________________
જીવનની સાચી સફળતા
૧૪૩
જીવન પ્રભુસ્મરણમાં ગાળ્યું હતું. જો કે તેઓએ સેનાપતિપદની ફરજ નિભાવવા અનેક યુદ્ધો કર્યા હતાં, છતાં તેમન. હૃદયમાં કોઈ પણ મનુષ્ય પ્રત્યે જરા પણ દ્વેષ નહોતો. તેઓ એક મહાન સદાચારી, વિશાળ હૃદયવાળા, સન્માર્ગે ચાલનારા, દેશભક્ત, સ્વાર્થરહિત અને ઈશ્વર પર દૃઢ વિશ્વાસ રાખનારા પુરુષ હતા. તેમણે પોતાના જીવન વડે જ અનેક દેશવાસીઓને સત્યમ્ શિવમ્ સુંદરમનો ઉપદેશ આપ્યો હતો.
[૩] એક સભામાં એક વાર કોઈએ મહાત્મા ગાંધીજીને પૂછ્યું : બાપુજી, આપના જીવનની શક્તિ અને સફળતાનું રહસ્ય શું છે ? તેઓએ કહ્યું કે, હું જે જીવન જીવ્યો છું તે જીવનના મુખ્ય આધાર છે સત્ય અને અહિંસા. તેની સાધનામાં મને નીચે પ્રમાણે વર્તવાથી સફળતા મળી છે :
શુદ્ધ હૃદય. શુદ્ધ અંતઃકરણ, ઠંડો દિમાગ, ઈશ્વરનું નિયમિત ધ્યાન, કામોત્તેજક ઈન્દ્રિયસુખોનો ત્યાગ, મદિરા-ધૂમ્રપાન અને મસાલાનો ત્યાગ, સર્વથા શાકાહારી ભોજન, સર્વ માનવ બંધુઓ પર પ્રેમ.”
વર્તમાનમાં આપણા દેશવાસીઓ જો ગાંધીજીના માર્ગે ચાલવાની ભાવના રાખતા હોય અથવા જો તેમનું શિષ્યત્વ સ્વીકારતા હોય તો આમાંનું તેત્રીસ ટકા (પાસ કલાસ) પણ આચારવાથી આપણું જીવન મહાન, સફળ અને શાંતિમય બની જાય.
10ain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
