________________
સુવર્ણને અગ્નિમાં તપવાનું દુઃખ વેઠવું પડે છે, ત્યારે જ તે શુદ્ધ સ્વરૂપે સોહી ઉઠે છે ને કોઈના મુગટમાં ગૌરવપ્રદ સ્થાને અંકિત થાય
માટીને ગુંદાવું - પીલાવું પડે છે, ત્યારે જ તે સુંદર આકાર ધારણ કરે છે. માટીનું કોઈ મૂલ્ય નથી. પણ પીલાયા પછી તેણે ધારણ કરેલા આકારનું મૂલ્ય વધી જાય છે! - કાષ્ટને છોલાવું પડે છે. કપાવું પડે છે, ત્યારે કોઈ શાહી સમ્રાટનું સિંહાસન બને છે.
દુઃખ પરીક્ષા છે. દુઃખ કસોટી છે. - જે એ કસોટીમાંથી પસાર થઈ જાય છે, તે ઉન્નત ગતિને પામે છે. ઊર્ધ્વ સ્થિતિને પામે છે.
માટે જ જ્ઞાનીઓ કહે છે કે દુઃખો કરોડોની સંખ્યામાં હોય તો પણ કદી ભય પામવો નહિ! ..
જે ભય પામે છે, તે ગતિ નથી પામતો. વિકાસ નથી પામતો. ઉન્નતિ નથી પામતો. ઊર્ધ્વગતિ નથી પામતો.
સાચી વાત તો એ છે કે દુઃખ પછી જ સુખ આવે છે ને દુઃખ પછી આવેલું સુખ વધુ મિષ્ટ અને દીર્ઘકાલીન હોય છે.
કાંટા વાગ્યા પછી જે ગુલાબ પ્રાપ્ત થાય છે, તે વધુ સુગંધીદાર લાગે છે.
દુખ થકી સુખનું મૂલ્ય સમજાય છે. દુખ આવતાં સુખની તાલાવેલી જન્મે છે. સુખની વાછાપેદા થાય છે ? " સુખને પામવાની મજા તીકામ બને છે. દુઃખને ચાહો ને સુખને પામો. દુઃખ અને સુખ તો ઘટ સાથે જ ઘડાયેલાં છે. જીવ સાથે જ જડાયેલાં છે. એમાં એકનો અસ્વીકાર અને બીજાનો સત્કાર ન હોય. બંને સત્કાર યોગ્ય છે. બંને આવકાર્ય છે.
દુખથી ડરી જઈને આવો ભરનારો, ચિત્કારો કરનારો, ભાગંભાગ કરનારો અને ચિંતાની શૂળી પર ચઢનારો મનુષ્ય અજ્ઞાનવશ એવું કરે છે. તેની આંખ અને મન પર અજ્ઞાનતાનાં જડ પડળો છવાયેલાં છે.
૫૪
