________________
કંચનમાં જ દેહ સાચું સુખ માને છે.
કંચનના ઢગલા પર બેસીને સુખમાં આળોટતા માણસને પૂછશો કે : “તું સુખી છે ખરો?'
“નારે! હું શા નો સુખી.” તો?'
સુખી તો પેલો રહ્યો. સોનાના મારાથી મોટા ઢગલા પર બેઠેલો.”
મોટા ઢગલાવાળો કહેશેઃ “ના, નહિ. સુખી તો પેલો છે. મારાથી ય મોટા ઢગલા પર આળોટે છે તે.”
એનો અર્થ એ થયો કે- કંચન અર્થાતુદ્રવ્ય સુખ આપી શકતું નથી. માત્ર લાલસાનો અગ્નિ પેટાવ્યા કરે છે. ને જ્યાં માત્ર લાલસા જ છે, સંતોષ નથી, સંતૃપ્તિ નથી, આત્મતૃપ્તિ નથી, ત્યાં સુખ શી રીતે હોઈ શકે?
આવી તો અનેક ચીજોની લાલસામાં દેહ અટવાય છે. પત્નીનું સુખ, સંતાન સુખ, મિલ્કતનું સુખ, યશકીર્તિનું સુખ, પદપ્રાપ્તિનું સુખ- આમ લાલસાઓના છેડા લંબાયે જ જાય છે, લંબાયે જ જાય છે!
જાણે સૌ મુઠ્ઠીઓવાળીને, ઊંધું ઘાલીને, વિચાર્યા વગર જ, મનનીદેહની તૃષા સંતોષવા માટે મૃગજળ પાછળ અટક્યા વગર દોડે છે.
જાણે દોડ સ્પર્ધા યોજાઈ છે.
એ... પેલો આગળ જતો રહ્યો... એને પાછળ પાડી દઉં...અને હું આગળ નીકળી જાઉં....એમ સૌ મૃગજળને જળસમાતૃષા તૃપ્તિ માટે દોડ્યું જ જાય છે. અટક્યા વગર, સતત! કોઈ પાછળ રહેવા નથી માંગતું! કોઈ રહી જવા નથી માંગતું! સૌ અન્યને પાડી પછાડી આગળ નીકળી જવા માંગે છે.
બીજાને પાછળ પાડી દેવા માગે છે. જલ્દીથી જળ પી લેવા માગે છે. જલ્દી જલ્દી તરસ છીપાવવા માંગે છે!
કામિની હોય કે કલદાર, સંતાન હોય કે કીર્તિ, રૂપ હોય કે રંગ કે પછી રૂપિયા, સંપત્તિ હોય કે સાહ્યબી - સૌ સુખ સગવડ - અલબત્ત ભૌતિક સગવડોની પ્રાપ્તિ જલ્દીથી કરી લેવા માગે છે.
૧૦૮
