyo. 100. kuMtaLanA ullAsa baMdha paDyA tethI vairAgya dekhADatI pRthvI te dhaNI jIvate chatte vidhavA jevI dekhAvA lAgI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ , , 43 104. tethI ja jhAjhA pavanathI yusI levAna nuM tenA besavAthI pITha dUSita thaI hoya ema hAthIo suMDha uMcI karI temAMnA chAMTAnA jaLa vaDe pitAnI pITha Upara jANe prakSaNa karatA hoya.102. rakhevALoe maMDaLa bhramaNamAM pravRtta karelA (kAvo levarAvatA ) tenI senAnA ghaDAo tenI ayogyatA siddha karavAne jANe segana letA hoya ? 103. huM mAnuM chuM ke, teNe je kSAtra tejano tyAga karyo che te, kadAcita rAjyalakSmIne lAkhanI mAnatA haze tethI te gaLI jAya to evI vhIkathI haze. teNe pote pizAcINI jevI rAjyalakSmIne cuMbana karyuM tethI svAda lAgyo te have sahunAM gaLAM cusI lehI cusI levAnI IcchA rAkhe che. 105. te uddhata cAmaranA jhAjhA pavanathI uDelI dhULathI bharAI gaye tethI mArga joI zakatA nathI. 106. tejanA bhaMDAra evAM ratnano Dhagale pahere che to paNa te daivano haNelo aMdhArAnA DhagalAthI DhaMkAI gayo che. 107. namavAvALA badhAne upara javAnI baMdhI che ema dhArIne teNe vihaLa thaIne heThe utaravuM ThIka mAnyuM. 108. pizAcanI peThe sarvanAM chidra gotavAne tatpara thayelo te madanI mUcho vaDe kAMI paNa kartavya jANI zakato nathI. lobhanuM ja eka ghara evA e rAjA thakI saghaLAM mANasa alaga rahevA mAMDyAM. rAjAno tyAga e jagane vazIkaraNanuM osaDa che. 110. akArajamAM paNa kumArano abhiprAya teNe pragaTa karavA mAMDyo. lamInA sukhamAM moha pAmelAne zuM asaMbhavita che. 111. te aMkuza pheravate thake hAthI upara caDIne prakhyAtinuM bIja vAvavA jANe AkAza sthaLane khodato hoya ? 112. jhAjhA bakabakATanuM zuM kAma ? teNe evuM rAjya calAvavA mAMDayuM ke jene lIdhe caMdramAnA mitra sarakhA cAlukya vaMzamAM kalakatAne pAme. 113. moTerA bhAIne durAgraha maTADI zakyo nahi. rAjya rUpI graha jene vaLagyo hoya tene mATe maMtra zuM, ane esaDa zuM ? ( 114, 109. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ te vicAravA lAgyo ke udhI buddhinAne zuM karavuM? AmAM apakIrtinA bhAganuM pAtra huM thaIza. 115. avaLe mArage cAlanArA gurUne tyAgaja karavo ThIka gaNAya. to yA ahIMthI dakSiNa samudra tarapha javAnuM dhAruM. dhAra 116. huM jyAre e draviDa Adine atyaMta pIDIza tyAre teo ulaTA cAlanArA paNa Ane harakata karavAne samartha nahi thAya. 117. e culukya vaMzanA mastakane maNi, ema kartavya manathI nizcaya karI nagArAnA. zabda vaDe kAnanA rastAne phADI nAMkhate nIkaLyo ane kopAyamAna thayelAe sAhasanAM bIradavALAe rAjAonI senAnA hAthIomAM pitAnAM bANa vaDe keTalA (hAthI) nuM dhairya na choDAvI dIdhuM ? 118. madhue tyAga karelI vananI pRthvInI peThe dhanuSathI chUTI paDelI paNa chanI peThe, motI kahADI lIdhelI chIpanI peThe, ane madhuratva vinAnI kavitAnI peThe, teNe eke tyAga karelI cAlukya rAjyanI sthiti zobhatI nathI. sArA janmavALAnuM sAmarthya varNavavAne kenI vANIne vistAra (samartha) che. iti zrI tribhuvana malladeva vidyApati kAzmIramabhaTTa bilpaNanA karelA vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA A karelA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM cothe sarga samApta thayo. 11, 1. gurorapyavaliptasya kAryAkAryamajAnataH // 3uthapratiparI parityAvidhI che - (prabodha caMdradaya nATaka) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak frust
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4pa sarga 5 ma. e durmati (jhoTe bhAI) rAjya kaMTaka kahADavAne ughukta thayo che te) ane nAnA bhAIne nahI sahI zake ema hoTA bhAI taraphanA saMkaTanI zaMkA rAkhIne teNe nAnA bhAI sihadevane bolAvI lIdho. 1. sarva bAjuthI turInA maMgaLa zabda baMdha thayA che te jANe ghareNune zabda chAne rAkhatI hoya ema ThekANuMvagaranA cittavALA e rAjAe tenI pachavADe calAvI hoya evI rAjalakSmI jaNANI. khoLAmAM beThelAne mArI nAMkhavA sArU goMdhI rAkhyo che ema kema zaMkA rAkhe che ? (tethI) te rAtamAM khATalAmAM letAM leTatAM caMdana badhuM lovAI jAya che e rIte tapyA kare che. * 3. te rAjAnuM mana moTA bhayarUpI gArAmAM kheMcI gayuM che. te ghaNI saMkhyAvALo bhAra kheMcI kahADavAne samartha evA madonmatta hAthIothI paNa kheMcAI zakAyuM nahi. (gArAmAMthI) 4. e ukaLatA manavALAe tenI pAchaLa puSkaLa sanya mokalyuM. lebhI manavALA carmacakSu purUSanuM karma zuM satvaguNa rahita na saMbhave ? 5. e sainya tene pahoMcI gayuM topaNa anyAyanA paMkanI zaMkAthI teNe te sainyane ekadama haNyuM nahi. aTakaLAya nahi evA bhuja baLazALI tenA jevA purUSa saMkaTamAM paNa pIDAtra vinAnA hoya che. 6. zatru rAjAonA kALarUpa teNe nirdaya rIte mAravAne e sainyane udyapta thayuM tyAre tene madavALA hAthInA paga vaDe cUrNa karAvIne eka kALIyo karI nAMkhyuM. zuM jhAjhA baDAphA mAravA, vAraMvAra zatrunI senAo AvI tene kALanA mukha rUpI khADAmAM nAMkhIne teNe rAjAne potAnuM aMga bAkI rahyuM e karyo. eka mULamAM carAnA che te sAtha hovuM joIe. * mULamAM ana che ane pAnane artha pIDA-duHkha evo rASTraetAnAjamAM karyo che. te vinA uMDAne artha saMbhava nathI kemake e che, 7. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Phke che 12. lakSmInA vilAsa sthaLamAM bAthamAM lIdhelA rAjahaMsanI peThe yazane ramADatA thakA jANe viSNu udaya pAmyA hoya ? " bhAInA durAcaraNanA ciMtavanathI ke parUpI gArAthI DahoLAI gayeluM mana dhAraNa karanArA tene tuMgabhadrAe svaccha pANI vaDe prasannatA pamADyo. 10. hAthInA samUhanA nahAvA sArU utaravAne lIdhe vAhInIpati (nadIpati samudra ane senApati) ne mArga te (tuMgabhadrA) AvI ane (sATe) hAthInA * madanI nadIo samudramAM jaI maLI. 11. ' hAthI (nadInA jaLamAM pratibiMbarU5) sAmAvaLIyA hAthIne joIne tene daLI nAMkhavAnI AkarI IcchAthI nadInuM cekhuM pANuM grahaNa karI zake nahI. krodhI mANasane e svabhAvaja che. bhramaranA zabdathI AkuLa thaele hAthI pANI pIvAnI paNa IcchA karatA nathI. (ane) pANImAM pezI jaIne teone pIDA pamADI, garajavAne vAcALa banavuM e duSaNaja che. 13, pAse AvelI hAthaNanA lobhathI hAthIe sAmAvaLIyA hAthIne choDI dIdhe. pracaMDa daMDavALa kAmadeva jyAM tyAM taiyAraja che e Azcarya che. 14. hAthIoe mArga rekI rAkhyo che tethI gheDA pANImAM ghaNIvAra sudhI nAhI zakyA, ane UMTone to kAMThAnA jhADanA kAMTA maLyA eTale nadInI sAmuM paNa jevuM nathI. - hAthInA madanA pANIthI melA thaI gaelA samudrane hameza jharatA madavALA airAvata hAthInuM bhramaNa sAMbharI Ave che. - 16. A aMkuzane na gaNakAranAre hAthI je nhAvAmAM guMthAyelI kuTuMbanI strIonA madhyamAM game te upara beThelAnA bhAgyanI saMpata che. 17. keTalAka divasa sudhI priyAnA kesaranA gArAvALI e nadIne karIne pachI laDAI pAse AvavAthI jenA bahu kharAba rIte pharakI rahyA che evo e coLa dezanI sAme Agraha sahita cAlyo. 18. jyAMnI mRganayanI strIo najarabAganAM pakSionA nAdathI gaLAnA ghATA svara DhaMkAI jAya che tethI (pitAnI) caturAIne guNa dekhADI zakatI ke nathI, 15. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAM kAmadeva (potAnA) dAhathI mAMDIne tenI sAthe virodha rAkhato thaka, sopArInA vananI kALI paMktimAM maLelAM sUrya kiraNanI kAMtimAM vase che. 20, jyAM pavane halAvelAM kevaDAnAM jhADanA samUhanI rajathI dhoLI thaI gayelI pRthvImAM strIone zaraNe Avela kAmadeva zivajInA agninI peThe bhasma thaI gayA. - 21. nArIyeLInAM phaLanA samUhamAM nRtya karavAthI tenI aMdara rahelA pANuMnI leherane cuMthI nAMkhanArA ane pAkI keLanI samRddhine lUTI lenArA jyAMnA vAyu kAmadevanAM zastra rUpa thAya che. 22. e rAjaputra te vanavAsanA maMDaLamAM strIonI najarabAganI pRthvIne abhUta evA vilAsanI sAkSiNa karavA mATe keTalAka divasa rahe. 23. * pahelAM dekhADelA parAkramanI smRti senAnA turInA nAda vaDe malaya dezanA rAjAone karAvato e rAjA meja mArato dhIre dhIre AgaLa vadhyo.24. jayakezI rAjAe tenI mulAkAta laIne mAgyAthI vadhu dhana ApIne koMkaNa dezanI strIonA mukhacaMdranuM hAsya rUpI ajavALIyuM nizcaLa karyuM.25. e zuddha parAkrama vALAe caMcaLAI choDI dIdhelA Alupa rAjAne vadhAryo. evAonI avinayanI pahelI dUti jevI anamaNuja (namanane abhAva) kepane vadhAre che. 26. ghADAM phelAI gayelAM bANa vaDe AgaLa dekhADele evo kerala rAjAnA strIonA gAlarUpI sthaLImAM AMsuno nivAsa dekhADI dIdho. 27. vegathI AvelA te rAjAne joIne thaelA bhaya vaDe hAlolaka thatA samudra rUpI nIla kuMDaLavALI draviDa dezanI pRthvI kaMpavA lAgI. 28. te pachI nyAya mArgane jANanAre drAviDa dezanA rAjAne dUta, e taiyAra rahetA dhanuSavALA ane badale na vALI zakAya evA keI vizeSa parAkramavALA e rAjAnI sabhAmAM Avyo. mastaka vaDe pRthvI taLane cuMbana karanAra e dUta kuMtalaMdra suta (vikramAditya) ne praNAma karIne dAMtanI kiraNarUpI pallavamAM mukyAM che kamaLa pada jenAM evI vANI bolyA. A 29. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. he culukya vaMzanA ghareNuM ! tamArA guNa gaNavAne kaNa DAhyA thaI zake ema che. sUryanA tejano saravALo karavAne kenI caturAI (cAle) 31. tamArI taravAranA pANInuM nirmaLapaNuM huM zuM varNavuM ? jenAthI utpanna thayelo jagarUpI chIpanA saMpuTamAMnA motI jevo yaza, caMdramAnI kAMtine pAme che. 32, hArA khaganA pANInAM zuM vakhANa karIye. jemAM zatranA mAthAnA vALa jANe pharakatA evA zevALa hoya te vaDe te temAM mukele rAjahaMsa sara yaza zobhe che. hArA bhujamAM ramI rahelA dhanuSano zabda saMgrAmanI hadamAM koNa sahana karI zake, ke je zatruonA gharamAM strIonA kakaLATanA zabadathI spaSTa thAya che. 34. hArI pratyaMcAnA zabdo vaDe diggajo paNa madahoNuM thAya che. (ane tethI) kALA bhramaroe tyAga kIdhA che tethI jANe dizAne svacchatAne. pamADe che. 35. - tuM jevA jItanArA vinA asAdhya sAdhavAne kSatrIo asamartha che. jagatane pralaya samaya vinA samudra baLI devAne hiMmatavALe thato nathI. 36. je te ucca guNavALAe potAnuM rAjya moTA bhAIne tRNanI peThe soMpI dIdhuM; tethI jagatamAM hAruM kIrti rUpI cAMdaraDuM valepanI peThe nizcaLa thayuM che. 37. athavA tuM hArI jamInane zuM kare che. tuM AkhI pRthvIne dhaNI che. siMha je parvatamAM vase tyAM te mRgarAjapaNuM pAme che. 38. 1 . he moTA zUravIra tuM je pRthvImAM vase che te pRthvI puNya phaLanA pAtrapaNAne pAme che. te pRthvIne kutsita rAjAo kadarAIthI (vyartha dhArIne) tyAga kare che te tuM jevA guNa thakI ujavaLa evA patine pAme che. 39. he vikramAditya hArI vhIkathI parvatanI guphAnA AzrayamAM lAja khoI beThelA rAjAo rahelA che tene paNa saMgrAmanI hadamAM hArA dhanuSanI paNuchanA thatA zabdanA paDachaMdA vaDe lhAruM dhanuSa pIDe che, 40, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 uMcA pratAparUpI agnivALuM mukha dhAraNa karatuM hAruM kharza jAdugara che ke je mAnuSI mAthAM kapAI gayelA zatruone devatAI mAthAno samAgama 41. 42. 44. - bhAratAdi viSe hArA jevo pratApI ane bhAgyabhUmi kaI sAMbhaLatA nathI, ke je vijayazrIne saMgrAmamAM darzana mAtramAM anyanA saMgathI vimukha kare che. zuM rAjAonA mukuTanA maNi lehacuMbakanA sagA bhAI sarakhA che? ke je dUra rahelI tArI taravArane pAsenA mArgamAM kheMcI le che te. 43. - cala dezanA rAjA tene zuM na kahe ke jene teM ujavaLa guNavaDe rAjI karela che; te tArI samRddhine tuM tRNavat gaNe che te joIne samRddhi ApavAnuM kahevAthI lajAya che. * ghananI garjanA jevA anyanA porasanA guNa kAne paDe che te paNa jema rAjahaMsaNI mAna sarovaramAMthI khasatI nathI tema tArI stuti tenA mukhamAMthI khasatI nathI. 45. kuLanuM vibhUSaNa ane abhuta guNavaDe traNe lokathI caDIyAtI evI pitAnI kanyAne tArA hAtha sAthe prItivALI karIne te samastane vaMgha tha. vAnI IcchA rAkhe che. 46. - evAM tenAM manahara vacana vaDe kutaLapati prasannatAne pAmyo, kemake AkarA dharUpI viSanA veganI zAMti mATe evA purUSonI AgaLa vinaya ja osaDa che. e caMdramukhI kevI haze evI ciMtA tenA hRdayamAM lAgI. kAmI purUSomAM kheMcelA dhanuSavALa kAma nimitta mAtra joye che. 48. hoThanA bhAgamAM maMdahAsyarUpI vastra jANe patharAI rahyuM hoya ane vALanI laTavALA nayanavALo pUrNa caMdramA e dAMtanI kAMtivaDe jANe sUcanA karate hoya ema teNe mananI prasannatA jaNAvI. 49. AvI sujanatA jANyA vinA mahuM je dhanuSa vaDe je kAMI bolacAla karI tethI thaelI zaramathI mahArAthI mAMDamAMDa bolI zakAya che. pa0, 47. At. Gunratnasuri N Jun Gun Aaradhak Trust
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. 50 sajana deva mAtrane tiraskArI kahADI manamAM guNaja dhAraNa kare 51. che. megha samudranI khArAzane dUra karIne jaLa mAtra grahaNa kare che. - vAraMvAra digvijayanA vyasanavALA mahuM tenuM zuM priya karyuM che tene paNa te hArI upara atizaya rAjI rahe che. uMcA aMta:karaNavALA purUSonuM - 52. caritra kaNa jANe che. " e jhAjhA guNaratnavALA ane snehathI pavitra hRdayavALAnuM icchita huM pAra pADuM chuM. ulaTa thavA dhAratuM nathI mATe je tenA manamAM hoya 53. e rIte amRtanA jharaNurUpI ane caMdranA kiraNa jevI nirmaLa vANI dekhADatA vikramAMkane e pachI e bhalo dUta bhaya tyAga karIne vinaMti kare che. have tamAre bIjuM zuM karavuM ghaTe che, dAnezvarIpaNuM je batAve che te tame karyuM. culukya kulanA rAjA yAcanA karanArAonA mAgelA viSayathI keNa ulaTuM kare che. - 55. mahArA dhaNIne dagAkhora na jANatA he, ane A vAtamAM tamArA manamAM cokhavaTa lAgatI hoya te tuMgabhadrA vaDe cinita thayelA pAsenA mArgamAM pAchA pharIne pagalAM kare. 56. - tyAM e zuddha hRdayavALe keTalIka cAlatI majala vaDe pratApI evA tamArI sAthe parvaNane divase caMdra jema sUryanI sAthe tema paricaya karaze. 57. dhanuSa dharIne e ThekANe AvelA tamAre viSe prItidAna paNa bhItidAnapaNane pAmaze ane tethI tyAM tenuM vilakSaNapaNuM ane guNamAM 5kSapAtIpaNuM jANavAmAM Avaze. 58. Aja sudhI tenA vacananI asatyatA kyAMhI paNa lekee joI nathI. hArA jevAnA azubhapaNuthI (kadi na kaLyAmAM Ave paNa) tamArA jevAne te te spaSTa jaNAze. 59. ItyAdi vacane e vAraMvAra A cature samajAvele e (rAjA) cela dezanA rAjAnuM hRdaya jANavAmAM AvavAthI AgaLa batAvele nadI kAMThe te gayeunratnasuri M.S. ja cAlatI dhana dhanA dhAne divase Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 te pache tarata ja ceLa dezano rAjA paNa utsava karIne kAmadevanI patAkA rUpI ane hAsyavALA mukhavALI te kanyA sahita zaheramAMthI bahAra nIkaLe. tene kuMtala rAjAnA putranI sAthe saMdhi (karavAne) baMdha nizcala joIne mahAbhaya rUpI pIDA zAMta jenI thaI che evI prajA pitapotAnA gharamAM AdaravALI thaI - 62. diggajenA kAna phADI nAMkhe evA tenA duMdubhinA AkarA nAdathI airAvata hAthInA nagArAne zabda thAta heya zuM evuM AkAza zobhI rahyuM che. 63. badhI bAjuthI kAnane AkarA lAge evA phelAI rahelA duMdubhinA nAdanA paDachaMdAne bahAne cIkAra karatA hAthInA ToLAnA bhaTakAvAthI jANe dizAnI bhIta phATI paDatI hoya (evuM jaNAya che.) 64. kAna phaDaphaDAvavAnA pavananI laherothI ThaMDA banelA suMDhamAMthI nIkaLatA chAMTAnA jaLavaDe, bhaya thakI mUchita thaI gaelA AgaLa paDelA diggajone tenA hAthInI laMgaranI laMgara jANe (pANuM) chAMTatI heya. 65. tyAM pRthvI uparanI raja uDIne hAthInA dhvajanA vastranA cheDAnA phaDaphaDATathI AghI nIkaLI jAya che ke jethI sUryane dizvama thAya che. (patAne rasto cukI jAya che). " niraMtara mArgamAM cAlanAre sUrya, pRthvInI dhULane bahAne pazcima parvatanI vAMkI cukI taLeTImAM pUraNuM pUravA sArU pitAnA rathamAM mATI bheLI kare che. caMdana vRkSanI ghaTAmAM bheLI thaelI rajapulanI rajathI sugaMdhI banelI te corAinI krIDAmAM pathArInA upayogamAM AvyAthI devatAonI vyabhicArI strIo rAjI thAya che. - phulanA madhune rajathI dUSita thaeluM joIne bhramare naMdana venane tyAga kare che jethI aMdhakAranA paDane ne vAdaLa bhramarothI chAhI rahyuM hoya evuM thaI gayuM che. te che 69. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70. * 73, para jItanArA gheDAnI senAnI kharIthI khodAelI pRthvInI dhULanAM paDathI mArgamAMnAM je vAMkAM kAM sthaLa purAI gayAM tethI tenI senA subhAgyapaNane pAmI. - manathI paNa na ulaMdhI zakAya evI khADAvALI taLeTInI jamInane kudI jatA tenA ghaDAo vaDe badhI kerathI bhulA paDelA vAtamRgavALI hoya evI pRthvI thaI gaI - 71. teNe zilImukha (bANa ane bhramara) tathA jyA latA (paNucha rUpI vela ane pRthvInI vela) tenI samRddhi vaDe te te sthaLe vijayazrI mATe krIDAnA bagIcA karI mukyA. 72. * cAlyA vagara na rahyA keTaleka divase te rAjA nadIye pahoMcyo. kAryanA samUhane puruM karyA vinA buddhivALA purUSone nIMdara sAthe oLakhANa paNa kevI ( heya) ? ene khaTale zItaLa ane svaccha tuMgabhadrA vaDe taratamAM rAjI thayo. paNa je kAMIka paNa pAchaLathI AvyA tene gAro bAkI raheluM jaLa maLyuM. 74. dakSiNa samudrane kAMThethI AvelI raje jANe caDIyApaNuM kIdhuM hoya ema tarata vacamAM paDIne te samudranI strI (nadI ) ne avaLI gati vALI karI. 75. dariyA kAMThe ghara karI paDelAM janane harakata na paDe e rIte e senA lAMbI thaI. vacamAM leke evI rIte rAta rahyA ke jethI rAjAnA mahela sudhI pahoMcI javAyuM. A cola (dezanAM jano) nA jaLakrIDAmAM nahAvAthI maLelA kapura vaDe dhaLI thaI gayelI e nadI himAcaLanI bakholamAMthI nIkaLelI nadI jevI zobhe che. 77. tyAM dakSiNa kAMThe sthiti karIne paDele kuMtaladezane rAjA tenI senAne joIne hajAra AhavA (yajJa ane saMgrAma) mAM dIkSA pAmelA (pitAnA) bAhune namana kare che, ane cuMbana kare che. | 76. 1. pavana sAmuM kudanAruM eka jAtanuM haraNa Jun Gun Aaradhak Trust
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 . drAviDa rAjAe paNa uMcA hAthIvALuM tenuM sainya ketukathI joIne kanyAdAnanA bahAnAthI anartha rUpI gArAthI potAnA rAjyane uddhA mAnyuM. 79. te pachI yogya purUSo mokalIne teoe paraspara prema phelAvyo te saMgama sahu lekoe mAnya rAkhele evo gurU puSyanAga jevo thayo. 80. mahArA zubha karma A sAkSAta lakSmIpatinAM darzana mane karAvyAM ema AMsu bharyA netravALA e rAjAe kuMtaLarAjAnA prabhAva thakI mAnyuM. 81. te pachI pagamAM praNAma karavAne taiyAra thaelA e draviDanA rAjAne tenI koI jAtanI utAvaLathI rAjI thayelA vikramAMka rAjAe harSathI reko . * * * | (A) zuM kare che ? adhika vayavALA che tethI tamAruM caraNakamaLa hArA mastaka upara muke. Aja (tarataja ) utpanna thayelA nirmaLa ratnane zuM adhika vayavALA mAthe nathI rahaDAvatA. (draviDa rAjAe javAba Ape.) ema kahetA ane harSanAM AMsuthI avicchinna bharAI gaelA netravALA enAthI kuMtaLadezanA rAjA atizaya AnaMdane pAmyA ane e draviDa rAjAne bAthamAM ghAlI lIdhA. 84. te pachI ardhAsana ( ApavAnA) vivekathI pUrNa thaelA manoratha vALAe cALadezanA rAjA rAjAonI paMktinI sabhAmAM mAthAnA mugaTanA ratnanA taDakA 35 e bhutalezvarane jaNAvatA potAnA dAMtanI kiraNo vaDe bAvyA. (tamArAM) aMga caMdana rasathI paNa zItaLa che ane (tamAro) A yazavaDe bAhu caMdranA prakAzane bahAra kADhe che. to he cAlukya vaMzanA tilaka duSTa rAjAone paritApa karavAmAM zreSTha evo tamAre pratApa kayAM vase che. 86. dharyanuM dhAma adbhuta caritranA bhaMDAra ane anavadhi karUNuM rasanA daSTAMtanI bhUmi evA tamane tamAma Adi rAjAone banAvavAnAM rajakaNanA DhagalA vaDe brahmAe racyA che. 1. mULamAM sisTama che te khoTuM che. sabodhana che mATe visargana je. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa lokanA ghareNurUpa A kanyA, A maheTuM siMhAsana, A mahAra AtmA e badhuM bheLuM athavA juduM juduM grahaNa kare ane e puNya vaDe mahArI yazanI patAkA prasiddhi pAme. 88. ItyAdi ghATA prema vaDe draviDezvare madhuratAmAM mukhya evAM 5da vaDe vAraMvAra tene kahyuM tyAre te culukyanA vidyAdhara rAjA cela strInI vAMkI evI vALanI laTarUpI dalAmAM (pitAnI) capaLa evI AMkhane ramADatA A naMdane pAmyA. ' 89. ItizrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa bihaNanA karelA vikramAMka devacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM pAMcamo sarga samApta thayo. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa sarga 6 Tho. tyAM ghaNuM vaibhava sahita (pitAnI) putrIe guNanidhi nRpaputrane ApIne te paraNanAra (cAlukya rAjA) nI mAMDamAMDa rajA laIne te pachI cela dezano rAjA (tyAMthI) cAlyo. 1. kuMtala dezanA rAjAnA putre e draviDa dezanA rAjAne pAra vagaranuM nANuM ApyuM. yazamAM jene majA paDI hoya tevA ane guNamAM prItivALA purUSone dhanamAM tRNanA jevI gaNanA hoya. prasanna manavALo ane mAnanI siddhi pAmele e rAjA gayo tyAre guNano ja eka pakSa karanAro A rAjA pagale pagale utkaMThita thaze. ni. rmaLa (purUSa)nAM mana pulanA jevAM kamaLa hoya che. 3. draviDanA rAjAnI addabhuta vAtonA vakhatamAM e rAjaputra (tenA) guNamAM prItimAna thaI gayo. moTI buddhivALAe (pitAnAM) lamaNa romAMcathI bharI dIdhAM. (mahuM tene kema javA mATe manAI karI nahi. have zuM pAcho netranA paricayamAM Avaze zuM ? ema sajajanane ziromaNi e kumAre ghaNIvAra sudhI kAMIka vicAra karyo, teNe draviDa patinI putrIne tribhuvanamAM durlabha evI saMpattinuM sthAna karI. premI janane viSe ane (pitAnI) saMtatino paNa anugraha karavAne zubha aMtaHkaraNa vALAnI meherabAnI prasare che. te pachI raNanA vegavALA vilAsanA kautuka vaDe eNe yazanA ziremaNinI sthiti dhAraNa karatAM duSTa vidhinA durAgraha thakI ekAeka draviDa rAjane IMdraleka gayA sAMbhaLyA. kemaLa hRdaya, guNamAM prIti ane ati mahetA paricayathI e rAjaputra caMdramAnA kiraNanA jevA dhoLA kapilamAMthI jharatA AMsuvALIe ghaNavAra sudhI vilApa karyo. * AMhI mULamAM 3eta: pATha che tene badale sati joIe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiviDa dezanuM rAjya vIMkhAI gayuM evI vAta tene kAne paDI tethI kheda sahita kuTuMbavALA cela rAjaputrane samRddhino abhiSeka karavAne te cAlyo. sekaDe hAthInA kAnanA phaDaphaDATathI nIkaLatA vAyuvaDe ThaMDA karelA rAjAonA yazane pI jAte e rAjA AdipurI kAMcI pahoMcyo. ' 10. manahara mekhaLAnA samUhanA zabdarUpI jyanAM nagArAMthI jemAM kAmadeve dhanuSya sajaja karyuM che, ane suMdara kaTAkSa rUpI bANane varasAda varasAvatuM parastrIonuM maMDaLa tenI AgaLa (pragaTa thayuM.+) 11. keIka (strI) jenA heThe kesuDAMne hasI kADhayAM che teNe potAnA mahemAM rahelI sopArInI phADaya pipaTanA moMmAM mukIne AMkhane prema ApanAra e putrane cuMbananI caturAI kahevA lAgI. 12. anya strI paDavAnI hAkane paNa na gaNakArIne na kahI zakAya evI gharanI Toca upara utAvaLI ahaDI kAmadevanA parAkramathI vAsita thaelI tarUNa strIo maraNane paNuM tRNa samAna gaNe che. 13. bIjI strI vRthA kalabalATa karIne rAjaputranA taraphanA kaTAkSane pAmI upAya jovA mATe strIomAM kAmadevarUpI trIjuM netra avatare che. 14. hRdayamAM jeNe sthAna karyuM che ane zuddha jene prakAza che evA rAjaputre (hAra paNa evo che tethI tene jANe halako pADI dIdho hoya evA paDI gaelA hArane na gaNakArIne anya strI harinA sarakhAM capaLa netravALI cAlI gaI chAtI upara kAmadevanA mugaTanI lIlAne yogya evA kamaLa pallavanA jevA AkAravALI nakhalipine dekhADatI anya strI suratanA vimardane* sahana karI zakavApaNuM jAhera kare che. +AMhI karUNuM rasamAM zRMgAra mizraNa thayuM che e ThIka nathI lAgatuM. pInatA nI peThe. * masaLavuiM. 15. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 17. 19. anya zyAma kamaLanA jevA suMdara netravALI strInuM maNimaya kuMDaLa kAnamAMthI nIkaLI jaIne khabhA Upara AvIne gaLAmAMthI nIkaLI gaelA kAmadevanA cakranI zebhA dhAraNa kare che. hAtha AvelA cAlukya rAjaputrane prathama jovAnA AzcaryathI utAvaLI thatI purastrIone e rIte kAmadevano lobha pamADanAra vilAsa thayo. 18. e narapatiputrane vaLI kepathI pharakatA hoThavALI koka strI kAmadevanI lIlA pragaTa karAya e rIte kAMIka hAsya lapita krodha vaDe AMkhanA khuba NathI joyo. suvarNanI gharanI vaMDImAM AvIne ubhela rAjaputra merU parvatanI taLATInI bakholanA madhyamAM rahelA sUryane halakA karI nAMkhe che. 20 ema keTalAka divasa jhAjhA vilAsa sAthe zaheranI AsapAsanI pRthvImAM vyatIta karIne paga taLe jeNe duSTone dAbI dIdhA che evo te teNe gAMgakuMDapura joyuM. 21. draviDa rAjAnA pratApanI hakathI samudra jANe kAMIka Agho khasyo hoya ane temAMthI jenuM vivAhanuM maMgaLa thayuM nathI evAM lakSmInuM Adi dhAma jANe bahAra nIkaLyuM hoya ? 22. je ( pura) AkAzamAM pahoMcelA senAnA kIllAnA maMDaLa vaDe zobhe che te jANe devatAonI samRddhinA bhArathI hemAcaLamAM pezI gaeluM surapura hoya nahi ? - zatruonA sinyanA sAthane vIkherI nAMkhIne e rAjaputre tyAM cela rAjAnA putrane gAdIe besArIne draviDa strIonAM nayanarUpI pasalA vaDe jenI kAMti lUTAya che evo e eka mahino mAtra rA. 24. karaDA mArgamAM jaMgalanA dhanurdharane ramata mAtramAM vikherI nAkhIne jeNe taraMga vaDe vaMdananI mALAo utpanna karI che evI tuMgabhadrA tarapha te pAcho Avyo. 25. - te pachI devayogathI keTalAka divaso gayA. tyAre cAla rAjaputra ke je svabhAvathI ja vidhi hato tenI lakSmI AjIga nAmane veMgIne rAjA lUTI gayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI e kuTila buddhivALAe zaMkA lAvIne pachavADe kapa karAvavA mATe enA svAbhAvika virodhI somadevane vadhu caDAvyo (uzkeryo. ) 27. saikaDo subhaTonI sajelI taravAranI dhArAmAM krIDA karavAthI jenA caraNakamaLamAM ghA paDayA heya zuM ethI jANe lakSmI nyAyanipuNe upara paNa paga mukI zakatI nathI te pramAdI upara te kyAMthI ja mukI zake? 28. kutsita rAjAonI buddhi evI rItanI utarI jAya che ke jeNe rAjyalakSmI tenAthI darIyAnA kAMThAnA parvatamAM bhaTakAelA vahANanI peThe tarata chuTI paDI jAya che. 29, A niraMkuza evA kaLiyugamAM paNa hathIyAranA devatAnuM hajI sudhI paNa evuM daDha vrata che ke jethI e anyAyane mArge cAlanArA baLavAna rAjAne paNa saMgrAmamAM bhulA khavarAvI de che. 30, e rIte jatI rAjyalakSmIe jeonI buddhi corI lIdhelI che evA vagara vicAre utAvaLa karanArA baLelA rAjAo mATI senAnA abhimAnathI zatrunA pratApa rUpI dIvAmAM pataMgIyAnI gatine pAme che. 31. dvArapALa pAse sahune manAI karAvavI ethI rAjAo badhue ujaDaja jANe che paraMtu eka kSaNa paNa e svAbhAvika mUrkha paralokanI ciMtA karatA nathI. 32. - kutsita buddhivALA purUSa sphaTikanI zilAnI gheLa banAvaTamAM deva buddhi dhAraNa kare che. ema manamAM lAvIne baLelA rAjAo zivajInA liMgane paNa mithyA sparza kare che. - avicchinna hajAra strIonA madhyamAM sthiti hovAthI jANe purUSa vrata kheAI beThA hoya evA e rAjAo Dagale Dagale ati bhayabhIta rahIne badhI bAjuthI bhaya kapyA kare che. 34. rUdhiranA gArAvALA saMgrAmanA moTA rastAomAM eka pAsethI bIjA pAse vahI janArI e keDInI rAjyalakSmI rAjAonA hRdayamAM paga mukIne teone kalaMkita kare che. . ' 35. - e lakSmI guNa ane aguNa, svajana ane zatru, Apta ane anAta ema vicAra karatI khasI javAnA mAtra dhaMdhAthI rAjAonI buddhimAM pheraphAra karI nAMkhe che. 33. ( 36. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa 37. kuTuMbamAM eka ja rAjyapada pAme e vidhinA lekhanI vAta che e manamAM vicAra karatA nathI ane rAjAo rAjyanA lebhathI kuLane paNa nAza kare che. e heTA manavALAe mahera bhAInuM zuM bagADayuM che ke jeNe ene apakAra karavAnI buddhie cala rAjIganI sAthe saMdhI karI te. 38. e pachI rAjaputra vikamAMkadeva nyAya choDI dIdhelA rajIgane mAravA sArU caDyo. tyAre somadeva pitAnA tamAma lazkara sAthe ati tvarAthI tenI peThe paDaze. 39. jenA (hAthIonA) ati moTA gaMDa sthaLanA madanA aMkamAM utpanna thaelI kamalInInA pAMdaDAnI nakala karanArAM bhramaranAM maMDaLa pAchaLa cAlatAM kALAM chatranI barobarI kare che. 40 agaNita aMkuza vaDe doDelA je (hAthI) kAMThA upara (rahelA) kulAcaLa parvata sAthe bhaTakAyA tethI e jANe nIkaLatI dhAtu (vALI) nadIone bahAne mukhamAMthI avicchinna lehI nAMkhatA hoya(evA dIse che.) 41. je (hAthIo) pitAnA be dasaLamAMja eka nivAsa karIne rahe evI lakSamIne karavA sArU, jANe uDha kautukavALA (paraNelAnA jevAM ketakanAM cinha (mIMDhaLa vagere)vALA tathA eka jAtanI vyuha racanA karelA) teNe hAthIoe (A lakSmInAM ghara che mATe) smaraNa mAtrane zaraNe rahe (nAza thaelAM ) evAM kamaLavALAM taLAva krodhathI karI nAMkhyAM. 42. - je (hAthI) kAnane mIThe lAge e zabda karavAvALA bhramarane upakAra jANe karatA hoya evI buddhithI jhADa halAvIne pADelAM pula vaDe madanA jaLane vadhAre sugaMdhavALuM kare che. . 43. je (hAthIyo) pitAnA zarIranA bhArathI gaLaka thatI pRthvIne jANe uMcA parvata jevA pote upADI rAkhatA hoya ema madane lIdhe mIMcelI AMkhavALA kAMika mIjAjamAM upADelI suMDhavALA thaIne cAlatA thakA dekhAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (evA) tenA maheTA hAthIo raNarUpI samudrane DoLI. nAMkhavAmAM ugra parvata hoya evA jenI upara yoddhAo beThA che, ane jenI saMkhyA nathI evA te ghaNI moTI zobhA dhAraNa kare che. 45. vajI jevA kaThina leDhAthI bAMdhelA bakhataravALA ane bANunA kaTakAothI kAMTA bharAI gayA hoya evA jenA rathanA jUtha potAnA sthAnanI pharasabaMdhI jamInanI peThe saMgrAmanI bANa pheMkavA lAyaka jamInane ThekI jAya che. 46. vA nAMkhavAmAM caMcaLa evAM pUMchaDAMnA hAlavAthI nIkaLatA pavananA samUha vacce Avela pavana (rathe) utAvaLI cAlathI jItI lIdho che, to paNa na dekhI zakAya evo che mATe zaramAtuM nathI. 47. pitAnA rathane upADavAne mATe pasaMda karelA gheDAonI maNimaya palANa upara pratibiMba% rUpe beThelA sUrya pote te upara haDIne jANe parIkSA lIdhI hoya. 48. anumAnamAM ANelA deDavAne lAyaka evo vega ane pahelI pRthvI te kema na karI ema (manamAM ANIne je ghaDA AkAzamAM (cAlatAM) pharakatI. kharI vaDe jANe brahmAne tarachoDatA hoya ? 49. jenA upara asavAro beThA che ane jene sahI rahelAM senAnAM vicitra bakhatara bAMdhyAM che evA jenA ghaDA pratyeka dizAmAM agaNita paMktio karIne kayo samAraMbha na kare ? 50. tenI senAnI kALI zobhI rahelI ane nirmaLa taravAra rUpI lattAonA samUha vaDe jANe AkAzarUpI parvatanI taLeTI vegavALAM saMkaDe jharaNAM dhAraNa karatI hoya zuM evI zobhe che. ' e jaNAelAM moranAM pIchAM rUpI ghareNAMnI zobhAvALI tenI bhAlAMnI paMktio, kSaNa mAtra paNa zatrunI senAnA yoddhAonAM mAthAnAM maMDaLothI khAlI nahI evI kyAM zobhA nathI pAmatI. 52. * AMhI mULamAM pratidina nimAra pATha che tyAM nimAra ne badale jisa athavA miSAra hovuM joIe. 51. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA bahu adbhuta vAta ) kahevAnI zI jarUra ? jagatmAM eka mallarUpa (rAjA)nuM sainya raNanA rasathI cAleluM tene joIne kenA cittamAM ( saMkalpa) vikalpa praveza nathI karato. 53. * udAra bAhuvALA e rAjaputra (vikramAMkadeva)nI pAse kramathI draviDanuM sainya AvyuM tyAre ghaNe dahADe apakAra karavAno vakhata jene maLyo che evo te rAjA (somezvara) paNa pAse AvyA. 54. grahe jene jhaDapI lIdho hoya evA (pitAnA) moTA bhAIne laDavAmAM sAme joIne jenI AMkha AMsuthI bharAI gaI che, evo vikamAMkadeva kAMIne kAMI ghaNIvAra sudhI vicArIne pachI A pramANe jaNAvate hate. 55. - ohohoA apakIrti rUpI phaLa denAruM anarthanuM bIja avinaya rUpI rasanA pUre bharelI virodhanI sAraNa vaDe duSTa vidhiye vAvyuM che. 56. ke je haNAelA nyAyavALA A mahAre hATo bhAI zatrunI othe Avyo che tene raNanA maherAmAM pharato bANa vaDe kema vicAra karyA vinA mahAre tene vAravo ? * 57. bApanI delatane paNa huM zatru karIne ahIM AvIne vasyo che. te huM hAla Ane kema herAna karUM. ohoho ! A hoTo anartha mahArA manane pIDA kare che. 58. huM AMhIthI kAMika (kALa) khamI nIzaruM, gotra vadha karavAne A mahAre bAhu AgaLa vadhato nathI. paraMtu A duSTa leka mahAre mAthe kAMIka paNa apayaza mukIne rAjI thAya che. 59. - zuddha aMtaHkaraNavALA e rAjaputra ema kalaMka vagaranI vANI bolIne yaza rUpI dhanavALA emaNe tenI pAse dhIre dhIre vinamaNanAM kyAM vacane na kahyAM. dUSaNapaNAne pAmyo. kSaNamAM mAravAnI anukuLatA khoLe che. malina buddhi vALAnA kaThina caritrane dhikkAra (heje.) 1. AMhI mULamAM va che tyAM nava joIe, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ - yazonuM virodhi A zuM AvI banyuM. svargamAM gaelA mahArA pitA zuM kaheze. ema manamAM ANIne nidrA AvI gaelA rAjaputra (vikamAMkadeva) ne zivajIe AjJA karI. he vatsa! tuMne ahI maheTA devakArya mATe he guNavAna jANIne avatAra levarAvyo che. zuddha dharmanA dhAmarUpa tAhAruM mana Ama kema vikalpanA haLAmAM vyartha hIMcakA khAya che. * 63. tArA mahetA bhAImAM moha pAmavA mATe hAla tala jeTaluM paNa sAruM nathI, A jagatamAM jeNe ghaNuM pApa karyo hoya tene AgaLano paNa puNyane saMgharo nAza pAme che. 64. te AMhI bhuvana mahotsavamAM zatruone mAravAmAM uttama dhanuSyavALo thA, vArU hArI pRthvImAM A sthiti dharma vidhione mAravA mATe che e kema saMbhArate nathI ? 65. - jagatanuM bharaNa karanAra girijAnA patinI evI vANI sAMbhaLIne e jAgI gaye. A caMdra mailInuM vacana ullaMghI na zakAya ema raNanA karmamAM nizcaya karato ha. prahAra karavAne taiyAra thaI rahelAM ane baMne bAjuthI phelAtAM jatAM baMne sainyane joIne teNe ghaTita saMgrAmane bhoga levAnA lobhathI jemAM rUvADAM ubhAM thayAM che evA be bhuja tarapha vAraMvAra joyuM. 67. e ugra pratApavALo ane jeNe vIrapurUSoe karelA mRdaMganA dhIrA nAda sAMbhaLyA che evo te maMthAcaLanI upara jema tema madavALA hAthI upara haDIne vegathI zatrunI senA rUpI samudrane DahALavA lAgyo. 68. te pachI huM pahele, huM pahelo e rIte doDatAM teonAM sinyanI sAthe AnuM sainya be mahaTA nadanA jaLanI sAthe jema samudranuM jaLa maLe tema bheLyuM. - 69. paDatI kALI patAkA vaDe (te rU5 ) mukhane devaja rU5 garUDa cuMbana karate thake, mahemAM pakaDele jeNe sarpa che evA garUDanuM Adazya karahe ho, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ a 71. uMcAM motIne mugaTa jyAM darzAya che evA hAthInA mastaka rUpI sthaLano saMga pAmIne hAthInA dhvajathI bhraSTa thayele siMha kharekharA siMhanI lIlA pAmyA. lohInI nadImAM jema tema paDIne haraphara karatAM nizAna rUpI moe devatAnI strIonAM netrone banAvaTI nahi evAM monI bhrAMtivALAM karI dIdhAM. 7ra. rUdhiranA jamAvathI thayelA gArA vaDe ati durgamatA pAmelI raNa bhumimAM teNe AlaMbananI garaja na rahe evuM devatAnI strIonuM javuM priya kIdhuM. 73. ghaNuM ghA vAgIne mUccha pAmele mAladha pitAnA hAthInA puMchaDAnA pavanathI zuddhi pAmIne sAmAvALAnA ddhAe pADyo che chatAM e mAranAranuM vera na vALI zakavAthI pazcAttApa pAmyo. * * 74. eka yuddha pitAnI AgaLa thaeluM zatruvIra cUDAmaNinuM dalana tethI utpanna thaelI raja pitAnI AMkhamAM paDI, je tene hAthInA daMtazaLathI phATelI pitAnI chAtImAMthI nIkaLelI rUdhiranI aMjaLI chAMTIne kahADInAMkhI. 75. anya yoddhA hoTA laDAIne saMkaTamAM zatra yoddhAne mAravAne lIdhe jenAM hathIyAra khuTI gayAM che ne jeNe agaNita maraNa karyo che te vegathI praveza karIne teNe zatrunA hAthamAMthI taravAra kheMcI lIdhI. 76. vaLI keka yoddhA prANa javAne taiyAra thaI gayA che te paNa aMdara pezIne teNe zatru ddhAnA mAthAmAM lAta mArI ane tethI janmanuM phaLa maLyuM ema mAnate ha. maheTA purUSone yazamAM prIti hoya che, dehanA pIMDAmAM nathI hotI. 77. kaka yoddho zatrune kAMTA vagarane joIne pite chuTI gaelA bakhataravALo chatAM pharavA lAgo. vimaLa yazanI lAlasAvALA purUSo khaLa purUSane thaDe avakAza paNa rahevA detA nathI. 78. rUdhire bharelAM kapALanI paMktimAM madavALe hAthI praveza karIne pitAnA kAna phaDaphaDAvIne jANe AvelA kALanuM pAna pAtramAM raheluM Asavane ThaMDuM karate hoya zuM. 79. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ - taravArathI kapAelo hAthInA kAnarUpI paDI te kapALanI chIpa upara paDyo te saMgrAma bhUmimAM kALane madirA pIvAnA cakanA DhAMkaNAnI zebhAne pAmyo. 80, niyama vagaranI vijaya lakSmI mATe ghaNuM vakhatathI cAlelA te moTA saMgrAmanA prabaMdhamAM zatruddhAnuM kapALa phADavA sArU rAjaputre hAthI calAvyA.81. te kSaNa uMcA phaDaphaDatA patAkAvALA draviDanA sainyamAM pharyo ane kSaNa mahaTAbhAInA sinyamAM pharyo. e (vikramAMkadeva) raNupRthvImAM jyAM jyAM pharyo tyAM tyAM zatrunA yazane pIvA lAgyo. ' 82. tene hAthI pagavaDe hoTAM kapALa kare che te vakhate jene ThAma nathI maLI zakatAM evI pizAcanI strIonI yoddhAonA rUdhira rUpI madirA pI. vAnI krIDA teNe vIMkhI nAMkhI. 83. sugaMdhI kamaLanI kaLImAM kriIDA karavAmAM Asakata evI lakSmI zatru upara paga muke che tethI te rAjaputranI taravAranI rekhA te jANe bhramaranI paMkti tene cuMbana karatI hoya ema jaNAya che. yamarAjAnI pAnalIlAnI nakala karanArI pAnalIlAmAM pAnapAtrarUpa kapALarUpI chIpamAM hAthInA dAMtanI hAranI hAra paDIne ThuMgA sArU jANe mULA mukyA hoya evI zobhA dhAraNa kare che. - caMcaLa bANarUpI kaTAkSanI hAra vaDe be rAjAne vaza karatI rAjyalakSmI nRpaputra saMgrAmarUpI AgevAna raMgabhUmimAM ghaNIvAra sudhI nacAvI. 86. - tribhuvanane bhayaMkara lAganArA bhujavALA rAjaputranAM vaja sarakhAM sajelAM bANothI bhedAelA hAthI upara beThelA zatrunA vIre jANe praNAma karatA hoya ema sAmA paDe che. 87. zatru senAnA yuddhAonA mukharUpI kamaLane kraravAnI krIDA karato eno 'hAthI raNarUpI taLAvane lakSmIe hAthamAM dharelA kamaLanI kaLIvALuM karI melyuM. 88. yoddhAonI khoparIo hAthamAM dhArelI che evuM, hAthInI ghaTAnAM bhaya . kara hAphAne gale jenA khoLAmAM paDyo che evuM, kALe khAtAM vadhelAma P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jan Gun Aaradhak Trust
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prIti rAkhanAruM, ane hajAre zivA (zIyAlaDI ane caMDikA) ne gya evuM vizALa raNa karI mukyuM. - pratApa vALAnuM pada dhAraNa karanArane vadhAre bIjuM zuM hoya teNe rAjAnI joDane bhAgI nAMkhI (jemAM) draviDa pati kyAMka bhAgI gaye, ane semadeva baMdhana gRhamAM dAkhala thayo. e baMnenAM pratApa ane rAjalakSmI te (vikramAMkadeva) nA caraNa dvayamAM leTI paDyAM. tribhuvanamAM pUjanIya bAhumA parAkrama ane paisAnI samRddhivALAne zuM asAdhya che. 91. saMgrAma devInI pUjA jeNe karI che ane baMne rAjAnI lakSmIe jeno . aMgIkAra karyo che, evo e (vikamAMkadeva) bakhatara DhIluM kareluM che evo te jene kAMThe pitAnuM kaTaka paDyuM che, te tuMgabhadrA nadI tarapha cAlyo. 92. hoTA bhAIne A badhuM pAchuM ApI devAnI jenI buddhi thaI che, evAne zivajIe krodhavaDe azarIrI vANI vaDe manAI karI. 93. mukha vaDe oLakhAtAM evAM rAjahaMsanI racanA vaDe jANe kamaLo zaMkha vagADatAM hoya teve vakhate, ane pratibiMbita sUryane bahAne ghaDI vaDe jANe nadI lagna veLA sAdhatI hoya teve vakhate ati ThaMDApaNAne lIdhe vAyu Asakti vaDe kula nadInAM pANI jANe kema dhAraNa karI rahyA hoya teve vakhate ane pavanane bhegA karelA chAMTAne bahAne AkAza jANe ke gaMgAnuM jaLa chAMTatuM hoya teve vakhate- 95. ati svasthapaNAne lIdhe dIzAnAM mukha ketakI rUpI mitrane pAmelAM che tethI jANe kema hasatA hoya eve vakhate ane AkhA jagatanAM mana harSanA avasarane lIdhe jANe kema utsAhavALAM banyAM hoya teve vakhate- 96. | moTA hAthIo garjanA karatA jANe gaMbhIra duMdubhinA zabada karI rahyA hoya teve vakhate ane jyAre ghaDAo dareka dizAmAM ghADA zaMkhanA nAda jevA manahara harSabharyA haNahaNATa karI rahyA che tyAre - 97. 94. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ . AkAzamAM devatAI duMdubhinA nAda prasarI rahyA che, dhaNIne lAbha thavAthI pRthvIne paritApa dUra thayo che, te samaye ghaNI mudatathI cittane pIMjanArA caulukya lakSmInA kalezane harI lenAre abhiSeka vikamAMkadeva pAmyo. 98. ': zrI cAlukya rAjaputre tyAM ja sAre divase ati karUNa vaDe nAnerA bhAine vhATI lakSmInuM pAtra banAvyo. jenA gharamAM parAkrama rUpI dhana vaDe vecAtI lIdhelI A lakSmI kharekhara dAsI che, evA rAjAone AzritonuM poSaNa karavAmAM zuM durghaTa che. iti zrI tribhuvana malladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa zrI bilhaNanA karelA - ' vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karela gujarAtI gadya bhASAMtaramAM cho sarga samApta thayA. - bulara kahe che ke tene avanavAla no sube banAvyuM ane tenA pramANamAM C. Guniainasuri M.S 2 . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 sarga 7 mo. - te tamAma mukI devA yogya zatruone paNa haNanAro ane manoratha paripUrNa thavAthI yuddhamAM majA mAnanArAe pharIpharIne dizAomAM diggaja bAkI rahyA evI karI. - rAjAonuM maMDaLa samApti pAmyuM tyAre cApadaMDane kholIrUpI baMdIkhAnAmAM jeNe puryo che e e (vikramAMkadeva) celadezanA pratApane pharIthI ThaMDe karI nAMkhIne krame karIne kalyANamAM peThe. ' . . 2. evA tAkaDAmAM kAmadevanA bANane mitra, velarUpI strIne nacAvanAra sUtradhAra, kAyelanA paMcama svaranuM sthAna batAvanAra, ane zRMgArano bhAI evo vasaMtaRtu pragaTI nIkaLe. I " . " 3. - vAyu badhA zuM zIta RtunA bhayathI caMdana parvatanI guphAnI sImamAM pezI gayA hatA ke je himane nAza thaye temAMthI rAte ane divase nIkavyA kare che te. pavananuM bhakSaNa karanArA sapane tene rahevAnA sthAnanuM dAna devA sArU jANe kepa karIne caMdana parvatanA kuMjamAMthI nIkaLIne vAyuo uttara dizAmAM jatA hoya. rathe rahelA ghoDA gharaDA thaI javAthI tene badalavA sArU jANe uttama gheDAnI utpatti (nuM) sthAna (evI) uttara dizAmAM sUrya jate hoya! 6. aho ! kerala dezanA vAyune vasaMtanI sAthe kAMIka kudaratI bhakti jaNAya che ke je lAMbo mArga vALIne badhe ThekANe teno nokara thaIne rahe che te. caMdananA parvatanI guphAnA bArane pATaya ADI daI devI joIe, kemake viyoginIne kAMTA sarakho e vAyu jelane ghaNI mudata sudhI vAkephagAra thAo. (jelamAM purAI raha.). he sakhI ! tAre dakSiNa taraphanA vAyune kaThaNa vacane vaDe apamAna pamADavo nahi. kemake (nahiMtara) te kopanA nIsAsAnA pavana vaDe jADe thaze ane unA thaI jaze. . . . . . . . . . . + , P.P.AC.-Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ e dakSiNanA vAyune tenuM mRga (vAhana) bANa vaDe mArIne enA : musApharI aLasAvavI ema caMdananA parvatanI guphAmAM rahenArA bhIllAnA 10. rAjAne prArthanA karavI joIye. athavA che rahI, vyartha che e dInatA; kemake bhIlla lokone vAyu sAthe vera karavuM pisAze nahI kemake kelinA prasaMgamAM te bhIlaDIne kAma devano leza maTADe che. 11 - caMdananA vAyune durAgraha che ke je anya RtuthI avaLe rahe che tene lIdhe caDhedaya vaDe jema zaratune pradoSa kALa asahya thAya che tema . vasaMta paNa ati asahya thAya che. 12. e te viginInuM pApa ke dakSiNanA vAyunI samajaNa ke je e dizA bhUlI jaIne kadI paNa caMdana parvatanI pachavADe thaIne ja nathI te ? - e rIte phelAtI sugaMdhathI puSTa thaelA malayana vAyuvaDe IrAmAM AMkha vIMcIne paDelI priyane IcchanArI strIonA pralApa ghaNu vakhata sudhI thAya che. 14. - kAmadevarUpI devanuM vimAna, rasa rUpI rAjAnI meherabAnI (athavA prasannatA ane vasaMtanuM sarva RtunAthI vizeSa cihuM evI strIonA haDALAnI gamata zobhe che. hIMcakAmAM beThelAM vahuvAruonA nitaMbanA bhAre jatAM AvatAM hIMcakAnAM deraDAM je truTatAM nathI te kAmadevanI bhAgyazakti che. 16. hIMcakAmAM hAlatI purastrIone bheLAM maLIne vAraMvAra jotAM mANa senI upara, kAmadeva, lakSyane bahu medAna che tethI na cukAya evAM bANe vaDe varSe che. 17. - hIMcakAnI majA vaDe vilAsavALI strIo ghaNe dUra jaIne vaLI pAchI vaLe che tethI AkAzarUpI AMgaNAmAM hovAthI adhI majA (hIMcakA khAIne) devatAnI strIonI bhagave che. 18. vilAsanA hIMcakAnuM pATIyuM nitaMba vistArane lIdhe badhuM bharAI jAya che tethI strInI cAre tarapha dhanuSa saMkeDIne kAmadeva pezI zake che. 19. 15. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23. hIMcakA jhulatA hoya te vakhate je strIonI suMdaratA khIlI rahe che tenuM varNana te je kAmadeva meherabAnIthI kavitva jANatA hoya te te karI zake. 20. hIMcakAmAM strIonuM je hiMcakavuM, je megarAnAM phula ane je larvigana vAyu e (badhI) jagatane meha pamADavA mATe dIkSA lIdhelA kAmadevanA zarIranI mukhya saMpatti che. 21. paga lAMbA karIne hIMcakAmAM hIMcakatI ane jenAM vastranA cheDA uDI rahyA che evI strIonuM je jovAnuM manorathamAM paNa na AvI zake te tarUNa purUSe jaI zake che. (A varNana guhya bhAgone mATe haze.) 23. dUra sudhI uce haDIne pharI pAchI heThe AvatI strIo nitaMba bhA. ganI jaDatA dUra thaye hIMcakAnI majA vaDe zramane je jItI zakI che tethI purUSapaNuM pAmavAmAM utkarSa meLavyo. strIonA kuca sthaLathI dabAI jAya che ane pAcho zvAsanA vAyuthI jIvato thAya che e malaya vAyu vadhu kaleza bhogave che tethI kAmadevanA nokaromAM mAnya thaI paDyo che. 24. vAgatAM laMgaravALI strIo vaDe vilAsanA hIMcakA je purAI jAya che teNe jANe ujaDa hatI evI kAmadevanI rAjadhAnIne vasaMtaRtu vastI vALI karI muke che. 25. strIonI hIMcakAnI gammatamAM kerala dezane vAyu mukha cuMbe che, vastra khece che, ane ghaNIvAra sudhI nitaMba rUpI biMbamAM visAmo le che ema te niraMkuza thayo che. hIMcakAnI majA mahAlatI strIonA gItamAM vanamAM vasanArI koyala zuM ziSyabhAva pAmI che ke je avyakta paMcama rAganI caturAI pAmI che. 27. nitya vanadevInA saMgathI najarabAgamAM rahenArAM pakSIo vilAsavALI strIonA hIMcakA upara besIne teNI sAthe bedhaDaka hIMce che. 28. be hAthavaDe majabuta hIMcakAnAM deraDAM. jeNe pakaDyAM che evI strIonAM khullAM thaI jatAM ane baMdha chuTI jatAM evAM rezamI vastranI aMdara rahelA peDunA bhAga upara kAMIka kAmadeva khIlI nIkaLe che. ra8. 26. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 70 31. : 'utAvaLA AvelA priyenA bAhu rUpI pAze viyoginInAM kaMTha rUMdhAI gayAM che tethI yamanI pAzane vRthA bolAvanAro vasaMta latAothI hAsya pAmyo. ' - 30. pAMdaDAM athavA pAlavathI pavana nAMkhavAnuM baMdha rAkhavuM ane pavana vagaranA makAnamAM rAkhavuM (e baMne) viyoginInI mUcchanA prabaMdhamAM te utAravAno eka navo rasto che. * kIDAnA pipaTe ati harSathI koyalanA zabdanuM anukaraNa kare che tethI tene viginI cheDI muke che. vakhate guNInA guNa guNane mATe (guNa karAvanAra) thAya che. 32, che. himane avasara gayo ema bahAra rahelA bhramarenA zabdathI sAMbhaLIne jANe be varSanI kanyAnA mukhanA sarakhI komaLa kAMtivALuM kamaLa gArAnA udaramAMthI pragaTa thayuM. ' 33. navA dAMta pUTI nIkaLavA tenA jevuM suMdara DolaranAM pulanI kaLInuM nikaLavuM te vaDe vanasthaLInA khoLAmAM beThele bALa vasaMta koI prakAranI 34. ' sugaMdhi zvAsa jemAM bahAra nIkaLe tenI peThe vAraMvAra atizaya vAtA. dakSiNanA pavanavaDe pularUpI hAsya ane jaMtuDIvALuM gabharU vasaMtanuM mukha e vanazrI jANe cubatI hoya. . . . 35. " pRthvIrUpa pATI upara (paDelI) pulanI raja temAM bhramarInA paganI paMktinI chApa paDelI che tethI te kramathI lIpI jJAna mATe jeNe avasara lIdho che evA vasaMtanI jANe akSaramALA vaDe zebhatI hoya tema zobhe che. 36. - jhADanI upara caDe che, pulanA ukaraDAnI rajanA paMjamAM leTe che, latAnAM pularUpI lugaDAM kheMce che (e rIte) vananI sAthe krIDA karato vasaMta zuM nathI karato. - 1 eTale priyanA hAthathIja kaMTha rUMdhANe eTale yamanA pAzanI jarUra paDI nahi; te belAvanAra vasaMtane latAo hase che. * 2 baMdhanamAMthI chuTavuM te. . . . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40. 71 - kaLIrUpI stanavALI latArUpI vahune kuMpaLArUpI hoTha ApavAmAM ( cuMbana karavAmAM) DAhyA, ane unmatta bhramararUpa baMdI janoe gAyelI kIrtivALo vasaMta tarUNuvasthAmAM aha. 38. lIlA sahita kAmadevanA sAmrAjyano bhAra jyAre aMgIkAra karyo tyAre vasaMtano eka avicchinna hAtha laviMgane vAyu che ane bIjo koyalo paMcamarAga thayo. - 39 dakSiNa vAyue pagale pagale pulanI rajanA jaththAnA DhagalA je karyA che te tenA vasaMtarUpI hAthIne suvAne mATe dhULanI pathArI karavAne mATe jANe tema karate heya. - vaLagelA bhramaranA zabdathI bharAI raheluM DolaranuM navuM phula te vasaMta mAsanA janmotsavamAM maMgaLanA zaMkhanI lIlA dhAraNa kare che. 41. himaRtu gayA pachI unAzathI kheda pAmela malayAcaLa kharekhara zItopacAra seve che ke jethI vIMjaNAnI upamAne pAmelAM caMdanapatrono pavana vAya che. komaLa hRdayavALI strIonA manamAMthI utpanna thaIne gAnanA vege bhAgelA kAmadevane jANe jIvato pakaDavA mATe vAyu tenI pachavADe dizAnA mukhamAM bhaTake che. lIlAno aspaSTAkSaravALo paMcamarAga je viginIonA kaMThamAM paravaza thayo thako laTe che teNeja kAmadevanuM kAma karyuM. koyalanA paMcamanAdane te puNyavaDe yaza (prApta) thayo. eTale kAminInA kaMThanA nAdeja kAmadevanuM kArya siddha thayuM. 44. - pyAdAone cAlavA sArU (saMvargaNa?) caMpAnA phulanA DhagalAnI racanA vaDe mara rAjAno sAmaMta vasaMta jANe hema pAtharate heAya. 45. AMbAnA jhADanI maMjarI (mahora) mAM phare che, nAnA prakAranI kaLinAM mukha cuMbe che jANe strIyArAjyanA madhyamAM rahyA hoya evo bhramara kSaNa mAtra paNa sthira thaI zakato nathI. 1. mULamAM vameva che tyAM kSAmatrameva hoya to sAruM. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7ra. jene hAtha paraspara kIDA samaye bhuja baMdha karavAmAM railokyamAM vilAsione AdigurU ane AsapAlAnA pAMdaDArUpa hAthane halake pADI nAMkhanAra evA kAmadevane koI sAme laDavaiyo maLato nathI. 47. AsupAle, parastrInA ke gaLAnI surAne bolazrInA vRkSane abhilASA jete thake, priyAnA pAda taLane prahAra jene priya che evA pitAne a5 vyasanavALo jANe che. . 48. - keyalanA manahara nAdane prathamathI ja abhilASavALo vasaMta, raNakATa karatA bhramaranI paMktirUpa jenAM kaMkaNuM che evA AMbAnA vRkSanI paMktirUpa bhujAnA pAMjarA vaDe (pitAnA) mitra kAmane AliMge che. 49. ughaDelAM ane hAradera goThavAelAM pAnAM phula vaDe vilAsanA bagIcA jANe viginI strIonA kaLIyA karI gayA hoya tethI jANe tenA senAnA kaMdorA prakAzI rahyA hoya evA zobhe che. 50. viginI strIoe marmasthAnanI pIDAthI Azcarya vaDe ghumarI khAtA mAthA upara uchaLatAM kuMDaLanI bhrAMtithI jANe zabdanI sarakhAIne lIdhe jANe koyalanA kaMThamAM pAza nAMkhI hoya. 51. ugatA kesuDAnAM phula ( kaLI) rUpa jemAM Ara (moTI saI) che evo ane lIlA sahita halAvelI DALarUpa jene paNa che evo dakSiNa dizAno vAyu viyogi janane niyamamAM rAkhavA sArU kAmadevanI AjJAthI taiyAra thayo. 52. vRkSArUpI ddhAo purUpI bANa uparAupara varasAve che teve vakhate vasaMtarUpI mamatta hAthI upara beThelo kAmadevarUpI rAjA praDha thayo. 53. saMpAtAM ( arpaNa karAtAM) evAM abhuta phulanAM (phularUpI) astra vaDe vanane citravicitra karI nAMkhanAra vasaMta vaDe derI caDAvelA dhanuSa vALe kAmadeva che chatAM paNa teNe bhAthAnA bhAra tarapha he pheravyuM. 54. 1. pitAnA ane keyalanA zabda sarakhA che mATe. 2. gADIvAna jema paraNuM tathA ArathI baLadane niyamamAM rAkhe che tema, 3. ukaMThita. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 ziMgAravALI strIoe dhAelA dAMtanI paMktinI uzrRMkhalapaNe uchaLatI kAMtie jANe caMdramA dhovANo hoya tethI ja jANe tenAM kiraNe niMdA na thAya evI rItanuM svasthapaNuM haLave haLave pAmyAM hoya zuM ? 55. he vasaMta ! tuM je kAmadevane mitra che te te aMga vagarano che ane tuM kema avicchinna aMgavALo che ? paNa hArA aMtaramAM raheluM jANyuM (ke tuM) nhAne kahADIne viginInA nArA sArU Avyo che. 56. - he vasaMta ? priyathI je khaMDita thayelI che tenAM akhaMDa pApa vaDe tathA viyogI vargane kSaya karavAmAM je te dIkSA lIdhelI che tethI nakakI tuM mahA pAtakI che ema tarka karIne zivajInA netrane agni tAro sparza karato nathI. 57. zivajInI sAthenI laDAImAM kAmadevane choDIne kSatrIone na chAje ema tuM avaLuM ho karIne bhAgI gayo. he caMDALa vasaMta! have tuM e chinnAMga thaelAnI AgaLa AMhI zuM ubho che? 58. mahApAtaki keyalane hAra saMga AMhI (ne AMhI ) ja phaLavAna thaye, ke je ardha baLela uMbADIyAnA jevA kALA dehavALI thaIne lekanI bahArax phare che. 59. he vasaMta ! tuM dIThelA deSavALo chatAM paNa je pAcho (tene) kAmadeve saMgharyo tenuM kAraNa sAMbhaLa. strI vadhanuM pApa svIkArIne keIe e bhAra ( upADavo) kabula karyo nahIM. e rItanA viyoganA javarathI jarjara thaelI, ane vasaMta mAsanI samRddhithI udvega pAmelI strIonAM vasaMta Rtu upara vicitra prakAranI uktinAM caritra vAraMvAra thAya che. . jeNe mAna choDI dIdhuM che evI strIoe DahApaNathI vimukhapaNAne gaMbhIratA ane anya strInA dAMtanA DAghane sAbhAgya ema juvAnonA deSane guNaja mAnyo. * te nAmanI eka nAyakA je potAne nAyaka bIjI yuvatI sAthe lAgu paDela 'joI irSyA kare che. (za. ci.). * koyala je grAmya pakSI nathI te. 62. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnanI gAMThya cheDavA sArU badhe ThekANe kAyalone kahI dIdhuM, ane krIDA karavAmAM dakSiNanA pavanane uparI TharAvyA, traNa jagatamAM viraharUpa vine maTADavAmAM usuka evA kAmadevanA cakravartIpaNAno kArabhArI vasaMta Rtu asAdhya karma sAdhavAmAM taiyAra thayo che. bhramarane kIDAnuM snAna karavA lAyaka pupamAM madhu utpanna thayuM, keyalanA karUpI kotaramAM paMcamarAga sthirapaNuM bhogave che. eka chatre jagatane jaya meLavavAnI IcchAvALA kAmadevano railokyane jItI zake evo vasaMta AzcaryakAraka rIte akasmAta yoddho thayo. jagatanA vigi vargane daLI nAMkhavAmAM pratiSThita thayelA bhramararUpI bhAToe zRMgAra rasanA mitra evA vasaMta RtunAM jANe birUda (vakhANa) bolavA mAMDyAM. gelekyanA mAnano Agraha corI lenAro kAlano nAda (thavA mAMDyo). have vadhAremAM je kAmadeva pitAnuM khulanuM dhanuSa kaMpAve te. 6pa. bolatI keyalathI kopAyamAna thaIne (te aTakAvavA sArU) galola mAravAnuM zIkhe che, caMdananA pavanane vAyuthI kheda pAmIne malayamAM dAvAnaLanI AkAMkSA rAkhe che ane vaLI duSTa manavALI thaIne kAmanI sAthenI vasaMtanI mitrAI geDavAnuM khaLe che. tuM jyAre durlabha thaI paDyo che tyAre sakhI kayI kayI vAyaDAI karavAne nathI deDatI. vasaMta jyAre kAmadevane mitra ( pragaTa) thaze tyAre bhramastrIne kriIDAmAM kogaLA karavAne 5 DolaranuM madhuM taiyAra thayuM, dakSiNanA pavano zramavaDe kayAMI kSaNa paNa visAmo letA nathI, pratyeka kSaNe pulanI racanA DhagalA bhramaranI kriIDAnA parvata rUpa thAya che. te AMhI virahione jIvana vAnI zI AzA. 67. - agaNita pupivaDe caLakatI evI bhAvanI karaNIne kyAM vRkSa nathI pAmyAM, bhramaranI paMkti vaDe jagat caLakI rahelI taravAranI dhAramaya * mULamAM maitrI che tyAM maMtrI joIe. 1 nAyaka prati dUtInAM vacana che.' 2 bhADabhuMjA (dhANI dALIyA vigere banAvanAra) nI bhA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 thaI rahyuM che. railokyane akasmAta tIvra ghA karavAmAM ghATA utsAhavALI jenI bhujA khAjave che e, kAmadevane jItavAnAM zastra banAvavAnA kAmamAM vasaMta ThIka taiyAra thayA. - caMdananA pavanathI zanya evI malayanI pachavADenI pRthvInI IcchA rAkhe che, najarabAgamAMthI keyalane hAMkI kahADavAne sakhIono kalabalATa karAve che ane najarabAganI paMktinA sugaMdhanuM Acamana karI javAne bhramarene stave che. suMdara bhramarovALI strI hArA viyogamAM jIvanI rakSA mATe kayo upAya nathI karatI. siMhaladvIpanI strIonA mukhanA paricayane lIdhe moTA kapUranI vAsavALA malayagirinA pavana, draviDa dezanI strIonI hIMcakAnI ramatamAM pharatA je nitaMba bhAga, tenA sthaLa pAse jeno vega zithila thaI jAya che evA thayA thakA sevavAnA yogyapaNAne pAme che. 70. nALIyerInA phaLanA ketaramAM khaDakhaDatA pANIne hAlaka lelaka karanArA, kAverI kAMThAnA tADanA jhADamAM bharelI surAvALAM ThAmane bhaTakAvavAmAM ugra, khIlatI nIlI keLanA paricayathI ThaMDA banelA, ane drAviDa strIonAM kapUranAM jevAM pIMgaLAM lamaNAmAM levAthI jenA vega corAI gayA che evA A dakSiNa dizAnA vAyu vAya che. 71. (vRkSanI) DAnyo bhramaranI paMktirUpa pratyaMcA caDhAvelA kAmadevanA dhanuSanI lIlA dhAraNa kare che ane puSpa zuM puSpa dhanuSavALA kAmadevanA zaileyane jItanArAM evAM astrapaNuM nathI dhAraNa karatuM. hIMcakAmAM hIMcakA khAvAnI ramatamAM hAlatI strImAM astra calAvato kAmadeva hAlamAM DolatA nIzAna pADavAno garva dhAraNa kare che. 7ra. udamAda karatA bhramare pupanA madhuvaDe krIDA sthaLI gArAvALI karI mukI, vRkSa badhAM pulanA atizaya bhArathI bhAMgI paDavAno bhaya batAvavA lAgyAM, ane vasaMte uparA upara astrano kharca karavAmAM kaMjusAI tejAvI 1 nAyaka pratye dUtInAM vacana che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIdhI te samaye hAlamAM kAmadeva lakSya ane alakSya badhe upara bANa pheMkavAmAM rasiya banI gayo che. navA vaivanamAM prItivALA vasaMte vicitra lipi lakhI kahADI. kSI vanabhUmi kaTAkSanI peThe harSathI puSpa nathI varasAvatI. hIMcakAmAM beThelI strInI jADI sAthaLane atizaya halabalAvatA laMkAnA vAyune A vakhate mAnarUpI vRkSane bhAMgI nAMkhavAmAM zI vasamANu naDe ema che. 74. - rAvaNanA bagIcAmAM kIDA vRkSanI taLenAM sItAjInA paganAM edhANamAM maLI jatA, kara dvIpamAM velAthakI hAlatAM jhADanI taLenI rajamAM kIDA karavAmAM rasiyA, ane karela dezanI strIonA krIDAmAM pAna cAvatAM zramita thaelA mukhane zrama haranArA ane kAmadevarUpI subhaTanA jayanI AkAMkSA rAkhanArA, evA dakSiNanA vAyu meja kare che. 75. je AMbAnA aMkuranA gucchAne khAvA thakI kAnane amRta jevA lAgavAmAM zreSTa, ane jenI chAyA mAtra svIkArAya che chatAM kAmadevanA jaya karanAra bANapaNane pAme che, e e paMcama rAga, sukAtA tALavArUpI gokhanI sAMkaDI tarImAM pharavAthI, keyalanA gaLAnA bIlamAMthI pragaTa thAya che. 76. e rIte baMdIjane virahathI vikhuTI paDelI hajAre strIoe mokalelA kAmadevanA lekhanAM sArAM vAkyathI mizra evAM vasaMta RtunAM varNana vaDe rAjAone prasanna karatA havA. ItizrI tribhuvana malladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa bihaNanA karelA - vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gujarAtI gadya bhASAMtAramAM sAtamo sarga samApta thayo. 7. che Mp3 0 P.P. Ac. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 sarga 8 me. kAmadevanA mitrarUpa evA (vasaMtanA) samayamAM utpanna thaelA navA AzcaryavALI vAta vikramarAjAnA kAnanI mitrAIne pAmI. (kAne paDI) 1. ke kAmadevanA vijayasthaMbhanI prazasti sarakhI ane traNa jagatanI AMkhane kAmaNa karanArI karahATa rAjAnI dIkarI che. 2. te vidyAdharanI kumArI che ane zivajInI AjJAthI kene mATe paNa svayaMvarane mahotsava kare che. caMdranI rekhA jevI kAMtivALI e (kumArI)nuM caMdralekhA nAma che. (e) kAmadevanA mRtyuMjaya mahAmaMtranI mitrAIne pAme che (eTale e maMtra jevI che). 4. e sakSama aMgavALI aMdaramAM rahelA kAmadevanA zRMgAranI kuLadevatA che (ane) vilAsane lAyaka vaya dhAraNa kare che. te suMdara bhramarovALInA paganA nakhanI paMkti lAvaNyanA samudramAMthI nIkaLelI ratnanI paMkti hoya evI zobhe che. (enA) stanano bhAra mane mukharUpI caMdranI kiraNane ADe Ave che ema jANIne jANe AMgaNAnI kamabavela tenA pagamAM bharANI hoya. 7. e mRgAkSInuM pAdaya ame amUlya chaIe tenI AgaLa sonAnAM be nepura (tathA be keDa tulA sonuM), paNa kaNa mAtra evA roSathI jANe taraphathI rAtuM thayuM hoya. tenA paganA nakharUpI ratnane je aLato bhUMsavo te sukhaDanuM TIluM bhuMsIne caMdramAne dhoLo karavA barAbara che. (e kuMvarInAM) caraNayanAM mattahAthinI gati corI le che emAM zuM vakhANa karavAM (paNa) ughaDatA kamaLamAMthI lakSmI (zabhA)ne hari le che eja Azcarya che. 10. tenA pAdayugalanI ati navAI jevI ratAzane mATe AgalyA bhAganAM pallavo (kumaLAM pAMdaDAM) ane AkhA pagane mATe sAmAM udAharaNa kamaLo che. 1 paddhavelane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArA ne mArIne ja phI bhara pAmelA * mAna sarovaranA mukuTasamAna rAjahaMsa kayAMhI jovAmAM Ave te tenA (kumArInA) paganI gatinuM aMtara joI zakAya. 12. nitaMba (nA bhAra) vaDe pIDA pAmelA te strInA pAdayugale lIlA liMgaranI hAra vaDe jANe bhUkuTI bhAMgI hoya (vAMkI karI hoya). 13. te kumArInI lAMbI evI senAnA laMgaranI mALA vaDe jANe kesaranA kyArA jenA karyA hoya evI sAthaLarUpI be vela zobhe che. 14. tenI be sAthaLe keLanA thAMbhalAone parAbhava pamADyA che. atyaMta kamaLanI sAthe jaDe kayAM jayanuM nagAruM meLavyuM che ? (jaya pAmyA che ?) 15. ' suMDhanuM sarvasva hari lenArI tenI be sAthaLane vicAra karIne hAthI aspRzyatAne lIdhe mAtaMga paNuM (eka jAtanA cAMDALapaNuM) dhAraNa kare che ema huM mAnuM chuM. 16. e ghelAMnA jevA hoThavALI (kumArI) caMdrakAMta maNinI zilA jevuM ghATuM ane kAmadevanI be bhujAnAM vakhANa lakhavAnI pATI jevuM nitaMba maMDaLa dhAraNa kare che. . . 17. e kumArInA vadhatA jatA nitaMba maMDaLe pIDA pamADelI che mATe ja truTI truTI ema vAraMvAra mekhaLA jANe pikAra kare che. 18. - bhujane kabaje pUrNa thatA nathI (bhujanA kabajAmAM (bAthamAM) nathI AvI zakatAM, tethI kheda sahita tenI sakhIo nitaMbane ( kabajAmAM levA sArU) mekhaLArUpI deraDuM bAMdhe che. 19. enA piDunuM sthaLa kAmadevanI raMgabhUminI beThaka, zaMgAranuM sonAnuM AsanIyuM ane lAvaNyanA sArano Dhagalo che. - 20. tenA nitaMbanI vRddhi tenI dAsIo nIde che kemake (te) mekhaLAnI navI navI gAMThe bAMdhIne akaLAI gaI che. nitaMbane bhAre e gorAde paNa bahuja khIjAya che kemake ramatamAM ThaNake karavA vagara daDe (koka pAse) pheMkAve che. 22. tenA peDunA bhAgano bojo vismayasthAna thaI paDyo kemake jene lIdhe e strI kAmadevanuM dUra pahoMcanAruM bANu thaI paDI. (?) . . . 23. 21. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ mekhaLAnAM maNinI kAMtithI banelI aMdhArAnI rekhA hoya zuM ema enI kALI re mAvaLI nAbhinA khADAmAM paDI che. 24. stananA bhAranI UMcAImAM tenI mAvaLI nitaMba rUpI nIlamanI pRthvImAMthI nIkaLelI ratnanI saLI hoya evI zobhe che. 25. - nAbhinA saMge karIne e gorAdenI remamaMjarI kAmadevanA senAnA kaDAmAMthI nIkaLelI lAkhanI dhAra hoya evI zobhe che. 26. nAbhinA kuMDALA sAthe joDAelI e strInI romALI jANe kAmadevarUpI hAthInI baheDI sAthe sAMkaLa kema hoya evI zobhe che. * 27, e vilAsinInI mAvaLI je nAbhi maMDaLamAM peThI che teonI keTalI uMDAI che tenuM tAtparya jANe kema jANatI hoya ? 28. - kAmadeva jyAre dhanuSa upara bhAra daI UMcAM stana upara haDayo tyAre te dhanuSanI aNI bezI javAthI tenuM edhANa te strInI nAbhi thaI. 29. huM mAnuM chuM ke (e) strIne ghaDavAmAM jyAre lAvaNyasAra pUro thaI rahyA (khUTa) tyAre brahmA jANe nAbhine khADe pUryA vinA (bharavo adhuro rAkhIne) jatA rahyA. 30. rAmAvali jANe vananI zrI kAmanA cakravartipaNAne hukama lakhatI hatI tyAM tenI nAbhinA khADAmAMthI zAhI DhaLANI teno relo cAlyo hoya ? 31. jANe kAmadeva rAtamAM uMDA nAbhinA khADAmAM paDI javAnI bahIkathI tenI rAmAvalI upara haLave haLave paga mukato hoya ? 32. mRganA baccAnA jevI AMkhavALI e kuMvarI)ne maheTA motIno hAra nAbhimAM (bharelA) lAvaNyanA pANInA reTanA nADA jevo zobhe che. 33. stananA bhAra mATe bhAMgI paDavAnI zaMkAvALA kaTi bhAge traNa vATAne bahAne jANe kaTAkSanI paMkti karI hoya, tenA traNa vATAnA mArganI pagathI haDavAne zrama, kAmadeva aMga vagarano che tethI eka ratinAja kanyAmAM Avyo. 35. duHkhe aDI zakAya evA tenA stana taTane paDatA mukIne kAmadevanA rathane cAlavA sArU tenI trivalI rUpI mArganI paMkti karI hoya zuM? (jema DuMgara upara haDavAne ADI saDaka (AbunI upara jema bAMdhe che tema) 36. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40, daridra (pAtaLuM) peTane joIne rU5 samRddhithI paripUrNa evAM be stanano mArga traNa vATA (ADA) mUkIne brahmAe viSama karI mukyo. 37. tenI trivalI (vATA) stananI uMcAIne krame uparA upara jANe hAranA daNa paDyA hoya zuM evI zobhe che. 38. strIne madhyamAM (kaTibhAgamAM) pAtaLI karI che e ThIka che kemake kAmadeva dhanuSa karavA mATe (ahIMja) muThIthI pakaDIne (sahune) pIDe che. 39. stana bhAra mukavAmAM vyagra dIse che ane mekhaLA kalakala karI rahI che te tenA madhyanuM kRtya (dubaLA thaI javuM) kahI dIzAmAM sakAraNa nathI. Azcarya che ke te (kumArI) nA mAraga vagara be stananA madhya bhAgamAM krIDAe karIne kuMDalAkAra kareluM ati tIvra evuM kAmadevanuM dhanuSa zobhe che. 41. e cakArAkSI (pitAnuM) kucaya haraphaTInA bhAgane cuMbana karatAM rahe che tethI koI mazkarI kare te TANe lAjane lIdhe nIcuM moM karIne ubhI zakatI nathI. 42. huM zaMkA karuM chuM ke te (kumArI) nuM mana kAmadeva vagara mahenata vaza karI zake ema che kemake tenI kaThaNuI bahAraja che ane te be tane dhArI che. - 43, te ( kumArI ) stanarUpI be hAtha joDIne prathamaja Avela kAmadeva je vanazrIna baMdhuM che tene pitAnI sAme karatI hoya zuM ? 44. be stanane deza mApha na thaI zake evo che kemake te kaMcukInA AvaraNamAM (DhaMkAvAmAM) AvatAM nathI. enAM be kuca pAse hAthInAM kuMbhasthaLa mAtra daMbha ja karavAvALAM che ane kalazanuM kezala (caturAI) maMda paDI gaI che temaja cakravAka daridrI jaNAyAM che. tenAM stana mukharUpI caMdranI kAMtinA pUrathI vAraMvAra bhIMjAtAM rahe che tethI jANe TAhAthI hItAM hoya ema eka bIjAne bharAine rahyAM che. 47. 45. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenAM stana kharekhara kAMIka kAmadevanuM vrata karatAM jaNAya che kemake je nitya mAthAnA maNirUpI sUryanI sAmuM joI rahe che. 48. te adhirANI na upADI zakAya evuM paNa stana maMDaLa dharI rahI che. kAmadeva garvanA parvata upara haDI beThe che e Azcarya che. 49. tenA uMcA stananI chAyA trivalInA bhAga upara paDe che te jANe mukhacaMdra na dekhI zake ema aMdhArAnI rekhA chupIne rahI heya? 50.. enA kaMTha rUpI suvarNa upara je traNa rekhA che te jANe A (kaMTha), madhura vanivALuM hoIne traNa grAmane bhaMDAra che ema jaNuMvavA jANe traNa satra bAMdhyAM hAya. 51. e (e kumArIno kaMTha) heTA majAvALA lAvayanA samudramAMthI kAmadevane jagata jItavAmAM maMgaLane zaMkha che. . para. kAnane mATe amRtanA ghuMTaDA rUpa je acchuTa ane madhura evAM (tenA) gAyana vaDe sAraMgInA paMcama svarane kaMTha kuMThita caturAIvALo thaI gayo. 53. e vistIrNa netravALInA hAtha kAmadevanA dhanuSamAM azokanA pallava rUpI astranA pratinidhipaNAne pAmyA. 54. he adhirAkSi! tAre huMne mukhacaMdramAMnI sAmuM dharavuM nahi ema jANe karIne krIDAnA padane tenA hAthamAM kAMti saMpI. . . 55. enA hAthamAM AyuSyanI rekhA ane kAmadevanA DahApaNanA garvane nirvAha karavAnI AzAe baMne brahmAe ghaNAM lAMbAM karyo che. 56. e gorAdenuM senAnuM kAMkaNa enA hAthanI zobhAmAM maLI gayuM te sakhIoe gaLebaMdha letAM kaThIna lAgyuM tethI (che ema) anumAna karyuM. 57. e bibochInI kaLAImAM je sonAnuM kAMkaNuM che te baleyA jevuM nahIM paNa senAnA kamaLa jevuM zobhe che. 58. sonAnAM kAMkaNanI hAra vaDe tenA bAhurUpI keLa evI zobhe che ke jANe kAmadeve bhAthA upara caMpAnI paNacha kema vIMTI hoya. 59. e hariNAkSInI AMgaLI vaDe vIMTInI paMkita te jANe kAmadevanA bANe uparA upara nAnI nIzAnanI hAraDI parovI hoya evI zobhe che. 60. * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ - te senAnA kaDA sahita pavane cora evo hAtha dhAraNa kare che te jANe pavinInA pati (sUrya) nAM kiraNoe mULamAMthI vIMTI kema lIdho hoya. 61. . te bALAnAM hAthamAM kAMkaNanI hAra zobhe che te jANe manarUpI hari. Nane bAMdhavA sArU kAmadevanI pAzanI zuM chaLIo kema hoya. 62. . e kRzAMgInA (be) bhuja kuca bhAre AghA khaseDI nAMkhyA che te jANe bolakI baleyAMnI paMktine dhAraNa kare che tethI tenI sAthenA kajIyA sArU hAya zuM. . - jyAre e caMcaLa netravALInA be bAhunI rekhA saraLa (pAMgarI ane sAlasavALI) che tyAre aNasamaju nahi evI kamalinImAMnI zobhA kema cerI lIdhI hoya. 64. - jyAre tenA be bAhunuM kucanA ThaThAvathI ane anya joI zakavuM te baMdha che tyAre teoe kamalinInI kIrti ceravAnI goThavaNa kema karI? 65. . e sutanuna heTha mukhAviMde zobhA ApI tethI rAta thaele ke " hAramAMnA mANekanI ane dIvAnI kAMtine jhAMkhI pADI nAkhe che. 6. - tenA hoThanI mudrA (mahAra) banyA rahetA UdayavALI mukharUpI caMdramAnI saMdhyA che ane jANe lAvaNyanA samudranuM paravALuM heya (evI che.) 67. te baporIyA sarakhA suMdara heThavALuM mukha dhAraNa kare che te jANe suMdarapaNuthI kheLAmAM kastubha ramADato pUrNacaMdra kema hoya ? 68. hariNAkSIne e adhara nAkanI nIce zobhe che te jANe sonAnI naLImAMthI mANeka kema nIkaLI paDayuM hoya ? 69. tenuM nAka navAM zastranA kutUhaLathI jANe junAM bANa kAhArI nAMkhavA sAruM kAmadeve bhAto kema uMdhe vALyo hoya evuM zobhe che. 70. enI (kamaLanI) zobhA netre corI lIdhI emAM kAMI navuM nathI (tyAre) enA (kumArInA) kAne lAgeluM kamaLa zuM kaheze e huM jANI zakato nathI. je e suzrunI dRSTi mRgInI na hoya te e kAnanA ghareNurUpa lIlAmAM muzkelI dUrva pratye kema deDe ? P.P.AC. Gunratnasuri M.S. 71. Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77, gInI satA kaMpaLanA vanane tAlamevALa para 78. : . tenAM locana je kAnane mArge cAlyAM hoya to te Ape dhoLAM kRSNa nurAgI (kALAmAM ane kAjaLamAM prItivALAM) kema thayA? 73. A sAMbhaLo kautuka. zRMgAravALAne gurU kAmadeva te paNa zravaNa tarapha haLavAvALA tenA netranA ziSyabhAvane pAmyo che. 74. ne suMdaratAnA pAtrarUpI mukhacaMdramAM hari pezI jAya evI vhIkathI e hariNa netrIe kAnarUpI pAzavaDe jANe be pAza kema gaMDyA hoya, 75. - kAMIka Azcarya sAthe uMcI caDhelI bhramevALI te zobhe che te jANe bALakriDAnA sAmAvaLIyA vaivanane taDachADatI hoya ? caLakatA kuMDaLanA mANekanI kAMtiye haThADI hoya tethI jANe te natAMgInI be AMkha kAnanA khoLAmAM jaIne beThI. e caMcaLa netravALInI be bhramaronI rekhA zebhe che te jANe nAkarUpI vAMsanI dAMDInAM be lIlAM pAMdaDAM nIkaLyAM hAya. nAkarUpI vAMsanI dAMDImAMthI nIkaLI paDelA motI sarakhA kapALamAM rahelA nAnakaDA caMdananA biMduvaDe te zobhe che. . 79. | tenA aMboDAne bahAne putranA snehathI laDAvyo evo kArtika svAmIne mera jANe pArvatI jANIne mAthe haDI beThe hoya. DahApaNanA garva thakI e (kumArI) potAnI meLe lamaNa upara ghareNuM sUje che temAM senAnAM ghareNAM mukIne tADI (vRkSa tathA eka jAtanuM ghareNuM) nA pAMdaDA upara vadhAre Agraha kare che, daDAthe ramavAmAM maMda che tethI segaThAM upara zikSAne rasa le che, Azcarya che ke e nAjuka strInA sAMdaryanA abhAvamAM akasmAta bhAra baMdhANe. saikaDo kamaLa charI hoya zuM ema (pitAnA) peTa upara bhramaranI hAra muke che. caMdramA AkAzanA AMgaNAmAM lAMghavA sArU vAraMvAra pAcho Ave che, e hariNAkSInA mukhe nailejyanA rUpane samUha harI lIdho che tyAre vAraMvAra pAchA AvavAnI IcchAvaDe keTalA leza nathI bhogavatA. 82. kAmadevanuM dhanuSya (tenA) bhravilAsanI vArasadArI kare che. be netro kamaLone yogakSema calAve che. jagatano jaya karanArAM tenA rU5 lAvaNyavALAM aMganI AgaLa mULa varNavALuM suvarNa paNa badhue meluM lAge che.83. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSaNa kSaNa pratye AMkhane kAnanI sAthe sImADAne raMTa ubhe thaye che. be stane roMdhI nAMkhelI chAtI upara kAmadeva jera karIne vase che. ni. taMba rAya pADatA mekhalAnI deraDIne dUra pheMkI de che. nAjuka aMgavALInA zarIramAM vanane praveza vijaya pAme che. - 84. - e capaLanayanavALI hIMcakAmAM peDu hAle che tethI zaramAya che. mane rakta mukhe. kabUtaranA zabdavaDe dizAomAM joye che, kuTila evI te lIlAvanamAM kAMTAnI aNIvaDe sparza IcchatI nathI. sArA zarIravALI enA zarIramAM mugdhatA maTADavA sArU zRMgAranuM mitra evuM vaya prApta thayuM. 85. nRtyanA abhyAsane bahAne eNe zarIra soMpI devAnuM zIkhI lIdhuM che. lIlAmAM paMcama rAganA lahekATathI kaMThanI kuMThita thaelI gati daLI nAMkhelI che. jhAjhuM varNana karavAthI zuM e ramaNa catura strInA gurU evA tamane thoDI mahenateja tamAma suMdaratAnA ghareNuM rUpa thaI paDaze. 86. mukha nirmaLa, kucamaMDaLa upaDatuM, madhya bhAga kRza ane nitaMba maMDaLa strInA muLa gurU je Apa (athavA kAma?) tenuM siMhAsana che. e cAra vAnAM suMdara netravALI strInAM sajIne brahmA harSathI gadgad thayelAM, gadya ane - padya racanA jemAM rahI che evAM cAra mukhathI vakhANa kare che ema huM mAnuM chuM. 8 e rIte kAnane rasabharyuM lAge evuM (varNana) sAMbhaLata ane kautuka vaDe kheMcAyeluM ane tethI pharIthI tenI vAta sAMbhaLavAne Icchato evo je karNATa rAjA tene teja vAtane pharIthI pallavita karavA sArU bhUSaNanA zabdane calAvavAmAM caMcaLa ane kAnamAMthI nIkaLI jatA akoTA rU5 vAhane rahaDIne kAmadeva tenI pAse Avyo.. " 88. Iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTazrI bihaNanA karelA vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA | gujarAtI gadya bhASAMtaramAM AThame sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga 9 me. e pachI kAmadevanuM dhanuSya ghareNunA zabda, ane meghanI garjanA cAlI rahI che tevA samayamAM vilAsavALI e strI mAnasarovaramAM jema haMsI pese tema rAjAnA manamAM peThI. (e) suMdara netravALI e pesatata nAnAM pravALAMnI sAmuM thAya evI kAMtivALuM pada (tene) phaTikanA jevA svaccha (cittamAM) mUkyuM ane tethI upAdhine lIdhe jema (sphaTika) rAtuM thaI jAya tema rAjAnuM citta rakta (rAtuM ane Asakta) thaI gayuM. - 2. * vasaMtanA vAyue blIvarAvya, caMdranA kiraNarUpI daMDee pADI nAMkhe ema e (rAjA) kAmadevanA kayA roSabharyA bhayanuM pAtra nathI thayo. 3. te divase rAtanA guNane grahaNa kare, ane rAtamAM divasanAM vakhANa kare ema krame karIne teNe evI pRthvIne cAhI ke jayAM rAta ane divasa baMne nathI. kailokyo meha pamADanArI vidyAvaDe jema tema te (kumArI) vaDe jayanI moTI AsthA rAkhIne te dhanurdharamAM mukhI che tene paNa mAravAne mATe vilAsarUpI dhanuSavALA te kAmadeve dhanuSa kheMcyuM. 5. phelAtI prabhAtanI kAMti jema tema potAnI kAMtivaDe caMdranI kAMtine 'DhAMkI denArI te (kumArI) teNe cAlukya rAjAnA kuLanA dIvAne phIkAza pamADI dIdho. e tarUNIe zRMgAranA samudranI veLAnI peThe tenA manamAM praveza karavAthI ratnanA samUhanI peThe navA anurAgavaDe tenuM mana dhaNIyAtuM thayuM che. e vailokyanI ciMtA haraNa karavAne samartha che chatAM e namelI bhramaravALI subhagA (patnI) thaze ? kAmadeva kRpA karaze ? evI ciMtAe tene Dola karyo. jema jema rAjA nizAsA muke che ane kuzapaNuM dekhADe che tema tema bhagavAna kAmadeva dhanuSanI pratyaMcAne jAgRti karatA jayanI AsthA dhare che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ' . pRthvInuM tilaka (e rAjA) ghaNI vAra sudhI kAmadevanA kepanuM pAtra thayo tyAre pativratApaNuM prakAza karatI hoya tema rati ( kAmadevanI strI ane krIDA) tenAthI vimukha thaI. punamanA caMdra sarakhA mukhavALI (e kumArI) rAjAnA hRdayamAM vAsa 10. - dIkSA harI lIdhI. . 11. . e rAjAnA hRdayamAM e nitaMbanInA yatheccha vistAra pAmelA nitaMba maMDaLane lIdhe kaI (bIja) uttama nAyikA paNa samAsa pAmI zakatI nathI. 12. niraMtara aMtaHpuranI (bIja) strIomAM ekAMtamAM rahevAne lIdhe (utpanna thaelA) dveSane lIdhe (e vAta) DhAMkavA sArU tadabIra kare che to paNa rAjAe DimaDima (nagAruM) vagaDAvyuM ( digvijaya sAruM jAuM chuM. evuM jaNAvavA).. 13. akoTI kAnamAMthI nisarI gaI che to paNa kaMdane lekha haze ema bhrAMti pAmyo. mugaTa upara bhramara Ave che to paNa sAmI AzAne lIdhe deve kAna dIdho. 14. AkAzamAM rahelI vANInI IcchA rAkhe che, vilAsanI bhIMta tarapha jue che tenI vArtA sAMbhaLavAnA abhilASathI rAjA kyAM kyAM arthIpaNuM nathI pAmyuM. te kevI che e kautukavaDe ati capaLa karI mukelA rAjAne kAmadeve tenA citranI pATI upara bANanI kuMcI ( citra kADhavAnI) vaDe citrI dekhADI. 16. keLanA jevI suMdara sAthaLanI kAMtivALI evI e priyAnuM mukha bheTa jyAre teNe mini grahaNa karyuM tyAre tenA sevaka jano jANe citramAM AlekhAyuM hoya ema bhayavaDe sthita thayA. zaMkAmAM paDelA kIDAnA pipaTanAM paNa kaMThamAMthI vacana na nIkaLI zakyAM. 18. nAyikAonA madhyamAM rasavALuM belavAmAM DAhI evI dUtIne jete e e (rAjA) mekhalAmAM kalabalATa karavAnI rItane paNa moTA deva rUpa gaNe che. 19. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ hImanA rasanA khyAlamAM paNa na Ave ane zrIkhaMDanI vAvyanA jaLane paNa asAdhya e IrAnIka telane utkRSTa agni kAmadeve (pitAnA) bANamAM e (rAjA) ne mATe yojayo (?) * 20. thAkI gaelA upara, nidrAnA ALasathI bharelI AMkhavALA upara, ane ekalA rahelA upara, kAmadeva bANa choDe che temAM kAMI Azcarya nathI paraMtu e ekavIra (mAtra) kSatra vratanI kSati (thAya che te) nI gaNanA kare che. (kemake kSatrIo evA upara bANa pheke nahi). : 21. subhagA (strIo) mAM e eka (kumArI) patAkA (jayadhvaja)ne pAmI ke jeNe kuMtaladezanA kAmadevane hari lIdhe paNa (kharo) pratApI (to) kAmadeva ke je tene paNa tApa pamADana re (pIDanAro) thayo. 22. A aMgamAM jANe vaLagI hoya, AgaLa jANe ALakhI hoya, cakranA bhramavaDe jANe cAre kora bhamatI hoya evI e kamaLamukhI (kumArI)ne (rAjA) rAtamAM kSaNamAtra nidrA pAme che (teTalAmAM paNa) teneja dekhe che. 23. caMdranA ajavALIyAmAMthI, caMdananA paMkavALI vAvyamAM ane tyAMthI te (caMdranA ajavALIyAM) mAM ane tyAMthI vaLI te vAvyamAM gaI ema te smaratApitanI, AvavuM ane javuM ema thatAM thatAMja (ghaNI) rAtri cAlI gaI. * e pachI kAnamAM amRta (reDavA sArU) sphaTikanI paranALI (jevI), ane kAmadeva rUpI bapaiyAne devatAI pANInI dhArA (jevI), evI (e) hariNAkSInI vArtA laIne rAjAne cAra Avyo. dAMtanI kiraNanI racanAvaDe jANe mukhamAM rahelA vArtAnA rasanI dhArA jharatI hoya zuM ema harSathI jenA mukhanI kAMti phelAI rahI che evo (e cAra) kuMDaLa rAjA pratye bolyo. caMdrathI thayA vagaranI netrarUpI cakoranI AjIvikA puSpathI ghaDaDyA vagaranuM kAmadevanuM zastra (evI) traNa lekane raMjana karavA sArU jANe 27. rAganI vidyA hoya evI vidyAdhara rAjakanyA che. * agninuM vizeSaNa che. 24. 25. 25. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29. - 88 svAbhAvika guNanA pakSapAtathI ke vidhie jelA kautukathI (paNa) . he deva e tamane sAMbhaLavA mAtrathI ja tamaya (Apamaya) jagatane dekhe che. 28. .: apAra bANothI kAmadeve, sUkSmatAmAM buDI gayeluM e kamalAkSInuM zarIra apAra pUrI detAM vALanA agra jevA nIzAnamAM ati utkRSTatA meLavI che (eTale ghaNAM sUkSma nizAnabAjane strInA sUkSma zarIrane vIMdhavuM emAM zI vAra?) . e kRzAMgInI caMpAnI deraDI jevI ujaLI zarIranI lAkaDI evI kuzapaNane pAmI ke jene lIdhe kAmadevane dhanuSa manoratha gaLI gayo (a) mArnI latA (5Nacha) mAM AsthA rAkhe che (tenA zarIrane dhanuSa karavA Icchato hato). * 30. jarUra kAmadeve ene ddha darzananuM rahasya jaNAvyuM che kemake tuM vinA vyartha mane rathavALI (e) pitAmAM (AtmamAM ane AtmAmAM) niMdAne jaNAve che. 31. dhanuSa karavAnI vAta teM dUra rahI paNa taMtunA jevuM kRza zarIra dhAratI e hariNAkSI atizaya aprANapaNAne lIdhe kAmadevanI dhanuSanI dorI paNa na thaI (zakI).. tamArA viyogathI e hariNAkSInuM zarIra eTalI kRzatA dhAraNa kare ke jema ja kahADI nAMkhyAthI pavana vaDe ghara Dele tema A zvAsanA pavanavaDe kare che. 33. e hariNAkSInA stanataTamAM caMdrabibanA pratibibanI racanAvaDe kAma| devarUpI agnie pIMgaLAvI dIdhelA hAranI zaranAM motIne pIDe hoya (evuM dekhAya che). - 34. * * gokhamAMthI citrazALAmAM jAya che tyAMthI bagIcAmAM tyAMthI paNa 1. huM abhAgiNuM chuM ityAdi potAmAM avajJA kare che. saigata darzana bauddha zAstravALA anAtmavAdI che tethI te paNa AtmAnI avajJA karanArA che. 2 ahIM mULamAM "vattAMta' che te "nA" joye, haze emaja paNa chApatAM bhUla rahI gaI che kemake tyAM pATha pheramAM vanatavesTamAM lakhyuM che. zuddhipatrakamAM rahI gayuM lAge che. 32. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAparImAM jAya che) (ema) te kAmadeve zoSaNa karavA mAMDayuM tethI nhInI hoya zuM? ema kAMI eka ThekANe pada (sthAna) karatI nathI. 35. . zivajIe svapramAM AjJA karI ke tuM ene svayaMvara karyuM. tene pitA koI paNa rAjAnI mAgaNI saphaLa karaze nahi. 36. tene pitA tAre viSe ghADI prItivALo che paraMtu mAgaNIne bhaMga thAya to evA bhayathI bela nathI. tArA jevAno vivAha pAmIne kanyAo kuLabhuSaNapaNane pAme che. 37. svayaMvarano samaya paNa thayo che (mATe) he rAjA nuM prasanna thA ane kuca karyuM. e (strI) tArI bIjI jayestrInI peThe badhAne paDatA mukIne tArI vadhupaNuM pAme. 38. evuM sAMbhaLIne te rAjI thayo ane vegamAM haDIyAtA ghoDAvaDeja tyAM gayo ke jyAM svayaMvarane mATe rAjAonAM ToLAM AvelAM che ane je kAmadevanI rAjadhAnI che. vadhI paDelA AnaMdane lIdhe rAjA jANe aMgamAM mAto na hoya e. Tale aMga pUlI gayuM hoya evI rIte kumArIne bApa sAmo Avyo. upAya jANavAvALAoe sArU karyuM che (baMdobasta vagere) mANasane sAtha cAlate karyo che (?) - e rAjA kuMtala dezanA caMdramAnI prItithI jema bhaMDAra maLyo hoya ema harSa pAmyo. kanyA che te pitrIonA (athavA pitAonA) utsavanuM sthAna che (paNa) vakhANavA lAyaka jamAinI barAbara kAMI nathI. 41. pachI teNe (kumArInA bApe praNAma karIne mArga batAvyo te pramANe ucita (kArya badhuM (kuMtala rAjAe) kIdhuM. (te pachI) kuMtalarAjAe svayaM* vara mATe utkaMThita thaelA rAjAonuM maMDaLa jyAM bheLuM thayuM) che e jagomAM praveza karyo. 42. - mULamAM arthasArtha che tyAM thanArtha hovuM joIe. juo AgaLa 1. zloka 124 mAM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47. te (rAjA) tUrI sahita duMdubhionA nAdavaDe prakAza thatA navA u. savavALI te jagomAM praveza karIne kAMtAne zodhavAmAM tatpara thayo. 43. te rAjahaMsa tyAM taraMganI paMkti jevAM pagathIyAM cahaDI jaIne sonAnA padya jevA senAnA siMhAsana upara kAmadevanA hukamathI haDI beThe. 44. - ujvaLa gharamAM beThela kuMtaleMdra rAjAothI vIMTAelo te kevo zobhe che ke jANe hAthInA baccAMnA jUthamAM paDelo kSIrasAgaramAM rahela airAvata hAthI hoya nahi? 45. che te rAjAomAM siMha sarakho kelAsa jevAM svaccha gharanA AMgaNAmAM peThe tyAre te caMdramukhI, mRgalAMone siMhaNanI peThe bIjA rAjAone maLavI durlabha che ema (sIe) mAnyuM. 46. caMdaravAnAM ratnomAM ane ratna jaDIta bhItamAM rAjAonAM biMba pratibiMbita thayAM che tethI e svayaMvaranA utsAhavALI sabhA jANe traNe lAkanA kAmI bheLA thayA hoya evI zobhe che. ratnanI sArUpa jANe dAMta hoya evI maMca (khurazIo) mAM ane ghareNAnA maNinA samUhomAM saMkaDe rAjA rUpanI sarasAInI IcachAne lIdhe (pitAna) mukha jevA lAgyA. 48. metInA caMdaravAmAM rAjAonI pratibiMbanI paMkti uMce rahI che te jANe kekanI paNa sAbhAgyanI sImAne (uddezIne) taiyAra rAkhelI puSpanI vRSTivALI devatAonI vibhrama paMkti kema hoya ? 49. e pativarA (IcchAvara varavAvALI) strI, strIonI eka jAtanI zaMgAra ceSTAnI vedI (eka jAtanI paDathalI (besavAnuM sthAna) che) motInI mALAo vaDe zobhI rahI che te jANe, caMdrane ghaNuM strI che ema kahevAne mATe vhIkathI tArAoe sevA karAtI hAya. 50, je rAjAo vadhu utkRSTa tejane lIdhe sabhAmAM udyAta (mazAla?) sarakhA thayA che (paNa) te vikama rAjAnI AgaLa savAranA dIvAnI upamAne pAmyA. (eTale jhAMkhA paDI gayA).. suvarNa rekhAvaDe manohara dehavALI e catura strI aneka rAjAonA bhAgyarUpI suvarNanI parIkSA mATe jANe kAmadevanI karI kema hoya ? para. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ - lAjano bhAva dekhADavAmAM catura evI e strI lIlAvaDe jarAtarA he nAMkhI dIdhI che Doka jemAM evA mukhavaDe AkAzamAM phurI rahelA aneka doSathI (aneka rAtrithI) bhraSTa caMdrane jANe rada karatI hoya. 53. vibhramanI rAjadhAnI evI ane ardha uMcI rahelI evI eka bhramene dhAraNa karelI che te jANe badhA rAjAone ThaganArA kAmadevane tarachoDI nAMkhavA sArU hAya zuM? 54. prANapatinA kaMTha sAthe prIti karavAne tatpara thaI rahelI evI hAthamAM rahelI pulanI mALA tarapha paNa jANe IrSyA hoya ema abhiprAya jaNuMvanArA vAMkAM netravALuM mukhacaMdra dhAraNa karatI evI- 5. mANakanI bhIMtamAM (paDelI) pratimAnI tulyatAne lIdhe jANe saubhAgya (rahevA) sArU dizAoe dhAraNa karI hoya ? ane kAmadeva paNa jANe pitAnI strI sAthe vairAgya bhogavato hoya ema (Ane) sevI rahyA che. 56. zobhI rahelI potAnI kAMtivaDe ghareNAMmAMnI ratnanI mALAne melI karI daIne pratibiMbanI yuktivaDe jANe aMgamAM sAmAnya rAjAone saMga nivAratI hoya ? - 57. khabhAnA bhAganIyAM hAranI saranA cheDA upara rahelI capaLa netranI chaTA te jANe caeNlayanI strIonA garvane bhaMga karavAthI utpanna thaelI kIrtinI dhvajAvaDe sanAtha (dhaNIyAtI) thayelI ( hoya evI) 58. jagatanAM mana jANe bheLAM AvyAM hoya ema teonI DahApaNanA yoga vaDe pratipAlanA karatI kAmadevarUpI matta hAthInI caturAI vaDe kAMIka rokAI ( rokAI) ne pagalAM mukatI (DagalAM bharatI). 59. kapuranI velanAM pAMdaDAMnI bIDI (banAvavA) mAM rekele che tethI jene DAbo hAtha vyAkuLa che ane lamaNuM upara uchaLatI vALanI laTa tenI zobhAvALI, kAMIka hasIne vicAra karatI. - AnaMdane lIdhe ALasu evI rAjahaMsaNInI cAla tene krame rAjAenA cittanI peThe jemAM rAga (prIti ane raMga) pratibiMbita thayo che evI ratnamaya bhUmimAM paga mukatI. 61. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Tara * kAmadevanI pratyaMcAnA kuMDALA sarakhAM be kAnamAM vAsa karI rahelAM evAM netrarUpI bANavALI ane jANe kAmadevanI dhamaNa hoya evI khIlatAM puSpamAM (rahelA) bhramare yukta veNI (coTale) dhAraNa karatI. 62. - laTakatI vALanI guchalIonAM mAjaranA saMgavaDe kaLinI nakala karatI kapALamAM caMdananI rekhA ane bhramararUpI dhanuSamAM kAmadevanuM ketakInuM hathIyAra dhAraNa karatI. 63. e IcchAvara varavAvALI, rezamI vastranI pharakatI cuMdaDIvALI, mRga nayanI (tyAM) pragaTa thaI te jANe kSIra sAgaranA suMdara majAnI pachavADe pragaTa thatI lakSmI hAya zuM. hemAcaLane valovIne tenAM phelAtAM ikivaDe jANe brahmAe racI hoya evI e (kanyA) namelA aMgavALI ane sArA bhAgyavALI raMga maMDapamAM dAkhala thaI tethI teNe saine lebha vistArI dIdhA (sane lebha pamADyA). 65. e jarAka mIlI AMkhavALI krIDAnA kamaLa tarapha joI rahI che te jANe dipALAne mATe dUtakarma karanArI dizArUpI strIone dhikkAratI hoya. 66. te kuMtala dezanA cakravarti kAmadeve bedhaDaka khecelA dhanuSavaDe chAtImAM prahAra karyo tethI te laTakA karavAmAM dhvajArUpa e kanyAne joIne vicAra karavA lAgyo, amUlya khubasuratI bharI rAkhavAnI bhUmi evI A suMdara (strI) kene lebha na phelAvI de. jANuM chuM ke kAmadevarUpI paheregIra AnAmAM avizvAsu rahI kSaNa (paNa) nIMdara karatuM nathI. A (kumArI) gammatarUpI vRkSane phaLa prApta karavAnI zobhA, yova. narUpI kSIra samudanuM amRta, khubasuratI rUpI mANikyanI kAMtinI chaTA ane manane kAmaNa karavAnI bhUkInI muThI che. 68. saMpUrNa caMdrodayanI hamezanI pUrNimA, gamatanA rasanA pAkanI pRthvI ane kAmadevarUpI rAjAne aikyanuM cakravartipaNuM devAnA phaLarUpa tapanI samRddhi che. 68. 70, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72. aTakyA vagara phelAtI kAmadevanI garjanA, A enI padharanI (stana ane megha) zobhA te gammatarUpI lIlamamaNanA kAMTA nitya kuTatA rahevAmAM kAraNarUpa thaI che. 71. kAMtivaDe caMdra daridrI banI jAya che, ughaDelAM kamaLomAM tattvaja zuM che ? vizvAsa rAkhIne huM jANI zakatA nathI ke e mRgAkSIe brahmAnI saMdaryasRSTi kema cerI lIdhI ? A (kanyA ) mahArA viSe vAraMvAra (pitAnAM) netranI paMkti, sakhI pratye kAMIka bolatI bolatI muke che; e kharekharI prItinI vAta che ane bahu vakhatathI bhagavAna kAmadeva prasanna thayo che. . 73. sakhIne ramatamAM paga mAre che, vAraMvAra hArane kheMcIne muke che. tene kAmadeve kuMtala rAjAnA darzanamAM zuM na karatI karI (teNe zuM na karyuM). 74. tene mukharUpI caMdramA jevAthI gADha uchaLato premarUpI samudra jenAmAM che evA tyAM AvelA rAjAonI vicitra prakAranI ceSTAo thavA lAgI. 75. keka rAjA badhAM rAja vibhuSaNamAMthI potAnA motInA hAranuM deraDuM bahAra kheMcI kahADIne chAtI vadhu bAhAra kADhIne dekhADavA lAge. 76. eke ( rAjAo) dehanI kAMtine DhAMkI denAre sonAno dore niMdA sahita utArI nAMkhIne motano guccha ane pativarAne pAmavAne mane ratha chAtIe bAMge. 77. vaLI koI chuTI gaelA mAthAnA maNine tene ThekANe rAkhavAnI IcchAthI mukuTamAM lIlA karavAnuM kamaLa puranI strIonA hAsyanuM pAtra thata eka rAjA khurazI upara garva sahita paga lAMbA karI rAkhe che, ane jamaiyAne zrama batAvavA sArU be hAtha laDAve che. koka rAjA parasevo nathI vaLe to paNa kapUrane bhUke zarIre lagAvIne be kAnanAM kuMDaLane nakAmo pheraphAra kare che. keka kaDAM khaDakhaDe e rIte pAnadAna rAkhanArane hAtha mArIne, kAmadeve hegele nakha vaDe pAna upara lakhe che. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. - Jun Gun Aaradhak Trust
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85, bIje vAta karavAne bahAne potAnI meLe ja vANImAM DahApaNa batAvato pAnadAnamAMthI kheMcI laIne ghaNAone karpara Ape che. 82. koka senAnuM Asana (upara) vastra mukIne uMcuM karIne navayavana batAvavA sArU mUcha vagaranA mukhavaDe vyartha kudI rahyo che. DokIyAM kare che) 83. * eka mijAja sahita pAnadAnavALAnI pITha upara zarIra nAMkhI daIne kAraNa vagara ubhI karelI bhramaronI latArUpI patAkAvALuM ho kare che. 84. - koka bagAsAne lIdhe hAtha be khoDavAthI jenI AMgaLInA TAcakA phuTe che (evI rIte) Asana upara paDIne mAMDa khaseDI zakAya evA kAmarUpI mUDamAM phasI paDyo che. keka kaMThamAM paMcama ( rAga) nI dhana churI rahI che ane vyartha maho malakAve che. keka keTalAMka pada guMthIne gAthAnA kavipaNuM prakAze che. 86. te pachI baMdIjanone kalabalATa aTakAvIne kamaLa kaMThavALI dvArapALI krame karIne e kumArIne badhA rAjamaMDaLane oLakhAvavA lAgI. 87. - jeNe (pitAnAM) ardhA mAthAM kApyAM tyAM kaThaNa (mAthA) mAM bhaTakAyAthI jenI dhAra buThI thaI gaI hatI evA khagane zivajInA bAju baMdha tarIke (bAMdhelA) zeSanAganI phaNa (upara) ne maNImAM ghasavAnI IcchA rAkhI hatI. - 88. ane je khAjavatA bAhu maMDaLa vaDe durmada banelo che evA jeNe haThathI DAbA hAthamAM kailAsa parvatane upADIne himAlayane ukheDavAnA kautuka mATe jamaNe hAtha taraMga upara mukyo hato. - evA rAvaNanAM mukhakamaLa jenA bANanA bhoganuM sthAna thayAM hatAM te rAmanA kuLamAM A kumAra (che.) te he kumArI ! hArA netrane prIti ApanAre thAo. 90. A (rAjA) nI sAthe TakA karatI mayurIthI gAjI rahelA sarpanA ( kAMThAnA ) vanamAM vihAra karIne (temaja ) vilAsanA gokhamAM bIrAjIne ayodhyAne vakhANuya evI kara, 91. 89. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ laya 92. teNe karele te upadeza te kumArIne viSe nIca upara karelA upakAranI peThe vyartha game kemake janmAMtaranI saMcita thaelI prIti emaja kayAMka pragaTa thAya che. - te pachI e dvArapALIe AMbAmAM he lAgI rahelI bhramarIne vasaMta RtunI zobhA jema nAnA karNikAra (kareNanA jhADa) ne batAve tema bIjA. rAjAne batAvyuM. 93. . jenI laDAImAM sAhasanI chApa paDI che tenI pratyaMcAne zabda bheMyanI aMdara jaine kSaNamAM pAtALanA taLamAM rahelane jenA parAkramanI vAta kare che. 94. te e raNamAM ruMDhIyAne nacAvata made aMdha thaI gayelA hajAro rAjAoe sevA karavA yogya te cedI rAja che. he suMdarI! tene tuM je. e tArI AMkhane kAmadevanI patAkA rUpa che. - 95. teNe ema kahyuM te paNa te rAjakumArI e te vilAsInI sAmuM na joyuM ema nahIM, paraMtu mukha kamaLamAM raheluM pAna thuMkI nAMkhIne tiraskArane mArga tiraskRta karyo. - 96. pachI e vhIlA mRganA sarakhI capaLadaSTivALI dvArapALIe anya rAjaputrane uddezIne e mAninIne udAra vAkyo vaDe sanmukha ANI. 97. he kanyA jenI kubaDI kIrti nathI evA kAnyakuja, rAjAne je, jenA digvijayamAM pRthvInI dhuLavaDe samudra sthaLa banI jAya che. 98. tenA taraphathI te nIce mukha karelIe najara khecI laIne pitAnA) kuca rUpI kuMbhasthaLamAM dRSTi karIne e rAjAnuM ghareNumAM jema tema aMgamAM sthalatva jaNAvyuM. e jhAMjharanA jhaNakAravALI gatithI samasta rAjahaMsone lebha pamADatI thakI kAMIka AgaLa cAlavAne pravRtta thaelIne teNe mahe malakAvIne pharI kahyuM. - suharane vine daDha besArI dIdhelA jenA bANanI utkarSa rekhAnI zaMkA * mAthA vagaranAM dha. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4te kAMthI bharata bole kI tra. chatA kuba ja jala dAdA dabA to te to tenA kAMdAnA mAM che jenI zahAdata je. ke ne riara ane kALA kara ra ke na pa ri ane rA. sva7 rane ga s nahera ka12 ziva te bANu sara che ke che ke, 2. susa sanna che, tene bhAre pUra che eka hai.' aMka paNa na kahe che, 3. aNI suNAvela che te badhAne sAro che pa : thAya, paNa rtita be pA paNa na P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zairya jene priya che evA je rAjAe laDavAne nispRha evA zatru rAjAonAM nivAsa sthAna lIlA mAtramAM thappaTa mArIne nAza karelA hAthInAM (sthAna) siMhanI peThe jeNe pagale pagale meLavyAM che. . : 1080 I ! e (pRthvImAM) ekavIra ane pRthvImAM ujavaLa kIrtivALo gopA caLane rAjA che. svayaMvaranI mALA mukavAmAM dUtI jevI tArA nayanakamaLanI mALA thAo. : : : che . 09 - te kAmadevanAM bANe anya sArU prArthelI che te tene maTADanAra koIne paNa meLavI zakatI nathI tethI teNe jhAMjhara khaDakhaDAvelA pagavaDe te jANe bahu bolyo hoya ema tene deSa jaNAvatI hatI... 11. * kAme vaza karelA evA je rAjAonI vacamAM thaIne te cAle che teonI AMkhamAM jANe svayaMvaranI mALAnI raja paDI hoya ema teonI AMkha AMsuthI bharAI gaI. ' , , . . ' jenA zatru rAjAnI strIonAM phIkA paDI gaelAM lamaNuM upara paDelAM lAMbA vALanAM gucaLAMvaDe AMkhamAM pANI jANe sevALavALAM hoya evAM thAya che. 112. * jene pratApagni apUrva che te rAjAonI senAnA sthaLamAM pese che ke tevAMja zatru rAjAonA gharanA AMgaNAmAM khaDa ugI nIkaLe che.113. | he lIlAvati! e mAlava dezane rAjA che. tene viSe kAmadeva tAro maMtrI thAo. enI kula rAjadhAnI dhArA (pitAnA) lIlA vana vaDe tene saMteSa kare. 114. nAsAgra tarapha saMkocAvelI daSTivaDe jema tema tene temAM nirAdaravALI mAnIne te AgaLa keTalAMka pagalAM cAlIne smaraNa thavAthI hasatI evI kumArIne te kahevA lAgI. 115. ghoDAnI kharIvaDe khodAI javAthI pRthvI pAtaLI thaI gaI che tethI jANe je rAjAnI kIrti sAMbhaLIne nAga kanyAo bheLI thaIne te gAya che. 116. - 1 eTale ghara ujaDa thaI jAya che jethI temAM khaDa uge che, eja apUrvatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' he guNane grahaNa karanArI! e gurjara dezane rAjA che jeNe pitAnA bAhunA parAkramavaDe rAjAone meLavI (svAdhIna karI) lIdhA che. he kamalAkSi ! tArI daSTi tenA upara prasanna thaelA kAmadevanI puSpavRSTi jevI thAo. . . . . . . . . . . 117. 5 lIlA kamaLavaDe bhramare urADatI teNe tene tiraskAra karyo ane dvArapALI AgaLa jaIne kAMIka garva sahita tenA prati bolI. 118. caMdana carcavAthI cAre korathI je pIgaLe thaele che (e) yatheccha ucA manohara dehavALo pAMDatha rAjA che je kSIrasamudranA kSIrathI kharaDAelA maMdarAcaLa parvatanI caturAIne pI jAya che. . 119. - he kamaLAkSi ! AnI sAthe tArI mitratA karavAne kAmadeva mAnato heya te caMdana vRkSanA lIlA vanamAM malayanA vAyu tArI niraMtara sevA kare. 120. te guNIne viSe paNa bhAgyahInamAM lakSmInI paThe te parAmukha thaI (tyAre) vaLI DAhyuM DAhyuM bolavAvALI te paravALAMthI adhika rAtA heThavALI pratye pharIne belI. 121. samudramAM kIDAthe nAhIne kAMThAnA vanamAM vihAra karatA diggajenA jeo, hAthaNIonI sobatathI avatAra pAmelA che- . 122. te hAthIo je mahAvIranI vijaya yAtrAomAM phUTI nIkaLelA madajaLavALA thaI jANe diggajane jovAnI IcchA hoya tema badhI dizAonA madhyamAM phare che. * * ( 123. - ' ratnanA DhagalAo vaDe mAgaNunA sAthane je bharI de che tene nagArAnA bhAvane pAmelA jaLahAthInA gaMbhIra nAdavaDe samudra jANe vArate hoya. 124. je senAnA bhoravaDe namatI jatI pRthvImAM uchaLatI leheranI hAravALI samudranI kAMThe ubhA evA samudra jevA hAthIo vaDe jANe (ADI) pALa bAMdhato hoya. 125. relI chIpamAMnA motInAM pANI samudranA pANI sAthe pIdhelAM te jANe eka kAhADatA hoya zuM? ' . . . . . . . . 126. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ dizAone bharI denArI hAthaNIo sAthe vilAsavALI strIo jenA bAramAM Ave che tethI dipAlanI purInA gokha caMdramAnA ajavALAthI divase paNa pakhALAya che. (ujavaLa thAya che) : : : - 127. : he capalAkSi! te A cela rAjA (che) jenA jayanA utsave phelAtA yazanA DhagalAthI bharAI gayelAM dizAnAM mukha te jANe maMgaLanA zaMkha vagADatAM hAya zuM? . 128. (he kumAri) e vilAsanA vidyAdhararUpI rAjahaMsane hArI bhujAnA pAMjarAmAM bAMdhI le. kIDAnA vimAna sarakhA gokhamAM tArI kaTi mekhalA (enA) netranA utsava mATe thAo. 129, evI rIte anya sthaLe karelA AgrahavALI e (kumArI) tene vaTeLIne cAlukya rAjAnI sanmukha thaI. uMcA mojAe pheravI nAMkhI hoya tepaNa nadI pahelAne mArga mUke nahIM. 130. - - ati lAMbe tene netrAMta bhAga (AMkhano khuNo kaTAkSa mAravAnuM sthaLa ) cAlukya rAjA tarapha kheMcAya tyAre vadharAI gaelI AzAvALA anya (rAjA) jADI dIvAnI vATanA dhUmADA vaDe jema tema kALA paDI gayA. " 131. te kSaNe koI e kumArIthI vimukha haze te bolI uThyo ke huM (te) mahArI priyAne pati chuM. keI ramuja mATe vyabhicArI rAjAo tyAM AvyA hatA tene jovA sArU (pitAnuM) AvavAnuM batAvyuM. * 132. teM ne AMhI teDI AvIne nAhaka herAna karyo ema kAI potAnA maMtrIne niMde che. vajathI jANe haNyA hoya ema bIjA rAjAonAM mukha nIcAM thaI gayAM. . " 1 : * - - 133. e mRgAkSanI dRSTie badhA rAjamaMDaLamAMthI tAravIne e cAlukya bhUSaNane rAjahaMsiNI jema pANImAMthI dudha grahaNa karI le tema grahaNa karI lIdhI. . . : * * 134. pachI dvArapALImAM mukhya evI e dAMtanI kAMtinA pravAhavaDe e (kanyA) pratye bIjA rAjAo tarapha jovAthI utpanna thayeluM e kumArInuM kalaMka dhAtI heya zuM ema belI. . 135. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 : - he kamaLamukhi! hArI daSTi suMdara padArthane grahaNa karavAnuM jANe che (kharI) ke jema sevALane mUkIne marI (kamaLamAM lAge) tema badhAne paDatA mUkI AnA mukha kamaLamAM lAgI rahI che. . : 136. che. AvuM rUpa anyanA jevuM sAmAnya nathI. huM zuM kahuM ? te paNa (te) joyuM che) enA sobhAgya guNa huM zuM kahuM jemAM zrI ane sarasvatI baMne rahyAM che. - - - 137. =': mada jharatAM hAthIonI sobatathI jeNe tiraskAra sahita diggaja tirapha joyuM che evA je e jItavAnI icchAvALAnA ghaDA kSaNa mAtramAM dizAonI aMdaranA bhAgamAM pharI vaLe che. * 138. eka ThekANe bhAra (thavA) thI pRthvI namI jatI zeSa nAganA mAthA upara barAbara rahI zakatI nathI ema dhArIne jANe jeNe badhIe dizAmAM (petAnI) senAnA hAthInuM ToLuM phelAvI dIdhuM. 139. : - zeSanAganA mastaka upara rahelA pRthvI rUpI pATIyAne majabuta karavA sArU jayastaMbhane bahAne e rAjAe badhI bAjue khIlAnI hAra goThavI che. 140. .. e rAjAnI taravAra jemAM baMne bAjue rAjAonA mastakanAM mANinI mALAo parovAI gaI che evI te bAkInA rAjAonA gaLAnAM hADakAMo sAthe bhaTakAvAthI buThI dhAravALI thaI gaI che. 141. - semezvara ane cela dezane rAjA jyotsavanA dvAramAM baLa thakI pisatA hatA tyAM abhuta sAhasavALAe baLIyA rAjAe be hAthe e baMnene dhakelI kahALyA. . 142 abhuta dAnanA bhaMDArarUpa e rAjAnI AgaLa kalpa vRkSa Adi. paramANu sarakhA che. tyAre traNa jagatanA gaurava (beja ane moTAI) nA pAtra e rAjAnI sarakhAI te kyAMthI ja pAme ? 143. - muMjanI te eka ratIbhAra paNa tulyatA nathI tyAre bhojarAjAnI yogyatAnI to vAta paNa zI (karavI)? kavine bAMdhava (e) A (rAjA) maLyo (che) tyAre lakSmIne te paga nIcenI dAsI , karI ( rAkhI) che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 vibhramavALI be bhramare jemAM nAcI rahI che evAM mRgAkSIonAM mukha sivAya sAhasanI chApavALA e rAjAnuM mana bIje kyAMyathI paNa bhayanI sIlathI kAMIka ughaDeluM thatuM nathI (strInA mukha sivAya tene bIje kayAMyathI bhaya thatuM nathI). * 15. | he kinnarakaMThi (gAnArI) bhuja baMdhanI dUtI evI mALA enA kaMThamAM mukya ke samAna saMbaMdha thavAthI vidhinI kIrti thAo ane kAmadevane prayAsa saphaLa thAo. . . 146. tA. te dvArapALInA sarakhAIvALA vAkya mAtrathI ja lAja maTI jatAM e pArtivarA kanyAe te varamALA vikramAMkadevanA gaLAmAM ArapI. 147. kaMThamAM rahevA pAmelI te varamALA mAM bhramaranI hAranA aspaSTa jhiMkAra vaDe jANe samagra rAjAonI saubhAgya lIlAnA jayanuM nagAruM vagADatI hoya zuM? tenI bhujAnI zobhA pulanI mALAthI paNa vadhAre) sAbhAgyanI zobhA dhAraNa kare che tethI te ( mALA) kaMThamAM rahI che to paNa tene AliMgana karavAne rAjA utAvaLo thayo. 149. kAmadevanI dhanurvidyAnuM rahasya jaya pAme che. hAlamAM (te) ghaTita (ghaTanA) karavAvALo vidhi vaMdana karavA yogya che evI pustrIonI vANI tyAM phelAI rahI che. A jagatamAM sarakhA sarakhA yoga kene prItinuM kAraNa nathI ( thato ). . ' , ' . . 150. . e pachI jemAM kemaLa (maMda maMda) mRdaMga (pakhavAja) no zabada chAhI rahyA che evA paraNavAne yogya maMDapamAM tamAma rAjAonI lakSmI jANe pratibiMbita thaI hoya nahIM evI vadhu sahita dhoLI kIrtivALo e kuMtalaMdu rAjA praveza karIne vadhAre UMcI zobhA dhAraNa karatA hatA. 151. Iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa zrI bihaNanA - karelA zrI vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridatta . ': ? viracita gujarAtI gadya bhASAMtaramAM navamo sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 ' . ' . sa 10 me. . . che . e pachI e sAhasanA cinhavALA rAjAnA vivAhano utsava utpanna thayo tyAre kRtArtha thayelI rAjakanyAe jema tema kIrtie paNa badhA rAjA- ene tyAga karyo. '! ". rAjAe azeSa saubhAgyanA guNane kSaya thavAthI AzAnA dIvA zAMti pAmyA (vadharAI gayA, tyAre jANe te dIvAnA dhuMvADAe karIne dhUsarA zarIravALA (jhAMkhA) thaI jatAM kALapane pAmyA. . . . 2. ': ", ke akrama (kamamAM pheraphAra=virUddhatA) karavAne vIlA paDI gaelA rAjAonI IcchA na thaI, paraMtu vikramAMkadevanAM bANa saMgrAmAMgaNamAM sahana thaI zake evAM nathI eTale enA bANathI hIne kAMI karI zakayA nahi.) . 3, - karamAI gayelA mane rathavALA rAjAo je rastethI AvyA hatA te raste cAlyA gayA pachI dene daLI nAMkhIne prApta thayelI lakSmInI sAthe viSNunI peThe e rAjA te rAjakumArI sAthe ramaNa karavA lAgyo. " 4. * te namelA aMgavALI haLave haLave guNo vaDe priyanA mana upara eTalI badhI ArUDha thaI gaI ke kAmadevanA hukamavaDe ekane ja vaza thaeluM A rAjAnuM mana bIjI strIothI harI (pheravI) zakAyuM nahi. . 5. ; ". te (kanyA) nuM mukhakamala talarAjAnA hRdayamAM paDuM tethI bIjI strIonAM mukha kamaLo sAMkaDayanI bIkathI bahAra nIkaLI gayAM. ka. - teNe vividha upacAramAM paripakava thaelA e (rAjA ) ne viSe navoDhAnuM vrata choDI dIdhuM. e eTaluM patinuM akauzala kahevAya ke je navI vadhu bahuvAre vizvAsa pAme. 7. '; kAmadevane zastrAdhikArI, kAyalanA- kaMThamAM (nA) saubhAgyane gurU, caMdrakiraNanI saphetInuM jIvana, rasa rUpI rAjAnA cakravartI paNa maMtrI- 8. . jhADane uttama rIte cItaravAmAM citAre, ane mAnarUpI vRkSane ukheDI nAkhavAmAM masta hAthI, evo vasaMtaRtu te vakhate A patinA prabhAvathI pharI pAcho navInapaNAne pAmyo. . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 * . kAmadeve jagatano jaya karavA sArU vasaMtaRtune senApati TharAvyo. vAye karIne uchaLatA caMpAnA samUhane bahAne dAnezvarInI peThe sonAne Dhagale varasAve che. che pupanA samUhanA phelAvAthI utpanna thaelI tenI rajavaDe pIMgaLI thaI gayelI dizAomAM sonAnAM ghareNAM paherelI strIonuM divase paNa abhisaraNa ( jArane tyAM javuM) thAya che. 6 11. : gArA jevA madhanA jharAmAM bharAI gayelo paga kahADI na zakI tethI bhramarI rAyanA jevA zabdo vaDe bhramarane bolAve che. . 12. . bhramara madhe bharelA puSpanuM kANuM lebhathI purI daIne rahyA che (tyAre) bIjA bhramaro (paDakhethI) bIjo mArga karIne te (madha) pIye che. maLeluM meLavavAno eja mArga che.'(maLeluM Da5TI mukavAnI eja gati che). 13. - malayAgiri, caMdana vRkSanA saMgI sapanA jheranI unAzane lIdhe akaLAmaNa jANe pAmyo hoya ema mahaTa guphAnAM mukhavaDe kamathakI nizAsA mukavA lAgyo (guphAmAMthI pavana nikaLavA lAgyA). 14. - vigine samUha Akhe dahADe bhoyarAmAM bharAI rahIne baherApa ne yoga vAraMvAra Icche che. koyalanA paMcama svarathI pIDA pAmate te zuM zuM nathI karate. . * 15. 1. ahe kAmadevane priyamitra vasaMta priyathI vikhuTI paDelI (strI) onI matine nAza karI de che je tenA uparAupara thatA AkraMdathI keyalanA zabadamAM vRddhi kare che (jema jema vigiNI strIo vadhu vadhu AkraMda kare che tema tema kAyala vadhu vadhu bole che ). 16. kaI catura, kAmadevanAM anya bANone mAMDamAMDa kadi ullaMghI jAya che (te te) keyalanA kaMTha yaMtramAMthI nIkaLatA paMcama svararUpI astravaDe vaza thaI jAya che. - F S 1 . - - - - 17, 39 1. AMhI sUchane badale su laIe te artha vadhAre sAre P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 have. sneha bharelA nirIkSaNathI vasaMtanA zramane aphaLa karate rAjA rANIne hAtha pakaDIne vicitra evI krIDA karavAnI najarabAganI sthaLImAM paThe. * 18. . . .. Amatema cAhapUrvaka te thake kuMtaLa rAjA pachI te mRgAkSI bhaNI kAmadevanA dhanuSanA paDachaMdAnI brAMti karanArAM svaravaDe bolyo. 19. .. he suMdarAMgI ! ratinA janmasthAna je vasaMta zuM tArA netranI mitrAI utpanna kare che ? kemake jenI zobhAvaDe ane hArA zarIranI samRddhivaDe mada pAmate kAmadeva (bIjA) kazAne gaNakArato nathI. ' ' 200 ' he bAle ! A najarabAganI sthaLImAM vasaMtanI senAnA samUhane harSavaDe jevAne kAmadeve paDAva karyo che to te sthaLIne tuM jaIne kRtArtha kara. 27. . he kAmadevanI lIlAnA jayanI rAjadhAnI (rUpa bAle) sanmukha AvelI tene AgaLathI jaNAvanAro (chaDIdAra, nekI pokAranAra) . jANe hoya zuM ema vasaMtaRtu bhramaranA madhura zabdavaDe bolAvI rahyA che. 22. . he mRgAkSi ! krIDAnA bagIcAnI raMga bhUmimAM nRtya jevA sArU tuM : AvavAthI velarUpI parastrIo kharatAM pulavaDe jANe pulanA pasalA uMcA phekatI heya zuM ema kare che. 23. .. badhAM vRkSomAM azoka (AsupAlA) nuM vRkSa nazIbadAra che ke jene te pagane taLIye haNe che.* ane jenI sAthe mRganayanI dAsanI sAthe jema tema krIDA kare che tene ja kAmadeva prasanna che. :- 24. * 1. zRMgAramAM varNavAya che ke azoka vRkSane kanyA paganA taLI vaDe lAta mAre tyAre temAM kula Ave. ene mATe kuvalayAnaMdamAM upameya nyunavAbhidhAyI vyatireka alaMkAranA udAharaNamAM leka che ke- rave nava'pllvairhmpi zlAghyaiH priyAyA guNairatvA mAyAMti zIlImukhAH smaradhanumuktAstathAmAmapi // kAMtApAdatalAhati stavamudetadvanmamApyAvayoH sarva tulya mazoka kevalamahaM dhAtrA sazokaH kRtaH // kAminI pAdaghAte nA zokasya puSpodgama iti kavi prasiddhiH (caMdrikA ). P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 , vRkSAnI jAtimAM huM jANuM chuM ke A bakula vRkSa (belathI) pake arUcikara che (kemake ) je vasaMtamAM paNa che mRgAkSi hArA ke gaLAnI apekSA rAkhe che. | eka tarapha mahAdevajIe kepa sahita kAmadevane bALI nAMkhyo (tyAM) bIjI tarapha A vasaMta lakSmI tArI paThe uttama khIlAvaTa karIne vAraMvAra hajAre kAmadevane utpanna kare che. | hArA aMgarUpI velanAM vilAsarUpI puSpavaDe jarUra kAmadeva harAI jAtI AMkhavALo (AMdhaLo) thaI gayo che ema jANuM chuM (kemake) vasaMtaRtue navAM astro arpita karyo che te cahaDAvavAnI IcchA kare che paNa haDAvato nathI. - 27. manasvI (purUSa) nAM (paNa) manane bhedavAmAM DAhyo kAmadeva (madhu=madha ane vasaMta teNe) ati guNa ( guNa ane pratyaMcA) dhAraNa kare che tyAM zIlImukha (bhramara ane bANa) nI paMkti puSpamAM ane kAmanA dhanuSamAM dAkhala thAya che. vasaMtanI zobhAvaDe gaMdharvonA sarvasvamAM ( gAyana kaLAmAM) DAhI evI tuM tenA ziSyanI peThe A narakeyela prakAza karela paMcama svara vAraMvAra lalakAre che te tuM je. * 29, | he caMdramukhi ! vasaMtazrIvaDe ane tuM vaDe kAmadevanuM dhanuSa dhaNIyANuM thAya che. paNa kAmadeva te enI AgaLa anaMga (aMgavoNo ) thayo che * paNa tene pUrNa aMgavALe tuM banAve che. 30 . ema rasavALAM sArAM vacane vaDe pharIthI kahyA jevuM priyAnA kAnanuM ghareNuM karIne e capaLa netravALIne kutaLa rAjAe krIDAnA haDALAmAM besArI. . . . . 31. - hIMDoLAne lIdhe jhulatA vALavALuM gammatane lIdhe uMcI rahetI bhrame vALuM ane bhamelA netrakamaLavALuM e strInuM mukhya kAmadeve bANarUpI TAMkagvaDe ukheDIne e (rAjA) nA hRdayamAM pesArI dIdhuM. . 3ra. 1. dArUnA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 prasarI rahelA paMcamasvaravALuM gIta, namatI bhramaravALuM jovuM, ane jhAMjharane jhaNakAra e rANInAM traNa (vAnAM) kailokyanA rAjyamAM kAmadevanAM hathIyAra che. 33. che. nitaMba maMDaLanA bhArane lIdhe hIMDaLo jema jema caDeDATa kare che tema tema pratyaMcAne zabda varatANa vagara kAmadeva e rAjAne bheTe che. 34. e rAjAe priyAne vilAsano hIMcake hIMcakAvavA mAMDyo (tyAre) saubhAgya guNanA prapaMce badhI strIone bhagADavAnuM AraMbhya (?) (eTale enI nazIbadArI jeI bIjI badhI rANIo AghI khasI gaI). 35. e vistRta netravALIne hIMcakAmAM hIMcakA khAtA mukhanI mitrAI karanArI (tenA sarakhI thatI) rAjAnI baMne AMkhane jAvuM ane AvavuM ema thatAM 4 gAunuM cakkara (bhamavuM) paDe che. 36. e pachI te rANa (haDALAmAMthI) utarIne kSaNamAtra priyanA kheLAmAM visAmo laIne gatazrama thaI tyAre vasaMtanI zobhAe lobhAvI tethI kula vINavAne cAlI. 37. kiMtaLa bhUpALanA AMkhanA sanakArAthI badhe janAne krame krame pula viNavAnA baMdhAelA harSa sahita karavA lAgyo. patinI maherabAnI e utsAhanI parisImA che. A (vasaMta) ghaNAM puSpavALo che chatAM kAmadevane pAMcaja bANane artha sAre che. ema enuM kaMjuzapaNuM jANe dhArIne heAya ema strIoe - tenuM sarvasva harI lIdhuM. (badhAM pula DI lIdhAM) 39. mAthe rahelAM puSpanA ketukavaDe rAjAnI strIo upara rahaDe che tyAre nitaMbanA bhAre bhAMgI paDIza e hakathI lIlA bakula vRkSa kaMpe che. 40. che namatI namatI velya phulanI rajavaDe rANInI AMkha bharI muke che. tyAM bIjI rAjAne AliMgana le che. bhAgya (nI bAbata ) mAM niSedhano mArgaja nathI. * 1. kIDA karavAnuM lazrInuM vakSa. 38. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 A azake pula vINatAM eka rANIne palvarUpI hAtha (tamA) lagA ( tyAre) te (pallava rUpI hAtha) kApI nAMkhavA sArU kAmadeve jANe bhramaranI paMktine bahAne taravAra kheMcI. . 42. keI aNasamajune patiye, nitaMba bhAre pote nahAtI haDI zakatI tene jhADa upara haDAvavA mAMDI paNa ulaTI baMne page kheda pAmIne DALa uparathI jhADanA mULamAM utarI AvI zakI. 43. . strIo upara haDIne halAvavA mAMDI. tethI nitaMba bhAra vaDe bhAMgI javAne vicAra lAvI vRkSo pite halakAM thaI javA pitAnA mAthA uparathI pulanA bhAra pheMkI de che. puSpa laIne strIo heThe utarI gaI tyAre krIDAnAM vRkSa (strIonA) bhArathI pote bhAgyAM nahi evo jANe garva thayo hoya tema ( pAchAM ) teoe uMcAM mAthAM karyo. - 45. - strIonA parasevAnA pANIthI ane puSpanI rajathI badhe ThekANe gAro banI gayo tyAre kAmadeve teonAM kaThaNa ane ucAM stana maMDaLamAM nivAsa karyo. velamAMthI kharelA puSpanI rajanA DhagalA vaDe nAbhi rUpI ghunA sthaLapaNAne pAmyA tethI strIone madhya bhAga kAmadevane lIlAnI gati mATe AMgaNuM rUpa thayo. '' : rAjAnI te strIo tyAM pula vaNavAne pravartamAna thaI tyAre tenuM madha eja jene jIvana che evI bhramaranI paMktioe kalabalATa karI mukyo. 48. koka strI krIDAne bahAne zekhanI AMkha phulanI rajathI bharI mukIne priyanA cuMbananuM pAtra thaI. DahApaNavALAne zuM asAdhya che ? 49. mAna jene priya che evI nRpanI keI strI tene phaLa vINavAnI IcachAe sparza karyo nahi (pula viNavAnI tene IcchAe na thaI) (ane) aneka strIonA bAhunA mULanIyAMnA ( AliMgana letA pahelA) nakhakSata (nakhanA ghA) teo phula teDavA uMce hAtha kare che tethI (dekhAtA evA te ) jovAmAM tatpara thaI - 50, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 kAI (strI) ne uMcI levA sArU je DALane kheMcIne rAjA tene seMpe che te tenA nitaMbanA bhArathI zakhya strIonA mananI sAthe bhAMgI paDI. 5. . keI (strI) ne rAjAe kAnamAM ghareNAM karI ApyAM (tethI teNe) bIjI koI strIne tRNane ThekANe paNa gaNakArI nahIM. strIone saubhAgya mada utpanna karanAra priyanI maherabAnI hajAra madirA jevI che. para. " badhAMnI AMkha badhe ThekANethI baMdha karavAnA kAraNarUpa pulanI raja uchaLI tyAre Azcarya che ke kAmadeva rANIonA aMgamAM bANa mAravAne phAvyo. 53. . . rAjAnI kaI strInuM lugaDuM latAgRhamAMthI kApa karelA vAMdarAe kheMcyuM tethI e dhUtArI deDIne rAjAne vaLagI paDI ane zokhya strInA kopanuM pAtra na thaI tA 54. * kaI mRgAkSI nitaMbanA atizaya bhAre DALa bhAMgIne rAjA upara paDI (tethI) zakya strIo pIDA pAmI. " rAjA adhIrAkSInA eLelA vALa caMpAnA phulanI zarothI bAMdhavA lAgyo ke jethI) zokya strIo krodha cittamAM sthira gaye. 56. - kuMtala rAjAnI strIo pulanI racanA DhagalA rUpI khaDIthI zobhe che te jANe kAmadeve pitAnA bAhunA parAkrama rUpI nATakamAM nAcanArI banAvI hoya? (nAcanArI jema zarIre raMga lagAve che tema) : 57. - te cAlukya rAjAnI suMdara strIo jhAjhAM phulanAM ghareNAMvALI te jANe pularUpI bANonI hetAne lIdhe teonI upara kAmadeve zastrone varasAda jANe kema varasAvyo hoya evI zobhe che.. 58. A rAjAnI strIonI pachavADe lAgelA bhramare guMjArava karatA jANe zRMgArINI strIonA kuLa gurU kAmadevanAM pulo corI jaI tene aparAdha karyo che ema jANe kema jaNAvatA hoya ? 59. . . . pulamAMthI nIkaLelI raja vaLagI javAthI parasevAthI bhInuM thaI gayeluM vilAsinI strIonuM suvarNamaya zarIra jANe kAmadevanI AMcathI jarAka pIMgaLI gayuM hoya evuM zobhe che. 60. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ . keI mRgAkSI strI pezI jatA bhramarane hAtha rUpI kamaLavaDe ANIkAra teNIkAra pheMkI kahADatI bALapaNamAM karelo daDe mAravAne zrama (a. bhyAsa) bahu (ThIka) mAne che. - tarUNa strIe mukha uparathI pheMkele bhramara tenA hastakamaLanA piTAmAM pizI jAya che. tyAMthI kAhADI mukelo (pAchA) he upara Ave che. svArtha parAyaNane lAja kyAMthI (hAya)? ( haMsanA nAde jANe bolAvAtI hoya ? kautuke jANe kheMcAvAtI hoya? ema arAla netravALI strIo kleza TALavA sAruM tyAMthI lIlA sarovaranA tIra upara gaI. stane karele bhAra je jANatI hoya te kaTibhAge karelI halakAI zuM nathI jANatI ? ema jANe teonAM caraNa kamaLa jhAMjharanA nAdavaDe pRthvIne kahetAM hoya. I adhika uMcAM thaelAM stanayane lIdhe rAjAnI strIothI pRthvI joI zakAtI nathI. jhAMjharanA zabdo vaDe kheMcAelA haMse puvaDe paga mukavAnuM sthAna pAmyA nahIM (?) (kacarAI gayA nahIM). . tenI sAthaLanA bhAge e vanasthaLamAM lugaDAnA cheDAvaDe je pavana nAMkhavA mAMDyo te jANe strIonA pagamAM pIDA karanAra mArgane taDako ochA karavA sArU kema hoya. - niraMtara kriIDAnA vIMjaNanuM anukaraNa karanArAM kAna upara ghareNAM tarIke, jeNe pAMdaDAM khosyAM che evI rAjAnI strIonA upara parasevAnuM jaLa TakI zakatuM nathI. (pAMdaDArUpI vIMjaNanA pavanathI parasevo sukAI jAya che ). 1. mukhanI AgaLanA bhAgane cuMbana karanArAM e strIonAM kuca maMDaLa jANe zramajaLa zAMta thavA sArU barapha jevA dahADA nizvAsanA vAyune sevavAne ema karatAM heya zuM evAM zebhe che. che. 1 vAMkAM athavA matta hAthInA jevAM netravALI. * ( 2. mULamAM ninALA che te khoTuM che. niSa joIe. - 67. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110e cala rAjAnI strIonI gatinI corI karanArA haMsa AkAzamAM uDIne gayA, te jANe bhayathI. Adi purUSa zrI brahmAjInA vimAnanA hasono Azraya levA sArU gayA hoya ? . . . . -- 69. . rAjA, hAthaNIonI sAthe hAthInI peThe, ati anAdara sahita vakhaNAelI rIte paga mukatA te strIonI sAthe kamaLAnA mukuTavALA kIDA sarovaramAM peThe. . e taLAvonI jANe AMkha kheMcI letAM hoya ema tenAM je kamaLa rAjAnI strIo kheMcI le che te strIonAM mukhanAM cAra evAM kamaLanA * * saMganuM phaLa te taLAvone dIdhuM. - 71. - tyAM strIonA ghelAM jevA hoThathI ratAzanA ane AMjaNanA pujanA saMgathI pheraphAra thaI gayo. (ke jethI) utpala jAtanAM (kALAM) kamaLa rakta kamaLa5Nane pAmyAM. (kamaLano raMga badalAI gayo.) : 7ra. che. strIonA krIDA yuddhane lIdhe kamaLa badhAM bhAgI gayAM. lakSmIe prathamathIja rAjAmAM jaIne ghaNuM vakhatathI vAsa karyo che tethI buddhivALI kharI. 73. A taLAvaDI laherarUpI hAthavaDe rAjAnI strIonA pAdanuM prakSAlana karIne uchaLatA pANInA chAMTAne bahAne tenA caraNuMmRtanuM vaMdana karatI hoya zuM? 74. te taLAva kaI prakAre paNa kamaLane tiraskAra karanArAM te (strI) enA caraNarUpI kamaLa patra uparathI svAbhAvika kAMtinI jANe parIkSA karavI hoya te sArU leheravaDe aLato khesavI nAMkhe che (dhoI nAMkhe che)75. taLAvamAM praveza karatI vakhate kepelA bhramara jemAM (vaLagyA) che evA rANIonA paga thayA che tethI zramanA zeDA jaLavaDe AgaLathIja vIkhAI gayelA aLatAe paganAM taLIyAne choDI dIdhAM che (dhovAI gayo che). 9 - taLAve baraphanA ekalA sthAna evA himAlayathI A AvI che (ema mAnIne) te (rANuM) enA zarIra uparathI kesara (lepa)ne tiraskAra sahita jANe pheMkI dIdhI. (kesara dhoI nAMkhI. . . . . . 77, ajANathI uMDA pANImAM pizatI kai (strI) ne rAjAe tANI levA mAMDI te bIjI ze e saMbhrama (utAvaLa) thI joI ane IrSyA karI. 78. P.P. Ac. Gunratrasuri MS Sun Gun Aaradhak Trust
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . teonAM mukhee kamaLanI zobhA kheMcI laIne teone daDha rasa hInatAne pamADyAM jethI jANe te dhULavALA thaelA vaTemArga bhramaranA nivAsapaNane pAmyAM heya. . : - 79. - dIpI nIkaLatI kAMtivALI te rANIonI AgaLa bhramaranA parabanA maMDapa jevAM kamaLomAM lakSmI paraba pAnArI jevI zobhe che. * 80. A zilA jevAM ghATAM te strIonAM nitaMba maMDaLa jyAre taLAvamAM paThAM tyAre teonAM lAvaNya rasanA pravAhanA saMgathI jANe taLAva UMcA meja vALuM thaI gayuM. ' ' ' bhramaroe cAlukya rUpI vidyAdharanI strIonA mukharUpI caMdramAnI hAranI hAra joI tyAre bIDAI javAnA bhayathI nidrAmAM daridra evAM kamaLamAM paNa teo peThA nahIM. 82. - kamaLanI rajane samUha rAjAnI strI varganA svAbhAvika sAMdaryathI tiraskAra pAmelI ( kamala) lakSmInA nizAsA vaDe jANe kamaLanA udaramAMthI bahAra uDI nIkaLe heya zuM e zobhe che. A 83. hAthInA kuMbha sthaLane jItanArAM suMdara bhrakuTIvALI strInAM be stana upara rAjAe choDelI karayaMtranI dhArA kAmadevanAM mukelAM sajelAM bANanI samAnatAne pAme che, vAMkI Doka karI ubhADelI strI upara rAjAe cheDelI pANInI dhArA kuMDaLano ratnanI aNI upara paDavAthI (vakhAI jaI) bhUko thaI gaelI te tyAM motInI zebhAne pAmI. 85. Azcarya che ke rAjAnA karayaMtra (thI chuTeluM) jaLa rANInA kucakuMbha sthaLamAM ALoTe che (paNa) zakya strIonI krodhanI vela pallavita thaI gaI 86. rAjAe e rItane utsava anubhavIne jaLa krIDAnA hAvAne A graha choDI dIdho. svabhAvathI sArI ramata hoya temAM paNa vadhu paDate pra 1. pacarIyuM athavA hatheLImAM pANI laI urADelI zakya. 84. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 87. saMga levAthI te rasane bhaMga karavAne hetu thaI paDe che. (ati prasaMga rasa bhaMgane hetu thAya che.) 1. AMjyA vagara kALAM netravALI ane kesaranA lepa vinA paNa pIMgaLA raMgavALI kRdarI strIo tene nAhI rahyA pachI svAbhAvika ghareNuM pragaTI nIkaLyuM. I ,. 88. - stananA lepavALA caMdanavaDe dhaNIyANuM thayeluM jaLa dhAraNa karanAruM taLAva te jANe strIonA viyogathI ekadama phIkAza dhAraNa karanAruM thaI gayuM hoya? 89. - e pachI lugaDAM badalavAthI tathA ghareNAM paheravAnI kriyAthI tenuM zarIra aTakAyata vagaranuM che ema kAmadeve mAnI rAjA upara pharIthI dhanuSa kheMcyuM. - rAjAnI strI varganA kIDAnAvALanI latA pulanA jevA pANInA chaTAvaDe zobhe che, nahAvAthI zItaLa banI gaeluM stana maMDaLa kAmadevanA phuvArAnA gRha jevuM thayuM che. vaLI (enI) svAbhAvika zobhAne khaMDana karanArAM ghareNAM khasI javAthI vicitra prakAranI lipi tenA zarIramAM thaI rahI che. ' , 91. iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka zrI bilDaNadevanA karelA vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridatta kata gujarAtI gadyamaya bhASAMtaramAM dazame sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 sarga 11 me. nhAtAM bAkI rahI gayelI kesaranI rAti kAMtivALo rAjAnI strIonA (zarIra sAthe) bhaTakAtAM sUryanAM kiraNonAM paTala jANe tenA sparzathI ratAzavALAM 2. - patinInA jANItA kAMTAe jANe paga vIMdhI nAMkhyA hoya (ema thavAthI) samudra kAMThe AvavA sArU sUrya jANe pazcima parvatanI kAMdha upara haDI beThe. snehI evA AkAzanA taLane AliMgana karIne pazcima samudranA jaLamAM DubatA evA sUryanuM teja tArA vagaranA masUranA bhukA sarakhuM rAte jaNAvA lAgyuM. gayelI kAMtivALo sUrya jANe ratnanI kAMti mAgavA sArU (jo heya) ema samudramAM peThe. nakkI uMcA sthAnathI paDelA maheTAonI paNa sattA rahetI nathI. kamaLanA taMturUpI gAMTha pADavAnA dorAvaDe jANe kaMThane pAza bAMdhavAne Iracha hoya. * barADA pADe che, cAMcanA bevanamAM rahelI mRNAlI (kamaLataMtu) ne oLakhate nathI, ALoTe che, e rIte pitAnI strInA viyogarUpI jhera (haDavAthI) vyAkuLa thaele cakravAka (zuM zuM nathI karato ? 6. * parvatanA mastaka upara lAMbI lAMbI jhADanI DALamAM ane gharanI idra AmAMthI ratnarUpI ghoDe pAmyo che te kadAcita hune paNa deze evI AzAthI ghoDA badalavAnI buddhithI sUrya samudramAM peThe. 8. sUrya uThelA rAga ( ratAza ane prIti) vALo pazcima dizArUpI strInuM mukha cuMbe che. pavitranI bicArI zuM karI zake? kamaLarUpI netrapuTa bIDI gaI 9. gheDAone AkAzamAM ThekavAne zrama maTADavA sArU jANe dArU pIvA sArU jatA hoya ema sUrya maMdirAnA utpatti sthAna samudramAM peThe. 10. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. 114. sUryanuM ghelA jevuM rAtuM pratibiMba samudramAM (paDIne) zeSanAga rUpI kIDA zamyA upara rahelA nArAyaNanA ghareNuM kaistubha (maNi) nI lIlA dhAraNa kare che. - jaLa hAthInA bhayathI samudramAM praveza na karatA gheDAonI AMkha upara jANe paDado devo hoya ema sUrye potAne taDakArUpI paDado kheMcI lIdho. 12. - layanA AMgaNAnA dIvArUpa sUryane vAyue jema, tema brahmAe vadhArI nAMkhyo tyAre tenA vadharAvAthI nIkaLelI dhumADAnI zakyanI peThe kALI aMdhArAnI hAranI hAra dekhANuM. 13. ratnanI paMktinA samUhanI madadavaDe dIvAnI zaMkA thaI hoya ema AkAzamAMthI telanA ThAma jevA samudramAM pataMga (sUrya ane pataMgIya) pa. 14. - sUryane vAhana ( gheDA ) nI kharIthI bhaMgAI gaelI samudranA kAMThAnI chIpanAM sAMpaDamAMthI (uDelAM) keTalAMka motIo vaDe jANe (bharAI rahyuM hoya, ema tArAo vaDe AkAza tilakavALuM thayeluM zobhe che. 15. - pavanI koTaDInI polamAM rahelA kabaMdha (dhaDa ane pANI) thI bhayathI bhAgI chuTelA bhramarevaDe kALuM thayeluM aMkuza vagaranuM aMdhAruM A- - kAzanI sImamAM netranI gatine bhaMga karatuM havuM. ': kALAM ratnovaDe jANe jaDI lIdhI hoya, ghATA AMjaNanA DhagalAvaDe jANe cAre kerathI ragaDI dIdhI hoya ane samudranA taraMgavaDe jANe dhoI kahADI hoya evI aikyanI zobhA aMdhakAravaDe thaI rahI che. 17. - aMdhAruM vIkharAI gaelA vALanI laTanI racanAvaDe jANe kapALamAM vikharAI gayuM hoya, ane aMboDAnI samRddhivaDe jANe sauMdaryane pIDe thaI gayuM hoya. 1 locanane viphaLa karIne badhuM DhAMkI devAnI buddhi karanArA aMdhakAranuM aArita zaktivALuM sparzanendriya pratikuLapaNuM kare che. (aMdhAruM jovAnuM kAma aTakAvI vastunuM bhAna aTakAve che tyAre sparzendriya sparzavaDe vastunuM bhAna karAvIne tene haraDe che), P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. 115 uMcI phelAI rahelI aMdhArAnI paMktie kenI AMkha baMdha karI dIdhI nathI; paNa kevaLa kAmadeve uzkerI mukelI jAra pratye janArI strIonI nahIM. 20. dhULanI pathArImAM saMgamanA kArya mATe tatpara thaelI vyabhicArINIene mATe jagatanAM netra baMdha rAkhavAmAM aMdhArAmAM maMDaLa kyAM kayAM kanAtanuM kAma nathI karatuM. 21. astAcaLa rUpI mALo paDI javAthI jANe sUryanAM kiraNo vIMkhAI gayAM hoya tevAM dIpAyamAna dIvAnAM kiraNoe aMdhakArarUpI hAthInA aMku. zanI racanA AraMbhI. abhisaraNa ( vyabhicArArtha gamana) sArU gaMThAelI ane kuMka mArIne mArganA dIvA vadhArI nAkhanArI premI strIo vagara vine priya saMgama meLavI zakI, e kAmadevanI capaLAI jaya pAme che. 23. . koI strI gadheDA sahita dhAbaNanuM rUpa dhAravAvALuM zarIra banAvIne mANonI harakatane chetare che. kAmadeva kene nakala karavAvALonathI banAvatA. 24. keAI strI pitAnI sakhIne mukhya padavIe TharAvIne pote hAthamAM dIvo laIne prANanAthanA rati sthAnamAM gaI kAmadevane upadeza paNa addabhuta che. 25. Ike sevavA yogya (pUrva) dizArUpI strI pAkI javAthI pIMgaLA thaelA barUnA sAMThAnI nakala karanArUM mukha dhAraNa karatI bolI ke garbhamAM caMdramAnuM pariNAma che ( pAka thayo che ). 26. pAkI gaelA kevaDAnI rajanA jevuM pIMgaLuM ane idranA gharanI cakerIe pItAM bAkI raheluM teja udayAcaLa ( nI talATI ) nA vanabhAgamAM bhramaNa kare che. ' 27. udayAcaLanA zikharamAMthI kAMIka nIkaLelA caMdravaDe sArA caMdananA lepathI pIgaLI evI bhramarUpI patAkA jemAM che evuM pUrva dizAnuM mukha zobhe che. 28. bALaka caMdramA pUvacaLanI pRthvImAM kAMIka ratAzavALA dhoLA raMgavALA aMdhakAranA samUhavaDe dhAtuvALA zikharanI jADA sthaLanI dhaDamAM ramavAthI dhaDa dhaDa zarIravALo thaI gyo hoya evo thaye, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. 33. 116 ' ratuMbaDA kiraNavALo sUrya gaya ema (gaNIne) sUryavikAsI kamalinIne chetaravA sArU caMdra paNa teja pAse Avyo paNa te tene chetarI zakyo nahi. 30. - caMdranA kiraNe hAMkI kahADeluM aMdhAruM parvatamAM na pesI zakAya evAM ghADAM araNyamAM pezI gayAM (paNa) Azcarya che ke mAnitI strIonAM mana AMjaNanI miza jevAM kALAM thaI gayAM. 31. badhuM aMdhArAnuM maMDaLa cAre kerathI phelAtAM caMdra kiraNo vaDe jANe bAkI rahela kille heAya ema vazamANavALA parvatanA bagIcAnA chevaTanA bhAgamAM ekaThuM thayuM. kALAM tADanAM phaLanI paMktivALI pUrvAcaLanI vanabhUmi caMdra kiraNoe AliMgana karelI ane nIcI namelI aMdhArAnA mastakanI jANe hAranI hAra hoya evI zobhe che. . pAraNuM karavAne tatpara thaelI cakoranI mAdAe nAMkhelA AMkhanI kiraNonA DhagalAvaDe jema tema ratuMbaDuM caMdra kiraNanuM maMDaLa rAtA dhAbaLAnI nakala karanAruM thayuM. (rAtA dhAbaLA jevuM thayuM). 34. mAnavALI strIonAM AMsunAM jaLanAM jharaNAMthI jANe dhovAI jAte hoya ema pUrva dizAnA cAMdalAnA TapakA jevo caMdra udaya vakhatanI badhI ratAza tyAga karato ho. * 35. ' jagatane vahAlA evA pitAnA prakAzavaDe jANe garva thayo hoya ema caMdramAe pAda (paga ane kiraNa) mukavArUpa mazkarI karIne kamalinIne nidrA vagaranI karI. parvatanA zikhara upara sthiti pAmelA rUpAnA arIsA jevA caMdra biMbamAM AkAzanA pratibiMbanI kAMti zobhe che. - pakSionAM pIgaLAvelAM sphaTikanAM gRhamAMthI (nIkaLelI) phelAtI jatI jharaNAnI hAranI hAra hAya zuM evI caMdramAnI kiraNa vaDe pUrAI gaelI jagatanI zobhAe mAnavaMtIonA mAnanA gArAne dhoI nAMkhyo. 38 atizaya ghATA thaI gayelA, TharI gayelA dudha jevA, pitAnA prakAzamAM jANe meLavavA sArU hoya ema caMdramA samudranuM jaLa uMcuM khecI le che. 39, 37. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 | dizAno taTa (taDa) troDI nAMkhavAnI zaMkA karAvanAra caMdramAnI kiraNa rUpI amRtanuM pUra maMthAcaLavaDe bhedAI jatA zarIravALA kSIra samudranI zobhA pAmyo. kevaDAnA dravya (rasa) jevuM ane prakRtithIja zItaLa evuM caMdramAnuM te teja kAMtithI ane guNathI jagatamAM kenA zarIramAM caMdana lepa nathI thatuM? 41. caMdananA jevo pIMgaLo ajavALIyAnA rasane ja gAgare bharIne kyAMka pheMkI Avo ema priya vagaranI abaLA (strI)o sakhIone kahe che ane tenA pagamAM paNa paDe che. 42. keAI mAninI (mAnavALI strI) tarata mAnane tarachoDI kADhIne priyanA ghara bhaNI cAlI (tyAM) vAyu AgaLathI Avyo te na halakApaNuM TharAvI nirAkaraNa (mananuM samAdhAna) karyuM. (pote bahu utAvaLI cAlI chatAM pavana AgaLathI Avyo te halake che tethI ema thayuM mAnyuM). 43. ema kAmadevano mitra ane tArAno pati (caMdra) vRddhapaNuM pAme te vakhate rAjAe zaNagArelI strIne pAnakelI banAvavA AjJA karI. 44. e pachI kAmadevano abhuta e astra vidyAne abhyAsa ane laTakAM maTakArUpI hAthIne bAMdhavAnuM sthaLa, evo katala rAjAnI strIone pAnakelIno vega vadhI paDyo. 45, kyArArUpI kuMDALAnI sthiti dhAraNa karanArI evI je sarasa rAgarUpI latAnI baMdhu ane senAnA pAtromAM paDatI madhanI rAtI dhArAo zebhe che. 46. ratnajaDita kelI pAnapAtramAM raheluM kAmadevanA baMdhurUpa navuM magha rANIone cuMbana karavAnI krIDAthI jANe bhaya pAmyuM hoya tema kaMpe che. (hAle che). 47. jagatane vazIkaraNa karavAnA cUrNa sarakhI kapUranI rajavaDe kuMtala rAjAnI strIonuM magha strIonA kulagurU evA kAmadevanI mitrAI pAmyuM. 48. svaccha maghavaDe bharelA pAnapAtromAM caMdramAnuM pratibiMba (paDe che te) aMdara rahelA phATika maNinA DhAMkaNuM jevuM lAge che. 49. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 50, puSpanA sugaMdhavaDe karIne calAyamAna banelI ane maghanI gAgaramAMthI) nIkaLatA dhupanA dhUmADA rUpI velya vaDe zobhA pAmelI evI bhramarAnI paMktio zobhe che. hAthamAM rahelA pAnapAtramAMthI jANe praNAma karatI hoya ema sAmI ALoTatI AvatI madirAe madirAkSI (strI)onA rAtA hoThanI mi. trAI karI. - 51. rAjAnI strIonA mukhamAM pesatI madirA dAMtanI kAMtine saMga karatI kAmadevanI kIrtine jANe puSTa karatI hoya evI zobhe che. para. chevaTanA bhAgamAM jemAM rAtAM lamaNAM thayelAM che evAM ane bhAMgI DyuTI bhASAnA viparyAsavALAM evAM zyAma kamaLanA jevAM netravALI strIenAM mukha rAjAne kAmadevanAM hathIyAra thaI paDyAM. 53. kAmadeva surAmAM peThe te (surA) strIonA mukhamAM peThI ane te (strIonAM mukha) rAjAnA cittamAM peThAM ane te (rAjanuM citta) prItinA dariyAmAM paDuM. - - he caMdra ! mahArA madirAnA ThAmamAM kema paDe che? kutalezvarane nathI jete zuM ? te tArI priyA rahiNIne kezanA zaNagAra vagaranI karaze. 55. he caMdra! huM kamalinI nathI. madirAnA ThAmamAM AgaLa (AvI) kema ubho che? rehiNInA AMkhanA kAjaLathI thaele kalaMka tuMne lajajA nathI pamADate ? 56. he caMdra ! madyapAtramAM rahelA tene madirAnA rasanA jaththA sAthe pIne Aja mAnavALI strIonA kAMTAne nAza karuM chuM. 57. he dvijarAja (brAhmaNono rAjA tathA caMdra.) mahArA madirAnA pyAlAne aDIza te tene be deSa che. ahI A rAjA tene nahI maLI zake ane tyAM rohiNI roSa karaze. 58. ' he caMdratuM koI paNa durlabhya strInI IcchA kare che tethI nakakI dorA jevI halakAI pAmIza. he mAnahIna tyAre utkRSTa lAbha te jANyo. 19, | he caMdra! je tuM A AkAzanA cheDAthI khArA samudranA jaLamAM pheMkAya che te kharekhara tArI capaLAinuM phaLa che. nahIMtara joLI kAMtivALAne hAre bIjo zo kheda hoya ? 60. - 54. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 are, he caMdra ! tune tArI strIo strIomAM pakake laMpaTa ane capaLa jANe che je AMhI tuM pAnapAtramAM peTho che tyAM paNa tArAo mUrtivaDe tArI pachavADe Ave che. (tArAnAM paNa pratibiMba madirAmAM paDe che tethI) 61. he kaumudIramaNa (caMdra) jarUra tene AMhI keI paNa strIe durAzA dIdhI che ke jethI hameza rAtrie AkAza ubaMdhIne varUNanI dizA (pazcima) tarapha gamana kare che. he rajanIza (caMdra) hRdayamAM nirmaLa evA mahArA priyatamane malinA zA mATe kare che? ratnanA pAnapAtramAMnI mahArI madirAne mukI de, tArA khoLAnA kalaMkane nathI jANato zuM? * 63. he dIpa vAyue halAvele tuM je darzananI utkaMThAthI jema tema uMce nIce thAya che te koI strIe samaya Apela jaNAya che. - 64. ghaNuM patipaNuM pAmavAmAM zuM (mAla che?) ke jethI A ghe ( AkAza) bIcArI priyatamathI ThagAelI te tArAo jene na maLatA, rahetA hoya ema nitya AkhI rAta rahe che. lamaNAMmAM ratAza ane AMkhamAM kaI paNa jAtano bhrakuTIne pheravI nAMkhavAne hetu, evo strIone priyAe sAMtvana karyA vagara mAnakArya karanAra mada pedA thayo. evI rIte vilAsarasa jenAmAM pragaTa thayuM che, ane jenAM netra yugala adhe mIMcAelAM che evI strIonAM rasayukta baDabaDATanAM vacana sAMbhaLatAM rAjAne kaI jAtane mada pedA thayo. 67. e pachI pAna kIDAne anubhava laIne strIonI madathI ubhI thaelI samRddhi joIne utaLe rAjA caMdala devInI sAthe zayAgrahamAM gayo. 68. je (kRtya) kAmadevanA AyuSyane mATe che, je vaDe vaivana vRkSa phaLadAyI thAya che. ane je prItinA samudranuM amRta che te ( kRtya) tyAM rAjAe calAvyuM. krIDAgRhamAM e benA mukhanA vibhramanI zebhA mAI zakatI nathI paNa prIti te devanA dhanuSanI tulAthI taLelI jANe hoya ema barAbara pragaTI nIkaLI. ' ' 70, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra0 71. te baMne paraspara jevAnI lIlAthI ghATA kai,karasayukta thayAM thakAM muharta mAtra vicAra karIne kutuhaLavALI nidrA (paNa heya jANe tethI te) vaDe mIMcelI be AMkhavALAM kSaNa paNa (na thayAM ) (kSaNa mAtra paNa nIMdara na karI). e krIDA gRhamAM abhuta vilAsanuM sthAna ane vadhI paDelA premavALA teonA manamAM sAmya jANe jANavA sArU hoya ema kAmadeva se vAra mAna pheko hato. 72. e arasAmAM rasayukta ane vadhatA jatA tathA judA paDatA SaDaja suravALuM temaja bhASA vizeSathI puSTa thatI vicitra prakAranI caturAIvALuM ane amRta jevuM suMdara evuM prabhAta maMgaLa (gIta) subhASita bhASaNa belavAvALI magadha strIoe gAvA mAMDayuM. 73, - A rAtri cAlI jAya che, rAjA! nidrAsa tyAga kare, daridrI thatA AkAzarUpI vRkSamAM pulanA jevI zobhAvALA tArA (dekhAya che) ane A kAmadevane priya mitra zazI pAMca cha kSaNamAM samudra kAMThAne rAjahaMsa thaI jaze. judA paDatA ja suravALI krIDAnA pipaTanI vANI prakAzI rahI che. dAMtanA karaMDIyAnA sarakhI pIMgaLA caMdramAnI kAMti jhADanI pilyamAM pezI gaI. thoDI vAramAM pUrva dizAnA mukhanA ghareNApaNuM surya pAmaze (mATe) he devi ! kamaLanI pAMkhaDInI zobhAvaDe vakhaNAtAM netra tarata ughADe. 75. je (dIvA) kAmadevane lekha lakhavAmAM strIonI prItipaNAne pAmyA che, ane jene kAmadeve agni sarakhAM bANanI padavIne vaTAvI + dIdhA che, te dvavAnA akure Aja hada vagaranA kAMtinA pharI javAthI dhULamAM roLAelA kukaDInA mAthA jevA badhI bAjuthI pIMgaLA banI gayA. 76. kAmadevanI senAmAM virahi (jane) nA zatruomAM je agraNI (che) ane je jagatanA tApa zamana karanArUM kiraNonuM jharaNuM choDI muke che te . ' ahIM mULamAM saMditA che paNa leka 80 mAmAM hAminAra che e pATha ahIM paNa hoya te pamADyA evo artha thAya je sAre che. nA rAga nI gayAmAM na karanAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 caMdramA vadhAre zuM ( kahevuM) (je) zRMgAra (rasa) nuM jIvana heIne pachavADe ja vaLagavAthI pIMgaLA thayelA junA patakALAnA pIMDA jevo thaI gayo. 77. he kRzAMgi! keTalIka rAtriomAM phADa (chatAM paNa je (caMdramA ) kAmadevanI pharazI sarakhI kuTilatA dhAraNa kare che te jagatanA netrane vahAle lAganAre ane strI mukhanA caMdananA biMdu sarakho caMdra buDI jAya che. 78. taratamAM sevA karanArI strIoe jaNAvavAthI atizaya lAjathI krame karIne jenAM mukha namita thayAM che ane ghaNAM suvALAM ghareNAM vakhAI javAthI zobhAyamAna gaMDasthaLa upara AMsu phelAI rahyAM che tethI jene ati pIDA thaI che (evI dazAmAM) khaMDitA (IrSyALu) strIo kheda pAme che. 79. je (caMdranI kIraNo) mAnarUpI hAthInI aMkuza, rAgI purUSonA kaMThamAM (rahevAmAM) kuzaLa kAmadeve atizaya premavaDe vilAsa pAzanI padavIne pamADelAM, bheLAM thayelAM cakravAka nara mAdAnI kIDAnA chAnA sAkSI ane rAjAnI mRNAla taMtunI pathArIrUpa evAM caMdranAM kiraNo tavAI jAya che. 80. nirUpama evo artha sparI Ave che, kavionAM vacana anAyAsa paripakvapaNAnuM cihana dhAraNa kare che te he kavi tilaka A kaI tare. hanI sarasvatInI veLA che mATe kSaNa mAtra sthira citta thaIne kAvyane vicAra karya. ( 81. je (hAthI) nA gaMDasthaLanA madanA karavAthI thaelA comAsAnA jaLanA gArAmAM ghusI gaelI zrI, rAjAonA krIDA sthAnanA AMgaNAnI jamInamAM krIDA karI zakatI nathI evA he rAjA tamArA mukhya mukhya hAthIo kramekrame upaDatI sAMkaLanA khaDakhaDATa sahita hIcakA khAvAnA khelavALAM pagalAMvaDe kamaLanI racanA DhagalAnI pathArImAMthI uThe che. 82. mRganayanInA mAnanA AgrahanI gAMThaya ke jeNe kAmadevanA hathIyArathI priyatamanI prakRtine buThI karI nAMkhI che ane je caMdranA kara (hAtha ane kiraNa) thI picI paDavAnA mArga paNa nathI haDI te (mAna graMthIo) tALavAnA mULarUpI pAMjarAmAM vyApI rahelA ane huta svarane joI nAkhe evA kukaDAnA zabadathI chuTI gaI 83, Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1rara kamaLane bhayAnaka lAgatuM udayAcaLane krIDAne mugaTa A sUrya aMdhakAranA samuhane pheMkI de che. ane bhayabhIta thaelI cakarIe pItAM bAkI rahelA tejavaDe caMdramA akasmAta cekhAnA cUrNa jevo gheLo phaka paDI jAya che. maLazakAnA vAyu kAmadevanA hukamamAM sArI rIte rahenArAone utsAha ApavAmAM tatpara thaelA, rIsAelI strIonA manamAM ghADo bhaya pravartAvanArA, juvAna purUSanuM jovuM ane na jovuM e kAma mATe kAmadeve jANe yojelA hoya evA ane ughaDelAM kamaLanI sugaMdhIne cerI lenArA evA thayA thakA bhramaNa karI rahyA che. je (caMdrikA) caMdranI kAMti AkAzamAM AkAza nadInI peThe baMne kAMThA uparavaTa thaI gaelI hoya evI zobhI rahI che ane je himAlayanI zilA upara caMdana paMkti upamAne pAmI che teja caMdrikA AMdhra dezanI strInA netramAM vAsa karI rahelA rAjAne traNa lekanI kAmanAnI kriIDArUpI kAmaNanA cUrNa sarakhI thaIne nidrA kare che. 86. khaMDitA strIonA kapALarUpI meja upara pitAnI kAMti mukI daIne divA pIMgaLAzane grahaNa kare che. ane caMdrakAMta maNio potAnuM AApaNuM manasvinI (mAnataMgI ) strIonA netra rUpI paDIyAmAM mukIne pote sukAI jAya che. 87. drinA hAthIe mAvatathI hItAM bItAM mAMDa choDyA, vananA hAthIone khaLabhaLATathI arUNe vyomAM gaNamAM bheLA karyA, ane kAMIka garjanA karatA vananA pADAone mAnarUpI vara utAranArA evA sUryanA ghaDA mahA mahenate udyAcaLa choDI jAya che. 88. aMdhakArane guhAmAM rAkhIne tenuM ( sUryanuM) apriya karyuM tethI girio sUryanA pAda (paga ane kiraNa) potAne mAthe upADe che. ane sUrya kAMIka paNa abhayadAna devAnA hetuthI jANe hoya tema tenA mAthA upara hAtha muke che e zebhe che. - kAmadeve (pitAnAM) pAMce bANa ke je caMdrarUpa zarANanA paththara upara ghaselAM che; te nyAya cheDI denArI je strIo upara pheMkyAM thakAM bhUMThAM 89, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 thaI gayAM paNa mugaTanA kamaLanI pAMkhaDI de IcchAthI paga AgaLa paDavAthI te strIo kAmI purUSone gaLe vaLagI paDavAnA kaThera ketukanA rasamAM magna thaIne ubhI rahe che. chuTA thaelA ghoDAonI lekenI bhrAMti saMkucita thAya che, evA e gheDAranA gheDA lakSmInA maMgaLanAM nagArAM sarakhAM haNahaNavAnA zabdo vaDe nidrA uDI gaI che evuM jAhera kare che. 41. je (sU) rAkSasane nAza karanAra vaMza (sUrya vaMza) utpanna karavAthI baMdha (?) ka (samudrane baMdhAvya rAmacaMdrajI pAse) ane je yamunAM ane tApInI utpattivaDe samudranA sasarA thayA che. e sUrya AkhA jagatanI chADalInA ratnanA dIvA sarakho hoIne tarata utpanna thaelA bALakanI AMkhathI sukhe grAhya karI zakAya evA tejavALo (thayo che). 92. nArIoe kukaDAnA kaMThano nAda kAna upara paDatAM krodha vaza thaIne uThIne cAlavA mAMDayuM, ane kAMIka chIMka Adi sarakhuM mAtra batAvIne pAchI priyanI krIDA pathArImAM paDe che. 93. je (caMdramA) zivajInA lalATanA netranA agnithI baLI gaelA kAmanA caMdananA ragaDa jevA dhoLA tejavaDe *dhArAgRhapaNane pAmele thake astAcaLanA mastaka upara te caMdramA madha bheLavelA chaNelA bheMzanA dahIMnA jevI dhoLI kAMtivALo zebhe che. 94. - rAjAo jenA sAzananuM ullaMghana karatA nathI. e e rAjA kAmadevanuM zAsana mAthe uThAvanAre mAgadhI (magadha strI) nAM evAM vacana sAMbhaLIne asIsAne sthAnethI bhuja kheMcI le che. 95. ItizrI tribhuvana malladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTazrI bihaNanAkarelA zrI vikramAMkadeva carita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gujarAtI gadyAtmaka bhASAMtaramAM agyArame sarga samApta thayo. phuvArAnI oraDI, M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 sarga 12 me. - e pachI tyAM kAmadevanA mitra evA vilAsa vaDe te pAMpaNavALA netravALI devInI sAthe ghaNA divaso kSaNanI peThe rahIne grISma Rtune praveza thatAM rAjA kalyANanI pAse Avyo. eja kSaNamAM kuMtala rAjAne praveza sAMbhaLIne vilAsavatanI dIkSA lIdhelI parastrIonAM kAmadeve upadezelAM ceSTita thavA lAgyAM. koI strIo chUTI paDelAM ratnanI aNI jemAM vAgavAthI DAbA paga uMcA upADI letAM naranA Izvara (rAjA)nI ArAdhanA karavA sArU jANe ekapada vrata dhAraNa karyuM hoya ? 3. koI strI eka netra kAnanA kamaLanI rajavaDe AMsuvALuM ane bIjuM hAsyavALuM dhAraNa karatI thakI saMkIrNa bhAvavALI nATyakaLAmAM DAhI evI te jANe kAmadevanI nartakI kema hoya evI zobhe che. 4. - kAIka strI kAmadeve barAbara bANa lagAvelI te gokhanA jALIyAmAMthI jetI thakI koI jAtanI kAmadevanA saMtata tIvra dhanuSanI paMDitAI batAvI Ape che. 5. keI uttama strI kezara copaDethI rAtA aMgavALI teNe laTakAthI bAhu rUpI velane uce thaMbhAvela che te ati uMDA rAganA pravAhamAM buDelI che te jANe hAtha pakaDAvAnuM mAgatI hoya? vIramAM zreSTha evo A rAjA AgaLa ubho che. ra heya enA upara zArya karI dekhADa. strIomAM baDAphA mAravA e lAjavA jevuM ema kAIka strI kAmadevane vANIvaDe herAna kare che. anya strI rAjAne krIDA nimitta thaelI garamI maTADavA sArU netrAcala (netranI pAMpaNuM tathA vastra)thI nIkaLatA pavana vaDe zramanA jaLakaNa maTADatI evI te pitAne kRtakRtya mAne che. 1 be traNa bhAva bheLA batAvanArI. 2 nAca karanArI Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 koI mRganayanI hAthI upara beThelA rAjAne khullA bhAvavaDe jetI thakI huM mAnuM chuM ke sarakhI maheTAI thavA sArU (pote paNa) kAmadeva rUpI maMtta hAthI upara haDI. rAjAne nirAdara joIne keI strI jeNe laTakAthI Doka namAvI che te jANe hRdayamAM rahelA kAmadevane dhanuSya kheMcavA sArU AgrahapUrvaka yAcanA karatI hoya. 10. keAI strIne mekhalAnI maNInI ghugharI vAgI rahI che, ane kaMkaNa jhaNajhaNATa kare che evI rIte cAlI jAya che. tenA tarapha rAjAe joyuM tethI teNe DahApaNa ane garvathI uMcI Doka rAkhI. 11. - tADapatra * (panaDo) nAmanuM jenuM ghareNuM kAnamAMthI huM paDIne zvAsanA pavanavaDe ghaNuM cheTuM uDI gayuM. evI koI uttama strIne caturAInA vivAda sArU jANe kaI strIe patra (lAvIne) ApyuM hoya ?( strIonI caturAino InsApha karavA jANe pharIyAdanAmuM ApyuM hoya). * cAlavAmAM A maMdapaNuM karanAra che ema roSathI mahAra nitaMba brahmAe daDha bAMdhyo hato. ema mAnIne jANe koI strI kaMdore cheDI nAMkhIne utAvaLI AgaLa cAlI. 13. keI nitaMba upara DAbo hAtha mukIne (ane bIjo) hAtha saMkecavALo rAkhIne namAvelA aMgavALI rahIne jANe rAjA upara bANa mukavAmAM huzIyAra evA kAmadevanA dhanuSanI kalpanA karatI hoya ? 14. kaI vilAsinI strI utkaMThAthI vegathI jatI hatI, tyAM ramavAnA haMsa pachavADe jAya che, jANe teNe anyAyanI vhIkathI rAjAne joIne haMsanI gati choDI dIdhI. kAmadevanA utsavanI patAkArUpa rANI pAse ubhI che tenI sAthe rAjA vAta kare che. te vakhate kapAyamAna thayelI keI strIe spardhA sahita mukelo ardha kaTAkSa pAcho kheMcI lIdho. 16. rAjAne pAse lAvavA rUpa upakAra karanArA mArgamAM phelAvI mukelAM * kezakAra TeTI, tADhaka, evA paryAya muke che te akoTAnuM nAma che paNa paDe, pAMdaDI, ThIka baMdha beze, kemake te vinA uDavAne saMbhava nahIM ja Ac. Gunratnasuri .S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. 20. 126 paganA aLatAnAM cihnovaDe kaI strIe kSaNe kSaNe jANe kamaLapatravaDe pUjA kema karI hoya ? 17. laTakethI kaMTha vAMkuM rAkhyuM che jeNe evI pUrNa bhAvavALI keI strIne rAjAe joI tethI kAmadevarUpI bhIlanA bANathI vIMdhAelI mRgalI jema tema te mRganayanI mUccha pAmI. vAraMvAra bhUvallIthI laTake batAvatI ane apAra lAvaNyanA rasamAM uMcI haDI gaelI keAI uttama strI kaTAkSarUpI raMgabhUmi upara haDelA kAmadevane nacAve che. 19. bagAsA vakhate kemaLa hAthavaDe TacakArI vagADatA vagADatAM kekastrIe rAjAne prIti utpanna thayA vagarano je tethI te ati kepavaDe jANe kAmadevane tiraskAra karatI hoya. kaI zira RtunA caMdranA ajavALIyA jevI gerI strI rAtA paththaranA gokhanI kera pAse ubhelI te potAne pragaTelI jhALavALA kAmAgnimAM caranI cAhutI thayelI jevI jaNAve che, 21. kaMtaLa rAjA abhyAgata (memAna ane pAse AvelA) thayAthI tenuM Atiya karavAne jANe uThelo hoya evA kAmadeve jevI keI strI lAMbI kaTAkSanI mALA taiyAra karatI hatI. 22. hAra traTa e paNa tuM gaNakAryA vinA cAlI jAya che. upaDyuM lUgaDuM paDI gayA chatAM paNa tuM ubhI rahetI nathI, ane heDaluM lugaDuM nIkaLI gayuM che tenI saMbhALa vagara paNa tuM deDI jAya che. tuM je vege karIne rAjAnI sAmI gaI che tethI bhUSaNa vagaranI chatAM paNa te dUSaNa nathI; paraMtu Azcarya te e che ke uMcA stananA bhAranA garvathI lIdhI che te paNa kAMcaLI paDI mukI de che. 24. sIdhA mArgamAM paNa paDI javAne bahAne hArUM mukha uchaLatA mukhanA zabdavALuM kema thaI gayuM che ? he muzke! A ThekANe kumArIo paNa kaLAe vaDe kAmadevanI strI ratine jItI jAya che. jarUra he kamalAkSi tArA upara kAma haDayo che kemake je tuM cAbake lagAvelI utAvaLI ghaDInI peThe utAvaLe page cAlI jAya che te.26 ( 23. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 28, uchaLelAM aMgavALI tuM amane (rAjAne ) javAmAM vidata pADavA AgaLa jaIne ubhI che. paNa gokhamAM beThelI bIjI strIone tuM khArIlI zuM karIza ? 27. he AkaLI! tuM keTalAka nakhanA ghA dekhADatI tIvra mada zA sArU dharI beThI che, kAmadevanA jayanAM astra jevAM ardha caMdrathI kenAM aMga ci. velAM nathI ? tArAmAM DahApaNanuM abhimAna hameza rahyuM che te tuM kaI rIte paNa rAjAnI ArAdhanA kara, ane kAmadevanA nAmathI cinita thaelI evI varNamALA sonAnA patrAmAM arpaNa kara. saMbhrama sahita be bhramarane nacAvI rahI che evI puranI strIonAM vilAsanuM dhanuSa AgaLa karIne AnaMda sahita (bolAtAM) evAM vacana rAjAe sAMbhaLyAM. 30. * eka strI kAnane kaThora lAge evI vANIvALI sAsune pachavADethI vAraMvAra manAI karatI joIne karelA puNyavALuM vezyApaNuM gaNatI havI. ( vezyA thavuM sAruM mAnyuM). paga lathaDyA vagara ramata karatI janAnakhAnAnI hAthiNI cAlI jAya che tyAre koI strI nitaMba bhAgamAM bojo lAge che tethI rANIonI niMdA 29, 31. 32. jevAne kautukavALI koI strIne daDha rIte kAme vaza karI lIdhelI dRSTine kAnanA ghareNAmAM ane potAnA lugaDAnA cheDAmAM javuM ane AvavuM te eka jana mAtra thaI paDayuM (eTale ghaDI ghaDIe e be cIjamAM daSTi kare che tethI). 33, ' e pachI pura strIonA avalokanarUpI jALanA rAjahaMsa (e rAjA) bajAra vaTAvIne gharanA AMgaNAmAMnI krIDA karavAnI vAvyanA haMso jemAM ghareNAMrUpa che evI pitAnI rAjadhAnImAM piThA. - te tyAM samasta lokane meherabAnInI bakSIsavaDe ane sajaLa netravaDe saMpIne abhuta vananI garamIvALA rAjAe grISma sarakhI upaga lakSmIne anugraha karyo eTale grISmane lAyaka upabhoga bhogavavA lAgyA) 35. 34.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36. 37. - 38. 128 lAvaNanI lIlAnA vRkSanI kaLI jevAM motInAM ghareNAMvALo rAjA, railokyane netranA amRtanA jharAne chAMTA ane jhaDI sahita pravAha hoya e zobhe che. motInA jevA svaccha evA zramajaLanA biMduthI zobhato lAvaNya rasanA pravAha jevo e rAjA tAmraparNane prItivALI karanArA samudrane sAdasya dhAraNa kare che. caMdanane lIdhe pIMgaLAM stanavALI strIoe vAraMvAra AliMgana karyo e e rAjA kevaLa grISmanI mATI dhagazane nahi paNa kAmadevanA tIvra, Apane paNa jItato ho. vicitra che; caMdananA lepavaDe zItaLa thaelA zarIravaDe e rAjA mRganayanIonA cittamAM pezIne temAM teNe kAmadevanA tApane javara ke. lAvI mukyo. 39. (A) nRpa zreSTanAM aMga lepa karavAthI vizeSa pAMDura jaNAya che te jANe uchaLatI lAvaNya samudranI veLAe prItivALAM karyo hoya. . 40. ' pRthvI maMDaLanA ghareNArUpa e rAjAe be aMga (bhuja) upara caMdananA krIDAnA cAMDalA kIdhA che te jayarUpI amRta cAkhavAne tatpara thaelI cakravartipaNunI lakSmInAM jANe rUpAnAM be pAtra kema hoya ? 41. pRthvIne bhAga pADIne be bhujAmAM dhAraNa karanArA te rAjAnA be khabhA upara caMdananA tilaka vaDe theDA hImavALA ane sphaTikanA parvatanAM be zikhara jANe kema prakaTI nIkaLyAM hoya ? 42. - bhujArUpI maMdarAcalavaDe maMthana karelA yuddharUpI samudramAMnA amRtanA be piMDa sarakhA jANe dhoLA hoya evA ane caMdananA mardanathI suMdara evA be khabhADe te lakSmIne dhAraNa kare che. 43, rAjAe caMdananI suMdara rekha lalATarUpI paTTamAM dhAraNa karI che te mukha kamaLamAM rahelI sArI vANIrUpI devIne devArcana karavA sArU sphaTika liMganI racanA jevI lAge che. * tApaNuM nadI ranathI bharelI che mATe. nanA kI maMDaLanA samudranI veLAe 44. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 enuM zarIra caMdananA lepavaDe himAcaLanA jevuM ucuM lAge che. te AliMgana kema karyuM hoya ? - zRMgAra rasanA samudranA taraMga sarakhI ane kAmadevarUpI vidyAdharanI taravAra jevI strInI veNuM (coTale) te vilAsI rAjA nahAyA pachI samAre che. 4. kuMtala rAjAnI chAtI upara caMdananA ghareNAnuM TIluM zobhe che te lamInA jhAMjharanAM zabdavaDe mukharUpI caMdramAMthI sarasvatIne haMsa jANe kema avatI hoya ? * * 47. . . 50. ane bIjA hAthamAM vibhramanuM kamaLa dhAraNa kare che te jANe zrIkRSNano pAMcajanya zaMkha kema hoya ? ' ' . 48. e kamaLanayana rAjAnA vakSasthaLamAM rahelI caMdananA paMkanI lekhA zobhe che te jANe mukhamAM rahelI sArI vANIrUpa devInA haMsanA mukhamAMthI paDI gayela kamaLataMtu kema hoya ? : 49, phelAtA evA pANInA chAMTAne bahAne jANe himane varasAda dekhADatAM hoya ane sphaTikanI jamInavaDe cAre kora TharI gayeluM hima jANe urADatAM hoya-("evAM dhArAgRhamAM vAsa kare che " ema 54 mA zloka sAthe saMbaMdha che.) zebhAyamAna evAM kevaDA pAMdaDAMnI racanAvaDe ane hajAro ghaMTA vaDe jANe lAMbA dAMtavALAM hoya ? ane vAdaLAM sarakhAM kAMNA vagaranAM keLanAM pAMdaDAM bAMdhyAM che tethI jemAM surya dekhAto nathI evAM- 51. gekhanA jALIyAmAMthI nIkaLatI svaccha ane cheda vagaranI samUhane bahAne tapATa na AvavA devAne sIkalI levA mATe chAMTAnI hArane calAvatAM hoya-- para. - atyaMta ThaMDakane lIdhe jANe saMkocAI gayAM hoya evAM sUryanAM kiraNoe jeno pUrve sparza nathI karyo evAM ane unALAmAM paNa jemAM pezI na zakAya evAM ane hemaMta Rtune jIva bacAvavAmAM samartha evAM jANe brahmAe banAvyAM hAya, 53. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 thAka utArI devAthI kAmadevane dhanuSane zrama batAvanArAM dhArAgRhamAM - mRganayanIo sAthe madhyAnha samaye madhyama lekanA rAjAe vAsa ka. 54. coladezane nAza karanAra (rAjA) caMdana (lepa)thI dhoLAM thayelAM strIonAM stanamaMDaLamAM jene traNe jagata namI rahyuM che evA kAmadeva rAjAnuM cakravartIpaNuM mAne che. te 55. himAcaLanA gathI adhika zItaLa evAM uttama strIonAM kuMbha sthaLa je vilepane karIne cotaraphathI gheLAM thaelAM che tenA upara pitAne ghara e dAha tene maTADavAne paMDita thayo. 56. - strIonuM lepa vagara (paNa) zItaLa aMga vAyu pATala vRkSa vaDe vipATala (sugaMdha rahita) ane kAmadevanuM vIravrata pALavA sArU tenAmAM ughaDelI mallikA sAmela thaI. - 57. - strIonA kAMti jaLe chetarelA evA haze te je (vAvya) nA dUdha sarakhA suMdara jaLamAM paDIne pachI bIje ThekANe dUdha pANInA bhAga karavA sArU utsAha dharAvatA nathI. 58. jyAM bhramare jemAM guMjAra kare che evAM kamaLomAM haMsa beThA che te zobhe che te jANe strIo pAsethI jhAMjharanA nAda grahaNa karIne pitAnuM lIlAgamana samarpaNa karIne kema beThA hoya ? - snAna krIDA karanArI rAjAnI strIone jyAMnAM kamaLoe mukharUpI caMdrabiMba sAthe virodha na AvavA devA jANe lakSmIne paga taLe kema sepI hoya? - nitaMbabhAgane lIdhe pragaTatA taraMgamAM hIMcakA khAtA ane bolatA sArasa pakSIo jemAM che evI e lIlA vananI lAMbI vAvyamAM e rAjA e strIo sahita ramaNa kare che. - visAmo khAdhelI strIonA hAthamAM rahelo dhArAyaMtra tathA rAjAnA hAthamAM raheluM kamaLa pallavanuM pAMdaDuM te kAmadevanA bANanI mitra evI kALI DhAlanI zobhA dhare che. 62. - rAja rUpI caMdranA zarIranA lAvaNyanA jaLamAM raheluM je kAmadevanA 59. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 vAhananuM mAchaluM tene (pakaDavAnA) kAMTAnI zaMkA strInA karayaMtranI lAMbI dhArA utpanna kare che. - te rAjahaMsa (strIonA) hAthamAM yaMtrathI mUkelI dhArAo rUpI latAnA pAMjarAmAM AvI gaele tene jANe bheTarUpa gaNIne strIoe kAmadevarUpI rAjAnA hAthamAM mukI dIdhe heya zuM ? te viramAM ekko karayaMtranA jaLanI dhArAo vaDe strIoe AkuLa vyAkuLa karI nAkhe tene kAmadeve dhanuSa rahaDAvIne be dhaDaka zIkhavAnuM nizAna banAvyuM. rAjAnI dhArAnA jaLathI suMdara strIonA stana uparano lepa dhovAI gayelo hovAthI kAmadeve hRdayamAM rAga nIkaLI jaze te evI zaMkA lAvIne machaThanA raMga jevo rAga (prIti) karyo. - rAjA pitAnA haste kamaLanI yaMtra dhArA strInA kapALa upara nAMkhatAM caMdramAM upara kiraNane daMDa nAkhato sUrya hAya e zobhe che. . 67. sonAnA zaMkha jevA kaMThavALI strI vAMkI vaLIne ane ramatamAM lecI khAIne kAmadevanI taravAra hoya zuM evI rAjAe mukelI ane kaMTha tarapha AvatI pANInI dhArAne vaTALI jAya che. . - . 68. kIDA taLAvaDInAM pANIne strIonA stana bhAga uparanI patra racanAnI kasturInA gArAvaDe cinhavALAM ane varasAdanA jaLanI bhrAMtine lIdhe caLAyamAna thaelA haMsanA hAsyavALAM karyA. 69. rAjAnI rANInA stananA kesaravaDe vAvyanuM pANI ratAza pAmyuM te kriIDA karavAne buDelA kAmadevanA hAthInA mAthAnA siMdura sarakhuM zobhe che. 70. krIDA karavAnI AMgaNAmAMnI vAvyanA (pANInA) taraMganI sAthe bheLAI gayelI kapuranI raja, zivajInA krodharUpI agnine zAMta karavA sArU pANImAM paDelA kAmadevanI bhasma hoya evI zobhe che. 71. Azrarya che ke kRSNagurUnA dhupanA dhumADAthI kamaLanayanIonA vALa te AdratA mukI dIdhI ( sukAI gayA ) paNuM kAmadeva cAluM AApaNuM pAme. - 72. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73. 13ra phUlane bagIco pAse nathI tethI kAmadevanA bhAthAne bhAra ocho thayo tethI teNe strIonA ughaDelA megarAnA phulavALA coTalAnA baMdhamAM dhairya bAMdhI rAkhyuM. majAvaDe jemAMthI kAjaLa ghavAI gayuM che evAM rAjAnI strInAM netra zarANe sajelAM kalaMka (DAgha) vagaranAM kAmadevanA hathIyAranI mitrAI pragaTa kare che (tenA jevAM che.) 74, tA. jaLa krIDAmAM dhovAI gayelA kesarane lIdhe te strIonA aMgamAM thaelA nakhakSata khullA dekhAI Ave che te zRMgAra samudranA kAMThA uparanAM paravALAnA vRkSanI chaTA dhAraNa karI rahyAM che. 75. * te pachI katala rAjA rANInA lamaNe upara pAMdaDAM tathA velanI racanA kare che (te vakhate rAjAne) zAe pIMgaLa lamaNAnA bhAga upara phelAelAM AMsuvaDe jaNAelA kaTAkSavaDe adhuM tADana karyuM. 76. rAjA pote jyAre tukathI uMcI karelI DokavALI priyAne coTale caNe che tyAre parastrIo vadhI paDelI ciMtAnA tApavaDe tapI jatA kapALane hastakamaLanA sAtharAmAM mukIne beThI che. 77. - rAjA vasaMta RtumAM virAmathI gaLI gaelA parAkramavALA kAmadevanuM zairya evAM aneka caritra vaDe guMthata thake jANe ThaMDaka cokI kAhADatAM strInA aMganA saMga vaDe vRddha evA grISmanA garvane paNa jItI leto ho. 78. iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa zrI bihaNanA karelA zrI vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM bAramo sarga samApta thayA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 133 sarga 13 me. jagatane tapAvanAra (grISma) pratApane uMcAIe rahaDAvIne dehanI bhasmavaDe jANe kRta kRtyatA dekhADatuM hoya ema yaza dAkhavIne potAnuM parAkrama batAvavAthI pAcho hakyo (baMdha karyuM.) 1. tIrNapaNuM karIne, divase gaNyA, ane teNe (ha) pratApanI hAni thavAthI premALapaNuM dhAraNa karyuM. parane tApa karavAneja parAyaNa thaelA (purUSa) abhyadayanuM sthAna kyAMthI thAya. dAvAnaLathI bALelA vananI bhasmathI parvata pIMgaLI kAMtivALA zobhe che, te jANe khoLAmAM rahelAM bALaka vRkSonA kSaya thavAthI vairAgya vaza thaIne tapasvipaNAne pAmyA hoya ? tapATa thakI prApta thaelI kRzatAnI saMpattivaDe nadIonA nitaMba bhAgamAMthI nIkaLI paDelI jANe mekhaLA kema hoya ema aspaSTa uccAra karatI nAnakaDA haMsanI paMktio zobhe che. AkhI pRthvImAMne rasa pIne ati dhIMgApaNuM jANe dhAraNa karyuM hoya tethI tevA sUryanA bhAre jANe ghoDA haLave haLave cAlatA hoya tethI anukrame divase lAMbA thayA che. 5. ati lAMbuM thaI paDeluM kRzatva pAmelI bIjI (nadIyo) cAlavAne eka pagaluM bharI zakatI nathI. mAtra samudranA AliMganane utsava hemAcaLamAMthI nIkaLelI nadIoja meLavI zake che. uttara bhUminI nadIo himAlayamAMthI jharatAM jharaNuMnuM pANI potAnI sAthe letI cAle che. te jANe aneka nadIonA viyogathI tapelA samudrane zItopacAra karavA sArU laI jatI hoya. nadIo jenI kRzatA spaSTa jaNAya che ane paritApe karIne saMkacAI jatI paMka sahita kamalinInAM pAMdaDAMnA cihnathI vartatI evI thaI che. te jANe samudranA samAgamane lAbha maLato nathI tethI te viyegane gya evI dazA bhagave che. 1 dUbaLApaNuM Gunratnasuri M.S. [8.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34 8. - pAMca paraba pAnArIe ghaDAnI buddhithI khullAM karelAM stana dvaya upara * dRSTi joDe che. (tethI) kuMbhamAMthI paDatI ane mahemAM jAya che to paNa jaLadhArAne jANatA nathI. - pAthe tenA paraba pAnArInA) adhara pAnanA lAlacu che. tethI teNe reDeluM ane ledhra vRkSanI sugaMdhIvALuM paNa pANI anAdarathI mAMDamAMDa pIye che. 10. - niraMtara pATala vRkSArUpI adharamAM bhaTakAelA ane uThelA dAvAnaLanA bhAI sarakhA vAyuo te ghATI unAzanA saMgI evA unALAnA vAyu hoya ema krama thakI ramaNa karI rahyA che. 11. grISmaRtunI mahekI garamIne ahaMkAra AyuSya vagarane thayo tyAre ubhAM thaelAM rUvATAMvALAM vilAsIjane, stana maMDaLamAM paDelA caMdananA lepathI lipta thaelI priyAnA AliMgananuM sukhadivase paNa anubhavavA lAgyA.12. parasparanA zvAsanA vAyu bhaTakAvAthI kapALamAM rahelAM jenAM parasevAnAM TIpAM truTI (sukAI) jAya che. evA vilAsio mizrita thaelA anya nyanA bhajavaDe pradoSa samaye paNa suve che. kamaLa vagaranI, caMdana vinAnI, vilAsathI cuMthAelI evI pathArIne 13. ghATI hAni dekhADavA lAgI. 14. diThe. te jANe kuMDaLavALuM ane kayAMkathI ardha nIkaLI AveluM varSAkALanuM mAthuM heya nahIM ? . 15. [... unALAe jenI jaLanI saMpattine khatama karI nAkhI che evI AkAzagaMgAne devatAoe pANI jovAnI IcchAthI jANe aMdarathI bahAra kaheDele gAra (gALa) hoya evo bALaka meghane rAjAe dIThe. 16. . haLave haLave vRddhi pAmelA meghane joIne ketuhaLavALA capaLa netravALI ane khoLA rUpI khATalAmAM sthAna karelI (beThelI ) priyA pratye rAjA bolyo. . . . . 17. 1 poTala nAmanI vanaspati P.P. AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 he subhu! AkAza rUpI araNyanI tamAla vRkSanI paMktirUpa parvatanA mastaka upara vALanI hAra jevI ane vIjaLIrUpI dIvAnI maza sarakhI navI vAdaLanI maMDaLIne je (te kharI). 18. he capaLa netravALI! vAdaLAM ADAM AvI javAthI sUryanuM maMDaLa malina dekhAya che. te vIjaLInA dIvAmAMthI pedA thatI maza levA sArU vyagra thaelI varSARtue mukelI tAvaDI jevuM lAge che. - he mRgAkSi! vidyAdharanI strIonA AgrahathI thaelA gammatanA kRSNa gurUnA dhUpanA maMDaLavaDe jANe bhramarAonI kALapa sAthe ekameka thaI gaye hoya e megha bahupaNAne pAmyo che te tuM je. * 20, A meghe kharekhara samudramAMthI vicitra ratnanA keTAthI dAMtavALuM thaeluM pANuM bheLuM karela che. kemake te vinA teNe aneka raMgathI guMtheluM IMdra dhanuSa kyAMthI utpanna karyuM. nakkI ja (mere) keLI karavAne pakaDelA sarpanI phaNya upara prakAzI rahelAM rane je ke meghanI sAmAM ucAM mukha karelA mayuranA mahemAMthI uDelAM che te vaDe IMdra dhanuSa racyuM che. 1. 22. megha parvatanA nitaMba bhAga upara zobhI rahelAM lIlAM kapaDAnI brAMtivaDe bhIlanA gharanI hAryomAM paDIne laI lIdhelAM svaccha bhAlAMnI barebarI karanArA thayA che. - 27. he kazodari! kudaratI kanAtarU5 A megha vIjaLI rUpI vahunA nRtya rUpI ekAMta sthaLamAM tapATathI tapelA. AkAzamAM TapakatA jaLavaDe Arda thaelA cheDAvALA (Amatema) phare che. - 24, he manahara zarIravALI maheTA megharUpI paththaranI pAtha upara kAmadeva je bANa saje che te zarANamAMthI nIkaLatA agninA taNakhAnI racanAne vIjaLI seve che. (dhAraNa kare che. ) 25. - A medha samudranI madhyamAM vasatA parvatanA kuzaLa khabara laIne jANe AvyA hoya ethI mayurane nAca zarU karAvatA thakA parvatanA zikhara -- 26. upara garjanA pragaTa kare che. AC: Gunratasuriel Jun Gun Aaradhak Trust
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 30, - he kamalamukhI! hArA vALe jhItI lIdhelA mora kharekhara potAnA jIvitane paNa akAruM kare che, jethI te bANa maLavAnI (paDavAnI AzAthI jANe IMdradhanuSanI sAmA thavAne utsAhita thAya che. ra7. - varSARtue mukelAM dhanuSa jItavAnI IcchA rAkhe che tyAM te dra dhanuSa kyAM bahAdurI batAvI zake. huM jANuM chuM ke hAlamAM he mAnini ! kAmadevanuM dhanuSaja anullaMdhya zAsana che. (jaya pAme che) 28. A (sUrya) samasta pRthvIne rasa ati utkRSTatAthI kheMcIne unALAnI huzIyArI phelAve che ema jANe mAnIne megha caLakatA ane ati AkarA vijaLI rUpI hAtha vaDe sUryane tarachoDato hoya zuM ? " he mRgAkSi ! unALAnA mitra sUryanI paNa kAMti je maMDaLanA madhya bhAgamAM peThelI che tene ThArI nAMkhavA sArU megha caMdramAne gaMdhI rAkhe che ema huM jANuM chuM. traNa jagatane suMghI kahADanAra unALAne krodha thakI ramatane kALI karIne A megha ANakAra bagalAMnI hAravaDe mukhamAM rahelI tenA (unALAnA) hADakAMnI mALA hoya ema darasAve che. 31. he suvyuM ! tArI pAsethI traNe jagatamAM durlabha jenI racanA che evI gatinuM zikSaNa meLavIne devatAI haMsonI maMDaLImAM moTAImeLavavAnA lobhathI jANe haMsa mAna sarovara tarapha jAya che. 32. * idra dhanuSanuM cuMbana karanArA meghanA samUhathI biMduo paDe che tyAre hiMsaja bhAge che te jANe cAlatI AMgaLIvALA dhanuSanA mukhathI goLIo (paDavAnI zaMkA rAkhIne bhAgatA hoya zuM? 33. moranI cAMcanA paDIyAmAM chupAvelA ane komaLa evA TokArathI prakAza thaI gayA evA pAMthanI strInA unAzavALA nIzAsAe dUSita karelA evA kaNa (jaLakaNa) mAMDa mAMDa pRthvI upara paDe che. . 34. - he subhra ! navAM meghanAM TIpAM pRthvI upara paDayAM che te moranAM baccAM pitAnI cAMcanI aNithI levAnI IcchAthI utAvaLa kare che paNa abhyAsa na hovAne lIdhe te laI zakyAM nahi tethI teoe tene apamAnyAM. 35. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 137 parvatanA madhya bhAgamAM khaDa veraNa thake ane jaLa vagaranAM (vAdaLAM vaDe) skuNuyamAna thatA dhIra evA mRdaMganA nAda karato thaka evo varSA Rtune Agama kheLAnI lIlAthI calAyamAna thayelI vIjaLI rUpI dIvAvaDe unALAne zodhe che. megha leDhA sarakhA kALA khaDanA khaMDamAM rahelA iMdrago para nAmanA jIvaDA jemAM haraphara karI rahyA che evI parvatanI jamInamAM jANe iMdra dhanuSa paDI gayuM hoya evI bhrAMtithI vahemAelI vIjaLI rUpI AMkhavaDe jete thake name che. 37 A varasAdanI dhArAne Dhagale AkAzanAM kamaLanA samUhanI lAMbI dAMDalInA samovaDIyAno DoLa karanAra ane uparAupara paDatA kAmadevanA loDhAnA bANo sara paDe che. - 38. he natAMgi ! A varasAdanA Agamana rUpI luhAra kAmadevanAM zastrone pANI haDAve che, ane te mATe kALA aMgAranI zebhA dharanArA varasAdanA madhyamAM vIjaLI rUpI agni saLagAvyo che. hArA priya ane unALAnA mitra e tamAma jaLa sIkalI dIdhuM che ema krodha karIne megha dhArA rUpI dhokA vaDe jANe kamalinIne vIjaLI upara tADana karato hoya. hAlamAM halakI nadInA samAgamamAM jeNe paNa karI che evA samudrane joI moTI nadIo ekadama mArga choDIne nIca evA bIjA nadamAM paDe che. 41. mAnuM chuM ke jaLa bharelA AkAzamAMthI namatI (paDatI) thakI ane nIlakamalanI racanA jevI nirmaLa evI meghamALA badhe ThekANe gAro joine parvatanI upali bhUmi upara sthAna kare che. 42. nakIja garjatAM vAdaLAvaDe samudranI koI vAtathI kopAyamAna thaelI nadIyo tarataja malina thaIne vahevA lAgI, tema samudramAM paNa gokIre ane jADI jADI lehere uThavA lAgI. 1 jema keI khovAelA Dherane zodhavA sAru khaDa veraNe, Dhela pITAve, ane dIvA kare tema. 2. sthaLa ane mANasanA oLakhANumI e zabda , Gun Aaradhak Trust 40. 43,
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 | nadI pati (samudra) nA samAgama mATe utAvaLI deDelI nadIone parvatanI nadIo vacamAM mArga rokI rAkhavAthI moTA zabdavaDe jANe samudra jevI banI jAtI hoya ? - 44. e he adharalocane mahAra mukelA jaLa vaDe keTalI pRthvI khedANI e parIkSA karavA sArU megha pRthvI upara jaLanI dhArAonI sAthe jANe saLI (mApavAnI) pheke che. 45. nada, madavALI leheravaDe ANIkAra teNIkAra pANInA chAMTArUpa motIo pheMkatA thakA samudra patnI (nadI) ene chetaravA sArU mArgomAM samudrane veSe phare che. * 46. hamaNAM rAtamAM abhisArikA strIo gArAthI cIkaNa thaelA mArgamAM paga lapasavA vakhate vIjaLInI saDane senAnI lAkaDInI zaMkA vaDe pakaDavA jAya che. 47. he natAMgi ! hAruM krIDA karavAnuM taLAva, (tAmAM) pratibiMba thaele ane (pitAnI) tamAma jaLarUpI samRddhi khUTI javAthI yAcakapaNuM jANe dhAraNa karatA hoya evA meghane taraMgarUpI daMDavaDe mAre che. 48. vAdaLAMoe kALAMtare samudranuM jaLa nakakI laI lIdhuM che te sArU tevuM jaLa samudranI strI (nadI ) e kalabalATa karIne laI le che. 49. samudra koI paNa vyAjane TharAve meghane jaLa sepyuM che te pANI mahA parvatanA hajAre paththara vaDe zodhIne samudranI strI (nadI) A le che. 50, he bAla mRgAkSi ! chidra vagarano rasa vadhArIne A (megha) nadIone mahArA aMganA saMgavALI kare che ema nakkI (mAnIne ) samudra khAlI AvelA meghane jhulAve che. 51. | he mRgAkSi! vIjaLInI garamIthI kALo paDI gaela megha chupAI jaIne zuM pRthvInA kapALane raMga banI gayo che ? ane je ugelA kALA raMganA jhINuM khaDavaDe tajI dIdhelA ghaDapaNavALI thaI che zuM ? " para. huM nathI jANato ke tevI apakIrti (agamya RSI pI gayA e) nadInA pati (samudra)nI kaye samaye ubhI thaI haze ? kuMbhasaMbhava (agatya) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. 139 jo Aja tenI strIo (nadIo)nI paNa sAme AvIne ubho rahe te huM tene namaskAra karuM. varasAdanuM maMDaLa, AkAzamAM rahelI vIjaLInA garbha samayanI IcchA (dehada) nA nArA sarakhI kAMtivALuM zobhe che te jANe temAM kalaMkanuM pratibiMba paDayuM che evAM aMkAzamAMthI utarelAM pANInuM jANe garaNuM hoya? 54. sUryane sArathi hamaNAM nakkI ghoDAone khacI rAkhe che kemake jyAre nIlI evI meghanI paMktimAM thaIne te jAya che tyAre svAbhAvika lIlA che. ema ahI kema jANavAmAM Avaze evo bhaya rAkhe che tethI. 55. he megha ! jarUra ( tuM tArI priyA vIjaLIne nathI dekhate tethI A tAre pagale pagale revAne zabda (thAya che) te viyogi varga upara hArI dayA paNa utpanna thatI nathI e ahe mahA Azcarya che. 56. he megha ! jarUra hArA khoLAmAM lADa pAmelI vijaLI pArakAnI pIDA jANatI nathI, nahIMtara pAMcanI strIne atizaya kanaDatAM tene kema nathI vAratI ? 57, - he navA megha ! kaI rIte (tyAre) priya Ave che (ema tuM jaNAve che) paNa ame nakkI tArA upara bharoso rAkhatAM nathI kemake tuM vAraMvAra viSNupada (AkAza tathA sogana khAvA sArU vinA paga) ne sparza karIne paNa tuM hArA kAryanuM tAtparya karavA mukata nathI (puruM karyA vagara raheto nathI) he ghana ! kevaLa hArI bAhArathIja kALAza nathI paNa hAruM aMtara paNa meluM che kemake pAMcanI strIonA vadhanuM pApa karavAmAM tuM kAmadevanuM kAmadArUM kare che. - 59. tuM DAhyA nathI paNa patine hAtI strIo vize tuM A eka ketuka kare che ke je viginIone nirmaLa karavAnuM mULa kAMTArUpa caMdramAnuM biMba tene koLIyo kare che. tuM magaranA DhagalAmAMthI paNa avicchinna jhAjhuM jaLa laIne je Avyo che te pAMzanI strIonA bhAgyanI avaLAInI ceSTA che ema zuM kahIe? 1. 58. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 je tuM sUryanA rathanA ghoDAnI lagAma rUpI sarSe khAdhA vagara thaIne teno mArga kI rAkhe che te te parvatanA mastakano saMga karanAra hAIne je vipane haranArI auSadhinI sobata thAya che tenuM phaLa che. 62 he megha! tuM jarUra samudra saMbadhinI koI paNa vAtathI idranA hAthInI dastI pAme che ke jethI AkAzamAM pharatA tuMne ucaraDI nAMkhavAne arA vata hAthI Agraha karatuM nathI. * he megha ! jhAjhuM bakavuM basa (karavuM joIe) phetarAnA dhavADA jevo rAkheDA raMgane tuM je seMkaDe mRtyune pheMkI daIne je garjanA kare che te pravAsI jananI strIonuM kaI utkaTa pApa hAre upakAra karanAruM thAya che. 64. he kAlAvati! kAmadeva rUpI javarathI pIDAtI preSita bhartaka strIomAM uddhata vanivALA meghane vagara aTaka kaMThamAM AMsu AvI gayAM che evI rIte gaLagaLe zabda A rIte kahe che: he megha! tArI vIjaLI kSaNamAtra he athavA cAhe, ane nitya khoLA rUpI palaMgamAM paDI raho (paNa) hArI garjanArUpI nagArA vinA vaTemArgunI strIo kema patine pAme. 67. kAmadevane mitra vasaMta che te te mAtra prasiddhi paNa tArI soLamI kaLA paNa pAmatuM nathI. kemake kAmadevanuM zAsana mAthe caDAvyA vinA tAhAruM kALuM mukha koNa khamI zake. (arthAta kAmadevanuM sAzana mAthe rahaDAve teja tAruM kALuM mukha paNa khamI zake). 67. he ghana ! AvelA pativALI kaI pAMthanI strI tyArI pUjA karatI. pache tene pati. ethI vadhAre have zuM kahevuM. AgaLa tuM ja zIghra kavi thA. 68. - vigine meLavavAmAM he megha hArA jevo dUtapaNuM karavAmAM bIje nathI. je kula strIo bIjAnI sAthe bole nahIM te sAruM tuM nakakI tArI sAthe vIjaLI rAkhe che. (strI sAthe strI bole te sArU). 69. - he megha ! purastrIo coTalA chuTA mukI cuDIo ochI karI priyanA khoLAmAM beThAthI zItaLa thaelI te kAmadevanA cakravartipaNAne tuM maMtrI che. ema hAro prabhAva jaNAve che. 70. * AMhI mULamAM vA che tyAM ja hoya to ThIka. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 he megha ! tuM, kAmadeve Atura banelI mRganayanIone priya pratye javAmAM gharabho kare che. ane rastotsava vakhate taMbupaNuM dhAraNa kare che (mATe) paropakArIomAM tuM agraNI che. - 71. he megha ! prakAzakanA ToLAmAM tuM agraNI che. caMdranuM ajavALIyuM paNa * tArI kAMti dharAvatuM nathI. enA prakAzane tuM zuM karaze. kasturIthI caMdana sAruM nathI. caMdananA pavana, caMdramA ane keyalanA paMcama svara vaDe vasaMta zuM karI zake. bIjuM zuM ? (kahevuM?) kAmadeva jevA jItanArAne tuM samo (bIjo) bhaTa nathI. 73. he megha ! tArA darzanathI paNa je mRgAkSIone priya maLatuM nathI te durbhAgAone tuM gaNatrImAM paNa nathI lAvate. na thaelI bhIta upara keNa citra kare ? 74. keTalIka strIo priya AvyA tyAre mIThuM mIThuM bolavuM, mAna vagara hasavuM, te vaDe rAtA hoTha dhavA (ItyAdi) karatI vilAsamAM mIMcelI AMkha vALI te nirmaLa aMtaHkaraNa vaDe meghanI sevA kare che. 75. he sakhi ! (nadI !) (tune) samudranA samAgama rUpI amRta maLyuM nathI tema grISmaRtumAM tavAI gaI che (chatAM) jANe duHkha naja dIThuM hoya muhUrta mAtra AkAzamAM bIDAelI ( saMkucita) (mUrti) zarIra rAkhIne chalaMga mArIne ullaMghI javApaNuM dhAraNa kare che (te) pAMsalA (vyabhicAriNI) strI pANIne utarIne zobhatI ane vadhI paDelI patinI krIDAvALI thAya che. 77. evI rIte vAryA vagaranI lhAro pAra pAme che. (tene utare che.) ane mahArI apuNyavAnanI te vahANa vaDe gati paNa A nitaMbane ThaThAro aLasAve che. 78. laheravaDe vyartha kalabalATa karIne Ama zuM vagara sAMbhaLe cAlI jAya che. bI vadhanA pApanI saMpatti bheLI karanArI ne hAro saMga samudra kema karaze? 79. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 81. - huM ne AMhIthI be pArane pahoMcI vaLatI (hArI) lahere rUpI DaLImAM besArIne kAMThe utAra. jyAM lagI rAta na vIkharAI jAya tyAM lagImAM hArI upara maherabAnI kara. vyabhicAriNI strIo tAre yaza gAo (gAze.) 1 hajAre kALI ( aMdhArI) rAtamAM huM hArA mAthA upara vagaradhArI paga mukIne gaI chuM. samRddhinA garvavaDe ThAlI aMdhatA zIda dhAraNa kare che? varasAdane nAza te nakkI cheja. sarakI jatI lehere rUpI sADInA pAlavavALI thaIne haThathI samudranI sAmIdeDe che ane bIjAone aTakAva kare che. ethI aho tuM pite mUrkha che (ane) bIjIo AgaLa DAhI (thAya che ). 82. he kuTilA ! nitaMba sudhI sarakI jatA jaLarUpI vastravALI ( tuM ) ulaTavALI thaIne zuM deDe che ? kula nadIonA aMtaHpuramAM mukha cuMbana karanArA samudranuM dAsIpaNuM paNa tuM pAmIza nahIM. 83. huM kumArIpaNumAM paNa ekalI sutI nathI ane jAra purUSane mukIne (me) purUSane joyo nathI. evI rItanI kulanI sthiti pALe che tene lIdhe tuM prasannatA pAmIne upakAra karanArI thA. 84. ema kAmadevathI pIDAelI strI hAlamAM rAtamAM priya pratye javAne taiyAra thaI che te kepathI kAmadevarUpI zRMgArano rasa rUpI samudrane vahanArI. kaI nadIne ema nathI kahetI. 85. avicichana (paDatI) jaLadhArAthI dhoyelAM vastrovALI, tarataja kAma devanA hAthamAM hAtha mukelI strIo, prANanAthane AliMgana karavAnI utAvaLathI rUvADA ubhAM thaelI gArAvALI sthaLIomAM kAMI paNa gaNakAratI nathI (ane cAlI jAya che) 86. je (megha dhvani) vIjaLInA nRtyamAM mRtaMdanA zabdano khAra kare che, je idra dhanuSane TaMkAranI zaMkAvALuM kare che. ane je iMdranA hAthInA 1 AMhI mULamAM ja pa thAna che tyAM zAne badale e joIe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 je medhane .. AkAzamAM e kamaLanA kaMThanA madhyamAMthI nIkaLatI garjanA jevo ghATa che te je meghane dhvani virahiNI strIone ghAta karavA sArU AkAzamAM ghumarI khAya che. 87. vIjaLI rUpI kamaLanA takatAnA gArAe bharelI AkAza sthaLInA jhINA khaDa rUpI kalama nAmanI zALanA kAMTAne jAmAnarU5, dhArA latAne yAra, parvatanA mastaka uparanI nadIonA zevALanI hAra, sUrya ane caMdranI jela, evo A medha he kAmadevanA utsavanI vajA ! (priye) tArI prIti sArU thAo. - 88. . tamAma meranA gaLAnI pilanAMnA TekArUpI kaMTAnI vRddhi rAkhavAnuM kAraNa, dhArA rUpI velanA vananA bhramaranA ToLAthI kALa thaele kamaLa pAMdaDAMne jaththo, phATatAM lIlama maNI sarakhAM nirmaLa AkAza taLa rUpI arIsAvALuM lIlAnuM vastra, evo kALo megha ratimAM vyAkuLa evA coLa dezanI strIonA je ceTalA te sAthe phare che. 89. e pramANe AkhA jagatanI lakSmIne priya, priyAnAM svAbhAvika saubhAgyanI paripakavatAnI vRddhithI bharelAM vacano vaDe kAmadevane hukama mAthe rahaDAvato rAjA varasAdanA samayanI zobhA varNavato ha. 90. karelA zrI vikramAMkadeva carita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gadya bhASAMtaramAM terame sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 sarga 14 me. varSAkALe, dhoLAM vAdaLAM rUpI vALa vaDe, ghaDapaNa dhAraNa karyuM tyAre ekAMtamAM koI A purUSa vikramAMkadeva pAse AvIne vinaMti karavA lAgyo. 1. he kuMtalapati ! huM kAMika kaThaNa vacana kahuM chuM te bAbatamAM kSamA karaje. kemake pitAnA kAryane tiraskArIne pitAnI IcchAthI ja dhaNIo satiSa grahaNa kare che. 2. vatsalapaNuM dhAraNa karIne nItie vartanArIne kevaLa kema ullaMghana kare che, jyAM vicAra zaktinI gati vAMkI thAya che tyAM jherathI paNa vizeSa thAya che. saMgrAmamAM bhAIne udaya vakhANanArAe te ginAthane jItIne vanavAsa maMDaLamAM mokalyo che tyAM moTo anyAya varte che. 4. mAMDyo che; tema karatAM teNe badhI bAju sakaLa lekane pIDA karavAthI hariNa-pracAra vagaranI pRthvIne karI che. " je (hAthI) o ghaNI laDAInA parizramathI meLavelI ane svAmIne vahAlI evI lakSamIne dhAraNa kare che. te teo dAMtanI upara kuMDALuM karI rAkhelI zuMDha upara jANe Asana karI te upara dhAraNa karI rAkhatA hoya. 6. vAraMvAra madanI nIMdare jenuM cuMbana karyuM che. evAM netro je (hAthI) o cAlatA kAnanA paDIyAnA pavanathI TADhA thaelA evA uchaLatA madana chAMTAvaDe ughADAM rAkhe che. * manohara evA dAMtarUpI kamaLanA nALa nIkaLavAne ThekANe ( thaelA) madanA gArAnA jamAvamAM pratibiMbita thaeluM sUryanuM maMDaLa jANe lakSmIne ane je madonmatta evA (hAthI) e parvatanI taLATImAM zilAnI sapATIne dAMtavaDe ketare che. te jANe zatranI senAnA yoddhAone vIMdhI nAMkhavAmAM zreSTha evA dAMtane sajavA sArU kema taiyAra thayA hoya. 9, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. 145 evA, priya evA Ape ApelA (jenI pAse) keTalA gaMdha hAthIe nathI (ke) jenA baLa vaDe te je kAMI vicAra dharAve che tenI vAta karatAM pApa lAge. * 10, saghaLA jaMgalIonA ToLAne teNe krama vagara taiyAra thaI pitAnA tAbAmAM rAtanA aMdhArAmAM rAkSasonI paDe lIdhuM che. pApIomAM pApIo maLI jAya che. 11, - te nitya bheTa (ApIne te) vaDe drAviDa rAjAnI sahAyatA meLave che ane te kayA upAya vaDe A ApanI senAne bheda pADIne kharI karavAne nathI Icchata. athavA jhAjhI kathAnI kuthalI vaDe zuM? he rAjA!tame tenI matalabaja grahaNa karo, keTaleka divase te kRSNaNinI pAse sAmo thaze. 13. ema kahIne e DAhyA mANasa baMdha thayuM tyAre zaraRtunA caMdra jevo nirmaLa (vikramAMkadeva) e bAbatamAM ekAeka kAMI paNa bolyo nahi. dhIra cittavALA (purUSa) utAvaLa dhAraNa karatA nathI. 14. he vatsa! capaLa evI lakSmI vaDe tuM mane Thage che. tArI ati ulaTI (vAta) che, ema potAnA svabhAva vaDe vimaLa aMtaHkaraNavALe e rAjA kSaNe kSaNe pratipAdana kare che. 15, adharma vaDe pitAthI bhraSTa thaelA moTA bhAIne huM mahArA manamAM zaLa jevA dhAruM chuM. A eka bIjI heTI Aphata khaDI thaI. mane dhikkAra che, huMthI e kema sahana thaze. e rIte koI tarehanI pAra vagaranI ciMtA vaDe rAjA ghaNIvAra sudhI tA. bhAgyanI bhUMDAIe bhALelA (evA prasaMgo) pastAvA mATe che, krodha 17. sArU nathI. te pachI vicArazakti vALA rAjAe cAra rUpI netra vaDe e ema ja che ema bahu rIte nizcaya karIne have zuM karavuM e ciMtAyukta thaIne potAnA manamAM Ama vicAra karavA lAgyA. Jun Gun Aaradhak 1. 16.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ calAvuM. he culInara bhAIne vAta rAjAe sIkalyA (17) 146 * : he vatsa! duSTa bhAva rUpI dhvajAvALI lakSmI vaDe AvuM akArya kema karAve che. zuM tuM nathI jANatA ke e ( lakSmI) kajIyAmAM je ramuja mAne che, evA nAradane (paNa) bhulAvI daIne varte che te. - 19. tane keTalAMka maMDaLa mahuM nathI ApyAM ane madavALA hAthIo tane vadhAre ApyA che. rAja zabdane mukIne (sivAya) tAre zI nyUnatA che. ke je anyAya kare che te. 20. - are A ghora (karma) kayAMthI AvI paDyuM, zuM karuM? zI kArI calAvuM. he culukyanA kuLa devatAo (tame) pitAthIja (A) anucita (karma) thI mahArA nAnerA bhAIne vAre. ItyAdi saikaDe samAdhAna (nA rastA ) tyAM rAjAe sIkalyA (paNa) e krama vinAnA (kRtya) thI tene aTakAvI zakyo nahi. bhavitavyatA kema nAza pAme ? 22. ja e avasaramAM caMdramAnI zobhA samAravAmAM zANI evI zara Rtu prApta thaI kramathI nIlakamaLanA kalaMkavALuM jagata jANe dudhe dhAeluM banAvatI hoya? 23. * pAMcanI strIone tApa karanAra vIjaLIne agni kSaya pAmyo, rIsALu strIonAM ToLAMnAM AMsu pADIne megharUpI dhumADAne samUha zAMta thayo. 24. zAMta thaelA vIjaLInA agnithI utpanna thayelI rAkha hoya zuM evAM rajavALAM dhoLAM vAdaLAM AkAzanA koI kaI bhAgamAM mitrAIdhArI rahyAM che.25. iMdra nIlamaNinA rasa (vALI) kuMcIo vaDe bhuzI kahADeluM jANe kALapanuM sthAna karI kahADayuM hoya evuM AkAza te meghanuM pANI chAMTeluM tethI jANe nAnA nAnA khaDavALuM thayuM hoya evuM zobhe che. 26. khedanuM kAraNa je peTA nadIone samudra sAthe saMgama te gayuM ema samajIne mahA nadIono samUha jANe harSathI prasannatAne pAme . 27. - 1 AMhI mULamAM patavA pada che, tene pata8 ane bAH ema cheda thAya che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. 147 varasAde rUMdhI rAkhIne vijaLInI AkarI hunAzavaDe tapAvelo sUrya paNu ati AkarA kiraNo vaDe tApa dekhADe che. ' ' 28. pAkI zALanA vanamAMthI pIMgaLA hAthavaDe kalama nAmanI zALAnI rakSA karanArI (strI) navA kamaLanI sAthe maLI gaelA evA pipaTane vAravAne asamartha thAya che. 1 . 29. * vIjaLInA dIvAthI nIkaLelI ghADA kAjaLanI rajavaDe bharAI gayeluM goLa tAvaDI jevuM AkAza ati ghaNI kALAzane pAmyuM. 30. jANe samudramAMthI pANInI sAthe AvelA motI varasAdamAMthI kharIne rAtamAM AkAzamAM chApI rahelAM hoya evA kamaLanAthI adhika zobhAvALA tArA zobhe che. ' zarada rUpI strI meghanI chAtInA bakhatare choDI dIdhelA AkAza rUpI darpaNamAM tarataja ughaDelAM kamaLarUpI AMkhavaDe caMdra rUpI he jANe jetI hoya? - - 32. te divase taDake zrama Ape che ane rAtre cAMdaraDuM mANasane AnaMda Ape che. jANe caDasAcaDasIthI sUrya ane caMdra pitAnA guNa prakAze che. 33. gharanA AMgaNumAM pradoSa samaye rahelAM mANasa kalezane haranArAM caMdranAM kiraNamAM ghATA caMdananA lepathI paNa vRddhi pAmatAM nathI. 34. sphaTikanI lAkaDI jevI dhoLI zeraDInI lAkaDIo, amRta bharelAM caMdramAnAM kiraNo jANe laMbAyAM hoya, evI khetaranI jamInamAM AMkhane AnaMda ApanArI zobhe che. ' jarUra IMdra dhanuSa jevAthI bhayane lIdhe mora je barADA pADatA teo te iMdra dhanuSa javAthI jyAM kSaNa mAtramAM mauna dhArI mukhanamAvIne rahyA che. 36. khAMDelA motInI raje jevo dhoLo AkAzamAM ajavALIyAne samUha zobhe che. meghanA baMdhanamAMthI chuTelA caMdramAne jevAne jANe kSIra samudra A heya? - ghaNIvAra pANImAM bUDI rahevAthI ThaMDake je kamalinImAM sthAna karyuM che te jANe maTADavAnA kAraNathI sUrya adhika. tApa kare che. gata 28.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. haMsanI paMkti mAnasarovarane tiraskAra karIne kreca parvatanI guphAnA dvAravaDe nIkaLelI te dRDha nizAna pADanAra parazurAmanA yazanI paMkti hoya evI dekhAya che. 39, patio pratikSaNa vyAkuLa chatAM priyanA samAgamane utsava pAmelI vyabhicAriNIo tyAM kuMkAnA prakAza sarakhA divasone sukhamaya mAne che. 40. " he caMdra tuM ! mRga dhAraNa kare che tathApi idra dhanuSanI pratyaMcAnA sapATAmAM Avyo nathI. (nIzAna thayo nathI) ane hImane Dhagale chatAM vIjaLInI garamIthI gaLI gayA nathI e hoTuM kautuka che. 41. varasAdanA gArAmAM paDavAthI gArAvALI thayelI caMdrikAne koNe joI che? kahe, kayo kaThera hadayavALo viyogInA vadhanA pApathI paNa nathI hota. 42. ( he caMdra) zA mATe bhula khAya che, koIne niraMtara sukha nathI, samR. . ddhio svabhAvathI ja nAza thanArI che. tane rAhu AMbaLAnI peThe keTaleka divase mahelamAM karI leze. tAruM hRdaya niraMtaraja meluM che. kSaNa mAtra svacchatAne grahaNa karatuM nathI. te tArUM khaLapaNuM che kemake te sarvane tApa karanArA kAmadeva rUpI rAjAne vahAle che. 44. evI rIte kAmadevanA bANanA saMgathI saLagI uThelA priyanA virahavALI hariNAkSIo, rAtrinA AraMbhamAM caMdrikAvaDe jagatane navarAvanAra caMdramAM pratye bele che. evI rIte kAmadevanA hAthanI mazAla jANe hoya evI zara RtunI caMdramAnI kiraNe chatAM e rAjA nAnerA bhAInuM duzcaritra vicArato ke svacchatA pAmato nathI. tenI niraMtara apakIrtinI vArtA vaDe manamAM asvacchatA dhAraNa karatA thakAne svaccha caMdramAvALI zarada paNa tene prasannatA ApI zakatI nathI. 47. kuMDaLa rAjA kRpAvaza thayAne lIdhe tene rAja ApavAne paNa utsuka thaye. yazanI IcchAvALA prasanna manavALA purUSone samRddhi seMpI devAmAM zo zrama paDavAnuM hatuM ? 48. 46. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . ane 19 rAjA tenA tarapha nitya samajAvavAnA upAyo keTalA nathI mokalI cu (paNa) te kulakaMTakane anyAyane vAyu uparavaTa thaI gayelo che tethI teNe eke (upAya) svIkAryo nahi. 49. A aDacaNa kema TALI zakAya ema te jyAM hajI kRpAvaDe bezI rahyo che teTalAmAM te te bhujAnI uddhatAthI kRSNaNine kAMThe Avyo. 50. A rAjAne mukIne keTalA maMDalezvaro tenI senAne AvIne nathI maLyA. Aphata AvavAnI hoya tyAre mANasanI buddhimAM pharaka paDI jAya che. 51. gaMDa sthaLamAM phelAtA ghaNuM madanA jharaNAMvALAM hAthInAM ToLAM ane . taravarATIvALA ghoDA joIne teNe moTe bhAInI sAthe laDavAnI bAbatamAM aTakAva je nahi. tenI senAnI sAmagrIe paDelI kRSNaveNi kRSNatA pAmIne samudra pAse jAvAne jANe azakta thaI hoya tethI teNe DeLAelIpaNuM dekhADayuM. 53. te nAnerA bhAIe kyAMka dAha, bIje lUTa, ane kayAMka mANasone baMdhana dIdhuM. paDavAnA cinanI peThe tenI ghaNI duSTa ceSTA uparA upara thaI 54. temanI uparA upara thatI anIti ghaNuM vakhata sudhI rAjAe kSamA karI. nirmaLa satva guNanA samUhavALA evA (purUSa) sAthe pAra karavAne samudra paNa samartha nathI thatA. 55. - rAjAnI pAse e aMkuza vagarano niraMtara durvacano toDe che. alakSmie kaTAkSamAM lIdhelA jaDabuddhinA (purUSa) evuM zuM che ke je teo nathI AcaratA ? zuM vadhAre kahIe ke tenI cAMpalAI vAraMvAra evI vakhANapAtra thaI paDI ke jene lIdhe rAjA vismita thaIne utAvaLo tenA tarapha cAlyo. 57. te pachI diggajenA kAnanA zaMkhanI polamAM pharI vaLanArA paDachaMdAthI purAela ane maMgaLanAdathI bharapUra evo tene duMdubhinA nAda Ama thayo. 58. A Jun Gun Aaradhak Trust
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 60. - rAjAnA Dholane svara diggajanA kAna phADavAmAM DAhyA na thayo, ke je ghaNA lAMbA zuMDhanA chidranA pUravAthI prathamathI ja alpapaNAne pAmyo che. - 59. jarUra rAjAnA hAthInA sarakhA bhArathI bhUmimaMDaLa ghaNuM nIcuM namI gayAthI meghanA nAdathI Arda thaI gayele iMdubhine nAda bahu moDe AkAzamAM pahoMcyo. . - tenA lazkara vaDe sarva taraphathI khedAelI rajanI pathArI sarakhI thaelI paNa pRthvI hAthInA madanA jaLavaDe bhIMjAelI che ene lIdhe zeSanAganI phaNe upara vadhAre bojadAra thaI paDI. nakkI enA ghoDAoe samudrone sthaLanA mArga rUpe karI mukavAthI te ApaNuM deDavAnA prakAramAM Azcaryane vadhAre karaze ema mAnIne dizAnA aMta sudhI phelAI jAya evI pRthvInI rajane karI. para. - tenA hAthIo pITha upara pRthvInI raja coTI gaI che tethI jANe kyAMka paNa pRthvIne utArIne bheLA thaIne AvelA diggajo hoya evA zebhe che. ghoDA, sUryanA ghaDAne jANe khAra karatA hoya ema pRthvIne sparza karatA nathI (tethI) zeSanAgane hAthIonI sthitimAMja zrama paDe che. '64. * tenA unmatta hAthInI suMDhanA chAMTAnI paMktithI AkAzamAM raja vaDe lIlA mArga vALA sUryanA ratha vaDe bhuko karI nAkhelA tArA hoya evA dekhAyA. che. uMcI hAthInI ghaTA pAsemAM bhagavAna sUrya dekhAya che te jANe unmatta hAthInA saMgathI thaelI bahIka pitAnA ghoDAne mukAvatA hoya zuM? 66. hAthInI pITha upara senA ane ratna bharelI jhalanI saMpatti zobhe che te jANe bhUminA rajanA bhArathI AkAzamAMthI vimAnanI paMktio nIcI utarI AvI hAya zuM ? , , , - sUryanA ghaDAoe hAthIno bhaya lAgavAthI jANe arUNa (sUryanA sArathi) ne pADI nAkhyo hoya ema hAthInA kuMbha sthaLamAM rahelAM)nA * siMdurathI kharelI raja pRthvI upara paDelI zobhe che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 151 71. kopathI caDhele paNa rAjA samajaNa karavAne hRdayamAM utAvaLo thayo. je (rAjA) samRddhi mATe akRtya kare che te kuladUSaka rAjA bIjAja. 69 | nadIne kAMThe pAse Avyo tyAre zatrunA ddhAo te te ThekANe yuddha karavAne mATe mArgamAM AvIne kuMtaLa rAjAne krodha jagavatA havA. 70. e pachI cAlukya rAjAe lehInI nadImAM krIDA karavAnI IcchA rAkhatA hAthI upara bezIne te deza dabAvyo (ke) jyAM e (rAjA) dareka rasta varasatA meghathI, vIra purUSanI khoparIthI sAMkaDA kAMThAvALI kRSNa veNa nadIne karaze. rAjA te nadIne kAMThe paDAva karIne ene sAma (samajaNa) karIne ja meLavI levA sArU upAyamAM tatpara thayo paraMtu e kuTila hRdayavALo hAine teNe tenI sAthe samajaNa karI nahIM. jyAre bhAgyanI paDatI Ave che tyAre buddhi aMkuza vagaranI thaI jAya che. . 72. Iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa zrI bihaNanA karelA zrI vikramAMkadevacarita mahA kAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gadyamaya bhASAMtaramAM cAdamo sarga samApta thayo. nirman. VT Taka s P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun.Aaradhak Trust
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra sarga 15 ma. e pachI bhujanA parAkramarUpI hAthInuM nagAruM ane laDAInA utsAharUpI morane megha evuM kaMtaLa rAjAnA vijayanA udyoganA harSanuM nagAruM vAgyuM. 1. vijayanI utkaMThAvALA vIrapurUSonI strIoe vagara Dare racelA che coka (sAthIyA) jene evA ddhAo rAjAnI vATa jevAthI adhikapaNuM pAmyA. 2. raNanAM duMdubhirUpI meghanAdavaDe yoddhAonI lenavALI ghaNe che. sudhInI pRthvI, kahADelI taravArarUpI velanAM navAM ratnorUpI kAMTAnI aNIrUpI dAMtavALI thaI gaI raNanA vegane lIdhe capaLa racanAvALA strIonA aMboDa upara ane taravAra upara adbhuta rasathI bharelI vIrapurUSonI daSTio paDI. 4. menAnA pAMjarAnI sthitinI peThe jeNe garve karIne uddhata yoddhAonAM ToLAne upara caDAvyAM che, evA ane maNinAM bahmara paherAvyAthI zobhatA evA hAthIo bahAra ubhA che. subhaTa, strInA hAthathI apAyelI pAnanI bIDI cAvatAM zatrunA hAthInI ghaTAmAM je kApAkApI calAvavI te utsAhane lIdhe tUNa samAna mAne che. 6. zatru rAjAonA mastaka upara rahelA mugaTamAM ratnanA keTAnA kAMTAnI paMktimAM bhamavAnI zakti leDhe mahuDelI ghaDAnI kharIo dharAve che. 7. raNamAM moha pAmI gaelA matta hAthIo jemAM che, harakata karatA hajAre ghaDAothI khadabada thaI raheluM che, ane aneka yoddhAothI ubharAI gayeluM che, evuM e sainya vyAkuLa thaelA samudranI lIpi samAna thaI paDayuM. 8. rAjAnA gharanA aMdaranA bhAgamAM hAthIo nAkhelA suMDhanA chAMTAnA samUhavaDe rAjAnA manamAM rahelI vijayanI AzAne pUlanI paMktiothI vadhAvI letA hoya ? rAjA, vijayazrIne AliMgavAnI sUcanA karatA pharakatA bahu upara kamaLanI mALAnI peThe bahu mAnathI daSTi samarpato ha. 10. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 ubhAM thaelAM rUMvATAMnA keTAnA samUhane ati prItine lIdhe jANe na gaNakAratI hoya evI vIralakSmIne mArga na rahe evI rIte A liMgananA daDha kautuka sAthe zarIravaDe dhAraNa karato thaka. 11. nIkaLatA mukhamAM rahelA kapuranI raja sarakhA dhoLA hAsyavaDe zatru rAjarUpI kamaLane muMjhavI mAravA sArU jANe hImane jaththo racato hoya. 12. kaDAnI aMdara rahelA ratnarUpI arIsAmAM pitAnI AkRtinuM pratibiMba paDavAne bahAne zatrune kSaya karavAne vrata dhAraNa karelA hari jANe potAnA nAnerA bhAiomAM maLI gayA hoya ? 13. ghADA caMdananA lepavaDe dhoLA thaelA zarIravaDe nayanane utsava ApanAro te pharato sphaTikane parvata dhAraNa karyo hoya ane te jANe bira kema paheryuM hoya ? 14. paherelA maMgaLarUpI motInA rUdrAkSathI caMdranA sarakhe nirmaLa kAMtivALo (te rAjA) madonmatta hAthInA jevAM maMda pagalAMvaDe cokamAMthI bahAra nIkaLe.15. te pUjA karelA hAthInI pITha upara maMgaLanUrInA nAda sAthe sUrya jema udyAcaLanA zRMga upara rahaDe tema AdarathI caDha. 16. strIonAM hajAro netranA saMgavALAe rAjAvaDe zobhI rahele hAthI Idra savArI karelA airAvata hAthInI zobhAne hasI kADhe che. 17. maheTa saMgrAma pAse Avyo che tethI rAjAne thatA kharAba vikathI lAyamAna thaelI sthitine jaya hAthI jANe suMDha pasArIne sthira karato hoya ? 18. kamaLanAM pAMdaDAnA jevI suMdara kAMtivALAM pagalAM (paganA khADA)mAM madanuM jaLa bharI daIne jANe rAjalakSmIne tApa zAMta karavA taLAvaDI karato hoya ? mada pIvAthI bahu bolI rahelA bhramarone suMTha pheravIne ripunA hAthInAM nagArAMne zabda sAMbhaLavA sArU jANe manAI karatA hoya ? ' . 20 e pachI vIrarasanA utarI AvavAthI vegathI prakullita thaelA citavaDe adbhuta lAge evA ati sAhasavALo e rAkha jagatane hasata thata AgaLa cAlyA. 21. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 25. raNagaNano saMga karate thako ane vijayalakSmIne AliMgavAmAM utsuka evo e rAjA te jANe priya strInA vilAsa maMdIramAM pesatA hoya e utsava dhAraNa karate ho. 22. te pachI tIvra parAkramavALA e rAjAe keTalIka pRthvI AgaLa vadhIne jemAM turInA zabdo phelAI rahyA che evuM zatrunuM satya nIhALyuM. 23. je hAthIo madanA jaLathI thaelA sevALanA jevI kAMtivALA bhamarothI thaeluM aMdhAruM maTADavA sArU jANe dAMtanI kAMtirUpI cAMdanI arpatA hoya? 24. . je potAnA madanA jaLathI utpanna thaelA gArAmAM paDI javAnI bahIkathI jANe mArgamAM madanI nIMdarathI ardha ughaDelI AMkhavALA (hoIne) kramathI pagalAM bhare che. je pitAnI vihAra karavAnI krIDAmAM taLAvaDInA pANImAM utaravAnI IcchA karatA evA teo kacarI nAMkhelA kamaLanA maMDaLamAMthI mAthe haDI beThelI lakSmIne dhAraNa kare che. 26. jeo parvatane phADavAmAM mAthe jANe jharaNAM paDyAM hoya tevI rIte jakhamanI dhArAnA jaLavaDe meghano samaya darzAvatA ane ati vadhI paDelA jaNAtA evA madane dhAraNa kare che. 27. jeo caMdrane hema paDe evI kAnanAM ghareNAMnI zaMkhanI chIpavaDe jANe nAnI haMsaDIo sevatI hoya evI madanA jharaNanI nadInA kAMThAnI sthaLIne dhAraNa kare che. vArU A mahATA hAthavALA kyA rAjAnA mastaka upara mukuM ema dhArIne jeo (pate) tripadIne AkAre thaIne eka paga uMco dhArI rAkhe che. 29. evA bakhtara bIDelA hajAre hAthIo jayAM ubhA che, teo jANe mada pIvAmAM lebhAelA bhramaranA zabdo vaDe lakSmInA paheregIrapaNAne kema pAmyA hoya ? . 30. samudranA hovAthI sAMkaDI thaI gaelI pRthvI vegane aTakAvanArI thaI che ema mAnIne jeo (DAo) pivaDe jANe vAraMvAra dAMtathI cekaDAM karaDatA hoya ? 31. 28. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 ApaNe pRthvInuM avalaMbana karIye chiye tethI pRthvIne ane ApaNane hAya hAya sUryanA gheDA hase che evA khArathI jANe kAva pharIne pRthvIne khode che. 32. navA lIlama jevA AkAzamAM sUryanA ghaDAne joIne jeo lIlI khaDavALI jamInamAM AkAzanI bhrAMti jANe thaI hoya ema vihAra kare che. 33. mahemAM rahelA phaNanA maMDaLane bahAne samudra pitAnA putra ghoDAnI zaMkAthI saMtoSa pAmI pAse AvIne jANe cuMbana karyuM hoya ? : 34. kharIthI kuTAtI vairinI maNimaya bhUmimAMnA sphaTikathI nIkaLatA agninA taNakhAoe akaLAvI dIdhelA tethI jANe rastAmAM kayAMI paNa caMcaLa pagavaDe ghasAro thavA detA nathI. * 35, pAse rahelA meghanA bhabhakAthI iMdradhanuSa jevA te ghoDAone vajanI peThe paDavAmAM kaThaNa tethI jagatane bhaya pamADe che. 36. jeoe chAtI upara laTakatA ratnanA ghareNumAM paDelA pratibiMbane hAne maraNamAM ghADA hoya evA thaelAoe pitAnAM mAthAM chAtImAM jANe pesArI dIdhAM hoya ? 37. svAbhAvika hunAzathI zoSAIne jarjara thaeluM evuM caMdana jenA hRdaya ughara zobhe che te jANe laDAImAM seMkaDe prahArathI kharelI hADakAnI dhoLI raja hoya ? 38. baLavAna be bhujAvaDe jeo ghaNe bhAge saMgrAmarUpI sAgarane tarI gayA che teo jADA phINanA samUha jevA yazamAM prItivALA thayA. 39. madavALA zatruone ragaDavAthI ghaNu zastronA ghAnA khADA jemAM paDyA che evAM jeonAM tamAma agamAM vIrarasa Azraya karIne rahe che. 40. jANe aMdhArAM ghADAM thaI gayAM hoya, jANe hunALAnA divase dAhamAM baLI gayA hoya ema ghaNu yoddhAo duHkhane Agamaja bhUlI gayA hoya evA dekhAya che. 41. 1 ahIM mULamAM vava ume che paNa bIjI bukamAM rava ra pATha bIje che te ThIka lAge che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 atyaMta bhayAnaka evuM e sainya dizAMtarane ullaMghIne gaeluM jANIne kANa bhaya na pAme ? paraMtu kuMtala rAjA to rAjI thayo. 42. te pachI e vIrarasanA dariyAmAMthI vijayarUpI amRta kheMcavAmAM udyata thaelA subhaToe baMne dizAmAM pralayatA jevuM uddhata yuddha pravartAvyuM. 43. - baMne sainya haDI jaIne baLa thakI adbhuta evA daMDavaDe hIcakA , khAvAne tatpara thayAM tyAre saMgrAmarUpI vRkSa uparathI mAthAnA samUhavaDe jANe phaLa paDatAM hoya nahIM ? 44, sAmAvaLIyA vIra taraphathI mArIne vaLagatA ddhAne sAthe ja AMkhamAM lehInI Tasara ane sAmI chAtImAM taravAra pese che. 45. taravArathI pADIne bhaMganA jorathI mAthuM jyAre bANanA khIlAmAM bharAeluM daDavA mAMDyuM tyAre jayarUpI amRtanI AzAvaDe he rAjI thayo. 46. pakSIo jenI cAMca ratnamaya mukuTamAM kuTAvAthI lehI levANa thaI gaI che, tethI teo sAcA mAMsanA pIMDA upara paNa harSa sahita lAlaca karatA nathI. 47. mArgane aTakAvanAruM lehInuM vahana dhIre dhIre uMDuM thatuM jaIne subhaTene paraspara joI zakavAmAM paNa kSaNa mAtra saMgrAmano utsava rahyA nahi. 48. vANa guNavAdamAM tatpara thaI ane jeva, hAsyane lIdhe, sadehavALA vidhavALuM thayuM. kaThaNAI mAtra bhujAnIhunAzavALA purUSanI taravAramAM rahI.49. mAnI purUSanAM mAthAM paDe che temAM A eka apamAnanuM ThekANuM thAya che ke je enI upara roSathI paga mUkatA gAdale phare che. 50. bANathI kapAelA subhaTanA mastake moTuM kautuhala dekhADayuM ke je pRthvI upara paDayuM che chatAM zatru upara mukelAM netra kheMce che. 51. taravAro paraspara bhaTakAine raNAMgaNamAM je agninA kaNa paDyA che te pizAcanI strIone mAMsa rAMdhavAnA kAryamAM priya thaI paDyA. 52. kharelAM hAthInAM motIne bahAne AkAzamAM vizeSe bIDAI gaelA tArAvALI prakAzaka maMDaLI vijayarUpI sUrya udaya thavAne hoya ema batAve che. 53. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 hRdayamAM vAgelAM bANavaDe ( thaelI) mUchamAM hAthInA kuMbhasthaLa upara paDelA ddhAone cAlatA kAnarUpI vIjaNunA vAyunI lehere upakArane hetu thaI paDe che. 54, bhaTanI chAtIne phADavAmAM Atura thayele namate hoTo hAthI namIne jANe raNAMgaNamAM rahelI jayalakSmIne pitAne mAthe caDAvate heya zuM? e zobhe che. - 55. eTalA aMtaramAM kutaLa cakravartinuM badhuM lazkara zatra rAjAnA hAthIoe deDIne khaLabhaLAvI dIdheluM te dhaDA vagaranuM vIMkhAI gayuM. pa6. zatrunA pralayanA vAyue haNuele mATe mukhya hAthI ke ghaDe ke DAhyA mAdala evo koI nathI ke je pAchA pharIne nathI bhAgyo. 57. e pachI cAlukya rAjA (pitAnAM) lamaNAM upara rUvATAMne dekhAva prakAza karato thake apAra paurUSavALA e ati madavALA hAthIvaDe upaDyo.58. zatrunI kIrtinuM mULa evI raNarUpI krIDAnI taLAvaDImAMnI kamaLanI velane daLo evo ane hAthIrUpI megha ghaTAne phADatA evA rAjAe adbhuta evuM rAjahaMsapaNuM dekhADavuM. 59. kapAelA hAthInA kuMbhasthaLanAM paDatAM phulanI kaLInA jevAM jaNAtAM motIo vaDe, zatravIranA yazanA vRkSane be bhujAvaDe halabalAvI nAMkheluM jAhera karyuM. 60. zatrunA hAthInA mAthAnA samUha saMkoca vagara rAjA kApatA thake strInA ghADA ane jADA stananuM smaraNa thaye marakatA mukhavALo thayo. 61. hAthInA mAthA upara paDatuM zatrunuM bANa nivAra thake pIThethI pATu - 62. mArIne devatAI purUSonA samUhathI bharAI rahyA. sAmAvaLIyA vIrapurUSe mukelI ane hAthInA dhvajadaMDane vaLagI beThelI bANanI paMktine, jayanA khIlAonI mALA hoya ema rAjA vilAsa sahita jete have. - taravAra, bANa ane bhAlAvaDe temaja ekadama hAthInA doDavAvaDe te hajAra hAtha jANe dhAraNa karato hoya ema zatrune kSaya karavAmAM dIkSA lIdhela hoya e thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65. * 158 - tene, gheDAnI phejane haThAtkArathI haTAvavAmAM baMdhAelA AzcaryavALA joIne sUryanA ghaDAnI paMkti dUrane guNa mATe mAne che. ' e rAjA charIvaDe kApelAM gaLAMvALA madonmatta mAvatanA mAthAvaDe pRthvIne ane uMcA yazavaDe AkAzane (baMnene) sAthe bharI muke che. 66. parvatanI guphAone paNa phADI nAkhe evAM tenAM bANa vaDe pezI gaelI pIDAvALA zatrunA hAthIo bhAgyA te jANe diggajane zaraNe gayA hAya zuM ? 67. * sAmenA vire mukelA bANane jaththo baMkharamAM bhaTakAvAthI uThelA agnivaDe jANe teNe saMgrAmarUpI samudramAM ghaNuM vaDavAnaLa utpanna karI dIdhA hoya ? 68. raNanI sImamAM teNe zatruone vijayalakSmInA viyogathI jANe jaDa thaI gayA hoya evAone hAthInA motInI rajavaDe bhUkharA thaI gaelA te jANe tapasvIpaNuM levarAvyuM hoya zuM? hAthInA paga vaDe, (jenA) uddhata zatru rAjAnA. kapAlanI parIo phATI gaelI che (tethI) te traNa jagatarUpI ThAmane bharI devAmAM samartha kIrtivALo thaIne senAmAM phare che. 70. zatru rAjAnI phejamAM evo keAI sata DahApaNavALo purUSa nathI ke je bANanI vRSTirUpI bhASaNa karato AnI sAme kSaNamAtra paNa AvIne ubho rahe. 71. jeNe kSaNamAtramAM tamAma zatruone sIkalI lIdhA che. evA cukyA rAjAnA zarIra upara devatAonAM puSpa sahita bANa paDyAM. 72. je aneka senAnA yoddhAono e raNa mastakamAM kSaya kare che te culukaya rAjA kene varNananuM sthAna na thaI paDe ? raNagaNanI raMgabhUmimAM dhaDanA nAcathI jANe cakita thaI gaI hoya evI vijaya lakSmIe jenuM parAkrama joyuM che evA rAjAnA bhajano Azraya karyo. 74. - 1 eTale pote tyAMthI dUra che ema guNa mAne che kemake nahIMtara te paNa ragaDAI jAta. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 78. te rAjA bapparamAM cAre kAra ceTI beThelAM ane baMne bhujamAM vyApta thavAne aTakAyata pAmelAM evAM bANane kamaLa sarakhA hAthavaDe hasate mukhe ucaraDe che. 75. - te Topa upara rahelAM hajAro bANanA bhAravaDe kSaNamAtra ucuM ane namelI DokavALuM mAthuM rAkhIne samara lakSmIne jANe namato heya zuM? 76. e mahAbhuja zatrunA rUdhiranA chAMTAvaDe cihnavALA thaelA e bhujane dhAraNa kare che, te kApelA zatrunA mugaTamAMthI kharelA kesaranA aMkuravaDe dAMtavALA kema thayA hoya ? 77, raNanI sImamAM te te sthaLe rAjAnA bAvaDe te (bhAva) evA sajaDa khIlAI gayA che ke deDatA paNa hAthInA kuMbhasthaLarUpI chatra uparathI paDI jatA nathI. are svAmi! kapaTa vagara zuM mUchIne hAne AMkho mIMcI gayA che. tamAre subhaTa svAmInI senAnA parAbhavane na gaNakAravAne A kSaNa nathI. 79. svargamAM purUSo durlabha che te sArU devatAonI vyabhicAriNI strIo ahIM Ave che. he kAmi ! A upAdhivaDe tamAre mahAro tiraskAra karavA mATe basa karavuM joIye. . he subhaTa ! Aje tame zvAsane vAyu rokI rAkho cho tenuM kAraNa jAyuM; ke devatAonI vezyAoe cuMbana karavAthI tamArA mahomAM navI jAtanI sugaMdhI che. mahArA bhAgyanI avaLAIthI tame AvI behada adhIraja dhArI rahyA che. ohoho ! svAmInA gharamAMthI aMkuza vagaranI thaine capaLa evI saMpado - 82. cAlI nIzare che. jo tame mahArAM saubhAgya pharI javAthI devAMganAne ghera cAlatA thayA che, paNa, he, kAmAtura dhaNInuM sanmAna karavuM e bIjAne durlabha che. e 83. kema bhulI jAo che ? - 1 eTale bANa vAgyAM che te tenA zarIramAMja vAgIne hAthIne kuMbhasthaLamAM paNa utarI gayAM che. PP. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 e rIte vIrapurUSanI strIonA phurI rahelA hajAre barADAvaDe chAhI rahela raNabhUmine je thake te zatrunI pITha pakaDavAthI vimukha thayo. 84. te pachI rAjA saMgrAma samudranA parama pArane pAmyo e sarala dhanuSa. vALo te AkuLa evuM zatrunuM bhAgI javuM sAMbhaLIne ohoho! e kRpaNane kIrtie paNa tajI dIdho ema kheda karavA lAgyo. svabhAvika mahattAvALAene duSTa tarapha paNa kSaNika krodha hoya che. 85. te pachI hAthI, gheDA, vaDe samRddhivALI aMtaHpure sahita, sarva zatrunI lakSmIne grahaNa karIne e rAjA manahara gativALI hAthaNI upara bIchAvelA suvarNanA Asana upara beThele evo te uttama jayapatAkAvALI rAjadhAnImAM peThe. - te vanasthaLImAMthI kuLanA kAMTArUpa tene pakaDIne bAMdhavA lAyaka nahIM evA bhaToe sahita ane karUNAthakI ati suvaMDa gadgad vANIvaDe bolAvIne ane saMtoSa pamADIne cAlukya kuLa ziromaNie zikhara upara jhulatA motInI lAMbi kAMtinA samUhavaDe dekhADyo che, yazano gucho jemAM evI purI pratye jato ha. 87. itizrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIra bhaTTathI bilhaNanA karelA vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM paMdaramo sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 161 * 3, sarga 16 me. kesaranI khIlavaNane saMkecI nAMkhanAra, kuMjhaDInA kAmadevane gurU (5 uttaranA vAyune mitra, AkAzanI suMdaratAne cAra- 1. zaraRtunA taDakAthI gabharAI gaelA mukharUpI caMdrane priya, ane kAmadevane senApati e hemaMta Rtu te pachI prApta thayo. 2. zaraRtue bakSelA saibhAgyane bhaMga karavAmAM DAhyA e hemaMta rAjAnI strInAM mukhonuM sevapaNuM pAmyo. sUrya jyAre maMda tejavALa thaye tyAre rAtrio, divase gaLI lIdhela pitAne vistAra kheMcI levAnI taka jovA lAgI. - kailAsanA vAyu kasturInI ADavALo lamaNa upara alakA (kuberanI purInI ke AThathI dasa varSa sudhInI) strIonA vALane halAvatA vAya che. 5. ratinA kepamAM ane prasannatAmAM paripUrNatA dhAraNa karanArI parizramavALI rAtrIe kAmI purUSone AnaMda denArI thaI 6. pite praDhatva AcaratI rAtrIoe divasane saMkecapAtra karIne strI chata jevA karI mukyA, AkAzanA kSetramAM capaLa kAMtivALA tArA navA keTA sarakhA himanA bIjanI zobhAne pAmyA. kAmadevanA garvavALI unAzane vicAra lAvIne jANe kA rahetI hoya ema ThaMDaka, strIonA kuca sthaLane sparza karatI nathI. AkhuM jagata jyAre zItathI vyApta thaI rahyuM che, tyAre kAmadevanA tenuM sthAna evI strIonA madhya bhAga adbhuta unAzavALA thayA che. 10. rAtrIoe kAmI strIone kAmadevanA saMgavALAM aMgovaDe avicchinna daDha AliMgananA kautukavALI karI. 11. - himAcalanA vAyu phuTI nIkaLe evI zaMkAthI strIo kesarI vastromAM 1 . 12. mukhacaMdrane DhAMkI de che. dhoLI zeraDInA pAkathI pavitra thaelAM khetara, jADuM dahIM ane kesaranuM carcavuM e hemaMtanuM jIvana thaI paDayuM che. Ac. Sunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16ra - A mahArA zatru sUryanI prItipAtra che evA roSathI jANe hima padmanI velane bALI nAkhe che. 14. padmanI vela sUryanI samakSamAMye parAbhava pAme che, tejasvIo paNa kALane vaza thaelA zuM karI zake ? . - 15. * sAmAnya strI (vesyA) nA paNa aMganA sparzanuM saubhAgya kAmadevanuM piSaNa karanArA hemaMte visArI melyuM. 16. vihAra karavAne yogya evA e divasomAM culuSyane cakravarti rAjA siMhanA jevuM gamana karanArA ane pitAnA bhujavaDe bheLI karelI samRddhivALo te mRgayA karavA nIkaLyo. 17. raNamAM ekavIra evo te meghanA jevA kALA bakhataravaDe nIlakamaLanI guphAne choDI denArA kAmadevanI zobhAne dhAraNa karate ho. 18. - e rAjA kALA akSaranI upara rahelA hAravaDe zobhe che te megha ane nakSatra gaNe sahita AkAzanA AgalA bhAgathI jANe ke vidyAdhara kema utarI Avyo che? 19. bheLI AvelI rANIo, jeo udAra evA hAramAM pratibiMbita thaI che teo vaDe jANe tenA hRdaya upara AistrI lakSmI jANe pitAnA parivAra gaNu sahita zobhatI hoya ? 20. te hArAvaLInAM motIo sphaTika jevA ujaLA vakSaH sthaLavaDe dhAraNa kare che te jANe uMce rahelA yazarUpI vRkSanI kaLIo kema pratibiMbita thaI hoya ? 21. AMkhane game evo vistAra dhAraNa karanArA nIlA chatravaDe te zobhe che te lakSmInA kuLanA ghara evA nIla kamaLanA taktAvaDe jANe rAjahaMsa zobhate heAya? 22. - te pRthvItaLane dhaNI be dizAmAM phINanA jevA ujaLA cAmaravaDe zobhe che te jANe tamAma digaMtara tAbe karI lenArA tenA be bhujAnA yaza heAya ? 23. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 25. - 26. ra7. tene ghaDe chalaMga mArate AkAzanA AMgaNAmAM zobhe che te jANe krodhathI AgalI be kharIvaDe sUryanA ghoDAone mAthAmAM tADana karavAne taiyAra kema thayo hoya ? : 24. tejanA nidhi evA te rAjAne te gheDe phINanA jevA dhoLA dehavaDe, garamIthI baLIne jANe nIlA dehavALA thaI gayA hoya evA sUryanA ghaDAne hase che. kai jAtanA vizeSa tejathI rAjI karelAM evAM mana pAsethI jANe vega meLavyo hoya evo te kamaLa sarakhA mukhavALo gheDe te vAyunuM paNa pAMgaLapaNuM jANe che. . palANanAM mANekanI kAMtinA samUhavaDe e hari sarakhA rAjAne ghoDe zebhe che. te kharIvaDe khAMDelI zatru rAjAonI rananA AMgaNuMnI rajavaDe jANe zarIra badhuM bharAI gayuM hoya? citramAM ALakhelA ghoDAnA savAranA daDha Asana upara mANasanI dRSTi paDIne gheDAnA bhamavAmAM pITha upara lAgelI tethI bhamAI gaelI hoya te jANe zrama paDayo hoya tethI bIje javAne IcchatI nathI. 28. cAlatI kAmadevanI rAjadhAnI, vibhramarUpI pAMdaDAMnuM lIlA vana ane A rasana nAyaka je zRMgArarasa tenI purI kIrti evo janAne tenI pAchaLa cAlyo. 29. tenA ghaDAo upara bhramararUpI dhanuSa upara rahaDAvelAM bANurUpI kaTAkSo jeNe mukyAM che evI vAyakAo digvijayane mATe tatpara thaelA kAmadevanI senA jANe hoya evI zebhe che. pApanI samRddhinI lIlA karavAnI taLAvaDInA haMsa jevA, mRga bALakonA yamarAjAnA dUta, ane jANe hiMsAnA kaTAkSa hoya evA tareha tare. hanA varNavALA kutarA tenI AgaLa deDyA jAya che. 31. * aloyane tapI javAnA kRtuhalavALA ghaDAvaDe rAjA keTaloka mArga vaTAvIne kAna sudhI jenI AMkha joDAelI che evA te rAjAe haratAM pharatAM pazuovALA vananA madhya bhAga joyA. 30. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. 164 - svaccha kIrtinA mugaTavALA e rAjA keTalIka priya strIo sahita mArga vagaranAM kALAM netara (ke hijaLa vRkSa)nA samudAyanA pAMdaDAMnI hAthI sUryanI kIraNa jemAM DhaMkAI gaI che evI girinI sthaLaomAM peThe. . - 33. . te pachI parAkramanA bhaMDAra evA rAjAne parvata sarakhA suharanuM ToLuM, sneha batAvatI bhuMDaDIoe cuMbana karAtA mothanI sugaMdhIvALA mukhanA vALa jenA che evuM najare paDayuM. 34. AgaLa keTalAMka pagalAM cAlIne rAjA tyAM garva sahita pachavADe rahelAMne vAraMvAra saMbhALatA evA eka hAthInA jevA dehavALA suharane chAtI najIkamAM bANa vaDe bhedato ha. - keTalAMka suhara bANu sAtheja pRthvI upara paDayAM. keTalAMka bANa sahita keTaloka mArge cAlyAM ane bIjAM kaThaNa bANanI paraMparA paDavAnI hIkathI karaDI evI. parvatanI sthaLImAM pharavA lAgyAM. cAlukya rAjAnA bANe AgalI kathAnA camatkArane pheravI nAMkhe kemake te bANe jenI dhIraja harI lIdhI che evo varAha paDe, ane bahebAkaLA aMgavALAe suhara (varAha)ne pRthvIe dhAraNa karyo. 37. A rAjAe suharane ramata karatAM jhADamAM bANa vaDe khIlI dIdho tethI te staMbhe bAMdhelA ane muMjhAI gaelA hAthInI lIlA dhAraNa kare che. 38. kutare suharane vanamAM bharAI jatA joIne kedhathI senAnI sAMkaLa sahita nIkaLI paDe ane sAMkaLa jhADanA kAMTAnA khIlAmAM bharAI jatAM teNe tene reka tethI bhasavA yukta jenA kaMThane bhAga thaye che evo tharyo thake khuba ThekaDA mAre che. 39. 1 ahIM mULamAM jichilTIpu che te bhUla che. * 2 motha, varAha (suhara bhaMDa)ne vadhu priya hoya che tethI ja tenA nAmanA nirvacanamAM vavAya kuttA TAmA mati lakhyuM che ane varAha ane vANI e nAma methanAM paNa che (za. ci.) 3 pUrvakathAmAM pRthvIne varAhe dhAraNuM karelI che ane ahIM pRthvIe varAha dhAraNa karyo e viparyaya thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16pa redhelA haraNane joIne haraNI (tyAM), gaI paNa pAchI vaLIne (ulaTI) rAjAnA bANanA mArgamAM pharavA lAgI. ghaNuM karIne dehanA viyoga karatAM sarva aMgamAM tAva rahaDAvanAre priyano viyoga dusaha thaI paDe che. 40. cAlukya rAjAe (pitAno) cApadaMDa daDha karyo tyAre keTalAMka haraNIyAM uDIne AkAzamAM gayAM te jANe sapta RSinA maMDaLanI pAse jaIne pIDA vagaranA AzramamAM mRgapaNuM pAmavAne IcchatAM hoya ? 41. A rAjAnA bANanI paraMparAmAM varasAdanI dhArAnI bhrAMti lAvIne mora pote devatAI jaLa levAnA durAgrahathI chetarAyo tethI bANanA sapATAmAM AvI gayo. - te rAjAe meranA TeLA mATe tyAM evuM karyuM ke jethI vaTemArgunI strIomAM kamaLa AzAvALo evo ane manahara TekAthI vyApta thaI rahele e varSAkALa thaI gayo. 43. pitAnI IcchAmAM Ave ema vanasthaLImAM vihAra karavAmAM rasika evA e rAjAne rAmacaMdrathI kAMIka ochapa hatI ke jethI rAmacaMdra dazAnana (dasa hevALA rAvaNa)ne jItavAvALA hatA ane cAlukya rAjAe pacAnana (pAMcamukhavALA=siMha)ne haNyo. bhAthAmAMthI bacI kADhelAM bANe pAse AvelI paNa garbhavALI haraNInA samUhane te vIMdhato nathI kemake garbhanA bhArathI ALasavALI abaLAonI ceSTA baLavaDe rAjAnA smaraNamAM AvI. athavA jhAjhe bakabakATa karavAnuM zuM kAma? suharanA yutha vagaranuM, samULa nAza karAelA siMhavALuM, ane kanaDelA haraNavALuM araNyane karatA thakA kuMtaLapatine pAse AvIne ziziraRtunI zobhAe paNa sevavA mAMDe. 46. je strIonuM kesaranA lepavALuM namAyuM uhuM aMga ane je juvAnInI unAzathI madhura kucasthaLa te badhuM saghaLA kAmI jananA peregIra kAmadevanuM (kareluM te) zizira RtunI rAtamAM strIomAM jIvana rUpa - 47. thaI paDayuM. 1 paMvistIrNa mAnane evA vigrahathI siMhanuM nAma paMcAnana che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ *. zuddha rAMkava vastromAM lIlAvaDe hasatA malayanA lAkaDAnA agnivALI saghaMDIomAM ane kALA agaranA devatAnA dhUpanI TasaremAM aikyanA kAmI janone jItanAre e badhe kAmadevane pratApa che. 48. - jemAM aMgAra hasI rahyA che evA vilAsa gRhamAM, vistAravALAM rUpedAra oDhavAnAM vastromAM ane unAM priyAonAM kuca maMDaLamAM zizira Rtune hImane garva zAMti pAmI gayo. . - 49. sarakhAI karI denArA mRgayAnA zramavaDe lakhAI rahelA kAmadevanA vistAravALI strIo vaDe khuzI thayelA e (rAjA) sarve tukuLanA tilaka sarakhe zizirane mAne che. 50, gorIe laTakethI karelA dhUpanA dhumADAnA samUhathI kALA paTavALA thayelA, gaLAne bhUko thaI javAnA bhayathI, jene mahAdevajInA gaLAnA hAranA sapoe koLIyo karyo nathI ane je sArI peThe ughaDelAM dhoLAM kamaLanAM hoTAM bAramAMthI harSa nIkaLelA evA kailAsanA AkarA pavana te kuMtala rAjA kanethI vakhANane pAmyA, 51. vitastA (nadInA kAMThAnA hImanA kaNoe jarAka sparzaelA, po. NI (nadI)ne pIDA karatA, caMdra bhAgA (nadI)nI leheromAM taravarATI karatA, jamunAnI leheranI mitrAIthI pavitra thaelA, siddha siMdhunA be kAMThAmAM rahelI deva dArU vRkSanI hArane kaMpAvatA ane himAcaLanI taLeTImAM krIDA karanArA pavana te (rAjA)ne prIti karanArA thayA. para. e rIte udAra caritravALo rAjA strIoe sahita zizira RtunA samayanAM vakhANavA yogya krIDAnAM sukha anubhavIne lIlA gRhane AnaMda bhegavavA sArU nagaramAM Avyo, evA purUSone kSaNa paNa vilAsamAM daridratA zA mATe hoya ? ( 53. Iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTazrI bihaNanA karelA zrI vikramAMkadevacarita mahA kAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA - karelA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM soLa sarga samApta thaye. 1 riMka nAmanA pazunA vALanAM vastra, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 sarga 17 me. pRthvI taLane (zatrurUpI) kAMTA vagaranuM karIne, teNe yAcakemAM harSa sahita hemane varasAda varasAvyA. sarva jananI pIDAnuM khaMDana karyA vagara vIjaLInA caLakATa jevI capaLa evI samRddhi vyartha che. * 1. e mahAbhuja rAjA culukya vaMzamAM hoTA rAjAomAM mugaTarUpa thaI paDaze, teNe prajAmAM mAnavInoja vistAra karyo ema nahi paNa daivI pIDA paNa harI. - je ApaNane jaLa vaDe bharI muke che te samudra tene vaza thaI rahyA che ema jANIne jANe tenI sevA karavAnI icchAthI megha upayoga pramANe jaLa muktA hoya ? - 3, kyAMya paNa akALa mRtyu pherI daI zakatuM nathI ane pRthvImAM kyAMya paNa dukALa jovAmAM AvatuM nathI. bIjuM zuM (kahevuM?) anyAyano nAza karanAra e rAjAe rAmanA jevuM rAjya dekhADI dIdhuM. 4. sUrya mANasane ati tApa karato nathI. vAyu zrama mAtrane haranArA vAya che, phaLa atibhArathI jhADane bhAMgIne bhayathI jANe pAkIne gheLAM paDI jatAM hoya ? mANase bAra ( kamADa) devAne tiraskAra karIne rakSAthI ADA thaIne suve che. caMdranAM kiraNo jALIyAne mArge pese che paNa chidra mArge cora nathI pesatA. dizAone niraMtara turInA nAdavaDe diggajanA kaMThanI garjanA na saMbhaLAya evI karI che. purepuramAM hamezanA utsavavaDe dhvajAnAM lugaDAMthI DhaMkAI gayelA sUryavALuM AkAza thaI gayuM che. ' udAra ane zeryanA eka rasavALo rAjA te laDavAnA utsava vinA vineda vagara rahe che. tamAma rAjAone jeNe samApta karyA che evA pitAnA bhujanuM asevakatva mAne che. krame karIne e rAjAne pitAnI AkRti sarakhA ane kuLanI pratikAnA bhaMDAra evA putro thayA. ananya sAdhAraNa puNyazALIone yatna vagara manorathanAM vRkSa phaLe che. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168, ' senAnA gokhanI uMcI pRthvImAM rahelA enA putra AnaMda Ape che. pitAnA vimAnanI zaMkAvaDe jANe AvIne rahyA hoya evA vidyAdharanA bALako jANe hoya? 10. ' huM nitya rAjAone prANa samAna chuM ane A rAjA te mane tRNa samAna jANe che ema jANe kheda sahita kahevAne sAruM yAcakenA kAna upara suvarNa sthAna karyuM che. 11. rAjAnA suvarNanA suMdara AbhUSaNanI kAMtinI paMktinA saMgane lIdhe pIMgaLI kAMtivALA thaI gaelA yAcakone te jANe baLatA hoya evuM dhArIne pote ANI kera teNI korathI baLI javAnI vhIkathI daridrAvasthAe (teone saMga mukI dIdho). 12. - A rAjA jyAre dAna Apato tyAre, mAthe rahelAM devaLa paDI javAnI vhIkathI, A mane khaMDita karavAne uddhatAI nahi kare ema nakkI (mAnI) merU parvata tyAM nirbhaya (thaIne) rahe. ahIM Avyo (te) khaMDanaja pAmIza e sArU merU parvatane bhAgI javAnuM kahI gho eTalA sArU jANe dezAMtaramAM gaelA yAcakene kAne rAjAnuM sonuM lAgyuM che. 14. e rAjAe viSNunuM maMdira niraMtarane mATe uMcuM karAvyuM. te jANe pRthvI maMDaLanA peTALamAMthI kaLiyugane kApavA sArU dharmane bhuja bahAra nIka hoya ema zobhe che. 15. je maMdirane mukIne AkAzamAM janArA sUryane be guNa jovAmAM Ave che. eka viSNunuM ullaMghana karyuM na gaNAya ane bIjuM tenA gheDAnI paMkita aTakI paDe nahIM. A dAnavonI chAtI phADavA sArU siMhapaNuM pAmyo che e rIte jANe viSNuthI hIte thake jyAM kalikALarUpI hAthI sthiti dharI zakato nathI. 17. jANuM chuM. ke jyAM nArAyaNanA nAbhi kamaLane bhramaranA samUha pAmI zakatA nathI paNa kALA agaranA dhUpanI samRddhi sarakhA je (maMdira) vaDe rAtri divasa teo (bhramare) nIkaLe che. 18, 13. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 che jenA zikhara upara motInI kAMtinA samUhavaDe suvarNanA kaLazanI maMDaLI zobhe che te jANe sUryanA ghoDAoe tarazane lIdhe aMdara mahe nAMkhIne phINavALI karI hoya ! jyAM parastrIonA nRtyamAM, putaLIomAMthI nIkaLatI kIraNo vaDe phelAtA AnaMdanA jaLavALAM jANe netro thayAM hoya tethI jANe ratnanA samUhanI pUtaLIo jIvavALI hoya evI rItanI zobhA dhAraNa kare che. 20. caMdaravAnAM ratnamAM pratibiMba paDavAnA banAvane lIdhe AMgaNAnI hadamAM nRtya karanArIo zobhe che te jANe vidyAdhara rAjanI strIonuM pada pAmI hoya ane pachI te AkAzamAM vihAra karavA tatpara thaI hoya ? 21. e maMdiranI AgaLa e kAraNarUpa mANase (rAjAe) dizAnAM mukhane rUMdhI denAruM evuM taLAva karAvyuM. jenI anupama zobhAvaDe karIne zrI (zobhA ane lakSmI) vagarane samudra kema tulanA pAmI zake. ? 22. viSNunA caraNakamaLamAMthI ghaDelAM jANe AkAza gaMgAnAM bAkI rahelAM jaLa hoya evAM vizeSe pIMgaLAM jaLa devAlayanA nija maMdiramAM peThAM hoya evuM (e taLAva) zobhe che. 23. A rAjAnA dAnanA lAbhathI kadI ahIM agatya RSi AvI haDe te tene garva utAruM ema mAnIne jANe kAMThAnI truTatI bakholamAMnA mojAnA zabdavaDe je taLAva gAje che.' * 24. khArA samudrano he gaMgA ! tuM zuM saMgama pAmI tethI durbhAgAnuM vrata dhAraNa kare che ? ema mAnIne jANe harSathI gadgad thayeluM taraMgarUpI hAthavaDe AkAzamAMthI gaMgAne khecatuM hoya? 25. iMdrano hAthI baMdha pAmelA samudra pitAvaDe pite utpanna thayo che evo tarka manamAM lAvIne aniMditarUpa evI abhramu pAse je taLAvathI pitAnuM laghupaNuM nakakI varNave che. - jenuM pANI pIne jarUra megha chIpamAM motInI zobhA pAmyo tethI junAM motIrUpI maNI strIonA kucasthaLa upara caDI besavuM pAmatAM nathI. 27. 1. airAvata hAthInI hAthaNI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 asaMkhya nadIonA mukhamAMthI ApelA ucchiSTathI jANe na rUcato hoya ema samudrane tajI daIne unALe gayA pachI pAsenA parvatamAMthI nIkabelI nadIo jenuM garva sahita kumArapaNuM harI le che. niraMtara brahmapurIoe vIMTAeluM evuM tyAM ja eka pura rAjAe karyuM ke jene brahmalokamAMthI ane surakamAMthI bhAga lAvIne zaNagArI jeNe AzcaryarUpa karyuM hoya? 29. rAtriomAM jyAM eka jALIyuM mukIne bIjA jALIyAmAM strInuM mukha cuMbe che (here che) te sAmA gharanA gokhane TapIne javAmAM zaMkA lAvIne vacamAM pisIne ja jANe caMdramA jete heAya ? 30. jenAM pagathIyAMne mArga upara haDavAne mATe strIo paDI jaze te evI vhIkathI suvarNanI karelI bhIta kIraNarUpa dAvaDe jANe hAthe Teke detI hoya zuM ? 31. jenA AgalA gokha ane TocavALA gharanI atizaya uMcAI dUSapAtra thaI paDI che ke je emAM citrelA hAthInA krodhathI iMdranA hAthInI doDI AvavAnI zaMkA karAya che. - 32, ' jyAM uparanA bhAganI jaDitrabhUmi mArga (traDa) vinAnI uMcI rahelI che temAM sUryanA ghaDA adhara cAlavAna zrama mArgamAM thoDoghaNo paNa muke che. 33. jyAM rAtriomAM strIonA pratibiMbadvArA Avele caMdra vilAsamAM jhulatAM kuMDaLoe bolAvela te lamaNunAM lAvaNyarUpI jaLamAM buDI jAya che. 34. pitA hari ane lakSmI mAtA te benuM A zahera che te mahArUM ja che ema vicArIne jANe niraMtara hajAre anyAya karanAra kAmadevane jyAM kAMI aMkuza nathI. 35. pratApavALe e rAjA pratyeka parve soLa mahA dAna de che (tethI) dAnanA jaLathI thaelA gArAvALA, tenI pAsethI jANe paDI javAnI bIka lAgatI hoya ema mAnIne kaLiyuga palAyana karI gayo. 36. e rAjA dAna ApavAvALo heIne uMcA senAnA DhagalA upara tRNanI buddhija rAkhe che paraMtu e rAjAne caMdananA pIMDA jevo gheLo yaza lebhanuM sthAna thaI paDaye. 37. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 41. e rAjA suvarNa dAna ApavAne pharyo tethI hIte evo merU parvata dhoLo thaI javA sArU pArAnA pIMDAnI zaMkAthI, uMcAM zikhare vaDe jANe caMdrano sparza karato hoya ? (eTale sonAne pArAne sparza thAya te dhoLuM thaI jAya) 38. - zatrune jItIne brAhmaNonA kalpavRkSa jevo e rAjA jyAre suvarNanuM tulAdAna karavA trAjavA upara haDyo tyAre kadi agatya RSi Avaze - te evI zaMkAthI (sAmA trAjavAmAM karelA senAnA) parvatanI uMcAI vadhAravAne manoratha thayo. 39. je ati svaccha suvarNa Ape che tethI je e rAjAnAthI zaMkA rAkhIne pitAnA hemamAM AkAzanI lakSmInA pratibiMbane bahAne merU parvata jANe kAlikAnI saMgatI batAvI hoya? 40. * dAna ApavAnI krIDAmAM rasika evA pratApI e rAjAe rAjAonAM - kuLa khAlI karI mukyAM ane suvarNavaDe yAcakanAM ghara ane ujaLA yaza vaDe dizAnAM mukha bharI dIdhAM. cakravartionI mAthe sthiti karanArA e rAjAe jagatanA ToLAMnI samRddhi karavAmAM tatpara thaIne udAra prakRtivALo te daridrane pedA karanArA brahmAnI sAme thayo. 42, - zatruonA dukALa (zatruo khuTI javAthI) gabharAvyo evoe zairyathI khAjavatI bhujAvALo rAjA baLathakI garviSTa thayelA cela rAjAne sAMbhaLIne laDAInI tRSNAvaDe kAMcI bhaNI pAcho cAlyo. 43, lakSmI pedA karavAvALuM samudranuM maMthana, kajIyo vahAle jene che evA muni (nArada) nI AMkhane tRpta karanAruM ane svarganI apsarAone vecAtuM levA lAyaka bAra evuM raNa krame karIne te baMnee calAvyuM. 44. mahAvIronI taravAranI lAkaDIo, uchaLatA vIrarasanI lehere jevI nirmaLa, te myAnarUpI daranA madhyamAMthI nIkaLI te yamanI pAzanA sarpa sarakhI zobhe che. 45. eka bIjAnI adekhAIthI jayalakSmInA ghaNuM saibhAgyane AdhIna thayelA deDyA ane baMne senAmAM yoddhAo utAvaLa karatAM pitAthI AgaLa gayelAM bANo vaDe kAMIka kheda pAmyA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 47. kaI chAtImAM peThelA (hAthIne) dAMtane pitAnI taravAravaDe kApI nAkhIne hAthIne haThAve che. chidramAM khIle bharAvIne jIva javAnI aTakAyata kare che. - subhaTanuM caMcaLa evuM mastaka bAvaDe je ardha kApeluM te khabhA upara rahyuM che. te A DAbA hAthamAM upADIne do te kene vakhANavAvALa na karyo ?' 48. kaI bhaTa bakhara sahita chAtImAM vAgelA bANamAM graMthelA agnivALo thaIne dhUmADAnI saDanI zaMkAvaDe zatrue mahAmAM khoselI taravArane na samajI zakyo.. 49. koI zatrunA hAthIe dAMtanA kAMTAe pareveluM ane rUvATAM uThelAM che evI rItanuM mukha dhAraNa karato jANe kamaLanA nALavaDe yazarUpI ane mRtane rasa pIte heya evo lAge che. 50. bIjo bhaTa zatrunAM hathIyAra vAgIne vAraMvAra tamAma gAMdhomAM kSata paDI gayAM che evuM pitAnuM asthipaMjara jANe sUrya maMDaLamAM sukhe karIne pezI zakAya e sAruM tevuM karyuM hoya ? 51, pagale pagale lohInA gArAmAM paDelI sUryanA pratibiMbanI mALA pIvAnA kautuhalathI AvelI rAkSasIonA cavaka jevI thaI. para. koI bhaTe peThelAM ghaNAM bANanA ati bhArathI utAvaLe zatrane mAravAmAM asamartha evA pitAnA bhuja sAmuM, ati vilakSaNapaNe reSasahita joyuM. 53. bhaTe kAna ane suMDha kApI nAkhavAthI sajA karavA lAyakanA prakArane pamADele mahoTo hAthI te jANe lAja pAmyo hoya ema agnivarNa lehInI nadInA samUhamAM buDI gayo. 54. be dAMta kuTelA te phADavAthI cokhA cAra dAMtanI zobhAne dhAraNa karavAthI bhaTa leke jyAre devatApaNAne pAmyA tyAre hAthI devatAnA hAthIpaNane pAmyA. 1. madha pIvAnuM pAtra. 55. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 nA hAthInA dAMta tIkhAM bANavaDe bhagAI gayA ane dUra uDIne heThA paDyA te devatAonAM pulanI zaMkA lAvIne bhaTa chetarAyA nahIM paNa tene mugaTamAM mAryA. - 56. - he menakA! tAre varamALAne ThekANe sarasaDAnA pula jevA ke maLa bhujA na nAMkhavA joIye (kemake) A moghAM thaI gaelAM phulanA vakhatamAM svarganI mALaNe tAruM lobhIpaNuM gaNe che. - 57. ahIM kAMI dhaNIno dukALa nathI paDyo (tema chatAM) anya ane sarAe aMgIkAra karelAne ja zuM Icche che. surAMganAo pote parIkSAnA viSayamAM hArI huzIyArIne lopa karaze. 58. A mUchAthI mIMcelI AMkhavALAone vyartha vimAnamAM ghAlyA che (kemake) eo zuddhimAM AvIne utsAhavALA thaIne ThekaDe mArIne pAchA raNAMgaNamAM paDe che te jo. . A bhaTanuM AcaraNa maryAdA vagaranuM che te je. je prathama memAna thayA che chatAM vimAnanA jALIyAmAMthI bIjIe joyo thako te prati u. tAvaLo thayo te.. je tamArA benA vAdamAM ane koNe prathama mALA paherAvI e huM aMtara jANI zakatA nathI teo saubhAgyano bhaMDAra ane bhaTane agraNI vANIvaDe poteja nizcaya kare. 61. A strIe saubhAgyanA madathI bhaTane lobha pamADIne laTako karI chapI jaIne tene chetaryo. A kAmAMdha vegathI he pheravI ubhelI ne bhramathI - pIzAcaNunI pAse jaIne tene choDI de che. paropakAra tarapha vaLelI vRttimAM nAradanA jevo koI bIje DAhyA nathI ke je kSaNamAM mahAraNe upajAvIne ApaNI kAmukanI durgati kApe che. 63. e rIte mahAvIranAM kaMTha grahaNa karavAthI zAMta thaelA kautukathI deDatI evI apsarAonI kAmadevanuM jAgaraNa karatI harSabharI vAta kAnane amRta samAna thaI paDI. 60. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 eTalA avasaramAM pratyaMcAnA nAdathI kaThaNuM thAya evI rIte hAthInI pITha upara beThelo rAjA zIkhelA nIzAna sarakhI zatruonI senAnA bhaTonAM mukho bANanI paMktiothI purI dete ho. - 65. hAthInA mahAvata ghoDAnA savAre, ane svAdalanA ToLAne (bANathI) vIMdhelA (karIne) pRthvI upara pADIne nAmanA cihnavALAM bAvaDe e culuNya vire celanuM AkhuM sainya vIMdhI dIdheluM karyuM. bIjuM zuM kahIe! e rAjA jyAM utsarita thAya che tyAM rAjAonI beja gati pragaTa thAya che. baMdIkhAne paDavuM, kAM tarata bhAgI javuM. e mATe cAla rAjAe tarata saTakI javuM karyuM. 67, e pachI kutaLa dezane rAjA zithaLa thayelA dhanuSavALo thaIne celanI rAjya lakSmIne grahaNa karIne e kAMcInagarImAM vividha prakArano vinoda jeNe karyo che te ghADI hAthInI senAnA bhAre dizAnA aMtone bharI deta. te pitAnA nagara tarapha gayo. itizrI tribhuvana madhadeva vidyApati kAzmIraka bhaTTazrI bilDaNadevanA karelA zrI vikramAMkadevacarita mahAkAvyanA AcArya vallabhajI haridattanA karelA gujarAtI gadya bhASAMtaramAM sattara sarga samApta thayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 sarga 18 me. kAzmIramAM puromAM zreSTha evuM pravarapura e nAme (pura) che. je gerIne paraNavAmAM zivajInI sAkSIpaNune pAmyuM che. jyAMnA svabhAve vAMkA - evA vitastA (nadI) nA taraMge pitAnI IcchA pramANe deDatA kaLiyugarUpI hAthIne mAvata mATe aMkuzapaNuM pAme che. bagIcAmAMthI sakaLa jagatane Azcarya pamADe evI mIThAzamAM mukhya evo drAkSAno rasa kara (kiraNa ane hAthe) vaDe pIdhAthI saMtApanI zAMti jene thaI che evo caMdramA jeThamAM ane aSADamAM jyAM ratnanI paMktinAM kiraNanI kaLithI kamaLa evI kareNanI mALA dhAraNa kare che. 2. rAvaNa, zivajInA parvatane hAthanA taLIyArUpI trAjavAmAM toLIne hAsyanAM kiraNane dasa dizAmAM garvathI phelAvate thake, jyAMthI uMcA teja vALA brAhmaNonA nivAsathI, zApathI hIne utAvaLo puSpaka vimAnavaDe dUrathI cAlyA gayA. 3, jyAM. uMcA maNinA gRhanA gekhamAM vyAkhyAnuM vyAkhyAna karavAne pravRtta thaelA jagatamAM durlabha evA vidvAnonA samUha upara vipula pulakagama (rUvAMDA ubhAM) thaelA devatAo zuM pupo nathI varasatA? ane je tyAM bRhaspatinI zaramanI dIkSAnI zaMkA nathI karatA? 4. sphaTikanA jevA zuddha yazavaDe dhonArI je (nagarI) nI sthitine lIdhe hemAcaLa paNa nakkI uMcA zikhara dhAraNa kare che. ane jenI gaMgAnI spardhAthI uMcI banelI madhumatInA retIvALA kAMThAnI heTI haMsaNI jevI evI zAradA pote vidyAnI rakSA karavAnA adhikAravALI thaI. 5. sArasvata kuLamAM utpanna thaelA ane kautukanA bhaMDArarUpI e (rAjAnuM) keTaluM kahIye. tenA aneka adbhuta guNanI kathAthI vyApta thaelA kAnane amRtarUpa che. jyAM vadhu zuM kahevuM; gheraghera strIone saMskRta ane prAkRta vacana janmabhASAnI peThe vilAsa pAme che. () mAnuM chuM ke maMthAcaLavaDe daLAelA kSIra samudramAMthI nIkaLelI amRtanI lahera sArA kavionAM vacanone bharI daine strIonA premanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 176 Azayane jaLanA kaNavaDe purI detI (evI amRtanI lahere) amRtanA kiraNa jevI, pIMgaLA raMgavALA drAkSanA takatAmAM sthirapaNuM pAmI. 7. jyAM, zAradA, brahmanA teje kaLiyuganI dRSTine durlakSapaNuM pamADavAthI (eTale kaLiyuganI dRSTie nathI paDatuM) ane je vizvAsanuM pAtra che tyAM vidyAne badhe vaibhava mukIne zivajInA gurU evA parvatanA nirjana sthAnamAM nakkI te (zAradA) tamAma tApa zAMta thayAthI tapa tape che. 8. be (vitastAna) tIramAM rahelA gharanA samUhamAM gekhamAM rahelAM ane svataMtra krIDAmAM uchaLatAM strI purUSanA jeDAMnA TuTelA hArathI bharAI gaelI, zivajIthI utpanna thaelI e kuLa nadI (vitastA) je (pura)nA kheLAmAM rahetI thakI te tArAnA tilakavALA AkAzanA saMgavALI gaMgAnI barAbarI kare che. jyAM vitastA nadI snAna krIDAnAM vyasana vakhate strIonA stana bhAgamAMthI kesara utArIne priyane bAthamAM letI thakI (strIne joIne ) niravadhi irSyA ane krodhathI jANe leherarUpI hAthavaDe e strInA bhramaranA jevA kALA vALa kSaNa kSaNa pratye kheMcatI hoya ? je (pura)mAM zrIma 6bhaTTAraka maThapura pAsenA bhAganI strIonA kaTAkSanI chaTAmAM koI jAtanI manahara zobhA krurI rahI che. je (zabhA=lakSmI) zaMkA vagara kAnanA kamaLano tiraskAra karavAne pravRtta thaelI te kAMIka sugaMdhI mATe maLelA bhramaranA kolAhale bhAMgI paDI. * 11. - je puramAM zithila nahI evI capaLa bhramaravALI (strIo) nI kAMIka lIlAne lIdhe snehamaya ughADelI evI strIonI daSTi kema sahana karI zakAya. trAsane lIdhe AkuLa thaelI hariNInA jevI bhAMgI jAya evI je strIonA khoLAmAM beThele kAmadeva kAMIka paNa cAMpalAI kare che. (1) 12. - je (pura )nI, bhamatA bhramaranA samUhavaDe kALAM thaI gayelAM krIDAnAM vRkSo jenAM che evI bAgonI ghADI sthiti koI tarehanI che ke je strIo zivajInA vadhI gaelA krodhanI javALAnA kumaLA pAMdaDAmAM suI gaelA kAmane dRSTivaDe uThADe che. " 10, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 rAvaNe cuthI nAkhelA khoLAmAMthI vIMkhAI gaelI zilAonI prApti sAruM huM jANuM chuM ke phATikane parvata utsuka che tathApi zivajInA vRkSanI kharIvaDe khADA paDelA che tenAM cihane na jete thake jenA gharanA sphaTikanA AMgaNAmAM kalaha mukI daIne rahyA che. - * 14. kuberanI purI yakSe grasta che; laMka kalaMka vagaranI nathI; amarAvatI merUnI pITha upara rahelI che tethI bhayavALI jevI che; ema kAI samAnatAmAM na maLyuM tyAre nakkI (jepura) ghaNuM garva sahita pradyumra parvata sarakhA pAsethI (meLaveluM) mastaka dhAraNa kare che. 15. je (kAzmIra) nAthI svabhAvathI ja sAruM evuM kAvya ane kesara nIkaLyuM che, ane uttama kAMti mATe jagatane priya ane durlabha che; jagatanA sArarUpa jenI aMdaranA bhAgamAM rahe che tethI kAzmIra deza zeSanAganI rakSAnuM pAtra thayo che, 16. je strIonuM lIlA thakI vaLagI rahetAM, sarasa ane sneha bharelA bhramaranA vilAsavALuM je jevuM che (tevuM jovuM) kAmadevanI strI kadi so yuge zIkhI zake ? evI harSathI vadhelI ane dhamadhamatA kaMdorAvALI keTalIka strIo jepuranA mArgamAM nathI pharatI ? 17, je (puramAM) bagIcA, puNyane yoge devatAnA bagIcAmAM paNa tilakapaNune pAmelA che tethI jenAM badhAM AzcaryanA sAra bhulAya nahi evA che; ane temAM caMdananA jaLavaDe nahavarAvelI muralIonAM lamaNe jevA pIMgaLI drAkSanA taktAnA lumakhArUpa thaelA velAvALA maMDapa che. 18. jenA madhyamAM paraspara guMthAI gaelI lehero rUpI bhujAnA baMdhanane baMdhu ane kaliyuganA bhayane nAza karanAre evo puNya nadIone saMgama che ane jenA khoLAmAM baLadevajIe karelA agrahare (brAhmaNane ApelAM gAma) jaya pAme che je agrahAra kaline bhaya nAza karIne dharmane mATe parvatanA killArUpa thayAM che. 1, murala dezanI strIo, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 jemAM koI evo bAga nathI ke jemAM krIDAnI vAvya nathI; tema evI kaI vAvya nathI ke jemAM kAmadevanA kAmaNurUpa strIo na hoya, tema evI koI strI nathI ke jeNe kAmadevanI vAtarUpI ghA mArIne yuvAnane bhAMgI nAkhyA nathI ke je strImAM ati ghADA premabaMdhamAM yuvAne yatheccha nathI paDatA. 20, - jenA ghareNAmAM jeNe (pitAnuM) zarIra mukyuM che evA te vizvanA eka baMdhurUpa vidyAmaThanI paNa te ghaNuja anupama kIrti ane smRti che.' jene vize aspaSTa zabdane jeNe aMgIkAra karyo che evI strIonI me. khaLAo kAmadevanI pachavADe lAgelA zivajIne paNa niMde che. 21. - jyAM vitastAna jaLano saMgama te abhuta zobhAvALo hAine katayuganAM AcaraNanI maryAdAnA pAtrarUpa thayA che. jenA taraMge halAvelA evA verIo hiDiALAnI lIlArUpI capaLa gativALA evA devatAonI strIonA khoLAmAM paDe che (arthAta marIne svargamAM jAya che ). 22. tenI pAse rahelI nRtya zALAne maMDapa jemAM che evuM magarIzvaranuM maMdira AkAgaNamAM tilakapaNuM dhAraNa kare che; jyAM nATakanA prayogamAM rAmanAM cALA pADavAmAM, strIo yogAcaraNa karatA RSione paNa rUMvATAM UbhAM thaelAM vALuM zarIra DhaMthI de che. * saMgrAma rAjAnA maThanI pAse sImaMtapaNAne pAmele caMdrasImAne bhAga jyAM AMkhane amRta bakSe che. je ThekANe anaMta rAjAe karelA vitastAnA taTa samIpa agravAra, te kAMtie zivanA jevA dheALA che tethI hArapaNuM pAmyA che. * * 24. zAstranI zreSTha vAtoe, jemAM gekhanA vistAra gAjI rahelA che evAM jyAM kASTIla brAhmaNonAM gRho AMkhane utsava pamADe che, je gharamAM kalinA darzanathI ja brAhmaNo trAsa pAme che, (ane je ghare ) sAMja savAra hema karelA agninA dhUmADAvaDe kabutarI raMgavALAM thayelAM mastake (vaDe zobhe che). 25. 1. eTale jyAre vidhAmaTha jepuranA ghareNAMrUpa thavAmAM teNe potAnuM zarIra sepyuM che. te mAnI kIrti ane smRrti paNa anupama che. . . 2. tethI, 23. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ che jyAM anaMtarAjAnI strInA zivAlayanI pAse tenI uMcAIthI traNa-, lokanAM manaraMjana karanArU gaMjadhAma che; jyAM kabutaranuM bolavuM avicchinna sAMbhaLI sAMbhaLIne puranA lekanI kanyAo- haLave haLave kaMThanA zabdamAM huzIyAra thAya che. * : - 26. - je kSetramAM sthiti rAkhe che, je valkala dhAraNa kare che tethI jANuM chuM ke tene te tapanuM e mahAya kAMIka jayazIla che. je kesara che te tyAMnI prathama vayanI suvarNavaNa strIonAM aMgenuM priyapaNuM pAme che. 27. - jyAM pravarezvara mahAdevanuM maMdira adbhuta jevuM che te svarge pahecADavAmAM kenI AzA pUrNa karatuM nathI. je sadehe pravara, rAjA svarge gayA te saMbaMdhI svargadvAra sarakhuM upara chidra hajI sudhI dhAraNa kare che. 28. te jyAM nATakomAM strIonAM laTakAM maTakAnI kaLAmAM kuzaLatA, snehavALuM karavAne mATe kAyama devAya che, aMganA hAra jemAM evI rItanI joIne, raMbhA te thAMbhaleja banI jAya che, citralekhA te rekhAja pAmatI nathI ane nakakI nATaka karavAmAM urvazI ghaNIvAra sudhI garvazIla thatI nathI. 29. . jemAM rAjAnA gharanI hAronI uMcAI zuM varNavIye? tenI nakharAMdAra catura strIoe zaNagArelI bhoMyamAM krIDAnA jarokhAmAM beThelA kAmadevanAM, svarganI strIonAM mana nizAna thAya che ema huM jANuM chuM. 30. jyAM strIonAM snigdha evI kesaranA lepathI uMnAM thaelAM stananI zabhA, ane te kasturIne sugaMdha cheDatI rAMkanA vALanI godaDI, ane zizira RtumAM vitastAnA jaLamAM vahANa upara bAMdhelA hAvAnA oraDA e badhAM svarganuM sAmaTuM sukha Ape che. 31. - mahe upara nAkhelA hImanA kaTakAvaDe dAMtavALA dekhAtA pANInA ghaDA, kAzmIranI strIonI rasadAra keLanA jevI komaLa zarIranI rekhA, e bhayAnaka grISma RtunA khedanI zAMti sArU. sarvane sAdhAraNa che ane jemAM himAcaLanI zilAnA jevAM zItaLa sthaLa paNa Ave che. 32. 1. jhADanI chAla. 2. eka jAtanAM haraNa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. - Jun Gun Aaradhak Trust
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. nA tyAM satya, dAna, Adi tamAma moTAInI saMpattinI sImArUpa ana. - tadeva rAjA hatA. zatranA hAthInI ghADI ghaTAnI garjanAthI agamya evA jenI taravAranI dhArAnA jaLamAM kIrtirUpI haMsaNI nivAsa karI rahI che. 33. jeNe zaka rAjAonI praDha strIone zoka ApIne ane jeNe ramatagamatamAM darada lekane dIrtha garva daLI nAkhyo che evI taravAra ane - pRNyano jANe paricaya thayo tethI doSa zaMkA lAvIne pRthvI maMDaLane jItanArA (e rAjA) e gaMgAnA jaLamAM dhoI 34. che jeNe alakAnagarInA daravAjAne kIrti vaDe tilaka karavAne gayelA e krioca parvatanA zarIramAM parazurAme kareluM bANanuM chidra jeIne krIDAnA lavaDe karIne kAbara cItarI evI dhIMgA bAhu upara ane tIvra zabdavALA dhanuSa upara krodhavaDe dRSTi nAMkhI. ' siddhAe jenA kAMThAnI pRthvI vasAvI che ane nahAyelA saptaRSinA hAthathI. naMkhAelA ane bhamatA tilavaDe tilakavALuM jenuM vahana thayuM che evA mAna sarovaranA taraMgo jyAMnI strIoe sArA bhAgyanA lobhathI mAthe dhAraNa karyA che ane jemAM kailAsamAM rahelA zivajInAM vadhu (pArvatI) e (pitAnAM) aMga dheyAM che. je pUrvajonAM caritanI bAbatamAM saMtoSa letA nathI (kemake) te sAragrAhI che ane rAmacaMdranI kathAnI adekhAIthI eka vIra che. (kemake) teoe (pUrvajoe) krIDAmAM kailAsa upADanArA (tethI) ahaDelA kalaMkavALA rAvaNanA bhuja rUpI jhADanA vananuM chedana ardhacaMdra bANavaDe karyuM nathI (bIjA arthamAM kalaMkita thaelA saMpUrNa kutsita rAjAonA bhuja tarU vanakApelA nathI ema laI zakAya). 37, rAjAonI kathAnAM dhAmarUpa caMpAnagarInI sImamAM, dArUvananA yuddhamAM, trigarta dezanI pRthvIomAM, bhartula rAjAnA gharamAM, krIDAne parvata karelA hemALanA hAsyathI jANe hItI hoya ema puNyanA sthAnarUpa je rAjAnA pRthvInA pratApanA udayanI AjJA bhame che. 1, eka lecchanI jAta. 38. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 vacamAM anupama uMcA killA jevo maTha karIne beThelI che parikhAnI rekhA (jenI sAthe), evA vitastAnA jaLanA samUhavaDe vijayakSetranA bhaToe karelA agrahAra AkAzamAM mastakevaDe lAgyA che evA kaliyuganA bhayane kApavA sArU jeNe dharmanA killApaNAne pamADyA che. 39. e baheLA yazavALAnI rANI jANe caMdrathI utpanna thaelI caMdrikA heya evI te jagatamAM subhaTA evI khyAtine pAmelI te (tenI) strI thaI. jenI sthitine huM upamA ApI na zakAya evI mAnuM chuM kemake te viSNunA hRdayanA sthaLarUpI meghanA khoLAmAM beThelI vIjaLIrUpI lakSmI paNa tenI sarakhI thavAmAM maMda (paDI gaelI) che. 40. te je dayA, kSamA ane DahApaNanI sImA che tenA dAnanA vratanA vilAsamAM koNa mApa karI zakavAne samartha thAya che? jenA dhaNInI saikaDe rAjAonA mastakanAM maNi jenI zarANa che evI taravAre pRthvImAM AvelI lakSmIne tenA paganI dAsI karelI che. 41, - kAyasthAe kapaTanI lIpIvaDe nathI ( lUTI) ke sAruM sAruM bolavAmAM DAhyA dhUrtie nathI ( lUTI) tema pratyakSa vakhANa karavAmAM huzIyAra lekee ke gAnArAoe nathI (lUTI) paNa deva maMdiro, brAhmaNo, ane gurUnA gharamAM je lakSmI bharANI che te pitAnA capaLatA doSanI zuddhi sArU jaNe AvI hoya ema (pitAthI) AvI che. - 42. jenA guNane vaza kAzamIranA rAjA thayA tyAre kayI aMtaHpuranI strIoe ciMtAnA zramane paricaya nathI karyo. svaracha kIrti AkAzanA caMdramAM levA mAMDI ane karaDI lakSmIe TapakatI dhArAnA jaLavALI taravArane karI. - 43. kIrti ane kAMtivaDe jeNe jagatanI zobhAne navarAvI che evI e (rANI) e potAnA nAmathI cinita karelo adhiSThAnanA madhyamAM zebhAthI zreSTha evo maTha karAvyo. vidyAnA rasIlA manavALA evA gurUenuM sthAna che temAM jeNe lakSmIne nRtya karAvI che evI kyI (vidyA) AMkhane amRtanI vATa rUpa nathI thaI ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. - te ( rAme) e nidAnAne pitAnI che je apanArA bhaMDAra paNa che ane bAdNAne rAtre pa LI thavuM karavAnuM saMbhaLAvI ke pahelIvA' hAthINI LA rahenArA dilanI strInA bhaMDAramAM je rakSA karAvI che. - re raNa. vitatAnI pAse jeNe zikharavaDe nakSatro mAruM vIkherI je enuM vibhuvana gurU evA zivajInuM maMdira karAvyuM. tyAM pAse para vAgatA kaMdorAnA samUhavaDe DhAMkI dIdho che prAMcane rIvAja che, je deva te zivajInA kedhanuM pAtra thato nathI? ja. ) no bhAI kSitipati evo kSatrinA tejanuM sthAna che.. rI mahimAvALo, te loharane Idra hatuM. huM zaMkA karuM chuM ke te upara rahelI lakSmInA mastaka upara paga mukIne jenA mukhamAM ne . 6rAnA tilakanI tulanAne pAmI che. 47, ja kahyutara tarkanA mArgamAM, prApta karelA adbhUta pariNAma - dai De manohara kIrtivALA dAnane viSaya kevI vAtane viSaya , , daza karelI vipattivALA vidvAnonA gharamAM nAkhelI lakSmIne I - nAM ghareNAMnA nAdavaDe sutI nathI. 48. jaLa upara utkRSTa rIte ALoTatI nI pheMkaDe dhArA, ja phaLa laTane lAga gArAvALI kare ke kane lADu sthaLa ke " janatA janA cheSa sara lo jene huM rAjapurInA - / / jaLane karI , che je tA 1 lAkha (ratanA tiraphAranA rasane dahanArAo - je ja badhA ghaNupha peDitenI para karAra ane ratnanI jaW/ /.. 1 II panAM (kanA jIrU nuM apamAna ka/ a , keLa kALa niSa pAse jUchuM kare che. pa. fry in (1s|M hAtha che phira je vALa ( 6 , 7 ) || kAja hA 4 to . laDIka . . ,, ,, , nAM.. .\ P.P.AC. Gunratnasuri M.SE Jun Gun Aaradhakaluste
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 ImAM pAsethI khasI jatA rAjAonI vahAlI lakSmI hAthIonA madarUpI mazanA gArAmAM kharaDAelA jenA khaDagamAM laTe che. garve karIne uddhata evA sAmAvaLIyA vIra rAjAonA samUhanI senAnAM mastake ghATa ane zobhatI evI taravAranI latAnA vALathI kaLAM paDI gaelAM tene tyAga karIne senAnA kamaLa sarakhA jenA mukhane joI neja kIrtirUpI haMsanA mugaTavALI lakSmI caraNanI pAse prApta thaI.' para. dizAnI yAtrA ( digvijaya) mAM sphaTikanA jevI svaccha kAMtivALA. accheda sudhI jaIne bhamatI IdanA AyuddhanA jevI kharIne puTavaDe khodAI gayelI sthaLIomAM kAdaMbarI (madirA ke sarasvatI) ne sago te marce lokane eka caMdramA evo te caMdrApIDa (eka rAjA ke zivajI)nI stutimAM saMkoca pAmato vANI vilAsa kare che. .:- 53. jeNe uttara dizAmAM jatAM e girIkane vaMdana karyuM. ke je asthira evA mahAdevajInA vRkSanI kharIthI khodAelI rekhAo mugaTane ThekANe dhAraNa kare che. zaMkA karuM chuM ke rAvaNanA hAthanA taLIyA vaDe ukheDAvAthI capaLa evI jenI taLeTInI jamInamAM rahIne gaelA gaNo te haju . sudhI zvAsa laI zakatA nathI. 54. suvarNanA sarakhA pIMgaLA raMgavALI keTalIka yakSa kanyAone kautuka thakI pakaDIne kuberanI nagarIthI uttara mAnasarovara pratye pAcho AvatAM jeNe zivajInA mugaTathI khasI gaelI gaMgAnI bheTa laIne mAnasarovaramAMthI ANelAM suvarNanAM kamaLonI tyAM sthiti karI. 55. . jenI zastramAM ane zAstramAM udAra evI pratiSThA vicAratAM be prItivALI strI lakSmI ane sarasvatI jagatamAM jANItI ( temAMnI) navA kamaLanA lIlA chatravALI eke bhujane pakaDayo ane dhelA chatrane ThekANe dhoLA yazanI kAMtivALI bIjIe mukharUpI caMdrane grahaNa karyo. e 56. pavanagativALA avaDe vAyunA samudranuM ullaMghana karIne jeNe jayApIDanA sarakhA prabhAvavALAe strI rAjya jItyuM te tyAMnA vakhANane 1 himAlayanuM eka taLAva Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58. na khamI zakayo paraMtu te eka vIra evo te tADakA mAranAra rAmacaMdrane (yAda karI) lajajA pAmyo. - pa7. kALanI jIbha sarakhA jenA khaDaganA smaraNa vazathI trAsane lIdhe prakAzita rIte truTI gaI che madananA unmAdanI mudrA jenI evA rAjAoe varSARtunA meghanA paDaLamAM strIonA vALamAM ane jhINuM khaDa vaDe kALI banelI pRthvInI rekhAomAM harSa mu.. harSadevanI mA evI devI (rANI)nA kuca taTa upara sevA thakI namelA kuMvare bheTa ApelA ekAvaLI hArane joIne rAjI, thaelA jeNe AkhA. jagatane Azcarya kare evo tene upakAra karavAne mATe rAmacaMdranA bANe pAchA AvelA puSpaka mATe kheda karyo. 59. (pitAnAM) mAthAM kApavAthI buThA thaI gaelA khagane lIdhe je kheda pAmyo ane jeNe te sajavA sArU prathama kalAsane lAvela ane pachI mukI dIdhela evA rAvaNane paNa jeNe cho te rAma paNa lokothI uttama evA guNavALA evA jenI upamAmAM mudrita thayA che, ema huM mAnuM chuM. 60. | maMthAcaLe jene daLI nAMkhe che evA samudrane jANe Akaro krodha hAya zuM? evI caMdrabhAgA nadI ke je moTA moTA mojA vaDe parvatanA mULane paNa khodI kADhe che, ane senAnA samUhe jenuM jaLa khuTavI dIdhuM che, evI te caMdrabhAgAne je kAzmIranI pRthvI rUpI kumudInI caMdramAe sthaLa karI mukI. je yamunAnA zeSa rahelA taraMganI lIlA, lIlI kAMtivALA sUryanA gheDAnI maMDaLI hajI sudhI dhAraNa kare che, te kAliMdIne sakaLane jItanArA jenA senAne samUha pRthvInI lIlA rUpa halatA eTalA sarakhIne pI gaye. 62. je parvata sarakhA (ke zeSa nAga sarakhA) yazo vaDe pRthvIne pUratA thake niHzeSa pRthvIne jItanAre te kurukSetra Avyo. jyAM kSatriyonA lohInA samUhamAM arjunanA bANanA ghAthI kAnamAMthI paDeluM duryodhananuM yaza rUpI daMta patra (kAnanuM eka ghareNuM) buDI gayuM che. 63, 1 tene dIkare ema 64 mA lekamAM che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 jevo prItivA prathama putra harSadeva ne zrIharSanAthI paNa adhika kavitAnA utkarSavALo teNe kene harpavALAM nathI karyA ? jeNe raNamAM sonAnA kaDArUpa pitAnAmAM buThI dhAravALI taravAra rAjAonA mastakanA maNirUpI zarANathI AkarI karI. 64. jenA AcaraNanA vicAramAM kaI paNa navIna tarehanuM padanuM pariNAma che. vANanI caturAI cAle che tyAre vAdI maina dhAre eja gati thAya che. tenuM sarva bhASAmAM te kavipaNuM traNa jagatamAM prakhyAta che ke jenA svAdamAM sAkara paNa veLunA jevI kaThaNa thAya che. 65. utkaMThAnA vyasanamAM maheTA evA jene lIdhe tarUNIo paDe che, ane jeo pitAmAM mUchanA zramanA paravazapaNane lIdhe AMsunA gArAmAM leTe che; teonA lamaNAnA sthaLamAM piMgaLAzanuM varNana zuM karIe? ke jyAM kAnamAM daMtapatra che te sama khAvAthI spaSTa thAya che. 6. jeno nAno bhAI utkarSadeva rAjAonA yazanuM sthAna evo kIlle pAmIne rUvATAM UbhAM thavAne utkarSa kene nathI karato ? jeNe pleccha rAjAnA ghoDAnI kharI vaDe khodAelAM cihnathI daridra thaI gaelI pRthvIne pitAnA bhujArUpI zikhara upara haDAvIne lAMbe sudhI (dhAraNa) karI ? 67, vijayamalla evA nAmavALe AMkha ThAranAre te rAjAno pratApI vaLI bIjo dIkaro hato. navI dAMtanI kAMtivaDe pulanA bheTavALA jenA mukhamAM vANI devIe praveza karyo che. * 68. . pariNAma pAmelI lipinA nitya abhyAsathI te bhUpa putranA manahara zarIramAM je lAvaNya che te brahmAnA Azcaryane lekha che. je zobhI rahelA sAMdaryayukta strIonA jevAnA lebhanuM ekamAtra evAmAM pratyaMcAnA nAdavaDe vAcALa evo kAmadeva nitya jAgato che. . te pravara purathI 1aaaa (deDha) gabUtI (3 gAu) jeTalI bhUmi choDIne uMcA devaLavALuM jayavana nAmanuM sthAna che. jemAM sapanA rAjA takSakanuM nirmaLa jaLavALuM kuMDa che. je dharmane vaMsa karavAmAM tatpara thaelA kaLiyuganA mastaka kApavA mATe cakrapaNuM pAme che. 70, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73. , jenI pAsenI sImamAM benamukha nAmanuM gAma che. jeNe tamAma guNunI saMpatathI kIrti meLavI che. jyAM hAthIne bAMdhavAnA sthaMbha rUpe aneka yupa che tethI tyAM jeNe bAMdhI mUkavAnI vhIka lAgatI hoya, tethI kaLirUpa hAthI pesatuM nathI.. 71. ' tenI pahelI sthitinI abhuta evI kathAonuM zuM kahIye ? te je zivajInA sasarA evA parvata (himAcaLa )mAM rahenArA DuMkaranI krIDAnuM mukhya sthAna che. te sthAnano eka bhAga svabhAvathI ja suMdara evuM kesara utpanna kare che ane bIjo (bhAga) rasadAra sanI dhaLI zeraDInA bhaMganA jevI pIMgaLI drAkSa utpanna kare che. 72.. - tyAM kauzika gotrane kIrtivALuM karavAne DAhyA ane brahma tarapha vaLelA manavALA keTalAka brAhmaNa hatA. pavitra evA jeone kAzmIra dezanI pRthvIne tilakarUpa banAvavAne madhya dezanA mugaTarUpa evAone pAditya rAjA lAvyuM che. jeo IMdranI sakhI evI kIrti meLavavAne usuka evA teonA yajJathI thaele dhUmADAne samUha AkAzane bharI deto hato, tyAre Idra keInAM vacana sAMbhaLatA rahetA ane svarganI ciMtA nahotA karatA; uparAMta citramAM AlekhyA hoya evI kAMtivaDe daridra thaI gayA. . 74. - traNa jagatamAM pavitra caritravALA eomAM mukti kaLaza kulanuM mukhIpaNuM dhAraNa karatA hatA, jenA agni kSetranA abhyAsathI thaelA parasevAnA jaLa vaDe jANe kaLikALanA kalaMkanI zAMti thaI hoya ? 75. - huM zaMkA karuM chuM ke brahmAe anyamAM IrSyAnA lezamAM DAhI che, mATe tenI zAMti sArU cAre yutine cAra mukhamAM dhAraNa karI teone jeNe priya evI te cAre yutine pitAnA mukha kamaLamAM lIlA vaDe nivAsa karyo. ' , ' . . . .'' 76. - dAna denAro; parAkramarUpI dhanavALa, zAstranA pArane jANanAre evo ene rAjakalaza nAmane putra che. himAcaLanI guphAo aMdhArAne bahAne jenAM yajJanA dhumADAne jANe hajI sudhI eke che. . nak Trust 7. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tamAma mANasanA bhoga sArU kAle pUrNa vana, vyAkhyAna karavAnAM sthAna, nirmaLa jaLa bharelA kuvA ane paraba, e badhAM ThekaThekANe puNyanAM sthAna evAM jenAM kRtya, maMDaLanA agra bhAganA mugaTa sarakhI jene kaline bhaya pedA thayo che evA dharmanI aMganI rakSA thaI. 78. * kSamAne sAra, sarasvatInA rasanuM sthAna, zrutine bhaMDAra e e nirmaLa yazavALAne yeSTakaLaza nAme (putra) utpanna thayo. badhA jagatane vaMdya evI mahA bhASyanI vyAkhyA karanArAnuM enuM AMgaNuM paNa niratara vidyArthIoe zaNagAreluM rahetuM. ' ' 79 ISTApUrtamAM, atithinA viSayamAM, ane sevakanI samajAvaTamAM ane bIjAM paNa ucita kAryamAM tene zuM agharuM (na thaI zake evuM) che. dIThelA na dIThelA pagaraNanA samUha prApta thAya temAM pravINa nAgAdevI nAmanI sArA yajJonuM pAtra evI strIne je pAme. cinita thayelI sonAnI kAMtivALAM zarIravaDe netrane kAmaNarUpa e e sUri thakI jagata ziromaNi bihaNa nAme (putra) thayo. ghATA vedanA zabdavaDe jenA nepurano zabda saMbhaLAto nathI evI sarasvatI devI janoI dIdhAthI mAMDIne jenA mukhamAM hatI. 81. - sAMgaveda, zeSanAganI dRSTi vyAkaraNa zAstramAM vicAra, e badhAM jenA prANa hatA, ane zravaNane saubhAgya ApavAvALI sAhityanI vidyA (paNa hatI).(e badhuM) gaNAvavAne koNa samartha che enuM tattva sAMbhaLo. buddhinA arIsArUpI nirmaLa evA enAmAM zuM zuM pratibiMbita thayuM nathI. 82. : kAmarUpa thaelI zrI sarasvatInA caraNanI raje, vidyArUpI strIonA ToLAne, jenA mAM sAmuM joI rAkhanArI karI, ane jenAM suMdara mahA kAvyo kIrtinI sAthe dizAe dizAmAM gayAM ane kIrtinI capaLAI maTADavAne mATe tenA nAjararUpa thayAM. . 83. 1. navANu vagere khodAvavAnuM kAma. vAu pa tarApara, revatA - tAni 4 | manna kAnamAvAma: pUrta nityamitA (kI. ke. noTa pR.31). 10. Gunfatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 je hoTero bhAI vidvattAnI Tocane pahoMcyo ane je seMkaDo rAjAonI zraddhAnI lIlAnuM choguM hatuM, jenA kAvyarUpI amRtanA rasane samUha cAkhavAne samartha evAoe jenA mukhamAM sArA kavionI mA (sarasvatI ) te ( rasa cakhADavA mATe) jANe paraba pAnArI hoya ema (rahelI) dIThI. zebhAnA pAtrarUpa jene nAnere bhAI AnaMda utpanna thayA. je spadhanA baMdhanathI uddhata thaelA kavionA mada kApavAmAM lIlAne kuvADe hato. himAcaLanA paththaramAM kaThaNuInA ga thakI durdazA pAmIne zAradA jenI jIbharUpI kuNuM pAMdaDAnI sakhI thaI ema huM jANuM chuM. 85. kAzmIramAMthI saghaLuM nirmaLa evuM zAstranuM tatva grahaNa karIne teNe | ( bihUNe) himAcaLane guNa paNa nizcita svIkAryo. nahIMtara dezadezamAM vAdIonAM mukha krodhAyamAna thaIne hImanA paDaLathI baLI gaelAM kamaLa sarakhAM kema karata? 86. hIcakAmAM hIcakatI evI ghADA jaghanavALI rAdhAe jyAM kRSNanA krIDA karavAnA AMgaNAmAMnAM vRkSa bhAgI nAkhyAM che je hajI sudhI zvAsa laI zakatAM nathI te vRMdAvananA vibhAgamAM vAdanI krIDAmAM haravyA che mathurAnA vidvAnonA samUha jeNe evAmAM teNe keTalAka divasa kahALyA. 87. - sAmAnya nahIM evA, sAMbhaLelA guNanI kathAvaDe karIne jeNe vAdIene tAva haDAvyo che evA ziSyonA samUho, dizAe dizAmAM jenA yaza haThAtkArathI phelavatA hatA. kevaLa diggajone madanuM jaLa cAkhavAthI madenmatta thaelA bhramaronI paMktioe gAyelA gItanA zabdane kalabalATa e (temAM) vinarUpa hato. 88. evuM gAma nathI, evo deza nathI, evI rAjadhAnI nathI ke tevuM araNya nathI, te bagIco nathI, ane te sarasvatInA nivAsavALI pRthvI nathI, ke jyAM vidvAna, mUrkha, vRddha, bALaka, strI ke purUSa, rUvATAM ubhA thAya evI rIte badhA enuM kAvya nathI bhaNatA ? - jenAM pagathIyAMnI lIlAne prApta thaelAM evAM maNimaya gRhavaDe AzcazanA ghareNArUpa lakSmIne devatAonI AgaLathI lIlAvaDe utArelI che. laI zakatAM nathI temanAM kSe bhAgI nA avALA rAdhAe tyAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradnak
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAramAM kalabalATa karanArI gaMgA hovA chatAM tene tarachoDIne jenI kIrtie kAnyakujInuM pura pitAne vaza karyuM. kaLi jANe jemAMthI nivRtta thaI gayo hoya evA gaMgAnA strotarUpI myAnamAM coTalAnI racanAvaDe jyAM yamunA (rUpI taravAra) praveza kare che evA tIrtharAja prayAgamAM te kRtie jagatanAthI adbhuta evA guNanA gaNu vaDe meLavelI lakSmI keTalI vAra nathI dIdhI ? mAnuM chuM ke bhamatA kaLIyuganA bhayathI samIpe AvelA dharmane mArgane thAka utAravAnuM kAma pANInA chAMTAvaDe je (gA) kare che te gaMgAmAM jeNe kAzI nagarImAM nAhIne bhAgya thakI prApta thaeluM kharAba rAjAone jevA thakI utpanna thaeluM kalaMka dhoI nAkhyuM. 92. je kAliMjara parvatano kALa ane jeNe phejakazI karavAmAM ghoDAonI kharInA paDatA zabdo vaDe pRthvIne rAjAo vagaranI karI mukI te DAhAla rAjA karNa paNa jenuM vRtAMta sAMbhaLIne kAnane, amRtanA rasanA samUhanA svAdavALo aMdarano bhAga (che e) karI mukyo. 93. je sphaTikanA parvatathI atRpta thaele tethI tene DAbA hAthamAM rAkhIne jene jamaNe hAtha kSaNa eka himAcaLanI sAmo thayo. te rAvaNane haNanArA rAmacaMdrajInI rAjadhAnI ayodhyAne bi99Ne sArAM kathananA jharaNathI ThaMDI karI. 94. gagAdhara (kavi) ne DAhalanA rAjAnA mehelamAM nIcA pADIne lIlA mAtramAM jeNe sAmAvaLIyA kavione dabAvI dIdhA che, ane pUrva dizAnI guphAomAM airAvatanA madajaLamAM bhamatA bhramarenI paMktinA nAdane jItIne jenI kathAo iMdranA kAnamAM paNa lATI rahI che ema huM zaMkA karuM chuM. 95. bhojarAjA ke jenI barobarI khaLa rAjAothI bane nahIM, tenI pratyakSa tuM kema na AvyA? hAya! huM haNANI ema daravAjAnI pAse uMcA zikharanA mALAmAM pArevAnA nAdane bahAne karUNuM Ave evI rIte dhArAnagarI jANe bolatI hoya ? - je laMgoTI vALatA nathI, hameza azuddha, ane je kAMI paNa niMdAnuM sthAna thaI paDe evuM bole evAono gurjaranA mArgamAM paricaya thavAne lIdhe bheLe thaele saMtApa jeNe somanAthane joIne zithila karyo. 97. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ . eNe sikaDe rAjAne jovAnI utsukatAnA vegane lIdhe sopArInA jhADane lIdhe kALI thaelI te samudranI veLAne paNa jeNe dabAvI. jyAM parazurAme tINa Ayudhane bahAne AgaLI pheMkelI hoya ke te samudranA yatheccha phelAvavAne hajI sudhI troDe che. . 98. je setu samudranA mastakamAM TAlIyApaNuM karato thake zobhe che, ane rAvaNe sItA haryA tethI pRthvI jANe pachavADe lAgI hoya (e setu ) ane sItAnI vArtA sAMbhaLIne rAkSasanI pAse bahatI heya tethI jANe tenI kIrti je kadi setune pele pAra na gaI? - 99. sAmAnya rAjAothI je vimukha ane paMDitene mugaTa, te kautukavALo haLave haLave te dakSiNa dizAmAM gayo. jenI strIonA kuca sthaLanA gurUpaNe mATe zuM kahIye ? jeono ziSya kAmadeva railokyane jItanAra jagata che. 100, " je puNyavALo calane khavarAvanArA cAlukyanA rAjA pAsethI lIlA chatranuM ane unmada hAthInI ghaTAnuM pAtra evuM vidyApatipaNuM pAmyo. te pachIthI tenAmAM daDhatara AliMgana sahita ane ati utsukatAvALI lIlA vaDe laTakatA bAhumAM cuDe khaDakI rahyA che evI rAjya lakSmI niraMtara rahI che. * 101. diggaje paNa rUvATAM ubhA thAya, evI rIte nidrAmAM bIDAtI AMkha tarapha mada cAkhIne bhramare bharI rahyA che, evI rIte jenI kIrti sAMbhaLe che; teNe prItivaDe kapaTa vagaranuM suMdara evuM A kAvya racyuM je vidvAnonA kaMThanA ghareNapaNane pAme. ' . . 102. | kIrti maLI, dize dizamAM sAdhu lekene bhogavavA lAyaka saMpatti karI. gyanI sAthenA kajIyAthI kayAM jayazrI nathI maLI? have sujana, sAra kahADavAmAM DAhI evI buddhine lIdhe maLelI che stuti jene, evA kAzmIranA leke sAthe mane ghaNuM vakhta sudhI goThIyApaNuM rahe. 103. - rAjAonI meherabAnInI kaNIne pAmI, lakSmInA lezane dekhIye, kAMIka vANImaya bhaNIye, guNo vaDe keTalAkane chatIye, evI ajJAnamaya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Guri Aaradhak Trust
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104, 106. keTalI anarthanI godaDI nathI karI? have te mana jeNe zuddha bodha svAdhIna karyo che, te gaMgAnI IcachA rAkhe che. gaMgAnA pavanathI calAyamAna evA uMcA mojArUpI rezamI vastravALA taTarUpI khoLAmAM yoganidrAnA udyoga karatAM pariNAma samaye zAMta evA jenA aMtaHkaraNamAM pArvatIpati rahelA che, evA kayA puNyavAnanA zeSa rahelA divaso jAya che. 105. pitAnI meLe bhAgI paDe evA bhAgyarUpI meghanI vIjaLI sarakhI samRddhine rokI zakAya nahi. tema prANane javAnA helanI zraddhA niraMtara visAmo khAtI nathI mATe je tamArA yazAmaya zarIranuM rakSaNa kAvyarUpI amRta vaDe kare che tenI ArAdhanA karIne he rAjAo! garva vagara sArA kavione vadhAre ? he rAjAo! sArA kavionA prema baMdhamAM virodha tyAga karo kemake enA prasAdathI tamArI zuddha kIrti nakkI chure che. te kAraNa mATe prasanna thaelA (kavioe) rAmacaMdranuM hoTuM saccaritra bAMdhyuM ane ke pAmelAoe tribhuvanane jItanAra rAvaNane hAsyanA mArgane pamADayo. 207. je potAnI IcchAvaDe (thaelAM) bhIlanAM caritra joIne lhInI hAya zuM ethI mastakanA caMdranI kaLAe kyAM TheTha A mRgane nA che te deva zrutinA Adi kartA pArvatInA prANanAtha sukavinA vacanamAM tamArI vyutpattine nizcaLa kare. 108. iti zrI tribhuvana maladeva vidyApati kAzmIraka bhaTTa zrI bilhaNanA karelA vikramAMkadevacarita mahAkAvya samApta thayuM te sAthe AcArya vallabhajI haridattakRta tenuM gadya gujarAtI bhASAMtara samApta thayuM. saMvata ogaNIse ane vadhu vaLI zI paMca padayutare ! mArga zuddha dvitIya ramyatithine zrI sainyavAre vAre kAvyazrI haridatta putra vaDiyale zrI mAutha !. kIdhuM vallabhajI dvije ghaTita je bAvArtha vAparavA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust