Book Title: Sagar Samadhan Part 02
Author(s): Anandsagarsuri
Publisher: Jain Pustak Pracharak Samstha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032390/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Alma maMdira ke pAlItANA DJtA maMdira - surata AgamIThThAku saMgraha : ra6 sAgara"sa mAdhAna -samAdhAnakAraAgamakhvAraka AcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja vakAza ke : zrI jaina pustaka pracAraku saMstha, surata, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnastha-svarga taAgama dvAraka-AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrIne " varada haste zrI vaddhamAnajetAmrapatra-Agama maMdira, suratanI thaelA pratiSThAne 25 varSa pUrNa thayAM te nimitte vikrama saMvata 2029 ne mahA suda 3 maMgaLavAra tA. 6-2-1973ne zubhadine pU0 sAdhu bhagavaMte ane sAdhvIjI mahArAjazrIne bheTa jaba ahamada kalAka bakAbadAkAla dvArakAmakAjallAkakakakakakakalA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Agama dvAraka-saMgraha : ra6 sAgara-samAdhAna bhAga-2 samAdhAnakAraH pU. AgaddhAraka-AcAryapravarazrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja : pramaza : zrIna-pustakapracAraka-saMsthA, sUrata. kala) AvRtti bIjI mUlya rUA. pa-00 krama sa 29) vIra saMvata 249[AgaddhAraka savaMta 23 : prAptisthAna : AnaMda pustakAlaya pANIpurA, surata, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva AgAdvAraka-AcAryadeva zrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.nA aMtevAsI ziSya munivara zrIguNasAgarajI ma.nI zubhapreraNAthI dravya-sahAyakonI nAmAvalI 101-00 50 pU. gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI mANisAgarasUrIzvarajI mahArAjazrIe amArAzrI saMgha upara ghaNo ja upakAra karyo che. teozrInI zubhanizrAmAM chapAtA sAgara samAdhAnanA bhA. 2 jAmAM amArA zrI muLI jaina saMgha taraphathI jJAnabhaktimAM bheTa.' 251-00 munirAjazrI gautamasAgarajI ma. tathA munirAjazrI arUNodayasAgarajI ma. nAnapurA payuSaNa parvanI ArAdhanA karAvavA gaela temAM thayela jJAnakhAtAnI AvakamAMthI nAnapurA jaina saMgha taraphathI jJAna bhaktamAM bheTa...surata. 501-00 5050 AgAme ddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara- sUrIzvarajI mahArAjanA praziSya gaNIvarya zrI saubhAgyasAgarajI ma. tathA Agama dvArakA zrInA tapasvI aMtevAsI ziSya dIpasAgarajI ma.nI zubha preraNAthI amadAvAda zrI jena sosAyaTImAM vikrama saMvata 2028mAM thaela cAturmAsamAM jJAnakhAtAnI AvakamAMthI jene sAyaTI saMghanA upAzrayanA jJAnakhAtA taraphathI bheTa. 101-00 50 pU. Agama ddhAraka AcArya deva zrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.nA tapasvI aMtevAsI ziSya dIpasAgarajI ma. nI zubha preraNAthI ci. zaradakumAranI aThThAInI tapasyA tathA temanA mAtuzrI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAntAbena nI seLa upavAsanI tapasyA nimitte sI. mahetA enDa ku. taraphathI jJAnabhaktimAM bheTa...amadAvAda. . . 101-00 50 pU. Agama dvArA AcAryadeva zrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.nA tapasvI aMtevAsI ziSya munirAja zrI dIpasAgarajI ma. nA upadezathI amadAvAdavALA zAha rasIkalAla caMdulAlanI peDhI taraphathI jJAnabhaktimAM bheTa. - hA. caMdulAla nAlacaMda zAha amadAvAda 501-00 50 pU. AgameddhAraka AcAryadeva zrIAnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya upAdhyAya zrI kSamAsAgara ma. ne praziSya munirAja zrIzazI prabhasAgarajI mahArAjanI zubha preraNAthI pustaka prakAzanamAM chAparIyA zerInA moTA upAzraye thaela jJAnakhAtAnI upajamAMthI jJAnabhaktimAM moTA upAzraya zrI saMgha taraphathI bheTa-surata. 51-00 munirAja zrIabhinaMdanasAgarajI ma. tathA nityavardhanasAgarajI ma. nI zubha preraNAthI valasADa zrI jaina saMgha taraphathI pustaka prakAzanamAM bheTa. 101-00 viduSI sAdhvI sumalayAzrIjI ma.nA paramavinayI ziSyA vicakSaNAzrIjI ma. nI zubha preraNAthI nAnacaMda dhanAjI TrasTa upAzrayanI thaela jJAnakhAtAnI upajamAMthI bheTa... surata, 11-00 bIlImorA nivAsI maganalAla metIcaMda panAra vALA tathA temanA dharmapatnI zAMtAbena zrI sameta zIkharajI Adi mahAna tIrthonI yAtrA karela te nimitte pustaka prakAzanamAM bheTa. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101-60 viduSI sAdhvIzrI tilakazrIjI ma. nA suziSyA gendrazrI ma. nI preraNAthI jJAnakhAtAnI Avakache. mAMthI jJAnabhaktimAM bheTa...muMbaI-berIvalI. 5100sametazIkhara tIrthodvArIkA viduSI sAdhvIzrI raMjanazrIjI ma nI suziSyA sarasvatI zrIjI ma. nI preraNAthI jJAnakhAtAmAMthI jJAnabhakti nimitte bheTa...amadAvAda. 51-00 sametazIkhara tIrthodvArIkA viduSI sAdhvIzrI raMjanazrIjI maTha nA suziSyA priyaMkarAzrIjI ma.nA ziSyA niraMjanAzrIjI ma.nI zubha preraNAthI jJAnakhAtAMnI AvakamAMthI zrI saMgha taraphathI jJAna bhaktimAM bheTa...bADelI. 51-00 viduSI sAdhvI suraprabhAzrIjI ma. nI suziSyA ka. kaprabhAzrIjI ma. nI preraNAthI jJAnaprakAzanamAM bheTa... jAmanagara, pa1-00 viduSI sAdhvI zrI pramodazrI ma. nA suziSyA nirUpamAzrIjI ma. nI zubha preraNAthI jJAnakhAtAnI AvakamAMthI bheTa.surata. 151-00 viduSI tapasvI sAdhvIzrI tIrtha zrIjI ma. nA suziSyA vayovRddha sAdhvIzrI pramodazrIjInA suziSyA tapasvI nirUpamAzrIjI ma. tathA sAdhvIzrI jeThAzrIjI ma. prazamarasAzrIjI ma. jayarekhAzrIjI, jayadharmAzrIjI, pramitaguNAzrIjI, pradiptAzrIjI, suguptAzrIjI, navaratnAzrIjInI zubha preraNAthI rAmapurA nivAsI kAntIlAla sAkaracaMda taraphathI bheTa..rAmapurA-bhaMDA. 101-00 sametazIkhara tIrthodvArIkA viduSI sAdhvI zrIraMjanazrIjI ma. nA suziSyA revatIzrIjI ma. nA paramavinayI ziSyA zamaguNAzrIjI ma. nI zubha preraNAthI jJAnabhaktimAM bheTa, surata. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201-00 sametazIkhara tIrthoddhArIkA viduSI sAdhvI zrI raMjana zrIjI ma. nA paramaviMnayI sAdhvIzrI guNayAzrIjI - manI zubha preraNAthI pustaka prakAzanamAM bheTa. 101-00 ganiSTha AcAryazrI vijayakesarasUrIzvarajI ma. nA AjJAvatanI viduSI sAdhIzrI nemazrIjI ma. nI aThThAInI tapasyA, sAdhvIzrI zAsanarasAzrIjInA mAsakSamaNa sA. ratnatrayAzrIjInI aThThAI sA. viratI dharAzrIjI ma. nA 11 upavAsa sAdhvIzrI maMjulAzrIe karela vardhamAna tapanI para mI ogaLI tathA sAdhvIzrI trilocanAzrIjIe karela 8283mI oLInI pUrNAhutI nimitte navasArI zrI saMgha taraphathI jJAnakhAtAmAMthI jJAnabhaktimAM bheTa. navasArI. pa1-00 viduSI sAdhvI hemendrazrIjI ma. nI zubha preraNAthI jJAnabhaktimAM bheTa...bIlImerA. 11-00 viduSI sAdhvIzrI zubhaMkarAzrI ma. tathA sA. mahAnaMdAzrIjI ma. je harIpurA zrI saMdhanI vinatithI cAturmAsa karela temAM thaela jJAnakhAtAnI Avaka mAMthI temanI zubha preraNAthI harIpurA upAzraya jJAnakhAtA taraphathI jJAnabhaktimAM bheTa.. 10-00 viduSI sAdhvIzrI kanakaprabhAzrI manA suziSyA sAdhvIzrI sutArAzrIjI ma0 nA upadezathI tathA prakriyA praziSyA sAdhvI sulakSitAzrInI zubha preraNAthI lIMbaDI nivAsI zeTha zAntIlAla cunIlAla taraphathI pustaka prakAzanamAM bheTa lIMbaDI 101-00 surata nivAsI jhaverI ratanacaMda talakacaMdanAM dharma : patnI ramIlAbena (dhanubena) tathA temanA suputra rameza, sureza tathA dineza tathA putravadhu mInAkSIbena taraphathI jJAnabhaktimAM bheTa. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya-nivedana amArI A "jaina pustaka-pracAraka saMsthA" pUrvAcAryonI ane paramatAraka gurUdeva zrI AnaMdasAgarasurIzvarajI mahArAjanI kRtionuM temaja zAsanapagI bIjI Adhunika-kRtionuM paNa prakAzana karavA bhAvanA rAkhe che. te paikI pU. gurUdevazrIe Apela praznonA samAdhAna tarIke sAgara samAdhAna AgameddhAraka saMgraha 26mA graMtharatna tarIke pU. gurudevazrInA prakhara anurAgI munirAja zrI guNasAgarajI mahArAjanI preraNathI prasiddha thAya che. A graMthanA viSayane samajavA mATe viSayAnukrama apAyela che. V0 muni mahArAjazrI guNasAgarajI mahArAjazrInI preraNAthI A tathA bIjI saMsthA dvArA atyAra sudhImAM nIcenA graMtha prakAzita thayA che. siddhacakra-mAdAo. | (a0 4 vyA0 saMgraha bhA. 1). sudhA-sAgara bhA-1-2 ArAdhanAmArga. (gujarAtI bhAvArtha) sAgara-samAdhAna bhA-1-2. zrI tIrthaMkarapadavI-sopAna. zrI nava smaraNAni gautamarAsa. (vIsasthAnakanA vyAkhyAno ) sUyagaDAMga sUtra. (vyAkhyAna.) Agama dvArakazrInI amogha-dezanA parva-dezanA. vyAkhyAna (pAMga prakIrNaka viSayAnukramAdi. | AgamoddhArakazrInI amRtavANI sthAnAMga-sUtra. vyAkhyAna (vyAkhyAna saMgraha bhA-1). Agama dvArakazrInI amRta-dezanA SoDazaka prakaraNa. vyAkhyAna navapada-mAtAmya. (vyAkhyAna saMgraha bhA. 1). AgahAraka-lekhasaMgraha. AgamIyasUktAvalyAdi. laghutamanAmakoSa ane te parva-mAhA (panA vyAkhyAna) lasiddhaprabhA-vyAraNa che prazamarati ane saMbaMdhakArikA. AcArAMga sUtra, T(vyAkhyAna saMgraha) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navapada-mAThAo. (A bIjI) | aSTAdvikAmAhAbhya upadeza nAkara. (mULa bhavArtha) (aThThAInA vyAkhyAne) AnaMda-sudhAsiMdhu bhA-2 zrI prajJApanA vyAkhyA (hAribhadrIya) tArika-praznottara (saMskRta) tAvika-praznottarI ArAdhanAmArga bhA-1(saM. bhAvArtha) pata ane udyApana. | sAgara samAdhAna bhA-1.(A bIjI) A pustakanuM saMzodhanAdi kArya pU. AgAme ddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ananya-paTadhara zrI sametazikharajI mahAtIrthamAM, tathA rAjagRhI mahAtIrthamAM ane mULI tathA kapaDavaMjamAM aMjanazalAkA pratiSThA karAvanAra tathA tIrthakara bhagavaMtonI kalyANakabhUmienI tIrthayAtrA karIne baMgAla, bihAra, uttarapradeza, madhyapradeza, khAnadeza, mahArASTra, saurASTra, Adi pradezamAM vicArIne paNa ja varSe pAlItANa zaheramAM padhArI tyAM zrI vardhamAna jaina AgamamaMdirasaMsthAnI vizALa jagyAmAM baMdhAyela gurUmaMdiramAM pU AgamoddhArakazrInI pratimAnI pratiSThA karAvanAra, pUrvAcAryonA tathA 10 AgamodvArakazrInA racelA graMthanuM saMpAdana karanAra vartamAnamRtanA jJAtA vidyAvyAsaMgI, mULInareza-pratibaMdhaka zAMtamUrti gacchAdhipati AcAryabhagavAna zrI mANikyasAgarasurIzvarajI mahArAjanA paramavinayI ziSyaratna zatAvadhAnI gaNuvarya zIlAbhasAgarajI mahArAje karela che. tathA A pustaka prakAzanamAM sahAyabhUta thanAra munizrI arUNodayasAgarajI ma. tathA bAlamuni zrImahAbalasAgarajI manA ame RNI chIe. aMtamAM A praznonA samAdhAnanA vAMcana-manana dvArA bhavya jIva ArAdhanA kare eja abhyarthanA vi. saM. 2029 li. 2 bALavAra ) mahA suda 3. maMgaLavAra madrAsI pAnAcaMda sAkaracaMda AgamamaMdira-pratiSThAdinA jhaverI amaracaMda ratanacaMda sUrata jhaverI zAMticara chaganabhAI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA grantho pustake pustikAone aMge prastAvanA ApavAnI paraMparA cAlu che, nAnA ke moTA dareka granthane sAmAnya ke vizeSa, paNa te granyanA uddeza, rahasya, rUparekhAdi dazAvanAra nAnI ke moTI prastAvanA haze, A prastAvanA eTale granthanI rUparekhA vigere ApavAmAM Avela che jemAM te siddhacakra sAhitya-pracArakasamiti mAraphata prasiddha thatA zrI siddhacakra nAme pAkSikamAM zrI sAgara samAdhAna che. praznonA samAdhAna ApanAra pUjya gurudevazrInA nAmathI jaina samAjamAM koI bhAgye ja aparicita haze jene samAjanA parama upakArI zAsananA parama prabhAvaka pU. gurudevazrInI oLakhANa ApavI e bAlaceSTA kitu taka pAmIne e 'viSe e puNyapuruSanuM zAsananA dhuraMdhara sUripuMgavanuM smaraNa thAya. bhakti thAya e anumodanIya che. kartavya che. zilAnA nareza-pratibodhaka sva-para-zAstrarahasyaniSNAta, jJAnavRddha. vRddha prAtaHsmaraNIya pUjyapAda AgaddhAraka AcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja eja zrI jaina samAjanA prANAdhikavallabha pUjya gurUdevazrIe tIrthane 'aMge, zAsananA aMge, siddhAnta aMge, jyAre jyAre tevA tevA prasaMge prApta thayA che. tyAre tyAre leza paNa vizrAMti vinA koInI paNa paravA vinA teozrIe ekale hAthe prabhu zAsananI apratima sevAo bajAvI che. evI sevAmAM ja jIvanane tanmaya banAvyuM che. prabhu zAsananI vijayapatAkA ja pharakAvI che. ema to teozrInI agaNita sevAo vidyamAna che. teozrInuM jIvana ja sevAnA pratika samAna che. anekavidha sevAomAM Agama-sevA e teozrInuM pradhAnatama AtmIya jIvana che. AgamanA vAMcana saMzodhana prakAzana AdithI to teozrI sAkSaraziromaNI tarIke suprasiddha hatA, che ja kiMtu chelle chele siddhAcalagirirAjanI chAyAmAM bAMdhavAmAM AveluM zrI vardhamAnajaina-AgamamaMdira madhyamAM eka moTuM, AjubAju cAra madhyama Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdiravAnuM ane 40 derImonI racanAthI vibhUSita karAyuM che. emAM urvile ka ane alakane vimAnamAMnA zAzvatacaityomAM sthApita karAyelA ekaso eMsI jinabiMbane anulakSIne 180 prabhu pratimAo jenAmonI saMkhyA pIstAlIza hovAthI 45 caumukhajIo vaDe A pramANe sthApita karAvAI che.-vartamAna 24 tIrthakaronA vIsa, 20 viharamAna jinezvaronI vIsa ane zAzvatA caumukhajI malI 45 caumukhajIo vaDe (4544=80) devalokamAna jinabiMba svarUpa sAcavavAmAM AvyuM che. jinezvaronA janmakalyANaka samayanA abhiSeka mATenA merU parvate pAMca hovAthI tene anulakSIne eka moTo 4 madhyama e pAMca camAM. Aga ane prakaraNomAM AvelA varNane pramANe pAMca merU-parvatanI sthApanA karI pAMca caumukhajI bAkInI 40 derIomAM jinezvara bhagavaMtoe samavasaraNamAM cAre dizA tarapha caturmukhe AgamonI prarUpaNArUpa dezanA dIdhI hevAthI te uddezane-anulakSIne 40 samavasaramAM 40 caumukhajI bhalI 45 caumukhajI pratiSThita karAyA che. temaja divAlomAM karANAnA Adarza pASANomAM zrI mukhe prarUpelA e pIstAlIza Agama ane pUrvAcAryoe racelAM kammapaDi paMcasaMgraha otiSakaDaka vigere keTalAka zAstro ArUDha karAvI sthApavAmAM AvyA che. (2) uparyukata AgamamaMdiranI samIpamAM sukumAra ane AkarSaka siddhacakra-gaNadharamaMdira paNa bAMdhavAmAM AvyuM che. enA sahuthI upalA majalAmAM cAre dizAe kRpAdRSTi dAkhavatA caumukhajI padharAvavAmAM AvyA che. ane bhUgarbhamAM atithi tarIke anya pratimAjIo birAjamAna karavAmAM AvyA che. vacalA talamajalAnA bhAgamAM siddhacakra maMDaLa AdInI yejanA A mujaba karavAmAM AvI che-siddhacakra maMDaLamAM 100 8 pAMkhaDInA kamaLamAM samavasaraNa yojayuM heIne upalI bAjumAM navapadajInI janA mATe vizALapaNe kamaLanI 8 pAMkhaDIo banAvavAmAM AvI che. kamaLanA madhyabhAganI zikhAmAM arihaMtarUpe caumukhajInI ane vacalI ka pAMkhaDIomAM siddha-AcArya-upAdhyAya ane sAdhunI mUrtio Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padharAvavAmAM AvelI heine maMDaLanI racanA dedIpyamAna banI che. kamaLanA khUNAonI cAra pAMkhaDImAM darzana-jJAna-cAritra ane tapadanI lipibaddha pejanA ane AkhA maMDaLamAM maMtrAkSaro ane deva-devIo tenA nAmo ane sthAne sahita ketaravAmAM AvyA che. e maMdiranI divAlamAM paNu vartamAna covIsInA covIsa tIrthaMkara mahArAjAo sva sva tamAma gaNadharo sahita alaMkRta karAvI AyAgapaTTanI jema 24 paTamAM sthApita karavAmAM Avyo che. ane 1 paccIsamo paTa bhagavaMta mahAvIrasvAmI ane sudharmAsvAmI sahita Agamone pustakArUDha karanAra zrI devaddhigaNikSamAzramaNa paryantanA bahuzrata keTalAka AcArya bhagavaMto vaDe alaMkRta karavAmAM Avyo che. gaNadhara mahArAjAonA pado vaDe bhUSita havAthI ja enuM nAma siddhacakra-gaNadharamaMdira rAkhavAmAM AvyuM che divAlanA vizeSabhAgamAM AcArAMga-sUyagaDAMga-dazAzrutaskaMdha-dazavaikAlika ane uttarAdhyayanasUtronI niryuktio tathA tattvArthasUtra ane siddhaprAbhata graMthane Adarza zilA upara ArUDha karAvI bIrAjamAna karavAmAM AvyA che. A maMdira paNa AgamonI niryuktio vaDe alaMkRta hevAthI siddhacakragaNadhara jainAgamamadira kahevAya to atizayokti nathI ja, AgamamaMdira mATe bharAyelA 800 pratimAjIonI tathA bahAranA AvelA anya pratimAjIo vigere malIne Azare 2000 uparAnta jinabiMba vigerenI aMjAlAkA saMvata 1994 mahAvada-2 ne somavAra tA. 22-2-1943ne roja zubhalagnamAM AcAryazrIAnaMdasAgarasurIzvare karI hatI temaja ukta baMne madiranI pratiSThA vi. saM. 1999nA mahAvada 5 ne tA. 25-2-1943 gurUvArane roja uktasUrIzvare karAvI hatI. A baMne maMdiranI sAthosAtha sAdhu-zramaNa mahArAjane pustaka saMgraha rAkhavA-jANavA mATe zrI zramaNa saMgha pustaka saMgraha" nAmanuM eka makAna pIstAlIza Agamane anulakSIne pIstAlIza pustaka bhaMDAre saMgrahavA mATenuM yojavAmAM AvyuM che. temAM hAla thaDA bhaMDAro Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 geAThavavAmAM AvyA che. tevI rIte suratamAM sthApana karavAmAM Avela zrI vardhamAna jaina tAmrapatrAgamama'dviramAM ti'lAkanA vimAnAmAM zAzvatA thaiyAmAM sthApita karAyelAM 120 jinikha khAne anulakSIne bhUgarbha sahita traNa majalAmAM 120 prabhubiA pazcimAbhimukhe sthApita karavAmAM AvyA che. mukhya talamajalAmAM AsanepakArI carama tI'kara zrI mahAvIrasvAmI Adi bikhA, cATIga mAM AdyatIrthaMkara zrI AdIzvarajI Adi biMkhe, ane bhUgarbhamAM zyAma ArasanA sahasrA yukta zrI pArzvanAthajI Adi biMkhe, bhUmigRhamAM uparAMta zrI siddhacakrajInA maMDaLeA be samavasaraNurUpe te te varSoMnA raMgavALI pratimAthI birAjIta karavAmAM AvyA che. bhUmigRhamAM ane taLamajalAnA raMgamaMDapamAM pIstAlIze AgamAne tAmrapatrAmAM upasAvelA akSarAthI ArUDha karAvI cenalomAM kAcathI AcchAdita karI sthApita karavAmAM AvyA che. bhUmigRhamAM pArzvanAthajI ane maTha tApasanA prasaMgeA vigerenA dRzyA talamajale mukhya raMgamaMDapamAM zrI mahAvIranA paMcakalyANaka di dRzyA ane ceTI-zikhA majale zrI AdIzvarajInA prasagamAMnA dA dIvAla upara kotaravAmAM AvyA che. maMdirane pharatI cAre taraphanI dIvAlAnA bAhyabhAgamAM cauda svapnA. aSTamoMgala ane aSTa prAtihAryAM vibhUSita karavAmAM AvyA che. suratanA maMdiramAM birAjamAna karavA mATe pAdaliptapuramAM saM. 1999nI sAlamAM aMjanazalAkA thayelA biMkhamAMthI 120 jinabikhA saM0 2003nA Azvina vijayAdazamI ane zukravAre pAhuNA tarIke atre padharAvavAmAM AvyA hatA ane eja pratimAjIenI tAmrapatra AgamamadiramAM vi. sa0 2004nA mahA suda 3 te zukravAre tA. 13-2-1948nI maMgala prabhAte ravi ane rAja Aphri cAra zubhayeAgavALA samaye AgamAddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvare pratiSThA karAvI hatI. A banne AgamamaMdiranI rUparekhA jIvaNacaMda sAkaracaMda jhaverInA lakhANu uparathI lIdhI che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrata ane sUrIzvarajI - parama pUjya Agama dvAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajIe pitAnuM AkhuM jIvana jainazAsananI sevAmAM vItAvyuM hatuM ane pote athAga mahenatathI zuddha karelA jinAgone mudraNa karAvIne, Arasa upara ke tarAvIne ane tAmrapatra upara upaselA akSarathI ArUDha karIne traNa prakAre teno uddhAra karyo temanA trIjA, uddhAranuM kArya bhAge sUratane sAMpaDyuM. te tAmrapatra upara ArUDha karelA Agame suratamAM eka derAsara baMdhAvI tenI dIvAla upara lagADavAnuM nakakI thayuM. AthI te mATe anya dhArmika vahIvaTa mATe gurUdevazrIne upadezathI eka peDhI sthApavAnuM nakakI thayuM ane zrI caturvidha saMghe saMvata 2002nA vaizAkha suda 11 ne zanivAranA divase zrIAgoddhAraka saMsthAnI sthApanA karI ane te saMsthAdvArA suratamAM zrI vardhamAna jainatAmrapatra AgamamaMdira bAMdhavAmAM AvyuM. khAtamuhUrta pratiSThA - A AgamamaMdira (daherAsarajI) bAMdhavA mATe suratanA suprasiddha rAvabahAdUra nagIna ca da jhaveracaMda jhaverInA suputra zeTha sabhAgacaMdanA supatnI ratanabahene Azare rU. 30,000] aMke trIsa hajAranI jamIna bheTa ApI, ane tenA upara A daherAsara bAMdhavA mATe saM. 2003nA phAgaNa vada 6ne divase khAtamuhUrta saMdhavI zeTha mANeklAla manasukhabhAI amadAvadivALAnA haste karAvI kAma zarU karyuM ane nava mAsa jeTalA TUMkA samayamAM ja A daherAsaranuM kAma purU karI saMvata 2004 mahA sada ne zukravAre parama pUjaya agAddhAraka AcAryadevazrI navasAgarasUrIzvarajInA varada harate A maMdiranI pratiSThA karAvavAmAM AvI A daherAsara bAMdhavAmAM tathA pAchaLathI divAlomAM so vagere purAvI Tekorezana vigere karavAmAM temaja tAmrapatra upara Agamo taiyAra karAvavA vigeremAM kule lagabhaga rU. 5,00,000no aMke pAMca lAkha rUpiyA kharca thaye che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanA gurUmaMdiranA apUrvAda ane bhavya-pratimA zrIAgoddhAraka-gurUmaMdira A maMdira AgamAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI manA smaraNacidarUpe baMdhAvavAmAM AvyuM che. parama pUjya AgamadAraka AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja vi. saM. 2006nA vaizAkha vada 5 ne zanivAranA divase surata maNe gopIpurAnA mALIphaLiyAmAM AvelI zeTha maMchubhAI dIpacaMdanI dharmazALAmAM (lIMbaDAnAM upAzrayamAM) nirvANa pAmyA hatA. temanA dehane agni saMskAra zrI AgaddhAka saMsthAnI mAlikInI, zaheranI vacamAM AvelI jagyA upara sarakArI speziyala (khAsa) paravAnagIthI karavAmAM Avyo hato te ja A jagyA upara zrIAgameddhAraka-gurUmaMdira bAMdhI vi. saM. 2007nA mahA suda 3 ne zukravAranA divase pU0 AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI manI pratimAjInI pratiSThA temanA ananya-paTTadhara AcArya zrImANikyasAgarasUrIzvarajI manA varada haste karAvavAmAM AvI che. - A gurUmaMdira bAMdhavAmAM kula kharca lagabhaga aDyAsI hajAra rUpiyAno thayo che. raMgamaMDapamAM pravezadvAranI upara dhyAnastha gurUdevanuM tailacitra mUkavAmAM AvyuM che. te citra AcArya deva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. nirvANa pahelAM paMdara divasa AgaLathI kAusagnamudrAe dhyAnamAM rahelA tenuM che. teo te daramiyAna aDhelatA paNa na hatA ane satA paNa na hatA. je sthitimAM dhyAnamAM rahyA hatA tene AbeDUba A tailacitra che Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMgamaMDapanA pravezadvAranI baMne bAjue gurUdevazrInA dakSAthI mAMDI aMta sudhInAM cAturmAsenI ane jIvananA mukhya prasaMgenI noMdha ApavAmAM AvI che. raMgamaMDapamAM dakSiNa taraphanA dvAranI upara zrI AgaddhArake ApelI vAcanAnuM dazya che. raMgamaMDapamAM pazcima taraphanI banne bAjunI dIvAla upara AgAdvArakanA racelA saMskRta-prAkRta grantha ane saMkalita pratyenAM nAmo ArasamAM aMkita karAvavAmAM AvyAM che. gabhArAnA pravezadvAra upara rAjapratibaMdhanuM dazya che. AmAM maNe gurudevazrI, DAbI bAjue zilAnA nareza che ne jamaNI bAjue rAjAe Apele amArI paDatane paTTaka che. raMgamaMDapamAM uttara taraphanA dvAranI upara (1) skaMdilAcAryuM ApelI mAthurIvAcanA che ne (2) devagiNikSamAzramaNe karAvela pustakArohaNarUpa valabhIvAcanA che. raMgamaMDapamAM dakSiNa ane uttara taraphanA dvAronI banne bAjue cAra dazyo che. pU. Agamo ddhAraka AcAryadevathI AnaMdasAgara, sUrIzvarajI mahArAjanA saddaupadezathI sthApAyela zeTha devacaMda lAlabhAI jaina pustakadhAra phaMDa taraphathI chapAela sacitra "bArasA sUtra" mULI tAmrapatra upara upasAvela akSarethI alaMkRta karI suMdara phremamAM taiyAra karIne dIvAla upara lagADavAmAM Avela che. te eka adbhuta vastu zrI AgaddhAraka-gurumaMdiramAM darzana karavA lAyaka banela che. raMgamaMDapanA ghumaTamAM gurudevazrIne dehanI jevI smazAnayAtrA nIkaLelI hatI, tevI AbehUba temAM AlekhavAmAM AvI che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrInI apurva bhAvanA pU yAnastha gurUdevazrInI bhAvanA AgamamAM AvatI pU0 mahApuruSonI vArtAone ArasamAM bhAvavAhI citro cItarAvIne bhavya ane kalAyukta sacitra AgamamaMdira baMdhAvavAnI bhAvanAthI AgamAMthI vArtAonI dha suratamAM zeTha maMchubhAI dIpacaMdanI dharmazALAmAM (lIMbaDAnA upAzraye) karAvatA hatA, paNa te nedha adhurI rahI ane pU A mAraka-AcArya deva-zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja teja upAzrayamAM 15 divasa ardhapavAsane maunapaNuM aMgIkAra karIne vi. saM0 2006nA vaizAkha vada 5 zanivAre amRta ghaDIe ka. 4. mI. 3ranA nirvANa pAmyA, te thaela noMdha uparathI gaddhAraka AcAryadeva zrIAnaMdasAgarasUrijI mahArAjanA ananya-paTTadhara pU0 gacchAdhipati AcArya bhagavAna zrImaNiyasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI zubha-nizrAmAM taiyAra thayela 42 bhavya-citre pAlItANA AgamamaMdira najIka baMdhAyela "svAdhyAya-helamAM vi. saM. 2016nA mahA vada 5 gurUvAre padharAvavAmAM Avela che. lI. vi. saM. 2009 mahA suda 3 maMgaLavAra AgamoddhAraka-gurUmaMdira pratiSThAdina surata Ai zrI AnaMdasAgarasUrIzvara ziSya guNasAgara ) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama 757 758 175 viSaya prazna anukaraNIyatAne aMge. 751 960 AgamanAmane vihAra zAstramAM che? nahi paDavAnA nizcayathI vratAdi devAya che? . 753 mudra AdimAM laukikaTIpaNAne Agraha. 754 bhagavAnane garbhamAM abhigraha. 755.779 jAvaNijajAe artha zuM ? 756 Adeza mAgyA pachI Iccha kahevAnuM tava zuM ? zrAvaka-zrAvikA caturvidha saMghamAM kema gaNAya? samyapha pAmyA pachI zrAvaka kakyAre kahevAya ? 'samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArga':' _ 'nAdasaNissa nANa' 'mokkhamamgAhilAsiko' mekSamA-sazanivaritra' e padanI saMgati. vaDAkalpane 76 zI rIte karavo ? 761 zAstra pradAnanA aMge kaNa adhikArI che ? 762 kevalajJAnImahArAja paMcaparameSThimAM kayA pade ? 713 traNa prakAranA samyakatvavALA asaMkhyAtaguNa nirjarAvALI | pahelI zreNimAM gaNAya ? kSAyikasamyaktva pAmatA cha aupazamika ane parAmika pAmelA hoya ? 765 kSAyikasamyaktvavALe e bhava ke pahelA bhavamAM pAMcamuM guNa sthAna pAmela hoya ke na hoya ? anaMtAnubaMdhI ane darzanamohanIyanA upazama ane kSepaka aMge zreNinuM samAdhAna 764 766 717 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 770 775 AcArAMganiyuktimAM Avela saMkuwtI nAmenI pahelI zreNinuM samAdhAna . 768 anAdi miyAtI jIva samyakatva pAme te paNa sAdhu karatAM * asaMkhyAtaguNa nirjaravALe che ? 795 samyagdaSTinI pahelI zreNe kema ? garbhAchamAdine khulAso... 771 bhagavAnanA janma vAMcana vakhata nAbiera vadheravAmAM ekendriyanI - virAdhanAne khulAso ; ' 772 vyAkhyAnAdimAM cepaDIAdinI prabhAvanA thAya ke nahi ? 773 amRta devI, sarasvatI devI eka ke judAM che ane tenI mUrti kevI ? 774 paryuSaNamAM ka95dhara ane saMvacharInA divase pauSadha karavAno e khulAso. prarvatithine ya hoya ke nahi ? 776 udayavALI tithi pramANa chatAM anudayI parva nithi kema nAya? 777 mahAvIra mahArAjanuM nirvANa kalyANaka kayAre gaNavuM ? cha78 upakArane audayika, kSAyika kSAyApazanikAdi vicAra. 780, 781 "jAvAsTi'ne artha zuM ? ' 782, 952 bAbatane artha zo ? 783, 784 085, 786, 787, 788, 789, 1rarara rara3, 1224, 1225 RSabhadattanuM bIjuM nAma romila ? - 790 ASADha pUrNimAe varSanI pUrNAhutI to saMvacharIe kema nahi? 791 rAuddabuddhipuurmAsIku'nA kramanuM samAdhAna 792 neminAthajI sivAya 23 bhagavAnanuM ja siddhAcala AvavuM thayuM ? 73 masyanA AkAranuM maMgalapaNuM kema? 794 bhAvitAtmA mAtAnI kukSimAM Ave te mAtA svapna juve kharI ? 795 bhaviSyamAM zuddhacaritravALA ke vidvAna thanArAnA janmanI viziSTatA che? 796 karmavedanakAlanA prakAra keTalA? . . . . : : ' -797 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 anuttavimAnamAM janAra upazamazreNivALA prathama saMdhayaNavALA ja hAya ? svayaMbhUramaNunI pUrvApara vedikA sudhI leka. 78 wee AsanakarmI, satata dhaMTAnAda, ane avadhijJAnathI indrone jinezvara mahArAjanA janmanI khabara. RSabhadevabhagavAnanuM gRhasthapaNAmAM kSIrasamudranuM ja pANI '' pAvApaNu'. svayaM prabhAdevI teja nirdemIkA ? zreyAMsakumArane jAtismaraNu sAthe avadhijJAna. karemi bhaMte' ane cattAmaMgala' vigere pratikramaNamAM khelavAnu kAraNa zuM? tex Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 kapusUtramAM devahi~gaNikSamAzramasudhInI paTTapara pAnu samAdhAna. 817 eka sUtranA anaMtA mama paryAye. 88, 819 20 digaMbarezane Agama-samIkSAne avakAza nathI ? dIkSitane rAkavAne aMge. 821, marIcie bhagavAnanuM kahelu jANyuM temAM abhimAna zuM? 24; 222, 823 825, 826, 927 chedepasthApanIyacAritra. tyArathI kaeNzikumAranuM sAmAnya zrutajJAnopaNuM ? kaeNzikumAranI za'kAza mATe ? kaeNzikumAre vrata gautamasvAmI pAse lIdhuM. digabara ane zvetAMbara kevI jinezvara bhagavAnanI mUrtine mAne ! timia MgenA prazno. 28 29 830 31 832 833, 834, 835, 836, 830, 838, '839, 840, 841, 42, 244, 841, 846, 247, 848, 249, 81, 851, 852, 83, 854, 855, 856, 862, 863, 864, 866, 888, 889, 90, 899, 900, 901, 20, 221; 923, 924, 25, 926, 927, 28, 1201, 1202, 1234, 1215, 1216, 7:12, 1217, 1218, 129, 1220, 1221, 1260, 1268, 1269, 1270, 1271, 1272, 1273, 1274, 1275, 1276. 43 brAhmaNunu kula kaI apekSAe nIcuM ? jinezvaramahArAjAdinI pUjAmAM thatI hiMsAnI mAka yajJAditA hiMsAmAM pApa kharu` ke nahi ? pANI vinA vadhAreluM zAka khIje divase vAsI gaNAya ke nahi ! 858 850 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '859 6861 865 w 20 baTAkAdi sUvelAne niSedha. sarva kemAkArIone pitAnI bahena samAna mAnavI e 'niyamanuM samAdhAna. ' ' ra0 lAstrIne aDakavAmAM deSa kevI rIte ? hastipAlarAjAnA svapnane kALa saMbaMdhI phaLa vicAra. saM yakRtva ane jJAnamAM upakAryaupakAraka bhAva. samyakatva ane cAritra upayoga rUpe nathI paNa tatvazraddhA ane pApanivRttinA adhyavasAya rUpa che. 868 caAdi dazananuM samyaphapaNe kema nahi? - khasta chAdinA bhegAM paccakakhANe mAnatA nathI te zAstrAnusArI nathI ? 870, 929, 938, 987 tIrthakara sivAyanI padavIo saMsAracakramAM ekathI vadhAre vakhata AvI zake? cakravartI AdipadavIomAM bhavane niyama khare ke nahi ? 82 cakravartIAdipadavI pAmyA pachI tiryaMcagatimAM paNa jAya ! 873 naMdanamuninA tapanA divasane hisAba 874 avadhijJAna aMgenA pra. 875, 6, 87, 880, 885, 886, 887, 1086 bhagavata vigere ane vArthamAM AvatA matijJAnanA 877 mekamAra agenA prazno. kevalajJAna vakhate matijJAnAdi hoya ke na hoya , rine bhAvArtha 221 mati ane zrutajJAnanI bhajanAne khulAse. 3 jasukumAlane jIe ka ke be ?'' hAlika ane mahAvIra mahArAjAne saMbaMdha kyArathI 81 vaSathanI. samajaNa 878, 888 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 895 priyamitranA bhAvamAM sAdhupaNuM ane dIkSA paryAyano khulAso. naMdananA bhAvamAM rati-aratine nathI gamyuM tene khulAse. Arya rakSitasUrijI bhadraguptasUrijIne nirdhAmaNA karAvyA pachI ujajayinI AvyA ? 893 kalpasUtramAM cAndrakulano adhikAra nathI tene khulAsa. (94 nAgendrakula ane nAgalIzAkhAne khulAse. abhavyane AbhogikamithyAtva hoya ke na hoya ? . 89 comAsI pharavAthI traNa pakhIpratikramaNa ochA thayAM tenuM samAdhAna. 89 atimuktamuni aMgenA prazno. 92, 903, 90, 905, Arya rakSitarijInA pitAnA prasaMgathI colapado niyamita ane | mAtrakanI pravRtti thaI ? kAla karyo tyAre temanA pitA hatA ? 96 vajIsvAmInA gRhastha paryAyanuM samAdhAna. ' '' 907 AleyaNa AcAryAdika sAdhuo pAseja kema levAya ? 908 vajIsvAmIjI ane Arya samitisUrijInuM pahelA-pachI paNAnuM sAMdhAne. ' ' ' - 3 909 zAsanaprabhAvanA mATeja vajIsvAmIjI puSpo lAvyA. vajIsvAmIjI sudhI kathaMcita vanamAM rahenArA sAdhuo hoya to -nA na kahevAya. ' . ' " hAra nandIsUtranA kartA aMge. ra.1rapa caMdrakula ane caMdragaccha lakhAya che tenuM samAdhAna 13 Arya rakSitajInI dIkSita thatI vakhate uMmara keTalI ? 914 Arya rakSitajIno svargavAsa kyAre ? zrIkAlikAcArya mahArAja vakhate ujjayinImAM zAhI gAdIe beThA. 16 kalpasUtra vAMcana aMge. - 998 saMvacharInA palaTA aMge. pachapavIMdhaTAghAvicAramAM bhUle. 917, 18, 919, 915 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 937 22 gozALAnA jIvatAM tenA keTalA sthavira bhagavAna pAse AvyA ? 900 usUtrakaMdamuddAlana kartAne nirNaya. 931 paryuSaNanI aThThAImAM cAra zrAvaNanA ane cAra bhAdaravAnA divase joIeja ema kahenArA sAcA che ? 932 zrAvakanI pahelI pratimA kayAre heya ? (33 pauSadhanI vyAkhyA ane kartavyapaNuM. 934 jAtismaraNajJAnane saMjJijJAna tarIke gaNyAnuM samAdhAna. 935 sacitta AhArane choDe te AraMbha kema chUTa rahe? AvanAra sAdhune utaravAnI vinaMtI na karanAra ane vagara rajAe utaranAranA doSanuM samAdhAna. pravajyA vakhate odho muhapatti ane calapaTTo sAthe devAya ? 939 sarakhA samudAyavALAnuM paraspara kartavya zuM ? 940 sAdhunI vaiyAvaccamAM sAdhue karavA yogya vidhAna. 941 dravyapUjA aMgenA prazno. - 942, 943 jayavIyarAyanI gAthAne nirNaya. caturvidha saMghane sAdhI ke zrAvikAnI theya vigere na kape ? 945 namuthaNuMAdithI bhagavAnanI mUrti AgaLa karAtuM devavaMdana te cityavaMdana kahevAya ? pAkadi AraMbhanuM kArya zrAvake jAte ja jayaNathI karavuM zuM ? 947 svAdhyAyAdimAM vikalpa ekalA iriyAvahiyA. puSanA hAra keTalA prakAranA bhagavAnane caDAvAya ? 849 haraNiyAne baLadeva upara pUrvabhavane rAga. 950 zrAvaka, zrAvikAnA kula, gaNu hoya ke na hoya ? 951 nA diMtA' nA bahuvacanane khulAse. jinabiMbanA abhAve sthApanAnI sAkSIe dezavaMdana karAya ? 954, 1000 anyadarzanamAM je suMdara kaheluM che te jinezvaramahArAjanA zAsananuM che ? 944 48 953 55 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 959 - 23 ughApananuM zAntisUrimahArAja vigerenA prAcIna granthamAM paNa na kahevApaNuM. jinezvaramahArAjanI pratimA mukti pAmatA AkAranI ja hoya ? 957 zamaNusaMdhanA chatA, achatA deSone gopAvanAra mokSane pAme che. 958 bhagavAna tIrthakara mahArAja te bhavamAM ArAdhaka heya nahi e kathana aNasamajunuM che. jIva, karma ane ubhayano yoga anAdine che ke nahi ? 961 jIva ane karmane saMyoga anAdine che. sayAga kAraNa ane - saMsAra kArya che. jIva ane karmanA yogano sarvayA viga eja mekSa' ema kahenAranA rAma belAve. suramagva' e nizIthabhASyanI gAthAne paramArtha che? 964 puMDarI karavAmInI AgaLa karAtuM caityavaMdana arihaMtazabdanA paryAyane aMge che. tivamana ' ethI puSpAdikamAM hiMsAdino niSedha na thAya. 966 sAmAyikamAM "vaMchattiyANa ne aMge. 967, 968 cilatIputre upazama, viveka ane saMvarapadane artha pUrvabhavanA abhyAsathI jA. sarvAMgasuMdara vigere taponuM sarvAMgasuMdarapaNuM te prAsaMgika che, ane mukhya phaLa to mekSaprApti che. cityavaMdana, stava ane stuti aMgenA prazno. 971, 972, 973, ka74, 975, 976, 977, 981, 1001, 1002 jinezvaramahArAjanA zAsanamAM sarvadA syAdvAdapaNuM. 978 jainamata pramANe nityanityanI vyAkhyA zI ? 978 siddhAcaLanuM zAzvatapaNuM kema ? tapaciMtavanamAM cetrIzabhaktAdi levAnuM kAraNa zuM ? 942 nikupanAi' nA aMge prazno. - 984, 985, 986 870 980 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 nizraya ane vyavahAradharma nizcaya ane sakrAmanirjarA kayAre thAya? ra sakAmanirjarA sivAya sekSa thAya ? mekSa keAnA ane kAnAthI ? AsannabhavIja dharma mAM rasiye| thAya. kyAM hoya ? vyavahAra dharmanuM svarUpa zu ? javanA aMge prazno. zarIrane mAlIka ane pAcanAdi kriyA karanAra kANu ? AtmA arUpI hAvAthI kevalajJA thI jaNAya. mahAvIra mahArAnA saMvat ane vikrama saMvata vacce pAlakAdirAjAe levAnuM kAraNa zuM ? jJAnane svabhAva vizeSa mukhyaka padArtho jALuvAne che te vigere prAtihA a MgenA prazno. nigoMda aMgenA prazno. zrutaajJAna ane zrutajJAnamAM savAmAM nyUnAdhikanA niyama nathI. 987 982 989 990 991 992 993, 994 995 ee 997 103 1004, 1005 1006, 1007, 1008 1009, 1010, 1245 1011 1012 upadhAnanI kriyAnI jarUra. avasarpiNI ane utsarpiNImAM tIsthApanA ane pravRttine kAla mahattvanA kAla gaNAya. paralokAdi na mAne paNa sadAcAraAdithI cAle te sArA gaNAya ke nahi ? jAvajajIva sudhI tithinA lIdhelA niyamavAlAne upadhAnAdimAM kriyA evaDI karavI paDe ? magaphLInA aMge, 1015 .1016, 1135 navakAra ane legasanA zvAsocchavAsanuM pramANa zAstramAM che ? 1017 1013 1014 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 kRSNajI aparakaMkAmAM kevI rIte gayA ? 1018 jinakalpI ane pratibhAdhArImAM taphAvata zuM ? 2019 nihnavanA aMge kAryotsarga. 120 sUra bhadeve karelI pUjAmAM nirjarA kahevI ? 1021 tAmalItApasa IndrapaNe upajI paryApta thatAM samyapha va pAme. 1022 zailaAdi tevI avasthAe yathAjIMdAcAravALA gaNAyA che. 1023 cakravartIe bhegA mATe karelA vaikriyazarIradhArA audArika puddagalethI garbha rahI zake che. 124 vikumAranA vakriyane aMge. 102pha navakAra apaurUSaya kema nahi ? caMdanabAlAAdi gaNadhara mahArAjA pAse bhaNuM zake. 1028 AryarakSitasUri pachIthI sAdhvIone AcAraprakalpaAdi bhaNavAnI manAI jaNAya che. te 1029 paramANumAM eka rasa, eka gaMdha, eka rUpa ane be sparza hoya. 1030 ganI kriyAvALA Agamo kahevAya che ane te sivAyanA sUtro . kahevAya che. " 1031 devatAo mULa zarIre bahAra jatA nathI. 1032 devatAone lemAhAra hoya? 1033 garbhajene prathama zukra ane rUdhirane AhAra hoya. arihaMtAdi cAra padomAM paNa sarvazabda joDavo evuM abhaya| devasUri jaNAve che 1035 sala paheranI dezanAmAM devatAonI hAjarI hovAthI divasa - jevuM hoya ane tethI caturvidha saMdha hoya. 1036 kAlika-ukAlikanI vyAkhyA zI? paide kone kahevAya? * 1038, 1042, 1142 mahAvidehamAM varNanI vyavasthA hoya? " che ' ' 1037 yavarathI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1044 mahAvidehamAM mithyAdarzane heya. 1040 agyAraAdipUrvene sAthe viracheda thaye che. 1041 javali = kuwda e zamanA lakSaNanI vyAkhyA. 1043 girirAja upara comAsAmAM caDhavAne niSedha kema? nArakImAM jatA devatAone avadhimAM vAMdho Avato nathI? 1045 1046, 1047, 1051 paramadhAmioe karelI nArakInI pIDAne aMge. 1048, 149, 1950 svayaMsaMbuddhapaNuM avadhijJAnathI heya? - 1052, 1053 zrutajJAnanA aMge. 1054, 1186, 1147, 1188, 1189, 1192 bIjA darzananuM dvAdazAMgI pachI thavApaNuM ke pahelAM ? - 1055 bhASya aMgenA prazno. 1056, 1058 bhadrabAhusvAmIne nirNaya. 1057 "kRSNane 6 rA' kahevAno hetu ? - 1059 pUjA pachI mananI prasannatA thAya ? 1060 ' Adi bhinna padethI mekSa jaNAvavAnuM kAraNa zuM? 1061 sabhUtapadArthanI azraddhAne aMge. 1062, 1063 paryuSaNaka5mAM mAhaNa-kula kahevAno hetu? 1064 pUjA sAvadya gaNAya ? 1065 anukaMpAdAnathI bhegAdinI prApti thAya chatAM nirjarA naja thAya ema kharU ? 1066 kavyasamyakatva ane bhAvasamyakatva kone kahevuM ? 1067 davyasamyapha utpanna thavAmAM apUrvakaraNanI jarUra kharI? - 1068 dharmAstikAyAdika AjJA grAhya ke dArdAntika? 1069 maAdilakSaNa kayA samRtvamAM hoya ? dravya ane vyavahAra-samyaphavamAM pharaka che ? bhAva ane nizcaya-samyaphavamAM pharaka zo? 1072 1070 1071 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 . nazcaya ane kAraka-samyaktvamAM pharaka che ? 1073 mASatuSaAdine jinavacananI pratIti ane zraddhA zAthI? 1074 samyagdarzananA aMge. 1075, 1206, 1207, 129 Avazyaka ane tasvArthamAM AvatI anukaMpAmAM pharaka za? 1076 dravyanikSepA dravyanuM lakSaNazI rIte samajavuM ? 1077 jAti kalyA" e gAthAnA aMge. 1078, 1079 ranimitta tavAI' kare ane "paramanimitta:' digaM0 ne aMge. 1080 umAsvAtinuM uccanAgarIpaNuM che te kema ? 1081 tatvArthabhASyanA pajJa viSe. 1082, 1089, 192, 193 nizao' kahyA chatAM niva" sUtra kahevAnI jarUra zI ? 1083, 1084, 1985 jIvanA aMge dravyanikSepAno niSedha kema ? 1087, 1088 cAritranI viparItatA mATe mithyAcAritra ane acAritra kema nathI ? 1090 'hiMta' zabda vAparyA chatAM cAritrazabdanI jarUra zA mATe ? 1991 naigamaAdina pramANanA aMzarUpa chatAM pramAnArthe zA mATe ? 1094 na kahevAnI zI jarUra ? 1095, 1996 jJAnapakSamAM dezavirAdhanA to kriyApakSamAM dezavirAdhanA joIe ke nahi ? samyagdaSTi ane mithyAdaSTinI zraddhAne niyama zI rIte ? 198 pratikramaNanI AdimAM devavaMdana karavAnI AvazyakatA kharI ? 108 sAmAyikamAM be ghaDI na joIe ema kharuM ? 1100 uggae sUre Adi paccakkhANanA aMge prazno. 11 01, 1102, 1103, 1104 sthira ane asthira, zubha ane azubha aMgenA prazna. 1105 1097 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 arihaMtamahArAja ke AcAryAdinA nAbhi nIcenA aMgA pUjAya. 1106 1107 kAusaggamAM paDatI ADa aMge. zAsanadevatAnI prakSAlana pUjA karAya ? 1108 daherAsaramAM azucinA aMge. 1109 zrAvakanA aticAramAM esatAM navakAra na bhaNyA tene khulAsA. 1110 traNa kAla gaNavAnA khulAsA. kAmaLImAM kapaDA rAkhavAnA aMge. 1125, 1126, 1127, 1128 1113 1114 AtmAmAM kevalajJAnane aMge prazna, samyaktvInI badhI pravRttimAM nirjarA thAya ke nahi? game tevI saMsAranI pravRttimAM samyaktvIne karyuM lAge ke nahi ? 1115 samyaphUvI kAinuM khUna thavuM ke bacAvavuM mAne ke nahi ? jaDa evA karmAM AtmAne kema lAge ? AtmAne traNa ratnanI prApti zAthI thAya ? 1116 1117 1118 vratadinI pravRttithI nirjarA kharI ke nahi ? AtmabhAvanI sthiratAmAM kriyAnI jarUra kharI ke nahi ? vyavahAracAritra meAkSanuM kAraNa che ke nahi ? samyaktvI samyaktva prApta thayA pachI gurU ane Arbhaparigraha mAne ke nahi ? 1111, 1112 A 'amAvitAparva'mATe. dIkSA pacAzakamAM samavasaraNanI racanA karI puSpa nAkhavAnA adhikAra viSe. mana:paryavajJAnanA aMge. vyatiriktadravyanandImAM vAjIMtra leSAya ? nandIsUtramAM 'parela duvidha'...... Ama kema ? jJAnanA pUjananuM ane sUtranI eTalInu dravya zemAM vaparAya ? 1112 1120 1121 1122 1123 1124 1129 1130 1131 1132 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1134 1137 1140 jinezvara mahArAja jinakalpI che? 1133 tavada samai mAdi " aMge. rohiNu tapane aMge. 1136 tIrthakarane pramArjananI jarUra kharI ? ajANatAM kAcuM pANI pIvAya tenI AyaNa aMge. 1138 rathanemi ane rAmatInuM varasAdane lIdhe samudAyathI judA paDI guphAmAM AvavuM thayuM ?" 1138 kRSNamahArAjaAdi nirUpakramaAyuSavALAne upadrava aMge. jinanAma bAMdhavAne aMge. - 1141 upAMga eTale zuM ? 1143 AcArAMgAdimAM vistArathI kahelA sUtrane khulAso 1144 gItArthanI nizcitatAmAM paNa sAdhupaNuM heya? - 1145 bhagavAnane be varSa gRhasthapaNAmAM rahevA viSe. * 1146, 1147, 114, 1149 maraNamAM bhaktone mahatsava mAnanArAone aMge. 1150, 1151, prAkRta bhASAmAM satra racAyAM te sahelAIthI samajavA mATe che? 115re pUrvomAM saMskRta bhASA hatI . 1153 atyAre sAdhvIone aMgamAM AcArAMga sivAya bhaNavAne niSedha kema? 1154, nihonA aMge ( 1155, 1156 tIrthakare paNa kAlaba ochI tAkAtavALA hoya paraMtu te - kAle anya karatAM atulabalI heya. 1157: AvazyakasUtra aMgabAhyamAM AvI zake 1158 jinakalpI sAdhuone gocarI levA viSe. 1159 na maLe tyAre grahaNa karavA gya vAsa raheje levAya nahi. 1160 mAtraka ane pAtrakano khulAso. AleyaNamAM AvatA kalyANakazabdano artha zuM ? 1162 1161 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1170,11, 3devaddhigaNikSamAzamaNuchamahArAjane agyArasaMganuM saMpUrNa jJAna hatuM. daza parvadhara keTalA? - 1164 kSaya ane visAjanA kone kahevAya? 1165. saryanuM ugavuM ane AthamavuM niyatadizAmAM chatAM caMdramAM pharake kema? 1166 sutrapaurasI ane arthapIrasIne TAIma ko ? 1167 kevalajJAna na thAya tyAM sudhI tIrthakarane kayA cAritravALA gaNavA paDe ? '''''' * * * 1168 bhadrabAhuravAnI pahelAM paNa nikti hatI ? " 1169 pAkSikaAdinI vyAkhyA. kaha5nuM ATaluM pramANa pUrve paNa hatuM kharuM? '1171 kalpasatramAM AvatI bhadrabAhuvAmIjI pachInI pATane khulAsA 112 dazAzrutaskaMdha svataMtra racAyuM nathI tenI nizAnI che?. 1173 aSathavAnuga eTale zuM? - 1174 paryuSaNakalpane dazAzrutarakalpanuM AThamuM adhyayana - zAthI gaNavuM , '' 1175 tIrthakara nAmakarma aMge. 1176, 117, 1178, 1179 zAstranI Adi vigeremAM maMgala karavA vize 1181, 1182, 113 matiAdi pAMcajJAnanA aMge. 1184, 1185 vaha kAda e gAthAnuM tAtparya. - 1100 nAtAla sAvacchitA no bhAvArtha che. 1191 samyapha ane mithyA jJAna aMge. 192, 1 1194 115, ka 1196, 1197, 1204, 125 haribhadrasurijI pUrvagatatanA vicchedakAlanI najIkamAM 1198 daSTivAranA pAMcabhede kema che? 1199 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bai:1. . 1237 praznavyAkaraNa aMge. 1200, 1203 utsatrabhASakone anaMtasaMsAra rakhaDavAno niyama khare 120 na dIjIne adhyayana tarIke kema kahevAya che? : 1230 paMcaparameSThI namaskAra zrutarakaMdha kema? . " 1211 AvazyakaNinA kartA koNa? ke je 1212 chuTA paramANamAM varNa, gadha, rasa ane sparzane paTa thAya. 1213 vyavahAra ane avyavahArarAzi aMge. 1226, 1227, 1228, 1229, 1230, 1231, 1232, 1233, 1234, 1235, 1236, 1238, 1254, 1255 1256, 1257, 1258 avya sivAyanA trasa paNa pAmelA cho keipaNa kAle ' . mekSe jAya ke kema ? paramAdhAmane kaI ane keTalI legyA hoya? bAvIza tIrthaMkaranA zrAvakone keTalAM pratikramaNa kara40 bhArata ane mahAvidehamAM yugapalaTAmAM samayanuM AMtarUM. 1241, 1259 mULAnA kaMda sivAyanA cAra aMge keTalI jago para vaparAya che. 1242 merUnI vAvaDImAM vikalendriyane asaMbhava nathI.. . - - 1243 tIrthakara mahArAja sivAyanI vijayomAM kevalIne asaMbhava nathI. 12 ja sAMjanA paDilehaNane kAje vasarAvI iriyAvahi karavI ke kema ? AdrakumAra aMge. 1247, 148, 24, 250, 1rapa, rapara 1260, 1261, 1262, 1263 nA sitArApAcAyastrIo belI zake ke nahi? 1264 jhaMkArArAvasArA e gAthA sAthe kemabelAya che? - 125 hu mAtha0, virATana strIo kema nathI bolatI ? , ' 1ra6 ** * * * * tapane aMge ; ' ' Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra jugAra nivAraNa pada (rAga-jhera gayAM te vera gayAM) sajjana yaha zIkha dhAra hRdayame, varo haradama juA 2 / jisase apane dilame dekhA, adhamapaNA ' bhUma OM / nahi kiriyANA kheMgArI nahi, nahi vidyA mana A re sa01 dhana lenA dhAre nija manase, phaijula harAmakA kInA 2i pAve takhI na takalIphase, dAma kimmata nahi cInA 2e sa02 rAta divasa sajjanase dveSI, dujana saMga gaveSI re / naraka nigeAdake kUpame DAle, kanikAcita rekhI 2 sa03 laMpaTa nila ja leAka harAmI, sAthame' aniza rahetA re / bhavatAraNa prabhu guru aru dha, navI maname' sadbhutA re saj vyasana sakalakA mUla he jUA, 5. kathAcAya nihAle re cArI paradvArA phira maghe, mAMse khelata kAlA re sa05 pAMDava pAMca jagatame' jAhira, rAjya bhaMDAra ne deze re Arataku paNa hAra gaye sakha, dekhe dhRtakA vezeA 2 sa06 mahAbhArata jagameM jIddha chAvA, huvA IsI jUse re / prANI cittame caita to ama, juA yas sukha vAse re sa07 rAjyapati naLa vidyAnidhi vaLI, azva vidyA eka dIvA 2 hAra gayA kula daI damayaMtI, zIlayaNa, cirajIvA 2 sa08 jagame. pINu dekhA saTTAse, apane janakA khAte 25 dhana kaNa kaMcana nArI kheAke, juA se suNu sajjana yaha sadguru zIkhA, parihara zrIjinaAgamavacanasudhArasa, Ananda laherA nita rAte re sa09 jU manase' re ! vacce re sa010 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa // Agama dvArA samaha 26 , sAgara samAdhAna - praznakAra-caturvidha saMgha. samAdhAnakAra-AgameddhAraka AgamadivAkara tapAgacchIya jenAcArya zrI zrI zrI 1008 zrImad AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja. ... A prazna upAzAstranA purAvA chatAM anukaraNIyatAne niSedhaja pakaDI rAkhe tenuM zuM? samAdhAna-kadAgrahane vaza thayele manuSya seMkaDo vakhata zAstranA purAvA sAthe mokSArtha anuSThAna anukaraNIya che, ema jaNAvAyA chatAM anyAnya vAtane nAme anukaraNIyatAne niSedha kareja jAya tene zuM kahevuM ? prazna chapara-koI paNa mAsAbhyAdi vihAranI mAphaka Agama nAmane vihAra che ? ' samAdhAna-Agama nAmano vyavahAra zAstramAM sthAne sthAne haivA chatAM AgamavyavahArathI vihAra karanArane madhyamapada lepathI AgamavihArazabda bramaNamAM vAparyo ane chatAM na samaje tene upAya che ? prazna 753-nahi paDavAnA nizcayapUrvakaja ame vratAdi Ie chIe ema kahevAya kharuM? samAdhAna-tathAvidha jJAna vinAnA manuSyo nahi paDavAnA nizcayathIja ame vratadAna Adi karIe chIe ema jaNAvavA bahAra paDe te sAhasa ! Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara prazna 754-jainazAstromAM muhUrtAhika jovAnAM kahyAM che te piSa ane ASADha sivAyanA mAsanI vRddhi mAnanArA TIpaNAM ke bIjAthI ? samAdhAna-laukika TIpaNune zAstrAnukUla mAnavAnA AgrahanI mubArakabAdI na levI. koI paNa kAryamAM muhUrtAdika jevAnI jarUra ja nathI ema kalpanArane dhanya che. prazna 755-bhagavAna mahAvIra mahArAje karelA garbhavALA abhigrahamAM avadhijJAnanA upayogane kAraNe mAnavuM ke nahi ? samAdhAna-mAtapitAnA atyaMta nehane avadhijJAnathI jA che, tethI te rUpe kAraNa gaNavuM ane mArI dIkSA kyAre thaze? mAtApitA kAla kyAre karaze ? e vigere saMbaMdhI upayoga nathI mahe, tethI te bAbata avadhine upayoga karyo nathI ema samajavuM. prazna 756-ghuvaMdanasatra keTaluM prAcIna che ane temAM 'jAvaNijajAe" (cAnIyA) padane artha zo ? samAdhAna-vaMdana AvazyakamAM gurUne saMkSepathI vaMdana karAya tyAre mANa vani'nuM vaMdana karAya ne tethI laghuvaMdana bane, chAdithI prazna che, ane "vaMdana vaMdana che mATe vaMdanAvazyakanI mAphaka sarvatIrthe e heya, ne kAbumAM rAkhela indriya ane mananI pravRttithI e artha "nAvaLigAI ne karAya che. prazna 9pa7-dareka AjJA mAgIne karAtA kAryamAM Adeza malyA pachI mAganAra pAcho " kahe che tenuM tattva zuM? samAdhAna-jainadharmamAM koIpaNa kArya mukhyatAe balAbhiyoge karAvavAnAM hatAM nathI paNa IcchAkArathI karavAnAM heya che. te maryAdAthI dareka Adeza maLatAM "phuI' kahevAmAM Ave che arthAt Adeza malyo te karavAmAM paNa potAnI IcchA jAhera kare che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna prazna 758-kIcaturvidha saMghamAM mukhya aMga tarIke sAdhuo chatAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA e rUpe zrI caturvidha saMgha gaNAya che temAM sAdhu-sAdhvIo paMcamahAvratadhAraka, aDhAra hajAra zIlAMgane dhAraNa karanAra ja heya paNa zrAvaka-zrAvikA e zrIsaMghanA parivAra rUpe paNa kyAre gaNAya ? samAdhAna-vyavahArathI AtmakalyANa karanAra zrIjinavacanane hitabuddhithI sAMbhaLe te sarvane zrAvaka-zrAvikA gaNAya arthAta dezavirati, samyakatva ke apunarba dhakapaNAnI dazAne dhAranAre paNa te hoya to paNa zrAvaka gaNAya. prazna 759-koIka kahe che ke-samyakatva pAmyA pachI paNa bethI nava palyopama mahasthiti khapAve to zrAvaka kahevAya e zu satya che? samAdhAna-dezaviratinI pApti mATe nava palyopamane samyaphava pachI khapAvavA paDe, paNa zrAvakapaNuM te apunabaMdhakapaNuM ane pachI samyakatva e baMnenI prAptithI AvI ja jAya che. (juo dharmasaMgraha vigera) bharata mahArAjA, kRSNa mahArAjA ane zreNaka mahArAjAoe te nava palyopamanI sthiti nahatI khapAvI te paNa zAstrakAroe teone zriAvaka mAnyA che. prazna 760-zrItattvArthasUtrakAra bhagavAna umAsvAti vAcakajI mahArAja " nAnAtriAuna mekSamaH ema kahI mokSamArgamAM samyagdarzana ne pahelAM jaNAve che ane zrIuttarAdhyayana sUtramAM paNa "nA. sissa nAI" e vacanathI samyagdarzana paheluM ane pachI ja samyajJAna ema spaSTa akSaromAM jaNAve che chatAM zrIvizeSAvasyakanI TIkAmAM bhaladhArIya hemacaMdrasUrijI mahArAja paramarform" e padanI vyAkhyA karatAM "mAsamA saccAranavAritra:" ema kahI mokSamArgamAM samyajJAnane agrapada Ape che, to e beno virodha kema na gaNavo? Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara samAdhAna-je jIvane samyagdarzana thAya che tene jIvAdika tavomAM Azrava AdinA heyapaNAne ane saMvara AdinA upAdeyapaNAno nizcaya heI kevaLa mekSane ja sAdhya-phaLa rUpe gaNe che. ane tevA mokSane sAdhya rUpa gaNavAnA nizcaya pachI ja je kAMI alpa ke bahujJAna thAya ke pahelAMnuM alpa bahu jJAna hoya te badhuM zAhukAranI caturAI jema jagatane AzIrvAda samAna hoya tema te jJAna jJAnarUpa gaNAya che. arthAta samyagdarzana eTale mokSanA sAdhyapaNAnI sAtheja samyajJAnanI utpatti che. ane tethIja zAstromAM keIpaNa gepara samyagdarzanavALAne ajJAnI ke mithyAdarzanavALAne jJAnI tarIke mAnele nathI. je samyagdarzana ane samyajJAnane eka sAthe na mAnatAM kaMIka paNa AMtare thayeluM mAnavAmAM Ave to samyagdarzanavALAne ajJAnI ke jJAnavALAne mithyAdaSTi mAna paDe paNa tema koI paNa jago para koIe paNa mAnyuM nathI, ane tethIja tattvArthanI TIkAmAM lAbhano krama batAvatAM uttarAme niyata pUrvagrAmaH' e padanI vyAkhyAmAM mukhyatAe to evI vyAkhyA karI keuttara eTale AgaLanuM evuM cAritra je maLyuM heya. te pahelAM be eTale samyagdarzana ane samyajJAna jarUra maLelAM hoya che. paNa A padanI bIjI rIte ema paNa vyAkhyA karAelI che ke uttarottara lAbha palAMne lAbha eTale cAritra lAbha samyagadarzana ane samyajJAnane lAbha ane samajJAnane lAbha thayo hoya te tenI pahelAMnuM je samyardazana tene lAbha jarUra thayela heya, paNa AgaLa jaNAve che kepUrvakAme maganIyamuttaram' arthAta pahelAMnA vAkyamAM jema uttarottara zabda nathI tema ahIM paNa pUrva pUrva evo zabda nathI, tethI mukhyatAe evI vyAkhyA karAya che ke-pahelAMnA be eTale samyagdarzana ane samyajJAna maLyAM hoya te "uttaram' ema kahI ekavacana kahIne mAtra ekalA cAritranIja bhajano jaNAve che paNa "phorama" ema kahIne jJAna ane cAritra baMnenI bhajanA jANAvatA nathI A badhA uparathI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna spaSTa thaze ke-samyagdarzananI sAthe ja samyajJAnanI ke samyajJAnanI sAtheja samyagdarzananI utpatti eka paNa samayanA AMtarA sivAya mAnavI vyAjabI che. ane tethI ja AyuSyanA chellA samaye paNa pamAtA samyaphatvavALAne ekaja samayanuM samatva ane matijJAnAdi manAya che. have jyAre samyagdarzana ane samyajJAna baMne ekI sAthe thAya che. to pachI mokSamArganA nirUpaNamAM keIka samyagdarzanane paheluM le, ke Ika samyajJAnane paheluM le, to temAM koI paNa prakAre virodha mAnavAne avakAza nathI. vaLI samyagdarzanarUpI guNa jIvAdika navatara ke sAtatonA zraddhAnarUpa hovAthI te tonA zraddhAnarUpa samyagdarzana thavA pahelAM jIvAdika tattanuM jJAna thavuM joIe e to svAbhAvika che, kemake je manuSyane jIvAdika padArthonuM svayaM ke upadezathI jJAna ja na thayuM hoya te manuSya te jIvAdika padArthonI heya-upAdeyapaNe zraddhA karI zakeja kema ? e apekSAe vicAra karIe te yathAsthita bedha to samyagdarzana thavA pahelAM thavo joIe, mAtra mekSarUpI parama sAdhyanI apekSAe jJAnanuM samIcInapaNuM thavuM te samyagdarzana utpanna thayA pachI ja thAya ane tethI samyagdarzana utpanna thayA vinA samyajJAna na gaNAya, paNa yathArtha bodharUpa samyajJAna to samyagdarzananI pahelAM thavuM ja joIe, mATe yathArtha bodharU5 samyajJAna mokSamArgamAM pahele naMbara le to temAM paNa kAMI virodha jevuM nathI vaLI samyagdarzananA bheda jaNAvatAM prathama miyAdaSTi hAya ane sUtra bhaNatAM bhaNatAM samyagdarzana pAme tene sUtrarUci samyadarzana thayuM che ema kahevAya. te e apekSAe samyagdarzana thavA pahelAM aMga, upAMga, AdinA adhyayanarUpa samyaphamRta, samyagdarzana utpanna thavA pahelAM maLyuM che ema zrutanA samyaphapaNAnI apekSAe paNa zrI vizeSAvazyakavRttikAra samyajJAnane mokSamArganA varNanamAM samyagdarzane karatAM paheluM lAve te maLavAnA hisAbe te anucita nathI, athavA prathama nisarga samyapha thaeluM hoya ane tene lIdhe ajJAnane nAza Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara thaI jJAna te thaI gayuM hoya ane pachI te jJAnanA jore adhigama samyagdarzanane jeo meLave teonI apekSAe vyavahArathI samyajJAnane samyagdarzana karatAM paheluM le to te kAMI khoTuM gaNAya nahi, ane Aja kAraNathI "canazuddha e jJAna e kArikAnI vyAkhyAmAM samyadarzanane mATe zuddha evuM jJAna evo caturthIne vigraha kabula karIne adhigama samyagdarzana pahelAM te samyaphavapaNe pariNamavAvALuM nisarga samyagdarzananuM jJAna mAneluM che. e apekSAe paNa bAhyadaSTithI samyajJAnane paheluM kahevuM te yogya ja che. prazna 716-paryuSaNanI zeyamAM "dhaDAkalpane chaThTha karIne e vigere vAkyo Ave che to kalpasUtrane dahADe chaThThano bIjo upavAsa ja Ave joIe evI rIte chaThTha karavo ema khaDuM ke? ane A varSamAM chaThTha kakyAre karavo? (vi. saM. 1991). samAdhAna-zIhIrasUrijI mahArAje dIdhelA ane zrI kIrtivijayajI mahArAje saMgRhIta karelA hIrapraznottaramAM caturdazI, amAvAsyA ke pratipadA AdinI vRddhimAM cha kyAre karavo evA praznanA uttaramAM phakhA zabdathI jaNAve che ke A paryuSaNanA ka5saMbaMdhI chaThTha karavAmAM kaI paNa tithinA niyamane mATe Agraha karavo nahi, arthAta (TIpaNAmAM) be caudazo heya te pahelI bIjI caudazane paNa cha thAya. be amAvAsyA hoya to teraza, caudazano chaThTha thaI bIjI amAvAsyAe e upavAsa thAya, ane be paDavA hoya to paNa teraza caudazane cha thaI amAvAsyAe pAraNuM AvI pahela paDave ekale upavAsa thAya. AvI rIte chaThThanuM aniyamitapaNuM hevAthI tithinA niyamane Agraha na karavA jaNAve che, te A vakhate teraze paryuSaNa besatAM hevAthI teraza ane caudazane chaThTha kare e vyAjabI lAge che. vaLI zAstrakAra saMvacharInA amane paNa anAgata ane atikrAnta evA paccakhANanA bheda kahI te AgaLa pAchaLa karavAnuM jaNAve Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna che ane te sakraLasa Mdhane mAnya heAyaja che, teA pachI amAvAsyA ane paDaveja chaThTha karavA evA AgraDha karI caudazanI tithi ke jemAM zakti chatAM upavAsa na kare teA zAstrakArA sthAna sthAna upara prAyazcittavidhAna kare che, tevI pakhkhInI caudazane divase na lAvavuM hoya teA na lAvI zakAya evuM chatAM paNa ane zAstrakAre tithinA Agraha cha'nA ni mATe na karavA ema jaNAvela chatAM ardhAMpattithI teja divase pAraNuM karavAne Agraha karavA te ucita che ema teA kahI zakAya nahi A vakhate pa`SaNupanI ArAdhanAnA divaseA nIce mujaba karavA ThIka lAgeche. zrAvaNa vada 13 seAmavAra tA. 26mI aTThAInuM dhara. zrAvaNa vada 13 ane zrAvaNa vada 14neA chaThTha bhAdaravA zu. 1 te gurUvAre pavAMcana ane kalpane upavAsa, bhAdaravA zu. 1 bIjI zukravAre bhagavAna mahAvIr mahArAjane janma, bhAdaravA zu. 2 zinavArathI talAdharanA aema. )senaprazna pramANe jete pAMcamanI tapasyA niyamita karavAnI hoya tene trIja, ceAtha ane pAMcamane aema karAya, chaThThuM karavAnI zaktivA - LAne paNa ceAtha pAMcamanA chaThThuM karavAnA hAya che, paNa ceAthanI sAM rInA divasane kAI paNa prakAre ArAdhanA bAbatamAM AMca na lAge te dhyAnamAM rAkhavAnu che. pAMcama karatA hoya chatAM paNa chaThThuM na thai zake ane AgaLa upavAsa na paNa vALavA hoya te tene ceAthanA upavA i pAMcamanA upavAsa AvI gayA ema paNu spaSTa lekha zAstramAM che.) bhAdaravA zu. 4 seAma tA. 2 jIe saMvarI pa. prazna 766-zAstrAmAM spaSTapaNe jaNAve che ke zAstramAtranA pradAnane aMge nIce jaNAvelA traNa guNavALAja adhikArI che. (1) jIva bhavya hAvA joie, (2) meAkSamAnI abhilASAvALA hAve joie. (3) gurUmahArAjanA upadezamAM rahelA havA joI e. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara A traNamAM gurUupadezamAM rahevApaNuM te gurUmahArAjanA kahyA mujaba cAlato hoya eTale jANI zakAya. paNa bhavyapaNuM zAstra pradAna karanArAe kevI rIte jANavuM ? kemake prathama te bhavyAbhavya rUpI jIvanA svabhAva zAstrakAro kevalIthIja gamya che ema jaNAve che, ane tethI sUryAbhadevAdi sarakhAne bhavyatvanA nirNaya mATe sarvara bhagavAnane ja pUchavuM ja paDe che. vaLI mokSamArgane abhilASI levo joIe ema je kahevAmAM Aveche te zuM ema nathI jaNAvato ke te zAstra lenArane mokSano mArga maLe nathI, kemake abhilASA bhaNelAne na hoya, paNa nahi maLelAne ja heya. samAdhAna-sarvajIvanA bhavya ke abhavya svabhAvane sAkSAta te kevalajJAnI ja jANI zake che, paNa anya jIvamAM raheluM abhavyapaNuM chagha anumAnathI paNa jANI zake nahi. kemake abhavyapaNAnuM tevuM kaI viziSTa cihna zAstrakAroe jaNAveluM nathI. kadAcit kahevAmAM Ave ke jIvatattva na mAne agara jIvatattvanI virAdhanAthI na Dare eTalA mAtrathI e abhavya kahevo paNa te vyAjabI lAgatuM nathI, kemake pradeza rAjA pratibedha pAme na hato tyAM sudhI te te dazAmAM ja hatuM. jo ke zAstrakAro ema jaNAve che ke abhavyane mekSanI zraddhA heya nahi paNa tene artha mAtra eTale ja ke abhavya mekSane mAne nahi paNa te vAkyano e artha to na ja karAya ke je je mokSane na mAne te te badhA abhavya, kemake bhavya jIvane paNa mokSanI zraddhA ke IcchA to aMtyapudgalaparAvarta mAMja hoya che, arthAta aMtyapudgalaparAvarta sivAyanA kALamAM te bhavya heya te paNa mekSane mAnanAre heto nathI, mATe jIva ke mekSane na mAne teTalA mAtrathI abhavya che ema kahI zakAya nahi, paNa je manuSyane pitAnA AtmAmAM mokSanI IcchA thAya ke-huM bhavya haIza ke abhavya haIza? evI zaMkA thAya to te jIva jarura bhavya che ema zrIzazAMkAcArya Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna mahArAja khullA zabdomAM kahe che, eTale zAstrane grahaNa karanAre potAnA AtmAnuM bhavyapaNuM nizcita kare te asaMbhavita nathI, ane anya AtmAne aMge paNa mokSanuM svarUpa jaNAvatAM ke mokSane phaLa tarIke varNana karatAM je ullAsa mAlama paDe to tene bhavya tarIke gaNI zakAya, ane tethI te zAstra grahaNa karavAne lAyaka Thare. vaLI mokSamArganI abhilASAne aMge je kahevAmAM AvyuM te tyAre ja sAcuM Thare ke jyAre zAstrakAroe zAstra pradAnanI jagapara mokSamArga zabdathI mokSamArganI uttarottara vizuddha e karelo artha che lakSamAM levAmAM Ave nahi. tavadaSTie te zAstranuM pradAna karanArA AtmAe bhavyAdikane nizcaya karavo jeTaluM jarUrI raheto nathI tenA karatAM abhavyane, mekSanA mArganI IcchA vagaranAne tathA gurU mahArAjanA hukamathI virUddha vartanavALAne zAstranuM pradAna na karavuM ema niSedha arthane jaNAvavA mATe ja e vAkya che, paNa te niSedhapradhAnapaNe vAkyo rAkhavA karatAM vidhipradhAnapaNe vAkyo rAkhavAthI zAstrane denAra ane lenArane guNanI gaveSaNa ane dhAraNAthI phAyado thAya tethI vidhipradhAna te vAkyo rAkhyAM che, tethI abhavyapaNAne vyavaccheda na thAya ke mokSamArganI abhilASAne vyavaraccheda na thAya ke gurUupadezamAM sthita che ke kema? evo nizcaya na thAya tyAM sudhI zAstra pradAnamAM thabha vAnI jarUra nathI.tema zAstra pradAna karatAM tevAne kadAcita apAI jAya to tethI zAstra pradAna karanAro DUbeja che ema kahI zakAya nahi. evI ja rIte adhikArIne aMge kahevAtAM arthipaNuM, samarthapaNuM ane zAstraniSiddhapaNuM e traNane aMge paNa emaja samajAya arthAta arthipaNuM ane samarthapaNAnA nirNaya sudhI. bhavA karatAM anarthI ane asamartha mAlama paDe to tene adhikArI gaNavo e svabhAvasiddha hovAthI samajAya tevuM che. A prazna 763-kevalajJAnI mahArAjAne pAMca parameSThInA pAMca padomAMthI kayA padamAM gaNavA ? . . . . . . . Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara - samAdhAna-causaraNa pAyanAnI gAthA 3ramImAM vaLi mehI te sarve sAsu sasa'22 . A pramANe kevalI mahArAjane sAdhu tarIke gaNelA che, vaLI zrIarihaMta mahArAjAnA bAra guNo azokavRkSAdivALA che te sAmAnya kevalImAM nathI, mATe kevalI mahArAjane sAdhupadamAM gaNavA ThIka che. prazna 764-samyagdaSTijIvane asaMkhya guNa nirjarAvALI agIAra zreNimAM prathama zreNimAM gaNyA che te temAM traNa prakAranA eTale aupathamika, kSAyopathamika ane kSAyika samyaktvavALA gaNavA ke koI eka ja prakAranA samyakatvavALA levA ? samAdhAna-pahelI zreNimAM lIdhelA samyagdaSTi traNe prakAranA sabhya darzanavALA levA yogya jaNAya che. kemake aupazAmaka ke kSApazamika samyagdarzanavALA ja jIve te pahelI zreNimAM levA heta te kSAyika samyaphatvavALA sivAyanA jIva leta ane "akSAyika samyagdaSTi" ema kaheta, paNa tema na kahetAM sAmAnya samyagdaSTi kahyA che, mATe te traNa prakAranA samyaktvane dhAraNa karanArA pahelI zreNimAM levA yogya che. prazna 765-kSAyika samyaktva pAmanArA che te kSAyika samyaktva pAmatA pahelAM pathamika ne lAyopathamika samyakatva pAmelAja heya ema kharu ke ? samAdhAna-sAmAnya rIte garbhavatI strI putra jaNe e daSTAne prathama pathamika pAmela chavaja tathA kSApazamika samyaphavA pAmela jIvaja kSAyika samyaphavA pAme ane tethIja zAstrakAro chavvIsathI ekavIzane alpatara sattAnI apekSAe mohanIyanI nahi letAM aThThAvIzathI ekavIzane alpatara le che. paNa vizeSAvazyakanI keTayAcAryanI TIkAmAM akRtripuMjavALA eTale samyaphamizramehanIyanA puMja sivAyanA cho paNa kSAyika samyakatva pAme ema sUcave che ne tethI akSapita mithyAtva evuM aupathamika samyaktva pAmanArane vazeSaNa ApI tenI saphaLatA gaNI che te te apekSAe ema paNa kahevAmAM aDacaNa nathI ke the guNaThANAe AvyA sivAya kSAyika samyapha naja pAme. e yogya nathI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 11 prazna 766-je jIva kSAyika samyaktva pAme te pahelAnA bhAvamAM ke e bhavamAM pAMcamuM guNaThANuM jarUra pAmeleja heya ema keI kahe che te kharuM? samAdhAna AvazyakacUrNi vigeremAM spaSTa jaNAve che ke-je che siddha thaelA che tenA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA anaMtajIvoe dezavirati pharasI nathI. mATe je upadezaka ke lekhaka evo niyama bAMdhe ke kSAyika samyakatva pAmanAro jIva A bhava ke para bhavamAM dezavirati pAmeleja hoya te zAstrathI virUddha ane kalpanAmAtrathI bele che ane lakhe che ema samajavuM. A prazna 767-asaMkhyaguNa nirjarAnI agIyAra zreNimAM cAritramohanA upazamaka ane kSepakanI be zreNie gaNuM che te anaMtAnubaMdhInA tathA darzanamohanIyanA upazama ane kSepakanA babbe bhede kema lIdhA nathI ? samAdhAna-yAda rAkhavAnI jarUra che ke agIyAra nirAnI zreNimAM anaMtAnubaMdhInI viyojakatA lIdhI che ne tethI upazama, kSaya ane kSamazama e traNe avasthA laIe to kAMI bAdha jaNAto nathI ane darzanamohakSapakane sthAne darzanamehanI traNe prakRtine kSaya ane upazama tathA kSapazama paNa levA yogya che. anyathA bIjI zreNimAM levAnA hoya te zAstranA akSara vizeSapaNe dekhADavA joIe. te prazna 768-zrIAcAraginiryuktimAM samyagdaSTi nAmanI nirjarA - zreNi pahelAM na letAM "muuttI' nAme pahelI zreNi lIdhI che to sarva prakArathI samyakatpatti prathama zreNImAM kema na gaNavI ? samAdhAna-teja niryuktikAre anaMtAnubaMdhIne nAza ane darzanamehanA nAzanI guNazreNi te cethI ane pAMcamIja lIdhI che. ne tethI samyaphotpAdanuM sthAna tyAM cothI pAMcamI eNimAM jAya ane je traNe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAga 2 12 prakAranA samyaktvanI utpatti laI laIe te cothI pAMcamI zreNi vyartha thAya. kadAca cothI pAMcamI zreNImAM kevala kSAyika samyaphavanIja utpatti levI hoya ane ahIM Adya zreNimAM bAkInA pathamika ane kSApathamika samyaktvanI prApti levI hoya te prathama to tevA akSara joIe temaja anaMtAnubaMdhInA upazamane cothI zreNimAM levA mATe viyojaka zabda vAparyo che te aghaTatuM thAya ane upazama je tyAM cothI zreNimAM levAmAM Ave te pachI anantAnuba dhInI traNe avasthA tyAM cothI zreNimAM levI paDe, ane je tema hoya to pachI traNa prakAranA samyakatva pAmanArA tyAM cothI zreNimAM ja gaNAya. vaLI TIkAkAra zrIzIlAMkAcArya mahArAja vigeree "lamphavara' padanI vyAkhyA dharma jANavAnI IcchA, sAMbhaLavA javuM, sAMbhaLavuM, dharma aMgIkAra kare bAhya pravRtti ja pahelI eNimAM jaNAvI ane te sthiti samyaktvane utpanna karanAra gaNuM "ytenA sampattisthAtA' ema mAtra gauNArthathI caritArthapaNuM jaNAvyuM ne tethI pahelI ne cothI-pAMcamI zreNimAM virodha raheto nathI. chatAM jo bIjA tevA bheda dekhADanAra spaSTa akSaro zAstromAM nIkaLe to zAstrAnusArIone mAnavAmAM aDacaNa nathI. prazna 768-anAdi mithyAtvI jIva samyapha pAme te paNa sAdhu karatAM asaMkhyaguNa nijerAvALo che ema mAnavuM vyAjabI che ? samAdhAna-sabhASya tatvArtha sUtranI TIkAmAM 'anantaH sasArastadanubandhinA'nantAH krodhAdayastAn viyojayatikSapayati upazamayati vA anataviyojakaH' ' arthAta anaMta evo je saMsAra tene anubaMdha karAvanArA te anaMta evA je krodhAdi eTale anaMtAnubaMdhI krodhAdi tene viyAga kare eTale kSaya kare ke upazama kare te cothI zreNivALA gaNya arthAta sarvavirativALA je trIjI nirjarA zreNivALA che tenA karatAM asaMkhyaguNa nirjarA karavAvALA che. A vacanane mAnavAvALo manuSya to pathamika ke kSApazamika sabhyatava pAmatI vakhate sAdhu Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 13 karatAM asaMkhyaguNa nirjarA mAnyA vagara rahe nahi. kadAca kahevAmAM Ave ke anaMtanA viyojakamAM kaheluM kSapaNu kSAyika mATe levuM ne upazama upazamaNivAlA "aupazamika mATe levuM te tema kahenAranI ajJAnatA che, kemake prathama to sAmAnyathI ja ahIM anaMtAnubaMdhInuM kSapaNu ane upazamana lIdhuM che. paNa AgaLanI pAMcamI zreNimAMdrsh namohakSapaka iti darzanamohaH anantAnubandhinazcatvAraH samyaktvamithyAtvatadubhayAni ca, asya saptavidhasya darzanamohasya kSapakaH' ema kahI darzana mehakSapakane anantAnubaMdhI cAra ne darzana mohanIyanuM trika ema sAtene khapAvanAra gaNuM kSAyika samyakatvavALAnI to zreNI pAMcamIja rAkhI che. Avo spaSTa pATha je na samaje ane zrAvaka karatAM samyaktva pAmanAra asaMkhya guNa nirjarAvALA kema heya? ema azraddhA kare ane karAve ne abhinivezathI ja te hakIkta hevAthI tatvArthanI TIkAnI vAta cheDI tenuM samAdhAna ApyA sivAya aNasamajapaNe AcArAMganI TIkAne vaLage tenI gati zrI kevalImahArAjaja jANe prazna 770-abhimukha karvana ane kRtane asaMkhya guNa nirjarAvALA gaNe che. e hisAbe aupathamika ane kSAyika samyakatvane pAmelA AgalanI zreNI karatAM asaMkhyAtaguNa nirjarAvALAM thAya te pachI samadaSTinI zreNI pahelI kema gaNI ? samAdhAna-jema pravajyA letI vakhata zAstrakAro apramatta dazA ane uttama pariNati jaNAve che. paNa tenI te dazA ane pariNati AkhA paryAyamAM na hoya tema abhimukhAdi dazAmAM Asanane aMge tevI sAdhu karatA asaMkhyaguNI nirjarAnI sthiti chatAM cothA guNaThANAnA AkhA kSAyika samyakatvanA kAlanI tevI sthiti na hoya tethI te pahelI zreNImAM hoya te geravyAjabI na gaNAya. * prazna 771-paMcanircathI prakaraNa gAMdhI maphatalAla jhaveracaMda taraphathI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sAgara bahAra paDela che, temAM prastAvanAmAM "A nirgatha ochAmAM ochA garbha ane janmathI ATha varSa pUrNa thayA pachI dIkSA lenArA hoya che ema je lakhyuM che tenuM zuM samajavuM ? samAdhAna-prathama to te AkhAya graMthamAM ke tenA anuvAdamAM garbha ke janmathI aSTama ke aSTanI vAta ja nathI. vaLI amadAvAdamAM suzrAvaka maphatalAlane A lekhane aMge khulAso pUchavAmAM AvyA tyAre temaNe jaNAvyuM ke-A vAkyo meM prastAvanAmAM lakhela nathI paNa vidyAzALAmAM rahela sAdhue mArA nA kahyA chatAM dAkhala karela che. ane te mATe nAme bahAra paDyuM te khoTuM thayuM che. vastutAe pravacana sAroddhAra vigeremAM paNa spaSTa zabdathI janmathI paNa aSTa ane garbhathI aSTama eTale AThanI zarUAtane lekha chatAM eka vAta ajJAnadazAthI belavI ane pachI bIjI bAjuthI kaI sArI vAta jaNAve to paNa mAnavI nahi evI jeonI parApUrvanI rIti jaLavAyelI rahelI hoya tyAM zuM kahevuM ? "aSTama" zabdane "ATha pUrNa evo artha te teoja kare ke jeo zAstra, yukti ke sAhityanI sthitithI dUra heya. prazna 772-zrI mahAvIra bhagavAnanA janmane zravaNa karatI vakhate nALiyera vadherAya che; te nALiyera ekendriya jIva hevAthI anucita kema nahi? samAdhAna-saMsArI loka harSanI vakhate nALiyeranI zeSa vahece che. tevI A janmotsava prasaMga zravaNanA AnaMdane aMge nALiyeranI zeSe vaheMce te svAbhAvika che. "nALiyera ekendriya che mATe na vadheravuM" ema kahI ekendriyanI dayAnA kathanane AgaLa kare te tene ja zobhe ke je agnikAyane ekendriya samAja dIvA na saLagAvate heya. mATI, mIThAnI virAdhanA na karate heya. tathA zAka vigere vanaspatinI virAdhanAthI je alaga thaye heya; ekendriyanI virAdhanAthI A rItie dUra rahenAra manuSya nALiyeranI zeSa na vaheMce te svAbhAvikaja che; bAkI anyatra ekendriyane aMge ciMtA na karanAre, atre AvI vAta AgaLa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna kare te te phakta bhaktinAM ceDAM ja chezAstrakAre paNa ekendriyanA AraMbhathI dUra rahenArA vimalabuddhine dravyastava karavAnI jarUrIyAta nathI ema spaSTapaNe jaNAve che. prazna 773-vyAkhyAna, pratikramaNa, pauSadha, upadhAna vigeremAM je prabhAvanA karAya temAM copaDIo, kaTAsaNuM vigerenI prabhAvanA karavI temAM vadhAre lAbha khare ke nahi? samAdhAna-bAlavone dharmazravaNAdi tarapha AkarSavA mATe ane bIjAone paNa pramAda TALIne te te kAryomAM protsAhana ApavA prabhAvanA devAmAM Ave che. te uddeza dhyAnamAM rAkhI prabhAvanA karavI vyAjabI che. bAkI keTalAka pitAnAM chapAvelAM pustakanI prabhAvanAmAMja vadhAre lAbha bitAve ane tevI rIte prabhAvanA dvArA pustaka vaheMcAvI, ghaNI AvRttinA prakAzana prasiddhi vigerene ADaMbara dharAvavA mAMgatA hoya to te gya lAgatuM nathI. prazna ha74-mRtadevatA ane sarasvatI devI eka che ke judAM ? ane temanI mUrtio prAcIna che ke kema? samAdhAna-mRtadevatA ane sarasvatI ekarUpa gaNAya. kAraNa ke graMthakAre bemAMthI ekanI stuti kare che. sarasvatInI mUrtio bAramI sadIonAM tADapatronAM je pustako amadAvAdanA sAhityapradarzanamAM AvyAM hatAM temAM ghaNe sthAne hatI. prazna 775-paryuSaNamAM kalpadhara ane saMvacharIne divase pauSadha karo ThIka che ke zAsananI zobhA tathA jJAnadravya, devadravyAdinI vRddhi mATe cAreya prakAre pauSadhamAMthI mAtra AhAra pauSadhaja karavo ThIka che ? samAdhAna-te te parvemAM cAra prakArane pauSadha karanAra prathamathI pitAnI zakti pramANe zAnadavyAdinI vRddhi mATe savaDa karI le; kadAca na karI hoya te pAchaLathI kare paNa te nAme saMpUrNa pauSadha cheDavo Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sAgara te vyAjabI nathI vaLI kharacathI bacavA mATe ja pauSadha levAya te te virAdhanAja gaNAya. prazna 776-sAmAnya rIte jainajanatAmAM kahevAya che ke bIja, pAMcama, AThama, agIyArasa, caudaza, amAvAsyA ane pUrNimA ke je parvatithio tarIke gaNAya che tene kSaya heya nahi e hakIkta zuM satya che ? samAdhAna-tiSakaraNDaka, sUrya prApti ane leprakAza Adi zAstrone jANanAra manuSya ema kahI zake nahi ke jaina zAstra pramANe bIja Adi parvatithine kSaya heya nahi. kema ke temAM avarAtri eTale ghaTanArI tithio bIja, pAMcama, vigere gaNAvI che. vaLI jo parva tithine kSaya na thato hoya to kSaye pUrva tithiH " e zrIumAsvAtijano proSa paNa hota nahi. mATe jainatiSanAM hisAba pramANe parvatithino kSayaja na hoya ema kahevAya nahi, paNa ArAdhanA karavA mATe niyata thayela bIja Adi tithione kSaya hoya te ArAdhanA karanArAoe te te ArAdhavA lAyaka bIja Adino bhogavaTe potAnA pahelAMnI ekamaAdi tithimAM thato hovAthI, ekama Adi tithine divase bIjaAdi parvatithinuM ArAdhanAkArya karAya mATe ArAdhanAnI apekSAe, "parvatithino kSaya na hoya" ema kahevuM vyAjabI gaNI zakAya, ane tethI ja ArAdhanAnI apekSAe bhItIyA paMcAMge chapAvanArAo, mUlaTIpaNAmAM parvatithino kSaya hoya to tene sthAne pUrvanI tithine kSaya karI (lakhA) parvanI tithione akhaMDita rAkhe che. prazna 777-je tithimAM sUryane udaya thAya te tithine pramANa karavI ema je zAstra ane lokekti baMnethI saMmata che tenuM ekamaAdi tithie sUryodaya chatAM tene bIja AdipaNe mAnavAthI pramANikapaNuM kema raheze? samAdhAna-"je tithimAM sUryodaya thAya te tithi pramANa gaNavI." e zAstravacana ane lokapti tithinA jUtAdhika bhogavaTA mATe temaja Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 17 prathama tithimAM te parvanI tithinA pravezanuM ArAdhyapaNuM nahi gaNavA mATe che. arthAta bIja Adine divase sUryodaya pachI bIja ghaDI, be ghaDI heya ane pachI avana ogaNasATha ghaDI trIja vigere hoya chatAM bIjanI tithi vigeremAM sUryodaya thayo mATe te AkhI tithi bIja Adi tarIke gaNAya. vaLI ekama vigerenI tithie ekama vigerenI tithi mAtra ghaDI, be ghaDI hoya ane bIjA vigere avina ogaNasATha ghaDI hoya to paNa tene ekama tarIke ja gaNAya, ATalA mATe ja je tithimAM sUryodaya thAya teja tithi vrata paccakhANa vigeremAM pramANabhUta gaNAya, ema jaNAvela che, paNa "suryodayavALI tithija pramANu gaNavI' A niyama tithinI hAni ke vRddhine aMge lAgu pADI zakAya ja nahi, kAraNa ke parva tithino kSayaja tyAre hoya ke jyAre temAM sUryodaya hAya ja nahi, mATe kSayanA sthAne sUryodayavALI tithi levI, ema keIpaNa buddhimAna kahI zake nahi. parvanA (5rvatithinA) kSaya-prasaMge to mAtra te parvatithino bhogavaToja levAya ane tethIja " pUrvI tithiH ' ema kahevAya che. vaLI parvatithinI vRddhi hoya tyAre to te baMne tithiomAM sUryodaya hoya che, ane be sUryodayane pharasanArIja tithine vadhelI tithi gaNAya che, te tevI vadhelI tithimAM sUryodayavALI tithino niyama rahI zake nahi, paNa jema dareka tithiomAM tithionA begavaTAnI ghaDIne hisAba nahi letAM sUryodayane hisAba laI tattvathI pUrNatAvALI ja tithine ArAdhya gaNI tevI rIte vadhelI tithimAM paNa pUrNatAvALI tithi bIja hAya mATe sUryodayanA niyamane dhyAnamAM rAkhI bIjI tithija vRddhimAM ArAdhya gaNAya te svAbhAvika ja che. prazna 978-le karItie dIvALI karavI evI kahevatane anusarIne divALI karatAM laukika dIvALIne divase amAvAsyA ane svAti nakSatra je bhagavAna mahAvIra mahArAjanA nirvANa kalyANakanI tithi tathA nakSatra che te bemAMthI eka paNa na Ave tenuM kema? - samAdhAna-trilokanAtha zrItIrthakarabhagavAnanI ArAdhanA mAtra te te Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sAgara aMgeja che, ane te pramANe zrIpoMcAzaka vigeremAM cek`A lekha che. kAI paNa bhagavAnanuM kAIpaNa kalyANaka nakSatranI apekSAe ArAdhavAnuM hatuM ja nathI ane amAvAsyA tithinA niyamane bAdha karavA mATeja Asuau:' ema kahIne A zrIdIvALInuM parva leAka kare tema karavA jaNAveluM che. ** prazna 779-bhagavAn zrImahAvIramahArAje garbhAvasthAmAM je abhigraha karyo tyAre adhijJAnanA upayoga mUkayo hatA ke nahi? eka vakhata zrIsiddhacakranA aMkamAM 'te vakhate avadhijJAnane upayoga nathI mUkayo,' ema paNa AvyuM hatuM, ane vaLI ema paNa AvyuM che ke te garbhAvasthAmAM avadhijJAnanA upayega bhagavAne mUkyo che te A e bhinna bhinna lakhANamAM zu' satya samajavuM? samAdhAna-zramaNa bhagavAna zrImahAvIramahArAje garbhAvasthAmAM abhigraha karatI vakhate peAtAnI dIkSAneA vakhata jANavA mATe zrInaMdivardhananI vinati vakhatanI mAphaka avidhajJAnanA upayeAga nathI mUkavo, paNa mAtApitAne peAtAnA viyeAgamAM kevuM duHkha thAya, kaI dazA thAya kaI gati thAya e tamAma avadhijJAnanA upayeAgathI teozrIe jANyuM. e zrI zIlAMkAcAya viracita zrIAcArAMganI TIkAnA lekhathI spaSTa che. vaLI zrIAvazyaka vigerenI TIkAnA pAThAthI mAtApitAne sneha avadhijJAnathI jANyA eMma spaSTa che, para Mtu koIpaNa sthAne garbhAvasthAnA abhigrahanI vakhate mAtApitAnA maraNa pachI be varSe dIkSA thavAnI che' ema avadhijJAnanA upayegathI jANIne pachI 'mAtApitAnA jIvatAM sudhI dIkSA nahi levAne abhigraha karyo che' ema lekha che ja nahi ane sAMbhavita paNu nathI, tethI e banne prakAranI hakIkatAmAMthI eka paNa ayeAgya nathI. prazna 780-upakAra karavAnuM kSayApazamathI kSayathI ke udayathI thAya ? samAdhAna-zipanirUpaNu Adi upakArA puNyanA udayathI thAya che. AcAryaM zrIharibhadrasUrijI jaNAve che ke Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna evaM vivAhadharmAdau tathA zilpanirUpaNe / na doSo ghuttama puNya-mitthameva vipacyate // 1 // arthAta putrone rAjya vahecI ApavAnI mAphaka vivAhakriyA vigeremAM tathA zilpa-zilpakarmAdi nirUpaNamAM paNa doSa nathI paraMtu puNyano bhogavaTe enI rIte thAya che. A uparathI spaSTa thAya che ke te popakAra puNyanA vipAkarUpa hevAthI audayika che, ane dAnAdirUpa paropakAra te dAnAdi aMtarAyanA kSaya ane kSapazamathI thato hovAthI kSAyika ane kSApazamika kahevAya eTale e paropakAra bhagavAna zrI tIrthakara jevAne audayika paNa hoya ane dAnAdi rUpa popakAra kSAyika ane kSAyopathamika paNa heya. prazna 781-kavya upakAra ke bhAva upakAra athavA to audavika upakAra, kSAyika ke kSAyopazimaka upakAra anAdi hoya ke sAdi hoya ? anaMta hoya ke sAMta hoya ? - samAdhAna-banne prakAranA upakAre AdivALA ane aMtavALA heya. pariNAmika bhAva je jIvapaNuM vigere che te sivAya audayika ke bIjo bhAva anAdi heyaja nahi, jo ke mati ajJAna vigere kSAyo pazamikabhAva chatAM anAdi kahevAya che, paNa te pravAhanI apekSAe anAdi che. ane evI rIte popakAranA kAraNarUpa uttama puNya to pravAhathI paNa anAdi heya nahi tathA kSApazamikabhAvarUpa upakAra te sAdisAMtaja hoya. je ke dAnAdilabdhio kSAyikabhAvanI paNa hoya che ane kSAyikabhAva anAdine na hoya, paNa sAdianaMta bhAMge hoya che. paNa pUjApA zrIharibhadrasuri jevA samartha TIkAkAro paNa dAnAdinA kSAyikabhAvane kSAyipaNuM chatAM sAdi anaMta nahi mAnatAM sAdisAMtaja mAne che ane tenA kAraNamAM ema jaNAvAya che ke dAnaAdine prasaMga hoya to tyAM kSAvikabhAva hevAthI te dAnAdinA aMtarAye na naDe ane tethI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara tyAM dAnAdina kSAvikabhAva gaNAya, paNa jyAM dAnAdinI siddhipaNAne lIdhe prasaMga ja nathI tyAM te dAnAdi saMbaMdhI kSAyikabhAva manAya nahi. arthAta paropakAranA kAraNarUpa dAnAdi kSAyopathamika ke pAyika e bemAMthI koI paNa bhAva heya to paNa anAdianaMta thaI zake nahi. ane jyAre khuda dAnAdi anAdianaMta bhAge na hoya to pachI tenAthI thanAra pare pakArabhAva te anAdi ke anaMta hoya ja kema? arthAta dAnAdi sAdisAMta hevAthI paropakAra sAdisAMtapaNe ja hoya. prazna 782-upara jaNAvyA pramANe jyAre pare pakAranA kAraNabhUta dAnAdi sAdisAMta heIne tenAthI thanAra popakAra sAdisata ja gAya to pachI bhagavAna zrIharibhadrasUrijI zrIlalitavistarAvRttimAM bhagavaMta zrIjinezvaradevanAM varNanamAM mAmete parArthacanaH vigere jaNAvI sarvakAla eTale anAdianaMtapaNe zrIjinezvarabhagavAnane paropakAra vyasana hevAnuM jaNAve che tenuM kema? - samAdhAna-AcArya bhagavAna zrIharibhadrasUrIzvarajIe je "mA pada vAparyuM che te vyAjabI ja che, paNa jema "sarva ArA, sadA, sarvA, nitya' vigere pade sarvakAlane kahenArAM chatAM tethI vivakSitaja sarvakAla levAya che ane niravazeSArtha "sarva' na letAM mAtra Adeza "sarva ke sarvadharA "sarvaja levAya che, ane tethI ahIM paNa vivakSita ja sarvakAla levAya paNa anAdianaMtarUpa sarvakAla levAya nahi. jo ema na laie te " hitApaiva madhyama pravAse yAhu sadA tatvArthasUtra-bhASyanI A kArikAmAM madhyama purUSanI paralekahitanI pravRtti paNa anAdianaMtakAlanI mAnavI paDaze ane je lAyopathamikabhAva paNuM anAdi mAnIe te kSAvikabhAva paNa anAdi mAnavAmAM aDacaNa nahi Ave ane je anAdine kSAvikabhAva mAnavAmAM Ave te anAdizuddha eka paramezvarane mAnavAmAM aDacaNa nahi rahe ane ema mAnanAre te zrIjinezvaradevanA zAsanathI sarvathA patita ja che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 samAdhAna te prazna 783-zuM bhagavAna zrIjinezvaramahArAjAo paNa anAdithI pare5kAra parAyaNa sthitivALA nathI ane teozrI zuM amuka kAlathI paropakAra pravRttivALA thayA che? samAdhAna-pUjyapAdu bhagavAna AcArya zrImadda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA zrIaSTakajI nAmanA granthamAM jaNAve che ke- "vASita mAnya paracA pUrva di arthAta bhagavAna jinezvara badhilAbha thaye te karatAM varabodhilAbha eTale zuddha samyaktva kahe ke bhagavAna jinezvarapaNAnA kAraNabhUta jinanA bAMdhatI vakhata je darzanazuddhi kahI che tenA jevI zuddha darzanavALI dazA kahe tevI dazA Ave tyArathI teo paropakAramAM udyamavALA hoya che. Ama je sAmAnya badhilAbha ke varabodhilAbha pachI ja paropakArIpaNuM na mAnIe ane anAdithI ja je paropakArIpaNuM mAnIe to teja lalitavistarAmAM teja sthAne "ra varuddhamA gAcaratna' ityAdi jaNAvIne bhagavAna jinedharonI paNa, pahelAM te azuddhadazA hatI, ema je sUcave che te asaMbhavita ja thAya mATe jinezvaramahArAjAo tathAbhavyatvavALA chatAM paNa paropakAranA kArya karavA rUpa zuddhadazAne te anAdithI dhAraNa karanArA nathI paNa viziSTa bAdhilAbha pachI ja te dhAraNa karanArA thAya che. vaLI teja lalitavistarAnA teja "mA " vALA pAThamAM bhagavAna jinezvarane pulakumAninaH' arthAta devagurunA bahumAnanA karanArA hoya ema spaSTapaNe jaNAvyuM che. te zuM bhagavAna jinezvara anAdikAlathI samyakatvavALA hatA ema manAze kharUM? ane ema mAnanArAne niyaMtikAra mahArAja zrIbhadrabAhuravAmijIe "gamachattatamAgo" vigere jaNavI, nirgama vigere dvArA mAnanArA gaNAya kharA ? arthAta jema devagurUbahumAnIpaNuM "sA 'nA pAThamAM jaNAvyuM che, paNa te devagurUbahumAnIpaNuM, samyakatva Adi viziSTa dazA pachI ja thAya che ane manAya che. tevI rIte paropakArIpaNuM anAdithI nahi paNa viziSTa samyakuvake varAdhinI dazA pachI ja niyamita thaI zake ane mAnI zakAya Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara prazna 784-bhagavAna jinezvarone samyaktva thAya ene varabodhija kahevAya ane anya jIvone samyapha thAya te sAmAnya rIte samyagdarzana kahevAya ema kharuM? samAdhAna-Avazyaka niryuktikAra mahArAja vigere te vzmane veddhi vamaLa' vigere pAThathI zrI mahAvIramahArAja tIrthakarane thayelA samyaktvane paNa samyaktvaja kahe che. zrI tIrthakara mahArAjAnA samyaphavane varabadhija kahevAya. ema kahenAre Avazyaka niryukti bhASya, TIkA ke caritromAMthI koI tevo purA rajU karavo joIe. prazna 785-bhagavAna jine anAdikAlathI paropakArIpaNAvALAja hoya ema mAnavAmAM te, teone kSAyikApazamika bhAvaAdinuM anAdipaNuM na hovAthI (ane ema kSAyika bhAvanuM anAdipaNuM mAnavuM e jainazAstronI mAnyatAvALAne na zobhe paNa) samyaphavA pAmyA pachI ekAMte paropakAra karavAvALA mAnI te bhagavAnanA Adi samyakatvane varaodhilAbha mAnIe te zI harakata ? samAdhAna-bhagavAna mahAvIra mahArAjAdi tIrthakaranA jIvo paNa nayasAra ke dhanasArthavAhaAdinA bhAvomAM je samyakatva pAmyA che te samyaktva chelA bhava sudhI niyamita rahe ja e niyama nathI. khuda bhagavAna mahAvIra mahArAjano chavaja nayasAranA bhavamAM samyakatva pAmyA pachI aneka vakhata samyakatvane vamanAro ane asaMkhya kAla sudhI sthAvarapaNAmAM bhame che, mATe je samatva chellA bhava sudhI Take ane je samyaktvanI hayAtimAM bItIrthaMkara-nAmakarma nikAcita karavAmAM Ave teja samyakRtvane varabodhilAbha tarIke kahI zakAya, sAmAnya samyaphavanA lAbhamAtrane varabodhilAbha mAnIe ane te sAmAnya samyaphava thayA pachI sarvadA paropakArIpaNuM ja hoya ema mAnIe to bhagavAna mahAvIra mahArAje marIcinA bhavamAM karela parivrAjakatva, kapila AgaLa karela Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 23 - durbhASaNa, vAsudeva bhavanA pahelAnA bhavamAM sAdhupamuAmAM kareluM gAyanuM bhramaNa, vaLI teja bhavamAM sAdhupaNAmAM karela niyANuM vigere hakIkata zuM pApakArItAvALIja che ema zuM mAnI zakAze ? prathamanA samyaktvane vAdhilAbha mAnanAre A hakIkatanuM samAdhAna karavA leza paNa prayatna karyAM nahi te vyAjakhkhI naheAtuM prazna 78 6-jinezvara bhagavAn prathama je samyaktva tI karapaNAne lAvanAra hovAthI tene na kahevAya ? samyaktva pAme teja meAdhilAbha kema samAdhAna-jinezvara bhagavAnanA jIvA prathama samyakatvanA lAbhathI sAmAnyataH pApakArI hoya chatAM vadhilAbha pachI teA niyamita rIte parApakArIpaNAvALAja hAya che ema zrIharibhadrasUriva - 1 'varavaSita maramya pAthacitava di' e vAkacathI tIrthaMkarAnA jIvA varakheAdhilAbha pachI te niyamitaja parApakAravALA hoya che, ema jaNAve che. bhagavAna zrIjinezvarasUrijI paNa zrIaSTakajInI TIkAmAM pAdanI TIkA karatAM varakheAdhi zabdanA artha karatAM zrIjinezvara bhagavAnene aMgeja 'vaidhita:-vizi-kSamya nAmAtAramya-napravRtti parAvita varahitayamavAneva . nAnya viSe:' ema kahI sAmAnya samyagdarzana na jaNAvatAM viziSTa samyagdarzananeja vAdhilAbha kahe che ane vaLI 'nAnyathAvi:' ema kahI spaSTa kare che ke satata paropakArItAja vadhi pachI hAya, ane varakheAdhi thayA pachI pApakAra sivAyate na hoya, vaLI tatvArthasUtramAM paNa tIrthaMkarAne aMgeja 'sabhyAza - navizuddhiH' ema bhagavAna jinezvarAnA samyagdana mAtrane varAdhi tarIke ke zuddha samyagdaCna tarIke jaNAvatA nathI. vaLI bhagavAna hira bhadrasUrijI lalitavistarAvRttimAMja 'svayaM 'yuddha'nA atha'mAM prathama saMkhAdha' ane 'vAdhine spaSTa judA jaNAve che, tethI sAmAnya samyakUttvanA lAbha karatAM varakheAdhilAbha e judI vastu che, arthAta Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sAgara tIrthakara paNAnA bhava sudhI jenuM akhaMDapaNuM cAle evA samyaphavane ja vadhi kahI zakAya. vaLI eja bhagavAna zrIharibhadrasUrijI zrItatvArthasatranI TIkAmAM paNa spaSTapaNe ema jaNAve che ke varAdhi lAbha thayo tyArathI tIrthaMkaranA bhava sudhInA ghaNA bhavomAM bhagavAna mahAvIra mahArAje jIvonI dayA ane vratadhArIonI anukaMpA AdithI zubhakarmo ja lAgalAgaTa Asevana karelAM che. te pATha A pramANe che - [yaH zubhakarmAsevanabhAvitabhAvo bhaveSvanekeSu / jajJe jJAtekSvAkuSu (tasvArthasatrabhASyakArikA) II [: mUta? cAha-kalevanamatimA guma kama-bhUtavratyanukampAdi vakSyamANa tasyAsevanam-abhyAsaH tena mAnti-sAvita: Avata: jamA thati viSa: cittakaalmityaah-'bhvessvnekessu' gharavAdhilAbhAdArabhya janmasvanekeSu, ane rimiyAda-ze zagi -jJAtavAna.] bhAvArtha -te bhagavAna mahAvIra mahArAjA jevo ane vratadhArIonI anukaMpA vigere je A graMthamAMja kahevAze evAM zubhanuM sevana eTale lAgalagaTa je AcaraNa tenAthI vAsita thayelo eTale tanmayatAne pAmele aMtarAtmA che jene evA hatA, zaMkA kare che ke AvA zubhakarmanA AsavanavALA bhagavAna kyAM sudhI heya ? enA uttaramAM jaNAve che ke-varabadhilAbhathI AraMbhIne ghaNuM bhavamAM teo zubhakarma sevavAvALA hatA ane aMte jJAtakulamAM bhagavAna mahAvIrapaNe janmyAM. [ A pAThane vicAratA spaSTapaNe samajI zake tema che ke-lAgalAgaTa zabhakarma AcaravAvALA ane paropakArIpaNAnI niyamitatAvALAo samyaktvane varabadhilAbha kahI zakAya. paNa jinezvara mahArAjanA jIvane samyakatvanA lAbha mAtrane varaodhilAbha kahevAya nahi ane A badhI hakIkata Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 25 samajanArA, "bhagavAna jinezvara anAdithI paropakArIpaNAvALA ja hoya che ke zrIjinezvaranuM samyakatva mAtra varabodhi kahevAya ane te samyakatva maLyA pachI teo popakArIpaNAnA vyasanavALA ja heya" ema mAnI zake ja nahi, ane ema mAnavuM zAsanazailIthI virUddha che, ema samajI zakaze. ] * prazna 787-bhagavAna jinezvara mahArAja jema tIrthaMkarapaNAne lAvanAra evuM samyaktva vigere pAmanAra hovAthI, tIrthakara nahi thanAra bIjA jIvonA karatAM viziSTa bhavyatvavALA hoya che, ane tethI temanI bhavyatA viziSTabhavyatA eTale tathAbhavyatA kahevAya che, ane tathA bhavyatva jema anAdi che, tevI rIte paropakArIpaNAne paNa kAraNarUpe anAdi mAnavAmAM zI aDacaNa che? samAdhAna-prathama te bhagavAna mahAvIra mahArAjAe nayasAranA bhavamAM samyakatva pAmavA pahelAM aTavImAMthI bhUlA paDI AvelA sAdhu mahAtmAnI bhaktithI je paropakArItA karI hatI, tene aMge badhA bhagavAna jinezvare anAdikAlathI paropakAravALA hoya che, ema manAvavA keTalAka taiyAra hatA. ane te nayasAranI kAryarUpa paropakArItA varNavavAmAM bhagavAna jinezvaronI atizaya AzAtanA pikIravA lAgyA hatA, to have kAraNarUpe sarva tIrthakaromAM anAdithI popakArItA che ema mAnI paNa levA taiyAra thayA che. to paNa nayasAranI kAryarUpe rahelI paropakArItA bhAnI te aMze bhagavAna mahAvIra mahArAjanI adhikatA mAnyA sivAya teono chUTake nathI, ane teNe te ghera AzAtanAnI vAtane te gharamAM ja padharAvavI paDaze. prazna 788-kAraNarUpe bhagavaMta tIrthakaramAM paropakArItA anAdithI che, ema mAnavuM e zuM zAstrane anukUla che? samAdhAna-je manuSya pUladaSTivALA banIne uThAugIra banyA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 - sAgare hoya teo yogyatA tathA kAraNane vibhAga na karI zake tathA yogyatA ane kAraNane eka mAnI le te judI vAta che, paNa vAstavika tattvane vAstavikapaNe samajanAre manuSya te te yogyatA ane kAraNano vibhAga samajyA sivAya rahe ja nahi bhavyajIvone atiAdithI padArtho jANavAnI yogyatA to jIvamAM bhavyatva hovAthI anAdikAlathI che. paNa kAraNutA eTale labdhi to samyaphava thAya tyAre ja. thAya ane je vakhate matiAdithI padArthane jANe tyAre kAryarUpa eTale upayogarUpa kahevAya, tevI rIte jeone dAnAdi aMtarAyano kSayaAdi thaze te badhA ja yogyatAvALA te che, paNa kAraNupaNAvALA to kSayopazamAdivALA thAya tyAre ja kahevAya. arthAta yogyatA, kAraNutA ane kAryatA e traNeyanA vibhAgane tava to saheje samajI zake tema che, ane tethI kAraNarUpe paNa anAdithI paropakArItA che evuM kahevAya paNa nahi. jIva bhavyatva ne abhavyatva sivAyanA bhAvane anAdi kahenAra anAdipariNAmikabhAvane samajato nathI, - prazna 789-kAryarUpe ke kAraNarUpe paropakArIpaNuM sarvatIrthakaromAM anAdithI che ema na mAnIe to yogyatArUpe to sarvatIrthakaromAM sarakhI paropakArItA che ema mAnavAmAM aDacaNa nathI ne ? - samAdhAna-jema tIrthakomAM tIrthakarapaNane karavAvALI tathAbhavyatA chatAM vahelA tIrthakara thanAra tIrthakaronI tathAbhavyatA ane moDA tIrthaMkara thanAranI tathAbhavyatA judA prakAranI che, tema bhagavAna vIranI tathAbhavyatA kahe ke kAraNutA kahe e evAM ja hatAM ke jenA prabhAve nayasAra mithyAtvIpaNuM pAmyA chatAM paNa kAryarUpe popakAra karavAvALA ane te bAbatane layopazama pahelAM eTale samyakatva thavA pahelA meLavavAvALA thayA ema mAnavuM ja paDaze. - (A praznottarane tApUrvArtha) (1) bhagavAna tIrthakaranA jIvone anukaMpA guNa samyapha sAthe thata hevAthI sAmAnya samyakatva pAme tyArathI ane atyaMta tanmayapaNe varAdhilAbha pachI te jarUra popakAraparAyaNa thAya che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 27 (2) audayikabhAve ke kSApazamikAdibhAve paropakAra hevAthI te paropakArIpaNuM anAdithI che ema manAya nahi. (3) bhagavAna jinezvarenuM samyakatva mAtra varabadhi na kahevAya paNa viziSTa samyaphavaja varabodhilAbha kahevAya. (4) varabadhine lAbha thayA pachI bhagavAna jinezvaro paropakAra na karavAmAM lIna ja hoya che. (5) tIrthakaranA bhAvathI pahelAnA bho je niraMtara zubhakarmanI sevAvALA bha hoya temAM varabodhine lAbha kahevAya. (6) kAraNarUpe paropakAra paNa kSayopazamAdikarUpa che mATe te anAdi che ema kahevAya nahi (7) yogyatArUpe paropakAra anAdi mAnavA chatAM te paNa yogyatA vicitra hovAthI zrInayasAranI popakAranI tathAbhavyatA ke yogyatA mithyAtvadazAmAM paNa phalavALI thaI te viziSTatA mAnavAmAM koInI niMdA nathI. paNa bhagavAna jinezvara zrI mahAvIra mahArAjAnI stuti che. pazna 990-AvazyakanI malayagirijInI vRttimAM 450 mI tathA 457mI gAthAnI TIkAmAM anukrame "mirAhya rAnnAtha levAnAcAra panyAH 3 samunaH" ema tathA " sakhatro ar#: semisTAmidhAneti tI che katpannaH revAnAyAH surakSAviti" AvA spaSTa pAThothI devAnaMdA samila brAhmaNanI patnI hatI ema jaNAve che ke kema ? samAdhAna-teja gAthAonI TIkAmAM bhagavAna zrIharibhadrasUrijI tenuM nAma spaSTapaNe RSabhadatta jaNAve che. mATe kaSabhadattanuM bIju nAma somila hatuM ema mAnavuM gya che ane khuda malayagiri mahArAja paNa Agala ja devAnandAnA bhartAra tarIke RSabhadattane jaNAve che mATe te RSabhadattanuM bIju nAma somila heya temAM navAI nahi. prazna 791-jaina zAstromAM sarvasthAne ane laukikamAM kauTileAdi arthazAstromAM jyAre saMvatsarane aMta ASADha zukla pUrNimAnI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 - sAgara sAMje che, ema kahe che te pachI saMvatsarane aMte karAya te sAMvatsarika pratikramaNa kahevAya evA zAstromAM sthAne sthAne jaNAvAyela vAkyone anusarIne ASADha zukla pUrNimAe saMvacharI pratikramaNa kema nathI thatuM ? samAdhAna-sUryAdi jyotiSkanA cArane hisAbe yugane aMte ASADha zukla pUrNimAe ja pAMca varSa barAbara thavAthI temaja karma - saMvatsarane aMta AvADha zukla pUrNimAe Avato hovAthI jyotiSanA hisAbe be prakAranA varSane aMta ASADha pUrNimAe gaNAya che. paNa zAsanamAM phaleza, kaSAyone vIsarAvavA ane tene mATe je saMvacharI paDikamaNuM karavuM tene aMge saMvatsaranI pUrNatA bhAdrapadanA prathama parvamAMja rAkhelI che. arthAta jyotiSanA varSanI samApti ke zarUAtanI sAthe saMvacharIne saMbaMdha nathI, ane A pramANe ja daivasika, rAtrika, pAkSika ke cAturmAsika pratikramaNone paNa saMbaMdha jyotiSa dina pakSa sAthe nathI. prazna 78ra-dareka zAstromAM zrAvakonA varNanamAM " cAmudikuLamAMsaLavuM' evo pATha Ave che te A anukrama pUrvAnumUvI ke zrAnupUvInA kramathI bhinna hevAnuM kAraNa zuM? samAdhAna-A anukramanA bhedanuM kAraNa vyAkhyAkAroe spaSTa karyuM nathI, chatAM A jaNAvAyelI mAsika tithiomAM AThama, amAvAsyA ( kalyANaka tithi) ke pUrNimA karatAM caturdazInuM adhipaNuM-abhyahitapaNuM devuM joie, kemake ema na heta to alpasvaravALA aSTamI ane udiSTa zabdathI caturdazIne pahelAM mukta nahi, ane kramanI apekSAe AThamane pahelAM na letAM caudazane pahelAM leta nahi, ane e uparathI ema mAnI zakAya ke AThama Adi tithio karatAM caudazanI adhika mAnyatA hovI ja joIe ane haMmezA pAkSika to caturdazInuM hovAthI, e caturdazInA prAdhAnyane jaNAvanAra caturdazIthI zarU thayela pATha hoya te svAbhAvika ja che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 29 - prazna 793-bhagavAna zrI neminAthajI zrIgiranArajI upara dIkSita thayA. kevalajJAna pAmyA ane mokSa pAmyA che to pachI zrI siddhAcalajI upara zrI neminAthajI sivAya tevIza tIrthaMkara mahArAja AvyA che. ema kema kahevAya che? kemake zrIgiranAra zrIsiddhAcalajInI pAMcamI TuMka che, ema zrI zatruMjayamAhAomAM spaSTapaNe jaNAvela che. samAdhAna-mUlaTuMkamAM zrIneminAtha bhagavAnanuM AvavuM thayuM nathI tethI zrI neminAthajI sivAyanA tevIza bhagavAna zrI siddhAcalajI AvyA ema kahevAya che. prazna 794-aSTamaMgalanI aMdara satyanuM yugma kema levAya che? zuM matsya jAti uttama che? samAdhAna-batrIsa lakSaNamAM jema masjane AkAra uttama gaNAya che. tevI rIte svastikAdinI sthApanAnI mAphaka bhasyanI sthApanA uttama gaNAya che. keTalIka AkRtio ja, padArtha 'utama na hoya to paNa uttama hoya che. dhyAnamAM rAkhavuM ke jhADa ane parvatanA AkAranI hAtha AdimAM rekhAo uttama che ane yavanI rekhA paNa uttama che. mATe masyanA AkAranI uttamatA gaNavAmAM aDacaNa nathI. prazna 795-bhagavAna jinezvara mahArAjA vigere jyAre mAtAnI kukSimAM Ave che tyAre temanI mAtAo cauda vigere svapna dekhe che tevI rIte je jIva bhAvitAtmA anagAra thavAne heya tenI mAtA, te jIva garbhe Ave tyAre koI svapna dekhe kharI ? ane kadAca dekhe to tenuM pramANa zuM ? samAdhAna-zrIjinezvara mahArAja vigere garbhamAM Ave tyAre teonI mAtA jema cauda vigere svapna dekhe che tema bhAvitAtmA anagArane jIva garbhe Ave tyAre temanI mAtA je gajavRSabhAdi cauda svapnamAMthI ke trIza mahAsvapnamAMthI koIpaNa eka svapna dekhe e saMbhavita che ane tethIja dhAraNudevIe dekhelA siMhasvapnanA phala tarIke mAMDalika rAjAmaNuM Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara jaNAvavAnI mAphaka bhAvitAtmA anagArapaNuM phala karIke svapna pAThakee jaNAvela che (jJAtA 21 pa) evI ja rIte bhagavatIjInA 11mA zatakamAM 11mA udeze mahAbalajInI mAtAe dekhela siMhasvapnanA phala tarIke paNa bhAvitAtmA anagArapaNuM jaNAveluM che. (juo bhagavatIjI 531 patre). prazna 76-keTalAke ramaNanI derIe caDhelA je ema kahe che ke bhagavAna tIrthaMkara mahArAjA sivAyanA bhaviSyamAM zuddhacAritravALA ke vidvAna thanAra hoya te teonA janmamAM kaI viziSTatA nathI te e zuM sAcuM che? samAdhAna-zrIbhagavatIsUtra ane jJAtAsUtranA siMharavananA adhikArane jANanAre tathA AvasyakAdimAM kahela gaNadhara AcAryAdinA nAmakarmane mAnanAro manuSya aNaghaDa ramaNanI vAta maMjura karI zake ja nahi. sArvatrika viziSTatAno niyama na mAnIe to paNa viziSTatA na ja hoya ema kahenAra jarAka jaDatAnI jaMjIramAM jakaDAyela hevAthI surane mAnavA lAyaka thAya ja nahi. prazna 797-karmavedananA kAla keTalA prakAranA thAya che ane te zA kAraNathI thAya che? samAdhAna-traNa prakAre che. temAM je nirUpakrama karma hoya ane bAMdhyA pramANeja vedavuM paDe tene jayeSTha vedanakAla tathA je karma tapa tathA cAritradvArAe upakramathI vedAya te madhyama vedanakAla gaNAya, paNa je karma kSapakazreNidvArAe ke ayogIpaNAmAM thatI nirjarAdhArAe khapAvAya te jadhanya vedanakAla gaNAya. prazna 798-zrIguNasthAnakamAroha Adine anusAre prathama traNa saMdhayaNavALo upazamaNi mAMDe ema jaNAvAyuM che ane je upazamazreNimAM kAla kare te jarUra anuttaravimAnamAM ja jAya e niyama che. te bIjA trIjA saMghayaNavALo chava anuttaramAM jAya? Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna samAdhAna-anuttaramAM janArA chava prathama saMghayaNavALA ja hoya mATe bIjA trIjA saMdhayaNavALA jIvo upazamazreNi mAMDe topaNa teo zreNimAM kAla na kare ema mAnavuMja ucita che. prazna 799-keTalAke svayaMbhUramaNanI vedikAthI saMkhyAta yAjana sudhI paNa leka kahe che e zuM vyAjabI che ane hoya te te zA hisAbe vyAjabI gaNAya ? samAdhAna-svayaMbhUramaNanI pUrvAparavedikAnuM aMtara eka rAja pramANa che, paNa kSullaka prata ghamAM pRthvInA saMkhyAta jana pachI hevAthI svayaMbhUramaNanI vedikA keTalAka yojana adhika sudhI tIrtha"bleka pramANa heya te asaMbhavita nathI. pUrvAparavedikA jeTalo laka kahevAya che te alpanI apekSAthI samajI zakAya. ratnaprabhAthI sAmAnya rIte paNa bAra yojana dUraja alaka che. A prazna 800-saudharmAdi Indro bIjinezvaramahArAjano janma kayA kayA kAraNathI jANI zake che? - samAdhAna-Asanano prakaMpa, satata ghaMTanAda ane avadhijJAna e traNa kAraNothI saudharmAdinA Indro zrIjinezvara devanA janmane jANe che, ema zrI pravajyAvidhAnanI vRttimAM zrI pradyumnasUri jaNAve che. prazna 801-zrI ajitanAthajI vigere tevIza bhagavaMte gRhasthAvasthAmAM saMskAra karela AhAra karatA hatA. paNa bhagavAna zrISabhadevajI to gRhasthapaNumAM devakurUnA phala khAtA hatA to teo pANI kayuM pItA hatA? samAdhAna-bhagavAna RSabhadevajI gRhasthAvasthAmAM kSIradadhisamudranuM pANI pItA hatA ema zrI pradyumnasUrijI jaNAve che. prazna 802-lalitAMgadevanI svayaMprabhAdevI je pahelAM hatI te ja ninomikA thaIne phera svayaMprabhA thaI che ke bIjI thaI che? Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 sAgara samAdhAna-pahelAMnI svayaMprabhA hatI te ja nirnAmikA ane teja phera svayaM prabhA thayelI jaNAya che. prazna 803-zreyAMsakumAre jAtismaraNa meLavyuM tethI pitAnA bhavone jANe paNa bhagavAnanA bhava zI rIte jANe ? samAdhAna-zrI pradyumnasUrijI zrIzreyAMsakumArane jAtismaraNanI sAthe avadhijJAna paNa jaNAve che, mATe bhagavAnanA bhAvo jANavAmAM paNa aDacaNa nathI. prazna 804-pratikramaNa adhyayana audayikabhAvamAMthI lApazamikabhAvamAM AvavAne aMge che to temAM "IcchAmi paDikkamiuM" ane IriyAvahiyA vigere sUtre te vyAjabI che paNa karemi bhaMte! e sAmAyikasUtra ane "cattArimaMgala' vigere sUtre zA mATe belAya che ? samAdhAna-pratikramaNa adhyayanane prasaMge sAmAyikasUtra belIne je sAmAyikanuM svarUpa rAga ane dveSane aMge samabhAva rU5 che te na karyuM hoya athavA rAgadveSa karyA hoya tenA tathA sAmAyikane mokSanuM kAraNa na mAnyuM hoya ke asamabhAva je rAgadveSanI pariNati tene sAmAyika rU5 mAnI hoya te bAbata sAmAyikasUtrathI paDikkamaNuM karavAnuM che. tevI rIte arihaMta bhagavAna Adi cAramAM maMgalapaNAnI buddhi na rahI hoya athavA amaMgalapaNanI buddhi thaI hoya tenuM paDikkamaNuM karavA mATe te sUtro pratikramaNa adhyayanamAM rAkhelAM che. juo Ava0 patra 573. prazna 805-zrAvakane hiMsAdine aMge kathaMcita dvividha trividha eTale mana, vacana ane kAyAe karavuM karAvavuM nahi. evA paccakhANa hoya paNa mithyAtvanI apekSAe kevAM paccakhANa hoya ane te kevI rIte ? samAdhAna-zramaNopAsakane agIyAramI pratimA veLA aprApya vastune aMge aNuvratAdimAM kadI tivihaM tiviheNuM evA paccakhANa heya, bAkI to aNuvratAdimAM duviha tiviheNuM evAMja eTale mana, vacana ane Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 33 kAyAthI kare nahi ane karAve nahi evAM paccakhANa hoya, paNa mithyAtvanI apekSAe to mana, vacana ane kAyAthI karavuM nahi, karAvavuM nahi ane anumodavuM nahi ema vividha triviya paccakhANa hoya che te A pramANe 1 manathI bauddha Adi dharma sAre che ema mAne nahi. 2 vacanathI "sAro che ema kahe nahi. ', ' ' 3 kAyAthI vagara prajane teono saMbaMdha ke saMsarga kare nahi. ja manathI 'amuka bauddhAdi dharmamAM jAu' ema vicAre nahi. ' 5 vacanathI "tuM bauddhAdi dharmamAM jA" ema kahe nahi. ' 6 kAyAthI bauhAdine arpaNa kare nahi. : 7 koI bauddhAdi dharmamAM jato hoya to tene manathI anumode nahi ane mauna na rahe. ' , 8. vacanathI "sAruM karavA mAMDyuM ke ka" ema na kahe. . 9 kAyAthI e bauddhAdidharmamAM jatA tarapha tiraskAradarzaka nakhATikAdi Ape. A pramANe zrAvake mithyAtvathI trividha trividha virati karAya. prazna 806-zala AAi rogonA nAzane ane saMsAranA duHkhonA nAzane vicAra thAya te aniSTanA viyAgarUpa ane vedanAnA viyogarUpa AdhyAta kema na kahevAya che.) samAdhAna-zagAdine AdhIna thaI davA vigere thAya to jarUra AdhyAna gaNAya paNa jJAnAdinI vRddhiAdi mATe davA kare te alpasAvadya ke asAvadha hovAthI dharmadhyAna gaNAya ane tapa saMyama to khuda dharmadhyAna ravarUpa ja che. juo dhyAnazataka gAthA 11-12., . prazna 807-bAvIza tIrthakarenA zAsanamAM chedo pasthApanIyacaritra nahotuM paNa phakta sAmAyikacAritra sAdhuone hatuM to pachI temAM cAra mahAvratone uccAra kyAre thato haze ? ' . ' - samAdhAna-pahelA ane chellA tIrthakara mahArAjanA zAsanamAM chedo pasthApanIya nAmanuM caritra hevAthI dIkSA vakhate mAtra sAmAyikacAritra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 sAgara apAya ane pachI SaDjavanikAya adhyayananA paThana ane yAga thavAthI niraticAra cAritra hoya chatAM te paryAya chedIne mahAtratAne AreApa thAya che. pazu bAvIza bhagavAnanA zAsanamAM chedepasthApanIyacAritra na hovAthI sAmAyikacAritranI sAtheja cAra mahAvratA sthApana karatA hatA. bhagavAn zrIharibhadrasUrijI te mATeja Ava0 563mAM jaNAve che ke 'madhyasAH sAmAyikasa Myamamupadizanti, yadaiva sAmAyikamuccAryate tadeva vrateSu sthAvyate' arthAt bAvIza tIthaMkaranA sAdhue sAmAyikacAritrane upadeza Ape che. jyAre sAmAyikacAritra uccarAvAya tyAreja vratAmAM sthApana karAvAya che. Aja kAraNathI puMDarIkaja rAjaRddhinA tyAga karI kaDarIkaneA sAdhupaNAnA veSa laI prANAtipAtAdi na karavAnI pratijJA kare che, A vAta jJAtAdharmakathAsUtramAM kahelI che. prazna :08-divasane aMte karAya te daisika ane rAtrine aMte karAya te rAtrika pratikramaNa kahevAya che ane zAstrakAro paNa manto addo nisanna tha' ema AvazyakanA artha dekhADatAM jaNAve che teA pachI pakSane cheDe karAya te pAkSika, cAturmAsane cheDe karAya te cAturmAsika ane varSAMte a Mte karAya te vArSika eTale sAMvatsarika ema vyutpattithI pakSane aMte puname pAkSika, cAmAsAne aMte caumAsI, varSane aMte vArSika eTale punameja pukhkhI, camAsI ane savaccharI thavAM joie te ? samAdhAna-AcArya mahArAja zrIharibhadrasUrijI Ava0 563mAM devasika ane rAtrikane mATe 'vinivRtta' ane ninivRtta' ema kahI divasa ane rAtrine vyavahArathI levAnA sUcavI pAkSikAdinI vyutpattimAM 'vRkSAtiyAranivRtta' ema sAkSAt kahI umAsI ane sa vaccharImAM tenI bhalAmaNa 'va" cAturmAsi" 'sAMvatsari'evA padothI kare che tethI te pukhkhI, camAsI ane savaccharI vyAvahArika pakSa, caumAsa ane varSanA ata upara dhAraNa nahi rAkhatAM, pakSa AdinA aticArA upara dhAraNa rAkhe che ema jaNAve che tethI jema savaccharI vyAvahArika vane a Mte Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 35 nathI tema paphakhI ane caumAsI paNa vyAvahArika pakSa ane caumAsane aMte nathI ane tethI ghara zodhavAnuM dRSTAnta Ape che. lekamAM gharanuM zodhavuM sAMja savAra thAya che. bAkI zodhana pakSa, caumAsI ane saMvacharIne aMte hoya temAM kAMI punamano niyama hoto nathI. mATe rAI ane devasi vyavahArathI levAM paNa pAkSikaAdi mATe te vyAvahArikane niyama nahi. e vAta jaNAvavA mATe "pakSAtivAnivRtta' ema kahevuM ane caumAsI tathA saMvacharImAM tenI bhalAmaNa karavI te geravyAjabI nathI. prazna 809-bAvIza tIrtha karanA sAdhuone je rAI ane devasi paDikamaNAM hatAM te teo rAtri ane divasane aMte karatA hatA ke harakoI vakhate karatA hatA ? samAdhAna-bAvIza tIrthakara mahArAjAnA sAdhuone devasiAdi pAMca prakAranA pratikramaNamAM phakta rAI ane devasi paDikkamaNAM hoya che eTale rAte ke divase teo paDikamaNuM kare, arthAta rAtrine aMte te rAtrika ane divasane aMte te devasika e vyutpatti pratikramaNa kalpa teone niyata na hovAthI lAgu paDatA nathI. te madhyama jinanA sAdhuone to jyAre pahelA pahera vigeremAM doSa lAge tyAre teja pahelA pahera vigeremAM te paDikkamaNuM karI le, teTalA mATe bhagavAna zrIbhadrabAhusvAmIjI ane zrIharibhadrasUrijI kahe che ke nA sAvajo re tAdde vaDilana. At-yaH sAdhuritiyogaH yadA-yasmin kAle pUrvANAda ApannaH prApta: sa tadaiva tasya sthAnasya pratikrAmati. prazna 810-vartamAnamAM jema savAra sAMja vagere niyamita kAle paDikkamaNuM karavAnuM hovAthI gurUmahArAjanI samakSa ane gurUmahArAjanI hAjarI na hoya te sthApanAcArya samakSa ekalA paDikkamaNuM thAya che tema bAvIza bhagavAnanA zAsananA munione parikramaNuM jyAre deSa lAge Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sAgara tyAre ja karavAnuM hovAthI gurUsamakSa paDikamaNuM hoya ke ekalA hoya ? A samAdhAna-bAvIza bhagavAnanA sAdhuone jyAre pahelA pahora vigeremAM doSa lAge tyAre ja paDimaNuM karavAnuM hovAthI teo gurUmahArAjanI sAkSIthI paNa kare ane ekalA paNa kare eTalA mATe zrIharibhadrasUrijI AvazyakavRttimAM jaNAve che ke| 'ekAkyeva gurusamakSa vA pratikrAmati madhyamAnAm / eka athavA gurUmahArAjanI samakSa madhyama tIrthakara mahArAjanA sAdhuone pratikramaNa hoya che. ' prazna 811-cAra prakAranA raudradhyAnamAM hiMsA, juTha ane corInA vicAre raudradhyAna kahevAya te te saheje samajAya tema che paNa saM. kSaNanA vicArone raudradhyAna kema kahevAya ? ane saMrakSaNanA vicArane raudradhyAna gaNatAM dhananuM rakSaNa paNa raudradhyAna kahevAya kharUM ? ane je te raudradhyAna kahevAya to devadravyanuM rakSaNa karavuM te raudradhyAna kahevAya kharUM ? samAdhAna-rakSaNa karanAra anyasarvane aMge haraNanI zaMkAvALA ane kalpanAthI haranArane mAravAnA vicAravALe jarUra hoya tethI badhI vastu ane dhana, e sarvanuM saMrakSaNa e raudradhyAna gaNAya. caitaMdravyanuM rakSaNa viSayanA sAdhananI buddhie nathI mATe te raudradhyAna nathI eja vAta jAva tradravyasaMrakSaNe 7 raudradhyAna ema zrIharibhadrasUrijI jaNAve che. prazna 812-beIndriyaAdimAM utpanna thatI vakhate je jIvone sAsvAdanasamyakatva hoya che te pahelAnA bhAvamAM pathamikasamyakatvavALA hoya che. tevI rIte lApazamikasamyaphavavALA maraNa pAmatAM je beikriyaAdimAM jAya to tene kaI samyaktva hoya ke nahi ? ane na heya te na levAnuM kAraNa zuM ? . e samAdhAna paMthamikasamyaphavALAnuM mithyAtva rasa ane pradeza e bane prakAre zamI gayeluM che tethI opazamikavALAne anaMtAnubaMdhIno udaya Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 37 thayA chatAM mithyAtvane udaya thatAM vAra lAge che ne benA udayanA AMtara rAmAM je vakhata hoya temAM sAsvAda-samyaktva hoya ane te beIdriyaAdimAM utpanna thatI vakhate heI zake paNa lApasamikasamyakUvALAne te mizra bhAve pudagale vedAtAM hovAthI anaMtAnubaMdhInA udayanI sAthe ja mithyAtvane udaya thaI jAya che mATe kSAyopathamikavALAne sAsvAda-samyakatva na hoya. zrI koTavAcAryajI kahe che 'asmAdeva bhrazyanto dvIndriyAdiSUtpadyante, nAnyasmAt anyato jhaTiti mithyAtvakAcA pAvariyAmAmAvAta' A ekadama kSApazamikavALAne mithyAtvaja thAya che e vAta beikiyAdi ane tenA parAmikanA paDavAne AzrayI che chatAM keTalAka bIje paNa te vAta lagADIne mAne che ke marIne narakamAM janAro chava kSAyika ke pathamikavALo hoya teja samyakatva sAthe laI jAya paNa kSApazamikavALo sAthe laI jAya nahi. ane tethI teo nArakImAM je samyakatva sAthe pAMca narako sudhI javAnuM thAya che te vizeSe opazamika samyaktvanI apekSAe mAne che ke kSAyikavALe te traNa naraka sudhI ja javAnuM hoya che. prazna 813- lApazamika ane vedaka bane samyaktva jyAre samyakatvamehanIyane vipAkathI vedavAvALAM che te pachI jUdAM kema gaNyAM ? samAdhAna-banemAM samyaphavamehanIyanuM vadana te vipAkathI che paNa kSApazamika samyaktvamAM anudAhaka ane upazAMta evuM mithyAtva ane mizramehanIya che paNa vedakamAM te mithyAtva ane mizra mehanIya tevAM hatAM nathI, mATe upazama ane kSayanA bhinnapaNAnI mAphaka lAyopathamika ane vedakanuM bhinnapaNuM mAnavuM vyAjabI ja che. prazna 814kSApazamika ane vedasimyakatvamAM zodhelA paNa mithyAtvanA muddagalo vedAya che ane tene lIdhe ja te lApazamika ane vedaka kahevAya che to pachI audayika kema na kahevuM ? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 sAgara samAdhAna-zodhelA mithyAtvapulane udaya hevAthIja kSAyopazamika gaNAya ane tethI te audayika na gaNAya ane tethI mizraNa audayikamAM na gamyuM. prazna 815-gaNadhara mahArAjA aMgapraviSTanI racanA kayA anukrame kare ? samAdhAna-gaNadhara mahArAjA dIkSA lIdhA pachI trilokanAthatIrthakara mahArAjane eka pradakSiNA karI khamAsamaNathI pAdapatita thaI u tatta? e prazna kare ane trilokanAtha uttara Ape ke "kavanne vA', pachI bIjI pradakSiNA karI pAdapatita thaI bIjI vakhata " taraM? ema pUche tyAre bhagavAna vinAme vA' ema kahe, ane trIjI vakhata pradakSiNA karI pAdapatita thaI " tad ? ema pUche tyAre prabhu dhune vA' ema kahe. AvI rIte thayelA traNa praznottarane niSadyA kahevAya che ane te traNa niSadyAthI te gaNadhara mahArAjAone gaNadhara nAmakarmane udaya thAya ane utkRSTa evAM mati ane zrutajJAna prApta thAya, pachI prathama gaNadharamahArAjAo cauda pUrvenI racanA kare ane sarvaracanAmAM pahelI racanA pUrvAnI thAya che mATe ja tene "pUrve evuM nAma apAyuM che. te pUrvagata zratone adhyayana karavAnI anukULatA paDe mATe jema vyAkaraNazAstromAM prathama saMjJA vagere prakaraNe karavAM paDe che tema parikarma ane sUtronI racanA karavI paDe che, pachI pUrvenI vyAkhyAzailI Adine mATe vartamAnasatronI vyAkhyA mATe jema anugadvAra gaNAya che tevI rIte pUrvAnuyoganI racanA gaNAya, ane jema dazavaikAlika AcArAMga yAvata paMcaparameSThinamaskAra Adi sarvemAM cUlikAo hoya che, tevI rIte pUrvagatanA aMtamAM te te pUrvene aMge je cUlikAonI jarUra hoya te racAya je ke cUlikAvastu dareka pUrvanI judI judI che ane te te pUrvanI sAthe ja te te pUrvanI cUlikA che, paNa jema AcArAMga aDhArahajAra padavALuM mAnyuM temAM mAtra prathama zrutaskaMdhanuM ja Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna mAna lIdhuM, tevI rIte pUrvenuM mAna vigere cUlikAvatu sivAya lIdheluM heIne cUlikA nAmane dRSTivAdane pAMcamo bheda gaNAya che. A uparathI zrutajJAnanA vIza denuM varNana karatAM parikarma ane parikarmasamAsa ane cUlikA, cUlikAsamAsa evA bheda kema na gaNyA ? evI zaMkAne sthAna nahi rahe, kemake te badhA pUrvagatane aMge rahelA che ane vastu prAbhRta vagere pUrva ane pUrvanA peTA bheda to vIza bhedamAM gaNelAja che, arthAta bAramuM AkhuM aMga je daSTivAda te badhuM cauda pUrvane avalaMbIne raheluM che ane tethI eka, nava, daza ke cauda pUrvadharanI hakIkata zAstromAM Ave che paNa parikarmadhara, sUtradhara, pUrvAnugadhara ke cUlikAdhara vigere hakIkata AvatI nathI. AvI rIte daSTivAdanI racanA thayA pachI strIo ane alpabudivALAo mATe AcArAMga Adi aMgonI racanA karAI che. A vastu bArIka daSTithI vicArAze to mAlUma paDaze ke aMgomAM je je vizeSatA udAharaNa tarIkenAM che, temAM gaNadhara padavI pachInAM paNa udAharaNe banavA pachI gaNadharoja goThave che eTale tIrthasthApanA vakhate racAyela aMgomAM A daSTAnto hatAM ema mAnavAnI pharaja paDe tema nathI. * prazna816-zrIkRSNa mahArAjAe dIkSA levA taiyAra thayelAne na rokavo evuM manathI dhAreluM ke abhigraha karele? ane kyA prasaMgane laIne abhigraha lIdhele ? ane evo abhigraha karyo pachI te avirata kema gaNAya ? samAdhAna-bAlabrahmacArI trilekanAtha zrIneminAthajI mahArAjanA mukhAraviMdathI, mahArAjA bharata cakravartIe je potAne AdhIna evA kuTuMbanI ane bAhubalijI jevA sAmA paDelA kuTuMbanI dIkSAnI anumodanA ane anumati ApelI hatI te vAta sAMbhaLIne, zrIkRSNa mahArAjAe paNa abhigraha karyo hato ke koIpaNa mAro vahAle ke zatru haze paNa je dIkSA levA taiyAra thaze to huM tene niSedha nahi karuM ane anumodanA karIza tathA anumati ja ApIza." vAMcanArane saheje potAnA duniyAdArInA anubhavathI ema lAgaze ke vahAlAnI anumodanA ke anumatine niSedha na Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara karavA Adino abhigraha ThIka gaNAya. paNa zatrunI dIkSAne aMge anumati heya nahi ane jarUra paNa na hoya to tenAM abhigrahanI jarUra zI? paNa A vicAra karavA pahelAM vyAvahArika lakavRtti karatAM paNa rAjavRtti jUdI cIja che gAma ane deza lUMTayAM hoya aneka vizvAsaghAtanA kAryo karyA hoya, aneka vahAlAmAM vahAlA gaNelA kuTuMbIo ke anya manuSyone mAryA heya, te paNa tenA virodhane vosirAvavo varavALAnI vRttine dAbI devI, karelA nukasAnane khamI khAvuM, AbarU ane AjJA khaMDananA ghAne paNa na thayo gaNa eTaluM nahi paNa tevA manuSyanA A dIkSAnA kArya ne anumodavuM ane anumati ApavI e ghaNI ja muzkela lAge. bAhubalajInI dIkSA vakhate bharata mahArAjanA ugAre kharekhara te dizAne sUcave che. mATe mitra karatAM paNa rAjavIone zatruonI dIkSAnI anumodanA ane anumati bahu muzkelIvALI che. vaLI abhigraha karavAthI avirati oLaMgAtI nathI. gurU ane devanA vaiyAvRtyano te samyagdaSTine niyama hoyaja. khuda kRSNamahArAje cemAsAmAM dharma kArya sivAya bahAra nihi nIkaLavAno niyama lIdho ane pAlyo che chatAM te aviratapaNuM che. e hisAbe teoe aNuvrata nahi uccarelAM hovAthI evA abhigraha chatAM aviratasamyagadaSTi guNaThANeja gaNAya che. eka vAta e paNa A rathAne vicAravAnI che ke zAstrakAro anumatinI jarUra mAtra sola varSanI vaya sudhIja gaNe che, to mitra ke zatrupaNane saMbaMdha to tethI adhika ummaravALAne aMgeja hoya to temAM pratibaMdha ke anumatine sthAna ja kyAM che? paNa mAtApitAne aMge anumatinI jarUra sola varSa sudhInI chatAM rojAnuM svAmIpaNuM tenA rAjyanI hadamAM rahe che, ane tenI hadamAM tenI marajI virUddha karavAmAM adatta gaNavAmAM Ave che, ane eja kAraNathI zrAvakanA trIjA vratanA aticAromAM coraprayoga vigere aticAro kahyA chatAM virUddha rAjyatikramaNane aticAra gaNe e apekSAe zrIAryarakSitasUrijInI dIkSA rAjAnA bhayathI anyatra jaine karavAmAM AvI tethI paNa ziSyaniSphaTikAnA doSavALI gaNAI che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 41 prazna 817-payu SAka pasUtra zrIbhadrabAhusvAmI zrutakevalikRta che ema kahevAya che ane manAya che. paNa jo te zrIparyuSaNAkalpasUtra zrIbhadrabAhuzruta kevalIjIe karela hoya te te zrIkalpasUtramAM zrImAn zrIdevahiM gaNikSamAzramaNa sudhInI paTTapara parA kema arthAt zrIdevaddhi - gaNikSamAzramaNanI pachI A kapasUtra racAyuM ema mAnavu zuM vyAjabI nathI? samAdhAna-zrIparyu vaNAkalpasUtranI racanA teA zrIgadharamahArAjAee cauda pUrvanI racanA karI tyAre navamA pUrNAMmAM zrIparyuSaNAkalpa tarIke karI ane bhagavAn zrIbhadrabAhusvAmIjIe jyAre zrIdazAzrutaskaMdhanA uddhAra karyAM tyAre te paryuSaNAkalpane dazAzrutaskaMdhanA AThamA adhyayanapaNe udbhayuM eTale zrIpayu AkalpamAM je jinacaritra ane sAmAcArInI racanA te tA zrIgaNadhara ane zrIbhadrabAhuvAnI sudhI ane yAvat zrIdevagikSimAzramaNa sudhI paNa sarakhIja che, paNa bIjI vAcanA je sthavirAvalInI vAcanAnI che. temAM gaNadhara sudhI gaNadharAnI, bhadrabAhujI sudhI bhadrabAhujI sudhInA sthavirAnI ane pustakArAhaNa karatI vakhate zrIdevadigaNikSamAzramaNa sudhI sthavirAvalI levAmAM AvI che, tethI zrIkalpasUtra mUlathI zrIgadharAnuM raceluM zrIbhadrabAhuzrutakevalInuM udghareluM ane zrIdevaddhi gaNuikSamAzramaNujInuM lakheluM che ema mAnavAmAM anaMtA paNa vigere badhuM ghaTADI zakrAya che. saheje samajI zakAya tevI hakIkata che ke sAdhuone sakAle cAmAsAnuM avasthAna karavuM yeAgyaja hatuM ane te karatI vakhate zrIjinezvarAnuM vRttAMta, pUrva puruSonu vRttAMta ane ceAmAsAnI sAmAcArInu zravaNa vyAjakhIja che teA pachI sa`kAle kapanI kaNIyatA ane mAnyatAmAM zraddhAsaMpannone AMcakA Ave tema nathI eTale buddhimAneAmAM khapAvavAne nAme zraddhArahita karAvavA IcchanArAothI sAvaceta rahevuM eja Avazyaka che. prazna 818-AcArAMgaAdi sUtrAnI je noMdha zrIsamavAyAMgajI, naMdIsUtra vigeremAM jaNAvelI che temAM anaMtA gamA, anaMtA paryAyA, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sAgara anaMtA bhAvA Adi je jaNAvyuM che te anaMtA gamA vigere AkhAsUtranA maLIne gaNavA ke ekeka sUtranA gaNavA ? samAdhAna-anantamavaryAya, samena ninAme / yataH sUtram ' AvI rIte zrIharibhadrasUrijI mahArAje cekhkhA zabdathI spaSTa karelu che ke AkhA aganA maLIne anaMtA gamA vigere nahi. paNa dareka aMganA dareka sUtranA anaMtA gamA vagere samajavuM ane Aja vAta AcArAMgasUtranI TIkAmAM bAsa taina' padanI tathA kreAdhAdipadArthAnI vyAkhyA karatAM spaSTa karelI che. tattva e ke AkhA aMganA anaMtA gamA vigere nahi. pazu aMganA dareka sUtranA anaMtA gamA levA. prazna 819-savanaphena nA dukhta vALumA savvAddIna na ca / dhAssa musa // 1 // e gAthAthI temaja hRdaye kevala yadi / to aLa tanuLiyo gatthA 'mukhe jihvA sahasraM syAd tathApi tvamAhAtmya vastu zakya na mAnaveH // 1 // e zlokathI sUtranA je anatA arthA kahevAya che te zI rIte ghaTAvavA ? samAdhAna-jagatamAM je manuSya jeTalA jJAnane dharAvatA hAya teTalA jJAnanA vicArapUrvaka eka paNa vAkaya khele che e vAta lakSyamAM laI levI pachI vicAravuM ke sarvajJa bhagavAnanA jJAnanuM anaMtapaNuM che ke nahi ? temaja zrutakevalIbhagavAn jee kevalajJAnInI mAphaka prajJApanIya baMdhA padArthoM jANe che, teo baMne ana tajJAnavALA che ke nahi ? ane jo te ana`tajJAnavALA che teA pachI tenAM dareka vAkayo te ana MtajJAnanA vicAra zAdhana pUrvakaja uccarAyalAM che, mATe tenA anaMtA ardhAM kahevAmAM aDacaNa zI? vaLI bIjI vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke jyAM daza kairIe paDI che ane te jANI che, tyAM ' kerIo che' ema khelanAra darzanI apekSAeja 'kerI' zabda khAle che, mATe te 'kerI' zabda za kerI padArthane jaNAvanArA, evI rIte lAkha kerIe dekhIne kerI zabda Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 43 belanAre manuSya lAkhane uddezIne kerI" zabda kahe che, evI rIte anaMtA jIvomAM rahelA krodhAdikane jANIne dhAdika eka zabda bolanAra anaMta arthane kahenAro thAya ane AkhI jiMdagIe karIne paNa saMkhyAtIja vakhata kevalI paNa bole, mATe anaMtAnuM kathana azakya gaNAya. prazna 820-digaMbara ema jaNAve che ke tAMbaranA zrAvakone to Agamane hAtha lagAvavAne paNa haka nathI eTale zvetAMbarazrAvake to AgamanI samIkSAmAM samaje ja zuM? temAM zuM tattva che? samAdhAna-prathama to vezyA satI sannArIne elaMbha de evo A digaMbarane prasaMga che. kAraNa ke prathama to bicArA digaMbara zrIjinezvarabhagavAnanA vacanane ja sarvathA viccheda mAne che ane vartamAnamAM je zAstro teomAM che te badhI AcAryonI ja kRti che ema mAne che, eTale bicArA digaMbarAne Agama jevI cIjaja sarvathA viccheda che, tethI kharI rIte teone AgamanI samIkSAnA vicArane avakAza nathI. vaLI vetAMbara samAjamAM zrAvakane paNa chajavanikAya sudhInuM sUtra artha ubhayathI ane pipaiSaNAnuM arthathI svayaM adhyayana kare che, eTaluM ja nahi paNa Agama sAMbhaLavAnI ane samajavAnI te zvetAMbara samAjanA zrAvakane pUratI chUTa che, ane tenI tapAsa karavA dareka meTA sthAnomAM sArA sAdhuonI sabhAmAM padhArIne digaMbara bhAIoe pitAnI DIMga mAravAnI Teva choDavI. prazna 821-zrIsUyagaDAMgasUtranA vaitAlIyaadhyayanamAM pravajyA mATe taiyAra thayelA ke pravajita thayelAne tenAM sagAo rUdana AdithI bhamAvavA mATe prayatna kare che ema je hakIkata chApAmAM raju thayelI che tenuM tava zuM ? samAdhAna-zrIsUryagaDAMgasUtranA vetAlIyaadhyayanAdinA lekhothI eTaluM jaNAvavAnuM tava che ke-"rajA sivAyanI pAkI ummare paNa dIkSA naja thatI hoya te A pramANe pravajyA letA ane pravajita thayelAne Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 * sAgara ekadama jevAnuM, kuTuMbane rovAnuM ane elaMbhA vigere devAnuM heta - ha eTalA pUratuM e lekhanuM tattva che. * prana 8rara-zrI samavAyAMgasUtranA nAme dIkSA levA taiyAra thayelAne ke dIkSita thayelAne balAtkAre zramaNadharmathI mRta kare te mahAmahanIya bAMdhe eTale sAmAnya lekha che. to pachI ema kahevAya che ke zrIgaNadharamahArAjaAdi jevA zasananAyakanI hiMsA-hatyA karavA jevuM mahAmahanIya karma balAtkAre dIkSAne teDAvavAthI baMdhAya che ? samAdhAna-zrIsamavAyAMgasUtramAM mahAmahanIyarma bAMdhavAnA trIza sthAnake batAvyAM che. temAM jevI rIte dIkSA levAne taiyAra thayelA ke dIkSita thayelAne balAtkAre sAdhu dharmathI cuta karavAmAM mahAmohanIyakarmane baMdha kahyo che, tevI ja rIte gaNuMdharAdika purUSanI hiMsA-hatyA karavAthI paNa mahAmahanIyarmane baMdha kahe che eTale mahAmohanIya rUpI sarakhA phalanI apekSAe te kAraNane sarakhAM gaNyAM che, ane tethI pravajyAnuM toDavuM ane gaNadharAdinuM haNavuM e sarakhAM gaNyAM che, A bAbata trIza mohanIya sthAnakavALe Akho samavAyAMgajIne adhikAra vAMcavA ane samajavAthI khulAse thaI zake tema che. prata 823-sagAI snehanA saMbaMdhane lIdhe mehanIyanA jere koI manuSya koI manuSyane dIkSA letAM roke te tene mahAmohanIyakarmane baMdha thAya ke nahi? samAdhAna-je ke samavAyAMgajImAM mahAmahanIyanAM kAraNe jANuMvatAM to dIkSA thAya ke thayelI hoya tene balAtkArathI bhaMga karavAmAM mahAmahanIyane baMdha thAya, ema mAtra jaNAve che, eTale sagAsaMbaMdhI potAnA saMbaMdhane lIdhe dIkSA toDAve to mahAmahanIya naja baMdhAya ke baMdhAyaja evuM ekAMta zrIsamavAyAMgasUtranA akSaronA AdhAre kahI kahI zakAya nahi. paNa mokSamArganI kiMmata karatAM saMsAra mArganI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna kiMmata vadhAre AMke toja e sagAsaMbaMdhI paNa dIkSAthI virUddha thaI zake, ane tenuM pariNAma zuM Ave e samajavuM muzkela nathI. Aje kAraNathI jamAli vigerenI mAtA vigerene aMge vagara irachAe paNa dIkSAnI anumati ApI che. dhyAna rAkhavuM ke leNadArane dAvo kare paDe te deNadAranI nAlAsI che tevI rIte nAsabhAgIne dIkSA levI paDe te sagAonI dharma bhAvanAnIja khAmI che. ' prazna 824-pote pahelA vAsudeva thavAnA hatA, cakravartI thavAnA hatA ane chellA tIrthakara thavAnA hatA, e vAta bhagavAna zrI RSabhadevajI dvArA jANIne harSa Ave, temAM abhimAna kema gayuM? ane nIcagetrane baMdha kema gaNyo ? samAdhAna-praznakAre prathama te e samajavuM jarUrI che ke potAne uttama jAti, kula ke balaAdi prApta thayA sivAya te abhimAna thatuM nathI ane nIcaMgotra baMdhAvAnuM banatuM nathI paNa potAne prApta thayela uttamajAti Adine aMge bIjAone tevI jAtiAdi na hovAne lIdhe adhama jAhera karavA ke e uttama jAtiAdivALA nathI ema jAhera karavA teja abhimAna kahevAya ane evuM abhimAna marIcie karyuM che mATe nIcagetrano baMdha thAya temAM navAI zI? A prazna 825tresaTha zalAkApaNane aMge kulanI uttamatA jaNAvavI e zuM abhimAna kahevAya? ane tenAthI nIcagetra baMdhAya ? , . samAdhAna-bhagavAna arihaMtAdikanI pitAne kulamAM utpatti thaI heya tethI paNa jeo potAnA kulane uttama gaNAvI bIjAne halaka gaNAvavA mAge to tema karavA mAganAra paNa jarUra abhimAnavALA gaNAya ane tene nIcagAtrano baMdha thAya. ' 826-marIcie jyAre zrI tIrthaMkarAdine aMge potAnA kulanI uttamatA jaNAvI tyAre abhimAna karyuM gaNAyuM. ane nIcagotra baMdhAyuM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sAgara te pachI trizalAjIe bhagavAna garbhamAM sthira rahIne pachI cAlyA tyAre pitAne tribhuvanamAnyapaNuM ane bhAgyazAlIpaNuM jaNAvyuM che te abhimAna kema na gaNAya ? samAdhAna-trizalAjIe tribhuvana mAnyapaNuM Adi kahyuM che ke pitAnA kulanI uttamatA ke bIjAnA kulanI adhamatA mATe nathI paNa garbhanA sthirapaNAnI vakhate thayelA zAkanA badalA tarIke che, arthAta te mAtra pitAne Ida-viga thayuM nathI, paNa ISTa saMbaMdha cAluja che ema jaNAvavA pUratuM ja che. pratrana 827-marIcine paNa zrI trizalAjI mAphaka ISTa saMbaMdha jaNAvavAnuM ja thayuM che paNa abhimAna nathI thayuM ema kema na gaNavuM? samAdhAna-prathama te adhyavasAyane jANanAra evA sarvajJa bhagavAnee marIcinA pariNAma abhimAnanA ane zrI trizalAjInA pariNAma abhimAna vagaranA dekhyA che. vaLI marIci zrI bharata mahArAjanA mukhe pitAnuM cakravartIpaNuM Adi sAMbhaLIne khuNAmAM hatA tyAMthI sabhA vacce AvIne tripadI phoTa karI abhimAna karyuM che. e vAta samajAya te abhimAna ane harSa e baMne judA spaSTapaNe samajAze. prazna 828-pahevA ane chelA jinezvaranA zAsanamAM ja chedepasthApananIya cAritra hoya ke bIjA tIrthakaronA zAsanamAM paNa chedepathApanIyacAritra hoya ? samAdhAna-pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsananA sAdhuomAM te pasthApanIyacaritra heyaja ane dIkSA paryAyanI gaNatrI paNa chedopasthApanI cAritrathIja thAya. bhagavAna ajitaAdi bAvIza jinezvaranA zAsanamAM sAdhuone sAmAyikAropaNathI dIkSA paryAya gaNAto hato. matalaba e che ke niraticAra evA cAritranA paryAyane cheda, Adi ane aMtya jinezvaranA zAsanamAM heya. paNa sAticArapaNAne aMge cAritrane paryAya che te sarva tIrthakaranA zAsanamAM havAmAM zAstrabAdha nathI. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 47 prazna 829-kezigItamayasaMvAdamAM zrI kezIkumArane sAmAnya zrutajJAnI kahyA che ane bhagavAna zrIgautamasvAmIjIne "raviva" ema kahI bAra aMganA jANakAra jaNAvyA che te bhagavAna pArzvanAthanA zAsanamAM aMga vibhAga nate ? samAdhAna-zrIkezakumAra bAra aMgadhArI nahatA tethI sAmAnyathI mutajJAnI kahyA che. bAkI aMgapraviSTa tarIke vibhAga zrI pArzvanAthajInA zAsanamAM paNa hato tethI zrIkalpasUtramAM zrI pArzvanAthajInA AThameM cauda pUrvI kahyA che. prazna 830-zrIkezIkumAre je je zaMkAe pUchI te badhI matabhedanI hatI ke keTalIka jijJAsAnI hatI? samAdhAna-pAMca ane cAra zikSA yAne vrata ane yamane aMge tathA sacelaka temaja acalakapaNane aMge matabheda hatA tethI parasparanA ziSyonI e be zaMkAoja thaI che. bAkInI zaMkAo mAtra zrIgautamasvAmIjInI jJAnazakti ane saMyamazakti jANavA mATe hatI e spaSTa che ane tethI te zaMkAo sAMketika zabdothI jaNAvI tenAM khullAM vratAdi pUkyAM che arthAta zrI pArzvazAsanamAM te padArtho hatA ja. prazna 831-zrIkazikumAre paMcamahAvatano dharma bhagavAna mahAvIra pAse lIdhe ke zrIgautamasvAmI pAse? samAdhAna-zrAvatI nagarImAM jyAre zrIdezikumAre pAMca mahAvratane dharma lIdho tyAre bhagavAna zrI mahAvIradeva zrAvastImAM nahAtA tethI zrIkezakumAre pAMca mahAvratane dharma zrIgautamasvAmIjI pAse lIdho che. pArzvanAthanA saMtAna thanAre vicAravA jevuM che. prazna 83ra-bhagavAna zrIjinezvaranI mUrtio mATe nagna eTale kaccha vinAnI ke cihnavALI mUrtio digaMbarenIja manAya ema kharU ? dhyAna e che ane sAthI ja Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 sAgara samAdhAna-kaccha ke kadarAvALI mUrtio digaMbarone mAnya nathI bAkI vetAMbarane to kaccha ke kaMdarAvALI ane te sivAyanI paNa mUrti e. mAnya che. zrI bappabhaTTaAcArya pachInI mUrtiomAMja tAMbara taraphathI kaccha ke kadara karavAnuM niyamita thayuM che, ane tethIja mathurAnA kaMkArI. TIlAmAMthI zvetAMbaronI zAkhAvALI ane gaNanA lekhavALI mUrtio nagna rUpamAM che. vastutAe digaMbarene Agraha che ke- "nagnaja mokSe jAya ane te ja sAdhu kahevAya." tAMbaronI mAnyatA mujaba te mokSane mATe to sacetaka ke acelakapaNuM eke niyamita nathI, mATe tAMbare bane prakAranI mUrtio mAne che ane mAnI zake. prazna 833-bIja, pAMcama Adine kSaya ane vRddhi zrIjainazAstra pramANe hoya ke nahi? samAdhAna-zrIsthAnAMgasUtra tathA sUryaprApti Adisatro ane tiSkare kaAdi prakaraNone anusAre sApha sApha jaNAya che ke bIje pAMcamaAdi parvatithione kSaya hoI zake che, paNa tithionI vRddhi thavAne prasaMga ocho che, chatAM kSaya ane vRddhinA prasage niyata che. pra834-zrI jainazAstra pramANe bIjaAdi tithiono kSaya thAya che ane vartamAnamAM laukikaTIpaNAne AdhAre cAlavAnuM hoIne bIjaAdi tithionI vRddhi paNa aniyatapaNe thAya che, to te bIjaAdi parvatithinI ArAdhanA (ArAdhana kriyA zuM uDADI devI ane bevaDI karavI? samAdhAna-parvatithino kSaya hoya to paNa parvAnuSThAnanI kriyAne nAza na thAya, te kriyAne uDADI devAya nahi temaja parva tithinI vRddhi heya to tethI parvatithinI kriyAnI vRddhi paNa nA thAya eTale ke te kriyA bevaDI karAya nahi. ane tethIja vAcakavara zrIumAsvAtijI mahArAjanA paraMparAgatazabda zAstrakAro sthAne sthAne jaNAve che ke - kSaye pUrvI tithiH jA bharyA tArA' arthAta bIjaAdi Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna parvatithine kSaya hoya te pahelAMnI tithine parvatithi tarIke mAnavI ane vRddhi hoya to uttaratithine (bIjI tithine) parva tithi tarIke mAnavI. prazna 835-jyAre bIjaAdine kSaya hoya e arasAmAM zrIumAsvAti vAcakavaranAM vacana pramANe pahelAMnI paDavA Adi tithimAM bIjaAdi parva tithinI kriyAnI ArAdhanA karI levI, e mAnI laIe paNa bIjaAdi parvatithinA kSaye, tenI pahelAMnI paDavAAdi aparva tithine kSaya kema mAnavo ? samAdhAna-dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke-je je parvatithi bIjaAdinI ArAdhanA tapaAdithI karAya che te te parvatithi savAramAM ja ke savAranA pratikramaNamAM paccakhANanA vakhatathIja levAya che ane bIjI tithinA sUryodayanA samaya sudhI levAya che, mATe je bIjaAdinA kSaye paDavA (ekama) AdinI savArathI je trIja AdinA sUryodaya sudhI bIjaAdi mAnI laIe to pachI paDavA Adi tithino kSaya mAnavaja paDe. prana 836-bIjaAdi tithino kSaya hoya tyAre tene pahele divase paDavo" Adi paNa mAnIe ane kSaya thayelI parvatithi je bIjaAdi che te paNa mAnIe arthAta paDavAAdine divase paDevo Adi paNa mAnIe ane kSayapaNAne pAmelI bIjaAdi parvatithi paNa mAnIe to harata zI ? eTale bIjaAdi parvatithionA kSaye tenA pahelAMnI tithi paDavAAdine kSaya manAya che tenA karatAM te paDavo Adi tithio je udayavALI che te paNa mAnavI ane bIjaAdi parvatithio anudayavALI hevAthI kSINa thayelI che te paNa mAnavI; emAM harakta zI ? samAdhAna-mahAnubhAva! bIjaAdi parvatithine kSaya thayo hoya, tyAre paDevo Adi tithi udayavALI che mATe tene kSaya na mAnavo ane bIjaAdi parvatithi udayavinAnI che tenI ArAdhanA mAnavI to pachI AkhI bIjaAdi parvatithine aMge jene sacittayAga, zilapAlana eTale ke viSaya (abrahma) tyAga Adine niyama che, te niyama, te Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 sAgara pratibaMdha paDavAAdi tithione aMge nathI, to te manuSya bIja Adine kSaye paDavAAdinA divase niyama na pALe to tenuM prAyazcitta kema devAya ? vaLI bIjaAdine bhagavaTo zarU thayo nathI ane chatAM paDavoAdi navAmatanA hisAbe che to te vakhatanuM prAyazcittaAdi kema apAya ? arthAta te mizrapaMthIo paNa savArathI ekalI parvatithi mAne che. prazna 837-ArAdhanA karanAra manuSya bIjaAdi parva tithine kSaya heya to paNa tenI pahelAMnI paDavAAdika aparvatithimAM AkhI bIjaAdi parvatithinIja ArAdhanA kare paNa kSaya kaI tithine ? samAdhAnatamArA kathana pramANeja bIjaAdi parvatithinA kSaya vakhate paDaAdi aparvatithine parva tithipaNeja ArAdhe. paNa te paDaAdine aparva tarIke gaNIne temAM aparvamAM thatI pravRtti jevI pravRtti karI zake ja nahi. to pachI spaSTa thayuM ke bIjaAdi parvatithinA kSaye tenI pahelAMnI paDavo Adi aparvatithine layaja thayo. prazna 88-bIjaAdi parvatithinA kSayane prasaMge paDaAdi aparvatithine aparvatithi tarIke na mAnI, ane te AkhI paDavoAdi aparvaticine kSaya thayelI bIjaAdine parvatithipaNe mAnI, paNa bIjaAdi parvatithinA kSaye paDavA Adi kSaya thaye kema kahevAya ? samAdhAna-poAdi aparvatithi udayavALI chatAM te AkhI aparva evI paDavAAdi tithine jyAre akhaMDa bIjaAdi parvatithi mAnI lIdhI te pachI paDavAAdi aparvatithipaNuM rahyuM kyAM ? arthAta spaSTa thayuM ke bIjaAdi parvatithinA kSaye paDavAAdi aparvatithine kSayaja gaNe. prazna 830-bIjaAdi parvatithinA kSaye paDoAdi tenI pahelAMnI aparvatithino kSaya gaNavo arthAta te divase paDoAdi na gaNavA e kaI zAstrapATha che ? Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 51 samAdhAna-tattvatara giNImAM caturdazInA kSayanA prasaMga laine lakhe che ke 'katha N trayodazyAH caturda' zItvena svIkArA yukta: ? iti cet satya N, tatra trayodazIti vyapadezasyApyasambhavAt kintu prAyazcittAdividhau caturdazyeveti vyapadizyamAnatvAt / > arthAt zakAkAra kahe che ke-terazane caudazapaNe mAnI levI te zuM ThIka kahevAya ? evI zaMkAnA uttaramAM jaNAve che ke--tArUM kathana ThIka che, paNa te divase (kSINu caudazanI pahelAMnI teraze) 'teraza' evA vyavahAra paNa asa bhavita che, kemake prAyazcitta, pauSadhaAdi kAryomAM (te teraze) Aja caudaza che emaja kahevAya che. A uparathI spaSTa thAya che ke-kSaya pAmelI khIjagmAdri parvatithinI pahelAMnA paDavAAdi apane kSaya karI te divase khIjaAdi tithi kahevAya. A rIte spaSTa che ke--punamanA kSaye terazane caudaza tathA caudazane punama kahevI paDe. vaLI punamane kSaya hAya tyAre caudazanA bhAga teraze ane punamane lAga caudaze hAya tethI AreApa nahi gaNAya. prazna 840-bIjaAdinA kSaye tenI pahelAMnI paDavAAdine kSaya mAnI khIjaAdi manAya paNa bIjaAdinI vRddhimAM paDavAAnI vRddhi kema gaNAya ? samAdhAna-bhagavAn umAsvAtivAcakapravaranA vacanathI khIjaMAdinA kSaye paDavAAdi kSaya karI te divasa khIjaAdi manAya, te pachI temanAja vacana pramANe vadhelI khIjaAdinA prasaMge khIjI khIjaAdineja khIja tarIke kahevAya ane jyAre bIjI khIjaAdine khIja tarIke kahevAya teA pachI pahelAMnI khIjane khIja na kahevAya paNa paDavAja kahevAya, arthAt apanI tithija vadhI zake. eja pramANe punama amAvAsyAnA vRddhinA prasaMge e terazeA karavIja paDe. :. prazna 841-udhyamAM je tithi hAya teja 'yami nA tiI' ityAdi vAkayathI pramANa manAya che tenu kema thAya ? Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52. sAgara samAdhAna- ni nA ti" e vAkya utsarga che, ane kSayamAM pUrvanI tithi levI ane vRddhimAM uttaranI parvatithi levI e sUtra (vAkya) tenAthI prabala che. nahitara bIjaAdine kSaye bIjaAdimAM sUryodaya na hovAthI paDavAAdinA sUryodayamAM bIjaAdi 'A' che ema kahetAM mRSAvAdaAdi lAgaze ane baMne bIjaAdi divasoe sUryodaya chatAM bIjI bIjaAdimAM "Aja bIjaAdi che ema kahetAM paNa mRSAvAda lAgaze, mATe kSayavRddhinA prasaMga sivAya audayikatithi mAnavAnI che. prazna 842-praznazAstramAM pahelI ekAdazI' ane 'aparA ekAdazI tathA "pahelI amAvAsyA' ane uttara amAvAsyA" ema ja kahevAya che te parvatithinI vRddhi na mAne to kema kahevAya ? samAdhAna-bIjaAdi paryatithino kSaya hoya tyAre jema paDavAAdine bIjaAdi tarIke gaNatAM paDavAne kSaya karavA chatAM mAtra paMcAganI apekSAe kahevAya che tema agIyAraza ke amAvAsyAdinI vRddhi nahi mAnavA chatAM mAtra paMcAganI apekSAeja pUrva ane apara zabda vAparyA che. prana 843-brAhmaNakulane nIcagotra kema gayuM che? samAdhAna- vamaLA' e vigere zAstronAM vAkyothI brAhmaNomAM uttama jAti ane uttamakule che ema mAnavuM ja paDaze, paNa jema amuka kAryone aMge amuka kule ja uttama gaNAya, jema rakSaNa mATe kSatriyo, vyApArane mATe vaNiko; A jotAM tIrthakara, vAsudevAdio mATe kSatriyAdile ja uttama gaNAya temAM Azcarya nathI ane te apekSAe tevA padavIdhara eTale ke tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladevAdinI utpatti brAhmaNakulemAM na hoya. zrIrAmacaMdra ke zrIkRSNajI paNa kSatriomAM ja thayA che. prazna 844-bIjaAdi parvatithino kSaya hoya ane tene paDavAAdine divase ArAdhAya to te khoTuM kahevAya ke nahi? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 53 samAdhAna-udayavALI tithi na maLe ke kAIka kAraNathI uddayavALI patithi na laI zakAya tApaNu je divase te te paticitA bhAgavaTA hoya, te te divasane te te patithi tarIke ArAdhAya temAM aDacaNu nathI, kemake zrIdharmasAgarajI mahArAja tithinA bhAganI hayAtIne AdhArabhUta gaNe che. tattvataraMgiNI patra 3-taddandhasyAvyamAvA' arthAt punamane divase caudazanA bhAganA gadha paNa nathI, vaLI caudaze kSINupunamanI vAstavika sthiti che ema jaNAvatAM kahe che ke vrustitvana caturA poLamAsyA vAstavyeva sthitiH / ' arthAt kSINu hovAthI bhAga hAvAne lIdhe caukzamAM punamanI kharekharI iisthati che ema kahevu te paNa bhAganI apekSAeja kahevAya vaLI kharatarA caudazanA kSaye, puname caudaza karI pAkSika kare che tene aMge je jaNAve che ke-'tarmAnyAmAyeSTi' arthAta punamane divase caudazanA bhAganI gadha paNa nathI teA puname caudaza kema thAya ? A uparathI jeo punamanA kSaye tenI ArAdhanA teraze karavAnuM kahe che tene terazane divase punamanA udaya ke bhAgatI gaMdha paNa nathI te vicAravAnuM che jeo punamanA ye terazanA kSaya kare che temane teA teraze caudazA ane caudaze punamane, bhAgavaTe che. e cAkhkhuM ja che. vaLI jee punamanA kSaye caudazane udaya ane punamanA bhAgavaTA mAnI begAM karavA mAge teoe kharekhara vicAravuM joIe ke je tapasyA mAtrane aMge prazna heAta te zarUAta punamanI gaNI leta paNa sacittatyAga, abrahmayAma (brahmacaya - pAlana) jevA dinapratibaddha niyameAmAM be divasa kayAMthI lAvaze ? vaLI zAstromAM sthAne sthAne cAdyamudripuSnimAsinImuLa" ema kahI caudaza ane punama ke amAvAsyA bane divaseAnA pauSadheA kare che, ane te pramANe e tithinA pauSadheA karanArAne ekaja caukzane divase cauza ane punamanAM pauSadhA kevI rIte karAvI zakAze? prazna 845-5tithi mAnavAnuM lakSaNa zuM ? keTalAkA kahe che ke udayavALI ane samAptivALI hoya te tithi. athavA udayavALItithi Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 sAgara athavA samAptivALI tithi ema judI judI rIte kahevAmAM Ave che; mATe tithi kaI gaNavI? samAdhAna-je udayavALI hoya te ja tithi ema kahIe to bIjaAdine kSaya hoya tyAre bIjaAdi tithio udayavALI heya nahi jyAre bIjaAdino kSaya hoya tyAre paDe ane trIjaAdine udaya hAya, mATe "udayavALI heya eja tithi kahevAya' ema mAnanAre bhUle che. paNa jo ema kahe ke kSINa parvane prasaMga na hoya to udayavALItithi te pramANa che. te vakhate parvatithi je bIjaAdi che, tenI vRddhi hoya tyAre te baMne bIjee ke pAMcamaAdi parvatithie sUryane udaya heya che, tethI baMne bIjaAdine udayavALI hovAthI parvatithi mAnI ArAdhavI paDaze, eTale kahevuM paDaze ke kSINanA athavA vRddhinA prasaMgamAM udayavALI tithi na levI paNa udaya tathA samAptivALI tithi levI. jethI haMmezA udaya ane samApti hoya che ane vRddhi hoya tyAre udaya ane samApti baMne bIje divase ja hoya che, to te vAta paNa sAcI nathI. kemake hamezanI tithiomAM tathA vadhelI tithiomAM bIje divase udaya tathA samApti baMne hoya che chatAM je vakhate bIjaAdi parva tithione kSaya heya tyAre udaya nahi hevAthI te bIjaAdi parvatithione ane tenI ArAdhanAne uDADI devI paDaze. A badhuM dUSaNa TALavA mATe je ema gaNavAmAM Ave ke samAptivALI tithi gaNavI to tethI rojanI tithiomAM paNa udayanI sAthe samApti heya che. bIjaAdi parva. tithino kSaya hoya tyAre paNa te bIjaAdi parvatithinI samApti paDavAAdine ja divase hoya che ane bIjaAdinI vRddhi hoya tyAre te bIjaAdinI samApti bIje vAreja hoya che tethI samApti thAya te tithi gaNavAmAM sAmAnya tithimAM kSINa tithimAM ke vRddhivALI tithimAM, emAM aDacaNa Avaze nahi. ane jo Amaja hoya to pachI zAstrakArone sAmAnya tithi mATe "mi nA ti' tathA kSINa tithimAM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa samAdhAna " pUrvA' vaLI vRddhimAM yA tArA' ema judAM judAM lakSaNo ane vidhAna karavAnI jarUra zI? vaLI "samAlima " ema mAnavAthI adhika mAsanA prasaMgamAM paNa tithinI samAptinI mAphaka mAsanI samApti bIjA mAsamAM che tethI bIje mAsaja pramANu gaNAya che te vyAjabIja karaze eTale ema kahevuM paDaze ke udaya pUrva ane uttara tithi athavA uttara bhAsanuM juduM juduM vidhAna karanArAoe nakAmuMja DoLyuM che, paNa jyAre bIjaAdi parvatithino kSaya hoya tyAre paDe ane bIjaAdi bane tithie te te paDavAAdine divase samApti pAme che te vakhate eka vAramAM baMne tithio AvIne (bhaLAIne) paMcAMganI mAphaka TIpaNAmAM paNa bheLaseLa khAtuM thaze. tethI samApti mAtrane pramANa na jaNAvatAM udayaAdi judAM judAM svarUpa jaNAvyA che. vaLI samAptivALI tithi mAnavAmAM Ave te jema bIjAo besatI tithine mAnanArA thaIne pratikramaNa vakhate ja tithi Ave tene mAne che tevI rIte samAptino pakSa levA jatAM pratikramaNa vakhate samApta thatI ke paccakhANa letI vakhate te te samApti levAno prasaMga AvI jAya A mATe utsaga mArge je tithimAM sUryodaya thAya teja tithi te tithinA pauSadha pratikamaNanA kAryamAM gaNavI, ema zAstrakAro ghaNe sthAne udayavALI tithi mAnavAnuM kahI jaNAve che, paNa apavAda mArge jaNAve che ke je sUryodayavALI tithi na maLe to kSayamAM pUrva tithine parvatithi mAnavI ane vRddhimAM be udayavALI tithi maLe to bIjA udayavALI tithine parvatithi tarIke mAnavI A uparathI spaSTa samajAze ke udayavALI tithi e utsarga, ane kSaya tathA vRddhimAM pahelAMnI ane bIjI tithine parvatithi mAnavI e apavAda che eTale kSaya ane vRddhinA prasaMgamAM udayavALI tithinI vAta karavI te munI atra'nuM 'va' satrathI "punyatra banAvavA jevuM jUThuM ja che. prazna 846-tapAgacchanI sAmAcArIvAlAne kSayamAM pUrvatithi ane vRddhimAM uttaratithi karavAnI aDacaNa nathI paNa savAla e che ke-parva Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 sAgara tithinA kSaye pUrvanI aparvatithine kSaya karavo, e zA AdhAre levuM? kemake zrI hIrasUrijInA vacana pramANe paMcamInA kSaye tenuM tapa pahelAMnI tithimAM karavuM ema jaNAveluM che, arthAta parvatithino kSaye tenI pahelAMnI aparvatithino kSaya jaNAvyA nathI. - samAdhAna-mahopAdhyAya zrIdharmasAgarajI zrItaraMgiNImAM jaNAve che ke-caudazane kSaya hoya ane teraze suryodaya hoya to te udayavALI terazane caudaza kema gaNavI?" evI kharataranI zaMkAnA uttaramAM cophakhA zabdomAM kahe che ke prAyazcittaAdi (paccakhANa paDikAmaNuM, tathA tapa vigere)mAM terazano udaya chatAM paNa teraza che evuM kahevAtuM ja nathI, paNa caudazaja che ema kahevAya che juo te pATha: ____ 'nanvaudayikatithisvIkArAnyatithitiraskArapravaNayorAvayAH kathaM trayodazyA api caturdazItvena svIkAro yuktaH ? iti cet / satya, tatra trayodazIti vyapadezasyApyasambhavAt , kintu prAyazcittAdividhau caturdazyeveti vyapadizyamAnatvAt' bharatara zaMkA kare che ke je tithie sUrya udaya heya te tithine mAnanArA ane udayavinAnI tithine choDanArA ApaNe chIe arthAta bane e prakArane AcaranArA chIe to pachI udayamAM je teraza che te terazane caudaza tarIke kema mAnI zakAya ? AvI zaMkAnA uttaramAM zrIdharmasAgarajI mahArAja jaNAve che ke-hArI vAta sAcI che paNa jyAre caudazane kSaya hoya ane teraze caudaza karAya te vakhate te terazane divase teraza che evA kathanane paNa saMbhava nathI paNa prAyazcitta paDikkamaNA Adi kAryomAM caudazaja che ema kahevAya cheAvA spaSTa akSare che chatAM jeo bIjaAdi parvatithiAdinA kSaye paDavAno kSaya nathI mAnatA tathA ArAdhanAne mATe pragaTa thatAM TIpaNAmAM paNa re, hai, , , 23, 14 ema lakhe che teo zAstra ane paraMparA banethI ulaTAja che. jo ke tevuM lakhanArAo paraMparA zAstranA lekhonI darakAra na karavAmAM pAvaradhA che ema soraTha dezane anArya deza kahevAthI, mANasanA AcAra uThA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 57 vavAthI, sUtaka uThAvavAthI, UMTaDInA dUdhane abhakSya kahevAthI, oLI sarakhI asajajhAyamAM kAlagrahaNa laI padavIo karavAthI siddha che ane tethI teo potAnuM navIna TIpaNuM rada karaze nahi ema jaNAya che chatAM zAstra ane paraMparAne mAnanAro manuSya te paraMparA ane tene anusarato uparane (a) lekha vAMcI kadI parvatithine kSaye tenI pahelAMnI tithine kSaya karavAnuM ke mAnavAnuM, kahevA ke lakhavAnI bhUla karaze nahi. vaLI Aja aparvatithinA kSayanI vAtamAM zrIdharmasAgarajI mahopAdhyAya jaNAve che ke 'etacca tvayA'pyaGgIkRtameva, anyathA kSINASTamIkRtya saptamyAM kriymaannmaSTamaskRtyaccAM na meta" arthAta bIjaAdi parvatithinA kSaye pahelAMnI aparvatithino kSaya te paNa kabUla karela che. jo ema na hoya to udayamAM saptamI hoya tyAre aSTamInuM kRtya kahI zakAzeja nahiM A uparathI paNa cepyuM che ke AThamane kSaye sAtamano kSaya karI te divase AThamanI ArAdhanA karAya che ane te tithi AThamanA nAme belAya che. vaLI kSINa evI punamanI sthiti caudaze ja che ema jaNAvIne puname kAMto punama raheze ane kAMte pAkSika raheze" ema jaNAvI, be tithinI bheLI ArAdhanAnI "nA" kahe che juo : ___ 'Adye pAkSikAnuSThAnavilApApattiH, dvitIye spaSTameva mRSAbhASaNa, paJcadazyA gva caturdazIna parizyamAnavAta' arthAta punama mAne to pAkSika anuSThAnanA nAzanI Apatti ubhI thAya ane je tene pAkSika anuSThAna kahe te spaSTaja mRSAvAda che, kemake punamane caudaza kahe che A uparathI spaSTa samajAze ke be parvatithio ekaThI thaI zake nahi. vaLI zrIhIrasUrijIe kSINa paMcamInuM tapa tenI pUrva tithimAM karavuM ema kahyuM te mukhya te "paMcAMganI apekSAe pUrva tithi" ema kahevuM joIe. vAcakavara zrIumAsvAtijIne praoNSa to prasiddhaja che ke pUrva tithi #AryA (prAthA) ddha vAryA tathaRT' eTale parvatithinA kSaye pahelAMnI (pUrvanI) aparvatithineja parva tithi karavI, ane je parvatiyi bevaDI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 sAgara heya te bIjI parvatithine ja parvatithi karavI. AthI spaSTa samajAya che ke parvatithinA kSaye prathamanI aparvatithine kSaya kare ane te tithine eTale ke te ja divase parvatithi karavI ane vRddhi hoya tyAre parvatithimAMnA prathama divase parvatithi na mAnatAM bIje divase ja parvatithi mAnavI. eTale pahelAMnI aparvatithinI vRddhi gaNavI paDe. jeo pahelI aparvatithine rAkhI temAM parvatithinuM kAma karavuM ema kahe che teoe vicAravuM joIe ke-ema hota to prathama to praSimAM tithI" athavA "pUrvAcA ema pada nathI e ephakhuM che, vaLI AgaLa jaNAvyuM tema dharmakAryamAM te tithine aparvatithinA nAme bolavAne paNa niSedha kare ja che. vaLI zrIdharmasAgarajI mahArAja caudazanA kSaye terazane caudaza karavAnuM ane caudazaja kahevAnuM spaSTapaNe kahe che ke ravizeSamantana cerazati vyApi vidheya' arthAta vizeSa kAraNa sivAya to te kahelI caudazane divase teraza che evuM kahevAnI zaMkA paNa na karavI. ema eTale sudhI spaSTa chatAM jeo parvatithinA kSaye aparvatithine upara lakhI, parva tithine nIce lakhI, tevuM TIpaNuM prasiddha kare che. teo paraMparAne ane zAstrone uThAvanArA thavA sAthe potAnA TIpaNAne mAnanArAone kevala avaLe raste ja dore che, mATe zAsanarasikoe tevA utthApakothI tathA teonA TIpaNAothI dUra rahevuM, vaLI tatva patra 15mAM jaNAve che ke- " niSpamALe yathApi trazIva vasi arthAta caudazanA kSaya terazane uDADI caudaza karavAnuM jAhera karyA chatAM tene tuM teraza kahe che? prazna 847-pUrve jaNAvyA pramANe bIjaAdi parvatithine kSaya hoya tyAre tenAthI pahelAMnI paDavAAdi aparvatithine kSaya gaNAya e ThIka che paNa punama jevI parvatithine kSaya heya ne tenI pahelAM paNa caudaza jevI parvatithi hoya to tevA prasaMge eTale ke punamane kSaya hoya tyAre kaI tithine kSaya kare ? Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 59 - samAdhAna-paMcAMgamAM punamaAdi aparva tithine kSaya hoya te paNa TIpaNAmAM te tenI ArAdhanA uDADAtI nathI, mATe "kSaya lakhAyaja nahi. jeo caudazaAdi parvatithinA kSaye teraza Adine kSaya na mAnatAM rU ema sarakhAvaTathI "teraza-caudaza ekaThAM' ema jaNAvI jeo ArAdhanAne mATe karAvAtA TIpaNumAM parvatithino kSaya bhale jaNAve. paNa trarazIvaturvarane pATha ane paraMparAthI terazanaja kSaya thAya che ane karAya che, tethI zAstra ane paraMparA mAnanArA TIpaNAmAM te terazane kSayaja kahe che. parvatithine bheLI karanArAo te te bheLA karelI parvatithie vAra ka gaNaze ? kemake vAranA samayamAM hAni-vRddhi hotI nathI, te to covIsa kalAkane ja heya che, to vaLI aparvakSaye paNa 3, 5 kema na lakhavA ? kemake trIja vagerenI samApti bIjaAdie che. copaDAmAM ane patramAM zuM rU' lakhIne vAra lakhAya che ? vAra to sUryodayathI zarU thAya che ane te divase caudaza to ghaNIvAra pachI zarU caze eka tithinI sAthe eka vArane vyavahAra paNa nahi thaI zake. vaLI terazanA kSayamAM te paraMparA saMgata thAya paNa teraza ane caudazane mizravAra to eja leke AMkI zake. A vAta eTalA mATe ja jaNAvI che ke zAstra ane paraMparAthI pUrvanI aparvatithi kSaya thAya ema sAbita che, to pachI punamanI pahelAM caudazanI tithi aparva nathI mATe caudazane kSaya na karAya, paNa te caudaza karatAM paNa tenAM pahelAMnI aparvatithine kSayaja vyAjabI che ema samajAya. vaLI punamanA kSaye punamanI ArAdhanA caudaze karavA mATe caudazane kSaya na karavAnuM hovAthI te zrI hIrasUrijIe haripraznamAM pAMcama ane punamanA kSayamAM tenI tapasyA kayAre karavI? evA pUchelA praznanA uttaramAM pAMcamanA kSaye tene tapa pAMcamathI pahelAMnI tithimAM kare ema spaSTapaNe kahI dIdhuM paNa punamanA kSayanA mATe judo uttara Ape. je punamanA kSaye punamanuM tapa caudaze, tene kSaya karIne ke karyA vinA paNa karavAno hota to jema Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara paMcamI mATe tenAthI pUtithimAM bhalAmaNa karI tema punama mATe paNa sarakhI bhalAma karata, paNa tema na karatAM punamanA kSaye punamanuM tapa karavA yA zIvatu cAH' ema spaSTapaNe jaNAvyuM che, ane paMcamInA uttarathI judI rItie uttara ApyA che. arthAt punamanA kSaye caudazane kSaya te patithi hAvAtha na thAya tethI temaja brahmacaryAdi pAlananI be vakhata ArAdhanA paNu eka tithimAM bane nahi mATe 'teraze caudaza karI caudaze punama karavI' ema spaSTapaNe jaNAvyuM che. keTalAkA kahe che ke 'punamanA kSaye, caudazanA tapa karatA hoya tethI punamane tapa terazacaudaze karavA' ema kahyuM che paNa AvuM kahenArAe vicAravuM joie ku-caudazanA tapa karatA heAya teA punaHmanA kSaye punamaneA tapa kayAre karavA ? te jaNAvyuM nathI temaja uttaramAM paNa ema nathI jaNAvyuM ke punamanA tapa caudazane tapa karatA hoya te terazacaudaze karavA.' vaLI jo ema hAya tA paMcamI ane punamanA kSaye, tenA tapa karavAnA uttaramAM judApaNuM ThAma pADatAM cekkhuM jaNAvata ke 'paMcamI ane punamanA kSaye tenuM tapa tenI pUtithimAM karavuM ane pachI jaNAvata ke--jo caudaze tapa karavA sAthe punamanA tapa karanArA hoya te terazaudaze te te tapa kare,' paraMtu ema nathI jaNAvyuM paNa pUrvanI tithimAM pAMcamanuM tapa karavA uttara jUdA ApIne je 'teraza-caudaza' ema dvivacananA prayAgathI jaNAvyuM che tethI spaSTa thAya che ke--punamanA kSaye caudazane palaTAvI teraze lAvavI ane caudazane divase punamanA tapa karavA; ane paraMparA paNa evIja che. vaLI udayapura vigerenAM bhaMDArA tathA jUnI samAcArInI pratAmAM paNa spaSTapaNe ema lakhe che ke-punamaneA kSaya hAya tyAre terazane kSaya karavA arthAt teraze caudaza karavI ane caudaze punama karavI A uparathI nakkI thAya che ke patithinA kSaya na karavA. mATe kSaya pAmatI patithinI pahelAM paNa jo patithi hoya teA te pAlanI patithithI paNa pahelAMnI apatithine kSaya karavA. A sthAne kAlikAcAya mahArAjane mAnanArAe bhAdaravA suda pAMcamanA kSaya ke tenI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 61 vRddhie cethane kSaya ke vRddhi mAne che te yogya nathI. caumAsI punamanA kSaye terazano kSaya karAya che ane te paraMparA tathA lekha anusAra che te, teoe dhyAnamAM laine, ahIM paNa te hisAbe bhAdaravA suda pAMcamanI kSaya ke vRddhie trIjane kSaya ke vRddhi karavI ja joIe, keTalAka kahe che ke "bAra parvamAM kSaya ke vRddhi na manAya paNa savaMtsarInI cotha bAra parvamAM nathI mATe tene kSaya ke vRddhi mAnavAmAM aDacaNa nathI." A vAta kahenAre vicAravuM joIe ke je kAlikAcArya mahArAje kahelI cothanI saMvatsarI kabUla che, to pachI cotha e saMvatsarInI parva tithija che, ane caumAsInI caudazanI jema kRtrima che chatAM tenI caumAsInI apekSAe vRddhi ke kSaya AcarAya nahi tevIja rIte bhAdaravA suda cotha paNa saMvatsarI kRtrima chatAM paNa parvatithi tarIke che mATe tenI paNa kSaya ke vRddhi na ja manAya vaLI bhAdaravA suda pAMcama parva tarIke che to tenA karatAM bhAdaravA suda cotha ochA mahatvavALI nathI, kemake zrIhIrasUrijI pAMcamana tapa karanArAne chaThuM karavAnI zakti na hoya toja bhAdaravA suda cothanA upavAsamAM pAMcamane tapa AvI gayAnuM jaNAve che. mATe bhAdaravA suda pAMcamanI vRddhi ke kSaya jema na manAya tema bhAdaravA suda cotha paNa saMvatsarInI tithi hovAthI tene paNa kSaya ke vRddhi na thAya ane tethI pAMcamanI vRddhie ke kSaye trIjanI ja vRddhi ke kSaya karavAM ja paDe. vaLI keTalAka "udayavALI caudaza kema virAdhAya ema mAnI punamanA kSaye tene tapa teraze ane teraze bhUlI javAya che te punamane tapa paDavAne divase kare, AvuM mAnanArAoe vicAravuM joIe ke zuM punamane mATe teraza ke paDevo lyo temAM punamane udaya ke samApti bane che? ke zuM teraze ke paDave e punamanI tithine kaI bhAga sarakho paNa che? teraze ke paDe e punamano bhAga paNa nathI to teraze ke paDavAe punama kema manAya che ? mahApAdhyAyajI zrIdharmasAgarajI punamanA divase caudazanA kSaye paMkhI karanArane bhrAMtivALA kahe che ane tenA kAraNamAM caudazanA bhegane gaMdha paNa nathI ema Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. sAgara jaNAve che tethI teraze ke paDavAne divase punamano bhoga aMze paNa na hevAthI punamanA kSaye teraze ke paDavAe punamane tapa mAnavo bhramita na kahevAya ? zrIhIrasUrijI mahArAja, teraze bhUlAyAthI paDe jaNAvyo che tenuM kAraNa te cokhuM che. teraze caudaza na karI eTale caudaze caudaza karI punamanI bIjI tapasyA caudaze sAthe lIdhela hovAthI paDavAe pUrI kare kemake caudaze punamanI tithine bhagavaTa che. tattva eTaluM ke punamanA kSaye bAra-terazaja bheLAM thAya ane punamanI vRddhie be teraza thAya vaLI puname 5khI karanArane eka anuSThAnanA lepaka mAnyA che tema caudaza-punama meLAM karanArane paNa thaze. prazna 848-jeo bIjaAdi parvatithinA kSaye tenI pUrvanI aparvatithine kSaya na kare teo tithi kema bole ane te rIte belavAmAM aDacaNa zI? vaLI jeo punamanA kSaye terazano kSaya na mAnI teraze caudaza ane caudaze punama na kare teo tithi kaI bele ane temAM aDacaNa zI? samAdhAna-zAstra ane paraMparAne anusarIne jeo bIjaAdi parvatithinA kSaye tenAthI pahelAMnI paDavA Adi tithine kSaya kare teo te punama ke amAvAsyA AdinA bIje divase "Aja bIjaAdi che ema kahe arthAta punama ke amAvAsyAnI tithinI pachI bIjaAdine ja vyavahAra kare, paNa jeo bIjaAdinA kSaye tenAthI pahelAMnI paDavAAdi aparvatithine kSaya na mAne paNa "paDavo ane bIjaAdi bheLAM che ema kahe teone savAranA pratikramaNa karatAM pahelAM pauSadha uccaratI letI) vakhateja bIjaAdi parvatithi te mAnavI paDe. paccakhANa letI vakhate bIjaAdi mAnavAM paDe, snAtrAdimAM bIjaAdi mAnavAM paDe, pauSadhAdina hoya te paNa bhojana vakhate ane Akho divasa lIlerI ke sacitta choDavAmAM bIjaAdi mAnavAM paDe, tithie pratikramaNa karavAM evI bAdhA heya te sAMje bIjaAdimAnavAM paDe. abrahmatyAga (brahmacaryapAlana)ne, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna rAtribhejanatyAgane niyama bAra tithine aMge heya, tevAM paccakhANu bAra tithine aMge heya to rAtre bIjaAdi mAnavAM paDe. te pachI paDe ane bIAdi bheLAM kahenAre paDaAdine kyAM rAkhavAM? spaSTa thAya che ke tevAoe mAtra vacanathI paraMparA ane zAstra uThAvavA Agraha sevyo che. vaLI paDe ane bIjaAdine bheLAM kahenAra ke gaNAvanAra zuM sATheya ghaDI paDavo ane bIjaAdine bheLAM gaNAvaze ke jo sATheya ghaDIe tema gaNave to te divase bIjaAdi tithinA niyamanI virAdhanAnuM a (aDadhu) prAyazcita gaNaze ? je prAyazcitane AkhuM gaNavAmAM Ave te pachI paDaAdi, mAtra kahevA sivAya kyAM rahyAM? ane aDadhI tithi aprAyazcittanI hatI tene prAyazcittamAM gaNu ke? vaLI jeo punamanA kSaye terazane divase punama karavAnuM kahe che teo zuM punama ke amAvAsyA. pachI caudaza AvI mAnaze? ane je punama ke amAvAsyA pachI caudaza mAne to teo nahi rahe laukikamAM ke nahi rahe zAstrIyamAM. vaLI terazeja bhUlavAthI zAstrakAre punamano tapa paDavAe karavA jaNAvyuM, teja jaNAve che ke caudaze punamanuM tapa thAya nahi ane tenuM kAraNa mAtra teraze caudaza na karI teja che. vaLI ethI caudaza ane punama meLAM paNa naja thaI zake ema paNa zuM nakkI nathI thatuM? punamanuM tapa bhUlI javAya te paDavAe karavAmAM Ave ethI spaSTa thayuM ke terazane kSaya na thayo eTale paDavAno kSaya karyo, bhUla thavAnA prasaMge te vinA kSaye paNa aSTamIAdinA niyamamAM bIje divase karAya che. emAM navuM nathI ja, vaLI vAcakavara zrIumAsvAtijInA suprasiddha praSimAM "pUrvI ti iva ema che eTale pahelAMne divase je atithi hoya tene tithi karavI ema jaNAvyuM che tene badale punama amAvAsyAnA kSaye tene tapa teraza karanArane to kSo pUrvatarA" ema mAnavuM paDaze, ane pUrvatarA e paNa pUrvaja che. vaLI ekamaAdimAMja bIjaAdine mAnanArAone pUrvacA tithI e prathamAMtanA sthAne saptamaMtavALo praoNSa mAnavo paDaze, ane jo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sAgara prathamAMta mAnaze to parva tithi je bIjaAdi che tenA kSaye paDavAAdine kSaya mAnI te paDavAAdine ja bIjaAdipaNe karavAM paDaze. prazna 849-bIjaAdinA kSaye ekamabIja bheLAM bolavA vigeremAM harakta che, paNa bIjaAdi parvatithionI vRddhi hoya tyAre tene bevaDI bhAnI pahelAMnI bIjaAdine phalga bIja, abhivardhita bIja ke khokhA bIja gaNavAmAM zI aDacaNa? samAdhAna-prathama vrataniyama Adi lenAre vrataniyama letAM bIja Adi tithinA nAme sAmAnyarIte paccakhANa lIdhAM haze tene Aja bIjaAdi che chatAM mahAre vrataniyama pALavAM nathI ema kahetAM niyamaAdine bhaMga thaze. mATe phalyu abhivardhita ke khAbIja choDIne bIjI bIjaAdie mahAro niyama che." ema kahevuM paDaze. vaLI zAstromAM varSanuM nAma te abhivaddhita che, rUDha che paNa bIjaAdivRddhi pAmelI tithinAM "abhivardita' Adi nAmo to mAtra vyutpattithI kalpita che. rUDha nathI. zAstrakAro vaLI mahinA vadhe tene paNa rUDhIthI "abhiddhi ta" bhAsa" nathI kahetA, paNa adhikamAsa' kahe che. je jeo vadhelI tithine abhivatitithi kahevA mAMge che teoe zAstrakAranI daSTie abhivardhita mAsa tathA abhivarkiMtatithinAM lakSaNa 'sUrya prajJapti" lokaprakAza vigeremAM jevAM ke jethI sUtrathI virUddha ane asatya bolavuM na thAya. zrIumAsvAtijInA prASamAM "vattA tithiH " evo spaSTa ullekha che paNa racAM ema saptamI vibhaktinA progavALo lekha nathI ane tethIja parvatithinA kSaye tenI pahelAMnI aparvatithi parva nidhi tarIke gaNAya tapAgacchanI paraMparA sAthe pustakomAM paNa kaI kaI sthaLe lekha che ke punama amAvAsyAnA kSaye terazane kSaya kare ane vRddhie terazanI vRddhi karavI e uparathI spaSTa thAya che ke bIjaAdi parvatithinI vRddhie tenI pahelAMnI paDavo Adi aparvatithinI ja vRddhi karAya. prazna 850-tithinI vRddhi jainazAstra pramANe che ke nahi? Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 65 samAdhAna-cAMdramAsa 29 divasana ane karmamAsa 30 divasane hovAthI bAra mAse cha tithi ghaTe e to barAbara che. paNa tithi vadhavAnI vAto to jainazAstrathI virUddha che. jo ke karmamAsa karatAM sUryamAsamAM aDadho divasa vadhAre hovAthI tithi vadhe ema kahevAya paNa sUryamAsanI apekSAe e che ane sUryamAsa vyavahAramAM nathI levAto. vyavahAramAM mAtra karmamAsa levAya che. tethI TIpaNAmAM lakhAtI tithinI vRddhi zAstrokta nathI. vaLI te RtumAsanA varSe je divasa cha ghaTavA tene pAMca varSe eka mahine ane sUryamAsanA aDadhA divasanA hisAbe eka mAsa, ema gaNatAM yugamAM be mAsa vadhe che, eTale paNa tithinI vRddhi hoI zake nahi. prazna 851-dareka varSe saMvatsarI karatAM traNa sATha divasa karIe eTale pAMca varSe 1800 divasa thAya ane divasa to 1830 thAya che to te trIsa divasanI AlayaNanuM zuM ? samAdhAna-jema pAkSika vigere to sela divase hoya che to paNa tithio te "paDe, bIja Adi panaraja hoya che. varSamAM adhika hoya che to paNa mahinA to zrAvaNaAdi bAra ja che, tethI vanaralathuM vivA" ane "vArasanheM mArA" ema bolavAthI te adhikatithi ane adhika mAsa AvI jAya tevI rIte 1830 divasanA mAsa vagere zrAvaNAdi niyamita che ane micchAmi dukkaDaM kahetI vakhate belAI gayA che mATe AyaNa rahI jatI nathI. prazna 852-mukhyatAe udaya ane samApti be na maLe to samAptivALI tithi pramANamAM levI ema nahi? samAdhAna-je ema laIe te AThamanA kSaye sAtamane divase sAtamane udaya ane samApti baMne che, mATe te sAtame AThama nahi manAya, mATeja zAstrakAroe parvatithinA kSaye pahelAMnI tithineja parvatithi karavI ema spaSTa jaNAvyuM che. pUrvanI tithimAM parvatithinI kriyA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara karavI e artha karanArA khoTA che, kemake te sthAne kyAMI paNa 'pUrvatithI evo sAtamI vibhaktinA pratyayavALe pATha ja nathI, ane be tithine sAthe mAnanArA mizratithi mAnI tithivirAdhanAnI AyaNuM ApI zakaze nahi. vaLI tattvataraMgiNIno pATha je vIrazAsanamAMja zrI janakavijayajIe Apyo che temAMja caudazanA kSaye teraze caudazaja mAnavAnuM ane terazanuM nAma paNa nahi hovAnuM spaSTa jaNAve che. chatAM tithine bheLI karIne pragaTAvatAM paMcAgone vIrazAsana ane jainapravacana nathI pheravatA te kevaLa temanuM durAgrahIpaNuM ja che, paNa zrIsaMgha temanI tevI sthiti keI kAlathI jANe che tethI ghaNe bhAge to goTALo vaLaze nahi, ane A vAMcavAthI sAvaceta thaze. prazna 853bIja, pAMcamaAdi parvatithiono kSaya hoya tyAre to tavataraMgiNIAdinA vacanathI, tenAthI pahelAMnI paDavA Adi aparvatithino kSaya thAya paNa punama ke amAvAsyAnA kSaye terazane kSaya kema karAya ? samAdhAna-bIjaAdi parvatithino kSaya hoya tyAre te kSayavALI tithinI ArAdhanA na uDe mATe tenA pahelAMnI paDavAAdi aparva. tithine kSaya kare paDe ane te paDavAAdinA divase AkhI bIja mAnI ArAdhanA karAva, paNa jyAre punama ane amAvAsyAne kSaya heya tyAre te punama tathA amAvAsyA pahelAMnI caudaza paNa parvatithi hovAthI tene uDADI devAya to caudazane aMge sacittayAga, abrahmatyAga, pauSaccAra vigere tathA pAkSika paNa uDI jAya mATe te vakhate teraze caudaza ane caudaze punama ke amAvAsyA karAya che, ane tethIja punamanA kSaye mAtra te punamanA tapanA praznamAM zrI hIrasUrijIe traNacaturvaH ema privacanaprayogathI uttara Ape che. vaLI teraze bhUlavAnA prasaMge paNa prativarApi" ema kahyuM, paNa caturdazIprativaH ema dvivacana prayogathI uttara Ape nathI, kAraNa ke teraze caudaza nathI karI eTale caudaze Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 samAdhAna caudaza ane paDavAeja punama karavI paDe. jeo kSINaparvatithine bheLI karI de che teonA mate to "teraze bhUlAtAM caudaze' ema kahevuM paData. ekaThAM caudaze karavAnI apekSAe to prathama ja "pUrvalyAM ema pAMcamanA kSayanI mAphaka kahevuM paData, vaLI chaThThane aMge paNa je A prazna heta to jarUra "rAvaturva nI mAphaka caturvIti emaja teraze bhUlanA prasaMge paNa kahevuM paData, paNa teraze caudaza nakkI eTaleja caudaze caudaza rahI ane paDavAe punama karavI paDI. jema teraze punama na thAya tema caudaze punama karI paDavAe caudaza paNa na ja thAya mATe kSINuparvanI pahelAM je parva hoya to te parvathI paNa pahelAMnI aparva tithine kSaya karI bane parvane ArAdhavAM ja joIe. prazna 854-punama ane amAvAsyAnI vRddhie teraza vadhAravAthI na te bIjI taraze caudazane ane karAtI caudaze paNa caudazane udaya, samApti ke bhogavaTo paNa nathI tenuM kema ? samAdhAna-udayane adhikAra zrIzrAddhavidhi vigeremAM, pahelAM laI tenI pachI kSayavRddhinuM prakaraNa lIdhuM che mATe kSayavRddhi prasaMgamAM udaya vigere jovAya nahi. jeo be punamo mAnaze teo caumAsI che kema karaze ? kArtika punamane vihAra kema nahi kare ? A prazna 855-je vakhata bIjaAdi tithine kSaya hoya tyAre to udayavALI na hoya ane tethI tenA karatAM pahelAMnI udayavALI paDavAAdi apatithine bIjaAdi mAnI levI, paNa punama ane amAvAsyAnA kSaye pahelAMnI caudaza te udayavALI che tene kema palaTAvavI ? samAdhAna-punama ane amAvAsyAnA kSayanI vakhate caudaza udayavALI che paNa punama ane amAvAsyAne kSaya hevAthI te punama ane amAvAsyAnI ArAdhanA uDI jAya che, mATe tevA prasaMge tithinI ArAdhanA mATe udayane gauNa karI ArAdhanAne TakAvAya che zuM udayayALI caudaza che? tema jyAre bIjI tithione kSaya hoya che Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara tyAre tenA pahelAMnI tithi udaya ke udayayukta samAptivALI nathI hatI ? ane heya che chatAM parvanI ArAdhanAnA mATe te paDavAAdinA udayanI upekSA karI to ahIM punamanA parvane TakAvavA mATe caudazanA udayanI upekSA karavI paDe ane teraze caudaza ane caudaze punama ke amAvAsyA karavI paDe. vaLI jeo ekama-bIja Adi ekaThAM kare che teo zuM caudaza-punama ke caudaza-amAsa ekaThAM mAnaze ? ane mAne to be divasanA AkhA divasanA sacittatyAgane ke pauSadhaAdi karavAno niyama eka vakhata uDAvI deze ? ane je nahi uDAve to caudaze karele sacittayAga zuM caudazane kaheze ke punama amAvAsyAno kaheze ? A vastusthiti vicAratAM je be parva sAthe Ave te bemAMthI keInA paNa kSaye tenAthI pahelAMnI aparvatithine kSayaja karavo paDe, arthAta kSaya ane vRddhinA prasaMga sivAya udayavALI tithi levI e niyama che. jeDakAparvamAM kSaya vakhate bhogavaTAnI hayAtI levI, ane vRddhimAM parvano krama levo. prazna 8pa6-tattvataraMgiNImAM kSaya ke vRddhimAM samAptivALI tithi levA lakhyuM che te kema? samAdhAna-tithinI vRddhi hAni na hoya tyAre jema udayavALI tithi levAnuM lakhyuM che, paNa parvatithine kSaya Ave tyAre te udayane niyama nathI rahetuM, tevI rIte ekavaDI parvatithi hoya ane tenI vRddhihAni thaI hoya te kSINamAM udaya maLe nahi ane vRddhimAM be udaya heya mATe samApti levAya, paNa jyAM be parva sAthe hoya ane bIjA parvanI tithine kSaya heya te te samAptino adhikAra laI zakAya nahi. dhyAna rAkhavuM ke-aparvatithinA udaya ane samApti e baMne chatAM tene gaNI nathI mATe bIjI aparvatithi bevaDAya tyAre udaya ke ke samApti karatAM bhagavaTAne sadbhAva hovo joIe. prazna 857-zrIjinezvarabhagavAnanI pUja, zrIgurUmahArAjanA praveza mahatsavo (sAmaiyAM) ane sAdharmikanI bhakti vigere kAryomAM jIvonI hiMsA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjanA thAya che ke nahi ? je hiMsA thAya che to temAM pApa lAge che ke nahi ? ane je e hiMsAmAM pApa na lAge to yajJAdinI hiMsAmAM pApa kema lAge? samAdhAna-zrIjinezvaramahArAjanI pUjA vigeremAM sthAvara jIvone vadhu thAya che, paNa pramataga eTale viyakaSAyAdinA lIdhe thayela prANavadhamAM hiMsA gaNAya che. ane tethIja tatvArthakAra mahArAja mata bALapavAM hiM" ema kahI pramagathI thatA prANonA nAzane hiMsA jaNAve che. ane Aja kAraNathI sAdhute nadIAdi utAravAnI ane zrAvakene bhagavAnanI pUjAdika karavAnI zAstrakAroe AjJA ApelI che je te nadI utAravAmAM ane pUjA karavA vigeremAM hiMsA mAnIe ane temAM pApa mAnIe to te pachI zAstrakAro pApa kAryone upadeza ApanArA gaNAya. pApa nahi thavA chatAM bhagavAnanI pUjA sAdhuo kema nathI karatA ? e prazna karavAmAM Ave to tenA uttaramAM samajavAnuM ke-te pUjA, sAdhupaNAnI prApti mATe che, jene mATe pUjA che tenI prApti to. sAdhuone thaI gaI che mATe nirogI manuSya jema maphatIuM auSadha paNa levAnuM hoya nahi tema sAdhuo mATe pUjAnI jarUra nathI. vaLI sAdhune saMyamanI sAdhanA sivAyanA kRtyathI dravyahiMsA karavI e paNa vyAjabI gaNAyaja nahi, tethI paNa bhagavAnanI dravyapUjAmAM sAdhu pravartatA nathI. zrAvakone paNa pUjAdi karatAM dravyahiMsAdi thAya che paNa tenAthI karma AvavAnI vakhate, mokSamArganA sAdhananI buddhithI pUjA karelI hovAthI, pApakarma lAgatAM nathI, ane vaLI pUjA karyA pachInA zubhabhAvathI te AraMbhAdithI thayela kadAca pApa hoya to te nimaeNla nAza pAme che, ane puNyakarmane baMdha kare che. ATaluM chatAM jeo saMsAramAM mATI, mIThAne, kAcA pANIne, dIvA vigere agnino ane vanaspatine upayoga, pApanA bhayathI na karatA hoya ane ekendriyanI dayAmAM pariNamelA heI sAdhupaNanI bhAvanAmAM lIna heya te, tevA dravyapUjA na kare ema zAstrakAro paNa spaSTapaNe jaNAve che. ane tethI ja sAmAyika ane Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 sAgara pauSadhAdimAM zrAvakane paNa dravyapUjA karavAne niSedhaja che. yajJAdi kAryo RddhiprApti Adine mATe karAya che. koIpaNu yajJa meAkSane mATe hatA nathI, ane hAya paNa nahi, tethI yajJa e trasa ane sthAvaranI hiMsAmaya hovAthI pApa tathA mithyAtvathI bharela che. vaLI kAIpaNa dharmI jIva trasa jIvAnI hiMsAne aMge dayA vinAnA hAya nahi, tethI yajJAdikamAM karAtI trasanI hiMsA pApabuddhi ane pApa vinAnI hAyaja nahi. prazna 858-pANI vinAnuM vadhAreluM zAka khIje divase vAsI gaNAya ke ? samAdhAna-anya pANI na lAgyuM heAya te paNa te jo vadhAravAthI sukuM thAya teAja vAsI na gaNAya. prazna 858-jema Adu sukavIne upayegamAM levAmAM Ave che tema baTAkA, sakkarIyAM Adine sukavIne upayAgamAM laI zakAya ? samAdhAna-AduM vigerenA auSadha mAkaja upayAga thAya che. jyAre baTAkA vagerenA te zAka ane khArAka tarIke upayega thAya che mATe hiMsAne prasaMga dekhIne te sukA baTAkA Adi na levAya. prazna 860-jyAM sudhI peAtAnA vivAha na karyAM heAya tyAM sudhImAM 'sama kumArikAone peAtAnI bahena samAna mAnavI' evA niyama lIdhA hoya teA pachI bhaviSyamAM temAMthI kAInI paNa sAthe vivAha zI rIte thaI zake? samAdhAna--jema bhASaNa sAMbhaLavA AvelI strIomAM vaktAnI peAtAnI patnI paNa hAjara heAya chatAM vaktA tA 'bhAtAe, baheneA' ema samudAyane sakhAdhIneja kheAle che, ane tethI tene deSa lAgI jatA nathI tevI rIte samudAye kumArikAone bahena kahI hoya te| paNa pachIthI vivAha thAya tethI te bhaginIgamananA doSane| bhAgI nathI. te manuSya 'huM vivAha nahi karU'' ema dhArIne kAMI sava kumArikAone baheneA kahetA nathI. prazna 861-rajasvalA strIne aDakavAmAM dhArmika dRSTie deSa kevI rIte ? Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 71 samAdhAna samAdhAna-sAdhu AdinA svAdhyAyane aMge paNa covIza pahera sudhI so DagalAmAM rajavalA na joIe ema zAstrakAro jaNAve che, tathA rajasvalA sAdhvIne paNa RtunA traNa divasa svAdhyAya vavAnuM jaNAve che. AthI rajasvalA strInuM azucipaNuM spaSTa che, tethI azaucathI dUra rahevuM ucita che. samucita che. vahANa, pApaDa, temaja AMkha AvI hoya tyAre te tamAma upara chAyA paDavA vigerethI thatuM nukazAna spaSTapaNe jANanAro manuSya rajasvalAne aspRzya kema na gaNe? prazna 862-TIpaNAmAM ArAdhavA lAyaka parva tithine kSaya Ave che, paNa jaina jyotiSanI gaNatarIe parva tithine kSaya Ave ke nahi? samAdhAna-zrIsUryaprApti, tiSkaraNDaka, zrIsthAnAMgasUtra ane le prakAza Adi zAstromAM bhAdaravA vigeremAM avamAtra jaNAvI ekamathI mAMDIne badhI tithione kSaya jaNAvela che, tethI ekalA laukika TIpaNamAM ja tithione kSaya Ave che ema nahi paNa jena tiSane hisAbe paNa paMdara tithiomAMthI kaI paNa tithine kSaya heya ema mAnavuM ja joIe. ema te kharUM che ke-jevI rIte laukika TipaNAmAM kaI paNa vakhate koI paNa tithi kSaya thAya che tema jaina jyotiSamAM aniyamitapaNe tithione kSaya thato nahato, paraMtu amuka mahine amuka tithine ja kSaya thAya ema niyamita hatuM, ane karmamAsamAM tithi ke parvatithi ekTanI vRddhi thAya nahi. prazna 863-jaina TIpaNAnA abhAve laukika TIpaNanA AdhAre tithio atyAre manAya che ke pahelAM paNa manAtI hatI ? samAdhAna-prAcIna graMthomAM je ema lakhe che ke "hamaNAM jaina TIpaNuM nathI, e uparathI keTalAke ema kahe che ke-pahelAM jaina TIpaNuM pravata tu hatuM, paNa mULa sUtromAM ASADha Adi mahinA ane tithione vyavahAra hovAthI prathama paNa vyavahAra laukika TIpaNAne aMge hovo joIe ema kahI zakAya. koI paNa caritramAM koI paNa prasaMge ke koI paNa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAga2 kalyANakanA prasaMgamAM jenA bhAsa ke dinane vyavahAra sUtrakAroe ke paMcAMgIkAe koleja nathI. phakta bhagavAna zrI mahAvIra mahArAjanA nirvANanA adhikAramAMja varSa, mAsa, tithinAM nAme jena tiSanA hisAbe jaNAvavAmAM AvyAM che paNa temAM paNa vyavahAra te kArtika vada amAvAsyAne nAmeja karela hovAthI vyavahAramAM laukika TIpaNAnI ja prAdhAnyatA jaNAvI che. prazna 864-rAmavijayajInA navAjatavALAo siddhacakramAM be caudaza ane be amAvAsyA lakhI che ema kahe che enuM zuM ? samAdhAna-prazna 761mAM be caudaza ane be amAvAsyA che ema AgaLa karIne rAmaTeLInA navA matavALAo zAsanapakSanA jIvone bharamAve che paraMtu te teonI nAlAyakAta che. kAraNa ke zAsanapakSe koI paNa divasa parva ArAdhanAmAM be AThama, be caudaza, be punama Adi mAnI nathI ane manAvI nathI. hIrapraznamAM je prazna ne uttara che te TIpaNAmAM AvatI caudaza ane amAvAsyAnI vRddhinI apekSAe che ane zrIsiddhacakramAM chaThuM karavAnI tithine aniyama jaNAvavA mATe TIpaNAnI tithinI apekSAe te kahevAmAM AveluM che. ane te vAta navA matavAlAnA badhA AtmAo jANe evI spaSTa che chatAM mAyAmRSAvAdane netaruM daIne samakitane saLagAvI denAranI te sthiti hoya temAM navAI nathI. paNa zAsanapremIoe tevAthI sAvaceta rahevuM. prazna 865-rAtrine pahele, bIje, trIje ane ethe pahere svapna dekhAya te bAra, cha, traNa tathA eka bhAse, evA krame phala Ape che. ema kahevAya che, to pachI bhagavAna mahAvIra mahArAje jaNAvelAM hastipAla rAjAnAM daza svapnanAM phale cirakAle kema thayAM ? samAdhAna-e jaNAvela phalAdezane kAla aniyamita jANavo e phala prAyaH jANavuM. phaLa te mujaba thAya paNa vaheluM ke moDuM paNa thAya. bhagavAnanI mAtAne AvatAM cauda svapanonuM phala nava mAsa pahelAM hetuM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna nathI ane te svapnAM trIje pahAre hoya che. vaLI te svapnA svapratye chatAM parame denAra thAya che. hastipAlanAM svapne te AkhA zAsanamAM kAle phalavALAM che. leDhAnA DhagalA vigerenI upara caDhavA AdinAM svapnAM bhavAMtarAe la denAra pazu hoya che. 20. prazna 866-''mi' Adi gAthAethI patithi yavALI paNa hAya te karavI, esatI na karavI, ema nakkI karAya paNa 'ye pUrvA tithi dAryA' e vAkaya zA mATe? kemake evA vAkazru na heAta paNu kSaya pAmelI tithi pahele divaseja vhAya ane tethI tenI ArAdhanA pahele divaseja thAta. samAdhAna-mIja Adi matithie kSaya pAmelI hAya tyAre pahele divaseja hoya e barAbara che, paNa te kSINa thayela 5tithi pahele divasa AkhI hAya nahi, ane udayavALI paNa hAya nahi, tethI 'kSaye pUrvA' ema vidhAna karI jaNAvyuM kre-udayavALI pahelAMnI tithi je hAya tene patithi karavI, arthAt udaya ane samAptivALI chatAM paNa apatithinA kSaya gaNI e apavatithineja patithi karavI. A vidhAna mATe A vAkaya gaNAya, nakkira teA pahelAMnI tithimAM bheLA patithi karavI hatA 'ye pUrvA" kahevAnI jarUraja nahotI. pUrvanI -apa tithine kSaya karavA e phalitArtha che chatAM tene vAcyA tarIke levA jAya te kutarka karanAraja gaNAya. prazna 867-samyaktva ane jJAna ane sAthe thAya che. te temAM paraspara upakA upakArakabhAva kema ghaTI zake.? samAdhAna--jema trikASThikAmAM paraspara upakA upakArakabhAva che tema eka sAthe thanArA samyaktva ane jJAnane paNa paraspara upakA - upakArakabhAva thAya. ' prazna 88-jIvane svabhAve ekaja jAtaneA upayoga hoya che, tethI matijJAnAdi ane cakSudanAditA sAthe eTale ekI sAthe upayega Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 sAgara na hoya, paNa samyakatvane ane cAritrane upayoga jJAna sAthe thaze tyAre aneka upayoga thaze tenuM kema ? samAdhAna-dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke-jIvanA svabhAvarUpa upaganA sAkAra ane nirAkAra evA be ane matijJAnAdi tathA cakSudarzanAdi ATha ane cAra ema bAra anukrame bheda ane prabhede che, eTale samyakatva ane cAritra e nathI te upayoganA bheda nathI te prabhedo, paNa tatvazraddhAnA kAraNabhUta AtmAdhyavasAya ke pApanI pravRttine pApapravRtti tarIke manAvanAra tathA pariNatine rokavAvALA pariNAmayukta AtmAdhyavasAyavALA ane viziSTa evo matijJAnAdikano eka ja upayoga jIvane hoya che. prazna 860-jema samyagdaSTinA parigrahathI matyAdijJAnanuM samyaphapaNuM kahevAya che tema cakSuAdidarzananuM samyaphapaNuM kema nathI kahevAtuM ? samAdhAna-dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke-darzana e nirAkAra ke avyakta svarUpa che ane tethI temAM samyaktva ke mithyAtvanA parigrahathI viziSTatA na Ave kemake poteja nirvizeSa che, ane tethI cakSuAdi darzanene samya ke asamagU evo vibhAga na hoya. tatkAla garbhamAM AvelA jIvanA zarIramAM strI ke purUSapadanAM cihno nathI hotAM paNa te aMgopAMganI spaSTatAmAM ja thAya che. prazna 80-eka upavAsane aMge te zrItapAgacchavALAo ane kharataragacchavALAone paccakhANamAM pharaka nathI, arthAta baMne eka sarakhI mAnyatA dharAve che paNa tapAgacchavALAo cha aThThamaAdi karavAM hoya tyAre pahele divase cha aThThamaAdinAM paccakhANa le che ane khataragacchavALAo hamezAM eka eka upavAsanAM paccakhANa le che, ane temAM bIje divase chaThTha, trIje divase aTTama, cothe divase dazama vigere rIte gaNe che, te zAstrAnusArI zuM samajavuM ? Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 75 samAdhAna-prathama te zrIpaMcavastuAdi prauDhagraMthamAM rAtri pratikramaNanA adhikAramAM, chamAsanA tapa sudhImAM je tapa karavo hoya te tapa dhArIne, kAusagga pArI ciMtavelA tapamAM paccakhANa levAnuM jaNAve che vaLI zrIAvazyakamAM zrIharibhadrasUrijI aThThama ane amane keTIbaddha paccakhANa jaNAvatAM aThThama aThThamanI koTI meLavavAnuM jaNAve che. vaLI zrIbhagavatIjI, jJAtAsUtra, vipAka ane aMtagaDa vagere sUtramAM Adya divaseja aThThama grahaNa karyAnA adhikAre ghaNe sthAne che. kharataragaca7vALA taraphathI kahevAmAM Ave che ke je pahelA divasathIja chaThTha amaAdinAM paccakhANa devA-levAmAM Ave to zrIkalpasUtra vigeremAM chaThTha ane aThThama Adine mATe kahelAM je pANI che te pahele divasathI vAparavAnAM thAya paNa teonuM A kathana cAlI zake tema nathI kAraNa ke prathama to je je upavAsa cha ane aTTama Adine mATe paNa jaNAvyAM che te pahelAMnAM upavAsa AdinAM pANu cha aThThama AdinI tapasyAvALAne lAyaka nathI, paNa AgaLanI chaThTha aThThama Adi tapasyAvALA mATe kahelAM pANI pahelAMnI upavAsanI tapasyAmAM na levAM ema nathI, kemake je ema mAnIe to eka be upavAsavALAe aSTama AdimAM levAnuM zuddha uSNa pANI vaparAya nahi ema mAnavuM paDe kharI rIte to e zrIkalpasUtrane pATha comAsAmAM lAgalagATa upavAsa, chaThTha, amaAdi karanArA mATe che, vaLI kharatara zrAvakone pANInA cha AgAra to levAnA mAnatAja nathI te pachI zrAvakanI apekSAe te pANInA pharakathI chaThTha, aThThamaAdi na karavA, ema rahetuM ja nathI, vaLI bhagavAna zrIabhayadevasUrijI ke jeo kharataragacchanA nathI, eTaluM ja nahi paNa jeonI vakhate kharataragacchanI utpattija nahotI, chatAM e mahApurUSanA nAme jinavallabhe potAnI mahattA sthApI tathA kharataravALAo teozrInA nAme pitAnA gacchanI mahattA jaNAve che, ane tene lIdhe ja zrIupadezasaptatimAM ca: pratiSThAma ne : varatarAmiSaH arthAta kharataragacchavALAo, je zrIabhayadevasUrijInA nAmathI pitAnA gacchanI pratiSThA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara vadhAravA mAge che, teo ja zrIabhayadevasUrijI bhagavAna te zrIbhagavatIjI vRttimAM te spaSTa jaNAve che ke__ caturtha bhakta yAvad bhakta tyajyate yatra tat caturthabhakta', iya copatrAsasya saMjJA purva SaSTAvibhupavAsayAriti (aa ma-1) A vacanathI spaSTa jaNAve che ke-prathamathI cothA, chaThThA, AThamA ane dazamA Adi bhaktonAM paccakhANa karAya ane evI rIte sAmaTAM bhakto DAtAM hovAthI ja cha8 aThThamaAdinAM sAthe paccakhANo devAM levAM te zAstrIya che. prazna 876-saka zalAkA purUmAM kaI kaI padavIo ekathI vadhAre vakhata AvI zake? samAdhAna-phakta trilokanAtha tIrthakara bhagavAnanI padavI bhavacakramAM ekaja vakhata Ave; bAkI cakravartipaNA vigerenI padavIo bhavacakramAM ghaNuM vakhata AvI zake che. Aja kAraNathI jinanAmakarmane nikAcatI vakhataja tame saphaH " evo niyama niyuktikAra mahArAjA vigere spaSTa zabdothI jaNAve che. arthAta saMsAracakrane traNa bhave eTale bAkI rahe tevuM karIne ja jinanAmakarmane nikAcita karI zakAya eTale nakkI thayuM ke tIrthaMkara padavI to bhavacakramAM eka ja vakhata ane ane aMtya bhavamAja heya paraMtu cakravartipaNuM Adi padavIonA baMdha vakhate saMsArane ocho karavAno niyama na hovAthI te padavIo bhavacakramAM ghaNI vakhata paNa AvI zake, Aja kAraNathI zrIbhagavatIsUtramAM devAdhidevapaNAnuM AMtarUM jaNAvyuM nathI paNa naradevapaNAnuM eTale cakravartipaNAnuM AMtarUM eka chavanI apekSAe jaNAveluM che. prazna 872 -bhagavAna zrIjinezvara mahArAjAo to tadbhaveja mokSe jAya che paNa cakravartio tathA baladeva te mokSe paNa jAya ane sagatie jAya te devaloka paNa jAya ane cakravatI je cakravartipaNuM cheDIne tyAgI na bane to te narake paNa jAya tathA vAsudevo ane prativAsudeva te narakeja jAya. e vAta zAstrasiddha chatAM te tIrthakara paNa Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 77 sivAyanI cakravartI paNA AdinI padavIone dhAraNa karanArAo mATe bhanI saMkhyAne niyama khare ke nahi ? paMdara bhavothI vadhAre bha. cakrI vagere na kare ema keTalAka kahe che te kharUM che ? samAdhAna-je ke vartamAna avasarpiNInA tresaThazalAkApurUSamAM ekanI eka padavI be vakhata keI paNa jIvane AvI (maLa)nathI, paraMtu sarvakAla mATe e niyama karAto nathI ke ekanI eka padavI eka jIvane bIjI vakhata na ja Ave. zrIbhagavatI satramAM kaMIka adhika samaya, sAgaropamano AMtare bIjI vakhata cakravartI paNuM prApta thAya, ema spaSTa jaNAve che. vaLI teja sthAne utkRSTa aMtara apAddhapulaparAvartanuM jaNAve che tethI ema mAnI zakAya ke cakravata thayA pachI paMdara cakravartI Adi mokSe jAya evuM niyamathI nathI. prazna 873-cakravartIpaNuM Adi pAmyA pachI phera (pharI) paNa cakravatIpaNuM Adi apAddhapudagalaparAvarta pachI pAme to zuM cakravartI paNuM pAmIne tiryaMcAdigatimAM jAya? tresaThazalAkApurUSa thayA pachI kaI paNa tiryaMcanI gatimAM na jAya evo niyama nahi gaNuM ? samAdhAna-prathama te bhagavatIsUtramAM jaNAvela apaddhapudagalaparAvartanuM aMtara tiryaMcanI gatimAM gayA sivAya purU thAya ja nahi bhagavAna zrI mahAvIra mahArAjane java, tripRSTha vAsudeva thayA pachI tyAMthI narake jaI siMha thayA che ane pachI paNa aneka bho tiryacanA karyA che. tripRSTha vAsudevane bhava tathA chelle bhava tIrthakarane bhava (zrI mahAvIra mahArAja tarIkene bhava), e be bhava vacce se sAgaropama jeTaluM aMtara gaNAya, temAM devaloka ane narakanA to eMzI sAgaropama thAya, te te sivAya bAkIne kAla pUravA tiryaMca gatimAM jAya e rIte zAstrakAra paNa tiryaMcabha gaNAve che. A prazna 834-zrI mahAvIra mahArAjAe naMdanaRSinA bhavamAM eka lAkha varSa sudhI sAdhupaNuM pALyuM. ane temAM agIyAra lAkha eMzI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 sAgara hajAra chase pistAlIsa 1180645 mAsakhamaNa karyA te zI rIte ? kemake lAkha varSanA bAra lAkha mahinA thAya, paNa mA khamaNanA ane tenA pAraNanA divasanA mahinA 1219999 ne dina 25 thAya te kema maLe ? samAdhAna-jo ke Rtu agara karma nAmanA mahinAne hisAbe varSamAM bAra mAsa hoya che, paNa je pAMca varSe be mAsa vadhe che. temAM dareka varSe cha tithio ghaTatI hovAthI eka mAsa to paDatI tithione peTe pAMca varSamAM jAya, paNa bIjo eka mahine vadhAre thAya tenA divasone pAMca varSane hisAbe laIe to dareka varSe 6 divasa vadhI 366 divasa thAya tethI cha lAkha divasa thAya athavA vIsa hajAra mahinA vadhe ane tethI bAra lAkha ane vIsa hajAra mahinA thAya temAM pAraNA sAthe 1180645 mAsakhamaNa jAya (thAya) ane 46mA mA khamaNanA 25 meM divase zrI naMdanamunijIe kola karyo hoya te saMbhavita che. prazna 875-avadhijJAnanA viSayaH' ema kahI jaNAvela be bhedamAM bhavapratyayika avadhijJAnanuM kSayapazama nimittathI judApaNuM mAtra deva-naraka bhavane aMge niyamita thAya che temAM e sivAya bIjo hetu koI kahevAya kharo ? samAdhAna-bhavapratyayamAM prathama to tenuM kAraNa kSayopazama ja che, chatAM te bhavano kSayopazama gheMsanA gAMThIyA jevo hevAthI keI kALe paNa te manaHparyAya AvaraNanA kSayopazama tarapha ke kevalajJAnaAvaraNanA kSaya tarapha vadhavA deja nahi, ane kSayapazama pratyayamAM AgaLa vadhavAnI te chUTa che. kSaya pazamavALuM anavasthita paNa heya jyAre A bhavaprayika avasthitaja hoya che. bhavapratyayamAM nathI te palyopama ke sAgaropamanA kAle vRddhi ke nathI to teTale kAle paNa hAni vaLI te bhavapratyAyanI prAptimAM AtmapariNAmanI sahAya teTalI vRddhi thAya ke hAni thAya te paNa tethI jJAnanI vRddhi-hAni thatI ja nathI AvAM kAraNothI lakSaNanA prayatnane prasaMga chatAM " vividhiH' ema bheda jaNAvyA te vyAjabI che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 samAdhAna prazna 876-deva ane nArakInA bhavane aMgeja je avadhi ke vibhaMga thAya che to pachI asaMsI tiryo jyAre palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA AyuSyavALA nArakI ke deva thAya che tyAre teone aparyApta avasthAmAM avadhi ke vibhaMga, ekakeya kema nathI hetu? ane jo deva ke narakamAM utpanna thaI paryApta thayA pachI bhava laIe to zuM samyagdaSTi ke nArakIone aparyAptapaNAmAM be jJAnavALA mAnavA? samAdhAna-saMmUrijhama mAtra bhavanapati ane vyaMtaramAM tathA prathama narakamAM ja jAya che, mATe alpa gaNI avivekSA hoya athavA saMsInI apekSAo ja vyutpatti karI hoya. zrImalayagirimahArAjA prajJApanAmAM ephakhuM jaNAve che ke samyagdaSTine manuSya ke tiryaMcanuM AyuSya purUM thAya ke tenA anaMtara samayeja deva ke narakamAM janArane traNeya jJAna heya che. e apekSAe samyagdaSTinI mukhyatAe bhavapratyaya evo vyapadeza hoya. asaMsI cha kAla vakhate samyagdaSTi na ja hoya. prazna 877-zrIbhagavatIjI ane prajJApanAdimAM zrutajJAna karatAM matijJAnanA paryAye, "anabhilAya paryAyone paNa matijJAna jANe ema kahI vadhAre jaNAvyA che tyAre tasvArthakAra te matijJAna karatAM zrutajJAnane mahAviSayavALuM kahe che to zuM samajavuM ? samAdhAnatatvArthakAra mahArAjA mokSamArganA uddezathI jJAnano adhikAra mukhyapaNe letA hovAthI te lakattara zratane zruta tarIke jaNAve che (le che, ane tethI ja zrutanA aMgapraviSTAdika vibhAge kare che, ane matijJAna tarIke mAtra vartamAna viSayane jaNAvanAra ikiya ane mananAja jJAnane le che ane te paNa pariNAmika rUpavALuM le che, tethI trikAlanA padArtho odhA deze sarvadravya sarvabhAva te sarvAnA vacanathI jaNAya che ema gaNune zrutane teo mahAviSaya gaNe che upadezathI ke tenA anusAra thatA jJAnane matijJAna na gayutAM mRta gaNIne tene mahAviSaya gaNe che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara prazna 878-zrImedhakumAranI dIkSA thaI temAM samyaktvanI sAthe sarvavirati thaI ema kharUM? 80 samAdhAna-neharuna' anuttaki medavumAretti che jya' nAma / parivaDio ya kamase kalAu sigdha ahijjei // 92 // aha jAvvaNamaNupatto ahilasaNijja suragaNAnapi / to pariNai dhUyAo naresarANaM surUvAo // 93 // tatthAgao kayAivi siri vIrajiNesaro viharamANo / tassa tie ya sou jiNadhammaM sAvao jAo // 94 // aha vihariUNa bhayava puNaravi tatthAgao tao dikkha / mehakumA gidda saMviggo tassa pAsammi // 95 // -akAle medhanA dehada (dAhalA) dhAriNIrANIne thayA hatA te anusAre te kumAranuM 'meSakumAra' evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM hatuM. anukrame te vaye vadhatA gayeA, meTA thayA ane kalAone jaladI zIkhI gayA. / / 2 / pachI devIothI paNa icchanIya yauvanane pAmelA medhakumAra meA'TA me'TA rAjAonI sArA rUpavALI kanyA-kumArikAone paraNyA 5 93 5 kAIka divasa bhagavAn mahAvIramahArAjA vihAra karatA tyAM AvI samavasaryAM ( tyAre ) teozrInI pAse dharmAMte sAMbhaLIne te meghakumAra zrAvaka thayA eTale samyaktva ke samyaktva sAthe te dezivaratine pAmyA / / 945 pachI bhagavAn zrImahAvIramahArAjA dezAMtare mAM vihAra karIne bIjI vakhata jyAre rAjagRhI AvyA tyAre savega pAmelAA pAmelA evA medhakumAre teozrInI bhagavAna zrImahAvIradevanI) pAse dIkSA aMgIkAra karI pA! maladhArihemacaMdrAcAya viracita bhavabhAvanAmAM jaNAvAyelAM A vacanethI siddhaja che ke zrI medhakumAre pahelAM zrAvakapaNuM pALAneja dIkSA lIdhelI che. (bhagavAna mahAvIranA kevalajJAnanA pahelAM cAmAse medhakumAranI dIkSA mAnanArAe A uparathI vicAra karaze ) Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 81 prazna 879-zrInaMdIsUtramAM avadhijJAnanA cha jemAM pratipAtI' ane "apratipAtI" evA bheda gaNyA che ane zrItatvArthamAM avasthita ane anavasthita evA bheda kahyA che te te zI rIte samajavuM ? samAdhAna-zrInaMdIsUtramAM eka vakhatanA avadhijJAnane aMge bheda gaNyA hoya ane tethI pratipAtI, "apratipAtI bhedo gaNe, ane zrItatvArthamAM cAvata avadhijJAnane vicAra lIdhela hovAthI avasthita bhedamAM sarakhAvaTa chatAM anavasthitamAM pratipAtI levA sAthe navuM utpanna thanAra "avadhi paNa lIdhuM (gayuM) che. prana 880-tatvArthakAra jyAre anavasthitamA "vadhatuM , ghatuM 2, ane vadhatuM ghaTatuM 3 e traNeya bheda le (gaNe) che, te pachI 1ddhamAna ane ahIyamAna" e be bheda gaNavAnI jarUra zI? samAdhAna-vardhamAna bhedamAM aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgathI kramasara vadhatuM ane hIyamAna"mAM sarvalekamAM dekhIne anukrame ghaTatuM avadhijJAna lIdhuM che, paNa aniyamita rIte vadhatuM ane aniyamita rIte ghaTatuM avadhi jaNAvavA mATe anavasthitamAM vRddhi ane hAni be judAM ane bheLAM lIdhAM che. prazna 881-tatvArthabhASyakAra mahArAjA matijJAnAdine saddabhAva kevalajJAna thAya tyAre hoya ke na hoya e bAbatamAM "cita cita' kahIne hovAnuM ane na hovAnuM jaNAve che, paNa pitAne mata jaNAvatA kema nathI? samAdhAnaje ke matijJAnAdinI sAthe kevalajJAna hoya ane na hoya evA banne prakArane bhASyakAra vinA nAme jaNAve che paNa graMthakAranI zailI hoya che ke pitAnA matane paNa vinA nAme jaNAve. tethI teo ema jaNAve che ke A mahArAdvArA karAtuM vyAkhyAna AcAryavanuM che ane vita' ke jethI je mane lAge che te jANavuM chuM, paNa khuda sUtrakAra mahArAja "sAvAeM' kahIne spaSTa kare che ke Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara matijJAnAdine sadabhAva kevalajJAnanI sAthe na hoya. vaLI bhASyakAra mahArAja paNa apratipAtI avadhijJAnane jaNAvatAM "vasvAntaH ema kahI kevalajJAnanI prApti thatAM apratipAtI avadhijJAna paNa cAlyuM jAya" ema spaSTa jaNAve che. ' prazna 882-zrInaMdIsatramAM "jyAM mati tyAM zrata ane jyAM mRta tyAM mati hoya" ema kahe che, tyAre tavArthabhASyakAra mati hoya tyAM zrutanI bhajanA kema kahe che? samAdhAna-zrInaMdIsatrakAramahArAja sAmAnya zrutajJAnane aMge kahe che ane tethI tenA akSarAdi bheda kahe che jyAre zrIvArtha kAra mahArAja mokSopayogI zratane aMge kahe che ane tethI aMgaAdija bheda pADe che. prazna 883-zrIgajasukumArajIne kSatriyatpanna (kSatriyANIthI utpanna thayelI) samA nAmanI brAhmaNa kanyA, e eka ja strI hatI ke bIjI koI strI hatI ? samAdhAna-zrIgajasukumArajIne kumanAmanA rAjAnI putrI prabhAvatI nAmanI bIjI strI paNa hatI. (pravajyAvidhAnavRtti). pazna 884-hAlikanA jIvane bhagavAna zrI mahAvIra mahArAjAnA jIvanI sAthe siMha ane tripRSThanA bhAvathI saMbaMdha che ke tenI pahelAM paNa saMbaMdha khare ? samAdhAna-bhagavAna mahAvIramahArAjAne jIva jyAre vizAkhabhUtinA bhavamAM hato tyAre te siMhane (eTale ke hAlikane) jIva vizAkhanaMdI tarIke (vizAkhAbhUtinA bhAI tarIke) hato. udyAnamAM rahevAnA kAraNe tyAM vairanI jaDa baMdhAI ane mathurAmAM karAyelI hAMsI prasaMge teNe ghaNuM balavALo thavA sAthe tene mAravAnuM 'niyANuM" bAMdhyuM. bha bhamIne vizAkhanaMdIne charva siMha thayo ane vizAkhabhUtine jIva Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 83 (zrImahAvIrabhagavAnane jIva) te tripRSThavAsudeva thayA. tripRSThavAsudeve siMhane cIrI nAMkhIne mAryo. chelle bhave te siMhane jIva "kAlika thayo ane pachI devazarmA' tarIke thayele paNa teja gaNAya che. prazna 885-AnugAmika avadhijJAna ane anAnugAmika. avadhijJAna e be bhedamAM jemAM utpanna thayela avadhijJAna avadhijJAnavAlAnI sAthe kSetrAMtaramAM Ave te AnugAmika ane na Ave te anAnugAmika ema kahevAya che, paNa te avagAhanAnA kSetranI apekSAe gaNavuM ke dazyakSetranI apekSAe gaNavuM ? samAdhAna-navArthabhASya ane tenI TIkAmAM anAnugAmikanA adhikAramAM "catra sthita " arthAta "jyAM rahelAne utpanna thAya" e vigere kahevAthI temaja "padmAvezapuruSajJAnavat' ema kahI je daSTAnta Ape che. ane "yatra sthAne" arthamAM "upAzrayamAM kAyotsargarUpa sthAnamAM ema le che tethI avagAhanAnuM vyAvahArika sthAna gaNAya. zrInaMdIsUtramAM sAMkaLe bAMdhelA dIvAnuM dRSTAnta hovAthI dazyakSetranI apekSAe anAnugAmikapaNuM levAya AnugAmika bhedamAM te zrI svArthamAM sUryanA prakAzanuM ane dhaTanI raktatAnuM ane zrInaMdIsUtramAM sAthe rAkhelI sagaDInuM daSTAnta che tethI temAM avagAha ke dRSyakSetrano bheda nahi paDe. prazna 886-tatvArthamAM viF: zeSALA ema kahI manuSyane ane tiryaMcane AnumAmikaAdi cha bhede vALuM avadhijJAna jaNAve che te nArakI ane devatAne avadhijJAnanA e cha bhedomAMthI koI paNa bhede heya ke nahi? A samAdhAna-zrIAvazyakaniyuktimAM "gAnumitro 3 e gAthAmAM nArakI ane devatAne AnugAmika nAmanA medavALuM ja avadhijJAna heya ema jaNAvela che. vaLI bosiMgAdi' ema kahIne paNa jaNAve che ke deva ane nArakInuM avadhijJAna AnugAmikaja hoya vaLI dareka devatA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara ane nArakIne avadhijJAnanuM bhavane aMge niyamitapaNuM hevAthI te avasthita bhedavALuM hoya che. vaLI te devanArakInA bhava sudhI nathI paDatuM mATe te apratipAtibhede che eTale AnugAmika avasthita ane apratipAtibhedavALuM ja avadhi te devanArakIne hoya che. anAnugAmi, pratipAti ane vardhamAna ke hIyamAna bhede teone na hoya. mATe nara tathA tiryaMcane ja te cha bheda heya. prazna 887-devatA ane nArakIone je avadhinuM niyata kSetra che te potapotAnA sthAnamAM hoya tyAre to ThIka, paNa jyAre teo potAnA sthAnathI ane dakSakSetrathI bahAra jAya tyAre paNa teTaluM avadhi Agala vadhe ke nahi ? samAdhAna-sthAna ke dasthakSetranI paNa bahAra janAra devanArakIne paNa svapramANamAM avadhi rahe che ema mAnavuM joIe anyathA cAra devaleja sudhInA devatAo vAlukAprabhAmAM mitrane sAtA devA ke zatrune asAtA devA jJAna na hovAthI jaI zake nahi, ane bhavanapatinA paramadhArmika devo narakamAM avadhijJAna vagaranA thaI jAya. phakta Uva lekamAM anya devanI nizrAe jAya che tyAM avadhi vadhavAno saMbhava nathI. nIce nIce dekhavAne svabhAva avadhine je gaNAya che te A sthAne ghaNo ja upayogI che. pra848-punamana kSaye caudaze punamanuM paNa ArAdhana mahepAdhyAya zrIdharmasAgajI jaNAve che te caudaza-punama bheLAM na kema gaNAya ? samAdhAna-punamanA kSaye caudaza-punama bhelAM na thAya, paNa terazane kSaya mAnI teraze caudaza ane caudaze punama thAya, temAM caudazane divase punamano bhoga hovAthI ane teraze caudazane bhoga hevAthI, caudazapunamanuM paNa ArAdhana thaI jAya. tyAM bhoganI hayAtI hoya che ane ArAdhanA thAya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna prazna 889-punamanA kSaye tapasyA mATe pAkSika cAturmAsika chanuM dRSTAMta kema kIdhuM che? samAdhAna- 5khI ane caumAsInA chaThThanA abhigrahavALA kaMI eka divase be upavAsa karI letA nathI, paraMtu eka divase chaThThanuM paccakhANa laI bIje divase pUruM kare che. tevI rIte teraze caudaza mAnI te divase karelo tapa caudaze mAnelI punamathI puro thAya che, mATe e daSTAMta che je ema na mAnIe te beya divasanA pauSadha, brahmacarya ane sacirAdityAganA niyamavALAe zuM ekaja divasa pAlana karavuM ? AjJAnuM bahAnuM zAstra ane paraMparAthI virUdamAM na cAle. prazna 890-parvatithinA kSaye pahelAMnI aparvatithino kSaya karAya che, te zA AdhAre ? samAdhAna-prathama te " pUrvA tithiH " vAkyamAM parvatithinA kSaye pahelAMnI tithine ja parvatithi karavAnuM kahyuM, tethI ApoApa kSaya Ave che. vaLI tattvataraMgiNakAra cekhA zabdomAM jaNAve che kecaudazane kSaya hoya tyAre teraze caudaza karavI ane te divase teraza che ema kahevuM ja nahi vaLI te divase terazana vyapadeza karanArane mUrkha gaNyo che. je teraza-caudaza bheLAM gaNIe to tithine bhoga zarU thAya tyArathI tithi aMgenA niyama pALavAnA rahe Akho divasa pALavAnA rahe nahi ane tithi bese te pahelAMnA samaye khAdhela sacittAdinI AloyaNa ApavI ke levI paDe nahi, kemake teraza AdinI to bAdhA hatI ja nahi sUryodayanA pahelA bhAgathI te dine caudavA mAnavAmAM Ave te ja Akho divasa niyama vigereno saMbaMdha rahe, ane je ema mAnIe to cokkhuM thayuM ke terazane kSaya kare. vaLI terazacaudaza bheLA hoya ke caudaza udayavALI hoya temAM thayelI niyamavirAdhanAnuM prAyazcitta sarakhuM nahi apAya. sarakhuM apAya to teraza kyAM rahI? prAyazcittaAdimAM caudazaja che ema ephakhuM zAstrakAra kahe che mAtra murnAdikamAM te teraza gaNAya e vizeSa kAraNa che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara prana 891-bhagavAna zrI mahAvIrahArAje priya mitranA bhavamAM kAnI pAse sAdhupaNuM lIdhuM ? ane tyAM dIkSA paryAya keTale hato ? samAdhAna-bhagavAna zrI mahAvIra mahArAje priya mitranA bhavamAM pATalAcArya pAse sAdhupaNuM lIdheluM che ema zrI pradyumnasUrijI pravajyAkulakanI TIkAmAM jaNAve che keTaleka sthAne te AraTAryanuM nAma chilAcArya paNa jaNAvAya che, ane temane dIkSA paryAya pAMcaDa varSane, zrI pradyumna- surijI jaNAve che, keTaleka sthAne koDavarSane dIkSA paryAya kahela che. prazna 89ra-bhagavAna zrI mahAvIra mahArAje zrInaMdananA bhavamAM aDhAra pApasthAnaka varjatAM, cha pApasthAnaka rAtribhojana gaNIne, sirAvyuM che ane ratiaratine nathI gaNuM tenuM kema? samAdhAna-kaSAya ane rAgadveSamAM ratiarati AvI gaI, ema gaNune ratiarati na lIdhAM heya ane rAtribhojananI bhayaMkaratAthI te hiMsAne varjavAmAM AvI jAya chatAM juduM lIdhuM hoya te asaMbhavita nathI. prazna 893-zrIAryarakSitasUrijI zrIvAsvAmI pAse ujajayinI bhaNavA gayA tyAre zrIbhadraguptasUrijIne je nircAmaNuM karAvI te ujajayinI mAMja ke bIje ? samAdhAna-zrIbhadraguptasUrine karAvelI nirdhAmaNuM ujajayinImAM nathI, paNa bIje che. nirdhAmaNA karAvyA pachI ujajayinI AvyA che ane rAtre ujayinIthI bahAra rahyA che. ujajayinImAM paNa de upAzraye utarIne AvyA che. prazna 894-zrIkalpasUtramAM sthavirAvalI keTigaNa ane vajI zAkhAno adhikAra Ave che paNa caMdrakulane adhikAra kema nathI ? samAdhAna-AcArya mahArAja zrIvAsvAmInA zrI vajusenasUriziSya, AcArya hatA, temanA bAradukAlI paDavA pahelAMnA ziSyonI paraMparAne Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 87 ullekha tyAM thayo che, ane tethI zrIcaMdrasUri samaMtabhadrasUri vigerenAM nAmo je vartamAna gacchanI paraMparAnI paTTAvalImAM che te zrIka9pasUtramAM nathI. prazna 85-nAgendrakula, nAgilIzAkhA eka che ke judA judA che ? samAdhAna-AcArya bhagavAna zrIharibhadrasUrijI zrInaMdIsatranI TIkAmAM nAphavaMta padane artha " nAruM e kahe che, tethI te eka heya te nA kahI zakAya nahi. zrIkalpasatra sthavirAvalImAM to AryanAgila AcAryathI nAgilazAkhA ema jaNAvela che, arthAta kalpasatramAM nAgila evuM nAma nathI ApyuM ane caMdra-nitikuleAdinI vyAkhyA paNa nathI emaja caMdra, nivRti, nAgendra ane vidyAdhara A cAreya sAthe hatA. prazna 896-abhavyajIvone AbhogikamithyAtva heya ke nahi ? samAdhAna-mokSane meLavavAnI IcchA jene thAya te aMtyapudagalaparAvartavALo heya che ema zrIharibhadrasUrijI mevAsagovi nananca' ema kahI jaNAve che. arthAta chellA pugalaparAvarta sivAya bIjA pugalaparAvaromAM eTale ke adhipudagalaparAvarta bAkI hoya te tyAre jIvane mekSa meLavavAne vicAra paNa thAya nahi, tethI mokSanA sAdhana tarIke kudevAdinI ArAdhanA abhavyane na heya. sAMsArika kAraNe, paulikabhAve to te sudevAdi ane kudevAdi bane ArAdhe. prazna 997-je vakhate puname caumAsI thatI hatI tyAre caudaze paphakhI ane puname caumAsI thatI hatI ane hamaNAM traNa caumAsIe pakhI thatI nathI, tethI 5khI paDikAmaNanI saMkhyA ghaTI tenuM kema? samAdhAna-caudaze paphakhI ane ASADhI Adi puname caumAsI, evo niyama hato, paNa pUrvadharoe caudaze caumAsInI AcaraNa karI tethI pakhI te divase thatI nathI. paphakhI caumAsI bheLAM na thAya tethI te paphakhI baMdha karI. AcaraNane bahAne vartamAnamAM zAstra ane paraMparAne uThAvI daI parve uDAvavAnI koI vAta kare to te mArga kahevAya nahi Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgare kAlikAcArya mahArAje eka divasa sakAraNa, saMvatsarImAM pAchaLa karyo tethI zuM e bahAne alpajJa niSkAraNa eka divasa vaLI pAchaLa karI zake ? te te kalpanAthI ATha divasanI oLI ane sAta divasanI aThThAI paNa te bheLaseLa tithivALAne mAnavI paDaze. rUpiyAmAM ane samAya to pachI paphakhI, umAsI ane saMvatsarIe devasI kema karAya che? tathA saMvacharI karanArane rAI devasiAdi karavAnI jarUra zuM nahi kahe ? prazna 898-meghakumAranA ja hAthInA chelA bhavamAM dAvAnalathI bacavA mATe mAMDalAM traNa karyA ke eka karyuM? samAdhAna-sAmAnya rIte kapasubedhikA vigeremAM eka mAMDaluM rdhAnuM kahe che. ane jaNAve che ke varSanA Adi, madhya ane aMtya bhAgamAM te hAthI te eka mAMDalanA tRNavRkSAdine nAza karato hato; paNa mAladhArI zrI hemacaMdrasUrijI mahArAja bhavabhAvanAmAM traNeya vakhata traNa mAMDalA judAM judAM jaNAve che ane sAthe jaNAve che ke paheluM ane bIjuM mAMDaluM bharAI gayeluM dekhIne tyAMthI pAcho vaLI te trIje mAMDale gaye. prazna 809-zAstrakAro karmamAsane te niraMza hovAthI vyavahAramAM levAnuM kahe che to dhArmika parvonI ArAdhanA kayA mAsanI apekSAe karavI ? samAdhAna-pAkSika, caumAsI ane saMvacharImAM 'punarasaE rAphuriyALa" "gzvasathavA tiyALa" ane "sinnisacarADukiyA" ema anukrame bolAya che, te je karmamAsanI apekSA na laIe te bolI zakAya ja nahi. kAraNa ke nakSatra, caMdra, saura ke abhivarditamAMthI koI paNa mAsanI apekSA letAM barAbara paMdara, eka vIza ane traNa sATha divasa pakSa vigeremAM thAya ja nahi. eTale pakSa vigerenA rAtridivasa je saMkhyAmAM belAya che te karmamAsanI apekSAeja bolAya che. praksa 900-bIja, pAMca, AThama, agIyArasaAdi tithio, caMdramAsanI tithionI apekSAe thAya ke karmamAsanI apekSAe thAya? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna samAdhAna-zAstrakAre cekhA zabdothI tithinI utpatti caMdranA cAra uparathI ja jaNAve che mATe bIjaAdi tithio caMdramAsanI apekSAe thAya che paphakhI, caumAsI ane saMvacharI je karmamAsanI apekSAe parasaAdi divasevALA belAya che tenI paNa caudazaAdi tithio te caMdranA cAranI apekSAeja levAya che, ane temAM caMdranI apekSAvALI tithio paNa paMdara vigere jarUra hoya che. jaina jyotiSa pramANe tithine kSaya che ke dareka bAsaThame divase thAya che, chatAM tiyi tyAM nAza pAmatI nathI. mAtra je tithi sUryodayane pharasatI nathI tene kSaya thayo ema jenotiSa mAne che. eTale jema karmamAsamAM pakSaAdinA paMdaraAdi divase hoya che temaja pAkSikaAdi pratikramaNonI vacce tithio paNa paMdara vigere barAbara thAya che. eTale tithi kSaya pAme tyAre sUryodaya te tithimAM na hoya, paNa tithine nAza to cheja nahi. ane evI ja rIte laukikaTIpaNA pramANe tithi vadhe te paNa te paDavA-bIjaAdi paMdara tithione nAme ja hoya che, mATe be sUryodayane pharasanArI tithi vidhI kahevAya te paDavAAdi paMdarathI anya koI salamI tithi heyaja nahi. mATe paMdara Adi bolavuM teja vyAjabI che. prazna ha01-bIjaAdi tithionI jyAre ArAdhanA karavAnuM zAstrakAro kahe che tyAre te te bIjaAdi tidhione AraMbha jyAre jyAre thAya tyAre tyAre te te bIjaAdi tithionA zIlaAdi niyamo zarU karavA ane te te tithio samApta thAya tyAre tyAre te zIla AdinA niyama pUrA karavA e vyAjabI kema na mAnavuM? samAdhAna-zAstrakAroe paphakhI, umAsI ane saMvacharI mATe upavAsa, cha ane aThThamanI tapasyA karavAnI jarUra jaNAvI che, ane te upavAsaAdi paccakhANomAM "sUre jANa' Adipado rAkhelAM che, tethI bIjaAdi tithionI ArAdhanA karanAre zIlaAdinA niyama karanAre te mUlyathI zarU karavA ja joIe ane bIje sUryodaya thAya tyAM sudhI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 sAgara pAlavAja joIe vaLI zAstromAM AThama, caudaza, punama ane amAvAsyAne divase saMpUrNa pauSadha karavAnu jaNAvela che ane saMpUrNa pauSadhavrata paNa saMpUrNa heArAtrane aMge che. rAtribhojananI vikRti paNa sUryanA AthamavA pachI thatI rAtrine aMgeja che, mATe tapaccakkhANamAM sUryanA uddaya astaneAja pUrA saMbaMdha che ema mAnavu' ja joie. jo ke aheArAtranI utpatti sUryaMnA udaya ane astathIja che paNa sUryamAsa 30 divasane hovAthI tene sauratithi kahevAya ja nahi. arthAt upavAsa Ai uccAra kamAsanI apekSAe, tithienI ArAdhanA caMdramAsanI apekSAe ane vrataniyamAdi aheArAtranI apekSAe karAya che. Ama hAvAne lIdhe tumAsa jyAre e thAya tyAre eka avasarAtra mAnIne tenI AgalI tithine kSINu mAnavAnI jarUra thaI jAya che paNa vRddhi te| hoya ja nahi, paNa zAstromAM je 'atirAtra' kahIne vRddhi jaNAve che te tithinI vRddhi mATe ke sUrya divasanI vRddhi mATe nathI paNa aherAtranI vRddhi mATe che. jo tithi laie teA parphe vadhavI joie ane saura divasa lae tA 6 divasa vadhe mATe ahArAtra ja cha vadhe ema samajavuM. prazna 902-'tuM khAlaka che. aNusamaju che ane dharmane ajAN che' evA mAtApitAnA kathananA uttaramAM, 'jANuM chuM te nathI jANute ane nathI jANatA te jANuM chuM' ema kahevu vyAjabI che ? samAdhAna-atimukta muni mAtApitAne ema jaNAve che ke-rAga ane dveSa e e AlavALA hAya te bAla kahevAya, paNa huM teA rAgadveSane TALavA taiyAra chuM ane temAM kharI samajaNu bharaNuthI bacavAmAM ane durgatithI AtmAne bacAvavAmAM gaNAya. temAM AyuSyanA abhAvathI maraNa thAya che e samaju chuM. paNa mArUM maraNa karyAM? kema ? keTale kAle ? ane kayAre thaze? e huM jANatA nathI. (arthAt aniyamitapaNe maraNa Ave che mATe samajaNutI sAthe janma-maraNane TALanAra saMyama mArga levA joie.) vaLI jIveA naraka, tiya ca, manuSya ane degatimAM bhame che te Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 91 kyA prakAranAM karmabaMdhanathI te huM nathI jANato, paNa pitAnAM karmothI jIva cAre gatimAM bhame che ema jANuM chuM. (arthAta cAreya gatimAMthI bacavA mATe mArA AtmAne saMyamamAM joDI dauM chuM ke jethI te karmo lAge ja nahiM) AvI rIte atimuktaka kumAre potAnA bALapaNane abhAva jaNAvI, maraNanI aniyamitatAthI saMyamanI utAvaLatA kAraNarUpa jaNAvI kuTuMbanuM azaraNapaNuM jaNAvI cAreya gatithI bacAvanAra saMyamanuM zaraNapaNe jaNAvyuM tethI mAbApe dIkSA apAvI. A hakIkata mATe juo aMtagaDa sUtra pA* 24 atimutta kumAra ammApitaro evaM va0-bAlesi tAva tuma puttA! asaMbuddhesi0, kiM naM tuma jANasi dhamma ? tate se atimutte kumAre ammApiyaro evaM va0-evaM khalu ammayAto! ja ceSa jANAmi ta ceva na yANAmi ja ceva na yANAmi ta ceva jANAmi / taeNa 'taM ahamutta kumAra ammApiyaro evaM va0-kahanaM tuma pusA ! jaceva jANasi jAva ta ceva jANasi ? ta0 se atimutte kumAre ammApiyaro evaM-jANAmi aha ammatAto ! jahA jAeNaM avassamariyavva, na jANAmi aha ammatAto ! kAhe vA kahiM vA kaha vA kecireNa vA?, na jANAmi ammatAo ! kehiM kammAyayaNehiM jIvA neraiyatirikkhajoNimaNussadevesu uvavajjati, jANAmi Na ammAyAto ! jahA satehiM kammAyANehiM jIvA neraiya jAva uvvjjti| prazna 903-atimukta munie dezanA sAMbhaLIne vairAgya meLavyo hato ke svayaM meLavyo hato ? samAdhAna-zrIbhagavatIjI tathA zrIaMtagaDa e be sUtromAM temane adhikAra che temAM zrIbhagavatIjImAM je atimukta munine adhikAra che temAM mAtra pAtrone tarAvavAnA adhikAra sivAyane IriyAvahI ke kevalajJAnane adhikAra nathI, zrIaMtagaDasUtramAM to bhagavAna zrIgautamasvAmIjI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sAgara sAthe gAmamAMthI AvI bhagavAna zrI mahAvIradevanI dezanA sAMbhaLIne vairAgya pAmyA, ema spaSTapaNe jaNAve che. prazna 904-atimuktamunijIne temanA mAtApitAe dIkSA letA kavA mATe zuM kahyuM ane atimuktamunijIe tene zo uttara Apo ? samAdhAna-atimuktamunie dharma sAMbhaLavAthI pitAne vAgya thayele jaNAvI, mAtapitA pAse dIkSAnI AjJA mAgI tyAre mAtApitAe jaNAvyuM ke, "tuM bAlaka che, aNasamaju che, ane tuM dharmane zuM jANe ? tyAre temaNe uttaramAM ema jaNAvyuM ke- he mAtAjI ! he pitAjI ! huM je jANuM chuM teja nathI jANato ane je nathI jANato eja jANe che." prazna 905-jANuM chuM te nathI jANatA vigere kahenAra atimukta muni keTalA mRtane dhAraNa karanAra hatA ? ane iriyAvahIne paNa khare artha nahotA jANatA e kharuM? samAdhAna-te ardhamattA (atimukta) munijI agIyAra aMgane dhAraNa karanAra hatA ema zrIaMtagaDasUtrakAra jaNAve che. teo iriyAvahIne artha nahotA jANatA" e vacana zAstrathI virUddha che. rAmadIno artha jANatA hovAthI te pazcAttApa thayo ema upadezaprAsAda kahe che. prazna 906-zrIAryarakSitarijInA pitAnA prasaMga pachI cola pado niyamita thayo mAtrakanI pravRtti thaI ema kharUM ? ane ArakSitasUri mahArAje kAla karyo tyAre temanA pitA hatA ? samAdhAna-(Ava 0i 0 rU01) kuLa, jAhida gachatuvANahakuDiAba bhasuttANi Na muyai, mattaeNa ceva sannAbhUmi gammaha-AyariA bhaNati-ANeha sADaya', tAhe bhaNai-kiM ettha sADaeNa ?, diluja divva, colapaTTao ceva bhavau, eva tA so celipaTTa gihAvio Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna pA. 310-jahA'ha' vaTTio phaggurakkhiassa guTThAmAhilassa ya tahA tumhehiM vaTTianvaM / __pravrajyAvidhAne pR0 7 mavRttyA vartitavya' me bandhau mama ca mAtule / sAdhusAdhvIgaNe'nyasmin / uttarAdhyayane pA. 97-jai mama juvlenn| tAhe te bhaNatiacchaha tubbhe kaDipaTTieNa / mattaeNaceva sannAmUmi gammai / ANeha sADaya', tAhe bhaNai-kiM ba sADaeNati, ja dahabba ta di8, colapaTTao ceva me bhavau evaM tA seo colapaTTapi gihAvio . 27rU svi maNi vada purANaass guTThAmAhilassa ya tahA tumhehi'vi vhiasv| A vigere pATho jenArane spaSTa mAlUma paDaze ke zrI AryarakSitasUrijInA vakhatathI calapaTo niyamita thayo nathI. "nagna" zabda je tyAM vAparyo che te lapaTTAne lIdhe ja che; nahi ke sarvathA vastranA abhAvane lIdhe. vaLI "mAtraka ApIzuM" evuM vidhAna nathI karatA paNa "mAtrathI Thalle javAze" ema kahela che. sthavirakalpanA cauda upakaraNomAM asalathI mAtrakanI hayAtI hatI. ema kahI zakAya ke je mAtrakane upayoga saMjJAbhUmimAM (thaMDilabhUmimAM) na thato hoya athavA sAmAnya sAdhu mATe na thatuM hoya te vakhatathI sAmAnya sAdhu mATe paNa thayuM hoya athavA anyadarzananI sattA ke mahattAne aMge zAsananA bacAva, ke helanAnA nivAraNa mATe, cauda upakaraNanA mAtrakathI juduM mAtraka rAkhavAnuM karyuM hoya tethI zithilatAnI AcaraNa na gaNAya. AcArya mahArAja pitAnA kAla vakhate bhAI ane mAmAnI bhalAmaNa kare che paNa pitAnI bhalAmaNa nathI karatA tethI temanA kAladharma vakhate temanA pitAnI hayAtI hovAno saMbhava nathI. prabhAvaka caritramAM "mAtula, bhrAtA ane pitA" ema kahI bhalAmaNa karI" ema kahyuM che paNa "pitA" zabda pahele na hovAthI mAtra Adara jaNAvI pUjyapaNuvALA anya purUSo lIdhA gaNAya. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , sAgara praksa 997-bhagavAna zIvajIsvAmIjIe cha mAsanI ummaramAM mAsica isu ja e vacanathI dIkSAvALA gaNAyA che, vaLI AvazyakanI zrIharibhadrasUriAdinI TIkAomAM paNa traNa varSanI uMmare dIkSA dIdhI' ema lakhyuM che. yugapradhAnamaMtramAM ATha varSa gRhasthapaNA paryAya lakhyo che. te e traNeyane meLa kema maLe ? samAdhAna-bhagavAna zrIvajIsvAmIjIne temanI mAtAe sAdhune vaherAvyA te apekSAe cha mahinAnI dIkSA mAnI che. ATalA mATe ja zAstrakAroe zayyAtarakulamAM vajIsvAmIjInuM pAlana thatuM hatuM tyAM paNa "yugapayA ya se do' ema prAsukathI poSaNa jaNAvela che. pachI traNa varSanI vaye rAjasabhA sudhI temanI mAtAnI takarAra pahoMcatAM, tyAM paNa pariNAmamAM rAjasabhAmAM rajoharaNane svIkArathI dIkSAthI alaMkRta karavAmAM AvyA ane zayyAtarane tyAM na rAkhatAM te dIkSita vajIsvAmIjIne sAdhvInA upAzraye rAkhyA. pachI ATha varSanI vaye vaDI dIkSA apAI pachI sAdhvIne upAzraye rahevuM baMdha karyuM, tethI vaDI dIkSAnI apekSAe ATha varSa gRhasthaparyAyamAM gaNyA. A sivAya bIjuM paNa samAdhAna bahuzruta kare te te nA nahi. prazna 908-sAdhuo sAdhu pAse AleyaNa le che tema sAdhvIo sAdhvIo pAse AleyaNa kema nathI letI ? samAdhAna-sAdhvIone jema daSTivAda na bhaNAvAya tevI rIte AryarakSitarijI pachIthI AcAraprakalpaAdi che sUtra ApavAnA niSedhane aMge sAdhvIone paNa AyaNa levAnuM AcAryAdika sAdhuo pAse ja hoya che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 95 prazna 909zrI AryasiMhagirijInA ziSyanI gaNanAmAM, zIvajasvAmIjIne AryasamitasUrijI karatAM pahelAM kema kahyA samAdhAna-zrIArya samitasUrijI to zrIvajIsvAmIjInA arpaNa pahelAnA dIkSita hovAthI moTAja che paNa dhanagirijI mahArAjanA sAhacaryathI zrIvajIsvAmIjIne kramAMke bIjA (bIje naMbare) gaNyA che paNa AgalA paraMparA calAvatAM AryasamitasUrijInI brahmadIpikA zAkhA pahalI laI pachI vajIsvAmIjInI zAkhA lIdhI che te dhyAna bahAra javA devuM nahi. prazna 910-zrIvajasvAmIjIne purI" nAmanI nagarInA zrAvakoe 'cityapUjAja mahAna dharmanuM aMga che ema mAnIne puSpa lAvavA vinaMti karI che? samAdhAna-purI' nAmanI nagarInA zrAvake zrIjinekta dharmanA sarva aMge aMga tarIke mAnatA hatA, paraMtu bauddhoe, rAjA potAnA dharmane hovAthI, IrSAne lIdhe phUle rokAvyAM hatAM. yAvata paryuSaNa sarakhA devatAnA anukaraNathI paNa mahApUjA karavAnA divaso chatAM puSpa na maLavAthI zAsana helanA gaNI te TALavA zrIvAsvAmIjIne vinaMti karI. ane tethI kamane paNa zrIvAsvAmIjIne puchapa lAvavAnuM mana thayuM, ane tethI ja te prasaMgane aMge, zrIniryuktikAra mahAtmA, anyazAsana taraphathI thatI avahelanA ane zAsananI prabhAvanAnA muddA jaNAve che, paNa prajAne. muddo jaNAvatA nathI. bIjA sAdhuo je AnuM AlaMbana le te phaTa gaNavAmAM AvyuM che. prazna ha11-zIvajIsvAmIjInA samaya sudhI munio prAyaH vanamAM rahetA hatA ema kharuM? samAdhAna-zrAvikA jayaMtInuM prathama zayAtarIpaNuM, susthita AcAryanuM ka95kane tyAM rahevuM. zrI AryasuhastisUrijInuM yAnazAlAmAM rahevuM, brahmacaryanI navavADe, zrIAcArAMga tathA zrIdazavaikAlikamAM jaNa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dika sAgara vAyela zabdarUpAdithI vasatinI pratibaddhatA tathA tenA anatikrAMtAdi bhedo Adine jANanAre tema na mAne, kathaMcita vanavAsanI to nA nahi. prazna 91ra-zrInaMdIsatrane racanAra keNa, zrIdevavAcakacha ke zrIdevahiMgaNikSamAzramaNa che? samAdhAna-zrInaMdIsUtrane uddhAranArA zrIdevavAcakacha che. temanA gurUnuM nAma zrIdUSyagaNIjI che, ane teo zrI AryamahAgirijInI paraMparAmAM che ane zrIdevaddhigaNikSamAzramaNajI te sAMDilyagaNInA ziSya che ane zrI AryasuhastisUrijInI paraMparAmAM che ema naMdIsUtra ane kalpasUtramAM spaSTa che. lekhana dvArA sarva sUtronA uddhAraka hevAthI zrIdevaddhigaNikSamAzramaNajIne zrInaMdIsUtranA kartA kahe to judI vAta. prazna 913-keTaleka rathAne "caMdrakula' lakhAya che. keTaleka sthAne "caMdragaccha lakhAya che tenuM kAraNa zuM ? samAdhAna-eka AcAryanI saMtatine kula ane sApekSa kulanA samudAyane gaNa ane gaNanA samudAyane saMdha kahevAya evuM zAstrIyavacana vicAratAM jaNAze ke-amuka paraMparAnI apekSAe caMdrakula hoya ane jyAre temAMthI bIjA gahenA bheda jUdA nIkaLyA hoya tyAre teja caMdrakulavALAne ja caMdraga7 (gaNa) lakhAya, gaccha zabdanuM mUla vaDagaccha pachInuM jaNAya che. prazna 914-zrIAryarakSitachanI ummara dIkSAnI vakhate keTalI ? samAdhAna-zrIpaMcaka95cUrNimAM seLa varSa pachI zaikSaniSphaTikA nAmane deSa mAbApanI rajA na hoya te paNa nathI lAgato ema jaNavavApUrvaka zrI Arya rakSitasUrijInI dIkSAne zaikSaniSphaTikA delavALI jaNAve che. tethI temanI dIkSA vakhate ummara selanI aMdaraja heya, ane yugapradhAnamaMDikAmAM temane gRhastha paryAya agIyAraja varSane lakhelo che, keTaleka sthAne te paryAya bAvIsa varSane jaNAvAyo che te tyAM zaikSani. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna pheTikA gaNAya nahi. mAtra rAjAdinA udmavyAjananA bhayathI anyatra gayA che mATe rAjAdinI apekSAe tyAM te doSa levAya, paNa sAmAnyataH sela varSa pachIja rajA vagara paNa dIkSA thAya temAM niSphaTikA deSa nathI ema zrIbhASyakAra tathA zrIcUrNikAre ephakhuM lakhe che. prazna 915- zrIyaMrakSitasUrijIne svargavAsa vIra saMvata 184 mAno ke 583mAM mAna? samAdhAna-goSThA mAhilanu nipaNuM vIrasaMvata (nirvANa) 584 varSe thayuM ema zrIAvazyakaniyukti, zrIuttarAdhyayananiyukti tathA zrI vizeSAvazyakabhASyamAM spaSTapaNe jaNAvela che ane AcArya mahArAjanA kAladharma pachIja geSThA mAhila niva thayela che saMbhava che ke strI varSanI gaNatarIe cemAsAmAM AcAryazrIjane kAladharma thayo hoya ane mAsA pachI ceSThA mAhila nidbhava thayA hoya. prazna 916-zrIkAlikAcArya mahArAjadvArA ujayinInA gardabhilla rAjAne ucaheda thayA pachI tyAMnI (ujajayinInI) gAdIe koNa beThuM ane tene rAjyadharma kaye ? samAdhAna-je zAhine tyAM zrIkAlikAcArya mahArAja rahyA hatA te zAhi ujajayinInI mukhya gAdIe beThe ane jeDe AvelA bIjA zAhio mAMDalika tarIke thayA ane teo jainadharmane ja rAjyadharma gaNatA hatA. ema zrImAladhArI hemacaMdrAcArya mahArAja puSpamAlAvRttimAM jaNAve che. pArasadezamAM rAjAne zAhi tarIke ane rAjAdhirAjane zAhanazAha tarIke gaNatA. teone vaMza hovAthI teo zakakula athavA zaka tarIke gaNAyA. prana 917-vijayasUvALAoe papana ghaTaghaTa vicAra lakhe che temAM zrI kAlikAcArye sabhA samakSa kalasUtra vAMcyuM". ema jaNAve che tenuM kema ? samAdhAna bhagavAna zrIharibhadrasUrijInA vakhata sudhI te sarvatra saMvacharIpaDikamaNuM karIne ja sAdhuo zrIkalpasUtranI pAMcamI vAcanA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara sAMje ja karatA hatA. mAtra zrInizIthacUrNikAra karatAM pahelAMthI AnaMdapuramAM mUlacaityamAM ja divase kalpasUtra vaMcAtuM hatuM. eTale te vicAra pramANe nathI te 993mAM AnaMdapuramAM vAcanA thaI. ane tethI tene zarU karanAra zrI kAlikAcArya mahArAjA paNa nahetA prazna 918-te "dhaTAghaTamAM jaNAvyuM che ke pAMcamanI saMvacharIne palaTe AnaMdapuramAM putranA zokane nivAravA leke AvavAnA hatA tethI thaye ane yuvasenarAjAe AjJApUrvaka karAvyuM te zuM sAcuM che ? samAdhAnazrInizIthacUrNiAdi pramANika zAstromAM te saMvacharInI tithinuM parAvartana pratiSThAnapuramAM thayeluM che. jokenA anuyAyipaNAne lIdhe Indramahatsavane lIdhe karAyuM che ane sAtavAhana rAjAnI vinaMtithI karAyeluM che. mATe ghaTaghaTa vicAramAM je A pramANe lakhyuM che te zAstrathI virodhI hAIne samyagdaSTione mAnavA lAyaka ja nathI. te ghaTAghaTamAM A pramANe lakheluM che- adhunA lokA:! zRNvantu bhAdrapadazupaklazcamyAM zrIkAlikamUrINAM vArSika parva karaNIyamasti ataste / sUrivarAH dhruvasenarAjAnamAhUya kathitu lagnAH / bho rAjan ! paJcamyAM vArSika parva asti taLAI jAntacaM kArA tA rAzA mAM svAmina! tAM, 'logaviruddhazcAo' iti vacanAt paJcamyAM asmAkaM putrazokanivAraNArtha sarvAH prajAH AgamiSyanti tadA zrImatAM pAveM vArSikapa mahotsavArtha mamAgamana na bhaviSyati, ataH SaSThayAM vArSikaparva kartavyam / iti kathayitvA rAjA svasadane gataH / atha taH sUripAdaiH sarva gItArthAnAcAryA zca sa melya rAjAvadAtaH kathitaH, tadA savai gItArtha rakta-yUyaM mahAprabhAvakA: zrImad vIravacanata: tatrabhavatAM vacana pramANa, para paSThyAM vArSika pavana jAyate / kutaH ?, Ayuranityam / atazcaturthyA vArSika parva kartavyam / iti gItArthAnAM vacanamurIkRtya caturthyA saMghasamakSa rAjapurassara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna vArSi pratimA tumea iaa vadhAre AzcaryanI vAta to e che ke-eja ghaTaghaTa vicAramAMja "sAhaLA rA' vigere be gAthA AvI che tethI dhruvasena rAjAe saMvacharInI tithi palaTAvarAvI" evuM tenuM lakhANa juThuM kare che. prazna 919- vizva vastuzI UrjA mANI zu thaTwsvaina sta, pa cAturmAsiphAi jhA nA ti" ema e ghaTAghaTamAM tavataraMgiNune nAme jaNAvyuM te sAcuM che? samAdhAna-ttithI mAMDIne '' sudhIne pATha te tattvataraMgiNImAM che, paraMtu "vara'thI laI je Agala pATha che, te AsuravALAe juThTho lakhe che, tattvataraMgiNakAra te badhI puname mAnya gaNe che. juo gAthA 5 (pAMca)mInI TIkAne pATha 'yadyapyAgame cAturmAsikasambandhinyastisraH paurNamAsya amAvAsyAzca puNyatithitvena mahAkalyANatayA prakhyAtA ArAdhyatvenoktAstathApi kvApi zrAvakANAM kevala paupadhavratamevAzritya sAmAnyena gRhItA dRzyante atastadapekSayaiva yuktayo dRzyante. prazna 920-ghaTaghaTa vicAramAM jaNAve che ke - 'yadA pUrNimA kSIyate yadA tattapaH trayodazyAM kriyate, tadanaMtara caturdazyAstapaH kriyate, yatazcAturmAsika caturdazyAM vartamAnatvAt (mAna) pUrNimAdinastu kSaya prAptaH ataH trayodazyAM pUrNimAyAstapaH pUryate, tapovinimaye saMmeAhA naiva kaay:| arthAta punamanA kSaye tene tapa teraza karavo ane pachI bIje divase caudazane tapa kare, kemake caumAsI caudazamAM che, ane punamane dina to kSaya pAme che, mATe teraze punamano tapa kare, tapanI pheraphArImAM muMjhAvuM nahi. AvuM AnaMdarivALAnuM kathana kema na mAnavuM ? samAdhAna-prathama te punamanA kSaye tene tapa teraza karavAne heta Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sAgara tA zrIhIrasUrijI, kSINapunamanA tapanA mATe cAyAM'ema spaSTapaNe kahI deta, paNa tryAzIvatu ce:' ema dvivacanathI na kaheta; mATe upara jaNAvela AnaMdasUrinuM vacana zrIhIrasUrijInA kathanathI virUddha che. vaLI vyavahArathI paNa teraze punama karavI ane te punamathI bIje divase caudaza karavI ema karavuM e adhaTata ja che. e badhA karatAM zrIhIrasUrijI jyAre bAreya mAsanI puname inheM tiddIna maLyuM ni'evA zrAddhatikRtyanA vacanathI ArAdhavA lAyaka gaNe che tyAre A Ana MdasaravALA traNa caumAsItIja punameA ArAdhavA lAyaka che' ema jaNAve che ate tethI mAsI caudaza e vigere' khele che te sarvothA khetu ja che A sthAne eka vAta AnaMdasaravALAnI DhaMgadhaDAvagaranI che te dhyAnamAM rAkhavI. te vAta e che ke--AnaMdasUrivALA traNa punameA je caumAsInI che teja ArAdhavA lAyaka mAne che, paNa khAreya mAsanI punameAne ArAdhavA lAyaka mAnatA nathI. ane tethI te AnaMdasUrivALA caumAsI punamanA kSaye terazane kSaya mAne che, ane te sivAyanI nava punameAnA kSaya hoya tyAre paDavAne kSaya mAne che, chatAM A uparathI paNa eTaluM teA cesa che ke-navAmatavALAnI mAphaka caudaza ane punamane bheLAM mAnIne bananArA bheLaseLapa'thIe teA nathI teA devasUravALA ke nathI te| ANusUravALA, kemake punamanA kSaye devasUravALA bAreya mAsa terazanA kSaya kare che ane ANusUravALA traNa caumAsInI vakhate terazaneA ane nava vakhata paDavAnA kSaya mAne che. jo ke tapa teA atikrAMta ane anAgatakAle paNa banI zake che, paNa tevA tapanI vakhate te tithinI mAnyatA karavI te te| niSprayeAjana ane ayeAgyaja kahevAya vaLI AzcaryanI vAta teA e che ke-caudazanA kSaye terazanA kSaya karI caumAsI ke pakSI teraze thAya paNa punamanA kSaye pakSI umAsI teraze na thAya evuM kathana vyAjakhI gaNAvA mAge che kSayanA prasaMgamAM sAmAnya tithine bhAga levA, teraze caudazane ane daze punamanA bhAga che, paNa teraze teA kSINu punamane udya, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 101 samApti ke bhaga ekaDeya nathI te pachI teraze kayA kAraNathI punama mAnavI ane punamane tapa zAthI yogya gaNAya? prazna 921-jyAre TIpaNAmAM punamanI vRddhi hoya tyAre spaSTapaNe, mAne ke-zanivAre teraza to ravivAre caudaza ane sema tathA maMgaLavAre punama hoya, ane te vakhate zanivAre teraza karavA sAthe ravivAre paNa teraza karAya ane samavAre caudaza karI maMgaLavAre punama karAya che. temAM ravivAre caudazane udaya hato chatAM te divase caudaza na mAnatAM somavAre vagara udaye caudaza mAnI, e sarva udayanA siddhAMtano anAdara karanAra, ane udaya, samApti ke bhoga na hoya tevI tithio te te divase mAnavAthI mithyAvAda bolanAra na kahevAya ? samAdhAnane tithi pramANa karavI ke jemAM udaya heya e vAtane koIpaNa nathI mAnatuM ema cheja nahi, paraMtu A vAta jarUra dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-udayavALI tithine pramANa karavI evA vidhAnanI ja jarUra zI? kahevuM joize ke tithinA prAraMbhanI apekSAe, bhagavaTAnI apekSAe, pratikramaNa vakhate havAnI apekSAe, samAptinI apekSAe, tithinuM ArAdhana karavAmAM Ave te upavAsa, chaThTha, amaAdi na bane, kemake te upavAsa Adi te be sUryodayanAM AMtarAnI sAthe saMbaMdha rAkha nArA che. vaLI dezAvakAzika, pauSadha ane atithisaMvibhAga jevA vrata ke je tithione divase avazya karavAnAM heya che ane te paNa aherAtra ke divasa agara rAtrithI pratibaddha hoya che mATe tithinA prAraMbha, bega ke samApti game tyAre heya te paNa tithine atithinA aherAtranI sAthe saMbaddha karavAne mATe ja je tithimAM sUryodayane saMbaMdha thAya te tithine pramANu gaNavI eTale sUryodayane pharasavAvALI tithi che ema gaNavI ane sUryodayane pharasavAvALI tithi bhale thoDI hoya ke ghaNI heya te paNa tenI hayAtI na gaNavI, paNa kSaya pAmelI gaNavI, upara jaNAvelI hakIkata samajanAre spaSTapaNe samajI zake ke ahIM tithipaNAnuM vidhAna Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 sAgara nathI paNa tithinI gaNatarInuM ane pramANikatA eTale ArAdhanAmAM upayogIpaNAnuM vidhAna che ane te ja vAta zAstrakAre pramA" zabda vAparIne spaSTa kare che ahIM tithinuM vidhAna nathI. paNa tithinI pramANikatA eTale ArAdhanAnI upayogitAnuM vidhAna che paNa te udayayuktatAne uddezIne kahe che ane tethI ja "kSa pUrvAne artha e ja karavo paDe che ke sUryodaya vinAnI tithi hoya tyAre tenAthI pUrvanI udayavALI tithine pramANa mAnavI eTale udayavALI ekamaAdine udayavALI bIja Adi mAnavI ane eja hisAbe "vRddho maryA tathA ne artha eja karavo paDe ke tithinI vRddhi hoya tyAre "1" eTale bIjI tithine ja udayavALI gaNane parvatithipaNe mAnavI eTale jema kSayamAM paDavA Adine udaya bIjaAdinA udayapaNe levo. tevI ja rIte bIjI bIjaAdine sUryodaya ja bIjaAdipaNe mAnavo eTale pahelI bIjano suryodaya e bIjano sUryodaya ja nahi paNa tene paDavAno sUryodaya mAna. ane Aja kAraNathI AcArya mahArAja zrI hIrasUrijI bIjI agIArasa vigerene audayikI tithi gaNe che. ane pahelI bIja vigerene anauyika gaNIne spaSTapaNe paDavAAdipaNe jaNAve che. A sava hakIkata vicAranArane spaSTapaNe mAluma paDaze ke mAtra ArAdhanAnA aMgeja udayavALI pramANa. pUrvodaya pramANa ane uttaradaya pramANa A vyavasthA karavAmAM AvI che ane tethI zAstrakAre spaSTa kahe che ke udaya na hoya to paNa eTale parva tithino kSaya hoya to paNa uDAvavI nahi. achato pArako udaya paNuM ArAdhanA mATe le ane chato paNa udaya ArAdhanA bevaDAI na jAya mATe na gaNavo. A vastu je barobara magajamAM utaraze to spaSTa thaze kezanivAre ane ravivAre teraza mAnIne, samavAre caudaza tathA maMgaLavAre punama mAnavI teja vyAjabI che. vaLI punama ke amAvAsyAnA kSayanI vakhate te teraze caudazane ane caudaze punama amAvAsyAno bhoga hovAthI jema eka parvanI ArAdhanAnI rakSA mATe karAya che tema be Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 103 parvanI ArAdhanAnI rakSA mATe be uda pArakA levA paDe ane bhogamAtranI apekSA ja rakhAya emAM Azcarya zuM? prazna 922-ghaTAghaTa vicAramAM "jiM caturdazI varNamArI syume sArAccana saMmate taH, varaM cAturmAsakSaNa prANAH nAnyAH " AvI. rIte lakhIne mAsInI punamoja ArAdhavA yogya jaNAve che te zuM sAcuM che? - samAdhAna-AnaMdasUriga7vALAo caumAsI sivAyanI punama mAnavAnI nA kahe ne ane caumAsI te vartamAnamAM caudaze thAya che eTale teone ekapaNu punama ArAdhavAnI raheze nahi. kharI sthitie jema paMcamI svayaM tithi chatAM saMskArI tarIke ArAdhAtI hatI ane saMvacharI palaTI gaI chatAM te paMcamInuM parvapaNuM gayuM nahi ane tethIja zrIzrAddhadinakRtya-tihiA mannani jA tihi samajJa vAre ema spaSTapaNe kahyuM che. arthAta badhI puname ArAdhavA lAyakaja jaNAve che, vaLI tenI ja TIkAmAM paNa "mAsAkhyantara ti te, guiaaN tithInAM litetarASTamIvaturvarIpUrNimAgamAMvAcakSAnAM maLe. " AvI rIte dareka mahinAnI ajavALI ane aMdhArI AThama, caudaza ane punama amAvAsyArUpI cha tithio ArAdhavA lAyaka jaNAvI ja che. mATe bIjI puname ArAdhavA lAyaka nathI evuM AnaMdasUrijIvALAnuM kathana khoTuM che. sUyagaDAMgajamAM lepazrAvakanA adhikAranI vyAkhyAmAM traNa caumAsInI puname je gaNI che te pAMcamane saMvacharI jema mukhyatAe kahe te rUpe samajavI. vaLI te caritAnuvAdarUpa che, vidhivAdarUpe nathI, temaja bhagavatIjI AdimAM sAmAnya rIte ja badhI punama ane amAvAsyA spaSTapaNe tithirUpe lIdhAM ja che, mATe traNa sivAya bIjI puname na mAnavI e beTuM che. prazna kara3-ghaTaghaTa vicAramAM AnaMdasUrivALA lakhe che ke - _ 'yadA ca bhAdrapadasitacaturthI kSIyate tadA tattapaH pUrvasyAM tRtIyAlakSaNAyAM pUryate, yadA paJcamI kSIyate tadA tattapaH pUrvasyAM Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sAgara tithau pUryate / yadukta hIraprazne-yadA paJcamI kSIyate tadA tattapaH pUrvasyAM tithau kriyate, yadA pUrNimA kSIyate tadA trayodazIcaturdazyAH kriyate, trayodazI yismRtau tu pratipadyapIti, atra trayodazI vismRtA tu pratipadyapi ityupalakSaNatvAt- . chaTThI sahiyA na aTTamI terasasahiya na pakkhiya hAi / paDivai sahiya kayAivi iya bhaNiya jiNavariMdehiM // 1 // pratipadyapi, pUrNimAyAstapaH pUryate, vaiyAkaraNapAzaiH udayagatAyAM trayodazyAM caturdazIyate, tadasat, yata audayikyeva ArAdhyate 3yAarthAta bhAdaravA suda pAMcamanA ye tene tapa ethe karavA jaNAve che ane punamano tapa paDavAe karavA jaNAve che te kema manAya ? samAdhAna-zrI vijayadevasUriga7vALA spaSTa paNe punamanI vRddhie terazanI vRddhi karavAnuM lakhe che ane te pramANe atyAra sudhI paNa devasUraga7vALA saMgI ane yati, baMne karatAM AvyA che, ane te pramANe devasUragacchavALAnI mAnyatA jaNAvanAra tithipatraka paNa 1895nuM lakheluM hatuM te chapAI gayeluM che. sAmudAyika lakhANa hovAthI eka kartAnuM nAma na hoya e svAbhAvika che. vaLI junAM pAnAM che ane paraMparA te pramANe cAlu che to pachI tene vartamAna sAdhuo devasUraga7vALA thaIne uThAvaze tenuM zuM thaze? te jJAnI jANe vaLI zrIharipraznamAM sAmAnya rIte paMcamInA tapanI vAta che tene e ANasUravALAo bhAdaravA suda pAMcamane lagADe che te koIpaNa prakAre samyapha kahevAya nahi; kemake je bhAdaravA suda pAMcamano prazna heta to punamanI mAphaka trIja. cotha, beneja lakhata. mANasUravALAe ApelI chaThThI gAthA punamIyAnI kapelI che. zAstramAM punama kaI paphakhI kahetuM nathI, punamIyAe AvI te ghaNI gAthAo jatiSkaDakamAM ghAlI dIdhI che te jyotiSkaraMDakanI TIkA sAthe jevAthI mAlama paDaze AvI gAthAne devasUravALA mAne ja nahi. vaLI A uparathI ja sAbita thAya che ke de sUravALA punamanA kSaye terazane kSaya gaNIne Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 105 teraze caudaza karatA hatA e phakhuM thAya che ane caudaze punama karatA hatA e paNa cokkhuM ja thAya che. dhyAna rAkhavA jevuM che ke-punamane tapa tenI pUrvatithi caudazamAM karI levo ema hIrasUrijInuM vacana nathI. punamane kSaya chatAM teraze te kSayanI vAta na jANI athavA bhUlI gaye to pachI caudaze to punama karI zake nahi kemake caudaza uDI jAya. vaLI cauda punama bheLI karavAnI hatI te terazanI bhUle paDavAe tapa karavAnuM kahetaja nahi. paNa caudaze kaheta ane punamano kSaya chatAM teraze caudaza na karIe eTale caudaze punama na thAya e cokkhuM ja che tethI caudaze caudaza karIne paDavAne divase ja punamanuM tapa karavuM paDe. AvuM ephakhuM terazanA kSayanuM vAkya chatAM bhUlane lIdhe ane api" zabdathI kaheluM pakaDI bese tene zuM kahevuM ? te jANavAnuM jJAnI sivAya bIjAnuM kAma nathI. prazna kara4-Ami nA tidinA vamaLamAra varamALag : sAmAnavatyA-micchavirATa pAve ? e zrAddhavidhiAdimAM kahelI gAthAthI udayamAMja je tithi hoya te ja tithi (AkhA divasa mATe) pramANu gaNavI. paNa udayanI vakhata na hoya tevI tithi (A divasa karAya to AjJAbhaMga anavasthA mithyAtva ane virAdhanAne doSa lAge. ema spaSTa che te pachI parvatithine kSaya hoya tyAre tenAthI pahelAnI je apatithi hoya teja udayavALI tithine bIjaAdipaNe mAnIne ke bIjane bheLI mAnanArAonI apekSAe bIjaAdi mAnIne te paDavAAdine divase bIja AdinI kriyA karanArA AjJAbhaMga Adi dezone pAmavAvALA kema na gaNAya ? samAdhAna-kardhAmi e gAthAthI udayamAM je tithi hoya te pramANu karavI, ane bIjI pramANa karAya to AjJAbhaMga Adi deSa lAge, e jago para bIjItithizabdathI je udaya vinAnI ema laIe to parvatithinA kSaye vagara udayanI tithi je levI paDe temAM AjJAbhaMga virAdhanAdi Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 sAgara deSo lAgavAnuM thAya vaLI adhika tithi hoya tyAre pahelI tithi udayavALI heya chatAM paNa tene choDavI paDe temAM paNa AjJAbhaMga Adi doSa lAge. e kharuM che, paNa bItithizabdathI udaya vinAnI evo artha na kare, paNa jeno paraspara matabhedamAM paNa je besatI tithi mAnanArA tathA pratikramaNanI vakhate heya te tithi mAnanArA tathA AyamatI eTale pUrNatAnI tithi mAnanArA heya tenA khaMDanane mATe A jaNAveluM che ane tema hovAthI bIjItithi e zabdathI besatI, pratikramaNanI ane AthamatI tithi e artha kare. eTale bIja pAMcama Adi badhI tithio sUryodaya vakhatanI levI, paNa je besatI Adi le to AjJAbhaMga Adi doSo lAge, ema sarvasAdhAraNa rIte jaNAvela che. paramatamAM jema saMpUrNa, zuddha, viddha, sama, nyUna,adhikRta Adibheda tathA karmakAla bhAvinI Adi bhede tithinA lIdhA che. tema ahI koIpaNa bIjo bheda levAne nathI. ane je te le to AjJAbhaMga Adi doSo lAge. e artha sarala ane tAvika che, kAraNa ke jenone dina, aherAtra ke rAtrinI apekSAe pauSadha upavAsa Adi karavAnA hoya che, ane te pauSadha Adino AraMbha sUrya udayanI apekSAe ja rahelo che. ane tethI ja tithine AraMbha kriyAkAla Adi laIne kare to pauSadha-upavAsa Adi dinaAdi pramANanA nahiM rahevAthI tathA tithi AdinA AraMbha ane samAptinI apekSAvALA thavAthI akhaMDa na thAya athavA te sAcave to parvatithi mAnya chatAM virAdhanA thAya, mATe Itaratithi mAnavAmAM AjJAbhaMga Adi de jaNAvyA che prazna 92pa-bIjaAdi parvatithine kSaya hoya tyAre te bIjaAdine udaya hoya nahi. temaja te divase paDavA Adine ja udaya hAya, mATe udaya vagaranI bIjaAdi chatAM te divase bIjaAdi mAnanArAone AjJAbhaMgaAdi deSa kema nahi lAge ? kemake "yaM"i e gAthAmAM bIjI tithi karavAmAM te de jaNAvelA che. samAdhAna-prathama to "mie gAthA haMmezAM tithi mAnavAnI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 107 apekSAe che, eTale haMmezAM sUryodayanA pharasAlI ja bIjaAdi tithi levI paNa besatI, pratikramaNa vakhatanI ke AthamatI na levI. e gAthAmAM jeo haMmezAM besatI Adi tithine mAnavAvALA che teone AjJAbhaMgAdi denI Apatti ApI che. eTale kSayanI vakhate pUrvatithi karanAra kaMI besatI AdinI mAnyatAthI paDavA Adine divase bIjaAdi karatA nathI. paraMtu mahinAmAM bAra tithinI ArAdhanA karavI e niyamita che, ane tethI paDavAdine divase bIjaAdi mAnI ArAdhanA kare che ATalA mATeja zrIumAsvAtijIno praoNSa jaNAvAya che ke pUrva tithiH maryA arthAta bIjaAdine kSaya heya tyAre bIjaAdine sUryodaya na hoya ane tethI tenAthI pahelAnI paDavA Adi tithine je sUryodaya tene ja bIjaAdine sUryodaya gaNa kemake tithi te sUryodayane aMge haya, mATe te sUryodaya paDavAne che te paNa bIjano suryodaya mAnI levo. je navIne paDavAmAMja bIja karavI kahe teone paNa paDavAnA sUryodayanA pahelethI pauSadhAdi mATe bIjaAdi mAnavI ja paDaze. ane paDavAnA sUryodayathI pahelAM bIja mAnI eTale sUryodayathI tithino vyavahAra thAya che mATe te sUryodaya bIjano ja che ema mAnavuM ja paDaze ane tethIja paDavo bIja bheLAM evuM kahevAne vakhata rahezeja nahi arthAta kSayanI vakhata potAno sUryodaya nathI. to paNa pArakA suryodayane potAno sUryodaya gaNIneja tithi mAnavI paDaze. emAM je AjJAbhaMgaAdi de thAya che ema mAnIe to zrIumAsvAmitivAcakajIe te deSo lagADavAnI AjJA karI ema mAnavuM paDe paNa zrIvAcakajI mahArAje to parvatithinI ArAdhanAnuM akhaMDitapaNuM tema karIne paNa rAkhavA kahyuM che. prazna 926-bIjaAdinA kSayanIvakhate paDavA Adi tenAthI pahelAnI aparvatithino kSaya kahevo ke paDavo-bIjaAdi bheLAM kahevAM? samAdhAna-TIpaNAmAM to jo ke paDavAAdine udaya hovAthI paDaAdi te divase gaNe paNa dharmArAdhanAvALA to te vakhate paDo Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 sAgara Adi che ema beleja nahi. kiMtu bIjaAdija che ema bele. eTale bIjaAdina kSaye paDavAAdine kSayaja kahe. AvI rIte bIjaAdinA kSaye paDavAAdine kSaya karavAno rivAja saMvata 1615nA pahelethI che, kAraNa ke tavataraMgiNImAM caudazanA kSayanI carcAmAM jaNAve che ke____ 'tatra trayodazIti vyapadezasyApi asambhavAt kintu praayshcittaavividha catuti pavimAnandana vaLI "mukyatAcaturthA veti ca temaja "pi zIva vari ! arthAta caudazano kSaya hoya tyAre terazane caudaza banAvavI ane te vakhate terazane divase teraza che ema kahevAno paNa saMbhava nathI. A uparathI ephakhuM thAya che ke-bIjaAdi parvatithinA kSaye tenAthI pahelAnI paDavAAditithine paDavAAdipaNe belavIja nahi. arthAta paDavAAdine kSayaja gaNa. vaLI prAyazcita Adi je caudazanA kAryo che temAM caudazaja che ema vyavahAra thAya che, arthAta 161pathI pahelAM paNa caudazanA kSaye terazane caudazaja che ema bolavAne vyavahAra hato. vartamAnamAM paNa dharmArAdhanAmAM temaja lakhAya che ane bolAya che mAtra be varSathI hamaNAM nIkaLelA paDavA-bIja ke yAvata terazacaudaza bheLAM bolanArA thayA che paNa zAstro ane paraMparA baMnethI virUddha che ema nakakI che. prazna 927-zAstromAM sthAne sthAne- udaya'mi jA tihI sA pamANamiyarIi kIramANIe / ANAbhaMga'NavatthA- micchattavirAhaNa' pAve // 1 // A gAthAthI spaSTa jaNAvyuM che ke sUryodaya vakhate je tithi heya teja pramANa gaNavI ane bIjI tithi pramANu gaNanAro mithyAtva, anavarathA, virAdhanAnI sAthe AjJAbhaMgane pAme. AvuM spaSTa vacana che te pachI punama-amAvAsyAnA kSaye ane vRddhie terazanI kSaya-vRddhi karatAM vagara udayanI caudaza teraze karAya ane udayavALI caudaza chatAM te divase Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 109 punama karAya e AjJAbhaMgAdi doSavALuM kema na gaNAya? vaLI punamaamAvAsyAnI vRddhie terazanI vRddhi karatAM udayavALI caudaze teraza karavI. udayavALI puname caudaza karavI. e paNa AjJAbhaMgAdi doSathI mukta kema gaNAya ? evI rIte bhAdaravA suda pAMcamanI kSaya-vRddhie trIjanI kSaya-vRddhi karatAM paNa ubhaya prasaMge udayane uDADavAthI AjJAbhaMgAdi doSa kema na lAge? samAdhAna-zAstrakAroe sthAne sthAne "mi nA vidI e gAthA lakhIja che ane udayavALI tithija pramANa jaNAvI che e sarva keIne mAnya che. paraMtu Itaratithi kaI levI e samajavAnI jarUra che. je sthAne e gAthA zrAddhavidhimAM levAmAM AvI che temAM- 'pUA paccakkhANa paDikamaNaM taha ya niyamagahaNa ca / jIe udei sUro tIi tihIe u kAyavva // A gAthA jaNAvatA tithi cA pratyArAnavencayAM cAta sA pramAI ema jaNAve che ane tene aMge Itaratithine niSedha kare che. eTale tithipraveza pUjAdikriyAkAla ke pratikramaNakAla vyAptithI tithi mAnavAmAM Ave to AjJAdibhaMgAdi doSa lAge che. arthAta A prakaraNathI bIjI rIte tithi mAnyatA na rAkhavI eTaluM ja jaNAve che, ema na mAnatA je ema mAnIye ke anudayanI tithi karavA mAtramAM AjJAbhaMgAdi doSa lAge che to pachI kSINaparvatithine ArAdhatAM AzAbhaMgAdi doSo lAgaze. kAraNa ke jyAre bIjaAdimAM sUryodayane sparza heya nahi tyAreja te bIjaAdi kSaya pAmelI kahevAya ane tevI sUryodaya vagaranI bIjaAdie je bIjaAdi tithi manAya to AjJAbhaMgAdi doSa lAgavA joIe. vaLI A gAthAthI udayamAM hoya te tithi karavI ja joIe ema kahIe to paNa bIjaAdinI vRddhi vakhate baMne tithiomAM sUryane udaya pharasele hoya che tethI pahelAnI eka tithi ane te nahi ArAdhanArane AjJAbhaMgAdi deSo jarUra lAgaze ane A vAtane koIpaNa sujJa maMjUra kareja nahi kharI rIte te Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 sAgara caudazanA kSaye teraze terazanuM nAma kahevAne saMbhava nathI, paNa ArAdhanAmAM caudAja che ema kahevAya che. parvatithinA kSayanI vakhate AvI rIte tataraMgira' kahe che ke tethI parvatithinA kSaye tenAthI pahelAnI aparvatithine gaNavI nahi, paNa te divase parvatithija gaNavI. eTale sUryodaya thayo tyArathI caudaza Adi parvatithija manAya eTale aparvane kSaya karanArane to parvanI tithi udayavALIja che paNa jeo aparvatithine kSaya nathI mAnatA, teone parvatithino kSaye aparvamAM karAtA paccakakhANAdi udaya vagaranA che. ane tethI bheLaseLapaMthIo udaya vagaranI parvatithine mAnanArA hovAthI AjJAbhaMgAdi doSo pAme che. vaLI parvatithinI vRddhinI vakhate paNa zrI hIrasUrIzvarajImahArAja bIjI parvatithineja audayika kahe che. arthAta pahelI parvatithine parvatithinA udayavALI ja mAnatA nathI ane tethI pahele divase bIjaAdine sUryodaya chatAM paNa na gaNe. eTale ApoApa te udaya paDavA Adi apavanoja gaNA arthAt parvatithinI vRddhi vakhate pahelAnI aparvatithinAja be sUryodaya thayA, eTale aparvanI vRddhi thaI AvI rIte pUrva ke pUrvatara evA aparvanI vRddhi mAnanArAo to udayane ekaDo mAne che ane tithine ArAdhe che, paNa ekaparvane udaya mAnIne paNa te pahelAM parvane nahi ArAdhanArA AjJAbhaMgAdi deSAne pAmanArA ane vrataniyamano bhaMga karanAra ane karAvanAra che. prazna 928-bIjIAdi parva tithiyonI ArAdhanAmAM kSaya ke vRddhi thAya nahi e ThIka paNa bhAdaravA suda cotha e bIjaAdi parvatithi. mAM nathI mATe te cothanI svayaMvRddhi heAya ke paMcamInI kSaya-vRddhine lIdhe tenI kSaya-vRddhi prApta hoya to bhAdaravA suda cothanI kSaya-vRddhi mAnavAmAM aDacaNa zI? ane e hisAbe bhAdaravA suda pAMcamanI ke cothanI kSaya-vRddhie bhAdaravA suda cothanI kSaya-vRddhi mAnavAmAM aDacaNa zI? ane evI kSaya-vRddhi vadhAre kalyANakamAM mAnI levI. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 111 samAdhAna-prItattaraMgiNImAM caudazanA kSaye terazane divase teraza kahenAra mUrkhaziromaNi gaNyo che. tethI parvanA kSaye tenAthI pahelAnA aparvane kSaya kare eja vyAjabI che. tathA zrI hIrasUrijI AThama, agIyArasa ane punama-amAvAsyAnI vRddhie bIjItithineja audayika mAne che eTale pahelI AThama vigere tithie ArAdhanAmAM AThama Adina sUryodaya ja gaNAto nathI. tethI parvanI vRddhie tenAthI pahelAnA aparva nI ja vRddhi thAya e vAta tamAre kabula karavI ja paDe tema che. have cothanI parvatithi mATe samajavuM ke zrIzrAddhavidhimAM bIja pAMcama Adi pakSanI cha tithio jaNAvIne varSanA parva tarIke saMvacharI judI gaNavela che, mATe bhAdaravA suda cotha bIja Adi karatAM vizeSa parva che, mATe tenI vRddhihAni thAyaja nahi, ema mAnavuM joIe ane tethI pAMcamanI kSaya-vRddhie ane cothanI kSaya-vRddhie jema punama ke caudazanI kSaya-vRddhie terazanI ja kSaya-vRddhi paraMparAthI thAya che ane te zAstrasiddha che, tema trIjanI kSayavRddhi zAstrasiddha mAnavI ja joIe. kalyANakanI ArAdhanA prAye tapathIja heya che, ane chaThaAdi tapano uccAra to sAthe paNa thAya che, tethI AgalA divasa pUrA thAya. ekAsaNAdi dinabaddha kalyANakomAM kSaya-vRddhi nathI ja thatI. prazna 929-kharatare pitAnA jinadattasUrine pATaNathI auSTrikIvidyA sAdhIne rAtorAta jAvA gayA mAne che to vidyAAdithI thayelA vAhane upara sAdhu bese kharA ? samAdhAna-kharatare je auSTrikavidyAthI banelI uMTaDI upara besIne gayAnuM kahe che teja bIjAo auSTrikavidyAne zAstramAM pATha na hovAthI temaja sAcI banelI hakIkatane AdhAre uMTaDI upara besIne gayAnuM kahe te paNa sAdhune vidyAthI banAvelI ke koI paNa uMTaDI upara besavAnuM thAya te dUSita hovA sAthe pramAda sthAna ja che. gazAlAe pote A AtmA bIje che ane A zarIra mAtra zA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 sAgara lAnuM che ema jaNAvavA mAgyuM hatuM. paNa tenA bhakta sivAya te vAta keImAnatuM nahotuM. prazna 930-gozAlAnA vire gozALa jIvatAM bhagavAne mahAvIra mahArAjane zaraNe AvyA che ? samAdhAna-DivRddhA mAnaviyarA naLamuti' evA maladhArI zrI hemacaMdrasUrinA vacanathI ghaNu zrIvIrane zaraNe AvyA che. prazna 931-utsunnakaMdamuddAla nAmano graMtha mahopAdhyAya zrI dharma sAgarajIne kare che ke kaI bIjAne kareluM che ? kharataravALAo to jinacaMdra nAmanI copaDImAM te usUtrakaMdamuddAla zrI dharmasAgarajIno karele kahe che, ane keTalAka tapAgacchavALAo paNa te graMthane jalazaraNa karyAnuM jaNAvatAM te graMtha mahopAdhyAya zrIdharma sAgarajIne kareluM hoya ema dhvanita kare che. samAdhAna-utsatrakaMdamuddAla nAmano graMtha mahopAdhyAya zrIdharmasAgara jIe karela nathI, paraMtu teo karatAM pahelAnA AcAryoe karela che e hakIkata mahopAdhyAya dharmasAgarajInA ziSya je bhaktisAgarajI hatA, temanA vakhatamAM mahopAdhyAya kAla karI gayA pachI temanA matanuM khaMDana karavA mATe zrIbhAvavijayajI mahArAje banAvelA zika7nya' nAmanA graMthathI mAlama paDe che. temAM lakhe ke- 'teSAM caikadA tAdRzarAgadveSavatA bRhacchAlIyena kenacitkRta utsUtrakandakuddAlanAmA grantho nayanaviSayIbabhUva, tatazca te tagrantha gaNipiTakopanISaditi manyamAnAH' te zrIdharmasAgarajInI dRSTimAM kaIka vakhata tevA rAgadveSavALA koIka vaDIpezAlavALAe karele usUtrakuMdakuddAla nAme graMtha AvyA, pachI te dharmasAgarajI te graMthane gaNipiTakanuM rahasya heya nahi ema bhAnatA (hatA) A mahepAdhyAya zrI dharmasAgarajInA virodhInA lakhANa Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 113 uparathI sAbIta thAya che ke usUtrakaMdamuddAlagraMtha mahopAdhyAya zrI, dharmasAgarajI karela nathI. paraMtu vaDIpozAlavALA kaI pUrvanA. AcAryo kare che. A uparathI khoTuM lakhanArane mAnanArA cetaze. ane samajaze ke te graMtha zAstravirodhane lIdhe jalazaraNuM nathI. paNa mAtra viradhIyonI kAkaludIonA lIdhe jalaMzaraNa thayuM che, ane AthI ja upAdhyAya zrIyazovijyajI sarakhA nyAyAcArya ene anusaratI gAthA pUrvapakSamAM te graMthane nAme le che. prazna 93ra-kAMIka AcAInAme ema paNa kahe che ke paryuSaNanI aThThAImAM cAra divasa rAvaNanA ane cAra divasa bhAdaravAnA joIe e satya che ke kema? samAdhAna-zAstranI apekSAe zrAvaNamAsamAM saMvarane pajusaNa heyaja nahi, jene gujarAtI leke zrAvaNa vada kahe che te to zAstranI apekSAe bhAdaravA vadaja che. mATe cAra divasa zrAvaNanA pajusaNanI aDhAImAM joIeja e kahenAra AcArya nAmI hoya to paNa ajANa che ema mAnavuM paDe. vaLI ema laIe ke zAstranI apekSAe cAra divasa bhAdaravA vadanA ane cAra divasa bhAdaravA sudanA levA, te te vAta paNa zAstrathI virUddha che. kAraNa ke caudaze, amAvAsyAo ane paDave paNa kalpane Araba zAstrakAre jaNAve che. mATe kaIka vakhata zrAvaNa (bhAdaravA) vadanA traNa divasa hoya ane koIka vakhata pAMca paNa hoya, ane kaMIka vakhata bhAdaravA sudanA traNa paNa hoya ane pAMca paNa hoya zrIhariznamAM "tuM ya va vAte amAvAsyAdi vA amAvAsyAya tiri vA' arthAta caudaze ka5 vaMcAya ke amAvAsyAdinI vRddhie amAvAsyA ke paDave paNa kaha5 vaMcAya. A uparathI bane pakSanA ke mAsanA cAra cAra divasano niyama kahenArA ajJAnI che ema jaNAya che. prazna ha33-ezanA rA visthApitAputAraguomvirATI pazupAnA para pratimA pAse AvI rIte samavAyAM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sAgara sUtramAM zrIabhayadevasUrijI pharamAvIne jaNAve che ke zrAvakanI pahelI pratimA aNuvratAdiguNarahitane hoya che ane zrIupAsakadazAMga vigeremAM zrAvakone je paryAya vratadhArIpaNAne gaNAvyo che temAM pratimAnuM paNa vahana che eTale pahelI pratimA kevI heya? samAdhAna-vatadhArIyoe pratimA aMgIkAra karI tenA adhikAramAM zrIupAsakadazAMgamAM jaNAve che ke-AkArarahitapaNe samyagdarzanane aMgIkAra e pahelI pratimA che, e apekSAe aNuvratAdi sahitane prathama pratimA heya. zrI samavAyAMgamAM sAmAnya bhUmikAha jaNAvavAnI ape. kSAe aNuvratAdiguNavikala ema kahe che. eTale aNuvratAdi guNo na heya to paNa ekalA samyaktvanA aMgIkArathI prathama pratimA thAya che, evI rIte trIjImAM "vizvaSaSaca' ema je jaNAvyuM che te paNa bhUmikArohanI apekSAeja jaNAvAya che. paraMtu AvA pATha dekhI aNuvrata na ucaryA hoya to pahelI pratimA heya ane pauSadha na karyo hoya tene ja sAmAyika pratimA heya A artha na le. prazna.34-poSa-puSTi kuzaladharmANAM dhatte yadAhAratyAgAdikamanuSThAna tat pauSadhaM teneopavasana-avasthAnamahArAnaM yAvaditi pauSadhopavAsa iti, athavA pauSadha: parvadinamaSTamyAdi tatropavAsa:abhaktArtha: pauSadhopavAsa iti, iyaM vyutpattireva, pravRttistvasya zabdasyAhArazarIrasatkArAbrahmacaryanyApAraparivaja neSviti' bhAvI rIte zrI abhayadevasUrijIe be vyutpatti kare ane eka pravRtti judI jaNAvI kema ? samAdhAna-pahelI vyutpattimAM ahorAtraneja pauSadha Avato hato ane tethI "tti na hAva evI zrIuttarAdhyavanasUtramAM jaNAvela eka rAtripauSadha uDI jato hato. vaLI kuladharmane piSaNa karanArA AhArAdikanA tyAgaja che ema artha thavAthI pUjA prabhAvanA sAmAyikaAdi kuzaLadharmane pivanArA nathI ema thaI jAya tethI tene pravRtti artha na Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 115 mA, temaja bIjI vyutpattimAM parvadivaseja upavAsAdi karavAM te pauSadha evo artha thAya ane jene koI paNa evo mata nathI ke je parva sivAyanA divasomAM upavAsAdi nahi karavAM evI mAnyatA dharAvatA hoya, kharatare je A uparathI parvadina levA mAMge to prathama to zrIabhayadevasUrijIe karelA cAlu arthane amAnya karanAra Thare ane vaLI parva sivAya upavAsa paNa nahi, evuM mAnanArA thaI jAya. AhArAdika cAra prakArano pauSadha parva sivAya na thAya e artha te keIthI sIdhI rIte thaI zake tema nathI. zrIabhayadevasUrijI abhaktArthane upalakSaNamAM na letAM vyutpatti artha ja che ema kahI te arthane vyartha kare che ane parve ke aparve AhArAdikano tyAga karAya tyAre tyAre pauSadhaja kahevAya ema spaSTa kare che. prazna 935-jAtismaraNa jJAnane zrIAvazyakavRttimAM vajasvAmijInA adhikAramAM temaja samavAyAMgAdimAM cittasamAdhinA adhikAramAM saMpattijJAna tarIke kema lIdhuM che? samAdhAna-jAtismaraNajJAna mananI paryAptivALA saMzione ja heya che tethI, athavA saMkSipaNanA bhoja mAtra te jAtismaraNathI jaNAya che tethI, athavA mati, mRta ane avadhijJAne aparyApta avasthAmAM mana sivAya paNa haya, paraMtu A jAtismaraNa to bhavAMtarathI lAgalagATa cAle nahi ane saMkSipaNuM meLavyA pachI ja maLe, eTale geya jJAtA ane avadhimAM saMkSipaNAnI jarUra gaNI saMtAna gaNAyuM heya. prazna 936-parva tithine divase athavA sAmAnyapaNe sacittAhArane oDAya che to AraMbha kema chUTe rahe che? samAdhAna-eTaluM samajavuM joIe ke zAstrakAre Arabha karavAnI AjJA ApatA nathI; tema tenI anumodanA karatA nathI, paraMtu Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara bhAgatAranI lagoTIne hisAbe jeo AraMbha sarvathAna cheDe teone paNa kherAmAM levAtI, sacittavastuno tyAga karAvavA mATe pahelA kaTIbaddha thAya che. munirAjane aMge paNa dhyAna rAkhavuM ke AdhAkarmAdi deSa AraMbhamaya che, chatAM uttaraguNanA ghAtaka gaNAya, ane pAcana ane dhAtananI cha koTI te mUlaguNa ghAtaka gaNAya che. A vaLI utkRSTa zrAvakanA vicAramAM paNa pahele naMbare phAsu eSaNIyA, AhAravALA lIdhA, ane tema, nahi te, bIjo naMbara eSaNIyana nA letAM phAsuno lIdho. vaLI tenA aticAre dekhADatAM sacita ane pratibaddha e be aticAro kahyA chaI apaphava ane duSpaphava auSadhinA aticAra gaNAvyA che e paNa AraMbha karatAM bhakSaNunA deSanI mahattAne aMja gaNAya.. yAda rAkhavuM ke-auSadhinA, jIvonI virAdhanA te sacittAdimAM paNa che, ane vaLAM, eka apaphava duSpakva TALavA mATe te adhika AraMbha thavAne heya, chatAM apakva ane duSpaphane aticAre tarIke gaNuM, jaNAve che ka-pacana-ghAtanaAdi karatAM paNa apakva duSpaphavA, e ghaNuM kharAba che, vaLI zrAvakanI pratimAma paNa sAtamI pratimAmAM sacitta AhAravarjavAne che ane pachI AThamImAMja. AraMbha varjavAne che ane svanimitta thaela, AraMbha to TheTha dazamIe vajavAno che. A badhI vastu samajanAro parva ke sAmAnya divase. sacittane (lIlotarIne). AhAra varjavAmAM khoTA bahAnA nahi kahADe. prazna 937-eka sthAnamAM eka sAdhu hoya ane tyAM bIjA sAdhu Ave te vakhate je utaravAnI vinaMti na kare tene ane vagara rajAe je utare te bemAM kone karyo ko doSa gaNa? Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 117 samAdhAna-zrIabhayadevasUri vigere mahApurUSe zramaNamahAtmA daza prakArano dharma jaNAvatAM "vijJamane jJasAdhutA' ema tyAga-dharmanuM lakSaNa jaNAve che, tethI je sAdhu navA AvatA sAdhune vasatiAdinuM nimaMtraNa na kare te sAdhune sAdhudharmamAMja harakata thAya. vaLI zrIoghaniryuktiAdinA hisAbe pAsasthA ane yathAI paNa vasatinI nimaMtraNAthI cUkatA nahatA ema spaSTa jaNAya che. jo ke zAstrakAree pAsatyAdine avagraha gaNyo ane mA ja nathI. e vAta pAsatyAdinuM kSetra nAnuM hoya ane saMgiyone bahAra nirvAha thato hoya te pAsasthAnA kSetramAM na javuM ema zrIabhayadevasUrijI 12 mA samavAyamAM jaNAve che e uparathI e paNa samajAze ke zrIvardhamAnasUrijI vigere nilsavirahAriritA zrIvardhamAnAbhidhAna" AvA AvA zrIabhayadevasUri mahArAja AdinA vAkyothI vasativAsIja hatA, chatAM prATaNane na preryuM ane zrIjinezvarasUrijI vigere e kema preryuM ane purohitanI vinaMtithI rAjA durlabhe karelA AgrahathI caityavAsIyoe zrIjinezvarasarijIne kema sthAna ApyuM e badhuM paNa spaSTapaNe samajAze. prazna 938-kharatara zrIabhayadevasUrijIne mAne che chatAM teo pahele divase mAtra abhaktArtha ke caturthabhaktanuMja paccakhANa mAne che, ane chaThTha "amaAdinAM paccakakhANa sAthe pahele divase karavAmAM mAnatA nathI te zrIabhayadevasUrijI sAthe paccakkhANa mAne che ke kema ? samAdhAna-bhagavatIjInI TIkAmAM caturthaparyata bhaktone tyAga te caturthabhakta, evI rIte chaThThA Adi bhakta paryatana tyAga te cha aThThama vigere jANavA ema spaSTapaNe jaNAvela che. vaLI samavAyAMgamAM pratimAnA abrikAramAM "aSTamaparyantarantro" ema je jaNAve che te je aSTamabhaktanI ekalI trIjI rAtri hota to lakhata nahi, mATe zrIabhadevasUrijI te paraMparAthI AvatA cotrIzabhakta sudhInAM sAthe paccakkhANa mAnatA hatA ja. vaLI bhagavatIjInI TIkAma koTisahitamAM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 sAgara paNa upavAsaAdinI kerI meLavI che. te paNa sAthe paccaphakhANathI jude jude gaNAya anyathA Adi keTIsahitamAM AvI jAya. prana 999-pravajyA detI vakhata veSa samarpaNa karatAM e ane muhapatti e be vAnAM ApavAM ke e benI sAthe lapaTTo trIje Apa ? samAdhAna-zrIabhayadevasUrijI mahArAja raraLamuttaziza padamAtrA maLela bAtaH " ema jaNAve che tethI veSa apa NanI vakhate calapaTTo sAthe Apavo e yogya che. ekalI muhapattine munaliMga nahi mAnanArA tathA sAmAyikamAM traNe vastu rAkha- nArAja sanmArga gaNAya. prazna 940-sarakhA samudAyavALAe paraspara pahelAM keTaluM vartana karavuM ? - samAdhAna-AsanatyAga karI ubhA thavuM, prAdurNaka ane glAna paNa vizrAmaNAdine hukama mAgo, sArI avasthAthI khasato hoya te paNa pAcho sthApa, ane abhedapaNuM jaNAvavuM. prazna 941-sAdhunI vaiyAvacca karatAM sAdhue zuM zuM karavuM? samAdhAnatattvArthabhAkhyakAra zrIumAsvAtivAcakajI vaiyAvaccanI vyAkhyA karatAM ema jaNAve che ke anna, pAna, vastra, pAtra, pratizraya (upAzraya), pITha (bAjoTha), phalaka (pATIuM), saMthAro vigere dharmanA sAdhanathI tene madadagAra thavuM. zuzruSA eTale sevA karavI, auSadha vigerenI yogya pravRtti karavI. jaMgala, viSama sthAna ke duSTa evA upadramAM emanI sarvathA prakAre sevA bajAvavI e vigere karavuM tenuM nAma vaiyAvacca che ema jaNAve che. prazna 94ra-gaMdharva, nATaya ane vAjiMtra vigere bhAvapUjAmAM gaNavA ke dravyapUjAmAM gaNavA? Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna the samAdhAna-zrI zAMtisarimahArAje gaMdhabvanaTTavAiyalavaNajalArattiyAi ja kicc| mAmi pUyAviya sadgatiya samAcAra | 23 me 202 . gaMdhava, nRtya, vAritra, lavaNa jala, AratiAdi je karAya te badhuM AmiSa- pUjAmAM gaNAya, ema jaNAvI pUyAdugani eyauM uciya' na hu sAhusAhuNijaNassa / sAvacanaksa niyama laviAM sAmamiAsanmAve che 206 aMga ane AmiSarUpI be pUjAo sAdhusAdhvIne ucita nathI, paNa sAmagrI hoya te zrAvakajanene te nakkI ucita che. AvAM vAkyo vicAratAM spaSTa mAlama paDaze ke-nRtya vAjiMtra ane gAMdharvAdi dravyapUjA rUpa che. prazna 943-dravyapUjAmAM samagra sa yamanI virUddhatA kahevAya che te te dravyapUjAnI pUjA satkAranA kAusagnaThArAe prArthanA kema karAya che? samAdhAna-dravyapUjAnI sAthe samagra saMyamane je virodha kahe che te puSpAdinA dravyastavane age che ema puSpAdine dravyastava kahevAthI tathA purU na kRti" ema kahevAthI spaSTa thAya che, vaLI puSpAdinI pUjA karavA mATe icchA na kare, e kathanathI temaja pUrvazAstromAM enI dezanA ane anumodanA hovAthI puSpAdivyapUjAno paNa svayaMkaraNane AzrIneja niSedha gaNAya. pratiSThA ane naMdImAM zrIjinezvara mahArAjanA mastake ane caraNakamalamAM vAsa nAkhavAno adhikAra spaSTa che ane vAsa e dravyaja che. prazna 944-zrIpaMcAzaka ane lalitavistarA vigeremAM "jaya thayA' rUpe praNidhAnasatranI "jaya ane rA" e beja gAthAo jaNAvI che ane kharatara vigere be gAthAoja kahe che, te tapAgavALA je adhika kahe che te teonI kalpita che ane vadhArAnI che ema kema na mAnavuM ? Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sAgara samAdhAna-vaDagacchanI tapAbirUdathI alaMkRtatA nahotI thaI te vakhata thayelA zrI zAMtisUrijInA bhASyamAM "nA vAri tuvavuM e gAthAo praNidhAnamAM jaNAvelI che. vaLI "350 sarva" e gAthAo te zAMtimAM kharatara paNa mAne che. prazna 94pa-caturvidha saMgha maLIne devavaMdana karato hoya tyAre bAInI kahelI thaIo kape ke nahi? samAdhAna-bhASyakAra kahe che ke-purUSa stuti kahe to tethI cAre prakArano saMgha devavaMdana kare, ane bAI thaI kahe to te zrAvikA ane sAdhvIne ja kAma lAge, evI rIte "namo arihaMtAI" kahIne kAusagga pAryA chatAM "paramedinamukkAra samAsArU e vacanathI temaja "puri na jeva thI" e vacana purUSe "namezRMtu" evI rIte cothI thaImAM 188 gAthAthI kahevAnuM che tethI strI banaetu" na bese e jANavuM. prazna 946- tame zu thI bhAvajina banAvaMta vi AdithI sAdhu "nAgarAthI zrutajJAna ane "saddhALathI siddha mahArAjanuM vaMdana thAya che, chatAM devavaMdanane caityavaMdana eTale sthApanAjinanuM vaMdana kema kahevAya ? samAdhAna-jinezvara bhagavAnanI mUrtinI Agala te devavaMdana karavAmAM Ave che mATe tyavaMdana kahevAya che ema bhASyakAra kahe che. prana ha47-keTalAka ema kahe che ke-zrAvake pAkAdika AraMbhanuM kAma pitAne hAthe karavuM te koI paNa prakAre ucita nathI, paNa zakti hoya to mUlyathI karAvavuM, e vastu sAcI che? samAdhAna-zAstrakAra bAra vratanI vyAkhyAmAM spaSTa zabdomAM jaNAve che ke tta 4 (samAraMbha) stra tAjena vA varita uti razcita tattvato vizeSa: pratyuta svayaM ca gamane guNaH IryApathAdivizuddhaH Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 121 Tca nipuchAta yutiditiA te AraMbha pote karyo agara pote (paisAthI rAkhelA) nekarAdi anyadhArAe karAvyo emAM tattvathI keI paNa jAtane pharaka nathI paraMtu pitAne javAmAM (karavAmAM) phAyado che. kemake IpathikI vigerenI zuddhi thaI zake, paraMtu bIjo mANasa to anipuNa hovAthI tenI zuddhi kyAMthI kare? AvI rIte dezAvakAzikane aMge jaNAvyuM che eTaluM ja nahi paraMtu tapagacchanA dhuraMdhara AcArya zrIvijayadevendrasurijI naMdakinI kathAmAM jaNAve che ke sanna ravivA kALa te baLA kuLa vA' arthAta karma vipAkane rUDI rIte jANanAra (hAvAthI) pite hAtheja raI kare che. A vastu vicAranAre mUlya ApIne ja pApa-kaSTa vigere AraMbhanuM kArya karAvavuM lAyaka che, paraMtu zrAvake pote karAya ja nahi evuM kahenArAone sAcA mAnI zake nahiM. prazna 948-keTalAke zrIdevendrasUrimahArAjanA* IriyauM supaDika to kaDasAmaio va sucha pihiyamuho / vimukta samaya kuLag . evI dharmaranamAM yenazreSThinA adhikAramAM kahelI gAthAne AgaLa karI sAmAyika karatAM pahelAM IriyAvahIyA karavAnuM siddha karavA mAge che te zuM vyAjabI che ? - samAdhAna-je ke mahAnizItha ane dazavaikAlikanI TIkA vigerenI sAmAyiAdi kaI paNa anuSThAnanI zuddhi rAkhavI hoya to pahelAM IriyAvahIyA karavAnI jarUra ja che, paraMtu zvenazreSThIvALI gAthA uparathI e vAta sAbIta karavI egya nathI, kAraNake dharmaratnamAM barane pATha che tethI rahAya ekalI IriyAvahIyA paDikakamIne agara sAmAyika laIne sArI mukhavastrikAthI mukha DhAMkayuM che jeNe e zrAvaka deSarahita ane pada chede karIne sahita sUtrano svAdhyAya kare A vaikalpika artha che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 122 ane cenazreSThie paNa ekalI IriyAvahIyA paDikkamIne svAdhyAya karyo che, ema "afa#mikA ya phariya vaM je sannA' arthAta IriyAvahIyA paDikkamIne AvI rIte svAdhyAya kare che. ema jaNavavAthI vaikalpika arthanI siddhi thAya che. prana 949-bhagavAna jinezvaramahArAjanI puSpAdithI karAtI dravyapUjAmAM samagra saMyamanI virAdhanA zAstrakAro jaNAve che, paraMtu keTalAke pANI agni ane vAyukAyanI virAdhanA je dravyapUjAmAM thAya che tene aMge vAstavikatA mAnI phulanA hAre guMthelAja hovA joIe paNa parovelA na levA joIe ema kahe che te zuM vyAjabI che ? samAdhAna-AcArya mahArAja zrIdevendrasUrijI mahArAja zrIzrAddhadinakRtyasatramAM je "jAvAra vefevo pATha phulane mATe che tenI TIkAmAM tacitAripuSpa arthAta pahelAM ane guMthelAM vigere phulee karIne zrAvaka zrIjinezvaranI pUjA kare ene spaSTa jaNAve che phulene mATe virAdhanAne aMge rAyaca de "phulapAMkhaDI jyAM dubhavAya" ema kahIne karAtA vicAra pitAnI luMpakapaNAnI chAyA jema jaNAya che tenI mAphaka lupakapaNAnI bhAvanAne jaNAvanAra che. prazna 950-je baladeva, hariNu ane suthAra pAMcame devaleke gayA temAM hariNane kevala baladevanA vacanathIja rAga thayuM che ke kema? samAdhAna-lpio bina saMvi puSyamAM" arthAta te jaMgalamAM eka juvAna hariNI je saMvegavALo ane rAmanI sAthe pUrvabhavane saMbaMdhavALo hato evA zrI devendrasUrijInA vacanathI rAmanI sAthe pUrvabhavane saMbaMdha hovAthI paNa rAga che. prazna 951-sAdhu tathA sAdhvIne vaDI dIkSA vakhate dibaMdha hoya che ane tethI temanA kula gaNa vigere kahevAya, paNa zrAvaka-zrAvikAonA kula gaNa vigere kahevAya ke nahi ? Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 123 samAdhAna-zrAvaka-zrAvikAone dAna devAnI apekSAe te dizA dekhavAnI hoya che ema zrIpaMcAzakaAdi zAstrakAre jaNAve che, paraMtu temanA AcArane aMge kula gaNaAdi gaNavAnAM heya nahi vaLI kharatarAnA saMdhapaka vigeremAM paNa zrAvaka-zrAvikAne dizAbaMdha mAnanArAone mArgathI virUddha mAnyA che. (vartamAna kAlamAM te keTalAka kharatarAja kulagotrane nAme zuddhamArga choDAve che ane zAstranA vacanathI na samajAvatAM kula gotranA nAme sabhAga choDAvI asanmArgamAM bholA lokone kheMce che. samajuo to ema paNa temane spaSTa kahI de che ke-sanmArga AdaratAM kula getra vacamAM lAve te mithyAtvI heya.) vicAravAnI jarUra che ke je zrAvakone kula-gotra hoya to avirUddha evA paNa sAmAcArInA bhedanI vakhate zrAvakoe kaI sAmAcArI karavI ? sAdhuone avirUddha evI paNa anya sAmAcArI karavAmAM prAyazcita che. mATe zrAvakone kula gaNa manAyA nathI. prazna upara-zrIlaMlitavistarAnA gAmete vigere pATha sarvakAlanA sarvatIrthakarenA tIrthaMkaranA bhavane lAgu na kare ane tIrthakaranA sarvabhavane lAgu kare tyAre bhagavAna mahAvIramahArAjanA parivrAjakapaNane ane mada karavA Adine vAMdho Ave tethI sAvajane artha nitya evo karAya te nityapaNane jaNAvanAra "mA" zabdaja kema mahe? samAdhAna-prathama to sarvatIrthakaranA chellA bhava mATe e vAkya rahe che chatAM sarvatIrthakaronA sarva mATe levA mAge che te yukti ane AgamathI virUddha che, ane mAtra zabdathI mukhyatAe tIrthakara-nAmakarma bAMdhyA pachIthI ema vivakSita levAya, sAmAnya rItie samyaphatvanI prApti pachI ema paNa laI zakAya. jo ke mA te maryAdA vAcaka che ane maryAdA te vivakSite paNa heI zake, paraMtu niya jevA zabdo paNa vivakSAne anusare che ane tethI zrIkalpasatraAdimAM "ni veThThANane artha dIkSA grahaNa karyA pachI (nitya) kAyAne Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 sAgara visarAvanAra e spaSTapaNe karyo che. tethI mane anAdikAlaja artha thAya ema kahenArA zrIkalpasUtrAdine jANanArA ke mAnanArA nathI ema spaSTa thAya che. prazna 953-ekanI pUjAthI badhAnI pUjA ane badhAnI pUjAthI ekanI pUjA thAya che ema jyAre che to pachI tame caritA' vigeremAM bahuvacana zA mATe rAkhavuM ? samAdhAna-senAne vyavahAra karanAra athavA ratnane vyavahAra karanAra rati ke khAMbhAra senA ke ratnane vyavahAra kare tyAre jema sonA ane rananA lakSaNane khyAla karIne ja tene vyavahAra kare che tevI rIte ekapaNa arihaMta bhagavAna Adine namaskAra ane pUjA karatI vakhata arihaMtaAdinA svarUpane dhyAnamAM rAkhIne namaskAra ane pUjA karAya che, eka arihaMta AdikanA namaskArathI ke pUjAAdithI sarva arihaMtaAdine namaskAra ane pUjAAdi thAya che. nyAyanI dRSTie paNa eka dhUmADA ke agni AdinA bodhathI sarva dhUmADA ane agniAdino bodha thAya che ema manAya che. chatAM jJAnane mATe ane svarUpanA nizcayane mATe jema ekanA jJAna ane nizcayamAM te jAtanA sarvapadArthanA jJAna ane nizcayanI jarUra rahe che tema kismataAditI vakhate mAna-tela vigere upara paNa AdhAra rAkhavo paDe che tema dravyanA sadupayoga mATe tathA nirjarAnI vRddhi mATe ghaNuM vyaktio je je arihaMta paNaAdine dhAraNa karanArI hoya tenI namaskArapUjAAdithI bhakti karavAnI jarUra che mATe namo aridaMtALa" AdimAM bahuvacananI jarUra che. vaLI e paNa samajavAnuM che ke jema tyavaMdananI kriyAmAM pahelI theya kahe tyAre eka jinezvaramahArAja jeonI pratimA sanmukha heya teonI kahevAya che, arthAta vyaktinI pradhAnatA che, tevI rIte "nameTSdhu gaM samarsa mavamo mahAvIrasa'e AdinA namaskAromAM eka eka vyaktinI pradhAnatA che ane jema bIjI InI vakhate caityavaMdanamAM covIza jinezvarabhagavAnanI vyaktionI mukhyatA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 15 chetevI rIte "name caritALa" AdimAM sarvakAla ane sarvatrane arihaMtaAdinI mukhyatA che. eka arihaMtabhagavAnanI ArAdhanAmAM paNa jema tevA bhAva vinAnI sAmAnya ArAdhanA sAmAnya phala denArI thAya che ane vizeSa ArAdhanA vizeSa phala denAra thAya che, tevI rIte sarva arihaMtaAdinI sAmAnya namaskAra Adi bhaktithI je nirjarA thAya tenA karatAM je vizeSa bhaktithI vyaktidITha ArAdhanA thavAthI vizeSa nirjarA thAya e svAbhAvika ja che ane tethI jo arihaMtA ane " raghu ja, samasamova mahAsa Adi e bane yathAyogya phUla denAra che. mATe bane karavA yogya che. - praznanA upaja-traNa kAla trisaMdhya cityamAM cayavaMdana karAya e to ThIka paraMtu sthApanAcArya ke je gurUnI sthApanA che temanI AgaLa caityavaMdana je devAdhidevane vAMdavAnI kriyA che te karAya kema?: samAdhAnacaityavaMdanabubhASyamAM zrI zAMtisUrijI ke jeonI! AcArya zrI dharmaghoSasUrijI mahArAja sAkSI Ape che. tethI teothI ghaNuM pahelAM thayelAM che. teo spaSTapaNe ema jaNAve che ke-- __'jiNabimbAbhAve puNa ThavaNA gurusakkhiyA vi kiirtii| ciiva daNa ciya imA,. arthAta jinabiMbanA abhAve sthApanAgurUnI sAkSIe karAtI paNa caityavaMdanAja kahevAya. arthAta jinabiMba sivAya sthApanA sAkSIe devavaMdana karI zakAya. prazna 955- satraqvAyamUtra evI upadezapadanI gAthA che tethI anyamatavALAnA guNone anAdara ane avajJA thavAthI zrIjinazAsananI . anAdarA ane avajJA thAya che ema manAya kharUM? sayAdhAta-zrIzAntisUrimahArAja-- kiMtu suhajhANajaNaga jauM kammakkhayAvaha aNuddhANa / / aMgasamuhe ruhe bhaNiya ciya ta tao bhaNiya // 20 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 sAgara A gAthAthI zubhadhyAna utpanna karanAra ane karmakSaya karanAra je anuSThAna hoya te vizAla evA aMgasamudramAM na maLe to paNa (paraMparAthI thatuM anuSThAna) temAM kaheluM che ema jANavuM. ema jaNAvI jainadharmamAM AdarAelAM anudAno siddhAMtokta na dekhAya to paNa siddhAMta gaNavA jaNAve che. anyadarzanIyenI bhAsakhamaNa jevI tapasyAne paNa bAlata pa spaSTapaNe sUtrakAre jaNAve che. vaLI mithyAtvanuM sthirIkaraNa ke vRddhi thAya tevuM te samyagdaSTithI thAyaja nahi. samyagdaSTinI prazaMsA na karAya ane anAdara avajJA karAya te darzanAcArathI virUddha che. paNa miyAdaSTanA guNane mATe tema nathI, mithyAtvane vadhAranAranI to vAta ja zI ? prazna 956- zrIzrIpAlacaritra, zrAddhavidhi, dharmasaMgraha ane bhaviSyadattakathA jevA arvAcIna graMthomAM ujamaNAne adhikAra che, paraMtu tenAthI prAcIna graMthamAM ughApanane adhikAra che? samAdhAna-AcAryazAntisUrijI aneka pratimA sAthe banAvIne aMge jaNAve che ke-rameTinamukSAra vALamAM 13 paMca ni" arthAta paMcaparameSThinamaskArane tapa karIne tenuM ujamaNuM karavA pAMca tIrthakaronI ekaThI mUrtio kare, vaLI-ALavatavanavA 34mi " eTale kalyANakanA tapanuM ujamaNuM karavA bahumAnavizeSathI bharatakSetramAM thanArA covIse tIrthakaronI mUrtio sAthe banAve. zrIabhayadevasUrijInA vacanathI harizcaMdra upadezamAlAnuM ujamaNuM karyuM che ema mAladhArIya zrIrAjazekha sUri paNuM aMtarakathAmAM kahe che. - prazna 957-jinezvarabhagavAnanI mUrtine AkAra temanI siddhadazAnI apekSAe che ke samavasaraNanI apekSAe che? je sihadazAe hoya to ATha prAtihArya ane mukaTAdi kema? ane samavasaraNanI apekSAe hoya te kAusaggIyAne AkAra kema? samAdhAna ke vyavahArathI samavasaraNanI dazAe pratimAo thAya che ema kahevAya che paNa paramArthathI "viyasa kiyA evA bRhada Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 127 bhASyanA vacanathI muktinI dazAnI apekSAe pratimAo thAya che ane tethI te paryaka ane kAyotsarga e be Asane ja thAya che kAraNa ke e be Asane ja jinezvare mukti pAme che, ane prAtihAyadi to traNe avasthAnI bhAvanA mATe che, strIputrAdi saMsarga kaI avasthAnI uttamatA mATe nathI. samavasaraNamAM to prabhu sukhAsane bese che ane yogamudrAe hAtha rAkhe che. prazna 958-jainamata ane anyamatanA deSa hoya te sarakhI rIte kahevA joIe paNa saMkulAdine pakSa kare nahi e zuM gya che? samAdhAnane puLa saMtAIne je gera samajIllA vimalajasakiktikalio so pAvai nivvuI turiya // 135 // -- e gAthAthI spaSTa jaNAve che ke zramaNusaMdhanA chatA-achatA devane gokhavanAra ane nirmala jazakIrti pAmIne jaladI mokSane pAme che. zAstramAM je kula-gaNaAdinA rAga-dveSa vinA sAce vyavahAra karavAnuM jaNAve che te kSetrAdinA AbhAvya anAbhAvyane aMge che, ane zrIsaMghamAM paraspara mATe che. prazna 959-keTalAka rAmacaMdro jaNAve che ke bhagavAna jinezvaramahArAja tIrthaMkaranA bhavamAM ArAdhaka hoyaja nahi, kiMtu ArAdhya ja heya e zuM yogya che? samAdhAna-bhavya jIvone bhagavAna tIrthaMkara mahArAja garbha ke janmathI ArAdhya ja hoya che. paraMtu bhagavAna tIrthakaro ArAdhya hovAthI ArAdhaka hoyaja nahi e kathana aNasamajanuM che. prathama te teo zAsiddhabhagavAnane namaskAra kare che te siddha ArAdhya che ema dhArIne ja kare che. eTale guNavatI vyaktinI apekSAe paNa teo ArAdhaka bane che vaLI zrIajitanAthajIvigere jinezvaree bhagavAnanI pUjA karI che ema zAstrakAro kahe che to te apekSAe paNa bhagavAna Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 sAra jinezvare te bhavamAM paNa ArAdhaka heyaja nahi e kathana beTuM ja che. paNA 'ArAhaNA par3Aga0 pratipadyAzubhazamana * vratAni vidhivatsamAropya0' se vigere sthAne zAstromAM bhagavAna jinezvaranI ArAdhaka dazAne jaNAvanArA vAkaLyo ane bhagavAnanI dhamakAya avasthA vigerene vAMcanAra vicAranAra to parama ArAdhakabhAva bhagavAnuM tIrthakara mahArAjAne heyaja ema mAnyA sivAya rahe ja nahi. sujJa manuSya e to raheje samajI zakaze ke AcArya, upAdhyAya ane sAdhumahAtmAe potAnI apekSAe ArAdhaka dazAmAM hoya che ane bhaktonI apekSAe ArAdhya hoya che e cokkasa che, eTale ArAdhya ane ArAdhakapaNuM virUddha che athavA bhagavAna tIrthakara ArAdhaka na ja hoya. AvA rAmacaMdranA caMdrakane kaI calakATavALe kahe tema nathI. prazna 960-jatAM ririli' "zApa pAtra maLavAna' bApunegA ' "tistha rAkhI " e vigere zAstrIya pAThe aneka vakhata jAhera karIne bhagavAna jinezvarajInA vartananI anukaraNIyatA naja heya ema sUtravirUddha belanArane samajAvyA chatAM jeo Agraha na choDe athavA sarvathA prakAre anukaraNa karavAnI vAta ja na hoya tema chatAM sarvathA anukaraNano pakSa che ema kahe, ane ema kahI klavAdathI aMze anukaraNa mAnIne paNa anukaraNa sarvathA hAyaja nahi evA kathanane khaseDe nahi tene zAsanapremIyoe kaI lAInamAM gaNavo ? samAdhAna-zAstramAM sthAne sthAne bhagavAna jinezvaradevanI sthiti kathanI ane karaNImAM sarakhI mAnI yathAvAdI tathAkArI mAnelA che e vigere spaSTa chatAM ane deza anukaraNa mAnavAmAM harakata nathI ema paSTa jANyA ane prarUpyA chatAM bIjI bAju anukaraNIyatA heyaja nahi vigere bele te mArgathI virUddha ane asadabhAva bhAvanAthI AbhA ane parane vAsita karanAro gaNAya ane tevA saMsarga ke AlApa paNa zAsanapremIne megya nathI. . . Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 129 prazna -jIva, karma ane e ubhayane yoga A traNeya vastuo anAdi che. A vAkya keTalAka samajaNa vagaranuM che ema kema kahe che? samAdhAna-zAstrakAro chava anAdi che ema mAnI tene bhava anAdi mAne che ane te anAdibhava anAdinA karma saMgathI thayela che. ema je jaNAve che tene anusaratuM e che. mAtra zAstrIya vAkya vairAgyanA hetu tarIke bhavanI anAditA ane AzravanA rodhane mATe bhAvanuM karmanA vegathI thavApaNuM jaNAvavAnI paramArthatA dharAve che. tyAre A vAkya karma ane tene yogane anAdi jaNAvI upara jaNAvela paramAthane pragaTa karavAmAM saraLatA dhAratuM nathI. jIvanuM paryAyarahitapaNe avasthAna nathI e mATe bhAvanuM anAdipaNuM ane bhavanI AkasmiktA nathI e jaNAvavA anAdi karma sayogathI niSpannatA batAvavA je vAkya upayogI hatuM te ahIM traNanI anAditA sAbIta karavA levAmAM uttarottara utkRSTa vikAsane samajAvI zake nahi ja, vaLI yoga zabda vAparavAthI dravyAkarmanI anAditA thAya, ane e rIte te siddhadazAmAM paNa vyakarmarUpa pudagalene saMbaMdha nathI ema koIthI. kahevAya tema nathI. prazna 962-jIva ane karmane yoga eja saMsAra che. e vAkaya bolavAmAM samajaNunI khAmI kema gaNAya che? samAdhAna-vastusthitine jANanAra samagdaSTio spaSTapaNe samaje che ke caudarAjakamAM trasanADI te zuM paraMtu trasa ane sthAvara evA banenA sthAnamAM eka AkAzapradeza paNa e nathI ke jyAM anaMtAnata karma pudagale na hoya, ane te te AkAzamAM avagAhela AtmAo pachI bhale te saMsArI hoya ke mukta hoya teone te saMbaMdhamAM Ave nahi ema te na ja bane eTale yoga e saMsAra na kahetAM karmabaMdha Adine saMsAra kahevAmAM zAsananI chAyA rahe che. A vAta "mane - nigi ' vigeremAM yogazabda na vAparatAM saMyogazabda vAparyo che tethI spaSTa che soga kAraNa ane saMsAra e kArya che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sAgara prazna-963-jIva ane karmanA vegane viga eja mokSa che. A vAkaya paNa tattvanuM svarUpa samajyA vinAnuM che. ema kahe che te zAthI? samAdhAna-A vAthe prathama te vaktAnI mAtra laherI dazA sUcave che. ahIM karmane sarvathA viyoga hyo heta to judI vAta hatI vaLI karma e guNa che ke dharma che? ene vicAra karyo hoya ema jaNAtuM nathI. vaLI saMsArIne nirjarelA karma pudagala te phera vaLage paNa kharAM. paraMtu jema te nAza pAmyA pachI raheta ke vaLagI zaktioe nathI vaLage paNa nahI. A badhI taddaSTi jenAmAM na heya ne AvAM AvAM vAkyo Dagale pagale bele ane navapadanA svarUpane darzAvavA jatAM pitAnA AcArya paNa rAma belAve. evI rIte duHkhamaya; duHkharUpa ke duHkhala ke duHkhaphalaka, duHkhAnubaMdha ke duHkhaparaMparAne phera. mekSa ekAne sukhamaya alaga batAvo. ke karma vaLage nahi te AtmA batAva A vigere vAkyone pharaka tattvaja samaje. 14-usmuttamaguvaDhe sacchaMdavigappiya aNaNuvAi / - paratatipavite ti tiNe ya iNamo ahAchadA // 1 // A thInizIthabhASyanI gAthAmAM prarUpaNAnI bAbatamAM judAM judAM vizeSaNe zA mATe che ? samAdhAnaA gAthAmAM ghaNAM vizeSaNe je ApelAM che te prarUpaNanI yathAvasthitadazA tathA tenAthI viparIta dazA jaNAvavA mATe che. arthAta je koIpaNa manuSya ema kahe ke satramAM lakhelA akSara sivAyanuM sUtrAnusAriyothI belAya nahi te evuM belanAre ja kaMthAcchadI ane juThAM kalaMka denAra che. sUtramAM abaddha evI pAMca hakIkate che ke je koI jage para kahI nathI chatAM manAya che ane Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 131 kahevAya che. vaLI avyavahArarAzi ane vyavahArarAzi evA be vibhAga koI paNa sAmAM jaNAvyA nathI ane vyAkhyAkAree jage jaga para jaNAvelA che. mATe eluM sUtramAM kaheluM ja hoya te kahevAya ema kahI paraMparAgata vastune kahevAmAM bAdha gaNanArA mArgathI dUra che. vaLI pravajyA ane uparathApanAAdimAM tapavigerenI sAmAcArI judI judI rahevAthI tenI judI judI prarUpaNa thAya e svAbhAvika ja che ane pitapotAnI garachasAmAcArIthI virUddha karanAre te te ga7vALe prAyazcittane bhAgI thAya che ane prAyazcittane bhAgI kahevuM paDe che. mATe jaNAvyuM ke sUkta na hoya mUla vyAkaraNanI mAphaka anibaddha hoya chatAM svalpanAthI ubhuM kareluM na hoya tevuM hoya to paNa tevI paraMparAnI samAcArInuM vacana kahenAro yathArbAdI gaNAya nahi. ATaluM chatAM paNa bhagavAna kezikumAre Apela dativigere daSTAnta tathA AcArya mahArAja zrI siddhasena divAkarae jaNAvela ka2vyavasthA yathANaMdanA bhArga2pa thAya, tathA AgamikapadArthanI prarUpaNA karAya, paraMtu dASTranitarIke padArthanI prarUpaNA karanArA yathAidI gaNAya. paNa zAstrakAra mahArAja jaNAve che ke sUtramAM kaheluM na heya mukta vyAkaraNanI mAphaka azruta tarIke na hoya, kiMtu tavAdIoe svaya kalpeluM heya, chatAM te dArjInikarItinI mAphaka sajA arthane anusaranAra hoya te tevA padArthane prarUpanAra koIpaNa prakAre yathArbAdI na gaNAya. AvI rIte jeo gAthAnI vastusthitine na samajatAM "satranA evA akSaro nathI mATe belavA gya nathI' evuM kahenAra rAmacaMdro mArganuM satyAnAza vALanArAja nIvaDe. A prazna 965 zrI sahAcalaNa sarakhA kSetramAM bhagavAna puMDarIkasvAmIchanI Agava cayavaMdana karatAM kahyu che ane riphavALa kema kahI zakAya? Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 sAgara kAraNa ke 'nametyu La" bhAva arihaMtane mATe che ane arditacephsALa' e daMDakapaNu arihaMta bhagavAne mATe che ane zrIpuMDarIka.ravAnIAdi gaNudharA pUjya chatAM paNa azAkAdi AMTha pratihAryAMne dhAraNa karavArUpa attAvALA teA nathI. samAdhAna--azAkAdi ATha prAtihA thI thatI pUjArUpa bhAvaaNuM bhagavAn puMDarIkasvAmI AdimAM nathI e vAta sAcI che paN arihaMta zabdanA ara tarUpa paryAyane aMge kevaLajJAnavALA hAvAthI zrIpuMDarIkasvAmIAdi siddhmahArAjAe pracchantapaNAnA abhAvavALA ane maraNanA ke jJAnAdi nAzanA abhAvavALA che. ane tethI teo paNa bhAva aratA ja che. A vAta samajavA mATe zrIAvazyakacUrNikAra mahArAje 'siddhArM kArada tA' ema jaNAvela che te vicArI levuM. arthAt siddhabhagavAna AgaLa ramatyu na ane arditattve' kahevAmAM zAstrane mAnavAvALAne aDacaNuMja nathI. prazna 966 -vilamanayara sattvavvavAda na sa`so' AvAM zAstrakArAnAM spaSTatA heAvAthI chae jIvanikAyane zastrarUpa evuM agninuM javAlana karavuM e ucita nathI teA pachI AratI ane maMgaLadIvA kema karAya ? samAdhAna--'tikSNa' e vAkaya sAdhudhanI apekSAe che e cekhuM ja che . A vastu vicAravAmAM Avaze te spaSTa thaze ke zrAvakane sUtreA bhaNavAne niSedha che e vyAjakhIja che. kemake kAyanA kuTAmAM ragadolAyela manuSya tila' vigere khele ane sabhaLAve e kevala bakavAdarUpa ja thAya. vaLI AratI ma'galadIvA mATe jete evI virAdhanAnA vicAra Ave te| pachI te gRhasthapaNAmAM raheja kema? bhagavAn zrIharibhadrasUrIzvara. te spaSTazabdomAM kramAve che. kru-asadArabhI jIva jo abhinivezamiyyAvavALA hoya te ja bhagavAn jinezvaramahArAjanI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 137 pUjAmAM virAdhanA gaNe arthAta puSpadIpakaAdimAM hiMsAnA nAmane Agala karI gRhasthane te pUjAthI rokavAvALA te mahA abhinivezavALA sivAya bIjA heyaja nahi. A AratIne khulAse zrIzrAddhadinakRtyanI TIkAthI vizeSapaNe meLavI zakAze. prazna 997-bhagavAna jinezvaramahArAjanI mUrti darzanIya vaMdanIya ane ArAdhya che ema mAnavA chatAM paNa sAmAyikanI avasthAmAM tenA phalanI abhilASA zA mATe "vaLatiyANa' Adi kahIne karAya che? samAdhAna-hajAro varSothI zrAvake bhagavAna jinezvaramahArAjanI mUrtinI pUjAAdi karavAvALA chatAM paNa je sAmAyikanI avasthAmAM vaLavAIAdi bhagavAna jinezvaramahArAjanI pratimAnA vaMdana pUjana AdinA phaLanI prApti mATe kahe che tethI spaSTa thAya che ke zrAvakane sadA kALa eja dharma che ke-bhagavAna jinezvaramahArAjanI mUrtinI pUjA sakArAdinI tIvra ne tIvra AkAMkSA heya. prazna 968-bhagavAna jinezvaramahArAjanI pratimAnI pUjA zrAvakone avazyakartavya tarIke ane pratidina vizeSa kartavya tarIke hoya ane evI sthiti jeonI hoya te ja vAstavika rIte zrAvaka che eTale digaMbara ane sthAnakIyAne te potAne zrAvaka kahevaDAvavAne paNa haka nathI paraMtu sAdhumahAtmAo pAMca mahAvrata rU5 bhAvapUjAmAM tatpara hovAthI teothI "vaMtaLavattiyANa Adi pATha kema bolAya ? samAdhAna-sAdhumahAtmAo mahAvratarUpa bhAvapUjAmAM tatpara che emAM koI jene matabheda karyo nathI. paraMtu dravyapUjAne lAbha e kaMi bhAvapUjAthI virodhI nathI. zuM dhyapUjA dvArA thatI samyakatvanI zuddhi ane pUrvakAlamAM upArjana karela karmanI nirjarA e be vastu bhAvapUjArUpa mahAvratathI virUddha che ? yAda rAkhavuM ke ghara e parigraha heIAzrava che. chatAM tene upAzraya tarIke thato upayoga muni-mahArAjAone paNa Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 sAgara prazaMsanIya ja che. tathA chakAyanA AraMbhathI thatAM AhArapANI pAparUpa che chatAM tenAthI baneluM dAna e evI cIja che ke kevalimahArAja paNa tene anumodanA lAyaka kahe. vaLI dravyapUjAnI virUddhatAmAM nAnAdine pahele prasaMga chatAM bALa ne jIti" ema kahetA nathI, paraMtu puruM na dRSThati ema kema kahe che ? bArIkadaSTithI jenAra spaSTapaNe jANI zakaze ke prathama te zAstrakAro niSedhadhArAe paNa dravyapUjAmAM puSpAdikane ja mukhyapada Ape che. bauddhoe purikApurImAM paNa tene ja niSedha kara vI zAsana helanA karAvI hatI, ane bhagavAna svAmIjIe paNa phula lAvavAdhArAeja zAsananI unnati karI hatI eTale spaSTa thayuM ke kreIpaNa nhAne puSpanI pUjAmAM nyUnatA lAvanAra bhagavAna zrIjinedharanI pUjAnuM vina karanAraja che vaLI manuSya vanaspati ke je ghaNe aMze manuSyane maLatA dharmavALI che te vanaspatinA AraMbhanI icchA kare ke pravRtti kare te AraMbhathI nivRtta thayela koI paNa prakAre gaNAya nahi tema hoI zake nahi mATe te saMbaMdhI AraMbha ane prasaMga devane vAravA mATe Twi" ema kahevAmAM AvyuM. bAkI mahAvratarUpa bhAvapUjAvALAne paNa vaMzavattiyANa' Adi kahI dravyapUjAnuM phala to IcchavA lAyakaja che. prazna 969-cilAtIputrane susumAne mAryA pachI mAthuM laIne jatAM sAdhu malyA, temane dharma pUchyo, e to bhavitavyatA gaNAya ane te saMbhavita paNa gaNAya, paraMtu sAdhue kahelA upazama, viveka ane saMvara e traNa padane artha teNe vAstavika rIte kema jANyo? samAdhAna-eka vAta to cekhI che ke te cilAtIputrane jIva pUrvabhavamAM sAdhupaNAmAM rahele hato, tethI A bhavamAM janmathI adhamatAvALe che chatAM paNa pUrvabhavanA mAtra abhyAsathI ja teNe te padane artha vAstavika rIte jANyo che. jo ke jAtismaraNanuM kAraNa nahi hevAthI jAtismaraNa thayuM nathI. paraMtu pahelAnA bhavanA anicchAvALA abhyAsathI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 135 paNa te traNe padone vAstavika artha teNe jANyo che A vAta zrImaladhArI hemacaMdramahArAja bhavabhAvanAmAM A pramANe spaSTa jaNAve che - to egate hA paribhAvaha akkharANa taann'tth| puvabhavanbhAseNa ya seo evaM tassa pariNamai // 1 // (638 pR.) sAdhu AkAzamAM traNa pada kahIne uDI gayA pachI te cilAtIputra ekAMtamAM jaIne te akSaronA artha vicAravA lAge ane pUrvabhavanA abhyAsathI pUrvabhavamAM virAdhanAvALuM paNa cAritra paLAyuM che tenA saMskArane lIdhe te padone vAstavika artha tene AvI rIte pariNamyo (A uparathI pUrvabhavane jaNAvanAra jAtismaraNAdi na thayAM heya te paNa mAtra pUrvabhavanA sArA saMskArothI manuSyone vAratavika arthano bedha thAya ane vAstavika sanmArganI pravRttio thAya temAM Azcarya zuM gaNAya ?) prazna 970-bhagavAna jinezvaramahArAjAnI AjJAne mAnanArA ane tavAtatvane upAdeya heya tarIke jANanArA chevo sarvAMgasuMdaratAdina mATe sarvAMgasuMdaraAdi tapasyAo kare to zuM teone mithyAtvI gaNavA ? ane e anukAnane zuM garalaanudAna ke viSaanudAna kahevuM ? samAdhAna-je manuSyo bhagavAna jinezvaramahArAjanI AjJAne mAnanArA ane AjJAne Agala karIne pravartanArA che, teo sagasuMdaratAAdine mATe sarvAMgasuMdaraAdi tapa kare to teone mithyAtvI kahenAre ke garala viSaanuSThAna kahenAre bhagavAna hemacaMdrasUrijIne A pATha vicAro___ 'asya ca tapasaH sarvAGgasundaratvamAtuhikameva phala, mukhya tu sarva zAzayA kriyamANAnAM sarveSAmeva tapasAM mokSAvAptireva umiti sAvana, uttarAti' arthAta A sarvAMgasuMdara tapasyAnuM sarvAMgasuMdarapaNuM te prAsaMgika phala che. mukhya to savAnI AjJAe karAtI saghalI tapasyAonuM ekSaprAptija hala che. A pramANe Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 sAgara Agala kahevAtI tapasyAomAM paNa samajavuM. A viSaya tapaudyAnanA lekhamAM zrIpaMcAzakAdizAstronA pAThathI paNa spaSTa jaNAvAyo che. chatAM jeone potAne adhama vizeSaNavALA banavA mATe zAstronA ApelA pATho paNa jovA nathI teonI sthiti te jJAnIja jANe. prazna 971-caityavaMdana, stava ane stuti e traNemAM bhagavAna jinezvaramahArAjanA guNonuM varNana hoya che to pachI te traNemAM pharaka zo ? samAdhAna-caityavaMdana, satotra ane stutimAM bhagavAna jinezvaramahArAjanA guNonuM varNana heya che e vAta sAcI che. paraMtu "multha 'rUpa praNipAta pahelAM je bhagavAnanA guNone varNana karanArUM kathana karAya tenuM nAma caityavaMdana kahevAya che ane temAM vizeSa karIne sthAvara tIrthone ane bhagavAna jinezvaramahArAjAonI pratimAne adhikAra heya che, tethI karIne ja te cityavaMdana belyA pachI " viMvi nAmati" vigere kahI sakalatIrthasthAne ane jinapratimAonuM vaMdana jaNAvanAra sUtra belAya che. vaLI bhAvatIrthakara ane dravyatIrthakarane zakrastavathI vaMdana karyA pachI sakala lekanAM caitya ane paMdara karmabhUmionA sAdhuone vaMdana karavArUpa praNidhAna pachI je bhagavAnanA guNone ane bhagavAnanA InareMdrAdikAe karelA bhaktibhAvane jaNAvanArI racanA bolavAmAM Ave ane jenI pachI bhavAMtarane mATe ane bhaviSyane mATe prArthanArUpa praNidhAna karavAmAM Ave eTale praNAmarUpa be praNidhAne pachInuM ane je prArthanArUpa trIjI praNidhAna karavAnI pahelAM je guNagAna bhagavAna jinezvaramahArAjanA karAya tenuM nAma stava athavA stotra kahevAya che. evI rIte "namuthu '' pahelAMnI stuti e caityavaMdana ane praNAma-praNidhAna pachI athavA prArthanApraNidhAna pahelAM kahevAya te stutine stava kahevAya ane caityAdinA kAryotsarga pachI zarata parimi' evA AvazyakanA vacanathI ja je stuti bhagavAnanA guNonI karAya tenuM nAma stuti kahevAya che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 137 prazna 972-pIsatAlIsa mAgamamAM caityavaMdana stava ane stutine adhikAra kayAM che ? samAdhAna-zrIuttarAdhyayanasUtramAM caityavaMdana, stava ane stutine adhikAra che ane tenA egaNatrIzamA adhyayanamAM nIce jaNAvIzuM e pramANe sUtra che. e sUtramAM spaSTapaNe stava stuti ane maMgala karavAthI jJAna darzana ane cAritrane lAbha tathA kheAdhineA lAbha thavAnu jaNAve che ane devavaMdanamAM prathama maMgala sthAne caityavaMdana hAvAthI caityava Mdanane maMgala tarIke gaNAvyu` che. eTale stava stuti ane bhaMgala eTale caityavaMdananI sthiti jaNAvI che. prazna 973-zrIuttarAdhyayanasUtramAM gaNatrIzamA adhyayanamAM je stava stuti maMgala jaNAvela che temAM ekavacana hAvAthI te stava stuti maMgala ekaja kema na gaNAya ? samAdhAna-jo ke zrIuttarAdhyayananA pAThamAM te sUtra AvI rIte che. thayayama'mahena mane! nIce tni naLe ? thathuma ga nANada' saNacarittabAhilAbha sattaLa, nAda' saNacaritabohilAbhasa panne NaM jIve atakiriya' kappavi-mANAvavatiya ArAhaNa ArAhera' AvA arthAt stava, stuti, maMgalathI jIvA zuM meLave che ? praznanA uttaramAM jaNAve che ke-stava, stuti maMgalathI jJAna-darzana -cAritrane (A bhavamAM) lAbha meLave che ane (parabhavamAM) kheAdhilAbha eTale jainadharmanI prApti meLave che ane jJAna-na-caritrane pAmele atakriyA karanArI tathA bAra devale sudhInA gaNAtA kavimAnamAM utpanna thai zake tenI ArAdhanA kare che. A sthAne ya.' eka jagA para je ekavacana che te ekazeSanI mAphaka ekavAvasAM ekavacana che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 138 ane tethIja sAmAcArI adhyayanamAM ghumhaca jAgaLa'tayAjJi siddhALa sathava" ema 25TTapaNe bhinnabhinna nirdeza che. prazna 974-zuk.' e sUtramAM svata-stuti karanArA te sAdhu ane zrAvA banne hAya che teA temAM bAra devalAka sudhInAM vimAne ke kahapeApapanna vimAnA kahevAmAM Ave che tyAMsudhI utpattivALI ArAdhanA kema jaNAvI ? kemake e bAradevalAka sudhInI utkRSTa ArAdhanA te zrAvaka varga te mATe hAya che. sAdhubhagavAne mATenI ArAdhanA te te| kapAtIta evA nava caiveyaka ane sarvAsiddha sudhInA anuttaranI paNa hAya che. samAdhAna-'puSpAmiSarasteAtra' eTale puSpAdi naivedyAdi ane svetra AdithI thatI traNa prakAranI athavA aMga, agra ane steAtrAdithI traNa prakAranI thatI pUjAnA adhikArI zrAvakAja hoya che. ane puSpAdi ke agAdi pUjAnA anukramathI thatI sneAtrapUjA ahIM gaNelI hAya te| khAramA devalAkanI utpattivALAja ArAdhanAja jaNAvavI paDe che. sAdhubhagava te karAtI kaivala stAtrAdinI pUjA eTale puSpAdipUjA ane agAdipUjAthI nirapekSa jo kaivala bhAvapUjA jaNAvI hota teA kaNNAtIta evA traiveyaka ane anuttavimAnanI utpattivALI ArAdhanA jaNAvata, A vAta jyAre barAbara vicAravAmAM Avaze tyAreja A'tharDsa'nA sUtrathI keTalAka mahAnubhAvA bhagavAn jinezvaramahArAjanI pratimAnuM pUjyapaNu sAbita kare che te sayuktika che ema samajAze. prazna 97pa-bhagavAn jinezvaramahArAjanI agAdi anukrame ke puSpAdi anukrame stuti-steAtrAdikathI bhAvapUjA kare tyAre te sabhyagdarzanAdikane pAmelAja hoya teA pachI A thaDyuk.' sUtramAM stava-stutiAdithI jJAna-darzana-cAritra utpanna thavAnuM kema jaNAvyuM ? samAdhAna-bhagavAn jinezvaramahArAjanI pratimAnI agAdikrame kaeN puSpAdikrame stuti-AdithI pUjA karanArA samyagdarzanAdi pAme evA sUtrakAra Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 139 mahArAjAnA kathanathI sUkSmadaSTiyo samajI zakaze ke miyAdaSTivALAe paNa karelI bhagavAna jinezvaramahArAjanI pratimAnI aMgAdi ane puSpAdikramavALI pUjA navA samyagdarzanAdine karavAvALI che. arthAta jema aNuvratAdinI kriyAmAM vyavahArathI paNa samyagdarzananI pahelethI jarUra che tema bhagavAna jinezvaramahArAjanA pUjanamAM prathamathI vyavahAra samyagdarzananI paNa jarUra che ema nathI. arthAta bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjA jema samyagdarzanAdinI zuddhi mATe che tevI ja rIte nahi prApta thayela samyagdarzanAdinI prApti mATe paNa bhagavAna jinezvaranI pUjA jarUrI che. vaLI A jJAna-darzana ane cAritrane utpanna thavArUpa phala jaNAvavAthI paNa zAstrakAramahArAjA spaSTa kare che ke- A sUtra zrAvakoe karAtI stuti-stotrAdikanI pUjAnI apekSAe che. arthAta sAdhunI apekSAe ja jo A sUtra heta te jema kalpAtItanI utpatti jaNAvata tema jJAnAdinI vRddhi jaNAvata, paraMtu jJAna-darzana- cAritrane na lAbha thavAnuM jaNAvata nahi. prazna ha76-bhagavAna jinezvaramahArAjanI pratimAnI stava-stutimaMgalathI pUjA karavAmAM dhilAbha thavAnuM phala kema jaNAvyuM che? samAdhAna-je ke bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjA karanArA bhagavAna jinezvaramahArAjanA dharmane bahudhA pAmela hoya che, chatAM bhagavAna jinezvaramahArAjanA dharmanI prApti akhaMDita paNe to koIka bhAgyazALIne ja Take che, mATe bhagavAnanI pUjAnA phala tarIke bodhilAbhane utpanna thavAnuM ke sthira rahevAnuM kahevAmAM Ave to te ayogya nathI. vaLI bhavAMtaranI apekSAe te virAdhakabhAvane pAmelA sAdhu mATe paNa zrIjainadharmanI prApti bhavatare durlabha hoya che, to pachI AraMbhaparigrahamAM Asakta evA zrAvakane jainadharmanI prApti thavI muzkela heya temAM Azcarya zuM ? ane A vAta jyAre samajavAmAM Avaze tyAre ja A sthAne kahela badhilAbhArUpa phala ane sAdhu-zrAvakanI sAmAyika Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 sAgara avasthAmAM paNa vAddiAmavattiyA karIne kheAdhilAbhanI prAthanAne kAryAtsaga kema karavAmAM Ave che tenu' tattva samajavAmAM Avaze. prazna 997-stava-stuti ane maMgala jyAre staMtra (stavana) thAya ane caityavaMdanarUpa che teA stotrA ane thAya teA pahelAkAlanI prasiddhi che. SaSNu evA caityavadana ke jene magalakAvyA gaNI maMgala tarIke gaNAvyAM che te kAI pahelAkAlanAM che? samAdhAna-vartamAnakAlamAM paNa zrIpravacanasArAdvAravRtti ane zrIsaMdhAcArabhASyamAM magalakAvyarUpa caityavaMdanA che, tevA pahelA paNa haze. jagaciMtAmaNi caityavaMdana tA pahelAnu prasiddha che ja. prazna 978-jainasUtrAmAM syAdvAda nathI, paNa AcArya mahArAjazrIsiddhasenadivAkarajIe jainadananA padArthAnI vyavasthA karatAM syAdvAda athavA anekAMtavAda tarIke jainadarzanane sthApana karyuM" che, evu` keTalAketu kathana asatya kema ? samAdhAna-zrIbhagavatIjI jIvAbhigama vigeremAM jIva ane nArakIAdinA zAzvata azAzvatapaNAnA praznanI vakhate siga sAsaNa, rabbaTTuyANa sAsaNa ityAdi vAkayone dekhanAra te bhagavAn jinezvaramahArAjanuM zAsana haMmezAM syAdvAdadana tarIke hatuM ema samajI zake tema che. vaLI zrIbhagavatImAM sAmilanA praznanA uttaramAM bhagavAna mahAvIre peAtAnuM ekapaNu epaNuM vigere jaNAvyuM che te paNa syAdvAdaja che. vijJAnane aM karatAM ghaTanAnarUpe nAza ane upayeAgarUpe avasthAnanuM kathana te paNa syAdvAda che. prazna 99-nityapadArthImAM vikAra na thAya ke mAnamAM alpabahuv na thAya teAja nitya kahevAya ema kharU ? samAdhAna-jainadarzananI mAnyatA pramANe kAIpaNa padArtha utpAda ane vyayathI muktaja nathI. vaLI gaMgAdinadIyAnuM mAna sakAla sarakhuM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 141 nathI, chatAM nitya che. samajavuM joIe ke jagatamAM koIpaNa vastu dravyanI apekSAe to anitya che ja nahi vikArarahita hoya te nitya kahevAya evo to sAMkhane mata che. jainamatamAM evuM nathI. mAtrutA" e lakSaNa sAMkhyanuM che. jainanuM ttAvA" lakSaNa che. prazna 980-zrIsiddhAcalajInuM pramANa yUnAdhika thAya che to te zAzvata kema kahevAya ? samAdhAna-zrIsiddhagirimahArAjanuM pramANanuM jUnAdhikapaNuM hovAthI prAyaH zAzvata kahevAya che keI kAle zrI siddhAcalajIne nAza thavAne nathI, mATe girinI apekSAe zAzvatagiri kahevAmAM paNa aDacaNa nathI. prazna 981-stuti, stava ane stotranAM lakSaNomAM stuti ane stavanI bhinnatA mATe zrIvyavahArabhASyakAra "gahuja" e gAthAthI traNa kaleka sudhInI stuti ane pAMca ke sAta zlekathI adhikane stava kahe che, ane zAMtisUrijI caityavaMdana bRhaddabhAgyamAM saMskRtamAM hoya tene ane aneka prakAranA chaMdathI prAkRta bhASAmAM hoya tene stotra kahevuM ema kahe che, chatAM zrIAvazyaka uttarAdhyayana vigeremAM pAsa Adine kaI vakhata stavazabdathI koI vakhata stuti zabdathI ane koI vakhata maMgalazabdathI kahevAmAM Ave che te kema? . - samAdhAna-caityavaMdananI apekSAe Adi caityavaMdana e maMgala, praNidhAnonI vacce stava ane kAryotsarganI aMte stuti kahevAya che, pAMca daMDakanA devavaMdanamAM paNa tema hovA chatAM viSNu ja' Adine daMDaka tarIke kahevAmAM Ave che, pratikamaNanI apekSAe bhAga Adine stuti, stotra ane stava keIpaNa zabdathI kahevAya che, ane chUTI stavanAnI apekSAe bhaktAmaraAdine stotro ane ajitazAMtine stava kahevAya te ThIka gaNAya. prazna 982-chamAsanA tapane ciMtavA kArga karatAM chelle Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra sAgara mahine divasa ochA karI pachI sola upavAsa Adi na letAM cetrIsabhaktaAdi kema levAya che? samAdhAna-zrIpravacanasArahAra vigeremAM chele mahine cetrIza bhaktathI levAnuM ane pachI nIce caturtha bhakta sudhI be be bhakta ochA karavAnuM spaSTapaNe kahe che. vaLI zrIbhagavatIjI ane jJAtAjIAdimAM zrIkaMda ane zrIme kumArAdinA caritramAM paNa gaNadhara mahArAjA cetrIza bhakta sudhI bhaktonI gaNatrIja jaNAve che. prazna 983-kharataragacchavALA bIja upavAse che ane trIja upavAse ama kahe che, ane ema Agala Agala paNuM kahe che te kema? samAdhAna-bhagavAna abhayadevasUrijI tathA zrInAtAsattanI vRttimAM cekhA zabdomAM "parihAvAyA' ema kahI beAdi upavAsanI Adi saMjJA jaNAve che. koi paNa sthAne bIjA upavAsanI chaThTha ke trIjA upavAsanI ahama evI saMjJA cheja nahi. arthAta be upavAsa sAthe kare athavA traNa upavAsa sAthe kare teja cha aThThama kahI zakAya e cekhuM che. prazna 984-InaMdIsatramAM "niSNurUpadAsagayuM' e gAthAnI vyAkhyAmAM cUrNikArabhagavAne darzana ane cAritrane mokSamArga tarIke lIdhAM che ke kema? samAdhAna-zrInaMdIsaranI cUrNimAM e "niSNu * gAthAnI vyAkhyA nathI ane tethI cUrNikArabhagavAne maLelA Adarza mAM ke teonI paraMparAmAM e gAthA nahi hoya. bIjI gAthAonI vyAkhyA jotAM e gAyA heta to jarUra vyAkhyA karata. chevaTe bIjI sugama gAthAo mATe 4 ema jevI rIte kahe che tema ja evuM paNa kaheta. prazna 985-bhagavAna haribhasUrie niSNu- gAthAnI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 143 vyAkhyA karatAM samyagdarzana ane cAritraneja mekSamArga tarIke ma gaNAvyAM ? jo kadAca samyagdarzanathI sabhyajJAna AvI jAya cheathavA cAritravALA jIva kArya divasa jJAnavinAnA hAtA nathI. arthAt 'nAvela vinA na haiMti anuLA' e vAkayathI jJAnavinA cAritra na DrAya, eTale cAritra levAthI jJAna AvI jAya, ema dhArIe te| samyagdarzana ane samyakcAritra e e rUpaja mAkSamAga laI e ! ane ema hAya te 'jJAnaniyAmyAM mAlaH' ema kahevAya kema ? samAdhAna-bhagavAn haribhadrasUrijIne 'samyadarzanajJAnacAritrANi mokSamArga: 'e sUtra mAnya che, ane nivruk' gAthAmAM paNa e traNaneja meAkSamArga tarIke jaNAvela che. chatAM niti- pathanI vyAkhyA karatAM je samyagdarzana ane samyakcAritra e beneja meAkSamArga tarIke jaNAvela che te 'savvamAra'nI jJAnadvArAe vyApyA karavA mATe che. arthAt // kahevAthI balada ane gAya baMne AvI jAya che, tema chatAM paMvi zabda beDe hAya tyAre zabdanI vyAkhyAmAM ekalI gAyeAja levAya che, tema meAkSanAga'thI samyagdarzana, jJAna ane viratirUpa cAritra levAM paDe. paNa 'sajja' me 16 jJAnane dekhADanAra joDe che tethI mekSapakSanI vyAkhyAmAM darzana ane cAritraja lIdhAM che. prazna 986-zrInaMdIsUtramAM tI karAvalikA gaNadharAvalikA vA pachI 'nivru.' e gAthA sthavirAvalikAnA pahelAM traNa AvalikAnI vacamAM krama lakhI ! samAdhAna-cikAramahArAja ane zrIharibhadrasUrijhamahArAje zrInaMdIsUtranI zarUAtamAM anAdinA sAmAnyatIzakarA ane mahAvIramahAratnarUpa vizeSa tIya karanI ane tittvayApayana' e thAthAmAM Aje naMbare zrIdha hovAthI tenI stuti karIne mAtI kara vigerenI traNa AvalikA kahevAnI pratijJA jaNAvI che. chatAM bhagavAna haribhadrasUrijIe Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 sAgara je "niSNu gAthA mAnI che ane tenI vyAkhyA lakhI che te ema jaNAvavA mATe hoya ke tIrthakara ane gaNadharonI prAmANikatA jema te te nAmakarmanA udayavALA hovAthI svataH che tevI sthaviranI prAmANikatA svata: nathI, paraMtu sthavironI prAmANiktA zrI zAsananI prAmANikatA mAnavA ane te pramANe vartavA upara rahelI che. zrIjinezvaramahArAja ane zrIgaNadharamahArAja kevala mekSagAmIja hoya, paraMtu sthaviromAM zrI jaMbusvAmIjI jevA mokSagAmI tathA zrIprabhavasvAmI jevA svargagAmI heya ane geSThAmAhila ane Aryaroha jevA durgatigAmI paNa heya, mATe sthavironI prAmANikatA ane pUjyatA teo zrIjinavacanane anusaratA hoya teja ane anusaratA hoya tyAM sudhI ja heya A uparathI e paNa samajI zakAya ke jema kuguru ane suguru mAnIne karelI mAnyatA ane ArAdhanA sAcI zraddhA thAya tyAre micchamidukkaDaMAdi daI vasarAvavAnI hoya che, tema jamAliAdinI zrIjainazAsanane anusaravAnI avasthAmAM karelI mAnyatA ane ArAdhanAnuM prAyazcitta karavAnuM hoya nahi. prazna 987-nizcaya-dharma ane vyavahAradharma kone kahevAya ? samAdhAna-apunarbadhathI vyavahAra-dharma heya ane caudanA guNa ThANunA aMtyasamaye nizcaya-dharma heya. prazna 988-te be dharmanuM svarUpa jANyA sivAya samajyA sivAya (olakhyA sivAya) jIvanamAM pariNamana karyA sivAya samakita kahevAya ? samAdhAna-vyavahArasamyaphava arihaMta e deva, susAdhu e guru ane kevaliprAptadharmane mAne tyArathI che. pAramArthikathI sadAdiThArathI jIvAdika svarUpane mAnavAnA sAdhanabhUta AtmapariNAma che, ane kArakanI apekSAe munivarane ja che. prazna 99 samakita sivAya sakAmanirjarA thAya? Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 145 'samAdhAna-keTalAke Avazyakaniyukti ane svArthamAM akAnirjarA karatAM bAlatapane judu lIdheluM hovAthI mithyAtvIne paNa sakAmanirjarA heya ema mAne che jyAre keTalAka akAmanirjarA mAtra virUddha IcchApUrvakanI hoya che ane bAlatapa duHkhane sahana karavAnI IcchAvALuM hoya che chatAM yathArthapaNe jIva ane me kSane rokanArA karmonI zraddhA tathA jJAna na hovAthI sakAmanirja mithyAdRSTine mAnatA nathI. teo kahe che ke-akAmanirjarA kevala duHkharUpa che, tenA phalathI sAmAnya devatva thAya ane bAlatapaAdithI uMcuM devatva maLe, ane te bAbata pavALAne bAre prakAranI tapasyA hoya. paNa saMvaranI mAnyatA ane dhAraNApUrvakanI bAra prakAranI tapasyAthI ja saMkAmanirjarA thAya. prazna 990-sakAmanirjarA sivAya jIvane janma, maraNa, Adhi, vyAdhi upAdhi, ISTayAga, aniSTasaMgAdi duHkhothI mukti thAya? samAdhAna-sakAmani je rAvALeja mekSa meLavI janmAdidu:khane nAza kare. prazna -mukti konI thAya ne konAthI ? samAdhAna-samyakUvAdiguNavALA AtmAno samyaphavAdinA prabhAve mokSa thAya. prazna 992-je mukti thavAvALo ne jenAthI mukata thavAya te benuM svarUpa jANyA sivAya mekSa thAya? samAdhAna-jIvAdithI mokSa sudhInA tamane jANavA mAnavAAdithI ja mokSa thAya, paNa tene yathArtha jANyA sivAya mokSane nAme kriyA karanAra apunabaMdhaka paNa lagAra vAra pachI paNa mekSa meLave. jIva je Asanabhavya hoya te te dharmArAdhanamAM rasiyo thAya ja. dharmathI dUra rahenArA te AsanabhavyanI keTImAM paNa na Ave. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 146 prazna 997-chava kene kahevAya? eTale jIvanuM svarUpa zuM? samAdhAna-upaga lakSaNa jIva che, ane te jJAnaAdisvarUpa vALoja che. prazna 994-jIva (dravya) kaNe nipajAvyuM? kayA dravyamAMthI nipajyu ? samAdhAna-jIva anAdianaMta sthitivALo che. keI dravyamAMthI thayuM nathI ke jethI tene nAza thAya. prazna 95-A zarIrane mAlika keNu? ane zarIranI aMdara pAcanAdika aneka kriyAo thaI rahela che te koNa kare che? samApAna-zarIrane nAmakarmathI chava banAve che, ane tejasa AdithI AhAranI pAcanakriyA thAya che. prazna 996-je kriyAne karanAra kiyAne jANe te pitAne jANe ke nahi? ane zAthI jaNAya ? samAdhAna-AtmA arUpI hovAthI tene kevalajJAnathIja sAkSAta jANI zakAya. AtmAgamAdithI to pahelAM paNa jaNAya. prata 997-bhagavAna mahAvIra mahArAjanA saMvata ane vikrama saMvatanI vacce cArase sItera varSa gaNavAmAM avaMtInA pAlakaAdika rAjAo kema levAmAM AvyA che ? samAdhAna-bhagavAna mahAvIramahAvIra mahArAje kAla karyo te ja divase pATaliputra (paTanA)mAM udAyIrAjA maraNa pAme ane te aputra hovAthI te rAjyanuM Adhipatya avaMtInA rAjA pAlakanuM thayeluM che A vAta zrIdhamaSasUrijI saMdhAcAravRttimAM spaSTapaNe kahe che. ane e be jAtanA saMvatane AMtarAmAM avaMtInI gAdInA varSa levAyAM che. evI rIte bIjAM bIjAM varSo avaMtInI gAdInAM je je levAyAM che te paNa teja kAraNathI levAyAM bhagavAna zrIhemacaMdramahArAjA udAyirAjAnA aputrapaNe Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 147 maraNathI nadane rAjA thavAnuM je vRttAMta jaNAve che te keTalAMka varSa pachI udAyinI pATe naMda AvavAne lIdhe che. yAda rAkhavuM jarUrI che ke-udAyi rAjAne mAranArane pIThabala avaMtIpatinuM ja hatuM. Acarya mahArAja zrIdharmaSasUrijIe vikramAdityathI AgaLa paNa bhajamahArAjA sudhI gaNatrI ApelI hovAthI te ItihAsanI lAMbI zodhanuM pariNAma heya tema jaNAya che. vaLI vartamAna itihAsakAro paNa zrIcaMdraguptanA rAjyakAlanI zarUAta zrIvIramahArAjanA mokSathI base paMdara varSe mAne che, ekaso paMcAvanamAM sATha umeravAthI base paMdara thAya che. - prazna 998-bhagavAna kAlikAyA vIra saMvata 98* ke 993mAM AnaMdapuramAM zrI caturvidha saMghasamakSa zrIkalpasUtra vAMcavuM zarU karyuM ema kharuM? samAdhAna-AnaMdapuramAM mUlaghara caityamAM sabhAsamakSa zrIkalpasUtra te zrInizIthacUrNikAramahArAjanA pahelethI vaMcAtuM hatuM. zrIkalpasUtra navase eMsI varSe zrIsa dhasamakSa vAMcavuM zarU thayuM ke zrIkAlikAcArya mahArAje te zarU karyuM ke zrIsaMdhasamakSa kalpasUtra vaMcAya e kapaTIkAkArAthI pahelAMne lekha nathI. kampaTIkAomAM paNa dhruvasenarAjAe sabhAsamakSa vaMcAvyuM evo lekha che, tathA stotramAM paNa navase traNee AnaMdapuramAM paheluM vaMcAyuM e lekha che, paraMtu zrIkAlika carthe vAMcavuM zarU karyuM ke navase eMzI ke trANuMmAM teoe zarU karyuM ke zrIsaMghasamakSa zrIkAlikAcAryo vAMcyuM, hakIkatomAMthI koIpaNa hakIkata zAstrAnusAriNI heya ema jaNAtuM nathI. te prazna 99-zrIviramahArAja ane vikramarAjAnA saMvatanA AMtarAmAM zrIkAlikAcA ahIM lavAyela zakarAjAnAM cAra varSa gayAM che to zuM gabhillane ucheda karanAra kAlikAcArya zrIvIra saMvata cArase. sItera pahelAM thayA? samAdhAna-zIpuSpamAlAvRtti-zrIsaMdhAcAravRttiAdi prAcIna Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 sAgara vismahArAja ane vikramarAjAnA saMvatanA AMtarA samajanAra bIjA paNa graMthakAre to vikramanA saMvatanI pravRtti thavA pahelAM ja zrI kAlikAcArya ke je gabhilla ucachedaka che tene thayA mAne . vaLI caturthInI saMskarI karanArA kAlikAcArya zrInizIthacUrNikAra mahArAja karatAM ghaNuM pahelAM thayelA che. vaLI zrI puSpamAlAnI TIkA vigere aneka pauDhagraMthamAM gaI bhilanA ucchedaka zrI kAlikAcAyaeNja paryuSaNAnI tithi palaTAvI cothanI paryuSaNAnI AcaraNa karI che ema ephakhuM lakhela che. zrI vIra pachI navase eMsI varSe cothanI saMvacharI AcaravAmAM AvI e tIrthorikane nAme ullekha kharataragacchIya jinaprabhe saMdehaviSaSadhimAM karyo tenAthI pahelAMne lekha jaNAtho nathI. ga7 ane zAkhAnI asahiSNutAe je uthalapAthala thaI hoya te mAnavAnuM sabala kAraNa nathI.' prazna 1000-caityavaMdana karatI vakhate ke deva vAMdatI vakhata "madhu ' AdithI bhAvajina ' ityAdithI dravyajina ane ' AdithI nAmaji nuM vaMdana karavAmAM Ave che, chatAM-IcchAkAreNa saMdisaha lAgavat caityavaMdana karUM?" ema kahI caityarUpa sthApanA AgaLa tIrthakaranA vadanane Adeza kema maMgAya che? samAdhAna-nALu ' AdithI bhAvajina Adine vaMdanA karAya che ane evI rIte ja "ridrutA " AdithI sthApanAjina eTale caityone vaMdana karAya che, chatAM te badhuMe vaMdana bhagavAna jinezvaramahArAjanI pratimA AgaLa karAya che mATe te caitya eTale pratimArUpa AlaMbananI mukhyatA gaNIna-IcchAkAreNa saMdisaha bhagavana caityavaMdana karUM?" ema a deza maMgAya che sthApanAcAryanI Agela paNa sthApanAcAryanA akSemAM parameSThinI kata nA karIne ja devavaMdana thAya che mATe tyAM paNa eja Adeza maMgAya che. jaMdhAcAraNaAdimunio paNa vaMdanaAdimAM nathu zuM AdithI bhAvajinaAdinAM vaMdana kare che, chatAM te paNa caitya Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 149 eTale bhagavAnanI mUrtinI mukhyatA gaNIne kare che mATe zAstrakAre mA veda ema sthAne sthAne jaNAve che. te prazna 1001-stava ane maMgala eTale caityavaMdanamAM keTalA keTalA leka ke kAvya joIe ? samAdhAna stavamAM pAMca sAta kAvya agara bleka heya athavA tenAthI vadhAre heya stutiomAM vaMdanIyanI apekSAe traNa ane smaraNIyanI ratuti sAthe cAra glaeNka ke kAvyo hoya, ane caityavaMdananA kAvyo "divi nama mAnIyA' e vacanathI ane banAva jhu" e vacanathI ekathI ekaso ATha sudhInAM kAvyo ke zloka heya. prazna 1002-caityavaMdana mATe zrIdevendrasUrijI mahArAje kareluM bhASya che te karatAM huM pahelAM bIjAM caityavaMdananAM bhAgo hatAM ? samAdhAna pahelAM paNa zrIzAMtisUrijIe caityavaMdana upara bhASya kareluM che, ane ene "vRddha mANya' tarIke kahevAya che. vaLI, zrIzAlisUrijInuM kareluM bhASya hatuM ema paNa zIdharmaghoSasUrijInA vacanathI jaNAya che, tathA laghubhASyanA nAme paNa caityavaMdana upara bhASya hatuM, ema te bhASyanI TIkA uparathI jaNAya che. vaLI bhASyanI TIkAmAM ApelAM matAMtarethI pahelAM paNa aneka bhALe cityavaMdana upara haze ema nakkI thAya che. prazna 1003-jJAnane svabhAva eka vizeSa jANavAne ke aneka vizeSa jANavAne che? samAdhAna-jJAnane svabhAva vizeSamukhyaka padArtha jANavone che, jevo jevo kSayopazama hoya tevA tevA ane teTalA teTalA vizeSa jANe. kevalajJAnathI sarvavastunA sarvavizeSa jANe prazna 1004-eka vizeSane jANavAmAM eka samaya eTale kAla joIe ema kharUM? ane jo emaja heya te pachI aneka ane anaMtavizeSa eka samayamAM na jaNAya ema kema nahi ? Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 sAgara samAdhAna-eka vizeSane jANavAmAM chAne sopazamavALuM jJAna hevAthI aMtarmuhUrta kAla joIe ane kevalIne kSAyikajJAna hevAthI akhilavize eka ja samayamAM jaNAya che. prazna 1005-eka viroSa jANavA mATe eka upayoganI jarUra kharI ke nahi ! ane je eka upage eka vizeSa jaNAya to aneka ane anaMta vizeSo jANavA mATe aneka ane anaMta samayanI jarUra nahi ? samAdhAna-jema eka ghaDAne jovA mATe eka prakAzanI jarUra kharI. paNa ghaNA ghaDAonA prakAzane mATe ghaNA dIvAonI jarUra rahetI nathI, tema eka vizeSa paNa eka upayogathI jaNAya ane ghaNuM vize paNa ekaja upayogathI jaNAya che. kevalajJAnathI dareka vastunA sarvavizeSa pratihANe jaNAya arthAta eka jJAna ane eka upayogathI aneka vizeSa na jaNAya evuM chastha ke kevalimahArAja ekkeya mATe nathI. je eka samaye ekaja vizeSane chAstha paNa jANato hoya to avadhijJAnamAM bhAvanAjJAnamAM anaMtaguNavRddhihAni Ave ja nahiM. tathA kevalajJAnathI dareka samaye sarvaparyAya viziSTa sarvavastu jaNAyaja nahi dhyAna rAkhavuM ke-eka samaye ekaja dravya jaNAya evo paNa niyama chaghastha ke kevali mATe nathI. prazna 1006-prAtihAryone artha paheregiranuM karma ema thAya che, ane tethI tene covIse kalAka sAthe rahenAra manAya che te zuM azoka dakSa paNa sadA sAthe rahe che ? samAdhAna-samavasaraNa sivAya jyAM jyAM bhagavAna birAje tyAM azokavRkSa to hoyaja, mATe te prAtihArya gaNAya, vihAramAM jarUra na hovAthI kadAca na rahe agara rahyA chatAM varNana na kare temAM navAI nathI. prazna 1007-divyadhvani prAtihAryamAM che, to te devakRta mAnava karmakSayathI thayela mAna ? samAdhAna-bhagavAnane dhvani samavasaraNamAM ke te samavasaraNa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 151 sivAyanI dezanAmAM divya ja hoya che. paraMtu devatA vAjIMtrathI tene anuvAda kare che mATe te devakRta gaNAya che. prazna 1008-bhAmaMDala e prAtihAryamAM gaNAvela che te pachI karmakSayajanitamAM kema gaNAvAya che samAdhAna-mastakanA pAchalanA bhAge je bhAmaMDala dharAya che te devakRta che ane zarIranuM teja je pAchalA bhAmaMDaLamAM saMkrame che te karmakSayathI thayela manAya temAM navAI zI? jyAM samavasaraNa te tIyakarane mATe na thayuM hoya to tyAM bhagavAna samavasare tyAre samavasaraNa thAya ja. ane jyAM koI mahaddhi ka devatA vaMdana mATe Ave tyAM paNa samavasaraNa jarUra thAya. bAkI sarvadezanAne sthAne prAtihAryo to thAya ja. prazna 1009-badhI nigadamAM chavo sarakhA hoya ke ochAvattA paNa heya? samAdhAna-jo ke badhI nigodamAM anaMtA cha heya ja che. paraMtu anaMtAnA anaMtA bheda hovAthI nigodamAM sarakhI saMkhyAmAM anaMtA ja nathI, Aja kAraNathI zAstrakAro lekamAM thatA nigadanA geLAne ghaNAbhAge tulya ane prAyatulya mAne che. prazna 1010-nigodamAM eka jIva ane eka goLAnI avagAhanA zAstrakAre sarakhI kahe che. mATe badhI nigenI avagAhanA sarakhI mAnavI ke kema? samAdhAna-nigoda ane goLAnI avagAhanAne AdhAra nigodanA jIvanI avagAhanA upara rahe che ane nigadanA jIvanI avagAhanA jAnya, madhyama ane utkRSTa ema traNe prakAre hoya che. zAstrakAroe asatkalpanAthI paNa jadhanyathI pAMca hajAra pradezanI tathA utkRSTathI paMdarahajAra pradezanI avagAhanA mAnI, madhyAvagAhanA badhA nigoda nI dazahajAra pradezanI levI ema spaSTapaNe jaNAvela che. eTale Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra sAgara tatvathI badhI niMgamAM jIvonI avagAhanA paNa sarakhI nathI. dareka nigodamAM jIvo anaMtA che ane nigadanI avagAhanA AMgulanA asaMkhyAtamAbhAganI che e spaSTa ja che. prazna 1011-avadhi ane vilaMgamAM jema jaghanyabhAga tulya chatAM utkRSTamAM kAlaAdinI apekSAe sarakhApaNuM nathI, arthAta vibhagamAM ekatrIsa sAgaropama ane avadhimAM tetrIza sAmagaropama kAla hAya che, tema zrutajJAna ane mRtaajJAnanI utkRSTatAmAM pharaka hoya ke nahi? samAdhAna-mutaajJAna karatAM zrutajJAna paNa utkRSTapaNAmAM pharaka vALuM hoya ane adhika ja hoya che. zrutajJAna adhikamAM adhika nyUnadaza pUrva jeTaluMja hoya, tyAre zrutajJAna utkRSTa cauda pUrva hoya che. paNa avadhi tathA vilaMgamAM jema sarva sthAne nyUnAdhikyano niyama nathI tema zrutajJAna ane zrutajJAnamAM paNa sarvatra jIvomAM nyUnAdhikyane niyama nathI prazna 1012-upadhAnanI kriyA ArAdhanA mATe che ? je ArAdhanA mATe hoya te zAstrakAre "butamamIllatA' ema kema kahyuM che? ane jJAnanI prApti mATe upadhAna hoya te karNadhATathI ke bIje koIpaNa prakAre zrutajJAna AvyA pachI upadhAnanI kriyA zA mATe karavI ? samAdhAna-jyAre pustaka nirapekSapaNe mRtanI pravRtti paraMparAe hatI tyAre jJAnImahArAjA A upadhAnathI ArAdhanA karanArane ja zrutajJAna ApatA hatA. mATe ArAdhanA ane jJAna e baMne mATe upadhAnanI jarUra gaNAya. karNAghATathI maLelA jJAnanI paNa rItasara ArAdhanA tenA upadhAnathI ja thAya eTalA mATe te zrIvAsvAmIjI saMpUrNa ekAdazAMganA ane kaMIka pUrvanA aMzane dhAraNa karanArA thayA chatAM te vakhate vAcanAcArya thavAne mATe lAyaka gaNAyA nahatA. ane AcaraNathI namaskAraAdi buta AvaDyuM hoya to paNa tenA upadhAnane nahi karavArA virAdhaka gaNAya che. paraMparAthI zrutajJAnanI prAptinI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 153 vakhate gurue karAvela Adeza ane kriyA thAya, ane pustakakAlamAM AcaraNAthI upadhAna pahelAM paNa upadhAnanI zaktie upadhAnane vahana karavAnI IcchAvALAne bhaNAvavAnuM hovAthI pite sUtra bele ane Adeza tathA kriyA thAya temAM Azcarya nathI. prazna 1013-avasarpiNImAM jema pUrvakAlane mahatva apAya che tema utsarpiNImAM bhaviSyakAlane mahatva apAze ke kema? samAdhAna-avasarpiNImAM pUrvakAlane mahatva apAya che ema nathI, pahelA bIjA ane trIjAnA pahelAnA moTA bhAgane koIpaNa vakhANatuM nathI paraMtu mumukSu che mokSamArganI ucca pravRtti ane mokSa prApti karAvanAra tarIke pUrvakAlane vakhANe che. utsarpiNamAM tIrthasthApanA pachIja dharmanI pravRtti ane mekSaprApti thavAne vakhata hevAthI bhaviSyakAlanI mahattAne savAla rahetuM ja nathI. prazna 1014-paraleka, puNya, pApa, sadgati ane durgatiAdine na mAne paNa sadAcAra ane nItithI cAle to te sAre gaNAya ke nahIM? samAdhAna-paralokaAdine nahi mAnanAro chatAM nIti ane sadAcAra pALe te paralekaAdine na mAnavAvALA ane nItine na pALavAvALA karatAM bhale sAre che, paNa anIti ane sadAcAramAM je pArabhavika nukazAna nathI mAnato te nIti ane sadAcArathI thato tAvika phAyade samajanAra na hovAthI AMdhaLA ajJAnInA hAthamAM Avela hIrAnA jevI te nIti gaNAya ane sadAcAra paNa teja gaNAya tattvanI zraddhA sivAyanI sAdhupaNunI kriyA paNa anaMtI vakhata thayA chatAM jema AtmakalyANanA pakSe vyartha ja gaI che. ATha tatvane mAnI mAtra mokSane nahi mAnanAra abhavyajIvanI cAritra kriyA paNa jyAre AtmasAdhyanI apekSAe niSphaLa jAya che to pachI parAkAdine nahi mAnanArAnI nIti ane sadAcAra te AtmakalyANanI apekSAe Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154. sAgara gaNatarImAM ja kyAMthI Ave? vaLI bhautika evAM paralokAdine nahi mAne te AtmA ane tenA samyagdarzanAdimuNone kyAMthI mAnaze? kemake te bhautika nathI. ane AtmAnA guNane mAnyA sivAya tene rokanAra kyAMthI jANaze ? ane kyAMthI dUra karaze ? eTale kahevuM joIe ke paralokaAdinI mAnyatA nahi karanAranI nIti agara sadAcAra kevala lekanI raMjanakriyA anukaraNanA paMtheja rahyAM che ane te raMjanaAdinI prApti ke piSaNa bIjI rIte thavAnA prasaMge manuSya bIjo rasto le e svabhAvika che ane je nIti rAkhatAM bhautika padArthane ke lekaraMjanane bAdha Ave to markaTadIpikA nyAya karatAM te zraddhAhInane vAra lAge nahi parakAdine mAnanAre manuSyaja bhautikanA bhAge paNa nIti ane sadAcArane jALavanAre thAya para kAdikanI zraddhAvALAne ja le karaMjana ke bhautipadArthane lAbha dhAnyanI khetImAM thatA ghAsa jeja gaNavAnuM thAya ane tethI harakoI bhege paNa nIti ane sadAcArane te zraddhAvALA jALave. prazna 1015-jeone yAvachara pAMca tithi ke daza tithi upavAsano niyama heya ane te manuSya upadhAnAdi tapa Adare ke vardhamAnatapaAdinI oLI Adare to tenI tapasyA te tithinA hisAbamAM Ave ke kema ? samAdhAna-upadhAnAdimAM AvatI pAMcamaAdi tithioe upavAsa kare ane bannenI kriyAo kare te bannenI ArAdhanA thAya. judA upavAsa vALavAnI emAM jarUra nahi. prazna 1016-magaphaLInI zIMga jamInamAM thAya che te te lIlI ke sUkI bannemAMthI ekeya abhakSya kema nathI? samAdhAna-anaMtakAyamAM phulapatrAdi gaNAvatAM zIMge gaNavela nathI. ane magaphaLInI zIMgane abhakSya tarIke vyavahAra paNa nathI. te zIgenA dANa phetarAvALA ane badAmanI mAphaka be dalavALA hoya che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 155 " prasana 1017-zAstromAM kAyotsarganA zvAsocchavAsanuM pramANa Ave che. paraMtu navakAra ke logassa vigerenuM pramANa nathI AvatuM tenuM zuM kAraNa? samAdhAna-zrIsaMvAcAramA tathA lalitavistarAvRtti (pR. 89)mAM zAstrakAra mahArAjAo jaNAve che ke___haacchvaasmaanmidN, na punadhyeyaniyamaH, yathApariNAmena hi tat , sthApanezaguNatattvAni vA sthAnavarNAlaMbanAni vA AtmIyadoSapratipakSo vA, prativiziSTadhyeyadhyAna hi vivekAtpatti " pacavIza ke ATha vigere pAse mAtra kAyotsarganuM pramANa che paNa dhyeyane niyama nathI. potAnA pariNAma pramANe beya levuM sthApanA paramezvaranA guNa ane tenuM dhyAna, sthAna, varNa, ke artha AlaMbananuM dhyAna, athavA AtmAnA doSothI virUddhanuM dhyAna thAya. sArAnuM dhyAna vivekane utpanna karanAra che. A vacanathI sUtra jANyA vinA paNa upadhAnanA kAusaggomAM aDacaNa na Ave. prazna 1018-kRSNa aparakaMkAmAM gayA tyAre lavaNamAM ratha calAvyo te pANI upara ke jamInanA taLIe ? samAdhAna-aparakaMkAmAM javA mATe mArga devA zrIkRSNamahArAje susthitadene ArAdhyo che. eTale te mArga keIka jamInane bhAga uMce hoya evo have joIe. prazna 119-jinakalpI ane ekAkI pratimA dhArImAM zuM taphAvata? bannene ochAmAM ochuM kayuM saMghayaNa heya? ane ekAkI pratimadhArInuM astitva kayA paTTadhara sudhI cAlyuM? samAdhAna-jinakalpa ane pratimA dhArInI sAmAcArI judI judI che. saMdhayaNa bannemAM paheluM heya. pratibhAdhArInuM astitva amukapATa sudhI hatuM ane amukapATe bucchinna thayuM ema nathI. chatAM zrIbhadrabAhu Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 svAmInA ziSyAe pratimA dhAraNa karI hatI ema zrIuttarAdhyayananiyukti kahe che ane AA sthUlabhadrajInA svargagamana vakhate paheluM saMdhANu viccheda gayuM che. sAgara prazna 1020-nivAne kAyAtmapUrvaka saMdhabahAra karyAM te kAyAtsagane a zuM samajavA ? samAdhAna-bAra prakAranA upadhiAdi sabhAganA visarjanane mATe nivAne aMge kAussagga thayA che. prazna 1021-rAyapaseNImAM sUryAbhadeva jema mUrtinI pUjA kare che tema dhvaja praharaNa vinI pUjA kare che, jo teneA e AcAra hovAthI pUje che, te tene nirjarA kema kahI zakAya ? ane prahaSNuvinI pUjAthI nirjarA kahevI ke baMdha ? samAdhAna-sUryAbhadeva praharaNAdikanI karelI pUjA sAmAnya Adara ane zaiAbhArUpa che, ane te nirjarA mATe na hovAthI praNAmaAdikriyA temAM karI nathI. prazna 1022-tAmalI tApasa mithyAdaSTi chatAM kALa karIne IMdra thayA che ane IMdra badhA samyagdaSTija hoya che teA tene samakita kayAre karyu che ? samAdhAna-tAmalI tApasa mithyAtvI chatAM IzAne drapaNe upajyuM, paNa paryApto thayA tyAM samyaktva thayuM, ema navapavRttikAra kahe che. prazna 1023-jJAtAmAM zaeNlakamuni tathA kaDeMDarIkamuni sAdhupaNAmAM hAvA chatAM khImAra avasthAmAM dArU pAna kare che te tene sAdhu kahI zakAya ? athavA apavAde pI zakatA haze kharA ? samAdhAna-zailakAdine tevI avasthAmAM mAgAmI na gaNatAM yathAdAcAravALA gaNyA che, eTale tenA AcArane apavAdamAga tarIke lAvavAnA rahetA nathI. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 157 prazna 1024-cakravartI strIratna sivAya bIjI strIone bhogavavAmAM vaikriyazarIra kare che te yuddhamAM vakriyazarIra kare ke kema ? ane vaikriyazarIradhArA bIjI strIone bhogave te te viyaM kaI jAtanuM hoya ? samAdhAna-cakavayi je bhegamATe vaikriya kare che te vaikriyadhArAe audArikavIryapudagalone saMkrama hoya che tethI garbha rahI zake. yuddhamAM vaikriya karI zake to paNa aDacaNa nahi. prazna 1025-naMdIsatranA kartA devavAcakagaNa keTalA pUrvanA jJAnavALA hatA ane kyAre thayA? samAdhAna-zrIdevavAcakagaNijI bhagavAna devaddhigaNiAmAzramaNanI pahelAM thayA ane pUrvadhara hatA. ' prazna 1026-viSNukumAre vaikriyazarIra karyuM tyAre mULa zarIrane kyAM rAkhyuM ane merU uparathI AvyA te kriyAzaktithI ke AkAzagAminI vidyAthI ? ' . ' samAdhAna-zrIviSNukumAre vaikriya vakhate dArika zarIra upAzraya vigeremAM rAkhyuM hoya, ane te aMgadezanA maMdarAcalathI AvyA che. ane AkAzagAminI vidyAthI AvyA che. prazna 1027-navakAramaMtra anAdikAlathI ATalA ja ane Aja varNavALo hevAthI ene apaurUSayavacana kema na kahI zakAya ? samAdhAna-anAdithI ArAdhako hoya che ne tethI navakAraanAdine che chatAM apaurUSaya nathI. prazna 1028-caMdanabALAe 11 aMgane abhyAsa kenI pAse karyo? temane gurUNI te hatAM nahi. tevI ja rIte brAhmIvi. prathama sAdhvIne paNa kema ? Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 sAgara samAdhAna-zrIcaMdanabAlAAdi bhagavAna gaNadharamahArAjA pAse bhaNI zake. prazna 1029-pUrvakALamAM sAdhvIone 11 aMga bhaNavAne adhikAra hato ane hAla AcArasaMga sivAya bIjAne adhikAra nathI tenuM kAraNa zuM? ane te rivAja kenA vakhatathI badalAya? samAdhAna-AcAryazrIAryarakSita pachI Ayaone AcArakaha5Adi chedasatranA adhyayananI zrIdharmaratnavRtti ane Ava0 cUrNiAdinA akSarathI manAI jaNAya che. prazna 1030-anaMtaparamANu niSpanna evA pudagalaskaMdhamAM varNagaMdha-rasaspa-saMsthAna ochAmAM ochA keTalA hoya ane vadhumAM vadhu keTalA heya? eka paramANumAM to eja sparza hoya che te AkhA kaMdhamAM vadhu kyAMthI AvI zake? samAdhAna-laghu guru karkaza ane mRdusparza skaMdhanA svabhAvarUpa hevAthI rakaMdha hoya tyAre thAya, paramANamAM aneka rUpa, gaMdha, rasa heya ane be sparze heya che. prazna 1031-dareka sUtranA kartA 10 pUrvadharo ja hoya che to pachI pIstAlIsane Agama tarIke gaNavAmAM kema Ave che ? ane bAkInAne sUtra zA mATe? samAdhAna chedasUtranA katA dazapUrvadharaja hoya evo lekha jaNAye nathI, vartamAnamAM veganI kriyAvALA Agame ane te sivAyanAM sUtro kahevAya che. (aMgavijjA vagere payannA sAmAnya che.). prazna 1032-cAre nikAya paikInA kayA deve pitAnA mULazarIre pitAnA sthAnamAMthI bahAra jatA haze ? samAdhAna-mULa zarIre kaI paNa deva kelekamAMthI bahAra jAya nahi. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 159 prae 1033-devane manobhAnuM AhAra hoya che te tene traNa AhAra paikIne samajavo ? ke tethI jude ? samAdhAna-ojaAhAraAdi traNa vibhAga audArikanI apekSAe gaNAya. mane bhakSine AhAra mAhAra gaNAya. prazna 1034-garbhaja jIva mAtAnA rUdhira ane pitAnA vIryamAM utpanna thAya che, te jIva garbhamAM AvatAnI sAthe rUdhira ane vIryane AhAra kare ke bIjI koI vastuno ? samAdhAna-garbhajapaeMdriva prathama ejaAhAra le ane te zukrarUdhirano heya. prazna 1035-navakAramAM name loe savya AyariyANuM ema kema nahi? phakta savvasAhUNuM kema ? samAdhAna-AcArya abhayadevajI arihaMtAdi cAra padamAM paNa sarvapade joDavAnuM kahe che. jinaka9pa yathAjIMdAdi bheLe sAdhumAM hevAthI sarvapadanI jarUra paNa gaNI che. AcArya upAdhyAya sthaviraH kalpamAM ja heya. prazna 1036-caramatIrthakaranI 16 paheranI dezanAmAM rAtre sAdhvIo ane strIo beThI haze ke nahi ? ane beThI hoya to temane zuM te AcAra che? samAdhAna-devatAonI hAjarIAdithI satata divasa jevuM hovAthI sala paheranI dezanAmAM zrI caturvidhasaMdha heya. prana 1037- kAlikasUtra ane utkAlikatra eTale zuM? samAdhAna-rAtadivasanA prathama ane carama pahere bhaNuya te kAlikasUtra, ane kAlAvelA chaDI sarva vakhata bhaNuya te utkAlikasUtra gaNAya, Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 sAgara A praznana - 1938-pravacanasArohAradIkA tathA karmagraMthaTIkAmAM zratavibhAgamAM padanuM pramANa jANavAmAM nathI tema lakhe che, to te viSe Apa jANatA he te lakhaze ? samAdhAna-AcArya mahArAjazrI devendrasurijI zrIzrAddhadinakRtyanI TIkAmAM arthAdhikAravALuM pada levA jaNAve che. prazna 1039-mahAvidehamAM ahInI peThe varNa vyavasthA kharI ke nahi ? kathAnuyogamAM-kSatriyonAM udAharaNo Ave che, te hisAbe bIjI komo paNa anAdikALathI hevAne saMbhava khare ke nahi ? ane heya te A yugamAM bhArata rAjAnA vakhatamAM brAhmaNonI utpatti thaI ema te rahyuM ja nahi ? samAdhAna-yugalIyAnA vakhatamAM varNa vibhAga nA heya. asiAdithI pravRtti thAya tyAre te heya che, prazna 1040-mahAvidehamAM paNa ahIMnI peThe SaDu darzane kharA ke nahi ? athavA ochAM vattA ? ane heya te kyAM sudhI rahevAnAM ? samAdhAna-mahAvidehamAM paNa judAM judAM mithyAtvidarzanone asaMbhava nathI. prazna 1041-jema 14-10 pUrvadhara saMbhaLAya che tema 1112-13 pUrvadhara koI kALamAM heya kharA ke nahi? samAdhAna-ahIM zrIsthUlabhadrajInuM nirvANa thatAM agIyAraAdi pUrvene sAthe ja viracheda thayo che. paNa badhe kSetre ane badhe kAle tema nathI. prazna 104-pahelA pUrva karatAM bIjAM pUrvo ane anukrame bamaNuM lakhe che, ane padanI saMkhyA te ochI vastI lakhe che, te bamaNuM bamaNuM kema samajavAM ? Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 161 samAdhAna-jyAghanta ke arthAdhikAravALA padamAM akSaranuM sarakhApaNuM na hovAthI bhAna bevaDuM chatAM bevaDAM padonI saMkhyA hevAnI jarUra nathI. prazna 1043-zAstrakAro samyakatvanA prazamaAtilakSamAM rAmalakSaNanuM varNana karatAM jaNAve che ke-avaravi na bA" tyAdi, tathA "aparAdhi zuM re paNa navi cittathI, ciMtaviye pratikULa vigere te cothA guNaThANe rahelA aviratasamyagdaSTine paNa hoya che ane teone anarthadaMDanI hiMsAno paNa tyAga hoto nathI to pachI arthadaMDarUpa evI sAparAdhanI hiMsAno tyAga rodha to hoya ja kyAMthI? ane aNuvratane dhAraNa karanAra dezavirativALo je pAMcame guNakANe hoya che tene paNa niraparAdha trasajIvanI hiMsAno tyAga che. arthAta sAparAdhanI hiMsAne tyAga ke rodha pAMcame guNaThANe paNa heto nathI. vaLI che guNaThANe rahelA pramattasaMyato jo ke trasa ane rathAvara banne prakAranA jenI hiMsAthI sarvathA viramelA che. paraMtu kaSAyanA udayALA hovAthI aparAdhI jIvo para sarvathA krodharahitapaNuM to teone paNa hevAno saMbhava nathI, to zuM e traNe guNaThANuM samyaktvanA liMga vagaranAM mAnavA ke samyatva vinAnAM mAnavAM? samAdhAna-darzanIyamonIyanA kSayopazamaAdithI thayela tattvanI apratIti ane anaMtAnubaMdhinA pazamAdithI thayela atatvanI pratItinA nAzathI samyagadarzanavALo jIva parama padaneja sAdhya ane prArtha gaNanAro hoya, ane te eTale sudhI me kSamArganI ArAdhanAnI uttamatA. gaNanAro hoya ke sahAya jevA aparAdhIne paNa prApta thatI mokSamArganI ArAdhanAmAM aMza mAtra paNa pratikUlatA vicAre nahi, tema kare paNa nahi. A hakIkata AcArya devendrasUrijIe zrIzrAddhadinakRtyanI vRttimAM spaSTa karI che 'mokSalAbhahetubhistAn sarvAn svazaktyA lambhayAmi, na ca Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 sAgara tadinamapi vinne vareMDamati arthAta mokSanI prAptimAM je samyagdarzanAdi kAraNo che tenI badhA jIvone mahArI zakti prApti karAvuM ane mahane mokSanAM sAdhanAmAM viddha karanAra jIvone paNa mekSamArganI prApti ke ArAdhanAno vinamAM huM vatuM nahi, A vAta dhyAnamAM Avaze tyAreja kauzAMbInA gherAmAM rahelI ane caMDapradyotanane ThagavAvALI evI mRgAvatIne pradyotane bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA samavasaraNamAM jatAM ke bhagavAnanI dezanA sAMbhaLatA kema pakaDI ke rokI nahiM ? teno khulAso thaze ane ene paNa khulAso thaI ja jaze ke cakravatI bharatamahArAjAAdie pitAnA parivArane saMsArano tyAga karI dIkSA grahaNamAM kema rokyo nahi ? A uparathI eka vAta to spaSTa thaI ja jaze ke samyagdarzanane dhAraNa karanAra purUSa svajanane to zuM ? paraMtu zatru tarIke gaNAyelAne paNa mokSamArganI prAptimAM te madada karanAraja thAya. dIkSA aMgIkAra karanAra zatru thayo hoya te paNa stutipAtraja che. ema samyagdarzanavALo mAne ane tethIja bAra varSa sudhI laDAI karanAra zrIbAhubalinI bharata mahArAje dIkSA thavAnI sAthe stuti karI che, vaLI "vavA ja reva" ane "ne dira udArU" e zrIzrAddhadinakRtyanI gAthAone anusAra aparAdhI evA darzana mAtradhArI zrAvakamAM paNa pratikula vicAravAnuM samyaktva dUSitaja thAya ema samajI aparAdhI evA paNa zrIsaMghathI pratikUla naja vicAravuM ane naja karavuM ema mAnavuM pratikRti nathI ane tethI ja mahArAjA udAyane dAsIne corI janAra ane jIvatasvAmIjInI pratimAne uThAvI janAra pracaMDadyotanane zrAvakapaNuM che ema jANavAthI mAlavAnI gAdI pAchI ApI. eTaluM ja nahi paNa kapAlano DAma DhAMkavA mATe rAjA paNa sAthe suvarNapaTa je zarU karAvyA te vyAjabIja Tharaze. prazna 1044-bhagavAna zrIachatanAthajI ane zrIzAtinAthajIe siddhAcalajI upara comAsa karyA tyAre sAdhu-sAdhvIo girirAja upara Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 163 jatA AvatA ke nahi ? ane je comAsAmAM te vakhate sAdhu-sAdhvIonuM caDhavuM utaravuM thatuM hoya to vartamAnakAlamAM kema yAtrAne comAsAmAM niSedha karAya che? samAdhAna-phata svAmI vAtamAM tamArUM vizAya tA zRGge saparicchazcaturmAsI tasthau / tatra svAminA nidhAsArtha devA: preottuGga maDapa cakruH / sAdhavastu tapodhyAnaparAyaNAH kecit kandarAsu ke'pi sapa bilasyAne kecijjIrNa prapAdevakulAdiSu yathAlabdhasthAneSu tasthuH // / zrI zatruMjayamAhAsyamAM zrI ajItanAtha bhagavAna ane temanA sAdhuonA comAsA mATe jaNAvela spaSTa pATha ke bhagavAna ane sAdhuonI ekatra sthiti jaNAve che te dekhanAra ane mAnanAra te comAsAmAM yAtrA karavA mATe girirAja upara sAdhuonuM caDhavuM utaravuM mAne ja nahi. vaLI te varSovA nate nyatra viharati smA" zrIzAntinAthajI mahArAje paNa mukhya zRMgamAM nahi paNa marUdevAchaMgamAM comAsu karela che, temAM paNa comAsAmAM girirAja upara caDhavA utaravAnuM nathI, eTale te AlaMbana paNa levAya tema nathI chatAM jeo zAstra ane AcAra baMnenI darakAra na karatAM manasvIpaNe bole, chApe ane varte teonI gati ane sthiti jJAni mahArAjaja jANe prazna 1045-devatAo trIjI naraka sudhI jaI zake che, te tyAM narakamAM gayelA saudharmAdi vaimAnika devatAne avadhijJAna kSetrathI agholekamAM vadhe ane udghalekamAM vimAnanI vajAthI ochuM thAya ke kema? samAdhAna-devatAo mULa zarIre to potAnA sthAnamAM ja hoya che, mATe je je devatAna jyAM jyAM bIje kSetra javAnuM thAya tyAM paNa te mULa zarIranI apekSAeja kSetranI maryAdA gaNavAthI kAMIpaNa kSetranI vRddhi ke hAni mAnavAnI jarUra rahetI nathI. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 sAgara prazna 1046-je je devatAo bhavanapati vigere potAnA avadhikSetranI bahAra jAya tyAre bahAra gayelA pradezamAM zuM avadhijJAnAvaraNayane udaya thAya che ema mAnavuM ? samAdhAna-pitA potAnA sthAnathI ane adhikSetrathI bahAra gayelA devatAonA AtmAnA te bahAra gayelA pradezamAM paNa avadhijJAnavaraNayane kSapazama che paNa avadhijJAnAvaraNIyane udaya nathI. samagra AtmapradezathI eka upayoga thato hovAne lIdhe je je devatAne jeTaluM jeTaluM avadhijJAna hoya che te te devatAonA adhikSetrathI bahAra gayelA pradeze paNa teTalAja avadhijJAnavALA heya che. eTale te pradezane avadhijJAnanuM AvaraNa thayeluM mAnavAnuM rahetuM nathI. aDadhA ajavALA ane aDadhA aMdhArAmAM rahela devadatta jema dIpakanA prakAzagata padArthomAM dekhavAmAM sarva AtmapradezathI upayogavALo che, tema devatA pitAnA sthAne agara bIje sthAne avadhithI padArthane jANavAmAM ugavALA ja che. prazna 1047-devatA jyAre potAne sthAne hoya ke uttarakriya karI uttaravaikriyathI anyatra sthAne gayela hoya tyAre pitAnuM niyamita je avadhikSetra teja jANe to brahmadevalekathI mAMDIne azrutasudhInA devo kadAca trIjI naraka vigerenA avadhijJAnavALA hovAthI tyAMnA mitra ke zatru nArakanI sAtA, asAtA karavA jAya, paraMtu bIjAone te kSetranuM avadhi na hovAthI zI rIte jAya ? samAdhAna-bhavanapati vigere devatAo bhavaprayika vaira ke mitratAne lIdhe tyAM jAya, ane jagatamAM jema pUrva bhavamAM vaira ane sneha yAda AvyA vinA paNa pUrvabhavanA te te vaira ane snehanA saMbaMdhavALAM kAryomAM te te vaira ane snehane anusAreja pravRtti thAya che, tema tyAM paNa tevI pravRtti thAya temAM Azcarya nathI. rAjAo vigere tevA jJAna vinA paNa jagala vigeremAM jAya che ane tyAM tevA kevA karmodayavALA prANiyeno nAza paNa kare che ane keTalAkane pALavA mATe paNa lAve che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 165 prazna 1048-asurakumAranA bhavanapatiomAM je paramadhAmiyA che teone jema viziSTa avadhijJAna hotuM nathI tema pitAnA paNa pahelA bhavanuM viziSTajJAna hetuM nathI, to pachI nArakiyAne vedanA karatI vakhata nArakiyenA pahelAnA bhavanAM kAryo zI rIte yAda karAve che? samAdhAna-nArakiyAne pIDA karatI vakhate je paramAdhAmiyo te nAkiyenA pahelA bhavanI karaNInAM vAkyo kahe che te avadhi ke vibhaMgaNAnathI te nArakiyonAM kRtya jANune kahe che ema nathI paraMtu ahIM smaraNa karavAtAM vAkyo kayA jJAnathI paramAdhAma jANe che tene khulAso thavo yogya che jema abhavya evA paNa aMgAramaEkAdi sAdhuone mokSAditanI dezanA karavAnI zraddhA nathI hatI chatAM kalpa rahe che tema te mithyAdaSTi paradhamiyAna paNa tevI tevI vedanA karavI ane tevAM tevAM vacane bolavAM te rivAja che. prazna 104-paramadhAmimAMne ekeka devatA paNa paMdare paramAdhAmiyAnAM kAryo karavA samartha che to pachI paMdara paramadhAmi ane te paNa amuka niyamita kAryathI vedanA karanAra mAnavAnI jarUra zI? samAdhAna-je ke dareka paramAdhAma dareka paramadhAminuM kArya karavA samartha che, chatAM potapotAnA rivAjathI te paMdare paramadhAmiyo judI judI pIDA kare che. ane tethI judI judI pIDA vakhate judA judA paramadhAmiyo judAM judAM vAkyo bole che, ane te vAkyo belavAno kalpa paNa avadhi ke bIjAnA jAtismaraNane abhAva chatAM paNa tethI sArthaka thAya che. prazna 1050-paramAdhAmI nArakone je pUrvabhavanAM kRtyo saMbhaLAve te vAkyone nArakI sAcAM mAne ke juThThAM mAne ? ane sAcAM mAne che nArakene pote te te kAryo karyAnI pratIti zAthI thAya? samAdhAna-paramadhAmi nArakane pitAnA tevA tevA rivAjathI tevI tevI vedanA kare ane jyAre nArakInA cho atyaMta vilApa karI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 sAgara ane karagare, tyAre te paramadhAmiyo potAnA kalpathI tevAM tevAM pUrvabhavanAM kRtye te te nArakInAM saMbhAranArAM vAkyo kahe ane tyAre te nArakiyone bhavapratyayika jAtismaraNathI te te pitAnAM kAryo yAda Ave ane tethI paramadhAminA vAkyone juThThAM na mAnI zake. prazna 1051-devatAone AtmA ane yakSetrathI saMbaddha evuM avadhijJAna hoya ke ekeyamAM asaMbaddha evuM avadhijJAna hoya ? samAdhAna-devatAonuM mULa zarIra to avadhinA kSetranI aMdara ja hoya che mATe devatAonuM avadhi mukhyatAe to AtmA ane yakSetra e ubhayathI saMbaddhaja heya. paNa devatA uttarakriyathI yakSetranI bahAra jAya tyAre tenA tenA te te pradezonI apekSAe AtmAthI asaMbaddha evA ava- vine niSedha karAya nahi, jo ke mukhyatAe saMkhya asaMkhya janavALA ane saMkhyA asaMkhya AtarAvALA avadhijJAnanA adhikArI to manuSyatiryace hoya che. manuSyatiryaMcane AbhA sAmAnya ekatra hoya che. prazna 105ra- bhagavAna jinezvaramahArAjAo je svayaMsaMbuddha thaI pravajyA mATe taiyAra thAya che temAM svayaMsaMbuddhapaNuM temanA apratipAti evA avadhijJAnathI heya che ke bIjA koI hetuthI hoya che? samAdhAna-bhagavAna tIrthakara mahArAjanuM svayaMsaMbuddha paNuM teozrInA avadhijJAnathI nathI hotu. je avadhijJAnathI svayaMsaMbuddhapaNuM thAya te sarva samyagdaSTi devatA avadhijJAnavALA hevAthI badhA svayaMsaMbuddha thaI jAya vaLI bhagavAnane avadhi pahelethI che mATe pahelethI ja svayaMsaMbuddha paNuM thaI jAya bhagavAna jinezvaramahArAja sivAyanA paNa ghaNuM jIvo pUrva bhavathI lAvelA avadhijJAnavALA hoya che to te badhA svayaMsaMbuddha thaI jAya paraMtu tema nathI. kiMtu bhagavAna jinezvaroe pUrvabhavomAM je jagatanA uddhAra mATe sucarito karyA hatAM tenA abhyAsane lIdhe bhagavAna jinezvaranuM svayaMsaMbuddhapaNuM hoya che ane ema bhagavAna haribhadrasUrijI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 167 paNa tattvArthavRttimAM pharamAve che Aja kAraNathI zrIkalpasUtrakAra paNa 'puvRitti " pratyAdi sUtra kahI mAtra avadhijJAnAdinI sattA mAtra jaNAve che, tathA avadhijJAnathI dIkSAnA samaya jANavAnI vAta jaNAve che. prazna 1053-bhagavAn jinezvara mahArAjAe jyAre dIkSA grahaNa karavAnA vicAravALA thAya che tyAre leAkAMtikA dhammatitva vattedi' arthAta "dharmatIne pravartAve" ema kema kahe che ? samAdhAna-bhagavAn jinezvarAnA uddeza jagatanA uddhAra mATe dvAdazAMgInA praNayanane hAya che, te praNayana gadharAnA pratikheAdhathI thAya te pratidha paNa kevalajJAna pachI thAya, ane kevalajJAnanI utpatti dIkSAthI thAya mATe dIkSA levI evA vicArathI jinezvarA dIkSA le che ane tethI te leAkAMtika deve tema kahe che. prazna 1054-agapraviSTa ane anugapraviSTa e be prakAranA sUtrAmAM gaNadharamahArAjAoe bhagavAn teizvaramahArAje nirUpaNa karela tripadIne anusarIne racela sUtreAne aMgapraviSTa ane bAkInA gadharAe ke khIjAe racelA sUtreAne anaMgapraviSTa kahevAya che. arthAt anaMgapraviSTa karatAM pradhAnapaNu aMgapraviSTanu che ane utpatti paNa prathama aMgapraviSTanI che. aneka zAstrakArA paNa aMgAna praviSTa zruta ke aMgapraviSTa anaMgapraviSTa zruta ema krame nirdeza kare che. paraMtu tattvArthasatrakAre 'zruta... matipUrvacanevadrAAme,' ' ema jaNAvIne temaja bhASyamAM paNa teoe ja 'vividhamanevidha dhArAvidha 'ema jaNAvI ana'gapraviSTane mukhya jaNAvI pUrvanipAta kema karele che? samAdhAna-jo ke aneka zAstrakAroe ane zrItavA bhASyakAre pazu utpattinI apekSAe prathamaja aMgapraviSTa bheda tevA vivaraNamAM jaNAvyeA che. ane aMgapraviSTa sivAyanuM thayeluM zrutaja ana`gapraSTi che. ema agAna gapraviSTanA bhedanI jageApara spaSTapaNe jaNAvela che. chatAM vastutAe vacAra karIe te gaNudharamahArAjAe paNa prathama Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 sAgara sAmAyika ke je anaMgapraviSTa evA AvazyakanA prathama adhyayanarUpa che te sAmAyikane uccAra karI sAdhupaNuM lIdhA pachI ja tripadI pAmIne aMgapraviSTanI racanA karelI che. eTale utpattinI apekSAe badhuM anaMgapraviSTakRta aMgapraviSTabutanI pachIja utpanna thayuM che ema kahI zakAya ja nahi. vaLI utpattikramanI apekSAe aMgapraviSTa evA zrata samUhane mukhyatA ApIe chatAM abhyAsakramanI apekSAe to sAmAyikAdi35 AvazyakatAdinI ja mukhyatA pUrvakAle paNa hatI ane vartamAnamAM paNa che. ane Aja kAraNathI jyAM jyAM agIAre aMganA adhyayanano ullekha aMgamAM Ave che tyAM tyAM "sAmAyamADuM #ArataHTchuM' evA ulekhoja karavAmAM AvelA che, eTaluM ja nahi paraMtu AvazyakaniryuktikAra bhagavAna bhadrabAhuvAmI paNa zrutajJAnanA adhikAramAM "sAmAyamADu vuisAra ='ta" ema kahI badhA zrutajJAnamAM sAmAyika vigere anaMgapraviSTane ja AdimAM jaNAve che. vaLI zrInaMdIsUtramAM tathA anuyogadvArasUtramAM anaMgapraviSTa evA Avazyaka, utkAlika ane kAlikasUtro jaNAvyA pachI ja aMgapraviSTa evA AcArAMgAdi jaNAvavAmAM tathA nirUpaNa karavAmAM Avela che. te naMdI ane anugadvAra baMnemAM praznakare paNa anaMgapraviSTano uccAra aMgapraviSTa karatAM prathamaja kare che. eTale spaSTa thayuM ke abhyAsanA kramanI apekSAe aMgapraviSTa karatAM anaMgapraviSTa prathama ane pradhAna tarIke levAya te ayogya nathI. prazna 1055-zrIjainazAsananuM darzana ane anyanAM darzane aMge "satrabavAyamU" e upadezapadanI gAthAne AdhAra rAkhIne belanArAo sarvadarzananI utpatti jainadarzanathI mAnI jainadarzanane janaka mAne che ane anyadarzanAne janya mAne che. tyAre "kalAviva sarve tajavaH samunnatavaya nAtha ! dayaH" evA zrI siddhasena divAkarachanA vAkyane ane bolanArAo sarvadarzane rUpa nadIyo jainazAsanarUpa samudAyamAM maLI che. ema mAnI jainadarzananI dRSTi sarva zeSadaSTithI thayela che ema Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 169 mAne che, ane tethI sarvadaSTio janaka ane jainadarzana janya thAya che ema mAne che, to zAsana premikAe kema mAnavuM vyAjabI che ? samAdhAna-utpattinI apekSAe sarvadarzanAMtare jainadarzanathI eTale dvAdazAMgIthI pachI thayelAM che. bhagavAna zrI RSabhadevajI pahelAM kaI paNa darzanAMtara nahotuM. paraMtu zrI RSabhadevajIe tIrthapravartanamATe lIdhela dIkSA pachIja badhAM darzanAMtare thayAM che. eTaluM ja nahi. paraMtu bhagavAna RSabhadevajIne tyAgane anusarIne ja thayAM che. vaLI pravRttinI mAphaka prarUpaNe paNa bhagavAna RSabhadevajInI dharmaprarUpaNa pachIja che. purANakAro viSNunA avatAramAM paNa zrI RSabhadevajIne ja manuSya avatAra tarIke pahelo avatAra mAne che. vaLI AtmA mokSaAdi atIndriya padArtho atIndriAnI sivAya bIje jANI zake nahi ane te na jANavAthI te AtmAdinI AghaprarUpaNA atIndriyajJAni sivAyathI svayaM thaI zake ja nahi, mATe atIndriya evA AtmAdinI pahelI prarUpaNA zrISabhadevajI kevalajJAnI bhagavAne ja karI, nakala karI A vAta te samajavI sahelI ja che ke nakalIne prAdurbhAva asalI pachIja hoya chevaLI e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke dareka darzanakAro bhavAMtaranAM sukho ane ene mATe dharma karavAnuM jaNAvela hovAthI dharmane sAkSAta jANavA sAthe te dharmamAM rahelI sukha Adi devAnI zaktine jANanArAja prathama dharma ane phaLane jaNAvanAra bane ane tevuM jJAna vItarAgaparamAtmAeja meLaveluM che. mATe dharma ane paralekAdikanuM nirUpaNa karanAra AdipurUSa je kaMI paNa heya te te mAtra jinezvareja che. ane anyadarzanakAro to mAtra tenuM anukaraNa karanArAja che. tevI ja rIte pApa ane te pApanA duSTaphaLa rUpe narakAdine jANanAra ane tenI prarUpaNA karanAramAM paNa je Adya puruSa hoya te te mAtra vitarAga sarvajJaprabhuja che. eTale utpattinI apekSAe sarvadarzane ane kudharmonuM mUlakAraNa zrIjinezvarabhagavAnanuM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 sAgara darzana ane dharma che. ane tethI bhagavAna haribhadrasUrijI aSTaprakaraNamAM paNa "3nyathA sezanaSBY 3yaphinimittavAta" ema spaSTa zabdomAM jaNAve che. AthI utpattinI apekSAe sarva pravAdanuM mUla ane kudharmonuM mUla dvAdazAMgI che ema kahevuM vyAjabI ja che. paNa zarIre thatA melane mITAvavAmAM zarIraja mITAvavAnuM jema gaNAya nahIM tema anyadharmone kudharma kahevAthI dvAdazAMgIne kudharma kahyo kahevAya nahIM vaLI darzanakAronA samUhamAM padArthanA svarUponI vyAkhyA saMbaMdhI carcAmAM ekeka nagamAdiyAbhAsone kahenArA evA vaizeSiAdikanA mUlarUpa naigamAdi sarvano zrIjinazAsanamAM hovAthI kudarzanone nadIrUpa gaNI zrIjinazAsanane samudrarUpe gaNavAmAM paNa keI prakAranI harakata nathI. zrIharibhadrasUrijI tasvArthavRttimAM paNa navAMtaro rUpa sarva anyadarzane maNiAdi jevA heI bhagavAnanA zAsarUpa sUya thI parAbhava pAmI aMtabhUta thayela che ema spaSTapaNe jaNAve che. e vAta to cophakhI che ke maNiAdinA tejano sUryanA tejamAM antarbhAva thAya che, paraMtu te maNiAdi tethI eka aMze paNa sUryanI bhAmAM zukla ane kRSNapakSamAM sUryanI prabhA sarakhI hovAthI pharaka paDato nathI, tema kudharmonI utpatti thayA pahelAM ke pachI zrIjainazAsanamAM kaMI paNa pharaka paDato nathI. prazna 1056-zrIjenazAsanamAM bhASya tarIkeno vyavahAra zrIsa gha- dAsagaNa pachI ja thayuM ke te pahelAM paNa te vyavahAra hatA ? samAdhAna-zrItattvArthabhASyakAra jinavacananuM mahedadhi tarIke varNana karatAM "durgama sthamASyAca" ema jaNAve che tethI bhASya tarIke vyavahAra pahelAMne jaNAya che vaLI zrIAvazyakaniryuktimAM "mAsA vimAsA' AdinA adhikArathI paNa tema jaNAya che. prazna 1057-AvazyakaAdizAstro upara niyukti karanAra Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 171 zrIbhadrabAhusvAmI zrutakevalI che paraMtu chellA bhadrabAhu nathI ema zAthI mAnavuM ? samAdhAna-te niryuktikAra zrutakevalI bhadrabAhu na hota ane bIjA bhadrabAhu heta to cANakaya Adine adhikAra na letAM pAchala thayela kauTile Adine adhikAra leta. vaLI pioSa ane ASADha sivAyanA mahinAonI adhikatA jaNAvata, sAmAyika niryuktimAM paraMparA adhika jaNAvata. Avazyaka mUla, bhASyAdinI racanA temanA karatAM pahelAnI thavA pAme. vaLI zrI siddhasena divAkara ane bhadrabAhujI ekakAlIna thaI jAya. yAda rAkhavuM ke zrI siddhasena divAkarajIe to keTalIka niryuktinI gAthAonI upara vyAkhyAbhUta gAthAo paNa karelI che. eTaluM jarUra che ke AvazyakamAM niyaMti gAthA vadhAre hovAthI bhASya ane mUlabhASyane paNa niyukti tarIke vyavahAra thayA che. ane AcAraprakalpAdimAM bhASya vistRta hovAthI niyaMti gAthAo bhASya tarIke vyavahUita thaI che. zrIkaMdilAcAryane anugA hevAthI tathA devaddhikSamAzramaNajI siddhAMtane pustakArUDha karanAra hovAthI zAsana saMbaMdhI keTalIka hakIkato tyAM sudhInI sUtramAM dAkhala thaI che. zAkhA ane nihno adhikAra svakAla sudhIne na jaNAve to zAkhAonI prAmANiktA ane ItaranI apramANikatA vyApta hatI ane mAnya hatI ema na gaNAya, mATe te te ulekho sUtra ane niyuktimAM dAkhala thayA che. sUkSmadraSTivALA manuSya prApta ane bhedanA vAkyone sArI peThe samajI ja zake. prazna 1058-vizeSAvazyakaAdi bhASyo jainazAsanamAM kahevAya che te bhALyo vyAkaraNadinA bhASyo jevAM ja hoya che. je kAMI bheda che? samAdhAna-vyAkaraNAdinI apekSAe uttarottara munionuM prAmANikapaNuM mAneluM hovAthI jyAre satranuM vivecana karatAM sUtra vyAjabI ke geravyAjabI che ? ene vicAra paNa te bhASyakAre te te bhAmAM kare tyAre jainazAsanamAM pUrva pUrva munionI prAmANikatA hevAthI jaina Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 sAgara zAstranA bhASyakArane zAstronA vAkayonuM nirUpaNa karavAnu rahevA sAthe tenI paraspara sUtreAmAM saMgati jaNAvavAnu hAya che. koIpaNa jainazAstranA bhASyakAra kAipaNa sUtrane dukta tarIke kahe nahi ane kahyuM paNa nathI eTale jainazAstranAM bhASyA mUkta durUktanA vicAra karanArAM nathI, paNa uktAnuktanA vicAra karanAra che. prazna 1059 vistArane jANavA mATe je jIvA asamartha hAya tene mATe saMgraha eTale saMkSepathI kathana heAya che, teA pachI dhvane k vA'' Adi tripadI, sAmAyikasUtra ane namaskArasutrae dvAdazAMgI sakala pravacana ane caudapUrvA saMgraha kema kahevAya ? samAdhAna-jevI rIte vistArathI padArthonuM jJAna na karI zake tevA jIvAne padArthAnuM jJAna karAvavA mATe sagraha eTale saMkSepathI kahevAnu hAya che, tevI rIte uddhatina ziSyA karatAM judA evA anuddhatina ziSyA mATe paNa saMgraha eTale sakSepathI kathana hoya che marAdinI anukUlatA mATe paNa sakSepa hoya che vaLI ' prazna 1060-zrItavA bhASyakAra- * abhyarca nAvahatAM manaHprasAra' ema kahe che te zuM pUjana karavAnI vakhate manaHprasAda na hoya ema mAnavuM ane pUjA pachI prasanna thAya ema mAnavuM ? samAdhAna-sAmAnya rIte teA mananI prasannatA vinA pUjA prAraMbha ke kAM thatuMja nathI. para Mtu 'tataH samAdhizva' e vAkayathI samAdhine upAve evI mananI prasannatA bhagavAnanI pUjA karavAthI thAya che. sAmAnya prasannatA te! pUjA karavA pahelAM ane pUjA karatI vakhata paNa hAya che. kemake te sivAya te pUjA pachI paNa samAdhi karanArI mananI prasannatA Ave nahi. prazna 1061-keTalIka jagApara 'mukhyambarsa najJAnacAritrALi meAkSamA / tattvA :1 . Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 173 nAda saNissa nANaM nANeNa viNA na huti caraNaguNA / caraNAhitA makkhiA .' zrI uttarAyayana. ema kahI jyAre samyagdarzanaAdi traNathI mokSa kahe che. vaLI "raLagunadi sAdu' zrIanuyogadvAra "nAiirayArdi mA' vizeSAvazyaka ema kahI keTalIka jagapara jJAna ane kriyAthI mokSa jaNAve che. ' vaLI AvazyakaniryuktimAM-nA pacAsa lo to jo ca kuttiza tipi samAgo me " ema kahI jJAna tapa ane saMyamathI mokSa jaNAve che tenuM kAraNa zuM? samAdhAna-ravaparadarzanavALAnI sabhAnI apekSAe samyagdarzanaAdi traNane ane samyagdarzanasaMpanna evA saMdhanI sabhAnI apekSAe ke kevala paradarzananI sabhAnI apekSAe jJAna ane kriyAne mokSamArga jaNAvAya te ThIkaja gaNa. tapa e cAritrane vibhAga chatAM mAtra karmakSayamAM tenI pradhAnatA jaNAvavA mATe niryuktimAM tapane juduM gaNAvyuM che. vAstaviktAthI judu je tapa mAnIye to te tapanuM AvArakakarma juduM mAnavuM joIe. zrIharibhadrasUrijI cAritraparavAta ema kahI pratyAkhyAnamAtrane cAritrarUpa jaNAve che. Aja vAta "gamatava' e niyuktinI vyAkhyAmAM paNa tapane saMjamane bheda jaNAvavAthI spaSTa che. prazna 1062-AnaMdazrAvakane avadhijJAna jeTalA pramANamAM thayela hatuM teTalA pramANanuM avadhijJAna zrIgautamasvAmIe sahyuM nahi e sadbhAva azraddhA kahevAya ke nahi ? athavA abhUtapadArthanI azraddhA kahevAya ke nahi ? samAdhAna-sabhUtapadArthanI azraddhA to gaNAya ane tethI ja bhagavAna mahAvIra mahArAje te gautamasvAmIjIne AlocanAAdi karavAnuM pharamAvyuM che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 sAgara prazna 1063-sadbhUtapadAnI zrA nahi te mithyAtvarUpa gaNAya ke nahi ? samAdhAna-samyagdaSTine niyama che ke sarvajJabhagavAne ke temanA zAstroe kahelA padArthonI zraddhA jarUra kare sarvajJa ane zAstranA vacaneAnI zraddhA na thAya tene te samyaktva hoyaja nahi. paraMtu sarvajJa ane zAstranA vacananI zraddhA chatAM je padArtha jANavAmAM na AvyA hAya tene lIdhe athavA tevA kSayApazamanI gerahAjarIne lIdhe . anyathA jANavAthI anyathA zraddhA gAcara thayA hoya te te AleAcanAdi karavA lAyaka gaNAya paraMtu teTalA mAtrathI sajJa ane zAstravacaneAnI pratIti hAvAthI sarvajJAkta ane zAstrokta padArtho mAne che mATe mithyAtva gaNAya nahi . samyagdaSTi jIva bIjAe enI mAnyatAne khATI jaNAvI hoya te| tarata tenA satyatatvane jANavA zrIsarvajJa pAse ke zAstrajJa pAse tarata jAya, ane tethIja bhagavAn gautamasvAmIe bhagavAna mahAvIramahArAjane te prazna karyAM ane peAte tarataja AlecanAdi karyAM. kagra Mthane jANavAvAlAnI dhyAna bahAra nathI ke zrIka'prakRtimAM sara asamAya agALamALA' ema spaSTapaNe jaNAve che. zrImalayagirijImahArAja tenI TIkAmAM paNa jaNAve che ke jIva samyagdaSTi chatAM paNa jo asadbhAvanI zraddhA thAya teA te ajJAnathIja thAya ane ajJAnI na heAya te jarUra sadbhavanIja zraddA thAya. ajJAnathI asadbhAvapadArthanI zraddhA thAya te paNa samyagdaSTipaNAne bAdha Ave nahi. jo tene te padArthanA nirNayanI zrIgautamasvAmiAdinI mAphaka cIvaTa hoya ane satya jANe ane AlecanAdi karanAra hoya. arthAt ajJAnane nAme asadbhAvatI zraddA calAvI lenAra te naja hAya. eTaluM' teA jarUra che ke zAstravacaneAthI je vAtane eka nizcaya thAya tevuM na heAya teA viziSTazrutadharAne ke kevalIyAne bhalAvI de. paraMtu e pakSane satya ke asatya tarIke kahe ke prarUpe nahiM. AthIja abhayadevasUriAdi TIkAkAra mahArAjA tene sthAne tenAja bhalAve che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 175 zrIbhagavatIjImAM paNa kAMkSAdine sthAne "tameva sarva ne dhAravAthI kAMkSAmahanIya nathI vedAtuM ema jaNAvyuM che. ajJAnathI paNa asadbhAvapadArthane mAnatAM zrIuttarAdhyayanamI vRttimAM jaNAvyA pramANe sAcI zraddhAne upaghAta thAya che ema che ane karmaprakRtinI TIkA (yaza0) pramANe upaghAta na mAnIe to paNa asadbhAvathI thatI zaMkAmAM paNa kAMkSAmohanIya te mAnavuM ja joIe. prazna 1064-zrIparyuSaNAka5mAM taheluM vA' ItyAdi kahIne nIcakule batAvyA pachI moDhaLavA" e kahevAnI zI jarUra hatI ? samAdhAna-a taprAMtAdika kula jagata mAtranI apekSAe nIcakularUpa che ane brAhmaNakula jagatamAtranI apekSAe nIcakula nathI, paraMtu mAtra tIrthaMkarabhagavAna Adi zalAkA purUSanI apekSAe ja e nIcakula che. mATe mArA vA' e pada juduM kahevAnI jarUra rahe ane AvI apekSAthI te pada hovAthI ja agIyAre gaNadhare brAhmaNakulamAM janmelA hovA chatAM temane "rA' eTale uttama jAtivALA ema kahI zakAya tathA "jhApane kAMpane" vigere padethI teone uttamajAtivALA ane uttamakulavALA jaNAvyA che. te paNa yogya ja che. vaLI marIcie tIrthakara ane cakravartInI utpattine lIdhe kulamada karela hevAthI tIrthakara Adine lAyakanuM kula na maLe tevuM je nIcagetra eTale ApekSika nIcagotra bAMdhyuM kahevAya. kulaAryAdi bheda paNa bAtIrthakara AdinI apekSAeja levAya to vadhAre anukUla gaNAya. prazna 1065- pUjAnI aMdara jIvonI virAdhanA hevAthI pUjAne sAvadya kahevAya ke nahiM. ? samAdhAna-pUjAnI aMdara AraMbha thAya che ema kharuM, paNa pUjAne sAvadya na gaNAya kAraNa ke te pUjAmAM thatI virAdhanA svarUpahiMsArUpa che ane te svarUpahiMsAthI baMdhAyela karma tatkAlaja teja pUjAnA adhyavasAyathI nAza pAme che. je ema na hoya te nadIne utaranAra sAdhunuM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 sAgara saMyama sAvadha kahevuM paDe. ane tema kahevA ane mAnavA jatAM jala, nadI ane samudramAM siddha thavAnuM thAya che te heyaja nahiM. pUjA mATe viziSTa puSpAdinI je viziSTaIcchA te samagra saMyamane bAdhakAraka hovAthI sAdhuo dravyastavanA adhikArI che ane zAstrAra paNa te sinataMtramavizva pujAdya 7 kutiH ema pharamAve che. vaLI zrIharibhadrasUrijI bapirivarAta' ema spaSTapaNe kahe che eTale AcAryAdine vaiyAvacce ane IsamitimAM svAdhyAyanA niSedhanI mAphaka sAdhune dravyaratavane niSedha che ema spaSTa thaze. evI ja rIte bAhyadravya anukaMpAdAnamAM paNa zrAvakane adhikAra ane sAdhune anadhikAra samajAya tema che. prazna 1066-anukaMpAdAnathI bhegAdinI prApti thAya paNa nirjarA na thAya ema kharuM? samAdhAna-anukaMpAdAnathI manuSya ane denA bhogonI prApti thAya ema chatAM nirjarA naja thAya ema nathI zrIjJAtAsUtramAM hAthIe zazalAnI anukaMpAthI manuSpAyuAdi bAMdhyA che tema saMsAra paNa parimita karyo che eTale nirjarA na mAnIye to te saMsAranuM alpapaNuM bane nahi. zrIpuSpamAlAmAM paNa samyagdaSTine anukaMpAthI nirjarA thAya che ema paNa spaSTa zabdamAM jaNAvela che. niranukrozapaNuM tiryacaAdi gatinuM kAraNa hevAthI ane samyaphAvavALAne tema devanuM AyuSya thavAnuM hovAthI samyaktvanuM lakSaNa anukaMpA che ema mAnavuM ja paDaze, dhyAna rAkhavuM jarUrI che ke-sAnukrezatA ane hisAvirati judI cIja che. prazna 1067-vyasamyaktva ane bhAvasamyapha kone kahevuM ? samAdhAna-bhagavAna jinezvaramahArAje nirUpaNa karela chavAdi to ane samyagdarzanAdirUpa ratnatrayI tenA guNo na jANe ane mAtra edheja bhagavAna jinezvaramahArAje nirUpaNa karelane tava tarIke mAne te dravyasamyaktva kahevAya ane te jIvAdita tathA samyagdarzanAdinuM ravarUpa tathA tenA guNo jANune bhagavAna jinezvaramahArAjAnA kahelA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 177 tattvonI je pratIti thAya te bhAvasabhya kahevAya. bhagavAn haribhadrasUrijI zrIpa cavastusUtramAM jaNAve che ke """5 " jiNabayaNameva tata ettha ruI hoi davvasammatta " eTale jinezvarabhagavAnanuM vacana eja tattva che evI je A zAsanamAM rUci thAya te dravyasamyaktva kahevAya. TIkAmAM paNa spaSTapaNe kahe che ke " jinavacanameva tatva, nAnyadityatra rucirbhavati dravyasamyaktva " arthAt zrIjinezvarabhagavAnanuM vacanaja tattva che khIjuM tattva nathI evI je rUci thAya te dravyasamyaktva che ane temanAmAmayducimaatr " '' eTale tattva ane devAdinuM ajJAnapaNu chatAM mAtra zrIjinavacananI rUcirUpa hAya che. vyaMgyapaNe jaNAve che ke jema bhAgyazALI hAya tAja suMdara ratneAnA svarUpa ane guNAthI ajANu evA manuSyane ratnane levAnuM thAya che. ema dravyasamyak jaNAvI bhAvasamyaktvane jaNAvatAM kahe che ke---"badanAvALALasadArayuddha talsa sammatta' eTale yathAvasthitapaNe jIvAditattva ane ratnatrayInuM jJAna thavAthI je zraddhA thAya te zuddha eTale bhAvasamyaktva jANavuM. prazna 1068-dravyasamyaktva utpanna thavAmAM apUva karaNanI jarU2 kharI ke nahi ? samAdhAna-zrIharibhadrasUrijI "jassamudAyAo ciya bhavA u tahA vicittarUvAo / zyAma viyavALo tAvidha vIriya` 66 // 61 // tato ma havvasamma"--ema jaNAvI spaSTa kare che ke-paramAtha thI vicitra evA e svabhAvaAdi samudAyathI paraspara sApekSapaNe te bhavyajIva evuM vIya pAme che ane tethI vyasamyaktva thAya che. eTale vyasamyaktvanA kAraNa tarIke paNa apUvI'nA ullAsa ane tathAbhavyavAdina jaNAve che. TIkAthI teA vaLI spaSTa zabdamAM lakhe che ke te jIva Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 sAgara tevuM vIrya pAme che ke je vIryathI apUrvakaraNapaNe ullAsa pAme. kahe che ke- tathAviSe vIrya mere vata kauMcapUrvajaLaneti' A badhuM samajavAthI spaSTapaNe samajAze ke dravya maphatvane pAmavAmAM paNa apUrvakaraNanI jarUra che. prazna 1069-bhagavAna haribhadrasUrijI zrI paMcavatumAM dhamastikAya vigerene AjJA grAhya padArtha tarIke lakhe che, ane zrIuttarAdhyayananI zrIzAMtisUrijIvALI TIkA tathA zrIsvArthanI vRttimAM dhamastikAyaAdine hetuyuktithI siddha karavAmAM AvyA che te dharmastikAyAdikane AgrAhya mAnavA ke dAtika mAnavA ? - samAdhAna-AjJA grAhya padArtho daSTAntagrAhya na hoya ema samajavAnuM nathI. paraMtu je padArthanI siddhimAM hetu, yukti ane diSTAntane prayoga karatAM zrotAonI mati muMjhAya tevuM hoya tevA padArthone hetuyuktithI siddha na karatAM AjJAthI siddha karavA. eTale sAmAnya zrotAonI apekSAe dharmAstikAyAdinI siddhi AjJAgrAhya heya ane tarkanipuNazrotAo mATe dharmAstikAyAdi AjJAmrAhya havA sAthe daSTAntagrAhya hoya te to yogya ja che. prazna 107 -zamaAdi pAMca lakSaNe dravyasamyakRtvamAM hoya ke bhAvasamyaphavamAM hoya ? samAdhAna-dravyasamyakatva te chavAdi ane ratnatrayInA ajJAnavALuM * hevAthI temAM prazamAdilakSaNane niyama nahi, paraMtu javAdito ane ratnatrayInA yathArthapaNe jJAnavALuM bhAvasamyapha hevAthI temAM prazamadi lakSaNo niyamita hoya. zrIharibhadrasUrijI pharamAve che ke- mavasarksa gvaMvi meva nAcaa samArTikAgaLa eTale bhAvasamyaktvaja prazamAMdirUpa pitAnA kAryane karanAra che. vaLI jata" ema kahIne dravyasamyakatvathI ' prazamodi utpattine niyama nathI ema paNa jaNAve che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 179 prazna 1071-vyasamyaktva ane vyavahArasamyakatvamAM karaka zA ? samAdhAna-ajJAnanI mukhyatA hAya ane jinavacananI satyatAthI rUcimAtra hAya te drazyasamyaktva kahevAya, ane prazamAkSikSAmAMthI astikathAdi kAIka lakSayukta je samyaktva hAya te vyavahAra samyaktva kahevAya eTalA mATe zrIharibhadrasUrijI tattvArthavRttimAM AstiyAvAsyataramAyayukta' tu kyAvahAri'' arthAt Astikaya vigere pAMca lakSaNeAmAMthI kAika lakSaNuthI yukta evu vyAvahArikasamyaktva che. ahIM je AstikathAdi lIdhuM che te ema spaSTa jaNAve che ke-vyavahArasamyaktvamAM paNa Astikara teA jarUra joI eja. vaLI zrIharibhadrasUrijI prazamAdi pAMca lakSagrAnI utpatti praznAnupUrvI thIja le che mATe paNa pahelAM Astikatra thAya tAja pachI anukaMpAdi bane e nakkI thAya che. eTale vyAvahArikasamyaktvamAM eAmAM enDru AstikaSa eTale jIva che, nitya che, kama kare che, kama begave che, mekSa che, ane meAkSanA upAyA che e cha vicAreAnI samajaNuvALA jIva heAya tethI te vyAvahArikasamyaktvamAM paNa hAvAja joI e. prazna 1072-bhAvasamyaktva ane nizcayasamyaktvane pharaka ze ? samAdhAna-bhagavAn jinezvaramahArAje nirUpaNa karela jIvAditattvA ane ratnatrayIne yathAvakSedha thavAthI zrIjinavacananI pratIti thAya te bhAvasamyaktva kahevAya. ane te bhAvasamyaktva thayA pachI te bhAvasamyaktvane svabhAva prazamAdine jarUra utpanna karavAnA che tethI te prazamAdi pAMce lakSaNAe sahita tattva ane ratnatrayInI pratIti sAthe zrIjinavacananI pratIti je thAya te nizrayasamyaktva kahevAya. arthAt zrIjinavacananI pratIti eja satra samyaktva che. prazna 1073-nizrayasamyaktva ane kArakasamyaktvamAM zepharaka ? samAdhAna-'tattva isamakSatraNamAiiAyukta oneyayina Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 sAgara naMti vAsaM yAjinaviSa" eTale samastapramAdihiMgee sahita je samyaktva te nizcayasamyakatva che ane zrIAcArAMganA " meLa" e vigere sUtrathI kahela kArasamyakatva paNa Aja che evA zrIsvArthavRttinA vacanathI nizcayasamyapha teja kArakasamyapha che bhagavAna zrIharibhasUrijImAvasagyavaravuM nainityartha ema jaNAvI che ke paMcavastumAM bhAvasamyaktvane naiRRyikasamyakatva kahe che paNa temAM "vAryaritA' ane daryapi e vigere kahIne bhAvasamyaktva ane aizvavikasavane kAraNakAryabhAva mAnyA chatAM kArakakAryanA abhedavivekSA rAkhelI che ema samajavuM. prazna 1074-jJAnAvaraNIya ane darzanamohanIyAkarma judA hevAthI darzanamohanIyane upazamAdi thAya ane jJAnaviraNIyana padamAdi na heya ane tethI mAlatuSAdi jevAne jinavacananI pratIti ke tasvArthanI zraddhA kema thAya ? samAdhAna-mASatuSAdine jJAnAvaraNIyanA udayathI ajJAna hoya, paraMtu jIvadita ane ratnatrayInI rUcine rokanAra miyAmahanIyanA pazamaAdithI te mehanIyano abhAva thaI jAya che ane tethI jeTaluM jANe temAM te sAcI mAnyatA heyaja. paraMtu je jANavAmAM Avela na heya temAM paNa zraddhAnI zakti te akhalita ane tejaja che kemake nahi jANela evA saMvarAdi chatAM paNa gupTisamitiAdimAM nirAbAdha pravRtti teonI hoya che. A uparathI spaSTa samajAya che ke vizeSasaMvAdijJAnane dhAraNa karanArA nahi chatAM paNa samitiguptiAdinI pravRttivALA je samyaktvavALAja che. paNa jo teo jANelA padArthonI barobara zraddhAvALA hAya. prazna 1975 sAmAnya rIte samyagdarzanavALAe kevA banavuM joIe? samAdhAna-jinezvarabhagavAnanA mArganI dezanA je sAMbhaLavAmAM Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 181 Ave tenI yathAvata zraddhA kare ane je vastu na jaNAya ke na samajAya temAM kadAgraha kare nahi tevA samyagdaSTio heya ema samajavuM. prazna 1076-zrIAvazyakaniyuktikAra anupamanijhara ema kahIne anukaMpAne samyaktvanuM kAraNa kahe che ane tasvArthakAra vigere te anukaMpAne lakSaNa ane kArya tarIke batAve che te te be anukaMpAmAM zuM pharaka che? samAdhAna-zrIjinavacananI pratIti jene thaI hoya tene pAramArthika eTale AstikyanA kAryarU5 evI tAvika anukaMpA na hoya ema "paramArtha prativamaninavanAnA" ItyAdi vacanathI zrIharibhadrasUrijI tAvArthavRttimAM pharamAve che tethI spaSTa thAya che ke samyaktvanA kAraNa tarIke kahela anukaMpA apAramArthinI anukaMpA che ane sampakava thayA pachInI anukaMpA e pAramArthinI anukaMpA che. Aja kAraNathI abhavya ke miyAdaSTinI anukaMpA ke dayA apAramArthikI che ane tethI tevI dayAvALAne cAritravALA mAnavAnuM kArya zAsanane anusara nArAonuM gaNAya nahi. prazna 1077-dravyanuM lakSaNa jyAre guNavat " ema che. te pachI dravyanikSepAne aMge zI rIte dravyapaNuM samajavuM ? samAdhAna-nAmAdika cAra nikSepAne aMge be prakAra che. eka te nAmAdi cAre bhinnapaNe heya, ane ene anusarIne ja zrIanuyogaThAra ane zrIsvArthabhASya vigeramAM "cahya cetanAvataH ItyAdi kahevAmAM Avyu te, ane bIjo prakAra e che ke mUla vastumAMja cAre nikSepA joDavAnA hoya che. ene anusarIne zrIsaMmatitaka mAM nAmAdi cArane vastunA dharma tarIke gaNAvyA che. tathA zrIvizeSAvazyakamAM nAmAdicAtuSkamayavastune gaNI che. temAM pahelA prakAramAM jJAnane upayoganA kAraNa tarIke gaNune tathA upayoga kriyAtmaka Agamane bhAvanikSepamAM aMtargata thatI Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 sAgara kriyAnA ane jJAna tathA upayoganA kAraNa tarIke zarIrane gaNIne jJazarIra ane bhavyazarIra nAmanA be bhede levAmAM AvyA che. vyavahAramAtrane vyatirikta bhedamAM Agala karavAmAM Avyo che. paraMtu vastudharma tarIke nikSepa gaNavAnI apekSAe to "mUta' Adilekane agrapada nahi ApatAM mUtamAvimaryAyAdhAratayA dravya' ema kahI trikAlanA paryAyanA AdhArabhUtane dravya gaNavAmAM Ave che. eTale bhAvanI vivakSA na karIye te vyanikSepa e dharma gaNavo ane dravyarUpa AdhAranI vivakSAna karatAM mAtra vivakSita paryAya ke guNanI apekSAe bhAvanikSepa gaNAya che. eTale pRtha nikSepamedanI apekSAe "mAM vilitaviyAnubhUtiyu' ItyAdi kahevAya che ane vastudharmanI apekSAe 'tamAraH pariNAmaH vigere kahevAya che. prazna 1078-mni " e gAthA sarvaprakaraNone lAgu karavI ke prakaraNavizeSane lAgu karavI ? samAdhAna-zALA zi.' A gAthA zrIAvazyakaniryuktinA aMtyabhAgamAM che tethI prakaraNavizeSane aMge lAgu karatAM AvazyakamAM chelluM prakaraNa pratyAkhyAnanuM Ave che tethI A gAthA pratyAkhyAnane lAgu karAya ane AvazyakazAstranA aMtyamAM hovAthI upasaMhAra tarIke levAmAM Ave to AkhA Avazyakane ane upalakSaNathI sarvazAstrone paNa lAgu karavAmAM Ave. prazna 1979-gAA"i A gAthA pratyAkhyAnane zI rIte lAgu karAya ? samAdhAna-anAgata atikrAMtAdi pratyAkhyAna parvakAlanI sAthe saMbaMdha na rAkhe chatAM te anAgatAdipratyAkhyAnothI parvanA pratyAkhyAna jevuM phala thAya ane te mUlaparvanI tapasyAnI mAphaka atIta ane anAgatamAM karI zakAya e kevala AjJAthIja samajAya. paraMtu vadhAdinI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna viratinAM sArAM phala tathA vadhanAM kharAba phala AzA sAthe daSTAMte paNa samajAya tevAM che. prazna 1080-zrItattvArthasUtramAM tAMbare thAktanimittaH pavipaH roSAgA" e pATha mAne che tyAre digaMbaro 'kSavarAmanimittaH " e pATha mAne che. e be pAThamAM vyAjabI pATha kare ane tenuM kAraNa zuM? samAdhAna-prathama te bIjenazAsanamAM kevalajJAna sivAyanAM cAre jJAne zApathamika che eTale kSo pazamathI thavAvALAM che mATe "kSayo rAma pada na rakhAya. paraMtu " ta pa" athavA utAvaLakSo" ema kahevuM paDe, vaLI matiAdinA sUtromAM batalijiyAnindriyalopAnimitta ityAdi kahevuM joIe. vaLI devatA ane nArakInA avadhinI je bhinnatA jaNavavI che te nahi rahe, kAraNa ke te devaAdine avadhi mahApazama vagara to nathI ja "tho pada vAparavAthI te spaSTa thAya ke avadhijJAnanI utpattine mATe jaNAvela avadhijJAnAvaraNayanA kSayopazama sivAya je bIju bhavaAdinimita agara pratyaya avadhijJAnanI utpatti mATe heya che te nathI jemAM eTale mAtra te avadhijJAnAvaraNIyane kSayopazamaja nimittabhUta che jemAM evo A manuSyatiryaMcane avadhi che A vastune madhyasthapaNe vicAranAro sujJa manuSya "h/natijameLa atho" evA yaktano artha samajavAthI vetAMbarane pAThakamaja yogya che ema spaSTapaNe kabula karaze. yAda rAkhavuM ke mUrkhazizu potAnAM mAbApane nAlAyaka kahe temAM adhamapADozIne harSa thAya tema keTalAka adhabhagaveSake zvetAMbara thaIne zvetAMbara samAjane adhama cItaranArane madhyasthapaNAnA nAmathI navAje che. paNa bhavabharUmanuSyane tevI madhyasthatAnI paNa heyatA durAgrahanA jeTalI agara tethI vadhAre che. anya kulavatIne mAtA zabdathI vyavahAra karanAra karatAM potAnI mAtAne vaMdhyAAdi nAmathI navAjanAra to suparSadAmAM besavA lAyaka rahetA ja nathI. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 sAgara vaLI anugAmI, avasthita ane apratipAti evA traNa bhedavALu avidha tA devatAnArakIne hoya che. chatAM anAnugAmIAdi traNa bhedavALu avadha teone nathI ema chatAM bhavapratyayamAM traNa vikalpavALA avadhi ema jaNAvyuM nathI kAraNa ke AkhI gatimAM bhavapratyaya teA anugAmIAdi svarU pe che. tevA bhava A avadhimAM nimitta rUpa nahi hAvAthI naratiya cane chae prakAranA heya che. eTale chamedamAM paNa yathAktapaNu kAraNa tarIke rahe che. dhara prazna 1081-bhagavAn zrIumAsvativAcakajIne saMpUrNa daza pUrva kahevAmAM Ave che ane teone uccanAgarIka zAkhAnA gaNavA mAM Ave che te kema ? samAdhAna-praznAre samajavuM joIe ke prathama te| uccanAgarIzAkhA :cA zrIzAMtizreNikasUri ke je bhagavAna vasvAmIjI ke jeesa pUrNa dazapUrvAdhara che temanA karatAM traNa pATa pahelAM che. kemake zrIAcArya zAMtizreNikanA ziSya A dinta che jenA siMhagiri nAme ziSya che temanA zravasvAmIjI ziSya che mATe uccanAgarI zAkhAnA hAvAthI daza pUrvadhara hAvAmAM aDacaNu nathI zrutakevalie cha levAthI bIjA zrutakevala ane daza pUrvie daza levAthI bIjA deza pUrviM na hAya ema nahi, paraMtu paTTAvalI vizeSamAM gaNAyelI te te sa MkhyA gaNAya. bhagavAn mahAvIranI vakhate seMkaDAnI saMkhyAmAM cauda pUrvI hatA ane zrIprabhavasvAmIthI badhI paraMparA ekekaja zrutakevila ane ekeka dazapUrvI ema manAya nahi Avasu caudapUrvI hatA. amitranA gurU kauDinya aNupravAdane dharanAra hatA. zrImahAgirinA ziSya banazupta vigere hatA. vaLI bhASyakAra peAtAne uccanAgaravAcaka ema jaNAve che. paraMtu uccanAgarI zAkhAvAlA jaNAvatA nathI uccanagarI meTI hoya temAM janmelAnI mahattA jaNAvavA paNa tema lakhAya. uccanAgarI zAkhA karatAM uccanagarI pahelAMnI hAya te svAbhAvikaja che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 185 prazna 1082-bhagavAn umAsvAtivAcakajIe tattvArthazraddhAna' sabhyavarzana' ema pharamAvI zu' samyagadarzanane nirdeza karyAM che ? samAdhAna-uddeza, nirdeza, lakSaNu ane parIkSA nAmanA cAra viSaye ne aMge e sUtrathI lakSaNa kahevAmAM Avyu che. uddezanA prazna ane nirdezanA dravya guNa ane kriyAmAMthI anyatamapaNAnA niyamarUpe uttara tA nirdeza' AditramAM karavAnA che. A hakIkata bhASyane svApannapaNe jaNAvaze. parIkSA e teA lakSaNanI samavyApakatAnA viSaya che. prazna 1083-'nileza.' vigere sUtrathI samyagdarzananA sAdhanana nizcaya thAya tema che teA pachI 'tanisadi.' e sUtra kahevAnI jarUra zI ? samAdhAna-nirdezadvAramAM jema jIvAnA nirdeza karatAM aupamikAdi bhAvayukta evuM je dravya te jIva ema kahevAmAM AvyuM che. tevI rIte samyagdarzananA nirdezamAM eTaluMja kahevAya ke darzanamehanIyanA kSaye pazamAdithI thatA AtmAnA guNu te samyagdana che. eTale nirdezamAM guNapaNAne ane sAdhanamAM tenA kSaye|pazamAdi sAdhanane nizcaya thavAnA che. paraMtu te kSaye|pazamAdinA kAraNeA nisarga ane adhigama che ema ahI jaNAvAya che. prazna 1084-avadhijJAnanA saMbaMdhamAM dhruviyeADavadhiH' ema kahI sUtra karyuM, upayogamAM 'sa dviviSekTivatume :' ema bhedaka sUtra jaNAvyuM te pachI ahIM samyaktvamAM 'taddhiniya" ema kema na kahyuM ? samAdhAna-avadhijJAna upayega IMdriyA AdinA nirUpaNumAM beThe jaNAvavA mATe judAM sUtreA kahyA che, paraMtu mana:paryAyanA be bheda judA sUtrathI jaNAvyA nathI bhAvanA cha bheda mATe nAmathI juduM sUtra nathI, evI rIte samyaktvanA bheda mATe judu sUtra na kare te paNa aDacaNa nathI, chatAM nisarga ane adhigama samyaktvanA bhedo nathI, paraMtu utpattinA kAraNabhUta kSayApazamAdinAM kAraNeA che, vaLI jema adhinA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 sAgara be bheda vigere paraspara abhAvavALAM che tema A nisarga ane adhigama paraspara abhAvavALAM nathI kiMtu nisargavALAne paNa adhigama samyagdarzana thatuM hovAthI sahabhAvavALA paNa A bheda che. prazna 1085-vArya baddhA sa " ane "taniSiAmAMg ema be satra karavAnI apekSAe 'tanimitta tarArthaprajJAnaM sabhyana" ema kema na karyuM? samAdhAna-jo ke jJAna ane cAritranA sUtromAM mAtra bhedo jaNAvyA che, paraMtu samyagadarzanapUrvakanuM jJAna ane cAritra levAnuM hevAthI tenA lakSaNanI jarUra na gaNI. ane samagdarzananA lakSaNanI jarUra gaNI tenuM satra juduM karyuM. Agala paNa vALa rakSA" ema kahIne ja tene bhedanuM sUtra karela che. vaLI aMtara ga hetu nisargAdi nathI, paraMtu kSayapazamAda che. prazna 1086-avadhijJAnanA bheda dekhADatAM dvivacAvavA ema kahIne athavA mavathatapratyayo' ema kahIne mAvo nAravAnA" ItyAdi kema kahyuM nahi ? samAdhAna-je ke sAmAnya rIte hetu. nimitta, pratyaya e zabdo kAraNavAcaka gaNAya che, chatAM zrI umAsvAmijI te zabdo judA judA bhAvArthamAM vApare che. anyArthe thayela kAryathI thatA kAryane sthAne mavapratyaya vipratyaya'nI mAphaka pralaya zabda vApare che. AyuAdi karmothI bhava ane tapazcaryAthI labdhi che ane tenAthI jJAna (avadhi) ane vaikriya ane tejasa thAya che arthAta avadhi mATe bhava nathI ane vaikriyAdi mATe kSApazanikAdibhAvavALA tapaAdi nathI. eTale kAryakAraNamAM bhAvanA viparyAse pratyayazabda ThIka gaNyo che. vyApAravALuM kAraNa jaNAvyuM hoya tyAre nimittazabda vApare che. je " nittaH ane tiindrayanimitta" vigere ane sAmAnya kAraNamAM hetu Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 187 jaNAvatAM mAtra paMcamI ane tRtIyAja vApare che je "tasiMha bandhahetvabhAvanirjarAbhyAM0 pramANanayaiH, nirdeza0 dhAnataH, satsa tvaizca, sagupti. aizva, tA. pa- mAvata' vigere sUtromAM che. prazna 1087- natya ca = nAjJAM rAhuddha nAmaguma saLaM0 nAmAti vra ItyAdika vAkyothI sarva padArthomAM nAmAdi cAranI vyApakatA siddha che. to pachI zrItavArthabhASyakAra mahArAjA jIva ane dravyaAdinA nikSepAnI vyAkhyA karatAM "zUnyaSya mATa' ema kahIne jIva ane dravya vigeremAM dravyanikSepAna niSedha kema kare che ? samAdhAna-upara jaNAvela pAThamAM "natya AdimAM je vyAkhyAmAM evo artha karI nAmAdi nikSepAnI vakhate "na na nIvata vA' ItyAdi jaNAvI judA judA nAmAdi nikSepA levAmAM Ave tyAre nAmAdi cAre nikSepAnI vyApakatA che e saheje samajI zakAya tema che; paraMtu jAmaphamaye" ItyAda vAkyothI sApekSa rahIne "nA" Adino je padArthamA evo artha karavAmAM Ave tyAre eka vastune AzrayIne cAre nikSepa thAya tevI vakhate tattvArthakAranA kathana pramANe nitya avasthita padArthamAM vyanikSepAnI zunyatA dekhADe temAM Azcarya nathI. prazna 1088-upayogarU5 Agama ane kriyAyuktatArUpane AgamanI apekSAe mRta mAvino vA' vigere padyathI jaNAvela dravyalakSaNa letAM nitya ane avasthita dravyomAM dravyanikSepo yogyatArUpe na hoya e svAbhAvika che, paraMtu "mA" vigere vAkyothI jJAnAdi cAre nikSepa eka ja vastumAM che to vyanikSepamAM lakSaNa ghaTe ? samAdhAna- gukhaparyAvat rabya" e sUtrathI dravyamAtra guNa ane paryAyavALAM che ema mAnavAnI koI jene ke takanusArIthI nA kahI zakAya tema nathI. paraMtu bhAvaviyukta evA dravyanA lakSaNanI vakhate bhUta ane bhaviSyata evA paryAyanI kAraNatA eTale pariNAmipaNAnI yegyatA levI paDe ane tenI apekSAe mUta" e padya kahevuM ane Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 sAgara te vyAjabI gaNAya paraMtu nAmAdi cAre nikSepane eka vastugata jyAre levA hoya tyAre traNe kAlanA paryAyanA AdhArane dravya tarIke gaNI mRtamavimavatparyAyAdhAre vya" athavA " triviNa vize e vigere lakSaNe laIne vartamAna paryAyanA AdhArane paNa dravyanikSepAramAM laI zakAya che. - pazna 108-bhagavAna umAsvAtijI mahArAje najJAnAritrAmAM mokSamA" evI rIte jaNAvela sUtranI vyAkhyAmAM bhASyakAra sakhyata saphAna sacavAritre va" ema kahI samyagdarzananI mAphaka jJAna ane cAritrane paNa samyaphazabda jaDe che paraMtu satrakAramahArAja to "matigtAvadhimanaHvavAni jJAna ane sAmayiovasthAparihAravizuddhisUmapUra yathAvyAtAni vArivaM" evA sUtro kahe che arthAta jJAna ane cAritrane samyapha evuM vizeSaNa lagADatA nathI te tenuM kAraNa zuM ? ane tethI e bhASya svapajJa che ema kema gaNAya ? samAdhAna-darzanaAdine baMdha karatAM AdimAM jaDeluM sabhyapada darzana Adi traNemAM lAgu thAya ane tethI traNemAM samyaphapada joDAya emAM vAMdho laI zakAya nahi ane bhASyakAre "sakhyarzanamAM rahela samyaphapadanI vyAkhyA karI "vaM jJAnavaritrofema spaSTazabdathI jJAna ane cAritramAM sabhyapada joDavAnI jarUra jaNAvI che. sUtramAM evuM ja vaktavya chatAM paNa je jJAna ane cAritranAM satramAM samazabda joDyo nathI te mukhyatAe samyakdarzanapUrvakanA jJAna-cAritra levAnI apekSAe che ane tethIja "matinA viparyaya' e kahevuM vyAjabI Thare che. nahitara "samithyAti jJAnAzAne' ema kahevuM paData ane sAmAciva' e sUtramAM paNa "sakhyAno' e sUtrathI samyaphapadanI spaSTapaNe anuvRtti Ave tema che. eTale bhASya tathA sUtra ekaja bhAvArthanA che ane tethI pajJa mAnavA yecuja che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 189 prazna 1090- zAomAM darzananI viparItatA mATe mithyAdarzana ane jJAnanI viparItatA mATe ajJAnazabda vaparAya che teA tenI mAkaja cAritranI viparItatA mATe minyAvAritra' ke bAtri' evA zabda kema kAI paNa jagyAe kAI paNa zAstrakAre vAparyAM nathI ? arthAta zuM ema mAnavuM ke darzIna ane jJAnamAM samyakapaNuM ane viparItapaNuM e rahelAM chaeN paNa cAritramAM te e svabhAva nathI ? samAdhAna-dhyAna rAkhA ke mithyAna ane ajJAna e be padArthoM aMze paNa samyagdarzana ke samyajJAnanA kAyadAne Ape nahi, paraMtu sAmAyikAyiAritra teA evI cIja che ke te samyaktvAdithI rahita hAya ke sahita haiAya teA paNu pApanA baMdhana ane durgaMtimAM pADanArane rAvA rUpa latA sacAritramAM hoya che. A kAraNathI teA abhavya ane mithyAdaSTi chatAM paNa vratadhAraka thanArA narakAdi durgAMtimAM nathIja jatA e cAsaja che. anuttara ane traiveya javAvALAnA cAritramAM pharaka nathI ema levAya te pazu pariNAmamAM te| pharaka cheja, jo ema na mAnIe te| mithyAdaSTinuM utkRSTa vana khIjuM phaLa denAra mAnavuM paDe. prazna 1091-hisA.' e sUtranI AgaLa mahAvratanI siddhi karyA chatAM saMvaraadhyAnamAM cAritrazabda zA mATe ubheA karyAM samAdhAna-prathama te| pAMce cAritrAmAM mahAtratA tA cheja eTale mahAvratanI apekSAe cAritramAM tAratamyatA nathI. jo ke digabarA ke je zvetAMbarA eTale ke je vajrayukta mukhyatAe che temAMthI nIkaLelA hAvAthI dizArUpa vasravALA ame chIe ema kahI peAtAne dizArUpa vasravALA kahevaDAve che. tegAnA hisAbe te| mahAvratamAM ni thatA che eTale cAritrapadanA parAvartta nakAmA che paraMtu zvetAMbarA mamatvane graMtha mAnatA hArAthI nicanA pAMca prakAra ane cAritranA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 sAgara prakAre paNa mAnavAnI jarUra che. vaLI tiryae sarvathA hiMsAdinA tyAgavALA hoya paNa cAritravALA heya nahi. A hakIkata paNa mamatvane graMtha tarIke mAnanAra ane sAmAcArIne cAritra mAnanArAja bhAnI zakaze. '' A prazna 1092-zrItatvArthasatramAM "satramANe" ema kahI parokSa ane pratyakSa ema be prakAranAM pramANe jaNAvavAmAM Ave che ane zrIanuyAgadvAra tathA zrIbhagavatIjI vigeremAM spaSTapaNe pratyakSa, anumAnaAdi cAra prakAranAM pramANe jaNAvavAmAM AvyAM che, te pachI e tattvArthasUtrane zvetAMbarAcAryuM kareluM che ema kema mAnI zakAya ? samAdhAna-prathama to anuyAgadvAra ane zrIbhagavatIjI vigeremAM pratyakSa anumAnAdi cAra pramANe jaNAvyAM che temaja zrInaMdIsatra, ThANAMga tathA jItakalpaAdi aneka zvetAMbarazAstromAM parAkSa ane pratyakSa evA pramANanA be bheda paNa jaNAvelA cheja. prazna 1093-keTalAka vetAMbarazAstromAM parokSaAdi be pramANe jaNAvyA che to pachI keTalAkamAM cAra pramANe kema jaNAvyA che ? samAdhAna-anuyAga karanAre pote padAthane nizcaya parokSa ane pratyakSa e be pramANekArAe karavAnuM hoya chatAM zretAne anuyoga karatAM tene pratyakSa anumAnAdikathI avagati hevAthI te cAra pramANe dvArAe samajAvavuM jarUrI che. mATe vyAkhyAtAnI apekSAe be pramANa heya chatAM zrotAnI apekSAe cAra pramANu kahevAmAM aDacaNa nathI. jagatamAM samudranA mApa che. mAIla. pharbhAga, hAtha ane aMgulakAe jANanAre zikSaka sAmAnya manuSyane samudranuM mApa moTI saMkhyAe batAve ane ajJAna bAlakane hAtha pahoLA karIne batAve temAM beTuM nathI. Aja kAraNathI pradeza rAjAnA vRttAMtamAM vAyunuM tola na gaNAyuM ane sarvajJanI siddhinA prakaraNamAM pramANapaMcakathI agrAhyatA mAnI eTaluM ja Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 191 nahi paraMtu mIsAMsake mAnela kanaka ane upalane saMyoga anAdi mAnIne anAdikarmasaMganA nAzanI siddhi manAvI. A prazna 1003-naigamAdina jyAre pramANanA aMzarUpa che te pachI "mAnadhiAmaH' e sUtramAM nayane levAnI jarUra zI? samAdhAna-ekeka naye dharmone vicAratAM, jANutAM ane mAnatAM pramANathI nizcita padArtha jaNAya mATe nayone paNa jJAnanuM sAdhana gayuM ane pramANanA aMza tarIke paNa gaNyA - - - A prazna 109-nathI thatuM jJAna je samyapha heya te pramAnidhiAmaH' e kahevuM vyAjabI gaNAya ane je sarva na miyA daSTi heya te pachI nayothI jJAna thavAnI vAta kema manAya ? A samAdhAna-virUddha evA vartamAnadharmonuM khaMDana karanAra evo je naya heya te mithyA che bAkI virUddha vartamAnadharmanI sApekSa evA nayathI aMze thato bodha te nayanA samudAyarUpa ane pramANabhUta banI zake che. prazna 109-zAstromAM sthAne sthAne jJAnanaya ane kriyAnane vicAra karavAmAM Ave che, paraMtu keI paNa jago para darzananayane vicAra kema karavAmAM nathI Avata? * samAdhAna-upakrama, nikSepa ane anugama e traNe dvArathI sUtronI je vyAkhyA karAya ke mAne te zrIjainazAsanane pratipanI apekSAe hoya che eTale anugama sudhI vyAkhyA thayA pachI te vyAkhyAne jJAnanI mukhyatAmAM utArAya ane kriyAnI pradhAnatAmAM utArAya mATe cethA anugama nAmanA anuyoga pachI nayanA nAmane anuyAga rAkhyo ane cAritra ane jJAnaguNamAM rahelAne ja paryavasAne sAdhu tarIke mAnya gaNe. "jJAnaviyAkhyAM mokSara" ane "se sI4 e vigere sUtra paNa pratipannadarzananI apekSAe levA. bAkI sAmAnyaranI apekSAe te zrIAvazyakaniryuktinA vaMdanAdhyayanamAM darzanapakSa levAmAM Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 sAgara Aveleja che, jema sarvadarzanavALAonI apekSAe samyagdarzanAdi traNe mokSamArga tarIke lIdhAM che temaja puNya-pApane paNa Itara tavonA abhAva rU5 na hovAthI tattvamAM na lIdhA paNa jenanI apekSAe e ta ja che. prazna 1097-sAyagdarzananA pratipanenI apekSAe jJAnakriyAnI mAphaka zrutazIla levAmAM AvyAM hoya te jJAna pakSamAM dezavirAdhanA kahI tema kiyA pakSamAM paNa dezavirAdhanA hevI joIe ? samAdhAna-jJAna ane kriyA athavA mRta ane zIlanA aMzo sarakhA chatAM jJAna ane mRtanI mahattAne laIne mAtra dezanI virAdhakatA rakhAya jema kedhane zamAvavA rU5 ArAdhakatA sarakhI, chatAM svapakSanI kSamAnI mahattA hovAthI temAM dezavirAdhakatA zrIjJAtA satramAM rAkhavAmAM AvI che, ane parapakSanI kSamAne dezaArAdhakatAnI dazA jaNAvI che te samajI zakAya nahi tema nathI. AzcaryanI vAta te e che ke banne jage para jJAna ane svapakSanuM sahana karanArane jyAre dezathI virAdhaka gaNyA che, jyAre kriyA ane parapakSanuM sahana karanArane dezathI paNa ArAdhaka kahyA che. A vastune vAstavika khulAse tyAre ja thAya ke jyAre samyagdaSTi jIva ArAdhanAnI mahattAne jeTaluM apada Ape tenA karatAM alpa paNa virAdhanAne ghaNuM agrapada Ape, jyAre anya saMskAravALAo te "hAya eTaluM puNya" ema mAnanArA hoI alpa paNa ArAdhanAne amapada Ape e vastu sAmAnyathI lakSyamAM Ave. vastutaH jJAnavAna thaIne sadAcArathI dUra rahenAra bhavasammukha janAra ane bhadrikapaNe kriyA karanAra mokSa sanmukha thanAra thAya e bhAvArthamAM asaMgatatA nathI ja. kSamAnA viSayamAM paNa zramaNa mahAtmA anyanA AzAdikane sahana karanAra pitAne kahe teTalI paNa virAdhanA ene DUbavAnI sthitivALI che, jyAre zAsanabahArane manuSya alpa paNa sahana kare te AgaLa vadhAranAro thAya che. sAnakriyA ane svapara kSamAmAM Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 193 ekeka vyaktine dhArIne judA judA viSaya laI ne sa-deza ArAdhaka- virAdhakapaNuM levAmAM paNa asaMgatatA Avaze nahi. eka devadatta vinayavaiyAvacAdi kAryomAM jJAnakriyAnA ubhaya anyatara ane anubhayavALA hAya agara eka AkrozamAM svaparanA ubhaya anyatara ane anubhayanA sahanavALA thAya tyAre sarva deza ArAdhanA-virAdhanA thAya e asaMbhavita nathI, paraMtu aMze vijJAtadhatA ane uparatatA mAnavI joI e. anyathA zraddAddArAe ubhayasaMpannatA chatAM tenI vikSA na karI pRthak pRthak viSayeAnI vikSA karI ArAdhakatAdi vicArAya, eka vAta jarUra dhyAnamAM rAkhavA jevI che ane te e ke nA ane kriyAnuM sutra anyatIthIya vaktavyatAnI spardhAmAM che ane kSamAnuM sUtra svAbhAvika che eTale jJAna ane kriyAnA vibhAgeA sajIvavyApaka levAya ane svaparasahananAM sUtreA zAsanAMta te mATe levAya ane tethIja sahanamAM sva ane parapakSa tarIke vivakSA karI ane ahi"samya-mithyA jJAna ke kriyAtI vikSA na karI. prazna 1098-samyagdaSTi ane mithyAdaSTinI zraddhAnA niyama zI rIte samajavA ? samAdhAna-tattvA zraddhAna sabhyazrIne' savA.'sUyatveLAhiyA' putta. 'tattasthasaddAnaM'cArAja. vigere zAstravacaneAthI e nakkI che ke jIvAdinI sAcI zraddhAvALAja saMmakitI hAya ane samakitI jIva heAya te sAcI zraddhAvALAja heya. eTale samyaktvavALAne zrIjinezvarAnA vacanane AdhAreja tattva mAnavAnu` heAvAthI sAcI zradvAja hAya. samyaktvayALAnI bhavitavyatA eTalI badhI anukUlatAvALI hoya ke tene kheATA padArthane mAnavAne saMbhava thAyaja nahi. bhavitavyatA ane apUrvakaraNAdithI samyaktva pAmIne sAcI zraddhAvALA thayA heAya tevAne paNa bhavitavyatA ane mAhamahIdharanI pratikUlatA thAya eTale mAM te krugurUne yAga thAya ane zraddhAthI paDe athavA ajJAna hatAM nizcaya karavA tarapha darAjane sAcI zraddhA gumAvI mithyAlInI dazAmAM jaI paDe. jo ajJAnanA doSa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 sAgara ane kugurUnA saMge samyaktvathI patita na thavAtuM heta to samyakRtvane amarapaTToja jagatamAM rahetA tatva eTaluM ja ke karmanI lAghavatAne lIdhe bhagavAna jinezvaramahArAje kahelA tattvanI samyapha heya tyAMsudhI pratIti thAya ja. mumaSu Atura jema kahyuM padhya grahaNa na kare eTaluM ja nahi paNa aNakahyuM ke kahyuM evuM apathyaja grahaNa kare tema miyAdaSTi jIva hoya ke thAya, tyAreja upadezelA paNa tatvanI zraddhA na kare, paraMtu upadezelA ke anupadezelA paNa atattvanI zraddhA kare che. dhyAna rAkhavuM ke upadezelA ke anupadezelA paNa atavanI zraddhA miyAtva che. virUddha padArthanI zraddhA thAya chatAM samyaktva gaNavuM ane sAcA padArthanI zraddhA sAMbhaLavAmAM AvyA chatAM zraddhA na thAya chatAM paNa samyaktva mAnavuM ema ajJAna ane gurUnA nAme bacAva kare kyAM sudhI Take? prazna 1098-sAMje pratikramaNanA cha AvazyakamAM devavaMdana AvatuM nathI mATe te na kare te aDacaNa zI? samAdhAna-cha AvazyakarUpa pratikramaNa je ke paMcaAcAranI zuddhine mATe che e vAtamAM be mata nathI, paraMtu dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke paMcaAcAranI zuddhi karatAM paNa samyaktvanI kriyA atyaMta jarUrI che. ane trikAladevavaMdana karavuM e samatvavaMtanI kriyA che, vaLI mahAnizIthamAM sAMjanA devavaMdana karyA sivAya pratikramaNa karanArane prAyazcita jaNaveluM che mATe caityavaMdana e che AvazyakathI prathama kartavya ja che. prazna 1100-pratikramaNa karanArA je heya teone sAmAyika na hoya athavA te vakhata be ghaDI na joIe ema kharUM ? samAdhAna-prati maNanAM cha Avazyaka hevAthI sAmAyika to jarUra joIe vaLI "rAvanAma"ne artha ja cUrNikAra jadhanyathI be ghaDI kahe che mATe kaIpaNa sAmAyika be ghaDIthI ochI mudatanuM heyaja nahiM. prazna 1101-paccakhANubhASya gAthA 9 madhyanA paccakkhANamAM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 195 "sUre uggae vigere pada judA judA na kahevA to Adi zabdathI "ugae sure' pada levuM ke nahi? ane AyaMbila ekAsaNunA paccakhANamAM zarUAtamAM "uggae sUre" be vakhata bolAya che te belAya ke nahi ? samAdhAna-madhyanA paccakhANamAM "uggae sUrena balavuM ene artha eTale che ke vinaya, nivi, ane AyaMbIlanA paccakhANa ekAsaNA besaNAnA paccakhANa ane "pANassa leveNa vA'nA ane dezAvagAsikamAM "ugae sUre" ke "sUre uggae na besavuM aMguSThasahita mulsImAM paNa na belavuM. AdizabdathI "ugae sUre Ave. sireI vasarAmi zabda paNa na belavo e paNa spaSTa che "uggae sUre" ke "sUre uggae e pada paheluM Ave che. "sireIsirAmi' e pada chelluM Ave che. vastutAe namukkArasi porasi vigere pacca khANo muddatta ane pirasasudhInA vakhata sudhInA hoya che eTale tene sUryanA udayathI muhUrta vigerene avadhi levo paDe che. paraMtu vinaya ekAsaNuM vigerenA paraphakhANe AkhA divasa mATe hoya che tethI temAM muhUrta pirasa vigere avadhi nathI ane tethI avadhivALA "ugae sUre ke "sUre uggae padanI jarUra nathI e svAbhAvika che. yAda rAkhavuM ke vigaya vigere paphakhANa divasanA che ane paccakkhANa uttaraguNa rUpa hovAthI tene dhAraNa karanArA rAtribhojanaviramaNarUpI mULaguNa na dhAraNa karanArA heInakArasI vigere paccakhANomAM "uggae sUre be vakhata bolavAnuM zAstrokta nathI. paraMtu puribhaThTha ane avaThThanA pacca khANa judA hovAne lIdhe te bheLA levA heya te "sUre ugae judu sAthe sAthe belivuM paDe che. prazna 110ra-paccakakhANabhAva gAthA 10 uttarArdha suvidyAre vimaLA ekAzana vigere duvihAravALuM karyuM hoya ane acittabhojI te pANInA AgAra levA to acittabhejImAM acittapANI AvI jAya ke kema ? athavA to uttarArdhane artha kevI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 'sAgara rIte kare ? samAdhAna-ekAsaNuM vigere duvihAre paNa saMpradAya vizeSa atyAre nathI thatAM chatAM paNa thatAM hoya agara koI kare to paNa tene "pAsa leveNu vA'nA AgAra levA joIe. vaLI ekAsaNuM vigere vizeSa paccakhANa na hoya chatAM acitta bhojana ane prAsuka pANIne nirNaya hoya to paNa teNe pANassanA AgAra levA joIe. AvI rItane saMpradAya paNa suvihitamAM ane AkhA zrIsaMghamAM cAle che. kAIka paraMparA ane zAstrane na mAnanArA ane na samajanAra anyathA kare te vAta pramANabhUta gaNAya nahi, prazna 1103-zrAvake ane sAdhuone poriTI vigere tivihAre thaI zake che te te bAbatamAM paccakhANa-bhASyanI gA. 1ramIne bhAvArtha barAbara che ke judI rIte ? samAdhAna-paccakhANa karanArAonA utsAhane mATe keTaluMka vivecana bhAvArtharUpe che paraMtu gAyanA arthane anusaratuM hoI bAdhakAraka nathI. prazna 1104-atyAre tivihAre pirisI karI zakAya ke nahi ? ane kare te kyAre ane kevI rIte pANI pIe ? ' samAdhAna-sAdhu ane zrAvaka baMnene kAzI to evihAra karavAnI ja che e vAta ghaNI vakhata pratyAkhyAnabhASyamAMja jaNAvelI che. muni ane zrAvaka pirisI tivihAra kare to nakArazI vihAra paccakhANa karI pirisI vigerene tivihAra kare to karI zake paraMtu tevI sAmAcArI ke saMpradAya nathI. : ".. . " " prazna 1105-asthira ane sthira, zubha ane azubha e cAre pravedI che te 13mA guNaThANA sudhI rahe che te ghecamAM hADa, dAMta kema bhAMgI jatAM haze ane sthiramImakarmA udaye hoya tene 13 mA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna guNuThANA sudhI rahevA joie ? samAdhAna-te te hADa dAMta bAbatamAM asthiraka udayamAM Ave hADa dAMta vigere tUTe temAM Azraya' nathI. jeTalA pUratA sthiranAmakarmAMtA udaya hoya teTalA purate sthira rahe. badhA asthira thatA nathI. lehanuM karavuM yAgane lIdhe hAya che ane yAganI caMcaLatA AtmapradezanI caMcaLatAne lIdhe hoya che. sthira-asthirapaNuM hADakA vigerenI apekSAvALu che. upara kahelI leAhInI vAta samajAze eTale tItha'karamahArAjane athiranA udayanA prasaMganI zaMkA nahi rahe. d 197 prazna 1106-zubha, azubha. nAbhI nIcenA aMge te azubha ane uparanA aMge te zubha, A pramANe atha karIe teA tIrthaMkara mahAtmAne devatA pUje che te temane sarvAMge zubhanAmakarma mAnavuM paDe ane anyajIveAne nAbhI nIcenA bhAgeAne azubha mAnavA paDe te anyajIvAne nAbhI nIcetA bhAga zubha prApta thAya ke nahi ? samAdhAna-mukhyatAe guNa ane prIti vigerenI apekSA sivAya A vyavasthA karelI che tethI ariha MtamahArAja ke AcAryAdinA nAbhI vigerethI nIcenA agA pUjya thAya temAM Azraya nathI. prazna 1107-caityava'danabhASyamAM kahyuM che ke kAussaggamAM ADa paDatI hoya te| anya rathale javuM te patikramaNamAM ADa paDatI hoya teA anya sthaLe javuM ke ADa na gaNavI ? ***", samAdhAna-sakriyA gurU AditI. sAkSIe temanI samakSaja karavAnI che tethI guru AditI sAkSIe karAtI kriyAmAM satra ADa vAravAnI che, paraMtu kAyeTsa'mAM sthAnane niyama hovAthI ADanI vakhate AgaLa AvavAnA AgAra mATe e vata 'jaNAvavAmAM AvI che. prazna 1108- caityavaMdanabhASyamAM zAsanadevanu smaraNu karavAnu kahela che te| dararAja zAsanadevanuM prakSAlana ane pUjA thAya che te Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 sAgara karavuM ucita che ? samAdhAna-devavaMdananA bAre adhikAra sAdhu ane zrAvaka baMnene aMge sAdhAraNuM kahevAmAM AvyA che, tethI bhAgyamAM bAra adhikAra vakhate smaraNa mAtra zAsanadevatAdikanuM jaNAvyuM che hamezAM pakSAlana pUjana karavuM e sAdhArmika bhakti ane sulabhabe vipaNAne mATe anucita gaNAya nahi. prazna 1109-derAsaramAM azubhavigere thAya te zuM karavAthI AzAtanA dUra thAya ? samAdhAna-sAmAnya azuci hoya eTaluM sthAna dhovAthI ane vizeSa azuci thAya te snAtra pUjA ane maMdira jevA vigerethI paNa karAya. prazna 1110-zrAvakanA aticAramAM besatAM navakAra na bhaNyo UThatAM paccakhANa karavuM visAyuM" evuM je Ave che te ekAsaNuM vigere karyA pachI paccakhANa levuM joIe te mATe che ke bIjA mATe ? masAdhAna-pauSadha vigeremAM ekAsaNuM karyuM hoya tyAre athavA sAmAnyapaNe paNa ekAsaNAvigere karavA besatAM paccakhANa pahelAM pAyuM hoya to paNa ISTa smaraNa mATe pahelAM navakAra gaNu joIe, ane ekAsaNuM vigeremAM ghaNuM AgAra hovAthI AgAranA echApaNA mATe tivihAranuM paccakhANa karavuM joIe ane na kare te tapAcAramAM dUSaNa lAge mATe kahyuM che. prazna 1111-traNa kALa kevI rIte gaNavA? samAdhAna-keTalAka graMthakAranA kahevA pramANe traNe saMyAonI AgaLa pAchaLanI eka eka ghaDI levI. ane keTalAkanA kahevA pramANe sUrya udaya ane AthamyA pachInI be ghaDI savAra sAMjanI saMdhyA vakhatanI gaNavI. madhyAhnane madhyarAtrinI AgaLa pAchaLanI eka eka ghaDI gaNavI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 19 prazna 1112-keTalAka sAdhu aMdara kapaDe nAkhyA sivAya ekalI kAmaLI oDhavAnuM nirUpaNa kare che te vAjabI che ke kema ? samAdhAna-zrAnizIthacUrNinA prathama uddezAmAM nIce jaNAvyA pramANe kapaDA mATe vidhi hovAthI ekalI kAmaLI oDhavI te ucita jaNAtuM nathI - 'ikka pAuramANA, khAmiya unnie lahumAseo / dunniya pAuramANo ato khAmI bahiM unnI // 1 // chappaiyapaNagarakkhA bhUsA ujjhAyaNA ya parihariyA / sIyattANa ca kaya teNa ya khomana bAhirao // 2 // . etaccUrNiyathA-ima khAmiya' kAsika pAuNijjai uniyamegana pAuNijjai aha pAuNai mAsalahuca se pacchitta pacchaddha kaMTha // 1 // khAmiyamsa ato uniassa bahiM paribhAge ime gunn| 'chappai' gAhA vyAkhyA-kappAsie chappaiyA na sambhavanti iyarahA bahU bhavati, 'paNaga' ullI ato unnipAuNijjamANa malImasa tattha malimase ullI bhavati, sA ya vihiparibhogeNa rakkhiyA bhavai, bAhiM khAmieNa vibhUsA bhavai sAvi uljhiyA ya parihariyA bhavati, vattha malakkhama na kaMbali, malimasA ya kabali duggadhA, sAvi ujjhAyaNA parihariyA bhavai, paDigamA kaMbalIi sIyattANa kaya havai, eehi kAraNehiM bahiM na paMgurijjA' iti zrInizIthabhASyacUrNI prathamoddezake // 2 // bhASyakAramahArAja jaNAve che ke eka vastra oDhavuM hoya te sUtranuM oDhavuM, paNa UnanuM ekaluM je oDhe to laghumAsa prAyazcita Ave eka vastra oDhavAne vidhi batAvIne be vastranA ADhavAnA vidhimAM jaNAve che ke be vastra oDhato sAdhu aMdara sUtranuM bahAra UnanuM vastra oDhe, UnanuM vastra bahAra rAkhavuM aMdara satranuM rAkhavuM tenuM kAraNa Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 "sAgara jaNAvatAM pharamAve che ke UnanuM vastra ekaluM aMdara na oDhavAthI jUo ane lIlaphulanI rakSA thAya che temaja kAmaLInI malInatA jene lIdhe lekamAM thatI niMdA tene paNa parihAra thAya che, ane TADhathI bacavAnuM vadhAre thAya che. tethI satranuM vastra aMdara rAkhavuM paNa bahAra na rAkhavuM. cUrNikAra mahArAja kahe che ke-ekaluM laumika eTale kapAsanuM oDhavuM paNa ekaluM UnanuM na oDhavuM. je koI ekaluM UnanuM oDhe te tene mAsalaghu prAyazcitta Ave. eka vastra evAne vidhi jaNavyo be vastra oDhavAnA vidhivALI gAthAnuM praznArdha sugama che. sUtranA vastrane aMdara paribhega karavAnA ane UnanA vastrane bahAra paribhoga karavAnA A phAyadA che. sUtranA vastramAM teTalI ja nathI hatI. UnanA vastramAM (parasevAthI) bahu jUo thAya che. aMdara UnanuM vastra oDhAya ane te meluM thAya te te melA UnanA vastramAM lIla- phula jaladI thAya. mATe aMdara sutaranuM ane bahAra UnanuM vastra vAparavAthI jUonI mAphaka lIlaphulanI paNa rakSA thAya. bahAra sutaranuM vastra vAparavAthI zobhA thAya teno paNa bahAra UnanuM vastra vAparavAthI pari. hAra thAya. sutaranuM vastra mela sahana karI zake che paNa UnanuM vastra mela sahana karI zakatuM nathI. meluM thayeluM UnanuM vastra durgadhI thAya che tethI apabhrAjanA thAya tene paNa UnanuM vastra bahAra rAkhavAthI parihAra thAya sutaranuM vastra aMdara hoya tevI kAmaLIthI TADhane paNa bacAva sAro thAya e kAraNathI (sUtranuM vastra aMdara oDhavuM) paNa bahAra na ehavuM. evI rIte nizIthacUrNamAM prathama uddezamAM nirUpaNa kareluM che. A uparathI ekaluM kAmaLInuM vastra jeo oDhe che teo zAstranA vacanathI virUddha vartanArA ane virAdhanAvALA che. paraMtu jeo ekaluM UnanuM vastra oDhavAnuM pratipAdana kare che teo te tema AcarIne virAdhanA kare che eTaluM ja nahi paraMtu pitAnA AtmAne utsava mASapaNAmAM mele che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 21 A prazna 113-kaivalyAna AtmAmAM zakitarUpe hevAthI karmane dUra karavA prayAsa karavAnI jarUra nathI. paNa AtmAnI zakti pragaTa karavAthI ApeA5 karmanAza thAya che. karmanA AvaraNa mAnavAnI jarUra nathI, to kaivalyajJAna AtmAmAM zaktirUpe mAnavuM ke sattApaNe mAnavuM ?" samAdhAna-(a) vetAMbara, digabara ane sthAnakavAsI vigere sarva jainamatavALAo ane sUtrakAro AtmAnA jJAnAdiguNone AvaravAvALA jJAnAvaraNIyAdi karmo mAne che ane zAstrakAre paNa kahe che. mATe jJAnAvaraNAdi vigerene AvaraNarUpe nahi mAnanAre jainadharmane pAmeleja nathI. (A) AtmAmAM je zaktirUpe sarvadA jJAna raheluM che ema mAnavAmAM Ave te kAle prakAza rUpe kArya thavuM ja joIe. kemake kevaLa jJAnanI zakti eja che. AvaraNukarma vastune AvaranAra che. mATe sattA rUpe mAnI zakAya, vaLI AvaraNanA kSayaAdi thayA hoya tyAre ja zaktirUpe manAya, matyAdinA AvaraNane nAza hoya che tyAre te atyAdine ' labdhi eTale zaktirUpe manAya che. (I) "vapavALa" "pAvA nA niyaUTU ItyAdi vAkyo ane saMvara tathA nirjarAtatva (saMyama ane ta5) tyAre vyAjabI gaNAya ke karmane rokavA lAyaka mAnavAmAM Ave. chevaTe "no sada tALa" paNa tyAreja vyAjabI gaNAya ke jyAre karmane haNavA lAyaka manAya. (I) AtmAnA prayAsathI AvaraNakarmane nAza na mAnIe to zaktine pragaTa thavAnuM ke na thavAnuM kAraNa rahetuM nathI. bIju prayAsa paNa nahi thavA thavAnuM kAraNuM AvaraNane na mAnIe to rahetuM nathI. eTale karmanA kSapadamAdika mATe AtmAne prayAsa thAya che. ane tethIja zakti agara vastu pragaTa thAya che ema mAnavuM joIe AtmA lokAlekaprakAzaka na thAya tyAM sudhI AtmAmAM kevaLajJAna svabhAvarUpa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 elAnane paNa vinA. nayA eka sAgara hevAthI sattArUpe manAya, paNa zaktirUpe na manAya. nahItara abhavyAdine zaktirUpe kevaLajJAna che ema kahevuM paDe. prazna 1114-samyaktvanI prApti thayA pachI gRhasthAzramadharmamAM rahIne game tevA bhoga bhogave ke laDAI kare agara game tevAM kartavya kare chatAM tyAM nirjarA hetubhUta che? ceDA rAjAe laDAI karI hatI, tema. ghaNuM samyaphavI rAjAo laDAI kare to temAM nirjarA che? samAdhAna-(a) sUkSmasaM5rAya ane tenAthI AgaLanA guNaThANuM sivAya mohanIyakarmanA baMdhano paNa viccheda nathI to pachI aviratasamatidaSTi java ekalI nirjarAja kare che ane karmane bAMdhata nathI ema kahevuM te zAstrane anusaranAra ane zAstranI zraddhA rAkhanArane to zobhe tevuM nathI. (A) aviratasamyagdaSTiguNasthAne avirati, kaSAya ane yogane lIdhe karmane baMdha hoya ja che. (I) je samyagdaSTi ekalI nirjarA karato hoya ane hiMsAdika karavA chatAM tene pApa na ja lAgatuM hoya te pachI tene saMvara vigerene udyama karavAnI jarUra rahe nahi, tathA ati ru vaMdhe' ema jaNAveluM che te paNa yogya gaNAya ja nahi. (I) mahAvratAdika uccAraNa karI samitiAdine pAlana karanArA pramattasAdhuone paNa jyAre pramAdapratyayika baMdha hoya che to pachI hiMsA vigere pApasthAnakamAM pravartAvAvALA samyagdaSTi chatAM ekalI nirjarAja kare che tevI mAnyatA sAcI kema hoya ? (u) aviratasamyagdaSTithI zarU karIne apUrvakaraNaguNasthAna sudhImAM zAstrakAre nyUna eka kaDAcheDIsAgarepamathI ocho baMdha naja heya ema jaNAve che chatAM ethe guNasthAne avirati vigere chatAM ane AraMbhAdi karavA chavAM karmabaMdha heyaja nahiM ane nirjarAja heya Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 203 ema mAnavuM kema zobhe ? (U) karmamAtranI apekSAe baMdhano abhAva ekalA ayogaguNasthAne ja hoya che. ghAtI karmane baMdhane abhAva dazamA pachIthI heya che. e samajanAro manuSya koI divasa paNa cothe guNaThANe baMdhane abhAva mAnI zake nahiM. pra 1115-saMsAranI pravRtti game tevI zubhAzubha hovA chatAM te kArya pitAne zuddha AtmA karato ja nathI, paraMtu udaya AvelI prakRti sa sAramAM joDAI che, paNa te kArya ane te kAryanA pariNAmathI mAre AtmA judI che. tethI karma lAgatAM nathI tema samyaktvanI mAnyatA hevAthI samyaphavIne karma lAgatAM ja nathI ? samAdhAna-(a) samyaphavavALAne apratyAkhyAnI pratyAkhyAnAvaraNIya ane saMjavalana kaSAya ane vedAdinekaSAyone udaya heya ke nahi? ane hoya to te badhA jIvavipAkI heIne AtmAnI svarUparamaNatAne bagADanArA thAya ke nahi ? ane tene bagaDelI pariNati thayA chatAM karma baMdhAyaja nahi ema kahevuM vicAravALAne zobhe kyAMthI ? (A) je ke samyakatvanI pariNativALe duHkha ke sukha vedatAM karmanA udayanuM svarUpa vicAre ane tethI AtaMraudradhyAnavALo na thAya ane te dvArA navA tevA gADha pApo na bAMdhatAM gADha karmone nirjare ema kahevAmAM vAMdho nathI. paraMtu hiMsAdi AzromAM pravarte, kaSAyomAM tanmaya thAya ane ekalI nija rAja kare ane kaI paNa jAtanuM karma na ja bAMdhe ema kahevuM e AtmA ane karmanA jANanArAne zobhe nahi. () samyaktva pAmele gRhastha avirati TALIne cAritra levAnI IrachAvALo ja hoya te pachI je tene karmabaMdha ja na hoya to tene cAritra levAnI ke liMga levA dvArA nivRti kahevAnI jarUra kyAM rahI ? Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 sAgara (I) zAstrakAre udayanA nirodhane tathA udayanI niSphaLatAne saMvaranuM kAraNa gaNe che. te pachI udayanA AdhAre vartanArAne te dharmane sparza paNa thaye na gaNAya. te te vAte baMdhano abhAva thayo te gaNAya kyAMthI ? (u) je AtmA zuddha che evA jJAnamAtra ke vicAramAtrathI AtmAnI zuddhi thatI hoya eTale karma na lAgavArUpa saMvara thato hoya ane karmanA nAzarUpa nirjarA thaI jatI hota to "jJAnaziyAkhyA " varanarmphrimo sAdR "sIruM , 4, "tivfpa samAne mAravo vigere vAkyo nirarthakaja thaI jAta.' * prazna 1116-koIe koInuM khUna karyuM ke paritApa karyo agara to pote koIne mAryo ke bacAvyo. tevI mAnyatA hevI ke vANI bolavI te mithyAtvInI zraddhA ane samyaphavI keInuM khUna thayAnuM ke bacAvyAnuM mAnato ja nathI ? - samAdhAna-(a) hiMsAne pApanuM sthAna na mAne agara viramaNane saMvaranuM sthAna na mAne te koI paNa aMze samakiti che tema manAya ja nahi. , , (A) bAra prakAranI aviratimAM chakAyanA vadhane avirati tarIke garNavAmAM Ave che. mATe vadhaAdine nahi mAnanAro ke vadhaAdithI 'caMtA pApakarmane nahi. mAnanArA pitAne je kahevaDAvavA lAyakaja nathI, to pachI samakiti te hAIja kyAMthI zake ? (I) kevaLa mahArAjanA cihno jaNAvatAM zrIThANAMgajI ane zrIbhagavatasatramAM prANInA prANano atipAta ane anatipAta jaNAvavAmAM AvelA che, mATe prANone atipAta ja thato nathI tevuM mAnanAre sarvane nahi mAnavAmAM ja paryavasita thaze. . (I) mahAvIrabhagavAna vigere jinezvaroe AcArAMgAdimAM jaNAvelI dezanAomAM pacavIsa bhAvanAvALA pAMca mahAvrato hoya che ane Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna tethI hiMsAnI mAnyatA ane dezanA mithyAtvIne heya ema gaNanAre. bhagavAna jinezvaranI bhayaMkaramAM bhayaMkara AzAtanA karanAre thAya che. (u) hiMsA vastuja na hoya te aNuvrato ane mahAvato rahetAja nathI ane tethI dezavirati ane sarvaviratinAM guNaThANuM lepavAnuM prAyazcita tevAone lAge che. (9) prANAtipAta vigerene na mAnanAre manuSya zAstromAM prANatipAta vigerethI chevonuM bhArepaNuM thavAnuM je kahyuM che tene na mAnanAra thaI mithyAtvaguNaThANAvALo thAya temAM Azcarya nathI. (e) je upadrava ane pIDA chone thatI ja nathI, to pachI AraMbhikI ane pAritApanikI kriyAja jagatamAM nathI ema mAnavuM joIe. ane tema mAnanAro mithyAtvI sivAya bIjo na ja hoya. . (ai) jainanAM sAmAnya bAlake paNa je sUtra jANe che evA iri yAvahinA sUtramAM paNa ekeMdriyavigerenA abhivAtAdithI pApa thavAnuM spaSTa jaNAveluM che, eTale jeo paritA pAdikane mAnanArA nathI, teo jenabaccAMo karatAM paNa adhamAkeTInA che. prazna 1117 AtmAne karma lAgatAM nathI e jaDanAja kAraNathI ane tenA udayathIja karma baMdhAya che ema nahi? samAdhAna-(a) mithyAtva, aviratiAdika hetue AtmAne kanane baMdha thAya che, e vAta navatatvamAM baMdhatattvane samajanAra ane mAnanAre raheje samaje ane mAne. je AtmAne karma lAgatAM na hoya to AtmA saMsAramAM rakhaDataja nahi. bhavamAM rakhaData na hota to zarIra heta nahi. zarIra na hota to ikiye na heta ane Iki na hota te viSayane bedha heta nahi. ane viSayane bodha na hota to sukha-duHkha thAta nahi. mATe AtmAne karma lAgatAM ja nathI ema mAnanAre jainazAsana, jainadharma ke navatatvano sarvathA baMdha karyo nathI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 206 agara zraddhA nathI ema samajavuM. (A) vaLI AtmAne karma na lAgatAM hoya ema mAnIe to badha vagara udaya hAyaja nahi mATe karmane udaya paNa AtmAne che ema mAnavAnuM rahe nahi ane udayanA abhAvathI saMsArAdika badhA padArtho kalpita thaI jAya. (I) karma lAgavAnuM AtmAne hoya che ane tethI ja AtmA karmane kathaMcita karUM che e mAnavuM thAya. ane tenuM ja nAma Astikya che, ane AtmA karmane kartA nathI ema mAnavuM che to mithyAtva sthAna ja che. (I) je AtmAne karma lAgatAM ja na hoya te karmane udaya AtmAne zI rIte heya ? ane jo AbhAne karmane udaya na hoya te pachI AtmAne mithyAtvAdika vikAro thAya kema? ane je te na thAya to tenAthI karma baMdhAya paNa kema ? (u) AtmAne je karma na lAgatAM hoya te AkAzAdika ane sihanI peThe karmane udaya AtmAne satAvanAra bane ja nahi. () AtmAne karma lAgatAM na hoya agara AtmA karmane karato na hoya to pachI karmane toDavA mATenA mekSanAM sAdhane tathA Ayanika karmaviyegathI thayela mekSa mAnave te paNa rahe nahi. (e) AtmAne karma lAgatAM ja na hoya te cAra gati ane ekendriyAdika ati vigerenuM mAnavuM bhramarUpa ja gaNAya. prazna 1118-AtmA poteja triranI levAthI vyavahArathI pAMcavrata ke dezacAritra levA te mekSanuM kAraNa nathI, paraMtu AbhAne zuddha svarUpe zraddho te samyagdarzana ane tene samajavo te samyakajJAna temaja AtmabhAvamAM sthiratA hevI teja cAritra che, ane AtmAnI sthiratAmAMja anaMtA karmanI nirjarA che? Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 207 samAdhAna-(a) AtmA svarUpe samyagdarzanAdi traNa ratnavALA che, paraMtu jema dekhanAra mANasanI AMkhe pATA bAMdhelA hoya teA te pATA dUra thAya tyAreja te cakSudrArAe dekhavAnuM kAma thaI zake. tema AtmAne aMge paNa jJAna darzIna ane cAritrarUpI traNa ratnane rokanArAM kA kSaya thAya tAja te jJAnAdi traNa ratna upayAgamAM Ave. (A) durjanatA dUra thayAthI jema sajajanaMtA Ape!Apa Ave he, vAdaLa dUra thavAthI sUrya Ape|Apa prakAzita thAya che, tevI rIte jJAnane rokanAra tathA cAritrane AcchAdita karanAra karmInu jora hoya tyAM sudhI jJAnaneA prakAza peAtAnu kAma kare nahiM, tathA meAhanIyatA nAza na thAya tyAMsudhI dezavirati ane savirati (pAMca aNuvratA ane pAMcamahAtratA) ane vItarAgatA pragaTa thAya nahi. eTale ja spaSTa thayuM ke je AtmAne pAMca aNuvratA nathI AvyAM eTale levAnuM banyuM nathI tene tathA jene sAdhupaNuM eTale pAMca tratA lIdhAM nathI agara mAM nathI tene meAhanIyanA uddaya gayA nathI e cokkasa che. (4) aNuvratA ane mahAvatA jema cAritrameAhanIyanA kSaye|pazamane lIdhe thAya che temaja te atratA ane mahAvatA navAcAritra meAhanIyane rokanAra tathA te|DanAra thAya che. tethIja zAstrakAroe sAmAyikaAdicAritrAne mekSanA mArga tarIke spaSTapaNe jaNAvelaja che, (I) aNuvratA ane mahAtrA levAM evA bhavamAM rahelA nirdoSa mahAtmAne svabhAva hAvAthIja bharatAdika mahApurUSo gRhasthapaNe kevalajJAna pAmyA chatAM vyavahAra-sAdhupaNAne AdaravAvALA thayA che. (3) zAstromAM anyaliMge paNa mekSe javAnuM jaNAvyuM che, chatAM je mahAtmA aMtathI vadhAre AyuSyavALA hAya te mahApurUSa tA tyAgarUpI mahAtratAne aMgIkAra karyA sivAya raheja nahi ane tethIja zAstrakAra jaNAve che ke aMta ttathI adhika AyuSyavALA anyaliMge valI thayelA siddha hAyaja nahi. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 sAgara (U) apratyAkhyAnanI cokaDI je AtmAnA uddayamAM hAya teja pAMca aNuvratA na laI zake. (e) je AtmAnA pradezeAthI pratyAkhyAnAvaraNIyanI cAkaDInA udaya khasele hAya te AtmA te pAMca mahAtratArUpa cAritrane AdaryAM sivAya raheja nahi. kAraNa ke teja tene rAkanArA hatA, ane je AtmAne svabhAva ahiMsakatAAdi guNavALeA na mAnIe teA pachI cAritramAhanIyakamane mAnavAneA avakAza rahetA nathI. (ai) AtmAne zuddhasvarUpe mAne jANe ane AtmabhAvamAM sthiratA kare te cAritrameAhathI dUra thayeleja hAya, ane tevA jIva aviratine kabaMdhananuM kAraNu mAnanArA hovAthI virati lIdhA vagara raheja nahi. (e) virativALA thavAnI" AtmAI jarUra che evI jenI zraddhA na heAya te samyagdarzanavALeAja nathI, ane . mithyAtvavALA jIva AtmabhAvamAM sthira che evuM kahevu', mAnavuM ke prarUpavuM te anaMtabhavacakramAM rakhaDAvanAra evA anaMtAnubaMdhIne bAMdhavAnuM kAraNa che. prazna-1119-vyavahArathI pAMca vrata ke zrAvakanAM vrata agara game tevI zubha pravRtti te uddayAdhIna che eTale te vastu udayamAM hoya tenI tevI kriyA kare che paNa temAM nirA nathI? samAdhAna-(a) prANAtipAtAdikathI dezathI ke sathI nivRtti karavI te hatA kSayeApazamathIja thAya che .mATe tene tattvA ane ku grantha jANanArAo lAye|panika mAne che. paraMtu trAne ke mahAtrAne auyika mAnavA e teA jainazAsanathI khaselA te zuM paNa jainazAsananA vairIethI paNa banI zake tema nathI unmattanI mAphaka kAI lavArA kare tenI vAta te judI che. (A) jo mahAvrata ke aNutrarUpI cAritra karmanA udayane lIdhe thavAvALu hoya te| je ekedriyAdi javA mahAvrata ke aNuvrata vagaranA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 209 che tene zuM meAhanIyanA udayane abhAva che? ema samakitithI zuM manAya ? (pru) cAritra ane vratanI kriyA savara ane nirjarAnuM kAraNa che ema teA navatattva ane tattvArthane jANanAra saheje kahI zake, paraMtu temAM nirA thatI nathI evuM kahenArA teA mAtra lavAre ja kare che. kemake te hakIkata zAsrIya nathI. (4) mahAvratAdi ane aNuvratA,ipa cAritra je nirAnu kAraNa na heAya te te mithyAtvAdikamAMthI kayuM' baMdhanuM kAraNa che ? te samajavuM joie. mahAvratAdi kSAyeApasamikaja che, ane tethI te nathI teA baMdhanA kAraNu ane nathI te uddayane AdhIna eTalu ja nahi. paraMtu te ekAMta nirAnAM kAraNa che. (6) jo tapa-sa MjamanI kriyA nirjarAnuM kAraNa na ya te zAstrakAra| tapa-sa'jamathI Abhane bhAvavAnuM lakhata nahi ate jJAnakriyAthI mekSa kaheta nahi. yAda rAkhavuM ke ekaluM samyaktva meAkSanuM kAraNa nathI, paraMtu samyaktvajJAna ane cAritra e traNe maLe teAja mekSanuM kAraNa che. (U) meAkSanA uddezathI karAtuM vaMdana, pratyAkhyAna, tapa niyama vigere kAI paNa kriyA hoya te sakAmanirA karAvanAraja thAya che. i prazna 1120-kAi jIva zubha udayathI tyAga kare che teA kAI tapazcaryA kare che, te tamAma udayanA dharanI vAta che. mATe AtmabhAvamAM sthiratA sivAya koi kriyAnI jarUra nathI ? samAdhAna-(a) tyAga ane tapazcaryAne jee zubha ke azubha kranA udayathI thayelA mAne che te jainadharmAMte jANatAja nathI, kemake saMyama ane tapa te banne ke bannemAMthI eka paNa karmanA udayathI thavAvALI cIja nathI, paraMtu kranA kSayApazamathIja thavAvALI cIja che, cAritranI pariNati sivAya vItarAgatA nathI ane vItarAgatA sivAya AtmasthiratA nivighna thatI nathI. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 sAgara (A) tavArtha kAra " rzanazAnacAritrANa kSamA e sUtrathI cAritrane mukhya mekSamArga tarIke jaNAve ane sUtrakAra paNa rAzudimo lAdda ema kahIne cAritramAM rahenArane ja sAdhu gaNavAnuM kahe che, tathA "do to saMgamo ya zutti" ema kahI niyuktikAramahArAjA paNa mekSanA sAdhana tarIke cAratranI jarUra jaNAve che. (I) terame guNaThANe saMpUrNa jJAna darzana ane cAritra hovAnI sAthe AtmabhAvamAM ramaNatA che, chatAM yogarodhanI kriyA vagara mekSa thato. nathI e vicAranAra kriyAne mahAphalavALI gaNeja. (4) gamana-Agamana-AhAra-navAra vigere pravRttio AmAnI caMcaLatA vagara thatI ja nathI mATe tevI gamanAdikazciAvALo jIva AtmAne potAne mATe sthiraja chuM ema mAnavAnuM kahe te spaSTapaNe juThuM ja che. (u) zuM AtmabhAvamAM dhairya thAya tenuM nAma kriyA gaNavI? je tenuM nAma kriyA heya te caudame guNaThANe vartatA AtmabhAvamAM sthiratAvALA che te te zuM sakriya ane sagI che? eTale kahevuM joIe ke dayAAdikanI pravRttirUpa kriyA uThAvavAne mATe AtmabhAvanI sthiratAne kheTI rIte kriyAzabda lAgu karavAmAM AveluM che. prazna 1111-bharata mahArAjA ke marUdevAmAtA AtmAnI sthiratAmAMja saMpUrNadazAne prApta thayA che pAmyA che. to vyavahAracAritra mokSanuM kAraNa nathI ? samAdhAna-(a) bharata mahArAjAe pUrvabhavamAM pUrva varSo sudhI cAritranI ArAdhanA karI che. ane jabarajasta tapasyA karI che bharata mahArAjAnA bhAvamAM paNa vIMTI vigereno tyAga karavA dvArA eja bhAvanA vadhI che ane kevalajJAna pAmyA che. vaLI pachI paNa sa dhupaNuM lIdheluM ja che eTale jyAre kevaLajJAna pAmyA pachI paNa cAritrane vyavahAra AdaravAnI jarUra rahe te pachI saMsAradAvAnaLamAM baLatA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 samAdhAna Ine tenI jarUra rahe temAM te Azcaryaja zuM? (A) marUdevamAtA anAdivanaspatimAMthI AvelAM hatAM eTale teone pUrvabhavanAM cIkaNuM ane dIrghakALanAM lAMbAM karmo na hoya te svAbhAvika che, paraMtu evA anAdivanaspatimAMthI ekadama manuSyapaNAmAM ke jugalIyApaNumAM nahiM AvelA jIvone bhAre kamapaNuM hevAnuM saheje saMbhavita gaNAya, chatAM tevA cho vyavahAracAritrane mokSanuM kAraNa na mAne to gAyanA zakunanuM phala gadheDe levA gayo ema kahevuM paDe. () marUdevA mAtA paNa jInezvarabhagavAnanI sAmA gayA e paNa kriyAja gaNAya. (I) marU devAmAtAne je kevaLajJAna thayuM che te bhagavAnanI samavasaraNAdi RhinA vicArane aMgeja thayeluM che, e jANanAro manuSya vyavahArane kema lepI zake ? (u) marUdevA mAtAne sarvaviratirUpa vyavahAracAritra nathI AvyuM chatAM bhAvathI mokSe gayA che e banAva Azcarya rU5 che, e vastu zrIharibhadrasurijImahArAja paMcavastumAM spaSTapaNe jaNAve che to tevA Azcaryane AgaLa karI vyavahAracaritra mokSanuM kAraNa nathI ema gaNanAra ke mAnanAra zAstra ke zAsanane bhAna nathI e cokkasa che A prazna 1122-keTalAka kahe che ke samyaphava prApta thayA pachI je AraMbha parigraha levAya che temAM jeTalA jaDapadArtha che te jaDapadArthamAM pariNamata bhAva jevA svarUpe thavAnA hoya tevA svarUpe banAvavAne caitanyaAtmAno bhAva ApoApa thaI jAya, tethI samyaphavI tevI pravRttimAM joDAtA hovAthI tene Sa lAgato ja nathI. dAkhalA tarIke samyaphavIne makAna banAvavuM hoya tyAre pattharaAdinI vastu vigere tevA svarUpe tene pariNamavAnuM thavAthI rahAmAne tevA bhAvarUpe ApoApa thavAnuM che tethI te vastu te svarUpe banI jAya che. temAM samyaphInI javAbadArI nathI. kAraNa ke te pote pitAne jJAtA ane daSTA tarIke mAne che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 sAgara, 212 samAdhAna-(a) samyakatva tenuM ja nAma che ke virativALAne ja gurU mAnavA ane viratineja dharma mAna. (A) jene samyaktva prApta thayuM hoya te aviratine karmabaMdhananuM kAraNuja mAne. (I) jene samyakatva prApta thayuM hoya te AraMbha ane parigrahane chAMDavA lAyakaja mAne, ane te chAMDavAmAM ja AtmAnuM kalyANa che ema mAne. (I) samyakatvavALA jIvone AraMbhikI ane pArigrahika kriyA mAnanAra samakitI te zuM ? paNa vyavahArathI paNa jainI nahi kahI zakAya. (6) jaDanA pariNAmanI apekSAe te mithyAtvI vigerenA pariNAma paNa tevI bhavitavyatAthI thAya che te tene paNa karmabaMdha lAgavo joIe nahi. . (9) hiMsAmAM jema hiMsyane karmane udaya chatAM tenuM kAraNa bananAra evo ghAtaka hiMsAnA pApane bhAgI che. tevI rIte jaDa pariNatimAM kAraNa mAnanAre jIva paNa jarUra pApathI lepAyaja che. (e) AraMbha, parigrahAdikamAM pravartavuM, rAcavuM, lekone preravA ane sAdhupaNAne anucita kAryo karavAM, karAvavA ane pitAnA AtmAne jJAtA ane daSTA kahIne bacAve evuM svane paNa samakitI jIvane te hevaja nahi. tA. ka. vIsa tIrthaMkaramAMthI koI paNa tIrthakara mahArAja vyavahAracAritra AdaryA sivAyanA nahatA ane te sarve garbhakALathI samyakRtva ane traNe jJAnane dhAraNa karavAvALA hatA e vicAranAra manuSya vyavahAracAritranI atyaMta upayogitA mAnyA sivAya raheze ja nahi. vaLI jagatanA svabhAve utpanna thatuM mana:paryavajJAna paNa vyavahAratyAgavALAne ja utpanna thAya che. evuM jANanArA manuSya vyavahAratyAgane uttama padanuM sAdhana mAnyA sivAya raheja nahi. mATe zAstradaSTivALAe to jIvAdikatazraddhArUpI samyakRta ane aMgAdikajJAnarUpI bedha tathA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 213 sAmAyikAdicAritrane mekSanA bhAga mAnavA. zAstramAM kahela nizcayanAM vAkayone pakaDI vyavahArane na mAnanAra tIrthaM ucchedanA pApavALA che ema sthAne sthAne zAstrakArA kahe che. tevA vyavahAra leApanArane najare jovAmAM paNa pApa che ema zAstra spaSTapaNe kahe che, prazna 1123-zramaNa bhagavaMtamahAvIramahArAjAe kevaLajJAna utpanna thayu' tyAre dezanA RjuvAlikAnadInA kAMThe dIdhI te dezanAmAM manuSyA AvyA hatA ke nahi ? ane jo manuSyA AvyAja na heAta teA pachI 'mAviyA risA' arthAt 'mAvitA var' eTale kAI paNa jIve je prathama padAmAM sarvavirati grahaNa karI nahiM tethI Azraya gaNAyuM ema kahevAnI jarUra zI ? kemake manuSyagati sivAya bIjI kAryapaNu gativALA jIva sarvavirati pAme nahi e zAsrasiddha hakIkata che teA pachI tenuM Azcarya gaNAya kema ? samAdhAna-bhagavAn mahAvIramahArAjAnA caritrAmAM nIce pramANe ullekhA che tethI devatAeja AvelA hartA-- mahAvIracaritra - cakruH samavasaraNaM yathAvidhi divaukasaH // 9 // na sarva virateraha : keo'pyatreti vidannapi / kalpa ityakarerAttatra, niSaNNeo dezanAM vibhuH // 1 // mahAvIra0 ( guNa0) 'tAhe tiloyaNAhA dhuvvNte| devanaranaridehiM / sihAsaNe nisIyai titthapaNAma pakAUNaM // 2 // javihu parisa' nANeNa jiNavarA muNai je ggayArahiya / mahAvIra0 (nemi0) pavvajjAiguNANaM paDivattikhamA na keAi iha asthi / iya NA khaNamega' kevalamahima surehiM kaya // 1 // jIyati aNubhavau' surakayavarakaNayakamalanavagaM mi / caraNe vinikkhiva to cauvihasurasaM ghapariyario // 2 // Avazyaka (mala0) pR0 300 bhagavateA jJAnaratnotpattisamanantarameva devAzcaturvidhA abhyAgatA Asan, atyadbhUtAM va Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 sAgara praharSa vanto jJAnotpAdamahimAna cakraH, tatra bhagavAn avabudhyate nAtra kazcit pravrajyApratipattA vidyte| bAvaLa [] go rara1 mate zAnajotpattisamAntarmev devAzcaturvidhA aNyAgatA:, taba ca pravajyApratipattA na kazcid vidyata iti vijJAya viziSTadhamakathanAya na pravRttavAn / upara jaNAvelA caritramAMja ekaluM devatAnuM AvavuM jaNAve che tema nahi, paraMtu zrIkalpasUtranI TIkAmAM paNa mAtra sura ane asurAnuM prathama samavasaraNamAM AvavuM jaNAve che. juo te pATha militeSu surAsureSu sthalavRSTimiva niSphalAM dezanAM kSaNa datvA prabhuH apApApuryA mahAsenavane jagAma / upara jaNAvelA pAThathI spaSTa thAya che ke bhagavAna mahAvIramahArAjAnA prathama samavasaraNamAM manuSyonI hAjarI nahatI Ama chatAM paNa zrIAcArAMgasUtranA bhAvanA adhyayanano pATha to khule khulA zabdamAM jaNAve che ke-zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAje pahelA samavasaraNamAM devatAne uddezIne ja dharma kahyo ane manuSyane uddezIne pachI ja dharma kahe che. juo te pATha-lAcAra sUtronuM mane purva devANa dhammamAikkhai pacchA mnnuaann| upara jaNAvelA pAThothI e vAta to spaSTa thaI jAya che ke bhagavAna mahAvIra mahArAjanA pahelA samavasaraNamAM kevaLa devatAo ja hatA ane temane ja uddezIne dharmadezanA karavAmAM AvI hatI. have e vAta jarUra vicAravAnI rahe che ke jyAre prathama samavasaraNamAM ekalA devatA ja hatA ane manuSyo hatA ja nahi to pachI devatAone sarvavirati dezavirati paNa bhava-RtyayathI ja nathI ane tethI te samavasaraNamAM sarvavirati na thAya temAM Azcarya zuM? paraMtu AvI vicAra zreNI lAvavI yogya nathI, kAraNa ke koI paNa vIzImAM koI paNa kAle sAmAnya rIte tIrthakara mahArAjAonA prathama samavasaraNamAM ekalA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 215 devatAo ja Ave ane manuSyo na Ave temaja manuSyo na AvavAthI kaI paNa manuSya cAritra lenAre na thAya temaja gaNadhara padanI sthApanA vigere na bane evuM bane ja nahi. paraMtu ahIMyAM manuSya na AvyA ane gaNadhara pada vigere prathama samavasaraNamAM na banyAM te ja Azcarya che. ahIM guNacaMdranAM caritramAM nara narendra je jaNAvavAmAM AvyA che te stutine karanArAonA varga mATe ane kiraNAvalImAM jaNAvela narapada bhASAnA guNone jaNAvavA mATe gaNAya.' prazna 1124-AcArya mahArAja haribhadrasUrijIe dIkSA cAlaka nAmanuM bIjuM paMcAzaka kareluM che ane jemAM samavasaraNanI racanA karI AMkha mIMcIne phUla nAMkhavA vigere jaNAvyuM che te dIkSA kaI samajavI! samAdhAna-AcArya bhagavAna haribhadrasUrijIe teja bIjA paMcAzakanI zarUAtamAM spaSTapaNe jaNAvI dIdhuM che ke A dIkSA je kahevAmAM Ave che te mastakamuMDanarUpa dIkSA nathI. paraMtu cittanI pariNatine sudhAravA rUpa dIkSA che, vaLI temAM jaNAvelI vidhi pramANe dIkSita thayelAne je mahAdAna ane gurusevA vigere karavAnAM jaNAvelAM che te sarvavirati dIkSAthI dIkSita thayelAne lAgu paDe tevAM nathI. paraMtu zrAvakadharmanuM keTalIka mudata sudhI pAlana karyA pachI sarvasva arpaNanI dIkSA lenAra evA zrAvakane ja lAgu paDe tema che, ane e ja kAraNathI zAstrakAra dvipada-catuda-kanaka-maNimANikya vigerenuM temaja kuTuMbakabIlAnuM guru AdhIna karavAnuM jaNAve che. e badhI hakIkata vicAranAra sugapurUSa saheje samajI zakaze ke bIjA paMcAzakamAM bhagavAna haribhadrasUrijIe jaNavelI dIkSA je che te pravrayArUpa dIkSA nathI, paraMtu sarvasvArpaNa karI svayaMsevaka banavArUpa dIkSA che. jo ke prakaraNa gAthA ane tenA artho vigere vicAryA sivAya bolanArA ajJAnI che to te bIjA paMcAzakamAM dIkSAnI vidhine aMge kaheluM vacana sarvaviratirUpa dIkSAne lAgu kare che, paraMtu temAM teonI pUrI ajJAnatA che ema kahevA sivAya bIjuM kahevAya nahi Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2016 prazna 1125-zrInizIthaMcUrNimAM vArA mAttA #lla vaLiyakSa natyi parimA" AvA jaNAvela vAkyathI comAsA sivAya ekalA UnanA vastrane vAparavAnuM nathI ema spaSTa jaNAya che to pachI bAre mAsa ekalA UnanA vAne vAparavAmAM prAyazcitta che ema kema kahevAya ? . samAdhAna-prathama zrInizIthacUrNikAramahArAja zrInizIthabhASyanI garamALa" e gAthAnI vyAkhyAmAM ekalA sutaranA kapaDAne oDhavAne vidhi jaNAvI ekalA UnanA kapaDA (kAMbaLI) ne oDhavAmAM prAyazcitta jaNAve che e ephakhuM che eTale ekaluM UnanuM vastra eTale kAmaLI. ekalI oDhAya nahi e dekhuM che. vaLI je nizIthacUrNine pATha upara Ape che temAM vAsattAne artha varSARtu e je karavAmAM AvyA che te khoTo che. e vAsattA'ne artha varSotrANa eTale varasAdathI bacAvanAra eTale kAMbaLI thAya che. vaLI vAsattA" ItyAdi vAkyanI pahelAM qrimene vizvAse jinnati arthAta sutara ane UnanA vastranA pari. bhogamAM eTale vAparavAmAM vidhinuM UlaTApaNuM na karavuM ema jaNAvela che tethI A vAsattAnuM vAkya avidhinA saMbhavane ke vidhinA viparyAsane jaNAvanAra che arthAta sUtranA be kapaDA ane UnanuM eka vastra kAMbaLI rU5 levAnuM hovAthI kAMbaLI sivAya bIjA ekalA UnanA vastrone paribhoga nathI eTale eka kAMbaLI ja UnanI che ane tene ekalI vAparavAmAM Ave to vidhine viparyAsa thayo kahevAya ane e ja kAraNathI ekalI kAMbaLIne oDhavAmAM bhASya ane cUrNimAM prAyazcitta jaNAvelAM che. vAsa nA vAkyathI je comAsAmAM ellI kabaLI oDhavAnuM jaNAvavuM hota to avidhiparibhAganA niSedhamAM leta nahi. temaja "vAsAyuM vAsatA # ramuja ema saralapaNe ja kaheta eTaluM nahi, paraMtu UnanA vastrane ekaluM oDhavAmAM prAyazcitta jaNAvatA bhASyakAra ane cUrNikAra "vAsAvAra" athavA "vAsaM mojULa' ema lakhata. prazna 1126-UnanuM vastra ekaluM na vAparavuM. paNa sutaranA kapaDA sAthe ja vAparavuM evA akSara kaI praWkAre kahyA che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 217 samAdhAna-ANusUragaMjImAM agrapade gaNAtA upAdhyAyazrI kItivijayajIe zrIvicAraratnAkaramAM gacchAcAranA vicArlR jaNAvatAM paNa spaSTapaNe jaNAve che ke ayojita sautrakalpa kevala maurNika sAdhubhirna vyApAraNIyamityAha ' arthAt sutaranuM kapaDuM joDayA vinA ekalu UnanuM vastra sAdhuoe vAparavuM nahi e vAta jaNAve che. prazna 1127-varSARtumAM kapaDAM sAthe kAMbaLA ADhAya evA ceokhkhA pATha keAI zAstramAM che? 6 samAdhAna-zrIpa SAkalpasUtranA sAmAcArI vyAkhyAnamAM spaSTapaNe satattara'sa' evu jaNAve che ane ete aspaSTa che ke aMdaranA sutaranA kapaDA sahita evA upara UnanA kapaDe eTale kAMbaLI (bhIMjAya) chatAM (AhArapANIne te) pANI lAge tevA varasAdamAM comAsuM rahelA sthavirakapI sAdhue gocarI javu ka2e nahi te pATha A pramANe che ke-'vastumAMsasthitasya va~te mAntara:-2 :-sauka uttara:- aurNikaH tAbhyAM trAvRtasyAbaMdhRSTA' Ave spaSTa pADe chavAM ane te badhuM jaNAvyu' ane samajAvAyA chatAM ceAmAsAmAM ekaluM UnanuMja vastra eDhavuM ema mAna- nAra ane kahenArane kevA gaNavA te jaina te sApha samajI zake che. prazna 1128-keTalAkA varSAkAlazabdathI eTale cAmAsA sivAya Unane kapaDA eTale kAMbaLI ekalI eDhavI nahi esa gacchAcAramAM kaheluM che ema kahe che ane gacchAcAranI 14mI gAthAnI TIkAne pATha Ape che, ane tethI ema jaNAvavA tee mAge che ke cAmAsAmAM ekalI kapaDAnA aMtarapaTa sivAyanI kAmaLI oDhavI joI e. ema kahe che tenu kema? samAdhAna-zrI gucchAcAranI 14mI gAthAnI TIkAmAM vidhithI vAparavAnuM jaNAvatAMja TIkAkAra jaNAve che ke-madhye sautriya vahiauti kRti vidhirime:' arthAt aMdaranuM sUtaranuM kapaDuM ane bar3Aranu` UnanuM kapaDu vAparavu tenu nAma vidhithI vAparavuM kahevAya " ane tethIja Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 218 jaNAvyuM che ke rnida , na cAvArtha ' arthAta UnanuM ekaluM vastra vAparavuM nahi. je ekaluM UnanuM comAsA sivAya na vAparavAnuM heta to paribhegane vidhi jaNAvatAM comAsAnuM varNana karata. kharI rIte comAsAmAM bamaNI upadhi levAnuM zAstrIya vidhAna hovAthI comAsA sivAya be sutaranA ane Unano kapaDe rAkho ema jaNavavAmAM Avela che. tene teo samajatA nathI. vaLI vicAraranAkaramAM AvelA te pAThane zodhanAre " sArA ane dvivArigaturaMtazrAvikAH zuH" arthAta UnanuM vastra zarIre lAge to ja Adi chavonI utpatti Adi doSa lAge ema spaSTapaNe jaNAvIne ekalA UnanA vastrane vAparavAnI manAI kIdhI che te paNa vicAryuM nathI. (vicAraratnAkara AtmArAmajImahArAjanA vijayadAnasUrie zodhyo che temAM ane temanA pautraziSya jaMbuvijayajIe prastAvanAmAM paNa temAM lakhyuM che.) prazna 1129-mana:paryavajJAnI manuSyakSetravartI saMttinA manapaNe pariNAma pAmelA agara te pAmatA mane gata bhAva jANe te pachI kALathI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga sudhI bhUta ane bhaviSya jANe ema kahyuM to bhaviSyakALanI mane gata vargaNAo je manapaNe pariNAvI nathI te zI rIte jANI zake? ane vizeSAvazyakamAM-manijanamAja" e padathI ciMtavAtA ema kahyuM hovAthI bhUtabhaviSyakALanA paNa zI rIte palpanA asaMkhyAtamA bhAga sudhInA ciMtavAtA jANI zake? samAdhAna-bhUtakALamAM teTalA kALa sudhI ane bhaviSyakAlamAM paNa teTalA kALa sudhI pariNAma pAmavAvALAne dekhI zake (jema amuka manuSya bhUtakALamAM AvI rIte mananA pugale laIne pariNAvI gayo che ane bhaviSyakALamAM AvI rIte mananA pudagale pariNumAvaze eTale ganakALanuM vartamAnapaNuM ane bhaviSyakALanuM paNa vartamAnapaNuM jANavAthI mana:paryavavALAne atIta, anAgata jANavAnI ane citavAtAnI aDacaNa nahi rahe) dAca ema mAnI laIe ke chuTA paDelA mananA pulane pariNAvavAno thayele paryAya te manaHparyavajJAnI jANe che te anukUla Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 219 Ave ema nathI. kAraNa ke mananA pudagalanI apekSAe paNa atIta anAgatapaNuM thaI jAya. eTale manyamAnapaNa na rahe, vaLI mananA pugalanuM manapaNe pariNamana aMtarmuhUrtathI vadhAre vakhata rahetuM nathI. ke jethI ekaja jIvanA mana paNe grahaNa karIne manAtA pudagalanuM teTalI sthiti sudhInuM vartamAnapaNuM jANavAnuM banI zake ema mAnI zakAya... prazna 130-vyatiriktadravyanaMdInikSepAmAM bAra prakArano sUrya samudAya levo ema kahyuM te hAlamAM nIkaLelA vAjIMtro tene dravyanaMdI gaNI zakAya ke? athavA te tenI aMtargata thaI jatA haze ? bAra evI saMkhyA niyata karI mATe zaMkA thAya che. sAmAnya tUryazabda kahyo hoya to AdhunikakALanA paNa naMdImAM gaNI zakAya ? samAdhAna-prAcInakALamAM paNa vAjIMtro aneka prakAranAM hatAM. chatAM lekavyavahArathI bAra prakAranAM te vAchatrone dravyanaMdI kahevAmAM AvI che. vartamAnakALamAM paNa trAMsAnI jagAe nagArIo ke jhAlaranI jago para nagArAM vagADatAM nathI. prazna 1131-naMdIsUtramAM trIjA sUtramAM-'vidaM vana' te kAviyAvatuM viSai a' to pratyakSarajJAnamAM ikiya pratyakSa ke neIdriyapratyakSa kema jaNAvyuM haze ? kharUM pratyakSa te IdriyathI nirapekSa heya che chatAM A satramAM Ama kema jaNAvela haze? samAdhAna-idriyapratyakSa e paramArthathI pakSa che, chatAM vyavavahArathI pratyakSa che mATe tyAM pratyakSapaNe kahyuM che. 1. avadhi Adi vyavahAra ane pAramArthika bane daSTie pratyakSa che. 2. anumAna vigere bane dRSTie parokSa che. 3. IdriyapratyakSa e vyavahArathIja pratyakSa jANavuM. prazna 113ra-pothI pUjeluM, sUtra vaherAvatI vakhate belAelI belInuM dravya ke pratikramaNasatra belavA mATe belAtI belI je jJAnadravya kahevAya tevA prakAranA dravyane zrAvakanA chokarAne upayogI evA Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 - sAgara dhArmika-pustakamAM upayoga thaI zake athavA te zrAvakecita vAMcavAnA ke tene chapAvIne ApavAnA pustakamAM te dravyane vyaya karI zakAya ? samAdhAna-zrAvake saparigraha hovAthI teothI vyavahArika ke dhArmika kAI paNa keLavaNImAM jJAnanI pUjA vigerenuM dravya vAparI zakAya nahi, vyavahArika keLavaNI devAmAM te jJAnadAna kahevAya ja nahi. pakSa 1133-vIrabhagavaMtanuM cAritra uttamakeTinuM heya arthAta temane zarIra mATe auSadhAdika sevana karavAnuM na hoya chatAM sura revatIzrAvikAe bhagavAnane mATe pAka banAvyo kema? ane bhagava te paNa auSadha pitA mATe karela pAka na lAvavA mATe, ghoDA mATe banAvela paNa pAkane lAvavA jaNAvyuM che te jema janakalpIo auSadha na seve tema tIrthakarone paNa tevo ja ka9pa na hoya ? samAdhAna-nezvaramahArAjA jema vikalpamAM na gaNAya tema janakalpamAM paNa gaNatA nathI, paraMtu teo kapAtIta gaNAya che. bhagavAna mahAvIra mahArAje je auSadha lIdhuM che te sihaanagAranI zAMtinI apekSAne vadhAre rAkhanAra che prazna 1134-tahAviheM tamane mA vA ItyAdimAM ekati nirjarA kahI che te mAhaNazabdathI zrAvaka levA ke sAdhu? a9pa paNa pApa nathI paNa puNya phacita thaI jAya che, jyAre bIjI vakhate hitAhi" kahI ekAMtapApakarma ane a9pa paNa nirjarA nathI ema kahyuM che te ekAMtapApakarma kema ? bhale nirjarA na thAya paNa pApakarma zI rIte baMdhAya ? Ama te pachI kaI dAna deja nahi? samAdhAna-mAhaNazabdathI je vRddhazrAvakA bharata mahArAjanA niyata karelA te levAmAM aDacaNa nathI. vaLI zramaNamAhaNazabdo ekArtha paNa thAya, aviratine aMge je ekAMtapApa kahevuM che te pratilAbhavAnI apekSAe che ane pratilAbhavuM e gurune aMge pAribhASikazabda che, tethI asaMyata ke zrAvakane gurUmAnIne pratilAle te ekAntapApa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 221 thAya temAM Azcarya nathI ane e vAstavika artha samajavAthI anukaMpAdi dAnanA niSedhanA prasaMga nahi Ave. * prazna 133pa-zIMgadANuAne dhAnyAnI gaNatarI karI che tyAM te dhAnya nathI gaNAvyA te tene zemAM samajavA ? tene keTalAke bAMyamAM thatAM hAvAthI alakSya mAnyA che teA te bhakSya ke abhakSya che ? samAdhAna-zIMga e dhAnya nahi teA paNu khIja teA che ane te abhakSya gaNAtI nathI. prazna 1136-rohiNI tapa AgADha ke anAgADha che ? arthAt strIe tevA mAMdagI ke prasutisamayamAM te tapa na karI zake tA zuM karavuM ? samAdhAna-vyavahArathI je tapa je divase karavAnA hoya chatAM rAgAdithI tema na bane te pUrA thatAM AgaLa vadhArI devAya che. prazna 1137-bhagavaMtA samiti sAcave che te prasa`gamAM maLyuM? ema kahe che te edhA muhapatti teA rAkhatA nathI te| temane trama' zI rIte sabhavI zake ? samAdhAna-pahelA chellA tIrthaMkara sivAya badhA tIrthaMkarAne jAjjIva daivaSya te raheluM ja che eTale tenA cheDAthI pUjavAnuM asaMbhavata nathI, paraMtu zarIranA saMskAra vagaranA ane upakaraNavinAnA heAvAthI temane tenI jarUra hoya nahi. prazna 1138-dararoja abhyAsathI amuka sthAne pAku pANI paDelu che tema dhArI bhUlathI citta pANI ekAsaNA, AMbila ke upavAsamAM gRhastha vAparI jAya te prAyazcitta keTaluM? samAdhAna-ajANatAM kAcuM pANI pIvAya che tene AleAyaNamAM bila jevuM ApavAnI paddhati che. prazna 1139-bAvIza tIrtha"karanA zAsananA sAdhu Rju ane Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 sAgara trAsa hoya tema thanemijI hatA chatAM ekalA kAusaggadhyAne guphAmAM rahyA tethI jaNAya che ke te AgamavihArI haze, teA tevA paNa AtmAne pariNAmathI paDavAnuM kema banyuM haze ? . madhyamatInA sAdhu hAvAthI cAra vrataja temane heAya te sAdhue zANA sarala ane samaju hAvAthI aparigrahIta rAjImatIne grahaNa karavA kema taiyAra haze? khIju` rAjImatI jevA pauDha ane agresara sAdhI ekalAM kema pata parathI caDatAM utaratAM haze ? bIjA koI sAthe ken rAkhyA nahi hoya ? agara ziSyA kema sAthe gaI nahi hoya ? jo sAthe keAI hate te kadApi rahaneminA AvA mAThA pariNAma naja thate ? samAdhAna-rathanemijI ane rAjImatI bannene varasAdane lIdheja samudAyanA joDevALAthI chUTAM paDavAnuM thayuM eTale . eka ekalA guphAmAM gayA che. rathanemijI bhikSA laIne gAmamAMthI AvyA che ane rAjImatI uparathI vadaNA karIne utaryAM che ane samudAya joDe hatA e vAta dazavaikAlikanI vRttimAM spaSTa che. pariNAmanI patitatA teA caudapUrvIone bane, ane RjuprattANuM chatAM mehatI balavattaratA asaMbhavita nathI prazna 1140-kRSNamahArAja uttamapurUSAmAM che. teyA nirUpakramaAyuSyavALA che teA temane jarAkumAranA bANunA upadrava kema lAgyA ? ne tethI maraNu kema thayuM ? arthAt nirUpakrama AyuSyavALAne bANune upakrama lAgyA tethI mRtyu thayuM tema kema manAya ? prativAsudevA uttamapurUSA hoya te te badhAne vAsudeva svacakrathI mArI nAMkhe che te te zI rIte ghaTe? samAdhAna-AyuSyanuM apavatta'nIyapaNu' ane anapavatta nIyapaNu te judI vastu che. ane svapakrama tathA nirUpakramapaNuM te judI vastu che. AyuSyane nAza karanArAM sAdhanA maLe tethI svApakrama gaNAya, paraMtu AyuSya pUrU thayAnI vakhateja tevA upakrama bane te| tethI AyuSya anapavanIya gaNAya. eTalA mATe tattvAkAre anapavanIya zabda rAkhyo che Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 223 prazna 1141- zreNika ke kRSNamahArAjAe tapasyAkArAe ekapaNa sthAnaka ArAyuM nathI te tIrthakaro AgalA trIjA bhavamAM eka paNa sthAnaka ArAdheja te niyama zo! samAdhAna-vIzasthAnakamAM sarvapadanI ke keTalAka padanI ArAdhanA karavAthI tIrthaMkarapaNuM thAya che. e niyama che. paNa temAM tapasyAno avazyabhAva nathI. jagatanA sarva jIvo je raste dharmamArge joDAya tene aMge ucita evI tapasyAkArAe ke bIjI rIte paNa pravRtti karIne ArAdhe to paNa jinanAma badhei prazna 114ra-AcArAMgAdi aMge, upAMgo ke sUtro je Agama atyAre vidyamAna che. temAM aMgamAM AcArAMgathI sUyagaDAMga bamaNuM, sUyagaDAMgathI ThANAMga bamaNuM ema uttarottara bamaNuM pramANuvALA gaNya che, to atyAre te pramANe aMge upalabdha nathI, te atyAranA vidyamAna aMge saMpUrNa gaNavA ke keTaleka bhAga viccheda gayo che ema mAnavuM ? vidyamAna bhAga kakSArasudhIne atyAre haze ? haribhadrasUri vigere prauDha TIkAkAronA vakhatamAM paNa ATaleja bhAga vidyamAna haze ke AthI vadhAre haze ? temanA kAla jeTaluM to mULa atyAre vidyamAna che ke nahi? samAdhAna-aMganA padanA parimANane aMge keTalAka TIkAkAre vimavanta varuM " levA kahe te apekSAe atyAre paNa je je vAcanA saMkSepa thaI che te lakhavAmAM Ave to ThAma bamaNuM pada thavAmAM aDacaNa Ave nahi ema lAge che ane arthAdhikAranI samAptine pada kahevAya evA matanI apekSAe pado levAM hoya to paNa arvAdhikAra goThavavAmAM ane vistAra vAcanAnI apekSA rAkhavAmAM Ave to bamaNuM pada thavAmAM aDacaNa AvI zake tema nathI, chatAM devaddhigaNikSamAzramaNajIe ArUDha karatI vakhate saMkeca karyo che ema mAnavAmAM paNa aDacaNa nathI. prazna 1143-aganAM upAMge che, ane aMgane anusarIne upAMge teno vistAra karanArA hoya che te mULasUtra karatAM temAM kaMika judIja vastuo ane vivecanA heya che. jema niyuktio, bhALe, Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 sAgara TIkAo, ane cUrNio mULasUtrane sparza karatI evI vyAkhyAo ane vivecane kare che. tema upAMgamAM te rU5 upalabdha thatuM nathI te aMganA upAMga zA mATe gaNavA? svataMtra aMgaAdi mAphaka sUtra gaNavAmAM zI harakata ? . samAdhAna-aMgamAM kahelA arthomAMthI koIpaNa eka arthanI apekSAe vistAra karavAmAM Ave to tene upAMga kahI zakAya. jema AcArAMgamAM AtmAnuM aupapAtikapaNuM kahyuM hatuM ane vivAIjImAM teja u5pAtane aMge varNana karAyuM che. nagarIAdikanuM varNana te prAsaMgika che. sUyagaDAMgajImAM nAstikanuM khaMDana hatuM ane teja uddezathI rAyapaNamAM mukhya muddo te carcA che. ThANuMga vigere sUtromAM paNa je evA ekeka muddA hatA tene aMge ja te te upAge racAyAM che. prazna 1144-sUcanA sUtra' e vyutpattithI sUra saMkSipta hoya to AcArAMga, naMdIsUtra, pannavaNA vigeremAM bahuja vistArathI sastro kema banAvyAM che. je tasvArtha sUtra AdinI mAphaka agara siddhahema AdinA sUtronI mAphaka goThavaNa karI sUtro banAvyAM hate. te TuMkA banI zakta AgaLanI anuvRtti pAchaLa kheMcI zakAya tevAM ghaNAM panavaNa vigere sUtramAM sarakhA AlAvAvALAM sUtro che, to tattvArthasUtra mAphaka TuMkuM na karatAM bahu vistAravALuM zA mATe banAvyuM haze ? A to ulaTuM yAda rAkhavuM vadhAre kaThina paDe. sarakhA AlAvAthI pAThamAM guMcavAI paNa javAya. to TuMkuM sUcave tevA sUtro bhagavaMtoe kahevAne badale vistRta ane eka vastu vAraMvAra paNa zA mATe sUtramAM lakhI haze ? samAdhAna-vairAgya, vrata ane bhAvanA vigere AtmAne sarvathA ghAtI karmane kSaya na thAya tyAM sudhI vAraMvAra AcaravAmAM ane manana karavAnAM heya che mATe ja sutrAmAM heya tathA upAdeya padArthone vAraMvAra ane judI judI rIte jaNAvAvamAM AvyAM che ane tethI ja pramAda, apramAda, paMcamahAvrata ane chakAyanA svarUpane vAraMvAra kaheluM gaNAvI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 225 . . . che ." nirarthaka gaNanArane satranI AzAtanA karavAvALe kahyuM che, "sUcanAtta sUtra e vAkya saMgrahasUtranI anusarIneja che, je ema na hoya to vyAkaraNa sUtramAM paNa dUtAdi ane padAdi ema karavuM paDe. evI rIte samAsa, taddhita, kAraka, A khyAta ane kRdaMta vigeremAM sthAne sthAne jaI zakAya che. vyAkaraNasUtramAM kaI jagAe AdithI laI le che ane koI jagoe sAkSAta badhAne jaNAve che. nyAyamAM paNa sarziyAdi padArtho pramANa ke prameyamAM nahetA AvatA ema to nahotuM ja chanAM jaNAvyA che mATe e lakSaNa saMgrahasavanI apekSAe che. e prazna 114pa-gItArtha ke gItArthanI nizrAvALuM ema sAdhupaNAne beja prakAra che. trIjo prakAra sAdhupaNAne nathI ema niSedha karyo che. te gItArthanI AjJAthI alaga agItArtha comAsu ko, viddhAra kare, paraMtu AcAraprakalpAdikanA prAyazcita ane tenA dAnavibhAga na jANe te tevAnuM sAdhupaNuM gaNI zakAya? jo na gaNI zakAya to atyAre gItArthoja eka AMkaDAnI saMkhyAmAM pUrAM nathI to Adhunika samudAyapaNe AjJA-khapI jIvonuM sAdhupaNuM gaNavuM ke nahi ? " samAdhAna-zAstrakAro gItArthanI nizrAe to sAdhupaNuM gaNeje che, eTale gItArthanI nizrAvALAne to sAdhupaNAmAM aDacaNa nathI, ane prAyazcitta pratipatti gItArthanA saMjoge ane bIjI rIte paNa laI zakAya che. dezakALAdinA saMyoge nizritamAM sAdhupaNuM mAnavAnuM bhinnakSetre ane bhinnakAle paNa bane che. sahacArazabda nathI lIdho paNa nizrita zabda lIdhe che. prazna 1146-zramaNabhagavaMta mahAvIramahArAjAne moTAbhAI je naMdivardhane temanI jyAre rajA mAgI tyAre temanA kuTuMbamAM bIje kaI DeTo hato ke nahi? ane temanI rajA mAgI che ke kema : - samAdhAna-zrIAvazyakacUrNimAM- vijaLakuvAvAyuM eTale zrInaMdivardhana ane supArzva vigere svajanavargane bhagavAne pUchayuM, AvuM Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 sAgara kathana hevAthI supArzva ke je bhagavAna mahAvIra mahArAjanA sagA kAkA thAya ane jene aMge zrIkalpamUtra vigeremAM "pitinnaI supAze" ema kahevAmAM Ave che te te vakhate hayAta hatA ane temanI paNa AjJA bhAgavAmAM AvI. A prazna 1147- bhagavAna mahAvIra mahArAjane dIkSA letAM be varasa rekavAnuM ekalA naMdivardAnajIe jaNAvyuM ke AkhA kuTuMbe jaNAvyuM ? samAdhAna-AvazyakacUrNimAM utA tALa vigato maLati" evuM kahela che. tethI spaSTa samajAya che ke mAtApitAnA kAladharma pachI ekalA naMdivardhanachanAja AgrahathI be vasa rahevAnuM thayuM che ema nahi, paraMtu AkhA kuTuMbanA manuSyanA AgrahathI be varSa rahevAnuM thayuM che. prazna 1148-zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAje zrInaMdivardhana vigere AkhA kuMTuMbane je be varSa rahevAnI kabulAta ApI te be varSamAM bhagavAna mahAvIra mahArAjA kevI rIte varyAM ? samAdhAna-zrIAvazyakacUrNikAra mahArAja jeo prasiddhie karIne jinadAsagaNimahattara che ema kahevAya che teo te bAbatamAM nIce pramANe jaNAve che| jati appaccha deNa bhoyaNAdikiriya karemi, tAhe samasthita atizayarUvapi tAva se kaMci kAlaM pAsAmA, evaM saya nikkhamaNakAla NaccA avi sAhie duve vAse / sItAdagamabhoccA Nikkhate, 2 apphAsuga AhAraM 3 rAibhattaM ca aNAhAre to 4 babhayArI 5 asaM jamavAcArarahito Thio, 6 Na ya phAsugeNavi pahAto, hatthapAdadhovaNaM tu phAsugeNa AyamaNa c|.... mAvAI: tamArI taraphathI be varSa rahevAnI vinaMtine svIkAra karUM ke je mahane pitAnI IcchA pramANeja bhejanAdika kriyA karavAnuM thAya. - AvA kathananA uttaramAM kuTuMbIjanoe jaNAvyuM ke te hamAre kabula che, arthAta tamArI IcchAe bhojanAdika kriyA tame karaje. temAM Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 227 amo koI paNa prakAre bAdhA thAya tevI vinaMtI paNa karIzuM nahi, ane tame tamArI IcchA pramANe ja bhojanAdika kriyA karaje (vartamAnakALamAM keTalAka zraddhahIna ane saMyamane bhogavaMcanA tarIke mAnanArA yuvake zrInaMdivardhanajInA dAkhalAne dIkSA rokavA mATe AgaLa kare che, paraMtu vinaMtIthI rokAyelA paNa dIkSAbhilASIne ke nahi rokAtA evA tene keTalI dharmanI anukULatA A lake kare che ? te amadAvAda rAmajImaMdiranI pALe, ane rAdhapura TaMkArIyA chANI vigere aneka sthaLonA te jaina nAmadhArInA vartanathI jAhera thaI cUkyuM che. eTale spaSTa thAya che ke teone mAtra kuTuMbI tarIke kaMI paNa lAgaNI nathI, paraMtu mAtra dharmanA DeSa tarIke pravRtti che zAsanapremI mahAzayoe evA cAritradUSIonA vacana vana upara leza paNa dhyAna ApavA jevuM nathI. paraMtu teone pagale pagale pratikAra karavA jevo che. yAda rAkhavuM ke jUneranAjUthano bahiSkAra karavA mAtrathI tamAruM kArya saMpUrNa thatuM nathI, paraMtu svane paNa tevAonI sAthe besavAne ke tevAonI sAthe sahakAra karavAne vakhata zAsana premIe rAkhavA jevo nathI, kadAca teo potAnA tUTI gayelA jUthane sAdhavA mATe zAsana virodhI TharAne jatA paNa kare, paraMtu tevI sebata to kuMphADA vagaranA nAganA sahakAra jevI ja che.) zramaNa bhagavaMtamahAvIramahArAjAne gRhasthapaNAmAM paNa dIkSitapaNe vartavAnI chUTa ApIne kuTuMbIjane spaSTapaNe jaNAve che ke bhale tame bhejanAdikamAM sAdhupaNAnI kriyAmAM voM paraMtu teTalA kALa sudhI eTale be varSa sudhI tamArA rUpanA atizayane ame dekhIe ATaluMja amAre kAma che. (A vAkyathI spaSTa thAya che ke kuTuMba varga nehavALo hato, paraMtu vartamAnakALamAM jaDa evo kuTuMbI varga ke je jamane devA taiyAra thAya te che te te hato te spaSTa thAya che, ane tethI te varganI vinaMtI ane A varganI jaDatAnuM keTaluM AMtarUM che ? te su-purUSa raheje samajI zake tema che. arthAta vinaMtinuM kArya jaDatAthI karavAvALA ane haka Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 dekhADavAvALA kAi, pazu prakAre sAMbhaLavAne lAyaka rahetA nathI) - bhagavAna mahAvIra mahArAje kuTubIjanAnA zAkanu nivAraNa karavA tathA bamaNeA zAka nahi thavA devA je be varSI rahevAnI vina Mti svIkArI che tene mATe paNa cUrNikArabhagavAna lakhe che ke te vinatinA svIkAra je AvI rIte karyAM te paNa peAtAnA dIkSAkALa paNa che. varSa thavA jANIne karyAM arthAt avadhijJAnathI peAtAnI dIkSA paNa be varSa pachIja thavAnI che ane kuTuMbIo paNa e varSa ja sAdhupaNAnI kriyAthI rahevAtu mAne che mATe aDacaNu nathI. (A uparathI sujJa - manuSyA samajI zakaze ke zramaNa bhagavaMta mahAvIramahArAjA jo potAnA dIkSAnA kALa be varSa pachIja thavAnA che ema avadhijJAnathI na jANuta tA kuTukhInA zAka krAi prakAre gaNataja nahi) : ta sAgara vaLI evI rIte kaMIka adhika e varSa sudhI sacittajaLa nahi vAparIne dIkSita thayA. (jo ke bhagavAn mahAvIramahArAje kaMika adhika be varSa sudhI acittaAhAra vigerenI kriyA karelI che. chatAM ahIM phakta sacittajaLa na 'pIvAnI vAta jaNAvI che te mAtra eTalu jaNAvavA puratI che ke gRhasthAne sacittajaLanu pAna vavuM te paNa sAdhupaNAnI prathama kasATI che) jevI rIte sacittajaLa kaMIka adhika e va sudhI vAparyuM nathI. sa~vIja rIte ka MIka adhika e varSo sudhI aprAsuka eTale citta evA kAipaNu anna, pANI, la, phekSAditA AhAra paNa pete karyA nathI. vaLI rAtribhojana ke je azana, pAna, khAdima ate svAdima viSayaka dravyathI gaNAya che tene paNa parihAraja karelA hateA. kaMika adhika e varSoM sudhI sarvathA brahmacaya te pazu pAlanArA thayA hatA. (A uparathI jee gRhasthane sathA brahmaca karAyaja nahi evuM kahenArA che teo jainazAsana samajanArA nathI, ema cAkkhuM thAya che. pacAzakavRtti vigeremAM zrAvakane sarva zrA brahmacarya uccaravAnuM paNa Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 229 pete jaNAve che. aMtezrAvakanI chaThThI pratimAmAM tA sarvathA brahmaca pALavAnu hoyaja che. bhagavAna mahAvIramahArAje sIteAdaga aprAmuka AhAra-rAtribhAjana ane abrahmaneja mAtra tyAM adhika e varSomAM tyAga karyAM eTaluMja nahi paraMtu asaMyamanI pravRttivALI je je kriyAe te badhI kriyAethI virakta thaIneja kaIka adhika e varSa sudhI rahyA. vaLI sAmAnya gRhastha mATe te| zuM ? para Mtu mAMtaranA tyAgIvate paNa muzkela paDe evu lagavAna mahAvIramahArAje eka kAryo karyuM ane te e ke 'su' pANIe karIne paNa snAna karyuM... nahi paraMtu hAthapaganu dhAvuM ane sthaMDilAdika karyAM pachI je prakSAlana karavuM te te jarUrI hAvAthI karyuM. paraMtu te paNa prAsuka eTale acittapANIeja karyu". uparanI hakIkatathI spaSTa thate ke kadAcit dIkSAnA abhilASiene kuTuMbIjane| zakavA mAge ane rekAvu ja paDe. teA tene uparanA dRSTAnta pramANe -1. sacittajaLa pIvuM nahi. 2. sacitta AhAra karavA nahiM. 3. sarvathA brahmacarya pALavuM. 4 rAtribhAjananA sarvathA tyAga karavA. 5 kAI paNa gRhasthapAna pravRttimAM joDAvuM nahi. 6kAsupANIe snAna paNa karavu nahi. (jo ke bhagavAn jinezvaramahArAjAnI pUjA snAna vagara thaI zake nahi, ane prabhunI pUjA karavI te zrAvakane mATe jarUrI kArya che. chatAM jeo snAnanA ane sacittane tyAga kare che, te vimaLadhI gaNAya che. ane tevA vimaLadhI mATe SoDazaka ane pacAzakAdi graMthAmAM prabhunI dravyapUjAnI jarUrIyAta svIkArAyelI nathI mATe pUjA na thAya teA aDacaNu nathI.) prazna 1149-zramaNa bhagavAna mahAvIramahArAje je mAtApitAnA kALadharma thI pratijJA purI thayA chatAM paNa rahevAnuM karyuM te pratijJA leApa gaNAya ke kema ? samAdhAna-niyuktikAramahArAjA zrIbhadrabAhusvAmIjI Avazyaka Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 sAgara niryuktimAM ane paryuSaNakapamAM paNa emaja jaNAve che ke NAha samaNo hoha ammApiyaraMmi jIvate tathA ko khalu me kappaDa ammApiUhiM jIva tehiM muDe bhavittA agArAo aNagAriya' pabvaittae-... arthAta mAtApitA jIve tyAM sudhI sAdhupaNuM nahi levuM eTalI ja mAtra pratijJA che. paraMtu evI pratijJA nathI ke mAtApitA kALadharma pAme tyAre dIkSA levI ja. eTale mAtApitAnA kALadharmathI garbhamAM rahetA thakAM karelI pratijJA purI thaI che. e vAta kharI che. paraMtu adhika be varSa vadhAre rahevAthI pratijJA paLAi nathI ema kahI zakAya nahi. AcArya bhagavaMta haribhadrasUrijI paNa abhigrahanuM eja svarUpa jaNAve che ke tAvavAdhivAmi hamadamItiH' arthAta jyAM sudhI A bhavamAM mAtApitA jIve che tyAM sudhI huM gharamAM paNa mArI icchAthI rahIzaja. arthAta tAvatazabdanI AgaLa rahela evAkAra "pivarasthAni' kriyApadanI sAthe joDI zakAya tevo che. ane tethI upara jaNAvelA zAstrane maLato artha thaI zake tema che. vaLI A aSTakamAM IcchAthI rahevAnuM jaNAvIne nIce pramANe spaSTa kare che je ke cAritramohanIya udaya eja cAritrane rokanArI cIja che. cAritramohanIyanA udaya sivAya keIpaNa gRhastha paNamAM eTale aviratipaNAmAM rahetuM nathI, paraMtu gRhasthapaNAmAM rAkhanAra e je cAritramehanIyane udaya te mArA zubha pariNAmathI khasI zake evo che. paraMtu mAtApitAnA udveganA nivAraNane mATe temanI anukaMpAthI te cAritramohanIyanA upakramanA udyama nahi karuM. paraMtu IcchA pUrvakaja gRhavAsamAM rahIza. A vastu barobara samajanAro manuSya spaSTapaNe samajI zakaze ke bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM temanA mAtapitAnI hatAtI sudhI gharamAM rahevAnuM je abhigraha dvArA thayuM che te teonI IcchAthI ja che, ane mAtApitAnI anukaMpA mATe ja che. paraMtu potAnI trIsa varSa pachI ja dIkSA thavAnI che. evuM avadhijJAthI jANIne pachI abhigraha karyo che ema kahevAya nahi. ane ema kahevuM te zAstrone Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 231 nahi samajavAvALAnuM karma che. jo ke AvazyakavRttimAM garbhamAM rahyA chatAM karelA abhigrahanI vAta pachI jJAnatrayonetRtvAt' ema hetu devAmAM Avele che paraMtu te hetu garbha mAM paNa abhigrahanI saMbhAvanIyatAne mATe che, paraMtu abhigrahanA kAraNa tarIke teA 'mAtraLu vaLadA' e paNa pa`SaNa kalpamAM tathA AvazyakavRtti vigeremAM spaSTapaNe che. jo avadhijJAnathI dIkSA na levAnuM hoya te| pachI mAtAnI anukaMpA mATe abhigraha lIdhA temaja temanA kALa sudhI rahevA mATe| abhigraha lIdhe| e banne vastu vye ja thaI jAta vaLI zAstrakAre e cAritrameAhanIyanA upakramanuM akartavyapaNuM jaNAvyuM. te paNa vyaja thAta kAraNa ke trIsa varSoMnI ummara pahelAM upakramanI kavyatA thavAnIja nahetI e nizcitaja che. avadhijJAnathI jo dIkSAkALa dekhyA hota teA cAritrameAhanIyakramanA upakramanA prayatnane asabhavapaNu dekheleAja hAta ane tethI upakrama nahiM karavA rUpa icchAnI vAtane sthAna rahetaja nahi. prazna 1150-6gnitatapAdhanAnAM nitya thataniyamasa thamatAnAm| utsavabhUtaM manye maraNamanaparAdhavRttInAm // 1 // A pramANe bhagavAn umAsvAtivAcakajInI AryAM che. tene aM rAma-zrIkAMtA evA kare che ke ekaThuM karyuM. che taparUpI dhana jeoe ane haMmezAM je vrata niyama ane sajamamAM lIna che, tathA jeonu vartana aparAdharahita eTale pApa ane vaivirAdha rahita che tevAmeAnA maraNane huM occhava rUpa mAnuM chuM. ete a rAma-zrIkAMteA taraphathI karIne bhagavAn tI karAdi mahAmAnA bharaNune bhaktoe eva gaNuvA ema kahevAya che te zuM vyAjabI che ? jaNAvelI samAdhAna-upara bhagavAn umAsvAtivAcakajInI 'sacita.' AryAnA atha A pramANe che. taparUpI dhana jeoe meLavyuM che, temaja jeo haMmezA vrata niyama ane sajamamAM lIna che tathA jenuM vana pApa ane vairathI rahita che tevA mahAtmAone (tA) Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 sAgara je maraNa thAya (te paNa teone) utsavabhUta hoya che ema huM mAnuM chuM. eTale A AryAmAM maraNazabdanI AgaLa dvitIyA vibhakti nathI pazu prathamA vibhakti che. te 'utsavabhUta' tyAM pazu prathamAna che. tathA 'manye' me kriyApada utprekSAala kArane mATe che ane te maraNamAM utsavanI asaMbhAvanIyatA jaNAvavA mATe che. jue kalikAlasarvajJa bhagavAna zrIhemacadrAcAryanuM kAvyAnuzAsana pRSTha 247 ane vAgbhaTTanu DAvyAnuzAsana pRSTha 34 asadharma' sambhAvanamivAdidyotyeotprekSA // prAkaraNike'the ye dharmA guNakriyAlakSaNAstadabhAvalakSaNA vA teSAM sambhAvana tadyogAtprekSaNamutprekSA sA ceva manye zakke, dhruvaM prAyeA nUnamityA - dibhiH zabdedyatyate / atyaMta sAdRzyAdasato'pi dharmasya kalpanamutprekSA / tAM ceva manye- zaGke dhruvamityAdibhirghAtayet / chatAM uparanA baMne pAThe jeenA jovA jANavA ane samajavAmAM AvyA hoya teyo 'manye' chiyA utprekSAne bhAvanAra yo rahe sama ane tethI maraNanuM utsavapaNuM darekane mATe asaMbhAvanIya che, tevA mahAtmAomAM bharaNunI prApti paNa utsava rUpa che, ema artha karI zake evI ja rIte zrIvItarAgasteAtramAM paNa jaNAveluM che jue 4:- dAnazIlatapeAbhAvabhedAd dharma" caturvidham / manye yugapadAkhyAtu caturvaktro'bhavad bhavAn // TIkA bhuvanabAndhave hi dharmopadezanimittataH samavasaraNamamarakalpitamalaGkRtya mRgendrAsanamupaviSTe prAGmukhe dakSiNAparottarAsu tisRSvapi dikSu tathAsthitereva viracayanti vyantarasurAH svAmipraticchandAni / idameva stutikRdutprekSate he bhuvana svAminnahameva manye yad bhavAnetadarthaM caturvaktro'bhavat / kimarthamityAhaAkhyAtuM kathayitu' kiM tad ? dharma prathamapuruSArtha" kiMvi ziSTa' ? " Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 233 caturvidha-catuSprakAram / cAturvidhyamevAha-dAnazIlatapobhAvanArUpam / nanvekarUpo'pi bhagavAMzcaturvidhamapi dharma paryAyeNa prarUpayati kiM catumukhatvenetyAha-yugapat-samakAla etaccaturvaktratvamantareNa nopapadyata iti // vItarAgastotranI avacUrimAM paNa patra 68mAM jaNAve che ke dAna0 he vItarAga ! dAnazIlatapobhAvabhedAccaturvidha catuSprakAra dharma yugapatsamakAlamAkhyAtu bhavAn catuSatrazcatUrUpA mUlya maLe 4 | je rAma-zrIkAMtenuM uparanA pATha saMbaMdhI jANapaNuM ane mAnyatA hatA te teo uprekSA alaMkAra prathama vibhakti ane bhUtazabdanuM rahasya jarUra samajata paNa tattva vibhakti alaMkAranA jJAnathI vaMcita che. jo tema na hoya to kaI divasa paNa tIrthakaraAdi mahAbhAonA mRtyune bhaktoe occhava mAne ema jaNAvavA taiyAra thAta nahi vaLI teoe maraNa'pi sapuSNANa jahI me tamaNussuya / supasannamaNakkhAya saMjayANa yusImao // 1 // . e sUtra tenI TIkA vigerenI sAthe vicAryuM hota to kaI paNa prakAre mahApurUSanA maraNane tenA bhakto occhava gaNe ema kahevA ane mAnavAne taiyAra thAtaja nahi. vaLI te rAma-zrIkAntoe utsavazabdanI AgaLa bhUta zabda vaparAya che teno je artha upamA ane tadartha thAya che te saMbaMdhI paNa vicAra karyo hato te mahApurUSanA maraNane bhaphato utsava mAne ema kahevA ke mAnavAne vakhata Avataja nahi. prazna 1151-samyagdaSTi jIva zAstramAM kahyA pramANe saMpUrNapaNe vartI na zake. chatAM tenuM samyagdarzana jAya nahiM, paNa mAnyatA avaLI thAya te samyapha rahe nahiM e vAta zAstrasiddha hevAthI rAma-zrIkAnonA kahevA pramANe jeo samyagdaSTi hoya teoe bhagavAna jInezvaramahA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 sAgara rAjAdinA maraNane occhava tarIke mAnavo joIe, ane je te mahAtmAonA maraNathI te te mahAtmAnA bhakto zoka manAve ke mAne to teo viparItazraddhAvALA thaIne mithyAtvI thAya ema kharuM? samAdhAna-prathama te upara jaNAvela "zcita' AryAne arthaja teoe khoTo nA mAnya ane svarUpo che, vaLI je mahAtmAenA maraNamAM zoka manAve e mizrAdaSTinuM kArya heya, agara utsava na manAvavo e paNa miyAdaSTinuM kArya heya te bhagavAna gautamasvAmIjI, bharata mahArAja ane IdramahArAjA ke jeoe bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA kAladharmane aMge ane bhagavAna zrISabhadevajInA kAladharma aMge zoka mAnya ane karyo che, teone te rAma-zrIkAnto kevA gaNaze ane mAnaze? bhagavAna mahAvIra mahArAjanA nirvANa vakhate "cAbriTe rAhutarivAjarami' ane 'rati mithyAtvatano A vigere. vAkyothI bhagavAna gautamasvAmIjIne zoka sakala zrIsaMghamAM jAhera che, " pa" e kathana paNa zrIgautamasvAmIjInA khedane ja jaNAvanArUM che, vaLI triSaSTIyanI aMdara bhagavAna RSabhadevajInA nivaNane adhikAra zuM kahe che te juo parva 1 sarga 6tto'kRshen saMspRSTaH, sadyaH shokkRshaanunaa| taruH simasimAbindU-nivAzrUNi mumoca saH // 464 // te'pi pradakSiNIkRtya jagannAthaM praNamya ca / viSaouTTha, niSaouri%, taLutAjivitA phula 8rA mahAzokasamAkrAntazcakravartI tu tatkSaNam / papAta mUrchitaH pRthvyAM, vajAhata ivAcalaH // 49 // parva-10-sarga-13 patra 181 jagadgurorvapurnatvA, bASpAyitadRzaH surAH / adUre tasthuratha te zocantaH svamanAthakam // 249 // zrAvakAH zrAvikAzcApi, bhakti zokasamAkulAH // 26 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 235 uparanA zlokothI spaSTa thAya che ke bhAratamahArAjA, Idro, devatAo zrAvake ane zrAvikAo e sarva bhagavAnanA nivaNathI zokavALA thayA che, paraMtu koIe bhagavAnanA maraNane occhavarUpa mA nathI, eTale rAma-zrIkAtonA muddA pramANe samyaphAvanuM paDIkuM te badhAnuM chUTI gayuM haze. prazna 115ra-sUtro prAkRta bhASAmAM lakhAyA tenuM kAraNa bAla mUha strI vigere samajI zake arthAta prAkRtabhASA sahelI che mATe te bhASAmAM graMthe lakhavAmAM AvyA che. to je te bhASA sahelI hoya to navA graMtha paNa te ja bhASAmAM lakhavA joIe ane tenA upara saMskRta bhASAmAM TIkAnI jarUra heya nahi, paraMtu sahelAIne mATe to saMskRta bhASAne Azraya levo paDe che te prAkRtine sahelI zA mATe kahevAmAM Ave che? samAdhAna-tIrthakara ane gaNadharanI hayAtimAM eTale sUtra racanAnI vakhate bhAgadhI ane ardhamAgadhIbhASA magadhAdidezane mATe pracalita hatI. ane bALa, strI vigerene saheje samajI zakAya tevI hatI, ane tethI AcArAMgAdi aMgonI racanA karI ane tenI bhASA mAgadhI, ardhamAgadhI rAkhI tathA tenI sahelAine lIdhe niryukti, bhAgya ane cUrNio paNa te bhASAmAM ja lakhAI. paraMtu jema dezavizeSanI mAtRbhASA dezavizeSavALAne samajavA mATe bhASAntaranI apekSA rAkhe che. gujarAtI bhASA ghaNI sahelI chatAM anya dezavALAne samajavA mATe bhASAMtaranI jarUra paDe che. tema kAlavizeSe te bhASAnI mRtaprAya avasthA hevAthI tene samajavA TIkAnI jarUra gaNAya prazna 1153-pUrve saMskRta bhASAmAM hatAM tevuM sAMbhaLavAmAM Ave che. te ThANuMga-vizeSAvazyaka vigeremAM pUrvagata sUtranI sAkSIo ApavAmAM Ave che ane te prAkRtamAM heya che te kharUM zuM che? samAdhAna-pUrvagata nAmanA daSTivAdanA cothA bhede rahelo AgamarUpa pUrvemAM ja eTale caudapUrvemAM ja saMskRta bhASA heya ema kiMvadaMtIne artha karavAthI pUrvagatanA prAkRta pAThe je nivavAda vigeremAM Ave che te saMbaMdhamAM saMzaya thavAno saMbhava nathI. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 sAgara te prazna 1154-pUrvakALamAM sAdhvIone 11 aMga bhaNavAne adhikAra hato, hAla aMgamAMthI AcArAMga sivAya bIjAno niSedha zA mATe ? | samAdhAna-kAlavizeSe sAdhvIone chedAdiso ApavAne niSedha to zAstrakAroe spaSTapaNe jaNAvela che. tevI rIte saMpradAyathI AcArAMga sivAyane niSedha saMbhavita che. prazna 11papa-ThANuganA sAtamA ThANamAM 7 niddo kahyA che. 8mA zivabhUtinI gaNanA karI nathI, to A AThame kema gamyuM nahIM hoya ? - samAdhAnazrIskandilAcArye anuganI vyavasthA karela hovAthI temanAthI pahelAnA thayelA sAta nihna mUlamAM kahyA che; vaLI pustakArahaNa zrIdevaddhikSamAzramaNe karyuM temAM je te niddhane adhikAra na kahevAya te pUrvakAlIya zrIsaMghanI apramANikatA thAya. mATe te nidrone adhikAra cAlu rAkhyo che. prazna 1156-sAte niddomAM keTalAkane 11 aMganuM ane kaI kaIne to pUrvanuM paNa jJAna hatuM eTale te badhAe trIju ThAkuMgasUtra te bhaNelAja hatA, ane ThANAMganA 7mA sthAnamAM e sAte nihnonI vAta Ave che, tyAre te jANatAM emane khabara to paDI ja haze ke ame nidbhava thavAnA chIe. chatAM zA mATe AgaLa bhaNavAnuM cAlu rAkhyuM haze ? A hisAbe to ema samajAya che ke sUtranI zabdaracanAmAM pAchaLathI pheraphAra thayela hovo joIe. samAdhAna-jamAlinihavane khuda bhagavAnanA vacananI ja zraddhA nahetI te pachI ni thanAra zraddhAvAna hoya ema nirNaya na thAya, athavA sAvaceta heya ane bhAgye paNa bhUlAve te temAM paNa Azcarya zuM? jyotiSa ane naimittikanA sAcA nirNayomAM zuM tema nathI banatuM? prazna 1157-tIrthaka AhAra na le te AtmAmAM anaMtavIrya chatAM paNa zarIramAM to maMdatA AvI jAya ane vizrAMti paNa tethI le. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 237 che, AvA bhAvavALuM lakhANuM sUtrakRtAMganI TIkAmAM che. te AdIzvara bhagavAnanA zarIranI apekSAe uttarottara tIrthakaromAM zarIrabaLa ochuM haze ke kema ? - samAdhAna-vAsudevo jema zarIranI nyUnatAe ke kAlabaLe zArIrika baLamAM sarakhA nathI, tema chadmasthapaNumAM vartatA tIrthakare anya te kAlanA jIvo karatAM atulabalavALA chatAM pUrva pUrvanA tIrthakaronI apekSAe zArIrika bele hIna hoya che temAM Azcarya nathI AtmIyabala anaMta pragaTa thAya to paNa zarIra to tene lAyakaja parizrama khame ane vadhAre parizrame thAka paNa kharUM. zarIrane sarvathA paNa nAza chatAM AtmIya anaMtavIrya to avasthitaja che. prazna 1158-Avazyakatra aMgamAM temaja aMgabAhyamAM paNa paphakhIsatramAM gaNyuM nathI, to be bheda sivAya tene kayA bhedamAM samAvavuM? samAdhAna-anuyogaThAranI mAphaka Avazyaka ane Avazyaka vyatirikta evA bheda gaNIne vyatiriktamAM utkAlika tathA kAlika ane kAlikamAM aMgabAha, aMgapraviSTa ema bheda levAthI tAtparyathI Avazyaka sUtra aMgabAhya AvI zake. prazna 1159-jinakalpI sAdhune sAta prakAranI gocarImAM 5 ne abhigraha ane 2 ne graha eTale 7 mAM tyAga keTalAne ane svIkAra keTalAne? ane tenAM nAme zuM? samAdhAna-asaMtRSTaAdipadothI thatA sAta bhAMgAmAM pAMca eSaNano atyAga ane temAM bene svIkAra prazna 1160-uttara paTTo vigere aupagrahika (je vAparIne pAchuM ApavAnuM heya) upadhi tarIke gaNyAM che, te te na maLe te ghAsane saMthAre karavAnuM thaI cUkayuM, Ama hovA chatAM digaMbara ghAsane upayoga kare tenI niMdA zA mATe ? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 sAgara samAdhAna-nahiM maLavAthI jene upayoga karAya te ApavAdika ane te mArga rUpa gaNAya. paraMtu utsarga evA vastrAdi mukhya vastune niSedha karI mAtra apavAdaja mAne te to digaMbaronuM mithyAtvaja che. prazna 1161-LInA upakaraNamAM pAtraka ane mAtraka lakhyuM che teno artha zuM? samAdhAna-bhakta-pAnane saMdharavAvALuM te pAtra gaNAya ane bhakta-pAna jenAthI gRhastha pAsethI levAya te mAtraka, AcAryAdikane lAyaka paNa mAtraka nAmanA bhAjanamAM levAya. prazna 1162-kApa kahADanArane 1 kalyANakanI AleyaNa lakhI che te kalyANaka eTale keTale tapa? samAdhAna-eka upavAsa AMbila ekAsaNuM navi ane purimune kalyANaka tapa kahI zakAya. prazna 1163-pUrvagata jJAna bhagavAnanA nivaNathI 1 hajAra varSa sudhI rahyuM che, ema bhagavatInA TIkAkAra lakhe che te devarkiMgaNikSamAzramaNa hajAra varSanA aMtabhAgamAM thayA che, eTale temane pUrvanuM jJAna hatuM. ane pUrvanuM jJAna hoya tene 11 aMganuM saMpUrNa jJAna hovuM joIe, temaNe pote ja jJAnane pustakArUDha karyuM che te 11 aMge apUrNa zA mATe lakhAyAM? samAdhAna-agiyAra aMgene zrIdevaddhigaNijI saMpUrNapaNeja jANatA hatA ane saMpUrNa lakhyAM che. padanAM svarUpamAM matabheda che. kadAca apUrNa lakhAyAM mAnIye te paNa jJAna ane lekhanA samapaNAne niyama rahe nahi. pazna 1164-0 pUrvadhara 10 ja hatA ke vadhu thayA che? samAdhAna- dazapUrvadhAre ulikhita daza kahevAya che adhika niSedha karI zakAya tevuM sAdhana nathI. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 239 prazna 116pa-amuka prakRtinuM stithyuka saMkramaNa kare, pradeza ane rasa prakRtinI sAthe amuka prakRtine velI nAMkhe, teA tevI kriyA karIne daLIyA ane rasane zemAM nAkhatA haze ? anaMtAnubaMdhinI visa caiAjanA zabda vAraMvAra Ave che te visayeAjanA ane kSayamAM phera zuM ? samAdhAna-te te ka paramANune te te kama paNAnA svabhAva sadA peAtAne aMge teADI nAMkhavA te kSaya che, ane te svabhAva sthagita karavA te visayeAjanA gaNAya te| ThIka. prazna 1166-sUrya pazcimamAM asta pAmatA ane pUmAM ugatA haMmezA jovAmAM Ave che, paNa candramAmAM evuM dekhAtuM nathI. te teA zukla khIje pazcimamAM uge che. vaLI divase paNa ghaNI vakhate AkAzamAM dekhAya che, A pramANe hAvAthI zAstranA lakhANunI sAthe spaSTa virAdha Ave che. zAstramAM teA lakhe che ke jevI rIte 2 sUryAM gati kare che tevI rIte 2 candra pazu ti kare che ane tevI rIte dekhAtuM nathI mATe tenu samAdhAna zuM? ra samAdhAna-bIjane divase ke vacamAM yAvat pUrNimAmAM caMdra je sthAne hAya ke dekhAya tyAMthI te pazcima tarapha ja jAya che. pratyakSa yukti ane zAstramAM siddha padArthoM samajavA ke mAnavAmAM jenI buddhi cAle teve manuSya je zAstravirAdha jaNAvavA mATe taiyAra thAya te teA gabhazarA nyAya ja gaNAya. prazna 1167-sUtrapaurasI ane apaurasInA cAkkasa TAima keTalA ? samAdhAna-divasa ane rAtrinA pahelA paheAra sUtrapaurasI ane bIjo paheAra apaurasI. prazna 1168-pulAka, akuza, kuzIla, nim tha ane snAtaka A pAMca prakAranA cAritramAM nigraMtha ane snAtaka tA 11-12-13-14 guNasthAnake hAya che, te| jyAMsudhI zreNi mAMDI meAhanIya kate na khapAve tyAM sudhI tIrthaMkarane kayu* cAritra hoya? Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 sAgara samAdhAna-kevalipaNuM na meLave tyAMsudhI tIrthakarane paNa kaSAyakuzIla gaNavA paDe. prazna 1169-bhadrabAhusvAmi mahArAje niyuktinI racanA karI te te pahelAM anugAmanAmano bheda te kevI rIte ghaTI zake? je niryukti anugama teno samAsa karmadhAre che ke pachItapurUSa che? - samAdhAna-zrIbhadrabAhasvAmInA pahelethI paNa niyukita te hatI ema Avazyaka vigeremAM spaSTa che, mAtra vartamAnamAM je graMtharUpe che te rUpe zrI bhadrabAhujInI karelI che. samAsanuM nAma karmadhAre evuM nathI, paNa karmadhAraya che. ane ahIM te ja hovAne che. A prazna 1170-AcArya zrI abhayadevasUrijI zrIpaMcAzakanI vyAkhyAmAM " arthamAe mAM - zI caturvazI vA' ema kahe che to zuM teo punamanI paphakhI mAnatA haze? kemake je ema na heta te jema bIjI jago para pAkSikazabdanI vyAkhyAmAM "caturvarazI' ekalI ja kahevAya che. temAM ekalI caudaza ja pAkSikanI vyAkhyAmAM jaNAvata? samAdhAna-AcArya zrIabhayadevasUrijI je punamanI pakhkhI mAnatA hota te prathama caturdazI rA' ema kahI caudazanI 5khI jaNAvata ja nahiM, vaLI kezakAra pUrNimA vANI ane vargamArI tu pUrNimA ema punamane mATe pUrNimA ane parNamAsI e be zabda jaNAve che, tethI je AcAryane punamanI paphakhI ISTa heta te "pffmA ke paumAsI' zabda vAparata. kadAca kahevAmAM Ave ke pUrNimA ke paurNamAsI e zabda vAparavAthI ekalI punama Ave, paNa amAvAsyA na Ave mATe punama ane amAvAsyA e baMnenI 5mmIo levA mATe paMcadazI zabda vApare che. te A kathana vyAjabI nathI. kAraNa ke pUrNimA ane amAvAsyA mATe je paMcadazI zabda heta te pUchyuM ema kahevuM paData. kezakAro paNa "valAnto pakSapaLI tathA kaLI sapi ema ja kahe che. kharI rIte te paravAnA pUraLa vadhavArI" ema kezakAroe paNa karelI vyAkhyAne anusarIne paMdaramI tithi eTale divasa evo artha thAya ane paphakhInI kahelI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 241 caudaza ane bIjI caudazanI vacce paMdara divasa hoya, vaLI kadAca avamarAtri je pakSamAM he ye te pakSamAM cauda divasa paNa thAya eTale paMdarame divase ke caudame divase e atha thAya, vaLI jainazAnI "apekSAe pAkSika caturdazIeja hoya che, paraMtu laukika apekSAe pUrNimAe heya che tethI laukika apekSAe ardhamAsamAM AvatI punamane jaNAvavA vaDe lekarUDha artha jaNa vI letaramArganI caudazanI pakhI jaNAvI che. A uparathI kharatanI caudazanA kSaye punamanI pakUkhI karavAne mata Takato nathI. kemake tema heya te "turvazI rAjI rA' ema kahI punama ApapAdika kaheta. pAyacaMda to punamanA kSaye paNa caudazane udayane nAme mAne ane zAsanane anusaranArAo mAphaka terase caudaza ane caudaze punama na mAne mATe "patharI rA' kahevAnI jarUra nathI. A prazna 117 zrIdazAzrutaskaMdhanA AThamA adhyayanapaNe zrIparyuSaNakalpa che tenuM ATaluM bArase pramANa kharuM? samAdhAna-je zrIkalpasUtranuM vidyamAna mahesuM pramANa heta nahi to daza adhyayanavALA zrIdazAzrutaskaMdhamAM zrIdazavaikAlikanA daza adhyayanamAM jema pAMcamA ane chaThThA adhyayanane madhya maMgalamAM lIdhuM, tema ahIM paNa pAMcamA ane chaThuM adhyayanane mukhya maMgala tarIke leta. paraMtu cUNikAra bhagavaMtae je AThamA adhyayanane madhya maMgala tarIke gaNyuM te vartamAnaparimANanI apekSAeja heya. te prazna 1172-chellA takevalI bhagavAn bhadrabAhasvAmIjIe je kalpasUtranI racanA karI che te pachI zrIkalpasUtramAM zrIbhadrabAhusvAmIjIthI AgaLanI paTTAvalI kyAMthI AvI ? samAdhAna-prathama prakSakAre e vicAravAnuM che ke payuMSaNIka5zabdanuM tAtparya sAmAcArInA sUtromAM che ane teja navamA pUrvathI uddharela che, te pachI temAM jinezvaramahArAjAonAM caritra te kalpasUtramAM jaNAvavAnI zI jarUra che? jo enuM samAdhAna ema devAmAM Ave che Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 242 jevI rIte paryuSaNa vakhate paryuSaNAka nuM kathana Adyatya-jinazAsananA AcArarUpa che, chatAM temAM maMgalanI jarUra hovAthI maMgalarUpe jinezvaranuM kIrtana karavAmAM AvyuM che. te pachI jevI rIte para-gurUrUpa zrIjinezvaronuM varNana maMgalane mATe che, tevI ja rIte apara-gurarUpa sthavironuM kathana paNa maMgalarUpa hevAthI te havuM ja joIe ane tethIja zrAdevaddhi gaNikSamAzramaNajIe potAnA gurU sudhInI paTTAvali siddhAMtane pustakArUDha karatAM lakhI che tema te vyAjabI che. pAvalIka reza paNa te paryuSaNakapanI sthavirAvalinA saMbadhathI pApalI jaNAvavAnuM kahe che. keTalAka vivaraNakAre paNa potAnA gurU sudhI padAvalI le che. paraMpara-gurU-smaraNanI mAphaka anantara-gurUnA smaraNanI maMgalatAne te keIthI niSedha thAya tema paNa nathI. zrIsAmAthArInI pAchaLa sakaLa devAdiparSadAnI hakIkata paNa pUrvathI udharavAne lIdhe e sAmAcArIne aMge lAgu paDe eTale kalpakarSaNane je nizIthamAM gRhasthAdi AgaLa abhAva kahyo che te paNa virUddha thato nathI zrIdazAbutarakaMdhanA dazamAM adhyayanane aMte devAdiparSade jaNAvela hovAthI A parSada saMbhAva sAmAcArIne pUrvagatapaNanI vakhate lAgu thAya prazna 1173-bIdazAzrutaskaMdhara svataMtra racAyuM nathI paNa pUrvagatathI uThareluM che ema cUrNikAramahArAjA jaNAve che to tenI satramAM zI nizAnI che ? samAdhAnaadhyananonI AdimAM me" nA sUtranI AgaLa re imAvaMtehiM' vigere je kahevAmAM Ave che te jaNAve che ke gaNadhara mahArAjarUpa sthaviranA vacane anuvAda athavA uddhArarUpe A sUtra che, vaLI navamA adhyayananA upakramamAM keNika rAjAdinuM varNana che. ane pachI dazamA adhyayananA upakramamAM zreNikamahArAjAdinuM varNana che, tethI paNa mULa racanArUpa A na hoya paNa uddhArarUpa heya. zrIbhagavatIjI vigere svataMtra gaNadharevaDe racAyelAM sUtramAM tema nathI. prazna 1174-apathaphavAnuyoga eTale zuM ? Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 243 - ' samAdhAna-caraNakarazuM anugaAdi cAra anuyogomAMthI koIpaNa eka anuyoganI vyAkhyA karatAM cAre anuyoganI vyAkhyA niyamita karavAnuM thAya te apRthaphavAnuyoga kahevAya ane ekeka anuganI vyAkhyA judI judI karAya te pRthavAnuyoga kahevAya. prazna 1175-zrI payu paNa5 ke je kalpasUtra tarIke oLakhAya che te zrIdazAzrutaskaMdhanuM AThamuM adhyayana zAthI gaNavuM? kAraNa ke kaI paNa kahapasUtranI pratamAM "ti zrAddhata varSe aSTamAryAnuM evuM sama ptimAM lakheluM hotuM nathI tema AdimAM paNa vadhASTamadhyayana' ema hetu nathI samAdhAna-prathama te zrIsthAnAMgasUtramAM dazAtarakaMdhanAM adhyayane gaNAvatAM payuMSaNakalpane AThamA adhyayana tarIke gaNAvela che. vaLI TUMkI vAcanAvALI dazAnI pratimAM paNa tene jANe nA ullekha che. keTalAka pATaNa vigerenA bhaMDAranA pustakomAM atyAre paNa te ka9pasUtranA AkhA pAThavALAM pustake che. vaLI zrIsamavAyAMgamAM parSadAnA nirUpaNamAM paNa zrIparyuSaNaka95 eTale kalpanI bhalAmaNa che. temaja dareka kahAnI pratomAM "vanusaLA je gAmamannayana' ema samAptimAM lakheluM ja che, ane adhyayana e AkhA sUtrane mATe vaparAya ke sUtranA eka bhAgane mATe vaparAya ? te saheje samajAya tema che. vaLI zrIdazAzrutaskaMdhanI niyukti ane zUrNimAM AThamA adhyayanapaNe te ka95nuM vivecana che. prazna 1176- zAstrakAro sthAne sthAne arihaMta mahArAjane arthanA pratipAdanamAM kAMI paNa prayojana nathI ema jaNAvIne tarataja tIrthaMkara nAmakarmane bhogavavAnuM prayojana temAM batAve che, te e vAkyo parasparaviradhavALA kema na gaNAya ? samAdhAna-gana je sI e vAkyane samajanAra manuSya e vyAkhyAmAM aMze paNa virodha mAnaze nahi kAraNa ke phalanI apekSAe dharmadezanAthI bhagavAna arihaMtone kAMipaNa sAdhya sAdhavAnuM Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 sAgara nathI. kemake teo kRtAya thaIne dezanA de che. mATe phlarUpa praye janathI rahitapaNu che. te heturUpa prayajananI apekSAe tIrthaMkaranAmakramanA udaya che. tethI ja dezanA de che. prazna 1177-tI karanAmakane bhAgavavA bhagavAna dezanA de che teA te tIrthaMkaranAMmakama teADavAnuM prayAjana dezanAmAM che ema kema kahevAya nahi ? samAdhAna-lugaDAne mela kApavA jema sAmu dhalAya ane kaDAM sApha karatA mela nIkaLI jAya ane tenI sAthe sASu paNa nIkaLI jAya chatAM mela dhAvAnI mahenata kahevAya che paNa sAmune dhAvAnI maheta kahevAtI nathI. kAraNa ke mela kADhavAja sAbu lagADayo hateA tevI rIte ahIM paNa bhavyavAne tAravA tItha sthApavAja tIrthaMkaranAmaka bAMdhyuM hatu. tethI te jo ke dezanAdvArA bhogavavAthI tUTe che. paNa te phUla kahevAya nahi. 1 #' '' 6 prazna 1178-samyagdarzanAdi traNa tattvA, deva, guru ane dharmarUpa traNa raste athA arihaMtAdika navapado e mekSanA kAraNeA che, eTale nirAnAM kAraNe che. teA. pachI tenI ArAdhanA rUpa vIzasthAnakathI tI karanAmAnA anya ke Azrava kema thAya ? samAdhAna-je jIva peAtAnA AtmakalyANanI dRSTie samyagadarzanA dinuM ArAdhana kare tema te ArAdhanAthI mekSa meLave, paNa jo jIJa jagatanA AtmAnA yANute mATe tenI ArAdhanAmAM pravRtti kare te jIva tI 'karanAmukamanA anya pazu tethIja kare. prazna 117 zrIjinanAmakarma bAMdhanArA jIva te jinanAma karavAnA bhavamAM mAse mana joya ! - samAdhAna-jinanAmaka nA banyA tevA svabhAva che ke jethI nikAcita traNa bhava bAkI rahe tyAreja te anyAya. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 samAdhAna * prazna 1180-pakSamAM tera ke cauda agara soLa ke sattara divasa thavA chatAM paphakhImAM "narasakuM rAkhuMDhiyA" tathA pAMca mAsa ane tera bhAsa thavA chatAM paNa comAsAmAM "iDyuM mAtALa" vigere tathA saMva2charImAM "vArasa6 mAsA vigere kema kahevAya che ? samAdhAna-tithinI vadha-ghaTa ke mAsanI vadha-ghaTa thAya to paNa paMdara nAmanI tithio ane bAra nAmanAja mAsa che. mATe e kathana vyAjabI che. ane sarvagavALAoe mAnya karIne te pramANe Acarela che, TIpaNAmAM hoya te na mAne tene mithyAtvI tarIke ja bUe kahyA tenA ahIM to paMdara divasa Adi kahevAthI rAma ramelA che. vizeSamAM nIcenI hakIkata dhyAnamAM levI " karmavarSane aMge vyavahAra hovAthI tithi ene mAsanI aniyatatA hovA chatAM 15, 120, ane 360 rAta-dina belAya. bIjA varSo ane bIjA mAsA to akhaMDa hatA ja nathI. jenotiSanA gaNitanA hisAbe be aSADha Ave te abhivardhita varSa gayuM hovA chatAM sthiratArUpa paryuSaNane aMge bIjo avADha ke je phAgaNathI pAMca mAsa che, chatAM te aSADha mAsathI vIsa divasanI maryAdA zrInizIthacUrNi AdimAM jaNAvela che eTale ja taSkanA cAramAM pAMca mAsa thAya to paNa pratikramaNa to comAsAja kahevAya ane tethI cAra mAsa, ATha pakSaAdi kahevAya koIpaNa ga7 paMcamAsI pratikramaNa karyuM ke mAnyuM nathI. vaLI kharataranI apekSAe jyAre zrAvaNa adhikamAsa hoya tyAre to bIjA zrAvaNa suda pAMcame ke cothe saMvatsarI karI bAre mAsa rAkhyAM paNa je bIje varSe mAsa vRddhi thatI nathI hotI chatAM pAMca mAse mAsI ane tera mAse saMvatsarI thAya che vaLI cAre mAsa thayA ane mAnya comAsI na karavI ane pAMca mAsa sudhI TakavuM ane bAra mAsa thayA ane mAyara chatAM sa vatsarI na karavI ane temAM mahinA sudhI TakavuM e kaI zAstranuM kathana nathI jena tiSathI ticihAnI che jemAM bhogavaTe paMdara divasa nahi chatAM padara mAnyo ane bhaukikarItie sela Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 sAgara sattara divasa chatAM tithinA nAmanI apekSAe paMdara divasa mAnyA tema comAsI saMvatsarImAM paNa cAra ane bAra mAsa ja bolAya vaLI pratyAkhyAnAvaraNanI sthiti cAra mAsa che chatAM pAMca mAse mAsI kare te pratyAkhyAnAvaraNanI sthitithI Agalaja vadhAya. pratikramaNa ke je adhikaraNa zamAvavA mATe che tene adhikAra samajAya te sAco mArga maLazeja. dareka caudaze pakhI, ASADhAdi caudaze comAsI ane bhAdaravA suda 4 saMvatsarI karavI eja nyAya che. abhivardhitamAM mAsaja 31 kapha eTale lagabhaga 32 divasano che. dinaAdinI gaNatarIe tethI devasI, rAI, paphakhI ane comAsI badhAM avyavasthita thaze. cha RtunuM varSa be RtunuM comAsuM vigere paNa comAsInA hisAbe ja che. prazna 1181-zAstranI AdimAM maMgala karavAthI vizvano nAza ane te dvArA samApti je phala tarIke gaNAvAya che tenuM kAraNa zuM ? ane kyA vinane nAza te samAptimAM kAraNa tarIke mAnavo ? samAdhAna-prathama te e vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke jema kalpavRkSaAdimAM samasta arthanI siddhi karavAne svabhAva che chatAM ArAdhaka jenI kalpanA kare tenIja te siddhi kare che. tevI rIte iSTadevane namaskAra Adi rUpa dharma paNa graMthanA AraMbha vakhate ciMtavela graMthanI samApti karanAra ane temAM aMtarAya karanAra avagraha-IhA-apAya ane dhAraNAne rokanAra je karmo tene nAza kare che ane tethI ja nirvina samApti thAya che. vaLI uddezanI vakhate gurUmahArAje bhaNavAna karela Adeza paNa zubha AzirvAdarUpa ane svarUpanA nirdezarUpa che. anyadevane je namaskArAdi te dharmarUpa na hovA chatAM paNa te karavAmAM ajJAnAvaraNane nAza to thAya ane tethI nirvina samApti thAya adhyavasAyanA pramANa para dharmanA parimANane AdhAra hovAthI eka namaskAre ghaNuM vinine ane aneka namaskAre thoDA vinAne nAza thAya ethI agara eka athavA ghaNA namaskAra chatAM vidane nAza ke samApti na thAya temAM maMgalanI nirarthakatA nathI. maMgala karyA chatAM paNa nahi guMthela maMgalamAM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 247 paNa tenuM kAraNupaNuM jatuM rahetuM nathI. yathApravRttinI mAphaka jogavAI jatA karmane aMge vinA maMgale paNa samApti thAya che tethI ma galanuM kArya pravRttine vegya nathI ema na gaNAya. ceranA Agamana vakhate rakSaNanA yatnathI milakatanuM rakSaNa thatuM dekhAne bIjI vakhate rakSaNane prayana vyartha che ema sujJa te mAne nahi. prazna 1182-zAstramAM madhyamaMgala karavAthI zAstranI sthiratArUpa ane lekAmAM zAstrane vistAra thavArUpa phala kema manAya che? samAdhAna-avagrahAdi tathA smaraNAdine rokanAra evAM karmanA nAza dvArA thatA tenA smaraNAdithI AvaraNa truTavA pachI saMpUrNa thayelA zAstranI abhyastatA thAya ane tethI ja sthiratA thAya ane tevA sthira zAstravALA pAse ja leke pavuMpAsanAdi karI jJAna meLave ane te komAM tevA zAstrano vistAra thAya e sAhajIkaja che gurUmahArAja paNa samudezanI vakhata paNa sthiraparicita karavAnuja kahe che uddezAdikriyAnA madhyamAM samudeza che ane zAstranA madhyabhAgamAM karAtuM maMgala paNa te uddezavALuM gaNAya. prazna 1183-zAstranA chellA bhAge karAtA maMgalathI ziSyapraziSyAdi vaMzamAM zAstrane avicacheda thavAne kahevAya che ke kema? samAdhAna-nivina paNe pUrNa karela ane sthiraparicita karela evuM zAstra je hoya teja pUrvApara bAdha thAya nahi tevI rIte samajAvI zakAya ane evI rIte samajAvAya to ja ziSyapraziSyAdimAM tene avicheda bane. gurUmahArAja anussAmAM paNa dhAraNa ane devAneja Adeza Ape che. A apekSAe anuyoga karatAM Avazyaka uddaghAtane aMtyamaMgalapaNe keTalAke gaNe che temAM Azcarya nathI. sUtrArthanI samApti pachIja niyukti anugama hoya che ane nathI to sAtheja cAle che prazna 1184matiAdi pAMca jJAnamAM dezane javanAra kyAM zAne ? ane sarvane jaNAvanAra kayAM zAne? samAdhAna-tattvArthaAdine jANanArAone spaSTa mAlama paDe tema Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 - sAgara che ke matiAdicArAne sarva paryAne jaNAvanArA nathI tethI te dezagamaka gaNarya ane bhagavAna bhASyakAra paNa zAmaLA" AdithI paSTapaNe te jaNAve che ane kevalajJAna sarva paryAyane javanAra hovAthI sarvagamaka che. pazna 1185-matiAdi cAra jJAnene zrInanI AdimAM sarvabhAvane jaNAvanAra mAnyAM che tethI te cAra zAne paNa sarvagamaka kema na bane ? samAdhAna-matiAdi cAra jJAnamAM mati ane zratane sarvabhAva viSaya che ema nandIAdimAM jaNAvela che tathA avadhi ane manaHparyAyane sarvabhAvaviSayaka jaNAvyAM nathI. kiMtu te to anaMtabhAga paryAyanA viSayavALAM che ema jaNAvyuM che. paraMtu mati ane zratane paNa je sarvabhAvaviSayaka jaNAvyAM che te paNa oghadeza eTale mRtadhArAe sAmAnyapaNe jaNAvela che. eTale cAra dezagamaka che. vaLI te be pakSajJAna che mATe te dezagamaka che. prazna 1186-AcArAMgathI zradaSTivAda sudhInuM lekettara-buta che. tene sammAna kahevuM ke mithyAjJAna kahevuM ? ' samadhAna-AcArAMgAdi bAre aMganuM mRta prakRtithI samyagUjJAna kahevAya. - " prazna 1180-je AcArAMgAdi bAre aMga samyajJAna che to pachI kaMIka nyUna dazapUrvane dhAraNa karanArAone paNa samajJAnIja mAnavA joIe temaja niyama samyagdaSTi paNa mAnavA joIe ema kharuM? A samAdhAna-bhagavAna jinezvaramahArAje 'nirUpaNa karela hevAthI prakRtithI bAre aMgenuM samyajJAnapaNuM gaNAya, paNa svAmInI apekSAe je te nyUna dazapUrva sudhInA mRtane lenAra mizcAdaSTi heya te te nyUna zapUrva sudhInuM badhuM mRta mithyA-buta ja gaNAya ane je ene grahaNa karanAra samyagdaSTi hoya to te nyUna dezapUrva sudhInuM jJAna samyajJAna gaNAya ! : - Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 249 A prazna 1188- saMpUrNa dazapUrvathI caudapUrva sudhInA, zrutajJAnane svAmInI apekSAe miyAjJAna ane samyajJAna kema na kahevAya? samAdhAna-samyagdarzanavALe jIva thayA sivAya dazapUrva pUrAM karI zake ja nahi. tema AgalanAM pUrvo paNa laI zake ja nahi, mATe saMpUrNa - dazapUrvathI caudapUrva sudhInuM jJAna samyajJAnajA heya, paNa mithyAjJAna naja hAya. A prazna 1109-AcArAMgadizA lakattara-buta che chatAM te mithyAjJAna kema thAya che? samAdhAna-ciMtAjJAna ane bhAvanAttAna sudhI na vicAre temaja aidaMparya sudhI na pahoMce te te AcArAMgAdinuM zrutamaya mAtra jJAna gaNAya ane tethI te ajJAna paNa gaNAya. prazna 1190-46 naTTa vastugo' e gAthAmAM bahuzrutane siddhAntane pratyenIka eTale vairI kema gaNuvyo ? samAdhAna-zrI jenazAstro utsarga apavAdaAdi aneka prakAranAM che ane te ekati utsargAdine pakaDanArA siddhAMtanA verI thAya emAM navAI nathI. . . . . prazna 1191-bhagavAna jinezvaramahArAjane- '. "vAstava cArapatra krAMti che, jeNe vidyA jiyAta' ema kahIne stutikAra zuM jaNAve che ? . chesamAdhAna-e kAbArthane artha A pramANe che ke he bhagavana hArA nayavAde jyAre svAtaMdathI yukta thAya che tyAre ja te nayavAda rase viMdhAyelA loDhAnA arthAta sonAnI mAphaka (iSTasiddhine karanAra thAya) che. upara jaNAvela kAvyarthane artha vicAraze tene nIcenI vAto spaSTa mAlama paDaze. (1) bhagavAna jinezvaramahArAjanA sarvavacane nayamaya che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 - sAgara (2) bhagavAnanAM vacane naigamAdi, vyavahArAdi, jJAnAdi ane utsargAdinI vidhi AdivALAM hevAthI judA judA nayavALAM che ane te vacane samudAyeja sarvanayarUpa che. (3) bhagavAnanAM vacananI bhagavAne ja jaNAvelI syAdavAda mudrAe syAspadane joDIne vyAkhyA je karavAmAM Ave teja te suvarNa siddhi samAna thAya che. (4) bhagavAnanA sarvanayamaya vacane Itiretara nayanI sAthe sApekSatA jaNAvavA mATe syAspada joDyA sivAya levAmAM Ave to te badhAM vacane ekanayamaya thavAthI leDhAnI jevAM gaNAya. (5) bhagavAnanA vacanane syAspada lagADIne jeo samaje ane mAne teo ja samyagdarzanI gaNAya. (6) bhagavAnanA vacanane paNa jeo syAspada jagyA vinAja grahaNa kare teo mithyAdiSTa hoya che. prazna 1192-AcArAMgAdi dvAdazAMgInuM jJAna samyaphazcata che ke miyAmRta che ? samAdhAna-samyagdaSTi syAdavAdanI zraddhAvALA hevAthI syAspadane lagADIne ja. te vacano grahaNa kare ane tethI tene je jJAna thAya te samyaphazcata kahevAya. prazna 1193-AcArAMgaAdi zAstronuM jJAna ajJAna kema kahevAya ? samAdhAna-bhiyAdaSTi cha sabhyazraddhArahita hevAthI teja AcArAMgAdi zAstrone syAspada lagADavA sivAya ane kSamArganA upayogIpaNuM sivAya grahaNa kare tethI te ajJAna gaNAya. prazna 114-jJAnanA samyaphapaNuM ke miyApaNAne hetu kayo ? samAdhAna-grahaNa karanAranI zraddhA sAcI hoya te te sarvajJAnane rayAspadanI sAthe joDe ane tethI samyajJAna gaNAya ane jo tema na thAya te te ja jJAna miyAjJAna gaNAya. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 251 prazna 1195laukika bhArataAdi zAstrone mokSanA hetu paNe na grahaNa kare tema saMsAranA hetupaNe paNa na grahaNa kare, paraMtu mAtra padArthajJAnanI buddhithI ja grahaNa kare to ajJAna kahevAya ke kema? samAdhAna-mAtra padArthane jANavAnI daSTie paNa laukika zAstronuM jJAna jema syAspadathI joDyA vinAnuM tema ja me kSanA hetubhUta na havAthI ajJAna gaNAya tema lekara zruta paNa. jo ke prakRtie samyajJAna gaNAya che kemake bhagavAna jinezvaramahArAje mekSa mATe ja te nirUpaNa karela che chatAM te paNa je syAspada yuktapaNe ke mekSanA tu paNe na levAya to te paNa ajJAna ja gaNAya, je ema na gaNIe te samyagdaSTine parasamaya je bhAratAdi gaNAya che te jANavAnuM jarUrI na gaNAya ane samyajJAnarUpa na gaNAya ane dezanazipUrva sudhInuM je lekottara zAstra che tene mithyAdiSTa ane abhavya grahaNa karanAra bane nahi. arthAta koI paNa zAstra syAspadanI mudrAo ke mokSamArganA hetupaNe na grahaNa thAya te te ajJAna gaNAya. prazna 1196-syAspadathI yukta ane mokSanA kAraNabhUta jJAna te samyajJAna gaNAya kemake te jJAna sarvanayanA samudAyavALuM hoya, paraMtu nagamAdi ekanayanI apekSAe je jJAna te jJAna gaNAya ke ajJAna gaNAya? samAdhAna-sarva nayanA samudAyamaya evA jainamatanI aMtargata ekalA negamAdinAnuM vAkya ke jJAna te apramANuM paNuM gaNAya nahi tema pramANa paNa gaNuya nahi. kiMtu tene pramANane aMza gaNAya. ane jainamatanI aMtargata evuM paNa naigamAdinayanuM jJAna sarvanayamaya mArganA aMzarUpa na hoya te teja nayajJAna bIjA darzananI mAphaka miyAjJAna gaNAya. prazna 119-AvazyakamAM sarvadvAdazAMgI mithyAdaSTine ajJAnarUpa che ane samyagdaSTine jJAnarUpa che. ema jaNAve che te pachI saMpUrNa dazapUrvathI AgaLa samyajJAnarUpaja kuta che ema kema? Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 * sAkAra - samAdhAna saMpUrNadApUrvathI AgaLanuM mRta samagdaSTija grahaNa kare che mATe te samyajJAna ja che arthAta tene paNa mithyAdaSTi grahaNa kare te ajJAna thAya. paNa tema thatuM ja nathI. . " prazna 1198-AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUrijI pUrvagatizratanA yurachedana kAlanI najIkanA vakhatamAM thayA che ema zAthI mAnavuM ?' ' samAdhAna-zrIpacAlakanI TIkAma AcArya zrI abhayadevasUrijI te mATe jaNAve che ke- pravacanArthatAratAraviroSAnurzithipu." temaja "nitAmanupakSIbhUtapUrva vidyutama' vigere e jANanArane e vAta saheje samajAya tema che. vaLI zrIharibhadrasUrijI zrInaMdInI TIkAmAM daSTivAdane aMge tene buccheda jaNAvatAM "bA" zabda vApare che tyAMja parikarma ane satra nAmanA bhedane aMge sUtrArthathI sarvathA viracheda jaNAvyA chatAM paNa najIkane kAla hovAthI saMpradAyanI saMbhAvanA gaNIne "yathA saMprA' ema paNa jaNAve che ane te najIkanA koleja heya anyAnya graMthakAronA nAmanA teoe potAnA graMthamAM karelA nirdezathI keTalAka temane arvAcIna TharAvavA mAMge paNa zrIjainasaMdhamAM haribhadrasUrijI, abhayadevasUrijI, pradyumnasUrijI, siddhasenasUrijIAdi aneka judA judA kelanA sarakhA nAmevALA AcAryonI mAphaka bIjAmAM paNa dharmottara, dharmakIrti, dinAga vigere nAmone aMge banAvane saMbhava vicAranArane te yogya nahi lAge. vaLI nIcenI vAto dhyAnamAM levAthI vizeSa samajAze. (1) bauddhamatanuM khaMDana sthAne sthAne aneka prakAre kareluM che (2) digambarone aMge vastranI upakaraNatAnI siddhi mATe zrIdharma saMgrahaNI zrIpaMcAzakAdimAM yatna thayuM che. ' (3) yApanIyapakSa ane yApanI zAstronI mukhavatA ziMbaromAM je vakhate hatI te vakhate teozrIe lalitavistarA banAvI. (4) sAmAyikacAritra hevAthI sAdhuoe namaskAra sahita Adi. paccakkhANa na levAya ane tenA AkAra na uccArAya, evI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna maMtavyatAnA pracAra temanA vakhate, hatA.. *j (5) jaitAnuM mukhya kendrasthAna pATalIputra ane tagarA nagarImadi te vakhate hatAM. 25:3: (6) AvazyavRttimAM jIvastu vyAkSate' ema kahI jaNAve che 'etadapi nyAyyamevAsmAkaM pratibhAti, kintu atigambhIradhiyA bhASyakRtA saha vijyaMte / ' arthAt 'amArA AcAyaeN ema kahe che' ane 'A paNa hameAne nyAyayuktaja jAya che. paraMtu atyaMtaga bIrabuddhivALA bhASyakAranI sAthe virAdha Ave che' ema jaNAve che. A vAkayamAM nIcenI vAtA dhyAnamAM levA jevI che. 1 6. bhagavAna haribhadrasUrijI zrIjinadattasUrijInA ziSya hatA chatAM vidyAdharakulanA zrIjinalaTasUrinI AjJAmAM rahenArA hatA eTale bhASyakAranI bahusamaaATImAM jinabhaTa gurune kahe che. A bhASyakAranA vacananI sAthe viredha Ape te paNa nyAya- yukta gaNAya. paNa khaMDana yeAgyatA na gaNAya ema kahe che teA tema kahI zakAya eTalA pahelA teo 6 bhASyakAranA vacananA huM bhASyakAramahArAjanI AptapaNA chAyA na pracalita thaI hAya ane mAtra gaMbhIrabuddhipaNAnI chAyA haiAya e samaya hatA. kAlanA temanA vyAkhyA-gurUnA prabhAva na paDavo hoya tevA ; i (7) zrIvicArasaMgrahamAM zrIvikramathI 585 ane zrI mahAvIrmahArAjathI 1055 mAM zrIharibhadrasUrijInA kAladharma thavAnu jaNAve che. AIkra aNusamaju 'vaLapaLasasarphiM' ne sthAne 'paLapadmavArasasa' pAThanI gAyA jaNAve che teNe khareAbara gAthA nathI joi. matAMtara kahevA mATe e gAyAja nathI. (8) samarAakahAnI saMkalanA tathA te upadezanI mUlagAyAnI sa lanA bhASyakAranI saMgraha gAthA mArka che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sAgara prazna 1199- AcArAMgadi vigerenI cUlikAne judA zAstra tarIke gaNavAmAM AvatI nathI ane tenI aDhArahA Adi padasa khyA pazu cUlikA sivAya chaeN. teA pachI dRSTivAdanA pAMca be kema ? ane amAM cUlikA judI kema ? samAdhAna-AcArAMgadinI cUlikA te te agAdinI sAthe bhaNAya che. ane dRSTivAdamAM gaNAtI cUlikAo tA 'sajIvari'jija jJiti' e vacanathI badhA pUrvI pachI bhaNuAya che eTale judA bheda lIdhA che. prazna 1200-praznavyAkaraNusUtramAM praznAdinA adhikAra che ema zrIsamavAyAMgAdimAM kahe che te vartamAnamAM Azraveza Adi kema ? samAdhAna-zrIna'dIjInI cUrNi mAM AzravAdi paNuM adhikAra temAM he|vAnu jaNAve che eTale e adhikAra rAkhI bAkI praznAdi adhikAranA niSedha karyAM gaNAya. prazna 1206-eka bAju zAstrakAra caudazanA kSaye tezane divase teraza udayavALI chatAM terazanA vyapadeza paNu karavA nahi ema kahe che ane khIjI bAju je sAkSI tarIke gAthA Ape che temAM te varavi' padanA arthamAM caudaza paNa pramANu gaNavI ema kahI caudazanI sAthe lIdhelA paNuzabdathI terazanuM nAma AvavAnuM jaNAve che te paraspara virUddha kema na gaNAya ? samAdhAna-AThama caudazaAdi parvo ke jemAM tapa-caityavaMdana ane sAdhruvadatAdi na karAya te prAyazcitta Ave tevAM tathA pauSadhAdi vidhi ke je niyata parvAnuSThAna tarIke gaNAya che tevAM kAryomAM laukika TIpaNAmAM caudazanA kSaya hoya tyAre terazane divase udayavALI teraza chatAM paNa terazane byapadeza thAyaja nahi e abhiprAyathI pahelAM tezane vyapadeza karavA nahi ema jaNAvyuM che ane murrAdri kA` ke tithinA uDDaya ke tithinA vyavahAra upara AdhAra na rAkhatAM mAtra tithinA bhega Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 255 - uparaja AdhAra rAkhe che tevA kAryamAM eTale pUrve jaNAvela parvakAryathI Itara kAryamAM teraza gaNavAmAM Ave eTale parvakAryamAM te dine terazane vyapadeza naja thAya evuM kathana virUddhatAvALuM na gaNAya. prazna 1202-sAkSInI gAthAmAM. "gavarAvi' kahIne apizabdathI caudaza kahevAnI sAthe teraza paNa gauNapaNe che ema mA ne gauNapaNe te divase terazane vyapadeza kema na thAya? - samAdhAna-zAstra ane nyAyane anusarIne yavathI thayelA aMkurAmAM jema yavakAraNa che temaja pRthvI pANuM ane havA vigere paNa kAraNe che chatAM te aMkurAne pRthvI, pANu ke havAno aMkura che ema keI paNa kahetuM nathI, paraMtu tene vAMkuraja mAne che ane kahe che kAraNa ke teja vAMkuramAM mukhya kAraNa che. tema ahIM paNa parva kRtyanA prasaMge caudazanuM mukhyapaNuM havAthI caudazane ja vyavahAra ane vyapadeza thAya terazanA gauNapaNAne laIne te divasane teraza kahenArA pANI AdinA aMkurA kahenAranI mAphaka laukika nyAya ane zAstranI bahAra havA sAthe zAsananI bahAra thAya che. prazna 1203-zrIpravyAkaraNusUtramAM prAdine adhikAra che ema zrI samavAyAgAdimAM kahe che te AzravAdi kema ? samAdhAna-zrInaMdIjInI cUrNimAM AzravAdine paNa adhikAra tene jaNavelo che eTale e adhikAra rAkhI praznAdi adhikArane saMkoca karyo gaNAya. (paNa mULa racanA pheravI na gaNAya.) - prazna 1204 zrI vipadamaya zrI siddhacakramAM je sAtamuM pada nA nA " evuM kahevAya che e padathI je samyajJAnane namaskAra karavAmAM Ave che ane aneka prakAre ArAdhanA karavAmAM Ave che te samyajJAna kayuM gaNavuM ? samAdhAna-mana:paryavajJAna ane kevalajJAna e be jJAne to ke "kAle keIpaNa jIvane ajJAnarUpa hetAM ja nathI, eTale te jJAne te Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 sAgara sava thA samyajJAna rUpa ja che. paNa mati, zruta ane avadhi e traNa jJAne evAM che ke jo tene dhAraNa karArA samyagdaSTi ja hoya te| traNe jJAnarUpa gaNAya. mATe '"nameA nALasa' e padanAM samyagdaSTinA mati, zruna ane avadhi vAja traNa nAtenI sAthe manaHpatra ane kaivalajJAna lai pAMca jJAnAne namaskAra karAya ane tenI ArAdha gaNAya. prazna 1205-jJAnanI ArAdhanA mATe jevI rIte 'zrIJAnArAjJasUtrAya nama:' vagere leAkeAttaranA jApa vigere . karavAmAM Ave che, tevI rIte 'zrImAratAya nama:' vigere laukikane kema karavAmAM AvatA nathI ? samAdhAna-zrIAcArAMgasUtreA tyAreja samyagdAna rUpa che ke jyAre tene grahaNa karanAra sanyaSTi hoya ane bhAratAdi zAstrone tyAreja ajJAna rUpa kahevAya ke jyAre grahaNa karanAra jIva mithyArdaSTi heya, paraMtu prarUpraNA karanAra svAmInI apekSAe prakRtithI vicAravAmAM Ave te| zrIAcArAMgAditrAja zrIjinezvarabhagavAne jagatanA jIvAne mekSaprApti mATe kahela che tethI prakRti apekSAe samyagdAnarUpa evA AcArAMgAdisUtreAnA jApaAdi karAya che ane teja karavA cegya che. prazna 1206-je vastu je svarUpe hAya tevA svarUpe mAnavI ane kahevI e ja samyagdaSTinu lakSaNa che ema kharU ? samAdhAna-samyagdarzanAdi, vAdi, pramANAdika ane dravyAdi jevA svarUpe hoya tevA svarUpe mAnavAM ane kahevAM e ja samyagdaSTinuM lakSaNu che. prazna 1207-kAI manuSyAdi prANI samyagdarzanAdi padArthAne yasthitapaNe mAnatA hAya ane prarUpaNA anyathA kare tene zraddhA sAcI hovAthI samyagdaSTi kahevAya ke nahi ? samAdhAna-vastutAe samyagdarzanAdi tattvAne samagdarzanAdi tarIke mAnavAM te samyagda nanuM kArya che, pazu samyagdarzana te| te zudghamAnya Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 257 tAnA kAraNabhUta evuM AtmasvarUpa che, ane te kAraNathI to siddhadazA ane aparyAptAdi dazAmAM mana nathI ane tethI mAnyatA paNa nathI, chatAM kSAyikaAdi samyapha te rahI zake che, chatAM zAstrakAroe kAyA ane vacana manane AdhIna hevAthI mananI mAnyatA te kArya tarIke lakSaNamAM lIdhI che. eTale suddhAtmapariNAmathI jema mAnyatA ephakhI hoya tema prarUpaNa paNa samyagdarzanavALAnI cekhiI ja hoya A kAraNathI te zAstrakAre utsatrabhASakone bedhi-samyakatvane nAza tathA anaMtasaMsAra thavAnuM jaNAve che. yAda rAkhavuM jarUrI che ke kuvalayaprabha-AcArya ane vasurAjAAdinI mAnyatA khoTI nahi chatAM unmArganAM vacane ja temane anarthakAraka thayAM che. vaLI kAyAdithI thatA praNamAdite aMge rakhAtA kula, gaNAdi AkAra paNa tethI ja saphala gaNAya. prana 1208-utsasUtrabhASakane anaMto saMsAra rakhaDeja paDe evo niyama kharo? samAdhAna-jema prajJApanIyabhASAnI apekSAe mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI anaMtasaMsAra rakhaDAvanAra kahevAya tema usUtrabhASaNamAM anaMta saMsAra rakhaDavAnuM kahevAya prajJApanIyabhASAe zAstra eka. manantAcanuvAnti, caleM nanmAni mUtA ema kahI anaMtAnubaMdhIvALAne ane te mithyAtva vinA heya nahi e apekSAe mithyAtvane anaMtasaMsAra vadhAranAra spaSTapaNe gaNAvyo che, chatAM ema to na ja kahI zakAya ke anaMtAnubaMdhI ane mithyAtvane khapAvyA pachI anaMtasaMsAra rakhaDIne ja mokSa meLave eTale jema mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIthI meLavele anaMtasaMsAra phaLa anubhavavArUpe ocho thaI jAya ane vAvata aMtarmuhUrtA mAM paNa te jIva mokSane meLavI zake tema usUtrabhAvI paNa anaMto saMsAra meLaveja che. ema zAstrakAronA "sura"nA vacanathI kahevAmAM bAdhaka kahevAya nahi. sAmAnya rIte sarva mithyAtvI jevo satrathIja virahaja mAnanArA ane bolanArA hoya chatAM jeo jaina nAma dhAraNa karIne tathA zAsananA dhuraMdhara banIne utsatra bolanArA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 sAgara thAya tyAre tenI dazA kAramI thAya. tene te sanmArge cAlanArAone * unmArgagAmi TharAvavA tathA mithyAtvI TharAvavA bhagIratha prayatna karavA paDe che bhagavAna mahAvIramahArAjAnI vakhata ghaNuM anyamUthika pAMkhaDI hatA, paraMtu gozAlAnI mAphaka ghAtakI upadrava karavAnuM tathA mAlinI mAphaka koIne paNa samakSa AvIne yadhA taddA bavAnuM bhagavAna mahAvIramahArAjAne thayuM nathI. A vastu vicAranAro sujha manuSya saheje samajI zakaze ke utsatrabhASaka evA jainane aMge te anaMtasaMsArane nAza karanAra e bedhilAbha bhavAMtare paNa muzkela ja che. vaLI sAcA mokSamArga upara thayele haiSa paNa enI herAnagatimAM ane dulabhabodhipaNAmAM vadhAro kare te svAbhAvika ja che. A prazna 1200-padArtha je rUpe hoya te rUpe na kahe to samyagdarzana na rahe ema kharuM? che. samAdhAna-vAditAnA svarUpane aMge je je jIvAditattva svarUpe hoya tene te te svarUpe mAne ane kahe teja samyagdarzana gaNAya e vAta kharI che. paraMtu vyavahArane aMge tema nathI. prazna 1217-zrInaMdIsUtrane paphakhImUva vigeremAM spaSTapaNe sUtra tarIke jaNAvyuM che. chatA naMdIne adhyayana tarIke kema kahevAya che? samAdhAna-sarva bhUtaskanI AdimAM zrI naMdInuM kathana thAya tethI te mRtano aMza hoI sarva zrutakanI aMtargata che ane tethI zrutaskaMdhanA avayavarUpa gaNAIne adhyayana gaNAya prazna 121-paMcamejhinamaskArane zrutaskaMdha ke mahAgrutaskaMdha kema kahevAya che? ane jo e zrutaskaMdha che te pachI pratikramaNa zrutaskaMdhanA avayava tarIke kema belAya che? samAdhAna-paMcanamaskArane svataMtrapaNe mahAmRtaskaMdha ke zrutaskaMdha tarIke kahevAya ? sarvazrutanI yAvata naMdInI paNa AdimAM ane sarva anuganI AdimAM temaja sAmAyika grahaNadinI kriyAnI AdimAM Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 259 pRthaphapaNe belAya che, vigere kAraNathI te mahAgrutaskaMdha paNa gaNAya. chatAM cethA pratikramaNaRtaskaMdhamAM jyAre bolAya tyAre teja avayava banI adhyayana bane che e rIte sAmAyika sUtra svataMtra adhyayanapaNe chatAM pratikramaNa adhyayananI apekSAe adhyayanane aMza paNa bane che prazna 112-zrInizIthacUrNikAre potAnuM jinadAsanAma spaSTapaNe jaNAvyuM che ane zrI naMdInI cUrNimAM saMketadhArA kartAe potAnuM jinadAsa nAma jaNAvyuM che. paNa AvazyakacUrNina kartA keNa ? samAdhAna-gyAmo savvAmI jJA namukkAre tA trAgo ' evA zrInaMdIcUrNinA vacanathI AvazyakacUrNi paNe jinadAsamahattaranI karelI gaNAya. prazna 1213-paramANuM ekale chuTa heya temAM varNa gaMdha rasa ane sparzane paTa thAya ke nahi ? samAdhAna-ekale chuTo paramANuM heya te paNa vadine pheraphAra thAya che te mATe zrIuttarAdhyayanabRhadavRttikAra patra covIsamAmAM nIce pramANe jaNAve che... kRSNaparamANuH kRSNatvamapahAya nIlatva pratipadyata ityeko bhaGgaH, evaM raktatva' pItatvaM zuklatvaM ceti catvAraH, tathA'yameva rasapaJcakagandhadvayAviruddhasparzestAratamyajanitaizca svasthAna eva dviguNakRSNatvAdibhiH paramANvantaradvipradezAdibhizca yojanAdvivakSAvazataH sakhyAtAsaGkhyAtAnantAtmikAM bhaarcnaamvaapnotiiti| ' artha-kRSNaparamANu kRSNapaNAno tyAga karIne nIlapaNAne 5 me che e eka bhAMgo. e pramANe raktapaNuM pILApaNuM ane saphedapaNuM ema cAra, tevI ja rIte Aja paramANuM pAMca rasa be gaMdha ane avirUddhasparzenI tAratamyatAe utpanna thavA vaDe potapotAnA sthAne ja be guNa kRSNatvAdi vaDe ane bIjA paramANunA tathA be pradezAdi vaDe joDAvAnI vivakSAnA vize saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtasvarUpavALI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 sAgara bha garacanAne pAme che. tatvArthabhASyakAra paNa kahe che ke -varSA varamALavuM jovuM pariNAmanA gva manti' eTale spardhAdi cAra paramANuomAM ane rakadhamAM pariNAmathI utpanna thavAvALA hoya che. prazna 1214-haMmezAM dharmanI ArAdhanA karavAnuM zreSTha che e vAta kabula che, paNa AThamaAdi tithiyoe ArAdhanA kema? samAdhAna-je hameza dharmanI ArAdhanA thAya che te nirAlaMbanapaNe hoya che ane tethI te zreSTha ja che, paraMtu jeo tema na karI zake teone aMga Adi Aga AThama, caudaza, punama ane amAvAsyA ema cAra parva ane cha tithinI ArAdhanA karavAnI AvazyakatA che ema vidhivAde jaNAve che ane aMgaAdi AgamamAM zrAvakenA varNananI vakhate caudaza-AThama-amAvAsyA ane pUrNimAne divase saMpUrNa pauSadha karavAno adhikAra jaNAve che, jo ke te te zrAvake ke jeonAM varNane aMgaAdi AgamagranthamAM che teo paryuSaNa ane saMvacharI jevA parvomAM pauSadha karatA nahetA ema nahi,-paraMtu dareka mahinAnA nityAnuSThAna tarIke tra caudazaAdi cAra parva tathA cha tithinA pauvadhanI kartavyatA temane mATe jaNAvI che. eTale vartamAnakALamAM paNa zAsanane anusaranArA tathA zAstrone mAnanArA mahAnubhAva zrAvake AThama, caudazaAdinI ArAdhanA niyamita kare te yogya ja che. AcArya mahArAja zrI hemacaMdrAcAryajI paNa gazAstramAM "patupae zleka kahIne AThamaAdinI ArAdhanA niyamitapaNe karavAnuM jaNAve che. zrIzrAddhadinakRtyasUtrakAra paNa "chaThuM tihIM.' ema kahI eja vAta jaNAve che. vaLI lavaNasamudranI zikhA paNa dareka mAsanI apekSAe caudaza amAvAsyA ane puname vadhatI kahevAya che, tethI akhAtIja vigerenI aniyamita vRddhine nathI gaNatA ema nathI, vaLI madhyagrahaNathI AdyatanuM grahaNa gaNIne parva ane mAsanA madhye aSTamI pUrNimA ke amAvAsyA laI paphakhI tarIke caudazane levAmAM navAI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 161 samAdhAna-ratyAghA ke arthAdhikAravALA padamAM akSaranuM sarakhApaNuM na hovAthI bhAna bevaDuM chatAM bevaDAM padonI saMkhyA hovAnI jarUra nathI. prazna 108 3-zAstrakAro samyaphavanA prazamaAdilakSamAM rAmalakSaNanuM varNana karatAM jaNAve che ke-"avaraheDavi ra La ' ityAdi, tathA "aparAdhi zuM re paNa navi cittathI, ciMtaviye pratikULa" vigere to cethA guNe rahelA aviratasamyagdaSTine paNa heya che ane teone anarthadaMDanI hiMsAne paNa tyAga hoto nathI to pachI arthadaMDarU5 evI sAparAdhanI hiMsAne tyAga ke rAdha to hoya ja kyAMthI ? ane aNuvratane dhAraNa karanAra dezavirativALe je pAMcame guNaThANe heya che tene paNa niraparAdha trasachavanI hiMsAne tyAga che. arthAta sAparAdhanI hiMsAno tyAga rodha pAMcame guNaThANe paNa heto nathI. vaLI chaThTha guNaThANe rahelA pramattasaMyatA che ke trasa ane sthAvara banne prakAranA chanI hiMsAthI sarvathA viramelA che. paraMtu kaSAyanA udayALA hevAthI aparAdhI jIvo para sarvathA krodharahitapaNuM te teone paNa hovAne saMbhava nathI, to zuM e traNe guNaThANuM samyaktvanA liMga vagaranAM mAnavA ke samyakatva vinAnAM mAnavAM ? samAdhAna-darzanIyamahanIyanA kSapazamaAdithI thayela tattvanI apratIti ane anaMtAnubaMdhinA pazamAdithI thayela atattvanI pratItinA nAzathI samyagadarzanavALo jIva parama padaneja sAtha ane prArtha gaNanAro hoya, ane te eTale sudhI me kSamArganI ArAdhanAnI uttamatA gaNanArA heya ke hAya jevA aparAdhIne paNa prApta thatI mekSamArganI ArAdhanAmAM aMza mAtra paNa pratikUlatA vicAre nahi, tema kare paNa nahi. A hakIkata AcAryadevendrasUrijIe zrIzrAddhadinakRtyanI vRttimAM spaSTa karI che 'mekSilAbhahetubhistAn sarvAn svazaktyA lambhayAmi, na ca Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 sAgara dina tamipi vighare vaDamiti arthAta mokSanI prAptimAM je samyagdarzanAdi kAraNa che tenI badhA ene mArI zakti prApti karAvuM ane mahane mokSanAM sAdhanamAM vina karanAra kevone paNa mekSamArganI prApti ke ArAdhanAnA vinamAM huM vatuM nahi. A vAta dhyAnamAM Avaze tyAreja kauzabInA gherAmAM rahelI ane caMDapradyotanane ThagavAvALI evI mRgAvatIne caMDapradyotane bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA samavasaraNamAM jatAM ke bhagavAnanI dezanA sAMbhaLatA kema pakaDI ke rokI nahiM ? tene khulAso thaze ane ene paNa khulAso thaI ja jaze ke cakravartI bharatamahArAjA Adie pitAnA parivArane saMsArano tyAga karI dIkSAgrahaNamAM kema rokyo nahi? A uparathI eka vAta to spaSTa thaI ja jaze ke samyagdarzanane dhAraNa karanAra purUSa vajanane te zuM ? paraMtu zatru tarIke gaNAyelAne paNa mokSamArganI prAptimAM to madada karanAraja thAya. dIkSA aMgIkAra karanAra zatru thaye heya to paNa stutipAtraja che. ema samyagdarzanavALo mAne ane tethIja bAra varSa sudhI laDAI karanAra zrI bAhubalijInI bharata mahArAje dIkSA thavAnI sAthe stuti karI che, vaLI vivAAM re" ane " ri vahApha" e zrImaddhidinakRtyanI gAthAone anusAre aparAdhI evA darzanamAtradhArI zrAvakamAM paNa pratikUla vicAravAnuM samyapha dUSitaja thAya ema samajI aparAdhI evA paNa zrIsaMghathI pratikUla naja vicAravuM ane naja karavuM ema mAnavuM pratikRti nathI ane tethI ja mahArAjA udAyane dAsIne corI janAra ane jIvatasvAmIjInI pratimAne uThAvI janAra pracaMDadyotanane zrAvakapaNuM che ema jANavAthI mAlavAnI gAdI pAchI ApI. eTaluM ja nahi paNa kapAlane DAma DhAMkavA mATe rAjA paNa sAthe suvarNapaTTa je zarU karAvyuM te vyAjabIja Tharaze. prazna 1044-bhagavAna zrI ajItanAthajI ane zrIzAtinAthajIe siddhAcalajI upara mAryA karyA tyAre sAdhu-sAdhvIo girirAja upara Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 163 jatA AvatA ke nahi? ane je comAsAmAM te vakhate sAdhu-sAdhvIonuM caDhavuM utaravuM thatuM hoya to vartamAnakAlamAM kema yAtrAne comAsAmAM niSedha karAya che? samAdhAna-prata svAmI varasamAM vitha ravi zRGge saparicchazcaturmAsI tasthau / tatra svAmino nivAsArtha devA: preottuGga maDapa cakruH / sAdhavastu tapodhyAnaparAyaNAH kecit kandarAsu ke'pi sabilasyAne kecijjIrNaprapAdevakulAdiSu yathAlandhasthAneSu tasthuH / / zrI zatruMjayamAhAmyamAM zrI ajItanAthajI bhagavAna ane temanA sAdhuonA comAsA mATe jaNAvela spaSTa pATha ke bhagavAna ane sAdhuonI ekatra sthiti jaNAve che te dekhanAra ane mAnanAra to comAsAmAM yAtrA karavA mATe girirAja upara sAdhuonuM caDhavuM utaravuM mAne ja nahi. vaLI te varSo se nyatra virati ma" zrIzAntinAthajI mahArAje paNa mukhya zRMgamAM nahi paNa marUdevAzaMgamAM comAsu karela che, temAM paNa khAsAmAM girirAja upara caDhavA utaravAnuM nathI, eTale te AlaMbana paNa levAya tema nathI chatAM jeo zAstra ane AcAra baMnenI darakAra na karatAM manasvIpaNe bele, chApe ane varte teonI gati ane sthiti jJAnimahArAjaja jANe prazna 1045-devatAo trIjI naraka sudhI jaI zake che, te tyAM narakamAM gayelA saudharmAdi vaimAnika devatAne avadhijJAna kSetrathI agholekamAM vadhe ane urdhva lekamAM vimAnanI vajAthI ochuM thAya ke kema? - samAdhAna-devatAo mULa zarIre to potAnA sthAnamAM hoya che, mATe je je devatAne jyAM jyAM bIje kSetra javAnuM thAya tyAM paNa te mULa zarIranI apekSAeja kSetranI maryAdA gaNavAthI kAMIpaNa kSetranI vRddhi ke hAni mAnavAnI jarUra rahetI nathI. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164. sAgara prazna 1046-je je devatAo bhavanapati vigere pitAnA avadhikSetranI bahAra jAya tyAre bahAra gayelA pradezamAM zuM avadhijJAnAvaraNIyane udaya thAya che ema mAnavuM ? - samAdhAna-pitapotAnA sthAnathI ane avadhakSetrathI bahAra gayelA devatAonA AtmAnA te bahAra gayelA pradezomAM paNa avadhijJAnAvaraNIyana lopazama che paNa avadhijJAnAvaraNIyano udaya nathI. samagra AtmapradezathI eka upayoga thato hovAne lIdhe je je devatAne jeTaluM jeTaluM avadhijJAna heya che te te devatAonA adhikSetrathI bahAra gayelA pradeze paNa teTalAja avadhijJAnavALA heya che. eTale te pradezone avadhijJAnanuM AvaraNa thayeluM mAnavAnuM rahetuM nathI. aDadhA ajavALA ane aDadhA aMdhArAmAM rahela devadatta jema dIpakanA prakAzagata padArthomAM dekhavAmAM sarva AtmapradezothI upagavALA che, tema devatA potAnA sthAne agara bIje sthAne avadhithI padArthane jANavAmAM upayogavALA ja che. - prazna 1047-devatA jyAre pitAne sthAne heya ke uttarakriya karI uttarakriyathI anyatra sthAne gayela hoya tyAre potAnuM niyamita je adhikSetra teja jANe te brahmadevalakathI mAMDIne acutasudhInA devo kadAca trIjI naraka vigerenA avadhijJAnavALA hovAthI tyAMnA mitra ke zatru nArakanI sAtA, asAtA karavA jAya, paraMtu bIjAone te kSetranuM avadhi na hovAthI zI rIte jAya ? samAdhAna-bhavanapati vigere devatAo bhavaprayika vaira ke mitratAne lIdhe tyAM jAya, ane jagatamAM jema pUrvabhavamAM vaira ane sneha yAda AvyA vinA paNa pUrvabhavanA te te vaira ane nehanA saMbaMdhavALAM kAryomAM te te vaira ane nehane anusareja pravRtti thAya che, tema tyAM paNa tevI pravRtti thAya temAM Azcarya nathI. rAjAo vigere tevA jJAna vinA paNa jaMgala vigeremAM jAya che ane tyAM tevA kevA karmodayavALA prANiyone nAza paNa kare che ane keTalAkane pALavA mATe paNa lAve che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 173 nAda saNissa nANaM nANeNa viNA na huti caraNaguNA / caraNAhito mokkhA0' zrI uttarAdhyayana. ema kahI jyAre samyagdarzanaAdi traNathI mokSa kahe che. vaLI bALagudi sAdu' zrIanuyogadvAra "nAriyArdi me' vizeSAvazyaka ema kahI keTalIka jagapara jJAna ane kriyAthI makSa jaNAve che. vaLI AvazyakaniyaMktimAM nAnuM vAta te sAme ca gutti tibda samAne che ." ema kahI jJAna tapa ane saMyamathI mokSa jaNAve che tenuM kAraNa zuM? samAdhAna-vaparadarzanavALAnI sabhAnI apekSAe samyagdarzanaAdi traNane ane samyagdarzanasaMpanna evA saMghanI sabhAnI apekSAe ke kevala paradarzananI sabhAnI apekSAe jJAna ane kriyAne mokSamArga jaNAvAya te ThIka ja gaNu. tapa e cAritrane vibhAga chatAM mAtra karmakSayamAM tenI pradhAnatA jaNAvavA mATe niyuktimAM tapane juduM gaNAvyuM che. vAstavikatAthI judu je tapa mAnIye to te tapanuM AvArakakarma juduM mAnavuM joIe. zrIharibhadrasUrijI "saccAritra vAta' ema kahI pratyAkhyAnamAtrane cAritrarUpa jaNAve che Aja vAta "saMgamatava e niryuktinI vyAkhyAmAM paNa tapane saMjamane bheda jaNAvavAthI spaSTa che. prazna 1062-AnaMdazrAvakane avadhijJAna jeTalA pramANamAM thayela hatuM teTalA pramANanuM avadhijJAna zrIgautamasvAmIe sahyuM nahi e sadbhAva azraddhA kahevAya ke nahi ? athavA abhUtapadArthanI azraddhA kahevAya ke nahi ? samAdhAna-sabhUtapadArtha nI azraddhA te gaNAya ane tethI ja bhagavAna mahAvIra mahArAje te gautamasvAmIjIne AlocanAAdi karavAnuM pharamAvyuM che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 sAgara prazna 1063-sabhUtapadArthanI zraddha nahi te mithyAtvarUpa gaNAya ke nahi ? samAdhAna-samyagdaSTine niyama che ke sarva bhagavAne ke temanA zAstroe kahelA padArthonI zraddhA jarUra kare sarvajJa ane zAstranA vacananI zraddhA na thAya tene te samyaktva hoyaja nahi. paraMtu sarvajJa ane zAstranA vacananI zraddhA chatAM je padArtha jANavAmAM na Ave che tene lIdhe athavA tevA kSaya pazamanI gerahAjarIne lIdhe anyathA jANavAthI anyathA zraddhA gocara thayo hoya to te AlocanAdi karavA lAyaka gaNAya paraMtu teTalA mAtrathI sarvajJa ane zAstravacanenI pratIti hovAthI sarvata ane zAstrokta padArtha mAne che mATe mithyAtva gaNAya nahi samyagdaSTi jIva bIjAe enI mAnyatAne khoTI jaNAvI hoya te tarata tenA satyatatvane jANavA zrI sarvajJa pAse ke zAstrajJa pAse tarata jAya, ane tethI ja bhagavAna gautamasvAmIjIe bhagavAna mahAvIra mahArAjane te prazna karyo ane pote tarataja AlocanAdi karyA. karmagraMthane jANavAvAlAnI dhyAna bahAra nathI ke zrIkarmaprakRtimAM "hUMpha masamAraM gALamALA" ema spaSTapaNe jaNAve che. zrImalayagirijI mahArAja tenI TIkAmAM paNa jaNAve che ke jIva samyagdaSTi chatAM paNa je asaddabhAvanI zraddhA thAya te te ajJAnathIja thAya ane ajJAnI na hoya to jarUra sadabhAvanIja zraddhA thAya. ajJAnathI abhAvapadArthanI zraddhA thAya to paNa samyagdaSTipaNane bAdha Ave nahi. je tene te padArthanA nirNayanI zrIgautamasvAmiAdinI mAphaka cIvaTa haiya ane satya jANe ane AlecanAdi karanAra heya. arthAta ajJAnane nAme asabhAvanI zraddhA calAvI lenAra te naja hoya. eTaluM to jarUra che ke zAstravacanathI je vAtane eka nizcaya thAya tevuM na hoya to viziSTamRtadharane ke kevalIne bhalAvI de. paraMtu eka pakSane satya ke asatya tarIke kahe ke prarUpe nahiM. AthI ja abhayadevasariAdi TIkAkAra mahArAjA tene sthAne teone ja bhalAve che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 175 zrIbhagavatIjImAM paNa kAMkSAdine sthAne "tameva caMne dhAravAthI kAMkSAmohanIya nathI vedAtuM ema jaNAvyuM che. ajJAnathI paNa abhAvapadArthane mAnatAM zrIuttarAdhyayananI vRttimAM jaNAvyA pramANe sAcI zraddhAno upaghAta thAya che ema che ane karmaprakRtinI TIkA (yaza0) pramANe upaghAta na mAnIe to paNa asadbhAvathI thatI zaMkAmAM paNa kAMkSAmohanIya te mAnavuM ja joIe. | mana 1064-zrIparyuSaNAka5mAM "saMta, rA' ItyAdi kahIne nIcakule batAvyAM to pachI "mAravuku vA' e kahevAnI zI jarUra hatI ? samAdhAna-a taprAMtAdika kule jagat mAtranI apekSAe nIcakularUpa che ane brAhmaNakula jagatamAtranI apekSAe nIcakula nathI, paraMtu mAtra tIrthakarabhagavAna Adi zalAkApurUSanI apekSAe ja e nIcakula che. mATe mALavuvu vA' e pada juduM kahevAnI jarUra rahe ane AvI apekSAthI te pada hovAthI ja agIyAre gaNadhare brAhmaNakulamAM janmelA hovA chatAM temane "navA' eTale uttama jAtivALA ema kahI zakAya tathA "nArUpane 34Eqne' vigere padothI teone uttamajAtivALA ane uttamakulavALA jaNAvyA che. te paNa yogya ja che. vaLI marIcie tIrthakara ane cakravartInI utpattine lIdhe kulamada karela hovAthI tIrthakara Adine lAyakanuM kula na maLe tevuM je nIcagotra eTale ApekSika nIcatra bAMdhyuM kahevAya. kulaAryAdi bheda paNa chAtIrthakara AdinI apekSAeja levAya to vadhAre anukUla gaNAya. prazna 1065- pUjAnI aMdara jenI virAdhanA hovAthI pUjAne sAvadya kahevAya ke nahiM.? samAdhAna-pUjAnI aMdara AraMbha thAya che ema kharUM, paNa pUjAne sAvadya na gaNAya kAraNa ke te pUjAmAM thatI virAdhanA svarU pahiMsArUpa che ane te svarUpahiMsAthI baMdhAyela karma tatkAlaja teja pUjAnA adhyavasAyathI nAza pAme che. je ema na hoya to nadIne utaranAra sAdhunuM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara 176 saMyama sAvadha kahevuM paDe. ane tema kahevA ane mAnavA jatAM jala, nadI ane samudramAM siddha thavAnuM thAya che te heyaja nahiM. pUjA mATe viziSTa puSpAdinI je viziSTaIcchA te samagra saMyamane bAdhakAraka hevAthI sAdhuo dravyastavanA adhikArI che ane zAstrakAra paNa te sAraMgamavika puruM na iti ema pharamAve che. vaLI zrIharibhadrasUrijI SivizAta ema spaSTapaNe kahe che eTale AcAryAdine vaiyAvacce ane IsamitimAM svAdhyAyanA niSedhanI mAphaka sAdhune dravyaratavane niSedha che ema spaSTa thaze. evI ja rIte bAhyadravya anukaMpAdAnamAM paNa zrAvakane adhikAra ane sAdhune anadhikAra samajAya tema che. prazna 1066-anukaMpAdAnathI bhegAdinI prApti thAya paNa nirjarA na thAya ema kharuM? samAdhAna-anukaMpAdAnathI manuSya ane denA bhogonI prApti thAya ema chatAM nirjarA naja thAya ema nathI zrIrAtAsUtramAM hAthIe zazalAnI anukaMpAthI manuSpAyuAdi bAMdhyA che tema saMsAra paNa parimita karyo che eTale nirjarA na mAnIye to te saMsAranuM alpapaNuM bane nahi. zrI puSpamAlAmAM paNa samyagdaSTine anukaMpAthI nirjarA thAya che ema paNa spaSTa zabdamAM jaNAvela che. niranukrozapaNuM tiryacaAdi gatinuM kAraNa hevAthI ane samyaphavavALAne tema devanuM AyuSya thavAnuM hevAthI samyaktvanuM lakSaNa anukaMpA che ema mAnavuM ja paDaze, dhyAna rAkhavuM jarUrI che kesAnukrezatA ane hisAvirati judI cIja che. prazna 1067- vyasamyakatva ane bhAvasamyaphavi kone kahevuM ? samAdhAna-bhagavAna jinezvaramahArAje nirUpaNa karela chavAdi ta ane samyagdarzanAdirUpa ratnatrayI tenA guNe na jANe ane mAtra ja bhagavAna jinezvaramahArAje nirUpaNa karelane tava tarIke mAne te dravyasamyaktva kahevAya ane te chavAdita tathA samyagdarzanAdinuM svarUpa tathA tenA guNo jANIne bhagavAna jinezvaramahArAjAnA kahelA Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 269 saMdhyAkALane vakhata thavA Ave te tyAM zuM rAtrinA bIjA samayathI gaNatrI levI temAM bIjA samayane hetu ze ? samAdhAna-yugane palaTo ke varSane paTe zrAvaNa vadI ekamanI saMdhyAkALathI gaNAya che. ane tenAja bIje samaye mahAvidehamAM thAya, sUryanA udayane emAM niyama nathI paNa tenI maMDalagati upara AdhAra rAkhe che. prazna 1242-mUlAnA pAMce aMga abhaye pannavaNA Adi koImAM che ke kema? A tarapha te kAMdA sivAya cAre aMga sAdhu sAdhvI paNa vApare che. " samAdhAna-je ke zrAddhavidhimAM mUlAnA pAMca aMga abhakSya kahyAM che. to paNa vartamAnamAM mULA sivAya bAkInA aMge ghaNI jagyAe vaparAya che. prazna 1ra43-merUnI vAvaDImAM tiryaMcanI utpattimAM paMcaeNkriya jalacara ekalA ke vidriya paNa thAya ? te samAdhAna-merUnI vAvaDIyomAM vileMdriya hoya to asaMbhavita nathI. prazna 1244-atyAre vijayASTakamAM ekeka tIrthakara bhagavaMta vicare che to bAkInI sAta sAta vijamAM kevalIo hoya ke kema? ane heya te te sahita daza daza lAkhane kevali parivAra gaNela che ke kema ? samAdhAna-vartamAnamAM mahAvidehamAM tIrthakaronI hayAtivALA je vijayo che. te ja vijaya haMmezAM jadhanyapada vakhate rahe evo niyama dekhavAmAM Avyo nathI. bAkInI vijayomAM paNa sAdhunuM vicAravuM ane kevalinuM devuM sarvakAle asaMbhavita che ema kahevAya nahi. paraMtu adhiktA tIrthakarenI sAthenA kevalisAdhuonI heyaja tethIja te saMkhyA gaNa. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ke sAgara prata 125anAdinigodanA chane mithyAtvaguNaThANuM gaNAya ke kema ? samAdhAna-zAstronI apekSAe koI paNa saMsArI jIva guNaThANuM vagarane mAnya nathI tethI avyavahArarAzimAM paNa mithyAtvaguNaThANuM che ema gaNAya. keTalAka zAstrakAro yathAbhadrakapaNAne ane vyaktamithyAtvapaNAnI prAptine guNaThANuM kahe che teonI apekSAe na gaNAya prazna 1246-sAMjanA paDilehaNane kAje sirAvI iriyAvahi karavI ke kema ? ' samAdhAna-vasatinuM pramArjana karIne kAje vasarAva paDe che ane tene aMge IriyAvahiyA hovI svAbhAvika che. chatAM pauSadhavidhi vigeremAM heya tyAMthI batAvavuM. prazna 1247-ArkakumAranA pUrvabhavanA vRtAntamAM strI je sAdhvIpaNumAM hatI te-bharathAra evA sAdhune rAga thayA" e hakIkata zAthI jANI zakI ?' samAdhAna-pote sAdhune vAta karI. sAdhue AcArya mahArAjane jaNAvyuM ane tyAMthI pravatinI jANa thaI ane tethI teNunA mAlama paDI. . | mana 1ra40-sAdhunA rAganI vAta mAlama paDavAthI sAdhIo dezAMtara gaI nahi ? ' . ' samAdhAna-pravartinI ane sAdhvI badhAMe dezAMtara vihAra karI dIdhe heta, paNa samavasaraNa hevAthI ekalI na gaI pra 1249-sAdhvIne aNusaNuM karavAne ze prasaMga Avyo ? samAdhAna-te vakhate te dezamAM sakla sAdhu sAdhvIonuM samavasaraNa thavAne prasaMga Avela ane temAM sANIne saMyamanI rakSA muzkela bhAlamAM paDI tethI anazana karyuM ane kAla karI devo ke devIpaNe thaI . Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 271 - pana 1250-te sAdhvInA kAladharmanI vAta jyAre jANI tyAre te sAdhue zuM karyuM ? . samAdhAna-te sAdhune vicAra thayo ke sAdhvIe saMyamanI rakSA mATe jyAre anazana karI kAla karyo, to have mAruM jIvana vyartha che, ema dhArI maraNanA pahelAM divasa ghaNuM hoya to paNa anazana AdaryuM ane kAla karI develeke devapaNuM meLavyuM. mana 1251-saMyama-rakSA mATe jIvanane anazana dvArAe aMta lAvIne kAla karanAra devatA ane teNInA kAladharmane sAMbhaLIne saMyamazuddhi mATe anazana karI kAladharma pAmI devake janAranI bhavAntaramAM zI dazA thaI ? samAdhAna-keTalAkanA kathana pramANe te sAvIne chava devakathI vIne Aya kSetramAM strI paNe upajyo, ane sAdhune jIva anArya dezamAM AdrakumArapaNe upa. paraMtu cUrNikAra mahArAjanA kathana pramANe te sAdhvIno jIva anArya dezamAM AdrakumArapaNe upaje. ane sAdhuno jIva AryadezamAM zeThIyAne ghera chokarIpaNe avataryo. cUrNine vacana pramANe jyAre sAdhvIne jIva AdrakumAra che ane sAdhune jIva jyAre zeThanI chokarI che. tyAre AdrakumArane cAritranI tIvra bhAvanA ane zeThanI karIne cAritranI bhAvanAthI rahitapaNuM hevA sAthe bIjAne paNuM cAritrathI dUra karavAnI ane dUra rAkhavAnI je bhAvanA ane pravRtti thaI che te pUrvabhavanA vartanane anukULa gaNAya prana 15ra-te AdrakumAre zeThIyAnI chokarIne svIkAra kema karyo? - samAdhAna-keTalAkanA kahevA pramANe saMyamanI rakSA mATe dezatyAga karI je anyatra dezamAM vihAra karatAM paNa bhUlA paDavAthI AdrakumAra. te chokarInI dAnazAlAmAM AvI gayA ane chokarIe paganA lAMchanathI oLakhyA pachI te chokarIne zeTha, rAjA vigerenA AgrahathI pite Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 sAgara gRhasthapaNuM svIkAryuM nahi, pachI chokarI jyAM jyAM te AkumAra vihAra karatA jAya tyAM tyAM sAthe sAthe gaIlokomAM A AdrakumAranI strI chuM ema jAhera karatI cAle tethI zAsananI helanA gAmegAma thAya evo kavikalpa AvatAM chokarInI sAthe gharamAM rahyA ane tene svIkAra karyo. prazna 1253-zrIsamavAyAMgaAdisomAM gaNadhara mahArAje kahela "mAghu ' tathA zrIlalitavistarAAdi zrIsaMghanA AcAra dekhADanAra vidhimAM jaNAvAtA ane AvazyakAdi kriyAmAM kahevAtA madhu mAM sI' Adi cha pade jaNAvyAM nathI, ane zrIuvavAIjI tathA zrIkalpasUtramAM anukrame keNika ane zakra-i kahelA 'namoghu "mAM te pade che tenuM kAraNa zuM? samAdhAna upara jaNAvelA sthAnamAM chA' Adi cha pade tevA nahi hevAna pharaka che khare ane TIkAkAroe e bAbatamAM khulAso karyo nathI. chatAM ema jaNAya che ke zrIsaMghane piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta avasthA tathA chastha kevalI ane siddha avasthA vigere janma pachInI avasthAo stutigocara rAkhavAthI abhUtapUrvapaNAnI mahattAAdi darzaka dIvo Adi pada na rAkhyAM hoya ane kendrane yavanadazAthI stavanAno viSaya hovAthI te mahattAdarzaka pade rAkhyAM hoya ane prasiddha cityavaMdanavidhi virativALAone hevAthI dIpAdipaNAnI prArthana. thatA na gaNI hoya ane avirativALA mATe kahevAtA ekalA "namelyu emAM daAdinI upamAthI prArthanIyatA gaNuM heya, e to cokkasa che ke ' Adi pada prathamatapaNe kahelAM che jyAre bIjAM badhAM pade catuthIMnA arthavALI chaThThInA aMtavALAM che. vibhaktine palaTAvavAnI vAta cheDI daIe te kahevuM joIe ke e pade namaskAranAM viSayanAM nathI. vastutaH bhagavAnanA upadezelA cAritrarUpa mokSamArgathI dUra rahalAone adabhUtatA dekhIne upamAdirUpe kevala upamAvAcaka che. siMha vigere upamAo jyAre purUSalakanA te dharmane aMge che. vaLI Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna : reke bhagavAnanuM bharatAdi kSetranA cAra cheDAnuM cakrIpaNuM jaNAvyA pachI visati rU5 zAsanathI dUra rahevA mATe (te pado) che. bhagavAnanuM samyagdarzana ane samyajJAnarUpa zAsana to traNe lokamAM hoya che. mAtra bharatAdikamAM te teonA viratirUpa zAsanacakranuM pravartana che. ane tethI ja cAturatacakravarte che darzanAdinI apekSAe to trika cakravartI che, ema je mAnavAmAM Ave te bhagavAnane dUra dekhIne namarakAryatAne vilaya karavA karatAM dIvoAdi pado kahe. eTale huM avirati hevAthI bhavasamudranA madhyamAM chuM. ane tame jemAM varte che e viratidvIpa paNa mahArAthI dUra che. saMsArane karanAra sapirAyika karmo je gADhapaNe thaI rahyA che tenAthI bacAvanAra viratimaya prANa paNa dUra che. samAdi je bhaviSyanA saMsArathI bacAvanAra zaraNa rUpa tame paNa dUra cho bAhyAvyaMtara graMtha choDIne susthatA mATe Azraya karAtA tame dUra che. dina-pratidina maLela cAritrapariNAmanA avalaMbana ane vRddhinA kAraNa25 evA AdhAra jevA Apa dUra che. evI kaIka sthiti darzAvanAra e pado prathamAMtamAM rahelA gaNAya. namaskAra karavAmAM buddhithI paNa namaskAryanuM sAnidhAna karavuM joIe rUpaka tarIke varNana karatAM varNanIyane buddhipaNe najIka na lAvatA dUra rAkhe e "0" vigere aviratimAM dUra rahelA mATe heravAM asaMbhavita nathI. zikastava ane gaNadhararacitane samajanArA su to vidhimAM "-" Adi beleja nahi navA pAyacaMdIyAAdi mato sivAya prAcIna go ane tenA AcAryo te vidhimAM te " Adi pado kahevAnuM kahetA nathI. prazrana 154-vyavahArarAzi ane avyavahArarAzi kone kahevI ? samAdhAna-jagatamAM je saMsArI jIvane samudAya che. temAM jeo kaMIpaNa kAle "A jIva e vyavahAra thaI zake tevI rIte bAdarapRthvIkAyaAdi pratyekamAM AvyA nathI. teo jIvanA vyavahArathI rahita hovAne lIdhe avyavahArarAzivALA ema gaNAya che ane jeo bAdarapRthvIkAyaAdi pratyeka avasthAmAM koIpaNa kAle Avyo hoya Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 sAgara pachI bhale te kadAcita sUkSma avasthAmAM ke sAdhAraNa evI vigata avasthAmAM jAya te paNa vyavahArarAzimAM gaNAya che. keTalAke jIvanA zarIradhArAe pRthapaNAnA vyavahArane na gaNatAM sakSamanigodane ja mAtra avyavahArarAzi tarIke gaNune bIjA badhA saMsArI jIvane vyavahAra rAzimAM gaNe che. . pha che . * prazna 1ra1pa-vyavahArarAzi ane avyavahArarAzimAM paraspara alpabahuta zI rIte che? ne samAdhAna-sIdhI rIte avyavahArarAzi ane vyavahArarAzimAM aha5bahuta zAstramAM kahyuM hoya ema saMbhava nathI. kAraNa ke avyavahArarAzinI kalpanAja yauktika che. ane tenI siddhi mATe "rAtvei maLatA zIvA ne iva vatto tarUpariNAmo' e zrIjinabhagaNikSamAzramaNachaAdinI karelI gAthAone AdhAra levAya che. paraMtu sAdI samajathI ema kahI zakAya ke jIvanA zarIradhArA vyavahAripaNane gaNatAM vyavahArarAzivALA che karatAM avyavahArarAziyA anaMtaguNa che, paraMtu ekalI sUkSmanigodane ja avyavahArarAzi tarIke gaNe to kadAca avyavahAriyA asaMkhyaguNAja thAya. prazna 1256-sarvajIvanuM mUlasthAna avyavahArarAzija che ema kharuM ? samAdhAna-sarvajInuM mUlasthAna avyavahArarAzija che evuM teoja mAnI zake ke jeo bAdarapRthviIkAyAdipanI prAptithI vyavahAra rAzipaNuM mAne. paraMtu jeo bAdaranidapaNA AdinI prAptithI vyavahAra rAzi mAnanArA heya teo sarva jIvonuM mUlasthAna avyavahArazazi che ama mAnI zake nahi kemake e vAta te banne pakSavALA mAne ja che ke jeTalA jIva mekSe jAya teTalA ja avyavahAramAMthI vyavahAramAM Ave che ane mokSe gayelA che te eka nigodane anaMtamo bhAgaja haMmeza mATe che. praznana 1rapa7-vyavahArarAzivALA cha anAdi kharA ke nahi? Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 25 samAdhAna-bane mAnyatAvALA vyavahArarAzine to anAdi mAne che, eka varga vyavahArarAzine aparA para javAnI vyavahAripaNAnI prAptinI anAditAne lIdhe manuSya paNadinI mAphaka anAdi mAne tyAre bIjo varga vyavahArarAzinA jevo vyavahAripaNAmAM ja anAdikAlathI che ema mAnI nigada ane avyavahArarAzinI mAphaka tene anAdi mAne che. prazna 1258-atri maLatA" e gAthAmAM trasAdariNAma ane nigehavAsa jaNAvIne avyavahAra ane vyavahAra vibhAga kare che ema nahi? - samAdhAna-jeo bAdarapRthivIAdithI vyavahAripaNuM mAne che jeo bAdaranigodamAM AvavAthI vyavahAripaNuM mAne te banne vargane A gAthAmAM upalakSaNathI vyAkhyAna levuM ja paDe. pahelA pakSavALA tasarUne artha karatAM paDyAnupUvathI bAdarapRthvIpaNe sudhI jAya ane bIje varga " niyavAne artha mAtra sUkSmanigada lovI ema kare. ahI trasAdi ane nigeda zabda hevAthI je tema na karavAmAM Ave te trAsapaNuM nahi pAmelA samagra jIvone avyavahArarAzivALA gaNavA paDe ane tevI mAnyatAvALe te kaI varga che nahi. eTaluM nahi paraMtu tema mAnavA jatAM pRthvI Adi je bAda pRthaka pRthapha chavapaNAdhArA ke zarIranA bAdarapaNuThArA vyavahAramAM Ave che tene paNa vyavahArarAzivALA e che ema mAnavAne prasaMga rahe nahi. prazna 1259-zrImahAvidehakSetra ane bharata, airAvata kSetramAM mAsa, tu, varSa ane yuga AdinI zarUAta mATe keTaluM AMtarUM che? samAdhAna-zrIbhagavatIjInA pAMcamA zatakanA pahelA udezAnA "aLatarapuraharasamasi" vAkyathI tathA zrIsUryaprajJapti AdinAM tevA vAkyothI e nakkI thAya che ke je samaye bharata erAvatamAM varSa Adine AraMbha thAya te pachInA bIjA samayathI ja zrImahAvidehamAM varSa Rtu Adine AraMbha thAya che. bhAratamAM zrAvaNa vada ekamanA saMdhyAkAlathI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara amane AraMbha che, mahAvidehamAM dinAraMbhathI heya. * * prazna 1260-tapa e mananI ke vacananI cIja nathI, to AtmAmAM te kema praveza karaze ? je ta5 pitAnI zaktine mane vacana sudhI pheravI zakatuM nathI te tapa AtmAmAM jaIne kamene kevI rIte tapAvaze : A ja samAdhAna-tapa e mana vacanane tapAvatuM nathI, paNa kAyAne ja pAve che evuM kahevuM ucita nathI. dIrghatapasvIo mATe zAstrakAra kahe che ke teone vacana bolatAM tathA vicAra karatAM paNa jora Ave che, mATe tapazcaryA mAtra kAyAnA tApanuM tApaNuM nathI, paNa mane tathA vacana upara paNa asara kare che. bAtmAM arUpI che te tapazcaryAnA pariNAma paNa tevA arUpI che. pariNAma paNa AtmAnAja che. prakana 1261-"AtmAne vaLagelAM causparza karmone nAza tapa zI rIte kare? asaMkhyAta UDAM vaLagelAM karmone nAza tapathI zI rIte thAya? * : samAdhAna-sUrya aMdhArAne nAza kare che. sUrya aMdhArAne nAza kare temAM kAMI navAI nathI. sUrya aMdhArAne nAza zI rIte karaze? evuM bolavuM te to bALakane paNa zobhe nahIM. jema sUrya bAra svarUpavALo che, dvAdazAvarta che. bAre rAzinuM rU5 tenuM che. tema A tapanA paNa bAra bheda che- 1 anazana 2. unedarI 3 vRtti saMkSepa 4 rasatyAga 5 kAyaphaleza 6 salInatA 7 prAyazcitta 8 vinaya vaiyAvRtya 10 svAdhyAya 11 dhyAna ane 12 kAusagga eTale A tapathI pApa rU5 aMdhakArane nAza virUddha svabhAvane lIdhe ja thAya che ; A prazna 126ra-jeTalA jeTalA tapa kare che te pUrvanA pApIja ne? je teo prathamanA pApI na hoya ane tapa kare to pApa na hovAthI kSaya na heya mATe tapa niSphaLa javAne ne ? : : Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 277 samAdhAna-budhei A vicAraNAthIja tapa mUkI dIdho ane. prathama to jJAnIne e prazna che ke je jIne kevalajJAna-darzanAdinI prApti nathI thatI te puNyanA udaye ke pApanA udaye ? darekane pApanA udayane ja kabula paDaze zIyALIyAnI pAchaLa vAdha paDyo hoya ane zIyALI paMjAmAM AvI gayA te pachI kaMI AMkha mIMcavAthI chUTI zakavAno nathI. tema gunegAra paNa AMkha mIcAmaNa kare teTalA mAtrathI chaTakI zakato nathI. jyAM sudhI kevalajJAna nathI tyAM sudhI huM pApI nathI ema kahevA mAtrathI jIvana pApanA paMjAmAMthI chUTaka thAya tema nathI. AtmAnA svAbhAvika kevalAdi guNa prApta thAya nahiM tyAM sudhI pApIpaNuM dareka AtmAne che ane te pApanA kSaya mATe tapa kare e Avazyaka che. | mana 1263-pApa thayuM gayA bhavamAM ane tapa A bhavamAM ? tethI gayA bhavamAM baMdha mATenI tapazcaryA A bhavamAM kema thaI zake ? Aga lAge tyAM ane pANI reDAya ahIM ? evuM A te thAya ? samAdhAna-khAImAM kharaDAyelAM lugaDAM taLAvamAM be yaja che. gayA bhavamAM AtmA khAI jevo hato. Aje manuSya bhave taLAva jevo haI tapa kare che. prazna 1264-strIe- tame 4 jillA grA' besI zake ke nahi? samAdhAna-te pUrvanI vANu hevAthI strIone be la Ane adhikAra nathI. prazna 1265-ArAyasArA" 0 e gAthA eka sAthe moTA uccArathI kema belAya che? samAdhAna-zrIharibhadrasUrimahArAjAe 1044 graMtha mana vyA temAM A saMsArarAvAnI 4 gAthAo chellA 4 graMtha rU5 che aMta avasthAmAM Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 sAgara saMskRta pAkRta ubhaya-bhASAsvarUpa asaMyuktAkSara evA A graMthanI racanA karatAM karatAM kALadharma pAme che te vakhate A chellAM pade saMgha paNa sAthe sAthe pure che, A prazna 1266-DA varSa nAnA ane vijJAna strIo kema nathI belatI ? samAdhAna- pUrvanI vastu hovAthI strIo nathI belatI kAraNa ke strIne pUrvanI vastu belavAno niSedha che. prazna 1267-tithi kone kahevI ? samAdhAna-caMdrane seLamo bhAga nityarAhuthI mukta thaIne prakAzamAM vadhato jAya te zukla pakSanI tithi ane teTale bhAga nityarAhuthI AvarAto jaI prakAzamAM ghaTato jAya te kRSNa pakSanI tithi kahevAya. Aja kAraNathI zAstrakAro tithinI utpatti caMdrathI eTale caMdranI kalAnA hAnivRddhine AdhAre gaNe che. prazna 1268-caMdranI gati ane rAhuthI AvarAvavuM tathA mukAvavuM dareka pakSe niyamita che. to caMdramAne aMge zula ane kRSNa pakSanI paMdara paMdara tithi thavAthI baMne pakSanI trIsa tithi thAya ane zAstrakAro paNa sthAne sthAne trIsa tithineja cAMdramAsa kahe che temaja trase sATha tithinuM ja cAMdravarSa kare che te tithinI hAni je jena tipamAM paNa manAya che te kema bane ? samAdhAna-vastutAe caMdramAsanI trIsa tithi ja che. ane zukla tathA kRSNapakSanI paMdara paMdara tithija che. eTale temAM koI paNa tithine kSaya thato nathI ane thaI zake paNa nahi ane tethI ja pAMca varSamAM yugamAM thatA 1830 divasomAM caMdramAnA bAsaTha mAsa thAya che, sarvayuga-sarvavarSa ane sarvamAsamAM rU ghaDI pramANavALI tithi heya che. nathI to te pramANamAM kaI kAle vRddhi thatI nathI ke nathI to keI kAle hAni thatI. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 279 prazna 1269-tithinI utpatti ane sthiti caMdranI gati upara ane tenA AvRta-anAvRtapaNAne lIdhe jyAre thAya che ane tenI saMkhyA dareka yuga tathA mAsa pakSamAM niyamita che temaja dareka tithinuM mAna paNa niyata che te pachI tithiyone kSaya kema Ave che? jainazAstrakAroe paNa zrIsthAnAMgAdisUtromAM avarAtrInA nAme tithine kSaya mAnele paNa che tenuM kema? samAdhAna-pAMcama-AThama-caudaza-punama ane amAvAsyA e badhI tithie caMdranI gatiAdi upara AdhAra rAkhanArI che ane caMdramAsa ane tenA pakSanI apekSAe niyataja zarU thAya che, varte che ane pUrNa thAya che. ane temAM koI paNa tithinI hAnI thatI ja nathI. ane zAstrakAroe paNa caMdramAsanI tithinI hAni karI nathI. zAstrakAroe je avamAtra kahIne tithinI hAni jaNAvI che te karmamAsathI thatA karmavarSanI apekSAe jaNAvelI che. yAda rAkhavuM ke karmamAsa jyAre paripUrNa trIsa divasano che ane karmavarSa pUrNa traNase sATha divasanuM che tyAre caMdramAsa pUrNa trIza tithino hovA chatAM 293 divasane che ane caMdravarSa 354 divasanuM che, eTale caMdrasaMbaMdhI mahine ke varSa eke niraza eTale akhaMDa nathI ane karmamAsa ane karmavarSa te akhaMDa che tenI sAthe meLavatAM papha jeTale bhAga je ghaTe che tenuM ja nAma cha avarAtra che ane tethI ja cha tithine kSaya gaNavAmAM Ave che. tithi cha guNa thavAthI meLa maLe che =rU thAyaja che. prazna 1270-caMdravarSanA 354rU divasa hoya te pAMca varSane yugamAM caMdrane 1770 divase thAya ane yuganA divase to barAbara 1830 heya che te kema maLe ? samAdhAna-caMdravarSanA je ke 354 divasa hoya che ane yugamAM caMdranA 60 mAsa heya te 177 divasa thAya, paraMtu caMdravarSane yugamAM trIjo ane pAMcame abhivardhita saMvatsara hoya che ane te Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 sAgara abhivardhita 3834 dina pramANa hoya che. eTale be abhivardhitanA 76 divasa ane traNa ca varSanA 106ra meLavatAM 1830 divasa barobara yugamAM thAya che. prazna 1ra7ra-abhivardhitavarSamAM 383; divasa hoya che to AjakAlanA kharatane tevI vakhate 390 divasa kema rahe che ? samAdhAna-mUlamAM te kharatara pAra vagaranI mAnyatA prarUpaNa ane karaNI zAstronA vacanothI viruddhapaNe karatA AvyA che. enI sAkSI zrI punavaNa tathA jIvAbhigamanI vRttimAM zrImalayagirijI che temAM navA kharataroe paMcamAsI ane teramAsI vigere zabdo potAnI paraMparA ane zAstrathI viruddha ubhA karyA che te mAtra adhikamAsane pramANa karavAnA Agrahane lIdhe ja jema che tema 390 dinane paNa rIvAja teoe na ja calAvyo che. kharI rIte caMdra ke abhivardhita kaI paNa varSamAM 390 dina Ave ja nahi, eka vAta kharI che ke caMdramAsa ane caMdranI tithi pramANe adhikamAsa heya tyAre comAsImAM pAMca mAsa ane saMvacharImAM tera mAsa thAya tathA comAsImAM 150 150 saMvacharImAM 390 tithi thAya. paNa dina na thAya. paraMtu te hisAbe dareka "qnarasAduM vivA" pakSamAM ane "vanarasa rA ' nahiM kahI zake. temaja mAsI ane saMvacharImAM ekase vIsa ane traNase sAThanI saMkhyAmAM divasa ane rAtri nahi kahI zake. vaLI musalamAna lokenI mAphaka tithine vyavahAra caMdrodayanI sAtheja niyamita kare paDaze, paNa sUryodayanI sAthe saMbaddha nahiM rahe tathA musalamAnanA tAchaA Adi tahevAronI mAphaka saMvacharI Adi judA judA mahIne karavA paDaze. zAsanane anusaranArA zratipAgacchavALAne te hIna dhika tithinI ke adhikamAsanI gaNatarI na levAthI keI jAtanI 2 DacaNa AvI nathI ane Avaze paNa nahiM. prazna 1272-zAstromAM pAlakamudipuLamAsaLavuM' vigere vacano Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 286 caudaza AThama amAvAsyA ke kalyANaka tithi ane punamane ArAdhavAnuM jaNAve che. ane te AThama vigere tithinI utpatti caMdranI gatiAdi uparathI che. temaja te tithi hamezAM eka sarakhA mAnavALI tathA saMkhyAvALI che te tenI ArAdhanA te caMdratithinI apekSAe zA mATe karAtI nathI ? samAdhAna-jevI rIte zAstromAM sthAne sthAne "' vigere vAkayathI caudazaAdi tithi ke je caMdranI gatiAdithI thAya che. tenI ArAdhanA karavAnuM jaNAve che tevI ja rIte te badhAM zAstravALyo te tithiyonI sAthe "Dipu chuM' ema jaNAvI aherAtra ke dina rAtrinI maryAdAja eka AhAra-zarIrasakAra, vyApAra ane abrahmano tyAga jaNAvavA sAthe sAvaghanA tyAgane kartavya tarIke jaNAve che.. ane aherAtranI maryAdA to caMdranI gatiAdi upara nathI, paNa sUryanA udaya Adi upara che. ane zAstrakAre paNa sthAne sthAne "pUrAchuM meLa dute.' ema kahI aherAtrane saMbaMdha sUrya sAthe ja joDe che. eTale caudaza AdinI tithine ArAdhanAre caMdranI gatiAdi uparathI thatI tithio upara je AdhAra rAkhavAne che tenA karatAM adhika AdhAra ahorAtra upara eTale sUryanA udaya upara rAkhavAnuM che. je ema na mAnavA ane karavAmAM Ave te musalamAnonA roja jema rAte zarU thAya ane rAte khullA thAya che, tema jenA upavAsAdi niyama paNa rAte zarU thaI rAte ja pUrA thavAvALA thAya ane ema karatAM na to rAtribhejanaviramaNarUpa mUlaguNa rahe ane na to addhApaccakhANarUpa uttaraguNa rahe. ane tethI zAstrakAro sUryanA udayanI apekSAe tithi na mAnanArAone arthAta caMdrodaya ke tatkAlavyApta AdithI tithi mAnanArAone mithyAtvAdi de lAgavAnuM kahe che. prata 1273-caudazaAdi cAMdratithio ArAdhavAnI chatAM ArAdhanAnI sAcavaNI mATe sUryodayane sparza karavAvALI caudazaAdi Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 sAgara tithione parvatithi tarIke mAnI ane sUcanA sparza vALA AkhA divasane parvatithi tarIke na mAnatAM jeo tithinA AraMbhathI ke vatAdikAlamAM rahetI agara mAtra samApti sudhI rahetI parva tithi mAnIne te mujaba vratAdi ane pAraNAM Adi kare. teone zAstrakAre mithyAtvAdi deSavALA mAnyAM che. to e uparathI udayavALI ja tithine parvatithi tarIke manAya e kharuMne? samAdhAna-sUryanA udayane pharatI tithinA divase parvatithi mAnavI e tattva hevAthIja "mi nA ti' vigere kahevAmAM AvyuM ane tethI upavAsAdi tathA aherAtra pauSadhaAdi parvatithinI karaNI karAya. eTale e nakkI thayuM ke pahelAM parvatithivALo divasa nakakI kare ane pachI te Akho divasa parvatithi tarIke mAno ane tenI AkhA divasamAM vyApaka evA upavAsAdi niyamathI ArAdhanA karavI. zrIzrAddhavidhimAM paNa pahelAM tithi parvarUpa che ema mAnavAnuM jaNAvIne pachI tenI ArAdhanA jaNAvI che. zrAddhadinakRtya AdimAM paNa "indu tina mannani I fhI vAre ?' ema kahI ArAdhanAnA viSayamAM pahelI tithine ja parvatithi tarIke nakakI karavAnuM jaNAve che. ane e kAraNathI zrItavataraMgiNakAra paNa bAhyA' evA sarala padane paNa parvatithipaNuM levA mATe "3AvArtha " ema Ityartha kahe che. eTaluM ja nahiM. paraMtu spaSTapaNe jaNAve che ke caudazane kSaya hoya tyAre udaya vALI terasa che chatAM te divase terasa che evuM kahevAne zrI saMdhamAM rIvAja ja nathI, paNa tithine divase upavAsa caityavaMdana ane sAdhuvaMdana Adi karavAmAM na Ave te prAyazcitta Ave che jethI evA prAyazcittaAdinA kAryamAM zrI saMdha te divase caudazaja mAne che. ema jaNAvI vagara udayavALI paNa caudaza chatAM te divase caudazaja kahevI ema spaSTapaNe jaNAve che. eTale hamaNAM thoDA varSothI je zAsananI paraMparA ane zAstravAkyothI virUddhapaNe bhaLI tithio mAnIne je bheLaseLIyA thayA che. temane koI paNa prakAre zAsana, paraMparA ane zAstranI Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna 283 zraddhAvALAe mAnya karyA nathI ane tevA saMbhava paNa nathI. prazna 1274-sUryanA uddayamAM je tithi vatI hAya te mAnavI ja joie ema nahi ? samAdhAna-sUryanA udayane pharasavALI tithi jo mAnavI ja joIe evA niyama rAkhIe te aSTamI caturdazI Adi pa tithinA kSayanI vakhate sAtama ane terasa AditA ja udaya che mATe te divase AThama-caudazaAdi mAnanArA athavA AThama-caudazaAdi mAnI tenI ArAdhA karanArA mAthI viparIta ja gaNAya. arthAt AThama-- caudazaAdi mAnanArA agara sAtama AThama Adine bheLI mAnanArA thaine paNa AThamaAdi mAnanArA je che te banne mithyAlI thAya. jo ema kahevAmAM Ava ke uddayane pharasavAvALI mAnavI ja ema nahi. paNa udayane krasavAvALI ja mAnavI ema kahevAmAM Ave teA AThamaAdi tithie jyAre udayane na krUsIne kSaya pAme tyAre te AThama AdinI ArAdhanA sAtama mAnIne ke AThama mAnIne paNu karanArA mithyAtvIja thAya. eTale A gAthAthI nathI teA udayavALI tithi mAnavIja evA niyama thateA, tema udayavALI ja mAnavI evA paNu niyama thateA nathI. A gAthA te| kSaya ke vRddhinA prasaMga na heAya tyAre mAtra udayavALI tithi eTale udayane krasanArI che te dine anya udaya je AvatA che tyAMsudhI ArAdhanAnI tithine mAnavA mATe ja che. Aja kAraNathI zrIzrAddhavidhikAre sAmAnya patithinA adhikAramAM A gAthA lakhI che ane patithinI hAnivRddhinuM prakaraNa pachI upasthita kareluM che vaLI tema hovAthI ja tiyine AraMbha, bhAMga ke samAptikAla agara pratyAkhyAnakAla ke pratikramaNa kAlane laIne ArAdhanA karanArane aheArAtranI ArAdhanA na thavAthI ane mUlaguNa uttaraguNanI viparIta ArAdhanA thavAthI mithyAtvaAdi deSAvALA mAnyA che. prazna 1275-je aSTamI Adi putithi udayane krasavAvALI hAya te jarUra mAnavI joie ema teA kharuM ke nahi ? Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 sAgare samAdhAna-jainatiSane anusaratI jyotiSanI mAnyatA vakhate gAthAnA arthane maraDanAro manuSya ema mAnI paNa zakata paraMtu vartamAnapaMcAMgamAM parvatithinI paNa vRddhi thAya che tethI udayane pharasavAvALI paNa parvatithi mAnavI ja joIe ema bane ja nahi. parvatithine jema ArAdhanAnAM viSayamAM kSaya thAya nahi tema vRddhi paNa thAya nahi. jyAre TIpaNAmAM be AThamo ke be caudaza hoya tyAre bane AThame ane caudaza sUryanA udaya pharasanArIja heya che. eTale jo ema nakkI karavAmAM Ave ke sUryanA udayane pharasavAvALI parvatithine parvatithi tarIke mAnavI ja joIe. te pachI baMne AThamo vigere parvatithi tarIke ArAdhavI ja joIe. paNa tema bane nahiM. tethI kahevuM ane mAnavuM ja joIe ke udayane pharasanAra parvatithi mAnavI e hakIkata kSayavRddhinA prasaMga sivAyaja che. - prazna 1276-kSayanA prasaMgamAM udayane pharasavAvALI parvatathi na maLe e cepyuM che paNa vRddhinA prasaMgamAM udayathI parvatithinI ArAdhanAne AraMbha ane udaya pachI ja te ArAdhana nI samApti thAya e siddhAMta na gaNavo? samAdhAna-zAstrakAro- kSa pUrvAticihyA, tattarA" e praveSane AdhAre parvatithino kSaya hoya arthAta te tithi sUryodayane pharasavAvALI na hoya to tenAthI pahelAnI eTale AThama AdinA kSaye sAtama AdinI tithine je sUryodaya heya tene AThama AdinA sUryodaya tarIke gaNI AThama AdinI ArAdhanA karavI ema jaNAve che ane tethI ja zrI tasvataraMgiNamAM caudazanA kSayanI vakhate terase terasa kahevAne niSedha kare che. ane caudaza ja che ema kahevAnuM spaSTapaNe jaNAve che. eTale vRddhimAM paNa zrIAnandavimalasUrijI vakhatanA lakhANathI tathA zrIvijayadevasUrijInA paTTakathI punama-amAvAsyAnI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi karavAnI hovAthI aparvanI tithi ja hAnI-vRddhimAM bolAya. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 che ! 0 0 ja 4-0 0 0 0 4-0 0 0 0 cha ja 2-ra , 4 4 9--0 0 0 0 0 0 - sAhitya-rasikone apUrva sahakAra patra AkAre zrI bhagavatI sUtra (abhayadevasUri TIkA) zataka 15 thI 33 bhAga-3. 4zrI pannavaNu sUtra (harIbhadrasUri TIkA) bhA-2 2zrI pannavaNA sUtra (harIbhadrasUri TIkA) bhA-2 zrI upAMgAdiviSayAnukrama zrI aMga akArAdi zrI AgamIya sUtAvaeNlyAdi 'zrI tAttvika-praznottarANi zrI paMcAzaka TIkA (haribhadrasUri) pustaka AkAre zrI laghu siddhaprabhA-vyAkaraNa salaghuma zabdakoSa 2-2pa upadeza ratnAkara mULa sAthe (gujarAtI) prazamarati ane saMbaMdhakArIka vyAkhyAna saMgraha patAvika praznottara gujarAtI bhAvArtha sAthe tapa ane udyApana gujarAtI lekha parvamAhAtamya vyAkhyAna saMgraha AgamAddhArakanI amAgha dezanA Agama dvArakanI amRtavANI Agama dvAraka" -- aSTAddikA mA . khyAna saMgraha I tA.dezanA sAgara samAna pa-00 = | 0 0 9-0 0. pa-00 3-00 2-00 2-00. 2-0 0. 2-00 ? | 6 , ' | pa. .. zrI janatAna saMgraha purA, surata,