________________
છે પરંતુ જ્ઞાનીઓ સર્વ પરિષહોને પ્રાપ્ત થવા છતાં ગભરાટ અનુભવતા નથી કે પલાયનવાદનો આશ્રય લેતા નથી.
પરિષહોને પ્રાપ્ત કરીને તેઓ આત્મસાક્ષી ભાવે વર્તે છે અને એ વાત સાચી છે કે, જે મનુષ્ય સિદ્ધિના આખરી મુકામ સુધી જવા માગે છે, તેણે પરિષહોથી અધર્યવાન ન બનવું જોઈએ. - ધર્યએ. જ્ઞાનીનો મહત્ત્વનો ગુણ છે. આત્મસાક્ષી ભાવે વર્તતાં જ્ઞાનીઓ ત્યાં સામ્યભાવના યોગથી અંતે સિદ્ધ સ્થાનને પામે છે..
पूर्व दुःखं ततः पश्चात्, सुखं भवति योगिनाम् । सुखाय दुःखभोगोऽस्ति, ज्ञात्वा ज्ञानी न मुह्यति ॥४८॥
યોગીઓ માટે દુઃખનો માર્ગ તો આલેખાયેલો જ છે. દુઃખના કંટકવનમાં થઈને જ સુખના પરમધામ સુધી પહોંચી શકે છે. દુઃખથી ડરે તે યોગી નહિ. *
યોગીઓએ નિશ્ચિતપણે સમજી લેવું પડે કે પહેલાં દુઃખ છે અને તે પછી જ સુખ છે. દુઃખની ગુંગળાવતી સાંકડી ગલીમાંથી પસાર થયા વિના સુખનો મોકળાશભર્યો ઉજાસ પામી શકાતો નથી. આ
દુઃખથી ભય ન પમાય. દુઃખથી ભાગી ન જવાય. સુખની મંઝીલે પહોંચવાના ધ્યેયવાળાએ દુઃખને ભોગવવું જ પડે
સુખ પ્રાપ્તિની અનિવાર્ય શરત છે દુઃખ... '
દુઃખ વિના સુખ નહિ. દુઃખ પહેલાં. સુખ પછી. - યોગીના જીવનમાં માત્ર સુખના સરવાળા જ કરવાના હોતા નથી. દુઃખની બાદબાકી પણ તેણે કરવી પડે.
છે દુઃખથી ડરનારો સુખને પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી.
જ્ઞાની જાણે છે કે દુઃખ ભોગવવાનું કાર્ય સુખ માટે જ છે. રાત્રિનો દુઃખભર્યો અંધકાર, સુખદ સૂર્યના ઊગવાની પૂર્વશરત છે. અંધકાર વિના ઉજાશ નથી. અંધકાર છે, તો ઉજાશ છે. અંધકારનું ન હોવું તે જ ઉજાશ
છે.
દુઃખ અંધકાર છે. સુખ ઉજાશ છે.
સોનેરી સવારનો સૂર્યોદય જોવાની ઈચ્છાવાળાએ કાજળ કાળી અંધકાર ભરી રાત્રિ પસાર કરવી જ પડે છે.
૫૦