________________
સમયનો સદ્ધપયોગ
છે. અધુર વહી જાય અભવ અને
શ્રી ચતુરલાલજીએ પોતાનો અનુભવ અને અવલોકન રજૂ કરતાં કહ્યું : “સવારે ચા લાવીએ છીએ તે પીએ છીએ, તે પછી આહારનો સમય થતાં આહાર વહોરી લાવીએ છીએ તે આહારપાણી કર્યા પછી સૂઈ રહીએ છીએ. સાંજે પ્રતિક્રમણ કરીએ છીએ અને રાત્રે સૂઈ જઈએ છીએ.”
શ્રીમદે કહ્યું : “ચા અને ગોચરી) ભિક્ષા વહોરી લાવવાં અને આહારપાણી કરી સૂઈ રહેવું તે કાંઈ દર્શન જ્ઞાન-ચરિત્ર છે ?” પછી શ્રી લલ્લુજી મહારાજને સંબોધીને કહ્યું કે તેઓએ બીજા મુનિઓનો પ્રમાદ છોડાવી ભણવા તથા વાંચવામાં અને સ્વાધ્યાયધ્યાન કરવામાં કાળ વ્યતીત કરાવવો અને સૌ મુનિઓએ દિવસમાં માત્ર એક જ વખત આહાર ગ્રહણ કરવો. ચા તથા છીંકણી વિનાકારણે હંમેશાં લાવવી નહીં. સંસ્કૃતનો અભ્યાસ કરવો. બધો સમય કંઈ ને કંઈ સાધન કરવામાં ગાળવો.
અમારામાંથી મહારાજ શ્રી (લલ્લુજી સ્વામી)ની તથા દેવકરણજીની તો અવસ્થા થઈ ગઈ છે તો ભણવાનો જોગ ક્યાંથી બને ?” મુનિશ્રી મોહનલાલજીએ પૂછવું.
શ્રીમદ્દ બોલ્યા : યોગ બની આબૅથી અભ્યાસ કરવો અને તે બની શકે છે, કારણ કે રાણી વિકટોરિયાની વૃદ્ધ અવસ્થા છે, છતાં પણ અન્ય દેશની. ભાષાઓનો અભ્યાસ કરે છે. દૃઢ નિશ્ચય કરીને અને આળસને છોડીને સ્મરણ-મનન આદિમાં સમયનો સદુપયોગ કરવો યોગ્ય છે.
[૨] ગઈ સદીના આર્ય-સંસ્કૃતિના મહાન પુરસ્કર્તાઓમાં યોગી શ્રી. દયાનંદ સરસ્વતી પ્રસિદ્ધ છે. તેઓની જન્મભૂમિ ટંકારા, જે સૌરાષ્ટ્રના મોરબી ગામ પાસે આવેલું છે. તેઓએ સમસ્ત ભારતમાં પરિભ્રમણ કરીને આર્યસમાજની સ્થાપના કરી હતી.
તેઓ એક વખત સંયુક્ત પ્રાંતના શહાજહાંપુરમાં હતા ત્યારે તેઓએ કોઈ મોટી સંસ્થાના કર્મચારીઓ નિયત સમય કરતાં અર્ધા કલાક વહેલા બહાર આવ્યા તે જોઈને કહ્યું : “જુઓ, આજે આપણા દેશવાસીઓ સમયની મહાનતાને ભૂલી ગયા છે. સમયની મહત્તાનો ત્યારે જ આપણને ખ્યાલ આવે
છે કે મરણની પથારીએ પડેલા દરદીને જોઈને ડૉક્ટર કહે છે, “જો મને પાંચ . મિનિટ વહેલો બોલાવ્યો હોત તો કેસ બચી જાત. હવે તો ગમે તે કરીએ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
