________________
આત્માને નિશ્ચયપણે કર્મ પણ નથી. તેને કર્મબંધ થતો નથી. અને એટલે જ તો મુક્તાત્મા સર્વ કાળે સમભાવવાળો હોય છે. કાળ તેને પ્રભાવિત કરતો નથી. તેને કર્મ બંધ થતો નથી. જે કંઈ બંધનો કે અસરો છે, તે માત્ર શરીરને. સમય જતાં શરીરમાં ફેરફાર થાય છે. રૂપ ઝાંખું પડે છે. આંખોનું તેજ ઝાંખું પડે છે. ચામડી પર કરચલીઓ પડે છે. રોગગ્રસ્ત બને છે. શરીરમાં કંપ આવે છે. કેડ વાંકી વળે છે. આત્માને એમાનું કંઈ થતું નથી. તે કાળથી પર છે. કર્મથી પર છે. आत्मानमाऽऽत्मभावेन, द्रष्टा सम्यक्त्त्व योगीराट् । वैकुण्ठं मानसं कृत्वा, स्वतंत्रो जायते हदि ॥१२७ ॥ સમ્યકત્વ શ્રેષ્ઠ છે. સમ્યકત્વ ગ્રહણ કરનાર શ્રેષ્ઠ છે. સમ્યકત્વ તો યોગીરાજ છે. તે આત્મભાવ થકી આત્માને જુએ છે. સમ્યકત્વના પ્રભાવથી મનની શુદ્ધિ થાય છે. સમ્યકત્વ મનને વૈકુંઠ બનાવે છે અર્થાત્ પવિત્ર બનાવી દે છે. સમ્યકત્વ જીવનનો શણગાર છે. આત્માનું ગૌરવ છે. મનને પવિત્ર કોણ કરી શકે? એને વૈકુંઠ સમાન કોણ બનાવી શકે? એને શુદ્ધિ કોણ અપે? માત્ર અને માત્ર સમ્યકત્વ. સમ્યકત્વ ધારણ કરનાર પવિત્ર બને છે. એનું મન પવિત્ર બને છે. મનમાં રહેલો કચરો સાફ થઈ જાય છે. મનનો મેલ નષ્ટ થાય છે. તે શુદ્ધ બને છે. પવિત્ર બને છે. વૈકુંઠ સમાન બને છે.
સમ્યકત્વરૂપીયોગીરાજ આ પ્રમાણે મનને વૈકુંઠ બનાવીને હૃદયમાં સ્વતંત્ર થાય છે.
૧૪૬
