________________
જૈન સ બ ધી સામાન્ય જ્ઞાન મેળવું છું
૪૩
ગુમાવો પડ્યો. ત્રેવીસમા તીર્થંકરના ગણધર જેવા સમજદાર સાધુઓ તે વખતે હેત તે તે સુધારકે પોતાની સંઘળી શકિત સ્ત્રજન કાર્ય માટે ફાજલ પાડી શક્યા હોત અને સુધાર કામને બદલે સજન કાર્ય તેઓ કરી શક્યા હોત તેઓ સૃજન કાર્ય ન કરી શક્યા એમાં એક બીજું પણ કારણ હતું. મહાવીરના નામથી ફેલાવવામાં આવેલી એક ભવિષ્ય વાણી. “મહાવીર પછી કાઈ જ્ઞાની કે તીર્થકર થશે જ નહિ” એવી જે ભવિષ્ય વાણું કેાઈ હેમની પછીના સાધુઓએ ગમે તે કારણથી ફેલાવી અને તેમ કરવામાં ખુદ જ્ઞાની–મહાવીરના જ શ્રીમુખને ઉપયોગ કર્યો તેથી લંકાશાહ ' વગેરે સુધારકના પા ભાન (sub-conscious mind)માં એ નિરાશાવાદી શ્રદ્ધા (Passimistic faith) રહી ગઈ હતી કે જે હેમની શકિતઓનું પરિપૂર્ણ પ્રાકટય થવામાં વિશ્વરૂપ થઈ પડી હતી. મતલબ કે એ સુધારકેને બએ અતરાય(disadvantages) વચ્ચે પોતાનું કામ બજાવવાનું હતુઃ એક તે નિરાશાવાદી શ્રદ્ધા રૂપી સૂક્ષ્મ અતરાય અને બીજુ સત્તાધારીઓના ભયંકર વિરોધ રૂપ મ્યુલ અતરાય. આમ બખે જબરજસ્ત અતરાયો છતાં તેઓ આટલુ કામ બજાવી શક્યા તે એ બે અતરા ન હોત તો શુ તેઓ પુનર્રચનાનું કામ કરવામાં સફળ ન થયા હતા. પરિણામ પરથી હમજી શકાય છે કે ભવિષ્યવાણી પરની શ્રદ્ધાએ જ ભવિષ્યવાણુને સાચી પાડી છે અને વધુ મહાવીર પાકતા અટકાવ્યા છે ! વળી ભવિષ્યવાણુ માની–મનાવીને જ ન અટક્તા સજનકાર્યના પ્રયત્નને પણ ગુન્હા” કે “પાપ” મનાવી તેવા પ્રયત્ન કરનારને સજા કરવાની પદ્ધતિ ૨૫૦૦ વર્ષ સુધી સેવવામાં આવી છે, એટલે કે, સજનકાર્યને બહિષ્કાર અને વિનાશ એને જ “ધર્મ” મનાવવાની ચીવટ રખાઈ છે. આનું પરિણામ ધર્મનાશચૈતન્યનાશ-એ સિવાય બીજું આવે