________________
जीवानां विश्वशालायां, शिक्षणं सुखदुःखतः । भवत्येव समुत्क्रान्तिराऽऽत्मनो द्रव्यभावतः ॥ १३६ ॥ જીવ માત્ર શિષ્ય છે.
વિશ્વ એક શાળા છે. અને સુખ દુઃખ વડે આ વિશ્વશાળામાં સર્વ જીવોનું શિક્ષણ થાય છે.
શિક્ષણ જ નહિ, ઘડતર પણ થાય છે.
આમ તો આ વિશ્વશાળા જીવોને ઘણું બધું શીખવી જાય છે. પણ સુખ દુઃખ વડે જે શિક્ષણ મળે છે, તે એના જીવન વિકાસમાં ખૂબ જ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે.
જગત વિશાળ અને વિરાટ શાળા છે.
આ શાળામાં જ્ઞાન પ્રાપ્તિ કરવાની છે. શિક્ષણ મેળવવાનું છે. જીવન ઘડતરના પાઠ ભણવાના છે.
અને આ બધા માટે વિશ્વરૂપી શાળા જેવી કોઈ શાળા નથી. માણસ સુખ વડે શીખે છે. માણસ દુઃખ વડે શીખે છે. જીવન વિકાસ સાધે છે.
દરેક આત્મા ઝંખે છે આત્માની સમ્યક્ ઉત્ક્રાન્તિ. આ ઉત્ક્રાંતિ શી રીતે શક્ય બને ?
દ્રવ્ય અને ભાવથી જ આત્માની સમ્યક્ ઉત્ક્રાંતિ શક્ય બને છે. જીવન વિકાસ સધાય છે. પરમાર્થ માટે તત્પરતા કેળવાય છે. દ્રવ્ય અને ભાવ વડે સમ્યગ્ ઉત્ક્રાંતિનું આરાધન થાય છે. आत्मन आत्मभावेन, परिणामो भवेद् यदा । सदैक्यं जायते साक्षाद्, वृदि द्वैतं न भासते ॥ १३७ ॥ આત્મભાવો ...
કેટલો મહાન છે આ શબ્દ ! કેટલો ઊંચા ભાવવાળો છે આ શબ્દ! કેટલો ઊંચો સંદર્ભ સૂચવી જાય છે આ અર્થ ગર્ભ શબ્દ ! કેટલાક શબ્દો જ એવા હોય છે કે એમનામાં અર્થની ઊંચાઈ હોય છે.! ભાવની ઊંચાઈ હોય છે !
આપો આપ જ શ્રેષ્ઠત્ત્વને તેઓ પ્રાપ્ત કરી લે છે. આત્મભાવ આવો જ ઊંચાઈના સ્પર્શવાળો શબ્દ છે ! આત્માનો પરિણામ આત્મભાવથી જ્યારે થાય છે, ઐક્ય સધાય છે.
ત્યારે
1xen
૧૫૫
સાક્ષાત્