________________
आत्मैव जैनधर्मोऽस्ति, आत्मैव जैन उच्यते । आत्मैव परमाऽऽत्मास्ति, समष्टिव्यष्टिरूपवान् ॥ २०७॥ આત્મા અને પરમાત્મા. જૈનધર્મ શું છે? આત્મા જ જૈનધર્મ છે. જૈનધર્મ રૂપે આત્મા બૃહતુપણે વિસ્તર્યો છે. આત્મા જ જૈન કહેવાય છે. સમષ્ટિરૂપે આત્મા પરમાત્મા છે. વ્યષ્ટિરૂપે આત્મા પરમાત્મા છે. ' આત્મા અને જૈનધર્મ એકરૂપ છે. જૈનધર્મ અને આત્મા ભિન નથી, અભિન્ન છે. જૈનધર્મ આત્મ સ્વરૂપ છે. જૈનધર્મ આત્મ પ્રકાશક છે. એ સમષ્ટિરૂપે વ્યાપ્યો છે, વ્યષ્ટિરૂપે વ્યાપ્યો છે. તેથી આવો સર્વત્ર વ્યાપક આત્મા જ પરમાત્મા છે. જૈનધર્મ અને આત્માનો અભેદ છે, ભિન્નતા નથી. તેથી આત્માને જ જૈનધર્મ માનો ને આત્મા જ પરમાત્મા છે. शक्तित्वं यत्र तत्राऽस्ति, जैनत्वं जैनधर्मिणाम् । जिनत्वं व्यापकं सर्वलोकेषु सर्वदेहिषु ॥२०८ ॥ એમ તો જગતમાં અનેક પ્રકારના માણસો વસે છે. વિવિધ પ્રકારનાં જીવોથી આ જગત વિલસી રહ્યું છે.
પણ બધે જૈનત્વ નથી. બધે જ શક્તિપણું નથી. બધે જ આત્મરાગીપણું નથી.
જ્યાં શક્તિપણું છે, ત્યાં જૈનધર્મીઓને જૈનત્વ રહેલું છે. જૈનત્વ શક્તિ વિહીન નથી. જૈનધર્મની એ વિશિષ્ટતા છે. જૈનધર્મની એ શ્રેષ્ઠતા છે. જૈનધર્મ શક્તિહીનતાનું નામ નથી. જૈનધર્મ નિર્બળતાનું નામ નથી.
જ્યાં શક્તિ છે, ત્યાં અડગતા છે, દ્રઢતા છે. જૈન હોવું તે સ્વયં શક્તિપણું પ્રગટ કરે છે. જૈનપણું શક્તિપણું છે. બધાંના નસીબમાં આવું જિનપણું નથી હોતું.
૨૧૪
