Book Title: Adhar Pap Sthanakni Sazzaya
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005112/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApI thAnakanI lIzrI vivecaka dhIrajalAla DAhyAlAlA mahetA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namotthaNe samaNassa bhagavao mahAvIrasTa nyAyAcArya-nyAyavizArada-mahAmahopAdhyAya parama pUjya zrI yazovijayajI ma.sA. viracita paristhAna jhAya : vivecaka : dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA : prakAzaka zrI jaina dharma prasAraNa TrasTa 702, rAmasA TAvarsa, gaMgA-jamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-395009. (India) phona : 2788943 www iainelibrareorg Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka zrI jaina dharma prasAraNa TrasTa 702, rAmasA TAvara, gaMgAjamanA epArTamenTa pAse, aDAjaNa pATIyA, surata-395009. Guj. (INDIA). phonaH (0261) 2788943 prAptisthAno dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA e-602, pArthadarzana koplekSa, navayuga koleja sAme, nyu rAMdera roDa, surata-395009 Guj. (INDIA). phona : (0261) 2788943 tonA (TIna (huM) zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA sTezana roDa, raMga maholanA nAke, mahesANA. (uttara gujarAta) sevaMtIlAla vI. jaina 20, mahAjana galI, jhaverI bajAra, muMbaI-400 002. phona (022) 22412445 somacaMda DI. zAha sughoSA kAryAlaya, jIvananivAsa sAme, pAlItANA-364270. (mo) : 9825881112. sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-1. phona (079) 25356692 jaina prakAzana maMdira dozIvADAnI poLa, amadAvAda-1. phona (079) 25356806 vikrama saMvata - 2062 kiMmata rUA. 75/ | vIra saMvata - 2532 IsvIsana - 2006 prathama AvRtti Education International mudraka - bharata grAphiksa, nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. phona (079) 22134176, 22124723, (mo.) 9925020106 vate Personal use www.jainelibrar arg Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA lakhAyelA prakAzita thayelAM pustako 1. yogaviMzikA:- upAdhyAyajI kRta TIkAnA anuvAda sAthe. gujarAtI vivecana. 2. yogazataka - svopallaTIkA tathA TIkAnA anuvAda sAthe gujarAtI vivecana. 3. zrI jaina dharmanA maulika siddhAnta - navakArathI sAmAiyavayajuro sudhInA sUtro upara vivecana. navatattva, cauda guNasthAnako, karmanA 158 bhedo, sAta nayo, saptabhaMgI ane kAlAdi pAMca samavAyI kAraNo upara saraLa gujarAtI vivecana. 4. zrI jena tattva prakAza :- devasI-rAia pratikramaNanAM sUtro upara saraLa gujarAtI vivecana. 5. jena dhArmika pAribhASika zabdakoSa - jaina zAstromAM vAraMvAra vaparAtA pAribhASika dhArmika zabdonA artho, dhArmika zabdakoza. 6. jaina dhArmika praznottara mAlA - prauDha strI-puruSone upayogI cAraso prazna uttarono suMdara saMgraha. 7. prathama karmagrantha (karmavipAka):- saraLa gujarAtI vivecana. 8. dvitIya karmagrantha (karmastava)-saraLa gujarAtI vivecana. 9. tRtIya karmagrantha (baMdharavAmitva)-saraLa gujarAtI vivecana. 10. caturtha karmagrantha (SaDazIti) -saraLa gujarAtI vivecana. 11. paMcama karmagrantha (zataka):- pUjyapAda AcArya zrI devendrasUrIzvarajI ma.sA. kRta so gAthAnA zataka nAmanA pAMcamA karmagranthanuM gAthA-gAthArtha-zabdArtha-saMskRta chAyA sAthe gujarAtI saraLa vivecana. 12. chaThTho karmagrantha (saptatikA) - chaThThA karmagranthanuM gAthA-gAthArtha-zabdArtha-saMskRta chAyA sAthe gujarAtI saraLa vivecana. 13. pUjA saMgraha sArthaH- paMcakalyANaka, aMtarAyakarma nivAraNa, pistAlIsa AgamanI pUjA Adi pUjAo suMdara bhAvavAhI artha sAthe. 14. nAgapUjA sAthe -pU.vIravijayajI kRta snAtrapUjA artha sAthe. 15. sakhyatvanA saDasaTha bolanI sakjhAya - ghaNI ja rocaka kathAo sAthe tathA samyakta saptatikAnI gAthAo sAthe saDasaTha guNonuM varNana. 16. navasmaraNa:- mULa gAthAo, gujarAtImAM gAthAonA saraLa artha, iMglIzamAM mULa gAthAo ane iMglIzamAM te gAthAonA artha. 17. ratnAkarAvatArikA (bhAga-1) : pramANanayatattAloka uparanI pU. ratnaprabhAcArya racita TIkA tathA TIkAno gujarAtI artha. (pariccheda 1-2) Main Education International Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. ratnAkarAvatArikA (bhAga-2) : pU. vAdidevasUrijI racita pramANanayatattvAloka uparanI pU. ratnaprabhAcArya racita TIkA tathA te TIkAno gujarAtImAM artha. (pariccheda 3-4-5) Chess 19. ratnAkarAvatArikA (bhAga-3) :- pariccheda 6-7-8. pU. ratnaprabhAcArya ma.sA. racita TIkA tathA tenuM saraLa gujarAtI vivecana. 20. ATha dRSTinI sajjhAya H- pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI ma. sA. kRta ATha dRSTinI sajjhAyanA saraLa gujarAtI artho. 21. yogadRSTi samuccaya :- pU. zrI haribhadrasUrIzvarajI kRta svopajJa TIkA sAthe TIkAnuM atizaya saraLa gujarAtI vivecana. 22. tattvArthAdhigama sUtraH- sUtronuM saraLa, rocaka tathA saMkSipta vivecana. 23. zrI vAstupUjA sArtha :- pU. AcArya zrI buddhisAgarajI kRta vAstupUjAnuM suMdara-saraLa tathA jaina vidhi saha gujarAtI bhASAMtara. 24. zrI samyaktva mUla bAravrata H- vivecana saha. 25. savAso gAthAnuM stavana :- pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI ma.sA. kRta, zrI sImaMdharasvAmI paramAtmAne vinaMti karavArUpe nizcayanaya ane vyavahAranaya garbhita savAso gAthAnuM stavana gujarAtI artha vivecana sAthe. 26. dravya-guNa-paryAyano rAsa :- pU. u. zrI yazovijayajI ma. zrI kRta gujarAtI TabA sAthe tathA TabAnI tamAma paMktionA vivecana yukta artha sAthe. bhAga-1-2. 27. aDhAra pApasthAnakanI sajjhAya H- artha-vivecana sAthe. bhAvimAM lakhavAnI bhAvanA 28. amRtavelanI sajjhAyanA artha, 29. sammati prakaraNa :- pUjya A. zrI siddhasenadivAkarasUrIzvarajI kRta sammati prakaraNanuM pAThya pustakarUpe gujarAtI vivecana. 30. jJAnasAra aSTaka :- dravyAnuyoganA prakharAbhyAsI zrI devacaMdrajI ma. kRta TIkA tathA TIkAnA vivecana sAthe saraLa gujarAtI jJAnasArASTakanuM vivecana. 31. jainadarzanano saMkSipta paricaya : For Private & Persli. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA www.lai library.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { prastAvanA saMsAravartI sarve jIvo anAdi kALathI mithyAtva avirati kaSAya Adi duSita bhAvothI niraMtara karma bAMdhe che. tenA kAraNe bhavobhavamAM janmamaraNanI paraMparAmAM rakhaDe che. ane anaMta du:kho pAme che. pApakArya AcaravAM te pApabaMdhanuM kAraNa che. ane du:khonI prApti e pAponuM phaLa che. A vAta samajIne jIvanamAM duHkho na Ave te mATe pAponuM AcaraNa tyajI devuM joIe. kevAM kevA pApo AcaranArA jIvo kevA kevAM duHkho pAmyA? te vAta samajAvavA mATe pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe 18 pApasthAnakonI varNanane samajAvatI suMdara sajhAya banAvI che. tenI 18 DhALo che. (1) prANAtipAta - bIjA jIvanA prANono nAza karavo, hatyA karavI, koInuM mana dubhAvavuM, mAnasika pIDA upajAvavI, vyaMga vacano bolI duHkha ApavAM, kAyAthI mAra mAravo, mArAmArI karavI ItyAdi. (2) mRSAvAda - juThuM bolavuM, khoTuM bolI vAta chupAvavI, asatya bhASaNa karavuM. (3) adattAdAna - koInI paNa mAlikInI vastu te mAlikanA ApyA vinA levI, levAnI buddhi paNa karavI. (4) maithuna - saMsArakrIDA karavI, saMbhoga karavo, strI-puruSanI saMsAra kriyA. (5) parigraha - mamatA-mUcha, Asakti-IcchA te bhAvaparigraha. ane dhana-dhAnyAdino saMgraha karavo te navavidha dravyaparigraha. (6) krodha - Aveza-gusso-tapI javuM. (7) mAna - ahaMkAra, abhimAna, moTAI. (8) mAyA - kapaTa, chetarapiMDI, haiyAmAM judA bhAva ane hoThamAM judA bhAva, banAvaTa. (9) lobha - Asakti, mamatA, mUcha, mArApaNuM. (10)rAga - prema, sneha, lAgaNIvALApaNuM. (11)Sa - dAjha, adekhAI, aNagamo, nAkhuzIbhAva. (12)kaleza - jhaghaDo, kaDavAza, bolAcAlI. (13)abhyAkhyAna - khoTuM koInA upara ALa devuM, kalaMka caDhAvavuM, koIno paNa juTho pracAra karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14)paizunya - cADI khAvI (15)ti-ati - hRdayamAM rahelI prIti-aprIti, gamo-aNagamo, khuzI nAkhuzI bhAva. (16)paraparivAda - pArakAnI niMdA karavI, halakAI gAvI, bIjAne doSita cItaravo, koInuM paNa buruM bolavuM. (17)mAyA-mRSAvAda - mAyA-kapaTa rAkhIne, te pUrvaka juThuM bolavuM. (18)mithyAtvazalya - avaLI buddhi, uMdhI daSTi, sArAM tattvone khoTAM tattvo mAnavAM, ane khoTAM tattvone sArA tattvo mAnavAM. upara mujaba kula 18 pApasthAnaka che. savAra-sAMjanA pratikramaNamAM dararoja bolAya che. A aDhAre pApasthAnaka tyajavA jevAM che. tethI tene barAbara oLakhavAM joIe. jo oLakhIe, jANIe to ja choDI zakAya. mATe ja upAdhyAyajI mahArAjazrIe A 18 sajjhAyo banAvI che. tenA vizeSa artho ApaNane barAbara samajAya teTalA mATe ja ame A vivecana saraLa gujarAtI bhASAmAM taiyAra karela che. A vivecana ciMtana-manana karavA jevuM che. vAraMvAra abhyAsathI A pApasthAnakone dUra karI zakAya che. A sajjhAyamAM keTalAMka zabdo ane vAkyo aTapaTIyA che. jaldI artho na bese tevA paNa che. yathAzakti ame artho kholyA che. tathA ghaNA ghaNA sthAnoe artho kholavAmAM pa.pU. A. ma. zrI kulacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A. ma. zrI yazovijayasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A. ma. zrI municandrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A. ma. zrI pradyumnasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. A. ma. zrI zIlacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ane pa.pU. A. ma. sA. zrI jayasuMdarasUrIzvarajI ma.sA. Adi mahAtmA puruSoe sAtha-sahakAra Apyo che. tathA parizrama lIdho che te badala uparokta sarve gurubhagavatono huM ghaNo ja AbhAra ane upakAra mAnuM chuM. uttama-mumukSu AtmAo A sajjhAya tathA tenA artho bhaNIne AtmakalyANa sAdhe e ja AzA. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA phona : (0261) 2788943 ThekANuM - e-602, pArzvadarzana komplekSa, koleja sAme, nyu rAMdera roDa, navayuga Educatsurata-395009, (India)or Private & Personal Use U1 wearelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthanA prakAzanamAM nIcenA bhAI-baheno ane saMsthA taraphathI yathAyogya Arthika sahakAra maLela che. temAMthI pUjya sAdhu-sAdhvIjI ma. sAhebone yathAyogya A pustaka bheTa apAze - - - - (1) sva.mAtuzrI vimaLAbena harilAlanA smaraNArthe zrI azokabhAI-rekhAbena, eDIzana,yu.esa.e. (2) anIlAbena mahendrabhAI mahetA, eDIzana, yu.esa.e. (3) vinodabhAI rasilAbena,cerikhillayu.esa.e. (4) dhanAbena,cerihila,yu.esa.e. (5) lIlAbena tathA Do.caMdrakAntabhAI cImanalAlabhAI, elaMTAuna,yu.esa.e. kIrITabhAI-jayazrIbena, rAle, northa kerelA, thayo yu.esa.e. uparokta mahAnubhAvo taraphathI A pustakanA prakAzanamAM maLelA sahakAra badala AbhAra mAnuM chuM. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Jait Education international For Ravate Personal use only winelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA viSaya prANAtipAta - paheluM pApasthAnaka mRSAvAda - bIjuM pApasthAnaka. 1. 2. 3. adattAdAna - trIjuM pApasthAnaka 4. maithuna - cothuM pApasthAnaka...... 5. parigraha - pAMcamuM pApasthAnaka. 8. 6. krodha - chaThThuM pApasthAnaka 7. ........ mAna - sAtamuM pApasthAnaka.. mAyA - AThamuM pApasthAnaka lobha - navamuM pApasthAnaka........... 9. 10. rAga - dasamuM pApasthAnaka 11. dveSa - agiyAramuM pApasthAnaka 12. kalaha - bAramuM pApasthAnaka 13. abhyAkhyAna - teramuM 14. paizunya - caudamuM pApasthAnaka pAnA naMbara .1 thI 13 .14thI 24 .........25 thI 34 .35 thI 51 .52 thI 70 .............71 thI 79 ............80 thI 90 ...........91 thI 100 ....101 thI 111 .................12 thI 131 .132 thI 142 ........... .143thI 154 pApasthA..........................55 thI 162 .............. 163 thI 170 15. rita-ati-paMdaramuM pApasthA..........................701 thI 182 16. para-parivAda - soLamuM pApasthAnaka. 183thI 195 ..196 thI 208 .209thI 232 17. mAyA mRSAvAda - sattaramuM pApasthAnaka.. 18. mithyAtvazalya - aDhAramuM pApasthAna............... www.celibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH nyAyAcArya nyAyavizArada mahAmahopAdhyAya parama pUjya zrI yazovijayajI gaNi viracita aDhAra pApasthAnakanI sajhAya anAdi kAlIna moharAjA dvArA karAyelI malInatAnA kAraNe saMsArI sarve jIvo hiMsA-juTha-corI vagere judA judA prakAranAM aneka pApasthAno seve che. "jenAthI AtmAne pApo(pApakarmo) lAge tevAM sthAno (kAryo) tene pApasthAnaka kahevAya che." AvAM pApa sthAnako asaMkhya prakAranAM hoya che. jJAnI maharSi puruSoe te sarve pApasthAnakono 18mAM samAveza karyo che. A aDhAre pApasthAnako heya che. choDavA jevAM che. vartamAna jIvanane barabAda karanArAM che ane bhAvimAM paNa naraka-nigodanI avasthAnAM sarjaka che. tethI barAbara oLakhIne-jANIne jIvanamAMthI dUra karavA jevAM che. sApa karaDe to marI jaIe ema khabara che eTale sApa pAse koI jatuM nathI. siMha hiMsaka che ema khabara che eTale koI siMha pAse jatuM nathI. ema aDhAra pApasthAnaka AtmAnA zuddhasvarUpanA ghAtaka che. mAraka che. Ama jo khabara hoya to koI AtmArthI jIva tenI pAse jAya nahIM te mATe choDavA lAyaka vastune paNa sarpAdinI jema barAbara jANI levI joIe. jema sArA saMskAro ane guNo lAvavA mATe sArI sobata karavA sArUM sajjanane oLakhIe, tema durguNo na AvI jAya, koInI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 mAyAjALamAM na phasAI jaIe, ApaNuM kamAyeluM dhana vagere luMTAI na jAya te mATe heya evA durjanone paNa barAbara jANavA joIe tathA upakArI tattvone jema oLakhIe-jANIe, tema apakArI (Atmatattvane nukasAna karanArAM) evAM pApasthAnakone paNa barAbara heyabhAve oLakhI levAM joIe. jANI levAM joIe. te mATe pApasthAnakothI bacavA sArUM A sajjhAyanA artho lakhAya che. je ghaNuM manana-ciMtana karavA jevA che. tenAthI Atmatattva nirmaLa thAya che. azuddhi dUra thAya che ane Atmahita sAdhI zakAya che. hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajjhAya pApasthAnaka pahiluM kahyuM re, hiMsA nAme duraMta / mAre je jaga jIvane re, te lahe maraNa anaMta re // 1 // zabdArtha - pahiluM - prathama, duraMta - duHkhe kADhI zakAya tevuM, mAre - haNe, ghAta kare, jagajIvane jagatanA jIvone, te lahe te pAmaze. II 1 || 1. prANAtipAta-hiMsA karavI 2. mRSAvAda-juThuM bolavuM 3. adattAdAna-corI karavI 4. maithuna-saMsArasevana karavuM 5. parigraha-mamatA-mUrchA 6. krodha-Aveza-gusso - gAthArtha - jIvanamAMthI duHkhe dUra karAya evuM hiMsA nAmanuM paheluM pApasthAnaka zAstromAM kahyuM che. jagatanA jIvone je mAraze (haNaze) te pote anaMta maraNane pAmaze. || 1 || vivecana - saMkSepamAM pApanAM sthAnaka 18 che te A pramANe 10. rAga-prema karavo 11. dveSa-irSyA-adekhAI-nAkhuzIbhAva 12. kalaha-kajIyo karavo 13. abhyAkhyAna-khoTuM ALa devuM 14. paizunya-cADI khAvI 15. rati-arati-prIti-aprItinA bhAva aDhAra pApasthAnake - Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajjhAya 7. mAna-ahaMkAra-moTAI 8. mAyA-chaLa-kapaTa 9. lobha-Asakti 16, paraparivAda-pArakAnI niMdA karavI 17. mAyAmRSAvAda-kapaTapUrvaka jIThuMbolavuM 18. mithyAtvazalya-mithyAbuddhi rAkhavI A aDhAra pApasthAnaka che. temAM sauthI prathama hiMsA nAmanuM pApasthAnaka che. tene prANAtipAta paNa kahevAya che prANono atipAtanAza karavo te prANAtipAta, hiMsA nAmanuM A pApa sthAnaka duraMta che. bhayaMkara che arthAt jIvanamAMthI kADhavuM ghaNuM duSkara che. jagatamAM svataMtrapaNe haratAM-pharatAM jIvone je mAre che, haNe che, ghAta kare che. te jIvo pote anaMtavAra maraNa pAme che je bIjAne mAre che te pote anaMtI vAra maraNa (janma-maraNanI jaMjALa) pAme che. anaMta bhava rakhaDe che. A saMsAramAM ApaNane jema ApaNo jIva vahAlo che. tema sau koIne potAno jIva vhAlo che to paranA prANo kema chInavI levAya ? jema darekane potapotAnuM dhana ghaNuM vhAluM che. jIvananI jarUriyAtarUpa che. AjIvikAnA sAdhana svarUpa che. tethI koInuM paNa dhana chInavI laIe paDAvI laIe to te jIvane ghaNuM-ghaNuM du:kha thAya che tevI ja rIte zarIra-Indriyo zvAsozvAsa ItyAdirUpa potAnuM je jIvana che te dhanathI paNa ghaNuM vhAluM che to koInuM paNa jIvana kema chInavI levAya ? dhana to AtmAthI bhinna dravya che parivAra paNa bhinna dravya che. chatAM jo koI dhana lUMTI jAya athavA parivAranuM apaharaNa kare to pArAvAra duHkha thAya che to AyuSya Adi prANo to AtmAnI sAthe otaprota dravya che. te koInA paNa kema chInavI levAya ? prANonI sAthe to darekano AtmA ekameka thayelo che. bhinnane levAmAM jo te jIvane duHkha thAya che to abhinnane levAmAM to jIvane ghaNuM ja ghaNuM du:kha thAya che. mATe koI paNa jIvanI hiMsA na karavI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka joIe. koI paNa dharmomAM hiMsA AcaravAnI kahI nathI. paraMtu tajavAnI ja kahI che. AvA prakAranA uttamabhAvo vALI jinezvara paramAtmAnI vANI he prANIo ! tame haiyAmAM dhAraNa karo. // 1 / mAtapitAne anaMtanAM re, pAme viyoga te maMda | dAridraya dohaga navi Tale re, mile na vallabhavRMda re. prANI ! jinavANI dharo citta. |ra || zabdArtha - te maMda - pApanA udayavALo hovAthI maMdabuddhivALo evo te, dAridraya - nirdhanadazA, dohaga - daurbhAgya dazA, vallabhavRMda - vhAlA parivArAdino samUha. I 2 || gAthArtha - hiMsA karanAro maMdabuddhivALo te jIva potAnAM mAtA-pitAdi svajanapAtrono anaMtavAra viyoga pAme che. bhavobhavamAM nirdhanadazA ane daubhAMgyadazA pAme che. tathA potAnAM hAlAM panI Adi pAtrono samUha prApta na thAya tevI dazA pAme che / 2 / vivecana - hiMsA kevI bUrI cIja che te upara samajAve che ke hiMsAmAM layalIna rahenArA jIvo eTale ke tajavAlAyaka pApane ja AdaravA lAyaka mAnIne avaLI buddhivALA banyA che eTale ja maMda che arthAt pApakAriNI mativALA che. te jIvo hiMsA karIne evAM evAM pApakarmo bAMdhe che ke jyAre jyAre te pApakarmono udaya thAya che tyAre bhavobhavamAM bAlyavayathI ja mAtAno viyoga, pitAno viyoga vagere kuTuMbIono viyoga pAme che. ekavAra nahIM, be vAra nahIM paNa anaMtIvAra viyoga pAme che. jo ApaNe koI jIvanI hiMsA karIne te jIvane tenA parivArathI chuTo pADIe to bhavAntaromAM ApaNo AtmA paNa ApaNA parivArathI viyoga pAme ja che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajajhAya tathA vaLI bAMdhelA A pApathI nirdhanadazA ane daurbhAgyadazA A jIva pAme che. jyAM tyAM bhIkha mAgavA chatAM paNa peTa na bharAya evI burI dazA pAme che ane jyAM jAya tyAM tiraskAra pAme che. koI paNa jIvo cAhanA na kare tevI bhayaMkara durdazA A jIva pAme che. vaLI AvA pApanAM kAryathI bhavAntaramAM potAne patnI putrAdika potAnA vhAlA parivAranI paNa aprApti thAya che. koI sAMsArika vyavahAra kare nahIM, chokarA-chokarI Ape ke nahIM. parivAra thAya nahIM. hiMsAjanya pApa A jIvane AvAM ghaNAM duHkho ApanAra bane che. 2 | hoe vipAke dazagaNuM re, ekavAra kiyuM karma | zata sahastra koDi game re, tIvra bhAvanA marma re / 3 /. prANI ! jinavANI dharo citta zabdArtha - hoe - hoya, vipAke - phaLa ApavAmAM, kiyuM karma - kareluM karma, zata - so gaNuM, sahastra - hajAragaNuM, koDi game - kroDagaNuM, tIvra bhAvanA - tIvrabhAve rAcI mAcIne bAMdhelA pAponA bhAvonAM, marma - rahasya. | 3 | gAthA - ekavAra kareluM pApakarma phaLa ApavAmAM dazagaNuM thAya che ane tIvrabhAvathI karelA karmanuM rahasya (phaLa) evuM che ke je sogaNuM-hajAragaNuM ane kroDagaNuM paNa phaLa ApanAra bane che / 3 vivecana - jema khetaromAM vAvelA dhAnyamAM eka eka dANA anekagaNA dANAne ApanArA bane che. tevI rIte hiMsA AdithI karelAM A pApo bhavAntaramAM dasa gaNA phaLane ApanArAM bane che. ane temAM paNa jo tIvrabhAve, tIvratarabhAve ane tIvratamabhAve pApakarma Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 aDhAra pApasthAnaka karyA hoya to 100 gaNA 1000 gaNA ane kroDagaNAM phaLane ApanArAM paNa te pApo bane che. yazodhara rAjAe potAnI mAtAne AvelA duHsvapnane nivAravA tenI mAtAnA saMtoSa khAtara anicchAe loTanA banAvelA kukaDAnI hatyA karIne homa(yajJa) karelo. tenA phaLarUpe bhavobhavamAM kapAvApaNuM, agnimAM raMdhAvApaNuM, aMga-upAMgonuM chedAvApaNuM te jIva pAmyo che AvA to aneka udAharaNo zAstromAM che. mATe he jIva ! hiMsA nAmanuM A pApa sthAnaka jIvanamAMthI varjavA jevuM che / 3 / "mara" kahetAM paNa duHkha huve re, mAre kima nahi hoya ! hiMsA bhaginI ati burI re, vaizvAnaranI joya re / 4 / prANI ! jinavANI dharo citta. zabdArtha - maramarI jA, mAre-mAratAM, bhaginI - bahenapaNI, atibhurI - ghaNI bhayaMkara, vaizvAnara - agrinI-AganI. II 8 || gAthArtha - "tuM marI " Avo apazabda bolavA mAtrathI jo sAmenA jIvane duHkha thAya che to vAstavikarUpe mAra mAratAM athavA mArI nAkhatAM du:kha kema na thAya ! "hiMsA" e kharekhara AganI bahenapaNI che ane te atizaya bhayaMkara che | 4 | vivecana - koI mANasa koInA upara gussAmAM Ave ane mArapITa karyA vinA, tenA zarIrane sparyA vinA dUra rahyA chatA vacanamAtrathI AvA prakAranA halakA zabdo bole ke (1) jA, sAlA mara, (2) tuM mArI pAsethI dUra khasa, (3) tArU moDhuM mane na dekhADa, (4) AnA karatAM tuM marI gayo hota to sAruM hatuM. AvA prakAranAM bibhatsa zabdaprayogavALAM vAkyo mAtranuM uccAraNa jo kare, to te uccAraNa paNa anya jIvane ghaNA ja duHkhanuM kAraNa bane che to Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sakjhAya kharekhara tenA zarIra upara karAtI mArapITa, tADana-ghAta ane chelle "mAre tenA prANano nAza karavA svarUpa mRtyu pamADatAM te jIvane duHkha kema na thAya ? arthAt avazya thAya ja. mATe he jIva ! AvI hiMsAnA pApathI tuM virAma pAma. tathA vaLI A hiMsA nAmanuM pApa sthAnaka agninI bhaginI che. jemAM agni jyAM lAge che tyAMnI sarva vastuone te bALIne khAkha kare che. sarvazUnya kare che tema jyAM jyAM hiMsA cAle che tyAM tyAM paraspara laDAIo thatAM eka-bIjAnAM khUna thatAM atizaya vadhelA vaimanasya ane verajheranA kAraNe te saghaLAM kuTuMbo laDhI laDhIne sarvathA nAza pAme che. mATe A hiMsA te, jANe agninI bahenapaNI ja hoya tema sarvavinAzaka che. hiMsA zabda strIliMga hovAthI bhaginI bahenapaNInI eTale strIrUpe upamA ghaTAvavAmAM AvI che. tathA vaLI A hiMsA agninI bahenapaNI ja che. eTaluM ja nahIM paNa atiburI-atizaya bhayaMkara che. kAraNa ke agni to pANIthI bujhavI paNa zakAya che. jyAre A hiMsA nAmanI Aga, tathA tenAthI paraspara ropAyeluM verajhera pAchalA parivAromAM paNa utare che ane bApadAdAnuM vaira vALavA pAchalA saMtAno paNa paraspara laDhIne vinAzaka bane che. tethI bhAvinI prajA paNa laDhavA dvArA vinAza pAmanArI bane che tethI A hiMsA te Aga karatAM paNa atizaya bUrI atizaya bhayaMkara vastu che. || 4 || tehane jore je huA re, raudra dhyAna pramatta / naraka atithi te nRpa huA re, jima subhUma brahmadatta re pA prANI ! jinavANI dharo citta. zabdArtha - tehane jore - te hiMsA nAmanA pApathAnakane Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 paravaza thavAthI, je huA - je thayA, raudra dhyAna pramatta - raudra dhyAna karanArA thayA ane tenA kAraNe ghaNA pramAdI thayA. naraka atithi narakanA mahemAna, te nRpa huA - te rAjAo thayA. // 5 // aDhAra pApasthAnaka gAthArtha - hiMsA nAmanA pApasthAnakane paravaza thavAthI, je rAjAo raudradhyAnavALA ane pramAdI thayA tethI te rAjAo narakanA atithi banyA. jema ke rAjA subhUma ane brahmadatta. I // 5 // vivecana - bhUtakALamAM je je rAjAo, cakravartI hatA athavA vAsudeva hatA, athavA temanA jevA samartha hatA. chatAM hiMsAne paravaza thayA. krodhane choDayo nahiM. paraMtu kaSAyonA Avezane paravaza thayA chatA hiMsAnA pariNAmathI dhamadhamelA raudradhyAnavALA banyA. bhayaMkara laDAIo karI, aneka jIvonI hatyA karI. kaSAyonI AdhInatArUpa tIvra pramAdavALA banyA. tevA jIvo bhAre karmo karI marIne narakanA atithi banyA. arthAt narakamAM janArA banyA. jemake subhUma cakravartI ane brahmadatta cakravartI. A bannenI kathA saMkSepamAM A pramANe che aranAtha prabhunA zAsanamAM subhUma nAmanA AThamA cakravartI thayA. hastinApura nagaramAM anaMtavIrya rAjAnA putra kRtavIrya ane temanAM patnI tArAdevInI kukSie tApasonA AzramamAM bhoMyarAmAM jeno janma ane uchera thayo te sUbhuma cakravartI AThamA jANavA. parazurAmanA hAthe anaMtavIrya marAyA. tyArabAda pradhAna puruSoe bAla hovA chatAM tenA putra kRtavIryane rAjA banAvyo. jyAre kRtavIrya moTA thayA tyAre potAnI mAtA pAsethI jANyuM ke parazurAme potAnA pitA anaMtavIryanI hatyA karI che tyAre krodhAyamAna thayelA kRtavIrya parazurAmanA pitA jagadagninI hatyA karI tethI gusse bharAyelA parazurAme hastinApura upara caDhAI karI kRtavIryane haNyo ane rAjya laI lIdhuM. tenAthI bhayabhIta thayelI kRtavIryanI patnI tArA je sagarbhA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajhAya hatI te bhAgI gaI ane tApasInA Azrame zaraNamAM rahI. tApasIe te tArAne bhoMyarAmAM rAkhI. pUrNa divase tArAe putraratnane janma Apyo. tenuM subhUma evuM nAma pADyuM. subhUma moTo thayo, parazurAme pRthvI upara ghaNA kSatriyone haNIne sAta vAra pRthvIne "akSatriyA" karI. ane mArelA kSatriyonI dADhAono eka thALa bharyo ane tyAM eka siMhAsana goThavyuM. teNe potAnA mota viSe eka nimittiyAne pUchayuM, nimittiyAe kahyuM ke je puruSa A siMhAsana upara besaze ane jene joIne A dADhAo khIra thaI jaze ane te khIranuM je puruSa pAna karaze tenAthI tamArU mRtyu thaze. parazurAme eka dAnazALA kholAvI. A bAju tApasInA AzramanA bhoMyarAmAM bhUma moTA thayA. meghanAda vidyAdhare potAnI putrI subhUmane paraNAvI. bhUme potAnA pitA kRtavIryane koNe ane kayAre hayA? te pUchatAM tenI mAtA tArAe badhI hakIkata kahI. te bhoMyarAmAMthI bahAra Avyo ane parazurAmanI dAnazALAmAM gayo. tyAMnA siMhAsana upara beTho. tene jotAM ja dADhAo khIra banI gaI. te khIrane sulUma pI gayo, tethI parazurAmane ghaNo gusso Avyo. bannenI laDAI thaI ane subhUmanA hAthe parazurAma marAyA. tenA uparanA vairanA kAraNe subhUme 21 vAra pRthvIne brAhmaNo vinAnI "abrAhmaNA" karI. ghaNA brAhmaNonI hiMsA karI. cha khaMDa jItIne cakravartI rAjA banyA. sAeTha hajAra varSanA AyuSyavALA subhUme aneka yuddho karyA. ghaNo ja ghaNo narasaMhAra karyo. hiMsAnA ja pariNAmavALA te mRtyu pAmIne sAtamI narake gayA. kAMpilyapura nagaramAM brahmarAjAnI "yulanI" rANInI kukSie cauda svapnathI sucita, pAchalA bhavamAM je subhUtimuni hatA, ane niyANuM karyuM hatuM te jIva cakravartI tarIke utpanna thayA. mAtApitAe Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 aDhAra pApasthAnaka tenuM brahmadatta nAma rAkhyuM. dhImedhIme brahmadatta bAra varSanA thayA. temanA pitA brahmarAjAne judA judA dezanA cAra rAjA priya mitro hatA (1) kAzI dezano rAjA kaTaka, (2) hastinApurano rAjA kaNerUdatta, (3) kauzala dezano rAjA dIrgha ane (4) caMpA nagarIno rAjA puSpacUla. brahmarAjA mAthAnI tIvravedanAthI mRtyu pAmyo. cAre mitroe bAlaka evA brahmadattanI rakSA mATe eka eka varSa kapilyanagaramAM rahevAnuM vicAryuM. prathama kauzala dezano rAjA dIrgha tyAM rahyo. tyAM rahetAM dIrgha rAjA ane culanI rANI (mitranI patnI) vacce prema baMdhAyo. teo akArya karavA lAgyA. brahmadara rAjAnA maMtrI dhanune A bAbatanI khabara paDI gaI. teNe potAnA putra "varadhanune A vAta kahI ane brahmadattane vAkepha karavA, sajAga rahevA jaNAvavAnuM kahyuM ane tenI surakSA karavAnuM kAma potAnA putra varadhanune soMpyuM. varadhanue brahmadattane saghaLI vAta jaNAvI, sAvadha karyo. brahmadatta potAnI mAtA calaNI upara ane dIrgharAjA upara kopAyamAna thayo. tenA viparIta vartananI gaMdha dIrgharAjAne paNa AvI gaI. kAmAsakta dIrgharAjAe brahmadattane mArI nAkhavAno ghATa ghaDavAnI vicAraNA calaNI sAthe karI te brahmadattanAM lagna karavAM, eka lAkSAgRha banAvavuM, te lAkSAgRhamAM pati-patnI zayana karavA jAya, tyAre lAkSAgRha bALI nAkhavuM. jethI te banne baLIne marI jAya, tevo vicAra karI lAkSAgRha banAvyuM. dhanu nAmanA maMtrIne A lAkSAgRha joIne gaMdha AvI ke A kAmAndha rAjA ane calaNIrANI (mitrapatnI) game tyAre brahmadattane AmAM zayana karAvIne bALIne mArI nAkhaze. te maMtrIe te kAraNe gupta rIte lAkSAgRhathI gAma bahAra nIkaLI javAya tevI suraMga banAvI. potAnA putra varadhanune saghaLI vAta karI ane brahmadattanI sAthe ja rahevA sucanA karI. dIrgharAjAe Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajhAya 11 ane calaNIe koI eka kanyA sAthe tenAM lagna karAvyAM, ane lAkSAgRhamAM zayana mATe mokalyAM, varadhanu teno mitra hovAthI tenI sAthe gayo. vArtAlApamAM ja ardharAtrI gaI, dIrgharAjAe lAkSAgRha saLagAvyuM. varadhanue karelA saMketa pramANe suraMga dvArA banne mitro bacI gayA. ane gAma bahAra nIkaLI gayA. te banne mitro ghaNA gAma bhaTakyA, ghaNAM duHkho pAmyAM, parAkramathI ghaNI kanyAone brahmadatta paraNatA gayA. ghaNA samaya pachI kAzI dezanA rAjA kaTakane tyAM AvyA. kaTake brahmadattano satkAra karyo. potAnI putrI paraNAvI ane ghaNuM sainya ApyuM. have brahmadare dIrgharAjA upara caDhAI karI. bannenuM yudhdha thayuM. dIrgharAjA marAyo. calaNIe vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. brahmadatta cakravartI banyA. cha khaMDanuM rAjya sAdhyuM. araNyamAM bhaTaktAM bhaTaktAM parAkramathI prApta thayelI saghaLI patnIone rAjyamAM bolAvI lIdhI. eka vakhata pUrvaparicita evA eka brAhmaNe rAjA pAse "tame je jamo cho te bhojana mane Apo" AvuM annadAna mAMgyuM. rAjAe tene tenA parivAra sAthe jamADyo. cakravartInA atizaya mAdaka bhojanane khAvAthI brAhmaNa tathA tenuM kuTuMba kAmavAsanAthI aMdha banyuM. game tema paraspara kAmabhoga bhogavyA. prabhAta thatAM viveka Avyo ke ApaNe A ghaNuM khoTuM kAma karyuM. rAjAe evuM bhojana khavarAvyuM ke jethI tIvra kAmavAsanA janmI. tenuM vaira vALavA eka kalAkAra bharavADane teNe kahyuM ke rAjA jyAre hAthI upara besIne gAma bahAra pharavA nIkaLe tyAre tAre tenI banne AMkho pattharanA ghA vaDe phoDI nAkhavI. huM tane amuka dhana ApIza. te bharavADe tema karyuM. rAjA aMdha banyo, bharavADane pakaDayo, teNe brAhmaNanuM nAma ApyuM. A brAhmaNane to rAjAe marAvI nAkhyo Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka paNa brAhmaNa jAti upara krodha varyo. potAnA maMtrIne kahyuM ke hajAro brAhmaNonI banne AMkho kaDhAvIne thALa bharIne mArI pAse lAvo. AvI bhayaMkara hiMsA karavAnA pariNAma thayA. maMtrI buddhizALI hato. teNe netra jevAM pocAM ane aMdarathI kIkInA jevAM ThaLIyo nIkaLe tevAM moTA guMdono thALa bharIne mukyo ane kahyuM ke A hajAro brAhmaNonI AMkhono thALa che. AMkhothI aMdha, vivekathI aMdha evA te rAjAe eka eka guMdAne banne hatheLImAM masaLI masaLIne bhAMgyA ane ghaNo ja rAjI thayo ane manamAM harSa thayo ke meM ghaNuM sAruM kAma karyuM ke je ATalA brAhmaNone to aMdha banAvyA. AvI hiMsAnI krura vRttithI marIne sAtamI narake gayA. A pramANe hiMsA nAmanuM pApasthAnaka AcaranArA subhUma ane brahmadatta narake gayA. / 5 | rAya viveka kanyA kSamA re, paraNAve jasa sAya ! teha thakI dUre Tale re, hiMsA nAma balAya re / 6 // prANI ! jina vANI dharo citta. zabdArtha - rAya viveka - vivekarUpI rAjA, kanyA kSamA - kSamArUpI kanyAne, hiMsA nAma balAya - hiMsA nAmanI balA. || 5 || gAthArtha - vivekarUpI rAja jyAre A AtmAnI sAthe kSamA nAmanI kanyAne paraNAvaze. tyAre ja A AtmAmAMthI hiMsA nAmanI vaLagelI balA dUra TaLaze. ka vivecana - hiMsAnA pariNAma e eka jAtanI balA che. bhUta che. anAdi kALathI A balA jIvane vaLagelI che. jyAre A jIvamAM vivekadazA pragaTaze ane te vivekadazA rUpI rAjA A AtmAnAM kSamA nAmanI kanyA sAthe lagna karaze. sArAMza ke A AtmA kSamAzIla banaze. tyAre anAdikALathI A AtmAne vaLagelI A hiMsA nAmanI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA nAmanA prathama pApasthAnakanI sajajhAya 13 balA dUra TaLI jaze. kSamA e hiMsAnI virodhinI che ane baLavAna che. te AvavAthI hiMsA dUra ja cAlI jAya che. A upamA upamiti bhava prapaMcamAM vistArathI che. tyAMthI joI levA vinaMti che. tathA "paraNAve jasa sAya" padamAM jasa zabda lakhIne graMthakArazrIe kartA tarIke potAnuM "zrI yazovijayajI" evuM nAma paNa garbhita rIte sUcavyuM che. te 6 ! A pramANe hiMsA nAmanA pahelA pApasthAnakanI pahelI sakjhAya samApta thaI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 aDhAra pApasthAnaka mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajhAya - bIju pApanuM sthAna, mRSAvAda durthAna | Aja ho chaMDo re, bhAvi maMDo dharmazuM prItaDIjI 1/l. zabdArtha - mRSAvAda - jUThuM bolavuM te, durbAna - duSTa vicAro, kharAba dhyAna, Aja ho jIMDo - Aje ja choDI do, bhavi - he bhavyajIvo, maMDo - mAMDo, zarU karo. | 1 | gAthArtha - jUThuM bolavuM" te mRSAvAda nAmanuM bIjuM pApasthAnaka che. te atyaMta durbAna svarUpa che. tene Aje ja choDI do, ane he bhavya jIvo! tame dharmanI sAthe prIti zarU karo II II vivecana - jUThuM bolavuM, kaMIka umerIne bolavuM, khoTuM bhASaNa karavuM, vAstaviktA chupAvIne bolavuM jevA prakAranA saMjogomAM je banyuM hoya tevA prakAranA te saMjogone chupAvIne vAta raju karavI. caMga vacana bolavAM A badhuM mRSAvAda jANavuM. AvA prakAranuM mRSAvAdanuM pApa karavAthI A jIva sadA kAla ciMtA vALo rahe che. mArUM jUThuM boleluM ughADuM paDaze to mAruM zuM thaze ? koI sAcuM jANI jaze to huM zuM karIza ? Ama sadA kAla A jIva ciMtAmAM ja Dubelo rahe che. A ciMtAnA kAraNe jyAMthI jyAMthI mRSAvAda ughADuM thavAnI saMbhAvanA hoya tenA tarapha A jIva sadA durgAna vALo ja rahe che. tenA tarapha kaSAyonA AvezathI ja bharapUra bharelo ja rahe che. satata ciMtA, kaSAyonA Aveza, manamAM khoTI khoTI kalpanAo, dinapratidina vadhatI ja jAya cheAvA prakAranuM durthAna A jIvane sadA varte che. te kAraNe A mRSAvAda nAmanuM pApasthAnaka Aje ja choDavA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajhAya 15 lAyaka che. eka divasa paNa rAkhavA jevuM nathI jema sApa gharamAM saMgharavA jevo nathI saMgharIe to DaMkha dIdhA vinA rahe nahIM. tema A mRSAvAdanuM pApasthAnaka eka divasa athavA eka kalAka paNa saMgharavA jevuM nathI Aje ja choDI do ane te bhavyajIvo ? anaMta upakArI evA zrI vItarAga paramAtmAnA dharmanI sAthe prItaDI (prItalaDI-prema) mAMDo (AjathI ja zarU karo) A dharma ja saMsAra sAgarathI tAranAra che. mAnavajIvana dharmanI prApti mATe maLela che. saMsAranA vyavahAro to badhA ja bhavomAM karyA che tethI te mATe mRSAvAdanuM sevana karavuM te ucita nathI. mATe te badhuM gauNa karIne dharmanI sAthe joDAI jAo + 1 vairakheda-avizvAsa, ehathI doSa abhyAsa / Aja ho thAye re, navi jAe vyAdhi apathyathIjI || 2 | zabdArtha - vaira - verajhera, kheda - thAka, mAnasika parizrama, avizvAsa - paraspara vizvAsa na rahevo, ehathI - A mRSAvAdathI, abhyAsa - vRddhi navi jAo - jAya nahIM, vyAdhi - roga, apadhyathI - ahitakArI khAvAthI. | 2 gAthArtha - A mRSAvAdathI verajhera, mAnasika thAka ane paraspara avizvAsa Ama doSonI ja vRddhi thAya che paNa apathya khAvAthI jema rogo na jAya tema doSo jatA nathI. (arthAt vadhe ja che.) 2 I vivecana = mRSAvAda nAmanuM A bIjuM pApasthAnaka keTaluM duHkhadAyI che. te samajAve che ke (1) jUThuM bolavAthI jyAre te jUThuM boleluM vacana khulluM thAya ane satya bahAra Ave tyAre jenI sAme jUThuM vacana bolyA hoIe tenI sAthe verajhera-vaimanasya-manaduHkha ane paraspara aprIti nA doSo thAya che. (2) tathA jUThuM boleluM vacana Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 aDhAra pApasthAnaka khulluM na thAya te mATe manamAM goThavAtI jAlathI, mananA saMkalpa ane vikalpothI mAnasika thAka, bIjuM kaMI na sUjhavuM, Avo kheda doSa paNa thAya che. (3) avizvAsa-paraspara vizvAsa-zraddhA prema na rahevo. AvA prakAranA ghaNA-ghaNA doSo mRSAvAdathI utpanna thAya che. - tathA vaLI jUThuM bolavAthI roje-roja doSono ja abhyAsa thAya che eTale ke doSonI ja vRddhi thAya che. jUThuM boleluM chUpAvavAnA tathA tenA mATe tarka jALa goThavavAnA tathA vaLI tene ja satya che evuM siddha karavAnA ja navA navA bhAvo haiyAmAM pedA thAya che. A rIte A jIva mohanA doSonI vRddhimAM ja vadhato rahe che. jIvanamAM doSanA Avezo ghaTatA nathI. jema apathya bhojanathI roga jAya nahIM paNa vadhe, tema mRSAvAda sevavAthI jIvanamAM doSo jAya nahIM paNa tenI vRddhi ja thAya. mATe mRSAvAda choDI devuM joIe / 2 / rahevuM kAlika sUri, pari janavacana te bhUri / Aje ho sahavuM re, navi kahavuM jUTha bhayAdike jI zabdArtha - kAlikasUri pari - kAlikAcAryanI peThe, janavacana - lokonAM vacano, bhUri - ghaNAM, bhayAdike - bhaya vagere kAraNothI. || 3 || gAthArtha - krodhAdinA kAraNe bolAtAM ghaNAM lokavacano zrI kAlikAcAryanI peThe sahana karIne raheluM paNa bhaya-sA-daMDa AdinA kAraNe paNa jUThuM na bolavuM / 3 / vivecana - sAMsArika loko krodhAvezamAM Ave tyAre, potAno svArtha na sadhAya tyAre potAne nukasAna thatuM hoya tyAre athavA koI paNa jAtanI mohadazAne kAraNe ghaNAM ghaNAM halakAM vacano paNa bole, AvezavALAM vacano paNa bole, apazabdo paNa bole, apamAna Adi Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajhAya 17 paNa kare, ghaNA bhayo paNa batAve to paNa kyAreya jUThuM bolavuM nahIM jema ke kAlikAcAryane teonA bhANeja "datta" taraphathI bhaya-trAsadaMDa-sajA Adi thavA chatAM jUThuM bolyA na hatA, tenI jema trAsAdi sahana karavA paNa jUThuM na bolavuM. te kAlikAcAryanI kathA A pramANe che A mRtyulokamAM "turamaNI" nAmanI eka nagarI hatI. tyAM guNIyala "jitazatru" rAjA hato, teja gAmamAM rudrA nAmanI brAhmaNIno "datta" nAmano putra hato, A datta atyaMta uzRMkhala, jugArI ane madyapAnAdino vyasanI hato, rAjAnI sevA karavAmAM joDAyo, sevA karatAM karatAM prajAmAM bheda karAvI rAjAne dezavaTo apAvyo, halakA mANaso potAnA Azrayano ja nAza kare che tema pote ja rAjagAdI upara caDI beTho, dharmabuddhithI moTA yakSo, homa havana, ane ghaNA jIvono homa karavA lAgyo. eka vakhata A dattanA mAmA zrIkAlikAcArya vicaratA vicaratA tyAM AvyA. datta hiMsAkhora ane mithyAtvathI vAsita hovAthI AcAryane vaMdana karavA javAnI tenI IcchA na hatI paNa mAtAnA AgrahathI javuM paDyuM. madyapAna karelA puruSanI jema udbhaTapaNe teNe AcAryane pUchayuM ke he AcArya ! jo tame jANakAra ho, to yajJonuM phaLa kaho. kAlikAcArye kahyuM ke jo tuM dharma pUche ja che to sAMbhaLa. potAne je apriya hoya te bIjA pratye na AcaravuM." are mahArAja ! huM tamane yajJanuM phaLa pUchuM chuM mAre tamArA upadezanI jarUra nathI eTale AcArye kahyuM ke "hiMsAdi kAryo kalyANa karanArAM nathI paNa pApa baMdhAvanArA che." dubuddhivALA evA teNe yajJanA phaLano te ja prazna pharIthI AvezapUrvaka pUcho, chatAM AcArya sajjanatApUrvaka uttara Apyo ke "yajJanuM phaLa naraka che." krodhamAM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dhamadhamelA datte pUchyuM ke A vAtamAM pramANa zuM ? AcArye kahyuM ke AjathI sAtamA divase tuM caMDAlanI kuMbhImAM raMdhAIza. kopathI bhavAM caDAvI lAla AMkha karIne datte kahyuM ke A vAtamAM zuM pramANa ? AcArye kahyuM ke caMDAlanI kuMbhImAM raMdhAvA pUrve aNadhArI tArA mukhamAM viSTAno praveza thaze. AvA prakAranA sAcA uttarathI krodhita thayelA datte sevakone AjJA karI ke A durbuddhika AcAryane pakaDI lo, dattanI AjJA thatAM ja sevakoe AcAryane pakaDI keda karyA. aDhAra pApasthAnaka have pApakarmI evA dattathI kaMTALIne sAmaMtoe pahelAMnA rAjAne bolAvI tene rAjya arpaNa karavAno nirNaya karyo. have sAmaMto mane kADhI mukaze evI zaMkAthI datta, siMhanI garjanAthI trAsa pAmelo hAthI jema jhADImAM saMtAI jAya tema gharamAM ja chupAI gayo. gharamAM rahevAthI sAtamo divasa kayo ? teno khyAla na rahevAthI sAtamA divase ja rAjamArgo upara cokIpahero goThavIne bahAra nIkaLyo. tyAM ja te rAjamArga upara eka mALI phUlono karaMDIyo laIne Avato hato, tene utAvaLe jhADo lAgavAthI rastAmAM ja viSTA karI ane tene karaMDIyAnA phulothI DhAMkI dIdhI. "sAtamA divase duSTa evA te munine haNIza.'' AvA halakA vicAro karato karato ghoDesavAro sAthe ghoDA upara jatAM ghoDAnI kharIthI uchaLelI viSTA te dattanA mukhamAM paDI. "vratadhArI saMyamI muninI vANI kadApi asatya hotI nathI." ema jANI manamAM vilakho thayelo te ghara tarapha pAcho pharyo. tyAre gharamAM praveza kare te pahelAM ja prajA lokoe tene bAMdhIne paDayo. prabhAta thatAM jema tejathI sUrya pragaTe tema pahelAMno rAjA pragaTa thayo. karaMDIyAmAMthI chUTelA sApanI jema krodhathI dhamadhamelA pahelAnA rAjAe narakanI kuMbhI samAna caMDAlonI kuMbhImAM te dattane nAkhyo. nIcethI agni saLagAvyo. agnithI tapelI te kuMbhImAM dattane ogALI ogALIne mArI nAkhyo. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajjhAya A pramANe datta rAjAno bhaya ane trAsa hovA chatAM paNa tenA Agrahane vaza na thatAM satyavratanuM rakSaNa karavAnI pratijJAvALA kAlikAcArya jema kadApi jAThuM na bolyA, tema satyavratanI pratijJAvALAe rAjAnA bhayAdi kAraNoe paNa jUThuM na bolavuM joIe. yogazAstramAM kahyuM che ke - bruyAd bhiyoparodhAdvA nAsatyaM kAlikAryavat / yastu brute sa narakaM prayAti vasurAjavat / / 19 dvitIya prakAza zloka-60 || 3 || Asana dharata AkAza, vasu gRpa huo suprakAza | Aja ho juThe re, sura rUThe ghAlyo rasAtale jI || 4 || zabdArtha - Asana - besavA mATenuM Asana, dharata-AkAza AkAzamAM nirAdhAra addhara rahevuM, vasurRpa - vasu nAmano rAjA, huo - thayo, suprakAza - sArI rIte prasiddha, jUThe re - jUThuM bolavAthI, sura rUThe - deva kopAyamAna thayo, ghAlyo nAkhyo, rasAtale - pRthvItala upara, bhoMya upara. || 4 || nIce gAthArtha - pRthvI upara sArI rIte prasiddha evo vasu nAmano rAjA hato, ke jenuM Asana satya bolavAnA prabhAvathI AkAzamAM addhara rahetuM hatuM, paraMtu jUThThuM bolavAthI deva kopAyamAna thayo ane Asana uparathI bhoMya upara te rAjAne pachADyo II 4 || vivecana - A duniyA upara "vasu" nAmano eka rAjA thayo. jenuM Asana addhara AkAzamAM satyanA prabhAvathI rahetuM hatuM. tenuM satya bolavAnuM ane satya jIvavAnuM je vrata hatuM. tenAthI devo tenA upara atyaMta prasanna hatA. paraMtu eka vakhata potAnA guru putranA mohathI saMkaTaprasaMge kaMIka jUThuM bolyA. tethI Asanane addhara Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. aDhAra pApasthAnaka pakaDI cAlanArA devo roSAyamAna thayA ane je tamArA satyanA prabhAvathI AkarSAIne ame tamAruM Asana addhara rAkhIe chIe e ja tame AvuM jUThuM bolo cho? tamAruM vrata-niyama kyAM rahyA ? ema kahIne devo ghaNA gusse thayA ane addhara cAlatuM tenuM Asana dharatI upara thaI gayuM. addhara AkAzamAM Asana upara besanAra te rAjA vratabhaMganA kAraNe pRthvItala upara cAlanArA banI gayA. tenI saMkSepamAM kathA A pramANe che "vasu" nAmano A mahArAjA eka vakhata bhUtakALamAM bahu ja "satyavAdI" tarIke prasiddha hato. tene potAnI sAthe bhaNanArAsahAdhyAyI evA be paramamitra hatA. (1) nArada, ane (2) potAnA guruno putra parvata. A traNe eka ja gurunI pAse eka ja vargamAM sAthe bhaNatA hatA. dhIme dhIme moTA thatAM "vasu" e rAjA banyo. guruputra "parvata" tApasInA Azramano kulapati banyo. te bAla tApasIne pitAnI jema bhaNAvato hato. te ja kAle "nArada" tene maLavA mATe tyAM AvyA. guruputra parvata bhaNAvato hato temAM "mana zabda Avyo. teNe mana no artha bakaro karyo ane vidyArthIone kahyuM ke yajJakuMDamAM homa karatI vakhate mA-bakarAne mArIne teno homa-havana karavo. tema karavAthI svarga rAjya AdinI saMpatti maLe che. A sAMbhaLIne vidyArthIomAM khaLabhaLATa thayo, mAMhomAMhe jovA lAgyA. AkuLa-vyAkuLa thayA. Avo hiMsAmaya artha darekanA manamAM beTho nahIM. pAse beThelA catura nArada samajI gayA. temaNe kahyuM ke ahIM mana-zabdano artha jemAMthI pharI anAja uge nahIM tevuM dhAnya arthAt photarAM vinAnI jAnI DAMgara, nirbIja dhAnya, evo artha karavAno che ane ApaNane bhaNAvatI veLAe gurujIe paNa A ja artha samajAvelo che ane te barAbara yAda che. nArade pharIthI paNa kahyuM ke Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajhAya 21 he parvata ! tArI bhUla che. sudhArI le. parvatane nAradanI vAta svIkAravAmAM ane potAnI bhUla svIkAravAmAM apamAna lAgyuM. tethI banne vacce vivAda thayo. nArade kahyuM ke cAlo, ApaNe vasurAjA pAse jaIe. te ApaNA sahAdhyAyI che. teoe ApaNI sAthe ja guru pAse adhyayana karyuM che. te je kahe te pramANe kabUla rAkhavuM. A bAbatamAM banne sahamata thayA. teoe paraspara eka zarata karI ke jenuM khoTuM paDe tenI jIbha kApI nAkhavI. parvata ghare gayo, potAnI mAtAne vAta karI, tenI mAtAe kahyuM ke he putra ! te A zuM karyuM ? moTI bhUla karI. tArA pitA bhaNAvatA hatA tyAre meM paNa sAMbhaLyuM che ke "mana" no artha jAnI DAMgara karavo paNa bakaro artha na karavo. have tAruM zuM thaze ? tArI jIbha kapAze ! putra uparanA premathI mAtA (gurupatnI) vasurAjA pAse gayAM. je gurujI pAse nArada ane parvatanI sAthe vasurAjA bhaNato hato te ja gurujInAM A patnI hatAM. eTale gurujI uparanA bahumAnane lIdhe gurupatnI upara paNa ghaNuM ja mAna ane lAgaNI rAjAne hatI. gurupatnIe vasurAjAne parvata ane nAradanA vivAdanI vAta karI. ane ajano artha jAnI DAMgara na karatAM bakaro artha karavA mATe dabANa karyu. vasurAjA gurumAtA pratyenA premathI jUThuM bolavA taiyAra thayo. trIjA divase nArada ane parvata A banne vasurAjA pAse AvyA. potapotAnI vAta rajA karIne satyavAta kahevA vinaMtI karI. vasurAjA gupatnI uparanA bahumAnathI jUThuM bolavA taiyAra thayA ane parvatano pakSa svIkArIne ajano artha bakaro thAya, gurujI bakaro ja artha samajAvatA hatA ema kahyuM. A mRSAvAdathI devo kopAyamAna thayA, siMhAsana uparathI rAjAne bhUmi upara paTakyo ane lohI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 vamato karyo. je rAjA satyavAdI tarIke prasiddha hato te ja rAjA mRSAvAdI tarIke jAhera thayo. parvata paNa tyAMthI bhAgI gayo. vasurAjA mRSAvAdathI rAjyabhraSTa ane mAnabhraSTa banyo. yudhiSThira rAjAnuM paNa naro vA jjaro vA'' mizravacana bolavAthI addhara cAlatuM Asana nIce thaI gayAnuM vidhAna loka vyavahAramAM jANItuM che. AvA prakAranAM aneka udAharaNo che ke satyano prabhAva gumAvI besanArA rAjAo bhoMyabhegA thayA hoya mATe uttama AtmAoe satyavacana (sAcuM bolavAno niyama) ane satya jIvana jIvavAno niyama jarA paNa choDavo joIe nahIM. // 4 // je satyavrata dhare citta, hoya jagamAMhiM pavitta / Aja ho tehane re, navi bhaya sura vyaMtara yakSathIjI ||5|| zabdArtha sAcuM bolavAnuM ane satyajIvana jIvavAnuM, jagamAMhiM - jagatanI aMdara, pavitta - pavitra, tehane tene, natibhaya - bhaya thato nathI, sura vyaMtara yakSathIjI - devothI dAnavothI ane yakSa yakSiNIothI. // 5 // satyavata - aDhAra pApasthAnaka " gAthArtha - je je AtmAo potAnA cittamAM '"satyapaNAnuM' A vrata dhAraNa kare che. te te AtmAo A jagatamAM atyaMta pavitra che. tevA AtmAne devo-dAnavo ane yakSa-yakSiNIothI paNa bhaya thato nathI. // 5 // - vivecana "sadA satya bolavuM" tathA "sadA satyajIvana jIvavuM" AvuM vrata je je AtmAo cittamAM dhAraNa kare che. jarA paNa goTALo karatA nathI. manamAM satyAsatyanI mizratA karatA nathI. mRSAvAdano pUrNapaNe nAkhuzIbhAvapUrvaka tyAga kare che. te tarapha jenuM mana alpa paNa lalacAtuM nathI. AvA mahAtmA purUSo ja A jagatamAM - Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakanI sajhAya 23 pavitra che. dhanya che. nikaTakAlamAM kalyANa prApta karanArA che Ama jANavuM. tathA satyavratamAM ja cAlanArA AvA mahAtmA puruSone devo (eTale vaimAnika-jyotiSI devo), vyaMtara (eTale vyaMtara-vANa vyaMtara devo) ane yakSo (bhavanapati deva-devIo eTale ke yakSa-yakSiNIo) ema cAre nikAyanA koIpaNa devothI bhaya hoto nathI kAraNa ke potAnI vratamAM je sthiratA che te sthiratA ja AvA devono parAbhava karavAmAM samartha che. te mATe satyavratanA prabhAvathI AvA devo roSAyamAna thatAM nathI ane kadAca thAya to paNa satyavratIne te devothI bhaya thato nathI. jema ke paramAtmA mahAvIra prabhune surapANi yakSano bhaya hato nahIM. pArzvanAtha prabhune meghamAlIno bhaya hato nahIM, ane vidyAsAdhaka ghaNA puruSone chellI rAtriomAM vetAla Adi tuccha devonA upadravothI bhaya hoto nathI. athavA AvA satyavratIne devo-dAnavo ane yakSa-yakSiNIothI bhaya thato nathI. devo-dAnavo ane yakSo ja tenA vratanI sthiratA joIne guNanA prabhAvathI ja hata-prahata thayA chatA upasargo karavAnI icchA ja choDI de che. tethI bhayo AvatA ja nathI. mATe satyavratanA AgrahI banavuM joIe. | 5 | je navi bhAkhe alIka, bole ThAvuM ThIka ! Aja ho Teke re, suviveke sujasa te sukha vare jI ||6|| zabdArtha - navi bhAkhe - bole nahi, alIka - jUThuM, kAvuM - sthAne sthAne, ThIka - yogya ucita, Teka - niyama-Teva, suviveka - uttama vivekapUrvaka, sujasa - sAro caza, sukha vare - sukha prApta kare. || 6 || Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 gAthArtha - je je AtmAo jUThThuM bolatA nathI. yogya yogya sthAne ucita ja bole che. AvuM satya bolavAnuM vrata (niyama) je rAkhe che. teo uttama vivekapUrvaka jIvana jIvatA chatA sAro yaza ane Atmasukhane vare che. || 6 II aDhAra pApasthAnaka vivecana - "satyavratano" uttama prabhAva che. tenAthI jIvana dhanya bane che. nirbhaya bane che. loka-lokottara mArgamAM vizvasanIya bane che. karmonI nirjarA karAvanArUM ane baMdhanI alpatA karanAruM bane che. te mATe "satya" bolavAnuM ane satya jIvana jIvavAnuM mANase vrata pALavuM joIe. to ja te uttama kalyANa karanAra ane mokSasAdhaka bane che. je je mahAtmA puruSo alIkavacana (mithyAvacano) bolatA nathI ane sthAne sthAne (avasare avasare) ucita ane yathArtha vacana bole che. te mahAtmA puruSo AvA prakAranI TekathI (TevathI) vinA prayatne uttama vivekavALA ja thaI jAya che. vivekavALA banAvavA paDatA nathI paNa svayaM banI jAya che tathA duniyAnA lokomAM paNa teono "suyaza" sAro yaza svayaM prasare che ane satyavratamAM vartavApaNAno, tenA dvArA potAnA jIvanane dhanya banAvavApaNAno je AnaMda thAya che. te AnaMdanA sukhane varanArA bane che tenA kAraNe karmabaMdhanI alpatA ane nirjarAnI adhikatA thatAM kAlAntare mokSasukhane varanArA paNa bane che. tathA "sujasa" zabda vAparIne pUjya graMthakArazrIe potAnuM "yazovijayajI" evuM nAma paNa garbhitapaNe sUcavyuM che // 6 // A pramANe "mRSAvAda" nAmanuM je bI pApasthAnaka che tenI sajjhAya samApta thaI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajhAya adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajhAya corI vyasana nivArIye, pApasthAnaka ho trIjuM kazuM ghora ke ihabhave parabhave duHkha ghaNAM, eha vyasane to pAme jaga cora ko. corI vyasana nivArIye | 1 | zabdArtha - corI vyasana - corI karavAnuM vyasana-Teva, nivArIye - rokIe, ghora * bhayaMkara, Ihabhave - A bhavamAM, parabhave - AvatA bhavamAM, eha vyasane - A vyasanathI, jaga - jagatamAM, cora - corI karanAra jIva. || 1 | gAthArtha "bIjAnA dhananI corI karavAnuM trIjuM pApAnaka sevavAnuM vyasana jIvanamAMthI dUra karavuM joIe, A vyasana atizaya bhayaMkara che. corI karanAro corapuruSa A jagatamAM A corInA vyasanathI A bhavamAM ane parabhavamAM ghaNAM ghaNAM du:kha pAme che zill vivecana - corI eTale anyanI mAlikInI koIpaNa vastu, tene pUchayA vinA, tenI saMmati vinA levI. A eka moTo doSa che. A doSanI Teva paDyA pachI te jIva te doSamAM ja AgaLa vadhe che ane mahAcora bane che. A corIno doSa evo sahaja thaI jAya che ke tene bhaya raheto nathI. nirbhaya banIne corI karavAmAM ja potAnA jIvananI saphaLatA mAne che. jema bIDI pIvAnuM vyasana, dArU pIvAnuM vyasana, jugAra ramavAnuM vyasana A jIvamAM ekavAra pravezyA pachI kADhavuM to muzkela che ja, paraMtu dina-pratidina vadhatuM ja jAya che. tethI A saghaLAM vyasano ghora che. bhayaMkara che. jIvane nIce ja utAranArAM che. tema corInuM vyasana paNa atizaya bhayaMkara che. A corInA vyasanathI ja apayaza, avizvAsa, manaduHkha, arthahAni, dayanIya dazA, tADana-mAraNa ane kArAvAsa, AvA prakAranAM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ghaNAM ghaNAM du:kho jIva A bhavamAM ja pAme che ane bhavAntaramAM naraka-nigodanA bhavo pAmIne IndriyahAni, caitanyahAni, zArIrika pArAvAra duHkha, paramAdhAmI devo dvArA tADana-mAraNa AdinAM anaMtaanaMta duHkhone A jIva A vyasanathI pAme che. mATe he jIva ! corInuM vyasana tyajavA jevuM che // 1 // cora te prAye daridrI hue, corIthI ho dhana na Thahare neTa ke corano koI dhaNI nahIM, prAye bhUkhyuM ho rahe coranuM peTa ke corI vyasana nivArIe // 2 // zabdArtha - cora te ghaNuM karIne, daridrI hue - nahI-sthira rahe nahI, neTa nakkI, satya svAmI-mAlIka, bhUkhyuM - khAdhA vinAnuM. // 2 // - aDhAra pApasthAnaka je corI kare che te puruSa, prAye - nirdhana ja hoya che. na Thahare 1 There sadAkAla, ghaNI . - gAthArtha - je cora hoya che te ghaNuM karIne daridrI hoya che. corInI prakriyAthI maLeluM dhana lAMbo TAIma TakatuM nathI. corano koI mAlika hoto nathI. ghaNuM karIne coranuM peTa nakkI bhUkhyuM ja rahe che. II 2 II - vivecana - jene potAnA jIvanamAM corInuM vyasana ja paDI gayuM che te vAstavika dhaMdhe (sAcA dhaMdhe) lAgato nathI, nokarI vigere suyogya AjIvikAnA vyavahAra karato nathI. kAyamI Avaka karato nathI. tenI buddhi pArakAnuM dhana chInavI levAmAM ja doDatI hoya che. teno lAga kayAreka maLe kyAreka na paNa maLe tathA vaLI kadAca corI karIne keTaluMka dhana lAve to paNa corI karanArA bhAgIdAro aMdaroaMdara laDI paDe, jethI te dhana koInA bhAge bahu na Ave. Ama corI karanAro puruSa sadA daridrI ja rahe che. nirdhana ja rahe che. bhikhArI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajhAya dazAmAM ja rahe che. araNyamAM bhaTakatAM ja rahevAnuM bane che. caDDI ane banIyanadhArI thaIne rakhaDatA rahevAnuM ja thAya che. makAna vinAnA, parivAra vinAnA, dhana vinAnA, ane duniyAdArInA ucita jIvana vinAnA A jIvo sadA rakhaDatA-bhaTakatA daridrI ja hoya che. "corIthI ho dhana na Thahare neTa" - corIthI lAveluM dhana neTa-nakkI kAyama TakatuM nathI. kAraNa ke jAgArAdinAM vyasanothI, IndriyonA mojazokhanAM vyasanothI ane parasparanI laDhavAnI vRttiothI te dhana ghaNuM kharuM cAlyuM ja jAya che. ThaheratuM nathI ane kadAca Thahare to paNa ghaNo kALa ThaheratuM nathI. corano koI dhaNI nahIM" jenI corI karavAnI ja vRtti hoya che. tene potAnA dhaMdhAmAM koI kyAMya nokarIe besADatuM nathI. kadAca besADe to lAMbo TAIma rAkhatuM nathI. eTale ke AvA corano zeTha thavA koI taiyAra thato nathI. tethI koI mAlika thato nathI. svacchaMdapaNe A jIva jaMgalomAM ja bhaTakto ja rahe che ane tenA kAraNe coranuM peTa sadA bhUkhyuM ja rahe che. khAvAnuM ThekANuM nahIM, pIvAnuM ThekANuM nahIM. rahevAnuM ThekANuM nahIM, kapaDAM-lattAnuM ThekANuM nahIM AvuM duHkhI duHkhI jIvana coranuM hoya che. samAjamAM AvavAnuM nahIM, koI jAtanI pratiSThA nahIM, koI kanyA Ape nahIM, Ape to lAMbo TAIma Take nahIM AvAM AvAM aneka aneka duHkho A bhavamAM corInA vyasanavALA jIvane hoya che !ArA jima jalamAMhe nAkhIo, tale Ave to jalane ayagola kI cora kaThora karama karI, jAye narake ho tima nipaTa niTola kA corI vyasana nivArIe | 3 || zabdArtha - jalamAMhe - pANImAM, nAkhIo - nAkhelo, tale Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 Ave - taLIye bese, jalane - pANInA, ayagola - loDhAno goLo, kaThora karama karI bhayaMkara karmo karIne, jAye narake narakamAM jAya che, nipaTa - nirvastra, nirlajja, niTola - naThora, anucita kAma karanAro. // 3 // * aDhAra pApasthAnaka gAthArtha - jema pANImAM nAMkhelo loDhAno goLo pANInA taLIye besI jAya che. tema nirlajja ane naThora evo te corI karanAro jIva kaThora (bhayaMkara) karmo karIne nakkI avazya narake ja jAya che. II 3 || vivecana - loDhAno goLo" je nakkara che. vajanadAra che tene nadI-taLAva ke samudranA pANInI sapATI upara nAkho to paNa te sapATI upara na rahetA avazya pANInA taLIye ja jAya che. ane taLIye jaIne ja bese che tevI rIte corI karanAro cora puruSa paNa corI karavAnAM bhayaMkara karmo dvArA "bhAre karmI" thayo chato avazya nIce ja jAya che arthAt naraka-nigodamAM ja jAya che tenI kadApi urdhvagati thatI nathI paNa adhogati ja thAya che. AvA prakAranI corI karanAro A jIva nirvastra arthAt nirlajja hoya che. tathA pApakarma karavAmAM naThora-kaThaNa kALajAvALo hoya che. mATe he jIva ! corI karavAnuM A vyasana tyajavA jevuM che tenI Teva sArI nathI. jagatamAM paNa avizvAsanuM ja kAraNa bane che. apayaza ane niMdAnI ja vRddhi karanArUM A vyasana che || 3 || nAThuM-paDyuM-valI visaryuM,-rahyuM-rAkhyuM-ho thApaNa karyuM jeha ke tRNa-tusa mAtra na lIjIe, aNadIdhuM ho kihAM koInuM teha ke|| corI vyasana nivArIe // 4 // zabdArtha - nADuM - nAzI gayeluM, bhAgI gayeluM, athavA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajjhAya khovAI gayeluM, paDyuM rastAmAM paDI gayeluM, visaryuM - bhUlI javAyeluM, rahyuM - ApaNe ghare rahI gayeluM, rAkhyuM - ApaNe ghera thApaNarUpe koIe rAkheluM - mukeluM, thApaNa karyuM jeha . je dhana thApaNarUpe karyuM hoya, tRNatusamAtra ghAsanA taNakhalA jeTaluM paNa, aNadIdhuM - na ApeluM, kihAM kyAMya paNa. | 4 || - gAthArtha - bhAgI gayeluM, khovAI gayeluM, paDI gayeluM, visarI gayeluM, rahI gayeluM, rAkhI mukeluM je koI dhana (thApaNa) hoya, te dhana ghAsanA taNakhalA jeTaluM paNa mAlike ApyA vinA kyAMya paNa koInuM paNa levuM nahIM. || 4 || 29 vivecana - nIce jaNAvelA prakAromAMnI koI paNa jAtanI, koInI paNa, kyAMya paNa thApaNa maLI hoya to mAlikanI sammati vinA levI nahIM. (1) nAThuM-koI kheDuta potAnA pazuone (gAya-bheMsa-bakarAM ke gheTAM ItyAdi) caravA mATe laI gayo ane khetaromAM chUTAM mUkyAM, temAMthI koI pazu nAsIne-bhAgIne bIjA ToLAmAM AvI gayuM. to bIjA ToLAnA mAlike prathama ToLAnA mAlikanI saMmati vinA rAkhI levuM joIe nahIM, anyathA corIno doSa lAge, evI ja rIte koInA gharamAMthI corI Adi koI gunho karIne nAzelA-bhAgelA mANasane bIjAe saMgharavo nahIM. jo te tene rAkhe to tenA upara AvA doSano Aropa Ave. A vAta sacetana AzrayI karI. athavA koInuM khovAI gayeluM, pAkITa-paisA Adi dhana rastAmAMthI jaDe to paNa mAlike ApyA vinA levuM nahIM. kAraNa ke ema karavAthI paNa adattano doSa lAge. A acetana AzrayI samajAvyuM. ghaNIvAra koInuM khovAI gayeluM dhana-pAkITa-paisA alaMkAra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 aDhAra pApasthAnaka Adi koI paNa vastu jo ApaNane rastAmAMthI jatAM-AvatAM jaDe to mAlika maLaze tyAre tene ApI daIzuM, nahIM maLe to derAsaramAM mukI daIzuM, koI garIbane ApI daIzuM AvA AvA vicArothI A jIva laI le che. te paNa ucita mArga nathI kAraNa ke koInI khovAyelI vastune hAtha aDADIe ane laIe te ja vakhate teno mAlika Ave to athavA loko dekhe to aMdaranI buddhi sArI hatI te dekhADI zakAtI nathI ane vastu lIdhI che te mAlika athavA loko dekhe che jethI corIno doSAropaNa Ave che tathA mAlike khovAyelI vastunI sarakArI daphatare khabara ApI hoya ane zodhatAM zodhatAM te vastu ApaNA ghare nIkaLe tyAre mArI AvI sArI buddhi hatI te dekhADI zakAtI nathI paNa vastu gharethI nIkaLavAnA kAraNe gunho lAgu paDe che. tethI vadhAre sajA ane dharmanI niMdAno bhaya rahelo che mATe koInI khovAyelI vastune paNa hAtha aDADavo nahIM. (2) paDyuM- evI ja rIte koInuM paNa dhana rastAmAM paDI gayuM hoya ane te paDeluM maLe to paNa te svAmI adatta hovAthI levuM ucita nathI koInuM paDI gayuM che ema samajIne ApaNe laIe, to paNa vastu ApaNA pAse nIkaLavAthI corInA doSano, corAyelA mAlane levAnA doSano Aropa ApaNA upara AvavAno bhaya che. (3) visaryuM. koI mANasa kyAMka beTho hoya ane tyAM te potAnI vastu mukIne cAlyo gayo, vastu bhUlI gayo, tene te vastu tyAM rahI gaI che evuM yAda na rahyuM. te vastu ApaNe laIe to paNa svAmI adattano doSa lAge ane vastu ApaNe ghare nIkaLavAthI ApaNA upara corIno Aropa AvI zake che. (4) rahyuM- ApaNe ghare koInI koI vastu rahI gaI ane tene laIe to te paNa svAmI adatta hovAthI doSanuM kAraNa che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajajhAya 31 (5) sakhyuM- koIe vyAja khAvA mATe athavA sAcavavA mATe dhana-alaMkArAdi ApaNe ghera thApaNarUpe rAkhyA, tene pacAvI pADIe to te paNa vizvAsaghAtarUpa hovAthI aneka doSonuM kAraNa che yogazAstranA trIjA prakAzamAM A ja bhAvArthane sucavato zloka A pramANe che patitaM vismRtiM naSTaM, sthitaM sthApitamAhitam / adattaM nAdadIta svaM, parakIyaM kvacitsudhIH / / A rIte aneka prakAre prApta thatuM paradhana ke pArakI vastu tRNasu (ghAsanA taNakhalA jeTaluM) paNa levuM nahIM | 4 || dUre anartha sakala Tale, mIle vAhalA ho saghale jasa thAya ke sura sukhanAM hue bheMTaNAM, vrata trIje ho Ave jasa dAya ke corI vyasana nivArIe | 5 | zabdArtha - dUre - dUra, anArthasakala * saghaLI mUzkelIo, Tale - TalI jAya-cAlI jAya, mIle vAhalA - iSTa vastunI prApti thAya, saghale jaza thAya - sarvatra jasa thAya-caza vyApe, surasukhanAM - devatAI sukhonAM, hue bheTamAM - prApti thAya, jasa dAya - jene vahAluM lAge tene. | 5 | gAthArtha - jene trIjuM vrata dAya Ave (gamI jAya) tene saghaLI muzkelIo dUra cAlI jAya, iSTa vastunI prApti thAya, sarvatra jaza phelAya, ane aMte daivika sukhonI bheTa prApta thAya IIull - vivecana - "vrata trIjAM ho Ave jasa dAya" je je AtmAone paranI mAlikInI vastu teNe ApyA vinA levI nahI. AvA prakAranuM adattAdAna viramaNa vrata nAmanuM A trIjuM vrata gamI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jAya che. haiyAthI svIkArI le che. tRNatRsa jeTaluM paNa paradhana manavacana-kAyAthI khapatuM nathI. svIkAravuM ja nathI tevA prakAranA trIjA vratadhArIone vratanA prabhAvathI aDhAra pApasthAnaka (1) saghaLA anartho (muzkelIo) dUra TaLe che koI paNa jAtanI Apattio rahetI nathI. Apattio AvatI nathI. (2) vahAlA padArtho ane vahAlA mANaso maLe che eTale ke managamatI iSTavastuono ApoApa saMyoga thAya che. mANaso paNa tevA ja maLe che ke je hRdayathI sajjana hoya, ApaNA upara hitakArI sneha-vahAla varasAve-kalyANanA raste joDe, sanmArge caDhavAmAM sahAya kare. (3) saghaLe jasa thAya-sAcA mArge cAlavAthI ane koInuM paNa adatta na levAthI sarva sthAne vinA mAgye yaza phelAya che. (4) kALAntare AvA prakAranA vratapAlana dvArA baMdhAyelA puNyano jyAre udaya thAya che tyAre surasukhanAM eTale ke devatAI sukhanAM bheTaNAM A jIvane prApta thAya che. daivika sukhonI prApti thAya che || 5 // tyajI corapaNuM cora to, hue devatA ho rohiNIo jema ke| eha vratathI sukha jasa lahe, vaLI prANI ho vahe puNyasyuM prema ke|| corI vyasana nivArIe / / 6 / / zabdArtha - tyajI - choDI daIne, corapaNuM - corI karavAnI Teva, cora to - je cora hoya che te cora paNa, hue devatA - deva (1) koI koI pustakomAM "tyajI corapaNuM cora te" Avo pATha che. teno artha A rIte karavo ke je cora hoya che te jo corapaNuM tyajI de, to te cora rohiNIyA coranI jema deva thAya che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajajhAya hoya che, rohiNIo jema - jema ke rohiNIyo cora, eha vratathIA vratanA prabhAvathI, sukha jasa lahe - sukha ane yaza prApta kare, vahe puNyasya prema - puNyanI sAthe prema prApta kare. I 6 II gAthArtha - je cora hoya che. te corapuruSa corIkaravApaNuM je choDI de to te corI choDavAnA puNya prabhAvathI deva thAya che jema ke rohiNIyo cora, mATe A vratapAlanathI jIva sukha ane yaza pAme che tathA puNyakarmanI sAthe prema bAMdhe che . 6 I vivecana - je je jIvo prathama jIvanamAM corI karatA hoya, AvA prakAranI kuTevothI jenuM jIvana corInA vyasanavALuM banyuM hoya kharAba raste caDhI gayA hoya. te cora jIvo paNa jyAre "corIpaNuM" eTale corI karavAnI mAnasika vRtti choDI de che. corI karavAnA pApathI rahita bane che. to tevA cora jIvo paNa (je pUrvakAlamAM corI karatA hatA, chatAM paNa jIvana sudharI javAthI) puNyAI vadhI javAthI kAlAntare vaimAnikAdika devalokanA devabhavane pAme che. khoTA raste gayelA mANasano jyAre khoTo rasto chUTI jAya che tyAre sAce raste AvatAM jarUra kalyANa thAya che. tema ahIM samajavuM. A bAbatamAM rohiNIyA coranuM udAharaNa jANavuM rohiNIyA coranA pitAe mRtyuzadhyAe hatA tyAre putrane eka zikhAmaNa khAsa ApelI ke game tevA saMjogo thAya to paNa bhagavAna mahAvIra prabhunI dezanA tAre sAMbhaLavI nahi. putre pitAnuM vacana svIkAryuM. pitA svargavAsa pAmyA. rohiNIyo cora potAnA corI karavAnA kAmamAM lAgyo. eka vakhata zreNIka rAjAne tyAM corI karavA gayo. rastAmAM jatAM jatAM bhagavAna jyAM dezanA Ape che te mArga Avyo. pitAnuM vacana yAda AvyuM. banne kAnamAM hAthanI AMgaLIo nAkhIne bhagavAnanuM vacana na Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ja saMbhaLAya tema cAlyo paNa AgaLa jatAM pagamAM joradAra moTo kAMTo vAgyo. have zuM karavuM? kAMTo kADhyA vinA AgaLa javAya tema paNa na hatuM ane AMgaLIo kADhI nAkhIne kAna khullA kare to bhagavAnanI vANI saMbhaLAI jAya te paNa pAlave tema na hatuM. tethI mUMjhAyo. Akhare kAMTAnI vedanA vadhAre hovAthI kAnamAMthI AMgaLIo kADhI. besIne banne hAthanI mahenatathI kAMTo kADhavAno prayatna karyo. banne kAnane paganI ghUMTaNa nIce dAbI rAkhyA to paNa anAyAse bhagavAnanI vANI nIce mujabanI kAne paDI gaI. aDhAra pApasthAnaka "devo sadA animeSanayaNI hoya che. manathI kArya karanArA hoya che. karamAya nahIM tevI phulanI mALAvALA hoya che ane sadA dharatIthI cAra AMgaLa adhdhara cAlanArA hoya che." zreNIka rAjAne tyAM corI karavA gayo paNa kaMI na maLavAthI pAchA pharatAM koTavALoe pakaDI lIdho. rAjyasabhAmAM hAjara karyo. corIno kaMI mAla na hovAthI zreNIkarAjAe choDI mUkyo paNa vizeSa tapAsa mATe abhayakumArane soMpyo. abhayakumAre eka rAjamahela jevA makAnamAM tene rAkhyo. devAMganAo jevI aneka dAsIo tyAM mukI. madirApAna karAvyuM. dAsIonA manamAM hatuM ke te sAcuM bolI jaze ke huM corI karavA ahIM Avelo. madirApAna karAvyA pachI dAsIoe kahyuM ke uTho, svAmInAtha ! A svargaloka che. ame devAMganAo chIe amArI sAthe daivika sukha bhogavo. kevAM puNya karyA haze tyAre tame ahIM janmyA cho. ityAdi, paraMtu madirApAnano nazo utaratAM rohiNIyA corane ekadama bhagavAnanI vANInuM smaraNa thayuM. devo to animeSanayaNI hoya che. dharatIthI cAra AMgala adhdhara cAle che ane A strIomAM to tevuM dekhAtuM nathI mATe jarUra A mAyAjALa che. kaMI javAba na Apyo. eTale abhayakumAre choDI mukyo paNa rohiNIyA coranA mananuM parivartana thayuM. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna nAmanA trIjA pApasthAnakanI sajhAya 3pa anicchAe bhagavAnanAM be vacanoe mArA prANa bacAvyA to samagra dezanA sAMbhaLuM to mAruM kalyANa ja thAya ema vicArI prabhu pAse gayo. dezanA sAMbhaLI samarpita bhAvavALo thaIne dikSIta thayo ane marIne deva thayo. A rIte A adattAdAnaviramaNavrata nAmanA vratapAlanathI A jIva sukhane pAme che, yazane pAme che ane puNyakarmane bAMdhanAra bane che. arthAt doSamukta thavAnA kAraNe te jIvanI caDhatI thAya che. AvA prakAranA doSono tyAga e ja AtmakalyANanuM parama kAraNa bane che. tathA "sukha jasa lahe" A padamAM jasa zabda lakhIne pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe potAnuM "yazovijayajI" AvuM nAma paNa garbhitapaNe sUcavyuM che | 6 | A pramANe "adattAdAna" nAmanuM je trIjuM pApasthAnaka che tenI sajhAya samApta thaI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 "maithuna" nAmanA cothA pApasthAnakanI sajjhAya pApasthAnaka cothuM varjie, durgati mUla abaMbha / jaga vi mUMjhyo che ehamAM, chAMDe teha acaMbha // 1 // pApasthAnaka cothuM varjIe. B zabdArtha - varSie - tajIe, durgati - naraka-nigodanuM, pradhAna kAraNa che, alaMbha - maithuna, jaga savi - AkhuM ya jagata, muMjhayA che - mohita thayo che. ehamAM - A maithuna krIDAmAM, chAMDe je jIvo maithunane choDe che, teha acaMbha - teja kharekhara Azcarya che. II 1 || * aDhAra pApasthAnaka gAthArtha - maithuna nAmanuM cothuM pApasthAnaka varjI devuM joIe, kAraNa ke A maithuna e ja durgatinuM pradhAna kAraNa che. A kriyAmAM AkhuM jagata mohAMdha baneluM che je jIvo choDe che te ja Azcarya che. // 1 // vivecana - "maithuna" e saMskRta bhASAno zabda che. mithuna eTale joDakuM-yugala, pati-patnI, te bannenI je sAMsArika kriyA che. tene maithuna kahevAya che. maithunasevana e cothuM pApasthAnaka che. tene varjavuM joIe. kAraNa ke eka to agaNita jIvonI hiMsAnuM kAraNa che ane bIjuM viSayavikAronI, vAsanAnI ane rAgAdidoSonI vRddhinuM kAraNa che. hiMsA ane vAsanAnI vRddhi jIvane naraka-nigoda AdirUpa durgatimAM laI janAra che. A rIte "vuItti mUrtta savaMma" abrahmacarya eTale ke maithunakrIDA te hiMsAtmaka hovAthI ane vikAro tathA vAsanAnI vRddhinuM kAraNa hovAthI durgatinuM mUla che. AkhuM jagata A pApamAM mUMjhAyeluM che eTale ke mohAndha baneluM che. saMsAramAM evo koI jIva nathI ke je yuvAvasthAmAM Avyo chato vikAra vinAno hoya. zAstramAM kahyuM che ke Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajjhAya aGgaM galitaM, muNDaM palitaM, dazanavihInaM jAtaM tuNDaM / vRddho yAti gRhItvA daNDaM tadapi na muJcatyAzApiNDam // 1 // zarIra gaLI jAya, mAthe dhoLA vALa Ave, mukha dAMto vinAnuM thAya, gharaDo thayelo te puruSa lAkaDI laIne cAle to paNa bhoganI AzAno piMDa A jIva choDato nathI. / / 1 || A kAraNe maithunamAM mohAndha baneluM AkhuM jagata che. je jIvo A maithunane choDIne, nirvikArI banIne, brahmacaryAdi guNamAM varte che. te ja kharekhara Azcarya che. sArAMza ke abrahmamAM-maithunamAM to saghaLI duniyA lapeTAyelI che paNa je loko A vikArone jItIne nirvikArI thaIne brahmacArIpaNe varte che te ja eka moTuM Azcarya che. // 1 // rUDuM lAge re e dhUre, pariNAme ati ati krUra | phala kiMpAkanI sArikhuM, varaje sajjana dUra // 2 // zabdArtha rUDu lAge - mIThuM lAge - sukhadAyI lAge sArUM lAge, e - A maithuna krIDA, ghUre - prAraMbhamAM, pariNAme - kAlAntare, ati ati krUra atizayathI atizaya bhayaMkara, phala kiMpAkanI - kiMpAkanA la, sarikhu - saddaza, varaje tyaje, sajjana dUra - sajjana puruSo dUrathI ja. | 2 || 37 - - - gAthArtha A maithuna krIDA prAraMbhamAM mIThI lAge paNa pariNAme atizaya atizaya bhayaMkara che. kipAkanA phala samAna che tethI sajjana puruSo tene dUrathI ja varSe che. || 2 || - vivecana - abrahmacaryamAM eTale maithunakrIDAmAM joDAtAM prAraMbhamAM sArUM lAge, mIThuM lAge, sukhadAyI lAge, paraMtu ghaNI jIvahiMsA hovAthI, ane rAganI-viSaya vAsanAnI vRddhi karanAra hovAthI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 aDhAra pApasthAnaka temAM aMjAyelo jIva vivekazunya banavAthI ghaNAM pApo bAMdhanAro bane che ane marIne naraka-nigodanA ghaNA bhavomAM rakhaDanAra bane che. A rIte kAlAntare atizaya ghaNuM bhayaMkara hovAthI A abrahmacarya kipAkanA phala sarakhuM che. jema kiMpAkanuM phala khAtI vakhate prAraMbhamAM mIThuM-madha jevuM lAge che paraMtu viSamaya hovAthI kAlAntare avazya mRtyu ja karAve che tema A abrahmacaryanuM sevana AtmAne avivekazUnya kare che tethI A AtmA ghaNAM pApakarmo karIne bhavabhramaNamAM rakhaDanAra bane che tethI uttama puruSo dUrathI ja A abrahmacaryane varjI de che te kriIDA karavA tarapha gamana karatA nathI jema sarpa mRtyudaMDa ApanAra hovAthI tene dekhIne jIva dUra bhAge che tema abrahmacarya bhavobhavamAM rakhaDAvanAra hovAthI sajjana puruSo tenAthI dUra rahe che. ra adhara vidyuma smita phulaDAM, kuca phala kaThIna vizAla ! rAmA dekhI na rAcIe, e viSavelI rasAla | 3 || zabdArtha - adhara - hoTha, vidvama - paravALAM, smita - hAsya, kulaDAM - puSpa, kuca - strInA zarIranA chAtInA be stana bhAga, kula kaThIna - kaThaNa phaLatulya, rAmA - strI, dekhI - joIne, na sacIe - na harakhAIe, e - A strI (puruSane AzrayI, ane strIne AzrayI puruSa), viSavelI - viSanI velaDI samAna, rasAla - rasathI bharelI. II 3 II gAthArtha - je strInA hoTha paravALA jevA lAlacoLa che je strInuM hAsya mukhamAMthI kulaDAM jharatA hoya tevuM che. je strInA stana bhAga kaThaNa ane vizALa phala hoya tevA che. AvI rUpALI strIne joIne he AtmA! kadApi rAyatuM nahIM rogAndha banavuM nahIM kAraNa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajhAya 39 ke A strInuM zarIra viSanA rasathI bharelI viSanI velaDI tulya che (te ja rIte strI jIvane puruSanuM zarIra viSavelI tulya che.) I 3 II vivecana - A gAthAmAM puruSano rAga ocho karAvavA ane puruSanuM mana vairAgya vAsita banAvavA strInA zarIranuM varNana kareluM che te ja rIte strInA jIvane puruSanuM zarIra joIne rAga thAya che tethI teno rAga ghaTADavA ane vairAgya pamADavA mATe puruSanA zarIranuM varNana paNa AvuM ja samajI levuM. sAmAnyathI yuvAvasthAmAM AvelI ane kAmadevanA jevA rUpa vAlI strInuM zarIra AvA prakAranuM hoya che ke jenA banne hoTha paravALAnA jevA atyaMta lAla che. jenuM mukha atyaMta hAsyayukta hovAnA kAraNe jANe temAMthI phulaDAM ja jharatAM hoya tevuM gamI jAya evuM che. chAtInA stanano bhAga jANe kaThaNa ane vizAla be moTAM phaLo hoya tevo che. AvA prakAranA rUpavAlI strIne dekhIne (strIne AzrayI rUpALA puruSane dekhIne) he jIva! na rAcIe, AnaMda na mAnIe, kAraNa ke mohanI vRddhino hetu hovAthI bhayaMkara kAlakUTa viSathI bharelI A viSavelaDI samAna che. ApaNA jIvane rAgAdha banAvI, vivekazUnya karI, ghaNAM kukarmo tathA anaMta mRtyu apAvanArI A strI che. ema jANavuM tethI he jIva ! dUrathI ja tyAjya che || 3 | prabala jvalita ayapUtalI, AliMgana bhaluM taMta ! naraka-duvAra nitaMbanI, jaghana sevana te duraMta / 4 / zabdArtha - prabala - tIvra, jvalita - saLagatI, ayapUtalI - loDhAnI pUtaLI, AliMgana - zArIrika saMbaMdha, bhaluM - sAruM, taMta - ane chevaTe ane zAstra, nakaduvAra - narakanuM ja dvAra, nitaMginI - bInA, jaghanasevana - gupta bhAganI sAtheno saMbhoga, te durata - te atizaya vadhAre bhayaMkara che. | 4 | Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 aDhAra pApasthAnaka gAthArtha - tIvra AgavALI (tapelI) loDhAnI putalInuM AliMgana karavuM te chevaTe ghaNuM sAruM, paNa narakanA dvAra khulya strInA zarIranuM sevana (strIne AzrayI puruSanA zarIranuM sevana) atizaya bhayaMkara che ema zAstramAM kahyuM che. / 4 I vivecana - AgathI tapelI loDhAnI pUtaLInuM AliMgana koI kare nahIM kAraNa ke dAjhI javAya, baLI javAya, mRtyu thaI jAya paraMtu strInA zarIranI sAthenA (strIne AzrayI puruSanA zarIranI sAthenA) AliMgananI sAthe jo tene sarakhAIe to tapelI pUtaLInuM AliMgana karavuM kharekhara chevaTe sAruM kAraNa ke te eka ja vAra bALe ane eka ja vAra mAre, jyAre A strInA zarIra sAthenuM AliMgana A jIvane rAgAdha banAvI, vivekazUnya banAvI aneka pApakarma karAvI, narakanigodamAM rakhaDAvI aneka prakAranAM duHkho ApIne anekavAra dajhADanAra ane anekavAra mAranAra bane che tethI te maithunasevana atizaya ghaNuM bhayaMkara che ema zAstromAM kahyuM che. te ja che dAvAnala guNavana taNo, kula-mazIkUrcaka eha ! rAjadhAnI moharAyanI, pAtaka-kAnana-meha | 5 || zabdArtha - dAvAnala - Agatulya, guNa-vanataNo - guNorUpI udhAnane (bALavAmAM), kula - potAnA kuLane (kalaMkita karavAmAM), mazIkurcaka- sAhInA kucaDAtulya, eha - A maithuna kriyA, rAjadhAnI - rAjyatulya, moharAyanI - moha rAjAnA, pAtaka - pAporUpI, kAnana - jaMgalane (navapallita rAkhavAmAM), meha - meghatulya che. II II gAthArtha - A strI sAtheno saMbhoga, guNorUpI vanane bALavAmAM dAvAnala tulya che. potAnA kuLane kalaMkita karavAmAM mazInA kucaDA samAna che. moharAjAnI rAjadhAnI tulya che, ane pAponA bagIcAne navapallavita rAkhavAmAM meghasamAna che. I 5 / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajhAya 41 vivecana - strInA zarIra sAthenI saMbhoga kriyA (tathA strIne AzrayI puruSanA zarIra sAthenA saMbhoganI kriyA) keTalI duHkhadAyI che. jIvanuM adhaHpatana karAvanArI che. A vAta judA judA cAra udAharaNothI graMthakAra samajAve che. (1) A AtmAmAM vinaya-viveka-tyAga ke vairAgya Adi je koI guNo AvyA hoya, te guNono je vikAsa thayo hoya, guNo phAlyAphulyA banyA hoya, tevA prakAranA guNonA vanane bALIne bhasma karanAra A saMbhogakriyA che. tethI dAvAnalatulya che. (2) potAnuM je uttamakuLa che, uMcu gotra che. uMcu mAnavaMtu ghara che. tene kalaMkita karavAmAM kALI sahIno kucaDo pheravavA tulya che. (3) rAga-Asakti-vikAro ane vAsanAo rUpI moharAjAne ramavA mATe, AnaMda mANavA mATe jANe potAnuM rAjya ja hoya, A maithunakriyA potAnI rAjadhAnI hoya tevI che. (4) hiMsA-juTha-corI Adi bIjAM aneka pAponA sevana rUpI araNyane, pApAcaraNa rUpI vanarAjIthI bharapUra lIluchama rAkhavA mATe megha (varasAda) tulya che. jema varasAdathI araNya lIluchama rahe che tema maithunakrIDAthI pApAcaraNo vadhatAM ja rahe che. lIlAMchama rahe che. || 5 prabhutAe hari sArikho, rUpe mayaNa avatAra | sItAe re rAvaNa yathA, chAMDavo para nara-nAra che 6 / daza zIra rajamAMhe (raNamAMhe) rolIyAM, rAvaNa vivaza akhaMbhA rAme nyAye re ApaNo, ropyo jaga jaya thaMbha | 7 | zabdArtha - prabhutAe - prabhutAmAM-prabhAvamAM, harisArikho - Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 iMdratulya, rUpe rUpamAM, macaNa avatAra jANe kAmadevano ja avatAra hoya tema, sItAe sItAmAM Asakta banelA, rAvaNa rAvaNa rAjA, yathA - jema, chAMDavo - tyajI devo joIe, paranaranAra - parapuruSane ane parastrIne. // 6 // - - * daza zIra - daza mastako, rajamAMhe - dhULamAM, rolIyAM - ALoTyAM-arthAt rajhaLyAM, rAvaNa rAvaNa rAjA, vivaza - paravaza, abaMbha - abrahmacarya, rAme - rAmacaMdrajIe, nyAya karavApUrvaka, ApaNo - potAno, ropyo - thApyo, jaga - jagatamAM, jayaraMbha vijayano staMbha. || 7 || nyAya - . - aDhAra pApasthAnaka gAthArtha prabhAvamAM iMdra samAna, ane rUpamAM kAmadevanA avatAra samAna evA rAvaNa rAjA sItAmAM Asakta banyA ane abrahmacaryane paravaza thayA. jenA kAraNe potAnAM daze mastako dhULamAM paDyAM (yuddhamAM chedAyAM) rAmacaMdrajIe yuddha karIne tene mRtyudaMDa ApavA dvArA nyAya calAvavA svarUpa potAno vijayastaMbha jagatamAM ropyo. mATe dareka jIvoe paranarane ane paranArIne choDI devI joIe. II 6-7 || vivecana A gAthAmAM rAvaNarAjA paranArImAM Asakta banyA to vinAzane pAmyA tenuM udAharaNa samajAve che. je rAvaNa rAjA prabhAvamAM Indratulya hatA, rUpALApaNAmAM kAmadevanA avatAra samAna hatA, chatAM sItAmAM (paranArImAM) Asakta banyA, abrahmacaryane (vyabhicArane) AdhIna thayA tethI karIne rAma ane rAvaNanuM yuddha thayuM. rAvaNarAjA marAyA, daze mastako chedAyAM ane dhULamAM paDyAM, (yuddhamAM daze mastako chedAyAM) kuTuMba badhuM haNAyuM, bahu rAkSasono vinAza thayo, laMkAnagarI baLI ane dezanI chinnabhinna dazA thaI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajhAya rAmacaMdrajIe paradArAnI icchA mAtra karanArane Avo mRtyudaMDa ApIne nyAya calAvyo. sajjanonuM rakSaNa karavuM ane durjanone daMDavA e ja rAjanIti che mATe pApa karanArAne sajA karIne potAnA vijayano staMbha jagatamAM prasthApita karyo. mATe te uttama puruSo ane sannArIo ! paranara ke paranArIno samAgama to karavo ja nahIM paNa tenI icchA mAtra paNa na karavI kAraNa ke A pApa ati bhayaMkara che 6-7 || pApa baMdhAe re atighaNAM, sukRta sakala kSaya jAya ! abrahmacArInuM ciMtavyuM, kadIya saphala navi thAya || 8 | zabdArtha - sukRta-karelAM satkAryo, kSaya jAya-nAza pAme liki gAthArtha - abrahAcaryamAM vartavAthI atizaya ghaNAM pApo baMdhAya. saghaLAM karelAM satkAryo ane (ane tajajanya puNya) kSaya pAme, tethI brahmacArIe je vicAryuM hoya te kyAreya paNa saphaLa bane nahIM I & I vivecana - abrahmacaryamAM (vyabhicArAdi durAcAramAM) Asakta banelA jIvo mohane vaza thayA chatAM vivekazUnya banavAthI atizaya ghaNAM pApakarmo kare che. pUrve bhUtakALamAM potAnAM karelAM saghaLAM satkAryo vinAzane pAme che. puNya khAlI thaI jAya che ane pApa bharAI jAya che jethI bhavAntaromAM duHkhI duHkhI thAya che. tathA AvA durAcArI jIve manamAM je kaMI vicAryuM hoya te kyAreya paNa saphaLa thatuM nathI. kAraNa ke pApono udaya manamAM goThavelAM kAryonuM sAphalya ApatuM nathI jema ke rAvaNe paranArInI icchA karI, paraMtu temAM saphaLatA maLI nahIM ane potAno ane kuTuMbano tathA potAnA rAjyano paNa nAza thayo mATe uttama AtmAoe paranaranuM ane paranArInuM varjana karavuM joIe || 8 || Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 maMtra le gi jasa vadhe, deva kare re sAnidha brahmacarya dhare je narA, te pAme navanidha || 9 || zabdArtha maMtra le yaza vadhe, sAnidha jagatamAM, jasavadhe nave nidhAna || 9 - || - aDhAra pApasthAnaka maMtra phalIbhUta thAya, jagi sAkSAtkAra, navanidha gAthArtha - je strI-puruSo brahmacaryaguNane dhAraNa kare che teono japelo maMtra phaLe che. jagatamAM yaza vadhe che, devo pratyakSa thAya che ane nave nidhio prApta thAya che. II 9 || - vivecana - je je AtmAo brahmacarya e ja AtmAnuM kalyANa karanAra che Ama samaje che ane tethI ja te vratano svIkAra kare che teonA brahmacaryanA guNanA pratApe jApa karelo maMtra phaLe che jema ke zrImatI satIe gaNelA navakAramaMtranA prabhAvathI je ghaDAmAM sAsue sarpa mukyo hato, te ja ghaDAmAMthI te strI phulanI mALA lAvI. subhadrA satIe navakAramaMtra gaNIne kAcA tAMtaNAe cAlaNI bAMdhIne kuvAmAMthI pANI kADhyuM. AvA aneka jIvone brahmacaryanA guNanA pratApe maMtrajApa phalyA che tenA ja kAraNe brahmacarya vrata pALanArAne yazaprAptinI jarA paNa icchA na hoya to paNa jagatamAM teno jaza vadhe che. loko te AtmAnI sarvatra prazaMsA ja kare che, brahmacarya guNanA pratApe deva-devIo paNa sAkSAtkAra thAya che ane pAtALamAM rahelI nave nidhio tene prApta thAya che. pUjya vIravijayajI ma.sA. bAravratanI pUjAmAM kahe che ke "e vrata jagamAM dIvo mere pyAre, e vrata jagamAM dIvo." || 9 || zeTha sudarzanane TalI, phUli siMhAsana hoya / guNa gAye gagane devatA, mahimA zIlano joya || 10 || Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajjhAya zabdArtha TalI 45 dUra thaI, zaili - phAMsI, gagane AkAzamAM || 10 || gAthArtha . brahmacaryaguNanA pratApe sudarzanazeThane zUlI dUra thaI gaI ane suMdara siMhAsana thayuM. AkAzamAM devo jemanA guNa gAya che. zIyaLano mahimA to tame juo || 10 || vivecana - sudarzana zeTha potAnA brahmacaryavratamAM sthira rahyA, to rANI dvArA karAyelA khoTA AkSeponA tophAnathI prerAyelA rAjAe zUlInI sajA karI, paNa vratanA prabhAvathI zailinuM siMhAsana thaI gayuM. tenI saMkSepamAM vArtA A pramANe che . aMgadezamAM caMpApurInagarImAM dadhivAhana nAme rAjA, ane temanAM abhayA nAme rANI hatAM, te ja gAmamAM atyaMta zIlavAna ane rUpavAna sudarzana zeTha ane tenAM manoramA nAme patnI paNa rahetAM hatAM, zeThane rAjAnA purohita sAthe gADha maitrI hatI. eka vakhata purohitanAM patnI kapilAe purohitane pUchyuM ke ghaNo kharo samaya tame bahAra kyAM vItAvo cho ? tenA uttaramAM purohite sudarzana zeThanI sAthe maitrInI vAta karI ane zeThanA zIlaguNanI ane rUpaguNanI prazaMsA karI. A sAMbhaLIne maMtrInI patnI kapilA, sudarzana zeTha upara kAmavihnala banI. upAya zodhavA lAgI. eka divasa rAjAno hukama thavAthI, purohitane bahAragAma javAnuM thayuM. avasara prApta thayo che ema samajIne kapilA zeThane ghare gaI ane kahyuM ke tamArA mitra atizaya bimAra thayA che ane tamane turata bolAve che. bhadrika svabhAvavALA zeTha turata ja mitra snehanA kAraNe kapilAnI sAthe tenA ghare gayA. dhIre dhIre kapilA te zeThane uMDA potAnA zayanakhaMDamAM laI gaI ane zeTha jevA aMdara AvyA eTale aMdarathI oraDo baMdha karI dIdho. sahazayananI ane bhoganI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 aDhAra pApasthAnaka mAgaNI karI. kAmavardhaka cenacALA karavA lAgI. A joIne zeTha badhI bAjI samajI gayA. paNa have baLa vAparavAmAM nukasAna che. ema samajIne kaLa vAparI. kapilAne kahyuM ke, te A kAma mATe mane lAvyo te ghaNI bhUla karI che kAraNa ke huM chuM puruSanA vezamAM, paNa napuMsaka chuM. tAruM dhAryuM kArya siddha nahIM thAya. A vAta jANIne kapilA ThaMDI paDI gaI. zeThane ghara bahAra kADhI mUkyA. zeTha potAne ghera AvyA ane manamAM pratijJA karI ke ekalA koI divasa koIne ghare na javuM. ekavAra gAma bahAra Indra mahotsava hato, saghaLuM gAma AnaMda mANavA AvyuM hatuM tyAM kapilAe sudarzana zeThane temanAM patnI manoramA tathA potAnA cha putro sAthe AnaMda karatA joyA, kapilAe potAnI sAthe rahelI dadhivAhana rAjAnI patnI abhayAne pUchayuM ke, A cha chokarAo ane tenI sAthe tenAM mAtA-pitA koNa che? rANI abhayAe kahyuM ke tane khabara nathI. A zeTha sudarzana che. tenAM patnI manoramA che ane teonAM 6 putro che. kapilA kahe che ke Ama bane nahIM. A bAbatamAM mane Azcarya thAya che. rANI (mUla vAtanI ajANa hatI eTale) kahe che. temAM Azcarya zuM che svAdhInapativALI pativratA strI hoya, tene aneka bALako thAya ! temAM Azcarya zuM ? kapilAe kahyuM ke sudarzana zeThane to puruSano veSa ja che. paNa hakIkatathI te napuMsaka che to A che bALako thayAM kevI rIte ? rANI abhayAe kahyuM ke te kevI rIte jANyuM ke A napuMsaka che ! tyAre kapilAe pote AcarelI badhI ja hakIkata kahI ane kahyuM ke meM tenI sAthe bhoga bhogavavA mahenata karI paNa teNe kahyuM ke huM "napuMsaka eTale mArI badhI mahenata niSphaLa gaI. rANI abhayAe kahyuM ke kapilA ! tame chetarAyA. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajajhAya 47 zIlavAna hovAthI parastrI mATe ja te napuMsaka che. bAkI vAstavika to te puruSa ja che. kapilAne kheda thayo, hRdayamAM ISya janmI, rANI abhayAne kahyuM ke huM to chetarAI paNa tamArI vAta to sAcI hoya to tame to buddhizALI cho. ekavAra prayatna ajamAvo ane A zeTha sAthe bhoga bhogavo. to ja tame sAcAM abhayA. abhayAe kahyuM ke he kapilA ! huM rAgathI jeno hAtha pakaDuM te pANI-pANI thAya. patthara paNa ogaLI jAya. to A sudarzana to zuM hisAbamAM ? kapilAe kahyuM ke he abhayA rANI ! abhimAna na karo. bolavuM saheluM che, karavuM ghaNuM agharuM che. jo tame sAcAM ho to sudarzana zeTha sAthe eka vAra ratikrIDA karo, to ja sAcAM. rANI abhayAe garvamAM ja pratijJA karI ke huM sudarzana zeThane phasAvIza ja, ane tenI sAthe ratikrIDA karIza ja. mahotsava pUro thatAM ja sau potapotAne ghera gayAM. abhayAe potAnI pratijJAnI vAta potAnI dhAvamAtA "paMDitA" ne kahI. paMDitAe kahyuM ke te A khoTI pratijJA karI. sudarzana zeTha acalita zIla saMpanna che. te phasAse nahi. A kArya azakya che, abhayAe kahyuM ke ekavAra tuM game te upAye te zeThane ahIM lAva, pachI huM saMbhALI laIza. ekavakhata dadhivAhana rAjAnuM pharamAna bahAra paDyuM ke A divase kaumudI mahotsava ujavavAno che. tethI dareke gAma bahAra udyAnamAM AvavuM. te divase parvano divasa hovAthI sudarzana zeThe gAmamAM koI eka zUnya gharamAM kAyotsarga rahevAnI rAjA pAse rajA mAgI. rAjAe zeTha dhArmika puruSa che ema samajIne rajA ApI. A bAjA paMDitA nAmanI dhAvamAtAne A vAtanI khabara paDI. eTale abhayAraNIne kahyuM ke sudarzana zeTha gAmamAM ja pauSadhavrata laI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 aDhAra pApasthAnaka kAyotsargamAM rahevAnA che. tene upADI lAvavAnI A taka sArI che. tame kaumudI mahotsava mANavA nagara bahAra jatAM nahIM. abhayA rANIe tema karyuM. rAjA bhadrikabhAvavALo hovAthI teNIne aMtaHpuramAM ja rahevAnI chuTa ApI. pote kaumudI mahotsava mANavA nagara bahAra gayo. A bAjA paMDitAe potAnI kAmagIrI ajamAvI. ghaNI mUrtio kapaDAthI DhAMkIne rAjamahelamAM lAvavAnI che ema kahIne mUrtionI sAthe sudarzana zeThane paNa kapaDAthI DhAMkelI hAlatamAM rAjasevako dvArA rAjamahelamAM lAvyA. sudarzana zeTha kAyotsargamAM ane maunadhArI hovAthI rAjasevakone khabara na paDI ke A jIvaMta vyakti che ke koI mUrti che ? sudarzana zeThane rAjamahelamAM rANIvAsamAM lAvyA pachI paMDitA khasI gaI. abhayAe rUmanA daravAjA aMdarathI baMdha karyA. prathama kAmabhoga mATe sudarzana zeThane vinaMtI karI. pachI samajAvavA prayatna karyo. pachI aMgasparza karyo. pachI kAmottejaka ceSTA karI. paNa sudarzana zeThanA eke romamAM kAmavikAra thayo nahIM. merUnI jema nizcala ane nirvikAra rahyA. rANI abhayAe ghaNI kuTilatA AdaravA mAMDI. bibhatsa aMgasparza ane AliMgana karyuM paNa zeTha sthira ane nirvikArI ja rahyA. zeThe manamAM pratijJA karI ke "A upasarga TaLe nahIM, tyAM sudhI kAyotsarga ja ho ane kAyotsarga na pALI zakAya to anazana ho." rANI abhayA AkhI rAta kuceSTA karavA dvArA upasarga karatI rahI. chevaTe prabhAta thavA AvyuM tyAre thAkI, gabharANI, ane zeTha upara kalaMka mukavAno nizcaya karIne potAnA ja hAthe potAnA zarIre nanakSata Adi baLAtkAranI nizAnIo karI. bumAbuma kerI. raDAraDI karI. sevako doDI AvyA. rAjA paNa AvI pahoMcyo. rANI abhayA raDatAM raDatAM gussApUrvaka bolavA lAgyA ke A narAdhame mArA rUmamAM praveza Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajjhAya karyo, mArA upara baLAtkAra karavA koziza karI. meM teno pratikAra karyo. teNe mArA sAthe kAmaceSTA karavA moTA moTA nahora mAryA. meM tene dhakko mArI dUra dhakelyo. Ama kahIne strIcaritra dAkhavatI joradAra raDavA lAgI. rAjAe manamAM vicAryuM ke sudarzana zeTha mATe A saMbhavita nathI, AmAM kaMIka tathya bIjuM ja hovuM joIe. rAjAe sudarzana zeThane pUchyuM ke zeTha ! satya zuM che ? zeTha kAyotsargamAM hatA eTale mauna ja rahyA. rAjAe vAraMvAra pUchayuM paNa zeTha mauna rahyA. zeThe manamAM vicAra karyo ke rAjA ane rAjasevako AvyA che, prabhAta thayuM che eTale zIyaLanI to rakSA thaI ja gaI. paraMtu have jo huM sAcuM bolI jAuM to A ja rAjA rANIne sajA kare, mauna rahuM to mane sajA kare eTale potAnA bhoge paNa bIjAnI rakSA karavAno suMdara prasaMga Avyo che paranA prANanI rakSA khAtara paNa mAre ahiMsAmaya sadAcAra pALavo joIe. ema vicArI rANInA prANonI rakSA mATe zeTha mauna ja rahyA. kaMI paNa bolyA nahIM. 49 rAjA krodhAyamAna thayo. zUlInI sajA pharamAvI. nagarajanone du:kha na thAya te mATe zaheramAM sarve rastAo upara pheravI, rANI upara karelI baLAtkAranI koziza badala zailInI sajA karAya che Avo DhaMDhero pITAvIne zUlI pAse lavAyA. zeTha potAno azubha karmono udaya vicArI, samabhAva rAkhI, rANI upara paNa bhAvakarUNA karI kAyotsargamAM mauna ja rahyA. zeThanAM patnI manoramAe paNa A vAta sAMbhaLI manamAM vicAryuM ke Ama kadApi bane ja nahIM. mArA pati kadApi AvuM akArya na kare. A kaMIka kAvatarU ja haze. teNIe paNa pratijJA karI ke jyAM sudhI mArA pati uparano A upasarga TaLe nahIM tyAM sudhI mAre paNa kAyotsargamAM ja rahevuM ane mauna rahevuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka mahAsatI manoramAnI daDha pratijJA ane zeThanuM pavitra zIyaLa aMte jaya pAmyAM. rAja sevakoe zeThane jevA zUlI upara caDhAvyA. tevI ja te zUlI bhAMgI gaI. tyAM ja sonAnuM siMhAsana dekhAyuM. tenA upara beThelA zeTha dekhAyA ane sudarzana zeThano jayajayakAra thayo. zAsanadevI pragaTa thayAM. te devIe rANInI mAyA khullI pADI. rANI abhayA gabharAI chatI rAtorAta paradeza palAyana thaI gaI. rAjAe zeThane Adara sAthe namaskAra karyA. aparAdha badala rAjAe zeThane khamAvyA. paraspara badhAe khAmaNAM karyA tyArabAda kAlAntare zeTha saMyama laI kevalajJAna pAmI mokSe gayA. A pramANe sudarzana zeThane vratanA prabhAvathI zUlinuM siMhAsana thayuM, te samaye AkAzamAM ghaNA devo jenA guNa gAnArA hatA ane jaNAvatA hatA ke zIyaLano mahimA juo keTalo AzcaryakArI che. te 10 || mUla cAritranuM e bhaluM, samakita vRddhi-nidAna | zIla salila dhare jike, tasa hue sujasa vakhANa |11| zabdArtha - mUla cAritranuM - cAritranuM mUla che, e - A brahmacarya vrata, bhaluM - zreSTha che, vRddhi-nidAna - vRddhinuM kAraNa che, zIla salila - zIyaLa rUpI pANI, ghare jika . je jIva dhAraNa kare, tasa - tenAM, sujasa - sAro yaza ane, vakhANa - prazaMsA || 11 II gAthArtha - A brahmacaryavrata e cAritranuM mUla che. samyakatvanI vRddhinuM kAraNa che. je jIvo zIyaLa rUpI pANI dhAraNa kare che. teno sAro yaza ane sArI prasaMzA (vinA karthe) avazya thAya che | 11 vivecana - sAdhu-sAdhvIjI mahAtmAnA pAMca mahAvratomAM ane zrAvaka-zrAvikAnA 12 vratomAM A brahmacarya vrata e ja cAritranuM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maithuna nAmanA cothA pApasthAnakanI sajhAya 51 sarvazreSTha mUla che. sarvazreSTha vrata che. pUjya vIravijayajI mahArAjazrI bAravratanI pUjAmAM kahe che ke - e vrata jagatamAM dIdho mere pyAre, e vrata jagamAM dIvo, paramAtama pUjIne vidhizuM, guru AgaLa vrata lIje aticAra paNa dUra karIne, paradAra dUra kIje-mere pyAre. A vratapAlanamAM jIva jema jema vikAsa pAme che tema tema tenA AtmAnI nirmaLatA ghaNI vadhe che. mohano nAza thAya che. rAgaleSa Adi kalezono hrAsa thAya che. citta zAMta ane prasanna rahe che. zuddha AtmadazAnuM lakSya Ave che. ane paramAtmAnAM vacano pratye paramazraddhA svarUpa samyakatva guNanI vRddhi thAya che. je je AtmAo A brahmacarya pAlana svarUpa zIyaLa guNarUpI pANI potAnA zarIra upara dhAraNa kare che te te AtmAono sArAmAM sAro yaza ane cAre dizAmAM sArI evI prazaMsAo phelAya che. vinA kahyuM guNAnurAgI jIvo AvA AtmAonA guNo gAya che. tathA "sujasa vakhANa" zabda lakhIne A padamAM vAparelAM "jasa" zabdathI graMthakartA pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe potAnuM "yazovijayajI" AvuM nAma paNa garbhitapaNe sUcavyuM che || 11 A pramANe "maithuna" AvA nAmanuM je cothuM pApasthAnaka che tenI sajhAya samApta thaI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para "parigraha" nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajjhAya parigraha mamatA pariharo, parigraha doSanuM mUla salUNe | parigraha jeha dhare ghaNo, tasa tapa-japa pratikUla salUNe || parigraha mamatA pariharo || 1 || zabdArtha pariharo tyajo, tasa tenAM, pratikUla - - - aDhAra pApasthAnaka - virUddha, duHkhadAyI || 1 || gAthArtha - mamatA svarUpa parigrahane tame tyajo, parigraha e doSanuM mUla che je jIvo ghaNA parigrahane dhAraNa kare che. tenAM tapajapa Adi dharma anuSThAno paNa (pApanubaMdhI puNyabaMdha karAvavA dvArA) pratikUla phaLane ApanArAM bane che | 1 || vivecana - have pAMcamA parigraha nAmanA pApasthAnakanI vAta kare che ghaNA loko "dhanano saMgraha karavo, bheguM karavuM, ghaNuM dhana kamAvuM" tene ja parigraha kahevAya Ama samaje che ane dhana vinAnuM jIvana tene ja aparigrahatA mAne che. AvuM samajavAthI ghaNIvAra AvA jIvo jainonI kaTAkSamAM TIkA karatA hoya che ke jaino aparigrahanI moTI moTI vAto kare che paNa jaino pAse ja ghaNuM dhana hoya che." jaino ja ghaNA parigrahavALA che. aparigrahanI vAta karanArA ja bahu parigrahavALA hoya che. paraMtu A vAta tathA jainonI A rIte karAyelI TIkA sAcI nathI. A bAbatamAM AvI TIkA karanArA jIvo tattva samajyA nathI. "jo dhana na rAkhavuM ke dhanano saMcaya na karavo" e ja aparigrahatA hoya to jema muni dhana vinAnA hovAthI aparigrahI che tema bhikhArI ke nirdhana mANaso paNa dhana vinAnA hovAthI aparigrahI ja Tharaze. te loko paNa vaMdanIya ane pUjanIya thaze. mATe parigrahano artha dhanasaMgraha nathI paNa dhananI mamatA, dhananI murchA e parigraha che evo artha che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajhAya pa3 muni dhananI mUchanA tyAgI che mATe aparigrahI che ane bhikhArI ke nirdhana mANaso dhananI bahu ja mamatAvALA che IcchA AkAza jeTalI anaMta che tethI dhana na hovA chatAM paNa teo parigrahavALA che. jaino puNyodayathI ghaNA dhanavALA jarUra che paraMtu maMdiro baMdhAvavAmAM, upAzrayo banAvavAmAM, pAMjarApoLo calAvavAmAM, haoNspiTalo ane skUlo banAvavAmAM, bhikSuka bhojana ApavAmAM, ema aneka prakAre dhananuM chuTA hAthe dAna karanArA hovAthI dhananI mUchamamatAnA ghaNA tyAgI paNa che. tethI dhana hovA chatAM kaMIka aMze aparigrahI che ane tethI ja uparokta puNyakAryo karatA hovAthI puNyathI AkarSAyelI lakSmI jainonA ghare ja vadhAre vase che. sArAMza ke jaino bahu ja dhanavAna che eTale parigrahavALA che ema nahIM, paraMtu mamatA-mUcha ghaNI ochI che mATe kaMIka aparigrahI che tenA puNyathI AkarSAyelI lakSmI teonA ja gharamAM rahevA icche che te mATe jaino alpa parigraha (mUcha)vALA hovA chatAM paNa dAnAdi puNyakAryovALA che tethI lakSmI teone ja vadhAre vare che A pramANe parigrahano artha mamatA karavo jarUrI che. he bhavya jIvo ! mamatArUpa parigrahane tame tyajo. A parigraha eTale mamatA-mUcha e ja doSonuM mUla che kAraNa ke tenAthI ja kleza-kaMkAsa-kaDavAza ane vairAdi vadhe che. nizcayathI dhananI mamatAmUcha e ja parigraha che paraMtu mamatA mUchanuM kAraNa dhanasaMpatti hovAthI tene paNa vyavahAranayathI parigraha kahevAya che tethI je jIvo ghaNo vaibhavaparigraha dhAraNa kare che tene ghaNI mUcha-mamatA hovAno saMbhava che ane ochI hoya to paNa dina-pratidina vadhe ja che athavA vadhavAno saMbhava che. tethI AvA parigrahavALA jIvanuM tapa ane maMtrajApAdi vadhAre pratikUlatA ApanAra bane che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 aDhAra pApasthAnaka kAraNa ke bAhyavyavahArathI karAyela tapa ane maMtrajApadi dharmAnuSThAna zubhakriyA hovAthI puNyabaMdha jarUra karAvanAra che ane nizcayathI tenA AtmapariNAma dhananI mUchavALA ane bhavAntaramAM paNa dhananI vRddhi ja thAya evA hovAthI mohanIya karmarUpa pApano anubaMdha karAvanAra che tethI pApAnubaMdhI puNya baMdhAvanArA A tapa ane maMtra jApAdi thAya che A rIte tenA udayakAle jIva svargAdi sukha jarUra pAme che paraMtu bhavanapati vyaMtara jevA bhavo pAme che tethI sukha maLavA chatAM sAthe sAthe mohodayamaya pApa udayamAM AvavAthI saMsAranI lolupatA vadhatAM AtmakalyANanI dRSTie pratikula kArya karanAra bane che mATe he bhavya jIvo ! tame parigrahane pariharo. (dhana-dhAnyAdi navavidha je parigraha che te vyavahArathI parigraha che. ane mamatA-mUcha-Asakti e nizcayathI parigraha che Ama banne prakAranA parigrahano tyAga karo ! 1 / navi palaTe mUlarAzithI, mArgI kadIya na hoya ! salUNe ! parigraha-graha che abhinavo, sahune die duHkha so yA salUNA. parigraha mamatA pariharo || 2 zabdArtha - navi palaTe - badalAto nathI, mUla rAzithI - potAnI bhUla sazithI, mArgI - mArge cAlanAra, arthAt sIdho cAlanAra, kadiya na hoya - kyAreya na hoya, graha che abhinavo - koI navo ja graha che. so ya - te graha || 2 | gAthArtha - maMgala-zani-budha-gurU vigere AkAzamAM je 9 graho che. tenA karatAM "parigraha" nAmano A (dazamo) graha traNa rIte judo paDe che mUlarAzi badalato nathI, sIdho cAlanAra kyAreya banato nathI, ane saune duHkha Ape che. tethI A graha koI apUrva-abhUta (abhinava eTale) navo ja che 2 / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajjhAya (1) maMgala-zani-budha vigere AkAzamAM rahelA graho kanyA rAzimAMthI amuka kAle tulA rAzimAM, tulA rAzimAMthI amuka kAle dhana rAzimAM, ema A graho rAzi badale che paraMtu A parigraha nAmano je graha che te je jIvane vaLagyo, tenI rAzimAM sadA rahe che kyAreya paNa (te jIva mare tyAM sudhI) palaTAto nathI. mATe koI navo ja graha che. (2) AkAzanA graho amuka amuka varSo sudhI ja vAMkA cAle che tenI mudata pUrI thayA pachI te mArga-mArga upara cAlanAra thAya che jema ke zaninI sADA sAta varasanI panotI purI thAya tyAre te paNa sAnukuLa thAya che paNa A parigraha nAmano graha to evo che ke ApaNo A jIva jyAM sudhI jIve tyAM sudhI kyAreya paNa mArgI na hoya, mArga upara cAlanAra bane nahIM. vAMko ja cAle. (3) AkAzamAMnA graho jene pratikUla hoya, tene ja duHkha Ape che. bIjAne te herAna karatA nathI jyAre parigraharUpI A graha to "sahune diye duHkha so ya'' sarva saMsArI jIvone duHkha ApanAropIDanAro bane che kAraNa ke parigrahanuM bhUta darekane vaLageluM che. tethI A rIte A graha koI adbhuta AzcaryakArI graha che // 2 // 55 parigraha mada guru attaNe, bhava mAMhI paDe jaMta salUNe / yAnapAtra jima sAyare, bhArAkrAnta atyaMta, salUNe / parigraha mamatA pariharo || 3 || zabdArtha - parigraha mada - dhanasaMpatti Adi bhautika sAmagrIno, je mada - abhimAna che, te rUpI, guru attaNe - (gurutvena) bhArepaNAne lIdhe, bhava mAMhI paDe - saMsAramAM DUbe che, jaMta - jaMtuvahANa, jima sAyare - jema dariyAmAM, bhArAkrAnta jIva, yAnapAtra bhArathI dabAyeluM, atyaMta - atizaya || 3 || - Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 gAthArtha - dhanasaMpatti Adi navavidha parigrahanA madanA bhArepaNAne lIdhe jIva, bhavamAM (saMsAra-sAgaramAM) atyaMta DUbe che jema ghaNA bhArathI dabAyeluM vahANa sAgaramAM DUbe che tema II 3 II vivecana - samudramAM cAlatuM vahANa jo potAnI maryAdA karatAM vadhAre bhArathI bhareluM hoya to bhArAkrAnta-bhArathI dabAyeluM thayeluM te vahANa jema samudramAM game tyAM DUbI jAya che tevI ja rIte ATha jAtanA madamAMthI navavivadha parigrahanA madano je moTo guru-bhAra che. gurutvena = tenA bhArepaNAne lIdhe A jIva saMsArasAgaramAM Dube che. athavA guru = bhArepaNAne annane-AdhIna thayelo A jIva paNa saMsArarUpI sAgaramAM DUbe ja che. mATe he AtmA ! A parigraha ke teno mada, kaMI ja rAkhavA jevuM nathI. parigraha paNa ocho kara ane teno mada paNa ocho kara, gajA uparAMtano parigraha na rAkha // 3 // jJAna-dhyAna-haya-gayavare, tapa-japa-zruta-paritaMta, salUNe / choDI prazama prabhutA lahI, muni paNa parigraha vaMta, salUNe parigraha mamatA pariharo || 4 || - aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - jJAna-dhyAna - jJAna ane dhyAnarUpI, haya-gayavare ghoDA ane zreSTha hAthI, zrutaparitaMta - zrutajJAna-zAstrAbhyAsane parataMtra, choDI prazama - upazamabhAvane choDIne, prabhutA lahe - bhautika moTAI meLave che. parigrahavaMta - parigrahavALA. || 4 || w gAthArtha - jJAna-dhyAna rUpI ghoDA hAthIvALA, ane tapa (1) koI koI pustakomAM "choDI prathama prabhutA lahI" Avo paNa pATha che tyAM "muni paNa jo parigrahavALA bane to te bAhyabhAvanI moTAI meLave che. paNa prathama meLavela AtmasAdhanA choDI de che. Avo artha karavo. bhAvArtha sarakho ja che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajjhAya japa tathA zAstrAbhyAsamAM layalIna evA paNa muni jo parigrahavALA bane to duniyAmAM kadAca moTAI pAme che paraMtu AtmakalyANa karanArI upazamadazAne to choDI denArA ja bane che. // 4 // vivecana- munirAjane "rAjA" nI upamA ApavAmAM AvI che eTale ja "mahArAja" sAheba kahevAya che. jUnA jamAnAmAM rAjAne ghoDA ane hAthIo hatA, jyAre munirAja pAse jJAna ane dhyAna hatuM. eTale ke jJAna ane dhyAnarUpI ghoDA ane hAthIvALA muni mahArAjA hoya che tathA tapazcaryA maMtrajApa ane zAstrAbhyAsane parataMtra munimahArAjA hoya che. arthAt munio sadAkALa tapamAM, jApamAM ane zAstrAbhyAsamAM otaprota hoya che. AvA guNomAM ja layalIna hoya che. Ama chatAM AvA uMcA pade bIrAjamAna evA arthAt prabhutAne pAmelA evA muni paNa jo parigrahavALA bane che to AtmAnuM kalyANa karanArA evA "upazamabhAvane" choDanArA bane che. kadAca duniyAmAM bAhyabhAvanI dRSTie prabhutA pAme paNa AMtarika dRSTie AvA muni mahArAjA AtmakalyANane karanArA upazama bhAvane tajanArA hArI janArA bane che. upazamabhAva rahita bane che. parigrahanI prAptimAM, tenA saMrakSaNamAM, ane tenI ja vRddhimAM racyA pacyA rahelA A munivara puruSo saMsAramAM DUbe che. parigrahanuM pApa evuM che ke te munine paNa calita kare che. je koI A viSayamAM lapaTAya che. te avazya upazamabhAva sthiratA' gumAve ja. | 4 || 57 ***** parigraha-grahavaze liMgiyA, le kumita raja sIsa, salUNe / jima tima jagi lagatA phire, unamatta huI nisadIsa, salUNe parigraha mamatA pariharo || 5 | Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - parigrahagrahavaze liMgiyA - parigraharUpI bhUtane vaza thayelA, liMgIyA - mAtra bAhyathI liMga-sAdhuveza dhAraNa karanArA, le - lenArA, kumati raja - kubuddhirUpI dhULa, sIsa - mAthA upara, lavatA phare - lapalapa bolyA kare, unamatta - unmAdI, huI - thaIne, nisadisa - rAtadivasa. II 5 II gAthArtha - parigraharUpI bhUta jene vaLageluM che tevA bahArathI ja mAtra sAdhuveSa rAkhanArA jIvo kubuddhirUpI rajane potAnA mastaka upara laIne jagatamAM unmAdI mANasanI jema rAtadivasa jematema bolatAM phare che. lAcArInAM vacano uccAryA ja kare che. ane dInatA dAkhavyA ja kare che | paI vivecana - je AtmAo saMsAra choDIne sAdhu thayA che chatAM mohanA udayane paravaza thayA chatA parigraharUpI bhUtavALA banyA che te jIvo bhUtanI jema vivekazUnya bane che eTale ke jema bhUta-preta vaLageluM che jene evo jIva bhUminI dhULa mAthA upara lagAve che jema tema bole che. vivekazUnya bane che. tema A jIva kubuddhirUpI dhULa potAnA mAthA upara lagAve che. arthAt pote svIkArelA parigrahano bacAva karavAmAM ja dalIlo doDAve che. khoTA khoTA tarko kare che potAnI buddhine parigrahanI AvazyakatAmAM joDe che. ane dhanAdinI mamatAne vadhArene vadhAre poSe che. tathA dArUnA nazAmAM cakacUra banelA mANaso jyAM tyAM rAtadivasa jema tema babaDATa kare che, dhULamAM AloTe che. tema parigrahanA nazAmAM cakacUra banelA A jIvo jyAM-tyAM jema tema lAcArInA ane dInatAnA zabdo ja bole che. parigrahanA arthI jIvo garajavAna thayA chatA "gadheDAne paNa bApa kahevA jevI" nIti-rItine anusaranArA bane che. jema tema bole che vivekazUnya bane che. sarva sthAnomAM paisA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajhAya pa9 ja mAgatA rahe che. AvelA dhana upara potAno saMpUrNa kAbu rAkhe che. ane niraMtara tenuM ja dhyAna rahe che ane rAkhe che. zAstromAM jeonuM jIvana jJAnaguNamAM, vAcanA levAmAM ane vAcanA ApavAmAM ja layalIna rahevAnuM kahyuM che teo jyAre bAhyabhAvamAM joDAya che tyAre arthapradhAna dRSTivALA banyA chatA arthavAna jIvonI AsapAsa ja pharanArA bane che. arthavALAne ja vadhu mAna ApanArA bane che. arthavALAnI ghaNI apekSAvALA banI jAya che. savAso gAthAnA stavanamAM pUjya upAdhyAyajI ma.zrIe ja kahyuM che ke "parigraha vaza liMgiyA leI kumati raja mAthe re ! nijaguNa para avaguNa lave, Indriya vRSabha na nAthe re" DhALa chaThThI gAthA AThamI. I 5 tRpato na jIva parigraha, iMdhaNathI jima Aga, salUNe ! tRSNA-dAha te upasame, jala sama jJAna vairAga, salUNe ! parigraha mamatA pariharo | 6 | zabdArtha - tRpato na - tRpta thato nathI, iMdhaNathI - baLataNathI, tRSNAdAha - tRSNAnI Aga, jalasama - pANInI samAna, jJAnavairAga - jJAna ane vairAgyathI II ka | gAthArtha - jema iMdhaNathI Aga kadApi zAMta thatI nathI, tema A jIva parigrahathI kadApi tRpta thato nathI, te mATe pANInI samAna evA jJAna ane vairAgya guNa vaDe tRSNArUpI dAhane (Agane) upazamAvavI joIe 1 ka I vivecana - koI paNa AgamAM game teTalAM baLataNa nAMkho, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 aDhAra pApasthAnaka game teTalI vAra baLataNa nAkho, to paNa Aga kadApi tRpta thatI nathI, Aga kyAreya paNa ema kahetI nathI ke nA, have mAre IdhaNanI jarUra nathI. tevI rIte ApaNA A saMsArI jIvo kyAreya paNa parigrahathI dharAtA nathI. game teTalo parigraha vadhe, to paNa saMtoSa thato nathI. te mATe tRSNAnI A Agane bujhavanAra jo koI hoya to jJAna ane vairAgyarUpI pANI che. AtmadazAnuM bhAna ane vibhAvadazAno tyAga, A pANI ja tRSNAnI Agane bUjhavI zake che mATe he Atman ! tuM AtmadazAnuM jJAna meLava, Atmatattvane oLakha, AtmA taraphanAM lakSyavALo bana, bAhyabhAvo uparano rAga ghaTADa, bAhyabhAvono rAga mahAbaMdhanarUpa che. tenA uparano vairAgya ja saMsArathI tAranAra che. / 6 tRpto sagara sUte nahIM, godhanathI kUcIkarNa, salUNe / tilaka zeTha valI dhAnyathI, kanake naMda sakarNa, salUNe / parigraha mamatA pariharo | 7 || zabdArtha - godhanathI - pazuonA dhanathI, kucIkarNa - te nAmano govALa, kanake - sonArUpANI, naMda - naMdarAjA, sakarNa - sAvadhAna-samaju. || 7 | gAthArtha - sagara cakravartI putrothI saMtoSa na pAmyo, kyIkarNa nAmano govALa pazuothI saMtoSa na pAyo, tilakazeTha dhAnyathI saMtoSa na pAmyA ane samaju evA naMdarAja sonA-rUpAthI saMtoSa na pAmyo. | 7 | vivecana - A gAthAmAM parigraha upara cAra judAM judAM udAharaNo che yogazAstranA bIjA prakAzanI 11ramI gAthAmAM A ja cAra udAharaNo kahelAM che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajajhAya tRpto na putraiH sagaraH, kUcikarNo na godhanaiH / na dhAnyaistilakazreSThI, na nandaH kanakotkaraiH / / bIjo prakAza-zloka 112 sagara cakravartInI kathA ayodhyA nagarImAM jitazatru nAmano rAjA ane sumitra nAmano yuvarAja baMne pRthvInuM rakSaNa karatA hatA. jitazatru rAjAne ajitasvAmI tIrthakara putra hatA ane mahAbhUjAvALA sumitrane sagara cakravartI nAmanA putra hatA. jitazatru ane sumitra bannee dIkSA aMgIkAra karI tyAra pachI ajitasvAmI rAjA thayA ane sagara yuvarAja thayo. keTaloka kALa gayA pachI ajitasvAmIe dIkSA lIdhI ane bhAratanI mAphaka have sagara cakravartI rAjA thayo. Azraya karanArA musApharanA thAkane dUra karanAra mahAvRkSanI zAkhAonI mAphaka te cakravartIne sATha hajAra putro hatA, sagaranA sarva putromAM jahu nAmanA moTA putre eka vakhata pitAne game te kAraNe saMtoSa pamADI varadAna prApta karyuM ane varadAnathI cakravartInA daMDAdika ratno sAthe potAnA bAMdhavo sahita pRthvInA paryaTana karavAnI icchA jahUnakumAre pragaTa karI. sagare paNa te ratno ApyAM pitAnI rajA meLavI teoe tyAMthI prayANa zarU karyuM. teo sUryathI paNa adhika tejasvI hajAro chatra maMDaLavALI mahAtraddhithI, mahAbhaktithI dareka jinacaityonI pUjA karatA karatA ane vicaratA vicaratA anukrame aSTApada parvata pAse AvyA. ATha yojana UMcA, cAra yojana pahoLA evA te parvata upara potAnA baMdhuo ane parimita parivAra sAthe janue ArohaNa karyuM. tenA upara eka yojana lAMbuM, ardha yojana pahoLuM, traNa gAu uMcuM ane cAra dvAravALuM citya hatuM, temAM praveza karyo. te caityamAM vartamAna covIzImAM thayelA RSabhAdika covIze arihaMtonA teonA pota-potAnA saMsthAna-pramANa varNavALA biMbo sthApana karelAM hatAM, tenI kramasara pUjA karI. tyAra Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka pachI bharatanA sau bhAIonA pavitra sUpone vaMdanA karI ane zraddhAvALA teNe kaMIka vicArIne Ama kahyuM ke, "aSTApada sarakhuM sthAna kyAMya nathI' ema mAnuM chuM. mATe huM paNa AnA jevuM bIjuM caitya karAvuM. bharata cakravartI mukti pAmavA chatAM paNa haju bharatakhaMDanuM cakravatIpaNuM bharatakhaMDanA sArabhUta evA A parvatanA zikhara upara rahela caityanA bahAnAthI TakI raheluM che emaNe A caitya karAvyuM. have bhaviSyamAM thanArA rAjAo Ano vinAza kare nahiM, mATe ApaNe tenuM rakSaNa karavAno upAya karIe. tyAra pachI, hajAro devatAothI adhiSThita daMDaratnane hAthamAM grahaNa karI teNe aSTApadanI cAre bAju bhamAvyuM, eTale kahoLA mAphaka eka hajAra yojana bhUmi UMDI khodAI ane evI rIte tenAthI daMDa bhamAvatAM nAgadevonAM bhavano paNa bhAMgI gayAM. te devo bhaya pAmI potAnA svAmI jvalanaprabhune zaraNe gayA. teNe avadhijJAnathI jANI jatu pAse AvI krodhathI ema kahyuM, "are ! matta banI tame niSkAraNa anaMta jaMtuonA ghAtane karanArUM A bhayaMkara bhUmi-vidAraNa kema karyuM ?" ajitasvAmInA bhatrIjA ane sagara cakrInA putroe AvuM akArya karAya? kulane kalaMka lagADanArA ! tame A zuM pApa karyuM ?" janakumAre kahyuM ke, "meM to ahiM AvI caityanA rakSaNa mATe A karyuM, tamArAM bhavano vinAza pAmyAM, te mArA ajANamAM thayuM che, to e sahI levA vinaMti karUM chu." jvalanaprabhu deve kahyuM ke, "ajJAnathI tArI A bhUla thaI che, te huM sahI laI jato karuM , paNa have pharI AvI bhUla na karIza." ema kahIne te potAnA sthAne gayo. baMdhu sahita jahnakumAre vicAryuM ke, A khAI to karI paNa vakhata jaze, tema te dhULathI pAchI pUrAI jaze. tethI te daMDathI gaMgAnadIne kheMcI lAvyo ane teno pravAha khAImAM vahevaDAvyo eTale tenA jaLathI nAgakumAronAM bhavano pharI upadravavALAM banyAM. nAgakumAro Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajjhAya sAthe krodha pAmelA jvalanaprabhe tyAM AvIne dAvAnala jema vRkSone bALe tema te sarvane bALIne bhasma karI nAkhyA. 'kAyara evA ApaNA dekhatAM ja ApaNA svAmIne bALI nAkhyA. ApaNane dhikkAra thAo.' ema ciMtavatA zaramathI sainiko ayodhyA najIka AvIne rahelA hatA. ApaNA svAmIne have mukha paNa kevI rIte batAvavuM ? ane A vAta paNa kevI rIte kahevI ? e pramANe teo maMtraNA karatA hatA, tyAre koIka brAhmaNe temane Ama kahyuM ke, A vAta rAjAne huM evI rIte kahIza, jethI temane moha nahiM thAya ane tamArA pratyeno roSa paNa utarI jaze. tame gabharAzo nahiM.' ema te sainikone kahIne eka anAtha mRtaka lAvIne te brAhmaNa rAjadvAre gayo ane potAno putra mRtyu pAmyo hoya ema vilApa karavA lAgyo. rAjAe vilApanuM kAraNa pUchatAM teNe kahyuM ke, mAro ekano eka putra sarpa karaDavAthI ceSTA vagarano banI gayo che. mATe he deva ! Ane jIvato karo. pachI rAjAe sarpanuM jhera utAranArA evA narendrone AjJA karI eTale teoe paNa potAnA maMtra-kauzalyano prayoga karyo, paraMtu rAkhamAM nAkhelA ghInI mAphaka te niSphaLa gayo. A marelAne jIvato karavo zakya nathI, temaja A brAhmaNa paNa sIdhI rIte samajAvI zakAya tevo nathI ema vicArI teoe kahyuM ke, 'atyAra sudhImAM pahelAM jene ghera koI mRtyu pAmyo na hoya tyAMthI tuM ghaNI rAkha lAva to tenAthI ame Ane jIvato karIe.' tyAra pachI rAjAnA hukamathI dvArapALo nagarIomAM, gAmomAM tapAsa karavA gayA, paNa evuM eka ghara na maLyuM ke atyAra sudhI jene tyAM koI mRtyu pAmyA na hoya. rAjAe paNa kahyuM ke, 'mArA kulamAM paNa kulakaro mRtyu pAmyA che. bhagavAna RRSabhasvAmI, bharata cakravartI, rAjA bAhubalI,, sUryayazA, somayazA ane bIjA aneka mRtyu pAmIne koI mokSe ane keTalAka svargamAM gayA. jitazatru mokSe gayA, sumitra devaloke gayA. mRtyu sarva mATe 63 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sAdhAraNa che, to pachI tArA putranuM mRtyu kema sahana karI leto nathI ?' brAhmaNe kahyuM, tamArI vAta satya che, paNa mAre A eka ja putra che, mATe tamAre bacAvavo joIe. 'dIna anAthanuM rakSaNa karavuM e satpuruSono dharma che.' have cakravartIe kahyuM, he brAhmaNa ! tuM muMjhA nahi, maraNanA duHkhamAM bhava-vairAgya bhAvanA ja mAtra zaraNa che. tyAre brAhmaNe paNa e ja pramANe kahyuM ke he pRthvInAtha ! jo A pramANe tame samajelA ja cho to, sATha hajAra putronA maraNathI tame paNa moha na pAmazo. tyAra pachI rAjAe jeTalAmAM pUchyuM ke, 'A zI hakIkata che ?' teTalAmAM saMketa karelA sainikoe AvI banelI sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. bhayaMkara evA A samAcArathI sagararAjA mUrchA pAmyA ane vajra vaDe jema parvata bhUmi upara paDe, tema rAjA bhUmi para DhaLI paDyAM. mUrccha utarI ane rAjAne bhAna AvyuM, tyAre sAmAnya mAnavInI mAphaka kSaNavAra rUdana karIne saMsAra tarapha vairAgya utpanna thayo ane te vicAravA lAgyA 'mArA putro mArA vaMzanI zobhA vadhAraze, mane AnaMda karAvaze-evA prakAranI AzA saMsArane asAra jANavA chatAM paNa meM karI, to mane dhikkAra ho. ATalA putrothI mane tRpti na thaI, to pachI bIjAne be-traNa ke traNa-cAra ke cAra-pAMca putrothI tRpti kevI rIte thAya ? mArA jIvatA A pramANe aNadhAryA tRpti pAmyA vagaranAnI A gati thaI to ATalA mArA putro hovA chatAM paNa teo mane tRpta kevI rIte karI zake ?' putrothI atRptivALA te sagara rAjA A pramANe vicArI, moTA putranA putra bhagIrathano rAjyAbhiSeka karI ajitanAtha bhagavaMtanI pAse dIkSA aMgIkAra karI akSayapada pAmyA. e pramANe sagara cakravartInI kathA pUrI thaI. aDhAra pApasthAnaka kucikarNanI kathA magadhadezamAM sughoSA nAmanuM gAma hatuM. tyAM kucikarNa nAmano Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajjhAya prasiddha grAmavAsI hato. krame karIne tene eka lAkha gAyo ekaThI thayelI. TIpe TIpe sarovara AkhuM bharAI jAya tema ghaNI gAyo bhegI karI. judA judA govALone pALavA mATe te gAyo arpaNa karI, paraMtu bahAra te govALIyAo A sArI gAya mArI che, A tArI nathIema mAMhomAMhe eka bIjA laDavA lAgyA. kucikarNe gAyonA vibhAga pADI koIkane dhoLI, koIkane kALI, koIkane rAtI, koIkane pILI gAyo pALavA mATe ApIne evI rIte judA judA araNyomAM aneka gokuLo sthApana karIne tyAM vAso karIne te dahIM-dUdhanuM bhojana karato raheto hato. dararoja dareka gokuLomAM godhananI vRddhi karato hato. madirAno vyasanI jema madirAthI tRpta na thAya tema dahIM-dUdhathI te atRpta banyo. ema karatAM tene nIce uMce pharatA rasavALuM ajIrNa thayuM ane AganI aMdara paDyo hoya tevo, aMdara dAha utpanna thayo. are! mArI gAyo ! mArA navA vAcharaDAo ! are mArA bALako ! tamane huM pAcho kyAre meLavIza !' e pramANe godhanamAM asaMtoSa pAmelo marIne te tiryacagati pAmyo. e pramANe kucikarNanI kathA. tilakazeThanI kathA pUrvakAlamAM acalapura nAmanA nagaramAM tilaka nAmano zeTha hato. te nagaromAM ane gAmaDAomAM dhAnyano saMgraha karato hato. te grAhakone aDada, maga, tala, DAMgara, ghauM, caNA vagere doDhuM levAnI zaratathI vecato hato ane mosama Ave tyAre doDhuM vasula karato hato. dhAnyathI dhAnya, dhanathI dhAnya, pazuthI dhAnya ema game te upAyothI tattvanI mAphaka dhAnyanuM dhyAna karato chato dhAnya kharIda karato hato. dukALanA samayamAM dhAnyanA vepAramAM upArjana karelA ghaNA dhana vaDe cAre tarapha dhananA koThAro bharI dIdhA. vaLI sukALa samayamAM dhAnya kharIdI kharIdI ekaThuM karyuM. puruSe eka vakhata svAda cAkhyo hoya, to pachI tenI Asakti chUTatI nathI.' dhAnya-saMgrahamAM 65 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka DAono vadhAra anAjanA bhajita jANanAre tene sarva karoDo kIDAono vadha paNa gaNakArato na hato, temaja paMcendriya jAnavaro ane manuSyonA upara anAjanA bhAra upADavAnI pIDA thAya to paNa tene dayA AvatI na hatI. koI nimitta jANanAre tene kahyuM ke, "AvatA varSe dukALa paDavAno che." eTale teNe potAnA sarva dhanathI dhAnya kharIda karyuM, to paNa tene saMtoSa na thayo, eTale vyAje dravya uchInuM laIne aneka prakAranuM dhAnya kharIda karI saMgraha karyo. sthAnanA abhAvamAM gharamAM paNa dhAnya nAkhyuM. "lobhI mANasa zuM na kare ?" khAvA-pIvAmAM udAsInatAvALo ane jagatano zatru A dukALanI mitranI jema icchA karato haMmezA tenI rAha joyA karato hato. varSAkALanI zarUAtamAM paNa varasAda tenA hRdayane cIrato hoya tema moTI dhArA vaDe cAre dizAmAM varasyo. tenA manamAM saMtApa thayo ke pote saMgrahelAM ghauM, cokhA, caNA, makAI, aDada, tala tathA bIjAM dhAnya vinAza pAmI jaze atyAre mArA hAthamAMthI cAlyAM jaze." ema hAya hAya karato atRpta thayo thako hRdaya phATI javAthI maraNa pAmI narake gayo A pramANe tilaka zeThanI kathA. naMda rAjAnI kathA pUrvakAlamAM atimanohara IndranagarInuM anukaraNa karatuM hoya tevuM pATalIputra nAmanuM zreSTha nagara hatuM. tyAM zatruvargane svAdhIna karavAmAM indra jevo traNa khaMDano svAmI naMda nAmano rAjA hato. teNe jyAM kara na hatA, tyAM karI nAkhyA. kara hatA, tyAM moTA kara karyA ane moTA kara hatA, tyAM thoDo vadhAro karI rAjyanI Avaka vadhArI. te game te koIka doSa UbhA karIne dhanikonuM dhana paDAvI leto hato. rAjAonA chidro zodhIne nyAyamAM Ama calAvI na levAya.' ema kahIne temanI pAsethI paNa dhana grahaNa karato hato. "jaLanuM pAtra jema samudra che, tema arthanuM pAtra rAjA che, paNa bIjA nathI' ema bolato te kRpA vagarano banI sarva upAyathI loko pAsethI dhana Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sAya paDAvI leto hato. loko pAsethI dhana laI levAthI loko paNa nidhana banI gayA. gheTAM bakarAMe carelI bhUmimAMthI taNakhaluM paNa meLavI zakAtuM nathI. tenI jema teNe lokonA levaDa-devaDanA vyavahAramAM suvarNanANAnuM nAma paNa uDAvI dIdhuM ane cAmaDAnAM nANAMno vyavahAra pravartAvyo. te pAkhaMDIono ane vezyAono daMDa karIne dhana grahaNa karato hato. "sarvabhakSI agni kaMI paNa choDato nathI." te A rAjAe badhethI dhana bhegu karyuM. lokavAyakA evI cAlI ke, "zrIvIra paramAtmAnA nirvANa pachI ogaNIsaso varSa pachI kalkI rAjA thavAno che, te to A nahi hoya ?" AnA gussAne dekhIne loko vAsaNamAM bhojana karavAne badale bhUmine bhAjana banAvI bhojana karatA hatA, keTalAke nirbhayatA mATe bhAjana ApI dIdhAM, kAraNa ke bhAjana hoya to bhaya thAya ne. teNe suvarNanA parvato banAvyA. tathA kUvAomAM paNa suvarNa pUryuM. bhaMDAro paNa suvarNathI bharI dIdhA, chatAM paNa IcchA apUrNa rahI. ayodhyAnA hitaiSI rAjAe A sarva hakIkata sAMbhaLIne tene samajAvavA mATe eka sArI rIte bolanAra dUtane mokalyo ane te Avyo. sarva prakAre sarvanI lakSmInuM haraNa karavA chatAM paNa zobhA vagaranA te rAjAne teNe joyA ane te namaskAra karI AgaLa beTho. rAjAnI rajA laIne teNe kahyuM ke, mAruM kathana sAMbhaLI Ape kopa na karavo, mIThuM bolanArA hitakArI hotA nathI." loka-paraMparAthI Apano avarNavAda sAMbhaLyo hato ane Aje te pratyakSa anubhavyo. lokavAyakA sarvathA nirmaLa hotI nathI. "anyAyathI meLavela dhanano aMza paNa rAjAnA sarva yazano vinAza karanAra thAya che." tuMbaDInA phaLanuM eka bIja paNa bhAra pramANa vajananA goLano vinAza kare che. rAjAoe prajAne potAnA AtmA sarakhI gaNavI joIe. rAjAe prajAno cheda karavo yogya na gaNAya. mAMsAhArIo paNa kadApi potAnuM mAMsa khAtA nathI mATe prajAnuM poSaNa karo. polI prajA rAjAnuM poSaNa kare che. garIba ane svAdhIna hovA chatAM paNa poSaNa karyA vagaranI gAya Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 aDhAra pApasthAnaka dUdha ApatI nathI. sarva doSone utpanna karanAra lobha che, sarva guNono nAza karanAra paNa lobha che, mATe teno tyAga karo. ema tamArA hita mATe amArA rAjAe saMdezo kahevarAvyo che." dAvAgnithI baLelI bhUmine pANI jevI te dUtanI vANI hatI, te vANIthI gusse bharAyelA evA naMdarAjAe paNa ekadama jANe tene bALavAnI icchAthI hoya tema uSNa vacana varALa bahAra kADhI ane tene saMbhaLAvyuM ke, "tuM rAjadUta hovAthI avadhya che." pachI naMdarAjA UbhA thaIne mAthAnI pIDAvALAnI jema garbhagRhanI aMdara gayo. tyAra pachI "javAso jema jaLane yogya nathI tema A sadupadezane yogya nathI." - ema vicArato dUta paNa potAnA rAjA pAse gayo. anyAyanA pApa vaDe utpanna thayelA bhayaMkara vedanA ApanArA rogo vaDe te naMdarAjAne ahiM paNa paramAdhAmIoe karelI vedanA jevI vedanA prApta thaI, bhayaMkara vedanAthI pIDAto naMdarAjA jema jema AkraMda karato hato, tema tema prajA loka paNa AnaMda anubhavavA lAgyA. jANe agnimAM raMdhAto hoya, caNAnI mAphaka retImAM bhUMjAto hoya dAjhato hoya tevI vedanA naMda anubhavI. tevA prakAranA pApI manavALAne mATe A sarva alpa ja gaNAya." A pRthvI para meM mArA suvarNanA parvato UbhA karyA, tema ja bIjA paNa suvarNanA DhagalAo sthApana karyA che, have teno mAlika koNa thaze ? A pramANe mUcha karato karato tRpti vagarano naMdarAjA marIne aMta vagaranA bhavanA duHkhane pAmyo ... e pramANe naMdakathAnaka. A pramANe sagaracakravartI putro vaDe, kucIkarNa nAmano govALa godhana vaDe, tilakazeTha dhAnya vaDe ane naMdarAjA suvarNa vaDe jema saMtoSa na pAmyA ane aMte mRtyu pAmyA. tema A jIva game teTalo parigraha vadhe to paNa saMtoSa pAmavAno nathI. balka ekaThA karelA parigrahane joIne mRtyu samaye vadhAre ne vadhAre suravAno che. raDavAno che. duHkhI thavAno che mATe he jIva! parigrahano tyAga kara | 7 | Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha nAmanA pAMcamA pApasthAnakanI sajhAya asaMtuSTa parigraha bharyA, sukhIyA na Ida narveida, saluNe, sukhI eka aparigrahI, sAdhu sujasa-sama kaMda, saluNe, parigraha mamatA pariharo | 8 | zabdArtha - asaMtuSTa - saMtoSa nahIM pAmelA, sujasa-samakaMda - sArA yazanA ane samatAnA mUlakaMda samAna || 8 || gAthArtha - pazcimathI bharelA iMdra hoya ke narendra hoya, paNa badhA ja asaMtoSI che tethI ja sakhIyA nathI. sukhI to eka aparigrahI sAdhu ja che ke jeo sArA yazanA ane samatAnA mUla che II & I vivecana - A saMsAramAM iMdra mahArAja hoya, ke mAnavonA koI rAjA hoya, paraMtu parigrahathI bharelA hovAnA kAraNe asaMtuSTa hovAthI sukhIyA nathI. jema lakhapati mANasa karoDapatine dekhIne potAnuM dhana ochuM lAgavAthI dararoja baLyA ja kare che arthAt duHkhI che. tema karoDapati jIva abajapatine joIne duHkhI thAya che. abajapati manuSya rAjAnA rAjyane joIne mAre haju tevuM rAjya nathI ema duHkhI thAya che. nAno rAjA moTA rAjAnA rAjyane joIne duHkhI thAya che. moTo rAjA cakravartInA rAjyane joIne asaMtuSTa thayA chatAM duHkhI che ane cakravartI rAjA indranI samRddhi joIne duHkhI thAya che tathA iMdra paNa upara-uparanA IMdrane joIne asaMtuSTa thayA chatA duHkhI thAya che. Ama sarve sukhI jIvo paNa potAnA sukhane ochuM dekhatA chatA bIjAnA sukhathI baLyA chatA duHkhI duHkhI ja hoya che. A saMsAramAM sAdhu ja eka sukhI che ke je aparigrahI che. koI paNa jAtanI ciMtA-baLatarA-IrSyA jeone nathI teo ja sAcA yazanA ane samatA sukhanA mUla kaMdabhUta che. jemanAmAM yaza ane samatAsukha bharelAM che. tathA dina pratidina jeno vadhAro ja thAya che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 A saMsAramAM sarve jIvone potAnI saMpatti ochI ja che. bIjAnI ja vadhAre che. ema dekhAya che. te joIne haMmezAM baLyA ja kare che jethI saMtoSa na rAkhatAM sadA du:khI du:khI ja rahe che. jyAre aparigrahI evA sAcA sAdhu parigrahane ja pApa mAnatA chatA, tene choDIne rahenArA, ciMtA-irSyA-dAjha-mamatA Adi tamAma duSaNothI dUra rahyA chatA du:khothI rahita che tethI ghaNA sukhI che. nizciMta jiMdagIvALA che. aDhAra pApasthAnaka zrI yogazAstranA bIjA prakAzamAM 114 gAthAmAM kahyuM che ke asaMtoSavataH saukkhyaM, na zakrasya na cakriNaH / janto: saMtoSabhAjaH, yadabhayasyeva jAyate 114 dvitIya prakAza gAthA tathA "sujasa-samaskaMda" A pada lakhIne temAM lakhelA "jasa''zabdathI graMthakartA pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjazrIe potAnuM "yazovijayajI"evuM nAma paNa garbhitapaNe sUcavyuM che // 8 // A pramANe "parigraha" AvA nAmanuM je pAMcamuM pApasthAnaka che tenI sajjhAya samApta thaI. - Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sajjhAya krodha' nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sajjhAya krodha te bonirodha che, krodha te saMyamaghAtI re / krodha te narakanuM bAraNuM, krodha durita pakSapAtI re // 1 // 71 0 - zabdArtha - bodhanirodha - jJAnane rokanAra che, saMyamaghAtI cAritrano nAza karanAra che, narakanuM bAraNuM - narakanuM dvAra, durita pakSapAtI pApono ja pakSa kheMcanAra che. || 1 || gAthArtha - krodha e jJAnane rokanAra che. krodha e saMyamano nAza karanAra che, krodha e narakano daravAjo che ane krodha e pApono pakSapAtI che. // 1 // vivecana - jyAre jyAre jIva krodhanA AvezamAM Ave che, tyAre tyAre jenA para krodha thayo hoya tene mAravAnA, kaTu vacana bolavAnA, badalo levAnA, potAnA thayelA apamAnano badalo vALavAnA vicAromAM ane ciMtAmAM A jIva aTavAyelo hoya che tethI tAva caDI jAya, UMgha uDI jAya, mana cakaDoLe caDI jAya, Ama asthiratA vadhatAM A AtmAne sAcI jJAnadazA meLavavAnA ke jJAna prApta karavAnA vicAro AvatA ja nathI, jJAnaprAptimAM joDAya to paNa citta temAM jAmatuM nathI. AvA prakAranA AvezavALA vicArothI prApta jJAna paNa nAza pAme che. A rIte krodha te jJAnano nirodha karanAra che. tathA krodhanA AvezamAM Avelo jIva jema tema bolavAmAM, mArAmArI karavAmAM mazagula hovAthI lakSmaNarekhAne oLaMganAra bane che tethI krodha saMyamano ghAta karanAra paNa che. AvAM pApo karIne atizaya Avezone vaza thayelA jIvo cIkaNAM karmo bAMdhIne narakamAM ja janArA bane che. eTaluM ja nahIM, paNa A krodhano Aveza jIThuM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka bolAve, bIjA upara khoTAM doSAropaNa karAve, kaDavI bhASA bolAve, meNAM ToNAM ane vyaMga vacana bolAve, hatyA karAve Ama aneka duritono (pApono) pakSapAtI (pakSa karanAra) bane che mATe krodha varjavA yogya che. tathA A krodha e narakamAM javAnuM pravezadvAra che. tethI paNa varjavA jevo che. te 1 / pApasthAnaka chaThuM pariharo, mana dharI uttama khaMtI re ! krodha bhujaMganI jAMgulI, eha kahI jayavaMtI re / 2 / zabdArtha - bhujaMga-sarpa, jAMgulI - gArUDika vidhA II 2 II gAthArtha - manamAM uttama kSamAne dhAraNa karIne krodha nAmanuM chaThuM pAparathAnaka tyaja, te kSamA, krodharUpa sapane vaza karavAmAM gArUDika vidhA samAna che. avazya vijaya apAvanAra che I 2 ll vivecana - krodha nAmanuM A chaThuM pApasthAnaka tyajavA jevuM ja che. tene dUra karavA mATe teno virodhI guNa je "kSamA" che. tene manamAM dhAraNa karIne A krodhane kADho. kSamA eTale sAmenA aparAdhInA aparAdho jatA karavA. gama khAvI, sahanazIla banavuM, manamAM jarA paNa Aveza na lAvavo. A kSamA nAmano guNa gArUDika vidyA samAna che. jema gArUDika vidyA japavAthI sarpanuM jhera utarI jAya che. tema kSamA dhAraNa karavAthI krodhanuM jhera utarI jAya che eTale A kSamA, krodharUpI sarpane utAravAmAM gArUDika vidyA samAna che. A kSamA nAmano guNa krodha upara avazya vijaya apAvanAro ja bane che 2 pUrava koDI caraNa-guNe, bhAvyo che AtamAM jeNe re | krodha vivaza hatAM doya ghaDI, hAre savi phala teNe re Iial Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sajhAya 73 zabdArtha - caraNa-guNe-cAtri svarUpa guNathI, krodhavivaza - krodhane paravaza, dosaghaDI - be ghaDI, hAre - hArI jAya || 3 | gAthArtha - je mahAtmAe eka pUrvakoDa varSo sudhI rAtri pALIne potAnA AtmAne bhAvita (ArAdhako karyo che. te mahAtmA paNa be ghaDI kAla puratA krodhane paravaza thayA chatA saghaLuM cAstrinuM phaLa hArI jAya che / 3 / vivecana - paramAtmA zrI mahAvIra prabhune upasarga karanAra caMDakauzika sarpano jIva pUrve trIjA bhavamAM munivara hato, ghaNA varSa sudhI uttama sAdhupaNuM pALIne AtmahattvanI jeNe ArAdhanA karI che. jeNe Atmatattva sAdhyuM che. tevA te munivara prasaMgavazAt be ghaDI kAlamAtra krodhane AdhIna thayelA jenA kAraNe badhuM ja saMyama phaLa hArI gayA, ane krodhane vaza thayelA teo ziSyane mAravA mATe jyAre doDe che, tyAre thAMbhalA sAthe bhaTakAyA chatA mRtyu pAme che. marIne krodhI tApasa thAya che tyAM paNa ghaNo ja krodha karatA chatAM AzramamAM ramavA AvatAM chokarAonI pAchaLa doDyA, ane nIce rahelA UMDA kUvAmAM paDyA tyAMthI marIne caMDakauzika sarpa thayA. Ama be ghaDI mAtranA krodhathI ghaNA varSanuM saMyamaphaLa A jIva hArI jAya che. A ja rIte pUrvakoDa varSa sudhI saMyama pALIne be ghaDI paNa jo A jIva krodhanA AvezamAM Ave che to pUrvakroDavarSanuM pALeluM saMyama phaLa paNa hArI jAya che. mATe he jIva! krodha choDavA jevo che. | 3 || bALe te Azrama ApaNo, bhajanA anyane dAhe re | krodha kRzAnu samAna che, TAle prathama pravAhe re | 4 zabdArtha - bhajanA-vikalpanA, anyane - bIjAne, dAhe - Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 aDhAra pApasthAnaka bALe, kRzAnu - azi, TAla - dUra kare, prazamapravAhe - upazama rasanA pravAhathI. || 4 || gAthArtha - te krodhakaSAya ApaNo Azrama (potAnA AtmAne) avazya bALe che. anyanuM ghara bALavAmAM bhajanA jANavI. tethI krodha e agri samAna che. upazama rasanA pravAhathI te krodhane mahAtmA puruSo TALe che. A 4 I vivecana - je je AtmAone krodha thAya che te te AtmAonA potAnA Azramane potAnA AtmatattvanI sAdhanAne) A krodha avazya bALe che. eTaluM ja nahIM, paraMtu Aju-bAjunA anya AtmAonI sAdhanAne paNa bALavAnI saMbhAvanA che. kAraNa ke A kaSAya agni samAna che. jema agni je gharamAM lAgyo hoya te gharane to cokkasa bALe ja che paNa pANIno joga jo na maLe to pAsenA bIjA gharone paNa bALe evI saMbhAvanA che tema ahIM jANavuM A viSayamAM pUjya udayaratnajI kRta krodhanI sakjhAyamAM paNa kahyuM che ke "Aga uThe je ghara thakI, te paheluM ghara bALe, jaLano joga jo nahi maLe, to pAsenuM parajALe." te mATe agnine jo ThAravo hoya to pANI joIe, tema A krodharUpI agnine ThAravo hoya to upazamabhAvarUpa pANI joIe te mATe upazamabhAvarUpa pANI dvArA krodharUpI agnine TALo ema jJAnIno upadeza che tethI AtmAne upazamabhAvathI ja vadhAremAM vadhAre bhAvita karavo joIe. prazamabhAva e ja sAco tArakamArga che || 4 || Akroza-tarjanA-ghAtanA, dharmabaMzane bhAve re ! agrima agrima virahathI, lAbha te zuddha svabhAve re pI zabdArtha - Akroza-gusso karavo, tarjanA-mAra mAravo, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 krodha nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sakjhAya ghAtanA-hatyA karavI, dharmabhraMza-dharmathI bhraSTa karavo, azcima agrimaAgaLa AgaLanA, virahathI-na hovAnI saMbhAvanAthI || 5 | gAthArtha - Akroza, tarjanA, ghAtanA ane dharmabhraSTa karavAnA prasaMge AgaLa-AgaLanA virahathI upazamabhAvamAM rahevuM tema karavAthI ja AtmatatvanA zuddha svabhAvano lAbha thAya che 1 " I vivecana - AtmAne upazamabhAvamAM jo lAvavo hoya ane zuddha AtmatattvanA lakSyano lAbha jo meLavelo hoya to krodhanA jyAre jyAre AvA prasaMgo Ave che tyAre tyAre AgaLa AgaLalAno (pachI pachInAno) viraha vicAravo. jema ke koI ApaNo zatru, ApaNA upara "Akroza" eTale ke gusso karato hoya, jema tema bephAma gALo athavA apamAnajanaka zabdo bolato hoya, tyAre manamAM AvuM vicAravuM ke A jIva hajuM Akroza ja kare che paNa tarjanA (mArAmArI) ke ghAtanA (hatyA) to A jIva nathI karato ne? ema vicAravuM evI rIte dhAro ke "tarjanA" (mArAmArI) karato hoya to ghAtanA (mArI hatyA) ke dharmabhraSTa (mane dharmathI patita) to nathI karato ne ? pachI zuM ciMtA che. evI rIte "ghAtanA" kare tyAre "dharmabhraMza" to nathI karato ne! Ama AgaLa AgaLa lakhelI prakriyAno viraha dekhIne pahelAMnI prakriyAne ladhvImAtrA rUpa che ema samajIne nahIvat gaNavI. jethI roSa Avaze nahIM. ane roSa Avaze to paNa manda roSa thaze. krodhane upazamAvavAno A ja sAco upAya che 5 . na hoya, ne hoya to cira nahIM, cira rahe to phalacheho re | sajjana krodha te ehavo, jehavo durajana-neho re || 6 | zabdArtha - cira nahIM - lAMbo TAIma rahe nahIM, phalAho Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 aDhAra pApasthAnaka - phalamAM cheda, ehavo - Avo, jehavo - jevo, durajananeho - durjanano sneha II II gAthArtha - sajjana puruSone krodha hoya nahIM, ane kadAca hoya to lAMbo samaya Take nahIM lAMbo samaya rahe to tenuM phaLa Ape ja evo niyama nahIM Avo sajjana puruSano krodha hoya che. jevo durjanano puruSano neha hoya che tevo I 6 I - vivecana - A gAthAmAM sajajananA krodhanI ane durjananA snehanI sarakhAmaNI karavAmAM AvI che jema ke je durjana mANasa hoya che. tene sAco sneha thato ja nathI, kAraNa ke te durjana mANasa potAno ghATa ghaDavA purato uparachallo ja sneha batAve che tethI pahelI to vAta e che ke durjanane sneha hoto ja nathI, ane bIjI vAta e che ke kadAca uparachallo sneha hoya to paNa te jhAjho kAla Takato nathI kAraNake jevo te puruSano potAno svArtha puro thAya ke turata ja sneha chUTI jAya che ane kadAca ghATa ghaDavAmAM saphaLatA na maLe to svArtha sAdhavA mATe kadAca lAMbo TAIma paNa sneha dAkhave to paNa snehanuM je sAcuM phaLa AtmaprIti thavI te che te to hotI ja nathI. A udAharaNane anusAre uttama evA sajjana puruSone pahelAM to aparAdhI upara paNa krodha hoto ja nathI, ane kadAca "hoya to cira nahIM" krodha thAya to lAMbo kAla te krodha raheto ja nathI ane "cira rahe to phala cheDo re" kadAca lAMbo samaya te krodha rahe to te krodhanAM kaDavAM phaLa je naraka-nigodAdimAM gamana che. tevAM kaDavAM phaLano to cheda ja hoya che. arthAt AvAM kaDavAM phaLa Ape tevo krodha kadApi sajjanane saMbhavato ja nathI. sajjana AtmAnuM citta ghaNuM ja nirmaLa che. tethI A krama ghaTI zake che. vartamAnakAlamAM paNa durjananA snehamAM tathA sajjananA krodhamAM AvuM anubhavAya ja che. | 6 | Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sajhAya krodhI mukhe kaTu bolaNA, kaMTakIA kuTTa sAkhI re ! adITha kalyANakarA kahyA, doSa-tarU sAkhI re || 7 | zabdArtha - kaTu bolarA-kaDavAM vacana bolavAM, kaTakIA - kAMTAnI jema khUMce evA vacano bolavAM, kuTa sAkhI - khoTI sAkSI bharavI, adITha-AvAnuM mIlana (darzana) na thAya te ja, kalyANakarA - kalyANane karanAruM, doSatA - doSonuM vRkSa, zatasAkhI - so zAkhAvALuM. || 7 || gAthArtha - krodhI mANasanA mukhamAM (1) kaDavAM vacana bolavAM, (2) kAMTAnI jema khuMce tevAM vyaMga vacana bolavAM (3) khoTI sAkSI bharavI, A svabhAvo sahajapaNe ja hoya che. teonuM mIlana (darzana) na thAya te ja kalyANa karanAruM samajavuM. kAraNa ke AvA jIvo doSonA so zAkhAvALA vRkSatulya hoya che. [ 7 II vivecana - je mANaso bahu ja gussAnA AvezamAM hoya che krodhathI dhamadhamelA mukhavALA hoya che teonA mukhamAM (1) kaDavAM vacano bolavAM, jhera bharelAM vyaMga vacano bolavAM (2) kAMTAnI jema sAMbhaLanArAne kheMcI jAya evAM vyaMga vacana bolavAM, meNAM-ToNAM bolavAM, kaTAkSa vacana bolavAM, (3) khoTI sAkSI bharavI-khoTI vakIlAta karavI. AvuM AvuM doSothI bhareluM vartana sahajapaNe ja hoya che. te jIvonAM mana-vacana-kAyA A traNe yogo AvA pApo karavAne sahajapaNe ja TevAyelAM hoya che. AvAM vacano bolavAM te krodhanuM kArya che. krodhI mANasamAM haMmezAM AvA prakAranI pApayukta ja vANI-vicAra ane vartana hoya che. tethI teno samAgama na thAya e ja hitakArI che arthAt tenuM adarzana e ja kalyANane karanAruM kahyuM che kAraNa ke krodhI mANasa e doSonuM baneluM eka vRkSa ja che jenI nAnI-moTI seMkaDo zAkhAo che eTale ke A krodhI mANasa nAnA-moTA aneka doSothI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 aDhAra pApasthAnaka bharelo hoya che jema moTA vRkSane aneka zAkhAo hoya che tema krodhI mANasamAM juThuM bolavuM, AkSepo karavA, vyaMgavacano bolavA AvA aneka doSArUpI aneka zAkhAo hoya che mATe he jIva ! krodha tyajavA jevo che. | 7 | kuragaDu cau tapakara, carita suNI zama ANo re / upazama sAra che pravacane, sujasa vacana e pramANo re IITA zabdArtha - kugaDu - te nAmanA eka maharSi, cau - cAra vyakti, tapAsa - tapazcaryA karanArA, zama ANo - upazamabhAva lAvo, pravacane - jaina zAsanamAM, e pramANo - A ja vacana pramANabhUta che II & II gAthArtha - kuDu nAmanA maharSi ane tapazcaryA karanArA bIjA cAra muni mahArAjAonAM cajhi sAMbhaLIne upazamabhAva lAvo, kAraNa ke jaina pravacanamAM "upazamabhAva" e ja sArabhUta tattva kaheluM che ane jinezvara paramAtmAnuM A vacana ja pramANabhUta che ane sArA yazane ApanArUM che I & II vivecana - mahAvIra prabhunA zAsanamAM kuragaDu RSinI vArtA ghaNI ja jANItI che. "ra-bhAta-bhojana, ane gagADavo bharIne" gADavo (ghaDo) bharIne bhojana dararoja joIe jene, tenuM nAma kuragaDu RSi. AvA eka RSimuni thayA ke jene pratidina gADavo bharIne bhojana joItuM hatuM. eka paNa divasa ochA bhojanathI cAlatuM nahIM. tethI upavAsAdi tapa karavAnI vAta to rahetI ja nathI. pachI nAno tapa paNa teo karI zaktA na hatA. tathA te ja samudAyamAM bIjA cAra munio ghaNI ugra tapazcaryA karanArA paNa hatA. tethI te tapasvI munio haMmezAM A kuragaDu traDhaSine tapa karavA ane AhAra choDavA samajAvatA. pratidina samajAvavA chatAM A kuragaDu zraSi kaMI tapa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha nAmanA chaThThA pApasthAnakanI sajjhAya karatA nahIM. (temanAthI thato ja na hato) tethI cAra tapasvI munio temanA upara gusse thatA, ghaNo krodha karatA, chatAM kuragaDu RSi upazamabhAvamAM ja rahetA. te maharSi potAno upazamabhAva kyAreya paNa choDatA nahIM. eka vakhata pazusaNa parva jevA divaso AvyA, kuragaDu RSi AhAra lAvIne tene vAparavA beThA, cAra tapasvI munio temanA upara gusse thayA, kuragaDu RSinA pAtramAM thUMkavA lAgyA. kuragaDu RSi "A amRta che" ema samajIne ArogI javA lAgyA. A rIte upazamabhAva rAkhavAthI kuragaDu RSi tarI gayA ane cAra tapasvI munio krodhane paravaza thayA chatAM DubI gayA. AvAM caritro jANIne he bhavya AtmAo ! krodhakaSAyane TALo, upazamabhAvane lAvo, jaina pravacanamAM A "upazamabhAva" e ja kalyANakArI kahyo che. AvA jinezvaranA vacanane pramANabhUta mAno ane tenAthI krodhakaSAyane upazamAvIne nirmaLa yaza prApta karo. 79 tathA "sujasa vacana e pramANo" e padamAM kahelA "sujasa" zabdathI graMthakartA zrI upAdhyAyajI mahArAjazrIe potAnuM "yazovijayajI" AvuM nAma paNa garbhitapaNe sUcavyuM che // 8 // A pramANe krodha kaSAya" AvA nAmavALuM je chaThThuM pApasthAnaka che tenA varNananI sajjhaya samApta thaI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 aDhAra pApasthAnaka "mAna kaSAya" nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sajhAya - pApasthAnaka kahe sAtamuM zrI jinarAja e, mAna mAnavane hoya durita-ziratAja e ! ATha zikhara girirAja taNAM ADAM vale, nAve vimalAloka tihAM kima tama Tale ke 1 | zabdArtha - jinarAja - zrI jinezvara prabhudurita-ziratAja - pApomAM agresara, girirAjataNAM - mAna nAmanA parvatanAM, ADAM vale - ADAM Ave, nAve - na Ave-prApta thAya nahIM, vimalAloka - nirmaLa jJAna, tama Tale - aMdhakAra dUra jAya | 1 || gAthArtha - jinezvara bhagavaMto zAstromAM "mAna" nAmanuM sAtamuM pApathAnaka jaNAve che. te "mAna" mAnavamAtramAM sarvapApomAM agresara hoya che jyAM mAnaparvatanAM ATha prakAranA madasvarUpa ATha zikharo ADAM AvatA hoya che tyAM nirmaLa jJAnarUpI prakAza Ave nahIM, tenA vinA ajJAnarUpI aMdhakAra TaLe nahIM I I vivecana - have jinezvara bhagavaMto "mAna" nAmanuM sAtamuM pApa sthAnaka samajAve che. saMsAramAM cAra gati che. temAM krodha-mAnamAyA ane lobha kaSAyonI saMjJA sarvajIvomAM hoya che chatAM nArakImAM krodha vadhAre, tiryacomAM mAyA vadhAre, devomAM lobha vadhAre ane mAnavAmAM mAna vadhAre hoya che. eTale mAnavamAtrane "mAna" nAmano kaSAya bahu joramAM vartato hoya che. tenA kAraNe bIjAM paNa ghaNAM pApo A jIva Acare che. tethI sarva duritomAM (pApomAM) ziratAja (rAjAsamAna) A mAna kaSAya che ane te sarva mAnavamAtramAM hoya che ane savizeSapaNe hoya che. jema parvatanAM cAre dizAmAM cAra, ane cAre vidizAmAM cAra Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna kaSAya nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sajjhAya ema AThe dizAmAM UMcA UMcA evAM ATha zikharo hoya, to tenI ADathI sUryano nirmaLa prakAza (vimalAloka) vaccenI bhUmimAM (nAve) Avato nathI. tethI (kima tama Tale) aMdhakAra kema jAya ? evI rIte cAre dizA ane cAre vidizAnI aMdara ATha prakAranA (abhimAna) madarUpI zikharovALo mAnakaSAya rUpI parvata evo UMco ubho che jenAthI samyagajJAna rUpI prakAza A AtmAmAM Avato ja nathI. tethI mithyAtva ane ajJAnarUpI aMdhakAra kema dUra thAya ? sArAMza ke - UMco ATha zikharo vALo cotarapha parvata hoya to vacce prakAza Ave nahIM ane aMdhakAra Tale nahIM. tema ATha prakAranA madavALo mAnakaSAya rUpI parvata manuSyamAM eTalo UMco che ke jenAthI DhaMkAyelA A AtmAmAM sabhyajJAnarUpI prakAza Avato ja nathI. tene sAcuM zAstra bhaNavAnuM, sAcA gurunuM AlaMbana levAnuM ane sAcuM jJAna meLavavAnuM mana ja thatuM nathI. to anAdi kALathI rUDha thayeluM mithyAtva ane ajJAnarUpI aMdhakAra kema dUra thAya ? mithyAtva ajJAna ane kaSAyAdine dUra karanAra sAcuM kAraNa zAna ja che. te jo jIvamAM na Ave to doSo kema dUra thAya ? || 1 || - prajJAmada-tapamada valI gotramade bharyA, AjIvikA madavaMta na mukti aMgI karyA / kSayopazama anusAre jo eha guNa lahe / zyo mada karavo ehamAM ? nirmada sukha lahai // 2 // tapano zabdArtha prajJAmada buddhino ahaMkAra, tapamada ahaMkAra, gotramada - kulano ahaMkAra, AjIvikA madavaMta-dhananA madavALo jIva, eha guNa vahe A guNa pAme, zyo mada karavo mada zuM karavo. // 2 // - 81 w - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 gAthArtha - prajJAmadavALA, tapamadavALA, gotramadavALA ane dhananA madavALA jIvo mukti pAmI zaktA nathI kAraNa ke prajJA, tapa, kula ane dhana A cAre prakAranA guNo (bhAvo) sarve jIvone potapotAnA kSayopazamane anusAre athavA puNyodayane anusAre prApta thAya ja che. tethI temAM mada zuM karavAno hoya ? je jIvo nirmada rahe che te ja sukha pAme che. || 2 || aDhAra pApasthAnaka vivecana - zAstromAM madanA ATha prakAra kahyA che. jIvamAM prApta thayelI ATha jAtanI kalAno jyAre te jIvane ahaMkAra jAge che tyAre te mada kahevAya che. te ATha jAtano mada A pramANe che. (1) jAtimada-potAne maLelI jAtinuM (brAhmaNAdi jAtinuM) abhimAna karavuM te (2) lAbhamada-dhana, pratiSThA, mobho ane mAna Adino kadAca lAbha thAya to tenuM abhimAna karavuM te. (3) kulamada- kSatriyAdi uttamakula maLyuM hoya to tenuM abhimAna karavuM te. (4) aizvaryamada- viziSTa saMpatti ane rAjyAdi maLyuM hoya to tenuM abhimAna karavuM te. (5) balamada- zArIrikAdi baLa maLyuM hoya tenuM abhimAna karavuM te. (6) rUpamada- zarIranA rUpa-lAvaNya-kAnti AdinuM mAna karavuM te. (7) tapamada- karelA tapanuM abhimAna karavuM te. (8) zrutamada- prApta thayelA zrutajJAnanuM abhimAna karavuM te. A ATha madomAMthI A gAthAmAM cAra madano ullekha karela che je jIvo prazAnA (buddhinA) madavALA, tapanA madavALA, gotranA (kuLanA) madavALA ane AjIvikA (dhananA) madavALA bane che. te Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna kaSAya nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sajhAya 83 te jIvo madanA (mAnanA) kAraNe muktinA sukhane pAmanArA banatA nathI. tathA jeno jeno mada kare che te te paristhiti bhavAntaramAM atyaMta hAnivALI ja maLe che yogazAstramAM kahyuM che ke jAtilAbhakulezvarya, balarUpatapaH zruteH / yurva mavaM punatAni, hInAni namate nana: caturtha prakAza gAthA-13 tathA A cAre prakAranI kalAo ane bIjA paNa cAra bhAvo jIvane jJAnAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAyakarmanA kSayopazamane anusAra tathA uccagotra Adi puNyakarmanA udayane anusAra prApta thAya che. jyAM karmAnusAriNI vastu prApta thatI hoya, temAM te Atman ! mada kema karAya ? arthAt na ja karAya, mATe mada tyajI devo joIe. je jIvo madane tyaje che. nirmada thaIne rahe che te ja sAcA sukhI bane che. nirahaMkArIne ciMtA-vyagratA ke bhaya vagere kaMI ja hotAM nathI | | ucca bhAva daMga doSe mada jvara Akaro, hoya tehano pratikAra kahe munivara kharo ! purva puruSa siMdhurathI laghutA bhAvavuM, zuddha bhAvana te pAvana ziva sAdhana navuM | 3 || zabdArtha - uccabhAva-huM bIjAthI buddhi AdimAM kaMIka UMco chuM, viziSTa chuM AvA prakAranI, daga doSa - dRSTinA doSathI ja, madAra - mAnarUpI tAva, Akaro - tIvra, hoya tehano pratikAra - teno pratikAra thaI zake che, kahe munivara - ema munivara puruSo kahe che, kharo - kharekhara, sAcesAca, pUrNa puruSa siMdhurathI - pUrva puruSorUpI hAthIothI, laghutAbhAvavI - nAnApaNuM vicAravuM, zuddhabhAvana - zuddha bhAvanA bhAvavI, te pAvana - te ja pavitra, ziva sAdhana - muktinuM sAdhana che, navuM : apUrva III Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka gAthArtha - "bIjAthI huM kaMIka AgaLa chuM" AvA prakAranI UcApaNAnI dRSTinA doSathI mAnarUpI tIvra tAva Ave che. teno sAcesAca (kharekhara) je pratikAra kravo hoya to thaI zake che ema munivara puruSo kahe che. pUrva puruSorUpI hAthIothI potAnI ladhutA vicAravI ja eka zuddha bhAvanA che. ane te muktinuM pavitra sAdhana che ane te apUrva mArga che II 3 I | vivecana - ApaNo A jIva jyAre jyAre potAnI jAtane bIjA puruSo karatAM "huM kaMIka UMco chuM" huM kaMIka viziSTa chuM, meM te te viSayamAM pAraMgatatA meLavI che AvuM manamAM vicAre che tyAre tyAre AvA prakAranI potAnI jAtane viSe UMcApaNAnI dRSTinA doSathI "Akaro madaphtara" mAnarUpI tAva tIvra banI jAya che. A jIvane moTuM abhimAna vadhI jAya che ane huM ja sarvazreSTha chuM ema manamAM mAnI bese che. te tAvano kharekhara-sAco jo pratikAra karavo hoya to thaI zake che ema zAstromAM munivara puruSo kahe che kAraNa ke jyAre ApaNe purvapUruSarUpI hAthIothI ghaNA nAnA chIe, caudapUrvadhArI, labdhidhArI ane caunANadhArI mahAtmAonI apekSAe huM kaMI ja nathI. Ama jyAre vicArIe tyAre A abhimAna ogaLI jAya che. A rIte potAnI jAtane laghupaNe vicAravI e abhimAnane toDanAra hovAthI mAnanA tAvane utAranAra che tathA Avo vicAra parama pavitra bhAvanA rUpa che. arthAt zuddhabhAvanA che. AvI pavitra bhAvanA ja muktiprAptinuM adbhuta ane pavitra sAdhana che. potAnI jAtane nAnI mAnavAthI mAna ogaLI jAya che ane kaSAya haNAvAthI A jIva turata ja upara Ave che ane kalyANanI prApti kare che. AvI laghupaNAnI parama pavitra bhAvanA bhAvavI te navu-apUrva muktisAdhana che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna kaSAya nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sajhAya 85 mAne khoyuM rAjya laMkAnuM rAvaNe, naranuM mAna hare hari AvI airAvaNe, sthUlibhadra zratamadathI pAmyA vikAra e, mAne jIvane Ave naraka adhikAra e. ke 4 che. zabdArtha - hari - iMdra mahArAjA, naraka adhikAra - narakamAM gamana. || 4 || gAthArtha - mAnanA kAraNe ja rAvaNa rAjAe laMkAnuM rAjya khoyuM, dazArNabhadra rAjAnuM mAna iMdramahArAjAe airAvaNa hAthI upara AvIne dUra karyuM sthUlibhadrajI zrutajJAnano mada karavA gayA, to tenAthI (siMhanuM rUpa karavAnA) vikArane pAmyA, A rIte mAnakaSAya A jIvane narakagamanano adhikArI banAve che. / 4 I vivecana - mAna karanArA jIvo mAnanA kAraNe kevAM kevAM duHkho pAmyA ? parAbhava pAmyAM ? te upara A gAthAmAM rAvaNanuM, dazArNabhadranuM ane sthUlibhadranuM ema traNa udAharaNo kahyAM che. rAvaNa rAjA abhimAnamAM rahyA, to tenAthI rAmacaMdrajInI sAthe yuddha thayuM, pote marAyA, kuTuMba khedAna medAna thayuM, laMkA nagaranuM rAjya gayuM, laMkA nagarI baLI, ane laMkAnagarInI zobhA gaI. tathA jagatanA lokomAM apayazavALA banyA. sarvatra niMdAne pAmyA. A rIte mAnanA kAraNe ghaNuM nukazAna thayuM. caMpAnagarathI vihAra karI paramAtmA mahAvIra prabhu dazArNanagarImAM samosaryA, udyAnapAlake tyAMnA rAjA dazArNabhadrane prabhu padhAryAnI vadhAmaNI ApI. dazArNabhadra rAjAe manamAM Avo vicAra karyo ke "Aja sudhI koIe vaMdana na karyu hoya tevA ADaMbara sAthe AvatIkAle ApaNe paramAtmA mahAvIra prabhune vaMdana karavA jaIzuM." Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka vaMdana karavA javuM ane temAM paNa paramAtmAne vaMdana karavA javuM te ghaNuM ja sArUM kAma che. tethI rAjakIya saghaLA ThaThArA sAthe teo bIjA divase vaMdana karavA nIkaLyA. paraMtu temAM je Avo bhAva varte che ke "Aja sudhI koIe na karyu hoya tevuM" A bhAva sAro nathI. abhimAna sUcaka che tethI Indra mahArAjAe avidha jJAnathI A vAta jANIne daivika RddhivALA airAvaNa hAthInI vikurvaNA karIne te Indra mahArAjA paramAtmAne vaMdana karavA mATe bIjI bAjuthI AvyA. A rIte daivika Rddhi vadhAre vikurtIne dazArNabhadra rAjAnuM mAna toDyuM. 86 sthUlibhadrajI zrutakevalI evA zrI bhadrabAhusvAmIjI pAse dvAdazAMgIno abhyAsa karatA hatA, dazapUrvano abhyAsa thayA pachI dazamA pUrvanA zAstrAbhyAsanA kAraNe aneka labdhio teone pragaTa thaI hatI jyAre teonI sAta baheno vaMdana karavA AvyA, tyAre zrutano mada thayo, siMhanuM rUpa vikavyuM. zrutanA madarUpa A vikAranA kAraNe vadhAre zruta bhadrabAhusvAmIe ApyuM nahIM. Ama mAnakaSAye ghaNA jIvone parAbhava pamADyo che. mAnanI mastImAM Avelo A jIva ghaNAM kukarmo karIne narakano adhikArI bane che mATe he jIva ! mAna tyajI devuM joIe // 4 // vinaya-zruta-tapa-zIla-trivarga haNe sarve, mAna te jJAnano bhaMjaka hove bhavo bhave / lUpaka cheka viveka-nayanano mAna che, eha je chAMDe tAsa na duHkha rahe pache // 5 // (1) vivekanayanano A pAThane badale koI koI pustakomAM vivekarayaNano athavA vivekanayano AvA pATho paNa che. zabdo pramANe artha sugama che. te svayaM samajI levo. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna kaSAya nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sakjhAya 87 zabdArtha - zIla - saMskAra, trivarga - dharma, artha ane kAma, kaNesarve - sarvano nAza kare, bhaMjaka - bhAMganAra, hone - thAya che, laMpaka - lUMTanAra, cheka - chelle, viveka-nayanano - vivekarUpI netrano, eha je chAMDe - je loko A mAnane choDe che, tAsa - tane, pache - pachI. || 5 || gAthArtha - "mAna nAmano A kaSAya" vinayaguNano, zAstrAbhyAsano, tapano, saMskArano, ane dharma-artha-kAma ema bivargano nAza karanAra che tathA A mAna bhavobhavamAM jJAnaguNano bhaMjaka che. viveka, dazA rUpI netrano chevaTe lopa karanAra che. je jIvo A mAna kaSAyane choDe che. teone pachI duHkha rahetuM nathI / pa vivecana - mAna kaSAya AtmAnA keTalA guNono nAza kare che. te viSaya A gALAmAM samajAvyo che. mAnavALo mANasa kyAMya name nahIM, badhe ja moTAI pUrvaka adhdhara ja cAle che tethI vinayaguNa je namratAnA svabhAvavALo che. te tyAM Take nahIM A rIte mAnakaSAyathI moTAIvALA ane abhimAnI thavAnA kAraNe sauthI prathama vinayaguNano nAza thAya che. mAnakaSAyavALo jIva uddhatabhASI banavAthI gurunI prasannatA meLavI zakato nathI tethI tathA svamAna sAcavavAnA, ane apamAna thayuM hoya to tenAthI thayelA krodhanA AvezonA vicAromAM citta vyagra rahevAthI zAstrAbhyAsa pAmI zake nahIM. prAyazcita karavuM, mAphI mAgavI, AlocanA karavI, Avo bhAva tathA prAyazcittarUpe tapa to akkaDatAnA kAraNe Avato ja nathI. uddhatabhASaNa ane uddhata vartana hovAthI saMskAro rahetA ja nathI. AnA kAraNe ja gRhasthajIvanamAM karavA yogya evA dharma, artha ane kAma Ama traNe vargane te AcarI zakato nathI. ane yatkiMcit kadAca te trivarganuM AcaraNa kare to paNa Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka ahaMkArIpaNAnA kAraNe badhe ja sArA saMbaMdho tuTatAM A traNavargano paNa nAza thAya che. mArI kyAMya mAnahAni na thAya ane mane sarvatra vadhAre mAna ja maLe AvA abhiprAyamAM aTavAyelAnuM citta AkuLa-vyAkuLa ane azAMta hovAthI pUrve prApta kareluM jJAna paNa TakatuM nathI. bolavA cAlavAno viveka ane vartanarUpI netrano paNa nAza thAya che. potAnA mAnamAtrane ja sAcavavAnuM dhyeya hovAthI vivekI jIvana jIvavA svarUpa nyAya-nItino paNa nAza thAya che. nyAya-nItine choDIne paNa te jIva mAtra mAnane ja sAcave che. A rIte mAnakaSAya vivekarUpI netrano tathA bIjA paNa aneka guNono nAzaka hovAthI duHkhone ja ApanAro che. je jIvo te mAnakaSAyane choDI de che. te jIvone have pachI duHkha rahetuM nathI. kAraNa ke nagna thavAnA kAraNe dareka guNIyala mahAtmAo sAthe sArA saMbaMdho rahevAthI guNono nAza to thato ja nathI paraMtu guNonI vRddhi ja thAya che | 5 | vaza thAya jAthI viveka mAnane ja mAne bAhubali varasa lage kAussagga rahyA, nirmada cakrI sevaka doya muni sama kahyA. sAvadhAna tyajI mAna je dhyAna dhavala dhare, paramA sujasa-ramA tasa AliMgana kare che 6 che. zabdArtha - nirmada-mada vinAnA, cakI-sevaka - cakravartI hoya ke sevA karanAra sevaka hoya, sAvadhAna - jAgRta thaIne, dhavala - ujvala, paramA - sauthI zreSTha, sujasa-ramA - sArA yazavALI muktirUpI strI II ka II gAthArtha - mAnanA kAraNe bAhubalijI eka varSa sudhI kAussagnamAM rahyA, (paNa kevalajJAna thayuM nahIM) tethI mada vinAno Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna kaSAya nAmanA sAtamA pApasthAnakanI sajjhAya jIva cakravartI hoya ke sAmAnya sevaka hoya paNa te banne samatAbhAvanA kAraNe muninI samAna ArAdhaka che. mATe he AtmA ! jAgRta thaIne, mAnane tyajIne, ujvala dhyAna je jIvo dhare che te jIvone sauthI zreSTha evI ane sArA yazavALI evI muktirUpI strI turata AliMgana kare che (prApta thAya che) || 6 || vivecana - RRSabhadeva prabhunA putra bAhubalIjInA manamAM hatuM ke "laghu bAMdhava vAMdu nahIM" mArA nAnA 98 bhAIoe je dIkSA lIdhI che. teo mArAthI pUrve dIkSita thayA che mATe mAre vaMdanIya che. paNa huM sauthI moTo chuM. mArAthI teonA pagamAM kema paDAya ? te mATe kAussagga dhyAnamAM rahIne prathama kevalajJAna meLavIne pachI tyAM jAuM. jethI mAre teone vaMdana karavuM na paDe. AvA prakAranA mAnamAM rahevAthI 1 varSa sudhI kAussaggamAM ubhA rahyA. paNa mAna hovAthI kevalajJAna na ja thayuM. A rIte mAnakaSAya kevo che ? te A udAharaNathI gurumahArAja samajAve che. jyAre brAhmIsuMdarI nAmanI teonI banne baheno tyAM AvI, ane "vIrA morA ! gaja thakI utaro'' ItyAdi vAkayo kahIne pratibodhyA ane mAnakaSAyane choDyuM tyAre turata ja kevalajJAna pragaTa thayuM. koI cakravartI rAjA hoya ke sAmAnya sevaka hoya, paNa jo nirmada hoya eTale mAnakaSAyano tyAga karIne namratAguNavALA hoya to (eka dhanavAna ane bIjo dhanarahita hovA chatAM) te banne muninI jevA (ArAdhaka) zAstramAM kahyA che tethI he mumukSu jIvo ! jAgRta bano, mAnakaSAyano tyAga karo, ane AtmadazAnI nirmaLatA vadhe tevuM ujvaLa dhyAna karo. AtmatattvanuM ciMtana karo. jenAthI sarvekarmono kSaya avazya thAya che ane sarvakarmono kSaya thavAthI sauthI zreSTha ane uttama yazavALI muktirUpI strI A AtmAnuM AliMgana kare che arthAt muktinI prApti thAya che. 9 89 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ahIM chellI gAthAnI chellI lITImAM "paramA sujasa-2mA" padamAM sujasa zabda lakhIne graMthakartAe potAnuM "zrI yazovijayajI' AvuM nAma paNa garbhita rIte sUcavyuM che // 6 // aDhAra pApasthAnaka A pramANe "mAna-kaSAya' AvA nAmavALuM je sAtamuM pApasthAnaka che tenA varNananI sajjhAya samApta thaI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA kaSAya nAmanA AThamA pApasthAnakanI sajhAya 91 mAyA kaSAya" nAmanA AThamA pApathAnakanI sajhAya - pApasthAnaka AThamuM kahyuM, suNo saMtAjI, chAMDo mAyA mUla, guNavaMtAjI. / kaSTa kare vrata Adare, suNo saMtAjI, mAyAe te pratikula. guNavaMtAjI. / 1 / zabdArtha - mAyAe - mAyA hoya to, te - te sevelAM dharmanAM anuSThAno, pratikula - viparIta phaLa ApanArAM jANavAM. gAthArtha - "mAyA" e AThamuM pApasthAnaka kahyuM che. tene mUlathI ja choDo, koI jIva kaSTa kare, vrata Adare, paNa jo mAyA seve to te saghaLAM dharma anuSThAno viparIta phaLadAyaka thAya che. II 1 II vivecana - "mAyA" karavI, kapaTa karavuM, luccAI karavI. A AThamuM pApasthAnaka che. A mAyAne mUlathI ja tyajI devI joIe. jo alpamAtrAe paNa A mAyA hadayamAM rAkhavAmAM Ave, to ghaNAM kaSTo (upasarga-pariSaho) sahana karyA hoya, tathA vratano svIkAra ane pAlana karyuM hoya, to te saghaLuM pratikula phaLa ApanAra bane che. kAraNa ke kaSTa sahana karavAthI ane vrata pAlanathI vacanayoga ane kAyayoganI zubhatA thavAthI puNyabaMdha thAya che. ane manamAM mAyAno raMga hovAthI mohanIyakarmanA baMdharUpa pApano anubaMdha thAya che. tethI pApanubaMdhI puNya baMdhAvAthI devalokAdi bhava maLe paNa te bhavanapati vyaMtara deva jevA bhava maLe ke je kamaTha tApasanI jema je bhavo vadhAre pApa ja karAve, tevA bhavo maLe che, tethI pratikula phaLa ApanArA bane che. kamaThe tApasapaNAnuM tapa karyuM hatuM. tethI puNya bAMdhyuM mRtyu pAmIne meghamAlI thayo. paNa meghamAlI deva thayo to virbhAgajJAna maLyuM, Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9ra aDhAra pApasthAnaka tenAthI pArzvanAtha prabhune joyA, ane te joIne upasarga karavA doDI Avyo, eTale ghaNIvAra AvA prakAranuM puNya paNa saMsAramAM vadhAre rakhaDAvanAra bane che jo te tiryaMca-manuSyamAM gayo hota to virbhAgajJAna na maLavAthI pArzvanAtha prabhune joI ja na zakata ane narakamAM gayo hota to virbhAgajJAna maLata paNa cAra gAunI sImAvALuM ja hovAthI prabhune jANI ja na zakata ane ahIM AvI paNa na zakata mATe vadhAre pApa karAve tevo ja bhava AvA puNyathI maLyo. tethI te AtmArthI jIvo ! tamAre mAyAne jarA paNa sthAna na ApavuM. / 1 / nagana mAsa upavAsIyA, suNo. sItha lIye kRza anna. guNavaMtAjI, garbha anaMtA pAmaze, suNo. jo che mAyA mana. guNa. rA. zabdArtha - nagana - nagnapaNuM mAsa upavAsIyA - mahInAnA upavAsavALApaNuM, sItha lIye - sikya eTale eka dANA jeTaluM bhojana le. kuza annA - nirasa ane tuccha annanuM bhojana karavuM, mArA mana - manamAM mAyA che to II 2 | gAthArtha - dhAro ke nagna thaIne utkRSTa sAdhutA pALe, mahInA, mahInAnA upavAsa kare, eka dANAnuM bhojana re, nirasa ane tuccha annanuM bhojana kare, ATaluM badhuM tIvra tapAdi kare to paNa je manamAM mAyAno sna hoya to anaMta janma-maraNa karavA rUpe te jIva anaMta bhavabhramaNa pAme che I 2 vivecana-mAyAnA pariNAma A AtmAne saMsAramAM kevA rakhaDAve che te upara graMthakArazrI kahe che ke bahArathI uccakoTinI sAdhutA pALavAnA AzayathI kadAca A jIva jema parivAra ane Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA kaSAya nAmanA AThamA pApasthAnakanI sajhAya 93 paisAno tyAga kare che tema vastra-pAtrano paNa tyAga karIne nagratA dhAraNa kare tethI AhAra-pANIno tyAga karIne mahInA-mahInAnA upavAso kadAca kare tathA eka dANA mAtranA bhojana karavA jeTaluM ugra tapa karIne dhyAnAdi dvArA zarIrane atizaya dubaLu pAtaLuM kare ane pAraNA AdimAM nirasa tathA (vadheluM pheMkI devA jevuM) tuccha annanuM bhojana kare, ATalo UMco tyAga jIvanamAM lAve to paNa jo mananI aMdara mAyA-kapaTa ane chetarapIMDInA ja pariNAmo ramatA hoya to ATalo badho tyAga tapa hovA chatAM paNa te jIva saMsAracakramAM anaMtI bhavabhramaNA pAme che. eTale ke anaMtIvAra (garbhadhAraNa)janmamaraNAdi prApta karaze. mATe he Atman ! A mAyA(kapaTa) koI paNa rIte sArI nathI | 2 | keza loca-maladhAraNA, suNo. bhUmizapyA vratayAga guNa. / sukara sakala che sAdhune, suNo. duSkara mAyA tyAga. guNa. / zabdArtha - kezaloca - kezano (vALano) loca karavo, mAladhAraNA - melAM vastro rAkhavAM athavA zArIrika mela dhAraNa karavo, bhUmizacyA - pRthvI upara zayana karavuM, vata - vratapAlana, cAga - pUjAvidhi, sukara - sahelAM che, duSkara - dukhe thAya tevuM che, mAyA tyAga - mAyAno tyAga II 3 II gAthArtha - mAthAnA ane dADhImUchanA kezano loca karavo, melAM vastro rAkhavAM ane zArIrika mela dhAraNa karavo. bhUmi upara zayana karavuM. vratapAlana karavuM ane darzana vaMdanAdi rUpa bhAva pUjA karavI. A saghaLuM sAdhune sukhe sukhe karI zakAya tema che paraMtu mAyA kapaTano tyAga karavo te ghaNuM duSkara che. I a vivecana - duSkara dekhAtAM evAM paNa dharma anuSThAno jeTalAM sahelAIthI thaI zake che. teTalo mAyAno tyAga sahelAIthI thaI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 aDhAra pApasthAnaka zakato nathI. bahAranuM tyAgamaya jIvana prApta karavuM hajuM saheluM che paraMtu aMdara rahelA manane kapaTa vinAnuM ane saraLa banAvavuM ghaNuM ja duSkara che te vAta spaSTa karatAM kahe che ke - mastakanA, dADhInA ane mUchanA kezano loca karavo te kArya kaThIna hovA chatAM paNa haju saheluM che. melAM vastro rAkhavAM ane zArIrika mela dhAraNa karavo. te paNa sahelo che arthAt snAna. ujvalavastra, aMgavibhUSA Adino tyAga sukara che bhUmi upara zayyA karavI, dravyathI pAMca mahAvratonuM pAlana karavuM-paramAtmAnAM stavano Adi gAvA dvArA bhakti karavA svarUpa bhAvapUjA karavI athavA vratapAlana karavA svarUpa bhAvapUjA karavI. pAMca samiti ane traNa guptinuM pAlana karavuM. ugra vihArAdi karavA. A sarva dharmasaMbaMdhI anuSThAno kAyA dvArA ane vacana dvArA karavAnAM hovAthI sahelAM che. jo ke A sarva dharma anuSThAno AcaravAM paNa ghaNAM ja duSkara che kAraNa ke sAMsArika sukhano ane paudugAlika bhAvono moha anAdi kALanA saMbaMdhavALo hovAthI tyajavo ghaNo ja duSkara che to paNa mAyAnA tyAganI apekSAe A tyAga kaMIka sukara che kAraNa ke anAdi kALanI mohanI vAsanAnuM jora ghaNuM hovAnA kAraNe tathA artha ane kAma ja vadhAre priya hovAnA kAraNe tenA mATe karAtI je A mAyA che teno tyAga karavo ghaNo ja duSkara che. A jIvanuM mana dharma anuSThAna AcaratI vakhate paNa mAyAmAM ja bahudhA ramatuM hoya che. bAhyadharma anuSThAna AcaravuM saheluM che paNa manamAM rahelI mAyAno tyAga karavo ghaNo ja duSkara che. A viSayamAM adhyAtmasAra graMthamAM kahyuM che ke - kezalocadharAzayyAbhikSA brahmavratAdikam / dambhena dUSyate sarvaM, trAseneva mahAmaNiH / daMbhatyAgAdhikAra zloka 58 upara kahelA arthane anusaranAro ja artha che. | 3 | Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA kaSAya nAmanA AThamA pApasthAnakanI sajhAya nayana vacana AkAranuM suNa. gopana mAyAvaMta, guNa ! jeha kare asatI pare suNo. te nahI hitakara taMta. guNa jA zabdArtha - nayana - netra-AMkha, vacana - moDhAnA bola, AkAra - AkRti, hAvabhAva, gopana - saMtADavuM, chupAvavuM, mAyAvata - mAyAvALo jIva, asatIpare - kullA strInI peThe, hitakara - kalyANakArI, saMta - chevaTe, athavA zAstra. || 4 || gAthArtha - je mAyA kATavALA jIvo che. te asatI (vyabhicAriNI) strInI jema AMkha ane bhASAnA AkAranuM gopana kare che te paNa chevaTe atyaMta ahitakArI che (hitakArI nathI) ema zAstra kahe che. / 4 I vivecana - jema vyabhicAra sevanArI duSTa strI potAnA patinI gerahAjarImAM kAmAndha thaI chatI aneka prakAranI kAmalIlA kare che paraMtu patinI hAjarInA kAle te badhA ja hAvabhAvone chupAve che. AMkhanA mukhanA ane bhASAnA hAvabhAvo evA mIThA kare che ke jANe atizaya pativratA strI ja hoya zuM ? durAcAranI to gaMdha ja AvavA detI nathI. tevI rIte mAyA kapaTa karanArA jIvo potAno svArtha sAdhavA ane bIjAne temAM phasAvavA mIThA hAvabhAvo karatA hoya che. ghaNI ja Adara bahumAna anyane ApatA hoya che. paNa aMdarathI sAmenAne lUMTI levAno ja IrAdo hoya che. athavA potAnA pApane chupAvavAno ja prayAsa hoya che. hRdayamAM jhera ane mukhamAM amRta jevuM temanuM kapaTabhareluM vartana hoya che nItizAstromAM kahyuM che ke - durjanaH parihartavyaH vidyayA'laGakRto'pi hi / madhu tiSThati jihvAgre, hRdaye tu halAhalam // vidyAthI alaMkRta evo paNa durjana mANasa dUrathI ja tyajavA lAyaka che kAraNa ke durjana mANasanA jIbhanA agrabhAga upara madha Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra pApasthAnaka hoya che paNa hRdayamAM halAhala jhera hoya che tethI mAyAvALA jIvanuM netra ane vacano dvArA duSitabhAvonuM gopana vyabhicAriNI strInA jevuM hoya che paNa chevaTe te hitakArI thatuM nathI ema zAstra kahe che. asthire hRdaye citrA, vADanetrAkAragopanA / puMzcalyA iva kalyANa-kAriNI na prakIrtitA / jJAnasAra aSTaka-sthiratASTakamAM paNa pUjyazrIe A ja bhAva lakhyo che. te 4 | kusumapure ghare zeThane suNo. heThe rahyo saMvijJa guNa. upari tasa bIjo rahyo suNo. mutkala paNa suguNajJa. guNa| 5 // daMbhI eka niMdA kare suNo. bIjo ghare guNa rAga. guNa. pahelAne bhava dustara kahe suNo. bIjAne kahe valI tAga. guNao || 6 || zabdArtha - kusumapure - kusumapura nAmanA nagaramAM, ghare zeThane - eka zeThane ghera, heThe raho - nIce rahelo, saMvijJa - saMvegapAkSika, upari tasa bIje raho - te zeThanA gharanI upara bIjA muni utarelA che, mukala * zArIrika zakti nahIM hovAthI AcAra pAlanamAM kaMIka haThIlo, paNa - paraMtu, suguNajJa - sArA ane bIjAnA guNonA jANanArA II 5 II daMbhI eka niMdA kare . pahelo nIce utarelo jIva daMbhI che. ane uparanAnI niMdA kare che, bIjo ghare guNavata - upara rahelo bIjo, haiyAmAM bIjAne (nIcenAne) guNavaMta tarIke jue che pahelAne bhava dustara kahe - nIcenA pahelAne saMsAra dutara kahyo, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA kaSAya nAmanA AThamA pApasthAnakanI sajjhAya bIjAne kahe valI tyAga upara rahelA bIjAnA bhavano tAga, bhavano aMta thayo ema jJAnIo kahe che || 6 || - gAthArtha - kusumapura nAmanA nagaramAM eka zeThane ghera nIce saMvegI (paNa niMdaka) sAdhu nIce utarelA che ane uparanA mAle bIjA AcArapAlanamAM kaMIka DhIlA paNa uttamaguNajJa sAdhu rahelA che. eka zeThane ghera upara-nIce AvI prakRtivALA be muni utarelA che. nIcenA muni daMbhI hovAthI uparanAnI niMdA kare che. ane bIjA (uparanA) muni nIcenA muninA guNono anurAga haiyAmAM dhare che. jJAnI puruSo pahelAne saMsAra dustara kahe che ane bIjAne saMsArano tAga (cheDo-aMta) kahe che // 5-6 || 97 vivecana - kusumapura nAmanuM eka nagara che temAM eka sukhI zeTha rahe che. vicaratA vicaratA eka muni potAnA ziSyo sAthe tyAM Ave che utaravA mATe zeTha teone nIcenA bhAgamAM jagyA Ape che. A muni saMvegI che AcAra pAlana sAruM kare che. paraMtu bIjAnI niMdA karavAnI ane chidro ja jovAnI vRttivALA che tevAmAM vicaratA vicaratA bIjA muni paNa tyAM Ave che. zeThe teone utaravA mATe uparanA mALanI jagyA ApI. te muni zArIrika paristhiti AdinA kAraNe AcArapAlanamAM kaMIka DhIlA che. paraMtu "suguNajJa" che bIjAnA guNone ja mAtra jonArA ane atizaya uttama che. nIcenA sAdhu niraMtarapaNe uparanA sAdhunI tenA AcAra pAlananI maMdatAnIH niMdA ja karyA kare che. pote AcArapAlanamAM sArA che. paraMtu uparanA muninI niMdA ja kare che. guNone paNa doSo rUpe ja gAya che. chidro ja vadhAre dekhe che. jyAre uparanA muni nIcenA muninA AcArapAlananI prazaMsA ane anumodanA ja kare che. teonA guNone ja jue che. kadAca koI chidra dekhAya to paNa te Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 aDhAra pApasthAnaka doSa saMjogovazAt haze ema kahI doSonI avagaNanA kare che. AkhuM cAturmAsa A rIte pUrNa thAya che ane upara-nIcenA banne munio svataMtrapaNe bIje vihAra kare che. eka vakhata vicaratA vicaratA sarvajJa paramAtmA tyAM padhAre che. tyAre te zeTha sarvajJa prabhune pUche che ke ahIM vaselA banne muniomAM he prabhu! koNa UMcA ane koNa nIcA hatA. prabhu kahe che ke nIce utarelA muni AcArapAlanamAM bhale sArA hatA. paraMtu mAyAmaya svabhAva hovAthI niMdakavRttinA kAraNe teone A saMsAra dustara banaze ane bIjA muni ke jeo upara utarelA hatA teone alpakALamAM ja bhavano tAga-cheDo Avaze, aMta Avaze. AvuM sarvajJa paramAtmAe kahyuM. A kathA uparathI mAyAvI svabhAva jIvane saMsAramAM kevo rakhaDAvanAra che ? te jANIne he jIva ! mAyAno tuM tyAga kara te 5-6 | vidhi niSedha navi upadize, suNo ekAMte bhagavaMta guNa. karaNIe niSkapaTI havuM suNo, e ANA che taMta. guNao || 7 | zabdArtha - vidhi niSedha - Ama karavuM athavA Ama na ja karavuM, karaNIe - karaNImAM AcAra-pAlanamAM, niSkapaTI - mAyA vinAnA, havuM - thavuM, saheluM taMta - zAstra. || 7 || gAthArtha - koI paNa viSayanI vidhino ke niSedhano bhagavaMte ekAMte upadeza Apyo nathI. paraMtu game tevAM kAraNo Ave to paNa karaNImAM nikapaTI ja rahevuM AvI bhagavaMtanI AjJA che ema zAstra kahe che A 7 / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA kaSAya nAmanA AThamA pApasthAnakanI sajjhAya vivecana - "game tevAM kAraNo upasthita thAya" to paNa mAyA karavA jevI nathI ja. A vAta upara bhAra ApatAM graMthakArazrI jaNAve che ke bhagavaMte koI paNa viSaya upara ekAnte vidhi ke ekAMte niSedha kahyo nathI paNa mAyAnI bAbatamAM to ekAnte niSedha ja kahyo che arthAt niSkapaTI ja rahevAnuM kahyuM che. A ja paramAtmAnI sAcI AzA che ema zAstrakAra bhagavaMto kahe che. jaina zAsana upara, sAdhu-sAdhvIjI upara, AgamAdi prabhAvaka zAstro upara jyAre jyAre koI Apatti Ave. koI taraphathI upadrava Ave, tyAre tyAre tenI rakSA karavA mATe krodha karavo paDe, Aveza batAvavo paDe to teno ekAnte niSedha nathI. evI ja rIte jaina zAsana ane tenA anuyAyI sAcA sAdhusAdhvIjI sivAya koIpaNa vyaktine huM bhAvathI namaskAra nahIM karUM AvuM mAna karavAno paNa bhagavaMte niSedha kahyo nathI. AvI rIte koIpaNa vastunuM ekAnte vidhAna ke ekAnte niSedha jaNAvyA nathI. sArAMza ke lAbhAlAbha joIne dharmaprabhAvanA Adi kAraNo kadAca hoya to krodhAdino niSedha nathI. paraMtu game tevAM kAraNo upasthita thAya to paNa karaNamAM mAyA karavAno to niSedha ja che. eTale ja kahe che ke game tevAM paNa kAraNo upasthita thAya to paNa karaNimAM-potAnA jIvana vyavahAramAM kyAreya paNa mAyA kapaTa karavI nahI ja, niSkapaTI ja rahevuM. AvI ja prabhunI AjJA che. ema zAstra kahe che to he jIva ! anAdi kALathI lAgI vaLagelI A mAyAne tuM choDa. mAyA karavA jevI nathI. // 7 || 99 mAyAthI alagA Talo, suNo. jima mIlo mugatistuM raMga. guNava sujasa vilAsa sukhI raho. suNo. lakSaNa Ave aMga. guNa0 | 8 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - alagA - dUra, Talo - raho, muktisyuM - muktinI sAthe, raMga - utsAha - umaMga. || 8 || gAthArtha - he bhavya AtmAo ! mAyAthI tame dUra raho, jethI muktinI sAthe ga (prema-utsAha) lAge ane uttama lakSaNo (guNo) A zarIramAM (zarIradhArI AtmAmAM) Ave. jethI sadA yazavALA thayA chatA svabhAvadazAnA AnaMdanA vilAsavALA thaIne sadAkALa sukhI ja thaIne rahe I 8 / vivecana - "mAyA e sAkSAt rAkSasI che' ema samajIne te bhavya jIvo ! mAyAthI sadAkALa dUra ja raho. mAyA e sApathI paNa bhayaMkara vastu che. sApa eka bhavamAM mAre che. mAyA bhavobhavamAM A jIvane saguNothI pachADe che. tethI mAyAne choDIne saraLa sajjana ane saMta bano. mAyA e pApanuM ja poTaluM che ema samajIne tene choDI do. jo mAyAne choDazo to ja sArA yazavALA banazo, duniyAnA koI paNa jIvo tamArI sAme apayazanI AMgaLI nahIM ciMdhI zake. tathA tame paNa nizcita thayA chatA sadA AnaMdI ane sukhI thazo kAraNa ke mAyAvI mANaso sadAkALa ciMtAtura ja hoya che ane saraLa hRdaya rAkhavAthI samyakatva, vrata Adi aneka guNo A AtmAmAM Ave che. mAyA e mithyAtvanuM mULa che. tethI tenA tyAgathI ja A jIvamAM guNo Ave che. ahIM chellI gAthAnI aMtima paMktimAM "sujasa raho" e padamAM "sujasa" zabda lakhIne graMthakartAe potAnuM "yazovijayajI" evuM nAma paNa garbhita rIte sUcavyuM che. | 8 | A pramANe "mAyA kaSAya" nAmavALuM je AThamuM pApasthAnaka che tenAM varNananI sajhAya samApta thaI. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajhAya 101 "lobha" nAmanA navamA pApasthAnakanI sakjhAyajIre mAre, lobha te doSa athobha, pApasthAnaka navamuM kahyuM jIre mAre, sarva vinAzanuM mUla, ehathI kUkhe na sukha lahyuM, jIre jI,1 zabdArtha athobha- aTake nahIM tevo, ehathI-A lobhathI. IInA gAthArtha - kadApi aTake nahIM evo A lobhadoSa che ane te navamuM pApAnaka kahyuM che. A lobha sarva vinAzanuM mUla che tenAthI koIe sukha meLavyuM nathI / 1 / vivecana - have lobha nAmanA navamA pApasthAnakane samajAve che. lobha vaNathaMbhyo kahevAya che. eTale ke kyAreya paNa aTakato nathI. game teTalI dhanasaMpatti Ave to paNa tene vadhAravAnI ja manovRtti dareka jIvonI rahe che. zAstramAM kahyuM che ke nAde noro vaDha-jema jema lAbha thAya che tema tema lobha vadhato ja rahe che tethI te lobha "athobha" thobhe nahI tevo kahevAya che. A lobha ja jIvane ghaNA pApamAM, ghaNA dussaha kAryo karavAmAM, ane ghaNAM karmalezo karavAmAM laI jAya che. tethI pApa vadhatAM mUlathI ja sarva dhanAdino nAza thAya che eTale A lobha e ja sarvanAzanuM mUla che. A lobhathI AkhI jiMdagI paisA kamAvA mATe jIva bahArane bahAra bhaTake che. dariyA pAra kare che. araNyavAsa svIkAre che. bhUkhatarasa sahana kare che. kuTuMbIonA viyogane paNa sahana kare che. Ama A lobhathI jIva duHkhI duHkhI thAya che. koIe paNa A lobhathI sukha meLavyuM nathI. sukha meLavatA paNa nathI ane meLavaze paNa nahIM. mATe he jIva ! A lobha tyajavA jevo che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10ra aDhAra pApasthAnaka ghaNA loko lobhano artha "mAtra dhananI karakasara" ATalo ja kare che tethI potAnAmAM potAne lobha dekhAto ja nathI. bIjAmAM ja lobha dekhAya che kAraNa ke game teTaluM potAnI pAse dhana hoya to paNa darekane potAnuM dhana ochuM ja dekhAya che ane bIjAnuM ja dhana vadhAre dekhAya che tethI potAne potAnuM dhana ghaNuM ja alpa dekhAvAthI nirlobhI ane bIjA bahudhanI hovAthI teonI sAme pote potAnI jAtane nirlobhI ja dekhe che ane bIjAnI jAtane ja lobhI dekhe che. jagatamAM dareka jIvone "lakSmI bIjAnI vadhAre dekhAya che ane sarasvatI potAnI vadhAre dekhAya che" mATe lobhano artha "dhananI karakasara" eTalo ja kare che. paraMtu Avo artha na karatAM, IcchA, mamatA, mUcha, Asakti e saghaLo lobha che Avo artha karavo. jethI potAnI jAtamAM paNa lobha dekhAya. tethI koI paNa vastu meLavavAnI je IcchA thaI te lobha kahevAya che. IcchA thavAthI tene meLavavA kapaTa karavuM te mAyA kahevAya che. mAyA saphaLa thAya to mAna Ave che. ane mAyA niSphaLa jAya to krodha Ave che A rIte lobha (IcchA) thavAthI ja mAyA-mAna ane krodha janme che tethI mAyA Adi traNe kaSAyono janma ApanAra jo koI hoya to lobha ja che ane janma ApanArane saMsAramAM bApa kahevAya che mATe ja lobhane "pApono bApa" pApono janaka kahelo che 1 che. jIre mAre, suNIe bahu lobhAMdha, cakravatI harinI kathA, jIre jI. jIre mAre, pAmyA kaTukavipAka, pIvata rakta jalo yathA jIre jI 2 che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajajhAya 103 - dara pADe che. te 2 zabdArtha - harinI - hariSeNa cakravartInI, kaTaka - kaDavAM, vipAka - phaLa, pIvata - pIe che, rakta - rUdhira, lohI, caNA - jema, jalo - eka jAtanuM jIvaDuM. II 2 || gAthArtha - jema zarIramAM rahelA kharAba lohIne jalo nAmanI jIvAta pI jAya che. tema lobhAMdha evo A jIva ghaNAM mAMDAM phaLone pAme che. A viSaya upara lobhamAM aMdha banelA evA cakravartI haripeNanI kathA tame sAMbhaLo. | 2 | vivecana - "jalo" nAmanI eka nAnI jIvAta thAya che. te zarIra upara lagADavAthI zarIramAM rahelA tamAma kharAba lohIne te cUsI jAya che. eTale ke jo sArA lohIne nathI cUsatI paNa kharAba lohIne ja cUse che tevo te jIvAtano svabhAva che. tevI rIte lobhamAM aMdha banelA jIvo kaTuka vipAkane eTale kharAba kharAba avasthAne ja pAme che kadApi sArI avasthAne pAmatA nathI. tenA upara cakravartI harinI (hariSaNanI) kathA zAstrothI jANavAnI graMthakArazrI bhalAmaNa kare che. jema cakravartI hari (hariSaNa) lobhathI kaDavAM phaLa pAmyA. tema lobhAMdha jIva sadA kaDavAM phaLane ja pAmanAra bane che. te cakravartI harinI (hariSaNanI) kathA A pramANe che - zrI haripheNa cakravartI ekavIsamA prabhuzrI naminAthanA vArAmAM thayA. bharatakSetramAM kAMpilyapura nagaramAM mahAhari nAmano rAjA hato. tene "mahiSI" nAmanI paTTarANI hatI. temanA putra "hariNa" nAmanA cakravata thayA. paMdara dhanuSanI uMcAI pramANa zarIra hatuM. pitAe te hariSaNano yuvarAja pade abhiSeka karyo. kALa jatAM astrazALAmAM cakraratna pragaTa thayuM. tyArabAda kramazaH cauda ratno pragaTa thayAM. cakraratna pramANe prathama pUrvadizAmAM mAgadhakumAra devane, pachI varadAmapatine ane tyArabAda prabhAsadevane sAdhyo. tyArabAda Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 aDhAra pApasthAnaka bharatakSetranA anukrame chae khaMDa jItyA. cha khaMDa jItIjI kAMDilyapuramAM pAchA AvyA, tyAre devoe ane mAnavoe temano cakravartIpaNAno abhiSeka karyo. nagaramAM bAra varSa sudhI mahotsava pravartAvyo. ghaNA varSo sudhI cakravartIpaNAnuM rAjyasukha bhogavyuM. lobhanI A sajajhAyamAM cakravartI hariSeNa ghaNo lobha karavAthI kaDavAM phaLa pAmyA ema kahyuM che. paraMtu triSaSThI zalAkA puruSa caritramAM sAtamA parvanA bAramA sargamAM A hariSeNa cakravartInI kathA che. tyAM cakravartIpaNuM pALI dIkSA laI mokSe gayAnuM kathana che. ahIM sakjhAyamAM kaDavAM phaLa pAmyAno ullekha che. eTale kadAca bIjA koI hari (hariSaNa) cakravartI hoya to te jANavA maLyuM nathI. A dezamAM cakravartI hatA. sAmAnyathI lobhI jIvo lobhane paravaza thayA chatA ghaNAM sAhasa kare che ane ghaNAM kaDavAM phaLa pAme che. A vAta sAkSAta anubhava siddha che. te 2 // jIre mAre, nirdhanane zata zAha, zata lahe sahasa lobhie jIre jI. jIre mAre, sahasa lahe lakha lobha, lakha lAbhe mana koDIe jIre jI ! 3 || jIre mAre, koTIzvara nRpa Rddhi, nRpa cAhe cakrIpaNuM, jIre jI. jIre mAre, cAhe cakrI surabhoga, sura cAhe surapatipaNuM jIre jI. | 4 . zabdArtha - nirdhana - dhana vinAno puruSa, zata zAha - so rUpIyAnA dhanane icche che, cAhe che, zata lahe - paNa so maLe chad, sahasa - hajArano, lobhIe - lobha lAge che. sahasa kahe - hajAra Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajjhAya maLe chate, lakhalobha - lAkhano lobha thAya che vakhalAbhe - lAkhano lAbha thaye chate, mana koDIe karoDa rUpIyAnuM mana thAya che, koTIzvara - jyAre karoDapati thAya che tyAre, nRpaRRddhi - rAjApaNAnI RddhinI IcchA thAya che, nRpa cAhe rAjA thAya tyAre cAhe che cakrIpaNuM - cakravartIpaNuM, cAhe cakrI - cakravartI thAya tyAre Icche che, surabhoga - devonAM sukho, sura cAhe - deva thAya tyAre cAhe che surapatipaNuM - indrapaNAnI Rddhi // 3-4 || - a gAthArtha - nirdhana mANasa so rUpiyAne icche che. so maLe tyAre te hajAra rUpiyAno lobhI bane che. hajAra maLe tyAre lAkhano lobha lAge che. lAkha maLe tyAre karoDa rUpiyAnuM mana thAya che // 3 // 105 karoDapati thAya tyAre rAjaRRddhi icche che. rAjApaNuM Ave tyAre cakravartIpaNuM cAhe che. jyAre cakravartI bane tyAre devalokanAM sukho icche che ane devaloka pAme tyAre A jIva indrapaNuM cAhe che. II 3-4 || vivecana - lobhano thobha hoto nathI tathA jema jema lAbha thAya che tema tema lobha vadhato ja jAya che. A vAta vadhAre spaSTa karavA jagatanA jIvomAM cAlatuM citra graMthakArazrI rA kare che ke je mANasa bIlakula dhana vinAno hoya arthAt bhIkhArI athavA majura jevI kakSAno hoya che tyAre tenuM mana 100 rUpiyA maLe to bahu ja sArUM tevuM hoya che. kadAca koI dAtA tenA upara prasanna thaI jAya ane kahe ke bola, tAre zuM joIe che ? to te mANasa paNa 100 rUpiyA ja mAge che arthAt tenuM mAgavAnuM mApa ATaluM ja hoya che paNa jyAre te mANasa pratidina 100 kamAto thAya che tyAre tenuM mana have 1000 maLe to sArUM tevuM thAya che. tevI ja rIte jyAre 1000 maLatA thAya che tyAre lAkhanI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 aDhAra pApasthAnaka IcchA thAya che ane puNyodaya thavAthI lAkha maLatA thAya che tyAre karoDanI icchA thAya che. Ama A lobha vaNathaMbhyo vadhe ja che. jyAre karoDa maLatA thAya che. tyAre rAjaRddhi maLe to sAruM, ane jyAre rAjaRddhi maLe tyAre cakravartIpaNuM maLe to sAruM, cakravartIpaNuM maLe tyAre devabhava maLe to sAruM, ane devabhava maLe tyAre IndrapaNuM maLe to sAruM, ema A jIva jema jema lAbha thAya che tema tema vadhAre ne vadhAre lobhavALo ja bane che. teno kadApi aMta Avato nathI. kyAreya cheDo Avato ja nathI. mATe he Atman ! tuM AvA samudra samAna tathA AkAza samAna anaMtA evA lobhathI virAma pAma che 3-4 / jIre mAre, mUle laghupaNe lobha, vArdha sarAva pari sahI, jI re jI, jIre mAre uttarAdhyayane anaMta, icchA AkAza samI kahI. jIre jI ! 5 || zabdArtha - mUle - prAraMbhamAM, laghupaNe - je thoDo hoya che, vAdhe - vadhato ja jAya che, sarAva pari - kuMDAnI jema, koDIyAnI jema. II 5 II gAthArtha - A lobha prAraMbhamAM thoDo hoya che paNa dinapratidina kuMDAnI jema athavA koDIyAnI jema vadhato ja jAya che tethI ja uttarAdhyayana sUtramAM IcchAne AkAzanI jema anaMtI che Ama kahyuM che. [ pa / vivecana - lobha prAraMbhamAM thoDo hoya che jema nidhana mANasane mAtra 100nI ja IcchA thAya che tema zarUAtamAM tenI mAtrA alpa hoya che. choDa ugADavA mATenuM kuMDuM, athavA dIpaka karavA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajhAya 107 mATenuM koDIyuM prAraMbhamAM eTale ke nIcenI beThakanI jagyAe nAnuM hoya che. paNa AgaLa AgaLa te vadhatuM vadhatuM ghaNuM ja pahoLuM thAya che tema lobha paNa prAraMbhamAM 100/200 jeTalo ja hoya che. paraMtu jema jema prApti thAya che tema tema te lobha vadhe che. 100 maLe eTale 1000 Iccha, 1000 maLe eTale lAkha iccha, lAkha maLe eTale karoDa icche, karoDa maLe eTale rAjaRddhi iccha, rAjaRddhi maLe, eTale cakravatIpaNuM iccha, cakravatIpaNuM maLe eTale devabhava Icche ane devabhava maLe tyAre A jIva devendrapaNuM Icche che. saMpattino A lobha kyAreya aTakato nathI vaNathaMbhyo ja rahe che tethI ja uttarAdhyayana sUtramAM bhagavAne icchAne AkAzanI jema anaMtI kahI che ane hakIkatathI IcchA (lAbha) tevI ja che. mATe he jIva! tuM kaMIka virAma pAma / 5 // A viSayane samajAvatA yogazAstranA zloko A pramANe chedhnhiinH zatamekaM, sahastraM zatavAnapi / sahastrAdhipatirlakSaM, koTiM lakSezvaro'pi ca // 19 // koTIzvaro narendratvaM, narendrazvakravartitAm / / cakravartI ca devatvaM, devo'pIndratvamicchati // 20 // indratve'pi saMprApte, yadicchA na nivartate / mUle laghIyAMstallobhaH, zarAva iva vardhate // 21 // jIre mAre, svayaMbhUramaNa samudra, koI je avagAhI zake jIre jI. jIre mAre, te paNa lobha samudra, pAra na pAme bala thake jIre jI || 6 || Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - avagAhI zake - pAra pAmI zake, te paNa - te manuSya paNa, lobhasamudra - lobharUpI samudrano, bala thake - potAnA balathI. |6 | gAthArtha - koI manuSya kadAca svayaMbhU ramaNa samudrano pAra pAmI zake paraMtu te manuSya paNa potAnA balathI lobharUpI samudrano pAra pAmI zakato nathI. II da II vivecana - jaMbudrIpane pharato lavaNa samudra be lAkha yojanano che. tenI cAre bAju ghAtakI khaMDa, kAlodadhisamudra, puSkaravaradvIpa puSkaravarasamudra ItyAdi Dabala Dabala mApanA asaMkhyAta dvIpa ane asaMkhyAta samudro che. temAMno chello svayaMbhUramaNa samudra che. vicAra karo ke Dabala Dabala mApanA asaMkhyAtA dvIpa ane asaMkhyAtA samudro gayA pachI "svayaMbhUramaNa" samudra Ave che to te samudra bamaNA mApa pramANe keTalo moTo atizaya ghaNA vistAravALo haze ? AvA prakAranA ATalA moTA svayaMbhUramaNa samudrano potAnI be bhUjAnA baLe ja taravA dvArA pAra pAmavo sarvathA azakya ja che. chatAM kalpanA karo ke kadAca koI manuSya AvA samudrano potAnI bhUjAnA baLe taravA dvArA A cheDAthI pelA cheDe pAra pAme, A azakya kAryapaNa kadAca zakya bane, to paNa te AtmA! manuSya lobharUpI samudrano pAra pAmI zakto nathI. te to vadhato ja jAya che. Ama samajIne paNa he AtmA ! lobhathI tuM virAma pAma. | 6 || jIre mAre, koIka lobhane heta, tapa-zruta hAre jaDA. jIre jI. jI re mAre, kAga uDAvaNa heta, suramaNi nAkhe te khaDA. jI re jI 7 che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajjhAya zabdArtha lobhane heta lobhane kAraNe, jaDA murkha manuSyo, kAga - kAgaDAne, uDAvaNa - uDADavA mATe, suramaNi - ratnamaNi, khaDA ubhA ubhA. || 7 || - - - gAthArtha - koIka murkha manuSyo lobhanA kAraNe AcarelAM dharmAnuSThAno rUpa tapazcaryA ane zrutajJAna Adi hArI jAya che. jema kAgaDAne uDADavAnI khAtara ubhA ubhA manuSyo ratnamaNi nAkhe che tema. II 7 II 109 vivecana - keTalAka manuSyo ajJAnadazAnA kAraNe tattva na samajatAM karelI tapazcaryA, prApta kareluM zrutajJAna ane saMyama Adi uttama dharmakArya lobha karIne hArI jAya che. te vAta samajAvatAM kahe che ke tapa, zrutajJAna, saMyama, dAna, zIyaLa ItyAdi dharma anuSThAno karma kSaya karAvIne A jIvane janma-maraNanA cakkaramAMthI mukta karAvanAra che. A dharma anuSThAna karanAro A ja jIva karmono kSaya karIne anaMtakAla sukhI thAya tevI mukti pAmanAro banI zake che. paraMtu tattvajJAna na hovAthI ajJAnadazAnA kAraNe AvA prakAranI anaMta sukhamaya muktine ApanArAM dharma anuSThAno karatAM karatAM athavA karIne paNa lobhanA kAraNe tenA phaLarUpe dhana-saMpatti, sAMsArika sukho ane vaibhava ja mAtra mAgatA hoya che. je alpakAlIna sukha ApanArA bane che ane ghaNI vipattiothI bhareluM che. A rIte ghaNuM phaLa ApanArAM uttama anuSThAno karIne A jIva ajJAnadazAnA kAraNe lobhane vaza thayo chato atyaMta tuccha phaLa mAge che te tenI narI jaDatA-mUrkhatA ja che. A bAbata upara eka dRSTAnta Ape che ke je lAkho karoDonI kiMmatano ratnamaNi che je devone ja maLe che. te ratnarmANa dhAro ke koI manuSyane maLI gayo hoya, to bahu ja sAcavIne rAkhavo - Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 aDhAra pApasthAnaka joIe. tene badale gharanI koI divAla upara beThelA kAgaDAne uDADavAmAM nAnA pattharanA TukaDAnI jyAM jarUra che tyAM AvA ratnamaNino upayoga kare che. ane te ratnamaNine nAkhIne kAgaDAne uDADe che. te jema mUrkha che. tema A jIva paNa mUrkha jANavo | 7 || jIre mAre, lobha tyaje je dhIra, tasa savi saMpatti kiMkarI, jIre jI, jIre mAre, sujasa supuNya vilAsa, gAve tasa surasuMdarI, jIre jI | 8 | zabdArtha - je dhIra - dhIraja guNavALo je manuSya, saMpatti - lakSmI, kiMkarI - dAsI, nokarANI, surasuMdarI - devIo, devAMganAo | 8 || gAthArtha - vairya guNavALo je manuSya lobhane tyaje che tenI pAse saghaLI saMpatti dAsInI jema rahe che te jIvane sAro yaza ane sArA puNyanA udayano AnaMda prApta thAya che. tathA devIo paNa tenA guNo gAya che I & I vivecana - lobha vaNathaMbhyo che. tene koI rokI zakatuM nathI. lAbha lobha vadhe che. te svayaMbhUramaNa samudra jevo apAra che temAM phasAyelA jIvo anaMta duHkha pAme che. AvuM samajIne je manuSyo A lobhano tyAga kare che. AvA prakAranA duHkhadAyI lobhathI virAma pAme che. te manuSyanI AgaLa-pAchaLa saghaLI saMpattio dAsInI jema AMTApherA mAre che. jANe te lobhanA tyAgInI nokara ja hoya zuM tema lakSmIdevI tenI pAchaLa pAchaLa ja phare che. lakSmI kyAre ya tenuM ghara choDatI nathI. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobha nAmanA navamA pApasthAnakanI sajhAya 111 tathA AvA prakAranA lobhanA tyAgInA uttama yazane ane tenA puNyodayanA vilAsane, khuzakhuzAla thayelI devIo devalokamAM, tathA manuSyalokamAM AvIne gAtI ja hoya che. tenA upara devadevIo sadA prasanna ja prasanna rahe che. A gAthAnA "sujasa supuNya vilAsa" A padamAM "sujasa" zabda lakhIne pUjya graMthakArazrIe "zrI yazovijayajI" evuM graMthakartA tarIke potAnuM nAma paNa garbhita rIte sUcavyuM che | 8 | A pramANe "lobha" nAmanA navamA pApasthAnakanA varNanavALI A navamI DhALa paNa samApta thaI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 1 2. aDhAra pApasthAnaka rAga" nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajhAya - pApasthAnaka dazamuM kahyuM rAga re, kuNahI na pAmyo tehano tAga re. rAge vAhyA hari hara baMbhA re, rAge nAce kare acaMbhA re. . 1 || zabdArtha - kuNahI - koI paNa mANasa, tehano tAga - te rAgano aMta, rAge vAlA - rAgane vaza thayA che. hari - viSNu, hara - mahAdeva, babhA - brahmA, kare acaMbhA - Azcarya upaje tevAM kAmo karanAra. II 1 II gAthArtha - "sagA" e dazamuM pApasthAnaka kahyuM che. A rAgano tAga (Do-aMta) koI pAmI zakyuM nathI. viSNu, mahAdeva ane brahmA jevA AtmAo paNa rAgane vaza thayA chatA Azcarya upaje tevAM kAma karanArA banyA che. rAgane vaza nAca nAcyA che. [ 1 M. vivecana - have rAga nAmanA dazamA pApasthAnakanI vAta kare che. "rAga" eTale prema, paraspara sneha, AsaktibhAva, mohanuM eka prakAranuM baMdhana. "A rAga" evo bhayaMkara che ke koI mahAtmA puruSa paNa jaldI jaldI teno tAga (teno aMta) karI zakatuM nathI. aMta karavA jAya che ane pote ja temAM phasAya che. juo viSNu, mahAdeva ane brahmA A traNe laukika rItie mahAna AtmA kahevAya che. lokabhASAmAM bhagavAna kahevAya che. teo paNa anukrame lakSmIdevImAM, pArvatIjImAM ane sarasvatImAM rAgane vaza thayA chatA aMjAyelA che. eTaluM ja nahIM, paraMtu rAganI parAdhInatAnA kAraNe potapotAnI strIne khuza rAkhavA aneka prakAranA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajhAya 113 nAca nAcyA che. ApaNane Azcarya thAya ke AvA mahAtmA puruSo AvAM kAmo zuM kare ? arthAt AvA lapharAmAM zuM phasAya ? arthAt na ja phasAya, teo paNa phasAyelA che. brahmAnI putrI sarasvatIjI che. yauvanAvasthA pAmatAM brahmAjI ja sarasvatImAM mahAndha thayA. sarasvatI sAthe anucita kArya karavA lAgyA. sarasvatIjI gusse thayAM. ane zrApa Apyo ke tame mahAtmA hovA chatAM AvAM kAmo karo cho, tethI tamAruM maMdira nahIM hoya, tethI lakSmI-viSNunAM maMdiro che. zaMkara-pArvatInAM maMdiro che paNa brahmAnAM maMdiro kyAMya nathI. zaMkaranAM patnI pArvatIjI. te prajApatinI (brahmAnI) putrI che. eka vakhata brahmAjIe moTo yajJa mAMDyo. paNa temanA jamAI zaMkaranI sAthe nArAjagI hatI. tethI yajJamAM AvavAnuM AmaMtraNa na mokalyuM. tiraskAra karyo. pArvatIjI haThAgrahathI gayAM. pArvatIjInI hAjarImAM ja brahmAe zaMkarajInI ghaNI niMdA karI. tethI mAThuM lAgavAthI pArvatIjI agnikuMDamAM paDyAM. zaMkarajIne khabara paDI. teo pArvatIjInA baLelA zarIrane khabhA upara laIne ghaNo samaya saMsAramAM bhaTakyA. | viSNu pote ja kRSNarUpe eka avatAramAM janmyA. viSNunI patnI lakSmI vigere kRSNanA bhavamAM gopIo thaI. pUrvanA rAgadazAnA abhyAse kRSNa gopIonA vastronuM apaharaNa karatA hatA. striyonI sAthe ghaNI ramata-gamata tathA hAsyavinodanI kriyA karatA hatA. upara pramANe hari, hara ane brahmAnI rAganI ceSTAo jANavI. jamadagni RSi reNukAnA premamAM ane rAmacaMdrajI sItAnA rAgamAM aMjAyelA hatA, te jIvo zabdothI akathya bhAvo bhajanArA, vividha nAca nAcanArA, buddhimAM paNa na bese tevAM mohanAM kAmakAja karanArA banyA che. | 1 | Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 rAga kesarI che vaDarAjA re, viSayAbhilASa te maMtrI tAjA re / jaihanA chorU Indriya paMco re, tehano kIdho e sakala prapaMco re // 2 // aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - kaisarI - kezarI siMha jevo, vaDarAjA - mahArAjA, viSayAbhilASA pAMca viSayonI abhilASA, tAjA jAgato, yuvarAja tulya, chorU - chokarAM, paMco - pAMce pAMca, sakala prapaMco saghaLI mAyA. || 2 || - gAthArtha - kesarI siMha jevI je A rAgadazA che e moTo mahArAjA che. pAMca viSayonI abhilASA e rAgadazA nAmanA mahArAjAno sadA sAvadhAna rahenAro maMtrI che. ane pAMca Indriyo te moharAjAnAM chokarAM che. te traNee sAthe maLIne saMsArI jIvane phasAvavAno' saghaLo prapaMca karyo che. // 2 // - vivecana - dazamuM pApasthAnaka je "rAgadazA" che. te saMsArI jIvone phasAvavAnuM kAmakAja karavAmAM moTo mahArAjA che. tenI ANA sarvatra cAle che. sarve saMsArI jIvo rAgane paravaza che. rAga eTale potAnAthI anya evA sacetana ane acetana dravyono prema, sneha, Asakti, mamatA. rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda A pAMca IndriyonA viSayo che. Indriyo dvArA bhogayogya pudgalanA je guNo che tene viSaya kahevAya che. guNone lIdhe guNI evAM pudgalo paNa viSaya kahevAya che. A viSayonI bhogavavA mATenI satata je abhilASA che. te A (1) A paMktimAM koI koI pustakomAM jehanAne badale jehane paMcone badale paMca, ane prapaMcone badale prapaMca zabda che. paNa bhAvArtha sarakho ja che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajajhAya 115 moharAjAno tAjo (jAgRta-sAvadhAna) maMtrI che. rakhe A jIva moharAjAnA paMjAmAMthI chaTakI na jAya te mATe viSayAbhilASa nAmano A maMtrI saMsArI jIva chaTakI na jAya tenuM niraMtara purepurU dhyAna rAkhe che. mulAyama sparzanI, managamatA svAdanI, gulAba attara Adi sugaMdhI padArthonA gaMdhanI, mohaka ane ardhanagna dazyo jovAnI, tathA yaza, prazaMsA, madhura saMgIta sAMbhaLavAnI A saMsArI jIvanI je satata utkaMThA vartatI ja hoya che. te ja A viSayAbhilASa kahevAya che. zarIramAM rahelI pAMca Indriyo e moharAjAnAM pAMca chokarAM che. chokarAMo haMmezAM bApanI AjJA pramANe kAmakAja karanArAM hoya che. tema ahIM A pAMca Indriyo moharAjAnI AjJA pramANe saMsArI jIvane mohamAM phasAvavAnuM kAmakAja karavAmAM catura che. A rIte rAgadazArUpI moharAjA, viSayAbhilASArUpI maMtrI, ane pAMca IndriyorUpI chokarAM, A traNee sAthe maLIne A saMsArI jIvane evo phasAvyo che ke tenI mAyAjALamAMthI A jIva jarA paNa chaTakI na zake. khAvA-pIvA-paheravA ane rahevA AdinI je je sAmagrI che tenA rUparaMgamAM je prIti thAya che. ISTa viSayo maLe tyAre je rAjIpo thAya che te acetana uparano rAga che. tathA mitro upara, parivAra upara, snehIo upara, bhakto upara je sneha che te sacetana uparano rAga che. A rAga pakSapAta karAvanAra che, mohabdha karanAra che. || 2 | jeha sadAgama vaza huI jAye re, te apramattatA zikhare vAye re, caraNadharamanRpa zailaviveke re, tehapuM na cale rAgI Teke re. . 3 | Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - sadAgama - yathArtha evA AgamazAstrone, vaza huI jAye - paravaza thaIne raheze, te - te manuSyo, apramattatA zikhare - apramAdavALI avasthAnA zikhara upara, vAye - vazase, caraNagharamagRpa - cAritrarUpI dharmarAjA, rIlaviveke - ane vivekarUpI parvata hote chate, tehammu - te moharAjAdithI sagI jIva potAnI, na cale - calita thato nathI, Teke - koI paNa TekamAMthI, koIpaNa niyamamAMthI. II 3 | gAthArtha - je manuSya sAcA, yathArtha evA vItarAgapraNIta Agama zAstrone paravaza thaI jaze, te manuSyo apramAdAvasthAnA zikhara upara jaIne vazaze, tathA cAjhirUpI dharmarAjA ane vivekarUpI parvatanuM rakSaNa maLavAthI te moharAjAdithI rAgI evo A jIva potAnI TekathI calita thato nathI. A 3 I vivecana - moharUpI kesarIsiMha moTo mahArAjA che. te moTo mahArAjA hovA chatAM tathA viSayAbhilASArUpI maMtrI ane IndriyorUpI teno parivAra hovA chatAM paNa je AtmAo "sadAgama" eTale uttama zAstronA abhyAsane paravaza thaze, tattvajJAnanA abhyAsamAM lIna thaze, niraMtara sadAgamonA paThana-pAThanamAM layalIna raheze ane tenA kAraNe apramAda dazAnA zikhara upara sthira thaze tevA AtmAo cAritrarUpI dharmarAjAnuM ane vivekarUpI parvatanuM baLa maLavAthI moharAjAdithI jarA paNa DaratA nathI ane potAnI TekathI calita thatA nathI. jIvane phasAvanAra moharAjA, viSayAbhilASa ane pAMca Indriyo zatrunI jema kAma kare che. chatAM paNa sanzAstrono abhyAsa tathA apramAdAvasthAnI prApti thavAthI cAritrarUpI dharmarAjAnuM ane vivekadazAnI jAgRtirUpI parvatanI ADa prApta thavArUpa baLa maLavAthI rAgI evo A jIva tehayuM = te moharAjAdi zatruothI jarA paNa Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajjhAya bhaya pAmyA vinA jIve che ane potAnI dharmapratijJAothI jarA paNa calita thato nathI. moharAjAnI sAme dharmarAjAnuM baLa maLavAthI ane viveka jAgRta thavAthI A jIva moharAjAnA parivArathI jarA paNa Darato nathI ane potAnI pratijJAmAM barAbara varte che. // 3 // bIjA to savi rAge vAhyA re, ekAdaza guNaThANe umAhyA re / rAge pADyA te paNa khUtA re, naraka nigode mahAdu:kha juttA re // 4 // zabdArtha - bIjA to savi - bAkInA bIjA to sarve, rAme vAhyA - rAgamAM phasAyelA che. ekAdaza guNaThANe - agyAra agyAra guNasthAnaka upara, umAhyA - caDhelA jIvone paNa, rAge pADyA rAgadazAe pachADyA che. khutA - DubelA che. narakanigode naraka ane nigodamAM, mahAdu:khajuttA - ghaNA ghaNA duHkhathI yukta. // 4 // gAthArtha - bIjA to saMsArI saghaLA jIvo rAgamAM phasAyA che paraMtu agyAra agyAra guNasthAnaka upara caDhelA jIvone paNa A rAgadazAe pachADyA che ane mahAduHkhathI yukta thayA chatA naraka ane nigodamAM khuMcelA (DubelA) che. // 4 // 117 - vivecana - je jIvo satzAstronA abhyAsane vaza che, apramAda dazAvALA che, tattvajJAnamAM layalIna che, paripakvapaNe jeoe bhedajJAna meLavyuM che, te vinAnA bAkInA sarve jIvo rAgamAM phasAyelA che. kAraNa ke A saMsAra rAga ane dveSathI bharelo che. zuddha AtmatattvanI pichANa bahu ja alpa jIvone ja thAya che. paradravyane mohathI potAnuM mAnI tenA upara rAgAndha thanArA lagabhaga saghaLA jIvo che. koI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 aDhAra pApasthAnaka jevadravya ke koI ajIvadravya ApaNA jIvanI sAthe AvyuM nathI, AvatuM nathI ane AvavAnuM paNa nathI. chatAM mohadazAthI A jIva ISTa evA jIva ane ajIva upara rAgathI raMgAyelo ja rahe che. bIjA jIvonI vAta to choDo, te to rAgamAM phasAyelA che ja. paraMtu agIyAra agIyAra guNasthAnaka sudhI uMcA caDhelA jIvone paNa A rAgadazAe pachADyA che. trIjI gAthAmAM kahelA uttama AgamazAstronA abhyAsI, apramattatAnA zikhare pahoMcelA cAritrarUpI dharmarAjAnA Azraye je AvelA che te vinAnA bIjA sarve jIvone A rAgadazAe potAnAmAM phasAvyA che. ' upazAntamoha guNasthAna sudhI pahoMcelA jIvo paNa sattAgata rAga mohanIyano jyAre udaya thAya tyAre tenA udayathI niyamo pachaDAyA che. AvI bhayaMkara rAgadazA che. eke eka vastunA saMyogo avazya viyoga pAmanArA ja che. to paNa A jIva parivAra, mitro, sagAMsaMbaMdhIo, dhana, ghara, bhautika saMpatti ane mAnapAna jANe sadA rahevAnuM ja che. ema mAnIne tenA rAgamAM aMjAyelo ja rahe che. tenI prApti mATe ane prApta vastuonA rakSaNa mATe aneka prakAranAM pApo kare che. je pAponA kAraNe naraka ane nigodanA bhavamAM bhaTake che ane ghaNAM ghaNAM mahAduHkho pAme che. saMthArAporisImAM kahyuM che ke - "saMjogamUlA veNa, pattA duHkha paraMparA / taSThA saMjoga saMbaMdha, savva tiviheNa vosiriyuM strIne AzrayI parapuruSano saMbaMdha, puruSane AzrayI parastrIno saMbaMdha, pArakAnA dhananuM apaharaNa A saghaLAM pApo rAganA lIdhe ja jIvo kare che. gharagharamAM kaleza, kaDavAza, verajhera ItyAdi bhAvo koIne koI vastunA rAgane lIdhe ja thAya che. mATe A "rAga" dazA mahAduHkhadAyI che. || 4 | Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajhAya 119 rAgaharaNa tapa japa kRta bhAkhyA re, tehathI paNi jeNe bhavaphala cAkhyA re | tehano koI na che pratikAro re, abhiya hue viSa tihAM zyo cAro re | 5 | zabdArtha - rAgaharaNa - rAgano nAza karanArAM, 5 japa zrata - tapazcaryA, maMtrajApa ane zrutajJAna, bhAkhyA - kahyA che. tethI paNi - te tapa Adi dharmAnuSThAnothI, bhavaphala cAkhyA - saMsAramAM ja phaLo meLavyA che. tehano - teno, pratikAro - rokanAra, aniya - amRta, hue - hoya, tihAM - tyAM, zyo cAro - zo upAya ? || 5 II gAthArtha - zAstromAM tapa, maMtrajApa ane kRtajJAna A traNe dharmAnuSThAno, AtmAmAM rahelA rAgane maTADanArA kahyA che. tapa, maMtrajApa ane zAstra abhyAsa rAgAdi kaSAyonA ghAtaka che. paraMtu je jIvo ajJAnane vaza tapa Adi karIne paNa te tapAdithI ja saMsArasukha levA cAhe che. teno pratikAra karanAra koI nathI. kAraNa ke jyAre amRta ja viSa banI jAya che. tyAre bacavAno kayo upAya hoI zake ? pa vivecana - anAdikALathI AtmAmAM lAgelI A rAgadazAne haNavA mATe ja jainazAstromAM tapa, maMtrajApa ane zAstrajJAna kahelAM che. tapa karavAthI AhArAdi pudgalo uparano ane zarIra uparano rAga ghaTe che. (dUra thAya che) vaLI tapathI zarIra kSaya pAme che ane Indriyone puSTi na maLavAthI vikAra-vAsanAo kSaya pAme che. tathA maMtrajApAdi karavAthI sAMsArika sukhonI lAlasA ghaTe che ane samya evA zrutajJAnathI sabuddhi prApta thatAM ane sAcuM Atmatattva samajAtAM tamAma jIva ane ajIva uparano rAga ghaTe che. A rIte zAstromAM tapa maMtrajApa ane zrutajJAna ItyAdi dharma anuSThAno rAgadazAne Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 aDhAra pApasthAnaka haNanArAM, rAgadazAne maTADanArAM eTale ke rAgadazA Adi mohanA bhAvonAM ghAtaka kahyAM che. paraMtu ajJAnI jIvo samyajJAnanA abhAve AvAM AvAM aneka dharma anuSThAno ke je mohanA vikAronAM nAzaka che tene ja sevIne tenAthI ja sAMsArika sukhonI lAlasAone poSe che. "nidhanIyAne de bahu dhana, aputrIyAne putraratana" ItyAdi svarUpasUcaka vAkyone upAdeyavacana mAnI laIne putranI IcchAe, dhananI IcchAe, ArogyanI IcchAe, mAnapAna ane pratiSThAnI IcchAe A anuSThAnonuM ajJAnI ane mohAlva jIvo sevana kare che. je anuSThAno mukti phaLane ApanArAM che te ja dharmAnuSThAno viSayasukhone ApanArA tarIke "rAga dazAnA kAraNe" joDe che. jyAM AvA prakAranA ajJAnI jIvo che ane AvuM ajJAna varte che. tyAM teone samajAvanArA, teonI ulaTI buddhino pratikAra karanArA koNa hoI zake ? arthAt teone koI samajAvI zakatuM nathI. je jIvo sApane doraDuM ja mAnI le che ane pakaDavA jAya che ane potAnI samajaNane sAcApaNAnI mahora mAre che tene koNa bacAvI zake ? koI bacAvI zakatuM nathI. te jIvonuM ajJAna ja teone mAraka bane che. tenA upara suMdara eka udAharaNa ApatAM kahe che ke je amRta che. sarva rogonuM nAzaka che, sukhadAyI che, amara banAvanAra che. paraMtu jenuM peTa tevA prakAranA kensara Adi rogothI vyApta che ke jyAM amRta paNa viSapaNe ja pariNAma pAmatuM hoya, hitazikSA paNa kaSAyonuM ja kAraNa banatI hoya, sadupadeza paNa AvezonuM ja kAraNa banato hoya tyAM A jIvane koNa bacAvI zake ? rAganAzaka dharmAnuSThAnone rAganI vRddhimAM ja je joDe, AvI avaLI buddhi ja A jIvane saMsAramAM rakhaDAvanAra che. mATe he jIva! AvI mohadazAne ane avaLI buddhine tuM choDI de. | 5 | Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajjhAya tapa bale chUTA taraNuM tANI re, kaMcana koDI ASADhAbhUti nANI re / naMdiSeNa paNa rAge naDiyA re, zrutanidhi paNa vezyAvaza paDiyA re // 6 // zabdArtha tapazcaryA karavA dvArA meLavelI tapa bale labdhinA baLathI, chUTA - choDyA, varasAvyA, taraNuM tANI - jhADanuM eka pAMdaDuM kheMcIne, kaMcana koDI - karoDo sonaiyA, nANI jJAnI evA, rAge naDiyA rAgadazAmAM phasAyA, zrutanidhi - zAstrajJAnanA bhaMDAra hovA chatAM, 1 // 6 || - 121 B gAthArtha - zrutanidhi evA naMdiSeNa muni paNa rAgane vaza thayA chatA vezyAmAM Asakta thayA ane jhADa uparanuM eka tRNa tANIne tapanA bale karoDo sonaiyAne varasAvanArA banyA. evI ja rIte jJAnI evA ASADhAbhUti muni paNa (modakanA) rAgamAM phasAyA. jethI naTavInA rAgamAM paNa phasAyA. // 6 // w vivecana - rAgadazA kevI bhayaMkara vastu che ? munidazAmAM pahoMcelA ane tapasvI tathA mahAjJAnI banelA AtmAone paNa A rAgadazA pachADe che. A bAbata upara eka ASADhAbhUtinuM ane bIju naMdiSaNa muninuM udAharaNa TAMkatAM graMthakArazrI jaNAve che ke - naMdISeNa muninI kathA rAjagRhI nagarInA zreNika mahArAjAno putra naMdISeNa, eka divasa mahAvIra prabhunI dezanA sAMbhaLI vairAgyanI bhAvanA thaI, dIkSA ApavA prabhune vinaMtI karI. bhagavAna mahAvIre temane thobhI javA kahyuM - haju tAre saMsAranA bhoga bhogavavAvALAM karmo bAkI che. paNa tIvra vairAgyano raMga lAgavAthI temaNe saMsAra choDI dIkSA lIdhI. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122. aDhAra pApasthAnaka bhagavAne bhAvi bhAva jANI temane dIkSA ApI. dIkSA vakhate zAsana devatAe paNa divya dhvani dvArA cImakI ApI ke saMsArI karma bhogavavAM bAkI che, karma koIne choDatuM nathI. paNa naMdISeNe dIkSA lIdhI ane tapa tathA saMyamavALuM jIvana gALatAM ghaNI vidyAo prApta karI. bhagavAne bhAkheluM bhaviSya khoTuM pADavA ThIka ThIka mathAmaNa karI, chaTTane pAraNe AyaMbila ane pAcho chaTTa ema tapa AraMbhyAM. vikAra choDavA jaMgalamAM rahevA mAMDyuM, paNa mAMkaDA jevuM mana vikArI vicAro na choDI zakyuM. mana manAvavA khUba mathAmaNa karI ane te AvA vikArI manathI hArI ApaghAta karavAnA vicAre eka TekarI upara caDI bhUsako mArI ApaghAtanI taiyArI karI. paNa bhUsako mAratAM pahelAM AtmAne dhakko lAgyo - ke AvuM ApaghAtanuM pApa karma kema thAya ? prabhu mahAvIranuM nAma lajavAze. ApaghAta na ja thAya. manane majabUta karIne dIkSAnA divaso pasAra karatA rahyA. teo eka divasa gocarI mATe nIkaLyA ane eka ajANyA AvAsamAM jaI caDyA. dharmalAbha bolI gocarInI jijJAsA batAvI. karma saMjoge e AvAsa koI gRhasthIno na hato, e AvAsa to vezyAno hato. vezyAe dharmalAbhanI sAme javAba Apyo, ahIM dharmalAbhanuM koI kAma nathI, ahIM to arthalAbha joIe. naMdISeNane paNa A maheNuM lAgyuM. le tAre arthalAbha ja joIe che ne ? ema kahI eka taraNuM hAthathI halAvI sADI bAra koDInI varSA gharamAM karI dIdhI. AvI vidyAvALo juvAna AMgaNe Avelo jANI vezyAe potAnA hAva-bhAva, caMcaLatA dekhADI munine lobhAvI dIdhA-muni sAdhutA choDI gRhastha banI gayA. manane manAvyuM, bhAvi bhAva. saMsArI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 23 rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajajhAya bhoga bhogavavA bAkI che. e vIravANI kharekhara sAcI ja hoya. bhoga bhogavI levA rahyA. zAsana deve saMbhaLAvela bhoga karma udayamAM AvyAM tethI bAra varSa sudhI A AvAse rahyA. dararoja 10 jaNane pratibodhavAno niyama rAkhyo. jyAM sudhI 10 jaNane pratibodhI na zakAya tyAM sudhI bhojana na levAno pAko niyama. eka divasa 9 jaNa pratibodhyA paNa dazamo koI na maLyo. jamavAnuM moDuM thaye jatuM hatuM. eka murakhane pratibodhavA ghaNI mahenata karI paNa te pratibodha na pAmyo. AthI vezyA-vanitAe hasatAM hasatAM kahyuM, nava to thayA, dazamA tame, ane naMdISaNano AtmA prajavalita thaI gayo. hA dazamo huM, badhuM choDI bhagavAna pAse cAlI pharI dIkSA grahaNa karI, cokhkhuM cAritra pALI, tapa, japa-saMyama kriyA badhuM sAdhI, ghaNA jIvone pratibodhI devaloka gayA. aSADhAbhUtinI kathA jazodAnA putra aSADhAbhUti, temane 11me varSe dharmaruci guru pAse dIkSA lIdhI hatI. aSADhAbhUti mahAvidvAna aNagAra hatA. vidyAnA baLe temane keTalIka labdhio prApta thaI hatI. eka labdhinA baLe teo judA judA rUpa karI zakatA hatA. eka vakhata teo eka naTane tyAM vahoravA padhAryA. naTe ghare modaka banAvyA hatA te vahorAvyA. upAzraye jaI gocarI vAparatAM modaka atyaMta svAdiSTa ane sugaMdhathI mahekato hato tethI aSADhAbhUti pharIthI te naTane tyAM juduM rUpa karI modaka vahorI lAvyA. modaka vAparatAM jIbhamAM svAda rahI gayo tethI pharI pAchuM juduM rUpa karI e ja naTane tyAM modaka vahoravA gayA. naTa hoMziyAra hato eTale vAtane samajI gayo ke eka ja sAdhu judAM judAM rUpa laI modaka Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 aDhAra pApasthAnaka vahorI jAya che - paNa sAdhu ghaNo hoziyAra che. tenI rUpa badalavAnI kaLA kharekhara dAda mAgI le evI che. jo A sAdhu ApaNA thaI jAya to enA dvArA ghaNuM dhana kamAvI zakAya. Ama vicArI naTe potAnI be dIkarI ke, jemanA nAma bhuvanasuMdarI tathA jayasuMdarI hatAM. teone samajAvyuM ke game tema karI A munine bhoLavI lo. AvI potAnA pitA taraphathI chUTa maLavAthI navajavAna bane dikarIoe sAdhu pAchA bIjI vakhata AvyA tyAre hAvabhAva laTakAMmaTakAM ane nakharA karI munine mohAMdha karyA ane kahyuM, are navajavAna, ghareghare zuM karavA bhikSA mATe jAo cho ? ahIM ja rahI jAo. A juvAna kAyA tamane soMpI dezuM. muni cittathI to bhraSTa thayA ja hatA ane viSayavilAsa bhogavavA taiyAra thayA. paNa aSADhAbhUtie guru pAse jaI guru AjJA laI jaladI pAcho AvIza ema kahI, upAzraya pahoMcI gurune badhI vAta karI kahyuM, "ghare ghare bhikSA mAgavAnuM mArAthI nahIM bane. A cAritra pALavuM have mArA mATe muzkela che. be nATakaNI joI che, tenA sAthe saMsAranA bhoga bhogavavA che. mATe mane rajA Apo. phakta ApanI rajA levA Avyo chuM." gurujIe ghaNuM samajAvyuM, "nArInA mohamAM AvuM apayaza ApatuM kAma tuM zuM karavA kare che ? A nArIo tane durgatimAM nAkhaze. teo kuDa-kapaTanI khANa che." vagere bodha Apyo. paNa mohAMdha thayelA aSADhAbhUtie gurujInI vAta na mAnI temane ogho suprata karyo ane naTane ghare AvI bane naTa putrIo sAthe lagna karyA ane saMsArI banyA ane suMdara nATako bhajavavA lAgyA. ekadA rAjasabhAmAM "rASTrapAla ane bharatezvarano vaibhava' nATaka bhajavavA gayA. paNa koI kAraNasara rAjAne khAsa bIjuM kAma hovAthI nATaka baMdha rAkhyuM ane aSADhAbhUti ghera pAchA AvyA. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamAM pApasthAnakanI sajajhAya 1 25 aSADhAbhUti jaladI pAchA AvavAnA nathI ema jANavAthI bane strIo mAMsa-madirAnuM sevana karI bhAna bhUlIne bibhatsapaNe palaMgamAM sUtI hatI. moDhe mAkhIo baNabaNa karatI hatI, kAraNa ke ayogya bhakSaNane lIdhe bannene UlaTIo thaI gaI hatI. AvI dazAmAM banne strIone jotAM aSADhAbhUtino AtmA saLagI UThyo ane vicAravA lAgyA : "are re ! AvI strIonA mohamAM meM dIkSA choDI ? dhikkAra che mane. mAre A saMsAra tajI devo joIe." pharIthI gurujI pAse jaI dIkSA aMgIkAra karavI ja joIe. bane strIone potAnI dIkSAnI IcchA kahI javA paga upADyA paNa bane strIoe cheDo pakaDI temanI bharaNapoSaNanI javAbadArI pUrI karI pachI jAva ema Agraha karyo. AthI temanI vAta svIkArI teo yogya vakhate rAjasabhAmAM nATaka karavA gayA. 500 rAjakumAro sAthe temaNe bharatezvaranuM nATaka AbehUba bhajavavA mAMDyuM, nATakamAM ekAkAra thaI gayA ane bharata mahArAjAnI jema ArIsA bhavanamAM vIMTI sarI paDatAM anitya bhAvanAmAM caDhyA ane naTarUpe ja ASADhabhUti 500 rAjakumAro sAthe jANe ke kevaLajJAna thaI gayuM hoya tema abhinaya karI guru pAse AvyA. sasarAne rAjA pAsethI dhana apAvyuM ane ASADhAbhUti pAchA guru pAse AvI cAritra laI AkarAM vrata pALI pApa AloI, aNasaNa karI kALakrame mokSamAM sidhAvyA. / 6 / bAvIsa jina paNa rahI gharavAse re, varatyA pUrava rAga-abhyAse re ! vajabaMdha paNa jasa barlI truTe re, nehataMtuthI teha na chUTe re 7 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - gharavAse - gRhasthajIvanamAM, purava - pAchalA bhavonA, rAga abhyAse - rAganA saMskArathI, vajabaMdha paNa - vajanA jevuM majabUta baMdhana paNa, jasa bhale buTe - jenA baLathI buTe, nehataMtuthI - neharUpI tAMtaNAnA baMdhanathI, teha - te jIvo, na chuTe - chuTI zakatA nathI. || 7 || gAthArtha - bAvIsa tIrthakara bhagavaMto paNa pUrvabhavonI rAgadazAnA abhyAsathI gRhastha jIvanamAM rahyA, (parivAravALA banyA), jeo potAnA bhUjabalathI vajanA jevuM majabUta baMdhana toDI zake che, teo snehanA eka tAMtaNAnA baMdhanathI chuTI zakatA nathI. [ 7 / vivecana - vartamAna avasarpiNInA kALamAM trIjA ArAnA aMte RSabhadeva prabhu ane cothA ArAmAM ajitanAtha prabhuthI mahAvIra svAmI prabhu sudhInA 23 prabhu, ema sarve maLIne 24 tIrthakara prabhu thayA. temAM nemanAthaprabhu ane mallInAtha prabhu A be apariNIta hatA. bAkInA 22 prabhu vivAhIta hatA. Ama zvetAMbara AmnAya pramANe samajavuM. (digaMbara AmnAyamAM vAsupUjya svAmI, mallinAtha, nemanAtha ane mahAvIra svAmI ema 4 prabhu avivAhIta hatA ane bAkInA 20 prabhu vivAhIta hatA ema teonI AmnAyamAM mAnavAmAM Ave che.) A 22 tIrthaMkara paramAtmA tadbhavamokSagAmI che. kevalajJAna pAmavAvALA che. tIrthanI sthApanA karavAvALA che. ane aneka bhavya jIvone saMsAramAMthI tAravAvALA che. ane pote paNa saMsArano pAra pAmIne mokSe janArA che. ATalI uMcI pucAIvALA hovA chatAM paNa pUrvabhavomAM bAMdhelA mohanIyakarmanA udayathI pragaTelI rAgadazAnA abhyAsane lIdhe vivAhIta jIvanavALA arthAt gRhastha jIvanavALA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajhAya 127 banyA. ane aneka putra-putrInA parivAravALA banyA. AvI mahAbhayaMkara rAgadazA che. je mahAtmA puruSo atulabalavALA che. jenAthI vajana jevAM majabUta baMdhano paNa eka kSaNamAtramAM ja tuTI jAya che. tevA atulabalI moTA mANaso paNa nehataMtune (rAgadazArUpI eka tAMtaNAne) toDI zakatA nathI. nehataMtuthI teo chuTI zakatA nathI. AvI mohadazAne jItavI ghaNI duSkara che. jenAthI vajabaMdhana jevAM majabUta baMdhano tuTe che. tenAthI rAgadazA rUpI tAMtaNo tuTato nathI. tethI he jIva ! tuM rAgadazAmAM na aMjAI jA. | 7 || deha uccATana agninuM dahavuM re, ghaNakuTTana e savi duHkha sahavuM re ! ati ghaNuM rAtI je hoya majiTha re, rAga taNo guNa eha ja di re | 8 || zabdArtha - deha uccATana - cAmaDInuM ukheDavuM, cAmaDIne cholavI, agninuM dahanuM - agnimAM ukaLavuM, AgamAM baLavuM, ghaNakuTaNa - ghaNathI kuMTAvuM, atighaNuM rAtI - atizaya ghaNI lAla evI, majika - majITha. | 8 | gAthArtha - cAmaDIne cholavI, AgamAM baLavuM ane ghaNathI kuTAvuM ItyAdi sarve duHkho majiine je sahevAnAM Ave che temAM majiThano atizaya ghaNo lAla je raMga che te (jJa = rAga) guNano ja doSa samajavo. | 8 | vivecana - jyAM jyAM rAgadazA gADha hoya che tyAM tyAM kevAM kevAM duHkho Ave che. te upara majiThano dAkhalo ApIne graMthakArazrI samajAve che ke - majiThano raMga ghaNo pAko hoya che. ane te lAla Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 aDhAra pApasthAnaka hoya che. eTale ja hAthIdAMtanI cuDI upara A mahino ja raMga lagAvavAmAM Ave che. je keme karI jato nathI ke utarato nathI ke ocho thato nathI. tethI ja eka stavanamAM khAsa kahevAmAM AvyuM che ke "jema coLa majiThano raMga" A raMga pAko che eTale ja tene keTalAM keTalAM duHkho sahana karavo paDe che ? (jo ke te nirjIva che. tethI tene duHkhanuM saMvedana thatuM nathI. paraMtu tenI jagyAe jIva hoya to AvAM duHkhono anubhava karavo paDe ema samajAvavA upacArathI A udAharaNa Apela che.) (1) majIThano raMga lAla ane ghaNo pAko che eTale ja tenI chAla loko utAre che. tenI cAmaDIne (chAlane) ukheDe che. chAla-chAla bhegI karIne agnimAM tapAve che. cAmaDInA chedananuM duHkha te majiTha anubhave che. (2) agnimAM bALavuM, ukALavuM, zekavuM, AvuM duHkha paNa te majITha anubhave che. (3) ghaNIvAra loko majIThane ghaNathI kuTe che. ghaNa mArI mArIne chede che, bhede che. AvAM AvAM saghaLAM duHkho sahevAnuM majIThamAM jo koI kAraNa hoya to temAM rahelo "pAko raMga" eja majabUta kAraNa che. kAraNa ke te raMga pAko majabUta che. tethI teno vadhAre upayoga karavA majITha upara ATalA prahAro thAya che. tevI ja rIte je jIvo bIjA jIvo upara athavA paudgalika padArtho upara "raMga-rAga" kare che, gADha prIti kare che. majabUta rAganA baMdhanathI baMdhAya che te jIvo paNa bhavAntaramAM (narakAdinA bhavamAM) paramAdhAmI devo dvArA dehanuM uccATana thavuM, agnimAM zekAvuM ane ghaNa Adi zastro vaDe kuTTAvuM ItyAdi duHkhone pAme che. mATe he jIva! A rAgadazA majiThanA raMganI jema Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sAya duHkhadAyI che. ghaNo majabUta pAko raMga hato to te raMga-rAga guNanuM phala chevaTe duHkha ApavuM e ja Ave che. tevI ja rIte je A rAgadazA che tenuM paNa phaLa paNa A ja Ave che. (duHkha ja duHkha che) ema samajavuM. // 8 | rAga na karajo koI nara kiNaththuM re, navI rahevAya to karajyo muniththuM re / maNi jimaNiviSanuM tima teho re, rAganuM bheSaja sujasa saneho re // 9 // - zabdArtha - koI nara - koIpaNa manuSya, kiNachyuM - koI paNa vyaktinI sAthe, karajyo munie~ - muninI sAthe karajo. maNi - ratna, kRNiviSanuM - sarpanA jheranuM, tima teho - tema te munivara puruSo, bheSaja - auSadha paNa gAthArtha koIpaNa manuSya koInI sAthe rAga na karajo, ane jo rAga karyA vinA na ja rahevAya to munivara puruSo sAthe karajo. kAraNa ke jema maNi (eka prakAranuM ratna) sarpanA viSanuM auSadha che. tema sArA yazasvI evA he snehI puruSo ! te munivara puruSo paNa rAganA viSane utAravA mATe maNirUpa auSadha samAna che. II 9 || 129 - vivecana - "rAga" nI sajjhAya samApta karatAM karatAM chellI gAthAmAM zrotAvargane mArmika Takora karatAM graMthakArazrI jaNAve che ke sArAmAM sAruM yazasvI ane nirdoSa jIvana prApta karavuM hoya ane tevA prakAranA uttama jIvananI prApti karavI hoya to te bhAgyazALI jIvo ! tame bhUle cuke paNa koI cetana athavA acetana padArtha upara rAga na karajo. jIva upara karelo rAga paraspara baMdhananuM ja kAraNa Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 che. ane tenAthI karelo sItAnapaNe rAga karanAra 130 aDhAra pApasthAnaka bane che. ane tenAthI saMyoga-viyogakAle aneka kalezo tathA Apattio ja Ave che. jemAM rAvaNe karelo sItAno rAga mUlathI ja vinAzanuM kAraNa banyo. vartamAna kALamAM paNa anucitapaNe rAga karanArA ghaNAM yugalo ApaghAta karIne mRtyu pAmatAM, gADInA pATA upara cagadAtA tathA agnisnAna ane jalasnAna karatAM dekhAya che. dainika peparomAM AvA ghaNA kissA saMbhaLAya che. tathA pugala dravyono rAga paNa mAyA-mAna-kaleza-kaDavAzaverajhera karAvanAra che. mammaNazeTha vagere dhananA rAgamAM, pataMgIyA dIvAnI jyotanA rAgamAM, mAchaluM mAMsanA rAgamAM, ane bhamaro gaMdhanA rAgamAM aMjAyo chato mRtyune ja pAmyo che. tethI he Atma! jIva ke pugala, ema koIpaNa dravya upara karelo rAga sukhadAyI nathI. paNa du:khadAyI ja che.mATe rAga karavA jevo nathI. chatAM jo rAga karyA vinA na ja rahevAya tema hoya ane rAga karavo ja hoya to saMyama-tyAga-tapa ane jJAnAdi guNonA kAraNe tevA prakAranA guNovALA "munivara" puruSo pratye guNAnurAga karajo. (tyAM paNa neharAga, dRSTirAga ke kAmarAga karatA nahIM). kAraNa ke A "munivara puruSo" rAgadazAnuM jhera utAravAmAM maNisvarUpa adbhuta auSadha samAna che. jema koI vyaktine sarpadaMza thayo hoya ane tenuM viSa zarIramAM vyApyuM hoya to te phaNinA viSane utAravAmAM maNi (eka prakAranuM viSanAzaka ratna) jema auSadha samAna che. tevI ja rIte munivara puruSo jJAna-dhyAna-tyAga-tapa ane vairAgyamaya potAnA pavitra jIvana vaDe tathA dharmopadeza dvArA rAgInA rAgano nAza karavAmAM zreSTha auSadha samAna che. tethI ApaNAmAM rahelI A bhayaMkara rAgadazA kema jAya ! te rIte munivara puruSo upara vivekapUrvaka rAga karajo. kAraNa ke A Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga nAmanA dasamA pApasthAnakanI sajhAya 131 rAga guNasaMbaMdhI hovAthI ApaNAmAM vairAgya AvatAM turata ja chuTI zake che. jema pagamAM lAgelA kAMTAne kADhavA mATe nAkhelI soya, pagamAMthI kAMTo nIkaLatAM turata nIkaLI ja jAya che. kAraNa ke teno bIjo cheDo hAthamAM ja hoya che. tevI ja rIte sAMsArika bhAvono rAga ghaTADavA mATe munivara puruSo upara karAyelo guNaprApti purato rAga prAraMbhamAM upakArI che. paraMtu sAMsArika bhAvono rAga jyAre dUra thAya che tyAre turata ja munivara puruSo pratyeno rAga paNa jJAnadazA jAgRta hovAthI nIkaLI ja jAya che. tene dUra karavA ghaNI mahenata karavI paDatI nathI. kAMTo kADhavA jevI mahenata karavI paDe che tevI mahenata soya kADhavA karavI paDatI nathI. tema sAMsArika bhAvono rAga kADhavA mATe AlaMbana mAtra rUpe karAto munivara puruSono rAga tajavAmAM ghaNI mahenata karavI paDatI nathI. A rIte he AtmA ! "rAgadazA" tyajavA jevI che. alpa mAtrAe paNa rAkhavA jevI nathI. munivara puruSono rAga paNa guNaprApti purato ja AlaMbana rUpe karavA jevo che. tattvarUpe to te paNa heya ja che. tethI tAro AtmA neharAgAdi bhAve pariNAma na pAme te mATe he Atman ! atyaMta jAgRta rahevuM ane vivekI banavuM jarUrI che. A gAthAnA "sujasa sasaneho re" A padamAM "sujasa" zabda lakhIne pUjya graMthakArazrIe "zrI yazovijayajI" evuM graMthakartA tarIke potAnuM nAma paNa garbhita rIte sUcavyuM che. te 9 A pramANe "rAga" nAmanA dasamA pApasthAnakanA varNanavALI A dasamI DhALa paNa samApta thaI. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 aDhAra pApasthAnaka "hepa" nAmanA agIyAramA pApAnakanI sajhAya - haiSa na dharIye lAlana, dveSa na dharIye, dveSa tayAthI lAlana, zivasukha varIye, lAlana zivasukha varIyA pApasthAnaka e IgyAramuM kUDuM, dveSa rahita citta, hoye savi rUDuM, lAlana, hoye savi rUDuM. [1] zabdArtha - kUDuM - juhu, du:khadAyI, dveSarahita citta - dveSa vinAnuM mana, hoye savi rUDuM - sarvatra sAruM hoya che, sukhadAyI thAya che. I 1 II gAthArtha - he lAlana, (he sukomaLa hRdayavALA AtmA) haiyAmAM koInA paNa pratye dveSa na rAkhIe, dveSa na rAkhIe, kAraNa ke dveSano jo tyAga karo to ja muktinAM sukha pAmo, he lAlana, to ja muktinAM sukha pAmo. A 11muM pApasthAnaka che. ane te sAva kuDu chuM du:khadAyI che. te mATe dveSa vinAnuM citta hoya to ja te rUDuM che, sukhadAyI che. A 1 vivecana - A gAthAmAM AtmAnA saMbodhanane AzrayI sarvatra lAlana zabda lagADavAmAM Avyo che. jema vaDIlo potAnA bALako pratye atizaya vAtsalyabharyA bhAvanA kAraNe "lAla" kahIne bolAve che tema jJAnI puruSo paNa sAMsArika jIvonuM kalyANa karavAnI buddhithI tenA pratye atyanta vAtsalyabhAvavALuM hRdaya banAvIne "lAla-lAlana" kahIne amRtabharI mIThI bhASAthI saMbodhI rahyA che. he lAlana ! (he lAlu) hRdayamAM koIpaNa vyakti pratye dveSa dhAraNa karavA jevo nathI. alpa paNa dveSa rAkhavA jevo nathI. jo tame dveSano tyAga karazo to ja muktisukhane pAmazo. kAraNa ke rAganI jema A vaiSa paNa kaleza-kaDavAza-verajhera ane manaduHkha karAvanAra che. haiSa paNa kaSAyonI utpattinI mahAkhANa ja che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa nAmanA agIyAramA pApasthAnakanI sajhAya 133 te mATe te AtmA ! A draSa paNa rAganI jema eka prakAranuM pApasthAnaka ja che. te pote paNa pApasvarUpa che. ane tenAthI A AtmA bIjAM aneka navAM pApo paNa sarje che. dveSayukta citta haMmezAM hRdayamAM saMtApa utpanna kare che. baLApo sarje che. vaira levAnI vRtti karAve che. laDhavAnI taiyArI kare che. jenA pariNAme A AtmA atizaya dura hiMsAmAM pariNAma pAme che. te mATe dveSa karavo e kuDa che. khoTo rasto che. duHkhadAyI mArga che. kalyANakArI mArga nathI. mATe dveSa vinAnuM citta rAkhavuM e ja rUDo mArga che ane e ja sukhadAyI mArga che. mATe he lAlana ! tuM kaMIka samaja, ane hRdayamAMthI koInA paNa pratye dveSa na rAkha, arthAt dveSa tyajI de. tyajI de. 1 caraNa karaNa guNa banI citrazAlI. Sa dhUme hoya te savikAlI, lAlana te savi kAlI. saro doSa beMtAlIsa zuddha AhAro, dhumra doSa hoya, prabala vikAro, lAlana, prabala vikAro. Plal zabdArtha - caraNa karaNa - cAstri ane dharmakriyA svarUpa, arthAt caraNasittari ane karaNasittari svarUpa, guNa banI citrazAlI - guNorUpI suMdara citrazALA banI che. veSa - dveSarUpI dhUmADA dvArA, hoya te savikAlI - te saghaLI citrazALA kALI thAya che, dhUma doSe - dveSarUpI dhUmADAnA doSane lIdhe, hoya prabala vikAro - ghaNA ghaNA baLavAna vikAro (krodhAdinA Avezo) thAya che. II -3 II gAthArtha - suMdara zAstri ane uttamottama dharmakriyAnA ge AtmAmAM AtmaguNonI gaberaMgI suMdara je citrazALA banelI hoya che. te dveSarUpI dhUmADo aMdara lAgatAM AkhI citrazALA kALI banI jAya che. tathA beMtAlIsa doSone choDIne zuddha AhAra Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 aDhAra pApasthAnaka laIne cAstri pALyuM hoya che. paraMtu DhebarUpI dhUmADAnA doSane lIdhe ghaNA prabaLa vikAro (Avazo) thAya che. (jethI cAtridhana cAlyuM jAya che.) 2-3 | vivecana - ghaNI ghaNI puNyAI ekaThI thAya che tyAre ja paMcendriyapaNuM, manuSyabhava, jainakula, sarvAMgasuMdaratA, nirogI deha, ane jainazAsananI prApti thAya che. temAM paNa vaDIlonI sAthenA sahavAsathI ane susaMskArothI ane potAnI upAdAnatA pAkavAthI cAritradharmanI prApti thAya che. A rIte A jIve samyajJAna ane vairAgya prApta karIne uttama cAritradharma ane anuSThAnamaya kriyAdharma evo prApta karyo hoya che ke A banne guNonI ekamekatA A jIvamAM evI vyApI gaI hoya che ke jANe eka suMdara raMgaberaMgI guNothI bharelI "citrazAlA" ja hoya zuM? tema caraNa ane karaNanA guNonI suMdara citrazALA A jIvamAM AlekhAI jAya che. suMdara AtmapariNAma, suMdara nirdoSa cAritra, uttamottama dharma anuSThAna, tyAga, tapa, samyajJAna ane vairAgyAdi aneka guNorUpI raMgothI raMgAyelI A citrazALAmAM jyAre paradravya pratyeno aMtarleSa pedA thAya che. tyAre te dveSAtmaka doSane lIdhe kaleza-kaDavAza-verajheramithyAkalaMka ItyAdi aneka prakAranI kALAzane ja Apato A dveSarUpI dhUmADo che. te jyAre tyAM lAge che tyAre guNonI banelI A citrazALA kALI kALI (zobhA vinAnI) banI jAya che. AvI suMdara citrazALA banAvatAM varSo lAge che. paNa tene kALI karatAM kSaNamAtra ja kAla thAya che. tethI he jIva! tuM aMtarleSa rUpI dhUmADo lagADIne meLavelA guNonI citrazALAne kALI na kara. tevI ja rIte zuddha cAritra pALavAnA AzayathI AhAranI vidhimAM beMtAlIsamAMnA koI doSa lAgI na jAya, tenI satata jAgRti Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deSa nAmanA agIyAramA pApasthAnakanI sajhAya 135 rAkhIne zuddha AhAragaveSaNA karI uttamottama cAritra pALyuM hoya, paraMtu koI koI bhAvo pratye haiyAmAM jyAre dveSa (abhAva-aNagamo-tiraskAra) pedA thAya che. tyAre te dveSAtmaka dhUma dvArA A jIvane aneka prakAranA kaSAyo thavA rUpe prabaLa vikAro pedA thAya che. ArohaNamAMthI avarohaNa thaI jAya che. caDatImAMthI paDatI zarU thAya che. prApta kareluM cAritradhana hArI javAya che. tethI he jIvaAvuM uttamottama guNamaya jIvana prApta karIne atyanta duHkhadAyI evA veSarUpI dhUmane jarA paNa praveza na Apa ! pharI pharI AvI UMcI paristhiti prApta thavI ghaNI ja muzkela che. tethI he jIva ! vadhArene vadhAre jAgRta thA. A daiSa pArakAnI paDatInA ja vicAro vadhAre lAve che. thatuM nathI kaMI, ane phakta duSTa vicAro dvArA A jIva nirarthaka karma bAMdhe che. te 2-3 / ugra vihAra ne tapa japa-kiriyA, karatAM kaeNrSe te bhavamAM hephiriyA, lAlana, bhavamAMhe phiriyA. rAjA yoganuM aMga aSa che pahiluM, sAdhana savi lahe, tehathI vaheluM, lAlana, tehathI vaheluM. pA. zabdArtha - ugra vihAra - lAMbA lAMbA vihAra, bhavamAMhe phiriyA - saMsAramAM rakhaDyA, sAdhana savi - muktinAM sarve kAraNo. II 4-5 II gAthArtha- sAdhupaNuM laIne lAMbA lAMbA vihAro kare tapazcaryA maMtra-jApa ane dharmAnuSThAno ghaNAM kare paNa jo hRdayamAM dveSa rAkhe to jIvo A saMsAramAM rakhaDanArA bane, "adveSa" e yogadazAnuM paheluM aMga che. adveSa guNa AvavAthI muktinI sarva sAdhanasAmagrI A jIva vahelI vahelI prApta karI zake che. I 4-5 n vivecana - A jIva sAdhupaNuM prApta kare, lAMbA lAMbA vihAro Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 aDhAra pApasthAnaka kare, kezalocAdi kare, vividha prakAranI tapazcaryA kare, maMtrajApadi kare, aneka prakAranAM dharma anuSThAna kare, tIrthayAtrA, anya sAdhu-saMtonI vaiyAvacca Adi kare paraMtu hRdayamAM jo anya vyakti pratyeno dveSa beThelo hoya, to te dveSanA lIdhe tenuM ahita-kharAba karavAnA ja satata vicAro Ave, tenAthI A jIva vadhArene vadhAre ArtadhyAna ane raudradhyAnamAM ja varta ane cIkaNAM karmo bAMdhe, tenAthI anaMta janma-maraNonI paraMparAmAM rakhaDe. A rIte dharmAnuSThAno hovA chatAM paNa dveSanA kAraNe saMsAramAM pharanAro bane che. mATe te AtmA ! tuM dveSa na kara. 9Sa vinAno eTale ke "adveSI" banI. "aSI" e AtmautthAnanuM prathama pagathIyuM che. - A AtmAnuM jenAthI mokSanI sAthe joDANa thAya tene zAstromAM "yoga" kahevAya che. A yogadazAnI prAptinuM varNana sAMkhyadarzanamAM pataMjaliRSikRta yogasUtramAM che. jainadarzanamAM pU.A.ma. zrI haribhadrasUrijI kRta yogadRSTi samuccayamAM che. pU. kalikalasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryavRti yogazAstramAM che. pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI kRta ATha dRSTinI sajhAyamAM paNa che. A yogadazAnI jo prApti karavI hoya to tenAM ATha aMga che. ATha doSono tyAga che ane ATha guNonI prApti che. temAM "aSa" e ATha dRSTionA ATha guNomAMno pahelo guNa che. jyAre A jIvanA hRdayamAMthI mokSa pratyeno anAdino jAmelo A "Sa" doSa cAlyo jAya che ane adveSa guNa Ave che. tyAre ja yogadazAno prAraMbha thAya che. anAdikALathI A jIvane dharma pratye ane dharmI pratye bhayaMkara dveSa ja varte che. dharmanI ke dharmInI koI paNa jAtanI vAta sAMbhaLavA paNa A jIva taiyAra ja nathI. jyAre caramAvartimAM Ave che, gADha evo bhAva mala ghaNo ghaNo hrAsa pAme che tyAre aheSa (DhaSAbhAva) guNa Ave che. jema jema A jIvamAM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa nAmanA agIyAramA pApasthAnakanI sajhAya 137 "aSa" guNa Avato jAya che. tema tema muktinI prAptinAM sarve kAraNo (apunabaMdhakAvasthA, samyakatvanI prApti, dezaviratinI prApti, sarvaviratinI prApti, zreNI-kevalajJAna ane ayogadazAnI prApti) vahelI vahelI thAya che. mULabhUta evo A eka guNa Ave chate uparanA guNo turata surata Ave che. / 4-5 / niraguNa te guNavaMta na jANe, guNavaMta te guNa, dveSamAM tANe, lAlana, SamAM tANe 6ll Apa guNI ne valI guNarAgI, jagamAMhe tehanI kIrati jAgI, lAlana, kIrati jAgI. teNI zabdArtha - niraguNa - je je AtmAo guNarahita che teo, guNavaMta - guNavaMta puruSone, na jANe - oLakhI zakatA nathI. guNavaMta - ane je guNavaMta puruSo che. te - teo, guNadveSamAM - guNo upara dveSa karIne guNone veSamAM, tANe - kheMce che. Apa guNI . jeo pote guNI che. ne vaLI - tathA vaLI, guNarAgI * guNonA rAgI che. I 6-7 | gAthArtha - je puruSo nirguNa che. teo guNavaMta puruSone jANI zakatA nathI. ane je puruSo guNavALA che paNa jo teo hepI che to teo guNI puruSonA guNone dveSamAM tANI jAya che. tethI je puruSo svayaM guNI che ane guNonA anurAgI che. teonI kIrti saghaLAya jagatamAM vyApe che. I 6-7 II vivecana - A saMsAramAM jeo nirguNI che. eTale ke guNarahita che. teo guNavaMta puruSone oLakhI zakatA nathI. tethI guNavaMta puruSonA guNomAM ajJAnatAnA kAraNe dveSa ja karyA kare che. chidro ja zodhyA kare che. TreSanA kAraNe guNone paNa doSarUpe ja jue che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jema ke dhAro ke guNavaMta puruSo gaMbhIratAnA guNane lIdhe ochAbolA hoya, to dveSI mANaso tenI bAbatamAM Ama kahe che ke teone kaMI AvaDatuM ja nathI, zuM bole ? mauna ja rahe ne ? kaMI AvaDe to bolene ? Ama dveSI mANaso kahe che. ane dhAro ke guNavaMta puruSo zAnI hoya ane avasare avasare samajAvavA mATe sAru bolatA hoya to dveSI puruSo tenI bAbatamAM Ama kahe che ke teo ghaNA vAyaDA che. jyAM tyAM ane jyAre ne tyAre bola bola ja karatA hoya che. vacce vacce TapakyA ja karatA hoya che. bolatAM bolatAM thAkatA ja nathI ItyAdi. A rIte nirguNa mANaso potAnI dveSavALI prakRtinA kAraNe guNavaMtane oLakhI zakatA nathI ane guNavaMtanA guNone doSarUpe jagatamAM prasArita karIne guNI mANasonI hAMsI uDAve che. aDhAra pApasthAnake tathA je puruSo guNavaMta che paNa prakRtithI druSilI che teo paNa guNI puruSonA guNone dveSamAM ja tANe che. guNone doSarUpe laI jAya che. je mANaso guNavaMta hoya paraMtu jo dveSavALA hoya che to teo potAnI prakRti dveSavALI hovAthI pote guNI hovA chatAM paNa dveSabuddhinA kAraNe bIjAnA guNone doSarUpe ja jue che. guNone doSamAM ja kheMcI jAya che. tethI te jIvo paNa sArA nathI. arthAt kalyANakArI nathI. A rIte vicAratAM A saMsAramAM je AtmAo pote svayaM guNI che ane bIjAnA guNonA anurAgI che. bIjAnA guNonI stuti-prazaMsA-vaMdanA ane bhakti Adi kare che. bIjAnA guNone guNarUpe joIne guNAnurAgI bane che. teo ja sAcA saMtapuruSo che. ane teonI ja kIrti sakala jagatamAM gAje che. AvA prakAranA uttama AtmAonI kIrti svayaM jagatamAM patharAya che. | 6-7 || Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa nAmanA agIyAramA pApasthAnakanI sajhAya 139 rAga dharIje jihAM guNa lahIye, niraguNa upare, samacitta rahIe, lalanA, samacitta rahIe, TI. bhavathiti ciMtana sujasa vilAse, uttamanA guNa ema prakAza, lalanA, ema prakAze, II & II zabdArtha - samacitta - samatA bhAvavALuM citta, rahIe - rAkhIe, bhavayiti - bhavanI (saMsAranI) AvI sthiti ja che. Ama, ciMtana - AvA prakAranuM ciMtana karavuM, vicAravuM, susa vilAse - jenAthI sAro evo yaza vistAra pAme. . 8-9 II gAthArtha - je je anya puruSomAM guNo joIe, te te anya puruSo upara bahumAnabhAvapUrvaka guNAnurAga karIe. ane je je puruSo nirguNa hoya, tyAM paNa (dveSa na karatAM) samatAyukta cittavALA rahIe. eTale ke dveSa na karIe. nirguNIonA jIvana viSe bhavanI paristhiti ja AvI che. ema ciMtavIne dveSI banyA vinA madhyastha rahIne sArA yazasvI banatuM. Ama uttama puruSanA guNone prakAzita karavAnuM ja kAma karavuM. (paNa nirguNInI koI jAtanI TIkA-niMdA na karavI.) I 8-9 I vivecana - A saMsAramAM sAmAnyathI jIvo be prakAranA hoya che. guNovALA ane guNo vinAnA, je je AtmAmAM jJAna, darzana, cAritra, vinaya, viveka, zAntatA, jitendriyatA, kSamA, namratA, saraLatA, saMtoSa, tapasvitA ane tyAgAdi AvA prakAranA uttama uttama guNo pragaTyA hoya ane tenA kAraNe je je AtmAnuM jIvana guNIyala ane dhanya banyuM hoya tevA jIvonA tevA tevA guNo joIne rAjI thavuM, prasanna thavuM. teonA guNo upara guNAnurAga karavo. teomAM karmavazathI kadAca koI nAnAM dUSaNo hoya to te jovAM nahIM. kadAca koI dUSaNa Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 dekhAI jAya to paNa sarve jIvo karmane vaza che. ema samajIne upekSA karavI paNa dveSa na karavo. ApaNe ApaNA jIvanane dhanya banAvavuM hoya to guNI AtmAonA guNa upara prema karavo. aDhAra pApasthAnaka tathA je jIvo nirguNI hoya che. tenI nirguNatA vAraMvAra joIne sAmAnya mANasone dveSa thaI javAno che. jemake koI mANasa juduM ja bolato hoya, koI corI ja karato hoya, koI boMba Adi nAkhIne hiMsA ja karato hoya to tevA mANaso upara sAmAnya lokone AvA vicAro ghaNIvAra AvI jAya che. ane mitro sAthe AvI vANI paNa ghaNIvAra bolAI jAya che ke "AvA mANasone to kArAvAsamAM ja purI devA joIe, AvA dezadrohIone to phAMsIe ja caDAvI devA joIe". Ama levA-devA vinA, koIpaNa jAtanI sattA vinA, A jIvo kevaLa dveSapUrvaka AvA prakAranA vicAro ane vANI uccAratA hoya che. tyAM kaMI paNa pApa karyA vinA paNa "taMdulIyA matsya" nI jema te jIvo karma bAMdhe che. tethI te dveSadazA ne rokavA mATe AvA nirguNI jIvo upara paNa cittane ghaNuM ja samabhAvamAM ja rAkhavuM. ApaNA jIvamAM Avo dveSakaSAya AvavA na devo. AvA prakArano dveSa karavA mAtrathI te te pApI jIvo potAnI pApakaraNI to kaMI choDe nahI ane ApaNo jIva nirarthaka mana-vacana ane kAyA dvArA karAyelA dveSa vaDe karmo ja bAMdhe. tethI A dveSa sAro nathI. graMthakAra kahe che ke "nirguNa upare samacatta rahIe". tathA te te nirguNI jIvo dvArA karAtAM pApo joIne AvatA AvA prakAranA dveSayukta vicArone rokavA "bhathiti ciMtana" karavuM. te te jIvonI bhasthiti haju pAkI nathI. satre nIvA vamavasA no vicAra karavo. mokSe javAno kALa pAkyo nathI. tathA teonA bhavanI paristhiti ja tevI che. Avo vicAra karavo. jemake "sarpa janme tyArathI ja bIjAne DaMkhe che. vAgha, siMha, varu ItyAdi prANIo Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa nAmanA agIyAramA pApasthAnakanI sajajhAya 141 janmathI ja anya prANIone mAre che." tema mAnavano bhava pAmIne paNa kaSAyI jIvo bhavanA kAraNe tevAM tevAM pApo kare che. halakA kulamAM janmelA jIvono bhava halakA saMskArovALo hovAthI halakAM ja kAmo karavAne TevAyelA che. he jIva ! tuM keTalA upara dveSa karIza. ane tArA dveSathI koI pApI jIva potAnuM pApa choDI devAnuM nathI. mATe te pApI jIvono bhava ja Avo che ke Akho bhava AvAM ja kAmo karavAmAM pasAra thavAno che. tevI tenI bhavasthitinuM ciMtana karIne he jIva ! tenA uparanA dveSathI tuM virAma pAma. AvA dveSathI to ApaNAmAM ja vairanI paraMparA, cikaNAM karmono baMdha, ane guNasthAnakomAMthI patana thAya che. paranuM kalyANa thatuM nathI ane ApaNA potAnA jIvanuM akalyANa thayA vinA rahetuM nathI. Avo khoTano dhaMdho he jIva ! karIne zuM lAbha? mATe dveSa na kara ane teonA bhavanI sthiti ja AvI che ema vicArIne madhyastha thA. Ama karavAthI tArAmAM potAnAmAM AvA prakArano veSa na thavAthI tane AvA prakAranA bIjA pApI jIvo upara krodha, IrSyA, kaleza, tene mAravA AdinA duSTa pariNAmo nahI Ave. tuM samatAbhAvamAM rahIza, pApIne mAravA ane daMDavAnA kAmamAM joDAvAnuM mana nahIM thAya, tethI tArA AvA prakAranA uttama AcaraNa vaDe sujasa vilAse" tAro sAro yaza A jagatamAM vinA pracAre phelAze. he jIva ! tuM AtmAnuM kalyANa karanAro to banIza ja, paNa jagatamAM tAro yaza paNa phelAze. A rIte tArA AtmAnI uttamatA jema jema vadhatI jaze tema tema tArA guNo dIpakanA prakAzanI jema svataH ja prakAzita thaze. mATe nirguNI ane pApI evA jIvonAM pApakAryo banI zake tyAM sudhI jovAM ja nahIM ane sAMbhaLavAM ja nahIM. kAraNa ke jovathI ane sAMbhaLavAthI teSa vadhe che. hakIkatathI to doSita jIvonI AvI ja paristhiti hoya che. jagatanI A sthiti ja che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ema samajIne teno bhAra magajamAMthI kADhI nAkhavo. chatAM jo koI doSo dekhAI jAya, saMbhaLAI jAya, dainika patro Adi dvArA jaNAI jAya to paNa "sacitta" samatAbhAvavALuM citta rAkhIne bhAva karUNA karavI ke AvA jIvo AvA prakAranA pApothI kyAre virAma pAme ? teo AvI bhavasthitimAMthI kyAre mukAya ? AvA AvA vicAro karIne dveSarahita cittavALA thavuM. jethI ApaNA AtmAmAM kaDavAza ane verajhera Adi doSo Ave nahIM, nirarthaka karmo baMdhAya nahIM. ApaNA AtmAnuM ahita thAya nahIM ane jagatamAM paNa he jIva ! tAro sAro yaza vistAra pAme, ane tuM uttamottama guNovALo bana. "guNIne joIne guNAnurAga karavo, pramodabhAvanA bhAvavI" nirguNIne joIne samacitta rahevuM ane bhAvakarUNA tathA mAdhyasthabhAvanA bhAvavI. paNa dveSa na karavo. aDhAra pApasthAnaka A gAthAmAM "sujasa vilAse" ItyAdi padamAM "sujasa' zabda lakhIne graMthakAre potAnuM nAma garbhita rIte sUcavyuM che. 8-9 // A pramANe "vaiSa" nAmanA agiyAramA pApasthAnakanA varNanavALI A agiyAramI DhALa paNa samApta thaI. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajjhAya "kalaha" nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajjhAya kalaha te bAramuM pApanuM sthAna, durgati vananuM mUla nidAna, sAjana sAMbhaLo. mahoTo roga kalaha kAca kAmalo, daMtakalaha je gharamAMhe hoya, lacchInivAsa tihAM navi joya, sAjana sAMbhaLo. // 1 // 143 zabdArtha - durgati vananuM mUla nidAna - naraka-nigodAdi durgatio rUpI vanamAM bhaTakavAnuM pradhAna kAraNa, kalaha - kajIyo, kAcakAmalo - AMkhano eka prakArano roga-pILIyo, daMtakalaha - dAMto dvArA paraspara thato kaleza, jhaghaDo, lacchInivAsa - lakSmIno nivAsa. || 1 || gAthArtha "kalaha" te bAramuM pApanuM sthAnaka che. ane A pApa nakAdi durgatiomAM bhaTakavAnuM mUla kAraNa che. AMkhanA pILIyAnA roga jevo moTo roga che. je gharamAM dAMta dvArA bolAcAlI karavA svarUpa kalaha hoya che. te gharamAM lakSmInivAsa hoto nathI. II 1 || vivecana - have kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI vAta samajAve che. kalaha eTale kajIyo, arasaparasa bolAcAlI karavI, jhaghaDavuM, dAMto dvArA gALAgALI karavI, asabhya ane apazabdono prayoga karavo, halaku bolavuM, koIne paNa utArI pADavuM, koInI paNa paTTI pADavI, vyaMga vacano bolavAM, kaTAkSa vacano bolavAM, meMNAM-ToNAM bolavAM. A badhuM kalaha nAmanuM bAramuM pApasthAnaka che. he jIva ! AvuM pApa tuM na kara. Ama karavAthI vaira vadhe che. paraspara kaleza ane kaDavAza vadhe che. krodhathI krodha zame nahI jagamAM" A vAta taddana sAcI che. mATe kalahathI tuM virAma pAma. tathA Avo kalaha karavAthI A jIva Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 "rAvaNa-lakSmaNa" nI jema durgatimAM ja bhaTake che. cikaNAM karmo bAMdhe che. janma-maraNanI paraMparA vadhAre che. temAM phAyado kaMI thato nathI ane nukazAna ghaNuM ja thAya che. sArAMza ke je A kalaha che te durgatirUpI vanamAM bhaTakAvanAruM che. saMsAranI bhramaNAnuM ja mUlakAraNa che. aDhAra pApasthAnaka tathA zarIramAM thatA aneka rogomAM jema AMkhano roga (pILIyo) e moTo roga kahevAya che. AjanA yugamAM kensara, hArTa eTeka ItyAdi rogo e mahAna rogo kahevAya che. ke je rogo maTe to nahIM paNa avazya mRtyu ja karAve. jANe mRtyunI ciThThI ja AvI hoya tema zeSajIvana paNa kAramuM banAvI de. tema A "kalaha" e paNa eka prakArano moTo roga che. gharamAM kalaha thavAthI pati-patnInuM, pitA-putranuM, sAsu-vahunuM, derANI-jeThANInuM saMpIluM jIvana paNa dhuladhANI ane barabAda thaI jAya che. paraspara laDAI, mArAmArI ane hiMsA tathA ApaghAtamAM pariNAma pAme che. mATe he jIva ! pILIyAnA ane kensarAdinA roga jevo A kalaha e paNa eka prakArano roga che. tene tuM choDI de. je je gharomAM daMtakalaha (paraspara bolAcAlI) ane jhaghaDA hoya che te te gharomAM lakSmIno nivAsa hoto nathI. kAraNa ke daMtakalaha karanArA banne jIvo ciMtAtura, paraspara vairanI ja vRttivALA ane tenA ja vicAromAM evA khovAI jAya che ke dhaMdhAmAM, nokarImAM ke gharanA kAmakAjamAM citta jAme nahIM, nidrA Ave nahIM, zarIra tapeluM ane tapeluM ja rahe, tethI Arthika zArIrika ane mAnasika nukazAno ja thAya. mATe he jIva ! tuM kaMIka samaja, parasparano kaleza tyajI de. prazna - tamArI vAta sAcI che. kalaha e sAro nathI. ApaNe kalaha karavo nathI. paraMtu sAmenuM pAtra ja tevuM maLyuM hoya to zuM karavuM ? sAmenuM pAtra kalaha karyA kare ane ApaNAmAM kalaha udIryA kare Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajhAya 145 to zuM karavuM ? jo sAme ApaNe javAba na ApIe to te pAtra bamaNuM uzkerAya. uttara - sAme javAba na ApavAthI te pAtra bamaNuM uzkerAya A vAta barAbara nathI. paNa sAme javAba ApavAthI te pAtra bamaNuM uzkerAya. kAraNa ke sAme ApaNe paNa vaiSavALAM ja vacano bolavAnA. tenAthI tene vadhAre gusso AvavAno, tethI laDAI vadhAre jAmavAnI. mATe sAmenuM pAtra kalahakArI maLyuM hoya to paNa samatAbhAvavALA rahevuM paNa ApaNe kalahakArI na banavuM. Ama karavAmAM kadAca mAra paDe, Arthika-zArIrika nukazAna thAya paNa saravALe kaleza ocho thAya tathA samatA rAkhavAthI pUrvabaddha karmonI nirjarA ghaNI thAya. chatAM samatA na ja rahe, to te kAla puratA sthAnAntara thavuM, bIjA kAmakAjamAM joDAI javuM. te prasaMgane bhulavA ane bhulAvavA prayatna karavo. dravya kSetra kAla ane bhAva joIne tevA avasare vivekathI vartavuM. || 1 zuM suMdarI, tuM na kare sAra, na kare, nApe kAMI gamAra ? sAjana sAMbhaLo. krodhamukhI tuM, tujane dhikkAra, tujathI adhiko kuNa kalikAra? sAjana sAMbhaLo. | 2 || sAhamuM bole pApiNI nitya, pApI tuja pitA, juo citta, sAjana sAMbhaLo. daMtakalaha Ima jehane thAya, te daMpatine sukha kuNa ThAya, sAjana sAMbhaLo. || 3 | zabdArtha - na kare sAra - tuM mArI sevA-cAkarI karatI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 aDhAra pApasthAnaka nathI, nApe kaMI - tuM kAMI Apato nathI, gamAra - mukha, krodhamukhI - krodha ja che mukhamAM jene evI, kuNa kalikAra - kajIyAkhora bIjo koNa che ? sAhamu bole - tuM sAmuM bole che, nitya - haMmezAM, pApI tuja pitA - tAro bApa pApI che. juo citta - he jIva, dekho, daMpatIne - te strIpuruSane, sukha kuNa ThAya - sukha kevI rIte Take ? II 2-3 II gAthArtha - he suMdarI ! tuM mArI sevA cAkarI kratI nathI, te murkha ! na ja kare ne? kAraNa ke tuM kAMI (kamAIne) Apato ja nathI to sevAcAkarI na ja kare ne ? he krodhamukhI strI ! tane dhikkAra ho, tArAthI bIje jIyAkhora puraSa che koNa ? he pApiNI strI ! tuM haMmezA sAmu ja bole che. tAro bApa pApI che. he jIva! juo A pramANe saMsAramAM je ghare sadA datakalaha thato hoya, te daMpatine kaho ke sukha kyAMthI hoya ? ane hoya to kema ke ? 2-3 I vivecana - A banne gAthAmAM strI-puruSa vacce thatA jhaghaDAnuM eka prakAranuM citra (pratibiMba) mukyuM che. jyAre jyAre strI AvezamAM Ave che tyAre tyAre puruSa pratye te strI AvA prakAranA kaThora ane asabhya zabdono prayoga kare che ane e ja rIte jyAre jyAre puruSa AvezamAM Ave che tyAre tyAre strI pratye te puruSa paNa AvA ja kaThora ane marmaghAtI zabdono prayoga kare che. jene "daMtakalaha" kahevAya che. (dAMto dvArA thato kajIo). puruSa kahe che ke - he suMdarI! tuM mArI sevA-cAkarI karatI nathI. - strI kahe che ke - tArI sevA na ja karUne, kAraNa ke te mukhe! tuM kamAIne kaMI lAvato nathI, he murkha, tuM mane kAMI Apato nathI. puruSa kahe che ke - he krodhI mukhavALI strI ! tane dhikkAra ho. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajjhAya strI kahe che ke - tArAthI adhika kajIyAkhora puruSa bIjo che koNa ? arthAt tuM ja vadhAre kajIyAvALo che. puruSa kahe che ke - he pApiNI strI ! tuM haMmezA Ama sAmuM ja bole che. strI kahe che ke - he murkha, tAro bApa pApI che. (huM kaMI pApiNI nathI.) AvA AvA prakAranA bibhatsa ane kaThora vacano jyAM bolAtAM hoya, eka bIjA upara AkSepabAjI ja thatI hoya, tyAM he jIva ! juo ke te daMpatIne sukha kyAMthI thAya ? jyAM ekabIjAne utArI pADavAmAM ja rasa hoya, AMkhomAM jhera ja bharyuM hoya, halakA zabdonA ja prayogo hoya. te gharamAM daMpatIne sukha kyAthI hoya ? mATe he jIva ! Avo kalaha karavo nahIM. A kalaha jIMdagImAM Aga lagADanAra che. uparokta vacano e kajIyAnuM eka citra raju karyuM che. A pramANe halakAM, marmavedhI aneka zabdothI kajIyo thAya che. te barAbara samajIne dUrathI ja choDavA jevo che. // 2-3 // kAMTe kAMTe thAye vADa, bole bole vAdhe rADa. sAjana sAMbhaLo. jANIne mauna dhare guNavaMta, te sukha pAme atula anaMta. sAjana sAMbhaLo // 4 // 147 zabdArtha - kAMTe kAMTe eka eka kAMTAnI sAthe bIjA bIjA kAMTA joDavAthI, thAye vADa vADa thAya che. bole bole paraspara bolAcAlI karavAthI, vAghe rADa jhaghaDo (kaleza) vadhe - - . - Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ja che. che. // 4 // anaMta atula - - gAthArtha eka eka kAMTAnI sAthe bIjA bIjA kAMTA joDavAthI jema lAMbI vADa thAya che. tema paraspara bolAcAlI karavAthI jhaghaDo (kaleza) vadhe ja che. Ama samajIne je bhAgyazALI guNavAna mahAtmA mauna dhAraNa kare che. te anupama evuM anaMta sukha prApta kare che. // 4 // aDhAra pApasthAnaka te jIva anupama ane anaMta sukha pAme vivecana - khetaromAM pAkelA dhAnyane pazuo AvIne khAI na jAya, khuMdIne dhAnyano nAza na kare, teTalA mATe khetaronA sImADe sImADe cAre bAju kAMTAnI vADa karavAmAM Ave che. tenuM udAharaNa ApIne jaNAve che ke kAMTAnA eka juthanI sAthe kAMTAnuM bIjuM jutha joDIe, tenI sAthe kAMTAnuM trIjuM jutha joIe ema paraspara kAMTAnAM jutho joDavAthI jema kAMTAnI eka moTI vADa banI jAya che. tevI ja rIte eka pAtra vadhAre halaku bole, tenI sAme bIjuM pAtra tevuM ja vadhAre halakuM bole, tenI sAme paheluM pAtra jherabharelu bole ema arasaparasa bole ja jAya, bole ja jAya, to bhASAnI bibhatsatA, aMdara aMdaranuM verajhera, eka bIjA pratyeno roSa, galIca zabdaprayoga ItyAdi dvArA rADa vadhe" eTale jhaghaDo vadhe ja che. je jhaghaDo abolAmAM, mArAmArImAM, hiMsAmAM ane chelle ApaghAtamAM ja pariNAma pAme che. AvuM jANIne je je guNavaMta puruSo kalaha karatA nathI. mauna dhAraNa kare che, teo atula ane anupama sukha pAme che. jyAre jyAre bAjI hAthamAM nathI ane bolavAthI bAjI vadhAre bagaDaze ema lAge tyAre avasara samajIne ja kalezathI dUra khasI javuM. sthAnAntara thaI javuM. temAM AgaLa javAthI sArAM pariNAma AvatAM nathI. AvA avasare guNavaMta puruSo mauna ja rahe che. mauna rahevAthI sAmenI vyakti bolatAM bolatAM tenI sAme pratisAda na maLavAthI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sakjhAya 149 chevaTe thAke che ane kaleza virAma pAme che. avasara joIne AvA prasaMge je puruSo mauna dhAraNa karanArA ja bane che. te atula ane anaMta sukha pAme che. bolavAthI je jhaghaDo vadhata, te na bolavAthI jhaghaDo na vadhyo, balka kALAntare zAnta thaI gayo. e ja moTo lAbha samajavo. jyAre kaleza sarvathA zAnta thAya che tyAre zAntinA sukhano je anubhava thAya che te zabdothI avarNanIya hoya che. te kALe sukhano AnaMda aparimita thAya che. | 4 || nitya kalahaNa-koNasIla, bhaMDaNasIla vivAdana sIla, sAjana sAMbhaLo. citta utApa dhare je ema, saMyama kare nirarthaka tema, sAjana sAMbhaLo. pa . zabdArtha - kalahaNa - kajIyAkhora svabhAva, kohAsIla - krodhI svabhAva, bhaMDaNasIla - bIjAne bhAMDavAno svabhAva, vivAdanasIla - vivAda karavAno, ADA avaLA kutarko ane vahema karavAno svabhAva, citta utApa ghare - manamAM saMtApa (AkulavyAkulatA) je jIvo dhAraNa kare. I 5 | gAthArtha - je jIvo haMmezAM jIyAkhora svabhAvavALA hoya che. krodhI svabhAvavALA hoya che. bIjAne bhAMDavAnA svabhAvavALA hoya che. kutaka ane vivAda karavAnA svabhAvavALA hoya che. te jIvonAM citta sadAkALa saMtApa karanArAM ja bane che. Ama kaleza saMtApa-kaDavAza ane kaSAyonI mAtrAmAM ja vartavAthI te jIva pote pALelo saMyama paNa nirarthaka (niSphaLa) kare che. [ pa I vivecana - nAnI nAnI vAtamAM vAraMvAra kajIyo karavo te kalahaNazIla arthAt kajIyAkhora, nAnI nAnI vAtamAM tapI javuM, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 gussAmAM AvI javuM, AvezavALA banavuM te kohaNazIla arthAt krodhI, bIjAne utArI pADavA, apazabdo bolavA, gALo bhAMDavI te bhaMDaNazIla arthAt bhaMDaka, ane hitazikSA samajAvanArAnI sAme kutarko karavA, khoTI dalIlo karavI, krosa karavo te vivAdanazIla. A pramANe (1) kajIyAkhora, (2) krodhI, (3) bhaMDaka, ane (4) vivAdakartA A cAre prakAranA jIvonAM citta sadAkALa saMtApavALAM ja hoya che. A vAta anubhavasiddha che. mana uMcuM, ciMtAtura, vera levAnI ja buddhi, sAmo pratikAra karavAmAM ja mananI lInatA, AkuLa-vyAkuLatA, uMgha na AvavI, vicAre caDI javuM, khAna-pAnamAM ane dhaMdhA-vyavasAyamAM bhAna gumAvI besavuM, gharanA pAtronI sAthe ke temanI sAthenA vArtAlApamAM rasa na rahevo, sadA tapelA mAnasapaNuM ItyAdi aneka doSothI vyApta evA jIvonuM citta sadA saMtApavALuM banI jAya che. aDhAra pApasthAnaka kadAca koI AtmAe saMyama lIdho hoya, sAro saMyama pALato hoya, dharmakriyA sArI karato hoya, paraMtu haMmezAM uparokta svabhAvavALA cittane lIdhe saMyamamAM mana na parovAtAM ane kaleza, kaDavAza tathA verajheramAM ja mana aTavAI jatAM pALelo saMyama paNa nirarthaka banI jAya che. saMyamapAlana dvArA karelI karmanirjarA pAchaLathI karelA kaSAyo vaDe dhovAI jAya che. tethI he jIva! tuM manane AvA kalahanA svabhAvavALuM na rAkha, kalaha atizaya duHkhadAyI che. (ahIM '"vivAdana" zabda jANavo. vivAdana eTale sAmA kutarka karavA.) | 5 || kalaha karIne khamAve jeha, laghu guru ArAdhaka hoya teha. sAjana sAMbhaLo. kalaha samAve te dhanna dhanna, upazama sAra kahyuM sAmanna. sAjana sAMbhaLo. // 6 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajjhAya zabdArtha khamAve jeha je kSamA mAge, laghu-guru nAno hoya ke moTo hoya athavA laghuguru bhAve, ArAdhaka hoya teha teha jIva ArAdhaka hoya ema jANavuM. sAmA zramaNapaNuM-sAdhupaNuM. || 6 || - gAthArtha - kalaha (kajIyo) karIne paNa je jIvo kSamA mAge che. te jIvo nAno hoya ke moTo hoya to paNa ArAdhaka che. athavA laghuguru bhAve ArAdhaka jANavA. kalahane upazamAve te dhanyathI paNa dhanya che. kAraNa ke upazamabhAvanI pradhAnatA'' vALuM ja zrAmaNyapaNuM kahyuM che. | 6 || 151 vivecana - kajIyo na karavo" ane samatAbhAva rAkhavo e sauthI zreSTha mArga che. eka naMbarano mArga che. saMsAra sAgara taravAno sAco rasto te ja che. paraMtu dhAro ke kalaha thaI gayo ane pAchaLathI paztAvo thayo. are meM je A kalaha karyo te ghaNuM khoTuM karyuM, kalaha karavo joIto na hato. mArAthI ghaNI moTI bhula thaI gaI. Ama manamAM pazcAtApa thayo. ane turata jenI sAthe kaleza thayo tenI sAme jaIne khamAvavAmAM Ave to te khamAvanAra jIva nAno hoya ke moTo hoya to paNa te ArAdhaka thAya che athavA "laghuguru bhAve" ArAdhaka kahevAya che. jyAM thoDuMka nukazAna hoya ane ghaNo lAbha hoya tene laghu-guru bhAva kahevAya che. kajIyo thaI gayo te nukazAna paNa pAchaLathI pazcAtApa thayo ane kSamA mAgI te lAbha. Ama gurulaghubhAva jANavo. bIjA naMbare A paNa sAro ja mArga che. "jyAM nukazAna thoDuM ane lAbha vadhAre hoya" tevA mArgane gurulaghubhAva kahevAya che. jemake "paramAtmAnI pUjA karatAM hiMsAjanya alpa karmabaMdha che ane bhAvanAvRddhi dvArA ghaNI nirjarA che." vihArAdi karavAmAM cAlavAthI koI hiMsA thavAno saMbhava hovAthI alpa baMdha che Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ane mamatA-rAgAdi doSono tyAga thato hovAthI ghaNI nirjarA che. koI mANasa pAse ApaNe 1000 rUpIyA mAgIe chIe, te Apato ja nathI, devALuM kADhIne cAlI gayo. ApaNe 1000 rUpIyA mAMDI vALyA, kALAntare te mANasa kamAyo, ApaNe paisA mAgyA, teNe kahyuM ke 700 ApuM, 1000 maLI gayAnI pahoMca Apo to, have 300 ochA Ave che te nukazAna che ane kaMI no'tuM ja AvatuM temAMthI 700 Ave che te lAbha che. Anu nAma laghugurubhAva. athavA gurulaghubhAva sArAMza ke jyAM alpa nukazAna hoya ane jhAjho phAyado hoya to te lAbha ja gaNAya che. tema kalaha karyo" te nukazAna che. paraMtu pAchaLathI "tenI sAthe khamAvAnI je bhAvanA thaI te moTo lAbha thayo" A rIte kalaha kadAca thaI jAya, to paNa te thaI gayA pachI jo khamAvavAnI bhAvanA thAya ane te jIva jo khamAve to te ArAdhaka ja kahevAya che. A rIte kalaha ja na kare te, athavA kalaha thaI gayo hoya to khamAvIne paNa je kalahane upazamAve che te jIvo dhanyathI paNa dhanya che. kAraNa ke upazamadazA che sArabhUta jemAM" evuM ja zrAmaNyapaNuM zAstromAM kaheluM che. arthAt sAcuM sAdhupaNuM te ja che ke jyAM upazamabhAva pravartato hoya. upazamabhAvathI ja sAdhutA dIpe che. // 6 // nArada, nArI, nirdayacitta, kalaha udIre triNe nitya, sAjana sAMbhaLo. sajjana-sujasa-suzIla mahaMta, vAre kalaha svabhAve saMta. sAMjana sAMbhaLo. | 7 || nArada, nArI strI, nirdayacitta - zabdArtha - aDhAra pApasthAnaka bAda - Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakanI sajhAya 153 dayA vinAnA cittavALo puruSa, kalaha udare - kajIyo vadhAre che, traNe nitya - A traNe sadAkALa, vAre kalaha - kajIyAne roke che, svabhAve saMta - je svabhAvathI zAnta (athavA saMta) hoya che te. || 7 | gAthArtha - nArada, strI jAti ane dayAhIna puruSa, A traNe vyakti haMmezA kajIyAne vadhAranAra che. ane je sajjana che. sArA yazasvI che ane sArA saMskAravALA che. AvA traNe prakAranA mahAna puruSo kajIyAne rokanArA che. ane svabhAve zAnta che. [ 7 II vivecana - nIcenI traNa vyaktio kalahane vadhAravAnI prakRtivALI hoya che. janmathI ja AvA jIvo vadhAre kalahapriya kahevAya che. (1) nArada, nemanAtha bhagavAnanA vArAmAM ghAtakIkhaMDamAM jaIne draupadIjInA rUpanuM varNana karIne tyAMnA vAsudeva dvArA draupadInuM apaharaNa karAvI draupadIjIne levA mATe kRSNajInuM ghAtakIkhaMDamAM javAnuM je banyuM te kAma nAradajInuM. kajIyA karAvavAmAM nAradajInAM AvAM aneka dRSTAnto prasiddha che. (2) strInuM hRdaya paNa vadhAre komala, vadhAre lAgaNIzIla ane agaMbhIra hovAthI jyAM tyAM je te vAta kahe, koIne kahezo nahIM, huM tamane ja kahuM chu ema kahIne gaMbhIra vAta pote ja prasAratI jAya, nAnI vAtane moTI kare, tenAthI paNa kalaha vadhe che. (3) nirdaya cittavALA jIvo, dayArahitapaNe jema tema bole ane jema tema varte, nirdayatAnA kAraNe bIjAne vadhAre nukazAna thAya te rIte kajIyo vadhAre bIjAne ghaNuM nukazAna thAya te tarapha upekSA ja seve, Ama karavAthI paNa kalaha vadhe che. eTale A traNa jAtanI vyaktio kalahavardhaka kahevAya che. kalahapriya paNa kahevAya che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 aDhAra pApasthAnaka tathA (1) je je sajjana puruSo che. (2) sArA yazasvI mANaso che. ane (3) uttama saMskArothI jenuM jIvana ghaNuM ja saMskArI banyuM che. te traNa prakAranA jIvo A saMsAramAM mahAna che. AdaraNIya che ane A traNe prakAranA jIvo kajIyAne rokanArA che. A traNe jAtanA jIvone kalaha jarA paNa gamato nathI. sadA kalahathI dUra rahenArA che. anyanA kalahane paNa samajAvIne zAnta karanArA che. prakRtie paNa zAnta hoya che. tethI teone saMta kahevAya che. tathA AvA prakAranA guNayukta hovAthI zAntipriya hoya che. tethI he AtmA! sajjana banavA mATe, suzIla banavA mATe ane suyazasvI banavA mATe kalaha nAmanA bAramA pApasthAnakane tuM choDI de. te pApasthAnaka AtmAnuM hita karanAra nathI. A gAthAmAM "sajjana-sujasa-suzIla maheta" padamAM sujasa zabda lakhIne graMthakartAe potAnuM nAma garbhita rIte sUcavyuM che. paNa A pramANe "kalaha" nAmanA bAramA pApasthAnakanA varNanavALI A bAramI DhALa paNa samApta thaI. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna nAmanA teramA pApasthAnakanI sajhAya 155 "abhyAkhyAna" nAmanA teramA pApasthAnakanI sajhAya - pApasthAnaka te teramuM chAMDIye, abhyAkhyAna duraMto jI. achatAM Ala je paranAM uccare, duHkha pAme te anaMtojI. dhana dhana te nara, je jinamata dhare. ne 1 || zabdArtha - chAMDIye - tyajIe, abhyAkhyAna - bIjA upara khoTo AkSepa karavo te, duraMta - dukhe dUra karAya tevo, achatAM - avidhamAna, Ala - khoTAM kalaMka, khoTuM doSAropaNa, paranAM - bIjAnAM. [ 1 II gAthArtha - duHkhe dUra karAya tevuM "abhyAkhyAna" nAmanuM teramuM pApasthAnaka he jIva! choDIe. koIpaNa pArakI vyakti upara khoTAM (avidhamAna) ALa na bolIe, tema karavAthI ApaNo A jIva anaMta dukhone pAme che. te AtmAone dhanya che ke jeo jinezvaranA matane dhAraNa kare che. / 1 / vivecana - have "abhyAkhyAna" nAmanA teramA pApasthAnakanI vAta samajAve che. je vyaktimAM je doSa nathI, chatAM te vyakti upara te doSanuM khoTuM je AropaNa karavuM. tene "abhyAkhyAna" kahevAya che. achatAM kalaMka ApavAM, na hoya tevA doSo te te vyaktimAM prasiddha karavA. nAno doSa hoya tene moTo karIne prakAzita karavo, A badhuM abhyAkhyAna" kahevAya che. anya koIpaNa vyaktimAM chatA doSo jovAmAM ane prakAzita karavAmAM paNa pApa che. ema zAstromAM kahyuM che. to pachI achatA doSo to jovAya ja kema ? ane kahevAya ja kema? mATe A teramuM pApasthAnaka jIvanamAMthI tyajI devA jevuM che. A pApasthAnaka paNa duraMta che. jIvanamAMthI kADhavuM atizaya duSkara che. kAraNa ke anAdikALanA mohanA saMskAro che. tethI jIvane Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 aDhAra pApasthAnaka kalaha ane abhyAkhyAna Adi doSo ghaNA pyArA che. A jIva temAM ja rAcyo mAcyo rahe che. bhavobhavathI doSonI A vAsanA ghaNI daDha thayelI che. tethI anAdinI A cAla tyajavI ghaNI duSkara che. koInA paNa upara achatAM ALa (khoTA kalaMko) je prakAze che te ghaDIbhara AnaMda mANI le che. paraMtu tenAthI evAM cikaNAM karmo baMdhAya che ke je raDavA chatAM paNa chuTatAM nathI ane naraka-nigodanA bhavomAM A jIva ghaNA asahya duHkho pAme che. tethI he jIva! tuM AvA pApathI virAma pAma. / 1 / achate doSe re abhyAkhyAna je, kare na pure ThANojI | te te doSe re tehane duHkha hove, Ima bhAkhe jina bhANojI. dhana dhana te nara, je jinamata dhare. ne 2 | zabdArtha - achate doSe che. je vyaktimAM je doSa na hoya to paNa, je abhyAkhyAna kare - khoTuM ALa bole, na pUre ThANo - te te doSanuM sthAna (sAcuM kAraNa, sAcI jagyA, sAco purAvo) na batAve. jinAbhANa - jinezvara prabhurUpI sUrya. || 2 || gAthArtha - je vyaktimAM je doSa na hoya, chatAM te vyakti upara je abhyAkhyAna (khoTAM ALa) kahe, ane tenAM kAraNo ke doSanAM rathAno doSanA sAcA purAvA na jaNAve to tevA khoTA AkSepAka doSathI te te jIvone ghaNuM duHkha thAya, ema sUrya samAna jinezvara bhagavaMto kahe che. II 2 | vivecana - koIpaNa vyaktimAM je je doSo na hoya ane ApaNe ApaNI buddhimAtrathI kalpIne te te vyaktimAM te te doSo jo kahIe tathA tenA pratyenI aMdaranI draSabuddhithI mana mAtrathI kalpIne ja je je doSo kahIe, tethI tenAM sAcAM kAraNo ane Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna nAmanA teramA pApasthAnakanI sajhAya 157 sAcAM sthAno batAvI zakIe nahIM ane tevA khoTA doSAropaNathI te te vyaktine ghaNuM amApa duHkha thAya, tethI A pApasthAnaka paNa AdaravA jevuM nathI. paNa dUrathI ja tyajavA jevuM che. ema jinezvara bhagavaMto kahe che. koI vyaktimAM je chatA doSo hoya che. te doSo paNa jo koIne kahIe, koInI sAme prakAzita karIe to paNa tene ghaNuM duHkha lAge che. ane kahenArane moTo doSa lAge che. to pachI achatA doSo koInA paNa kahIe ke prakAzita karIe to doSa kema na lAge ? ApaNA upara jo koI khoTuM ALa Ape to jema vajAghAta jevuM duHkha thAya che. tema bIjAne ApaNe kalaMka ApIe to duHkha kema na thAya ? mATe A doSa sevavA jevo nathI. "hasatAM te bAMdhyAM karma, rotAM na chuTIye prANIyA jI" A paMktino artha A prasaMge satata vicAravo. 2 je bahumukharI re vaLI guNamatsarI, abhyAkhyAnI hoya che. pAtaka lAge re aNakIdhAM sahI, te kIdhuM savi khoya che. dhana dhana te nara, je jinamata dhare. ne 3 che. zabdArtha - bahu mukharI - atizaya vAcA, ghaNuM ja bola bola karanArI vyakti, guNamatsarI - guNo uparano dveSI, abhyAkhyAnI - te ja jIva AvyAkhyAna doSavALo, aNakIdhAM - na karelAM paNa, te kIdhu - je je dharmAnuSThAnonuM AcaraNa karyuM hoya te sarve. khoya che - khoI nAkhe che, nAza pAme che. II 3 I gAthArtha . je je jIvo bahu ja vAcALa hoya che. guNa uparanA ISyabhAvavALA hoya che. te te jIvo ja prAyaH abhyAkhyAna doSavALA hoya che. A doSathI na karelAM pApo paNa lAge che. ane Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 kareluM saghaLuM dharma anuSThAna niSphaLa thavAthI khovAI jAya che. arthAt naSTa thAya che. || 3 || aDhAra pApasthAnaka vivecana - sAmAnyathI je je jIvo ghaNA vAcALa hoya che, vadhAre paDato bahu ja bolavAno svabhAva hoya che, mukhamAM je Ave te bolyA ja kare che ane temAM paNa guNI mANasonA guNo uparano khubaja dveSa haiyAmAM vartato hoya che. arthAt aMtardoSathI je jIvo bharelA hoya che. AvA jIvo ja AvA prakAranAM achatAM ALa denArA thAya che. kAraNa ke eka to vAcALatA je che te jema tema bolavA mATe vadhAre utsuka karanAra che. vaLI te vAcALatA vivekazUnya bolavAnI tAlAvelI lagADe che. ane vaLI guNo uparano je dveSabhAva che te achatA doSo prakAzita karavA tarapha preraka bane che. bahumukharI ane guNamaratA A banne doSonA kAraNe ja A jIva pArakAnA achatA doSo kahIne halakA pADavAnA kAryamAM parAbhava karavAnA kAryamAM ane parane duHkha devAnA kAryamAM evo AvI jAya che ke tenAthI taMdulIyA matsyanI jema aNakIdhAM (karyA na hoya to) paNa ghaNAM cIkaNAM karmo bAMdhanAro A jIva banI jAya che. ane marIne durgatimAM jAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu Aja sudhI je je dharma anuSThAno karyA hoya che ane tenAthI karmo haLavAM je karyAM hoya che te paNa A doSa sevavAthI evAM cIkaNA rasavALAM karmo thaI jAya che ke jenAthI alparasavALAM karelAM karmo paNa tIvrarasavALAM banatAM, Aja sudhI kareluM sarva dharma ArAdhananuM phaLa cAlyuM jAya che. khovAI jAya che. tethI he AtmA ! tuM kaMIka ceta, jyAM tyAM jema tema na bola. vAcALatA matsaritA tyajIne abhyAkhyAna doSane tyajanAro bana. // 3 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna nAmanA teramA pApasthAnakanI sajjhAya mithyAmatinI re daza saMjJA jike, abhyAkhyAnanA bhedojI guNa-avaguNano re je kare pAlaTo, te pAme bahu khedojI. dhana dhana te nara, je jinamata dhare. // 4 // zabdArtha . pAlaTo - adalo badalo, bahukhedo - ghaNuM duHkha. || 4 || mithyAdRSTipaNAnI je 10 saMjJAo che te ja gAthArtha abhyAkhyAnanA bhedo che. je jIvo guNa ane avaguNano badalo kare che. te jIvo ghaNo kheda pAme che. || 4 || vivecana - AgaLa upara aDhAramA pApasthAnakanI sajjhAyanI trIjI gAthAmAM mithyArdaSTipaNAnI 10 saMjJA Ave che. te ja 10 saMjJAo A abhyAkhyAna doSanA bhedo che. kAraNa ke mithyAmati eTale avaLI buddhi, UMdhI buddhi, A rIte avaLI buddhinA kAraNe ja A jIva dharmamAM adharmabuddhi ane adharmamAM dharmabuddhi jema seve che. tema ahIM paNa avaLI buddhinA kAraNe ja te jIva para upara achatA doSo Arope che. ghaNIvAra guNone ja doSorUpe lekhe che. te ja 10 bhedo ahIM lAge che. te A pramANe - 1. dharmamAM adharmabuddhi 2. adharmamAM dharmabuddhi 3. mArgamAM unmArganI buddhi 4. unmArgamAM mArganI buddhi 5. sAdhumAM asAdhunI buddhi 6. 7. asAdhumAM sAdhunI buddhi 8. jIvamAM ajIvanI buddhi ajIvamAM jIvanI buddhi 9. mUrtamAM amUrtanI buddhi 10. amUrtamAM mUrtanI buddhi 159 A 10 bhedonI vadhAre carcA aDhAramI DhALamAM AvavAnI che eTale ame ahIM lakhatA nathI. (tyAMthI joI levI). A rIte guNI mANasonA guNone je je mANaso doSarUpe Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 aDhAra pApasthAnaka jue che. guNone doSothI khoTI rIte kalaMkita kare che ane tethI ja aMtarhaSanA kAraNe achatAM ALa Ape che. te mANaso guNa-avaguNono badalo karavAnA kAraNe mahAduHkha pAme che. dhavalazeThe zrIpALa mahArAjA upara DuMbanuM khoTuM kalaMka caDAvyuM to zrIpAla mahArAjAnI be patIo dvArA sAcu kula pragaTa thatAM dhavala zeTha apayaza ane niMdA pAmyA tathA marIne narake gayA. AvAM aneka udAharaNo zAstromAM che. 4 || parane achatA doSa na dIjIe, pIjIe je jinavANI upazama rasaspere cittamAM bhIMjIye, kIjIye sujasa kamANI jI. dhana dhana te nara, je jinamata dhare 5 / zabdArtha - cittamAM bhIMjIye - manane bhInuM bhInuM karIe. sujasa kamANI - sArA yazasvIpaNAnI kamAI. || 5 || gAthArtha - tethI jinezvara prabhunI vANI sAMbhaLavA svarUpa amRtanuM pAna sadA karIe. bIjA jIvane achatA doSo na ApIe, ane potAnA cittane upazama rasathI bhInuM bhInuM rAkhIe ke jethI "sAra yazasvIpaNAnI" ghaNI kamAI karI zakAya. I paI vivecana - AkhI DhALano sAra A gAthAmAM kahe che ke - aDhAre dUSaNo tyajavA jevAM che. AmAMnuM eka paNa dUSaNa AcaravA jevuM nathI. kharekhara to vibhAvadazA ja AtmAne ghaNI nukazAna karanArI che. mohane vaza AtmAmAM pravezelI vibhAva dazAnI prIti ja mahAduHkhadAyI che. AvI jinezvara paramAtmAnI vANI niraMtara pIvA jevI che. tenuM pAna karIne parane achatAM ALa ApavAnuM A pApa kadApi na karavuM joIe. koInA paNa jIvane jarA paNa duHkha thAya evAM vacanoccAra ke AcaraNa AcaravA jevuM nathI. Ama samajIne potAnA cittane vitarAga prabhunI vANIthI siMcI siMcIne upazamarasathI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna nAmanA teramA pApasthAnakanI sajhAya 161 evuM bhInuM bhInuM karIe ke jenAthI sArA yazanI kamANI A jIvane prApta thAya. ApaNo AtmA doSamukta thAya ane anekavidha guNovALo bane, e ja sAro yaza samajavo. duniyAnI bAhya prazaMsA ke bAhya vAhavAha te ahIM suyaza na samajavo. kAraNa ke te prazaMsA to te te lokonA kAryonI siddhi thavAthI loko taraphathI AvelI che. je moha vadhAranAra hovAthI parabhAva dazA che. vibhAva dazA che. paraMtu ApaNo AtmA guNasthAnakomAM jema jema vikAsa pAmato jAya che te ja sAco ane moTo yaza jANavo. tenI je kamANI che. te ja A jIvanamAM sAcI kamANI che ane sAcesAca te ja karavA jevI che. A DhALamAM paNa "kIjIye sujasa kamANIjI" A padamAM sujasa zabda lakhIne graMthakartAe potAnuM kartA tarIkenuM nAma garbhita rIte sUcavyuM che. pa . A pramANe "abhyAkhyAna" nAmanA teramA pApasthAnakanA varNanavALI A teramI DhALanA artha paNa samApta thayA. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 2 aDhAra pApasthAnaka "pazunya" nAmanA caudamA pApasthAnakanI sajhAya - pApasthAnaka ho ke caudamuM AkaruM, pizunapaNAnuM ho ke vyasana che ati buruM, meM azana mAtrano ho ke zunaka kRtajJa che, tehathI bhaMDo ho ke pizuna lave pache. / 1 / zabdArtha - pizunapaNAnuM - cADIyApaNAnuM, vyasana - Teva, atire - atizaya kharAba che, azana mAsano - bhojana mAtra lenAro, zunaka - kutaro, kRtajJa - karelA upakArane samajanAro che, tehathI bhaMDo - tenAthI paNa kharAba che, pizuna - cADIyo mANasa, lave pache - pAchaLa pAchaLa bole che. II 1 II - gAthArtha - "cADIyApaNAnu" caudamuM pApasthAnaka ghaNuM AkaruM che. A vyasana atizaya kharAba che. bhojanamAba lenAro kutaro kRtajJa che. (je mAlikanuM purepuruM rakSaNa kare che) cADIyo mANasa te kutarAthI paNa atizaya ghaNo bhuMDo che ke je pAchaLa pAchaLa halakuM bolyA ja kare che. I 1 vivecana - have paizunya nAmanuM caudamuM pApasthAnaka samajAve che. paizunya eTale cADIyApaNuM. koIpaNa mANasanA nAnA doSane moTo karavo, athavA anivArya saMjogovALA kAraNanA vazathI sevelA doSane vaDIlonI sAme kahIne mAra marAvavo, athavA pAchaLa pAchaLa doSa kahIne lokone caDAvavA, sajjana mANasa pratye lokone aprItibhAvavALA karavA. tene paizunya kahevAya che. A pApasthAnaka paNa atizaya bhayaMkara che. cADIyApaNAnI Teva atyanta burI che. je niMdAno ja pariNAma lAve che. mana kAyama doSo ja jonAruM bane che. manamAM sadA kaleza ja rahe che. tethI Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizunya nAmanA caudamA pApasthAnakanI sajhAya 163 cADIyApaNAnI A Teva sArI nathI. ghaNI kharAba che. cADIyo mANasa kutarAthI paNa atizaya bhaMDo che. te yuktipUrvaka samajAve che ke mAlika kutarAne roTalo ja mAtra Ape che. (azana ja) bhojana ja mAtra Ape che. chatAM tenA mAlikane kyAMya nukazAna thavA deto nathI. koI ajANyo mANasa potAnA mAlikanA gharamAM ke poLamAM (galImAMzerImAM) Ave che. to bhasIne tene vaLagIne karaDIne paNa bahAra kADhe che. ane mAlikanuM pUrepUruM rakSaNa kare che. kutaro ATalo kRtajJa (vaphAdAra) che. jyAre cADIyo mANasa jenuM khAya che tenuM ja tenI gerahAjarImAM khode che. niMdA sivAI bIjuM kaMI tene sujhatuM ja nathI. mATe cADIyo mANasa kutarAthI paNa ghaNo bhuMDo che. tethI he AtmA ! AvuM pazunyapaNuM tyajavA jevuM che. / 1 / bahu upakarIe ho ke pizunane pari pari, kalahano dAtA ho ke hoya te upari, dudhe dhoyo ho ke vAyasa ujalo, 1 kima hoya prakRtaM ho ke je che sAmelo. | 2 zabdArtha - bahu upakarIe - ghaNo ghaNo upakAra karIe. pizunane - cADIyAne, pari pari - vAraMvAra, uparAupara, te upari - upakArI upara, vAyasa * kAgaDo, ulo - sapheda, prakate - svabhAve, sAmalo - kALo. || 2 | gAthArtha - cADIyA puruSano vAraMvAra ghaNo ghaNo upakAra karo to paNa te cADIyo mANasa upakAra karanArA upara (koIpaNa nAnA-moTA nimitane AgaLa karIne) kajIyo ja karanAra bane che. jemake "kAgaDo potAnA mUla svabhAve je kALo che. te vAraMvAra dudha vaDe dhoIe to paNa zuM ujaLo thAya ? arthAt ujaLo na thAya tema cADIyo mANasa upakAra karavA chatAM sudharato nathI. / 2 / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 aDhAra pApAnaka vivecana - cADIyo mANasa prakRtie keTalo halako hoya che teno citAra A gALAmAM Apyo che ke tame cADIyA mANasanAM ghaNAM ghaNAM kAma karI Apo, vAraMvAra teno upakAra karo, uparA upara tenuM ghaNuM ghaNuM hita (kalyANa) tame karyuM hoya, duHkhamAMthI sukhamAM lAvyo hoya, tene laIne karyo hoya to paNa A cADIyA mANasanI prakRti ja atizaya halakI hoya che. tethI koIpaNa prakAranuM nAnuM ke moTuM nimitta AgaLa dharIne mahAbhArata jevA kalahane ja karanAro thAya che. ghaNAM ghaNAM tenAM kAmo tame karyA hoya te badhu bhUlI jaIne paNa phakta eka vAra saMjogonI pratikULatAe tenuM kAma jo tamArAthI na thayuM to moTo mahAbhArata kajIyo karI bese che. AvI prakRti pizunaka (cADIyA) nI hoya che. A ja vAta eka upamA dvArA samajAve che. kAgaDo" nAmanuM je pakSI che. te janmathI ja svAbhAvika rIte ja kALu hoya che. have tene ujaLuM karavA mATe dUdhanuM tapeluM lAvIe ane ghaNA bahoLA dUdhathI vAraMvAra tene navarAvIe, vAraMvAra tene dhoIe ane tenI ghaNI sAravAra karIe to paNa zuM te kAgaLo ujaLo bane? arthAt na ja bane. je vastu potAnI prakRtithI zyAma che te dUdhathI dhovA chatAM jema ujvala banato nathI. tema je pinaka potAnI prakRtithI tuccha svabhAvavALo che. te sajjana svabhAvavALo kyAreya banato nathI. / 2 tilaha tilagNa ho ke neha che tyAM lage, neha viNaThe ho ke khala kahIe jage. Ima niHsnehI ho ke niradaya hRdayathI, pizunanI vArtA ho ke nahi jAye kahI. (kathI) / 3 // zabdArtha - tilaka - talanA dANAomAM, tilaharaNa - talapaNuM, ho ke - tyAM sudhI ja hoya che ke, neha che - temAM tela Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizunya nAmanA caudamA pApasthAnakanI sajjhAya che, tyAM lage - tyAM sudhI ja, neha viNaThe - talamAMthI tela kADhI nAkhavAmAM Ave pachI, khala kahIe jage - te ja talane khoLa' ema jagatamAM kahevAya che. niHsnehI - vAstavika prema vinAnuM, niradaya hRdayathI - dayA vinAnuM haiyuM hovAthI, pizunanI vArtA - cADIyAnI kathA, navi jANe kahI - kahIe to paNa na kahevAya tevI che. || 3 || gAthArtha - talanA dANAonI talapaNe kiMmata tyAM sudhI ja hoya che ke jyAM sudhI temAM tela che. jyAre temAMthI tela vinAza pAme che (ghANI dvArA kADhI levAmAM Ave che) tyAre te ja kiMmatI talanA dANAone khoLa'' kahIne jagatanA loko bolAve che. pazune ja mAtra khAvAyogya tuccha dhAnya banI jAya che, tevI ja rIte cADIyA mANasanuM hradaya sneharahita ane dayArahita hovAthI tenI vArtA kahI zakAya tevI nathI. || 3 || 165 vivecana - pizunaka (cADIyo) mANasa kevo che ? atyanta halako che arthAt tenI koI ja kiMmata nathI. bhUlecUke paNa teno saMbaMdha bAMdhavo nahI ke tenA vizvAsamAM AvavuM nahIM. teno chAMyaDo paNa ghaNo ja duHkhadAyI che. kAraNa ke tenuM hRdaya "sneha" (premavAtsalya) vinAnuM che. tathA sAmenA mANasane mArAthI keTaluM nukazAna thAya che. tenA tarapha dRSTipAta karanAra na hovAthI nirdaya hRdaya hoya che. A rIte niHsneha ane nirdaya hRdaya hovAthI pizunaka mANasa bIjAne keTalA uMDA khADAmAM nAkhI de che. te zabdothI kahI zakAya tevuM nathI. eTale ke te pizunakanI vArtA kahI zakAtI nathI. tenA upara eka suMdara udAharaNa samajAve che. jema khetaramAM pAkelA talanA dANA snehathI (telathI) bharelA che. eTale loko tene "tala che. tala che" ema mAnathI juve che. sArA vAsaNamAM bhare che. tenI talasAMkaLI ke sukhaDI Adi karIne Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 aDhAra pApasthAnaka khAya che. bajAramAM tala vecIne sArAM nANAM upArjana kare che. paraMtu jyAre te talamAMthI ghANI dvArA tela kADhI levAmAM Ave che. tyAre te talanI koI ja kiMmata rahetI nathI. tene koI mANasa khAtuM nathI, sArA vAsaNamAM koI mANasa bharatuM nathI. bajAramAM vecAtuM nathI. "tala che tala che" Ama kahIne je bahumAnathI bolAvatA hatA, tene badale have "khoLa" kahevAya che. (khoLa eTale ke phakta pazuone ja khAvAyogya tuccha anadravya). jenuM ghaNuM ja mAna hatuM te ja have tuccha dravyapaNAne pAme che. tevI ja rIte pizunaka puruSanuM hRdaya sneha vinAnuM (prema-vAtsalya vinAnuM) che ane tenA ja kAraNe dayA vinAnuM paNa che. tethI te halakAmAM halakAM kAmo karavAmAM jarA paNa khacakAtA nathI. "khoLa" nA jevI tenI tuccha sthiti hovAthI te kevAM kevAM nukazAnakAraka kAmo kare che ? tenI vArtA game teTalI kahIe to paNa purI na thAya tevI che. arthAt zabdothI avAcya che. jema telavALA tala kiMmatI, ane tela vinAnA tala te "khoLa" kahevAya, tema sneha ane dayA vinAno pizunaka puruSa paNa "khoLa" jevo tuccha che. he jIva ! tevAnI sobata karavI nahIM. 3 cADI karatAM ho ke vADI guNa taNI, sUke cUke ho ke khetI puNya taNI, koI navi dekhe ho ke vadana te pizunataNuM, niramala kulane ho ke dIye te kalaMka ghaNuM. chuM. | 4 || zabdArtha - cADI karatAM - bIjAnI cADI khAvAthI, vADI guNa taNI - guNonI vADI, guNonuM udhAna, sUke - sUkAI jAya che. cUke - rahI jAya che, khetI puNya taNI - punyanI khetI, vadana - mukha, pizunataNuM - cADIyA mANasanuM. II 8 II Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizunya nAmanA caudamA pApasthAnakanI sajajhAya 167 gAthArtha - koIpaNa mANasanA doSonI cADI khAvAthI ApaNAmAM pragaTelA guNonI khIlelI vADI sukAI jAya che. puNyakarmanI khetI sukAI jAya che. (rahI jAya che) ane AvA pizunaka puruSanuM mukha koI jovA IcchatuM nathI. ane potAnA nirmaLa phulamAM atizaya ghaNuM kalaMka lAge che. I 4 / vivecana - pizunaka puruSanI AvA prakAranI cADIyApaNAnI prakRti te jIvane keTaluM keTaluM nukazAna karanArI che ? te vAta cAra rIte A gALAmAM samajAve che. - (1) potAnAmAM pragaTelA guNonI khIlelI lIlIchama vADI pizunatAthI sukAI jAya che. jIvamAM je sAro vinaya, sAro viveka, sAruM jJAna, sadAcArI jIvana, paraspara vAtsalya, niHsvArthabhAva, sevAparAyaNatA ItyAdi aneka sArA sArA guNo pragaTyA hoya, jema phUlothI bagIco khIle tema guNonI vADI jIvanamAM khIlI uThI hoya, paraMtu jo cADIyApaNAnI prakRti AvI jAya to satata temAM ja dhyAna rahevAthI, bIjAnA nAnA doSone moTA karavAmAM ja layalIna thavAthI, bIjAnuM ahita karavAnI ja manovRtti vartatI hovAthI, pote khAdhelI cADI ughADI na paDI jAya teno ja DhAMkapacheDo karavAmAM ja mana parovAyeluM rahevAthI AvelA guNo lAMbo TAIma TakatA nathI. guNone sAcavavAmAM upekSA vadhatI jAya che. khIlelAM puSponI jo barAbara mAvajata na thAya to te vADI kALAntare sukAI jAya che. tema mananI tamAma pravRtti, guNonI mAvajata karavAne badale uparokta kAdavamAM ja DubelA rahevAthI guNonI vADI sukAvA lAge che. guNonI vADI karamAI jAya che. . (2) puNyataNI khetI cUke che - AvuM mAnavanuM jIvana, guNiyalapaNuM, nirogI zarIrapaNuM, paripUrNa pAMce IndriyapaNuM ane zreSTha buddhi tathA zArIrika suMdara zakti ItyAdi suMdara paristhiti pAmIne adbhuta puNya upArjana karavuM joIe, mahAtmA puruSonA mArgane Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 aDhAra pApasthAnaka anusarIne maLelI durlabha sAmagrIne saphaLa banAvIne puNyAnubaMdhI puNyanI kamANI karavArUpa khetI karavI joIe. jIvanane dhanya dhanya banAvavuM joIe. tene badale pizunakapaNAnI prakRti, jIvane niraMtara kaleza-kaDavAza verajhera Adi pApa pravRttimAM ja joDanAra hovAthI pApanI ja khetI vadhe che. puNyanI khetIthI te jIva cukI jAya che. (3) AvI pApamaya pravRttinA kAraNe, darekane halakA citaravAnI manovRtti hovAthI, uparI adhikArIne mANasanA doSo ja jaNAvI mAra marAvavAnI athavA mAnabhraSTa karavAnI ja vRtti hovAnA kAraNe tenuM mukha koI jovA IcchatuM nathI. badhA ja loko tevA cADIyAthI dUra ja rahe che. koI tene potAno karavAne ke potAnA samAjano sabhya karavAne tenuM mukha jovAne jarA paNa IcchatA nathI. mukha pheravIne ja cAle che. (4) AnA kAraNe ja potAnA bApa-dAdAthI suvAsita thayelA ane pratiSThAne pAmelA kulamAM ghaNuM moTuM kalaMka lAge che. koI tevA mANasano paricaya karavA rAjI hotuM nathI. chokarA-chokarInI levaDadevaDa karavA vaDe sagAM-saMbaMdhIpaNuM karavA paNa koI rAjI hotuM nathI. AvI vyaktine koI svajana karavA IcchatuM nathI. dareka vyakti taraphathI te tiraskArane ja pAme che. mATe he jIva ! AvuM caDIyApaNuM tArA jIvanamAM kyAreya paNa na lAvIza. ane koI cADIyAnI sobata paNa tuM na karIza. 4 | jima sajjana guNa ho ke pizunane dUSiye, tima tiNe sahaje ho ke tribhuvana bhUSiye ! bhasame mAMjyo ho ke darpaNa hoya bhalo, sujasa savAI ho ke sajjana sukula tilo. . pa . Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazunya nAmanA caudamA pApasthAnakanI sajajhAya 169 zabdArtha - jima - jema, sajanagaNa - sajjanonA guNo, pizunane duSiye - cADIyA mANasathI dUSita karAya che. tima - tema, tiNe - te ja kAraNane lIdhe, saheje svAbhAvikapaNe, tribhuvana bhUSiye - traNe bhUvanamAM te guNo zobhA pAme che, bhasame mAMjyo - khyAthI sApha kareluM. darpaNa hoya bhalo - darpaNa vadhAre ujaLuM ja thAya che. sujasa, savAI - savA gaNo sAro yaza vadhe che. sajana * sajjana puruSonA, sukula - uttama kulamAM, tilo - tilakanI jema te zobhe che. || 5 || gAthArtha - sajjana puruSanA guNo pizunaka vaDe jema jema duSita karavAmAM Ave che. tema tema te guNI puruSa parIkSAmAM pAsa thavAnA kAraNe tenA te te guNo svAbhAvikapaNe ja traNe bhuvanamAM zobhA pAme che. jema rakhyAthI mAMjeluM darpaNa ulaTuM vadhAre ujaLuM ja thAya che. tema guNI puruSano savAyo sAro yaza vadhe che ane sajajanonA uttama kulamAM te tilakasamAna dIpI uThe che. [ pa I vivecana - "rakhyA" e vastune melI karanArI cIja che. jema ke gharamAM paDelI dhULa, kapaDAM upara paDelI dhULa tathA gAdI, takIyA upara paDela dhULa te te vastune melI kare che. chatAM te ja rakhyAthI jo darpaNane sApha karavAmAM Ave to meluM thavAne badale vadhAre ujaLuM ja thAya che. "Aga" e vastune bALI nAkhanArI ane nAza karanArI ja cIja che. chatAM te ja AgathI jo sonuM tapAvavAmAM Ave to nAza thavAne badale vadhArene vadhAre zuddha thAya che. tevI ja rIte pizunaka puruSanI cADIyApaNAnI vRttithI sajjananA guNone jema jema dUSita karavAmAM Ave che. guNone saMsAramAM doSarUpe gAvAmAM Ave che. tema tema sajjananA guNo tevI parIkSAmAMthI nirdoSapaNe prasiddha thayA chatA vadhArene vadhAre camake che. traNe bhuvanamAM vadhAremAM vadhAre zobhA pAme che. savAyo yaza vadhe che. ane parIkSAmAM pAsa Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 aDhAra pApasthAnaka thayelo A puruSa sajajana puruSonA uttama kulamAM tilakanI jema vadhArane vadhAre yazasvI bane che. sUraja sAme uDADelo kAdava jema potAnA ja mukha upara paDe che. tema sajjanonA guNo tarapha uDADelo khoTo kAdava potAnA ja mukhane meluM kare che. sajjanonA guNo to vadhAre ujaLA ja bane che. A gAthAmAM "sujasa savAI" A padamAM "sujasa" zabda vAparIne graMthakArazrIe kartA tarIke potAnuM nAma garbhita rIte prakAzita karyuM che. . pa . A rIte "pazunya" nAmanA caudamA pApasthAnakanA varNanavALI A caudamI DhALanuM vivecana samApta thayuM. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ti-arita nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajjhAya "rati-arati" nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajjhAya jihAM rati koIka kAraNejI, arati tihAM paNa hoya, pApasthAnaka te panaramujI, tiNe e eka ja joya, suguNa nara, samajo cittamajhAra. // 1 // zabdArtha - rati prIti, arati aprIti, tiNe te kAraNathI || 1 || 171 - gAthArtha jyAM rati (prIti) thAya che tyAM koIne koI kAraNe aprIti paNa avazya thAya ja che. te kAraNathI "rati-arati' A bannenuM sAthe panaranuM eka ja pApasthAnaka che. || 1 || vivecana - have "rati-ati" nAmanA pannaramA pApasthAnakanI vAta samajAve che. ti eTale prIti ane arati eTale aprIti, Ama rita-arita nAmanuM bannenuM ekIsAthe eka pApasthAnaka kahyuM che. kAraNa ke jyAM rati hoya che tyAM ati paNa avazya sAthe ja hoya che. jemake koI koIne phAIva sTAra hoTalamAM ja utaravAnuM gamatuM hoya che. tene te ja kAle bIjI sAdI hoTalamAM utaravAnI aprIti paNa sAthe ja hoya che. jene saTTAnA vyavasAyanI prIti hoya che tene vadhAre mahenata-majurIvALA dhaMdhAnI aprIti paNa sAthe ja hoya che. jene eka vyakti upara prIti thaI hoya che. tene tenA badale bIjI vyakti batAvavAmAM Ave, to tene te bIjI vyakti gamatI nathI. arthAt tyAM aprIti paNa avazya hoya ja che. Ama ekakAle judI judI vastunA viSayavALI prIti-aprIti sAthe ja hoya che. - - athavA je vastu upara Aje prIti hoya che te ja vastu upara kALAntare koIne koI kAraNe aprIti paNa thaI zake che. jemake patipatnI jyAre lagna kare che tyAre prIti hoya che. chatAM kAlAntare koI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 aDhAra pApasthAnaka kAraNasara paraspara jhaghaDo ke manaduHkha paNa avazya thAya che tyAre aprIti paNa saMbhave che. tethI te kapalo chuTAM paDatAM paNa dekhAya che. Ama rati-arati sAthe hovAthI eka pApasthAnaka kahyuM che. prazna - 10me rAga, 11me dveSa ane 15me rati-arati che. te 10-11 mAM AvI ja jAya che. to juduM kahevAnuM kAraNa zuM ? uttara - hRdayanI aMdara thayelI prIti ane aprIti te pannaranuM pApasthAnaka che. ane tenAthI thatA mIThA hAvabhAva te 10 muM rAga nAmanuM ane kaDavA hAvabhAva te 11 muM Sa nAmanuM pApasthAnaka che. pannAramuM pApasthAnaka aMdaranuM che ane kAraNarUpa che. tathA 10-11 meM pApasthAnaka bahAranuM che ane kAryarUpa che. kAraNakAle bheda avyakta che ane kAryakAle bheda vyakta che. jema mora popaTa ke cakalInA IDAne kAle rahelA pANImAM bheda che paNa te avyakta che ane temAMthI pragaTa thatAM baccAomAM bheda vyakta che. tema bhedanI avyakta dazAvALuM rati aratinuM pApasthAnaka eka gayuM che ane tajajanya rAga-dveSa vyakta hovAthI bhinna bhinna pApasthAnaka gaNela che. hRdayagata prIti-aprItibhAva te rati-arati che. ane tajajanya mIThA ane kaDavA je hAvabhAva te rAga ane dveSa che. - jyAM jyAM koI eka padArtha upara prIti jAme che. tyAM tyAM tenA samAna anya padArtha upara aprIti paNa hoya ja che. athavA je dravya upara prati hoya che. te ja dravya upara kALAntare aprIti paNa koIne koI kAraNathI thAya che. tethI bannene maLIne A eka ja pApasthAnaka kahyuM che. he suguNa puruSo ! tame vAstavika vAtane hRdayamAM barAbara samajo. | 1 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati-ati nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajjhAya citta arati-rati pAMkhaththuM jI, uDe paMkhI re nitta, piMjara zuddha samAdhimeMjI, rUMdhyo rahe te mitta. zabdArtha - pAMkhassuM - pAMkho dvArA, paMkhI - pakSI, nitta - haMmezAM, piMjara - pAMjarAmAM, zuddha samAdhima~ - zuddha samAdhi svarUpa, rUMdhyo - rokyo chato, rahe te mitta - jANe mitra hoya tema rahe che. || 2 || 173 suguNa nara. // 2 // - gAthArtha ApaNA AtmAmAM raheluM "mana" rUpI pakSI, rati-arati rUpI be pAMkho vaDe sadAkALa uDatuM ja hoya che. tene jo zuddha samAdhirUpI pAMjarAmAM puravAmAM Ave to mitranI jema (vazamAM) rahe che. // 2 // vivecana - ahIM manane pakSInI sAthe, rati-atine be pAMkho sAthe sarakhAvyAM che. ane manane kabaje rAkhavA mATe zuddhasamAdhine pAMjarAnI sAthe sarakhAvI che. jema pakSIne be pAMkho hovAthI tenA dvArA sadAkALa AkAzamAM uDyA ja kare che. bhaTakatuM ja phare che. tema ApaNuM A mana vastuo pratyenI ISTatAbuddhi ane aniSTatAbuddhi dvArA sadAkALa A saMsAramAM bhaTakatuM ja rahe che. kSaNe kSaNe harSazokanA, sukha-duHkhanA, sArA-narasA, ane krodhAdi kaSAyonA vicAromAM mana bhaTakatuM ja rahe che. jo tenA phoTA pADavAmAM Ave to savArathI sAMja sudhInA paNa seMkaDo phoTA maLI Ave. AvuM bhaTakatuM A mana che. kyAreka prItinA viSayavALuM ane kyAreka aprItinA viSayavALuM kSaNe-kSaNe badalAtuM ja rahe che. tethI gAthAmAM graMthakArazrI kahe che ke manarUpI A pakSI, rati-atirUpI be pAMkho vaDe AzAo rUpI anaMta AkAzamAM uDyA ja kare che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 have te pakSIne jo uDavA na devuM hoya, ane kabajAmAM rAkhavuM hoya, to pAMjarU joIe. eTale ke te pakSIne jo pAMjarAmAM rAkhavAmAM Ave to tene banne pAMkho hovA chatAM paNa te anaMta AkAzamAM uDI zakatuM nathI. tevI ja rIte "zuddha samAdhi" e manarUpI pakSIne kabaje rAkhavA mATenuM suMdara eka pAMjarUM che. tethI zuddha samAdhirUpI pAMjarAmAM jo manane puravAmAM (joDavAmAM) Ave to A mana te pAMjarAmAM rUMdhAyuM (aTakAvAyuM) chatuM rahe che ane te dhIre dhIre pALelA paMkhInI jema AtmAnuM mitra (hitacAhaka) banI jAya che. jarA paNa pAMca IndriyonA viSayonA laMpaTapaNAne pAmatuM nathI. karmono Azrava karanAruM banatuM nathI. paraMtu karmonI nirjarA karanAruM bane che. tethI mitratulya bane che ema jANavuM. aDhAra pApasthAnaka prazna - zuddha samAdhi eTale zuM ? uttara - "ISTAniSTa buddhino tyAga karIne samadazAmAM vartavuM." te zuddha samAdhi che. A saMsAramAM je koI jIva dravyo che ke pudgala dravyo che. te sarve potAnA pAriNAmika bhAvane lIdhe pota-potAnA guNaparyAyamAM pariNAma pAmyA ja kare che. temAM koI dravya ke tenA guNaparyAyo ApaNA che nahIM, ke ApaNA sukha-duHkhanA sarjaka che nahIM, tethI temAM ISTAniSTa buddhi karavI e ja mahAmoha rUpa bhramadazA che. jemake sonu dravya sonApaNe ane lohadravya lohapaNe pariNAma pAmyuM che. paNa pudgalAstikAya dravya hovAthI pariNAmI svabhAvavALuM hovAthI sadAkALa te rUpe rahevAnuM nathI. temAMnuM koI dravya ApaNuM svarUpa che nahIM, ane thavAnuM nathI. bhavAntare jatAM te bannemAMthI eka paNa dravya sAthe AvyuM nathI ane AvatuM nathI. tethI sonuM te sukhadAyaka che ane loha te duHkhadAyaka che. AvI kalpanA te ja moha che. bhrama che. mATe ja mahAtmA puruSo "kaMcana ane pASaNane samAna gaNe che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati-ati nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajjhAya je AtmAo temAM manane lalacAve che, moha kare che, ekane ISTa ane bIjAne aniSTa samaje che te ja tenI prApti-aprAptimAM harSa-zokAdi vikAro ane pariNAme kalezone pAme che. mATe koI paNa jIvadravya ke puddagala dravyamAM ISTAniSTa buddhi karavI te ucita nathI ane samabhAvamAM vartavuM te ja zuddha samAdhi kahevAya che. jo te ISTAniSTa buddhimAMthI manane rokavAmAM Ave to anaMta IcchAo ane AzAo thatI ja nathI. A vAta bhogI jIvone nathI samajAya tevI, paraMtu yogI (adhyAtmI-vairAgI) jIvane avazya samajAya tevI che. // 2 // mana-pArada uDe nahI jI, pAmI ati-rita Aga to hue siddhi kalyANanIjI, bhAvaTha jAye bhAga. suguNanara. // 3 // rita vaze ati karI jI, bhUtArata hoya jeha | tasa viveka Ave nahI jI, hoya na du:khano cheha, - zabdArtha - mana-pArada manarUpI pAro, bhAvaTha jAye bhAga bhavanI bhAvaTha badhI cAlI jAya, bhUtArata pAMca IndriyonA sukhorUpI bhUtomAM Asakta. || 3-4 || - - 175 suguNa nara, suguNa nara, // 4 // - gAthA arati ane ratirUpI Aga prApta karIne manarUpIpAro jo uDe nahIM (uchaLe nahIM) to AtmakalyANanI siddhi thAya che. ane bhavanI A saghaLI jaMjALa cAlI jAya che. ratinA kAraNe arati cokasa thAya ja che. tethI je AtmAo bhUtomAM rakta hoya che. teone sAco viveka Avato nathI ane teonA du:khono chaMda paNa thato nathI. II 3-4 || Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 vivecana - pArAne kADhavAnI AvA prakAranI eka rIta hoya che. cAre bAju Aga lagADavAthI aMdara rahelo pAro uchaLIne bahAra Ave che. tema mana paNa rati-atinA jore bAhyabhAvamAM ja uDyA kare che. jyAre te rati-ati rUpI Aga hovA chatAM paNa manarUpI pAro uDato nathI. AtmAne vaza thaI jAya che. tyAre te AtmAnA kalyANanI siddhi thAya che. ane bhavanI bhAvaTha (bhavamAM bhaTakavAnI cAla) bhAgI jAya che. nAza pAmI jAya che. jyAM jyAM rati hoya che tyAM tyAM anya padArtha upara athavA kALAntare te ja padArtha upara arita paNa cokkasa hoya ja che. Ama rati-ati sevIne je jIvo pAMca IndriyonA sukhomAM ja 2kta bane che. teone viveka jAgRta raheto nathI. ane rati-ati sevavA vaDe duHkha ja pAme che. // 3-4 || aDhAra pApasthAnaka nahI rati-ati che vastuthIjI, te upaje manamAMhI / aMgaja vallabha sUta huojI, yUkAdika nahI kAMI. suguNanagara. // 5 // zabdArtha - vastuthI - koI paNa padArtha thakI, aMgaja - zarIrathI janmelA, vallabha vahAlA, sUta - putra, huo - hoya che, yukAdika - ju-lIkha vagere kSudra jIvAta, nahI kAMI - kaMI vahAlI hotI nathI. || 5 | - gAthArtha - rati-arati e koI vastuthI thatI nathI, mAtra mananI kalpanAthI ja thAya che. zarIrathI janmela putra jevo vahAlo che tevI zarIramAMthI ja thayelI ju-lIkha vagere jIvAta vahAlI hotI nathI. II 5 II vivecana - sAmAnyapaNe ajJAnI ane mohAnya jIvo, sAme Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati-arati nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajhAya 177 rahelI vastuthI rati-arati thAya che ema mAne che. paraMtu kharekhara te tenuM ajJAna che. bhrama che. sAme rahelI vastuthI rati-arati thatI nathI paNa mananI mohajanya kalpanAthI ja rati arati thAya che. te A pramANe - (1) bajAramAMthI be sonAnA hArane be vyaktie kharIdyA. sarakhuM sonuM ane sarakho ghATa che. chatAM jeNe je hAra kharIdyo che tene potAne te hAra upara jevI prIti che. tevI prIti te hAra upara bIjAne hotI nathI ane bIjAne potAnA kharIdelA hAra upara jevI prIti hoya che tevI prIti tene prathama vyaktinA kharIdelA hAra upara hotI nathI. have "hAra" nAmanI vastuthI ja jo rati-arati thatI hoya to prathama hArathI paNa bannene prIti thavI joIe. ane bIjA hArathI paNa bannene sarakhI prIti thavI joIe. jema agnine prathama vyakti sparze to ya bALe, ane bIjI vyakti sparze to ya bALe. eTale bALavuM e jevo agnino potAno sahaja dharma che. tethI ja agni bannene sarakhA ja bALe che. paraMtu tenI jema gamavuM ke na gamavuM te hArano potAno dharma nathI. jo hArano dharma hota to prathama hAra jotAM paNa bannene prIti ja thavI joIe. evI ja rIte bIjo hAra jotAM paNa bannene prIti ja thavI joIe. paNa Ama thatuM nathI. jeNe manathI je hArane potAno mAnyo che. te vyaktine te hAra upara prIti thAya che. ane je hArane potAno nathI mAnyo tene joIne tevI prIti tene (prasannatA) thatI nathI. tethI agnijanya dAhanI jema rati-arati e vastuthI thanAra dharma nathI. paraMtu A prIti-aprIti manamAtrathI janya che. (2) potAnuM makAna ane mitranuM ke pADozInuM makAna sAthe rahIne bAMdhyuM hoya, sarakhI DIjhAInathI bAMdhyuM hoya to paNa potAnuM makAna joIne jevI prIti thAya che tevI prIti sarakhI DIjhAInavALA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 mitranA ke pADozInA makAnane joIne thatI nathI. sAme vastu to banne sarakhI ja che. jo vastumAtrathI rati-ati thatI hoya to banne makAno taraphathI sarakhI prIti thavI joIe. paNa manathI ekane potAnuM mAnyuM che. tethI eka makAnathI jevI rati (prIti-prasannatA) thAya che tevI rati sarakhI DIjhAInavALA paNa mitranA ke pADozInA makAnathI A jIvane thatI nathI. (3) potAno chokaro ane pADozIno chokaro sarakhA kadano hoya, sarakhA rUpavALo hoya to paNa potAnA chokarAne joIne jevI prIti thAya che tevI pADozInA chokarAne joIne potAne prIti thatI nathI. have jo chokarAnA zarIrano ja dharma prIti-aprIti karavAno hota to bannenA chokarAne jovAthI sarakhI prIti ke aprIti thavI joIe. paNa tema thatuM nathI. jyAM manathI potApaNuM mAnyuM che tyAM ja prIti thAya che. tevI prIti anyamAM thatI nathI. AvAM aneka udAharaNothI samajAya che ke prIti-aprIti e vastunA dharmo nathI, sAmenI vastuthI nipajatA dharmo nathI. paNa potAnA mananI kalpanAthI ja prIti-aprIti thAya che. aDhAra pApasthAnaka potAnI patnIne joIne (evI ja rIte patnIne potAnA patine joIne) jevo rAga, vikAra ane vAsanA patine (patnIne) janme che tevo rAga-vikAra ane vAsanA te ja strIne joIne tenA pitAne ke tenA bhAIne ke anya vyaktine thatA nathI. jo strIthI ja rAga-vikAra-vAsanA janmatI hoya to te strIne jovAthI jevo rAgavikAra ane vAsanA tenA patine thAya che tevo tenA pitAne-bhAIne ane anya vyaktine paNa thavo joIe. paNa Ama thatuM nathI. kAraNa ke patie manathI tene mAruM (mAruM bhoganuM) pAtra che. ema manathI mAnyuM che. tevuM pitA-bhAI ane anya vyaktie manathI tene bhogapAtra mAnyuM nathI. mATe rati-arati vastuthI thatAM nathI. mananI mArApaNAnI mohAnya kalpanAthI ja thAya che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rita-arita nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajjhAya putra-putrI Adi parivAra paNa puruSanA aMgaja (zarIrathI janmelAM) che. ane ju, lIkha, carama ke kIDA Adi kSetra jIvAta paNa aMgaja (zarIrathI ja janmelI) che. chatAM putra-putrI jeTalAM vahAlAM che tevAM ju, lIkha, carama ke kIDA vahAlA nathI. jo zarIrajanya hovAthI ti-arita thatI hoya to to banne upara ciMta-arita thavI joIe. paNa manathI ekane mArAM" mAnyAM che tevI rIte bIjI jIvAtane "mArI" mAnI nathI. mATe A rita-arita sAmenI vastuthI janya nathI. mananI kalpanA mAtrathI ja thAya che. jeTalI mArA-tArApaNAnI kalpanA vadhAre, teTalI rita-arita vadhAre, ane jeTalI mArAtArApaNAnI kalpanA ochI, teTalI rita-arita ochI Ama vastusthiti che. || 5 | manakalpita rati-ati chejI, nahI satya paryAya / nahI to vecI vastumAMjI, kiMmate savi mITI jAya. suguNanara. // 6 // 179 zabdArtha - manakalpita manathI ja mAnI lIdhelAM, ratiarati - prIti ane aprIti, satyaparyAya - sAco paryAya, nahI nathI, vecI vastumAM - vecI nAkhelI vastumAM, mITI jAya - maTI jAya, cAlyo jAya. || 6 || gAthArtha - rati ane arati e mananI kalpanAmAtrathI thAya che. te sAcA paryAya nathI. jo ema na hota to vecelI vastumAM prIti Adi sarve kema cAlyA jAya che ? || 6 || vivecana - maracuM badhAMne lAla ja dekhAya che. tIkhuM ja lAge che. mIThuM badhAMne khAruM ja lAge che. sAkara darekane gaLI ja lAge che. sonu badhAMne pILuM ja dekhAya che. Ama, varNa-gaMdha-2sa ane sparza Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 aDhAra pApasthAnaka je je pugalamAM jevA che. te te pudgalamAM tevA sarvene jaNAya che. tema prIti-aprIti dharmo ja pudagalanA potAnA hota to te joIne darekane sarakhI prIti-aprIti thavI joIe. paraMtu te te pudgalathI sarvene sarakhI prIti-aprIti thatI nathI. jema vadhAre maracAvALuM zAka ke dALa ekane ghaNuM game (bhAva) tevuM bIjAne na game (na bhAve) have jo gamavA - na gamavAno dharma maracAno ja hota ke maracAvALA zAka-dALano ja hota to khAnArI bane vyaktine te dharma sarakho jaNAvo joIe. mATe "lAla varNa" ke "tIkhAza" e jema maracAno (eTale ke vastuno) dharma che tema rati-arati paryAya (gamavA-na gamavAno dharma) vastuno potAno nathI. tathA vaLI eka vastu eka kALe je gamatI hoya che te ja vastu anya kALe aNagamatI paNa thAya che. jema kapaDAM navAM bajAramAMthI lAvyAM hoya tyAre ghaNAM gamatAM ja lAvyAM hoya che eTale game paNa che. paNa ghaNo TAIma paheryA pachI "aNagamatA" paNa thAya che. kapaDAmAM rahelo kalara jema badalAto nathI tema gamavA-na gamavAno paryAya paNa jo kapaDAno ja hota to badavAlo joIe nahIM. paNa kAlAntare badalAya che. tethI varNa-gaMdha-rasa ane sparza jevA pudgalanA potAnA dharmo che. tevA rati-arati e pudgalanA potAnA dharmo nathI. ApaNA manathI kalpelA mohajanya paryAyo che. mATe te rati-aratinA paryAyo sAcA nathI. mohamAtrathI kalpelA che. tene sAcA mAnI rAcavuM mAcavuM te ucita nathI. A viSaya upara graMthakAra eka suMdara udAharaNa Ape che ke - vecavA mATe lAvelo koIpaNa mAla eTalo badho vepArIne gamato hoya che to ja kharIdI lAve che. lAvIne dukAnamAM goThave che. tenI sArasaMbhALa kare che. sApha-suphI kare che. tenA rUpa-raMga joIne rAjI-rAjI thAya che. paraMtu jyAre koI grAhakane te mAla vecI dIdho, nANAM gharamAM Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati-arati nAmanA paMdaramA pApasthAnakanI sajhAya 181 AvI gayAM, pachI te ja mAla upara tevI prIti rahetI nathI, te mAlanuM sAmeno grAhaka zuM kare che? te vepArI joto ja nathI. kSaNavAra pahelAM te mAlane koI hAtha lagAve to je vepArI bUmAbUma karato hato, te ja vepArI have grAhaka te mAlane bhAMge-phoDe-toDe ke khAya to paNa kaMI bolato nathI. have A prIti jo te padArthajanya hota to to vecelA padArthane joIne paNa prIti thavI joIe. paNa thatI nathI. je kaMI prItiaprIti hatI. te saghaLI mArApaNAnA bhAvathI hatI mArApaNAno je pariNAma hato te saghaLuM vecelA mAla uparathI maTI jAya che. cAlI jAya che. kAraNa ke te vepArIe manathI mAnyuM che ke A mAla have mAro nathI. mATe A rati-arati e mohanA udayathI mArApaNAnA pariNAmathI thAya che. sAme rahelI vastunA dharmo nathI. sAcA paryAya nathI. tethI te jIva ! tuM pulanI rati-aratimAM na aMjA. / 6 / jeha arati-rati navi gaNejI, sukha duHkha hoya samAna ! te pAme jasa saMpadAjI, vAdhe jagi tasa vAna. suguNanara. || 7 |. zabdArtha - jasasaMpadA - yazanI saMpatti, vAdhe - vadhe, jagi - jagatamAM, tasavAna - teno mahimA, prabhAva. | 7 | gAthArtha - je mahAtmAo rati-aratine thavA detA nathI. teone sukha ane duHkha banne samAna hoya che. teonI yazanI saMpatti vadhe che tathA gatamAM teono mahimA (prabhAva) paNa vadhe che. A 7 / vivecana - "rati ane arati" e sAme rahelI vastunA sahaja dharmo nathI. paraMtu bhogavanAra evA bhoktAe mohathI karelA mAnasika vikalpo mAtra che. koI eka puruSa koI eka strIne jyAre Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 paraNe che. (tevI ja rIte koI strI koI puruSane jyAre paraNavA mATe svIkAre che) tyAre mArApaNAnI buddhi hovAthI te bannene potapotAnI te te vyakti ratinuM pAtra bane che. paraMtu kAlAntare jyAre kaleza thAya che, aNabanAva thAya che athavA evAM koI kAraNo upasthita thAya che tyAre te bannene potapotAnI te ja vyakti atinuM pAtra banI jAya che. tethI zarIranI cAmaDInuM rUpa jema badalAtuM nathI tema ritaati paryAya jo zarIrano ke zarIravALI vyaktino potAno hota to badalAvo joIe nahIM. paNa badalAya ja che. mATe rita-arita paryAya e vastunA dharmo nathI. vAstavika paryAya nathI. mohAndhatAthI thayelA paryAyo che. jhAMjhavAnA jaLa jevA mohajanya kalpita paryAya mAtra che. mATe tene sAcA mAnavA joIe nahIM ane temAM aMjAvuM joIe nahIM. aDhAra pApasthAnaka je mahAtmA puruSo AvI mohadazAmAM phasAtA nathI. ritaatine gaNakAratA nathI. te mahAtmAone anukULatA-pratikuLatA, sukhaduHkha, kaMcana-pASANa, viSa-amRta, badhuM ja samAna lAge che. kyAMya prIti-aprIti karatA nathI. zArIrika prayojana purato ja teno upayoga kare che. paNa rati-atibhAva pAmatA nathI. teone jhuMpaDAmAM utAro maLe ke skulanI parasAlamAM utAro maLe ke baMgalAmAM utAro maLe, sarvatra samadazA ja hoya che. AvA mahAtmAonI ja yazasaMpatti jagatamAM vadhe che tathA teono ja mahimA (prabhAva) vadhe che. AvA yogIonuM ja teja dIpe che. dhanya ho te mahAtmAone. teone lAkho lAkho namaskAra. ahIM te pAme jasa saMpadAjI" padamAM jasa zabda lakhIne graMthakArazrIe gartitapaNe potAnuM kartA tarIkenuM nAma sUcavyuM che. IIII A pramANe "rati-ati" nAmanA pannaramA pApasthAnakanA varNanavALI pattaramI DhALanuM vivecana samApta thayuM. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajajhAya 183 have "para-5rivAda" nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajhAya suMdara, pApasthAnaka tajo solayuM, paraniMdA asarAla ho. suMdara, niMdaka je mukharI huve, te cotho caMDAla ho, suMdara. / 1 // suMdara, jehane niMdAno DhALa che, tapa kiriyA tasa phoka ho, suMdara, deva kilbiSa te upaje, eha phala rokAraka ho, suMdara. || 2 | zabdArtha - asarAla - bhayaMkara, niMdaka - niMdA karanAra puruSa, mukhArI - vAcALa, DhALa - svabhAva, phoka - nirarthaka, niSphaLa, rokAroka - rokaDe rokaDuM, hAjara phaLa, turata phaLaprApti. II 1-2 || gAthArtha - "bIjAnI niMdA karavI" A soLamuM pApasthAnaka che. je atyanta bhayaMkara che. teno tyAga karo. je atizaya vAcAlapaNe niMdaka thAya che. tene cotho caMDAla samajavo. je je AtmAmAM niMdAno svabhAva hoya che. tenuM tapa ane dharmakriyA niSphaLa samajavAM. Avo jIva mRtyu pAmIne kibiSika devapaNe utpanna thAya che. AvA prakAranA tuccha devabhavanI prApti thavI, te paraparivAdanuM rokaDerokaDu (surata) phaLa jANavuM. / 1-2 / vivecana - "para" eTale bIjAnI ane "parivAda" eTale niMdA karavI arthAt pArakAnI niMdA karavI A soLamuM pApasthAnaka che. je atizaya bhayaMkara che. bahu ja duHkhadAyI che. tethI tene dUrathI ja tyajavA jevuM che. je jIva niMdaka hoya che. te ghaNuM karIne vAcAla paNa bane che. eTale ke Avo mANasa jyAM tyAM vadhAre paDatuM bolavAnA ja Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 aDhAra pApasthAnaka svabhAvavALo bane che. kAraNa ke hRdayamAM anyanI niMdA karavAno svabhAva pravartato hovAthI jarAka paNa jyAM jyAM bolavAnI taka maLe che. tyAM turata ja bolavAnuM zarU karI de che. ane hRdayanI aMdara jora karatA niMdA karavAnA pariNAmane lIdhe, na joItA vadhAre paDatA zabdo bolAI jAya che. vAraMvAra ekanI eka vAta doharAvavAnuM ane laMbAvavAnuM mana thAya che. eTale vadhAre bInajarUrI bolanAro thaI jAya che. tenA kAraNe tene zAstramAM cotho caMDAla kahyo che. caMDAla jema halakAM ja kAma karavAne TevAyelA hoya che. tema A paNa halakuM ja kAma kare che. tethI tene caMDAlanI upamA ApavAmAM AvI che ane te barAbara ghaTe che. nItizAstromAM tathA subhASitomAM amuka prakAranA mANasone caMDAla tarIke varNavyA che. jemake koI caMDAlanA kulamAM janmyA eTale janmacaMDAla, koI caMDAlanA jevAM kAmo kare eTale karmacaMDAla ema cAra prakAranA caMDAla che. te cAra prakAramAMno A cothA prakAranA caMDAla che ema jANavuM. (zAstra pramANe cAra prakAranA caMDAlo jANavA mahenata karI che. paNa meLavI zakAyuM nathI.) niMdA ja karavAno jeno DhALa (svabhAva) che. ane jyAM tyAM jenI tenI AgaLa jenI tenI bAbatanI niMdA ja kare che. tevA jIvanA pariNAma sArA na hovAthI tenI karelI tapazcaryA tathA dharmakriyA vigere saghaLuM ya phogaTa (nirarthaka) samajavuM. jo ke tapa ane dharmakriyA e zubha AcaraNa hovAthI puNyabaMdha to jarUra karAvanAra che. ane tenAthI devabhava Adi avazya prApta thAya che. to paNa jenAthI mukti maLavAnI hatI tenAthI devabhava ja maLe ane te paNa ghaNo tucchahalako bhava maLe. Akho bhava ja pApo karI karIne ja samApta thaI jAya AvuM tuccha phaLa maLe che. te mATe niSphaLa ja gayuM kahevAya. je mANasa pAsethI eka lAkha rUpiyA maLe tevA hoya tyAMthI ApaNI Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajhAya 185 anAvaDatanA kAraNe mAtra 100 rUpiyA ja laIne AvIe te niSphaLa gayuM. dhakko ja paDyo kahevAya. tema ahIM jANavuM. tathA vaLI A tapazcaryA ane dharmAnuSThAnonuM sevana puNyabaMdha karAvanAruM che to paNa pariNAma (vicAradhArA) sArI na hovAthI devano bhava to apAve paNa kilbiSikapaNAno bhava apAve. devomAM paNa nokara-zeTha vagerenI sAmAjika vyavasthA hoya che. tethI tyAM paNa Indra sAmAnika vagere 10 prakAranA devo hoya che. tattvArthasUtra adhyAya 4-4 mAM Indra, sAmAnika, trAyazciMzat parSadA, AtmarakSaka, lokapAla, anIka, prakIrNaka abhiyogya kilbiSika Ama 10 prakAranA devo kahelA che. tyAM kacaro vALavAnuM ane Dhola vagADavAnuM tathA AvuM tuccha kAmakAja karanArA je devo che, tene kilbiSika deva kahevAya che. devano bhava pAmIne paNa kacaro kADhavA jevuM ja bane ane Dhola vagADavA jevuM halakuM ja kAma karavuM paDe tethI manamAM ghaNuM duHkha thAya, virbhAgajJAnathI pAchalo bhava paNa jaNAya. pAchalA bhavomAM karelI niMdA Adi khoTI khoTI pravRttio ane vartamAna bhavamAM halakAM kAma karavAnI mAthe paDatI pharaja, ane IndrAdinI AjJAnI paravazatA vagere joIne A jIva bhAgAbhAga kare, raDAraDa kare, raDI paDe, lAcArI batAve, dInatA vyakta kare. AvAM AvAM duHkho te jIva pAme. devabhava paNa sAro na maLe. mATe niMdAno pariNAma sAro nathI. he jIva ! tuM AvI niMdA karavAnI vicAradhArA tyajI de. tArA mATe A kalyANakArI nathI. paNa atizaya du:khadAyI che. te 1-2 || suMdara, krodha ajIraNa tapataNuM, jJAna taNuM ahaMkAra ho. suMdara, paraniMdA kiriyAtaNuM, vamana ajiraNa AhAra ho. suMdara. || 3 | 13 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 aDhAra pApasthAnaka suMdara, niMdakano jeha svabhAva che, tAsa kathana navi niMda ho, suMdara, nAmadharI je niMdA kare, teha mahA matimaMda ho. suMdara. | 4 | zabdArtha - ajIraNa - na pacavApaNu, ahaMkAra - abhimAna, paranidA - bIjAnI niMdA karavI te, vamana - ulaTI thavI, mahAmatimaMda - atizaya buddhi vinAno jIva. II 3-4 II gAthArtha - tapanuM ajiraNa krodha, jJAnanuM ajiraNa abhimAna, dharmakriyAnuM abhimAna paranI niMdA, AhAranuM ajiraNa vamana jANavuM. niMdaka mANasano niMdA karavAno svabhAva ja che. ema samajIne uttama puruSe tenAM vacanone niMdavAM nahI. temAM paNa je puruSa nAma ApIne niMdA kare che. te to atizaya buddhihIna puruSa jANavo. I 3-4 II | vivecana - tapazcaryA, samyajJAna, ane dharmAnuSThAno A traNe AtmAnA guNo che. ane A guNonuM jema jema vadhAre sevana karavAmAM Ave che. tema tema pUrvabaddha karmonI vadhAremAM vadhAre nirjarA thAya che. doSo jema baMdhanuM kAraNa che. tema guNo e karmakSayanuM kAraNa che. AvA guNonA ja vAraMvAra AsevanathI jIva karmono kSaya karato karato guNasthAnakonI zreNI upara caDhe che. doSa baMdhahetu che. ane guNa sadAne mATe karmakSayano hetu che. paraMtu jyAre meLavelA A guNone jIva pacAvI na zake ane temAM paNa mohano udaya bhaLavAthI "huM kaMIka chuM. meM to keTalo badho dharma karyo." AvuM manamAM guNonuM abhimAna jyAre Ave che. tyAre te guNonuM atiraNa thayuM kahevAya che. sAmAnyathI atiraNa zabda jagatanI aMdara AhAranI bAbatamAM prasiddha che. tethI ja cothI paMktimAM AhAra" nuM udAharaNa (upamA) ApIne bAkInI traNa paMktimAM traNa Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajjhAya upameya samajAvyAM che. AhAra e zarIranI vRddhi ane puSTinuM kAraNa che. chatAM jyAre vadhAre paDato AhAra levAmAM Ave che. tyAre "apaco" thavAthI vamana (ulaTI) thAya che. kyAreka kyAreka ulaTI ane jhADA banne paNa thAya che. A jagaprasiddha vAta che. tevI ja rIte tapasvI AtmA tapa karatAM karatAM jyAre teno apaco thAya che. tyAre bIjA upara ghaNo krodha kare che. avivekabharyuM bole che, zrApa Ape che niyANuM kare che. ane AvezamAM AvIne kaMInuM kaMI paNa kare che. evI ja rIte jJAnanuM ajiraNa ahaMkAra che. jJAna bhaNatAM bhaNatAM bhaNanArA AtmAne jyAre jJAnano apaco thAya che tyAre manamAM ema mAne che ke mArA jevo A jagatamAM koI jJAnI nathI. huM ja sarvazreSTha chuM ane tethI bIjAne dabAvato ja phare che. potAnI prazaMsA ja karato phare che. 187 tathA kriyAnuM ajiraNa paraniMdA che. dharmakriyA karanAro jIva jyAre kriyAnA apacAvALo thAya che. tyAre huM keTalo badho dharmI chuM, A karuM chuM, te karuM chuM ema manamAM mAnato, je je jIvo AvI dharmakriyA karatA nathI, tenI duniyAnA jIvo sAme vAraMvAra niMdA kare che. te kriyAkAraka jIvane bIjA badhA jIvo halakA ja dekhAya che. potAnI prazaMsA ane paranI niMdA karavI A ja teno svabhAva banI jAya che. mATe he AtmA ! tuM AvA ajiraNamAMthI bacI jA. A saMsAramAM niMdaka mANasane game teTalo samajAvIzuM to paNa "niMdA karavAno svabhAva' choDaze ja nahIM. kAraNa ke te teno sahaja svabhAva banI jAya che. tethI uttama AtmAoe te niMdakanA bola tarapha dhyAna ApavuM joIe nahIM. tenI upekSA karavI joIe. tenA bolAyelAM vacanone magajamAM rAkhIne, krodhAdinA AvezamAM AvIne, sajjana puruSe tenI niMdA na karavI. jema sApa vAMko ja Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 aDhAra pApasthAnaka cAle, kutarAnI puchaDI vAMkI ja rahe, tema je niMdakano niMdA karavAno svabhAva (DhALa) paDyo che te hamezAM niMdA karavAno ja che. tethI sajjana puruSoe tenAM vacano tarapha dhyAna ApavuM joIe nahIM. tenAM jema jema bolAtAM vacano (kathano) nI sajjana puruSe upekSA karIne te jIvano tevA prakArano karyodaya che. ema samajIne tenA vaDe bolAyelAM tevA prakAranAM niMdAmaya vAkyonI paNa niMdA na karavI. kAraNa ke te jIvano Avo sahaja svabhAva banI gayo che. te sadA niMdA ja karavAno che. tenI vAtane vadhAre mahattva ApIe ane tenA dvArA karAyelI niMdAne sAMbhaLIne sajjana paNa jo pacAvI na zake ane niMdaka bane to sajjananI sajjanatA kema Take ? mATe "tAsa kathana navi niMda" tenA kahelAM vacanonI niMdA he jIva! na kara. te niMdakanAM vacano kAM to bahu sAMbhaLavAM nahIM. athavA saMbhaLAI jAya to upekSA karavI paNa tenAM bolAyelA vacanone bahu mahattva ApIne tenA vacanonI niMdA uttama puruSe na karavI. temAM paNa je je jIvo sAmenA mANasanuM nAma ApIne core cauTe tenI niMdA kare che te to atizaya matimaMda (murkha) che ema jANavuM. kAraNa ke ekabIjAnAM nAma ApIne doSo gAvAthI paraspara laDhAI vadhe che. vairavRtti vadhe che. bhavobhavanAM vaira baMdhAya che. tethI uttama puruSe niMdaka banavuM nahIM, niMdakanAM vacano sAMbhaLavAM nahIM, saMbhaLAI jAya to upekSA karavI paNa tenAM vacanonuM mahattva ApI niMdA na karavI. ane jenuM tenuM nAma ApIne to AvI niMdA kadApi na karavI. bhAre kalezakaMkAsa ane kaDavAzanuM ja kAraNa bane che. meM 3-4 | suMdara, rUpa na koInuM dhArIye, dAkhIye nija nija raMga ho. suMdara, tehamAMhi koI niMdA nahI, bole bIju aMga. ho. suMdara. / 5 | Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajajhAya 189 suMdara "e kuzIlane Ima kahe, "kopa huo" je bhAkhe ho. suMdara teha vacana niMdakano taNuM, dazavaikAlika sAkhe ho. suMdara. | 6 || zabdArtha - rUpa - svarUpa, dAkhIe - vAstavikapaNe jaNAvIe, raMga - svarUpa, e kuzIla - A kuzIla che, duSTa che, kopa duo - teNe ghaNo krodha karyo ItyAdi, teha vacana nidakano - AvAM AvAM vacano niMdaka jIvanAM jANavAM. | pa-6 II gAthArtha - koIpaNa padArthanuM svarUpa manamAM dhArI na levuM. sarve paNa padArthonuM potapotAnuM yathArtha svarUpa jaNAvavuM. temAM kaMI niMdA kahevAtI nathI, AvuM bIja aMgamAM (sUyagaDAMga sUtramAM) kahyuM che. "A kuzIla che. ane A duSTa che. AvuM je bole, tathA A mANase ghaNo krodha karyo ItyAdi je kahe, te saghaLAM vacano niMdaka puruSataNAM che. Ama dazavaikAlikamAM kahyuM che. / pa-6 / vivecana - "paranI niMdA karavI" A pApasthAnaka samajAvAya che je tyajavA jevuM ja che. tenAthI verajhera vadhe ja che. jagatanA saghaLA padArtho uMcA-nIcA svarUpavALA hoya ja che. jemake 200 rUpiyAnI paNa sADI hoya, 400 rUpiyAnI paNa sADI hoya, 1000 rUpiyAnI paNa sADI hoya ane pa-25 hajAranI paNa sADI hoya. temAM pa-25 hajAranI sADI bhAre (vadhAre guNavattAvALI) che. ane 200-400 rUpiyAvALI sADI tenA karatAM halakI (ochI guNavattAvALI) che. dareka sADInuM potapotAnuM ja svarUpa che. te temAM che. pota-potAnA svarUpathI sarve sADI barAbara ja che. temAMthI jyAre koI ekanuM svarUpa manamAM dhArI laIe chIe tyAre bIjI sADIo pratye aNagamo pedA thAya che. tenuM halakApaNuM Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 aDhAra pApasthAnaka manamAM citarAtuM jAya che. ane A jIva bolavA ja mAMDe che. tevI ja rIte saghaLA padArtho pratye jANavuM. jagatanA koIpaNa padArtho sArA ja che ke kharAba ja che Ama nathI. sau koI potapotAnA guNadharmathI bharelA che. paraMtu jyAre koI eka padArthanA svarUpa pratye mana Thare che tyAre bIjA badhA halakA che evuM manamAM bhAse che. mATe koIpaNa padArthanA rUpAdi guNo joIne tene manamAM dhArI na levuM ke jethI bIjA padArtho halakA lAge. ane tenI niMdA karavAnuM zarU thaI jAya. jIva padArtha upara paNa Ama ja samajavuM. koI eka puruSa gamI jAya, tenA hAvabhAva, rUparaMga, bolavA cAlavAnI chaTA gamI jAya eTale tenAthI manamAM bIjA badhAya ghaNA halakA ja dekhAya. tenAthI ekanI prazaMsA ane bIjAnI niMdA ja zarU thAya. te mATe koI eka padArtha upara mana coMTADavuM nahIM. paraMtu manamAM koIpaNa padArtha ke puruSa pratye prIti-aprIti lAvyA vinA je je padArtha ke puruSa potapotAnA guNadharmathI jevo che tevo tene vAstavikapaNe kahevAmAM koI niMdA gaNAtI nathI. jemake hIro ane kAca dekhAvamAM sarakhA hovA chatAM hIrAne hIro kahevAmAM (kiMmatI che ema kahevAmAM) ane kAcane kAca kahevAmAM (bInakiMmatI che ema kahevAmAM) koInI prazaMsA ke niMdA karI kahevAtI nathI. manamAM ISTatAbuddhi ane aniSTatAbuddhi rAkhyA vinA vastunuM svarUpa jevuM che tevuM kahevAmAM kaMI niMdA thaI jatI nathI. mAtra manamAM koInuM mahattva dhArIne pachI bIjAne halaku citarIe tyAre ja niMdA thaI kahevAya che. AvA prakAranuM bIjA aMgamAM (sUyagaDAMga sUtramAM) kahyuM che. A jIva kuzIla che. A jIva duSTa che. A mANasa durAcArI che. A jIve ghaNo krodha karyo, te to ghaNo abhimAnI che. te mANasa Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajjhAya to ghaNo kapaTI che. AvAM AvAM vacano jo koI kahe, arthAt koInA paNa doSone kahenArAM vacano jo mANasa bole. to te vacano niMdaka puruSanAM che. ema jANIne tenI upekSA karavI. AvI bAbatamAM dazavaikAlikasUtranI sAkSI jANavI. halakA mANasone paNa ApaNe halakA cItaravAnI manovRtti rAkhavI nahIM. temAM rahelA doSo tene ja apakAra karanArA thavAnA che. hRdayamAM roSa rAkhIne nAhaka karmabaMdha ApaNe karavo nahIM. mATe bhAre kiMmatI vastuonuM ane halakI bInakiMmatI vastuonuM rAga-dveSa rAkhyA vinA yathArtha nirUpaNa jo karavAmAM Ave to temAM kaMI niMdA karI gaNAtI nathI paNa aMtardoSa rAkhIne kuzIla, krodhI, ahaMkArI, duSTa kahIe ane te te jIvanI ApaNe halakAI gAIe to te niMdA karI kahevAya che. niMdaka puruSanAM ja AvAM vacano hoya che ema jANavuM. // 5-6 // suMdara, doSa najarathI niMdA hue, guNa najare hue rAga ho. suMdara, jaga savi cAle mAdala maDhyo, sarvaguNI vItarAga ho. suMdara. // 7 // suMdara, nija sukha kanaka kacolaDe, niMdaka parimala leI ho. suMdara, jeha ghaNA paraguNa grahe, saMta te viralA koI ho. suMdara. // 8 // 191 zabdArtha - doSanajarathI - doSavALI dRSTi rAkhavAthI, guNa najare - guNovALI najara karavAthI, mAdala maDhyo - mAdaLIyAthI maDheluM che. sarvaguNI - sarva prakAre guNovALA, nijasukha - AtmAnA sukhanA AnaMdarUpa, kanaka colaDe . sonAnA kaMcoLAo vaDe. niMdakaparimala - niMdaka AtmAmAM paNa je je guNonI suvAsa che, paraguNagrahe anyanA guNone grahaNa kare che. II 7-8 II - Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 gAthArtha - koIpaNa vastu pratye doSa jonArI dRSTithI jo joIe to dveSa (aNagamo) thavAthI niMdA ja karavAnuM mana thaze. paraMtu guNagrAhiNI dRSTithI jo joIe to te ja vastu pratye rAga (prIti) thAya che. AkhuM A jagata guNa-doSavALA mAdaLIyAthI maDheluM che. bAkI sarvathA guNI to kevala eka vItarAga prabhu ja che. je AtmAo potAnA guNonA AnaMdanI mastIrUpI sonAnA paMcoLAthI, niMdaka (halakA) jIvomAM paNa je je suvAsa = koIkoI guNa viSayaka parimala rahelI che. tene ja grahaNa kare che. ane tethI paranA ghaNA guNo ja grahaNa kare che. tevA puruSo koIka ja hoya che. kharekhara AvA puruSo virala che. II 7-8 | aDhAra pApasthAnaka vivecana A saMsAramAM sarve paNa vastuo sArA-narasA bhAvathI bharelI che. sarve paNa AtmAo guNa-doSathI bharelA che. mAtra ApaNe jyAre te te vastuone ane te te AtmAone doSavALI dRSTithI joIe chIe tyAre te te vastu pratye ane te te AtmA pratye aMtardoSa janme che ane tethI ApaNo A jIva te te padArthanI niMdA karavA mATe prerAya che. - jemake vAlanuM zAkha che. te ghaNuM svAda ApanAruM che. jamaNavAranA prasaMgomAM lADu AdinI sAthe khAsa banAvavAmAM Ave che ane loko hoMze hoMze te khAya che. tyAM rAgabharI dRSTi che. ane jene bhUtakALamAM te khAvAthI gesa-apaco-ajIrNa thayuM hoya che. tene te zAkha jotAM ja aNagamo pedA thAya che tyAM dveSabharI dRSTi che. evI ja rIte ApaNA je je mitro che. te koI anyanA zatru paNa hoI zake che. tethI te puruSo pratye ApaNI najara guNabharI che. ane anyanI najara te puruSo pratye dveSabharelI che. jethI ApaNe te mitranI prazaMsA karIe chIe ane anya loko (ke jeo teonA zatru Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajhAya 193 che teo) temanI niMdA karatA hoya che. A rIte anyanA doSo jovAvALI dRSTi jyAre A jIvamAM Ave che tyAre te niMdA karavA tarapha prerAya che. ane guNo jovAvALI dRSTi jyAre A jIvamAM Ave che tyAre te prazaMsA karavA tarapha prerAya che. AvA prakAranuM A jagata che. vAstavikapaNe to AkhuM A jagata guNa-doSa ema bannethI bhareluM che. jema gaLAmAM paheravA mATe karAtuM "mAdaLIyuM" upara-uparathI sonA-rUpAnuM hoya che. paraMtu te mAdaLIyAnI aMdara lAkha jevI bInakiMmatI cIja paNa hoya che ane sonA-rUpA jevI kiMmatI cIja paNa hoya che. tevI rIte jagatanA tamAma jIvomAM yathocita guNo paNa hoya che. ane yathAyogya doSo paNa hoya che. A rIte guNadoSonA mAdaLIyAthI AkhuM A jagata maDheluM che. sarvathA ekalA guNamAtravALA to vItarAga prabhu ja che. tethI he jIva ! tuM jevI najara rAkhIza, tevo tane te padArtha dekhAze. tuM tArI najara guNagrAhiNI banAva, doSagrAhiNI na banAva. tethI niMdA karavAno pariNAma cAlyo jaze ane tuM pAponA baMdhathI bacI jaIza. je mahAtmA puruSo potAnA AtmAnA guNonA AnaMda-mastI, rUpa sukha mANavArUpI sonAnA kaMcoLAo vaDe bIjAnA paNa guNo ja grahaNa kare che. eTaluM ja nahIM paraMtu niMdaka (halakA) puruSomAM paNa je doSo che. tene choDI daIne teomAM paNa guNonI je parimala che. arthAt guNo che. tene ja grahaNa kare che. guNonA AnaMdathI TevAyelA mahAtmAo jyAM tyAM guNo ja jovArUpI sonAnA kaMcoLA vaDe halakA mANasonA paNa guNonuM ja pAna kare che. tevA paranA ghaNA guNone ja grahaNa karanArA puruSo A saMsAramAM koI koI ja che. arthAt virala mAtra ja che. he jIva! paranA guNagrAhI thavuM paraMtu paranA doSagrAhI na thavuM. guNagrAhI jo thazo to guNI mahAtmAo ja che guNonI je na ja grahaNa kare mahAtmAo Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 aDhAra pApasthAnaka pratye ahobhAva, pUjyabhAva ane Adara sanmAna thaze. tathA jo doSagrAhI thazo to niMdA karavAnA pariNAma Avaze. mATe he jIva ceta, kaMIka vicAra kara. / 7-8 che suMdara, paraparivAda vyasana tajo, ma karo nija utkarSa ho. suMdara, pApakarama Ima savi Tale, pAme sujasa te harSa ho. dara. | 9 || zabdArtha - paraparivAda - pArakAnI niMdA, vyasana - kuTeva, nija utkarSa . potAnI prazaMsA, sAvi Tale - sarve nAza pAme. II II gAthArtha - tethI he jIva ! pArakAnI niMdA karavAnI kuTevane tuM tyajI de, ane potAnI prazaMsA karavAnuM kAma paNa na karo. ema karavAthI saghaLAM pApakarma dUra thAya che. ane paraparivAdane choDanArA te jIvo sAro caza ane harSa (AnaMda) pAme che. / 9 vivecana - upara karelI saghaLI carcAthI paranI niMdA karavAnI kuTevane he jIva! tuM tyajI de, paraparivAda nAmanuM A pApasthAnaka ghaNuM bhayaMkara che. satata aMtarhaSa ane ghaNo phleza karAvanAruM che. bIjA pratye tiraskArano bhAva vadhato jAya che. paranI niMdA ane potAnI prazaMsA karavAthI potAnI pratiSThA ghaTe che. uttama AtmAo potAnA mukhe potAnuM nAma paNa letA nathI. to potAnA guNo potAnI jIve kema bolAya ? zrIpALa mahArAjAne jyAre dhavalazeThe DuMbanuM kalaMka ApyuM. tyAre zrIpALane potAnI putrI paraNAvanAra rAjA, zrIpALane tenAM kuLa-gotra, mAta-pitAnAM nAma Adi vaMzAvali vagere puche che. tyAre zrIpALa mahArAjA potAnAM kulAdi svamukhe kahetA nathI. ane rAjAne vyaMgamAM Thapako ApatAM kahe che ke gayelI tithi jyotiSio paNa jotA nathI, tathA pANI pIdhA pachI ghara puchavAno Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para-parivAda nAmanA soLamA pApasthAnakanI sajajhAya 195 zo artha che ? ItyAdi. paraMtu rAjA jyAre ghaNA ja AgrahathI puche che tyAre kahe che ke A dhavalazeThanA vahANo je AvyAM che. temAM mArI be patnIo che. teone bolAvIne teo pAsethI mArAM gotrAdi jANI lo. keTalI gaMbhIratA ? keTalI sajjanatA ! jyAM potAnA mukhe potAnI oLakha ApavAnI sajjana puruSonI IcchA hotI nathI. to pachI AtmaprazaMsA to karavAnI rahetI ja nathI. prazaMsAnAM TAITalo bolavAnAM ke lakhavAnAM hotAM ja nathI. jo A AtmAmAM AvA AvA uttama guNo AvI jAya to sarve paNa pApakarmo TaLI jAya che. arthAt nAza pAmI jAya che ane potAnuM jIvana uttama ane dhanya dhanya banatAM vagara prayatna ja sAro yaza maLe che. nirdoSa ane guNIyala mANasono yaza svataH ja prasare che. ane potAnAmAM pragaTelI nirdoSatA ane guNiyalatAno atizaya harSa A jIva anubhave che. tethI he jIva ! A paraMparivAdanuM pApasthAnaka tuM tyajI de. "pAme sujasa te harSa" A vAkyamAM sujasa zabda vAparIne graMthakartAe kartA tarIke potAnuM zrIyazovijayajI AvuM nAma garbhitapaNe sUcavyuM che. meM 9 / A pramANe "paraparivAda" nAmanuM je soLamuM pApasthAnaka che. te ahIM samApta thAya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 have "mAyAmRSAvAda" nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya sattaramuM pApanuM ThAma, pariharajo sadguNa dhAma, jima vAdhe jagamAM mAma ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye. // 1 // - mAma zabdArtha - ThAma sthAna, pariharajo - tyajajo, sadguNadhAma - sadguNonA bhaMDAra arthAt he uttama puruSa, vAghe * vRddhi pAme, teja-prabhAva, mAyAmosa mAyAmRSAvAda. || 1 || - aDhAra pApasthAnaka - - gAthArtha - sadguNonA bhaMDAra evA he uttama jIva ! sattaramuM mAyA mRSAvAda nAmanuM pApasthAnaka jIvanamAMthI evI rIte tyajo, ke jethI jagatamAM tamAruM (mAma) teja (prabhAva) vadhe. havethI mAyAmRSAvAda kyAreya paNa he jIva tuM sevaSe nahIM. || 1 || vivecana have sAramA "mAyAmRSAvAda' nAmanA pApasthAnakanI vAta samajAve che, mAyA eTale kapaTa, juTha-banAvaTa, te pUrvaka mRSAvAda eTale juThuM bolavuM, kapaTapUrvaka juThuM bolavuM. te A pApasthAnaka che. - he uttama puruSa ! tuM sadguNonuM dhAma (bhaMDAra) cho. sadguNono bhaMDAra cho. tethI mAyApUrvaka juThuM bolavAvALuM arthAt bamaNA (dviguNa) pApavALuM A pApasthAnaka tyajI de, AcaravA jevuM nathI. jo tuM A pApasthAnaka tyajIne uttama ane sAcuM jIvana jIvIza to A jagatamAM tAro prabhAva, tAruM teja vadhaze. loko paNa tane ghaNuM mAna Apaze. tArA tarapha loko mAnanI vRttithI joze. sarve mANaso potAnA saccAritranA prabhAvathI ja tejasvI ane yazasvI bane che. tethI he jIva ! A mAyAmRSAvAda nAmanuM pApasthAnaka sevavA jevuM nathI. tyajavA jevuM che. tene tyajIne tuM yazasvI bana. // 1 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya e to viSane valIya vaghAryuM, e to zastrane avaLuM dhAryuM, e to vAghanuM bAla vakAryuM, ho lAla, mAyA-mosa navi kIjiye. // 2 // zabdArtha . viSane - jherane, vadhAryuM - vaghAra rUpe karyuM, avaLuM - uMdhu, vAghanuM bAla - vAghanuM baccuM, vakAryuM - vIpharAvyuM. || 2 || 197 gAthArtha - "mAyAmRSAvAda nAmanA doSanuM sevana karavuM' e to jherane vadhAravA tulya che. zastrane ulaTuM dhAraNa karavA jevuM che. tathA vAghanA baccAne vikarAvavA tulya che. | 2 || vivecana - mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanuM sevana keTaluM bhayaMkara che ? te vAta traNa upamAothI samajAve che. jema je viSa (jhera) hoya che te mAraka-ghAtaka to hoya ja che. jhera pItAMnI sAthe ja te jhera pInArane mArI nAkhe che. ane jo te jherane zAkha-dALanI jema vaghAravAmAM Ave, agni AdinA zekathI paripakva karavAmAM Ave to to te jhera kAlakula athavA halAhala jhera banI jAya che. tevI ja rIte mAyA e ja pApa hatuM ane temAM mRSAvAda bhaLyuM, eTale banne pApasthAnaka sAthe thatAM te kAlakuTahalAhala viSatulya banI jAya che. tathA zastra potAnI rakSA mATe ane para (zatru) nA parAbhava mATe rakhAya che. paraMtu jo te zastra avaLuM - uMdhA mukhe dhAraNa karavAmAM Ave to potAnI ja hatyA mATe thAya che. tema A mAyAmRSAvAda nAmanuM pApasthAnaka potAnA AtmAnA ja patana mATe thAya che. tathA vaLI vAghanuM baccuM janmathI ja ghAtakI-krura ane hiMsaka Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 hoya che. ane jo tene virAvavAmAM Ave, cIDavavAmAM Ave to vadhAre krura thaIne vidharAvanArano jema nAza kare che, te rIte A mAyAmRSAvAda pApasthAnaka paNa tene sevanArAno turata-turata nAza kare che. // 2 // aDhAra pApasthAnaka e to mAyI ne mosAvAI, thaI moTA kare ya ThagAI, tasa heThe gaI caturAI, ho lAla, mAyA-mosa navi kIjIye. // 3 // zabdArtha - mAyI - mAyAthI yukta, mosAvAI - mRSAvAdI, ThagAI - chetarapiMDI, tasa - tenI, heThe - nIce, caturAI - DahApaNa. // 3 // M gAthArtha - A pApasthAnakavALo jIva to mAyAvI paNa che ane mRSAvAdI paNa che. ghaNI moTI nAmnA meLavIne paNa je ThagAI (chetarapiMDI) ja kare che tenI caturAI nIce gaI (arthAt besI gaI) ema jANavuM. // 3 // vivecana - jagatamAM je moTA thAya che. nAmAMkita bane che. ghaNA mAna-mobhA meLavIne uMcA uMcA sthAnone zobhAvanArA bane che. evA jIvo paNa mAyAvI (mAyAthI yukta) hRdayavALA thayA chatA ane temAM vaLI mRSAvAdI thayA chatA ghaNI moTI moTI (zabdothI na kahI zakAya tevI) ThagAI kare che jagatamAM bahAranI zobhAthI moTA tarIke paMkAyA hovAthI koI teonI sAme bolatuM nathI, AvA jIvo jagatanA jIvone dabAvatA phare che. mAyA-kapaTa goThavIne moTI moTI chetarapiMDI AcaratA rahe che. nAnA nAnA jIvono kaccarakhANa nIkaLI jAya che. nirbhaya thayA chatA mahApApane seve che. AvA kaThora hRdayavALA jIvonI caturAI (DahApaNa) jANe Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya cAlI (cAlyuM) ja gaI (gayuM) hoya tema teonI caturAI nIce (pAtAlamAM) cAlI jAya che. caturAI vinAnA A puruSo kahevAya che. jJAnInI dRSTie AvA jIvo mUrkha kahevAya che. // 3 // bagalAM pare pagalAM bharatAM, thoDuM bole jANe maratAM, jaga dhaMdhe ghAle phiratAM, ho lAla, mAyA-mosa-navi kIjiye. // 4 // zabdArtha pagalAM bharatAM eka paga pachI bIjo paga mukato jIva, DagalAM mAMDato jIva, thoDuM bole - bole ghaNuM ja ochuM, jaga - jagatane, dhaMdhe ghAle - potAnI mAyAjALanA dhaMdhAmAM phasAve. // 4 // - gAthArtha A mAyAmRSAvAdI jIva bagalAnI peThe dhIme dhIme pagalAM bhare che tathA maraNapathArIvALAnI jema thoDuMka ja bole che. paNa Ama pharatAM pharatAM jagatanA jIvone potAnI mAyAjALanA dhaMdhAmAM ghAle che. eTale ke phasAve che. // 4 // - 199 - - vivecana A mAyAmRSAvAda pApasthAnaka sevanArA jIvo kevA kevA pApI hoya che ? te upara samajAvatAM kahe che ke AvA prakAranAM pApakarma karanArA jIvo bagalAnI peThe pRthvI upara dhIme dhIme paga mAMDe che. jANe ke nAnA jIvonI rakSA mATe kevI jayaNA pALe che ? kevo dayALu puruSa A che. evI chApa jagatamAM ubhI karavA AvI mAyA seve che. tathA eTaluM badhuM ochuM bole che ke jANe mRtyunI Asanna banelo puruSa jevuM bole che tevuM A bole che. atizaya ochuM bole che ane dhImuM bole che. Ama bahArathI dharmI dekhAto evo paNa A jIva pharatAM pharatAM saMsAranA jIvone potAnI mAyAjALanA dhaMdhAmAM phasAve che evI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 aDhAra pApasthAnaka mAyA pAthare che. juThuM bole che ane lokone lalacAvI-lobhAvIne luMTI le che. pApano Dara jarA paNa hoto nathI. kaThaNa kALajAvALA banIne jagatane kevaLa chetare ja che. te ja ! je kapaTI bole jUThuM, tasa lAge pApa apUThuM, paMDitamAM hoya mukha bhUMThuM, ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye || 5 | zabdArtha - kapaTI - mAyAvI mANasa, juThuM - mithyA, asatya, apUrva - pITha na choDe tevuM bhUMDuM - bhoThuM-zaramIndu I 5 | gAthArtha - je kapaTI (mAyAvI) hoya che te avazya jUThuM ja bole che. tene evuM cIkaNuM pApa lAge che ke je pApa tenI pITha choDatuM ja nathI. ane AvA pApathI tenuM mukha paMDitonI parSadAmAM bhoDuM (zaramIndu) banI jAya che. [ pa >> vivecana - je jIva mAyAvI hoya che. kapaTI hoya che te jIva vArevAre jUThuM ja bole che. jUThuM bolavuM te to tenuM vyasana ja banI gayuM hoya che. jema khasanA rogavALAne khaNaja khaNyA vinA cena paDatuM nathI, paNaja khaNavI e to teno svabhAva ja banI jAya che. tevI ja rIte mAyAvI mANasane jUThuM bolyA vinA cena paDatuM nathI. jUThuM bolavuM te to teno sahaja svabhAva ja banI jAya che. jANI bujhIne AvuM jUThuM bolavAthI nirdaya hRdaya hovAnA kAraNe evA prakAranuM cIkaNuM karma baMdhAya che ke je baMdhAyeluM te pApa tenI (bAMdhanArAnI) pITha choDatuM ja nathI. vaLageluM ane vaLageluM ja rahe che. madhamAkhInI jema atizaya coMTI jAya che. AvAM mahA-bhayaMkara pApo karavAthI paMDitonI vacce te jIva bhoMTho-zaramIndo banI jAya che. saMtADavA jevA mukhavALo banI jAya Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya che. ane mAyAthI kareluM te te pApa jyAre jyAre ughADuM thAya che. tyAre to atyanta lajjAspada banI jAya che. dharatImAM chupAvA prayatna kare che. bhUgarbhamAM ja cAlyo jAya che. AvuM A pApasthAnaka che. // 5 // - daMbhInuM jUThuM mIThuM, te nArI-caritre dIThuM, paNa te che durgatinuM cIThuM - ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye. // 6 // mithyA W zabdArtha - daMbhInuM - mAyAvI mANasanuM, jUThuM asatya, mIThuM - priya hoya che, nArIcaritre - strIcaritramAM, dIThu joyuM che, cIThuM - cIThThI, kAgaLa, noTIsa. | 6 || 14 gAthArtha - daMbhInuM jUThuM bolavApaNuM, te uparathI mIThuM hoya che. A bAbata strIcaritramAM jovAyelI che. paraMtu te narakAdi durgationI cIThThI (noTIsa) che ema jANavuM. || 6 || * vivecana - mAyAvI mANasonA haiyAmAM juduM hoya che ane hoThe judu hoya che. bole che bahu ja mIThuM paraMtu kare che bahu ja jUThuM, arthAt chetaravAnuM kAma, tethI AvuM mAyAmaya kAma karavA mATe ane bIjAne phasAvavA mATe amRta jevuM mIThuM bole che tenI AvI amRtamaya vANIthI sajjana mANaso phasAya che ane tenAthI te potAnuM dhAryuM kAma kare che. nItizAstramAM kahyuM che ke madhu tiSThati jihvAgre, hRdaye tu halAhalam strIcaritramAM AvuM mAyAvIpaNuM dekhAya ja che. zAstronI aMdara "zrI e mAyAnuM ghara" che evAM bhUtakAlamAM banelAM aneka udAharaNo che. A kathana jAtiviSayaka samajavuM. vyaktiviSayaka nahIM, vyakti to temAM marUdevA mAtA, caMdanabAlA ane mRgAvatI jevAM uttama jIvo 201 - Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 aDhAra pApasthAnaka paNa hoya che. paraMtu sAmAnyathI puruSanI prakRti kaThora vadhAre hoya che. ane strInI prakRti mAyAvI vadhAre hoya che. paraMtu AvA prakAranuM mAyAvIpaNuM AcaravuM te naraka-nigoda jevI durgatimAM javAnI cITTI AvI che, noTIsa AvI che ema jANavuM. durgatigamananI nizAnI che. tethI he jIva ! A saghaLuM tyajavA jevuM che. te 6 . je jUTho die upadeza, janaraMjane dhare veza, tehano jUTho sakala kleza, ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye. || 9 || teNe trIjo mAraga bhAgo, veSa niMde daMbhe rAkhyo, zuddha bhASake zamasukha cAkhyo, ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye. | 8 || zabdArtha - janaraMjane - lokone khuza karavA mATe ja, dhare veza - sAdhunA vezane dhAraNa kare, kaleza * pravRtti, daMbhe rAkhyo - mAyAthI ja veza rAkhyo hoya, zuddhabhASaka - paramAtmAnAM vacanonI zuddha prarUpaNA karanArA, samasukha - samatAsukha. || 7-8 || gAthArtha - AvA prakAranA mAyAmRSAvAda sevanArA loko khoTo upadeza Ape che. lokone khuza karavA mATe sAdhuno veza dhAraNa kare che. teonI badhI ja pravRtti jaDI (mAyAmaya) ja hoya che. teoe A bIjo mArga calAvyo che. vezanI paNa niMdA thAya tevuM jIvana jIvatA hoya che. daMbha karavA purato ja veza rAkhyo hoya che. je zuddha prarUpaka che te ja sAcA samatAnA sukhane pAmanArA hoya che. I 7-8 / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajajhAya 203 vivecana - je je jIvo mAyAthI bharelA ane mRSAvAdI hoya che. arthAt mAyAmRSAvAdane sevanArA hoya che. teo jyAre upadeza ApavA bese che tyAre potAnA mAyAmaya caritrane DhAMkavA khoTo ja upadeza ApatA hoya che. khoTA khoTA kutarko lagADIne bhagavAnanI vANIne maraDIne potapotAnI nAmanA yaza vadhe ane potAnuM mAna poSAya tevI rIte dezanA ApatA hoya che. potAnA duzcaritrane DhAMkavA nayo badalIne bolatA hoya che. utsa-apavAdane maraDatA hoya che. loko khuza rahe te mATe ja AvA jIvo sAdhuno veza paheratA hoya che. sAdhutA sAthe tevo saMbaMdha rAkhatA nathI. ke jevo saMbaMdha janaraMjanamAM rAkhe che. pAMca IndriyanA viSayane gupta rIte chuTathI sevatA hoya che. teoe AcarelI bAhya badhI ja pravRtti (dharmAnuSThAnonuM AcaraNa) kevala klezarUpa ja bane che. hRdayamAM dharmapariNAma hoto nathI paraMtu mAtra mohamaya pariNAma hoya che. tethI mohabdha jIvanI AvI dharmapravRtti puNyabaMdha karAvavA dvArA devabhava apAve paraMtu vyaMtarAdino evo bhava maLe che ke je bhava kaSAyavRddhino ja hetu bane che ane tethI saMsAra ja vadhe che. anaMtabhavomAM A jIve AvuM ja AcaraNa ghaNIvAra AcaryuM che. tethI he jIva! A pApasthAnaka tyajavA jevuM che. savAso gAthAnA stavanamAM pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe ja kahyuM che ke - arthanI dezanA je dIe, oLave dharmanA graMtha re, paramapadano pragaTa cora te, tehathI kima vahe paMtha re. 1-6 kalahakArI kadAgrahabharyA, thApatA ApaNA bola re, jinavacana anyathA dAkhave, Aja to vAjate Dhola re. 1-8 tathA vaLI AvA utsutra prarUpaka, mAyAmRSAvAdI, mAtra bahAranA dekhAvathI ja sAdhuveza rAkhanArA ane lokaraMjana thAya te Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 aDhAra pApasthAnaka rIte ja dharmakriyA karanArA A jIvo trIjA mArganA bhAkhanArA jANavA. jainazAstromAM 1 gItArtha ane 2 gItArtha nizrita ema be prakArano ja mArga che. kAM to tame pote jJAnI vairAgI AtmArthI thaIne vicaro, athavA tevA jJAnI vairAgI AtmArthI gurujInI nidrAmAM vicaro A be ja mArga ArAdhaka tarIke kahyA che. jemake tamAre jhaverAtano bhAre dAgIno kharIdavo che. to kAM to jhaverI bano, athavA kharIdImAM jhaverIne sAthe rAkho. A be vinA na chetarAvAno trIjo koI mArga nathI, svayaM pote jhaverI na hoya ane jhaverIne (anubhavIne) je sAthe na rAkhe te avazya chetarAya ja che. tema ahIM samajavuM. potAne gItArtha banavuM nathI, ane gItArthanI nizrA e paravazatA lAgavAthI pAlavatI nathI. teo agItArtha hotA chatA prarUpaka banI jAya che ane svataMtra vicare che te A agItArtha vihAra nAmano trIjo mArga calAve che te jIvo avazya chetarAya ja che. ghaNAM ghaNAM kaSTakArI anuSThAno kare che paNa mAyAmRSAvAdanA kAraNe nirjarA karavAne badale cIkaNAM pApakarmo ja bAMdhe che. daMbha mAtrathI rAkhelo A sAdhuno veza paNa niMdAne pAme che. loko jema jema viruddhAcaraNa jANe che tema tema jagatamAM parokSapaNe teonI niMdA ja kare che. veza sAdhuno hoya ane sAdhutAne na chAje tevuM vartana ane vANI Adi hoya to niMdA ja thAya. mATe AvA jIvo virAdhaka jANavA. cAritra pALe to paNa te virAdhaka che. jema ke vineyaratnAdi. paraMtu jenuM hRdaya komala che. vairAgyathI bhInuM che, mAyA ke mRSAvAdAdi doSo jemAM nathI. bhagavAnanI pATa upara besIne zAstrAnusAriNI zuddha dezanA je Ape che. dhIra-vIra-gaMbhIra che ane kaSAyonA vijetA che te ja sAcA samatAnA sukhane pAme che. samabhAva dazAnA sukhano anubhava karanArA AvA jIvo bane che. te 7-8 || Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya jUThuM bolI udara je bharavuM, kapaTIne veze pharavuM, te jamavAre syuM karavuM, ho lAla, * mAyA -mosa navI kIjiye, paMDe jANe to paNa daMbhe, mAyA-mosane adhika acaMbhe, samakita dRSTi mana thaMbhe, ho lAla, mAyA-mosa navI kIjiye. // 9-10 // 205 zabdArtha - udara - peTa, kapaTIne - mAyAvIpaNAnA, jamavAre - mRtyu najIka Ave tyAre, paMDe jANe - pote jAte jANato hoya, acaMbhe - Azcarya thAya tema, mana thaMbhe - mana aTake che. II9-10/ gAthArtha - jUThuM bolI bolIne je peTa bharavuM ane kapaTI thaIne sAdhuvezamAM pharavuM, jo AvuM ja karIzuM to yamano vAro (mRtyu) najIka Avaze tyAre zuM karIzuM ? kaMI ja cAlavAnuM nathI. pote potAnuM AcaraNa tathA zAstrAjJA jANato hoya che. to paNa daMbhane kAraNe atizaya Azcarya utpanna thAya tevo mAyAmRSAvAdano doSa seve che. mAtra samyagdaSTi AtmAnuM ja mana AvA pApothI thaMbhe che. II 9-10 || vivecana - "loko A uttama sAdhu che" ema samajIne badhA ja prakAranI bhakti karatA hoya che. mAyAmRSAvAdI jIva AvA sAcA sAdhu nathI. to paNa jUThuM bolI bolIne potAne susAdhu tarIke ja gAIne loko vaDe karAyelI bhaktino upayoga kare che. eTale ke jUThuM ja bolIne peTa bhare che. eTaluM ja nahIM paraMtu loko vaDe karAyelI bhakti bahumAna maLe te mATe ja kapaTI thaIne bahArathI sAdhupaNAno suMdara veza rAkhe, Ama kevaLa veza mAtra rAkhIne pAMce IndriyonA viSayone je poSe, cAre kaSAyone seve, bahArathI ja dekhAva mAtra ja Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 aDhAra pApasthAnaka sAro rAkhe. viSayAbhilASA ane vikAro hRdayamAM sAjA-tAjA ja hoya tevA jIvoe game tevI bAhyAcAranI sAdhutA pALI hoya to paNa jamano vAro (mRtyunI najIkatA) jyAre Ave tyAre teo zuM karI zake ? zuM karI zakavAnA ? arthAt kaMI ja na karI zake. narakanigoda rUpa durgatimAM javuM ja paDe anaMtabhavabhramaNa thAya che. mATe AvA pApathI he jIva ! cetavA jevuM che. pote potAnA pApane jANato hoya che. tathA zAstromAM zuM kahyuM che? te paNa pote jANato hoya che. to paNa daMbhapUrvaka evA (utkRSTa) mAyAmRSAvAdane te jIva sevato hoya che ke je jAIne atizaya Azcarya utpanna thAya che. ke are, A jIva zuM AvuM kare? jagatanA jIvo Azcarya pAme tevAM pApo A jIva karato hoya che. mATe A pApasthAnaka sAruM nathI. tyajavA jevuM ja che. je samyagdaSTi AtmA hoya che tenuM ja mana pApathI DaratuM hovAnA kAraNe tathA vairAgyabhInuM hovAnA kAraNe AvAM AvAM pApo karatAM thaMbhI jAya che. virAma pAme che. aTakI jAya che. samyagdaSTi jIvo ja AvA pApothI bace che. te 9-10 || zrata maryAdA niradhArI, rahyA mAyAmosa nivArI, zuddhabhASakanI balihArI ho lAla, mAyA-mosa navi kIjiye, je mAyAe jUTha na bole, jaga nahi koI tehane tole, te rAje sujasa amole, ho lAla, mAyA-mosa navi kIjiye. 11-12 || zabdArtha - zrutamaryAdA - zAstrAnusArI je maryAdA che teno, niradhArI - nirNaya karIne, mAyAbhosa - mAyAmRSAvAda Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmRSAvAda nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya doSane, nivArI - rokIne, zuddhabhASakanI zuddha dharmadezanA ApanArAnI balihArI - tejasvitA-prabhAva, amole - jenuM koI mUlya nathI tevuM. // 11-12 || gAthArtha - je je AtmAo zAstrAnusArI potAnI mahAvrata pAlavAvALI maryAdA jANIne, teno hRdayathI yathArtha nirNaya karIne, mAyAmRSAvAdane rokIne, sUtrAnusAriNI zuddha dharmadezanA Ape che. teonI ja A kALamAM balihArI che. 207 jeo mAyApUrvaka mRSAvAda bolatA nathI. teone tole Ave evuM A jagatamAM koI ja nathI. AvA jIvo ja amUlyapaNe sAro yaza pAmIne zobhe che. II 11-12 || vivecana - mAyA mRSAvAda pApasthAnaka ghaNuM ja bhayaMkara che. te upara samajAvavAmAM AvyuM che. tethI je je mahAtmA puruSo tene choDI de che ane jIvanane pavitra banAve che. zAstrAbhyAsa karIne, zAstrAnusArI sAdhujIvananI zuM maryAdAo che te samajIne, hRdayamAM te zAstramaryAdAono abhyAsapUrvaka nirNaya karIne cAle che. zuddha jIvana jIve che. mahAvratAdinuM samyak prakAre pAlana kare che mAyAmRSAvAda (Adi) doSonuM nivAraNa kare che. koIpaNa pApasthAnakane potAnAmAM pravezavA detA nathI. tathA gItArtha gurunI nizrAmAM rahIne gItArtha gurujI pAse uMDo sUkSma zAstrAbhyAsa karIne kAlaparipakva thatAM pATe besIne zuddha dharmadezanA Ape che. pote sArU pAle che ane bIjAnI pAse je sArU paLAve che. alpa mAtrAe paNa utsUtra bolatA nathI teonI ja A kALamAM A zAsanamAM balihArI che teo ja sAcA tejasvI-pratApI ane vijayavaMta che. teothI ja A zAsana zobhAyamAna che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 je mahAtmA puruSo alpa mAtrAe paNa mAyA karatA nathI. thoDuM paNa jUThuM bolatA nathI. potAnA jIvanane zakya bane teTaluM nirdoSa banAve che. hRdaya paNa saraLa, sajjana ane pApabhIrU rAkhe che. teonI tole A saMsAramAM koI ja AvatuM nathI. sAcA hIrAnI jema te mahAtmAo A zAsanamAM dIpe che. potAnuM paNa kalyANa kare che ane teonA paricayamAM AvanArAnuM paNa kalyANa kare che AvA dhanya puruSonuM jIvana amUlya che. jenI kaMI paNa kiMmata na AMkI zakAya tevI amUlya ane sArA yazavALI jIMdagI teo jIve che ane jainazAsanamAM zobhA pAme che. AvA mahAtmA puruSo jaya-vijaya pAme che. aDhAra pApasthAnaka A gAthAnA "te rAje sujasa amole" padamAM vAparela suyaza zabdathI graMthakArazrIe potAnuM nAma garbhita rItie sUcavyuM che. A pramANe "mAyAmRSAvAda" nAmanA sattaramA pApasthAnakanI sajjhAya ahIM samApta thAya che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya 209 have "mithyAtvazalya" e nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajjAya aDhAramuM je pApanuM thAnaka, te mithyAtva parihariyejI, sattarathI paNa te eka bhArI, hoya tulAye jo parIyejI 1/ kaSTa karo pari pari damo appA, dharma arthe dhana kharacojI, paNa mithyAtva chate te jUThuM, tiNe tehathI tume virojI ro zabdArtha - parihariyejI - tajIe, bhArI - bhAre che. moTuM che tulA - trAjavA dvArA-kAMTA dvArA, kaSTa karo - duHkha sahana karo, pari pari - vAraMvAra, damo appA - AtmAnuM damana karo, tiNe - te kAraNe, tehathI - te pApasthAnAkathI, viramo - aTako II 1-2 || gAthArtha - aDhAramuM "mithyAtva" nAmanuM je pApasthAnaka che te tyaje. kAraNa ke je eka trAjavA dvArA tolavAmAM Ave to sattare pApasthAnakathI te ghaNuM bhAre che. game teTalAM kaSTa sahana karo, vAraMvAra AtmAnuM damana karo, dharma mATe game teTaluM dhana kharco, paNa je mithyAtva che. to te saghaLuM jUThuM che te kAraNe tame te mithyAtva pApAnakathI aTako / 1-2 / | vivecana - have "mithyAtva" nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAyanA artha samajAve che. jinezvara paramAtmAnA zAsanamAM jagatanA bhAvonuM je varNana karyuM che. nityAnitya bhinnabhinna, astinAsti, sAmAnyavizeSa, dravyaguNaparyAya, dravyapArthika-paryApArthika naya ItyAdi vAto na mAnatAM tenAthI viparIta ekAntamArga svIkAravAmAM "mithyAtva" kahevAya che. A sakjhAyamAM te pApasthAnaka vistArathI samajAve che. prANAtipAtAdi 1 thI 17 pApasthAnakone trAjavAnA ekabAjunA trAsakamAM mukIe ane bIjI bAjunA trAsakamAM mithyAtva Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 aDhAra pApasthAnaka mukIe to 17 karatAM paNa A aDhAramuM pApasthAnaka eka hovA chatAM paNa ghaNuM bhAre che. trAsaka A pApasthAnaka bAju ja name che. mithyAtva avaLI buddhirUpa hovAthI bIjAM pApasthAnako karatAM vadhu bhayaMkara che. jo haiyAmAM "mithyAtva" che. jinezvara paramAtmAe kahelA mArga karatAM avaLI buddhi che. to game teTalAM kaSTa sahana karo, tapa tapa, kAryotsargamAM raho, ugra vihArAdi karo, vAraMvAra AtmAnuM damana karo, pAMca IndriyonA viSayone jIto, dharmamArge dhana kharco. ItyAdi ghaNAM dharma anuSThAno karo, to paNa te sarve karmanirjarArUpa phaLane ApavAmAM niSphaLa che. kAraNa ke jo buddhi ja viparIta hoya to je dharma anuSThAno saMsAra ocho karavA mATe che te ja dharma anuSThAnothI dhana putrAdinI icchAone A jIva poSanAro banI jAya che. tethI saMsAra vadhAranAra bane che te kAraNe he jIva ! te mithyAtva nAmanA pApasthAnakathI tuM virAma pAma, virAma pAma. / 1-2 . kiriyA karato tyajato parijana, duHkha sahato mana rIjhejI aMdha na jIte paranI senA, tima mithyASTi na sIjhejI ll virasena zurasena dRSTAnta, samaktinI niryuktajI, joIne bhalI pare mana bhAvo, eka aratha vara yuktajI ll zabdArtha - mana rIjhejI - mana AnaMda AnaMda pAme, paranI senA - zatruonI senA, samatinI niryuktajI - samyakatvamAM ja joDAyelA rahyA, bhalI pare - sArI rIte, eka aratha - A samyakatva e ja eka padArtha, varayukta - zreSTha che ane yogya che . 3-4 gAthArtha - je jIva dharmAnuSThAno AcaravA rUpa dharmakriyA kare, parijanano tyAga kare, (dIkSA grahaNa kare), upasarga-pariSaho sahana karavA rUpa duHkha sahana kare, A dharmakAryothI manamAM ghaNo Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajajhAya 211 AnaMda pAme, paNa jema AMdhaLo mANasa zatrunI senAne na jItI zake tema mithyAdraSTi jIva siddhipada pAmI zakato nathI A bAbata upara vIrasena ane zurasenanAM caritra joI lejo, te joIne manamAM vicAro ke A samyaktva e ja eka padArtha (guNa) zreSTha che ane AtmakalyANa mATe yogya che. 3-4 ll - vivecana - mithyAtva eTale sAcuM tattva na samajavuM na svIkAravuM ane na mAnavuM, avaLI buddhi-avaLI dRSTi te saghaLuM ya mithyAtva kahevAya che. A jIva judI judI aneka jAtanI dharmakriyA kare jema ke kuTuMba paripArAdi parijanano tyAga karIne dIkSA paNa le, dIkSita jIvanamAM upasarga-pariSaha Ave to ghaNAM ghaNAM kaSTo (duHkho) paNa sahana kare to paNa jo mithyAdRSTi hoya to siddhipada pAmI zakato nathI. jema AMkhe aMdha puruSa zatrunI senAne jItI zakato nathI. tema A puruSa AtmasAdhanA pAmI zakato nathI. bANAdi zastro mAravAnI kriyA sArI rIte je jIva zIkhyo hoya, zabda sAMbhaLavA dvArA mANasanI kalpanA karIne zastro mArI zakto hoya, paNa je AMkhe aMdha che. te zatrunA vyuhane AMkhe joI na zake eTale ADA avaLA paDakhethI AvIne zatru te aMdhane mArI jAya, paNa aMdha puruSa zatrune sAkSAt dekhyA vinA ghA karI na zake ane kare to saphaLatA pAme nahIM tema mithyASTi puruSanI dRSTi avaLI hovAthI dharmakriyA Adi kare paNa manamAM saMsAramAM AvelI Apattio ja mAtra dUra karavAnI ane bhautika saMpattio ja mAtra levAnI bhAvanA hoya che. duniyAmAM sArA dekhAvAnI ja bhAvanA vadhAre hoya che. AtmatattvanuM lakSya hotuM nathI. nirvikalpadazAnA, niHspRhadazAnA ane bahirAtma bhAvanA tyAganA sukhane A jIva Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 samajato ja nathI. tethI tevAM AtmakalyANakArI sukho meLavavAnI vRtti AvatI ja nathI mATe siddhipada pAmI zakato nathI. aDhAra pApasthAnaka A viSaya upara vIrasena ane zurasenanuM dRSTAnta jANItuM che. A dRSTAnta "bhuvanasundarI kathA" mAM che tathA pU uM. kRta adhyAtmasAra nI zrI gaMbhIravijayajI ma.sA. kRta TIkAmAM cothA prabaMdhanI trIjI gAthAmAM paNa che. dRSTAnta ghaNuM lAMbu che paNa teno TUMka sAra A pramANe che. udayasena rAjAne vIrasena ane zUrasena nAmanA be putro hatA. tyAM moTo bhAI vIrasena janmathI ja aMdha hato. A vIrasena janmAnya hovAthI tenA pitAe tene saMgItanI kalA, nRtya-gAna-tAnanI kalA ItyAdimAM pravINa karyo, zUrasena nAmanA nAnAbhAIne dhanurveda Adi zastrakalAmAM pravINa karyo. zUrasena yuddhakalAmAM pravINa thavAthI loko dvArA karAtI prazaMsA ane yazane te vadhAre pAmyo. zUrasenanI prazaMsA sAMbhaLIne vIrasene paNa rAjAne vinaMtI karI ke mAre paNa dhanurvedAdi zastronI kalA zIkhavI che. rAjAe kahyuM ke "tuM janmAndha che. A tArUM kAma nathI tema samajAvyuM. to paNa te putra mAnyuM nahIM. teno tevo Agraha joIne pitAe dhanurvedAdi zastrakalA zIkhavAnI anujJA ApI ane tene anukula vyavasthA karI ApI. bhaNAvanAra upAdhyAya sArA hovAthI ane tenI potAnI buddhi ghaNI viziSTa hovAthI A kalAmAM paNa te pAraMgata thayo ane zabdavedhI banyo. sAmethI koIno dhImo paNa zabda Ave to te tevuM bANa mArato ke tene vIMdhIne ja Ave. eka vakhata zatrusainye A rAjya upara caDhAI karI. tyAre A vIrasene rAjAne yuddha jItavA javA mATe saMmati ApavAnI rajA mAgI, pote yuvAna hovAthI ane potAnI abhyAsa karelI dhanurvidyAdi kalAnuM gaurava hovAthI tathA huM zabda vedhI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya 213 chuM evuM manamAM mAna hovAthI mAre cakSu dvArA jovAnI draSTi che ke nahIM, teno vicAra paNa karyA vinA yuddha mATe javAnI AjJA mAgI. rAjAe ghaNuM samajAvyuM. to paNa vAraMvAra yuddha mATenI IcchA ja vyakta karI tethI rAjAe Adeza Apyo. virasena zabdavedhI hovAthI zatrusainyanA avAja pramANe bANo dvArA yuddha karavA lAgyo. zatrusainya paNa kumAranI aMdha avasthA jANIne sarva sainikoe mauna rAkhIne yuddha karyuM ane A vIrasenane pakaDI lIdho. tenA nAnA bhAI zurasene A vAta sAMbhaLI, rAjAnI AjJA laIne tIkSNa bANo dvArA zatrusainyanI sAthe khuMkhAra yuddha karI, zatrusainyane bhagADIne potAnA moTAbhAI vIrasenane choDAvyA. A pramANe dhanurvedhAdi kalAno abhyAsa hovA chatAM vIrasena cakSu vinAno hovAthI ISTakAryanI siddhi karI zakyo nahIM. tema mithyASTi jIva dharmakriyA karavA chatAM paNa avaLI mativALo hovAthI AtmakalyANanI siddhi karI zakato nathI. adhyAtmasAranA cothA prabaMdhanI trIjI gAthAmAM paNa A ja vAta jaNAvI che. kurvANo'pi kriyAM jJAtidhanabhogAMstyajannapi / duHkhasyoro dadAno'pi, nAndho jayati vairiNaH dharmakriyA karavA chatAM, snehIjanono, dhanano ane bhogono tyAga karavA chatAM, duHkhane sAmI chAtIe sahana karavA chatAM paNa aMdha mANasa vairIone jItI zakato nathI. te 3-4 | have mithyAtvanA 10 bheda jaNAve che - dhame adhamma adhame dharmoha, sannA mage umaggAjI, unmArge mArganI sannA, sAdhu asAdhu saMlagAjI . pa Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 aDhAra pApasthAnaka asAdhumAM sAdhunI sannA, jIve ajIva ajIve jIva vedojI, mutta, amutta, amutte muttiha, sannA e dazabhedo jI zabdArtha - dhame - dharmamAM, adhama - adharma saMjJA, adhame - adharmamAM, dhammaha - dharmasaMjJA, mage - mArgamAM, umaggA - unmArga saMjJA, mutte amutta - murtamAM amurtasaMjJA, amutta mukti - amUrtamAM mUrtasaMjJA. I 5-ka II gAthArtha - (1) dharmamAM adharmasaMjJA, (2) adharmamAM dharmasaMjJA, (3) mArgamAM unmArgasaMjJA (4) unmArgamAM mAgasaMjJA, (5) sAdhumAM asAdhusaMsiA, (6) asAdhumAM sAdhusaMjJA (7) jIvamAM ajIvasaMjJA, (8) ajIvamAM jIvanI saMjJA, (9) mUrtamAM amUrta saMjJA ane (10) amUrtamAM mUrtanI saMjJA ema mithyAtvanA A 10 bhedo jANavA / pa-6 I - vivecana - mithyAtvanA 10+5+6 = kula 21 bhedo che. A pa-6 gAthAmAM 10 bheda, 7-8 gAthAmAM 5 bheda, ane 9-10 gAthAmAM 6 bheda ema kula 21 bhedo samajAvAya che. tattvAtattvano aviveka, heya-upAdeyanI viparIta buddhi, hitAhitanuM viparItagrahaNa te saghaLuM mithyAtva kahevAya che. tenA prathama 10 bheda A pramANe che (1) dharmamAM adharma saMjJA - kriyAmArga ane jJAnamArga ema dharmanAM be paiDA-cakra che. zubhapravRtti te kriyAmArga che ane zuddha pariNati te jJAnamArga che. kriyAmArga e jIvane tyAgamAM tapamAM rAkhanAra che. bAhyabhAvothI dUra rAkhanAra che. vivekI banAvanAra che. AtmatattvanA bAdhakabhAvone dUra karAvI sAdhaka bhAvomAM joDanAra che. loko vaDe dazya che. mohanA vikArothI dUra rAkhavAmAM sahAyakanimittabhUta che ane jJAnamArga dRSTi kholanAra che. sAdhyanI zuddhi ane lakSya karAvanAra che. vairAgyamaya pariNati lAvanAra che. nirlepadazA, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajajhAyA 215 niHspRhatA, tathA nirvikalpa dazA apAvanAra che. AvI be prakAranI dharmasaMjJA che. mithyAtva mohanA udayane lIdhe jIva A dharmapravRttine ghelachA samaje che. bhavobhavamAM AvI kriyA to ghaNI karI to paNa kalyANa na thayuM. mATe A dharma ja nathI. A bAhya ADaMbara che ema mAnIne te dharmakriyAne vakhoDavI. niMdavI. aprIti karavI te saghaLuM mithyAtva che. (2) adharmamAM dharmasaMjJA - lokasevAne ane zarIrasevAne ja ghaNuM mahattva ApavuM. homa-havana Adi hiMsAmaya AcaraNa je adharma che tene dharma mAnI levo. pIpaLe pANI pAvAM, hoLI-baLeva vigere parvanI ujavaNIne dharma mAnavo, vibhAvadazA poSAya, vibhAvadazAnI ja vRddhi thAya evA upara-uparathI zubha dekhAtAM kAryomAM dharma mAnavo. ItyAdi bIjuM mithyAtva jANavuM. jemAM mithyAtva avirati kaSAya viSaya vikAro poSAya AraMbha-samAraMbhAdi ghaNAM hoya te adharma kahevAya. oghasaMjJA ane lokasaMjJAnI poSaka, tenI ja buddhi rAkhIne karAtI dharmakriyA adharma hovA chatAM tene dharma mAnavo. Avazyaka niryuktimAM zrI haribhadrasurIzvarajI ma.sA.e kahyuM che ke "hita pravRtta. hitata pravRtti: guru saMsAraRTY" hitakArI kAryonI pravRtti na karavI ane ahitakArI kAryomAM pravartavuM e ja saMsAraparibhramaNanuM moTuM kAraNa che. AzravavAnAM kAryomAM dharmabuddhi te A mithyAtva jANavuM. anItithI prApta karelA dhananuM dAna karavAmAM dharmabuddhi, vidhinirapekSapaNe avidhie dharma karavo ane temAM dharmabuddhi karavI ItyAdi A mithyAtva che. (3) mArgamAM unmArgabuddhi : hiMsA-asatya-corI-maithuna ane parigrahanA Azrava TALIne saMvarabhAvanuM sevana karavuM te mArga che. tevA mArgamAM utsAhita na thatAM AgamanA padonA manamAnyA artho karIne unmArga phelAvavo te A mithyAtva jANavuM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 aDhAra pApasthAnaka (4) unmArgamAM mArgabuddhi : kudeva-kuguru ane kudharmanA sevanarUpa unmArgane mArga kahevo. jyAM AhAra, bhaya, maithuna ane parigraharUpa oghasaMjJA ane krodha mAna mAyA lobharUpa lokasaMjJAthI prerAIne dharmakriyA karAtI hoya tyAM sAdhyabuddhi na hovAthI pAlika sAMsArika sukhonI ja savizeSabuddhi hovAthI unmArga che. temAM mArgapaNAnI je buddhi te A mithyAtva che. A kALamAM jaThuM na bolIe to cAle ja nahIM. saMkaTasamaye juThuM bolavuM te paNa dharma che. luccA mANasanI sAme luccAI vAparavI ja joIe ItyAdi khoTI khoTI mananI kalpanA A mithyAtvamAM Ave che. (5) sAdhumAM asAdhubuddhi - saMbodhasittarImAM sAdhunA AvA guNo kahyA che chavvaya chakAyarakkhA, paMcindriya lohaniggaho khaMtI / bhAvavizuddhi paDilehaNAI, karaNe visuddhi ya // 28 // saMjamajoe jutto, akusalamaNavayaNakAya saMroho / sIyAi pIDasahaNaM, maraNaM uvasaggasahaNaM ca // 29 // sattAvIsehiM, eehiM, jo vibhUsio sAhU / taM paNamijai bhattibharaNa, hiyaeNa re jIva // 30 // sarvathA prANAtipAta viramaNavrata vigere pAMca mahAvrata ane chaThuM rAtribhojana viramaNavrata, pRthvIkAyAdi cha kAyonI rakSA, pAMce Indriyono nigraha, lobhano nigraha, kSamA, bhAvavizuddhi, paDilehaNAdi dharmakAryanuM karavuM, saMyamayogomAM vartavuM, akuzala mana-vacana kAyAno nirodha karavo, zItAdi pariSado sahana karavA, maraNAdi upasargo sahana karavA, A sattAvIsa guNothI vibhUSita sAdhu hoya che. he jIva ! bhaktithI chalakAtA hRdayathI te guNI mahAtmAone tuM praNAma kara. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajjhAya AvA aMtarmukha vRttivALA, AtmadazAmAM ja layalIna, sattAvIsa guNe karIne saMyukta, nAvanI jema taraNa-tAraNa, zuddha dharmanA prarUpaka uttama sAdhune teonA guNone nahI samajIne asAdhu kahevA te A mithyAtva che. (6) asAdhumAM sAdhunI buddhi AraMbha-parigrahamAM Asakta, viSayakaSAyathI bharelA, lobhamAM Asakta, maMtra-taMtra-jaDIbuddhi Adi karanArA, camatkArAdinI vAto karIne khoTI zraddhA karAvanArA je hoya te asAdhu che paraMtu temanA dvArA sAMsArika svArtho siddha thatA hovAthI, mAna-sanmAnAdi poSAtA hovAthI tevA asAdhune sAdhu mAnavA. temanA bhakta thayuM. temanI AjJA pramANe cAlavuM vigere. A mithyAtva kahevAya che. yogazAstramAM bIjA prakAzamAM kahyuM che ke - - sarvAbhilASiNaH, sarvabhojinaH saparigrahAH / abrahmacAriNo mithyopadezA guruvo na tu // 9 // parigrahArambhabhagnAstArayeyuH kathaM parAn / svayaM daridro na paramIzvarIkartumIzvaraH / / 10 / (7) jIvamAM ajIvabuddhi - ekendriyAdi jIvomAM spaSTa cetanA na hovAthI ajIva mAnavA. pRthvIkAya Adine ajIva mAnIne teno bephAma upayoga karavo, temAM rahelA jIvonI hiMsAne hiMsA na mAnavI. bephAma pANInA upayogamAM, phaTa-phaTa lAITa paMkhA karavAmAM jIvonI virAdhanAne na gaNakAravI. lAgaNIhIna banavuM. pAMca bhUto e ja cetanA che. svataMtra jIvadravya che ja nahIM AvuM mAnavuM. te A mithyAtva che. saMbodhisattarImAM kahyuM che ke 217 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 aDhAra pApasthAnaka addAmalaye pamANe, puDhavIkAe havaMti je jIvA / te pArevayamitA, jaMbUddIve na mAyaMti // 94 // pRthvIkAyamAM je jIvo che te jIvo jo kabUtara pramANazarIravALA bane to pramANAMgulathI ekalAkha yojanavALA jaMbUdvIpamAM paNa na samAya teTalA jIvo che A ja pramANe aplAya teukAya ane vAyukAya mATe paNa gAthA 95-96-97mAM kahyuM che chatAM mithyAtvanA udayathI temAM jIva nathI nirjIva ja che tevI buddhi A jIvane je thAya te A mithyAtva che. (8) ajIvamAM jIvabuddhi : pugalaskaMdhonA banelA zarIramAM "A huM ja chuM" evI jIvapaNAnI buddhi. zarIrane, vastrAdine, dhanane, gharane kaMI paNa hAni thaI hoya to te hAni mane thaI che ema mAnIne ajIvane ja jIva mAnavo te mithyAtva che. dehAdhyAsa, jaDa-cetananI abhedabuddhi, pugalanA bharose ja jIvana, pugala dravyonI parAdhInatAmAM ja sukhabuddhi te A mithyAtva che. (9) mUrtamAM amUrtabuddhi : pudagala dravya varNa gaMdha rasa ane sparzavALuM hovAthI mUrti che. ekendriya jIvonAM zarIro mUrti che. chatAM cakSurgocara na hovAthI tene amUrta mAnavuM. paramANuNakAdi sUmaskaMdho varNAdivALAM che mATe mUrta che chatAM na dekhAtAM hovAthI tene amUrta mAnavAM tathA mUrti evAM pudgaladravyamAM amUrta evA AtmAnA amUrta evA sukhaguNanI buddhi karavI te saghaLuM A mithyAtva che. (10) amUrtamAM mUrtibuddhi :AkAzadravya varNAdi rahita hovAthI amUrti che. chatAM Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya 219 AsamAnI AkAza, bla AkAza, vAdaLI AkAza, nIlagagana vigere jANavuM mAnavuM. A aupacArika vAkyone tAtvika vAkayo mAnI levAM. te A mithyAtva jANavuM. A pramANe 10 prakAranAM mithyAtva samajIne tenAthI dUra rahevuM. A badhI saMjJAo matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazama rUpa che paraMtu te mithyAtva mohanIyanA udayathI jyAre gherAyelI thAya che tyAre tene mithyAtva kahevAya che. A 10 bhedo vinA bIjA paNa mithyAtvanA pAMca bhedo zAstramAM kahyA che te AgalI gAthAmAM samajAve che. pa-che. abhigrahika nija nija mate abhigraha, anabhigrahika sahu sarikhAjI | abhinivezI jANato kahe jADuM, kare na tattva parikhkhAjI saMzaya te jinavacananI zaMkA, avyakta anAbhogAjI | e paNa pAMca bheda che vizruta, jANe samaju logAjI ll zabdArtha - nija nija mate - pota potAnA pakSamAM, abhigraha - Agraha, sahu sarikhAjI - badhA ja dharmo sarakhA che ema mAnavuM jANato kahe jUThuM - pote jANato hoya chatAM jUThuM je kahe te, tatvaparikhA - tattvanI parIkSA, avyakta - vAstavika tatvane na jANavAM vidyuta - jaina zAsanamAM prasiddha II 7-8 | gAthArtha - pota potAnA pakSano je Agraha te abhigrahika mithyAtva jANavuM. sarvadharma sarakhA te anabhigrahika mithyAtva jANavuM. pote potAnI bhUla jANato hoya chatAM je jUThuM bole, paNa tattvanI parIkSA na kare te Abhinivezika, jinezvaranA vacanamAM zaMkA ravI te sAMzayika, vastutattva jANe ja nahIM ajJAnI ja rahe te anAbhoga Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 aDhAra pApasthAnaka mithyAtva kahevAya che. A pAMce bhedo jainadarzanamAM prasiddha che paraMtu je samaju loko che te ja jANe che -8 w vivecana - (1) abhigrahika mithyAtva-pota potAnI buddhimAM je bese tene ja sAcuM mAnI levuM. bAkInuM bIjAM badhuM jUThuM mAnavuM te abhigrahika mithyAtva samajavuM. syAdavAda dRSTino jyAM ughADa nathI. ekAnta potAnA pakSano ja Agraha che. tenA kAraNe ja bIjAnA vicAro pratye asahiSNu hoya che te A abhigrahika mithyAtva che. (2) anabhigrahika mithyAtvatAttvika kasoTI karyA vinA goLa ane khoLane sarakho mAnanArAonI jema badhA dharmone sarakhA mAnavA. viveka vikalatAnA kAraNe ahIM viveka hoto nathI. koIkavAra uparachallI lAgaNIne vaza thaIne sarve paNa bhagavaMto ja che. sarve devo bhagavaMta ja che. sarve guruo pUjanIya che. mATe samAna che. badhA ja sArA che. badhAne ja vaMdana karavuM joIe. ApaNe bhedabhAva zA mATe rAkhavo. AvI vAto karanArA vItarAgaprabhune ane strIvALA tathA zastravALA bhagavaMtane paraspara (viruddha vartana hovA chatAM) eka sarakhA mAne che te A mithyAtva che. sarva bhagavaMtonuM sAthe eka maMdira banAvavAmAM A mithyAtva lAge che. (3) Abhinivezika - ajJAna dazAnA kAraNe athavA utAvaLIyA svabhAvanA kAraNe kaMIka jema tema ADA-avaLuM athavA jUThuM bolAI gayuM tyAra pachI jJAnIe bhUla samajAvI. te potAnI bhUla potAne samajAvA chatAM na sudhAravI ane mAnahAni AdinA kAraNe pUrvanI vAtano haThAgraha pakaDI rAkhavo ane yenakena prakAreNa tene sAcu karavA mahenata karavI. jema goSThAmAhilAe jIva-ajIva ane nojIva ema traNa rAzinI sthApanA karI hatI tema ahIM jANavuM. (4) sAMzayika mithyAtva - jinezvara paramAtmAnA vacanomAM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya 221 bheda che narabhedamAM jadamAM zaMkA karavI. sAMzayika mithyAtva, tenA be bheda che. dezamAMzayikasarvasAzayika, koI eka uttarabhedamAM zaMkA te deza sAMzayika ane koI eka mUlabhedamAM zaMkA te sarvasAzayika. (5) anAbhoga mithyAtva - ajJAnadazA, vastutattvanI asamaja, tattvAtattvanuM ajANapaNuM te anAbhoga mithyAtva kahevAya che. mithyAtvanA A pAMca bheda jainadarzanamAM prasiddha che paraMtu je samajI loko che. zAstrane jANanArA loko che te ja jANe che. A pAMca bhedane barAbara jANIne tenAthI alaga thavA prayatna karavo joIe. je 7-8 loka-lokottara bheda e pavidha, deva-guru vaLI parvajI, saMgati tihAM laukika triNa Adara, karatAM prathama te garvajI hA lokottara deva mAne niyANe, guru je lakSaNa hINAjI, parva niSTa Ihalokane kAje, mAne gurupada lInAjI / 10 || | zabdArtha - pavigha - cha prakAranA bheda, tihAM - tyAM, laukika triNa Adara karatAM - laukika evA traNane (deva-guru ane parvane) AdaratAM, garvajI - tathA te traNano garva karatAM, prathama saMgati - prathamanAM traNa mithyAtva lAge che, lokottara deva mAne niyANe - lokottara evA vItarAga devane niyANA rUpe je mAne che, guru je lakSaNa hInAjI - je gurujI lakSaNathI hIna hoya tene, tathA parvaniSTa Ihalokane kAje - parvane parvarUpe na Icche paraMtu A lokanA sukharUpe je Icche, mAne gurupadalInAjI - AvA (lakSaNahIna) gurune guru mAnIne tenI ja AjJAmAM layalIna rahe te II 9-10 || gAthArtha - tathA vaLI 1 deva, 2 guru ane 3 parva saMbaMdhI laukika ane lokottara bheda vaDe A mithyAtvaka prakAranuM paNa che Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 aDhAra pApasthAnaka tyAM je laukika deva-guru ane parva che. A traNa pratye ghaNo AdarabhAva karatAM, tathA te traNane mAnavAno garva karatAM prathamanAM traNa mithyAtvanI saMgati thAya che. lokottara devane mAnIne niyANuM karavuM. gurunA lakSaNothI hIna hoya tene guru mAnI tenA padamAM lIna thavuM tathA je parva parvasvarUpe ISTa na hoya to paNa A lokanA sukhanI khAtara mAne te pAchaLanAM traNa mithyAtva che II9-1oll vivecana - uparanI banne gAthAomAM 10+5+15 bhedo mithyAtvanA samajAvyA. A gAthAmAM have bAkInA 6 bhedo samajAve che. laukika ane lokottara evA devasaMbaMdhI, gurusaMbaMdhI ane parvasaMbaMdhI ema cha jAtanuM mithyAtva che tyAM prathama laukika traNa mithyAtva samajAve che tyArapachI lokottara traNa mithyAtva samajAvaze. (1) laukika devagata mithyAtva - jyAM Atmika utkarSanI vAta nathI paNa zaktivizeSa hovAthI A lokamAM je devo rAgAdi doSayukta hovAnA kAraNe bhaktonI sAra saMbhALa kare, ane virodhI upara dveSa dhAraNa kare, je devo ajJAna Asakti-ahaMkAra vigere doSavALA hoya, tevA devone deva tarIke pUjavA, AtmakalyANanA arthe temano Azraya levo, temanI sevAbhakti karavI te A mithyAtva che. (2) laukika gurugata mithyAtva - AraMbha-parigrahamAM je Asakta hoya, lokeSaNAmAM je taNAtA hoya, aDhAra pApasthAnakamAM je lIna hoya, bIjAne je pApamAM pravartAve, evAne guru banAvI temanI AjJA pramANe cAlavuM, AtmazuddhinI icchAthI tevAne guru banAvavA, tevAnI sevA-bhakti karavI te laukika gurugata mithyAtva kahevAya che. (3) laukika parvagata mithyAtva - pAMca IndriyonA viSayomAM Asakta evA laukika puruSoe pravartAvelAM hoLI-baLeva-zItaLA sAtama, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajjhAya rAMdhaNa chaThTha vigere parve AtmArthanI sAdhanAthI zUnya hovAthI sAcAM parva ja nathI. chatAM tenI upAsanA karavI, tevAM parvone parva mAnI ujavavAM, temAM A mithyAtva lAge, kRSNa bhagavAnanI janmASTamI jugAra ramavAthI ujavAya, noratAnuM parva maithunasaMjJAnA tophAnathI ujavAya, zivarAtrInuM parva bhAMga pIvAthI ujavAya, AvI avaLI mAnyatA te A mithyAtva che. (4) lokottara devagata mithyAtva - ajJAna krodha Adi aDhAra doSothI rahita evA vItarAga arihaMta paramAtmA e lokottara deva che. janma-jarA-mRtyunA nivAraNa mATe ane AtmAnA zuddha svarUpAtmaka muktisukha mATe A arihaMta paramAtmAnI sevA-pUjA-vaMdanA karavAnI hoya che. te mATe dharma ArAdhavAno che. tene badale bhautika sukha mATe, sAMsArika viSayo mATe AvA lokottara devonI upAsanA karavI te A lokottara devagata mithyAtva che. (5) lokottara gurugata mithyAtva - uttama, adhyAtmI mahAtmAonI sevA dhana-putrAdi sAMsArika sukhanI icchAe karavI athavA svacchaMdI, AzAbAhya, kevalaguruveSa dhArInI sevA karavI te lokottara gurugata mithyAtva kahevAya che. yogazAstranA bIjA prakAzanA AThamA zlokamAM gurunuM AvuM lakSaNa kaheluM che mahAvratadharA dhIrA, bhaikSamAtropajIvinaH / sAmAyikasthA dharmopadezakA guravo matAH // 8 // 223 mahAvratane dhAraNa karanArA, dhIrasvabhAvavALA, bhikSA mAtrathI jIvana pasAra karanArA, sAmAyikamAM rahelA ane sAcA dharmamArgano upadeza ApanArA guruo kahelA che. AvA guruonI saMsAra sukha arthe upAsanA karavI athavA AvA prakAranA guNo vinAnA kevaLa veSadhArI guruonI upAsanA karavI te A prakAranuM mithyAtva che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 aDhAra pApasthAnaka (6) lokottara parvagata mithyAtva - jinezvara paramAtmAnA zAsanamAM jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI, comAsI caudaza, saMvarcyurI parva ItyAdi parvo ratnatrayInI ArAdhanA ane sAdhanAthI ujavAya che. Azravono tyAga ane saMvaranA AsevanathI A parvo ujavavAnAM hoya che. tene badale saMsAra sukha arthe A lokottara parvanI ujavaNI karavI. divALInuM parva phaTAkaDA phoDavAthI ane ghUgharA phAphaDA khAvAthI ujavavuM te lokottara parvagata mithyAtva che. A rIte laukika ane lokottara ema be prakAranA deva-guru ane parvanI sAthe joDatAM 6 prakAre mithyAtva che. tyAM laukika devano guruno ane parvano ghaNo AdarabhAva karavAthI traNa laukika mithyAtva thAya che. ane lokottara devane, lokottara gurune pujIne niyANuM karavuM. lakSaNahIna gurune guru mAnavA te lokottara mithyAtva che tathA je lokottara parva che te ratnatrayInI sAdhanA mATe che paraMtu te parva ratnatrayInI sAdhanA mATe na ujavatAM phakta A lokanA sukhanI khAtara ujavatAM te saghaLuM lokottara parvagata mithyAtva che. A saghaLuM mithyAtva tyajavA jevuM che ke 9-10 | Ima ekavIza mithyAtva tyaje je, bhaje caraNa guru kerAjI saje na pApe, raje na rAkhe, matsara droha anerAjI /11/ samaktidhArI zrutaAcArI, tehanI jaga balihArIjI, zAsana samaktine AdhAre, tehanI karo manohArIjI ! 12aa zabdArtha - bhaje caraNa gurukerAjI - gurujInA caraNone je seve, saje na pApe - te jIva pApa na bAMdhe "raje na rAkhe" . rajane pAse rAkhato nathI. matsara droha anerAjI - IrSyA ane dveSa rUpI bIjA doSo, samakitadhArI - samyakatvane dhAraNa karanAro, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sakjhAya 225 zrataAcArI - zrata jJAna ane sadAcAravALA tehanI - teonI, jaga - A jagatamAM, tehanI karo manohArI - tevA jIvothI manohara sevA karo |11-12 || gAthArtha - A pramANe 21 prakAranuM mithyAtva che je AtmAo A 21 prakAranuM mithyAtva tyaje che ane A mithyAtva tyajAvanArA evA uttama gurunA caraNakamalane je seve che teo ja pApakarmane bAMdhatA nathI. matsara droha ItyAdi doSorUpI rajane pAse rAkhatA nathI. je samyakatvane dhAraNa karanArA che. zrutazAstrane anusAra uttama AcAravALA che. teonI ja A jagatamAM balihAritA che. A jaina zAsana AvA samyakatvI jIvonA AdhAre cAle che mATe manohara te samyaktvaguNanI sevA (prAti) karo. vivecana - A pramANe ra1 prakAranuM mithyAtva che. temAMno eka paNa bheda jIvanamAM rAkhavA jevo nathI. badhA ja bhedo tyajavA lAyaka che. jaina zAsana pAmIne AvA mithyAtvanA bhedo tyajI devA joIe ane jIvanamAMthI AvA mithyAtvane dUra karAvanArA evA uttama dharmagurunA caraNakamalanI sevAmAM joDAI javuM joIe. jeo mithyAtvane tyaje che teone ja sadgurunI sevA karavArUpa auSadha kAma Ape che. A auSadhapAna vakhate kugurunI sevArUpa apathyanA sevanano tyAga karavo atizaya jarUrI che. A rIte jeo saddagurunuM sevana kare che. kuguruono tyAga karavA dvArA je AtmAo pApakarma navAM bAMdhatA nathI. jUnAM bAMdhelAM pApakarmo jeo khapAve che. haiyAmAM parapratyeno matsarabhAva (IrSAbhAva) ane drohabhAva (vaiSabhAva) vigere anyadoSorUpI raja (dhULa) mAthA upara rAkhatA nathI. hRdaya atyanta zuddha nirmaLa rAkhe che. paramAtmAnAM vacano pratye zraddhA svarUpa samyakatva guNane jeo dhAraNa kare che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrutajJAnano suMdara abhyAsa karI zAstrAnusArI uttama AcAravALA jeo che. teonI ja A jagatamAM balihArI che. teo ja A jagatamAM sArA yazanA pAtra che. aDhAra pApasthAnaka AvA prakAranA samyagdaSTi jIvonA AdhAre ja zAsana cAle che teo pUjya che. AdaraNIya che mATe teonI sevA karo. A 21 mithyAtvanI sAthe bIjAM paNa cAra prakAranAM mithyAtva tyajavA jevAM che. (1) prarUpaNA mithyAtva, (2) pravartana mithyAtva, (3) pariNAma mithyAtva, (4) pradeza mithyAtva. te cAranA artha A pramANe che. (1) prarUpaNA mithyAtva - dharma, artha, kAma ane mokSa ema cAra prakAranA puruSArthanuM je rItanuM svarUpa che. je rIte tenI aMdara sAdhya-sAdhana dAva che. tenI zAstrAnusArI prarUpaNA na karatAM tenAthI viparIta prarUpaNA karavI te prarUpaNA mithyAtva kahevAya che. (2) pravartana mithyAtva - laukika ane lokottara evA 6 prakAranA mithyAtvamAMthI koI paNa prakAranA mithyAtvanuM sevana karavuM ane anya loko pAse karAvavuM te pravartana mithyAtva kahevAya che. (3) pariNAma mithyAtva - vicAradhArAmAM ekAntavAda hoya, tathA ekAMte saMsArasukhano ja ghaNo rAga hoya te saghaLuM ya pariNAmamithyAtva jANavuM. (4) pradeza mithyAtva - jyAM sudhI kSAyika samyaktva na Ave tyAM sudhI AtmapradezomAM mithyAtvamohanA pradezono udaya tathA sattA cAlu ja hoya che te pradeza mithyAtva kahevAya che. A cAra prakAranAM mithyAtva paNa tyajavA jevAM ja che ||11-125 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramAM pApasthAnakanI sajhAya 227 mithyAtva te jaga parama roga che, valIya mahA aMdhakArojI, paramazatru ne paramazastra te, parama narakasaMcArojI, parama dohaga ne parama daridra te, parama saMkaTa te kahIyejI, parama kaMtAra parama durmikSa te, te chAMDe sukha lahIyejI ll13-14 zabdArtha - jaga - jagatamAM, paramaroga - moTo roga che, paramanaraka saMcAro - narakamAM javAno sImenTanI saDaka jevA dhorI rasto che, paramadohaga - bhAre daubhagya che, paramakatAra - gADha jaMgala, parama durmikSa - bhayaMkara dukAla II 13-14 || gAthArtha - mithyAtva e A jagatamAM mahAbhayaMkara roga che. mahA bhayaMkara aMdhakAra che. mahAzatru che. tIrNa zastra che. narakamAM javAno roDa rasto che. mahAna daubhagya che. ghaNI ja daridratA che. mahAna saMkaTa che. mahAna jaMgala che. bhayaMkara dukAla che. te mithyAtvane choDo to ja sAcuM sukha A jIva prApta kare che [ 13-14 / vivecana - mithyAtvadazA jIvane keTalI nukasAnakAraka che ? te aneka upamAothI A gALAmAM samajAve che (1) parama roga che - DAyabITiza, TIbI, kensara, blaDa prezara vigere zarIranA rogo che. A rogothI zarIranI puSTi na thAya, lohI na vadhe, aneka jAtanI pIDAo thAya, ane mRtyu paNa thAya tevI ja rIte mithyAtva e mahAbhayaMkara roga che tenAthI AtmAnuM kalyANa na thAya, AtmAnuM hita na sadhAya paNa adhogati ja thAya. saMsAranuM paribhramaNa ja vadhe. zArIrika rogo ekabhavamAM ekavAra mRtyu Ape, jyAre mithyAtva te bhavobhavamAM vAraMvAra mRtyu Ape che tethI bhayaMkara roga che. (2) mithyAtva e mahA aMdhakAra che - jema aMdhakArathI koI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 vastuo dekhAtI nathI tethI heya-upAdeyano viveka thato nathI tevI ja rIte mithyAtva e gADha aMdhakAra che tenAthI sArAsArano AtmakalyANanA bAdhaka-sAdhakano, heya-upAdayano, satyAsatyano A jIvane viveka raheto nathI te mATe gADha aMdhakAratulya che. che (3) parama zatru che - zatru dravyaprANono ja nAza kare che ane te paNa eka ja vAra nAza kare che jyAre mithyAtva e bhAvaprANono nAza kare che ane bhavobhavamAM nAza kare che. jIvano anaMta saMsAra (bhavabhramaNa vadhAre che te mATe parama zatru che. aDhAra pApasthAnaka (4) parama zastra che - zastrathI jema dehanA prANono nAza thAya che tema AtmAnA bhAvaprANono nAza A mithyAtvathI thAya che tethI te mahAzastra che. viparIta bodhathI prerAyelo jIva durgatimAM dhakelAI jAya che. ghaNA bhava sudhI satbuddhi ane sadguruno yoga na thAya tevuM AtmakalyANane kApavAnuM kAma A kare che tethI mahAzastra che. (5) parama narakAra narakamAM javA mATeno hAIve rasto che. simenTanI bAMdhelI pAkI saDaka jevo dhorI rasto che. A mithyAtva jIvane avazya narakamAM laI jAya che ja. - (6) parama daurbhAgya che - jema koI mANasa ghaNuM kAmakAja kare paraMtu te koIne paNa vahAlo na lAge. aLakhAmaNo ja lAge. dareka loko tenA upara aprIti-tiraskAra ja vartAve. te rIte mithyAtvanA udayathI jIva AtmArthI jIvone apriya lAge che. kyAMya mAna pAna pratiSThA vadhatI nathI. AtmakalyANa karavA tarapha AdarabhAva pAmato nathI. (7) paramadaridra che - saMsAramAM jema dhana vinAno mANasa daridra kahevAya che. tema AvA prakAranA mithyAtvanA udayavALo jIva AtmAnA eka paNa sAcA guNane pAmato nathI tethI ja guNasthAnakamAM Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya 229 upara Avato nathI tethI sadAne mATe te guNadhanane AzrayI atizaya daridrI ja rahe che. (8) parama saMkaTa che - jema saMsArI jIvana jIvavAmAM aneka muzkelIo (saMkaTo) Ave che. jIvana duHkhamaya banI jAya che. tevI ja rIte A mithyAtva e mahAbhayaMkara saMkaTa (muzkelI) rUpa che ke je pAra pAmavAmAM ghaNuM ja duSkara che. (9) parama kaMtAra che - mithyAtva e gADha bhayaMkara jaMgala che jema jaMgalamAM bhUlo paDelo mANasa gothAM ja khAya che. raste caDI zakato nathI. tema mithyAtvanA udayavALo jIva A saMsAramAM gothAM ja khAya che. ahIMthI tahIM bhaTake ja che. tene AtmakalyANa sAdhavAno mArga maLato ja nathI. (10) parama durbhikSa che - mahA bhayaMkara dukALa che. jema dukALamAM mAnavInuM jIvana duHkhamaya ja hoya che. tema mithyAtva anaMtabhavabhramaNAmAM rakhaDAvavA rUpa mahAbhayaMkara duHkha ja ApanAra che tethI dukALasamAna che. tyAM sukhano sAco rasto jaDato nathI. * A rIte 10 upamAothI mithyAtvanI bhayaMkaratA pU.upAdhyAyajI mahArAjazrIe samajAvI che. tethI te choDavA lAyaka ja che. mATe je teno tyAga karaze te ja sAcA sukhI thaze. anaMta sukhanA svAmI thaze 13-14 / je mithyAtva lavaleza na rAkhe, sudho mAraga bhANejI, te samakti suratarU phala cAkhe, rahe valI aNIye AMkhejI, moTAI zI hoya guNa pAkhe? guNa prabhu samakti dAkhajI, zrInayavijaya vibudha payasevaka vAcakajaza Ima bhAkhajI 15-16 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 aDhAra pApasthAnaka zabdArtha - lavaleza - aMzamAtra paNa, sudhomAraga - zuddha mArga suratarUphala - kalpavRkSanAM phaLo, aNIya AMkhe - aNIdAra AMkhavALo thaIne, guNapANe - guNonI bAbatamAM, vibudha - paMDita, parasevaka - caraNakamalanA sevaka II 15-16 || gAthArtha - je je AtmAo mithyAtvano eka aMzamAtra paNa rAkhatA nathI. zuddha mArga jaNAve che te mahAtmAo ja samyaktvarUpI kalpavRkSanAM phaLo cAkhe che. pApo pratye aNIyALI AMkhe varte che. guNone meLavavAnI bAbatamAM moTAI zuM hoI zake? sAtva e ja sauthI prathama guNa che ane moTo che ema paramAtmA kahe che. zrI navijayajI paMDitajInA caraNonA sevaka evA pU.yazovijayajI mahArAjazrI Ama kahe che I 15-16 I vivecana - A aDhAra pApasthAnakonuM svarUpa jANIne, temAM paNa mithyAtvanuM svarUpa savizeSe jANIne je mahAtmA puruSo potAnA jIvanamAM lavaleza (aMzamAtra) paNa AvA mithyAtvane rAkhatA nathI, AvavA detA nathI uttama sagurunA yoge uttamazAstrAbhyAsa karIne jagatanA jIvone sAco mArga samajAve che. zuddha dharmanI dezanA Ape che. pote svayaM sAcuM tattva samaje che. zraddhA kare che ane tevuM ja tattva teo bIjAne samajAve che. A rIte mithyAtvane vamIne sAcuM suMdara samyakatva te pAme che. samyakatva pAmyA pachI, kalpavRkSa samAna te samyakatvanA phaLasvarUpa dezavirati-sarvavirati-kSapakazreNI-kevalajJAna ane muktisukha rU5 phaLone te cAkhe che. te guNono AnaMda mANe che, koIpaNa jAtanAM pApo A jIvo karatA ja nathI. pApo teone vaLagavA Ave to paNa aNIyALI (dhAradAra) AMkhovALA thaIne pApone bhagADI mUke che. arthAt pApo tarapha aNIdAra AMkha kADhIne lAlacoLa Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajjAya 231 garamAgarama AMkhe jue che. je joIne pApo ja bhAgI jAya che. tathA pApo sevatA nathI. dina-pratidina guNo meLavatA ja jAya che. guNomAM vikAsa sAdhe che. jema jema guNo vadhe che tema tema moTAI karavAne badale Tharela, zAnta ane gaMbhIra bane che te samaje che ke guNonI bAbatamAM moTAI zuM karavI ? te to ApaNA AtmAnuM potAnuM svarUpa ja che tethI sauthI prathama mithyAtvane vamIne "samyatvaguNa" prApta karavo e ja sAcuM che ema jinezvara bhagavaMtoe kahela che. AvuM te samaje che. samyakatva guNa AvavAthI dRSTi anekAntamaya bane che. heyazeya ane upAdeyanuM yathArtha bhAna thAya che. sAco viveka khIle che. jIva pote potAnI AtmasAdhanA tarapha AgaLa vadhe che. kadAca karmavazAt mithyAtve jAya, to paNa adhapudgala parAvarte to teno avazya vistAra thAya ja che. dharma karavAnAM bAhya cAra paribaLo che. bhaya-lAlaca-oghasaMjJA ane lokasaMjJA, A cAre paribaLo nabaLAM che. kAraNa ke bhaya ane lAlacathI karAvAto dharma, bhaya ane lAlaca nIkaLI jatAM A jIva dharmane choDI de che tathA oghasaMjJAo ane lokasaMjJAe karAtA dharmamAM mohanI ane viSayavikAronI puSTi hoya che tethI paraMparAe te paNa bhava vadhAranAra ja bane che. A cAre paribaLothI prAyaH mithyAdraSTi jIva dharma kare che paraMtu samyajJAna ane sabhyazraddhA pUrvaka dharma ArAdhanA sabhyadraSTi jIva ja kare che. samyakatvakAle ja sAco ughADa thAya che. mithyAtva dazAmAM vartatA jIvanuM mana vadhAremAM vadhAre mohagheluM hoya che tenuM varNana karatAM upAdhyAyajI ma.sA. zrI kahe che ke Apa prazaMse re paraguNa oLakhe, na dhare guNano re leza, te jinavANI re navi zravaNe suNe, dIe miththA upadeza. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 aDhAra pApasthAnaka A pramANe mithyAtva tyajIne samyakatva pAmIne jinezvaranI vANI barAbara sAMbhaLavI. potAnI prazaMsA ane paraguNane niMdavAnuM kAma kadApi karavuM nahi. jinavANI sAMbhaLavA mATe sadA saddaguruno yoga meLavavo. kadApi kuguruno yoga na thaI jAya tenuM pUrepUruM dhyAna rAkhavuM. upAdhyAyajI. mAzrIe ja kahyuM che ke kevaLa liMgadhArI taNo, je vyavahAra azuddho re | AdarIe navi sarvathA, jANI dharma viruddho re A mAnava jIvana pharI pharI ghaNuM ja durlabha che. manuSyabhava, pavitrazraddhA, jinavANInuM zravaNa ane sadguruno yoga A uttamacIjo pharI pharI maLavI ghaNI ja duSkara che. ApaNane badhAne A vastuo maLI che to aDhAra pApasthAnakono heyabhAve abhyAsa karI, jIvanamAMthI tene dUra karI, mithyAtvadoSa TALI, samyakatvaguNa prApta karI jIvanane saphaLa banAvIe. A pramANe A sakjhAya pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajIe banAvI che. teo pUjyazrI nayavijayajI nAmanA paMDita mahArAjazrInA caraNasevaka (ziSyo hatA. pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe gujarAtI bhASAmAM AvA prakAranAM ghaNAM stavano ane sakjhAyo banAvyAM che. eka eka stavana ane sajajhAya adhyAtmarasathI bharelAM che. vAraMvAra bhaNavA-sAMbhaLavA ane gAvA jevAM che. A gAthAnA chellA padamAM "vAcaka jaza Ima bhAkhaMjI" A padamAM "jaza" zabda lakhIne graMthakartAe potAnuM yazovijayajI evuM nAma sUcavyuM che. te 15-16 || A pramANe mithyAtvazalya nAmanA aDhAramA pApasthAnakanI sajhAya ahIM samApta thAya che. te samApta thatAM aDhAra pApasthAnakanI aDhAre sakjhAya tathA tenA arthonuM vivecana paNa ahIM samApta thAya che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAravartI sarve jIvo anAdikALathI mithyAtva avirati kaSAya Adi duSita bhAvothI niraMtara karma bAMdhe che. tenA kAraNe bhavobhavamAM janma-maraNanI paraMparAmAM rakhaDe che, ane anaMta du:kho pAme che. pApakArya AcaravAM te pApabaMdhanuM kAraNa che. ane duHkhonI prApti e pAponuM phaLa che. A vAta samajIne jIvanamAM du:kho pAmyA. te vAta samajAvavA mATe pUjya upAdhyAyajI mahArAjazrIe 18 pApasthAnakonA varNanane samajAvatI suMdara sakjhAya banAvI che. - A sakjhAya savAra-sAMja pratikramaNamAM dararoja bolAya che. A aDhAre pApasthAnako tyajvA jevAM che. tethI tene barAbara oLakhavAM joIe. jo oLakhIe, jANIe to ja choDI zakAya. tenA vizeSa artho ApaNane barAbara samajAya te mATe ja vivecana saraLa gujarAtI bhASAmAM taiyAra karela che. A vivecana ciMtana-manana karavA jevuM che, vAraMvAra abhyAsathI A pApasthAnako dUra karI zakAya che. Flain Edbha4. azkei! amadAvAda. phona : (04:) 22164273, 124723, mo.992502013rary.org