________________
વર્તમાન દીક્ષા અને દીક્ષિત
૨૨૭ હમેશ શ્રવણ-વાચનથી મળેલા ખોરાકમાંથી જ પ્રકટે છે. વિરાગ કાંઈ દુનિયાના તિરસ્કારનું નામ નથી; પણું આટલી વિશાળ દુનિયામાં વ્યક્તિ માટે-વ્યકિતની હાની નહાની ભૂખ માટે , જીવવાનું ચાલુ રાખવાના ખ્યાલ (મેહ) પર અણગમો થવા પામે તે જ વિરાગ છે. It is aversion to living in petty needs of individual life. It is cising beyond what may be termed herd life. It is a state of mind which gives higher sense to life and refuses to be pleased with the petty things that make-up the easily pleased life of the masses."
વિરાગનો ખરો અર્થ હું આજે જ જાણું છું, મિ. શા! અને હવે હિને યાદ આવે છે કે એ “વૃત્તિને “ઉદાસિન ભાવ” પણ કહેવામાં આવે છે કે જે શબ્દ ૩ high, above તથા સત to seat એ ધાતુ પરથી બનેલ છે. નમાલી ચીજો અને બાબતને મહત્વ આપનારાઓથી ઉંચે-દૂર-શાનનું વસવું તે. હવે ભાન નમાલી બાબતોમાં રસ લેતું કયારે વિરમે છે તે જોઈએ. બાળક અવસ્થામાં રમકંડામાં રસ પડશે જ, પછી એ તુચ્છ લાગશે અને પુસ્તકમાં રસ પડવા લાગશે. તે પછી પુસ્તકમાં ય રસ ન પડતાં ગૃહ, વ્યાપાર, પાલીટીક્સ આદિ ક્રિયાશીલતા (activities)માં રસ પડશે. એનો અનુભવ થયેથી એ પણ પિકળ લાગશે. આ મહટામાં મોટી ચીજ પિકળ કહારે લાગી કે હારે જીવનવિસ્તાર કરવામાં આવ્યો
હારે. બાળકને સુખે ગેખાવવું કે ગૃહ, વ્યાપાર, પોલીટીકસ એ સર્વ મિથ્યા છેઃ 'એ માત્ર હાસ્યાસ્પદ છે અને જીવનની વિકૃતિ કરાવવા સમાન છે આઠ વર્ષની છે કરીને માતા બનાવવાના ગુન્હા સમાન છે.”
