________________
માયાનાં આ ભોગાત્મક સ્વરૂપો છે.
એમાં ડૂબી ન શકાય. એમાં મગ્ન ન બની શકાય. રાગમાં લેપાઈ જવાય નહિ.
અને તેથી જ તેઓ આ બધાથી પોતાની જાતને અળગી રાખી શકે છે અર્થાત્ મોહાત્મક રાગ રંગથી અલિપ્ત રહી શકે છે.
કોઈ ઈચ્છા સતાવતી નથી. કોઈ સ્પૃહા તેમને પીગળાવતી નથી. અને તેથી આત્મજ્ઞાનમાં નિમગ્ન મનુષ્યો આત્મામાં જ મુક્તિ મેળવે
છે.
તેઓ પરિપૂર્ણ છે. સ્થિર પ્રજ્ઞાવાળા છે. તેમનામાં નિઃસ્પૃહીપણું રહેલું છે.
आत्माऽधीनं सुखं नित्यमनित्यं देहसंगजम् ।
વિશેષ સુલુ વાનાં, નક્ષમાંં મવ્યમાનવૈઃ ।। ૧ ।।
સુખના પણ બે પ્રકાર છે.
જે
’સુખ આત્માને અધીન છે, તે નિત્ય છે. જ્યારે દેહથી ઉત્પન્ન થયેલું સુખ અનિત્ય છે. નિત્ય અને અનિત્ય.
આત્માનું અને દેહનું.
જે લોકો જ્ઞાની છે, બુદ્ધિમાં જેમણે સ્થિરતા પ્રાપ્તિ કરી છે ને જેઓ અનાસક્તભાવ કેળવી શક્યા છે, તેઓ આ વાત સારી રીતે જાણી શકે
છે.
મનુષ્યને કયું સુખ જોઈએ ? દેહનું કે આત્માનું ?
નિત્ય કે અનિત્ય ?
અલ્પજીવી ? કે સનાતન ?
નાશવંત ? કે અવિનાશી ?
આત્મજ્ઞાન ધરાવનાર મનુષ્ય જાણે છે કે - હંમેશાં આત્માને આધીન સુખની જ વાંચ્છના થાય. કેવળ નિત્ય સુખની જ ઈચ્છા કરાય. દેહથી ઉત્પન્ન થયેલા સુખની વાંચ્છના ન થાય. કારણ કે દેહથી ઉત્પન્ન થયેલું સુખ અનિત્ય છે.
૧૦૦