________________
જન શાસનનું સ્થાન અને અર્થ મહને જડે છે
૧૪૫ “નહિ જ; મુક્તિ મેળવવાની ચીજ છે નહિ કે આપવાની અર્થાત મુક્તિ એ જૈનીનું પોતાનું ધ્યેય છે અમારા તીર્થકર શ્રી મહાવીરે એમના પરમભક્તિપરાયણ અને તે સાથેજ
મહાપડિત એવા મુખ્યશિષ્ય (ગણધર) શ્રી ગૌત્તમ જેવાને - પણ મુક્તિ આપવા-અપાવવાને દાવ કે ઈરાદો નહોતો કર્યો.
તે શાસ્ત્રપડિતમાં હેમણે વ્યક્તિત્વ પ્રકટાવી આપ્યું અને તે પછી તે વ્યક્તિએ–પુરૂષાર્થથી–મોક્ષ મેળવ્યું આપે કહ્યું હતું કે વ્યક્તિત્વ પ્રકટાવીને પછી ગુરૂ અદશ્ય થાય, અને જૈન શાસ્ત્રો મહાવીરના ઇતિહાસમાં પણ એમ જ કહે છેઃ મહાવીરનો વિયોગ ગૌત્તમને કૈવલ્ય ઉપજાવે છે!”
ત્યારે હમારી ધર્મસંસ્થા ઘણુ પ્રમાણિક તેમજ હિમતભરી ! એણે ઈશ્વરને પદભ્રષ્ટ કર્યો એટલું જ નહિ પણ ગુરૂને પણ અમુક હદ સુધી જ રહેવા દીધો–બેહદમાં તો વ્યક્તિને એકલી જ ધકકેલી!”
વ્યક્તિ જીવતાં મુક્તિ મેળવે પછી એનું ધ્યેય શું હોઈ શકે ? ”
હમારાં શાસ્ત્ર શું કહે છે. હું હેમના ઈસારા પરથી પ્રકાશ મેળવવા ચાહું છું.”
તે તે કહે છે કે મુક્ત થયા પછી પાછા આવવાપણું
. જ નથી ”
“બરાબર, તદન સત્ય કહ્યું. “એય થી એકાકાર બની ચૂકેલું પાછું ભાન ધ્યાતા બનતું જ નથી, ધ્યાતાની ભૂમિકાપર આવતુ જ નથી, ઇચ્છાના પ્રદેશમાં પુનર્જન્મ પામતું નથી, અર્થાત તેવો મનુષ્ય વસંતુષ્ટ બને છે, એનું ચિત્ત ભરપૂરતા અનુભવે છે. તે Prince Plenty બને છે. તે, શ્રીમંત હો વો નિર્ધન, રાજા હો વા વેચાયેલે ગુલામ–પણ - 10