________________
છે.
દેહ બહાર દોડે છે. દેહની દિશા બાહ્ય છે. જગત ભણી છે. ભૌતિકતા ભણી છે. લૌકિક સુવિધા ભણી છે. દૈહિક સુખો ભણી
દેહભાવનો આ સ્વભાવ છે.
દેહને સજાવવામાં, દેહને શણગારવામાં, દેહને આરામ આપવામાં અને દેહની સગવડો સાચવવામાં જ ભૌતિકવાદી મનુષ્યનું જીવન વેડફાઈ જાય છે.
દેહની દોડ બહારની છે. જગત તરફની છે. ભૌતિક સુખ સુવિધાઓ તરફની છે. આત્માની દોડ અંદર તરફ છે. ઊંડાણને એ સ્પર્શે છે. ગહરાઈ સુધી તે પહોંચે છે. દેહ શાની દેહ બિમાર પડતાં દુઃખી થાય છે. રોગ ગ્રસ્ત બનતાં દુઃખી થાય છે. દેહને અગવડ પડતાં દુઃખી થાય છે. દેહની ઈચ્છા પૂર્ણ ન થતાં દુઃખી થાય છે. દેહનું ધાર્યું ન થતાં દુઃખી થાય છે.
દેહ જીર્ણ થતાં કે દેહને વાર્ધક્ય વળગતાં તે દુઃખી થાય છે.
અનિત્ય દેહ જીર્ણ તો થવાનો જ.
તે જરાશીલ છે. મરણશીલ છે. દેહ ફાટે છે ને ફૂટે છે.
દેહ રોગ ગ્રસ્ત બને છે ને મરે છે.
દેહનો નાશ થતાં મનુષ્ય શોકગ્રસ્ત બને છે. દેહને જ પોતાનું સ્વજન માનીને વિલાપ કરે છે. ખરેખર તો દેહમરણ એ તો જીર્ણ વસ્રના ફાટી જવા કરતાં વિશેષ કશું જ નથી.
આત્મજ્ઞાની આ વાતને બરાબર સમજે છે. આત્મજ્ઞાની જાણે છે કે -
આ દેહ છે ને દેહ મરણશીલ છે.
દેહ વૃદ્ધ બને છે. દેહ રોગગ્રસ્ત બને છે. દેહ કુરૂપ પણ બને છે. ને ઉમરના વધવા સાથે દેહ કરચલીયુક્ત અને રોગ યુક્ત બને છે. કેશ શ્વેત બની જાય છે. આંખો તેજ હીણી બની જાય. સ્વર કફયુક્ત બની જાય છે. આવું બધું જ થાય છે.
૧૦૯
