________________
૨ા
છે.
આની રક્ષા માટે કદાચ હથિયાર ધારણ કરવા પડે તો પણ વિવેકથી કરવા જોઈએ. ધર્મ માટે યુદ્ધ છેડાય છે, ત્યારે એ ધર્મયુદ્ધ બની જાય છે.
ધર્મની રક્ષા કાજે, સંઘની રક્ષા કાજે જ્યારે જ્યારે પણ આપત્તિ આવી પડે, ત્યારે વિવેકપૂર્વક શસ્ત્ર ધારણ કરવા જોઈએ.
એ કોઈ ખોટી વાત નથી. ધર્મ વિરુધ્ધની વાત નથી. કારણ કે એ ધર્મે યુદ્ધ છે.
ને જૈનધર્મીએ હંમેશાં ધર્મ પર આવી પડેલી આપત્તિ વેળાએ ધર્મયુદ્ધ માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. જૈનધર્મ વીરોનો ધર્મ છે. જૈનધર્મની અહિંસા એ કાયરની અહિંસા નથી.
પરાક્રમીની અહિંસા છે. વરની અહિંસા છે. શક્તિવાનની અહિંસા છે. હા, વિવેકપૂર્વક ધર્મયુદ્ધ થાય તે જ જરૂરી છે. આપત્તિ સમયે યુદ્ધ એ અનિષ્ટ નથી, ત્યારે તો યુદ્ધ જ ઈષ્ટ છે. શસ્ત્ર ધારણ કરવામાં જ ખમીર છે. ને એ જ સાચો ધર્મવીર છે.
ધર્મની રક્ષા માટે, સંઘની રક્ષા માટે કદી પીછેહઠ ન કરાય. ધર્મ અને સંઘની રક્ષા માટે શસ્ત્ર ધારણ કરવાનો વિકલ્પ સર્વમાન્ય છે.
संघाद्यैः सर्वथा विद्याबलमाप्यं च युक्तितः । कृषिक्षात्रादिकर्माणि, कर्तव्यानि विवेकतः ॥२३६ ॥ શ્રાવકે પોતાનાં કર્તવ્યો સુપેરે કરવાં જોઈએ.
પોતાનું કર્તવ્ય કરવામાં પોતાની તમામ શક્તિ કામે લગાડી દેવી જોઈએ.
એ માટેના પ્રયત્નોમાં જરા પણ કચાશ ન રાખવી જોઈએ.
શ્રાવક સંઘ વગેરેએ યુક્તિપૂર્વક સર્વપ્રકારે વિદ્યા તથા બળ પ્રાપ્ત કરવા જોઈએ.
વિદ્યા વિનાના જીવનનો અર્થ નથી. વિદ્યા મનુષ્યની શોભા વધારે છે. વિદ્યાવાનને સર્વત્ર માન-આદર પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ માત્ર વિદ્યાથી ચાલશે નહિ, બળ પણ જોઈએ. શરીર પુષ્ટ તથા બલયુક્ત હોય તે જરૂરી છે.
૨૩૯
