________________
ઉપસ હાર
૨૪૫
ધર્મગુરૂઓને પાલવે છે, પણ તેના ‘આત્મા' બની રહેમતે દિવ્ય મનાવવાની તેમાં તાકાદ નથી, અને તેથી જ તે હેમાં ‘પાપ' ખતાવે છે ! દ્રાક્ષને પહોંચી શકાતુ નથી તેથી તે ઃ ખાટી ' છે ! ....
¢
જૈન ધર્મ`ગુરૂએ કે હિંદુ- ધર્મગુરૂઓને, ઉપર કહેવા ગયું તેમ, ધર્મને વધુ વ્યાપક બનાવી વ્યાપાર, પાલીટીકસ અને સાયન્સને અપનાવવાનું સ્વમ પણ થાય તે પહેલાં તે સાયન્સે પેાતાની કલ્પનાશક્તિરૂપી હાથ લંબાવીને ધર્મના વાદળને સ્પર્શીવાની બહાદૂરીભરી શરૂઆત ક્યારની ય કરી દીધી છે., મહાન હિંદી સાયન્ટીસ્ટ સર જગદીશ મેઝે વનસ્પતિ માત્રમાં જીવ હાવાનું સાબીત કરી આપ્યું છે અને હેમને થતી લાગણીએ દેખાડી આપી છે. ઈંગ્લેડના મ્હોટામા મ્હોટા સાયન્ટીસ્ટ સર એલીવર લાજે સાયન્સ દ્વારા, મૃત્યુ પછીની હયાતીની જાંખી કરી છે. જર્મન સાયન્ટીસ્ટ આઈન્સ્ટીને હમણાં જ વધુમાં વધુ મહાન- શેાધ ગણિત વિદ્યાદ્વારા કરી છે, જે એ છે કે આખુ વિશ્વ એક જ તત્ત્વનુ—પ્રશ્ન અથવા આત્માનુ—પાય છે. એને આ શેાધ, સ્લમજાવવા ગણિતની ખાસ ભાષા રચવી પડી છે, અને તે એના ભાવને ઝીલવાની શક્તિવાળા ...માજની દુનિયામાં ૫-૭ માણુસા પણ ભાગ્યે જ હશે એમ વિદ્વાને કહે છે. હિંદના જૈન અને હિંદુ ધર્મગુરૂઓની તા ખલા જાણે કે આવી મહાનમાં મહાન આધ્યાત્મિક શોધ થવા પામી છે અને તે પણ ધર્માત્માથી નહિ પણ સાયન્ટીસ્ટથી અને તે
- 7
1
èહારથીજ એમની કારકીર્દીના અંત શરૂ થયા. આનું નામજ જડવાદ. રાજપ્રકરણના અગ બનવું એ જડવાદ છેઅને રાજપ્રકરણના આત્મા ખનવું એ ચેતનવાદ છે. વ્યાંપારીના શાગી બનવું કે એમના લાભેાની ગજ કરવી એ જડવાદ છે, વ્યાપારીના આત્મા બની એમની વ્યાપાર
-
• પ્રવૃત્તિને દ્દિગ્ધતા અને વિશાળતા આપવી એ ચેતનવાદ છે.
