________________
આ બંને સ્વરૂપો આત્માનાં છે. સ્વકર્મ વડે તેનું સ્વરૂપ બંધાય છે. શુભોપયોગી શુદ્ધાત્મા શુભગતિવાળો હોય છે.
તેથી તેના થકી જે કંઈ ક્રિયાઓ થાય છે, તે હંમેશાં શુભ જ હોય છે. અને આવી શુભ ક્રિયાઓ વડે તે શુભ કર્મને જન્મ આપે છે.
શુભ કર્મનું શુભ ફળ મળે છે. શુભ કર્મો પુણ્ય પ્રગટાવે છે. શુભ કર્મો સ્વર્ગ ધામનાં સોપાનો છે.
જ્યારે અશુભ કર્મ પાપમાર્ગી હોય છે. તેથી નરકગતિને પામે છે. દુષ્ટ આત્મા અનેક પ્રકારનાં વિષય-રાગ-ભોગ-અનીતિ-દુરાચાર વગેરેથી ઘેરાયેલો હોય છે. અને તેથી જ તો તેનામાં દુષ્ટતા નિહિત થઈ હોય છે.
તે દુષ્ટ ક્રિયાઓ કરે છે. તેથી અશુભ કર્મ ઉત્પન્ન થાય છે. અશુભ કર્મ એટલે પાપ. તે પાપના માર્ગે આગળ વધે છે. જે માર્ગ અને નરકના સ્થાનમાં લઈ જાય છે.
આમ દુષ્ટાત્મા પોતાનાં દુષ્ટ કર્મોને કારણે પાપનો પુંજ રચતો હોઈ એને માટે મોક્ષમાર્ગ શી રીતે ખૂલ્લો બને?
મોક્ષ તો પુણ્યના માર્ગમાં આવેલી સ્થિતિ છે. મોક્ષ અને નરક.
એકમેકથી તદન વિરોધી સ્થિતિ જીવાત્મા પોતાનાં કર્મો વડે જ પ્રાપ્ત કરે છે..
શુભ કર્મ-પુણ્યબંધ કરે છે. અશુભ કર્મ-પાપબંધ કરે છે. પાપ અને પુણ્ય બંને આત્માની શુદ્ધતા-અશુદ્ધતા ઉપર આધારિત
શુદ્ધાત્મા સ્વર્ગને પામે છે. દુષ્ટાત્મા નરકને પામે છે. નરકની યાતનાઓને પામે છે. જગત આ બંને પ્રકારના જીવાત્માઓથી ઉભરાય છે. અહીં શુભ માર્ગી શુદ્ધાત્માઓ છે.- તો દુષ્ટાત્માઓ પણ છે અર્ધી પાપાત્માઓ છે.- તો પુણ્યાત્માઓ પણ નિવસે છે.
જ્યાં દુષ્ટ કર્મો થાય છે, પાપના પંક જામે છે, અનાચાર અને દુરાચારની દુર્ગધ પ્રવર્તે છે, ત્યાં સમજી લેવું કે- દુષ્ટાત્માઓના દુષ્કર્મોનું આ પરિણામ છે.
૯૩
