________________
अभ्यागतस्य सन्मानं, दुःखार्तानां च पालनम् । बालस्त्रीसाधुसंघस्य, रक्षणं स्वीयशक्तितः ॥२९७ ॥
મનુષ્ય પોતાનામાં રહેલા બલનો અન્યના રક્ષણ માટે ઉપયોગ કરવો જોઈએ. રક્ષણ કરવાનું તેનું કર્તવ્ય છે ને આ કર્તવ્યનું તેણે પાલન કરવું જોઈએ.
આ શક્તિ-આ બલ તનનું પણ હોઈ શકે, મનનું પણ હોઈ શકે ને ધનનું પણ હોઈ શકે.
શક્તિશાળીએ - બળવાને પોતાનાથી ઓછી શક્તિવાળાનું રક્ષણ કરવું જોઈએ.
આ જગતમાં એવા ઘણાં માણસો છે, જેમને રક્ષણની જરૂર છે. જેમને સહાયની જરૂર છે.
બલિષ્ઠ નિર્બળને સહાય કરે. અસહાયને મદદરૂપ બને. એમનું રક્ષણ કરે એ જરૂરી છે.
આંગણે જ્યારે કોઈ અભ્યાગત આવીને ઊભો રહે ત્યારે આ અભ્યાગતનું માણસે રક્ષણ કરવું જોઈએ. *
દુઃખીઓ અને પીડિતો અપાર છે. તેમનું પણ રક્ષણ કરવું જરૂરી છે. એમનું પાલન કરવું જરૂરી છે. '
આંગણે આવેલાની યથાશક્તિ સેવા કરવી - સન્માન કરવું એ જ : આપણા દેશની લાક્ષણિકતા છે.
અને એટલે જ તો “અતિથિ દેવો ભવ' એવું કહેવાયું છે. એમનું સન્માન કરવું જરૂરી છે. એમનું સન્માન કરવાથી સન્માન કરનારની શોભા વધે છે. દુઃખી અને પીડિતોનું પાલન કરવું જોઈએ.. તેથી તેમની આંતરડી ઠરે છે. બાળકનું સ્વશક્તિથી રક્ષણ કરવું જોઈએ. સ્ત્રીનું રક્ષણ તો આપણી સંસ્કૃતિનો એક અંશ છે. તેનાથી સંસ્કૃતિનું ગૌરવ વધે છે. - અનેકગણું વધશે.
૨૮૭