Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ VIVASSISTARAMATKAndEW. zrIsamyaktva mUla bAra vratanI TIpa. hiMdusthAnI bhASAmAM paMmita zrI udyotasAgaragaNiviracita. , dvitIyAvRtti tenuM gurjarabhASAmAM bhASAMtara karIne samasta samyakadRSTi zuddha zraddhAyukta mujJajanone bhaNavA vAMcavAne yogya jANI. zANa jImasiMha mANakeM zrI muMbAkhya purImadhye nirNayasAgarAbhidha mudrAyaMtramA mudrita karAvI che. saMvat 1954. sane 1897. acc TWO
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. to Mmm Mur . . . . . . . . viSaya. maMgalAcaraNanA dohA. .... .... .... .... .... samyaktvavratasvarUpaM. prathama samyaktvakharUpaM. ... vyavahArathI zuddha devatatva zrIarihaMtajInuM lakSaNa. aDhAra doSanAM nAma, zrIarihaMtajInA cAra nidepA. nizcayazrI zuddha devatatvanuM lakSaNa, .... .... vyavahArathI zuddha gurutatvanuM lakSaNa. nizcayathI zujhagurutatva lakSaNa, vyavahAra zuddhadharmarnu ladANa. nizcayagurUdharmarnu ladANa. mithyAtva lakSaNa, aneka nedasahita. nizcayasamyaktvanuM svarUpa. nizcayadharmanuM svarUpa. .... .... derAzaranI sahoTI daza AzAtanAnAM nAma. samyaktvAnI karaNInu svarUpa. .... .... .... .... samyaktvavratanA pAMca aticAranuM svarUpa, babiminAM nAma tathA svarUpa. .... .... cAra zrAgAranuM svarUpa. .... .... .... prathama sthUla prANAtipAtaviramaNavrata svarUpaM. avya ane nAvathI svarUpa. AkuTI, darpa, pramAda ne kalpahiMsAtuM svarUpa. .... zrAvakane savA vizvAnI dayAnuM svarUpa. .... or or Asus ZPRPBERR . . . .
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ .... viSaya. prANAtipAtaviramaNavratanA pAMca aticAra. .... .... 27 dvitIya sthUla mRSAvAdaviramaNavratavarUpaM, avya ane nAvathI svarUpa, .... .... .... .... kanyAvikAdika pAMca moTakA jUThanA svarUpa, mRSAvAdaviramaNavratanA pAMca aticAra. tRtIya sthUla adattAdAna viramaNavratavarUpaM. avya zrane nAvathI svarUpaM. .... cAra prakAranAM adattanuM svarUpa. adattAdAna viramaNavratanA pAMca aticAra. caturtha sthalabrahmacaryavratasvarUpaM. avya ane nAvathI svarUpa. .... .... paradarAgamanaviramaNavrata tathA svadArAsaMtoSavratasvarUpaM, brahmacaryavratanA pAMca aticAra. .... .... .... .... He paMcama sthUlaparigrahaparimANavratasvarUpaM avya ane nAvadhIsvarUpa. .. ... .... .. cauda adhyaMtaragraMthinAM nAma. .... .. nava prakAranA vAhya parigrahana nedasahita vistAreM varNana.. nava prakAranA parigrahanI bUTa rAkhavA saMbaMdhi vicAra. parigrahaparimANavatanA pAMca aticAra. .... SaSTha diziparimANaguNavatasvarUpaMnizcayavyavahArathI dizivratanuM svarUpa. .... diziparimANanA neda. .... .... .... .... diziparimANavratanA pAMca aticAra. .... saptama nogopanogaviramaNanatasvarUpaM, nizcayavyavahArathI logopanogatuM svarUpa, .... vAvIza anakSya vastunAM nAma. .... .... .... E5542424
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. (3) batrI anaMtakAyanI jAtinAM nAma. .... 3. .... .... 73 anaMtakAyanAM lakSaNa. cauda niyama, pratyeka divaseM dhAravA, tenAM nAma tathA svarUpa. 74 81 1 SA ... .... **** .... .... paMdara karmAdAnanuM svarUpa, savistara paNe. paMdara karmAdAna rakhavAnI vigata. jogopanoga viramaNavratanA pAMca praticAra. aSTama artha viramaNavratasvarUpaM. g 200 saprayojanArthamanA cAra prakAranuM svarUpa. prathama niSTasaMyoga ne bIjuM iSTa viyoga zrArttadhyAnanuM lakSaNa, ee trIjuM roganidAna zrArttadhyAnanuM lakSaNa. cothuM azoca ArttadhyAnanuM lakSaNa. pehelu hiMsAnaMda raudradhyAnanuM lakSaNa. bIjuM mRSAnaMda raudradhyAnanuM lakSaNa. 201 .... .... .... ... ..... .... .... **** .... .... .... .... 204 206 206 trIjuM cauryAnaMda raudradhyAnanuM lakSaNa. cothuM saMrakSaNAnaMda raudradhyAnanuM lakSaNa. yahIM sudhI prathama pa dhyAna anartha damanA yArttadhyAna ne raudradhyAna, e be jeda be. te pratido sahita kA. .... 108 .... .... .... .... **** ** vIjuM pApakarmopadeza anarthadaMmanuM lakSaNa. trIjuM hiMsapradAna anarthadaMmanuM lakSaNa. cothuM pramAdAcarita anarthadaMmanuM lakSaNa. artha viramaNavratanA pAMca praticAranuM svarUpa. navama sAmAyakanAmaka prathama zikSAvratasvarUpaM sAmAyakamA lAgatA bAra kAyanA, daza mananA ne daza vaca nA. e rIteM vadhA malI vatrIzaM doSanAM nAma tathA lakSaNa. sAsavA pAMca vicArataM aau ... * .. pRSTha. .... .... z 2008 20 112 ya 118 120 222 17
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. pRSTa, MM .. .... .... ...... 152 dazama dezAvagAzika dvitIya zidAvatasvarUpaM, e dezAvagAzika vratanA pAMca aticA. .... .... .... 131 ekAdaza pauSadhopavAsarUpa tRtIya zidAvratasvarUpaM. 135 dezathakI tathA sarvathakI posahanuM svarUpa, AhArAdika cAra prakAranA posaha ladANa, posahano pranAva tathA phala. .... .... .... .... 137 posahavratanA pAMca aticAra. ... .... .... 13 // posahamA aDhAra doSano tyAga karavo, tenAM nAma. .... 140 dvAdaza atithisaMvinAganAmaka caturtha zikSAvratasvarUpaM. 141 atithirnu lakSaNa, .... .... .... 152 jainamArgIdAtAranA pAMca guNanAM nAma. .... .... .... AhAra ApatAM zrAvakathI thatA zola doSanAM nAma. 147 sAdhuzrI thatA zola dopanAM nAma. .... .... .... .... 14e daza grahaNadoSanAM nAma. .... .... . 156 AhAra karati vakhata maMsadInA pAMca doSanAM nAsa. .... 15e atithisaMvinAgavatanA pAMca aticAra. zrI saMleSaNAvratAticAra kharUpaM. . 165 avyasaMleSaNA ane cArasaMleSaNAtuM kharUpa, saMleSaNA vratanA pAMcaM aticAra. .... 167 jhAnAcAranA ATha aticAra. 16e darzanAcAranA ATha aticAra. cAritrAcAranA Apa aticAra. 17e tapAcAranA vAra aticAra. vIryAcAranA traNa aticAra rae graMthasamAtinA dohA. .... rae4 .... 161 .... 165 - . 172 12 . . . . . . - - -
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||shrii gautama guru nyonamaH // atha zrI zrAvakanA bAra vratanI TIpa prArabhyate. // doharA // sadA siddha nagavAnake, caraNa namuM cita lAya%; zrutadevIpunI samariye, pUjuM tAke pAya. // 1 // karUM sugama bhASA sahI, bAraha vrata vistAra; ninna ninna nede karI, navya jIva japagAra. // 5 // 'paMcANu vrata prathamate, tIna guNa vrata jANa; zikSA vrata cAru mitI, bAraha vrata ju vakhANa // 3 // zAstra suguru upadeza suni, dhAre vrata zuja cAla; tA ghari jaza sukha saMpadA, hove maMgala mAla. // 4 // budha udyota sAgara gaNI, apanI mati anusAra vidhizrAvakake vratataNI, pIpali niradhAra. // 5 // tyAM prathama samyaktvarUpa vikhe.te samakitanA benedabe, eka vyavahAra samakita ane bIjo nizcaya samakita. aMhIsamyaktva zabdanuM artha lakheDe (tatvArtha zraddhAnaM samyaktvaM ) tatva eTale je yathArtha kharUpa vijJAna pUrvaka zraddhA tene samyakta kahIe, te tatva traNa prakAraceM . eka deva tatva, bIjuM guru tatva, trIjuM dharma tatva, ane valI e traNe tatvanI sadahaNA eTale je sAcI pratita tenA benedaje. eka vyavahArathI ane bIjI nizcayathI temAM prathama vya vahArathI zuddha deva tatvanI sadahaNA dekhADe be. 'emAM devato zrI arihaMtajI jemanA aDhAre doSa daya pAmyA je. te aDhAra doSanA nAma nIce pramANe . .
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) prathama ajJAna doSa, bIjo krodha doSa, trIjo mAna doSa,cotho mA yAdoSa, pAMcamolona doSa,bakoavirati doSa, sAtamo hAsya doSa zrAmo rati doSa, navamo arati doSa, dazamo jaya doSa, agIbAra mo zoka doSa, bAramo mugaLA doSa, teramo niMdA doSa, caudamo kAma doSa, pannaramo aMtarAya doSa, solamo moha doSa, sattaramo mi thyAtva doSa tathA aDhAramo nijhA doSa. e aDhAra doSa jenA maTI ga yA be, ane e aDhAra doSano nAza thavAthI aDhAra guNa pragaTa tha yAve, jemane ratnatrayI je jJAna darzana cAritra te dAyaka nAve tha Ine, jemane anaMta catuSTayI saMpUrNa pragaTI, jenAthI ghanaghAtI karma nI sattA vighaTI be, je jina cAre nikAyanA devatAu~ne ane co saThe deveMja tathA nareMja je cakravartyAdika tene pUjanIka , tathA je cotrIza atizayekarI yukta,ane pAMtrIza guNa yukta vANIvaDe deza nAdeDe, jemanA zrApa mahAprAtIhArya zolAyukta sadA virAje, ta thA jemanI evI prajjutA jagatrayAtizayarUpa, bala, aizvarya, zaki, siki, buddhi, jAti tathA kulAdi nAve utkRSTa. to paNa madadoSa no jemane sparza nathI valI je agilANa paNe yathArtha ane nirdo Sa evI sakala jagata jIvane upakArI dezanA dene, valI jyAM zrI arihaMtajI vicare tyAM pharatI savAso yojanamAM iti upanava ni varte, te iti upajava sAta prakAranA. pahelo varSAnI ativRSTi, bIjo anAvRSTi, trIjo jaMdara pramukha jIvAdikanI vahuja utpattI thAya, cotho pataMga pakSI totA tIDa pramukha ghaNA thAya, pAMcamo marakI jenAthI vamanAdika vikArekarI ghaNA manuSyAdika maraNa pAme, cho svacakra te potAnA dezasaMbaMdhI rAjAunuM sainya vigraha kare ane sAtamo paracakra eTale anyadezanuM zrAvelu kaTaka yuddha hetue paraspara laDhAzthI vigraha upaJva kare. e pramANenI sAte iti je manA Agamane karI nAza pAmeThe evA zrIzrarihaMtajI. valIkRta
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) kRtya thayAthI jemane koI sAdhananI nyUnatA rahI nathI; je manI nirvikArI zAnta mukhA jovAthI kAma, krodha, loja ane mohAdika anAdinA doSa maTe, aMtaramA saMvaranI zailI pragaTe, jenA vacana sAMjalatAMja anAdinI mithyA cama nUla maTe je zrIarihaMtajI cAre nidepe sakala jIvane hitakArI je. cAra nidepA te A pramANe. prathamamAna nidepoeTale zrIarihaMtajInAma jANavU. jema namo arihaMtANaM eTabuM nAma mAtra ArAdhavAzrI anaMtajIvamukti pAmyA. - bIjo sthApanA nidepo eTale je zrIarihaMtajI sakala doSanA cinhoe rahita, nirupama, sahaja sunaga,samacaturastra saMsthAnIya evaM je padmAsana kAussaga mukhAte jina biMba tene zrIarihaMtajIno sthApanA nidepo kahie. te niHkAmI lokottara sthApanArUpa jina mukhAnAM darzane karI sevA arcAe karI anaMta jIva mukti pAmyA. trIjo avya nikSepo te AvIrIte ke, jeNe jina pada nikAca tta kamu, paNa pAmyAnathI, ane Agala jinezvara thaze evo je jIva tene avya arihaMta kahie. enA nAvI guNatuM nUta kAle upacAra karIne vaMdana, namana, smaraNa, pUjana ane stavana karatAM paNa aneka jIva mukti pAmyA. __ cotho nAva nikSepo eTale Apa jagata ukaraNa samartha, cavana janmAdi kalyANaka mahotsava pUrvaka uttama kulamAM avatAra pAmI ne, noga karma sIma udaya avyApaka rIte joga vighna maTADIne lokAMtika devakRta saMketa avasare varasIdAna savA pahorasudhI ni tye deza karIne, saMyama grahIne samyakjhAna kriyAvaDe cAre ghanaghAtI karma kSaya karIne kevala jJAna pAme, e vakhata calItAzana, cosaThe iMDa saparivAra AvI karIne aSTa mahAprAtihArya yukta samavasaraNa banAve ahIMyAM ratnamaya siMhAsana upara besIne niravadya dezanAvaDe
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) vya jIvane pratibodha karI caturvidha, saMghanI sthApanA karIne tIrthapra varttAve. sakala jIvane dezanAvaDe anugraha kare. evA je samosaraNamAM virAjamAna zrI sImaMdharAdi viharamAna paramezvara tene nAva arihaMta kahie, emanA carNArvidanI zevAthI paNa anaMta jIva mukti pAmyA. evA je zrI arihaMta devAdhideva, mahA gopa, mahA mAhaNa, mahA niryAmaka, mahA sArthavAha, mahAvaidya ityAdi birUdadhArI, sakala sa maketi jIvanA prANAdhAraka, sakala muni manamohana evA je zrI jinezvara rihaMta deva temane huM devakarI saradahuM, emanI sevA karU~, emanI AjJA ziradharuM, itizrI vyavahAra zuddha devatatva samApta. have nizcaya deva tatva kahe. zuddhAtma svarUpa vastugate vasturUpa pratItivaDe zuddha tatva zraddhA pragaTe, te nizcaya deva tatvave. eTale varaNa, gaMdha, rasa, sparza, zabda, rUpa, kriyAdithI rahita, zarIrathI jinna, yogathI jinna, pratipriya, avinAzI, anupAdhI, avaMdhI, akkezI, amUrti, zuddha caitanya, jJA na, darzana, cAritrAdi anaMtaguNa jAjana, saccidAnaMda svarUpI evaM mAruM zrAtmatatvabe, ema je jANavuM tene nizveM devatatva kahe. have vIjA gurutatvamAM prathama vyavahArathI zuddha guru kahe. je pAMca samite samitA, traNa gupTekarI guptA, samatAtmaramaNe ramatAM, paMceMdriya damatA, aneka DuHkara parIsaha upasarga sarva da mAthI khasatA, aneka stuti niMdA sAMjalavAnuM tajIne samatArUpa zubha dhyAnAzivaDe karmarUpI kATane vAlatA, anAdi paracita vijAva pariNatine vamatA, jene nahiM mAyA nahiM mamatA, pratikSaNe guru carNAviMde namatA, pratikSaNe nava nava saMyama sthAne caDhatA, prati kaNe jJAna darzanAdi guNa paryAye vadhatA, potapotAnI zakti pramA ai navIna navIna tapa kriyA karatAM pratidina zrAtmavIryollAsayukta jJAna kiyAjAsa vaDe labdhi pramukha guNe varttatA, paMcAMgI pramANa zu
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ phasyAhAdathI anusarIne zurU cAritrAcAra pAlanarUpa pravahaNe ka rIne saMsAra samuSa taratA, sakala AzaMsA doSa tyAgI eka mukti pada sAdhya mana dharatA, trikaraNa zujheM eka vidha zrIjinAjJAnAM prati pAlaka, vividha dharmanA prakAzaka, trividha ratnatrayInAdhAraka, caturvi dha kaSAyanA jIpaka, paMcavidha zujanAvanAye yukta thakA pAMca mahAna tanA dhuraMdhara dhorI, bavidha bakAyanA parama radaka, saptavidha jaya sthAnathI rahita, aSTavidha madasthAnakanA jIpaka, navavidha brahmagu tinA dhAraka, dazavidha yatidharma pratipAlavAmAM sAvadhAna, ekAda zAMga sUtranA artha vistAre paThana karavAmAM rasika, ityAdi uttaro ttara agaNita guNa gaNAlaMkRta gAtra, parama pAtra, paramopakArI, a STAdaza sahasrazIlAMgarathadhArI,nava koTI vizuddhapratyAkhyAnacArI, aniyata nava kalpavihAri, saDatAlIza doSarahita zuddhAhAra thA hArI, jenI parIkSA kasoTIe kasyA jAtyavaMta sonAnI pare a dhika adhika guNanA raMgadhArI, zatru mitra samacittadRSTi, je kukhi pU raka saMbalathI nahIM adhika vitta, paramaguNI, paramadayAla, jagatabaMdhu, jagahitakArI, jAraMga paMkhInI pere apramattacArI, pRthvInI pere sarva sahana karanArA, madhukarIvRttinIpere mudhAjIvI,AkAzanIpere nirA dhAra, gatapratibaMdhI,aMtaramA ane bAhyamAM, sutAtemajAgatAM, divaza mAM tema rAtrImAM, ekAkImAM tema mahoTI parakhadAmAM jemane ekajapa vRttibe. evA munirAja navika jIvone saMsArasamujatAravAne jemanA caraNa vaDasapharI vahANa samAna svaparopakArI, evA janA vakha tamAM paNa paMdara karma nUmimAM sarva malIne be hajAra koDI sAdhu va teM. temane huM gurutatva karI sardahuM, emanI AjJA mAraM, emane para mapAtra bujhie paDilAju, emanI kriyAnI anumodanA karUM,evAzuddha sAdhu mArA gurutva. iti vyavahAra zuka gurutatva samApta.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ have nizcayathI gurutatva kahe. nizcaya gurutatva te zuddhAtma vijJAna pUrvaka je. je heyopAdeya upayogayukta parihAra pravRttijJAna tene nizce gurutatva kahIe. have trIjA dharmatatvamA prathama vyavahAra dharma kahe. zrIarihaMta devAdhideva tIrthakara paramezvara samavasaraNamAM besI karIne bAra parpadAnI vacamAM zrIgaNadhara padadhArIne trIpadI dAnapU rvaka dvAdazAMgInI racanA karI, tyAM yathArtha arthanA kartA zrIari haMtajI ane te arthAnuyAyI sUtranA kartA zrIgaNadhara tene Agama kahie te AgamamAMprakAzyA je nAvasakala jIvone hitakArI durga ti paDatAM jIvane rAkhe tene dharma kahie te dharma svarUpanA be neda ne eka zuddha vyavahAra dharma, bIjo zuddha nizcaya dharma, tyAM prathama vyavahAra dharma te zrIjinAgAmokta zuddha dayA svarUpa vijJAna pUrvaka je dharma pravRttinu karavaM tene kahie baie. - ahiMyAM valI dayAnu svarUpa lakhIe baie. dayAnA ATha prakAra . avyadayA, nAvadayA, svadayA, paradayA, svarUpadayA, anuvaMdhadayA, vyavahAradayA tathA nizcayadayA. have a nukrame e AThe prakAranI dayAnuM saMdepa varNana karIye ThIye. - prathama avya dayA eTale jayaNa pUrvaka pravRttie karI je jIvara dA karavI te jainamArgino kuladharma. ene avyadayA kahie. vIjI nAva dayA eTale vIjA jIvane guNa prAptinI buddhe tathA murgatino patanojhAraNa aMtara anukaMpAvuddhi sahita upadezAdika karavo tene nAva dayA kahie. trIjI khadayA eTale ApaNo AtmA anAdi kAlano mithyA tva azuddha upayogI azuddha zrajhAna pUrvaka azurU pravatie ka rIne kapAyAdika nAva zastrayI pratisamaye jJAnAdika guNaghAta rUpa nAva prANa haNAya; evaM zrI jinavacananA upakAre jANI karIne
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ khasattAje parasattA pravRtti parihArarUpa,zukopayogadhArI, viSayaka SAyathI dUra rahe. zujAzuja udaye avyApaka rahe.ahIMyAM cetanA va rUpa sanmukhale. tene sukha duHkhanI prApti te karmodayika De, paNa mana mAM harSa viSAda narahe, pratikSaNa karmabaMdhanI ciMtA rahe te svadayA. e khadayA vAlo jIva potAnI cetanA samAravAne jina pUjA, tIrtha yAtrA, ratha yAtrA, pramukha zunAzrava pravRtti karIne jinaguNa gAna ba humAna pUrvaka potAnI cetana tatvAvalaMbI kare, pujalAvalaMbI paj maTADe, joke e zunAvamAM bAherathI jotAM to hiMsAbe, paNa e ni mittathI anAdinI vinAva cAla maTe, guNI je zrI arihaMtAdika tenA bahumAne karIne AtmA guNagrAhI thAya, ane nyAre guNa grAhI thAya tyAre te jJAnI paNa thAya, te mATe sarva sAdhakone e khadayA te parama sAdhana . sAdhu paNa navakalpI vihAra kare, upadezApe, carcA kare, pUMjana pramArjana kare te svadayAnI puSTine vAste kare, ahIMyAM yoganI capalatAe karIne Azrava thAya kharo, paNa cetanA svarUpAnuyAyI rahe, jinAjJApale, kaSAya sthAna maMda paDe, jalakatA maTe, yathA baMdI paNuM maTe, dharma pravRtti caDhe tethI svadayA nimitta je zujAzrava tene sAdhu paNa potAnI dazA mAphaka Adare. ___ cothI paradayA te e ke, bae kAyanA jIvonI rakSA karavI je kA raNe sarva jIva jIvyuM cahAyane, sukhanA arthI sarva be, jema ApaNo jIva duHkhathI marele tema sarva jIva phuHkhathI naya pAmele; evaM jA. raNIne jIvanI dayA kare tene paradayA kahIe. valI jyAM khadayAce tyAM paradayA niyamA be; ane jyAM paradayAce tyAM vadayAnI jajanA je. __ pAMcamI svarUpadayA te e ke thA loka tathA paralokanA pumalIka sukhanI AzAmAM tathA dekhA dekhIyeM karIne jIva rakSA kare tene va rUpadayA kahIe. A dayAvaDe karIne tarata to pumalIka sukha pAmeDe
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa par3I meDakAnA cUrNanI pere saMsAra vadhe A svarUpa dayA viSe dekhavAmAM dayAbe paNa nAvathI hiMsAne. bahI anuvaMdha dayA eTale zrAvaka bahu Ambara karIne muni vaM danane mATe jAya, upakAra buddhivaDe bIjA jIvone Akroza tADa nAdika karIne zikSA Ape, sumArge lAve kumArga tajAve AmAM uparathI jotAM hiMsA. paNa Agala potAnA ane pArakA jIvane lAna thAya tethI anubaMdha, phala dayAne pAme. sAdhu tathA AcArya paNa potAnA ziSya ziSyaNine sAraNA, vAyaNA, coyaNA tathA paDicoyaNAdika kare zAsananA pratyanIkane potAnI labdhie karI zikSA Ape kadApi paMceMDi jIvane paNa zuddha mArge pravarttAvavAne arthe zidA kare, zAsana sthira kare, te anubaMdha dayA kahie. sAtamI vyavahAra dayA eTale vidhi mArgAnuyAyI jayaNA pA le, kama vesa nakare, jule nahiM te vyavahAra dayA kahie. AvamI nizcaya dayA eTale zuddha sAdhya upayogamA ekI nA va annadopayoga hoya, sAdhya nAvamAM ekatA jJAna tene nizcaya dayA kahIe e dayA guNa gaNe caDhAve teNe karI utkRSTa. ityAdika aneka prakAra dayA svarUpa vijJAna pUrvaka sUtra, niyukti jANya, cUrNi ane vRtti e paMcAMgI saMmatta pratyadAdi pramANa pUrvaka naigamAdika naya zailI pUrvaka nAmAdi nikSepa racanA pUrvaka syAdasti nAstipramukha saptanaMgI svarUpa rUpa, yathArtha vijJAna pUrvaka jJAna ki yA, tathA nizcaya vyavahAra, tathA avyArthika, paryAyArthika ityA dika unnaya jAvamA yathAvasare arpitAnarpita naya nipuNatAthI mu khya gauNanAve, unnaya naya sammata evI zurusyAhAda zailI vijJAna pUrvaka zrI siddhAMtokta dAna, zIla, tapa, jAvanA, rUpa zuna pravarti pravartana tene vyavahArathI zuddha dharma kahIe.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ . have zuddha nizcaya dharma kaheje. zujha nizcaya dharma te AtmAnI AtmatA jANe, vastu khannAva ulakhe, je Atma avya te zuddha caitanyatArUpa asaMkhyAta pradezI amUrta loka pramANa, sarva pulathI jinna, akhaMga, alipta, anaMta jJAna darzana cAritra sukha vIrya avyAbAdhAdi anaMta guNamayI, sva guNa nogI, avinAzI, anupAdhI, avikArI evo mAro Atma avya khannAva teja upAdeya, enAthI je vilakSaNa parapujalAdika te mAruM nathI, huM teno nathI, te pujala je varNa, gaMdha, rasa pharasarUpa te nA pAMca vikAra.zabda,rUpa, rasa, gaMdha, sparza, e pAMcenA uttaranneda anekaDe e zabdAdi ekeka neda varNAdi cAra cAra neda laz rahyA be.A lokAkAzamAM je ajavAbuMDe tathA aMdhArube, zabda je u Thene, sarva rUpI vastuno parAyo paDe, ratnAdikanI kAMti paDele, zita paDe, bAyA paDe, dhUmra paDe, tApa paDe, nAnAprakAranA rUpa, raMga, saMsthAnanA ghATano namuno dIThAmAM Ave tathA nAnA prakAranA rUpa, raMga, saMsthAnanI sugaMdha tathA durgaMdha AveDe,nAnApa kAranA rasanI makA be, sarva saMsArI jIvonI deha, nASA, mananI kalpanA tathA prANanA daza neda , tathA paryAptinAunneda, hAsya, rati, arati, laya, zoka, ugaMbA. khuzabakhtI, udAsI, kadAgraha, haTha, laDhAra, kaSAya, krodhAdika cAra, sAtA, asAtA, uMcapaeM, nIcapaNuM, nijhA, vikathA, sarva punya prakRti, sarva pApa prakRti, rIja, moja; khIja, kheda ba, vezyA; lAjAlAna, yaza, apayaza, mUrkhapaNuM, caturatA, strI, puruSa, ane napuMsaka veda, kAmaceSTA, gati, jAti ityAdika je ATha karmanA vipAkale.te sarva jIvane anujava sine. bIjA paNa sumapujala je iMjiyothI agocara paramANu Adi lazne aneka nedanA agrahita evA buTApujala .e pujalanAsaMyoga zrI cAre gatimAM jIva jaTake be, e pujalano saMga teja saMsArakhe.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) enA saMyogathI jIvanA anaMta jJAna darzana cAritrAdika anaMta guNa vagaDe, evIjepujala avyanI racanAte mAro svannAva nathI, e puja lamArIjAtInathI,e pujalathI mArosaMbaMdhanazrI e pujala mAretyA gavA yogya paNa daravA yogyanathI. tathA je dharmAstikAya avya te paNa jIvaneM tathA pujalane gati sahAyakArIne,ane adharmAstikAya avya tejIva pujalane sthitisahAyakArI,AkAzavya sarvanuM jA jana avagAhanA dAzne; kAlajavya navapurAtanakArI vartanAlakSaNa vaMta;ema ecArajavyajetemArejheyarUpaDe enAthI paNa mAjhaM svarUpa nyAraM. tathA vIjApaNa saMsArI jIva je be, te paNa pota potAnA khannAva sattAnA dhaNIne. e paNa mArA jJeyarUpa.e sarvanAthI huMnyA roeM. e mArA saMgI nahIM tema hu~ emano saMgI nahIM. huM mArI va nAvasattAno dhaNI bu. mAro svannAva samyag jJAna darzana cAri trAdi rUpa, avanne agaMdhe, arase, aphAse, ceyaNaguNe, anaMta a vyAvAdha, anaMta dAna, anaMta lAna, anaMta joga, upanoga, anaM ta vIryAdika, anaMta guNa kharUpale. temanI zraddhA nAsana pUrvaka guNAvAdikarUpa cidAnaMdanaghana mAro khannAvale. evomAharo pUrNA naMda khannAva tene prakaTa karavAne vyavahAra nayathI, sarva zuddha vya vahAra je te nimitta mAtra. paNa mukhya to sArA khanAvamAMjara maNa kara, teja zuddha sAdhana. teja dharma . tathAcoktaM zrIuttarA dhyayanasUtre // vagsahAvo dhammo // ityAdi vijJAnapUrvaka cetana pravRtti tene nizcaya dharma kahIe. // iti dharma tatvaM samAptam, etraNe tatvanIz2e zraddhA nizcala pariNati rUpa pratita tene samyaktva khiie.||ymuktN siddhaaNte| nissaMkaM pAvayaNaM ||jNjinnehiN pavehiyaM / taMtahA mevscN| esamache sese annke||ityaadi te kAraNe tatvArtha sa dahaNA tepaNa samyakta kahIe. ane enAzrI viparIta vAsanA eTale tatvArtha azrakAna apratIta, atatvArtha zraddhAna te mithyAtva kahIe,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - e mithyAtvanA mUla cAra jeda be. temAM prathama parUpaNA mithyA tva eTale jinavANIthI viparIta prarupe, bIjaM pravartana mithyAtva eTale mIthyAtvanIja karaNI kare te jANavU, trIzuM pariNAma mi thyAtva eTale manamAM, pariNAmamAM viparIta kadAgraha rahe, zudhArtha saradahe nahIM. cothu pradeza mithyAtva eTale sattAgata je mithyAtva mohanInA karmadala , tene pradeza mithyAtva kahIe e karma dala vipAkamAM Ave tyAre pariNAma mithyAtva hoya, ane jyAM sudhI tedalIka sattAmA paDyAM rahe tyAre to jIvane samaketa paNa thAya, have e cAre mithyAtvanA uttaratneda ekavIza te lakhe be. 1 prathama to jinapraNIta je zuru niravadya dharma tene adharma kahe. bIjo hiMsApravRttipramukhazrAzravamayIazuddhaadharmatenedharmakahe. 3 trIjo saMvarajAva sevanarUpa je mArga tene janmArga kahe. 4 cotho viSayAdi sevanarUpa je unmArga tene mArga kahe. 5 pAMcamo sattAvIza guNekarI virAjamAna, kASTanA nAvasamAna, taraNa tAraNa samartha evA je sAdhu tene asAdhu kahe. 6 baho AraMja parigraha, viSaya kaSAye jarelo, loja manna, kuvA sanA dAyI, loDhAnA tathA pASANanA nAva samAna, evo je anya liMgI tathA kuliMgI asAdhu hoya tene susAdhu kahe. paNa ema na vicAre ke je pote doza thakI jarelo te bIjAne kevIrIte nirdo Sikaraze? jema pote dAriddhI batAM bIjAne dhanapatI kyAMthI karaze? sAtamo ekejiyAdika je jIvo tene ajIva karI mAne. AThamo kASTa suvarNAdika ajIva padArtha tene jIvakarI mAne. e navamo mUrtivaMta evA je rUpI padArtha tene arUpI kahe jevI . rIte sparzavAna vAyune arUpI kahe, paNa te jo arUpI to temA sparza kema ? evaM vicAra kare nahIM. 17 dazamo arUpI padArtha ne rUpI kahe.jevI rIte muktimA tejano
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) golo mAne paNa ema na vicAre ke je arUpI cIja ne tenuM teja kema najaramAM Ave? evo vicAra na kare. e daza neda kahyA. tathA pAMca vIjAM mUla nedabe te lakheDe. . 1 je potAnI matimAM AvyaM te sAcaM bIjaM sarva jaMtaM paNa pa rIdA karavAnI zvA rAkhe nahI zuddhA zuddhanI khola kare nahI te prathama aniyahika nAme mithyAtva jANavo. 2 sarva dharma sArA sarva darzana jalAMje sarva kone vaMdanA kari e paNa koznI niMdA karie nahI. eNe amRta ane viSa e vanne samAna gaNyA te vIjo ananigrahika nAme mithyAtva jANavo. 3 je jANI bujIne jutuM vole, pahelA potAnA ajhAnapaNA tha kI kAMca jUlapaDe viparIta prarupaNA kare tevAre ko zuddha mArgAnu sArI jIva tene kahe ke pA tame siddhAMta virocha bologe tamenU loge evaM sAMcale tevAre tene haha Ave tethI kumati kadAgraha ku yukti karIne potAnuM vacana rAkhavAnI apekSA kare pote juge paDe topaNa namAne e puruSa virAdhaka bahu java bramaNa karanAro jANavo e bIjo aniniveza nAme mithyAtva jANavo. 4 je jinavANImA saMzaya rAkhe ene potAnA ajJAna doSa tha kI siddhAMtanA gahanArthamA khavara paDe nahI tyAre magamagato thako rahe je e kema haze e saMzayika nAme mithyAtva jANavo. 5 je ajANa paNAne lIdhe kAMza samaje nahI te anAjogika mithyAtva athavA ekeMjiyAdika jIvone anAdi kAlano lAgora hyoThe te paNa anAnogika mithyAtva jANavo. e vakA matIne pU vailA daza neda sAye melavatA paMdara neda mithyAtvanA thayA. have vIjA banneda lakheTe. eka laukIka deva, vIjo laukIka gu rU, trIjo laumIkaparva, cotho lokottaradeva, pAMcamo lokottaraguru, zrane ko lokottaraparva. e Tha neda vavarIne kahe.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 je deva rAga dveSa thakI narelA,eka upara meherabAna thAya ne, ekano vinAza kare tathA strIyA dikanA vilAzamAM magna rahe, aneka jAtanA hathIyAro hAthamAM dhAraNa karelAMbe, potAnI praznu tamAM kAM nyUnatA nathI, hAthamA mAlA dhAraNa karene, sAvadyanoga paMceMjiya vadhAdikanI cAhanA kare evA devone mAne, pUje, ane temanA kahelA mArga yajJa yAga aneka pravRtti hiMsAmayI kare, tene prathama laukIka devagata mithyAtva kahie. enA aneka neda te mi thyAtva sattarI pramukha graMtho thakI vistAre jANavA. je aDhAra pApasthAnakathI jarelAMje, navavidha parigrahadhArI, gRhasthAzramI, evA batA gurunAma dharAve te jANavA. tathA bIjA kuliMgI je nava nava prakAranA neSa banAvIne AmaMbara kare, bAhya pa rigraha tyAga kare, paNa atyaMtara graMthI boDI nathI, anAdinI nUla maTI nathI, zuddha sAdhyanI ulakhANa zraznathI, evAne guru karI mA ne, teno bahumAna kare, evAne zuddhadAna Ape, temAM paramapAtra bu ki dhare, te bIjo laukIka gurugata mithyAtva jANavo. 3 thA loke pujanika sukhanI zvAthI aneka mithyAtva ka pita laukIkaparva divaza jevAMke divAso, rakSAbaMdhana, gaNezacotha, nAgapaMcamI, somapradoSa, somavatI, bujhASTamI, holI, dazerA, pra mukha zataparvane lAjadAyI jANIne zrajhAyeMkarI ArAdhe, avya vyaya kare,kupAtrane dAna Ape,tetrIjo laukIka parvagata mithyAtva jANavo. 4 deva zrIarihaMta dharmanAAgara, vizvopakArasAgara, paramezvara, paramapUjya, sakaladoSarahita, zubha niraMjana, tenI sthApanAje mUrtisA. dhiSThAyaka pratimAM tene Alaukika pujanika sukhanI zvA dhAraNakarI mAne ke mAharu kArya thaze to mahoTI pUjA karIza, batrAdika caDA vIza, dIvAkarIza,rAtrijAgaraNa karIza, evIrIte zrIvItarAganImA natA kare ahIM ciMtAmaNInA dAtAra pAzethI kAcanA kaTakAnI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) sAMgaNI karavI tekAMza yukta nathI paNa jene karmodayanI pratIta na zrI te vyartha nUlA naTake puNyodaya vinA kAM paNa thatu nathI vyartha niraMjana devane pujatika sukhanI AzA dhAraNa karI mAne te cotho lokottara devagata mithyAtva jANavo. __je sAdhu vezadhArI, nirguNI, jinavacana ubApaka, potA nI matikalpanAyeM karI arthanI dezanAnA prarUpaka, sUtrArthanA saM tADanAra, evA utsUtra nASaNa karanArA liMgI temane guru buddhi ye karI vahumAna kare tathA je susAdhu, sadguNI, tapasvI, sadAcArI, bahakriyAvaMta hoya tene AlokanA sukhanI cAhanAdharIne bahumAna kare ane ema vicAreje evAguNInI atyaMta sevA karIzuM to ema nI meheravAnI thakI dhana zachi pAmIzu evI iMjiya sukhanI zyA dhA raNa karIne temane mAne te pAMcamo lokottara gurugata mithyAtva. 6 kalyANIkAdika parva divaze putrAdikanI vAMganAe karIne zra rihaMta devatuM ArAdhana kare te ho lokottara parvagata mithyAtva. ___ epramANe sarvamatIne mithyAtvanA ekavIza neda thayA tene hu~ pariharaM paraMtu emAM devatatvamA eTalo AgAra ke je kulanI paraMparA cAlI AvI evI je gotraja kuladevatAdikanI pUjA, ane dIpa pUjA pramukha vivAhAdika karaNIne vipe je karavI paDe tenI ja yaNAye paraMtu tene zula karaNI jANu nahI. ane gurutatvamA kuguru je anyaliMgI brAhamaNAdikaThe je vi vAhAdika joDAve parANAve tenA adhikArI jemanI paraMparAnI vRtti lAgelI te AvIne AsiravAda Ape tevAre temane laukIka vyavahArane arthe praNAma karavU paDe, kAMjacitta zrApa, paDe. tathA ko mithyAtvI rAjavargIne ghera gayA thakAM tyAM temanA guru zrAve tevA re te rAjavargI potAnA gurutuM vahumAna praNAmAdika kare tevAre tenI AdavayI ApaNane paNa salAma pramukha bahumAna karavU par3e. tathA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) jeNe nAmA lekhAdika aMka vidyA pramukha yAjIvikA calAvavAno hu nara zikhAvya hoya evo ustAda brAhmaNAdika hoya tenuM bahumAna karavuM paDe, jakti karavI paDe, anna vastrAdika ghyApavuM paDe, tenuM AgAra be, ucita vyavahAra jANI e sarva karUM paNa dharma buddhiyeM nakaruM. tathA mithyAtvInA koika laukIka vAra tevAra yAve tevAre te nAvAdika kAraNe te kAM dravyAdika mAMgavA ghyAve tathA te mi thyAtvI kUpa sarovarAdikanuM khanana karavAnI je laukI karItIbe tene dharma buddhi karI mAne totevAkAryoMne parthe kAM dravyAdika mAMgavA ne yAve vAreM zAsananI niMdA maTADavAnI buddhi dhAraNa karIne dravyAdika puM paNa temAM sukRtanI buddhi dhAraNa karUMnahI. bIjA paNa koi kuliMgI ne koi lA dAkSiNatA jaya pramukha kAraNane bIdhe bahumAna karavuM paDe, athavA dAna yApavuM paDe, te ke vala loka vyavahAra tathA zAsananI hIlanA maTADavAne thA dveSa maTADavAne arthe lokacAla karUM paNa temAM dharma buddhidha ruM nahI. ane te kharaca saMsAra khAte lakhuM. ta tathA svaliMgI hinAcArI kevala veSadhArI nekhadhArI hoya tene zA sananI niMdA maTAvAne kArye tathA temano kheda maTADavAne artha praNA mAdika bahumAna karuM tathA kula paraMparAgata vRtti jANIne anna vastrA dika yA kemake jinamArgano liMgI tathA darzanI paNa yAcanA kare nahI epa eka guNabe to tyAM e guNa AAgalakarIne yApavo. tathA tevA hInAcArImAM paNa je zuddha prarupakaDe ane jeNe paNane jaNavA suvAnuM upakAra kIdhuMbe, jeNe ApaNane subuddhi pIche, paNa mUla maTADIbe, to tevAne e Apa upakArI evI buddhi dhAraNa karIne vaMdana namana sanmAnasanmukha gamana pramu kha manamA harSa dhAraNa karIne karUM, mAhArI zakti pramANe sevA ka ruM, mohoTA upakArI - dharmAcArya karI mAnu, paNa tene susAdhu zuddha
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ guru tatva karI sardahu~ nahi mAtra upakArI sarada hu~. erIte mithyA tvanuM tyAga karuM zucha samaketane dhAraNa karu.iti vyavahArasamyaktva. have nizcaya samyaktva likhene. nizcaya samyaktvateje pUrve nizcaya deva, guru ane dharma tatvamA lakheDhuMbe te tatvanI vicAraNA karatAM niSpanna svarUpa saMgraha sa ttAgrAhI naya gaveSatAM, nizcaya deva te e ApaNo AtmAjale ta thA nizcaya gurupaNa ApaNo AtmAja ne je kAraNa mATe svarU popayogIjIva te potAnI AtmAne sanmArgI kare nAvAzravanuM tyA ga karAve emATe AtmA eja guru tatvale. tathA nizcaya dharma paNa ApaNo AtmAja je kAraNa mATe dharma je vastu svannAva tene je pAme te dharmi kadevAya. eTale dharma je tatva ramaNatA potAnA svarUpamAM lInatA nayamArge je jeTalI vakhata jemAM annadopayogI hoya tene teTalI vakhata tamayIja ka hie, jema puruSane strInI Azakte karI lInatA upayoga strInoja thAya, tene zujhanaya strIja kahe mATe svadharme annedopayogI A tmAja dharmarUpa kahie. ane vastugate zuddha svarUpa ramaNatA te sva guNave ane svaguNa tedharma temATe dharmapaNa AtmAja . eTale zurU samyaktva zraghAguNa te nizcayathI devadarzana eTale nizcaya devane, tathA samyak zuddhAtma vijJAna te nizcaya gurube, tathA tatva ramaNatA, AtmasvarUpe magnatA, te nizcaya dharmave. je kAraNa mATe jema devadarzana thakI azuna maTe, maMgalIka thAyave, graha pIDA maTeThe, manakAmanA siki thAyaThe tema aMhI samyaktva pAmavAthakI mithyAtva ane anaMtAnuvaMdhirUpa parama azuja maTe ane apunarvadhakarUpa zrajhAna prAptirUpa maMgalIka thAyaro tathA kumati kadAgraharUpa graha pIDA Talele ane sakAma nirjarArUpamana kAmanA siddhi thAyaThe mATe zuGasamyaktvadarzana prApti te devaLe.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) tathA jema guru malavA thakI mUla maTebe, hitabatAve, rahasyA pAme. tema hIM zrAtmavijJAne karI paNa vividha parajAva maNa "rUpa mUla maTI jAyabe, tathA tatvaramaNa rUpa parama hitane pAmebe, nizcaya samatA saheja udAzInatAno je rahasya tene jANavA ne to jJAna teja gurube. tathA jema dharmanI saMgata thakI durgatimAM paDe nahIM, divaseMdiva seM adhika saunAgyanI vRddhi thAya, tema tatvaramaNarUpa dharma thakI paNa parajAva dhasaMNarUpa kugatimAM paDenahI, divaseM divaseM asaMkhya 'guNa nirjarA thAya tethI aneka guNa pragaTarUpa saubhAgya pAme, mATe je svarUpopayoga teja dharma jANavo iti nizcayasamyaktva saMpUrNam.: 'have e samyaktvanI je karaNI be te likhebe nityapratye bI jogavAyeM ne batI zakte vATa ghATavinA zrI jinapratimAM juhAruM, paraMtu jo pratimAMnuM yoga namale to pUrva dazA sanmukha zrI vahera mAna prajune sanmukha upayoga rAkhIne caityavaMdana karUM, rogAdika kAraNe nayAya teno AgArabe. zrIderAzaranI daza sAtanA mohoTI te nakaruM te daza A sAtanA nAma kahe. derAsaramAM taMbola pAna phala pramukha nakhAvA, pANI napIvuM, jojana na karayuM, pagarakhA pramukha caityanI aMdara na lai javA, maithuna sevayuM nahI, caityamAM zayana nakara, thukavuM na hI, laghunIta nakaravI, vaDInIta nakaravI, jugaTu ramavuM nahI e daza sAtanA zrI jina maMdiramAM nakaruM. ne bIjIpaNa corAsI yAsAtanA je ve tene TAlavAnI manamAM cAhanA rAkhuM ke je thakI mohoTI caityanI sAtanA mane nalAge. mAsapratyeM amuka sera pramukha phUla caDAvuM, mAsapratyeM amuka pra mA pUrvaka phalAdika caDAvuM, mAsapratyeM ghRtAdika amuka sera pramukha caDAvuM varSa pratyeM aMgaNA pAMca athavA daza caDAvu,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) varSamadhye kesara, caMdana, barAsa jImasenI pramukha pranu pUjAnimitte jAie temA mAhArI zakti pramANe avya kharacuM, derAsara nimitte varSapratye dhUpa agarabatI karpUra pramukha amuka rakamanuM caDAvaM, varSa pratye amuka aSTaprakArI pUjA tathA sattara prakArI pUjA karUM karAvaM. __varpapratye sAdhAraNa avya amuka rakama sudhI kharacaM, varSapratye jhA na hetue jJAna sAmagrImAM amukAvya kharacaM, dinapratye navakaravAlI daza athavA paMdara Atmahite guNu, naguNAeto pAgala pAgala guNIne pUraNa karUM, paraMtu rogAdika kAraNe naguNAe to tenI jayaNAle. dinapratyeM batI samarthAze pranAte navakArasI ane saMdhyAkA le puvihAra paJcakhANa karUM, paraMtu vATaghATamAMathavA rogAdika kA raNe nathAya to teno AgAra. varSapratye sAmIvatsala eTale a muka saMkhyA sAdharmikonI jamAIM. evIrIte samaketapAluM. e samatanA pAMca atIcAra je te TATuM te likhele. 1 pahelu saMkAyaticAra teM zrIjinavacananA gaMjIra gahananAva sAMjalIne potAnA manamAM saMkA saMdeha dhAraNa kare je zrA kemaha ze mane varAvara besato nathI evo manamA magamagATa rahe. 2 vIjo AkAMdAticAra te je ko anyamatI pAkhaMmInI ka TakriyA dekhIne kAMzcamatkAra jue tathA AlokamAM paNa pUrvaja nmanA ajJAna kaSTa kriyAnA phala thakI anya matine ghaNoja sukhI dolatavAna dekhIne manamAM vicAra kare ke anyamatiu~no dharma paNa sAruMDe emanu jJAna dharma sahu sArule epaNa dharma kareThe evI cAha nA dhare te zrAkAMdA nAme vIjo aticAra jANavo. 3 trIjo vitigiThAnAme aticAra kahe jeko potAnA pUrva kRta pApodaya ne lIdhe duHkha pAme tevAre evaM vicAra kare ke je dharma karie bee tenuM phala zuM jANIe kyAre pAmIzuM eTaluM phala thaze ke na yAya tekaratAM to je dharma nathI karatA te ghaNAja sukhI dekhA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) zrame to jema jema dharma karaNI karie baie tema tema duHkhI vaar dharma to zuMjANI ye kyAre phalaze kiMvA nahIja phalaze evI vicAraNA kare tathA sAdhunA malamalIna zarIra chAne vastra dekhIne Du gaThA kare je zuM yA kAMzja nahI zravA gaMdA dAlamAM rahetuM sArUM nae bApaDA zuM taraze ejo phAzu pANI thakI snAna kare to tethI kayovrata jaMga thAyabe ? evI DugachA kare te trI jo aticAra jANavo. 4 cotho mithyAvinI prazaMsAnuM zraticAra kahe . eTale mithyA tvirjanA guru je brAhmaNa tApasA dikabe tenI prazaMsA kare te zrAvIrIte kee-mohoTA tapasvI be, mahApuruSabe, mohoTA paMmitabe, enA ba roba koI nathI emanI zuM vAta karie evI evI temanI prabhu tA vakhANe ne kahe je eto potAnuM avatAra saphala karebe, tathA koka mithyAtvI vrata yAga yajJa kare tyAre tenI ghaNIja khusAma tIne khAtara atyaMta tArIpha karIne kaDheke mAhArAja tame ruDuM kArya kidhuM tame to tamAro janma kRtArtha karobo ityAdika ka he paNa samaketano cotho zraticAra jANavo. 7 5 have pAMcamo pratiparicayanAmA aticAra kahebe je mithyA tvisAthe ghaNoja paricaya rAkhavo ekatra jojana saMvAsa karavo, atyaMta prIti vadhAravI te pAMcamo aticArale. kemake evaM atyaMta paricaya karayA thakI paNa koi divase mana bigaDe, citta calita thAya, pApa lAge temATe paricaya na karavo e pAMce aticAra jA evA paNa yAdavA nahI. erIte va hiMdI tathA cAra AgAra sahita samyaktva pAluM temAM prathama va chiMdInA nAma kahe. 1 prathama (rAyA jiyogeNaM) eTale koi rAjA nagarAdikano mA laka hoya te balAtkAre kAMi viruddha kArya karAve te kara paDe to tethakI mAhAro samyaktva jAMge nahI. 2 bIjI ( gayA jiyogeNaM) eTale jAti jJAti athavA paMca
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) eTale lokano samudAya temanA haThane lIdhe kAMi viruddhAcaraNa karavuM paDe tethI mAhArUM samyaktva jAMge nahI. 3 trIjI ( valA jiyogeNaM) eTale balavaMta cora mlecchAdika ne vaza pathake te loko balAtkAre kAMi viruddha kArya karAve te karavuM paDe tethI mAhArUM samyaktva jAMge nahI. 4 cothI ( devA niyogeNaM) eTale kSetrapAla mAtA vyaMtara viM kAsI ne pitarAdika pramukha temanA zraveza thakI jIva parava zatha jAya tevAre kAM viruddha kArya tha jAya tethI mAhArUM sa myaktva jAMge nahI athavA devatA maraNAMta kaSTamAM pADe atyaMta kRSTa Ape tethI cetanA sithila paNe kAyara thAya tevAre daMga jaraNa nyAye kAM viruddha karavuM paDe tethI mAhAruM samyaktva jAMge nahI. 5 pAMcamI ( guruniggadeNaM ) guru eTale mAtA pitA ustAda pramukha tathA pUjya ityAdika mahoTAnA kevA thakI kAMi viruddhavAta kucAla kArya karavo paDe to tethI mahAro samyaktva nAMge nahIM. H 6 bahI (vittikaMtA reNaM) vRtti eTale purnimAM zrAjIvikA nimitte koirIte peTa jarAino dhaMdho udyama namale ghaNIja ApadA paDe tevAre kAM viruddhAcaraNa karavo paDe tethI samyaktvane dUSaNa lAge paraMtu mA~ jIvikA calAvavA nimitte purjimAM kAM zra nAcAra karUM to tethI mAhAruM samyaktva najAMge e va triMmI kahI. have cAra zrAgAra likheTe. 1 prathama (annAjogeNaM) eTale koi kArya ajANa paNe upayoga dIdhAvinA kAMi ekano vIjo tha jAya paraMtu jevAre yAdagarImAM upayoga yAvI jAya tevAre teja vakhata zrAgArane pAle paraMtu dUSaNa nalagADe te prathama AgAra jANavo. 2 bIjo ( sahassAgAreNaM) eTale sahasAtprakAre ekA ekI jApeThe paraMtu upayoganI capalatA thakI athavA nitya bahula
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) jyAsa thakI jANate jANate paNa kAMza viruka tha jAya to tethI mAhArI pratijJA jaMga nathAya. e bIjo AgAra jANavo. 3 trIjo ( mahattarAgAreNaM) eTale koz kArya vizeSa thakI lAjAlAnanI zailI thakI ( mahattara ke) mahoTA guNavaMtanI thaa| jhA thakI kAMza kamaveza karavo paDe te trIjo AgAra jANavo. __4 cotho (savasamAhivattiyAgAreNaM ) eTale sarva samAdhi vya tyaya aMhI ko mahoTA sannipAtAdika roganI vikriyA thakI ja tpanna thayuM je grathila paNu tene lIdhe bezuddha thara jAya evI zra vasthA prApta thayethI kAMza virugchatA karavI paDe tethI paNa mAhArI samyaktvanI pratijJA jaMga nayAya e cotho AgAra jANavo. eba hiMmI ane cAra zrAgAra sahita samakita pAvU aMhIM divasano niyama divasamAM nakarI zakuM to bIje divase karI po hocATuM ane mahInAnu niyama bIjA mahInAmAM karI pohocAIM tathA varSatuM niyama bIjA varSamA karI pohocADaM erIte jevIrIte potAmAM pAlavAnI zakti hoya tevIrIte bUTa rAkhavI. ___ e hiMmIne cAra AgAra jema ahIM samaketa vratamAM lakhyAne teja niyamanI rIteM yathAyogya zailI pramANe aMhIM lakhavA thakIzrA gala paNa bIjA sarva bAre vratomAM samajI levAM pharI ekekA vratamAM nahIM lakhIzu badhAmAM aMhIthIja dhAraNA karavI aMhI sarva prati jhArnu rahasya likhyuMje aMhIM samyaktva mArganA kathananI gAthA nI ce lakhiyeMe gAthA // arihaMto mahadevo, jAvajIvaMsu sAhuNo guruNo // jiNapannattattaM, zya sammattaM mae gahiyaM // 1 // - itizrI syAhAda zailI pUrvaka samyaktva aMgIkAra karavAno vidhi tenI pIvikAsamApta thara.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ 25 prathama sthUla prANAtipAta viramaNabata. ___ have AgraMthamA kehevAnA bAra bratonA nAma kahe. prathama prANAtipAtaviramaNavrata, bIjo mRSAvAda viramaNavrata, trIjo zradattAdAna viramaNavrata, cotho brahmacaryavrata, pAMcamo sthUla parigraha parimANavrata, bo dig parimANavrata, sAtamo jogopano ga parimANavrata, AThamo anarthadaMga viramaNavrata, navamo sAmA yakavata, dazamo dezAvagAsikavata, agIzraramo pauSadhopavAzarUpa vrata ane bAramo ativisaM vijAgavata e bAra vratanA nAma jANavA. ||ath prathama sthUlaprANAtipAta viramaNavrata praarNnH|| e prathama zUlaprANAtipAta viramaNa vrata tenA benedaje, temAM eka avya prANAtipAta vIjo nAva prANAtipAta tyAM avyaprANA tipAta viramaNa vrata te eke parajIvane potA sarakho jANIne ja yaNA pAle. enA daza avya prANonI rakSA kare, ugAre. e avya prANAtipAta viramaNa vrata kahIe, emAM vyavahAra dayAbe, zrane nAvaprANAtipAta viramaNa vratate ApaNo jIva karmane vaza paDyo thako mukha pAmeThe. zrApaNA nAva prANa je jJAna darzanAdika tenuM mithyAtva kaSAyAdika azubha pravartanarUpa zastrathIpratikSaNe ghAta thAyave, pratikSaNe haNAyace. te ApaNA jIvane karma rUpa zatruthI boDAvavAnI phikara karIne teno upAya je zrAtmaguNa ramaNatA tene dhAraNa kare, paranAva ramaNatA vAre, zuddhopayoge varte, udaye zravyApaka rahe. eka svanAtha maganatA teja samasta karma ripune ucheda vA amogha zastra. eTale sarva parajAva zTatA nivArIne. svarUpa sanmukha upayogate nAva prANAtipAtta viramaNa vrata kahI e. ane nizcaya dayApaNa eja. __ aMhIMyAM thUla prANAtipAta viramaNavrata te thUla eTale je mo TA najaramAM thAve, phare, paDe, eTale trasajIva emane saMkalpa karI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama sthUla prANAtipAta viramaNabata. ne nahaNuM. e hanana kriyApaNa cAra prakAranI. eka zrAkuTTI karI ne haNavu bIjuM dappe karIne haNavU 5 trIjuM pramAde karIne haNa, ane. cotho kalpe karIne haNa, e cArenA artha lakheDe. . 1. prathama akuTTI eTale je niSedhivastu tenuMja pharI utsAha thakI sevana kare jema Akho sarAI vastuno phala teno jaDatho na karavo je nilotrI mokalI rAkhI hoya topaNa tenuM naDayo karIne khA vUnahI batAM tenI cAhanA dharIne jaDatho kare te Akuhi doSa, 2 darpAkuhi eTale ubaka paNAthI unmattapaNe mAna ane garva dharIne doDa kare ne tethI hiMsA thAya tene darpayAhi hiMsA kahIe, jema gADI, vahela ghoDA pramukhane paraspara ekekathI zra nimAna dharIne doDAve e AkuTTI darpa hananakriyA jANavI. 3 trIjI zrAkuhi pramAda eTale kAma jogane viSe tIvra ani lASathI je hiMsA kare, tema kAmo ddIpana karavA mATe trasAdijI vanI hiMsA karIne paTTI, golI, mAjama pramukha banAve te Akuhi pramAda hanana kriyA jANavI. 4 cothI kalpa hiMsA eTale potAnA gharakAmane sAraM raMdhanAdi ka kare tene jANavI. ahIMyAM zrAvakane prathama hiMsA to bIlaku le naja karavI joie. joratI kare to paNa jayaNAthI kare te . mATe aMhIMyAM saMkalpa karIzrAkuTTI tathA darpa karI trasajIvane na haNuM. e cITI jAtI ene mArUM evo saMkaTapa karIne jIvane haNe haNAve ene zrAkuTTI saMkalpa kahIe: ___ evo saMkalpa karIne nirAparAdhI jIvane kAraNa vinA na haeM,naha NAvU kAraNe, AraMne, raMdhanAdi gRhastha karaNI karatAM tathA putrAdi kanA zarIre jIvotpatti thara hoya tenA auSadhAdi kAraNe karavU paDe tenI jayaNAle. ghoDA, balada pramukhane cAbakAdika mAravApaDe teno AgAra, tathA peTamA karamIyA,gaMmola pagamAMnAru athavA harasa,za
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prathama sthUla prANAtipAta viramaNavrata. rIramAM camma zrane juM pramukha upaje, tathA mitrAdika athavA bIjAkha janAdikanA zarIrane viSe upaje teno upacAra karavAnI jayaNA. je kAraNe sAdhune to sUkSma ne bAdara e bane jAtInA jIvanI, tra sa ne thAvara bane nedanA jIvanI navakoTi vizuddha paJcakhANathI hiMsAno tyAga. ekAraNe sAdhune vIza vizvAnI dayAbe, ane gR hasthane savA va zvAnI dayAve. te kevIrIte teno vivaro lakhIe baie. // gAhA // jIvA sudumAthUlA / saMkappAraMbhAnaveDu vihA / sA are rearAhA / sAvirakAcaiva niravirakA // 1 // artha - jaga tamAM jIvanA ve neda kahyAve. eka thAvara, bIjA trasa, temAM thAvaranA valI sUkSma, vAdara e ve jedabe, temAM paNa sUkSmanI hiMsA nathI kAra e ati sUkSma jIvanA zarIrane bAhya zastrano ghAva lAgato nathI, temane svakAya eTale potAnI jAtInA jIvothI ghAta pAtaLe. paNa vA dara nathI emATe zrIMyAM sUkSma zabdathI paNa jANavuMke yAvara jIva, pR thvI, pANI, agni, vAyu, vanaspatirUpa bAdara e pAMce yAvara temane sUkSma kahIe. ne thUla eTale veMDi, Di, caureMdri, paMceMdrirUpa jA evA e jIvanA mUla neda ve be temAM sarva jIva zrAvyA. te sarvanI .trikaraNa zuddha sAdhu rakSA kare be. temATe vIzavizvAnI dayA, sunineThe. paNa zrAvakathI to pAMca thAvaranI dayA palI zakAya nahI. saci ta zrAhArAdi kAraNathI avazya hiMsA thAyaDe. mATe daza vizvAgayA daza rahyA. eTale eka trasa jIvanI dayA rAkhavAnA daza vizvA rahyA tenA paNa valI ve nedave. eka saMkalpa. vIjo AraMja temAM zrAraMne karIne je trasa jIvanI hiMsA tha jAya te ThoDI na jA ya temATe ve hiMsAmAM eka saMkalpa hiMsAno tyAga ne AraMja hiM sAnI to jANAve, ema gaNatAM pharI dazamAMthI zradhA gayA eTale pAMca vizvA rahyA, eTale saMkalpa karI trasa jIva nahaeM. emAM paNa jIvanA ve bhedave. eka sAparAdhI jIva ne vIjA niraparAdhI jIva
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama sthUla prANAtipAta viramaNavrata. 25 je. temAM je niraparAdhI jIvane temane na haNuM, ane sAparAdha jI vane haNavAnI to jayaNA be. jethI karI sAparAdhInI dayA, zrAva kathI sadA sarvarIteMthI pale nahIM. jema ke gharamAM cora pega be. te ApaNI cIja la jAte mAsyA kUTyA vinA boDe nahIM. valI bIjuM dRSTAMta eke ApaNI strI sAthai kozanya puruSaneanAcAra sevatAMdekhiyeM to tene tasdI dIdhA vinA te bUTe nahIM. e pramANe sAparAdhI kahIeM. bIjuMpaNa kyAreka rA jAnI AjJAthI yubamAMgayA thakA saMgrAma karavopaDe, tyAre tyAMA galathI zastrAdika calAviyeM nahIM.sAmo zatru prathama zastrano mAro kare,tyAra paThI ApaNe karIeM. e mATe sAparAdhIno saMkalpa paNa na bUTe. tyAreM bAkI rahelA pAMca vazAmAMdhI paNa aDadhA gayA, bAkI aDhI vazA rahyA. eTale saMkalpIne"niraparAdhI jIvane na mAru" eTa buMja phakata rahyu. emA paNa valI benneda be.eka sApekSa ane bIjo nirapeda, temAM sApekSa niraparAdhI jIvanI dayA,zrAvakathI pale nahIM tenuM kAraNa zuM? te kahe. zrAvaka poteM ghoDA, ghoDI, vela, balada, rathamAM, gADImAM, ke ityAdi bIjA vAhanopara bese be. tyAre ghoDA pramukha balada vigerene cAbakA ke bAralagAve , paNa vicArato nayI ke, ghoDAeM ke valadeM zo aparAdha kasyo ? emanI pITha upara tocaDhI bege.ejIvanAzarIrasAmarthyanI tokAMzkhabara nahIM.je AjIva, balavAn beke purbala . pote upara caDhI bege the, ne valI tene gA la pramukha dazne mAre ! paNa eto niraparAdhIja be. valI thApaNA . aMgamAM tathA ApaNAM putra, putrI, nAtI, gotrI, AdikanA mastaka mAM athavA kAnamAM kIDA paDyA be, athavA ApaNAja moDhAmAM ke, dADhamAM ke dAMtamAM, ke jaDabAmAM kIDA paDyA , tevAreM te manemAravAnAjapAyeM karIne kIDAnI jagyAeM oSadha lagADavU paDe,pa Na ejIvoeM zo aparAdha kasyo be ? eto potAnI yoni utpatti
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 prathama sthUla prANAtipAta viramaNavrata. sthAna pAmIne karmane adhIna zrAvIne hIyAM upaje be, paNa kyAreM kazI duSTatAthI upajatA nathI, to e aparAdhI nathI. te kAraNa mATe niraparAdhI jIvanI paNa hiMsA, kAraNe karIne zrAvaka thI tajI jAya nahIM. valI bAga bagIcAmAM gayA thakA phUla, pha la, pAMDA, guThA pramukhane toDavA sAru coTa devI, athavA phala, phU la, toDI levAM; te mATe aDhI vazAmAMcI adho gayo tyAreM savA vazAnI dayA rahI. eTalI savA vazAnI dayA zuddha zrAvaka ne be. e Tale sajIva saMkalpI ne niraparAdhI ne kAraNa vinA haNuM nahIM. evI pratijJA ya. e pratijJA jyAreM zuddha rahe. tyAreM te zrAvaka vratI kahevAya. jyAM lagI potAnI zaktI pahoce tyAM lagI ThagAi na kare, chAne nirdhvasapaNe na rahe. rakhene koi jIvanI virAdhanA thAya ! evo upayoga na bAMke, tathA gharamA AraMja kAraNe lA kaDAnA gADI pramukha lAve, te sArAM lAkaDAM hoya, saDelAM hoya nahIM, te lAkaDAM ghaNA divasa rahe to paNa temAM jIva na paDe evAM pAkAM, anekAM hoya tevAM lAve. tepaNa jyAreM rasoinuM kAma paDe tyA pUMjI karI, ane phATaka jUTaka karIne vAle tathA ghI, tela, mItuM, tathA zrathANA pramukha rasajarI cIjanAM vAzaNa, ja tanathI rAkhe, moDhuM vAMdhI karIne rAkhe, ughADuM rAkhe nahIM. valI culA upara ne pANI rAkhavAnA ThekANA upara caMdaravA vAMdhe, tathA anAja khAvAne lAve te paNa zuddha, ane navuM lAve. athavA varpanI uparanuM anAja lAve, paNa te saDeluM hoya nahIM. koi sajIva najaramAM na zrAvato hoya tevuM lAve. pANI gAlavAnuM ga raNuM paNa jADuM majabUta jor3ane rAkhe. eka prahara vItyo ke pA NI gAtI nAkhe. valI varSAtumAM bahujIvanI utpatti thAya, tethI te tuma gADI, ratha, ghoDAnI khArI na kare. kAraNake, jyAM rathanuM ke gADInuM cakra phare, tyAM asaMkhya jIvanI ghAta thAya. valI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama sthUla prANAtipAta viramaNavrata. harikAya baDhubIja trasakAyayukta pUrvaka jemAM ati AraMja ho ya, evI harikAya pramukha lAve nahIM. khATalA pramukhamAM jIva hoya, te mATe khATalA pramukhane taDakAmAM nAkhe nahIM. saDelo dA No taDakAmAM nAkhe nahIM. evaM pANI anAjanA saMsargavAyU~ morI mAM nAkhe nahIM. kAcuM dUdha, maga tathA marathI vidala khAya nahIM, phAgaNa vadithI AraMjine ATha mahinA paryaMta zAka, patra, nAjI, pramukha khAya nahIM. mIThagazno kAla pUrNa thayA pabI mIgazpaNa khAya nahIM. maNazIla cavitarasa, tathA vAzI anna anadaya madhu pramukha, viSapramukha Adara karI khAya nahIM, gharamA buhAraNI paNa zaNa pramu kha ghAMsanI ane te paNa komala rAkhe, kAraNa ke kaThora rAkhavAthI jIvanI hANI thAyaje. mATe komala rAkhe. be cAra jaNa malI, eka thAlamAM nelAM nojana kare, snAnAdika bahu pANIthI na kare, je DhuM prayojana hoya teTarbuja pANI vApare. taDakAmAM, medAnamAM, athavA morInI jagAyeM cokI upara besine nahAya. nhAvA, pA NI vAsaNamAM lazne buTuM buTuM Dhole. jyAM sudhI nirAraMjI vyA pAra male, tyAM sudhI khara kaThora karmAdika bahu AraMjI vyApAra na kare. kozno haka mAMge nahIM. gharamAM ega, annanuM dhovaNa be ghaDI uparAMta rAkhe nahIM. pUjana pramArjana karatyA vinA kazI paNa kriyA kare nahIM. moThI morImA pANI calAve nahIM. dIvAbattI prasukha lagADe,te paNa yatnavaDe karI jIvaradA thAya tevIrIteM kare. je A bakhorA pramukha vAsaNathI pANI pIdhuM hoya, temAM moDhAnI lAla par3I hoya, athavA valagI hoya, te kAraNe te pAtra pANImAM bolIne pharIjare nahIM. pANI naravAnuM pAtra dAMgIvAyU~ hoya, tenA vaDe Abakhoro ke loTo nare. ityAdi vyavahAra zuddha upayogeM pravarte. evA zrAvakone savA vazAnI dayA pUrI kahIje. e pramANe . prathama vrata zukaDe, tenA pAMca aticAra. te have lakhIyeM baiyeM.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 prathama sthUla prANAtipAta viramaNabata. 1prathama vadhanAmA aticAra. te eke,krodha karIne potAnA bala var3e nirdayapaNe gAya,ghoDA,pramukhane mAre,calAve,te pahelo aticAra. 2 vIjo baMdha aticAra.te e ke, gAya balada, vAbaraDAMpramukha jI vone gADha baMdhanazrI bAMdhe,te AkarA baMdhanathI jIva atipuHkha pAme, nIcaM mAthu rAkhe. vicArAM, avolAnI jema manamAM kalpe. kadApi e jAnavarone gADhavaMdhane karI bAMdhyAM be; eTalAmAM agnijaya thayo, tyAre te utAvale bUTI zake nahIM. tethI e jIvanI virAdhanA yaza jAya. te vAste gADhavaMdhana paNa aticAra. vAste jAnavarane DhIlA baMdhanathI vAMdhe. ane koz gunhegAra manuSyane paNa nirdaya tathA ni paTa gADha vaMdhathI bAMdhe to tyAMpaNa vIjA baMdhaaticAranuM dUSaNa lAge. 3 trIjo bavijeda aticAra, te e ke, balada pramukhanA kAna ne dAve nAtha ghAle, khAsI kare, puruSatvapa'maTADe. vIjuM paNa vedana nedana kare, karAve. te trIjo bavida aticAra jANavo. 4 cotho atijArAropaNa aticArale. te e ke, je balada pramukha upara jeTalo vojo anumAna pramANe naravAnI rItI hoya, tenA karatAM vadhAre nare to, atinArAropaNa aticArano doSa lAge. zrAvakane to bakaDA valada pramukha je nArathI nare,te hamezAM naravAnI jeTalI cAla hoya, tenA karatAM paNa pAMca zera daza zera uDonAra nara vo, to vrata zuddha rahe. emAM paNa jAnavaranI cAlavAnI zakti eTalI nathI to vivekathI calAve. nAra uge kare, jAnavara nirvala hoya to tenA khAvA pIvAnI tathA ghAMsa, dANA, pANInI khavarale, tathA leva rAve,paraMtu evUna vicAre ke,loka sarva jepramANe nAra nAkhe tozrA paNe paNa teTalo nAra enA para nAkhIye. te vyavahAra zuddhabe, emAM kA iharakata nazrI. evUna vicAre, vratI hoya to te vIjo valada kare e vyavahAra,e pramANe cotho atinArAropaNa aticAra jANavo. 5 pAMcamo aticAra jAta pANIno viveda kare. te e kevala
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNabata. e da, ghoDAnI marajI mAphaka khAeM baMdha kare, hamezanA khANAmAMthI kAMDaM, kare,athavA asura karIne Ape, vakhata vaTAvIne Ape. tyAre te aticAra lAge.valI kozmanuSyanI vRtti tathA AjIvikA baMdha karavI, te paNa emAM zrAvI gayu. ane zrAvaka to dAsa, dAsI, cAkara, Dhora pramukha potAnI pAbala jemanI AjIvikA bAMdhI ho ya, temanI khabara lazne panI poteM nojanAdika kare. to vrata zukara he. e pAMcamo nAtapANI vichedano aticAra jANavo. e pAMce tha ticAra zrAvakane jANavA, paNa AdaravA nhiiN|| zata chAdazavratavivaraNe prathamasthUlaprANAtipAtaviramaNavrate paM mita zrI udyotasAgaragaNinAkRtajASA saMpUrNA // 1 // - - - - // atha // ||ktiiiysthuulmRssaavaadvirmnnvrt praarNnH|| // dohaa|| arihaMtAdika samarike, trikaraNa zudha citta lAya; putiya vrata vivaraNa likhU, mRSAvAda jima jAya // 1 // have sthUla mRSAvAda vrata eTale, sthUla kahIyeM moTuM, ane mRSA vAda eTale julu bolavU, tenuM viramaNa kahetAM tyAga karavU, tene sthU lamRSAvAda viramaNa vrata kahiyeM. eTale ghaNuM juvaM bolavAthI jagat mAM aprIti vadhe,apayaza thAya,dharmanI niMdA thAya.mATe kozjIvane kuHkha thAya,hAnI pahoce,evaM jutuM na bole. potAnA matalabanI vAta aneka tarehathI banAvI banAvIne aneka guNI vadhatI kahe,ane gera matalavanI vAta hoya te aneka guNI uMbI karIne kahe; paNa jevaM hoya tevuja na kahe. evA purguNano je tyAga karavo,tene sthUla mRSA vAda viramaNavrata kahiyeM.enAbenedale.ekalavya mRSAvAda,ane bI.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNavrata. . jo jAva mRSAvAda. temAM avyamRSAvAda eTale jANatAM ajANatAM viparIta kahe, juvaM kahete avya mRSAvAda, vIjo nAvamRSAvAda e Tale sarva parajAva pujalAdikane AtmatvabuchiyeM karIne potAnAM jA Ne, potAnAM kahe, rAgadveSayukta kRSNAdika azuddhalezyAthI Agama viruka vole,AgamArtha bupAve.utsUtra prarupe,kuyukti lagADe, te nAva mRSAvAda kahiye.e vRSAvAda jANatAM batAMja thAya. A vrata sarvatra tamAM moTuM. jo pAlavAmAM atizuka upayogI thAya, tyAre ja zubha rahe, ane vrata pale. je kAraNe bIjAMvrata avyaleza viSayI te dekhADe.ekamAtra jIvanIja zuddha jelakhANathI jIvadayApale.ta thA paraniSThAgata pujala paryAya, eTale potAnI niSThAnI vastuthI bIjI koje traNamAtra pramukha cIja te paraniSThA kahevAya . te tenA mAlekanAdIdhA vinAna lahe,eTale adattavratapale.tathA mAtra strInA saMyogano tyAga, mana vacana kAyAthI kare, eTale brahmacarya vrata pale. ta thA dhana dhAnyAdika navavidha parigraha tyAga kare,mULa na dhare,eTale parigraha viramaNa vrata pale. ema eka eka avya dezathakI jelakhANa tha vAthI cAreM vrata pale. ane je mRSAvAda viramaNa vratateto jyAreM paTavyanI avyaguNa paryAyathI, javya kSetra kAla jAvathI,aolakhA Na thAya. evo tIvra kehatAM jorAvara upayogI thAya. tyAre zuddha pAle, to to ThIka, nahIM to ekaparyAya mAtra viruka volavAyIvrata naMga thAya. e mATe sAdhu paNa prAyeM vaha nApA vole nahIM. tathA sAdhu paNa prANAtipAtatratAdika cAra mahAnatamA anyatara nAMge, tyAreM eka cAritra guNano naMga thAya, paNa jJAnadarzananI najanA, ane tethI AgalI gati vagaDe, ane jyAreM mRpAvAda bata nAMge tyAre ratnatrayI samUlIja jAya, durgatimAM role ane anaMta saMsArI thAya surkhanavodhI thAya. e mATe e vratane zuddharIteM pAlavAne artha Thae vyanI samaja varAvara jozya, sAvadhAnapaNuM rAkhaq jozye.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ . dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNavrata. 31 tathA A jagatmAM avya asatyanA tyAgI to bae darzanamA joeM baiyeM. paNa nAva asatyano tyAga to eka zrIjinAgamaruci zurU jhAvaMta puruSaneja thAya. bIjAne nahIM thAya. tyAM sthUlamR SAvAda tyAga vratanAM pAMca moTAM juTa je. te vratI zrAvakeM avazya bAMgavAM joeM. te pAMca juTa have lakhiyeM baiyeM. 1 prathama kanyAlIka eTale ApaNA melApInI kanyA be. tenI sagAzthatI hoya, tyAreM kanyAnA grAhaka pUje ke kanyA kevI? to potAnA melApInI prItieM karIne te kanyAmAM je doSa hoya, te du. pAve.guNa hoya, na hoya,topaNa jutuM vadhArIne kahe ke, e kanyA nirdo Sa je.evI sArA kulanI ane sArAM lakSaNanI malavI muzkela .A to sAdAt pArvatI ne. evaM rAgathI kahe. ane jo kAMza paraspara deSanAva hoya to, joke te kanyA nirdoSa ane sulakSaNavaMtI ho ya topaNa kahe ke, e kanyA kulakSaNI . nagarAM pagalAMnI je. ba hu bolakaNI ne vaDhakaNI . evA enA purguNa, e boDInA pADozI loka kahe te ame sAMjavyA . enAthI je saMbaMdha karaze, te pastA ze. evI rIteM abatA doSa kahe, paNa zrAvaka jevratadhArI betene to koznI sagA sAdI AraMjanA juTha kAmane mATe jueM bolakuMpaNa yu kta nathI. je kAraNa mATe strI jaratArano saMbaMdha karAvavo te saMsA rabhramaNa bIja, vAvavAnuM je. ema karatAMya ApaNo saMbaMdhI be, gharanI vAta be, dAkSiNyatAzrI paNa buTAizakAya nahIM, evaM hoya to paNa zra ti jutuM azucha na bole.ane guNa hoya te kahe. valI kahe ke, nA! tame tamArI meleM potAnI khAtarajamAkarIyo.kAraNake janmasudhI no saMbaMdha me. ema kehebuM, e vyavahArale. valI ko cAkara rAkhato hoya, tathA je koznAga, pAMtI ke, vyApAranuM khAtuMnAsu koznIsA the joDAvavA melavavAnuMcAhya,tyAreMte paNa ko eka AvIne puDhe ke, e kevo ? sAro ke nagaro De.tyAreMvratI zrAvaka hoya, te torAga
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 dvitIya sthUla mRpAvAda viramaNabata. veSanI vAta na kare. tethI tyAM paNa kanyAlIkanI pareM kama veza na vole, paNa guNa hoya te kahe ane valI kahe ke, nA ! manuSyanA manogata nAvamAM koNa mAhitagAra ? tame zAhANAge. pote po tAnI tajavIja karI vyo. e pramANe kanyAlIka juTa jANavU. 2 vIju moTuM juTha gavAlIka be. te kele. jema koI rIteM ko eka malatIyA dosadAra snehI mANasanI gAya vecAtI hoya, tyAre teno snehI puruSa lenAra dhaNIne kahe ke, zrA gAyanekhuzIthI . lyo. A gAya ghaNuM dUdha denArI, suladaNI , lAta pramukha dUjatI vakhateM calAvatI nathI,A gAyanI mAnI paNa amane khabara be. te paNa bahu dUdha detI hatI. evI vAto kahIne te mitranI gAyane vecAvI Ape. ane te gAya to ghaNA apalakSaNavAlI , tathA thoDA dUdha nI devA vAlI be, ane dohotI vakhata lAta pramukhanI mAranArI, ityAdika doSanI narelI be. paNa tyAM je vatI zrAvaka hoya, te to rAga dveSathI te doSane nirdoSa be ema kahe nahIM, paraMtu yathArtha jA SA vole. emAM sahu copagAM jAnavara hAthI, ghoDA, sUtara, valada, gAya, nepano evo vivaro jANI levo. prathama to e hADa vikraya karAvavoja yogya nathI, tema karatAM kadApi sneha saMbaMdha hoya ne tene lIdhe vola par3e, to ApaNA vratane doSa na lAge evaM vacana bolavU. e rIteM e gavAlIka juTha tyAga kara jozaeM. 3trIjo mRSAvAda, nUmyAlika. te eke, jamInane lagatuM juvaM volavU te evI rIte ke jamIna koznI hoya ne Apasa A pasamAM kahe ke A jamIna mArIne, evo bujhiprapaMca karIne te jamIna ApaNI urAve athavA vIjA ko ve jaNa jamIna vAste laDatA hoya, tyAM rAga vepanI paraNatithI yukti kuyukti karIne te jamIna potAnA rAgI malatIyAnI TharAve, ane deSIne juge urAve. ema hoya koznI, ne apAve kozne. jagyAto ko vI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa bata. 33 jAnIja hoya to kahe ke,Ato amuka dhaNInI jagyA ke e paNa mahoTo mRSAvAda je. prathama to vratI zrAvakane jamInanA kajI yAnI vAtamAM paDavuja nahIM. kema ke, jamInano kajI mahoTA utpAta AraMjanI khANa be. topaNa kadApi ApaNo tenAthI kAMza saMbaMdha me, ne tethI e vAtamAM paDyA vinA buTako na thato hoya to jevU hoya tevu yathArtha kahIeM. paNa jU kahIeM nahIM. pehelAMzrIja ekAMtamAM ApaNA malatIyA saMbaMdhIne samajAvIeM ke, nAi! e vA tamA huM nahIM borbu, mATe mane e vAtamAM vacceM nAkhazo nahIM. evI rIteM karatAM paNa koipaMca malIne ApaNI para e kajIyAnA urAvanI vAta nAkhe, to te vakhateM caturAzthI padelAM to naja bole; ane e q kaheke, mArAthI to bIjA mahoTA mahoTA paMca be. te paMca malI je TharAva karaze te kharo.valI bIjA paNa mAhyAghaNAle. ityAdikavi naya vacana kahI gano mAno bese,potAnAvratano jaya rAkhe anekadA cit e vAtano TharAva karavA badhA malI tene bahuja Agraha kare tyAreM kahe ke, mane vAre vAreM zuM kahoDo ? huM to e jamInanI vAtamAM pUro mAhitagAra paNa. nathI, evaM kahe, paNa nUmisaMbaMdhI jUlu kadApi na bole. emAM ghara, havetI, bAga, bagIcA vigere sarva jamIna saMbaMdhI nI vAta AvI gaz. koz emAnuM kAM kharIdatuM hoya, tyAreM te sAru ke nagalaMbe. te na kahe. dhana dhAnyAdika parigrahano mRSA vAda paNa emAMja AvI gayo. e trIjuM jUtuM nUmyAlika De. teno vratI zrAvaka hoya, teNe tyAga karavo. 4 cotho thApaNa moso,vratadhArI zrAvakeM na karavo.je koanA mata avya, nUSaNAdika vastu, jalo gRhastha jANI sAdI rAkhyA vi nA mUkI gayo hoya, te keTalAeka divasa vItyA palI te dhaNI mA gavAne zrAvaze tyAreM huM nahIM zrApuM. evo kAMza buddhiprapaMca karI tene paMcamAM jUge TherAvIza! e jyAreMmAgaze tyAreMDaM evaM kahIza ke, a
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. mArI pAseM tamo thApaNa kI gayA te saMbaMdhIno ko mArA hAtha nolakhelo dastAveja ? athavA kozsAdIle? bIjAjekozthApa Na kozne ghera mUke be,tenI pAseMthI lakhAvI karIne rAkhe be. ebuMkahI tene davAvI pADavAnI yukti race, ne vicAre ke hu~ nagaramA mAta vara vaM. ne eto Avyo gayo paradezI je. enI koNa pada kheMcaze ! mArI marajI toDIne enI tarapha koNa bolaze! evI avyanI cIja zA vAste boDIeM!! ane hu~ mArIzrakalathI vadhAne javAva ApIza. koznA paNa dAva pecamA hu~ nahIM zrAvIza. evA kuvicAramA paDe.eTa lamA pelo thApaNa mUkanArAvIne mAge ke nA! mAro mAla zrApo. te vakhateM tene gusso karIne kahe ke nA!mAla kevo? ane tame kone soMpyo ? Ate guMbologe vAru zrAte kAMThIka kadevAya? ameM tama ne ulakhatA paNa nathI,ke tame koNage?nolapaNamAkozne tyAM mUkyo hoya to tyAM tenI tajavIja karo. ame to paricaya ulakhANa vinA koznI thApaNa rAkhatA paNa nathI. temAM tame tovalI paradezI bo,to tamArIcIja zA vAste rAkhiyeM? eTatI tenIvAta sAMjalIne thApaNa mUkavA vAlo kahe ke,are sAheva ! huM devAvAlo,ne tame levAvAlA. ApaNa vaMne jIvatA vaieM.kAMghaNAM varasa paNa thayAM nathI. cAra pAMca mAsa thayAM tamArA pAseM cIja mUkI. to eTalI thoDI mudatamAM tame AvA zAhukAra thazne, Ama jIvatI mAkhI galavA jevI vAta karoge te vAta sArI nathI. jUThA UgaDAmAM sAraM nathI. ema karatAM vanene kajI thayo, ne vaDhavA lAgyA. zAhukAra, potAnA nAzvaM dhone kahake,zrAdagAkhora gale pamune kozsamajAvo.paThI kaheze kahyu nahIM. nahiMto vahu divasa yAda karaze, evI tasdI pAmaze. tyAra paThI samajaro, Aja paThI koz sAtheM jUTho UgaDo na kare,te mATe ene sa majAvo. nahIM to paThI phojadArImA mokalI dIyo, amArI pAseM thIsaha'vya ke cIjagaNIne levA karatAMeTalukahevAthIjosamajI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. 35 ne potAne ghera jAya to sArUM; mArAthI jUTho kajI nahIM kare ! evA jorAvarInAM vacana tene saMjalAve. dave bApaDo thApaNa mUkavAvAlo vicAre ke, have huM zuM karUM ! are huM kyAM ! ne kyAM yA sahu loka !!! ba dhAe enI marajI pramANe boleve . huM ekalo paradezI mATe enAthI paho cI zakIza nahIM. ema vicArI te bolo ya rahe. evI durbuddhi karI poteM sAco thA, ne AgalA sAcAne jUge TherAve; ane pArako mAla hajama karI jAya. e thApaNa ulavI rAkhavAnuM mahA pApa be. lokamAM kadApi pApanA udayathI koi divasa vecatAM, ke koi ThekA mUkatA jAherathAya to rAjA taraphathI mahoTo daMga paDe, loko mAM apayaza yAya, pratIti vadhe, sAkha jAya, ane parajave, kUDAM kalaMka caDhe, durgatimAMpaDe, drAridrabhAva kadI paNa na maTe, jinezvara jASita dharma paNa udaya na zrAve. e mATe vratI zrAvaka hoya, te para 'nI thApaNa athavA harako anAmata vastu koi mUkI jAya, te sarvathA dlave nahIM. zAstramAM to koznI anAmata cIja rAkhavIja nahiM. evI be, te tAM kadApi mUlajAMge dAkSiNa saMbaMdhI jogajogeM rA khavI paDe to jAibaMdhanI ke koi bIjAnI sAdI lakhAvIne tathA tola, mulya karAvIne rAkhavI. kadApi ghaNA divasa te cIja ApaNe ghera rahe, to tene uMDhI vadhatI na kahevAya. athavA ApaNa cetanA paNa bagaDe nahIM. kadAcit potAnA maraNa paDhI putrAdikanI paNa buddhi bagaDe nahIM. te mATe lakhata sAkSI karAvIne khata karIne rAkhe ke tethI tene pAThI ApavAnI jarUra paDe, ane manamAM bIka rahe. dhaNI mAge tyAreM khuzI thaine thApaNa mUkelI cIja ho ya te pADhI pe. emAM sahu vAtanAMbidro jANI levAM. kapaTa vratti, vizvAsaghAta, e sahu vratI zrAvakeM thApaNa moso na karavo. 5 pAMcamo mRSavAda jUThI sAkSI. e vratI zrAvaka hoya, te ka dI na pUre. teno vistAra lakhIeM DhaiyeM. kUDI sAjhI tene kahI eM ke,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___36 dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. vejaNA kajI karavA lAgyA, temAM koNa sAco ne koNa jUThage ! tathA kono vAMka ! have je sAco be ne jeno vAMka nathI, tenApara nagaravAsI lokono veSa be. te puruSoyeM potAnA dilamA dhArI rA khyu hoya ke kyAre paNa ame avasara pAmIne ene upara jabaraja stI karazaM. e vAtano avasara jozne sAcAne lagAvavAna vala vAMdhe, te ema ke dveSapoSaNane mATe pote kajIyAnI aMdara tatpara thAya ane mAtavara thaz lokone kahe ke, e vAtathI hu~ mAhita gAra . enI sAdI hu~ pUrIza. kadApi rAjadhAramAM koI kAma paDaze, ane mArI sAdInI jarUra haze to tyAM paNa huM sAdI pUrIza, enI khAtaradArI sAdI sarvarIteMthI mArIpAsethI lejo. evIrIteM jUgano pada kare. upara pramANenI vAta karIne jUThI sAdI pUre. pa Na kUDI sAdInu mahApApa .zrA navamAM paNa jUThage paDe to zrA vara jAya, rAjadaravAramA khavara paDe ke, A jUge mANasa je. zereramA jenI tenI sAtheM jagaDo kasvA kare . evaM jANa thatAM nI sAthai dhana dhAnya sarva rAjA khUTI jAya. jUThI sAdIvAlo mAra khAya. ane paranavamAM to evAM pApeM karI e phuHkhathI paNa valI bahuja duHkha logave, durgatino sAthI thAya, pagale pagale aNaciMtavIApa . dAbhAvIne prApta thAya, emATezrAvakane sarvathA jUThI sAdI koznI pUravI yogya nathI. e pAMca to mahoTAM jUThane. jezrAvaka nAma dharAve teNe e pAMce jUna tyAga karavAM. tathA vIjuM paNa je volavAthI rAja jaya upaje, daMma jaravo paDe. jIna, kAna, nAka, hAtha zrAdika aMga je bolavAyI vedAya. evI nApA volavI nahIM. evI rIteM vIjeM mRpAvAda viramaNa vratalI, The.emAM AjIvikA nimittaM potA nA pariNAmanI kaccAzyI koirItaM navaM volavU paDe, to teno zrA gAra . ahIyAM krodha,mAna, mAyA, lona, rAga, hepa, rati,arati, krIDA, lajA, vikathA, jaya, hAsya ityAdika jUvaM, bolavAnAM kA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. 37 raNo . ahIM hAsyAdi vAta vinodamAM tathA koi nimitteM ka SAyAdikane pariNamyo, AtmA mUDha cetanAmA rahyo thako kAMza bAlapaMpAla bolAya. tenI jayaNA, tathA koz cADIyo pramukha cha STa manuSya, niSkAraNa bahu duHkha deto hoya, ko rIteM duHkha deto rahe nahIM, tyAre te sAparAdhIne zidA devarAvavAnesAru kAM DaM vattuM bolavU paDe; teno AgAra je. eTale saMkalpa karIne vinA prayojana niraparAdhe hAsyAdi kAraNa vinA nirapeda jUtuM na bolu. valI pAMca mahoTAM jUThamAM paNa svasaMbaMdhI kanyAlIka, gavAlIka, nU myAlIkamAM na cAlatAM jUThaM bolatuM paDe, teno AgAra je. enA pAMca aticAra . te jANavAne lakheDe. / prathama sahasAtkAra aticAra be. te eke, kozne ekA eka aNa vicAr2yA kahe, ayukta kalaMka caDhAve. jemake, tuM cora be, vya nicArI be, jUge be, ityAdi vinA tapAsa kasye kahe, te pahelo aticAra be. zrAvakane to sAkSAt kAMza viruvAta joza hoya to paNa prANAMta sudhI te jAhera na karavI. valI na kahe to jU bolavAno doSa lAge, tyAre vicAre je e vAta kavAthI mahoTaM pApa lAgaze. ema viruddha vAtane jAhera karatAM kAMza doSAdika upaje, ane tethI zrAvakane aticAra lAge. mATe e viruvAta be. tethI potAnI me jAheramA Avaze paNa poteM kahe nahIM, bIjo rahasyanASaNa aticAra. te eke, kobe jaNa potAnA gharanI sukha duHkhanI vAta karele, te jozne temane kahe ke, khaba radAra rahejo! tame banne malIne rAjadhAra virudhanI vAta karoge paNa tame mahoTo tamAso dekhazo, Agala vicAra karavo paDaze,mATeMzrA ja paThI evI vAta na karazo, evaM kahIne te bannene puHkha upajAve. vIjuM paNa strIjananI, mitranI, potAnA melApInI tathA bIjA paNa koznI bAnI vAta athavA kAMza ebanI vAta, zrApaNe jANInete vAta
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. lokonI Agala prakAze, ne tenI caracA calAvyA kare. panI rahete rahete te vAta, rAjahAra jaz pahoce. tyAreM rAjadaMgano naya upaje, kAMzceM kAMza thara jAya. te rahasyanASaNa aticAra jANavo. ___3 trIjo dAramaMtraneda aticAra. te eke, ApaNI strI tathA nA pramukha gharanAM mANasa tathA ApaNo mitra ke koza hitelu te manAthI ko nUlacUkathI athavA nAdAnabuddhithI kAMza ganI viruddha vAta tha gaz ane panI pastAvo karI te doSa teNe bAM DI dIdho hoya, te vahu divasa vityA palI ko prasaMgopAta te gaz gujarI vAtane pharI prakAza karIne kehe; tyAre te lAjano mAyo ApaghAta karI jIva kADhe. ne tethI ApaNane paNa moTI eva lAgeM, bahu vedanA tathA puHkha thAya, laukIkamAM apayazanI vRddhi thAya, e dAramaMtraneda trIjo aticAra jANavo. 4 cotho mRSAupadeza aticAra . teM eke, poteM mApaNavAlo thavAnesAru pApopadeza je maMtra, yaMtra, jaDI, buTTI, batAve. ne kahe ke, phalANI buTTItuM mUla kahADho. te amuka buTTInA rasamAM melavIne ATalI cIja vATo. tenI golI karIne khAU. tethI vaha logazakti thaze. valI A maMtrano jApa karo, madya mAMsanI Ahuti Apo, je zrI karI devatA prasanna thAca, valI jenIcAhanA karo tenI prApti tha ze.valI kahe ke,sAMjalo! amuka jAnavaranA lohIthIamuka auSadhi nAM pAMdaDA para yaMtra lakhIeM,ghuaDanA paga sAtheM vAMdhIeM to zatru nA gIjAya athavA maraNa pAme. vIjeM kahe ke, janAvaranA iMjhAnA rasa zrI pArA pramukhano kharala karo.anepaThItepArAne agnimAM rAkharAM. zola praharanI anieM karI pAro sihAthaze.evA upadezanodenAro thAya. valI kahe ke, huM kAmazAstramA mahA nipuNa hu~, tamone corA zI jogAsanano vidhi zikhavAr3e,te tame zIkho. ethI karI vividha prakAranI ratIvilAsa kriyA ne vahuvAra vIrya vRddhi raheze. kAma jA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. 3 gaze, kAmadevanA vAsAnuMsthAnaka jANazo.to tamArojIva bahu khuzI mAM radeze.aMdhArA padamAM tathA ajavAlIyA padamAM strIne kAmano vAso jUde jUde ThekANe rade.tithi tithino vivaroje.te badhuM tamane batAvIza, ityAdi bahu pApopadeza kare. bIjAM paNa auSadhAdikanAM zAstra batAve, naNAve athavA kozne puHkhamAM nAkhavAnA upAya vatAve. enA pratipadI hoya tene paNa kubuddhi batAve, zIkhavADe, tathA viSayakaSAya jAge, evI navI vAta ugave, te pApopade zakathana cotho aticAra jANavo. ___5 have pAMcamo kUTalekhana aticArale. te eke, kozno jUge lekha lakhe, nAmAmAM jUlu lakhe, uMDage vadhAre adara lakhe, prathama likhita akara barI pramukhanA prayogeM karI bekI nAkhe, para vAnA upara jUThI mohorakare, khoTuM khata banAve, temAM ruzanAznA neda paNa sahu zrAvyA. e pAMcamo kUTalekhana aticAra jANavo. ahIMyAM AjIvikA nimittaM cittajaDhatAnA yogathI zrADatiyA pramukha vyApAramA adhika lAnanI prAptithI kAM dhAraNA pramANe uduM vattu lakhavAno AgAra paNa ene mUlamAM toTo Ave, e buM na karavaM. valI bIjuMpaNa AjIvikA nimitte uDaM vattu maryAdA dhika dhAraNA pramANe lakhavAno AgAra. e pAMce aticAra mRSAvA da upadezanAbe. A pAMce aticAra mahApurgatinA sahAyakale. te mATe e aticArane jANavA paNa AdaravA nahIM.. ||iti zrIchAdazavratavivaraNe dvitIyasthUlamRSAvAdaviramaNavrate paMmitazrIudyotasAgaragaNinA kRtanASA saMpUrNA // 2 //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata. // atha // // tRtIyasthUlaadattAdAnaviramaNavrata prAraMnaH // // dohaa|| sajuru padapaMkaja namI, kahizuM vivaraNa zuddha; tRtIya adattAdAna vrata, na kahaM zAstra viruddha // 1 // havesthUla adattAdAnaviramaNa lakhIeM baiyeM.prathamasthUla je mahoTI corI je saMkalpa karIne devAla phoDI khAtara pADe, athavA mArgA dikeM musApharanA avyane lUTavAnI zvA thate ema ke, A e kAkI . bIjo koi enI sAtheM ve nahIM. tyAreM jANI jozne ko i navo prapaMca karI, enuM avya hoya te lazleeM athavA valAtkA reM karIne pArakI cIja levI tathA najara cUkAvIne koznI cIja u gavI levI tathA ApaNe ghera ko anAmata cIja mUkI gayo ho ya ne te jyAreM pAnI mAge tyAreM nAmukara jaq tathA khalaM javAhI ra pramukha lazne gharamAM mUka. ane pAbu te mAge tyAre khoTuM zrApa bu, tathA vIjA koeM hIrA motI vecavAne ApyAM hoya, temAthI naMgano pheraphAra karIsAruM naMga hoya, te pote laza liye,ane jeThI ki mmatanuM naMgahoya,te temAM melavI Ape.e sahu adattAdAnano doSa ka hIe.je kAraNa kyArepaNa tenI jANa paDe,pragaTa thAya,tyAre rAja daMga devo paDe, apayaza thAya, apratIti upaje, e mATe sthUlaada ttAdAnane je tyAge, te adattaviramaNavrata , te adattavratanA vene da. te kaLe. eka avyaadattavrata, vIjuM nAvaadattatrata. 17vyaadattaviramaNa eTale pArakI cIja pUrvokta prakAreMgaelI paDelI, visarI gaelI lIye nahIM. te'vyapradattaviramaNabata jANavaM. 2 tathA je para puzalajavya, tenI cIja varNa gaMdha rasAdika racanA rUpa trevIzaviSaya tathA zrAThe karmanI vargaNA te paNa parAz cIja
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata.. 41 be. te vastugateM jIvane agrAhya je. enI je vAMchA udayika nA / vamA dhasaNa, te nAvaadatta grahaNa jANavU. tene zrIjinAgamokta tatva sAMjalIne, pujalAnaMdI paNuM maTADe, zuddha upayogeM dilathI udaya avyApaka rahe. nirjarAnA bahula pariNAma te nAvaadattavi ramaNavrata kahIye. jeTalI jeTalI karma prakRti deteno baMdha maTyo. e TayU~ nAvaadattaviramaNavrata kahIye. tyAM sAmAnya adattanA cAra ne daLe te kahe. 1 prathama svAmiyadatta, 2 bIjo jIvaadatta,3trI jo tIrthaMkaraadatta, ane 4 cotho guruyadatta. 1 temAM prathama koznI cIja thApyA vinA liye, te svAmizradatta. 2 bIjuMje sacitta bIja phalAdi gulA pramukha toDe, athavA De de, nede, te jIvaadatta kahIeM. je kAraNe phalanA jIvoeM evI kAM AjJA dIdhI nathI ke; amone tame bedana nedana karo. te he tueM e jIvazradattano bIjo neda jANavo. 3trIjo zrItIrthaMkara deveM je cIjano niSedha kahyole. te cIja ne grahaNa kare. jema ke, sAdhune AdhAkarmI AhAra niSedha kahyo be..zrAvakane anadaya vastu niSedha kahI be; tene Acare tyAre te tIrthaMkara adatta kehevAya. e trIjo neda tIrthaMkaraadattano jANavo. 4 cotho gurudatta. te eke, koz sAdhu, Agamokta zuddha vya vahArapUrvaka nirdUSaNa AhAra lAvIne par3I tene gurunI AjJA vi nA khAya, te gurudatta kahieM. ___e cAre adatta, saMpUrNa rIteM to sAdhuthI tajyA jAya, zrane gRha sthathI to kAMza aMze tajyA jAya. ahIMyAM zrAvakane cAre adatta mAM khAmiyadattanA tyAganI mukhyatA . e mATe parAz cIja pU vokta upAya karIne na lejaM. je cIja levAzrI cora nAma Thare, rA jadaMga upaje, eba lAge, mAde evI cIja na lelaM paNa sUdama ta Na kASTha pramukha, jenI ko bahu manA na kare, te cIja khelaM te
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata. nI jayaNA, koznI cIja paDelI pAsuM to jyAM sudhI pariNAma Take, tyAM sudhI lelaM nahIM. kadApi bahu mUlyavAn cIja jozne pari NAma zithila thAya, tyAre te jIja lelaM. paThI lezne keTalA eka divasa, potA pAseM rAkhaM. eTalAmAM jo te cIjano dhaNI to thA ya, to tene AyuM ane dhaNI bato na thAya, to dharmasthAnakamAMta thA dharmanA kAmamA kharacaM. ema paNa pariNAma na rahe, to temAM thI ardha nAga dharma sthAnakamAM kharacaM, ane ardha huM pote rA. valI potAnI jamIna khodatAM avyano laMDAra nikaTayo, to tene levAno AgAra be. emAthI paNa ardha athavA cotho hisso dharma kalaM. paThI paNa jevI dhAraNA ? tathA pArakI jamInamAMthI avya nikale, tyAre paNa jyAM sudhI pariNAma Take, tyAM sudhI te avya le nahIM. ane pariNAma zi thila hoya to, adhuM huM rAcu ne ardhaM dharmamAM kharacaM. tathA koi vArasa vinAno mANasa koI cIja anAmata mUkI gayo hoya, panI te dezAMtara gayo tyAM maraNa pAmyo tyAre tenI cIja paMcamAM, lalA ane sArA rucivAlA manuSya Agala jAhera karIne je paMca kahe, te kasai; kadApi deza kAlanI viSamatAthI jAhera karatAM u laTuM lapharUM lAge. te ema ke, uSTarAjAdika hoya to te locanA mA svA thakA kahe ke tAre ghera, maranAreM ghaNuM avya mUkyuM ? tuMto po tAnI zAhukArI jAhera karavAne thoDaM dekhADe , evI upAdhi jAge, te mATe kozne na kahuM to paNa te avya, dharmasthAnakeM kharacaM. te kharaca tAM te dhana ApaNuM potArnu kehevU paDe, tenI jayaNA. tathA gharacorI eTale gharamAMnI sarva cIjanA mAlika to potAnA pitA, athavA mAtA. emane puNyA vinA vastra avyAdika levU, tenI jayaNA. valI jenI sAthai mahovata hoya, je saMbaMdhI hoya, jene ghera javA zrAvavAno,khAvA khavarAvavAno vyavahAra hoya, te
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata. .. 53 ne ghera gaye thake kazaM pubayA vinA phala pAna pramukha levaM; teno AgAraje. paraMtu teno jIva kacavAto hoya to na levu. ___ tathA koznI cAkarI karatAM vyApAramA kAMi kasura karIne avya melavavAnI jayaNA. e rIteM trIjuM vrata pAle, te vyavahAra zuddha adattAdAna viramaNavrata jANavU. ane nizcayathI to jeTalo. AtmAno abaMdhaka pariNAma thayo, guNasthAnanI vRddhi thakSa, ane baMdhavicheda thayo, te nizcaya adattaviramaNavrata kahIeM. enA pAMca ati cAra be, te kahe . 1 prathama "tenAdaDa" aticAra kahe. stenAhat tyAM stena eTale cora, teNe AhRt eTale haraNa karI lIdhelI evI je corIne kAM cIja,tene stenAhRtkahiyeM. eTale coreM coretI cIjane kharIda karavI. kAraNa ke, corInIcIja soMdhI male, tejozyAtmAlojamA paDyo thako te vakhateM vicAre ke more to pArakI cIjahAthamAMlevI nahIM. paNa Ato cora poteM corI lAvyo be. te levAmAM mane zo doSane ? evI mUDha vicAraNAthI le, paNa ema na vicAre ke, A A zuddha avye karIne mArI cetanA bagaDaze. valI kadAcit ko vakha teM jAheramAM Ave. tyArete pakaDAya. tyAre rAjavAlA pUje ke, zehe ramAM jemanI cIja gaz hoya te sarva loka, cabutareM AvI batAvo.te vakhateM corane tasdI Ape. tyAre te cora jenuM tenuM nAma tathA patto batAve ke, amuka jagyAeM cIja rAkhIne, kiMvA amuka jagyAeM vecI. ema karavAthI sarva jagyAeMthI cIja jAheramA zrAvI. zAhukAroeM paNa soMdhI jozne lIdhI hatI, te paNa sahu pakaDavAmAM AvyA. tyAre temane paNa ulaTo daMga pake, ne valI je cIja corapA seMthI lIdhI hatI, te paNa jAya, poteM kharAba thAya, loko vAta kare ke Aloka, corone paizA prathama de ne corI karAve, evI vAta jalA gRhasthane sAMnalavI paDe. mATe e dhaMdho kema karIeM ? valI lau
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata. kikamAM apayaza vadhe,te to A navanuM duHkha, ane parajavarnu duHkha joeM to corIno mAla saMgaranArAu purgatine logavavA vAlA ja. paraMtu ahIM kadApi ajANa paNe eTale corIno mAla . ema na jANyu hoya ne lIdho hoya, to teno AgAra. parIkSA vinA bahu mUlI vastu thoDAmA male, to teno AgAra . tathA paraMparAyeM AvI teno AgAra. paNa ene jUThI sAcI kalpanA de khADIne tenI pAseMthI levI. e pehelo aticAra jANavo. 2 vIjo taskara prayoga aticAra, eTale je corane corI kara vAnI preraNA kare ke, tame Aja kAla nakAmAM bezI rahyAno pa Na udyama kasyA vinA zuM khAzo ? A peTane to roja naravU joza eM ? te mATe gharamAM beThe to kAMza nahIM thaze. ame tamArA mohoba tIyA chaieM. te mATe kahIe baieM. bIjo paNa amuka, phalANe ThekA Ne gayo hato, te thoDA divasamA cAra paizA sArI rIte lAvyo; mATe tame paNa rojagAra sara thA. tethI mAthA paranuM karaja paNa u. taraze. nahIM to Agala tamane pharI karaneM koNa rUpaiyA deze? dI dhA lIdhAthI sahunuM kAma cAlene, mATe nA ! dhaMdho karo. amAru paNa tamArI upara leNuM be; te paNa zrApo. kAraNa ke vahu divasa thayA . nahIM to pAMca sAta vIjA paNa ApIyeM, paraMtu zuM karIeM ? je tamane AvA hAle dekhIe baieM. tethI vahuja khIja AveThe, zrA vA valadAra Tho, paNa sarvadA kamAyA vinA emaja ninnAva kema tha ze? te mATe vyApAra rojagAramA tamane napho na hoya to, koznI nokarI karo. hathIyAra laz zIpAgIrI karo. tamArI pAseM hathI yAra hAjara na hoya to jeTalA jozya teTalA amArI pAseMthI laz jArja, paNa rojagArasara thADha. evI evI khoTI preraNA kare. te prayoga kahIeM. corane preraNA kare, saMvala Ape, loDhAnAM zastrAdi ka zradhikaraNa zrApe. tene tatvajaSTieM dekhatAM cora tulya kahIeM.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya sthUla adattAdAna viramaNa vrata. 45 je kAraNe nItizAstrAdikamAM coranA sAta prakAra kahyA . te eke, prathama cora je Apa corI kare 1, bIjo coranI pAseM rahe 2, trIjo coranI sAtheM Aloca kare 3, cotho coranA nedamAM mAhitagAra thAya 4, pAMcamo cora sAtheM vyApAra sahIyAro rAkhe 5, baho corane annapANI Ape 6, sAtamo corane gharamA rAkhe u, e sAtene cora kahevA. have ahIyAM adattano tyAgI hoya, te vicAre ke mAre potAne to parAz cIja levArnu paccakhANa , paNa bIjo ko laz Ave, to te cIja levAmAM mane zo doSa ne ? e mATe prayogaaticAravrata paNa zrAvaka na dhare. kAraNa ke te sApedale. e mATe e prayogaaticAra bIjo jANavo. 2 3 trIjo "tappaDirUva" aticAra. te eke, koz sArI vastumA tenA sarakhI malatI bIjI halakI cIja melavIne vece, te tatprati rUpa kahiyeM. jema kezaramAM kezaranA jevo tAra, ane evAja raMgane malatuM evaM ko avya lAvIne katrima karI vece, valI mahA pramukha ne mathIne ghRtamA melavI vece, eTale je cIja tenA sarakhI bIjI cIja banAvIne mUlajavya zuddha hoya temAM melavIne vece tathA banA * vaTanI kasturI karIne vece, guMdara pramukhano bAMdho karI tene hIMgamAM melavIne vece. tathA je yavAdi sugaMdhika avya thAyaje, te karpUrasAthai melavIne vece. aphINano joDo karI vece, tathA jUnAM vastrane raMgAvIne navAne ThekANe navAne nAve vece. rune pANImAM nIjavI vajanadAra karIne vece. sUtatI pramukhanI piM mimAM aMdara mahoTA gAlA ghAlIne uparathI sutalIne jIjavI karI lapeTIne vece. lokamAM sArI jozne vadhAre mUla zrAve, to ya paNa vicAra nahIM ke, huM khoTo vyApAra karUMbu. pANImAM budha e ka karIne udhanA nAveM vece. gahuM pramukha dANAmAM juso, kAMkarI, ane cUno pramukha melavIne vece. e sahu pratirUpa kahIeM. ahIM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIya sthUla adattAdAna viraNama vrata. yAM zrApaNI cIja vyApAranI hoya, tene parikarma karI vecavAno AgArale. etrIjo aticAra jANavo. 4 cotho viruddhagamana aticAra. lakhIe baiMeM. te eke, A paNA gAmanA rAjAeM pharamAvyu ke, phalANe gAma jazo nahIM. te gAmanI cIja levI nahIM. temanI sAthai vyApAra,khAtuM,leNuM,deNuM,kAMza paNa karavU nahIM. evo sarakArano hukamaje. kemake, sarakAranA koza muddAzgunegAraje, te tyAM jazkonuM zaraNa lazne rahyAne. mATe tyAM thI temane ko divasa pakaDI maMgAvavAno.tyAM sudhI te gAmavAlA ko sarakAranI cIja vecavA Ave, te lezo nahIM. e pramANe rAjA eM hukama kasyobe. have A mANasa to lonane vaza paDyo, te gAma mAM jazne soMghI vastu jANIne bAno mAnoja tyAMthI laz Ave / ane potAnA gAmamAM bAnI mAnI lAvI vece. evAmAM ko cuga lIkhora te vAta jANe ane rAjAne jAhera kare ke amuka mANasa, ApaNA gAmamAM pararAjyanI cIja, tyahAMthI lAve. ne ahIM vece ke. athavA rAjasaMbaMdhI kAM bAnI vAta vigata hoya, te kare. tyAreM te kaSTamAM paDe. dANacorI paNa emAM avI gaz. e mATe evirujhaga / manaaticAra thAya. ahIyAM dANacorI to sarvathA tajavI. kadA. pi lonane vaza paDyo thako na rahI zake, to varSa pratye pramANa karI rAkhe, tathA zrAvaka hoya, te cothA virudhagamana batano AgAra rAkhe. ____5 pAMcamo kUDa tola tathA kUDAM mApa karaNa aticAra kahe.te eke, levAnAM tola mApa jUdA rAkhe, ane devAnAM tola mApa paNa jUdA rAkhe. evI rIteM gaja paNa levAno jUdo rAkhe ane devAno pa Na jUdo rAkhe, koz dezamAM anAja naravAnuM paNa mApaLe tyAM pAlI mANuM pramukha, levAnuM jUhu~ rAkhe ane devAnuM mApa utuM, te paNa juI rAkhe. valI trAjavAnI mAMmImAM aMtarakoNa rAkhe. mApamAM paNa evI dagalabAjI kare. jaratI vakhata pAlIne magAvIne Ape,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha sthUla brahmacarya vrata. bevAnI vakhateM mAthA sudhI saMpUrNa dANo jarIne liye. valI vastra le, tyAre paNa gaja athavA hAtha sarakAvIne le, tathA Ape. tevAreM aticAra lAge. e pAMce aticAra, je virati zrAvaka hoya, te jANe, paNa te aticAra lAge. ema jANI dare nahIM. __ ahIM AjIvikAne mATeM vartamAna loka vyavahAranI rItieM ulUM vadhatuM devA levAnI mane jayaNA. ajANa paNe ko khoTAM tola mApa thara jAya, teno aticAra nahIM. virati vratanIne. te pra mANe pAlIza. adhika lojane vaza paDIne nahIM karIza. yA pAMce aticAra, adattAdAnaviramaNavratanA jANavA. iti zrIchAdazavata vivaraNe paMmitazrI udyotasAgaragaNinA kRta tRtIyasthUla adattAdAnaviramaNavratanASA samAptA // 3 // ||ath // // caturthasthUlabrahmacaryavrata praarNnH|| // dohaa|| Ayakara kArakU~, maMgalarUpa manAya%; cothe vratake neda saba, nASA karUM banAya // 1 // cothU brahmacaryavrata. eTale maithunano tyAga karavo. tyAM maithunatyA ganA beneda.eka avyamaithuna tyAga, ane vIjo jAvamaithuna tyAga. 1 avyamaithuna eTale parastrIno tathA parapuruSano paraspara saMgama jANavo. tyAM puruSaM parastrIno tyAga karavo. ane strIeM paNa parapuruSa no tyAga karavo. ratikrIDA tathA kAmasevana kare, te avyamaithuna ka hiyeM. tene je puruSa, tathA strI, tyAga kare. tene vyabrahmacArI tathA vyavahArabrahmacArI kahIeM. 2 bIjo nAvamaithunarUpa. te eke, cetanarUpa puruSane viSayA - jilASa paraparaNati rUpa, tathA tRkSA mamatArUpa ityAdi nizcaya
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha sthUla brahmacarya vrata. parastrIne tenI sAthe je mala, tene rIka moja ApavI, tenI sAtheM vAMchita vilAsa karavo, te nAvamaithuna jANavo. ene jinavANI nA upadeze tathA je sazuru hitazidAno upadeza kare. tyAreM po teM parapujalAdikane ulakhI, jAtihIna jANI, AgAmika kAleM ene mahAkuHkhadAyI jANI, pUrve gatakAleM aneka maraNAMta duHkha paraMparA enAthI pAmyo, e mATe mane e vijAti strI tajavAnuM ka yuMke, mAhAre to mArI khajAti, paramannakta, uttama, sukulIna zamatA rUpa suMdarIno saMga karavo sArole. vinAvaparaNatirUpa parastrIeM mArI sarva vijUti kheMcI lIdhI. have sazurunI sahAyatAthI e cha STa pariNAma strIsAthai hu~ lAgyo DhuM. tene thoDe thoDe nigraha karUM. tya javAno nAva AdaraM, ke je thakI mahArI zamatA suMdarI,zujhakhanA va ghaTarUpa gharamAM AvI rahe, to gharanuM teja vadhe. evI samajaNa pA mIne paraparaNatimAMthI mamatA boDe, udaya karma vyApe nahIM. zu cha cetanAno saMgI thara rahe. zuddha pariNAmathI dUra na rahe. te nAva maithunatyAgI kahIeM. ahIMyAM avyamaithuna tyAgI to SaTa darzana mAMhe male paNa nA vamaithuna tyAgIto zrI jinadarzananetyAMja zrI jinavANI sAMja latAM jJAnanneda, jenA hRdayamA pravarttAyo, te sahaja udAsa u pAyathI nAvamaithunano tyAga kare. te vIjA darzanomAM na male. ahIMyAM sthUla parastrIgamanabata. te eke parastrIno tyAga kasyo, parapuruSanI paraNelI tathA pArakAnI rAkhelI je strI hoya, tenI sAtheM anAcAra sevana na karUM. evo pacarakANa kare, tene paradAra gamanaviramaNavrata kahIeM. vIju je khadAra kehetAM potAnI strI, te nAthI saMtopa dharu. evaM je vrata dhare, tene khadArasaMtopatrata kahI eM. tyAM devasaMbaMdhI devAMganA, tathA tiryaMca saMbaMdhI strIjAti, ta thA manupya saMbaMdhI strIjAti, enAthI maithunasevA niSedha. ekekI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha sthUla brahmacarya vrata, 4e vidhinA nAga karIne, eTale kAyAyeM karI parastrI sAthe sozmAM do ro parovavo, e nyAyeM saMyoga karavAno niSedha anemane, tathA vacaneM zrane khapnamAM loga thAya, tenI jayaNA.sahaja sparza karavAnI jayaNA. vartamAna strI TAline bIjI strIsAtheM vivAha na karavo, tathA divaseM brahmacarya pAvU, na paleto pramANa rAya, navavADa pAlavAno khapa ka 5. strIjanane paNa evI rIteM parapuruSano tyAga jANavo. have evra tanA pAMca aticArale, te lakhIyeM baieM. prathama aparigrahItAgamanaaticAra. te eke, nahIM paraNelI strI, je kumArI tathA vidhavA strI,tene aparigRhItA strI kahIeM. je kAraNe ko eno svAmI kehevAto nathI. e koznI strI ke vAtI nathI. tene joza, koza mUDhamati viSayAnilASI tha. namaka nAvathI vicAre ke, meM to parastrIno tyAga kasyo ane thA to ko inI strI kadevAtI nathI mATe enI sAthai melApa karavAthI mane jhuM doSa be? evaM vicArIne te kumArInI sAthe ke vidhavAnI sAthe joga vilAsa kare. eja pramANe vratadhArI strIne paNa parapuruSano tyAgale. te paNa aparigRhIta puruSa kuMvAro hoya athavA jenI strI paralo ka pahoMcI hoya tenI sAthe pUrvokta nyAya manamAM dharIne saMga ka re, to te strIne paNa prathama AticAranA doSa lAge. 2 bIjo zvaraparigRhItAgamana aticAra. te itvara kehetAM thoDo kAla jANavo. eTale mAsa, umAsanI maryAdA karIne ve zyAdikane kharacI thApI potAnI zrAsnAva strI karIne rAkhe. zra hIyAM ko ajJAna paNAthI ema vicAre ke, mAre to para strIno tyAgabe. paNa Ane to meM mahArI karIne rAkhIne, to emAM mane zuM dUSaNa ? ema jANI karIne ajJAna paNe te vezyAne seve, to tene bIjo AticAra lAge. evI rIteM zrAvikAne paNa bIjo aticAra lAge. te ema ke, be zokyo hoya temAM zokyano vA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 caturtha sthUla brahmacarya vrata. ro dhaNI pAse javAno hoya te divaseM jaratAra ne pote seve, ne manamAM vicAre ke, potAnA khAmIne sevatAM zuM dUSaNa ? mAre to parapuruSano tyAga be. paNa ema na vicAre ke, A divaseM to e zokya nojaratAra .mArotoA divasa dhaNIpAse javAnovAro nathI. tema utAM paNa bala karIne khAmIne seve,totestrIne bIjoaticAra lAge, 3trIjoanaMgakrIDAaticAra.eTale anaMgakahetA kaMdarpa, tene jAgRta karavAsAru AliMgana, cuMvana, nakha pramukha athavA netranA hAva, nAva, kaTAdAdika hAsya pramukha pachAmizkarI vigere para strI sAthe kare. dilamA ema vicAre ke meMto sozmAMdoro parovavA no loga tyAga kasyo be. paraspara eka zayyAmAM suzne noga kara vAno mAre tyAga bIjAnuM to meM vrata lIdhuM nathI paNa te, kAmAMdha thavAthI ema na vicAre ke, cetanA to bannemAM vagaDe enAthI paNa vrata veheDhuMja nAMgene, mana cale. tathA potAnI strI sAthe corAzI Asane karI kAma jAgRta kare. nogavilAsa kare. tithi pramANe kAmanivAsanI jagyAyeM hAthano sparza kare. aMgamaInAdi karIne kAma pragaTa kare. athavA parama anilASa thaye thake, potAnI strI hAjara na hoya to na cAlate kArya hastakarma kare, strI paNa kAmavyAkula thaye thake potAnA aMgugathI sukhavAsIyA pramukha kare, athavA strI strI madIne, adhikaraNathI guhya sthAne saMcAraNa kare, aneM potAnI zchA saMtuSTa kare, tyAre paNa tene aticAra lA ge, te mATeM zrAvakane jyA tyAM kAmasaMjJA ghaTADavAnI cAhanA ka ravI joeM. jema lojI mANasa potAnA vyApAra dhaMdhAmA magna ho ya eTalAmA nUkha lAge, topaNa sahyA kare. dhaMdhAnA vacamAM nUkha ne gaNakAre nahIM. ema karatAM paNa jyAre nUkhathI rahyaM na jAya,tyAre tyAMthI uThI karIne utAvaleM utAvaleM rasoznI jagyAmAM je rasoi hAjara hoya, te khA liye, paNa sukhAdanIke kukhAdanI kAM paNa
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha sthUla brahmacarya vrata: tajavIja na kare, pharI paNa tyAMthI uThIne potAnA dhaMdhAmAM-valage. tevI rIteM samaketI, dezavrata dhArI puruSa, paralokanA sApekSa dhaMdhAmAM mana rahe.evAmAM kAmasaMjJA udaya thaz, tyAreM aMtarajAva lAja ma ryAdA pugaMgAdikane anusaratAM te kAmasaMjJAne gaNatImAM na gaNe. ema karatAM ativedodaya thAya,tyAre vyAkula thAya to tatkAla u tAvalathI kaMdarparoga nivAraNa karIne, pharI potAnA khakAryamAM prava te to te vratI, kAmasaMjJA vadhAravAnI zchA zA mATeM rAkhe? zuka zraddhAvaMta zrAvaka to maithunasevAnI jagyAne jevu kAMpharukhArnu hoya, tevu karI jANe.ane kahe ke e malIna jagyAje, tenI zchA te vaDi nItinI velAzivAya bIje vakhateM na rahe. tevI rIteM maithuna paNa ni Sedha . doSanuM sthAnaka .yApramANe trIjo aticAra jANavo. 4 cotho para vivAhakaraNa aticAra. te e ke, je potAnA saMtAnano athavA parajAtino athavA apaNI nAta jAtamA potA nuM mAhApaNa jaNAvavAne arthe Agala thazne vivAha karI Ape. ko vastu vAnuM athavA avyAdikanI sahAyatA kare, athavA preraNA dika karIne koznI pAseMthI apAve. teNe karI te viSayI prANI ne strIno lAja thayo tyAre te puruSato tenuM sArUM kahe. bIjAu~ne kahe ke phalANAne tyAM phalANe mAjhaM ghara vasAvyu.jo evA hatA,to zrA vivAha thayo.nahIM to mArA zA hAla thAta? evI rItanI a jananAmoDhAthIpotAnI prazaMsA sAMjalIne bahujakhuzI thajAya. tene jozne bIjA paNa jeje vivAhanA arthI hoya, te AvIne te nI khuzAmada kare, stuti kare,ne kaheke, Apa sAheva jevA paropa kArI thoDAja najare Ave? evAM vakhANanAM vacana sAMjalIne tene kaheke,kAMza kAma kAja hoya, to mane kahejo. sajana sammata karajo.amAro tamAro eka vAsto be.evI rIteM vivAhAdikano sajanasaMbaMdha, saMsAramA jagyAe jagyAeM karAvavo, e anarthanuM vI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha sthUla brahmacarya vrata. ja vAvavA jevU de. tevU karavAthI vrata zuddha na rahe. zrane kAma zra dhikaraNa vadhAratAM saMsAra vadhe. zrAvakane to potAnA gharamAM paNa ko evaM kArya kara hoya,to te bIjAne nalAvIne pote nyAro ne nyAro rahe.to je vratI thazne parAyo vivAha joDAve, tene cotho aticAra lAge. ahIMyAM potAnA gharasaMbaMdhI tathA jenAthI bUTA ya ema nathI, evA saMbaMdhIno vivAha karavAnI jayaNA, te paNa pa rimANa rAkhI levu. emaja strI paNa pArakA vivAhamAM moDa pramukha vAMdhe, ne pAgala thazne kuladharma vajAve. tyAreM aticAra doSa lAge. __5 pAMcamo tIvrAnurAgaaticAra. te eke je koza, strIupara tI va abhilASa dhare. pArakI strIne jozne manamAM vahuja cAhanA kare. te strI vinA kSaNamAtra paNa rahI zake nahIM. haratAM, pharatAM, jIva, tenAmAMja valagyo rahe. tathA dehamA kAma vadhAravAne tathA saMjoga sAmarthya karavAne mATe aphINa,mAjama, nAMga,ane bIjI paNa dhAtu haratAla, pArApramukha paTTI,baMdhejanI golI zodhe. ityAdi tIvakAma rAgathI kare; tyAre te pAMcamo aticAra lAge.ane strI paNa kAma vR ki karavAnI aneka yojanA kare.jema ke yonisaMkocana auSadha,mAMyAM phalaka,zIza,triphalAM,lodara ityAdika aMgamAMgolI karIne saMcarAve atyaMta uddhaM veSa jove.vahu hAvanAvAdika viSaya lAlasAkare,tyAreM tene pAMcamoaticAralAge.e pAMce aticAra jAeM,paNa AdarunahIM.. ahIM svadArasaMtoSavrata vAlAne ThevaTanA traNa aticAra be.ane zrAga lanAve aticAra te teneanAcAra .tathA paradAraviramaNavratavAlA ne to e pAMce aticAra Te.strIne paNa eja pramANe aticAra lAge. // iti zrIdvAdazavata vivaraNe caturtha sthUlabrahmacaryavrata paMmita zrI udyotasAgaragaNinA kRtanApA saMpUrNA // 4 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama sthUla parigraha parimANa vrata. . 53 // atha // ||pNcmsthuul parigrahaparimANavrata praarNnH|| ||dohaa|| sumati daz zrIzAradA, tAke pada paNameva ; paMcama parigraha vrata taNI, nASA karuM zunneva // 1 // have paMcama sthUlaparigraha parimANavata,vigatavAra sahita karIne lakhI eM jaieM.parigraha eTalejesamasta paNe bIjAMDavya nAnAprakAranAMgrahaNa karavAM, te parigraha jANavo. tenA be nedaje. eka bAhyapravya parigraha adhikaraNarUpa, te navavidha parigraha je. bIjo nAva parigraha. te e ke, cauda anyaMtara graMthirUpa je parajAva- grahaNa, samasta Atmapra . dezathI sakaSAya paNe baMdha, te nAvaparigraha jANavo. zAstramA mULa mukhyavRttitenejAva parigraha kele.temAMcaudagraMthinAMnAma.tekahIyeM baiyeM. 1 hAsya, rati,3 arati, 4 jaya,5 zoka,6ugaMbA, krodha, mAna, e mAyA, 10 lona, 11 strIveda, 12 puruSaveda, 13 napuM sakaveda, 14 mithyAtva, e pramANe cauda abhyaMtara graMthije. ahIMyAM saMsArI jIvane kevala aviratinA balathI hA zrA kAza samAna anaMta aparimitale. e aviratinA udayathI zchA, 'ane zyAthI karma baMdhamAM paDyo thako jIva, cAre gatimAM naTakele. emAM koavirAdhakajIva,puNya prakRtinAudayathI manuSya javAdika sarva sAmagrI joga pAmyo, ane sazurunI saMgati pAmyo. jethI karI zrIjinavANI sAMjalI tyAreM cetanA jAgRta tha, cetanA sudharI, tyAre te jIva, vicAra kare ke aho! huM samasta paratAvathI nyAro,zra baMdhI, abedya, ajedya, zradAhyadharmI evo to zchAvaza paDyo, sama sta bedana, nedana, parijamaNAdi kuHkhano jogI, paradharmI thayo;toha
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 paMcama sthUla parigraha parimANa bata. ve iMsamasta parajAvana mUla je zlA, tene dUra karuM, evI cetanA yaza tyAreM samasta parajAva tyAgarUpa cAritra Adare ane jene bahuja ra sika aviratipaNAnA valathI samasta parigraha mULa ekA eka bUTe nahIM. tathA doSathI paNa mare, tyAre te laghumArga je dezavirati paNuM teAdare.zyA parimANa vrata dhare.tezyA parimANa vrata nava prakArene. 1 temAM prathama dhanazyAparimANa. te dhana, cAra prakAranuM jANa Q. temAM prathama gaNima dhana kahIe. te eke je vastu naMga gaNIne ve cAya. e zrIphala pramukha jANavAM. 2 vIjuM dharima dhana. te e ke je vastu, tolathI vecAya. e gola, sAkara, kariyANA pramukha. 3 trI nuM mavidhana. te eke je mApathI vecAya, jema dUdha ghRtAdika. 4 cothu parivedya dhana, te eke, je paridAyeM vecAya jema sonu, rU', javAhIra ane vastrAdika, nANAMpramukha parIkSAyeM vecAya.e cAre dhana kahIye. tenuM je parimANa karavaM, te dhana parimANa vrata jANavU. 2 vIjuM dhAnya parigraha, te covIza jAtinuMbe, te lakhIeM eM, 1 zAli, 2 gahu~, 3 juvAra, 4 vAjarI, 5 java, 6 maga, maTha, G aDada, e bUTa, 10 voDA, 11 maTara, javanI sAtheM thAyaThe te. 12 aradaDa eTale tuvara, 13 kisArI, 14 koDA, 15 kAMga, 16 caNI, 17 vAla, 27 methI, 2e kalathI, 20 masUra, 21 tala, 22 maMmavo, 23 kUrI, 24 vaMTI. e covIza dhAnyanI jAti vyavahAra mAM sadA khAvA lAyakaDe te levAM. vIjAM paNa 1 dhANA, 2 noMDI, 3 suvA, 4 ajamo, 5 jIre, epaNa dhAnyanI jAtimAMve te au padhAdikamAM ko prakAre kAma Avene, valI vIjAM paNa dhAnya. je vAMke, 1 sAmo, 2 maNakI, 3 nUraTa, 4 cekariyA, A dhAnya mAra vADa dezamAM prasiddha.vIjuMpaNa ciriyA,moTha,aDakadhAna,khaDadhAna, je vAvyA vinA jage ane je kAla HkAlamAMkhAvA lAyaka. e sarva jAtinAM anAjanuM je parimANa, te dhAnyaparimANavata kahIeM.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama sthUla parigraha parimANa vrata. 55 3trIju kSetraparigraha vrata. kSetra eTale khUsI nUmI,athavA vA vavAnI tathA bagIco karavAtI jagyA. tenA traNa neda be. eka evI 'jAtinI ke, jemAM varasAdanA pANIthI dhAnya nIpaje. eka jamIna evIke, jemAMkuvAnA pANIthI dhAnya nIpaje ane eka jamIna evI ke, jemAM varasAdanA pANIthI paNa dhAnya nIpaje. ane kuyAnA pA NIthI paNa dhAnya nIpaje, tenuM parimANa te kSetra parimANa vrata. 4 cauthu vAstuparimANavata. eTale je ghara, havelI. pukAna pramu kha, tenA traNa nedale. temA e khAtavAstuka te noyarAM pramukha, bIjo jati vAstuka te e ke joya,tahakhAnu,e vinA uMcI eka mAlanI,be mAlanI, traNa mAlanI. ema yAvat sAta mAlanI havelI jANavI.enuM je parimANa rAkhe, te trIjo neda khAtodhita vAstuka. te e ke, noyarAM, tahakhAnA,kUvA,TAMkAM, esau havelInI aMdara hoya, tene khAtodrita kahieM. tenuM je pramANa rAkhe,te vAstukaparimANavrata. ____5 pAMcamuM rUpyaparigrahaparimANa vrata. te e ke, zikA vinA kAcA rUpAno tola, tenuM parimANa karI rAkhe,te rUpyaparimANa vrata. 6 bahuM suvarNaparigraha parimANa vrata.te eke rUpAnI jema aghaDa, zIkA vinAnA sonAnA tolana parimANa karI rAkhe, te suvarNa parimANa vrata. sAtamuM kupadaparigraha parimANavata. te e ke, kupada kehetAM 'trAMbu, pItala, rAMga kAMsuM sIsuM, narata loDhuM, e sau dhAtunA vAsa NanAM parimANano tola karIne rAkhe, te kupada parimANa vrata jANavU. jyAumuMmupadaparimANa vrata. te e eke,mUlyApIne vecAtAM lIdhe lAM, dAsa,dAsI,tepada kahie.paNa cAkara gumAstA pramukha e vargamA gaNAya nahIM. enuM je parimANa karI rAkhe, te upadaparimANa vrata. e navamuM copada parigraha parimANa vrata. te e ke gAya, jeSa,gho DA, balada, sUtara, bakarI, gAmarI pramukha copagA jIva temane keTa lA rAkhavAM tenI gaNatItuM parimANa karI rAkhe, te copada parigraha
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 paMcama sthUla parigraha parimANa vrata. parimANavata jANavU. have potAnI zchA pramANe keTalo parigraha rAkhavo, teno vivaro lakhIyeM baiMeM. 1prathama dhana parimANamAM rUpaM,sonu, aNa ghaDyu, tathA ghaDyu,aTalu rAkhaM tyAra paThI rokaDA rUpaiyA asaraphI tathA javAhIra pramukha zra TalA amuka hadda paryaMta rAkhavAnI to jayaNA ne paraMtu pramANa upa rAMta puNyayogathI vadhe to dharma prItieM karIne dharmasthAnakamAMkharacaM. 2 dhAnya pramANamAM ema ke, varSamAM ATalA maNa dhAnya rAkha vAnI jayaNA. teno vivaro kahe. ATalA maNa ghara Azrita khara casAru tathA ATalA maNa bAhAra vIjA koza prakAranA kharaca mAheM vAparavAmAM Ave, tenI jayaNAle. uparAMta nahIM. ane vyA pAranI vigata to sAtamAM guNa bratamAM lakhavAmA Avaze. ___3 kSetraparimANamAM zrATalA vighA jamIna rAkhavAnI mane ja yaNA. uparAMta nahIM. kSetra, vADI, vAga, bagIcA pramukhanI jamIna saMbaMdhI paNa sarva emAMja zrAvyu. 4 vAstu parimANamAM khaDakIbaMdhaghara amuka hadda sudhI rAkhavAM. tenI jayaNA. tathA bUTI kukAna, tathA tavelA, ATalA gokhAnAM, tathA ATatI vakhAra. valI jo puNyanA udayazrI lakSmI vadhe to hAthI pramukha vAMdhavAnAM sthala rAkhavAnI jayaNA. tathA paradeza saM vaMdhI vyApAranI pukAno amuka hadda sudhIrAkhavAnI jayaNA. tathA ATalAM ghara nADe devAnI jayaNA, ATalA nADe rAkhelA gharane sama rAvavAnI jayaNA. tathA kuTuMvasaMbaMdhinA gharonA Adeza upadezanIja yaNA.tathA potAnA saMbaMdhI paradeza gayA hoya; to tenA ghara pramukha sa marAvavAnI jayaNA. koisnehI gumAsto athavA cAkara paradezagayo hoya, tyAre tenA gharane samAravAnI jayaNA. tathA AjIvikA hetuyeM koznI cAkarI karavI paDe,tyAre te dhaNI ghara athavA havelI karAva vArnu kAma sopaM tyAre te kAma karavA tathA karAvavAno AgAra ve.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama sthUla parigraha parimANa vrata. e7 , 5 rUppa parimANamAM rU' ATalA zera athavA ATalA maNa paryaM ta rAkhavAnI jayaNA.ane javAhirane to dhanaparimANamAM gaNe,je. e saha potAnI niSThAnA gharamAM gharanI ajanAzaje. 6 suvarNa parimANamAM sonU, ATalA tola sudhI pramANa karI rAkhaq. ane e sonuM, rU', javAhira pramukhanA vyApAra Azri to sAtamA vratamAM lakhIzuM. kupada parimANamAMtrAMbu, pitala, rAMga, loDhuM, kAMsu tathA jara ta.e sarva malIne dhAtunAM vAsaNa ATalA zera athavA ATalA maNa paryaMta rAkhavAnI.jayaNA athavA bIjA koI jAtanA ghaDelA ghATa ATalA tola pramANe rAkhavAnI jayaNA, uparAMta niSedhale. dupada parimANamAM dAsa, dAsI vecAtAM levAM, tevrata mAphakarA khavAnI jayaNA. uparAMta rAkhavAno niSedha. tathA gumAstA ke cAkara pramukha rAkhavAnI to jayaNA. e copada parimANamAM gAya, neSa, vatsa sahita, tathA sAMDha sahita amuka saMkhyA pramANe karI rAkhavAnI yajaNA, valI temanI jeulAda vadhe, te rAkhavAnI jayaNA, ghoDA, ghoDI, jalAda sahita eTalAM rA khavAnI jayaNA. balada eTalA rAkhavAnI jayaNA. bakarI lAda sahi ta eTalI rAkhavAnI jayaNA. sUtarI eTalI rAkhavAnI jayaNA. hA zrI eka, cAra, daza athavA amuka saMkhyA sudhI rAkhavA, tenI jaya NA, e zivAya vIjA paNa kojAtanAM copada janAvaro potAnA loga nimitteM amuka saMkhyA sudhI gharamA rAkhavAnI jayaNA. uparAMta ko leNAmAM athavA ko bIjI rItIeM zirapAva, najarANA pramukha vadIza dAkhalAvyAhoya,tene rAkhavAMno AgAra.bIjAno niSedha. ema vIjAM paNa gharavakharInAM eTale gharamAM vaparAtAM rAThapI moTAM athavA boTAM tathA vastra pramukha e sahu adhikaraNa sarva malIne ATa lA zekaDA rUpaiyAnAM athavA ATalA hajAra rUpaiyAnAM rAkhavAnI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 paMcama sthUla parigraha parimANa vrata, jayaNA, uparAMta niSedha, varSamAM zrATalA maNa ghRtanI jayaNA. varSa pratye tela maNa ATalAnI jayaNAH varSa pratyeM paracuraNa kariyANAM maNa ATalAMgharakharaca sAru rAkhavAnI jayaNA, eTale gharamAMtrATaddhaM rAkhIza tenuM pramANa karI rAkhe, tenI jayaNA, uparAMta niSedha. va pa pratyeM ATalA maNa khUNa eTale mI rAkhavAnI jayaNA. uparAMta niSedha, varSa pratye gola, mizarI, khAMsa, cInI sAkara vigere ATalA . maNa gharakharaca sAru rAkhavAnI jayaNA, uparAMta niSedha. ___evI rIteM bIjI paNa kozcIja, gharasaMbaMdhI vAparavA sAru ATa lI hadda paryaMta rAkhavAnI jayaNA. e sahu evIrIteM pAMcamA vrata mAM ghara saMbaMdhI jyAne ane vyApAra saMbadhI to sAtamA vratamAMka hevIve. have e zvAparimANa bratanA pAMca aticAra, te lakheDe. 1 temAM prathama dhanaparimANAtikama aticArale. te jyAreM dhana, zvAparimANathI vadhAre thAya tyAre lona saMzAthI manamAM manasuvA kare ke A pAMca hajAra to nokarAnA jame karIeM, kemake bokaro paNa mahoTo thayo ene paNa jozze, ane ene Apaq, te paNa mane yogyave. evA kuvikalpa karIne dIkarAnA pAMca hajAra rUpaiyA jUdA karI rAkhe; ane valI anAja cAvala pramukha zyApramANe to gharamAM taiyyAra paDyu topaNa pharIbIjuMadhika, jarI rAkhavAmAMlAnajANe, tyAre dhAnyano zodo karI rAkhe, ane jenI sAtheM tedhAnyano zodo kasyo hoya, tene kahe ke e anAja ame lIdhuMbe, te tame tamArA gharamAM hamaNAM rAkho, amAre jema jozze tema ame letA jazzuM. evI rIte TharAva karIne jema jema gharamAM dhAnya joeM, tema tema te dhAnya tenI pAseMthI lAve ane potAnA ajJAnathI manamA ema jANe je mAre to zcAparimAthI adhika dhAnya, gharamA rAkhavAno tyAga ve, ane e dhAnyato vIjAnA gharamA rahyaM ; emAM mane jhuM dUpaNa The? evA manamA kuvicAra kare. athavA pUrva niyama levA vakhatano
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___paMcama sthUla parigraha parimANa vrata. . 5e kAco maNa marimANa karI rAkhyo ane dezAMtara gaye thake tyAM pAkA maNanI cAla hoya, to paNa te maNane kAcA maNa paramANe gaNI rAkhe. evA je kuvicAra kare, te prathama aticArale. ____5 bIjo kSetrapramANAtikrama aticAra. te e ke je, vAstu parimANa rAkhyu hoya, tenAthI vadhAre vAstu thAya, tyAreM behu ghara nI vaccenI divAla hoya te toDI pADe; ane te be gharanuM eka mahoTuM ghara kare. kSetra, bagIcA, vADI pramukha toDI nAkhIne maho To bagIco kare. temaja kSetra paNa mahoTuM kare; ane manamA ema vicAre ke meM je parimANa rAkhyu be, te to akhaMga be. je kAraNa mATe gaNatI to eka athavA benI rAkhI hatI, te gaNatI pramA Ne to barAbara rAkhyu ne ane mahoTuM karavAmAM zo doSa ? gaNa tI to teTalIne teTalIja . ema je kare, te bIjo aticAra. 3trIjo rUpuM ane suvarNapramANAtikrama aticAra. te ema ke, zchA parimANathI jyAreM vadhAre thAya, tyAreM potAnI strInAM ghareNAM pramukha nAre tolanAM banAve, athavA teunI niSThAyeM karIne rAkhe. koz nAjana eTale vAsaNa pramukha sonA rUpAnAM hoya, te paNa tolamA jAre ghaDAvIne rAkhe, te trIjo aticAra. 4 cotho kupadaparimANAtikrama aticAra.te emake, trAMbu, pItala ane kAMsApramukhanAMjAjana,athavA bIjAMrAbaracIlAMje gaNatImAM prathama rAkhyAM hoya ane jyAreM saMpadA malI, tyAreM yadyapi te nAjana, gaNatImAM to pratijJAparimANanI saMkhyAnAMja rAkhe, paNa tolamAM bamaNA tramaNA zeranAM banAve. ane manamA ema dhAraNA dhAre ke, mAru vrata to akhaMga.nAjananI gaNatI to meM jAMgI nathI !! athavA vrata letI vakhate kAco tola rAkhyo , ane kozpara dezAMtara gaye thake tyAM pAkA tolano vyavahAra . have potAnA azAnadoSathI vicA re ke, kAcA pAkAnI zI carcA ? amAre to sarva jaNazano saMma
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 SaSTa dizi parimANa vrata. ta, zera athavA maNanA pramANathI be. ame kAMza zera vadhAkhyo nathI. athavA amArI khAtaradArIne mATe paNa koeM banAvyo nathI. zra mAre to zerathI pratijhADe. kAcA pAkAno zrame kAMza hizAva rAkha tA nazrI, ebuM kare, te cotho aticAra jANavo. ___5 pAMcamo chipada catuSpadaparimANAtikama aticAra. te ema ke dAsa, dAsI, ghoDA, gAyo, valada ane bIjAM paNa copada pramukha janAvaro potAnA pramANathI adhika thayAM jANe, tyAre teune vecI nAkhe athavA garnagrahaNa vilaMvathI karAve, gaNatImA temAMnA vece, tyAreM garnagrahaNa karAve athavA nAike putranI niSThAyeM karIne rAkhe, eTale potAnA parimANa mAphaka kadevAmA rAkhe. evI kuTilatA potAnI ajJAnatAeM kare, te prANIne pAMcamo aticAra lAge. e pAMce aticAra jANavA, paNa AdaravA nahIM. paNa ahIMyAM kSetra, vAstu, catuSpadAdika, koi mAgaNA leNAmAM Ave, te jyAM sudhI vecAya nahIM tyAM sudhI adhika rAkhavAM paDe, teno AgAra.. // iti zrI dvAdazavratavivaraNe paMcama sthUlaparigrahaparimANavate paMmita zrI udyotasAgaragaNinA kRtanASA saMpUrNA // 5 // eTale pAMca aNuvrata thayAM ; have traNa guNavrata lakheTe ||ath // ||sssstthdishiprimaannvt praarNnH|| ||dohaa|| praNamuM gaNadhara padakamala, gautama labdhinidhAna ; aba guNavata vivaraNa kahu~, paSThama diziparimAna // 1 // have traNa, guNavrata kahe, te pahuM. sAtamuM ane thAumuM. etra Nane guNavrata kahIye. temA chA vratamadhye dizino vicAra kahIzu, , e mATeM e vatanuM nAma dikaparimANa vrata, te lakhe. je kAraNa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTha dizi parimANa vrata. mATe pUrva je paMcAeM vrata kahyAM, tene e guNakArI. e traNa vrata thI paMcANuM vratanI puSTi thAyaDe emATe guNavrata kahevAya be. te kevI rIteM ? toke jyAreM diziparimANa kar2yA, tyAreM diziniyama kSetrathI bAhera je jIva rahe, temane ajayadAna dI, to paheluM prA NAtipAta vrata, tenI puSTi thara. tathA e devagata jIvothI jUvaM bolavAno tyAga thayo, eTale bIjuM mRSAvAda vrata, tenI paNa puSTi tha. tathA te devanI cIja, dIdhA vinA levAno tyAga thayo, eTa le trIjuM vrata je adattAdAna, tenI puSTi thara. tathA te kSetragata strI thI kAma nogAnilASa maTyo, eTale cothA brahmacarya vratanI puSTi thara, tathA te detragata vastunA kraya vikrayanA niSedhathI parigraha mULa kamI thai,emATe pAcamA parigrahaparimANa vrattanI puSTi tha.tathA te devanA vyApAra saMbaMdhI aDhAra pApasthAnakano tyAga thayo. te mATe e vrata, pAMce vratane guNakArI be. tekAraNamATe ene guNa vrata kale. tyAM dikparimANa te cAre dizi, tathA cAra vidizi ane Urdhva tathA adhodikparimANa vrata be. te dikparimANavratanA ve neda be. eka vyavahArathI, ane bIjo nizcayathI. 1 temAM eka vyavahArathI dikUparimANa. te svakAyAeM dizieM . tathA vidiziyeM jAvAno ane mANasa mokalavAno tathA vyA pAra pramukha karavAnI zchA tenuM parimANa karIne rAkhe, te vyavahAra diparimANa vrata. 2 tathA bIju nizcayathI dikparimANavata. te je gatigama na te sarvakarmano dharma . karmavaze paDayo jIva, cAre gatimAhe naTake .parAnuyAyI cetanA thaztyAre jIva, parasvanAvane anusara to thiyo, tethI gatighramaNa kare,paNa jIva to zuddha caitanyarUpa a gatisvajAvavAn tathA sthira nizcala svatnAvavAnje; evaM zrIjina - vANInA upakArathI jANyuM tyAre cetanA, zuddhasvarUpAnuyAyI tha
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTha dizi parimANa vrata. va tyAreM potArnu agati svarUpa jANIne sarvadevathI udAsa rahe, eTale sarvadetrasAthe apratibaMdhaka nAveM varate; te nizcayadi zivrata. 1 ahIMyAM daza diziparimANanA be neda ..eka jalavaTano, ane vIjo sthalavaTano. tyAM prathama jalamArga eTale vahANamAM vezI jadUM ane sthalamArga eTale khuzakIne mArge jarbu te.temAMjala mArge amuka diziyeM phalANAvaMdara sudhI javU,ema rAkhe.kAraNa ke jalamArganI kozagaNatI saMkhyAmAM na Ave, tethI baMdarano niyama karI rAkhe. temAM paNa pavana tathA megha gAMdhI pramukhanA tophAnamAM vahANa kyahAM kyahAM le jaznAkhe,ane valI ajANa paNe nUla cUkathI adhikavatAsathI gaNatI,je baMdaranI hatI tethI dUra vIjA vaMdaramAM laz jazne nAkhe. to teno AgAra be.. 2 tathA vIjo sthalamArga.te sthalamArge ApaNe poteM je deveM vrata ucAsyAM hoya tyahAMthI cAre dizi, cAre vidizi sudhI yojana, gAja,koza pramukha.ema jeTaluM javAnuM parimANa kajhube,teTatI hada su dhIamane javAnI jayaNA .temAM paNa cora athavA ko mlehAdi kanA baMdhanamAM paDavAthI te dhArelA niyamathI adhikagAja,koza u para le jAya to, tenI paNa jayaNA. kAraNa ke paravaza paDayAthI niyama uparAMta javAnuM thara jAya, to teno doSa nathI. tathA Urdhva dizieM vArakozajavAnI jayaNA.adhodizieM Apa koza sudhI jA vAnI jayaNA. temAM paNa uMcuM caDhIne nIce utaravArnuthAya, te gaNatI mAM nahIM, tathA niyamadevathI bAheranu kozka ulakhANavAlAnuM patra zrAve,te vAMcavAno tathA pharI teno uttara lakhavAno zrAgAra. paNa potAnI taraphathI vinA kAraNe patrAdika na la. paradezanI vikathA sAMjalavAno AgAra.ko ledeNAdika mahoTA prayojane AjIvikAnA jayathI hakka levAne athe zrAdamI pramukha tagAdo ka rakhAmATe mokalavopaDe,tenomaneAgAra.balI dizitayA vidizituM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTha dizi parimANa vrata. parimANa, pAMcaze pAMcaze koza pramukha jeTalu rAkhyuMje. have zrAgala kopApanAudayathI tathArAjajayathI athavAAjIvikAnA nayathI je gAma athavA nagaramA vasatA hatA, te nagarathI zo bazeM koza dU ra jaz raheI paDe; to paNa pUrvadetra parimANa je rAkhyuM hatuM, teja rAkhe, ane teTalIja hadamAM jaz rahe, paNa te parimANathI dUra jaq nahIM.AgalathI je potAnA nivAsanA gAmathI AgAra, rAkhI lI dho hoya, tyAthI zo athavA bazo koza dUra ja potAno nivA sa navo karayoje, to paNa pUrve je pAMcaze kozanI gaNatI je gA mathI rAkhI hatI teja rAkhe paNa boDe nahIM.je pUrva pratijJA karI hoya teja pAle. evI vigateM karIbaIvrata . e bahA vratanA pAMca aticAra be, te lakhiyeM baiyeM. 1 temA prathama, UrdhvadipramANAtikrama aticAra. te ema ke, anAjogathI besuratine tIdhe tathA ko paNa bIjA kAraNathIpra mANa karatAM vizeSa gamana kare, tyAre tene prathama aticAra lAge, 2 evIja rIteM bIjo adho dizipramANa pUrvarIteM atikrame, tyAre tene bIjo aticAra lAge. 3 temaja tiIi cAre dizividizipramANAtikrama aticAra be. te jyAreM anAjogAdikeM karI enA pramANane atikrame, tyAreMte trIjo aticAra jANavo. ahIyAM anAnogeM poteM dizipramANA tikama kare athavA niyamano naMga thaze, evA nayathI gumAstA pramukhane mokale, tyAreM trIjo aticAra jANavo. 4 have cotho aticAra. te emake, je eka diziyeM zo yoja na parimANa rAkhyuMje, ane eka dizieM pacAza yojana parimANa rAkhyaM. temA kadAcit ko diziyeM doDhazo yojana javAna kA ma paDe, tyAreM pacAza yojana bIjI dizieM javAnA parimANanA hatA, te je dizieM javU paDe, te dizinA yojana, parimANamAM nela
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 saptama jogopajoga viramaNa vrata. vI lene jJAnekarI evaM vicAre ke, zo yojana pUrva dizinA mokalA rAkhyA hatA, temAM pacAza koza dakSiNa dizinA hatA te, mAM zrajaM gaNI leDaM. eTale doDhazonI gaNatI thai. ane ja ne divaseM dakSiNa dizi tarapha nahIM jAUM, mAtra ekaja dize jazza. emAM mAruM vrata paNa nahIM jAMgaze. evA kuvikalpa kare, paNa eka dizieM javAnuM kAma paDavAthI tyahAMnuM tyahAM kAma kare nahIM. jeTalo je dizieM javA zrAvavano niyama rAkhyo hoya, tevIja pratijJA na pAle, paNa potAnA kAryanI garaja paDyAthI ulaTa pAlaTa kare ane evI kuvikalpanA kare, te vAreM tene cotho praticAra lAge. 5 pAMcamo smRtiAMtardhyAnA ticArate. te emake, dikparimANa karI neTalA eka divasa vItyA paDhI te visarI jAyake, meM to amuka dizieM javAnuM zo yojana parimANa rAkhyuM hatuM, athavA e amuka dizinuM luM rAkhyaM hatuM. evA vismayamAM jIva paDe ne teNe karI diziparimANamA te kamaveza kare, adhika nyUna kare athavA ni yama laine kAgala pramukhamAM lakhI rAkhyuM na hoya athavA buddhi vilAsa maMda paNe thayo, teNe karI ghaNA divasa vItyA paThI cittanI camatvavRtti thai jAya, tyAreM parimANanI vadhAre ke thoDI gaNatI kare. tethI pAMcamo aticAra lAge. e pAMce aticAra jANavA, paNa AdaravA nahIM. // itizrI dvAdazavata vivaraNe rASTa diziparimANaguNatrate paMkti zrI udyotasAgaragaNinA kRtanAyA saMpUrNA // 6 // // atha // // saptama bhogopabhogaviramaNavrata prAraMbhAH // // dohA // ; va saptamakI vidhi racoM, pAle javijana loga yaha hai guNavrata dUsarA, nAme jogopoga // 1 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopajoga viramaNa vrata. 65 ed jogopoga guNata bIjuMbe, je kAraNe, e vrata yAdavA thakI sacitta cIjanuM khAvAnuM boDe, athavA parimANa karI rAkhe. tathA jemAM ghaNoja prAraMbha hoya tevo vyApAra na kare, eTale jemAM bahu hiMsAdika avazya karavAM paDe, evA vyApArano tyAga kare, a aerat parityAga kare. eTalA niyama, yA vratamA sIdhA jAya be. te mATe e vrata, pahelAM pAMce vratane saphala karanAraMbe ne e mATe ne guNata kahIyeM. have e vratanI zailI sarva lakheTe, temAM gopoganatanA ve dabe . eka vyavahArathI, ne bIjo nizcayathI, 1 temAM prathama vyavahArathI te lakSya nakSyanI samajaNa pAmIne tathA bIjI Azrava saMvaranI samajaNa pAmIne, khAnapAnAdika je iMdriyasukhanAM kAraNabe, temAM zakti pramANe bahu AraMbha tyAgI ne pAraMjI thAya. te vyavahArajogopajoga viramaNa vrata kahIyeM. 2 tathA bIjo nizcayathI, te emake, je zrI jinavANI sAMjalI vastutatvanuM svarUpa pAmIne vicAre, je jagatmAM paravastu leine khAvI, te harAma kahIeM. je pArakI cIja khAya, te harAmakhora kavAya. te mATe je nekIvAlA loko be, te potAnA hakkane lakhe ane te rIteM cAle. paNa pArakI cIja grahaNa karavA mATe khapnamAM paNa ichA na rAkhe. ema huM paNa zuddhacaitanya nAva dhArI, ane para ma satpuruSanI jAti thaine, je vastu saDe, paDe, ne jatI paNa rahe; evA para pulanA paryAya be, jagatnI je jUTha be tevA padArthoM no joga mane harAmabe. paravastuno joga karavAyI yaza nathI, ne sAmarthya paNa nathI, evaM vicArI parajAvano parityAga karUM, teNe karI svaguNavRddhi thAya, evI samajaNa pAmIne potAnA zrAtmAne jagADIne svarUpAnaMdI kare, cetana vilAsa anumave. te nizcaya jo gopajoga viramaNavrata kahIyeM. athavA joga zabdano artha valI lakheDe. sAtamA vratanA be nedave. eka joga, ane bIjo upajoga,
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 saptama jogopajoga viramaNa vrata. te karma vyApArAdi kriyArUpa ema be, tyAM joganA valI ve neda be. eka upajoga, ane bIjo parijoga, temAM je cIja ekaja vAra jogamAM Ave . jema AhAra, puSpa ne vilepanAdika, te upa a. ne parijoga eTale je vAraMvAra jogamAM yAve te, jema javana, vastra, strIpramukha tathA karmathI emabe enA neda ghaNAbe, te yagala la khazuM, ve eka, e jogopabhoga te jojana vastra strIyAdikathI tathA bIjo, karma vyApAra kriyAthI. temAM prathama jojanAdikathI kahe. tyahAM zrAvakane utsargamArge niravadya AhAra levo, tenI zakti na hoya to sacitta vastunuM parihArI thanuM, kadApi te paNa na thAya to sa citta vastunuM parimANa karI lebuM. ane bAvIza ajadaya, vatrIza anaM takAya pramukha durgatinA hetu jANI, avazya tyAga karavA. emAM paNa. pUrI zakti na hoya to, potAnA maMdavIryano pazcAttApa karIne pari mANa karIle. temAM prathama vAvIza ajakSyanAM nAma lakheDe. 1 vaDanI pIpu, 2 pIpalAnI pIpu, pArasa pIMpalInI pIpu, tathA 3. la e paNa pIpalanI jAtivizeSaThe, 4 jaMvaranI, pIpu, 5 ane kAluMbaranI pIpu, e pAMce vRnAM phala anadaya be, e pAMce phalamAM marakI sarakhA marakI jIva be. AkArathI te jIva, sarva sarakhA thAya * . e mATe e pAMce phala ajaya be. valI 6 madha, madirA, E mAMsa ne e mAkhaNa, e cAra vastu jevo e vastuno raMgaThe tevAja raMganA temAM niraMtara asaMkhya jIvo upaje The valI e cAre vastu mahA vigayaThe. e kSaNa karavAyI ghaNoja vigADa kare, kA mAdika doSone vadhAre. prathama to e vastu hiMsA kasyA vinA yatI nayI ne paThI paNa cetanAne bagADe, e mATe e vastu jayate. valI purANAdika vaibhavamArgamAM tathA kurANAdika mlevazAstramAM paNa madirA, madhu, mAMsanA ghaNA doSa kahyAThe, e mATe e cIjo to, svaparadarzanamAM paNa tyAga karavAnI kahIve. valI jAMga pramukha le ,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopoga viramaNa vrata. 6 vAthI te cetanAne bigADe, mATe ene paNa ajaya vastumAM gaNavI. mAM paNa zaradI rahebe, te kAraNe enAthI trasakAya jIvonI ghaNI utpatti thA, mATe eno paNa tyAga karavo. 10 tathA himanA kAMkarA eTale barapha, te paNa ajaya. kAraNa ke, emAM kAyanA asaMkhya jIvabe. khAdhAthI te cetanAne maMda kare. zaradI kare. valI e cIja khAvAnI kAMi jarura paNa nathI. e bahu raMjaka tAM svAdiSTa paNa nathI. e balAdikanI vRddhikAraka paNa nathI, ne valI zrI sarvajJa paramezvareM paNa pratiSedha karo. emAM prasaMgadoSa tathA saMgadoSa ghaNAbe, e mATe e paNa ajaya, 11 tathA viSa je phIe pramukha cIja. te ajaya be. je kAra zrINAdika viSavastu khAvAthI peTanA je kRmi gaMgolA dika jIvaDhe te sahu marI jAya, valI cetanA muMjAya ne e cIjanI khA vAnI deva paDI, te bUTe nahIM. mahotAda eTale mijAja vadhe. vakha teM vakhata jo e viSavastu, khAvA mATe na male to ghaNo krodha upa je; zarIra zithila thAya. valI amalI mANasane vrata karavAnuM Du kara thA, ne sAro svabhAva hoya te badalAine navAro thAya. jyAreM amala kare, tyAre eka raMga hoya, ane pharI utare tyAreM valI kAM jara taradeno mijAja thAya. chAne svavazapaNuM boDIne, paravaza paDavuM thAtha. valI e cIja khAvAmAM paNa bahuja besvAdave. tathA phAdi viSavastune khAvAvAlo, jyahAM vaDhI nIti ne laghunI ti kare, te tramAM trasa tathA sthAvara jIvanI hiMsA thAya. jyAM su dhI pezAbanI zaradI jAya, tyAM sudhI pRthvIkAya prasukhanA jIva enA gaMdha marI jAya. e mATeM e paNa ajakSyamAM gaNAyaDe. somala, vaca . nAga, haratAla pramukha je viSacIja te paNa emAMja gaNavAmAM yAve. 12 valI je meghanA karA eTale royaDA, te kAco garna meghano ga le, tenA karAnA kaTakA pRthvI upara galebe, tepaNa azuddha dravyaMbe,
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama nogopanoga viramaNa vrata. emAM paNa varaphanA jevo mahA doSa. jinaAjJA virukane, e mATe e karA paNa anadayaje. 13 tathA khaDI mATI, pRthvImA vahujAtinI thAyaje, te ana yaje. kAraNa e mATImAM paNa asaMkhya jIva. valI e cIja khA vAthI peTamA ghaNA jIvonI utpatti thAya, temaja pAMmuroga, Ama vAta, kavajIyata, pitta, pathari pramukha ghaNA roga thAya, ghaNI mA TI khAya, tenA mukhano cehero pIlo thara jAya,mukhanI surakhI e Tale tejI jatI rahe, ko jAtanI mATImAM miMka pramukha jIva nI yoni, tyAM zaradI pAmIne jIva sUkSma upajatA hoya evAmAM teM mATI nakSaNa kare to paMceMjiya jIvanI paNa hiMsA tha jAya. mATI khAvAtuM jinAjhA virudhabe, e mATe e annadaya. 14 tathA rAtrinojana to pratyada doSanidhAna, ane A loka tathA paralokane viSe e duHkha hetuberAtrInA cAre AhAra zra nadaya, je kAraNa mATe rAtrInojanamAM jevo AhAra hoya, tevA raMganA temAM tamaskAya jIvo upaje.valI Azrita jIva saMpAtima temAM ghaNA AvI male.rAtrInojana karavAyI temAM kAMza nelasela hoya, tenI khavara na paDe tathA prasaMgadopa paNa ghaNA lAge kemake jo rAtrIyeM nojana karavAnI Teva hoya to, nitya rAtre rasoza karavI paDe, tyahAM agninA yogeM jIvono saMhAra thAya,zrAvakanA kulano zrAcAra pale nahIM, sUkSma trasa jIvo najareM na Ave ane jo najareM Ave to paNa yatna na thAya. valI rasoz karatAM je agni vale tya hAM pAseMnI uta tathA dIvAla pramukhamA Azrita jIvo rAtrIne vi pe je bahu vega hoya,te sarva tApanA yogeM vyAkula thavAthI animAM ja paDe tathA pataMga pramukha jIvo cakSu iMDiyanA vipayeM vyAkula dhazne agnimAM UMpApAta karI vatI mare. uta ke uparamAM rAtrIne vipe sarpa, gharolI karolIyA, maTara pramukha ghaNA jIva vasatA ho
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6e saptama jogopanoga viramaNa vrata. ya, evAmAM tApa lAge teNe karI te saryAdika jIvo vyAkula thara mukhamAMthI garala nAkhe, te garala kadApi nojanamAM paDe ane te nojana ajANatAM khAdhAmAM Ave eTale AtmAno ghAta thAya. va lI je jojana, divaseM rAMdhI karIne rAkhI mUkyuM hoya, te paNa rA tre na khAvaM, kAraNa emAM paNa cITI pramukha jIva caDhe; tenI kha bara rAtrImAM na paDe. te jIvavAyU~ jojana khAvAmAM Ave tyAreM bu chino nAza thAya, evaM zAstra madhye paNa kaDaM " meghAM pipIlikA . haMti" e mATe rAtrIyeM nojana kara, niSedha kaDaM be. valI vAsaNa melatAM paNa rAtrI ko jIvanI radA pale nahIM. valI rAtrIyeM nojana karavAvAlA, paranaveM ulUka, maMjAra, mUSaka, sarpa, vAgu la, cAmAceDIyA pramukhano nava pAme. dharma purkhana pAme, ane po te rAtrInojana kare to tenA putra pautrAdika paNa eja DhaMgeM paDe. te paNa tevIja kucAlacAleM cAle. ethI azupha paraMparA cAlI jAya. ane jo poteM prathamathIja sArI cAleM cAle to, eTale rAtrInojana na kare to, pAbalA paNa sucAleM cAle. rAtrInojana mAM pratyada jIvahiMsADe te jozne anyadarzanInA jala vIjala zrA gala dharma pAmyA hatA, e jinAjhA viruddha rAtrInojana . ne mu ni paNa paMcamahAnatatulya bahuM rAtrInojana tyAga vrata ucarAve . e mATe rAtrInojana sarvathA tyAjya ne ane ajayane. 15 tathA bahubIja te jesA garna thoDo ane bIja ghaNAM hoya te tuchaphala kahIyeM. rIMgaNu, vanaspatijAti vizeSa, paTola, khasakha sa, paMyoTA pramukha e phalomA jeTalAM bIja teTalA jIvo . je ma navaTAMka nara tilamAM, terazeM jIvo to khasakhasamAM to enA thI keTalAeka guNA vattA hoya. e mATe khAvaM thoDaM ne jIvadhAta . ghaNoja thAya, enAthI kAM udaravRtti to thAya nahIM, temaja rIMgaNA 'pramukha bahu bIjavAlI cIja, khAya to te pittAdika roganI detune. 26.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ go saptama nogopannoga viramaNa vrata. valI evI cIjo khAvI te jinAjhA virupha. emATe anadayane. 16 temaja AcAra eTale bolA- athANuM je nAtanAtanuM thAya bejemake,AMvavetInu,pAmalanu,lIbunu,kerItuM,keraDArnu,kiramadAnu, AMvalInu, kAkaDI pramukhanuM ane AIM nIlI haladara, jamI kaMda, ga ramara ityAdinu athAeM athavA rAtuM traNa divasa uparAMta annadaya ve. e sarva athANAM tubaje, trasa jIvonI khANa. vIlA pramukha to prathamathIja anaya be, to tenuM pharI athA' to thAyaja kema? vi pa to hatuM ne palI valI temAM phera melavIne tene vadhAluM eTale tenuM kevuja jhuM? cothe divase emAM niyamA veMjiya jIva upaje, ane jo eve hAthe sparza kare to paMceMjiya jIva paNa upaje. a nyadarzanIrjanA zAstramA paNa athAeM, narakachAratulya gaNyuM. e mATe e paNa sarvathA anadaya. 17 tathA vidala je gholavaDA te annayane, je kAraNe te vaDAM dAlanAM thAya. te vidala dhAnya je kalA, bUTa, boDA, maga, maTha, tu vara pramukhanAM thAya. e vaDAM jyAre kAcuM gorasa je dahiM maho, emAM nAkhe tyAre te khAvAM anadaya. je kAraNa mATe vidalamA dahiM ma ghAnAsaMyoga mAtra tatkAla veMjiya jIva upaje. mATe je kozcIja vi dalanI hoya, te mahAnI sAthe male to te annayane. je anAjanI nIrasa dAla hoya, ane jemAM cIkaNAsa na hoya te vidala jANavu. paNa rAi ane zarazava pramukha temAMnI je dAla doya temAM vidala doSa nathI. kAraNa, temAM cIkaNAza. ahIMyAM bAza pramukha gara ma karI vidalamA melave, to dopa nathI. tathA budha paNa jo jarnu na kayuM hoya to vidalanI cIja sAthai khAvu ayuktaThe. kAraNa, temAM veMDiya jIvanI utpatti thAya. e mATe vidalane kAcA go rasanI sAtheM khAvaM te annadayave. 17 tathA baMgaNa jAti anadaya. kAraNake, veMgaNamAM bar3hatI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga viramaNa vrata. jo. tathA enA bIjamAM sUdama trasa jIva rahe. valI eveMgaNa kAma / saMjJAne vadhAre. nikhAne vadhAre.mati dhIgI kare. e avya,ati azu kaje. eveMgaNanI jAti sarva paNa evIja anadaya jANavI, bIjI lIlotarI pramukha to sukI karIne paNa khAvAnI AjhAle. ane e ne to sukAM karI khAvAno paNa niSedha. e mATe e anayace. rae tathA ajAeyuM phala, te paNa annadaya. je kAraNa mATe ajANyaM phala. tenI tareha, guNa, doSanI mAlama nathI. to te kema khAdhuM jAya ? kadAcit viSaphala hoya, to AtmaghAta thAya. vyagra cetanA thAya, e mATe ajANyuM phala anadaya. 20 tathA tulaphala eTale vanabora, jene caNIbora kahele. te tathA pIlUDAM, pIcU pramukha tathA atyaMta komala phala, phalI, te paNa annadayaje. je kAraNe evI jIja ghaNI khAe to paNa teNeM karI tRpti thAya nahIM. valI paDIthI ghaNA doSo lAge ane je phala khAzne tenI goTalI jyAM nAkhe, te jagyAyeM te goTalImAM saMmUrbima paMceMjiya jIva asaMkhya upaje. vatI ghaNAM tujhaphala je khAya, tene sadya eTale thoDAja vakhatamA rogotpatti thAya e mA Te evA tuba phalaphalAdi ajayaDe. 1 tathA cavitarasa paNa ajaya. je cIjano kAla pUro tha yo, svAda badalyo,tenI maryAdA pUrNa thazte cavitarasa kahIye. koyu, saDyu anna, bIjuM vAsI roTalI, sIro, kacorI, tarakArI, khicaDI, vaDA, narama pUrI ityAdika aneka rasoza, jemAM pANInI sarasAra hI hoya, te cIja vacce ekarAta vyatIta thaye vAzI thara eTale te ajayaje. tathA miga varSAkAlamAM sArI uttama prakAranI beza ba nI hoya to, utkRSTa paMdara divasa sudhI nadayabe, panI ajayane. ane jo teno varNa, gaMdha, sItAbI badalA ga to kAla pari mANa pahelAM paNa anadaya. tathA usakAlamA migazno kA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopaloga viramaNa vrata. la vIza divasanole uparAMta anadaya. tathA zItakAlamAM eka mAsa kAla uparAMta annadaya. tathA dahi, zola pahora par3I ana dayace. paNa ekarAta vItelI jadaya jANavI. temaja mahAno kAla paNa e pramANeja jANavo.e rIteM jeTalo jeTalo je je vastuno kAla zAstramA kahyo, teTalo teTalo kAla pUro thayA palI, te cIja ca vitarasa thAya; e mATe ajaya, je mATe calita thAya, tyAreM asaM khya veMDiya jIva temAM upajeje.e mATe e cavitarasano tyAga kahyo. tathA vatrIza anaMtakAya paNa ajayane. je kAraNe, sonI aNI upara jeTaluM kaMda mUla rahe, eTalAmAM paNa anaMta jIvo be. te sahu sUdama, bAdara, pRthvI, pANI, agni, vAyu, e sUkSma bAda ranA nedeM karI ATha prakAra thayA ane navamuM. pratyeka vanaspati e nava jAtinA sarva jIvothI paNa anaMta guNA jIva, soznA agramA gamAM kaMdanI jeTalI jagyAne teTalI jagyAmAMeTalAMjIvo.emATe sarva anaMtakAya ajaya ||22||iti vAvIza anaya vivrnnN|| have vatrIza anaMtakAyanI jAti lakheTe. 1 je nUmimadhye kaMda thAya, evI saha kaMdajAti, anaMtakAya jANavI. sUraNa kaMda teja mIkaMda kevAyaje, 3 vajrakaMda, 4 lIlI haladara, 5 nIlu AI kaMda, 6 lIlo kacUro, 7 satAvarI velI auSadhi, virAlI latA vizeSa sophAlI, e kuAra, 10 thoharI kaMda je sIja tathA laMkA sIjanI jAti 11 gilo eTale gulavela, 12 lasaNa, 13 vaMsa karelA eTale vaMsa saMbaMdhInI kArelI, 14 gAjara, 15 lUNI eTale sAjI vRkSa, 16 loDhIpadmanIkaMda, 17 garamara kabadezamAM prasika, 17 kisalaya komala pAMdaDAM je navAM ugatAM sarva guDAnAM pAMdaDAM, tathA sarva vanaspatinA je jagatI vakhatanA aMkUra hoya, e sahazra naMta kAya, eTale sarva vanaspatinAM jagatAM pAMdaDAM, yane jagatA aMkUra, prathama anaMtakAya hoya, paThI jyAreM mahoTAM thAya,tyAre koI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 saptama jogopajoga viramaNa vrata. 73 pratyeka vanaspati thAne ko anaMta kAyapaNe paNa rahe, 17 khIrasUyAkaMda kaseru anaMtakAya, 20 thega te yegInI jAjI, mo thanI jAti, 21 harimotha, eTale lIlI motha, 22 lUMvRdanI bA la, 23 khiloDA kaMda vizeSa, jene TIMgoruM kahebe, 24 amRtavelI, 25 mUlAnI pADa prasiddhabe, 26 bhUmiruhA te bhUmiphoDA kahIeM, banAkara dezabhASAeM sApanuM besavuM, 27 vatrUlAnI jAjI, 20 va verr prasiddha vidala dhAnya, jene aMkUra zrAvyA hoya te, 20 sura vallI je rohimAM mahoTI sIma jevI thAyabe, 30 palaMkAnI mAjI zAka vizeSa, 31 komala valI jyAM sudhI mAMde bIja saMkrame na hRIM, tyAM sudhI anaMtakAya jANavI, 32 zrAlukaMda te ratAlu, piMkAlu vizeSa e pramANe vatrIza anaMta kAya jAtinAM sAmAnya nAma te kAM ne vizeSa nAma to anekaDe. te ema je, koi vanaspati to paMcAMga anaMta kAyabe, koI vanaspatinAM mUla anaMta kAya, koi vanaspatinAM patra anaMta kAyabe, konAM phUla anaMta kAya, koznI bAla anaMta kAya, konuM kASTha anaMta kAya, ema koinuM eka aMga anaMta kAya, koinAM ve aMga anaMta kA be, konAM traNa aMga anaMta kAya, konAM cAra aMga anaMta kAyabe, konAM pAMce aMga anaMta kAya. have anaMtakAyanAM lakSaNa lakhebe. jeNe karI anaMta kAya jela khAI jAya, te lakheDe. je vanaspatinAM patra, phala, phUla pramukhanI zirA eTale nasa te mAlama na paDe gupta hoya, jenA saMdhinI mA lama na paDe, jenI gAMTha paNa gupta hoya, je jAMgI thakI barobara jAMge, je bedyA paDhI pharI uge, jemAM pAMdaDAM mahoTAM guja sarakhAM hoya, sacika hoya ne mAM ghaNAM phala, pAMdaDAM pramukha komala hoya, te sarva lakSaNa, anaMta kAyanAMbe. e vatrIza anaMta kAyanAM nAma kahyAM. ahIMyAM akSyavastu mAM aphI, jAMga pramukhano jo prathamathI 10
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga viramaNa vrata. khAvAno cAla hoya, jenA vinA cAle nahIM, te khAvA bUTa rAkhe, tenI jayaNA. rAtrInojana. mAsamadhye cAra athavA pAMca athavA daza, tithinA divasa TAle. athavA jevI zakti hoya, te pramANe rAkhe ke eTalA divaseM rAtrIyeM AhAra karavAnI jayaNA. uparAMta niSedha. vIjA divasoeM trivihAra, vihAra karuM athavA covihAra karuM ane vIjI paNa anaya vastu, je uzaDa vezaDamAM ko divaseM svAvAmAM Ave, tenI jayaNA. ane vatrIza anaMtakAya niSedha kare, paraMtu rogAdika kAraNe auSadhamAM levAnI jayaNA tathA ajANa paNe ko avyamAM nayAM thakAM Ave tenI jayaNA ne. have cauda niyamanuM vivaraNa lakhe // gAthA // sacitta dava vigai, vANaha taMbola va kusumesu // vAhaNa sayaNa vilevaNa, vaM naM disi nhANa jattesu // 1 // arthaH-zrAvakeM yAvat jIva, paMcANuM vratamAMzvA parimANamAM ko zrAgalI aneka tarehanI karmapariNatinI saMjAvanAyeM karIne,potA nA nirvAha samarthano udaya ati ustara vicArIne ghaNI vastunu parimANa rAkhyu hoya,temAMthI pharI nityano zrAzrava nivAraNane mATe saMdepa karavAne arthaM cauda niyamanI dinapratye dhAraNA rAkhe,te kahene, ra tyahAM prathama sacitta parimANamAM mukhyavRttithI to zrAvakane sacittano tyAgakaravo joeM,je kAraNa mATe acitta vastunA AhA ramAM cAra guNale. prathama to prAsuka jalAdika pIdhAthI vIjA sarva sacittano tyAga thayo. jyAM sudhI acitta thayo nathI, tyAM sudhI mukhamAM pradepa na kare, vIjo guNa e ke rasaneMjiyanuM jItaq thayu. game tevo vAda sacitta vastumAM hoya,to paNa khAya nahIM.keTalIka cIja to rAMdhyA vinAnI paNa svAdiSTa lAge. paraMtu sacittatyAgeM karI, te sarvano tyAga thayo. trIjo guNa e ke acitta jalAdika pIdhe thake kAmaceSTAnI zAMti thAya. ghaDI ghaDI upayogamAM jIva
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama logopanoga viramaNa prata. 55 rahe ke, rakhe sacitta vastu khAvAmAM AvI jAya.cotho guNa e ke, jeTaluM jalAdi avya acitta kaDe hoya, tenAthI jeTalAjIvonI vi rAdhanA yaza, teTalI baMdhakalAveM cetanA thara eTalAmAMja cetanA rahI, paNa valI pratikSaNe te vastumA asaMkhya anaMta jIvonI utpatti thAya, teunAthI virodhijAva maTayo. ityAdika bIjA pa Na ghaNA guNaje; mATe te keTalA lakhiyeM? je acitta karavAmAM bakAyanI virAdhanA thAyaDe, e mATe eka ja kAyanI virAdhanA sArI.ema kahI ne je sacittano tyAga nahIM kare,te jinazAsananu rahasya nathI pAmyo. je sacitta parihAramA AtmadamanatA, utsukya nivAraNatA ane maMdaviSayakaSAyapari gati pramukha aneka guNa thAya be, te nathI jANyA eTarbuja nahIM, paraMtu jeNe karI khadayA ghaNI thAya te guNa teNe na jANyA; e mATe sacittatyAgamAM ghaNo lAja be. evaM AgamamAM ghaNuM sUkSma ra hasya be. te koi paNa bamastha jIvathI Agamano pAra pAmavo baha muzkela .jo hava boDI karIne bahu buchino kharaca kare, to kAMza ka rahasya pAme, e mATe bAhera alpamatinI kuyukti sAMjalIne muMjAvu nahIM. jainazailI ati gaMjIra e mATe mukhyapaNe sarva saci ttaparihArIja tha;ane tema nahIM banI zake to sacittanuM parimANa karIleQ ke,ATalAsa cittanImane bUTa.iti sacitta niyamaprathamaH 2 bIjo avyaniyama. temAM dhAtumaya zilAkApAtra pramukha tathA potAnI aMguli pramukha vinA je mukhamAM khAe, tene avya ka hIeM. "pariNAmAMtarApannaM avyamucyate" e lakSaNa avyamuMbe. tya hAM khIcaDI,modaka, vaDAM ane pApaDa pramukha vastu,ghaNAM avya ni Spanna to paNa pariNAmAMtarathI eka avya kahIye.ghaNAM avya vi nA eka avya niSpanna.to paNa ghanI roTalI, tathA bATI, ghugha rI, polI, DhokalAM pramukha e sarva, jinna avya kahIeM. je kAraNa
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 saptama logopanoga viramaNa vrata. mATe nAmAMtara, svAdAMtara ane rUpAMtara tathA pariNAmAMtarathI vyAMtara thAyaje. athavA ahIMyAM ko AcArya, bIjI rIte paNa avya vivadA kahele; paraMtu vahu vRddhaparaMparAsaMmata ehaja be e mA Te javyaparimANa rAkhe ke, ATalAM avya, AjanA divasamAM huM khAzza. e avya niyama bIjo jANavo. 3 trIjo vigayaniyama. temAM daza vigayaje, temAM cAra mahA vigaya De, eka madhu, 1 mAMsa, 2 mAMkhaNa, 3 madirA, 4 e cArano to vAvIza annadayamA tyAga kasyoja ne bAkI na vigaya : te jadaya. dUdha, 1 dahIM, 2 ghRta, 3 tela, 4 gola, 5 ane sarva mi STha pakavAna, 6 e bae vigayamAMthI eka, be,traNa boDe bIjAnI jayaNA rAkhe, enA niviAtA, pAMca pAMca jAtinA eka eka vigayanA kahyAve. jyAreM vigaya tyAga kasyA, tyAre te nIvidhAtA paNa tyAga karavA jozya, ane jo na ThoDayA jAya to, teja va khata dhArIle ke mane vigayanoja tyAga paNa nIviyatAnI jayaNA . iti vigaya niyama tRtIyaH / 4 cotho upAnaha niyama, eTale joDAno niyama. pagarakhAMnI jAti eTale jUtI, khaDAja, mojA, bUTa pramukha, e jIvahiMsAnAM maho TAM adhikaraNale. tyAM zrAvakane jinapUjAdika kAraNavinA khaDA ja paheravAM nahIM ane joDA vinA to cAlavAne samartha nathI; e mATe enuM parimANa karI levu ke,bhAjana divasamAM ATalA jUtI nA joDA paherIza, vIjAnI jUtI pagamA pahelaM nahIM, a ne nUle cUkye vIjAnI jUtI pagamAM paDe, to tenI jayaNA. e upAnaha niyama cotho. __5 have pAMcamo taMvola niyama. te cotho je svAdima nAmeM A hArate te jANavo. pAna, sopArI, laviMga, elacI, taja, tamA sapatra, sItala, ciNikavAva, jAyaphala, jAvaMtrI, pIpalImUla.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama logopanoga viramaNa vrata. ane pIpara pramukha kariyA' jenAthI mukhazuddhi thAya, paNa udara pUrNa na thAya, te cIja svAdima AhAravizeSa taMbola kahIye. e nuM parimANa karI levu ke, AjanA divasamA pATalAM taMbola, mu khavAsa, te zera athavA aIzera, mAre khAvAM. evI rIteM parimANa rAkhe, athavA saMkhyAyeM rAkhe je, bATalI cIja taMbolamAMkhAvI, e pAMcamo taMbola niyama. ____6 baho vastraniyama. te strI puruSanA pAMce aMgonAM je vastra, te veSa kadevAya. enI saMkhyA rAkhe je AjanA divasamAM eTalA veSa mAre paheravA ane ATanAM bUTAM vastra vAparavAM. je kAraNa mATe rAtrIeM paheravAnuM tathA snAnAdika karatI vakhata paheravAnuM vastra veSamAM gaNDe jAya nahIM. e mATe te vastrane jUdAM rAkhe, a thavA veSa na gaNe to samuccaya vastranI saMkhyA rAkhe ke, AjanA divasamAM ATalI saMkhyAyeM mAre vastra vAparavAM. bIjAM nahIM a ne nela saMjela paNe ajANathI badalAine paheravAmAM Ave, tenI jayaNA. e baho vastra niyama. uhave sAtamo puSpajoganiyama kade.te emake, mastakamAM rAkha vA lAyaka, galAmA paheravA lAyaka phUla tathA phUlanI zayyA, phUla nA takIzrA, phUlanA paMkhA, phUlanA caMdaravA, ane jAlI pramukha je je cIja nogamAM Ave. phUlanI baDI, phUlanA seherA, phUlanI kalaMgI, phUlanA torA ityAdika. ane phUlanI jAtimA je sugaMdhi phUla co gamAM Ave, tenI ATatI javyagaNatimAM zvAparimANe bUTa rAkhe, tathA eTalAM phUla, nAkeM karI vAsa levAnI dhAraNA pramANe bUTa rA khe. tathA ATalI jAtinAM dehanA nogamA levAM mokalAM rAkhe, te nA tolanI gaNatI rAkhe, evo niyama, upayoga rAkhIne kare. jeTa luM pale, teTarbu tola, vajana, gaNatI, jAti,vyApAra pramukha jevI po tAnI zakti hoya, tevI rIteM rAkhe, e puSpaniyama sAtamo. .
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ go saptama nogopanoga viramaNa vrata. ____ have zrAThamo vAhana niyama. te ratha, gADI, gaja, ghoDA, pA lakhI, uMTa, valada, nAvapramukha. je upara vezIne jyAM jarbu hoya tyAM javAya, te vAhana kahevAya. te vAhana sarva traNa jAtanAM be, e ka taratAM, vIjAM pharatAM ane trIjAM varatAM, enI saMkhyA parimA Na karI rAkhI le. e niyamamAM koza kheDavo, kSetra samAravaM, caka mola tathA hiMmole caDhavU, zeraDI pramukhanA cakramAM vesavaM, e sa hu zrAve. e mATe tenI saMkhyAparimANa rAkhI levU ke, ATalI saMkhyAnAM vAhana upara AjanA divasamAM mahAre caDhavU. e vAha na niyama AThamo. ___e navamo zayananiyama. te ema ke, zayyAno niyama rAkhe. zeja, khATa, te nhAnI moTI takhata, ityAdi lAkaDAnA tathA takhatA, cokI tathA nUmiupara tUlanI tathA rUnI tarelI sukhazayyA, eTa lAnuM parimANa rAkhe. je AjanA divasamAM mane ATalAno noga karavo. evo niyama rAkhe,ATalA Aja divaseMmahAre viganAM, upa ranAM ane palaMga posa pramukha ane zrAsana khurazI uparavIbAvavAnAM, cokInAM, pahApramukhanA.e sarva nhAnA mahoTAno sarva upayoga dhA rIne parimANa karI rAkha, ane nUlA cUkyAnI jayaNA rAkhe, evI rIteM zakti pramANe parimANa rAkhI le. e zayana niyama navamo. 10 have dazamo vilepananiyama. te emake, nogane arthe zrATa lo kesara, ATabuM caMdana, ATalo cUco,attara, javAdika, tela phU lela, kamarI, kastUrI, abIra, aragajA pramukha je je aMgane lagA vavAnuM tela ke attara, e sarvanAM nAma dhArIne gulAvarnu attara athavA aMbaranu, phitananuM khasakhasarnu ityAdikanA attaranI saMkhyA karIne parimANa rAkhe, athavA ubaTaNA paNa saha emAMja Ave. te sahu zrAjanA divasamAM ATalA tolatuM sAre jozze eTaluM rAkhI le. ethI vadhAreno niyama. vIjA paNa vilepanano sahu tola pari
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga viramaNa vrata. mANa rAkhe. ahIMyAM pUjAdika dharmakaraNI karatAM hAtha pramukhane viSe dhUpadhAeM ke agarabattI levI paDe te. tathA potAnAM aMga ke mastakeM tilaka karavu paDe tathA paramezvaranA aMgeM tilaka pramukha ka ravAM paDe, tenAthI mahAro niyama na jAMge, ema niyasamAM karelI dhAraNAthI dharmane mATe je kAMza vizeSa adhikaraNa jozye tethIni yamanaMga thAya nahIM. e vilepananiyama dazamo. 11 agIAramo brahmacarya niyama. te emake, zrAvakane divaseM a brahmasevA to prAyeM niSedhale. ane rAtrInI jayaNAne. athavA pari mANa kare ke, AjanI rAtrImA bATalI vAra abrahmacaryanI ja yaNA. ahIMyAM strI sAthai hAsya, vinoda ane AliMganAdika, te sarvamAhe maithunakriyA lAge, e mATe jevI zakti tevA nAMgA rAkhe. koz zrAvakaneM rAtrI caturvidhAhAra karavAno tyAga hoya athavA rAtrIeM ekAMtadhyAna karavAno cAla hoya, japa jApanI ruci tene ghaNI hoya. te manamA ema jANe ke, rAtrI viSayasevA karI azuddha thazne japa kema karUM ? valI viSayarUpa roganI lagana lAgIbe, te paNa pariNAmane bagADe, e mATe divasane viSe viSaya vikalpa maTADIne panI zuddha thazne rAtrIyeM nizciMta paNe svastha citte japa karUM. evI buddhithI divasane viSe viSaya. seve, rAtrI na seve e mATe kone divasamAM niSedha ane rAtrInI jayaNA, kozne divasanI jayaNA ane rAtrI niSedha, ane koine rAtrI tathA divasa e banenI jayaNA, paNa gaNatI rAkhe ke, rAtrI divasa malIne ATalI vAra strIsaMgeM nogasevA karavI, te paNa potAnI jevI zakti hoya, te pramANe niyama rAkhe. iti brahmacarya niyama ekAdaza, . 12 bAramo disi ke dizino niyama. te daze diziyeM javA zrAvavAnuM parimANa. te jevI zakti ane jetuM prayojana, te pramANe rAkhe. ahIMyAM Adeza, upadeza, AdamI mokalavA, kAgalanuMvA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ in saptama jogopanoga viramaNa vrata. cavU, lakhavaM. e sarva emAM Ave. mATe jetuM pale, tevu rAkhe. iti dizi niyama dvAdaza. 13 teramI snAnaniyama. te emake divasamAM tailAdika anyaMga pUrvaka snAna karavu tathA anyaMga kasyA vinA snAna karavU, tenuM parimANa rAkhe je divasamAM ATalI vAra snAna karIza.ahiMyA devapUjA nimitte adhika snAna kara paDe, to paNa niyamanaMga thato nathI. evI rIteM sarvavratamadhye dharmahetuyeM je kamaveza kara, paDe, to tenAthI niyamanaMga nathI. iti trayodaza snAnaniyamaH ___14 caudAmo nAta pANIno niyama. te emake, cAre AhAramA svAdimanuM to taMbolanA niyamamAM parimANa rAkhyuMDe ane bAkI traNa thAhAra rahyA, temAM prathama khAdimamAM mIThA miSTa mevA a thavA miSTAnna, pAna, modakAdika. azanamAMnAta, roTalI, kacorI, zIro, tenuM parimANa pramukha rAkhe ke, divasamAM ATalA zeranI jayaNA. ahIMyAM gharamAM ghaNo parivAra hoya, teune mATe azanA dika ghaNuM karavaM karavAIM paDe, teno gRhasthane bUTako nayI e mA Te enI jayaNA rAkhe tathA pArake ghera, jAti pramukha saMvaMdhe jama vA mATe jarbu pake, tyahAM to keTalAka maNa nAta pramukhanI rasoza vanAvI hoya, paNa niyama dhArIne eno doSa nathI, je kAraNa mA Teniyama dhArIeM to svanipTAeM khAvAnuM parimANa kamuke; ane gha rasaMbaMdhI jhAti saMbaMdhIyI bUTAtuM nathI; e mATe poteM khAvAnuM pari mANa karI rAkhe ke, ATalA tolazrI vadhAre khAvU nahIM. eTabuM pa le. ane jo pariNAma dRDha karIne sarva saMbaMdha gemIne svaniSTA pari mANathI adhika pacana pAcanamAM na jame, to te bahuja sAraM; paNa sarva gRhasthathI evaM pale nahIM. e mATe yathAzaktieM parimANa rAkhe tathA trIjuM pAnaAhAraparimANa rAkhe ke, divasamAM ATalA kalaza, pANInA vAvalaM. yahIMyAM paNa ghaNA parivAra vA /
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga virasaNa vrata. ra lAne pANInuM pramANa te khaniSTanoganimitta jUIM rAkha, samudA yanA nela saMnnelanI bUTa nathI, emATe te jUDaM rAkhe to bahu sAruM. zati jAta pANI niyama caturdaza. __ ahIyA je ko adhika jAvavaMta sAdhaka hoya te sacittAdi parimANamAM tathA avyaparimANamAM jUdAM jUdAM nAma leza lezne rAkhe tene mahoTI nirjarA thAya, ane azaktane to sAmAnya ka rabube. // iti caturdaza niyamAH smaaptaaH|| have paMdara karmAdAna, kharUpa lakhe le. karmAdAna eTale je vyApAra karatAM gADhAM pApakarmonuM baMdhana thAya, evaM vyApArakarma te pApaka rma, tenuM zrAdAna eTale grahaNa je vyApAramAM tene karmAdAna ka hIeM. ahIMyAM saMsAramA pApa to sarve vyApAramAM thAyabe, topaNa bI jAsarva vyApArathI e paMdare karmAdAna vyApAramA ghaNuM pApa ane ma dina pariNAma paNuM. e vyApAra karI pApanI paraMparA bahu cAle,e mATe zrAvakane e avazya tyAjya.kadApi ekarmAdAna vyApAramAMja potAnI AjIvikA lAgI hoya ne tethI karI tena bUTe to parimA __Na karI bevu // have e paMdara karmAdAna-jUuMjUDaM vivaraNa kahe je|| prathama iMgAlakarma. te lAkaDAM bAlI koyalA karIne vece a ne teNe karI potAnI AjIvikA upajAve, te iMgAlakarma. tathA ko tarehanI nahI kare, iMTa nIpajAve, kuMjAra karma, lohAra ka meM, sonAra karma, aMgArA karma, baMgaDIkAra, sIsakAra, kalAla, na ThiyAro, jADajujo, halavA, dhAtugAlaka pramukha jeTalA ani vaDe vyApAra thAyaDe, te kaMgAlakarma. e vyApAramA ghaNA doSaDe, je kAraNe agni, sarvazastramA mukhya zastra. cAra dizi, vidizi, Urdhva, adho, e sarva sthaDe bakAyanA jIvane avazya haNe e mA Te e karma, anAcaraNIya . iti iMgAlakarma prathamaM.. 2 bIjuM vanakarma. te emake, bedyAM aNadyAM vana vece, bagicA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ saptama jogopanoga viramaNa vrata. nAM phala, patra vece, patra, phUla, phala, kaMda, mUla, tRNa, kASTha, laka DI, vAMsAdika vyApAra tathA lIlI vanaspati harivIja vastuno je vyApAra, te paNa sarva vanakarma jANavu tathA khetI kRSIno vyApAra karavo, e sarva vanakarma AjIvikA nimitteM kara tathA khemutane AgalathI paizA ApIne par3I dhAnya nIpaje tevAre te dhAnyamAM vadhatuM le, te paNa vanakarma tathA dhAnya dalAve, khaMbhAve, naraDAve, e paNa enAja vyApAra, e vanakarma vyApArathI, te vanaspatinA jIva ane vanaspati Azrita vananA trasajIvanI avazya virAdhanA thAya, e mATe vanakarma anAcaraNIya be. iti vanakarma. 3trIju zADIkarma. te zakaTa eTale mahoTAM gAmAM, vahela tathA asavArIno ratha, zkA gADI eTale boTI gADI tathA nAva jAti athavA vajarA, palavAra,mahilagirI,ulAka,jamatIyA pramukha, tathA haladaMtAla, carakhA, ghANI pramukha. enAM nAnAM mahoTA aMga dhoMsa rAM cakkI eTale ghaMTI pramukha. ukhalI, muzalI e sarva navAM banAvI ne vece tathA upara rahI vecAve, te sarva zakaTakarma. e mahA hiMsA tuM kAraNabe, anAcaraNIya. iti zADIkarma. 4 cothunADIkarma. te gADI, vela, poThIyo, uMTa, pADo, gajho, vesara, ghoDo, nAva, ratha, sukhapAla, molI pramukha pote rAkhe ane vIjAne nADe Ape, vIjAno jAra voja, te kahe tyAM pahocADI Ape tathA ghara, ukAna, vastra, vakhAra pramukha potAnI hoya, te pAra kAne nADe Ape tathA sArthavAhano vyApAra, huMmA nADAno vyA pAra, e sarva nADIkarmamAM Avyu. je potAnI cIjanuM nAu~lazne potAnI cIja vIjAne sope, te paNa nADIkarma jANavU. emAM vala da, ghomA pramukha jIvane tADanAdika mahApuHkha upaje ane calAva tAM thakAM mArgamAMtrasAdi jIvonI hiMsA avazya thAya, e mATe - e nADIkarma thanAcaraNIyaThe. iti jAmIkarma,
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 saptama jogopanoga viramaNa vrata. __5 pAMcamuM phoDIkarma. te kUpa khodAvavo tathA talAva khodAvag, hoda vAvaDI khodAvavI tathA nIka khodAvavI ityAdika. tathA hala kheDana karavU, saMgatrAsa pAse para phoDAvavA, hIrA ratnanI khANa khodAvavI tathA tene ragaDAvavAM, bIjapaDAvavAM paraba karAvavI, ghATa kaDhAvavA,tarasAvabu,joyarAMtahakhAnAnuMbanAvaq,tathA java dhAnya buMTa pramukhanI dAla karAvavI. zAlimAthI cAvala kaDhAvavA ityAdi vyA pAra sarva phoDIkarmamAM Ave tathA iMgAlakarmamAM paNa Ave. e pR thvI vidAravAmAM pRthvIkAya ane trasakAyanA jIvonI hiMsA thAya be. ane bIjA jIvono paNa aMgaghAta thAya be. kilAmaNAdi bahu upaje tethI pApa lAge e mATe e karma tyAjya, e pAMce kukarma , mahA hiMsAmaya be, e mATe DoDavAM. have pAMca kuvANijya lakheDe. 1 temA prathama daMtakuvANijya. te hAthInA dAMta, ulUnA nakha, jIna, kalejuM tathA paMkhInAM roma tathA paMkhAliMgi pramukhanAM ane gAyanA puchanAM camara tathA haraNanAM ziMgaDAM tathA gemApramukhanAM ziMgaDAM, tathA zaMkha, komA, komI, kasturI, jabAdi, motI, vA dhanuM cAmaDu, vAghanI mUbanA keza, sAvaranAM ziMgaDAM, kacakaDaM, kiramajadANA, rezama, una, tAMta, namUMma pramukha je trasa jIvanAM aMga tathA upAMga, e sarvano vyApAra daMtavANijyamAM Ave. e vANijyamAM jyAreM aMga levAne AgaramAM jAya, tyAre te kucha jillAdika loka, tatkAla hastI, geMmA, mRga pramukha jIvonI hiMsA karavAmAM pravarte ane mahA pApa anartha kare. valI potAno pariNAma paNa tyAM gaye thake malina pravarte. lonanA hetuyeM vyAdha lokone kadApi evaM kahe, paDe ke, amAre vAste ghaNA sArA nAre ane mohoTI dAMta jo tame ANI zrApazo to valI vadhAre mUlya pAmazo. tyAre te vyAdha loko enA kahevA uparathI vadhAre hiMsA karma kare, evI rIteM . sarva avyamAM jANI .
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ n| saptama nogopanoga viramaNa vrata. __ levu. e mATe e sarva cIja, vyApArI pAseMthI levI paNa zrAga ramAM jazna levI. te mATe AjIvikA karavA sAru to e kuvA 'Nijya tajavaM. eka hastI mare, tyAreM mAtra be dAMta male, eka gAya mare, tyAreM mAtra eka puba male. e pramANe sarva cIjamA vicArI le. iti daMtakuvANijyaM prathamaM. bIjaM lAkhakuvANijya. te lAkha, dhAuDI,galI mahaDA, sAjI khAra, sAbU, manazIla, loha, sohAgo, paDavAsa, kasubo, kapilA, tUrI. e sarva khAranI jAti, euno je vyApAra, te lAkhavANijya kahevAya. te lAkhamAM prathama trasa jIvonA samUha vinA mAlI u paje nahIM. paDI paNa jyAreM raMga kADhe, tyAre anna dezne saDAve be, tyAM paNa temAM trasa jIvo upaje be. mahApurgadha rudhiranA jevo jrama upaje. dhAuDImAM paNa trasa jIvono Azraya . emAM kuMthuzrA ghaNA rahe. valI e madirAnuM aMga. galI paNa prathama saDAve, tyahAM trasa jIva upaje, teunI jyAreM hiMsA kare, tyAreM galI upa je. paThI paNa galInA kuMgamAM trasa jIvonI ghaNI hiMsA thAya. keva la galInAM vastra pahere temAM paNa trasa jIvo jU, tIkha pramukha upaje. emATe e jyahAM tyahAM hiMsAnAM hetune tathA haratAla manazilA dikanI vAsanAthI ghaNAja mAkhI pramukha trasajIva mare. haratAla, manazilane vATatAM jo jatana rAkhe nahIM to tenI vAsanAthI trasa jIvo mare. tUrI, usa, paDavAsa pramukha paNa jyahAM jyahAM je je kAmamAM Ave, tyAM tyAM paNa ghaNA jIvono ghAta thAya. emAM Agala pAula trasa jIvonI hiMsA thAyaje. emATe e vastu tyA jyo. iti lAkhakuvANijyaM, 3trIju rasakuvANijya. te madha, madirA, mAMkhaNa, mAMsa, e cAre mahAvigayano je vyApAra, tathA udha, dahI, ghI, tela, gola, khAM ma pramukha rasavAtI je narama cIjo teno je vyApAra, te rasa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama nogopanoga viramaNa vrata. jya vANijya kadevAya.ahIMyAM rasavANijyamAMcAramahAvigayaje.te to . sadA azaphaje.je mATe sadA te vastu trasajIvoyeM karI saMyukta thAyaje.Agala pAula hiMsA ghaNI. tathA dahIM, budha, ghRtAdika sa cikaNa rasavAlI cIjo madhye jyahAM e cIjothI narelAM pAtro paNa khuTkhAM rahe, to tyAM paNa nahAnA moTA jIvo AvI paDe; te jIva, ko paNa jIve nahIM. be divasa uparAMta dahImAM asaMkhyAta jIvo tpatti thAyale. taila ghRtAdikanA gaMdhathI ghaNAja kIDI pramukha jIva Ave ane je zrAve te tarataja temAM lapaTAzjAya, te bace nahIM.valI jyAM ghRta tailAdikanAM nAjana eTale pAtra rahetAM hoya, tejamInacI kaNI ane malina a rahe. tyAM pharanArA trasa jIvo hoya, te lapa TAi rahe. tilano vyApAra jyAM hoya athavA jyAM tala, TIsI, kAba rA pramukhad sadA pIlAva, thAtuM hoya, tyAM jyAre phAgaNa mAsa upa rAMta mAsa thAya tyAreM avazya tilAdikamAM trasa jIvo ghaNAja u paje. tyAre te jIvasaMyukta tala pIlyA jAya. te vAre te jIvopa Na te talanI sArtheja pIlA jAya. telano dIvo kare, tyAM paNa aneka trasa jIvono ghAta thAya. ema Agala pAbala ghaNI jIva hiMsA thAya. tathA gola, cInI mizrI pramukhamAM paNa miSTatAnA yogeM karI mAMkhI, kIDI, maMkoDA pramukha ghaNA jIva Ave te mATe teno saMhAra tha jAya tathA sAdI cInI comAsAmAM anadaya thAya. je kAraNa mATe nidAtra lAge, tyArathI sAdI cInImAM asaMkhya jIvonI utpatti thAyaje.e mATe cAra mAsato azuddhale.ane jyA reM vyApAra thAya, tyAreM to ethI bahu trasajIvonI hiMsA thAya. te maja mINa paNa ghaNA jIvono ghAta thayA vinA nIpaje nahIM. a ne panI paNa bahu hiMsAnuM kAraNa. e vastuno mINavatI tathA raM gArA pramukhanA kAmamA adhikAra hoya mATe tenuM adhikaraNa kArya. tathA murabbo, pAka, rogAna, attara bhane arka pramukhano
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 saptama jogopoga viramaNa vrata. . vyApAra paNa sarva mAM zrAve. keTalA eka rasavANijyamA iMgola karma, yaMtrapIlanakarma, viSakarma chAne rasavANijya eTalAno doSa, e karmamA lAge. e mATe rasavANijya niSiddha iti rasakuvANijyaM. 4 have cothuM kezakuvANijya te dvipada manuSya dAsa, dAsI, gulAma, eMjI vikAne kAraNe leine khadeza paradezamAM vece, tathA gAya, Sa, ghoDA, uMTa, hAthI, valada, bakarI, pADA, gayA. tathA paMkhI mAM vAja, kukaDA, kuMhI, bahiri, sikarA, lAlamenAM, maraghAM, totA, mora, sArasa, surakha, tetara, e paMceMdriya paMkhI jIvone yA jIvikA nimitteM le athavA vece; te kezavANijya kar3evAya. e kezavANijyamAM dAsa, dAsI, tiryaMca pramukha jIvane to prathama sthAnakuTuMbano viyoga paDe ne je lei karIne vIjAne thApe, tyAM tene nitya paravaza rahevuM paDe, potAnA mananI ichA kAMi sare nahIM. valI tiryaMca jIvato kAM mukhathI vole paNa nahIM, ke mane duHkhave kiMvA sukhate. te kone kahe ? janmaparyaMta vIcArAM vaM dhanamAM rahe, manamAM ghaNAM kalpe, ghaNI bhUkha, tRSA sahana kare, te uparAMta valI je mANasa vecAtuM le, te niraparAdheM mAre, jAra nare, e rIteM vahu vaMdhanAdika aneka duHkha pAme, paMkhI paNa pAMjarAmAM paDe, ane manamAM ghaNuM duHkha mAne. valI zakarA, bAja, zivarI, e to mahA hiMsAnAM hetuThe. euthI to nitya paramAMsa vinA radhuM jA ya nahIM. e mATe kezavANijya paNa, je dharmaruci zrAvakaDe te zrA vane to tyAjya iti kezakuvANijyaM. * 5 pAMcamuM viSakuvANijya. te somala, vaThanAga, aphIe, ma nazila, haratAla, gAMjo, jAMga. caDasa, taMbAku pramukha tathA hathI yAra te dhanupa, taravAra, kaTArI, varaThI, tomara, pharazI, kuhADA, kodAlI, turI, pesa, kavaja, vaMDuka, DhAla, golI, dAru, vaktara, pA khara, jilama, Topa pramukha jenA valathI saMgrAmamAM manuSya, majabUta thA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopajoga viramaNa vrata. G ya, tathA hala,muzala,ukhala, koza, kodAlI,daMtAlI,karavata,dAvaDA, dAtrA, bInI, nAla, golA, havAi, kuhuka, zataghnI pramukha sarva hiM sAnAM zradhikaraNale. eUno je vyApAra, te viSavANijya kahevAya. ahIMyAM ziSya prazna karele ke, amala pramukha viSane to viSa ka yuM paNa dhanuSyAdika hathIyArane viSa kema kahobo? te vAreM guru ka dene ke sAMjala,tuM tatva nathI pAmyo.je viSathI kAma thAyaDe, te enAthI paNa thAyaje. virSe karI maratA prANIne to koz mANasa, tenuM viSa utArI paNa zake, paraMtu zastrano mAsyo to koI bace pa Na nahIM. tathA jyAreM hathIyAra le, tyAre tenA viSarUpa pariNAma thAya, jema jema jalada zastra hoya, tema tema khuza thazne tArIpha karI mUlya lazne vece, tethI zrAgalAno pariNAma paNa bagaDe.emA Te hathIyArane paNa viSarUpa kahIe.e viSavANijyamAM vabanAgaDe, te to ekeMjiyAdikathI mAmIne paMceMjiya paryaMta jIvono ghAta kare. somala to valI ethI paNa vadhAre ghAta karanAroje.je somala khAya, te ghaNuM kaSTa pAme,marIne phurgatimAM jAya. viSa khAine je gatimAM upaje, tyAM paNa viSarUpa thAya.jokrodhathI viSa khAya, to marIne sarpa thAya, kAM vIbI thAya, athavA pherIjIvomAM upaje.e mATe tenuM phala paNa viSarUpa thAya be. tathA viSavastunA gaMdhathI jIvano nAza thAya. haratAla ane manazila e pANImAM vATyAM hoya, te upara AvIne mAkhI bese,to te saMtApa pAmIne tatkAla mare,aphINa paNa jyAreM khAya, tyAreM AtmaghAta kare.amalInA zarIranuM mala mUtra paDe, tyAM trasa ane sthAvara jIvo haNAya.khAnAranI cetanA muMjAya, tethI Ana thayo thako marIne urgatimAMjAya tathA nAMga pramukha paNa ce tanAne muMjAve.rAtrIjojanAdika avirati paNuM vadhAre,abrahmacarya gha e' kare,tethI te satyapaNuM vadhAre,vratanI dRDhatA jati rahe, kaSAyanI vRddhi kare,tucha paNuM Ave, nijA vadhAre, matinI ajJAnatA kare,sA
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama logopajoga viramaNa vrata. rI tavIyatane badalAve, nirudyamI zrAya, paraniMdA ane vAcAlapaNuM vadhAre, mukhathI game tema vacana bolato Adhu pAIM na jue, citta vrama thayelAnI peThe avasthA thAya, tenA Azrita bahu jIvane haNAve. ityAdi aphINa khAdhAthI AlokeM duHkha ane paralokane viSe gaha na purgatimAM paDe, e mATe viSa kahIe. tathA sarva hathIyAra to pra gaTa pApanA hetu .e mATe viSavANijya niSika.iti viSakuvANi jyatyAjyasvarUpaM // eTale pAMca kuvANijya thayAM.e sarva malI daza zrayAM.have pAMca sAmAnya karma kahe. 1 temAM prathama yaMtrapIlanakarma. te ghANI, zeraDI pIlavAno zI cUDo, carakhA, carakhI, lIsA, ukhala, muzala, kaMgava, sAvaraNI, vegaDIyaMtra, sarANa, jalayaMtra, pAtAlayaMtra AkAzayaMtra, monikAyaM tra pramukha yaMtrajAti, zatanIyaMtra pramukha je je kASTha, pASANa, lo ha, vastrAdi aneka aneka aMgamelApathI je jIvaghAtakAraka pa dArtha hoya te yaMtrapIlanakarma kahiyeM, e yaMtrapIlanakarmamAM gha No AraMjane, ghANIyaMtramAM tilAdimizrita je trasa jIvo hoya, teno ghAta thAya, evIja rIteM rahapIlanakarmayaMtramA paNa aneka jIvaghAta . ema je je yaMtra, te mukarara karIne jIvaghAtanA hetu be, emATe zrAjIvikAhetuyeM yaMtrapIlanakarma niSika. 2 vIjeM nilaMgna karma be. te emake, valadanuM nAka viMdhAve, ghoDAne mAga devarAve, gAya, valadanA kAna kapAve, ziMgaDAM bedAve, puTa vedAve, uMTanI pITha upara ladAve, gAla nAsikA pramukhane viM dhana karAve, balada ghoDAne khAsI karAve, mAma devarAve, khoja ka re, karAve tathA koTavAlI khijamata lezne navo kara vesADe. jA rolezne zrAkaro kara vesADe, coradhADamAMvAsInI pereM doDA doDI kare, manamA ema jANe ke mArU nAma jagatmA prasiddha thAya; e mATe nirdaya zastra calAve.ityAdikano rasika thaje narasAM kArya
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopaMjoga viramaNa vrata. hoya, te, kare tene nilaMbana karma kahIyeM. e nilaMbana karmamAM gha ___NA paMceMjiyone kadarthanA thAya; ghAta thAya, opaNA pariNAmama dhye atinirdaya paNuM thAya. ane ethI karI, urgati prApta thAya, e mATe e nilaMbana karma ati niSikale. 3trIjuM dAvAgnidAna karma. te keTalAeka jIva mithyAtva ane ajJAnanA jorathI viparyAsa kahe ke, thA vana ghaNuM mohoTuM tha 3 gayuMDe, nindAdika loko puHkha pAmatA haze; e mATe e vanane dava lagADI dazyato badhuM vana balIne sApha thajAya,ane ethI mahA dharma thaze. pharI navI kuMpala nikalaze, te vRdo jyAreM phalaze tyAreM loko tenAM phala phUla khAze, ethI dharma thaze. evo upadeza de tathA devarAve. valI vanamAM dava lagADavAthI dharatI mAtAne bojo utaraze, te jagyA khAlI thaze, tyAre temAMdhAnya nipajaze, khetI navI nipaja ze ane loko sukhI thaze. valI jUnAMtRNa, kASTha, balI jaze ane navAM tRNa rasa nasyAM thaze, to ene gAya,vAuraDAM sahu sukhazrI caraze. valI balelI nUmimadhye dhAnya paNa sAruM nIpajaze. evI rIteM mUDha puruSa, potAnI mAtabarI dekhADe. lojanI laganathI pApakarma karato zaMkApAme nahIM.vanI cora cakhAra nibanoemAM vAsa,e sauno jaya maTI jaze. evI nyAyarItIthI vanamAM dava lagAve, vanakaTI karAve tathA AjIvikA nimittai mahoTAM mahoTAM gahana vana, jemAM Avaq javU puSkara par3e, te mATe paNa vanane abhisaMskAra kare, tyAreM trasajIvo vAgha, rIba, cittA, geMmA e sarva jAgI jAya. potAnA . sthAnathI bUTe, sAdika jujaparisappa, valI kIDI, maMkoDI pra mukha to sarva haNAya. evaM manamAM na Ave ke, vanane agnisaMskAra karatAM, e jIvo haNAyAnuM pAtaka zrApaNane caDhaze? tema to ka heja nahIM paNa kahe ke, vanamAM dava dIdhAthI sukheM haravaM, pharavU ta thA zrAvaIM jaq thaze. rasto sAro thaze. paNa evI hiMsA nizcayeM 12
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ e saptama jogopajoga viramaNa vrata. kezera, pAMca zera, adhamarA athavA maNa paryaMta sarva dhAnya zekAvakuM pa De, teMluM bUTa rAkhe. nikarmanI cIja levA devAmAM yAve, tene nikarma karAvavuM paDe, teno AgAra tene vecavAno yAgAra. vIjuM sarva niSiddhabe. kaMsArA, vaMgarA tathA lohAra pramukha pAseMthI ghara saMbaMdhI vAzaNa kuzaNa pramukha karAve, teno zrAgAra. latA, dAkSi eya, kuTuMbAdi kArye sahAya zrapavAnI, AdezAdika devAnI jayaNA. 2 tathA vanakarmamAM gharasaMbaMdhI balada, ghoDA, gau, uMTa pra mukhane vAste ghAMsa pramukha rAkhavAM tathA maMgAvavAnI jayaNA. po tAnA vagIcAne mATe uttara pratyuttara devAno AgAra. 3 zADI karma madhye nAva, gADI, bakaDA, vela, ratha, balada Do gharanA hoya tene sudhAravA paDe, teno agAra. nikAmAM zakaTAdi ka hoya, tene vecavAno AgAra, laheNAmAM AvyAM hoya tene rAkhe athavA vece, teno AgAra. 4 cothuM nADI karma. temAM potAnAM ghara, hATa, nAva, gADI, hareka vAhana pramukhane jADe devAnI jayaNA. teno paNa zragAra. 1 5 phomI karmamAM potAnA gharasaMbaMdhI kUrja, joMyaruM, TAMkuM, tAjakhA nuM pramukha karAvavAno zrAgAra gharanI khAla karAvavAno yAgAra tathA ghara karAvavAno zrAgAra tathA javAhIrano vyApAra, gharasaMbaMdhI naMga, ghATa ghuTane mATeM toDAvanuM, phoDAvayuM tathA motI vidhAvavAM, tathA gharane mATe pacaranI khANa kaDhAvavI, tepacarano ghATa ghaDAvavo paDe, tenI jayaNA. lakA, dAkSiNyeM, sAhAyya karavuM paDe tenI jayaNA. ghara kharacamAM phoDIkarma je je Ave, teno AgAra. 6 baghA daMtavANijyamAM gharakharacane viSe potAnA joganA adhi karaNamA levA maMgAvavAno AgAra Agala vyApAranI vigatamAM je parimANa karI chUTa rAkhyuM hoya, tenI jayaNA. leNA deNAmAM yAve, tenI sarajarA karavAno AgAra, 1
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga viramaNa vrata. jayaNA tathA gharakharacamAM je jaMtrapIlana Ave, tenI jayaNA.tathA potAnA aMganA jogAdika nimittai attara cUA pramukhanA yaMtra,ta thA rogAdika kAraNe kora auSadha karavAno yaMtra karavo, karAvavo paDe, tenI jayaNA. lajA dAkSiNyeM tathA pharamAzeM nahIM bUTatAM je karavo paDe, teno AgAra. zati yaMtrapIlanakarma. 12 bAramuM nilaMbanakarma. teno vyApAra karavo niSika.paNa koza rAjAdi, Agraha karIne adhikAra zrApe,temAMje nilaMbana karmazrAve, teno AgAra. tathA gharasaMbaMdhI pazu bAlakAdikane karavU paDe, teno zrAgAra. laheNAmAM zrAve tenI tajavIja karavI paDe, tenI jayaNA. - 13 teramuM davadAnakarma. teno niSedhajabe, paNa rastA vacce eTale mArge jatAM ko ThekANe rahe, thAya, tyAM rasoza pramukha karatAM vAyunA prayogeM karI yatna karatAM paNa agni, vanamAM pasarI jAya, te ne ulavavAnI zakti nathI to mAruM vrata ethIna nAMge. e agni ulavavAnI zakti hoya, to huM te agnine zAMta karavAmAM Alasa karIza nahIM. valI gharakharacamAM ko rIteM davadAna kArya karavU pa De, tenI jayaNA. iti davadAnakarma.. 14 caudamuM zoSaNakarma. temAM sarovara, aha, talAva pramukha jalAzayone zoSAvavAno niSedha, paraMtu gharapramukhanA kUvAne sudhAra vA galAvavAno zrAgAra, TAMkuM dhovAno zrAgAra. nadImAMvIraDo kara vo paDe, teno zrAgAra. bIjA paNa gharasaMbaMdhI kAryamA je mahodAmAM rahetA hoeM, temAMnA ucita paMcanI sarAsarIyeM kUvAne nimitteM kAMza kharaca devo paDe, pANI sAraM pIvA mATe AgalanA kUvAne zo pAvIne navo karavo paDe, temAMtenA kharaca nimitteM paMcanI sarAsarIeM kAMza kharaca Apa, pame, teno AgAra. iti caudamuM zoSaNakarma. 15 paMdaramuM asatIpoSaNakarma. temAM ghara parivAra saMbaMdhI na bUTe, tenI jayaNA.paNa cAha dharIne, tenuM poSaNakarma na karUM.pa rahetA honA AgAra. bAjA dhovAno dhAgA // ucita saMbaMdhI kAryavAraDokara
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama logopanoga viramaNa vrata. ___ sAtamuM lAkhavANijyakarma temAM paNa daMtavANijyanI pareM jA ___NavU. gharakharacane mATe ko kArya paDavAthI levu vecavU paDe, teno AgAra. iti sAtamuM lAkhavANijyakarma. ___ AThamA rasakuvANijyamAM gharakharaca saMbaMdhI je parimANa ka rI rAkhyu hoya, teno AgAra, vyApAra saMbaMdhI je rAkhyu hoya,tenI jayaNA. laheNAmAM Ave tene vecavAnI jayaNA. lajA dAkSiNyathI kepharamAsathI sarajarA karavI paDe, tenI jayaNA tathAApaNI taiyyA ra cIja ko sArA mANase mAgI to yathAyogya te vastunuM mUlya lezne devI paDe, teno AgAra, iti rasavANijya zrApamuM. e navamuM kezavANijyakarma. mUla AjIvikA hetuyeM Adara karI vyApAra karavAno niSedha, gharasaMbaMdhI pazu vecavAno AgAra. lade NAmAM Ave, tene rAkhavA vecavAno AgAra. gharamAM putrAdikanA uparodhe karI totA, menAMpramukhane levAM paDe teno AgAra.potAnA joganimitteM ghoDA pramukha vecIne, bIjAM levAM paDe, teno AgAra. koz saMsArIne snehathI ucita ghoDA pramukha kharIda karI devAno AgAra. rAjAdikane prasanna karavA mATe ko jAtinAMcatuSpada ve cAtAM lezne najarANo karavAno AgAra. pharamAse karI kezavANi jyanI na cAlatAM sarajarA karavI paDe, teno AgAra. e kezavANijya. 10 dazamuM viSavANijya, te e ke, je je Agala vyApAramA rAMkhyAM hoya, teno AgAra. tathA ghara kharacamAM je viSacIja au padhamAM Ave teno AgAra. tathA potAnI mojane mATe gharavakha rImA je je zastra levAmAM Ave, tene rAkhavAno AgAra. valI te karAvavAM, samarAvAM tathA maMgAvavAM paDe, teno AgAra. laheNAmAM Ave, tenI jayaNA. iti dazamuM viSavANijya, 11 agyArabhu yaMtrapIlanakarma. temA Agala je je vyApArane atha rAkhyAve te vyApAramA je je yaMtra pIlana kriyA zrAve, tenI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ .saptama logopannoMga viramaNa vrata. rigrahaparimANamAM pazu rAkhyAMne, tejane poSaNa karavAno AgAra. tathA mlebAdika rAjAnI sAthai vyApAra AjIvikA arthe, potAnI garajane mATeM AhArAdikeM poSaNa karavU paDe, teno AgAra, paNa potAnI ilAthI bUTa nathI, tathA potAnA udayika jAvathI maTyu je pApa kuTuMba, teunu jaraNa poSaNa karavAno AgAra; paNa ethI karI hu~ mahAro avatAra saphala thayo, ema jANuM nahIM. tathA lahe NAmAM Ave tenuM pratipAlana poSaNa karavU paDe, teno AgAra. dayA buchiyeM zvAnAdikane poSavAno AgAra. evI rIteM paMdare karmAdAna doSa tarju. e paMdara karmAdAnamA je je cIja gharasabaMdhe, dAkSiNyatA saMbaMdhe, ityAdi na cAlatAM laheNA pramukhamAM Ave, te kAraNa temAM je karmAdAna kriyA karavI paDe tenI jayaNA. ahIMyAM je karmAdAna rAkhyAMbe, emAM ekeka karmAdAnamAM bIjAM be, traNa, cAra, karmAdAna jalatAM Ave, tenI jayaNA. iti paMdara karmAdAna rAkhavAnI vigata. have e sAtamA vratanA pAMca aticAra lakhe. sacitteti ra tyAM prathama sacitta bAhAranAmA aticAra . te mUla nAMge to zrAvakane sacittatyAma niyama hoya. kadApi tema nahIM to, saci ttanI saMkhyA karI rAkhe. tyahAM sarva sacittano parihAra kare atha vA sacittaparimANavaMta thAya, valI ko anAnoga doSathI sa citta AhAra kare, tathA apariNatodaka to traNa ukAlA pANI upara Ave, tyAre zuddha pANI thayu. temAM eka, be ukAlAnuM pA NI apariNatodaka kahevAya. te pANI acitta thayuM, evaM jANI ne pIe tathA sacittane phAsu karatAM kahIM kAcuM rahI jAya, ene paNa acittabuddhithI khAe. zrAvakane to sacitta cIja acita karavAne achI tarehathI zastra lAge, tyAra paThI aMtarmuharta vItyA ke. khAe. tyAM acittabuddhithI sacittane khAya, athavA anA nogAdikeM khAya, to te prathamAticAra, sacittAhAranAmA jANavo.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptama jogopanoga viramaNa vrata. bIjo sacittapratibaMdha aticAra. te jene sacitta niyama be, te taratano ukhADelo evo je kheranI gAMThano guMdara pramukha te ne khAya. te tyahAM guMdara to acitta De paNa sacittano sparza lA gyo hato, te dUSaNale. tathA pAkI kerInA samudAyane cUse, rAyaNa bora, samuccaya sahita mukhamAM mehele, ane manamAM upayoga evo zrANe ke meM to e phala pAkuM cUguM. e acitta thayu emAM zo doSa be ? paNa evo upayoga na jANeke e phalanI aMdara, goTatI sa cittabe. e mATeM sacitta tyAgI hoya, te evI cIja acitta buddhi eM khAya; tyAre tene bIjo aticAra lAge. 3 trIjo apakkAhArAticAra te zracAlita ATo pramukha teNe agnisaMskAra na kasyo hoya ne kAco bATo phAke. je kAraNa mATe zrI siddhAMtamAM ATo, dalyA panI keTalA eka divasa, saci ttamizra rahe, paDI acitta thAya, evaM lakhyuMje. zrAvaNa nAvA mAM zrATo, daTyA par3I pAMca civasa sudhIzraNa bANyo sacitta mizra rahe, Azvina mAsamAM cAra divasa sacitta mizra rahe. kArtika, mA gazIrSa ane pauSa mahInAmAMtraNa divasa, sacitta mizra rahe. mA hA ane phAgaNa mahInAmAM pAMca prahara, sacitta mizra rahe. caitra vaizAkhamAM cAra pahora sudhI, sacitta mizra rahe; parI acitta thAya. jyeSTha ASADhamAM ATo, traNa pahora sacitta mizra rahe; pa bI acitta thAya. e mATe kAco ATo aNa nagaNyo acittanI bujhieM khAya, to tene trIjo aticAra lAge, 4 cotho puSpakkAdArAticAra. te kAMza kAco, kAz pAko e vo, jema sarva jAtinA ulA, poMka uMcI, juvArano poMka ityAdika sarvajAtinA lIlA poMka vIjathI narelA te agni saMskAramA keTa lA eka dANA acitta thAya, keTalA eka dANA sacitta rahe anete
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama artha viramaNa vrata. ne citta buddhithI jANe, kemake misaMskAra thayo tyAreM citta tha yA; evaM jANI khAya, to tene cothro puSpakvAhArA ticAra lAge. 5 pAMcamo tuauSadhinadaNA ticArabe, te tucha eTale asAra, jenA khAvAthI kAMi tRpti na thAya chAne AraMja to ghaNoja thAya. jema boDA pramukhanI prati ghaNI asAra bImI, je boDAnI aMdara thA be, enA khAvAthI kAMi AtmAnI kudhA prabala jAMge nahIM ane prasaMgadoSa lAge. valI komala vanaspatimAM koi rIteMthI anaMtakA yI zaMkA rahe. rasagRddhipaNuM vadhe. komala phala phalI pramukhane Hm citta karIne khAvAno vyavahAra paNa nathI. e mATe boDA pramukha nI komala phalI khAyAne manamAM jANe ke, boDAnI phalI to mAre khAvI yogya. evaM jANI karIne khAya; paNa ema na jANe ke galSadhi doSa lAgebe. iti pAMcamo aticAra. e pAMca aticAra jANavA, paNa yAdavA nahIM. iti zrI dvAdazatrata vivaraNe saptama jogopabhoga viramaNanAmA dvi tIyaguNatrate paMkti zrI udyotasAgaragaNinA kRtabhASA saMpUrNA // 7 // // atha // // aSTama anarthadaM viramaNavrata prAraMbhaH // // dohA // dvAdaza vratakI TIpameM, kar3he sAta niradhAra; nartha kA, neda likhuM suvicAra // 1 // 1 prathama arthadaMga. eTale je saprayojana dhana dhAnya kSetrAdika nava vidha parigraha saMbaMdhi dAni vRddhirUpa je kAraNa mATe dhanavR ddhinimitta, saMsArI jIvaneM ghaNAM pApanAM kAraNa sevavAM paDe, tevAreM sAdhuM jU bolyA vinA rahevAtuM nathI. pApopakaraNa melavavAM paDe be, manasubA karavA jozyeM aneka vikalparUpa zrArttadhyAna kara 13
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. paDe; je kAraNe dhanAdi parigraha, zrAjIvikA hetuyeM. e mATe dhanavRddhi nimitteM je je Azravasevana karavU paDe, te saprayojana , te kAraNa mATe e arthadaMgaje. vIjeM emaja jyAreM dhanahAni thAya, tyAre paNa evaM kAraNa pAmIne gRhasthane te dhanahAni nivAravAne arthe aneka nikalpa karavA paDe, pApanAM sthAnaka sevavAM paDe, te paNa arthadaMga, je kA raNa mATe saMsAra saMbaMdhI sukhanuM mUlakAraNa vyavahAreM to dhanaja; e mATe ene vAste AtmA daMmAya, te arthadaMmbe. ___3 tathA trIju potAnAM vajana kuTuMba parivArAdikane vAste tathA AvarunA yogeM je je avazya, pApasthAnaka sevavAM paDe, te paNa artha daMDa, je mATe jyAMsudhI pravala kaSAya nivADe nathI, tyAMsudhI khajanAdi pAza bUTe nahIM. saMsAramA iMjiyasukhanAM puSTahetu e kha janaja, vyavahAramA hetu kavAya. ApaNA sukheM sukhI, ane ApaNA puHkheM phuHkhI. emATe e ne sAru pApasthAnaka seve, te paNa eka arthadaMgane. je mATe saMsArI jIva, pujalavilAsI, pujalA naM dIne. te pravala aviratikaSAyodayathI ejane boDI zakato nathI. 4 ane cothu paMcanoganA AsevanathI keTalI eka velA iMDi yo tRpta rahe. AtmA pramudita rahe, te paNa arthadaMma. e cAra prayojanamAM ko paNa prayojana hoya nahIM, ane je pApavRtti kare, te anarthadaMga kahevAya, kAraNa vinA phokaTa jyahAM jyahAM AtmA damAya, tethI je je duSkarmanI vRddhi thAya, te anarthadaMga kadevA ya, enA cAra nedare, te lakhe. prathama apadhyAna anarthadaMga, 2 vIjo pApopadeza anarthadaMga. 3 trIjo hiMsApradAna anarthadaMga.4 ane cotho pramAdAcarita ana rthadaMga, temAM apadhyAna anarthadaMganA ve neda ve. 1 eka ArtadhyA na. 5 vIjo rauadhyAna. tyAM vatIprathama ArtadhyAnanA cAra nedare.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ e aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. temAMprathama aniSTasaMyogArtadhyAna, bIjo iSTaviyogArtadhyAna. 3 trIjo roganidAnArtadhyAna.4 ane cotho agrazocanArtadhyAna. 1 temAMiMjiyasukhane vinakAri aniSTa zabdAdika teUnA saMyoganI traNe kAla ciMtA rahe ke,rakhe mane e aniSTa zabdAdika mate ? A mane navavidha parigraha je malyAbe, te no rakhe viyoga paDe ? atha vA iSTa eTale vAhAlAM mAtA, pitA, strI, putra ane mitra pramukha nuM videzagamana athavA maraNa thAya, teNe karI ghaNI ciMtA kare, khAya pIe nahIM. viyoganAM kuHkheM karI AtmaghAta karavAnI ciMtava nA kare, Adare,zrAkho divasa gustAmAM rahe, tathA gharamAMA kaputa be, e nAza, bedila, e bAparnu dila mArA para nathI, zrA strI na garI malI , e strI mArAthI bedilI kare be, eno kazo upA ya pAmuM to ThIka. emaja strI vicAre ke, mArI zokya mane jUMnI malI, jarttArane jolave , ko divasa jarine mArAthI jUdA karAvaze, e mATe eno kA upAya pAmuM to sAru tha jAya. seva ka hoya te evaM vicAre ke khAminA mahoDhA Agala phalANo mahA ro kuzmana caDhyo , te mAro nAza karaze, mArI rAha rIti dete gamAvI deze, svAmine kAMza mArUMsAcuM jUtuM kadeto haze, mArI cA karIboDAvaze, tyAre hu~ zuM karIza? eno kA upAya pAmu to sAraM . enA nigrahane mATe koI yaMtra, maMtra, kAmaNa,mohana, vazIkaraNa zodhe. koza sAcuM athavA jUvaM tenuM vija tAke,tene antuM Ala de, lokonA mukha Agala tenuM buruM bole. valI te pUDato phare ke, eno nigraha karavAvAlo ko ? tevAmAM ko dhUrta jaTila pramukha bo lI uThe ke, phalANA trasa jIvano ghAta karIne balidAna kara, to za trunigraha hoya. te sAMjalI te mUDha, te jIvaghAta paNa kare ane te puruSatuM maraNa vAMje; paNa mUDha ema na vicAre ke, je potAnA zujhamAga ane sAce dikheM sevA karaze, to tene koNa kADhI me
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. laze ? puNyodaya jyAM sudhI, tyAM sudhI ko buruM karIzake nahIM. e pramANe jUThI Arti vicAre.ityAdika sarva saMbaMdhe saMsArI jIva,zra narthaM daMgAya. tathA AgalathI potAnI AturatAyeM azunna kAraNa malyA vinA prathamaja manamA kuvikalpa kare, je kuzmananA kulamadhye phalANo sAmarthyavAn pedA thayo, te mane duHkha deze; emATe rAjya zArAdikeM enI Avaru jAya,ane daMga pAme to sAruM thAya. joe ghaNI tasdI pAme,to e gAma boDI karIne jAgI jAya: ernu jo ko biu pAmuM to phalANAne kahuM ane te rAjadaravAramA jAhera kare, eTale potAnI mele duHkha pAmaze. evI vicAraNA te mUDha kare, ane te jene verI gaNato hoya, tenA dilamAM to kAMza paNa hoya nahIM; paraMtu e ajJAnI evA anarthamAM paDe. valI bIjaM paNa te mUDha vicAre ke, e kSetramA cora ghaNA thayA be. euMne hAkema, ganI phoja rAkhIne e coro jyAreM enA dAvamAM Ave tyAre sarvano nigraha kare, to sAraM thAya. paNa te corono to jyAM lagI pUrvapuNyodaya pravalane, tyAMsudhI ejanuM kAMpaNa vagaDe nahIM; paraMtu te kuvikalpavAlo je ciMtave to tene cora mAravAnI ArtadhyAnanI hiMsAkriyA beThI. valI ko amuka mAtavara thayo te, e ApaNI varovarI karaze, amArAthI Agala paga dharaze, e mATe e harAmajAdAno evo upAya karavo ke, ene pharI upara A vavAne dAda phariyAda lAge nahIM. ityAdika anarthone vege vege vicAre, paNa te mUrkha manamAM evI vicAraNA na vicAre, ke, mAre ko zuM thavA ? eno pApodaya thaze, tyAre potAnI meleM hoNa hAra haze, te saTavAnuM nathI; to zA mATe e vicAra ? ityAdika apadhyAnAta anarthadaMga ve. vinA matalava evI rIteM pApajAla poteM vAMdhe, e aniSTa saMyoga ane iSTaviyoga ve ArtadhyAnanAneda kahyA. 3 tathA trIjo roganidAnAtadhyAna.je rakhe mArA zarIramAM kadA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraSTama anarthadaMma viramaNa vrata. pi koI vakhata roga thAya ? sarvaroga mArAthI dUra rahe to sArUM? evaM vicArIne kozne pUje ke phalANo roga kema karI thAya ? tyAre te kahe ke, phalANI cIja khAya to utAvaleM roga thAyaDe,ane phalANI anadaya vastu khAya, to kadApi paNa roga thAya nahIM.tyAreM te ajadayAdika khAe, valI te bIjAne batAve. tathA jyAre zarIra mAM roga utpanna thAya,tyAreM ghaNI hAya hAya kare, ghaNo AraMja kare, ghaj avya kharace, ane vilApa kare ke hAya hAya, AmAro roga kyAreM jaze !!! valI te paleM paleM ane ghaDI ghaDIyeM jyotiSIne pUje ke, mArI dinadazA kevIle ? zrA roganI vyathA kyAreM maTaze? valI vaidyane pUjeke, he mahArAja ! mArA dilamAM mahoTI zaMkA. tamArAthI kAMza karttavya bArnu nathI. mArA upara kozyeM jAkayuMha ze? phalANo mANasa mArA upara khunasa rAkheDe. teNe mArA upara ko pA kAMjAmu karAvyu haze, te kevI rIteM jaze. karAvyuM hoya to have tame sAjo karo. evI rIteM navI navI zaMkA dhare ane roga javA mATe kulavirupha dharma Acare, ajaya khAvAne taiyyAra thAya ane akaraNIya karavAne paNa lAge. enA manasubAmAM sadAya ema rahe. ne je je rogabedananI cIja jaDI, buTI, auSadhi, yaMtra, maMtra, jatAro, jADo, hajarAya. e sarvanI cAhanA rAkhe ke e cIja koza vakhata mArA kAmamAM zrAvaze. najaramA rAkhe ke e sarva mArA kAma nI. ene ApaNI pAseM amalamA rAkhI hoya to sAraM, pharI evI cIja hAtha nahIM caDhaze, evaM jANIne te jaDI buTTI sarva ekaThI karavA lAge, e sarva roganidAnArtadhyAna.. 4 tathA cotho agrazocArtadhyAna, je AgalA kAlanIciMtA kare ke, AgalI zAlamAMA vivAhanuM kAma karIzu, evI tarehathI vivAdanA uDava saranajAma karIzu, tathA phalANA sAthai kajiyo ' thAze tyAreM AvI vAtozrI ane AvA juvApathI ene irAvIzuM.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. evI rIteM kAma karIzuM tathA e mehela, havelI evI to banAvI zuMke, tene dekhI karIne sarva acaMbo pAme, tathA phalANA puruSe kSetra vagIco banAvyone, tevo hu~ paNa vanAvIza. ane te evo vanAvIza ke, bIjA sarvanA bagIcA enA Agala nAkAra thaz jAya, ane sarva kuzmananI bAtI bale evo banAvIza. tathA valI yA zodo je zrApaNe kasyoDe, te Agala jatAM jyAre ghaNo mogho nAva thaze, tyAreM ameM potAne moDhe mAgyu mUlya lezyuM, bIjA koznI pAseM e mAla nahIM malaze, to po teMja garajanA mAsyA laz jaze, evAM vacana, ArtadhyAnathI bole, ane vicAre ke, eTalA paizAno hAtha mArI lezzu. have zI phi kara le ! evI rIteM dilamA AgalathI malakAya, __ tathA zrA cIja navI be, koznI pAseM nathI. mATe koI sArA zi radAra,rAjA, pAdazAhane ThekANe dekhADIzutote paNa ene dekhI,cA hanA karIne leze, mane paNa mAna Apaze, pyAra karaze, upara zirapAva malaze,zrApaNuM paNa kAma thazzrAvaze, paizA moDhe mAgyA lezzu,ane teNe karI sArI sArI moja mArizeM,ane loko sarva joradeze.evA enA manoratha pramANe kAMza thayuM to ye nahIM,ane te pahelAMja manamAM mahAmana tharahe, khoTAM karma,AgalathI vAMdhe.AgalathI jhuMjANI ye ke zuM thaze ? cIjamAM napho malaze ke nahIM male ? athavA te cIja,kAMza khovA jaze ke reheze? evI to khavara rahetI paNa nathI, ane vAto karavA thakI karma to sAcAM vAMdhe. e paNa AtadhyAna, athavA mahArA gharamAM anAja saMgraha ghaNo The, ane AgalA va panAM cinha mAgaM dekhAya de. ane jyotipavAlA paNa ema kahe ke AgaDhuM varpa bahu niSiddha, e mATe jo cAra dANA korAkhaze to cAra pezA sArI peThe malaze, mATeM avazya puSkAla paDaze, to paNa vecIza nahIM, to dhAnyamA tragaNo cogaNo nako malaze, to paNa nahIM
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. 103 vecu. ema jatAM jatAM dhAnyano nAva amArA manamAnato thaze, tyAM rezrAu gaNo napho, ane te upara valI vyAja khAzzu, tyA veca . vAnI vAta kADhazuM. te vakhata paizA ghaNA malaze, tyAre pharI valI dUra dezAMtarathI bIjuM anAja magAvaguM, temAM bIjA ghaNA paizA mala ze. e pramANe avya vadhaze, lAkho rupaiyyAnI moja karazu, palI valI koz aneka tarehanA vyApAra karazuM, ApaNI najaramAM sarva vyApAra be, sarva vyApAranI ApaNane mAhitI , ko vyApAramAM ugAyeM nahIM,kozzederamA zAhukAra sAthai sATuMzodo lagAvazu,kozjagyA ye ApaNo gumAsto radeze, tyAMnI huMmI zramArA upara lakhI moka laze, ane valI tyahAMthI huMmI vigere zramo magAvI leguM. athavA korabaMdarathI ApaNane gama paDe tevI cIja maMgAvI lezzu, temAM paNa cAra paizA malatA jaze. ane koz varSamA cAra pAMca rakamo sArIzrA vaze to ladAdhipati, koTidhvaja nAma kADhIne ujA rahIzu.tevAreM ApaNuM paNa nAma sarvopari sarvaziromaNi thaze. sarvarIteM ApaNa ne AsAna thara jaze, ApaNa kozne paNa khAtaramAM nahIM lAvazuM. evAmAM ko ThekANe sagAI sAdIno paNa joga banI jAya, to ghaNuMja sAraM. panI ghara, bAra, havelI, ahIyAMja pharI banAvazu, ane bokarAM, baiyyAM sarvano yoga malI jAya, mananA manoratha sarve phale.tyAreM muzmananIbAtI uparasAhebI karI magadalIzu,tyAreM haiDaM uraze.e zatru paNa dIna tharadeze, ema valI rAjyadarabAramAM paNa prakhyAta thazzuM. tyAre ApaNA priya mitrone uMce adhikAreM caDhA vazuM, muddAne kADhI melAvazuM. eTale jema jema ApaNo jApato thaze, ema ema mananI zyA pramANe sarva karIzuM. joga vilAsa sarva karazu. ane jo ahIMyAM amArI sAdI thara to ghaNIja khu zavakhatI karIne ko samaya strIyAdika potAnA jIvathI guslo karI besaze, to te samayeM tene manAvarAM, sArI sArI rIteM vastra
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 STa viramaNa vrata. jarIyAna vigere sArI sArI vastu pazuM tyAreM te rAjI thaze, ityAdika mana kalpanA jUThI sAcI bAMdhe, chAne ghaNAM karma upA jeM. te mATe e rttadhyAna boDIne jo dharmanI karaNI kare to sArI ne gale kAle yA javane viSe dhana, samRddhi, yaza, pratiSThA, mAna, maratavo cAhe, parajavane viSe devatva, iMdratva pa davI cAhe, te agrazoca zrArttadhyAna kahIyeM. have raudradhyAnanA cAra bheda lakhe be. temAM pahelo hiMsAnaMdaraudra, bI jo mRSAnaMdarauDa, trI jo cauryAnaMdaraudra ne cotho saMrakSaNAnaMdaraudra. * 1 temAM prathama hiMsAnaMdaraudra. te trasa, sthAvarajIvonI hiMsA ka rIne potAnA dilamAM harSa kare, ghaNA zraraMjanI cIja je ghara, have lI, vagIcA pramukha, te banAve. paDhI tenI tAripha, lokonA mukheMthI sAMjale, nemanamAM bahuja khuzI thAyake, jU ! meM potAnI khabara dArIthI ke kAma kahIne karAvyuM ve ! ke je kAmanI sarva loko tAripha kare be. amarA jevI akkalano phelAvo thoDAja jono haze. mArA paizA je kharacAyA, te sarva saphala thayA. tathA rasoi, khAvA pramukhanI cIja banAve, temAM bahujAtino mazAlo, tathA jadaya vastu sAthai prajakSya vastu melavI aneka agnisaMskAra deza ne khAdiSTa vastu vanAve. paDhI sarvane bolAvI karIne nAta, jAta, mijamAna pramukhane jamADe, tyAreM te rasiyA loka, jojana karI karIne rasoinI tAripha kare, ane yadeke ghyAvI banelI vastu ghaNI vAra khAdhI haze, paNa nAijI ! prAjanI majA to urajave, yAja nImajAnI zuM tArIpha kariyeM ? jeTalA mazAlA dIdhAbe, tenI khuza vo ghaNI pyArI lAge e. evI evI vahu tArIpha sAMjale, tethI manamA khuzI thAya. ane vicAreke phalANe mANaseM, mijamAnI ka rI hatI, tenI niMdA thAyave ne me kevuM jojana karAvyuM ? jeNe karI, sarva zramArI tArIpha kareThe. pharI valI vo zravasara pAmI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. zuM to valI enAzrI paNa ghaNI sArI rasozvanAvIzu,tathArAjajoja naanadaya cIjanI nakala banAvIne, tenoAzaya dharInekhAya khavarA ve, jyAre rasiyA loko jamaNane vakhANe, tyAre jANeke sarva saphala thayu ane potAnA manamA khuzI thAya. juvo! huM kevI cIja banAeM DaM ? mArA jevo kozhoMzavAlo tathA jogI jana nazrI.athavA rAja vigraha yuddhAdikanI vAta sAMjalIne khuzI thAya, ane vicAre ke e rAjAyeM sAraM kaDaM, rAjA mahoTo zamasera bAhAdUraDe. bAgalaM paNa enA bApa, dAdA, pAdazAhImA mahoTA prakhyAta hatA ane zipAza gIrImA ghaNA majabUta hatA, tenA vaMzano eje. enA vaDavAu~the.A jagyAyeM phateha melavI, kilo paNa khAlI karAvyo, bar3A akkala ba hAdUra hatA.mahoTA mohoTA saMgrAmomAM kuzmanone jera kasyA hatA, sarvanAM potAne caraNe zira namAvI karI, cotaraphapotAnA amalano DaMko vagaDAvyo hato, hamaNAM paNa sarva juvAna evAja, eUnI jyahAM jyahAM cokI,tyahAM tyahArastAmAMpaDI cIjane kozpaNa japADatona thI;to bIjuMjhukahIyeM? phalANo sulaTa, ekaja coTamAM siMhane mArI ne pote ekalo nirjaya tha tene unno cIrI nAkheDe, bIjAthI evaM zuM thaze? ema kahIne zAbAza, zAbAza kahe, tathA kuzmanane Apa dA athavA mUvo sAMjalIne bahuja khuzI thAe, sIraNI vAMde,mukha ma roDe, mULe hAtha pherave, hAthanA pohocA masale, ane mahoDhethI kaheke, e harAmakhora amArA puNyathI marI gayo, evAM evAM kUDAM karma bAMdhe; paNa evI khabara na rAkheke, tuM koNa mAravA vA lo? enI javasthiti AvIne pUrI thaza, enA udayamAM itI te jogavI, eka divasa, tame paNa eja rasto pakaDazo, eno jUge garva , karavo temAM kAMza sAraM nathI,ane tuM mAranAro hato, to ATalA divasa zuM kAma DhIla karI? mATe evIje vyartha vicAraNA karavI, te hiMsAnaMdarauadhyAna kahIeM, e sarva matalaba vinA karma bAMdhavUne; 14
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. * vIjeM mRSAnaMdaraunadhyAna kahele. te emake, jU volIne harSa pAme, ane manamA vicAreke meM kevI kevI vAta banAvIne kahI ke je vAta, sarva lokoyeM kabUla karI?mAraM kapaTa koeM paNa na jANyuM. vIjA kone evI kalA AvaDe nahIM. eTalA mahoTA mahoTA cha kala vAlA sarve makhyA hatA paNa ko bolI zakyA nahIM. meM sarva savAla jUvAva kasyA. volavAmAM to ghaNI karAmata. bolavu e to kAMza kAmaja AveDe, A vakhateM ameM nahIM hota, to khavara paData? e sarvenIzI gati thAta? evI rIteM manamA phUlAya. valI potAnA puzmanane mAthe jUtuM tahomata mele, ane te duHkha pAme, tyAreM poteM harakhAyake meM ene kevo jera kasyo be? tathA potAnA pharajaMdasaMbaMdhI pramukhanI Agala vAto vanAvI banAvIne kaheke, are mUrkhA! tame zuMkarazo? ame kevAM kevA phela kasyAM ? paNa te kozne mAlamaja nathI. potAnuM phela koi jANe, tyAre akala zAnI? tathA daravAramA jazne, cugalI karatAM rAjAno svArtha kare ane manamAM harakheke, meM rAjAne kevo vaza kasyo? evA evA manamA kuvikalpa kare. ityAdika mRpAnaMdarau'dhyAna kahIye. 3trIju cauryAnaMdaro'dhyAna. te emake, naraka jIvonI sAtha kUDa kapaTanI vAto vanAvIne ghaNA mUlyanI cIja Theka thoDAmUlyamAM le, tathA pArakuM avya, vyavahArathI adhika le, tathA corI karIne ko inI gumAstImAM jUtuM sAcuM nAmuM mAMnI de,ane paizA khA jAya. kapaTa kalA vanAvIne zeThane prasanna karI, paThI manamA harpa pAme ke, amArI kevI kalA ATaduM avya paNa khAdhuM ane zeune paNa rAjI rAkhyA. mAruM ke mahApaNaThe? tathA vyApAra kare, temAM jUga jUga sogana khAMzne ane mIvaM bolI karIne vIjAne pratIti karAvIne adhika mUlyanI vastu, thoDA mUlyamA le ane thoDA mUlyanI vastu adhika mUlyamAM vece, tolamAM 3 bIjU cauyA banAvIne ghaNA kale,tathA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. 107 uApe,ane vadhAre le, tethI potAnA gharanAM saMbaMdhIthI vadhAre ka mAya tyAreM manamAM harSa pAme ane gharamAM phUlAya ke, mArA gharamAM e nA pramukha, te sarva nakArAje. kozmAM ko vAtanI salukA nathI, to vyApAranI kalA kyAthI Avaze ? vyApAra karavo to bahu muzkela, ane mohoTI akkalanuM kAma. ame na hota to e sarvanIzI gati thAta ? jUTha ! A cIjanA zodAmAM tame keTalo na pho dIdho ? ane teja cIja ame vecI, to sarvanI hajUra bATa lo napho lIdho. e akkalanu kAma. hamArI kalAne tame nahIM pAmo, ema potAnA jIva sAdhe phUle. valI rAjadvAramA poteM jAto hoya to tyahAM sAcAM jUgaM phela banAvIne lokone kara dekhADIne rAjyamA paizA levarAve, ane pote paNa vaccethI kAMI lazne sukheMthI khAI jAya. cAra vAto sArI tarehathI banAve. kozne tyA vidyAnuM phela banAvIne, iMgrajAla pramukha camatkAra batAvIne vizvAsaghAta karI, tenI pAseMthI paizA le, ane mukhathI kaheke, ame tamAruM avya phokaTa gamAvanAra nathI. tame amArI taraphanI khAtara jamA rAkhajo, evI rIteM kahI ne pArakuM avya, khA jAya ane valI kharacAve, ane lokomA mahoTo vichAn kahevAya, ane manamAM jANeke jurDa ! mArA je vo koNa akkalavAn bIjo haze, ke AvI rIteM pArakuM avya khA ya ? lokamAM paNa huM sarva ThekANe vikhyAtabu,mahArAja jevA prakhyAta to mArA pitA paNa na hatA. hu~ bAlapaNAmAMthIja kasA karIne lAvUDaM. evI khoTI kugatinI sahAyatA bAMdhe, ane phela kare... kyAreka auSadha, jaDI, buTTI prasukha yahA tachA kaMzkathI lAvIne tenI lokonA sukha Agala ghaNI tArIpha kare, ke hu~ Aje auSadha banA , te rasAyana. e auSadha, khAnArane vaha guNa karavA vA tuM . meM e auSadha upara ghaNo paizo kharacyo. enA upara rAta
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (0c aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. divasa ghaNIja mehenata thazve. e auSadha, huM tamaneja ApuM bu, tame amArA bo mATe Apubu. valI tamane dararoja kharaca paDe be, to je auSadhanI tame tArIpha karatA hatA teja auSadhi Aja huM tasane zrApuMDaM. tenI tamAre amone eka damaDI paNa ApavI paDaze nahIM, mAtra movatane khAtara AvaM tamone garamI rahe, te mATe te garamIne maTADavAne Aja, mane yAdagirI zrAvI. tethI meM tamane auSadha Apyube. te sAMjalIne te auSadha lenAra kahe ke, mArIupara Apa sAheveM mahoTI maherabAnI karI. tame amArI khabara na vyo, to vIju koNa leze ? evI tajavI jazrI vAto banAvIne paizA lIe, mahoTI lAyakI batAvIne, AgalAnI pAseMthI paizA lekhne khuzI thaq. ityAdika kharAba vi kalpanA karavI, te paNa cauryAnaMdarauddha kahIeM. 4 have cotho saMrakSaNAnaMdarauSa kaheje. saMrakSaNAnaMdaroDa, eTale parigraha, dhana, dhAnya, ghaNuMja vadhAre. valI adhika vadhAravAnI chA kare, pApa kuTuMvatuM poSaNa karavAne mATe parigraha vadhAravAnI ve hadda kubuddhi vicAre. ane tevAM karma paNa Adare. lokaviruvAdi kanI apedAna kare. ema karatAM valI ko prAcIna puNyeM karIpApa parigraha pAme, ane ghaNuM avya male, tyAreM manamAM ghaNo harpa pAme ane kahe ke, jurDa! yA sarva meM eka jIveM pedA kajhuMDe, evo mArA jevo koNa huzIAra thaze ? ane mArA jeTalI dolata koNa me lavaze ? evA ahaMkAreM karI, magna rahe. ane teja parigrahamA po tAnA mananI vRtti lAgI rahe. rakhe e parigrahane kAMza nukazAna thAya ? evI rAta divasa ciMtA kare, ane avyane ghaNA yatnathI jA lavI rAkhe, tAlA pramukhanI khavaradArI rAkhe, rAtre sukheM karIne sU e nahIM, sagA putrano paNa vizvAsa kare nahIM. ane putrAdikane ka deke, tamArAmAM zaM akkala ? tamArI vujhijatI rahIche kAraNa
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. 10e ke, tame nirudyamI bo, mATe akkalavAlA thA. amArI paDheM tame kyAre paNa kamAzo? tame to dhanane bagADavA vAlAbo. ame jyAreM nahIM hozzu, tyAre koNa jANe pAula tamArA zA hAla thaze ? tamArA lakSaNa to hamaNAMthIja jAhera dIgamAM zrAve, je tamone thAgala jatAM mohoTI ApadA paDaze. kamAvavAnI yuktito kozmA paNa nathI, to A peTa, kema jarazo ? are mUrkhAyo !!! dhana kamA vaq to mahA muzkela. kamAI karIne salukAzthI ekatuM rAkhaq. te to vatI gha[ja muzkela . hamaNAM tame sArI rIteM jUTheke, huM dhana kamAyo ane kamAlaM paNaDaM. Aja sudhI lokomA pratIta, Abaru ane vyavahAra rAkhatA AvyA baiyeM, te amArI khabaradA rI jANavI. ane duzmanone paNa jera karIne paga nIceM rAkhyA je. mArA batAM ko dAvo muddo paNa kADhanAra nathI. tamArA jevA hota, to dhana kamAvaq to dUra raDaM, paraMtu te uzmano tamane khAvA paNa deta nahIM, evA puzmano lAgI rahyAne, e mATe amArI akkala zIkho, ke jeNe karI tamAraM jarbu thAya, e pramANe pariya hamAM cetanA lAgI rahe, tene saMrakSaNAnubaMdhirauadhyAna kahe. e sarva apadhyAnAcarita anarthadaMga kahevAyaje. eTale prathama apadhyAna anartha daMga. tenA pUrve beneda kahyA, te mAM eka artadhyAna, ane bIjo raujadhyAna, e beja dhyAnanA neda, vistArathI kahyA. have bIjo pApakarmopadeza anartha daMma lakheDe. bIjo pApakarmopadeza anarthanama. te hareka vakhateM kozne ghara saMbaMdhIne lajA dAkSiNyatA vinA pApopadeza kare,te ema ke tamArA gharamAMvAbaraDAM mahoTAM thayAM te dhamAre dekhavAmAM Aja AvyAM, te mATe tamane kahIyeM baiye ke,tejane have samAro ke jema e vADaraDAMsudha re. to par3I gADI, hala vigere sarvasthAnamA sArI rIteM jotarI zakazo, nahIM to terjanA zarIranuM bala vadhaze. tethI gAyane jo
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. ne unmatta thaze, ne lokone mAraze, e mATe ene paloTo, zrane utAvalathI khAsI karAvo, potAnA mAlane zA mATe bagADo bo ? hamaNAM ene nahIM paloTo to, panI e jUtamAM jUpaze nahIM. ane pheravazo to camaka maTI jaze. nAthyA vinA to cAleja nahIM, te mATe nAthavo to paheloja jozye. evo pApopadeza kare. valI kahe ke, A ghoDIno vabero mahoTo thara jAyace. have ene pheraNIthI eTaledorIthI pheravavo joye jethI karI e vajero,sArI cAla zIkhe ene cokaDaM, lagAma caDhAvo. have enA japara kAuDo vigere sAja sAMDyA karo.bAMdhyune vAMdhyuM rAkhavAthI jAnavara kharAba thara jAyaje. tathA valI ema kahe ke, varasAdanA divasa AvyAne mATe ApaNA khetramAMthI gAMTha, guTha, ghAMsa, khADA vigere hoya, te kapAvI nAkhIne sudhAroke jethI karI jamIna sApha thAya, ane varasAdak pANI khetramAMja jarI jAya. pANIeM pacIne jamIna tara thAya to temAM dhAnya sAraM nIpaje, valI varasAda paNa Avyo, mATe gharanI marAmata karAvo. e ghara jAjaraM yaz gajube, mATe pharI baMdhAvo. A vakhato. ane haMmaNAM mazAlo majurI so zastA thayAMbe. have mUlathI navI havelI vanAvo. e vAvata tamone khavara na hoya, to mane pUbI lejo. ameM je manasuvAthI kasu evI tajavIjathI tame paNa vanAvazo to sarva ko jozne Azcarya pAmaze. evo upadeza dezne khoTAM karma vAMdhe; tathA pharI valI evaM kaheke, nAijI ! ta mArI dIkarI to ghaNI mahoTI thaz. enI phikaramA tame vo ke nahIM? have vivAha karavA yogya azve. e mATe tamArI pAse koza na hoyato, mArI pAseMthI liyo, paNa vIjA konuM karaja karazo nahIM. jo karajeM kADhavA hoya to mane kahejo, eTale mArI mAta varIthI tamone koznI pAseMthI apAvIza; paraMtu tamAre thA kAma
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. . 111 karavu joeM. e dharmarnu kAma, mATe emAM DhIla karo nahIM. evI rIteM saMsArane vadhAranAro upadeza kare. valI kahe ke, he nAjI ! bagIco samarAvo, ko ThekANe jamIna sakhata hoya, to tyAM Aga lagADo.emAM jaMgalanI paveM ghAMsa kuzano ghaNo vadhAro thayo, te kapAvI nAkhIne e jagyAyeMja bAlI nA kho eTale te jamIna sApha thaze. evI rIteM kahe. valI vIjI preraNA kare ke, phalANo mANasa, tamArI sAtheM cha imanA kare. tene jera karavAno hamaNA tamAro vakhata. rAjada rabAramA tamAre to vaga be. e mATe ko ThekANe ko pecamAM vezne phasAvI nakhAvo. ApaNuM cAlatuM hoya, tyAreM to uzmanane jera karavAno upAya kasyA vinA rahIeM nahIM; mArI to evI akkala. zrAvo avasara tameM pharI kyAreM pAmazo ? potAnA cAlatA calaNa mAM sAraM nagaraM karavAmAM na AvyuM, to jIMdagInuM phalazaM? te mA Te duzmanano nAza karI, tene nAbuda karavo, teja sAruM. e to ta mArI badago lokonI Agala ghaNIja kare, eka be vakhata to meM paNa sAMjalI hatI. te mATe tame mUrkha lekhAu~Do, te puzmana zI ra upara caDhato jAyaje. eTalI paNa tamone kAlajI nathI. puzmana ne to ugatoja jaDa mUlathI kApI nAkhavo, lokonI evI kahe vata ke, " karateseMtI kIjIyeM, athavA haNatAne daNiyeM, emAM pApa doSa na gaNIyeM" evo evo upadeza Ape. vatI bIjAne evI rIteM kaheke ATalo vadho divasa caDhyo to paNa hajI rasoznI to kAM vAtaja nathI. uTho jazne rasoznI kAMza tajavIja karo ! coko pramukha devarAvo, snAna karI rasoI kasyA palI, sarva kAma thAyaje. ame to uThatAM veta, mahoTA paro DhIyAmAM rasoza karI khAyeM to par3I thamane kA kAma kAja suje. ityAdika upadeza Ape, prayojana vinA jUtuM sAcuM kahe, temAM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadama viramaNa vrata. zuM phAyado ? ulaTuM evaM karIne potAnA AtmAne baMdhana karavU. e vIjo pApopadeza anarthadaMga kahyo. 3 have trIjo hiMsApradAna anarthadaMga kahe. potAnA saMbaMdhI ne dAkSiNyatAthI tathA koi paNa garaja vinA harakozne kahe, ke, kema rasoza karatA nathI? ani na hoyato amAre gherathI agni lejArja.valI jyAreM jozye, tyAreM gherathI sukheM agni lai jajo. a mAretyAM to jyArejozye tyAreM agni raheja ,mATeM sukheMthI lazjA. valI evo upadeza kareke, agni devAnuM to mahoTuM puNya, valI kahe ke, Aja vajAramA tarakArI eTale zAka nAjI ghaNuMja AvyuMDe, te jaladI le Avo, eka be divasa cAle eTalu le zrAvo, pabI phalANI tarakArIne to cAkuyeM karI, ApaNe hAthe bolIne sArIba nAvaguM; par3I temAM hiMga, haladara, vigere mazAlo, sarva nAkhIne rAMdha zaM, to panI khAvAnI vakhateM tenI majA pAmazo; tyAreM kadezo ke, zAbAza. valI Agala paNa tame niraMtara eja tarakArI khA zo, je khAvAnI cIja , te sArI rIteM vanAvIne khAzye, kAraNa ke ko jue to paNa kadeke, e ghaNA catura puruSo. evI rIteM koznA punyA vinA kahe tathA mAgyA vinA agni pramukha Ape, adhikaraNa kriyAnI akkala zikhavADe, te paNa anarthadaMga. __ tathA vIjA yaMtra. jevA ke ghaMTI, khAraNI, sAMvelu, gADI, ratha, vAhANa, carakho, carakhI, ghANI, sUDI, dAva, bUrI, cIpIyA, kAta ra, pAvaDo, taravAra, khaMtI, kuhADo, pharazI, bIjA paNa sarva hathI yAra nAnA mohoTA jeTalA hoya. te taravAra, vaMdUka, kaTArI, kavA e pramukha tathA valI vIjAM adhikaraNamAM sAvaraNI, pAvaDI, paM kho, ghAMsanI TaTTI, jIDa, Adi dazne tathA bIjAM maMtra, sApa vIMThI utAravAno tathA tIDa varSAdanA divasamA kSetra khAyave, te manI mADha maMtrathI utAre tathA khilAvaNI kare, tathA mAkinI,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata.. 113 - vyaMtara, cUDela, nUtaDI pramukha. nUta, preta, koDa, vyaMtara, grahIta eTale euthI pIDAtAne boDAvavAnA kADA pramukha upacAro karA vavA, tathA dhUNAvavAM, khelAvavAM, zIzAmA utAravAM tathA mA raNa, mohana, mukhabaMdhana karavAnAM, tAnAM, tunAM, jAmu pramukhanA karavAM, tathA kASTa kapAvIne navAM ukhala, muzala, cakkI, mAMcI, khATa, cokI, ane khaDAu pramukha je thakI jIvahiMsA thAya, evAM adhikaraNa banAve. bIjA paNa je thakI hiMsA thAya, evAM sarva upAya emAM jANI levAM. tathA mUlagarna eTale garnAdi thavAnI jaDI, uSadhi, yaMtra, maMtra pramukha kare, karAve tathA koz strIne kukarma thakI garbha rahyo hoya, to te strIne te garbhapAta thavAnA uSadha pramukha karI khavarAve, athavA koz zAtana, pAtananA ilAja yoni pramukhamAM battI athavA golI caDhAvIne garbhapAta kare, athavA bIjAnI pAse karAve tathA modana vazIkaraNanI jaDI, buTTI, to DAve, homa karAve, tyAM bali pramukha jIvano thApe, athavA tha pAve, tathA bIjA paNa uSadha karavAnAM patra, mUla, kaMda, phUla, phala pramukhano hunnara zIkhavAne tene jamInamAMthI toDAvavAM, ko upA ya karIne khodI kaDhAvavAM, kozka cIjane pIlAvIne teno rasa kaDhA vavo, te paNa adhikaraNa kriyA anarthadaMga jANavo, tathA bIjI rasAyananI kriyA karavAne zrApa prahara, zola prahara sudhI agni Ape, e rIteM haratAla, pAro, somala, trAMbU, rU', sonu, tathA lohane mAravAno hunnara kare, karAve, bIjAne batAve. e rasAyana karavAno vidhi, e paNa sarvaadhikaraNa pApopadezanAM be. tathA bIjI tela kriyA, te aneka jaDiyonA rasa kADhe, atha vA anadayAdika koI cIja ukalatA telamAM nAkhe, agni niceM ApI be, tenI to gaNatI paNa na rAkhe. evA AraMja kare. nArAyaNI tela, lAdayAdika tela, viSagarnatela, tathA zatapAta
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. sahasrapAtAdika tela pramukha, tenuM karAvaq tathA bIjAM je je jaDI, buTIthI auSadhakriyA, jAmukriyA, vazIkaraNa karAvayU~ athavA vi rodhakaraNa, uccATana, zrAgIyo, katarIyo, ragatIyo, pramukha tathA vIrone calAva, ityAdika kriyAmAM poteM kuzalabe, tevAreM koza ne saMbaMdha vinA dAkSiNyatAthI potAnI sikAi dekhADavAne arthe athavA potAnI bAbu, bujaragI vadhAravAne artha laukikamAM yazanI vRddhi thAya evA kAraNe tathA mahoTAzno phAMko rAkhavAnuM vicA rI te mUDha puruSa, dharmasaMjJAthI maMtrAdika prayuMje, maMtrAdika poteM kare, athavA vIjo ko tenI sevanA kare, tene zikhavADe ane hiMsAnI paraMparA vadhAre, paraMtu e vajhAM, kRtyo, paraMparAyeM pApavaMdhana karavAnA u pAyarUpa.tathA bIjuM paNa ghaNA thAraMja rUpa vividha prakAranI jaDI, huTTI maMgAvIne tenuM tela kADhI,gharamA rAkhe.ane valI lokone kahe ke, amArA gharamAM eTalI cIja hAjara, jene jozye, te sukheMthI maM gAvI lejo, ameM to lokone Asana thavAne arthe banAvI, evI potAnI prajjutAvadhAravI tathA valI vIjuM kaheke, phalANA mANasajI! Aja kAla tame phikaravAn kema rahobo ? amArI pAseM zrAvajo je kahezo, te tamArI phikara, ame maTADI ApIzuM. tamAraM kArya karI Apa\.ameA amuka cIja, rAkhIte vajhI paropakArane zra" rtheja rAkhIThe, evI vAto kare, paNa te mUrkha evaM na vicAreke ethI mahoTo anartha zrAze. potAnI tucha bujhinA pramANathI sarva pApayoga karI Ape, tyAre AgalAUnA puNyayogeM karI dhAreluM kArya thAya, tevAra te vakhANa karIne kake tamArI zuM tArIpha kariye ! tame to mahoTA paroparakArI Thage, lAyaka mANasa Tho. paraloka sudhAro bage, tamArA jevo vIjo koi paNa yA zeharane vipe amArI na jaramAM Avato nathI. tamArA jevo koNa thaze. tameM to ratnarUpa Tho, vahI vAtothI Apa dayAnA sAgaro, sarvaloka, paThavADethI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. 115 tamone dhanya dhanya kaheje. te vAreM evIrItanI potAnI tArIpha sAM nalIne poteM ghaNoja khuzabakhata thAya. ane manamAM phUlAyane jA ke mahArI bachAne cAhanA rahe. pharI evI potAnI ghaNI tA rIpha sAMjalIne Agala karatAM vadhAre adhikaraNa melavavAno udya ma kare, valI bIjAne paNa adhikaraNa poteM Agala thazne banAvI apAve. puniyAMmAM AraMjakriyAnI ustAdI zrApe, lokone kaheke ko ziSyane mahArI vidyA bajhI zIkhavAIM, have huM vRddha thayo DhuM bhATe A kriyA, sarva zIkho, e hunnara rUDoDe, emAM kamAi paNa . be, ane bahuja zojA, yaza, kIrti be, jIvadayA paNa pale. valI amAraM, paNa nAma kAyama raheze. tameM lokomA kahezo ke, amuka mANasa pAseM thI ame e vidyA pAmyA baiye. tethI mahAro paNa loko mAM yaza vadhaze. valI e kriyA zikhIne koznI upara upakAra karazo, to tene ArAma thaze, tethI tamAruM paNa nAma thaze. evI vAto kare, paNa e samayakriyA pApa rUpaje, tenI khabara ajJAnanA prabalathI tene radetI nathI. ityAdikane hiMsA pradAna anarthadaMga kahiye. 4 cotho pramAdaanarthadaMga kahe. te emake, utA sAmarthya a ne batA yogeM jayaNA kare nahIM. cAlatAM cAle. teTalAmAM khAlI gaDabaDa kare, kAraNa vinA pApa lagADe, e kevala, potAnI ajJAna tAthI tathA dhitAMza paNAthI lAge, jema ghaNI jAtinAM telamardana karAvIne upara uvaTaNA, pIThI ane sugaMdha avya niSpannathI telanI cIkaNAza maTADe, te pIThImAM kaDavI, tIkhI, ghaNI garama cIja A ve tethI aMguThaNA karAvIne, pajI jIvoyeM karI paripUrNa evI jUmi hoya, te jagyA upara besIne snAna pramukha kare, tyahAM te pIThInA pANIno relo cAle, tethI karI tyAM je jIvo hoya, te kaDavA rasanA gaMdhathI vinAza pAme, tathA jyAM thoDA pANInuM kAma hoya, tyAM ghaNuM pANI reDe. ahIMyAM tajavIja karI zuddha nUmi joza
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 aSTama anarthadaMga viramaNa vrata. karIne snAna maUna kare, to dayA pale.pramAdadoSathI dharmanI ko kiyA gaDabaDanarI kare tathA kautuka, nATaka, peSaNA pramukha, pote jovAne jAya ane vIjAne sAtheM le jazne dekhADe, tyAre te do DA doDIthI cAlatA Ave, teNe karI ghaNA jIvanI virAdhanA thA ya. tyAM jara tamAso jue; khuzI thAya, bIjAUnI pAse tArIpha kare. potAno pAloka paralokanAM sAdhanano je vyApAra, japa pUjAdikano ugarelo vakhata paNa thara jAya, tethI te kAma paNa vagaDe. pharI te, ghaNA tamAsA joza ne ghera AvIne parijanonI zrAgala varNana kare. teNe karI poteM cIkaNAM karma bAMdhe, bIjAnA paNa pariNAma bagADe tathA kosatI,sata karavAne mATe kAma levA cAle, athavA koz corane mAravA mATe le jatA hoya, tyahAM jovA mATe doDe. jovA unno rahe, tyAM enA manamA e pariNAma raheke have e corane kyAreM mAraze ? ane satI enI maDhulImAMkyAreM pesa ze? agnimAM kema besaze? valI te zivAya bIjuM paNa mithyAtvInI anumodanA, tArIpha kare, cora mAre, tyAM coranA pApanI niMdA kare. tyahAM cIkaNAM karma vAMdhe, pharI pharI jyAre te vAta kADhe, tyAreM tArIpha kare, te vakhate paNa cIkaNAM karma vAMdhe. ema keTalA ' eka vakhata vAraM vAra karma vAMdhe. tathA kAma zAstra je kokazAstrA dika teno ghaNo paricaya kare. corAzI jogAsana zIkhe tathA vIjAne zikhavADe. paDavAdikathI mAmIne pUrNimA tithi sudhI zudi tathA vadimAM caDhato utarato kAmadevano vAsa tene poteM dhAre, ane vIjAne dharAve.nakhazikhanAM varNanAdivAlAM zAstrane naNe ane naNA ve tathA jAvaneda aMga upAMgane vatAve. valI nadIne taTa, jalakI DA karavAne jAya. vIjAne volAve. te nadImAM jyAM sudhI potAno parasevo mela dhovAine te mela- pANI cAle, tyAM sudhI sarva jala jIva je sUkSma hoya, teUno nAza thAya. valI hozeM karIne potAnI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Af aSTama anarthadama viramaNa vrata. kAmasaMjJA vadhAravAnA hetueM kephI vastu je mAUma, golI, cUrNa pramukhaje, te khAya, valI paMceMjiyavadhotpanna evI, malamanI paTTI la gADe, baMdhejanuM auSadha kare. bIjAune zikhavADe, tathA je vacane karI potAne tathA pArakAne kAmasaMjJA vadhe,ane cetanA bagaDe,evAM vaca na bole, bIjA pAseM bolAve, tathA hAthanA, mukhanA, netranA, ane vrakuTInA cAlA kare,je cAlA dekhIne bIjAne isa Ave. vatI koznI mazkarI poteM kareM, bIjA kane karAve, tathA atyaMta marmanAM vacana bole. 1 tathA rAjakathA, te rAjAnI dolata vakhANe, rAjAnI la DhAi vakhANe ke evIrIteM phoja caDhI ane evI rIte laDhA tha. te zrame paNa unnA rahIne dIThIje. evI rIteM manasubo karI ne puzmanane jera kasyA.e mahoTo zamasera bAhAdUra kadevAya je. vatI rAjAnA jAgyane vakhANe. kaheke e rAjAnI barAbarI koNa kare? Aje to,e bIjo iMjatulya.ane rAjAnA kAma noga,va khANe ne kahe ke,ATalA zera attara to nityanogamAM AveDe,va lI rAjAnA aMgabalanuM vakhANa kare. 2 tathA kAma kAja vinA dezakathA tajata je iMjiyasukha je khAna pAnAdika,tene vakhANe,athavA vakhoDe. te sAMjalIne bIjAunI pa Na cetanA tevA viSayo upara rAce.potAne AraMjanI anumodanA thAya, tethI te detravipAkI karma baMdhAya. 3 tathA strIkathA je strInuM rUpa, raMga, caturAza, tenA badaphelanI nipuNatA, tathA zukabahotterInAM dRSTAMta saMjalAve,jArI vijArIka rI jANe. te mahoTo catura kedevAya, te vAto sAMjalIne kazka pu ruSatuM pariNAma bagaDe, strI sAMjalIne phela zIkhe, potAne viSaya karma jUdI jUdI nAtinAM baMdhAya. 4 tathA naktakathA je khAvU pIvuazanAdika cAre prakAranA zrA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 STa viramaNa vrata. hAranI kathA kahe, vakhANe, tathA vakhoDe, koi rasavatInA saMskAranI vAta tareha tarehanI karIne tene vakhANe, te rasavatI bIjAne zikhavA De. anekadeke phalANI rasoi, phalANI tarakArI yA rIteM vanA vIyeM to te evI svAdiSTa thAyake devatA paNa poteM vIne yAro ge, paramezvarane paNa teno joga caDhe, evI vanebe, ahIMyAM niSka laMkane paNa kalaMka lagADe. valI eNe karI gADha, mithyAtvanuM po paNa yAya. keTalA eka jIva, te sAMjalIne evA AraMbhamAM pravartte. tathA eka divasa bahu zrAraMbha karIne khAdhuM, te pharI pharI yAda karI ne vakhANe, tyA vAraMvAra cIkaNAM karma bAMdhe. e cAra vikathA ka svAthI lAja, maryAdA, nIti tathA dharma ne gaMbhIratAnI hAni kare, ethI lavADa kar3evAya. valI e cAra vikathA na kare, to tethI kAM potAnuM kAma bagaDe nahIM, ne kAMi iMdriyasukhamAM paNa hA ni na thAya, kevala nakAmuM cIkaNuM karmabaMdhana thAya. e pramAda zrI thAya. e kucAla jo maTADIde to maTe, e rIteM kAmakAja vinA phokaTa AtmA kAve, e pramAdAcarita anarthadana kahIyeM. have etanA pAMca praticArabe, te lakheTe. 1 prathama kaMdarpa kuceSTA aticAra. te emake mukha vikAra, caku TI vikAra, netravikAra ane hAthanI saMjJA vatAve, paganA vikAranI kuceSTA kare, ane e ceSTA karatAM thakAM vIjAne hasatuM zrAve. koi ne kaSAya upaje, tethI kyAMnI kyAM cAlI jAe, e kAraNe potA nI laghutA thA, dharmanI niMdA thAya, evI kuceSTA kare, tene pra thama aticAra jANavo. 2 vIjo maukharya praticAra. mukhathI atizaya vAcAla paNuM kare, eTale saMbaMdha vacana vole; jeNe karI vIjAnI eva pragaTa zrAya, ne se kaSTamAM paDe. valI potAnI laghutA thAya, vaira vadhe, vidyA
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama anarthadaMma viramaNa vrata. 11 // i, labADa, cugalije, ityAdika nAma paDe. lokamAM lAja gamADe. evI rIteM ghaNuM vadhIne bolavaM, te bIjo aticAra. 3trIjo jogAdhika AraMja aticAra.te emake joga, upanogamAM, snAna, pAna,AhAra,dhovana, vilepana, ityAdika zaucatA pramukha zrA raMjanI kriyAu~ne,te potAnA khapa karatAM vadhAre kare. nakAmo AraMja kare,eNekarIavyanovyayathAya.ghaNozakadhare, tetrIjoaticAra. 4 cotho kAmamarmakathana aticAra. te emake, kAmanAM marma bole jenA bolavAthI potAnI tathA bIjAnI cetanA kAma krodha maya thara jAya. evaM be tarehana bolavU tathA vidaranI vAta kuhA, sAkhI, rekhatA, phulaNA, kavitta, parajIyA, zlokamAM zRM gArarasanI kathA kahevI. te cotho aticAra. 5 pAMcamo adhikaraNadoSa aticAra kahe. te emake potAnA kAma kAja karatAM adhika adhikaraNa melavIne taiyyAra karI rAkhe. sarva aMgopAMga melavIne sudhArIne rAkhe. te adhikaraNa kahIye. je Ne karI hiMsAdika pApasthAnanI puSTatA thAya evA ratha, ukhala, suzala, ghaNa, cakI, barI, taravAra, kaTArI, baMdUka, kamAna, tIra, ta rakasa, DhAla baraThI, sUDI, binI, pharazI, pAvaDo, kodAla, kecI, ArA,sAMDasI, dAMtI, kodAlIpramukha hathIyArapotAne jarUra jozya tethI sarva vadhAre banAve. ane te hathiyAra, vinA saMbaMdhe ane mA gyA vinA dAkSiNyatAthI bIjAne cAhIne Ape. e pAMcamo a dhikaraNa doSano aticAra. e AThamA vratanA pAMca aticAra jA NavA. paNa AdaravA nahIM, samaju zrAvakale, teto tyAga kare. e emane mahoTo lAna. . iti zrI dvAdazavata vivaraNe aSTamaanarthadamaviramaNanAmA tRtI yaguNavate paMmita zrIudyotasAgaragaNinAkRtanASA saMpUrNA // 7 // - -
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 navama sAmAyika vrata. // atha // // navama sAmAyakanAmaka prathamazidA vrata praarNnH|| // dohaa|| ava co zikSA vrata kahu~, navama sAmAyika nAma; doSa vatIse gaMmi kari, vaiThe ekaMta dhAma // 1 // kAdaza kAyAMke prathama, puni daza vacana pramAna; manake daza doSa ju milI, saba battIsa sujAna // 2 // evI rIteM baoN, sAtamuM, ane zrApamuM e traNa guNa brato kahyAM. have pUrvokta AThe vratane ane AtmaguNane puSTikAraka, avirati viSaya kaSAyamAM tadAtmannAveM malyo, anAdi azuddhatA je vinAva pariNAmanI deva te maTADavAne,ane yAtmika guNAnunava karavAne, sahajasvarUpa rasAsvAdanI majA pAmavAne,navamuM sAmAyika karaNa rUpa paheluM zikSA vrata lakheDe, tyahAM sAmAyika te jaghanya ve ghaDI pramANa, te zrAtarauna dhyAnanI pariNati rUpa kriyA te azuna sAvadha vyApAra kahIeM; teno tyAga karIne atmAne samatA pariNAmamA rAkhe, te sAmA yika kahIyeM.athavA sama prAya sAmAyika eTale sama ke0 samyaka prakAre ratnatrayI je jJAna, darzana ane cAritra rUpa sahaja rUpa udAsInavRtti muktino mArga, te sama kahIeM. teno je Aya ke lAla thAya jene viSe tene sAmAyika kahIyeM. e sAmAyika vrata,ve ghaDInI muninA nAvanI vAnakI athavA nizAnI.ane anAdi kAlanA saMsAra paritramaNa thakI vizrAma karavAno rUDo upAyane. have je sAdhaka hoya, te ve ghaDI svarUpa sanmukha cetanA karIne ane sahaja svarUpanI cAhanA dharIne ane sakalasAvadha trikaraNayogeM tajIne sAmAyika kare. te vatrIza doSa TAlIne kare tyAreM zuddha thAya. temA prathama kAyAeM karI vAra dopa thAyave, te vatAve.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 . navama sAmAyika vrata. - prathama doSa.sAmAyika karatI vakhateM paga para paga caDhAvIne uMce zrAsane palAMThI vAlIne bese, te mAhAtmya paryAyathakI vinaya guNanI vRddhinI hAni kare, athavA vastravaDe jAnu eTale goThaNa bAMdhI karI bese,te prathama doSa,mATe jeNe karI vinayaguNa rahe, ujhatA na jaNAya,ajayaNA na hoya, evA AsaneM bese. bIjo calAsanadoSa.te Asanane sthira na rAkhe,vAraMvAra zrA gala pAbala calAyamAna kare, poteM capalatA ghaNI kare, mUlamArga to evo ke,zrAvaka ekaja zrAsane besIne sAmAyika pUruM kare, zramagapaNe rahe, kadApi roga nirbalatAdika kAraNe ekAsane Takyu na jAya ne pherava paDe, to upayogasaMyukta jayaNApUrvaka uThI uThIne caravalAthI puMjana pramArjana karIne Asana pherAve. paNa ema kIdhA vinA capalatA rAkhe, to bIjo calAsanadoSa lAge, 3 trIjo caladRSTidoSa, te sAmAyika lezne panI dRSTine nA sikA upara rAkhe,ane manamAM zuma zrutopayoga rAkhe, mauna paNe dhyAna kare. tathA je sAmAyikavaMtane zAstracyAsa karavo hoya, to jayaNAyukta thazmuhapatti mukheM bAMdhIne pustaka uparadRSTi rAkhIne jaNe tathA sAMjale. tathA sAmAyikamAM kAusagga karavo hoya,to cAra aMgula Agala ane sADAtraNa aMgula pabavADe eTalI banne paganI vaca mAMmokalAza rahe,evI yogamujAyeMjanorahe, banne bAhupralaMbitarA khe ane dRSTine nAsikA upara rAkhe,athavA jamaNA paganA aMguga u para rAkhe,e zuddha sAmAyikanI zailI.te zailIne boDI karIne capala paNe cAre dizAyeM cakita mRganI pareM netro pherave, te trIjo doSa. 4 cotho sAvadhakriyAdoSa. temAM kAyAyeM karI kAMka sAva yakriyA kare, athavA sAvadhakriyAnI saMjhA kare, te cotho doSa, 5 pAMcamo AlaMbanadoSa, te je sAmAyikamAM divAlapramukha no Azaro boDIne niravaSTaMna ekAsane vesavU, evI rIta te rIta 16
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 navama sAmAyika vrata. tyAgIne divAla athavA thAMjalAne pITha lagADIne vese, athavA vIjA koi padArthano zaro lai bese, to AlaMbananAmeM pAMcamo doSa lAge, kAraNa ke, puMjyA vinAnI divAla upara ghaNA jIvono vizrAmane, tyahAM pITha lagADatAM ghaNA jIvonI virAdhanA thAya, tathA nidrAdi pramAda vadhe, e mATe AlaMbana nAmeM e pAMcamo doSa. 6 AkuMcana prasAraNadoSa. te emake sAmAyika lene kAmo kAraNa vinA hAtha paga saMkoce, athavA lAMbA kare, ane sAmAyikamAM to puSTa kAraNa vinA hAlavuM cAlavuM kAM kartuM nathI. jarurathI lAcAra yaye thake, caravalA pramukhathI puMjana pramArjana * karI hAtha paga halAve. manamAM AkuMcana sthiti na sahavAno kheda dhare. evI zailI vinA nakAmA hAtha, paga, halAve, to baho doSa lAge. 7 sAtamo AlasyadoSa, te emake, sAmAyikane viSe geM Alasa moDe, TAcakA phoDe, karaDakA kare, kammara vAMkI kare. e pra mANe pramAdanI bahulatAthI vratamAM kheda utpanna yAya; tyAreM za rIramAM ratiaAva jAge, te vakhata Alasa moDIne suhAma No uThe, e sAtamo doSa. zramo moTanadoSa. te sAmAyikamAM aMguli pramukhane vAMkI karIne karaDakA kADhe, e paNa pramAdanI prabalatAthI thAya. e ATha mo doSaThe ho, sAtamo ane AThamo, e RNa doSa, nidrApramA danI upAdhithI thAya ne darzanAvarNI karmanA udayayI thAyave. navamo malasyadoSa, te sAmAyika lezne aMgamAM khasa thae lI hoya, tene balUre, mUla jAMgeM to sAmAyika lIdhA paDhI khasapramukha nI upAdhi thai to samajavuM ke, cetanA ThIka paNe rahI nahIM, vika rUpa thatrA lAgyA. e pramANe zubha zrAlaMvanamAM cetanA sthira rahe nahIM, tyAre lAcAra thane caravalA pramukhaNI jayaNA pUrvaka puMjana pramArjana karIne manamAM potAnuM khaNa mana na radhuM teno pazcA " J
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 navama sAmAyika ya. . ttApa karatAM, mahA puruSanI dhIrajatA manamA cAvatAM, dhIme dhIme khasane vacUre, evI zailI. tema na kare, to navamo doSa lAge. 10 dazamo vimAsaNadoSa. te sAmAyikamAM aMga vImAsaNa ka rAve, eTale hAthano Teko de,gale hAtha dezne bese, te dazamo doSa. 11 agIyAramo nijAdoSa. te sAmAyika lezne nijhA kareM. te sarva ghanaghAti karmanI prakRtine te sAmAyikane niSphala kare. 12 bAramo doSa eke, sAmAyikamA TADha pramukhanA prabalazrI potAnA samasta aMgeM sArI peThe vastra uDhe. e bAre doSa, sAmAyikamAM kAyAthakI utpanna thAya be, te ta javA. have vacananA daza doSa be. te kaheje. 1 prathama kutsita bolano doSa, te ema ke, sAmAyika vezne kuvacana , bole. jalA uttama puruSane kuvAkya bolavAM lAyakaja nathI. tema batAM je vacana sAMjalI kozne lajA, naya, kaSAyAdika upaje, tevAM vacana bole, te kuvacanadoSa kahIye. e prathama doSa. bIjo sahasAtkAradoSa. te sAmAyika lIdhA panI je vacana bole, te Agala pAula upayoga dIdhA vinA bole tathA avi cAmu bole, ane jema manamAM Ave tema kahe, te bIjo doSa. 3 trIjo asadAropaNadoSa. te sAmAyikamAM koznI upara khoTuM tohamata Ape, nakasyAMne kahuM kahe, te trIjo doSa. 4cotho nirapekSavAkyadoSa. te sAmAyika leza zAstranI ape kSA vinA potAnA baMdeM bole. jainamArgIne to niraMtara sApekSa vaca naja bolatuM joeM, nirapekSa vacana na bolavU; tema utAM sAmAyika lazne potAne nAve tema bole. te cotho doSa. 5pAMcamo saMdepadoSa. te sAmAyikamAM sUtrapAThe vacana saMkSepa karI bole, adara pAgadi hIna karIne kahe, yathArtha kahe nahIM. 6 baho kalahakarmadoSa. te sAmAyikamAMsAdharmIsAthe kleza kare.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 navama sAmAyika vrataM. ane sAmAyikamAM to koI mithyAmati gAla paNa de, athavA upasarga kare, kuvacana kahe, to paNa tenI sAthe kalaha na karavo zuddha jainamArgI to vinA sAmAyikeM paNa koztenA upara kuvacananI preraNA kare, to paNa tenI sAtheM kalaha na kare, jematema karI ka lahane samAvavAnI ciMtA kare, to te sAdhaka, sAmAyikamAM sA dharmInI sAthe kleza kema kare ? arthAt naja karavo jozye, ane jo kare, to ho doSa lAge. ____sAtamo vikathAdoSa. te sAmAyika lezne rAjyAdika vigere nI cAre vikathA kare, sAmAyikamAM to sisAya ane dhyAnanI mu khyatA kahI, kadApi te na kare to bege beTho dharmakathA kare atha , vA mahApuruSanAM caritra athavA tIrthAdikano mahimA kahe,paNa jevI tevI karmavaMdhanI vikathA na kare, jo kare to sAtamo doSa lAge. AThamo hAsyadoSa kahyo .te emake sAmAyika lene bI jAnI mazkarI kare nahIM. kAraNake, hAsyarUpa mohanInA udaya thI hAsyarasavaDe A lokamAM koznI mazkarI kare, te laghutAne pAme, valI lokamAM paNa kadevatane ke "anarthanuM mUla hAMsI, ane rogarnu mUla khAMsI" valI paralokamAM to, te hAsyarasakarmaudaya A ve tyAre te karma, rudana karatAM paNa bUTe nahIM. te kAraNa mATe sAdha ke, saheja mazkarI paNa koznI karavI nahiM, tyAreM sAmAyika lezne koznI mazkarI karAyaja kema ? jo kare, to e dopa lAge. nIti zAstramA paNa uttama puruSane hAsya kara, niSedhyu , mATe e hAsyadoSa tyAga karavo. ___e navamo azuddhapAudopa. te je sAmAyika lezne sAmAyikanA sUtrAdika uccAra kare temAM mukhathI saMpadAhIna, athavA hRsva : . : rane ThekANe dIrgha volAve, dIrghane ThekANe hRkha
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 : navama sAmAyika vrataM. kANe mAtrAhIna, adhika uccare. ema azuddha pAuno uccAra kare, yahA tachA sUtrAdara kahe. te navamo azuddhapAudoSa. 10 dazamo doSa, muNamuNa bole, eTale je sAmAyika lezne utAvaleM pAuno uccAra kare, spaSTa prakaTa zradarana uccAre. padanuM gA thArnu, ThekA' kAMza mAlama paDe nahIM, mukha thakI akSara kAMza ThIka paDe nahIM, koza jANe mAkhI baNa baNATa kare ? ema gaDabaDa ka rIne pATha pUrI kareM, te dazamo doSa jANavo. e daza doSa vacananA jANavA. have mananA daza doSa kaheDe. 1 prathama avivekadoSa. te sAmAyika lezne, sarva kriyA kare paNa manamA viveka nahIM, eTale sAmAyika zuM cIjale. viveka sahita sAmAyika karIne koNa tasyA je ? enAthI zuM phala ? e konuM sA dhana ? emAM koNa parasAdhya ? vyavahAra sAmAyika kayuM ? ane nizcaya sAmAyika kayuM ? samAyikanI zuM zailI ? evA viveka vinA je sAmAyika kare, te avivekanAmA prathama doSa. bIjo yazavAMgadoSa. te sAmAyika karIne yaza eTale kI tinI nA kare, sAmAyika to nirjarAnuM hetube,ane zivapadatuMmu khya sAdhana je. te sAmAyika karIne yaza zche, te bIjo doSa. 3trIjo dhanavAMbA doSa. te sAmAyika karatAM dhanAdikanI 3 chA kare ke A sAmAyika kasyAthI mane dhana malajo. athavA sA mAyika karatAM manamA vicAre ke, koi eka javya prANI, dharma jA NIne athavA sAmAyikanA prasAdeM mane dhana Ape. e trIjo doSa, 4 cotho garvadoSa. te sAmAyika lezne manamA garva ANe ke, huM dharmane jANanAro buM. valI jANe ke, aho ! huM kevaM sAmAyika karaMbu ? bIjA mUrkha loko sAmAyika karavAmAM zuM samaje ? huM to saMsArI kAmakAjamA paDyoDhuM, topaNa sAmAyika karuMDaM, eTaleM mahA rA jevaM sAmAyika vIjo koNa karI zake ? vIjA to bajhA vicArA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 navama sAmAyikavataM. peTa jaravAvAlAve, vatrIza dUSaNa TAlIne zuddha sAmAyika to huMja karuMtu, evo garva kare. te cotho doSa. 5 pAMcamo jayadoSa. eTale jaya pAmato thako sAmAyika kare, te emake, lokamAM huM mukhya zrAvaka kahevAnaM tuM, mATe jo huM sA mAyika nahIM karUM, to loka kahezeke zrAvakakulamAM upajyAnuM phala zuM ? evI sahu koi mArI niMdA karaze. valI loka kaheze ke jU ! phalANo vo vRddha thayo be, to paNa kAM dharmanI ni SThA tenA manamAM AvatIja nathI. bIjuM to sarva rayuM, paNa dararoja eka sAmAyika karayuM, to te paNa karI zakato nathI. evaM te zuM be ? nAma to mahoTuM dharAveDhe, posaha paDikamaNAM karavAnI to hAlaja vakhata be, te paNa nathI karato, evo loka Thabako deze, mATe manamAM sAmAyika karavAno jAva nahIM, paNa apavAdajayathI sAmAyika kare, te pAMcamo nayadoSa. 6 as nidAnadoSa. te sAmAyika karIne, dhanAdikanuM athavA vIjI koi potAnI ikSita vastunuM niyANuM kare ke, yA sAmAyi kanuM phala hoya, to yA lokamAM ghaNuM dhana pAmu, paralokamAM paNa de vatAnAM sukha pAmu, evo Azaya rAkhIne kare, te koDIne ko DanI cIjane hAreThe, sAmAyikanuM phala mahoTuMbe, tema batAM niyA kasyAthI te vecI nAkhyuM, evaM kare te baho doSa. 7 sAtamo saMzayadoSa. te emake je sAmAyika kare, paNa saMzaya maTe nahIM, saMzaya jakhuM te sAmAyika kare, paNa tene tatvanI pratIti nahIM mAnatAM ema vicAre ke koNa jANe sAmAyikanuM zuM phala mala ze ? karIyeM yeM to kharA, paNa Agala upara enuM phala yaze ke nahIM ? evo saMzaya dharIne kare, te sAtamo doSa. mo kapAyadoSa. te emake kapAya jatuM sAmAyika kare. athavA kone sAthai roSa varttete tethI tene javAba devo nathI, to
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ navama sAmAyika vrataM. . 127 teTalA vAste sAmAyika karI bese. evIrIteM kaSAya najhuM sAmAyika kare, temAM zuM phala male ? sAmAyikamAM to pUrve je kaSAya kasyo hoya, teno paNa parityAga kare; evaM rahasya tema batAM jo te ka SAya sahita sAmAyika kare, to tene AThamo doSa lAge. ___e navamo avinayadoSa. te emake, vinaya rahita thako sAmA yika kare. vinaya te guruno athavA thApanAcArya pramukhano jANa vo. jainazailImAM to sarvadharmanI karaNI, vinaya vinA nathI. dharmarnu mUla paNa vinayabe, vinayeM karIne bahumAnanI puSTatAthI agaNita phala thAyabe, thoDI ghaNI dharmakaraNI kare, tyahAM paNa jo vinaya, bahumAna ati ghaNuM hoya, to ethI karI te mahAvrata jevaM phala pAme. e mATe sAmAyikamAM to vinayasahAya sAmAyika saphala be. te vinaya je na kare, te navamo doSa. 10 dazamo abahumAnadoSa. te emake, bahumAna rahita sAmA yika kare, paNa naktinAvathI na kare. sAmAyika upara to ghaj bahumAnarAkhaQjozye jemakozyuHkhI jIva,roga,zoka,duHkha,darikha tAmAM pacI rahyo thako mahA puHkha jogave, eTalAmA koz kRpAvaMta mahoTo upakArI sujana hoya, tene jotAMveta tenA upara dayA japa je. tyAre te dariddhIne potAnA gharamA lAvIne auSadhAdika karIsa vapuHkha maTADe, dhanAdika ApI darikhatA maTADe, bIjI paNa sarva rIteM sahAyatA kare, e pramANe potAnI barAbara karI besADe, tyAreM te dariddhIne te upakArI puruSa upara kevu bahumAna ane kevI nakti rahe ? manamAM vicAre ke e upakArI upara mArAM prANa paNa kura vAna . have e to eka thA lokanA pujanika sukhano upakArI be, tenI upara eTabuM bahumAna rahe , tyAreM sAmAyika, to A loka ane paralokane viSe pulika tathA moda, e unnaya sukhanuM dAtA ke ane bAhyAnyaMtara puHkha, maTADavAvAluM ne, e mATe
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 navama sAmAyika vrataM. te sAmAyika upara to enA karatAM paNa mahoTuM bahumAna zrane adhika nakti rAkhavI jozya.tepramANe na kare,todazamo doSa lAge. evI rIteM mananA daza doSa, tema vacananA daza, ane kAyAnA vAra, e sarva malIne batrIzadoSa thAya.te ne TAlIneje zuddhasAmAyi ka kare, te sukhanuM kAraNa kahIyeM. batrIza doSa rahIta eka sAmAyi kanuM phala zrI jainAgamamAM vyavahArathI to A pramANe kaDaMbe, je vANuM karoDa, uMgaNazAu lAkha, pacIza hajAra, navaze pacIza, eTa lA paTyopama ane valI eka paTyopamanA nava nAga karavA, temAMnA ATha nAga upara eTalA palyopama devatAnuM AyuSya bAMdhe, ane nara kagati kApe, e mATe zrAvakane pratidina sAmAyika karavU, jeNe ka rI janma saphala thAya. e vyavahArazuka sAmAyikanuM phala ane nizcaya zukopayogathI sAmAyikarnu phala, anaMta gaNuMDe, eTale te yAvat sikisthAnakeM pahocADe. e mATe sAmAyika be, te ekAMta u pAdeya . te sAmAyikanA pAMca aticAra be, te kahe. 1 prathama kAyaHpraNidhAna aticAra. te emake, potAnA za rIranA avayava je hAtha paga pramukha, te aNapuMje, aNa pramArje halAve. nItane pIu lagADIne bese, nijhA pramukha kare, te kAyaputra NidhAnanAme prathama aticAra. 2 vIjo manachupraNidhAna aticAra. te emake, manamA kuvyA pAra ciMtana. te krodha, lona, moha, animAna, IrSA,asUyA pramu kha dopasahita kAryavyAsaMgAsaktasaMcamacittasahita sAmAyika ka re, te manaHpraNidhAna nAme cIjo aticAra. 3 trIjo vacanaHpraNidhAna aticAra. te emake, sAmAyika mAM sAvadha vacana vole, athavA pada adarAdika azuddha vole, te uccAratAM thakAM sUtranI spaSTatA mAlama paDe nahIM ane azuddha sU tra uccAre, arthanI paNa mAlama paDe nahIM.. atizaya capalapaNA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazama dezAvagAzika prata. 12 ye gaDabaDathI kahI jAye; te vacanaHpraNidhAna trIjo aticAra. cotho anavasthAdoSarUpa aticAra.te ema ke, sAmAyika je vakhateM karavu jozye, te vakhate kare nahIM; ane kare to yahA tachA kare, zrathavA hapathI pAle zrathavA utAvalathI pAle, Adara vinA kare, svevAyeM kriyA kare, te anavasthAdoSarUpa cotho aticAra. ___5 pAMcamo smRtivihIna aticAra. te emake, sAmAyika leza ne jUlI jAya. kriyAdikamAM brAMti paDe. sAmAyikadaMmaka sUtra uccAyAM ke nathI uccAsyAM ? athavA pATyuM ke, nathI pAdayu ? evI jrAMti, pravala pramAdanA udayathI thAya. sarva sAdhana- mUla to spa STa yAdagirije. jAgRtano upayoga te to visarI gayo, tyAre sA mAyikanA phalamAM baTTo lAge. e vismRtirUpa pAMcamo aticArale. iti zrI bAdazavatavivaraNe navama sAmAyikanAmA prathama zikSA vratakathane paMmita zrI udyotasAgaragaNinA kRtalASA saMpUrNA ||e|| ||ath // ||shrii dazama dezAvagAzikanAmA vitIya // ||shidaavrt praarNnH|| ||dohaa|| zrIpArasa padakamalayuga, vaMdU baDe umeda dezAvagAzika dazama vrata, tisakA kahauM sunneda // 1 // have dezAvagAzika eTale dezAvagAhIno to, uhAvratamAMrAkhyuMje diziparimANa,tetoyAvajIvana ka.te dizikSetra ghaNAMbe, te unuM kAMza nitya kAma paDatuMnathI,emATe dinadina pratye temA saMkSepa kare, ke bAjanA divasamAM daza koza, vA pannara koza, vA pAMca koza * athavA nagaranA daravAjAsudhI,athavA koza,arDakoza, bAgavagI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazama dezAvagAzika vrata. cA sudhInI jagyAnI dizi rAkhe.athavA amuka gharanI hadda sudhI tyAdika haddaparyaMta javu zrAvaq uparAMta jAvAno niyama kare. ebuM karavU, te dezAvagAzika vrata.e bahAvratanuMja vizeSa, teto yAva jIva saMvaMdhano niyama kasyo ane eto comAsu,vIza divasa, daza divasa, pAMca divasa, ahorAtrI, athavA divasa sudhI athavA prahara athavA muhUrta sudhI, paNa. eTalA vratamA pUrve bahu kSetra rahyAM hatAM teno doSa ahIM saMdepa kasyo. kriyA utArI, eTale dig vratarnu dezAvagAzika nitya pratye parimita kSetragamananuM parimANa rAkhe je, huM kAyAyeM karI phalANe gAma, phalANI jagyAyeM, devaleM, daragAheM athavA devInA gAmeM, athavA koz vIjI jagyAyeM jazza. te uparAMta javAno mane niSedha be. emAM je digvatI prANIne deza paradezano vyApAra, te vratI ema kaheke, mAre kAyAyeM karIamu ka kSetrathI uparAMta javAno niSedhale. paNa dUra saMbaMdhano kAgala pra mukha lakhavo ne vAMcavo te athavA koz mANasane mokaluM te mane mApha tathA te deza saMbaMdhI vAta pramukha sAMjalavI paNa mAphale ane jene dUrano vyApAra nathI, te to parimANa uparAMtanI haddano Ave lo kAgala paNa vAMce nahIM, kozne kAgala lakhIne mokale paNa nahIM.anejo cittanI prakRti saMkalpa vikalpamAM na hoya to te dUra dezanI vAto paNa sAMcale nahIM ane vAta kare paNa nahIM. paraMtu jo evI rIteM na rahI zakAya to vratanA nAMgAmAM bUTa rAkhe ane jA NatAM thakAM parimANamA doSa lagADe nahIM. e dezAvagAzika ni tyatrata kare, te sadA sarvadA savAranA pahoramAM cauda niyamanI yAda girImA sarva saMjArIne rAkhe, valI paNa ene saMdepIne rAtrI saMbaMdhI jRdAM rAkhe, ane je ahorAtranAM kare, te savAranA pahoramAMja yAda * kare. evI rIteM gurupAseMthI vidhisahita vrata dhAsyAM hoya, tema pA le. e dezAvagAzika vratanA pAMca aticAra . tenAM nAma lakheTe.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 dazama dezAvagAzika vrata. 1 pehelo zrANavaNa prayogAticAra. te niyamanI nUmikA bAhe ranI koI cIja hoya,tenI garaja paDe, tyA vicAre ke mAre to ni yama uparAMta nUmiyeM jAvu nayI ane jIvanI cAhanA to te cIja mAMja lAgI rahI.tyAreM kAMza potAnI buddhi upArje ane te nUmi naNI janArA kozne dekhIne kadeke he nAijI ! phalANI jagyA sudhI jAzo to amAruM paNa kAMza kAma, te paNa tame karatA zrAva jo.te sAMjalI te mANasa kaheke hAjI, huM jaza.te samaya te vratI kaheke,tyAreM to amuka cIja mAre mATe jarUra letA Avajo tyAre te tarapha janArAne te jaNaza, tenI mahobateM karI lAvavI jozya.evI rIteM te cIja, niyamabAheranI nUmithI maMgAvIle ane potAnA zANapaNAthI te vratI vicAre ke, me mAraM vrata paNa rAkhyu, ane mAre kAmeM je cIja joztI hatI, te paNa Avaze, ane eto po tAne kAme jAya tenAthI huM mahAraM paNa kAma karAvaM buM, eno bojo mArA mAthA para nathI.evI rIteM buchinu zrajhAnapaNuM kare,paNa ema na vicAre ke, ethI karI ulaTo toTo thAya je.kema ke,jekAra Ne dezAvagAzika vrata je kalube,temAMtojAtAM zrAvatAM hiMsApramu kha doSa bahuja lAge.te doSanI kriyA maTADavA mATe kaluje.ane jevAreM bIjA mANasa pAseM niyama kSetrathI bAheranI cIja maMgA ve, te vAre te AjANyo puruSa, ajayaNA karato jazne te cIja laz Ave, tenAthI to poteMja jazne lazyAve to sArUM? kAra Nake poteM to dharmaruciyukta, to tethI jayaNAthI javAya, te nAthI hiMsA kema thAya ? ane te ajJAnI to aneka hiMsAdi doSa lagAvIne te cIja lAve, pharI tenI pApa kriyAnI anumodanA ka rI jAya. ju! phalANo amuka kSetre gayo hato tethI sAraM thayu amAruM paNa kAma thayu. e mATe vratadhArI thazne evA kapaTavrata. no nAMgo na kare,vratadhArI to gurunI AjJAyeM ane zAstranI rIteM
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 dazama dezAvagAzika vrata. je kayu hoya,teja kare,te mATe niyama lezne bAherathI bIjAnI pA seM koz cIja maMgAve, te ANavaNaprayoga prathamAticAra jANavo. bIjo pesavaNaprayoga aticAra. te emake je niyamanUmi kAthI vAhera koI cIja mokalavI hoya. tyAreM pahelAthI mana subo kare ke zrA cIja to mAre jarura mokalavI bepalI niyamanUmi kAnI bAhera kozzrAdamI jato hoya,tenI sAtheM te cIja mokale ne manamA khuzI thAyake mAhaM vrata paNa akhaMga rahyu, huM paNa niyama nUmikAnI bAhera gayo nahIM, ane meM mAruM kArya paNa sAdhyu. evI rIteM kare, tene temAM ulaTo toTo paDe,ane valI ema karavA thI tene bIjo pesavaNaprayoga aticAradoSa lAge. e mATe je sa maju zrAvaka hoya, te aticAra na lagAve. 3 trIjo sadAe'vAya aticAraje, te kahe. zabdAnupAta ati cAra.te eke, potAnA niyamadevanI bAhera koza puruSa jato hoya, tenI sAthe ko kAma niyamakSetranI bAheranuM hoya tyAreM vratI zrA vaka vicAre ke mArAthI tyAM sudhI javAya emato nathI; mATe tene nAma dene volAvIza, to mArA vrataneM dAga lAgaze. evI zaMkA thI pharUkhe zrathavA agAzInI bata upara jazne uno rahe, ke, jema mArge jatA zrAvatA sarva lokone e jue,ane mArge jatA zravatA sarva loko, ene paNa dekhe.te vakhata evI rIteM unno rahIne mArge jatAyAvatAneM dekhe,tyAreMtevratI khuMkhArokare,athavAnAkamAMdoro ghAlIne athavA tamAku leznAkamAM suMdhIne UMcA sAdeM karIbIka kare, tevAreM mArge cAlato mANasa, khAMsI bIMka pramukhano zabda sAM jalIne uparanI tarapha jue, eTale te vanneno dRSTimelApa thAya. tyAre paThI te tyAM calAvIne Ave, evI rIteM melApa kare, tevAreM te vanne jaNA potAnA kAmasaMbaMdhI ekAMta vAtacitta karIne vratI zrAvaka, mArge hAlavAvAlAne vidAya kare; tyAra panI te vratI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazama dezAvagA zika vrata. 133 potAnA manamAM zrajJAnanA vilAsa kare ke, jU ! meM koi utpA tanI buddhi racI to tethI karI mAruM vrata paNa meM nirmalatAthI rAkhyuM, bIjAne bolAvIne je kArya karayuM, datuM te kArya saMbaMdhI paNa vAtacitta karI lIdhI. evI rIteM mUDha, ajJAnI, kriyAnI mUlavaNI kare, tene trI jo zabdAnupAti aticAradoSa lAge. e mATe samaju zuddhatIne ane buddhimAn ya, te aticAra na lagAve. 4 cotho rUpAnupAti aticAra kaDe. te emake koi vratIeM potAnA gharanA yAMgaNA sudhI kSetra mokaluM rAkhyuM, ane bAkI bI juM badhuM tyAga kasyuM. have evAmAM koi potAnA kAmano mANasa gharanA gaNAnI pAsenA rastAyeM cAlyo jAyate, tene vratIyeM ghara aMdaranI khaDakInA rastAyeM athavA jAlI pramukhamAMthI joyo; tyA vratI vicAre ke, e mANasa sAthai mAre jarUranuM kAmabe; ne e mANasanuM gharato zrIMthI ghaNuM dUrabe; tyahAM sudhI to mArAthI javAya nahIM. kAraNa ke, jo jAuMto vratabhUmi parimANa ulaM dhyAno doSa lAge. valI ahIM paNa ene bolAvuM to vratamAM khoMca lAge e mATe evaM karUM ke jema e ulaTo mane bolAvavAne poteM ja cAlyo Ave. evo ajJAnano manasubo dhArIne poteM potAnA gharamAthI nIkalIne daravAjA upara zrAvI ujo rahe. te mANasa paNa cAlyo cAlyo tyAM zrAgala zrAvIne nIkale eTale te banne nI najara eka thai tevAreM te cAlI janAro mANasa poteja, vratIne bolAve ne paraspara malI jUhAra vigere karIne paDhI te vratIyeM je vAta, potAnA matalabanI ciMtavI itI, te karI bIdhI. tyAra paDhI pelo mANasa, potAne ThekANe gayo ane vratI paNa gharamAM Avyo; ane manamAM zrajJAnapaNe vicAra karavA lAgyoke, meM mahArA zANapaNe karIne mArA vratane paNa khoTa na lagADI, ane mAruM kArya paNa sAdhyuM. evI meM buddhi karI, paNa evaM na vicAre
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 dazama dezAvagAzika vrata. ke emAM ajJAnapaNuMne. je jANIbUjIne potAnuM kArya caturatAthI kare, to tene cotho rUpAnupAti aticAra lAge, ___5 pAMcamo pulapradepa aticAra kahe.pujalapradepathaticArate niyamanA devanI vAhera koi puruSa, potAnA kAmane mATe jato hoya, tyAre tene jo vratI ajhAna doSathI khoTI mAyA kelavavA ne tatpara thayo, je hu~ e jatA mANasane sAda karI bolAvI lalaM, athavA huM tenI sAmo jazne uno rahuM to mahArA vratane dUSaNa lAge. mATe sAda kasyA vinA athavA enI sAmu javA vinA ko bIjIka lAyeM karI ene bolAvaM. ke jethakI e poteM AvI mahArI pAgala uno rahe. evo vicAra karIne AvanAra puruSa upara kAMkarI pheMke samasyA kare; kapaDAno beDo batAve. tyAre te kAMkarI te mANasa nA dehane lAge eTale te paNa pAeM pharIne tenI sAmuM jue. tyAre batI mANasanI ane tenI dRSTi eka thAya tethI te poteMja cAlyo zrAve, pabIte vratI mohobatathIpotAnuM kArya karI tene vidAya kare, tyAre vicAra kare ke, meM kevI buddhi vAparI? jema laukika mauni volatA nathI ane saMjJA ceSTA karIne kArya kare , tema meM paNa buddhi balathI mAruM vrata rAkhyuM ane kArya paNa kaskhu, evI ajJAnakriyA te pAMcamo pujalaprakSepa aticAra jANavo. mATe samaju vratI hoya, te evI ajJAnapaNAnI vAta jo na kare, to te mahoTA lAjanA hetune pAme. ahIMyAM pahelA ve aticAra ajJAnatAthI thAya, ane pAulA traNa aticAra, kapaTapaNe thAyarete mATe e aticArana AdaravA. e vIjuM zidAvata thayu.ahIM bahA vratanA nedathI dazamuM vrata saMdepa ke. e thakI kahevAmAM evaM jANI levU ke jema e vratamAM saMdepa ne. tema parigrahAdika sarvavatamAM saMdepa thAyaThe. iti tatvaM. iti zrIdvAdazavatavivaraNedazamadezAvagAzikanAmAhitIya zikSA vratakathane paMmita zrI udyotasAgaragaNinA kRtanAyA saMpUrNA // 10 // -
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAdaza pauSadhopavAsa vrata. 135 // atha // ||shrii ekAdaza pauSadhopavAsanAmA tRtIya // ||shidaavrt praarNnH|| // dohaa|| aba agyArama vrata li, nAma posaha upavAsa; jo vidhisahita kare vratI, to pAme udAsa // 1 // - tihAM posaha vratanA cAra neda,te lakhe .temA prathama zrAhAra posaha, bIjuM zarIrasatkAraposaha, trIju abrahmaposaha, ane co zuM zravyApAraposaha. e cAreM posahanA pratyekeM be benedale. eka dezathakI posaha ane bIjaM sarvathakI posaha. 1 temAM prathama AhAraposaha. te dezathI je trivihAra upavA sa karIne posaha kare, athavA AyaMbila posaha kare, athavA tri vihAra ekAzanA karI posaha kare. e traNe prakAranAM posaha kare, te dezathI posaha kavAya tenI zailI kahe. posaha lIdhA pahelA potAnA gharamAM kahI rAkhe je huM posaha karIza ne AyaMbila tha thavA ekAzaNuM karIza. te mATe jojana kAleM huM hAra karavAne AvIza; athavA tame posahazAlAmAM AhAra lez zrAvajo, evaM kahIne paDI posaha lIe, tyAM posaha lIdhA parI jevAreM madhyAnha nA devavaMdana karI rahe, tevAra paLI caravalo, muhapatti ane paoNmaj, e traNe upakaraNa, sAthe leza paDI u~DhIne sAdhunI rIteM upayogI radeto thako mArgamAM jayaNA sahita cAlyo jAya. ane nojana sthAnakeM jazne zariyAvahI paDikame,gamaNAgamaNa Alove,ane pa bI poMbaNuM bIgavIne bezIne AhAranuM pAtra paDilehe. panI potAne levA yogya je AhAra,te lIye ane te lezne sAdhunI rIteM agraha thako zrAhAra kare, mukhathI AhAranuM vakhANa na kare, zrAhArane
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 ekAdaza pauSadhopavAsa vrata. vakhoDe paNa nahIM, zrAdAranI jUna, gIrAve nahIM, zrAhAra karI rahyA paDhI garama pANIthI AhAratuM vAzaNa dhozne te pANI pI jAya. palI pAtrane zuka karIne nitArI pANI pramukha sUkA javA deza, te pAtra koraM karIne pAbu zrApe. tyAra par3I pharI upayogI thako pUrva nI pereM pauSadhazAlAmA pUrva sthAnake jaz bese. mArgamAM koI jatA zrAvatAnI sAthai vAta kare nahIM. e pramANe khasthAnakamAM bhAvIne zariyAvahI paDikame, caityavaMdana karI dharma kriyAmAM pravate. atha vA jo koI saMbaMdhI tathA sevaka sAmo AhAra, posahazAlAmA lAve, to paNa pUrvokta rIte thAhAra karIne pAtra korAM karI tene pAgaM zrApe, ane par3I dharmakriyAmAM pravatteM. jo trivihAra upavAsa hoya to ekabuM pANIja mAtra pUrvanI pereM jazne laz zrAve, evI rIteM zrAhAraposaha kare, tene dezathI posaha kahIeM ane cauvihAra upavAsa karI posaha kare, to tene sarvathI posaha kahIye. 2 vIjuM zarIrasatkAraposaha. te sarvathA zarIrano satkAra eTa le dhovana, dhAvana, tailamaIna, vastrAnaraNAdi zRMgAra pramukhathI ko rIteM zarIranI zuzrUSA na kare, sAdhunI pereM aparikarmita thako rahe, te sarvathI zarIrasatkAra posaha kahIe. tathA dezathI zarIra satkAra posaha te posahamA hAtha paga pramukhanI zuzrUSA karavAnI bUTa rAkhe, te dezayI zarIra satkAraposaha kahIyeM. 3 trIju abrahmacarya posaha. te je trikaraNa zuLe posahamAM na hmacarya pAle, te sarvathI brahmacarya posaha jANavU ane je mana, vacana zrane dRSTi pramukhanI bUTa rAkhe athavA parimANa rAkhe, te dezathI brahmacarya posaha jANavU. 4 cothu sarvasAvadyavyApAra tyAga kare te sarvadhI thavyApAra posa i kahIye, ane jo ekAdi ane jo ekAdi vastunI athavA jagharA yavAzrAdezAdikanI tUTa rAkhe, te dezathakIthavyApAra posahakahIye.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAdaza pauSadhopavAsa vrataM - e pramANe cAra prakAranAM posaha be. te darekanA bebe nedale. te prathama jyAreM Agama vihArI guru vidyamAna hatA, tyAre te navya jIva zrAvako paNa zuru upayogI ghaNA pApanIru hatA; zrane te poteM je je pratijJA karatA hatA, tevIja zuddha pAlatA hatA, tevIja rIteM upayogamA rAkhIne cAlatA, paNa vismRti kara tA na hatA, tathA temAM kamaveza karatA na hatA ane guru paNa aMtizaya jJAnanA pranAvathI yogyatA jANI letA hatA ke A deza thakI posaha karavA lAyakaja, athavA sarvathakI posaha karavA lAyaka. valI badmastha nAvathI kadApi kamaveza tha jAya to te tarata jANIne vicAratA ke mArI pratijJAmAM ATalI khoMca lAgI pATarbu avirati paNuM lAgyu. ebuM jANIne tenI tarata Aloya NA letA, ane paDikamatAM paNa mahoTI nUla na paDavA detA. a ne hamaNAM to evA upayogI jIva nathI. kAla doSanA prajAvadhI vakra jaDabe, e mATe pUrvAcAryAyeM upakArane artha lAnAlAjanI tulyatA vicArIne yA mujaba jItavyavahAra bAMdhyo. temAM prathama je zrAhAraposahaje, tenA be neda kIdhA. te AhAraposaha de zathI paNa kare ane sarvathI paNa kare. ema jevI potAnI zakti hoya te pramANe kare. ane bAkInAM je traNa posahaje, te to sa vathIja kare. dezathakI to thAyaja nahIM, e vyavahArazailI vAMdhI. evI rIteM vartamAna kAleM posahanI pravRttije. have posahano pranAva AgamamA je kahyo, te lakheDe. je, pApanA samUha teNe karInArayukta thayelA evA bahusAvadyavyA pArI gRhasthane AraMjano bojo utAravAne posaha, te vizrAmanuMsthA nakale. vizrAma karatAM alpa bojo thAya, jema cAra upADanAro potAnA mastaka upara mohoTI gAMsaDI upADI be, cAra koza cA le evAmAM ko vizrAma sthAnaka Ave, tyAre te prasanna zrazne
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 ekAdaza pauSadhopavAsa vrata. vojo utAre, je mATe zItala bAyA vizrAmanuM sthAnaka hoya tathA ghaDivAra jalAzaya hoya tyAM veseM, tyAreM zrAnaMda yAya, thAka maTe, zarIra halavuM thAya, pharI bojo upADIne cAlato thAya. e pramANe ve, cAra vizrAma leto thako sukheM dhArele ThekANe pahocI jAya, tema zrAvakeM paNa dararoja sAvadya vyApArano bojo ghaNo upADyo The. ane tevo mahoTo jAre bojo upADIne cAleThe, te jyAreM pAMkhI pramukha parvanA divasa yAve, tyAreM prasanna ine gharano je sAvadha karmarUpa vojo, tene utArI gharamAMja rAkhIne vizrAmarUpa kSetra pau Sadha zAlAmAM jazne veseM, ne posaha dhAre tyAreM, sAvadyarUpa bo jAno parizrama eTale thAka utarI jAya. ne jAvanA upadezarUpa zItala pavana thakI viSayakaSAyarUpa garamI, vikalpa pazIno maTI jAya, AtmA zItala thAya ne jinazAsanarUpa kalpatarunI bA yAmAM vesIne potAnA svarUpaciMtavanarUpa jaleM karIne ghaNA kA nuM pApa dhoi nAkhe. AtmAne jJAna, darzana ane cAritrarUpa jA vojanathI poSe. e pramANe vacamAM vacamAM posaha karaNa rUpa vi zrAma leto ko ArAdhakajAvanA sthAnakai jai pahoce. ahIMyAM divaseM athavA paMdare divaseM posaha kare, to paNa phala eka posahanuM eTaluM yuMDhe. zAstramadhye eka posahanuM phala kayuMThe, te jANavuM, je prabhunI AjJApUrvaka eka ahorAtrI posaha kare, te jIva ve hajArane sAtaze koDI tathA te upara sIttotera koDI sI totera lAkha, sIttotera hajAra, sAtaroM ne sIttotera eTalA palyopa ma tathA eka palyopamanA nava jAga karIyeM tevA sAta jAga upara eTaluM devatAnuM zrapya vAMdhe; ane eTalIja narakagatithI vaTe, ho ! eka posaha kasyAthI jIva, eTalo lAna upArje ? tenA kasaMkhyAnI sthApanA (29999999999 3 ) eTaluM phala, eka zuddha vyavahAraposahanuMve . ane valI jo vyavahAraposada ka .
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 // ekAdaza pauSadhopavAsa vrata. ratAM thakAM cetanAne nizcayaposahanI lInatA lAgI,to te posaha nA phalaprAtinuM to parimANa paNa na thAya,teno agaNita lAna. yAvat ratnatrayI dAyakanAveM thara jAya.traNe lokanA navya jIvane pUjanIya thAya.e mATe posahaje, te gRhasthane avazya karavUja.e po sahaje, te karmarUpI jAvarogarnu auSadha. mATe gRhastha parva divasa Ave tyAreM jarura posaha karavU. have evratanA pAMca aticAra lakheDe. 1 prathama appaDile hiya, kuppaDile hila, sisAsaMthAraka ati cAra.te je sthAnakane viSe posaha saMthAro kare,te nUminI tathA saM thArAnI paDilehaNA kare nahIM.eTale saMthArAnIjamyA potAnIAMkhe thI sArI peThe nigAha karIne jUe nahIM anekadApijUe to pramAda zrI kAM dIThI kAz na dIvI, evI rIteM jUe, te pahelo aticAra. bIjo appamasiya, kuppamasiya, sisAsaMthAraka aticAra. te ema ke,te saMthAro,rajoharaNa pramukhathI puMje nahIM.kadApi puMje, to jevo tevo gaDabaDathI saMthAro puMje, paNa vastrAMcaleM daMmAzaNathI puMje nahIM,ane ko jIvanI rakSA kare nahIM. te bIjo aticAra. je pramANe zrI jainazAsananI zailI evI be, te pramANe mArgI jIva kriyA kare, te AvI rIteMke prathama to hareka kriyAmAMdRSTipaDilehaNa kare.sArI rIteM sarva sthaDe cIja ne nigAha karI jozne panI puMja NA pramukhathI puMje, paDI te vastu vApare, evo to saheja dAla ne. tyAreM posahAdika kriyAmAM to nipaTa upayoga dharIne paDilehaNA pramukha karavI jozye. ane evI rIteM jayaNAthI jo na kare, to tene bIjo aticAra lAge, 3 trIjo appaDile hisa, kuppaDile hiya, uccArapAsavaNa jUmi aticAra. te emake laghunIti athavA vamInIti paravAnI nUmine sArI rIteM dRSTiyeM karI avalokana na kare,ane avaloka
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 ekAdaza pauzadhopavAsa vrata. na kare, to jema tema kAma calAvI de. jIvayatna kIdhA vInA laghu nIti pramukhanI paragvaNA kare, te trIjo aticAra. cothoappamadhiya, kuppamadhiya, uccAra pAsavaNa nUmi ati cAra. te mAtrAnI, tathA posahazAlanI nUmi apramArjita dekhIne na puMje.ane puMje to yahAtahA karIne kAma kare. ema vaDInIti, ladhunIti pramukha yatnathI paragve nahIM; te cotho aticAra. 5pAMcamoposahavidhi vicarIe aticAra.te AhAra tyAga po saha kIdhe, kudhAdi parisaha jAge,tyAreM pAraNuM karavAnI ciMtA kare, ke pranAteM phalANI rasoza athavA phalANI cIjano ahAra karazuM tathA ema ciMtave je amuka kAma savAreM karavU , te tyAM jazza ane tenI upara tAgAdo karIza.tathA prajAtamAMposaha pAlIne panI sArI rIteM telamardana karAvIne khuba garama pANIthI snAna karIza.tathA zra muka pozAka paherIza,ane kulastrInI sAtheM khUba tarehathI zrAvIrI tano nogavilAsa karIza. evaM sAvadha ciMtave,tathA saMdhyAsamaye sthaM milazodhana na kareposahamA vikathA kare, nijhAkareanenIceMlakhelA aDhAra doyone TAle nahIM. te aDhAra doSonAM nAma lakhIeM baiyeM, 1 posahamAM vratI vinAnA vIjA zrAvaka ANeluM pANI na pI. 2 posaha nimitte sarasa AhAra levo nahIM. 3 poseha karavAnA Agala divaseM utara pAraNAmAM vividha prakAra saMyoga melavIne AhAra karavo nahIM. 4posaha athavA posaha nimittAgale divaseM deha vinUSaNa na karavU. 5 posaha nimitteM vastrAdika dhovarAvAM nahIM. 6 posaha nimitteM ApaNa ghaDAvIne paheravAM nahIM, vastra levAM nahIM, aMgeM ghareNAM paheravAM nahIM.strIne paNa natha tathA kaMkaNa pramukha je sonAgyanA kuzala cinhave, te paheravAM paraMtu te vi nA posahamAM vIjAM navAM ghareNAM ghaDAvIne strIyeM paheravAM nahIM,
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza atithisaMvinAga vrata. 141 7 posaha nimitta, vastra raMgAvIne paheravAM nahIM. 7 posahamAM zarIrathI mela pramukha utAravo nahIM, e posadamAM zayana karavU nahIM. nijhA karavI nahIM. 10 posahamA sArI vA nagarI strI sabaMdhI kathA karavI nahIM. 11 posahamA AhArane sAro nagaro kahevo nahIM. 12 posahamAM sArIvAnagarIrAjakathAtathAyuddha kathAkaravI nahIM. 13 posahamAM amuka deza zrAvo rUDoDe athavA amuka dezaghramo be, evAM dezakathAnAM vacana, bolavAM nahIM. 14 posadamAM puMjyA vinA nUmie laghunIti athavA vaDInIti parata vInahIM,ane paraThavetopotAthIvosirAve.iriyAvahI paDikame, 15 posadamAM bIjAnI niMdA karavI nahIM. 16 posahamA strI, pitA, mAtA, putra. nAza vigere sarva saMbaMdhI sAthai vArtAlApa karavo nahIM. 17 posahamAM coranI kathA na karavI. 17 posahamA strInAM aMgopAMga dRSTi lagAvIne jovAM nahIM. ___ e aDhAra doSa posahanA. te tyAga karIne posaha kare, te zuddha posaha kahIye. tethI jo viparIta kare, to pAMcamo aticAra lAge, iti zrIdvAdazavratavivaraNe ekAdaza pauSadhopavAsarUpa tRtIya zikSA vrate paMmita zrIudyotasAgaragaNinA kRtanASA saMpUrNA // 11 // - atha // zrI bAdaza atithisaMvinAganAmA caturtha // zidAbata praarNnH|| ||dohaa|| aba bArama vrata he "atithi, saMvinAga" yaha nAma: kaDaM doSa AhArake, puni aticAra he tAma // 1 //
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 dvAdaza atithisaM vinAga vrata. have atithi eTale jene laukika parvotsavAdika divasonuM pra yojana nathI, te atithi kahIye. eTale loka vyavahAramA je saMsA ra vRchinI hetu tithi, tedevAra, vivAhAdilagnatithi ityAdika sarva jeNe ThoDI dIdhAM.sarve divasomAM jenI dharmArAdhanakaravAnI eka niSThAve.tene atithi kahIyeM. athavA jema atithi eTale prAddha No, mijamAna mANasa kone ghera Ave, te kAMza tithi tedevAra no divasa jozje na Ave, game te divaseM paMthI cAlyo Ave. te ne kAM tithike tehevAranuM prayojana nahIM, aNaciMtavyo AvIne uno rahe; tema sAdhu paNa nimaMtraNAdi kIdhA vinA jojana kAleM AvI hAjara thAya. prAyeM sAdhu amatho to guru AjJA vinA gRha sthane ghera kadApi jAya nahIM, ane lojana kAleM madhukara eTale camaranI vRtti kare, nimaMtraNa vinA gRhasthane ghera vicaratA jAya. te paNa gRhasthane akalAmaNa na upajAve. evI rIteM AhAra liye, te atithi jinAjJAkArI zuddha sAdhu teno je saMvinAga ka re. eTaleM nyAyopArjita zuddha vyavahAreM kamAevaM je vyAdika te mAMthI potAnA udara caraNane mATe uttama kulAcAra pUrvaka je zu cha nirdoSa AhAra nIpajAvyo ane te paNa pUrvakarma pazcAtkarmA di doSa rahita hoya, evo zubha ane nirdoSa AhAra te vahumAna sahita nAgyayogeM gRhane vipe sAdhu AvyA thakA atiharpavaMta tha yo thako AhAra Ape, ane te paNa dAnanA pAMca guNeM karI yukta dAtAranI zuddhatA dharI Ape. te dAnanA pAMca guNanAM nAma lakhe. 1 prathama je jenamArgI dAtAra. te zuddha pAtranI prApti pAmIne prathama potAtA gharanA AMgaNAne vipe muninAM darzana mAtra thayAM ane teNe karI ghaNA divasanI aMtaraMganI cAhanAnA udAsathI zrAnaMdanAMbAMsu Ave,jevI rIte koApaNo priya ane parama hita kArIprANapriya evo vavanna saGana dUra dezAMtareM gayo hoya, tene kadI
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza atithisaMvijAga vrata. 143 paNa manazrI visArato nathI; manamA eja vAMDA lAgI rahe ke te zrApaNane kyAreM malaze ? evI cAhanA rAkhatAM rAkhatAM ghaNo kAla vItyA paThI lAMbI mudateM ko vakhata te sajana aNaciMtavyo ekA eka zrAvI uno rahe, tyAreteparama vahanane jozne aMtaraMga rAganI dhArA jarAsathI AMkhamAMthI harSanAM AMsu paDe. te zItala hoya je kAraNe viyoganA AMsu garama hoyaDe ane harSanA AMsu zItala hoya. tema zrAvaka paNa sAdhune Avato dekhI karI prazasta rA gajaktinA jarAse uThe; ane manamAM vicAre ke aho ! Aja hu~ mahoTo nAgyazAlI ke je anAdino nUkhyo, khajavya saMbalarahita, nAva dariche pIDita, zAnalocana rahita aMdhanAveM pIDyo, apArasaMsAracakramAM paDyo naTakato hato, evo je hu~, te bahu akathanIya duHkha pAmato ane kazI gaNatImA nahIM hato, evo mahAkuHkhI mane jozne A mahArA mohoTA hitakArI muni rAje mahoTo karUNAnAva dhAraNa karI mArA upara mahoTI mehera bAnI kIdhI. je prathama to mane jJAnAMjanazalAkA pheravIne mA rAM samyakajJAna locana kholI dIdhAM ane e muniyeM traNa tatvase vArUpa AjIvikAno vyApAra zIkhavADyo, tathA mujane ratnatrayI dhAraNarUpa niyamA karI dIdhI. evIrIteM mahAroanAdino daridra nAva mUkAvyo, mane sArA AdamInI gaNatImA ANyo. evA ni kAraNa ane garaja vinA mahoTA upakArI mahAmunirAja te mArA ghara AMgaNAne viSe zrAvyA, e nAvanAnI puSTithI, prazastarAganA nAva udAsathI harSAnaMdanAM AMsu zrAve, te dAnano pahelo guNa. 2 bIjo jema saMsArI jIvane atyaMta iSTa vastuno saMyoga pA mavAthI romAvali unI thAya, tema mahoTI naktinA prajAvathI mu nine jozne te zrAvakanI sarva romAvati ubasita thAya, ane hRdayamAM harSa samAya nahIM, te dAnano vIjo guNa.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 ___chAdaza atithisaMvijAga vrata. 3trIjo munine dekhIne munipratye bahumAna utpanna thAya. jema koz saMsArI sAmAnya garIba gRhasthane ghera rAjA poteM cAlIzrAve tyAre te gRhastha, te rAjAne kevaM mAna Ape ? arthAt ghaNuMja mAna Ape, manamAM ghaNoja Azcaryamaya thara umeda nasyo harSa nasyo thAya. ane manamAM vicAreke aho ! Aja mahAre ghare mahA rAja AvyA, mATe gharamAM ko sArI ane navA jevI cIja hoya te hu~ emane neTa karuM, pharI pharI evA mahoTA loko mAre ghera kyA thI Ave ? Avo saMyoga pharI kyAreM malavAno ? A urlana yo ga to mArA mahoTA nAgyodayathI maTayo. evo vicAra karI ghara mAM je sarva karatAM sArI ane navAznI cIja hoya, te rAjAne neTa karavA mATe kADhe, vatI vicAreke A mahArA gharanI cIjane mahA rAja kabUla kare, to mahArAM mahoTAM nAgya huM mAnu, evA udA sathI te gRhastha, rAjAne potAnI vastu neTa kare, tema zrAvaka paNa sAdhune potAne ghera vyA dekhIne te pratye ghaNuM vahumAna kare. ane vicAre ke evA nispRhImAM ziromaNi, jagabaMdhu, jagat hi takArI, jagAtsala, niSkAmI, AtmAnaMdI, AtmArAmI, karuNA nidhi, paramopakArI, paramapAtra, karuNAsAgara, saMsArajaladhina karaNa, paramaupakAra karavAmAM dada, krodhAdikaSAyanadaka, poteM tarelA, parane tAranArA, evA mahAmunirAja cAlIne mahAre ghera zrAvyA, to Aja mahArAM mahoTA nAgya jANavAM, Aja rUDo suvi hANa thayo, Aja mahAre prAMgaNe kAmadhenu, kalpavRkSa, citrAvelI ane ciMtAmaNi e aNaciMti cAlI AvI ane Aja mahArI jA gRta dazA saphala thaz. evo harpanakho sasaMnrama hoto thako te muni nI sanmukha jAya ane trikaraNa zuddha praNAma karIne kahe ke dekhA mi! dInadayAlujI! padhArIyeM. mahArA gharanuM AMgaNuM pAvana kariye. evaM vahu mAna dara karIne gharamAM padharAve, paThI manamA vicAre ke,
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdaza zratithisaMvijAga vrata. 145 ho ! mahArAM atula jAgyano udaya thayo hoya to Aja yA sAdhu mahArAM zrAhAra pANIno anugraha kare je kAraNa mATe sAdhujIne yA hAra levAmAM mahoTI tajavIjabe. AhAranI gaveSaNA kare, zuddha nirdo panI pratIti yAve, tyAre to sAdhu AhAra le. e kAraNa mATe rakhe koi doSa mArAthI upaje ? evo vicAra karI trikaraNa yogeM bahuzuddha, mAna yo upayogI yako vidhipUrvaka yAhAra lAve, ane mIgaM va canothI te sAdhunI vinati kare ke he khAmijI ! he gurujI ! yA zu ddha nirdoSI AhArabe, e mATe he kRpAnidhAna ! muja sevaka u para parama zubha dRSTino pasAya karI sapAtrakara pasArIyeM. mahAro nistAra karIyeM. evAM mIgaM ne parama naktivaMta vacanoyeM vinati karato thako AhAra pe, tyAreM te munirAja, te yogya AhAra jANIne le, ne zrAvaka paNa jeTalI dAnalAyaka nirdoSa vastu hoya, teja sarvavastunI nimaMtraNA kare. evA vidhiyeM karI dAna pIne pharI te munipratyeM hAtha joDI, nIco namI, pRthvIpara masta ka lagAvIne namaskAra kare. paDhI valI mIgaM vacanoyeM vinati ka re ke svAmi ! kRpAnidhAna ! muja garIbanI eka vinatibe, te sAM jalI leiyeM. sevaka upara mohoTI kRpA karI mane mahoTo kasyo, mArI para mahoTo upakAra kasyo, Aja mahAruM ghara pAvana thayuM. utkR STa jAgyodaya vinA muninA caraNakamalanI raja gharamAM kyAMthI paDe ? ( guNipadakajadhUlarajakaMcana sevahuM mUla merA ) Ajano divasa saphala thayo. pharI paNa he svAmijI ! azana, pAna, khAdima, khAdi ma, auSadha, dveSaja, vastra, pAtra, sijhA, saMthArakAdi prayojana upa je, tyAreM sevaka upara kRpA karI avazya anugraha karavojI, svAmi jI ! Apa to mahoTA munirAjaDho, guNavAnbo, nispRhIto. Apane koi cIjanI kamatI nathI, koi vAtano pratibaMdha nathI, vAyunI pereM pratibaMdho. to paNa he karuNAnidhAna ! muja sevaka upara 19
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvijAga vrata. arthAt ghaNuMja da nasyo harSa 146 chAdaza atithisaMvi kRpA karIne pharI anugraha karavo. e pramANehamAna utpanna thAya. jema nI havasudhI te munizreSThane pahocADavA jAya. rAjA pati cAlIzrAve 4 cotho guNa eke, tyAMthI te munine vaMdanA ghera AvI, nojana kare. paNa tene manamAM harSa samAra ro muninA AgamanarUpa lAgyodaya thayo, teNe karI hAre ghare mahA thako vicAre ke Aja ko mAhAre nalI vAta tha gavAja hoya hoTo ko lAla thayo. kAraNa, je munirAja nisTahI tayAra kyAM rahita, gatapratibaMdhI, sahajaudAsI nirIha, evAne meM vinatina yo dhI eTale tarata mahAre ghera AvyA. vatI meM je AhAra Apyo, ta paNa sarva lIdho. vacamAM ko aMtarAyarUpa vighna na thayu. ethI karI mahAro ko sAro vakhata pragaTyo jaNAyaDe, pharI Avo yoga kyAreM male ? ane jo male, to jANuM je mahAre atulya puNyano prasAda thayo. evI anumodanA vAraMvAra kare. ___5 pAMcamo guNa, e je jema kozmaMdanAgyavAn puruSa, vyApAra ka ratAM karatAM thoDaM kamAya, tene kozka divaseM ekaja zodAmAM lada avyanI prApti thAya, tyAre te pharI vyApAranI anumodanA kevI cA hI cAhIne kare ? tevI rIteM enA karatAM paNa adhika dAnanI cAha nA samaketI jIva rAkhe. e pAMce guNoyeM yukta dAna ApaI, te zu a dAna kadevAya, e zukadAnathI atithisaM vinAgavata thAya. ___ ahIMyAM zrAvake sAdhune doSa rahita AhAra Apavo, a ne sAdhuyeM paNa doparahita AhAra levo. tyAM dopanI vicA raNA karatAM prathama zola doSa zrAvakathI lAge. ane zola doSa sAdhuzrI lAge, tathA daza dopa sAdhu ane zrAvaka vannethakI upaje, e prakAre vajhA malI veMtAlIza dopano tyAga karIne sA dhu AhAra lIye, te vetAlIza dopamAthI prathama zrAvakathI zo la dopa lAge, te lakhe The.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza za atithisaMvinAga vrata. 147 aho ! mahArAMatulyAkarmI doSa. te sAdhune vAste bakAyano AraMja mahArAhAra pAnIpajAve, te AdhAkarmI doSa, hAra levAmA ma uddezikadoSa. te jevAreM rasoi karavA mAMjhe, tevAreM SanI pratIti karanArane kaheke, rasoi ghaNI karajo. kAraNake,sAdhu - koz doSazrAvaze, temane sArI rIteM zrAparyaM. jo rasoI gharamA puSkala mAna jasto kozne devAya. kadApi rasoza kamatI hoya, to devAya na cano tyAreM sAdhune zuM apAya ? e mATe rasoza vadhatI karajo, evI kati sAdhunuM nAma lenI vadhAre rasoza karAve, te uddezikadoSa. '3trIjo pUtikarmadoSa. te zrAdhAkarmI pramukha hara koI doSe dUSita evo azujhAdAra hoya,te zujhAhAranI sAthai nelave,tepUtikarmadoSa. 4 cotho mizrajAtidoSa. te gharamAM kahyA kare ke, rasoza u tAvaleM banAvo. vakhata yoje mATe jo velAsara rasoza banAvo, to kAMza ApaNa jamIyeM ane kAMza sAdhune paNa ApIyeM. e mATe tAkIdathI rAMdho. ema kahI kahIne je AhAra banAvyo, te mizra jAti doSe dUSita AhAra jANavo. 5 pAMcamo thApanAdoSa. te je gRhastha, nojana vakhateM emaka he je Aja A rasozmAMthI ATalo AhAra vAzaNamAM jUdo kADhI rAkho. te jevAreM sAdhu zrAvaze, tyAreM devo paDaze, evI rIte vyavahAra karIne Apa, te pAMcamo thApanAdoSa. 6 baho pAhuDIdoSa. te sAdhune AvyA jANI cIja vastu A gala pAula khaDanaDa kare, dhakAdhakImA sAvadha kriyA karIne sA dhu Agala lAvIne AhAra thApe, te pAhuDIdoSa. sAtamo prAkRtadoSa. te sAdhune zrAvyo jANIne jo gharamAM aMdhAraM hoya, to tene maTADavAno prayatna kare, khaDakI,jAtI, vArI, vAraNAM, e sarvane tarata ughADI nAkhIne ajavAvaM kare, manamAM
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 dvAdaza atithisaMvinAga vrata. jANe je aMdhAraM haze to sAdhu AhAra leze nahIM. ema karI A hAra Ape. te prAkRtadoSa, AThamo kItadoSa. je sAdhune Avyo jANI karI bajAra mAMthI mUlya ApI karI AhAra vecAto lAvI sAdhune Ape, te kItadoSa, ___e navamo prAmityadoSa. te kozyU~ udhAra uDInuM lene Ape, karaja karIne Ape, te prAmityadoSa. 10 dazamo parAvarttitadoSa te sAdhu AvyA jANI manamAM vi cAre je, mahArA gharamAM to nIrasa AhAra; te sAdhune kema dI dho jAya ? vAste paDozI athavA saMbaMdhIne ghera, te nIrasa AhAra ApIne tene vadale sAdhune sAru sAro sarasa AhAra thoDo lAve, te sAdhune Ape, e doSa, naktithI athavA animAnathI athavA lokalAjathI thAya. eTale lokomA vAta carcA thAya, je Avo mA tavara gRhastha thazne evo AhAra sAdhune ApeDe, athavA ko nIra sa AhAra detAM thakAM pADozI joze, to ApaNI niMdA karaze, ne kaheze ke e evo AhAra sAdhune ApeThe! emATe lokalA jazrI sAro AhAra lAvIne Aye, te dazamo parAvartita doSa. 11 agIyAramo anyAhRtadoSa. te potAnA gharamA je AhAra vanelo hoya, te narakapaNAthI AhArane sAmo laz sAdhune sthA nakeM jazne Ape, te anyAhRtadopa. 12 vAramo janninnadopa, te koThImA tathA saMjIrA pramukhamA cIja rAkhetI hoya,te cIjano yAhAra, te koThI saMjIrA pramukhanu tAluM ughADIne temAMthI Ape, te janminnadopa. 13 teramo mAlAhRta dopa. te AhArane meDI mAla upara, a thavA ThIkA japara, athavA uta upara, athavA vIjA koi sthAnaka upara uco rAkhelo hoya, te nisaraNI pramukha mAMmIne tyAM pahocI
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAdaza atithisaMvijJAga vrata. 24e ne par3hI utArI lAve. athavA noyarAmAM nIce utarI temAMthI AhAra lAve, te AhAra, sAdhune thApe, te mAlAhatadoSa. 14 caudamo AbidyadoSa. te e ke pArakAnA hAthamA je cI ja hoya,te tenI kanethI bInavI lezne sAdhune thape,te Abidya doSa.. 15 paMdaramo anissRSTha doSa. te eke ghaNA mANasonI koza sAdhAraNa cIja, veMcI lIdhA vinAnI hoya, temAMthI upADIne sAdhune Ape, te anisRSTadoSa, 16 zolamo adhyavapUrakadoSa. te kalakalatA pANImAM bIjeM pANI pUre, athavA jAta pramukha cUlA upara caDelAMDe, temAM bI jA cokhA nAkhe, ema taiyyAra thatA AhAramA bIjI pUraNI kare, ane manamAM vicAre ke Aja gAmamAM sAdhu ghaNA AvyAne, te mAMthI harakora paNa AhAra levA mATe ApaNe ghera AvI caDaze, e mATe rasozmA ghaNI pUraNI karI rasoza vadhAre karAviye, evaM ka rIne panI te AhAra sAdhune Ape, te adhyavapUrakadoSa. e zola doSa, zrAvakathI sAdhune lAge je. emAM keTalAeka doSa ajANa paNe lAge, keTalAeka naktithI lAge, keTalAeka dRSTirAgathI lA ge ane keTalAeka animAnathI lAge. e zola doSa TAlI tajavIja karIne zrAvaka, zuddha AhAra sAdhune Ape ane sAdhu paNa tyAreM niSita AhAra jANIne le. have sAdhuthI zola doSa upaje, te kane. 1 prathama dhAtrIdoSa. jema dhAtrI udarapUrNArthe gRhasthanA vAla kane ramADe, tema sAdhu paNa gRhasthanA vAlakane ramADe, tareha tarehanAM vacanoyeM karI bolAve, capaTI vagADI rIjave, tareha tarehanAM cATu ka vacana bolI karIne bAlakane, hasAve, ghaNo pyArA dekhADe. tevU jozne te bAlakanAM mAtA pitAdika jANe ke sAdhujI a mArA bokarA upara vahu deta kare. teNe. karI te vAlakanA ni
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 kAdaza atithisaMvinAga vrata. mitte te sAdhu upara dRSTirAgano udAsI thAya, tevAreM sAdhune AhAra Ape. te AhAra sAdhu le, tyAreM dhAtrIdoSa lAge. 2 vIjo dUtIdoSa. te je sAdhu vicaravA gayA thakA zrAvaka .zrAvikAne kAsIdanI peThe paragAmanA samAcAra athavA kAgala ANIne Ape pIyaranI hakIkata lAvIne vahane kahe. valI vahana mukhane bIjI mukhacAturI banAvIne kahe ke, tamArI mAtAjI sukha cenamAMje, ane tamArA nAzjI paNa sAjA tAjAve. bIjA paNa sarva kuTuMbIyo kuzala dema . valI kake phalANAnuM sagapaNa thaDe, phalANAne Dokaro thayo, te tamone amuka cIja mokalaze, temaNe amuka cIja tamArI pAseMthI maMgAvI. ityAdika saMdezA kahI karIgRhasthane rAga japajAvI AhAra le.ahIMyAM ko gRhastheM dharmasaMbaMdhI saMvaravRddhi kAraNarUpa saMdezo kahyo hoya, tepaNa nidA avasareM na kahe, bIje avasareM kahe paNa saMsAra saMbaMdhI saMdezo to kadApi kAleM kaheja nahIM, evI rIteM gocarI jAyane saMdezA kahIne nidA liyeM, te vIjo dUtikarmadoSa. 3trIjo nimittadoSa. te gocarI gaye thake gRhasthane, nimita vatAve, gRhagocara, zunadazA, azunadazA batAde, tamone ATalA divasanI pIDA, tamone vAramo vA Agmo zani, evaM kahe; tathA ATalA varSanI tamone panotI, mATe amuka dAna Apajo, jApa karAvajo, ethI karI sukha thaze. Agala ghaNA sArA graha A vaze; tyAreM ghaNuM sukhacena pAmazo. tamArA dilamA amuka vAtanI ciMtA. evI manamAnI vAto kahe, tethI te gRhastha khuzI thAya, camatkAra pAme ane sAro AhAra Aye, te sAdhu lIe, tevAreM tene nimittadoSa lAge. 4 cotho AjIvikAdopa. te vahoravA gaye thake tyAM gRhastha nI pAseM potAnI jAti jhAti jAhera kare ne kaheke, zeThajI! tame
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza atithisaM vinAga vrata. 151 zramane nathI ulakhatA ? ame phalANA zAhanA bokarA, phalANA nA natrIjA, phalANo amAro nAi thAyaje, tamArI sAthe paNa zra mAre saMsArano nAto. tame amane ulakhatA hazo ke nahIM likhatA ho? paNa ame to sarva jANIyeM baiyeM. eka ahArArtha eTalA saMbaMdha pragaTa kare,te vAre te gRhasthane saMbaMdha saMbaMdhI rAga upaje.teNekarI te . khuzIzrI AhAra Ape, te AhAra sAdhu lIye,te AjIvikAdoSa, 5 pAMcamo vaNImagadoSa. te je AhArane artha sAdhu dIna paj bole ke, Aja saMsAramA sarva svArthI, paramArthI ko nathI. to amArI khabara koNa le? tamArA jevo koza dharmaruci, dharmiSTa, upakArI ane udAracittavAn hoya, te jANe, bIjo koNa jA Ne? ame to nirAdhAra, nirAlaMbanavRttivAlA baiyeM. amAro ko vAlo sago nathI. A nagaramAM to eka tamAruMja ghara dharmAtmAje, je ATalI paNa khara khabara tame lIyo bo. tame amArI tajavIja rAkhavAvAlAbo. tame to sAdhunA mA bApaDo tamebo, to amAro ATalo paNa nirvAha thAyaje. ityAdi dInatAnAM vacana nirvAhane arthe kahe, tyAre te gRhasthane kAMza anukaMpA ane kAMza animAna tathA kAMza rAga upaje, tevAreM AhAra ghaNo Ape, te sAdhu lIe, to pAMcamo vaNImagadoSa lAge. 6 ho tigaMDAdoSa. te AhArane arthe gRhasthane ghera gaye tha ke gRhasthanI nADI jUe, roganA AdAna, nidAna pramukha kahe,au Sadha, golI, cUrNa, kAtha pramukha batAve, roganuM mUla kAraNa kahe ke phalANI cIja khAvAthI vyAdhi utpanna thayo; te mATe jo golI khAto A, rasanI golI te khAU, nahIM to cAra pAMca di vasa auSadhino kvAtha kUTAvIne khUba tarehathI ukAlo karAvI pITha, evaM gRhastha sAMjale, tyAre khuzI thAya; ane manamAM jANe je e sAdhu sarvarIteM khabaradAra je. ene bIjuM kAM ApazuM to
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 dvAdaza atithisaMvinAga vrata. e leze nahIM. mATe khUba tarehathI zAhAra to ApyA karo? evaM vi cArI gharamAM strIyA dikane paNa te sAdhune sArI rIteM AhAra thA pavAnuM kahI rAkhe, evI rIteM gRhasthane rAgavAn karIne AhAra levo, tethI ho tigaMgadoSa sAdhune lAge. sAtamo krodhamidoSa, te je AhArane arthe sAdhujana koza gRhasthane ghera jAya ane te gRhastha to mahAkRpaNa, evaM sAdhu ye jANyaM. batI jogavAzye paNa te gRhasthane kRpaNatAyeM karI sAdhu ne AhAra ApavAnI sAmarthAz nathI; tethI te mukhathI nAkAro ke re. te samayeM sAdhu krodha karIne evI zApanI lASA boleke batIza ktiyeM paNa sAdhune AhAra ApavAnI nA kahoge to tamAre ghera lakSmI nahIMja raheze. je je te paNa naSTa thara jaze. yA navavidha parigrahanI je je vastu , tenI sattA raheze nahIM. evA zrA zayathI vole, tyAre te gRhastha zApanA jayathI ema jANe ka, e sAdhu, tapasvI, mATe tapazcaryAnA valathI AIM kaheto haze. zuM jANIyeM enA kahyA pramANe thai jAya to? mATe thoDAne mATe zuM karavA evaM karIeM ? ema vicArIne sAdhune AhAra devAnI samarthAz karIne AhAra Ape, evo krodha karI sAdhu AhAra le, te krodhamidoSa, athavA sAdhune AhAra ApavA mATe gharamA koz tarehano kaSAya karavo karAvavo paDe, te paNa doSa emAMja levo. AThamo mAnamidoSa. te je sAdhu, gRhasthane ghera AhAra devAne mATe jAya, tyAre gRhasthane joDne tenuM mahoTuM mAna tathA satkAra kare, tenI zajhine jozne kadeke tame mahoTA dharmAtmA ane jhaddhimAn gRhastho. athavA potArnu animAna dekhADavA sA ru evI rIteM kaheke, ame paNa ko divasa AvA hatA, amArA gha ramAM zrAddhaM avya hatuM huM ATalA gAmanokhAvaMda ito,amuka vakA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza atithisaMvinAga vrata. . 153 siradAra amArI sevA karatA hatA,zrAvI lakSmIno lahAvo letA thakA,khAtA pItA hatA,sarva jagyAyeM hukama calAvatA hatAathavA zramArovyApAra hajAro kozasudhIcAlatohato. pratyeka gAmamAMsa mArIpukAnahatI,lakSmInIsaMkhyAnahatI, hajAro rupaiyyAnI tokAMza gaNatI paNa nahIM rAkhatA hatA.jagyA jagyAnI dukAnanAMgumAstA ta thA nalAmaNIyA hatA. dukAnonA javAba,khata patra vigere zrAvatAha tA. deza paradezamAM koNa amane nahIM jANatA hatA? arthAt sarva ulakhatA hatA.have to ame sAdhu thathA, bIjAne ghera AhAra levAne arthe nIkaTyA bIyeM, tyAre have pADalanI vAta zuM yAda karIyeM? e q te sAdhunuM kahe sAjale, tyAre te gRhasthaloka paNa jANe ke "A sAdhupaNa asala mahoTA gharano be, evaDI bar3I saMpatti ko DIne nAvadhI sAdhu thayo dekhAya;e mATe ene jalIrIteM viveka pUrvaka AhAra Apo, emAM mahoTo naphoDe." evo bujhino prapaMca karI AgalI gRhasthAvasthAnI saMpattinAM vakhANa karIne AhAra levo, te mAnapiMsadoSa. tathA sAdhunI pAseMthI gRhastha mAna pAme. te evi rIteM ke te gRhastha, sAdhunI pAseM Aye thake mahoTI pa rSadAne viSe tene sAdhu jaMce sAdeM hAthanI saMjJA karI batAve ke ahIMyAM AvI beso. evaM mAna Ape, tyAre gRhastha jANe ke ATalA lokonI vacamAM amone Adara sanmAna Apyu;mATe e sAdhu sarva tajavIja vAlAve. mahoTI lAdanAbe. evaM jANI te gRhastha, jyAre te sAdhu ghera vahoravA Ave tyAreM AhAra Ape, ane te sAdhu le, tyAre tene mAnamidoSa lAge. e navamo mAyApiMmadoSa, te je AhArane Arthe sAdhu, gRhastha ne ghera gaye thake ko kUDa kapaTa karI rUpaparAvartanAdika kalA ka ' rIne ASADhanUti sAdhunI pereM mAyA prapaMca kare athavA vAjI garanI pereM taMtrakhyAla dekhADIne camatkAra upajAve. tethI karI 20
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 954 dvAdaza atithisaMvijAga vrata. loko Agraha kareM ke, zrA sAdhu to karAmatanuM gharajane; e sarvavi dyA jANe .evaM jANIne te sAdhune ghaNA sanmAnathI AhArAdi ka Ape. tathA valI kahe ke he svAmIjI! tamone je jozye, te tame vIju paNa kAMza vyo. evI rIteM mAyAprapaMca vidyAne phoravIne sAdhu AhAra le,te mAyApiMgadoSa kahiyeM. 10 dazamo lonapiMgadoSa.te je sAdhu thAhArArthe gRhasthane ghera jAya ane tyAM ko udAra ane prabala dAnano dAtAra joza ne te sAdhu tenA pAseMthI potAnA khapa karatAM vadhAre thAhAra lIe; tethI te lojapiMmadoSa sAdhune lAge. 11 agIyAramo puvapanAsaMstavadoSa. te zrAhArane arthe sAdhu gRhasthane ghera jAya ane tyAM ahAra le, te pahelAMja gRhasthanI stavanA kare ke aho! Agala paNa amoyeM ghaNA vakhata A ghara mAMthI ghaNo sAro ane svAdiSTa azanAdi cAre prakArano zrAhAra vahosyo.evaM ko na haze ke je thA gAmamAM AvIne zrA ghara mAM na zrAvyuM haze.yA ghara, sadAthI evuja dharmAtmA.zrA ghara kA Aja kAlanuM zuM ? valI enAM mAtA pitA paNa evAMja sudharmA tmA hatA.je ko anyAgata sAdhu zrAve, te ne khuzI thazne zrA hAra detAM hatAM.emanI naktinI tAripha keTanI karIyeM ? sarva jagyA yeM A gharanI yaza pratiSThA prasijhane. emanA pUrvajonI evI, nakti sahita karaNI hatI to zrA paNa emanAja putra. emanI paNa te karatAM savAra nakti, emanA vaMzamAM mahoTA kuladIpaka thagayA, temanAM nAma hajI sudhI cAlyAM Avete. evI evI stuti karIne saMnalAve, athavA AhAra lIdhA paThI te gRhasthAnA mahoDhA upara stuti kare ke zeThajI! tame ghaNA lAyaka gRhasthage,sAdhujana viSe naktimAn ge,tamArA jevo vIjo ko dAtA nathI.A gAmamA ha mezAM tamAraM ghara sAdhune zrAdAra thApavAmAM dhorI .tame zrI ji
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAdaza atithisaMvinAga vrataM. 155 nazAsanamA gajeMDo. sthaMno, dIpaka bo, amArAM mAtA pitA bo, tame avasaranA jANage, parIkSAvaMta bo, ane calA juMmAnesa vaine ulakho bo. je gAma jAyeM baiyeM, te gAmamAM tamAraM yaza vyApta tha rajhuMDe. ityAdika rItiyeM karIne sAdhu thAhAra le, tyA, puvapachAsaMstavadoSa lAge. 12 bAramo vidyArpidoSa. te AhArane arthe sAdhu gocarI jatAM pahelAM annapUrNA devInuM zrArAdhana kare, jenI prasannatAthI jyAM jAya, tyAM ghaNo ane sAro AhAra male. evIrIteM devatAnI prasannatAthI sadA gRhasthanA gharathI thAhAra lAve, te vidyApinadoSa, 15 teramo maMtrapiMmadoSa, te thAhAranA nimitteM gRhasthane kAmaNa, mohana, vazIkaraNa ane uccATana pramukha prayoga kare; tathA mukhabaMdhanAdi kozyaMtra prayoga karI thApe,athavA gRhasthane zIkhAve, hastakalA kare, athavA koza taMtravidhithI jUTu dekhAvA mAtra kAMza kare, ema maMtrAdi phoravI camatkAra dekhADIne thAhA ra lAve, te maMtramidoSa. 14 caudamo cUrNamidoSa. te zrAhArane arthe sAdhu, gRhasthane ghera jAya, tyAM te gRhasthane aneka jAtinAM auSadha, cUrNa, melAvI Ape, athavA te cUrNanAM vidhi, rIti, kriyA, kartavyatA, sahu karI Ape, tyAre te gRhastha, te sAdhu upara rAgI thazne jANe je amArI sAthe gurujI kozvAtano aMtara rAkhatA nathI, mATe e rUDA sAdhuLe.e pramANe rAgI thazne AhAra thApe, te sAdhu le. e vAta pUrve tigaMgadoSamAM kahIje; paNa ahiMyAM eTadvaM vizeSa je je sAdhu po tAne hAthe auSadha, cUrNAdika siddha karI Ape, te cUrNapiMmadoSa. 15 paMdaramo yogapiMgadoSa. te je sAdhu AhArArthe pAdale pAdika karI, koi mahoTo camatkAra dekhADI lokone khAnukUla karI AhAra le, te yogapiMmadoSa, ahIMyAM pUrve maMtrAdi yoga
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 dvAdaza zratithisaMvijAga vrata. doSa kahyA, te to sarva mudramaMtra, paNa mAM to mahoTo cama tkAra kare, mATe jUdo neda thayo. 16 zolamo sUlakarmadoSa. te sAdhu AhArane arthe gRhasthane putrIyo jone, garja rahevAnuM auSadha batAve, athavA poteM te auSadha vanAvI pe. athavA koi nAcaraNI strI hoya, te pa puruSa sAthai kukarma kIdhuM hoya ne tethI te garbhavatI thara hoya, paDhI te garbhapAta karavA mATe, sAdhune zrAvyo jANIne tenI pAseM pravIne potAnuM zalya maTADavA mATe garIba thane te sAdhu Agala dIna jApa kare ne kahe ke hai khAmijI ! muja hatyArIno upakAra karo. . pApa mArAthI thayuMbe, te upakAra karIne TAlazo to jIvIza, nahIM to mAre saravuM paDaze. evAM vAraMvAra dInavacana sAMjalIne sA dhune karuNA upaje. tyAreM garjanA zAtana pAtana prayoga pramukhanAM auSadha vattI pramukha hoya, te batAvI Ape, teNe karI te strI khuzI thane sAro prahAra ANIne Ape athavA mUlabaMdhana je garna sthirIkaraNa prayoga kare athavA zAMtikarma kare. evI kriyA ka rIne AhAra le, te mUlakarmadoSa. e karma, sAdhuyeM avazya naja karavuM. e karmane mahAduHkhadAya jANIne jarura tyAgavuM. e zola utpAdana doSa sAdhuthI thAya; ane pUrva je zola doSa kA te zrAvakathI thAya. tene umadoSa kahIyeM. e pramANe e vatrIze doSa TAlIne AhAra le, te eSaNAzuddha kahIyeM. anyathA aneSaNA kahiyeM. have daza grahaNadoSa kaheThe. 1 prathama zaMkitadoSa te AhAramAM ko ugamAdi dopanI zaMkA yAve to AtmArthI sAdhu, te AhAra na lIe. jo lIye, to zaMkitadoSa lAge. 2 vIja pratidopa. te je nadayAdika yogya vastu te sacitta athavA citta hoya tenAthI hAtha kharaDyA hoya teve hAthe
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdaza atithisaMvinAga vrataM. -157 athavA ayogya avyathI nAjana kharaDyu hoya, evA nAjanathI AhArAdika Ape, sAdhu le, tyAreM mrakSitadoSa lAge, 3trIjo nikSiptadoSa. te je mATI, pANI pramukha hareka sa citta vastuno sparza karIne athavA paraspara saMghaTTa thavAthI aci tta thAya, evo AhAra le, te trIjo nikSiptadoSa. coyo pihitadoSaH te eke, 1 sacitta vastu acitta vastu yeM DhAMkI hoya, 2 sacitta vastu sacitta vastuyeM DhAMkI hoya, 3 acittavastu sacitta vastuyeM DhAMkI hoya, 4 ane acitta vastu, acittavastuyeM DhAMkI hoya. e cAra nAMgAmAM cotho nAMgo zu kaDe ane bAkInA traNa nAMgA azukale, emATe e traNa nAMge AhAra le, tyAre pihitadoSa lAge. ___pAMcamo saMhRdoSa. te je AhAra ApavAnA vAzaNamAM a yogya vastu narI hoya, te vastu bIjA vAzaNamAM nAkhIne pI teja vAzaNazrI AhAra Ape, te pAMcamo saMDhadoSa. 6bako dAyakadoSa. te je napuMsaka, bAlaka, ativRkSa, AMdha lo, pAMgalo, kaMpavAyuthI jeno deha kaMpato hoya te, jenA pagamAM zaMkhalA, beDI pramukha jaDI hoya te, dhAnyane khAMmato hoya te, dhA nyane dalato hoya te, dhAnyane nusato hoya te, carakhA carakhI phera vato hoya te, kapAsa loDhato hoya te, kapAsane kAlAmAMthI bUTo pADato hoya, valoNuM valovato hoya, jamato hoya, ukAyanA AraMjanuM kArya karato hoya, sAta mAsa uparAMta garbhavatI strI hoya, bAlakane dhavarAvatI strI hoya, ane je strInuM bAlaka raDatuM hoya, tene paDatuM mUkIne. e upara kahelI kriyAmAMnI harako kriyA karatAM je dAtAra AhAra Ape, tevA yogano AhAra sAdhu na lIye; ane jo le, to dAyakadoSa lAge. sAtamo janmizradoSa. te yogya AhArane ayogya thAhA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 dvAdaza atithisaMvinnAga vrataM. rasAyeM mizra karIne Ape,ane te sAdhu le, tyAreM janmizradoSa lAge. ___Agmo apariNatadoSa. te AhAranA varNa, gaMdha ane rasa, te kA pariNAmAMtara azgayAM hoya; kAMza na tha gayAM hoya, valI pUrNa saMskAra thayo nathI, ane kAMza kAco kAMza pAko, evo AhAra thayo hoya, te vakhata sAdhu te gRhasthane ghera AhAra levA Ave,tyAreMtene te Ape athavA te gRhastha dAtAnA gharamAMnAM mANaso mAhelA kozkane AhAra ApavAnI ruci thave ane kozkane A pavAno nAva nathI, tyAre jene ApavAnI ruci thai hoya, te dAna Ape, tevAreM vIjAnA dilamAM kheda upaje. evA beja gRhasthane apa riNata kahIyeM. evo AhAra sAdhu le, tyAreMapariNatadoSalAge. e navamo liptadoSa. te je gharathI sAdhu AhAra le, te AhAra ApanAra dAtAranA hAtha te vakhateM kharaDyA hoya, te dAna devA mATe te vakhate te dAtAra, potAnA hAtha sacitta pANI pramukhathI dhozne paThI AhAra vahorAve athavA vahorAvyA palI hAtha dhoza nAkhe tyAre tene, sAdhunimitta pazcAt karmano AraMja lAgyo. evo AhAra sAdhu le, tyAreM liptamidoSa lAge. 10 dazamo barditadoSa. te je sAdhune AhAra ApanAro mANasa ve te anna, nAta, ghRta, rasa, dahI, mage, tathA rasavatI zAka,nAjI, mAMmA pramukha nUmi upara verato tathA Dholato thako AhAra Ape, eTale thoDo nUmi upara verAya, thoDo vAzaNamAM rahe, tevo AhAra Ape ane te sAdhu le, tyAreM barditadopa lAge. e daza doya je gra haNanA kahyA, te sAdhu ane zrAvaka behunA malavAthI thAyaDe, ane pUrvanA vatrIza.ekaMdara vetAlIza dopa lAge.e veMtAlIza dopa rahita AhAra sAdhu lezyAvyA paThI gurusamIpeMzrAvIne gocarI Alove. zrAvatAM, jatAM tathA AhAra letAM je je kriyA thai hoya te, tathA je je uttara pratyuttara thayA hoya te, sarva yAda karIne gurune kahe, tyAre
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdaza zratithisaMvijAga vrataM. 15 te guru hArane nirdoSa jANI AjJA Ape paDhI gurujI tathA sthavira, tathA bIjA je sAdhu hoya, temane nimaMtraNA kare, ane sarvane kahe ke he sAdhujI ! tame paNa AhAra vAvaro. tyAreM te sAdhu AhAra karavAne bese, tyAM AhAra karatI vakhata pAMca doSa lAge. te pAMca doSanAM nAma lakhe be. 1 prathama saMyojanAdoSa. te thAhAra karatAM sAdhu vAdArthe dravya dravyAMtarathI melAvI karIne khAya. jema tarakArImAM lUNa, marIca, kha TAi pramukha melAve, sArI cIjamAM mItuM melAve. evI rIteM svAdiSTa navIne khAya, tene saMyojanAdoSa lAge. sAdhune to pAtramAM jevo AhAra paDyo hoya, tevo khAvo, paNa te AhArane yAgala pAbala kare nahIM tathA AhAranI pratyeka cIja jUdI jUdI khAdhi jAya nahiM to sarva cIja kI melavIne gholIne khAi jAya paNa je AhAra zrI rasamRddhi vadhe, te na kare. kaDhI pramukha khAtAM thakAM paNa sabaDakA ghaNA thAya, te na kare tathA pApaDa pramukha khAtAM thakAM ghaNA varaDa kA thAya, te na kare. ghaNA karaDakA na kare tathA ghaNo bacabacATa zabda thAya, te na kare. evI rIteM sAdhu jojana kare, tema batAM je sAdhu dravyAMtara melavI ne rasasahita saraDakA pramukha narIne khAya, tyAre tene saMyojanAdoSa lAge. 2 2 bIja pramANAtikramadoSa. te puruSano AhAra banIza ko yA pramANano be ne strIno AhAra zradvAvIza kolIyAnobe, e karatAM eka ve pramukha kavala vadhAre jame, to pramANAtikramadoSa. 3 trI jo aMgAradoSa. te sAdhu cAhAra karatI vakhateM AhAranA denAranI athavA zrAhAranI tArIpha karato khAya, te ema ke muka prahArano ApanAra paNa caturate. Aho zI enI caturAiDe ? jojana paNa sarva sarasa ne sukhAdaDe, valI e AhAra zrApanAra gRhastha hAthano paNa udArate. jene peDhe tenuM pAtra jarapura karI a 1 J
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 dvAdaza atithisaMvinAga vrata. Apele. AhAravahoravA pharI vIjAne ghera javAnI zbA rahetIna / thI. tathA je vastu vahorAve, te paNa ghaNI khAdiSTa ane jAveM karI vahorAve . temAM paNa Ajano AhAra to ghaNo khAdiSTaje. evI AhAranA ApanAranI tArIpha karIne khAya, te aMgAradoSa. 4 cotho dhUmradoSa. te AhAranA ApanAranI tathA AhAranI niMdA karatothakokhAya.te emake phalANo dAtAra to ko sAro na thI, hAthano mahA kRpaNa, valI enAmAM kAMza cAturya paNa nathI, sArI vastune vagADI nAkhIne khAyaje. eno sadA sarvadA eja DhaMgaje. jUna ! cIja barovara jo vanAvI hoya, to kevI svAdiSTa thAya ? tene kevI vekhAda karInAkhIne ? eto kamodane kuzakA karIne khAya De. catura hoya te to kuzakAne kamoda karIne khAya. A AhAra kevI rIteM khAdho jAya ? emAM kAMza khAda nathI. eto gale paNa utarato nathI. evAM dUSaNo deto thako khAya, te dhUmradoSa. ____5 pAMcamo akAraNadoSa. te je sAdhu, vinaya, vaiyAvacca, saMya manirvAha, pravalakudhA zujadhyAnasthiratA. ityAdika kAraNa vinA kevala zarIranI puSTatA nimittaM sarasa ane susvAda AhAranuM jojana kare, te akAraNadoSa. e pAMca maMmalikadoSa kahyA. te AgalA veMtAlIza sAthai melavatAM saDatAlIza doSa thayA. e saDatAlIza doSa rahita AhAranA lenArA je sAdhu temane atithi kahIyeM. tevA sAdhune zrAvaka, doSa TAlIne AhAra nimaMtraNA kare ane je je AhAra sAdhuyeM lIdho hoya, temAMnoja AhAra pote paNa ja me, kadAcit evA sAdhuno yoga na male, tyAreM zuddha zraddhAvAn ane vrata niyamAdikadhAraka, evA suzrAvakane ati ghaNA mAna thI volAvIne mahoTA naktinAva pUrvaka jamADe ane je AhAra te jame, temAMnoja pote paNa khAya; paraMtu paMktivicheda AhAra na kare.prAyeM e vratanI, posahanuM pAraNuM karavAmAM mukhyatAThe. pravAha
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdaza atithisaMvinAga vrataM. 161 thakI bIjA divasomAM paNa vrata pramukha karejale. tenA pAMca a ticAra, te kade. 1 prathama sacittanikepa aticAra. te sacitta cIja mATI, pA NIno ghaDo, balato cUlo athavA anAjano Dhagalo, athavA saci tta pAna, tathA phala, evI cIjanA upara, dAna devA lAyaka je zrA hAra hoya, te mUkI rAkhe eTale manamAM sAdhune zrAhAra nahIM devA nI tuba bujhiye vicAra kare je, meM to atithisaMvinAgavata lIdhaM be, tethI mAre to sAdhune sarva cIjanI nimaMtraNA avazya karavI paDaze; ane sAdhu paNa levA lAyaka hAra joDne leze. mATe hamaNAMdhIja thA yukti karuM ne par3hI jo huM nimaMtraNA karIne zrApa ha karIza, to paNa te AhAra sAdhu leze nahIM. evo tuba buddhiyeM vi cAra karI AhArane sacitta cIja upara dharI rAkhe.palI sAdhune zrA graha karI bolAve, jUThI nAvanA nAve; paNa sAdhu, sadoSa AhArade khIne te zrAhAra sIdhA vinA pATo phare; tyAre te kuTila buddhivA lo jANe je meM sAdhune nimaMtraNA sarva cIjanI karI, mATe mahAraM vrata to akhaMga thayu, ane thAhArano kharaca paNa na thayo ! evo phe la kare, te prathama aticAra. evaM te kubuddhi kuTilatAthI kare, kAM to ajJAnanakalAvathI kare. 2 bIjo sacittapihiNa aticAra. te dAna devAnI cIja saci tta phala patrAdikeM karI DhAMkI rAkhe. e paNa na devAnI buddhithI DhAM kI rAkhe, athavA ajJAnatAthI DhAMkI rAkhe, te bIjo aticAra. 3 trIjo anyavyapadeza aticAra. te zrAhAra nahIM devAnA nimitteM jyAreM sAdhu Ave, tyAreM mahoTo nAva dekhADIne AhAra nI cIja, potAnA hAthamA lezne sAdhunA mukha Agala dhare. tyAreM sAdhunA AcAra pramANe sAdhu pUDhe ke e cIja koNa saMbaMdhI ? eTale e cIja konI ? te sAMjalI te dAtA kahe ke he khAmijI!"
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAdaza atithisaMvijAga vrataM. e cIja tame lIyo, e amArI nathI paNa amArA nAznI zra thavA saMbaMdhInI De eTale te amArIja . te amAro nAzpaNa bahu ja nAvika tathA dharmaruci. tamane A cIja thApI sAMjalIne bahuja khuzI thaze. e mATe Apa lezya; kazo khataro nathI. evIrI teM bahu mAna ane Agraha kare, paNa manamAM jANe je ke yA pAra kI cIja te sAdhu veze nahIM. mATe bahuja jAva dekhADe paNa te sAdhu, sIdhA vinAja pAlo pharI jAya, tyAre te dAtA vicAre ke meM to mAruM vrata paNa sAcavyu ane kAMza kharaca paNa na thayu! evI kubuchino phelAva kare. tathA ko dRSTirAgI dAtAra, dRSTirAgathIde vAnI buchiyeM vIjAnI cIjane potAnI kahIne Ape,te paNa emAMja Ave. zrAvakeM to zuddhAhArArthI sAdhu AMgala yAthAtathya kahevU jozye, paNa kapaTa na karavU. e pramANe trIjo aticAra lAge. 4 cotho samatsaradAna aticAra. te gRhasthane ghera ko sAdhu gocarI Ave thake ko bati cIja jUe, ne te cIjano sAdhune kha pa hoya tethI te cIjanI yAcanA kare, tyAre dAtAra hoya te toDa tI cIjanI nA kahI zake nahIM; paNa manamAM khIjAzne zrApe, te samatsaradAna kahIyeM. athavA ko sAmAnya gRhastha sArI rItethI parigala dAna zrApeje, tenI tArIpha lAMjalIne sahana karI na zake, tevAreM manamAM IrSyA ANIne kahe ke, e sAmAnya garIva utAM dAna sArI rIteM ApIne zuM mArAthI paNa mahoTo thavAnI cAha rAkhe ne ? to have hu~ evaM dAna ApuM, ke tevu dAna enAthI dIdhuM jAya nahIM. e potAnI meleM thAkIne vesI jaze, evI rIteM pArakA guNanI IrSyA dharIne je dAna Ape, te paNa samatsaradAna kahe vAya. e cotho aticAra. 5pAMcamo kAlAtikama aticAra.te sAdhune gocarIno vakhata tha -", yo jANIne sAdhunI gaveSaNA na kare,ane jANe ke have e sAdhu ne
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ B dvAdaza pratithisaMvijAga vrataM. 163 zrAhAra lene pADhA potAne sthAnakeM javAno vakhata thayo, sAdhu paNa potAno khapa jeTalo AhAra lai AvyA hoya, bIjA zrahArano khapa na hoya, tyAreM te gRhastha kuTilapaNAyeM vicAre ke AhAra to sAdhu la vyAve, ane have AhArano khapa haze to thoDo ha ze! ema vicArI gocarI thI pharatI vakhateM sAdhune jovo nIkale. e vAmAM koi sAdhu potAnA prayojana mAtra AhAra lene potAnA sthAnaka pratyeM jatA hoya temanI kane jazne te zrAvaka mahoTI manu hAra kare ke he svAmijI! mAre ghera padhArIyeM, mArA manoratha saphala karIyeM, mahArI vinati dIlamAM dharIyeM, krapA karIne mane nistA riyeM, kAMka zuddha AhAra leiyeM, jema huM paNa paJcakhANa pAluM. ema vAraMvAra kahe. evI tenI vinati sAMgalI sAdhu kahe ke he mahAnubhAva ! zramA re to have AhArano khapa nathI. khapa mAphaka to zrame lAvyA DhaiyeM, dhAre AhAra amAre zA kAmano ? evaM kahIne te sAdhu Agala cAlatA yAya, tyAre pharI te kuTila dAtA kahe ke, he svAmijI ! mA re sAdhune zrAhAra vahorAvyA vinA khAvAno niyamale . tame kAMika paNa vahoro to huM khAiza, nahIM vahorazo to nahIM khAuM. te sAM jalI sAdhu aMtarAyanA jayazrI evaM vicAre ke ene ghera jazne thoDuM lei AyuM, bahu nahIM lanaM evaM vicArI tene ghera jazne kiMcit mAtra AhAra laine jAya, tyAreM te gRhastha, manamAM vicA re ke mAruM vrata paNa palyuM ne kharaca paNa ghaNo na thayo ! a thavA sAdhune sthaM kila bhUmi praye jatAM dekhI ne kuTilatAthI te zrA vaka, prADo pharIne jAva dekhADI ne kar3e ke de khAmIjI ! ghera padhAro, ane zuddhamAna AhArano anugraha karo. te sAMjalI sAdhu kahe ke he mahAnunAva ! hamaNAM to zrame AhAra pANI karI cUkyA; have nihArabhUmi pratye jazeM baiyeM. tyAreM te markaTa vairAgya batAve ke huM jAgyahIna, mane ghaNA aMtarAyano udayabe jurja ghaNo vakhata tha pahi
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 dvAdaza zratithisaMvijAga vrataM. i gayo !! to paNa mahAro manoratha saphala thayo nahIM. sAdhune gocarIno vakhata paNa jato rahyo, zramAre ghera asUra yai gai. ha ve zuM karUM ? evo dekhADavAmAtra pazcAttApa karato ghera jAya. te paNa pAM camo aticAra athavA devAnA nimittathI pahelo poteM jame 2 pI sAdhu bolAve, to kAlAtikrama thAya eTale sAdhu kema zrAve ? kadApi ve to bAkI vadhelo AhAra sAdhune pe. sA dhune to evA AhArano paNa kazI harSa zoka nathI. zarIrane jA DuM ApavAmATe e AhAra paNa sArojabe paraMtu dAtAranI e zuddha cAla nathI, dAna ApIneja jamavuM, e cAlate. ema karI paThI pelo gRhastha manamA vicAre ke meM dAna paNa pyuM ne bahu kharaca pa Na na yuM ! e pAMcamo aticAra e pAMca praticAra mAMdelA pa helA traNa ne pAMcamo, e malIne cAra aticAra daMjathI thAyave. athavA ajJAnapaNAyeM jolAjAvathI thAya. ne cotho prati cAra, dveSadoSathI thAyaDe. e cothA zikSAvratanI zailI kahI. iti zrI dvAdazavrata vivaraNe paMmita zrI udyotasAgaraga pinAkRtA dvAda pratithisaMvijAganAmaka caturtha zikSAvratakathane jASA saMpUrNA 12 eTale zrIM zrI samyaktvamUla vAre vratanI vigata saMpUrNa ya. have sama kitamUla vAra vratadhArI zrAvakane ekazo covIza zra ticAranI khabara rAkhavI, e sarva zraticAra jANapaNAmAM rAkhatrA, paNa AdaravA nahIM. eTalA mATe ekazo covIza aticArato vicAra lakhI yeM yeM // mAM prathama sama kitanA pAMca praticAra, vAra vratanA pratyekanA pAMca pAMca praticAra karatAM dAnanA paMdara aticAra. e = thA, ne karmA 20 zraticAranAM
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ - saMleSaNA batAticAra svarUpaM. 165 kharUpa to vratanI vigatamAM lakhI gayA baiyeM. bAkI saMveSaNAnA pAM ca tathA jJAnAcAranA Au, darzanAcAranA Au, cAritrAcAranA zrApa, tapAcAranA bAra, ane vIryAcAranA traNa. e bajhA malI cu mmAnIza aticAra, tenuM svarUpa kahIeM jaieM. ||ath // // zrIsaMleSaNAvratAticArasvarUpa praarNbhH|| tyAM saMleSaNAnA be nedaje. eka avyasaMleSaNA, bIjI jAvasaM leSaNA. temAM prathama avyasaMleSaNA. te je sAdhu tathA zrAvaka zrana zanano manoratha kare, tyAreM prathama saMleSaNAtapa kare. te tapa, A gamokta vidhiyeM kare. te saMleSaNAtapatraNa prakAranuM be. utkRSTa, madhyama, ane jaghanya, temAM utkRSTa bAra varSamuM, madhyama bAra mAsarnu, ane jaghanya bAra padamuM. temA utkRSTa saMleSaNAtapavA lo prathama cAra varSa vicitra tapa kare, par3I pharIcAra varSa SaT vigaya rahita vicitra tapa kare, panI valI be varSa ekAMtareM upavAsa kare; ane pAraNe AMbila kare. pabIba mAsa nAnAvidha vikRSTa tapa kare, bauthI vaM tapa kare nahIM ane pAraNe AMbila kare, vasIma hInA ativikRSTa tapa kare paraMtu AThamathI urcha tapa kare nahIM, pAraNe AMbIla kare. tevAra pabI valI eka varSa niraMtara AMbila kare, e rIteM bAra varSa utkRSTa tapa pUrNa thAya. 1 ejarIteM madhyama tathA jaghanya tapa paNa. jevI varSanI saMkhyA be tevIja mAsanI tathA padAnI gaNatarI. A saMveSaNAtapa kara tAM zarIra gatarasa, ane dhAtu sarva zoSAya, asthicarmAvazeSa a pazaNa karavA yogya zarIra kare, tyAre tene avyasaMleSaNA kahIyeM. bIjuM nAvasaMleSaNA. te aMtaramAMthI viSaya, kaSAya, nokaSA ya, gArava, saMjJA. ityAdi aMtaradoSane ati dINa kare. eTale praba
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 ___ saMleSaNA vratAticAra svarUpaM. tI nathI. mATe pIDAthI vahelA pAra utarI ! evo vikalpa uThe, te cotho aticAra. ____5 pAMcamo visayAsaMsappaLage aticAra. te aNazaNa karIne aNazaNanuM phala, kAma noganI prApti zve; te pAMcamo aticAra. __e saMleSaNAnA pAMce aticAra vyavahAra prasiddhathI to zraNa zaNa niSThAeM kahevAyace. paraMtu vastugateM to sarvavratamA lAgeje. 1 jema sarvavrata, sarva niyama, dAna, pUjA, vinaya, vaicAvacca, ane pratyAkhyAnAdi kriyA karIne yA lokanA sukhanI zchA na rAkhavI. tema batAM jo rAkhe, to pahelo aticAra lAge. ___ tathA paralokeM devagatyAdikanI zvA na rAkhavI, tema batAM jo rAkhe, to bIjo aticAra lAge. 3 tathA Avo manuSyAvatAra pAmyA baiyeM, dharmaniyamakaraNI, jI , vadayA, jinapUjA mahotsava pramukha karIyeM jaieM; zAstra sAMjalIeM bai yeM,e sAraMbe, e mATe ghaNuMjIvIe to sArUM.rakhe AyuSya sthiti pAseM AvI jAya ? ehavo vikalpa na kare,ane kare, to trIjo aticAra. 4 valI dharma karatAM ko pUrvasaMcita pApakarmanA udaya thavAthI ghaNI azAtA pAmavA lAgyo. tyAreM maraNane zve je maraNa pAmIeM to A muHkhathI bUTIeM. paNa te ebuM na vicAre je maraNa pAmavA zrI kAMza karma tUTe nahIM. muvAthakI paNa vIjA janmamAM anukta karma pAgalane Agala taiyyAra."kRtakarmayonAsti' ema jANa bu,ulaTI maraNanI zchA rAkhavAthakI azujakarmarasapopaNa thAyave. kAraNa ke navA azunna vikalpaM azunabaMdha thAya; e mATe sAdhaka, maraNanI zchA naM rAkhe jo rAkhe, to cotho aticAra lAge. , 5 tathA dharmaphala to nirjarA.te nirjarA sAdhya dharIne je je dharma kare,temArgI jIva zrArAdhaka kahevAya.tyahAM kAmanoganuM phala sAdhya rAkhIne karma kare, tyAre pAMcamo aticAra lAge. ema sarva vratamAM
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16e jJAnAticAra kharUpaM. saMleSaNAnA pAMce aticAra lAge. e mATe upayoga saMjAlIne pAMce aticAra tyAgavAthI sAdhakatA samare, iti saMleSaNA paMca vratAticArakharUpaM saMpUrNam // // atha // ||shrii jJAnAcArasya aSTAticArasvarUpa praarNn|| 1 prathama AkAlAdhyayana aticAra. te kAla vinA sUtra siddhAMta jaNe gaNe. tyAM aticAra lAge, te kAlavelA kaheje. prathama savA ramAM eka ghaDI rAtrInI ane eka ghaDI prAtaHkAla aruNodaya thayA palInI. e be ghaDI prajAtanI kAlavelA kahIyeM. tathA e vIja rIteM be ghaDI madhyAnha kAlanI, tathA eja rIteM be ghaDI saM dhyAnI, tathA be ghaDI madhyarAtrInI. e cArene kAlavelA kahIeM. e kAlavelAmAM narbu jaNa, gaNavU, sAMjalavu, e kAMza paNa kara, nahIM. e kAlavakhateM e kAlanI kriyA je paDikamaNAdikale te sukheM kare; paNa bIju navu naNe gaNe nahIM. e kAlanI vakhateM ma nogata japa, dhyAna sukheM kare, paNa vacanoccAra karIne naNe nahIM. e aticAra, sAdhu ane zrAvaka bannene sAcavavo. jo naNe, to sAdhu ane zrAvaka bannene aticAra lAge. tathA sAdhune kAlika sikAMta pahele pahora athavA cothA pahora zivAya zeSa kAlamAM sikAMtasUtra naNAya nahIM. rAtriye paNa emaja jANavU, valI vIjA, trIjA pohoramAM arthaciMtavana kare tathA akAleM meghavRSTi thAya tathA traNa comAsAnA mahA paDavAnA aDhI divasa asalAi, te AvI rIteM ke arjI caudaza, pUrNimA ane paDavo e aDhI divasa tathA Azo ane caitra zuda pAMcamathI te vadi par3avA sudhI asasAra. tathA bara gAumA mahAsaMgrAma thato hoya, tyahAM sudhI
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 jJAnAticAra svarUpaM. asajhAi tathA rAjA, chatrapati, mahoTo dezAdhipati maraNa pAmyo hoya tenA takhata upara jyAM,sudhI navo rAjA na vese, tyAM sudhI te deza mAMjhA ityAdika aneka siddhAMtamAM sajhAikAla koThe. tathA mlecchanA tahevArakAleM eTale bakarIdeM mahAhiMsA thAyave. mA Te te divaseM keTaloeka kAlarAtrI pramukha, mahA hiMsAnA divasa mAM paNa siddhAMta evaM nahIM. tathA so hAthamAM paMceMdriya jIvanuM ka levara jyAM sudhI paDyaM hoya, tyAM sudhI siddhAMta je jinapraNIta sUtra te kAMs aNAya gaNAya nahIM. e kSetrathI asajhAi kahIeM. ityAdi asajhAnA prakAra zrAgamamAM ghaNA kahyAbe; temAM siddhAMta jaNa vuM tathA sAMjala paNa nahIM. ne jo naNe tathA sAMjale, to jJAnano kAlAticAra lAge. B * 2 bIjo vinayahInA ticAra te guru, pustaka, tathA jJAna nAM upakaraNa je pATI, pothI, ThavaNI, kavalI, sAMpaDA, sAMpaDI, r3ha satarI, vahI, nokaravAlI tathA aDhAra jAtinI bIpinA akSara sa hita kAgala pramukha upakaraNane paga lagADe, pagathI dAve, yUMka la gADe, yUMkI kara mUMse, eThe hAthe sparza kare, akSara upara retI nAkhe, upara vese, sUve tathA phADI nAkhe, evA mukheM eno uccAra ka re, koi dravyanA upara akSara hoya, tene pAseM rAkhyA thakA tyAM va DInIti, laghunIti kare, laghunIti, vaDInIti karatAM uccAra kare, snAna, maithuna, pUjA karatAM bole, pustakane vAle, jalamAM vR kADe, vece. ityAdika AzAtanA kare, ane gurunI tetrI AzA tanA na TAle, te vinayahI nA ticAra. 3 trI jo vahumAnA ticAra. te guru tathA pustakAdikanuM gha mAna na kare, temanI va rAkhe nahIM. vaha sAdhya dharApa darivarma puruSane dhanaprApti thayAthI jevo yati A kAma joganuM phala sAdhya mAnya puruSane ghera rAjA poteM cAlInecAra lAge. ema sarva vratamAM
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAticAra svarUpaM. 171, zrAnaMda pAme ? ane Azcarya pAme? tema guru pustakAdikanI neTa karavA vakhateM tethI paNa vizeSa AnaMda pAme, te na kare tathA jJAnavya iMjiya sukhamAM vApare, athavA koI avya khAto hoya tene jANIne dekhIne bati zaktiyeM uvekhe nahIM tathA bati zaktiyeM zikSA na Ape, ko upara ugratA kareM nahIM; manamAM evaM jANe ke ApaNane zuMDe ? je jevU karaze, te tevU pAmaze. evI rIteM gaz gujarI karI jAya. tathA jJAnI puruSa upara veSa rAkhe, jJAnIno avarNavAda bole, jhAna naNanArane aMtarAya kare, bati zaktieM jJAnane jaNavA,gaNavA, tathA sAMjalavAvAlAnI sahAyatA kare nahIM. jJAnanAgaMjIranAvamAM asadahaNA kare, zAstronA aTapaTA adaranI majAka kare, ise, kuyukti lagADe, guru tathA siddhAMtanI pratyanIkatA kare, ane matijJAnAdi pAMca chAnanI asadahaNA kare, ityAdi aticAra lagAve, te trIjo abahumAnAticAra. 4 cotho upadhAnahInAticAra. te zrAvaka, upadhAna vahyA vi nA SaDAvazyakAdi kriyA kare, tathA sAdhu, yoganI tapakriyA kIdhA vinA siddhAMta jaNe, jaNAve, tathA saMcalAve, tyAreM tene cotho upadhAnahInAticAra lAge. ____5 pAMcamo guruninhavaNa aticAra.te koalpazruta, alpavi khyAta evA sAdhu athavA zrAvakanI pAseM naNyo hoya, mUla upakAra to teno hoya, panI naNavAvAlo potAnA sArA kSayopazama udyama zrI zAstramA ghaNo huzIAra, zANo ane catura thayo; tyAre ko inaka loko, tenI nipuNatA, ane camatkArika jJAna jozne te camatkAra pAmI bahumAna karI pUje ke, aho khAmijI ! tame zrutamAM sAvadhAna bo, evI zrutajJAnanI caturAz, saMpUrNa vidyA, ti ke bAseM jaNyA bo ? jo te guru hAla ahIM vidyamAna ta tathA zrAzoame paNa darzana kariyeM. have te guru to sudho asatAza tathA bara gAuma
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ e 172 darzanA ticAra svarUpaM. garIba, paNa jJAnaguNasaMyukta hoya ne poteM to mahoTo bogA lo hoya athavA zrAvaka hoya to mahoTo tAlevara hoya, poSA 'ka pramukha sAro hoya, cAkara pramukha ghaNA hoya, tevAreM te unnatA doSI manamAM vicAre ke mahAro vidyAguru to ghaNo prakhyAta na zrI, mATe enuM nAma laza, to mahArI mahoTAi thaze nahIM mATe te varttamAna kAlamA koi mahoTo paMkti vRddha hoya, jenuM yaza pra khyAta hoya, tenuM nAma bIye. ema karI potAnA mUla gurune dupAve. te gurulopI, mahApApI ne pAMcamo guruninhavaNa aticAra lAge. kUTasUtrA ticAra. te sUtranA akSara khoTA uccAre. hava dIrghanI khabara na rAkhe, akSara, mAtrAhIna athavA adhika karIne jaNe. donaMga karI jaNe, pada, saMpadAsahita na bole, te sUtrakUTA ticAra sAtamo arthakUTA ticAra. te potAnA ajJAnadoSathI thavA koi kumati kadAgrahanA udayathI azuddha artha kare, vipa tarupe, te sAtamo arthakUTA ticAra. 6 AThamo janayakUTA ticAra te sUtra ne artha e banne zuddha jaNe, prarUpe, te AThamo ujayakUTAticAra. iti jJAnAca syaSTaticArakharUpaM saMpUrNam // // atha // // zrI darzanAcArasya praSTAticArasvarUpa prAraMbhaH // 1 prathama zaMkAticAra. te je jinAgamanA sUkSma atIMdriya gaMjIrajAva sAMjalIne potAnA maMdadayopazamanA yogathI tathA mithyAtvanA pradezodayAthI zaMkA dhare, je e vAta kema varaze ? ekema haze ? kAM manamAM vesatI nathI. zuM jANIyeM je kevI rIteMbe ? ete sAcuMbe ke jUTuMbe ? evo vikalpa uThe, te prathama aticAra.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanA ticAra svarUpaM, 173 " athavA jene maMdakSayopazamabe, paNa mithyAtvanA bahupradezodaya nathI. sama kitanuM sthAna uMcuM be, te paNa gaMjiranAva sAMjalatAM buddhimAMto ekA eka Ave nahIM. paNa te samaketI ema vicAre je e vAta, mArI buddhimAM nayI yAvatI; te mArA AtmadoSathI mane yAvaraNo daya ghAMbe; paNa e vAta sAcIbe; kAraNa ke je mATe e sarvajina jASita be ne zrI jinezvarajI to asatyabhASI nathI. zrasatya jASaNamAtraNe doSa je rAga, dveSa, ane ajJAna, te to jemanA nAzapAyAne te doSanA sahacArI je hAsya jayAdika te paNa jemanA nAza pAmyAbe, to tevA vItarAga paramezvara koNa kAraNe jU tuM bole ? vinA uddeza koi kArya pravartti beja nahIM ane vItarAga kRtakRtyane to koi kAryano uddeza rahyo nathI, e mATe je kevali jASita be, te sarva satyajabe emAM kAM saMdeha nathI. evI nizcala buddhi yaza, tene sama kitanI nirmalatA vadhatI jAya. ane jene evI nizcala buddhi na hoya, tene aticAranA sababathI samaki ta, malIna thara jAya. te prathamA ticAra. 2 vIja AkAMkSA ticAra. te je dAna, zIla, tapa pramukha dha rmakaraNI karIne puNyarUpI phalanI ichA rAkhe, ati AturatA ka re, athavA AkAMkSA te paramatAnilASa zranyadarzanInA dharmano unnatibhAva dekhI, te dharmanI ichA rAkhe je, yA paNa dharma sArobe, zrAcaravA lAyakaDe, jU jUrja !! emAM paNa kevA kevA prANI be ? audArya, dhairya, gAMbhIrya, pUrNajakti, paropakAra, ane nispRhatA ke vI dhAraNa kare be ? evA dharmane kema niMdIeM ? evo vikalpa, te bIjo AkAMkSA ticAra. 3 trI jo vitigiThA ticAra. te dharma karaNInA phalano saMdeha dhare. ahIMyAM potAnAM pUrvakRta pApanA udayazrI koi udayika duHkha pAme, tyAreM zithila pariNAmanA yogayI zrazuddha vikalpa uThe,
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 darzananAticAra svarUpaM. je zrame vidhipUrvaka dharmakaraNI karIyeM baiyeM, paNa kAMza phala najaramAM zrAvatuM nathI. koNa jANe kevaM phala pAmaguM? paNa ema na vicAre je, dharma to AjanmamAM pAmyA baiye, ane hamaNAM karIyeM yeM tenuM phala to nizce Agala pAmaguM.paNa eto pUrvajanmane viSe mithyAtvA di cAranI pravalatAthI je cIkaNAM karma bAMdhyAM teno ahIM udaya zrayo , te potAnA vipAka mAtra jozne jene dharmamAM nizcala buddhije, tenAM karma tarata nAza pAmaze, je kAraNa mATe dharmaka raNI karatAM pApa nadaya thAya. te prAyeM nikAMcitarasiyAM karma uda ya Ave, ane baMdha, spaSTa, nidhatta rasIyAM karma te dharmanA pariNA mathI viphalodaya thara jAya, evaM na vicAre. ema phuHkhanI Atura tAmAM nUle, te paNa aticAra . tathA sAdhu sAdhavInAM malamalI na vastra tathA zarirAdika jozne manamAM gaMDA kare, sUga ANe, je e sarvakaraNI to sArI paNa e galIca rahe, te bUlaM kare . jo te acitta phAsu parimita jalathI snAnAdika karIne zukara deto ghaNuM sAraM: evo vikalpa kare, paNa ema na vicAre ke e pu jala, sarva eka sarakhAMjane. sAraM nagaruM ko nathI. je kAraNa mA Te zuci te azuci thAya,ane je azuci hoya te zuci thAya. sama ya samaya azuci pujalamAM zuci pujala Ave, ane zuci pujala mAM azuci jAya. je zarIrane pavitra karavAne vividha prakAra kareM ne, te zarIra to kevala azucithI nakhule; to tuM kyahAM sudhI ene pavitra karIza ? valI A zarIra, pavitra karavAthI kAMjIva pavitra nahIM thaze, jIva to sarva pujalanI bAMbanA maTavAthI pavitra thaze. jo ahIyAM phAMsu acita jalathI pavitratA kare, to paNa te puna laraMgI thayo; ane jyAre jIva pujalaraMgI thayo, tyAreM A jIvanI anAdinI mUla maTI nahIM. ene to paheloja divasaThe. sarva dharma nuM mUla to e. ke jema jema pujala vAsanA utare, tema tema dharma
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanAticAra kharUpaM. 175 nizcalatA hoya. pavitra apavitrapaNAnI vAsanA to rAga dveSanuM mUlane, ane jyAM rAga dveSanI puSTile, tyAM dharma kyA? ityAdika zuruyukti cittamA na Ave, tyAre kuvikalpa kare. athavA viti gilA te ghaNo puNyodaya thaye thake mAce, manamA phule, ani mAna dhare; ane atipApodaya thaye thake duHkha dhare, bahu arati vede, udAsI rahe, dInatA kare, dilagirI rahe, e sarva ugaMchA be. tathA eka sAro, ane eka lUMmo e lakSaNe karIne e traNa prakAranA viphalpa, te trIjA aticAramA Ave. ____4 cotho mUDhadRSTi aticAra. te je anyadarzanI mithyAtvInAM kaSTa, maMtra, camatkAra, athavA ko mithyAtvInA devano parato je manaHkAmanApUrNa, te jozne dilamAM murakAya je A devadharma to pratyadare to guru kema nA kahe ? kAM khabara paDatI nazrI. ema murakAya, paNa ema na vicAre je sukha duHkhato karmanA udayane yA dhInaje. devatA to timittamAtra. ApaNAM puNya pApanA udaya vinA devatAthI kAMza thanAra nathI. te to kevala ApaNAM puNya pApanA udayanimitta thazne yaza grahabe; paNa udAyika pApa puNya nA udaya vinA sukha duHkha ApI zakatA nathI. anyadarzananA je je prajAvaka devatA , temanI sevanAnA karavAvAlA to koz sarva sukhI nathI, temAM paNa ghaNA phuHkhI, e mATe karmanA udaya vinA sukha phuHkhanI prApti, te mithyA. athavA zrI jinAgamanA ati sUkSma vicAra, nigodanA, athavA SaTnavyanA, naya, gama, naMga, pra stArA dika gahana vicAra sAMjalIne potAnA AvaraNanA doSathI buddhimAM na Ave,tyAreM mukAya, te ema ke koNa jANe e zuM kahe be? kAM khabara paDatI nathI. koNa jANe zI rIteM haze ? e pra. kAreM vikalpa kare, te cotho mUDhadRSTi aticAra. . - pAMcamo aNuvavuha aticAra. te je potAnI sattAnA guNapa
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 darzanA ticAra svarUpaM. ryAya prakAza karIne kahe nahIM. athavA guNavaMtanA guNa jANe to paNa tArIpha karIne prakAze nahIM. pAMca lokamAM guNInA guNa prastA vatI vakhateM tenA guNa pragaTa jAMkhe nahIM. prakAze nahIM, moDhethI ka nahIM tathA rAgadveSAdika, karmaupAdhi saMyogika jAva, sarva duHkhanuM mUlabe. ema vIzadarIteM prakAza karIne kahe nahIM, te pAMco aticAra . 6 t sthirIkaraNa aticAra. te je Apane koI pApa karmano udaya thayo, tyAreM ApadA, roga, zoka, yAjIvikA, Du jatA, kUDAM zrAla, tevI dinapara dina duHkhanI caDhatI joine koi mithyAtvanA pradeza udayavaleM karI jainamArgathI pariNAma khasatA jA ya. AcAramAM zithila thAya, te poteMja potAnA zAstraparicayathI jANe je mArAM pariNAma dharmamArgathI zithila thayAbe, pUrvathI mA rI zraddhA paNa malIna rahebe evaM jANe to paNa tenI dRDhatAnAM kAraNa je sakurusevana, zAstrazravaNa, dRDhavRtti, mahApuruSacaritrasma raNa, devadarzana, utsavAdigamana, karmagraMthAdika athavA adhyAtma zAstrapaThana, ityAdi dRDhatAnAM kAraNave, te na seve, ne jANatAM tAM paNa gurusaMsarga, zAstrapaThanAdi udyama kare nahIM. athavA koi dharmaruci prANIthI paraco kare, athavA koi bIjo dharma ruci jIva hoya, tene dharmathI paDato dekhe, tyAreM kahe phalANo puruSa, 3 gala dharmamArgamAM ghapoja dRDha thayo hato, have to divaseM di baseM enA zithilatAnAM pariNAma najareM vaMdhAre yAve. evaM poteM jANe ne potAmAM evI zakti paNa ve. ke te dharma zithilane vahuvidha hetuyukti dekhADI ne dharmamArgamAM sthira kare ne paDavA na dIe. evI zakti batAM paNa tene upakAra buddhieM karI zuddhopa dezeM durgatipatanAdi vipAkadarzana. ityAdi sthirIkaraNa na kare, manamAM jANe je ApaNuM zuM vagaDheve ? cetanA to enI bagaDe
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanAcArA ticAra svarUpaM, (99 mATe je karaze, te pAmaze. evI udAsI karIne bati zaktiyeM dharmI gato hoya, tene dharmamArgamAM sthira na kare, to tene sthirIkaraNa ticAra lAge. 7 sAtamo vAtsalyA ticAra. te je je sAdharmI prANI, je nI eka zraddhA, ane zAstrazravaNa, devadarzana, sAmAyaka, posaha pramukha kara, ityAdika dharmakaraNI sArtheja karatA hoya, jenI sAthai dharmano mahoTo saMbaMdhabe ne je eka gurunA upadezita prabhu kha be, tene sAdharmI kahIyeM. te sAdharmInI bati zaktiyeM jakti na kare tene koi rItanuM saMkaTa yAvI paDyuM hoya ane potAnAmAM te saMkaTa TAlavAnI zakti be, to paNa teno uddhAra na kare, te saMka Tane maTA nahIM, te sAdharmI upara ghaNuM deta na dhare, tene joine khuzI na thAya. saMghamadhyeM koi guNavAn puruSanI zonA yaza, pratiSThA sAMjalIne prIti upaje tathA sAdharmIkano samudAya male, tyAM kaSAya karIne mAMho mAMhe virodha pedA karAve. sAdharmI sAthai zatrutAnI rIti rAkhe, tenI upara azubha pariNAma ciMtave, athavA sarvajIva sattAmAM sarakhADe, ekaja jAti, samAna guNapa ryAyI, ane tenuM vastugateM ekaja svarUpabe, e mATe samAnasAdha mI thA, evaM zAstrAnA upakArathI jANyuM, to paNa terjanI ra kSA na kare, te vAtsalyadoSa athavA svaniSThAmAM aMtargata mAM potAnA jJAna darzanAdi guNaparyAya be, te nizceM sAdharmI be, evaM gurukRpAthI jANe to paNa tene jJAna, dhyAna, saMvara ne samatA ramaNeM karI poSe nahIM, athavA jema vAra tahevAreM potAnA pApa kuTuM vane darI ne ktithI bolAvI vividha upacAro karI harSe karI poSeDheH tema koi vArSika parvAdi dharmagata parva yAve thake, svAmIvA tsalyAdika nakti, bati zaktiyeM kare nahIM; te paNa vAtsalyadoSa rUpa aticAra ve athavA devadravya, jJAnadravya, gurudravya, ane 23
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 darzanAcArAticAra svarUpaM sAdhAraNaavya vAvare, ko devAvya nakSaNa karato hoya, tene bati zaktiyeM zikSA na Ape. manamAM vicAre ke ApaNane zaMbe ? je khAze, te phurgatino dekhavAvAlo thaze, saMghamAM zaM zrApaNe eka lAja vaiyeM !! vIjo to koI volato nathI, tyAreM huM ekalo zA mATe ko nAz kuTuMbIne mAnu manAvaM ? evaM vicAre tathA bati za ktiyeM deherA pramukha dharmasthAnakanA avyanI khabara rAkhe nahIM, thavA khaMmita, mita,melI, azuddha, apavitra dhotIthI pUjA kare zra thavA pUjA karatAM bIjAne evIja rIteM, eve ve jozne tene kA kahe nahIM, athavA pUjA karatAM mukhakoza bAMdhe nahIM, tetrIza A zAtanA TAlIne pUjA kare nahIM, athavA pUjA karatAM viMbane hA thamAthI pADI nAkhe, viMbane kalaza pramukhano dhakko lagADe, deherA nI daza AzAtanA na sAcave, sAmAyaka tathA posahamA thApanA cAryanI paDilehaNA karatAM hAthamAthInUmi upara girAve ane zuka mAnanakti na rAkhe. e sarva sAtamo avAtsalyAticAra jANavo. Agmo apanAvanAticAra. te je, bati zaktiyeM dharmanI janna tinAM je je kAraNo, jevAM ke snAtrapUjA, sattaraprakArIpUjA, eka zo aSTottarIpUjA ane ekavIzaprakArIpUjA te mahoTA harpathI ka rAvavI, tathA thoDI zakti hoya to vyavahAreM aSTaprakAranI pUjA,pra nAvanA,saMghanakti, rathayAtrA,tIrthayAtrA,saMghasahita javU, mahotsava, vivapratiSThA karAvavI, tIyoMkAra karAvavA, jIrNochAra potAthI ka rAvavAM,athavA anyane upadezaprarUpakathazne navAMprAsAda vIjAkane karAvavAM, ane sadguru, AcArya, nahAraka pramukha Ave thake temane saMpattiyukta avArita dAna Ape. ti zaktiyeM utuM na kare. sonA nA tathA ratnanA DhuMcanAM karato thako tene nagarapraveza karAve te samaya udAracittavAlothazjevU potArnu sAmarthya hoya,te pramANe cauTApra mukhamAM zonA karAve. pratolI pramukha vividha prakAre vinUSA vanA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritrAcArAticAra svarUpaM. ve udAratAthI dInane dAna thApe. e sarva zAsananI unnatina , kAraNa je. jekAraNa mATe evA utsava, mahotsava, bahumAna kane avArita dAnanI udAratA vigerene dekhavAthI sarva ko nika 'vI jIva, dharmanI anumodanA karIne puNyopArjana kare. muhara dhI paNa thara jAya,ane ApaNA paNa eve kAraNe karI pariena mala thAya. koz vezyA evI zrAvI jAya ke, tevI vezA kA .. maramAM paNa Ave nahIM. evo pariNAma samarI jAya, zAsana nAvanAthI ghaNA jIvone upakAra thAya; evaM jANavAM naM ane bati zaktiyeM paNa pratnAvanA na kare, athavA niyaM anAvara a~Ta.. rgatamAM jyA jyAM puSTanimitta je devagurudarzana, jhAvA , sevana, jenAthI AtmAnA guNanI vRddhi thAya, bAdI ni, bara.. AtmAmAM jJAnaprakAza thAya. evaM sarva poteM jAne garena Ne kare nahIM, te aprajAvanAdoSAticAra yAvamA hA . darzanAcArasya aSTAticArasvarUpaM saMpUrNam // ||ath / / ||shrii cAritrAcArasya aSTAticArambAra 1 prathama anupayuktagamanAticAra, te mAne / cana, kAyA, ekatra upayogIrUpa praNidhAna ra sAdhu sara pramANa nUmiyeM dRSTi paDiyA yasamitiyukta gamana thAya. tyA sAvuna ma zrAvakane sAmAyaka posaha kIdhe hoya. capalatAsahita varte, tote prathamathanupayulara bIjo anupayuktanASI ativAra la, ane zrAvaka sAmAyaka posadamA 17 * . -
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 cAritrAcArA ticAra svarUpaM. tyAM bhASAnA cAra dabe prathama satyanASA. te jevuM hoya, tevuMja kahe, paNa kama veza na kahe, bIjI satyanASA, te kAM kahe vAnuM hoya tene badale kAMi kahe. trIjI mizrabhASA. te kAMika jU tuM ne kAMka sAtuM, jema ke zrAje nagaramAM dazano janma thayo. e kar3e, te mizrASA. cothI anujayajASA. te sAdhuM paNa nahIM jU paNa nahIM, paNa je lokavyavahAreM bolavuM. te jema gAma zrAvyaM rAtrI paDI, valI koinuM nAma kahevuM. jema ke jagatpAla, lakSmIdhara, devadatta, amara ityAdi vyavahArajASA cothI. tyAM sAdhu sadAkAla, yane zrAvaka sAmAyaka posahamAM pahelI ane cothI e banne jASA bole, te paNa praNidhAnayukta upayogI ne jayaNAyukta vole. te hayAM vinA upayogeM azuddha bole, te vIjo praticAra. 3 trI jo anupayuktaeSaNA ticAra. te je pUrvokta praNidhAnayukta betAlIza doSa TAlIne nikSA le. pAMca doSa TAlIne AhAra kare, te cAritrAcArave; paNa upayoga vinA ethakI viparItapaNe AhAra le, te trIjo aticAra. ahIMyAM eSaNAzuddhimAM vIjaM paNa vastra, pAtra, zayyA, saMthAraka, vasatI pramukha je je cIja cAritrane upa kArI hoya, te cIja jo nirdoSa le, to AcAra jAvo ne jo sadoSa le, to aticAra lAge. e paNa aticAra sAdhune sarvadA, ne gRhasthane posaha sAmAyaka lIdhe lAge. ema potAnI dazA mAphaka pAle, temAM jo anupayukta pravarteM, to te trI jo aticAra. 4 cotho anupayuktacAdAnamocanA ticAra. te je sAdhu sadA kAla, ne zrAvaka sAmAyaka posahamAM je je cIja le, tathA mUke, te cIja pUrvokta praNidhAnayukta upayogI thako dRSTi paDile hA pUrvaka le, pharI evI rIteMja mUke, evo AcArave ne je nupayukta avadhithI yAdAna mocana kare, te cotho aticAra kahIyeM. 5 pAMco anupayuktapariSThApana aticAra. te je sAdhu sarva A
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritrAcArA ticAra svarUpaM. 181 kAla, ne zrAvaka sAmAyaka posahamAM laghunIti, vaDI nIti, me la, zleSmAdi je paraThavaNA lAyaka vastu, te zuddha nirjIva bhUmi nA sthAnakamAM dRSTipaDilehaNApUrvaka, pujana pramArjana karIne parave, evo yAcAra. tethI viparIta, praNidhAna rahita anupa yogI ko parave, to pAMcamo aticAra lAge. hIMyAM pahelI be samiti, posaha sAmAyakamAM to avazya sAcavavI. kadApi na sacavAya, to paNa e beno jainadharmIne upayoga rAkhavo, kAraNa e dharmano mUlamArgabe. bo 6 anupayuktamanapravarttanAticAra. te je sAdhu sarva kAleM zrAvaka sAmAyakAdika dharmakaraNInA avasareM pUrvokta praNi dhAnapUrvaka sarva kuvikalpa boDIne sUtrArtha ciMtavana pramukha AlaM banayukta upayogI thako manane sthira rAkhe, te managupti AcAra, nAtha viparIta yArttadhyAnAdikeM karI kuvikalpamAM mana doDAve, te bagha ticAra. 7 sAtamo anupayukta kAraNavacanAticAra. te je sAdhu sarva kAla chAne zrAnaka sAmAyaka posahamAM prAyeM maunaja rahe. ane bole, to paNa upayogI, pUrvoktapraNidhAnayukta avazya kAraNa yogeM jinAjJAyukta sarva jIvane hitakAraka, evaM zuddha jAMge sAM jalavAmAM madhura evaM vacana kahe, te vacanagupti AcAra enAtha viparIta niSkAraNe jetuM tevuM bole, te sAtamo ticAra. manupayukta niSkAraNa kAyayogacapalatA ticAra. te je sAdhu sarvakAla zrAvaka posaha sAmAyakamAM iMDijane gupta ka rI rAkhene avazya kAraNa yogeM upayogI thako praNidhAna yu kta zrAjJApUrvaka jayaNAthI hasta pAdAdika yAkuMcana prasAraNa ka re, athavA uThe, bese, te kAyagupti pracAra. paNa niSkAraNa, anupayukta, ane vidhipUrvaka je hasta pAdAdika yogacapala
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAcArAticAra varUpaM. tA kare, te AThamo aticAra jANavo. e aticAra jANavAmAM rAkhe, paNa Adare nahIM. ahiMyAM guptidharma te utsargadharma ke ane samiti yAdika je pAMce, te apavAdadharma. e Ane dharmanI mAtA kahevAya, je je dharma karaNI, te e bAteM karI yukta, te AcArale. ane e vinA je kare, te aticAra jANavo // iti cAritrAcArasya ASTAticArakharUpaM saMpUrNam // ||ath // ||shrii tapAcArasya hAdazAticAra svarUpa praarNnH|| tyAM tapanuM mUla lakSaNa eje, zrI jinezvareM bAra prakAranA tapanI prarUpaNA kIdhI, te tapa, parama nirjarAtuM kAraNa. paNa zvA nirodha karIne manamAM glAnapaNuM nahIM, mana hAre nahIM, aglAna nI AturatA rahita, viSayAnuSThAna, garalAnuSTAna rahita, anyonyA nuSThAnarahita eTale A lokane viSe AjIvikA hetuyeM athavA mAnane arthe, tathA pUjAne arthe, ane paralokeM devAdika padavInA hetuyeM e traNa anuSThAna ; ityAdika Azayarahita, krodhamA nAdi kaSAyarahita, umaMgasahita, samatAsahita, ane cittanI pra sannatAyeM karI, kevala karmadayanA nimitteM kare, tene zuddhatapa ka hIyeM. te tapanA vAra neda , mATe vAra aticAra lAge, te lakhe. 1 prathama aNazaNatapa. te je je upavAsAdika vIvidha prakAra nA, te karIne paLI pUrve logavelA AhArane yAda kare, naktakathA kare, AgalA divaseM pAraNAnI ciMtA kare ke AvI rIteM rasozva nAvIne khAza. evo manamAM vikalpa kare. A saMsAramA AhAra saMjJAdi doSave, te mohoTTaM lAMbana, ane sarva AraMjanuM mUla . "e kAhano thAya jyAre jaTo, tyAreM bane eka roTo" evo zra nAdi doSa jinavacana sAMjalavAthI jANyo paNa te doSa sarva prakA
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 tapAcArAticAra svarUpaM. reM parityAgavAne to lAcAra be, tyAreM modArthI jIva, potAnI za kti mujaba yogya parimita kAla kavalAhAra trividha yogeM tyAgarU pa paJcakhANa kare; eTale dhAraNAparimANakAla sudhI bakAyane anna yadAna thayu. ane rasanejiyAdika mArgI thayA. tyAreM sakala labdhi pramukha Atmika saMpattinuM bIja ropyu. ema sakala manaHkAmanA pUrNa karavAne samartha evaM tapa karIne AgalA pAbalA divasanI ciM tA, anumodanA kare, te tapaphala vyartha kare, athavA managlAna kare je, upavAsa mahoTo kagni thayo ? A zuM kamu ? evo pazcAttApa kare. e sarva, tapanA aticAra // iti aNazaNa tapAticAra. __5 bIjo UNodarItapa aticAra. te je puruSano pUrNa AhAra batrIza kavalapramANa, ane strIno ahAvIza kavala pramANa A hAra. e nIrogI zuddhakAyArnu ladaNaje. emAM jo kamI jAstIyA hAra thAya, te prAyeM roga auSadhAdikanA pratnAvathI thai jAya to lAcArI, paNa pramANa to batrIza kavalanuM . ane eka kavalanuM pramANa muragItuM iMmuathavA jevaDaM AMbaTuM tevaDaM, athavA ApaNA moDhAnI phADamAM jevaDo kavala sukheM Ave eTalo grAsa levo tene paNa kavalapramANa kahIyeM, athavA ApaNo jeTalo AhAra hoya, tenA batrIza nAga karIeM temAMnA eka nAgane paNa kavala kahIyeM. evA batrIza kavalano je AhAra kare, te pUrNAhArI kahevAya. te pUrNa AhAramAthI zvArodha karIne kudhA bate saMtoSa dharIne ve athavA cAra athavA ATha kolIyA ubaga khAya; tene kaNodarI tapa kahIye. tyAM jaNodarItapa karIne kavala parimANamA mahoTA maho TA kolIyA gaNatarImA rAkhIne khAya athavA sarasa AhAra je mo daka pramukha cIja ghaNI cIkaNIne, tenA kolIyA khAvAmAM paNa bA zrAve. kAraNa tenA thoDA kolIyAmAMja tRpti thAya. te thoDA ko dIyA gaNatarImA rAkhe, athavA vizeSa khAdathI ghaNuM khAya, evaM AhAra ko nAgane thAhAra
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 tapAcArAticAra kharUpaM. karIne vicAre je AhAra pramANa to batrIza kolIyAnu; ane meM to covIza kolIyA khAdhA; mATe mAre paNa UpodarI tapa thayu. paNa ema na vicAre je, batrIza kolIyAmAM modaka pramukha cIkaNI vastunI gaNatarI nahIM jANavI. tema batAM AzAnadoSathI samajIne te evo manamAM vikalpa kare, te jaNodarI tapa aticAra. ||triijuN vRttisaMdepatapa. te vividha prakAranA anigraha dhare, ane zrAvaka cauda niyama dhare. athavA AhAranI cIja hoya tenI avya dhArAyeM saMkhyA rAkhe, te vRttisaMdepatapa kahIye. te tapa karI ne sAdhu vArtAmAM athavA upadeza detAM thakAM potAnA anigrahanI vAta paNa gRhasthanA Agala kahI de, tyAre te sAMjalIne gRhastha jANe je aho !! sAdhuyeM kevA kevA anigraha lIdhA. tethI vi vekI ane catura zrAvaka hoya, te potAnI buddhithakI avasara thaye thake anigraha pUre, tathA gRhastha avyaparimANAdi niyama dharato hoya, te potAnA gharamAM saMketa zikSArUpa kare. je tame to sneha grathila bo tethI hareka cIja lAvIne nojana karatI vakhateM noja namAM nAkhazo; ane ameM to vRttisaMdepa baiyeM, tethI avya adhika tha jAya tyAreM vrata khaMmana thAya. mATe amane jUdI jUdI cIja ApavI nahIM. amArAthI ekaThI karelI cIja lIdhI jAya, jenuM eka avya gaNyuM jAya mATe halaphala karIne vinA khavarathI koi cIja jUdI Apazo nahIM. evI zikSA kahe tyAre te rasozdAra turata rahasya pAmI jAya ane panI potAnI nipuNatAthI lUNa, ma racuM, jIre, hiMga saMyukta vyaMjanAdika mIThI cIja pramukha pAgala thI ekaThI melavIne rAkhe ane te sau cIja susvAda hoya te pI rase ane te cIja Aroge, manamAM jANe ke, mAruM vyAparimANa huM zuka rAkhaMDaM. paNa pUrva evI saMjhA karI, tethI vrata to malina thayu. evo kuvikalpa, te vRttisaMdepatapayaticAra,
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 tapAcArA ticAra svarUpaM. 15 4 cotho rasatyAgatapa yaticAra. te rasa je ba vigaya, te vi kAranA hetube ne rasagRddhinA bahu kaTu vipAka be; evaM jANIne tyAga karo. pI ko kAraNa vinA ne guruprAjJA vinA nivikhAtA karI khAya athavA anya dravyAMtarasaMyoga melAvI ghaNI rIteM agnisaM skAra karIne tenI majA zrAve; evI guNavAn cIja karI khAya eTale jivhAnI rasagraddhi maTADavA sAru e tapa kIdhuM hatuM te to thayuM nahIM, te cotho praticAra. 5 pAMcamo kAyaklezatapa aticAra. te je sAdhu, munIzvara loca karAve. taDakAmAM tApa sahana kare, zIta sahana kare, mAMsa, machara, kutarA pramukhanA parisaha sahana kare, vikaTAsaneM sthira thane dhyAna kare, vikaTAsaneM sajAya kare, e tapa sAdhune to hararojabe zrAvakane to sAmAyaka, posaha athavA jApa, navakaravAlI, paMcaparameSTinA dhyAnanA avasaramA kAyakleza sahana karavAnobe tyAM bati zaktiyeM galathI vastrAdika lapeTI sarva zarIra, AvRta karIne kiyA kare, athavA komala AsaneM bezIne japAdika kare, te kAyaklezatapa yaticAra. 6 bo saMlInatAta ticAra. te je sAdhune to sadA saMlInatA tapabe tethI sadA potAnA aMgopAMga saMvarI rAkhe. vinA kAraNeM da lAve nahIM ne zrAvaka paNa sAmAyaka posahamAM, athavA pUjA ja pAdika avasareM potAnuM aMga saMvarI vinayaguNayukta rAkhe eTale gapa lAMbA karavA, zravaSTaja levo, gale hAtha devo aMgopAMga moDavA dika na kare. eka zuddha upayogI aMgopAMga saMvarI jayaNApU rvaka vinayaguNayukta pravarttana kare, te saMlInatAtapa kahIye. tyAM evaM tapa karIne pUrvokta dUSaNa lagADe, tene saMlInatAtapa praticAra baho lAge. e va prakArAM bAhya tapanA va aticAra kahyA. 24
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 tapAcArAticAra svarUpaM. have ba prakAranAM atyaMtara tapanAMba aticAra kahe. 1 tyAM prathama prAyazcittatapa aticAra. te je sAdhu athavA zrAva ka, potapotAnA vratamAM dUSaNa lAgyuM jANe, tyAre jJAnI gurupAseM AloyaNA le.tyAM AloyaNA be prakAranI. eka khaTpaviSayI va spakAlIna. te kozaeka niyamano tathA vratAdikano aticAra, lAgyo jANe, tyAre tarata gurune pUbIne tenuM prAyazcitta lIye. vIjI bahuviSayI, baTukAlIna,umaragata dUSaNanI AloyaNA. temAM je ekAda niyamanA dUSaNanI AloyaNA to, je, vartamAne zANo ho ya,tene pUbIle; paNa jyArebAkhI umaranI mahoTI AloyaNA levA ne cahAya, tyAreM zukraguru je jJAna ane kriyA e banne guNoyeM yukta hoya, tenI pAseM AloyaNA le. kadApi e banne guNoyeM yukta evo zuddhaguru na male, to bahuzruta, jJAnavAn, zuddha nASI, evo pAsanA pramukha hoya, tenI pAseMthI AloyaNA le; paNa je utkRSTa kriyAvaMtaja hoya paraMtu siddhAMtanA rahasyane na jANe to tenI pAseMthI na le. kadApi jJAnavaMta pAsabo paNa na male to ve guNe yukta athavA eka guNe yukta zujhArUpaka jyAM hoya, tyAM teno zodha karIne tene mATe vIje gAma vIje deza jAya.evI rIteM khoja karatAM potAnA nivAsakSetrathI sAtaze yojana sudhI gurunI gaveSa NA kare, tathA kAlathI vAra varSa paryaMta gaveSaNA kare, ema zodhatAM zo dhatAM kadApi tenuM ayuSya pUrNa thAya; to paNa tene ArAdhaka kahI yeM.tathA gaveSaNA karatAmAM jyAM guNavaMta guru male,tyAM te gurunI pAseM bAloyaNA le. ema karatAM ve guNayukta athavA eka guNayukta paNa guru sAdhu pAsabo athavA jJAnavAn hoya tenI khabara, vAra varpa sudhI khoja karatAMna malI,tyArepaThI koieka ThekANethI evI khavara malI ke eka sAdhu, bahuzruta ane kriyAvaMta hato, te sAdhu ko pApakarmanA udayathI pratipAti thazne ahIMyAMthI ko dUra dezAMtara
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 tapAcArAticAra svarUpaM. jazne tyAM te veSa boDIne gRhastha thayo, tenuM nAma pachAkaDo. zrA vaka kahIye te phalANA gAmamAM be. evaM sAMjalIne prAyazcittI tyAM jAya ane te panchAkaDAne evo pratibodha Ape ke he mahAnunnAva! tame to ratnatrayinI mahoTI padavI pAmI karIne boDI dIdhI,te sAraM nahIM kaluM..paNa temAM tame zuM karo ? udaya je te mahAbalavAn .. tenA jorathI tamArA pariNAma zithila thai gayA. te to je thavAnuM hatuM te tha gayu, te mATe have kAMzceto ane pharI parAka mane phoravo. hamaNAM azuna karmanA udayanI azAtA pAnI haTha vAno samaya thayo jaNAyaje tethI karI amAro paNa tamArI sAthai melApa thayo. vanI tamone to mahAjJAnano AdhAra. to tame dekhI pekhIne kema jUlamAM paDoge ? e mATe pharIthI khabaradAra thai cAritraratnane aMgIkAra karo ane AtmAne tAro. Agala paNa ghaNA patita thazne pharI jAyata thayADe, sarva karmano daya karIne muktisukhane pAmyA e mATe tame paNa cAritravyo, DhIla karo nahIM. evo sAro upadeza sAMjalIne te pachAkaDA zrAvakanA pariNAma sudhare, to tene cAritra levarAvI, pabI tenI yAseMthI praa| yazcitta le. ema karatAM paNa te nAre karmIbe, tethI ema kahe ke| nA sAdeva ! gajapAkhara te rAsanathI kema ugavI zakAze ? tema mArAthI A niSkalaMka cAritraratta na pale to tene jUtuM lIdhA thI zo guNa thAya ? jo te vidhi mAphaka nirvahe nahIM to hu~ ulaTo mahApApI ane aghorI thA. ekavAra to thayo bajaM ane e mAgha lAgI cUkyo. have evI hakIkata kahI ane te nAzya sAMjalI te samayeM te, te paDAkaDAne jinamaMdiramA lejAya ane tyAM tene sAmAyaka devarAve. paThI tene vaMdana karIne tenI pAseMthI Aloya NA le; paNa ajJAnI pAseMthI bAloyaNA le nahIM. evI rIteM gurunI gaveSaNA karIne paNa AloyaNA le, te evIrIte ke jema potAnI
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 tapAcArA ticAra svarUpaM. mAtA kane vAlaka potAnA mananI vAta kahe; temAMnI kAMi paNa pAve nahIM, koi vAta kahetAM lAje paNa nahIM, tema sAdhaka paNa gurunI gala jevI vItI hoya tevI, niSkapaTI thai karIne traNe yoga je mana, vacana, chAne kAyA teNe karI je mUla thara hoya te kahI A. koi jANItI vAtamAM dupAve nahIM, tene AloyA kahI yeM. paNa jo kAMi bAnuM rAkhI ne kahe, to te tatvadaMjI thayo, tethI tenI zuddhi thAya nahIM. evA vidhipUrvaka sAdhakeM guru yAgala, sarva pApa pragaTa karI dIghAM; guruyeM paNa sarva jANI lIdhuM. tyAra paDhI guru, AgamanA jJAtAne te vicAre ke pApakarma, cAra rIteM lAgeDhe 1 kuTTI, darpa, 3 kalpa, ane 4 pramAda. evA cAra prakAranA pApamAM AloyaNA lenAra kayA pApanA prAyazcittane lAyaka be ? evo viveka karIne yathAyogya prAyazcittatapa, guru thApe, te ziSya prasanna ne lene evaM jANe ke gurujIyeM mArA upara mahoTI kRpA karIne saMkaSTamAMthI boDAvyo ne mane ghaNo sukhI karaco. mane ghaNo zuddha upAya batAvyo. e guNanA upakArane koNa vi sare ? evI rIteM harSita cittathI gurudatta prAyazcittatapa le. pI guruyeM upadiSTakAlane viSe je tapa pyuM be, te tapa lekhA zuddha pUruM karI pahocA. te prAyazcittatapAcAra kahIyeM. ane je guruyeM ApelA mArgane boDIne potAnI matikalpanApUrvaka kare, athavA pratijJAta kAlathI vadhAre kAla, vinA kAraNe lagADe, athavA kamaveza kare athavA pratijJA, rAjaveva samAna kare, pAMca lokamAM bUTatuM kare athavA zUnyacittathI kare athavA pharI teja zrAzravasevana kare, te prAyazcittatapa aticAra kahIyeM. 2 vI jo vinayatapa aticAra. te je sAdhu tathA zrAvaka sahu po ta potAnI dazA mAphaka vinayapUrvaka zrAgamamAM "dhyAya riyajavajhAe" ityAdika guNavaMta pratye vinaya je vaMdana, namana, abhyutthAnAdi
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAcArAticAra kharUpaM. 1e ___ ucitanaktikriyArUpa, te zrAgamazailI pramANe kare, te vinayata pAcAra kahIyeM; ane je AgamoktithI kamaveza kare athavA viparIta kare athavA aNa bUTato kare athavA daMlathI kare, te vinayatapa aticAra kahIye. 3 trIjo vaiyAvaJcatapa aticAra. te je sAdhu tathA zrAvakane, kula, gaNa, caitya, saMgha ityAdikanuM jenuM jenuM jevU jevU vaiyAvacca karavU AgamamAM kaDaMbe, te pramANe tenuM vaiyAvacca kare, tyahAM vai yAvaca te rogAdika vighna upaje thake teno pratikAra je upAya vividha auSadha, aMgamaIna, pathya, jaktAdi yogamAM tatpara thazna 'ktipUrvaka kare, te vaiyAvaccatapAcAra kahIye ane je te vaiyAvaccanI vakhateM kAz bAnuM kADhI TalI jAya athavA vaiyAvacca khoTuM kare ane je nakti vinA aNabUTate kare athavA daMnathI kare athavA zrAcAryAdikanA jayathI kare athavA potAne karavAnu, te bIjA pAse karAve, tene vaiyAvaJcatapa aticAra kahIye. 4 cotho sazAyatapa aticAra. te je sAdhu tathA zrAvaka pota potAnI yogyatA pramANe zrutAnano abhyAsa kare, te sasAyata pAcAra kahIye. te satAyatapa, pAMca prakAranuM. 1 vAMcavU, 2 pU. bvu, 3 parAvarttavaM, 4 anuprekSA, 5 dharmakathA. 1 tyAM prathama vAcanasazAya. te je zrutanuM gaNavU naNAva, te vAMcanasazAya kahIyeM. bIjI pracaNAsalAya. te je jaNavAmAM saMdeha thayo, tenuM zi ye pUvu athavA guruye ziSyane kahe.te pravaNAnAmeM bIjI sasAya. 3 trIjI parAvarttanAsalAya. te je pUrve laNelA zrutanuM gaNavU athavA guruye ziSyanI parAvarttanA sAMjalavI athavA parAvartanA karavAnI preraNA karavI, te parAvartanAsasAya kahIyeM. 4 cothI anudAsasAya, te je pavitazrutanA arthanuM ciMtava LEM
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1e tapAcArAticAra kharUpa. na karavU, athavA paraspara sAdhu zrAvakeM malIne carcA karavI athavA guru, syAhAdazailIpUrvaka ukti yuktiyeM karI ziSyano saMzaya TAle, te anudAsazAya, ____5 pAMcamI dharmakathAsazAya. te je rucivaMta jIvane nAva karu NApUrvaka dharmopadeza kahe; dharma pratye pamADe, tene 'dharmakathAsalA ya kahIyeM. e pAMce prakAranI sazAya, ziSya athavA guru potAnI dazA mAphaka yathAgama kare, te sajhAyatapa kahIeM. 1 athavA ziSya vinayasahita harSita thako, guru Azaya aTa kala karato, anukUlapaNe Asanastha prazAMta ityAdi vidhipUrvaka vAM canA le tathA guru paNa prasannacittathI tenI yogyatA mAphaka pramAda tajIne aglAnapaNe vAcanA Ape, te vejane vAMcanAsalAya tapa. 2 tathA praNAsasAya, te Asanastha guru jozne ziSya vina yAdi guNayukta Azaya anukUla thazne pU. guru paNa nAva dayA dharIne dharmarAgathI ghaNI bujhino kharaca karIne syAdvAdazailI anusarato, evo javAba Ape ke, teNe karI ziSyanA cittano saMzaya tarata maTI jAya, te vejane pracaNAsasAyatapa kahIye. 3 tathA parAvarttanAsajhAya. te je ziSya, tIvra upayogI thako pUrva pavitazAstrane guNe, tathA guru paNa tIvra upayogI thakA sAM jale, nUla cUka kahI dIe, te vannene parAvartanAsajJAyatapa kahIye. anupredAsasAya. te je arthanI carcA,ziSya sahAdhyAyI ane vI jApaNa nipuNa sAdhumalIne vividhayukti jainazailIpUrvaka kare,tyAMkyA reMka carcA karatAMjakti yuktipUrvaka nirNayathAya ane kyAreka nirNayana ... thAya,tyAregurupaNa AgamAnukUla upayogIthazne vizadarIteMcarcAno 5 karI thApe, te vannene pUrvokta anuprekSAsasAya tapa kahIyeM. tathA dharmopadezasajhAya, te vannene pUrvokta vidhipUrvaka u buddhithI dharmopadeza Ape. tyAM jo potAne upadeza Apa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAcArAticAra kharUpaM. ___ vAnI yogyatA hoya, tozrAgamazailIpUrvaka upadeza Ape, ane jo AgamazailInA naya, nikSepa, pramANa, saptanaMgI pramukhamAM tathA vi dha dAyopazama na hoya, tyAre je bahuzruta upadeza Ape, te kvacita harSita ane vismaya smeramukha thako sAMjale, te dharmakathAsalAya tapa kahIye. e pAMce samAya, kahelI rItithI viparIta kare athavA danathI kare, athavA zirabojanihanyAyeM kare, athavA animAna dharIne kare, bIjAnI IrSyAthI kare, athavA utAvalo utAvalo gaDa baDa karIne pUrI kare, athavA potAnI marajI mAphaka kare, athavA yaza arthe kare, te sahAyatapa aticAra kahiyeM. 5 pAMcamo dhyAnatapa aticAra. te je dharmadhyAna ane zuknadhyAna e banne muktidAyaka. tyAM prathama sAdhune dharmadhyAnanA cAre pAda dhyAvavAnA. te dharmadhyAnane dhyAvatAM dhyAvatAM, jyAre paripUrNa apra matta nAme utkRSTa sthAne pahoMce, tyAra paDI AumA guNasthAnakane pAme. tyAM zukladhyAnanA prathama pAdanuM dhyAna kare, te dhyAvatAM thakAM Agala bArasuM guNasthAnaka pAme, tevAreM zukladhyAnanA bIjA pAdanuM dhyAna kare,te dhyAvatAM thakAM bAramuM guNasthAnaka jyAre puraMtha rahe, tyAre cAre ghanadhAtIkarma kSya thajAya, eTale kevalajJAna pAme,tera muM guNasthAnaka pAme ane tyAra panI potAnA AyuSyanI sthitimA phaka terame guNasthAnakeM rahe.paDhI jevAreM teramA guNasthAnakano zeSa aM taramuharta kAla rahe,te vAre zukladhyAnanA zeSa be pAda dhyAve, tyAMca udamA guNasthAnakeM pahoce, te sthaleM sarvakarmano daya karIne mukti sukha pAme, e sAdhunA dhyAnanI paddhati be tathA zrAvakane to dharma dhyAna ane zukladhyAnane dhyAvavAnI yogyatA nathI je kAraNe mUla ghAtI cAra kaSAya udayavaMta saru ne, e mATe te zrAvaka, anitya azaraNAdi bAre nAvanAne eka citteM zuna ArtarUpeM dhyAve. te nA vanA karatAM, ko uttama jIvane upayoganI nirmalatAthI layalI
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 vIryAcArA ticAra svarUpaM. natA thAya, tenAthI dharmadhyAnanI samApti thAya. samApti te ema ke, jema sUryodaya pahelAM AruNodaya jAsa mAtra hoya, te sUrya nathI paNa ethI sUryodayajanya kArya, ghaTa paTAdi sarvano anubhava tha jAya. tema zrAvakane paNa jAvanAjanya zuddhopayogathI dharmadhyAnanI samApti UlakarUpa dharmadhyAnasarakho anubhava thAya. muninAvano khAdamAtra pAme, paNa dhyAnapadanI pUrNatA pAme nahIM, e je dhyA nayoga, te dhyAnatapa kahIyeM. ane je e je e dhyAnamAM bIjo vikalpa, yogacapalatAdika kare, te dhyAnatapatryaticAra kahIyeM. 6 as tyAta aticAra. tyAM tyAgatapanA ve nedave. eka dravyatyAga, ane bIjo jAvatyAga. tyAM dravyatyAga, te sAdhu ta thA zrAvakane potapotAnI dazA mAphaka AhAra upadhi tathA nava vidha parigraharUpa iMdriyasukhano tathA avasthAvizeSe dehano paNa tyAga kare, vosarAve, te dravyathI tyAgatapa kahIyeM. ane je vi SayatRmA tathA kaSAya je krodhamAnAdika, teno je tyAga kare, tene jAvatyAgatapa kahiyeM. e rIteM jinAgamamAM jAvatyAga tapa kahyuMDe. teno bati zaktiyeM tyAga na kare, athavA vidhirahita kare, athavA tatvapratItidharI kare nahIM, athavA pAMca mANasamAM atUTate kare, athavA nidAna dharI kare, te tyAgatapa aticAra kahIyeM || iti tapAcArasya dvAdazAticArasvarUpaM saMpUrNam // // atha // // zrI vIryAcArAticAratraya prAraMbhaH // 1 tyahAM vIryAcAra. te jIvane mana, vacana ne kAyA, e traNe yauganuM sAmarthya je zaktivizeSa, te vIrya kahIyeM. tyAM sAdhu tathA thAveka, pota potAnA guNa sthAnaka mAphaka tathA pota potAnI da
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ rae3 vIryAcArAticAra svarUpaM. zA mAphaka je je dharmakaraNI kare, te manAdi traNe yogarnu vIrya phoravIne kare, sarva dharmakaraNImAM jetro jevo vIryovAsa hoya, te q te te phala pAme, je mATe guNasthAna, yogasthAna ane saMyama sthAnanA neda paDe. te vIryanI prabalatA ane maMdatAthI caDhavU a ne paDa, thAya. tyAM prathama kAyayogathI sarvadharmakaraNImAM potAnA aMganuM bala, vIrya, phoravavAmAM jUla na kare tathA manoyogathI u sAha, nakti, umaMga tathA pyAra, bahu dharato kare ane vacanayogathI dharmakaraNInI prazaMsA ghaNA mAnathI kare; dharmanI unnati, upamA ApI ApIne kare ane ghaNA jIvane dharmasaMnmukha kare, potAnA AtmAne dharmaprApti sarAhe, eTale vakhANe ke, dhanya mAhaM jAgya, ke mane zrI jinezvarajInA mArganI dharmapravRtti matI ! have mane navaduHkhano jaya nathI. ityAdi trikaraNa yogazaktidharmakaraNImAM vIryollAsa phorave, te vIryAcArano thArAdhaka thoDA kAlamAM adA ya lIlA pAme, jo thoDI paNa dAnAdi karaNImAM vIryohAsa ghaNo hoya to, mahoTI karaNIthI paNa vadhAre phala pAme. . ane dharmakaraNImAM je bati zaktiyeM kAyayogeM Alasya kare, kAyabala phorave nahIM athavA rAjavela samAna kare, kAMza paNa na kti vinA jayAdi kAraNe kare athavA ajimAnathI kare athavA dekhA dekhIye kare athavA te lAlacI, anuSThAnAdika vAMbAthI ka re, te kAyayogavIryAcArAticAra prathama jANavo. tathA vacanayogeM utsAhathI sazAya stavanAdi kare nahIM, maMda maMda nASAthI gaDabaDa karIne jaNaNAnI rIteM kahe, tathA vIjo koza dharmakArya karato hoya, tene duSkaratA kahI dekhADe, je e dharma kAma be, te ghaNuM muzkela , tamArAthI pUruM paDaze nahIM mAde' pratha mathIja jo vicArIne karajo. e pramANe kahIne samarthane paNa u tsAhanaMga kare tathA dharmakArya karatAM athavA karIne panI khedanAM
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ rae4 __ graMthasamAtinA dohA. vacana kahe je, e dharmakArya ka, paNa e dharmakArya karatAM mahoTI tasdI pAmyA, e kAma ghaNuMja, kaThina be. karaze, teja jANaze. mane vItI te mAjhaM mana jANene, ko sahAya paNa na thayuM, ene kozyeM japADyuM nahIM. tyAreM zuM karIyeM ? ame kone kahIye. adhikArI tha yA tyAre sarva amone karavU paDyaM, bIjuM zuM kahIyeM ? A dharmakArya karatAmAM A zarIra, purbala tharaMgayuMje, te hajI sudhI ThekANe Avyu nathI. evAM vacana kahIne ghaNAnAM citta, naMga kare. ityAdi hIna tAnAM vacana kahe, te vacanayogavIryAcArAticAra bIjo jANavo. 3 tathA manoyogeM sIdAto ko kare athavA utsAha vinA kare, je A kAmanI veTha kyAreM utaraze ? e kAma hAthamAM nahIM leta to sAru thAta. nAhaka A kAma meM uThagavyuM to khalaM, paNa have ko vIjo mAthe le, to hu~ mUkI ApuM. korIteM bUTe to sAraMtha jAya athavA e kAmamA mahenata ghaNI thaze, paizo ghaNo kharacA ze, zuM karIyeM ? vagara vicAre kayuM to AvI phasAyA; have pharI evI vAtamAM paDaNuM nahIM athavA A tapa, kriyA dika, kagni tha yAM. have pharI jozne Adara karazuM ! ityAdika kuvikalpa mana mAM kare, te manoyogavIryAcArAticAra trIjo jANavo // iti vIryAcArAticAratrayasvarUpaM saMpUrNam // e pramANe sarva sAdhu ane zrAvakanA dharmanA sarva malI eka zo covIza aticAranuM vivaraNa kaDaM. iti zrI samkaktvamUla dvAdazavratavivaraNaM samAptam // evI vigatathI doSa maTADIne je vrata pAle, te paramakalyANamAlA vare // ||dohaa|| zata hAre Upare, vIte varSa bavIza; / magazira zudi paMcami guru, pUraNa naI jagIza // 1 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthasamAtinA dohA. HAS surasaritAke taTa vase, pAmalipura zujathAna; jihAM sudarzana sAdhuvara, pAyA kevalajJAna // 2 // brahmacAri zira seharo, thUbinama guNadhAma; jiNa kozyA pratibULavI, jiNapura rAkhyu nAma // 3 // tiNa pura sAha ziromaNi, somacaMda anidhAna; dAtA juktA zujamati, cAturajana paradhAna // 4 // tasu suta najaka vrataruci, dharme dRDhamatimAna; hemacaMda nAmeM nipuNa, hATaka sama guNavAn // 5 // dharmakathA suNine nara, vrataruci tava kahe sAha; likha dIjeM vratakI vigata, vistaraseM hama cAha // 6 // samakita yuM vrata bArakI, vigata punI aticAra, vRddhaparaMpara zAstra bahu, vikhi kIno bistAra // 7 // Agamajaladhi apAra hai, muja mati naukA tuba ko nivahe jAdoM nadI, pakare neDI puDa // 7 // Age bahuzrutane likhe, viratI vAta vizeSa; vAkU dikha nASA likhU, unameM kauna vizeSa // e taujI tasu Asaya agama, jo bina pAya azuddha; likhi milA mukkaDaM, sAkhI gurujana buddha // 10 // alpamatI AjJAna hUM, jANuM na bahuta rahasya; kRpA karI mopari kRtI, karajo zuddha avazya // 11 // vigata eha vrata bArakI, likhI yathAmati yoga, vrataruci vividha annyAsa kari,karajo tasu prijog||12|| kAla anaMta anaMtamaya, jo puggala pariahaH sonI anaMtAnaMta gaye, janama maraNa saMghaTTa // 13 // paramaripU paramAda hai, tasu jaya karaNa upAya%; vidhiyuta mAnava nava lahyo, tauni na ceto kAMya // 14 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 graMthasamAtinA dohA. nUle java jo eha tuma, bahuri na Avai haba; to ceto citameM catura! nisuNI zruta paramaba // 15 // . suvihita sUri siromaNi, nAgaravaMdita pAya%; (zrI) puNya sAgara sUriMja te, tapagabapati sukhadAya // 16 // . tasu ANA sira dhAratAM, vAratAM viSaya kaSAya; zrutadhArI upagAribahu, (zrI)jJAna sAgara uvdyaay||17|| tAsu ziSya pUrava taNA, tIratha neTaNa kAja; kiya prayANa zuna dina ghaDI, zunna zakuleM zu sAja // 17 // tIratha pharasata AviyA, paTaNA nayara sugaya; paramAnaMda nayo vaMdatAM, zeTha sunIsara pAya // 15 // dina ketAzka tihAM rahi, likhyo suvratavistAra, vajrotkIrNamaNisUta pari, bahu zrutake upagAra // 20 // iha vidhi jo vrata dhAraze, vAraze viSayakaSAya; vilape jJAna udyotamaya, AnaMdaghana sukhadAya // 21 // iti zrIsamyaktvamUla dvAdazatratavicAra patiH vistArasahitA saMpUrNA // yaM E, thaagrNthHkiNcinyuunoctuHshstrH|| A5 A , 401
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
_